docOTSEP Sonuç Raporu - Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
download 
Şikayet Transkript
OTSEP Sonuç Raporu - Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
i ĠÇĠNDEKĠLER ÇĠZELGE LĠSTESĠ .................................................................................................................... v ġEKĠL LĠSTESĠ ....................................................................................................................... vii KISALTMALAR ...................................................................................................................... ix ÖNSÖZ ..................................................................................................................................... xi 1 SUNUġ ............................................................................................................................. 1 1.1 GĠRĠġ....................................................................................................................... 1 1.2 OTSEP PROJE ÇALIġMA EKĠBĠ ......................................................................... 5 1.3 STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ VE KULLANILAN YÖNTEM .................. 7 1.3.1 STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ .......................................................... 7 1.3.2 YÖNTEM .................................................................................................... 9 2 1.4 MĠSYON ............................................................................................................... 13 1.5 VĠZYON ................................................................................................................ 14 TÜRKĠYE VE DÜNYA TARIMI .................................................................................. 16 2.1 TARIMIN TÜRKĠYE EKONOMĠSĠ ĠÇĠN ÖNEMĠ, DÜNYADA VE TÜRKĠYE‟DE TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARI ......................... 16 2.1.1 GĠRĠġ ......................................................................................................... 16 2.1.2 TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNDE TARIM SEKTÖRÜNÜN YERĠ VE ÖNEMĠ ...................................................................................................... 17 2.1.3 POLĠTĠKA VE TARIM POLĠTĠKASI KAVRAMLARI ......................... 24 2.1.4 DÜNYADA TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARI ................. 34 2.1.5 TÜRKĠYE‟DE UYGULANAN TARIM POLĠTĠKALARI ...................... 43 2.2 3 TÜRKĠYE‟DE TARIM SEKTÖRÜ ĠLE ĠLGĠLĠ ÇIKARTILAN KANUN VE YÖNETMELĠKLER ............................................................................................. 61 ĠL HAKKINDA GENEL BĠLGĠLER ............................................................................. 67 3.1 OSMANĠYE ĠLĠ HAKKINDA GENEL BĠLGĠ ................................................... 67 3.2 OSMANĠYE‟DE TARIM SEKTÖRÜNÜN GENEL YAPISI ............................. 69 3.3 OSMANĠYE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK ĠL MÜDÜRLÜĞÜ HAKKINDA GENEL BĠLGĠ ................................................................................ 80 ii 4 DURUM ANALĠZĠ ........................................................................................................ 93 4.1 PAYDAġ ANALĠZĠ .............................................................................................. 93 4.2 OSMANĠYE ĠL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIġANLARINA YÖNELĠK KURUM ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRMESĠ ............................................................................................................................... 96 4.2.1 KURUM ÇALIġANLARI ANKETĠ AĠT ÇĠZELGELER ........................ 96 4.2.2 KURUM ÇALIġANLARI ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ..... 108 4.3 TÜKETĠCĠ ANKETĠ ........................................................................................... 112 4.3.1 TÜKETĠCĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ......................................... 112 4.3.2 TÜKETĠCĠ ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ............................. 123 4.4 ÜRETĠCĠ ANKETĠ ............................................................................................. 126 4.4.1 ÜRETĠCĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ........................................... 126 4.4.2 ÜRETĠCĠ (ÇĠFTÇĠ) ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ................ 139 4.5 TÜCCAR VE SANAYĠ ANKETĠ ...................................................................... 141 4.5.1 ZEYTĠN VE YERFISTIĞI ÜRÜNLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ................................................................................................................. 141 4.5.2 YERFISTIĞI VE ZEYTĠN ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ .... 146 4.5.3 BUĞDAY, ARPA, MISIR, AYÇĠÇEĞĠ VE SOYA ÜRÜNLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ............................................................ 148 4.5.4 BUĞDAY, ARPA, MISIR, AYÇĠÇEĞĠ VE SOYA ÜRÜNLERĠ ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ................................................. 154 4.5.5 ĠLAÇ, TOHUM, GÜBRE, ALET MAKĠNE VE FĠDE-FĠDAN BAYĠLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ............................................................ 156 4.5.6 ĠLAÇ, TOHUM, GÜBRE, ALET MAKĠNE VE FĠDE-FĠDAN BAYĠLERĠ ANKETLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ......................................... 160 4.6 SWOT ANALĠZĠ ................................................................................................ 162 4.6.1 4.6.2 4.6.3 4.6.4 4.6.5 4.6.6 4.6.7 4.6.8 DÜZĠÇĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI ........................................................... 165 TOPRAKKALE ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI ............................................. 167 SUMBAS ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI ........................................................ 169 KADĠRLĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI ........................................................ 172 HASANBEYLĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI ............................................... 175 BAHÇE ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI ........................................................... 178 OSMANĠYE ĠLĠ MERKEZ SWOT ÇIKTISI ......................................... 181 ZEYTĠN VE YERFISTIĞI SWOT ÇIKTISI .......................................... 184 iii 4.7 ODAK GRUP TOPLANTILARI VE GRUP GEZĠLERĠ ................................... 189 4.7.1 BAHÇE BĠTKĠLERĠ ODAK GRUP TOPLANTISI ............................... 189 4.7.2 HAYVANCILIK ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI ............... 192 4.7.3 GIDA SANAYĠ VE GIDA GÜVENLĠĞĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI .......................................................................................... 197 4.7.4 TARLA BĠTKĠLERĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI ......... 201 4.7.5 ÖRGÜTLENME, PAZARLAMA, TARIMA DAYALI SANAYĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI ............................................ 203 5 STRATEJĠK ALANLAR, AMAÇLAR VE HEDEFLER ............................................ 210 5.1 GĠRĠġ................................................................................................................... 210 5.2 STRATEJĠK ALANLAR .................................................................................... 215 5.3 STRATEJĠK AMAÇLAR ................................................................................... 216 5.4 STRATEJĠK HEDEFLER ................................................................................... 217 5.5 TARIMSAL ĠZLEME, DEĞERLENDĠRME VE YÖNLENDĠRME KURULU (TĠDEYK) ........................................................................................................... 384 5.5.1 5.5.2 5.5.3 5.5.4 5.5.5 6 AMACI .................................................................................................... 384 KURULUN OLUġUMU ......................................................................... 384 KURULUN SEKRETERYASI VE ÇALIġMA ġEKLĠ ......................... 384 TĠDEYK ALT KURULU ........................................................................ 385 ĠLÇE TĠDEYK KURULU ....................................................................... 385 EKLER ......................................................................................................................... 386 6.1 ĠL/ĠLÇE ÜRÜN DESENLERĠ ............................................................................ 386 6.2 KATILIMCI LĠSTELERĠ ................................................................................... 387 6.3 OTSEP TANITIM FAALĠYETLERĠ ................................................................. 411 6.4 OTSEP FOTOĞRAF ALBÜMÜ ........................................................................ 415 iv ÇĠZELGE LĠSTESĠ Çizelge 2-1 Türkiye'de Kırsal ve Kentsel Nüfusun GeliĢim Durumu (1927-2012)................. 18 Çizelge 2-2 Türkiye'de Ġstihdamın Sektörel Dağılımı (12 yaĢ üstü 1000 KiĢi) ....................... 19 Çizelge 2-3 Bitkisel Ürünler Denge Tabloları (2011/2013)..................................................... 20 Çizelge 2-4 Türkiye'de Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH'nın) Sektörel GeliĢimi ....................... 21 Çizelge 2-5 Türkiye'de Ġhracat ve Ġthalatın Sektörel GeliĢimi ................................................. 23 Çizelge 2-6 Tarım Politikalarında Gözlenen Kavramsal DeğiĢiklikler ................................... 28 Çizelge 2-7 Üye Ülkelerin OTP Bütçesine Katkıları ve Aldıkları Paylar (2007) .................... 41 Çizelge 2-8 Ürünler Ġtibarı Ġle Ödenen Prim Destekleri (TL/Ton) .......................................... 48 Çizelge 2-9 Türkiye'de Tarımsal Destekler ile Ġlgili Göstergeler ............................................ 49 Çizelge 2-10 Türkiye'de Tarım Havzaları ve Kapsadığı Ürünler ............................................ 51 Çizelge 2-11 Yurtiçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği ...................................................... 58 Çizelge 2-12 Türkiye‟de Tarım Sektörü Ġle Ġlgili Çıkartılan Kanun ve Yönetmelikler ........... 61 Çizelge 3-1 Osmaniye Nüfusu ................................................................................................. 68 Çizelge 3-2 Ġlçeler Bazında Sebze Ürünleri Ekim Alanları (da) .............................................. 75 Çizelge 3-3 Ġlçeler Bazında Sebze Ürünleri Ekim Alanları (da) .............................................. 78 Çizelge 3-4 Kadro ve Personel Durumu .................................................................................. 83 Çizelge 3-5 Ġl Müdürlüğü Araç Varlığı .................................................................................... 84 Çizelge 3-6 Ġl Müdürlüğü Bina ve Arsa Varlığı ....................................................................... 85 Çizelge 6-1 Düziçi Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi ............................................... 387 Çizelge 6-2 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi...................................... 389 Çizelge 6-3 Bahçe Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi ............................................... 391 Çizelge 6-4 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi ...................................... 394 Çizelge 6-5 Kadirli Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi ............................................. 396 Çizelge 6-6 Sumbas Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi ............................................ 398 Çizelge 6-7 Toprakkale Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi ....................................... 400 Çizelge 6-8 OĠGTHM ÇalıĢanları Anket Toplantısına Katılanların Listesi .......................... 401 v Çizelge 6-9 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi ............................ 402 Çizelge 6-10 Hayvancılık Alanında Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi ............... 403 Çizelge 6-11 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi .......................... 404 Çizelge 6-12 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi ............................ 405 Çizelge 6-13 Grup Gezileri/Çiftçi Ziyaretlerinde GörüĢme Yapılan Bazı KiĢilerin Listesi .. 406 Çizelge 6-14 Yerfıstığı/Zeytin/Zeytinyağı Ürünleri SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi .... 407 Çizelge 6-15 OTSEP PaydaĢ Toplantısına Katılanların Listesi ............................................. 409 vi ġEKĠL LĠSTESĠ ġekil 1-1 OTSEP Hazırlama Komisyonu 5 ġekil 1-2 OTSEP Çekirdek Proje Ekibi 5 ġekil 1-3 OTSEP Proje ÇalıĢmalarına Katkı Sağlayan KiĢiler 6 ġekil 2-1 Tarım Havzaları 50 ġekil 3-1Türkiye Haritasında Osmaniye‟nin Konumu 67 ġekil 3-2 Arazilerin Niteliklerine Göre Dağılımı 70 ġekil 3-3 Tarım Arazilerinin % Dağılımı 71 ġekil 3-4 Sulanan Toplam Alan (%) 71 ġekil 3-5 Üretilen Tarla Ürünleri Ekim Alanları (%) 72 ġekil 3-6 Üretilen Tarla Ürünleri Üretim Değerleri (%) 72 ġekil 3-7 Üretilen Sebze Ürünleri Ekim Alanı (%) 73 ġekil 3-8 Üretilen Sebze Ürünleri Üretim Değeri (%) 74 ġekil 3-9 Üretilen Meyve Ürünleri Ekim Alanı (%) 76 ġekil 3-10 Üretilen Meyve Ürünleri Üretim Değeri (%) 77 ġekil 3-11 Tarım Ürünleri Toplam Ekim Alanı 79 ġekil 3-12 Tarım Ürünleri Toplam Üretim Değerleri 79 ġekil 3-13 Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü KuruluĢ ġeması 82 ġekil 5-1 Tarım Sektörünün Ana BileĢenleri 211 ġekil 5-2 OTSEP ile Ortaya Çıkan Stratejik Alanlar ve Öncelikler 212 ġekil 6-1 Osmaniye Tarım Ürünleri Haritası 386 ġekil 6-2 OTSEP Tanıtım Toplantı AfiĢi ve Davetiyesi 411 ġekil 6-3 OTSEP Kapsamında Basına DüĢen Haberlerden Kareler 412 ġekil 6-4 Düziçi Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 415 ġekil 6-5 Toprakkale Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 416 ġekil 6-6 Sumbas Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 417 vii ġekil 6-7 Kadirli Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 418 ġekil 6-8 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 419 ġekil 6-9 Bahçe Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 420 ġekil 6-10 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 421 ġekil 6-11 OTSEP Tanıtım Toplantısı Fotoğraf Kareleri 422 ġekil 6-12 OĠGTHM ÇalıĢanları Anket Toplantısı Fotoğraf Kareleri 423 ġekil 6-13 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 424 ġekil 6-14 Hayvancılık Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 425 ġekil 6-15 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 426 ġekil 6-16 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 427 ġekil 6-17 Zeytin ve Yerfıstığı Ürünleri SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 428 ġekil 6-18 OTSEP PaydaĢ Toplantısı Fotoğraf Kareleri-1 429 ġekil 6-19 OTSEP PaydaĢ Toplantısı Fotoğraf Kareleri-2 430 ġekil 6-20 Çiftçi Gezilerinden Fotoğraf Kareleri-1 431 ġekil 6-21 Çiftçi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-1 432 ġekil 6-22 Çiftçi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-2 433 ġekil 6-23 Bayi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-1 434 ġekil 6-24 Bayi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-2 435 ġekil 6-25 Tüketici Anketlerinden Fotoğraf Kareleri 436 ġekil 6-26 OTSEP Proje Ekip Üyeleri Toplantılarından Fotoğraf Kareleri 437 viii KISALTMALAR AB Avrupa Birliği ÇÜ Çukurova Üniversitesi DOĞAKA Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı DSĠ Devlet Su ĠĢleri GDO Genetiği DeğiĢtirilmiĢ Organizma GTHB Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı GZFT Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler ĠGTHM Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ĠġKUR Türkiye ĠĢ Kurumu KKYDP Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı OGĠAD Osmaniye GiriĢimci ĠĢadamları Derneği OĠGTHM Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü OĠÖĠ Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi OKÜ Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi OTB Osmaniye Ticaret Borsası STK Sivil Toplum KuruluĢu TARSĠM Tarım Sigortaları Merkezi TĠDEYK Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu TÜĠK Türkiye Ġstatistik Kurumu ix “Milli ekonominin temeli ziraattır. Bunun içindir ki, ziraatta kalkınmaya büyük önem vermekteyiz. Köylere kadar yayılacak programlı ve pratik çalışmalar, bu maksada erişmeyi kolaylaştıracaktır. Fakat bu hayatî işi, isabetle amacına ulaştırabilmek için, ilk önce ciddî etütlere dayalı bir ziraat siyaseti tespit etmek ve onun için de, her köylünün ve bütün vatandaşların kolayca kavrayabileceği ve severek tatbik edebileceği bir ziraat rejimi kurmak lâzımdır. Bu siyaset ve rejimde, önemle yer alabilecek noktalar başlıca şunlar olabilir: Bir defa, memlekette topraksız çiftçi bırakılmamalıdır. Bundan daha önemli olanı ise, bir çiftçi ailesini geçindirebilen toprağın, hiçbir sebep ve suretle, bölünmez bir mahiyet alması. Büyük çiftçi ve çiftlik sahiplerinin işletebilecekleri arazi genişliği, arazinin bulunduğu memleket bölgelerinin nüfus kesafetine ve toprak verim derecesine göre sınırlandırmak lâzımdır.” 1 Kasım 1937 Mustafa Kemal Atatürk x ÖNSÖZ Türkiye‟deki elveriĢli coğrafi koĢullar, iklim özellikleri, zengin toprak yapısı ve biyolojik çeĢitlilik nedeniyle tarım, ülke ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Ülkemizin bu yapısından dolayı tarım sektörünün ana bileĢenleri olan hayvancılık ve bitkisel üretim ülkemizin neredeyse her köĢesinde gerçekleĢtirilmektedir. Tarım sektörü ülkemizin ekonomisine sadece mali değer olarak değil, istihdam açısından da önemli katkı sağlamaktadır. Dünyanın 17. büyük ekonomisi olan Türkiye, tarımsal ekonomi açısından dünyanın yedinci, Avrupa‟nın ise birinci büyük tarım ekonomisi durumundadır. Tarım sektörünün sahip olduğu potansiyelin geliĢtirilmesi ve daha etkin kullanılması için çalıĢmaların bir plan dâhilinde yapılması ülkemizin daha iyi noktalara gelmesi açısından büyük önem taĢımaktadır. Dünya nüfusunun hızlı artıĢı sonucu, gıdaya olan ihtiyaç önümüzdeki yıllarda hızlı bir oranda artacaktır. Bu yüzden tüm dünyada tarıma ve gıdaya yapılan yatırımlar hızla artmakta, tarım ve hayvancılık giderek daha fazla katma değer yaratan sektörler haline gelmektedir. Gelinen noktada; ekonominin geliĢtirilmesi ve iĢ imkânlarının artırılması, öncelikle tarım sektörünün rekabetçi bir yapıya kavuĢturulması, kırsal ekonominin çeĢitlendirilmesi ile insan kaynaklarının, örgütlenme düzeyinin ve yerel kalkınma kapasitesinin geliĢtirilmesi temel amacımız olmalıdır. Alt sektör öncelikleri ise, tarımsal pazarlama alt yapısının güçlendirilmesi ve tarım-sanayi entegrasyonunun sağlanmasıdır. Bu bağlamda; pazar bilgi sisteminin kurulması, lisanslı depoculuk sisteminin yaygınlaĢtırılması, ürün ihtisas xi borsalarının kurulması ve tarım sektörüne likidite sağlanması, üretici birliklerinin kurulması ve mevcut birliklerin birleĢerek güçlenmelerine imkân sağlanmalıdır. Ayrıca; tarımsal pazarlama altyapısının iyileĢtirilmesi ve üreticilerin pazara eriĢim düzeylerinin artırılması, iĢleme sanayisinin rekabet edebilirliğini artırıcı nitelikte uygun ve kaliteli ham maddenin temin edilmesi ile tüketici tercihlerinin karĢılanması amacına yönelik tedbirlerin uygulanması gerekmektedir. Son dönemde yaĢanan küresel ısınma, nedeniyle tarımsal sulamada önemli sıkıntılar yaĢanmakta, tarımsal üretimde kalite ve miktar olumsuz yönde etkilenmektedir. Üretim planlaması yaparken sadece arz/talep durumu değil uzun dönemli iklim değiĢimleri ve sulama potansiyeli de göz önüne alınmalıdır. GeliĢmeler tarımda kırsal kalkınmayı gerçekleĢtirecek, tarımsal geliri istikrarlı bir Ģekilde artırarak hayat standardını yükseltecek, kaynakların etkili ve verimli kullanılmasına olanak sağlayacak bir tarım politikasının uygulamaya konulmasını zorunlu kılmaktadır. Aynı Ģekilde, ekolojik dengenin korunması, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve küresel ısınmaya karĢı etkin tedbirlerin alınması sektörün yarınları için oldukça önemlidir. Hazırlanan Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planının daha güçlü bir Osmaniye tarımı için tüm sektör bileĢenlerine önümüzdeki beĢ yıl boyunca ıĢık tutacağına inanıyor, emeği geçen herkese teĢekkür ediyorum. M. Mehdi EKER Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı xii ÖNSÖZ Tarımın, üretimden yatırıma stratejik bir öneme sahip olduğu artık tüm dünyada kabul edilen bir gerçektir. Hızla artan nüfusun temel ihtiyaçlarından olan gıda ve giyimin hammaddesini temin eden tarım sektörü, ülkemizde Cumhuriyetin kurulduğu yıllardan günümüze geleneksel tarımdan modern tarıma geçiĢte çok yol kat etmiĢtir. Bu süreçte tarım; geliĢen Türkiye‟nin önemli bir yapıtaĢı, kalkınma sürecinin vazgeçilmez bir parçası olmuĢtur. Artan dünya nüfusuna karĢılık tarım alanlarının giderek daralması ve sınırlı olması tarımsal üretimde verim artıĢını zorunlu hale getirmektedir. Bir dönem küresel tarım politikalarında tarımsal üretim miktarının arttırılması ön planda tutulurken, günümüzde ise üretimin kalitesi ve bu kaliteyi sağlamada kullanılan sistemin geliĢmesine yönelik hususlar içermesi öne çıkmaya baĢlamıĢtır. Küresel iklim değiĢikliğinin de etkileri ile Dünya tarımında yaĢanan problemlerin çözümüne yönelik stratejiler bütünü olan sürdürülebilir tarım ancak daha geniĢ kitlelerin farkındalığı ile etkili bir mekanizmaya dönüĢecektir. Sürdürülebilir tarım stratejileri ile uzun soluklu, çevreci, doğal kaynakların korunmasında etkili, insan ve hayvan sağlığı açısından güvenli, üretken ve kar oranı yüksek, düĢük girdili tarım sistemlerinin oluĢturulması ve benimsetilmesi hedeflenmektedir. xiii Ekolojisi çok çeĢitli tarımsal ürün üretimine uygunluk gösteren, tarımsal potansiyeli ve geliĢmekte olan tarıma dayalı sanayisi ile ülkemizin dikkat çekici tarım merkezleri arasında yer alan, yerfıstığı ve turp tarımında marka olan Osmaniye‟de, kaynakların etkin kullanımı ilkesi çerçevesinde ekonomik, insana etkisiyle sosyal, uygulamaları ile çevresel ve giriĢimleri ile uluslararası geliĢmeler boyutunu bütün olarak ele alan örgütlü, rekabet gücü yüksek, sürdürülebilir bir tarım sektörünün oluĢturulması temel amacımızdır. Bu amaçla, orta ve uzun vadeli planlarımızı, temel ilke ve politikalarımızı, hedef ve önceliklerimizi, performans ölçütlerimizi, bunlara ulaĢmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren 2014-2018 Dönemi Tarım Stratejisi ve Eylem Planı hazırlanmıĢtır. GeniĢ bir paydaĢ katılımı ile hazırlanan çalıĢmanın ilimizdeki tarım sektörüne rehberlik ederek, her kesimden tarımsal faaliyette bulunan insanımızın istekleri doğrultusunda konu uzmanlarının katkısıyla belirlenen sektörel hedeflerin gerçekleĢtirilmesi noktasında ilimiz tarımına önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum. Osmaniye Tarım Stratejisi ve Eylem Planının hazırlanmasında emeği geçen Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesine, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansına, Proje Ekibine, Tarım Sektörü Temsilcilerine ve katkıda bulunan herkese teĢekkür ediyorum. Dr. Mehmet ODUNCU Osmaniye Valisi xiv ÖNSÖZ Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi‟nin, Osmaniye ve bölgesi için sahip olduğu değer elinizde bulunan bu çalıĢma ile daha net bir görünüme kavuĢmuĢtur. Üniversitemizin yükseköğretim faaliyetinin dıĢında gerçekleĢtirdiği çalıĢmalarda dikkat çeken en önemli özellik, çalıĢmaların “hayata geçirilebilir” nitelikte oluĢudur. Daha önce de aynı sorumlulukla altına imzamızı attığımız çalıĢmalar gibi “Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı” da ilimizin ve bölgemizin istek ve ihtiyaçlarını dikkate alan titiz bir çalıĢma sürecinin ürünüdür. Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı‟nın gerçekleĢtirilmesi sürecinde önemle altı çizilmesi gereken bir diğer husus da, planın “Üniversite – ġehir” iĢbirliğinde örnek teĢkil edecek bir çalıĢma sürecine sahip olmasıdır. Bölgedeki stratejik önemini, tarımsal faaliyetler alanındaki gizli potansiyeli vasıtasıyla daha da arttıracak olan Osmaniye için Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı, rehber görevi üstlenecektir. Önümüzdeki dönemler için de kaynaklık edecek olan bu çalıĢmada emeği geçen baĢta Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve aynı zamanda da projenin yürütücüsü olan Prof. Dr. Aykut Gül‟e ve projede yer alan değerli araĢtırmacılara, bu önemli projeye destek sağlayarak hayata geçirilmesine vesile olan Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı‟na, Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğüne, Üniversitem adına teĢekkürlerimi iletiyorum. Prof. Dr. Orhan BÜYÜKALACA Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörü xv ÖNSÖZ Osmaniye tarımı için bir strateji belirlemek ve yönetmek amacıyla Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı, sivil toplum kuruluĢları ve özel sektörle birlikte baĢlatmıĢ olduğumuz Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planının ilimiz ve bölgemiz tarımına ve yatırımcısına yön vereceğine inanıyorum. Osmaniye, havasını soluyan kadın erkek tüm halkı ile birlikte daha güçlü ve geliĢmiĢ bir yaĢam merkezi olma yolunda emin adımlar atan; kültürlerin, medeniyetlerin ve yolların kavĢak noktasında bulunan; lojistik açıdan ise tarımsal girdi ve ürünlerin doğu-batı arasındaki ulaĢımında önemli bir noktadadır. Ekonomisi büyük oranda tarıma dayalı olan ilimizde turizm, sanayi ve ticaret her geçen gün önemini arttırmaktadır. Ġklimin cömertliği, toprağın bereketliliği, suyun bolluğu ve güneĢin sıcaklığı bu coğrafyada hemen hemen her ürünün yetiĢebilmesine fırsat vermektedir. Osmaniye sınırlı kaynakların etkin ve verimli kullanıldığı bir ildir. Mevcut arazi varlığının ancak % 38‟inde tarım yapılabilmektedir. Geriye kalan alanlar tarıma elveriĢli olmayan yerleĢim yerleri, sanayi alanları, engebelik ve orman alanlarıdır. Bu da yüzölçümü itibarı ile zaten küçük olan ilimizin tarım yapılabilen arazi varlığının çok fazla olmadığını göstermektedir. Yetersiz olan arazi varlığımızın parçalı ve dağınık olması, iĢletme ölçeklerimizin küçük olması üretim alanlarımızın daha iyi yönetilmesini zorunlu kılmaktadır. xvi Ġlimizin sahip olduğu öz kaynaklarımızı ve ekolojimizi değiĢken olan ve devamlı geliĢen bilim, teknoloji ve iletiĢimle birleĢtirerek verimi ve kaliteyi arttırmak birden fazla kombinasyonu bir hedef altında ve aynı amaçla yönlendirmek ancak stratejik planlama ile yapılacak bir çalıĢmadır. Tarım sektörünün Osmaniye‟deki ortak hedeflerini belirleyerek menfaat birlikteliğimizin organizasyonunu yapmaya, tüm kurum ve kuruluĢlarla birlikte, ileride karĢımıza çıkabilecek olası krizleri belirleyip bugünden ortaya koyacağımız hedeflerle sektörümüzü yönlendirmeye çalıĢtık. Osmaniye ili stratejik planı, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı‟na sunulan bir proje ile çalıĢmalarına baĢlamıĢtır. DOĞAKA‟dan ayrılan bütçe ile plan hazırlanmıĢtır. Projemizi kabul eden DOĞAKA Yönetim Kuruluna teĢekkür ederim. Anket çalıĢmalarımıza, SWOT ve Odak Grup Toplantılarımıza katılan ve görüĢ bildiren tüm kurumlarımıza ve projeyi yürüten Koordinasyon ve Tarımsal Veriler ġube Müdürlüğümüz baĢta olmak üzere teknik personelimize teĢekkür ederim. Sonuçlar profesyonel bir ekip tarafından değerlendirilmiĢ ve raporlanmıĢtır. Projenin yürütülmesi, değerlendirme ve raporlama sürecini baĢarıyla yöneten Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Aykut GÜL ve ekibine teĢekkür ederim. Ayrıca Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Prof. Dr. Serap GÖNCÜ, Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ ve katılan diğer tüm hocalarımıza teĢekkür ederim. Stratejik planın baĢarıya ulaĢmasında en büyük gücümüz köylere kadar teĢkilatlanmıĢ olan personel varlığımızdır. Kırsal alanda yapacağımız eğitim ve yayım programları ile süreç yönetiminin koordinasyonunu sağlamaya çalıĢacağız. Osmaniye tarımının bugünkü durumuna gelmesinde emeği geçen tarım paydaĢlarımızla birlikte strateji yönetimini de baĢaracağımıza inanıyorum. Sürecin yönetimi ile planın baĢarıya ulaĢması birbirleri ile doğru orantılı çalıĢmalardır. Yaptığımız bu plan ile sektöre hizmet veren birçok kurum ve kuruluĢun, sivil toplum kuruluĢlarının, kalkınma ajanslarının görev tanımları yapılmıĢ olup takibi proje değerlendirme ekibi tarafından yapılacaktır. HazırlamıĢ olduğumuz Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı, ilimizin, Türkiye Tarımı ve bölge ekonomisi için de yeni bir vizyon kazanmasına çok büyük katkı sağlayacaktır. Ġbrahim SAĞLAM Osmaniye Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü xvii ÖNSÖZ Son yıllarda gıda fiyatlarında dünya genelinde ciddi bir artıĢ gözlenmektedir. Gelecekte de bu artıĢın sürmesi kaçınılmazdır. Enerji talebinin artması, bu talebi karĢılamak için tarım ürünlerinden de biyoyakıt olarak faydalanılması, küresel ısınma, tarım alanlarının tarım dıĢı amaçlarla kullanılması, artan nüfus ve nihayet geliĢmiĢ ülkelerin tarım ürünleri ticaretine yönelik kısıtlamaları gıda fiyatlarının hızla yükselmesine neden olmaktadır. Tüm bu geliĢmeler gıdanın, petrolden daha önemli ve stratejik hale gelmesine neden olmaktadır. KüreselleĢme ile birlikte de rekabet ve sürdürülebilirlik ön plana çıkmaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tarım sektörünün önemi giderek artmaktadır. Ekonomik açıdan bakıldığında toplam tarımsal üretim değeri sürekli olarak yükselmekte ancak tarımın ekonomideki payı oransal olarak azalmaktadır. Ancak tarım, sadece ekonomik açıdan değerlendirilebilecek bir sektör değildir. Tarım, sosyal ve stratejik açıdan da büyük bir öneme sahiptir. Beslenme ihtiyacının karĢılanmasında alternatifi yoktur. Tarım, sanayi, enerji ve ilaç gibi birçok sektöre girdi temin etmektedir; istihdamda ve ihracatta ise hala önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde son sekiz yılda tarım sektörü sadece bir yıl dıĢında hep pozitif büyüme göstermiĢtir. Türkiye, 62 milyar dolar GSYĠH ile tarımsal ekonomide Avrupa‟da birinci, dünyada ise yedinci sırada yer almaktadır. xviii Osmaniye ili de ılıman iklimi ve verimli toprakları ile önemli bir tarımsal potansiyele sahiptir. Ancak bugüne kadar bu potansiyelin hak ettiği ölçüde kullanılabildiğini söylemek mümkün değildir. Bunun en önemli nedeni bu sektöre yönelik olarak ilde hazırlanmıĢ bir stratejik planın bulunmayıĢıdır. Planlama, kaynakların etkin kullanımı, mevcut enerjinin belirlenen amaç ve hedeflere yönlendirilmesi ve hesap verilebilirlik bakımından önemlidir. Bu açıdan Osmaniye için büyük bir öneme sahip olan tarım sektörüne yönelik olarak böyle bir planın hazırlanması, aslında çok geç kalınmıĢ bir durumdur. DOĞAKA tarafından mali yönden desteklenen ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğümüz teknik desteğinde Üniversitemiz tarafından yürütülen “Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı” geniĢ bir uzman ve paydaĢ katılımı ile hazırlanmıĢtır. ÇalıĢmanın baĢında öncelikle daha önce hazırlanmıĢ olan Stratejik Planlar incelenmiĢtir. Bu kapsamda Hatay ve KahramanmaraĢ Tarım Ġl Müdürlüğü‟nde bu projede aktif görev almıĢ teknik elemanlarla toplantılar yapılmıĢtır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı‟nın yeni hazırlamıĢ olduğu ve 2014-2018 dönemini kapsayan Stratejik Plan bizim için önemli bir rehber niteliğindedir. Bunların yanı sıra dünyada yaĢanan sosyoekonomik geliĢmeler ve gelecekle ilgili beklentiler, ülke tarımının genel durumu ve ülkemizde uygulanan tarımsal destekleme politikaları, ilimizdeki tarım sektörü ile alakalı paydaĢlarımızdan elde ettiğimiz bilgiler, Plan hazırlığında bizlere yol gösterici olmuĢtur. 2014-2018 Dönemini kapsayan Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı Projesini yürütmek üzere Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi‟nden 5, Çukurova Üniversitesi‟nden 3 ve Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü‟nden 13 kiĢi olmak üzere toplam 21 kiĢilik Stratejik Planlama Ekibi kurulmuĢ ve planlama süresi baĢlatılmıĢtır. Planlama aĢamasında bunların dıĢında çok sayıda akademisyen ve uzmanın da görüĢlerine baĢvurulmuĢtur. Planlama sürecinde kaynakların daha etkin ve verimli geçmesi için stratejik planlama ekibine eğitimler verilmiĢtir. Plana yerel katılımın sağlanması için; OĠGTHM Ġl Müdürü ve çalıĢanları, OĠGTHM Ġlçe Müdürleri ve çalıĢanları, OKÜ, DOĞAKA, Valilik, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Kaymakamlıklar, Belediye BaĢkanlıkları, Muhtarlar, Kooperatifler, Birlik ve Dernekler, Sivil Toplum KuruluĢları, Tüketiciler, Çiftçiler, Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği, Ziraat Odaları xix Birliği, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Arıcılar Birliği, ĠĢletme sahipleri, Tüccarlar ve Yerel Basın ile birlikte hareket edilmiĢtir. Projenin baĢlangıcında Osmaniye‟nin yeni bir il olmasından dolayı birçok alanda veri ve bilgi yetersizliği olduğu saptanmıĢtır. Bu nedenle birincil verilerin kaynağından elde edilebilmesi için çok sayıda bilimsel çalıĢma yürütülmüĢtür. Bu kapsamda ilk olarak anket çalıĢmalarına baĢlanmıĢ, üretici ve tüketiciler baĢta olmak üzere altı farklı kesime ve paydaĢa anket uygulanmıĢtır. PaydaĢlarla SWOT ve odak grup amaçlı toplantılar baĢta olmak üzere 15 büyük toplantı gerçekleĢtirilmiĢtir. Bunun yanı sıra proje ekibi her hafta bir araya gelerek durum değerlendirmesi yapmıĢtır. Projenin her aĢaması fotoğraflar ve video kayıtları ile belgelenmiĢ, tüm katılımcıların imzalı listeleri tutulmuĢtur. PaydaĢ görüĢlerini almak ve aktif katılımı sağlamak için sosyal medya ve internet ortamı yoğun olarak kullanılmıĢtır. Proje sonunda, 2014-2018 dönemini kapsayan Osmaniye Ġli tarımına yön verecek beĢ yıllık bir plan ortaya konulmuĢtur. Planda ana eksenler, amaçlar ve hedefler ile bunların ne zaman ve hangi kurum tarafından gerçekleĢtirileceği belirtilmiĢtir. Planın tamamlanmasının ardından, hedeflerin ve gerçekleĢmelerin değerlendirilmesi açısından paydaĢ kuruluĢların katılımı ile bir Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu (TĠDEYK) oluĢturulması da önerilmektedir. Bu çalıĢmadaki maddi desteklerinden dolayı DOĞAKA‟ya, çalıĢmanın her aĢamasında tüm ekibiyle Ġl Müdürümüz baĢta olmak üzere bize destek veren Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğüne, Rektörümüz baĢta olmak üzere projede aktif veya dolaylı olarak görev alan veya destek veren tüm akademik ve idari personelimize, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi‟nden defalarca Ġlimize gelerek toplantılara katılan ve nihayetinde değerli bilgilerini sabırla bizlerle paylaĢan baĢta üreticilerimiz olmak üzere tüm sektör temsilcilerine teĢekkürlerimi sunuyorum. Hazırlanan Planın ülkemiz ve Osmaniye için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Prof. Dr. Aykut GÜL OKÜ Rektör Yrd., Proje Koordinatörü xx TEġEKKÜR Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı (2014-2018) çalıĢmasında görev alarak, proje süresince zaman mevhumu gözetmeksizin fedakârca çalıĢan tüm Proje Ekibine, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve Ġlçe Müdürlükleri çalıĢanlarına ve Ġlde istihdam edilen TARGEL personeline, her türlü altyapı desteğini sağlayan Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi‟nin değerli yöneticileri, akademisyenleri ve çalıĢanlarına, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi‟nden destek olan değerli öğretim üyelerimize, DOĞAKA yetkililerine Ģükranlarımızı sunmayı bir borç biliriz. Ayrıca Ġldeki tüm kamu kurum ve kuruluĢları ile sivil toplum kuruluĢlarının yönetici ve mensuplarına, anket, toplantı ve odak grup görüĢmelerine katılan üreticilerimize, tüketicilerimize, sanayicilerimize ve emeği geçen herkese teĢekkürlerimizi sunarız. xxi 1 1.1 SUNUġ GĠRĠġ Ġnsanların gerekli olan besleyici gıdayı zamanında ve yeterli miktarda bulabilmeleri ve satın alabilmeleri olarak ifade edilen gıda güvencesi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek daha önemli hale gelmektedir. Gıdaların tüketime uygunluğunu nitelendiren gıda güvenliği konusu da gıda güvencesinin kapsamı içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Genetiği değiĢtirilmiĢ organizmalar, organik tarım, hormon kullanımı, tarımsal ilaç kalıntıları, helal gıda vb konular her geçen gün daha fazla ülkelerin gündemlerini iĢgal etmektedir. Giderek azalan ve artan nüfus karĢısında yetersiz hale gelen su kaynakları, gıda güvencesi açısından en önemli tehdit olarak ortaya çıkmaktadır. Tüm bu konular günümüzde stratejik anlamda enerjiden daha önemli hale gelmiĢtir. Gıda güvencesi; küresel ısınma, kullanılabilir suyun azalması, tarım arazilerinin kuraklaĢması, toprağın verimsizleĢmesi ve tuzlanması, erozyon, ürün hastalık ve zararlılarının direnç kazanması, tarım arazi parsellerinin miras paylaĢımı yoluyla küçülmesi, hızlı nüfus artıĢı, köyden kente göçün artması, ülkelerin sosyal huzursuzlukları, biyoyakıt tüketiminin yaygınlaĢması, organik gıdalara olan talebin artması, yüksek miktarlarda gıda stoklanması, istikrarsız ve yüksek gıda fiyatları, israf, düĢük gelir ve iĢsizlik gibi nedenlerle sağlanamamaktadır (ErbaĢ ve Arslan, 2012). Gıdanın artan öneminin sonucu olarak tarım sektörü, oransal olarak, ekonomideki ağırlığı azalsa da mutlak değer olarak sürekli artıĢ göstermektedir. Ayrıca genelde tarım ve özelde ise gıda konusu, ekonomik değerlendirmenin ötesinde sosyal ve stratejik boyutları olan ve bağımsızlık anlamında ülkelerin ihmal edemeyeceği bir konudur. Ülkemizde tarım sektörü, tüm dünyada olduğu gibi, giderek önemini artırmaktadır. Bu konu ile ilgili detaylı bilgi ilerleyen bölümlerde sunulmuĢtur. Kaynakların etkin kullanımı, israfın önlenmesi, çevreye duyarlılık konusunda insanların bilinçlendirilmesi, üreticilerin sürdürülebilir üretim yapmaları (anız, ekim nöbeti, iyi tarım uygulamaları…) ve tarım politikalarının, geçmiĢte olduğu gibi siyasi ve kısa vadeli amaçlara göre değil, ülkenin uzun vadeli çıkarlarına göre oluĢturulması ülkemiz gıda güvenliği açısından önemlidir. Osmaniye, yeni bir il olarak, bölgesinde her geçen yıl yıldızı giderek parlamaktadır. Sahip olduğu jeopolitik ve jeostratejik konumu ve son yıllarda hızlı bir Ģekilde geliĢen sanayi 1 tesislerinin yanısıra ılıman iklimi, verimli toprakları, sulama imkanları ve insan kaynakları ile de tarımsal açıdan önemli bir potansiyele sahiptir. Osmaniye Ġli ve ilin tarım sektörü ile ilgili detaylı bilgiler ilerleyen bölümlerde verilmiĢtir. Önemli tarım potansiyeline sahip olan Osmaniye'nin bugüne kadar bunu iyi kullanarak bu alanda bir sıçrama yapabildiğini söyleyebilmek oldukça güçtür. Bunun baĢta gelen nedeni ise bölge ile ilgili bugüne kadar kapsamlı ve uygulamaya yönelik bir stratejik planın yapılamamıĢ olmasıdır. Stratejik planlama, bir kurumda görev alan her kademedeki kiĢinin katılımını ve kurum yöneticisinin tam desteğini içeren sonuç almaya yönelik çabaların bütününü teĢkil eder. Bu anlamda paydaĢların ihtiyaç ve beklentileri, paydaĢlar ve politika yapıcıların kurumun misyonu, hedefleri ve performans ölçümünün belirlenmesinde aktif rol oynamasını ifade eder. Bir stratejik plan beĢ temel soruya verilen yanıtların yer aldığı bir rehber niteliği taĢır: “ġu anda neredeyiz?”, “Nerede olmayı istiyoruz?”, “ GeliĢmemizi nasıl ölçebiliriz?”, “Olmak istediğimiz yere nasıl ulaĢabiliriz?”, “GeliĢmemize yönelik yol haritamızı nasıl saptayabiliriz ve denetleyebiliriz?”. Bu sorulara verilecek yanıtlar ve stratejik planın diğer unsurları stratejik planlama belgesinin içeriğini oluĢtururlar (Anonim, 2002). Osmaniye‟de 2002 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü tarafından hazırlanan bir Tarım Master Planı bulunmaktadır. Ancak bu plan, ikincil verilere dayalı bir durum tespitinden öte geçememiĢ ve bir stratejik planın sahip olması gereken özelliklere sahip olamamıĢtır. Yeterli paydaĢ katılımı sağlanmadan, daha çok içe dönük bilgilerle hazırlanmıĢ ve sonrasında da izlenme ve değerlendirmesi yapılmamıĢtır. Her Ģeyden önce stratejik planlama ilerlemenin en kolay yolu olarak görülmemelidir; ancak zamanla ilerlemeyi kolaylaĢtıran bir role sahiptir. Çünkü ortak bir anlayıĢı yansıtır. Vizyonu içeren hatta gerçekçi olmakla beraber arzulanır ve baĢarılabilir bir geleceği ortaya koyar. Stratejik planlama, artan ölçüde karmaĢık ve dinamik hale gelen dünyamızda değiĢim için bir yol haritası özelliğine sahiptir. Sonuçların elde edilmesine yönelik bir stratejinin oluĢturulması ve uygulanmasına yönelik temel oluĢturur. Ülke kaynaklarının etkin kullanımı için gerekli bir yönetsel araçtır. Planlama uzun vadeli bir bakıĢ açısı taĢımasına karĢın stratejik hedeflere ulaĢmaya yönelik periyodik yaklaĢımları ve güncellemeleri içermesi nedeniyle esnek ve uyum sağlayıcı bir nitelik taĢır. Ayrıca paydaĢ desteği için gereklidir ve iletiĢimi teĢvik eder. 2 Tüm yönetimsel iyileĢtirme çabaları gibi stratejik planlama uzun vadede kendisini amorti eden bir yatırımdır. Sonuç alabilmek için tüm yönetim, kurum personeli ve paydaĢlar, planda yer alan yükümlülüklerle uyumlu olmalı ve hedeflere ulaĢabilmek için plana önem vermelidirler (Anonim, 2002). Tüm bu değerlendirmeler ıĢığında Osmaniye Ġlinin artan önemi ve ilde tarım sektörünün ciddi bir potansiyele sahip olması, bir Tarım Stratejisi ve Eylem Planının hazırlanmasını zorunlu kılmıĢtır. Bunun sonucu olarak da DOĞAKA tarafından finansal olarak desteklenen, Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü tarafından teknik olarak her aĢamasında destek sağlanan ve Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi tarafından koordine edilen bir proje çalıĢması baĢlatılmıĢtır. Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ÇalıĢması Hizmet Alım Ġhalesi Teknik ġartnamesi‟nde de ifade edildiği üzere çalıĢmanın amacı, “Osmaniye ilinde tarım sektörünün mevcut durumunun ortaya koyularak sektörde ekonomik gelirlerin ve verimliliğin artırılması, yaĢanan sorunlara çözüm önerisi faaliyetlerin belirlenmesi, ilin alt bölgelerine uygun üretim öncelikleri konusunda önerilerin yapılması ve tarımsal faaliyetlerdeki yatırımlara yönelik rehber niteliğinde bir kaynak hazırlanması ve tüm bunların uygulanabilir bir eylem planı ile ortaya konulması” Ģeklinde belirtilebilir. OTSEP 2014-2018 dönemi için hazırlanmıĢ olup; altı ana bölümden oluĢmaktadır. 1. Bölümde; Plana neden ihtiyaç duyulduğu, plan öncesi ve plan boyunca izlenen süreç ve yöntem, amaç ve kapsam, misyon ve vizyon kavramlarından bahsedilmiĢtir. GiriĢ ve Planlama Süreci Prof. Dr. Aykut Gül, Yöntem ise Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Yönetim BiliĢim Sistemleri Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Esengül Ġplik tarafından oluĢturulmuĢtur. 2. Bölümde; Dünyada ve Türkiye‟deki tarım politikaları, tarım hakkındaki Ģimdiye kadar çıkartılan mevzuat ve yönetmelikler hakkında bilgi verilmiĢtir. Özellikle Dünyada ve Türkiye‟deki tarım politikaları hakkındaki araĢtırma kısmı, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Tarım Politikası ve Yayım Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ufuk Gültekin tarafından hazırlanmıĢtır. 3. Bölümde; Osmaniye Ġlinin genel durumu, mevcut tarım potansiyeli ve Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü hakkında genel bilgilere yer verilmiĢtir. Bu alandaki çalıĢmalar, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi 3 Yönetim BiliĢim Sistemleri Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Esengül Ġplik ve Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü çalıĢanlarının katkıları tarafından oluĢturulmuĢtur. 4. Bölümde; Durum analizi yapılmıĢtır, bu kapsamda il genelindeki tüm paydaĢlara ulaĢmak için anketler, SWOT toplantıları ve odak grup toplantıları yer almaktadır. Bu süreçte özellikle; 1- Bahçe Bitkileri Alanındaki ÇalıĢmalar; Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Prof. Dr. SEVGĠ PAYDAġ KARGI ve Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Gökhan BAKTEMUR‟un katkıları ile oluĢturulmuĢtur. 2- Hayvancılık Alanındaki ÇalıĢmalar; Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Yemler ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ ve Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Hayvan YetiĢtirme ve Islahı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Serap GÖNCÜ‟nün katkıları ile oluĢturulmuĢtur. 3- Gıda Alanındaki ÇalıĢmalar; Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Yrd.Doç.Dr. AyĢe Tülin ÖZ, Yrd.Doç.Dr. Kurban YAġAR, Yrd.Doç.Dr. Adnan BOZDOĞAN, Yrd.Doç.Dr. Halef DĠZLEK, ArĢ.Gör.Tülin ġAHĠN, ArĢ.Gör. Özge SÜFER ve Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü‟nden Gıda Mühendisi Onur Tenekeci ve Gıda Mühendisi BarıĢ KILINÇ katkıları ile oluĢturulmuĢtur. 4- Tarla Bitkileri ve Kurumsal Altyapı Alanındaki ÇalıĢmalar; Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü‟nde görev yapan OTSEP proje ekibi tarafından oluĢturulmuĢtur. 5. Bölümde; OTSEP projesi kapsamında oluĢturulan stratejik alanlar, amaçlar, hedefler yer almaktadır ve katkı sahipleri oluĢturulan hedefler düzeyinde belirtilmiĢtir. 6. Bölümde; OTSEP projesi süresince kullanılan belge ve dokümanlar, her bir faaliyetten fotoğraf karesi, faaliyetlere katılanların listesi vb ekler yer almaktadır. 4 1.2 OTSEP PROJE ÇALIġMA EKĠBĠ ġekil 1-1 OTSEP Hazırlama Komisyonu Adı-Soyadı Unvanı Kurumu Prof. Dr. Aykut GÜL OKÜ Rektör Yardımcısı ve Proje Koordinatörü OKÜ Yrd. Doç. Dr. Esengül ĠPLĠK Öğretim Üyesi OKÜ Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Öğretim Görevlisi OKÜ ġekil 1-2 OTSEP Çekirdek Proje Ekibi Adı-Soyadı Unvanı Kurumu Prof. Dr. Aykut GÜL OKÜ Rektör Yardımcısı ve Proje Koordinatörü OKÜ Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA Öğretim Üyesi ÇÜ Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Yrd. Doç. Dr. Ufuk GÜLTEKĠN Öğretim Üyesi Öğretim Üyesi ÇÜ ÇÜ Yrd. Doç. Dr. Esengül ĠPLĠK Öğretim Üyesi OKÜ Yrd. Doç. Dr. Emre YAKUT Öğretim Üyesi OKÜ Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Öğretim Görevlisi OKÜ Abdurrahman AKMAN DıĢ ĠliĢkiler Birimi OKÜ Ġbrahim SAĞLAM Ġl Müdürlüğü OĠGTHM Ercan Taner Öner ġube Müdürü OĠGTHM Bekir UYDURAN Ziraat Mühendisi OĠGTHM BarıĢ KILINÇ Gıda Mühendisi OĠGTHM Alpaslan YILDIRIM Ziraat Mühendisi OĠGTHM Ebubekir KÖSE Ziraat Mühendisi OĠGTHM Fatih EVĠN Veteriner Hekimi OĠGTHM Ali ALĠCĠK Veteriner Hekimi OĠGTHM Güler ÇAPIK Ziraat Mühendisi OĠGTHM Elif KARADENĠZ Veteriner Hekimi OĠGTHM Ayhan ġAHĠN Veteriner Hekimi OĠGTHM Bahriye ÇETĠNKAYA Ziraat Mühendisi OĠGTHM Sezen EVRAN Ziraat Mühendisi OĠGTHM Vahdettin ġANLI Ziraat Yüksek Mühendisi OĠGTHM Fuat SOYLU Ziraat Teknikeri OĠGTHM 5 ġekil 1-3 OTSEP Proje ÇalıĢmalarına Katkı Sağlayan KiĢiler Adı-Soyadı Unvanı Kurumu Prof.Dr. Sevgi PAYDAġ Öğretim Üyesi ÇÜ Prof.Dr. Serap GÖNCÜ Öğretim Üyesi ÇÜ Yrd.Doç.Dr.AyĢe Tülin ÖZ Öğretim Üyesi OKÜ Yrd.Doç.Dr. Kurban YAġAR Öğretim Üyesi OKÜ Yrd.Doç.Dr. Adnan BOZDOĞAN Öğretim Üyesi OKÜ Yrd.Doç.Dr. Halef DĠZLEK Öğretim Üyesi OKÜ Yrd.Doç.Dr. A. Aslı SEZGĠN Öğretim Üyesi OKÜ AraĢ.Gör.Tülin ġAHĠN Öğretim Elemanı OKÜ AraĢ.Gör. Özge SÜFER Öğretim Elemanı OKÜ Selçuk SUNULU Ziraat Mühendisi Ali KELEġ Tekniker Yağlı Tohumlu Bitkiler AraĢtırma Ġstasyonu OĠGTHM 6 1.3 STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ VE KULLANILAN YÖNTEM 1.3.1 STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ TR63 Bölgesinin hedeflerine ulaĢması için DOĞAKA tarafından desteklenen Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi ile Osmaniye Gıda, Tarım ve Ġl Hayvancılık Müdürlüğü‟nün ortaklaĢa hazırladığı Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı (2014-2018) Projesi 10.06.2013 tarihinde protokolün imza atılması ile baĢlamıĢtır. Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı (2014-2018) Projesini yürütmek üzere Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi‟nden 5, Çukurova Üniversitesi‟nden 3 ve Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü‟nden 13 kiĢi olmak üzere toplam 21 kiĢilik stratejik planlama ekibi kurulmuĢ ve planlama süresi baĢlatılmıĢtır. Ekip üyelerinin planlama sürecini daha iyi anlayabilmesi için Hatay Ġli Tarım ve Kırsal Kalkınma Stratejik Planı (2011-2015) ve KahramanmaraĢ Ġli Tarımsal Yatırım ve Üretim Stratejik Planı (2012-2016) hazırlayan ekip üyeleri ile ayrı ayrı görüĢmeler yapılarak planlama süreci hakkında bilgi alınmıĢ olup, diğer illerin ve Bakanlığın hazırlamıĢ olduğu Stratejik Planlar incelendikten sonra Osmaniye Ġli için en uygun yol haritası çıkartılmıĢtır. Bunların yanısıra ülkemizde tarım alanında yapılan diğer planlama çalıĢmaları özellikle Antalya Ġli Tarım Stratejik Planı (2012-2016) ve TRB1 Bölgesi Bitkisel Üretim Sektörü Stratejisi ve Eylem Planı da incelenmiĢtir. Planlama sürecinde kaynakların daha etkin ve verimli geçmesi için stratejik planlama ekibine eğitimler verilmiĢtir. Dünyada, Türkiye‟de ve Osmaniye‟de uygulanan tarım politikaları hakkında bilgi taraması yapılmıĢtır. Plana yerel katılımın sağlanması için; OGTHM Ġl Müdürü ve çalıĢanları, OĠGTHM Ġlçe Müdürleri ve çalıĢanları, OKÜ, DOĞAKA, Valilik, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Kaymakamlıklar, Belediye BaĢkanları, Muhtarlar, Kooperatifler, Birlik ve Dernekler, Sivil Toplum KuruluĢları, Tüketiciler, Çiftçiler, Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği, Ziraat Odaları Birliği, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Arıcılar Birliği, ĠĢletme sahipleri, Tüccarlar ve Yerel Basın ile birlikte hareket edilmiĢtir. Bu kapsamda aĢağıdaki faaliyetler gerçekleĢtirilmiĢtir: Altı farklı alanda paydaĢlarla toplamda 1.135 anket çalıĢması yapıldı: o 540 adet Üretici Anketi o 452 adet Tüketici Anketi o 41 adet OĠGTHM Kurum ÇalıĢanları Anketi o 20 adet Zeytin ve Yerfıstığı Ürünleri için Tüccar Anketi o 62 adet Mısır, Buğday, Ayçiçeği Ürünleri için Tüccar Anketi 7 o 20 adet Ġlaç, Tohum, Makine, Fide-Fidan, Gübre Bayileri ile Anket. 8 adet SWOT Toplantısı gerçekleĢtirildi, her ilçe için ayrı ayrı olmak üzere toplam 669 kiĢi katıldı (katılım listesinde imzası olanlar) Bir adet Proje Tanıtım Toplantısı (Osmaniye Protokolünün geniĢ katılımı ile) BeĢ alanda Odak Grup Toplantıları o Bahçe Bitkileri Alanında o Hayvancılık Alanında o Tarla Bitkileri Alanında o Örgütlenme, Pazarlama, Tarıma Dayalı Sanayi Alanında o Gıda Güvenliği ve Gıda Sanayi Alanında Çok sayıda çiftçi ziyaretleri Tüm paydaĢ ve proje ekibinin katılımı ile stratejik alanlar, amaçlar ve hedeflerin değerlendirildiği toplantı. PaydaĢlara proje sonuçlarının anlatıldığı toplantılar (Birçok toplantı yapıldı ve yapılmaya da devam ediyor). Tanıtım Filmi Proje KapanıĢ Toplantısı (henüz yapılmadı). Proje raporunun kitap haline getirilerek basımı (tüm çalıĢma sonuçlarının yer aldığı kapsamlı Sonuç Raporu ve ayrıca Yönetici Özeti, taslak rapor onaylandıktan sonra basılacaktır). Projenin her aĢaması iki kamera ile kayıt altına alınmıĢ ve fotoğraf çekimleri ile takip edilmiĢtir. Her bir faaliyet de yerel basına bilgi verilmiĢ, tüm etkinliklere davet edilmiĢtir. Projenin etkinliğini artırmak amacıyla internet sitesi (http://otsep.osmaniye.edu.tr), facebook (https://www.facebook.com/pages/OTSEP/446025965495457?fref=ts) ve twitter (https://twitter.com/OTSEP) sayfası açılmıĢ ve orada proje ile elde edilen bilgiler paylaĢılmıĢtır. Ayrıca üç farklı e.posta grubu oluĢturularak sürekli bilgilendirme faaliyetlerinde bulunulmuĢtur. 8 1.3.2 YÖNTEM Stratejik Plan hazırlama sürecinde birincil ve ikincil veri kaynaklarından veri toplanmak suretiyle, genel olarak dünyada ve özel olarak Osmaniye‟de tarım sektörünün genel yapısı ortaya konulmuĢ, stratejik alanlar, amaçlar ve hedefler belirlenmiĢtir. Bu süreçte yapılan çevre ve paydaĢ analizleri kapsamında SWOT Analizi, odak grup görüĢmeleri ve anket yöntemleri kullanılarak birincil veriler toplanmıĢtır. Bu yöntemlerle ilgili teknik detaylar aĢağıda sunulmuĢtur. 1.3.2.1 SWOT Analizi Çevre ve dıĢ paydaĢ analizinde kullanılan yöntemlerden biri olan SWOT analizi stratejik planlamada kullanılan analitik bir yöntemdir. SWOT Analizi, bilinçli ve sistematik değerlendirmeler yaparak, kaynak ve yeteneklerin en iyi Ģekilde kullanabilmesi ve yeni stratejiler geliĢtirilebilmesi için yararlanılan temel yöntemlerden birisidir. SWOT analizi 4 bileĢenden oluĢmakta ve planlanacak konu ya da alan bu dört bakıĢ açısıyla ele alınmaktadır. Bu bileĢenler; güçlü yanlar (S, strength), zayıf yanlar (W, weaknesses), fırsatlar (O, opportunities) ve tehditler (T, threats) Ģeklinde sınıflandırılmaktadır (TaĢ, 2007: 191; Akgemci, 2007: 149). SWOT analizinin bileĢenlerinden ilki olan ve olumlu sonuçlar yaratabilecek unsurları kapsayan güçlü yanlar, herhangi bir konuda daha etkili ve verimli olmayı ifade ederken, zayıf yanlar, rakiplere göre daha az verimli veya etkili olunan yönler ve faaliyetler demektir. Stratejik yönetim açısından fırsat, çevrenin iĢletmeye sunduğu ve amaçların baĢarıyla gerçekleĢtirilmesi için elveriĢli herhangi bir durum olarak tanımlanırken, tehdit ise amaçları gerçekleĢtirmeyi zorlaĢtıran veya imkansız hale getiren bir durum olarak ifade edilmektedir (Dinçer, 1998: 205-208). Stratejik bir plan geliĢtirilmesi aĢamasında, sorun tanımlama ve çözüm oluĢturulması aĢamalarında ve nicel verilerin yetersiz, bilgilerin kiĢilerin belleklerinde olduğu durumların analizinde kullanılan bu yöntem ile hedeflenen, güçlü özelliklerden daha fazla yararlanmayı sağlayacak veya zayıf noktaları azaltacak, güçlü özellikleri arttıracak, çevredeki geliĢmelerden doğan fırsatlardan maksimum düzeyde yararlanıp, içsel ve dıĢsal tehditleri minimize edecek stratejileri oluĢturmaktır (Büyükalaca vd., 2009: 27). Yapılan iç ve dıĢ çevre analizi sonucunda tespit edilen güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar ve tehditlere göre stratejilerin yerleĢtirileceği bir SWOT Matrisi (aĢağıdaki gibi) hazırlanır. Bu matrisin yardımıyla iç çevrenin getirdiği üstünlüklerin ve zayıflıkların, dıĢ 9 çevrenin getirdiği fırsat ve tehditlerin nasıl değerlendirilebileceği görülebilir (Akgemci, 2007: 154). Güçlü Yanlar Fırsatlar Tehditler Zayıf Yanlar Güçlü yanlara uyan fırsatların Güçlü yanların izlenmesiyle değerlendirilmesini sağlayacak zayıflıkların üstesinden gelinecek stratejiler stratejiler Tehditlerin güçlü yanlar ile Zayıf yanların dıĢ tehditlerden bütünleĢtirilerek fırsata kolayca etkilenmesine engel dönüĢtürülmesini sağlayacak olacak savunma stratejilerinin stratejiler oluĢturulması 10 1.3.2.2 Odak Grup GörüĢmesi Tekniği Nitel bir araĢtırma tekniği olan ve son yıllarda sosyal bilimler alanında sıklıkla kullanılmaya baĢlanan odak grup görüĢmesi tekniği, “özel ya da belirli bir konu hakkında, bir moderatör ve etrafında oluĢan bir grubun kendi içinde genel ilgi ve özellikleri ile iletiĢim kurarak bilgi toplanmasına dayalı bir araĢtırma yöntemi" olarak tanımlanabilir. Bu yöntem insan fikir ve bilgilerine derinlemesine inilmesine olanak verir ve insanların fikirlerinin nasıl oluĢtuğu, bilgileri nasıl topladığı ve hangi iĢlemlerden geçirdiklerini ölçmekte kullanılır (Yüksel vd., 2007: 35). Odak grup görüĢmelerinde genellikle aynı demografik özelliklere (yaĢ, sosyoekonomik düzey, meslek vb.) sahip 6–8 kiĢi, bir moderatör eĢliğinde bir araya gelmekte ve araĢtırma konusu grup ortamında tartıĢılmaktadır. Ancak odak grup görüĢmelerinde grup büyüklüğünün kaç kiĢi olması gerektiğine iliĢkin farklı görüĢler vardır. Küçük grupların verimliliği genellikle daha az olmaktadır, ancak grubun kaç kiĢiden oluĢması ve görüĢmenin kaç kez yapılması konusunda kesin bir kural yoktur. Neyi ne kadar duymak istedikleriyle iliĢkili olarak bu kararı verecek olan araĢtırmacılardır. Kısa zamanda derinlemesine bilgi elde edilmesi gereken odak grup görüĢmeleri 1-2 saat kadar sürmekte ve her katılımcıya konu ile ilgili görüĢlerini söylemesi için en az 10-15 dakika süre verilmektedir. (Çokluk vd., 2011: 97). Etkili bir odak grup görüĢmesi dikkatli bir hazırlık aĢamasına bağlıdır. Bunun için dikkat edilmesi gereken noktalar Ģöyle sıralanabilir (Yüksel vd., 2007: 37): TartıĢılmak istenen konu hakkındaki parametreler üzerinde yoğunlaĢılmalıdır, Grubun özelliğine göre eĢit bir dağılım sağlanmalıdır (cinsiyet, psikolojik özellikler vb.), TartıĢmaların planlaması iyi yapılmalıdır, Grubun hassasiyetleri iyi bilinmelidir (grup üyelerini rahatsız edecek umulmadık soruların ortaya çıkması), Dengeli bir söz hakkı olmalı, herkes eĢit konuĢma ve tartıĢma hakkına sahip olmalıdır, En önemlisi, araĢtırma sürecinin sağlıklı geliĢmesi ve doğru verilere ulaĢılması için değerlendirme süreci dikkatli yapılmalıdır. 