Güneş Enerjisi El kitabı yayınlandı

Transkript

Lifelong
Learning
Programme
• SOLAR ENERGY HANDBOOK
• GÜNEŞ ENERJİSİ EL KİTABI
• MANUEL DE ENERGÍA SOLAR
• SOLARENERGIE HANDBUCH
Hayatboyu
Öğrenme
Programı
GÜNEŞ ENERJİSİ EL KİTABI
SOLAR ENERGY HANDBOOK
e@solar Proje Ekibi
3
1
4
2
ÖNSÖZ ................................................................................................................. 7
1. GÜNEŞ VE GÜNEŞ ENERJİSİ .................................................................. 8
2. GÜNEŞ ENERJİSİ UYGULAMA ALANLARI ........................................ 9
2.1. Isıl Güneş Sistemleri ............................................................................... 9
2.1.1. Doğrudan Isıl Kullanım ................................................................... 9
2.1.2. Isıl Sistemler ile Elektrik Üretimi (Yoğunlaştırılmış Güneş
Enerjisi Sistemleri) ...................................................................................... 12
2.2. Güneşten Elektrik Üretimi (Fotovoltaik Paneller) ............................ 15
2.2.1. Güneş Pillerinin Çalışma Prensibi ................................................ 15
2.2.2. Güneş Pillerinin Yapısı .................................................................. 16
2.2.3. Güneş Pili Türleri ........................................................................... 17
2.2.4. Güneş Pili Sistemleri ...................................................................... 18
2.2.5. Güneş Pili Sistemlerinde Kullanılan Elemanlar.......................... 19
3. NEDEN GÜNEŞ ENERJİSİ KULLANMALIYIZ? ................................ 20
3.1. Avantajları............................................................................................. 20
3.2. Dezavantajları ....................................................................................... 21
4. MEVZUAT ve TEŞVİKLER ..................................................................... 22
4.1. Türkiye’de Güneş Enerji’sinden Elektrik Enerjisi Üretimi ve Teşvik
23
4.1.1. Lisanssız Elektrik Üretimi ............................................................. 23
4.1.2. Lisanslı Elektrik Üretimi ............................................................... 23
4.1.3. Teşvik (Türkiye Yenilenebilir Enerji Kanunu) ........................... 24
4.2. Almanya’da Güneş Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretimi ve
Teşvik............................................................................................................... 26
4.2.1. Teşvik (Erneuerbare-Energien-Gesetz, EEG) ............................. 26
4.3. İspanya’da Güneş Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretimi ve Teşvik
29
4.3.1. Teşvik (Régimen Especial)............................................................. 29
4.4. Portekiz’de Güneş Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretimi ve Teşvik
32
5. GÜNEŞ ENERJİSİ EĞİTİMİNE GENEL BAKIŞ ................................. 34
5.1. Türkiye’de Güneş Enerjisi Eğitimi ..................................................... 34
5
3
5.1.1. Lise ve Dengi Okullarda Güneş Enerjisi Eğitimi ........................ 34
5.1.2. Meslek Yüksekokullarında Güneş Enerjisi Eğitimi ................... 34
5.2. Almanya’da Güneş Enerjisi Eğitimi ................................................... 35
5.3. İspanya’da Güneş Enerjisi Eğitimi ..................................................... 43
5.3.1. Yüksek Öğretim Kurumlarında Güneş Enerjisi Eğitimi ........... 43
5.3.2. İleri Mesleki Eğitim ........................................................................ 43
6.4. Portekiz’de Güneş Enerjisi Eğitimi ....................................................... 46
KAYNAKLAR: ................................................................................................. 50
6
4
ÖNSÖZ
Günümüzde teknolojinin yenilenmesi, gelişmesi ve toplum hayatına daha fazla
girmesiyle birlikte insanlığın enerji ihtiyacı da aynı oranda artmaktadır. Enerji,
tüm toplumlar için önemli bir gösterge olup, üretimi ve tüketimi ile bir ülkenin
kalkınma ve gelişmişlik düzeyinin anlaşılması için kullanılmaktadır.
Gerek teknolojideki bu değişim gerekse dünya nüfusundaki artışla birlikte mevcut
kaynakların ihtiyacı yeterince karşılayamaması sonucunda, alternatif arayışları
hız kazanmıştır. Mevcut kaynakların yetersiz kalmasının yanında özellikle fosil
yakıtlar ve türevleri ile yapılan enerji üretiminin çevreye verdiği zararlar da artık
etkilerini daha fazla hissettirmektedir. Dolayısıyla başta sera etkisi olmak üzere,
iklim değişikliklerine dahi sebep olan fosil yakıtlar yerine, çevreye olumsuz
etkileri daha az ve yenilenebilir olan kaynakların bulunması ve bunlara dair
teknolojilerin geliştirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle özellikle 20.
yüzyılın son çeyreğinde alternatif enerji kaynaklarına ilgi artmış, özellikle güneş
enerjisi araştırmaları önem kazanmıştır.
Dünya ve dünyayı çevreleyen atmosferde, bitkilerin yetişmesinden hava
kütlelerinin hareketine kadar birçok fiziksel oluşumu etkileyen güneş en önemli
enerji kaynağıdır. Hatta fosil yakıtlar dahi biyokütlede birikmiş güneş enerjisi
olarak kabul edilmektedir.
Güneş enerjisi birçok alanda kullanılmasına rağmen teknolojisinin yeterince ucuz
olmaması, konu ile ilgili yeterince bilgi sahibi olunmaması ve toplumsal
alışkanlıkların kolay değiştirilememesi sebebiyle henüz
yeterince
yaygınlaştırılamamıştır. Mevcut teknolojinin iyileştirilmesi, talebin artması ile
üretim maliyetlerinin düşmesi, toplumsal çevre duyarlılığının arttırılması ile tüm
bu kaynaklar içinde güneş enerjisi kullanımının gelecekte daha cazip hale
geleceği düşünülmektedir.
Bu bilgiler ışığında, “Güneş Enerjisi El Kitabı”nın hazırlanmasındaki amaç,
toplum ve insan hayatında önemli bir yere sahip olan güneş enerjisini ve bu
enerjiyi faydalı hale getirebilecek sistemleri tanıtmak, proje ortakları Türkiye,
Almanya, İspanya ve Portekiz’de konu ile ilgili mevcut durumu özetlemek ve bu
sistemlerin yaygınlaştırılmasına katkı sağlamaktır.
7
5
1.
GÜNEŞ VE GÜNEŞ ENERJİSİ
İnsanlık için hayat ve tükenmez enerji kaynağı olan güneş, Güneş, Samanyolu
Galaksisinde bilinen 200 milyar yıldızdan sadece biridir. Güneşin çapı yaklaşık
1,4 milyon kilometre, hacmi 1.41×1018 km³ kütlesi ise yaklaşık olarak
(1,98855±0,00025) × 1030 kg’dır.
Güneşin, hacim ve kütle olarak
yaklaşık %99’u hidrojen ve
helyumdan oluşmaktadır. Geri
kalanı ise Fe, Ni, O, Si, S, Mg, C,
Ne, Ca ve Cr gibi diğer
elementlerden meydana gelir [12]. Güneş enerjisi, doğal ve sürekli
bir füzyon reaktörü olan güneşteki
hidrojen
gazının
nükleer
reaksiyonlarla helyuma dönüşmesi
sırasında açığa çıkan ışıma
enerjisidir. Bu reaksiyonlar sırasında saniyede yaklaşık 600 milyon ton hidrojen
tüketilmekte, bunun sonucu olarak da uzaya saniyede 3.8x10 26 joule enerji uzaya
yayılmaktadır. Güneşin toplam kütlesinin yaklaşık % 99’unun hidrojen ve helyum
olduğu düşünüldüğünde, yapılacak hesaplamalarla yakıtının tüketilmesi için
yaklaşık 5 milyar yıllık bir sürenin olduğu anlaşılacaktır.
Ancak bu ışınların tamamı yer yüzeyine ulaşmamaktadır. Bir miktarı (yaklaşık
% 30 kadarı) dünya atmosferi tarafından geri yansıtılırken, bir miktarı da
atmosferde tutulmaktadır. Dünya yüzeyine ulaşan bu enerji ile dünyanın sıcaklığı
yükselmekte ve böylece yaşam mümkün olmaktadır. Dünyaya ulaşan enerji
miktarı hesaplandığında ve bunun başka kaynaklardan elde edilemeyeceği göz
önünde bulundurulduğunda güneşin önemi bir kez daha anlaşılacaktır.
6
2.
GÜNEŞ ENERJİSİ UYGULAMA ALANLARI
Günümüz teknolojisini kullanan cihazların büyük bölümü elektrik enerjisi ile
çalışmaktadır. Aydınlatmadan bahsi geçen teknolojik cihazlara, ısınmadan
soğutmaya elektrik enerjisine duyulan ihtiyaç her geçen gün artarak devam
etmektedir. Bu ihtiyacın hızla artması doğal olarak ülkeleri daha çok enerji
tüketmeye, artan tüketimle birlikte de daha çok enerji üretmeye itmiştir.
Elektrik enerjisine bağımlılığın ötesinde insanoğlunun var olduğu andan itibaren
güneşten farklı şekillerde yararlandığı da açıktır. Genel olarak “Güneş Enerjisi
Sistemleri” olarak adlandırabileceğimiz bu sistemlerin, kullanım şekli, teknolojisi
ve malzemesi açısından birçok türü olmakla birlikte, tamamını iki ana kategoride
incelemek mümkündür. Bunlar; hem güneş enerjisinden kaynaklanan ısının
doğrudan kullanıldığı hem elektrik üretiminde kullanılan ısıl güneş sistemleri ile
güneş ışığını doğrudan elektriğe çeviren ve yarı iletken malzemeden meydana
gelen fotovoltaik sistemler (güneş pilleri)’dir.
2.1.
Isıl Güneş Sistemleri
2.1.1. Doğrudan Isıl Kullanım
Bu sistemler vasıtasıyla güneş enerjisinden ısı elde edilerek, bu ısının doğrudan
kullanılması veya elektrik üretilmesi mümkün olmaktadır. Kendi içinde düşük
sıcaklık sistemleri (20-100°C), orta sıcaklık sistemleri (100-300°C) ve yüksek
sıcaklık sistemleri (>300°C) olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Düzlemsel
güneş kollektörleri bilinen en yaygın düşük sıcaklık uygulamasıdır. Çizgisel
yoğunlaştırma yapan sistemler orta sıcaklık uygulamaları, noktasal yoğunlaştırma
yapan parabolik sistemler ise yüksek sıcaklık uygulamalarıdır.
