2009 Yıllık Faaliyet Raporu

Transkript

…etkin yönetim, güçlü strateji,
sürdürülebilir büyüme ve beklentiler
2009 Yıllık Rapor
Kısaca Topluluk
Şişecam Topluluğu ana faaliyet alanları cam ve kimyasal üretimi olan bir sanayi topluluğudur. Topluluk
düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve cam elyafı gibi camın tüm temel alanları ile soda ve krom bileşiklerini
kapsayan iş kollarında lider konumdadır.
Atatürk’ün direktifleriyle 1935 yılında Türkiye İş Bankası tarafından kurulan Şişecam, 2009 yılında 74. yaşını
geride bırakmıştır. Kuruluşunun ardından geçen ilk dönemde önceliği ülkenin temel cam ürünleri gereksinimini
karşılamaya veren Şişecam, 1960’lardan itibaren ‘pazarımız dünyadır’ ilkesi doğrultusunda dünya pazarlarına
güçlü ve iddialı bir şekilde giriş yapmış, 1970’den sonra faaliyetlerini çeşitlendirerek hızlı büyüme sürecine
girmiştir.
Farklı sıralama kriterlerine göre dünyadaki yeri üçüncülük ile sekizincilik arasında değişen Şişecam, ulaştığı
ölçek, ihtisaslaşma derecesi ve rekabet gücü yüksek faaliyetleriyle iş kolunda dünyanın en seçkin üreticileri
arasında değerlendirilmektedir.
Şişecam’ı bugünlere taşıyan çağdaş yönetim ve sanayicilik ilkeleri, yüksek kurumsallaşma düzeyi, pazara
ve Ar-Ge’ye odaklılık gibi hususlardır ve geleceğin daha da güçlü Şişecam’ının temellerini oluşturmaktadır.
Topluluğun vizyonu faaliyet alanlarında çevre ülkeleri kapsayan yaşamsal coğrafyasının lider üreticisi olmaktır.
Son yıllarda yurtdışında gerçekleştirdiği büyük ölçekli yatırımların yanı sıra diğer bazı ülkelerde planladığı ve
uygulama aşamasında bulunduğu girişimleri, Şişecam’ın vizyonuna doğru yolculuğunda en önemli adımları
oluşturmaktadır. Küreselleşen günümüz dünyasında, faaliyet alanındaki diğer şirketlerle gerçekleştirilecek
olan ortak girişim ve stratejik işbirlikleri de Şişecam’ın parlak geleceğinde kilit rol oynayacaktır.
Faaliyetlerini sekiz ülkede kurulu tesisler ve 16.837 çalışanı ile sürdürmekte olan Topluluğun ana şirketi
Şişecam’ın yanı sıra, Trakya Cam, Anadolu Cam, Denizli Cam ve Soda Sanayii şirketlerinin hisse senetleri
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem görmektedir. Topluluk, zaman içinde tüm ana işkollarını halka
açmayı ve sermaye tabanını genişletmeyi hedeflemektedir.
İçindekiler Özetle Faaliyetler 02 Finansal Göstergeler 04 Ortaklarımıza 06 Yönetim Kurulu 08 Üst Yönetim 10
Düzcam Grubu 12 Cam Ev Eşyası Grubu 18 Cam Ambalaj Grubu 24 Kimyasallar Grubu 30 Araştırma -Teknoloji 36
İnsan Kaynakları 38 İş Sağlığı ve Güvenliği 40 Çevre 41 Bilgisayar ve iletişim 42 Konsolide Finansal Tablolar 43
2009 Yılı Kârının Dağıtımı 103 2009 Yılı Denetleme Kurulu Raporu 104 Kurumsal Yönetim Uyum Raporu 105
Olağan Genel Kurul Gündemi 112 Esas Mukavele Tadil Tasarısı Metni 113 İletişim Bilgileri 114
…etkin yönetim, güçlü strateji,
sürdürülebilir büyüme ve beklentiler
Şişecam Topluluğu 2009 yılı faaliyet dönemini, benzeri çok ender yaşanmış
derin bir küresel resesyon ortamında tamamlamıştır. Yılın bütününe
egemen olan koşullar ciddi ekonomik daralmaya yol açmış, faaliyette
bulunduğumuz tüm alanlardaki talep düşüşü ve sertleşen rekabet koşulları
faaliyet sonuçlarımızı olumsuz etkilemiş, hedeflenen üretim, satış ve kâr
rakamları yakalanamamıştır. Bu görünüm, faaliyetlerini her yıl sürekli yeni
zirvelere taşıma yeteneğine sahip şirketimiz için geçici ve istisnai bir dönem
oluşturmuştur.
Sonuçta ortaya konan etkin yönetimle koşullara en iyi uyum gösterilmesi
ve şirketimizin zor bir dönemden çok daha güçlü çıkması sağlanmış, bu
koşullarda bile büyüme sürecimizin sürdürülebilir özelliği korunmuştur.
Şişecam Topluluğu bugün, gerçekleştirdiği kapsamlı maliyet düşürme
programları, katma değerli yeni ürün arayışları, rasyonelleşme ve etkin
işletme sermayesi ile dengeli finansal yönetimi sayesinde tarihinin en
sağlam mali yapısına ulaşmıştır. Bu da her türlü potansiyeli değerlendirme
ve yeni atılımlar gerçekleştirme imkanlarını fazlasıyla önüne sermekte ve bu
imkanlar geleceği kavrayan stratejimiz kapsamında değerlendirilmektedir.
Şişecam Topluluğu faaliyetlerini öteden beri ihtisaslaşma ve küreselleşme
koşullarına tam uyum ile ‘bölgesel liderlik vizyonu’ çerçevesinde
yürütmektedir. Geleceği kavrayan bu yürüyüşümüz, katma değeri yüksek
ürünler üreterek, mali ve idari yapımızı güçlendirerek, yeni girişimlerle
desteklenerek ve kârlılığımızı artırarak, güven ve kararlılıkla önümüzdeki
dönemde de sürdürülecektir.
2 2009 YILLIK RAPOR
Özetle Faaliyetler
Bölgesel Üretim, Küresel Etkinlik
Şişecam faaliyetlerini ‘bölgesel
liderlik vizyonu’ çerçevesinde
daha geniş coğrafyalara
yayarak geliştirme çabasını
özenle devam ettirmektedir.
Bu sayede, sürdürülebilir büyüme, ölçek
ekonomileri ve pazar esneklikleri bakımından büyük
avantajlar elde edilmektedir. Halen ana faaliyet sahalarının
tümünü kapsayan birçok tesis 8 bölge ülkesinde üretim yapmakta
olup, sadece cam üretiminin %34’ü yurtdışında gerçekleştirilmektedir.
Uluslararası satışların (ihracat ve yurtdışı üretimden satış toplamı) toplamdaki payı, küresel
resesyonun etkisiyle bir miktar gerilemekle birlikte, 2009 yılında %47 gibi gene yüksek bir düzeyde
gerçekleşmiştir. Bu oranın önümüzdeki dönemde daha da yükselmesi öngörülmektedir.
Şişecam ürünleri 2009 yılında 140 ülkeye ihraç edilmiş, uluslararası satışlarda ise Avrupa pazarı
geleneksel ağırlığını korumuştur.
Satışların Yurtiçi-Uluslararası Dağılımı
Uluslararası Satışların Bölgesel Dağılımı
%53
%71
%47
%17
%8
%4
Yurtiçi Satışlar
Uluslararası Satışlar
Avrupa
Ortadoğu+Afrika
Asya+Okyanusya
Amerika
2009 YILLIK RAPOR 3
Düzcam
Grubu
Trakya Cam, yurtiçi
ve yurtdışı hedef
pazarlarındaki daralma
ve ağır koşullar
nedeniyle olumsuz
etkilenmiş, bunu yoğun
tasarruf ve verimlilik
artırma önlemleriyle
telafi etme çabası
göstermiştir.
Düzcam işleme ve otomotiv camlarındaki yeni yapılanma olumlu
sonuçlar vermeye başlamıştır. Özellikle, güneş enerjisine yönelik
yüksek performanslı camlar ve otomotivde yeni girilen projeler
faaliyete yeni ufuklar kazandırmaya adaydır. Mersin Enerji Camları
fabrikası yatırımları 2010 yılında tamamlanarak işletmeye alınacaktır.
Bölgesel strateji çerçevesinde Mısır’da bir düzcam üretim şirketine
ortaklık gerçekleştirmiş olup, Rusya’da düzcam ve otomotiv camları
alanında üretim ortak girişimi bazında yeni yatırımlarla büyümek üzere
proje çalışmalarını sürdürmektedir.
Cam Ev Eşyası
Grubu
Paşabahçe Cam,
konjonktürel tüm
olumsuzluklara ve
özellikle de sektördeki
küresel daralmaya
karşın, zor koşullarda
dünya çapındaki
konumunu daha da
geliştirebilme başarısını
göstermiştir.
Gerek yurtiçinde, gerekse küresel planda pazar payını artırmış ve
dünyanın önde gelen cam ev eşyası üreticileri arasındaki güçlü
pozisyonunu bir kez daha kanıtlamıştır. Başta Rusya olmak üzere
bölgede kurulan veya genişletilen üretim tesislerinin yeni pazar
kazanımlarına ve alınan sonuçlara önemli katkıları olmuştur.
Gerçekleştirilen yeni proses yatırımları ile ek değer yaratılması
sağlanmıştır. Cam ev eşyası üretiminin kısılması zorunda kalındığı bir
ortamda; etkin işletme sermayesi yönetimi, maliyet düşürme ve genel
operasyonel verimliliğin artırılmasına yönelik olarak alınan önlemler,
Grubun elde ettiği olumlu sonuçlara önemli bir katkı sağlamıştır.
Cam Ambalaj
Grubu
Anadolu Cam faaliyetlerini,
dolumcuların stok
azaltma yönündeki hızlı
hareketleri sonucu,
yurtiçinde ve Rusya’da
hızla daralan, olumsuz
etkileri kaçınılmaz olarak
sonuçlarına da yansıyan
güç pazar koşulları
altında sürdürmüştür.
Şirket bölgenin en büyük, dünyanın ise en büyük cam ambalaj
üreticilerinden biri olma konumunu korumuş ve iddiasını sürdürmüştür.
Son yılların hızlı büyüme sürecinin son halkaları olarak, Ruscam
Kuban fabrikası yıl içinde işletmeye alınmış, başlanan Ruscam Kirishi
II. fırını yatırımının ise 2011 yılında tamamlanarak işletmeye alınması
öngörülmüştür. Bu yatırımlarla Rusya’daki pazar payı ve hakimiyeti
daha da artacaktır. Ekonomik iyileşmenin başlamasıyla, talebin aynı
hızla geri dönüşünü yaşamaya başlayan şirketin, verimlilik, maliyet
düşürme, hafifleştirme, ürün geliştirme ve promosyonu konularındaki
kapsamlı geliştirme çabaları sürmektedir.
Kimyasallar
Grubu
Soda Sanayii, ana
faaliyetini oluşturan soda
ve krom kimyasallarında,
resesyon koşullarına
rağmen oldukça dengeli
ve olumlu sonuçlar
elde etmiş, sektördeki
bölgesel ve küresel
gücünü kanıtlamıştır.
Soda Lukavac’ın performansını yükseltme amaçlı yatırımlarını
tamamlanma aşamasına getirmiş, Mersin kapasite genişletme
yatırımını 2010’da devreye almak üzere sürdürmüştür. Kromsan
ise Ar-Ge odaklı başarıları, yeni ürün sunumları ve geniş pazar
penetrasyonu ile dünyanın önde gelen deri kimyasalları üreticileri
arasındaki yerini daha da pekiştirmiştir. Camiş Elektrik, 2009 sonunda
II. Kojenerasyon hattı yatırımını işletmeye almış ve 284 MW kurulu
güce ulaşmıştır. Böylece, Mersin kimyasallar üretiminin tüm buhar
ihtiyacı bu tesisten karşılanmaya başlanarak önümüzdeki dönemde
tesisin rekabet gücüne önemli katkı sağlayacak büyük bir sinerji ve
maliyet avantajı elde edilmiştir.
Gruplar Bazında Sonuçlar
Satış Gelirleri
3,6 milyar TL
Uluslararası Satışlar*
1,7 milyar TL
Yatırımlar
428 milyon TL
%23
%26
%15
%36
%16
%28
%23
%26
%23
%43
Düzcam
Cam Ev Eşyası
Cam Ambalaj
Kimyasallar
FAVÖK**
689 milyon TL
%20
%21
%28
%23
%22
%27
* İhracat ve yurtdışı üretimden satışları kapsar.
**Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr.
4 2009 YILLIK RAPOR
FAVÖK**
(m TL)
585
06
05
08
07
06
05
08
07
1.068
1.303
Kimyasal Üretimi
(000 Ton)
2.200
06
09
1.150
07
2.518
07
14.957
16.922
16.837
08
Cam Üretimi
(000 Ton)
2.805
3.091
Çalışan Sayısı
09
1.347
05
1.395
06
3.018
07
3.483
08
2.693
09
17.028
738
06
05
361
777
1.319
913
07
08
Özkaynaklar
(m TL)
3.711
Net Finansal Borç
(m TL)
09
17.983
05
3.343
06
3.571
07
363
112
151
159
731
862
689
199
570
719
655
06
428
1.403
07
997
1.409
741
Ana Ortaklık Kârı/
(Zararı)** (m TL)
278
Yatırımlar
(m TL)
1.862
1.717
2.221
08
(m TL)
2.761
3.743
09
3.228
3.644
Satış Gelirleri
(m TL)
09
08
05
09
08
07
06
05
09
08
05
09
08
07
06
05
09
06
05
Finansal Oranlar
07
06
05
08
07
1,0
16,3
21,2
07
18,9
08
22,6
08
24,2
1,3
1,1
1,3
09
FAVÖK**/
Satış Gelirleri (%)
23,0
05
31,5
06
31,3
07
33,5
1,5
Brüt Kâr/Satış Gelirleri
(%)
29,7
05
37,4
08
35,7
09
2,0
1,8
06
Net Finansal Borçlar/
FAVÖK**
29,4
07
43,6
08
1,9
2,0
09
44,5
Toplam Yükümlülükler/
Toplam Varlıklar (%)
2,5
Dönen Varlıklar/Kısa
Vadeli Yükümlülükler
06
05
09
09
06
05
** 2005 yılı kâr/(zarar) ve FAVÖK değerleri 157 milyon TL, 117 milyon USD tutarındaki faaliyet konusuyla ilgili olmayan ve nakit çıkışı gerektirmeyen değer düşüş
karşılığı öncesidir.
2009 YILLIK RAPOR 5
Finansal Göstergeler
Özet Bilanço
Dönen Varlıklar
Duran Varlıklar
Toplam Varlıklar
Kısa Vadeli Yükümlülükler
Uzun Vadeli Yükümlülükler
Özkaynaklar
Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar
Azınlık Payları
Toplam Kaynaklar
Özet Gelir Tablosu
Satış Gelirleri
Satışların Maliyeti
Brüt Kâr/(Zarar)
Faaliyet Giderleri
Faaliyet Kâr/(Zararı)
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların
Kâr/(Zararlarındaki) Paylar
Finansal Gelirler/(Giderler)(Net)
Vergi Öncesi Kâr/(Zararı)
Vergi Gelir/(Gideri)
Dönem Vergi Gelir/(Gideri)
Ertelenmiş Vergi Gelir/(Gideri)
Dönem Kârı/(Zararı)
Dönem Kârı/(Zararı) Dağılımı
Azınlık Payları
Ana Ortaklık Payları
Faiz, Vergi Öncesi Kâr (FVÖK)*
Amortismanlar
Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr (FAVÖK)*
İşletme Faaliyetlerinden Elde Edilen Nakit
Net Finansal Borçlar
2009
m TL m USD
2.914
1.935
3.774
2.507
6.688
4.442
1.174
780
1.803
1.197
3.711
2.465
2.858
1.898
853
567
6.688
4.442
2008
m TL m USD
2.526
1.670
3.809
2.519
6.335
4.189
1.254
829
1.510
999
3.571
2.361
2.740
1.812
831
549
6.335
4.189
2007
m TL m USD
1.775
1.524
3.422
2.938
5.197
4.462
941
808
913
784
3.343
2.870
2.540
2.181
803
689
5.197
4.462
2009
m TL m USD
3.644
2.357
(2.763) (1.787)
881
570
(635)
(411)
246
159
2008
m TL m USD
3.743
2.885
(2.642) (2.037)
1.101
848
(649)
(500)
452
348
2007
m TL m USD
3.228
2.482
(2.268) (1.744)
960
738
(575)
(442)
385
296
1
(92)
155
(36)
(67)
31
119
1
(60)
100
(23)
(43)
20
77
4
(199)
257
(68)
(83)
15
189
3
(153)
198
(52)
(64)
12
146
13
56
454
(85)
(79)
(6)
369
10
43
349
(65)
(61)
(4)
284
7
112
5
72
30
159
23
123
91
278
70
214
246
443
689
773
913
159
287
446
500
606
452
410
862
248
1.319
348
316
664
191
872
385
346
731
386
777
296
266
562
297
667
Finansal Oranlar (%)
2009
2008
2007
Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Yükümlülükler
Toplam Yükümlülükler/Toplam Varlıklar
Toplam Yükümlülükler/Özkaynaklar
Net Finansal Borç/Özkaynaklar
Brüt Kâr/Satış Gelirleri
FAVÖK*/Satış Gelirleri
FVÖK*/Satış Gelirleri
Net Finansal Borçlar/FAVÖK*
2,5
44,5
80,2
24,6
24,2
18,9
6,8
1,3
2,0
43,6
77,4
36,9
29,4
23,0
12,1
1,5
1,9
35,7
55,5
23,2
29,7
22,6
11,9
1,1
*FVÖK ve FAVÖK hesaplanmasında faaliyet kârı dikkate alınmıştır.
6 2009 YILLIK RAPOR
Ortaklarımıza
Topluluğumuz, faaliyet alanları ile ilgili her türlü potansiyeli
değerlendirme ve yeni atılımlar gerçekleştirme anlayışını
yoğunlukla sürdürmektedir.
Değerli Ortaklarımız,
Şirketimizin 74. Olağan Genel Kurulu vesilesi ile bir araya
gelmiş olmaktan duyduğumuz büyük memnuniyeti ifade
ederken, hepinizi en içten duygularla, sevgi ve saygıyla
selamlıyoruz.
Topluluğumuz 2009 yılı faaliyet dönemini, benzeri çok
ender yaşanmış derin bir küresel durgunluk ortamında
tamamlamıştır. Yılın bütününe egemen olan koşullar ciddi
ekonomik daralmaya yol açmış, faaliyette bulunduğumuz
tüm alanlardaki talep düşüşü ve sertleşen rekabet koşulları
hedeflenen üretim, satış ve kâr rakamlarına ulaşılmasına
imkân vermemiştir. Bu görünüm, faaliyetlerini her yıl yeni
zirvelere taşıma yeteneğine sahip şirketimiz için geçici ve
istisnai bir dönem oluşturmuştur.
Küresel ekonomik sorunların boyutu, uzun süredir
gözlemlenen küresel ekonomik dengesizliklerin yarattığı
bozulmaların, bir aşamada düzeltmelere yol açması
beklentisine karşın yeterince tahmin edilememiş, özellikle
gelişmiş ülke ekonomilerinde ortaya çıkan sorunlar, dünya
ekonomisinde büyük ölçekli üretim, ticaret ve istihdam
daralmalarına yol açmasının ötesinde gelişen ekonomileri
yakından etkilemiştir. Alınan önlemler de yılı kurtarmaya
yetmemiştir. Çok geniş bir coğrafyaya yayılmış pazarlarda
faaliyet göstermekte olmamızın yarattığı dengeleme
imkânlarına karşın, üretim ve satış faaliyetlerimizin yoğunlaştığı
coğrafyanın ekonomik konjonktürden en yoğun etkilenen
bölge olması, beklentilerimizin karşılanamaması sonucunu
ortaya çıkarmıştır.
Türkiye ekonomisi de küresel konjonktüre paralel bir gelişme
göstermiştir. Zaten yüksek cari açık sorunu nedeniyle
büyüme oranı düşmekte olan ekonomimiz, hızlı bir düzeltme
sürecine girerek küçülmüştür. Yıl içinde devreye sokulan
teşvik paketleri, tek haneye inen faizler bile, genel bir iyileşme
sağlama bakımından talebin gerçekleşmemesi nedeniyle
beklentiyi karşılayamamıştır. Kamu maliyesinin gereklilikleri
nedeniyle dengeli olarak sürdürülmek zorunda kalınan mali
disiplinin, tüketici güven noksanının ve dış talep düşüklüğünün
katlanılan olumsuzluğa katkıda bulunduğu gözlenmiştir.
Zorluklarla dolu bir yılın sonlarına doğru başlayan
hareketliliğin, dünya ve ülkemiz ekonomileri açısından dip
noktasının aşıldığı, ara sapmalara karşın süreklilik gösteren
bir yükselişi beraberinde getireceği beklentisi ağırlıklı olarak
benimsenmektedir. Halen yaşamakta olduğumuz bu
günlerdeki göstergeler de bu belirlemeyi doğrulamaktadır. Hiç
şüphesiz, iyiye gidişin süreklilik göstermesi küresel ekonomik
dengelerin yerine oturmasının yanı sıra özellikle ülkemiz
bakımından mali disiplinin korunması ile yapısal reformların
ısrarla sürdürülmesini gerekli kılmaktadır. Bunlarla, hem
büyümenin sürdürülebilirliği, hem de ülkemizin örselenmiş
sanayi kesimine yeniden ivme ve rekabet gücü kazandırmak
suretiyle beklentilerin ötesinde bir aşama kaydedileceğinden
şüphemiz yoktur.
Sizlerin de yakından bildiği ekonomik koşullar nedeniyle
Topluluğumuz 2009 yılında alışılan ve bir anlamda
gelenekselleşen büyümesini hedeflenen seviyelerde hayata
geçirememiştir. Önceki dönemlerde ülke ekonomisinden
kaynaklanan sorunlara yönelik yurtdışı pazarlardaki etkinliğin
artırılması yönündeki uygulamaların, sorunların küreselleştiği
hallerde aynı sonuçları vermemesi dikkate alınarak tüm
pazarlarda yeni müşteri yaratmak, yeni ürün oluşturmak
başta olmak üzere etkinlik muhafaza edilmeye çalışılmış ve
kriz etkilerinin en alt düzeye indirilebilmesi için faaliyetlerin
temkinle, ilkesel tutarlılık ve istikrar içinde yürütülmesi esası
amaçlanmıştır.
Etkileri giderek azalmakla birlikte yaşanmakta olan ekonomik
sorunların aşılmasında, Topluluğumuz gerçekleştirdiği
kapsamlı maliyet düşürme programları, katma değerli yeni
ürün arayışları, rasyonelleşme ve etkin işletme sermayesi ile
dengeli finansal yönetimi sonucu tarihinin en sağlam mali
yapısına ulaşmıştır. Varılan noktada Topluluğumuz, faaliyet
alanları ile ilgili her türlü potansiyeli değerlendirme ve yeni
atılımlar gerçekleştirme anlayışını siz Değerli Hissedarlarımız
ve Çalışanlarımızın katkılarıyla sürdürecektir.
Bu çerçeve içinde ulaştığımız 2009 yılı konsolide sonuçlarını
ana hatları itibarıyla siz Değerli Hissedarlarımızla paylaşmak
istiyoruz.
Satış gelirlerimiz toplamda, 3,6 milyar TL düzeyinde
gerçekleşmiş, uluslararası satışlarımızın payı ise bir miktar
düşmeye karşın %47 gibi yüksek bir oran ile geçen yılki
düzeyini korumuştur.
2009 YILLIK RAPOR 7
Geleceğe yürüyüşümüzü güven ve kararlılıkla sürdürüyor,
istikrarlı ve temkinli büyüme anlayışı ile faaliyetlerimizi
gerçekleştiriyoruz.
Cam üretimimiz, yaklaşık 2,7 milyon ton olurken, üretimimizin
%34’ü yurtdışı faaliyetlerimizce gerçekleştirilmiş, soda
üretimimiz 1,1 milyon ton, kum, kalker, feldspat gibi maden
üretimimiz ise 2,2 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir.
Topluluğumuzun geleceğe yapmakta olduğu yolculuğun
yakıtının, insan kaynağının duygusal ve zihinsel enerjisinden
oluştuğu bilinci ile tüm koşullarda birlikte üretme isteğinde
olduğumuz çalışanlarımızın sayısı, Türkiye’de aynı seviyelerde
muhafaza edilmiş, yurtdışında ise bir miktar gerileme
göstermiştir.
Nitekim Topluluğumuz zaman içinde küreselleşme
koşullarına ihtisaslaşma ile tam uyum sağlamış, büyük
ölçek ekonomilerine ulaşmış, teknoloji ve Ar-Ge dahil tüm
faaliyetlerini en yüksek standartlara çıkarma çabasını sürekli
geliştirerek sürdürmüştür. Faaliyetlerini genişleyen ‘bölgesel
liderlik vizyonu’ çerçevesinde, ulusallıktan, uluslararası boyuta
taşıyarak performansını ve iddiasını değişimi izleyen bir
anlayışla bugünlere getirmiştir. Uluslararası arenada ulaşmış
olduğumuz seçkin düzey ve saygınlık, geleceği kavrayan
yürüyüşümüzün doğal bir sonucudur.
Yatırım harcamalarımız, süren ekonomik krizin etkilerinin hafife
indirilmesi bağlamında hedeflenenin altında hayata geçirilmiş
ve 8 ülkeyi kapsayan geniş bir coğrafyada 428 milyon TL
olarak gerçekleşmiştir. Yatırımların yapılmasında stratejik
hiçbir girişimden vazgeçilmemiş, yatırımların zamanlamasının
yeni ekonomik koşullara uyumlandırılması suretiyle kriz sonrası
dönemin alt yapısının oluşturulmasına özen gösterilmiştir.
Burada özellikle belirtmek isteriz ki, sektörümüzdeki ortaya
çıkan küresel görünüm ve yeniden yapılanma süreci, bizim
açımızdan önümüzdeki dönemde organik büyümenin yanı
sıra, şirket satın alma veya işbirliği fırsatlarının artacağı
bir ortamı da beraberinde getirecektir. Topluluğumuzun
gelecekteki pozisyonunu tüm değişimleri gören ve kavrayan
bir noktaya getirmek adına, tüm Şişecam’lılar çalışma ve
arayışlarını sürdüreceklerdir.
Kriz etkilerinin azaltılması ve muhtemel kur hareketlerinden
korunmak amacıyla sürdürülen politikalar sonucunda net
finansal borcumuz, %31 düzeyinde gerileyerek 913 milyon
TL’na inmiş, kriz ortamının beklenmeyen sapmalara ve yeni
fırsatların değerlendirilmesi ihtimaline bağlı olarak sürdürülen
yaklaşımımız sonucu yıl sonu itibarıyla likiditemiz 1.406 milyon
TL boyutlarına ulaşmıştır.
Geleceğe yürüyüşümüzü güven ve kararlılıkla sürdürürken,
2010 yılı itibarıyla küresel ekonominin yeniden büyüme
sürecine girmiş olmasının, beklenti ve umutlarımızı artırmış
olduğunu özellikle ifade etmek isteriz. Bu gelişimi her zaman
olduğu gibi fırsata çevireceğimiz, istikrarlı ve temkinli büyüme
anlayışı ile gereğini hayata geçireceğimiz konusunda Sayın
Hissedarlarımızın yanımızda olacağına olan inancımız tamdır.
Öz varlığımız %4 artışla 3.711 milyon TL, net kârımız, ana
ortaklık itibarıyla 112 milyon TL olarak gerçekleşirken, işletme
faaliyetlerinden elde edilen nakit akımımız %212 artışla 773
milyon TL’na ulaşmış, faiz amortisman ve vergi öncesi kârımız
ise 689 milyon TL ile yüksek düzeyde oluşmuştur.
Bu duygu ve düşüncelerle, başta Topluluğumuza olan
desteklerini sürdüren, cesaret vererek teşvik eden Değerli
Ortaklarımıza; gayret ve fedakâr çalışmalarıyla Topluluğumuzun
bir dünya şirketi haline gelmesini sağlayan ve geleceğimizin
güvencesini oluşturan çalışanlarımıza; birlikte çalıştığımız tüm
iş ortaklarımıza sonsuz teşekkürlerimizi sunuyor, sevgi ve
saygıyla selamlıyoruz.
Takdir edileceği gibi Topluluğumuz, zor ekonomik koşullara
rağmen rakiplere kıyasla tatminkâr bir performans düzeyini
yakalamış ve geleceğe olan güveni sürdürmüştür. Bu
sonuçlar, Topluluğun uzun yılların birikimi sonucunda yarattığı
kurum kültürü ve tecrübesi ile çok sağlam temeller üzerinde
faaliyet göstermesi ile hayata geçmiştir.
Prof. Dr. Ahmet Kırman
Yönetim Kurulu Başkanı ve
Murahhas Üye
8 2009 YILLIK RAPOR
Yönetim Kurulu
1
6
2
3
4
5
7
2009 YILLIK RAPOR 9
1- Prof. Dr. Ahmet Kırman*
Başkan ve Murahhas Üye
4- Özgün Çınar*
Üye
(51) Ankara’da doğan Prof. Dr. Ahmet Kırman, Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuş, Türkiye
İş Bankası bünyesinde 1982 yılında başlayan çalışmaları
ile bankacılık, sigortacılık ve sınai faaliyet alanlarında uzun
süre görev yapmış, Türkiye İş Bankası A.Ş., Milli Reasürans
T.A.Ş., Petrol Ofisi A.Ş. başta olmak üzere çok sayıdaki
kuruluşta Yönetim Kurulu Başkanı ve üyeliği görevlerinde
bulunmuştur. Nisan 2006 tarihinden bu yana Türkiye Şişe
ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı ve Mart
2008 tarihinden itibaren ise Murahhas Üye olarak da görev
yapmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Kırman, AB Rekabet Hukuku
alanında yüksek lisans, Ticaret Hukuku dalında doktora
yapmış, Mali Hukuk alanında doçent ve profesör unvanlarını
kazanmıştır. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde
öğretim üyeliği, Ana Bilim Dalı Başkanlığı, Bölüm Başkanlığı,
Enstitü Müdürlüğü, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi,
Bilkent Üniversitesi İİBF öğretim üyeliği yapmış, TCMB, TBB,
TSRŞB, Vergi Konseyi, Avcılık ve Atıcılık Federasyonu gibi
kuruluşlarda görevlerde bulunmuştur. TEPAV Mütevelli Heyeti,
BTHE, İAV Yönetim Kurulu Başkan ve üyeliği yapan Prof. Dr.
Ahmet Kırman’ın çok sayıda yayınlanmış eseri bulunmaktadır.
(40) Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
İşletme Bölümü’nden mezun olan Çınar, University of
Southampton’dan Uluslararası Bankacılık ve Finansman
alanında lisans üstü derecesi almıştır. 1990 yılında Türkiye
İş Bankası A.Ş. İştirakler Müdürlüğü’nde Yatırım Uzman
Yardımcısı olarak iş hayatına başlayan Çınar, aynı müdürlükte
yönetim kademelerinde çalıştıktan sonra Türkiye İş
Bankası Grubu şirketlerinde görev almıştır. Çınar, Türkiye
İş Bankası A.Ş. İştirakler Bölümü Birim Müdürlüğü görevini
sürdürmektedir.
2- Alev Yaraman
Başkan Vekili
(62) ODTÜ Kimya Bölümü, İngiltere Sheffield Üniversitesi
Cam Teknolojisi Bölümü yüksek lisans eğitimini tamamlayan
Yaraman,1970 yılında Şişecam Topluluğu’nda iş hayatına
başlamış, çeşitli yönetim kademelerinde görev almıştır. 19982007 yılları arasında Düzcam Grup Başkanlığı görevinde
bulunmuş, 25 Nisan 2008 tarihinde Yönetim Kurulu Başkan
Vekilliği’ne seçilmiştir.
3- Yusuf Ziya Toprak*
Üye
(66) İ.İ.T.İ.A. Maliye Bölümü’nden mezun olan Toprak, 1967
yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda iş
hayatına başlamıştır. Çeşitli birim ve yönetim kademelerinde
çalıştıktan sonra, 1997-1999 yılları arasında Yatırım
Finansman Menkul Değerler A.Ş.’de Genel Müdür, 20002003 yılları arasında da Türkiye İş Bankası A.Ş. Genel Müdür
Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur.
5- Köksal Burkan
Üye
(59) Erzurum Eğitim Enstitüsü’nden mezun olan Burkan,
1973-1980 yılları arasında öğretmenlik yapmış, 1980 yılında
Türkiye İş Bankası A.Ş.’de memur olarak göreve başlamış,
çeşitli birim ve yönetim kademelerinde bulunmuştur. 20052008 arasında Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliği
yapmıştır.
6- Yılmaz Ertürk
Üye
(45) İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Bölümü’nden
mezun olan Ertürk, 1987 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş.
İktisadi Araştırmalar ve Planlama Müdürlüğü’nde Stajyer
İktisat Uzman Yardımcısı olarak göreve başlamıştır. 1988
yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat
Ana Bilim Dalında yüksek lisans öğrenimini tamamlamıştır.
1990’da Fon Yönetimi Müdürlüğü’ne Fon Yönetimi Uzman
Yardımcısı olarak atanmış, aynı müdürlükte yönetim
kademelerinde çalışmış, 2003’te İktisadi Araştırmalar ve
Planlama Müdürü, 2006’da Dış İşler Müdürü olmuştur.
2008’den bu yana Uluslararası Bankacılık Bölüm Müdürlüğü
görevini sürdürmektedir.
7- Murat Bilgiç
Üye
(41) 1990 yılında ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden
mezun olan Murat Bilgiç, aynı yıl Türkiye İş Bankası A.Ş.
Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Stajyer Müfettiş Yardımcısı
olarak işe başlamıştır. 2006-2007 yılları arasında Birmingham
Üniversitesi/İngiltere’de ‘Para, Bankacılık, Finans’ konusunda
yüksek lisans yapmış, 1999 yılında Kurumsal Krediler Tahsis
Bölümü’ne Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. 2002-2008
yılları arasında Kurumsal Krediler Müdürlüğü’nde Bölge
Müdürü olarak görev yapan Murat Bilgiç, 30 Nisan 2008
tarihinden bu yana Kurumsal Krediler Tahsis Bölümü Müdürü
olarak görevine devam etmektedir.
* Denetimden Sorumlu Komite Üyesi.
Yönetim Kurulu Üyeleri 28.04.2009-28.04.2012 dönemi için görevlendirilmiş olup yetkileri Türk
Ticaret Kanunu hükümleri ve Şirket Ana Sözleşmesi ile belirlenmiştir.
10 2009 YILLIK RAPOR
Üst Yönetim
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Genel Müdür A. Doğan Arıkan 16.09.2009 tarihi itibarıyla emekliliğe ayrılmıştır.
2009 YILLIK RAPOR 11
1- Prof. Dr. Ahmet Kırman
Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye
5- Dr. Ateş Kut
Kimyasallar Grup Başkanı
(51) Ankara’da doğan Prof. Dr. Ahmet Kırman, Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuş, Türkiye
İş Bankası bünyesinde 1982 yılında başlayan çalışmaları
ile bankacılık, sigortacılık ve sınai faaliyet alanlarında uzun
süre görev yapmış, Türkiye İş Bankası A.Ş., Milli Reasürans
T.A.Ş., Petrol Ofisi A.Ş. başta olmak üzere çok sayıdaki
kuruluşta Yönetim Kurulu Başkanı ve üyeliği görevlerinde
bulunmuştur. Nisan 2006 tarihinden bu yana Türkiye Şişe
ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı ve Mart
2008 tarihinden itibaren ise Murahhas Üye olarak da görev
yapmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Kırman, AB Rekabet Hukuku
alanında yüksek lisans, Ticaret Hukuku dalında doktora
yapmış, Mali Hukuk alanında doçent ve profesör unvanlarını
kazanmıştır. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde
öğretim üyeliği, Ana Bilim Dalı Başkanlığı, Bölüm Başkanlığı,
Enstitü Müdürlüğü, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi,
Bilkent Üniversitesi İİBF öğretim üyeliği yapmış, TCMB, TBB,
TSRŞB, Vergi Konseyi, Avcılık ve Atıcılık Federasyonu gibi
kuruluşlarda görevlerde bulunmuştur. TEPAV Mütevelli Heyeti,
BTHE, İAV Yönetim Kurulu Başkan ve üyeliği yapan Prof. Dr.
Ahmet Kırman’ın çok sayıda yayınlanmış eseri bulunmaktadır.
(60) Ankara Üniversitesi Kimya Yüksek Mühendisliği
Bölümü’nden mezun olan Kut, aynı üniversitede doktora
eğitimini tamamlamış, iş hayatına Atom Enerji Komisyonu’nda
başlamıştır. 1980 yılında Şişecam Topluluğu’na katılan Kut,
çeşitli yönetim kademelerinde görev almıştır. 1998 yılından bu
yana Kimyasallar Grup Başkanlığı görevini sürdürmektedir.
2- Gülsüm Azeri
Düzcam Grup Başkanı
(58) Boğaziçi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nü
tamamlayan Azeri, aynı üniversitede Endüstri Mühendisliği
yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. 1978 yılında Çukurova
Holding’de iş hayatına başlayan Azeri, 1981 yılında Şişecam
Topluluğu’na katılmış, çeşitli yönetim kademelerinde görev
almıştır. 1998-2007 yılları arasında Cam Ev Eşyası Grup
Başkanlığı görevinde bulunmuştur. 2007 Eylül ayından bu
yana Düzcam Grup Başkanlığı görevini sürdürmektedir.
3- A. Taner Uz
Cam Ev Eşyası Grup Başkanı
(56) ODTÜ Makine Mühendisliği Bölümü’nde lisans ve
Mühendislik Bilimleri Bölümü’nde yüksek lisans eğitimini
tamamlayan Uz, 1976 yılında Ankara Erg İnş. Tic. ve San.
A.Ş.’de iş hayatına başlamıştır. 1980 yılında Şişecam
Topluluğu’na katılan Uz, çeşitli yönetim kademelerinde görev
almıştır. 2007 Eylül ayından bu yana Cam Ev Eşyası Grup
Başkanlığı görevini sürdürmektedir.
4- Teoman Yenigün
Cam Ambalaj Grup Başkanı
(57) Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde
eğitimini tamamlayan Yenigün, 1975 yılında Şişecam
Topluluğu’nda
göreve
başlamıştır.
Çeşitli
yönetim
kademelerinde görev alan Yenigün, 1998 yılından bu yana
Cam Ambalaj Grup Başkanlığı görevini sürdürmektedir.
6- İbrahim Babayiğit
Finansal İşlemler Grup Başkanı (CFO)
(50) ODTÜ İşletme Bölümü’nde eğitimini tamamlayan Babayiğit,
Türkiye İş Bankası A.Ş.’de 1984-1991 yılları arasında
Müfettiş olarak görev yapmış, 1992-2000 yılları arasında
bankanın Genel Müdürlük birimlerinde Müdür Yardımcısı
ve Grup Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur. 2001-2005
yılları arasında Türkiye İş Bankası A.Ş. Muhasebe Müdürlüğü
görevini yürüten Babayiğit, 2005-2007 yılları arasında
Sultanhamam Şubesi Müdürü olarak görev yapmıştır. 2007
Temmuz ayında Şişecam Topluluğu’na katılan Babayiğit
Finansal İşlemler Grup Başkanlığı görevini sürdürmektedir.
7- Mehmet Kara
Planlama Genel Müdür Yardımcısı
(59) Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde lisans, ABD
Cleveland State Üniversitesi’nde yüksek lisans eğitimini
tamamlamıştır. 1976 yılında Şişecam Topluluğu’nda
planlamacı olarak iş hayatına başlayan Kara, çeşitli yönetim
kademelerinde görev almıştır. 1994 yılından bu yana Planlama
Genel Müdür Yardımcılığı görevini sürdürmektedir.
8- Dr. Yıldırım Teoman
Araştırma ve Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı
(55) İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü’nde lisans, Birmingham
Üniversitesi’nde doktora eğitimini tamamlayan Teoman, 1979
yılında Birmingham Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak
çalışmaya başlamıştır. İTÜ Temel İşlemler ve Termodinamik
Ana Bilim dalında doçent unvanını alan Teoman, 1983 yılında
Şişecam Topluluğu’na katılmış, çeşitli yönetim kademelerinde
görev almıştır. 1999 yılından bu yana Araştırma ve Teknoloji
Genel Müdür Yardımcılığı görevini sürdürmektedir.
9- Ali Nafiz Konuk
İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı
(62) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun
olan Konuk, 1973-1976 yılları arasında serbest Avukatlık,
1976-1991 yılları arasında Türkiye Tekstil Sanayi İşverenleri
Sendikası’nda Hukuk Müşaviri olarak görev yapmıştır. 1991
yılında Şişecam Topluluğu’na Endüstri İlişkileri Müdürü
olarak katılan Konuk, Temmuz 2007’de Şişecam Genel
Sekreterliği’ne atanmıştır. Aralık 2007’den bu yana İnsan
Kaynakları Genel Müdür Yardımcılığı görevini sürdürmektedir.
Düzcam Grubu
Trakya Cam
Trakya Cam, 2008 yılı son çeyreğinden itibaren derinleşerek
etkisini artıran krize rağmen iddialı yatırım planından
vazgeçmemiş ve önemli yatırımlarına devam etmiştir.
Düzcam Grubu
Gelişen mimari trendler paralelinde yeni ürün geliştirme ve mevcut ürünlerin çeşitlendirilmesine yönelik çalışmalar devam ederken, pazarların talep ettiği özel
ürünlerde uzmanlaşma çalışmaları da yoğunluk kazanmıştır.
Küresel ekonomik kriz, Türkiye’de ve
Trakya Cam’ın faaliyet gösterdiği pek
çok ülkede düzcamın girdi olduğu
inşaat, otomotiv, enerji ve beyaz
eşya sektörlerini olumsuz yönde
etkilemiştir.
Trakya Cam Konsolide Göstergeleri*
m TL
2009
2008
2007
Satış Gelirleri
Brüt Kâr
Faaliyet Kârı
Ana Ortaklık Kârı/(Zararı)
FAVÖK
Özkaynaklar
Varlıklar Toplamı
Yatırımlar
Çalışan Sayısı
886
272
188
74
62
191
86
1.367
1.942
66
2.688
968
301
316
185
121
304
235
1.279
1.799
133
2.886
872
228
307
212
174
302
257
1.138
1.656
174
2.961
* Trakya Cam, Trakya Cam Investment, Trakya Glass Bulgaria, Trakya Yenişehir, Trakya
Polatlı Cam, Trakya Glass Kuban, Trakya Glass Logistics ve Trakya Investment B.V.’yi
kapsamaktadır.
Trakya Cam, Türkiye düzcam pazarının lideri ve bölgemiz
düzcam pazarının öncü kuruluşudur.
Şirket’in, Türkiye’de 6, Bulgaristan’da 1 olmak üzere toplam
7 adet düzcam hattı ve Türkiye’de bir adet buzlu cam hattı
bulunmaktadır. Trakya Cam, inşaat, otomotiv, enerji, beyaz
eşya ve mobilya sektörlerine yönelik nitelikli cam ürünlerinin
üretimini de Türkiye ve Bulgaristan’daki fabrikalarında
gerçekleştirmektedir.
Pazarlardaki görünüm
2008 yılı son çeyreğinden itibaren derinleşerek etkisini artıran
küresel ekonomik kriz, Türkiye’de ve Trakya Cam’ın faaliyet
gösterdiği pek çok ülkede düzcamın girdi olduğu sektörleri
olumsuz yönde etkilemiştir.
• İnşaat sektörü
Türkiye’de 2007 yılından itibaren talep daralmasıyla birlikte
durgunluğa giren inşaat sektörü, 2008 ve 2009 yıllarında
sırasıyla %8,1 ve %16,3 olmak üzere iki yılda birikimli olarak
%23,1 küçülmüştür. Yeni bina inşaatlarına ilişkin önemli bir
gösterge olan yapı ruhsatları sayısı ise 2008 yılında %10,8,
2009 yılında %4,7 oranında gerilemiştir. Diğer taraftan,
yenileme pazarı da ekonomik küçülme ve özel tüketim
harcamalarındaki yavaşlama paralelinde ciddi oranda
küçülme göstermiştir.
İnşaat sektörü, Trakya Cam’ın faaliyet gösterdiği Ortadoğu,
Balkanlar, Avrupa, Rusya – Ukrayna ve Kuzey Afrika
pazarlarının tümünde 2009 yılında küçülmüştür. Şirket’in
ana pazarı olan bazı Balkan ülkelerinde, konut inşaatlarında
%30 ile %45’e varan daralmalar yaşanmıştır. Aynı kapsamda,
finans sıkıntısı nedeniyle kamu ve özel sektör ticari bina
inşaatlarının çoğunlukla durdurulduğu veya projelerin iptal
edildiği görülmektedir.
• Otomotiv sektörü
Otomotiv sektörü tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de
krizden en hızlı etkilenen sektörlerin başında yer almıştır.
Otomotiv ürünlerine olan talebin belirgin şekilde düşmesi
nedeniyle 2009 yılında Türkiye araç üretimi %24 oranında
daralmıştır.
Trakya Cam’ın uluslararası otomotiv camı satışlarını
gerçekleştirdiği Avrupa pazarında ise araç üretimi %21
küçülmüştür. Hükümetler tarafından uygulanan teşvik
tedbirleri doğrultusunda yılın ikinci yarısından itibaren olumlu
sonuçlar alınmaya başlamıştır.
• Enerji ve beyaz eşya sektörleri
Cam, enerji alanında güneş enerjisinden yararlanarak sıcak su
üreten güneş kolektörleri ile, elektrik üreten güneş pillerinde
(fotovoltaik-PV) kullanılmaktadır.
Trakya Otocam, mevcut müşterilerinin taleplerini karşılamanın yanı sıra krizde fırsatları değerlendirmiş, büyük otomotiv üreticileriyle iletişimini sürdürerek yeni
projelere de başlamıştır.
2009 yılında yaşanan ekonomik krizin etkisiyle, geçmiş
yıllarda çok hızlı büyüme kaydeden Avrupa PV pazarının %24,
Avrupa kolektör pazarının ise %10 daralması beklenmektedir.
Pazardaki küçülmenin yanı sıra modül stoklarının da
yüksek olması nedeniyle Avrupa’da yatırım yapan bazı PV
üreticileri üretime geçememiş; faaliyette olan bazı üreticiler
ise üretimlerini durdurmuşlardır. Avrupa piyasasının aksine,
Türkiye’de kolektör pazarı %6 düzeyinde büyümüş ve PV
alanında ülkemizdeki ilk yatırımlar devreye alınmıştır.
2009 yılında Türkiye ve Avrupa’da konut talebinin azalması,
beyaz eşya talebini olumsuz yönde etkilemiştir. Trakya Cam’ın
satışlarını gerçekleştirdiği Avrupa beyaz eşya pazarı buzdolabı
ve fırın segmentlerinde 2008 yılına göre %10 daralma
yaşanmıştır. Ülkemizde ise Trakya Cam’ın girdi verdiği ana
pazar segmenti olan fırında, üretim %13 düşmüştür.
Dünya düzcam sektörü ve Trakya Cam’ın faaliyetlerindeki
gelişmeler
Girdi verilen tüm sektörlerdeki daralmalar sonucunda 2009
yılında Türkiye’de düzcam tüketimi %7 küçülmüştür.
Avrupa inşaat sektöründeki ciddi gerilemeye paralel olarak
dünya düzcam talebinin de küçülmesiyle, büyük düzcam
üreticilerinin stokları hızla artmış; çekiş düşürerek de olsa
devam eden üretimler arz fazlasına çözüm getirememiş ve
tüm düzcam üreticilerini etkileyen hızlı ve keskin fiyat düşüşleri
yaşanmıştır.
segmentlerine yoğun olarak girmiştir. İzlenen bu politikaların
sonucunda, Trakya Cam’ın yurtiçi düzcam satışları, daralan
pazar ile azalmakla beraber ayna, lamine cam ve buzlu cam
yurtiçi satışlarında artışlar kaydedilmiştir.
Trakya Cam, özellikle Avrupa ve Rusya düzcam pazarlarında
yaşanan büyük türbülansa rağmen, ülke bazında pazar
penetrasyonu stratejisi kapsamında müşteri sayısını artırmış
ve kriz koşullarına en iyi şekilde uyum sağlayabilmiştir.
Avrupa ve Rusya düzcam pazarlarındaki büyük türbülans,
pazar geliştirme faaliyetleri doğrultusunda Ortadoğu, Orta
Avrupa, Balkan ve Kuzey Afrika pazarlarında gerçekleştirilen
pazar payı ve satış artışları ile büyük ölçüde telafi edilmiştir.
Bulgaristan’dan sonra Yunanistan ve Romanya’da da hayata
geçirilen yerel satış teşkilatı uygulaması olumlu sonuçlar
vermiştir. Trakya Cam’ın ana pazarını oluşturan bu bölgede,
ülke bazında odaklanma sağlanarak müşteri sayısı artırılmış
ve sürekli değişen bir ortamda esnek bir yönetimle kriz
koşullarına hızla cevap verilmiştir.
