Yükle - Besfin

Transkript

Yükle - Besfin

Iİmalat Sanayinde Borçlanma Trendleri
(2003 – 2012 / 2013 – 2015 Tahmini)
Türkiye İmalat Sanayi Borçluluk Oranlarının Gelişimi ve Trend Analizi
Çalışmanın Kapsamı
Merkez Bankası veri tabanında bulunan Firmaların Bilanço ve Gelir Tablolarının derlenmesiyle oluşturulan Sektör bilançoları yayınlarından
faydalanarak hazırlanan bu çalışmanın içeriği İmalat Sektöründe faaliyet gösteren 3.598 adet firmanın 2003 – 2012 yılları arasında Borçluluk
Oranlarının incelemesinden oluşmaktadır. İmalat Sektörü verileri ölçekler bazında Büyük, Orta ve Küçük olarak sınıflandırılmıştır.
Çalışmada incelenen rasyolar;
•
Net Finansal Borçlar / EBITDA: Kısa ve Uzun Vadeli mali borçların toplamından firmaların ellerinde bulunan nakit değerlerin düşülerek
Finansal Borçlar netleştirilmekte ve bu değerin şirketin Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karına (EBITDA) oranlamasıyla bulunmaktadır.
•
Finansman Giderleri / EBIT: Şirketin yıl içinde ödediği Finansman Giderlerinin Faaliyet Karına (EBIT) oranıyla ödenen Finansman
Giderinin faaliyet karının % kaçına denk geldiği hesaplanmaktadır.
•
Toplam Borçlar / Aktifler: Kısa ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynakların toplamının aktiflere göre payına bakılarak Toplam Borçların Bilanço
içindeki konumu hesaplanmaktadır.
•
Mali Borçlar / Aktifler: Toplam Borçların içinde bulunan kısa ve uzun vadeli mali borçların aktiflere göre payı hesaplanmakta ve böylece
Toplam Borçlar içinde Mali Borçların bilanço içindeki büyüklüğü hesaplanmaktadır.
•
Özkaynaklar / Aktifler: Özkaynakların aktiflere göre oranına bakılarak bilanço içindeki payı incelenmektedir.
Çalışmanın 2003 – 2012 yılları arası verilerinden yola çıkarak 2013 – 2015 yılları için yapılan tahminler trend analizi yöntemiyle hesaplanmıştır.
Trend analizinde geçmiş yıl rasyolarının izdüşümü alınıp gelecek dönemler için tahmini veriler sunulmuştur.
Rasyolar incelenirken firmaların borçluluk oranlarındaki dalgalanmaların başlıca sebepleri 2000’li yılların başında ortaya çıkan emtia fiyatlarının
yükselişi ve 2008 yılında küresel boyutta yaşanan finansal krizin konjonktürel etkileridir.
1
Tüm Firmalar Borçluluk Oranları
Tüm Firmalar
Net Finansal Borç / EBITDA
Finansman Giderleri / EBIT
Toplam Borçlar / Aktifler
Mali Borçlar / Aktifler
Özkaynaklar / Aktifler
KV Mali Borçlar / Toplam Borçlar
UV Mali Borçlar / Toplam Borçlar
Toplam Mali Borçlar / Toplam Borçlar
2003
112%
46%
58%
24%
42%
17%
24%
41%
2004
107%
41%
48%
16%
52%
16%
18%
34%
2005
137%
35%
49%
17%
51%
18%
17%
35%
2006
195%
55%
51%
21%
49%
19%
22%
41%
2007
203%
39%
51%
20%
49%
18%
22%
40%
2008
229%
77%
58%
24%
42%
19%
23%
41%
2009
183%
48%
55%
21%
45%
16%
22%
38%
2010
186%
37%
55%
24%
45%
18%
25%
43%
2011
247%
58%
57%
27%
43%
19%
28%
47%
2012 2013T 2014T 2015T
251% 293% 310% 343%
43% 52% 44% 48%
56% 58% 57% 58%
27% 29% 29% 31%
44% 42% 43% 42%
20% 22% 23% 24%
27% 29% 29% 30%
47% 50% 51% 54%
Küresel çapta Türkiye ekonomisini etkileyen krizler ele alındığında 2008 yılında yaşanan
finansal krizin temellerini oluşturan 2000’li yılların başında ortaya çıkan emtia fiyatlarının
yükseliş göstermesi yatmaktadır. 2000’li yılların başında yükselişe geçen emtia
fiyatlarıyla beraber 2001 yılında yaşanan siyasi belirsizliklerin getirdiği olumsuz ortam
2005 yılına kadar iyileşme süreciyle toparlanırken 2008 yılında mortgage krizi olarak
bilinen finansal kriz Türkiye ekonomisi üstünde etkisini 2011 yılına kadar göstermiştir.
