günlük plansaniye

ÖRNEK GÜNLÜK PLAN
Hazırlayan;
Soyadı: MECEK
Okulu: Gazi Mustafa Kemal İ.O.
Sınıf Seviyesi : 4
Konu Başlığı: Ses
Adı: Saniye
Ünite: Işık ve Ses
Öğrenme Alanı: Fiziksel Olaylar
Alt Başlıklar:
a) Her Sesin Bir Kaynağı Vardır
b) Titreşim Sonucu: Ses
c) Ses de Çevreyi Kirletebilir
Bundan Önceki Konu ile Bağlantı:
Zamanlama: Her alt başlık için 4 ders saati olmak üzere,
Toplam zaman: 12*40 dk
Ön KOŞUL : (Bilmesi gereken ön kavramlar) Ses, titreşim, doğal, yapay,
Genel Hedefler: Bu dersin sonunda öğrenciler;
1. Çevrelerindeki doğal-yapay olmak üzere çeşitli ses kaynakları olduğunu,
2. Sesin titreşimle her yönde yayıldığını öğrenmeli,
3. Ses kaynaklarının uygun kullanılmadığı durumlarda çevre kirliliğine yol açabileceğini gözlem
ve deney sonucunda keşfetmelidir.
Özel Hedefler: Bu dersin sonunda öğrenciler;
Anlama, kavrama, uygulama, … Gibi Bloom’un sınıflandırma basamaklarında ayrı ayrı yapabilirlikleri
belirtilecektir
ANLAMA:
1. Çeşitli ses kaynaklarına örnekler verir.
2. Ses kaynaklarını doğal ve yapay oluşları bakımından sınıflandırır.
3. Çevresini gözlemleyerek ses kirliliğinin yoğun olduğu mekanları tespit eder.
4. Ses kirliliğini azaltmaya yardımcı olan belirli kişisel eylemleri ve ürünleri tanımlar.
5. Ses şiddeti ile uzaklık arasındaki ilişkiyi açıklar.
KAVRAMA:
1. İşitme duyusunu kullanarak ses kaynağının yeri hakkında fikir öne sürer.
2. Bir kaynaktan çıkan sesin her yönde yayıldığını fark eder.
3. Ses üreten cisimlerin titreştiğini fark eder.
4. Her sesin insan kulağı tarafından işitilmeyeceğini fark eder.
5. Sesi duyabilmemizi sağlayan özelliğin sesin şiddeti olduğunu fark eder.
6. Aynı sesin değişik uzaklıklardan dinlendiğinde şiddetlerinin değiştiğini fark eder.
7. Ses şiddetini değiştirmeyi ve işitme yetimizi geliştirmeye yarayan araçlara örnekler verir.
8. İşitme kaybını engellemek için yüksek sesten korunmak gerektiğini ifade eder.
9. Düzensiz ve şiddeti yüksek seslerin, ses kirliliğine neden olacağını fark eder.
10. Ses kirliliğinin insan ve çevre sağlığına olan olumsuz etkilerini açıklar.
11. Yaşadığı çevredeki ses kirliliğini azaltmak için alınabilecek önlemleri araştırır.
12. Titreşen her cismin ses üretebildiğini ifade eder.
13. . İşitme duyusunu kullanarak hareket eden bir ses kaynağının yaklaştığını veya uzaklaştığını
kestirir.
UYGULAMA:
1. Çeşitli cisimler kullanarak farklı sesler üretir.
2. Gözlemlerinden elde ettiği verileri derleyip işleyerek mekânlardaki ses kirliliği yoğunluğunu
gösteren bir model oluşturur ve sunar.
ANALİZ:
1. Gözlemlerine dayanarak her sesin kaynağı olduğu sonucunu çıkarır.
2. Ses üreten cisimlerin titreştiğini fark eder.
3. Sesin bir enerji türü olduğunu sezer.
SENTEZ:
1. Teknolojik tasarımın aşamalarını uygulayarak daha iyi işitmeyi sağlayacak araç geliştirir.
2.
DEĞERLENDİRME:
Öğretimde Kullanılan Araç Gereç: (Teknoloji Desteği –varsa- burada belirtilecek)
Öğretim Yöntemi: Buluş yoluyla öğretim, Beyin Fırtınası, İşbirliğine dayalı (Kubaşık) öğretim ,
anlatım…
Konu ile ilgili Günlük Hayattan Örnekler:
1) ses çıkaran canlılar ve cansız varlıklar
2) ses yalıtımlı yapılar
3) trafik
4) Ultrason cihazı vb.
Bu ders öncesi ÖDEVLER:
1. Körebe oyunu oynamaları istenir .
2. 2 Dakika Etkinliği yapılması istenir.(2 Dakika Etkinliği: Evin bahçesine ya da balkona çıkarak tam 2
dakika boyunca gözlerinizi kapatarak çevrenizden gelen sesleri dinleyin ve bunları not edin. )
Bu ders Sonrası ÖDEVLER:
1. Evinizde bulabileceğiniz malzemelerden bir müzik aleti yapınız.
2. Evinizdeki ses kirliliğini önlemek için alınabilecek tedbirleri belirleyiniz ve uygulayınız, sonuçlarını
rapor ederek sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.