Diğer yandan Trakya Cam, Ortadoğu Bölgesi’nde kısa
zamanda ve hızlı bir şekilde sağladığı ülke ve müşteri
yaygınlaşması ile satışlarını bir önceki yıla göre iki katın üzerine
çıkarmış, böylece düzcam pazarının ciddi boyutta daraldığı
bölgelerdeki satış kayıplarını telafi etmiştir.
2009 yılının son çeyreğinden itibaren ise, arz ve talebin
dengelenmesi sonucunda fiyatlar yeniden düzelmeye
başlamıştır.
Otomotiv sektöründe yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda yaşanan
keskin düşüşler, Trakya Cam’ın otomotiv camı satışlarının
2008 yılına göre gerilemesine neden olmuştur. Bununla birlikte
Şirket, Türkiye’de 2009 yılı içinde 7 yeni projeye başlamış,
ayrıca Hyundai, Renault, Toyota, MAN ve Daimler firmalarının
yeni projelerinde yer almak üzere anlaşmalar yapmıştır.
Avrupa’da ise, büyük ana sanayi kuruluşları ile çok başarılı
iletişim sağlayan Trakya Cam, önümüzdeki dönemde BMW,
Volkswagen, Audi, Mercedes, Toyota ve Skoda firmalarının
yeni projelerinde yer alacaktır.
Trakya Cam, kriz koşullarına hızla cevap verebilmek için
proaktif bir politika izlemiştir. Şirket bu kapsamda, geniş
bir coğrafyası olan Türkiye pazarına yaygın penetrasyon
sağlamak ve müşteri adedini artırmak için bölgesel
faaliyetlerini yoğunlaştırmış; ürün çeşitlendirmesi ile tüm pazar
Trakya Cam’ın beyaz eşya camı satışları, pazardaki
daralmaya rağmen yurtiçinde sabit kalmıştır. Yurtdışında ise
buzdolabı camı satışları, gerçekleştirilen pazar payı artışları
doğrultusunda artmış, fırın camı satışları ise pazarlardaki
gelişmeler doğrultusunda daralmıştır.
Bu durum karşısında büyük düzcam firmaları, bazı
düzcam fırınlarının durdurulmasını, otomotiv ve cam işleme
fabrikalarının kapatılmasını ve ciddi işgücü tasarruflarını içeren
önlemler almak zorunda kalmıştır.
Düzcam Grubu
Ürünlerin mevcut ve yeni
pazarlarda tanıtımı ve
tutundurulması amacıyla;
sektörlerin profesyonellerine,
dağıtım kanallarına ve nihai
tüketiciye yönelik faaliyetlere
devam edilmiştir.
Trakya Cam, kriz ortamında maliyet
düşürme projelerine odaklanmış,
etkinlikle uyguladığı politikalar
sonucunda, malzeme, enerji,
personel ve işçilik giderlerini kontrol
altında tutmuş; verimlilik artışı ile
birlikte toplam 10 milyon USD’ı aşan
tasarruf sağlamıştır.
Enerji camları alanında, yurtiçi satışlarda büyüme, yurtdışı
satışlarda küçülme gerçekleşmiştir.
Araştırma geliştirme çalışmaları
Trakya Cam, yeni ürünlerin geliştirilmesi, mevcut ürünlerin
çeşitlendirilmesi ve inovasyona yönelik çalışmalarına 2009
yılında da devam etmiş, yenilenebilir enerji alanına yönelik
ürünler ve daha az enerji tüketen, çok fonksiyonlu, çevreye
duyarlı cam sistemleri konularındaki araştırma çalışmalarına
hız vermiştir.
Bu kapsamda bir araştırma projesi yurtdışı araştırma
kurumuyla ortak çalışma halinde sürdürülmüş, iki proje için
yurtiçi üniversitelerden Ar-Ge hizmeti alınmış ve bu iki projenin
de dahil olduğu toplam beş adet proje TÜBİTAK – TEYDEB
bünyesindeki ‘Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı’
kapsamında Ar-Ge destek ve teşviklerinden faydalanmıştır.
Otomotiv sektöründe Avrupa’da verilen teşviklerin çevreci
teknolojilere yönelmesi nedeniyle CO2 emisyonlarının
düşürülmesi, bu amaçla araçların hafifletilmesi, soğutma
yükünün azaltılması, yakıt tasarrufu ve kurşunsuz malzemeler
kullanılması hızla önem kazanmaktadır. Trakya Cam bu
doğrultuda, otomotiv camları alanında da çeşitli araştırma
geliştirme projelerini yürütmektedir.
Yatırım faaliyetleri
Trakya Cam, yaşanan krize rağmen iddialı yatırım planından
vazgeçmemiş ve önemli yatırımlarına devam etmiştir.
• Mersin TR 3 float hattı soğuk onarım yatırımı tamamlanarak
1 Ekim 2009’da üretim başlamıştır.
• Projeli camlar üretimi ve beyaz eşya camları üretimi,
Yenişehir’de kurulan yeni üretim tesislerine taşınmıştır.
• Otomotiv camları alanında faaliyet gösterecek olan
Bulgaristan Otocam fabrikasının montajı tamamlanmış olup,
fabrikanın 2010 yılı Temmuz ayında faaliyete başlaması
planlanmaktadır.
• Mersin’de gerçekleştirilmekte olan yeni enerji buzlu
camı ve enerji camı işleme yatırımları aşamalı olarak
devreye alınmaktadır. Mart 2009 itibarıyla enerji camları
üretimine başlanmış olup yatırımın Haziran 2010 itibarıyla
tamamlanması öngörülmektedir. Yeni buzlu cam fırını ise
2011 yılı ilk çeyreğinde faaliyete girecektir.
Stratejik bir adım: Mısır ve Rusya’da Saint-Gobain ile
ortaklık
Trakya Cam, 2009 yılında stratejik bir adım atarak, Mısır ve
Rusya’daki düzcam faaliyetlerini, sektörün dünyadaki en
büyük oyuncularından biri olan Saint-Gobain ile ortaklaşa
geliştirme kararı almıştır.
Bu ortak girişim kapsamında, Trakya Cam, iştiraki Trakya
Investment B.V. vasıtasıyla, Saint-Gobain ile yerel yatırımcı
Mansour Maghraby Investment & Development ortaklığında
kurulu olan Saint-Gobain Glass Egypt S.A.E.’a %14,87
oranında iştirak etmiştir. Mısır’daki düzcam fabrikasının 2010
yılının 2. çeyreğinde devreye alınması planlanmaktadır.
Diğer taraftan düzcam sektörünün bu iki güçlü firması,
Rusya’da Tataristan Cumhuriyeti’nde düzcam ve otomotiv
camları alanlarında büyük ölçekli yatırımlar yapmak için
çalışmalara devam etmektedir.
Daha etkin bir yönetim için
Çok uluslu üretim odakları ve stratejik işbirlikleri ile büyümesini
sürdüren Trakya Cam’ın, faaliyetlerini kâr odaklı bir anlayış
çerçevesinde daha etkin bir yönetim ile gerçekleştirmesi
amacıyla 2009 yılında bir yeniden yapılanma çalışması
yapılmış ve uygulamaya alınmıştır. Bu doğrultuda Şirket’in
örgütlenmesi, faaliyet alanlarına göre düzenlenmiştir.
Yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda
marka bütünlüğünü sağlamak
amacıyla ürün logoları yenilenmiş,
satış etkinliğini artırmaya yönelik
çalışmalar sürdürülmüştür.
Şirket’in ulaştığı büyüklüğe paralel olarak üretim odakları
ile birlikte müşteri sayısı ve lokasyonları ile sunulan ürün
çeşidi de artmaktadır. Önümüzdeki dönemde de devam
etmesi öngörülen bu trend doğrultusunda, Trakya Cam,
operasyonlarını ve sistemlerini daha müşteri odaklı kılmak,
değişen piyasa koşullarına hızla uyum sağlamak ve maliyet
optimizasyonu yoluyla rekabet gücünü artırmak amacıyla
Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) Projesi ve Tedarik Zinciri
Yönetimi Projelerini başlatmıştır.
Toyota Avrupa ise Şirket’i 2009 yılında Yeni Verso aracı
projesindeki cam tasarım çalışmalarından dolayı ‘Değer
Analizi’, proje yönetimindeki performansından dolayı da
‘Proje Yönetimi’ dallarında Mansiyon ile ödüllendirmiştir.
Çevre koruma ve enerji tasarrufu
Trakya Cam, çevre koruma ve enerji konusuna büyük
önem vermekte, bu alanda çözüm sunan cam ürünlerini
önümüzdeki yıllarda çeşitlendirmeyi hedeflemektedir.
Trakya Cam’ın faaliyet alanları itibarıyla çevre dostu ürünleri;
• Binalarda ısı yalıtımının sağlanmasına, dolayısıyla enerjinin
verimli kullanılmasına katkı sağlayan Low-E kaplamalı camlar,
• Yenilenebilir enerji üretimine yönelik olarak güneş enerjisi
sistemlerinde kullanılan güneş kolektörü ve güneş pili
camlarıdır.
Güneş enerjisinden elektrik üretimi, yenilenebilir enerji içinde
en fazla büyüme potansiyeli olan alanlardan biridir.
Trakya Cam, güneş enerjisi sistemlerinin verimini artırmak için
gereken yüksek performanslı camları üretmekte ve işlemekte
olup, özellikle Avrupa güneş kolektörü pazarında önemli bir
yere sahip olmuştur.
Şirket, Mersin’de devam etmekte olan, yeni enerji buzlu
camı ve enerji camı işleme yatırımlarıyla, bu alandaki üretim
kapasitesini artıracaktır. Bu doğrultuda güneş pili ve kolektör
üreticilerinin tüm cam ihtiyaçları karşılanarak Türkiye’de
yenilenebilir enerji sektörünün gelişmesine de katkıda
bulunulması hedeflenmektedir.
Ödüller
Otomotiv Sanayii Derneği, Trakya Cam’ı, ‘100 bin araç
üzeri toplam kapasite’ ve ‘ticari araçlara tedarik’ kriterlerinin
her ikisini de sağlayan firmalar kategorisinde kalite ve
teslimat güvenirliği, teknoloji geliştirmedeki işbirliği ile uygun
fiyat yönünden 2009 yılı OSD Yan Sanayi Başarı Ödülü ile
ödüllendirmiştir.
Beklentiler ve büyüme hedefleri
Trakya Cam, 2009 yılında, sermaye ve risklerin akılcı paylaşımı
anlayışından hareketle, Saint-Gobain ile iki farklı bölgede
ortaklık kararı almış olup Rusya-Kazan’da kurulacak cam
kompleksinden, gelişen bölgeye yerel üretim/satışlarla tam
penetrasyon ve böylece büyüyen pazardan pay alma iddiası
taşımaktadır.
Trakya Cam; Türkiye, Balkanlar, D.Avrupa, Mısır ve çevresi
ile Rusya’nın yanı sıra, önümüzdeki dönemde Ortadoğu’da
da gerçekleştireceği yeni yatırımlarla bölgesinde büyümesini
sürdürmeyi planlamakta, bu bağlamda özveriyle çalışan insan
kaynağını, gelecek planlarının en önemli dayanağı olarak
görmektedir.
Cam Ev Eşyası Grubu
Paşabahçe Cam
2009 yılında, Paşabahçe Cam’ın uluslararası pazarlara
satış miktarı %3 oranında artmıştır. Rusya pazarına satışlar
artarken, daralan Avrupa pazarına satış hacminde 2008 yılı
düzeyi korunmuştur.
Tüketicinin ve pazarın değişiklik/yenilik talepleri özgün, yeni ürünler ve ürün çeşitlendirilmesi ile karşılanmıştır. Paşabahçe, baskılı ve renkli ürünleriyle her yaştaki
tüketicisinin sadece sofralarına değil yaşam alanlarına da renk katmaya devam etmiştir.
Cam Ev Eşyası Grubu Kombine Göstergeleri*
Paşabahçe Cam Konsolide Göstergeleri*
m TL
2009
2008
2007
m TL
2009
2008
2007
Satış Gelirleri
Brüt Kâr
Faaliyet Kârı
FAVÖK
Özkaynaklar
Varlıklar Toplamı
Yatırımlar
Çalışan Sayısı
1.029
621
300
54
24
154
278
1.022
1.806
87
5.744
920
568
312
60
(11)
141
317
988
1.949
172
5.874
826
441
264
24
19
104
147
916
1.381
112
5.752
Satış Gelirleri
Brüt Kâr
Faaliyet Kârı
FAVÖK
Özkaynaklar
Varlıklar Toplamı
Yatırımlar
Çalışan Sayısı
884
595
243
61
27
149
297
600
1.294
79
4.176
784
534
239
58
(11)
128
361
571
1.436
155
4.386
676
412
200
20
18
89
226
570
971
91
4.162
* Paşabahçe Cam dışında Denizli Cam, Camiş Ambalaj ve Paşabahçe Mağazaları’nı
kapsamaktadır.
Dünya cam ev eşyası sektörünün
üç büyük şirketi arasında yer
alan Paşabahçe Cam, küresel
krize rağmen 2009 yılında toplam
satışlarını artırmayı başarmıştır.
2009 yılında dünya cam ev eşyası talebinin ve uluslararası
ticaret hacminin %10-%15 dolaylarında daraldığı tahmin
edilmektedir.
Cam ev eşyası sektörü küresel krizden önemli oranda
etkilenmiştir.
Dünya cam ev eşyası sektörü, küresel krizin derinleşerek
gelişmiş ekonomilerin 2008 Eylül ayından itibaren resesyona
girmesiyle birlikte, hissedilir şekilde küçülme sürecine girmiştir.
Bu süreç, 2009 yılında ve özellikle yılın ilk yarısında sektörü
etkilemeye devam etmiştir.
Üreticiden nihai kullanıcıya kadar uzanan dağıtım kanalında,
stokları hızla azaltma ve faaliyetlerde rasyonalizasyona
gitmeye yönelik önlemler nedeni ile sektör üretimindeki
daralmanın daha da fazla olduğu sanılmaktadır.
* Paşabahçe Cam, Paşabahçe Eskişehir, Paşabahçe Cam Investment, Posuda Limited,
Trakya Glass Bulgaria, Trakya Glass Logistics ve Trakya Cam Investment’ı
kapsamaktadır.
Dünya cam ev eşyası talebindeki daralma; harcanabilir
gelirlerin ve varlık değerlerinin azaldığı, işsizliğin ve geleceğe
dair güvensizliğin arttığı ABD ve Avrupa ülkeleri gibi gelişmiş
pazarlarda daha şiddetli hissedilmiştir. Gelişmekte olan
pazarlar genelinde ise, krizin etkisi talep artış hızında
yavaşlama ve durgunluk şeklinde ortaya çıkmıştır.
Talep cephesinde yaşanan daralma, pazarın özellikle üst ve
ikram kesimlerinde etkili olmuş, bu kesimlere hitap eden ürün
talebinde dramatik düşüşler gözlenmiştir. Ev kesimi ve düşük
fiyatlı fonksiyonel ürün talebi ise krizden göreceli olarak daha
az etkilenmiştir.
Talep odaklı kriz sektörde konsolidasyon, rasyonalizasyon
sürecini hızlandırmıştır. Çoğu Avrupa’da olmak üzere pek
çok küçük ve orta ölçekli işletme kapanmış, bir bölümü el
değiştirmiş ve bir bölümü iflas etmiştir.
Faaliyetlerini sürdürebilen üreticiler, üretimlerini kısarak stok
azaltmaya ve rasyonalizasyona yönelirken istihdamı da
azaltmışlardır.
Estetik ve işlevselliği birarada sunan f&d markalı ürünler tasarım çeşitliliği ile tüketiciyle buluşmaya devam etmiştir.
Büyümeye yönelik yatırım planlarını erteleyerek nakit
yönetimine ağırlık veren üreticiler, daralan talepten mümkün
olan en fazla payı almak adına fiyat odaklı bir rekabete
girmişlerdir. Tüm bu gelişmeler, sektör genelinde kâr
marjlarının azalmasına neden olmuştur.
Ekonomik durgunluğa paralel olarak, Türkiye cam ev
eşyası pazarı da daralmıştır.
Türkiye ekonomisinde gözlenen küçülmeye paralel olarak,
cam ev eşyası pazarının 2009’da %4 civarında daraldığı
tahmin edilmektedir.
Ekonomideki belirsizliklerin ve kur riskinin arttığı bir ortamda
iç pazar tüketimindeki daralma özellikle yılın ilk yarısında daha
ziyade ithalat talebini etkilemiştir. 2008’in büyük bölümünde
etkili olan aşırı değerli TL’nin etkisiyle Asya ve Uzakdoğu’dan
hızla artmış olan düşük fiyatlı cam ev eşyası ithalatı, 2009
yılında 2007 seviyesine gerilemiştir.
Ev kesimi talebi göreceli istikrarlı seyrederken, ikram ve
promosyon kesimlerinin talebi krizden olumsuz etkilenmiştir.
Yerel üreticiler iç pazarda satış seviyelerini koruma amacıyla
aksiyon ve kampanya satışlarına ağırlık vermişler, zayıf
global talep koşulları ve stok azaltmak amacıyla üretimlerini
kısmışlardır.
Paşabahçe Cam 2009 yılında satışlarını artırmıştır.
Üretim faaliyetlerini Türkiye’de Kırklareli, Eskişehir ve
Mersin’deki fabrikalarında; yurtdışında ise Bulgaristan ve
Rusya Federasyonu’ndaki tesislerinde sürdüren Paşabahçe
Cam’ın uluslararası pazarlara satış miktarı %3 oranında artış
göstermiştir.
Küresel pazarda talebin daraldığı bir ortamda kaydedilen
bu performans, özellikle Rusya Posuda fabrikasında 2008
yılının ikinci yarısında işletmeye alınan yeni kapasite ve yeni
proseslerin katkısı ile Rusya pazarında ve Ortadoğu, Amerika
bölgelerinde kaydedilmiştir. Daralan Avrupa pazarına
satışlarda ise, satış hacminde 2008 yılı düzeyi korunmuştur.
Paşabahçe Cam, iç piyasa payını 2009 yılında
güçlendirmiş ve satış miktarında %5 artış sağlamıştır.
Paşabahçe Cam, iç piyasada pazar kesimlendirme,
fiyatlandırma ve ürün stratejilerine ağırlık vermiş; ithalattaki
gerilemenin oluşturduğu pazar fırsatı da değerlendirilerek
iç pazara satışlarını miktarda %5 artırarak pazar payını
büyütmüştür.
Yurtiçi piyasada sağlanan büyümeye en büyük katkıyı
• Borcam markalı ısıya dayanıklı cam ürünler,
• Paşabahçe markalı tabak, vb. bardak dışı ürünler
• ve pazarın üst kesimine yönelik f&d markalı ürün grubu
sağlamıştır. 2009 yılında, kriz nedeniyle talep düşüşünün
görüldüğü promosyon kesimi haricinde, tüm kanallara yapılan
satışlarda artış elde edilmiştir.
Tüketici talebini canlandırmak amacıyla...
Pazarı geliştirmek ve tüketici talebini canlandırmak amacıyla,
2009 yılında Warner Bros’un Türkiye temsilcisi ile lisans
anlaşması yapılmıştır. Anlaşma kapsamında, Warner Bros’un
sevimli karakterleri cam ürünlere taşınmış, baskılı tabak takımı
serileri oluşturulmuş, tüm markaların ambalaj tasarımları
kesimler bazında değerlendirilerek gerekli görülen revizyonlar
yapılmıştır.
Yıl içinde
• Paşabahçe markası için gerçekleştirilen ‘Çay’a Şeklini Biz
Verdik’,
• Borcam markası için çok fonksiyonluluğu vurgulayan ‘Dile
Benden Ne Dilersen’
reklam kampanyaları ve dağıtım kanalına yönelik aksiyon
uygulamalarından başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
Şirket, 2009 yılında, tanıtım ve pazarlama çalışmaları
kapsamında, sektörün profesyonelleri ve son kullanıcılar
ile buluşmak amacıyla Paşabahçe, f&d, Denizli ve Borcam
markalı ürünlerle 14’ü yurtdışı, 4’ü yurtiçi olmak üzere 18
fuara katılmıştır.
5000 yıllık camcılık geleneği yaşatan, Topluluğun el imalatı tarzında üretim yapan şirketi Denizli Cam, ‘sürekli, nitelikli ve özgün yeni ürün’ üretiminin yanı sıra
geleneksel ürünleri de yaşatarak tarihi Türk Cam Sanatını 21. yüzyıla taşımaktadır.
Üretimde planlı azalma
2008 sonlarında küresel krizin derinleşmeye başlamasıyla
birlikte, Paşabahçe Cam, artan stoklarını hızla küçültmek ve
daralan talep düzeyine uygun bir üretim seviyesinde denge
bulmak amacıyla, 2009 yılında toplam üretimini 2008’e göre
%14 oranında azaltmıştır.
Türkiye’deki tesislerde, soğuk tamir zamanı gelmiş olan bir
fırın 2008’in Aralık ayında durdurulmuş ve 2009’da devreye
alınmamıştır. Üretimde kaydedilen planlı azalma ve toplam
satışlardaki artışın sonucunda stoklarda büyük düşüş
sağlanmış ve işletme sermayesi performansında önemli
gelişme kaydedilmiştir.
İstihdamda istikrar politikası
Cam Ev Eşyası Grubu üretimdeki daralmaya rağmen, bağlı
bulunduğu ana şirket Şişecam’ın endüstri ilişkileri politikaları
çerçevesinde ve mevcut iş barışını korumak amacıyla
emeklilikler dışında mevcut istihdam seviyesini korumuş;
erken izin kullanımı, dışarı yaptırılan bazı ikincil işlemlerin
içeride yapılması gibi önlemlerle, krizin olumsuz etkilerini en
aza indirme politikasını tercih etmiştir.
kullanım performansında artış hedeflemektedir. Şirket, aynı
zaman zarfında etkin stok ve alacak yönetimine odaklanarak
işletme sermayesi ihtiyacını azaltmayı da planlamaktadır.
2010 yılında lojistik giderlerini azaltmak ve müşteri hizmet
kalitesini artırmak amacıyla Türkiye ve Rusya’da yeni ambar
yatırımları, üretimde ve enerji kullanımında verimlilik artışına
yönelik modernizasyon yatırımları, baskılı ürün pazarından
daha fazla pay alma amacıyla baskı kapasitesini artırmaya
yönelik yatırımlar gerçekleştirilecektir.
Paşabahçe Cam ‘tüm birikimi ve becerisiyle cam işine
odaklanan, dünyanın en güçlü cam ev eşyası şirketi olma’
vizyonu doğrultusunda rekabet gücünü geliştirmenin yanı sıra
küresel pazar payını yükseltmek amacıyla, bölgesel tedarikle
büyüme stratejisi çerçevesinde olası fırsatları değerlendirmeye
devam edecektir.
Yatırımlar
2009 yılında Türkiye’de Eskişehir fabrikasında ve
Rusya Posuda fabrikasında dağıtım ambarı yatırımları
gerçekleştirilmiştir.
Denizli Cam
Küresel talep daralmasının etkilediği uluslararası pazarlarda
daralma görülürken...
Cam ev eşyası pazarının küresel talep krizinden en fazla
etkilenen üst kesimine el üretimi kristalin hediyelik ve dekoratif
ürünler, masaüstü ürünlerle hitap eden Denizli Cam’ın 2009
yılında uluslararası satışları, başta Avrupa olmak üzere ihraç
pazarlarındaki dramatik daralma ve olumsuz parite etkisiyle
USD bazında %27 gerilemiştir.
Diğer taraftan, Posuda fabrikasında yeni kapasitede tabak
üretimine yönelik yeni proses (savurma) devreye alınmış, B&B
pazarından pay alma amacıyla Türkiye operasyonlarında gıda
kabı hatları kurulmuştur.
Türkiye pazarına satışlarda TL bazında %12 gibi güçlü bir
artış sağlanmıştır.
Denizli Cam, 2009 Ocak ayında küresel talep yetersizliği
nedeni ile mevcut fırınlardan birinde üretimi durdurmuştur.
Tüm
operasyonlarda
maliyet
düşürme
projelerine
(paketleme sistemleri, enerji tasarrufuna yönelik geliştirme ve
modernizasyon yatırımları), süreç iyileştirmelerine (SAP-ERP)
ve etkin stok yönetimine ağırlık verilmiştir.
2009’un son aylarında dış pazar taleplerinde toparlanma
sinyallerinin güçlenmesinin yanı sıra, arz piyasasında
konsolidasyonların
yarattığı
pazar
fırsatlarını
da
değerlendirmek amacıyla Denizli Cam kapalı duran fırınını
2010 Ocak ayında yeniden devreye almıştır.
2010 yılında...
2010 yılında dünya cam ev eşyası talebinin, küresel krizin
etkilerinin şiddetli bir şekilde yaşandığı 2009 yılı toplam
talebinin üzerinde gerçekleşeceği öngörülmektedir.
Paşabahçe Cam 2010 yılında, hem Türkiye pazarına hem de
uluslararası pazarlara satışlarda, toplam üretimde ve kapasite
Denizli Cam, 2010 yılında iç ve dış pazarlara satışlarında
artış hedeflemektedir. Şirket, 2010 yılında perakende uçlara,
Denizli markalı ürün satışlarına, üst kesim ikram ve promosyon
pazarlarına, tasarımcı firmalarla proje bazlı çalışmalara ağırlık
verecek ve mevcut pazarların yanı sıra gelişmekte olan ülke
pazarlarına satış faaliyetlerini de yoğunlaştıracaktır.
Paşabahçe Mağazaları,2009 yılında da ihtisas mağazacılığında en iyi olmayı sürdürmüştür. İstanbul’un iki bin yıllık kültürel belleğini simgeleyen ‘İstanbul
Koleksiyonu’ cam objelerde şekillenmiştir.
Paşabahçe Mağazaları, kurumsal
marka ve imaja destek verecek
potansiyel noktalarda yeni
mağazalarla büyümeyi ve
lider konumunu sürdürmeyi
hedeflemektedir.
Camiş Ambalaj
Camiş Ambalaj, Şişecam Topluluğu’nun kaliteli kâğıt-karton
ambalaj ihtiyacını karşılamasının yanı sıra, Türkiye imalat
sanayiinin başta gıda ve içecek sektörleri olmak üzere önde
gelen firmalarına da hizmet sunmaktadır.
Paşabahçe Mağazaları
Paşabahçe Mağazaları, Grubun zincir ihtisas mağazacılığı
iş alanını oluşturmaktadır ve konusunda Türkiye’nin lider
perakendecisidir.
2009 yılında;
• Ürün çeşitlendirme faaliyetleri kapsamında varak makinesi
yatırımı başarıyla işletmeye alınmış ve katma değeri yüksek
ürün pazarından pay almaya başlanmıştır.
• Türkiye Yaş Sebze Meyve Sektörüne yönelik yüksek kalite
flekso baskılı/laklı oluklu kasa üretimi gerçekleştirilmiştir.
2009 yılında 5 yeni noktada mağaza açan Paşabahçe
Mağazaları, tüketim harcamalarının gerilediği, üst kesime
yönelik tüketici markalarının talep daralmasından fazlaca
etkilendiği bir dönemde, satışlarında %12 gibi güçlü bir artış
kaydetmiştir.
Camiş Ambalaj, ofset baskılı karton ve lamine tüketici
ambalajları, yüksek kalite flekso baskılı oluklu tüketici ve
taşıma ambalajları, otomatik dolum hatları için tava ve çoklu
ambalajlar ile teşhir amaçlı displayler üretmektedir.
Camiş Ambalaj, TSE’den aldığı Altın Ambalaj ödülüyle
geliştirme ve yaratıcılıktaki başarısını 2009 yılında da
sürdürmüştür.
Paşabahçe Mağazaları, 2009 yılında, AVM Yatırımcıları Derneği
tarafından yaptırılan ‘Alışveriş Merkezlerinde En Beğenilen
ve Tercih Edilen Perakende Markaları’ araştırmasında
dekorasyon kategorisinde kategori birincisi seçilmiştir.
Camiş Ambalaj’ın satışları 2009 yılında %9 daralmıştır. Bu
daralma ana müşterisi Paşabahçe’nin 2009 yılında Türkiye
üretimini kısmasından kaynaklanmıştır. Topluluk dışı satışlarda
ise, ambalaj pazarındaki durgunluğa rağmen %15’e yakın
artış kaydedilmiştir.
2009 yılında İstanbul’da Addresistanbul, Astoria ve
Teşvikiye’de, Bodrum ve Mersin’de olmak üzere 5 yeni
mağaza açılmış, konumu uygun olmayan 4 mağaza
kapatılmıştır.
Camiş Ambalaj, Türkiye imalat sanayii ambalaj talebinde artış
öngörmektedir. Bu doğrultuda Şirket, 2010 yılında toplam
satışlarında %8 artış hedeflemektedir.
Tüm zamanlarda kültür başkenti İstanbul
Tarih-Kültür-Cam koleksiyonları kapsamında, İstanbul’u ‘tüm
zamanlarda kültür başkenti’ olarak konumlandıran, ortak
yaşama kültürünü hatırlamak amacıyla tasarlanan ve ‘iki
bin yıllık ortak yaşam çağrısı’ sloganıyla sunulan ‘İstanbul
Koleksiyonu’nun tanıtımı, 2009 yılı Kasım ayında Santral
İstanbul Enerji Müzesi’nde yapılmıştır.
Sınırlı sayıda üretilen ürün koleksiyonlarına eklenen bu yeni
koleksiyon büyük ilgi toplamış ve kültür mağazacılığı, kültür
ürünleri ile kurumsal imaj desteği geliştirilmiştir.
Cam Ambalaj Grubu
Anadolu Cam
Anadolu Cam’ın büyüme stratejisi ‘geleceğini garanti altına
almak üzere ölçeğini sürekli büyütmek ve bölgesinde lider
konumuna gelmek’ ana hedefinin etrafında yapılandırılmıştır.
Cam
Ambalaj
Doğa
ve
Çevre
Dostudur.
Cam Ambalaj Grubu
Ürüne değer katan doğal malzeme cam ambalajın, tüketici gözünde farklılığını ve çekiciliğini artırmak amacıyla hafifleştirme, tasarım ve süsleme faaliyetlerine
yoğunlukla devam edilmiştir.
2009 yılında 80 milyon TL’sı
Rusya’da olmak üzere toplam
88 milyon TL yatırım harcaması
Yurtiçi ve yurtdışındaki tesislerinde yaklaşık 5.000 kişiye
doğrudan iş olanağı sağlayan Anadolu Cam, dünya cam
ambalaj üretiminde dünyanın 5. Avrupa’nın ise 4. büyük
şirketi konumundadır.
Anadolu Cam Konsolide Göstergeleri*
m TL
2009
2008
2007
Satış Gelirleri
Brüt Kâr
Faaliyet Kârı
FAVÖK
Özkaynaklar
Varlıklar Toplamı
Yatırımlar
Çalışan Sayısı
907
405
183
36
16
186
505
737
1.585
88
4.815
1.054
563
281
130
11
263
671
693
1.633
293
5.365
894
429
245
124
71
236
374
735
1.295
229
4.701
* Anadolu Cam, Anadolu Cam Yenişehir, JSC Mina, Ruscam Gorokhovets, Ruscam
Pokrovsky, Ruscam Ufa, Ruscam Kirishi, Ruscam Kuban, Ruscam Sibir, Anadolu Cam
Investment, Balsand, Omco-İstanbul, Balkum, FormMat, AC Glass Investment ve
Brewery Pivdenna’yı kapsamaktadır.
Anadolu Cam, büyüme stratejisi
yatırımlarının yanı sıra, ilk yurtdışı
Gürcistan’da gerçekleştirdiği cam
başlatmıştır. Şirket, yurtdışı büyüme
itibaren Rusya Federasyonu’nda
sürdürmüştür.
doğrultusunda yurtiçi
açılımını 1998 yılında
ambalaj yatırımı ile
atılımını 2002 yılından
yaptığı yatırımlarla
Anadolu Cam’ın üretim kapasitesi,
• Türkiye’deki 3 tesiste 800 bin ton/yıl düzeyinde,
• Rusya Federasyonu’ndaki 5 tesiste 1 milyon ton/yılın
üzerinde,
• Gürcistan’daki 1 tesiste 30 bin ton/yıl,
olmak üzere toplam 2 milyon ton/yıla ulaşmış bulunmaktadır.
Küresel kriz cam ambalaj sektörünü de etkilemiştir.
2008 yılı son çeyreğinde etkisini göstermeye başlayan ve
2009 yılında etkisi giderek artan küresel finans krizi, tüm
dünya ülkelerini ve sektörleri etkilemiştir. Bu süreçte, cam
ambalaj sektöründe küresel boyutta hem ticaret hacmi hem
de üretim miktarında önemli düşüşler yaşanmıştır.
Uluslararası cam ambalaj şirketleri düşen talep karşısında
artan stok miktarlarını kontrol altında tutmak amacıyla tesis
ve fırın kapatmış ve kapasite dengelemesine gitmişlerdir.
Kapatılan tesis ve hatlarda çalışanların işlerine son verilirken,
sektördeki istihdam dünya çapında azalma göstermiştir.
Şirketler, kriz süresince rasyonalizasyon ve maliyet düşürme
tedbirlerine ağırlık verirken, yatırım harcamalarında da
tasarrufa yönelmişler ve büyüme projelerini ertelemişlerdir.
Dünya genelinde yaşanmakta olan zorlu ekonomik koşullar,
Anadolu Cam’ın faaliyet gösterdiği coğrafyayı da olumsuz
etkilemiştir. Özellikle Rusya Federasyonu’nda bu etki çok
daha güçlü hissedilmiş ve hizmet sunulan sektörlerde talep
önemli oranda daralmıştır.
Anadolu Cam, talepte görülen düşüş karşısında, yükselen
stok seviyelerini ve artan nakit ihtiyacını dengelemek amacıyla;
gerek Türkiye’deki gerekse Rusya Federasyonu’ndaki
tesislerinde kapasite dengeleme ve maliyet düşürme tedbirleri
almıştır.
Satış gelirlerinin %40’ı yurtdışı faaliyetlerden
Anadolu Cam’ın yıllık cirosu 2009 yılında 907 milyon TL’na
ulaşmış, satış gelirlerinin yaklaşık %40’ı yurtdışı faaliyetlerden
sağlanmıştır.
‘Türk Zeytinyağı İçin Cam Şişe Tasarım Projesi’ dünya standartlarında kaliteye sahip zeytinyağımızın markalaşması için
atılan en önemli ilk adım olmuştur.
Anadolu Cam 2009’da maliyet düşürme, verimlilik, hafif
şişe üretimi projelerine odaklanmıştır.
Devam etmekte olan kapasite artırma yatırımlarının yanı sıra
mevcut tesislerde fırın tamiri ve modernizasyon çalışmaları
yapılmış; maliyet düşürme, üretim verimliliğinin yükseltilmesi,
hafif şişe üretimi ve ürün kalitesinin iyileştirilmesine yönelik
yatırımlarla kârlılığın yükseltilmesi hedeflenmiştir.
Yurtiçi ve yurtdışı tesislerde gerçekleştirilen yatırımlar ve
geliştirme çalışmaları sonucu 2009 yılında toplam 17 milyon
USD düzeyinde maliyet tasarrufu sağlanmıştır.
Yurtiçinde 3 yerleşkede 800 bin tona yaklaşan üretim
kapasitesi
Grup, yurtiçindeki faaliyetlerini Anadolu Cam adı altında
İstanbul, Mersin ve Bursa-Yenişehir’de kurulu 3 tesisteki 9
fırınla yürütmektedir.
Anadolu Cam, gelişen maden suyu sektörünün artan nitelikli
cam ambalaj talebini karşılamak amacıyla 2006 yılında BursaYenişehir’de başlattığı yatırım hamlesini her yıl arka arkaya bir
fırın devreye alarak sürdürmüştür. Yenişehir tesisinde her biri
120 bin ton/yıl kapasiteli 3 fırınla ulaşılan toplam 360 bin ton/
yıl üretim kapasitesi ile ağırlıklı olarak maden suyu ve bira
sektörlerine hizmet sunulmaktadır.
Şişecam’ın ilk cam ambalaj tesisi olan İstanbul’daki Topkapı
fabrikası’nda penisilin şişesinden gıda kavanozlarına
kadar geniş bir ürün gamıyla çok çeşitli sektörlere hizmet
verilmektedir. Topkapı fabrikasında 2009 yılında uygulamaya
alınan proje çalışmaları sonucunda daha beyaz cam üretimi
için geliştirilen yeni kompozisyonun kullanımına geçilmiş; ilk
denemesinde başarılı sonuçlar alınan ‘ultra hafif’ (NFS) şişe
üretimi gerçekleştirilmiştir. Bu sistemle süt şişesinde %30,
meyve suyu şişesinde ise %25 hafifletme sağlanmıştır.
2009 yılı içinde gıda sektörünün önemli projelerinden ‘bebek
maması’ kavanozlarının üretimine başlanmış ve ilk teslimat
Mersin’deki tesiste ise pazar taleplerine yönelik olarak
ilk defa koyu zeytin yeşili ve UV yeşil tonlarında üretim
gerçekleştirilmiştir. Organik baskı konusunda yürütülen
çalışmalar sonucunda, ilk kez iki renkli organik baskı
uygulaması yapılmıştır.
Yeni ürün çalışmaları hız kesmeden devam etmektedir.
Cam Ambalaj Grubu’nda 2009 yılında Türkiye, Rusya ve
Gürcistan için toplam 782 yeni ürün çalışması yapılmıştır. Bu
kapsamda 234 ürün için kalıp tasarlanmış, 58’i Türkiye, 32’si
Rusya ve Gürcistan’a yönelik olmak üzere toplam 90 adet
kalıp fiilen üretilmiştir.
Tanıtım-tutundurma çalışmaları kapsamında…
Türk Zeytinyağı için Cam Şişe Tasarım Projesi
Anadolu Cam, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Türkiye
Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi iş birliğiyle ‘Türk
Zeytinyağı için Cam Şişe Tasarım Projesi’ni gerçekleştirmiştir.
Türk zeytinyağının dünya pazarlarında markalaşarak hak
ettiği yeri almasının amaçlandığı proje kapsamında dünyaca
ünlü dört Türk tasarımcısı Alev Ebuzziya Siesbye, Aziz Sarıyer,
Defne Koz ve Gamze Güven ile çalışılmıştır.
Tasarımı yapılan 7 yeni zeytinyağı şişesi, Haziran 2009’da
Rahmi M. Koç Müzesi’nde gerçekleştirilen bir sergiyle
sektörün önde gelen temsilcilerine ve medyaya tanıtılmıştır.
Maden suyu tüketim bilincinin artırılması
Maden suyu tüketim bilincinin artırılması amacıyla Masuder
(Maden Suyu Üreticileri Derneği) adına tüm mecralarda
yer alan yaygın tanıtım etkinlikleri yürütülmüş ve kampanya
halkla ilişkiler çalışmaları ile desteklenmiştir. Sanatçı Nil
Karaibrahimgil’in yer aldığı kampanya olumlu ses getirmiş,
sektörün gelişimine katkıda bulunmuştur.
Cam Ambalaj Grubu
Ruscam Rusya’daki tesisleri ile bölgede başta bira, olmak üzere, alkollü-alkolsüz içecekler ve gıda
sektöründeki önde gelen tedarikçi konumunu güçlenerek sürdürmüştür. Gürcistan’ın tek cam
ambalaj üreticisi olan Mina faaliyetlerine devam etmiştir.
Ruscam 5 tesisiyle Rusya
Federasyonu’nda bira pazarının bir
numaralı tedarikçisi konumundadır.
22. Altın Ambalaj Yarışması
Anadolu Cam, TSE İzmir Bölge Müdürlüğü tarafından bu
yıl 22.si düzenlenen geleneksel Altın Ambalaj Yarışması’nda
Topkapı İçecek için tasarlanan Topkapı rakı şişesi ile ödül
almıştır. Şişe, Topkapı Sarayı’ndan esinlenerek tasarlanmıştır.
Uluslararası Ambalaj Endüstrisi Fuarı
2009 yılında 15.si gerçekleşen Uluslararası Ambalaj Endüstrisi
Fuarı’na farklı bir anlayışla tasarlanarak hazırlanmış yeni
standı ile katılan Anadolu Cam, fuar boyunca yerli ve yabancı
ziyaretçilerden yoğun ilgi görmüştür.
Mina fabrikası, Gürcistan’ın tek modern cam ambalaj
tesisidir.
Anadolu Cam’ın özelleştirme kanalıyla satın aldığı ilk yurtdışı
yatırımı Mina fabrikası 30 bin ton/yıl kapasiteli fırınıyla üretim
faaliyetlerini sürdürmektedir.
Ağırlıklı olarak Gürcistan piyasasının cam ambalaj talebini
karşılayan tesis, 2009 yılında satışlarının %13’ünü çevre
ülkelere gerçekleştirmiştir.
Ruscam’ın Rusya cam ambalaj pazarındaki payı %15’e
ulaşmıştır.
Rusya Federasyonu’nda başlattığı büyüme hareketini 2002
yılından bugüne aralıksız sürdüren Anadolu Cam, Rusya’daki
faaliyetlerini ‘Ruscam’ adı altında yürütmektedir.
Grubun ilk yatırımı Vladimir bölgesindeki Ruscam Gorokhovets
tesisidir. 2004 yılında, Vologda bölgesindeki Ruscam
Pokrovsky tesisi satın alınmış, bunu Ural bölgesindeki
büyüme yatırımı olan Ruscam Ufa tesisi takip etmiştir.
Topkapı Rakı şişesi ile 22.
Altın Ambalaj ödülünü
kazanan Anadolu Cam
tasarım yeteneğini bir kez
daha kanıtlamıştır.
2008 yılı başında, Leningradskaya bölgesindeki Ruscam
Kirishi tesisi satın alınarak bünyeye katılmıştır. Bölgenin
artan cam ambalaj talebi dikkate alınarak, Ruscam Kirishi
fabrikasında ikinci fırın yatırım çalışmaları başlatılmıştır. 100
bin ton/yıl kapasiteli ikinci fırının 2011 yılında devreye alınması
öngörülmektedir.
Son olarak, Krasnodar Bölgesi’nde bölgenin gelişen şarap ve
şampanya pazarının yanı sıra çevredeki bira üreticilerinin de
kaliteli cam ambalaj ihtiyacını karşılamak amacıyla yatırımına
başlanan 120 bin ton/yıl kapasiteli Ruscam Kuban tesisi
Mayıs 2009’da devreye alınmıştır.
Rusya’da 5 tesiste toplam 1,1 milyon ton/yıl üretim
kapasitesiyle ülkenin bir numaralı bira şişesi tedarikçisi
olan Şirket, bira pazarının yeni şişe ihtiyacının %37’sini
karşılamaktadır.
Ulaştığı üretim kapasitesiyle Rusya cam ambalaj pazarında
%15 paya sahip olan Ruscam, yeni devreye aldığı
kapasitelerle birlikte ürün çeşitliliğini de artırarak votka,
şarap, şampanya, meşrubat ve gıda sektörlerine de hizmet
sunmaya başlamıştır. Yüksek alkollü içkiler başta olmak
üzere yeni girdiği diğer sektörlerde de pazardaki konumunu
güçlendirmeyi hedefleyen Ruscam, baskı ve dekorlama
kabiliyetlerini geliştirme çalışmalarına ağırlık vermektedir.
Ruscam, Rusya’nın pazar olanakları ve sanayi alt yapısı
açısından gelişmiş stratejik bölgelerinde konumlanan
tesislerinde günümüzün en güncel üretim teknolojileriyle
donatılmış üretim alt yapısı ve uzun yıllara dayanan teknik
bilgi birikimiyle müşterilerine nitelikli ürün ve hizmet sunmayı
ilke edinmiştir.
Anadolu Cam, Rusya Federasyonu’nda giderek artan
cam ambalaj kapasitesi doğrultusunda istikrarlı, kaliteli ve
ekonomik kum tedarik etmek amacıyla, 350 bin ton/yılı cam
ambalaj kumu olmak üzere toplam 800 bin ton/yıl kapasiteye
sahip kum tesisinin de ortağıdır.
Pazardaki krize rağmen madensuyu tüketim litresindeki artışta, Anadolu Cam’ın desteği ile sürdürülen etkili
reklam kampanyalarının payı büyük olmuştur.
Anadolu Cam OMCO güç birliği
OMCO-İstanbul, Anadolu Cam ve OMCO International NV’nin
(Belçika) %50’şer iştirakiyle kurulmuştur. Şirket, uluslararası
pazarda yüksek kalitesi ve rekabetçi fiyatları ile talep gören
cam ambalaj ve cam ev eşyası kalıbı üretmektedir.
OMCO-İstanbul’un 2009 yılı satışları 20 milyon USD
düzeyinde gerçekleşmiştir.
Doğa dostu cam ambalaj
Anadolu Cam, çevreci bir ambalaj malzemesi üreticisi
olmanın bilinciyle mevzuat çerçevesinde atıkların çevreye
zarar vermesini önleyici çevre yatırımlarını tüm tesislerinde
gerçekleştirmektedir.
Şirket, cam kalitesini iyileştirmenin yanı sıra daha az
hammadde ve enerji kullanımıyla maliyetlere de önemli
katkısı olan cam kırığı kullanım miktarının artırılmasına
yönelik çalışmalarını sürdürmektedir. Bu kapsamda Anadolu
Cam, piyasada faaliyet gösteren cam kırığı geri dönüşüm
tesislerinin verimliliklerinin artırılması konusunda, ÇEVKO ile
ortak çalışmalar gerçekleştirmektedir.
Genç kuşağa cam ambalajı tanıtmak, camın ambalaj
malzemeleri içinde en sağlıklı ve çevreci malzeme olduğu
konusunda toplumu bilinçlendirmek için yürütülen eğitici
çalışmaların önümüzdeki dönemde daha da yoğunlaştırılması
hedeflenmektedir.
Son yıllarda önemli aşama kaydedilen ürün hafifletme
çalışmalarıyla sağlanan maliyet avantajlarının yanı sıra
çevresel açıdan ambalaj atıklarında ve gaz salımında önemli
tasarruflar sağlanmaktadır.
Yurtiçi ve yurtdışında faaliyet gösteren tüm tesislerinde müşteri
beklentilerinin uluslararası kalite standartları çerçevesinde
karşılanmasını hedefleyen Anadolu Cam, Türkiye’deki
tesislerinden sonra Ruscam tesislerinde de yürütülmekte
Dice Kayek’in özgün tasarımı, Anadolu Cam
tarafından üretilen cobalt blue (lacivert) Uludağ
Premium şişesi ile camda hayat bulmuştur.
olan ISO Kalite Yönetim Sistemi sertifika çalışmalarını
tamamlayarak OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği, ISO
22000 Gıda Güvenliği sertifikalarının da sahibi olmuştur.
Anadolu Cam geleceğe güvenle bakıyor.
Gelişen ve değişen pazar koşullarına uyum sağlayabilmek
amacıyla gelişmiş ürün ve hizmet kalitesini, faaliyet gösterdiği
bölgede ulaştığı kapasite büyüklüğünü ve teknolojik gücünü
tecrübeli insan kaynağıyla pekiştiren Cam Ambalaj Grubu,
geleceğe güvenle bakmaktadır.
Rusya pazarındaki büyüme stratejisini ‘Küresel ekonomik
krizin yarattığı fırsatları değerlendirerek, satın alma
faaliyetlerine ağırlık vermek, coğrafi dağılımı da gözeterek
üretim ve satış ölçeğini artırmak’ şeklinde tanımlayan
Anadolu Cam, müşterilerinin coğrafi büyümeleri paralelinde
gelişen pazarlarda kapasite yaratmayı hedeflemekte ve bu
doğrultuda çalışmalarını sürdürmektedir.
Ukrayna’nın Odessa Bölgesi’nde şarap, şampanya ve bira
şişesi talebinin karşılanması amacıyla bölgede başlatılan proje
çalışmaları devam etmektedir.
Yaşamsal coğrafyasında hızla büyüyen Anadolu Cam, gelişen
iş ihtiyaçlarını daha hızlı karşılamak ve rekabet gücünü artırmak
amacıyla 2008 yılında başlattığı ERP (Kurumsal Kaynak
Yönetimi) projesinin Türkiye fazını başarıyla tamamlamış ve
uygulamaya almıştır. 2010 yılında, Rusya faaliyetlerinin de
proje uygulama kapsamına alınması hedeflenmektedir.
2010 yılında gerek yurtiçi ve gerek yurtdışı faaliyetlerinde nakit
akımını güçlendirmek amacıyla, maliyet düşürücü önlemlere
ağırlık verilmeye devam edilecektir. Tedarik çalışmalarında
Grubun toplu pazarlık gücü kullanılarak azami tasarruf
sağlanması, kâr marjını yükseltmek için müşteri beklentileri de
gözetilerek ürün hafifletme uygulamalarına öncelik verilmesi
2010 yılında ağırlık kazanacak diğer konulardır.
Kimyasallar Grubu
Soda Sanayii
Soda ürünlerinde 3 ayrı ülkede yer alan tesisler ile 1,5 milyon
ton üretim kapasitesine ulaşılmıştır.
Soda Sanayii, Mersin
Kimyasallar Grubu
Soda Lukavac, Bosna-Hersek
Bosna-Hersek’teki Soda Lukavac fabrikası performansını yükseltme amaçlı yatırımlarını sürdürmüştür. Modern bir tesis konumuna gelerek bölgesindeki en önemli
tedarikçi olma yolunda hızla ilerlemektedir.