11 1.3.2.3 Anket Yöntemi Anket, belli bir konuda saptanmıĢ hipotezlere ya da sorulara bağlı olarak, bir evren ya da örneklemi oluĢturan kaynak kiĢilere sorular yöneltmek suretiyle sistemli veri toplama tekniği olarak tanımlanabilir. Kaynak kiĢilerin doğrudan okuyup cevaplayacakları bir soru cetveli kullanarak gözlemde bulunma aracı olan anketlerle veri toplamada anketçi, kaynak kiĢilerle yüz yüze değil hazırladığı soru listesi vasıtasıyla iliĢki kurar. Bu nedenle, arzu edilen bilgileri elde etmek için soru listesinin herkes tarafından aynı biçimde anlaĢılması, amaca uygun olarak cevap vermeye elveriĢli nitelikte olması ve soruların standartlaĢtırılarak istenen cevapların alınabilmesi için uygun seçeneklerin sunulması gerekmektedir (Balcı, 2005: 150). Görgül (ampirik) araĢtırmalarda yapılacak gözlemleri standartlaĢtırmaya yönelik anketler farklı amaçlarla kullanılabilir. Örneğin, anket ile kiĢilerin neler bildiği, neler yaptıkları, neleri sevdikleri, nelere inandıkları ve ne gibi kiĢisel özelliklere sahip oldukları taranabilir. Bir araĢtırmada hedef kitlenin demografik özelliklerinin yanı sıra tutumları, değerleri, performansları veya görüĢleri de belirlenmeye çalıĢılabilir. Bu durumda hazırlanacak anket, ölçülmek istenilen özelliklere göre bölümlere ayrılır ya da her amaç için ayrı bir anket hazırlanır. Buna göre anketlerde, ölçülen özelliğe göre dört farklı soru grubu kullanılabilir (Büyüköztürk, 2005: 134): Cevaplayıcıların demografik özelliklerini (cinsiyeti, yaĢı, mesleği, eğitim düzeyi, ailenin sosyoekonomik göstergeleri, bir eğitim programına katılma durumu vb.) betimlemeye yönelik olgusal sorular, Cevaplayıcıların bir konuda (sosyal, ekonomik, politik vb.) ne bildiklerini ve bilgiye ulaĢma kaynaklarını belirlemeye yönelik bilgi soruları, Bir konu veya objeye iliĢkin davranıĢlarını (sınıf içi öğretmen ve öğrenci davranıĢları, tüketim alıĢkanlıkları, oy verme davranıĢları, kurum içi iletiĢim davranıĢları, sosyal ve sanat etkinliklerine katılma davranıĢları vb.) belirlemeye yönelik davranıĢ soruları, Bir konu veya objeye iliĢkin duygularını ve görüĢlerini (mesleğe iliĢkin tutum, kurum içi atama ve yükseltme uygulamalarına iliĢkin görüĢ, iĢ doyumu algısı vb.) belirlemeye yönelik inanç ve kanı soruları. 12 1.4 MĠSYON Tarımsal üretimde verimlilik, ürün çeĢitliliği ve rekabet gücünü arttırmak, güvenilir gıda ve tarım ürünlerinin üretimini, tarımda sürdürülebilir geliĢmeyi ve kırsal refahın yükseltilmesini sağlamak ve bu amaçla kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluĢları, araĢtırma kuruluĢları ve üniversiteler arasındaki iĢbirliğini geliĢtirmek. 13 1.5 VĠZYON Osmaniye'nin ülkemizde ve bölgesinde bir tarım merkezi olmasını sağlamak, üretici ve tüketici memnuniyetini en üst düzeyde tutmak. 14 KAYNAKLAR Anonim, 2002. Üniversitede Stratejik Planlama Rehberi, Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü GeliĢim Planlama Kurulu. http://kurullar.home.uludag.edu.tr/GPK/SP_Guideline.htm, http://www.state.az.us/ospb/handbook.cfm (web sitesinden uyarlanmıĢtır). AKGEMCĠ, Tahir (2007), Stratejik Yönetim, Gazi Kitabevi, ISBN 978-9944-165-17-4, Ankara. BALCI, Ali (2005). Sosyal Bilimlerde AraĢtırma. Ankara: PegemA Yayıncılık. BÜYÜKALACA, O., GÜL, A., EFEOĞLU, Ġ., E., ERGÜN, B., KELEġ, C., SEZGĠN, A., A. ve YAKUT, E. (2009), Osmaniye Ġli SWOT Analizi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Yayınları 1. ISBN: 978-605-61237-1-9, Osmaniye. BÜYÜKÖZTÜRK, ġener (2005), Anket GeliĢtirme, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2): 133151. ÇOKLUK, Ö., YILMAZ, K. ve OĞUZ, E. (2011), Nitel Bir GörüĢme Yöntemi: Odak Grup GörüĢmesi, Kuramsal Eğitimbilim, 4 (1): 95-107. DĠNÇER, Ömer (1998), Stratejik Yönetim ve ĠĢletme Politikası, Beta Basım Yayım Dağıtım, 5.Baskı, Ġstanbul. ERBAġ, M. ve S. ARSLAN, 2012. Açlığın Önlenmesi ve Gıda Güvenliğinin Sağlanması. Gıda Mühendisliği Dergisi. 36. Sayı. Ankara. TAġ, BarıĢ (2011), Tarım Alanlarının Planlaması Sürecinde SWOT Analizi Kullanımına Bir Örnek: Sandıklı Ġlçesi, Coğrafi Bilimler Dergisi, 9 (2): 189-207. ÜLGEN, H. ve MĠRZE S. K. (2004), ĠĢletmelerde Stratejik Yönetim, Literatür Yayıncılık, ISBN 975-04- 0251-0, Ġstanbul. YÜKSEL, A., MĠL, B. ve BĠLĠM, Y. (2007), Nitel AraĢtırma: Neden, Nasıl, Niçin, Detay Yayıncılık, ISBN 978-9944-223-19-5, Ankara 15 2 2.1 TÜRKĠYE VE DÜNYA TARIMI TARIMIN TÜRKĠYE EKONOMĠSĠ ĠÇĠN ÖNEMĠ, DÜNYADA VE TÜRKĠYE’DE TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARI 2.1.1 GĠRĠġ Tarım, her ekonomide önemli olan ve dünyadaki ekonomik, ekolojik ve nüfus artıĢındaki geliĢmeler göz önüne alındığında, stratejik sektörlerin baĢında yerini alan bir sektördür. Tarım sektörü sadece geliĢmiĢ olan ülkelerin değil aynı zamanda geliĢmekte olan ülkelerin de ekonomilerinde önemli yer tutan bir sektördür. Tarımsal faaliyet sonucu elde edilen ürünlerin değeri, sadece ekonomik açıdan değil, insanoğlunun biyolojik varlığını sürdürebilmesi için de yaĢamsal değer taĢımaktadır. Ayrıca önemli bir gelir, istihdam ve döviz kaynağıdır. Yoksul toplum kesimleri için yaĢam güvencesi, gelecek için sigorta, açlık ve kıtlık için çıkıĢ yoludur. Tarımın ülke ekonomisinde üretim, beslenme, istihdam, milli gelir, dıĢ ticaret ve ödemeler dengesi açıklarını kapatmada önemi tartıĢılamaz. Tarıma dayalı sanayilerin ham maddesi tarımdan sağlanır. Tarımsal hammaddelerin artan ölçülerde gıda sanayiinde kullanımı da ürünlere katma değer artıĢı yaratmaktadır. Tarım aynı zamanda ülkelerin iç ticaret ve ihracatında önemli rol oynar. Bütün bu unsurlar, tarım sektörünün, geliĢmiĢlik düzeyi ne olursa olsun bütün ülkelerde doğrudan ya da dolaylı yöntemlerle desteklenmesinin temel nedenleri olmuĢtur. Özellikle geliĢmekte olan veya az geliĢmiĢ ülkelerde nüfusun %50‟lere yakın bölümü kırsal kesimde yaĢamaktadır. Bu ülkelerde kentleĢme ve kentlileĢme süreçleri henüz tamamlanmadığından kırsal kesimin dıĢında yaĢayanların kırsal kesimle bağları son derece güçlüdür. Tarımsal destekleme politikaları, aynı zamanda kırsal kesimde yaĢayanlara kaynak transferi aracı olarak uygulanmakta olan önemli araçlardandır. Ekonomik kalkınma sürecinde, tarım kesiminin ekonomi içindeki göreceli öneminin giderek azaldığı, dünyanın her yanında geçerli olan genel bir ekonomik olgudur. Tarımın zaman içerisinde ekonomi içerisindeki göreceli öneminin azalması, tarım dıĢı kesimlerin tarım kesiminden çok daha hızlı büyümesinden kaynaklanmaktadır. 16 2.1.2 TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNDE TARIM SEKTÖRÜNÜN YERĠ VE ÖNEMĠ Tarım, geliĢmiĢ ve geliĢmekte olan tüm ekonomilerde sektörler arasında önemini korumaktadır. Bir yandan nüfusun istihdam alanını oluĢturan tarım, diğer yandan insanların besin ürünlerini üreten, gıda sanayine iĢleyeceği hammaddeyi sağlayan ve dıĢ ticaretle ülkeye döviz girdisi sağlayan bir sektördür (Yavuz, 2005; Arı, 2006; Karacan ve ark, 2012; Doğan, 2013). Tarım, Cumhuriyet‟in kuruluĢundan günümüze kadar geçen süreçte, geleneksel üretimden teknolojik üretime geçerken ekonominin önemli bir parçası olarak da geliĢmesini sürdürmektedir. Bugüne baktığımızda Türkiye, pek çok kısıtlamalar altında bile kendi kendine yeterli ülke yapısına ve potansiyeline sahip olma noktasına ulaĢmıĢtır. Teknolojinin geliĢmesi ile bitkisel üretim çeĢitlenirken verim de artmıĢtır. Ancak AB ve diğer geliĢmiĢ ülkeler tarımı ile karĢılaĢtırıldığında geliĢmelerin yeterli olmadığı da açıktır. Tarım sektörü, Türkiye‟nin sosyolojik ve ekonomik yapısı içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bir ülkenin genel sosyoekonomik yapısı içerisinde tarım sektörünün yeri; sektörün ulusal gelire katkısı, ülkenin gıda ürünlerinde kendine yeterlilik durumu ve bu bağlamda dıĢ satım ve dıĢ alım açısından gösterdiği özellikler, sanayi sektörüne girdi sağlaması, istihdamdaki payı, talep yaratma gücü vb. etkenler göz önüne alınarak değerlendirilebilir (Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012; Doğan, 2013). Türkiye‟de tarım, hem GSYĠH‟a katkı sağlaması hem de temel bir istihdam alanı olması yönünden önemini korumaya devam etmektedir. Tarımın çok fonksiyonlu olması yalnızca tarımsal faaliyetlerden sağlanan kamusal mallardan doğmaz, ayrıca kırsaldan kente göçü kısıtlayarak toplumsal huzurun korunmasında önemli bir rol üstlenir. Bununla birlikte, bir ülke geliĢirken tarımın önemi sanayi ve hizmetler sektörünün hızlı büyümesi için göreli olarak azalır. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren ciddi bir görev üstlense de, tarım sektörünün zamanla Türkiye ekonomisindeki nispi payı giderek azalmıĢ ve son yıllarda yerini sanayi ve hizmet sektörlerine bırakmıĢtır. Ancak, böyle bir düĢüĢ yaĢanmasına rağmen, bugün ülkemiz ekonomisinde tarım sektörünün payı, diğer geliĢme yolundaki ülkeler ile karĢılaĢtırıldığı zaman hala yüksek düzeydedir. Türkiye ekonomisi içerisinde tarım sektörünün yerini ortaya koyabilmek için (üretim, milli gelir, dıĢ ticaret ve istihdam gibi) bazı büyüklüklere bakmak yeterlidir. AĢağıda özetle tarım sektörünün Türkiye ekonomisi içerisindeki yeri ve önemi temel göstergeler göz 17 önünde bulundurularak verilmiĢtir (Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012; Doğan, 2013). Tarımsal Nüfus ve Ġstihdam Nüfus, belirli bir zamanda bir bölgede yaĢayan birey sayısıdır. Bireylerin eğitimi onların niteliğini etkilerken, nüfusun niteliği de üretimi önemli derecede etkilemektedir. Nüfus hem bütün sektörler için iĢgücünün kaynağını oluĢturmakta, hem de çeĢitli sektörlerin ürettikleri mal ve hizmetlere talep oluĢturmaktadır. Türkiye'nin nüfusu Cumhuriyetten bu yana 5,6 kat artmıĢtır. 1927 yılında 13,6 milyon olan toplam nüfus, 2012 yılında 75,6 milyona ulaĢmıĢtır. Nüfusun geliĢim sürecinde, kırsal alandan kentlere akıĢ görülmektedir. 1927 yılında toplam nüfusun %75,8'i kırsalda, %24,2'si kentlerde iken, 2012 yılında bu oranlar sırasıyla %22,7 ve %77,3 olarak gerçekleĢmiĢtir (Çizelge 2.1). Özellikle 1990-2012 döneminde kırsal nüfustaki azalma süreci hızlanmıĢtır. Türkiye'deki kentleĢme süreci, göçün artması ve kırsal nüfusun giderek azalmasının zorlayıcı etkisiyle gerçekleĢmektedir. Çizelge 2-1 Türkiye'de Kırsal ve Kentsel Nüfusun GeliĢim Durumu (1927-2012) Yıllar 1927 1935 1940 1950 I960 1970 1980 1990 2010 2011 2012 Genel Nüfus Toplamı KiĢi 13.648.270 16.158.018 17.820.950 20.947.188 27.754.820 35.605.176 44.736.957 56.473.035 73.722.988 74.724.269 75.627.384 10.342.391 12.355.376 13.474.701 15.702.851 18.895.039 21.914.975 25.091.950 23.146.684 17.500.632 17.338.563 17.178.953 Kır Nüfusu Genel Nüfusa Oranı (%) 75,8 76,5 75,6 75,0 68,1 61,5 56,1 41,0 23,7 23,2 22,7 KiĢi 3.305.879 3.802.642 4.316.249 5.244.337 8.859.731 13.691.101 19.645.007 33.326.351 56.222.356 57.385.706 58.448.431 Kent Nüfusu Genel Nüfusa Oranı (%) 24,2 23,5 24,4 25,0 31,9 38,5 43,9 59,0 76,3 76,8 77,3 Kaynak: Karacan ve ark., 2012; Uzundumlu, 2012; TÜĠK, 2013; Doğan, 2013. Tarım sektörünün Türkiye ekonomisi içerisindeki yerini anlayabilmek için bu sektörün istihdam yapısının da incelenmesi gerekmektedir. Bunun nedeni, tarım sektörünün GSMH içindeki payı ortalama %10‟lar seviyesine düĢerken, aktif nüfusun önemli bir bölümünün hala tarımda istihdam ediliyor olması, tarımın ülkemiz açısından belirleyici özelliğini ortaya koymasıdır. 18 Tarım sektörü, yapısı gereği iĢ gücüne büyük ölçüde ihtiyaç duymaktadır. Sektör, ekonomilerde önemli bir istihdam alanını oluĢturur. Tarım sektörü Türkiye ekonomisine istihdam yönüyle önemli bir katkı sağlamaktadır. Ancak, bu katkı yıllar geçtikçe azalmaktadır. Türkiye‟de toplam nüfus içerisinde, tarım sektöründe istihdam edilenlerin payı 1927 yılında %90,3 iken, bu oran 2012 yılında %24,6'ya inmiĢtir (Çizelge 2.2). GeliĢmiĢ ülkelerde bu oran tek haneli değerdedir. Sanayi ve hizmetler sektöründeki istihdam oranlarında ise büyük artıĢlar yaĢanmıĢtır. Nitekim 2012 yılında nüfusun %19,1'i sanayide istihdam edilirken, %56,3'ü hizmetler sektöründe faaliyet göstermektedir. Çizelge 2-2 Türkiye'de Ġstihdamın Sektörel Dağılımı (12 yaĢ üstü 1000 KiĢi) Yıllar Tarımdaki Ġstihdam (1000 KiĢi) Tarım 4.850 6.699 8.940 8.960 8.444 9.080 8.837 9.039 5.254 5683 6143 6097 90,3 86,5 74,8 54,2 46,9 44,1 41,7 41,5 24,7 25,2 25,5 24,5 1927 1940 1950 I960 1970 1980 1990 2000 2009 2010 2011 2012 Sivil Ġstihdamım Sektörel Dağılımı (%) Sanayi Hizmetler + ĠnĢaat 3,4 6,3 5,6 7,9 8,3 I6,9 13,0 32,8 15,9 37,2 16,0 39,9 17,5 40,8 17,1 41,4 19,4 55,9 19,8 55,0 19,5 55,0 19,1 56,4 Kaynak: Karacan ve ark., 2012; Uzundumlu, 2012; TÜĠK, 2013; Doğan, 2013. Aslında ekonomik geliĢme sürecinde arzu edilen eğilim de tarım sektörünün istihdama katkısının azalmasıdır. Burada önemli olan husus tarım sektörünün iĢgücüne yaptığı katkının niteliği ve tarım dıĢı sektörlerde yaratılan yeni istihdam olanaklarıdır. Aksi halde, göç olgusu kentlerde sosyal ve ekonomik ciddi sorunlara neden olabilmektedir. Tarımsal Üretim Türkiye'de tarımsal üretim genel olarak küçük arazilerde, bölünmüĢ parsellerde, aile iĢletmeciliği tarzında, çoğunlukla mülk topraklar üzerinde yapılmaktadır. Ortalama arazi geniĢliği tarım iĢletmelerinde 61 dekar olup oldukça küçüktür. Tarımsal üretim değeri içinde bitkisel üretim %70, hayvansal üretim ise % 30 düzeyinde paya sahiptir. Türkiye'de, bünyesinde bitkisel ve hayvansal üretime yer veren iĢletmeler çoğunluktadır. Sadece hayvancılık faaliyetinde bulunan iĢletmelerin oranı %2,8 düzeyindedir (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013; TÜĠK, 2013). 19 Türkiye'de tarla arazileri son kullanım sınırına ulaĢılmıĢtır ve artık tarım arazilerini artırarak üretimi yükseltmek mümkün değildir. Çözüm, birim alandan daha fazla üretim sağlamaktır, yani verimliliği yükseltmektir. Tarım sektörü, özellikle temel ihtiyaç maddelerini üreten bir sektör olarak, stratejik bir öneme sahiptir. Bu nedenle bütün ülkeler, tarımsal ürünlerde, özellikle tahıl, Ģeker, et, süt, bitkisel yağ gibi temel tarımsal ürünlerde, kendine yeterli olma veya bu ürünleri büyük ölçüde yurtiçinden sağlama gayreti içerisindedir. Türkiye, birçok meyve ve sebze türünün yanında, halkın beslenmesini sağlayan önemli tarla ürünlerini de yetiĢtirmektedir. Ülkemiz mevcut potansiyel açısından geliĢmiĢ bir düzeydedir ve verimlilik artıĢı sağlanabildiği ölçüde geliĢmiĢ ülkelerle yarıĢabilir bir duruma gelecektir. Ülkelerin kendi sınırları içerisinde yetiĢtirilen ve nüfusunu besleme baĢarısını gösteren yeterlilik kavramı, özellikle gıda krizi sürecinde üzerinde daha fazla durulan ve önemsenen bir konu olmuĢtur. Yani günümüzde tarımsal üretimde yeterlilik derecesi ülkeler açısından önemli hale gelmiĢtir (Çizelge 2.3). Çizelge 2-3 Bitkisel Ürünler Denge Tabloları (2011/2013) Ürünler Ayçiçeği Pirinç Mısır Kuru fasulye Çay ġeker pancarı Patates Pamuk Arpa ġeker Nohut Kırmızı mercimek Antep fıstığı Buğday Portakal Elma Üzüm Mandalina Limon Fındık Kayısı Greyfurt Ġncir Kaynak: TÜĠK, 2013 Yeterlilik derecesi (%) 42,2 72,8 79,7 83,4 98,4 100,0 100,2 100,8 101,5 101,5 101,7 102,0 102,9 105,1 122,9 123,5 134,3 218,6 251,0 468,4 524,8 723,0 993,4 20 Tarım Sektörü ve Gayri Safi Milli Hasıla Ekonomiye tarım, sanayi ve hizmetler sektörünün katkı düzeyleri ve bunların geliĢimi, kalkınmıĢlık açısından önemli göstergelerden biridir. Türkiye'de gayrisafi milli hasıla (GSMH) içinde sektörlerin geliĢimi Çizelge 2.4'te verilmiĢtir. Tabloda görüldüğü gibi tarımın GSYĠH‟daki payı giderek azalırken sanayi ve hizmetler sektörlerinin payı ise giderek artmıĢtır. Türkiye‟de Cumhuriyet sonrası ekonomik geliĢmede genellikle sanayiye ağırlık verilmesine karĢın, tarım sektörü ekonomi içindeki önemini birçok bakımdan korumaya devam etmektedir. Ülkemizdeki ekonomik geliĢmeye tarımın ve diğer sektörlerin katkısı farklı dönemlerde farklı düzeyde olmuĢtur (Yükseler, 1999; Yapar, 2005; Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012). Çizelge 2-4 Türkiye'de Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH'nın) Sektörel GeliĢimi Yıllar 1970 1980 1990 2000 2005 2009 2012 GSMH'nın Sektörel Dağılımı (%) Tarım Sanayi Hizmetler 37,3 26,1 17,5 14,1 11,9 10,1 9,3 17,2 19,3 25,5 23,3 24,0 31,5 32,9 45,5 54,6 57,0 62,6 64,1 58,4 57,8 Genel Büyüme Hızı (%) 4,4 -2,8 9,4 6,3 7,6 -4,7 2,2 Tarım 2,8 1,1 6,8 3,9 5,6 3,6 3,5 Büyüme Hızı (%) Sanayi Hizmetler 1,3 -3,3 8,6 6,0 6,5 -6,9 1,7 4,3 -3,7 10,3 8,9 7,6 -5,0 2,6 Kaynak: TÜĠK, 2013; Kalkınma Bakanlığı, 2013; Doğan, 2013. Çizelge 4 incelendiğinde, tarım kesiminin GSMH içerisindeki payının, 1980 sonrası da azalmaya devam ettiği, 1980‟li yılların sonunda %20‟ye, 2000 yılında %14‟e ve 2010 sonrasında ise %10‟lara ve hatta son yıllarda %10 altına kadar düĢtüğü görülmektedir. Bu rakam, Türkiye‟de milli gelirin, Cumhuriyet‟in ilk yıllarından 1960‟lara kadar uzanan dönemde olduğu gibi artık tarım kesimine bağlı olmadığını göstermektedir. 1980 sonrası tarım sektörüne sağlanan kaynaklardaki düĢüĢe rağmen, son 10 yılda tarımın GSMH içerisindeki payının ortalama %10 civarında direnmesi, tarımın ekonomi içerisindeki payının önemini ortaya koymaktadır. 21 Türkiye ekonomisinde sanayi sektörü beklenen geliĢmeyi sağlayamadığından, hizmetler sektörünün GSMH içindeki payı ortalama olarak %50'ler üstünde gerçekleĢmiĢtir. Tarımın son 20 yılda gayri safi milli hasıla içindeki payı %10'ların altına gerilemiĢ olmakla birlikte, sanayi sektörü bu açığı kapatmada yeterli üretim kapasitesine ulaĢamamıĢtır. Diğer yandan, tarım sektörünün GSMH içindeki payının azalmasını, sektörün öneminin azaldığı Ģeklinde yorumlamak da doğru değildir. Bu süreçte ekonomide katma değer artıĢı yaratan sanayi ürünlerinin fazlalığı ve etkinliği bunun nedeni olarak görülebilir. Yani teorik olarak, geliĢmiĢlikle paralel ekonomi güçlendikçe, büyüyen GSMH değeri içerisinde tarımın payının göreli olarak azalması olağandır. Bu durum, tarımda yaratılan katma değerin diğer sektörlere oranla daha düĢük kalması yanında, gelir artıĢının tüketim harcamalarında sanayi mallarına ve hizmetler sektörüne kayması ile de açıklanabilir (Yükseler, 1999; Yapar, 2005; Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012). Tarımsal Ürün DıĢ Ticareti 1980‟li yıllardan itibaren dünya ekonomisinde yaĢanan geliĢmeler, tarımsal ürün piyasasına, rekabet düzeyinin yükselmesi ve piyasa müdahalelerinin artması Ģeklinde yansımıĢtır. YaĢanan baĢlıca geliĢmeler, tarım ürünleri fiyatlarındaki istikrarsızlık, dünya ekonomisinde yaĢanan global durgunluk, geliĢmiĢ ülkelerde gıda tüketiminde doyum noktasına ulaĢılması, az geliĢmiĢ ülkelerde düĢük satın alma gücünün ithalat talebini sınırlaması, pek çok ülkenin kendine yeterli olma konusunda ilerleme kaydetmesi olarak sıralanabilir. Bu koĢullar altında, tarımsal ürün ticareti konusuna olan yoğun ilginin gelecek yıllarda da devam etmesi beklenmektedir. Türkiye, Avrupa Birliği Ülkeleri ve Amerika BirleĢik Devletleri baĢta olmak üzere birçok ülkeye fındık, kuru incir, çekirdeksiz kuru üzüm, antep fıstığı, kuru kayısı, tütün, zeytinyağı, pamuk, baklagiller, yaĢ meyve-sebze ihracatı yapmaktadır. Türkiye bu ürünlerin ihracatında dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer almaktadır. Ġthal edilen tarımsal ürünlerin baĢında ise; buğday, mısır, pirinç, yağlı tohumlar, pamuk, canlı hayvan ve et gelmektedir. Türkiye'nin dıĢ ticaretinde ve ihracat gelirleri içinde 1980'lere kadar tarım sektörü egemenliğini korumuĢtur (Çizelge 2.5). Bu yıllardan sonra liberalizasyon uygulamalarıyla tarım ürünleri ile ilgili gümrük ve fonların aĢamalı kaldırılmasıyla, tarım ürünleri ihracatında yer yer daralmalara yol açılmıĢtır. Bazen özellikle düĢük maliyet nedeniyle ithalata baĢvurularak tüketici korunmuĢtur (Yapar, 2005; Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012). 22 Ġhracatta sektörler içinde, tarımın payı 1950 yılında %88'den, 2009 yılında %4,4 düzeyine düĢmüĢtür. Aynı süreçte sanayinin ihracattaki payı %9,4'ten %94 düzeyine ulaĢmıĢtır. Ġthalat açısından sektörlerin dağılımında, tarım sektörünün payı 1950 yılında %0,1'den 2009 yılında %3,3'e yükselmiĢtir. Aynı yıllarda sanayinin ithalattaki payı %94,6'dan %82,1 düzeyine inmiĢtir (Çizelge 2.5). Çizelge 2-5 Türkiye'de Ġhracat ve Ġthalatın Sektörel GeliĢimi 88,0 92,9 76,0 74,9 17,4 6,3 4,7 4,4 3,4 9,4 1,4 17,9 18,4 79,9 92,0 94,2 94,0 94,5 2,5 5,6 6,1 6,6 2,5 1,1 1,1 1,6 2,1 286 468 948 7.909 22.302 54.503 116.774 140.928 236.545 0,1 10,5 3,1 7,4 5,9 3,4 2,4 3,3 3,1 94,6 88,0 85,7 80,4 77,4 80,7 83,7 82,1 79,1 Ġhracatın Ġthalatı KarĢılama Oranı (%) Madencilik Sanayi Ġthalatın Sektörel Dağılımı (%) Tarım 263 321 589 2.910 12.959 27.775 73.476 102.143 152.464 Toplam Ġthalat (Milyon $) Madencilik 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2005 2009 2012 Ġhracatın Sektörel Dağılımı (%) Sanayi Toplam Ġhracat (Milyon $) Tarım Yıllar 4,6 1,5 11,2 12,2 16,7 15,9 13,9 14,6 17,8 91,9 68,6 62,1 36,8 58,1 50,9 62,9 72,5 64,4 Kaynak: TÜĠK, 2013; Kalkınma Bakanlığı, 2013; Doğan, 2013. DıĢ ticarette önemli göstergelerden birisi de, ihracatın ithalatı karĢılama oranıdır. 1950 yılındaki ihracatın ithalatı karĢılama oranı %91,9 iken, bu oran 2012 yılında %64,4'e düĢmüĢtür. 23 2.1.3 POLĠTĠKA VE TARIM POLĠTĠKASI KAVRAMLARI Politika, bir devlet, kurum, bir grup ya da tek tek bireyler tarafından kabullenmiĢ bir hareket tarzıdır. Dolayısıyla, belirlenen amaca ulaĢma yolunda izlenmesi gereken çizgiyi de belirler. Tarım politikası ise; çiftçilerin ekonomik yaĢantılarını iyileĢtirmek, tarımsal üretimi kamu yararına düzenlemek, kırsal toplumların refahını yükseltmek ve tüketicileri aĢırı fiyat artıĢlarından korumak amacıyla uygulanan devlet önlemleri dizisi olarak tanımlanabilir. Bu tanımdan da anlaĢılacağı üzere bir ülkede tarımın yönlendirilmesinde devletin önemli bir görevi bulunmaktadır. Ancak unutulmaması gereken bir konu da devletçe yürütülecek politikanın çiftçi merkezli olmasıdır. Çünkü üretimi yapacak olanlar çiftçilerdir. Bu nedenle çiftçilerin tarımdan diğer kesimlere göre dengeli bir gelir elde etmeleri tarımsal üretimin devamlılığı açısından son derece önemlidir (Gaytancıoğlu, 2009). TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARININ AMAÇLARI Her devletin ana amacı toplumun toplam refahını yükseltmektir. Tarım politikası da diğer devlet politikaları gibi aynı amaca hizmet etmelidir. Toplumda toplam refah artıĢı, baĢta ekonomik ve sosyal geliĢmeler sonucu gelir düzeyinin yükselmesi, bunun yanı sıra, hürriyet, eĢitlik, güvenlik gibi konularda ortaya çıkan sorunların çözümü ile maksimuma ulaĢır. O zaman tarım politikası da aynı amaçlara yönelik olmalıdır (Yavuz, 2000, Gaytancıoğlu, 2009). Tarım politikası amaçları ülkelere göre farklılık göstermez. Çünkü her ülke kendi insanı için aynı Ģeyi ister. Her ülke, çiftçisinin yüksek gelir ve refah düzeyine ulaĢmasını, tarımsal sanayi ile uğraĢan giriĢimcilerinin düĢük fiyatlardan bol ürün bulabilmesini ve Dünya ile yarıĢabilir olmasını ister. Yine ülkeler besin maddelerinin bol, ucuz ve bulunabilir olmasını ister. Ayrıca ülkede yapılan tarımın gelecek nesillere sorunsuzca aktarılması yani sürdürülebilirlik kavramı tüm Dünya ülkelerinin üzerinde uzlaĢtığı diğer bir kavramdır (Gaytancıoğlu, 2009). Diğer yandan tarımsal üretimin doğa koĢullarına olan bağımlılığı, tarım sektöründe çalıĢanların gelirlerinde, fiyat mekanizmasında ve bununla iliĢkili bulunduğu diğer alanlarda istikrarsızlıklara neden olarak, gerek mikro planda çiftçilerin, gerekse makro planda ekonominin genelinde çeĢitli sorunlara sebebiyet vermektedir. Bu ise tarım sektörünün korunup gözetilmesi için geçerli bir neden olmakla beraber, tarım sektörünün besinsel ihtiyaçları karĢılamak gibi hayati ve diğer sektörlere hammadde temin ederek kısmen de olsa iktisadi kalkınmanın finansörü olmak gibi bir görev üstlenmesi, sektörü bir derece daha ön 24 plana çıkararak tarım sektörünün korunması yolunda atılacak adımları daha meĢru bir çerçeveye sokmaktadır. Kısacası Dünya‟da her ülke tarımını desteklemektedir. Tarım sektörünün yukarıda sayılan özellikleri genel olarak ekonomilerin geliĢmiĢlik seviyesinden tamamen bağımsız olup, her ekonomide geçerli olan özelliklerdir. Yine tarımsal ürünlerde talebin fiyat esnekliğinin ve gelir esnekliğinin düĢük, üretimde risk ve belirsizlik gibi unsurların fazla olması, tarımın evrensel özelliklerine verilebilecek diğer örneklerdendir. Tüm bu unsurlar tarım sektörünün desteklenmesini zorunlu kılan etmenler arasındadır. Tarımsal üretimin devlet tarafından desteklenmesinin çok sayıda amacı vardır. Bu amaçlardan bazıları aĢağıda ele alınmıĢtır (Acar, 2003). Toplum Beslenmesine Katkı, Gıda Güvenliği ve Kendine Yeterlik Tarımsal destek programlarının en baĢta gelen gerekçesi nüfusun beslenmesidir. Güvenlik, sağlık, eğitim, kültür ve eğlence gibi ihtiyaçlar ancak beslenme ihtiyacının giderilmesinden sonra gündeme gelmektedir. Toplumun asgari gıda ihtiyacını sağlayacak bir üretim yapısı kuramayan ya da bu açıdan dıĢa bağımlı olan ülkelerin her an ciddi sıkıntılar ile karĢı karĢıya kalmaları muhtemeldir. Tüketicilere uygun fiyatla yeterli miktarda ürün arzının garanti edilmesi hedefi, devleti tarım sektörüne müdahaleye yöneltmektedir. Kaynakların tarım sektörü yerine sanayi sektörüne aktarılarak gıda ihtiyacının diğer ülkelerden karĢılanması önerisi akla gelebilir. Yani aslında nüfusun beslenmesi sorunu yerli üretim yerine, gıda ürünleri ithalatı yoluyla da çözülebilir. Ancak bu tercihin sürdürülebilir olmadığını vurgulamak gerekir. Ġnsan toplulukları veya ülkeler arasındaki iliĢkilerin bozulması ve aradaki gerginliğin zaman zaman savaĢa dönüĢebilmesi gerçeği karĢısında ülkeler genellikle tarımsal açıdan yabancı devletlere bağımlı olmayı arzu etmemektedirler. Bu nedenle kıtlık, doğal felaket ve savaĢ gibi olağanüstü durumlarda ihtiyaç duyabilecekleri gıda stoklarını hazır durumda bulundurmak istemektedir. Bu da ihtiyaç fazlası ürün üretme gereğini doğurmakta, böylece tarımsal açıdan kendine yeterli olma ve gıda güvenliğini garantiye alma ihtiyacı tarım sektörünün desteklenmesine güçlü bir gerekçe oluĢturmaktadır. VatandaĢların gıda ihtiyacının karĢılanmadığı koĢullarda ülkenin etkili bir dıĢ politika uygulaması güç olacaktır. 25 Tarımsal Üretimdeki Ġstikrarsızlık Diğer sektörlerden farklı olarak tabii koĢullar tarımsal üretimi doğrudan etkilemektedir. Bu durum tarımsal üretimin dalgalı bir seyir izlemesine yol açmaktadır. Bazı yıllar üretim hacminde büyük artıĢ gözlenirken bazı yıllarda üretim açığı sorunu ile karĢılaĢılmaktadır. Bazı durumlarda devlet önlem almak durumunda kalmaktadır. Az geliĢmiĢ ve geliĢmekte olan ülkelerde tarım sektöründe ağırlıklı olarak parçalı ve küçük üretim birimleri faaliyetleri bulunmaktadır. Diğer bir ifade ile tarımsal üreticiler sayıca çok fazla olmalarının yanı sıra coğrafik olarak dağınık bir görüntü sergilemektedir. Öte yandan bu ülkelerde eğitim düzeyinin düĢük olması ve teknolojik geliĢmelerin yetersizliğinin yanı sıra piyasa hakkında gerekli bilgi kaynaklarına ulaĢma sorunu gözlenmektedir. Bilgi eksikliğinin söz konusu olduğu koĢullarda üreticiler fiyat ve üretim kararlarını birbirlerinden tamamen habersiz bir Ģekilde belirlemektedirler. Tüketici talebindeki değiĢikliklere iliĢkin piyasa bilgisine ulaĢma imkânı zayıf olduğundan üretim kararı ile talep arasındaki iliĢki doğru bir Ģekilde yönetilememektedir. Sonuç olarak üretimde dalgalanma eğilimleri ortaya çıkmaktadır. Üretimde dalgalanmalar tarımsal ürün fiyatlarının istikrarsızlığını tetiklemektedir. Tarımsal ürün fiyatları üretimin bol olduğu yıllarda düĢük seviyelerde, buna karĢın üretim darlığının yaĢandığı yıllarda ise yüksek seviyelerde seyretmektedir. Tarımsal üretim ve fiyatlardaki dalgalanmalar diğer sektörlerdeki üretim ve fiyat kararlarını da etkileyebilir. Örneğin; fındık fiyatlarındaki dalgalanmalar, fındık yağı üretimi yapan firmaların üretim ve fiyat politikalarını doğrudan etkilemektedir. Tarımsal Üretimi Yönlendirme Devlet tarımsal üretimi yönlendirmek amacıyla çeĢitli tarımsal destekleme politikalarını kullanabilir. Bu anlamda iç talebi karĢılama, uluslararası piyasalardaki pazar payını geniĢletme ya da ürün ve üretim alanlarını etkileme amaçları esas alınabilir. Ġç talebi karĢılama amacı esas alındığında toplumun temel gıda ihtiyaçlarını karĢılayacak tarımsal ürünler desteklenmektedir. Örneğin, tahıl ürünlerine yönelik destekler ile iç tüketim karĢılanabilir. Ġç tüketim ihtiyacının karĢılanması amacıyla destekleme uygulamalarına gidildiğinde dıĢa bağımlılık azaltılmıĢ olmaktadır. Tarımsal destekler dıĢ talebi desteklemek amacıyla da uygulanabilir. Uluslararası piyasalardaki pazar payını artırmak isteyen ülkeler bazı ürünlere yönelik desteklerini artırabilirler. DıĢ pazar payının artırılması yani tarımsal ürünler ihracatının artırılması sayesinde ülkenin döviz gelirlerine pozitif katkı yapılmıĢ olacaktır. Son olarak tarımsal 26 destekleme politikaları, tarımsal üretime uygun olmayan alanların daraltılması ve tarımsal ürünlerin verimlilik açısından uygun tarımsal alanlarda yetiĢtirilmesi amacıyla da kullanılabilir. Tarımsal Üreticilerin Gelir Seviyesinin DüĢük ve Ġstikrarsız Eğitim seviyesinin düĢük olduğu, modern teknoloji kullanımının yaygın olmadığı, düĢük verimlilik sorununun yaĢandığı, piyasaya dönük üretim anlayıĢının zayıf olduğu ülkelerde tarımsal üreticilerin sağlıklı bir üretim ve tüketim kararı vermeleri güçtür. Bu durum tarımsal üreticilerin gelir seviyesinin göreli olarak düĢük olmasına yol açmaktadır. Tarım sektöründe verimliliğin ve gelir yaratma imkânlarının sanayi ve hizmetler gibi sektörlere göre daha geride olduğu bilinen bir gerçektir. Bunun doğal sonucu olarak, devletin yeniden dağıtımcı bir rol üstlenerek müdahale etmemesi halinde tarımla uğraĢan kesim ulusal gelirden çok daha düĢük oranlarda pay alabilmektedir. Bu Ģekilde gelir dağılımının bozulması bu kez tersinden toplumsal barıĢ ve huzuru olumsuz etkilemekte, istikrarsızlığa yol açmakta, dolayısıyla bütün bir ekonominin daha verimsiz hale gelmesine neden olabilmektedir. Bu tür istenmeyen durumların önüne geçebilmek için, gelir dağılımındaki eĢitsizliği azaltarak, toplumun farklı kesimlerinin ulusal gelirden daha dengeli bir pay alabilmesini sağlamak üzere tarım kesimi desteklenmektedir. Sanayi sektöründeki üreticiler piyasa koĢulları ve piyasa talep tahminlerini esas alarak üretim düzeylerini ayarlama Ģansına sahiptir. Örneğin, buzdolabı üreten bir firma piyasa talebine göre üretim miktarını ayarlayabilir. Ürettiği mallar yeterli bir talep ile karĢılaĢmadığında stok artıĢına gidilerek uygun koĢullar beklenebilir ya da alternatif piyasalar araĢtırılabilir. Daha öncede değinildiği gibi tarımsal üretimde tabii koĢulların etkili olduğunu belirtmek gerekir. AĢırı üretimin olduğu yılı/yılları bazen kıtlık yılı/yılları izleyebilmektedir. Üretimin bol olduğu yıllarda fazla ürünün depolanması üretici açısından ilave maliyetler doğuracaktır. Üretimin kıt olduğu yıllarda ise fiyatların artması talep sorununu beraberinde getirebilir. Bu durum tarımsal üreticilerin gelir düzeyinde istikrarsızlığa neden olmaktadır. Kırsal alanlarda yaĢayanların düĢük ve istikrarsız gelir düzeyine sahip olmaları, gelir dağılımındaki dengesizliği esas alan tarımsal politikaları teĢvik etmektedir. 27 TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKASININ KISITLARI VE KAVRAMSAL DEĞĠġĠM Tarım politikası uygulamalarında çeĢitli kısıtlar bulunmaktadır. Bunlar, tarımsal kaynakların yapısı, teknoloji düzeyi ve kullanımı, girdi ve çıktı piyasalarının durumu, dünya piyasaları, altyapı, nitelikli insan gücü, uluslararası anlaĢmalar, üretici ve tüketici davranıĢları gibi birçok unsuru barındırır. Bu ve buna benzer faktörlerden her biri tarım politikasının kısıtı olarak kabul edilmektedir. Tarım politikaları uygulanırken bu kısıtların göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bunlar, uygulanacak politikaların baĢarısını etkileyebilecek unsurlardır. Söz konusu kısıtlar, hangi tarımsal aracın seçileceği, uygulamanın kapsamı, süresi vb. değiĢkenleri belirlemektedir. Buna bağlı olarak tarımsal politikalar, tarımsal üretim teknolojilerindeki geliĢmeler, toplumlardaki zihniyet değiĢmeleri, devletin ekonomideki rolüne iliĢkin popüler görüĢlerin etkileri vb. nedenlere bağlı olarak sürekli değiĢmektedir. Tarım politikalarında gözlenen kavramsal değiĢiklikler Çizelge 2.6‟da karĢılaĢtırmalı olarak gösterilmiĢtir (Dernek, 2006). Çizelge 2-6 Tarım Politikalarında Gözlenen Kavramsal DeğiĢiklikler Eski Kavram Yeni Kavram Tarım çiftçiliktir. Tarım gıda üretim ve dağıtım sistemidir. Dalgalanan arz Ġstikrarlı arz, uluslararası piyasalara yönelik üretim Ġç piyasa baĢlıca pazar Uluslararası piyasalar ve sanayi sektörü kritik özelliğe sahiptir. Yüksek gıda maliyeti ve kıtlık tüketicileri kaygılandırmaktadır. Tüketici harcama sepeti içerisinde gıda harcamalarının ağırlığı azalmakta ve uluslararası hareketlilik kıtlık sorununu hafifletmektedir. Tüketiciler gıda güvenliğini önemsemekte ve sorgulamaktadır. Tüketiciler gıda güvenliğine inanmaktadır. Politik müdahaleler söz konudur. Politik müdahaleler zayıflamıĢtır. Tarım için yeterli bütçe kaynakları Bütçeden yapılan transfer düĢüĢ eğilimi göstermektedir. Ürün yetiĢtirmek Gıda malları üretmek Çiftçiye destek hakkıdır. Çiftçiye Ģartlı olarak destekler verilmekte ve ihtiyaçlar esas alınmaktadır. Kaynak: Dernek, 2006. 28 TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKASININ ARAÇLARI Tarımsal destekleme politikasının baĢlıca araçları aĢağıdaki baĢlıklar altında toplanabilir (Yavuz, 2000; ġahinöz, 2007; Gaytancıoğlu, 2009): • Dolaylı Destekleme (Fiyat DıĢı Yollardan Destekleme) • Doğrudan Destekleme (Tarımsal Ürün Fiyatlarına Devletin Doğrudan Müdahalesi) • Doğrudan Gelir Ödemeleri Sistemi Dolaylı Destekleme Tarımsal ürünlerin fiyatlarına müdahale etmeksizin devlet tarafından dolaylı bir Ģekilde gerçekleĢtirilen müdahale Ģekilleri (araçları) Ģunlardır. • Üretim Alanlarının Sınırlandırılması ya da Üretimin Yönlendirilmesi • Tarımsal Üreticilerin Örgütlenmesinin TeĢvik Edilmesi • Girdi Temini • Ucuz ve Kolay Kredi Ġmkânları • Vergi vb. Yükümlülüklerden Muafiyet • Teknoloji Kullanımının TeĢvik Edilmesi • Fiyat Ġstikrarını Sağlamak Örneğin, tarımsal üreticilere girdi destekleri, tarımsal üretim ve fiyat kararlarını etkileme özelliğine sahiptir. Tarımsal üreticiler üretim sürecinde çok sayıda girdi kullanmaktadır. Gübre, tarımsal ilaçlar, makine ve teçhizat, yakıt ve tohum tarımsal üretimde kullanılan baĢlıca girdilerdir. Tarımsal girdilerin düĢük fiyatlar ile temin edilmesi üreticilerin katlanacakları maliyetlerin düĢmesi anlamına gelmektedir. DüĢük üretim maliyetleri nihai ürün fiyatlarının gerilemesine katkı yapacaktır. Girdi desteklerinin ekonomi üzerindeki etkileri iki Ģekilde ortaya çıkmaktadır: • Tarımsal üreticilerin kullandıkları girdilerin düĢük fiyatlar ile temin edilmesi girdi üreten firmaların ürünlerine yönelik talebi artıracaktır. Talep artıĢı girdi üreten firmalar açısından üretimlerini artırmaları açısından teĢvik edici bir geliĢmedir. • DüĢük fiyatlar ile girdi temin eden firmaların nihai ürün fiyatlarını düĢürmeleri hem tüketicileri hem de üreticileri olumlu yönde etkileyecektir. Bazı tarımsal ürünler diğer 29 sektörler açısından girdi niteliğine sahiptir. Tarımsal ürün fiyatlarının düĢmesi sonucu ürünleri düĢük fiyatlar ile temin eden üreticiler kendi ürün fiyatlarında indirime gidebileceklerdir. Örneğin düĢük fiyatlar ile pamuk temin eden tekstil firmaları piyasaya sundukları ürün fiyatlarını düĢürebileceklerdir. Doğrudan Destekleme Doğrudan destekleme politikasının baĢlıca araçları Ģunlardır: • Taban Fiyatı Politikası • Prim Sistemi Uygulaması Taban Fiyatı Politikası Birçok tarımsal ürüne iliĢkin taban fiyatı belirlenebilir. Taban fiyatı belirlemenin temel gerekçesi, piyasada oluĢan fiyatlardan daha yüksek bir fiyat belirleyerek üreticilerin düĢük gelir elde etmelerini engellemek, diğer bir deyiĢle üreticileri korumaktır. Devletin tarımsal ürünler piyasasına müdahalesinden söz ederken taban fiyat politikasının yanı sıra tavan fiyat politikasını unutmamak gerekir. Taban fiyatı politikası, üreticileri, tavan fiyat politikası ise tüketicileri korumayı hedeflemektedir (ĠKV, 2013). Tarımsal üretimde tavan fiyatı, üretimin kıt olduğu dönemlerde tercih edilir. SavaĢ vb. dönemlerde tarımsal üretimde sıkıntılar yaĢanacağından kıtlık sorunu ortaya çıkabilir. Kıtlık sorunu yaĢandığında en çok ihtiyaç duyulan ürünlere ulaĢmak kolay değildir. Kıtlık dönemlerinde piyasada ürün miktarı az ve fiyatlar oldukça yüksektir. Az miktardaki ürünün tüketicilere olabildiğince adil bir Ģekilde dağıtılmasını sağlamak üzere devlet tarafından piyasada oluĢan fiyatlardan daha düĢük bir tavan fiyatı belirlenir. Prim Sistemi Prim sistemi, talep baskısına maruz kalan ürünlere yönelik bir politika aracıdır(ġahinöz, 2007). Diğer bir ifade ile prim sistemi, arzı teĢvik edici bir uygulamadır. Bu sistemde üretim baĢına bir ödeme taahhüt edilmektedir. Bu sistemin uygulanması halinde hedeflenen üretim düzeyine ulaĢmak mümkün olmaktadır. Sistemin iĢleyiĢi bir sözleĢmeye dayalı olarak yürütülebilir. SözleĢme esas alındığında üretici ürün miktarı ile orantılı bir gelir desteği elde edebilmektedir. Üretici bu tarz bir imkâna sahip olduğunda üretim miktarını artırmayı tercih edecektir. SözleĢmede kalite ve belirli bir standart koĢulu yer alabilir. Bu koĢul, üretimde kalite ve standardı pozitif yönde etkileyecektir. 30 Prim sisteminde devletin piyasa fiyatlarına doğrudan müdahalesi söz konusu değildir. Bu sistemde devlet, prim sistemindeki ürün için belirli bir fiyat garanti edip ürünün piyasadaki satıĢ fiyatına müdahale etmez. Piyasa fiyatı, devlet tarafından garanti edilen fiyatın gerisinde kalırsa aradaki fark üreticiye ödenmek üzere devlet tarafından karĢılanır. Ġktisadi anlamda prim sisteminin beĢ avantajlı yönü bulunmaktadır. Söz konusu avantajlar aĢağıdaki Ģekilde özetlenebilir (ġahinöz, 2007): 1. Prim sistemi, tarımsal üretim düzeyini yönlendirici bir özelliğe sahiptir. Üretim miktarı artırılmak istenilen ürünlere yüksek prim, daha az üretilmek istenilen ürünlere de düĢük veya sıfır prim uygulamasına gidilebilir. Prim miktarının ayarlanabilmesi bu aracın esnek bir tarımsal destekleme aracı olduğu anlamına gelmektedir. 2. Uygulama, ürünün kalite ve standardını esas aldığında üreticilerin baĢka bölgelere giderek yüksek fiyatlarla satıĢ yapmaları önemli ölçüde engellenmiĢ olur. Dolayısıyla ürünlerin baĢka mekânlara taĢınmasından doğacak maliyet ve riskler ortadan kalkacaktır. 3. Üretici desteği, maliyetler göz önüne alınmak suretiyle prim yöntemi uygulandığında iç piyasa fiyatının uluslararası piyasalardaki fiyatlar ile entegrasyonu gerçekleĢebilir. Dolayısıyla destek kapsamındaki ürünü, üretim süreçlerinde girdi olarak kullanan firmalar ve tüketiciler yapay fiyat artıĢlarına yüklenmek zorunda kalmazlar. Bu sonuç, yüksek fiyatlara maruz kalmayan dıĢ ticaret firmalarına (dıĢarı mal satan firmalar) maliyet avantajı ve dolayısıyla rekabet avantajı sağlayacaktır. 4. Prim sistemi, ürün borsalarının yanı sıra ticari değiĢimlerin piyasalar vasıtasıyla gerçekleĢtirilmesini teĢvik etmektedir. Piyasaların etkin bir Ģekilde çalıĢması, kayıtların daha özenli bir Ģekilde tutulmasını teĢvik edeceği gibi kayıt dıĢılığı da negatif yönde etkiler. Kayıt dıĢılığın azalarak düzenli kayıt sisteminin yerleĢmesi, kamu gelirleri artıĢını sağlayacak ve dolayısıyla destekleme uygulamalarının Hazine ve Kamu Bütçesi üzerindeki yükünü hafifletecektir. Öte yandan kayıtlı sistemin yaygınlaĢması ile birlikte destekler, aracı, tefeci ve komisyoncu gibi birimler yerine doğrudan üretici kesimlere ulaĢabilecektir. 31 Doğrudan Gelir Ödemeleri Sistemi Tarımsal üretimi desteklemek amacıyla birçok ülkede baĢvurulan uygulamalardan birisi de Doğrudan Gelir Ödemeleri (DGD) sistemidir. DGD, en basit tanımıyla, kamu kaynaklarından üreticilere yapılan ödemelerdir. GeniĢ anlamda ise üretimden bağımsız ve üretime belli derecede bağımlı (telafi edici ödemeler ve fark ödeme sistemi) gelir ödemelerini ifade eder. DGD, DTÖ‟nün, tarımsal destekleme aracı olarak tanımlamasına karĢın, niyet mektuplarında da belirtildiği gibi tarımsal destek olmayıp bir yoksulluk yardımıdır (Yapar, 2005; ġahinöz, 2007). Bu uygulamadan beklenen iĢlevler iki baĢlık altında toplanmaktadır. Ġlki, gelir dağılımındaki dengesizlikleri azaltmak ve dolayısıyla yapısal koĢulların iyileĢmesini sağlamaktır. Ġkincisi, piyasa bozukluğunu gidermektir. ġöyle ki girdi ve ürün piyasalarında piyasa bozukluğuna yol açabilecek geliĢmeler ortaya çıkabilir. Bu durumlarda doğrudan gelir ödemeleri sisteminin devreye girmesi ile piyasa etkinliğinin artırılması beklenmektedir. Doğrudan gelir ödemeleri sistemine iliĢkin uygulamalara bakıldığında iki tür ödeme Ģeklinden söz edilebilir. Birincisi, üretim düzeyi ya da gelir düzeyinden tamamen bağımsız olarak gerçekleĢtirilen saf doğrudan gelir ödemeleri uygulamasıdır. Ġkincisi, gelir düzeyi ya da üretim düzeyi esas alınarak gerçekleĢtirilen telafi edici doğrudan gelir ödemeleri uygulamasıdır. Bu uygulama belirli koĢullara bağlı olarak gerçekleĢtirilir. Doğrudan gelir ödemeleri sistemi ile üreticilerin geleceğe yönelik üretim kararlarının etkilenmemesi hedeflense de bu uygulamada üretim kararlarının etkilenmemesi pek mümkün olmamaktadır. Doğrudan gelir ödemeleri, çiftçilerin tüketim, tasarruf ve yatırım kararlarını etkileyerek bu kesimin üretim kararlarını ve nihai olarak ekonominin tamamını etkilemektedir. Doğrudan gelir ödemeleri sisteminin üretim düzeyini etkilemesine neden olan diğer önemli bir faktör de eksik bilginin yol açtığı piyasa aksaklıklarıdır (ġahinöz, 2007). Üretimden bağımsız gelir ödemeleri uygulamasının üretimi etkilememesi aĢağıdaki koĢulların gerçekleĢmesine bağlıdır: Doğrudan gelir ödemeleri sabit bir ekim alanı ve verim esas alınarak uygulanmalıdır. Bu koĢul yerine getirildiğinde ekim alanlarının geniĢlemesine sınır getirilmiĢ olacaktır. Ödemeler için cari yıl üretim miktarı esas alınmamalıdır. Dolayısıyla üretim kararları piyasa fiyatları, diğer bir deyiĢle, marjinal üretim maliyeti esas alınarak gerçekleĢtirilecektir. 32 Ödeme miktarı önceden belirlenmelidir. Böylelikle verim ya da piyasa fiyatlarındaki dalgalanmaların ödemeler üzerindeki etkileri engellenmiĢ olacaktır. Sonuç olarak tarım sektörü iktisadi, sosyal ya da politik gerekçelerle devlet tarafından sürekli desteklenen bir sektördür. Az geliĢmiĢ ya da geliĢmekte olan ülkelerde sosyal ve politik geliĢmiĢ ülkelerde ise iktisadi gerekçeler öne çıkmaktadır. Az geliĢmiĢ ülkelerde nüfusun yarıdan fazlası kırsal alanlarda yaĢamaktadır. Bu kesimin gelir düzeyi geçim sınırın altındadır. Gelir dağılımında adaleti sağlamak ve herkese asgari bir hayat standardı temin etmek isteyen ülkeler, kırsal alanlarda yaĢayan kesimlere kamu kaynaklarından daha fazla kaynak aktarmayı önceleyen politikaları tercih etmektedirler. Bu tür politikalar, kamuoyunda zaman zaman eleĢtiri konusu olmaktadır. EleĢtirilerin temelinde kırsal kesimi kayıran politikaların tarımsal üreticileri tembelliğe ve bedavacılığa alıĢtırdığı, politik yozlaĢmayı arttırdığı gibi gerekçeler yer almaktadır. Bu eleĢtiriler önemli ölçüde doğrudur. Ancak tarım sektörünün iktisadi ve sosyal anlamda desteklenmesinin vazgeçilemeyecek bir zorunluluk olduğunu vurgulamak gerekir. Ayrıca önemle belirtilmelidir ki tarım sektörünün stratejik bir sektör olma yönü günden güne güçlenmektedir. Uluslararası piyasalarda aranan kaliteli ve yüksek katma değere sahip tarımsal ürünler yetiĢtirebilen ülkeler avantajlı konuma geleceklerdir. Üretimden bağımsız doğrudan gelir ödemeleri ve üretimle belli derecede bağımlı doğrudan gelir ödemelerine yönelmede, kuvvetli bir piyasa sinyaline ihtiyaç duyulması, gelir dağılım bozukluğu veya çarpıklığını azaltması-düzeltmesi ve üretimdeki toplam desteğin azaltılması amaçları güdülmüĢtür. Bu destek sisteminin belirli alt grup çiftçilere yoğunlaĢtırılmıĢ gelir desteği ya da politika seçeneklerini daha iyi Ģekillendirecek araçlar içerdiği ve böylece toplam destek seviyesini azaltarak daha etkin bir desteklemeye imkân vereceği düĢüncesi ile tercih edilmiĢtir. DGD ile amaçlananlar rasyonel olsa da uygulamada aksaklıklar yaĢanması ve birçok önemli destekleme aracının tamamen ortadan kaldırılması gibi nedenler DGD‟nin, diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye‟de de baĢarısızlıkla sonuçlanmasına yol açmıĢtır. Tarımsal desteklemenin ve doğrudan gelir desteği sisteminin olumsuz yanları ise kısaca Ģöyledir (Yapar, 2005); Kaliteli ürünler yanında kalitesiz ürünlerin de desteklenmesi üretime uygun olmayan yerlerin de üretime açılmasına neden olmuĢtur. DGD sisteminde bazı iller çok yüksek oranda destek alırken bazı iller ise çok düĢük oranda DGD ödeneği almıĢtır. 33 DGD ödemeleri, kaynak yetersizliğinden dolayı, neredeyse hiçbir zaman tam zamanında ve belirlenen tutarlarda yapılamamıĢtır. DGD ile tarım üreticisine yapılan tarımsal desteklemelerde düĢüĢ yaĢanmıĢtır. Üreticilerin tamamı doğrudan gelir desteğinden yararlanamamaktadır. Örneğin, hayvancılıkla uğraĢan tarım üreticileri doğrudan gelir desteğinden hiçbir Ģekilde faydalanamamaktadır. Tarımsal arazisi kayıt altına alınmayan birçok çiftçi bu destekten yararlanamamaktadır. DGD sisteminde bürokratik iĢlem fazlalığı bir dezavantajdır. Sonuçta Türkiye‟de uygulanan tarımsal destekleme politikalarının etkisiz olduğu görülmektedir. Desteklemeler verimsiz olduğundan, ürüne göre yapıldığından ve siyasi baskılara maruz kaldığından sorunlar yaĢanmaktadır. Birçok ürün desteklenmemektedir ya da destekleyen bir kuruluĢ bulunmamaktadır. Desteklenen ürünlerin de ne derece desteklendiği Ģüphelidir. Eğer reforma tabi tutulmazsa, aynı Ģekilde uygulanmaya devam ederse, ileride sorunlar yaĢanabilir. Gerek devlete getirdiği yük gerekse aldığı eleĢtiriler bu sistemin geleceğine Ģüpheyle bakılmasına neden olmuĢtur. Doğrudan gelir desteği diğer destekleme modellerine nazaran daha az maliyetle destekleme yapmaktadır. Bu yüzden, hayvancılığa da önem verilmeli, alt kesimin desteklenmesi arttırılmalı, çiftçilerin kayıt altına alınmasına yardımcı olunmalı ve destekleme primleri arttırılmalıdır. Böylelikle geleceğin destekleme modeli olabilir. 2.1.4 DÜNYADA TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARI Dünya tarımının en önde gelen aktörleri ABD ve AB‟dir. ABD ve AB hem tarımsal üretimin yüksekliği, hem de dünya siyasetindeki ağırlıklı rolleri nedeniyle dünya tarımsal ticaretinde de baĢ rolü oynamaktadır (Gaytancıoğlu, 2009; Özkaya, 2010). ABD ve AB de korumacı tarımsal politikalar uygulama ve çiftçilerine büyük meblağlarda gelir transferi yapma bakımından öteki ülkeleri geride bırakmaktadırlar. ABD ve AB bugüne kadar yürütülen çok taraflı ticaret görüĢmelerinde belirleyici bir rol üstlenmiĢ, birçok kez geliĢmekte olan ülkeleri kendi Ģartlarını kabule zorlamıĢlardır. ABD ve AB tercihleri doğrultusunda tarım, Uruguay Turu‟na (UT) kadar ticaretin serbestleĢtirilmesi amacıyla yürütülen görüĢmelerinin kapsamı dıĢında kalmayı baĢarmıĢtır. Ancak UT‟de tarım da görüĢmelerin kapsamına dâhil edilmiĢ, bunun sonucunda her iki ülkede de tarımsal reform ve tarımın bütçe üzerindeki yükünü azaltma arayıĢları hızlanmıĢtır (Aydın, 2004; Acar, 2003; Acar, 2006; 34 Gaytancıoğlu, 2009). AĢağıda önce ABD, sonra da AB‟de tarımsal destek programlarının tarihsel seyri özetlenmektedir. ABD’de Tarımsal Destekleme Politikaları ABD‟de tarımsal destekleme faaliyetleri 1933 yılında kurulan ve 1948 yılından itibaren Tarım Bakanlığı‟na bağlı federal bir kuruluĢ olarak faaliyette bulunan, Ürün Kredi ġirketi (CCC) tarafından gerçekleĢtirilmektedir. CCC, krediler, satın almalar, ödemeler ve diğer faaliyetler yoluyla tarım ürünlerinin fiyatlarını desteklemek, üretim ve pazarlama konusunda çeĢitli imkânlar sağlamak, tarım ürünlerini iç ve dıĢ piyasalarda değerlendirmek, gerektiğinde gıda yardımlarında bulunmak ve tarım ürünleri fazlası için yeni dıĢ pazarlar bulmak gibi görevler üstlenmiĢtir (Acar, 2003; Gaytancıoğlu, 2009). Zaman içinde çeĢitli değiĢimlerden geçen ABD tarım politikası 1995 yılına kadar, 1990 yılında yürürlüğe girmiĢ olan Gıda, Tarım, Muhafaza ve Ticaret Kanunu (FACT Act) uyarınca, amaç ve koruma yöntemleri değiĢmemek üzere, “Gıda Güvenliği SözleĢmesi” olarak tanımlanan çok yıllık programlar çerçevesinde uygulanmıĢtır (Acar, 2003; Gaytancıoğlu, 2009). 1993 sonlarında UT müzakerelerinin tamamlanıp 1994 yılında UT Nihai Senedi‟nin imzalanmasından yaklaĢık iki yıl sonra ABD, 1996 yılında tarımsal destek programlarında yeni düzenlemeler yapmıĢtır (Acar, 2003). Dönemin konjonktürüne uygun olarak Amerika BirleĢik Devletleri‟nde de (ABD) DGD sistemine 1990‟lı yılların ortasında geçilmeye baĢlanmıĢtır. Yani aynı dönem içerisinde AB‟de destekleme ödemelerinin revizyona tabi tutulması bir tesadüf değil, DTÖ bünyesinde yürütülen Uruguay Turunun geliĢmiĢ ülkelere Ģart koĢtuğu yükümlülüklerin bir sonucudur. Bu kapsamda, 1996 yılında çıkarılan FAIR Kanunu, DGD sisteminin ABD‟de yaygınlaĢtırılması için bir ön ayak oluĢturmuĢ ve desteklerin üretim artıĢını teĢvik edici özelliği kısmen de olsa azaltılmıĢtır (Babacan, 1999; Acar, 2003; Gaytancıoğlu, 2009; Özkaya, 2010). ABD‟de tarımsal ticaretin de serbestleĢtirme kapsamına alınmasını öngören UT anlaĢmasının devreye girmesinin ardından, hatta daha henüz UT görüĢmelerine devam edildiği bir sırada gündeme gelen reform arayıĢları sonucunda 1996 yılında yürürlüğe konan Federal Tarımsal GeliĢme ve Reform Yasası (FAIR Act) ile üretimle bağlantılı doğrudan ödeme özelliğinde olan fark ödemesinden vazgeçilerek, yerine, üretimden bağımsız doğrudan ödeme sistemine geçilmiĢtir. Bu uygulama ile birlikte daha önce uygulanmakta olan üretim kontrol uygulamalarına da son verilmiĢtir (Acar, 2003; Gaytancıoğlu, 2009). 35 Böyle bir uygulamaya geçilmesinin en önemli iki gerekçesinden ilki, destekleme harcamalarının miktarının önceden belirlenerek bütçeye konması; ikincisi ise, üretici gelirlerini korurken, üretim ve ticarette piyasa güçlerinin rolünün artırılarak tarımın rekabet gücünün ve verimliliğinin yükseltilmesidir. Uygulama, Üretim Esnekliği SözleĢme Ödemeleri olarak anılan ve bazı temel tarım ürünlerini yetiĢtiren üreticiler ile bir defaya mahsus olmak üzere yapılan sözleĢmeler Ģeklinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Doğrudan destekleme programı çerçevesinde harcamalar yıllara ve ürünlere göre önceden belirlenmiĢtir. Doğrudan ödemelere ait program maliyetinin belirlenmesi için 1990-1995 yılları arasındaki fark ödeme sistemindeki harcama miktarı temel alınmıĢ ve uygulama dönemi (1996-2002) sonuna kadar bu miktarın aĢamalı olarak azaltılması kararlaĢtırılmıĢtır. Buna göre 1996 yılından baĢlayarak 2002 sonuna kadar toplam 35.6 milyar dolarlık kaynağın 1996‟daki 5.6 milyar dolardan, 2002‟de 4 milyar dolara çekilmesi öngörülmüĢtür. Ödemeler hektar baĢına ve 1996 yılındaki üretim alanları ve önceden belirlenmiĢ verimleri esas alınarak gerçekleĢtirilmiĢtir. Ancak, iĢletme baĢına 40 bin dolarlık bir üst sınır konularak olabilecek en yüksek ödeme miktarı sınırlandırılmıĢtır. Üreticilere doğrudan gelir desteği yanında doğal afet ödemeleri ve pazarlama kredi programı kapsamında düĢük faizli kredi desteği de sağlanmaktadır. ABD tarafından uygulanan doğrudan gelir desteği, bütçeden tarımsal destek için yapılan harcamaları azaltırken, üretici gelirlerini koruyarak ve piyasa güçlerinin üretim ve ticaretteki etkisini artırarak, Amerikan tarım ürünlerinin rekabet gücünü ve ihracat düzeyini yükseltmiĢtir. Ancak, ödemeler hektar baĢına yapıldığından, arazi değerlerinde artıĢ görülmüĢtür (Gaytancıoğlu, 2009). Bu arada belirtmek gerekir ki, planlanan esnek üretim sözleĢme ödemeleri ile gerçekleĢen bütçe harcamaları her zaman birbirini tutmamaktadır. Örneğin 1998 yılı için öngörülen ödemelere ek olarak 2.9 milyar dolar tutarında “pazar kayıpları yardımı” sağlanmıĢ, bunun sonucu olarak planlanan bütçe %36 oranında aĢılmıĢtır. Ayrıca, doğal afetler nedeniyle yine 1998 yılında 1.5 milyar dolarlık acil yardım ödemesi yapılmıĢtır. Halihazırda iĢbaĢında olan ABD yönetimi de çiftçilere yapılacak yardımların artırılmasını öngören bir karar tasarısını 2002 yılında onaylamıĢtır. 36 2002 yılında ABD'de çıkarılan tarım kanunu ile de üç tür yardım ödemesi öngörülmüĢtür. Bunlar (Gaytancıoğlu, 2009); 1.Sabit ve üretimden bağımsız ödemeler (de-coupled özellikli) 2.Kredi oranı (loan rate) programı kapsamında ödemeler (fiyat dalgalanmalarını giderici yönde fark giderici önlemler) 3.KarĢı dönem (counter-cycle) ödemeler (dönemsel dalgalanmalara karĢı geliĢtirilmiĢ ödeme Ģekli) olarak belirlenmiĢtir. ABD'de gelir desteği ölçütleri doğrudan ödemeler, karĢı-dönem ödemeler, geçici afet yardım programları ve pazarlama yardım kredileri ve kredi ödenemezlik ve bitki, kar sigortası ödemeleridir. Doğrudan ödemeler üreticilere geçmiĢ verim ve ekilen alan üzerinden gelir desteklerini ifade etmektedir. Buğday, yem, mısır, pirinç, yağlı tohumlar ve yerfıstığı için doğrudan ödemeler yapılabilmektedir. Ödemeler üreticinin üretim kararlarını etkilememektedir. ABD'de fiyat desteği eski önemini kaybetmeye baĢlamıĢtır. Fakat halen ürün bazında Ģeker, tütün ve sütte uygulanmaktadır. Fiyat desteği dıĢında ABD'de alım desteği ve tarife-kota uygulamaları ve ihracat sübvansiyonları ile çiftçiler desteklenmektedir (Gaytancıoğlu, 2009). Avrupa Birliği’nde (AB) Tarımsal Destekleme Politikaları Ortak Tarım Politikası (OTP)‟nın kökleri, Avrupa‟nın açlık ve gıda yetersizliği ile karĢı karĢıya bulunduğu 2. Dünya SavaĢı sonrası döneme kadar gitmektedir. Birlik içerisinde gıda arzının güvence altına alınmak istenmesi, bu sektörde çalıĢanların gelir düzeylerinin fiyat dalgalanmaları karĢısında korunması isteği ve ulusal tarım politikaları ile piyasa mekanizması arasındaki büyük farklılıkların giderilmesi amacı ortak bir tarım politikası oluĢturma ihtiyacına neden olmuĢtur. Bu kapsamda 1962 yılında AB‟nin ilk ortak politikası olan Ortak Tarım Politikası (OTP) oluĢturulmuĢtur (ġentürk, 2007; Gültekin, 2012). AB içerisindeki ülkelerin tarımsal politikalarını ekonomik ve siyasi anlamda bütünleĢtiren OTP, belirlenen ortak hedeflerin ve fiyatların korunması amacıyla oluĢturulmuĢ geniĢ kapsamlı bir politikadır. OTP, AB‟nin kuruluĢundan bu yana sürekli reformlara konu olmakla birlikte iĢleyiĢ mekanizması açısından istikrarlı ve dinamik bir yapıya sahiptir. Türkiye-AB iliĢkilerinde en önemli unsurlardan biri, Türk tarımının OTP‟ye uyumu konusudur. DGD de bu uyumun gerçekleĢtirilebilmesi için atılmıĢ bir adım olarak görülmektedir. Ancak AB ve Türkiye arasında doğrudan ödemeler açısından farklılıklar bulunmaktadır (ġentürk, 2007). 