jandarma arama ve kurtarma timleri

172’NCĠ YILINDA JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI
1. JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞININ TARĠHÇESĠ:
Türklerin hayatı, tarihin akıĢı içerisinde tetkik edildiğinde; devletin idarî, adlî ve zabıta
hizmetlerinin komutanlarca veya baĢbuğlarca yürütüldüğü görülür. Eski Türklerde BaĢbuğ, Kağan,
Hakan diye anılan hükümdarlar aynı zamanda emniyet ve âsâyiĢ hizmetleriyle bizzat
uğraĢmıĢlardır. Orhun Kitabeleri‟nde Yargan olarak geçen ve Hakanların emrinde, emniyet ve
âsâyiĢi sağlayan bir zabıtanın bulunduğu bilinmektedir.
Selçuklularda
"ġurta",
Osmanlılarda
"SubaĢı"lar,
daha
sonraları "Zaptiye"ler ve müteakiben yakın tarihte "Jandarma"
emniyet ve âsâyiĢ hizmetlerini yürüten askerî kolluk teĢkilâtları
olarak görülmektedirler.
Osmanlı
Devletinde,
kazalarda
SubaĢılarla,
sancaklarda
Mirliva
Kadılar
veya
emrindeki
Sancak
Beyleri,
eyaletlerde ise Mirmiran veya Beyler askerî ve mülkî birer
otorite
olarak
emrindeki
askerlerle
emniyet
ve
âsâyiĢ
hizmetlerini yürütmüĢlerdir.
Devletin baĢkenti Ġstanbul'da ise emniyet ve âsâyiĢ hizmetleri
farklı
bir
teĢkilât
tarafından
yürütülmüĢtür.
Bu
amaçla
Ġstanbul'un içinde ve dıĢında âsâyiĢ karakolları açılmıĢ ve bu
karakollarda Karakullukçu olarak adlandırılan Yeniçeriler görev
almıĢtır. Yeniçeri Ağası, CebecibaĢı, Cebeciler, Kaptan PaĢa,
TopçubaĢı
ve
Topçular,
BostancıbaĢı
ve
Bostancılar,
Ġstanbul‟un emniyet ve âsâyiĢinin sağlanmasında görevli ve
sorumlu isimler olarak tarihe geçmiĢlerdir.
18 Haziran 1826 tarihinde Yeniçeriliğin ortadan kaldırılmasından sonra emniyet ve âsâyiĢ
hizmetleri; "Asakir-i Mansure", "Asakir-i Hassa" ve 1834 tarihinde Anadolu ve Rumeli'nin bazı
eyaletlerinde "Asakir-i Redife" adı altında kurulan askerî teĢkilâtlar tarafından yürütülmüĢtür.
03 Kasım 1839‟da ilan edilen Tanzimat Fermanı (Tanzimat-ı Hayriye–Gülhane Hattı Hümâyûnu)
ile halkın can ve mal emniyetinin korunması görevi eyalet ve sancak valilikleri emrine gönderilen
subaylar tarafından yürütülmüĢtür.
16 ġubat 1846 tarihinde "Zaptiye MüĢirliği" kurulmuĢ, eyalet ve sancaklardaki Umur-u Zaptiye
hizmetleri doğrudan doğruya bu makama bağlanmıĢtır. Zaptiye MüĢirliği, bir üst seviyedeki askerî
-1-
bir makam olan "Seraskerlik" makamına bağlanmıĢtır. Böylece asıl görevi iç güvenlik ve düzeni
sağlamak olan ve tek elden sevk ve idare edilen yeni bir askerî zabıta sınıfı doğmuĢtur.
14
Haziran
1869
tarihinde
teĢkilâtın
ilk
nizamnamesi olan "Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi”
yürürlüğe konmuĢtur. Bu nizamname ile zabıta
görev ve hizmetleri, yetki ve sorumluluklar hukukî
bir çerçeve içine alınmıĢtır. Nizamname uyarınca
her ilde bir Zaptiye Alayı kurulmuĢ, personeli
piyade ve süvarilerden oluĢmuĢtur. Ayrıca, alay,
tabur, bölük ve takım teĢkilâtlanmasına gidilmiĢtir.
Tanzimat
Fermanı‟nı
takip
eden
yıllarda
yayımlanan tayin kararnamelerinde Jandarma
adına rastlanılmıĢ ancak kuruluĢ günü kesin
olarak tespit edilememiĢtir. J.Gn.K.lığı tarihinin
yazımı ile ilgili araĢtırmalarda 893 ve 894 sayılı
Jandarma
Emirnamelerine
rastlanılmıĢ
ve
bunlarda yer alan emirlerden 1846 yılının gerçek
kuruluĢ yılını
yansıtmadığı anlaĢılmıĢtır.
Bu
nedenle Asakir-i Zaptiye Nizamnamesinin kabul tarihi olan 14 Haziran 1869'un "14 Haziran"ı ile
Tanzimat Fermanının yayımlandığı 1839 yılı birleĢtirilerek, 14 Haziran 1839 günü Jandarmanın
kuruluĢ tarihi olarak kabul edilmiĢtir.
1877-1878 Osmanlı-Rus harbinden sonra Sadrazam Sait PaĢa modern bir zabıta teĢkilâtı
kurmak için Ġngiltere ve Fransa'dan subaylar getirtmiĢ, teĢkilâtlanmada değiĢiklik yapılmıĢ ve 20
Kasım 1879‟da Seraskerlik makamına bağlı "Umum Jandarma Merkeziyesi" kurulmuĢtur.
Jandarma, 1908 yılında II‟nci MeĢrutiyet‟in ilân edilmesinden sonra özellikle Rumeli‟de büyük
baĢarılar göstermiĢtir. Bunun üzerine teĢkilât 1909 yılında yeniden düzenlenerek Harbiye
Nezareti'ne bağlanmıĢ ve "Umum Jandarma Kumandanlığı" adını almıĢtır.
Birinci Dünya SavaĢı‟nın ardından Mütareke Dönemi‟nde Damat Ferit PaĢa hükümetinin
çıkardığı 15 Mart 1919 tarihli bir kararnameyle Umum Jandarma Kumandanlığı Dâhiliye Nezaretine
bağlanmıĢtır.
Jandarma Birlikleri, Birinci Dünya SavaĢı ve KurtuluĢ SavaĢımızda, hem iç güvenlik görevlerini
sürdürmüĢler hem de birçok cephede Silahlı Kuvvetlerin ayrılmaz bir parçası olarak yurt
savunmasına iĢtirak etmiĢlerdir.
-2-
Cumhuriyetin ilânından sonra, devletin birçok kuruluĢunda olduğu gibi, Jandarma TeĢkilâtında
da reorganizasyon çalıĢmalarına bir plan dahilinde baĢlanılmıĢtır. Kronolojik olarak bakıldığında
Jandarma TeĢkilâtında yaĢanan önemli geliĢmeler Ģunlardır:
-
Sabit Jandarma Bölge MüfettiĢlikleri ve Ġl Jandarma Alay Komutanlıkları yeniden
teĢkilâtlandırılmıĢ, Seyyar Jandarma Birlikleri güçlendirilmiĢ,
- 10 Haziran 1930 tarihinde 1706 Sayılı Kanun çıkarılmıĢ ve Jandarma TeĢkilâtına yeni bir
hukukî statü getirilmiĢ,
- 1935 yılında Jandarma Subaylarının Harp Okulu'nda yetiĢtirilmesi esası kabul edilmiĢ ve
bu kaynaktan yetiĢen subaylara Jandarma mesleğini öğretmek maksadıyla Jandarma Subay Okulu
açılmıĢ,
- 1937 yılında "Jandarma TeĢkilât ve Vazife Nizamnamesi" yürürlüğe girmiĢ,
- 1939 yılında Jandarma TeĢkilatı; Sabit Jandarma Birlikleri, Seyyar Jandarma Birlikleri,
Jandarma Eğitim Birlikleri ve Okullar olmak üzere üç grup halinde yeniden düzenlenmiĢ,
- 1956 yılında yürürlüğe konan 6815 Sayılı Kanunla, bu tarihe kadar Gümrük Tekel
Bakanlığına bağlı tümen seviyesinde askeri bir kuruluĢ olan Gümrük Umum Kumandanlığı
tarafından yürütülen sınır, kıyı ve karasularımızın emniyet ve korunması ile gümrük bölgelerinde
kaçakçılığı men, takip ve tahkik görev ve sorumluluğu Jandarma Genel Komutanlığı'na verilmiĢ,
- 1957 yılında Jandarma Sınır Birlikleri tugaylar haline dönüĢtürülmüĢ, ayrıca Jandarma Eğitim
Tugayları kurulmuĢ,
- 1966-1967 yıllarında birden çok Ġl Jandarma Komutanlığını bünyesine alan Jandarma Bölge
Komutanlıkları kurulmuĢ,
- 1968 yılında Diyarbakır'da Helikopter Bölük Komutanlığı adı altında ilk Jandarma Havacılık
Birliği kurulmuĢ,
- 1974 yılında Jandarma Komando Birlikleri ile Jandarma Havacılık Birlikleri Kıbrıs BarıĢ
Harekâtı'na katılmıĢ ve Kıbrıs Türkünün bağımsızlık mücadelesinde ön saflarda yerini almıĢ,
- 1982 yılında 2692 Sayılı Yasa ile kıyı ve karasularımızın korunması görevi Sahil Güvenlik
Komutanlığına devredilmiĢ,
- 1983 yılında 2803 Sayılı Jandarma TeĢkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu yürürlüğe girmiĢ,
- 1988 yılında 3497 Sayılı Kanun ile kara sınırlarımızın korunması ve güvenliğinin sağlanması
görevi Kara Kuvvetleri Komutanlığına verilmiĢtir. 2011 yılı itibarıyla Irak sınırının bir kısmı dıĢında
diğer
sınır
koruma
hizmetleri
Kara
Kuvvetleri
bulunmaktadır.
-3-
Komutanlığı
sorumluluğuna
devredilmiĢ
2. BAĞLILIK DURUMU, SORUMLULUK ALANI VE GÖREVLERĠ:
Jandarma TeĢkilatı, 1983 yılında yürürlüğe giren ve “Jandarma TeĢkilât Görev ve Yetkileri”
baĢlığını taĢıyan yasaya göre faaliyetlerini sürdürmektedir. Jandarma, yasaların kendisine verdiği
görevleri yerine getirebilmek maksadıyla, bölgenin; coğrafi durumu, ekonomik Ģartları ve kamu
hizmetlerinin gerekleri, yerleĢim alanlarının durumu, nüfus yoğunluğu, ulaĢım durumu, sosyal ve
kültürel geliĢimi, emniyet ve âsâyiĢ durumu gibi özellikleri dikkate alınarak ülke genelinde
teĢkilâtlanmıĢtır.
Jandarma Genel Komutanlığı, askeri kanun ve nizamların kendisine verdiği görevlerle, eğitim ve
öğretim yönünden, Genelkurmay BaĢkanlığına; emniyet ve asâyiĢ hizmetleriyle diğer görev ve
hizmetlerin ifası yönünden ĠçiĢleri Bakanlığına bağlı bir kuruluĢtur.
Esas olarak il ve ilçe belediye sınırları içindeki bölge polisin sorumluluk alanını, il ve ilçe
belediye sınırları dıĢında kalan bölge ise Jandarmanın sorumluluk alanını oluĢturur. Bu nedenle
Jandarma ülke genelinin önemli bir bölümünde emniyet ve âsâyiĢ hizmetlerini yürütmektedir.
2803 sayılı Jandarma TeĢkilât, Görev ve Yetkileri Kanununa göre Jandarmanın görevleri; Mülkî,
Adlî, Askerî ve Diğer Görevler olmak üzere dört ana baĢlık altında toplanmaktadır.
Mülkî Görevler:
Emniyet ve âsâyiĢ ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men, takip ve
tahkik etmek, suç iĢlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz
kurumları ve tutukevlerinin dıĢ korumalarını yapmaktır.
Adlî Görevler:
ĠĢlenmiĢ suçlarla ilgili olarak Cumhuriyet Savcılarının talimatları doğrultusunda kanunlarda
belirtilen iĢlemleri yapmak ve bunlara iliĢkin adlî hizmetleri yerine getirmektir.
-4-
Askerî Görevler:
Askerî kanun ve nizamların gereği görevler ile Genelkurmay BaĢkanlığınca verilen görevleri
yapmaktır.
Diğer Görevler:
Mülkî, adlî, askerî görevler dıĢında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin icrası ile
bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevlerdir.
3. JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞININ VĠZYONU:
Ġnsan merkezli çağdaĢ yönetim ve görev anlayıĢı ile ulusal ve uluslararası alanda; en saygın, en
güvenilir, en mükemmel hizmet üreten örnek kolluk kuvveti olmaktır.
4. MEVCUT TEġKĠLÂT YAPISI:
Mevzuatla belirlenen görevler doğrultusunda teĢkilâtlanan Jandarma Genel Komutanlığı;
karargâh ve bağlı birlikler, klasik emniyet ve âsâyiĢ harekatı icra eden birlikler, terörle mücadele
harekâtı icra eden birlikler, sınır birlikleri, okullar ve eğitim birlikleri, lojistik destek birlikleri, havacılık
birlikleri ve görevin özelliğine göre kurulan diğer birliklerden oluĢmaktadır.
a. Klasik Emniyet ve ÂsâyiĢ Harekâtı Ġcra Eden Birlikler:
(1)
Bölge, Ġl, Ġlçe ve Jandarma Karakol Komutanlıkları:
Jandarma Genel Komutanlığı; klâsik emniyet ve âsâyiĢ birlikleri vasıtasıyla, kanunların
kendisine verdiği görevleri en iyi Ģekilde yerine getirerek, emniyet ve âsâyiĢin sağlanması ile kamu
düzeninin korunmasında önemli bir görev üstlenmektedir.
Türkiye‟nin en köklü teĢkilâtlarından biri olan Jandarma; hukukun üstünlüğü çerçevesinde
Ģekillenen çağdaĢ ve insan haklarına saygılı bir hizmet anlayıĢıyla, suçu ve suç koĢullarını önleme
ve iĢlenen suçların kısa zamanda aydınlatılmasını sağlamak amacıyla, mesai mefhumu
gözetmeksizin görev yapmaktadır. J.Gn.K.lığı emniyet ve âsâyiĢ ile kamu düzenini temin ve idame
ettirebilmek maksadıyla mülki taksimat esas alınarak J.Bölge, Ġl ve Ġlçe Jandarma ve Jandarma
Karakolları halinde teĢkilatlanmıĢtır.
Jandarma Bölge Komutanlıkları, sevk ve idare ile hizmetlerin yürütülmesinde etkinliğin
sağlanması amacıyla, görev ihtiyaçları göz önünde bulundurularak tespit edilen illerde
konuĢlandırılmıĢ olup, sorumluluk bölgesi birden çok Ġl Jandarma Komutanlığını kapsayacak
Ģekilde teĢkil edilmiĢtir. Halen (14) J.Blg.K.lığı mevcuttur.
Jandarma Bölge Komutanlıklarına bağlı olarak faaliyet gösteren ve konuĢlu bulundukları ilin
adıyla anılan Ġl Jandarma Komutanlıkları, emniyet ve âsâyiĢ ile ilgili görevlerin mülki ve adlî
makamlarla koordineli bir Ģekilde yürütülmesinde önemli bir iĢleve sahiptir.
-5-
Ġl Jandarma Komutanlıklarının sevk ve idaresi altında bulunan ve konuĢlandıkları ilçede, o
ilçenin ismiyle anılan Ġlçe Jandarma Komutanlıkları mülki, adlî, askerî ve diğer görevleri bünyesinde
teĢkil edilen Jandarma ÂsâyiĢ Timleri ve Jandarma Karakolları vasıtasıyla yerine getirirler. Hâlen
(81) Ġl Jandarma Komutanlığı, (920) Ġlçe Jandarma Komutanlığı, (1886) Jandarma Karakol
Komutanlığı bulunmaktadır. DeğiĢen mevzuat doğrultusunda, delilden sanığa ulaĢma prensibine
atfedilen öneme paralel olarak, bu suçların aydınlatılması maksadıyla, olay sayıları açısından
yoğunluk bulunan Ġl Jandarma Komutanlıklarının kadrolarına öldürme, yağma, hırsızlık ve kayıp
Ģahıs konularında eğitimli ve uzman personel görevlendirilmesine baĢlanmıĢtır.
Klasik emniyet ve âsâyiĢ harekâtını icra etmek üzere teĢkil edilen bu birliklere ilave olarak,
ihtiyaç duyulan hallerde, kritik yol kavĢaklarında otoban giriĢ ve çıkıĢlarında görev yapabilecek
Ģekilde Jandarma ÂsâyiĢ Noktaları da teĢkil edilmektedir.