Kimyasallar Grubu Kombine Göstergeleri*
Soda Sanayii Konsolide Göstergeleri*
m TL
2009
2008
2007
m TL
2009
2008
2007
Satış Gelirleri
Brüt Kâr
Faaliyet Kârı
FAVÖK
Özkaynaklar
Varlıklar Toplamı
Yatırımlar
Çalışan Sayısı
1.114
450
202
87
54
160
250
966
1.717
185
3.123
1.109
419
192
72
43
141
260
872
1.504
140
3.390
869
372
118
16
23
75
118
819
1.254
121
3.153
Satış Gelirleri
Brüt Kâr
Faaliyet Kârı
FAVÖK
Özkaynaklar
Varlıklar Toplamı
Yatırımlar
Çalışan Sayısı
624
385
145
75
46
118
120
541
913
62
1.872
647
374
130
63
46
102
183
496
864
73
1.957
457
307
64
10
16
42
97
430
654
70
1.787
* Soda Sanayii dışında Cam Elyaf, Camiş Madencilik, Madencilik San., Camiş Egypt,
Camiş Elektrik ve Cam-Ser’i kapsamaktadır.
Kromsan, Bazik Krom Sülfat
üretiminde kalitesi, teknolojisi ve
çevre standartları ile dünya lideri
konumuna gelmiştir.
Kimyasallar Grubu, halen 5 ülkede ve 20’nin üzerinde tesiste
yürüttüğü faaliyetlerini, mevcut tesislerdeki kapasite artışları
ve yeni ürünler ile 2009 yılında da genişleterek sürdürmüştür.
Grup, soda, krom kimyasalları, cam elyafı ve polyester,
endüstriyel hammaddeler, elektrik, buhar, vitamin K3 ve
türevleri, sodyum metabisülfit, sintan ürünleri ile 2008 yılında
Gruba katılan ASMAŞ bünyesinde ağır sanayi makineleri
üretimi ve satışı alanlarında faaliyet göstermektedir.
Soda Sanayii, soda tüketen sektörlerde küresel krize paralel
olarak yaşanan talep daralması karşısında pazarlarında
satışlarını dengeleyebilmiştir. Ürün ve hizmet kalitesinin
* Soda Sanayii, Şişecam Bulgaria, Oxyvit Kimya, Şişecam Soda Lukavac, Asmaş,
Cromital ve Sintan’ı kapsamaktadır.
avantajlarını da kullanan Şirket kriz ortamından en güçlü
üreticilerden biri olarak çıkmayı başarmıştır.
Mersin Soda fabrikası kapasite artış yatırımı plana uygun olarak
sürmektedir ve 2010 yılında devreye girecektir. Bu yatırımda
kullanılan ana üretim ekipmanlarının büyük çoğunluğu yine
Grup şirketlerinden olan ASMAŞ’tan tamamen yerli üretim
olarak sağlanmıştır.
Yine Grup şirketlerinden Camiş Elektrik’in Mersin
Kojenerasyon tesisindeki ikinci üretim hattının devreye girmesi
ile bu tesisten sağlanan buhar imkânı artmış ve rekabetçi
maliyet altyapısı geliştirilmiştir.
Şişecam Soda Lukavac (SSL - Bosna Hersek)
Soda iş kolunda büyüme stratejisinin mihenk taşlarından
olan SSL fabrikası, 2006 yılında Grup bünyesine katılmış ve
o tarihten bu yana gerçekleştirilen yatırımlar ile üretimi 3 kat
artırılarak modern bir soda tesisi durumuna getirilmiştir.
Ana ürün gruplarından soda ve krom kimyasallarının pazarlardaki mevcut ürünlerinin yanı sıra, yeni kullanım alanları için katma değer yaratma, geliştirme ve tanıtım
tutundurma çalışmalarına devam edilmiştir.
Bosna fabrikası Gruba katıldığı günden bu yana kalite ve
performans açısından büyük ilerleme kaydetmiştir. Konumu
itibarıyla Doğu Avrupa’da kilit soda tüketim pazarlarına yakın
olan SSL 2010’da modernizasyon yatırımlarını tamamlayarak
kendi hinterlandındaki en önemli tedarikçi konumunu
güçlendirecektir.
Soda Sanayii’nin kapasitesi mevcut tesislerinde devam
eden marjinal kapasite artışları ile 2 milyon ton düzeyine
yaklaşacaktır. Ayrıca, yeni tesislerle konumunun geliştirilmesi
planlanmaktadır. Bu hususta en somut örnek, Mısır Devleti ile
bu ülkede yeni bir soda tesisi yapılması yolunda imzalanmış
niyet mektubu çerçevesinde süren proje çalışmalarıdır.
Krom Bileşikleri
Üretime başlamasının 25. yılını kutlayan Kromsan Krom
Bileşikleri fabrikası, bu süre içinde sektöründe dünyanın
başlıca firmalarından biri haline gelmiştir. Bazik Krom Sülfat’ta
dünya lideri olan Şirket, ürün kalitesi, üretim teknolojisi ve
çevre standartlarında rakiplerini geride bırakmıştır.
Krom kimyasalları ve türevlerini girdi olarak kullanan sanayiler
konumundaki deri ve metal kaplama sanayileri de küresel
krizden en çok etkilenen reel sektörler içinde yer almıştır.
Daralan talebe rağmen, Kromsan üstün kalitesi ve
standartlarıyla satışlarını maksimize ederek yüksek bir kârlılık
performansı sağlamıştır.
Yıllar içerisinde kapasitesini, teknolojisini ve ürün portföyünü
geliştiren Kromsan geçmiş faaliyet döneminde deneme
üretimlerine başladığı yeni krom kimyasalları (Krom III ürünleri)
konusunda pazardaki yerini geliştirmiştir. Bu kapsamda, 2008
yılında satışa sunulan ‘Trisurfin’ ürününe ilave olarak, Krom
Nitrat ve Krom Klorür üretimine başlayan Kromsan gelecekte
bu ürün portföyünü daha da genişletmeyi hedeflemektedir.
Ana ürün grubu olan ve Tankrom markasıyla pazarlanan
Bazik Krom Sülfatta da, rekabet avantajlarından
faydalanarak pazarlardaki konumunun daha da geliştirilmesi
planlanmaktadır.
Kromsan yıl içinde tamamladığı Sodyum Bikromat tevsi yatırımı
ile bu ürün grubunda da dünyada en büyük 3 üreticiden biri
olma konumunu güçlendirmiştir. Geçmiş dönemde devreye
alınan Sodyum Sülfat üretim tesisinde de yıl içerisinde
tamamlanan yatırımlarla kapasite artışı sağlanmıştır.
Grup, krom kimyasalları konusunda yurtiçinde ve yurtdışında
All China Leather Fair / Shanghai – China, Shoes & Leather
Exhibition / Guangzhou – China, Vietnam Shoe & Leather
Exhibition / HCMC – Vietnam, SF China / Shanghai – China,
FIMEC Leather Fair / Brezilya ve Istanbul Deri Fuarı gibi
organizasyonlarda yer almıştır.
Ar-Ge ile gücümüzü sürekli geliştiriyoruz.
Soda ve krom ürün gruplarında Ar-Ge faaliyetleri rekabet
gücünü devamlı olarak artırmak hedefiyle sürdürülmektedir. ArGe projeleri verimliliği artırarak maliyetleri düşürmek, teknoloji
ve proses geliştirmek, ürün çeşitliliğini zenginleştirmek ve çevre
dostu uygulamaları artırmak alanlarında yoğunlaşmaktadır.
REACH kapsamında gereken başvurular yapıldı.
Kimyasalların Avrupa Birliği ülkelerine satışı açısından büyük
önem taşıyan yeni REACH kayıt ve izin sistemi kapsamında
2009 yılında Soda fabrikası ve Kromsan fabrikası ürünlerinin
ön kayıt işlemleri yapılmıştır. Ayrıca, Oxyvit Kimya ve Sintan
tesislerinin ürünleri için ön kayıt çalışmaları yürütülmektedir.
Cam Elyaf
Kimyasallar Grubu’nun bir diğer şirketi olan Cam Elyaf
kompozit endüstrisinin temel girdileri olan cam elyafı ve
polyester ürünlerinin üretim ve satışı alanlarında faaliyet
göstermektedir.
Kimyasallar Grubu
Dünyanın birçok ülkesinde kullanılan cam elyafı takviye çeşitlerinin üreticisi Cam Elyaf, pazar talepleri
doğrultusunda hem mevcut ürünlerinin kullanılması, hem de yeni ürünlerin geliştirilmesi konusunda
çalışmalarına devam etmiştir.
Cam Elyaf, önümüzdeki dönemde
otomotiv, rüzgâr enerjisi ve altyapı
uygulamaları gibi alanlardaki
canlanmaya paralel daha
yüksek preformans seviyelerini
hedeflemektedir.
Kompozit malzemeler geleneksel malzemelere kıyasla
sundukları sayısız avantajla, başta altyapı, otomotiv, inşaat,
denizcilik, endüstriyel ürünler ve şehir mobilyaları gibi sektörler
olmak üzere çok sayıda alanda kullanılmaktadır.
Bununla birlikte, küresel krizin en fazla etkilediği sektörlerden
biri kompozit sektörü ve buna bağlı olarak cam elyafı ve
polyester faaliyeti olmuştur. Ana pazar olan Avrupa’da talep
önemli ölçüde daralmış ve rekabetin etkileri artmıştır.
Türkiye pazarı CTP (cam takviyeli plastik) boru üretimi hariç
bütün sektörlerde küçülmüştür. Cam Elyaf, bu gelişmelere
bağlı olarak, ithalat rekabetinin iç pazarını artan oranda
etkilmesinin de sonucunda faal durumdaki iki fırınından birini
devre dışı bırakmak zorunda kalmıştır ve üretimine halen bir
fırınla devam etmektedir.
2010 yılında sektörün, otomotiv, rüzgâr enerjisi ve altyapı
uygulamaları gibi tüketim alanları başta olmak üzere yeniden
ivme kazanması beklenmektedir. Buna bağlı olarak faaliyet
düzeyinin ve performansın geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Endüstriyel hammaddelerde faaliyet alanı, yeni ürün ve
müşterilerle giderek zenginleşmektedir.
Bu grupta yer alan üç ayrı şirket Türkiye ve Mısır’da faaliyetlerini
sürdürmektedir. Bu şirketler cam kuruluşlarının büyümesine
paralel olarak artan endüstriyel hammadde gereksinimlerini
karşılamakta, yeni ürün ve müşterilerle faaliyet alanlarını
giderek zenginleştirmektedir.
Topluluk cam kuruluşlarının hammaddelerini
tedarik eden Camiş Madencilik, madenciliğin cam
dışındaki sektörlere yönelik faaliyetlerinin artırılması
çalışmalarına ağırlık vermiştir.
Camiş Madencilik 2009 yılında endüstriyel hammadde
talebinde yaşanan talep daralmasını maliyet düşürücü
önlemler alarak telafi etmiştir. Alınan tedbirlerle ve uygulanan
projelerle maliyetlerde düşüş sağlanmıştır.
Cam Elyaf‘ın hammadde ihtiyacı yanında Şişecam Topluluğu
dışında da seramik ve çimento sektörlerindeki müşterilerine
başta feldspat olmak üzere endüstriyel hammadde satışı
yapan Cam-Ser yurtiçi satışlarını planlanana yakın seviyelerde
gerçekleştirmekle beraber, yurtdışı satışlarında küresel krizin
etkilerini hissetmiştir. Bu kuruluş halen devam eden Yatağan
Feldspat tesisi yatırımını 2010’da devreye alarak yüksek
kaliteli ürünle satışlarını artırma olanağını sağlayacaktır.
Mısır’daki hammadde üreticisi Camiş Egypt de ürün
çeşitliliğini, üretim ve satış miktarlarını artırmak amacıyla
projeler geliştirmektedir.
Camiş Elektrik Mersin’de II. üretim hattını devreye aldı.
13 yıldır enerji sektöründe faaliyet göstermekte olan Camiş
Elektrik 2009 yılı son çeyreğinde Mersin Kojenerasyon
Santralı II. hattını tamamlayarak devreye almıştır.
Şirketin Lüleburgaz ve Mersin’de bulunan tesislerinin kurulu
elektrik gücü, devreye giren yeni kojenerasyon hattı ile birlikte
284 MW’a ulaşmış, elektrik üretim kapasitesi 2,25 milyar
kWh/yıl ve buhar üretim kapasitesi de 3,75 milyon ton/yıl
olmuştur. 2010 yılında ikiye katlanan elektrik kapasitesini,
Türkiye Elektrik Piyasası’nda yenilenen Dengeleme ve
Uzlaştırma Yönetmeliği mevzuatı koşullarında en optimum
şekilde satmayı hedeflemektedir.
Oxyvit, Sodyum Metabisülfit’te gıda türü üretim sertifkası
aldı.
2009 yılı Oxyvit’in Vitamin K3 satışları açısından oldukça zor
bir yıl olmuştur. Küresel krizin sektör arz-talep dengesindeki
baskısı hissedilmiş ve satışlara yansımıştır. Dünya pazarında
yoğun rekabet koşullarına karşın %20’ye yakın pazar payını
gerçekleştirebilmiştir.
Mersin Kojenerasyon Santralı
Mersin’de devreye aldığı ikinci kojenerasyon hattıyla birlikte, özel sektörde enerji üreticisi şirketler
arasında önemli bir yere sahip olan Camiş Elektrik, yeni kaynaklardan elektrik üretme projelerini de
değerlendirmektedir.
Kuruluşun diğer ürünü Sodyum Metabisülfit’te 2009 yılında
toplam satışların %65’i ihraç pazarlarına gerçekleştirilmiştir.
İhraç pazarlarının %90’a yakını Avrupa ülkelerinden
oluşmuştur. Oxyvit gıda kalitesinde üretim sertifikasını alarak
2010 yılı satışlarının artması için önemli bir adım atmıştır.
ASMAŞ
Ağır sanayi makineleri ve ekipmanı alanında bölgenin önde
gelen üreticilerinden olan ASMAŞ’ın 2009 yılında ürettiği
makine ve ekipmanın %71’i ihraç pazarlarına satılmıştır.
1976 yılında İzmir’de kurulan ASMAŞ, 2008
Kimyasallar Grubu’na katılmıştır. Şirket uzman
personeli ve sektördeki kalitesini belgeleyen sahip
sertifikalar ile ağır makine sanayinde bölgemizdeki
üreticilerden biridir.
yılında
teknik
olduğu
önemli
ASMAŞ komple tesis kurarak, proje ve teknoloji üreterek, çok
sayıda sınaî sektörünce kullanılan makine ve ekipmanların
imalatını gerçekleştirerek iç ve dış pazarlara hizmet
vermektedir. Demir-çelik, çimento, kimya, enerji, taşıma
ekipmanları ve savunma sanayi ASMAŞ’ın hizmet verdiği
önemli sektörleri oluşturmaktadır.
Ağır sanayi makineleri ve ekipmanı üreten ASMAŞ’ın 2009
yılında ürettiği makine ve ekipmanın %71’i ihraç pazarlarına
satılmıştır. Yurtiçinde, Soda Mersin fabrikası’nın daha önce
yurtdışından temin ettiği ekipmanın imalatı tamamen yerli
üretim olarak gerçekleştirilmiş ve yüksek performansla
devreye alınmıştır.
Yurtdışında ise Grup şirketlerinden SSL için üretilen makine
ekipmanın yanı sıra, Aşkabat/Türkmenistan Demir & Çelik
tesisleri anahtar teslim üretilerek teslim edilmiş ve devreye
alınmıştır.
ASMAŞ, tesisin verimliliğini artırarak daha rekabetçi bir yapıya
ulaştıracak olan tezgah modernizasyon yatırımına 2009
yılında başlamıştır.
Sintan ürün gamını genişletti.
2008 sonunda üretim tesisini devreye alan Sintan, 2009
yılının sonunda 5 olan ürün sayısını yıl içinde 41’e, deri işlentisi
ürün yelpazesine entegre edilen ticari ürün sayısını ise 27’ye
çıkararak toplam 68 ürünü müşterilerine sunar hale gelmiştir.
2009 yılında kuruluşun sektörde yeni olmasının yanı sıra,
küresel krizin pazarlara olan olumsuz etkileri satışları
etkilemiştir. Deri sanayiinde bu etkilenme sonucu alternatif
pazarlara açılım başlatılmıştır.
Uzakdoğu, Hindistan, Çin, İtalya ve Türkiye’ye komşu ülkeler
2010 için öncelikli hedef pazarlar olarak belirlenmiştir. 2010
yılı içinde pazarlardaki konumunun geliştirilmesi ve satışların
artırılması hedeflenmektedir.
Araştırma - Teknoloji
Tüm dünyada etkisini yoğun olarak
gösteren küresel ekonomik kriz, 2009
yılı Ar-Ge faaliyetlerinin bir bölümünü,
tasarruf temasına yönlendirmiştir.
Ar-Ge çalışmaları
Bilginin somut, katma değeri yüksek ürünlere dönüştüğü,
Şişecam’ın da önemli sermayelerinden olan Ar-Ge faaliyetleri
2009 yılında tüm dünyada etkisini yoğun olarak gösteren
küresel kriz temalı faaliyetler olarak gerçekleşmiştir.
Ekonomik kriz sebebiyle tasarruf konulu Ar-Ge çalışmaları,
ergitme enerjisi başta olmak üzere üretimde enerji tasarrufu,
binalarda ve otomotivde enerji tüketimlerini düşüren ürünler,
kolay eriyen dolayısıyla fırınlarda daha az yakıt tüketilmesini
sağlayan cam kompozisyonlarının geliştirilmesi, harman
maliyetlerinin düşürülmesi, hataların düşürülerek üretim
randımanlarının artırılması, camdan cama renk geçiş
sürelerinin kısaltılması gibi cam üretim prosesinin olabilecek
her aşamasında ön planda yer almıştır.
Ayrıca ekonomik kriz ile daralan pazardan pay alabilmek için
üründe mükemmellik en önemli hedef olmuş, pazarda tercih
edilen ürünü yaratma hedefi üretim sürecinin her aşamasında
geliştirme çalışmalarını mutlak kılmıştır.
Ekonomik kriz ile pazarda rekabet
Ekonomik kriz ile pazarda rekabet eden cam üreticileri temel
araştırma konularında, ortak çalışmalara ve bilgi paylaşımına
daha çok yönelmiştir.
Bu bağlamda, uluslararası platformlarda çalışmalar sürdürülmüş,
cam bilimi ve teknolojisine yön veren cam enstitülerinin
önderliğinde yürütülen ve lider üreticilerin de katılımcı olarak
yer aldığı 4 farklı başlıktaki projede yer alınmıştır.
Cam ev eşyası pazarında cam kalitesinin üstünlüğünü ortaya
koyabilmek için, yüksek kaliteli cam ev eşyası ürünlerini
sınıflandırmakta yön gösterici olan ve 1969 yılından beri
yürürlükte olan Avrupa Kristal yasası (ve TSE Kristal Cam
Standardı) yetersiz kalmaktadır.
Bu yasanın yanı sıra, camın içeriği yerine müşterinin daha rahat
algılayabileceği optik özellikleri üzerinden bir sınıflandırma
yapılması yönünde, Uluslararası Kristal Federasyonu (ICF) ve
Avrupa Züccaciye Üreticileri Birliği (EDG) nezdinde yer alınan
bir çalışma grubu oluşturulmuştur.
Çalışmaların tamamlanmasını takiben
standardizasyon aşamasına geçilmiş
(International Workgroup Agreement)
(Uluslararası Standardizasyon Örgütü)
yapılmıştır.
2009 yılı başında
ve yayınlanan IWA
dokümanı ile ISO
standart başvurusu
Böylelikle nitelikli cam ev eşyası ürünler, Kristal Cam standardı
yanı sıra, Ocak 2010 içinde ISO tarafından IWA numarası
ile birlikte yayınlanacak olan bu dokümanda belirlenen
kriterler dâhilinde ‘ultra clear’ ve ‘clear’ cam olarak da tarif
edilebileceklerdir.
Cam literatürüne fazla girmemiş konulardan yeni renklenme
mekanizmaları, camın güneş ışığı ile etkileşimini inceleyen
optik özellikler konularında deneysel araştırma çalışmaları
yürütülmüş, yeni ürün olarak da piyasa talepleri doğrultusunda
tüm sektörlerde farklı görsel ve fonsiyonel renkli cam geliştirme
çalışmalarına devam edilmiştir.
Küresel ısınma ve doğal enerji kaynaklarının hızla
tüketilmesi gerçekleri ile son dönem Ar-Ge çalışma
konularının merkezini oluşturan ‘yenilenebilir enerji’
Dünyamızda enerji ihtiyacı her yıl yaklaşık %5 oranında
artmaktadır. Buna karşılık bu ihtiyacı karşılamakta kullanılan
fosil yakıt rezervi ise çok daha hızlı bir şekilde tükenmektedir.
Fırın atmosferinde NOx oluşumunun modellenmesi.
Diğer yandan fosil yakıtların kullanımı dünya ortalama
sıcaklığını da son bin yılın en yüksek değerlerine ulaştırmış,
yoğun hava kirliliğinin yanı sıra büyük zararlara yol açan sel,
fırtına gibi doğal afetlerin gözle görülür biçimde artmasına
sebep olmuştur. Tüm bu gerçeklerin iz düşümüyle, cam
endüstrisinin en güncel teması yenilenebilir enerji olmuştur.
Güneş enerjisi uygulamaları
Bu başlıkta güneş enerjisinden faydalanarak dolaylı veya
doğrudan elektrik elde edilebilen çeşitli yöntemlerin hemen
hepsinde, çeşitli cam uygulamaları yer almaktadır. Ancak
bu uygulamalarda yer alan camların temel görevi üzerine
düşen güneş enerjisini minimum kayıpla sisteme iletmesi
olduğundan, standart cam ürünlerin hem üretim sırasında,
hem de ikincil kaplama işlemleri ile nitelik kazandırılması
gerekmektedir.
Bu doğrultuda, kullanılacak yöntemler ve son ürünün
performansının artırılması cam üreticileri için temel araştırma
konularını oluşturmaktadır.
Bugün, güneş enerjisi ile ilgili uygulamalara yönelik ürünler,
‘solar’ başlığı ile ayrı bir kategori altında toplanmakta olup, bir
yandan da daha yüksek performans ve daha düşük maliyet
için araştırma çalışmaları sürdürülmektedir.
Söz konusu çalışmalar kapsamında Ar-Ge yeteneklerimizin
genişletilmesi amacı ile 2009 yılında Cam Araştırma
Merkezi’nde ‘Yüzey Özellikleri İnceleme’ ve ‘Yansıtma
Önleyici Kaplamalar’ laboratuvarları faaliyete alınmıştır.
Ar-Ge Merkezi
Ülkemizde kurumsal Ar-Ge’nin ilklerinden olan Şişecam Cam
Araştırma Merkezi 1976 yılında başladığı Ar-Ge çalışmalarına
33 yıldır artan bir ivme ve kendi öz kaynakları ile destekleyerek
devam etmektedir.
Ülkemizin Ar-Ge alt yapısını destekleyerek bilimsel alanda
gelişimi ve yenilikçi yaklaşımları ile rekabet gücünün artması
için önemli bir fırsat ve destek olduğuna inandığımız 5746
sayılı ‘Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi’
hakkında kanunun kapsamında Cam Araştırma Merkezi
‘Ar-Ge Merkezi’ olarak tescil edilmiştir. Ar-Ge faaliyetleri;
Cam Araştırma Merkezi ve merkezde 141, iş gruplarında 63
olmak üzere toplam 204 çalışanı ile yürütülmektedir.
Bu bağlamda Şişecam’ın 2009 yılında Ar-Ge faaliyetlerine
ayırdığı kaynak 31 milyon TL ile Topluluk konsolide satış
gelirlerinin %0,9’una tekabül etmektedir.
İnsan Kaynakları
Şişecam vizyonu çerçevesinde,
pazarda daha güçlü rekabet
edebilmek amacıyla, eğitimi stratejik
bir araç olarak tüm faaliyetlerinde
kullanmaktadır.
Şişecam’ın İK politikası
• Yetkinliklerin geliştirilmesi,
• Teknoloji desteğini alarak işlemlerin her geçen gün daha
fazla intranet ortamından takip edilebilir hale getirilmesi,
• Çağdaş ve sürdürülebilir yöntemlerle çalışılması,
• Çalışanların etkinliğinin ve verimliliğinin korunması,
• Şişecam’ın Türkiye ve dünya ekonomisindeki yerinin, küresel
kültürünün, vizyonunun ve stratejik hedeflerinin personel
tarafından bilinmesinin ve benimsenmesinin sağlanması,
• Çalışan memnuniyetinin ve bağlılığının yükseltilmesi
yönündedir.
2009 yılında kaydedilen gelişmeler
• İK faaliyetlerini daha etkin ve verimli yürütmek için, çeşitli
uygulama ve raporlamaların teknoloji destekli olarak yapılması
ve geliştirilmesi çalışmaları kapsamında iş seyahatleri ile ilgili
formlar intranet ortamında hazırlanmaya, takip edilmeye ve
raporlanmaya başlanmıştır.
• Cam Araştırma Merkezi faaliyetleri kapsamında, teşviklerden
faydalanabilmek amacıyla ilgili raporlama sistemleri yeniden
oluşturulmuştur.
Şişecam’da eğitim çalışmaları
Uygulanan eğitim faaliyetleri sonucunda, pazardaki değişimi
algılayabilen, buna göre teknik becerilerini geliştiren ve
uygun kalite kültürü oluşturabilen çalışanlarıyla, Topluluğun
etkililiği ve sürdürülebilirliği sağlanmaktadır. Bu amaçla, her
kademeden aylık ve saat ücretli çalışana; örgütsel gelişim,
yönetim, mesleki ve bireysel gelişim konulu şirket içi ve şirket
dışı eğitim olanakları sunulmaktadır.
2009 yılında planlı yıllık eğitim faaliyetlerinin yanı sıra; uzun süreli
bir çalışma olarak e-MBA projesi ve çalışanların yabancı dil
konusunda gelişmelerine katkı sağlamak amacıyla uygulanan
şirket içi İngilizce kurs uygulamaları sürdürülmektedir.
Eğitim faaliyetlerinin yoğun olarak sürdürüldüğü 2009 yılına
ilişkin sonuçlar aşağıda sunulmuştur:
• Şişecam Eğitim Müdürlüğü tarafından 3.131 çalışan için
247 adet eğitim düzenlenerek 27.823 adam.saat süreli eğitim
uygulanmıştır.
• Bilgisayar Destek Hizmetleri Müdürlüğü’nün düzenlediği
bilgisayar eğitimlerine 96 kişi katılmış ve 402 adam.saat süreli
eğitim gerçekleştirilmiştir.
• Topluluk şirketleri de her yıl kendi bünyelerinde ağırlıklı
olarak işbaşı eğitimleri olmak üzere şirket içi ve şirket dışı
eğitimler düzenlemektedirler. Aynı kişinin birden fazla katıldığı
eğitimlerle birlikte şirketlerde bu yıl 22.317 kişiye 86.123
adam.saat süreli eğitim verilmiştir.
Sonuç olarak, Toplulukta 2009 yılında uygulanan tüm eğitim
faaliyetleri toplamda 25.544 kişinin katılımı ile 114.348 adam.
saat olarak gerçekleşmiştir.
Kriz koşullarında endüstriyel ilişkiler
2009 yılında tüm dünyada yaşanan küresel ekonomik krizin
olumsuz etkilerinin Topluluk şirketleri ve çalışanları açısından
hafifletilmesi, istihdam güvencesinin sürdürülmesi için yoğun
çaba sarf edilmiştir.
Ülkemizi ve girdi verdiğimiz sektörleri olumsuz yönde
etkileyen ekonomik kriz nedeniyle oluşan talep azalması
sonucu bazı işyerlerinde fırın ve hatların faaliyetleri geçici
süreyle durdurulmuş ve işgücü fazlası ortaya çıkmıştır.
Söz konusu işgücü fazlası hususu işyerlerinde örgütlü işçi
sendikaları ile birlikte değerlendirilmiş ve gerçekleştirilen
müzakereler sonucunda, bu işyerlerinde öncelikle yıllık ücretli
izinlerin öne çekilerek kullandırılması akabinde ise işyeri
ihtiyaçları ve üretim programı çerçevesinde geçici surette
ve dönüşümlü olarak ücretsiz izin kullandırılması konusunda
mutabakat sağlanmıştır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İŞKUR nezdinde
sürdürülen temas ve girişimler sonucunda ücretsiz izinde
geçen süreler için çalışanların kısa çalışma ödeneğinden
yararlanmaları temin edilmiştir.
İşyerleri için önemli miktarda tasarruf sağlayan bu uygulama ile
krizin olumsuz etkilerinin bir kısmının paylaşılarak hafifletilmesi,
işyerlerinin varlık ve rekabet güçlerinin sürdürülmesi yanında,
istihdamın da korunmasına yardımcı olmuştur.
Özetlenen çalışmaların dışında, işyerinde örgütlü Kristal-İş
Sendikasıyla yapılan görüşmeler sonucunda ekonomik ömür
ve işlevlerini tamamlayan, teknolojik nedenlerle yenilenmesi
mümkün olmayan Cam İşleme ve Kaplamalı Camlar fabrikası,
Camiş Madencilik Kırklareli Züccaciye Kumu tesisi ile Mersin
Kalker Dolomit Hazırlama tesisinin faaliyetlerine son verilmiş
ve bu işletmelerde çalışan personelin durumu ve özlük
haklarının ödenmesi ile ilgili konularda mutabakata varılmıştır.
Toplu iş sözleşmelerindeki gelişmeler
Toplu iş sözleşmelerinin, Topluluk politika ve stratejilerine
uygun, şirketlerin mali yapılarını ve tüm paydaşların çıkarlarını
göz önünde bulunduran bir yaklaşımla ele alınması anlayışı
devam ettirilmiştir.
Bu kapsamda 2009 yılında süreleri sona eren;
• Camiş Ambalaj Sanayii’nin Tuzla ve Eskişehir’deki işyerleri
için muhatap Selüloz-İş Sendikası,
• Anadolu Cam Yenişehir Sanayi işyeri için de Kristal-İş
Sendikası,
ile karşılıklı anlayış ve mutabakat çerçevesinde sürdürülen
müzakereler sonucunda toplu iş sözleşmeleri yasal süreleri
içerisinde, genel ekonomik göstergelere ve şirketlerin mali
yapılarına uygun şekilde imzalanarak yenilenmiştir.
• Camiş Ambalaj Sanayii’nin sözleşmesi 01 Eylül 2008-31
Ağustos 2010 tarihleri arasında 2 yıl, Anadolu Cam Yenişehir
Sanayi’nin sözleşmesi de 01 Ocak 2009-31 Aralık 2011
tarihleri arasında 3 yıl süreyle yürürlükte kalacaktır.
Yurtdışında bulunan Topluluk şirketlerinde uygulanmakta olan
toplu iş sözleşmeleri için de benzer yaklaşım sergilenmiş ve
çalışanların mali haklarının tespitinde şirketlerin mali yapıları ile
bölgesel koşullar dikkate alınmıştır.
2009 yılı içinde geçerlilik süresi sona ermiş olan;
• Trakya Glass Bulgaria EAD (Bulgaristan)’ye ait 3 işyerini
kapsayan toplu iş sözleşmesi konusunda Podkrepa
Sendikası ile
• Posuda Cam Ev Eşyası fabrikası (Rusya) için Proofkom
Sendikası ile yürütülen görüşmeler de anlaşma ile
sonuçlandırılmıştır.
2009 yılının önemli faaliyetlerinden bir diğeri süresi 31
Aralık 2009’da sona eren ve Trakya fabrikası,Trakya Mersin
fabrikası, Cam Elyaf fabrikası,Trakya Otocam fabrikası,
Paşabahçe Kırklareli fabrikası, Paşabahçe Mersin fabrikası,
Anadolu Cam Topkapı fabrikası ile Anadolu Cam Mersin
fabrikasını kapsayan Cam Grup Toplu İş Sözleşmesi’nin yeni
dönem hazırlıklarına ilişkin çalışmalar olmuştur.
Mevzuat ve koordinasyon çalışmaları
2009 yılı içerisinde yapılan İnsan Kaynakları Koordinasyon
Toplantıları ile Topluluğun insan kaynakları yöneticilerine
çalışma yaşamını ilgilendiren mevzuat değişiklikleri ve
uygulamaları konusunda bilgiler aktarılmış ve işyerlerindeki
insan kaynakları ve endüstriyel ilişkilerle ilgili son gelişmeler
hakkında bilgi ve görüş alışverişinde bulunulmuştur.
Öte yandan Endüstri İlişkileri Müdürlüğü’nün görev ve çalışma
alanına giren konularda düzenlenen seminer ve toplantılara
iştirak edilerek güncel gelişmeler yakından takip edilmiş ve bu
konular hakkında Topluluk işyerleri bilgilendirilmiştir. Çalışma
hayatını yakından ilgilendiren mevzuat değişiklikleri ile ilgili
taslak çalışmalarına yönelik olarak oluşturulmuş komisyonlara
dahil olunmuş, bu konularda işveren sendikalarıyla iş birliği ve
koordinasyon çalışmaları yürütülmüş ve işyerleri ile iş hayatının
ihtiyaçlarına yönelik görüş ve katkılarda bulunulmuştur.
Yasa, yönetmelik ve toplu sözleşme hükümlerinin işyerlerinde
uygulanmasına yönelik olarak açıklama yapma ve mütalaa
verme 2009’da olduğu gibi 2010 yılında da başlıca faaliyet
konularından biri olacaktır.
2010 yılında…
Endüstri ilişkileri alanındaki çalışmalara devam edilerek,
• süresi 31 Aralık 2009’da sona ermiş olan Denizli Cam
fabrikası için Çimse-İş Sendikasıyla,
• süresi 31 Aralık 2009’da sona ermiş olan Soda Sanayii
Soda ve Kromsan fabrikaları için Petrol-İş Sendikasıyla,
• süresi 31 Mart 2010’da sona ermiş olan Paşabahçe
Eskişehir fabrikası için Çimse-İş Sendikasıyla,
• süresi 30 Haziran 2010’da sona erecek olan Trakya
Yenişehir fabrikası için Kristal-İş Sendikasıyla,
• süresi 30 Haziran 2010’da sona erecek olan Trakya Glass
Bulgaria EAD için Podkrepa Sendikasıyla,
gerçekleştirilecek toplu iş sözleşmesi müzakerelerinin, ülke
ve şirket koşullarına uygun olarak masa başında uzlaşma ile
sonuçlandırılmasına çalışılacaktır.
İş Sağlığı ve Güvenliği
İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası
Şişecam, insanca çalışma ve yaşama hakkına verdiği önem ve duyduğu saygının bir
sonucu olarak, tüm faaliyetlerini sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarında gerçekleştirmek
suretiyle ruhen ve bedenen sağlam bir toplum ve işgücü oluşmasını öngörmekte, bunun
geleceğinin güvencesi olduğuna inanmaktadır. Şişecam, yönetim anlayışının temel
ve vazgeçilmez bir unsuru olan bu inançtan hareketle, sağlık ve güvenlik konusunda
yasal mevzuatı, standartları ve çağdaş yönetim sistemlerini uygulayarak teknolojik
değişim ve gelişmeler doğrultusunda çalışma ortam ve koşullarını sürekli iyileştirmeyi,
çalışanlarını ve ilişkide bulunduğu tüm tarafları bilgilendirmeyi ve böylece toplumun her
kesiminde gerçek bir ‘sağlık ve güvenlik kültürü’nün yerleşmesine katkıda bulunmayı
hedeflemektedir.
Topluluk’ta OHSAS belgesine sahip
sınai işyeri sayısı 22’ye ulaşmıştır.
Topluluk kapsamındaki sınaî işyerlerinin ‘OHSAS 18001
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi’ne geçmesi ile ilgili
proje kapsamındaki yoğun çalışmalara 2009 yılında devam
edilmiştir.
Bu kapsamda;
• Düzcam Grubu’na bağlı Trakya Yenişehir fabrikasında ve
Trakya Glass Bulgaria EAD İşlenmiş Camlar fabrikasında
belgelendirme süreci başarıyla tamamlanmış ve bu
suretle Düzcam Grubu’na mensup tüm sınai işyerlerinde
belgelendirme çalışması tamamlanmıştır.
• Cam Ev Eşyası Grubu’na bağlı Posuda fabrikası, Paşabahçe
Eskişehir fabrikası, Paşabahçe Mersin fabrikası ve Paşabahçe
Kırklareli fabrikası OHSAS 18001 belgesini almaya hak
kazanmışlardır. Denizli Cam fabrikasındaki çalışmalara 2010
yılında devam edilmesi kararlaştırılmıştır.
• Cam Ambalaj Grubu’na bağlı Topkapı, Mersin ve Yenişehir
fabrikalarında ise belgelendirme çalışmaları daha evvel
tamamlanmış olup OHSAS 18001 sisteminin doğası gereği
iyileştirme faaliyetlerine devam edilmiştir.
• Kimyasallar Grubu’na bağlı Oxyvit fabrikasında belgelendirme
süreci başarıyla tamamlanmış, Cam Elyaf fabrikasında ise
tüm hazırlıklar yapılarak sürecin 2010 yılında tamamlanması
planlanmıştır.
2009 yılı sonu itibarıyla Topluluk bünyesinde OHSAS
belgesine sahip sınai işyeri sayısı 22’ye ulaşmıştır. 2010
yılında bu sayının 24’e ulaştırılması ve projenin birinci fazının
tamamlanması hedeflenmektedir.
Topluluk işyerlerinde yürütülen yıllık program çerçevesinde
ve özellikle OHSAS, Kalite ve Çevre Yönetim Sistemleri ile
ilgili belgelerini alacak veya mevcut belgelerini yenileyecek
olan işyerlerindeki belgelendirme çalışmalarına yönelik olarak,
resmi tetkik öncesi gelen talepler doğrultusunda iş sağlığı
ve güvenliği ile ilgili gözlem, ölçüm ve analiz faaliyetlerine yıl
boyunca devam edilmiştir.
Çalışmalardan elde edilen sonuçlar, işyerlerine bildirilerek
işyerlerindeki çalışma ortamlarının sözü edilen sistemlerin
gerektirdiği koşullara uyumlu hale getirilmesine ve
geliştirilmesine önemli katkılar sağlanmıştır.
İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları kapsamında...
Şişecam Topluluğu işyeri sağlık birimlerinde gerçekleştirilen
periyodik sağlık kontrollerine ilişkin istatistikler değerlendirilerek
koruyucu sağlık kapsamında yapılması gereken uygulamalarla
ilgili işyerlerine yönelik tavsiyelerde bulunulmuştur.
İşyerlerinde vuku bulan iş kazalarına ilişkin bilgiler de analiz
edilerek kazaların tekrarını önleyecek önlemlerin alınmasına
katkıda bulunulmuş, işyerlerinin kaza sıklık ve şiddet oranları
takip edilerek bu konudaki hedeflerin gerçekleştirilmesine
yönelik çalışmalara destek verilmiştir.
2010 yılında da Topluluk politikalarına uygun şekilde ‘iş
sağlığı ve güvenliği’ en önemli gündem maddelerinden
biri olacaktır. Kapasitesini artırarak büyümekte olan
Topluluk işyerlerinde emniyetli bir çalışma ortamının ve
‘İSG Kültürünün’ oluşturulmasına ve oluşturulan bu güvenli
ortamın korunmasına yönelik çalışmalara devam edilecek,
iş kazaları ve periyodik tıbbi muayenelerle ilgili istatistik ve
analizler sürdürülecektir.
Acil Hal Organizasyonu…
İşyerlerindeki Acil Hal Organizasyonu ile ilgili çalışmalara da
iştirak edilerek bu konudaki yapılanmanın aktif tutulmasına,
tatbikat ve eğitimlerle geliştirilmesine, Topluluk içi ve dışı
kurum ve kuruluşlarla iş birliği ile eşgüdümün sağlanmasına
destek verilmiştir.
Eğitim çalışmaları
Geçmiş yıllarda olduğu gibi 2009 yılında da işyerlerinden gelen
talepler ve yıllık programa uygun olarak iş sağlığı ve güvenliği
eğitim faaliyetlerine devam edilmiş, gerek beyaz, gerekse
mavi yakalı personel ile alt işveren çalışanlarının sağlık ve
güvenlik ile ilgili tutum, davranış ve bilinçlerinin geliştirilmesine,
iş kazası ve meslek hastalıklarının azaltılmasına, yetki ve
sorumluluklarının hatırlatılarak bu konuda işyerlerinde yapılan
çalışmalara katılım ve desteklerinin sağlanmasına çalışılmıştır.
Çevre
Çevre Politikası
‘Şişecam, çevresel değerlere karşı sorumluluğunun
bilincinde bir kurum olarak, gelecek kuşaklara yaşanabilir
bir dünya bırakmanın gereğine inanmaktadır. Stratejik
yönetimin temel unsurlarından biri olarak algıladığı bu
yaklaşımı, faaliyetlerinin her aşamasında dikkate almaktadır.
Amacımız; Topluluğumuzda sürdürülen çevre koruma
çalışmalarının Çevre Yönetim Sistemi anlayışıyla yürütülmesi
ve tüm çalışanların desteği alınarak sürekli iyileşmenin
sağlanmasıdır.’
2009 yılında yürütülen faaliyetler
ve çevre projelerine 14,5 milyon TL
harcama yapılmıştır.
Bunun dışında, çevre ölçüm analizleri, katı atık bertarafı,
arıtma tesisi yatırım ve işletme giderleri ile ISO 14001 Çevre
Yönetim Sistemi kapsamındaki çevre projelerinin giderleri
kapsamında yaklaşık 14,5 milyon TL harcama yapılmıştır.
Şişecam Çevre Politikası çerçevesinde Topluluk şirketlerinin
çevre performanslarının artırılmasına yönelik olarak
2009 yılında sürdürülen çalışmalar, enerji tasarrufu, atık
azaltma, emisyonların kaynağında önlenmesi ve enerji
tasarrufu sağlayan ürünlerin geliştirilmesi konu başlıklarına
odaklanmıştır.
Sera gazları ile ilgili stratejilerin izlenmesi
Ülkemizin sera gazları ile ilgili stratejisi yakından izlenmekte,
sera gazlarının küresel ölçekte azaltılması yönündeki
çalışmaları desteklemekle birlikte, bu gayretlerin ülkemizin
ve sanayimizin koşullarına göre şekillendirilmesi gerektiğine
inanılmaktadır. Bu çerçevede, emisyon azaltılmasına yönelik
projelerimiz sürdürülmüş, Bakanlık tarafından yapılan
hazırlıklara bilgi sağlamak amacıyla, cam sektörünün konuya
ilişkin verileri ile görüş ve tavsiyelerini içeren bir rapor ilgili
mercilere sunulmuştur.
Çevre faaliyetleri
Fabrikaların çevre faaliyetleri ve enerji/kaynak kullanımlarına
ilişkin veriler geliştirilen bir yazılımla merkezi olarak
değerlendirilmekte, aynı zamanda Topluluk çevre hedeflerinin
belirlenmesinde kaynak veri tabanı oluşturmaktadır. Üretim ve
iş birimlerinin çevre sorumlularının katılımıyla gerçekleştirilen
periyodik toplantılar, bilgi, deneyim ve başarılı uygulamaların
paylaşılmasına zemin oluşturmuş, üretim birimlerinde
çevresel risklerin minimize edilmesi ve iyi yönetilebilmesi için
ortak çözümlerin geliştirilmesini sağlamıştır.
Yurtiçi ve yurtdışındaki Topluluk şirketlerinin bulundukları
ülkenin çevre mevzuatı kapsamındaki yükümlülükler yerine
getirilirken, ülkemizde hızla kapsamı genişleyen çevre
mevzuatının şekillenmesi ve uygulanması aşamalarındaki
olası sorunları çözmek üzere proaktif bir yol izlenmiş ve
titizlikle oluşturulan görüş ve öneriler ilgili mercilerin dikkatine
sunulmuştur.
Ambalajların geri kazanımı
2009 yılında ürünlerle birlikte piyasaya sürülen ambalajların
geri kazanımına yönelik olarak yaklaşık 6.300 ton kâğıt/
karton ambalaj, 905 ton plastik ambalaj ve 1,4 ton kompozit
ambalajın geri kazanımı sağlanmıştır. Geri kazanım bedeli
olarak ödenen yaklaşık 244.247,72 TL yetkilendirilmiş kuruluş
tarafından öğrencilere yönelik eğitim, tanıtım ve bilinçlendirme
etkinlikleri ile geri kazanım projelerine katkı olarak harcanmıştır.
Enerji tasarrufuna yönelik tedbirler
İklim değişikliği ile ilgili gelişmeler enerji türü ve tasarrufuna
yönelik tedbirlerin de hızla alınmasını gerekli kılmaktadır.
Enerjinin yoğun olarak kullanıldığı cam üretiminde, sera
gazlarının azaltılmasına yönelik en önemli tedbir enerji
tasarrufu olmaktadır. Enerji tasarrufuna yönelik alınan bütün
önlemler direkt olarak sera gazları (CO2) salımının azalmasını
sağlamaktadır.
Bu kapsamdaki önemli parametrelerden bir tanesi de
geri kazanılmış cam kırığının cam üretiminde yeniden
kullanılmasıdır. Geri kazanılan cam kırığı miktarının artması
enerji tasarrufu ve emisyon miktarında azalma anlamına
geldiğinden, cam kırığı geri döngüsüyle ilgili toplama
kanallarının iyileştirilmesine ilişkin birçok önemli projede
Şişecam aktif olarak yer almaktadır. 2009 yılında, 545.750
ton cam kırığının cam ergitme işlemine geri döndürülmesi ile
130.000 ton CO2’in atmosfere salımı önlenmiştir.
Öte yandan, Topluluk şirketleri yeni ürün geliştirme
süreçlerinde öncelikleri çevrenin kirlenmesi ve iklim değişikliği
ile mücadele, enerji tüketimlerinin azaltılması ve yenilenebilir
enerji üretimine yönelik nitelikli, çevre dostu ürünlerin
geliştirilmesine yönlendirmeye devam etmiştir.
Bilgisayar ve İletişim
Bilgisayar ve iletişim sistemleri; iş
görme, iletişim ve yönetim ortamı
altyapısını, bu ortamda bulunan
ve iletilen bilgiler de kurumun
entelektüel sermayesinin kritik bir
unsurunu oluşturmaktadır.
2009 yılında dünyaki teknolojik gelişme ve eğilimler izlenerek
Topluluk şirketlerinde vizyonu ile uyumlu proje ve çalışmalara
devam edilmiştir.
2009 yılında Topluluk şirketlerinde bilgisayar ve iletişim alt
yapısının geliştirilmesi ve konsolidasyonu çalışmalarına
iş sürekliliği projesi kapsamında hız verilmiştir. Altyapının
birleştirilmesi, kaynak paylaşımı, yük dengeleme, yüksek
erişim seviyesi ve verilerin korunması hedeflenerek sunucu
sistemlerin sanallaştırılması ve SAN ortak disk sistemleri
kullanılmasına başlanmıştır.
Yerden ve zamandan bağımsız çalışma hedefi ile akıllı cep
telefonlarının kurumsal işbirliği sistemine entegrasyonu,
sabit telefonların bilgisayardan yazılım ile kullanılması, şirket
dışından kurumsal bilgi kaynaklarına güvenli erişim (VPN)
uygulamaları yaygınlaştırılmış, ‘uç nokta güvenliği’ hayata
geçirilmiştir.
Düzcam Grubu
Temel Camlar ürün grubunun Kurumsal Kaynak Planlama
yazılımını SAP ortamında güncellemeye başlamıştır. Proje
sonraki aşamalarda Otocam ve Beyaz Eşya ürünlerini
de kapsayarak Topluluk ana iş gruplarının tümünün
Kurumsal Kaynak Planlama ortamı SAP altında yürütülmesi
tamamlanmış olacaktır.
Kurumsal Kaynak Planlama yazılım kapsamında tüm satış
süreçlerinde ‘Müşteri Kredi Kontrolü’ uygulamasını hayata
geçirerek tahsilat risklerinin en aza indirilmesini sağlamıştır.
İş Zekası ve Entegre Planlama Projesi tamamlanmıştır.
2010 yılı bütçe ve planlama çalışmaları bu yazılım ortamında
gerçekleştirilmiştir. Müşteri İlişkileri Yönetimi ve Yeni Ürün
Süreci ile ilgili yazılım uygulama projeleri başlatılmıştır.
Cam Ambalaj Grubu
Gelişen iş ihtiyaçları düşünülerek, tüm iş süreçlerini kapsayan,
tüm bileşenleri ile entegre çalışan uluslararası bir Kurumsal
Kaynak Planlama Sisteminin uyarlaması yapılarak yurtiçi
kuruluşlarda kullanımına başlanmıştır. Kurumsal Kaynak
Planlama Sistemi yurtdışında faaliyet gösteren Cam Ambalaj
Grubu şirketlerinde de uygulanacaktır.
Kimyasallar Grubu
Büyüyen iş ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik seçilen Kurumsal
Kaynak Planlama uygulanması Soda Sanayii ve Soda
Lukavac’ın ardından 2009 yılı başından itibaren maden, enerji
ve diğer kimyasallar üreticisi olan 6 şirkette yeni sisteme geçiş
tamamlanmıştır. Kurumsal Performans Yönetimi ve Bütçe ve
Planlama ile ilgili yazılım uygulama projelerine başlanmıştır.