37 Temelde destekleyici ve koruyucu bir tarım politikası olan AB Ortak Tarım Politikası (OTP) dünyada halen yürürlükte olan en kapsamlı, karmaĢık ve en korumacı tarımsal destekleme politikası olarak nitelendirilebilir. OTP‟nin amaçları aĢağıdaki gibi özetlenebilir (Olgun, 2005; ġentürk, 2007; Gaytancıoğlu, 2009; Gültekin, 2012); • Üretim standartlarını, tarımda teknolojiyi ve teknoloji kullanımını geliĢtirmek, • Tarımsal üretimde verimliliği artırmak, • Piyasada istikrarı sağlamak, • Ürün arzının güvenliğini sağlamak, • Tarımda iĢgücünün optimum kullanımını sağlamak, • Tarım sektöründe geliri artırmak, • Tüketicilere uygun fiyatlarda ürün sunmak ve •Tarım ürünleri fiyatlarının üye ülkelerde eĢitlenmesini sağlayarak üye ülkeler arasında haksız rekabete neden olmamak. Yukarıda özetlenen amaçlar dahilinde topluluk, 1960 yılında, AB Ortak Tarım Politikasını uygulamaya baĢlamıĢtır. Bu amaçla, AB, tarımsal desteklemeyi temelde üç yöntemle belirleme kararı almıĢtır. Bu yöntemler (Olgun, 2005; Örnek, 2007; ġentürk, 2007; Gaytancıoğlu, 2009); i) AB gümrük vergisi ve ithalat prelevmanları uygulaması ile ithal edilen ürünlerin bölge içerisindeki hedef fiyat düzeyinin altına inmesini önlemek, ii) Piyasa fiyatlarının referans fiyatların altına inme eğilimi gösterdiğinde, piyasadaki fazlalık ürünün satın alımına gidilmesini sağlamak, iii) Dünya piyasa fiyatlarının topluluk piyasa fiyatlarının altına inmesi durumunda, AB ihracatçılarının rekabetini arttırmaya yönelik ihracat iadeleri yapmak, tersi durumda ise, yani dünya piyasa fiyatlarının AB fiyatlarının üzerine çıkması durumunda da ihracat vergisi uygulamaktadır. Bu ayarlamalar dünya fiyatlarının dalgalanmasına göre haftada ya da 15 günde bir belirlenmektedir. Ġç piyasada uygulanan düzenlemelerin temel referansları, gerçekleĢmesi beklenen fiyatlar ve iç destekleme fiyatlarıdır. GerçekleĢmesi beklenen fiyatlar kapsamında yer alan fiyatlar üreticinin eline geçmesi istenen fiyatlar olup, benzer iĢlevler görmekle birlikte uygulandıkları ürün veya ürün grubuna göre farklı (hedef fiyat, yönlendirme fiyatı, norm fiyat 38 ve temel fiyat gibi) isimler alabilmektedirler. Ġç piyasada uygulanan destekleme araçları ise, müdahale fiyatı, geri çekme fiyatı, satın alma fiyatı, minimum fiyat, üretim yardımları ve fark ödemeleridir. Öte yandan dıĢ ticarette uygulanan fiyat destekleri ithalatta uygulanan destekler ve ihracatta uygulanan destekler olarak iki grup altında toplanabilir. Ġthalatta en önemli koruma aracı tarifeler, ihracatta uygulanan destekleme aracı ise ihracat sübvansiyonlarıdır. OTP çerçevesinde uygulanan diğer pazar ve fiyat düzenlemeleri imalâtçılara verilen sübvansiyonlar, tüketici yardımları, üretici kotaları, ortak sorumluluk vergisi ve ihracat vergileridir (Acar, 2003; Olgun, 2005; ġentürk, 2007; Gültekin, 2012). OTP gerek AB içi ve gerekse AB dıĢı çevrelerce çeĢitli yönleriyle uzun süredir eleĢtirilmektedir. Bazı çevrelerce AB‟nin geliĢim sürecinde olumlu rol oynamıĢ önemli unsurlardan biri olarak tanımlanan, bazı çevrelerce ise tam aksine ekonomik rasyonellikten uzak, AB‟li vergi mükelleflerini cezalandıran bir uygulama olarak görülen OTP, iç ve dıĢ faktörlerin zorlamasıyla sürekli bir değiĢim ve yenilenme süreci içerisindedir (Acar, 2003). Alınan bu önlemlerin bir sonucu olarak, tarımsal verimlilik hızla artmıĢ, iĢletme sayıları azalmıĢ ve OTP‟nin uygulanmaya baĢlamasından sadece 15 yıl sonra AB temel tarım ürünlerinin birçoğunda kendine yeterli hale gelmiĢtir. Ġhracat teĢvikleri ile ürün stokları maliyetinin FEOGA (Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu) üzerinde önemli yük getirmesi, ayrıca tarım alanında daha geri yapısal açıdan farklı olan Ġspanya, Portekiz ve Yunanistan‟ın AB‟ne katılımının getirdiği yükler nedeniyle, 1980‟li yıllarda OTP‟de kapsamlı bir reform yapılmasına gerek duyulmuĢtur. 1990‟lı yıllarda gerçekleĢtirilen OTP reformlarının temel sebebi ise dıĢ etkenlerdir. Dünyanın en büyük tarım ihracatçılarından biri konumuna gelen AB, OTP‟nin korumacı yapısı nedeniyle, ABD baĢta olmak üzere, bu alanda rakip birçok ülkenin eleĢtirilerine hedef olmuĢtur. Bu nedenle, 1967‟de ortaya konan Manshold Planı ile fiyat desteklerinden çok arazi toplulaĢtırması baĢta olmak üzere, çeĢitli önlemlerle kırsal ve tarımsal alt yapının ve tarım iĢletmelerinin yapısının iyileĢtirilmesi öngörülmüĢtür. Üretimin ve tarımsal harcamaların kısılması, piyasa ekonomisine geçiĢ, ürün kalitesinin iyileĢtirilmesi, kırsal kalkınmaya, çevrenin korunmasına ağırlık verilmesi, çiftçinin mevcut gelir düzeyini sürdürmesine imkân sağlayacak doğrudan destekler diğer önemli düzenlemeler arasındadır (ġentürk, 2007; Gültekin, 2012). OTP‟yi konu alan reformlar sürecinde gündeme gelen çeĢitli düzenlemeler arasında Ģunlar önemli bir yere sahiptir (Acar, 2003): 39 1) Üreticilere tahıl, Ģeker, yağlı tohumlar, proteinli bitkiler, zeytinyağı, Ģarap, tütün, pamuk, meyve-sebze, iĢlenmiĢ meyve-sebze, süt ve sığır-dana eti gibi ürünler için maksimum garanti miktarları olarak tanımlanan ve yıllara göre değiĢen üretim eĢikleri belirlenmektedir. Üretimin bu miktarları aĢması durumunda ürüne göre çeĢitli Ģekillerde hesaplanan ortak sorumluluk vergisi üreticiden alınmaktadır. 2) Çiftçilere çeĢitli kriterlere göre belirlenmiĢ prim veya vergi muafiyetleri Ģeklindeki destekler karĢılığında tarım alanlarının bir kısmında üretimden vazgeçebilmektedirler. 3) Erken emekli olarak üretimden vazgeçen ve sahip olduğu tarım alanını ormanlaĢtırma, kamp yeri, spor alanı gibi baĢka amaçlara tahsis eden çiftçilere emeklilik maaĢı, toplu ödeme gibi çeĢitli ödemeler yapılmaktadır. 5) Üretim kotaları, kaliteye öncelik, tarımsal ürünler için yeni kullanım alanları bulunması, kalkınmada öncelikli yörelere yardım, küçük aile iĢletmelerinin topluluk tercihleri doğrultusunda alternatif üretim kollarına yönlendirilmesi, genç üreticilere ek finansman sağlanması ve çevre korumasına katkıda bulunacak tarım iĢletmelerine destek sağlanması gibi uygulamalar OTP kapsamında yer alan reformlar sürecinde gündeme gelen çeĢitli düzenlemelerdendir. Özetle OTP‟nin yeniden revize edilmesiyle üretimden bağımsız olarak uygulamaya konulan direk gelir desteği tarımda üretim fazlalığını önleyebilecektir. Bu ödemeler, çevreye, gıda güvenliğine, bitki ve hayvan sağlığına bağlı olarak yapılacak, bu geliĢmelerde çevre Ģartlarına uygun verimli tarım arazilerinin oluĢumunu sağlayacaktır. Büyük çiftçilere yönelik yapılan direk ödemelerin azalması ile kırsal kalkınma politikalarına yönelik ödemeler artacaktır. Aynı zamanda, direk gelir desteği uygulaması ile tarımsal desteklemelerin, DTÖ kuralları çerçevesinde, ticareti bozucu Kırmızı Kutu uygulamalarından, ticareti bozmayan ya da ticareti minimal düzeyde etkileyen YeĢil Kutu kategorisinde uygulanması söz konusu olacaktır. Bu da, AB‟ne DTÖ müzakerelerinde önemli bir avantaj sağlayacaktır. Üye ülkelerin OTP bütçesi katkıları ve bu bütçeden aldıkları paylar Çizelge 2.7‟de verilmiĢtir. Yapılan katkı ve alınan payı beraber düĢündüğümüzde, AB bütçesine en büyük katkı Almanya‟dan gelmektedir. Ġtalya, Ġngiltere ve Hollanda da katkı veren diğer önemli ülkelerdir. Fransa ve Ġspanya ise bütçeye yaptıkları ciddi katkının karĢılığını fazlasıyla alan ülkelerdir (Arısoy, 2011). 40 Çizelge 2-7 Üye Ülkelerin OTP Bütçesine Katkıları ve Aldıkları Paylar (2007) Ülkelerin AB ülkeleri OTP içindeki Bütçesine sıralaması Katkıları (milyon Euro) 10.022 1 Almanya 8.755 2 Fransa 6.805 3 Ġtalya 5.606 4 Ġngiltere 4.905 5 Ġspanya 2.559 6 Hollanda 1.503 7 Belçika 1.310 8 Ġsveç 1.240 9 Polonya 1.148 10 Avusturya 1.066 11 Danimarka 929 12 Yunanistan 815 13 Finlandiya 730 14 Ġrlanda 719 15 Portekiz 505 16 Çek Cum. 387 17 Macaristan 198 18 Slovakya 139 19 Slovenya 113 20 Lüksemburg 112 21 Litvanya 76 22 Letonya 69 23 G. Kıbrıs 63 24 Estonya 22 25 Malta OTP AB ülkeleri Bütçesinden içindeki Aldıkları sıralaması Pay (milyon Euro) 6.567 10.092 5.486 4.308 6.681 1.220 956 925 2.142 1.275 1.165 3.071 818 1.736 951 498 841 277 160 46 309 137 51 76 9 3 1 4 5 2 10 12 14 7 9 11 6 16 8 13 17 15 19 20 24 18 21 23 22 25 Direkt Ödeme Miktarı (milyon Euro) 5.082 7.732 3.749 3.521 4.616 659 470 669 807 665 923 1.925 502 1.203 551 256 373 102 30 32 102 38 14 28 1 AB ülkeleri içindeki sıralaması 2 1 4 5 3 12 15 10 9 11 8 6 14 7 13 17 16 19 22 21 18 20 24 23 25 Kaynak: Arısoy, 2011. Ortak Tarım Politikaları (OTP) oluĢturulurken hedeflenen amaçlar önemli oranda gerçekleĢtirilmiĢ ve özellikle ürün arzının güvenliği ve pazar istikrarının gerçekleĢmesi konularında büyük baĢarı kazanılmıĢtır. Ancak bu amaçlara ulaĢmak için yürütülen politikaların bir takım negatif etkileri olmuĢ ve OTP, gün geçtikçe daha hararetli tartıĢılan bir konu haline gelmiĢtir. Ortaya çıkan en önemli olumsuz etkileri söyle sıralayabiliriz (ĠKV, 2013): Ürün Fazlalıkları: OTP‟nin oluĢturulma sebeplerinin baĢında, AB‟nin tarımsal üretimde kendi ihtiyaçlarını karĢılayamaması geliyordu. Bu sebeple, hayata geçirilen politika mekanizmaları, üretim artıĢlarının sağlanmasına yönelik olmuĢtur. Üretimi artırmak için uygulanan politikaların her geçen sene artan maliyetlerinin yanında, iç pazarda tüketilmeyen ürünlerin biriktirilmesi sonucu da doğmuĢtur. 41 Maliyet ArtıĢı: Üretimin artırılmasına yönelik çabalar, doğal olarak maliyetin de artmasına sebep olmuĢtur. Bunun yanı sıra, Birliğin zaman içinde büyümesi de daha önceden öngörülemeyen bir takım sorunları da beraberinde getirmiĢtir. Bölgeler Arası Gelir Farklılıklarının Ortaya Çıkması: OTP çerçevesinde ürünlere göre farklı düzeyde desteklemeler sağlandığından farklı ürün yetiĢtiricileri ve bölgeler arasında gelir farklılıkları ortaya çıkmıĢtır. OTP‟nin üye devletler ve Birliğin çeĢitli bölgeleri arasında adil olmayan gelir aktarımına neden olması, OTP‟nin temel amaçları ile uyuĢmamaktadır. Dünya Ticaretine Olumsuz Etkisi: Birlik tarım ürünleri ihracatında destekleyici, ithalatında ise koruyucu bir politika izlediği için diğer tarım ürünleri ihracatçısı ve geliĢmekte olan ülkelerin ekonomilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Çevre Tahribatı: OTP gereğince tarım ürünlerine yıllardır uygulanmakta olan yüksek sübvansiyon fiyatları sebebiyle tarımsal üretim artmıĢ ancak bu durum, çevrenin tahrip edilmesine neden olmuĢtur. Orman alanları tarıma açılmıĢ, gübre ve zirai mücadele ilaçları gibi tarımsal girdilerin kullanımı artmıĢ ve bu nedenle çevre tahribatı hızlanmıĢtır. 42 2.1.5 TÜRKĠYE’DE UYGULANAN TARIM POLĠTĠKALARI Ülkemizde, tarım kesimine yönelik politikaların esasını, pazar fiyatı destekleri, yani destekleme fiyat ve alım politikaları oluĢturmaktadır. Bu kapsamdaki uygulamalar ise çoğunlukla içte destekleyici, dıĢa karĢı koruyucu bir nitelik taĢımıĢtır (Yavuz, 2000; Gaytancıoğlu, 2009). Türk tarım sektörüne yönelik uygulanan destekleme politikaları, 1963 yılından itibaren, Devlet Planlama TeĢkilatı‟nın hazırladığı beĢ yıllık kalkınma planları kapsamında düzenlenmeye baĢlanmıĢtır. Destekleme programlarının amacı, daha önceki bölümlerde açıklandığı üzere nüfusun besin ihtiyacının karĢılanması, üretimin kötü hava koĢullarından daha az etkilenmesi, tarım gelirlerinin artırılması ile kendi kendine yeterliliğin ve kırsal kalkınmanın gerçekleĢtirilmesi Ģeklinde belirlenmiĢtir. Türkiye‟de sürdürülebilir bir tarım politikasının oluĢturulması için, 2006-2010 yılları arası, OTP uyumu da gözetilerek bir tarım stratejisi planlanmıĢtır. Bu strateji, Türkiye‟de tarımsal destekleme araçları olarak, Doğrudan Gelir Desteği (DGD), Fark Ödemeleri, Hayvancılık Destekleri, Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (ÇATAK) Programı Destekleri, Telafi Edici Ödemeler, Ürün Sigortası Ödemeleri, Kırsal Kalkınma Destekleri ve Diğer Destek uygulamaları (AR-GE Hizmetleri, ihracat teĢvikleri, gerektiğinde bazı girdi destekleri, kredi destekleri ve benzer destekleme araçları) kabul edilmiĢtir (DPT, 2004). DGD ödemeleri tarımsal üretim amacıyla iĢlenen araziler üzerinden her yıl tespit edilen birim ödeme miktarı (dekar baĢına TL) üzerinden yapılmaktadır. Ödeme miktarları, üreticilerin tarım politikaları amaçlarına uyumunu kolaylaĢtırmak üzere farklı düzeylerde belirlenmektedir. Çiftçi kayıt sisteminin geliĢtirilmesine paralel olarak, ödemeler belli ürünleri yetiĢtiren üreticilere yapılmaktadır. Sera üreticileri, meyve ve sebze yetiĢtiricileri ve Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (ÇATAK) Program alanları DGD uygulamalarının dıĢında tutulmaktadır (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013). Aynı zamanda, Türkiye, tarım sektörünü ve devlet desteğini yeniden yapılandırmak için Dünya Bankası‟nın desteği ile Tarım Reformu Uygulama Projesini (ARIP) geliĢtirmiĢtir (Yavuz, 2005; Karaman, 2012). Projenin ana amacı; üretim ve girdi desteklerinin kaldırılarak bunların yerine gelir desteği programının getirilmesidir. Proje hedeflerine ulaĢılabilmesi için çalıĢmalar devam etmesine rağmen yavaĢ ilerlediği görülmektedir. Bu projenin temel hedefleri aĢağıda belirtilmiĢtir: 43 (a) Devlete ait kooperatiflerin çoğunun özelleĢtirilerek devletin küçültülmesi, (b) Alternatif ürünlere geçiĢlerin teĢvik edilmesi (ürün geçiĢ programı), (c) Ulusal doğrudan gelir desteği (DIS) sisteminin baĢlatılması, (d) Gübre, kredi ve fiyat desteklerinin kaldırılmasıdır (bu destekler büyük çiftçilere fayda sağlamakta ve yılda yaklaĢık 5 milyar $ tutmaktadır). Türkiye‟deki tarım politikaları yürütücülerine bakıldığı zaman, tarım daima farklı kurum ve kuruluĢların ilgi ve görev alanında olmuĢtur. Mevcut kurum ve kuruluĢlar, kamu, çiftçi ve meslek örgütlenmesi Ģeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu kurum ve kuruluĢlar, kanunlarında kendilerine verilen tarımla ilgili görevleri değiĢik organizasyon yapılarında da olsa yerine getirmektedirler. Bunlar aĢağıda verildiği Ģekilde sıralanabilir (Gaytancıoğlu, 2009); Kamu Kurum Ve KuruluĢları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Hazine MüsteĢarlığı DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı Ekonomi Bakanlığı MüsteĢarlığı Devlet Su ĠĢleri Ziraat Bankası Tarımsal Kooperatifler Tarım SatıĢ Kooperatifleri Tarım Kredi Kooperatifleri Sulama Kooperatifleri Köy Kalkınma Kooperatifleri Kooperatif Benzeri Kurumlar Köylere Hizmet Götürme Birlikleri Sulama Birlikleri Tarımsal Amaçlı Üretici Birlikleri Tarımsal Mesleki Örgütleri Ziraat Odaları Ziraat Mühendisleri Odası 44 TÜRKĠYE’DE TARIMSAL DESTEKLEMELER Sanayi ve hizmet sektörleri gümrük politikaları, teĢvik tedbirleri, vergi iadeleri vb. koruma araçları ile korunmaktadır. Tarım kesiminin ise kendine özgü nitelikleri nedeniyle daha özel koruma politikaları ile desteklenmesi gerekmektedir. Türkiye‟de uzun yıllar uygulanan tarımsal destekleme sistemleri AB sistemlerinden oldukça farklı olmuĢtur. Çünkü Türkiye‟de girdilere sübvansiyon ve müdahale fiyatları ile piyasa fiyatlarının desteklenmesi yöntemi esas alınmıĢtır. Türkiye‟de tarım iĢletmecilerine doğrudan gelir desteği olarak ayrılan fon sınırlı ve düĢük düzeyde kalmıĢtır. AB‟de ise OTP‟nin temel amaçlarından biri, iĢletme sahiplerine doğrudan gelir desteğinde bulunmaktır. Doğrudan gelir desteği üretimden bağımsız olarak ödenmektedir. Bu destek türü, daha önce verilen ve üretimi dolaysız olarak artıran girdi desteklerinin ve sübvansiyonların kaldırılması nedeniyle ortaya çıkan gelir kaybını telafi etmeye yöneliktir. Türkiye‟de tarımsal destekleme politikasının amaçları BeĢ Yıllık Kalkınma Planlarında yer almakta ve söz konusu amaçlar ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse Türkiye‟de tarım politikalarının amaçları Cumhuriyet‟in kurulduğu ilk dönemlerden, yakın tarihimize kadar geçen süreçte, sürekli değiĢen iç ve dıĢ etkenlere göre değiĢmiĢtir (Yavuz, 2000; Gaytancıoğlu, 2009). Türkiye‟de tarımsal desteklemenin amaçları özetle Ģu Ģekilde sıralanabilir (Gaytancıoğlu, 2009; Doğan, 2013); • Üreticilere yeterli ve adil bir yaĢam standardının sağlanması, • Tarım kesimi gelirlerinde belirli bir kararlılığın sağlanması, • Yurt içi tarımsal ürün fiyatlarında belirli bir kararlılığın sağlanması, • Yurt dıĢı kaynaklı ekonomik krizlerden, tarım kesiminin en az etkilenmesi yönünde gerekli önlemlerin alınması, • Kırsal toplumun sağlıklı bir yapıya kavuĢturulması ve bunun devamının sağlanması, • Bölgeler arası geliĢmiĢlik düzeyi farklarının en aza indirilmesi, • Aile iĢletmeciliğinin teĢviki ve korunması, • Çevrenin korunması, 45 • Tüketiciler için emin, güvenli, düzenli ve yeterli bir ürün arzının garanti edilmesi, Tüketiciler için uygun bir fiyatın temini, • Ülkenin tarımsal açıdan kendine yeterlilik derecesinin olanaklar ölçüsünde en üst düzeye çıkarılması ve tarım ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü sağlanarak dıĢsatımın sürekli ve düzenli kılınması Ģeklinde belirtilmektedir. GeçmiĢte Türkiye‟de en yaygın olarak kullanılan tarım politikası aracı pazar fiyat desteği olmuĢtur. 1930'lardan bu yana uygulanan taban fiyat politikası bu özel koruma politikalarından biridir. Taban fiyat kavramı, çiftçi gelirlerinin düzenlenmesini, kaynakların rasyonel kullanımını sağlamak, tarımsal üretimi artırmak, ĢehirleĢme politikasını yönlendirmek, tarım ve tarım dıĢı sektörler iliĢkisini düzenlemek gibi amaçları tek veya birlikte içermekte ve ülkenin geliĢmiĢlik düzeyine bağlı olarak, amaçlarına göre değiĢik Ģekillerde tanımlanmaktadır. Genel bir tanımlama ile taban fiyat çiftçiye ürettiği ürünü belirli bir asgari fiyatla, belirtilen aracı bir kuruluĢa satma imkânı ve garantisi veren bir fiyat olarak tanımlanmaktadır. Tarımsal üretimin doğa koĢullarına bağlı olarak belirsizliği, mevsimlik dalgalanmalar gösteriĢi, tarımsal ürünlerin arz ve talep esnekliklerinin düĢük oluĢu, üreticilerin arz cephesinin oluĢturmada etkili olmalarını kısıtlamaktadır. Fiyat mekanizmasında üreticiler aleyhine olan olumsuzlukları gidermek amacıyla devlet tarım ürünleri piyasasına taban fiyat politikası ile destekleyici olarak girmektedir (Kesbiç, ve ark., 2005; Gaytancıoğlu, 2009; Acar, 2009; Doğan, 2013). Ġlk pazar fiyat desteği uygulamasına 1932 yılında T.C. Ziraat Bankası aracılığıyla baĢlanmıĢ, 1938 yılında TMO‟nun kurulmasıyla bu görev TMO‟ya devredilmiĢtir. 1960 yılında destekleme alımı kapsamına alınan ürün sayısı 6 iken (buğday, arpa, çavdar, tütün, çay, Ģeker pancarı), bu sayı 1970‟li yılların sonunda 24‟e çıkarılmıĢtır. Bu ürünler; buğday, arpa, çavdar, yulaf, pamuk, tütün, yaĢ çay yaprağı, Ģeker pancarı, soya, ayçiçeği, fındık, antep fıstığı, kuru incir, çekirdeksiz kuru üzüm, çekirdekli kuru üzüm, zeytin, haĢhaĢ, gül çiçeği, yerfıstığı, kolza, zeytinyağı, tiftik, yapağı, yaĢ ipek kozasıdır. 24 Ocak Kararlarından sonra ürün sayısında azalma görülmüĢ ve 1990 yılında desteklenen ürün sayısı 10‟a düĢmüĢtür (buğday, arpa, çavdar, mısır, çeltik, yulaf, tütün, Ģeker pancarı, haĢhaĢ, nohut). Daha sonraki dönemlerde bu sayı 1991 yılında 24‟e, 1992 yılında ise 26‟ya yükselmiĢtir, 5 Nisan Kararları ile birlikte bu sayı 8‟e düĢürülmüĢ ve 2000‟li yıllara kadar da desteklenen ürün sayısında önemli bir değiĢim olmamıĢtır. 2000 yılında ise doğrudan desteklenen ürün sayısı buğday ve Ģeker olarak ikiye indirilmiĢ ve girdi destekleri 2002 yılından itibaren, fiyat destekleri de 2003 yılından itibaren tamamen kaldırılmıĢtır. Bu tarihten sonra IMF ve Dünya Bankası ile yapılan 46 anlaĢma gereği tarımda dünya fiyatlarının geçerli olması ve doğrudan gelir desteği ile bazı ürünlerde prim uygulamalarının devam ettirilmesi istenmiĢtir (Kesbiç, ve ark., 2005). Bu çerçevede DGD, Dünya Bankası tarafından Türkiye‟de uygulamaya sokuldu. DGD ile yoksul üreticiye ulaĢamayan desteklerin amacı ve etkinliği artırılacak, Türkiye tarımı rekabet üstünlüğü elde edecekti. 14 Mart 2000 günlü Resmi Gazete‟ de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile en çok 200 dekara kadar, dekar basına 10 TL olmak üzere DGD pilot projesi baĢlatıldı. EĢzamanlı olarak Avrupa Birliği‟nde uygulanan DGD verimliliği destekleyen, üretim planlamasının aracı olan ve bölgesel farklılıkları dikkate alan bir nitelik taĢırken, Türkiye‟de Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı bulunan tüm üreticiler, ekim yapmak koĢuluyla DGD‟den yararlanmaya baĢladılar. Denetimin yetersizliği nedeniyle ekilip ekilmediği denetlenmeyen alanlarda, ortaya çıkan sorunlar neticesinde 2002 yılında DGD alan sınırlaması 500 dekara yükseltilmiĢtir. 2003 ve 2004 yıllarında 16 TL/dekar olarak uygulanan DGD, 2005 ve 2006 yıllarında 10, 2007 yılında ise 7 TL/dekara düĢürülmüĢtür. Aradaki fark ise, yine alan bazlı olmak üzere mazot ve gübre desteği olarak ödenmiĢtir (Özkaya ve ark., 2010). DGD'nin destekler içerisindeki yerinin azalmasını telafi etmek amacı ile yeni destekleme araçlarına baĢvurulmuĢtur. Kredi ve girdi destekleri tekrar uygulamaya konmuĢ, prim destekleri ve hayvancılığa yönelik destekler ağırlıklı olarak uygulamaya devam etmektedir. DGD uygulamasına 2009 yılında son verilmiĢ, gübre ve mazotun alan bazlı destekler içindeki oranı artırılmıĢ ve 2010 yılında Havza Bazlı Destekleme Modeli uygulamaya konmuĢtur. 47 Pirim sisteminin 2002 yılında kaldırılacağı taahhüt edilmiĢ olmakla birlikte pirim uygulaması halen devam etmektedir. Ülkemizde uygulaması 1993 yılında pamuk ve tütün ile baĢlatılmıĢ bulunan pirim uygulaması günümüzde de devam etmektedir. Çizelge 2.8‟de yıllar itibarı ile uygulanan prim destek ödemeleri verilmiĢtir. Çizelge 2-8 Ürünler Ġtibarı Ġle Ödenen Prim Destekleri (TL/Ton) Ürünler Pamuk Pamuk * Ayçiçeği Soya Soya * Kanola Mısır Aspir Zeytinyağı Buğday Arpa Çavdar Yulaf Çeltik K.Fasulye Nohut Mercimek YaĢ Çay 2003 90 110 115 130 200 50 2004 190 228 135 140 168 200 25 250 65 2005 267 320 175 200 240 220 50 100 30 20 20 20 30 70 2006 290 348 200 220 264 220 67 220 110 35 25 25 25 60 80 2007 290 348 200 220 264 220 20 220 200 45 35 35 35 90 90 2008 270 324 189 207 247,5 207 36 207 189 45 36 36 36 90 90 90 90 101,7 2009 350 420 210 230 275 230 40 250 250 50 40 40 40 100 100 100 100 115 2010 350 420 230 295 350 275 40 300 300 50 40 40 40 100 100 100 100 115 2011 350 420 230 400 500 400 40 400 500 50 40 40 40 100 100 100 100 120 (*) Sertifikalı tohumluk kullanıldığında Kaynak: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013. Türkiye‟de son dönem ekonomi politikalarında, devletin tarım piyasalarından çekilme amacı net bir Ģekilde vurgulanmakla beraber, bunun sektöre sağlanan desteklere yansıdığı söylenemez. Ġncelenen dönemde tarımsal destekler sabit fiyatlarla 14 ile 39 milyar TL arasında değiĢerek oldukça istikrarsız bir seyir izlemiĢtir (Çizelge2. 9). OECD verilerine göre, 2010 yılında Üretici Destek Tahmini (ÜDT) değeri, tüketici ve vergi mükelleflerinden üreticilere 33 milyar TL‟lik bir aktarımın olduğunu göstermektedir (Demirdöğen ve ark., 2012). 48 Çizelge 2-9 Türkiye'de Tarımsal Destekler ile Ġlgili Göstergeler Yıllar 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ÜDT (Milyon TL) 31.315 35.578 37.805 31.249 29.116 33.857 33.184 Bütçe Ġçerisinde Destek Oranı (%) Kırsal Nüfus BaĢına Destek (TL) 0,70 2,32 2,66 2,72 2,56 1,68 1,98 1.394 1.597 1.698 1.405 1.311 1.527 1.500 Tarımsal Nüfus BaĢına Destek (TL) Tarımsal Ġstihdam BaĢına Destek (TL) Tarımsal GSÜD Ġçerisinde Destek Oranı (%) KiĢi BaĢı Tarımsal GSYĠH'd a Destek Oranı (%) 1.372 1.663 1.795 1.508 1.616 1.920 1.915 4.031 6.903 7.704 6.421 5.805 6.444 5.839 29,21 36,88 37,80 31,04 24,79 28,65 27,90 35,18 40,56 45,83 39,23 36,67 39,61 35,78 Kırda KiĢi BaĢı K. Gelirde Destek Oranı (%) 29,68 20,77 20,05 22,10 22,19 Kaynak: Demirdöğen ve ark., 2012. Çizelge 2.9. incelendiğinde, son dönemde tarımsal nüfus ve istihdam baĢına desteğin bir miktar arttığı, ancak bu artıĢın üretim değerindeki geliĢmenin gerisinde kaldığı, 2010 yılında bir miktar gerilemiĢ olmakla beraber gelirlerin % 35-40'ının bu desteklerden sağlandığı anlaĢılmaktadır (Demirdöğen ve ark., 2012). Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli Bakanlar Kurulu‟nun 2 Mart 2010 tarihli Resmi Gazete ‟de yayınlanan kararı ile Tarımda yeni bir dönemin baĢlangıcı olması beklenen, “Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli”, resmen yürürlüğe girmiĢtir. Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında 30 havza temel alınmaktadır. Belirlenen havzalarda bazı havzalar daha yüksek oranda destek alırken bazıları daha düĢük oranda destek alabilecektir. Resmi Gazete'de yayınlanan "Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline Göre 2010 Yılı Ürünleri Fark Ödemesi Desteğine Dair Karar" ile yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, aspir, zeytinyağı, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, çeltik, kuru fasulye, nohut ve mercimek olmak üzere toplam 16 üründe fark ödemesi yani prim desteği verilmesi öngörülmüĢtür (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013). 49 ġekil 2-1 Tarım Havzaları Bu modelin hazırlanması için yaklaĢık 528 milyon veri kullanılmıĢtır. Bu verilerin 500 milyonu topoğrafya, 21 milyonu iklim, 2.2 milyonu ise toprak ile ilgili verilerden oluĢmaktadır. Ayrıca, model oluĢturulurken, 160 ülkeyle gerçekleĢtirilen 4.5 milyon dıĢ ticaret verisi de dikkate alınmıĢtır. Buna ek olarak, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), BirleĢmiĢ Milletler Gıda Örgütü (FAO), Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK), Ekonomik Kalkınma ve ĠĢbirliği Örgütü (OECD), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), EuroStat, üniversiteler ve ilgili bakanlıkların verilerinden de yararlanılmıĢtır (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013). Modelin amaç ve hedeflerini temelde tarım havzalarını belirlemek, sağlıklı tarım envanteri hazırlamak, üretim planlamasına imkân sağlamak, hangi ürünün nerede ne kadar üretilebileceğini belirlemek, çiftçinin gelirini artırmak, geleceğe ait talep projeksiyonları yapmak, destekleri etkin bir Ģekilde kullanmak, arz açığı olan ürünlerde üretim artıĢı sağlamak, doğal kaynakları korumak ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak, havza bazlı planlama ve yönetimle ilgili sektör talebini karĢılamak, çeĢitli senaryolara göre üretimi planlamak Ģeklinde sıralayabiliriz. Tarım havzaları ile kapsadığı ürünler aĢağıda listelenmiĢtir (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013). 50 Çizelge 2-10 Türkiye'de Tarım Havzaları ve Kapsadığı Ürünler No Havza Adı Fark ödemesi kapsamında Desteklenen Ürünler 1 Güney Marmara Havzası 2 7 Batı Karadeniz Havzası Kuzeybatı Anadolu Havzası Doğu Karadeniz Havzası Karasu – Aras Havzası Kuzey Marmara Havzası Büyük Ağrı Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Buğday, Çavdar, Çay, Dane Mısır, Kanola 8 Söğüt Havzası 9 Çoruh Havzası 10 Yukarı Fırat Havzası 11 Kıyı Ege Havzası 12 Van Gölü Havzası 13 Erciyes Havzası 14 Kaz Dağları Havzası 15 Ġç Ege Havzası 16 Gediz Havzası 17 Meriç Havzası 18 YeĢilırmak Havzası 19 20 Orta Karadeniz Havzası Karacadağ Havzası 21 Zap Havzası 3 4 5 6 Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Kanola, Kuru Fasulye, Dane Mısır, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Yağlık Ayçiçeği, Çeltik Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çay, Çeltik, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yulaf Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Nohut, Yağlık Ayçiçeği Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Arpa, Buğday, Çavdar, Çay, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Arpa, Aspir, Buğday, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Yağlık Ayçiçeği, Zeytinyağı Arpa, Aspir, Buğday, Çeltik, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut 51 22 23 24 25 26 27 28 29 30 GAP Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Yağlık Ayçiçeği, Zeytinyağı Batı GAP Havzası Arpa, Buğday, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Yağlık Ayçiçeği, Zeytinyağı Doğu Akdeniz Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kütlü Pamuk, Havzası Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Kıyı Akdeniz Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Ege Yayla Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Orta Kızılırmak Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Havzası Fasulye, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Orta Anadolu Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Fırat Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Zeytinyağı Göller Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı, 52 TÜRKĠYE’DE 2013 YILINDA YAPILACAK TARIMSAL DESTEKLEMELER Çevreye duyarlı tarımsal üretimi yaygınlaĢtırmak, verimi ve kaliteyi yükseltmek, sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla 2013 yılında uygulanacak tarımsal desteklemelere iliĢkin hususlar aĢağıda özetlenmiĢtir (Resmi Gazete, 2013). Mazot, Gübre ve Toprak Analizi Desteği 2013 Yılı Çiftçi Kayıt Sistemine dâhil olan çiftçilere alan bazlı olarak mazot, gübre ve toprak analizi destekleme ödemesi yapılmaktadır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı‟nca belirlenecek büyüklükte ve Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı her bir tarım arazisinin gübre destekleme ödemesinden yararlanabilmesi için Bakanlıkça yetkilendirilmiĢ laboratuvarlarda toprak analizi yaptırılması zorunluluğu bulunmaktadır. Belirlenecek büyüklüğün altındaki tarım arazileri için toprak analizi Ģartı aranmamaktadır. 2013 Yılı Çiftçi Kayıt Sistemine dâhil olan çiftçilere 2,5 TL/dekar toprak analizi desteği ve aĢağıda belirtilen miktarlarda mazot ve gübre destekleme ödemesi yapılmaktadır. Ürün Grupları Gübre Destekleme Tutarı (TL/dekar) Mazot Destekleme Tutarı (TL/dekar) Peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır, mera ve orman emvali alanları Hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler, sebze ve meyve alanları 2,9 4 4,3 5,5 Yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri alanları 7 7 Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline Göre Fark Ödemesi Desteği 29/6/2009 tarihli ve 2009/15173 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türkiye Tarım Havzalarının Belirlenmesine ĠliĢkin Kararda yer alan 30 adet tarım havzasında, 2013 yılı üretim sezonunda üretilen ve satıĢı yapılan ürünlere fark ödemesi yapılmaktadır. Destekleme ödemeleri, her bir havza için söz konusu listede belirtilen ürünlerle sınırlı tutulmuĢtur. 53 Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modelinde öngörülen havzalarda 2013 yılı ürünü yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, aspir, zeytinyağı, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, çeltik, kuru fasulye, nohut, mercimek ve yaĢ çay ürünlerine, tarımsal veriler ve uydu görüntüleri kullanılarak belirlenecek verim değerlerine göre, pamukta yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohumları kullanma Ģartı aranarak, destekleme ödemesi yapılmaktadır. Desteklenen ürünler ve destek ödeme tutarları aĢağıda verilmiĢtir. Desteğe Konu Ürünler Birim Destek (KrĢ/Kg) Yağlık Ayçiçeği Kütlü Pamuk (yurt içerisinde üretilen sertifikalı tohumları kullananlar) Soya Fasulyesi Kanola Dane Mısır Aspir Zeytinyağı Buğday Arpa, Çavdar, Yulaf, Tritikale Çeltik, Kuru Fasulye, Nohut, Mercimek Çay 24 50 50 40 4 45 60 5 5 10 12 Desteklemelerden, Çiftçi Kayıt Sisteminde özlük, ürün, arazi bilgileri kayıtlı olan ve belirlenen havzalarda yer alan, arazilerinde desteklemeye esas ürünleri ürettiği Bakanlık il ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenen yasal süre içerisinde destekleme baĢvurularını yapan üreticiler yararlanabilmektedir. Hayvancılık Desteklemeleri 2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve Ġzlenmesi Yönetmeliği çerçevesinde Hayvan Kayıt Sistemi (Türkvet) ve Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Sistemi (E-Islah) veri tabanına kayıtlı, sütçü, kombine ve etçi kültür ırkı veya kültür ırkı melezi en az 5 baĢ anaç sığıra sahip yetiĢtiriciler ile sayı Ģartına bakılmaksızın Türkvet‟e kayıtlı anaç mandaya sahip olan yetiĢtiricilere, hayvan baĢına aĢağıda belirtilen miktarda ödeme yapılmaktadır. Sütçü ve kombine ırklar ve melezleri ile etçi ırkların melezleri anaç sığır 225 TL/baĢ Etçi ırklar anaç sığır 350 TL/baĢ Anaç manda 350 TL/baĢ Sütçü ve kombine ırklar ve melezleri anaç sığır soykütüğü ilave 60 TL/baĢ 54 Damızlık koyun-keçi yetiĢtiriciliği yapan, damızlık koyun-keçi yetiĢtiricileri birliklerine üye, hayvanları Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı yetiĢtiricilere, anaç hayvan baĢına 20 TL/baĢ ödeme yapılmaktadır. ÜretmiĢ olduğu çiğ sütü, 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan, Gıda ĠĢletmelerinin Kayıt ve Onay ĠĢlemlerine Dair Yönetmelik kapsamındaki süt iĢleme tesislerine satan, bu Kararın 12 nci maddesinde belirtilen ve ulusal düzeyde üst örgütlenmesini tamamlamıĢ bir hayvancılık örgütüne üye olan yetiĢtiricilere, manda, koyun ve keçi sütü için 0,2 TL/lt, inek sütü için ise soğutulmuĢ süte farklı olmak üzere Bakanlığın belirleyeceği dönemler ve miktarlar üzerinden ve ayrıca ıslah amaçlı süt kalitesinin desteklenmesi projesi kapsamında (yağ, protein, somatik hücre) yapılacak analizler için Ankara, Ġzmir, Balıkesir, Bursa ve Tekirdağ illerinde ilave 50TL/baĢ ödeme yapılmaktadır. Arı yetiĢtiriciliği yapan ve merkez birliği düzeyinde örgütlenmiĢ yetiĢtirici birlikleri ve/veya üretici birliklerine üye olan üreticilere, Arıcılık Kayıt Sistemine (AKS) kayıtlı olma Ģartı ile kovan baĢına 8 TL/adet, seralarda doğal polinasyonu sağlamak amacıyla Örtüaltı Kayıt Sistemine (ÖKS) kayıtlı bombus arısı kullanan yetiĢtiricilere koloni baĢına 60 TL/koloni ödeme yapılmaktadır. Su ürünleri yetiĢtiriciliği yapanlara, su ürünleri kayıt sistemine kayıtlı olmak Ģartıyla, ürün için kilogram baĢına, aĢağıda belirtilen esaslara göre, doğrudan üreticiye destekleme ödemesi yapılır. Bir iĢletmenin destekten faydalanabileceği en fazla miktar yılda 500.000 kg‟dır. 250.000 kg/yıl‟a (250.000 kg dâhil) kadar olan kısmına aĢağıda belirtilen miktarın tamamı, 250.001-500.000 kg/yıl (500.000 kg/yıl dahil) olan kısmı için ise yarısı tutarında destekleme ödemesi yapılmaktadır. Alabalık 0,65 TL/kg Çipura-levrek 0,85 TL/kg Yeni türler 1 TL/kg Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı arazileri üzerinde kaliteli kaba yem üretmek amacıyla yem bitkileri ekiliĢi yapan üreticilere, yapay çayır-mera için üretim yaptıkları ilk yıl, çok yıllık yem bitkilerinden yonca için 4 yıl ve korunga için 3 yıl süreyle, tek yıllık yem bitkileri ekiliĢlerinde ise üretim yaptıkları yıl için, ürünü hasat etmeleri kaydıyla dekar baĢına aĢağıda belirtilen miktarda ödeme yapılmaktadır. 55 Yonca (sulu) 50 TL/dekar/yıl Yonca (kuru) Korunga Tek yıllıklar Silajlık tek yıllıklar Silajlık mısır (sulu) Silajlık mısır (kuru) Yapay çayır-mera 30 TL/dekar/yıl 40 TL/dekar/yıl 35 TL/dekar 50 TL/dekar 75 TL/dekar 35 TL/dekar 100 TL/dekar Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğince (TKK), mevzuatı dahilinde yurt dıĢından tedarik edilecek olan kaba yemin, mahallinde yetiĢtiriciye teslimindeki kilogram maliyeti 50 kuruĢun üzerinde oluĢtuğu takdirde, farkının TKK üzerinden çiftçilere ödemesi yapılmaktadır. 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında belirlenen hayvan hastalık tazminatları, miktarı il ve ilçelerde oluĢturulan Yerel Kıymet Takdir Komisyonu tarafından belirlenerek hayvan sahiplerine ödenmektedir. Hastalıklardan Ari ĠĢletmeler Ġçin Sağlık Sertifikasına sahip olan süt sığırı iĢletmelerinde bulunan, damızlık boğalar dıĢındaki, 6 ay yaĢın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine 375 TL/baĢ ödeme yapılmaktadır. Ari sığır baĢına ödeme birim miktarları 500 baĢa kadar tam, 501 baĢ ve üzeri için %50‟sine karĢılık gelen tutarın ödenmesi suretiyle uygulanmaktadır. Ayrıca, Onaylı Süt Çiftliği sertifikasına sahip olan iĢletmelerdeki ari iĢletme desteği alan tüm sığırlar için, ilave olarak hayvan baĢına 50 TL/baĢ ödeme yapılmaktadır. Hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde, Bakanlıkça belirlenen programlı aĢılamalar için uygulayıcılara aĢağıda belirtilen birim miktarlarda ödeme yapılmaktadır. ġap AĢısı (BüyükbaĢ) ġap AĢısı (KüçükbaĢ) Brucellosis (BüyükbaĢ) Brucellosis (KüçükbaĢ) 0,75 TL/baĢ 0,50 TL/baĢ 1,50 TL/baĢ 0,50 TL/baĢ Hayvan genetik kaynaklarının yerinde korunması ve geliĢtirilmesi amacıyla Bakanlıkça uygulanan proje kapsamındaki yetiĢtiricilere, koruma ve geliĢtirme sürüleri için büyükbaĢ ve küçükbaĢ hayvanlarda farklı olmak üzere hayvan baĢına, arıcılıkta ise kovan baĢına aĢağıda belirtilen miktarlarda ödeme yapılır. 56 BüyükbaĢ Koruma KüçükbaĢ Koruma Arı Koruma Halk Elinde KüçükbaĢ Hayvan Islahı Elit Sürü Halk Elinde KüçükbaĢ Hayvan Islahı Taban Sürü Anaç Yavru Anaç Yavru Halk Elinde Manda Islahı Damızlığa Ayrılan Manda Yavrusu Desteği 470 TL/baĢ 75 TL/baĢ 40 TL/kovan 35 TL/baĢ 50 TL/baĢ 35 TL/baĢ 20 TL/baĢ 650 TL/baĢ 100 TL/baĢ Türkvet kayıt sistemine kayıtlı, besi süresini tamamlamıĢ erkek sığırlarını (manda dahil), 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanarak yürürlüğe giren Gıda ĠĢletmelerinin Kayıt ve Onay ĠĢlemlerine Dair Yönetmelik hükümlerine göre faaliyet gösteren kesimhanelerde kestiren yetiĢtiricilere, yerli ve ithal besilik erkek sığır baĢına farklı olmak üzere, ödeme birim miktarları 600 baĢa kadar tam olarak, 601 baĢ ve üzeri için ise %50‟sine karĢılık gelen tutarın aĢağıda belirtilen miktarlarda ödenmesi suretiyle uygulanır. Yerli besilik erkek sığır 300 TL/baĢ Ġthal besilik erkek sığır 100 TL/baĢ Yurt Ġçi Sertifikalı Tohum ile Sertifikalı Fidan/Çilek Fidesi ve Standart Fidan Kullanımının ve Yurt Ġçi Sertifikalı Tohumluk Üretimlerinin Desteklenmesi Sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde kaliteye, teknoloji kullanımına ve çevre koruma önceliklerine göre bitkisel üretim faaliyetinde, sertifikalı tohumluk kullanımının yetersiz olduğu bazı türlerde yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohum, fidan, çilek fidesi ve standart fidan kullanan Çiftçi Kayıt Sisteminde kayıtlı olan çiftçilere, 2013 yılı ekim/dikimleri için dekar baĢına destekleme ödemesi yapılmaktadır. Tohumculuk sektörünün uluslararası rekabete uygun bir Ģekilde geliĢmesini sağlamak için, yurt içi tohum üretiminin yetersiz olduğu bazı türlerde, yurt içinde sertifikalı tohum üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, yurt içinde satıĢını gerçekleĢtiren Bakanlık tarafından yetkilendirilmiĢ tohumculuk kuruluĢu olarak kabul edilen Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı gerçek ve tüzel kiĢilere, 2013 yılında ürettikleri tohumlar için aĢağıda belirtilen miktarlarda destekleme ödemesi yapılmaktadır. 57 Çizelge 2-11 Yurtiçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği Yurtiçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği Buğday Arpa, Tritikale, Yulaf, Çavdar Çeltik, Yerfıstığı, Yonca Nohut, Kuru Fasulye, Mercimek Susam, Kanola, Aspir Patates Soya Korunga, Fiğ Yurt Ġçi Sertifikalı Fidan, Çilek Fidesi ve Standart Fidan Kullanım Desteği Bodur meyve fidan türleri ile bahçe tesisi Yarı bodur meyve fidan türleri ile bahçe tesisi Bağ ve diğer meyve fidanları ile bahçe tesisi Zeytinde yağlık çeĢitler ile bahçe tesisi Narenciye bahçelerinde aĢılama ile çeĢit değiĢtirme Virüsten ari fidanlara ilave olarak Sertifikalı çilek fidesi desteği Yurt Ġçi Sertifikalı Tohum Üretim Desteği Buğday Arpa, Tritikale, Yulaf, Çavdar, Patates Çeltik Nohut, Kuru Fasulye, Mercimek, Aspir, Korunga, Fiğ Soya Kanola Susam Yonca Yerfıstığı Birim Destek (TL/dekar) 7,5 6 8 10 4 40 20 5 Standart Sertifikalı (TL/dekar) (TL/dekar) 150 350 150 300 100 230 50 100 250 50 100 300 Birim Destek (TL/kg) 0,10 0,08 0,25 0,50 0,35 1,20 0,60 1,50 0,80 Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi Katılım Desteği Çiftlik Muhasebe Veri Ağı sisteminin yaygınlaĢtırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla Ġstanbul, Samsun, Malatya, Adana, Konya, Bursa, Erzurum, ġanlıurfa, NevĢehir, Tekirdağ, Giresun, Ġzmir illerinde, örnek olarak seçilen ve çiftçi kayıt sistemine kayıtlı tarımsal iĢletme sahiplerine, Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde iĢletme baĢına 2013 yılında 375 TL katılım desteği ödemesi yapılmaktadır. Organik Tarım ve Ġyi Tarım Desteği Bitkisel üretimde Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olan ve icmallerin alındığı tarih itibarıyla en az bir yıl süre ile Organik Tarım Bilgi Sistemine kayıtlı olarak organik tarım yapan çiftçilerin geçiĢ iki süreci ve üzeri üretimlerine destekleme ödemesi yapılmaktadır. 58 Buna ek olarak, büyükbaĢ, küçükbaĢ hayvan, arı ve su ürünleri yetiĢtiriciliğinde organik tarım yapan çiftçilere aĢağıda belirtilen birim miktarlarda organik tarım destekleme ödemesi yapılmaktadır. Desteklemeler Organik Tarım (Meyve, sebze) Organik Tarım (Tarla Bitkileri) Organik Tarım (Anaç Sığır, Manda) Organik Tarım (Buzağı) Organik Tarım (Anaç koyun, keçi) Organik Tarım (Arılı kovan) Organik Tarım (Alabalık) Organik Tarım (Çipura-levrek) Destek Miktarı 50 TL/dekar 10 TL/dekar 150 TL/baĢ 50 TL/baĢ 10 TL/baĢ 5 TL/kovan 0,35 TL/kg 0,45 TL/kg Ġyi tarım uygulamaları yapan çiftçilere, Çiftçi Kayıt Sisteminde oluĢturulacak icmaller üzerinden aĢağıda belirtilen birim miktarlarda destekleme ödemesi yapılmaktadır. Desteklemeler Ġyi Tarım Uygulamaları (Meyve, Sebze) Ġyi Tarım Uygulamaları (Örtü altı) Destek Miktarı 25 TL/dekar 100 TL/dekar Tarımsal Yayım ve DanıĢmanlık Hizmetlerinin Desteklenmesi Ülkenin tarımsal yayım ve danıĢmanlık sisteminin çoğulcu, etkin ve verimli bir yapıya kavuĢmasını sağlamak amacıyla, tarımsal danıĢmanlık sistemine dahil olup, kriterleri taĢıyan her tarımsal iĢletme için destekleme ödemesi yapılmaktadır. Destekleme ödemesi kapsamına alınan her tarımsal iĢletme için yıllık 600 TL ödenmektedir. Destekleme kapsamında tarımsal danıĢmanlık hizmeti alabilecek tarımsal iĢletmeler, tarımsal yayım ve danıĢmanlık hizmeti verecek kiĢi ve kuruluĢlar, destekleme ödemesi kriterleri, destekleme ödemesi yapılacak kiĢi ve/veya kuruluĢlar, uygulama alanı ve diğer hususlar Bakanlık tarafından belirlenmektedir. 59 Biyolojik ve Biyoteknik Mücadele Desteği Ülkemizde bitkisel üretime arız olan zararlı organizmalara karĢı biyolojik ve/veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaĢtırılması ile kimyasal ilaç kullanımının azaltılması amacıyla örtüaltında ve açık alanda aĢağıda belirtilen destekleme ödemeleri yapılmaktadır. Desteklemeler Biyoteknik mücadele desteği Biyolojik mücadele desteği Örtüaltı paket toplamı Biyoteknik mücadele desteği Biyolojik mücadele desteği Açık alanda paket toplamı Destek Miktarı 100 TL/dekar 330 TL/dekar 430 TL/dekar 30 TL/dekar 30 TL/dekar 60 TL/dekar AraĢtırma-GeliĢtirme Projeleri Desteği Bakanlığın ve tarım sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konulara iliĢkin bilgi ve teknolojilerin geliĢtirilmesi ve çiftçiler ile tarımsal sanayicilere aktarılması amacıyla, uygun görülen araĢtırma-geliĢtirme (ARGE) projelerine, 2013-2016 cari yılları içinde destekleme ödemesi yapılmaktadır. 60 2.2 TÜRKĠYE’DE TARIM SEKTÖRÜ ĠLE ĠLGĠLĠ ÇIKARTILAN KANUN VE YÖNETMELĠKLER Çizelge 2-12 No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Türkiye‟de Tarım Sektörü Ġle Ġlgili Çıkartılan Kanun ve Yönetmelikler Kanun ve Yönetmelikler Mera Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 2013/5557 Bazı Yerlerde Arazi ToplulaĢtırması Yapılması Hakkında Karar 2013/5615 Bazı Yerlerde Arazi ToplulaĢtırması Yapılması Hakkında Karar 2013/5558 Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığının Doğrudan Merkeze Bağlı TaĢra TeĢkilatı Olarak, Toplam 14 Adet Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüğünün Kurulması Hakkında Karar Patates Kanseri (Synchytrium Endobioticum "Schilberszky" Percival) Ġle Mücadele Hakkında Tebliğ. (Tebliğ No: 2002/61) Patates Kanseri [Synchytrium Endobioticum (Schilberszky) Percival] Ġle Mücadele Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2002/61)‟De DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2012/15) Hayvansal Ürünlerin Irak‟a Ġhracına ĠliĢkin Talimat Suudi Arabistan‟a Ġhraç Edilecek Olan BüyükbaĢ Ve KüçükbaĢ Hayvanlara ĠliĢkin Talimat Canlı Hayvan Ve Hayvansal Ürünlerin Ġhracatı Ġçin Sağlık Sertifikası Düzenlenmesine ĠliĢkin Genelge Ab'ye Ġthal Edilecek Olan Ve 605/2010 Sayılı Tüzük'e (Eu) Ek 1 Sütun C'de Ġzin Verilen Üçüncü Ülke Veya Ülke Kısımlarından Gelen Ġnsan Tüketimine Yönelik Süt Ürünleri Ġçin Veteriner Sağlık Sertifikası Düzenleme Talimatı Türkiye Sınırları Ġçerisinde At YarıĢları Düzenleme, Yurt Ġçinde Ve Yurt DıĢında Düzenlenen YarıĢlar Üzerine Yurt Ġçinden Ve Yurt DıĢından MüĢterek Bahis Kabul Etme Hak Ve Yetkisinin 6 Ay Süre Ġle Türkiye Jokey Kulübüne Devredilmesi Hakkında Karar Pamuk Unlu Biti (Phenacoccus Solenopsis) Sürvey Talimatı Su Ürünleri Kanunu Tasarısı Taslağı GörüĢlere AçılmıĢtır Hayvan Nakillerinde Kontrol Ve Dinlendirme Ġstasyonu Yönetmeliği Taslağı Entegre Mücadele Projeleri Uygulama Talimatı Taslağı Organik Tarımın Esasları Ve Uygulanmasına ĠliĢkin Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı Etçi Sığır Irklarında Tabii Tohumlama Faaliyetleri Hakkında Talimat Yemeklik Patates Ġhracatı Uygulama Talimatı Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliği Hayvan Hastaneleri Yönetmeliği 2013/5319 Bazı YerleĢim Birimlerinin “Uygulama Alanı” Olarak Tespiti Ġle Bazı YerleĢim Birimlerinin Bakanlar Kurulu Kararlarının Kapsamından Çıkarılması Hakkında Karar Xanthomonas Axonopodis (Turunçgillerde Zararlı Tüm Irkları), Phaeoramularia Angolensis Ve Guignardia Citricapra'dan Ari Bölgelerin Tanınması Hakkında Talimat Brusellanın Konjukvital AĢı Ġle Kontrol Ve Eradikasyonu Projesi Genelgesi (2013/20) Türkiye Tarım Havzaları Üretim Ve Destekleme Modeline Göre 2013 Yılı Ürünü Yağlı Tohumlu Bitkiler, Hububat Ve Baklagil Fark Ödemesi Desteğine ĠliĢkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2013/15) Okul Sütü Programı Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2013/58) Türk Gıda Kodeksi Lokum Tebliği (Tebliğ No: 2013/55) Fındık Üreticilerine Alan Bazlı Gelir Desteği Ve Alternatif Ürüne Geçen Üreticilere Telafi Edici Ödeme Yapılmasına Dair Kararın Uygulanmasına ĠliĢkin Tebliğ (Tebliğ No: 2013/4 Türkiye Tarım Havzaları Üretim Ve Destekleme Modeline Göre YaĢ Çay Üreticilerine 2013 Yılı YaĢ Çay Ürünü Ġçin Fark Ödemesi Desteği Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/56) Organik Tarım Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/23) 61 No Kanun ve Yönetmelikler 30 Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemine Dâhil Olan Tarımsal ĠĢletmelere Katılım Desteği Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/50) 31 Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliği (No: 2013/49) 32 Türk Gıda Kodeksi Tuz Tebliği (No: 2013/48) 33 Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinin Ve Gıda BileĢenlerinin Üretiminde Kullanılan Ekstraksiyon Çözücüleri Tebliği (Tebliğ No: 2013/45) 34 2013/5187 Fındık Üreticilerine Alan Bazlı Gelir Desteği Ve Alternatif Ürüne Geçen Üreticilere Telafi Edici Ödeme Yapılmasına Dair Kararda DeğiĢiklik Yapılması Hakkında Karar 35 2013/5164 Uygulama Alanı Ġlan Edilen ġanlıurfa Ġlinde Bağımsız Köy Kurulması Hakkında Karar 36 2013/5171 Okul Sütü Programı Uygulama Esasları Hakkında Karar 37 2013/5146 Denizli Ġli, Acıpayam Ġlçesi Sınırları Ġçerisinde Bulunan Bazı Alanlarda Arazi ToplulaĢtırması Yapılması Hakkında Karar 38 Mali Konularda GörüĢ Verilmesi 39 Ulusal Bitki Sağlığı Komitesi ÇalıĢma Usul Ve Esaslarına Dair Yönerge 40 2013/4790 Bazı Yerlerde Arazi ToplulaĢtırması Yapılması Hakkında Karar 41 Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Makine Ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/27) 42 Perakende SatıĢ Yerleri Ve Tıbbi Ürün Bulunduran Yerlerin Ġzin Ve Denetim ĠĢlemleri 43 Narda Bakteriyel Yanıklık Survey Talimatı 44 Sperma, Ovum Ve Embriyo Ġthalatı Ġle Ġlgili ĠĢ Ve ĠĢlemlerine Yönelik 2013 Yılı Uygulama Talimatı 45 Sperma, Embriyo Ve Ovum Üretim Merkezlerinin ÇalıĢma Usul Ve Esasları Talimatı 46 Suni Tohumlama/Embriyo Transferi Kursu Hakkında Talimat 47 Suni Tohumlama, Tabii Tohumlama Ovum Ve Embriyo Transferi Faaliyetleri Hakkında Talimat 48 Tarımsal Yayım Ve DanıĢmanlık Hizmetlerine Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/31) 49 Ulusal Süt Konseyi KuruluĢ, ÇalıĢma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik 50 Ulusal Kırmızı Et Konseyi KuruluĢ, ÇalıĢma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik 51 Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Bireysel Sulama Makine Ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (No: 2013/28) 52 Bitkisel Üretimde Biyolojik Ve/Veya Biyoteknik Mücadele Destekleme Ödemesi Uygulama Tebliği (No: 2013/30) 53 2008/13260 Türkiye Sınırları Ġçerisinde At YarıĢları Düzenleme, Yurt Ġçinde Ve Yurt DıĢında Düzenlenen YarıĢlar Üzerine Yurt Ġçinden Ve Yurt DıĢından MüĢterek Bahis Kabul Etme Hak Ve Yetkisinin Ekli Esaslar Çerçevesinde 22/11/2013 Tarihine Kadar Türkiye Jokey Kulübüne Devredilmesi Hakkında Karar 54 Hayvancılık Desteklemeleri Hakkında Uygulama Esasları Tebliği (No: 2013/29) 55 Ġyi Tarım Uygulamaları Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2013/22) 56 GörüĢe Açılan Mevzuat Taslakları 57 Expo 2016 Antalya Ajansı Ġnsan Kaynakları Yönetmeliği 58 Yurt Ġçi Sertifikalı Fidan/Çilek Fidesi Ve Standart Fidan Kullanımı Desteklemesi Hakkında Tebliğ 59 Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal AraĢtırmalar Ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tarafından 4734 Sayılı Kamu Ġhale Kanununun 3 Üncü Maddesinin (F) Bendi Kapsamında Yapılacak Ġhalelere ĠliĢkin Esaslar Hakkında Karar 60 ġap Hastalığı Tamimi (Tamim No: 26) 61 Ruhsatsız Veteriner Ġlacı SatıĢ Yerleri Tamimi 62 Ruhsatsız Ġlaç Kullanımı Ve YasaklanmıĢ Maddeler Hakkında Genelge (2007-18) 62 No 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 Kanun ve Yönetmelikler Ġlkbahar Brucella, Ppr Ve ġap AĢılama Kampanyası Genelgesi (2013- 05) Ipard Programı Kapsamında Hayvancılık ĠĢletmelerinin Belgelendirilmesi (2013-03) Canlı Hayvan Ve Hayvansal Ürünlerde Kalıntı Ġzleme Genelgesi (2013-09) Brucellanın Konjuktival AĢı Ġle Kontrol Ve Eradikasyonu Projesi Genelgesi (2012-20) Ari ĠĢletmeler Ve Onaylı Çiftlikler Genelgesi (2012-21) Ab'ye Süt Ürünleri Ġhracatı Genelgesi (2012-18) AB'ye Süt Ürünleri Ġhracatı Genelgesi (2012-07) Hayvan Hastalıkları Ġle Mücadele Ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi (2013-04) Patates Siğili Görülen Alanlarda Ve Güvenlik KuĢağında Uygulanacak Desteğe ĠliĢkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2013/21) AraĢtırma Ve GeliĢtirme Destek Programı Projelerinin Desteklenmesine ĠliĢkin Tebliğ(Tebliğ No: 2013/19) Yem Bitkileri Desteklemeleri Uygulama Esasları Tebliği (Tebliğ No: 2013/18) Çiftçi Kayıt Sistemine Dahil Olan Çiftçilere Mazot, Gübre Ve Toprak Analizi Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/14) Yurt Ġçi Sertifikalı Tohum Kullanımı Desteklemesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/17) Yurt Ġçi Sertifikalı Tohum Üretiminin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/16) 2013 Yılı Biçerdöverle Ürün Hasadında Kontrol Hizmetlerinin Yürütülmesine ĠliĢkin Uygulama Talimatı Expo 2016 Antalya Ajansının ÇalıĢma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik Çevre Amaçlı Tarımsal Arazilerin Korunması Programını Tercih Eden Üreticilerin Desteklenmesine ĠliĢkin Kararda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Karar Kaynak: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı http://www.tarim.gov.tr/Sayfalar/Mevzuat.aspx?rid=17 63 KAYNAKLAR ACAR, M., 2003. Fiyat Desteğinden Doğrudan Desteğe: Dünyada Tarımsal Destekleme Politikalarında Yeni Yönelimler. Sosyal Bilimler Dergisi 2003/2. (http://w2.anadolu.edu.tr/arastirma/hakemli_dergiler/sosyal_bilimler/pdf/20032/sos_bil.6.pdf). ACAR, M., 2006. DTÖ ve AB Müzakereleri IĢığında Türk Tarımının Geleceği, Orion Yayınevi, 1. Baskı, ISBN-975-6043-08-3, Ankara. ACAR, M., Bulut, E., 2009. Türkiye‟de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikalarında Son GeliĢmeler. Selçuk Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Ve Ekonomik AraĢtırmalar Dergisi. Cilt: 11 Yıl: 9 Sayı: 17 Konya. (Http://www.iibf.selcuk.edu.tr/iibf_dergi/dosyalar/311348072342.pdf). ARI, F.A., 2006. Türkiye‟de Tarımın Ekonomideki Yeri ve Güncel Sorunları. ÇalıĢma ve Toplum; Ekonomi ve Hukuk Dergisi. (http://www.calismatoplum.org/sayi9/aylan_ari.pdf). ARISOY, H., GÜL, U., 2011. AB ve Türkiye‟de Tarım Sektörüne Yapılan Direkt Ödemelerin KarĢılaĢtırılması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 8(2), Tekirdağ. AYDIN, C., 2004. Dünya Ticaret Örgütü Tarım Müzakereleri, AB ve Türkiye‟nin Pozisyonları. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Tarım ve Balıkçılık Dairesi, Uzmanlık Tezi. Ankara. BABACAN, A., 1999. Genel Tarım Politikaları Çerçevesinde Doğrudan Gelir Ödemeleri Sistemi. Devlet Planlama TeĢkilatı, Ankara. DEMĠRDÖĞEN, A., ÖREN, M., ALEMDAR, T., 2012. Türkiye‟de Tarım Politikaları Kapsamında Sağlanan Destekler ve Kırsal Yoksulluk. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Konya. DERNEK, Z., 2006. Cumhuriyet‟in Kurulusundan Günümüze Tarımsal Gelismeler. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1(1):1-12, ISSN 1304-9984, Isparta. DOĞAN, C., 2013. Dünya Bankası Kredileriyle Destekli Tarım Projelerinin Türk Tarımına Etkileri. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ĠĢletme Yönetimi Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (BasılmamıĢ). Ankara. DPT, 2004. Tarım Stratejisi (2006-2010). 30.11.2004 Tarih ve 2004/92 Sayılı YPK Kararı. Devlet Planlama TeĢkilatı. http://mevzuat.dpt.gov.tr/ypk/2004/92.pdf 64 GAYTANCIOĞLU, O., 2009. Türkiye'de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikası. Ġstanbul Ticaret Odası, Sektörel Yayınlar, Yayın No: 2009-14. Ġstanbul. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013. http://www.tarim.gov.tr GÜLTEKĠN, S., 2012. Dünya Ticaret Örgütü, Avrupa Birliği ve Türkiye‟nin Tarım Politikaları: KarĢılaĢtırmalı Bir Ġnceleme. Uluslararası Ġktisadi ve Ġdari Ġncelemeler Dergisi. Year:5 Number 9, Summer 2012, ISSN 1307-9832. Trabzon. ĠKV, 2013. Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası. Ġktisadi Kalkınma Vakfı. www.ikv.org.tr/pdfs/0b08abbf.pdf Kalkınma Bakanlığı, 2013. http://www.kalkinma.gov.tr KARACAN, R., DOĞAN, B.B., ERDOĞAN, S., YUMUġAK, Ġ.G., AK, R., GENÇ, S.Y., TÜRK, A., ATEġ, H., 2012. Tarım Ekonomisi ve Tarımsal Politikalar (Ed. Meriç SubaĢı Ertekin). T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2717. Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1680. EskiĢehir. KARAMAN, C., YAVUZ, F., 2012. Dünyadaki Eğilimler IĢığında Türkiye Tarımsal Destekleme Politikalarının Değerlendirilmesi. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Konya. KESBĠÇ, C.Y., BALDEMĠR, E., DOĞAN, S., 2005. Rekabet Gücü Ölçümü ve Önemi: Türk Tarım Sektörü Ġçin Bir Analiz. Ġstanbul Üniversitesi VII. Ulusal Ekonometri ve Ġstatistik Sempozyumu, Ġstanbul. (http://www.ekonometridernegi.org/bildiriler/o10s3.pdf). OLGUN, A., 2005. AB‟de Ortak Tarım Politikasının GeçmiĢi, Reformlar, Mevcut Durum, Geleceği ve Türkiye‟nin Uyumu Açısından Değerlendirilmesi. Türk Tarım Politikasının Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasına Uyumu (Editörler: Erdoğan OKTAY, Renan TUNALIOĞLU), Tarımsal Ekonomi AraĢtırma Enstitüsü Yayın No: 134, Ankara. ÖRNEK, Ġ., 2007. Dünya Ticaret Örgütü Kapsamında Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası ve Türk Tarım Politikasının Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi 2007/1. (http://w2.anadolu.edu.tr/arastirma/hakemli_dergiler/sosyal_bilimler/pdf/20071/sos_bil_17.pdf). ÖZKAYA, T., GÜNAYDIN, G., BOZOGLU, M., OLHAN, E., SAYIN, C., 2010. Tarım Politikaları ve Tarımsal Yapıdaki DegiĢimler. Türkiye Ziraat Mühendisligi VII. Teknik Kongresi. 11 - 15 Ocak 2010. Ankara. 65 Resmi Gazete, 2013. 2013 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere ĠliĢkin Karar. Sayı: 28612, Ankara. ġAHĠNÖZ, A., ÇAĞATAY, S., TEOMAN, Ö., 2007. Türkiye‟de Tarımsal Destekleme Politikası Aracı Olarak Fark Ödeme Sistemi‟nin Uygulanabilirliğinin TartıĢılması ve Sistemin Ġktisadi Analizi. Tarımsal Ekonomi AraĢtırma Enstitüsü. Yayın No: 155, ISBN 978–975– 407–226–6, Ankara. ġENTÜRK, M.U., 2007. Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikaları ve Türkiye. Bahçesehir Üniversitesi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği ĠliĢkileri Yüksek Lisans Tezi (BasılmamıĢ). Ġstanbul. TÜĠK, 2013. http://www.tuik.gov.tr UZUNDUMLU, A.S., 2012. Tarım Sektörünün Ülke Ekonomisindeki Yeri ve Önemi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi. 22(B) – 2012, s. 34-44, ISSN:1307-3311. Erzurum. YAVUZ, F., 2000. Türkiye‟de Tarım Politikası. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 31, Özel Sayı, 9-22, Erzurum. YAVUZ, F., 2005. Türkiye‟de Tarım. Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Yayınları, Ankara. (www.tarim.gov.tr/SGB/Documents/yayinlar/turkiyede_tarim.pdf). YAPAR, S., 2005. Türkiye'de Tarımsal Ekonomi ve “Desteklememe” Politikasının Bir Aracı Olarak Doğrudan Gelir Desteği Sistemi. Selçuk Üniversitesi Karaman Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi Sayı:2 Cilt:5. Konya. YÜKSELER, Z., 1999. Tarımsal Destekleme Politikaları ve Doğrudan Gelir Desteği Sisteminin Değerlendirilmesi. T.C. BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığı, Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü, 27 s. (DPT.YPKD. ÇalıĢma Raporları, 1999-01), (http://ekutup.dpt.gov.tr/tarim/yukselez/gelirdes.html ). 66 3 3.1 ĠL HAKKINDA GENEL BĠLGĠLER OSMANĠYE ĠLĠ HAKKINDA GENEL BĠLGĠ Osmaniye ili Doğu Akdeniz Bölgesi‟nde, Çukurova‟nın doğusunda Ceyhan Nehri‟nin doğu yakasındaki verimli topraklarda yer almaktadır. Doğuda Gaziantep, güneyde Hatay, batıda Adana, kuzeyde ise KahramanmaraĢ illeriyle komĢu olan Osmaniye, 1996 yılında il olmuĢtur. ġekil 3-1Türkiye Haritasında Osmaniye‟nin Konumu Kaynak: http://www.lafsozluk.com/2011/04/turkiye-iller-ve-bolgeler-haritasi.html Osmaniye Ġli Genel Bilgiler, 2012 Yüzölçümü Nüfus 3280 km 2 492.135 (Osmaniye Ġli) 239.910 (Kent Merkezi) Nüfus Yoğunluğu 155 kiĢi/km2 Nüfus ArtıĢ Oranı %0 12,72 Kaynak: TÜĠK, 2013 67 “2012 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi” sonucuna göre Osmaniye Ġl nüfusu toplam 492.135 kiĢidir. Bu nüfusun 247.957‟si erkek, 244.178‟i kadındır. 2012 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonucuna göre Osmaniye Ġli nüfus yönünden Türkiye‟nin 42 inci ili olup, nüfus yoğunluğu km2 baĢına 150 kiĢidir. Nüfus artıĢ hızı, 2012 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre, % 1,39‟dur. 2012 Yılı verilerine göre toplam nüfusun 129.068‟i belde ve köylerde (25.168 belde + 103.900 köy), 363.067‟si ise Ģehirlerde yaĢamaktadır. Buna göre toplam nüfusun % 74‟ü Ģehirlerde, % 26‟sı da belde ve köylerde yaĢamaktadır. Çizelge 3-1 Osmaniye Nüfusu Ġlçeler Ġl / Ġlçe Merkezi Nüfusu Belde / Köy Nüfusu Toplam Nüfus Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın 209.255 105.249 104.006 30.655 15.514 15.141 239.910 120.763 119.147 Bahçe 13.117 6.515 6.602 7.451 3.782 3.669 20.568 10.297 10.271 Düziçi 43.048 21.498 21.550 35.141 17.710 17.431 78.189 39.208 38.981 2.302 1.165 1.137 2.048 1.023 1.025 4.350 2.188 2.162 Kadirli 83.618 41.613 42.005 33.506 16.761 16.745 117.124 58.374 58.750 Sumbas 2.050 1.017 1.033 13.153 6.609 6.544 15.203 7.626 7.577 Toprakkale 9.667 5.425 4.252 7.114 4.076 3.038 16.791 9.501 7.290 363.067 182.482 180.585 129.068 65.475 63.593 492.135 247.957 244.178 Merkez Hasanbeyli Toplam Kaynak : TÜĠK-2012 68 3.2 OSMANĠYE’DE TARIM SEKTÖRÜNÜN GENEL YAPISI Doğu Çukurova Bölgesi‟nde yer alan Osmaniye ili doğuda Gaziantep, güneyde Hatay, batıda Adana ve kuzeyde ise KahramanmaraĢ illeri ile çevrilidir. Ġlin yüzölçümü 3.222 km2 olup, deniz seviyesinden 118 m yükseklikte ve Akdeniz‟e 20 km mesafededir (Osmaniye Belediyesi, 2007). 24.10.1996 gün ve 4200 sayılı yasayla Toprakkale, Hasanbeyli ve Sumbas ilçe yapılarak, Kadirli, Düziçi ve Bahçe ilçeleri ise Adana ilinden alınarak il statüsüne kavuĢturulan Osmaniye, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) göre 2012 yılı itibariyle 492.134 ile nüfus büyüklüğü bakımından Türkiye‟de 42. il durumundadır. Nüfusun 363.067‟ü il ve ilçe merkezinde yaĢamaktadır (TÜĠK, 2013). Osmaniye, Merkez, Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale olmak üzere toplam 7 ilçeden oluĢmaktadır. Ġldeki toplam belediye sayısı 16 olup, köy sayısı 158‟dir. Çukurova'ya has zengin tarım toprakları ve geniĢ ormanlara sahip olan Osmaniye‟de yazları sıcak, kıĢları ılık ve yağıĢlı olan Akdeniz iklimi hakimdir. YağıĢlar genelde yağmur Ģeklinde ve buharlaĢmanın en az olduğu kıĢ aylarındadır. Osmaniye ili sınırları içerisinde Kadirli ilçesinde bulunan AslantaĢ Barajı ve Düziçi ilçesinde bulunan Berke Barajı su enerjisi olarak yararlanılan önemli barajlardır (Osmaniye Valiliği, 2011). Yüzey Ģekillerinin çoğunu bünyesinde toplamıĢ ender yerlerden birisi olan Osmaniye, yüzey Ģekilleri bakımından ovalık ve dağlık olmak üzere ikiye ayrılır. Dağlık alanların yüzey Ģekilleri oldukça dalgalı ve yer yer dik bir özellik gösterir. Genelde kuzey batısına yamaçlar hakim olmasına rağmen, diğer yönlere bakan yamaçlar ve vadiler de bulunmaktadır. En önemli akarsu Karaçay, Hamis Çayı ve Ceyhan Nehridir. En önemli dağları Koyuntepe (2168 m), Dumanlı Dağı (2102 m), Yağlıpınar Dazı Tepe (2085 m), Topbarnaz Tepe (2067 m), Cerleme Tepesi (1965 m), Binboğa Dağları. (Osmaniye Valiliği, 2011); 1) Ġlin Çukurova’da Kalan Bölümü (Ova Köyleri): Ġl merkezi Gavurdağları‟nın kuzey eteklerinde Karaçay vadisinde kurulmuĢtur. Merkez köyleri ile Kadirli ilçesinin Çukurova‟da kalan ova köyleri olarak bilinen köyleri ve Toprakkale ilçesinin tamamı bu bölgede yer almaktadır. Ġlin bu bölgesinde yaĢayan nüfus yoğunluğu yaklaĢık %70‟in üzerindedir. Bu bölgede yaĢayan nüfus genel olarak tarımla ve az sayıda da olsa hayvancılıkla geçimini idame ettirmektedir (Ġplik, 2012:18). 69 2) Ġlin Dağlık Bölgede Kalan Bölümü (Dağ kolu köyleri): Ġlin ikinci bölümünde ise dağ köylerinin bulunduğu, Merkez ilçeye bağlı eski vilayet merkezinin de yer aldığı Cebel köyü baĢta olmak üzere, Gavurdağı‟nın yükseklerinde kurulmuĢ olan Hasanbeyli ve Bahçe ilçelerinin bütün köyleri ve Düziçi ilçesinin dağ kolu köyleri ve Kadirli ilçesinin Toros dağlarının zirvelerindeki köyleri, yine Sumbas ilçesinin Toros dağlarının yüksek yerlerindeki köyleri yer almaktadır. Dağ kolu köyleri olarak bilinen bu köylerde hayvancılık ve kırsalda ise susuz tarım hakimdir (Ġplik, 2012:19). Coğrafi konum ve doğal yapısıyla tarımsal üretime, hayvancılığa ve ormancılığa oldukça elveriĢli bir il olması nedeniyle tarım ağırlıklı ekonomik yapıya sahip olan Osmaniye ilinin toplam yüzölçümü 3.279,8 km2 olup, il topraklarının yaklaĢık %44‟ü orman ve fundalıklarla, %39‟u tarım alanlarıyla ve %1‟i çayır ve mera ile kaplı olup, % 17‟si ise tarıma elveriĢsiz alanlardan oluĢmaktadır. 44% Orman Alanı 38% Tarım Alanı 17% Tarım DıĢı Alan 1% Çayır-Mera Alanı 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% ġekil 3-2 Arazilerin Niteliklerine Göre Dağılımı Kaynak: OĠGTHM Ġl toplam arazisinin 1.250.120 dekarı iĢlenen tarım arazisidir. Ġlde tarım alanı en geniĢ ilçe 454.384 dekar ile Kadirli‟dir. Tarım arazilerinin %85,2‟ini tarla alanları oluĢtururken, %10,9‟unu meyve alanları, %3,5‟ini ise sebze alanları oluĢturmaktadır. 70 85,20% Tarla Ziraatı Alanı 10,90% Meyve Alanı 3,50% Sebze Alanı 0,30% Nadas Alanı 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% ġekil 3-3 Tarım Arazilerinin % Dağılımı Kaynak: OĠGTHM Tarım arazilerinin sulanma durumu incelendiğinde ise, ildeki toplam tarım arazisinin (1.250.120 da) %68,8‟inin (859.580 da) sulanabilir arazi olduğu, bu arazinin ise %78‟inin sulandığı görülmektedir. Ġlçeler bazında bakıldığında, toplam tarım alanının %77,4‟ü sulanabilen Sumbas ilçesi, en fazla sulanan alana sahipken, sahip olduğu tarım alanının yalnızca %13,6‟sı sulanabilen Hasanbeyli ise en az sulanan alana sahip ilçedir. 53,0% Toplam 66,1% Toprakkale 77,4% Sumbas 57,8% Kadirli 13,6% Hasanbeyli 46,6% Düziçi 17,9% Bahçe 48,3% Merkez 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% ġekil 3-4 Sulanan Toplam Alan (%) Kaynak: OĠGTHM 71 Osmaniye ili, üretim miktarları bölge ve Türkiye geneli ile karĢılaĢtırıldığında tahıllardan buğday açısından önemli bir ildir. Üretilen tarla bitkileri içerisinde toplam ekim alanının (1.301.941 da) %46‟sında buğday (598.686 da) yetiĢtirilirken, %24,1‟inde mısır (313.754 da) yetiĢtirilmektedir. Üretim değerleri açısından değerlendirildiğinde ise, tarla bitkilerinden elde edilen toplam 592.061.910 TL‟lik üretim değerinin %44,2‟sini mısır (231.660.560 TL), %26,2‟sini buğday (155.104.800 TL), %20,7‟sini ise yerfıstığı (122.754.800 TL) oluĢturmaktadır. 46,0% Buğday 24,1% Mısır Yağ. Ayçiçeği 3,6% Arpa 3,5% Yerfıstığı 3,2% 1,3% Fiğ (Yeşil Ot) 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% ġekil 3-5 Üretilen Tarla Ürünleri Ekim Alanları (%) Kaynak: OĠGTHM 44,2% Mısır 26,2% Buğday 20,7% Yerfıstığı 4,4% Diğer 2,8% Yağ. Ayçiçeği 1,6% Arpa 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% ġekil 3-6 Üretilen Tarla Ürünleri Üretim Değerleri (%) Kaynak: OĠGTHM 72 Tarım alanları içerisinde %4‟lük bir paya sahip olan sebze ürünleri içerisinde %45,6 ile turp (34.950 da) en fazla ekim alanına sahip üründür. Bunun dıĢında sebze ürünleri ekim alanının %17,1‟lik kısmında (13.126 da) karpuz yetiĢtiriciliği, %8,7‟lik kısmında (6.693 da) ise biber yetiĢtiriciliği yapılmaktadır. Üretilen sebze ürünlerinin 82.517.300 TL‟lik üretim değerinin %44,2 gibi büyük bir kısmı turptan (36.489.600 TL) elde edilirken, %17,1‟i karpuzdan (10.803.900 TL) elde edilmektedir. Üretilen sebze ürünleri içerisinde en büyük paya sahip olan turpun (%91,6) ve ekim alanı açısından ikinci sırada yer karpuzun (%72,5) en fazla ekildiği ilçe Kadirli ilçesidir. 45,6% Turp 17,1% Karpuz 8,7% Biber Ispanak 4,2% Domates 4,0% Soğan 3,5% Kavun 2,8% Marul 2,8% Fasulye 2,0% Pırasa 1,7% Patlıcan 1,7% Lahana (Beyaz) 2,0% Diğer 3,7% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% ġekil 3-7 Üretilen Sebze Ürünleri Ekim Alanı (%) Kaynak: OĠGTHM 73 44,2% Turp 13,1% Karpuz 9,1% Biber 7,7% Kavun 4,2% Domates Soğan 3,7% Lahana 3,3% Ispanak 2,8% Pırasa 2,7% Marul (Kıvırcık) 2,1% Fasulye (Taze) 2,0% Sarımsak 1,5% Patlıcan 1,5% diğer 0,0% 2,1% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% 45,0% ġekil 3-8 Üretilen Sebze Ürünleri Üretim Değeri (%) Kaynak: OĠGTHM 74 Çizelge 3-2 Ġlçeler Bazında Sebze Ürünleri Ekim Alanları (da) Ürün Adı Turp Karpuz Biber (Salçalık) Ispanak Domates (Sofralık) Soğan (Kuru) Kavun Marul (Göbekli) Fasulye (Taze) Lahana (Beyaz) Patlıcan Pırasa Hıyar (Sofralık) Biber (Sivri) Soğan (Taze) Kabak (Sakız) Barbunya Fasulye Bezelye (Taze) Lahana (Kara) Sarımsak (Taze) Sarımsak (Kuru) Marul (Aysberg) Biber (Dolmalık) Marul (Kıvırcık) Domates Maydanoz Acur Tere Nane Toplam (da) Bahçe Merkez 2.140 235 245 1.200 388 243 90 240 80 250 211 202 49 69 60 8 145 3 7 6 4 5.875 60 665 50 40 210 230 210 255 110 180 50 2.060 Düziçi 300 70 300 5 130 200 20 10 20 20 5 1.080 Hasanbeyli 413 7 12 24 19 12 11 20 3 521 Kadirli 32.000 9.516 3.200 2.500 1.422 500 2.000 1.700 900 1.200 800 1.200 151 100 200 200 150 200 150 100 150 50 58.539 Sumbas 2.950 1.110 2.815 500 240 7.615 Toprakkale 3 300 2 4 11 15 335 Toplam 34.950 13.126 6.085 3.238 3.045 2.295 2.170 2.095 1.567 1.314 1.309 1.284 633 608 422 374 249 210 200 158 150 150 148 50 20 8 7 6 4 75.875 En Çok Üretildiği Ġlçe 91,6% Kadirli 72,5% Kadirli 52,6% Kadirli 77,2% Kadirli 46,7% Kadirli 52,3% Merkez 92,2% Kadirli 81,1% Kadirli 57,4% Kadirli 91,3% Kadirli 61,1% Kadirli 93,5% Kadirli 39,5% Merkez 41,9% Bahçe 47,9% Merkez 53,5% Kadirli 72,3% Bahçe 71,4% Kadirli 100,0% Kadirli 94,9% Kadirli 66,7% Kadirli 100,0% Kadirli 98,0% Merkez 100,0% Kadirli 100,0% Düziçi 62,5% Düziçi 100,0% Merkez 100,0% Merkez 100,0% Merkez Kaynak: OĠGTHM 75 Osmaniye ilinde %10,9‟luk ekim alanı ile tarla bitkilerinden sonra ikinci sırada yer alan meyve ürünleri ekim alanlarının %74,8 gibi büyük bir bölümünde zeytin yetiĢtiriciliği yapılmaktadır. Meyve ürünleri üretim değerleri açısından değerlendirildiğinde de zeytin en büyük paya (%66,7) sahiptir. Ġlde üretilen toplam zeytinin %29‟u Kadirli ilçesinde üretilirken, meyve ürünleri içerisinde ekim alanı büyüklüğü (9.450 da) açısından ikinci sırada yer alan portakalın %46,2‟si Sumbas ilçesinde ekilmektedir. 74,8% Zeytin 6,9% Portakal 5,3% Kiraz Mandarin 2,7% Nar 2,0% Üzüm (Bağ) 2,0% Elma 1,6% 4,8% Diğer 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% ġekil 3-9 Üretilen Meyve Ürünleri Ekim Alanı (%) Kaynak: OĠGTHM 76 66,7% Zeytin 9,9% Portakal 7,1% Kiraz 4,6% Ceviz Elma 2,5% Mandarin 2,2% İncir 1,2% Nar 0,9% Üzüm (Bağ) 0,7% Badem 0,5% Erik 0,5% Kayısı 0,4% 2,8% Diğer 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% ġekil 3-10 Üretilen Meyve Ürünleri Üretim Değeri (%) Kaynak: OĠGTHM 77 Çizelge 3-3 Ġlçeler Bazında Meyve Ürünleri Ekim Alanları (da) Ürün Adı Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam En Çok Üretildiği Ġlçe Zeytin Portakal Kiraz Mandarin Nar Üzüm 25.165 3.900 714 386 760 1.166 4.520 2.750 65 1.300 17.115 500 200 300 750 5 4.360 2.500 20 200 29.615 430 920 200 800 10 4.381 4.370 100 1.650 206 - 16.843 250 1.080 150 - 101.999 9.450 7.184 3.616 2.751 2.681 29,0% 46,2% 38,3% 45,6% 29,1% 48,5% Kadirli Sumbas Bahçe Sumbas Kadirli Bahçe Elma Ceviz Erik Kayısı Badem ġeftali Trabzon Hurması Armut Limon ViĢne Nektarin Çilek Yenidünya Ġncir Altıntop Turunç Toplam 442 27 225 290 120 105 100 23 100 10 10 30 20 4 33.597 830 370 260 8 250 160 120 140 102 10.875 400 50 150 80 180 19.730 300 100 15 150 40 5 20 15 15 7.740 180 400 190 400 300 80 160 10 80 160 10 33.945 20 100 160 210 110 402 40 180 11.929 200 15 30 18.568 2.172 1.047 1.000 978 910 730 587 363 290 245 170 102 40 35 30 4 136.384 38,2% 38,2% 26,0% 40,9% 27,5% 41,1% 68,5% 44,1% 62,1% 57,1% 94,1% 100,0% 75,0% 57,1% 100,0% 100,0% Bahçe Kadirli Bahçe Kadirli Bahçe Kadirli Sumbas Kadirli Sumbas Bahçe Kadirli Bahçe Merkez Merkez Toprakkale Merkez Kaynak: OĠGTHM 78 Osmaniye ilinde ekimi yapılan tarla bitkileri, meyve ve sebze ürünleri bir arada değerlendirildiğinde buğday %51,3 ile en fazla ekim alanına sahip üründür. Bunu %26,9 ile mısır takip etmektedir. Tarım arazileri içerisinde en fazla ekimi yapılan 5 ürün arasında tek meyve ürünü olarak yer alan zeytin %8,7 ile 3. sırada yer almaktadır. Üretim değerlerine göre değerlendirildiğinde ise mısır Osmaniye ili toplam bitkisel üretim değerinin %32,3‟ünü oluĢtururken, buğday %19,1 ile ikinci sırada yer almaktadır. 51,3% Buğday 26,9% Mısır 8,7% Zeytin Yağ. Ayçiçeği 4,0% Arpa 3,9% Yerfıstığı 3,6% 1,4% Diğer 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% ġekil 3-11 Tarım Ürünleri Toplam Ekim Alanı Kaynak: OĠGTHM Mısır 32,3% Buğday (Kuru) 19,1% Yerfıstığı 15,1% 11,2% Zeytin 4,5% Turp Yağ. Ayçiçeği 2,1% 1,7% Portakal 1,3% Karpuz 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% ġekil 3-12 Tarım Ürünleri Toplam Üretim Değerleri Kaynak: OĠGTHM 79 Sonuç olarak, Osmaniye ilinde tarım arazilerinin büyük çoğunluğunu tarla ziraatının aldığı geri kalan kısmının ise zeytin, sebze, narenciye, bağ ve diğer meyve alanlarına ayrıldığı göze çarpmaktadır. Çok az bir miktar da olsa Bahçe ve Hasanbeyli ilçelerinde nadasa bırakılan alanlar bulunmaktadır. Bunun nedenleri arasında bahçe ürünlerine yönelik uzun vadeli, planlı sürdürülebilen, yeterli bilgi ve altyapının bulunmadığı görülmüĢtür. Buna göre iklim ve toprak yapısı bahçe bitkileri yetiĢtiriciliğine uygun ve su kaynaklarının varlığının çok olması nedeni ile Ġlimizde, tarla bitkileri yetiĢtiriciliğinin yer aldığı alanların %10‟luk kısmının bahçe bitkileri yetiĢtiriciliğine aktarılarak öne çıkan türlerin üretimin arttırılmasına yönelik çalıĢmaların yapılmasının bölge ekonomisine katkılar sağlayacağı düĢünülmektedir. 3.3 OSMANĠYE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK ĠL MÜDÜRLÜĞÜ HAKKINDA GENEL BĠLGĠ Bu bölümde yer alan bilgiler Osmaniye Gıda Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü Koordinasyon biriminden temin edilmiĢtir. KURUMUN GENEL TANIMI YASAL DAYANAK Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının kurulması; 06/04/2011 tarihli ve 6223 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak, Bakanlar Kurulu‟nca 03/06/2011 tarihinde kararlaĢtırılmıĢtır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmündeki Kararname (KHK/639), 08/06/2011 tarih ve 27958 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Bu kararname ile taĢra teĢkilatlarının kuruluĢu da hükme bağlanmıĢtır. Osmaniye Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü de bu kanun hükmündeki kararname esaslarına göre faaliyetlerini sürdürmektedir. TEġKĠLAT YAPISI "Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TaĢra TeĢkilatının Görevleri, ÇalıĢma Usul ve Esasları Hakkındaki Yönergenin” 4 üncü maddesine göre Ġl Müdürlüğü; Gıda ve Yem ġube Müdürlüğü, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı ġube Müdürlüğü, Hayvan Sağlığı YetiĢtiriciliği ve Su Ürünleri ġube Müdürlüğü, Tarımsal Altyapı ve Arazi Değerlendirme ġube Müdürlüğü, Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme ġube Müdürlüğü, Koordinasyon ve Tarımsal Veriler ġube Müdürlüğü ile Ġdari ve Mali ĠĢler ġube Müdürlüğünden oluĢmaktadır. 80 Ġlimizde Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale Ġlçelerinde Bakanlık Ġlçe Müdürlüğü bulunmaktadır. Ġlçe Müdürlükleri “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TaĢra TeĢkilatının Görevleri, ÇalıĢma Usul ve Esasları Hakkındaki Yönergenin” 9. maddesine göre faaliyetlerini sürdürmektedir. 81 ġekil 3-13 Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü KuruluĢ ġeması Kaynak: OĠGTHM 82 Çizelge 3-4 Kadro ve Personel Durumu ÜNVANI Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Ġl Müdürü 1 - - Ġl Müdür Yard. 1 - ġube Müdürü 7 Ġlçe Müdürü Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam - - - - 1 - - - - - 1 - - - - - - 7 - 1 1 1 1 1 1 6 39 5 7 5 24 6 6 92 SözleĢmeli Müh. 2 - 3 - 2 1 1 9 Gıda Mühendisi 4 - 2 - 1 - - 7 Veteriner Hekimi 14 4 6 2 6 2 4 38 SözleĢmeli Veteriner Hekimi Sivil Savunma Uzmanı Avukat 5 2 1 - 6 1 - 15 1 - - - - - - 1 1 - - - - - - 1 Sosyolog 1 - - - - - - 1 Tekniker 9 1 - 1 5 1 - 17 Ziraat Teknisyeni 3 1 3 - 6 1 2 16 Tekniker Teknisyen (Diğer) Çevre Sağlık Teknisyeni Veteriner Sağlık Teknikeri Veteriner Sağlık Teknisyeni ġef 13 1 2 - 4 - 1 21 1 - - - 1 - - 2 3 1 1 1 2 - 2 10 3 - 1 - 1 2 2 9 3 - - - - - - 3 Döner Sermaye Sayman V. Memur 1 - - - - - - 1 5 3 2 - - 1 - 11 ġoför 1 - 1 - - - - 2 Teknisyen Yard. - - 1 1 - - - 2 Bekçi 1 - - - - - - 1 Hizmetli 2 - - - 2 - - 4 Daimi ĠĢçi 24 4 5 1 7 2 2 45 Geçici ĠĢçi 6 - 1 - - - 1 8 Bilgisayar ĠĢletmeni V.H.K.Ġ. Koruma ve Güvenlik Görevlisi Santralci 4 - 1 - - - - 5 4 5 - 1 - - - - - 5 5 1 - - - - - - 1 165 23 39 12 68 18 22 347 Mühendis Toplam Kaynak: OĠGTHM 83 Çizelge 3-5 Ġl Müdürlüğü Araç Varlığı Bahçe Merkez Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Ġl Toplamı Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Binek Oto 2 - - - - - 1 - 1 - - - - - 4 - Pick-Up 1 - 1 - 1 - - - 1 - 1 - - - 5 - Jeep - - - - - - - - - - - - - - - - Traktör 1 - - - - - - - - - - - - - 1 - Motosiklet 1 - - - 1 1 - 1 - 3 - - - - 2 5 Tekne 1 - - - - - - - - - - - - - 1 - Toplam 6 - 1 - 2 1 1 1 2 3 1 - - - 13 5 Kaynak: OĠGTHM 2013 yılı içerisinde 16 adet araç kiralaması yapılmıĢtır. Bu araçların ilçeler üzerinden dağılımı aĢağıda tablo halinde verilmiĢtir. Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam 7 1 2 1 2 1 2 16 Kaynak: OĠGTHM 84 Çizelge 3-6 Ġl Müdürlüğü Bina ve Arsa Varlığı Ġlçe Adı Hizmet Binası (Adet) Köy Grup Teknisyenliği Lojman (Adet) Tahsisli Arsa (m2) Merkez 1 - 3 - Bahçe 1 - - - Düziçi - - - 5.000 Hasanbeyli 1 - - - Kadirli 1 1 - - Sumbas 1 - - - Toprakkale 1 2 - - Toplam 6 3 3 5.000 Kaynak: OĠGTHM Ġlçeler Köy Grup Teknisyenliği Merkez Cevdetiye - 1 Değirmenocağı 1 1 Gökçedam 1 1 3 2 3 Toplam Hizmet Binası Lojman Durumu Kaynak: OĠGTHM OSMANĠYE ĠL GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERĠ a) Ġlin tarımsal envanterini çıkarmak ve ilin tarım üretim potansiyelini mevcut teknolojiye göre belirlemek, b) Her türlü il yayım programlarını hazırlamak ve yayınların kendi elemanlarına, tüketicilere ve çiftçilere ulaĢtırılmasını sağlamak, c) Çevreye duyarlı doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirlikle ilgili yeni teknolojileri ve bilgileri çiftçilere ulaĢtırabilmek, ilin tarımsal yayım programını hazırlamak programın gerçekleĢebilmesi için üretici, üretici örgütleri, üniversite, özel sektör ile iĢbirliği yapmak, ç) AraĢtırma kuruluĢları ile doğrudan merkeze bağlı olan benzeri kuruluĢlarla iĢbirliği halinde uygulamaya dönük deneme ve demonstrasyonlar programlamak ve yürütmek, 85 d) Ġlde çiftçilerin karsılaĢtığı problemleri araĢtırma enstitülerine iletmek, çözümlerin çiftçilere iletilmesini sağlamak, ilde görev yapan personelin hizmet içi eğitimlerini koordine etmek, e) Tarım ürünlerinin islenip, değerlendirilmesine, pazarlamasına ve bunun için gerekli tesislerin kurdurulmasına yardımcı olacak çalıĢmaları yapmak, bu konuda üreticileri ve müteĢebbisleri yönlendirmek, f) Ġlin tarım ürünlerini ekiliĢ, verim ve üretimlerini tahmin çalıĢmaları yapmak, tarımla ilgili her turlu istatistik bilgilerinin zamanında toplanmasını sağlamak, g) Hayvan ve bitki sağlığı ile gıda ve yem konusunda il düzeyinde risk kriterlerini ve yönetimi esaslarını belirleyerek değerlendirme yapmak ve gerekli iletiĢimi sağlamak, ğ) Ġldeki hayvanların refahının sağlanması ile salgın ve paraziter hastalıklardan korunmasını sağlamak, bulaĢıcı hastalıkların yurt çapında yayılmasını önlemek amacıyla il çapında plan, program ve projeler hazırlamak, gerek bunları, gerekse Bakanlık tarafından belirlenenleri, ilde uygulamak, izlemek, denetlemek, h) Ġl dahilinde çözümlenemeyen hastalık, teĢhis ve tedavi problemlerini ilgili araĢtırma merkezlerine ve Bakanlığa intikal ettirmek, araĢtırma ve teĢhis sonuçlarına göre gerekli tedbirleri almak, ı) Suni tohumlama hizmetlerini yürütmek ve soy kütüğü sisteminin yurt çapında yaygınlaĢtırılması için il bazında gerekli çalıĢmaları yapmak, i) Bakanlığa bağlı hayvan sağlığı ile ilgili hastane, klinik vb. merkezleri yönetmek; özel sektörce kurulacak bu çeĢit tesislere Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre izin vermek ve kurulmuĢ olanları denetlemek, j) Hayvan sağlığı ile ilgili madde ve malzemelerin üretim, satıĢ, ihracat, ithalat, taĢıma, muhafazası ile ilgili kayıtları tutmak, Bakanlıkça belirlenmiĢ esaslarla ve yetkiyle sınırlı olarak faaliyetleri ile ilgili izin vermek, izlemek, kontrol etmek ve denetlemek k) Özel sektörce kurulacak suni tohumlama istasyonları ve damızlık yetiĢtirme isletmelerine Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre izin vermek ve denetlemek, l) Ġl dahilinde uygulanan entegre ve münferit tarım ve kırsal kalkınma projelerinin gerektirdiği hizmetleri yapmak, yeni yapılacak projelerin gerektirdiği ön etüt ve envanter çalıĢmalarını yürütmek, 86 m) Projeye dayalı olarak kurulacak isletmelere ait kredi taleplerini inceleyerek uygun olanların gerekli proje ve çiftlik geliĢtirme projelerini hazırlamak, n) Ġl dahilindeki bitki ve hayvan sağlığı ile ilgili iç ve dıĢ karantina hizmetlerini mevzuatı doğrultusunda yürütmek, resmi ve özel mezbaha ve kombinaları sağlık yönünden denetlemek, ildeki damızlık boğa, koç, teke ve aygırların sağlık kontrollerini yapmak, uygun olmayanları enemek, o) Ġl dâhilinde bitkilere zarar veren zararlı hastalık ve organizmaların tespitini yapmak ve koruma programlarını hazırlamak, onaylanmıĢ programların uygulanmasını sağlamak, ö) Ġl dâhilinde faaliyette bulunan bitki koruma ürünleri, zirai mücadele alet makineleri, tohum ve gübre bayileri ile ilaçlama yapan özel ve tüzel kiĢilerin kontrolünü yapmak, gıda ve yem stokları, gıda ve yem konularını ilgilendiren etüt ve envanterleri hazırlamak, ruhsatlı yem fabrikalarını asgari teknik ve sağlık Ģartları bakımından denetlemek, gıda ve yem sanayileri ürünlerinin belirlenmiĢ esaslara uygunluğunu denetlemek, ihracat ve ithalatında Bakanlık ile ilgili iĢlemlerinin il düzeyindekilerini yürütmek, p) Bitki, hayvan, gıda ve yem güvenirliğini gözeterek tüketiciyi ve halk sağlığını koruma amacıyla il düzeyinde tedbirler almak, Bakanlıkça belirlenen tedbirlerin ilde uygulanmasını sağlamak, izlemek, değerlendirmek, konusunda faaliyet gösteren laboratuarları mevzuatı çerçevesinde belgelendirilmek, kaydını almak, izlemek, yetkili oldukları hususlarda denetlemek, r) Su ürünlerinin ve su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilirlik temelinde iĢletilmesi ve geliĢtirilmesini sağlamak, buna yönelik koruma önlemlerini gerçekleĢtirmek, avcılık ve yetiĢtiriciliğe, su ürünlerinin iĢlenmesi ve pazarlanmasına, balıkçı barınakları ve balıkçılık ve su ürünleri alt yapılarının geliĢtirilmesi ve iĢletilmesine, su ürünleri ile ilgili her türlü bilgi ve belge toplanmasına ve bu bilgilere yönelik kayıt sisteminin geliĢtirilmesine iliĢkin düzenlemeleri uygulamak, getirilen düzenlemeler kapsamında izleme, kontrol ve denetim ile cezai müeyyideleri gerçekleĢtirmek, su ürünleri ile ilgili inceleme ve değerlendirmeler yapmak ve her türlü teĢvik ve koruma tedbirlerinin alınmasını, üretim alanlarının kiralanması ve iĢletilmesini ve buralarda verimliliğin artırılmasını sağlamak, su kaynaklarının kirletilmesini önleyecek ve su ürünlerini zarardan koruyacak tedbirleri almak ve aldırmak, balıkçılık ve su ürünleri ilgili ihracat, ithalat iĢlemlerini mevzuatı çerçevesinde yürütmek. 87 s) Mera tespit tahdit, ıslah ve tahsis ile mera dıĢına çıkarılma ve bu gibi yerler ile ilin içerisinde bulunduğu tarım havzasına dair faaliyetlerde mevzuatı doğrultusunda iĢlemler yürütmek, tarım arazisinde ekili, dikili alanlarının ve bunların ürünlerinin taĢınır ve taĢınmaz çiftçi mallarının korunmasını ve tabii afetlerden zarar gören çiftçilere özel mevzuatına göre yardım yapılmasını sağlamak için ilgili kuruluĢlarla iĢbirliği yapmak ve çalıĢmalara yardımcı olmak, Ģ) Projeler çerçevesinde köylerde istihdam imkânlarını artırmak amacıyla el sanatlarının geliĢtirilmesini, yayılmasını ve tanıtılmasını sağlayıcı ve mamullerinin pazarlanmasını kolaylaĢtırıcı tedbirler almak, t) Çiftçilerin kooperatif veya birlik Ģeklinde teĢkilatlanmasını ve kooperatifçiliği teĢvik etmek, bu amaçla etüt ve projeler hazırlamak, kooperatiflerin ve birliklerin kurulması için teknik ve yetkisi dâhilinde mali yardımda bulunmak ve denetlemek, u) Örnek çiftçi yetiĢtirmek gayesi ile çiftçi kadınlar ile çiftçi çocukları ve gençleri için eğitim programları ve projeleri uygulamak, ü) Gıda, gıda katkı maddeleri ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeler konusunda faaliyette bulunan yerlerin gerekli kayıtlarını yapmak, izinleri vermek, üretim iĢleme ve satıĢ yerlerini mevzuatı çerçevesinde denetlemek, bu malzemelerin ihracat ve ithalatında Bakanlık ile ilgili iĢlemlerinin il düzeyindekilerini yürütmek, v) Tohumluk üretimlerinin beyanname kabulü, tarla kontrollerini yapmak ve numune alarak ilgili kuruluĢlarına göndermek, y) Tohumluk piyasasında yetkilendirme ile ilgili faaliyetleri yürütmek, tohumluk üretici ve bayilerinin kontrolünü yapmak, z) Tohumluk, süs bitkileri, doğal çiçek soğanları ve kesme çiçek ile ilgili ithalat ve ihracat iĢlemlerini yürütmek, aa) Bakanlıkça yürütülen iç ve dıĢ kaynaklı entegre ve münferit bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünleri üretim, değerlendirme, pazarlama ve kırsal kalkınma projelerinin ili ile ilgili kısımları uygulamak, uygulatmak, hibelerin zamanında ve amacına uygun olarak kullanılmasını takip ve kontrol etmek, bb) Küresel iklim değiĢiklikleri, tarımsal çevre, kuraklık, çölleĢme ile ilgili çalıĢmalar il düzeyinde olanları yürütmek, diğer afetler ve tarım sigortası ile ilgili olarak 14/6/2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu çerçevesindeki uygulamaların 88 yaygınlaĢtırılmasına yönelik eğitim, yayım ve tanıtım ve mevzuatla verilen diğer çalıĢmaları yapmak, cc) Hayvan ıslahı faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin veri tabanı çalıĢmalarını yürütmek, Bakanlıkça düzenlenen suni tohumlama kurslarına iliĢkin koordinasyonu sağlamak, suni tohumlama yapma izni vermek, sperma ve embriyo üretim merkezleri ve laboratuarlarının kontrol ve denetimlerini yapmak, çç) BüyükbaĢ ve küçükbaĢ damızlık yetiĢtiriciliği yapılan iĢletmelerin teknik yönden kontrolünü yapmak, dd) Hayvancılık projeleriyle ilgili personel eğitimi ve bütçe ihtiyaçlarını tespit etmek ve ilin hayvancılık konusunda üretim potansiyelini belirlemek, mevzuatı doğrultusunda projeler yapmak, yürütmek, Ġlde hayvansal üretimin insan sağlığı ve ekolojik dengeyi koruyucu yöntemlerle yapılmasına iliĢkin çalıĢmalar yapıp bunları denetlemek, ee) Projeye dayalı olarak kurulmak istenen hayvancılık iĢletmelerine iliĢkin teknik yardım taleplerini değerlendirmek, ff) Ġl dâhilinde faaliyette bulunan her türlü gübre ve toprak düzenleyicilerin üretim yerleri, gübre bayileri ile bu bayilerin depolarını ve buralardaki piyasaya arz edilmiĢ ürünlerin belirlenmiĢ esaslara göre uygunluğunu denetlemek, gg) Bakanlığın il müdürlüklerine yetki devri yaptığı gübreler için ithalat uygunluk belgelerini düzenlemek, hh) Ġlde ilk defa faaliyete geçen gübre fabrikaları ile gübre üretim yerleri için lisans baĢvurularında, bu fabrika ve üretim yerlerinin mevzuata uygunluğunu denetlemek, uygunluk raporunu Bakanlığa göndermek, ıı) Ġlde bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimi ile ilgili bilgi sistemlerinin kurulması ve kullanılmasını sağlamak, ii) Kayıt sistemleri veri giriĢleri ve kayıt sistemlerine dayalı destekleme uygulamalarını yapmak, jj) Tarımsal üretimi arttırmak, geliĢtirmek, kolaylaĢtırmak, kalitesini arttırmak ve maliyeti düĢürmekle ilgili iĢ ve iĢlemleri usulünce yürütmek, çiftlik muhasebe veri ağının il ile ilgili kısımlarını mevzuatı çerçevesinde gerçekleĢtirmek, kk) Üreticilerce toprak analiz sonuçlarına dayalı gübre kullanımını sağlamak için eğitim çalıĢmaları yapmak, 89 ll) Ġlde bulunan toprak-bitki–sulama suyu analiz laboratuarlarının yetkilendirilmesi ve faaliyetleri ile ilgili olarak Bakanlıkça istenen hususları yerine getirmek. mm) Alternatif üretim tekniklerine yönelik üretici, üretici örgütleri, müteĢebbis ve tüketicilere eğitim ve yayım hizmetlerinde bulunmak, denetim faaliyetlerini yürütmek, alternatif tarımsal üretim tekniklerine yönelik Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak. nn) Sulamaya açılan alanlarda tarım tekniklerini çiftçilere öğretmek ve yaymak, oo) Ġlin, tohum, fidan, fide, gübre, ilaç, aĢı, serum, zirai alet ve makine, damızlık hayvan, yumurta, civciv, balık yavrusu ve yumurtası, ipek böceği tohumu, ana arı, kovan, sperma zirai kredi gibi girdi ihtiyaçlarını ilçelerden gelen bilgiler ıĢığında tespit etmek, bunların tedarik ve dağıtımı için T.C. Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifleri, Tarım SatıĢ Kooperatifleri, tarımsal amaçlı kooperatifler, döner sermaye, bütçe imkanları ve varsa fon gibi kaynaklardan yararlanmak üzere tedbirler almak, öö) Tarımsal yayım ve danıĢmanlık hizmetlerini düzenleyen, 8/9/2006 tarih ve 26283 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tarımsal Yayım ve DanıĢmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik kapsamındaki iĢ ve iĢlemleri yapmak, uygulamaları yaygınlaĢtırmak için eğitim, yayım ve tanıtım çalıĢmaları yapmak, pp) Ġlde Kurulu bulunan döner sermaye iĢletmesi ile ilgili iĢ ve iĢlemleri mevzuatına uygun olarak yürütmek, rr) Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile arazi edindirme, tarım arazilerinin parçalanmasını önlemek, arazi düzenlemesi ve toplulaĢtırması, sulama verimliliğini arttırmak için uygun sulama tekniklerinin kullanılması ve tesislerinin yapılması, toprak kaynaklarını korumak, tarla içi geliĢtirme hizmetlerini yürütmek, 3083 sayılı Kanun çerçevesinde ve Bakanlıkça verilen yetki ve görevler dâhilinde gerekli faaliyetleri yapmak, ss) Ġlde bulunan Bakanlık kuruluĢları arasında merkezden istenen verilerin toplanarak merkez kuruluĢlarına bildirilmesi ve Bakanlıkça verilen talimat çerçevesinde koordinasyonu sağlamak, ĢĢ) Bakanlıkça önceden tespit edilen ilke ve esaslar çerçevesinde hazırlanan il yıllık yatırım ve bütçe tekliflerinin planlanmasını, uygulamasını ve değerlendirmesini yapmak, tt) Ġlde, Bakanlığın orta ve uzun vadeli strateji politikaları çerçevesinde çalıĢmalarını yürütmek. 90 uu) Sivil savunma, afet, acil durum, seferberlik ve savaĢ hali ile koruyucu güvenlik hizmetlerini mevzuata uygun olarak sivil savunma uzmanları eliyle yürütmek. üü) Kırsal alanda yaĢayan kadınların tarımsal üretime katılımını ve istihdamını sağlamak, kadın örgütlerini ve giriĢimci kadınları desteklemek, kırsalda kadının konumunu iyileĢtirmek, fiziksel ve sosyal çevre ile olan iliĢkilerini düzenlemek ve kapasitesini artırmak için gerekli çalıĢmalar yapmak, projeler hazırlamak, uygulamak, izlemek ve değerlendirmek. vv) Mevzuatla verilen diğer görevler ile Bakanlık ve Vali tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak (Kaynak: OĠGTHM) 91 KAYNAKLAR ĠPLĠK, Esengül (2012), Osmaniye Ġli Kırsalında Kadın GiriĢimciliği, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Adana (yayınlanmamıĢ). GAYTANCIOĞLU, O., 2009. Türkiye'de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikası. Ġstanbul Ticaret Odası, Sektörel Yayınlar, Yayın No: 2009-14. Ġstanbul. Osmaniye Belediyesi, 2007. Osmaniye Belediyesi 2007-2011 Stratejik Planı, http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/4i4no+OsmaniyeBelediyeSP20072011.pdf EriĢim Tarihi: 10.09.2013. Osmaniye Valiliği Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü (2011), Osmaniye Ġl Çevre Durum Raporu, EriĢim Tarihi: 10.09.2013. Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK), http://www.tuik.gov.tr/, EriĢim Tarihi: 10.09.2013. YAVUZ, F., 2000. Türkiye‟de Tarım Politikası. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 31, Özel Sayı, 9-22, Erzurum. 92 4 DURUM ANALĠZĠ Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında paydaĢ listesi olarak aĢağıda yer alan kurum, kurulu, dernek, birlik, kooperatif, sivil toplum kuruluĢları, tüketici ve önder iĢletme sahiplerinin paydaĢ durumu verilmiĢtir. 4.1 PAYDAġ ANALĠZĠ PaydaĢ Durumu PaydaĢ Adı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Kurum Personeli Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri Osmaniye Valiliği Ġlçe Kaymakamlıkları Osmaniye Belediye BaĢkanlığı Ġlçe Belediye BaĢkanlıkları Belde Belediye BaĢkanlıkları Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi TUBĠTAK Osmaniye Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Ulusal Ajans Türkiye Ġstatistik Kurumu TÜĠK Hatay Bölge Müdürlüğü Osmaniye Ġli Orman ve Su ĠĢleri ġube Müdürlüğü Osmaniye Tapu Kadastro Müdürlükleri Osmaniye Ġli Devlet Su ĠĢleri ġube Müdürlüğü Osmaniye Defterdarlığı Ġl Milli Eğitim Müdürlüğü Ġl Sağlık Müdürlüğü Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Ġl Emniyet Müdürlüğü Ġl Bilim Sanayi ve Teknoloji Müdürlüğü Ġl Sosyal Güvenlik Kurumu Osmaniye Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakfı Müdürlüğü Türkiye ĠĢ Kurumu Osmaniye Ġl Müdürlüğü Osmaniye Meteoroloji Ġstasyon Müdürlüğü Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi Ġl Mahalli Ġdareler Müdürlüğü Temel Ortak Stratejik Ortak MüĢteri Tedarikçi ÇalıĢan x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 93 PaydaĢ Durumu PaydaĢ Adı 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 Köy ve Mahalle Muhtarlıkları Osmaniye Yağlı Tohumları AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Adana Ġl Kontrol Laboratuvarı Müdürlüğü T.C. Ziraat Bankası A.ġ. Toprak Mahsulleri Ofisi Osmaniye ġube Müdürlüğü Toroslar Elektrik Dağıtım A.ġ. Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası BaĢkanlığı Osmaniye Ticaret Borsası BaĢkanlığı Ziraat Mühendisleri Odası Osmaniye Ġl Temsilciliği Veteriner Hekimler Odası BaĢkanlığı Osmaniye Esnaf ve Sanatkarlar Odası BaĢkanlığı Osmaniye Fırıncılar Odası BaĢkanlığı Osmaniye Kasaplar Odası BaĢkanlığı Ziraat Odası BaĢkanlıkları Osmaniye Hal Müdürlüğü Osmaniye Semt Pazarcıları Derneği Tüketiciyi Koruma Derneği Osmaniye Kent Konseyi BaĢkanlığı Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği Osmaniye Damızlık Koyun Keçi YetiĢtiricileri Birliği Osmaniye Süt Üreticileri Birliği Kadirli Süt Üreticileri Birliği Sumbas Süt Üreticileri Birliği SS Osmaniye Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Birliği Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği Toprakkale Ġlçesi Zeytin Üreticileri Birliği Osmaniye Fidan Üreticileri Birliği Hasanbeyli Kiraz Üreticileri Birliği Düziçi Meyve Üreticileri Birliği Tarımsal Sulama Kooperatifleri Düziçi Su Ürünleri Kooperatifi Kadirli Turp Üreticileri Birliği Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri Tarım Kredi Kooperatifleri Gazeteciler Cemiyeti Serbest Ziraat Mühendisleri Serbest Veteriner Hekimler Serbest Tarım DanıĢmanları Öz Un Ġrmik Fabrikası Sunar Özlem Gıda San.Tic. Temel Ortak x x Stratejik Ortak MüĢteri x x x Tedarikçi ÇalıĢan x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 94 PaydaĢ Durumu PaydaĢ Adı 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 Dimso Okur KuruyemiĢ Meyna KuruyemiĢçilik Özkay Yağ San. Tic. Somuncubaba Un Fabrikası Yılmazer Fıstıkçılık Binboğa Fıstıkçılık BaĢpınar Fıstıkçılık Okçular Süt ĠĢletmesi Vitamin Süt Toplama Ar-taĢ Zeytinyağı Fabrikası Zeos Sarıca Zeytinyağı Fabrikası Hayvet San. Ve Tic. A.ġ. Zorkun Hayvancılık Kral Hayvancılık Akdeniz Hayvancılık ÖztaĢ Hayvancılık Güven Hayvancılık Altıparmak Hayvancılık Sönmez Hayvancılık ĠĢleroğlu Et Kombinesi Sayman Saygılı Hayvancılık Haysa Hayvancılık Ġhracatçı Firma ve KuruluĢlar Tedarikçi Firmalar Diğer Üreticiler Tüketiciler Temel Ortak x Stratejik Ortak MüĢteri Tedarikçi ÇalıĢan x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Kaynak: OĠGTHM 95 4.2 OSMANĠYE ĠL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIġANLARINA YÖNELĠK KURUM ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRMESĠ 4.2.1 KURUM ÇALIġANLARI ANKETĠ AĠT ÇĠZELGELER Katılımcıların Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Görevleri Açısından Değerlendirilmesine ĠliĢkin GörüĢleri Yeterli Fikrim yok Yetersiz Ġlin tarımsal envanterini çıkarmak ve ilin tarımsal üretim potansiyelini belirlemek, Her türlü il yayım programlarını hazırlamak ve yayınların kendi elemanlarına, tüketicilere ve çiftçilere ulaĢtırılmasını sağlamak, Çevreye duyarlı doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirlikle ilgili yeni teknolojileri ve bilgileri çiftçilere ulaĢtırabilmek, Üretici, üretici örgütleri, üniversite, özel sektör ile iĢbirliği yapmak, Ġlde çiftçilerin karĢılaĢtığı problemleri araĢtırma enstitülerine iletmek, çözümlerin çiftçilere iletilmesini sağlamak, Tarım ürünlerinin iĢlenip, değerlendirilmesine, pazarlamasına ve bunun için gerekli tesislerin kurdurulmasına yardımcı olacak çalıĢmaları yapmak, Tarımla ilgili her türlü istatistik bilgilerinin zamanında toplanmasını sağlamak, Ġldeki hayvanların refahının sağlanması ile salgın ve paraziter hastalıklardan korunmasını sağlamak, Bitki, hayvan, gıda ve yem güvenirliğini gözeterek tüketiciyi ve halk sağlığını koruma amacıyla il düzeyinde tedbirler almak, Su ürünlerinin ve su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilirlik temelinde iĢletilmesi ve geliĢtirilmesini sağlamak, Tohumluk piyasasında yetkilendirme ile ilgili faaliyetleri yürütmek, N % N % N % 29 70.7 4 9.8 8 19.5 35 85.4 2 4.9 4 9.8 26 63.4 3 7.3 12 29.3 27 65.9 5 12.2 9 22.0 29 70.7 4 9.8 8 19.5 25 61.0 6 14.6 10 24.4 32 78.0 2 4.9 6 14.6 24 58.5 7 17.1 9 22.0 24 58.5 7 17.1 9 22.0 13 31.7 15 36.6 12 29.3 18 43.9 16 39.0 2 4.9 96 Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Ġle Ġlgili GörüĢleri Katılıyorum N Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde çalıĢan personel sayısı yeterlidir Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hay. Müdürlükleri, çiftçileri tarımsal geliĢmelerle ilgili zamanında bilgilendirme yapmaktadır Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde çalıĢan personeller konularında yeterli uzmanlığa sahiptirler Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri çiftçilerin sorunlarına kısa sürede çözüm üretebilmektedirler % Kararsızım N % Katılmıyorum N % 24 58.5 5 12.2 12 29.3 29 70.7 7 17.1 5 12.2 24 58.5 4 9.8 13 31.7 25 61.0 8 19.5 8 19.5 Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ÇalıĢanlarının Çiftçilerle Sorun YaĢama Durumu N % Evet 2 4.9 Hayır 28 68.3 Bazen 10 24.4 Toplam 41 100.0 Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ÇalıĢanlarının Çiftçilerle Sorun YaĢadığı Konulara ĠliĢkin GörüĢleri N % VatandaĢın yanlıĢ bildiklerini düzeltmekte zorlanıyoruz 6 50.0 Eğitim hizmetlerimizden faydalanmaya karĢı çiftçilerin duyarsızlığı konusunda 1 8.3 Destekleme ödemelerinden faydalanma konularında Bazı çiftçiler yaĢlı olduğundan dolayı Mülkiyet durumlarında çiftçiler kendilerini hep haklı görüyor. Yıllardır kullandıkları gübreleme ve ilaçlama konusunda iletiĢim kurma sıkıntısı vardır. Çiftçilere sorunlarını teknik anlamda anlatmak gerçekten çok zor Toplam 1 1 1 1 8.3 8.3 8.3 8.3 1 12 8.3 100.0 97 Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Çiftçilere/Üreticilere Faydalı Oldukları Konulara ĠliĢkin GörüĢleri N % Tarımsal desteklemeler Zirai mücadele Hayvan sağlığı-aĢılama Gübreleme Budama Tarımsal yatırım 34 28 25 19 19 14 82.9 68.3 61.0 46.3 46.3 34.1 Hayvan bakımı ve besleme 13 31.7 Çiftçi organizasyonlar Toprak ĠĢleme Tohumluk seçimi Modern tarım teknolojileri Sulama Suni tohumlama 12 11 11 9 8 7 29.3 26.8 26.8 22.0 19.5 17.1 Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Bitkisel ve Hayvansal Üretim Konusunda Bilgilendirme Faaliyetleri Yapma Durumu N % Evet 24 58.5 Hayır 5 12.2 Kısmen 11 26.8 Toplam 41 100.0 Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Bitkisel ve Hayvansal Üretim Konusunda Yapması Gereken Faaliyetlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Yeterli personel ve yeterli araç ve ekipman sağlanması (araç problemi (otomobil, 4 26.7 minibüs)) Bilgilendirme ve çiftçi eğitimleri daha sık yapılmalı ve çiftçilerin eğitime katılması 3 20.0 arttırılmalı Bu tür toplantılara genellikle yeterli sayıda çiftçi katılımı olmamaktadır 2 13.3 Çiftçi ziyaretlerinin daha sık yapılması 1 6.7 Sahada uzman bulundurulması ve bilgilendirme toplantılarının yapılması 1 6.7 Toplantılar daha kapsamlı ve daha sık olmalı, faydalı olup olmadığı kontrol 1 6.7 edilmelidir. Her il ve ilçe müdürlüğü personeline aylık olarak belirli konularda eğitim 1 6.7 çalıĢmalarında eğitim çalıĢması yapması mecburiyeti gerektirebilir. Önder çiftçilerin sayısı arttırabilir 1 6.7 Kurum çalıĢanları çiftçi iç içe olmalı ve yenilikleri çiftçilere duyurmalıdır 1 6.7 Toplam 15 100.0 98 Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Tarımda Kullanılan Yeni Üretim Teknolojilerinin Tanıtılmasına Faaliyetlerinin Yeterlilik Durumu N % Evet 28 68.3 Hayır 8 19.5 Kısmen 4 9.8 Toplam 41 100.0 Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Tarımda Kullanılan Yeni Üretim Teknolojilerinin Tanıtılması Konusunda Yapması Gereken Faaliyetlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Tarımda teknolojinin kullanımının getireceği yenilik ve faydalar uygulamalı olarak 3 25.0 gösterilmeli Yeni üretim teknolojilerini öğreten fuarlara çiftçi katılımlarının sağlanması, 3 25.0 Öncelikle eğitimi verecek olan personelin eğitilmesi gerekmektedir 2 16.7 Teknik iĢletme gezilerinin yapılması 2 16.7 Yeni üretim teknolojileri yeterince tanıtılmıyor, araĢtırma enstitülerini faal 1 8.3 bulmuyorum Bu konuda daha fazla hizmet hazırlanmalı 1 8.3 Toplam 12 100.0 Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Üreticileri Sertifikalı Tohum, Fide ve Fidan Kullanımı Ġle Damızlık Hayvan Temini Konularında Yaptığı ÇalıĢmaların Yeterlilik Durumu N % Evet 32 78.0 Hayır 6 14.6 Kısmen 2 4.9 Toplam 41 100.0 Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Üreticileri Sertifikalı Tohum, Fide ve Fidan Kullanımı Ġle Damızlık Hayvan Temini Konularında Yapması Gereken Faaliyetlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Ġl Özel Ġdare Bütçesinden tarıma ayrılan payın arttırılmalı, Ġl Özel Ġdare kaynaklı, 2 25.0 %50 destekli fidan dağıtımı yapılmalı, çiftçiler desteklenmelidir Genellikle bu hususu çiftçi kendisi takip etmektedir. 1 12.5 Ġl ve Ġlçe müdürlükleri temin etmiyor, bunlar döner sermayeden karĢılanıp, 1 12.5 bedeli karĢısında çiftçilere satılabilir Böyle bir çalıĢma uzun zamandır yok 1 12.5 Belli aralıklarla araĢtırma enstitülerinin yem teknolojileri konularında bilgilendirme yapması gerekmektedir. Ġl ve ilçe müdürlükleri bir araĢtırma 1 12.5 enstitüsü değildir. Özellikle damızlık hayvan seçiminde iĢin müteahhitlere verilmesi kaliteyi 1 12.5 düĢürmektedir. Sürekliliğin sağlanması 1 12.5 Toplam 8 100.0 99 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Üreticilerin Tarımsal Faaliyetlerinde ĠliĢkin GörüĢleri Önemli değil N % DüĢük satıĢ fiyatı / fiyatlardaki değiĢimleri öngörememe 2 4.9 Tarım arazilerinin çok parçalı olması ve verim düĢüklüğü 1 2.4 Toprak hazırlığı ve ekim konusunda bilgi yetersizliği 9 22.0 Girdi maliyetlerinin yüksek olması 2 4.9 Tarımsal devlet desteği/teĢviklerinin yetersiz olması 10 24.4 Makine ve ekipman eksikliği 4 9.8 Gübreleme, sulama, budama ve ilaçlama konusunda bilgi 3 7.3 yetersizliği Tohum temininin zamanında karĢılanmaması 19 46.3 Büyüme için finansman eksikliği 4 9.8 Sulama sorunları 4 9.8 ĠĢgücü maliyeti ve iĢgücü temini 5 12.2 Kaliteli tohum, fide, fidan, zirai ilaç ve gübre bulmada 13 31.7 zorlanma Ürünün satıĢında sıkıntı yaĢama 5 12.2 Aracıların fazlalığı 7 17.1 Kredi temininde bürokrasi fazlalığı 13 31.7 Kredi faizlerinin yüksekliği 8 19.5 KarĢılaĢtıkları Sorunlara Kısmen önemli N % 7 17.1 3 7.3 15 36.6 2 4.9 14 34.1 18 43.9 15 36.6 Önemli N 32 37 17 37 16 19 23 % 78.0 90.2 41.5 90.2 39.0 46.3 56.1 8 11 19 16 11 19.5 26.8 46.3 39.0 26.8 13 24 17 19 16 31.7 58.5 41.5 46.3 39.0 6 10 11 15 14.6 24.4 26.8 36.6 30 24 15 17 73.2 58.5 36.6 41.5 Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilme Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet 14 34.1 Hayır 15 36.6 Kısmen 12 29.3 Toplam 41 100.0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilmeme Nedenlerine ĠliĢkin GörüĢleri N % Alternatif ürünlerin yetiĢtiriciliğinin çok fazla denenmemesi 7 25.9 Yöreye has ürün yeterince değerlendirilmemesi, Tarımsal ürünlerin pazarlanmasında sıkıntılar var Girdi maliyetlerinin yüksek olması, atadan kalma çiftçilik sisteminin varlığı 4 14.8 2 7.4 Devletin üretim ve bitki deseni planının olmaması 2 7.4 Tanıtım eksikliği 2 7.4 Elde edilen ürünlerin iĢlenerek katma değer kazandırılması konusunda yetersizlikler var Teknik bilgi eksikliği 1 3.7 1 3.7 Sermaye eksikliği 1 3.7 100 Seracılık faaliyetlerinin yeterince yapılmaması, 1 3.7 Kuru tarım yapılan alanlarda zeytin yetiĢtiriciliğine önem verilmelidir. 1 3.7 Örgütlenmenin zayıf olması 1 3.7 Kıraç ve eğimli araziler tarıma kazandırılmalıdır. 1 3.7 Tarımda kar marjı çok düĢtüğünden insanlar tarımsal faaliyetlerde bulunmak yerine fabrikalarda çalıĢıyorlar. Meyve bahçelerinin arttırılması 1 3.7 1 3.7 SanayileĢme daha çok ön plana çıkmalıdır. 1 3.7 27 100.0 Toplam Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımda Modern Girdi ve Teknolojilerin Yeterince Kullanılma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet 11 26.8 Hayır 6 14.6 Kısmen 24 58.5 Toplam 41 100.0 Katılımcıların Çiftçi ve Üreticiye Verilen Tarımsal Desteklerin Yeterliliğine ĠliĢkin GörüĢleri N Evet, yeterli buluyorum Kısmen yeterli buluyorum Hiç yeterli bulmuyorum Toplam % 14 18 9 41 34.1 43.9 22.0 100.0 Katılımcıların Osmaniye Ġlindeki Üreticilerin En Çok Faydalandıkları Desteklere ĠliĢkin GörüĢleri N Mazot, gübre ve toprak analiz desteği Hayvancılık desteklemeleri (yem bitkileri, süt primi, hayvan baĢı ödeme, arıcılık vb.) Fark ödemesi desteklemeleri (mısır, ayçiçeği, pamuk, buğday, soya vb.) KKYDP (Kırsal Kalkınma Makine-Ekipman, Basınçlı Sulama ve Ekonomik Yatırımlar) Sertifikalı fidan/fide desteği Yurt içi sertifikalı tohum kullanım desteği Tarımsal Yayım ve DanıĢmanlık Desteklemesi Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları desteği % 33 80.5 32 78.0 31 75.6 19 46.3 10 8 24.4 19.5 2 1 4.9 2.4 101 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Üreticilerin Bitkisel Üretim Ġle Ġlgili Bilgiye En Çok Ġhtiyaç Duydukları Konulara ĠliĢkin GörüĢleri N % Hastalık ve Zararlılar 33 80.5 Ġlaçlama 27 65.9 Pazarlama 25 61.0 Toprak analizi 22 53.7 Yeni ürün çeĢitleri 16 39.0 Budama 16 39.0 Gübre türleri 15 36.6 Bitki ve hayvan yetiĢtiriciliği 13 31.7 Yeni tohum çeĢitleri 13 31.7 Basınçlı sulama sistemleri ve sulama yöntemleri 12 29.3 Yeni tarım teknolojileri 10 24.4 Tarımsal desteklemeler 10 24.4 Seracılık 8 19.5 Alet ve ekipman kullanımı 7 17.1 Ekim ve hasat teknikleri 2 4.9 Katılımcıların Osmaniye Ġlindeki Çiftçilerin Tarımsal Üretimle Ġlgili Bilgi Kaynaklarına ĠliĢkin GörüĢleri Bilgi Kaynakları N % Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hay. Müdürlüğü ve Tar-Gel personeli 34 82.9 KomĢu-akraba-kahvehane ortamı 31 75.6 Ġlaç-gübre-tohum bayii ve serbest veteriner klinikleri TV 29 27 70.7 65.9 Ġnternet 8 19.5 Tarımsal Sivil Toplum KuruluĢları (Oda, Birlik, Koop. vb.) 6 14.6 Özel tarım danıĢmanı Radyo 4 3 9.8 7.3 Dergi 2 4.9 Gazete 2 4.9 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımsal ĠĢgücünün Nitelik ve Nicelik Açısından Yeterlilik Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri N Evet Hayır Kısmen Toplam % 24 7 10 41 58.5 17.1 24.4 100.0 102 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımsal ĠĢgücünün Niteliğini ve Niceliğini Arttırmak Amacıyla Yapılması Gerekenlere ĠliĢkin GörüĢleri N Üretici birlikleri kurulması, ürünleri birlik aracılığıyla pazarlamak Aracıların fazla olması KooperatifleĢme bilinci yerleĢtirilmeli, örgütlenmenin sağladığı katkıları gösteren örnek uygulamalar gerçekleĢtirilmelidir. Marka olma, reklam eksikliği Pazarlama konusunda köylerde eğitim verilebilir. Üründe kalitenin arttırılması için yaptırımlar uygulanabilir. STK'larının iĢlevi arttırılabilir. 15 3 44.1 8.8 2 5.9 2 5.9 1 2.9 1 2.9 1 2.9 1 2.9 1 2.9 1 2.9 1 1 1 1 1 1 34 2.9 2.9 2.9 2.9 2.9 2.9 100.0 Ürün ekim dikim planlamasının yapılması (ülkesel olarak) Tanıtım Konseyinin kurularak, Osmaniye ürün bazında nokta atıĢı tanıtım yapılmalıdır. Ürünlerin sanayiye dayalı üretim hammadde olarak kullanılmalı, Tüccarların üreticiler üzerindeki fiyat baskınının azalması Üretici birliklerinin kurularak aktifleĢtirilmesi özellikle fıstık kiraz gibi ürünlerin standardizasyonun sağlanması Çiftçilerin öncelikle doğru dürüst davranmaları, ürettikleri ürünleri kusurları varsa söylemeli, ayıplı ürün piyasaya sürmemeli. Sanayi ürünleri iĢleyen sanayi tesisleri arttırılmalı. Aracı olması ve sabit bir fiyat olmaması Ġklim ve toprak Ģartlarında verimi en yüksek ürüne yönetilmek. Borsa kurulmalı. Soğuk hava depolarının kurulması Osmaniye ve Yerfıstığının tanıtımının ve pazarlanmasının yapılması Toplam % Katılımcıların Osmaniye Ġlindeki Üreticilerin Tarımsal Ürünlerini Pazarlama Konusundaki Sıkıntılarının AĢılması Amacıyla Yapılması Gereken Faaliyetlere ĠliĢkin GörüĢleri N Üretici birlikleri kurulması, ürünleri birlik aracılığıyla pazarlamak Aracıların fazla olması KooperatifleĢme bilinci yerleĢtirilmeli, örgütlenmenin sağladığı katkıları gösteren örnek uygulamalar gerçekleĢtirilmelidir. % 15 3 44.1 8.8 2 5.9 Marka olma, reklam eksikliği Pazarlama konusunda köylerde eğitim verilebilir. Üründe kalitenin arttırılması için yaptırımlar uygulanabilir. STK'larının iĢlevi arttırılabilir. 2 5.9 1 2.9 Ürün ekim dikim planlamasının yapılması (ülkesel olarak) Tanıtım Konseyinin kurularak, Osmaniye ürün bazında nokta atıĢı tanıtım yapılmalıdır. Ürünlerin sanayiye dayalı üretim hammadde olarak kullanılmalı, Tüccarların üreticiler üzerindeki fiyat baskınının azalması 1 2.9 1 2.9 1 2.9 1 2.9 1 2.9 Üretici birliklerinin kurularak aktifleĢtirilmesi özellikle fıstık kiraz gibi ürünlerin standardizasyonun sağlanması Çiftçilerin öncelikle doğru dürüst davranmaları, ürettikleri ürünleri kusurları varsa söylemeli, ayıplı ürün piyasaya sürmemeli. 103 Sanayi ürünleri iĢleyen sanayi tesisleri arttırılmalı. Aracı olması ve sabit bir fiyat olmaması Ġklim ve toprak Ģartlarında verimi en yüksek ürüne yönetilmek. Borsa kurulmalı. Soğuk hava depolarının kurulması Osmaniye ve Yerfıstığının tanıtımının ve pazarlanmasının yapılması Toplam 1 1 1 1 1 1 34 2.9 2.9 2.9 2.9 2.9 2.9 100.0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarıma Dayalı Sanayinin GeliĢtirilmesi Amacıyla Yapılması Gerekenlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Tarımsal ürünleri iĢleme ve paketleme tesislerinin kurulması Yatırımlar teĢvik edilebilir. Reklam faaliyetlerinin arttırılması, Ürün tanıtımının yapılması Tarımsal organize sanayi bölgeleri kurulmalıdır Sanayinin ihtiyaç duyacağı ürünlerin üretilmesi planlanarak sanayileĢme ile paralel üretim yapılabilir Projelerle finansman desteği sağlanmalı, pazarlama konumunda devlet garantisi veya güvencesi verilmeli Kaliteli ham madde ihtiyacı karĢılanmalı GiriĢimciler desteklenmeli, Tarıma dayalı sanayide çalısan iĢçiler için sigorta desteği veya vergi muafiyeti getirilmelidir. Osmaniye Ġlinde Tarım ve Kırsal Destekleme Kurumu kurulmalıdır Yerfıstığı ve zeytinyağı konusunda iĢletmelerin ortak hareket etmesi Zeytin gibi sanayi ürünleri çeĢitliliği arttırılmalı. Tarıma dayalı il ve ülkeler örnek alınarak devlet teĢviki ile geliĢtirilebilir. Nitelikle iĢgücünün oluĢturulması, Alet ve ekipmanların yeterli sayıca olması Meyve suyu fabrikalarının kurulması, yerfıstığı ve zeytinyağı iĢleyecek fabrikaların kurulması. Dokuma fabrikaları kurulabilir. Hayvansal ürünlerin iĢlenebileceği tesisler kurulmalı. Gıda güvenliği ve insanın sağlığı açısından zeytin ve zeytinyağının uygun koĢullarda depolanıp satılması, bunun için daha fazla tesis inĢa edilmesi. Ġlde öne çıkan tarımsal ürünleri iĢleme, depolama, paketleme ve pazarlama geliĢtirilmelidir. Yerfıstığının iĢlenmesi ve sabun üretiminin yapılması. Toplam 7 4 4 2 2 21.9 12.5 12.5 6.3 6.3 1 3.1 1 1 3.1 3.1 1 1 1 1 1 3.1 3.1 3.1 3.1 3.1 1 1 1 3.1 3.1 3.1 1 3.1 1 32 3.1 100.0 104 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımsal Altyapının GeliĢtirilmesi ve Üretimin Arttırılması Amacıyla Devletin Yapması Gereken Destekler ve Yatırımlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Parçalı arazi kullanımı engellenmeli, Arazi toplulaĢtırma ve kooperatifleĢme 6 19.4 Destekleme yerine üreticilerin ürün fiyatlarının arttırılması, küçük iĢletmelerin büyümeleri için projelerin yapılması KKYDP desteklerinin arttırılması, Toprak analiz Laboratuvarının kurulması. 