VatandaĢların
zamanda
cevap
müracaatlarına
verebilmek
ve
en
kısa
meydana
gelebilecek olaylara daha süratli müdahale etmek
maksadıyla (55) Ġl Jandarma Komutanlığında,
(165) mobil karakol araçla hizmet verilmektedir.
(2)
Özel Maksatlı Birimler:
Görevlerin ve âsâyiĢ hizmetlerinin, uzmanlaĢmıĢ personel tarafından yürütülmesini sağlamak
maksadıyla, Ġl Jandarma, Ġlçe Jandarma ve Jandarma Karakol Komutanlıklarında, ihtiyaca göre
değiĢik sayılarda özel maksatlı birimler teĢkil edilmiĢtir. Bu birimlerle ilgili bilgiler müteâkip
maddeler halinde aĢağıya çıkarılmıĢtır.
-6-
Jandarma Doğal Hayatı Koruma Takımları ve Çevre Koruma Timleri:
(a)
Önemli çevre sorunlarının yaĢandığı, çevre kirliliğinin tehlikeli boyutlara ulaĢtığı ve sürekli bir hâl
aldığı Balıkesir-Manyas Gölü, Konya-Tuz Gölü, Samsun-Kızılırmak Havzası, Ġstanbul-Sarıgazi,
Antalya-Manavgat, Bursa ve Mersin‟de olmak üzere toplam (7) Doğal Hayatı Koruma Takımı teĢkil
edilmiĢtir.
BULGARĠSTAN
Y
U
N
A
NĠ
S
T
A
N
E
DĠ TEKĠRDAĞ
R
N
E
GÜRCĠST
AN
Karadeniz
K.EL
i
ĠSTANBUL
ZONGULDAK
S
ĠZMĠT A
YALOVA
Ç.KALE
BOLU
ÇORUM
DENĠZLĠ
ISPART
A
BURDU
R
IĞDIR
AGRI
SĠVAS
B
Ġ
N
G
Ö
L
KAYSERĠ
ELAZIG
MALATYA
MUS
BĠTLĠS
D.BAKIR
K.MARAġ
ADANA
KARAMA
N
ANTALYA
ERZURUM
TUNCELĠ
N
E
V
ġ
AKSARA
E
Y
HĠ
R
NĠĞDE
KONYA
KARS
BAYBUR
T
ERZĠNCAN
YOZGAT
AFYON
UġA
K
MUGLA
G.
H
A
N
E
KIRġEHĠR
MANĠSA
TRABZON
GĠRESUN
TOKAT
K.KALE
ANKARA
ESKĠġEHĠR
KÜTAHYA
AYDIN
ORDU
AMASYA
ÇANKIRI
O
S
M
A
NĠ
Y
E
MERSĠN
ERMENĠST
AN
ARDAHAN
RĠZE
K
BALIKESĠR
ĠZMĠR
ARTVĠN
SAMSUN
DÜZCE
K
A
R
Y
A
BĠLECĠ
BURS
A
SĠNOP
BARTI
KASTAMONU
N
KARABÜ
K
ADIYAMAN
MARDĠN
B
A
T
M
A
N
Ġ
R
A
N
VA
N
SĠĠRT
ġIRNAK
HAKKAR
Ġ
ġ.URFA
G.ANTE
P
KĠLĠS
H
A
T
A
Y
SURĠY
E
IRA
K
Çevre, ekolojik denge ve doğal hayatın korunması, ulusal mevzuat ve uluslararası sözleĢmeler
ile koruma altına alınan canlı türleri ve alanların korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi maksadıyla,
Çevre Koruma Timleri teĢkil edilmiĢtir.
BULGARĠSTAN
Y
U
N
A
NĠ
S
T
A
N
GÜRCĠSTAN
K.EL
i
ĠSTANBUL
ZONGULDAK
E
DĠ TEKĠRDAĞ
R
S
ĠZMĠT
DÜZCE
N
A
YALOVA
K
E
BOLU
Ç.KALE
BARTI
KASTAMONU
N
BALIKESĠR
ESKĠġEHĠR
ANKAR
A
KÜTAHY
A
MANĠSA
AFYON
UġAK
MUGLA
RĠZE
ORDU
AMASYA
ÇORUM
GĠRESUN
K.KALE
SĠVAS
DENĠZLĠ
ISPARTA
KONYA
BURDU
R
ANTALYA
KARAMAN
TUNCELĠ
KAYSERĠ
MALATYA
ELAZIG
ERZURUM
AGRI
BĠ
N
G
Ö
L
ADANA
MERSĠN
O
S
M
A
NĠ
Y
E
ADIYAMAN
G.ANTE
P
IĞDI
R
MUS
B
A
T
M
A
MARDĠNN
D.BAKIR
K.MARAġ
ERMENĠST
AN
KARS
BAYBURT
ERZĠNCAN
YOZGAT
N
E
V
ġ
AKSARAY E
HĠ
R
NĠĞDE
ARDAHA
N
TRABZON
G.
H
A
N
E
TOKAT
KIRġEHĠR
ĠZMĠR
AYDIN
ARTVĠN
SAMSUN
ÇANKIRI
A
R
BĠLECĠ
Y
K
A
BURS
A
SĠNOP
KARABÜ
K
BĠTLĠS
SĠĠRT
VAN
Ġ
R
A
N
HAKKARĠ
ġIRNAK
ġ.URFA
KĠLĠS
H
A
T
A
Y
SURĠYE
IRAK
2002 yılından itibaren kademeli olarak (37) Ġl Jandarma Komutanlığı bünyesinde (40) Çevre
Koruma Timi teĢkil edilmiĢtir.
-7-
Jandarma Doğal Hayatı Koruma Takımları ve Çevre Koruma Timlerinin görevleri;
- Çevrenin ve ekolojik dengenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi maksadıyla,
sorumluluk bölgesinde kontroller yapmak ve meydana
gelebilecek kirlilikleri takip etmek,
Ulusal mevzuat ve uluslararası sözleĢmeler ile koruma
altına alınan canlı türleri ve alanların korunmasına yönelik
olarak avlanma, toplama ve kaçakçılık faaliyetlerini takip
ve kontrol etmek,
- Kaçak yapılaĢma, kaçak kesim ve diğer Ģekillerde orman alanlarının tahrip ve talan
edilmesini önlemek,
- Devlet malı nitelgindeki korunması gerken taĢınır ve taĢınmaz kültür ve tabiat varlıklarının
yıkılması, bozulması, zarara uğratılması, alınıp satılması ve taĢınmasını kontrol etmek,
- Sit alanları ve orman alanlarında yapılan veya yapılmakta olan kaçak yapıları kontrol etmek,
- Kara Avcılığı Kanunu ve Merkez Av Komisyonu kararlarına aykırı faaliyetleri önlemek,
- Su Ürünleri Kanununa aykırı faaliyetleri önlemek,
-8-
- Çevrenin korunması maksadıyla mevzuatın verdiği yetki çerçevesinde gerekli kontrolleri
yapmak, mevzuata aykırı bir durum tespit ettiğinde suç teĢkil eden hususlarla ilgili yasal iĢlemleri
yaparak ilgili makamlara ulaĢtırmakla yükümlüdür.
(b)
Jandarma ÂsâyiĢ Bot Komutanlıkları:
Jandarma ÂsâyiĢ Bot K.lıkları; iç sularda,
ada/adacıklar ile karadan ulaĢılamayan koy ve
kıyılarda
emniyet
ve
âsâyiĢ
hizmetlerini
yürütmek, karadan denize veya aksine intikal
eden suç ve suçları takip etmek, sit alanlarının
kontrolünü sağlamak, orman yangınlarını ihbar
etmek, usulsüz su ürünleri avcılığını önlemek,
kültür ve tabiat varlıklarını korumak, kaçakçılığın
men, takip ve tahkikini yapmak maksadıyla teĢkil edilmiĢtir. Hâlen (12) Jandarma ÂsâyiĢ Bot K.lığı
[Balıkesir, Bursa, Bitlis, Elâzığ(2), Isparta, Şanlıurfa, Konya, Muğla Tunceli ve Van (2) İl
J.K.lıklarında] bulunmaktadır.
(c)
Jandarma Trafik Timleri:
(I) TeĢkilâtlanma:
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu‟nda yapılan değiĢiklik ile 01 Eylül 1997 tarihinden
itibaren Jandarmaya trafik görevi verilmiĢtir.
Trafik hizmetlerinin yürütülmesi maksadıyla; Jandarma Genel Komutanlığı ve Ġstanbul Ġl
J.K.lığındanda Trafik ġube Müdürlüğü, diğer Ġl J.K.lıklarında Trafik Kısımları ve Ġlçe J.K.lıklarında
Trafik Timleri teĢkil edilmiĢtir.
Jandarma Trafik Timleri, (1) Astsubay (Tim Komutanı), (2) Uzman Jandarma olmak üzere (3)
kiĢiden oluĢmaktadır. Halen, (1.089) J.Trafik Timi ile trafiği denetleme, düzenleme ve trafik
suçlarına el koyma görevi yerine getirilmektedir. Önümüzdeki süreçte J.Trafik Timi sayısının,
meydana gelecek ihtiyaçları karĢılaması maksadıyla artırlması planlanmıĢtır.
-9-
Uygulamalardan elde edilen istatistiksel veriler, uygulayıcı personelin ilave görüĢ ve önerileri
doğrultusunda yapılan değerlendirmeler neticesinde, trafik timlerinin görev yerleri belirlenmekte ve
hizmetlerin daha etkin olarak yürütülmesi için (24) saat esasına göre dönüĢümlü görev sistemi
uygulanmaktadır.
(II)
Jandarma Trafik Sorumluluk Alanları:
Jandarma ve polis trafik sorumluluk alanları, Vâli veya Vâli Yardımcısı baĢkanlığında,
Jandarma ve Emniyet temsilcilerinin katılımıyla oluĢturulan komisyon tarafından belirlenerek, onayı
müteâkip uygulamaya konulmaktadır.
Halen, (9.106) km devlet yolu, (27.642) km il yolu ve (317.111) km köy yolu olmak üzere,
toplam (353.859) km karayolu Jandarma Trafik Timleri sorumluluğundadır. Türkiye genelindeki
devlet yollarının % 26‟sı, il yollarının % 86‟sı ve köy yollarının tamamı Jandarma trafik sorumluluk
bölgesinde yer almaktadır.
(III)
Trafik Eğitimi Faaliyetleri:
Sürücü kusurlarından kaynaklanan kazaların en önemli sebebi trafik bilincinin eksikliğidir.
Jandarma Genel Komutanlığı, sürücü ve yayaların trafik konusunda bilinçlendirilmesine büyük
önem vermektedir.
Trafik kazalarının azaltılması, sürücülerin bilinçlendirilmesi, vatandaĢların trafik konusunda
bilgilendirilmesi maksadıyla, 2000 yılından itibaren ülke genelinde sürücü ve yayalar için eğitim
seminerleri düzenlenmektedir.
(ç)
Jandarma Motosikletli ÂsâyiĢ Timleri:
Jandarma Motosikletli ÂsâyiĢ Timleri; Jandarma sorumluluk bölgesinde genel emniyet ve
âsâyiĢin sağlanmasında önleyici zabıta görevleri icra etmek, meydana gelen olaylara daha kısa
sürede müdahale etmek, Önleyici Hizmet Devriyesi, Koruma Devriyesi ile Yol Emniyet ve Kontrol
Devriyesi görevi icra etmek maksadıyla 1996 yılında teĢkil edilmiĢtir.
- 10 -
Mevcut (63) Tim; Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa,
Çanakkale, Denizli, Edirne, EskiĢehir, Muğla, Ġstanbul, Ġzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya,
Manisa, Mersin, NevĢehir, Samsun, Tekirdağ ve Trabzon Ġl J.K.lıkları emrinde görev yapmaktadır.
VatandaĢlarımızın daha huzurlu bir ortamda yaĢayabilmeleri ve hizmetteki verimliliğin artırılması
maksadıyla Jandarma Motosikletli ÂsâyiĢ Timlerinin sayısının (109)‟a çıkarılması planlanmıĢtır.
Jandarma Motosikletli ÂsâyiĢ Timlerinde görevli rütbeli personelin tamamı motosiklet sürücü
kursu ve motosiklet üzerinden atıĢ kursu görmektedir. Ayrıca tim komutanları 2918 Sayılı Kanun‟la
verilen görevleri icra edebilmek maksadıyla trafik kursu görmektedir.
(d)
Jandarma Dağ Arama Kurtarma Timleri:
Emniyet ve âsâyiĢ amaçlı devriye, arama ve kurtarma faaliyetleri, hasta ve yaralıları tahliye
etme, dağlık ve ormanlık bölgelerde önleyici kolluk ile gerektiğinde suça el koyma görevlerini icra
etmek maksadıyla (8) Jandarma Dağ Arama ve Kurtarma Timi (Bursa-Uludağ (2), Bolu-Kartalkaya,
Kayseri-Erciyes, Erzurum-Palandöken, Niğde-Çamardı, Kastamonu-Ilgaz, Kars-Sarıkamış) teĢkil edilmiĢtir.
Personel, 2010 yılından itibaren Ģiddetli soğuklarla mücadele, kayak, kar motosikleti kullanma, kar
üstü araç kullanma, ilk yardım ve dağcılık eğitimi konularında da yetiĢtirilmiĢtir.
- 11 -
(e)
Jandarma Köpek Timleri:
Emniyet ve asâyiĢ hizmetlerinde Jandarmanın etkinliğini artırmak maksadıyla köpek timleri
bulunmaktadır.
Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde, (39) Ġz Takip Köpek Timi, (104) Narkotik ve Psikotrop
Madde Arama Köpeği, (126) Mayın ve Bomba Arama Köpeği, (22) Devriye Köpeği, (17) Arama ve
Kurtarma Köpeği, (1) Yangın Tespit Köpeği mevcuttur.
- Narkotik ve Psikotrop Madde Arama Köpek Timleri; narkotik ve psikotrop madde kullanan
veya taĢıyan kiĢiler ile bu maddelerin ticaretini ve
kaçakçılığını yapan kiĢilerin eĢyaları, araçları,
arazileri
ev
ve
müĢtemilâtlarında
delillerin
aranmasında, cezaevleri, motorlu kara, hava,
deniz taĢıtı, bavul çanta vb. eĢyalar ile uyuĢturucu
bulunması
muhtemel
umuma
açık
yerlerin
aranması maksadıyla,
- Ġz Takip Köpek Timleri; suçluyu tespit etmek, suça iĢtirak
edenlerin iz takibini yapmak ve kaybolan Ģahısları aramak,
çalınan veya kaybolan hayvanları aramak, mağara ve
sığınakları
aramak,
yasadıĢı
göç,
insan
kaçakçılığı,
cezaevinden firar ve âsâyiĢ olaylarında koku izini takip ederek
suçluları yakalamak maksadıyla,
- Mayın ve Bomba Arama Köpek Timleri; köpeklerin
koku alma hassasiyetlerinden faydalanılarak mayın ve
patlayıcı maddeleri tespit etmek maksadıyla,
- Devriye Köpek Timleri; toplumsal olaylarda topluluğu
dağıtmak, nöbet ve devriye hizmetlerinin ifası sırasında maruz
kalınabilecek saldırıları bertaraf etmek, âsâyiĢ görevlerinin
icrası sırasında kolluk kuvvetlerinin ikazlarına uymayan,
mukavemet eden ya da kaçan kiĢileri yakalamak ve etkisiz
- 12 -
hale getirmek, Jandarma tarafından korunan (Havaalanları vb.) kritik tesislerin, Jandarma Havacılık
Birliklerinin, Bölge ve Ġl J.K.lıkları ve eĢidi birliklerin çevre emniyetlerinin sağlanması maksadıyla,
- Arama ve Kurtarma Köpek Timleri; doğal ve doğal olmayan afetlerde, yasadıĢı insan
kaçakçılığı ile kıĢ turizminin yoğun olduğu bölgelerde arama ve kurtarma yapmak maksadıyla,
- Yangın Tespit Köpek Timi; kundaklama Ģüphesi bulunan yangın olaylarında, yangın
baĢlangıç noktası ile çıkıĢ sebebini tespit etmek maksadıyla,
- Kâğıt Para Arama Köpeği; yol kontrol ve aramalarında, devriye faaliyetlerinde, narkotik ve
psikotrop madde olaylarına müdahalelerde, kara para aklanmasını önlemek maksadıyla, gizlenmiĢ
yüklü miktarda kâğıt
paranın
bulunmasını sağlamak,
emniyet
ve âsâyiĢ hizmetlerinin
yürütülmesinde daha etkin mücadele etmek maksadıyla 2010 yılında teĢkil edilmiĢtir.