Şişecam’ın kurumsal bilgi sistemleri portalı Camport’un hizmet
sunduğu sistem sayısı artmıştır. Yeni yazılan programlarla
e-posta temelli iş akışı desteği sağlanmıştır.
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
ve Bağlı Ortaklıkları
31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla
Konsolide Finansal Tablolar
DRT Ba¤ms›z Denetim ve
Serbest Muhasebeci Mali
Müflavirlik A.fi.
Sun Plaza No: 24 34398
Maslak ‹stanbul, Türkiye
Bağımsız Denetim Raporu
Yönetim Kurulu’na
Tel: (212) 366 60 00
Fax: (212) 366 60 10
www.deloitte.com.tr
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. (“Şirket”) bağlı ortaklık, müşterek yönetime tabi işletme ve iştiraklerinin (hep birlikte “Topluluk”) 31 Aralık
2009 tarihi itibarıyla hazırlanan ve ekte yer alan konsolide bilançosunu, aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide gelir ve kapsamlı gelir tablosunu,
konsolide özkaynak değişim tablosunu ve konsolide nakit akım tablosunu, önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotları denetlemiş
bulunuyoruz.
Finansal Tablolarla İlgili Olarak Topluluk Yönetimi’nin Sorumluluğu
Topluluk Yönetimi finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve dürüst
bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar
içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını,
uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının seçilmesini
içermektedir.
Bağımsız Denetim Kuruluşu’nun Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Sermaye
Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve
bağımsız denetimin, finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak
üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetimimiz, finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim
tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten
kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak
şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, Topluluk’un iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak,
amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla,
Topluluk Yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz ayrıca
Topluluk Yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün
olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir.
Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak
oluşturduğuna inanıyoruz.
Topluluk’un Türkiye dışında faaliyet gösteren bağlı ortaklık, müşterek yönetime tabi işletme ve iştiraklerinin finansal tabloları tarafımızdan
denetlenmemiştir. Söz konusu işletmelerin finansal tabloları 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla konsolide aktif ve net satışların sırasıyla yaklaşık
%14 ve %13’ünü oluşturmaktadır. Başka denetim kuruluşları tarafından denetlenmiş olan finansal tablolara ilişkin bağımsız denetim raporları
tarafımıza sunulmuştur. Topluluk’un konsolide finansal tabloları bu işletmelerin tutarlarını da içerdiğinden bu işletmeler ile ilgili görüşümüz diğer
denetim kuruluşlarının bağımsız denetim raporlarına dayanmaktadır.
Görüş
Görüşümüze ve diğer denetçilerin görüşlerine göre, ilişikteki konsolide finansal tablolar, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş., bağlı ortaklık,
müşterek yönetime tabi işletme ve iştiraklerinin 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla finansal durumunu, aynı tarihte sona eren yıla ait finansal
performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir
biçimde yansıtmaktadır.
İstanbul, 9 Nisan 2010
DRT BAĞIMSIZ DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
Member of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU
Hüseyin Gürer
Sorumlu Ortak Başdenetçi
Member of
Deloitte Touche Tohmatsu
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Bilanço
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
VARLIKLAR
Dipnot referansları
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Dönen Varlıklar
2.914.454.820 2.526.049.506
Nakit ve Nakit Benzerleri
1.333.387.047 652.423.039
6
Finansal Yatırımlar
7
72.915.249 18.053.608
10
644.137.862 656.577.898
Diğer Alacaklar
25.584.211 27.746.423
- İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar
37
16.763.459 18.892.392
- Diğer Alacaklar
11
8.820.752 8.854.031
Stoklar
13
708.139.096 944.145.806
15, 26
130.291.355 227.102.732
Ticari Alacaklar
Diğer Dönen Varlıklar
3.774.003.278 Duran Varlıklar
3.809.081.576
Ticari Alacaklar
10
1.921.110 975.546
Diğer Alacaklar
11
1.150.256 1.239.282
7
109.082.268 92.113.707
Finansal Yatırımlar
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar
16
133.756.050 135.764.743
Maddi Duran Varlıklar
18
3.409.133.152 3.498.077.749
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
19
31.945.668 21.754.992
Şerefiye
20
19.366.878 19.447.575
Ertelenmiş Vergi Varlığı
35
35.917.739 18.399.729
Diğer Duran Varlıklar
26
31.730.157 21.308.253
6.688.458.098 6.335.131.082
TOPLAM VARLIKLAR
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Bilanço
YÜKÜMLÜLÜKLER
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.174.216.187 1.253.934.482
8
768.228.834 743.556.385
Kısa Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar
10
233.349.806 289.310.468
Diğer Borçlar
Ticari Borçlar
61.880.894 105.922.489
- İlişkili Taraflardan Diğer Borçlar
37
31.888.008 65.541.401
- Diğer Borçlar
11
29.992.886 40.381.088
Dönem Kârı Vergi Yükümlülüğü
35
19.642.522 26.251.530
Borç Karşılıkları
22
9.157.675 9.031.360
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar
24
6.762.250 7.350.179
15, 26
75.194.206 72.512.071
Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler
Uzun Vadeli Yükümlülükler
1.803.325.317 1.509.640.534
8
1.550.876.056 1.244.841.495
Ticari Borçlar
10
19.827 5.637.209
Diğer Borçlar
11
161.680 60.089
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar
24
148.595.290 144.294.534
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü
35
101.438.813 114.085.163
Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler
26
2.233.651
722.044
Finansal Borçlar
27 3.710.916.594 3.571.556.066
Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar
2.858.373.588 2.740.407.207
Ödenmiş Sermaye
1.100.000.000 1.006.222.184
ÖZKAYNAKLAR
Sermaye Düzeltmesi Farkları
241.425.784 241.425.784
Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-)
(44.480.006)
(40.687.973)
Hisse Senedi İhraç Primleri
527.051 527.051
Değer Artış Fonları
(1.571.576)
(324.068)
31.330.801
Yabancı Para Çevrim Farkları
25.450.556 Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler
36.910.148 73.826.407
Geçmiş Yıllar Kârları/(Zararları)
1.388.302.863 1.269.367.765
Net Dönem Kârı/(Zararı)
111.808.768 158.719.256
Azınlık Payları
852.543.006 831.148.859
6.688.458.098 6.335.131.082
TOPLAM KAYNAKLAR
31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Gelir Tablosu
1 Ocak -31 Aralık 2009 1 Ocak - 31 Aralık 2008
Satış Gelirleri
28
3.643.630.123 3.743.714.048
Satışların Maliyeti (-)
28
(2.762.966.981)
(2.642.276.309)
Brüt Kâr/(Zarar)
880.663.142 1.101.437.739
Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-)
29, 30
(273.065.976)
(248.531.010)
Genel Yönetim Giderleri (-)
29, 30
(363.803.175)
(349.323.227)
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)
29, 30
(30.934.846)
(27.786.753)
Diğer Faaliyet Gelirleri
31
59.357.506 8.090.868
Diğer Faaliyet Giderleri (-)
31
(26.568.958)
(32.187.537)
Faaliyet Kâr/(Zararı)
245.647.693 451.700.080
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kâr/(Zararlarındaki) Paylar
16
744.738 4.035.776
Finansal Gelirler
32
438.077.958 443.593.162
Finansal Giderler (-)
33
(529.864.701)
(642.450.457)
Vergi Öncesi Kâr/(Zarar)
154.605.688 256.878.561
Vergi Gelir/(Gideri)
- Dönem Vergi Gelir/(Gideri)
35
(66.542.026)
(83.339.741)
- Ertelenmiş Vergi Gelir/(Gideri)
35
30.993.558 15.269.888
119.057.220 188.808.708
Dönem Kârı/(Zararı) Dağılımı
- Azınlık Payları
27
7.248.452
30.089.452
- Ana Ortaklık Payları
111.808.768
158.719.256
Hisse Başına Kazanç
36
0,1016
0,1443
31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Kapsamlı Gelir Tablosu
1 Ocak -31 Aralık 2009 1 Ocak - 31 Aralık 2008
Dönem Kârı/(Zararı) Kapsamlı Gelir Tablosu 119.057.220
188.808.708
Diğer Kapsamlı Gelir
Yabancı Para Çevrim Farklarındaki Değişim Finansal Varlık Değer Artışı/(Azalışı) Diğer Kapsamlı Gelir Kalemlerine İlişkin Vergi Geliri/(Gideri) 7
(4.069.459)
73.774.479
4.146.004
(4.216.398)
35
(829.202)
843.280
Vergi Sonrası Diğer Kapsamlı Gelir/(Gider)
(752.657)
70.401.361
Toplam Kapsamlı Gelir/(Gider)
118.304.563
259.210.069
Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı:
- Azınlık Payları 9.059.238
54.662.670
- Ana Ortaklık Payları 109.245.325
204.547.399
118.304.563
259.210.069
36
0,0993
0,1859
Farkları -
-
Dağıtılan temettü Dönem içerisindeki toplam kapsamlı gelir 241.425.784
-
-
-
İhraç
Senedi
(40.687.973)
-
-
-
-
-
(40.687.973)
527.051
-
-
-
-
-
527.051
(324.068)
(3.373.118)
-
-
-
-
3.049.050
Fonları Artış
Değer
Hisse
Düzeltmesi (-) Primleri Sermaye
İştirak
Karşılıklı
31.330.801
49.201.261
-
-
-
-
(17.870.460)
Farkları Çevrim
Para
Yabancı
Kârları Yılar
-
-
-
-
(4.033.141)
272.607.175
31.158.779 1.312.035.393
-
-
-
5.292.592
158.719.256
158.719.256
-
-
(277.899.767)
-
277.899.767
Kârı Net Dönem
Geçmiş
25.866.187 1.043.461.359
Yedekler Kısıtlanmış
Ayrılan
Kârdan
2.740.407.207
204.547.399
-
(4.033.141)
-
-
2.539.892.949
Toplamı Özkaynaklar
Ortaklığa Ait
Ana
-
-
-
Etkin sahiplik oranındaki değişimin etkisi (Not 1)
Dağıtılan temettü Dönem içerisindeki toplam kapsamlı gelir 241.425.784
-
-
-
-
-
-
241.425.784
(44.480.006)
-
-
-
-
-
(3.792.033)
(40.687.973)
1.100.000.000
-
Azınlık hisseleri satış opsiyonu değerlemesi (Not 26, 27) 31 Aralık 2009 itibarıyla bakiye
-
93.777.816
1.006.222.184
Yedeklere transferler
Sermaye artırımı 1 Ocak 2009 itibarıyla bakiye 527.051
-
-
-
-
-
-
527.051
(1.571.576)
3.316.802
-
-
(4.564.310)
-
-
(324.068)
25.450.556
(5.880.245)
-
-
-
-
-
31.330.801
152.967.887
(47.318.155)
13.285.366
-
36.910.148 1.388.302.863
-
-
-
-
5.751.369
(42.667.628)
73.826.407 1.269.367.765
111.808.768
111.808.768
-
-
-
(158.719.256)
-
158.719.256
2.858.373.588
109.245.325
-
13.285.366
(4.564.310)
-
-
2.740.407.207
Toplam
259.210.069
(48.078.960)
(18.528.994)
-
35.862.268
831.148.859 3.571.556.066
54.662.670
(48.078.960)
(14.495.853)
-
35.862.268
803.198.734 3.343.091.683
Payları Azınlık
118.304.563
(890.787)
(8.696.858)
(7.913.524)
-
38.557.134
852.543.006 3.710.916.594
9.059.238
(890.787)
(21.982.224)
(3.349.214)
-
38.557.134
831.148.859 3.571.556.066
1.006.222.184
-
Ortak kontrol altındaki işletme birleşmelerinin etkisi -
-
-
-
Sermaye artırımı 31 Aralık 2008 itibarıyla bakiye Sermaye Düzeltmesi 241.425.784
Sermaye
1.006.222.184
Yedeklere transferler 1 Ocak 2008 itibarıyla bakiye (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Özkaynak Değişim Tablosu
31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Nakit Akım Tablosu
Dipnot Referansları
1 Ocak -31 Aralık 2009
İŞLETME FAALİYETLERİNDEN
KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
Net dönem kârı/(zararı) 27
119.057.220
188.808.708
Net dönem kârı/(zararını) işletme faaliyetlerinden elde edilen
nakit akımına getirmek için yapılan düzeltmeler - Maddi duran varlıkların amortismanı 18
438.617.705
406.861.396
- Maddi olmayan duran varlıkların itfa payları 19
4.475.140
3.473.399
- Maddi duran varlık değer düşüş karşılığı 18
-
4.334.847
- Maddi duran varlık satış kâr zararları 31
(26.800.665)
(3.656.232)
8
88.494.268
15.215.500
- Kıdem tazminatı karşılık gideri 24
35.314.222
23.862.677
- Şüpheli alacaklar karşılığındaki değişim 10
776.099
1.767.917
8.962.217
- Finansal borçlara ilişkin kur farkı - Stok değer düşüş karşılığındaki değişim 13
2.671.761
22 - 24
(461.614)
8.037.068
26
(10.002.152)
(7.457.689)
7
16.971
(346.150)
- Faiz gelirleri 32
(52.166.459)
(30.378.313)
- Faiz giderleri 33
126.270.102
119.968.395
- Şerefiye değer düşüklüğü 20
-
2.545.875
7
4.667.242
-
32
(775.114)
(973.484)
16
(744.738)
(4.035.776)
35
35.548.468
68.069.853
faaliyetlerden elde edilen nakit akım 764.958.456
805.060.208
- Diğer çeşitli karşılıklardaki değişim - Diğer çeşitli gelir tahakkuklarındaki değişim - Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlık değerlemesi - Finansal yatırımlar değer düşüş karşılığı
- Temettü gelirleri - Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardan
elde edilen gelirler/(giderler) - Vergi tahakkuku İşletme sermayesindeki değişim öncesi
- Ticari alacaklar 10
14.373.720
(89.165.348)
- Stoklar 13
233.334.949
(326.298.446)
- İlişkili şirketlerden alacaklar 37
2.128.933
(4.381.152)
11 - 26
73.565.409
(57.073.420)
- Ticari borçlar 10
(61.578.044)
67.584.640
- İlişkili şirketlere borçlar 37
(33.653.393)
41.372.703
- Diğer alacaklar ve dönen varlıklar - Diğer borçlar ve gider tahakkukları 11 - 22 - 26 - 35
(1.960.121)
6.656.117
Faaliyetlerden elde edilen nakit 991.169.909
443.755.302
- Ödenen faizler - Ödenen vergi 33
(104.333.468)
(88.073.333)
26 - 35
(82.778.646)
(86.504.047)
- Ödenen kıdem tazminatı 24
(30.970.033)
(20.990.053)
İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit 773.087.762
248.187.869
31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Nakit Akım Tablosu
YATIRIM FAALİYETLERİNDEN
KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
- Alım satım amaçlı finansal yatırımlardaki değişim (net) 7
(53.343.061)
(11.835.403)
- Finansal yatırım alımları için ödenen nakit
7
(17.927.202)
(2.751.921)
- Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardan alınan temettüler
16
3.637.365
9.543.781
- Bağlı ortaklık alımı 18
-
(19.521.168)
- Ortak kontrol altındaki işletmelerin alım etkisi 27
(8.696.858)
(13.405.760)
- Maddi duran varlık alımları 18
(412.829.746)
(737.738.326)
- Maddi olmayan duran varlık alımları 19
(15.291.807)
(2.816.759)
- Satılan maddi duran varlıkların net defter değeri 18
74.109.742
99.794.463
- Satılan maddi olmayan duran varlıkların net defter değeri 19
616.067
107.456
- Temettü gelirleri 32
1.171.626
772.919
- Alınan faizler 32
51.615.122
29.041.108
- Azınlık hisseleri satış opsiyonu ödemeleri 26
(3.956.762)
-
- Diğer yatırım faaliyetlerinde gerçekleşen değişimler 26
(10.421.904)
5.770.466
17 - 18 - 19
10.984.795
(86.233.303)
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit (380.332.623)
(729.272.447)
- Yabancı para çevrim farkı değişimi FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN
KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI - Alınan krediler 8
1.914.837.747
1.248.925.294
- Kredilerin geri ödemesi 8
(1.694.561.640)
(562.876.322)
27
37.666.347
12.477.036
Finansal faaliyetlerden elde edilen nakit - Ana ortaklık dışı paylardaki değişim (net) 257.942.454
698.526.008
Nakit ve nakit benzeri kalemlerdeki net değişim 650.697.593
217.441.430
Dönem başı nakit ve nakit benzeri kalemler 6
647.582.881
430.141.451
Dönem sonu nakit ve nakit benzeri kalemler Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
6
1.298.280.474
647.582.881
31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu
ürkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Topluluğu (“Topluluk”), holding şirketi Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. (“Şirket”) ile 42 bağlı ortaklık,
T
3 müşterek yönetime tabi işletme ve 2 iştirakten oluşmaktadır.
opluluk, yönetim muhasebesi açısından düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj, kimyasallar ve ithalat, ihracat ve sigorta aracılık hizmetleri
T
yapan şirketleri kapsayan diğer grubu olmak üzere beş faaliyet grubuna ayrılmış olup, fiili faaliyet konusu cam ve buna yardımcı, tamamlayıcı
sınaî ve ticari faaliyette bulunmak, her türlü sınaî ve ticari kuruluşun sermaye ve yönetimine iştirak etmektir.
Türkiye’nin en büyük özel ticari bankalarından biri olan Türkiye İş Bankası A.Ş. (“İş Bankası”) tarafından 74 yıl önce Türkiye’de kurulmuştur.
Şirket’in hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) 1986 yılından beri işlem görmektedir. İş Bankası bilanço tarihi itibarıyla
Şirket’te %64,1’lik paya sahiptir ve yönetimde kontrolü elinde tutmaktadır.
Şirket’in Merkez Adresi ve Ortaklık Yapısı
Şirket’in ortaklık yapısı Not 27’de sunulmuştur.
Şirket Türkiye’de kayıtlıdır ve haberleşme bilgileri aşağıda sunulmuştur:
İş Kuleleri Kule 3, 4. Levent 34330, Beşiktaş/İstanbul/Türkiye
Telefon: + 90 (212) 350 50 50
Faks: + 90 (212) 350 57 87
http://www.sisecam.com
Topluluk’un Personel Yapısı
Aylık ücretli
Saat ücretli
Toplam
31 Aralık 2009
5.727
11.110
16.837
31 Aralık 2008
5.823
12.160
17.983
Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler
Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin faaliyet konuları, faaliyet grupları ve Topluluk’un sermayeleri içindeki doğrudan ve etkin sahiplik pay
oranları aşağıda verilmiştir:
Bağlı Ortaklıklar
Şirket unvanı
T. Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. (*)
Trakya Cam Sanayii A.Ş. (*)
Trakya Yenişehir Cam San. A.Ş.
Çayırova Cam Sanayii A.Ş.
Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş.
Trakya Glass Bulgaria EAD
Trakya Cam Investment B.V.
Trakya Investment B.V.I.O
Trakya Glass Logistics EAD
Trakya Glass Kuban OOO
Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş.
Paşabahçe Eskişehir Cam San. ve Tic. A.Ş.
Paşabahçe Mağazaları A.Ş.
Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş.
Denizli Cam San. ve Tic. A.Ş. (*)
Paşabahçe Investment B.V.
OOO Posuda
Anadolu Cam Sanayii A.Ş. (*)
Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş.
Anadolu Cam Investment B.V.
AC Glass Invest B.V.
Balsand B.V.
JSC Mina OOO Ruscam Gorokhovets
OOO Ruscam Kuban
OJSC Ruscam Pokrovsky
OAO Ruscam Kirishi
OOO Ruscam Sibir
OOO Ruscam Ufa CJSC Brewery Pivdenna
Soda Sanayii A.Ş. (*)
Cam Elyaf Sanayii A.Ş.
Camiş Elektrik Üretim A.Ş.
Camiş Madencilik A.Ş.
Madencilik San. ve Tic. A.Ş.
Camser Madencilik A.Ş.
Asmaş Ağır Sanayi Makineleri A.Ş.
Şişecam Bulgaria Ltd.
Camiş Egypt Mining Ltd. Co.
Şişecam Soda Lukavac DOO
Camiş Limited
Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş.
Şişecam Dış Ticaret A.Ş.
Faaliyet konusu
Kayıtlı olduğu ülke
Holding şirketi
Türkiye
Düzcam, oto camı ve işlenmiş cam üretimi ve satışı
Türkiye
Düzcam üretimi ve satışı
Türkiye
Ticari faaliyet
Türkiye
Türkiye
Düzcam, cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı
Bulgaristan
Finansman ve yatırım şirketi
Hollanda
Hollanda
Lojistik hizmetleri
Bulgaristan
Rusya
Cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı
Türkiye
Türkiye
Cam ev eşyası perakende satışı
Türkiye
Kağıt-karton ambalaj üretimi ve satışı
Türkiye
Soda ve kristal cam ev eşyası el üretimi ve satışı
Türkiye
Hollanda
Rusya
Cam ambalaj üretimi ve satışı
Türkiye
Türkiye
Hollanda
Hollanda
Hollanda
Gürcistan
Rusya
Rusya
Rusya
Rusya
Rusya
Rusya
Ukrayna
Soda ve krom kimyasalları üretimi ve satışı
Türkiye
Cam elyafı ve polyester üretimi ve satışı
Türkiye
Elektrik üretimi ve satışı
Türkiye
Cam hammaddeleri üretimi ve satışı
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Ağır sanayi makine imalatı
Türkiye
Soda satışı
Bulgaristan
Kum tedarikçisi
Mısır
Ağır soda üretimi
Bosna Hersek
Yurtdışı alım hizmetleri
İngiltere
Sigorta acenteliği
Türkiye
Topluluk ürünlerinin ihracatı
Türkiye
(*)Bu bağlı ortaklıklara ait hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem görmektedir.
Faaliyet grubu
Holding
Düzcam
Düzcam
Düzcam
Düzcam
Düzcam
Düzcam
Düzcam
Düzcam
Düzcam
Cam ev eşyası
Cam ev eşyası
Cam ev eşyası
Cam ev eşyası
Cam ev eşyası
Cam ev eşyası
Cam ev eşyası
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Cam ambalaj
Kimyasal
Kimyasal
Kimyasal
Kimyasal
Kimyasal
Kimyasal
Kimyasal
Kimyasal
Kimyasal
Kimyasal
Diğer
Diğer
Diğer
Şirket Unvanı
Trakya Cam Sanayii A.Ş.
Trakya Yenişehir Cam San. A.Ş.
Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş.
Trakya Cam Investment B.V.
Trakya Investment B.V.I.O
Trakya Glass Kuban OOO
Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş.
Denizli Cam San. ve Tic. A.Ş.
Paşabahçe Investment B.V.
OOO Posuda
Anadolu Cam Sanayii A.Ş.
Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş.
Anadolu Cam Investment B.V.
AC Glass Invest B.V.
Balsand B.V.
JSC Mina
OOO Ruscam Gorokhovets
OOO Ruscam Kuban
OJSC Ruscam Pokrovsky
OAO Ruscam Kirishi
OOO Ruscam Sibir
OOO Ruscam Ufa
CJSC Brewery Pivdenna
Soda Sanayii A.Ş.
Camiş Madencilik A.Ş. (**)
Camiş Egypt Mining Ltd. Co.
Camiş Elektrik Üretimi A.Ş.
Madencilik San. ve Tic. A.Ş.
Şişecam Soda Lukavac DOO
Asmaş Ağır Sanayi Makineleri A.Ş.
Camser Madencilik A.Ş.
Camiş Limited
31 Aralık 2009
Doğrudan ve dolaylı (*)Etkin sahiplik
sahiplik oranı (%) oranı (%)
70,12
69,56
100,00
74,13
68,40
59,84
100,00
74,14
100,00
77,30
100,00
77,30
100,00
69,56
100,00
77,30
100,00
69.56
99,36
95,36
100,00
96,78
100,00
88,45
100,00
100,00
51,00
44,60
100,00
95,36
100,00
95,36
79,91
79,26
100,00
82,36
51,85
41,10
100,00
40,42
51,00
40,42
80,64
63,92
99,72
40,98
100,00
40,42
100,00
40,42
100,00
40,42
100,00
40,42
100,00
40,42
100,00
40,42
85,05
82,06
100,00
82,06
98,35
90,68
21,54
18,81
99,70
18,76
100,00
83,22
100,00
98,87
85,91
70,50
99,02
83,95
100,00
19,11
100,00
99,95
100,00
98,61
100,00
99,86
31 Aralık 2008
Doğrudan ve dolaylı
Etkin sahiplik
sahiplik oranı (%)
oranı (%)
68,20
67,64
100,00
72,50
68,40
59,30
100,00
72,51
100,00
75,92
100,00
75,92
100,00
67,64
100,00
75,92
100,00
75.92
99,36
95,22
100,00
96,69
100,00
88,43
100,00
100,00
51,00
44,55
100,00
95,22
100,00
95,22
79,91
79,26
100,00
82,36
51,85
41,10
100,00
40,42
51,00
40,42
80,64
63,92
99,72
40,98
100,00
40,42
100,00
40,42
100,00
40,42
100,00
40,42
100,00
40,42
100,00
40,42
85,05
82,06
100,00
82,06
98,35
90,24
21,54
18,66
99,70
18,60
100,00
82,52
100,00
98,82
78,34
64,29
98,77
83,75
100,00
18,95
100,00
99,95
100,00
98,57
100,00
99,86
(*)Dönem içinde hisse alımları sonucu ortaya çıkan oran değişikliklerini etkisi özkaynaklar altında “Etkin sahiplik oranındaki değişimin etkisi”
olarak muhasebeleştirilmiştir.
(**)Ana ortaklığın işletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla söz konusu işletmenin finansal ve faaliyet politikaları ile ilgili kararlarında
tek başına etkin rol oynama gücü olan “Kontrol Gücü”’nün bulunması sebebiyle tam konsolidasyon yöntemi ile muhasebeleştirilmiştir.
Müşterek Yönetime Tabi İşletmeler
Şirket unvanı
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A.Ş.
Omco İstanbul Kalıp San. A.Ş.
OOO Balkum
Şirket Unvanı
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A.Ş.
Omco İstanbul Kalıp San. A.Ş.
OOO Balkum
Faaliyet konusu
Vitamin-K üreticisi
Kalıp üretimi ve satışı
Kum işleme ve satışı
31 Aralık 2009
Etkin sahiplik
sahiplik oranı (%)
oranı (%)
50,00
50,00
50,00
50,00
50,00
50,00
Türkiye
Türkiye
Rusya
Faaliyet grubu
Kimyasal
Cam ambalaj
Cam ambalaj
31 Aralık 2008
Etkin sahiplik
sahiplik oranı (%)
oranı (%)
50,00
50,00
50,00
50,00
50,00
50,00
İştirakler
Şirket unvanı
OAO FormMat Solvay Şişecam Holding AG
Faaliyet konusu
Kum üretimi satışı
Soda ürünleri ticareti
31 Aralık 2009
Etkin sahiplik
Şirket Unvanı
sahiplik oranı (%) oranı (%)
OAO FormMat 48,46
19,59
Solvay Şişecam Holding AG
25,00
20,52
Rusya Avusturya
Faaliyet grubu
Cam ambalaj
Kimyasal
31 Aralık 2008
Etkin sahiplik
sahiplik oranı (%)
oranı (%)
48,46
19,57
25,00
20,52
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar
2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar
Finansal Tabloların Hazırlanış Temelleri ve Belirli Muhasebe Politikaları
Şirket ve Türkiye’de yerleşik bağlı ortaklıkları, yasal defterlerini ve kanuni finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatınca belirlenen
muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar muhasebe kayıtlarını ve
yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadırlar.
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliğ” (“Seri: XI, No:
29 sayılı Tebliğ”) ile işletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve
esasları belirlemektedir. Bu Tebliğ, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara finansal tablolardan geçerli olmak
üzere yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal
Raporlama Standartları’na (“UMS/UFRS”) göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin
Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”)
tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS’ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından
yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) esas alınacaktır.
Rapor tarihi itibarıyla, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz
ilan edilmediğinden dolayı, ilişikteki finansal tablolar SPK Seri: XI, No: 29 sayılı Tebliğ’i çerçevesinde UMS/UFRS’ye göre hazırlanmış olup
finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 14 Nisan 2008 ve 9 Ocak 2009 tarihli duyurular ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun
olarak sunulmuştur.
Finansal tablolar, bazı duran varlıklar ve finansal araçların yeniden değerlenmesi haricinde, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmaktadır. Tarihi
maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri esas alınmaktadır.
Kullanılan Para Birimi
Topluluk’un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para
birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket’in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için
sunum para birimi olan Türk Lirası (“TL”) cinsinden ifade edilmiştir.
Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi
SPK’nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı Kararı uyarınca, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları’na (UFRS uygulamasını
benimseyenler dahil) uygun olarak finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon
muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren UMSK tarafından yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek
Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” Standardı (“UMS/TMS 29”) uygulanmamıştır.
İşletmenin Sürekliliği Varsayımı
Konsolide finansal tablolar, Şirket’in ve konsolidasyona dahil edilen iştirak, bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi işletmelerin önümüzdeki bir
yılda ve faaliyetlerinin doğal akışı içerisinde varlıklarından fayda elde edeceği ve yükümlülüklerini yerine getireceği varsayımı altında işletmenin
sürekliliği esasına göre hazırlanmıştır.
Konsolidasyona İlişkin Esaslar
Konsolide finansal tablolar Şirket ve Şirket’in Not 1’de açıklanan bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen ya da müşterek kontrol edilen
işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, bir işletmenin faaliyetlerinden fayda elde etmek amacıyla finansal ve operasyonel politikaları
üzerinde kontrol gücünün olması ile sağlanır.
Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların sonuçları, satın alım tarihinden sonra veya elden çıkarma tarihine kadar konsolide
gelir tablosuna dahil edilir.
erekli olması halinde, Topluluk’un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe
G
politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıştır.
Tüm Topluluk içi işlemler, bakiyeler, gelir ve giderler konsolidasyonda elimine edilmiştir.
Konsolide bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı paylar Topluluk’un özkaynağının içinde ayrı olarak belirtilir. Azınlık payları, ilk
işletme birleşmelerinde oluşan (Not 2.5) bu paylar ile birleşme tarihinden itibaren özkaynakta meydana gelen değişikliklerdeki ana ortaklık
dışı payların toplamından oluşur. Ana ortaklık dışı payların oluşan zararları telafi etmek için zorunlu bir yükümlülüğünün ve söz konusu zararları
karşılayabilmek için ilave yatırım yapabilme imkanının olduğu durumlar haricinde, ana ortaklık dışı payların bağlı ortaklığın özkaynağındaki
payını aşan ana ortaklık dışı paylara ait zararlar, Topluluk’un paylarına dağıtılır.
UMS 21 “Döviz Kurlarındaki Değişikliklerin Etkileri”’ne göre konsolidasyonda Topluluk’un yabancı ülkelerdeki iştirak, bağlı ortaklık ve müşterek
yönetime tabi işletmelerinin aktif ve pasifleri bilanço günündeki parite ile Türk Lirası’na çevrilir. Gelir ve gider kalemleri ise dönemde gerçekleşen
ortalama kurlar ile Türk Lirası’na çevrilir. Kapanış kuru ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları kapsamlı gelir tablosu içerisinde
yabancı para çevrim farkları hesabında takip edilmektedir.
onsolidasyon kapsamındaki yurtdışı faaliyetlerinin çevriminde kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir:
K
31 Aralık 2009
Döviz Cinsi
Dönem Sonu
Dönem Ortalaması
ABD DOLARI
1,50570
1,54569
EURO
2,16030
2,15080
BULGAR LEVASI
1,10454
1,09969
MISIR PAUNDU
0,27251
0,28027
RUS RUBLESİ
0,04978
0,04872
GÜRCİSTAN LARİSİ
0,89317
0,92530
UKRAYNA GRİVNASI
0,18857
0,19838
KONVERTİBL MARK
1,10454
1,09969
31 Aralık 2008
Dönem Sonu
Dönem Ortalaması
1,51230
1,29758
2,14080
1,89693
1,09457
0,96988
0,27989
0,23959
0,05147
0,04416
0,90720
0,77839
0,19640
0,01844
1,09457
0,96988
Topluluk, International Finance Corporation’a JSC Mina bağlı ortaklığının yaklaşık %19,20’lik hissesi için hisse satış opsiyonu vermiştir. Hisse
satış opsiyonuna konu olan yükümlülükler gerçeğe uygun değerinden konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Hisse satış opsiyonuna konu
olan ana ortaklık dışı paylar Topluluk’un paylarına dağıtılmış ve gerçeğe uygun değerinden kaydedilen hisse satış opsiyonuyla ilgili yükümlülük
ve ana ortaklık dışı paylar etkisi arasındaki fark değer artış fonları hesabına yansıtılmıştır.
Müşterek Yönetime Tabi İşletmelerdeki Paylar
Müşterek yönetime tabi işletmeler, stratejik finansman ve işletme politikası kararlarının Topluluk’un ve diğer tarafların oybirliği ile karar gerektiren
müşterek kontrole tabi ekonomik faaliyetlerdir. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Topluluk’un müşterek yönetime tabi işletmelerinin detayı Not 1’de
açıklanmıştır.
Bir Topluluk işletmesi, faaliyetlerini müşterek yönetime tabi işletme düzenlemeleri altında gerçekleştirdiğinde, Topluluk’un müşterek kontrol
edilen işletmedeki varlık ve yükümlülüklerindeki payı, ilgili Topluluk işletmesinin finansal tablolarında kayda alınır ve içeriğine göre sınıflandırılır.
Müşterek kontrol edilen varlıklardan kaynaklanan yükümlülük ve giderler, tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilir. Müşterek kontrole tabi
işletmelerin varlıklarının kullanılmasından ya da söz konusu varlıkların satışından elde edilen gelirden Topluluk’a düşen pay ilgili ekonomik
faydaların Topluluk’a akışının muhtemel olması ve tutarlarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi halinde kayda alınır.
Ayrı bir işletmenin kuruluşunu içeren müşterek yönetime tabi işletme düzenlemeleri, müşterek olarak kontrol edilen işletmeler olarak ifade
edilirler. Topluluk, ekteki konsolide finansal tablolarda müşterek kontrol edilen işletmelerdeki paylarını, UFRS 5 Standardı uyarınca satılmak
üzere elde tutulan varlık olarak muhasebeleştirilenler haricinde, oransal konsolidasyon yöntemi kullanarak muhasebeleştirmiştir. Topluluk’un
müşterek olarak kontrol edilen işletmelerindeki varlık, yükümlülük ve gelir ve giderlerindeki payı konsolide finansal tablolarda eşdeğer kalemler
ile bire bir birleştirilir.
Müşterek kontrol edilen bir işletmedeki Topluluk payının satın alımından kaynaklanan şerefiyenin muhasebeleştirilmesinde, bağlı ortaklık
alımından kaynaklanan şerefiye için uygulanan muhasebe politikası uygulanır (Not 2.5).
Topluluk ile Topluluk’un müşterek olarak kontrol ettiği işletmeleri arasındaki işlemler neticesinde oluşan gerçekleşmemiş kâr ve zararlar,
Topluluk’un müşterek yönetime tabi işletmedeki payı oranında elimine edilir.
İştirakler
Topluluk’un önemli derecede etkide bulunduğu, bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi işletmelerin dışında kalan işletmelerdir. Önemli
derecede etkinlik, bir işletmenin finansal ve operasyonel politikalarına ilişkin kararlarına münferiden veya müştereken kontrol yetkisi olmaksızın
katılma gücünün olmasıdır. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Topluluk’un iştiraklerinin detayı Not 1’de açıklanmıştır.
Ekteki konsolide finansal tablolarda iştiraklerin faaliyet sonuçları ile varlık ve yükümlülükleri, UFRS 5 Standardı uyarınca satılmak üzere elde
tutulan varlık olarak muhasebeleştirilenler dışında, özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir. Özkaynak yöntemine göre konsolide
bilançoda iştirakler, maliyet bedelinin iştirakin net varlıklarındaki alım sonrası dönemde oluşan değişimdeki Topluluk’un payı kadar düzeltilmesi
sonucu bulunan tutardan iştirakte oluşan herhangi bir değer düşüklüğünün düşülmesi neticesinde elde edilen tutar üzerinden gösterilir.
İştirakin, Topluluk’un iştirakteki payını (özünde Topluluk’un iştirakteki net yatırımının bir parçasını oluşturan herhangi bir uzun vadeli yatırımı da
içeren) aşan zararları kayıtlara alınmaz.
Satın alım bedelinin, iştirakin satın alınma tarihindeki kayıtlı belirlenebilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe
uygun değerinin üzerindeki kısmı şerefiye olarak kaydedilir. Şerefiye, yatırımın defter değerine dahil edilir ve yatırımın bir parçası olarak değer
düşüklüğü açısından incelenir. İştirakin satın alınma tarihindeki kayıtlı tanımlanabilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve şarta bağlı borçlarının
gerçeğe uygun değerinin satın alım bedelini aşan kısmı yeniden değerlendirildikten sonra doğrudan gelir tablosuna kaydedilir.
Topluluk şirketlerinden biri ile Topluluk’un bir iştiraki arasında gerçekleşen işlemler neticesinde oluşan kâr ve zararlar, Topluluk’un ilgili iştirakteki
payı oranında elimine edilir.
2.2 Muhasebe Politikalarındaki Değişiklikler
Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden
düzenlenmektedir.
2.3 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar
Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise,
hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Topluluk’un cari yıl içerisinde muhasebe
tahminlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır.
Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir.
2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları
Aşağıdaki yeni ve güncellenmiş Standartlar ve Yorumlar cari dönemde uygulanmış ve bu konsolide finansal tablolarda raporlanan tutarlara
ve yapılan açıklamalara etkisi olmuştur. Bu konsolide finansal tablolarda uygulanmış fakat raporlanan tutarlar üzerinde etkisi olmayan diğer
standart ve yorumların detayları da ayrıca bu bölümün ilerleyen kısımlarında açıklanmıştır.
2009 yılı sunum ve dipnot açıklamalarını etkileyen Standart ve Yorumlar
•UMS 1 (Revize), “Finansal Tabloların Sunumu”
Revize standart, ortakların ortak olmaları nedeniyle ortaya çıkan işlemler dışında, özkaynaklarda dönem içerisinde meydana gelen değişikliklerin
(diğer kapsamlı gelir ve giderlerin) özkaynak değişim tablosunda gösterilmesini engellemektedir. Bunun yerine bu tür gelir ve giderlerin
özkaynak değişim tablosundan ayrı olarak “Kapsamlı Gelir Tablosu”nda gösterilmesi gerekmektedir.
İşletmeler tek bir performans tablosunu (kapsamlı gelir tablosu) seçmekte veya iki tabloyu birlikte (gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu)
seçmekte özgür bırakılmıştır. Buna bağlı olarak; Topluluk 1 Ocak 2009’dan itibaren UMS 1’deki değişiklikleri uygulamış ve iki tabloyu (gelir
tablosu ve kapsamlı gelir tablosu) ayrı ayrı vermeyi seçmiştir.
Ayrıca Standart, finansal tablolar için kullanılan revize başlıklar da dahil olmak üzere, terimlerde, finansal tablo formatında ve içeriğinde
değişiklikler sunmuştur. Topluluk, ortaklara ait özkaynak değişikliklerin tümünü konsolide özkaynak değişim tablosunda, ortaklara ait olmayan
değişiklikleri ise konsolide kapsamlı gelir tablosunda gösterir. UMS 1’in (Revize) uygulamasının Topluluk’un raporlanan sonuçları veya finansal
durumu üzerinde bir etkisi olmamıştır.
•UFRS 7 (Değişiklik), “Finansal Araçlar: Açıklamalar”
Mart 2009’da yayınlanan UFRS 7 değişiklikleri Topluluk için 1 Ocak 2009’dan itibaren geçerlidir. Değişiklikler gerçeğe uygun değer belirlenmesi
ve likidite riski ile ilgili genişletilmiş açıklamalar getirmektedir. Özellikle değişiklik, Topluluk’un her bir sınıf finansal araçları için gerçeğe uygun
değer hesaplamasında kullanılan değerleme tekniklerinde değişiklik olduğunda dipnotlarda açıklanmasını gerektirmektedir. Ayrıca finansal
araçların gerçeğe uygun değeri hesaplanırken kullanılan girdilerin kaynağının üç seviyede açıklamasını gerekli kılmaktadır. Finansal araçların
gerçeğe uygun değerlemelerinde kullanılan değerleme tekniklerinde bir değişiklik olursa, seviyeler arasında yapılan transferlerin dipnotlarda
açıklanmaları gerekmektedir. Ayrıca Topluluk’un piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdilerden değerlemesi yapılan finansal
araçların gerçeğe uygun değerlerinin dönem başı ve dönem sonu mutabakatlarının yapılmaları gerekmektedir. Piyasada gözlenebilir bir
veriye dayanmayan girdilerdeki değişiklikler gerçeğe uygun değerlerde önemli sapmalara yol açıyorsa, bu girdilerdeki değişikliklerin etkilerini
gösterecek duyarlılık analizleri de verilmelidir.
Ayrıca finansal garanti sözleşmeleri gibi türev olmayan finansal araçlarında vade dağılımı tablosuna dahil edilmeleri gerekmektedir. Türev
finansal yükümlülükler için de ayrı bir vade dağılımı tablosu verilmelidir.
Topluluk, UFRS 7 ile ilgili değişiklikleri 2009 yılı içerisinde uygulamış ve Not 39’da gerçeğe uygun seviyelerle ilgili bilgileri vermiştir. Cari yılda
Topluluk, finansal araçların gerçeğe uygun değeri hesaplanırken kullanılan girdilerin üç seviyesi arasında önemli bir sınıflama yapmamıştır.
• UFRS 8, “Faaliyet Bölümleri”
UFRS 8, UMS 14, “Bölümlere Göre Raporlama”nın yerine geçmekte olup, bölümsel raporlamaya yönetimin bakış açısı yöntemini getirmektedir.
Raporlanan bilgilerin iç raporlamada kullanılan bölümleme kriterleri baz alınarak hazırlanması gerekmektedir.
Topluluk, UFRS 8’i 2009 yılında uygulamıştır. Faaliyet bölümleri Not 5’te verilmektedir. Topluluk, faaliyet bölümlerini, karar almaya yetkili
mercie iç raporlamada sunulan bölümlemelerle tutarlı olacak şekilde belirlemiştir. İç raporlamalara göre Topluluk’un risk ve fayda oranlarının
özellikle ürettiği mal ve hizmetlerdeki farklılıklardan etkilenmesi sebebiyle, bölüm bilgilerinin raporlanmasına yönelik olarak endüstriyel
bölümler belirlenmiştir. Coğrafi bölümler bazındaki bilgiler, Topluluk’un faaliyetlerinin, konsolide finansal tablolar genelinde ve parasal önemlilik
kavramında, Türkiye dışındaki coğrafi bölümler açısından raporlanabilir bölüm özelliği gösterdiğinden, ekli konsolide finansal tablolarda ayrıca
yer verilmiştir.
Bu kapsamda yönetim muhasebesi açısından Topluluk beş faaliyet grubuna ayrılmıştır; düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj, kimyasallar ve
ithalat, ihracat, sigorta ve yatırım şirketlerini de kapsayan diğer grubudur. Bu ayırımlar, Topluluk’un bölümlere göre finansal raporlamasının da
temelini oluşturur.
UFRS 8’in uygulamasının Topluluk’un raporlanan sonuçları veya finansal durumu üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır.
• UMS 23 (Revize), “Borçlanma Maliyetleri”
UMS 23 standardındaki değişiklik ile borçlanma maliyetlerinin, özellikli varlığın elde edilmesi, inşası veya üretimi ile doğrudan ilişkili ise, ilgili
varlığın maliyetine dahil edilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bu değişiklik Topluluk’un önceki yıllarda uyguladığı muhasebe politikasında herhangi
bir değişikliğe sebep olmamıştır.
•UMS 38, “Maddi Olmayan Duran Varlıklar”
UFRS’lerdeki 2008 yılı iyileştirmelerinin bir parçası olarak, bir işletmenin yalnızca satın alınan ürünlere erişiminin olacağı ya da hizmet alım
noktasına kadar olan reklam ya da promosyon harcamalarını peşin ödenen varlıklar olarak muhasebeleştirebileceğini belirtmek amacıyla UMS
38 standardında değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklik Topluluk’un önceki yıllarda uyguladığı muhasebe politikasında herhangi bir değişikliğe
sebep olmamıştır.
• UMS 40, “Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller”
UFRS’lerdeki 2008 yılı iyileştirmelerinin bir parçası olarak, inşaat halindeki gayrimenkulleri UMS 40 standardının kapsamına dahil etmek
amacıyla bu standartta değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliğin Topluluk’un önceki yıllarda uyguladığı muhasebe politikasına paralel olan maliyet
değerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarlar ile gösterilen yatırım amaçlı gayrimenkullerine
bir etkisi olmamıştır.
• UMS 20, “Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması”
UFRS’lerdeki 2008 yılı iyileştirmelerinin bir parçası olarak, piyasadaki faiz oranlarından daha düşük olarak verilen devlet kredilerine ilişkin
faydaların devlet teşviki olarak muhasebeleştirilmesi amacıyla UMS 20 standardında değişiklik yapılmıştır. Bu muhasebe uygulamasına bu
değişikler öncesinde izin verilmemekteydi.
İlgili geçiş hükümleri uyarınca, bu politika 1 Ocak 2009 tarihinde ve bu tarih sonrasında alınan devlet kredileri için ileriye dönük olarak
uygulanmaktadır. 1 Ocak 2009 tarihinde ve bu tarih sonrasında Topluluk’un devlet teşviki kapsamında kullandığı kredisi bulunmadığından bu
değişikliğin konsolide finansal tablolara bir etkisi olmamıştır.
2009 yılında yürürlükte olan ancak 2009 yılı konsolide finansal tablolarına etkisi olmayan Standart ve Yorumlar
Aşağıdaki yeni ve revize Standartlar ile Yorumlar da bu konsolide finansal tablolarda uygulanmıştır. Bu Standartlar ile Yorumlar’ın uygulanmasının
konsolide finansal tablolarda raporlanan tutarlar üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır fakat gelecekte yapılacak işlemler ya da sözleşmelerin
muhasebeleştirilmesi söz konusu uygulamalardan etkilenebilir.
UFRS 1, “Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nın İlk Olarak Uygulanması” ve UMS 27, “Konsolide ve Konsolide
Olmayan Finansal Tablolar - Bağlı Ortaklık ya da Müşterek Olarak Kontrol Edilen İşletme ve İştirakteki Yatırımların Maliyeti” Standartları’nda yapılan değişiklikler
UFRS 2, “Hisse Bazlı Ödemeler - Hak ediş Koşulları ve
İptaller” Standardı’nda yapılan değişiklikler
UMS 32, “Finansal Araçlar: Sunum” ve UMS 1, “Finansal Tabloların Sunumu - Tasfiye Durumunda Satılabilir Finansal Araçlar ve Yükümlülükler” Standartları’nda yapılan değişiklikler
UMS 39, “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçüm - Finansal Riskten Korunmaya Konu Olabilecek Kalemler” Standardı’nda yapılan değişiklikler
Saklı Türevler (UFRYK 9 ile UMS 39 Standardında
Yapılan Değişiklikler)
UFRYK 15, “Gayrimenkul İnşaatı ile İlgili Anlaşmalar”
UFRYK 16, “Yurtdışındaki İşletmede Bulunan Net Yatırımın Finansal Riskten Korunması”
UFRYK 18, “Müşterilerden Varlık Transferleri” (müşteriden 1 Temmuz 2009 tarihinde ya da bu tarih sonrasında alınan varlıkların transfer edildiği tarih öncesinde uygulanır)
UFRS’lerdeki İyileştirmeler (2008)
Yapılan değişiklikler, UFRS’lerin ilk olarak uygulanmasında bağlı ortaklık,
müşterek olarak kontrol edilen işletme ve iştirakteki yatırımların maliyetinin
ölçümü ve bağlı ortaklıktan elde edilen temettü gelirlerinin ana ortağın
bireysel finansal tablolarında muhasebeleştirilmesi ile ilgilidir.
Yapılan değişiklikler, UFRS 2’nin amacına uygun olarak hak ediş koşulları
tanımına açıklık getirir, hak ediş koşullarının karşılanmaması kavramını ortaya
koyar ve iptaller için uygulanacak muhasebeleştirme işlemlerini belirler.
Yapılan değişiklikler, belirli kriterlerin karşılanması doğrultusunda belirli
satılabilir finansal araçlar ile işletmenin net varlıklarını yalnızca tasfiye
halinde oransal bir dağılım doğrultusunda bir başka tarafa vermesi
zorunluluğu getiren araçların (ya da araç unsurların) özkaynak olarak
sınıflandırılmasına imkan sağlayarak, borç/özkaynak sınıflandırması için olan
kriterlerin değişmesine neden olmuştur.
Yapılan değişiklikler, finansal riskten korunma muhasebesinin iki yönüne
açıklık getirir: enflasyonun finansal riskten korunan risk veya bölüm olarak
tanımlanması ve opsiyonlar ile finansal riskten korunma işlemlerinin
uygulanması.