4 12.9 3 9.7 Ürünlere verilen desteklemelere kalite standardı getirilebilir. Belli nitelikleri taĢıyan ürünlerin ancak yatırıma dahil edilmesi sağlanabilir. Eğitim, çiftçi eğitimine ağırlık verilmelidir. 2 6.5 2 6.5 gübre ve mazot konularında indirim yapılmalı, Aracılar ortadan kaldırılmalıdır. 2 6.5 Girdi maliyetlerinin düĢürülmesi, satıĢ fiyatlarının sabitlenmesi 2 6.5 Su kaynaklarının ekonomik kullanımı, sertifikalı tohum kullanımı, fidan destelemeli Osmaniye‟de tarım alanı, Organize alana kurulmalıdır. 2 6.5 1 3.2 Her ürün bazında alım garantisi verilerek belli bilgilerle belirli ürün gruplarının ekimine izin vermek Hayvancılık ile büyük bir çiftlik kurulabilir. Buraya hayvancılık yapan insanların bırakacak ortak olabilecekleri bir sistem kurulabilir. Birim alandan daha fazla ürün elde edilen örtü altı tarımı desteklenmeli. 1 3.2 1 3.2 1 3.2 Az üretene az, çok üretene çok destek verilebilir. 1 3.2 Gübre ve mazot fiyatlarını düĢürmeli, destekler arttırılmalı, çiftçilere özel uygun krediler verilmeli. Makine, ekipman ve damlama için daha fazla pay ayrılması. 1 3.2 1 3.2 Mevsimlik tarım iĢçilerine vergi muafiyeti veya sigorta desteği getirilmelidir. 1 3.2 31 100.0 Toplam Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımın GeliĢmesi Adına Özel Sektörün Yatırım Yapabileceği Alanlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Yerfıstığı ürünü iĢlemede 9 22.0 Zeytinyağı ve zeytin iĢleme tesisi kurulması alanlarında yatırımlar yapılması Paketleme ve Soğuk Hava depolarının kurulması. Süt iĢleme ve paketleme, Turp ĠĢleme, meyve suyu fabrikası, salamura fabrikası kurulabilir. YaĢ meyve ve sebze paketleme ve ihracat tesisleri yapılabilir Toprak analiz laboratuvarı Pazarlama, ürün iĢleme, ürünlerin kalite ölçümü ve kalibrasyonunu belirleneceği alanlar. Küçük iĢletmeler Maliyeti azaltabilecek, üretimi arttırabilecek ürün deseni oluĢturulmalı. (Fıstıkla ilgili farklı ürünler üretilebilir) Et Ürünlerinde Et Suyu vb. Ürünlerin tüccarlara satılması için belli satıĢ yerlerinin kurulması Arge çalıĢmalarına daha fazla pay ayrılması 7 7 5 17.1 17.1 12.2 4 2 1 9.8 4.9 2.4 1 1 2.4 2.4 1 1 1 2.4 2.4 2.4 105 Hayvansal ürün danıĢmanlık Toplam 1 41 2.4 100.0 Katılımcıların Osmaniye Tarımının Asıl Hedeflerinin Neler Olması Gerektiğine ĠliĢkin GörüĢleri N % Çiftçi eğitimine önem verilmesi 6 15.8 Entegre tarım ve hayvancılık projelerinin yapılması, Mera hayvancılığına önem verilmesi, Yerli Melez ırklara önem verilmesi, Islah çalıĢmanın yapılması, Tarımda kota sisteminin getirilmesi Yerfıstığı tarımı ve zeytin üretim alanlarının arttırılması, yem bitkilerinin üretiminin arttırılması. Zeytin iĢleme ve pazarlama tesisleri kurulmalı, mevcutlar geliĢtirilmelidir. Yerfıstığı tesisleri arttırılmalı, mevcutların kapasitesi geliĢtirilmelidir. Yeni teknolojilere ayak uydurulmalı, klasik tarla ürünlerine göre daha kazançlı bahçe ürünlerine veya seracılık faaliyetlerine geçilmeli, Turp, Tıbbi aromatik ürünler, seracılık Üretim konusunda büyük sorunlar yok, üretimden sonraki aĢama olan pazarlama da çok büyük sıkıntılar var. Tarım ürünlerini iĢleyen tesisler kurulmalı. Ġlçelerde yetiĢen ürünlerine göre pazarlama ağları kurulmalı. 4 10.5 4 10.5 4 10.5 3 7.9 Talebe yönelik üretim yapılması 2 5.3 Tarımsal sermaye önem verilmeli, organize tarım bölgeleri, organize hayvancılık bölgelerinin kurulması. Kaliteli ve sürekli üretim hedeflenmelidir. 2 5.3 2 5.3 Herkes üretici olmamalı. Bir üründe kaliteyi düĢürmemek için o ürünle ilgili belli yerlerden eğitim almıĢ kiĢilerin ancak üretim yapabilmesi sağlanmalı. Tarım Ġlaçları ve gübrelerin toprağı ve suyu çok daha fazla kirleteceği düĢünülürse sürdürülebilir tarım için bunun kısıtlanması gerekir. 1 2.6 Birliklerin kurulması, Desteklerin arttırılması (Özellikle yerfıstığı destek kapsamına dahil edilmelidir. Arazi birleĢtirilmeleri Birim alanda fazla ürün alma, AB normlarına uygun ürün elde etmek, kontrollü bir ürün yapmak Seracılık Osmaniye‟de geliĢmemiĢ, seracılığa öne verilmelidir. Örnek seralar kurulmalıdır. Dikenli incir(Frank inciri) gibi bitkiler kültüre alınıp, bu tür bitkilerde ilimiz söz sahibi olmalıdır Osmaniye‟nin yerfıstığı, zeytin ve zeytinyağı konusunda marka olması gerekmektedir. En fazla kar edilen ürünlerin yetiĢtirilmesi gerekir. 1 2.6 1 1 2.6 2.6 1 2.6 1 2.6 1 2.6 Üretimin kaliteli ve hızlı olması için çalıĢanların iĢ bölümü yapılarak çalıĢtırılması ve nitelikli olması gerekir. Toprak, Bitki ve gıda analiz laboratuvarlarının kurulması 1 2.6 1 2.6 Ġl envanterinin hazırlanması gerekmektedir. 1 2.6 Kimyasal mücadele konusunda çiftçilerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 1 2.6 38 100.0 Toplam 106 Katılımcıların YaĢ Gruplarına Göre Dağılımları N 30 ve altı % 10 24,4 31-35 9 22,0 36-40 9 22,0 41-45 7 17,1 46 ve üzeri 6 14,6 41 100,0% Toplam Katılımcıların Cinsiyete Göre Dağılımları N % Erkek 32 80,0 Kadın 8 20,0 40 100,0 Toplam Katılımcıların Eğitim Durumlarına Göre Dağılımları N Ön Lisans % 2 5,0 Lisans 26 65,0 Yüksek lisans 12 30,0 Toplam 40 100,0 Katılımcıların ÇalıĢtıkları Birime Göre Dağılımları N Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı ġb. Md. Gıda ve Yem ġb. Md. Hayvan Sağlığı YetiĢtiriciliği ve Su Ürünleri ġb. Md. Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme ġb. Md. Koordinasyon ve Tarımsal Veriler ġb. Md. Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Toplam % 9 1 3 3 11 12 40 22,5 2,5 7,5 7,5 27,5 30,0 100,0 107 Katılımcıların Unvanlarına Göre Dağılımları N Ziraat Müh. % 25 62,5 2 5,0 10 25,0 ġube Müdürü 1 2,5 Gıda Müh. 1 2,5 40 100,0 Tekniker Veteriner Hekim Toplam Katılımcıların Görev Yaptıkları Ġlçelere Göre Dağılımları N Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Sumbas Toprakkale Toplam % 24 2 3 4 1 5 40 60,0 5,0 7,5 10,0 2,5 12,5 100,0 Katılımcıların ÇalıĢma Sürelerine Göre Dağılımları N % 1 yıldan az 5 12,5 1-5 yıl 7 17,5 6-10 yıl 9 22,5 11-15 yıl 6 15,0 16 yıl ve üzeri 13 32,5 Toplam 40 100,0 4.2.2 KURUM ÇALIġANLARI ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Stratejik Plan hazırlama çalıĢmaları kapsamında toplam 41 Tarım Ġl Müdürlüğü çalıĢanına anket çalıĢması yapılmıĢtır. Büyük çoğunluğu (%80) erkek çalıĢanlardan oluĢan katılımcıların %46,3 gibi büyük bir oranı30-40 yaĢ aralığındayken, %34,1‟i40 yaĢın üstünde ve %19,5‟i ise 30 yaĢın altındadır. Ankete katılan çalıĢanlar eğitim durumları açısından incelendiğinde; %65‟inin lisans mezunu, %30‟unun yüksek lisans ve %5‟inin ise lise mezunu olduğu görülmektedir. Büyük çoğunluğu (%62,5) Ziraat Mühendisi olan katılımcıların %30‟u çalıĢtığı birimi Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü olduğunu, %60 Merkez ilçede görev yaptığını ve %47,5‟i 10 yıldan fazla zamandır kurumda çalıĢtığını belirtmiĢtir. 108 Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünü bir takım görevleri bakımından değerlendirmesi istenen katılımcıların büyük çoğunluğu (%85,4 yeterli) kurumu en fazla “her türlü il yayım programlarını hazırlamak ve yayınların kendi elemanlarına, tüketicilere ve çiftçilere ulaĢtırılmasını sağlamak” konusunda yeterli bulurken, katılımcıların yalnızca %31,7‟si “su ürünlerinin ve su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilirlik temelinde iĢletilmesi ve geliĢtirilmesini sağlamak” konusunda kurumun yeterli olduğunu söylemiĢtir. Ayrıca katılımcılar, Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde çalıĢan personel sayısının yeterli (%58,5) olduğu, çiftçilere tarımsal geliĢmelerle ilgili zamanında bilgilendirme yaptığı (%70,7), çalıĢan personelin konularında yeterli uzmanlığa sahip olduğu (%58,5) ve çiftçilerin sorunlarına kısa sürede çözüm üretebildiklerini (%61) düĢünmektedirler. Görev yaptıkları bölgede çiftçilerle iletiĢim sorunu yaĢayıp yaĢamadıkları sorusuna evet ya da bazen cevabını veren 12 kiĢinin 6‟sı en çok çiftçilerin yanlıĢ bildiklerini düzeltmekte zorlandıklarını belirtmiĢlerdir. Katılımcıların %58,5‟i Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri‟nin çiftçilere en fazla tarımsal desteklemeler konusunda faydalı olduğunu düĢünürken, bu soruya hayır veya kısmen cevabını veren 16 kiĢinin 4‟ü bu konuyla ilgili yapılması gereken en önemli faaliyetin “yeterli sayıda personel ile araç ve ekipmanın sağlanması” olduğunu belirtirken,3‟ü “bilgilendirme ve çiftçi eğitimlerinin daha sık yapılması ve çiftçilerin eğitime katılımının arttırılması” gerektiğini belirtmiĢtir. Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün tarımda kullanılan yeni üretim teknolojilerinin tanıtılması ve üreticilere benimsetilmesi amacıyla yürüttüğü bilgilendirme faaliyetlerini yeterli bulmayan veya kısmen yeterli bulan 12 kiĢinin 3‟ü bu konuda yapılması gereken en önemli faaliyetin “tarımda teknolojinin kullanımının getireceği yenilik ve faydaların uygulamalı olarak gösterilmesi olduğunu, yine 3 kiĢi ise “yeni üretim teknolojilerini öğreten fuarlara çiftçi katılımlarının sağlanması” gerektiğini belirtmiĢtir. ĠGTHM‟yi sertifikalı tohum, fide ve fidan kullanımı ile damızlık hayvan temini konularında yaptığı çalıĢmalar açısından yetersiz veya kısmen yeterli bulan 8 katılımcının 2‟si bu konuda yapılması gereken en önemli faaliyetin Ġl Özel Ġdare Bütçesinden tarıma ayrılan payın arttırılması, Ġl Özel Ġdare kaynaklı, %50 destekli fidan dağıtımı yapılması ve çiftçilerin desteklenmesi olduğunu belirtmiĢtir. Osmaniye ilinde üreticilerin tarımsal faaliyetlerinde karĢılaĢtıkları sorunlarla ilgili soru incelendiğinde, katılımcıların büyük çoğunluğunun (%90.2) önemli olarak gördüğü sorunlar tarım arazilerinin çok parçalı olması ve verim düĢüklüğü ile girdi maliyetlerinin yüksek olmasıdır. Bunun dıĢında katılımcıların %78‟inin önemli gördüğü düĢük satıĢ 109 fiyatı/fiyatlardaki değiĢimleri öngörememe ile %73,2‟si tarafından önemli görülen ürünün satıĢında sıkıntı yaĢama diğer sorunlar olarak ortaya çıkmaktadır. Osmaniye ilinin tarım potansiyelini yeteri kadar değerlendirip değerlendirmediğine iliĢkin soruya katılımcıların %36,6‟sı hayır cevabını verirken, %34,1‟i evet, %29,3‟ü ise kısmen cevabını vermiĢtir. Hayır ve kısmen cevabını verenlerin 7‟si bunun nedeninin alternatif ürünlerin yetiĢtiriciliğinin çok fazla denenmemesi olduğunu belirtirken, 4‟ü yöreye has ürünlerin yeterince değerlendirilmemesi ve tarımsal ürünlerin pazarlanmasında sıkıntılar yaĢanması olduğunu belirtmiĢtir. ÇalıĢma kapsamında sorulan “Osmaniye ilinde tarımda modern girdi ve teknolojiler yeterince kullanılıyor mu?” sorusuna katılımcıların %25,5‟i kısmen cevabını verirken, “ Çiftçi ve üreticiye verilen tarımsal destekleri yeterli buluyor musunuz?” sorusuna %43,9‟u yine kısmen cevabını vermiĢtir. Osmaniye ilindeki üreticilerin en çok faydalandığı desteğin mazot, gübre ve toprak analiz desteği olduğunu belirtirken, bunu hayvancılık desteklemeleri (yem bitkileri, süt primi, hayvan baĢı ödeme, arıcılık vb.) ile fark ödemesi desteklemeleri (mısır, ayçiçeği, pamuk, buğday, soya vb.) takip etmektedir. Osmaniye ilinde üreticilerin bitkisel üretim ile ilgili bilgiye en çok ihtiyaç duydukları konuların hastalıklar ve zararlılar (%80,5) olduğu belirtilirken, bunu ilaçlama (%65,9),pazarlama (%61,0) ve toprak analizi (%53,7)konuları takip etmektedir. Anketi cevaplayan kurum çalıĢanlarına göre tarımsal üretimle ilgili üreticilerin bilgi kaynaklarını büyük ölçüde Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hay. Müdürlüğü ve Tar-Gel personeli oluĢturmaktadır. Bunun dıĢında komĢu-akraba-kahvehane ortamı, ilaç-gübre-tohum bayii ve serbest veteriner klinikleri ve televizyon diğer önemli bilgi kaynakları olarak belirtilmiĢtir. “Osmaniye ilinde tarımsal iĢgücünü nitelik ve nicelik açısından yeterli buluyor musunuz?” sorusuna katılımcıların %58,5‟i evet cevabını verirken, %24,4‟ü kısmen ve %17,1‟i ise hayır cevabını vermiĢtir. Hayır veya kısmen cevabını veren 17 kiĢinin 7‟si tarımsal iĢgücünün niteliğini ve niceliğini arttırmak amacıyla kalifiye iĢgücü temini için eğitim çalıĢmaları yapılması gerektiğini belirtmiĢtir. Osmaniye ilindeki üreticilerin tarımsal ürünlerini pazarlama konusunda yaĢadığı sıkıntıların aĢılması amacıyla yapılması gereken en önemli faaliyetin üretici birlikleri kurulması ve ürünleri birlik aracılığıyla pazarlanması olduğu katılımcılar tarafından belirtilmiĢtir. Osmaniye ilinde tarıma dayalı sanayinin geliĢtirilmesi amacıyla yapılması gerekenlere iliĢkin soruya katılımcıların 7‟si tarımsal ürünleri iĢleme ve paketleme tesislerinin 110 kurulması olduğunu belirtirken, 4‟ü yatırımların teĢvik edilmesi ve yine 4 kiĢi reklam faaliyetlerinin arttırılması ve ürün tanıtımının yapılması gerektiğini belirtmiĢlerdir. Anketi cevaplayan katılımcıların 6‟sı Osmaniye ilinde tarımsal altyapının geliĢtirilmesi ve üretimin arttırılması amacıyla devletin öncelikle parçalı arazi kullanımını engellemesi, arazi toplulaĢtırma ve kooperatifleĢme çalıĢmaları yapması gerektiğini belirtirken, 4‟ü destekleme yerine üreticilerin ürün fiyatlarının arttırılması, küçük iĢletmelerin büyümeleri için projelerin hazırlanması, 3‟ü ise KKYDP desteklerinin arttırılması ve toprak analiz laboratuvarının kurulmasının devletin yapması gereken öncelikli faaliyetler olduğunu belirtmiĢlerdir. Osmaniye ilinde tarımın geliĢmesi adına özel sektörün yerfıstığı ürünü iĢleme tesisi, zeytinyağı ve zeytin iĢleme tesisi, paketleme ve soğuk hava depolarının kurulması konularında yatırım yapması gerektiği belirtilirken, çiftçilerin eğitimine verilen önemin arttırılmasının Osmaniye‟de tarım ile ilgili çok önem verilmesi gereken konu olduğu üzerinde durulmuĢtur. Sonuç olarak, Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü doğrudan çiftçilerle iletiĢim içerisinde bir kurum olarak ilin tarımsal geliĢiminde en büyük rolü üstlenmiĢtir. Bu nedenle kurumun öncelikli olarak kurum içerisinde çiftçilerle birebir iletiĢim içerisinde olan personeline hizmet içi eğitimler vererek özellikle tarımdaki yeniliklerle ilgili bilgi düzeyinin arttırılması sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra, üreticilerin sürdürülebilir ve verimli bir tarımsal üretim yapabilmesi için de modern tarım tekniklerinin takibi ve kullanılmasının öğretilmesi amacıyla yayım faaliyetlerini yaygınlaĢtırılması gerekmektedir. 111 4.3 TÜKETĠCĠ ANKETĠ 4.3.1 TÜKETĠCĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER Ailede Gıda AlıĢveriĢini Yapanların Cinsiyetlere Göre Dağılımı Gıda AlıĢveriĢi * Cinsiyet Cinsiyet Kadın Kendim Anne Baba Anne-baba birlikte Anne-baba-çocuklar YetiĢkin erkekler YetiĢkin kızlar Toplam Toplam Erkek N 87 91 178 % 19,40 20,30 39,70 N 35 36 71 % 7,80 8,00 15,80 N 13 36 49 % 2,90 8,00 10,90 N 58 60 118 % 12,90 13,40 26,30 N 10 14 24 % 2,20 3,10 5,40 N 2 4 6 % 0,40 0,90 1,30 N 1 1 2 % 0,20 0,20 0,40 N 206 242 448 % 46,00 54,00 100,00 Tüketicilerin Meyve AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Meyve Günlük Kadın Erkek Toplam N 11 Haftada 2-3 kez 80 % 2,4 17,80 18 % Haftada 1 kez 108 Toplam 15 günde bir Diğer 7 0 206 24,10 1,60 0,00 45,90 101 118 5 1 243 4,00 22,50 26,30 1,10 0,20 54,10 N 29 181 226 12 1 449 % 6,50 40,30 50,30 2,70 0,20 100,00 N 112 Tüketicilerin Sebze AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Sebze Günlük Kadın Erkek Toplam Haftada 1 kez 124 15 günde bir Aylık Diğer 6 0 1 N 7 Haftada 2-3 kez 67 % N % N % 1,60 15,00 27,70 1,30 0,00 0,20 17 103 119 1 1 2 3,80 24 23,00 170 26,60 243 0,20 7 0,20 1 0,40 3 5,40 37,90 54,20 1,60 0,20 0,70 Tüketicilerin Et AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Et Günlük Kadın Erkek Toplam Haftada 1 15 Günde bir kez 54 42 0 Haftada 23 kez 13 % 0,00 2,90 12,20 N 4 17 % N 0,90 4 % 0,90 N Aylık Diğer 87 6 9,50 19,60 1,40 63 64 79 14 3,80 30 14,20 117 14,40 106 17,80 166 3,20 20 6,80 26,40 23,90 37,50 4,50 Tüketicilerin Süt AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Süt Günlük Kadın Erkek Toplam Haftada 1 kez 91 15 Günde bir Aylık Diğer 14 1 5 N 54 Haftada 2-3 kez 39 % 12,20 8,80 20,50 3,20 0,20 1,10 N 44 42 118 15 6 15 % 9,90 9,50 26,60 3,40 1,40 3,40 N % 98 22,10 81 18,20 209 47,10 29 6,50 7 1,60 20 4,50 113 Tüketicilerin Market AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Market Günlük Kadın Erkek Toplam Haftada 1 kez 41 15 günde bir 32 N % N 6 Haftada 2-3 kez 8 1,40 11 1,90 17 9,60 47 % 2,60 4,00 N 17 4,00 25 5,90 % Aylık Diğer 96 12 7,50 40 22,50 106 2,80 11 11,00 9,40 24,80 2,60 88 20,60 72 16,90 202 47,30 23 5,40 Tüketicilerin Gıda AlıĢveriĢi Yaptıkları Yere Göre Dağılımları (%) Bakkal Pazar Seyyar Satıcı Manav Süpermarket Her Zaman 10% 60% 11% 5% 81% Ara Sıra 47% 26% 44% 18% 11% Hiçbir Zaman 43% 14% 45% 76% 8% Tüketicilerin Gıda AlıĢveriĢi Yapacağı Yeri Seçmesinde Önemli Olan Faktörlerin Dağılımları (%) Önemli Değil Ucuzluk Yakınlık AlıĢkanlık Ürün tazeliği Kısmen Önemli Önemli 16% 15% 27% 1% 21% 13% 13% 2% 63% 72% 60% 98% Ürün ve fiyat çeĢitliliği 4% 11% 86% Sağlık Ģartları-temizlik 0% 1% 99% Seçerek alabilme MüĢteriye davranıĢ ve ilgi Promosyon imkanları Toplu alıĢveriĢ olanağı Kredi kartı ile alıĢveriĢ 1% 1% 33% 13% 43% 5% 5% 25% 20% 16% 94% 94% 41% 68% 41% Ġstenilen saat ve günde alıĢveriĢ yapma olanağı 17% 25% 58% 114 Gıda AlıĢveriĢi Yaparken Tüketiciler Ġçin Önemli Olan Faktörlerin Dağılımları (%) Hiç önemli Değil Fiyatı Tazeliği Markası Kısmen Önemli Çok Önemli 8% 0% 13% 26% 2% 16% 65% 98% 71% 7% 17% 77% Ambalajı Üretildiği Ģehir veya ülke 9% 26% 17% 22% 74% 53% EtiketlendirilmiĢ olması 6% 11% 83% Son kullanma tarihi Sağlık açısından güvenli olması 0% 0% 1% 2% 99% 98% Satın alınan yerin temizliği 0% 1% 98% SatıĢ yapan personelin temizliği 0% 2% 98% Ġçeriği Katılımcıların Tükettikleri Gıdaların Sağlıklı Olma Durumuna ĠliĢkin GörüĢlerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Gıda sağlığı Hayır Evet Kadın Erkek Toplam Toplam Kısmen N 64 34 107 205 % N 44,40 80 39,50 52 49,50 109 46,00 241 % 55,60 60,50 50,50 54,00 N 144 86 216 446 % 100,00 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Gıdaların Sağlıklı Olmadığını DüĢünme Nedenlerine Göre Dağılımları (%) % Kimyasal madde içermesi 39% Mikrobiyolojik geliĢme 10% Hormonlu olması 53% Katkı maddeleri içermesi 50% G.D.O.‟lu olması 38% Diğer 2% 115 Tüketicilerin Ambalajlı Gıdalar Ġçin Daha Fazla Ücret Ödeme Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Ambalaja ücret Kadın Erkek Toplam Toplam Hayır Evet N 133 72 205 % N % 48,50 141 51,50 41,90 100 58,10 46,00 241 54,00 N 274 172 446 % 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Ambalajlı Gıdalar Ġçin Daha Fazla Ücret Ödeme Nedenlerine Göre Dağılımları (%) % Daha sağlıklı olduğu için Daha kaliteli olduğu için Daha güvenilir olduğu için Markalı olduğu için Ġçeriği yazdığı için Saklaması kolay olduğu için 49% 34% 45% 26% 29% 22% Tüketicilerin Doğal Gıdalar Ġçin Daha Fazla Ücret Ödeme Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Doğal gıda ücret Hayır Evet Kadın Erkek Toplam Kısmen Toplam N % N 187 47,90 203 6 21,40 22 11 40,70 16 204 45,80 241 % N 52,10 390 78,60 28 59,30 27 54,20 445 % 100,00 100,00 100,00 100,00 116 Tüketicilerin Pazardan AlıĢveriĢ Yapma Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Pazardan alıĢveriĢ Kadın Erkek Toplam Toplam Hayır Evet N % 167 45,00 36 52,20 203 46,10 N 204 33 237 % N 55,00 371 47,80 69 53,90 440 % 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Ambalajlı Gıdaları Tercih Etme Nedenlerine Göre Dağılımları (%) % Daha Sağlıklı Saklaması Kolay olması Ġçeriği Yazılı olması Daha Kaliteli Daha Güvenilir Markalı Olduğu 82 75 67 44 33 33 Tüketicilerin Ambalajlı Gıdalara ĠliĢkin GörüĢleri (%) Ambalajlı Gıdalar Hayır (%) Evet (%) Katkı maddeleri içerir mi? Ġçeriğine güvenir misiniz? Daha taze midir? Daha pahalı mıdır? Daha güvenilir midir? 70 19 25 80 37 Kısmen (%) 6 39 41 7 26 25 41 34 14 37 Tüketicilerin Sütçüden Süt Alma Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Sütçüden süt alma Kadın Erkek Toplam Toplam Hayır Evet N 115 91 206 % 42,40 51,10 45,90 N 156 87 243 % 57,60 48,90 54,10 N 271 178 449 % 100,00 100,00 100,00 117 Tüketicilerin Sütçüden Süt Alma Nedenlerine Göre Dağılımları (%) % Daha taze 50 Katkısız 44 Daha sağlıklı 37 Daha lezzetli 36 Besin değeri yüksek 30 Daha ucuz 13 Tüketicilerin Alternatif Yerfıstığı Ürünü Alma Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Alternatif yerfıstığı Kadın Erkek Toplam Toplam Hayır Evet N 53 152 205 % 52,50 44,40 46,20 N 48 190 239 % 47,50 55,60 53,80 N 101 342 444 % 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Zeytin ve Zeytinyağı Ürünlerini Aldıkları Yere Göre Dağılımları (%) % Tanıdıklarımdan 60 Kendi üretimim Ulusal markalardan 35 10 Yerel markalardan 9 1 Pazardan Tüketicilerin Ulusal ve Yerel Markalı Ürünlere ĠliĢkin GörüĢleri (%) Ulusal markalı gıda ürünleri yerel markalı gıda ürünlerine göre Daha güveli midir? Hayır (%) Evet (%) Kısmen (%) 48 34 18 Daha sağlıklı mıdır? 44 34 23 Daha lezzetli midir? 38 39 23 Daha taze midir? 38 39 23 Daha pahalı mıdır? 83 7 10 118 Tüketicilerin Yerel Marka Tercihine ĠliĢkin Görülerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Yerel marka tercihi Hayır Evet Kadın Erkek Toplam Fiyatına göre alırım Toplam N 102 75 28 205 % 39,80 57,70 45,20 45,80 N 154 55 34 243 % 60,20 42,30 54,80 54,20 N 256 130 62 448 % 100,00 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Gıda Güvenliğinin Sağlanmasından Sorumlu KiĢi/Kurumlara ĠliĢkin GörüĢleri (%) % Bakanlık ĠĢletme sahipleri Tüketici Belediye Meslek örgütleri Diğer 80 40 39 22 8 4 Tüketicilerin Gıda Denetimlerinin Yeterliliğine ĠliĢkin GörüĢlerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Gıda denetimi Hayır Evet Kadın Erkek Toplam Toplam Kısmen N 12 154 40 206 % 42,90 44,40 54,80 46,00 N 16 193 33 242 % 57,10 55,60 45,20 54,00 N 28 347 73 448 % 100,00 100,00 100,00 100,00 119 Tüketicilerin Bakanlığın Gıda Güvenliğini Sağlamadaki Yeterliliğine ĠliĢkin GörüĢlerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Bakanlık gıda güvenliği Hayır Evet Kadın Erkek Toplam Toplam Kısmen N 16 135 54 205 % 36,40 45,60 50,00 45,80 N 28 161 54 243 % 63,60 54,40 50,00 54,20 N 44 296 108 448 % 100,00 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Bakanlığın Hileli Üretim Yapan Firmalar Listesini Takip Etme Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Ürün takibi Hayır Evet Kadın Erkek Toplam Toplam Kısmen N 28 128 50 206 % 33,30% 49,60% 46,70% 45,90% N 56 130 57 243 % 66,70% 50,40% 53,30% 54,10% N 84 258 107 449 % 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Tüketicilerin ALO 174 Gıda Hattından Haberdar Olma Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı ALO174 Gıda hattı Kadın Erkek Toplam Toplam Hayır Evet N 76 129 205 % 36,00 54,70 45,90 N 135 107 242 % 64,00 45,30 54,10 N 211 236 447 % 100,00 100,00 100,00 120 Tüketicilerin Uygun Olmayan Gıda ve Üretimini ġikayet Ettikleri Yerlerin Dağılımı % Ürün alınan yere ġikayet etmiyorum ALO 174 Gıda Hattı Üretici firmaya GTH Müdürlüğüne Belediye BĠMER Diğer 62 22 13 12 10 8 3 2 Tüketicilerin Gıda Etiketleri Üzerindeki “E” Etiketinin Anlamını Bilme Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı E numarası Kadın Erkek Toplam Toplam Hayır Evet N 23 180 205 % 50,00 45,10 45,80 N 23 219 243 % 50,00 54,90 54,20 N 46 399 448 % 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Gıda Katkı Maddeleri Hakkındaki Bilgi Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Gıda katkı madde Evet Kadın Erkek Toplam N % N % N % 19 43,20 25 56,80 44 100,00 Hayır 138 45,20 167 54,80 305 100,00 Kısmen 49 49,00 51 51,00 100 100,00 Toplam 206 45,90 243 54,10 449 100,00 121 Tüketicilerin ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Hakkındaki Bilgi Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı ISO Bilgim yok Kadın Erkek Toplam Toplam Duydum ama bilmiyorum Bilgim var N 123 22 60 205 % 50,4 32,4 44,4 45,9 N 121 46 75 242 % 49,6 67,6 55,6 54,1 N 244 68 135 447 % 100,0 100,0 100,0 100,0 Tüketicilerin Gıda Denilince Aklına Ġlk Gelen Sağlık Sorununa ĠliĢkin GörüĢlerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Sağlık sorunu N 103 Gıda Zehirlenmeleri 73 % 48,10 N Kanser Kadın Erkek Toplam Obezite Toplam Diğer 29 1 206 45,60 42,60 16,70 46,00 111 87 39 5 242 % 51,90 54,40 57,40 83,30 54,00 N 214 160 68 6 448 % 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Gıda Etiket Bilgilerine ĠliĢkin GörüĢleri (%) Katılıyorum (%) Satın aldığım gıdaların besin değeri beni ilgilendirmez Gıda etiketleri üzerindeki besin değeri (enerji ve besin öğeleri) bilgileri benim için faydalıdır Gıda etiketlerini okuduğum zaman yiyecek seçimini daha iyi yaparım Sağlıklı olmak benim için önemli olduğundan gıda etiketlerini mutlaka okurum Gıda etiketleri üzerindeki bilgiler nedeniyle bazen yeni yiyecekler denerim Kararsızım (%) Katılmıyorum (%) 9 11 80 79 14 8 77 15 8 64 23 12 47 21 33 122 4.3.2 TÜKETĠCĠ ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Tüketicilerin sebze, meyve, et, süt ve iĢlenmiĢ gıda ürünleri tüketim alıĢkanlıklarını belirlemek ve gıda güvenliği ile ilgili bilgi düzeylerini ölçmek amacıyla Osmaniye ili genelinde toplam 452 kiĢiye anket uygulaması gerçekleĢtirilmiĢtir. Katılımcıların evde gıda harcamalarına kimin karar verdiğine iliĢkin cevapları incelendiğinde, %39,7‟sinin kendisinin karar verici durumunda olduğunu belirtirken, %26,3‟ünün anne ile babanın birlikte, %15,8‟inin ise annenin karar verici durumunda olduğunu görmekteyiz. Tüketiciler sebze, meyve, et, süt ve iĢlenmiĢ gıda ürünlerini alıĢveriĢ sıklıkları açısından incelendiğinde, çoğunluğunun sebze (%50,3) ve meyve (%54,2) alıĢveriĢini hafta da bir, et alıĢveriĢini ayda bir (%37,5) veya on beĢ günde bir (%23,9), süt alıĢveriĢini haftada bir (%47,1) ve iĢlenmiĢ gıda alıĢveriĢini ise ayda bir (%47,1) yaptıkları görülmektedir. Tüketiciler büyük bir oranda, her zaman gıda alıĢveriĢi yaptıkları yerin süpermarket (%81) ve pazar (%60) olduğunu belirtirken, ara sıra manav ve bakkaldan alıĢveriĢ yaptıklarını ancak seyyar satıcıdan (%76) alıĢveriĢ yapmayı hiçbir zaman tercih etmediklerini belirtmiĢlerdir. Gıda alıĢveriĢi yapılacak yerin seçiminde tüketiciler açısından önemli olan faktörler sağlık Ģartları ve temizlik (%99), ürünün tazeliği (%98), seçerek alma ve müĢteriye ilgi (%94) ve ürün ve fiyat çeĢitliliği (%86) Ģekilde sıralanırken; Gıda alıĢveriĢinde önemli olan faktörler Ģu Ģekilde sıralanmıĢtır; son kullanma tarihi (%99), sağlık açısından güvenli olması, satın alınan yerin ve satıĢ yapan personelin temizliği (%98), tazeliği (%98) ve etiketlendirilmiĢ (%83) olmasıdır. Anket çalıĢmasına katılan tüketicilerin %32,3‟ü satın aldıkları gıdaların sağlıklı olduğunu düĢünürken, %48,4‟ü kısmen sağlıklı olduğunu, %19,2‟si ise sağlıksız olduğunu düĢünmektedir. Satın aldıkları gıdaların kısmen veya tamamen sağlıksız olduğunu düĢünen tüketiciler, sağlıklı olmadığını düĢünme nedenleri olarak ise büyük oranda gıda ürünlerinin hormonlu olması ve katkı maddesi içermesini belirtmiĢlerdir. “Ambalajlı ürünlere daha fazla ücret öder misiniz?” sorusuna daha sağlıklı ve daha güvenilir olduğunu düĢündükleri için %61,2‟sinin evet cevabını verdiğini görmekteyiz. Ayrıca, tüketicilerin %87,6 gibi büyük bir oranı da doğal olan gıdalara daha fazla ücret ödemeye razı olduklarını belirtmiĢlerdir. Tüketicilerin ambalajlı gıdalara iliĢkin 123 görüĢleri incelendiğinde, %70‟i ambalajlı gıdaların katkı maddesi içerdiğini, %41‟i içeriğine kısmen güvendiğini, %41 taze olmadığını, %80‟i pahalı olduğunu, %74‟ü ise güvenilir ya da kısmen güvenilir olduğunu belirttiği görülmektedir. Tüketicilerin %81,6‟sı sebze ve meyve alıĢveriĢini daha ucuz, taze ve sağlıklı olduğu için pazardan yapmayı tercih ettiğini belirtirken, %60,5‟i daha taze, katkısız ve sağlıklı olduğu için sütü mahalle sütçüsünden almayı tercih ettiğini belirtmiĢlerdir. Draje, krema, ezme vb. alternatif yerfıstığı ürünlerini tüketmeyi çok tercih etmediğini (%77) tüketicilerin büyük çoğunluğunun (%60) zeytin ve zeytinyağı gibi gıda maddelerini tanıdıklarından almayı tercih ettikleri görülmektedir. Ulusal markalı ürünleri yerel markalı ürünlere göre daha güvenilir (%48), daha sağlıklı (%44) ve daha pahalı (%83) olduğu düĢünülürken, lezzet ve tazelik açısından çok da farklı olmadıkları düĢünülmektedir. Ayrıca, tüketicilerin yarısından fazlası (%57,2) ambalajlı gıda ürünlerini satın alırken yerel markaları ulusal markalara tercih ettiğini belirtmiĢtir. Anket çalıĢmasına katılan katılımcıların %77,5‟i gıda denetimlerini yetersiz bulduğunu belirtirken, %80‟i gıda güvenliğinin sağlanmasında en büyük görevin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı‟na düĢtüğünü %66,3‟ü de Bakanlığı gıda güvenliğini sağlamada yeterli bulmadığını belirtmiĢtir. Ayrıca tüketicilerin %57,6‟sı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın hileli üretim yapan firma listesini takip etmediğini, %53‟ü Alo 174 Gıda Hattından haberdar olmadığını ifade etmiĢtir. Uygun olmayan gıda ürün veya üretimi ile karĢılaĢtıklarında Ģikayetlerini nereye bildirdiklerine iliĢkin soruya tüketicilerin %62‟si ürünü satın aldıkları yer cevabını vermiĢtir. Tüketicilerin gıda katkı maddelerine iliĢkin görüĢlerinin alınmasının amaçlandığı sorular incelendiğinde, %89‟u gıda etiketleri üzerindeki E numarasının ne anlama geldiğini bilmediğini, %68,1‟i de gıda katkı maddeleri hakkında yeterli oranda bilgisi olmadığı görülmektedir. Ayrıca, tüketicilerin %54,8‟i ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi hakkında bilgi olmadığını belirtirken, %30,1‟i duyduğunu ama ne olduğunu tam olarak bilmediğini belirtmiĢtir. Gıda denilince aklına ilk gelen sağlık sorununun kanser olduğunu belirten tüketicilerin gıda etiket bilgilerine iliĢkin tutumlarına bakıldığında, gıda etiketleri üzerindeki besin değeri (enerji ve besin öğeleri) bilgilerinin kendileri için faydalı olduğunu belirttiği, gıda etiketlerini okuduğu zaman yiyecek seçimini daha iyi yaptığı, gıda etiketlerini mutlaka okuduğu ve satın aldığı gıdaların besin değerleri ile ilgilendiği görülmektedir. 124 Yapılan analiz sonuçlarına, tüketicilerin büyük çoğunluğu gıda ürünlerinin hormonlu olması ve katkı maddesi içermesi nedeniyle tükettikleri ürünlerin sağlıksız olduğunu düĢünmektedir. Bu nedenle, gıda güvenliği açısından son derece önemli olan tarım ürünlerinde kalıntı analizlerinin yapılması ve tarım ilaçlarının kullanımı konusunda üreticilerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, tüketicilerin daha sağlıklı ürün satın alma taleplerini karĢılamak üzere sertifikalı gıda üretimi yapan yerel iĢletmelerin sayısı artırılmalıdır. Katkı maddeleri ve gıda güvenliği hakkında yeterli bilgi düzeyine sahip olmayan tüketicilerin bilinçlendirilmesi amacıyla gerek devlet kurumları gerekse sivil toplum kuruluĢları (STK) tarafından gerekli çalıĢmalar yapılmalıdır. 125 4.4 ÜRETĠCĠ ANKETĠ 4.4.1 ÜRETĠCĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER Üreticilerin YaĢ Gruplarına Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme 20-30 31-40 41-50 51-60 61 ve üstü Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 8 8 12 28 % 5,3 3,4 7,8 5,2 N 19 38 28 85 % 12,6 16,1 18,3 15,8 N 44 68 42 154 % 29,3 28,8 27,5 28,6 N 48 76 48 172 % 32,0 32,2 31,4 31,9 N 31 46 23 100 % 20,7 19,5 15,0 18,6 150 236 153 539 Büyük ĠĢletme Toplam Toplam Üreticilerin Eğitim Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Okur-yazar değil Orta ĠĢletme N 4 4 1 9 % 2,7 1,7 0,7 1,7 N 3 3 1 7 % 2,0 1,3 0,7 1,3 N 86 116 60 262 % 57,7 49,4 39,7 49,0 N 25 47 31 103 % 16,8 20,0 20,5 19,3 N 27 57 42 126 % 18,1 24,3 27,8 23,6 N 4 8 16 28 % 2,7 3,4 10,6 5,2 149 235 151 535 Okur-yazar Ġlkokul Ortaokul Lise Üniversite Toplam 126 Üreticilerin Hanehalkı Sayısına Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme 1 kiĢi 2 kiĢi 3 kiĢi 4 kiĢi 5 kiĢi 6 kiĢi 7 kiĢi 8 kiĢi 9 kiĢi 10 kiĢi 14 kiĢi 16 kiĢi 20 kiĢi 22 kiĢi Toplam Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 0 3 0 3 % 0,0 1,3 0,0 0,6 N 18 29 12 59 % 12,1 12,4 7,8 11,0 N 16 33 14 63 % 10,7 14,1 9,1 11,7 N 35 41 22 98 % 23,5 17,5 14,3 18,2 N 34 60 36 130 % 22,8 25,6 23,4 24,2 N 22 36 33 91 % 14,8 15,4 21,4 16,9 N 15 17 18 50 % 10,1 7,3 11,7 9,3 N 6 10 5 21 % 4,0 4,3 3,2 3,9 N 1 2 5 8 % 0,7 0,9 3,2 1,5 N 2 2 5 9 % 1,3 0,9 3,2 1,7 N 0 0 1 1 % 0,0 0,0 0,6 0,2 N 0 0 1 1 % 0,0 0,0 0,6 0,2 N 0 1 0 1 % 0,0 0,4 0,0 0,2 N 0 0 2 2 % 0,0 0,0 0,6 0,2 149 234 154 537 127 Üreticilerin Tarımsal Aktivitelerden Elde Ettikleri Gelire Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme %0-%29 %30-%59 %60-%89 %90 ve üzeri Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 14 15 6 35 % 9,5 6,4 3,9 6,5 N 38 57 10 105 % 25,9 24,3 6,5 19,6 N 15 36 30 81 % 10,2 15,3 19,5 15,1 N 80 127 108 315 % 54,4 54,0 70,1 58,8 147 235 154 536 Toplam Üreticilerin Hayvansal Üretimden Elde Ettikleri Gelire Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme %0-%29 %30-%59 %60-%89 %90 ve üzeri Toplam Orta ĠĢletme Toplam Büyük ĠĢletme N % N % 101 67,3 33 22 181 76,7 51 21,6 113 73,4 35 22,7 395 73,1 119 22 N 9 1 6 16 % N % 6 7 4,7 150 0,4 3 1,3 236 3,9 0 0 154 3 10 1,9 540 Üreticilerin Tarım DıĢı ĠĢ Yapma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Hayır Evet Toplam Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 88 139 111 338 % 58,7% 59,9% 74,0% 63,5% N 62 93 39 194 % 41,3% 40,1% 26,0% 36,5% 150 232 150 532 128 Üreticilerin Sahip Oldukları Sosyal Güvencelerine Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Tarım-Bağ-kur Bağ-kur SSK Emekli Sandığı Diğer Orta ĠĢletme Toplam Büyük ĠĢletme N 40 86 84 210 % 30,1 40,4 58,3 42,9 N 12 33 27 72 % 9,0 15,5 18,8 14,7 N 43 62 22 127 % 32,3 29,1 15,3 25,9 N 13 9 6 28 % 9,8 4,2 4,2 5,7 N 25 23 5 53 % 18,8 133 10,8 213 3,5 144 10,8 490 Toplam Üreticilerin Hayvansal Üretim Yapma Durumlarına Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 100 125 69 294 % 67,1 53,2 45,1 54,7 N 49 110 84 243 % 32,9 46,8 54,9 45,3 149 235 153 537 Toplam Üreticilerin Hayvan Varlıklarına Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme BüyükbaĢ KüçükbaĢ Arıcılık Su Ürünleri Toplam Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 75 111 70 256 % 29,3 43,4 27,3 29,3 N 41 37 23 101 % 40,6 36,6 22,8 40,6 N 12 7 2 21 % 57,1 33,3 9,5 57,1 N 1 0 0 1 % 100,0 0,0% 0,0 100,0 129 155 95 379 129 Üreticilerin Elde Ettikleri Tarım Gelirlerinin Giderlerini KarĢılama Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Kısmen Orta ĠĢletme Toplam Büyük ĠĢletme N 15 16 32 63 % 10,1 6,8 20,9 11,7 N 94 171 59 324 % 63,1 72,8 38,6 60,3 N 40 48 62 150 % 26,8 20,4 40,5 27,9 149 235 153 537 Toplam Üreticilerin Gelecekle Ġlgili Planlarına ĠliĢkin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Üretim Kapasitesini Arttırmak Üretimin Kalitesini Attırmak Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 99 166 129 394 % 66 70 84 73 N 117 199 143 459 % 78 84 93 85 N 66 136 119 321 % 44 58 77 59 N 9 27 9 45 % 6 11 6 8 N 39 53 19 111 % 26 22 12 21 N 58 58 31 147 % 39 25 20 27 Yeni Makine ve Ekipman Almak Bir Kooperatif veya Birlik Üyeliğine BaĢvurmak Tarımsal Faaliyetlerle UğraĢmayı Bırakmak Sahip Olduğum Hayvan Sayısını Artırmak 130 Üreticilerin AB’ye Tam Üyeliğin Türk Tarımına Etkilerine ĠliĢkin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Katkı sağlar Fazla bir katkısı olmaz Katkı sağlamaz Toplam Orta ĠĢletme Toplam Büyük ĠĢletme N 39 67 56 162 % 26,2 28,5 36,6 30,2 N 37 65 40 142 % 24,8 27,7 26,1 26,4 N 73 103 57 233 % 49,0 43,8 37,3 43,4 N 149 235 153 537 Üreticilerin Tarımsal Desteklerin Yeterliliğine ĠliĢkin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Kısmen Hiç Toplam Orta ĠĢletme Toplam Büyük ĠĢletme N 2 10 5 17 % 1,3 4,3 3,2 3,2 N 14 19 21 54 % 9,3 8,1 13,6 10,0 N 134 206 128 468 % 89,3 87,7 83,1 86,8 N 150 235 154 539 Üreticilerin Tarımsal Desteklerden Faydalanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Mazot, gübre ve toprak analiz desteği Fark ödemesi desteklemeleri Hayvancılık desteklemeleri Sertifikalı fidan desteği Yurt içi sertifikalı tohum kullanım Toplam N Küçük ĠĢletme 31 Orta ĠĢletme 155 Büyük ĠĢletme 134 % 21 66 87 59 N 17 134 133 284 % 11 57 86 53 N 54 60 42 156 % 36 25 27 29 N 0 2 2 4 % 0 0,80 1 0,70 N 1 13 34 48 320 131 desteği % 0,60 6 22 8,80 Tohum üretim desteği N 0 1 2 3 % 0 0,40 1 0,60 Üreticilerin Tarımsal Desteklerden Yeterince Yararlanamama Nedenlerine ĠliĢkin GörüĢleri ĠĢletmeler Tarım arazilerinin veraset intikal problemi Arazi desteklemeden yararlanamıyorum Tarım arazilerinin çok küçük ve büyük olması Tarımsal desteklemenin az olması Hazine arazilerinin kiralanmamıĢ olması Bürokrasinin fazla olması Bakanlığın uyguladığı destekleme programından bilgi sahibi olunmaması Toplam N Küçük ĠĢletme 67 Orta ĠĢletme 146 Büyük ĠĢletme 113 % 45 62 22 73 N 26 76 75 177 % 17 32 49 33 N 42 80 49 171 % 28 34 32 32 N 30 72 59 161 % N 20 26 31 67 38 53 30 146 % 17 28 34 73 N 29 52 38 119 % 19 22 25 22 N 18 46 30 94 % 12 19 19 17 326 Üreticilerin Tarım Ġl/Ġlçe Müdürlükleri Ġle ĠliĢkilerin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Ġyi Orta Kötü Toplam Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 96 143 112 351 % 64 61,4 72,7 65,4 N 33 55 26 114 % 22 23,6 16,9 21,2 N 21 35 16 72 % 14 15 10,4 13,4 N 150 233 154 537 132 Üreticilerin Tarım Ġl Müdürlüğünden Beklentileri ĠĢletmeler Eğitim faaliyetleri düzenlemesi Sahada daha fazla uzman personel çalıĢtırması Kurumun faaliyetleri ve tarımsal geliĢmelerle ile ilgili daha fazla bilgilendirme toplantıları yapması Çiftçilerin karĢılaĢtıkları problemlerle daha dazla ilgilenmek Tohum, fide ve fidan temin etmesi Toplam N Küçük ĠĢletme 131 Orta ĠĢletme 221 Büyük ĠĢletme 139 % 87 94 90 91 N 134 224 143 501 % 89 95 93 93 N 130 211 133 474 % 87 89 29 88 N 127 207 132 466 % 85 88 86 86 N 79 163 118 360 % 53 69 77 67 491 133 Üreticilerin Tarım Ġl/Ġlçe Müdürlükleri Ġle Ġlgili GörüĢleri Tarım il/ilçe müdürlüğünde çalıĢan personel sayısı yeterlidir. Tarım il/ilçe müdürlükleri tarımsal geliĢmelerle ilgili zamanında bilgilendirme yapmaktadır. Tarım il/ilçe müdürlüğünde çalıĢan personel konularında yeterli uzmanlığa sahiptirler. Ġhtiyacım olan her an tarım il/ilçe müdürlüğü personeline kolaylıkla ulaĢabiliyorum. Tarım il/ilçe müdürlükleri sorunlarıma kısa sürede çözüm üretebiliyorlar. Katılmıyorum Kararsızım Katılıyorum Kararsızım Katılıyorum Büyük ĠĢletme Katılmıyorum Orta ĠĢletme Katılmıyorum Kararsızım Katılıyorum Küçük ĠĢletme N 84 54 12 138 79 19 102 32 19 % 56 36 8 58,5 33,5 8,1 66,7 20,9 12,4 N 82 34 33 117 47 72 91 18 45 % 55 22,8 22,1 49,6 19,9 30,5 59,1 11,7 29,2 N 67 58 25 108 78 50 80 44 29 % 44,7 38,7 16,7 45,8 33,1 21,2 52,3 28,8 19 N 104 31 15 165 41 30 121 18 15 % 69,3 20,7 10 69,9 17,4 12,7 78,6 11,7 8,9 88 28 34 140 44 52 98 27 29 58,7 18,7 22,7 59,3 18,6 22 63,6 17,5 18,8 N % 134 Üreticilerin Kooperatife Üyelik Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 85 182 136 403 % 58,2 77,4 90,7 75,9 N 61 53 14 128 % 41,8 22,6 9,3 24,1 N 146 235 150 531 Evet Hayır Toplam Üreticilerin Üye Oldukları Kooperatiften Memnun Olma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Toplam Büyük ĠĢletme 43 94 78 215 48,9 50,8 54,9 51,8 20 50 30 100 22,7 27 21,1 24,1 25 41 34 100 28,4 22,2 23,9 24,1 88 185 142 415 Evet Hayır Kısmen Toplam Üreticilerin Bilgisayar Sahibi Olma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Toplam Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 33 59 72 164 % 22 25 46,8 30,4 N 117 177 82 376 % 78 75 53,2 69,6 N 150 236 154 540 135 Üreticilerin Bilgisayar Kullanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 25 51 57 133 % 16,8 21,6 37,0 24,7 N 124 185 97 406 % 83,2 78,4 63,0 75,3 N 149 236 154 539 Evet Hayır Toplam Üreticilerin Aile Üyelerinin Bilgisayar Kullanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 84 139 120 343 % 56,8 58,9 78,9 64 N 64 97 32 193 % 43,2 41,1 21,1 36 N 148 236 152 536 Evet Hayır Toplam Üreticilerin Ġnternet Kullanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 26 51 63 140 % 17,7 21,8 41,4 26,3 N 121 183 89 393 % 82,3 78,2 58,6 73,7 N 147 234 152 533 Evet Hayır Toplam 136 Üreticilerin Ġnternetten Ürün Temin Etme Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 67 114 76 257 % 44,7 48,7 50 47,9 N 83 120 76 279 % 55,3 51,3 50 52,1 N 150 234 152 536 Toplam Üreticilerin Teknolojik GeliĢmeleri Takip Etme Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Kısmen Toplam N % N % N % N 36 24,3 42 28,4 70 47,3 148 Orta ĠĢletme 83 35,5 53 22,6 98 41,9 234 Büyük ĠĢletme Toplam 67 43,8 19 12,4 67 43,8 153 186 34,8 114 21,3 235 43,9 535 Üreticilerin Tarım Bakanlığı Sitesini Takip Etme Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Kısmen Toplam N % N % N % N 4 2,7 144 96 2 1,3 150 Orta ĠĢletme 6 2,6 227 96,6 2 0,9 235 Büyük ĠĢletme 13 8,7 133 89,3 3 2 149 Toplam 23 4,3 504 94,4 7 1,3 534 137 Üreticilerin Tarım Ġl Müdürlüğü’nün SMS Hizmetinden Faydalanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Kısmen Toplam Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 46 119 90 255 % 30,7 50,4 58,4 47,2 N 103 117 64 284 % 68,7 49,6 41,6 52,6 N 1 0 0 1 % 0,7 0 0 0,2 N 150 236 154 540 Üreticilerin Tarım TV Ġzleme Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Kısmen Toplam Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 113 195 136 444 % 75,3 83 88,9 82,5 N 14 17 4 35 % 9,3 7,2 2,6 6,5 N 23 23 13 59 % 15,3 9,8 8,5 11 N 150 235 153 538 Üreticilerin Tarım TV’nin Gerekliliğine ĠliĢkin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Evet Hayır Kısmen Toplam Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N 132 198 122 452 % 95,7 96,1 95,3 95,8 N 6 5 4 15 % 4,3 2,4 3,1 3,2 N 0 3 2 5 % 0 1,5 1,6 1,1 N 138 206 128 472 138 4.4.2 ÜRETĠCĠ (ÇĠFTÇĠ) ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Toplam 540 çiftçiyle anket çalıĢması yapılmıĢtır. ĠĢletmeler verimlilik durumlarına göre, 150 tanesi küçük, 236 tanesi orta ve 154 tanesi de büyük iĢletme Ģeklinde sınıflandırılmıĢtır. Büyük çoğunluğu 40 ila 60 yaĢ aralığında olan üreticilerin yarıya yakını ilkokul mezunudur. Üreticilerin %60 gibi bir oranı toplam gelirlerinin %90‟dan fazlasını bitkisel üretim gelirleri oluĢturduğunu ve %63,5 gibi büyük bir oranı da tarım dıĢı bir geliri bulunmadığını belirtmiĢtir. Sosyal güvencesi bulunan üreticilerin %42,3‟ünün Tarım Bağkur‟u bulunmaktadır. Üreticilerin hayvan varlığı incelendiğinde 256 tanesinin büyükbaĢ hayvan sahibi olduğu görülürken, 101 tanesinin küçükbaĢ, 3 tanesinin de kanatlı hayvanı bulunduğu görülmektedir. Katılımcıların 21 tanesi de arıcılık yapmaktadır. Üreticilerin elde ettikleri tarımsal gelirin yeterlilik durumu incelendiğinde küçük ve orta ölçekli iĢletmelerde elde edilen tarımsal gelirin iĢletmeci ve ailesinin yaĢam giderlerini dahi karĢılayacak düzeyde olmadığı, büyük ölçekli iĢletmelerde ise tarımsal gelirin iĢletmeci ve ailesinin yaĢam giderlerini kısmen karĢıladığı görülmektedir. Sonuç olarak incelenen iĢletmelerde elde edilen tarımsal gelir düzeyinin çok küçük olduğu ve iĢletmelerin tarımsal faaliyetleri için yeterli olmadığı ifade edilebilir. Gelecekle ilgili planlarına iliĢkin soruya katılımcıların büyük çoğunluğunun (%85) “üretimin kalitesini arttırmak” Ģeklinde cevap verdiği görülürken, bunu sırasıyla “üretim kapasitesini artırmak” (%79) ve “yeni makine ve ekipman almak” (%59) cevapları izlemektedir (ġekil 1.11). AB‟ye üyeliğin Türk tarımı açısından nasıl bir katkı sağlayacağına iliĢkin görüĢlerine baktığımızda ise, katılımcıların %43,4‟ünün AB‟ye tam üyeliğin Türk tarımına herhangi bir katkı sağamayacağı görüĢünde olduğu görülmektedir. Tarımsal desteklere iliĢkin görüĢleri sorulan üreticilerin, %86,8 gibi büyük bir oranı tarımsal destekleri yetersiz bulduğu, katılımcıların büyük çoğunluğunun mazot, gübre ve toprak analiz desteğinden faydalandığı ve tarım arazilerinin veraset intikal problemi nedeniyle de tarımsal desteklerden yeterince faydalanmadığını belirttiği görülmektedir. Tarım Ġl/Ġlçe Müdürlükleri ile iliĢkilerini değerlendiren katılımcıların %65,4‟ü iliĢkilerinin iyi olduğunu söylerken, %21,2‟si orta olarak değerlendirmiĢ, tarım il/ilçe müdürlüğünün çalıĢan personel sayısı, tarımsal geliĢmelerle ilgili zamanında bilgilendirme yapma, çalıĢan personelin yeterli uzmanlığa sahip olması ve üreticilerin sorunlarına kısa sürede çözüm üretebilmeleri konularında oldukça yeterli bulduklarını belirtmiĢlerdir. 139 Anket çalıĢmamıza katılan üreticilerin herhangi bir kooperatife üyelik durumuna bakıldığında, %75,9 gibi büyük bir oranının bir kooperatife üye olduğu, büyük iĢletmelerin %90 gibi çok büyük bir oranı bir kooperatife üyeyken, küçük iĢletmelerde bu oranın %582‟ye düĢtüğü görülmektedir. Kooperatife üye olduğunu belirten 403 kiĢiden 215‟i üye olduğu kooperatiften memnun olduğunu belirtirken, 100 tanesi memnun olmadığını, geri kalan 88 kiĢi ise kısmen memnun olduğunu belirtmiĢtir. GeliĢen teknolojiler ve bilginin hızlı bir Ģekilde değiĢtiği günümüzde diğer sektörlere hammadde sağlayan bir sektör tarım sektöründe verim artıĢı, üreticilerin kendi ürünün fiyatını piyasa fiyatına göre belirleyebilme ve pazarlama gücü elde edebilmesi ile kazanır. Bu da üreticilerin teknolojiyi aktif olarak kullanabilmesine bağlıdır. Çiftçilerimiz bazı kesimlerde henüz teknolojiye ulaĢmıĢ olmasada cep telefonlarından sms‟ler alarak üretim ile ilgili bilgileri takip etmektedir. ÇalıĢmamıza katılan çiftçilerin de büyük bir çoğunluğunun bilgisayar, internet gibi teknolojileri kullanmadığı, yarıya yakınının Ġl Müdürlükleri tarafından kullanılan sms‟lerden faydalanmadıkları ve %94,4 gibi çok büyük bir oranının bilgi almak amacıyla Tarım Bakanlığı‟nın sitesini dahi kullanmadığı görülmektedir. Üreticilerin %82,5 gibi çok büyük çoğunluğunun tarım ile ilgili konularda bilgi almak amacıyla Tarım TV‟yi izlediğini ve bilgi almak için Tarım TV‟nin gerekli olduğunu belirtmiĢtir. Sonuç olarak, gelecekle ilgili öncelikli planları üretimin kalitesini arttırmak olan üreticilerin büyük çoğunluğunun elde ettikleri tarımsal gelirin iĢletmeci ve ailesinin yaĢam giderlerini dahi karĢılayacak düzeyde olmadığı görülmektedir. Buna bağlamda, kırsal alanda yaĢayan ve geçimini tarımdan sağlayan bireylerin yaĢam kalitesini iyileĢtirmek ve gelir düzeyini artırmak amacıyla katma değeri yüksek alternatif ürünlerin üretimine yönlendirilmeleri ve bu konuda bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Ayrıca, teknolojiyi aktif olarak kullanamayan üreticilerin tamamına yakını tarımla ilgili geliĢmeleri, yeni teknikleri ve teknolojileri büyük çoğunlukla tarım televizyonlarında yapılan programlardan takip etmektedir. Bu nedenle, üreticileri tarımsal üretim konusunda bilgilendirmek amacıyla özellikle yerel televizyonlarda yapılan tarıma yönelik programlar arttırılmalıdır. 140 4.5 TÜCCAR VE SANAYĠ ANKETĠ Osmaniye Ġlinde buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, soya, zeytin ve yerfıstığı gibi tarım ürünlerinin pazarlama yapısı ve etkinliğini değerlendirmek amacıyla, 20 buğday, mısır, arpa, 44 yerfıstığı ve 16 zeytin olmak üzere toplam 80 tüccar ile 30 ilaç bayisine anket uygulanmıĢtır. 4.5.1 ZEYTĠN VE YERFISTIĞI ÜRÜNLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ĠĢletme Sayılarının Ürün ve Ana Faaliyet Koluna Göre Dağılımları Faaliyet kolu * Ürün Ürün Zeytin Tüccar ĠĢleme Tesisi Faaliyet kolu Toplam Yerfıstığı 0 16 16 Toplam 22 22 44 22 38 60 ĠĢletme Sahiplerinin Eğitim Durumlarına Göre Dağılımları Eğitim * Faaliyet kolu Ġlk-orta okul Lise Eğitim Önlisans Lisans Yüksek lisans Toplam N % N % N % N % N % N % Faaliyet kolu Tüccar ĠĢleme Tesisi 4 7 18,2 17,9 3 5 13,6 12,8 13 13 59,1 33,3 0 4 ,0 10,3 2 10 9,1 25,6 22 39 100,0 100,0 Toplam 11 18,0 8 13,1 26 42,6 4 6,6 12 19,7 61 100,0 Katılımcıların ĠĢletme Statüsünün Faaliyet Koluna Göre Dağılımı ĠĢletme statüsü * Faaliyet kolu Faaliyet kolu Tüccar Limited Ģirketi ĠĢletme statüsü Toplam ġahıs veya aile Ģirketi N % N % N % 1 25,0 3 75,0 4 100,0 ĠĢleme Tesisi 29 74,4 10 25,6 39 100,0 Toplam 30 69,8 13 30,2 43 100,0 141 Katılımcıların Tarımsal Üretim Yapma Durumunun Faaliyet Koluna Göre Dağılımı Tarımsal üretim * Faaliyet kolu Tüccar Evet Tarımsal üretim N % N % N % Hayır Toplam Faaliyet kolu ĠĢleme Tesisi 4 14 18,2 18 81,8 22 100,0 Toplam 18 35,9 25 64,1 39 100,0 29,5 43 70,5 61 100,0 Katılımcıların Ana Faaliyet Kolu Olan Ürünün (Yerfıstığı, Zeytin) Üretimini Yapma Durumuna Göre Dağılımı Üretim * Faaliyet kolu Evet Üretim Hayır Toplam N % N % N % Faaliyet kolu Tüccar ĠĢleme Tesisi 5 14 23,8 35,9 16 25 76,2 64,1 21 39 100,0 100,0 Toplam 19 31,7 41 68,3 60 100,0 Katılımcıların ĠĢletmelerinin KuruluĢ Yeri Seçiminde Etkili Olan Faktörler N % Ham madde temini 52 84 ĠĢ gücü temini TeĢvik imkanı KuruluĢ yerinin parasal değeri Pazarlama Bölgenin altyapı imkanları Diğer 12 11 16 30 23 18 19 18 26 48 37 29 Katılımcıların Ürün Alımını GerçekleĢtirdikleri Yere Göre Dağılımları N % Bahçeden/tarladan kabala alım 2 3 Bahçeden/tarladan kilo ile alım 22 35 Üretici tarafından hasat edilip getiriliyor 13 21 Kendi ürünümü hasat ediyorum 5 8 Diğer 4 6 142 Katılımcıların Ürünlerini Temin Etme ġekillerine Göre Dağılımları (%) % Üreticiden 54 Toplayıcı tüccardan 9 Komisyoncudan 4 Kendi tarlamdan/bahçemden 6 Büyük tüccarlardan 3 Diğer 0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında Sorun YaĢama Durumu Ürün Zeytin Ürün alım sıkıntı Evet Hayır Kısmen Toplam N % N % N % N % Toplam Yerfıstığı 1 5,9 13 76,5 3 17,6 17 100,0 9 20,5 17 38,6 18 40,9 44 100,0 10 16,4 30 49,2 21 34,4 61 100,0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında YaĢadıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri N Belirli dönemlerde yeterince ham madde bulunamaması ÇeĢit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması Fiyat istikrarsızlığı ĠĢleme sermayesi eksikliği Yetersiz kapasite YanlıĢ ambalaj ve paketleme Depolama imkânının olmayıĢı Diğer % 12 25 24 7 1 0 14 7 19 40 39 11 2 0 23 11 Katılımcıların Satın Aldıkları/ĠĢleyecekleri Ürüne Temizleme, Yıkama Veya Paketleme ĠĢlemleri Uygulama Durumu Ürün Zeytin Satın alma iĢlemi Evet Hayır Toplam N % N % N % 17 100,0 0 ,0 17 100,0 Toplam Yerfıstığı 40 90,9 4 9,1 44 100,0 57 93,4 4 6,6 61 100,0 143 Katılımcıların Satın Aldıkları Ürünün Kalitesini Belirlemede Kullandığı Faktörler Faktörler 5 a) Ürünün rengi b) Temizlik c) Danelerin iriliği d) Yağ oranı e) Danelerin zedelenmemiĢ olması f) Diğer 4 12 11 25 8 15 9 3 N 17 19 16 0 13 0 2 16 15 7 4 15 0 1 13 16 9 6 16 0 4 1 5 43 3 0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında Fiyatı Belirleyen Faktörler Faktörler 5 a) Ödeme zamanı b) Ürün miktarı c) Ürün kalitesi d) ĠĢletmenin yeri (konumu) e) Diğer 4 6 3 55 1 4 3 N 27 19 3 7 2 2 20 20 2 11 0 1 6 14 0 30 1 1 4 0 10 1 Katılımcıların Satın Aldığı Ürünü Değerlendirme ġekline Göre Dağılımları (%) Değerlendirme ġekli Doğrudan tüketiciye satıĢ Perakendeciye satıĢ Ġhracatçıya satıĢ Doğrudan kendim ihraç ediyorum ĠĢleme tesislerine satıĢ Aile tüketimi % 65 63 18 30 74 7 Katılımcıların ĠĢletmelerinde Ürettikleri Ürünleri Satına Kadar Kalitelerinde Bozulma Olma Durumu Ürün kalitesinde bozulma Evet Hayır Toplam N % N % N % Ürün Zeytin Yerfıstığı 1 0 9,1 ,0 10 10 90,9 100,0 11 10 100,0 100,0 Toplam 1 4,8 20 95,2 21 100,0 144 Katılımcıların Ürün Alım-Satımında Diğer Tüccarlarla Rekabet Olma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Ürün Zeytin Rekabet Hiç olmuyor N % N % N % N % Kısmen oluyor Rekabet var Toplam Toplam Yerfıstığı 2 14,3 3 21,4 9 64,3 14 100,0 2 4,8 1 2,4 39 92,9 42 100,0 4 7,1 4 7,1 48 85,7 56 100,0 Katılımcıların Alım Satım ĠĢlerini GerçekleĢtirdikleri Bürosunun Olma Durumuna Göre Dağılımları Ürün Toplam Zeytin Büro Evet Hayır Toplam N % N % N % Yerfıstığı 14 82,4 3 17,6 17 100,0 42 97,7 1 2,3 43 100,0 56 93,3 4 6,7 60 100,0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Üreticilerin Tarımsal Faaliyetlerinde KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri Önemli değil (%) DüĢük satıĢ fiyatının düĢük olması/fiyatlardaki değiĢimleri öngörememe Toprak dağılımının çok parçalı olması ve verim düĢüklüğü Toprak hazırlığı ve ekim konusunda bilgi yetersizliği Girdi maliyetlerinin yüksek olması Devlet destekleri/teĢviklerinin yetersiz olması Makine ve ekipman eksikliği Gübreleme, sulama ve ilaçlama konusunda bilgi yetersizliği Tohum temininin zamanında karĢılanmaması Büyüme için finansman eksikliği Sulama sorunları ĠĢgücü maliyeti ve iĢgücü temini Kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma 8 Kısmen önemli (%) 10 Önemli (%) 82 8 18 73 15 22 63 3 7 27 12 7 17 40 32 90 77 33 57 75 5 30 30 48 7 53 42 30 27 18 42 28 40 25 145 Ürünün satıĢında sıkıntı yaĢama Üretilen ürünlerin tüketiciye ulaĢana kadarki aracıların fazlalığı Kredi temininde bürokrasi fazlalığı Kredi faizlerinin yüksekliği Diğer (lütfen belirtiniz)…………………………. 42 47 25 40 33 12 46 47 33 44 35 0 11 18 67 Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilme Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Ürün Zeytin Tarım potansiyeli Evet N % N % N % N % Hayır Kısmen Toplam Toplam Yerfıstığı 3 17,6 9 52,9 5 29,4 17 100,0 10 23,8 20 47,6 12 28,6 42 100,0 13 22,0 29 49,2 17 28,8 59 100,0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımda Modern Girdi ve Teknolojilerin Yeterince Kullanılma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Ürün Zeytin Tarım teknolojisi Evet Hayır Kısmen Toplam N % N % N % N % 4 23,5 5 29,4 8 47,1 17 100,0 Toplam Yerfıstığı 14 31,8 20 45,5 10 22,7 44 100,0 18 29,5 25 41,0 18 29,5 61 100,0 4.5.2 YERFISTIĞI VE ZEYTĠN ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Stratejik plan çalıĢmaları kapsamında anket uygulanan yerfıstığı ve zeytin üreticisinin faaliyet kolu açısından dağılımları incelendiğinde, zeytin üreticilerinin tamamı tüccar iken, yerfıstığı üreticilerinin yarısının tüccar diğer yarısının ise iĢletme tesisi olduğu görülmektedir. Tüccar olarak faaliyet gösteren katılımcıların %18,2‟si tarımsal üretim faaliyetinde bulunurken, iĢletme tesisi sahip katılımcılarda bu oran %35,9‟a çıkmaktadır. Katılımcıların iĢletmelerinin kurulacağı yeri belirleme kararlarında hammadde temininin 146 (%84) en önemli faktör olduğu, bunun dıĢında pazarlama (%48) ve bölgenin altyapı imkanlarının (%37) diğer önemli faktörler olarak belirtildiği görülmektedir. Anket çalıĢmasına katılan iĢletme sahiplerinin %35‟i ürün alımlarını bahçeden/tarladan kilo ile alım, %22‟si üretici tarafından hasat edilip getirilme Ģeklinde gerçekleĢtirdiğini belirtirken, %54‟ü ürünlerini üreticiden temin ettiğini belirtmiĢtir. “Ürün alımında sıkıntı yaĢıyor musunuz?” sorusuna evet ya da kısmen cevabını veren 31 katılımcının %40‟ı çeĢit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması, %39‟u fiyat istikrarsızlığı ve %23‟ü ise depolama imkanının olmaması gibi sorunlarla karĢılaĢtıklarını ifade etmiĢlerdir. Üreticilerin %93,4‟ü satın aldığı ürünü bir takım iĢlemlere tabi tutmaktadır. Katılımcılar satın aldığı ürünün kalitesini belirlemede önemli olan hususları; danelerin iriliği, temizlik, ürünün rengi, danelerin zedelenmemiĢ olması ve yağ oranı Ģeklinde sıralarken, ürün satın alırken fiyatı belirleyen faktörleri ise; ürün kalitesi, ödeme zamanı, ürün miktarı ve iĢletmenin yeri (konumu) Ģeklinde sıralamıĢlardır. Katılımcıların büyük çoğunluğu ürünlerini doğrudan tüketiciye veya perakendeciye satarak değerlendirmektedirler. Anket çalıĢmamıza katılan tüccarların Osmaniye ilinde üreticilerin tarımsal faaliyetlerinde karĢılaĢtıkları sorunlara iliĢkin görüĢleri incelendiğinde, girdi maliyetlerinin yüksek olması, toprak dağılımının çok parçalı olması, verim düĢüklüğü ve ürün satıĢ fiyatının düĢük olması/fiyatlardaki değiĢimleri öngörememe gibi genel Türk tarımının sorunlarıyla paralellik gösterdiği görülmektedir. Buna karĢılık, tohum temininin zamanında karĢılanmaması, kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma ve ürünün satıĢında sıkıntı yaĢama gibi konularda ise Osmaniye ilindeki üreticilerin çok önemli sorunlar yaĢamadıkları belirtilmiĢtir. Son olarak, katılımcıların %50‟si Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeterince değerlendirilmediği ve tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığı görüĢünde olduklarını belirtmiĢlerdir. Analiz sonuçlarına göre, yerfıstığı ve zeytin iĢletmesi sahiplerinin ürün satın alımında çeĢit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması, fiyat istikrarsızlığı ve depolama imkanının olmaması gibi bir takım sorunlarla karĢılaĢmaktadırlar. Özellikle zeytin üretiminde dalgalanmayı azaltmak için ilin ekolojisine uygun sofralık ve yağlık zeytin çeĢitlerinin belirlenmesi amacıyla gerekli çalıĢmalar yapılmalı ve bu türlerin dikilmesi konusunda üreticiler yönlendirilmelidir. Ayrıca gerek ürün satın alımında gerekse ürün pazarlamasında önemli bir sorun olarak görülen depolamada ürün kaybı sorunun çözümüne yönelik olarak mevcut depoların iyileĢtirilmesi ve yeni depo tesislerinin kurulması gerekmektedir. 