9
7
Türkiye’de olduğu gibi güneş enerjisinin en yaygın kullanıldığı alan su ısıtma
amacıyla kurulan düzlemsel güneş kollektörleridir. Güneş kollektörlerinin
çalışma prensibi, güneşin ısısını kollektör içerisinde dolaşan sıvıya aktararak bu
sıvı vasıtasıyla suyun ısıtılmasıdır. Sistem içerisinde dolaşan sıvının sıcaklığı 7080°C civarında olmaktadır. Ayrıca sistem içerisinde mevcut olan iyi bir yalıtıma
sahip depo vasıtası ile gün içerisinde uzun süreli sıcak suyun kullanılması
sağlanmaktadır. Aynı yöntemle yüzme havuzlarında ve sanayi tesislerinde de
sıcak su ihtiyacını karşılanmaktadır. 120°C sıcaklıklara ulaşan vakumlu güneş
kollektörleri de günümüzde yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır.
2.1.1.1. Güneş Enerjisinden Yararlanarak Konut Isıtılması
Güneşten aracısız ve en doğal faydalanma şekli konutların ısıtılmasıdır. Bu
konuda ısınma için ciddi oranda fosil yakıtların kullanıldığı, çevre kirliliğinin kış
aylarında gözle görülür hale geldiği düşünüldüğünde güneş enerjisi kullanımı ile
büyük oranda tasarruf yapmanın mümkün olduğu görülmektedir. Bu sistemlerin
verimi doğrudan su ısıtılmasına göre daha yüksek olmakla birlikte, ısıtmanın
yapılacağı konutun mutlaka yalıtılmış olması gerekmektedir. Sistemin en büyük
avantajı düşük sıcaklıklarda (50-90°C) ısıtmanın mümkün olmasıdır.
2.1.1.2. Güneş Enerjisi ile Kurutma
Güneş enerjisiyle kurutmada ısı malzemeye doğrudan temas ettirilebildiği gibi
dolaylı yoldan havanın ısıtılarak malzemeye teması ile de yapılabilmektedir.
Kurutma işleminin yapılabilmesi için özel olarak hazırlanmış (nem ve sıcaklık
kontrollü) bir bölme gerekmektedir. Bu tür kurutucuların avantajı doğrudan
yapılan kurutmalarda yaşanabilecek olumsuzlukların en aza indirilmiş olmasıdır.
Şekil 2.1. Bir güneş kurutucusunun çizimi
10
8
2.1.1.3. Güneş Enerjisi ile Damıtma
Güneş enerjisi ile suyun damıtılmasında
arıtılacak suyun (muhtemelen tuzlu su)
bulunduğu bölüm güneş ışığının daha iyi
absorblanabilmesi
için
siyah
renge
boyanmaktadır. Suyun önce buharlaştırılıp
daha sonra yoğunlaştırılarak bir kapta
toplanmasına dayanan basit bir mantıkla
çalışan damıtma sistemleri gün boyu damıtma
yapabildiği gibi depoladığı ısı sayesinde gece
de damıtma işlemine devam edebilirler.
2.1.1.4. Güneş Enerjisi ile Pişirme
Hindistan, Pakistan ve Çin
gibi
güneş
enerjisi
potansiyeli yüksek ülkelerde
yaygın olarak kullanılan
güneş ocaklarında maliyetin
yüksek olması, gerekli ısının
depolanamaması ve güneş
ışınımının yeterli olmadığı
zamanlarda kullanılamaması
dezavantaj
olarak
görülmektedir. Çok değişik türleri geliştirilen güneşli ocakları genellikle
gelişmekte olan ülkelerde ticari olarak kullanım potansiyeli bulmuştur. Değişik
mekânlarda kullanmak amacı ile katlanabilir, yansıtıcılı, kolay taşınabilir güneş
ocakları bulmak mümkündür.
Ocağın yapısı incelendiğinde cam veya geçirgen örtüden oluşmuş birkaç tabaka
ile yalıtılmış bir kaptan ibaret olduğu görülecektir. Çalışma prensibi sera etkisi ile
aynıdır. Üst yüzeyde bulunan geçirgen örtü kısa dalga boylu güneş ışınımının
geçişine izin verirken, fırının içinde bulunan düşük sıcaklıktaki maddelerin
yaydığı daha uzun dalga boylu ışınların geçişlerini engeller. Bununla birlikte
gelen ışınımın şiddetini arttırmak amacıyla yansıtıcı aynaların kullanımı
mümkündür.
11
9
Parabolik yansıtıcılı güneş ocaklarında ise yoğunlaştırıcının odak noktasına
yerleştirilen malzemenin pişirilmesi sağlanır. Bu tip sistemler güneşin hareketini
takip etmek için yönlendirilebildiklerinden günün büyük bir kısmında verimlidir.
2.1.1.5. Güneş Enerjisi ile Soğutma
Son yıllarda özellikle yaz aylarında soğutma ihtiyacının olduğu durumlarda da
güneş enerjisinden faydalanmanın yolları araştırılmaktadır. Bu araştırmalar
güneş enerjisi ile yapılan çalışmalarda da önemli bir yere sahiptir. Soğutma
işlemleri için güneş enerjisi; Rankine çevrimli mekanik buhar türbinli sistem,
absorbsiyonlu sistem, termoelektrik sistem, adsorpsiyonlu sistem, Brayton
çevrimli mekanik sistem, gece ışınım etkili sistemler ile fotovaltaik ünitelerde
enerji kaynağı olarak kullanılabilmektedir. Dolayısıyla sistemin tamamen güneş
enerjisine bağımlı olarak tasarlanması durumunda ısı depolanması gerekmektedir.
Figure 2.2. Bir evin güneş enerjisi ile soğutulmasının gösterimi
2.1.2. Isıl Sistemler ile Elektrik Üretimi (Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi
Sistemleri)
Yoğunlaştırılmış güneş enerjisi (CSP) sistemlerinde, aynalar veya lensler yardımı
ile geniş bir alana düşen güneş ışınları nispeten daha küçük bir alana odaklanarak
elektrik üretilir ve odaklanan enerji ısıya dönüştürülerek bir türbin veya motoru
döndürebilir. Sistemlerde güneş takip sistemleri kullanılarak, güneşten
faydalanma oranı ciddi bir şekilde arttırılabilir. Yoğunlaştırılan güneş ışınları,
klasik enerji santrallerinde ısı kaynağı olarak kullanılabildiği gibi güneş
panellerine düşürülerek elektrik enerjisi üretiminde de kullanılabilir.
12
10
Günümüzde yaygın olarak üç çeşit konsantre güneş enerjisi sistemi
kullanılmaktadır. Bunlar:
i.
ii.
iii.
Parabolik Oluklu Kollektörler
Güneş Enerji kulesi
Parabolik Çanak Sistemler
Parabolik Oluklu Kollektörler:
Güneş ışınları, merkezde bulunan sıvı ile dolu geçirgen cam tüpe yoğunlaştırılır.
Bu tüp parabolik oluklu kollektör boyunca uzanır. Bu sistemlerin gün boyunca
güneşi takip etmeleri gerekmektedir. Kollektörler doğudan batıya, kuzeyden
güneye yönlendirilebilirler. Kullanılan tüpün parabolik oluklu kollektör boyunca
uzanmasından dolayı tek eksenli yönlendirme yapılması yeterlidir. Parabolik
oluklu kollektörler 50 ile 400°C arası ısı üretebilirler. 400°C’de ısı enerjisinden
elektrik enerjisi üretebilecek yeterli teknolojiye sahip olunmasına rağmen halen
birçok ülkede bu işlem için fosil kaynaklar kullanılmaktadır.
13
11
Güneş Enerji kulesi (Heliostat enerji santrali):
Yüzlerce
yansıtıcı
kullanarak güneşten gelen
ışınları tek bir merkezde
bulunan kuledeki alıcıya
yansıtarak çok yüksek
sıcaklıklar elde edilebilir.
Merkezdeki bu kuleye
heliostat alan veya merkezi
alıcı
denir.
Alıcılar
tarafından emilen bu ısıl
enerji bir sıvıya aktarılır.
Bu sıvıdan daha sonra enerji elde edilir. İlk uygulamalarda sıvı olarak su
kullanılmış daha sonra ise sodyum kullanılmaya başlanmıştır. Sodyumun suya
göre avantajı, sodyumun daha fazla enerji saklayabilmesidir.
Parabolik Çanak Sistemler:
Bu sistemler iki eksenli
yönlendirme sistemi ile
güneşi gün boyu takip eder.
Yoğunlaştırılmış
güneş
enerjisi alıcısı çanağın
merkezine yerleştirilmiştir.
Merkezdeki bu yapının
içeriği iki faklı şekilde
olabilir. Bunlardan birincisi
merkezde bulunan uygun
bir sıvıya bu ısı enerjisini
aktarılmasıyla elektrik üretimidir. Bu sistemde sıcaklık 1500 °C ye kadar
çıkmaktadır. İkinci yöntem ise merkeze yerleştirilen Stirling motoru ile elektrik
elde etmektir.
14
12
2.2. Güneşten Elektrik Üretimi (Fotovoltaik Paneller)
Güneş enerjisinden farklı yöntemlerle elektrik üretimi mümkün olmakla birlikte,
bu konuda teknolojisi en gelişmiş yöntem, güneş panelleri (fotovoltaik paneller)
vasıtasıyla enerji üretilmesidir. Bu teknolojide güneş ışınlarının panel yüzeyine
ulaşması ile yarıiletken malzemeler kullanılarak enerji dönüşümü sağlanmaktadır.
2.2.1. Güneş Pillerinin Çalışma Prensibi
Fotovoltaik etki, Güneş Pillerinin güneş ışınlarını elektrik enerjisine
dönüştürdüğü basit bir fiziksel işlemdir. Güneş ışığı, foton veya güneş enerjisi
parçacıklardan oluşur. Güneş ışığından gelen fotonlar farklı dalga boylarından
oluşmaktadır ve bu farklı dalga boylarına karşılık gelen çeşitli miktarda enerji
içerirler.
Şekil 2.3. Bir yarıiletkende p-n ekleminin gösterimi
15
13
Fotonlar PV yüzeyine çarptığı zaman oluşabilecek üç muhtemel durum vardır.