Yapılan değişiklikler, Ekim 2008 tarihinde UMS 39 “Finansal Araçlar:
Muhasebeleştirme ve Ölçüm” standardındaki değişiklik ile verilen izin
sonucu finansal varlıkların “gerçeğe uygun değeri kâr/zarar içerisinde
gösterilen finansal varlıklar” kategorisi dışında yeniden sınıflandırılması
durumunda saklı türevler için uygulanacak muhasebe işlemlerine açıklık
getirir.
Yorum, bir gayrimenkulün inşaatı için yapılan anlaşmanın, UMS 11, “İnşaat
Sözleşmeleri” standardı veya UMS 18, “Hasılat” standardı kapsamına girip
girmediğinin ve buna bağlı olarak da böyle bir gayrimenkul inşasından elde
edilen gelirin ne zaman muhasebeleştirileceğinin belirlenmesi konusunda yol
gösterir. Bu Yorum’da belirtilen gerekliliklerin Topluluk’un inşaat faaliyetlerinin
muhasebeleştirme işlemleri üzerinde bir etkisi olmamıştır.
Yorum’da finansal riskten korunma muhasebesi ile ilgili net yatırım ile ilgili
riskten korunma işlemlerine ilişkin ayrıntılı gerekliliklerin açıklamalarına yer
verilir.
Yorum, “müşterilerden” transfer edilen maddi duran varlıklar için alıcılar
tarafından yapılacak muhasebeleştirme işlemine açıklık getirir ve transfer
edilen maddi duran varlıkların alıcı açısından varlık tanımını karşıladığı
durumlarda, alıcının varlığı transfer tarihinde gerçeğe uygun değer üzerinden
varlık ve aynı zamanda UMS 18, “Hasılat” standardı uyarınca alacak kaydı ile
gelir olarak muhasebeleştirmesi gerektiğini belirtir.
Yapılan iyileştirmeler, Topluluk’un muhasebe politikalarında birçok değişikliği
de beraberinde getirmiştir. Bu değişikliklerin bazıları yalnızca terimler ile
ilgiliyken, bazıları da kapsamlı değişiklikler olup, raporlanan tutarlar üzerinde
önemli etkileri bulunmamaktadır. Bu değişikliklerin çoğu 1 Ocak 2009
tarihinden itibaren geçerlidir.
Henüz yürürlüğe girmemiş ve Topluluk tarafından erken uygulanması benimsenmemiş Standart ve Yorumlar
• UFRS 3 (2008), “İşletme Birleşmeleri”
UFRS 3 (2008) standardı 1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan finansal dönemlerde meydana gelen işletme birleşmeleri
için geçerlidir. Bu standardın uygulanmasının başlıca etkileri aşağıdaki gibi olacaktır:
a) önceden “azınlık payları” olarak ifade edilen kontrol gücü olmayan payların gerçeğe uygun değer ile veya kontrol gücü olmayan payların
edinilen işletmenin tanımlanabilir net varlıklarının gerçeğe uygun değerdeki payı ile değerlenmesinin her işlem bazında ölçümüne izin vermesi,
b) koşullu bedele ilişkin muhasebeleştirme ve sonraki muhasebe işlemlerine ilişkin şartların değişmesi,
c) edinim ile ilgili maliyetlerin işletme birleşmelerinden ayrı olarak muhasebeleştirme gerekliliği ve bunun sonucunda bu tür maliyetlerin
genellikle oluştukları dönem kâr/zarar içinde gider olarak kaydedilmesi.
Topluluk, UFRS 3 (Revize) standardını 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren her türlü işletme birleşmesi için ileriye dönük olarak uygulayacaktır.
• UFRS 9, “Finansal Araçlar: Sınıflandırma ve Ölçme”
Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”), Kasım 2009’da UFRS 9’un finansal araçların sınıflandırılması ve ölçümü ile ilgili birinci
kısmını yayımlamıştır. UFRS 9, UMS 39’un yerine kullanılacaktır. Bu standart, finansal varlıkların, işletmenin finansal varlıklarını yönetmede
kullandığı model ve sözleşmeye dayalı nakit akış özellikleri baz alınarak sınıflandırılmasını ve daha sonra gerçeğe uygun değer veya itfa edilmiş
maliyetle değerlenmesini gerektirmektedir. Bu yeni standardın, 1 Ocak 2013 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan finansal dönemlerde
uygulanması zorunludur.
Topluluk Yönetimi’nin bu standardın uygulanmasının finansal tablolar üzerinde yaratacağı olası etkiler konusunu değerlendirme fırsatı henüz
olmamıştır.
• UMS 24 (2009), “İlişkili Taraf Açıklamaları”
Kasım 2009’da UMS 24 “İlişkili Taraf Açıklamaları” güncellenmiştir. Standartta yapılan güncelleme, devlet işletmelerine, yapılması gereken
dipnot açıklamalarına ilişkin kısmi muafiyet sağlamaktadır. Bu güncellenen standardın, 1 Ocak 2011 tarihinde ya da bu tarih sonrasında
başlayan finansal dönemlerde uygulanması zorunludur. Topluluk Yönetimi’nin bu standardın uygulanmasının finansal tablolar üzerinde
yaratacağı olası etkiler konusunu değerlendirme fırsatı henüz olmamıştır.
• UMS 27 (2008), “Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar”
UMS 27 (Revize) standardı 1 Temmuz 2009 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan finansal dönemler için geçerlidir. UMS 27 standardında
yapılan düzeltmeler özellikle Topluluk’un bağlı ortaklıklardaki paylarında değişime neden olan olaylara ya da işlemlere ilişkin uygulanacak
muhasebeleştirme işlemlerini etkilemektedir.
Revize edilen bu standart uyarınca Şirket’in kontrol etkisi üzerinde bir değişiklik yaratmayan sahiplik oranlarındaki artış ya da azalışların
özkaynakta muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.
Topluluk, UMS 27 (Revize) standardını 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren kontrol gücü olmayan paylara ait işlemler için ileriye dönük olarak
uygulayacaktır.
•UFRYK 17, “Nakit Dışı Varlıkların Hissedarlara Dağıtımı”
UFRYK 17, 1 Temmuz 2009 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan finansal dönemler için geçerlidir. Bu Yorum, bir işletmenin
hissedarlarına temettü olarak nakit yerine varlıklar vermesi durumunda uygulanacak uygun muhasebeleştirme işlemi ile ilgili bilgiler sunar.
Topluluk Yönetimi’nin bu Yorum’un uygulanmasının finansal tablolar üzerinde yaratacağı olası etkiler konusunu değerlendirme fırsatı henüz
olmamıştır.
•UFRYK 19, “Finansal Yükümlülüklerin Özkaynak Araçları Kullanılarak Ödenmesi”
UFRYK 19, 1 Temmuz 2010 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan finansal dönemler için geçerlidir. UFRYK 19 sadece bir yükümlülüğünün
tamamını ya da bir kısmını ödemek amacıyla özkaynak araçları ihraç eden işletmelerin kullanacağı muhasebe uygulamalarına açıklık getirir.
Topluluk Yönetimi’nin bu Yorum’un uygulanmasının finansal tablolar üzerinde yaratacağı olası etkiler konusunu değerlendirme fırsatı henüz
olmamıştır.
• UFRS’lerdeki İyileştirmeler (2009)
UFRS’lerdeki yıllık iyileştirme projesinin parçası olarak, yukarıdaki paragraflarda bahsedilen değişikliklere ilaveten, birçok Standart ve Yorum’da
değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler 1 Ocak 2010 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan finansal dönemlerde geçerlidir. Topluluk
Yönetimi’nin, bu değişikliklerin uygulanmasının finansal tablolar üzerinde yaratacağı olası etkiler konusunu değerlendirme fırsatı henüz
olmamıştır.
2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti
Hasılat
Gelirler, alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri ile ölçülür ve tahmini müşteri iadeleri, iskontolar ve benzer diğer karşılıklar
kadar indirilir.
Malların satışı
Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartlar karşılandığında muhasebeleştirilir:
•
•
•
•
•
Topluluk’un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi,
Topluluk’un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması,
Gelir tutarının güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi,
İşlemle ilişkili olan ekonomik faydaların Topluluk’a akışının olası olması ve
İşlemden kaynaklanacak maliyetlerin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi.
Hizmet sunumu
Hizmet sunum sözleşmesinden elde edilen gelir, sözleşmenin tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir.
Temettü ve faiz geliri
Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ve ilgili finansal varlıktan beklenen ömrü boyunca elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın
net defter değerine getiren efektif faiz oranına göre ilgili dönemde tahakkuk ettirilir.
Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman kayda alınır.
Kira geliri
Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama sözleşmesi boyunca doğrusal yönteme göre muhasebeleştirilir.
Stoklar
Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da
içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan yönteme göre ve çoğunlukla ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlenir.
Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ile satışı gerçekleştirmek
için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde edilir. Stokların net gerçekleşebilir değeri maliyetinin altına
düştüğünde, stoklar net gerçekleşebilir değerine indirgenir ve değer düşüklüğünün oluştuğu yılda gelir tablosuna gider olarak yansıtılır. Daha
önce stokların net gerçekleşebilir değere indirgenmesine neden olan koşulların geçerliliğini kaybetmesi veya değişen ekonomik koşullar
nedeniyle net gerçekleşebilir değerde artış olduğu kanıtlandığı durumlarda, ayrılan değer düşüklüğü karşılığı iptal edilir. İptal edilen tutar
önceden ayrılan değer düşüklüğü tutarı ile sınırlıdır.
Maddi Duran Varlıklar
1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan maddi duran varlıklar 31Aralık 2004 tarihi itibarıyla enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden
birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır. İzleyen dönemlerden itibaren alınan kalemler ise satın alım maliyet
değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır.
Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet
değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma veya satışa hazır hale
getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri Topluluk’un ilgili muhasebe politikası uyarınca
aktifleştirilir. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana
tabi tutulur.
Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman
yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan
değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen ekonomik ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanı ile sahip olunan maddi duran
varlıklarla aynı şekilde amortismana tabi tutulur.
Maddi duran varlıkların, tahmin edilen ekonomik ömürleri aşağıdaki gibidir:
Binalar
Yeraltı ve yerüstü düzenleri
Makine ve cihazlar
Taşıtlar
Döşeme ve demirbaşlar
Özel maliyetler
Ekonomik ömür
14-50 yıl
8-50 yıl
5-15 yıl
3-15 yıl
2-15 yıl
4-10 yıl
Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile
varlığın net defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve gelir tablosuna dahil edilir.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Satın Alınan Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki
tutarlarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen ekonomik ömürlerine göre doğrusal itfa yöntemi kullanılarak itfaya tabi tutulur. Beklenen ekonomik
ömür ve itfa yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki
değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Bilgisayar Yazılımı
Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan maliyetler üzerinden
aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, ekonomik ömürlerine göre (3-5 yıl) itfaya tabi tutulur.
Bilgisayar yazılımlarını geliştirmek ve sürdürmekle ilişkili maliyetler, oluştukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir. Kontrolü Topluluk’un
elinde olan, saptanabilir ve kendine özgü yazılım ürünleri ile direk ilişkilendirilebilen ve bir yıldan fazla süre ile maliyetinin üzerinde ekonomik
fayda sağlayacak harcamalar maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilir. Maliyetler, yazılımı geliştiren çalışanların maliyetlerini ve genel
üretim giderlerinin bir kısmını da içermektedir. Maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilen bilgisayar yazılım geliştirme maliyetleri,
ekonomik ömürleri üzerinden (5 yılı geçmemek kaydıyla) itfaya tabi tutulurlar.
İşletme Birleşmesi Yoluyla Elde Edilen Maddi Olmayan Duran Varlıklar
İşletme birleşmesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar, maddi olmayan duran varlık tanımını karşılaması ve gerçeğe uygun
değerleri güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda şerefiye tutarından ayrı olarak tanımlanır ve muhasebeleştirilir. Bu tür maddi olmayan
duran varlıkların maliyeti, satın alma tarihindeki gerçeğe uygun değeridir.
İşletme birleşmesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar başlangıç muhasebeleştirmesi sonrasında ayrı olarak satın alınan maddi
olmayan duran varlıklar gibi maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden
gösterilirler.
Varlıklarda Değer Düşüklüğü
Şerefiye gibi sınırsız ömrü olan varlıklar itfaya tabi tutulmazlar. Bu varlıklar için her yıl değer düşüklüğü testi uygulanır. İtfaya tabi olan varlıklar
için ise defter değerinin geri kazanılmasının mümkün olmadığı durum ya da olayların ortaya çıkması halinde değer düşüklüğü testi uygulanır.
Varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını aşması durumunda değer düşüklüğü karşılığı kaydedilir. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri
düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Değer düşüklüğünün değerlendirilmesi için
varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduğu en düşük seviyede gruplanır (nakit üreten birimler). Şerefiye haricinde değer düşüklüğüne
tabi olan finansal olmayan varlıklar her raporlama tarihinde değer düşüklüğünün olası iptali için gözden geçirilir.
Borçlanma Maliyetleri
Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile
doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir.
Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri
aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir.
Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir.
Finansal Araçlar
Finansal varlık ve borçlar, Topluluk’un bu finansal araçlara hukuki olarak taraf olması durumunda Topluluk’un bilançosunda yer alır.
Finansal Varlıklar
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak sınıflanan ve gerçeğe uygun değerinden kayıtlara alınanlar
haricindeki finansal varlıklar, gerçeğe uygun piyasa değeri ile alım işlemiyle doğrudan ilişkilendirilebilen harcamaların toplam tutarı üzerinden
muhasebeleştirilir. Yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koşulunu taşıyan bir kontrata bağlı olan
finansal varlıkların alımı veya satışı sonucunda ilgili varlıklar, işlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır.
Finansal varlıklar “gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar”, “vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar”, “satılmaya
hazır finansal varlıklar” ve “kredi ve alacaklar” olarak sınıflandırılır. Sınıflandırma, finansal varlıkların niteliğine ve amacına bağlı olarak yapılır ve
ilk muhasebeleştirme sırasında belirlenir.
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar
Topluluk’un finansal varlığı elde etmesinin başlıca amacının yakın bir tarihte varlığı elden çıkarma olması, finansal varlığın Topluluk’un hep
birlikte yönettiği ve kısa vadede oluşan kârların hemen realize edildiği tanımlanmış bir finansal araç portföyünün bir parçasını oluşturması ve
finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmeyen tüm türev ürünlerinde söz konusu finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı
kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıkların gerçeğe
uygun değerleriyle değerlenmesi sonucu oluşan kazanç ya da kayıp, kâr/zararda muhasebeleştirilir. Kâr/zarar içinde muhasebeleştirilen net
kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal varlıktan elde edilen faiz ve/veya temettü tutarını da kapsar. Bu kategoride yer alan varlıklar, dönen
varlıklar olarak sınıflandırılır.
Etkin faiz yöntemi
Finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal
aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte tahsil edilecek tahmini nakdi,
tam olarak ilgili finansal varlığın net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışında sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemi
kullanmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar
Topluluk’un vadesine kadar elde tutma olanağı ve niyeti olduğu sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip, sabit vadeli borçlanma
araçları, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa
edilmiş maliyet bedelinden değer düşüklüğü tutarı düşülerek kayıtlara alınır ve ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle hesaplanır.
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Topluluk tarafından elde tutulan ve aktif bir piyasada işlem gören borsaya kote özkaynak araçları ile bazı borçlanma senetleri satılmaya
hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılır ve gerçeğe uygun değerleriyle gösterilir. Topluluk’un aktif bir piyasada işlem görmeyen ve borsaya
kote olmayan fakat satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflanan özkaynak araçları bulunmakta ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir
olarak ölçülemediği için maliyet değerleriyle gösterilmektedir. Gelir tablosuna kaydedilen değer düşüklükleri, etkin faiz yöntemi kullanılarak
hesaplanan faiz ve parasal varlıklarla ilgili kur farkı kâr/zarar tutarı haricindeki, gerçeğe uygun değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç
ve zararlar diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilir ve finansal varlıklar değer artış fonunda biriktirilir. Yatırımın elden çıkarılması ya da
değer düşüklüğüne uğraması durumunda, finansal varlıklar değer artış fonunda biriken toplam kâr/zarar, gelir tablosunda sınıflandırılmaktadır.
Satılmaya hazır özkaynak araçlarına ilişkin temettüler Topluluk’un temettü alma hakkının oluştuğu durumlarda gelir tablosunda
muhasebeleştirilmektedir.
Yabancı para birimiyle ifade edilen satılmaya hazır parasal varlıkların gerçeğe uygun değeri ifade edildiği para birimi üzerinden belirlenmekte ve
raporlama dönemi sonundaki geçerli kurdan çevrilmektedir. Gelir tablosunda muhasebeleştirilen kur farkı kazançları/zararları, parasal varlığın
itfa edilmiş maliyet değeri üzerinden belirlenmektedir. Diğer kur farkı kazançları ve zararları, diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilmektedir.
Krediler ve alacaklar
Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Ticari alacaklar,
kredi alacakları ve diğer alacaklar, ilk kayıt tarihinde gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilmektedirler. İlk kayıt tarihinden sonraki
raporlama dönemlerinde, etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden gösterilmişlerdir.
Geri satım sözleşmeleri
Geri satmak kaydıyla alınan menkul kıymetler (“ters repo”), satış ve geri alış fiyatı arasındaki farkın etkin faiz yöntemine göre döneme isabet
eden kısmının ters repoların maliyetine eklenmesi suretiyle nakit ve nakit benzerleri hesabına ters repo işlemlerinden alacaklar olarak kaydedilir.
Finansal varlıklarda değer düşüklüğü
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlıklar, her bilanço tarihinde bir finansal varlık
veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin göstergelerin bulunup bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur.
Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden daha fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal
varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda
ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. Kredi
ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek
hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır.
Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü
doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda bu tutar karşılık hesabından düşülerek
silinir. Karşılık hesabındaki değişimler, kâr veya zarar içinde muhasebeleştirilir.
Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalış değer düşüklüğü zararının
muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliniyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı, değer
düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü hiçbir zaman muhasebeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş
maliyet tutarını aşmayacak şekilde kâr/zararda iptal edilir.
Değer düşüklüğü sonrası satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde sonradan meydana gelen artış, doğrudan
özkaynaklarda muhasebeleştirilir.
Nakit ve nakit benzerleri
Nakit ve nakit benzeri kalemler, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan,
hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır. Bu
varlıkların defter değeri gerçeğe uygun değerlerine yakındır.
Finansal Yükümlülükler
Topluluk’un finansal yükümlülükleri ve özsermaye araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere ve finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı
bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Topluluk’un tüm borçları düşüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleşme
özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları
aşağıda belirtilmiştir.
Finansal yükümlülükler gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler ya da diğer finansal yükümlülükler olarak
sınıflandırılır.
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde,
bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe uygun değerlerindeki değişim, kâr/zararda muhasebeleştirilir. Kâr/
zarar içinde muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar.
Diğer finansal yükümlülükler
Diğer finansal yükümlülükler, banka borçları dahil olmak üzere, başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle
muhasebeleştirilir.
Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa
edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir.
Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması
yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince
gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
İşletme Birleşmeleri ve Şerefiye
Bağlı ortaklıkların alımı, satın alım yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir. İşletme birleşmesinin maliyeti, birleşme tarihinde verilen varlıkların,
oluşan veya üstlenilen yükümlülüklerin ve bağlı ortaklığın kontrolünü elde etmek için çıkarılan özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerlerinin
ve işletme birleşmesine doğrudan atfedilebilen diğer maliyetlerin toplamı olarak hesaplanır. UFRS 5 “Satılmak Üzere Tutulan Duran Varlıklar
ve Durdurulan Faaliyetler”‘e göre satılmak üzere elde tutulan ve gerçeğe uygun değerden satış masraflarının düşülmesiyle bulunan değer ile
kayda alınan duran varlıklar (veya satılacak gruplar) hariç olmak üzere alınan işletmenin UFRS 3 “İşletme Birleşmeleri”ne göre kayda alınma
şartlarını karşılayan belirlenebilen varlıkları, yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülükleri gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınır.
Satın alım sırasında oluşan şerefiye, satın alımın maliyetinin, satın alınan işletmenin tanımlanabilen varlıkları, yükümlülükleri ve şarta bağlı
yükümlülüklerindeki Topluluk’un payını aşan kısmı olarak belirlenir ve ilk olarak maliyet değeri üzerinden kayıtlara alınır. Yeniden gözden
geçirildikten sonra Topluluk’un satın alınan işletmeye ilişkin tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerindeki payının, satın
alım maliyetini aşması halinde aşan kısım derhal gelir olarak kaydedilir.
Satın alınan tanımlanabilir varlıkların, yükümlülüklerin ve şarta bağlı yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerinin veya birleşme maliyetinin
sadece geçici olarak belirlenebilmesi nedeniyle birleşmenin gerçekleştiği dönemin sonunda birleşmenin ilk kez muhasebeleştirilmesi geçici
olarak yapılmak durumundaysa, satın alan, söz konusu işletme birleşmesini geçici tutarlardan muhasebeleştirir. Geçici olarak belirlenmiş
başlangıç muhasebesinin birleşme tarihini takip eden on iki ay içerisinde tamamlanarak ve düzeltme kayıtları birleşme tarihinden itibaren
yapılmaktadır.
Satın alınan işletmedeki ana ortaklık dışı paylar, söz konusu işletmenin satın alınması sırasındaki belirlenebilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı
yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerindeki ana ortaklık dışı payların tutarı olarak kayda alınır.
Ortak kontrol altında gerçekleşen işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde ise işletme birleşmesine konu olan varlık ve yükümlülükler
kayıtlı değerleri ile konsolide finansal tablolara alınır. Gelir tabloları ise işletme birleşmesinin gerçekleştiği mali yılın başlangıcından itibaren
konsolide edilir. Önceki dönem finansal tabloları da karşılaştırılabilirlik amacıyla aynı şekilde yeniden düzenlenir. Bu işlemler sonucunda herhangi
bir şerefiye veya negatif şerefiye hesaplanmaz. İştirak tutarı ile satın alınan şirketin sermayesindeki payı nispetindeki tutarın netleştirmesi
sonucu oluşan fark doğrudan özkaynaklar içerisinde ortak kontrol altındaki işletme birleşmeleri etkisi olarak muhasebeleştirilir ve geçmiş yıllar
kârları/zararları içinde gösterilir.
Kur Değişiminin Etkileri
Topluluk’un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para
birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket’in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için
sunum birimi olan Türk Lirası (“TL”) cinsinden ifade edilmiştir.
Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (TL dışındaki para birimleri ya da ilgili işletmenin
fonksiyonel para birimi dışındaki para birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir. Bilançoda
yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL’ye çevrilmektedir.
Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin
belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle TL’ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal
olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar.
Kur farkları, aşağıda belirtilen durumlar haricinde, oluştukları dönemdeki kâr ya da zararda muhasebeleştirilirler:
• Geleceğe yönelik kullanım amacıyla inşa edilmekte olan varlıklarla ilişkili olan ve yabancı para birimiyle gösterilen borçlar üzerindeki faiz
maliyetlerine düzeltme kalemi olarak ele alınan ve bu tür varlıkların maliyetine dahil edilen kur farkları,
• Yabancı para biriminden kaynaklanan risklere (risklere karşı finansal koruma sağlamaya ilişkin muhasebe politikaları aşağıda açıklanmaktadır)
karşı finansal koruma sağlamak amacıyla gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan kur farkları,
• Yurtdışı faaliyetindeki net yatırımın bir parçasını oluşturan, çevrim yedeklerinde muhasebeleştirilen ve net yatırımın satışında kâr ya da
zararla ilişkilendirilen, ödenme niyeti ya da ihtimali olmayan yurtdışı faaliyetlerden kaynaklanan parasal borç ve alacaklardan doğan kur
farkları.
Topluluk’un yabancı faaliyetlerindeki varlık ve yükümlülükler, konsolide finansal tablolarda bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL
cinsinden ifade edilir. Gelir ve gider kalemleri, işlemlerin gerçekleştiği tarihteki kurların kullanılması gereken dönem içerisindeki döviz kurlarında
önemli bir dalgalanma olmadığı takdirde (önemli dalgalanma olması halinde, işlem tarihindeki kurlar kullanılır), dönem içerisindeki ortalama
kurlar kullanılarak çevrilir. Oluşan kur farkı özkaynak olarak sınıflandırılır ve Topluluk’un yabancı para çevrim farkları fonuna transfer edilir. Söz
konusu çevrim farklılıkları yabancı faaliyetin elden çıkarıldığı dönemde gelir tablosuna kaydedilir.
Yurtdışında faaliyet satın alımından kaynaklanan şerefiye ve gerçeğe uygun değer düzeltmeleri, yurtdışındaki faaliyetin varlık ve yükümlüğü
olarak ele alınır ve dönem sonu kuru kullanılarak çevrilir.
Cari döneme ait hisse başına kazanç hesaplaması, net dönem kârından veya zararından adi hisse senedi sahiplerine isabet eden kısmın,
dönem içindeki ağırlıklı ortalama adi hisse senedi sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Dönem içinde ortakların elinde bulunan ağırlıklı ortalama
adi hisse senedi sayısı, dönem başındaki adi hisse senedi sayısı ve dönem içinde ihraç edilen hisse senedi sayısının bir zaman ağırlıklı faktör
ile çarpılarak toplanması sonucu bulunan hisse senedi sayısıdır.
Türkiye’de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl kârlarından dağıttıkları “bedelsiz hisse” yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip bedelsiz
hisse dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan
ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur.
Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar
Bilanço tarihinden sonraki olaylar; kâra ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya
çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.
Topluluk, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma
uygun şekilde düzeltir.
Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu
yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır.
Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine
getirilmesi için yapılacak harcamanın tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır.
Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarını kullanarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter
değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir.
Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda,
tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak
muhasebeleştirilir.
Zarara sebebiyet verecek sözleşmeler
Zarara sebebiyet verecek sözleşmelerden kaynaklanan mevcut yükümlülükler, karşılık olarak hesaplanır ve muhasebeleştirilir.
Topluluk’un, sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmek için katlanılacak kaçınılmaz maliyetlerin bahse konu sözleşmeye ilişkin olarak
elde edilmesi beklenen ekonomik faydaları aşan sözleşmesinin bulunması halinde, zarara sebebiyet verecek sözleşmenin var olduğu kabul
edilir.
Finansal Bilgilerin Bölümlere Göre Raporlanması
Topluluk’un, Yönetim tarafından performanslarını değerlendirme ve kaynak dağılımına karar vermek için kullandığı bilgileri içeren beş faaliyet
bölümü bulunmaktadır. Bu bölümler risk ve getiri açısından farklı ekonomik durumlardan ve farklı coğrafi konumlardan etkilendikleri için ayrı
ayrı yönetilmektedir. Topluluk Yönetimi, bölümlerin performansını değerlendirirken UFRS’ye göre hazırlanan finansal tablo faaliyet sonuçlarının
incelenmesini yöntem olarak belirlemiştir.
Bu kapsamda Topluluk’un risk ve fayda oranlarının özellikle ürettiği mal ve hizmetlerdeki farklılıklardan etkilenmesi sebebiyle, bölüm bilgilerinin
raporlanmasına yönelik olarak endüstriyel bölümler belirlenmiştir. Coğrafi bölümler bazındaki bilgiler, Topluluk’un faaliyetlerinin, konsolide
finansal tablolar genelinde ve parasal önemlilik kavramında, Türkiye dışındaki coğrafi bölümler açısından raporlanabilir bölüm özelliği
gösterdiğinden, ekli konsolide finansal tablolarda ayrıca yer verilmiştir.
Yönetim muhasebesi açısından Topluluk beş faaliyet grubuna ayrılmıştır; düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj, kimyasallar ve ithalat, ihracat,
sigorta ve yatırım şirketlerini de kapsayan diğer grubu. Bu ayırımlar, Topluluk’un bölümlere göre finansal raporlamasının da temelini oluşturur
(Not 5).
Durdurulan Faaliyetler
Elden çıkarılacak faaliyetler, bir Topluluk’un elden çıkardığı veya satılmaya hazır değer olarak sınıflandırdığı, faaliyetleri ile nakit akımları
Topluluk’un bütününden ayrı tutulabilir bir bölümüdür. Elden çıkarılacak faaliyetler; ayrı bir faaliyet alanı veya coğrafi faaliyet bölgesini ifade
eder, satış veya elden çıkarmaya yönelik ayrı bir planın parçasıdır veya satma amacıyla alınmış bir bağlı ortaklıktır. Topluluk, elden çıkarılacak
faaliyetleri, ilgili varlık ve yükümlülüklerinin kayıtlı değerleri ile elden çıkarmak için katlanılacak maliyetler düşülmüş rayiç bedellerinin düşük
olanı ile değerlemektedir.
Devlet Teşvik ve Yardımları
Devlet bağışları, bağışların alınacağına ve Topluluk’un uymakla yükümlü olduğu şartları karşıladığına dair makul bir güvence olduğunda
gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınırlar.
Maliyetlere ilişkin devlet bağışları, karşılayacakları maliyetlerle eşleştikleri ilgili dönemler boyunca tutarlı bir şekilde gelir olarak muhasebeleştirilir.
Maddi duran varlıklara ilişkin devlet bağışları, ertelenmiş devlet bağışları olarak cari olmayan borçlar altına sınıflandırılır ve faydalı ömürleri
üzerinden doğrusal amortisman uygulanarak gelir tablosuna alacak kaydedilir.
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup, maliyet değerinden
birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarlar ile gösterilmektedirler. Kabul gören kriterlere uyması
durumunda bilançoda yer alan tutara, var olan yatırım amaçlı gayrimenkulün herhangi bir kısmını değiştirmenin maliyeti dahil edilir. Söz
konusu tutara, yatırım amaçlı gayrimenkullere yapılan günlük bakımlar dahil değildir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin amortismanında doğrusal
amortisman yöntemi kullanılmaktadır.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik yarar
sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda bilanço dışı bırakılırlar. Yatırım amaçlı gayrimenkulün kullanım süresini doldurmasından veya
satışından kaynaklanan kâr/zarar, oluştukları dönemde gelir tablosuna dahil edilir.
Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler
Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden, ekli konsolide
finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır.
Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur.
Cari vergi
Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem kârının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kâr, diğer yıllarda vergilendirilebilir ya
da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, gelir
tablosunda yer verilen kârdan farklılık gösterir. Topluluk’un cari vergi yükümlülüğü bilanço tarihi itibarıyla yasallaşmış ya da önemli ölçüde
yasallaşmış vergi oranı kullanılarak hesaplanmıştır.
Ertelenmiş vergi
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında
dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak
hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici
farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle
muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bahse konu varlık ve yükümlülükler, ticari ya da mali kâr/zararı etkilemeyen işleme ilişkin geçici
fark, şerefiye veya diğer varlık ve yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından (işletme birleşmeleri dışında) kaynaklanıyorsa
muhasebeleştirilmez.
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri, Topluluk’un geçici farklılıkların ortadan kalkmasını kontrol edebildiği ve yakın gelecekte bu farkın ortadan
kalkma olasılığının düşük olduğu durumlar haricinde, bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki paylar ile ilişkilendirilen
vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanır. Bu tür yatırım ve paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farklardan kaynaklanan
ertelenmiş vergi varlıkları, yakın gelecekte vergiye tabi yeterli kâr elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel
olması ve gelecekte ilgili farkların ortadan kalkmasının muhtemel olması şartlarıyla hesaplanmaktadır.
Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, her bilanço tarihi itibarıyla gözden geçirilir. Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, bir kısmının veya
tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde azaltılır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri varlıkların gerçekleşeceği veya yükümlülüklerin yerine getirileceği dönemde geçerli olması beklenen
ve bilanço tarihi itibarıyla yasallaşmış veya önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranları (vergi düzenlemeleri) üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş
vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanması sırasında, Topluluk’un bilanço tarihi itibarıyla varlıklarının defter değerini geri kazanması ya
da yükümlülüklerini yerine getirmesi için tahmin ettiği yöntemlerin vergi sonuçları dikkate alınır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari vergi varlıklarıyla cari vergi yükümlülüklerini mahsup etme ile ilgili yasal bir hakkın olması veya
söz konusu varlık ve yükümlülüklerin aynı vergi mercii tarafından toplanan gelir vergisiyle ilişkilendirilmesi ya da Topluluk’un cari vergi varlık ve
yükümlülüklerini netleştirmek suretiyle ödeme niyetinin olması durumunda mahsup edilir.
Dönem cari ve ertelenmiş vergisi
Doğrudan kapsamlı gelir tablosunda alacak ya da borç olarak muhasebeleştirilen kalemler (ki bu durumda ilgili kalemlere ilişkin ertelenmiş vergi
de doğrudan kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir) ile ilişkilendirilen ya da işletme birleşmelerinin ilk kayda alımından kaynaklananlar
haricindeki cari vergi ile döneme ait ertelenmiş vergi, gelir tablosunda gider ya da gelir olarak muhasebeleştirilir. İşletme birleşmelerinde,
şerefiye hesaplanmasında ya da satın alanın, satın alınan bağlı ortaklığın tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe
uygun değerinde elde ettiği payın satın alım maliyetini aşan kısmının belirlenmesinde vergi etkisi göz önünde bulundurulur.
Çalışanlara Sağlanan Faydalar
Türkiye’de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten çıkarılma durumunda ödenmektedir.
Güncellenmiş olan UMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı (“UMS 19”) uyarınca söz konusu türdeki ödemeler tanımlanmış emeklilik
fayda planları olarak nitelendirilir. Bu kapsamda Topluluk çalışanlarına ücrete ilave olarak ikramiye, yakacak, izin, bayram, eğitimi teşvik, yemek,
evlenme, bireysel emeklilik katkı payı, doğum ve ölüm yardımı gibi sosyal haklar sağlanmaktadır.
Bilançoda muhasebeleştirilen kıdem tazminatı yükümlülüğü, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğması beklenen yükümlülük
tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve
kayıplar gelir tablosuna yansıtılmıştır.
Nakit akım tablosu
Topluluk, net varlıklarındaki değişimleri, finansal yapısını ve nakit akımlarının tutar ve zamanlamasında değişen şartlara göre yönlendirme
yeteneği hakkında finansal tablo kullanıcılarına bilgi vermek üzere, diğer finansal tabloların ayrılmaz bir parçası olarak nakit akım tablosu
düzenlemektedir. Döneme ilişkin nakit akımlar esas, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde raporlanmaktadır.
Sermaye ve Temettüler
Adi hisseler, özsermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, temettü dağıtım kararı alındığı dönemde birikmiş kârdan
indirilerek ödenecek temettü yükümlülüğü olarak sınıflandırılır.
İnşaat Sözleşmeleri
Sözleşme giderleri oluştuklarında muhasebeleştirilir. İnşaat sözleşmelerine ilişkin sonuçların güvenilir olarak tahmin edilememesi durumunda
sözleşmeden elde edilecek gelir, gerçekleştirilen sözleşme giderlerinin tazmin edilebilir kısmı kadar muhasebeleştirilir.
Sözleşme hasılatı, inşaat sözleşmelerinin neticesinin güvenilir olarak tahmin edilebildiği ve sözleşmenin kâr getirmesinin muhtemel olduğu
durumlarda sözleşme dönemi boyunca muhasebeleştirilir. Toplam sözleşme giderlerinin toplam sözleşme hasılatını aşmasının muhtemel
olduğu durumlarda, beklenen zarar derhal gider olarak muhasebeleştirilir. Sözleşmelerdeki değişiklikler, talep edilen ödemeler ve teşvik
ödemeleri müşterinin kabul ettiği oranda ve güvenilir olarak ölçülebildikleri sürece sözleşme gelirlerine ilave edilir.
Topluluk, ilgili döneme ait muhasebeleştirilecek olan uygun hasılat tutarının saptanması için “tamamlanma oranı metodu”’nu kullanır.
Tamamlanma aşaması her bir sözleşme için tahmin edilen toplam maliyetlerin yüzdesi olarak bilanço tarihine kadar olan süre içinde oluşan
sözleşme giderlerine göre ölçülür. Sözleşme kapsamındaki geleceğe ilişkin bir faaliyetle ilgili olarak dönem içinde oluşan harcamalar
tamamlanma aşamasının belirlenmesinde sözleşme giderlerine dahil edilmez. Bunlar niteliklerine bağlı olarak stoklar, avanslar veya diğer
varlıklar olarak muhasebeleştirilir.
Topluluk, sözleşmeye bağlı işlerden devam etmekte olanlara ilişkin olarak müşterilerden olan brüt alacak tutarını, katlanılan maliyetlere sonuç
hesaplarına yansıtılan kârın ilave edilmesi (zararın düşülmesi) neticesinde elde edilen tutarın hak ediş tutarını aşması halinde, varlık olarak
sunar. Müşterilerce ödenmemiş olan hak ediş bedelleri ile hak edişler üzerinden teminat olarak alıkonulan tutarlar “ticari alacaklar” hesabına
dahil edilir.
Topluluk, sözleşmeye bağlı işlerden devam etmekte olanlara ilişkin olarak müşterilerden olan brüt alacak tutarını, hak ediş tutarının, katlanılan
maliyetlere sonuç hesaplarına yansıtılan kârın ilave edilmesi (zararın düşülmesi) neticesinde elde edilen tutarı aşması halinde, yükümlülük
olarak sunar.
2.6 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları
Topluluk geleceğe yönelik tahmin ve varsayımlarda bulunmaktadır. Muhasebe tahminleri nadiren gerçekleşenlerle birebir aynı sonuçları
vermektedir. Gelecek finansal raporlama döneminde, varlık ve yükümlülüklerin kayıtlı değerinde önemli düzeltmelere neden olabilecek tahmin
ve varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:
Topluluk yurtdışı satış işlemlerinin bir kısmında, sahiplik ile ilgili önemli risk ve faydanın malın tesliminde alıcıya geçmesi nedeni ile ilgili hasılatı
teslimat gerçekleşene kadar ötelemiştir. Topluluk Yönetimi bilanço tarihi itibarıyla faturalanmış ancak alıcıya ulaşmamış mallar için tahminde
bulunmuştur. Bu nedenle 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla 21.280.575 TL (31 Aralık 2008: 33.149.373 TL) tutarında satış ötelemesi yapılmıştır
(Not 26). Topluluk, ağır makine üretimi için yapılan sabit fiyatlı sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesi işleminde “tamamlanma oranı” metodunu
kullanır. Tamamlanma oranı her bir sözleşme için tahmin edilen toplam maliyetlerin yüzdesi olarak bilanço tarihine kadar olan süre içinde oluşan
sözleşme giderlerine göre ölçülür. Söz konusu oranın Topluluk Yönetimi’nin tahmininden %1 oranında farklı olması durumunda gerçekleştirilen
oranlar artarsa, dönem içinde muhasebeleştirilecek hasılat tutarı 65.769 TL (31 Aralık 2008: 676.428 TL) tutarında artacak, azalırsa 65.769 TL
(31 Aralık 2008: 676.428 TL) tutarında azalacaktır.
3. İşletme Birleşmeleri
Dönem içinde işletme birleşmesi gerçekleşmemiştir. 31 Aralık 2008 itibarıyla gerçekleşen işletme birleşmelerinin detayı aşağıdaki gibidir:
2008 yılı içinde gerçekleşen işletme birleşmeleri
Topluluk, UFRS 3 kapsamında 31 Mart 2008 tarihi itibarıyla OAO Ruscam Kirishi şirketinin hisselerinin tamamını 13.893.000 ABD Doları
(17.727.948 TL) bedelle satın almıştır. Bu alım nedeniyle oluşan şerefiyeye ilişkin hesaplama aşağıda sunulmuştur.
Kayıtlı Değeri
Makul Değer
Nakit ve nakit benzerleri 9.978.483
9.978.483
Duran varlıklar
19.808.818
31.214.266
Kısa vadeli yükümlülükler
(15.092.894)
(15.092.894)
Uzun vadeli yükümlülükler
(10.999.846)
(10.999.846)
Net varlık toplamı
3.694.561
15.100.009
Ödenen toplam nakit
31 Mart 2008 itibarıyla şerefiye
Satın almaya ilişkin aktifleştirilen maliyetler
Çevrim farkı
31 Aralık 2008 itibarıyla şerefiye
Bağlı ortaklık alımı nedeniyle ödenen net nakit
Alınan nakit ve nakit benzerleri
Net nakit çıkışı
Topluluk’un Payı
9.978.483
31.214.266
(15.092.894)
(10.999.846)
15.100.009
17.727.948
2.627.939
239.043
(84.986)
2.781.996
17.966.991
(701.846)
17.265.145
Topluluk, UFRS 3 kapsamında 31 Ağustos 2008 tarihi itibarıyla CJSC Brewery Pivdenna şirketinin hisselerinin tamamını 2.519.511 TL bedelle
satın almıştır. Bu alım nedeniyle oluşan şerefiyeye ilişkin hesaplama aşağıda sunulmuştur.
Kayıtlı Değeri
Makul Değer
Nakit ve nakit benzerleri 1.283.995
1.283.995
Duran varlıklar
6.639.349
6.452.943
(5.217.427)
(5.217.427)
-
-
Net varlık toplamı
2.705.917
2.519.511
Şerefiye
Bağlı ortaklık alımı nedeniyle ödenen net nakit
Alınan nakit ve nakit benzerleri
Net nakit çıkışı
Topluluk’un Payı
1.283.995
6.452.943
(5.217.427)
2.519.511
2.519.511
-
2.519.511
(263.489)
2.256.022
4. İş Ortaklıkları
Müşterek yönetime tabi işletmeler, Topluluk’un konsolide finansal tablolarında oransal konsolidasyon yöntemi kullanılarak gösterilmektedir.
Oransal konsolidasyon yöntemi esas itibarıyla tam konsolidasyon yöntemi kapsamında yapılan işlemlerle aynıdır. Ancak, Topluluk’un müşterek
olarak kontrol edilen işletmelerindeki varlık, yükümlülük ve gelir ve giderlerindeki payı konsolide finansal tablolarda eşdeğer kalemler ile bire
bir birleştirilir. Bu işlemler sonucunda oluşturulan konsolide finansal tablolarda ana ortaklık dışı özkaynak ve ana ortaklık dışı kâr/zarar tutarları
bulunmaz. Aşağıda müşterek yönetime tabi işletmeler ile ilgili verilen finansal bilgiler bu işletmelerin finansal büyüklüklerinin tamamını temsil
etmektedir.
Oransal konsolidasyon yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilen müştereken yönetime tabi işletmelerin faaliyet konuları, pay oranları ve özet
finansal bilgileri Not 1’de verilmiştir.
İş ortaklıklarına ait özet finansal bilgiler
31 Aralık 2009
Dönen varlıklar
27.719.192
Duran varlıklar
25.586.753
(10.820.147)
(4.518.694)
Net varlıklar
37.967.104
Gelir
58.263.756
Gider (-)
(52.992.657)
31 Aralık 2008
34.473.212
27.439.553
(10.847.502)
(4.805.054)
46.260.209
89.199.251
(72.838.808)
Konsolidasyon
1 Ocak - 31 Aralık 2009
Düzcam
Cam Ev Eşyası
Cam Ambalaj
Kimyasallar
Diğer
Düzeltmeleri
Topluluk dışı net satışlar 870.491.873
1.003.327.675
903.572.655
859.062.532
7.175.388
-
Gruplar arası satışlar 15.736.872
25.949.360
3.120.696
254.980.099
10.860.150
(310.647.177)
Net satışlar toplamı 886.228.745
1.029.277.035
906.693.351
1.114.042.631
18.035.538
(310.647.177)
Satışların maliyeti (698.494.656)
(729.420.466)
(723.223.796)
(912.466.980)
(17.412.019)
318.050.936
Brüt kâr/(zarar) 187.734.089
299.856.569
183.469.555
201.575.651
623.519
7.403.759
Faaliyet giderleri (137.496.129)
(272.430.090)
(145.373.391)
(118.474.585)
(4.332.852)
10.303.050
Diğer faaliyet gelirleri 24.124.616
30.240.140
10.955.235
27.844.640
2.105.111
(35.912.236)
Diğer faaliyet giderleri (4.201.312)
(3.997.426)
(13.027.244)
(23.581.466)
(373.555)
18.612.045
Faaliyet kârı/(zararı) 70.161.264
53.669.193
36.024.155
87.364.240
(1.977.777)
406.618
Özkaynak yöntemiyle
değerlenen yatırımların
kâr/zararlarındaki paylar -
-
(16.196)
760.934
-
-
Finansal gelir/gider (net) (7.120.472)
(24.596.950)
(42.333.982)
(10.023.322)
3.801.626
(11.513.643)
Vergi öncesi kârı/(zararı) 63.040.792
29.072.243
(6.326.023)
78.101.852
1.823.849
(11.107.025)
Dönem vergi gelir/(gideri) (6.421.203)
(4.690.273)
(73.895)
(24.559.662)
(758.970)
955.535
Dönem kârı/(zararı) 56.619.589
24.381.970
(6.399.918)
53.542.190
1.064.879
(10.151.490)
Maddi ve maddi olmayan
duran varlık alımları 66.140.764
86.599.475
89.764.325
184.700.410
916.579
-
duran varlık amortisman
ve itfa payları (117.109.756)
(100.230.717)
(150.087.917)
(72.751.066)
(2.913.389)
-
Bilanço bilgileri
(31 Aralık 2009) Toplam varlıklar 2.489.490.113
1.805.737.235
2.555.302.856
1.716.825.033
2.513.019.683
(4.391.916.822)
Toplam yükümlülükler 698.094.445
783.638.297
1.317.071.907
750.979.240
728.632.470
(1.300.874.855)
5. Bölümlere Göre Raporlama
6.688.458.098
2.977.541.504
(443.092.845)
428.121.553
744.738
(91.786.743)
154.605.688
(35.548.468)
119.057.220
Konsolide
3.643.630.123
3.643.630.123
(2.762.966.981)
880.663.142
(667.803.997)
59.357.506
(26.568.958)
245.647.693
Konsolidasyon
DüzcamCam Ev EşyasıCam Ambalaj
Kimyasallar
Diğer
Düzeltmeleri
Topluluk dışı net satışlar 964.793.104 903.894.8831.051.541.780
817.737.673
5.746.608
Gruplar arası satışlar 13.980.856
15.711.044
2.940.504
291.673.326
77.404.150
(401.709.880)
Net satışlar toplamı 978.773.960 919.605.9271.054.482.284
1.109.410.999
83.150.758
(401.709.880)
Satışların maliyeti (661.722.491) (607.190.777)(769.302.668)
(917.107.230)
(76.857.068)
389.903.925
Brüt kâr/(zarar) 317.051.469 312.415.150 285.179.616
192.303.769
6.293.690
(11.805.955)
Faaliyet giderleri (143.019.082) (246.229.639)(134.074.772)
(112.936.034)
(6.547.153)
17.165.690
Diğer faaliyet gelirleri 10.560.561
2.508.094 12.208.420
29.376.203
1.573.248
(48.135.658)
Diğer faaliyet giderleri (2.196.653)
(8.377.118) (35.580.952)
(36.832.067)
(778.979)
51.578.232
Faaliyet kârı/(zararı) 182.396.295 60.316.487 127.732.312
71.911.871
540.806
8.802.309
Özkaynak yöntemiyle
değerlenen yatırımların
kâr/zararlarındaki paylar -
-
(387.037)
4.422.813
-
-
Finansal gelir/gider (net) (35.746.306) (70.162.811)(115.752.315)
(18.465.192)
53.039.296
(11.769.967)
Vergi öncesi kârı/(zararı) 146.649.989 (9.846.324) 11.592.960
57.869.492
53.580.102
(2.967.658)
Dönem vergi gelir/(gideri) (26.451.191)
(775.800) (20.252.654)
(14.735.147)
(9.685.499)
3.830.438
Dönem kârı/(zararı) 120.198.798 (10.622.124) (8.659.694)
43.134.345
43.894.603
862.780
duran varlık alımları 133.370.315 172.380.074 293.272.135
140.319.247
1.213.314
ve itfa payları (114.148.745) (91.280.672)(133.334.714)
(68.667.729)
(2.902.935)
Bilanço bilgileri
(31 Aralık 2008) Toplam varlıklar 2.351.381.720 1.948.762.1742.320.177.823
1.503.583.283
2.272.867.432
(4.061.641.350)
Toplam yükümlülükler 617.924.601 960.883.5481.150.296.829
631.248.923
549.752.082
(1.146.530.967)
5. Bölümlere Göre Raporlama
6.335.131.082
2.763.575.016
(410.334.795)
740.555.085
4.035.776
(198.857.295)
256.878.561
(68.069.853)
188.808.708
Konsolide
3.743.714.048
3.743.714.048
(2.642.276.309)
1.101.437.739
(625.640.990)
8.090.868
(32.187.537)
451.700.080
Rusya ve Konsolidasyon
Türkiye
Gürcistan
Avrupa
Diğer
Toplam
düzeltmeleri
Net satışlar 5.304.026.821
415.767.048
312.951.726
9.336.234
6.042.081.829
(2.398.451.706)
75.312.859
46.774.378
59.644
428.121.553
-
ve itfa payları (321.790.690)
(79.651.257)
(41.424.835)
(226.063)
(443.092.845)
-
Varlıklar toplamı
(31 Aralık 2009) 8.950.876.452
838.957.625
1.288.555.714
1.985.129
11.080.374.920
(4.391.916.822)
Rusya ve Konsolidasyon
Türkiye
Gürcistan
Avrupa
Diğer
Toplam
düzeltmeleri
Net satışlar 5.230.088.728
551.644.115
352.382.894
11.022.303
6.145.138.040
(2.401.423.992)
218.408.398
74.505.807
243.076
740.555.085
-
duran varlık amortisman ve itfa payları (311.255.202)
(61.017.806)
(37.798.013)
(263.774)
(410.334.795)
-
Varlıklar toplamı
(31 Aralık 2008) 8.288.800.891
849.904.774
1.255.970.342
2.096.424
10.396.772.431
(4.061.641.349)
Coğrafi bölgelere göre raporlama
6.335.131.082
(410.334.795)
740.555.085
Konsolide
3.743.714.048
6.688.458.098
(443.092.845)
428.121.553
Konsolide
3.643.630.123
6. Nakit ve Nakit Benzeri Kalemler
Kasa
Bankadaki nakit
- Vadesiz mevduatlar
- Vadesi üç aydan kısa vadeli mevduatlar
B tipi likit fonlar
Diğer hazır varlıklar
31 Aralık 2009
303.588
1.332.999.089
87.918.183
1.245.080.906
-
84.370
1.333.387.047
31 Aralık 2008
311.778
651.952.032
54.795.651
597.156.381
109.737
49.492
652.423.039
Vadeli mevduatlar
Para birimi
Faiz oranı (%)
Vade
EURO
2,40 - 3,25
Şubat 2010
ABD Doları
2,34 - 3,35
Şubat 2010
TL
6,50 Ocak 2010
Diğer dövizlerin TL karşılığı
31 Aralık 2009
387.401.060
850.401.473
725.576
6.552.797
1.245.080.906
31 Aralık 2008
264.736.947
328.630.695
1.026.367
2.762.372
597.156.381
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibarıyla konsolide nakit akım tablolarında yer alan nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir.