Merkez Bankası veri tabanında bulunan tüm firmaların mali verilerine bakıldığında
firmaların finansman giderlerinin EBIT’e oranı 2008 yılında zirve yapmış ve ardından
düşüşe geçmiştir. 2012 yılında firmalar Faaliyet Karı’nın (EBIT) %43’ünü Finansman
Gideri olarak öderken yapılan trend analizinde bu oranın 2013 – 2015 yılları arasında
ortalama %48 seviyesine ulaşacağı tahmin edilmiştir. Firmaların Mali Borçlarından
ellerinde bulunan nakit değerlerin düşmesinden sonra ortaya çıkan Net Finansal
Borçlarının EBITDA’ya oranı ise hızlanarak yükselmiştir. Bu oran 2008 yılında %229 iken
2012 yılında %251’e yükselmiştir.
Firmaların Bilançolarına bakıldığında Kısa ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynakları
oluşturan Toplam Borçların Aktiflere göre payının arttığı görülmektedir. Bu
artışın sağlanmasında en büyük etki faiz oranlarının düşüş göstermesiyle
beraber Mali Borçların Aktifler içindeki payının hızlı bir şekilde artış
göstermesidir. Buna karşın Özkaynakların Aktifler içindeki payı düşmektedir.
İlerleyen yıllarda firmaların yükselen risk sebebiyle ellerinde bulunan kısıtlı
sermayenin yerine firmalarını finansal borçlarla fonlayacağı düşünülmektedir.
2
İmalat Sektörü Büyük Ölçekli Firmalar Borçluluk Oranları
İmalat Sektörü - Büyük Ölçekli Firmalar
2003
68%
40%
53%
21%
47%
21%
19%
40%
2004
54%
29%
44%
17%
56%
21%
17%
38%
2005
85%
28%
46%
18%
54%
23%
17%
40%
2006
108%
36%
47%
21%
53%
25%
20%
45%
2007
106%
23%
47%
20%
53%
22%
22%
44%
2008
159%
64%
54%
29%
46%
31%
22%
53%
2009
149%
48%
51%
25%
49%
25%
23%
48%
2010
150%
40%
54%
26%
46%
25%
23%
48%
2011
171%
50%
58%
28%
42%
26%
23%
49%
2012 2013T 2014T 2015T
215% 244% 283% 315%
38% 41% 34% 33%
56% 58% 58% 59%
29% 31% 31% 33%
44% 42% 42% 41%
27% 28% 29% 30%
24% 25% 25% 26%
51% 53% 55% 56%
İmalat Sektörü içinde bulunan Büyük Ölçekli firmaların borçluluk oranlarına bakıldığında
Net Finansal Borçların EBITDA’ya oranı 2008 yılında %159 iken bu oran 2012 yılında
%215’e yükselmiştir. Aynı yıllarda Finansman Giderlerinin EBIT içindeki payına
bakıldığında 2008 yılında %64, 2012 yılında ise %38 seviyesindedir. Finansman
Borçların EBITDA’ya göre oldukça hızlı bir şekilde yükseliş göstermesine rağmen
Finansman Giderlerinin EBIT’e göre payının düşmesi büyük ölçekli firmaların yaptığı
borçlanmaların hem karlılık üstünde sağladığı olumlu etki hem de operasyonlarını
yürütme açısından sağlanan kaynağın önemine dikkat çekmektedir.
Bu dönemler içinde Toplam Borçların Aktifler içindeki payına bakıldığında 2008 ve
sonrasında ortalama %54 seviyesindeyken 2012 yılında bu oran %56 seviyesine
yükselmiştir. Özkaynakların Aktiflere göre oranı ise 2008 yılında %46 seviyesindeyken
2012 yılında %44’e gerilemiştir. Mali Borçların Aktiflere göre payına bakıldığında 2009
yılında %29’dan %25’e gerilerken bu oran 2012 yılına kadar artarak tekrar %29
seviyesine yükselmiştir.
İmalat Sektöründe faaliyet gösteren büyük ölçekli firmaların borçluluk rasyoları
2008 yılına benzerlik göstermesi dikkat çekerken 2008 yılına göre en önemli fark
borçlanmayla beraber Karlılık sağlamalarıdır. Finansman Giderlerinin EBIT’e
göre payı düşmesi büyük ölçekli firmaların yaptığı doğru borçlanmadan
kaynaklanmaktadır.