Foton yansıyabilir, absorbe edilebilir ya da direk olarak geçebilir. Sadece absorbe
edilen fotonlar elektrik üretebilir. Bu durumda fotonun enerjisi çarptığı hücredeki
elektrona transfer edilir. Elektron elde ettiği bu enerji ile normal pozisyonundan
kaçarak bir elektrik devresindeki akımın bir parçasını oluşturarak güneş ışığını
elektrik enerjisine çevirmiş olur.
2.2.2. Güneş Pillerinin Yapısı
Bir PV hücresi içerisindeki elektrik alanı meydana getirmek için, iki ayrı yarı
iletkenleri birlikte sıkıştırılmıştır. Saf yarı iletken malzemeler elektriği ne iyi iletir
ne de kötü iletir. Bunun sebebi, değerlik bandındaki elektron sayısı sınırlıdır. Saf
bir yarı iletkenin elektron ve oyuk sayısı artırılarak iletkenliği artırılabilir. Bu
durum saf bir yarı iletkene katkı maddesi eklenerek oluşturulur. Katkı maddesi
eklenerek oluşturulan iki tip yarı iletken vardır. Bunlar pozitif (p) ve negatif (n)
tip yarı iletkenlerdir. Bir PV hücresi, pozitif (p) ve negatif (n) tip yarı iletken
malzemeden oluşur.
Şekil 2.4. Bir güneş hücresinin katmanlarının gösterimi
16
14
2.2.3. Güneş Pili Türleri
Üretiminde kullanılan malzemelere göre güneş pillerinin değişik türleri
mevcuttur. Tabloda güneş pilleri türeleri ile ilgili karşılaştırmalar verilmiştir.
17
15
2.2.4. Güneş Pili Sistemleri
Güneş Pili Sistemleri insanların elektik enerjisine ihtiyacının olduğu her
uygulamada kullanılabilir. Güneş pili modülü uygulamalara bağlı olarak,
inverterler, akümülatör, regülatör gibi kontrol cihazları ve çeşitli elektronik
destek devreleri ile birlikte oluşturulur.
Güneş pili sistemi uygulamalar pili sistemi Uygulamaları iki ana gruba ayrılabilir;
i. Şebeke bağlantılı Sistemler (On Grid)
ii. Şebekeden bağımsız sistemler (Off-Grid)
Şebeke Bağlantılı Sistemler (On Grid):
Şebeke bağlantılı güneş pili sistemler
büyük güç sistemleri (santral boyutunda)
şeklinde olabileceği gibi binalarda küçük
güçlü sistemler şeklinde de karşımıza
çıkabilir.
Küçük güçlü sistemlerde elde edilen enerji,
kurulu olduğu sistemin elektrik enerjisi
gereksinimini karşıladıktan sonra fazla olan
elektrik enerjisi, elektrik şebekesine satılır.
Yalnız bu durumda üretilen DC elektrik AC ye çevrilerek şebekeye uygun hale
getirilir. Yeterli elektrik enerjisini üretilemediği durumda ise şebekeden elektrik
enerjisi alınır. Bu sistemlerde depolama olmadığı için akü grubuna gerek yoktur.
Şebekeden Bağımsız Sistemler (Off-Grid):
Güneş panellerinde elde edilen güç
sistemin gereksinimini karşılar, fazla gelen
enerji ise akülerde depo edilir. Depo edilen
bu enerji güneş enerjisinin yetersiz kaldığı
zaman, özellikle gece boyunca kullanılır.
Akünün aşırı şarj ve deşarj durumlarında
zarar görmesini engellemek için regülatör
kullanılır. Sistemlerde regülatörün görevi
ise akünün durumuna bakarak ya sistemin akım çekmesini durdurur ya da güneş
pilinden gelen akımı keser.
18
16
2.2.5. Güneş Pili Sistemlerinde Kullanılan Elemanlar
Fotovoltaik Panel: Güneş enerjisini elektrik enerjisine çeviren sistemlerdir.
Kurulacak oluğu sisteminin enerji ihtiyacına göre panel sayısı arttırılarak enerji
ihtiyacı karşılanır.
Şarj Denetleyici: Fotovoltaik Paneller ile akü/batarya grupları arasına bağlıdır.
Şarj denetleyicisi akülerin aşırı dolmasını veya tamamen bitmesini önleyerek
akülerin veya bataryaların daha uzun ömürlü olmasını sağlar.
Akü / Batarya: Fotovoltaik panellerden elde edilen enerjinin depolandığı
üniteleridir. Kurşun aküler/bataryalar en yaygın kullanılan türdür. Uygun
maliyetli olmaları ve fazla bakım gerektirmemeleri nedeniyle fotovoltaik
sistemler için idealdir.
İnvertör: Fotovoltaik Panellerden üretilen doğru akımı alternatif akıma çeviren
elektronik bir alettir. Doğru akımla çalışan cihazların invertöre gereksinimi
yoktur.
Çift yönlü sayaç: Şebeke (on grid) bağlantılı istemlerde kullanılır. Kullanılan
elektriğin kendi fotovoltaik sisteminden mi alındığını yoksa şebekeden mi
alındığını belirler.
Şekil 2.5. Bir fotovoltaik sistemin gösterimi
19
17
3.
NEDEN GÜNEŞ ENERJİSİ KULLANMALIYIZ?
Güneş Enerjisi ile çalışan sistemlerinin yaygınlaştırılabilmesi için bu sistemler
hakkında yeterli bilgiye sahip olmak gerekmektedir. Doğal olarak her enerji
kaynağında ve üretim sisteminde olduğu gibi güneş enerjisi sistemlerinin de
avantajları ve dezavantajları vardır. Bu amaçla avantaj ve dezavantajlar aşağıdaki
şekilde sıralanmıştır.
3.1. Avantajları
 Fosil yakıtların tükenmeye başladığı dünyamızda diğer yenilenebilir enerji
kaynaklarında olduğu gibi güneş enerjisi de sonsuz, yenilenilir ve sınırsız enerji
kaynağıdır. Bu güneş enerjisinin en önemli avantajıdır.
 Küresel ısınmanın giderek arttığı bir ortamda güneş enerjisinden enerji elde
ederken karbon salınımı meydana gelmemektedir. Çevreyi kirletici atıkları
olmayan, çevre dostu, gerektiğinde enerji ihtiyacına bağlı olarak kolayca
değiştirilebilen sistemlerdir.
 Güneş enerjisinin bir diğer çevreci özelliği de çalışırken ses çıkarmadığından
gürültü kirliliğine neden olmamaktadır.
 Güneş enerjisi yakıt maliyeti gerektirmeden sıcak su, ısınma, soğutma,
endüstriyel uygulamalar, elektrik üretimi gibi birçok uygulamayı
sağlamaktadır.
 Güneş enerjisi sistemleri enerji ihtiyacına göre kolay kurulabilir sistemlerdir.
Ayrıca enerji ihtiyacının artması durumunda hızlı ve kolay bir şekilde sistemler
genişletilebilir.
 Güneş enerjisi sistemlerinde üretim ve kurulum maliyetlerinden sonra
kullanımda çok fazla bakım maliyeti oluşturmamaktadır. Güneş enerjisi ile
çalışan sistemler kolaylıkla taşınıp kurulabilir. Elektrik şebeke hattı
bulunmayan ya da şebeke hattının götürülmesinin pahalı olduğu kırsal
yörelerde güneş pillerinin kullanımı daha ekonomik olabilmektedir.
 Güneş sistemlerinin ilk kurulum ve üretim maliyetlerinin yüksek olmasına
rağmen uzun dönemde düşünüldüğünde fosil yakıtlara göre başlangıçtaki
ödenen maliyetin geri dönüşümü vardır.
20
18
 Güneş pili, dayanıklı, güvenilir ve uzun ömürlüdür. Her ev, kendi enerjisini
çatısına kurduğu güneş pilleri ile karşılayabilir. Böylece iletim ve enerjiyi
taşıma maliyetleri ve kayıpları ortadan kalkmaktadır.
3.2. Dezavantajları
 En önemli dezavantajı fotovoltaik panellerin ve takip sistemli toplaçların
üretim ve kurulum maliyetlerinin yüksek olmasıdır. Ancak teknolojik
gelişmeler ile enerji giderek yaygınlaşmakta ve maliyette düşmektedir.
 Güneş enerjisi sistemlerinin verimi güneşin durumuna bağlıdır. Bulutlu
havalar, çevre kirliliği, güneşin yönü bazı sistemlerde verimi direkt
etkilemektedir.
 Özellikle elektrik üretimi yapan toplaç tiplerinde gölgelemeyi önlemek için
geniş alanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Güneş enerjisi sistemlerinin gece enerji
sürekliliği sağlayabilmesi için depolama sistemlerine ihtiyaç duyar.
 Güneş Pillerinin verimleri düşüktür (%15 civarı).
 Binalarda kullanılan güneş toplaçları görünüm ve yer açısından bazı sorunlara
yol açabilmektedir.
 Fotovoltaik hücrelerde kullanılan yarıiletken maddeler kullanım ömrü bittikten
sonra çevre kirliliğine neden olabilmektedirler.
 Güneş enerjisi teknolojisi ulaşım amaçlı uygulamalar için henüz yeterli verime
sahip değildir. Gelişmekte olan bir teknolojidir.
21
19
4. MEVZUAT ve TEŞVİKLER
TÜRKİYE
Başkent: Ankara
Resmi Dil: Türkçe
Para Birimi: Türk Lirası ( )
Nüfus: 76,67 Milyon
22
20
4.1. Türkiye’de Güneş Enerji’sinden Elektrik Enerjisi Üretimi ve Teşvik
Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak elektrik üretimi kanun ve
yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Kanun kapsamında elektrik üretimi, üretim
kapasitesinin büyüklüğüne göre “Lisanssız” ve “Lisanslı” olmak üzere iki başlık
altında yer almaktadır.
4.1.1. Lisanssız Elektrik Üretimi
30.03.2013 tarihinde yayınlanan 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
kapsamında lisanssız elektrik üretimi üst sınırı 1 MW' a yükseltilmiştir.
Bu kapsamda elektrik üretim tesisi kurmak isteyen tüzel ve gerçek kişiler
Yönetmeliğin 7. maddesi çerçevesinde Lisanssız Üretim Bağlantı Başvuru Formu
ile birlikte belirtilen belgeleri doğrudan ilgili dağıtım şirketine veya OSB dağıtım
lisansı sahibi tüzel kişiye başvurmalıdırlar.