Öğrencinin Hazırlığı:(Ana hatlarıyla öğrencinin bu derse gelemeden hangi kaynaklara bakması
gerektiği ve nasıl bir hazırlık yapması gerektiği yazılacak.)
Öğretmenin Hazırlığı:
Okulistik, vitamin, morpa kampüs, webquest gibi eğitim sitelerine bakmalı öğrencilere kaynak olarak
sunabileceği web sitelerini belirlemeli, müzik öğretmeni ile işbirliğine giderek çalgı aletleri ve sesleri
ile ilgili bilgilerini tazelemeli (varsa) sınıfa çalgı aleti getirmeli. Öğrencinin ilgisini çekecek etkinlikler
planlamalı, animasyon, video vb. görsellere ulaşmalı.
Derste verilmesi muhtemel ‘ipuçları, Dönütler, Ödüllendirmeler ve Güdüleme’
Örnekleri: Bir önceki ışık konusuna atıfta bulunularak öğrencilerin sesin kaynaklarının da doğal veya
yapay olabileceğini keşfetmeleri beklenir. (ipucu) Kampanya düzenlenmesi(güdüleme): Sınıfta ve
okulda, ders içinde veya teneffüslerde bağırmayan, gürültü çıkarmayan, arkadaşlarıyla ve
öğretmeniyle gereksiz yere yüksek sesle konuşmayan öğrencilerin belirlenerek sınıfın en duyarlı çevre
dostu ilan edilmesi ve bu öğrencilere yaka kartı takılması(ödüllendirme)
Amaç, Hedef, Kazanımlar doğrultusunda Konunun Verilişi:
A) HER SESİN BİR KAYNAĞI VARDIR
Dinleyin! Ne duyuyorsunuz? Neleri duyuyorsunuz? Ses her yerdedir, peki sesler nasıl nerden gelir ve
nasıl duyulur? Sesleri farklı kılan nedir? Bu soruların cevabını bulmak için bir yolculuğa çıkalım mı? …
Öğrencilere aşağıdaki etkinlik yaptırılır
Gözlerinizi kapatın ve ailenizle birlikte Çakırlar ’da piknikte olduğunuzu hayal edin. Yemyeşil çimlerin
üzerine uzanmış, güneşleniyorsunuz. Babanız mangal ateşiyle uğraşırken anneniz piknik sepetini
boşaltmakla meşgul yan tarafta bir aile daha var radyolarından en sevdiğiniz şarkının sesi geliyor.
Çocuklarının topu dereye düştü gördün mü? Çok sert bir şuttu, böyle olacağı belliydi. Derenin diğer
tarafında çok ağaç var, dallarına konmuş kuşlar ne kadar güzel, yapraklar nasılda dans ediyor ah bir
de şu cırcır böceği olmasa…
Artık gözlerinizi açabilirsiniz.
Öğrencilere hangi sesleri duydukları sorulur, bu seslerin insanlardan, bazı hayvanlardan, eşyalardan,
radyo vb. araçlardan çıkarak kulağımıza geldiği söylenir.
Ev ödevinde not edilen seslerden hangilerinin doğada insanların etkisi olmadan oluşan hangisinin
insanlar tarafından yapılan aletlerle oluşturulan sesler olduğu tartışılır. Tahtanın bir tarafına ilk
gurubun örnekleri diğer tarafa ikinci gurubun örnekleri yazılır ve ses kaynaklarının doğal ve yapay
olarak ikiye ayrıldığı belirtilir.
Sonrasında:
Bir öğrencinin gözleri bağlanır ve sınıfın ortalarında bir yere hareket etmemek üzere
konumlandırılır. Gözleri bağlı öğrenciye farklı mesafelerde bulunan birkaç öğrenci seçilir. Bu
öğrenciler sırayla el çırparlar ebe olan öğrenci sesin hangi yönden geldiğini belirlemeye çalışır aynı
etkinliğin içinde ses kaynağının uzaklığı ile şiddeti arasındaki ilişki de sezdirilir.
TİTREŞİM SONUCU: SES
Kaynaktan uzaklaştıkça sesin daha az duyulmasının sebebi, ses iletimi sırasında enerjinin bir
kısmının, ortamdaki taneciklerin birbiriyle çarpışması sonucu ısıya dönüşmesidir.
Tefe vurulduğunda tefin derisinde hafif bir çökme meydana gelir ve önündeki hava molekülleri itilir.
Birbirini iten hava molekülleri sayesinde ses enerjisi diğer tefe ulaşır. Tefe bağlı pinpon topunun
hareket etmesi, sesin bir tür enerji olduğunu gösterir.