3
İmalat Sektörü Orta Ölçekli Firmalar Borçluluk Oranları
İmalat Sektörü - Orta Ölçekli Firmalar
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013T 2014T 2015T
137% 202% 313% 268% 305% 308% 230% 285% 265% 354% 370% 435% 468%
77% 86% 75% 70% 51% 80% 49% 42% 45% 49% 53% 57% 61%
56% 51% 53% 58% 55% 60% 55% 60% 63% 62% 64% 64% 66%
27% 23% 25% 28% 28% 30% 27% 28% 31% 31% 33% 33% 35%
44% 49% 47% 42% 45% 40% 45% 40% 37% 38% 36% 36% 34%
28% 27% 29% 30% 32% 30% 28% 29% 30% 31% 32% 34% 35%
19% 17% 18% 18% 19% 20% 21% 18% 19% 18% 19% 18% 18%
48% 44% 47% 48% 51% 50% 50% 47% 49% 50% 51% 52% 54%
İmalat Sektöründe orta ölçekli firmalara bakıldığında Borçluluk oranlarının zirve ve dip
noktaları arasındaki farkın oldukça yüksek olduğu görülmektedir. 2004 ve 2008 yıllarında
Finansman Giderlerinin EBIT’e göre payı %86 ve %80 seviyesindeyken 2010 yılında %42
seviyesine düşmüş ve ardından 2012 yılına kadar bu oran tekrar yükselerek %49
seviyesine yükselmiştir. Net Finansal Borçların EBITDA’ya oranına bakıldığında ise Orta
ölçekli firmaların 2009 yılından sonra %230’dan %354 seviyesine yükseldiği
görülmektedir.
Toplam Borçların Aktifler içindeki payı ise 2009 yılında %55 seviyesindeyken 2012
yılında %62 seviyesine çıkmış, Özkaynakların Aktifler içindeki payı da %45’den %38
seviyesine gerilemiştir. Bu dönemler arasında Mali Borçların Aktifler içindeki payı da
%27’den %31 seviyesine yükselmiştir. Yapılan trend analizine göre Orta Ölçekli İmalat
Sektörü firmalarının Toplam Borçlarının Aktiflere oranı %66 seviyesine çıkması
beklenirken Özkaynaklarının Aktifler içindeki payı %34’e gerileyecektir. Yapılan
projeksiyonda Mali Borçların Aktifler içindeki payı ise Özkaynakların üstüne çıkıp %35
seviyesine yükselecektir.
İmalat Sektörü Orta Ölçekli firmaların verilerine bakıldığında ilerleyen yıllarda
firmalar için Mali Borçların bilanço içinde Özkaynaklara göre daha büyük paya
sahip olacağı görülmektedir. Orta Ölçekli firmaların 2010 – 2012 yılları arasında
Finansman Giderlerinin EBIT’e göre payı %42 seviyesinden %49 seviyesine
yükselmesi sonucunda yapılan trend analizinde ilerleyen yıllarda bu oran %61
seviyesine yükseleceği tahmin edilmiştir. Orta Ölçekli firmaların yüksek
borçluluğu ve karlılığına göre yükselen borçlanma maliyeti için karlılığı
arttıracak önlemler almalıdır.
4
İmalat Sektörü Küçük Ölçekli Firmalar Borçluluk Oranları
İmalat Sektörü - Küçük Ölçekli Firmalar
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013T 2014T 2015T
210% 253% 405% 542% 600% 447% 437% 590% 644% 631% 663% 664% 686%
95% 107% 246% 100% 99% 105% 85% 81% 69% 87% 85% 96% 99%
63% 53% 57% 58% 59% 61% 51% 50% 57% 59% 65% 68% 72%
25% 22% 23% 25% 27% 27% 24% 25% 29% 30% 33% 34% 37%
37% 47% 43% 42% 41% 39% 49% 50% 43% 41% 35% 32% 28%
26% 29% 28% 29% 28% 26% 28% 27% 26% 27% 26% 26% 26%
14% 12% 13% 14% 18% 18% 19% 22% 24% 23% 24% 24% 25%
40% 41% 41% 44% 46% 45% 47% 49% 50% 50% 51% 51% 51%
İmalat sektöründe faaliyet gösteren küçük ölçekli firmalar Net Finansal Borçların
EBITDA’ya oranı 2008 yılında %437 seviyesindeyken 2012 yılında %631 seviyesine
yükselmiştir. Küçük ölçekli firmaların düşük karlılık ve satış hacminin küçük olması
sebebiyle karlılıkta yaşanan olumsuzluklarda firma özkaynaklarının olumsuz yönde
etkilendiği görülmektedir. Bu sebeple özkaynakları kısıtlı olan küçük ölçekli firmaların
kaynak yaratma konusunda mali borçlanmaya yöneldikleri görülmektedir. Finansman
Giderlerinin EBIT’e göre oranı 2008 yılında %105 seviyesindeyken 2012 yılında %87
seviyesine gerilemiştir.