İlgili dağıtım şirketince düzenlenen Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun
tebellüğ tarihinden itibaren yüz seksen gün içerisinde elektrik üretim tesisinin
kurulumunun tamamlanması gerekmektedir. Gerçek veya tüzel kişiler söz konusu
sürenin ilk doksan günü içerisinde üretim tesisi ve varsa irtibat hattı projesini
Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği kurum ve/veya tüzel kişilerin onayına
sunar. Yönetmeliğin 9. maddesinde belirtilen belgelerin dağıtım şirketine eksiksiz
sunulması halinde dağıtım şirketi ile otuz gün içerisinde bağlantı ve sistem
kullanım anlaşması imzalanır.
Ayrıca, elektrik üretim tesisi projelerinin, Yenilenebilir Enerji Genel
Müdürlüğünce yayımlanan Saha Uygulamalı Güneş Enerjisi Santralı Proje
Şablonu veya Çatı ve Cephe Uygulamalı Güneş Enerjisi Santralı Proje
Şablonunda belirtilen kriterler doğrultusunda, onay için TEDAŞ (Türkiye
Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi) Genel Müdürlüğüne sunulması gerekmektedir.
4.1.2. Lisanslı Elektrik Üretimi
Elektrik piyasasında lisanslı olarak tüzel kişiler tarafından gerçekleştirilebilecek
faaliyetler; üretim, iletim dağıtım, toptan ve perakende satış, piyasa işletim, ithalat
ve ihracat faaliyetlerini kapsamaktadır. Tüzel kişilere faaliyet göstermek
istedikleri alanda en fazla 49 yıllığına lisans verilir.
23
21
Üretim lisansı başvurusunda bulunan tüzel kişiye öncelikle, üretim tesisi
yatırımına başlaması için mevzuattan kaynaklanan izin, onay, ruhsat ve benzeri
belgeleri edinebilmesi ve üretim tesisinin kurulacağı sahanın mülkiyet veya
kullanım hakkını elde edebilmesi için Kurum tarafından belirli süreli ön lisans
verilir.
4.1.3. Teşvik (Türkiye Yenilenebilir Enerji Kanunu)
Türkiye enerji politikası olarak 2023 yılına kadar enerjisinin % 30' unu
yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılayabilmeyi planlamaktadır. Bu
kapsamda enerjisini yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılayan işletmelere
bazı teşvikler sunulmaktadır. Bu teşviklerden bazıları; vergi ve arazi kullanım
bedellerinde indirim, sistemde yerli malzeme kullanıldığı takdirde tarifeye ek
pirimler, 2016-2020 yılları arasında lisans sahibi olacak olan üreticilere sabit
fiyattan alım garantisi, proje hizmet bedellerinden muafiyet olarak dikkat
çekmektedir. Ayrıca Türkiye' de 38 şehir güneş enerjisinden elektrik üretimi
konusunda izin almıştır. 92 MWlık kapasitesi ile bu iller arasında ilk sırada Konya
yer almaktadır. Ancak bu illerin toplam güneş enerjisinden elektrik üretim değeri
600 MW ile sınırlandırılmıştır.
2012 yılı yenilenebilir enerji kanunu ulusal üretim sektörünü desteklemek ve
canlandırmak amacıyla Türkiye’de yapılan bileşenlerin üretimleri için de
teşvikler getirmektedir. Şirketler üretimlerini yaptıkları ekipmana/bileşene göre
fazladan tabloda belirtildiği miktarlarda bir teşvik almaktadırlar:
24
22
ALMANYA
Başkent: Berlin
Resmi Dil: Almanca
Para Birimi: Euro (€)
25
23
4.2. Almanya’da Güneş Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretimi ve Teşvik
Almanya’da güneş enerjisinden elektrik üretimi bir tarife ile teşvik edilmektedir.
Koşullar ve ödemelerin miktarı “Yenilenebilir Enerjilere Öncelik Verilmesine
İlişkin Alman Yasası (EEG)” ile belirtilmiştir. Alman Yenilenebilir Enerji Yasası
(Erneuerbare-Energien-Gesetz, EEG), madde 16’ya göre enerji tedarikçisi
kullanıcı tarafından üretilen elektrik için ödeme yapmak zorundadır. Ücretin
miktarı işletmenin devreye alınma tarihi, imalat türü çeşidi (çatı montaj veya açık
arazi) ile birlikte işletmenin performansıyla da belirlenir. Yapılacak ödeme
şebekeye beslenen elektriğin kilovat-saatine göre yapılmaktadır. Federal Ağ
Ajansı (Bundesnetzagentur) aylık ücretin ne kadar değişeceğini duyurmaktadır.
Yasaya göre, bir ödeme, genellikle 20 yıllık bir süre için yasal olarak bağlantılı
bir şekilde üreticiye şebeke operatörü tarafında garanti edilmektedir.
4.2.1. Teşvik (Erneuerbare-Energien-Gesetz, EEG)
Zemine monte sistemlerden üretilecek elektrik üretimi, sadece tesisin resmi bir
planlama (örneğin arazi kullanım planı) kapsamında inşa edilmesi halinde
uygundur. Kalkınma planlarında yer alan bölgelerde bulunan zemin-monte
sistemler, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra sadece belirlenmiş alanlara inşa
edilmelidirler.
Üretilen güneş enerjisinin tüketimi de EEG’de ayrı ayrı düzenlenmektedir. Eğer
üretilen elektrik tamamen şebekeye geri döndürülmez ve kısmen evde tüketilirse
ayrıca bir ikramiye vardır. Bunun için ödeme oranlarına ek olarak bir hükümet
ikramiyesi verilmektedir. Güç tüketim ikramiyesi kurulumun aktif büyüklüğüne
göre hesaplanır. Buna göre ödemelerde tüketim payının toplam üretilen elektriğin
yüzde 30’unun altında ve üstünde olmasına üzere ayrıma gidilmektedir.
26
24
25
İSPANYA
Başkent: Madrid
Resmi Dil: İspanyolca
28
26
4.3. İspanya’da Güneş Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretimi ve Teşvik
Eski “Özel Rejim Kanunu (RE)” kapsamında, yenilenebilir enerji ve
kojenerasyon tesisleri şebekeye tüm net güç transferi karşılığında: (i) teşvike veya
(ii) piyasa fiyatı artı belirlenmiş bir prime hak kazanıyordu. İspanyol hükümeti
tarafından vaat edilen bu teşvikler yenilenebilir enerji kurulumlarını
cesaretlendirmeyi ve desteklemeyi amaçlıyordu. 12 Temmuz 2013 tarihinde
İspanyol Bakanlar Konseyi, İspanya’da elektrik tarife açığını ortadan kaldırmayı
amaçlayan acil yasal önlemler paketini onayladı.
13 Temmuz 2013 günü, İspanyol hükümeti “Özel Rejimi Kanununu” kaldıran ve
bunu yeni bir ödeme sistemi ile değiştiren Kraliyet Kararnamesi Taslağını
(9/2013) onayladı. Üretilen enerjiyi referans alarak teşvik vermek yerine, bireysel
bazda kurulu “standart tesis”in kurulu kapasitesine ve bu tesisin maliyetlerine
göre hesaplanan “belirli bir ödeme” yapılmasına karar verilmiştir.
4.3.1. Teşvik (Régimen Especial)
İspanyol hükümeti 2013 yılında mevcut finansal durum sebebiyle fotovoltaik
sistemler için tüm teşvikleri askıya aldı. Ayrıca iade edilecek ödemelerin ne
zaman olduğuna dair de bir açıklamada bulunmadı. Bununla birlikte daha önce
ödeme garantisi verilmiş geriye dönük teşviklerin ise etkilenmeyeceğini
belirttiler.
Teşvik yerine, 100 kW’a kadar olan küçük jeneratörlerin şebekeye bağlanmasına
ve piyasa fiyatı üzerinden şebekeye sağladıkları elektrik kadar bu üreticilere
ödeme yapılmasına izin veren bir mevzuat bulunmaktadır. Askıya alınmadan
önceki planlanmış tarifeler aşağıda verilmiştir:
Ayrıca İspanyol tarifesi “Kraliyet Kararnamesi (RD) 14/2010’a göre yılda kaç
saate kadar ödeneceği sınırlandırılmıştır. 31 Aralık 2013’e kadar ülke genelinde
29
27
sayının sabitlenmesine karar verilmiş, ancak 2014 yılından itibaren (aşağıda
şekilde gösterildiği gibi) ülke iklimsel olarak beş bölgeye ayrılmıştır.
30
28
PORTEKİZ
Başkent: Lizbon
Resmi Dili: Portekizce
31
29
4.4. Portekiz’de Güneş Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretimi ve Teşvik
Tarihsel olarak Portekiz’de yenilenebilir enerji üretimi ağırlıklı olarak büyük
hidroelektrik üretim kapasitesi tarafından temsil edildi. Rüzgâr gücü kapasitesi
2000 ve 2007 yılları arasında üstel olarak 2.126 MW’a kadar yükseldi. 2007
yılından sonra fotovoltaik kullanarak elektrik üretimine devlet teşviki arttı.
Portekiz’de yenilenebilir enerji için destek mekanizmaları genellikle teşvik
sistemleri ile küçük seviyelerde yatırım sübvansiyonları ve vergi avantajlarına
dayanmaktadır.
4.4.1. Teşvik (Special Regime Production Law (PRE))
Teşvik, sabit bir zaman diliminin garanti edildiği (15 yıl), teknolojisine göre
ayrıştırılmaktadır ve hedeflenen kapasiteye ulaşılana kadar uygulanabilirdir.
PRE’ye katılan üreticiler için ödeme takvimi ilk olarak 1999 yılında kısmen
karmaşık bir formül ile tanıtılmıştır.
2005 yılında, yasa değişik teknolojileri de dikkate alarak yeterli geri dönüşü
sağlamak amacıyla güncellenmiştir. 2007 Mart ile birlikte üretim zaman ile (15
yıl) veya en azından kurulu elektrik gücü kapasitesi başına üretilen belli enerji
miktarına göre sınırlandırılmıştır. Bu özel üreticilere piyasa rakamlarına göre
ödeme yapılacağı anlamına gelmekteydi.