Ayrıca Jandarma At ve Köpek Eğitim Merkezi Komutanlığınca;
- Özel birliklerin; rehineli ve rehinesiz bina, araç ve uçak gibi yerlerde yapacağı
operasyonlarda iĢini kolaylaĢtıracak, müdahale edecek birliğe zaman kazandıracak ve Ģüphelileri
etkisiz hale getirecek Özel Operasyon Köpeği,
- Ġç Güvenlik Harekâtı icra eden birliklerin hareket halinde iken pusuya düĢmelerini önlemek
amacıyla; birliklerin 100-150 metre ilerisinde yürüyen ve herhangi bir canlı kokusu aldığı zaman
birlikleri ikaz edebilecek KeĢif Köpeği ile,
- Terör örgütlerine ait sığınak ve barınakların ortaya çıkarılması amacıyla; Ġç Güvenlik Harekâtı
icra eden birliklerin arazi arama ve kontrollerinde kullanılması için; kuru gıda (fasulye, pirinç, nohut,
mercimek ) ve yağ içeren yiyeceklerin kokusuna hassas Gıda Tespit Köpeği yetiĢtirilebilmesi
amacıyla çalıĢmalara devam edilmektedir.
Köpek Timlerinin kadrosunda (1) köpek sorumlusu Uzm. J. veya Uzm. ErbaĢ ile (1) köpek
bulunmaktadır.
J.Gn.K.lığında Ġhtiyaç duyulan köpekleri üretmek ve köpek timlerini eğitmek
maksatlarıyla, NevĢehir‟de Jandarma At Köpek Eğitim Merkezi (JAKEM) Komutanlığı teĢkil
edilerek, 18 Aralık 2003 tarihinde faaliyete geçirilmiĢtir.
(f)
Atlı Jandarma Birlikleri:
Suç ve suçlularla mücadelede motorlu araçların kullanılamadığı ormanlık bölgelerde emniyet ve
âsâyiĢ hizmetlerini daha etkin sağlamak, atın sağladığı psikolojik üstünlükten faydalanmak, tarihi
binicilik kültürümüzü canlı tutmak maksatlarıyla "Jandarma Atlı Birlik Komutanlığı" teĢkil edilmiĢtir.
Hâlen NevĢehir Jandarma At ve Köpek Eğitim Merkezi Komutanlığında (53) atla Atlı Jandarma
Bölüğü adıyla görevini sürdürmektedir.
- 13 -
Atlı Jandarma Birlikleri yaz dönemlerinde Ġl Jandarma Komutanlıklarının talepleri doğrultusunda
Antalya,
Ġstanbul,
Aydın,
Bursa,
Çanakkale
Muğla,
Ġzmir
ve
NevĢehir
gibi
illerde
görevlendirilmektedir.
(g)
Sualtı Arama Kurtarma Timleri:
Türkiye genelinde Jandarma sorumluluk sahası içerisinde sualtı ile ilgili özel eğitim ve teçhizat
gerektiren olaylar ile sualtı ve su üstü suç delillerini aramak ve bulmak, sularda kaybolan ve yardım
isteyenlere yönelik arama kurtarma faaliyetleri icra etmek, sel ve su baskınları gibi doğal afetlerde
arama kurtarma faaliyeti icra etmek maksadıyla, Jandarma Komando Özel AĢayiĢ Komutanlığı
bünyesinde 1999 yılında Su Altı Timi teĢkil edilmiĢtir.
Görülen lüzum üzerine, 2011 yılından itibaren Türkiye geneline yaygınlaĢtırılmaya baĢlanmıĢ,
bu kapsamda, Antalya ve Ġstanbul illerinde teĢkil edilmiĢ, önümüzdeki dönemde, Adana,
Diyarbakır, Giresun, Van ve Aydın Ġllerinde teĢkil edilmesi planlanmıĢtır.
(ğ)
Jandarma At ve Köpek Eğitim Merkezi (JAKEM) Komutanlığı:
Özel maksatlı bu timlerden, Köpek ve Atlı Jandarma Timleri ile eğitici ve bakıcılarının
yetiĢtirilmesini ve eğitilmesini sağlamak maksadıyla, NevĢehir‟de Jandarma At ve Köpek Eğitim
Merkezi Komutanlığı mevcuttur.
(h)
Koruma Birlikleri:
Jandarma birlikleri tarafından korunan tesislerin güvenliği genel olarak;
- 2803 sayılı Jandarma TeĢkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 7/d maddesi,
- 2803 sayılı Jandarma TeĢkilât, Görev ve Yetkileri Yönetmeliğinin 43‟üncü maddesi,
- 14 -
- 5442 sayılı Ġl Ġdaresi Kanunun 11‟inci maddesi hükümleri çerçevesinde sağlanmaktadır.
(ı)
Tesislerin Korunmasına ĠliĢkin Faaliyetler:
Ulusal ekonomiye ve Silâhlı Kuvvetlerin savaĢ gücüne önemli ölçüde katkısı bulunan; (7) hava
meydanı, (10) TV verici istasyonu, (11) baraj ve hidroelektrik santrali, (4) petrol üretim ve dolum
tesisi ile petrol ve doğal gaz boru hatlarının güvenlikleri Jandarma birlikleri tarafından
sağlanmaktadır.
Stratejik ve ekonomik değeri yüksek önemli tesislerin korunmasının yanısıra, boru hatlarına
yönelik saldırı ve sabotaj eylemlerinin engellenmesi ve alınan tedbirlerin etkinliğinin artırılması
maksadıyla; insansız hava aracı, termal gece görüĢ ve kamera sistemleri ile erken uyarı sistemleri
gibi ileri teknoloji ürünü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçları ilgili kurum ve kuruluĢlar tarafından
karĢılanmaktadır.
(I)
Hava Meydanları:
Ülkemizdeki (7) hava meydanının çevre güvenliği; Jandarma tarafından sağlanmaktadır.
(II)
TRT Verici Ġstasyonları:
Ülkemizdeki (10) TRT verici istasyonunun güvenliği Jandarma tarafından sağlanmaktadır.
(III)
Baraj ve Hidroelektrik Santralleri (HES):
Ülkemizdeki (11) baraj ve HES‟in güvenliği Jandarma tarafından sağlanmaktadır.
(IV) Petrol Üretim ve Dolum Tesisleri:
Ülkemizdeki (4) petrol üretim ve dolum tesisinin güvenliği Jandarma tarafından sağlanmaktadır.
(V)
Petrol ve Doğal Gaz Boru Hatları:
Yurt genelinde;
- (641) km.lik Türkiye-Irak (Kerkük-Yumurtalık) Ham Petrol Boru Hattı (HPBH),
- (1.076) km.lik Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı (HPBH),
- 15 -
- (1.170) km.lik Türkiye-Ġran (Doğubayazıt-Ankara) Doğal Gaz Boru Hattının (662) km‟lik
bölümünün güvenliği Jandarma Ġç Güvenlik Birlikleri ve bunların bünyelerinde oluĢturulmuĢ
Jandarma Koruma Karakol Komutanlıkları ve Jandarma KorumaTimleri tarafından sağlanmaktadır.
(3)
Cezaevi Birlikleri:
Ceza infaz kurumu ve tutukevlerinin iç yönetiminden Adalet Bakanlığı (Ceza ve
Tevkifevleri Genel Müdürlüğü), dıĢ koruması ile sevk ve nakil hizmetlerinden Jandarma
Genel Komutanlığı sorumludur.
10 Haziran 1930 tarihli, 1706 Sayılı Jandarma Kanunu ile Jandarmaya geçici olarak
verilen cezaevlerinin dıĢ koruma görevi, 1983 yılında çıkarılan “2803 Sayıl ı Jandarma
TeĢkilât Görev ve Yetkileri Kanunu”nun “Jandarmanın Genel Olarak Görevleri” baĢlıklı 7‟nci
maddesinin, “Mülkî Görevleri” baĢlıklı “a” fıkrasında belirtilen “Jandarma emniyet ve âsâyiĢ ile
kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek, suç
iĢlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve
tutukevlerinin dıĢ korumalarını yapmak” hükmü ile sürekli hale getirilerek Jandarmanın mülkî
görevleri arasında yer almıĢtır.
2803 Sayılı Jandarma TeĢkilât, Görev ve Yetkileri Yönetmeliği‟nin 65 ile 79‟uncu
maddeleri arasında belirtilen esaslar doğrultusunda ise, Jandarmanın cezaevi sevk ve nak il
görevleri hükme bağlanmıĢtır.
Ayrıca, ĠçiĢleri Bakanlığı (J.Gn.K.lığı) ile Adalet ve Sağlık Bakanlıkları arasında, “Cezaevi
hizmetlerinde etkinliği artırmak” maksadıyla, 30 Ekim 2003 tarihinde hazırlan an “Cezaevleri
Protokolü”nün uygulanmasına devam edilmektedir.
Yasalarla kendisine verilen yetkiler çerçevesinde, Jandarmanın cezaevleri ile ilgi li
görevleri özetle;
- Ceza infaz kurumlarının dıĢından emniyet ve koruma tedbirleri almak,
- 16 -
- Tutuklu
ve
hükümlülerin
adliyelere,
sağlık
kuruluĢlarına ya da bir baĢka cezaevine sevk veya naklini
yapmak,
- Ceza infaz kurumlarına girmesi yasak olan silâh, alet
ve eĢyanın bu yerlere sokulmasına engel olmak,
- Ceza infaz kurumu içinde, infaz koruma görevlilerince
bastırılamayacak genel bir hareket ve kargaĢa (kavga, isyan,
yangın vb.) meydana geldiğinde; Ceza Ġnfaz Kurumu ve Tutukevi Müdürü veya vekilinin
Cumhuriyet BaĢsavcılığı aracılığıyla yapacağı yazılı istem üzerine, olaya müdahale ederek
sükûnu sağlamak,
- Muhafazasından sorumlu olduğu tutuklu ve hükümlülerin kaçmalarına meydan
vermemektir.
Türkiye genelinde (333) kapalı cezaevi bulunmakta olup,
bu cezaevlerinde yaklaĢık (15.000) Jandarma personeli
görev yapmaktadır. Cezaevi birliklerinin kadroları; hükümlü
ve tutukluların mevcutları ve cezaevlerinin kapasitelerine
göre yeniden düzenlenmiĢ olup Adalet Bakanlığınca 2015
yılına kadar yapılması planlanan cezaevleri için kurulması
gereken
Cezaevi
Birlikleri
ile
ilgili
çalıĢmalar
devam
etmektedir.
Ceza infaz kurumlarına; silâh, narkotik ve psikotrop madde ve elektronik haberleĢme aracı
(Cep telefonu, sim kart, batarya, şarj cihazı, telsiz, telsiz telefon , adaptör vb.) sokmak yasaktır.
(4)
Kriminâl Birimler:
Alınan tüm önlemlere rağmen meydana gelen
suçlarda, olayların aydınlatılması ve suçluların tespit
edilerek
adalete
teslim
edilmesi
maksadıyla,
Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde Olay Yeri
Ġnceleme Timleri, Parmak ve Avuç Ġzi Kısım Amirlikleri
ve Kriminâl Laboratuvarlardan oluĢan Jandarma
Kriminâl Sistemi kurulmuĢtur.
Olay yerini teknik ve bilimsel yöntemlerle sistematik olarak incelemek, olay yerinden elde
edilecek maddi delilleri usulüne uygun olarak toplamak, ambalajlamak ve laboratuvarlara
- 17 -
göndermek olayın aydınlatılmasında ilk basamağı oluĢturmaktadır. Bu görevi yerine getirmek
maksadıyla (81) Ġl Jandarma Komutanlığı ile (194) kritik Ġlçe Jandarma Komutanlığı bünyesinde
Olay Yeri Ġnceleme Timi (OYĠT) kurulmuĢtur. Olay Yeri
Ġnceleme Timlerinde görev yapan personel tarafından
yürütülen olay yeri inceleme faaliyetleri, “Delilden
Suçluya” gidilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
(14)
Jandarma
Bölge
Komutanlığı
bünyesinde
bulunan Parmak Ġzi ve Avuç Ġzi Kısım Amirlikleri
tarafından yasalarda belirtilen kiĢilerden alınan parmak
izleri, Otomatik Parmak Ġzi TeĢhis Sistemi vasıtasıyla veri tabanına kaydedilmektedir.
Ġdarî ve adlî soruĢturmalar ile adlî kovuĢturmalarda;
uzmanlık alanına giren konularla ilgili elde edilen ve
ilgili hakim veya Cumhuriyet savcısının kararı üzerine
gönderilen bulguların bilimsel usullerle inceleme ve
değerlendirmesi yapılarak rapor tanzim edilmektedir.
Jandarma Kriminâl Daire BaĢkanlığı bünyesinde;
- Parmak izi inceleme laboratuvarları,
- Ayakkabı ve araç lastik izi laboratuvarları,
- Balistik inceleme laboratuvarı,
- El yazısı ve doküman inceleme laboratuvarı,
- Kimyasal inceleme laboratuvarı,
- Biyolojik inceleme laboratuvarı,
- BiliĢim teknolojileri inceleme laboratuvarı,
- Narkotik
madde
analiz
laboratuvarı
analiz
faaliyetlerinin
uluslararası
bulunmaktadır.
Ġnceleme
ve
alanda geçerliğe sahip olması ve görev etkinliğinin
artırılması maksadıyla Kriminâl Daire BaĢkanlığı, 21
Kasım 2007 tarihinde akredite olmuĢtur.
Gerek doğal afetler gerekse meydana gelen kazalar
sonucu ölen vatandaĢlarımızın kimliklerinin tespiti için oluĢturulan „‟Felaket Kurbanlarını
Kimliklendirme Timi (JF2K), 1 Kasım 2007 tarihinde kurulmuĢtur. Tim, ilk görevini 30 Kasım
2007‟de meydana gelen Isparta Atlasjet uçağının düĢmesi sonucu yaĢamını yitiren kiĢilerin
- 18 -
kimliklendirilmesi faaliyetine katılarak gerçekleĢtirmiĢtir. JF2K Timleri bünyesinde 25 personel
görev almakta ve meydana gelen olayın boyutuna göre personel sayısı artırılabilmektedir. Bu konu
ile ilgili görevlendirilen tim elemanları gerek yurt içi gerekse yurt dıĢında çeĢitli kurslara katılarak
eğitim almıĢlardır.
2006 yılında baĢlatılan “Ulusal Kriminâl Terimleri Sözlüğünün Hazırlanması” ile ilgili çalıĢmalar
tamamlanarak 23 Kasım 2010 tarihinden itibaren Türk Dil Kurumu‟nun www.tdk.gov.tr adlı internet
sitesinde “Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü” içinde yayımlanmaya baĢlanmıĢtır.
(5)
Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Birimleri:
(a)
Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Birimlerinin TeĢkilatlanması:
Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (KOM) Birimleri; müdahale edilen KOM olayları ve
illerin âsâyiĢ durumları ile birlikte suç potansiyeli üzerinde önemli etkisi bulunan nüfus, coğrafi
faktörler, turizme elveriĢlilik, ekonomik, ticari, sanaî, sosyal ve kültürel yapısı gibi faktörler ile sınır
bölgesinde yer alması, sınır komĢusu olunan ülkenin özellikleri, ekonomik yapısı ve sınır
kontrolündeki etkinliği gibi faktörler göz önünde bulundurularak yapılan değerlendirme sonucunda,
Jandarma Genel Komutanlığı karargâhında, (81) Ġl Jandarma Komutanlığı ve kaçakçılığın yoğun
olduğu Ġlçe Jandarma Komutanlıkları bünyesinde teĢkilatlanmıĢlardır.
Bilgi çağının ve geliĢen teknolojinin bir sonucu olarak; suç tipleri ve yöntemleri günden güne
farklılaĢmakta ve sayıca artmaktadır. Kolluk güçleri ise, baĢta organize suçlar olmak üzere, suç ve
suçlularla mücadele kapasitesinin geliĢtirilmesi maksadıyla, bilgi çağının gerektirdiği modern
yöntemleri uygulamak durumundadır.
Bu kapsamda, KOM Daire BaĢkanlığı ve KOM Birimleri kendisine verilen kaçakçılık ve organize
suçlarla mücadele görevlerini; mevcut mevzuat çerçevesinde, modern araç, teçhizat ve çağdaĢ
soruĢturma tekniklerini kullanarak, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluĢlarla iĢbirliği içerisinde
sürdürmektedir.
J.Gn.K.lığı organize suç örgütleriyle mücadelede etkinliği arttırmak maksadıyla teĢkilât yapısı,
personel eğitimi ve teknik donanım konularında sürekli geliĢme gayreti içerisindedir.