Karlılığı aşan finansman giderleri sonucunda yapılan zararlar firmaların özkaynaklarını
olumsuz yönde etkilerken Özkaynakların Aktifler içindeki payı 2009 yılında %49’dan 2012
yılına %41 seviyesine gerilemiştir. Bu trende göre ilerleyen yıllarda Özkaynakların
Aktiflere oranı %28 seviyesine kadar gerilemesi beklenirken Mali Borçların Aktifler
içindeki payı %30’dan %37 seviyesine yükselecek ve Özkaynaklara göre Bilanço içinde
daha yüksek paya sahip olacaktır. Toplam Borçların Aktifler içindeki payı ise 2009 yılında
%51 seviyesindeyken 2012 yılında bu oran %59 seviyesine yükselmiştir.
Küçük ölçekli firmaların ekonomik konjonktürden oldukça fazla etkilendiği
görülürken 2000’li yılların başında emtia fiyatlarının yükselmesi sonucu doğan
krizin en önemli sonucu 2005 yılında küçük ölçekli firmaların yaptıkları satış
ıskontolarının 2003 ve 2004 yıllarına göre 2005 yılında karlılığını önemli ölçüde
düşürmüştür. Küçük ölçekli firmaların düşük karlılık ve yüksek borçluluk
sebebiyle finansman giderlerini karşılamak için karlılıklarının neredeyse
tamamını verirken bu durumdan Özkaynaklar olumsuz yönde etkilenmekte ve
ihtiyaç duyulan kaynaklar tekrardan mali borçlanma yoluyla karşılanmaktadır.
5
İmalat Sektörü Borçluluk Oranları
6
7
•
2000’li yılların başında yükselen Emtia Fiyatları krizi ve bunun etkileriyle ortaya çıkan 2008 yılı Mortgage krizi sonrası firmalar için riskli piyasalar ve
kısıtlı özkaynaklar sebebiyle kaynak ihtiyaçlarını borçlanma yoluyla sağlamaktadırlar.
•
Bu dönemde Finans piyasasında artan alternatif ürünler yatırımcılar için piyasa koşullarına uygun borçlanma imkanı sağlarken firmaların sürdürülebilir
büyümenin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için borç ve bilanço yönetimi konusunda uzmanlaşmaları gerekmektedir.
•
İmalat Sektöründe faaliyet gösteren firmaların borçluluk oranlarına bakıldığında toplam borçların aktifler içindeki payı gittikçe artmakla beraber bu
artışa en çok mali borçların aktifler içindeki payının artışı sebep olmaktadır. Borç kalemlerinin bilanço içindeki oranı artış gösterirken Özkaynakların
payı gittikçe düşmektedir.
•
Yükselen borçların karlılık üstündeki etkisine bakıldığında Net Finansal Borçların EBITDA’ya oranının yükseldiği yani karlılık büyümelerinden daha
hızlı bir şekilde borçlanmaya gidildiği görülürken borçlanmadaki bu yükselme sonucunda Finansman Giderlerinin EBIT’e göre payının da yükseldiği
görülmektedir.
8
Sonuç
2000’li yılların başında emtia fiyatlarının artmasıyla yaşanan hammadde enflasyonu ve 2008 yılında küresel çapta yaşanan mortgage krizi
olarak bilinen finansal kriz Türkiye üstündeki etkilerini 2011 yılına kadar görülmüştür. Bu süreç içerisinde firmaların karlılıkları düşerken
finansman giderleri ve borçluluk rasyoları artmıştır. Kriz sonrası genel bazda firmalar ve imalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların kriz
sonrası borçluluk oranlarına bakıldığında;
•
Toplam Borçların Aktiflere göre oranı artış gösterirken Borçlar içinde bulunan Mali Borçların Aktiflere göre payı hızlı bir şekilde artış
göstermektedir. Firmaların Mali Borçlanması artmaktadır.
•
Yükselen borçlara karşın Özkaynakların Aktiflere göre payı düşüş göstermektedir. Piyasa koşullarının riski ve sermayelerin kısıtlı
olmasından dolayı firmaların ihtiyaçlarına kaynak yaratmak için Özkaynak yerine borçlanmaları tercih etmesinin diğer bir sebebi de
düşen faiz oranlarıdır.