2005 yılındaki kanuna göre, 5 kW’a eşit veya daha az olan fotovoltaik kurulumları
ilk 21 GWh/MW’a kadar veya 15 yıl boyunca hangisi önce gelirse 44,4 Euro
cent/kWh olarak desteklenmiştir. Diğer taraftan 5 kW’tan büyük kurulumlar için
ise şebekeye sağlanan ilk 21 GWh/ MW’a kadar veya 15 yıl boyunca hangisi önce
gelirse 31,7 Euro cent/kWh olarak desteklenmiştir.
Daha sonra 2007 yılında, tarifeler küçük (5 MW’ın altı) ve büyük (5 MW’ın üstü)
kurulumlar olarak sağlanmıştır: 5 kW’a kadar fotovoltaikler: 450 Euro/MWh, 5
kW’tan 5 MW’a: 317 Euro/MWh, 5 MW’ın üzeri: 310 Euro/MWh, 5 kW’ın
altında mikro-jenerasyon fotovoltaikler: 470 Euro/MWh, 5 ve 150 kW arasında:
355 Euro/MWh.
Son kanunlara göre mikro ve mini üretimler için teşvik miktarları aşağıdaki
tablolarda gösterildiği şekilde duyurulmuştur:
32
30
33
31
5.
GÜNEŞ ENERJİSİ EĞİTİMİNE GENEL BAKIŞ
5.1. Türkiye’de Güneş Enerjisi Eğitimi
Türkiye’de Yenilenebilir Enerji alanında eğitim veren bazı özel firmalar,
araştırma enstitüleri, meslek yüksekokulları ve üniversiteler mevcuttur. Buna
ilaveten bazı kurumlarda bu konuyla ilgili yoğun çalışmaktadırlar. Bazı
üniversiteler öğrencilerini bu konuda eğitmek adına güneş, rüzgâr ve diğer
yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi konularında birimler açmıştır.
5.1.1. Lise ve Dengi Okullarda Güneş Enerjisi Eğitimi
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri’nde
“Yenilenebilir Enerji Teknolojileri” adında bölümler bulunmaktadır. Bu
bölümlerde rüzgâr ve güneş enerjisinden elektrik üreten küçük ve büyük çaplı
santrallerin kurulumu, işletilmesi, bakımı, onarımı ve arızalarının giderilmesi ile
ilgili yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilmektedir.
Ayrıca yine bakanlık bünyesinde bulunan Mesleki ve Teknik Eğitim Genel
Müdürlüğü’ne bağlı okullarda “Güneş Enerjisi Sistemleri ve Rüzgâr Enerjisi
Sistemleri” dallarında eğitim verilmektedir. Meslek lisesinden sonra
“Yükseköğretime Geçiş Sınavı”nda başarılı olanlar lisans programlarına ya da
meslek yüksekokullarının ilgili bölümlerine devam edebilirler. Sınavsız
yerleşebilecekleri ön lisans programları da mevcuttur. Eğitimini tamamlayarak iş
hayatında gerekli yeterlilikleri kazanan meslek elemanları, rüzgâr santralleri ve
güneş santralleri ile ilgili işletmelerde kariyer yapabilirler.
5.1.2. Meslek Yüksekokullarında Güneş Enerjisi Eğitimi
Türkiye’de üst düzeyde uygulayıcı meslek elemanı yetiştirmek amacıyla Meslek
Yüksekokulları mevcuttur. Bu okullarda eğitim süresi, staj ile birlikte 2 yıl olarak
öngörülmüştür. Bulunduğu üniversitede mezun olmaya hak kazanan öğrencilere
ön lisans derecesinde diploma verilir. Eğer mezun olunan okullar teknik okullar
ise buradan mezun olan öğrencilere tekniker unvanı verilmektedir.
Yenilenebilir enerji kaynakları ve teknolojilerinin öneminin artması ile birlikte bu
alanda eleman yetiştirmek amacıyla Yüksek Öğretim Kurumu bünyesinde
bulunan üniversitelerde “Alternatif Enerji Kaynakları Teknolojisi” Programları
açılmıştır. Bu programların içeriğinde güneş enerjisi ve teknolojileri konusunda
34
32
eğitimler verilmektedir. 2014 yılı itibariyle sınırlı sayıda üniversitede bulunan
bölümlerin bağlı olduğu üniversiteler ve şehirleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Sıra
Şehir
Üniversite
Fakülte
Program
1
Ankara
Hacettepe Ünv.
Hacettepe Ankara
Sanayi Odası 1. OSB
Meslek Yüksekokulu
2
Muğla
Muğla Sıtkı Koçman
Ünv.
Muğla Meslek
Yüksekokulu
3
Aydın
Adnan Menderes Ünv.
Söke Meslek
Yüksekokulu
4
Kayseri
Erciyes Ünv.
Mustafa Çıkrıkçıoğlu
Meslek Yüksekokulu
5
Burdur
Mehmet Akif Ersoy
Ünv.
Bucak Emin Gülmez
Teknik Bilimler Meslek
Yüksekokulu
6
İzmir
Yaşar Ünv.
Meslek Yüksekokulu
7
Nevşehir
Nevşehir Hacı Bektaş
Veli Üniversitesi
Meslek Yüksekokulu
8
Erzincan
Erzincan Ünv.
Meslek Yüksekokulu
9
Ankara
Ankara Ünv.
GAMA Meslek
Yüksekokulu
10
Düzce
Düzce Ünv.
Gölyaka Meslek
Yüksekokulu
11
Gümüşhane
Gümüşhane Ünv.
Gümüşhane Meslek
Yüksekokulu
12
Denizli
Pamukkale Ünv.
Denizli Teknik Bilimler
Meslek Yüksekokulu
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Kaynakları
Teknolojisi
Kaynak: ÖSYM (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi)
5.2. Almanya’da Güneş Enerjisi Eğitimi
Son yıllarda, daha fazla üniversite yenilenebilir enerji kaynakları konusunu
geliştirdikleri lisans ve özel eğitim programları ile gündemlerini almışlardır.
Özellikle üniversiteler, Avrupa Yükseköğretim Alanının birleştirilmesi
35
33
sırasındaki programlar dolayısıyla yeni fırsatlar için tüm lisans ve yüksek lisans
programlarını dönüştürmüşlerdir. Almanya’da 385 çalışma programında açık bir
şekilde yenilenebilir enerji müfredatlarına yer verilmektedir. Bu programlar
genellikle makine mühendisliği, elektrik mühendisliği ile ilişkilendirilmiş, süreç
mühendisliği, inşaat mühendisliği ve endüstri mühendisliği bölümleri veya
alanları ile ilgilidir.
Toplam 385 program çalışma türüne göre yenilenebilir enerji konularının ağırlığı
değişiklik göstermektedir (lisans, yüksek lisans, ikili çalışma programları,
uzaktan eğitim vb). 385 program arasında 36 tanesi sadece fotovoltaik çalışmaları
üzerine uzmanlaşmıştır. Bu programlar, makine mühendisliği, elektrik
mühendisliği, fizik, inşaat ve endüstri mühendisliği gibi klasik disiplinlerin
altında güneş enerjisine dair teknik, bilimsel temelli enerji verimliliği de dâhil
olmak üzere eğitimleri içermektedir.
Bu programlarda, öğrenciler güneş enerjisi ile ilgili bilgiye odaklanarak kişisel
tercihler ve seçmeli dersler ile kendi müfredatlarına karar verebilirler. Bu
durumun dikkat çekici özelliği uluslararası odaklı, belirli dönemleri yurtdışında
olmak üzere yurtdışı üniversitesi ortaklı programların sayılarının artmasıdır.
Yenilenebilir
Enerji (dahil
edilmiştir)
Rüzgar
Enerjisi
Hidroenerji
Lisans
30
104
1
4
5
Y.Lisans
Uzaktan
Eğitim
29
13
72
9
3
2
1
1
2
5
19
Çift
Anadal
Eğitimi
Yaz okulu
Toplam
385
Yıl: 2012
7
2
Biyoenerji
4
5
8
7
6
9
Fotovoltaik/
Güneş
Teknolojiler
i
1
15
3
15
1
1
1
84
204
288
7
6
13
0
7
7
Kısmi olarak belirtilen alana yönelik
Tamamen belirtilen alana yönelik
36
34
Jeotermal
Enerji
2
13
1
1
11
17
28
5
31
36
Kaynak: Wissenschaftsladen Bonn e.V.
No
Bölge
Üniversite/
Eğitim veren
1
BadenWürttemberg
2
BadenWürttemberg
U Stuttgart
3
BadenWürttemberg
HS Offenburg
4
5
6
U Stuttgart
BadenWürttemberg
HS Biberach
Brandenburg
HS Lausitz
Standort
Senftenberg
Hessen
HS Lausitz
Standort
Senftenberg
Üniversite
tarafından sağlanan/
İleri
Eğitim/Yeterlilik
Elektrotechnik und
Informationstechnik
Studiendauer: 6 Sem.
Beginn: WS
Schwerpunkte
Elektrische
Energietechnik
´ u. Energiesysteme
Lehrveranstaltungen u.a.
'Erneuerbare Energlen '
Photovoltaics I+II "
Technikpädagogik
Beginn: WS
Wahlmodul
´Photovoltaik´
Verfahrenstechnik
Beginn: WS
Schwerpunkte, Energietechnik' und
Umwelttechnik'
Gebäudetechnik /
Gebäudeklimatik
Beginn: WS, SS
Wahlmodule
´Solartechnik´ und
´Nachhaltige
Energiesysteme´
Elektrotechnik
Vertiefungsrichtung
´Energiesysteme und
Regenerative
Energien´ Studiendauer:
7 Sem.
Beginn: WS
Maschinenbau
Schwerpunkt
Energietechnik
Beginn: WS
Lehrveranstaltung:
´Solartechnik´
Derece
Daha fazla
bilgi için
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
http://www.uni
stuttgart.
de/studieren/an
gebot/etechnik
_bsc/index.ht
ml?__loc
ale=de
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
http://www.uni
stuttgart.
de/studieren/an
gebot/techpaed
_bsc/
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
http://fhoffenburg.de/f
hoportal/go.jsp
?id=90a
Bachelor
of
Engineeri
ng
(B.Eng.)
http://www.ho
chschulebibera
ch.
de/web/gebaeu
deklimatik
Bachelor
of
Engineeri
ng
(B.Eng.)
http://www.hslausitz.de/elekt
rotechnik.html
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
http://www.uni
kassel.
de/uni/studium
/studienangebo
t/studiengangs
seiten/
grundstaendig
estudiengaenge/
bmaschinenba
u.html
37
35
No
7
8
9
10
11
Bölge
Hessen
Niedersachsen
Niedersachsen
Niedersachsen
NordrheinWestfalen
Üniversite/
Eğitim veren
U Kassel
Standort
Giessen
U Göttingen
U Hannover
U Hannover
FH
Südwestfalen
Üniversite
İleri
Eğitim/Yeterlilik
Energiesystemtechnik
Beginn: WS
Modul:,Energiewandlun
g II' (Regen.