Sosyal ve ahlaki düzenin korunması ve güvenliğin sağlanmasına yönelik olarak insan ticareti ve
göçmen kaçakçılığı suçlarıyla mücadele aralıksız olarak sürdürülmektedir.
(b)
Narkotik ve Psikotrop Madde Kaçakçılığı ve Yasa DıĢı Ekim Olayları ile
Mücadele:
“Kırsal Alanda UyuĢturucu Ġle Mücadele Uygulama Plânı” J.Gn.K.lığı Karargâhı ile bağlı Birlik
K.lıkları ve ilgili diğer kurumlardan alınan görüĢler ile tamamlanmıĢ, ĠçiĢleri Bakanlığınca
onaylanmıĢ ve kitapçık Ģeklinde basımı yapılarak, ilgili kurum ve kuruluĢlara gönderilmiĢtir.
- 19 -
Ayrıca;
yasadıĢı
haĢhaĢ
ekimini
önlemeye
yönelik
tedbirlerin görüĢüldüğü “HaĢhaĢ ĠstiĢare Toplantısı”, Toprak
Mahsulleri Ofisi personeli ile birlikte her yıl düzenli olarak
gerçekleĢtirilmektedir.
(c)
Mâlî Suçlarla Mücadele:
Mâlî suçlarla mücadele kapsamında yürütülen yoğun çalıĢmalar neticesinde; bazı kiĢi ve
grupların haksız kazanç elde etmelerine, insan ve toplum sağlığının bozulmasına, çevrenin
kirlenmesine ve ayrıca devletin vergi gelirlerinde ciddî miktarlarda azalmaya yol açan akaryakıt
kaçakçılığı, tütün mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığı, kültür ve tabiat varlıkları kaçakçılığı, Türk
Lirası ve yabancı paralarda sahtecilik suçları ile Kaçakçılıkla Mücadele Kânununa muhalefet
kapsamına giren her türlü mal ve eĢyaların kaçakçılığı suçlarında kapsamlı çalıĢmalar yürütülerek
baĢarılı sonuçları elde edilmiĢtir.
(ç)
BiliĢim Suçlarıyla Mücadele:
Hızla geliĢen teknoloji ve yaygınlaĢan teknoloji kullanımına karĢı dünya genelinde olduğu gibi
ülkemizde de iĢlenen biliĢim suçlarında hızla bir artıĢ görülmektedir. Ülkemizde iĢlenen biliĢim
suçları incelendiğinde banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılmasının sayısal olarak fazlalığı
dikkat çekmekte, bu suç türünün ise çoğunlukla nüfusun ve turizmin yoğun olduğu bölgelerde
iĢlendiği dikkat çekmektedir.
Bununla beraber, bankacılık sektörü üzerinde yoğunlaĢan suçların; bireylerin internet ortamında
gerekli kiĢisel önlemleri almamalarından ve özellikle bankacılık sektöründe sunulan teknolojik
hizmetlerin (bankamatik ve cep telefonlarından para havalesi, internet bankacılığı, internet üzerinden
alışveriş vb.) kullanımında bilinçsiz hareket edilmesinden kaynaklandığı görülmektedir. J.Gn.K.lığı
biliĢim suçlarına karĢı mücadelede etkinliği artırmak maksadıyla teĢkilât yapısı, personel eğitimi ve
teknik donanım konularında sürekli geliĢme gayreti içerisindedir.
“BiliĢim Suçlarına KarĢı Kapasitenin Güçlendirilmesi EĢleĢtirme Projesi”ne devam edilmektedir.
Projeyle; icra edilecek eğitim faaliyetleri ile kolluk birimleri ve adlî makamların soruĢturma
kapasitesinin güçlendirilmesi ve ulusal/uluslararası kamu ve özel sektör kurum/kuruluĢları arasında
biliĢim suçları ile mücadelede bilgi, uzmanlık ve en iyi uygulamaların paylaĢımı hususunda
iĢbirliğinin geliĢtirilmesi amaçlanmaktadır.
(d)
Silâh ve Mühimmat Kaçakçılığı ile Mücadele:
Silâh ve mühimmat kaçakçılığı ile bunların yasadıĢı imâl edilmesi olayları genellikle, sınıra yakın
iller ile Karadeniz Bölgesinde yoğunlaĢmaktadır. Suçlar, sınır bölgelerimizde; yabancı menĢeli
- 20 -
fabrikasyon silahların yurda kaçak yollardan sokulması Ģeklinde, Doğu Karadeniz Bölgesinde; el
yapımı silahların yasa dıĢı yollardan imâl edilmesi Ģeklinde ve ülke genelinde ise ülkede bulunan
kaçak silâhların satılması-taĢınması Ģeklinde ortaya çıkmaktadır.
KOM Birimleri yasa dıĢı silahlanmanın âsâyiĢi olumsuz etkileyen en önemli unsurlardan biri
olduğu bilinciyle hareket etmektedir.
(e)
Para Sahteciliğiyle Mücadele:
Para sahteciliğiyle mücadele etkinliğin artırılması maksadıyla,
“Sahte Banknot Ġzleme Sistemi (SBĠS)”, (81) Ġl J.K.lığının doğrudan
kullanımına açılmıĢ, “Sahte Madenî Para ve Sikkeleri Ġzleme
Sistemi (SMPSĠS)”
ise merkezî olarak kullanılmaktadır.
Bu
sistemler, Merkez Bankası ile Darphane ve Damga Matbaası Genel
Müdürlüğü koordinatörlüğünde etkin olarak kullanılmaktadır.
(f)
Kaçak ve Sahte Alkollü Ġçkiler ve Tütün Ürünleri ile Mücadele:
Kaçak ve sahte alkollü içkiler ve tütün mamulleri ile daha etkin mücadele edilmesi maksadıyla;
(50) adet “Bandrollü Ürün Ġzleme Sistemi Mobil Saha Denetim Cihazı”, Mâlîye Bakanlığından temin
edilmiĢ ve dağıtımı yapılan birliklerce kullanılmaya baĢlanmıĢtır.
(g)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ile ĠçiĢleri Bakanlığı Arasında Ġmzalanan
Protokol Kapsamında Yapılan Denetlemeler:
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ile ĠçiĢleri Bakanlığı arasında petrol piyasası ve
sıvılaĢtırılmıĢ petrol gazları (LPG) piyasasında yapılacak denetimleri düzenleyen bir protokol
imzalanmıĢ ve bu protokol kapsamında denetlemeler gerçekleĢtirilmektedir.
(ğ)
Organize Suçlarla Mücadeleye Yönelik Proje ve Faaliyetler:
(I)
Kırsal alanda Narkotik ve Psikotrop Madde Kaçakçılığı ile Mücadele
Kapasitesinin Güçlendirilmesi:
Ulusal ve uluslararası alanda faaliyet gösteren narkotik ve psikotrop madde kaçakçılığı
organizasyonlarına yönelik teknolojinin de sağlamıĢ olduğu modern soruĢturma yöntemleri
kullanılmaktadır. Bu doğrultuda; Türkiye‟deki yasa uygulayıcı kurumların kırsal alanda narkotik ve
psikotrop madde kaçakçılığı ile mücadele etkinliğinin ve verimliliğinin etkin bir kurumsal ve teknik
çerçeveye oturtulması maksadıyla hazırlanan “Kırsal Alanda Narkotik ve Psikotrop Madde
Kaçakçılığı ile Mücadele Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi" ile:
- J.Gn.K.lığı, Emn.Gn.Md.lüğü, Sahil Güv.K.lığı ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü
personeline eğitim verilmiĢ, çalıĢtaylar düzenlenmiĢ,
- Yurt dıĢında farklı ülkelere çalıĢma ziyaretleri gerçekleĢtirilmiĢ,
- 21 -
- Narkotik ve psikotrop maddeler hakkında, eğitici CD‟ler hazırlanarak karakol seviyesine
kadar dağıtılmıĢ,
- Tedarik edilen teknik ekipman, araç ve malzemelerden “Özel Donanımlı Bilgisayar Destekli
Eğitim Aracı”, “Arama Donanımlı 4x4 Araç”, Tespit Detektörleri, “Narkotik Detektör Köpekleri ve
Araçları”, uygun görülen J.Blg.K.lıklarına ve Ġl J.K.lıklarına tertip edilmiĢtir.
(II)
Organize Suçlarla Mücadelede Kolluğun SoruĢturma Kapasitesinin
Güçlendirilmesi:
“Organize Suçlarla Mücadelede Jandarma ve Polisin SoruĢturma Kapasitesinin Güçlendirilmesi
EĢleĢtirme Projesi” çalıĢmalarına aktif olarak katılım sağlanmaktadır. Söz konusu proje ile;
J.Gn.K.lığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM)‟nün organize suçlar ve biliĢim suçları ile
mücadelede teĢkilat yapısının geliĢtirilmesi ve teknik kapasitesinin güçlendirilmesi hedeflenmiĢtir.
“Ceza
Adalet
Güçlendirilmesi
Sisteminde
Projesi”ne
Bölgesel
devam
ĠĢbirliği,
edilmektedir.
Siber
Söz
Suçlarla
konusu
Mücadelede
projeyle;
Kapasitenin
biliĢim
suçunun
soruĢturulması ve kovuĢturulmasında faydalanıcıların ve Avrupa Birliği üye ülkelerinin kolluk
kuvvetleri ile adlî makamlar arasındaki sınır ötesi ve uluslararası operasyonel iĢbirliğinin
güçlendirilmesi hedeflenmiĢtir.
Personelin geliĢimi maksadıyla yurt içi ve yurt dıĢı kurslar düzenlenmiĢ ve yerinde eğitim
faaliyetleri gerçekleĢtirilmiĢtir. Yerinde eğitim faaliyetleri kapsamında;
J.Blg. ve Ġl J.K.lığında görevli personele, “I2 Analiz Programlarının Tanıtılması ve Kullanılması”,
“BiliĢim Suçlarıyla Mücadele”, “Uluslararası Kolluk ĠĢbirliği”, “Organize Suç Operasyonlarının
Planlaması ve Ġcrası”, “Suç ve Suç Örgütleri ile Mücadelede Analizin Önemi, Veri Analiz Sisteminin
Tanıtılması ve Kullanılması” konusunda eğitim verilmesi sağlanmıĢtır.
(III)
J.Okullar K.lığı Bünyesinde Narkotik, Psikotrop ve BiliĢim Suçlarıyla
Mücadeleye Yönelik Uygulamalı Eğitim Dershanelerinin OluĢturulması:
J.Okullar K.lığı bünyesinde “Narkotik, Psikotrop ve BiliĢim Suçlarıyla Mücadeleye Yönelik
Uygulamalı Eğitim Dershanelerinin OluĢturulması Projesi” baĢlatılmıĢtır. Söz konusu proje ile;
J.Gn.K.lığı personeline, narkotik ve psikotrop imalathanelerini ortaya çıkarmada emarelerin tespit
edilmesi, öğrenmesi ve değerlendirerek suçu ve suç unsurlarını ortaya çıkarabilmesi, kartlı ödeme
sistemleri ve biliĢim suçlarında kullanılan teknik ve yöntemlere yönelik hazırlanacak örnek modeller
üzerinde uygulamalı eğitim verilmesi hedeflenmiĢtir.
- 22 -
(IV) Türkiye’nin Ġnsan Ticareti ile Mücadele ve Tüm Ġnsan Ticareti
Mağdurlarının Adalete EriĢimlerinin Desteklenmesi:
Ġnsan ticaretinin temel sebepleri ve sonuçları konusundaki bilincin artırılmasına yönelik ulusal
düzeyde bilgilendirme kampanyası düzenlenerek; basımı tamamlanan poster, broĢür, takvim ve
157 Yardım Hattı tanıtıcı etiketin (81) Ġl J.K.lığına dağıtımı yapılmıĢtır.
(V)
BirleĢmiĢ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ile ĠĢbirliği Ġçerisinde
Sığınmacı ve Mülteci Hukuku Seminerleri Düzenlenmesi:
BirleĢmiĢ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Türkiye Temsilciliği ile J.Gn.K.lığının
müĢterek olarak gerçekleĢtirdiği “Göç ve Mülteci Konulu” eğitim faaliyetlerine katılım sağlanmıĢtır.
- 23 -
b. Terörle Mücadele:
Her türlü terorist faaliyet bir insanlık suçudur. Bu anlayıĢ içerisinde terörle mücadelede
Jandarma Genel Komutanlığının temel politikası; insan haklarına saygılı bir Ģekilde, demokratik
hukuk kuralları içerisinde, mücadeleyi sürdürmektir.
Terörle mücadelede bütün faaliyetler, demokratik hukuk devleti genel çerçevesi içinde baĢta;
Anayasa‟da düzenlenen temel hak ve ödevler olmak üzere, uluslararası sözleĢmeler, yasa ve
yönetmeliklere uygun olarak yürütülmektedir.
Bu anlayıĢ çerçevesinde terörle mücadele eden J.Gn.K.lığı; bütün personeliyle mesai
mefhumu gözetmeksizin, özverili bir biçimde çalıĢmalarını yürütmektedir. Bu kapsamda, görev
alacak birlik ve personel özel eğitime tâbi tutulmakta, elde mevcut en geliĢmiĢ teknolojik imkânlarla
donatılmakta ve kazanılan tecrübeler eğitim sistemine aktarılarak, personelin eğitim seviyesinin
yükseltilmesi sağlanmaktadır.
Terörle mücadele harekâtında özel eğitimli komando birlikleri görev yapmaktadır. Bu kapsamda,
J.Gn.K.lığı bünyesinde, klasik emniyet ve âsâyiĢ birliklerinin imkân ve kabiliyetini aĢan önemli
âsâyiĢ olayları ile terörle mücadele harekâtında kullanılmak maksadıyla, ihtiyaç duyulan Jandarma
Bölge, Ġl ve Ġlçe Jandarma Komutanlıkları kuruluĢlarında, Jandarma Komando ve Jandarma
Komando Özel Harekât Birlikleri bulunmaktadır.
Jandarma Komando Birlikleri; diğer birliklerin imkân ve kabiliyetlerini aĢan durumlarda, çetin
arazide ve güç iklim Ģartlarında harekâtta bulunmak, harekât alanında ortaya çıkabilecek tehlikeleri
kontrol altına almak ve etkisiz hale getirmek, uçarbirlik harekâtı icra etmek, akın tipi harekât
uygulamak ve meskûn mahallerde muharebe etmek, terörle mücadele harekâtı görevlerini icra
etmektedir.
Jandarma Komando Özel Harekât Taburları, komando
kurslarını baĢarı ile bitirmiĢ, daha önceki benzeri
görevlerde baĢarı göstermiĢ, gönüllü, cesur, tecrübeli,
fiziksel açıdan güçlü ve yetenekli personelden teĢkil
edilmiĢtir. Jandarma Komando Özel Harekât Taburları her
türlü arazi ve hava Ģartları altında, gece ve gündüz
harekât kabiliyetine sahip hafif teçhizatı ve direnci
sayesinde uzak mesafelere yaya intikal yapabilmektedir.
Jandarma Komando Özel Harekât Taburlarının kuruluĢunda bulunan özel harekât timleri subay,
astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaĢlardan oluĢmaktadır. Özel Harekât Taburlarının
görevleri genel itibariyle; terörle mücadele harekâtı icra etmek, toplumsal olaylara müdahale
etmek, büyük çaplı cezaevi olaylarına müdahale etmek, dağlarda, Ģiddetli soğuklarda ve derin
- 24 -
karla kaplı bölgede harekât görevini icra etmek, emir verildiğinde üstün fizik ve güç gerektiren
görevleri icra etmektir.
Komando ve Jandarma Özel Harekât Birliklerinin dıĢında doğrudan Jandarma Genel
Komutanlığı Karargâhına bağlı olarak faaliyet gösteren Jandarma Komando Özel ÂsâyiĢ
Komutanlığı, özellik arz eden âsâyiĢ olaylarına müdahale, doğal afetlerde ve dağlarda aramakurtarma, terörle mücadele harekâtı ile derin karda ve Ģiddetli soğuklarda harekât gibi uzmanlık
gerektiren görevleri icra etmek maksadıyla teĢkil edilmiĢtir.
Jandarma Komando Özel ÂsâyiĢ Komutanlığı, bünyesinde bulunan özel timleri ve sahip olduğu
modern teçhizatıyla;
- Hava, kara ve demiryolu araçları ile bina, mesken ve tesislerde özel operasyon görevleri,
- Terör olaylarına müdahaleye yönelik iç güvenlik harekâtı,
- Toplumsal olaylara müdahale,
- Deprem, çığ, sel, su baskını ve toprak kayması, büyük çaplı orman yangınları ve stratejik
tesis yangınları gibi doğal veya insan kaynaklı afetler ile kazalarda arama-kurtarma ve özellik arz
eden yardım görevleri,
- 25 -
- Dağ, uçurum, mağara, kuyu, kanyon, bina vb. yerlerde kazaya uğrayan, kaybolan veya
yardım isteyenlere yönelik arama ve kurtarma faaliyetleri,
- Su altı ve su üstünde suç delillerini ve kaybolan Ģahısları aramak ve bulmak,
Özellik arz eden koruma görevlerini icra etmek gibi imkân ve kabiliyetlere sahiptir.