147 4.5.3 BUĞDAY, ARPA, MISIR, AYÇĠÇEĞĠ VE SOYA ÜRÜNLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER Katılımcıların Eğitim Durumlarının ĠĢletmelerin Statüsüne Göre Dağılımı Eğitim * ĠĢletme statüsü Eğitim Ġlk-ortaokul Lise Ön lisans Yüksek lisans Toplam N % N % N % N % N % ĠĢletme statüsü Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi 0 3 ,0 21,4 1 2 16,7 14,3 2 7 33,3 50,0 3 2 50,0 14,3 6 14 100,0 100,0 Toplam 3 15,0 3 15,0 9 45,0 5 25,0 20 100,0 Katılımcıların Tarımsal Üretim Yapma Durumunun Faaliyet Koluna Göre Dağılımı Tarımsal üretim * ĠĢletme statüsü Tarımsal üretim Evet Hayır Toplam N % N % N % ĠĢletme statüsü Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi 4 8 66,7 57,1 2 6 33,3 42,9 6 14 100,0 100,0 Toplam 12 60,0 8 40,0 20 100,0 Katılımcıların ĠĢletmelerinin KuruluĢ Yeri Seçiminde Etkili Olan Faktörler N Ham madde temini ĠĢ gücü temini TeĢvik imkanı KuruluĢ yerinin parasal değeri Pazarlama Bölgenin altyapı imkanları Diğer % 17 0 2 2 7 5 5 85 0 10 10 35 25 25 148 Katılımcıların Ürün Alımını GerçekleĢtirdikleri Yere Göre Dağılımları N Üretici tarafından hasat edilip getiriliyor Kendi ürünümü hasat ediyorum Aracılardan alıyorum Tarladan kilo ile alım Diğer % 20 11 11 11 0 100 55 55 55 0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında Sorun YaĢama Durumu Satın alma sorunu * ĠĢletme statüsü Satın alma sorunu Evet Hayır Kısmen Toplam N % N % N % N % ĠĢletme statüsü Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi 3 6 50,0 42,9 0 3 ,0 21,4 3 5 50,0 35,7 6 14 100,0 100,0 Toplam 9 45,0 3 15,0 8 40,0 20 100,0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında YaĢadıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Belirli dönemlerde yeterince ürün bulunamaması ÇeĢit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması Fiyat istikrarsızlığı ĠĢletme sermayesi eksikliği Üründeki rutubet değerinin istenilenden yüksek olması Depolama imkanının olmayıĢı Yetersiz kapasite Diğer 3 8 16 2 15 4 0 1 15 40 80 10 75 20 0 5 Katılımcıların Satın Aldıkları Ürünün Kalitesini Belirlemede Kullandığı Faktörler Faktörler 5 4 3 2 1 N a) Ürünün rengi 1 4 3 3 4 b) Temizlik (yabancı madde içerip içermemesi) 2 2 6 9 1 c) Danelerin iriliği 1 2 7 3 5 d) Danelerin zedelenmemiĢ olması 2 6 2 4 5 11 4 3 0 2 3 2 2 2 3 e) Ürünün rutubet değeri f) Diğer:…………………………………………. 149 Katılımcıların Ürün Satın Alımında Fiyatı Belirleyen Faktörler Faktörler 5 4 3 2 1 N a) Ödeme zamanı 1 2 3 8 4 b) Ürün miktarı 1 0 0 5 9 c) Ürün kalitesi 3 6 6 3 0 d) Devletin açıkladığı taban fiyat 4 4 5 0 4 e) Ürünün rutubet değeri 6 6 3 2 1 f) Diğer: 3 0 1 0 2 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Üreticilerin Tarımsal Faaliyetlerinde KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri Önemli değil (%) Kısmen önemli (%) Önemli (%) Ürün satıĢ fiyatının düĢük olması/fiyatlardaki değiĢimleri öngörememe Toprak dağılımının çok parçalı olması ve verim düĢüklüğü Toprak hazırlığı ve ekim konusunda bilgi yetersizliği Gübreleme, sulama ve ilaçlama konusunda bilgi yetersizliği Devlet destekleri/teĢviklerinin yetersiz olması 10 5 85 10 0 90 40 25 35 45 15 40 30 20 50 Makine ve ekipman eksikliği 35 35 30 0 0 100 Tohum temininin zamanında karĢılanmaması 95 5 0 Büyüme için finansman eksikliği 25 40 35 Sulama sorunları 55 20 25 ĠĢgücü maliyeti ve iĢgücü temini 40 25 35 Kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma Ürünün satıĢında sıkıntı yaĢama 85 15 0 75 25 0 Üretilen ürünlerin tüketiciye ulaĢana kadarki aracıların fazlalığı Kredi temininde bürokrasi fazlalığı 50 20 30 15 45 20 Kredi faizlerinin yüksekliği 35 30 15 5 0 0 Girdi maliyetlerinin yüksek olması Diğer (lütfen belirtiniz)…………………………. 150 Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilme Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Tarım potansiyeli * ĠĢletme statüsü Tarım potansiyeli Evet N % N % N % N % Hayır Kısmen Toplam ĠĢletme statüsü Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi 1 4 16,7 28,6 3 7 50,0 50,0 2 3 33,3 21,4 6 14 100,0 100,0 Toplam 5 25,0 10 50,0 5 25,0 20 100,0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilmeme Nedenlerine ĠliĢkin GörüĢleri N Arazilerin küçük olması Bilinçli üretim yapılmıyor Finansman kaynaklarının olmaması Bilinçli üretim yapılmıyor % 7 5 3 5 35 25 15 25 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımda Modern Girdi ve Teknolojilerin Yeterince Kullanılma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Tarım teknolojisi * ĠĢletme statüsü Tarım teknolojisi Evet N % N % N % N % Hayır Kısmen Toplam ĠĢletme statüsü Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi 0 1 ,0 7,1 1 9 16,7 64,3 5 4 83,3 28,6 6 14 100,0 100,0 Toplam 1 5,0 10 50,0 9 45,0 20 100,0 Katılımcıların Ürün Temininde Öncelikli Olarak Tercih Ettiği Ġlçeler ve Nedenleri Ġlçeler Toprakkale Merkez Kadirli Düziçi N % 3 9 4 3 15 45 20 15 Nedeni Hammaddeye Yakınlık Nakliye uygunluğu UlaĢım kolaylığı Kalite N 15 1 4 7 % 75 5 20 35 151 Katılımcıların Ürün Pazarlaması Ġle Ġlgili KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Fiyat Ġstikrarsızlığı Güven Sorunu 4 3 20 15 Nakliye sorunu Kalite problemi 3 2 15 10 Ġthal mal gelmesi Arz talep dengesi düzensizliği 1 2 5 10 Katılımcıların Ürün Pazarlaması Ġle Ġlgili KarĢılaĢtıkları Sorunların Çözümüne ĠliĢkin GörüĢleri N % Kaliteyi artırmak Teminat verilebilir Bilinçli üretim yapılmalı Birlik ve kooperatifleĢmenin gerçekleĢmesi Ürün desteklemelerinin arttırılması Girdi maliyetlerinin düĢürülmesi Ġthal mal ülkeye sokulmaması Fiyat standardının sağlanması Diğer 3 1 2 1 1 1 1 1 8 15 5 10 5 5 5 5 5 55 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarıma Dayalı Sanayi Firmalarının KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri N Kayıt dıĢı iĢletmelerin bulunması Pazarlama sıkıntısı Yetersiz fabrikalaĢma Tarıma dayalı sanayi Aile iĢletmeleri olması TeĢvik ve hibe sisteminin olmaması Çevre illerden temin edilmesi Teknolojinin kullanılması % 1 1 1 1 1 1 1 1 13 13 13 13 13 13 13 13 152 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarıma Dayalı Sanayinin GeliĢtirilmesi Amacıyla Yapılması Gerekenlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Tarıma dayalı sanayi oluĢturulması 8 30 Fabrika kurulmalıdır 7 26 Entegre tesislerin kurulması 3 11 TeĢvik ve destek verilmelidir 2 7 Kurutma tesislerinin kurulması 1 4 Makine ve ekipman desteği verilmesi 1 4 Diğer 5 19 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımsal Altyapının GeliĢtirilmesi ve Üretimin Arttırılması Amacıyla Devletin Yapması Gereken Destekler ve Yatırımlara ĠliĢkin GörüĢleri N Kredi imkanlarını artırılması Ġthalatın azaltılması Desteklemelerin artırılması Arazilerin toplulaĢtırılması Desteklemelerin artırılması Kurutma tesislerin oluĢturulması Vergilerin azaltılması Girdi maliyetlerinin düĢürülmesi Sanayicilere teĢvik hizmeti verilmesi Diğer % 2 1 6 3 6 2 5 3 3 12 5 2 14 7 14 5 12 7 7 28 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımın GeliĢmesi Adına Özel Sektörün Yatırım Yapabileceği Alanlara ĠliĢkin GörüĢleri N Yağ fabrikaları Entegre tesisler Gübre fabrikaları kurutma tesislerinin kurulması iĢleme tesisleri kurulmalı NisaĢta Fabrikası Un fabrikası Yerfıstığı kurutma tesisi Diğer % 11 1 1 2 1 13 3 1 19 21 2 2 4 2 25 6 2 37 153 Katılımcıların Osmaniye Ġli Tarımının Asıl Hedeflerinin Ne Olması Gerektiğine ĠliĢkin GörüĢleri N % Toprakların iyileĢtirilmesi 1 3 Teknik hizmet kalitesinin artırılması 1 3 Rekolte ve kalite üretimi Ürün çeĢitliliği arttırılmalıdır 9 2 26 6 Pazar payının artırılması Ġhracatın artırılması 7 2 21 6 1 11 3 32 Alt yapı faaliyetlerinin kurulması Diğer 4.5.4 BUĞDAY, ARPA, MISIR, AYÇĠÇEĞĠ VE SOYA ÜRÜNLERĠ ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Anketi cevaplayan %45‟i önlisans mezunu, %25‟i yüksek lisans mezunu iĢletme sahiplerinin %60‟ı ayrıca tarımsal üretimde de bulunduğunu belirtmiĢtir. GörüĢme yapılan 20 mısır iĢletmesinin 6‟sı limited Ģirket, 14‟ü ise Ģahıs veya aile Ģirketi statüsündedir. Önlisans mezunu olan iĢletme sahiplerinin %50‟si Ģirketini Ģahıs veya aile Ģirketi statüsünde kurarken, yüksek lisans mezunu olanların %50‟si limited Ģirket statüsünde kurmuĢtur. ĠĢletme sahiplerinin 17‟si (%85) iĢletmesinin kuruluĢ yeri seçiminde etkili olan en önemli faktörün hammadde temini olduğunu belirtirken, tamamına yakını ürünlerini büyük ölçüde kendilerinin hasat edip getirmesiyle elde ettiklerini belirtmiĢlerdir. Ankete katılan 20 iĢletme sahibinden 9‟u ürün satın alımında sorun yaĢadığını, 8‟i ise kısmen sorun yaĢadığını belirtmiĢtir. Sorun yaĢadığını belirten 17 kiĢi yaĢanan en büyük sorunun fiyatlardaki istikrarsızlık ve üründeki rutubet değerinin istenilenden yüksek olmasıdır. Katılımcılar ürünün kalitesini belirlerken dikkat ettikleri konuları önem sırasına göre, ürünün rutubet değeri, danelerin zedelenmemiĢ olması, danelerin iriliği, temizlik (yabancı madde içerip içermemesi) ve ürünün rengi Ģeklinde sıralarken, ürün alırken fiyatı belirleyen faktörleri Ģu Ģekilde sıralamıĢlardır; ürünün rutubet değeri, ürünün kalitesi, devletin açıkladığı taban fiyat, ödeme zamanı ve ürünün miktarı. Osmaniye ilinde üreticilerin tarımsal faaliyetlerinde karĢılaĢtıkları sorunları belirlemeye yönelik hazırlanan soru incelendiğinde cevaplayıcıların, girdi maliyetlerinin yüksek olması ile toprak dağılımının çok parçalı olması ve verim düĢüklüğünü önemli sorunlar olarak belirtirken, tohum temininin zamanında karĢılanmaması, kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma ve ürünün satıĢında sıkıntı yaĢama önemsiz sorunlar 154 olarak belirttiği görülmektedir. Anketi cevaplayan iĢletme sahiplerinin %50‟si Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeteri kadar değerlendirilmediğini ve tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını belirtmiĢtir. Sonuç olarak, buğday, arpa, mısır, ayçiçeği ve soya ürünleri iĢletme sahiplerinin yaĢadıkları en önemli sorunlar fiyatlardaki istikrarsızlık ve üründeki rutubet değerinin istenilenden yüksek olmasıdır. Bölgede en fazla ekim alanına sahip tarla bitkilerinde önemli bir sorun olan rutubet sorununun önüne geçilebilmesi için üreticilerin depolama konusunda bilinçlendirilmesi ve modern depoların kurulması gerekmektedir. 155 4.5.5 ĠLAÇ, TOHUM, GÜBRE, ALET MAKĠNE VE FĠDE-FĠDAN BAYĠLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER Katılımcıların YaĢ Gruplarına Göre Dağılımları N % 21-30 31-40 40 yaĢ üzeri Toplam 6 6 18 30 20,0 40,0 100,0 Katılımcı ĠĢletmelerin Statülerine Göre Dağılımları N Statü % ġahıs 24 80,0 ġirket Toplam 6 30 20,0 100,0 Katılımcıların Faaliyet Gösterdikleri Alandaki ĠĢ Tecrübelerine Göre Dağılımları N ĠĢ Tecrübesi 0-5 yıl 6-10 yıl 11-15 yıl 16-20 yıl 20 yıl üzeri Toplam % 7 5 6 1 11 30 23,3 16,7 20,0 3,3 36,7 100,0 Katılımcı ĠĢletmelerin Ġstihdam Durumuna Göre Dağılımları N Ġstihdam durumu 1 2 3 4 5 ve üzeri Toplam % 18 3 5 1 3 30 60,0 10,0 16,7 3,3 10,0 100,0 156 Katılımcı ĠĢletmelerin Büro Alanına (m²) Göre Dağılımları N Büro Alanı % 0-30 m2 31-60 m2 61-90 m2 91-120 m2 Toplam 17 9 2 2 30 56,7 30,0 6,7 6,7 100,0 Katılımcı ĠĢletmelerin Depo Alanına (m²) Göre Dağılımları N Depo Alanı % 50 m2 altı 51-100 m2 101-150 m2 151-200 m2 200 m2 üzeri Toplam 8 10 2 2 8 30 26,7 33,3 6,7 6,7 26,7 100,0 Katılımcı ĠĢletmelerde Fiilen ÇalıĢanların Eğitim Durumlarına Göre Dağılımları N % Okuryazar değil Ġlk ve ortaokul Lise Lisans Yüksek lisans 3 10 15 22 1 10 33 50 73 3 Katılımcı ĠĢletmelerin Ticari Olarak Ġlaçlama Yapma Durumu N Ġlaçlama % Evet Hayır Toplam Eksik veri 2 20 22 8 6,7 66,7 73,3 26,7 Toplam 30 100,0 Katılımcı ĠĢletmelerin Pazarladıkları Tohumların Dağılımları N Tohumların Dağılımı Eksik veri Toplam Sebze tohumları Tarla bitkileri tohumları Her ikisi birden Toplam Sistem % 4 11 7 22 8 30 13,3 36,7 23,3 73,3 26,7 100,0 157 Katılımcıların Ürünlerini Sattıkları Yere Göre Dağılımları N % Ġlçedeki üreticilere Ġlçedeki diğer bayilere Diğer ilçelere Diğer illere 30 2 8 1 100 7 27 3 Katılımcıların Ürünlerini Temin Ettikleri Yere Göre Dağılımları N % Doğrudan üretici firmadan Ġthalatçı firmadan Toptancı bayiden Bölge temsilciliği aracılığıyla firmadan Diğer 14 7 13 13 3 47 23 43 43 10 Katılımcıların Ürün Satın Alımındaki Ödeme ġekillerine Göre Dağılımları N Ödeme ġekli % PeĢin Vadeli Her ikisi birden Toplam 3 9 18 30 10,0 30,0 60,0 100,0 Katılımcıların Ürün SatıĢ ġekillerine Göre Dağılımları N Ürün SatıĢ PeĢin ġekli Bir kısmı peĢin bir kısmı hasatta Hepsi hasattan sonra Diğer Toplam % 5 21 3 1 30 16,7 70,0 10,0 3,3 100,0 Katılımcıların ĠĢletmelerinde Kredi Kullanma Durumuna Göre Dağılımları N Kredi Kullandım/Kullanıyorum Kullanmadım Toplam % 15 15 30 50,0 50,0 100,0 158 Katılımcıların ĠĢletmelerindeki Ürünlerin SatıĢ Fiyatları Ġle Ġlgili Çiftçilerin DüĢüncelerine ĠliĢkin GörüĢleri (%) Çok Pahalı Ġlaç Tohum Gübre Tarımsal alet- ekipman Fide-Fidan Pahalı 0 3 17 0 0 Normal 37 60 50 30 13 Ucuz 27 7 3 10 3 10 7 0 3 0 Katılımcıların ĠĢletmelerindeki Ürünlerin SatıĢ Fiyatları Ġle Ġlgili GörüĢleri (%) Çok Pahalı Ġlaç Tohum Gübre Tarımsal alet- ekipman Fide-Fidan Pahalı 0 3 17 0 0 Normal 10 33 33 17 7 Ucuz 50 40 17 27 7 13 0 3 0 3 Katılımcıların Ürün Temininde KarĢılaĢtığı Sorunlar N % Firmalar satıĢların yoğun dönemlerinde toptancı bayi olmayanlara ürün vermiyor Firmalar kota uyguluyor kotanın altında ürün vermiyor 2 7 3 10 Firmaların bayilere farklı iskonto oranı ve vade uygulamaları var 8 27 Toptancılar perakende çalıĢıyor 5 17 Fiyat istikrarsızlığı var 14 47 Diğer 10 33 Katılımcıların Ürün SatıĢında KarĢılaĢtıkları Sorunlar N a) b) c) d) e) f) Tahsilât sorunu var ve satıĢlarımız vadeli Fiyat istikrarsızlığı var Çiftçiye ilaç firma adı ile öneriliyor, bu durum satıĢlarımızı kısıtlıyor Piyasada kaçak ve ucuz malın varlığı satıĢlarımızı kısıtlıyor Toptancılar perakendeci olarak çalıĢıyor Diğer % 26 15 5 9 3 4 87 50 17 30 10 13 Katılımcıların Benzer Alanda Faaliyet Gösteren Bayilerin Bağlı Olduğu Bir Birlik OluĢturulmasına ĠliĢkin GörüĢleri Bayi Birliği N Evet Hayır Toplam % 20 10 30 66,7 33,3 100,0 159 Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilme Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Tarım Potansiyeli N Evet Hayır Kısmen Toplam % 11 18 1 30 36,7 60,0 3,3 100,0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımda Modern Girdi ve Teknolojilerin Yeterince Kullanılma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Teknoloji N Evet Hayır Kısmen Toplam % 11 14 5 30 36,7 46,7 16,7 100,0 4.5.6 ĠLAÇ, TOHUM, GÜBRE, ALET MAKĠNE VE FĠDE-FĠDAN BAYĠLERĠ ANKETLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Anketi yanıtlayan ilaç bayisi sahiplerinin tamamı erkek olup, bunların %60‟ı 40 yaĢın üzerindeyken, %36,7‟si 20 yıldan fazla bu alanda çalıĢmaktadır. Büyük çoğunluğu Ģahıs Ģirketi Ģeklinde kurulan iĢletmelerin, %60‟ında sadece bir kiĢi istihdam edilmektedir. ĠĢletmelerin %257,6‟sı 30 m2veya daha küçük bir büro alanına sahipken, %33,3‟ü 51 ila 100 m2, %26,7‟si ise 200 m2‟den daha büyük bir depo alanına sahiptir. Ġlaç bayilerinin %91‟i ilaç satıĢı yapan bir bayi olarak ticari olarak ilaçlama yapmadığını belirtirken, tohum bayilerinin %50‟si pazarladıkları tohumların çoğunluğunu tarla bitkileri tohumları oluĢturduğunu belirtirken, anketi yanıtlayan katılımcıların tamamı ürünlerini ilçedeki üreticilere sattığını belirtmiĢlerdir. Bayilerin iĢletmelerinde sattıkları ürünleri büyük ölçüde doğrudan üretici firmadan aldığı, bunun dıĢında buna yakın oranda toptancı bayiden ve bölge temsilciliği aracılığıyla firmadan ürün satın alımının gerçekleĢtiği ve %60‟ı ürün alımlarını hem peĢin hem de vadeli ödeme Ģeklinde gerçekleĢtirdiği görülmektedir. Bunun yanı sıra, ürün satıĢ Ģekillerine iliĢkin soruya iĢletme sahiplerinin %70‟i bir kısmı peĢin bir kısmı hasatta cevabını verirken, iĢletmenin kredi kullanım durumuna iliĢkin soruya yarısı kullandım/kullanıyorum cevabını vermiĢtir. 160 ĠĢletmelerdeki ürünlerin satıĢ fiyatına iliĢkin görüĢlere bakıldığında, çiftçilerin genel olarak fiyatları pahalı bulduğu düĢünülürken, bayiler satıĢ fiyatlarının normal olduğunu düĢünmektedirler. Bayiler gerek ürün temininde gerekse ürün satıĢlarında büyük ölçüde fiyat istikrarsızlığı sorunu yaĢadıklarını belirtmiĢlerdir. Son olarak yapılan anket çalıĢması sonucunda, bayilerin büyük çoğunluğunun (%66,7) benzer alanda faaliyet gösteren bayilerin bağlı olduğu bir birlik oluĢturulması; örgütlenmeleri, kendi sorunlarına çözüm önerileri getirmesi gerektiğini, %60‟ının Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeteri kadar değerlendirilmediğini ve %46,7‟sinin ise Osmaniye ilinde tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını düĢündüğü ortaya konulmuĢtur. 161 4.6 SWOT ANALĠZĠ OTSEP Projesinde yerel katılımın sağlanabilmesi amacıyla her ilçemizde ayrı ayrı SWOT toplantıları düzenlenmiĢtir. Toplantıların amacına ulaĢabilmesi için toplantıya katılacak kiĢilerin belirlenmesi görevi Osmaniye Gıda Tarım ve Hayvancılık Ġlçe Müdürlerine verilmiĢtir. Katılımcı listesi oluĢturulurken ilçe tarım müdürlüğünün çalıĢanları dıĢında ilçede görev yapan TARGEL personelleri, belediye baĢkanları, kaymakamlar, ilçedeki kooperatifler, dernekler, iĢletme sahipleri, önder çiftçiler, muhtarlar, veteriner hekimler, Meyve Üreticileri Birliği, Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Zeytinyağı Fabrikası sahipleri baĢta olmak üzere her sınıftan katılımcıya yer verilmiĢtir. Toplantı yerleri seçilerken fiziki Ģartlarına dikkat edilmiĢ, ilçelerde en modern toplantı salonları tercih edilmiĢtir. Toplantılarda Osmaniye Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ġbrahim SAĞLAM‟ın açılıĢ konuĢması ile baĢlanmıĢ, ardından OTSEP Proje yürütücüsü ve Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Aykut GÜL tarafından Osmaniye Ġli Tarım Strateji ve Eylem Planı hakkında ve SWOT analizi hakkında sunumlar yapılarak katılımcılar bilgilendirilmiĢtir. Ayrıca DOĞAKA Osmaniye Genel Sekreteri Erdinç KADIOĞLU da toplantılara katılmıĢtır. Bilgilendirme sunumlarının ardından gelen katılımcı SWOT çalıĢmasının yapılması için beĢerli veya altıĢarlı çalıĢma gruplara ayrılmıĢ ve her grubun baĢına çalıĢma ekibinden bir kiĢi moderatör olarak verilmiĢtir. Her gruba güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar, tehditler ve proje önerilerini vermeleri için birer saat süre verilmiĢtir. Süre bitiminde katılımcılara çay ve kahve ikramları yapılırken katılımcılardan elde edilen bilgiler anlık olarak veritabanı iĢlenmiĢ ve her biri tüm katılımcı tarafından önemlilik derecesi için oylama yapılması istenmiĢtir. SWOT toplantılarının her biri yaklaĢık olarak üç saat sürmüĢ, katılımcılara samimi bir ortam yaratılmıĢ olup, her katılımcıya söz hakkı verilmiĢ, tüm öneri ve görüĢlere değerlendirilmeye alınmıĢtır. Ayrıca toplantının her aĢaması baĢından sonuna kadar iki farklı kamera ve iki farklı fotoğrafçı tarafından izlenmiĢtir. Ayrıca her SWOT toplantısına ilçelerdeki yerel basın haberdar edilerek toplantının ilçede duyurulması ve farkındalık oluĢturması amaçlanmıĢtır. Toplantı çıktıların her biri OTSEP internet adresi, facebook sayfası, twitter sayfasından paylaĢılmıĢtır. Bu kapsamda ilk SWOT toplantısı 16 Mayıs 2013 PerĢembe Günü Saat: 14:00‟de Düziçi Halk Eğitim Merkezi Toplantı Salonunda düzenlenmiĢtir. Toplantıya 100 kiĢinin üzerinde katılım olmuĢ, 62 kiĢi çalıĢma grupları içerisinde yer almıĢ ve 52 kiĢi puanlama kısmına katılmıĢtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıĢtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken 162 göz önünde bulundurulmuĢtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Ġkinci SWOT toplantımız 25 Haziran 2013 tarihi Saat: 13:30‟da Toprakkale Mehmet Cevlani Onal Ortaokulu Toplantı Salonunda düzenlenmiĢtir. Toplantıya 50 kiĢinin üzerinde katılım olmuĢ, 50 kiĢi çalıĢma grupları içerisinde yer almıĢ ve 25 kiĢi puanlama kısmına katılmıĢtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıĢtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuĢtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Üçüncü SWOT toplantımız 26 Haziran 2013 tarihi Saat: 13:30‟da Sumbas Ortaokulu Toplantı Salonunda düzenlenmiĢtir. Toplantıya 50 kiĢinin üzerinde katılım olmuĢ, 50 kiĢi çalıĢma grupları içerisinde yer almıĢ ve 46 kiĢi puanlama kısmına katılmıĢtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıĢtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuĢtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Dördüncü SWOT toplantımız 27 Haziran 2013 tarihi Saat: 10:00‟da Kadirli Lisesi Toplantı Salonunda düzenlenmiĢtir. Toplantıya 56 kiĢinin üzerinde katılım olmuĢ, 56 kiĢi çalıĢma grupları içerisinde yer almıĢ ve 33 kiĢi puanlama kısmına katılmıĢtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıĢtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuĢtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. BeĢinci SWOT toplantımız 01 Temmuz 2013 tarihi Saat: 13:30‟da Hasanbeyli Lisesi Toplantı Salonunda düzenlenmiĢtir. Toplantıya 47 kiĢinin üzerinde katılım olmuĢ, 47 kiĢi çalıĢma grupları içerisinde yer almıĢ ve 35 kiĢi puanlama kısmına katılmıĢtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıĢtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuĢtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Altıncı SWOT toplantımız 27 Haziran 2013 tarihi Saat: 13:30‟da Bahçe Endüstri Meslek Lisesi Toplantı Salonunda düzenlenmiĢtir. Toplantıya 93 kiĢinin üzerinde katılım olmuĢ, 93 kiĢi çalıĢma grupları içerisinde yer almıĢ ve 49 kiĢi puanlama kısmına katılmıĢtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıĢtır. 163 Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuĢtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Yedinci SWOT toplantımız 08 Temmuz 2013 tarihi Saat: 10:45‟de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Büyük Amfi Salonunda düzenlenmiĢtir. Toplantıya 100 kiĢinin üzerinde katılım olmuĢ, 100 kiĢi çalıĢma grupları içerisinde yer almıĢ ve 60 kiĢi puanlama kısmına katılmıĢtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıĢtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuĢtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Sekizinci ve son SWOT toplantımız yerfıstığı ve zeytin/zeytinyağı ürünleri iĢlemesini ve pazarlamasını yapan önder iĢletme/fabrika sahiplerinin görüĢ ve önerilerini almak için 27 Kasım 2013 Saat:10:0‟da Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörlük Küçük Toplantı Salonunda SWOT toplantısı düzenlenmiĢtir. Toplantıya bu ürünlerde faaliyet gösteren firma temsilcisi ve bu ürünlerin üretici birlik baĢkanları olmak üzere 30 kiĢiden fazla katılım yer almıĢ ve 30 kiĢi puanlama kısmına katılmıĢtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıĢtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuĢtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. 164 4.6.1 DÜZĠÇĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR Su kaynakları varlığı Hayvancılığın geliĢmiĢ olması ve çiftçilerin bu konudaki istekliliği Ġklim yapısının tarıma uygun olması Zeytinciliğin geliĢmiĢ olması Yem bitkisi yetiĢtiriciliğine uygun toprak yapısı Süt ürünlerini değerlendirecek mandıranın bulunması Arazilerin verimli olması Ürün pazarlamada ulaĢım acısından elveriĢli olması Tarım aletlerinin yeterliliği Güz seracılığının yapılabilmesi Kıl keçisi yetiĢtiriciliğine uygun koĢulların bulunması Ġnsan gücü varlığı Arıcılığın geliĢmiĢ olması ZAYIF YANLAR Sulama alt yapısının yetersizliği Kuyu sularının pahalı olması Akarsuların kullanımının yetersizliği Üretilen ürünlerin pazarlanamaması Üreticilerin örgütlenememesi Zirai ilaç, gübre ve yemlerin pahalı olması Mera alanlarının olmaması Arazilerin tapusuz olup çiftçilerin tarımsal desteklerden faydalanamaması Hayvancılık için yem üretim tesislerinin bulunmaması Kooperatiflerin etkin çalıĢmaması Halkı bilgilendirme toplantılarının yetersizliği Eğitimin yetersizliği Ürün fiyatlarının yüksekliği Ekim nöbetinin yapılmaması Seracılığa gereken önemin verilmemesi Arazinin dağlık olması Hayvan aĢı ve küpelerin devlet tarafından karĢılanmaması Arazilerin parçalı olması Hayvan aĢı ve küpelerin devlet tarafından karĢılanmaması Hastalık ve zararlılara karĢı yeterli önlemin alınmaması Tarımsal tedarikçilerin ve danıĢmanlarının çiftçileri yeterince yönlendirmemesi Modern tarım uygulanmaması PUAN 150 128 87 80 68 66 65 40 29 20 17 15 12 PUAN 159 108 79 66 56 51 46 22 22 21 21 21 18 17 14 13 11 10 9 4 4 2 165 FIRSATLAR Büyük Ģehre yakınlık AslantaĢ barajının su ürünleri yetiĢtiriciliği için uygun olması Mikro klima alanlarının uygun olması Alternatif enerji kaynaklarının çok olması Ġlaç sanayisinde kullanılan bitki çeĢitlerinin yaygın olması TEHDĠTLER Bitkisel ve hayvansal üretimde girdi maliyetlerinin fazla olması Tarım ve hayvancılık desteklerinin yetersizliği Ġthal hayvancılığın yaygınlaĢması Ġlçede toprak mahsulleri ofisinin bulunmaması Bilinçsiz sulama ve gübrelemenin toprakları çoraklaĢtırması Tarım alanlarının amaç dıĢı kullanılması Tarım ve hayvancılıkla ilgili yetersiz bilinçlendirme Barajların nem ve hastalık oluĢturması Arıcılığın geliĢmesi için alt yapının bulunmaması PROJE ÖNERĠLERĠ Kapalı sistem damlama sulama sistemi Tarım yüksekokulunun kurulması Soğuk hava deposunun kurulması Alternatif tarım ürünlerinin Düziçi‟ne kazandırılması Ana arı ve paket arı üretim projesi Ġlçeye modern kesimhanenin kurulması Meyveciliğin geliĢtirmesine yönelik çalıĢmaların yapılması Yayla turizmi projesi Ġlçeye toprak analiz laboratuvarının kurulması PUAN 172 143 138 130 117 PUAN 176 134 127 79 75 56 54 45 30 PUAN 136 122 120 109 96 57 50 29 29 166 4.6.2 TOPRAKKALE ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR Sulama imkanlarının fazla olması Zeytin üretiminin fazla olması Ġklim koĢulları Ekolojik koĢulların meyveciliğe ve sebzeciliğe uygun olması YaĢ sebze ve meyve halinin ilçeye yakın olması Ġlçenin büyükĢehirlere yakınlığı Lale gölünde turĢuluk biber yetiĢtiriciliği Ġlçenin ulaĢıma uygun olması Hayvancılık potansiyelinin bulunması Yerfıstığı iĢleme tesislerinin hazır olması Tarım arazilerinin engebesiz olması (verimli olması) Seracılığa uygun tarım arazilerinin bulunması Tarıma dayalı sanayinin bulunması ZAYIF YANLAR Tarıma dayalı sanayinin yetersiz olması Tarım arazilerinin çok küçük ve parçalı olması Mera alanlarının verimli bir Ģekilde kullanılmaması Eğitim eksikliği Narenciye paketleme tesislerinin bulunmaması Ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması Tarla yetiĢtiriciliğinin fazla olması buna karĢın bahçe yetiĢtiriciliğinin yetersiz olması Tarım arazilerinin yapılaĢma tehdidi altında olması Tarımsal ilaçlamanın bilinçsiz yapılması Basınçlı sulama sistemlerinin yetersiz olması Seracılık faaliyetlerinin tam olarak bilinmemesi Tarımsal proje üretilmemesi Süt pazarlamasında yaĢanan sıkıntılar Tarım araç ve gübrelerin bilinçsiz kullanılması Tarım arazilerinin çok fazla olmaması Hayvan yetiĢtiriciliği bakımından bilinçsiz olunması ve hayvan pazarının bulunmaması Mezbahanelerin bulunmaması Ġlçede toprak analiz laboratuarının olmaması Yem bitkisinin bölgede yetiĢtirilmemesi PUAN 58 50 46 33 28 27 24 23 22 22 13 13 12 PUAN 45 43 30 30 28 24 23 20 19 17 17 17 16 16 15 14 12 9 4 167 FIRSATLAR OSB'nin ilçe sınırları içerisinde bulunması Coğrafi konum olarak büyük pazarlara yakın olması Ġskenderun Limanına yakın olması Hatay ilinde yapılan meyve ve sebze ihracatına yakın olması Üniversitenin tarımsal araĢtırmalar konusunda imkanlar sunması Su kaynaklarının içme suyu olarak değerlendirilmesi Suriye'den gelen sığınmacıların tarım iĢçisi olarak kullanılması Soya ve ayçiçeği gibi alternatif ürünlerin yetiĢtirilebilmesi Tarıma dayalı sanayinin fazla olması OSB'deki bazı fabrikaların ürettiği sıcak suların seracılıkta kullanılması OKÜ'de Gıda Mühendisliği bölümünün olması DOĞAKA'nın bulunması TEHDĠTLER Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması OSB nedeniyle oluĢan hava ve çevre kirliliği Tarımsal desteklerin az olması Ürünlerin fiyatlandırılması için bir borsanın bulunmaması ve fiyat istikrarsızlığı Kooperatif ve birliklerin etkin ve verimli çalıĢamaması OSB nedeniyle tarımsal iĢgücünün azalması ve iĢçi ücretlerinin yükselmesi Tarım iĢçilerine yönelik desteklerin olmaması Kaçak hayvan giriĢinin olması Sulama kanallarının yapısından dolayı çatlaklardan sızan su sebebiyle taban suyu seviyesinin yükselmesi Nitelikli iĢgücünün azlığı Kanalizasyon suyunun sulama suyuna karıĢması Yerfıstığı üretimini teĢvik edecek politikaların olmaması Çevre illerde bulunan TKDK kurumunun Osmaniye ilinde bulunmaması Tarımsal arazilerdeki fiyat istikrarsızlığı PROJE ÖNERĠLERĠ Salamura zeytin projesi Narenciyeye yönelik paketleme ve iĢleme tesisi kurulması projesi Mısır iĢleme tesislerinin kurulması projesi Basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaĢtırılması projesi Lale Gölü biberinin yetiĢtirilme alanının geliĢtirilmesi Soğuk hava deposunun kurulması projesi Mera hayvancılığının yaygınlaĢtırılması ve geliĢtirilmesi projesi Büyük bir hayvan iĢletmeciliği tesisi kurulma projesi Organik hayvancılık projesi PUAN 66 64 52 42 36 34 18 18 9 9 9 6 PUAN 55 51 48 40 37 22 19 18 17 16 13 10 5 4 PUAN 82 57 54 50 46 34 27 14 14 168 4.6.3 SUMBAS ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR Tarım arazilerinin geniĢ ve verimli olması Ġklim koĢullarına bağlı olarak yılda üç ürün yetiĢtirilmesi Ürün çeĢitliliğinin fazla olması Süt sığırcılığının çok fazla olması BüyükbaĢ hayvancılık potansiyelinin bulunması Su kaynaklarının fazla olması Zeytin üretiminin fazla olması Ġklim koĢullarının uygun olması Narenciye üretim kapasitesinin bulunması Yem bitkisi yetiĢtirme potansiyelinin olması Turp yetiĢtiriciliğinin yaygın olması Seracılığa uygun tarım arazilerinin bulunması Köylerde tarım danıĢmanlarının bulunması Orman varlığının fazla olması Kadirli gibi büyük pazara yakınlığı Portakal kabuğu üretiminin yaygın olması Ceviz üretimi için elveriĢli alanların bulunması Tarımda çalıĢan insanların son derece bilinçli olması Hurma yetiĢtiriciliğinin yaygın olması Balık yetiĢtiriciliği için su kaynaklarının olması Susam yetiĢtiriciliğinin fazla olması KıĢlık ve yazlık arıcılığa uygun olması Kuzu göbeği mantarı yetiĢtiriciliğine uygun arazi ve iklimin bulunması ZAYIF YANLAR Sulama sistemlerinin ve sulama idaresinin bozuk ve verimsiz olması Tarım arazilerinin parçalı olması ve veraset problemi nedeniyle desteklerden yeterince yararlanılamaması Çiftçilerin gelir seviyesinin düĢük olması Tarım ürünlerindeki pazarlama sıkıntısı Ġlçenin küçük olması nedeniyle tarıma dayalı sanayinin bulunmaması Süt pazarlaması konusundaki sorunlar UlaĢım ağının geliĢmemiĢ olması Seracılık faaliyetlerinin bilinmemesi ve dolayısıyla da yapılmaması Proje tekliflerinin yetersiz olması Modern alet ve ekipmanların yetersiz olması Kadirli'ye yakın olması sebebiyle tarımsal geliĢmenin yeterince sağlanamaması Orman arazilerini iĢleme tesislerinin bulunmaması Turp yetiĢtiriciliğine dayalı paketleme tesislerinin bulunmaması Sebze ve yeĢil bitki ekimi yapılmaması PUAN 122 90 58 53 51 50 50 37 26 24 22 22 16 15 13 11 9 6 6 5 2 2 1 PUAN 117 97 81 80 63 58 45 32 27 23 22 17 12 7 169 Ġlçede tarıma dayalı MYO'nun bulunmaması FIRSATLAR Kadirli OSB'ye yakınlığı ġelalenin olması ve yayla turizmi Kadirli ilçesinde toprak analiz laboratuvarının bulunması Çevre ilçelerdeki büyük pazarlar Kadirli OSB'de kurulacak tarıma dayalı sanayi tesisi DOĞAKA'nın bulunması TEHDĠTLER Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksekliği Süt fiyatlarının düĢük ve yem fiyatlarının yüksek olması nedeniyle hayvancılığın azalması Ürün fiyatlarındaki istikrarsızlık Bilinçsiz ilaç ve gübre kullanımı Kooperatif ve birliklerin etkin ve verimli çalıĢamaması Arazi Islah çalıĢmalarının yapılmaması Tarımsal desteklerin yetersizliği Eğimli arazilerde erozyon sorununun olması Genç nüfusun tarımla uğraĢmaması Nitelikli iĢgücünün yetersizliği Altyapının uygun olmamasından dolayı hayvan hastalıklarının yaygın olması Zeytin fidanlarının plansız bir Ģekilde dikiminin yapılması Kaçak hayvan giriĢinin olması Bakanlığın yanlıĢ destekleme politikaları Çevre illerde bulunan TKDK kurumunun Osmaniye ilinde bulunmaması ĠĢ imkanlarının yetersizliği nedeniyle göç vermesi Seracılık konusunda teĢvik ve bilinçlendirmenin yetersiz olması Ġlçenin küçük olması Meraların yetersiz olması nedeniyle büyükbaĢ hayvancılığın azalması 6 PUAN 143 118 118 117 106 80 PUAN 107 79 76 59 40 35 29 28 28 28 27 26 25 25 23 16 15 13 11 170 PROJE ÖNERĠLERĠ PUAN Narenciye üretim ve iĢleme tesisi Mehmetli Kesiksu barajından Höyük köyü ve Akdam köyüne metopomp ile sulama yapılması 83 67 Turp yıkama ve paketleme tesisi Keçi sütü üretim tesisleri Modern Seracılık Bölgenin doğal su kaynaklarının değerlendirilmesi Ceviz üretimini yaygınlaĢtırma projesi Kombine hayvan iĢletmeciliği Yerli Anadolu buğdayı yetiĢtiriciliği Bağcılığı geliĢtirme projesi Yayla turizmi Portakal kabuğu iĢleme ve paketleme tesisi Honanlı Keçisi yetiĢtiriciliği Erozyona uğrayan eğimli arazilerde defne yetiĢtirme Alabalık çiftliklerinin modern Ģekilde büyütülmesi Turpta iyi tarım uygulamaları 61 57 48 48 41 41 39 34 32 29 27 27 26 21 Trabzon hurması yetiĢtiriciliği 9 171 4.6.4 KADĠRLĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR Tarım arazilerinin çok fazla olması Alternatif ürünlerin yetiĢtirilmesi Ürün çeĢitliliğine uygun arazilerin bulunması Ġlçede yetiĢtirilen turpun ülke geneline dağıtılması Yerfıstığı yetiĢtiriciliğinin fazla olması Toprak ve yaprak analiz laboratuvarının olması Tarıma dayalı sanayinin varlığı Ġklim koĢullarının ılıman olması Eğitimli nüfusun fazla olması Tarım ürünlerinde pazarlama sıkıntısının olmaması Doğal su kaynaklarının çok olması Ġlçede hayvan pazarının ve mezbahanenin bulunması Hayvan varlığının fazla olması Orman varlığının yaygın olması Kıraç arazilerde ayçiçeği yetiĢtiriciliğinin yapılması UlaĢım ağının geniĢ olması Büyük pazarlara yakın olması ZAYIF YANLAR Arazilerin çok parçalı ve dağınık olması Bilinçsiz ve plansız tarımın yapılması Sulama sisteminin eski olmasından dolayı su kaybının fazla olması Turp yıkama, iĢleme ve paketleme tesisinin bulunmaması Tarım arazilerinde pH ve kireç oranının yüksek olması ve buna bağlı olarak verimin düĢmesi Sulama sisteminin kapalı sisteme geçmemiĢ olması Arazi ıslahının yapılamaması Kooperatif ve birliklerin örgütlenmelerinin yetersiz olması Tarımda çalıĢacak kalifiye elemanın bulunmaması Meyve ve sebzelerin depolanıp muhafaza edileceği soğuk hava depolarının bulunmaması Tarımsal ilaç ve gübrelerin bilinçsiz kullanılması Kadirli'de fıstık iĢleme tesisinin bulunmaması Tesviyesiz tarım arazilerine sahip olması Üretilen sütün büyük çoğunun soğutulmadan satılması Ġller arası transit geçiĢ üzerinde bulunmaması Hayvancılık iĢletmelerinin ruhsatsız olması Kadirli karayolu ulaĢımındaki altyapı problemi PUAN 73 55 47 46 46 41 39 37 28 21 18 14 11 9 4 3 3 PUAN 78 60 49 38 34 34 32 32 25 22 20 19 17 14 8 6 6 172 FIRSATLAR Turp'un merkezi ürün olma potansiyeli Kadirli OSB'nin bulunması Yerfıstığının markalaĢma potansiyeli Ġskenderun limanına yakın olması DOĞAKA'nın tarımsal destekleri Ġlçede MYO'nun bulunması Suriye'den gelen mültecilerin tarım iĢçisi olarak kullanılması Antakya'ya yaĢ sebze ve meyve ihracatının yapılması TEHDĠTLER PUAN 93 87 84 61 61 47 24 22 PUAN Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması Tarımsal eğitim faaliyetlerinin yetersiz olması Buğdaya verilen desteklemenin yetersiz olması ve buna bağlı olarak üretiminin azalması 54 47 46 Tarımsal desteklerin yetersizliği Açık sistem ile sulama yapılmasına bağlı olarak arazilerin çoraklaĢması Bilinçsiz gübreleme ve sulamadan dolayı tarım arazilerinin azalması Bakanlığın tarımsal destekleme politikasının yanlıĢ olması ĠmarlaĢmanın düzensiz olmasından dolayı tarım arazilerinin azalması Tarımsal sulama fiyatlarının yüksek olması Verimli tarım alanlarında yapılaĢmanın olması Çay ve ırmakların üzerindeki HES'lerin sulama suyunu plansız olarak tutması nedeniyle sulama sorununun olması 42 40 33 30 27 25 22 22 Yerfıstığının desteklenmemesinden dolayı yetiĢtiriciliğinin çok fazla düĢmesi Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması Arazilerin fazla olmasına rağmen desteklerden yeterince faydalanılamaması Kaçak hayvan giriĢinin olması OSB'nin bulunmasından dolayı tarımdaki iĢgücünün azalması Çevre illerde bulunan TKDK kurumunun Osmaniye ilinde bulunmaması Tarım Bakanlığının buğday ve mısır fiyatlarını geç açıklaması Destekleme ödemelerinin zamanında yapılmaması Tarım ilçe müdürlüğünün bürokratik iĢlerle çok uğraĢması 21 21 19 16 9 8 6 3 3 173 PROJE ÖNERĠSĠ PUAN Tam teĢekküllü tarım laboratuvarının kurulması Turp ve ıspanak yıkama ve paketleme tesisi Basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaĢtırılması Ġlçeye soğuk hava deposunun kurulması Kadirli MYO'ya tarım üzerine bir bölümün kurulması KıĢlık sebze paketleme tesisinin kurulması Yoğunoluk köyünde üretilen defnenin iĢleneceği tesislerin kurulması 96 89 85 48 46 42 28 Ġlçeye organize hayvancılık bölgesi kurulması Kombine hayvan iĢletmeciliği Kekik yetiĢtiriciliğinin geliĢtirilmesi Karatepe açık hava müzesinde tarım ürünlerinin satılacağı iĢletmelerin açılması 22 17 13 6 174 4.6.5 HASANBEYLĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR Kiraz yetiĢtiriciliğine elveriĢli olması Sebze ve meyve bahçelerinin yaygın olması BüyükbaĢ ve küçükbaĢ hayvancılığa uygun olması Domates yetiĢtiriciliğinin yaygın olması Keçi üretimine uygun olması Orman varlığının fazla olması Nohut yetiĢtiriciliğinin yaygın olması Dere çay sularının sulamada kullanılması Hasanbeyli lahanasının üretiminin artması Tıbbi aromatik bitkilerin yaygın olması Arıcılık için yeterli bitki örtüsüne sahip olması Rüzgâr enerjisinin bulunması Üretilen sebze ve meyvelerin pazarlama sorununun olmaması Alabalık yetiĢtiriciliğinin yapılıyor olması ZAYIF YANLAR Tarım uygulamalarının bilinçsizce yapılması UlaĢım ağının yetersiz olması Tarım alanlarında sulama problemleri Ġlçede Ziraat Odasının bulunmaması Ġlaçlamanın bilinçsizce yapılması Mera problemleri Domates üretiminin gittikçe azalması Soğuk hava deposu paketleme tesisinin bulunmaması Sulama suyunun kalitesiz olması Birliklerin yeterince organize olamaması Arazilerin engebeli olması Kalecik barajının oluĢturduğu rutubetin meyveciliği olumsuz etkilemesi Tarıma dayalı sanayinin yetersiz olması Tarım ilçe müdürlüğünün çiftçi eğitimlerinde yetersiz olması Bodur kirazın iyi sonuç vermemesi Zeytin yetiĢtiriciliğinin kalitesiz olması PUAN 98 87 52 44 42 31 28 26 25 19 18 14 13 12 PUAN 80 60 50 43 41 32 29 26 26 24 24 20 18 16 14 11 175 FIRSATLAR Ġlçede yayla turizminin fazla olması Hasanbeyli domatesinin markalaĢma potansiyeli Hayvancılık için yem bitkisinin ekilebilmesi Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarına verilen destekler Büyük pazara yakınlık DOĞAKA'nın tarımsal projelere desteği Üniversitenin bulunması Arazi yapısının seracılığa uygun olması Hatay'dan yaĢ meyve sebze ihracatının yapılması Osmaniye OSB TEHDĠTLER Küçük bir ilçe olması nedeniyle altyapı için bütçenin yetersiz olması Kiraz dip kurdunun çok fazla zarar vermesi Kaçak hayvan giriĢinin olması Belediyenin yeterince çalıĢmaması ve sineğin fazla olması Su kaynaklarının Kalecik Barajından kullanılması Desteklemelerde kesintilerin çok fazla olması Meyvecilikte budamanın bilinçsizce yapılması Doğal su kaynaklarının kullanılmaması Tarım yetiĢtiriciliğinin bilinçsizce yapılması Bahçecilikte domuz problemi YerleĢik nüfusun az olması Akaryakıt istasyonunun olmaması Bölgenin sürekli göç vermesi Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması Sebze ve meyve hastalık ve zararlıları Tarımla uğraĢan genç nüfusun az olması YanlıĢ çeĢitlerle kurulan meyve bahçeleri Keçi sütünün pazarlanamaması Ürün satıĢ fiyatlarındaki istikrarsızlık OSB'de çalıĢan iĢçilerin sigorta primleri devlet tarafından ödenirken tarım iĢçilerinin sigortalarının ödenmemesi Diğer illerde bulunan TKDK'lerin Osmaniye‟de bulunmaması Bakanlığın tarımsal destekleme politikalarının yanlıĢ olması PUAN 136 89 73 53 47 31 31 26 21 17 PUAN 75 57 42 34 31 30 29 24 24 22 22 19 17 17 16 15 9 8 6 5 4 3 176 PROJE ÖNERĠSĠ Keçi sütünün iĢleme ve değerlendirilmesi Fıstık çamı ürününün yaygınlaĢtırılması Kalecik barajındaki suyun kullanılarak basınçlı sulama Tıbbi aromatik bitkiler için iĢleme ve değerlendirme projesi Hasanbeyli domates yetiĢtiriciliğinin geliĢtirilmesi Soğuk hava deposunun kurulması Basınçlı sulama sisteminin yaygınlaĢtırılması Ceviz yetiĢtiriciliğinin yaygınlaĢtırılması Kiraz yetiĢtiriciliğini geliĢtirmek Meyve fidanları için ıslah çalıĢması projesi Çandır cinsi keçi üretim projesi Çiçek üretim tesisi Simental cinsi süt ineği tesisi PUAN 43 36 49 15 56 48 48 30 76 46 15 29 20 177 4.6.6 BAHÇE ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR KüçükbaĢ yetiĢtiriciliğinin yaygın olması UlaĢım ağının geliĢmiĢ olması Kiraz üretiminin fazla olması Meyve bahçelerinin yaygın olması Seracılığa uygun alanların bulunması Su kaynakları bakımından zengin olması Ormanlık alanların fazla olması SanayileĢmenin olmamasından dolayı organik tarıma uygun olması Bitki florasının arıcılık için uygun olması Kanatlı yetiĢtiriciliğine uygun bir ikliminin olması Alabalık tesislerinin olması Ürün çeĢitliliğinin fazla olması Mantar yetiĢtiriciliğine uygun arazilerin olması ZAYIF YANLAR Bilinçsiz tarım yapılması Soğuk hava deposunun bulunmaması Arazilerin çok parçalı olması Arazilerin engebeli olmasından dolayı sulama sıkıntısının yaĢanması YanlıĢ tür ve çeĢitlerde bahçe tesisi Zeytin yetiĢtiriciliğindeki verim düĢüklüğü Çiftçi eğitim toplantılarının yapılamaması Meteoroloji istasyonunun bulunmaması Toprak analiz laboratuvarının olmaması Ġlçenin küçük olması Tarım ilaç bayilerinin çiftçileri yanlıĢ yönlendirmesi KooperatifleĢme faaliyetlerinin yetersiz olması Tarım arazilerine ulaĢım problemi Tarıma dayalı sanayinin geliĢmemiĢ olması Ġlçede ürün planlamasının iyi yapılmaması Yem fabrikasının bulunmaması Arazilerde sularda elektrik hatlarının bulunmaması Orman ürünlerini iĢleyen tesislerin olmaması ve değerlendirilmemesi Üzüm bağlarının azalması PUAN 143 101 84 73 65 58 45 32 30 30 23 20 17 PUAN 110 93 77 70 48 40 39 32 32 26 26 25 24 24 23 20 16 8 2 178 FIRSATLAR Ġlçede yayla turizminin yapılması Büyük pazarlara yakınlık Arıcılığa uygun olması MaraĢ ilinde keçi sütü ihtiyacının çok fazla olması Üniversitenin bulunması DOĞAKA'nın bulunması Ormandaki faydalı böceklerin biyolojik mücadelelerde kullanılabilmesi Yenilenebilir enerji üretim potansiyeli Hatay ilinden çok fazla meyve sebze ihracatı yapılabilmesi OSB'nin olması TEHDĠTLER PUAN 122 104 103 75 70 65 59 51 40 22 PUAN Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması Yaban domuzunun varlığı Desteklerden faydalanılamaması Orman arazilerinin içindeki tarım alanlarındaki yabani hayvan tehdidi Tarımla uğraĢan nüfusun yaĢlanması Kaçak zirai ilacın ilçede fazla miktarda olması Hava akımlarının ve değiĢimlerinin meyve çiçeklerini dökmesi Örgütlenememenin ve birliklerin olmadığından dolayı yetiĢtiriciliğin azalması Ürün satıĢ fiyatlarının düĢük olması Ġlçedeki mera çayının ıslah edilememesi Hayvancılık desteklenmesinde kullanılan kulak küpelerinin çabuk düĢmesi nedeniyle destek alınamaması 93 78 75 73 70 68 56 47 43 33 29 Ġlçenin etrafındaki barajların nem oranını arttırması Ġlçedeki deterjan fabrikasının su kaynaklarının kirlenmesine sebep olması Osmaniye'de TKDK'nin bulunmaması Suriye‟den hayvan giriĢinin olması 26 20 19 2 179 PROJE ÖNERĠLERĠ Soğuk hava deposu kurulması Bitki çeĢitleri üzerindeki deneme istasyonu Toprak analiz laboratuvarı Kiraz yetiĢtiriciliğini geliĢtirmek Meyveciliğin yaygınlaĢtırılması Kapalı sulama sistemi Seracılığın yaygınlaĢtırılması Keçi sütünün değerlendirilmesine yönelik tesis kurulması Organik yöresel bir pazarın kurulması Çilek yetiĢtiriciliğini geliĢtirmek Engebeli tarım arazilerinin tesviye yapılması Arı ormanı projesi Eski doğal tohumların tekrar yaygınlaĢtırılması Sebze konservesi tesisi Çam fıstığı projesi Ġlçeye meteoroloji istasyonu kurulması Engebeli arazilerde tıbbi aromatik bitkilerin yetiĢtirilmesi PUAN 179 93 82 56 47 44 37 31 27 25 21 21 21 17 16 14 5 180 4.6.7 OSMANĠYE ĠLĠ MERKEZ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR Ġklimin uygun olması Su kaynaklarının fazla olması Verimli tarım arazilerinin bulunması Zeytin üretiminin fazla olması Zeytin ve yerfıstığı iĢleme tesisinin bulunması Kooperatif ve birliklerin bulunması BüyükbaĢ ve küçükbaĢ hayvan yetiĢtiriciliğinin fazla olması Ürün çeĢitliliğinin fazla olması Üretilen ürünlerin pazara kolay ulaĢımı Organik tarıma uygun arazileri Ġklim yapısı nedeniyle erkenciliğe uygun türlerin yetiĢtirilmesi Lojistik yönden geliĢmiĢ olması Tarıma dayalı sanayinin geliĢmiĢ olması Meyve yetiĢtiriciliğine uygun verimli toprakların bulunması Seracılığa uygun koĢullar Ġlçede hayvan pazarı ve mezbahanenin bulunması Orman arazisinin fazla olması Gezginci arıcılığa uygun iklim Meyve-sebze halinin bulunması Tıbbi ve aromatik bitkilerin fazla olması Çilek yetiĢtiriciliğine uygun koĢullar PUAN 138 101 92 66 61 53 49 47 45 39 37 32 32 31 21 13 11 9 6 2 1 ZAYIF YANLAR Lağım suyunun sulama suyuna karıĢması nedeniyle hastalıkların artması Plansız ve bilinçsiz ekim yapılması Tarım arazilerinde ilaç ve gübrelemenin bilinçsiz yapılması Kıraç arazilerin değerlendirilememesi Bitki-toprak analiz laboratuvarının bulunmaması Tarım arazilerinin kentsel yapılaĢması Kooperatif ve birliklerin yetersiz olması Münavebenin yapılmaması Tarımsal ürün pazarlamasında sıkıntı olması Tarım ürünlerinde aĢırı pestisit kalıntısı Kaliteli ve hijyenik süt ürünlerinin olmaması Meraların yetersiz olması Salma sulama yapılmasından dolayı toprak verimliliğinin düĢmesi Kalifiye iĢgücü yetersizliği Anız yangınlarının fazla olması Meyvecilikte tarımsal pazarlamanın az olması Arazi yollarının bakımsız olması Basınçlı sulama sistemlerinin yetersiz olması Zeytin arazilerinin meraya dönüĢtürülmemesi Narenciye iĢleme tesisinin olmaması PUAN 108 91 80 62 57 52 51 45 45 44 43 42 35 32 26 24 18 15 14 9 181 FIRSATLAR UlaĢımda anayolların üzerinde bulunması Üniversitenin bulunması OSB'nin bulunması Ġklim koĢullarından dolayı üçüncü ürün yetiĢtirilebilmesi Tarım kredi faizlerinin düĢük olması Yerfıstığı ve turpun patentinin alınması MarkalaĢma potansiyeli olan ürünlerin bulunması Hayvansal atıkların tarımsal arazilerde gübre olarak kullanılması DOĞAKA'nın tarımsal proje desteği Tarım Bakanlığının hayvancılıkta uyguladığı sıfır faizli krediler Ġskenderun Limanına yakın olması Suriye'deki kriz Tarım makineleri üreten firmaların bulunması Bal ormanlarının kuruluyor olması Hatay'da yaĢ meyve sebze ihracatının olması PUAN 99 97 94 91 89 73 69 60 58 56 34 26 19 16 8 TEHDĠTLER Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması Tarımsal desteklerden tüm çiftçilerin yararlanamaması Girdi fiyatlarının yüksekliği Ürün fiyatlarındaki istikrarsızlık Tarım arazilerinin veraset-intikal problemi TKDK kurumunun Osmaniye'de bulunmaması Süt fiyatları düĢüklüğüne rağmen yem fiyatlarının yüksek olması Kaçak hayvan giriĢi Yerfıstığı ürün desteklemesi kapsamında olmaması Kalitesiz ilaç-tohum satılması ve denetimlerin yapılması KDV girdilerinin çok yüksek olması Kalkınma Ajansının hayvancılık destekleri yapmaması Ġl müdürlüğünde çalıĢan ziraat mühendislerinin araziye çıkmaması OSB'nin yarattığı çevre kirliliği Tarımsal kredilerin çiftçilik yapmayanlara da verilmesi Tarım arazilerini madencilerin iĢgal etmesi Desteklemelerdeki usulsüzlükler Gıda üretiminde kullanılan glikoz oranının çok yüksek olması Ürün deseninin yanlıĢ seçilmesi Kalkınma Ajansının tarım bütçesinin yetersiz olması TARSĠM sisteminin iyi çalıĢmaması PUAN 141 85 85 83 67 66 60 52 51 34 30 27 23 21 16 13 11 10 9 7 7 182 PROJE ÖNERĠLERĠ OKÜ'de dört yıllık ziraat fakültesinin kurulması Toprak analiz laboratuvarının kurulması TKDK'nin kurulması Organize zeytin bölgesinin kurulması Salamura zeytin fabrikasının kurulması Anıza ekim makinelerinin yaygınlaĢtırılması Zeytin entegre tesisi Soğuk hava deposunun kullanılması KüçükbaĢ ıslah merkezi Süt soğutma tanklarının tüm köylülere dağıtılıp yaygınlaĢtırılması Organize hayvancılık projesinin il merkezinde yapılması Süt analiz laboratuvarının kurulması Seracılığın geliĢtirilmesi Biyolojik mücadele için böcek üretim merkezi Zeytinyağı paketleme tesisi Bal ormanlarının kurulması-Kurulu olanların güçlendirilmesi GüneĢ paneli ile üretilen elektriğin arazide sulamada kullanılması Ana arı üretim merkezi kurulması Çam fıstığı üretim projesi Kapalı sulama sistemi Serada çiçek yetiĢtiriciliği Kıraç alanlarda frenk incirinin yetiĢtirilmesi ve iĢleme projesi Meyve-sebze paketleme tesisi Bölgesel arı ırklarının oluĢturulması Kombine kapasiteli çalıĢan mandıra PUAN 85 72 71 66 65 62 50 50 40 36 36 34 32 29 27 24 23 17 17 17 11 8 7 6 2 183 4.6.8 ZEYTĠN VE YERFISTIĞI SWOT ÇIKTISI 4.6.8.1 YERFISTIĞI SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR Ġklim ve toprak yapısının yerfıstığı yetiĢtiriciliği için uygun olması Ülkemizde üretilen yerfıstığının %90‟ı ilimizde iĢlenerek pazarlanmaktadır. Ġlimizde yerfıstığı üretimi yapan tesislerin yeterince bulunması Ġlimizde yerfıstığı iĢleme tesislerinin yaygın olması Ürünlerin pazarlanmasında ulaĢım ağının güçlü olması Ġlimizde yerfıstığı üretiminin fazla olması Yerfıstığında ıslah çalıĢmalarının ve araĢtırmalarının yapılabilmesi için ilimizde Yağlı Tohumları AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğünün bulunması PUAN 44 32 31 28 27 23 23 KuruyemiĢ sektöründe tüketiciler tarafından tüketilen badem, fındık, ceviz gibi ürünlere göre yerfıstığının daha ucuz olması 22 Ġlimizde yerfıstığı yetiĢtiriciliğinin geliĢmiĢ olması 19 16 Yerfıstığı yetiĢtiriciliğinin fazla olması (Türkiye üretiminin % 40‟ı ilimizden karĢılanmaktadır.) ZAYIF YANLAR Ürünlerin tanıtım ve reklamlarının yeterli Ģekilde yapılmaması Ürünlerin katma değerlerinin arttırılarak pazarlanamaması Ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması Yerfıstığı yetiĢtiriciliği yapan çiftçilerin uygulama eksiklikleri ve hataları Yerfıstığı üretimini teĢvik edecek Tarım Bakanlığı politikalarının olmaması Yerfıstığında yıllardır sadece bir çeĢitle yetiĢtiricilik yapılması (NC-7 çeĢidi) Üniversitelerin akademik ve bilimsel yönden çiftçilerimize fazla yardımcı olamaması Depolama koĢullarının yeterince modern olmaması Yerfıstığında markalaĢma düzeyinde pazarlama ve satıĢının yeterince yapılamaması Otogar gibi yerlerde satılan aflatoksinli, aĢırı boyalı, sağlıksız ve pahalı yerfıstığı çerezlerinin yerfıstığının imajını sarsması. Yerfıstığı üretiminde hasat kayıplarının çok olması 2. Ürün yerfıstığında kurutma probleminden kaynaklanan aflatoksin problemi Yerfıstığı ürününde Ar-Ge faaliyetlerinin yeterince yapılmaması Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Desteklemesi ile ilgili problem. Yerfıstığının yem bitkileri kategorisine veya yağ bitkileri kategorisine alınmamıĢ olması. Sertifikalı yerfıstığı tohumu kullanımının çok az olması Ġkinci ürün yerfıstığını kurutacak tam donanımlı kurutma tesislerinin bulunmaması. Yerfıstığında kabuk kırma iĢleminde uygulanan su ile muamelede uygulanan hatalar neticesinde yerfıstığı nem alarak Aflatoksin oluĢmaktadır. Yerfıstığında verim düĢüklüğü Yerfıstığında üreticilerin örgütlenememesi Zeytinyağı fabrikalarının dağınık olması ve verimli bir Ģekilde kullanılmaması PUAN 34 29 26 21 21 20 18 17 17 16 15 15 14 14 14 13 13 12 9 7 184 FIRSATLAR Ġlimizde üretilen Yerfıstığının kalitesinin üstün olması Yerfıstığının markalaĢma potansiyelinin olması Yerfıstığı ürününün çikolota, bisküvi, pasta ve kek çeĢitlerinde kullanılabilmesi Yerfıstığı ürünleri kapsamında DOĞAKA'nın tarımsal proje desteği Çevre illerde ve ilçelerde yerfıstığı üretiminin yapılması Ürünlerin pazarlanmasında Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesine açılma fırsatı TEHDĠTLER Girdi fiyatlarının yüksek olması (mazot, gübre, tohum, iĢçilik vb.) Yerfıstığı üretimini teĢvik edecek politikaların olmaması Yerfıstığı ürünlerinin fiyatlandırılması için bir borsanın bulunmaması ve bazı yıllar yaĢanan fiyat istikrarsızlığı-ürün satıĢ fiyatlarının aĢırı düĢmesi PUAN 50 50 39 36 26 16 PUAN 36 29 25 Yıllardır sertifikasız ve aynı çeĢit yerfıstığı ekimi yapıldığından ürün kalitesi ve veriminin düĢmesi 20 Yerfıstığı ürününde kayıt dıĢı üretim ve alım- satımın olması 17 16 16 Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması Yerfıstığının Tarım Bakanlığınca desteklenmemesinden (prim desteklemesi) dolayı üretimin uzun yıllardır fazla artmamıĢ olması Ürünlerin yetiĢtirilmesinde bilinçsiz ilaç ve gübre kullanımı Sanayicinin istediği raf ömrü uzun runner tipi yerfıstığının ülkemizde ve ilimizde üretiminin olmaması. Bu ürün eti, Ülker gibi firmalar tarafından yurtdıĢından ithal edilmektedir. 