Ressourcen,
Solarenergie,
Photo-voltaik)
Regenerative
Energiesysteme
Materialwissenschaften
Studiendauer:
6 Sem.
Beginn: WS
Spezialisierung auf
Halbleitermaterialien
möglich
Physik
Beginn: WS
Lehrveranstaltungen der
Abteilung
Solarenergie des
Institutes für
Festkörperforschung
Elektrotechnik und
Informationstechnik
Studiendauer: 6
Semester
Beginn: WS / SS
Lehrveranstaltungen u.a.
Nutzung
solarer Ener-gien,
Wirkungsweise
und Technologien von
SiliziumSolarzellen
Elektrotechnik für
Energie, Licht,
Automation
Beginn: WS
Wahlpflichtmodul:
'Erneuerbare
Energien',Modul'Photov
oltaik' im
Wahlpflichtblock
38
36
Derece
Daha fazla
bilgi için
Bachelor
of
Engineeri
ng
(B.Eng.)
http://www.th
m.de/site/fb03me/studiengan
genergiesyste
me.html
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
http://www.uni
goettingen.de/
de/111184.htm
l
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
http://www.uni
hannover.
de/de/studium/
studienfuehrer/
physik/
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
http://www.uni
hannover.
de/de/studium/
studienfuehrer/
elektro/
Bachelor
of
Engineeri
ng
(B.Eng.)
http://www3.f
hswf.
de/fbei/53EA6
5723CB74D1
DA7C8CE03C
EC77141
.htm#inhalt
No
12
13
Bölge
NordrheinWestfalen
NordrheinWestfalen
14
RheinlandPfalz
15
RheinlandPfalz
16
17
Bayern
Bayern
Üniversite/
Eğitim veren
Üniversite
İleri
Eğitim/Yeterlilik
Derece
Westfälische
HS
Standort
Gelsenkirchen
Elektrotechnik mit
Studienschwerpunkt
Energietechnik
Beginn: WS
Pflichtmodul
'Solartechnik u.
regenerative
Energien I'
Bachelor
of
Engineeri
ng
(B.Eng.)
FH Münster
Elektrotechnik
Vertiefung regenerative
Energien
Beginn: WS
Modul: ´Photovoltaik´
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
FH Koblenz
Elektrotechnik
Beginn: WS / SS
Modul: 'Photovoltaik'
Bachelor
of
Engineeri
ng
(B.Eng.)
FH Bingen
Energie- und
Prozesstechnik
Wahlpflichtmodul
'Solartechnik'
Bachelor
of
Science
(B.Sc.)
HS Augsburg
Energie Effizienz
Beginn: WS
Energieeffizientes und
solaroptimiertes
Entwer-fen und
Konstruieren
von Gebäuden
Master of
Engineeri
ng
(M.Eng.)
TU München
Energie- und
Prozesstechnik
Studiendauer:
4 Sem.
Beginn: WS / SS
Vertiefungsfächer
Solarthermische Kraftwerke und Solar-Eng.
Master of
Engineeri
ng
(M.Eng.)
Daha fazla
bilgi için
http://www2.f
hgelsenkirchen.
de/FHSites/
FB1/index.php
?id=81&tx_jp
pageteaser_pi1
[backId]
=58
http://www2.f
hgelsenkirchen.
de/FHSites/
https://www.fh
muenster.
de/studium/stu
diengaenge/ind
ex.php?studId
=52
http://www.fh
koblenz.
de/Elektrotech
nik_und_Infor
mation.148.0.h
tml
http://www.fhbingen.de/stud
ium/bachelor/e
nergieundprozesstec
hnik.
html
http://www.hs
augsburg.
de/fakultaet/ab
/studium/studi
engang/e2d_m
ast/in
dex.html
http://portal.m
ytum.de/studiu
m/studiengaen
ge/energie_
prozesstechnik
_master
39
37
No
18
19
20
Bölge
Bayern
Berlin
Niedersachsen
Üniversite/
Eğitim veren
TU München
TU Berlin
U Hannover
21
Niedersachsen
22
RheinlandPfalz
FH Bingen
23
Sachsen
TU
Bergakademie
Freiberg
TU Clausthal
Üniversite
İleri
Eğitim/Yeterlilik
ClimaDesign
Beginn: WS
Sprachen: Engl./D.
Studieninhalte
u.a.Erneuerbare
Energien, Solarstation
Elektrotechnik Studienschwerpunkt
'Elektrische
Energietechnik'
Beginn: WS / SS
Modul Licht- u.
Solartechnik
Elektrotechnik und
Informationstechnik
Studiendauer: 4
Sem.Beginn: WS / S
SLehrveranstaltung:
Wirkungsweise und
Technologien von
Silizium-Solarzellen
Energiewissenschaft
Beginn:WS(empfohlen)/
SS
Module Photovoltaik,
Energiekonzepte
und
-technologien,
Photothermisches
Glas
Elektrotechnik
Beginn: WS und SS
Wahlpflichtmodule
'Photovoltaik',
'Renewable Energy'
Angewandte
Naturwissenschaft
Vertiefung Angewandte
Halbleiterphysik
Beginn: WS
Vorlesungen zu
Photovoltaik
-konsekutiv-
40
38
Derece
Daha fazla
bilgi için
Master of
Science
(M.Sc.)
http://portal.m
ytum.de/studiu
m/studiengaen
ge/masterst
udiengang_cli
madesign
Master of
Science
(M.Sc.)
http://iv.tuberlin.de/teach
ing/ETech/Stu
F_ET_0607.pd
f
Master of
Science
(M.Sc.)
http://www.uni
hannover.
de/de/studium/
studienfuehrer/
elektro-msc/
Master of
Science
(M.Sc.)
http://www.stu
dium.tuclausthal.de/in
dex.php?id=33
9
Master of
Engineeri
ng
(M.Eng.)
http://www.fh
bingen.
de/studium/ma
ster/elektrotec
hnik.html
Master of
Science
http://tufreiberg.de/stu
dium/natur.ht
ml
No
24
25
26
27
28
29
Bölge
Sachsen
SachsenAnhalt
SchleswigHolstein
SchleswigHolstein
Thüringen
Thüringen
Üniversite/
Eğitim veren
Üniversite tarafından
sağlanan/ İleri
Eğitim/Yeterlilik
Chemie
Beginn: WS / SS
Module Siliciumchemie,
industr.
Photovoltaik
Derece
Daha fazla
bilgi için
Master of
Science
(M.Sc.)
http://tufreiberg.de/stu
diengang/chem
ie/index.html
U HalleWittenberg
Physik
Vertiefungsrichtung
Photovoltaik
Beginn: WS
Master of
Science
(M.Sc.)
U Kiel
Materials Science and
Engineering
Schwerpunkt: functional
(or operational)
materials which have
properties
particularly suited for
use in sensor
technology, micro
electronics, photovoltaic
technology or optics
http://www.stu
dienangebot.u
nihalle.
de/detail.www
.de.xml?id=24
5&name=Phys
ik&
Master of
Science
(M.Sc.)
http://www.kie
lmat.com/
U Hannover
Physik / Technische
Physik
Beginn: WS
Modul ´Photonik´
Master of
Science
(M.Sc.)
TU Ilmenau
Optronik
Beginn: WS / SS
Modul: Photovoltaik
und Energiewandlung
und
Lehrveranstaltungen
Organische
Photovoltaik,
Photovoltaikanlagen,
Silizium-Photovoltaik
http://www.uni
hannover.
de/de/studium/
studienfuehrer/
physik
msc/index.php
Master of
Science
(M.Sc.)
http://www.tui
lmenau.
de/studieninter
essierte/studier
en/master/optr
onik/
Technische
Universität
Ilmenau
Regenerative
Energietechnik
Studienrichtung
Photovoltaik
Dauer: 4 Sem.
Beginn: WS
Master of
Science
(M.Sc.)
http://www.tui
lmenau.
de/studieninter
essierte/studier
en/master/rege
nerativ
eenergietechnik
TU
Bergakademie
Freiberg
41
39
No
30
31
32
33
34
Bölge
Thüringen
BadenWürttemberg
Berlin
Üniversite/
Eğitim veren
Üniversite
İleri
Eğitim/Yeterlilik
Derece
Daha fazla
bilgi için
Photonics
Schwerpunkt Optik und
optische
Technologien Sprache:
Englisch
Dauer: 4 Semester
Beginn: WS
Modul:
´Thermodynamik und
Physik Erneuernarer
Energien'
Master of
Science
(M.Sc.)
http://www.ma
ster.unijena.de/MSc_P
hotonics-path1.html
U Freiburg
Photovoltaics
Studiendauer: 5-8
Sem.
Beginn: WS / SS
Master of
Science
(M.Sc.)
TU Berlin
in Kooperation
mit
Renewables
Academy
Global Production
Engineering for
Solar Technology
Dauer: 2 Jahre
berufsbegleitendes,
weiterbildendes
Studium
Sprache: Englisch
Beginn: jährlich im
Oktober
Lehrveranstaltungen zu
Produktion,
Engineering, Business
Development
und Marketing für
Solarsysteme
http://www.stu
dium.unifreibu
rg.
de/studium/stu
dienfaecher/fa
chinfo/index.ht
ml?id_s
tud=348
Master of
Science
(M.Sc.)
http://www.stu
dienberatung.t
uberlin.de/men
ue/studium
/studiengaenge
/weiterbildend
e_master/#978
23
Zertifikat
Master of
Science
(M.Sc.)
FriedrichSchiller
Universität
Jena
NordrheinWestfalen
Fernuniversität
Hagen
Photovoltaische und
optoelektronische
Bauelelmente
Akademie(fern)studium
Umfang: 2 Sem.