Hazır değerler
Eksi: Faiz tahakkukları
Eksi: Bloke mevduatlar
31 Aralık 2009
1.333.387.047
(3.072.603)
(32.033.970)
1.298.280.474
31 Aralık 2008
652.423.039
(2.521.267)
(2.318.891)
647.582.881
Vadeli mevduatların 32.033.970 TL’lik (31 Aralık 2008: 2.318.891 TL) kısmı Topluluk tarafından kullanılan kredilerin teminatı olarak blokedir ve
cari dönem nakit akım tablosunda hazır değerler toplamından düşülerek gösterilmiştir.
7. Finansal Yatırımlar
a) Kısa Vadeli Finansal Yatırımlar
Vadesi üç ayı aşan banka mevduatları
Faiz oranı (%)
Vade
EURO
6,65 - 7,25
Aralık 2010
ABD Doları
6,50
Ekim 2010
31 Aralık 2009
16.636.351
54.760.318
71.396.669
31 Aralık 2008
4.295.558
13.758.050
18.053.608
Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımlar
Eurobond
31 Aralık 2009
1.518.580
31 Aralık 2008
-
Nominal 1.000.000
Vade
Haziran 2010
b) Uzun Vadeli Finansal Yatırımlar
a) Satılmaya hazır finansal yatırımlar
b) Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımlar
31 Aralık 2009
109.082.268
-
109.082.268
31 Aralık 2008
90.578.156
1.535.551
92.113.707
b.1) Satılmaya hazır finansal varlıklar
Borsa fiyatı ile değerlenen finansal yatırımlar
Hisse oranı (%)
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. 1,45
İş Finansal Kiralama A.Ş. <1
31 Aralık 2009
Hisse oranı (%)
5.094.197
1,45
1.158.752
<1
6.252.949
31 Aralık 2008
1.438.158
432.900
1.871.058
Aktif bir piyasası olmadığı için
maliyetle değerlenen finansal yatırımlar
Hisse oranı (%)
Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. <1
Trakya Yatırım Holding A.Ş. (1)
34,65
İş Factoring Finansman Hizmetleri A.Ş.
<1
Milli Reasürans T.A.Ş.
<1
İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş.
1,93
Camiş Yatırım Holding A.Ş.
<1
İş Koray Tur. Orm. Mad. İnş. Tah. Tic. A.Ş.
<1
Anadolu Turizm İnşaat Ticaret A.Ş. -
Saint Gobain Glass Egypt S.A.E
14,87
Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş.
<1
Diğer
-
Değer düşüklüğü karşılığı (2)
-
31 Aralık 2009
Hisse oranı (%)
86.830.954
<1
151.277.690
34,65
4.251
<1
217.635
<1
56.228
1,92
16.848
<1
5.477
<1
-
<1
17.887.444
-
158.241
-
52.865
-
(156.611.825)
-
99.895.808
31 Aralık 2008
86.830.954
151.277.690
4.251
217.635
56.228
16.848
5.477
3.034
158.241
52.865
(156.611.825)
82.011.398
(1) Trakya Yatırım Holding A.Ş. T. İş Bankası A.Ş.’nin kontrolü altındadır. Topluluk’un iştirak üzerinde önemli etkinliği ve kontrol gücü
bulunmamaktadır.
(2 )Değer düşüklüğü karşılığının 56.994.689 TL’lik kısmı Avea İletişim Hizmetleri A.Ş., 99.617.136 TL’lik kısmı ise Trakya Yatırım Holding A.Ş. ile
ilgilidir.
Konsolide edilmeyen bağlı ortaklıklar ve
müşterek yönetime tabi işletmeler
Hisse oranı (%)
Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş.
99,71
İstanbul Porselen Sanayi A.Ş.
99,87
Paşabahçe Glass GmbH
100,00
Topkapı Yatırım Holding A.Ş.
80,00
Şişecam Shangai Trade Co. Ltd.
100,00
Paşabahçe USA Inc.
100,00
Paşabahçe Mağazaları B.V.
100,00
Cromital SPA ve Sintan Kimya San. Tic. A.Ş.
50,00
Paşabahçe Spain SL
100,00
Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş.
100,00
Değer düşüklüğü karşılığı (-)
31 Aralık 2009
Hisse oranı (%)
212.083
99,71
8.576.838
99,87
68.699
100,00
51.796
80,00
655.449
100,00
162
100,00
1.451.583
100,00
4.623.460
50,00
42.792
-
500.000
100,00
(13.249.351)
2.933.511
31 Aralık 2008
212.083
8.576.838
68.699
51.796
655.449
162
1.451.583
4.623.460
500.000
(9.444.370)
6.695.700
aşabahçe Glass GmbH, Paşabahçe USA Inc., Paşabahçe Mağazaları B.V., Cromital SPA Türkiye dışında üretim, pazarlama ve satış
P
faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla kurulmuş bağlı ortaklıklardır. Bu şirketler ile Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. ve Topkapı Yatırım
Holding A.Ş.’nin finansal tabloları konsolide finansal tablolara oranla önemli görülmediklerinden dolayı konsolidasyona dahil edilmemiştir.
Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş., İstanbul Porselen Sanayi A.Ş. ve Şişecam Shangai Trade Co Ltd.’nin iştirak tutarlarının tamamına ekli konsolide
finansal tablolarda değer düşüklüğü karşılığı ayrılmış olup, dönem içinde oluşan değer düşüş karşılığı Cromital SPA ve Sintan Kimya Sanayi ve
Tic. A.Ş.’nin özkaynaklarında meydana gelen azalışların muhasebeleştirilmesinden kaynaklanmıştır.
b.2) Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar
Eurobond
Nominal 1.000.000
Vade
Haziran 2010
31 Aralık 2009
-
31 Aralık 2008
1.535.551
8. Finansal Borçlar
Kısa vadeli finansal borçlar
31 Aralık 2009
Kısa vadeli krediler
421.346.365
Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli anapara taksitleri ve faizleri 346.882.469
Toplam kısa vadeli finansal borçlar
768.228.834
Uzun vadeli finansal borçlar
Uzun vadeli kredilerin uzun vadeli kısmı
1.550.876.056
Toplam finansal borçlar
2.319.104.890
31Aralık 2008
467.721.024
275.835.361
743.556.385
1.244.841.495
1.988.397.880
Kısa ve uzun vadeli finansal borçlara ilişkin özet bilgiler aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2009
Döviz cinsi
Vade
Faiz aralığı (%) (*)
ABD Doları
2010 – 2016
Libor +1,20 - 5,50
EURO
2010 – 2016
Euribor + 0,82 - 7,00
TL ve diğer 2010
7,40 - 11,00
Kısa Vadeli
128.892.017
362.353.477
276.983.340
768.228.834
Uzun Vadeli
697.663.578
853.212.478
1.550.876.056
(*)Alt ve üst oranları ifade etmekte olup, ağırlıklı ortalama maliyeti Euro için Euribor + %2,54, ABD Doları için Libor + %2,72, TL için %7,42’dir.
31 Aralık 2008
Döviz cinsi
Vade
Faiz aralığı (%) (*)
Kısa Vadeli
Uzun Vadeli
ABD Doları
2009 – 2015
Libor + 0,75 - 7,00
167.330.601
445.083.182
EURO
2009 – 2016
Euribor + 0,20 - 7,00
389.984.570
799.758.313
TL ve diğer
2009
14,50 - 24,95
186.241.214
743.556.385
1.244.841.495
(*)Alt ve üst oranları ifade etmekte olup, ağırlıklı ortalama maliyeti Euro için Euribor + %1,89, ABD Doları için Libor + %2,11, TL için %22,50’dir.
Finansal borçların geri ödeme vadeleri aşağıdaki gibidir:
1 yıl içinde ödenecekler
1 - 2 yıl içinde ödenecekler
5 yıl ve sonrası
31 Aralık 2009
768.228.834
354.471.190
737.663.545
266.754.004
112.758.494
79.228.823
2.319.104.890
31 Aralık 2008
743.556.385
286.051.709
321.720.522
271.712.997
233.459.378
131.896.889
1.988.397.880
Finansal borçlar için verilen teminatlar
Teminat senetleri
İpotek
31 Aralık 2009
259.072.156
73.818.628
332.890.784
31 Aralık 2008
237.290.490
10.551.734
247.842.224
31 Aralık 2009
609.891.688
45.596.439
291.392
(11.641.657)
644.137.862
31 Aralık 2008
631.864.352
39.061.829
172.621
(14.520.904)
656.577.898
9. Diğer Finansal Yükümlülükler
Bulunmamaktadır.
10. Ticari Alacak ve Borçlar
Ticari Alacaklar
Kısa vadeli ticari alacaklar Alıcılar
Alacak senetleri
Diğer ticari alacaklar
Şüpheli ticari alacaklar karşılığı
Topluluk’un yurtiçi satışlarında ana ürün grupları itibarıyla uyguladığı satış vadeleri aşağıda sunulmuştur:
Temel camlar ile ilgili satış vadesi ortalama olarak 120 gün (2008: 105 gün) olup vadesinden sonraki ödemelerde ilk 15 gün için aylık %1,5
(2008: %1,5), 15 günden sonraki ödemelerde ise aylık %3 (2008: %3) gecikme faizi uygulanmaktadır.
Otocam ve cam işleme ürünleri ile ilgili satış vadesi ortalama olarak 45 gün (2008: 45 gün) olup, vadesinden sonraki ödemelerde gecikme
faizi uygulanmamaktadır.
Yurtdışı satışların bir bölümü peşin, bir bölümü ortalama 2 ay (2008: 2 ay) vadeli olup gecikme faizi uygulanmamaktadır.
Otomatik zücaciye ürünleri ile ilgili satış vadesi ortalama olarak 75 gün (2008: 75 gün) olup, vadesinden sonraki ödemelerde aylık %3 (2008:
%3) gecikme faizi uygulanmaktadır.
Cam ambalaj ürünlerini 1 Kasım 2009 tarihinden itibaren peşin fiyatlı satmaktadır. Müşteri talebine göre 121 güne kadar uygulanan vadeler
için aylık %2, 121 günü aşan vadeler için aylık %3 vade farkı uygulanmaktadır. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren vade farkı faiz oranı aylık %1,25
olmuştur.
Soda ürünleri ile ilgili topluluk içi satış fiyatı peşin esaslıdır. Soda ürünleri ile ilgili yurt içi topluluk dışı satış vadesi ortalama 34 gündür (2008: 29
gün). Vadesinden sonra ödemelerde aylık %3 (2008: İlk 15 gün için aylık %2, 15 gün sonrasında aylık %4) oranında gecikme faizi uygulanır.
Krom ürünleri ile ilgili yurtiçi satış vadesi döviz bazında ortalama 22 gündür (2008: 17 gün). Vadesinden sonra ödemelerde aylık %1 (2008:
%1) gecikme faizi uygulanır.
Yurtdışı satışlarda ortalama satış vadesi 60 gündür (2008: ortalama 60 gündür).
Ağır makine satışları ile ilgili alacaklar hak ediş planlarına göre tahsil edilmektedir.
Topluluk tahsil imkanı kalmayan alacakları için karşılık ayırmıştır. Şüpheli alacak karşılığı geçmiş tahsil edilememe tecrübesine dayanılarak
belirlenmiştir. Topluluk, alacaklarının tahsil edilip edilemeyeceğine karar verirken, söz konusu alacakların kredi kalitesinde, ilk oluştuğu tarihten
bilanço tarihine kadar bir değişiklik olup olmadığını değerlendirir. Çok sayıda müşteriyle çalıştığından dolayı Topluluk’un kredi riski dağılmış
durumdadır ve önemli bir kredi riski yoğunlaşması yoktur. Dolayısıyla, Topluluk Yönetimi ekli konsolide finansal tablolarda yer alan şüpheli
alacak karşılığından daha fazla bir karşılığa gerek olmadığı inancındadır.
Şüpheli ticari alacaklar karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
Açılış bakiyesi, 1 Ocak
Satın alma etkisi
Dönem gideri
Tahsilatlar
Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 2009
(14.520.904)
-
(4.143.066)
7.022.313
(11.641.657)
2008
(12.477.357)
(354.455)
(3.833.277)
2.144.185
(14.520.904)
31 Aralık 2009
174.069.169
14.651.540
11.961.253
44.023.410
1.968.364
246.673.736
31 Aralık 2008
246.870.679
14.986.858
14.178.036
2.026.878
5.674.473
283.736.924
Topluluk’un ticari alacakları için almış olduğu teminatlar aşağıdaki gibidir:
Teminat mektupları
Teminat çek ve senetleri
İpotekler
Nakit Diğer
31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla ticari alacakların 175.357.470 TL tutarındaki (31 Aralık 2008: 125.174.098 TL) kısmının vadesi geçmiş olduğu
halde, bu alacaklara ilişkin karşılık ayrılmamıştır. Söz konusu alacaklar yakın zamanda tahsil edilememe riski yaşanmamış çok sayıda farklı
müşteriye aittir. Bahse konu ticari alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2009
Vadesi üzerinden 1 - 30 gün geçmiş
86.148.901
Vadesi üzerinden 1 - 3 ay geçmiş
67.090.342
Vadesi üzerinden 3 - 12 ay geçmiş
19.518.832
Vadesi üzerinden 1 - 5 yıl geçmiş
2.599.395
Toplam vadesi geçen alacaklar
175.357.470
Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
40.769.412
Uzun vadeli ticari alacaklar Alıcılar
1.921.110
31 Aralık 2008
71.776.183
35.342.871
17.462.388
592.656
125.174.098
37.075.697
975.546
Ticari Borçlar
Kısa vadeli ticari borçlar
Satıcılar
Diğer ticari borçlar
31 Aralık 2009
232.892.536
457.270
233.349.806
31 Aralık 2008
288.897.660
412.808
289.310.468
Uzun vadeli ticari borçlar
Satıcılar
19.827
5.637.209
11. Diğer Alacaklar ve Borçlar
Kısa vadeli diğer alacaklar
Personelden alacaklar
Verilen depozito ve teminatlar
İlişkili taraflardan alacaklar (Not 37)
Diğer çeşitli alacaklar
Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (-)
31 Aralık 2009
1.947.362
510.313
16.763.459
10.297.054
(3.933.977)
25.584.211
31 Aralık 2008
2.817.070
1.408.011
18.892.392
4.907.580
(278.630)
27.746.423
Uzun vadeli diğer alacaklar
Verilen depozito ve teminatlar
1.133.390
Diğer çeşitli alacaklar
16.866
1.150.256
1.239.282
1.239.282
Kısa vadeli diğer borçlar
Alınan depozito ve teminatlar
1.922.509
Personele borçlar
9.230.688
Alınan sipariş avansları
15.169.771
İlişkili taraflara borçlar (Not 37)
31.888.008
Alınan diğer avanslar
-
Diğer çeşitli borçlar
3.669.918
61.880.894
2.001.775
9.337.820
22.624.263
65.541.401
222.643
6.194.587
105.922.489
Uzun vadeli diğer borçlar
Alınan depozito ve teminatlar
45.855
Kamuya olan ertelenmiş borçlar
115.825
161.680
25.103
34.986
60.089
12 . Finans Sektörü Faaliyetlerinden Alacaklar ve Borçlar
Bulunmamaktadır.
13. Stoklar
İlk madde ve malzeme
Yarı mamuller
Mamuller
Ticari mallar
Diğer stoklar
Stok değer düşüklüğü karşılığı (-)
31 Aralık 2009
180.273.697
36.632.298
432.098.327
26.995.386
50.034.245
(17.894.857)
708.139.096
31 Aralık 2008
247.892.691
33.502.421
586.596.498
34.393.281
56.984.011
(15.223.096)
944.145.806
2009
(15.223.096)
(6.270.353)
3.598.592
(17.894.857)
2008
(6.260.879)
(9.562.575)
600.358
(15.223.096)
Stok değer düşüklüğü karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
Dönem içinde ayrılan karşılık
Dönem içinde kullanılan karşılık
Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 80 2009 YILLIK RAPOR
14. Canlı Varlıklar
Bulunmamaktadır.
15. Devam Eden İnşaat Sözleşmelerine İlişkin Varlıklar
Devam eden işler üzerindeki maliyetler
Kayda alınan kârlar eksi zararlar (net)
Eksi: Gerçekleşen hak edişler (-)
31 Aralık 2009
85.766.979
(12.485)
(84.832.529)
921.965
31 Aralık 2008
88.234.579
(602.673)
(69.563.385)
18.068.521
31 Aralık 2009
1.292.948
(12.485)
(358.498)
921.965
31 Aralık 2008
19.211.264
(602.673)
(540.070)
18.068.521
Konsolide finansal tablolarda gerçekleşen hak edişler ve maliyetler aşağıdaki gibidir:
Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar (Not 26)
Zarardaki projeler için ayrılan karşılık (Not 26)
Devam eden inşaat sözleşmeleri hak ediş bedelleri (Not 26)
Bu kapsamda, 31 Aralık 2009 itibarıyla hak edişler için verilen teminatların tutarı 7.470.564 TL ve alınan avansların tutarı 100.670 TL’dir (31
Aralık 2008: 19.047.244 TL ve 10.391.043 TL).
16. Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların bilançoda yer alan net varlık tutarları aşağıdaki gibidir:
OAO FormMat
31 Aralık 2009
9.453.780
124.302.270
133.756.050
31 Aralık 2008
9.791.841
125.972.902
135.764.743
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların özet finansal tablo bilgileri aşağıdaki gibidir:
OAO FormMat
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Toplam varlıklar
2.937.468
3.469.644
740.188.364
748.581.760
Toplam yükümlülükler
(1.839.919)
(2.299.525)
(242.979.293)
(244.690.156)
Net varlıklar
1.097.549
1.170.119
497.209.071
503.891.604
Topluluk pay oranı (%)
- Doğrudan ve dolaylı sahiplik oranı (%)
48,46
48,46
25,00
25,00
- Etkin sahiplik oranı (%)
19,59
19,59
20,52
20,52
Net varlıklarda Topluluk’un payı
531.872
567.040
124.302.270
125.972.902
İştirakler üzerindeki şerefiye
8.921.908
9.224.801
-
9.453.780
9.791.841
124.302.270
125.972.902
Dönem kârı/(zararı)
Dönem kârı/(zararı) içindeki Topluluk payı
Hasılat
17. Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
Bulunmamaktadır.
OAO FormMat
1 Ocak -
1 Ocak -
31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 (33.422)
(798.673)
(16.196)
(387.037)
1.884.149
3.028.625
1 Ocak -
1 Ocak 31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
3.043.735
17.691.251
760.934
4.422.813
358.116.233
315.844.332
Yer altı ve
Yapılmakta
Arazi ve yerüstü
Tesis, makine Diğer maddi olan
Maliyet değeri
arsalar
düzenleri Binalar ve cihazlar Taşıtlar Demirbaşlar duran varlıklar yatırımlar Toplam
1 Ocak 2009 açılış bakiyesi 77.501.896 201.788.124 1.214.497.007
5.365.795.369 54.464.722 244.166.786 231.270.202
304.534.202
7.694.018.308
Düzenleme ve yeniden sınıflandırma 316.532
2.913.209
(2.104.902)
5.804.243
33.985
(6.963.067)
(225.951)
225.951
Yabancı para çevrim farkları 123.255
40.830
(6.150.382)
(12.899.778)
(19.685)
(352.632)
(9.208)
(4.017.866)
(23.285.466)
Alımlar 278.258
3.484.630
3.754.150
135.505.927
755.697
13.719.843
21.075.411
234.255.830
412.829.746
Çıkışlar (4.791)
(2.247.396)
(3.786.033)
(79.360.076) (2.291.667) (20.496.776)
(15.770.004)
(21.334.947)
(145.291.690)
Yapılmakta olan yatırımlardan transferler 373
6.754.593
124.515.517
212.673.528
841.143
4.061.612
11.058.058 (359.904.824)
31 Aralık 2009 kapanış bakiyesi 78.215.523 212.733.990 1.330.725.357
5.627.519.213 53.784.195 234.135.766 247.398.508
153.758.346
7.938.270.898
Birikmiş amortismanlar
1 Ocak 2009 açılış bakiyesi - (94.468.288) (311.461.206) (3.416.781.279) (30.806.686) (180.427.140) (161.995.960)
- (4.195.940.559)
Düzenleme ve yeniden sınıflandırma -
(80.728)
(1.066.846)
(247.475)
3.057
1.391.992
-
-
Yabancı para çevrim farkları -
(4.293)
1.603.243
5.641.543
91.371
105.314
727
-
7.437.905
Dönem gideri -
(2.625.404) (33.097.667)
(340.770.141) (6.151.423) (19.633.309)
(36.339.761)
-
(438.617.705)
Çıkışlar -
1.630.638
572.688
61.761.246
2.124.284
18.715.024
13.178.733
-
97.982.613
31 Aralık 2009 kapanış bakiyesi - (95.548.075) (343.449.788) (3.690.396.106) (34.739.397) (179.848.119) (185.156.261)
- (4.529.137.746)
31 Aralık 2009 itibarıyla
net defter değeri 78.215.523 117.185.915 987.275.569
1.937.123.107 19.044.798
54.287.647
62.242.247
153.758.346
3.409.133.152
net defter değeri 77.501.896 107.319.836 903.035.801 1.949.014.090 23.658.036 63.739.646 69.274.242 304.534.202 3.498.077.749
18. Maddi Duran Varlıklar
Yer altı ve
Yapılmakta
Arazi ve yerüstü
Tesis, makine
Diğer maddi olan
Maliyet değeri
arsalar
düzenleri Binalar ve cihazlar Taşıtlar Demirbaşlar duran varlıklar yatırımlar Toplam
1 Ocak 2008 açılış bakiyesi
72.082.399 190.673.959 1.024.088.504
5.178.600.859 50.570.701 221.248.876
195.103.453 143.073.391
7.075.442.142
Satın alma etkisi
2.650.225
495.349
24.158.741
52.894.996
2.079.792
7.629.760
1.578.509
1.071.558
92.558.930
Yabancı para çevrim farkları
3.053.149
974.207
30.061.705
92.754.663
4.190.831
3.952.121
(292.864)
6.395.626
141.089.438
Alımlar
227.670
6.636.191
27.286.170
135.280.718
3.251.240
12.582.598
30.799.442 521.674.297
737.738.326
Çıkışlar
(511.547)
(923.781)
(3.872.523)
(257.442.988) (6.996.807) (12.967.678)
(7.174.698) (62.920.506)
(352.810.528)
Yapılmakta olan yatırımlardan transferler
-
3.932.199
112.774.410
163.707.121
1.368.965
11.721.109
11.256.360 (304.760.164)
31 Aralık 2008 kapanış bakiyesi
77.501.896 201.788.124 1.214.497.007
5.365.795.369 54.464.722 244.166.786
231.270.202 304.534.202
7.694.018.308
Birikmiş amortismanlar
- (86.876.910) (269.517.352) (3.288.777.242) (28.206.116) (161.747.110) (126.978.259)
- (3.962.102.989)
Satın alma etkisi
-
(486.985)
(8.622.274)
(32.756.252) (2.006.283)
(7.417.019)
(1.544.815)
-
(52.833.628)
Yabancı para çevrim farkları
-
(72.392)
(3.357.014)
(21.010.820)
(853.964)
(1.474.007)
288.201
-
(26.479.996)
Dönem gideri
-
(7.287.451) (32.236.657)
(302.716.951) (6.284.024) (19.557.508)
(38.778.805)
-
(406.861.396)
Çıkışlar -
255.450
2.272.091
232.814.833
6.543.701
9.768.504
5.017.718
-
256.672.297
Değer düşüş karşılığı
-
-
-
(4.334.847)
-
-
-
-
(4.334.847)
- (94.468.288) (311.461.206) (3.416.781.279) (30.806.686) (180.427.140) (161.995.960)
- (4.195.940.559)
net defter değeri
77.501.896 107.319.836 903.035.801
1.949.014.090 23.658.036
63.739.646
69.274.242 304.534.202
3.498.077.749
net defter değeri
72.082.399 103.797.049 754.571.152
1.889.823.617 22.364.585
59.501.766
68.125.194 143.073.391
3.113.339.153
18. Maddi Duran Varlıklar
19. Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Maliyet değeri
Haklar
Maden sahaları
Diğer
26.774.426
13.135.203
7.025.752
Yabancı para çevrim farkı
(22.600)
-
5.515
Alımlar
13.702.238
-
1.589.569
Çıkışlar
(610.442)
-
(1.531.243)
39.843.622
13.135.203
7.089.593
Birikmiş itfa payları
(20.103.391)
(1.737.096)
(3.339.902)
7.465
-
(304)
Dönem gideri
(3.012.373)
(847.331)
(615.436)
Çıkışlar
587.314
-
938.304
(22.520.985)
(2.584.427)
(3.017.338)
31 Aralık 2009 itibarıyla net defter değeri
17.322.637
10.550.776
4.072.255
6.671.035
11.398.107
3.685.850
Maliyet değeri
Haklar
Maden sahaları
Diğer
25.066.014
13.135.203
5.623.003
139.477
-
162.045
Bağlı ortaklık satın alma etkisi
207.394
-
110.770
Alımlar
1.674.011
-
1.142.748
Çıkışlar
(312.470)
-
(12.814)
26.774.426
13.135.203
7.025.752
Birikmiş itfa payları
(17.897.928)
(868.548)
(2.835.718)
(23.835)
-
(50.455)
(175.273)
-
(73.061)
Dönem gideri
(2.211.369)
(868.548)
(393.482)
Çıkışlar
205.014
-
12.814
(20.103.391)
(1.737.096)
(3.339.902)
6.671.035
11.398.107
3.685.850
7.168.091
12.266.655
2.787.285
Toplam
46.935.381
(17.085)
15.291.807
(2.141.685)
60.068.418
(25.180.389)
7.161
(4.475.140)
1.525.618
(28.122.750)
31.945.668
21.754.992
Toplam
43.824.220
301.522
318.164
2.816.759
(325.284)
46.935.381
(21.602.194)
(74.290)
(248.334)
(3.473.399)
217.828
(25.180.389)
21.754.992
22.222.031
20. Şerefiye
Pozitif şerefiye (net)
Dönem içinde iştiraklerin alımı sırasında oluşan şerefiye (Not 3)
Gider yazılan şerefiye
19.447.575
-
(80.697)
-
19.366.878
2008
19.211.454
2.781.996
(2.545.875)
19.447.575
21. Devlet Teşvik ve Yardımları
94/6401 sayılı İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı çerçevesinde Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 9 Eylül 1998 tarih ve 98/16 sayılı
Kararı’na istinaden yayımlanan 98/10 sayılı Araştırma - Geliştirme Yardımına İlişkin Tebliğ çerçevesinde Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından,
sanayi kuruluşlarının uzman kurumlar tarafından Ar-Ge niteliğine sahip olduğu tespit edilen projeleri kapsamında izlenip değerlendirilebilen
giderlerinin belli bir oranı hibe şeklinde karşılanmakta veya bu projelere geri ödeme koşuluyla sermaye desteği sağlanmaktadır.
Maliye Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından tespit edilen usul ve esaslar doğrultusunda yapılan ihracat işlemleri ile diğer döviz
kazandırıcı faaliyetler damga vergisi ve harçlardan istisna edilmiştir. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı’na dayanılarak hazırlanan Para
Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 16 Aralık 2004 tarihli ve 2004/11 sayılı Kararı’na istinaden yurt dışı fuar katılımlarının desteklenmesi amacıyla
devlet yardımı ödenmektedir.
22.Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler
Borç Karşılıkları
Kısa vadeli borç karşılıkları
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Maliyet giderleri karşılığı
7.434.488
5.327.810
Diğer borç karşılıkları
1.723.187
3.703.550
9.157.675
9.031.360
Topluluk, yapmış olduğu iştirak satışında devredilen gayrimenkullerin imar durumundan kaynaklanan 21.158.667 ABD Doları (31 Aralık 2008:
21.158.667 ABD Doları) tutarında bir bedel indirimi öngören davada davalı durumundadır. Topluluk Yönetimi davanın lehe sonuçlanacağına
inanmakta olup, davaya ilişkin olarak finansal tablolarda herhangi bir karşılık ayrılmamıştır.
Yukarıda bahsi geçen dava dahil olmak üzere 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Topluluk aleyhine açılmış ve devam eden davaların toplam tutarı
yaklaşık 33.687.832 TL’dir (31 Aralık 2008: 35.821.892 TL).
Yukarıda belirtildiği üzere Topluluk, dönem içerisinde olağan faaliyetleri dahilinde birden çok davaya davalı ve davacı olarak taraf olmuştur. Bu
kapsamda Topluluk Yönetimi, konsolide finansal tablo dipnotlarında açıklanmamış ya da gerekli karşılıkların ayrılmadığı ve Topluluk’un konsolide
finansal durumu ya da faaliyet sonuçları üzerinde olumsuz etkisi olabilecek devam eden dava ya da yasal takip olmadığı görüşündedir.
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihlerindeki koşullu yükümlülükler aşağıdaki gibidir:
Verilen teminat mektupları
İhracat taahhüdü
Verilen teminat senetleri ve kefaletler
Diğer
31 Aralık 2009
47.964.647
245.969.022
12.927.866
2.591.783
309.453.318
31 Aralık 2008
97.911.366
341.064.465
17.624.705
9.922.660
466.523.196
31 Aralık 2009 ve 31Aralık 2008 tarihleri itibarıyla Şirket’in teminat/rehin/ipotek (“TRİ”) pozisyonuna ilişkin tabloları aşağıdaki gibidir:
Şirket Tarafından Verilen TRİ’ler
31Aralık 2009
31Aralık 2008
A. Kendi Tüzel Kişiliği Adına Verilen
11.615.538
60.423.093
B. Tam Konsolidasyon Kapsamına Dahil Edilen Ortaklıklar Lehine Verilen
452.722.166
405.581.064
C. Olağan Ticari Faaliyetlerinin Yürütülmesi Amacıyla Diğer 3’üncü Kişilerin
Borcunu Temin Amacıyla Verilen
-
D. Diğer Verilen TRİ’lerin Toplam Tutarı i. Ana Ortak Lehine Verilen
-
ii. B ve C maddeleri Kapsamına Girmeyen Diğer Topluluk Şirketleri Lehine Verilen
-
iii. C Maddesi Kapsamına Girmeyen 3’üncü kişiler Lehine Verilen -
Toplam
464.337.704
466.004.157
Şirket’in vermiş olduğu TRİ’lerin Şirket’in özkaynaklarına oranı 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla %26,06 dır (31 Aralık 2008 tarihi itibarıyla %27,02).
Rusya Federasyonu’ndaki ekonomik durum
Rusya Federasyonu’nda meydana gelen veya meydana gelmesi muhtemel olan siyasi ve ekonomik değişimler, her ne kadar son yıllarda
iyileşmeler gözlemlenmiş olsa da, Ekim 2008 tarihinden itibaren şiddetli olarak hissedilmeye başlanan global ekonomik krizle beraber
bu ülkede faaliyet gösteren şirketleri olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Rusya Federasyonu’nun ekonomik istikrarı, hükümetinin alacağı
ekonomik önlemlere ve hukuki, yönetsel ve politik gelişmelerin etkilerine bağlıdır. Bu gelişmeler ülkede faaliyet gösteren şirketlerin kontrolünde
değildir. Sonuç olarak, Rusya Federasyonu’nda faaliyet gösteren şirketler, diğer piyasalarda genel olarak gözlemlenmeyen bazı riskleri göz
önünde bulundurmak zorundadır. Ekli konsolide finansal tablolar, Topluluk Yönetimi’nin Rusya Federasyonu’ndaki ekonomik durumun bağlı
ortaklıklar ve iştirakin operasyonları ve finansal durumuna etkileri hakkındaki varsayımlarını içermektedir. Rusya Federasyonu’nun gelecekteki
ekonomik durumu Topluluk Yönetimi’nin varsayımlarından farklı olabilir.
Rusya Federasyonu vergi, kambiyo ve gümrük mevzuatı yoruma oldukça açık ve çok çabuk değişebilen bir mevzuattır. Topluluk Yönetimi’nin bu
mevzuatlara yönelik yaklaşımı yerel veya federal otoriteler tarafından farklı şekilde değerlendirilebilir. Rusya Federasyonu’ndaki son ekonomik
gelişmeler vergi otoritesinin mevzuat yorumlamalarını oldukça sertleştirmiştir ve bu durum ek vergi cezaları uygulanmasına yol açabilmektedir.
İlgili mevzuat gereği cari ve önceki üç yıllık dönem vergi incelemelerine konu olabilmektedir. Bazı özel durumlarda bu süre uzatılabilmektedir.
31 Aralık 2009 itibarıyla Topluluk Yönetimi bu mevzuatlara yönelik yaklaşımının uygun olduğunu ve Topluluk’un vergi, kambiyo ve gümrük
mevzuat pozisyonunu koruyabileceğine inanmaktadır.
Gürcistan’daki ekonomik durum
Gürcistan vergi otoritesi, özellikle Gürcistan’da yaşanan ekonomik sıkıntılar dolayısıyla son zamanlarda iş dünyasına olan ilgisini önemli
derecede artırmıştır. Gürcistan’daki lokal ve milli vergi düzenlemeleri oldukça hızlı bir biçimde değişim göstermekte ve bu nedenle tutarsız
uygulamalar ve yorumlamalarla karşılaşılmaktadır. Ekli konsolide finansal tablolar, Topluluk Yönetimi’nin Gürcistan’daki ekonomik durumun
bağlı ortaklığının operasyonları ve finansal durumuna etkileri hakkındaki varsayımlarını içermektedir. Gürcistan’ın gelecekteki ekonomik durumu
Topluluk Yönetimi’nin varsayımlarından farklı olabilir.
23. Taahhütler
Hisse tutma taahhüdü ve geri ödeme imtiyazı
25 Haziran 2004 tarihinde International Finance Corporation (“IFC”) ile Trakya Glass Bulgaria EAD, Trakya Cam Sanayii A.Ş., Trakya Investment
BV ve Paşabahçe Cam Sanayii A.Ş. arasında bir anlaşma yapılmıştır. Trakya Cam Sanayii A.Ş.’nin tek başına veya Paşabahçe Cam Sanayii
A.Ş. ile birlikte Trakya Cam Investment B.V.’nin toplam özsermayesindeki payının %75’in altına düşmemesi gerekmektedir. Aynı şekilde, Trakya
Cam Investment B.V.’nin, Trakya Glass Bulgaria EAD’nin toplam özsermayesinin en az %75’ine yasal olarak sahip olacak şekilde hisse tutma
yükümlülüğü bulunmaktadır.
Hisse alım/satım opsiyonu
8 Temmuz 2005 tarihinde Cromital s.p.a.’nın diğer ortağı Cheminvest s.p.a. ve Soda Sanayii A.Ş. arasında yapılan anlaşma ve 1 Şubat 2008
tarihli ek protokol ile 1 Temmuz 2011 ve 30 Haziran 2012 tarihleri arasında, Cheminvest s.p.a. sahip olduğu %50 Cromital s.p.a. hissesini
anlaşmada belirtilen fiyat ile Soda Sanayii A.Ş.’ye satma, Soda Sanayii A.Ş.’den alma opsiyonuna sahiptir.
Yatırım taahhüdü
Şirket’in bağlı ortaklıklarından Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş., Polatlı Organize Sanayi Bölgesi (“OSB”) ile Ağustos 2008 tarihinde Arsa
Tahsis Sözleşmesi yapmıştır. OSB Yönetim Kurulu ile yapılan anlaşmaya göre, Ağustos 2008 tarihinden itibaren 30 ay sonra yapı proje
çalışmaları başlayacaktır. Söz konusu yükümlülüklerin yerine getirilememesi durumunda, ödenmiş olan arsa tahsis bedeli belli bir ödeme planı
çerçevesinde Şirket’e geri ödenecektir.
Diğer taahhütler
Şirketin bağlı ortaklıklarından Camiş Elektrik Üretimi A.Ş.’nin Botaş - Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. arasında yapılan sözleşme gereği
1 Ocak 2010 - 31 Aralık 2010 tarihleri arasında 21.600.000 m3 doğalgaz alım taahhüdü bulunmaktadır. Ayrıca sözleşme gereği, “A Tipi
İstasyonun Botaş Telekomünikasyon ve Scada Sistemi’ne bağlanması” ile ilgili olarak Şirket tarafından yapılması gereken bu sistemin/
teçhizatın mülkiyeti Botaş’a aittir (31 Aralık 2008: 103.000.000 m3).
24. Çalışanlara Sağlanan Faydalar
Kısa vadeli
İzin karşılığı
31 Aralık 2009
6.762.250
31 Aralık 2008
7.350.179
Uzun vadeli
Kıdem tazminatı karşılıkları
Yürürlükteki İş Yasası hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sona erenlere hak kazandıkları
yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 6 Mart
1981 tarih, 2422 sayılı ve 25 Ağustos 1999 tarih, 4447 sayılı Yasalar ile Değişik 60’ıncı Maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak işten
ayrılma hakkı kazananlara da yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.
31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla ödenecek kıdem tazminatı, her hizmet yılı için bir aylık maaş üzerinden 2.365.16 TL (31 Aralık 2008: 2.173,18 TL)
tavanına tabidir. Kıdem tazminatı tavanı altı ayda bir revize edilmekte olup, Topluluk’un kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 1 Ocak
2010 tarihinden itibaren geçerli olan 2.427,04 TL tavan tutarı dikkate alınmıştır (31 Aralık 2008: 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olan
2.260,05 TL).
Kıdem tazminatı yükümlülüğü zorunluluk olmadığından dolayı herhangi bir fonlamaya tabi değildir.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü, şirketin çalışanların emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre
hesaplanır. Yeniden düzenlenmiş UMS 19 “Çalışanlara Sağlanan Haklar”, işletmenin yükümlülüklerini tanımlanmış fayda planları kapsamında
aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanmasını öngörür. Buna uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan
aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir.
Esas varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek
enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel faiz oranını ifade eder. Sonuçta, 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibarıyla,
ekli konsolide finansal tablolarda yükümlülükler, çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe ait olası yükümlülüğün bugünkü değeri
tahmin edilerek hesaplanır.
Bilanço tarihindeki karşılıklar, yıllık %4,80 enflasyon (31 Aralık 2008: %5,40) ve %11,00 iskonto oranı (31 Aralık 2008: %12,00) varsayımlarına
göre yaklaşık %5,92 olarak elde edilen reel iskonto oranı (31 Aralık 2008: %6,26) kullanılmak suretiyle hesaplanmıştır. İsteğe bağlı işten
ayrılmalar neticesinde ödenmeyip, Topluluk’a kalacak olan kıdem tazminatı tutarlarının tahmini oranı da dikkate alınmıştır.
Kıdem tazminatı karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
Aktüeryal kayıp/(kazanç)
Hizmet maliyeti
Faiz maliyeti Dönem içinde yapılan ödemeler
144.294.534
-
2.006.826
24.102.557
9.161.406
(30.970.033)
148.595.290
2008
140.835.844
586.066
(3.743.406)
19.713.271
7.892.812
(20.990.053)
144.294.534
31 Aralık 2009
5.200.511
30.520.896
1.892.781
41.754.410
9.627.612
19.518.691
20.400.958
82.548
128.998.407
31 Aralık 2008
5.817.440
20.518.744
2.362.162
91.124.771
16.200.722
44.230.194
27.490.153
147.282
207.891.468
Diğer duran varlıklar
Gelecek yıllara ait giderler
7.318.375
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar için verilen avanslar
24.411.782
31.730.157
1.556.764
19.751.489
21.308.253
25. Emeklilik Planları
Bulunmamaktadır.
26. Diğer Varlık ve Yükümlülükler
Diğer dönen varlıklar
Gelecek aylara ait giderler
Gelir tahakkukları
İş avansları
Stoklar için verilen sipariş avansları
Peşin ödenen vergi ve fonlar
Devreden KDV
Yurtdışı satışlardan kaynaklanan terkin edilecek KDV
Diğer Kısa vadeli diğer yükümlülükler
Gider tahakkukları
Gelecek aylara ait gelirler
Ödenecek vergi ve harçlar
Ödenecek SSK primleri
Hesaplanan KDV ve diğer yükümlülükler
Diğer (*)
31 Aralık 2009
8.020.317
21.633.959
24.074.590
10.965.923
5.829.408
4.299.026
74.823.223
31 Aralık 2008
4.885.697
36.172.909
18.532.121
10.997.595
697.499
623.577
71.909.398
(*) Topluluk, International Finance Corporation’a JSC Mina bağlı ortaklığının yaklaşık %19,20’lik hissesi için hisse satış opsiyonu vermiştir. Hisse
satış opsiyonuna konu olan yükümlülükler gerçeğe uygun değerinden konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır ve toplam değeri 7.913.524
TL’dir. Topluluk bu tutarın 3.956.762 TL’sini avans olarak cari dönemde ödemiştir. Satış opsiyonuna konu olan hisselerin Topluluk, adına tescili
2010 yılı Şubat ayında tamamlanmıştır. Geriye kalan 3.956.762’lik TL tutar anlaşma gereği 2010 yılı Haziran ve Aralık aylarında ödenecektir.
Uzun vadeli diğer yükümlülükler
Diğer çeşitli borçlar
738.990
Konsolide edilmeyen müşterek yönetime tabi işletmeler ile ilgili yükümlülük (Not 23)
1.494.661
2.233.651
722.044
722.044
27. Özkaynaklar
Özkaynak kalemlerinden, “Çıkarılmış Sermaye”, “Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler” ve Türk Ticaret Kanunu’nun 466’ıncı Maddesi
çerçevesinde yasal yedek statüsünde olan “Hisse Senedi İhraç Primleri” yasal kayıtlardaki tutarları ile gösterilmiştir. Bu kapsamda, UFRS
esasları çerçevesinde yapılan değerlemelerde ortaya çıkan ve rapor tarihi itibarıyla kâr dağıtımına veya sermaye artırımına konu edilemeyen
farkların (enflasyon düzeltmelerinden kaynaklanan farklılıklar gibi), çıkarılmış sermaye ile ilgili kısmı çıkarılmış sermaye kaleminden sonra gelen
“sermaye düzeltmesi farkları” kalemiyle, “kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler” ve “hisse senedi ihraç primleri”nden kaynaklanan farklar ise
geçmiş yıllar kârları/zararlarıyla ilişkilendirilmiştir.
Diğer özkaynak kalemleri ise UFRS esasları çerçevesinde değerlenen tutarları üzerinden gösterilmiştir. Bu kapsamda, daha önce ana hesaptan
ayrı bir kalemde gösterilen (özsermaye enflasyon düzeltme farkları gibi) farklar, ilgili oldukları özkaynak kalemlerine dağıtılmıştır.
a) Sermaye/Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi
Şirketin çıkarılmış sermayesi her biri 1 Kr (Bir Kuruş) itibari değerde 110.000.000.000 adet hamiline yazılı paya bölünmüştür.
Kayıtlı sermaye tavanı
Onaylanmış ve ödenmiş sermaye
Ortaklar
T. İş Bankası A.Ş.
Efes Holding A.Ş.
Paşabahçe Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş.
Milli Reasürans T.A.Ş.
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.
Diğer
Nominal sermaye
Sermaye düzeltmesi farkları
Karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi (-)
Düzeltilmiş sermaye
31 Aralık 2009
2.000.000.000
1.100.000.000
31 Aralık 2009
Pay tutarı
Hisse TL
oranı (%)
705.180.695
64,107
42.254.979
3,841
17.243.559
1,568
19.020.109
1,729
7.784.190
0,707
426.453
0,039
5.692
0,001
4
0,000
-
0,000
550.273
0,050
307.534.046
27,958
1.100.000.000
100,000
241.425.784
(44.480.006)
1.296.945.778
31 Aralık 2008
2.000.000.000
1.006.222.184
31 Aralık 2008
Pay tutarı
Hisse
TL
oranı (%)
645.062.248
64,107
38.652.635
3,841
15.773.502
1,568
17.398.596
1,729
7.120.568
0,707
390.097
0,038
5.207
0,000
3
0,000
7.250
0,000
3.670
0,000
281.808.408
28,010
1.006.222.184
100,000
241.425.784
(40.687.973)
1.206.959.995
b) Değer Artış Fonları
Değer artış fonları
Finansal varlık değer artış fonu
Azınlık hisseleri satış opsiyonu değerleme fonu
31 Aralık 2009
2.992.734
(4.564.310)
(1.571.576)
31 Aralık 2008
(324.068)
(324.068)
Finansal varlık değer artış fonu
Finansal varlık değer artış fonu satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerinden değerlemesi sonucu ortaya çıkar. Gerçeğe
uygun değeriyle değerlenen bir finansal aracın elden çıkarılması durumunda, değer artış fonunun satılan finansal varlıkla ilişkili parçası
doğrudan kâr/zararda muhasebeleştirilir. Yeniden değerlenen bir finansal aracın kalıcı değer düşüklüğüne uğraması durumunda ise değer
artış fonunun değer düşüklüğüne uğrayan finansal varlıkla ilişkili kısmı gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Azınlık hisseleri satış opsiyonu değerleme fonu
Topluluk, International Finance Corporation’a JSC Mina bağlı ortaklığının yaklaşık %19,20’lik hissesi için hisse satış opsiyonu vermiştir. Hisse
satış opsiyonuna konu olan yükümlülükler gerçeğe uygun değerinden konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Hisse satış opsiyonuna konu
olan ana ortaklık dışı paylar Topluluk’un paylarına dağıtılmış ve gerçeğe uygun değerinden kaydedilen hisse satış opsiyonuyla ilgili yükümlülük
ve ana ortaklık dışı paylar etkisi arasındaki fark değer artış fonları hesabına yansıtılmıştır.
c) Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler
Kanuni defterlerdeki birikmiş kârlar, aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler.
Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci
tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net kârın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler
ise dağıtılan kârın ödenmiş sermayenin %5’ini aşan kısmının %10’u oranında ayrılır, ancak Holding şirketleri bu uygulamaya tabi değildir.
Halka açık şirketler, temettü dağıtımlarını SPK tarafından yayımlanan standartlar ve tebliğlerin öngördüğü esaslar çerçevesinde yaparlar.
Türk Ticaret Kanunu’nun 466’ıncı Maddesi çerçevesinde ayrılan “Yasal Yedekler”, yasal yedek statüsünde olan “Hisse Senedi İhraç Primleri”
ve kâr dağıtımı dışındaki belli amaçlar (vergi avantajı elde edebilmek için ayrılan iştirak satış kazançları) için ayrılmış yasal yedekler, kayıtlardaki
tutarları ile gösterilmiştir. Bu kapsamda, UFRS esasları çerçevesinde yapılan değerlemelerde ortaya çıkan ve rapor tarihi itibarıyla kâr dağıtımına
veya sermaye artırımına konu edilmeyen enflasyon düzeltmelerinden kaynaklanan farklılıkları, geçmiş yıllar kârları/zararlarıyla ilişkilendirilmiştir.
Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler Yasal yedekler
İştirak satış kazançları (*)
Ana ortaklığa ait kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler toplamı
31 Aralık 2009
36.910.148
-
36.910.148
31 Aralık 2008
31.158.779
42.667.628
73.826.407
(*) Dönem içerisinde sermayeye ilave edilmiştir.
d) Geçmiş Yıl Kâr/(Zararları)
Bilanço tarihi itibarıyla 1.388.302.863 TL (31 Aralık 2008: 1.269.367.765 TL) tutarındaki geçmiş yıllar kârları içerisinde yer alan ana ortaklığın
olağanüstü yedek akçe tutarı 278.400.522 TL’dir (31 Aralık 2008: 220.234.705 TL).