“Vücudumuz Bilmecesini Çözelim ” ünitesinde kalbinizin sesini dinlemek için bir stetoskop modeli
yapmıştınız. Bu aleti yanınızdaki arkadaşlarınızın kalp ve diğer iç organlarının seslerini dinlemek için
kullanmıştınız Çünkü bu sesler insanın işitebileceği sınırlar içinde bir ses değildir. Ancak stetoskop
yardımıyla işitilebilir. İnsan kulağı tarafından algılanamayan titreşimlerin bazılarından tıpta,
haberleşmede faydalanırız. Anne karnındaki bebeklerin görüntülenmesinde, yer kabuğunun
incelenmesinde, deniz altında petrolün olduğu yerlerin belirlenmesinde sesle çalışan cihazlardan
kullanılır. Ayrıca böbrek taşlarını kırmak için özel cihazlarla üretilen sesler kullanılır.
C) SES DE ÇEVREYİ KİRLETEBİLİR
İnsanlar üzerinde olumsuz etkiler yapan ve insanları rahatsız eden seslere gürültü denir.
Gürültünün şiddeti yükseldikçe kulak zarı zarar görüp işitme kaybı oluşturabilir.
Şiddeti yüksek seslerin insan sağlığına zararlı olduğunu biliyorsun.
Ses kirliliğinin, işitme kaybına yol açmanın yanı sıra insan sağlığına başka olumsuz etkileri de vardır.
Bunlar neler olabilir?
1. Gürültü çıkaran iş yerleri, fabrika ve sanayi siteleri şehir dışına çıkarılmalıdır
2. Sürücüler trafikte gereksiz yere klakson çalmamaları konusunda bilinçlendirilmelidir.
3.
4.
5.
6.
Araçlardaki motor sesini azaltıcı sistemlerin iyi çalışıp çalışmadığı sık sık kontrol edilmelidir
Pencerelere çift cam taktırmak.
Evin duvarlarında yalıtım malzemesi kullanmak.
Gürültünün çok olduğu bölgelere ağaç dikimi arttırılırsa ses kirliliği azalır.(Nedenini düşün)
Senin önerilerin neler?
Değerlendirme: (Belirtke Tablosu burada yapılabilir) Değerlendirmede kullanılacak, Doğru Yanlış;
Boşluk Doldurma, Çoktan Seçmeli, Açık Uçlu sorulara –en azından örneklerine-burada yer verilecektir.
1. Ses üreten cisimler titreşir. Doğru/Yanlış
2. Titreşen her cismin sesini duyarız. Doğru/Yanlış
3. Ses bir enerji türüdür. Doğru/Yanlış
4. Aşağıdakilerden hangisi ses kaynağı değildir?
A) CD Çalar
B) Rüzgâr
5.
6.
7.
8.
C) Hareket eden araba
D) Duvarda asılı duran tablo
Sesle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. Balinalar bizim duyamayacağımız sesler çıkartır.
B. Ses, havada yayılırken havayı titreştirir.
C. İşitme kaybını engellemek için yüksek sesten korunmak gerekir.
D. Sesin bazı aletlerle yükseltilip uzağa iletilmesine yankı denir.
Aşağıdaki boşluklara uygun kelimeleri yazınız.
(ruh, iş makineleri, gürültü, işitme, şiddeti )
a) Ses kirliliği ……………….. duyumuza zarar verir.
b) Ses kirliliği düzensiz ve …………yüksek seslerden dolayı oluşur.
c) ………………çıkaran iş yerleri, fabrika ve sanayi siteleri şehir dışına
çıkartılmalıdır.
d) Ses kirliliği ……………….halimizi etkiler.
e) ……………..ses kirliliğine neden olur.
“Davulun sesi uzaktan kulağa hoş gelir” sözünden ne anladığınızı aşağıya yazınız.
Çaydanlıkta kaynayan suyun çıkardığı ses, keman sesi, davul sesi, boş şişeye
üflendiğinde çıkan seslerde neyin titreştiğini bulunuz.
BELİRTKE TABLOSU
BİLİŞSEL SÜREÇ BOYUTU
KONULAR
BİLGİ
Her Sesin Bir 2
Kaynağı
Vardır
1
Titreşim
Sonucu: Ses
2
Ses de
Çevreyi
Kirletebilir
KAVRAM HARİTASI:
KAVRAMA
UYGULAMA
3
ANALİZ
SENTEZ
1
7
1
3
1
1
1
DEĞERLENDİRME
TOPLAM
(%)
6
%26
11
%48
6
%26
İnsan kulağının işitemediği sesler farklı amaçlarla kullanılır:
için şu soruya cevap verin çalışma yazdırmanız olduğunu,.
Sesler nasıl oluşur ve kulağımıza kadar nasıl gelir ?
Niye sesler birbirinden farklı?
Katı, sıvı ve gazlarda sesin iletimi nasıl olur.
İletişim araçlarına iki örnek veriniz.
Örnek olarak verdiğiniz iletişim araçlarından birini seçerek nasıl çalıştığını açıklayınız.
Bu cevap : bir ağaç orman düştü ve kimse bunu duymak vardı, bunu bir ses yapmak
istiyorsunuz? Düşünce açıklayınız.