Österreich
U Krems
(Österreich)
Tageslicht Architektur
berufsbegleitend
Beginn: WS
42
40
http://www.fer
nunihagen.
de/mathinf/stu
dium/weiterbil
dung/akademie
_zertifik
at/photov_opto
elek_baueleme
nte.shtml
http://www.do
nauuni.
ac.at/de/studiu
m/tageslichtarc
hitektur/index.
php
5.3. İspanya’da Güneş Enerjisi Eğitimi
Genel olarak incelendiğinde İspanya’da eğitim resmi ve resmi olmayan olmak
üzere ikiye ayrılmaktadır. İspanyol eğitim sistemine dâhil tüm öğretileri kapsayan
örgün eğitim, devlet tarafından düzenlenmekte ve desteklenmektedir. Resmi
olmayan eğitim ise nüfusun farklı grupları için her türlü öğrenmeyi sağlamak için
örgün eğitim sisteminin çerçevesinin dışında yapılan tüm örgütlü ve sistematik bir
eğitim faaliyeti kapsar.
İspanya'da Yükseköğretim, Üniversite Eğitimi, Mesleki Eğitimi ve Uzmanlık
Eğitimini birbiri ile entegre etmektedir. Bu eğitimlere Profesyonel Sanatsal
Eğitim, Profesyonel Plastik Sanatlar ve Tasarım ile İleri Spor Eğitimi de dâhil
edilmektedir.
5.3.1. Yüksek Öğretim Kurumlarında Güneş Enerjisi Eğitimi
Güneş enerjisi eğitimleri ise birçok üniversitede farklı bölümler tarafından
verilmektedir. Bu bölümler 4 yıllık eğitim süresine ve kendilerine has eğitim
içeriklerine sahip olabilmektedirler.
5.3.2. İleri Mesleki Eğitim
İleri Mesleki Eğitim, bir dizi profesyonel alanda mesleki eğitimin yanı sıra sosyal,
kültürel ve ekonomik hayata istihdam ve aktif katılım için erişim sağlayan bir dizi
programı da içermektedir. Bu kapsamda İspanya’da güneş enerjisi alanında eğitim
veren resmi ve resmi olmayan kurumların listesi aşağıda verilmiştir:
Sıra
Şehir
Üniversite
Program
Notlar
1
Uzaktan
Eğitim
Carrera Universitaria en
Mantenimiento y Gestión de
Energías Renovables
SEAS, Estudios
Superiores
Abiertos
• Resmi / Onaylı
• 4 yıl
2
Uzaktan
Eğitim
Carrera Universitaria en
Mantenimiento y Gestión de
Energías Renovables
SEAS, Estudios
Superiores
Abiertos
• Resmi / Onaylı
• 4 yıl
Grado en Ingeniería Eléctrica
(EET - UPC)
Escuela de
Ingeniería de
Terrassa (EET UPC)
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
3
Barcelona
43
41
Sıra
Şehir
Üniversite
Program
4
Madrid
Grado en Ingeniería de la
Energía
5
Barcelona
Energía - EUETIB
6
Madrid
Grado Ingenieria de Tecnologia
de Minas y Energia
7
Madrid
Energía
8
Madrid
Master Universitario en
Eficiencia Energetica y
Arquitectura Bioclimatica
9
Castellón
10
Málaga
energía
11
Vigo
Energía
12
Valencia
Grado en Ciencias Ambientales
44
42
Escuela Superior
de Ciencias
Experimentales
y Tecnología,
Campus de
Móstoles de la
Universidad Rey
J
Escuela
Universitaria de
Ingeniería
Técnica
Industrial de
Barcelona
(EUETIB UPC)
Universidad
Alfonso X El
Sabio (UAX)
Escuela Técnica
Superior de
Ingenieros de
Minas (UPM)
Escuela Superior
de Arquitectura
y Tecnología de
la Universidad
Camilo José
Cela (UCJC)
Universitat
Jaume I
Escuela Técnica
Superior de
Ingeniería
Industrial de la
Universidad de
Málaga (UMA)
ETS de
Ingeniería de
Minas. Campus
Vigo (UVI)
Escuela
Politécnica
Superior de
Gandia (UPV)
Notlar
• Resmi / Onaylı
• 4 yıl
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
• 240 Kredi
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
- 7.700 €
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
• Resmi / Onaylı
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
Sıra
Şehir
13
Sevilla
14
Tarragona
15
Madrid
16
Barcelona
17
Barcelona
18
Jaén
19
Vigo
20
Zaragoza
21
Gijón
22
Puerto
Real
(Cádiz)
23
Huelva
Üniversite
Program
Notlar
Escuela técnica
superior de
ingeniería - US
Universitat
Grado de Ingeniería Eléctrica
Rovira i Virgili
Escuela Técnica
Superior de
Grado en Ingeniería
Ingenieros
Agroambiental
Agrónomos
(UPM)
Escuela
Politécnica
Superior de
Ingeniería de
(EPSEVG - UPC)
Vilanova i la
Geltrú
(EPSEVG UPC)
Escuela
Politécnica
Superior de
(EPSEM - UPC)
Ingeniería de
Manresa
(EPSEM - UPC)
Grado en Ingeniería de Recursos Universidad de
Energéticos
Jaén (UJA)
Escuela
Universitaria de
Ingeniería
Industrial.
Campus Vigo
(UVI)
Escuela de
Ingeniería y
Grado en Ingeniería de
Arquitectura
Tecnologías Industriales
(Unizar)
Escuela
Grado en Ingeniería Electrónica Politécnica de
Ingeniería de
Industrial y Automática
Gijón (UNIOVI)
• Resmi / Onaylı
Grado en Química
Facultad de
Ciencias (UCA)
• Resmi / Onaylı
• 4 yıl
Universidad de
Huelva (UHU)
Grado en ingeniería de la
energía
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
• Resmi / Onaylı
• 4 yıl
• Resmi / Onaylı
• Resmi / Onaylı
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
• 4 yıl
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
45
43
Sıra
Şehir
Üniversite
Program
24
Barcelona
Grado en Ingeniería de
Edificación
25
Murcia
Grado en Ciencias Ambientales
26
Salamanca
Grado en Ingeniería Electrónica
Industrial y Automática
27
Jaén
28
Jaén
Grado en Ingeniería Electrónica
Industrial
29
Jaén
Grado en Ingeniería Mecánica
30
León
Energía
La Salle
Algeciras
Grado en Ingeniería en
Tecnologías Industriales
32
Badajoz
Grado en Ciencias ambientales
33
Badajoz
Grado en Ingeniería química
31
Universidad de
Murcia (UMU)
Universidad de
Salamanca
(USAL)
Universidad de
Jaén (UJA)
Universidad de
Jaén (UJA)
Universidad de
Jaén (UJA)
Escuela Superior
y Técnica de
Ingenieros de
Minas (ULE)
Escuela
Politécnica
Superior (UCA)
Facultad de
Ciencias (UEX)
Facultad de
Ciencias (UEX)
Notlar
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
• Resmi / Onaylı
• Resmi / Onaylı
• Resmi / Onaylı
PAU/FP 2013
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
• Resmi / Onaylı
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
• Resmi / Onaylı
• 240 Kredi
6.4. Portekiz’de Güneş Enerjisi Eğitimi
Portekiz’de yükseköğretim iki ana alt sisteme ayrılmaktadır: üniversite ve
politeknik eğitim. Bu eğitim özerk devlet üniversiteleri, özel üniversiteler, kamu
veya özel üniversite enstitüleri, politeknik kurumları ve farklı türdeki diğer
yükseköğretim kurumları tarafından verilmektedir. Üniversite sistemi, güçlü bir
teorik temele sahip ve yüksek seviyede araştırma-odaklı olmakla birlikte
üniversite dışı sistem daha pratik eğitim sağlar ve meslek odaklıdır.
Ayrıca okul eğitiminin özel yöntemleri de mevcuttur. Mesleki okullar tarafından
sunulan programlarda çıraklık sistemi ve tekrarlı eğitim bu özel yöntemlerden
bazılarıdır. Bu programlar eğitim sisteminin normal akışı içerisinde yer
almadıkları için muntazam değildirler ve toplumun değişik hedef kitlelerinin
özgün ihtiyaçlarına hedef vermeye yönelik olarak planlanmışlardır. Buna göre
Portekiz’de güneş enerjisi eğitimi veren üniversiteler aşağıdaki tabloda
sıralanmıştır:
46
44
No
Bölge
Üniversite
Bölüm
1
Ponte
Delgado
Universidade dos Açores
2
Faro
Universidade do Algarve
3
Aveiro
Universidade de Aveiro
Aveiro
Universidade de Aveiro
5
Covilhã
Universidade da Beira
Interior
6
Coimbra
Universidade de Coimbra
7
Évora
Universidade de Évora
8
Lisboa
Universidade de Lisboa
9
Funchal
Universidade da Madeira
10
Lisboa
Universidade Nova de
Lisboa
11
Lisboa
Lisboa
4
Program
Licenciatura em
Energias
Renováveis
Formação
Instituto Superior de Avançada em
Instalações
Engenharia
Solares
O curso de
formação
Departemento de
avançada
Engenharia Mecânica Eficiência
Energética
Departemento de
ciencias agrárias
Especialização
Tecnológica em
Energias
Departemento de
Engenharia Mecânica Renováveis e
Electricidade
Licenciatura em
Engenharia
Electromecânic
a renováveis
Mestrado em
Energia para a
Departamento de
Engenharia Mecânica Sustentabilidad
e
Escola de Ciências e Engenharia da
Tecnologia
Energia Solar
Faculdade Ciencias
Mestrado
Departamento da
Integrado em
Engenharia
Engenharia da
Geografica,
Energia e do
Geofísica e Energia
Ambiente
Departemento de
Engenharia
Electromecânica
Centro de Ciências
Exactas e da
Engenharia
Departamento de
Ciências e
Tecnologia da
Biomassa
Departamento de
Ciências e
Tecnologia da
Biomassa
Cursos de
Especialização
Tecnológica em
Energias
Renováveis
Programa
Doutoral em
Energia e
Bioenergia
Mestrado em
Energia e
Bioenergia
47
45
No
Bölge
Üniversite
12
Lisboa
Lisboa
13
Lisboa
Lisboa
14
Porto
Universidade do Porto
Bölüm
Departamento de
Ciências e
Tecnologia da
Biomassa
Departamento de
Ciências e
Tecnologia da
Biomassa
Departamento de
Engenharia
Electrotécnica e de
Computadores
15
Lisboa
Instituto Superior Técnico
16
Funchal
Madeira Interactive
Technologies Institute
17
Lisboa
Instituto Superior
Autónomo de Estudos
Politécnicos
18
Lisboa
Universidade Católica
Portuguesa
19
Castelo
Branco
Instituto Politécnico de
Castelo Branco
20
Guarda
Instituto Politécnico da
Guarda
21
Leiria
Leiria
Estudos PósGraduados em
Bioenergia
Seminário
Avançado de
Energia Solar
Térmica
Licenciatura em
Engenharia
Electrotécnica e
de
Computadores(
Área de
Especialização
de Sistemas de
Energia)
Grupo de
Investigação em
Energia e
Desenvolvimento
Sustentável(REGSD)
Centro de
Sistemas de
Competéncia
Energia Solar
Ciências Exactas e da
Térmico
Engenharia
Sistemas de
Energia e EcoEficiência
Programa de
Gestão em
School of Business
Energias
and Economics
Renováveis
Especialização
Escola Superior
Tecnológica em
Agrária de Castelo
Energias
Branco
Renováveis
Escola Superior de
Especialização
Educação
Tecnológica em
Communicação e
Energias
Desperto
Renováveis
Especialização
Tecnológica em
Energias
Renováveis
48
46
Program
No
Bölge
22
Viyana
do
Castelo
Viyana do Castelo
Escola Superior
Agrária de Ponte de
Lima
23
Viyana
do
Castelo
Viyana do Castelo
Escola Superior de
Tecnologia e Gestão
24
Maia
Instituto Universitário da
Maia
25
Mirandel
a
Instituto Superior de
Estudos Interculturais e
Transdisciplinares
26
Vila Real
Universidade de Trás-osMontes e Alto Douro
27
Bragança
Bragança
Escola Superior de
Tecnologia e de
Gestão de Bragança
28
Portalegr
e
Portalegre
Escola Superior de
Tecnologia e de
Gestão
29
Lisboa
MIT - Portugal
30
Lisboa
MIT - Portugal
31
Lisboa
32
Évora
Üniversite
Bölüm
SESUL(Centro de
Sistemas de Energia
Sustentáveis da
Universidade de Lisboa)
Instituto Português de
Energia Solar
Program
Especialização
Tecnológica em
Energias
Renováveis
Engenharia de
Sistemas de
Energias
Renováveis
Especialização
Tecnológica em
Energias
Renováveis
Engenharia em
Energias
Renováveis e
Eficiencia
Energética
Engenharia de
Energias
Engenharia de
Energias
Renováveis
Engenharia das
Energias
Renováveis e
Ambiente
One Year
Advanced
Study Course in
Sustaninable
Energy Systems
Phd in
Sustainable
Energy Systems
49
47
KAYNAKLAR:
Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, 2013 Yılı Faaliyet Raporu, T.C. Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2014.