Terörle mücadele harekâtının icrasında; özellikle mayın/EYP kullanımı, taciz, teroristlerin
yapabileceği keĢif ve gözetlemeye karĢı alınacak tedbirler ve bunların eğitimi üzerinde önemle
durulmakta, birliklerin bekâ tedbirleri artırılmaktadır. 1994 yılından itibaren 34 Ġl Jandarma
Komutanlığında Olay Yeri Ġnceleme Timi bünyesinde teĢkil edilen Patlayıcı Madde Ġmha Unsurları
vasıtasıyla yurt genelinde meydana gelen Ģüpheli cisim ihbarlarına müdahale edilmekte ve BTÖ
tarafından döĢenen mayın ve el yapımı patlayıcılar etkisiz hale getirilmektedir. Bu kapsamda son
(5) yılda karĢılaĢılan (2134) mayın ve el yapımı patlayıcıdan (1446)‟sı bulunarak imha edilmiĢtir.
449
Toplam: 2.134 Mayın/EYP
Olayı
320
259
220
198
181
172
164
95
76
2006
2007
Bulma :1.446
2008
2009
2010
Patlama : 688
c. Jandarma Havacılık Birlikleri:
1966 yılında birlik sevki, emniyet ve âsâyiĢ, keĢif ve gözetleme, hasta ve yararlıların tahliyesi,
maksadıyla teĢkil edilen hafif helikopter bölüğü, günümüzün ihtiyaçları doğrultusunda reorganize
edilerek yurt sathında teĢkilatlanmaya gidilmiĢtir. ġimdiki adıyla Jandarma Havacılık Komutanlığı
bünyesinde Ankara ve Diyarbakır‟da konuĢlu birer Hava Grup Komutanlığı ile Van ve Aydın‟da
konuĢlu Helikopter Filo Komutanlıkları bulunmaktadır. Özellikle terörle mücadele harekâtında etkin
olarak kullanılan helikopterler, ihtiyaç duyulan alanlarda hava desteğini 24 saat esasına göre
sağlamaktadırlar.
ç. Jandarma Sınır Birlikleri
Kara sınırlarının korunması görevi yasayla Kara Kuvvetleri Komutanlığına verilmiĢtir. Ancak,
hâlen, Türkiye-Irak sınırının (174) kilometrelik bölümünün emniyet ve muhafazası, Jandarma sınır
birlikleri tarafından sağlanmaktadır. Jandarma, bu görevi bir plan dâhilinde Kara Kuvvetleri
Komutanlığına devretmektedir.
- 26 -
Jandarma Genel Komutanlığının sorumluluğunda bulunan sınır; Jandarma ÂsâyiĢ Kolordu
Komutanlığı kuruluĢundaki ġırnak ilinde konuĢlu 23‟üncü Jandarma Sınır Tümen Komutanlığı ve
bağlısı ġenoba 22‟inci Jandarma Sınır Tugay Komutanlığı ile Çukurca‟da konuĢlu 20‟nci Jandarma
Sınır Tugay Komutanlığı tarafından korunmaktadır.
5. ĠNSAN KAYNAKLARI YÖNETĠM SĠSTEMĠ
a. Jandarma Genel Komutanlığının personel yapısı;
- Subay,
- Astsubay,
- Uzman Jandarma,
- Uzman ErbaĢ,
- ErbaĢ ve Er,
- Sivil Memur ve ĠĢçilerden oluĢmaktadır.
(1)
Subaylar:
Jandarma Genel Komutanlığının subay ihtiyacı;
- Kara Harp Okulu mezunu teğmenler,
- DıĢ kaynaktan temin edilen muvazzaf/sözleĢmeli personel,
- Astsubaylıktan
subaylığa
geçirilen
personelden
karĢılanmaktadır.
Kara Harp Okulu mezunu Jandarma sınıfı teğmenler, dıĢ kaynaktan temin edilen sözleĢmeli
teğmenler ile astsubaylıktan subaylığa geçirilen personel, Jandarma Eğitim Komutanlığına bağlı
Jandarma Okullar Komutanlığı bünyesinde yer alan Jandarma Subay Okulunda, (1) yıl süreyle
adlî, mülkî, askerî ve diğer görevlerin öğretildiği Jandarma Meslek Eğitim ve Öğretimine tâbi
tutulmakta, Jandarma Subay Okulundan mezuniyeti müteakip, Jandarma Komando Okulunda (4)
ay süre ile Komando Kursu görmektedirler.
Bu kursları baĢarı ile bitiren Jandarma Subayları, atandırıldıkları birliklerde genel atama
dönemine kadar Ġlçe Jandarma Komutanı Yardımcılığı görevini yürütmektedirler. Diğer sınıf
subayları (personel, maliye, vb.) ise Kara Harp Okulunu müteakip, Kara Kuvvetleri Komutanlığına
bağlı sınıf okullarında, sınıfları ile ilgili eğitim ve öğretime tâbi tutularak, görev yapacakları birliklere
atandırılmaktadırlar.
- 27 -
(2)
Astsubaylar:
Jandarma Genel Komutanlığının Astsubay ihtiyacı;
- Lise ve dengi okul mezunu olup, Jandarma Astsubay
Meslek Yüksek Okulunda yetiĢtirilen astsubaylar,
- Fakülte, yüksek okul ve meslek yüksek okulu mezunu
olup, Jandarma Astsubay Temel Kursunda eğitim ve öğretime
tâbi tutulan adaylar ile Uzman Jandarma ve Uzman ErbaĢlar ve SözleĢmeli Bayan Astsubaylardan
karĢılanmaktadır.
Jandarma sınıfı Astsubaylar, (2) yıl süreli Jandarma Astsubay Meslek Yüksek Okulu (JAMYO)
ile (1) yıl süreli Jandarma Astsubay Temel Kursu (JATEK)‟nda tâbi tutuldukları askerî ve meslekî
eğitimlerini baĢarı ile tamamlamalarını müteakip mezun edilerek, görev yapacakları birliklere
atandırılmaktadırlar.
JATEK ve JAMYO baĢvuru iĢlemleri Jandarma Okullar Komutanlığınca yürütülmektedir.
JATEK ve JAMYO‟ya sivil kaynaktan öğrenci alınacağı, baĢvuruların baĢlama tarihinden (15)
gün önce basın ve internet ile Ġl ve Ġlçe Jandarma Komutanlıkları aracılığıyla duyurulmakta,
baĢvurular ilân edilecek tarihlerde internet üzerinden yapılmaktadır.
JAMYO‟ya baĢvuruları kabul edilerek aday kayıt iĢlemleri yapılan ve kendilerine sınav giriĢ
belgesi gönderilen adaylardan; YGS‟de Jandarma Genel Komutanlığınca belirlenecek puan
türlerinden orta öğretim baĢarı puanı hariç olmak üzere ilân edilecek taban puanı ve üzerinde puan
alanlar; Fizikî Kontrol, Bedenî Yetenek ve Mülâkat Sınavına alınmaktadırlar. Bu sınavlarda baĢarılı
olan adaylar, YGS ağırlıklı puanlarına göre baĢarı sıralamasına tâbi tutulmakta, asıl ve yedek
kazanan adayların baĢarı listeleri internet aracılığıyla duyurulmaktadır.
JATEK baĢvuruları ilân edilecek tarihlerde il ve bazı ilçe merkezlerinde bulunan ÖSYM baĢvuru
kabul merkezlerine yapılmaktadır.
(3)
Uzman Jandarmalar:
Jandarma Genel Komutanlığının Uzman Jandarma ihtiyacı, sivil kaynaktan temin edilmekte
olup, en az lise ve dengi okul mezunları ile yüksek okul, meslek yüksek okulu ve fakülte mezunları,
Uzman Jandarma olmak için baĢvuruda bulunabilmektedirler.
Uzman Jandarmalar, Uzman Jandarma Okulunda (1) yıl süreyle aldıkları askerî ve meslekî
eğitimi müteakip mezun edilerek, görev yapacakları birliklerde (6) ay süreyle görevbaĢı eğitimine
tâbi tutulmaktadırlar.
- 28 -
Uzman Jandarma Okulu baĢvuru iĢlemleri Jandarma
Okullar Komutanlığınca yürütülmektedir.
Uzman
Jandarma
Okuluna
sivil
kaynaktan
öğrenci
alınacağı, baĢvuruların baĢlama tarihinden (15) gün önce
basın ve internet ile Ġl ve Ġlçe Jandarma Komutanlıkları
aracılığıyla da duyurulmaktadır.
BaĢvurular ilân edilecek tarihlerde il ve bazı ilçe merkezlerinde bulunan ÖSYM baĢvuru kabul
merkezlerine yapılmaktadır.
BaĢvuruları kabul edilerek aday kayıt iĢlemleri yapılan ve kendilerine sınav giriĢ belgesi
gönderilen Uzman Jandarma adayları, seçme sınavlarının birinci aĢaması olan ve ÖSYM
BaĢkanlığınca yapılarak değerlendirilen yazılı sınava alınmaktadırlar. Yazılı sınavda çoktan
seçmeli sorulardan oluĢan genel yetenek ve genel kültür testleri uygulanmaktadır. Yazılı sınavı
kazanarak, Jandarma Genel Komutanlığı tarafından belirlenen kontenjan içerisinde yer alan
adaylar, seçme sınavlarının ikinci aĢaması olan Fizikî Kontrol, Bedenî Yetenek ve Mülâkat
Sınavına alınmaktadırlar. Bu sınavlarda baĢarılı olan adaylar, yazılı sınavdan aldıkları puana göre,
en yüksek puanlı adaydan baĢlamak üzere baĢarı sıralamasına tâbi tutulmakta, asıl ve yedek
kazanan adayların baĢarı listeleri internet aracılığıyla duyurulmaktadır.
(4)
Uzman ErbaĢlar:
Uzman ErbaĢ ihtiyacı,
- Kıt‟a kaynağından,
- Terhis olmuĢ erbaĢ ve erlerden olmak üzere iki kaynaktan karĢılanır.
Jandarma sınıfı Uzman ErbaĢlar, Jandarma Genel Komutanlığının erbaĢ kadrolarında
devamlılık gerektiren teknik ve kritik görevlerde yetiĢmiĢ personel ihtiyacını karĢılamak amacıyla
istihdam edilen Uzman OnbaĢı ve Uzman ÇavuĢlardır.
Kıt‟a kaynağından temine ihtiyaç duyulduğunda, alım Ģartlarının yayımlanması ile birlikte
terhislerine altı ay kalan ve baĢvuru Ģartlarını taĢıyan erbaĢ ve erler birlik komutanlıkları vasıtası ile
baĢvururlar.
Terhis tarihi üzerinden üç yıldan fazla süre geçmemiĢ, en az lise ve dengi okul mezunu olan ve
J.Gn.K.lığının ihtiyaç olarak belirttiği branĢlardaki niteliklere sahip olanlar ise baĢvurularını internet
üzerinden yaparlar.
(5)
ErbaĢ ve Erler:
ErbaĢ ve Er ihtiyacı, MSB.lığınca 1111 Sayılı Askerlik Kanunu kapsamında silâh altına alınan
yükümlülerden J.Gn.K.lığına tahsis edilenlerden karĢılanır.
- 29 -
Askeralma Dairesi BaĢkanlığınca son yoklaması yapılarak Jandarma Genel Komutanlığına
tertip edilen erbaĢ ve erlerin sınıfları, branĢları, eğitim merkezleri, celp grupları ve acemi eğitimi
müteakip görev yerleri, bilgisayar ortamında Ģifreli kayıtlar üzerinden rastgele eriĢim sistemiyle
J.Gn.K.lığınca belirlenir.
(6)
Sivil Memur ve ĠĢçiler:
Sivil memurlar Kamu Personeli Seçme Sınav (KPSS) notları esas alınarak, temin edilecek kadro
ve unvanlar basın ve internet yoluyla ilân edilmek suretiyle karĢılanmaktadır.
b. Eğitim ve Öğretim Kurumları:
Jandarma Genel Komutanlığının ihtiyacı olan Subay, Astsubay, Uzman Jandarma, ErbaĢ ve Er
eğitimi, Jandarma Eğitim Komutanlığının emir ve komutasında bulunan Jandarma Eğitim Tugay
Komutanlıkları ile Jandarma Okullar Komutanlığı tarafından yerine getirilmektedir. Rütbeli
personelin lider, planlayıcı ve icracı olarak ilgili kanun ve yönetmeliklerle kendisine verilen mülkî,
adlî, askerî ve diğer görevleri en iyi biçimde yerine getirebilecek düzeyde yetiĢtirilmesi amacıyla,
Jandarma Okullar Komutanlığı bünyesinde yer alan;
- Jandarma Subay Temel Kurs Komutanlığı,
- Jandarma Astsubay Meslek Yüksek Okul Komutanlığı,
- Jandarma Astsubay Temel Kurs Tabur Komutanlığı,
- Uzman Jandarma Okul Komutanlığında, modern yöntemlerle eğitim ve öğretim verilmektedir.
Jandarma Okullar Komutanlığı, Ankara ili Beytepe bölgesinde, Ġncek Bulvarı 5‟inci
kilometrede Jandarma Eğitim Komutanlığı Kampusu içerisinde konuĢlandırılmıĢtır. Çevresinde
Hacettepe Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi ve TED Koleji bulunmaktadır.
Jandarma Okullar Komutanlığında öğrenim gören kursiyer ve öğrencilerin eğitim ve öğretim
giderleri devlet tarafından karĢılanmaktadır. Ayrıca Subay Temel Kurs Komutanlığında öğrenim
gören SözleĢmeli Subay Kursiyerleri ile Jandarma Astsubay Temel Kursunda öğrenim gören
SözleĢmeli Bayan Astsubay Adaylarına normal personel maaĢları ödenmektedir. Jandarma
Astsubay Meslek Yüksek Okulu öğrencilerine ve Uzman Jandarma Okulu öğrencilerine öğrenimleri
süresince öğrenim harçlığı ödenmektedir.
Jandarma Genel Komutanlığının subay ihtiyacının önemli bölümünü oluĢturan Kara Harp Okulu
mezunu teğmenler, mezuniyetlerini müteakip Jandarma Okullar Komutanlığına katılarak, Jandarma
Subay Temel Kurs Komutanlığında bir yıl süreli eğitim ve öğretime tâbi tutulmaktadır.
SözleĢmeli Subay Adayları, Jandarma Genel Komutanlığınca kaynak olarak belirlenen en az
dört yıl süreli lisans programlarından mezun olmuĢ adaylar arasından seçilmektedir. BaĢvuru
baĢlangıç tarihi itibariyle lisans mezunlarının 27, yüksek lisans veya doktoralarını tamamlamıĢ
- 30 -
adayların 32 yaĢından büyük olmamaları gerekmektedir. 27 yaĢından büyük ve lisansüstü
eğitimlerini tamamlamıĢ olarak baĢvuran adayların yüksek lisans veya doktora eğitimlerini hangi
alanda yaptıkları önemli değildir. Ancak bu adayların lisans eğitimlerini baĢvuru kılavuzunda
kaynak olarak gösterilen programlarda yapmaları gerekmektedir. Hangi sınıflara erkek veya bayan
alınacağı baĢvuru kılavuzunda açıklanmaktadır.
Seçme sınavları sonucunda baĢarılı olan SözleĢmeli Subay Adayları, ön sözleĢme
imzalandıktan sonra gönderildikleri eğitim merkezinde altı ay süreli “Temel Askerlik ve Subaylık
AnlayıĢı Kazandırma Eğitimi”ne alınmaktadır.
Askerî eğitimi baĢarı ile tamamlayan SözleĢmeli Subay Adayları, teğmen olarak naspedilmeyi
müteakip, Jandarma sınıfında olanlar Jandarma Okullar Komutanlığı emrinde bir yıl süre ile adlî,
mülkî, askerî ve diğer görevlerle ilgili Jandarma Mesleki Eğitim ve Öğretimine, teknik ve yardımcı
sınıf teğmenler ise sınıfları ile ilgili sınıf okullarında/eğitim merkezlerinde Mesleki Oryantasyon
Eğitimine tabi tutulmakta ve bu eğitimi baĢarı ile tamamlayanlar kıt‟alara atandırılmaktadır.