Kâr Dağıtımı
Sermaye Piyasası Kurulu’nca (“SPK”) 27 Ocak 2010 tarihinde 2009 yılı faaliyetlerinden elde edilen kârların dağıtım esasları ile ilgili olarak;
payları borsada işlem gören anonim ortaklıklar için, herhangi bir asgari kâr dağıtım zorunluluğu getirilmemesine (31 Aralık 2008: %20), bu
kapsamda, kâr dağıtımının SPK’nın Seri: IV, No: 27 sayılı “ Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Olan Halka Açık Anonim Ortaklıkların Temettü
Avansı Dağıtımında Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliği”nde yer alan esaslar, ortaklıkların esas sözleşmelerinde bulunan hükümler ve şirketler
tarafından kamuya açıklanmış olan kâr dağıtım politikaları çerçevesinde gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.
Bunun yanında söz konusu SPK Kararı ile konsolide finansal tablo düzenleme yükümlülüğü bulunan şirketlerin, yasal kayıtlarında bulunan
kaynaklarından karşılanabildiği sürece, net dağıtılabilir kâr tutarını, Seri: XI, No: 29 sayılı Tebliğ çerçevesinde hazırlayıp kamuya ilan edecekleri
konsolide finansal tablolarında yer alan net dönem kârlarını dikkate alarak hesaplamaları gerektiği düzenlenmiştir.
e) Azınlık Payları
Konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıkların ödenmiş/çıkarılmış sermaye dahil bütün özkaynak hesap grubu kalemlerinden, ana ortaklık ve
bağlı ortaklıklar dışı paylara isabet eden tutarlar indirilir ve konsolide bilançoda özkaynak hesap grubunda “Azınlık Payları” kaleminde gösterilir.
Konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıkların net dönem kâr veya zararlarından tam konsolidasyon yöntemine tabi ortaklıklar dışındaki
paylara isabet eden kısım, dönem kârı/(zararı) kaleminden sonra dönem kârı/(zararının) dağılımı kaleminin altında, azınlık payı adıyla gösterilir.
28. Satışlar ve Satışların Maliyeti
1 Ocak - Satışlar
31 Aralık 2009
Satışlar
3.920.974.114
Diğer gelirler
5.210.312
Satış iadeleri
(18.604.700)
Satış iskontoları
(201.431.386)
Satışlardan diğer indirimler
(62.518.217)
3.643.630.123
Satışların maliyeti
İlk madde ve malzeme giderleri
(1.171.519.838)
Doğrudan işçilik giderleri
(198.384.814)
Genel üretim giderleri
(683.784.829)
Amortisman giderleri
(388.095.689)
Yarı mamul stoklarındaki değişim
3.129.877
Mamul stoklarındaki değişim
(154.498.171)
Satılan mamullerin maliyeti
(2.593.153.464)
Satılan ticari malların maliyeti
(134.432.264)
Verilen hizmetlerin maliyeti (*)
(18.806.695)
Diğer maliyetler
(16.574.558)
(2.762.966.981)
3.990.203.094
5.320.115
(10.202.842)
(183.813.909)
(57.792.410)
3.743.714.048
(1.434.329.503)
(219.276.703)
(684.253.007)
(349.646.345)
(64.851)
227.322.125
(2.460.248.284)
(145.164.754)
(17.071.665)
(19.791.606)
(2.642.276.309)
(*)1 Ocak - 31 Aralık 2009 döneminde verilen hizmet maliyeti içerisinde amortisman ve itfa payları giderleri 2.817.598 TL’dir (1 Ocak - 31 Aralık
2008: 2.360.118 TL’dir).
29.Araştırma ve Geliştirme Giderleri, Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri, Genel Yönetim Giderleri
Pazarlama, satış, dağıtım giderleri Genel yönetim giderleri Araştırma ve geliştirme giderleri 1 Ocak -
31 Aralık 2009
(273.065.976)
(363.803.175)
(30.934.846)
(667.803.997)
(248.531.010)
(349.323.227)
(27.786.753)
(625.640.990)
1 Ocak -
31 Aralık 2009
(11.425.842)
(220.438.280)
(154.320.761)
(229.439.556)
(52.179.558)
(667.803.997)
(12.340.751)
(190.485.456)
(169.269.052)
(196.362.539)
(57.183.192)
(625.640.990)
Diğer faaliyetlerden gelirler
Komisyon gelirleri
Konusu kalmayan karşılıklar
Sigorta hasar tazminatı
Maddi duran varlık satış kârları
Değerli maden satış kârları
Diğer olağan gelir ve kârlar 1 Ocak -
31 Aralık 2009
456.231
7.022.313
1.650.936
26.800.665
9.414.262
14.013.099
59.357.506
682.861
3.458.218
2.111.661
1.838.128
8.090.868
Diğer faaliyetlerden giderler
Komisyon giderleri
Karşılık giderleri
Maddi duran varlık satış zararları
Diğer gider ve zararlar
1 Ocak -
31 Aralık 2009
(288.275)
(3.965.136)
-
(22.315.547)
(26.568.958)
(405.878)
(10.097.065)
(3.656.232)
(18.028.362)
(32.187.537)
1 Ocak -
31 Aralık 2009
775.114
52.166.459
2.471
373.110.031
12.023.883
438.077.958
973.484
31.562.375
23.910
405.559.171
5.474.222
443.593.162
1 Ocak -
31 Aralık 2009
(126.270.102)
(5.976.891)
(397.615.081)
(2.627)
(529.864.701)
(119.968.395)
(8.441.312)
(514.040.743)
(7)
(642.450.457)
30. Niteliklerine Göre Faaliyet Giderleri
Endirekt malzeme giderleri
İşçi ve personel ücret ve giderleri
Dışarıdan sağlanan hizmet giderleri
Çeşitli giderler
Amortisman ve itfa payları giderleri
31. Diğer Faaliyetlerden Gelirler/(Giderler)
32. Finansal Gelirler
Temettü gelirleri
Faiz gelirleri
Bağlı ortaklık ve satılmaya hazır finansal varlık satış kârı
Kambiyo kârları
Reeskont faiz gelirleri
33. Finansal Giderler
Faiz giderleri
Reeskont faiz giderleri
Kambiyo zararları
Menkul kıymet satış zararı
34. Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlık ve Durdurulan Faaliyetler
Durdurulan faaliyet bulunmamaktadır.
35. Vergi Varlık ve Yükümlülükleri
Ertelenmiş Vergi Varlıkları ve Yükümlülükleri
Topluluk, vergiye esas yasal finansal tabloları ile UFRS’ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici
zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider
kalemlerinin vergiye esas tutarları ile UFRS’ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır.
Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklığına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden, ekli konsolide
finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır. Bu kapsamda ekli konsolide finansal
tablolarda konsolide edilen işletmelere ait ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri de netleştirilmeden ayrı olarak gösterilmiştir.
Ertelenmiş vergi varlıkları
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (-)
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (net)
31 Aralık 2009
35.917.739
(101.438.813)
(65.521.074)
31 Aralık 2008
18.399.729
(114.085.163)
(95.685.434)
Ertelenmiş vergi varlıkları/(yükümlülükleri)
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve ekonomik ömür farklılıkları
Kıdem tazminatı karşılığı
Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıl zararları
Yararlanılacak yatırım indirimi
Reel olmayan finansman maliyetleri Stokların yeniden değerlemesi
Diğer 31 Aralık 2009
(145.770.074)
29.618.937
37.751.418
8.014.441
-
7.370.168
(2.505.964)
(65.521.074)
31 Aralık 2008
(167.874.710)
28.800.302
24.133.018
107.921
11.373.586
7.774.449
(95.685.434)
Kurumlar Vergisi
Topluluk, Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Türk Vergi Kanunu ana şirket ve bağlı ortaklıklarının konsolide bir vergi beyannamesi
doldurmasına izin vermemektedir. Dolayısıyla, ekteki konsolide finansal tablolarda yansıtılan vergi karşılıkları konsolide edilen şirketleri ayrı
tüzel kişilik bazında dikkate alarak hesaplanmıştır.
Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı, ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından
indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıl zararları,
tercih edildiği takdirde kullanılan yatırım indirimleri ve Ar-Ge merkezi indirimi) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
2009 yılında uygulanan efektif vergi oranı %20’dir (2008: %20).
Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibarıyla hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2009 yılı kurum kazançlarının geçici vergi
dönemleri itibarıyla vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplanmıştır (2008: %20).
Zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kârdan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük
olarak, önceki yıllarda oluşan kârlardan düşülemez.
Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama
dönemini takip eden yılın 1 - 25 Nisan tarihleri arasında (özel hesap dönemine sahip olanlarda dönem kapanışını izleyen dördüncü ayın 1 - 25
tarihleri arasında) vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl
içerisinde incelenerek değiştirilebilir.
Gelir Vergisi Stopajı
Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kâr payı elde eden ve bu kâr paylarını kurum kazancına dahil ederek beyan eden tam
mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kâr payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı
yapılması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı 23 Temmuz 2006 tarihinden itibaren tüm şirketlerde %15 olarak uygulanmaktadır. Dağıtılmayıp
sermayeye ilave edilen kâr payları gelir vergisi stopajına tabi değildir.
24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden %19,8 vergi tevkifatı
yapılması gerekmektedir. Bu tarihten sonra yapılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından şirketlerin üretim faaliyetiyle doğrudan ilgili olanların
%40’ı vergilendirilebilir kazançtan düşülebilir. Yararlanılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından vergi tevkifatı yapılmamaktadır.
Yatırım İndirimi Uygulaması
Yatırım indirimi uygulaması 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak, şirketlerin vergilendirilebilir kazançlarının
yetersiz olması sebebiyle, 31 Aralık 2005 tarihi itibarıyla yararlanamadığı yatırım indirimi tutarı sonraki yıllarda elde edilecek vergilendirilebilir
kazançlardan düşülmek üzere sonraki yıllara taşınabilir. Bununla birlikte, taşınan yatırım indirimini sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait
kazançlarından indirebilir. 2008 yılı kurum kazancından indirilemeyen yatırım indirimi tutarının sonraki dönemlere devri mümkün değildir.
Anayasa Mahkemesi, 15 Ekim 2009 tarihli toplantısında, kazanılmış hakları ortadan kaldıran bu yasal düzenlemeyi, Anayasaya aykırı bularak
iptal etmiş ve böylece yatırım indirimiyle ilgili süre sınırlaması da raporlama tarihi itibarıyla ortadan kalkmıştır. Söz konusu karar ise 8 Ocak 2010
tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Topluluk’un bağlı ortaklıkları Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. ve Anadolu Cam Yenişehir Sanayii A.Ş., 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle
kullanamadıkları yatırım indirimi tutarlarının, Anayasa Mahkemesi’nin kararına istinaden 2009 yılı vergi hesaplamasında dikkate alınması için,
2009 yılı 4’üncü dönem geçici vergi beyannamelerini ihtirazi kayıtla vermiş ve sırasıyla 6.363.440 TL ve 1.651.001 TL tutarındaki geçici verginin
kendilerine ret ve iadesinin temini için dava açmıştır. Topluluk Yönetimi, davanın lehine sonuçlanacağını öngördüğünden, ekli konsolide finansal
tablolarda söz konusu tutarı ertelenmiş vergi varlığı olarak kayıtlara almıştır.
Kurumlar vergisi karşılığı Peşin ödenen vergi ve fonlar (-)
Bilançodaki vergi karşılığı
31 Aralık 2009
66.542.026
(46.899.504)
19.642.522
31 Aralık 2008
83.339.741
(57.088.211)
26.251.530
Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı
Ertelenmiş vergi geliri/(gideri)
Gelir tablosundaki vergi karşılığı
1 Ocak -
31 Aralık 2009
(66.542.026)
30.993.558
(35.548.468)
(83.339.741)
15.269.888
(68.069.853)
1 Ocak -
Vergi karşılığının mutabakatı
31 Aralık 2009
Vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kâr 154.605.688
Geçerli vergi oranı
%20
Hesaplanan vergi
(30.921.138)
Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı
- Kanunen kabul edilmeyen giderler
(14.828.769)
- Temettü ve vergiden muaf diğer gelirler
22.894.506
- Vergiden mahsup edilebilecek geçmiş yıl zararları
139.476
- Yararlanılacak yatırım indirimleri 8.014.441
- Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kâr payları
(148.948)
- Konsolidasyon düzeltmeleri
(20.392.310)
- Farklı vergi oranlarına tabi yurtdışı şirketlerin etkisi
(305.726)
- Yatırım indiriminden faydalanan yurtiçi şirketlerin vergi oran etkisi
-
Gelir tablosundaki vergi karşılığı
(35.548.468)
256.878.561
%20
(51.375.712)
(10.678.061)
29.386.234
(5.660.212)
(11.571.101)
(807.155)
(22.842.095)
5.448.616
29.633
(68.069.853)
36. Hisse Başına Kazanç
1 Ocak -
Hisse başına kazanç
31 Aralık 2009
Dönem boyunca mevcut olan hisselerin ortalama sayısı (tam değeri)
1.100.000.000
Ana şirket hissedarlarına ait net dönem kârı
111.808.768
Hisse başına kazanç
0,1016
Ana şirket hissedarlarına ait toplam kapsamlı gelir
109.245.325
Toplam kapsamlı gelirden elde edilen hisse başına kazanç
0,0993
1.100.000.000
158.719.256
0,1443
204.547.399
0,1859
37. İlişkili Taraf Açıklamaları
Topluluk’un ana ortağı T. İş Bankası A.Ş.’dir. Şirket ile konsolide edilen bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında
elimine edildiklerinden, bu notta açıklanmamıştır. Topluluk ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları aşağıda açıklanmıştır.
İlişkili taraflarda tutulan mevduatlar 31 Aralık 2009
- Vadesiz 24.060.124
- Vadeli 884.230.963
908.291.087
İşbank GmbH
- Vadesiz 7.435.591
- Vadeli 114.267.566
121.703.157
1.029.994.244
31 Aralık 2008
İlişkili taraflardan kullanılan krediler
T. İş Bankası A.Ş. İşbank GmbH T. Sınai ve Kalkınma Bankası A.Ş. 31 Aralık 2009
432.373.481
-
15.264.447
447.637.928
31 Aralık 2008
230.502.303
50.763.208
1.497.651
282.763.162
İlişkili taraflardan cari alacaklar
Camiş Menkul Değerler A.Ş. Anadolu Anonim Türk Sigorta A.Ş.
Cromital S.P.A. İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş.
Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş. Omco International N.V. OAO FormMat OOO Paşabahçe Mağazaları Paşabahçe Glass GmbH
Paşabahçe Mağazaları B.V. Paşabahçe Mağazaları EOOD Paşabahçe USA Inc. Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. Sintan Kimya San. ve Tic. A.Ş. Şişecam Shangai Trade Co. Ltd. T. İş Bankası A.Ş. Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş. Paşabahçe Spain SL
14.843
16.750
5.664.242
1.042.194
20.828
126.185
561.419
164.649
95.067
4.007.170
384.329
681.818
1.515.506
337.617
1.279.844
332.884
10.916
503.338
3.860
16.763.459
31 Aralık 2008
6.954
426
5.856.887
1.054.701
16.217
483.075
259.280
165.370
249.998
4.160.557
973.996
509.839
1.405.635
118.209
3.610.261
9.761
11.226
18.892.392
21.237.798
278.587.372
299.825.170
8.432.085
220.047.746
228.479.831
528.305.001
İlişkili taraflara cari borçlar
Anadolu Anonim Türk Sigorta A.Ş.
Avea İletişim Hizmetleri A.Ş.
Denizli Cam San. Vakfı
İstanbul Porselen Sanayi A.Ş.
OOO Paşabahçe Mağazaları
Paşabahçe Glass GmbH
Paşabahçe Mağazaları EOOD
Paşabahçe USA Inc
Mosimmobillia
Sudel Invest S.A.R.L
3.508.248
88.152
431.798
78.019
2.902.181
51.050
104.827
386.923
-
192.406
92.571
4.005.527
19.212.102
834.204
31.888.008
31 Aralık 2008
3.439.722
61.347
58.914
2.902.319
169.174
105.286
60.298
33.208
55.823
3.808.008
1.440.844
52.586.412
820.046
65.541.401
1 Ocak -
31 Aralık 2009
89
2.319
4.908.130
21.010
181.245
-
147.044
14.359.957
593
19.620.387
1.440
2.547
5.787.131
170.141
6.873
95.756
9.707.393
15.771.281
İlişkili taraflarla ilgili faiz giderleri
T. İş Bankası A.Ş. 5.243.259
İstanbul Porselen Sanayi A.Ş. 371.772
İşbank GmbH 1.684.328
T. Sınai ve Kalkınma Bankası A.Ş. 421.661
-
2.072
7.723.092
6.048.681
465.081
378.771
221.283
3.690
7.117.506
İlişkili taraflarla ilgili diğer gelirler
Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi 452.780
T. İş Bankası A.Ş. 2.397
Sintan Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 203.697
9.712.471
İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
22.531.778
Paşabahçe Mağazaları EOOD -
OAO FormMat
-
Diğer 34.382
32.937.505
5.410.724
124.064
58.384
8.324.254
337.130
165.019
61.007
14.480.582
İlişkili taraflarla yapılan işlemler ile ilgili diğer gelir ve giderler:
İlişkili taraflarla ilgili faiz gelirleri
İstanbul Porselen Sanayi A.Ş. Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş. İşbank GmbH Paşabahçe Spain SL
Paşabahçe Mağazaları B.V. Paşabahçe USA Inc. Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. T. İş Bankası A.Ş. Diğer 94 2009 YILLIK RAPOR
1 Ocak -
İlişkili taraflarla ilgili diğer giderler
31 Aralık 2009
İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
10.488.253
Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi
1.250.147
Anadolu Hayat Emeklilik Sigorta A.Ş.
120.348
398.894
Tibaş Mens. Munz. Yard. Vakfı
767.996
3.213.554
İşbank GmbH
1.285
Kültür Yayınları İş-Türk Ltd. Şti.
26.620
Kanyon Yönetim İşletim ve Pazarlama Ltd. Şti.
96.562
Avea İletişim Hizmetleri A.Ş.
2.524
Camiş Menkul Değerler A.Ş.
161.689
Şişecam Shangai Trade Co. Ltd.
871.367
OAO FormMat
1.139.147
21.215.603
Diğer
34.066
39.788.055
Üst düzey yöneticilere sağlanan kısa vadeli faydalar
- Ana ortaklık (Holding)
7.781.798
- Konsolidasyona tabi diğer şirketler
13.591.337
21.373.135
9.488.552
982.658
75.720
347.153
710.808
5.946.590
18.312
1.929
22.607
716.790
1.998.114
16.844.446
497
37.154.176
6.599.572
15.367.876
21.967.448
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi
a) Sermaye riski yönetimi
Topluluk’un, sermaye yönetiminde bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en
verimli şekilde kullanarak kârlılığını artırmayı hedeflemektedir.
Topluluk’un sermaye yapısı, Not 8 ve 10’da açıklanan kredileri de içeren borçlar, Not 6’da açıklanan nakit ve nakit benzerleri ve sırasıyla Not
27’de açıklanan çıkarılmış sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri ve geçmiş yıl kârlarını da içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır.
Topluluk’un sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler Şirket Yönetimi tarafından değerlendirilir. Şirket Yönetimi
değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü
ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır.
Topluluk sermayeyi borç/toplam özkaynak oranını kullanarak izler. Bu oran net borcun toplam özkaynağa bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit
ve nakit benzeri değerlerin toplam borç tutarından (bilançoda gösterildiği gibi finansal borçlar ve yükümlülükleri, finansal kiralama ve ticari
borçları içerir) düşülmesiyle hesaplanır.
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibarıyla net borç/toplam özkaynak oranı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2009
Finansal ve ticari borçlar 2.552.474.523
Eksi: Nakit ve nakit benzerleri
(1.333.387.047)
Net borç
1.219.087.476
Toplam özkaynak
3.710.916.594
Net borç/toplam özkaynak oranı
%33
31 Aralık 2008
2.283.345.557
(652.423.039)
1.630.922.518
3.571.556.066
%46
Topluluk’un genel stratejisi önceki dönemden bir farklılık göstermemektedir.
b) Finansal Risk Faktörleri
Topluluk faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, gerçeğe uygun değer faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riski), kredi riski ve
likidite riskine maruz kalmaktadır. Topluluk risk yönetimi programı genel olarak finansal piyasalardaki belirsizliğin, Topluluk finansal performansı
üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize edilmesi üzerine odaklanmaktadır.
Topluluk finansal araçlarını, Finansal İşlemler Grup Başkanlığı vasıtasıyla merkezi olarak, Topluluk’un risk politikaları çerçevesinde yönetmektedir.
Topluluk’un nakit giriş ve çıkışları günlük olarak, aylık nakit akım bütçeleri haftalık raporlarla, yıllık nakit akım bütçeleri ise aylık nakit raporlarla
izlenmektedir.
Risk yönetimi, Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politikalar doğrultusunda merkezi bir Risk Yönetimi Birimi tarafından yürütülmektedir.
Risk politikalarına ilişkin olarak ise Topluluk’un Risk Yönetimi Birimi tarafından finansal risk tanımlanır, değerlendirilir ve Topluluk’un operasyon
üniteleri ile birlikte çalışmak suretiyle riskin azaltılmasına yönelik araçlar kullanılır. Yönetim Kurulu tarafından risk yönetimine ilişkin olarak gerek
yazılı genel bir mevzuat gerekse de döviz kuru riski, faiz riski, kredi riski, türev ürünlerinin ve diğer türevsel olmayan finansal araçların kullanımı
ve likidite fazlalığının nasıl değerlendirileceği gibi çeşitli risk türlerini kapsayan yazılı prosedürler oluşturulur.
(b.1) Kredi Riski Yönetimi
Finansal araçları elinde bulundurmak, karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de taşımaktadır. Topluluk Yönetimi bu
riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf için ortalama riski kısıtlayarak ve gerektiği takdirde teminat alarak karşılamaktadır. Topluluk’un
tahsilat riski, esas olarak ticari alacaklarından doğmaktadır. Topluluk, bayilerinden doğabilecek bu riski, bayiler için belirlenen kredi limitlerini
alınan teminatlar ile sınırlayarak yönetmektedir. Kredi limitlerinin kullanımı Topluluk tarafından sürekli olarak izlenmekte ve müşterinin finansal
pozisyonu, geçmiş tecrübeler ve diğer faktörler göz önüne alınarak müşterinin kredi kalitesi sürekli değerlendirilmektedir. Ticari alacaklar,
Topluluk politikaları ve prosedürleri dikkate alınarak değerlendirilmekte ve bu doğrultuda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda
net olarak gösterilmektedir (Not 10).
Ticari alacaklar, çeşitli sektör ve coğrafi alanlara dağılmış, çok sayıdaki müşteriyi kapsamaktadır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden
sürekli olarak kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır.
Alacaklar
Finansal araç türleri itibarıyla maruz kalınan kredi riskleri Ticari Alacaklar
Diğer Alacaklar
Nakit
ve Nakit
İlişkili
Diğer
İlişkili
Diğer
Benzeri
31 Aralık 2009
Taraf
Taraf
Taraf
Taraf
Kalemler
Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan
azami kredi riski (*) (A +B+C+D+E)
- 646.058.972
16.763.459 9.971.008 1.332.999.089
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
- (246.673.738)
-
-
A.Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne
uğramamış finansal varlıkların net defter değeri
-
470.488.992
16.763.459 9.971.008 1.332.999.089
- Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - (205.886.817)
-
-
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde
vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak
finansal varlıkların defter değeri
-
-
-
-
- Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-
-
-
-
C.Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış
varlıkların net defter değeri
-
175.357.470
-
-
-
(40.769.412)
-
-
D.Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri
-
212.510
-
-
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
-
11.854.166
- 3.933.977
- Değer düşüklüğü (-)
-
(11.641.656)
- (3.933.977)
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-
(17.509)
-
-
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
-
-
-
-
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
Alacaklar
Finansal araç türleri itibarıyla maruz kalınan kredi riskleri Ticari Alacaklar
Diğer Alacaklar
İlişkili
Diğer
İlişkili
Diğer
31 Aralık 2008
Taraf
Taraf
Taraf
Taraf
Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan
azami kredi riski (*) (A +B+C+D+E)
- 657.553.444
18.892.392 10.093.313
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
- (283.736.924)
(644.582)
(19.026)
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne
uğramamış finansal varlıkların net defter değeri
-
525.585.251
18.892.392 10.093.313
- Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - (241.577.523)
(644.582)
(19.026)
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde
vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış
sayılacak finansal varlıkların defter değeri
-
6.543.383
-
-
-
(5.082.710)
-
-
C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne
uğramamış varlıkların net defter değeri
-
125.174.098
-
-
-
(37.075.697)
-
-
D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri
-
250.712
-
-
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
-
14.771.616
-
278.630
-
(14.520.904)
- (278.630)
-
(994)
-
-
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
-
-
-
-
Nakit
ve Nakit
Benzeri
Kalemler
652.061.769
-
652.061.769
-
-
-
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
Topluluk’un, müşterilerinden aldığı teminatların toplamı aşağıdaki gibidir:
Teminat mektupları
Teminat çek ve senetleri
İpotekler
Nakit Diğer
31 Aralık 2009
174.069.169
14.651.540
11.961.253
1.968.364
44.023.410
246.673.736
31 Aralık 2008
246.870.679
14.986.858
14.178.036
2.026.878
5.674.473
283.736.924
31 Aralık 2009
86.148.901
67.090.342
19.518.832
2.599.395
175.357.470
31 Aralık 2008
71.776.183
35.342.871
17.462.388
592.656
125.174.098
40.769.412
37.075.697
Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıklar aşağıdaki gibidir:
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
Toplam vadesi geçen alacaklar
Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
(b.2) Likidite Risk Yönetimi
Topluluk, nakit akımlarını düzenli olarak takip ederek finansal varlıkların ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve
borçlanma rezervinin devamını sağlayarak, likidite riskini yönetir.
Likidite riski tabloları
İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa
pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder.
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin
sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir.
Aşağıdaki tablo, Topluluk’un finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermektedir. Aşağıdaki tablolar, Topluluk’un yükümlülükleri iskonto
edilmeden ve ödemesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aşağıdaki
tabloya dahil edilmiştir.
31 Aralık 2009
Sözleşme
uyarınca nakit
Defter çıkışları toplamı
3 aydan
3 - 12 ay
1 - 5 yıl
5 yıldan
Sözleşme uyarınca vadeler
değeri
(I+II+III+IV)
kısa (I)
arası (II)
arası (III) uzun (IV)
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri
2.319.104.890 2.566.374.714 247.074.417 614.281.020 1.622.205.385 82.813.893
Ticari borçlar
233.369.633
234.508.583 216.592.192 17.896.564
19.827
İlişkili taraflara borçlar
31.888.008
31.888.008
31.888.008
-
-
Diğer borçlar
30.154.558
30.154.558
29.992.886
-
161.672
Toplam yükümlülük
2.614.517.088 2.862.925.863 525.547.503 632.177.584 1.622.386.884 82.813.893
31 Aralık 2008
Sözleşme
uyarınca nakit
Defter çıkışları toplamı
3 aydan
3 - 12 ay
1 - 5 yıl
5 yıldan
Sözleşme uyarınca vadeler
değeri
(I+II+III+IV)
kısa (I)
arası (II)
arası (III) uzun (IV)
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri
1.988.397.880
2.234.026.450 343.726.879 478.238.795 1.273.297.271 138.763.505
Ticari borçlar
294.947.677
298.342.903 270.426.312
21.929.252
5.987.339
65.541.401
65.541.401
65.541.401
-
-
Diğer borçlar
40.441.177
40.441.177
40.381.088
-
60.089
Toplam yükümlülük
2.389.328.135 2.638.351.931 720.075.680 500.168.047 1.279.344.699 138.763.505
(b.3) Piyasa Riski Yönetimi
Faaliyetleri nedeniyle Topluluk, döviz kurundaki ve faiz oranındaki değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır. Topluluk düzeyinde
karşılaşılan piyasa riskleri, duyarlılık analizleri esasına göre ölçülmektedir. Cari yılda Topluluk’un maruz kaldığı piyasa riskinde ya da karşılaşılan
riskleri ele alış yönteminde veya bu riskleri nasıl ölçtüğüne dair kullandığı yöntemde, önceki seneye göre bir değişiklik olmamıştır.
(b.3.1) Kur riski yönetimi
Yabancı para cinsinden işlemler, kur riskinin oluşmasına sebebiyet vermektedir. Topluluk’un yabancı para cinsinden parasal ve parasal olmayan
varlıklarının ve parasal olmayan yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibarıyla dağılımı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
TL karşılığı ABD Doları
Euro
Diğer
TL karşılığı ABD Doları
Euro
1. Ticari alacaklar
229.940.199
68.279.921
48.820.260
21.664.715
213.288.468
58.050.057
54.525.602
2a. Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 1.328.801.135 616.635.837
183.846.400
3.169.176
590.505.525
223.903.792
116.500.335
2b. Parasal olmayan finansal varlıklar
1.518.580
1.008.554
-
-
-
-
-
3. Diğer 4.041.929
2.677.421
4.877
-
7.325.364
3.548.335
749.851
4. Dönen varlıklar(1+2+3)
1.564.301.843 688.601.733
232.671.537
24.833.891
811.119.357
285.502.184
171.775.788
5. Ticari alacaklar
-
-
-
-
-
-
6a. Parasal finansal varlıklar
-
-
-
-
-
-
-
6b. Parasal olmayan finansal varlıklar
-
-
-
-
1.535.551
1.015.375
-
7. Diğer
33.548
22.281
-
-
6.240.316
1.944.717
1.541.162
8. Duran varlıklar (5+6+7)
33.548
22.281
-
-
7.775.867
2.960.092
1.541.162
9. Toplam varlıklar (4+8)
1.564.335.391 688.624.014 232.671.537
24.833.891 818.895.224
288.462.276
173.316.950
10. Ticari borçlar
20.159.819
3.820.308
6.117.192
1.192.611
24.493.454
2.723.509
8.784.267
11. Finansal yükümlülükler
360.976.459
85.602.721
107.431.493
189
446.475.146
110.646.433
130.185.209
12a. Parasal olan diğer yükümlülükler
6.255.401
1.396.419
1.694.393
492.415
20.216.954
7.369.270
3.921.364
12b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler
-
-
-
-
-
-
-
13. Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12)
387.391.679
90.819.448
115.243.078
1.685.215
491.185.554
120.739.212
142.890.840
14. Ticari borçlar -
-
-
-
12.356.607
-
5.771.958
15. Finansal yükümlülükler
1.424.281.649 463.348.329
336.350.540
- 1.105.824.803
294.308.789
308.642.387
16a. Parasal olan diğer yükümlülükler
-
-
-
-
30.026.889
-
14.026.013
16b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler
-
-
-
-
-
-
-
17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16)
1.424.281.649 463.348.329
336.350.540
- 1.148.208.299
294.308.789
328.440.358
18. Toplam yükümlülükler (13+17)
1.811.673.328 554.167.777 451.593.618
1.685.215 1.639.393.853
415.048.001
471.331.198
19. Bilanço dışı türev araçların net varlık/
(yükümlülük) pozisyonu (19a - 19b)
-
-
-
-
-
-
-
19a. Hedge edilen toplam varlık tutarı -
-
-
-
-
-
-
19b. Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı -
-
-
-
-
-
-
20. Net yabancı para varlık/(yükümlülük)
pozisyonu (9-18+19)
(247.337.937) 134.456.237 (218.922.081)
23.148.676 (820.498.629) (126.585.725) (298.014.248)
21. Parasal kalemler net yabancı para
varlık/(yükümlülük) pozisyonu
(=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
(252.931.994) 130.747.981 (218.926.958)
23.148.676 (835.599.860) (133.094.152) (300.305.261)
22. Döviz hedge’i için kullanılan finansal
araçların toplam gerçeğe uygun değeri
-
-
-
-
-
-
23. İhracat
1.163.563.814 341.838.246
242.397.164
113.840.036 1.061.329.669
349.507.420
272.286.953
24. İthalat
345.233.861
78.509.053
101.142.462
6.345.994
460.840.140
222.795.354
86.907.802
91.306.540
6.887.328
8.571.929
8.925.865
-
2.690.933
-
1.569.334
444.049
677.550
2.690.933
11.616.798
-
Diğer
8.770.958
2.491.904
353.936
11.616.798
Topluluk, başlıca ABD Doları ve Euro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır. Diğer kurların etkisi önemsizdir.
31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla aktif ve pasifte yer alan döviz bakiyeleri TCMB tarafından bilanço tarihi için açıklanan döviz alış kurları ile çevrilmiştir
(31 Aralık 2009: 1 ABD Doları = 1,5057 TL ve 1 Euro = 2,1603 TL, 31 Aralık 2008: 1 ABD Doları = 1,5123 TL ve 1 Euro = 2,1408 TL).
Aşağıdaki tablo Topluluk’un ABD Doları ve Euro kurlarındaki %10’luk artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %10’luk oran, üst düzey
yöneticilere Topluluk içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran Topluluk Yönetimi’nin döviz kurlarında
beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizi sadece yıl sonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve
söz konusu kalemlerin yıl sonundaki %10’luk kur değişiminin etkilerini gösterir. Bu analiz, dış kaynaklı krediler ile birlikte Topluluk içindeki yurt
dışı faaliyetler için kullanılan, krediyi alan ve de kullanan tarafların fonksiyonel para birimi dışındaki kredilerini kapsamaktadır. Pozitif değer, kâr/
zararda ve diğer özkaynak kalemlerindeki artışı ifade eder.
Kur riskine duyarlılık
31 Aralık 2009
Kâr/Zarar
Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın
değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi
ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1 - ABD Doları net varlık/yükümlülük
16.196.061
(16.196.061)
-
2 - ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
-
-
-
3 - ABD Doları net etki (1 + 2)
16.196.061
(16.196.061)
-
Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
4 - Euro net varlık/yükümlülük
(37.834.990)
37.834.990
92.108.698
(92.108.698)
5 - Euro riskinden korunan kısım (-)
-
-
-
6 - Euro net etki (4 + 5)
(37.834.990)
37.834.990
92.108.698
(92.108.698)
Diğer dövizlerin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
7 - Diğer dövizler cinsinden net varlık/yükümlülük
(69)
69
25.159.007
(25.159.007)
8 - Diğer dövizlerin riskinden korunan kısım (-)
-
-
-
9 - Diğer dövizlerin net etkisi (7 + 8)
(69)
69
25.159.007
(25.159.007)
Toplam (3 + 6 + 9)
(21.638.998)
21.638.998
117.267.705
(117.267.705)
31 Aralık 2008
Kâr/Zarar
Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın
değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi
ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1 - ABD Doları net varlık/yükümlülük
(15.314.847)
15.314.847
-
2 - ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
-
-
-
3 - ABD Doları net etki (1 + 2)
(15.314.847)
15.314.847
-
Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
4 - Euro net varlık/yükümlülük
(51.039.112)
51.039.112
81.538.868
(81.538.868)
5 - Euro riskinden korunan kısım (-)
-
-
-
6 - Euro net etki (4 + 5)
(51.039.112)
51.039.112
81.538.868
(81.538.868)
Diğer dövizlerin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
7 - Diğer dövizler cinsinden net varlık/yükümlülük
6
(6)
30.658.617
(30.658.617)
8 - Diğer dövizlerin riskinden korunan kısım (-)
-
-
-
9 - Diğer dövizlerin net etkisi (7 + 8)
6
(6)
30.658.617
(30.658.617)
Toplam (3 + 6 + 9)
(66.353.953)
66.353.953
112.197.485
(112.197.485)
(b.3.2) Faiz oranı riski yönetimi
Topluluk’un finansal yükümlülükleri, Topluluk’u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. Topluluk’un finansal yükümlülükleri ağırlıklı olarak
değişken faizli borçlanmalardır. Değişken faizli finansal yükümlülüklerin 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla mevcut bilanço pozisyonuna göre, TL faiz
oranlarında %1’lik ve yabancı para faiz oranlarında %0,25’lik bir düşüş/yükseliş olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda;
vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kâr 4.884.946 TL değerinde artacak/azalacaktır (31 Aralık 2008: 4.351.056 TL).
Faiz oranı duyarlılığı
Topluluk’un faiz oranına duyarlı finansal araçlarının dağılımı aşağıdaki gibidir:
Değişken Faizli
Finansal varlıklar
-
-
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara
yansıtılan finansal varlıklar
-
-
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar
-
Ticari alacaklar
-
İlişkili taraflardan alacaklar
-
Diğer alacaklar
-
Finansal yükümlülükler
1.897.758.575
Banka kredileri
1.897.758.575
Ticari borçlar
-
İlişkili taraflar borçlar
-
Diğer borçlar
-
31 Aralık 2009
Faiz Riskine
Sabit Faizli Maruz Kalmayan Toplam
1.990.789.594
197.388.409 2.189.696.585
1.316.477.575
88.306.141 1.404.783.716
-
-
1.518.580
646.058.972
16.763.459
9.971.008
704.591.493
409.179.286
233.369.633
31.888.008
30.154.566
-
109.082.268
-
-
-
-
-
12.167.029
12.167.029
-
-
-
109.082.268
1.518.580
646.058.972
16.763.459
9.971.008
2.614.517.097
2.319.104.890
233.369.633
31.888.008
30.154.566
31 Aralık 2008
Faiz Riskine
Sabit Faizli Maruz Kalmayan Toplam
1.303.394.426
145.735.077 1.449.129.503
615.319.726
55.156.921
670.476.647
Değişken Faizli
Finansal varlıklar
-
-
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara
yansıtılan finansal varlıklar
-
-
-
-
-
90.578.156
-
1.535.551
-
Ticari alacaklar
-
657.553.444
-
-
18.892.392
-
Diğer alacaklar
-
10.093.313
-
1.520.678.098
862.313.151
6.337.486
Banka kredileri
1.520.678.098
461.382.296
6.337.486
Ticari borçlar
-
294.947.677
-
İlişkili taraflar borçlar
-
65.541.401
-
Diğer borçlar
-
40.441.777
-
90.578.156
1.535.551
657.553.444
18.892.392
10.093.313
2.389.328.735
1.988.397.880
294.947.677
65.541.401
40.441.777
(b.3.3) Diğer fiyat riskleri
Topluluk, hisse senedi yatırımlarından kaynaklanan hisse senedi fiyat riskine maruz kalmaktadır. Hisse senetleri yatırımları, ticari amaçlardan
ziyade stratejik amaçlar için elde tutulmaktadır. Şirket’in, bağlı ortaklıklardan Trakya Cam Sanayii A.Ş., Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve Soda
Sanayii A.Ş.’nin sermayelerinin %5 oranına kadar uygun zaman ve koşullar gözetilmek suretiyle İMKB’den satın alınması yönünde bir kararı
söz konusudur.
Özkaynak fiyat duyarlılığı
Aşağıdaki duyarlılık analizleri raporlama tarihinde maruz kalınan hisse senedi fiyat risklerine göre belirlenmiştir.
Raporlama tarihinde, diğer tüm değişkenlerin sabit ve değerleme yöntemindeki verilerin %10 oranında fazla/az olması durumunda:
• 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, hisse senedi yatırımları, satılmaya hazır varlıklar olarak sınıflandırıldığı ve elden çıkarılmadığı ya da değer
düşüklüğüne uğramadığı sürece, net kâr/zarar etkilenmeyecektir,
• Diğer özkaynaktaki fonlarda 500.236 TL tutarında artış/azalış (2008 yılında 149.685 TL tutarında artış/azalış) olacaktır. Bu durum esasen,
satılmaya hazır hisselerin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden kaynaklanmaktadır.
Topluluk’un hisse senedi fiyatları ile ilgili duyarlılığı daha önceki yıla kıyasla önemli bir değişiklik göstermemiştir.
39. Finansal Araçlar (Gerçeğe Uygun Değer Açıklamaları ve Finansal Riskten Korunma Muhasebesi Çerçevesindeki
Açıklamalar)
Finansal Araçlar Kategorileri
Etkin faiz Gerçeğe
yöntemi ile uygun değer
değerlenen Satılmaya
farkı kâr veya
finansal
hazır
zarara yansıtılan
varlık ve Krediler ve
finansal
finansal varlıklar
31 Aralık 2009
yükümlülükler alacaklar
varlıklar
ve yükümlülükler
Defter değeri
Finansal varlıklar
1.333.387.047
-
-
-
1.333.387.047
Ticari alacaklar
-
646.058.972
-
-
646.058.972
-
16.763.459
-
-
16.763.459
Finansal yatırımlar
72.915.249
- 109.082.268
-
181.997.517
Finansal borçlar
2.319.104.890
-
-
-
2.319.104.890
Ticari borçlar
233.369.633
-
-
-
233.369.633
31.888.008
-
-
-
31.888.008
31 Aralık 2008
Finansal varlıklar
652.313.302
-
-
109.737
652.423.039
Ticari alacaklar
-
657.553.444
-
-
657.553.444
-
18.892.392
-
-
18.892.392
Finansal yatırımlar
19.589.159
-
90.578.156
-
110.167.315
Finansal borçlar
1.988.397.880
-
-
-
1.988.397.880
Ticari borçlar
294.947.677
-
-
-
294.947.677
65.541.401
-
-
-
65.541.401
Not
6
10
37
7
8
10
37
6
10
37
7
8
10
37
Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri
Gerçeğe uygun değer ile gösterilen finansal varlıkların değerleme yöntemleri:
31 Aralık 2009
Finansal varlıklar
Toplam
Kategori 1
Kategori 2
Kategori 3
109.082.268
6.252.947
- 102.829.321
72.915.249
-
1.518.580
71.396.669
Toplam
181.997.517
6.252.947
1.518.580 174.225.990
Finansal varlıklar
Toplam
90.578.156
19.589.159
Toplam
110.167.315
31 Aralık 2008
Kategori 1
Kategori 2
Kategori 3
1.871.058
-
88.707.098
-
1.535.551
18.053.608
1.871.058
1.535.551 106.760.706
Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir:
• Kategori 1: Finansal varlık ve yükümlülükler, birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada işlem gören borsa fiyatlarından
değerlenmiştir.
• Kategori 2: Finansal varlık ve yükümlülükler, ilgili varlık ya da yükümlülüğün birinci kategoride belirtilen borsa fiyatından başka direkt ya da
endirekt olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan girdilerden değerlenmiştir.
• Kategori 3: Finansal varlık ve yükümlülükler, varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin bulunmasında kullanılan piyasada
gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdilerden değerlenmiştir
40. Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar
Saint Gobain firması ile birlikte yürütülen ortak yatırım çalışmaları Saint Gobain ile imzalanan anlaşmalar çerçevesinde Mısır’da düzcam
yatırımı yapmakta olan şirkete %14,87 başlangıç oranı ile iştirak edilmiş olup sermaye payı 10 Ocak 2010 tarihinde tescil edilmiştir. Belirtilen
anlaşmalar kapsamında Saint Gobain ile birlikte Rusya’da düzcam ve otomotiv camı fabrikaları kurulmasına yönelik hazırlık çalışmaları ise
devam etmektedir.
Şirket’in bağlı ortaklığı Soda Sanayii A.Ş. ile Petrol İş Sendikası arasında imzalanan Soda ve Kromsan Fabrikaları’nın Toplu İş sözleşmesi
31 Aralık 2009 tarihinde sona ermiş olup 1 Ocak 2010 – 31 Aralık 2011 dönemine ait Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerine başlanmıştır.
Şirket’in bağlı ortaklığı Trakya Cam Sanayii A.Ş. - Lüleburgaz fabrikasındaki TR - 1 hattının 28,8 Milyon TL yatırım tutarlı soğuk onarımı için
29 Ocak 2010 tarihinde yatırım teşvik belgesi alınmıştır. Yatırım için hazırlık çalışmaları halen sürdürülmekte olup, 2010 yılı 2’nci yarısında yatırım
çalışmalarının tamamlanması planlanmaktadır.
41. Finansal Tabloları Önemli Ölçüde Etkileyen ya da Finansal Tabloların Açık, Yorumlanabilir ve Anlaşılabilir Olması
Açısından Açıklanması Gerekli Olan Diğer Hususlar
Finansal Tabloların Onaylanması
Şirket’in 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ait Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri: XI, No: 29 sayılı Tebliğ hükümlerine göre hazırlanan
bağımsız denetimden geçmiş konsolide finansal tabloları ve faaliyet raporu, Denetimden Sorumlu Komite’nin görüşü de dikkate alınarak
incelenmiş olup; söz konusu konsolide finansal tabloların faaliyet sonuçlarının gerçek durumunu yansıttığına ve Şirket’in izlediği muhasebe
ilkeleri ile Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine uygun ve doğru olduğuna, konsolide finansal raporların Finansal İşlemler Grup Başkanı
İbrahim Babayiğit ve Merkez Muhasebe Müdürü Mükremin Şimşek tarafından imzalanmasına karar verilmiş ve Şirket Yönetim Kurulu’nun
9 Nisan 2010 tarihli toplantısında kamuya bildirim amacıyla onaylanmıştır.
2009 Y›l› Kâr›n›n Da¤›t›m›
Sayın Ortaklarımız,
Şirketimiz 2009 yılı hesap dönemini 111.808.768 TL. kârla kapatmış bulunmaktadır.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) Seri XI, No.29 “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”ne göre hazırlanan
2009 yılı konsolide bilançomuzda yer alan 111.808.768 TL. tutarındaki 2009 yılı net konsolide bilanço kârımızın, SPK’nun kâr dağıtımına ilişkin
düzenlemeleri ve Ana Sözleşmemizin 29. maddesine göre aşağıdaki şekilde tefrik edilmesi ve 44.000.000 TL. tutarındaki brüt temettünün
30 Haziran 2010 tarihine kadar Ortaklarımıza bedelsiz pay olarak dağıtılmasını,
1. Dönem Kârı (Azınlık Payı Hariç)
147.357.236
2. Ödenecek Vergiler
(35.548.468)
3. Net Dönem Kârı
111.808.768
4. Birinci Tertip Yasal Yedek
5. Net Dağıtılabilir Dönem Kârı
6. Yıl İçinde Yapılan Bağışlar
(2.823.349)
108.985.419
155.442
7. Birinci Temettünün Hesaplanacağı Bağışlar Eklenmiş Net Dağıtılabilir Dönem Kârı 109.140.861
8. Ortaklara Birinci Temettü
(44.000.000)
9. Olağanüstü Yedek
Görüş ve onaylarınıza sunarız.
Saygılarımla,
Prof. Dr. Ahmet Kırman
Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye
64.985.419
2009 Yılı Denetleme Kurulu Raporu
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Genel Kurulu’na
Ünvanı :
Merkezi
:
Ortaklığın Kayıtlı Sermayesi
:
Çıkarılmış Sermayesi
:
Faaliyet Konusu
:
İSTANBUL
2.000.000.000 TL.
1.100.000.000 TL.
Cam ve buna yardımcı, tamamlayıcı sınai ve ticari faaliyette bulunmak, her türlü sınai ve
ticari kuruluşun sermaye ve yönetimine iştirak etmektir.
Denetçi veya Denetçilerin adı ve görev süreleri,
ortak veya şirketin personeli olup olmadıkları : Gamze Yalçın
(28.04.2009-27.04.2010)
Tülin Akyol
(28.04.2009-27.04.2010)
Denetçiler şirket ortağı ve personeli değildir.
Katılınan Yönetim Kurulu ve yapılan Denetleme
Kurulu Toplantıları sayısı
: 10 kez Yönetim Kurulu toplantısına katılınmış, 3 kez de Denetleme Kurulu toplantısı
yapılmıştır.
Ortaklık hesapları, defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemenin kapsamı, hangi tarihlerde inceleme yapıldığı ve varılan sonuç
: Şirket defter ve belgeleri üzerinde 09.02.2009, 08.09.2009 ve 25.12.2009 tarihlerinde
yapılan incelemelerde, defterlerin yasalar ve genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine
uygun olarak tutulduğu tespit edilmiştir.
Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının 3 numaralı bendi gereğince
ortaklık veznesinde yapılan sayımların sayısı
ve sonuçları
: 2009 yılında şirket veznesi 5 kez sayılmış olup sayım sonuçları kayıtlara uygundur.
Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının 4 numaralı bendi gereğince yapılan inceleme tarihleri ve sonuçları
:
İntikal eden şikayet ve yolsuzluklar ve bunlar
hakkında yapılan işlemler
30.01.2009, 09.02.2009, 31.03.2009, 27.04.2009, 04.06.2009, 03.07.2009, 27.07.2009,
08.09.2009, 07.10.2009, 02.11.2009, 25.11.2009, 25.12.2009 ve 01.02.2010 tarihlerinde
yapılan incelemeler sonucunda, rehin veya teminat yahut şirket veznesine hıfsolunmak
üzere vedia olarak teslim olunan her nevi kıymetli evrakın mevcut olduğu tahkik ve
kayıtlara uygunluğu tespit edilmiştir.
: Herhangi bir şikayet ve yolsuzluk intikali olmamıştır.
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Anonim Şirketi’nin 1.1.2009-31.12.2009 dönemi hesap ve işlemlerini Türk Ticaret Kanunu, ortaklığın esas
sözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlarına göre incelemiş bulunmaktayız. Görüşümüze göre
içeriğini benimsediğimiz ekli 31.12.2009 tarihi itibariyle düzenlenmiş bilanço, ortaklığın anılan tarihteki mali durumunu, 1.1.2009-31.12.2009
dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuçlarını gerçeğe uygun ve doğru olarak yansıtmakta, kârın dağıtımı önerisi yasalara
ve ortaklık esas sözleşmesine uygun bulunmaktadır.