Dünya’da Enerji Görünümü, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2013.
Dünya’da ve Türkiye’de Güneş Enerjisi İle İlgili Gelişmeler, Prof. Dr. Necdet
Altıntop, Arş. Gör. Doğan Erdemir, Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Makine Mühendisliği Bölümü, Mühendis ve Makine, 54, 639, 69-77, 2013.
Türkiye’nin Enerji Potansiyeli ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik
Enerjisi Üretimi Açısından Önemi, Mutlu Yılmaz, 4(2), 33-54, 2012.
Türkiye’de Güneş Enerjisi Potansiyeli ve Bu Potansiyelin Kullanım Derecesi,
Yöntemi ve Yaygınlığı Üzerine Bir Araştırma, Kamil B. Varınca ve M. Talha
Gönüllü, I. Ulusal Günes ve Hidrojen Enerjisi Kongresi, 2006.
Türkiye ‘nin Enerji Kaynakları Arasında Güneş Enerjisinin Yeri ve Önemi,
Muhsin T. Gençoğlu, Mehmet Cebeci, Fırat Üniversitesi Elektrik Elektronik
Mühendisliği Bölümü.
Türkiye’de Elektrik Enerjisi Üretimi ve Kullanılan Kaynaklar, Türkiye Kalkınma
Ajansı, SA-02-6-18, 2002, Ankara.
Türkiye’nin Enerji Görünümü, TMMOB Makine Mühendisliği Odası, MMO/558,
2012.
TR52 Düzey 2 Bölgesi 2023 Vizyon Raporu (Enerji Sektörü)
TR42 Doğu Marmara Bölgesi Yenilenebilir Enerji Raporu, Temmuz, 2011.
Güneş Enerji Sektörü, T.C. Ahiler Kalkınma Ajansı Aksaray Yatırım Destek
Ofisi, 2011.
Güneş Enerji Sektörü Raporu, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, 2011.
Güneş Paneli Sistemlerinin Tasarımı, Tahsin Köroğlu, Ahmet Teke, K. Çağatay
Bayındır, Mehmet Tümay, Çukurova Üniversitesi Elektrik Elektronik
Mühendisliği Bölümü, 2010.
Güneş Enerjisi, EMO II, 2009.
Güneş Enerjisi Sistemleri Temek Prensipleri, Serdar Öksüz, 2014.
Alternatif Enerji Kaynakları, Doç. Dr. Sebahattin ÜNALAN.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Önemi, MEB Bakanlığı Yenilenebilir Enerji
Teknolojileri, Ankara, 2012.
Yüksek Öğretim Kurulu, Elektrik ve Enerji Bölümü, Yenilenebilir Enerji
Teknolojisi Programı, 2010.
50
48
MEB Mesleki Teknik Eğitim Alanları, Ankara, 2014.
Güneş Enerjisi Eğitim Seti Tasarım ve Uygulaması, İbrahim Sefa, Mehmet
Demirtaş, Ramazan Bayındır, Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi,
Elektrik Eğitimi Bölümü, 3, 13, 327-336, 2007.
Enerji Verimliliği Raporu, TMMOB Elektrik Mühendisliği Odası, Ankara, 2012.
2014-2023 Enerji Özel İhtisas Komisyonu Ön Raporu.
Yenilenebilir Enerji Raporu, Çukurova Kalkınma Ajansı, 2012.
Güneş Enerjisinden Elektrik Üretiminde Ülkemizde ve AB Ülkelerinde Verilen
Teşvikler, Engin Özdemir, H. Emre Bağıran.
Güneş Atlası: Doğaya Uyumlu Güneş Enerjisi – Yönetici Özeti, 2012.
Güneş Enerjisi Alt Çalışma Grubu Raporu, Hidrolik ve Yenilenebilir Enerji
Çalışma Grubu, Ankara, 2007.
Dünya’da ve Türkiye’de Güneş Enerjisi, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli
Komitesi, Haziran, 2009.
Türkiye’de Güneş Enerjisi Araştırma ve Geliştirme, Nurdil Eskin, Tesisat
Mühendisliği Dergisi, 91, 74-82, 2006.
WWF Enerji Raporu, 2011.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Türkiye Açısından Önemi, Muhsin Tunay
Gençoğlu, Fırat Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü.
Bestimmung der Vergütungssätze für Photovoltaikanlagen § 31 EEG 2014 für die
Kalendermonate Oktober 2014, November 2014 und Dezember 2014.
Bundesnetzagentur für Elektrizität, Gas, Telekommunikation, Post und
Eisenbahnen, 1. Oktober 2014, abgerufen am 1. Oktober 2014 (xls)
İzmir İli Yenilenebilir Enerji Sektör Analizi, Nisan, 2012.
Portekiz Ülke Raporu, 2011.
İspanya Piyasa Araştırması Enerji Sektörü, 2011.
İspanya Güneş Enerjisi Raporu, 2008.
WEB SİTELERİ:
http://www.gok-suaritma.com/
http://www.geopathfinder.com/
http://www.limitsizenerji.com/
http://enerjienstitusu.com/
51
49
http://solarwiki.ucdavis.edu/
http://320volt.com/wp-content/uploads/2010/02/diyot-p-n-notr-jonksiyon.png
http://www.forfo.net/ima/silicon_pic1.jpg
http://www.siliconsolar.com/wp-content/uploads/mono-v-poly-crystallinecells.jpg
http://www.canensis.com/
http://www.gunesenerjisisistemler.com/
http://www.eie.gov.tr/MyCalculator/iller/TR.png
http://www.eie.gov.tr/MyCalculator/iller/TR_GR.PNG
http://www.eie.gov.tr/MyCalculator/iller/TR_DD.PNG
http://en.wikipedia.org/wiki/Education_in_Spain
http://en.wikipedia.org/wiki/Education_in_Portugal
http://www.ise.fraunhofer.de/
http://pveducation.org/
http://solargis.info/
http://www.wholesalesolar.com/
http://energyinformative.org/
http://mpe.dimacs.rutgers.edu
http://fusionforenergy.europa.eu/understandingfusion/
http://science-edu.larc.nasa.gov/EDDOCS/whatis.html
http://images.nrel.gov/
http://energy.gov/
"Portugal
(orthographic
projection)"
by
Queix
File:Europe_(orthographic_projection).svg sur Commons. Licensed under
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0-2.5-2.0-1.0 via Wikimedia
Commons
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portugal_(orthographic_projection).svg
#mediaviewer/File:Portugal_(orthographic_projection).svg
"Spain (orthographic projection)" by Spain_(orthographic_projection).png:
Neoespaña
(talk)derivative
work:
L'Américain
(talk)
Spain_(orthographic_projection).png. Licensed under Creative Commons
Attribution-Share Alike 3.0-2.5-2.0-1.0 via Wikimedia Commons 52
50
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Spain_(orthographic_projection).svg#
mediaviewer/File:Spain_(orthographic_projection).svg
"Portugal
(orthographic
projection)"
by
Queix
File:Europe_(orthographic_projection).svg sur Commons. Licensed under
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0-2.5-2.0-1.0 via Wikimedia
Commons
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portugal_(orthographic_projection).svg
#mediaviewer/File:Portugal_(orthographic_projection).svg
"Turkey (orthographic projection)" by Yükleyenin kendi çalışması. Licensed
under Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 via Wikimedia Commons
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Turkey_(orthographic_projection).svg#
mediaviewer/File:Turkey_(orthographic_projection).svg
53
51

Güneş Enerjisi El kitabı yayınlandı

Transkript

Benzer belgeler

13 Eylül 2015 - Parçalı Güneş Tutulması

Kablosuz enerji (2019)

HAZIRLAYANLAR Seval KURUŞCU , Lalin ÖZCAN

Süper Ay tutulmasını kaçırmayın

üniversiteler arası proje ekipleri güneş enerjisi teknolojileri çalıştay

Kopernik