•
Gelecek dönemler için yapılan trend analizinde firmaların borçlanmaları artacak ve Özkaynaklar ile Mali Borçların Aktiflere göre
paylarının birbirine çok yakın olacağı tahmin edilmektedir.
•
2008 kriz dönemi sonrası firmaların Finansman Giderlerinin faaliyet karına (EBIT) oranı dalgalı bir şekilde seyrederken tüm firmalar
bazında bu oran yükselirken, imalat sektöründe büyük ölçekli firmalar için bu oran düşecektir. Finansman Giderlerinin faaliyet karından
düşük pay alması ve ilerleyen dönemlerde mali borçların artacağı göz önüne alınınca karlılık unsuruna çok önem vermeleri
gerekmektedir.
•
Yapılan tahminlere göre bilanço için mali borçların payının yükselmesi ve finansman giderlerinin faaliyet karına göre yükselişe geçmesi
sonucundan firmaların operasyonlarını daha karlı hale getirmeleri konusunda satış maliyetleri ve faaliyet giderleri gibi konularda
iyileştirme çalışmaları yapmaları gerekmektedir.
•
Yükselen mali borçlarla beraber finansman gideri yükünün artması sebebiyle firmaların düşük maliyetli alternatif finans ürünlerine
yönelmelidirler.
•
Son dönemde artan döviz kurları sebebiyle yabancı para cinsinden borçlanma yapan firmaların kur farkı yüzünden artış gösteren
finansman giderleri firmaların mali yapılarını bozarken aynı zamanda ilerleyen dönemler içinde kur farkı riski devam etmektedir.
•
Gelecek dönemlerde firmaların yükselen mali borçlar ve artan finansman giderleri yüzünden karlılıklarına katkıda bulunmak için etkili bir
şekilde kaynak yapısı yönetimi uygulamalıdırlar. Etkin bir şekilde yönetilen faaliyet süreleriyle kısalan nakit döngüsü sayesinde firmaların
ihtiyaç duydukları işletme sermayesi düşecek ve buradan ortaya çıkan kaynağı mali borçları kapatmada veya finansman giderlerinin
yükünü hafifletmede kullanabilirler.
9
Finansal
Check-Up
Yönetim
Kurulu ve İcra
Kurulu
Danışmanlığı
Kaynak
Yapısı
Yönetimi
Banka
İlişkileri ve
Kredi
Yönetimi
Şirket
Değerleme
Kurumsal
Finans Uzmanı
Satınalma ve
Birleşme
Danışmanlığı
Yatırım
Projeleri
Analizi ve
Finansal
Modelleme
Uzun ve Kısa
Dönem
Finansal
Planlama
Finansal
Değerlendirme
ve Rating
Raporu
Besfin, faaliyet alanı birçok sektörü
kapsayan
müşterilerine
butik
olarak
kurumsal finansman danışmanlık hizmetleri
sunmaktadır. Hizmetlerimiz ve sektörel
tecrübelerimiz hakkında daha fazla bilgi
almak ya da hizmetlerimiz için teklif almak
istiyorsanız sizinle irtibata geçebilmemiz
için yanda belirtilen adresimize e-posta
gönderebilir ya da bizi arayabilirsiniz.
Besfin Finansal Hizmetler
Danışmanlık ve Tic. A.Ş.
Avrupa Rezidans No:30 Kat:27
Karayolları Mah. Abdi İpekçi Cad.
Küçükköy, Gaziosmanpaşa / İstanbul
Tel: +90 212 609 83 50
Fax: +90 212 609 83 49
www.besfin.com
[email protected]
Bu çalışma, Besfin tarafından özel olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın niteliği bilgilendirme amaçlı olup rapor Besfin’den izin alınarak kullanılabilir. Besfin rapordaki bilgilerin kesinliği ve güvenilirliği ile ilgili olarak herhangi bir beyan, garanti ve
taahhüt altına girmemektedir. Raporun kapsadığı görüşler ve yorumlar genel kabul görmüş teorik yaklaşımlar olup, gerçekleşmeleri koşullara bağlıdır. Rapor ile ilgili tüm sorumluluk kullanıcılara ait olup ilgili tüm taraflar bilgilerin doğruluğu ile
ilgili olarak kendi araştırmalarını gerçekleştirmelidirler. Raporun direkt kullanımından doğacak olan zararlardan Besfin ve/veya çalışanları sorumlu tutulamaz.
©2014 Besfin Finansal Hizmetler Danışmanlık ve Tic. A.Ş.
10

Yükle - Besfin

Transkript

Benzer belgeler

Ek 4 - orgtr.org

Türkiye Çimento Sektöründeki Rekabet Analizi