Bilançonun ve gelir tablosunun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu’nun ibrasını oylarınıza arz ederiz.
Denetçiler
Gamze Yalçın
Tülin Akyol
Kurumsal Yönetim Uyum Raporu
1) Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Beyanı
Bu beyan, Sermaye Piyasası Mevzuatı, Şirket Esas Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkelerinde yer alan düzenleme,
hüküm ve prensipler çerçevesinde; şirket pay ve menfaat sahipleri ile ilişkilerin düzenlenmesi, Yönetim Kurulu ve ona bağlı olarak çalışan
komite ve yöneticilerin görev, yetki ve sorumluklarının belirlenmesi konularında, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Anonim Şirketi (Şişecam)’nin
aşağıda belirtilen sorumluluklarını ifade etmektedir.
1935 yılında Atatürk’ün direktifleriyle Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından kurulan Şişecam, önce ülkenin temel cam ürünleri gereksinimini
karşılamış, “Pazarımız dünyadır” ilkesi doğrultusunda 1960’lardan itibaren güçlü bir biçimde dünya pazarlarına girmiş, 1970 ve 1980’lerde
faaliyetlerini çeşitlendirerek hızlı bir büyüme gerçekleştirmiştir.
Şişecam ana faaliyet alanları cam ve kimyasal üretimi olan bir sanayi topluluğudur. Camın düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve cam elyafı
gibi tüm temel alanları ile soda ve krom bileşiklerini kapsayan ihtisaslaşmasıyla, faaliyet alanlarında güçlü ve lider bir konumdadır.
Şişecam, faaliyet gösterdiği sektörlerdeki dünya şirketi olma konumunun gereği olarak, yönetim anlayışını eşitlik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve
sorumluluk ilkeleri üzerine kurmuştur. Şişecam Topluluğu’nun, bugün ulaştığı boyutlarla, ihtisaslaşması ve rekabet gücü yüksek faaliyetleriyle
sahasında Avrupa’nın ve dünyanın seçkin üreticileri arasında bulunma konumu, üstlenmiş olduğu bu yönetim anlayışının en açık kanıtıdır.
Şişecam’ı bugünlere taşıyan çağdaş yönetim ve sanayicilik ilkeleri, yüksek kurumsallaşma düzeyi, pazara ve Ar-Ge’ye odaklılık gibi hususlar,
geleceğin daha güçlü Şişecam’ının da temel dayanaklarını oluşturmaktadır. Şişecam Topluluğu, faaliyet alanlarında çevre ülkelerini kapsayan
yaşamsal coğrafyanın lider üreticisi olma vizyonunu bu temeller üzerinde, kurumsal yönetim ilkelerini benimseyerek daha da güçlendirmeyi
hedeflemektedir.
Şirketimiz 31.12.2009 tarihinde sona eren faaliyet döneminde, kurumsal yönetim ilkelerine uyum konusunda, pay ve menfaat sahipleri ile ilgili
yükümlülükleri eksiksiz olarak yerine getirmiştir. Pay sahiplerinin bilgi edinme haklarının genişletilmesi amacına yönelik olarak, şirketimiz www.
sisecam.com adresinde Türkçe ve İngilizce olarak “Yatırımcı İlişkileri” bölümü bulunmaktadır. Risk yönetiminin gereklerini yerine getirmek
amacıyla başlatılan çalışmalarımız bu dönemde de sürdürülmüştür. Bu kapsamda yapılan çalışmaların detayı raporumuzun ilgili bölümlerinde
sunulmuştur.
BÖLÜM I -Pay Sahipleri
2. Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi
Türk Ticaret mevzuatı, Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Şirketimiz Esas Sözleşmesi’nde yer alan hüküm ve düzenlemeler çerçevesinde; pay
sahipliği haklarının kullanımını kolaylaştırmaya yönelik tüm mükellefiyetlerimiz, SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri öngörüsü doğrultusunda,
şirketimiz bünyesindeki “Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi” tarafından eksiksiz olarak yerine getirilmiştir.
Dönem içinde bu kapsamda yürütülen başlıca faaliyetler;
a)Şirketimiz ile ilgili kamuya açıklanmamış, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, pay sahiplerinin şirket ile ilgili sözlü ve yazılı
bilgi taleplerinin karşılanması,
b)Genel kurul toplantısının yürürlükteki mevzuata, esas sözleşmeye ve diğer şirket içi düzenlemelere uygun olarak yapılması,
c)Genel kurul toplantısında, pay sahiplerinin yararlanabileceği dokümanların hazırlanması,
d)Oylama sonuçlarının kaydının tutulması ve sonuçlarla ilgili raporların pay sahiplerine yollanması,
e)Mevzuat ve şirket bilgilendirme politikası dahil, kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü hususun gözetilmesi ve izlenmesi,
f)Pay sahiplerine ilişkin kayıtların sağlıklı, güvenli ve güncel olarak tutulması.
Dönem içinde pay sahiplerimizce yapılan başvuruların tamamı yürürlükteki mevzuat çerçevesinde cevaplandırılmış olup, pay sahipleri ile
iletişim, yürürlükteki mevzuat, esas sözleşme ve diğer şirket içi düzenlemelere uygun olarak, gazete ilanları, mektup, telefon ve internet
aracılığıyla sağlanmıştır.
Pay sahipleri ile iletişimi sağlamakla görevli birim yetkilileri
Adı ve Soyadı
İbrahim Babayiğit
Asuman Akman
Aytaç Mutlugüller
Mükremin Şimşek
Görev Unvanı
Finansal İşlemler Grup Başkanı
Mali İşler Başkan Yardımcısı
Finansman Başkan Yardımcısı
Merkez Muhasebe Müdürü
Telefon
e-mail
0212 350 38 85 [email protected]
0212 350 39 95
[email protected]
0212 350 34 80 [email protected]
0212 350 39 51
[email protected]
3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı
Yürürlükteki mevzuat çerçevesinde, pay sahiplerinin bilgi alma haklarının genişletilmesi amacıyla her türlü bilgi, Türkiye çapında yayın yapan
gazetelerde yer alan ilanlar, özel durum açıklamaları, şirketimiz İnternet sitesinde pay sahiplerinin bilgisine ve kullanımına sunulmaktadır.
Dönem içinde e-mail, şifahi ve telefon aracılığıyla ulaşan bilgi talepleri, ağırlıklı olarak kamuya açıklanan mali tablolara yönelik olmuş ve bu
talepler şirket yetkililerince mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde anında cevaplandırılmıştır. Ayrıca, pay sahiplerinin bilgi edinme haklarının
genişletilmesi amacına yönelik olarak, Şirketimiz Yönetim Kurulu Başkanı Murahhas Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kırman’ın basın-yayın organlarına
vermiş olduğu röportajları, şirketimizin www.sisecam.com adresindeki “Yatırımcı İlişkileri” bölümünde pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
Azınlık pay sahiplerinin genel kuruldan özel denetçi atanmasını talep etme hakları yasal mevzuat ile düzenlenmiştir. Sermayenin en az onda
birine sahip hissedarlar genel kuruldan kanunda öngörülen halleri incelemek için özel denetçi atanmasını isteyebilir.
Şirketimiz esas sözleşmesinde özel denetçi atanmasına ilişkin bir düzenleme bulunmamakta olup, özel denetçi tayinine ilişkin dönem içerisinde
herhangi bir talep olmamıştır.
4. Genel Kurul Bilgileri
Dönem içinde 28 Nisan 2009 tarihinde 2008 yılı olağan genel kurul toplantısı %73,33 nisapla toplanmıştır. Genel kurul toplantısına menfaat
sahipleri ile basın mensupları da katılmıştır.
Genel kurul toplantılarına ilişkin olarak yapılan ilan ve duyurularda;
-Genel kurul gündemi, toplantı yeri, tarihi, saati, vekaleten oy kullanma formu yer almış,
-Ayrıca, Yönetim ve Denetim Kurulu Raporları ile Bağımsız Dış Denetleme Kuruluşu Raporları, Bilanço, Gelir Tablosu ve Safi Kazancın
Dağıtılması ile ilgili Yönetim Kurulu teklifi, toplantı tarihinden 15 gün önce Şirket Merkezinde ve www.sisecam.com adresindeki Şirket internet
sitesinde ortakların tetkikine hazır bulundurulacağı,
-Toplantıya bizzat iştirak edemeyecek ortaklarımızın vekaletlerini aşağıdaki örneğe uygun olarak düzenlemeleri veya vekalet formu örneğini
Şirket Merkezimiz veya www.sisecam.com adresindeki Şirket internet sitesinden temin etmeleri ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri:IV, No:8
tebliğinde öngörülen hususları da yerine getirerek, imzası noterce onaylanmış vekaletnamelerini ibraz etmeleri gerektiği,
-Hisseleri Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde Aracı Kuruluşlar altındaki yatırımcı hesaplarında saklamada bulunan hissedarlarımızdan genel
kurul toplantısına katılmak isteyen ortaklarımızın Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK)’nın http://www.mkk.com.tr/MkkComTr/assets/files/tr/yay/
formlar/is_bilisim.pdf adresinde bulunan Merkezi Kayıt Sistem (MKS) İş ve Bilişim Uygulama İlke ve Kuralları ile İlgili “Genel Kurul İşlemleri”ni
düzenleyen hükümleri çerçevesinde hareket etmeleri ve kendilerini Genel Kurul Blokaj Listesi’ne kayıt ettirmeleri gerekmektedir. MKK nezdinde
kendilerini “Blokaj Listesi”ne kayıt ettirmeyen hissedarlarımızın toplantıya katılmalarına kanunen imkan olmadığı,
-MKK’nın 294 no.lu Genel Mektubunda belirtildiği üzere, Sermaye Piyasası Kanunu’nun Geçici 6’ncı maddesi uyarınca hak sahibi yatırımcıların
hisse senetlerini kaydileştirmedikleri sürece Genel Kurullara katılarak ortaklık haklarını kullanmaları mümkün değildir. Hisse senetlerini henüz
kaydileştirmeyen ortaklarımızın Genel Kurul’a katılım başvuruları, ancak hisse senetlerinin kaydileştirilmesini takiben dikkate alınabilecektir.
Hisse senetlerini ellerinde fiziken bulunduran hissedarlarımızın hisselerini kaydileştirmek üzere Şirketimiz adına kaydileştirme işlemlerini
yürüten Camiş Menkul Değerler A.Ş.’ne müracaat etmeleri gerektiği,
belirtilmiştir.
Genel kurul toplantılarında pay sahipleri soru sorma haklarını kullanmış ve bu sorular genel kurul toplantısında şirket yetkililerince
cevaplandırılmıştır. Genel kurul toplantısında pay sahipleri tarafından herhangi bir önerge verilmemiştir.
Bölünme, önemli tutarda mal varlığı satımı, alımı, kiralanması gibi önemli nitelikli kararların genel kurul tarafından alınması gerektiği tabidir.
Bununla birlikte bu güne kadar bu yönde bir ihtiyaç doğmaması nedeniyle, esas sözleşmeye bu konularda hüküm konulmamıştır.
Genel kurul toplantılarına katılımı artırmak amacıyla, genel kurul duyuruları; genel kurul tarihinden en az onbeş gün önce Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesinde, Türkiye çapında yayın yapan iki gazetede ve şirketimiz internet sitesinde yayınlanmaktadır. Ayrıca, genel kurul saatleri, trafik,
ulaşım ve benzeri çevresel etkenler de dikkate alınarak belirlenmekte ve genel kurulların trafiğin yoğun olmadığı saatlerde yapılmasına özen
gösterilmektedir.
5. Oy Hakları ve Azınlık Hakları
Şirketimiz oy haklarında imtiyaz bulunmamakta, karşılıklı iştirak içinde olan şirketler genel kurulda oy kullanmamaktadır.
Ana sözleşmemiz uyarınca her pay bir oy hakkı vermektedir.
Pay Sahiplerimiz oy haklarını genel kurul toplantılarında bizzat kullanabildikleri gibi, pay sahibi olan veya pay sahibi olmayan üçüncü bir şahıs
vasıtasıyla da kullanabilmektedirler.
Her gerçek kişi pay sahibi genel kurulda ancak bir kişi tarafından temsil edilmektedir. Tüzel kişi pay sahiplerinin birden fazla kişi ile temsil
edilmesi durumunda bunlardan ancak birisi tarafından oy kullanılmaktadır. Oy kullanmaya kimin yetkili olduğu yetki belgesinde gösterilmektedir.
Azınlık payları yönetimde temsil edilmemektedir. Uygulanması şirketimiz açısından ihtiyari olan birikimli oy yöntemine esas sözleşmede yer
verilmemiştir.
6.Kâr Dağıtım Politikası ve Kâr Dağıtım Zamanı
Şirketimiz ana sözleşmesinde dağıtılabilir kârdan Sermaye Piyasası Kurulu’nca saptanan oran ve miktarda birinci temettü dağıtılması esası
benimsenmiştir.
Yönetim Kurulumuzun, Genel Kurulumuzun onayına sunduğu kâr dağıtım teklifleri,
a)Pay Sahiplerimizin beklentileri ile Şirketimizin büyüme gereği arasındaki hassas dengenin bozulmamasını,
b) Şirketimizin kârlılık durumunu,
c) Ulusal ve global ekonomik koşulları,
dikkate alan bir kâr dağıtım politikası kapsamında hazırlanmaktadır.
Yönetim Kurulumuzca Sermaye Piyasası Kurulunun kâr dağıtımına ilişkin ilke kararları ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek, dağıtılabilir
kârın en az Sermaye Piyasası Kurulu’nca belirlenen asgari kâr dağıtım oranında bedelsiz hisse senedi şeklinde ve/veya nakden dağıtılmasının
Genel Kurulumuza teklif edilmesi esasına dayanan bir kâr dağıtım politikası benimsenmiş bulunmaktadır.
Kârdan pay alma konusunda imtiyazlı hisse bulunmamaktadır.
Ana sözleşmemizde kurucu intifa senedi ile Yönetim Kurulu Üyelerimize ve çalışanlarımıza kâr payı verilmesi uygulaması bulunmamaktadır.
Kâr payı ödemelerimiz yasal süreleri içerisinde gerçekleştirilmesine azami özen gösterilmekte olup, bu kapsamda kâr paylarının tamamının
nakden dağıtılmasına karar verilmesi halinde, hesap dönemini izleyen 5. ayın sonuna kadar, bedelsiz hisse şeklinde dağıtılmasına karar
verilmesi halinde ise, pay dağıtımı hesap dönemini izleyen 6. ayın sonuna kadar tamamlanmaktadır.
Ana sözleşmemizde kâr payı avansı dağıtılmasını öngören bir düzenleme bulunmamaktadır.
7. Payların Devri
Şirketimiz esas sözleşmesinde payların devrini kısıtlayan hükümler bulunmamaktadır.
BÖLÜM II- Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık
8. Şirket Bilgilendirme Politikası
SPK’nun 6 Şubat 2009 tarih ve 27133 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Seri: VIII, No:54 Sayılı “ Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin
Esaslar Tebliğ” ile payları borsada işlem gören ortaklıklara, kamunun aydınlatılmasına yönelik bilgilendirme politikası oluşturulması ve ortaklığın
internet sitesi vasıtasıyla kamuya duyurulması yükümlülüğü getirilmiştir.
Bu kapsamda oluşturulan ve Yönetim Kurulumuzun 27 Nisan 2009 tarih ve 14 sayılı toplantısında onaylanan “Bilgilendirme Politikası”
şirketimizin www.sisecam.com adresindeki “Yatırımcı İlişkileri” bölümünde kamuya duyurulmuştur.
Halihazırda Borsa ile bilgi iletişimi ve koordinasyonu sağlamak üzere, Finansal İşlemler Grup Başkanı İbrahim Babayiğit, Mali İşler Başkan
Yardımcısı Asuman Akman, Merkez Muhasebe Müdürü Mükremin Şimşek ve Merkez Muhasebe Müdür Yardımcısı Necat Koç yetkilendirilmiştir.
9. Özel Durum Açıklamaları
Dönem içinde, SPK’nun Seri:VIII, No:54 sayılı “Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği” kapsamında 39 adet özel durum
açıklaması yapılmış olup, bu açıklamalara ilişkin olarak İMKB’nin talebi doğrultusunda 2 adet ek açıklama yapılmıştır. Anılan Tebliğ kapsamında
yapılan bu özel durum açıklamalarına ilişkin olarak herhangi bir yaptırım uygulanmamıştır.
10. Şirketin İnternet Sitesi ve İçeriği
Pay ve menfaat sahiplerinin bilgi edinme haklarının genişletilmesi amacına yönelik olarak, şirketimizin www.sisecam.com adresinde mevcut
olan “Yatırımcı İlişkileri” bölümü aşağıda belirtilen içerikte Türkçe, İngilizce ve güncel olarak pay ve menfaat sahiplerinin kullanımına sunulmuştur.
• Yıllık faaliyet raporları
• Yönetim ve denetim kurulu üyeleri
• Ara dönem mali tablo ve bağımsız denetim raporları
• Ara dönem Yönetim Kurulu Faaliyet Raporları
• Ticaret sicil bilgileri
• Ortaklık yapısı
• Genel kurul toplantı gündemleri
• Genel kurul toplantı tutanakları
• Genel kurul katılanlar cetveli
• Vekaleten oy kullanma formu
• Esas sözleşmenin son hali
• İzahname ve halka arz sirkülerleri
• Özel durum açıklamaları
• Kurumsal Yönetim
• Bilgilendirme Politikaları
• Duyurular
11.Gerçek Kişi Nihai Hakim Pay Sahibi/Sahiplerinin Açıklanması
Şirketimizin ortaklık yapısı aşağıdaki şekilde olup, şirketimizin ortakları arasında gerçek kişi nihai hakim pay sahibi bulunmamaktadır.
Pay tutarı
Pay oranı
Ortaklar
TL
%
705.180.695
64,107
Efes Holding A.Ş.
42.254.979
3,841
17.243.559
1,568
19.020.109
1,729
7.784.190
0,708
426.453
0,039
5.692
0,001
4
0,000
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.
550.273
0,050
Diğer
307.534.046
27,957
1.100.000.000
100,000
12.İçeriden Öğrenebilecek Durumda Olan Kişilerin Duyurulması
SPK’nun 6 Şubat 2009 tarih ve 27133 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Seri: VIII, No:54 Sayılı “ Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına
İlişkin Esaslar Tebliğ” Şirket ya da şirket nam veya hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler, iş akdi ile veya başka şekilde kendilerine
bağlı çalışan ve içsel bilgilere düzenli erişimi olan kişilerin bir listesinin oluşturulması ve bu listenin güncel olarak şirket bünyesinde tutulması
yükümlülüğü getirilmiştir. Bu kapsamda, 1 Mayıs 2009 tarihinden geçerli olmak üzere, şirketimiz bünyesinde “İçsel Bilgilere Erişimi Olanlar
Listesi” oluşturulmuştur. Ayrıca, içerden öğrenilen bu bilgilerle ilgili olarak kanun ve ilgili mevzuatta yer alan yükümlülükleri kabul etmesini ve
bu bilgilerin kötüye kullanımı veya uygunsuz dağıtımı ile ilgili yaptırımlardan haberdar olmalarını sağlamak amacıyla, listede yer alacak kişiler
yazılı olarak bilgilendirilmiştir.
Rapor tarihi itibariyle, İçsel Bilgilere Erişimi Olanlar Listesi kapsamında toplam 37 kişi mevcut olup, liste kapsamında yer alan Yönetim ve
Denetim Kurulu Üyeleri ile şirketimizin üst düzey yöneticilerinin isim ve görevleri aşağıda belirtilmiştir.
Adı ve SoyadıGörev Ünvanı
Prof. Dr. Ahmet KırmanYönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye
Alev YaramanBaşkan Vekili
Özgün ÇınarYönetim Kurulu Üyesi
Köksal BurkanYönetim Kurulu Üyesi
Yusuf Ziya ToprakYönetim Kurulu Üyesi
Yılmaz ErtürkYönetim Kurulu Üyesi
Murat BilgiçYönetim Kurulu Üyesi
Gamze YalçınDenetleme Kurulu Üyesi
Tülin AkyolDenetleme Kurulu Üyesi
Gülsüm AzeriDüzcam Grup Başkanı
Azmi Taner UzCam Ev Eşyası Grup Başkanı
Teoman YenigünCam Ambalaj Grup Başkanı
Tevfik Ateş KutKimyasallar Grup Başkanı
İbrahim BabayiğitFinansal İşlemler Grup Başkanı
Mehmet Ali KaraPlanlama Genel Müdür Yardımcısı
Yıldırım TeomanAraştırma ve Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı
Ali Nafiz Konukİnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı
BÖLÜM III -Menfaat Sahipleri
13. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
Yürürlükteki mevzuat çerçevesinde önemli olay ve gelişmeler basın, medya, internet ve özel durum açıklamalarıyla menfaat sahiplerinin
bilgisine sunulmaktadır. Bu kapsamda, menfaat sahiplerinin bilgi edinme haklarının genişletilmesi amacına yönelik olarak, Şirketimiz Yönetim
Kurulu Başkanı Murahhas Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kırman’ın basın-yayın organlarına vermiş olduğu röportajları, şirketimizin www.sisecam.com
adresindeki “Yatırımcı İlişkileri” bölümünde pay ve menfaat sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
14. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı
Menfaat sahiplerinin yönetime katılımı konusunda bir model oluşturulmamıştır.
15. İnsan Kaynakları Politikası
Şirketimiz insan kaynakları sistemleri kapsamında; işe alma, çalışma şartları, derecelendirme sistemleri, ücret yönetimi, parasal ve sosyal
haklar, performans değerlendirme, kariyer yönetimi ve hizmet akdinin sona erme usul ve esasları oluşturulmuştur. Şirket çalışanları ile ilişkiler
insan kaynakları birimince sorunsuz olarak yerine getirilmektedir.
Şirket yöneticilerine ayrımcılık konusunda şikayet intikal etmemiştir.
16.Müşteri ve Tedarikçilerle İlişkiler Hakkında Bilgiler
Şişecam Topluluğu, öncelikle “insan odaklılık” ve “güven kurumu” olma niteliğindeki değişmez değerleri çerçevesinde ortakları, çalışanları,
müşterileri, tedarikçileri ve toplum için her zaman değer üreten, değer ifade eden bir güven kurumu olmaya devam etmektedir. Bu bağlamda,
mal ve hizmet pazarlanmasında ve satışında müşteri memnuniyetini sağlamaya yönelik olarak, müşterilerimizin ve tüketicilerimizin talepleri
duyarlılık ve sorumlulukla hareket edilerek karşılanmaktadır. Ayrıca, müşteri ve tedarikçilerimizi ilgilendirilen önemli olay ve gelişmeler ile yasal
değişiklikler en seri iletişim araçlarıyla müşteri ve tedarikçilerimizle paylaşılmaktadır.
17. Sosyal Sorumluluk
Şişecam Topluluğu şirketleri, yasalara ve çevresel değerlere karşı sorumluluğunun bilincinde bir kurum olarak, gelecek kuşaklara yaşanabilir
bir dünya bırakmanın gereğine inanmaktadır. Stratejik yönetimin temel unsurlarından biri olarak algıladığı bu yaklaşımı faaliyetlerinin her
aşamasında dikkate almaktadır. Amacımız; Topluluğumuzda sürdürülen çevre koruma çalışmalarının, çevre yönetim sistemi anlayışıyla
yürütülmesi ve tüm çalışanların desteği alınarak sürekli iyileşmenin sağlanmasıdır.
BÖLÜM IV -Yönetim Kurulu
18.Yönetim Kurulunun Yapısı, Oluşumu ve Bağımsız Üyeler
Yönetim Kurulu, yürürlükteki mevzuat ve esas sözleşme hükümleri çerçevesinde aşağıda isimleri belirtilen 7 üyeden oluşmaktadır. Yönetim
Kurulunda 1 icracı 6 icracı olmayan üye bulunmaktadır. Yönetim Kurulunda SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde öngörülen bağımsızlık kriterlerini
taşıyan üye bulunmamaktadır.
Adı ve Soyadı
Prof. Dr. Ahmet Kırman (*) (**)
Alev Yaraman
Özgün Çınar (**)
Köksal Burkan
Yusuf Ziya Toprak (**)
Yılmaz Ertürk
Murat Bilgiç
Görevi
Başkan ve Murahhas Üye
Başkan Vekili
Üye
Üye
Üye
Üye
Üye
(*) İcrada görevli üye
(**) Denetim komitesi üyesi
Yönetim Kurulu Üyelerinin şirket dışında başka bir görev veya görevler almasının belirli kurallara bağlanmasını veya sınırlandırılmasını
gerektirecek bir durumun oluşmaması nedeniyle, Yönetim Kurulu üyelerinin şirket dışında başka bir görev veya görevler almaları belirli kurallara
bağlanmamıştır.
19. Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri
Yönetim Kurulu üyeliğine prensip olarak; yüksek bilgi ve tecrübe düzeyine sahip, nitelikli, belli bir tecrübe ve geçmişe sahip olan kişiler aday
gösterilmekte, SPK’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri IV. Bölümünün 3.1.2 maddesinde belirtilen suçlara teşebbüs ya da iştirak suçlarından hüküm
giymiş olanlar Yönetim Kuruluna aday gösterilmemektedir. Yönetim Kurulu üyeliği adaylarında ayrıca, mali tablo ve raporları okuma ve analiz
edebilme, şirketimizin gerek günlük, gerek uzun vadeli işlemlerinde ve tasarruflarında tabi olduğu hukuki düzenlemeler hakkında temel bilgiye
sahip olması ve Yönetim Kurulunun, ilgili bütçe yılı için öngörülen toplantıların tamamına katılma olanağına ve kararlılığına sahip olması gibi
asgari nitelikler de aranmaktadır. Ancak, bunlara ilişkin esaslar şirket esas sözleşmesinde yer almamaktadır.
20.Şirketin Misyon ve Vizyonu ile Stratejik Hedefleri
Şirketimizin vizyonu “faaliyet alanlarında çevre ülkeleri kapsayan yaşamsal coğrafyamızda öncü üretici olma” olarak belirlenmiş ve bu
husus yıllık faaliyet raporlarımızda kamuya açıklanmıştır. Şirket yöneticileri tarafından oluşturulan stratejik hedefler yönetim kurulu tarafından
onaylanmaktadır. Söz konusu stratejik hedefler şirketimiz ve bağlı kuruluş yöneticilerinin katılımıyla her yıl yapılan “stratejik plan” toplantılarında
ileriye dönük beş yılı kapsayacak şekilde oluşturulmakta ve uygulamaya konulmadan önce de yönetim kurulunun onayına sunulmaktadır.
Yönetim kurulu, şirketin aylık faaliyetlerini (satış, üretim, stok, çalışan sayısı ve kâr-zarar vb. durumlarını) ve geçmiş performansını gözden
geçirmekte ve değerlendirmektedir.
21.Risk Yönetimi ve İç Kontrol Mekanizması
Şirketimizde risk yönetimi faaliyetleri Yönetim Kurulu’na bağlı olarak görev yapan Risk Yönetimi ve İç Denetim Başkanlığı bünyesinde kurulan
Risk Yönetimi Müdürlüğü tarafından koordine edilmektedir. Risk Yönetimi Müdürlüğü; Topluluk faaliyetleri sırasında karşılaşılan mevcut ve
potansiyel risklerin belirlenmesini, önceliklendirilmesini, ölçülmesini ve bunlara ilişkin gerekli önlemlerin alınarak etkin kontrol mekanizmalarının
geliştirilmesini hedeflemektedir. Topluluk bazında etkin bir risk yönetimi uygulanması için “Şişecam Topluluğu Risk Yönetmeliği” ve “Risk
Politikaları” 2007 yılında yürürlüğe girmiş, bu yönetmelik ve politikalar doğrultusunda; Topluluk genelinde maruz kalınabilecek potansiyel riskleri
tanımlayan Risk Kataloğu tamamlanmıştır. Etki derecesine göre önceliklendirilen risklerin detay analiz çalışmaları halen devam etmektedir.
Şirketimiz ve bağlı kuruluşlarının faaliyetlerinin yasalara, esas sözleşmelere, Topluluk yönetmelik ve prosedürlerine uygun yapılıp yapılmadığı,
Risk Yönetimi ve İç Denetim Başkanlığı bünyesindeki İç Denetim Müdürlüğünde görevli denetim elemanlarınca periyodik olarak denetlenmekte
ve Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır.
22.Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumlulukları
Yönetim kurulu üyeleri ile yöneticilerin yetki ve sorumlulukları şirket ana sözleşmesinin 8-15 maddelerinde düzenlenmiştir. Şirketin idaresi veya
dışarıya karşı temsili, ortaklar genel kurulu tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca, ortaklar arasından seçilecek ve en çok dokuz
üyeden oluşacak Yönetim Kuruluna aittir.
Yönetim Kurulu, her genel kurulu müteakip bir başkan ve bir başkan vekili seçer. Ancak, başkan ve/veya başkan vekilinin herhangi bir nedenle
işbu görevden ayrılmaları halinde, Yönetim Kurulu boşalan yerler için yeniden seçim yapar. T.T.K. 315. madde hükmü mahfuzdur.
Başkan’ın bulunmadığı zamanlarda, Yönetim Kuruluna Başkan Vekili Başkanlık eder. Başkan Vekili de yoksa, Yönetim Kuruluna o toplantı
için kendi arasından seçeceği bir geçici Başkan Başkanlık eder.Yönetim Kurulunun toplantı gün ve gündemi, Başkan tarafından belirlenir.
Başkanın bulunmadığı durumlarda bunları Başkan Vekili yerine getirir.
Ancak, toplantı günü Yönetim Kurulu kararı ile de tespit olunabilir. Yönetim Kurulu, şirket işi ve işlemleri lüzum gösterdikçe toplanır. Ancak, en
az ayda bir defa toplanması mecburidir.
Yönetim Kurulu yetkilerinin tamamını veya bir kısmını üyelerinden bir veya birkaç murahhas azaya veya şirket genel müdür ve müdürlerine
bırakabileceği gibi üyelerinden bazılarının şirkette görev yüklenmelerine de karar verebilir.
23. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları
Yönetim Kurulu toplantı gündemleri şirketimiz ihtiyaçları, ülkemiz ve dünyada yaşanan gelişmeler dikkate alınarak belirlenmektedir. Dönem
içinde 47 adet Yönetim Kurulu toplantısı yapılmıştır. Toplantılara davet, en seri haberleşme vasıtası olan telefon aracığıyla yapılmakta olup,
toplantı gündem ve dokümanları toplantı tarihinden en az bir hafta önce Yönetim Kurulu üyelerine gönderilmekte ve toplantılara fiilen katılım
sağlanmaktadır.
SPK Kurumsal Yönetim İlkelerinde belirtilen nitelikte Yönetim Kurulu başkanına bağlı bir sekreterya bulunmamaktadır. Ancak, SPK Kurumsal
Yönetim İlkeleri IV. Bölümünün 2.19. maddesinde öngörülen iş ve işlemler, kurumsal yönetim ilkelerinde öngörülen esaslara uygun olarak
görevli şirketimiz personelleri tarafından sorunsuz olarak yerine getirilmektedir.
24.Şirketle Muamele Yapma ve Rekabet Yasağı
Genel kurul kararı ile Yönetim Kurulu üyelerine Türk Ticaret Kanunu‘nun 334 ve 335 maddeleri uyarınca izin verilmiştir. Ancak, bu kapsamda
verilen izinler nedeniyle herhangi bir çıkar çatışması olmamıştır.
25. Etik Kurallar
Şişecam Topluluğu faaliyetlerini güçlü, yekvücut, çok yönlü, tam entegre, yüksek kaliteli, güvenilir, modern, atılımcı özelliklere uygun olarak
sürdürmeyi benimsemiş ve bu sekiz özellik Şişecam Logosuna da yansıtılmıştır. Ayrıca, “İnsan Kaynakları Sistemleri Yönetmeliği”nde
çalışanlara yönelik kurallar belirlenmiş ve çalışanlara duyurulmuştur. Çalışanlara yönelik olarak belirlenen kuralları; şirket tarafından çıkarılmış
ve çıkarılacak bütün yönetmelik, prosedür, tamim ve talimatlara uymak, çalışanları birbirleriyle ve üçüncü kişilerle olan ilişkilerinde olduğu gibi,
özel yaşantılarında da şirketin onuruna yakışır bir biçimde davranmak, çalışanların Şirket faaliyet ve gelişmeleri, şirket politikaları, yeni yatırımlar,
yeni projeler ve personel işlemleri ile ilgili olarak edindiği bilgileri, şirket müşterileri, firmalar veya diğer özel veya tüzel kişilerle ilgili olarak görevi
gereği edindiği sırları saklamak, çalışanların “Tacir” veya “Esnaf” “Serbest Meslek Erbabı” sayılmalarını gerektiren faaliyetlerde bulunmamak
şeklinde özetlemek mümkündür.
26.Yönetim Kurulunda Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı
Yönetim Kurulunun görev ve sorumluluklarını sağlıklı olarak yerine getirmesi amacıyla, üç üyeden oluşan “Denetimden Sorumlu Komite”
kurulmuştur. Bu komitede SPK’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde öngörülen nitelikte bağımsız üye bulunmamaktadır. Komite en az üç ayda bir
toplanmakta ve şirketin finansal ve operasyonel faaliyetlerini genel kabul görmüş standartlara göre denetlemektedir.
27. Yönetim Kuruluna Sağlanan Mali Haklar
Yönetim Kurulu üyelerine sağlanan her türlü hak, menfaat ve ücretler ana sözleşmemizde belirtildiği üzere her yıl genel kurulca saptanmaktadır.
Şirketimizin 28 Nisan 2009 tarihinde gerçekleştirilen 2008 Yılı Olağan Genel Kurul toplantısında, Yönetim Kurulu üyelerine ödenecek aylık huzur
hakları belirlenerek kamuya açıklanmıştır.
Yönetim Kurulu üyelerine ve yöneticilere borç ve kredi verilmemekte, üçüncü bir kişi aracılığıyla şahsi kredi adı altında kredi kullandırılmamakta
veya lehine kefalet gibi teminatlar verilmemektedir.
74. Ortaklar Olağan Genel Kurul Gündemi
1.
Başkanlık Divanı Seçimi ve Başkanlık Divanı’na Genel Kurul Tutanağını İmza Yetkisi Verilmesi,
2.
Şirketimizin 2009 Yılı Çalışmaları Hakkında Yönetim ve Denetleme Kurulu Raporları ile Bağımsız Denetçi Raporunun Okunması,
3.
2009 Yılı Bilançosu ile Gelir Tablosu Hesaplarının İncelenmesi, Müzakere Edilmesi ve Onayı,
4.
2009 Yılı Kârının Dağıtım Şekli ve Tarihi Hakkında Karar Alınması,
5.
Yönetim Kurulu ve Denetleme Kurulu Üyelerinin İbrası,
6.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi,
7.
Denetleme Kurulu Üyelerinin Seçimi,
8.
Yönetim Kurulu Üyelerine T.T.K.’nun 334 ve 335’inci Maddeleri Uyarınca İzin Verilmesi,
9.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretlerinin Saptanması,
10. Denetleme Kurulu Üyelerinin Ücretlerinin Saptanması,
11. Yıl İçinde Yapılan Bağışlar Hakkında Ortaklara Bilgi Verilmesi,
12. Şirket Esas Sözleşmesinin Ekli Tadil Tasarısında Belirtilen Şekilde Değiştirilmesi Hakkında Karar Alınması,
13. Üçüncü Kişiler Lehine Verilen Teminat, Rehin ve İpotekler Hakkında Ortaklara Bilgi Verilmesi,
14. Bağımsız Denetleme Kuruluşunun Seçimi Hakkında Karar Alınması.
Tarih
: 27 Nisan 2010
Yer
: İş Kuleleri Kule 3, 4.Levent/İstanbul
Esas Mukavele Tadil Tasar›s› Metni
ESKİ ŞEKİL
YENİ ŞEKİL
AMAÇ VE KONU:
AMAÇ VE KONU:
Madde 4)
Madde 4)
B ) Şirketin Konusu:
B ) Şirketin Konusu:
e) Şirket doğrudan veya dolaylı olarak sermayesine ve/veya
e) Şirket doğrudan veya dolaylı olarak sermayesine ve/veya
yönetimine katıldığı sermaye şirketlerinin kuruluşu, sermaye
yönetimine katıldığı sermaye şirketlerinin kuruluşu, sermaye
artırımı, banka kredileri ile tahvil-finansman bonosu ihracı ve diğer
artırımı, banka kredileri ile tahvil-finansman bonosu ihracı ve diğer
borçlarına ilişkin kefalet verebilir.
borçlarına ilişkin kefalet verebilir.
Şirket’in kendi adına ve 3. kişiler lehine, garanti, kefalet, teminat
vermesi veya ipotek dahil rehin hakkı tesis etmesi hususlarında
sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde belirlenen esaslara
uyulur.
‹letiflim Bilgileri
İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 50 Faks: (212) 350 40 40 www.sisecam.com.tr
Düzcam Grubu
Yönetim ve Satış Merkezi
İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 50 Faks: (212) 350 50 59
Ürün Bilgi Hattı: 0800 211 08 33 www.trakyacam.com.tr
Trakya Fabrikası
Büyükkarıştıran Mevkii, P.K. 98, 39780 Lüleburgaz-Kırklareli Tel: (288) 400 80 00 Faks: (288) 400 77 99
Otocam Fabrikası
Büyükkarıştıran Mevkii, P.K. 28, 39780 Lüleburgaz-Kırklareli Tel: (288) 400 85 31 Faks: (288) 400 83 58
Mersin Fabrikası
Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi, Atatürk Cad. No. 1 33400 Mersin Tel: (324) 676 40 70 Faks: (324) 676 40 73
Düzcam Fabrikası
District “Vabel” Industrial Area, 7700 Targovishte-Bulgaristan Tel: (359) 601 478 01 Faks: (359) 601 477 97
İşlenmiş Camlar Fabrikası
District “Vabel” Industrial Area, 7700 Targovishte-Bulgaristan Tel: (359) 601 479 25 Faks: (359) 601 479 26
District “Vabel” Industrial Area, 7700 Targovishte-Bulgaristan Tel: (359) 601 480 31-601 480 35 Faks: (359) 601 480 30
Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş.
Atatürk Organize Sanayi Bölgesi 16900 Yenişehir-Bursa Tel: (224) 280 12 05 Faks: (224) 773 27 55
ARC Paşabahçe Food Service LCC
Cardinal (APFS)/ARC International 30 Corporate Drive Wayne New Jersey, 07470 USA Tel: (1) 973 628 0 900
Tuzla Fabrikası
Fabrikalar Cad. No: 2, 34940 Tuzla-İstanbul Tel: (216) 581 27 27 Faks: (216) 395 27 94
Eskişehir Fabrikası
Organize Sanayi Bölgesi, Mümtaz Zeytinoğlu Bulvarı 26110 Eskişehir Tel: (222) 211 46 46 Faks: (222) 236 09 48
Denizli Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş.
Bahçelievler Mah. 4013 Sok. No.10 20125 Denizli Tel: (258) 295 40 45 Faks: (258) 377 24 79 www.denizlicam.com.tr
İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 50 Faks: (212) 350 40 40 www.pasabahce.com.tr
Kırklareli Fabrikası
Büyükkarıştıran Mevkii, Muratlı Sapağı P.K. 40 39760 Lüleburgaz-Kırklareli Tel: (288) 400 80 00 Faks: (288) 400 88 88–89
Mersin Fabrikası
Yeni Taşkent Beldesi Tekke Köyü Civarı PK: 607, 33004 Mersin Tel: (324) 241 70 70 Faks: (324) 454 02 16–17
Japonya Ofisi
Der Grune Hugel Kashiwagi 1F 2–5–34, Kitashinjyuku, Shinjyuku ku Tokyo 169–074 Japonya Tel: (81) 353 483 343
[email protected]
Madrid Ofisi
C/Caleruega, 76 No.1 Oficina 2, Madrid, 28033 İspanya Tel: (34) 91 383 54 20 Faks: (34) 91 383 59 30 [email protected]
Moskova Temsil Ofisi
Moscow, 129075 Argunovskaya str. 3/1 Moskova-Rusya Federasyonu Tel-Faks: (7) 495 956 36
[email protected] www.pasabahce.ru
Shanghai Ofisi
RM 1106 Office Tower, Shangai Times Square 93 Huaihai Zhong Road, Shangai 200021, P.R. Çin
Tel: (86 21) 63910352–33080244 Faks: (86 21) 6391 0354 [email protected]
Paşabahçe Eskişehir Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş.
Organize Sanayi Bölgesi 15. Cadde 26110 Eskişehir Tel: (222) 211 45 45 Faks: (222) 236 12 04
Paşabahçe Glas GmbH
Rheinstrasse 2A, D-56068 Koblenz-Almanya Tel: (49) 261 303 74 30 Faks: (49) 261 303 74 74 [email protected]
Ankara Asfaltı İçmeler Mevkii No.38, 34949 Tuzla-İstanbul Tel: (216) 560 25 25 Faks: (216) 395 54 30–395 65 52
www.pasabahcemagazalari.com.tr
41 Madison Ave. 7th Floor New York, NY10010 ABD Tel: (1) 212 683 16 00 Faks: (1) 212 725 13 00 [email protected]
Posuda Limited
N. Novgorod Region Bor Steklozavodskoe Bor 606443, Rusya Tel: (7) 831 231 31 63 Faks: (7) 831 597 54 97 [email protected]
Trakya Glass Bulgaria EAD-Cam Ev Eşyası Fabrikası
Vabel District Industrial Area, 7700 Targovishte-Bulgaristan Tel: (359) 601 476 11 Faks: (359) 601 477 12
Cam Ambalaj Grubu
Anadolu Cam Sanayii A.Ş.
İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 50 Faks: (212) 350 57 60- 350 50 63 www.anadolucam.com.tr
Topkapı Fabrikası
Maltepe, Davutpaşa Cad. No. 42 34010 Topkapı-İstanbul Tel: (212) 459 52 00 Faks: (212) 459 54 44
Mersin Fabrikası
Yenitaşkent Kasabası,Toroslar Mah. Tekke Cad. No. 1 33100 Yenitaşkent-Mersin Tel: (324) 241 70 70 Faks: (324) 454 00 28–29
Rusya Temsilciliği
Ulitsa Iskry, 17A 129344, Moskova-Rusya Federasyonu Tel: (7) 495 662 70 00 Faks: (7) 495 662 41 88
Anadolu Cam Yenişehir Sanayi A.Ş.
Yenişehir Organize Sanayi Bölgesi 16900 Yenişehir-Bursa Tel: (224) 280 10 00 Faks: (224) 280 10 22
Joint Stock Company “Mina”
Mtskheta Region, Ksani village 3312, Gürcistan Tel: (995) 32 449 981 Faks: (995) 32 449 980 www.mina.com.ge
Omco-İstanbul Kalıp Sanayii ve Ticaret A.Ş.
Mimar Sinan Mah. İstanbul Cad. No. 19 41401 Gebze-Kocaeli (262) 744 44 52 Faks: (262) 744 44 56
OOO Ruscam
Vladimir Region, Gorokhovets, Gagarina Str. 84, 601481 Rusya Federasyonu Tel: (7) 49238 240 52 - 53
Faks: (7) 49238 239 81 www.ruscam.ru
OAO Ruscam Pokrovsky
Vologda Oblast,Cagodasensky Region,Sazonovo. Sovetskaya Str. 96 Rusya Federasyonu Tel: (7) 81741 311 40
Faks: (7) 81741 314 63 www.ruscam.ru
OOO Ruscam Ufa
Proizvodstvennaya Str. 10/1 Ufa, 450028 Başkortostan Cumhuriyeti-Rusya Federasyonu Tel: (7) 347 292 40 53
Faks: (7) 347 292 40 52 www.ruscam.ru
OAO Ruscam Kirishi
Leningrad Region, Kirishi 187110 Rusya Federasyonu Tel: (7) 81368 969 03 Faks: (7) 81368 535 34
OOO Ruscam Kuban
Sineva Str.13 Krasnodar Kray, 353380 Rusya Federasyonu Tel: (7) 86131 240 52 Faks: (7) 86131 240 52
OJSC FormMat
Nizhegorodskya Oblast, Balahninskiy Rayon, Gidrotrof,ul. Administrativnaya, h.1 606425 Rusya Federasyonu
Tel: (7) 83144 231 51 - 49578 231 63 Faks: (7) 83144 236 50
OOO Balkum
Nizhegorodskya Oblast, Balahninskiy Rayon, Gidrotorf,ul. Administrativnaya h.1, 606425 Rusya Federasyonu
Tel: (7) 83144 231 51 - 49578 231 63 Faks: (7) 83144 236 50
Kimyasallar Grubu
Asmaş Ağır Sanayi Makinaları A.Ş.
Ankara Asfaltı 25 km. 35171 Kemalpaşa-İzmir Tel: (232) 877 00 58/8 hat Faks: (232) 877 00 85 www.asmas.com
Bayramoğlu Sapağı P.K. 62, 41420 Çayırova-Gebze-Kocaeli Tel: (262) 678 17 17 Faks: (262) 678 18 18 www.camelyaf.com.tr
Camiş Egypt Mining Co. Ltd.
Corner Road 254/206, Digla-Maadi, Kahire-Mısır Tel: (20) 2 519 82 37 Faks: (20) 2 519 82 36
Camiş Elektrik Üretim A.Ş.
İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 36 71 Faks: (212) 350 58 58 www.sisecam.com.tr
Cam-Ser Madencilik A.Ş.
Bahçelievler Mah. Şahin Sok. No.16/A Balıkesir Tel: (266) 221 30 30 Faks: (266) 221 72 22 www.camsermaden.com.tr
İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 50 Faks: (212) 350 58 77 www.camismaden.com.tr
Cromital SpA
İdari Ofis
Via A. Diaz 30/32 - 20090 Opera, Milano-İtalya Tel: (39 02) 57606070 Faks: (39 02) 57609175
Fabrika
Via Giotto, 4-Localita Sipro -44020 S.Giovanni, Ostellato (FE) İtalya Tel: (39) 0533 575 48 Faks: (39) 0533 573 91
Madencilik Sanayii ve Ticaret A.Ş.
İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 51 Faks: (212) 350 53 22-350 40 40
Oxyvit Kimya Sanayii ve Ticaret A.Ş.
Mersin Organize Sanayi Bölgesi Nacarlı Köyü Mevkii P.K. 425, Mersin Tel: (324) 676 43 25/5 hat Faks: (324) 676 43 34 www.oxyvit.com
Sintan Kimya Sanayii ve Ticaret A.Ş.
İzmir Menemen Deri Serbest Bölgesi Menekşe Sok. No.3/a-7 Maltepe Beldesi Panaz Mevkii Menemen-İzmir Tel: (232) 842 19 56
Faks: (232) 842 19 57 www.sintankimya.com.tr
Soda Sanayii A.Ş.
İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 50 Faks: (212) 350 58 60 www.sodakrom.com.tr
Soda Fabrikası
P.K. 654, 33004 Mersin Tel: (324) 241 66 00 Faks: (324) 221 90 15-451 28 50 www.sodakrom.com.tr
Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası
P.K. 421, 33003 Mersin Tel: (324) 241 66 00 Faks: (324) 451 34 40 www.sodakrom.com.tr
Stättermayergasse 28-30 A-1150 Viyana- Avusturya Tel: (43) 0171168833 Faks: (43) 017102426
General Stoletov 5, 9002 Varna-Bulgaristan Tel: (359 52) 608 963 Faks: (359 52) 608 964 [email protected]
Şişecam (Shanghai) Trading Co. Ltd.
Unit 1106, 11th Floor Office Tower Shanghai Times Square, 93 Huaihai Zhong Lu Shanghai–Çin Tel: (86) 216 391 03 52
Faks: (86) 216 391 03 54
Guangzhou Temsilciliği Rm 1815, Dongshan Plaza 69 Xian Lie Zhong Road, 510095 Guangzhou-Çin Tel: (86) 20 3758 2635 Faks: (86) 20 3758 2637
Şişecam Soda Lukavac d.o.o.
Prva ulica 1 75300 Lucavac, Bosna Hersek Tel: (387) 35 552 323 Faks: (387) 35 552 696 [email protected]
Hizmet Kuruluşları
İstiklal Cad. Terkos Çıkmazı No.2, 34430 Beyoğlu-İstanbul Tel: (212) 313 47 00 Faks: (212) 313 48 04 www.sisecam.com.tr
Camiş Limited
Lord Coutanche House 66/68 Esplanade, St. Helier Jersey C.Islands-İngiltere Tel: (44) 1 534 59 950 Faks: (44) 1 534 58 710
İş Kuleleri, Kule 3, Kat 2 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 50 Faks: (212) 350 51 79 www.sisecam.com.tr
Produced by Tayburn Kurumsal
Tel: (90 212) 227 04 36 Fax: (90 212) 227 88 57
www.tayburnkurumsal.com
www.sisecam.com.tr

2009 Yıllık Faaliyet Raporu

Transkript

Benzer belgeler

CAM B ORULAR

PDF, 132KB - İzolpa Elektronik ve Güvenlik Sistemleri

TRAKYA CAM SANAYİİ A.Ş. / TRKCM [SISE] 21.04.2016 16:46:32

STROCHEM 109 CAM TUĞLA YAPIŞTIRMA HARCI Ürün

ŞİŞE CAM - Ak Yatırım

Tıklayınız! - Çift Cam Arası Jaluzi