14 13 185 PROJE ÖNERĠLERĠ Prim desteği, ekim yapılması. Kurutma, hasat, depolama çözümü. Endüstriyel ürün olarak kullanımının yaygınlaĢtırılması. Yerfıstığı üreticilerinin ekim, bakım, hasat, kurutma, depolama konusunda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi. Yerfıstığının kullanıldığı sanayi ürünlerinin çeĢitlendirilmesi. Yerfıstığının tanıtımının yapılması ve markalaĢma sağlanması. Ürünlerin kurutmasıyla ilgili kurutma sistemi oluĢmalı. Aflatoksin oluĢmuĢ bozuk boyalı ürünlerin üretiminin ve satıĢının denetim altına alınıp engellenmesi. Osmaniye yerfıstığının tanıtımının yapılması diğer kuruyemiĢlere nazaran hak ettiği piyasa fiyatının oluĢturulması. Acilen Amerikada sertifikalı virjinya, jumba, NC nin son versiyonu tohumunun tarım bakanlığı projesiyle yenilenmesi. Yerfıstığı devlet projesi Tanıtım, reklam, ihracatı özendirme teĢvikleri. Üniversitemizde fıstık için çalıĢmalar yapacak bir arge kurumumuz olmalı. Amerika orjinli virjinya jumbo fıstık sertifikası olmalı. Ġhracata özendirme amaçlı tanıtım ve reklamların özendirilmesi. Yerfıstığı üreticilerinin örgütlenmesi. Çiftçi eğitimine önem verilmesi. Ġlimizin koĢullarına en uygun, verimi optimize edecek, çeĢitli sanayi dalları tarafından talebi yüksek olan yerel tohum çeĢitleri ıslah edilmelidir. Yerfıstığı çiftçisi ve sanayicisi ayrı ayrı örgütlemek suretiyle kendi taraflarının verimliliğini ve karlılığını optimize edecek koĢullar nezdinde mutabakatlara varacak, iĢtiĢareler yapacak yapılar oluĢturulmalı. Örneğin: ĠĢçi ve iĢveren konfederasyon. Yerfıstığının ham madde ve mamul olarak tanıtımının yapılması. Yerfıstığı kurutma tesislerinin kurulması. Yerfıstığı üretici birliğinin kurulması ve bu birliğin iĢleme tesisinin kurulması. Yerfıstığı reklam kampanyasının yapılması. 186 4.6.8.2 ZEYTĠN SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR Ġklim ve toprak yapısının zeytin yetiĢtiriciliği için uygun olması Ürünlerin pazarlanmasında ulaĢım ağının güçlü olması Ġlimizde zeytin yetiĢtiriciliğinin geliĢmiĢ olması Ġlimizdeki mevcut zeytin bahçelerinin birçoğunun genç yaĢta olması Ġlimizde zeytin üretiminin fazla olması Ġlimizde zeytinyağı üretimi yapan tesislerin yeterince bulunması ZAYIF YANLAR Zeytin yetiĢtiriciliği yapan çiftçilerin uygulama eksiklikleri ve hataları Zeytinyağında markalaĢma düzeyinde pazarlama ve satıĢının yeterince yapılamaması Ürünlerin tanıtım ve reklamlarının yeterli Ģekilde yapılmaması Zeytin/Zeytinyağı ürününde Ar-Ge faaliyetlerinin yeterince yapılmaması Zeytin üreticilerin örgütlenememesi Ürünlerin katma değerlerinin arttırılarak pazarlanamaması Ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması Depolama koĢullarının yeterince modern olmaması Üniversitelerin akademik ve bilimsel yönden çiftçilerimize fazla yardımcı olamaması GeçmiĢ yıllarda Gemlik çeĢidi zeytin fidanlarının plansız bir Ģekilde dikiminin yapılması Zeytin üretiminde hasat kayıplarının çok olması Zeytinyağı fabrikalarının dağınık olması ve verimli bir Ģekilde kullanılmaması FIRSATLAR PUAN 52 38 38 26 22 18 PUAN 31 23 22 22 22 17 14 12 10 10 7 4 PUAN Ġlimizde üretilen zeytinyağının kalitesinin üstün olması Osmaniye Zeytin Ġhtisas Organize Bölgesinin kurulması yönünde yapılan çalıĢmalar Salamura zeytin tesislerinin artıyor olması ve zeytinyağı paketleme tesislerinin artıyor olması (Sarıcabey, Boncuktepe, Kardağ, Karatavuk vb. markalarla satılan ürünler) 44 34 32 Kıraç arazilerde alternatif ürün kapsamında uygun çeĢitlerle zeytin yetiĢtiriciliğinin yapılabileceği alanların bulunması 26 Zeytin/Zeytinyağında markalaĢma potansiyelinin olması Ürünlerin pazarlanmasında Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesine açılma fırsatı Zeytin ürünleri kapsamında DOĞAKA'nın tarımsal proje desteği 22 20 9 TEHDĠTLER PUAN Girdi fiyatlarının yüksek olması (mazot, gübre, tohum, iĢçilik vb.) Zeytin ürünlerinin fiyatlandırılması için bir borsanın bulunmaması ve bazı yıllar yaĢanan fiyat istikrarsızlığı-ürün satıĢ fiyatlarının aĢırı düĢmesi 36 31 Ürünlerin yetiĢtirme ve hasat zamanında kalifiye eleman bulunmaması Ġlimizde bazı zeytin dikili alanlarda zeytin dal kanseri hastalığı tespit edilmiĢ olması ve Zeytin üretiminde ciddi verim kayıplarına sebep olması 25 23 187 Ürünlerin yetiĢtirilmesinde bilinçsiz ilaç ve gübre kullanımı Zeytin/Zeytinyağı ürününde kayıt dıĢı üretim ve alım- satımın olması Zeytinyağı fabrikalarının dağınık olması ve verimli-rantabl kullanılmaması Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması 20 18 14 13 PROJE ÖNERĠLERĠ Zeytin Ġhtisas Organize Bölgesinin Kurulması Zeytin budama kurslarının açılması Semt pazarı gibi zeytin pazarı açılması. Çiftçi eğitimine ağırlık verilmesi Üretilen zeytinyağının çiftçilere teslim edilmemesi. Fabrikaların iĢlenmiĢ zeytin karĢılığında çiftçiden satın alması. Üretici eğitimi ile ilgili projeler. Kalite kontrol olanaklarının geliĢtirilmesi. Standardizasyon. Ġlimiz için yeterli zeytin sıkım tesislerinin olduğu ve yeni kurulacak tesislerin de mevcut tesisler gözönünde bulundurularak izin verilip verilmeyeceğine karar verilmeli. Çiftçilere hasat öncesi bilgilendirme yapılmalı. Zeytin ve zeytinyağında Osmaniye zeytin ve zeytinyağının marka, kalite vb. olumlu yönlerinin kuvvetle tanıtımının yapılması. Ġlimizde mutlaka prinaların değerlendirileceği bir tesis kurulmalı. Kaliteli bir yağ için yetiĢtiricilikten son tüketiciye kadarki evrede yapılması gerekenlerin teorik ve pratik olarak öğretilmesi ve kitaplaĢtırılması. Ġl dıĢından kalitesiz zeytinyağının bölgeye gelmemesi. Gereğinden fazla olan fabrikaların entegre olmamasının. Markasız zeytinyağının manavda, bakkalda vb. satılmaması. Teknik konularda yeterli bilgi ve danıĢmanlık desteği. Kaliteli yağ ve zeytin üretimi için hasat teknikleri. Siyah ve yeĢil salamura zeytin üretimi için ürün çeĢitliliğini sağlayacak tesislerin kurulması. Siyah salamura ve yeĢil zeytin üretimi olarak ürün çeĢitliği sağlanarak tesislerin kurulmasına teĢvik etmek. Zeytinyağında uygun hasat teknikleri kullanarak kaliteli yağ üretmek ve zeytinyağının yurt dıĢı pazarına çıkmak için pazarlama ajansları kurmak. Çiftçilerimizin teknik konularda bilinçli ve donanımlı olmasını sağlamak. Zeytin posası iĢleme ve pazarlama Zeytin karasuyunun iĢlenmesi ve ekonomiye kazanımı Pazarlama ağı oluĢturma (Doğu Anadolu gibi Ġç ve Karadeniz bölgelerine açılımı.) Ġlin koĢullarına en uygun, en verimli çeĢitler bilimsel olarak tespit edilip, söz konusu mastır plan kapsamında ilgili kurumlar aracılığıyla çiftçiler örgütlenerek bu üretime yönlendirildi. Zeytinyağı ürünlerinin katma değeri ve kalitesinin artırılması ve standardizasyonu bu örgüt vasıtasıyla sağlanmalı ve denetlenmeli. Yöresel zeytin ve zeytinyağının ürünleri yapılmalı ve bu ürünler için markalaĢma çalıĢması yapılmalı. Salamura zeytin tesislerinin sayısı arttırılmalı. Zeytin yetiĢtirme ustaları yetiĢtirilmeli. 188 4.7 ODAK GRUP TOPLANTILARI VE GRUP GEZĠLERĠ 4.7.1 BAHÇE BĠTKĠLERĠ ODAK GRUP TOPLANTISI Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı (2014-2018)kapsamında yapılacak faaliyetlerden biri olan Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısı 03 Eylül 2013 Salı Günü Saat 14:00‟de OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu yapılmıĢtır. Toplantıya Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün ÇalıĢanları, Bahçe Bitkileri konusunda tüm ilçelerimizi temsil edecek Ģekilde ileri gelen çiftçiler, OTSEP proje Ekibi ve misafir öğretim üyeleri katılmıĢtır. 40 kiĢinin katılımı ile gerçekleĢtirilmiĢtir. Toplantıda OTSEP projesi hakkında genel bilgiler paylaĢan OTSEP Proje Yöneticisi ve OKÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr.Aykut GÜL‟ün ardından, Osmaniye genelinde yapılan SWOT sonuçlarının bahçe bitkileri alanları ile ilgili olan baĢlıklar çiftçilerimizin tarafından yeniden oylama yapılmıĢtır. Ġkinci kısımda Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr.Saadet BÜYÜKALACA, Prof.Dr. Sevgi PAYDAġ ve Proje Ekibi Üyemiz Öğr.Gör. Gökhan BAKTEMUR çiftçilerimize Osmaniye Ġlinde uygulanan yanlıĢ politikalar, yapılacak yeni alanlar hakkında örneklerle açıklamalarda bulundu. GÜÇLÜ YANLAR PUAN Su kaynakları bakımından zengin olması ve Sulama imkanlarının fazla olması 92 Ġklim yapısının tarıma uygun olması ve buna bağlı olarak yılda üç ürün yetiĢtirilmesi 91 Zeytinciliğin geliĢmiĢ olması 91 Ürün çeĢitliliğinin fazla olması 61 Ekolojik koĢulların meyveciliğe ve sebzeciliğe uygun olması 61 UlaĢım ağının geliĢmiĢ olması 46 Tarım arazilerinin geniĢ ve verimli olması 45 Seracılığa uygun alanların bulunması 32 YaĢ sebze ve meyve halinin yakın olması 17 Domates yetiĢtiriciliğinin yaygın olması 10 189 ZAYIF YANLAR PUAN Zirai ilaç, gübre ve yemlerin pahalı olması 85 Üretilen ürünlerin pazarlanamaması 82 Üreticilerin örgütlenememesi, Ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması Bitki-toprak analiz laboratuvarının bulunmaması 72 Tarım arazilerinin çok küçük ve parçalı olması 48 Tarıma dayalı sanayinin yetersiz olması 43 Tarım uygulamalarının bilinçsizce yapılması 33 YanlıĢ tür ve çeĢitlerde bahçe tesislerinin kurulması 25 Kuyu sularının pahalı olması 23 Ġlaçlamanın bilinçsizce yapılması 23 Seracılık faaliyetlerinin tam olarak bilinmemesi 19 Bilinçsiz tarım yapılması 18 Sulama alt yapısının yetersizliği 14 54 Narenciye paketleme tesislerinin bulunmaması 4 UlaĢım ağının yetersiz olması 4 Lağım suyunun sulama suyuna karıĢması nedeniyle hastalıkların artması 1 FIRSATLAR PUAN Coğrafi konum olarak büyük pazarlara yakın olması 89 Ġklim koĢullarından dolayı üçüncü ürün yetiĢtirilebilmesi 78 Hatay ilinde yapılan meyve ve sebze ihracatına yakın olması 76 Mikro klima alanlarının uygun olması 74 Üniversitenin tarımsal araĢtırmalar konusunda imkanlar sunması 57 Ġl sınırları içerisinde Organize Sanayi Bölgesinin bulunma 47 Ġskenderun Limanına yakın olması 46 Alternatif enerji kaynaklarının çok olması 43 Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı'nın (DOĞAKA) bulunması 41 190 TEHDĠTLER Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması PUAN 128 Bilinçsiz ilaç, gübre ve sulama kullanımından dolayı tarım arazilerinin azalması 85 Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması 73 Barajların nem ve hastalık oluĢturması 71 Meyvecilikte budamanın bilinçsizce yapılması 66 Tarımsal eğitim faaliyetlerinin yetersiz olması 53 Organize Sanayi Bölgesi nedeniyle oluĢan hava ve çevre kirliliği 40 Kaçak zirai ilacın ilçede fazla miktarda olması 26 PROJELER PUAN Kapalı sistem damlama sulama sistemi 65 Tam teĢekküllü tarım laboratuvarının kurulması 65 Soğuk hava deposunun kurulması 60 Salamura zeytin projesi 57 Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi'nde Ziraat Fakültesinin kurulması 54 Narenciyeye yönelik paketleme ve iĢleme tesisi kurulması projesi 45 Organize zeytin bölgesinin kurulması 42 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu'nun kurulması 34 Modern Seracılık 29 Basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaĢtırılması 25 Bitki çeĢitleri üzerindeki deneme istasyonu 25 Kiraz yetiĢtiriciliğini geliĢtirmek 21 KıĢlık sebze paketleme tesisinin kurulması 9 Turp yıkama ve paketleme tesisinin kurulması 8 Lale Gölü biberinin yetiĢtirilme alanının geliĢtirilmesi 3 Turp ve ıspanak yıkama ve paketleme tesisi 3 191 4.7.2 HAYVANCILIK ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı (2014-2018) kapsamında yapılacak faaliyetlerden birisi olan Hayvancılık Alanında Odak Grup Toplantısı 12 Eylül 2013 PerĢembe Günü Saat 14:00‟de OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu yapılmıĢtır. Toplantıya Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün ÇalıĢanları, Hayvancılık Alanı konusunda tüm ilçelerimizi temsil edecek Ģekilde ileri gelen hayvan sahipleri, çiftçiler, iĢletme sahipleri, kurum ve birlikleri temsilen Osmaniye Arıcılar Birliği, Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Önder BüyükbaĢ ve KüçükbaĢ Hayvan YetiĢtiricileri, OTSEP proje Ekibi ve misafir öğretim üyeleri olmak üzere yaklaĢık 50 kiĢi katılmıĢtır. Toplantıda OTSEP projesi hakkında genel bilgiler paylaĢan OTSEP Proje Yöneticisi ve OKÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Aykut GÜL‟ün ardından, Osmaniye genelinde yapılan SWOT sonuçlarının hayvancılık alanları ile ilgili olan baĢlıklar katılımcıların oylamalarına sunulmuĢ, hayvancılık alanında önemli alanlar belirlenmeye çalıĢılmıĢtır. Ġkinci kısımda Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr.Murat GÖRGÜLÜ ve Prof.Dr. Serap GÖNCÜ; katılımcılara Dünyada ve Türkiye‟deki hayvancılık alanındaki geliĢmeleri aktararak, Osmaniye Ġlinde uygulanabilir hayvancılık politikalarını belirlemeye çalıĢmıĢlardır. Osmaniye Hayvancılığının SWOT Analizi Sonuçları Osmaniye'nin hayvancılığını değerlendirmek üzere yapılan SWOT analiz toplantısına büyükbaĢ hayvan yetiĢtiricileri (süt ve besi), küçükbaĢ hayvan yetiĢtiricileri (keçikoyun), arıcılık, tavukçuluk (yumurta ve etlik piliç) faaliyetinde bulunan ve bu sektörlerin örgütleri olan yetiĢtirici birlikleri, kooperatifler ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın il ve ilçe teĢkilatında çalıĢan teknik elemanlardan oluĢan toplam 50 kiĢilik bir ekip katılmıĢ ve çalıĢmalar bu ekip ile yürütülmüĢtür. ÇalıĢmalarda Osmaniye ili için elde edilen SWOT analizi sonuçları aĢağıda verilmiĢtir. 192 GÜÇLÜ YANLAR PUAN Yem bitkisi üretimi açısından tarım arazilerinin verimli olması 120 Hayvansal üretim için uygun ekolojik koĢullar ve iklim 110 UlaĢım ağının geliĢmiĢ olması 78 Hayvancılık sektöründeki yatırımlar için sağlanan devlet destekleri 72 Orman alanlarının kıl keçisi yetiĢtiriciliği için uygun olması 67 Organik hayvancılık için uygun alanların varlığı 52 Hayvancılıkla ilgili STK'ların (birlikler vb.) sahada aktif olarak çalıĢması 50 Türkiyedeki Tar. Kal. Kooperatiflerinin düve ihtiyacının % 40'ının ilimizden karĢılanması 38 Bitki florasının gezginci arıcılık için (kıĢlık konaklama) uygun olması 23 Ġldeki su kaynaklarının su ürünleri üretimi açısından uygun olması 20 ZAYIF YANLAR Hayvan yemlerinin pahalı olması Üretilen ürünlerin pazarlanamaması Meraların az olması ve mevcutların verimli bir Ģekilde kullanılamaması Ġlde tam teĢekküllü süt, bal, et vb. analiz laboratuvarının bulunmaması YetiĢtiriciliğin bilinçsizce yapılması Tarıma dayalı sanayinin yetersiz olması-veya Etkin ÇalıĢamaması Özellikle küçükbaĢ hayvancılıkta çoban gibi ara eleman açığı nedeniyle küçükbaĢ ve büyükbaĢ hayvan varlığının azalması Çiftçilerin sermaye yetersizliği Hayvancılık iĢletmelerinin çok küçük olması Üreticilerin örgütlenememesi, ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması Birim üretim maliyetinin yüksekliği-iĢletme büyüklüğünün yetersizliği YetiĢtirici eğitim faaliyetlerinin yetersiz olması Hayvansal üretimde verim ve kalite düĢüklüğü Ġlimizde Et ve Süt Kurumunun Ofisinin bulunmaması Bitkisel Üretim ve Hayvancılığı birarada yapan iĢletme sayısının az olması Ulusal firmaların (ülker, sütaĢ, pınar vb.) ilimizde üretim tesisinin bulunmaması PUAN 173 74 56 40 40 33 29 29 28 25 25 22 20 12 8 6 193 FIRSATLAR Coğrafi konum olarak büyük pazarlara yakın olması Ekolojik koĢulların ve iklimin hayvancılık için fırsatlar sunması PUAN 122 100 Hayvancılığa yapılan tarımsal desteklemeler 80 Ġl sınırları içerisinde Organize Sanayi Bölgesinin bulunması Organik hayvancılığa uygun koĢullar 62 58 Üniversitenin tarımsal araĢtırmalar konusunda imkanlar sunması 50 Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı'nın (DOĞAKA) tarımsal projelere desteklemelerde bulunması Ġlimizin Ġskenderun Limanına yakın olması Tarıma dayalı sanayinin varlığı 44 TEHDĠTLER Hayvancılıkla ilgili tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması Suriye'den kaçak hayvan giriĢi Et fiyatlarındaki dalgalanmalar-belirsizlikler DeğiĢken yem fiyatları-Bazı yıllar kaba yem bulmada yaĢanan zorluklar Kırsaldaki genç nüfusun hayvancılığa ilgi duymaması Osmaniye ilinde Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu'nun (TKDK) bulunmaması BüyükbaĢ Hayvan YetiĢtiriciliğinde ġap, Üç Gün hastalığı gibi hastalıkların yaygın olarak görülmesi Hayvancılıkta kullanılan veteriner ilaçlarının hayvansal ürünlerde ilaç kalıntısı bırakması Sahte bal üretiminin bal üreticisi çiftçilerimizi olumsuz yönde etkilemesi Tarım Bakanlığının sektör için verdiği hayvancılık kredilerinin sektör dıĢında kullanılması (emlak, araç alımı vb.) Denetimsiz Sokak - Mahalle sütçülüğü 43 34 PUAN 176 118 67 65 43 38 34 32 16 12 12 Güçlü Yönler Osmaniye ili Çukurova bölgesinde yer almakta ve çukurova iklim ve toprak koĢulları sulama imkanı olan alanlarda yılda bir kaç ürün alınabilecek tarımsal faaliyetlere izin verecek özellikler taĢımaktadır. Bu yönü Osmaniye ilinin en güçlü yönü olarak ortaya çıkmaktadır. Ġklim ve toprak verimliliği hayvansal üretimin temelini oluĢturan ve ucuz yemler üretme bakımından önem taĢımaktadır. Diğer taraftan hayvan popülasyonunun tür bazındaki çeĢitliliği ve sayısal düzeyi ve özellikle büyükbaĢ hayvanların kültür ve melez ağırlıklı olması Osmaniye hayvancılığına güç katmakta ve fırsatlar sunmaktadır. Yine Osmaniye ilinin hayvansal üretim yapan çiftlikleri değerlendirildiğinde bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte yapan iĢletme sayısının toplam 14533 olduğu sadece hayvancılık yapan iĢletme sayısının ise 194 759 olduğu dikkate alınırsa bu da ilin hayvansal üretim kültürünü ve bu bakımdan gücünü ortaya koymaktadır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre ilde tarımsal faaliyet yapan 13 birlik ve 61 tarımsal kooperatif bulunmaktadır. Ayrıca bakanlık teĢkilatında 93 mühendis 39 veteriner 16 tekniker ve 27 teknisyen bulunmaktadır. UlaĢım imkanlarının iyi olması, büyük merkezlere yakınlık ve ile has bahsi geçen imkanlar ve alt yapı ile ciddi avantajlar sunabilecektir. Zayıf Yönler Türkiye hayvancılığının genel problemi olan, girdi maliyetlerinin (ve özellikle yem) yüksekliği, iĢletmelerin küçük kapasiteli olması, hayvancılıkla uğraĢanların bilgi birikiminin yetersizliği, profesyonel yapılan hayvansal üretimde yetiĢmiĢ teknik eleman bulmadaki zorluklar, hayvansal üretimle ilgili örgütlerin (birlik, kooperatif ve bakanlık teĢkilatının) etkin çalıĢamaması (örgütlerin yönetim ve örgüte kayıt sorunu) hayvancılığının da zayıf yönlerini oluĢturmaktadır. gibi konular Osmaniye Ġli Diğer taraftan ilde kontrol laboratuvarlarının olmaması ilde hayvancılığın zayıf yönleri olarak ele alınabilir. Ġlde özellikle küçükbaĢ hayvancılığın meraya dayalı yapılıyor olması mera alanlarının yetersizliği ve/veya amaç dıĢı kullanılması mera alanlarındaki su kaynaklarının yetersizliği veya bunların ticari amaçlarla kullanılıyor olması ilin diğer önemli bir handikapıdır. Meraya dayalı hayvancılık ve hayvan hareketleri salgın hastalıkların sıklıkla yaĢanmasına neden olmaktadır. Bu da ilin hayvancılığını ciddi düzeyde etkilemektedir. Fırsatlar Osmaniye'nin coğrafi konum olarak büyük pazarlara yakın olması ekolojik koĢulların ve iklimin hayvancılık ve organik tarım için uygun olması hayvancılık için önemli bir fırsattır. Pazarlama konusunda büyük Ģehirlere (Hatay, KahramanmaraĢ, Gaziantep, Adana) ve orta doğu gibi uluslararası pazarlara, Ġskenderun Limanına ve Yumurtalık Serbest Bölgesine yakınlık ilin en önemli fırsatlarıdır. Osmaniye'nin kalkınmada öncelikli illerden olması da önemli fırsatlar sunabilecek bir özelliğidir. Ayrıca bölgede hayvansal üretimi destekleyecek ancak etkin çalıĢmadığı değerlendirilen 19 süt iĢleme tesisi et ürünleri için 4 ve kanatlı ürünleri için 4 tesisin bulunması büyük fırsat olarak kabul edilebilir. Diğer taraftan Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi'nin saha faaliyetleri ve bu alanda gösterdiği gayretler dikkat çekicidir. 195 Tehditler Hayvansal üretimde temel girdi olan yemin fiyatının yüksek olması ve/veya istikrarsızlığı yine ürün fiyatlarının düĢük ve/veya istikrarsız olması, hali hazırda Suriye'de, Irak'ta yaĢanan sorunlar ve sınır kontrollerindeki yetersizlikler nedeniyle ortaya çıkan kaçak hayvan giriĢleri il için en önemli tehditlerdir. Bunlar hem yetiĢtiricinin ürününü düĢük fiyatla satmasına haksız rekabete hem de bulaĢıcı hastalıkların (üç gün, Ģap vb.) ilde ve bölgede hızlı bir Ģekilde yayılmasına neden olabilmektedir. Üreticinin ürünleri ile taklit ve tağĢiĢ yapanların ürettikleri ürünlerin yarıĢamaması il için özellikle balda ciddi bir tehdit olarak görülmektedir. Tespit edilen ve ülke hayvancılığı için de sorun olan diğer bir tehdit devlet teĢviklerinde teĢvik sürelerinin kısa vadeli olmasıdır. Bu durum giriĢimcilerin veya yetiĢtiricilerin destekler noktasında uzun vadeli planlar yapmalarını sınırlandırmaktadır. Kırsaldaki genç nüfusun hayvancılığa ilgi duymaması Türkiye genelinde yaĢanan bir tehdit olup bu genç nüfusun bu alanda iĢ bulması ve para kazanması ile bu tehdit fırsata dönüĢtürülebilir. Tarımda çalıĢan iĢ gücünün sosyal güvence ve koĢullarının iyi olmaması bu sorunun Türkiye genelinde Ģiddetli bir Ģekilde yaĢanmasına neden olmaktadır. PROJELER Osmaniye‟ye Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Ġl Koordinatörlüğü'nün kurulması Organize hayvancılık bölgesinin kurulması Mera Islah ÇalıĢmalarının Tamamlanması Yem Bitkileri YetiĢtiriciliğini GeliĢtirme Üretilen hayvansal ürünleri iĢleyecek entegre tesislerinin oluĢturulması Soğuk zincirin temini için Süt Soğutma Tanklarının Ġldeki tüm köylere dağıtılıp yaygınlaĢtırılması Yem ve Hayvan Borsası kurulması Kıl keçisi yetiĢtiriciliğini geliĢtirme Tam teĢekküllü hayvancılık laboratuvarının kurulması Keçi sütünün değerlendirilmesine yönelik tesis kurulması Üreticilerin mesleki ve teknik bilgilerinin güçlendirilmesi Koyun popülasyonunun fazla olduğu köylerde koyun banyo havuzlarının yapılması Arıcılık için Bal Ormanları OluĢturma Arı YetiĢtiriciliğinde Verimliliği Arttırma Kümes Hayvanları YetiĢtiriciliğinde Üretimi ve Ürün ÇeĢitliliğini Arttırma Ġldeki su kaynaklarının su ürünleri üretimi açısından değerlendirilmesi Ana arı üretim istasyonu kurulması PUAN 98 86 60 59 53 46 42 41 40 24 21 14 11 9 5 4 3 196 4.7.3 GIDA SANAYĠ VE GIDA GÜVENLĠĞĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı (2014-2018)kapsamında yapılacak faaliyetlerden biri olan Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısı 30 Ekim 2013 ÇarĢamba Günü Saat 15:00‟de OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu yapılmıĢtır. Toplantıya Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Öğretim elemanlarının tamamı, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün Gıda ve Yem ġube Müdürlüğü ÇalıĢanları, Gıda Güvenliği konusunda ilimizi temsil edecek Ģekilde ileri gelen üreticiler ve OTSEP proje ekip üyeleri katılmıĢtır. Toplantıda OTSEP projesi hakkında genel bilgiler paylaĢan OTSEP Proje Yöneticisi ve OKÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Aykut GÜL‟ün ardından, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölüm BaĢkanı Yrd.Doç.Dr. AyĢe Tülin ÖZ, Yrd.Doç.Dr. Kurban YAġAR, Yrd.Doç.Dr.Adnan BOZDOĞAN, Yrd.Doç.Dr. Halef DĠZLEK, AraĢ.Gör. Tülin ġAHĠN, AraĢ.Gör. Özge SÜFER Osmaniye‟deki mevcut gıda uygulamaları hakkında bilgiler verdi. Toplantıda Öne Çıkanlar; Osmaniye genelinde uygulamaların geleneksel yöntemlerle yerine getirildiği. Sadece yeni yeni zeytincilikte teknoloji kullanılmaya baĢlanmıĢtır. Yerfıstığı sadece çeĢitlendirilmesinin çerezlik yapılarak, olarak katma kullanılmaktadır. değerli ürünlere Yerfıstığının dönüĢtürülmesi gerekmektedir. Ayrıca Yerfıstığının yağlık olarak değerlendirilmesi de önerilebilir. Bunun için yağlık tohumların tercih edilmesi gerekmektedir. Ürün çeĢitlendirilmesi ve Piyasaya sunulması aĢamasında Pazar araĢtırılmasının yapılmanın uygun olacağı bu kapsamda üniversitemizdeki iĢletme bölümü ile iĢbirliği yapılabileceği üzerinde durulmalıdır. Tüketicilerin zevk ve tercihleri dikkate alınmalıdır. Yerfıstığı tanıtım grubu kurulmalıdır. Yerfıstığı festivali kurulmalıdır. Yerfıstığının pazarlanmasında elektronik ortam, e ticaret sistemine geçilmesi, ürün çeĢitlerinin tamamı modern bir Ģekilde tüketicilere ulaĢtırılmalıdır. Yerfıstığının dünya genelinde ürün çeĢitliliği olarak 300 türü bulunurken bizde sadece 10,15 çeĢit olarak kullanmaktayız. Amerika‟da yerfıstığı enstitüsü kurulmuĢtur. 197 Yerfıstığının sağlık üzerindeki olumlu faydalarının tüketicilere ulaĢtırılarak tüketiminin arttırılması amaçlanmalıdır. Yerfıstığını üretim sürecini baĢından sonuna kadar her aĢamasını modern bir sisteme kavuĢturulması gerekmektedir. Uygun tohum türü, ilaçlama, hasat, kurutma, taĢıma, depolama, iĢleme, pazarlama aĢamaları teknolojik aletlerle yapılabilir duruma getirilmelidir. Bu sürecin tamamı kontrol edilebilir olmalıdır. Ürün kurutma tesisi kurulmalıdır (yerfıstığı, ceviz, badem vb, ) Çerezlik ürünlerde kurutma aĢaması ürünün raf ömrünü, kalitesini, besin değerini, belirleyen en önemli aĢamadır. KahramanmaraĢ örnek alınabilir. (MaraĢ biberinde modern kurutma sistemine geçmiĢtir.) Sanayideki iĢletmelerle-Çiftçiler arasında SözleĢmeli model olarak yağlık yerfıstığı ekimi yapılabilir. Yerfıstığında çerezlik olarak çeĢitlendirilip piyasaya sunulan ürünlerin, tutundurma aĢamasında zorluklar yaĢanmaktadır. Reklam, tanıtım gibi konularda kurulan tanıtım grubundan faydalanılmalıdır. Ürünlerde markalaĢma ve pazarlama en büyük sorun olarak karĢımıza çıkmaktadır. Özellikle ürünlerin tanıtımında reklamın önemi büyüktür, ama maliyetli olduğu için üreticilerin tek baĢına altından kalkması zor gözükmektedir. Tanıtım grupları oluĢturulmalıdır. Üreticiler örgütlenmeli, derneklerin etkinliği arttırılmalıdır. Yerfıstığı dünyada daha çok yağlık olarak üretimi gerçekleĢmektedir. Çerezlik olarak kullanımı daha dardır. Yerfıstığının pazarlanması %80 oranında burada gerçekleĢmektedir. Türkiye petrol ürünlerinden sonra en çok ithal ettiğimiz ürünlerin baĢında ham yağ gelmektedir. Yağlık ürünlerin baĢında (Mısır, Yerfıstığı, Zeytin ve Ayçiçeği) gelmektedir. Bu ürünlerin tamamı Osmaniye ikliminde üretilebilecek durumdadır. Bu ürünlerin sanayide iĢlenmesi ve pazarlanması dıĢ ticaret açığının azalmasına katkı sağlayarak ülke ekonomisine destek olacaktır. (Mısır, Yerfıstığı, Zeytin ve Ayçiçeği) bu dört ürününde sanayide iĢlenebilir duruma gelmesi için ortak bir yağ tesisi kurulmalıdır. Zeytincilik Sektörü MarkalaĢma, kaliteli, kolay ulaĢılabilir, ucuz, modern olarak paketlenmiĢ, ürün çeĢitliliği olan baĢarılı tarım uygulamaları gerçekleĢtirmek. 198 Yatırımcılar teĢvik edilmeli, Fuarlara katılımcı göndermek, teĢvik paketleri oluĢturmak. Ürün çeĢitlendirmesi yapılarak kolay taĢınabilir, yenilebilir paketleme Ģekilleri yapılmalıdır. Çiftçiler örgütlenmelidir. Zeytin ihtisas sanayisi kurulmalıdır Gıda ihtisas sanayisi kurulmalıdır Hayvancılık ihtisas sanayisi kurulmalıdır Zeytin borsası kurulmalıdır. Osmaniye ilinin coğrafi konumu nedeni ile çevre illerin ulaĢım ağının ortasında olması büyük bir fırsattır. Hatay ilinden hızlı davranarak faaliyete geçilmelidir. Salamura zeytinin katma değeri daha yüksektir. Ġyi bir iĢleme tekniği uygulanarak marka ürün oluĢturulmalıdır. Coğrafi iĢaretler uygulanması modeline geçilmelidir. Bu sayede tüketiciler ellerine geçen ürünün hangi bölgeden hangi tarladan üretildiği hakkında bilgi sahibi olacaklardır. Lisanslı depoculuk sistemine geçilmelidir. Zeytinde en büyük problemlerin baĢında depolama gelmektedir. Osmaniye‟nin gelecekte zeytinde bölge üssü olmak istiyorsa lisanslı depoculuk sistemine geçmelidir. Zeytinde hasat sonrası en büyük sorun depolamayla ilgilidir. Çelik tanklarda olması gerekirken sağlıksız koĢullarda bekletilmektedir. Modern depolama sistemlerine geçilmelidir. Salamura zeytin türünün ekilmesi.(Dane iriliği, çeĢit) Zeytin üretiminde dalgalanmayı azaltmak için uygun ağaç türlerinin belirlenmesi ve ekilmesi. Zeytin akademisi kurulmalıdır. Zeytinyağı bölgesel tadım kurulu kurulmalıdır. (Derecelendirme kuruluĢu) Zeytin üretiminin modernizasyonun sağlanması (Depolama, ısı, ıĢık, nem) Tahin markalarının denetimin yapılması gerekmektedir. Susam fiyatları çok yüksek ve büyük kısmı yurt dıĢından ithal edilmektedir. Susamın iĢçiliği çok fazla, teknoloji kullanımı düĢük olduğu için . Susamın ekonomik değeri araĢtırılmalıdır. DondurulmuĢ meyve çeĢitliliği arttırılmalıdır. (Taze ürünlere yönelik olarak) 199 Konservecilik üzerine yatırım yapılabilir. (Mısır konserve) Turp da çeĢitlendirme yapılarak TurĢuculuk için bir katkı maddesi oluĢturulabilir. Meyve suyu markası oluĢturula bilinir. ġalgamda bir marka yaratılarak katma değeri yüksek bir ürüne dönüĢtürüle bilinir Nar ekĢisi üretiminde marka yaratılarak Pazar payı arttırılabilir. Yumurta tavukçuluğu yaygınlaĢtırılabilir. Çam fıstığı yetiĢtiriciliği teĢvik edilebilir. Ekonomik değeri çok yüksek bir ürün. 200 4.7.4 TARLA BĠTKĠLERĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı (2014-2018) kapsamında yapılacak faaliyetlerden biri olan Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısı 04 Kasım 2013 Pazartesi Günü Saat 14:00‟de OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu yapılmıĢtır. Toplantıya Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ġbrahim Sağlam, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı ġube Müdürü Mehmet KARINSIZ, Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği baĢkanı Recai Alibekiroğlu, Osmaniye Ziraat Odası temsilcisi Hüsamettin Keskiner, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı temsilcisi Erdinç Kadıoğlu, Ġlçe Tarım Müdürleri, il, ilçe ve köylerden tarla ürünleri konusunda ilimizi temsil edecek Ģekilde ileri gelen üreticiler ve OTSEP proje ekip üyeleri katılmıĢtır. Toplantıda OTSEP projesi hakkında genel bilgiler paylaĢan OTSEP Proje Yöneticisi ve OKÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Aykut GÜL‟ün katılımcılara OTSEP kapsamında Ģimdiye kadar yapılanlar, OTSEP projesinin misyon ve vizyon kavramları hakkında bilgilendirmelerde bulunuldu. Toplantıda Öne Çıkanlar; Tarımdaki yanlıĢ uygulamalar devam etmektedir. Toprak tahlil laboratuvarının kurulması gerekmektedir. Üretim girdi fiyatları çok yüksek, ürün fiyatları çok düĢük. Girdi çıktı oranı dengelenmelidir. (Mazot, gübre) Birlik oluĢturma ve örgütlenme gereklidir. Örtüaltı tarımın en uygun olduğu nokta Osmaniye‟dir. Organize sanayideki sıcak suyun seracılıkta kullanılması önemlidir Osmaniye Ġlinin IPARD kapsamına girilmesi için çalıĢmalar yapılmalıdır. Arazilerin fiziki Ģartlarına göre uygun türün ekimi ve dikiminin yapılması gereklidir.(biçerdöverin ulaĢamadığı yerlere buğday dikimi örneği gibi) Küçük parçalı arazilerde tarım yapılmıyor. Arazi toplulaĢtırma yapılması gerekli. Pamuk üretiminin yeniden canlandırılması gerekli midir? Osmaniye Ġklimi pamuk üretimi için uygun mudur, özellikle pamukların toplanma zamanlarında yağmur yağması ve fiyatın düĢük olması. Mantar üretiminin arttırılması (Bahçe ilçesi hariç tutulabilir.) Aile çeltikçiliği üretimi yapılabilir 201 Çiftçilerin bireysel davranmaları yerine üretici birlikleri ve örgütlenmeleri sağlanarak istek ve önerileri dikkate alınabilir. Yerfıstığı, Mısır, Zeytin Üretici birliklerinin kurulması, ilçe ve köy düzeylerinde teĢkilatlanmaları ve çiftçilere bilgilendirme yapılmalıdır. Her ürün yerine “Dikili Tarımda YetiĢtiriciler Birliği” kurulmalıdır. Havza bazlı üretim modeline geçilmelidir, Havza içerisindeki ürünlerin yeniden gözden geçirilmesi gerekli, yeni ürün ekleme yapılabilir. Tarımda risk fazla, planlama eksikliği var. Çiftçiler geleceği göremiyorlar, ne ekecekleri konusunda bilgileri olmuyor. Adeta deneme yanılma yolu izleniyor gibi. Ürünlerin dikimlerinde kümelenme esası dikkate alınmalıdır. Tarla ürünleri toplam ekili dikili alanlarının %80 oluĢturmasına rağmen elde edilen gelir çok düĢük. Çiftçilerin en büyük sorunları ürünlerin pazarlamasında ortaya çıkıyor. Bununda nedenleri baĢında örgütlenme ve birlik oluĢturmanın eksikliğinden kaynaklanıyor. Ġl, ilçe ve köylerden; 1-Büyük oranda arazisi olan, 2-Makine, araç gereç ve ekipmanları yeterli olan, 3-Üretim girdilerine sahip, Çiftçiler arasından seçilecek kiĢilere uygulamalı olarak gösterilecek. Elde edilen çıktılar diğer çiftçiler tarafından gözlemlenerek değiĢim tamamlanmıĢ olacaktır. Çiftçilerin değiĢimleri kendi gözleri ile görmeleri sağlanmalıdır. Alternatif ürün tavsiyesinde bulunurken muhtemel çıkabilecek ürün hastalıkları ve mücadele konusunda çiftçiler bilinçlendirilmelidir. 202 4.7.5 ÖRGÜTLENME, PAZARLAMA, TARIMA DAYALI SANAYĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI Pazarlama üreticinin arazi, emek, sermaye ve giriĢimcilik gibi üretim faktörlerini kullanarak ürettiği ürünü ancak iyi bir pazarlama sistemiyle tüketiciye ulaĢtığında gerçek ekonomik değerini bulabilmektedir. Tarım ürünlerinin pazarlanmasında iç ve dıĢ pazarlarda etkin bir organizasyonun eksikliği beraberinde bazı pazarlama sorunlarını da getirecektir. Belirli zamanlarda çok sayıda üretici tarafından hasadı yapılan tarım ürünlerinin uygun koĢullarda depolanma olanaklarının yetersiz olması nedeniyle, aynı dönemde satıĢa çıkarılması ve tarım ürünlerinin bir çoğunun çabuk bozulabilir nitelikte olması, pazarlamada önemli bir kayba neden olmaktadır. Günümüzde sadece üretmek değil, aynı zamanda ürünlerin kaliteli olması, yeterli miktarda ve düĢük maliyette üretilmesi, tüketiciye optimum tatmini sağlayacak Ģekilde ulaĢtırılmalıdır. Tarımsal pazarlama, ürünün üreticiden tüketiciye ulaĢtırılmasına kadar olan aĢamaların tümünü içeren bir sistemdir (Akdeniz Bölgesi Tarım Master Planı, 2007). Osmaniye ili sınırlı arazi varlığına rağmen güçlü bir tarımsal potansiyel sergiler. Bu durum geniĢ ölçüde Ġlin sahip bulunduğu iklim ve toprak özelliklerinden ileri gelmektedir. Ġldeki tarım arazilerinin halen yaklaĢık yarısından fazlasının sulanır durumda olması ve gerekli yatırımların yapılması halinde önemli miktarda sulanabilir ilave arazinin mevcut oluĢu bu bakımdan önem taĢımaktadır. Diğer taraftan yılda iki ürün yetiĢtirmeye elveriĢli bir iklim varlığı ise Ġlin bitkisel üretim kapasitesini Ġlde mevcut arazi varlığı ile belirlenen limitlerin çok üzerine taĢımaktadır (Osmaniye Ġl Çevre Durum Raporu, 2011). Osmaniye ilinde tarım sektörüne yön verme görevini üstlenmiĢ baĢta Ġl Tarım Müdürlüğü olmak üzere çeĢitli kurum ve kuruluĢlar (Üniversite, Kalkınma Ajansı, Ziraat Odası ve Birlikler vb.) bulunmakla birlikte, doğrudan tarım ürünlerinin pazarlanmasıyla ilgilenen 1 kuruluĢ (Osmaniye Ticaret Borsası) bulunmaktadır. 4.7.5.1 Yerfıstığı Pazarlama Yapısı Osmaniye'de toplam yerfıstığı üretim miktarının yarısından fazlası, üretilen yerfıstığının yaklaĢık %90'ı piyasaya sürülmektedir. Osmaniye'de üretilen yerfıstığı çoğunlukla tüccarlar (yerel ve toptancı) tarafından alınmaktadır. Üretilen ürünün büyük bir kısmını satın alan tüccarlar kabuklarını kırdırarak iç fıstık haline getirirler. Yerel tüccarlar fıstığı bir süre depoladıktan sonra uygun fiyat bulunca toptancı tüccarlara satarlar. Toptancı tüccarların satıĢları çok büyük oranda Türkiye'nin tüm yörelerindeki toptancı ve perakendeci kuruyemiĢçilere yapılmaktadır. Diğer satıĢ yerleri, çikolata-Ģekerleme fabrikaları, 203 Osmaniye'de bulunan fıstık isleme tesisleridir. Ayrıca küçük bir miktar tohumluk olarak tüketicilere satılmaktadır (Emeksiz, 1994, Parlakay 2011). Yerfıstığı pazarlama kanalları aĢağıda verilmiĢtir; ÜRETİCİ Yerel Tüccar Toptancı Tüccar Tohum Şekerleme Fabrikası Kuruyemişçi Perakendeci TÜKETİCİ Yerfıstığı üretim ve pazarlamasında karĢılaĢılan temel sorunlar ise; girdi fiyatlarının yüksekliği, hasat ve depolamada ürün kaybı ile kurutmada yaĢanan sorunlar, pazarlamada örgütlenme eksikliği, ürün fiyatının düĢüklüğü, aflatoksin nedenli kayıpların fazlalığı olarak verilebilir. 4.7.5.2 Zeytin ve Zeytinyağı Pazarlama Yapısı Osmaniye ilinde üretilen zeytinin önemli bir bölümü (%95) zeytinyağına iĢlenmektedir. Doğu Akdeniz Bölgesi‟nde zeytin üreticileri hasat ettikleri zeytinleri, bölgede faaliyet gösteren fabrika ve preselerde zeytinyağına iĢleyerek, elde ettikleri yağın bir kısmını (%7-8) sıkım ücreti (hak yağ) olarak bu iĢleme tesislerine bırakmaktadır. Kalan yağ ise çeĢitli Ģekillerde değerlendirilmek üzere iĢletmeye getirilmektedir. Bu Ģekilde değerlendirilecek zeytinyağı miktarı Osmaniye‟de iĢletme baĢına 1,3 kg‟dır. Üreticilerin zeytinyağı satıĢlarında önem sırasıyla tüccarlar, doğrudan tüketiciler ve fabrikalar olmak üzere baĢlıca üç pazar alternatifleri bulunmaktadır. Bunların yanı sıra oldukça az miktarda ürün pres satılmaktadır. Hatay‟da ve Mersin‟de tüccarlara yapılan satıĢlar ağırlıkta olsa da, Osmaniye‟de doğrudan tüketicilere yapılan satıĢların ağırlıkta olduğu görülmektedir. Bu durumun sebebi, 204 Osmaniye‟de üretim miktarının az olmasından dolayı aracılara ihtiyaç duyulmamasıdır (Seçer,2012). Zeytinyağı pazarlama kanalları aĢağıda verilmiĢtir; ÜRETİCİ Yağlık Sofralık Sıkma Tesisi Tüccar Yerel Pazar Perakendeci TÜKETİCİ Üreticiler zeytin pazarlamasında bir takım problemler yaĢamaktadır. Zeytin pazarlamasıyla ilgili üreticilerin karĢılaĢtıkları sorunların baĢında, zeytin fiyatlarının düĢüklüğü, alıcıların azlığı, ürünü hemen satma zorunluluğu ve tüccarlar karĢısında pazarlık güçlerinin az olması gibi sorunlar gelmektedir. PAZAR YAPISI VE ETKĠNLĠĞĠ DEĞERLENDĠRME ANKETLERĠ SONUÇLARI Osmaniye Ġlinde buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, soya, zeytin ve yerfıstığı gibi tarım ürünlerinin pazarlama yapısı ve etkinliğini değerlendirmek amacıyla, 20 buğday, mısır, arpa, 44 yerfıstığı ve 16 zeytin olmak üzere toplam 80 tüccar ile 30 ilaç bayisine anket uygulanmıĢtır. Elde edilen sonuçlar aĢağıda özet olarak verilmiĢtir. YERFISTIĞI VE ZEYTĠN ÜRETĠCĠ-TÜCCARLARI ĠLE YAPILAN GÖRÜġMELER Stratejik plan çalıĢmaları kapsamında anket uygulanan yerfıstığı ve zeytin üreticilerinin faaliyet kolu açısından dağılımları incelendiğinde, zeytin üreticilerinin tamamı 205 tüccar iken, yerfıstığı üreticilerinin yarısının tüccar diğer yarısının ise iĢleme tesisi sahibi olduğu görülmektedir. Tüccar olarak faaliyet gösteren deneklerin %18,2‟si tarımsal üretim faaliyetinde bulunurken, iĢleme tesisi sahip deneklerde bu oran %35,9‟a çıkmaktadır. ĠĢletmelerinin kurulacağı yeri belirleme kararlarında hammadde temininin (%84) en önemli faktör olduğu, bunun dıĢında pazarlama (%48) ve bölgenin altyapı imkanlarının (%37) diğer önemli faktörler olarak belirtildiği görülmektedir. Anket çalıĢmasına katılan iĢletme sahiplerinin %35‟i ürün alımlarını bahçeden/tarladan kilo ile alım, %22‟si üretici tarafından hasat edilip getirilme Ģeklinde gerçekleĢtirdiğini belirtirken, %54‟ü ürünlerini üreticiden temin ettiğini belirtmiĢtir. “Ürün alımında sıkıntı yaĢıyor musunuz?” sorusuna evet ya da kısmen cevabını veren 31 katılımcının %40‟ı çeĢit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması, %39‟u fiyat istikrarsızlığı ve %23‟ü ise depolama imkanının olmaması gibi sorunlarla karĢılaĢtıklarını ifade etmiĢlerdir. Üreticilerin %93,4‟ü satın aldığı ürünü iĢleme tabi tutmaktadır. Denekler satın aldıkları ürünün kalitesini belirlemede önemli olan hususları; danelerin iriliği, temizlik, ürünün rengi, danelerin zedelenmemiĢ olması ve yağ oranı Ģeklinde sıralarken, ürün satın alırken fiyatı belirleyen faktörleri ise; ürün kalitesi, ödeme zamanı, ürün miktarı ve iĢletmenin yeri (konumu) Ģeklinde sıralamıĢlardır. Deneklerin büyük çoğunluğu ürünlerini doğrudan tüketiciye veya perakendeciye satarak değerlendirmektedirler. Anket çalıĢmamıza katılan tüccarların Osmaniye ilinde üreticilerin tarımsal faaliyetlerinde karĢılaĢtıkları sorunlara iliĢkin görüĢleri alınmıĢtır. Bunların; girdi maliyetlerinin yüksek olması, toprak dağılımının çok parçalı olması, verim düĢüklüğü ve ürün satıĢ fiyatının düĢük olması/fiyatlardaki değiĢimleri öngörememe gibi genel Türk tarımının sorunlarıyla paralellik gösterdiği görülmektedir. Buna karĢılık, tohum temininin zamanında karĢılanmaması, kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma ve ürünün satıĢında sıkıntı yaĢama gibi konularda ise Osmaniye ilindeki üreticilerin çok önemli sorunlar yaĢamadıkları belirtilmiĢtir. Son olarak, deneklerin %50‟si Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeterince değerlendirilmediği ve tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını görüĢünde olduklarını belirtmiĢlerdir. 206 BUĞDAY, MISIR ve ARPA ÜRETĠCĠ-TÜCCARLARI ĠLE YAPILAN GÖRÜġMELER GörüĢme yapılan 20 mısır iĢletmesinin 6‟sı limited Ģirket, 14‟ü ise Ģahıs veya aile Ģirketi statüsündedir. ĠĢletme sahiplerinin 17‟si (%85) iĢletmesinin kuruluĢ yeri seçiminde etkili olan en önemli faktörün hammadde temini olduğunu belirtirken, tamamına yakını ürünlerini büyük ölçüde kendilerinin hasat edip getirmesiyle elde ettiklerini belirtmiĢlerdir. Ankete katılan iĢletme sahibinden %45‟i ürün satın alımında sorun yaĢadığını, %40‟ı ise kısmen sorun yaĢadığını belirtmiĢtir. Sorun yaĢadığını belirtenler yaĢanan en büyük sorunun fiyatlardaki istikrarsızlık (%80) ve üründeki rutubet değerinin istenilenden yüksek olması (%75) olduğunu belirtmiĢlerdir. Deneklerin ürünün kalitesini belirlerken dikkat ettikleri konuları önem sırasına göre, ürünün rutubet değeri, danelerin zedelenmemiĢ olması, danelerin iriliği, temizlik (yabancı madde içerip içermemesi) ve ürünün rengi Ģeklinde sıralarken, ürün alırken fiyatı belirleyen faktörleri ise; ürünün rutubet değeri, ürünün kalitesi, devletin açıkladığı taban fiyat, ödeme zamanı ve ürünün miktarı olarak sıralanmıĢtır. Denekler tarımsal faaliyetlerde karĢılaĢtıkları sorunları ise, girdi maliyetlerinin yüksek olması, toprak dağılımının çok parçalı olması ve verim düĢüklüğünü Ģeklinde belirtmiĢlerdir. Ayrıca iĢletme sahiplerinin %50‟si Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeteri kadar değerlendirilmediğini ve tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını belirtmiĢtir. ĠLAÇ-TOHUM BAYĠLERĠ ĠLE YAPILAN GÖRÜġMELER Büyük çoğunluğu Ģahıs Ģirketi Ģeklinde kurulan iĢletmelerin, %60‟ında sadece bir kiĢi istihdam edilmektedir. ĠĢletmelerin %25,6‟sı 30 m2veya daha küçük bir büro alanına sahipken, %33,3‟ü 51 ila 100 m2, %26,7‟si ise 200 m2‟den daha büyük bir depo alanına sahiptir. Bayilerin tamamı ürünlerini ilçedeki üreticilere sattıklarını belirtmiĢlerdir. Bayilerin iĢletmelerinde sattıkları ürünleri büyük ölçüde (%47) doğrudan üretici firmadan aldığı, bunun dıĢında toptancı bayiden ve bölge temsilciliği aracılığıyla da ürün satın alımının gerçekleĢtiği belirtilmiĢtir. Bunun yanı sıra, ürün satıĢ Ģekillerine iliĢkin soruya iĢletme sahiplerinin %70‟i bir kısmı peĢin bir kısmı hasatta cevabını verirken, iĢletmenin kredi kullanım durumuna iliĢkin soruya %50‟si kullanıyorum cevabını vermiĢtir. 207 ĠĢletmelerdeki ürünlerin satıĢ fiyatına iliĢkin görüĢlere bakıldığında, çiftçilerin genel olarak fiyatları pahalı bulduğu düĢünülürken, bayiler satıĢ fiyatlarının normal olduğunu düĢünmektedirler. Bayiler gerek ürün temininde gerekse ürün satıĢlarında büyük ölçüde fiyat istikrarsızlığı sorunu yaĢadıklarını belirtmiĢlerdir. Bayilerin büyük çoğunluğunun (%66,7) benzer alanda faaliyet gösteren bayilerin bağlı olduğu bir birlik oluĢturulması; örgütlenmeleri, kendi sorunlarına çözüm önerileri getirmesi gerektiğini, %60‟ının Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeteri kadar değerlendirilmediğini ve %46,7‟sinin ise Osmaniye ilinde tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını düĢündüğü ortaya konulmuĢtur. 208 KAYNAKLAR Osmaniye Ġl Çevre Durum Raporu, 2011. Osmaniye Valiliği Çevre ve ġehircilik Müdürlüğü, Osmaniye. Akdeniz Bölgesi Tarım Master Planı (TR6), 2007. Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı. Ankara. Emeksiz, F., 1994. Adana Ġlinde Yerfıstığı Pazarlama Organizasyonu ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Ç.Ü.Z.F. Dergisi, 9(1): s. 195-210. GAYTANCIOĞLU, O., 2009. Türkiye'de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikası. Ġstanbul Ticaret Odası, Sektörel Yayınlar, Yayın No: 2009-14. Ġstanbul. Parlakay, O., 2011. Türkiye‟de Yerfıstığı Tarımında Teknik ve Ekonomik Etkinlik. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. Adana. Seçer, A., 2012. Doğu Akdeniz Bölgesi‟nde Zeytin ve Zeytinyağı Üretimi, Pazarlaması ve Bölgede Zeytinciliği GeliĢtirme Olanakları. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. Adana. YAVUZ, F., 2000. Türkiye‟de Tarım Politikası. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 31, Özel Sayı, 9-22, Erzurum. 209 5 5.1 STRATEJĠK ALANLAR, AMAÇLAR VE HEDEFLER GĠRĠġ Her devletin ana amacı toplumun toplam refahını yükseltmektir. Tarım politikası da diğer devlet politikaları gibi aynı amaca hizmet etmelidir. Bu açıdan tarım politikası, çiftçilerin ekonomik yaĢantılarını iyileĢtirmek, tarımsal üretimi kamu yararına düzenlemek, kırsal toplumların refahını yükseltmek ve tüketicileri aĢırı fiyat artıĢlarından korumak amacıyla uygulanan devlet önlemleri dizisi olarak tanımlanmaktadır (Yavuz, 2000; Gaytancıoğlu, 2009). Ülkemizde liberal ekonomi politikaları uygulanmakla birlikte tarım sektörünün özel yapısı nedeniyle korunması gerekliliği ve özellikle de uygulanacak olan tarımsal politika araçlarının bir plan dahilinde kullanılması önem arz etmektedir. Bu anlamda planların yerel ölçekte ve yerel ihtiyaçların dikkate alınarak hazırlanması zarureti vardır. OTSEP ile Osmaniye ilinin tamamını kapsayan ve altı ay süren bir saha taraması yapılmıĢtır. Bu süreçte büyük hacimde veri ve bilgi derlenmiĢ, bilgisayar analizleri yapılmıĢ ve yoğun bir “atölye” çalıĢması gerçekleĢtirilmiĢtir. Sürecin son aĢamasında stratejik alanlar, amaçlar ve hedefler belirlenmiĢtir. Bu aĢamada, paydaĢlardan derlenen veriler sistematik olarak değerlendirilmiĢ ve sonuca gidilmiĢtir. Toplam altı bölümden oluĢan Planın beĢinci bölümü, paydaĢlarla birlikte karar verilen dört stratejik alan, dokuz amaç ve 158 hedeften oluĢmaktadır. Doğu Çukurova Bölgesi‟nde muazzam bir coğrafyada yer alan Osmaniye, sahip olduğu tarımsal kaynakları yeterinde değerlendirememektedir. Bölüm 3.2‟de Osmaniye‟nin tarımsal yapısına iliĢkin bilgiler verilmiĢtir. Buna göre 3.280 km2 yüzölçümü bulunan ilin %38‟i tarım alanı (1.250.120 da) olarak değerlendirilmektedir. Tarım alanlarının büyük bölümü (%85) tarla bitkileri için ayrılmaktadır. Nadas alanların yok denecek kadar az olması önemli bir avantajdır. Ġlin tarım arazilerinin %69‟u sulanabilir nitelikte olup halen bu arazinin %78‟i sulanmaktadır. Sulu alanların fazla olması verimliliği beraberinde getirirken, sulanabilir nitelikte arazi potansiyelinin varlığı da önemli fırsatlara iĢaret etmektedir. Mısır, buğday ve yerfıstığı önemli tarla bitkileri olarak ön plana çıkarken, turp, karpuz ve biber sebze alanlarında öne çıkmakta, zeytin, portakal ve kiraz ise meyve olarak daha geniĢ alanlarda üretimi yapılan tarım ürünleri olarak görülmektedir. Mevcut durumdaki bu yapı, ülkemizin birçok tarım bölgelerin ile karĢılaĢtırıldığında ortalamanın oldukça 210 üzerinde kalmaktadır. Ancak mevcut kaynakların zenginliği dikkate alındığında ise üretimde ciddi bir katma değer artıĢı sağlamak gerektiği de ortaya çıkmaktadır. Tarım sektörü, diğer sektörlerden farklı olarak üretim sürecinde canlı unsurları da içerdiğinden oldukça karmaĢık bir yapıya sahiptir (ġekil x.1). PaydaĢ anketlerinde, odak grup görüĢmelerinde ve üretici ziyaretlerinde hala üretimden kaynaklanan ciddi sorunların bulunduğu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, her Ģeyden önce tarımsal üretim ve verimliliği artırma sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra tarla bitkilerinden katma değeri daha yüksek olan bahçe bitkilerine yönelim sağlanmalıdır. Özellikle örtüaltı sebzecilik, yayla sebzeciliği, kültür mantarı, organik sebze yetiĢtiriciliği, havuç, turp, örtüaltı çilek yetiĢtiriciliği, zeytincilik, kiraz, erik, ceviz, badem, örtüaltı muz, böğürtlen, sofralık incir vb gibi alanlarda üretimin yaygınlaĢtırılması ve artırılması, hem tarımsal üretim değerini ve hem de istihdamı önemli ölçüde artıracaktır. Bu nedenle ilk stratejik alan “tarımsal üretim ve verimliliği artırma, katma değeri yüksek yeni ürünlere yönelme” olarak adlandırılmıĢtır. ġekil 5-1 Tarım Sektörünün Ana BileĢenleri Birincil üretim sağlandıktan sonra önemli olan bu ürünlerde gerçek katma değer artıĢını sağlamak için “gıda sanayisini güçlendirme” adı altında ikinci bir stratejik alan belirlenmiĢtir. Özellikle meyve ve sebzeciliğin yaygınlaĢtırılması, genç olan mevcut zeytin bahçelerinin giderek daha fazla verime yatması ve yeni zeytin alanlarının oluĢturulması ile modern iĢleme, paketleme ve depolama tesislerine olan ihtiyacın artması, özellikle 211 yerfıstığının iĢlenerek pazarlanması gerekliliği ve tüketicilerin de güvenilir gıda ile buluĢmasını sağlamak (tüketici anket sonuçlarında bununla ilgili çıkarımlar mevcuttur) açısından bu ikinci stratejik alan oluĢturulmuĢtur. Gerek birincil üretimin ve gerekse iĢlenmiĢ ürünlerin pazarlanması aĢamasında markalaĢmanın önemi ve gerekliliği birçok paydaĢ tarafından ifade edilmektedir. Çünkü asıl katma değer artıĢı markalaĢma ile mümkün olabilmektedir. Bunun gerçekleĢebilmesi ise tamamen örgütlenme ile alakalı bir durumdur. Aslında girdilerin ucuza temin edilmesi, bitkisel ve hayvansal üretimin artırılması, yeni ürünlerin benimsenmesi ve bunların iĢlenmesi, paketlenmesi, ambalajlanması, taĢınması, muhafazası, bu esnada ihtiyaç duyulan eğitim, araĢtırma ve geliĢtirme faaliyetleri, etkin bir pazarlama stratejisi, markalaĢma vb konular etkili bir örgütlenme ile sağlanabilecek olan hususlardır. Bu ise kısa vadeli bir çalıĢma olmayıp orta ve uzun vadeli çalıĢmaları da gerektiren ve sabırla izlenmesi gereken bir konudur. Bu bağlamda, “örgütlenme” ve “eğitim, ar-ge, yayım ve insan kaynaklarını geliĢtirme” stratejik alanları oluĢturulmuĢtur. Belirlenen dört stratejik alanla ilgili Ģematik bilgiler ġekil 5-2‟de verilmiĢtir. ġekil 5-2 OTSEP ile Ortaya Çıkan Stratejik Alanlar ve Öncelikler 212 OluĢturulan Hedef Formatı OTSEP çalıĢmasının özünü ortaya konulan hedefler oluĢturmaktadır. Hedeflerin tamamında standart olarak Ģu baĢlık ve içerikleri yer almaktadır: Hedef BaĢlığı: UlaĢılacak net hedefi, mümkün olduğunda sayısal verilerle destekleyerek ortaya koymaktadır. Performans Göstergesi: Hedefe ulaĢma konusu sorgulanırken kullanılacak baĢarı ölçütü/ölçütleri. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ: Projenin koordinasyonunu veya bizzat uygulanmasını sağlayacak olan tek bir kurum veya kuruluĢu ifade etmektedir. Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar: Sorumlu Kurum ve KuruluĢa, hedefin gerçekleĢmesi konusunda teknik veya finansal açıdan destek verebilecek kurum ve kuruluĢları ifade etmektedir. Uygulama Yeri: Projenin uygulanacağı ilçeleri belirtmektedir. Uygulama Dönemi: BeĢ yıllık plan dönemi boyunca hedefin hangi yıl(lar)da gerçekleĢtirileceğini ifade etmektedir. Düzenleyen/Öneren: Hedefi bizzat öneren veya paydaĢlardan gelen öneriler doğrultusunda kaleme alan kiĢi(ler)i içermektedir. OTSEP‟in uygulanması esnasında konu ile ilgili olarak baĢvurma ihtiyacı doğması halinde kullanılması mümkündür. Gerekçe: Hedef ile alakalı en önemli bölümlerdendir. Hedefin artaya çıkıĢı, arka plan verileri, paydaĢların katkıları vb birçok bilgiyi içermekte ve OTSEP‟in uygulama döneminde iyi bir altlık sağlayacağı düĢünülmektedir. Hazırlanan hedeflerin, statik bir yapıda olduğu düĢünülmemektedir. OTSEP uygulama sürecinde, ortaya çıkan sosyoekonomik değiĢimlere ve yeni ihtiyaçlara göre gerekli değiĢimler yapılmalıdır. Bu nedenle hedefler dinamik bir yapıdadır. Bir hedef tamamen kaldırılabileceği gibi, yeni hedefler de eklenebilir veya mevcut hedefler güncellenebilir. Burada önemli olan geliĢimin ve baĢarının izlenebilmesi ve değerlendirilebilmesidir. Hedeflerin gerçekleĢebilmesinde finansman kaynakları önemlidir. Uygulama esnasında oluĢturulacak olan Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu (TĠDEYK), bu konuda detay çalıĢmaları gerçekleĢtirecektir. 213 Hazırlanan bu plan çerçevesinde aĢağıda belirtilen paydaĢlarımızın, sorumlu kurumlarımızın faaliyetlerini gerçekleĢtirebilmeleri yapacağı maddi destekler son derece önemlidir. AĢağıda belirtilen paydaĢlarımızın farklı kaynaklardan bu hedeflerin gerçekleĢtirilmesine katkı sunabilecekleri düĢünülmektedir: Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA), Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (Kırsal Kalkınma ve Destekleme Programı kapsamında) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sertifikalı Meyve/Asma Fidanı/Çilek Fidesi ile Kapama Bağ Bahçe Tesisi Desteklemesi Programı (Bodur ve Yarı Bodur Meyve Bahçesi tesisi için asgari 5 dönümde, Diğer bahçe tesislerinde asgari 10 dönümde) Osmaniye Ġli Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakfı, ĠġKUR Osmaniye Ġl Müdürlüğü, Osmaniye Belediyesi ve Ġlimizdeki Diğer Belediyelerimiz, Osmaniye Ziraat Odası, Ġlçe Ziraat Odaları, Osmaniye Ticaret Borsası, Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası, Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Sulama Birliklerimiz, Ziraat Bankası, Denizbank, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraĢtırma Kurumu (TUBĠTAK) (AR-GE projelerine, proje bazlı desteklemeler kapsamında) Avrupa Birliği Bakanlığı AB Eğitim ve Gençlik Programları BaĢkanlığı (Türkiye Ulusal Ajansı) (Uluslar arası iĢbirliği ve eğitim konularında proje bazlı destekler kapsamında) Diğer Kamu ve Özel Bankalarımız, Ġlimizin Önder Sanayi Kurumları ve Öncü ĠĢadamları, Diğer Kooperatif, Birlik, ve Sivil Toplum KuruluĢlarının, 214 5.2 STRATEJĠK ALANLAR 1) Tarımsal Üretim ve Verimliliği Arttırma, Katma Değeri Yüksek Yeni Ürünlere Yönelme 2) Gıda Sanayisini Güçlendirme 3) Örgütlenme 4) Eğitim, Ar-Ge, Yayım ve İnsan Kaynaklarını Geliştirme 215 5.3 STRATEJĠK AMAÇLAR 1) AMAÇ 1-Bitkisel Üretimi Arttırmak 2) AMAÇ 2-Hayvansal Üretimi Arttırmak 3) AMAÇ 3-Modern İşleme, Paketleme ve Depolama Tesisleri Kurmak 4) AMAÇ 4-Tüketicilerin Güvenilir Gıda ile Buluşmasını Sağlamak 5) AMAÇ 5-Üreticilerin Birlik Bilincini Arttırmak ve Güçlü Tarımsal Örgütlenmeler Kurmak 6) AMAÇ 6-Tarımsal Altyapıyı Geliştirmek 7) AMAÇ 7-Modern Yetiştiricilik Eğitimleri Düzenlenmek 8) AMAÇ 8-Yeni Tür ve Çeşitler Üzerinde Ar-Ge ve Adaptasyon Çalışmaları Yapmak 9) AMAÇ 9-OİGTHM Kurumsal Altyapısını Geliştirmek 216 5.4 STRATEJĠK HEDEFLER STRATEJİK ALANLAR-AMAÇLAR-HEDEFLER STRATEJİK ALAN 1- TARIMSAL ÜRETİM VE VERİMLİLİĞİ ARTTIRMA, KATMA DEĞERİ YÜKSEK YENİ ÜRÜNLERE YÖNELME AMAÇ 1-Bitkisel Üretimi Arttırmak AMAÇ 2-Hayvansal Üretimi Arttırmak STRATEJİK ALAN 2- GIDA SANAYİSİNİ GÜÇLENDİRME AMAÇ 3-Modern İşleme, Paketleme ve Depolama Tesisleri Kurmak AMAÇ 4-Tüketicilerin Güvenilir Gıda ile Buluşmasını Sağlamak STRATEJİK ALAN 3- ÖRGÜTLENME AMAÇ 5-Üreticilerin Birlik Bilincini Arttırmak ve Güçlü Tarımsal Örgütlenmeler Kurmak AMAÇ 6-Tarımsal Altyapıyı Geliştirmek STRATEJİK ALAN 4- EĞİTİM, AR-GE, YAYIM VE İNSAN KAYNAKLARINI GELİŞTİRME AMAÇ 7-Modern Yetiştiricilik Eğitimleri Düzenlenmek AMAÇ 8-Yeni Tür ve Çeşitler Üzerinde Ar-Ge ve Adaptasyon Çalışmaları Yapmak AMAÇ 9-OİGTHM Kurumsal Altyapısını Geliştirmek 217 STRATEJİK ALAN 1- TARIMSAL ÜRETİM VE VERİMLİLİĞİ ARTTIRMA, KATMA DEĞERİ YÜKSEK YENİ ÜRÜNLERE YÖNELME AMAÇ 1-Bitkisel Üretimi Arttırmak 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. Örtüaltı çilek yetiĢtiriciliğini 5.000 dekar alana çıkarmak Turunçgil yetiĢtiriciliğini yeni çeĢitler ile 10.000 dekar alana çıkarmak Zeytin üretimindeki dalgalanmayı azaltmak için uygun zeytin çeĢitlerini belirlemek ve bu kapsamda 200.000 adet zeytin fidanı dikmek Ġl genelinde zeytin yetiĢtiriciliğinin 150.000 dekar alana çıkarmak Kiraz yetiĢtiriciliğini 15.000 dekar alana çıkarmak Erik yetiĢtirilen alanları 3.000 dekara çıkarmak Ceviz yetiĢtirilen alanları 3.000 dekara çıkarmak Badem yetiĢtirilen alanları 2.000 dekara çıkarmak 50 dekarlık alanda örtüaltı muz yetiĢtiriciliği yapmak 75 dekarlık alanda böğürtlen yetiĢtiriciliği yapmak 100 dekarlık alanda sofralık incir yetiĢtiriciliği yapmak 300 dekar alanda örtüaltı sebze yetiĢtiriciliğini gerçekleĢtirmek Mevcut turp üretimini çeĢitlendirip %20 oranında arttırmak Yayla sebzeciliğini 1.000 da alana çıkarmak Kültür mantarlarının üretimini 500 tona çıkarmak ve mantar üretimini yaygınlaĢtırmak 50 dekar alanda organik sebze yetiĢtiriciliğini gerçekleĢtirmek Açıkta sebze yetiĢtiriciliğini %40 oranında arttırmak Havuç yetiĢtiriciliğini yaygınlaĢtırmak Runner tipi yerfıstığı ekiminin 1.000 dekar alanda gerçekleĢtirilmesini sağlamak Birinci ürün yerfıstığı ekim alanını %20 arttırmak Yerfıstığı yetiĢtiriciliği yapılan alanların tamamında sertifikalı yerfıstığı tohumu kullanmak Nohut ekim alanının 2.