Jandarma Astsubay Meslek Yüksek Okulu (JAMYO)’na baĢvurular, ÖSYS baĢvurularının
tamamlanmasının ardından baĢlamakta olup, adaylar ilân edilecek puan türü ve taban puana
göre ikinci aĢama seçme sınavlarına çağrılmaktadır. Jandarma Genel Komutanlığınca kaynak
olarak belirlenen lise/dengi okullardan ve belirtilen yıllarda mezun olmuĢ, 21 yaĢından büyük
olmayan ve aynı zamanda ÖSYS‟ye baĢvuru sırasında Aday Bilgi Formunun, Askeri Okullara
Girme Ġsteği alanını iĢaretleyen erkek adaylar www.jandarma.tsk.tr internet adresinden
baĢvurularını yapabilmektedirler. Seçme sınavlarında baĢarılı olarak okula kabulü yapılan astsubay
adayları, JAMYO‟da iki yıl süreli yatılı eğitim ve öğretime tabi tutulmakta ve baĢarılı olanlar
Jandarma Astsubay ÇavuĢ rütbesiyle mezun olmaktadır.
Kıt‟alarda en az dört yıl görev yapan ve gerekli diğer niteliklere sahip astsubaylar, yapılacak
sınavda baĢarılı olmaları ve Jandarma Genel Komutanlığınca belirlenen kontenjan içerisinde yer
almaları halinde verilecek eğitim ve öğretimi müteakip subay olabilmektedir.
Jandarma Astsubay Temel Kurs Tabur Komutanlığı (JATEK)’na baĢvurular, her yıl
genellikle Ocak veya ġubat aylarında ÖSYM Ġl Sınav Yöneticiliklerine yapılmakta olup, adayların
Jandarma Genel Komutanlığınca kaynak olarak belirlenen en az iki yıl süreli önlisans veya lisans
programlarından mezun olmakla birlikte aynı zamanda lise öğreniminlerini kaynak olarak belirlenen
lise/dengi okullarda tamamlamıĢ olmaları ve önlisans mezunlarının 25, lisans mezunlarının ise 27
yaĢından büyük olmamaları ve erkek olmaları gerekmektedir. Adaylar ÖSYM tarafından yapılan
özel yazılı sınava göre ikinci aĢama seçme sınavlarına çağrılmaktadır. Seçme sınavlarında baĢarılı
olarak okula kabulü yapılan astsubay adayları, yaklaĢık üç ay süreli Astsubay Temel Askerlik ve
Astsubaylık AnlayıĢı Kazandırma Eğitimine tâbi tutularak, baĢarılı olanlar Jandarma Astsubay
ÇavuĢ rütbesiyle mezun olmakta ve müteakiben dokuz ay süre ile Jandarma Astsubay Temel Kurs
- 31 -
Tabur Komutanlığı bünyesinde adlî, mülkî, askerî ve diğer görevlerle ilgili Jandarma Mesleki
Eğitim ve Öğretimine alınmaktadırlar.
SözleĢmeli Bayan Astsubaylığa, baĢvuru baĢlangıç
tarihi itibariyle Jandarma Genel Komutanlığınca kaynak
olarak belirlenen dört yıldan daha az süreli yükseköğrenim
programlarını bitirenler için 24, dört yıl ve daha fazla süreli
yükseköğrenim programlarını bitirenler için 26 yaĢını
doldurmamıĢ
bayan adaylar
baĢvurabilmekte,
seçme sınavlarında baĢarılı olan ve
yapılan
kendileri ile ön
sözleĢme imzalanan SözleĢmeli Bayan Astsubay Adayları yaklaĢık üç ay süreli Astsubay Temel
Askerlik ve Astsubaylık AnlayıĢı kazandırma eğitimine alınmaktadır.
Askerî eğitimi baĢarı ile tamamlayan SözleĢmeli Bayan Astsubay Adayları, Astsubay ÇavuĢ
rütbesi ile Jandarma Astsubay Temel Kurs Tabur Komutanlığı emrinde yaklaĢık dokuz ay süre ile
adlî, mülkî, askerî ve diğer görevlerle ilgili Jandarma Mesleki Eğitim ve Öğretimine tâbi tutulmakta
ve bu eğitimi baĢarı ile tamamlayanlar kıt‟alara atandırılmaktadır.
Uzman Jandarma Okuluna baĢvurular, her yıl genellikle Ocak veya ġubat aylarında ÖSYM Ġl
Sınav Yöneticiliklerine yapılmakta olup, adayların en az lise/dengi okul mezunu olmakla beraber
lise eğitimlerini kaynak olarak belirtilen lise/dengi okullarda yapmaları, erkek olmaları, evli adayların
askerliklerini yapmıĢ olmaları, askerliğini yapmıĢ adayların terhis tarihinden baĢvuru yılı itibariyle iki
yıldan fazla bir sürenin geçmemiĢ olması, yine baĢvuru yılı itibariyle 19 yaĢından küçük, 24
yaĢından ise büyük olmamaları gerekmektedir. Seçme sınavlarında baĢarılı olarak okula kabulü
yapılan Uzman Jandarma Adayları, Uzman Jandarma Okulunda bir yıl süreli olarak eğitim ve
öğretime tâbi tutulmakta ve baĢarılı olanlar, Uzman Jandarma ÇavuĢ rütbesiyle mezun
edilmektedir.
En az üç yıl Uzman Jandarma olarak görev yapan ve
gerekli diğer niteliklere sahip Uzman Jandarmalar,
yapılacak sınavda baĢarılı olmaları ve Jandarma Genel
Komutanlığınca belirlenen kontenjan içerisinde yer
almaları halinde verilecek eğitim ve öğretimi müteakip
Astsubay olabilmektedir.
ErbaĢ ve er eğitimi, Jandarma Eğitim Komutanlığı bünyesinde bulunan tümen seviyesindeki bir
Eğitim Merkez Komutanlığı, (2) Jandarma Eğitim Tugayı, (7) alay ve (8) müstakil taburda
yapılmaktadır.
- 32 -
Jandarmanın görev alanlarının çeĢitliliği eğitim sisteminin de buna uyarlanmasını sağlamıĢtır.
Komando, sınır, özel âsâyiĢ, âsâyiĢ, turizm, cezaevi koruma, muhabere ve ulaĢtırma gibi toplam
(8) branĢta, ihtisas sahibi erler yetiĢtirilmektedir.
Eğitim birlikleri yalnızca askeri bilgilerin verildiği yerler olmayıp arıcılık, binicilik gibi meslek
bilgilerinden, üreme sağlığı gibi vatandaĢlık bilgilerinin verildiği birer okul niteliğindedir.
c. Disiplin ve Moral Durumu:
(1)
Kaza ve Olayların Azaltılması:
Psikolojik sorunlu personel ile rehberlik ve danıĢmanlık hizmetine ihtiyaç duyan personelin
sağlık durumlarını takip etmek, tedavi ve rehabilitasyonlarını sağlamak maksadıyla baĢlatılan
çalıĢmada; bağımsız tabur ve daha üst birlik düzeyinde olmak üzere yurt genelinde, (112) birimde
“Rehberlik ve DanıĢma Merkezi (RDM)” teĢkil edilmiĢtir.
Ayrıca, askerlik hizmetini yapan erbaĢ/erlerin kıĢla ve askerlik ortamına uyumlarını
kolaylaĢtırmak, fizikî, ruhsal problemlerine yardımcı olmak, RDM faaliyetlerini desteklemek ve
evlatlarına yönelik yapılan bu konudaki çalıĢmalarda erbaĢ ve erlerin ailelerinin de desteğini
sağlamak maksadıyla aileler için asgarî müstakil konuĢlu Tabur, Alay/Ġl J. ve eĢidi
birlik/karargâh/kurum seviyesindeki birliklerde “Aile ĠletiĢim Merkezleri” kurulmuĢtur.
Diğer yandan arayan personelin psikolojik problemlerine çözüm üretmek, psikolojik sorunları ve
ruhsal durumu ile ilgili konuları baĢkasına açamayan personele yardımcı olmak, psikolojik
danıĢmanlık hizmetinden faydalanmak isteyenlere alternatif bir hizmet sunmak ve anî geliĢen
durumlarda müdahale olanağı elde ederek gerekirse psikolojik danıĢma sürecini baĢlatmak
amacıyla yine asgarî müstakil konuĢlu Tabur, Alay/Ġl J. ve eĢidi birlik/karargâh/kurum seviyesindeki
birliklerde erbaĢ/erler için “Alo Mehmetçik Hattı” kurulmuĢtur.
Askerlik hizmetini yapmak üzere daha önce yaĢadıkları koĢullardan farklı özellikleri olan kıĢla
ortamına giren erbaĢ/erlerin; intihar ve intihara teĢebbüs olaylarının önlenebilmesinin bilimsel
metotlarla desteklenmesi, intihar riski taĢıyan erbaĢ/erlerin önceden belirlenebilmesi amacıyla
yapılan çalıĢmalar neticesinde, erbaĢ/erlere yönelik geliĢtirilen “Ġntihar Risk Tespit Modeli”
kullanılmaya baĢlanmıĢtır.
Ecel/hastalık veya kaza/olaylar neticesinde vefat eden personelin ölüm sebebi ile ilgili olarak
personel yakınlarının zamanında, doğru ve eksiksiz bir Ģekilde bilgilendirilmesi maksadıyla,
personelin ailesinin, kaza/olayın meydana geldiği birliğe/kuruma davet edilmesi yönünde uygulama
baĢlatılmıĢtır.
- 33 -
ġikâyet ve BaĢvurulara Yönelik ĠĢlemler:
(2)
J.Gn.K.lığı ve bağlılarına gelen her türlü Ģikâyet ve baĢvurunun mevcut yasal mevzuat
doğrultusunda, tek elden takip edilmesi, incelenmesi ve değerlendirilmesi maksadıyla Personel
BaĢkanlığı bünyesinde BaĢvuru Ġnceleme ve Değerlendirme Kısmı faaliyete geçirilmiĢtir.
6. ÂSÂYĠġ HĠZMETLERĠNE YÖNELĠK FAALĠYETLER:
a. Toplum Destekli Güvenlik Hizmeti:
Suçla mücadelede halkın güvenlik talebine göre
Ģekillenen, toplumsal olaylara odaklanan ve çözümlerin
bütüncül bir çerçevede ele alınarak toplumun tüm
kesimlerinin, kurumlarının ve devlet organlarının yer
aldığı bir hizmet anlayıĢı olan Toplum Destekli Güvenlik
Hizmeti
uygulamalarına
tüm
Jandarma
sorumluluk
bölgesinde etkin bir Ģekilde devam edilmektedir. Ġl J.K.lıklarınca Toplum Destekli Güvenlik Hizmeti
kapsamında hazırlanan projeler, mülki âmirin onayını müteakip hayata geçirilmektedir.
Bu kapsamda;
- Ġlk
etapta,
Jandarma
Genel
Komutanlığı
bünyesinde Toplum Destekli Güvenlik Hizmeti ĠĢlem
Astsubayı,
Balıkesir
Ġl
Jandarma
Komutanlığı
bünyesinde Toplum Destekli Güvenlik Hizmeti Kısım
Âmirliği
teĢkil
edilmiĢ
olup,
diğer
Ġl
Jandarma
Komutanlıkları kadrosunda TDGH kısmı teĢkil edilinceye
kadar, Toplum Destekli Güvenlik Hizmeti Kısım Âmirliği
ikiz görevle yürütülecektir.
- Projelerin uygulanma esnasında toplumun güvenlik hizmetlerine yönelik beklentilerini tespit
etmek maksadıyla mülâkat ve toplantılar yapılmaktadır.
- YerleĢim yerlerinde yaya devriyeler icra
edilerek görev yapılan yerin en uç ve en uzak
yerlerindeki vatandaĢlara ulaĢılmaktadır.
- VatandaĢlar
tarafından
yasal
olarak
düzenlenen sosyal ve kültürel etkinliklere katılım
sağlanmaktadır.
- Toplumda güvenlik kaygısının ve suç
korkusunun ortadan kaldırılması ve bireylerin,
suçlara karĢı alabilecekleri tedbirler konusunda seminerler ve konferanslar düzenlenmektedir.
- 34 -
Halkın
aydınlatılması
bilinçlendirilmesi
ve
maksadıyla
suçlara
görsel
karĢı
materyaller
hazırlanarak dağıtımları yapılmaktadır.
Vatana canını feda eden Ģehitlerimizin mezarları ve
aileleri
ile
vatan
uğruna
yaralanan,
sakat
kalan
gazilerimizin aileleri özel gün ve dinî bayramlarda ziyaret
edilmektedir. ġehit aillerinin ve malûl gazilerin sorunlarını
kısa sürede çözüme kavuĢturmak, çocukların öğrenim
durumlarını
takip
etmek
maksadıyla,
garnizon
komutanlıkları bünyesinde Ģehit ve gazi birimleri teĢkil edilmiĢtir. Bu kapsamda garnizon
komutanlığı görevini Jandarma birlik, karargâh ve kurumları tarafında yürütüldüğü (31) ilde Ģehit ve
gazi iĢlemleri için personel görevlendirilmiĢtir.
- Eğitim çağındaki çocukların ve gençlerin kötü alıĢkanlıklar, Ģiddet ve suçtan korunmalarını
sağlamak
maksadıyla
ilgili
kurumların
(Valilik/Kaymakamlık)
koordinatörlüğünde
çalıĢmalar
yürütülmektedir.
- Meydana gelen olaylar incelenmekte, suç ve suçlu profilleri oluĢturularak, olayların sosyal,
ekonomik ve diğer sebeplerinin ortaya konabilmesi maksadıyla bilimsel analiz ve değerlendirme
çalıĢmaları yapılmaktadır.
- Suçların oluĢumuna etki eden faktörlerin (Işıklandırma yetersizliği, alârm ve kamera kayıt sistemi,
çevre duvarının olmaması, ana giriş kapılarının kilitli olmaması gibi) belirlenmesi ve giderilmesine yönelik
vatandaĢlar, muhtarlar ve ilgili kuruluĢlarla irtibata geçilerek çözüm üretilmesi yönünde çalıĢmalar
yapılmaktadır.
- Ġl Jandarma Komutanlıkları bünyesinde “Toplum Destekli Güvenlik Hizmeti Ġl Jandarma
Kurulu” oluĢturulmuĢ ve bu kapsamdaki faaliyetler daha etkin bir Ģekilde yürütülmektedir. Bu
kapsamda Ġl Jandarma Komutanlıklarınca yürütülmekte olan projelerin bazıları Ģunlardır;
UyuĢturucu madde ekimi ile mücadele, uyuĢturucu ve uyarıcı maddelerin kullanılmasını engelleme
projesi, Evden, iĢyerinden ve oto hırsızlığı olayları ile mücadele projesi, HaberleĢme nakil kablosu
hırsızlığı, elektrik trafosu elektrik kablosu hırsızlığı olayları ile mücadele projesi, Hayvan
hırsızlıklarını önleme projesi vb.
b. Otodan Hırsızlık Olaylarının Önlenmesine ve Aydınlatılmasına Yönelik Faaliyetler:
Otodan hırsızlıkla mücadelede etkinliğin artırılmasını, vatandaĢların huzur ve güven içerisinde
seyahat etmelerini ve yol üzerinde bulunan tesislerde güven içinde konaklamalarını sağlamak
maksadıyla; öncelikle Jandarma Genel Komutanlığı Suç Analiz ve Değerlendirme Merkezi
tarafından, bir çalıĢma grubu oluĢturularak karayolları üzerinde meydana gelen hırsızlık olayları
analiz edilmiĢ ve bu analiz sonuçları doğrultusunda gerekli tedbirler alınmaya baĢlanmıĢtır,
- 35 -
- Otodan hırsızlık olaylarının önlenmesine ve aydınlatılmasına yönelik alınması gereken
tedbirlere iliĢkin örnek olayları içeren bir broĢür hazırlanmıĢ,
- Bu kapsamda; il ve ilçe bazında kadro analizleri yapılarak, Jandarma bölgesinde suçların
önlenmesini ve yoğun olarak iĢlenen suçlarla etkin olarak mücadele edilmesini sağlayacak Ģekilde
kadro destekleme oranlarının artırılması ve kadro tasarrufu sağlandıkça, olayların yoğun olarak
yaĢandığı il ve ilçeler dikkate alınarak, buralarda ilave “ÂsâyiĢ Timleri” teĢkil edilmiĢ,
- Dinlenme tesisleri ve petrol istasyonlarına güvenlik kamerası takılması ve özel güvenlik elamanı
istihdam edilmesi yönünde gayretler artırılmıĢ,
- (6) aylık süre sonunda alınan tedbirler ve elde edilen sonuçlarla ilgili yeni bir analiz çalıĢması
yapılması ve ihtiyaç duyulan yeni önlemlerin tespit edilmesi planlanmıĢtır.
c. Çocuklara Yönelik Faaliyetler:
Ülkemizde özellikle son dönemlerde yaĢanan göç, hızlı nüfus artıĢı, gecekondulaĢma ve
ekonomik problemler nedeniyle bakıma, korunmaya, eğitime ihtiyacı olan çocuk sayısında artıĢlar
meydana gelmiĢtir.
Bu olumsuz koĢullarda yaĢayan çocuklar gün geçtikçe daha fazla suça yönelmekte, çocuk
adalet sistemindeki eksiklikler nedeniyle organize suç örgütleri tarafından bu çocuklar hırsızlık,
gasp, yankesicilik ile fuhuĢ ve cinsel faaliyetlerde kullanılmaktadır.
Suça yönelen ve suça maruz kalan çocukların topluma kazandırılarak, millî menfaatlere ve
değerlere sahip çıkacak Ģekilde yetiĢtirilmesine katkı sağlamak açısından kolluk kuvvetlerine büyük
görevler düĢmektedir.
Bu kapsamda, Jandarma Genel Komutanlığınca, çocukların korunması, çocuk suçluluğunun
önlenmesi ve suça sürüklenen çocuklara yönelik alınan tedbirlerin daha etkili bir Ģekilde
sürdürülmesi maksadıyla Ġl Jandarma Komutanlıklarının ÂsâyiĢ ġube Müdürlükleri bünyesinde
Çocuk Kısım Âmirlikleri teĢkil edilmiĢtir.
Çocukları korumak maksadıyla Jandarma tarafından;
- Uçucu veya uyuĢturucu madde bağımlısı olduğu anlaĢılan çocukların tedavisi için sağlık
kuruluĢları ile iĢbirliğinde bulunulmaktadır.
- Örgün ve yaygın eğitim kuruluĢları ile, eğlence ve sosyal merkezlerin bulunduğu bölgelerde
çocuklarla ilgili olarak önleyici ve koruyucu devriye hizmetleri yürütülmektedir.
- Çocukların cinsel faaliyet için kandırılması ve zorlanmasını, fuhuĢ veya pornografik nitelikli
gösterilerde kullanılmasını önleyici çalıĢmalar yapılmaktadır.
- 36 -
- Çocuklara satılması mevzuatla yasaklanmıĢ malların kendilerine satılıp satılmadığı,
çocukların
girmesi
yasaklanmıĢ
umuma
açık
yerlere
girip
girmedikleri
ve
çalıĢtırılıp
çalıĢtırılmadıkları kontrol edilmektedir.
- Öğrenim yaĢına girmiĢ olmasına rağmen okula gitmeyen veya öğrenime devam etmeyen
çocuklar tespit edilmekte, bu çocukların aile ve ebeveynleri ile görüĢülerek okula gitmeleri
sağlanmaktadır.
- Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Üniversiteler, Ġl ve Ġlçe Millî Eğitim
Müdürlükleri, ilgili meslek kuruluĢları ve sivil toplum örgütleri ile iĢbirliği içerisinde ilave tedbirlerin
alınması sağlanmaktadır.
ç. Acil Çağrı Konum Belirleme Sistemi:
156
Jandarma
Ġmdat
Hattını
arayarak
Jandarma
birimlerinden
yardım
isteyen
kazazede/afetzedelere en kısa sürede ulaĢılabilmesi için yardım talep eden Ģahıslara ait mobil
GSM telefonlarının konum bilgilerinin elde edilerek, harita üzerinde gösterilmesi maksadıyla
geliĢtirilen "156 Jandarma Ġmdat Konum Belirleme Modülü" 29 Aralık 2010 tarihinde kullanıma
açılmıĢtır.
"156 Jandarma Ġmdat Konum Belirleme Modülü" (81) Ġl J.K.lığında kullanılmaktadır.
d. Suç Analizine Yönelik Faaliyetler:
Suç ve suçlularla mücadelede bilimsel, sistematik ve modern yaklaĢımlardan faydalanmak
ve kiĢisel deneyimlerin kurumsal hafızaya aktarılmasını sağlayarak faili meçhul olayların
aydınlatmak maksadıyla suç, suçlu ve Ģüpheli profilleme yöntemleri kullanılmaya
baĢlanmıĢtır.
Bu yöntemle; suçların aydınlatılmasında ve suç iĢlenmesinin önlenmesinde ihtiyaç duyulan
veri tabanının oluĢturulması ve bu veri tabanından istifade edilerek yeni taktik ve tekniklerin
geliĢtirilmesi hedeflenmiĢtir.
- 37 -
Terör ve adlî suçlar konularında suç analizi ve bilimsel araĢtırma yapmak maksadıyla ,
2009 yılında J.Gn.K.lığı Karargâhında “Suç Analiz ve Değerlendirme Merkezi” teĢkil
edilmiĢtir.
Suç Analiz ve Değerlendirme Merkezi;
- Suç, suçlular ve bunların uluslararası boyutları ile ilgili değiĢim ve geliĢmeleri takip
ederek, karar vericilere bilimsel destek sağlamakta,
- Suçlularla mücadelede, suçu oluĢturan sebepleri, bunları önlemek için alınacak
tedbirleri ve geliĢmeleri takip ederek, bilimsel araĢtırma ve değerlendirmeler yapmakta,
- Meydana gelen suçların oluĢumu, artıĢ ve nedenleri ile ilgili ölçekler geliĢtirmekte,
- Suçlularla
mücadelenin
rakamsal
verilerle ortaya konulmasını
sağlayarak,
suç
yönelimleriyle ilgili değerlendirmeler yapmakta,
- Suç eğilimlerini ortaya koyarak, suçların hangi saikler altında iĢlendiğini belirleyerek,
suç ve suçlu profillerini ortaya çıkarmakta,
- Suç haritaları hazırlayarak, suç türlerinin coğrafi dağılımı hakkında bilimsel çalıĢmalar
yapmakta,
- Terör olayları ve meydana geliĢ Ģekilleri, terörün sebepleri ve sosyolojik arka planı ile
ilgili bilimsel araĢtırmalar yapmakta,
- Analiz sonuçlarına göre, eğitim programları ve ders müfredatları ile kolluğun toplumsal
olaylara müdahalede uygulayacağı teknik ve taktiklerin geliĢtirilmesine katkı sağlamakta,
- Suçların önlenmesi ve kontrol edilmesine yönelik stratejileri belirlemekte,
- Suçların bölgelere göre genel dağılımını göz önünde bulundurarak, personel ve
kaynakların uygun istihdamı ve kullanılmasına yönelik politikalar geliĢtirmekte,
- Suç haritaları üzerinde geleceğe yönelik suç tipleri ile iĢleyiĢ tarzlarının değiĢiminin fark
edilmesine paralel olarak kolluğun gelecekte sahip olması gereken ihtisas alanlarının
belirlenmesine yönelik araĢtırmalar yapmakta,
- Uzun vadeli suç değiĢimleri konusunda analizler yapmaktadır.
e. Aile Ġçi ġiddet Mağdurlarına Yönelik Verilen Hizmetlerin Kurumsal Kapasitesinin
Artırılması ve ĠĢbirliğinin GeliĢtirilmesi:
Aile içi Ģiddetin önlenmesi ve mağdurların korunması amacıyla, bilgi toplama sistemini
geliĢtirmek, kayda dayalı standart bilgi giriĢini sağlamak, analiz kapasitesini artırmak, mağdura
yönelik destekler açısından çeĢitli kurum ve kuruluĢlarla iliĢkileri izleyebilmek ve mağdurlara
yönelik risk değerlendirmesi yapmak maksadıyla, Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu ile
- 38 -
Jandarma Genel Komutanlığı arasında, 09 Kasım 2010 tarihinde “Aile Ġçi ġiddet Mağdurlarına
Yönelik Verilen Hizmetlerin Kurumsal Kapasitesinin Artırılması ve ĠĢbirliğinin GeliĢtirilmesine ĠliĢkin
Protokol”
imzalanmıĢtır.
Bu
kapsamda,
Ġl
Jandarma
Komutanlıkları personeline Ġl Sosyal Hizmetler Müdürlükleri
tarafından konuyla ilgili eğitim verilmesine baĢlanmıĢtır.
Çevre ve aile baskısı nedeniyle yaĢadığı sorunları, maruz
kaldığı
Ģiddet
ve
tehditleri
ilgili
kurumlara
iletemeyen
mağdurlara, sorunlarını ilgili kurumlara iletebilme imkânı
sağlamak maksadıyla, Ġl J.K.lığı personelinin konuyla ilgili her fırsatta bilgilendirilmesi, duyarlılığın
artırılması, kontrol ve denetim faaliyetlerinde konu üzerinde hassasiyetle durulması, devriye
faaliyetlerinde
devriye
komutanına
ilave
olarak
bayan
astsubayların
görevlendirilmesi,
görevlendirilen bayan astsubayların, belde-köy-mahallelerdeki bayanlarla yapacakları sohbetlerde
tespit edecekleri sorunları ilgili makamlara iletebilmesi maksadıyla gerekli tedbirlerin alınması,
Ģiddetin çözümüne yönelik kamu kurum ve kuruluĢlarınca yapılacak çalıĢma ve toplantılara Ġl
J.K.lıklarını temsilen katılım sağlanması ve konu ile ilgili emirlere uygun olarak destek verilmesi,
aile içi Ģiddete maruz kalanların durumlarının yakinen takip edilerek sorunlarına adlî ve mülkî
makamlar kanalıyla üretilecek çözümlere yasal sınırlar içerisinde destek olunması yönünde
düzenlemelere gidilmiĢtir.
Aile
içi
Ģiddetin
önlenmesi
korunması
amacıyla;
geliĢtirmek,
kayda
bilgi
dayalı
ve
mağdurların
toplama
standart
sistemini
bilgi
giriĢini
sağlamak ve analiz kapasitesini artırmak maksadıyla
geliĢtirilen “Aile Ġçi ġiddet Olayları Kayıt Formu” ülke
genelindeki bütün Jandarma sorumluluk alanlarında
uygulamaya konulmuĢtur.
J.Okullar
Komutanlığında
okutulan
ders
programlarında, çocuk ve kadınlara karĢı Ģiddet ve
Ģiddet olgularının doğru tanımlanarak değerlendirilmesi
konularına yer verilmektedir.
Emniyet ve âsâyiĢ görevlerini bizzat icra eden
birimlerde,
daha
fazla
bayan
personel
görevlendirilmekte, baĢta bayanlar olmak üzere tüm
personelin kadına ve çocuğa yönelik Ģiddet konusunda
özel eğitim alması sağlanmakta, kadın ve çocuk iĢlemlerini yapacak Ģekilde de devriye
faaliyetlerinde görevlendirilmektedir.
- 39 -
Aile Ġçi ġiddetle Mücadeleye yönelik, Ġl J.K.lıklarının
“Aile
kadrosuna
Ġçi
ġiddetle
Mücadele
ĠĢlem
Astsubayı” dahil edilmiĢ ve her yıl (8) Ġl J.K.lığında, Aile
Ġçi ġiddetle Mücadele ĠĢlem Astsubayı görevlendirilmesi
planlanmıĢtır.
Kadının Statüsü Genel Müdürlüğünün koordinesinde
ilgili kurumlarla birlikte çocuk ve kadınlara yönelik Ģiddet
hareketleriyle, töre ve namus cinayetlerinin önlenmesi
konusunda alınması gereken kısa, orta ve uzun vadeli
önlemlere yönelik (2011–2015) Ulusal Eylem Planı
hazırlanmaktadır.
Ġl J.K.lıklarınca; çevre ve aile baskısı nedeniyle
yaĢadığı sorunları, maruz kaldığı Ģiddet ve tehditleri ilgili
kurumlara
iletemeyen
mağdurlara,
sorunlarını
ilgili
kurumlara iletebilme imkânı sağlamak maksadıyla;
Ġl J.K.lığı personeli konuyla ilgili her fırsatta bilgilendirilerek duyarlılığı artırılmakta, kontrol ve
denetim faaliyetlerinde konu ile ilgili faaliyetler üzerinde durulmakta,
Devriye faaliyetlerinde devriye komutanına ilave olarak bayan astsubaylar görevlendirilmekte,
Görevlendirilen bayan astsubaylar, belde-köy-mahallelerdeki bayanlarla yaptıkları sohbetlerde
tespit edecekleri sorunları, ilgili makamlara iletmekte,
Aile içi Ģiddete maruz kalanların durumlarının yakinen takip edilerek sorunlarına adlî ve mülkî
makamlar kanalıyla üretilecek çözümlere yasal sınırlar içerisinde destek olunmaktadır.
f. Ġlköğretime EriĢim ve Devamın Ġzlenmesi ÇalıĢmalarında Kurumlararası ĠĢbirliği:
Millî Eğitim Bakanlığı Ġlköğretim Genel Müdürlüğü tarafından, 6-14 yaĢ grubu çocukların
tamamının okullaĢmasını sağlamak için, kamu kurum ve kuruluĢlarıyla iĢbirliği çerçevesini
belirlemek amacıyla hazırlanan “Ġlköğretime EriĢim ve
Devamın
Ġzlenmesi
ÇalıĢmalarında
Kurumlararası
ĠĢbirliği Protokolü”, 13 Ocak 2011 tarihinde Jandarma
Genel Komutanlığı ile birlikte toplam (18) kurum arasında
imzalanmıĢtır.
Bu protokolün amacı; zorunlu ilköğretim çağında olup
ilköğretime kayıtsız olan çocukların ve okula kayıtlı
- 40 -
olduğu halde devamsız öğrencilerin eğitime eriĢim ve devamlarının önündeki engellerin ortadan
kaldırılması ve çocukların kaliteli eğitime eriĢmelerinin sağlanması konusunda Jandarma
tarafından yapılacak katkı, destek ile bu konuda yapılacak faaliyetlerin esaslarını belirlemektir.
g. Devriye Araçlarına Kamera Takılması:
Jandarma
vatandaĢlarla
personelinin
olan
iĢlemlerinin hukuk kuralları çerçevesinde kayıt altına
alınarak, halka sunduğu hizmet kalitesinin daha üst
seviyeye çıkarılması maksadıyla, devriye müdahale
araçlarına kamera takılması çalıĢmalarına baĢlanmıĢ
olup, suç yoğunluğu fazla olan (20) Ġlçe J.K.lığındaki
devriye müdahale araçlarına kamera takılmıĢtır.
Uygulamanın makul bir süre denenmesini müteakip,
tüm devriye araçlarına kamera takılması planlanmıĢtır.
ğ. Elektronik Görüntüleme Sistemi (EGS):
Kamuoyunda MOBESE adıyla bilinen Elektronik
Görüntüleme Sistemine yönelik harekât ihtiyacı tespit
edilmiĢtir.
çözelebilecek
Kamera
olayların
kullanılması
sayısını
suretiyle
artırabilecek
nitelikteki kritik yerlerin tespitini müteakip bu tür
yerlerin sisteme entegre edilmesi planlanmıĢtır.
h. Plaka Tanıma Sistemi:
Jandarma Entegre Muhabere ve Bilgi Sistemi (JEMUS)
kapsamında, araç plakalarının otomatik tanınması ve çalıntı
kayıp araç veri tabanından sorgulanması maksadıyla, uygun
değerlendirilen noktalarda Plaka Tanıma Sistemi kurulmaktadır.
Bu sistem ile; araç plakaları otomatik olarak tanınarak, merkezî
veri tabanından anlık olarak yapılan sorgulama ile çalıntı bilgisi
olan araçlar için sesli ve görsel alârm ile uyarı yapılmaktadır.
Plaka tanıma sistemi Konya ve Kastamonu Jandarma Bölge
Komutanlıklarına
uygulanmaya
bağlı
baĢlanmıĢ
Ġl
Jandarma
olup,
Komutanlıklarında belirli bir plan doğrultusunda kurulması planlanmıĢtır.
- 41 -
diğer
Komutanlıklarında
Ġl
Jandarma
ı. Jandarma Entegre Muhabere ve Bilgi Sistemi (JEMUS):
Jandarma birliklerinin günümüz ve gelecekteki haberleĢme ihtiyaçlarının; daha hızlı, emniyetli,
eĢ zamanlı ve ekonomik bir Ģekilde karĢılanması
maksadıyla, Jandarma Entegre Muhabere ve Bilgi
Sistemi projesi geliĢtirilerek kullanılmaya baĢlanmıĢtır.
JEMUS projesinin; telli haberleĢme alt yapısı 2004
yılında tesis edilmiĢ olup, telsiz sistemleri ise 20062010 yıllarında (27) ilde tamamlanarak kullanıma
baĢlanılmıĢtır. Telsiz sistemleri kurulum çalıĢmalarına
(8) ilde devam edilmekte olup 2016 yılında sistemin
tamamlanması hedeflenmektedir.
JEMUS projesi telli sisteminin tesisiyle, kaliteli ses haberleĢmesi, Intranet eriĢimi, e-posta alıĢ
veriĢi, dosya paylaĢımı, emniyetli ve süratli veri aktarımı, suç ve suçlu sorgulaması, sistemlerin
merkezden yönetimi imkânları sağlanmıĢtır.
JEMUS projesi telsiz sisteminin tesisi ile J.Gn.K.lığı Karargâhından mobil devriye seviyesine
kadar; entegre, sayısal muhabere emniyetli haberleĢme (yaya devriye), mesaj alıĢ veriĢi (motorlu
devriye),
Ģahıs, silâh, araç ve ehliyet sorgulaması (yaya devriye), görüntü ve fotoğraf aktarımı (motorlu
devriye),
Harekât Merkezlerinden devriye yönetimi, takip ve kontrolü, yetenekleri kazanılmaktadır.
i. Toplumsal GeliĢime Destek Faaliyetleri (TGDF):
Eğitim, kültür, moral, sağlık, çevre gibi temel konularda halka destek olmak ve halkın devlete
olan güvenini artırmak maksadıyla Toplumsal GeliĢime Destek Faaliyetleri icra edilmektedir.
Toplumsal GeliĢime Destek Faaliyetleri ile ihtiyaç duyulan bütün bölgelere, eğitim ve sağlık
baĢta olmak üzere tüm imkân ve hizmetler götürülerek, vatandaĢlarımızın devlete olan güven
duyguları ve bağlılıklarının pekiĢtirilmesi amaçlanmaktadır.
Toplumsal GeliĢime Destek Faaliyetleri kapsamında;
- 42 -
- (1.630) okulun küçük çaplı bakım ve onarımı yapılmıĢ,
- (1.211) okula araç ve gereç, (37.130) öğrenciye kitap ve kırtasiye desteğinde bulunulmuĢ,
- (94.172) vatandaĢ sağlık taramasından, (43.270) vatandaĢ diĢ sağlığı taramasından
geçirilmiĢ,
- (13.334)
vatandaĢa
gıda,
(6.726)
vatandaĢa
giyecek yardımında bulunulmuĢ,
- VatandaĢlarımızı terör, sağlık, tarım, hayvancılık,
trafik konularında bilgilendirmek amacıyla (19.606) adet
konferans ve sohbet toplantısı düzenlenmiĢ,
- Ekonomik durumu yetersiz olan öğrencilere yönelik
olarak açılan Mehmetçik Dershanelerinde üniversitelere ve Anadolu liselerine hazırlık kursu
verilmiĢtir. Bu kapsamda;
- 2007-2008 eğitim-öğretim döneminde; (21) Mehmetçik Dershanesinde (2.116) öğrenciye
kurs verilmiĢ, kurs verilen öğrencilerden üniversite sınavına girenlerin % 79‟u baraj puanını
geçerken, % 30‟u üniversiteye kayıt yaptırmıĢ,
- 2008-2009
Mehmetçik
eğitim-öğretim
Dershanesinde
döneminde;
(2.059)
öğrenciye
(29)
kurs
verilmiĢ, kurs verilen öğrencilerden üniversite sınavına
girenlerin % 81‟i baraj puanını geçerken, % 35‟i
üniversiteye kayıt yaptırmıĢ,
- 2009-2010
Mehmetçik
eğitim-öğretim
Dershanesinde
döneminde;
(3.099)
öğrenciye
(27)
kurs
verilmiĢ, kurs verilen öğrencilerden üniversite sınavına girenlerin % 81‟i baraj puanını geçerken, %
24‟ü üniversiteye kayıt yaptırmıĢtır.
- 2010-2011 eğitim-öğretim döneminde açılan (26) Mehmetçik Dershanesinde, hâlen (3.042)
öğrenciye üniversite ve Anadolu liselerine hazırlık kursu verilmektedir.
j. Kamu Hizmet Standartları ve Kamu Hizmet Envanteri:
BaĢbakanlıkça yürütülen “Kamu Hizmetlerinin ĠyileĢtirilmesi” çalıĢması kapsamında 31
Temmuz 2009 tarihinde yayımlanan “Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara
ĠliĢkin Yönetmelik” doğrultusunda;
- VatandaĢa baĢvurusu üzerine doğrudan sunulan (28) hizmete iliĢkin “J.Gn.K.lığı Hizmet
Standartları” belirlenerek birliklerin giriĢinde, vatandaĢın rahatça görebileceği yerlerde asılmıĢ ve
J.Gn.K.lığı internet sitelerinde de yayımlanmıĢ,
- 43 -
- Kamu kurum ve kuruluĢları ile özel ve tüzel kiĢilere sunulan her türlü hizmetin yer aldığı
“Kamu Hizmet Envanteri” hazırlanmıĢtır.
k. Jandarma Kıyafetlerine Yönelik ÇalıĢmalar:
Jandarma ÂsâyiĢ Kıyafeti ve teçhizat kemerinin geliĢtirilmesi yönünde düzenlemeler
yapılmıĢ, söz konusu düzenlemeler TSK Kıyafet Yönetmeliği‟ne ithâl edilmiĢ olup 2011 yılı
yaz döneminden itibaren kullanılmaya baĢlanacaktır.
Jandarma sınıf iĢareti olarak “ġualı Ay Yıldızın” kullanılması yönünde düzenleme yapılmıĢ
ve bu husus TSK Kıyafet Yönetmeliği‟ne dâhil edilmiĢtir.
l. Lojistik Sistem ve Tesisler:
Jandarma Genel Komutanlığı bünyesindeki lojistik faaliyetler, Lojistik BaĢkanlığının planlama ve
koordinasyonu altında, Jandarma Lojistik Komutanlığı ile kıt‟a ve kurumlarda bulunan lojistik
unsurlar vasıtasıyla yürütülmektedir. Jandarma Lojistik Komutanlığının kuruluĢunda bulunan
Jandarma Dikimevi Müdürlüğü, üniforma ve melbusat ihtiyacının karĢılanmasına yönelik üretim
yaparken, Jandarma Bakım Komutanlığı, beĢinci seviye bakım ve onarım desteği ile diğer
ihtiyaçların karĢılanmasına yönelik üretimleri yerine getirmektedir.
- 44 -
Öte yandan merkezden yapılan alımlar, Jandarma Birliklerine Jandarma Lojistik Komutanlığı
bünyesindeki ulaĢtırma filosuyla sevk edilmektedir. Özellik ve öncelik arz eden inĢaatlar ile
müteahhitlerin bulunmadığı veya yetersiz olduğu bölgelerdeki inĢaatların; kısa sürede, zaman ve
kaynak tasarrufu sağlanarak yapılması maksadıyla Jandarma Lojistik Komutanlığı (Jandarma
Ġstihkâm ĠnĢaat Grup Komutanlığı) imkân ve kabiliyetlerinden istifade edilmektedir.
7. ĠNSAN HAKLARI KAPSAMINDAKĠ YÜRÜTÜLEN FAALĠYETLER:
a. Jandarma Ġnsan Hakları Ġhlâllerini Ġnceleme ve Değerlendirme Merkezi:
Jandarma personeli hakkında yapılan insan hakları ihlâl iddialarıyla ilgili baĢvuruları kabul
etmek ve bunları araĢtırmak maksadıyla, faaliyete geçirilen Jandarma Ġnsan Hakları Ġhlâllerini
Ġnceleme ve Değerlendirme Merkezi (JĠHĠDEM), çalıĢmalarını etkin bir Ģekilde sürdürmektedir.
JĠHĠDEM baĢvuruları, mahallinde titizlikle araĢtırılmakta, araĢtırma sonucunda suç unsurunun
tespiti halinde, olay ilgili C.BaĢsavcılığına intikal ettirilerek söz konusu personel hakkında idarî
yönden gerekli iĢlem yapılmaktadır. Ayrıca, insan hakları ihlâli baĢvurularının daha titizlikle
incelenmesi maksadıyla, 2009 yılı içerisinde TeftiĢ Kurulları BaĢkanlığı bünyesinde “Ġnsan Hakları
Ġhlâl Ġddialarını Ġnceleme Kurulu” oluĢturulmuĢtur.
b. Jandarma Ġnsan Hakları Ġhlâllerini Ġnceleme ve Değerlendirme Merkezinin Etkinliğinin
Artırılması Maksadıyla Yürütülen ÇalıĢmalar:
Valilik internet sitelerinde bulunan Ġl Jandarma Komutanlığı sayfalarında, JĠHĠDEM baĢvuru
sayfasına link verilmesi iĢlemi, 10 Nisan 2009 tarihinde tamamlanmıĢtır. Ġnternette yer alan
JĠHĠDEM baĢvuru sayfası; Ġngilizceye ilâve olarak 13 Mart 2009 tarihinden itibaren Almanca ve
Fransızca dillerinde de hizmet vermeye baĢlamıĢtır.
c. Ġnsan Hakları Faaliyetleri Kapsamındaki Diğer Faaliyetler:
“Jandarma Personelinin Avrupa Ġnsan Hakları Standartları Alanında Bilgi ve Yeteneklerinin
Artırılması Projesi” kapsamında, tüm kolluk personelini kapsayacak Ģekilde hazırlanan Kolluk Ġnsan
Hakları Konsepti, 21 Ekim 2009 tarihinde onaylanarak uygulanmaya baĢlamıĢtır.
Personelin insan hakları konusundaki duyarlılığını artırmak maksadıyla eğitim ve öğretim
kurumlarında verilen eğitimlere ilâve olarak, oluĢturulan mobil timler vasıtasıyla, çeĢitli il ve
ilçelerde, insan hakları konularında personele eğitim verilmekte ve nezarethaneler yerinde
incelenmektedir.
Nezarethanelerin uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi çalıĢmaları kapsamında,
J.Gn.K.lığında bulunan toplam (2.123) nezarethanenin tamamı standart hale getirilmiĢtir. Bu
kapsamda, nezaret altına alınan kiĢilerin kendilerine zarar vermelerini önlemek maksadıyla,
nezarethane veya koridora günün (24) saati nezarethane içerisini bir bütün olarak gösterecek ve
- 45 -
nezarethaneye alınan Ģahısların nezarethane içindeki hareketlerini tam olarak tespit edecek
Ģekilde yeterli sayıda kamera yerleĢtirilmesi çalıĢmalarına halen devam etmektedir.
Nezarethaneler ile ilgili ulusal ve uluslararası standartları ortaya koymak ve Jandarma Genel
Komutanlığı klasik emniyet ve âsâyiĢ birliklerinde bulunan nezarethanelerin standartlığını
sağlamak, yeni inĢa edilecek nezarethanelerin ise arzu edilen standartlara uygun inĢa edilmesini
sağlamak maksadıyla, “Jandarma Genel Komutanlığı Nezarethane Konsepti” hazırlanmıĢtır.
J.Gn.K.lığınca geçmiĢte olduğu gibi bugün de, insan hakları konusuna büyük önem verilmiĢ,
ulusal ve uluslararası düzeyde örnek olacak çalıĢmalar ve projeler yürütülmüĢtür. Bugüne kadar
yaklaĢık (40.000) Jandarma personeline insan hakları eğitimi verilmiĢtir. Son yıllarda Jandarma
sorumluluk bölgesinde Avrupa Ġnsan Hakları Mahkemesine (AĠHM) yapılan baĢvuru sayısı
neredeyse yok denecek kadar az sayıda olmuĢtur.
8. DIġ ĠLĠġKĠLER KAPSAMINDAKĠ FAALĠYETLER:
a. Çok Taraflı Uluslararası KuruluĢlarla ĠliĢkiler:
(1)
Avrupa ve Akdeniz Jandarmalar ve Askerî Statülü Kolluk Kuvvetleri Birliği (FIEP):
FIEP; Fransa, Ġtalya, Ġspanya ve Portekiz‟in baĢ harflerinin simgelendiği ve baĢlangıçta bu
ülkelerin Jandarmaları arasındaki iĢbirliğini güçlendirmek amacıyla oluĢturulan uluslararası bir
organizasyondur.
FIEP‟in hâlen (8) aslî (Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz, Türkiye, Hollanda, Fas ve Romanya), (2) ortak
(Arjantin ve Şili)
ve (1) gözlemci (Ürdün) olmak üzere toplam (11) üyesi bulunmaktadır. Henüz bir
merkezi olmayan FIEP‟in dönem baĢkanlığı ve sekretarya görevi, üye teĢkilâtlar arasında
dönüĢümlü olarak birer yıl süreyle yürütülmektedir.
21-24 Ekim 2008 tarihleri arasında Romanya‟da icra edilen “FIEP 2008 Yılı Zirve Toplantısı”na
(5) kiĢilik bir heyetle katılım sağlanmıĢ, bu toplantı sonunda, FIEP Dönem BaĢkanlığı Romanya
Jandarma Genel MüfettiĢliğinden devralınmıĢtır. 07-10 Eylül 2009 tarihleri arasında Ankara‟da
2009 Yılı FIEP Zirve Hazırlık Toplantısı, 12-15 Ekim 2009 tarihleri arasında ise Ankara ve
- 46 -
NevĢehir/Kapadokya‟da “FIEP 2009 Yılı Zirve Toplantısı” icrâ edilmiĢtir. Bu toplantı sonunda FIEP
Dönem BaĢkanlığı Hollanda Kraliyet MareĢose Komutanlığına devredilmiĢtir.
FĠEP çalıĢmaları kapsamında düzenlenen komisyon toplantıları, Zirve Hazırlık Toplantıları ile
Genel Komutan ve Direktörler Zirve Toplantılarına katılım sağlanmakta ve iĢbirliğine yönelik
kararlar alınmaktadır.
(2)
Avrupa Jandarma Kuvvetine Gözlemci Üyeliğe ĠliĢkin Faaliyetler:
Avrupa Jandarma Kuvveti (AJK), kriz bölgelerinde BarıĢı Destekleme ve Koruma (BDK)
Harekâtı sonrasında, genel âsâyiĢi ve kamu düzenini sağlamak maksadıyla, Jandarma teĢkilâtı
olan Avrupa Birliği (AB) üyesi beĢ ülke (Fransa, Hollanda, İspanya, İtalya, Portekiz) tarafından 2004 yılında
kurulmuĢtur. AJK‟ya hâlen, Fransa, Hollanda, Ġspanya, Ġtalya, Portekiz, Romanya tam üye; Polonya
ve Litvanya ortak üye, Türkiye ise gözlemci üyedir.
J.Gn.K.lığı, AJK‟ya 31 Mart 2006 tarihinde AJK Dönem BaĢkanı Ġspanya nezdinde baĢvuruda
bulunmuĢ, 13 Mayıs 2009 tarihinde icrâ edilen AJK Bakanlar Yüksek Komitesi (CIMIN)
toplantısında J.Gn.K.lığının gözlemci üyeliğe kabulüne iliĢkin karar alınmıĢtır. AJK‟ya gözlemci
statüde üyeliğe iliĢkin iç hukukî süreç, 13 Mayıs 2010 tarihli ve 2010/412 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararının Sn. CumhurbaĢkanı tarafından onaylanması ile tamamlanmıĢtır.
Bu süreçte, AJK‟ya gözlemci üyelik çalıĢmaları kapsamında, icra edilen (1) tatbikat, (9) çalıĢma
grubu toplantısı, (4) Bakanlar Yüksek Komitesi (CIMIN) toplantısına katılım sağlanmıĢtır.
Afgan Ulusal Polisinin eğitilmesi kapsamında ilk kez görevlendirilen ve (18) kiĢiden oluĢan
J.Gn.K.lığı Kolluk Harekât Yönlendirme ve Ġrtibat Timi (KHYĠT), 09 Kasım 2010 tarihinden itibaren,
AJK çatısı altında, Kabil Emniyet Müdürlüğünde eğitim ve danıĢmanlık faaliyetine baĢlamıĢtır.
b. Misafir Askerî Personel (MAP) Faaliyetleri:
Dost ve müttefik ülke Jandarma teĢkilâtlarının personeline J.Gn.K.lığı eğitim ve öğretim
kurumlarında eğitim verilmesi faaliyetlerine devam edilmektedir. Bu kapsamda, bugüne kadar
toplam (626) Misafir Askerî Personele eğitim verilmiĢtir.
c. Yurt DıĢında Geçici Görevlerde Bulunan Jandarma Personeli:
Dünyanın çeĢitli yerlerinde icrâ edilen BarıĢı Destekleme ve Koruma Harekâtına aktif olarak
katılmaya devam edilmektedir.
- BarıĢı Destekleme ve Koruma Harekâtı kapsamında, Afganistan‟da (125), Kosova‟da (27),
Bosna-Hersek‟te (58) ve Sudan‟da (1) olmak üzere toplam (211) personel görev yapmaktadır.
- 47 -