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Karakılçık buğdayının ekim alanının 500 dekara çıkarılmasını sağlamak Çeltik üretim alanının 5.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Susam ekim alanının 20.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Kıraç arazilerde yağlık ayçiçeği ekim alanının 60.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Soya üretim alanının 20.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Pamuk üretim alanının 5.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Turfanda çerezlik kabak yetiĢtiriciliğinin 200 dekar alanda yapılmasını sağlamak Tarla bitkilerinde sözleĢmeli üretim faaliyetlerinin 10.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Tıbbi aromatik bitkilerin (kekik, nane, melisa otu vb.) ekim alanlarının 500 dekara çıkarılmasını sağlamak Çayır ve meralarının ıslahı çalıĢmalarını baĢlatmak Yem bitkileri (silajlık mısır, fiğ, yonca vb.) ekim alanını %50 arttırmak Biçerdöverle hasatta hububatta dane kaybı gibi hasat ve hasat sonrası ürün kayıplarının %50 azaltılmasını sağlamak 3.000 dekar alanda iyi tarım uygulamalarının gerçekleĢtirmek 218 AMAÇ 2-Hayvansal Üretimi Arttırmak 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. Free-Range (otlatmalı serbest sistem) kanatlı yetiĢtiriciliğini teĢvik etmek Süt keçiciliğinin geliĢtirilmesini sağlamak Organik hayvancılık eğitimi ve teĢviğini sağlamak KüçükbaĢ hayvan yetiĢtiriciliğin yaygın olarak yürütüldüğü alanlarda dıĢ parazitler için banyo havuzlarının kurulması ve su kaynaklarının (gölet-tank) oluĢturulmasını sağlamak Süt sığırcılığında verimin artırılmasını sağlamak Kültür balıkçılığı iĢletmesi tesisi ve mevcutların modernizasyonu sağlamak Düve yetiĢtiriciliğinin geliĢtirilmesi ve desteklenmesini sağlamak Sığır besiciliğinde karlılığın artırılmasını sağlamak Ġlimizdeki bal arısı koloni sayısını 125.000‟e çıkarmak ve koloni verimini artırmak Arıcılıkta alternatif ürünlerin teĢvik edilmesini sağlamak Ġlimizdeki Arı Ormanı sayısının altıya çıkarılmasını saplamak Hayvancılık iĢletmelerinde küçük ölçekli üretim beceri ve üretim koĢullarının iyileĢtirilmesini sağlamak Ġlçelerde süt toplama merkezlerinin oluĢturulması ve köylerde de süt soğutma tanklarının kurulmasını sağlamak Ġl genelindeki hayvanlara iki milyon adet sağlık taraması gerçekleĢtirmek Göçerlerin sosyal yaĢantılarının iyileĢtirilmesine yönelik altı projenin yapılmasını sağlamak STRATEJİK ALAN 2- GIDA SANAYİSİNİ GÜÇLENDİRME AMAÇ 3-Modern ĠĢleme, Paketleme ve Depolama Tesisleri Kurmak 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. Zeytinyağı ve yerfıstığında lisanslı depoculuk sistemine geçmek üzere çalıĢmaların baĢlatılmasını sağlamak BeĢ adet turp yıkama ve paketleme tesisinin kurulmasını sağlamak Üç adet soğuk hava depo tesisi kurulması ve mevcut tesislerin modernize edilmesini sağlamak Hayvansal ürünler için soğuk hava depo tesisi ve mevcut tesislerin modernize edilmesini sağlamak Meyve ve sebze için iki adet ürün kurutma tesisi kurulmasını sağlamak Bir adet tıbbi aromatik bitkiler, defne yaprağı, portakal kabuğu iĢleme (baharat) tesisinin kurulmasını sağlamak Mısır niĢastası tesisinin kurulmasını sağlamak 10 adet yerfıstığı kurutma tesisinin kurulmasını sağlamak Mısır, yerfıstığı, zeytin ve ayçiçeği ürünlerinin sanayide iĢlenebilir duruma gelmesi için ortak bir yağ tesisi kurulmasını sağlamak Bir adet modern sebze paketleme ve iĢleme tesisinin kurulmasını sağlamak Ġki adet modern süt iĢleme tesisinin kurulmasını sağlamak Bir adet modern keçi sütü iĢleme tesisinin kurulmasını sağlamak Ġki adet modern et iĢleme tesisinin kurulmasını sağlamak 219 AMAÇ 4-Tüketicilerin Güvenilir Gıda ile BuluĢmasını Sağlamak 64. 65. 66. 67. Gıda güvenliği ve Ortadoğu ihracat pazarına yönelik Osmaniye ilinde 150 gıda firmasının ISO 9001 (Kalite Yönetim Sistemi), ISO 22000 (Gıda Güvenliği Kalite Yönetim Sistemi) ve helal sertifikasyonu almasını sağlamak 500 adet kalıntı tespit analizini yapmak ve sonuçlandırmak ISO 22000 (Gıda Güvenliği Kalite Yönetim Sistemi) ve HACCP (Tehlike Analizi Kritik Kontrol Noktaları) sistemlerini uygulayan gıda iĢletmesi sayısının 100‟e çıkarılmasını sağlamak Osmaniye ilinde gıda satıĢı yapan sokak satıcılarının standardize edilmesi STRATEJİK ALAN 3- ÖRGÜTLENME AMAÇ 5-Üreticilerin Birlik Bilincini Arttırmak ve Güçlü Tarımsal Örgütlenmeler Kurmak 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planını (OTSEP) “Ġzleme ve Değerlendirme Kurulu”nu kurmak OTSEP Ġzleme ve Değerlendirme Komitesi altında faaliyet gösterecek Tarımsal Finans Yönlendirme ve DanıĢma Kurulu‟nu oluĢturmak Yerfıstığı Üretici Birliği kurulmasını sağlamak "Yerfıstığı Tanıtım Grubu" kurmak, aktif olarak çalıĢmasını sağlamak Osmaniye “Yerfıstığı Kültür ve Sanat Festivali” etkinliğini baĢlatmak Yerfıstığı ürünlerinin sergilenmesi, tanıtılması ve pazarlanması amacıyla online satıĢ imkanı sunacak web portalı kurmak "Zeytin ve Zeytinyağı Tadım ve Tanıtım Grubu" oluĢturmak Yurtiçinde ve yurt dıĢında gerçekleĢtirilen zeytincilik fuarlarına 100 üreticinin katılımını sağlamak Zeytin ve zeytinyağı ürünlerinde Ortadoğu ve Uzakdoğu pazarına ihracat yapmak Birlik, kooperatif ve derneklere 15 adet “Stratejik Yönetim Eğitimi” vermek Ürün çeĢitlendirilmesi ve piyasaya sunulması aĢamasında, tüketicilerin zevk ve tercihlerinin dikkate alınması amacıyla OKÜ-özel sektör iĢbirliğinin geliĢtirilmesini sağlamak için 20 toplantı düzenlemek Ölçek ekonomisi sağlamak amacıyla örgütlerin oluĢumunu teĢvik etmek Kongre ve Fuar Merkezi kurulmasını sağlamak Kendi iĢini yapan kadınların ürettikleri ürünlerin pazarlaması ve satıĢı konularında örgütlenmelerini sağlamak Kırsalda yaĢayan 40 kadına iĢ kurma-giriĢimcilik konularında eğitim programları düzenlemek ve kendi iĢlerini kurmaları konusunda teknik destek sağlamak Kadın çiftçilere yönelik tarımsal yayım ve danıĢmanlık hizmetlerini artırmak ve bu yolla 100 kadına ulaĢmak 220 AMAÇ 6-Tarımsal Altyapıyı GeliĢtirmek Osmaniye‟ye “Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Ġl Koordinatörlüğü”nün kurulması yönünde lobi faaliyetleri yapmak 85 Organize Hayvancılık Bölgesinin kurulmasını sağlamak 86 Modern Hayvan Borsasının kurulmasını ve hayvancılık iĢletmelerinde pazarlama olanaklarının iyileĢtirilmesini sağlamak 87 “Damızlık Düve Borsasının Kurulması” için çalıĢmaların baĢlatılmasını sağlamak 88 Zeytin üretiminde coğrafi iĢaretlemeye geçmek için çalıĢmaların baĢlatılmasını sağlamak 89 Zeytin Gıda Ġhtisas Organize Sanayi Bölgesini kurmak 90 “Zeytin ve Zeytinyağı Borsasının Kurulması” için çalıĢmaların baĢlatılmasını sağlamak 91 Zeytin ve zeytinyağında standardizasyonu sağlamak üzere aynı bölgede yetiĢen zeytin çeĢitlerinin bir arada kümelenmesini sağlamak 92 Zeytin ağaçlarının tamamının kayıt altına alınması ve veritabanını oluĢturmak 93 OKÜ bünyesinde bulunan Merkez Laboratuarın Gıda Analiz ve Kalıntı Analizlerini yapabilmesi için Bakanlıktan izin ve akredite olmasını sağlamak 94 Toprak ve yaprak analiz laboratuarının kurulmasını sağlamak 95 Alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanılmasına yönelik 10 projenin hazırlanmasını sağlamak 96 Ġlin giriĢinde yöresel ürünlerin satılacağı ve tanıtılacağı tesislerin yer alacağı altyapıyı oluĢturmak 97 Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi bünyesinde “Duyusal Analiz Laboratuarı”nın kurulmasını sağlamak 98 100 çiftçimizin arazisinde tesviye çalıĢmalarının yapılmasını sağlamak 99 Ġl genelinde toprak haritası çıkartılmasını sağlamak 100 Tarımsal sulama kaynaklarının temiz tutulmasına yönelik iki proje hazırlamak 101 Sulama Kanallarında Yosun OluĢumunu Önlemek 84 221 STRATEJİK ALAN 4- EĞİTİM, AR-GE, YAYIM VE İNSAN KAYNAKLARINI GELİŞTİRME AMAÇ 7-Modern YetiĢtiricilik Eğitimleri Düzenlenmek 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 100 kiĢiye modern örtüaltı sebze yetiĢtiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak 100 kiĢiye modern çilek yetiĢtiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak 100 kiĢiye modern mantar yetiĢtiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak 100 kiĢiye modern örtüaltı meyve yetiĢtiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Yerfıstığı üretiminde çiftçi uygulamalarından kaynaklanan aflatoksin probleminin önlenmesi amacıyla yerfıstığı üretimi yapan 1.000 çiftçiye “yerfıstığında aflatoksin” konulu eğitim verilmesini sağlamak Yerfıstığında hastalık ve zararlılarla etkin mücadele yapabilmek için; yerfıstığı üretimi yapan 1.000 çiftçiye “yerfıstığı hastalık ve zararlıları ile mücadele” eğitimi verilmesini sağlamak Ġlimizde anız yangınlarının çevreye ve ekolojik dengeye verdiği zararlar konusunda 1.000 kiĢide farkındalık oluĢturmak Tarım Sigortası (TARSĠM) yaptıran çiftçi sayısını %50 arttırmak Hastalığa dayanıklı ana arı yetiĢtirme ve kovan baĢına verimin artırılması için eğitim çalıĢmalarının yapılmasını sağlamak Ġstekli gençlerin ve/veya hayvancılık iĢletmelerinde çalıĢanlara eğitim vermek Yerfıstığı üretim sürecinin, baĢından sonuna kadar her aĢamasını modern bir sisteme kavuĢturulması amacıyla üreticilere, tarımsal iĢletmecilik, modern tarım teknikleri konularında 60 adet eğitim ve seminer vermek 20 gıda firmasına ihracat ve dıĢ ticaret eğitimi verilmesini sağlamak Salamura zeytin ve zeytinyağı sektörü için 50 kalifiye eleman yetiĢtirilmesi ve bu konuda 20 eğitim verilmesini sağlamak Zeytin yetiĢtiriciliğinde kaliteyi korumak için ürünlerin uygun yöntemlerle toplanması, taĢınması, depolanması, iĢlenmesi amacıyla baĢta zeytin üreticileri birliği üyelerine olmak üzere 12 adet sertifikalı, uygulamalı eğitim vermek Tarla bitkileri yetiĢtiriciliğinde basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaĢtırılması konusunda 1.000 çiftçiye eğitim verilmesini sağlamak Tarla tarımı yapılan alanlarda oluĢan taban taĢının kırılması amacıyla dip kazan kullanımını yaygınlaĢtırmak için 1.000 çiftçiye eğitim verilmesini sağlamak Hayvancılık sektöründeki kadınların mesleki ve teknik bilgilerinin güçlendirilmesini sağlamak Tarım alet makinelerinin kullanımında iĢ güvenliğinin sağlanması için 20 adet eğitim vermek 150 okulda gıda güvenliği ve hijyen eğitimi vermek 750.000 dekar tarım arazisinde toplulaĢtırma çalıĢmalarının yapılmasını sağlamak Çiftçilerimize arazi toplulaĢtırma ile ilgili 50 eğitim verilmesi ve toplamda 1.000 üreticiye ulaĢmak Tüketicilerin bilinç düzeylerini arttırmak üzere güvenli gıda konusunda yılda üç adet toplantı düzenlemek Tüketicilerin sağlıklı süt temini konusunda bilincini arttırmak için yılda iki defa toplantı yapmak Tüketicilerin kalite sertifikaları konusunda bilincini arttırmak için yılda iki defa toplantı yapmak 222 AMAÇ 8-Yeni Tür ve ÇeĢitler Üzerinde Ar-Ge ve Adaptasyon ÇalıĢmaları Yapmak 126 Yerfıstığında yetiĢtirme tekniklerinin geliĢtirilmesi ile ilgili araĢtırma yapılmasını sağlamak 127 Yerfıstığında hasat-harman kayıplarının azaltılmasına yönelik araĢtırma yapılmasını sağlamak 128 Ġlimiz ekolojik koĢullarına uygun susam çeĢitlerinin belirlenmesini sağlamak 129 Ġlimiz ekolojik koĢullarına uygun yağlık ayçiçeği çeĢitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalıĢmalarının yürütülmesini sağlamak 130 Ġlimiz ekolojik koĢullarına uygun soya çeĢitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalıĢmalarının yürütülmesini sağlamak 131 Hastalığa dayanıklı ana arı üretim ve ıslahı istasyonun kurulması için lobi faaliyetini baĢlatmak 132 Zeytinin mevcut tüketim Ģekli hakkında piyasa araĢtırması yapılarak, tüketicilerin damak tadı ve tercihleri dikkate alınarak yeni ürün çeĢit denemelerinin yapılabilmesi için Ar-Ge çalıĢmalarını baĢlatmak 133 Ġlimizde ilk defa ekilecek/dikilecek 10 yeni ürünün yetiĢtirilmesini sağlamak 134 Ġlimizde geniĢ alanda yetiĢtiriciliği yapılan 10 üründe yeni, kaliteli, verimli, adaptasyonu yüksek çeĢitlerin ekilmesini/dikilmesini sağlamak 135 Ġlimiz Ekolojik koĢullarına uygun yerfıstığı çeĢitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalıĢmalarının yürütülmesini sağlamak 136 Yerfıstığında farklı sıralı ekim modellerinin araĢtırılması ve en uygun sıra arası modelinin belirlenmesini sağlamak 223 AMAÇ 9- OĠGTHM Kurumsal Altyapısını GeliĢtirmek 137 1.800 çiftçi toplantısı gerçekleĢtirmek, toplamda 20.000 katılımcıya ulaĢmak 138 Ulusal ve uluslararası fonlardan desteklenmek üzere, tarım sektörüyle ilgili 30 proje hazırlamak 139 Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında, 50 tarımsal sanayi kuruluĢunun projesinin desteklemesini sağlamak 140 Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinin tamamının web sitesinin kurulmasını sağlamak 141 Yerel televizyon kanallarında tarım programlarının yapılmasını sağlamak 142 300 çiftçimizin tarım alet ve makine alımlarını desteklemek 143 Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü personellerine verilen hizmet içi eğitimlerde toplamda 1.500 katılımcı sayısına ulaĢmak 144 Hayat Boyu Öğrenme Merkezleri, OKÜSEM ve STK‟lar ile ortaklaĢa 30 adet mesleki eğitim kursu düzenlemek 145 Tarımsal üretim ve gıda ile ilgili 20 adet çalıĢtay, seminer, konferans, panel, açık oturum vb. toplantılar düzenlemek 146 Gıda iĢletmelerine yönelik toplamda 25.000 denetim gerçekleĢtirmek 147 Ġl genelinde gıda kontrol elemanı sayısını 60‟a çıkarmak 148 Hedef yılın sonuna kadar tohum, ilaç, gübre, fidan-fide, tarım alet makinesi bayilerine 4.000 denetim gerçekleĢtirmek 149 Saha çalıĢmalarında kullanılmak üzere iki yeni arazi aracı, iki gıda denetim aracı ve bir eğitim aracı satın almak 150 Buğdayda doğrudan ekim sisteminin 100 çiftçi tarafından uygulanmasını sağlamak 151 Tarıma dayalı gıda sanayi iĢletmelerine ticaret-ihracat faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleĢtirmek 152 Tarımsal üretimde bulunan çiftçilerin iĢletme büyütme, teknoloji yenileme ve girdi temini gibi konularda finansa eriĢimlerinin sağlanması-kolaylaĢtırılması faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleĢtirmek 153 Yerfıstığı, aspir, susam ve turpun havza bazlı destekleme modeli kapsamında desteklenmesi için lobi çalıĢmalarını baĢlatmak 154 Bahçe Ġlçesinde çiftçilerimize hava durumu bilgilerinin SMS yoluyla gönderilmesini sağlamak 155 Tarımda reçeteli ilaç kullanımının yaygınlaĢtırılmasını sağlamak ve beĢ kat arttırmak 156 Nitrat kirliliğini tespit etmek için tatlı su kaynaklarımızdan toplamda 1.000 adet numune alınması ve analizinin yapılması 157 Eski tarım aletlerinin Ġl kent müzesinde sergilenmesini sağlamak 158 Ġlde öne çıkan tarımsal ürünlerden baĢlayarak markalaĢma çalıĢmalarına baĢlamak 224 HEDEF 1- Örtüaltı çilek yetiştiriciliğini 5.000 dekar alana çıkarmak Performans Göstergesi Tesis edilen örtüaltı alanı, üretici sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, Ziraat Odaları, Çukurova Üniversitesi, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Çilek yetiĢtiriciliği son yıllarda dünyada ve özellikle ülkemizde giderek önem kazanan bir tarım sektörü haline gelmiĢtir. Bunun en önemli nedenleri olarak; çileğin değiĢik iklim ve toprak koĢullarına çok iyi adapte olması, antioksidanca zengin bir meyve türü olması, küçük aile iĢletmeciliğinden büyük alanlarda yetiĢtiriciliğe kadar çok karlı olması sayılabilir. Osmaniye, hem iklim hem de toprak koĢulları bakımından pek çok tarımsal ürünün yetiĢtiriciliği açısından çok uygun bir ilimizdir. Hem ekolojik koĢullar bakımından uygun, hem de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinde 3 yıl boyunca yapılan ön denemeler sonucunda baĢarılı sonuçlar veren çilek yetiĢtiriciliğinin bu ilimizde yapılması çok önemle tavsiye edilmektedir. Tarla bitkileri yetiĢtiricilik alanlarından özellikle kumlu ve hafif toprak yapısındaki alanların bir kısmında çilek yetiĢtiriciliği yapılması düĢünülmektedir. Buna göre piyasa talepleri dikkate alınarak örtüaltı çilek yetiĢtiriciliği erkenci, orta mevsim ve geçci çeĢitler ile 5.000 dekar alanda yetiĢtiricilik yapılması planlanmaktadır. 225 HEDEF 2- Turunçgil yetiştiriciliğini yeni çeşitler ile 10.000 dekar alana çıkarmak Performans Göstergesi Turunçgil tarımı yapılan alan, fidan sayısı, tür-çeĢit sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, Ziraat Odası, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Turunçgil yetiĢtiriciliği iklim koĢulları dikkate alındığında Osmaniye için oldukça önemli bir yere sahiptir. En fazla yetiĢtirildiği ilçe Sumbas‟tır. Ġlçenin tarımsal arazi varlığı incelendiğinde yaklaĢık 12.000 ha alanda yetiĢtiricilik yapılmaktadır. Bu ilçemizde turunçgil yetiĢtiriciliği 6.200 da alanda yapılmakta olup büyük çoğunluğunu portakal ve mandarin oluĢturmaktadır. Bu türlerin yetiĢtiriciliği yapılan alanların daha çok yaĢlı bahçeler olduğu tespit edilmiĢtir. Dolayısıyla eski çeĢitler ile yapılan yetiĢtiricilikte meyvelerin irilikleri küçük kaldığı görülmüĢtür. Alata Bahçe Kültürleri AraĢtırma Ġstasyon Müdürlüğü‟nün (Alata BKAĠM) geliĢtirdiği portakal ve mandarin çeĢitlerinin arazi Ģartlarında denenmesi böylece ekolojiye en uygun çeĢitlerin tespit edilmesi bunun sonucunda da o bölgenin marka ürününün oluĢturulması hedeflenmektedir. Bu yüzden yaĢlı bahçelerin tamamı sökülerek piyasa talepleri dikkate alınıp portakal ve mandarin için erkenci ve geçci çeĢit yelpazesinin geniĢletilmesi yani modern ve güncel çeĢitler ve modern yetiĢtirme teknikleri ile planlamanın yapılması ve turunçgil alanının 10.000 da‟ alana çıkartılması hedeflenmiĢtir. 226 HEDEF 3- Zeytin üretimindeki dalgalanmayı azaltmak için uygun zeytin çeşitlerini belirlemek ve bu kapsamda 200.000 adet zeytin fidanı dikmek Performans Göstergesi ÇalıĢma raporları, faaliyet sayısı, dikilen fidan sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odaları, OKÜ, Zeytin Üreticileri Birliği, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Zeytin üretiminde dalgalanmayı azaltmak için ilimiz ekolojisine uygun farklı dönemlerde olgunlaĢan sofralık ve yağlık zeytin çeĢitlerinin belirlenmesi ve dikilmesi gerekmektedir. 227 HEDEF 4- İl genelinde zeytin yetiştiriciliğini 150.000 dekar alana çıkarmak Performans Göstergesi Uygun çeĢitler ile kurulan bahçelerdeki ağaç sayısı, ekim alanı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Alata BKAĠM, Zeytin Üreticileri Birliği Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Zeytin yetiĢtiriciliği Osmaniye Ġlinde 120.000 da alanda yapılmaktadır. Daha çok sofralık olan Gemlik çeĢidinin kullanıldığı tespit edilmiĢtir. Yeni kurulacak alanlarda sofralık ve yağlık üretimlere uygun çeĢitler dikilmelidir. Salamura zeytinin katma değeri daha yüksektir bu nedenle kaliteli salamura zeytin çeĢitlerinin dikimi desteklenmelidir. Salamuralık zeytinciliğin geliĢtirilebilmesi için doğru çeĢidin doğru uygulamalarla üretilmesi gerekmektedir. Sofralık olarak değerlendirilecekse Gemlik, Sarı ULAK gibi çeĢitlerin mümkünse belirli dönemlerde sulama yapılarak yetiĢtirilmesi gerekmektedir. Ayrıca hasadın yanlıĢ yapılması periyodisiteyi (bir yıl ürün verip diğer yıl verimin oldukça azalması) arttıracağından doğru Ģekilde hasadın yapılması gerekmektedir. Ayrıca dünya çapında zeytinyağı piyasası ve tüketimi düĢünüldüğünde yağlık çeĢitlerin üretimi de mutlaka desteklenmelidir. Sonuç olarak planlama sonucu Ġl genelindeki zeytin alanı 150.000 dekara çıkarılarak zeytin yetiĢtiriciliğinin daha da geliĢtirilmesi gerekmektedir. Bu proje kapsamında Alata, BKAĠM tarafından geliĢtirilen zeytin çeĢitlerinin adaptasyon çalıĢması ve yaygınlaĢtırılması, Ġtalya da olduğu gibi Osmaniye markalı zeytin ve zeytinyağının üretilmesi hedeflenmektedir. 228 HEDEF 5- Kiraz yetiştiriciliğini 15.000 dekar alana çıkarmak Performans Göstergesi Kiraz yetiĢtirilen alan miktarı, fidan sayısı, eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, desteklenen kiĢi sayısı, türçeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör Üretici, Alata BKAĠM, Ziraat Odaları, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Bahçe ve Hasanbeyli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Kiraz yetiĢtiriciliğinin, iklim koĢulları dikkate alındığında Bahçe ve Hasanbeyli ilçelerinde oldukça baĢarılı sonuçlar verdiği görülmektedir. Bu iki ilçemizde toplam olarak 7.200 da alanda kiraz yetiĢtirilmektedir. Proje sonuna kadar piyasa talepleri dikkate alınarak mevcut durumda yetiĢtirilen kirazın dört kat daha artırılarak yetiĢtiriciliğinin yapılması uygun görülmüĢtür. Ayrıca yeni kurulacak alanlarda suyun az olduğu yerlerde Ġdris anacı, suyun normal olduğu yerlerde kuĢ kirazı anacı ile kiraz yetiĢtiriciliği yapılması, bahçelerde mutlaka tozlayıcıya ve arı kovanlarına yer verilmesi, bugün için Ülkemizin dıĢsatıma en uygun olan 0900 Ziraat çeĢidinin kullanılması daha baĢarılı sonuçlar verebilecektir. Ayrıca Alata BKAĠM deki uzmanlar tarafından yaprak toprak analizi ve buna bağlı gübreleme programlarının çıkarılması, bakım, budama gibi yetiĢtirme teknikleri konusunda teorik ve uygulamalı eğitimlerin verilmesi amaçlanmaktadır. 229 HEDEF 6- Erik yetiştirilen alanları 3.000 dekara çıkarmak Performans Göstergesi Erik yetiĢtirilen alan, üretici sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Bahçe, Merkez, Düziçi ve Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Erik yetiĢtiriciliğinde hasat sezonunun oldukça uzun olması, muhafaza süresinin uzun olması ve besleyici değerinin yüksek olması gibi nedenlerle dünyada ve ülkemizde erik yetiĢtiriciliğine olan ilgi giderek artmaktadır. Osmaniye ekolojik koĢulları erik yetiĢtiriciliğine oldukça uygundur. YetiĢtiricilik en fazla sırasıyla Bahçe, Merkez ve Kadirli ilçelerinde yapılmaktadır. Ġl genelinde yaklaĢık olarak 1.000 da alanda erik yetiĢtiriciliği yapılmaktadır. Buna göre Bahçe ilçesinde 500 da alanda, Merkez ilçesinde 500 da alanda, Düziçi ilçesinde 500 da alanda ve Kadirli ilçesinde ise 500 da alanda toplam olarak 3.000 da alanda erik yetiĢtiriciliği yapılması düĢünülmektedir. 230 HEDEF 7- Ceviz yetiştirilen alanları 3.000 dekara çıkarmak Performans Göstergesi Ceviz yetiĢtirilen alan, üretici sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Ziraat Odaları, Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Osmaniye ġube Müdürlüğü Uygulama Yeri Bahçe, Hasanbeyli ve Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Osmaniye, ceviz yetiĢtiriciliği için ekolojik Ģartları uygun olan illerimizden birisidir. Söz konusu ilde yaklaĢık 1.000 da alanda ceviz yetiĢtiriciliği yapılmaktadır. Daha çok Bahçe, Kadirli ve Hasanbeyli ilçelerinde bu türle yetiĢtiricilik yapılmaktadır. Buna göre Bahçe ilçesindeki yetiĢtiriciliği 500 da alana, Hasanbeyli ilçesindeki yetiĢtiriciliği 500 da alana ve Kadirli ilçesindeki yetiĢtiriciliği ise 1.000 da alana çıkararak toplamda 3.000 da alanda ceviz yetiĢtiriciliğinin yapılması hedeflenmiĢtir. 231 HEDEF 8- Badem yetiştirilen alanları 2.000 dekara çıkarmak Performans Göstergesi Badem yetiĢtirilen alan, üretici sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları, Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Osmaniye ġube Müdürlüğü Uygulama Yeri Bahçe, Sumbas Hasanbeyli ve Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Badem taĢlı, çakıllı, bitki besin maddesince zayıf topraklarda dahi yetiĢtirilen bir tür olarak bilinmekle birlikte son yıllarda artan iç badem fiyatları nedeniyle ABD en verimli topraklarda ve sulanan koĢullarda badem yetiĢtiriciliği yapmaktadır. Osmaniye badem yetiĢtiriciliği için uygun olan illerimizden birisidir. Osmaniye ilinde toplam 900 da alanda yetiĢtiricilik yapılmaktadır. Alata BKAĠM geliĢtirdiği çeĢitlerin bölge adaptasyonuna bakılarak Badem de Osmaniye markasının oluĢturulması amaçlanmıĢtır. Buna göre Bahçe ve Sumbas ilçelerindeki yetiĢtiricilik 500 da daha arttırılarak toplam olarak 2.000 da alanda badem yetiĢtiriciliği yapılması hedeflenmiĢtir. 232 HEDEF 9- 50 dekarlık alanda örtüaltı muz yetiştiriciliği yapmak Performans Göstergesi Muz yetiĢtirilen alanların oluĢturulması Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odası, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Muz, dünyada tropik ve subtropik iklim kuĢağında yer alan birçok ülkede ekonomik olarak yetiĢtirilen, ihracat ve ithalat hacmi en yüksek olan ürünlerin baĢında gelmektedir. Türkiye‟de muz üretimi sınırlı olduğu için ülke ihtiyacını karĢılayabilmekten de uzaktır. Bu yüzden muz yetiĢtiriciliği örtüaltı tarımına doğru kayma göstermektedir. Osmaniye‟nin örtüaltı tarımına uygun bir il olması bu tür bir yetiĢtiriciliği daha cazip hale getirmektedir. Toprakkale ilçesi yakınlarındaki Organize Sanayide bulunan sıcak su atıklarının seracılıkta kullanılabilmesi bizi oldukça avantajlı bir konuma getireceği kanaatindeyiz. Buna göre 50 dekarlık alanda deneme seraları kurularak bu çalıĢmanın baĢlatılması hedeflenmektedir. 233 HEDEF 10- 75 dekarlık alanda böğürtlen yetiştiriciliği yapmak. Performans Göstergesi Böğürtlen yetiĢtirilen alanların oluĢturulması Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Ziraat Odası, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Böğürtlen yetiĢtiriciliği iklim koĢulları dikkate alındığında Osmaniye için uygun bir tür olarak karĢımıza çıkmaktadır. Ġlçeler bazında incelediğimizde yer yer yetiĢtiriciliği yapılsa da yaygın bir yetiĢtiriciliği bulunmamaktadır. Buna göre Kadirli ilçesinde 75 dekarlık alanda yetiĢtiricilik yapılması hedeflenmektedir. 234 HEDEF 11- 100 dekarlık alanda sofralık incir yetiştiriciliği yapmak Performans Göstergesi Ġncir yetiĢtirilen alanların oluĢturulması Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Merkez, Hasanbeyli ve Bahçe Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ġncir yetiĢtiriciliği iklim koĢulları dikkate alındığında Osmaniye için uygun bir tür olarak karĢımıza çıkmaktadır. Ġlçeler bazında incelediğimizde Merkez ilçesinde 20 da Hasanbeyli ilçesinde 15 da alanda yetiĢtiriciliği yapılmaktadır. Buna göre piyasa talepleri dikkate alınıp erkenci çeĢitler ile Merkez ilçesinde 50 da alanda, Hasanbeyli ve Bahçe ilçelerinde 25‟er da alanda yetiĢtiricilik yapılması hedeflenmektedir. 235 HEDEF 12- 300 dekar alanda örtüaltı sebze yetiştiriciliğini gerçekleştirmek Performans Göstergesi Örtüaltı ekimi yapılan alan, üretici sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale, Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Örtüaltı sebze yetiĢtiriciliği çok azda olsa Osmaniye de yapılmaktadır. Gerek alanların uygunluğu gerekse verim anlamında daha iyi sonuçlar vermesi bu tarz yetiĢtiriciliklerin yolunu açmaktadır. Öncelikle üç ilçemizde de 3 üretici ile 1 da alanda örtüaltı yetiĢtiriciliği yapılması gerektiği düĢünülmektedir. Seraların merkezde olanı ise Osmaniye Korkut Ata Üniversitesine kurulması ve bir eğitim programı düzenlenerek yetiĢtirilecek olan türler için kursların verilmesi gerekmektedir. Planlamanın sonuna doğru bu alanlar arttırılarak her ilçemizde 100 da alanda örtüaltı sebze yetiĢtiriciliği amaçlanmaktadır. 236 HEDEF 13- Mevcut turp üretimini çeşitlendirip %20 oranında arttırmak Performans Göstergesi Turp alanı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Alata BKAĠM, Ziraat Odası Uygulama Yeri Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Turp yetiĢtiriciliği Osmaniye için oldukça önemli bir yere sahiptir. 36.000 da alan ile en fazla Kadirli ilçesinde yetiĢtiricilik yapılmaktadır. Ülkemizde yetiĢtirilen turpun büyük çoğunluğunu bu ilçemiz karĢılamaktadır. Bu yüzden ilçenin önemli bir geçim kaynağını sağlamaktadır. Sonuç olarak üniversitelerden ve Alata BKAĠM tarafından yeni turp çeĢitlerinin geliĢtirilmesi ve adaptasyonu için destek alınarak eldeki populasyonları çeĢitlendirerek mevcut turp alanlarını %20 daha arttırıp yetiĢtirilmesi planlanmaktadır. 237 HEDEF 14- Yayla sebzeciliğini 1.000 da alana çıkarmak Performans Göstergesi Yayla sebzeciliği alanı, üretici sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Alata BKAĠM, Ziraat Odası Uygulama Yeri Hasanbeyli, Bahçe Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Hasanbeyli ve Bahçe ilçesi Osmaniye‟nin diğer ilçelerine nazaran daha serin bir iklime sahip olduğu görülmektedir. Nüfusu dikkate alındığında Hasanbeyli ilçesi yaz ayları hariç yaklaĢık 5.000 kiĢi civarındadır. Ancak yaz aylarına doğru ilçe nüfusu yaklaĢık 20.000 civarına kadar çıkmaktadır. Bahçe ilçesi ise iklim koĢulları dikkate alındığında yaz sebzeciliğine uygun bir ilçemiz olarak göze çarpmaktadır. Bu veriler ıĢığında yaz sebzeciliği yapılarak (biber, patlıcan, domates vb.) gerek yazın nüfusun artmıĢ olması gerekse kendi iç pazarında satarak tüketilebilmesi bunun sonucunda da ilçelerin önemli bir gelir kaynağı olarak karĢımıza çıkarmaktadır. Proje sonuna kadar her iki ilçemizde 1.000 da alanda yaz sebzeciliği yapılması planlanmaktadır. Sonuç olarak Alata BKAĠM tarafından adaptasyon parsellerinin kurulması ve teorik ve uygulamalı eğitimlerin verilmesi ve böylece kaliteli ürünlerin elde edilmesi hedeflenmektedir. 238 HEDEF 15- Kültür mantarlarının üretimini 500 tona çıkarmak ve mantar üretimini yaygınlaştırmak Performans Göstergesi Kültür mantarı yetiĢtirilen alan miktarı, eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, desteklenen kiĢi sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ĠGTHM, Ziraat Odaları, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA Gerekçe: Son yıllarda mantar üretimi ülkemizde hızlı bir ivme kazanmıĢtır. Bunun nedenleri arasında tüketim tercihleri, az miktarda Ģeker ve yağ bulunması ve zayıflamak isteyen kiĢiler için mantarları ideal bir gıda niteliğine sokmaktadır. Diğer taraftan mantarlar kalp ve damar hastalıkları bulunan kiĢiler için de tavsiye edilen yiyecektir. Ülkemizde en fazla Akdeniz bölgesinde yetiĢtirilen kültür mantarları daha çok Antalya ilinde yetiĢtirilmektedir. Osmaniye ilinde ise mantar yetiĢtiren kiĢi sayısı yok denecek kadar azdır. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinde 4 yıl boyunca üretilen kültür mantarları gerek alt yapısı olsun gerekse düzenlemiĢ olduğu mantar kursları olsun iyi bir referans olarak karĢımıza çıkarmaktadır. Bu nedenle Osmaniye‟nin tüm ilçelerinde yetiĢtirilecek olan mantarların büyük Ģehirlere yakınlığını da dikkate aldığımızda, mevcut yetiĢtirilen yerlerin modernize edilmesi ve yeni yerler kurularak planlama süresi sonunda üretim miktarını 500 tona çıkarmak hem bölge hem de ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayabileceği planlanmaktadır. 239 HEDEF 16- 50 dekar alanda organik sebze yetiştiriciliğini gerçekleştirmek Performans Göstergesi Ekimi yapılan alan, üretici sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Bahçe, Merkez (Yarpuz Köyü) Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Alternatif bir tarım sistemi olan organik tarım son yıllarda oldukça hız kazanmaktadır. Bunun en önemli sebepleri arasında insan sağlığının korunması ve buna paralel olarak da toprak, bitki, su ve hayvan sağlığı gibi doğal denge ile ekolojik dengenin korunması gelmektedir. Organik tarım doğadaki dengeyi koruyan, toprak verimliliğinde devamlılığı sağlayan, hastalık ve zararlıları kontrol altına alarak doğadaki canlıların sürekliliğini oluĢturan, doğal kaynakların ve enerjinin optimum kullanımı ile optimum verimlilik alınan bir sistemdir. Osmaniye‟nin Bahçe ilçesi ve Merkez (Yarpuz Köyü) ilçede organik tarıma uygun arazilerinin bulunması sebebiyle toplamda 50 da alanda yetiĢtiricilik yapılması planlanmaktadır. 240 HEDEF 17- Açıkta sebze yetiştiriciliğini %40 oranında arttırmak Performans Göstergesi Ekimi yapılan alan, üretici sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ġklim koĢulları dikkate alındığında Osmaniye‟nin birçok yerinde sebze yetiĢtiriciliği yapılması uygun olduğu görülmektedir. Hem yazlık sebze türleri hem de kıĢlık sebze türleri için uygun topraklar bulunmaktadır. Buna göre mevcut yetiĢtiriciliğe ilaveten sebze üretimi %40 oranında arttırılarak bölge ekonomisine önemli katkılar sağlayabileceği düĢünülmektedir. 241 HEDEF 18- Havuç yetiştiriciliğini yaygınlaştırmak Performans Göstergesi Havuç yetiĢtirilen alan Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Havuç gıda sanayinde gün geçtikçe daha fazla kullanılmaktadır. Bu kullanım yetiĢtiricilik alanlarının arttırılmasının yanında yılın farklı dönemlerinde olmasını da zorlamaktadır. Osmaniye‟nin ekolojisi gereği Ereğli‟deki yetiĢtiriciliği tamamlayacak Ģekilde özellikle Kadirli ve Sumbas ilçelerinde yapılabileceği düĢünülmektedir. Buna göre Kadirli ve Sumbas ilçelerinde 250 dekarlık alanlarda çeĢit adaptasyonları yapılması hedeflenmiĢtir. 242 HEDEF 19- Runner tipi yerfıstığı ekiminin 1.000 dekar alanda gerçekleştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü ĠGTHM, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ticaret ve Sanayi Odası, Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği Uygulama Yeri Merkez, Kadirli, Sumbas, Toprakkale, Düziçi Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Yerfıstığı ülkemizde genel olarak kuruyemiĢ, çikolata, pasta ve yerfıstığı ezmesi Ģeklinde gıda sanayisinde kullanılmaktadır. Osmaniye ilinde hali hazırda ekilen yerfıstığı Virginia tipi yerfıstığıdır. Virginia tipi içerisinde de çoğunlukla NC-7 çeĢidi yetiĢtirilmektedir. NC-7 çeĢidi dane büyüklüğü nedeniyle özellikle kuruyemiĢ sektöründe kullanılmaktadır. Fakat bu çeĢidin yağ asidi kompozisyonu nedeniyle raf ömrü çok fazla değildir. Genel olarak 6 ay içerisinde tüketilmesi gerekmektedir. KuruyemiĢ sektörünün aksine, özellikle çikolata üretim sektöründe dane büyüklüğünden ziyade raf ömrünün uzun olması (higholeicoil) tercih edilmektedir. Bu amaçla tüm dünyada runner tipi yerfıstığı üretilmekte ve gıda sanayisinde kullanılmaktadır. Ġlimizde 1. ve 2. ürün olarak ekilen yerfıstığının toplam alanı 120.000 dekar olmasına rağmen, runner tipi yerfıstığı ilimizde hiç üretilmemektedir. Mevcut Virginia tipi yerfıstığının yanında sanayicinin istediği tip (higholeicoil) yerfıstığı ihtiyacını karĢılamak üzere runner tipi yerfıstığının ilimizde üretilmesi gerekmektedir. 243 HEDEF 20- Birinci ürün yerfıstığı ekim alanını %20 arttırmak Performans Göstergesi Ekim alanı, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Yerfıstığı üretiminde 1. ürün ve 2. ürün ekimlerde fazla bir verim farkı olmaması nedeniyle ilimizde 2. ürün yerfıstığı ekimi de çok fazla yapılmaktadır. Ġkinci ürün yerfıstığında hasat dönemi yağmur mevsimine denk geldiğinden kurutma problemleri yaĢanmakta ve bu nedenle üründe aflatoksin oluĢumu görülmektedir. Aflatoksinler kanserojen maddeler olup çok ciddi sağlık problemlerine neden olmaktadır. Aflatoksin problemi, ciddi sağlık sorunlarının yanında, üründe kalite düĢmesine, ürün fiyatının 2-3 kat azalmasına neden olmaktadır. Birinci ürün ekimlerin hasadı sıcak dönemlere denk geldiği için 1. ürün yerfıstığında aflatoksin problemi oluĢmamaktadır. Aflatoksin problemi nedeniyle yerfıstığının 2. ürün yerine 1. ürün olarak ekiminin yaygınlaĢtırılması gerekmektedir. 244 HEDEF 21- Yerfıstığı yetiştiriciliği yapılan alanların tamamında sertifikalı yerfıstığı tohumu kullanmak Performans Göstergesi Sertifikalı tohum kullanım destek kayıtları, Tohum bayii satıĢ kayıtları Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Tohum Bayileri, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odaları, Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Çiftçilerimiz yerfıstığı yetiĢtiriciliğinde kullandıkları tohumları genellikle bir önceki yılın hasadından ayırarak tedarik etmektedirler. Her sene aynı tohumun devamından elde edilen tohumların kullanılması da tohum kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Ġlimizde yerfıstığı ekiminin çok fazla yapıldığı ve kullanılan tohumun yıllık yaklaĢık 1.000 ton olduğu düĢünüldüğünde, tohumun kalitesizliğinden kaynaklanan ürün kayıpları ciddi boyutlara çıkabilmektedir. Bunun önüne geçilmesi adına sertifikalı tohum kullanımı yaygınlaĢtırılmalıdır. Ayrıca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca sertifikalı yerfıstığı tohumu kullanan çiftçilere dekar baĢına 8 TL destekleme yapılmaktadır. Bu destekleme ile sertifikalı tohum kullanan yerfıstığı üreticisi çiftçiler desteklenecektir. 245 HEDEF 22- Nohut ekim alanının 2.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Ziraat Odaları, Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi, Doğu Akdeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Uygulama Yeri Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli ve Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Tarımsal alanlarda her sene aynı tarla bitkisinin ekilmesinin ürün üzerinde olumsuz etkileri olacağından, tarla bitkilerinin ekiminde iki sene üst üste aynı bitki ekilmemeli mutlaka ekim nöbeti sistemi takip edilmelidir. Nohut, bitki yapısı itibariyle köklerinde üreyen bakteriler nedeniyle havadaki serbest azotu toprağa bağlayan bir bitkidir. Ayrıca kıraç arazilerde de rahatlıkla yetiĢtirilebilmektedir. Bu özelliği nedeniyle ekim nöbetine mutlaka alınması geren bir bitkidir. Mevcut durumda ilimizde 700 dekar nohut ekimi yapılmaktadır. Nohut bitkisinin özellikle kıraç arazilere ekilmesi ilimiz tarım sektörü açısından son derece faydalı olacaktır. Nohut bitkisi ayrıca Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Osmaniye ilinin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz ve Kıyı Akdeniz Havzaları için fark ödemesi kapsamında desteklenen ürünler grubundadır. 246 HEDEF 23- Karakılçık buğdayının ekim alanının 500 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Ziraat Odaları, Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Bahçe, Hasanbeyli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Bitkisel üretimlerde çeĢitliliğin olması, tarımsal risklerin azaltılması, gen çeĢitliliğinin arttırılması ve doğal seleksiyon ile geçmiĢten bu güne gelen güçlü, hastalıkzararlılara dirençli genlerin korunması adına çok önemlidir. Bu noktada karakılçık buğdayı Anadolu‟nun en eski buğday çeĢitlerinden birisidir ve bu çeĢitten elde edilen unun kalitesi son derece iyidir. Ayrıca karakılçık buğday üretiminde, gübre ve ilacın kullanılmadığı doğal yöntemler kullanıldığı için ve çok fazla üretimi olmadığından diğer buğday çeĢitlerine göre piyasada 2-3 kat fazla fiyatla satılabilen bir çeĢittir. Ġlimizde hali hazırda Hasanbeyli ve Bahçe ilçelerinde az sayıda üreticimiz tarafından karakılçık buğdayı üretilmektedir. SatıĢ fiyatının yüksek olması, doğal olarak yetiĢtirilmesi ve tarımsal çeĢitlilik düĢünüldüğünde karakılçık buğdayının ilimizde ekiminin mutlaka arttırılması gerekmektedir. 247 HEDEF 24- Çeltik üretim alanının 5.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Kadirli Ziraat Odası, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Pirinç bitkisi, yapısı itibariyle hastalık zararlılara karsı buğday ve mısıra göre biraz daha dayanıklı, ekildiği tarlanın tuzluluk oranını düĢürdüğünden ekilmesi arazi açısından faydalı, iĢçilik maliyetleri buğday ve mısır maliyetlerinden çok da fazla olmayan, fakat satıĢ fiyatı buğday ve mısıra göre 2-3 kat fazla olan bir üründür. Kadirli ilçesinde yaklaĢık 2.000 dekar ekim alanı olan çeltikte bu alanın arttırılması yukarıdaki özellikleri düĢünüldüğünde çiftçimiz ve arazilerimiz açısından faydalı olacaktır. 248 HEDEF 25- Susam ekim alanının 20.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Merkez, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Susam, içeriğindeki yağ oranının fazla olması, kendine has tadı ve aroması nedeniyle gıda sanayinde özellikle pastacılık, Ģekerleme, yağ ve helva üretimlerinde kullanılmaktadır. Ülkemiz ihtiyacı olan yıllık 110.000 ton susamın yaklaĢık % 90‟ını yurtdıĢından ithal etmektedir. Bu özelliği ile son derece önemli stratejik bir üründür ve Türkiye genelinde ve ilimizde ekim alanının arttırılması gerekmektedir. SatıĢ fiyatının da oldukça yüksek olması susam ekimini cazip hale getirmektedir. Mevcut ekim sisteminde mekanizasyona geçilemediği ve iĢçilik maliyetlerinin fazla olduğu ve ilkel üretim koĢulları nedeniyle ürün veriminin az olduğu için ilimizde yaklaĢık 11.000 dekarda susam ekimi yapılmaktadır. Bu alan kolay pazarlanabilme özelliği de düĢünüldüğünde, mutlaka arttırılmalıdır. (Kaynak: OĠGTHM 2012 ve 2013 Yılı Brifingleri, TUĠK Verileri, FAO verileri) 249 HEDEF 26- Kıraç arazilerde yağlık ayçiçeği ekim alanının 60.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Tarımsal alanlarda her sene aynı tarla bitkisinin ekilmesinin ürün üzerinde olumsuz etkileri olacağından, tarla bitkilerinin ekiminde iki sene üst üste aynı bitki ekilmemeli mutlaka ekim nöbeti sistemi takip edilmelidir. Ayçiçeği bitkisi ekim maliyetlerinin az olması ve ürün satıĢ fiyatının fazla olması nedeniyle karlılığı buğdaya göre daha fazla olan bir bitkidir. Ayrıca yağ sanayinde hammadde olduğundan pazarlama kanalları oldukça fazladır. Ayrıca kıraç arazilerde de rahatlıkla yetiĢtirilebilmektedir. Bu özellikleri nedeniyle ekim nöbetine mutlaka alınması geren bir bitkidir. Mevcut durumda ilimizde 40.000 dekar yağlık ayçiçeği ekimi yapılmaktadır. Bu miktarın, özellikle kıraç arazilere ayçiçeği ekilmesiyle arttırılması, ilimiz tarımı açısından son derece faydalı olacaktır. Yağlık ayçiçeği bitkisi ayrıca Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Osmaniye ilinin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz ve Kıyı Akdeniz Havzaları için fark ödemesi kapsamında desteklenen ürünler grubundadır. 250 HEDEF 27- Soya üretim alanının 20.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Merkez, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Soya bitki yapısı itibariyle köklerindeki yumrularda üreyen bakteriler nedeniyle havadaki serbest azotu toprağa bağlayan bir bitkidir. Ayrıca gıda, yağ ve yem sanayinde çok fazla kullanıldığından pazarlama kanallarının çok fazla olması, tarımsal desteklemesinin fazla olması, 2. ürün olarak ekilebilmesi, iĢçilik giderlerinin az olması ve tarımsal mekanizasyonun fazla olması nedeniyle ekim nöbetine mutlaka alınması geren bir bitkidir. Mevcut durumda ilimizde 15.000 dekar soya ekimi yapılmaktadır. Bu miktarın arttırılması ilimiz tarım sektörü açısından faydalı olacaktır. Soya bitkisi ayrıca Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Osmaniye ilinin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz ve Kıyı Akdeniz Havzaları için fark ödemesi kapsamında desteklenen ürünler grubundadır. 251 HEDEF 28- Pamuk üretim alanının 5.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, Ziraat Odaları, ĠGTHM Uygulama Yeri Merkez, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimiz mısır üretiminde Türkiye‟de 4. sıradadır. Mısır bitkisi üretimi esnasında çok fazla suya ihtiyaç duymaktadır ve bitkinin besin elementleri ihtiyacı çok fazla olduğundan çok fazla gübre kullanılmaktadır. Kabaca mısır bitkisi ekildiği topraktan çok fazla bitki besin elementi aldığından toprağı çok fazla yormaktadır. Mısır bitkisi ile münavebeye girecek, toprağı dinlendiren alternatif ürünlerin ekilmesi sürdürülebilir tarım açısından gerekmektedir. Pamuk bitkisi yapısı itibariyle toprağı dinlendiren son derece iyi bir münavebe bitkisidir ve ekim nöbetine alınması gerekmektedir. SatıĢ fiyatında bazı istikrarsızlıklar olmasına rağmen, Türkiye‟de geliĢmiĢ olan tekstil sektöründe kullanılması, çok fazla ithalatının yapılması pamuk bitkisini stratejik bir konuma getirmektedir. Pamuk bitkisi ayrıca Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Osmaniye ilinin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz ve Kıyı Akdeniz Havzaları için fark ödemesi kapsamında desteklenen ürünler grubundadır. Bu nedenle hali hazırda 1.400 dekar ekilen pamuğun ekim alanının 5.000 dekara çıkartılması son derece önemlidir. 252 HEDEF 29- Turfanda çerezlik kabak yetiştiriciliğinin 200 dekar alanda yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ġl Özel idaresi, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Bitkisel üretimlerde çeĢitliliğin olması, tarımsal risklerin azaltılması, gen çeĢitliliğinin arttırılması ve çiftçilerimizin daha karlı alternatif ürünlere yönelebilmeleri adına çok önemlidir. Bu noktada turfanda çerezlik kabak iyi bir alternatif üründür. Ürün satıĢ fiyatının son derece yüksek olması, pazarlama kanallarının fazla olması ve ürüne kuruyemiĢ sektöründe çok fazla talep olması nedeniyle, bu ürünün ekim alanının arttırılması çiftçilerimiz için faydalı olacaktır. Çerezlik kabak hâlihazırda ilimizde yetiĢtirilmeyen bir üründür. 253 HEDEF 30- Tarla bitkilerinde sözleşmeli üretim faaliyetlerinin 10.000 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Ticaret Borsası Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: SözleĢmeli üretim, üretici ve yetiĢtiriciler ile diğer gerçek ve tüzel kiĢiler arasında karĢılıklı menfaat esaslarına dayalı yazılı akitlerle yürütülen tarımsal üretim Ģeklidir. Tarımsal üretim sözleĢmesi ise sözleĢmeli üretime konu olan ürünün cinsi, miktarı, fiyatı, üretim Ģekli, teslim tarihi gibi hususları içeren ve Yönetmelik esaslarına göre düzenlenen taraflar arasındaki sözleĢmedir. Ġlimizde tarla bitkilerinde sözleĢmeli üretime geçilmesindeki amaç, sözleĢmeli üretimin belirli usûl ve esaslar çerçevesinde düzenlenerek verim ve kalitenin arttırılması, tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması, standartlara uygun ürün elde edilmesi, plânlı üretim yapılması, yeni üretim teknikleri konusunda bilgi aktarılması ve özendirici olunmasıdır. (Kaynak: 26 Nisan 2008 tarih ve 26858 sayılı SözleĢmeli Üretim Ġle Ġlgili Usûl Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik) 254 HEDEF 31- Tıbbi aromatik bitkilerin (kekik, nane, melisa otu vb.) ekim alanlarının 500 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM, Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de çok sayıda tıbbi ve aromatik bitki değiĢik amaçlarla kullanılmaktadır. Bu bitkilerin kullanım alanları oldukça geniĢtir. Tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanım alanlarını; baĢta baharat olmak üzere ilaç sanayi, meĢrubat, parfüm, kozmetik endüstrisi, diĢ macunu, çiklet, sabun, Ģekerleme yapımında ve dinlendirici çay imalatı Ģeklinde sınıflandırmak mümkündür (Kaynak: http://batem.gov.tr/). Ġç ve dıĢ piyasada değerlendirilen bitki türlerinin önemli bir kısmı genellikle floradan (doğadaki bitki varlığı) toplanmaktadır. Ancak son zamanlarda, bu bitkilerin tarımına olan ilgide artıĢ olmuĢtur. Ayrıca bu bitkilerin pazarlanmasında da problem bulunmamaktadır. Bu kapsamda ilimizde de kekik, nane, melisa otu gibi bitkilerin alternatif ürün kapsamında yetiĢtiriciliğinin yapılması planlanmaktadır. 255 HEDEF 32- Çayır ve meraların ıslahı çalışmalarını başlatmak Performans Göstergesi Çayır Mera alanı, Kalitesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Köy Muhtarlıkları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Ġlimizde yem bitkileri yetiĢtiriciliğinin geliĢtirilmesi, mevcut meraların iyileĢtirilmesi, hayvancılıkta ihtiyaç duyulan kaba yem ihtiyacının karĢılanması amacıyla mera ıslah ve amenajman projesi yapılabilir. Osmaniye‟nin toplam yüzölçümü 3.279,8 km2‟dir. Ġl topraklarının yaklaĢık % 42‟si orman ve fundalıklarla, % 39‟u ekili-dikili alanlarla ve % 2‟si diğer arazilerle (çayır ve mera) kaplı olup, % 17‟si ise tarıma elveriĢsizdir. Hayvancılıkta maliyetlerin %75‟i yemdir. Hayvanlardan yeterli ve ekonomik et ve süt veriminin alınabilmesi için hayvanların ihtiyacı olan kaba yemin yeterli miktarda ve kalitede olması gerekmektedir. Aynı zamanda yeterli ve kaliteli yemin maliyetinin de ucuz olması gerekir. Yurdumuzda kaba yemler çayır ve meralardan ve tarla tarımından yetiĢtirilen yem bitkilerinden elde edilmektedir. Meralarımızda otlatma, yıllardır kontrolsüz otlatmaya devam edildiğinden ve çok ağır otlatma yapıldığından meralarımızın ot verimi ve kalitesi çok düĢüktür. Meralar orta malı olduğundan, merayı tahripte herkes yer almakta ancak verimi düĢük meralar hiçbir kiĢi ve kuruluĢ tarafından da ıslah edilmemektedir. Islah edilenlerde verimler artmakta ancak mera idaresine uyulmadığından tekrar bozulmalar olmaktadır. Çiftçilerin elinde geniĢ miktarda kaba yem üretim alanları da mevcut değildir. Ġlimizde 4342 Sayılı Mera Kanunu çalıĢmaları Ġl Mera Komisyonu ve bu komisyona bağlı olarak çalıĢan Merkez, Düziçi, Bahçe, Hasanbeyli ve Toprakkale ilçelerinde sorumlu Merkez Mera Teknik Ekibi, Kadirli ve Sumbas ilçelerinden sorumlu Kadirli Mera Teknik Ekibi olmak üzere 2 Mera Teknik Ekibi tarafından yürütülmektedir. Merası olan köy sayısı 44 ve toplam mera alanı tespiti yapılan mera miktarı 39.241,3 da dır. Bu mera alanlarının kurallara göre daha iyi kullanılması, verimliliklerinin arttırılması ve kullanımının sürekli olması için Üniversite, AraĢtırma Enstitüsü ve Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından ortaklaĢa hazırlanan mera ıslah projesi uygulanmalıdır. Osmaniye ilinde önceki yıllarda Üniversite, AraĢtırma Enstitüsü ve Ġl Müdürlüğümüz tarafından ortaklaĢa hazırlanarak uygulamaya 256 konulan Kesikkeli, Azaplı, Kümbet ve Gökçedam köylerindeki projelerden, Kesikkeli, Azaplı ve Gökçedam projeleri geçtiğimiz yıllarda sona ermiĢtir. Merası olan diğer köylerde de çalıĢmalar hız verilmesi için bu projenin geniĢletilerek yürütülmesi büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla, meraların verim ve kalitelerini yükseltmek ve otlayan hayvanların üretilen ottan (yem) daha çok ve daha kolay yararlanmalarını sağlamak amacıyla, gübreleme, üstten tohumlama, sun‟i mera tesisi, otlatmayı kontrol etme (otlatmaya baĢlama ve bitirme zamanını ayarlama ve otlatmayı meranın kapasitesine uygun olarak yapma) ve otlatmayı düzenleyici tesislerin (kaĢınma kazığı, suluk, tuzluk vb) yapımı. Mera alanlarının çevresinin zorunlu durumlarda telçitlerle veya iklim koĢulları ve sulama durumu dikkate alınarak mera parsellerinin çevresi canlı çitlerle (Yabani iğde, kuĢ burnu vb) çevrilerek doğal sınırlar oluĢturulması, mera üzerinde hayvanlar için gölgelik teĢkil etmek üzere ağaçlar (Akasya, Kestane ağacı vb) dikilmesi; meralarda otlatmayı düzenleyici yapı ve tesislerin kurulması, yabancı bitkilerle mücadele edilmesi, meralarda erozyonu önleyici tedbirlerin alınması, otlatılacak hayvan sayısı dikkate alınıp, meralar otlatma parsellerine ayrılarak otlatma planlarının hazırlanması ile kaba yem açığını kapatmada önemli avantaj sağlayacaktır. Öncelikle sorunlu meraların (sınır tecavüzü) olan meraların ıslah çalıĢmalarını baĢlatmak. 257 HEDEF 33- Yem bitkileri (silajlık mısır, fiğ, yonca, arı otu, üçgül vb.) ekim alanını %50 arttırmak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Yem bitkileri üretiminin ve ekiliĢ alanının artırılması için kıĢlık olarak yetiĢtirilen tahılların ardından ikinci ürün olarak silajlık mısır, sorgum veya sorgum-sudan otu melezi yetiĢtirilmesi; mısır, pamuk gibi yazlık ürünlerin hasadından sonra kıĢ döneminde uygun fiğ türlerinin yalın ya da karıĢım olarak ekim nöbetine dâhil edilmesi gerekmektedir. Bunun yanında buğdaygil yem bitkileri, yemlik pancar veya üçgül, yonca gibi alternatif yem bitki türlerinin ürün desenine alınması ve yem bitkileri yetiĢtiriciliğinin ekim nöbeti sistemleri içine yerleĢtirilmesi planlanmalıdır. Osmaniye‟nin % 2‟si çayır ve mera alanları ile kaplıdır. Yem bitkilerinin tarla bitkileri içindeki payının artırılarak yem bitkisi ekiminin teĢvik edilmesi gerekmektedir. Osmaniye ilinde 1.301.941 da tarla bitkileri ziraatı yapılmakta olup, fiğ 16.815 da, yonca 3.062 da, mısır silajı (1.ürün) 7.670 da ve mısır silajı (2. ürün) 18.245 da alanda ekimi yapılmaktadır. Osmaniye ili toplam yem bitkileri ekiliĢ alanı 45.902da dır. Hayvancılığın en yüksek girdisi yemdir. Özellikle geviĢ getiren hayvanlarda elde edilen ürün miktar ve kalitesinin korunması, sürdürülebilir bir üretim için kaliteli kaba yemlerin üretilmesi büyük önem arz eder. Yem bitkileri yetiĢtiriciliği kaliteli kaba yem üretimi için en temel faaliyet alanıdır. Osmaniye genelinde yaklaĢık 569610 ton kaliteli kaba yem kuru maddesine ihtiyaç vardır. Ancak ilde üretilen yaĢ kaba yem Fiğ Yonca, Silaj Mısır (I. Ürün), Silaj Mısır (II. Ürün) 110794 ton dur. YaĢ yemlerde %30 KM dikkate alındığında, Osmaniye‟de üretilen yem bitkileri KM miktarı yaklaĢık 33.238 ton dur. Hali hazırda yem bitkileri üretimi bakanlıkça desteklenmesine rağmen mevcut desteklerle yem bitkisi yetiĢtiriciliği, birden fazla ürünün alınabildiği Osmaniye gibi alanlarda mısır, soya, ayçiçeği, pamuk gibi sanayi bitkileriyle yarıĢamamaktadır. Bu nedenle tohum verme gibi ek desteklerle bu biraz daha kabul görebilir ve üretimi artırılabilir. Bilindiği gibi tarla ziraatında yem bitkilerinin ekim desenine girmesi, hem toprak verimliliği, hem hayvanlar için kaliteli kaba yem üretimi hem de bitkisel üretimde hastalık kontrolü bakımından önemlidir. 258 HEDEF 34- Biçerdöverle hasatta hububatta dane kaybı gibi hasat ve hasat sonrası ürün kayıplarının %50 azaltılmasını sağlamak Performans Göstergesi Hasat sonrası kontrol sayısı ve kayıtları, özel sektör ve çitçi kayıtları Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimizde toplam üretilen hububat miktarı 276.311 tondur. Bu kadar büyük bir tonajda % 1 seviyesindeki hasat kayıpları bile ciddi boyutlara ulaĢmaktadır. Hububat hasadı sırasında yapılan yanlıĢ hasat teknikleri, mekanizasyon eksikliği, biçerdöverlerdeki yanlıĢ makine ayarlamaları, hasat sonrası depolama problemleri nedeniyle hububat kayıpları çok fazladır. Bu kaybı engellemek, tarım ekonomisine kazandırmak ve çiftçimizin karlılık oranını arttırmak için hububat biçerdöverlerinin özellikleri ve verimlilik kapasiteleri geliĢtirilerek kayıplar en az seviyeye indirilmelidir. Ayrıca üretici ve biçerdöver operatörü kaynaklı hatalar tespit edilerek eğitim çalıĢmalarıyla bu problemler giderilebilecektir. 259 HEDEF 35– 3.000 dekar alanda iyi tarım uygulamalarının gerçekleştirmek Performans Göstergesi Ekimi yapılan alan, üretici sayısı, tür-çeĢit sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odaları, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürebilirlik ile gıda güvenliğinin sağlanması amacıyla yapılan tarımsal üretim modeline iyi tarım denmektedir. Ġyi tarım uygulamaları ile çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirliğin sağlanması, gıda güvenliğinin sağlanması amaçlanmaktadır. Alternatif bir tarım sistemi olan iyi tarım uygulamaları son yıllarda oldukça hız kazanmaktadır. Bunun en önemli sebepleri arasında insan sağlığının korunması ve buna paralel olarak da toprak, bitki, su ve hayvan sağlığı gibi doğal denge ile ekolojik dengenin korunması gelmektedir. Ġyi tarım uygulamaları doğadaki dengeyi koruyan, toprak verimliliğinde devamlılığı sağlayan, hastalık ve zararlıları kontrol altına alarak doğadaki canlıların sürekliliğini oluĢturan, doğal kaynakların ve enerjinin optimum kullanımı ile optimum verimlilik alınan bir sistemdir. Osmaniye‟ de 2012 yılı verilerine göre yaklaĢık 1.100 dekar alanda iyi tarım uygulamaları yapılmaktadır. Bu miktarın arttırılması Osmaniye tarımının geliĢtirilmesi adına önemlidir. 260 HEDEF 36- Free-Range (otlatmalı serbest sistem) kanatlı yetiştiriciliğini teşvik etmek Performans Göstergesi Toplantı sayısı, üretici sayısı, üretici örgütleri, iĢletme sayısı. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Kaymakamlıkları, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Özel Sektör, Ġlçe Gerekçe: Türkiye, Avrupa kıtasında en fazla tavuk eti üreten ülkedir ve yumurta üretiminde 3. sıradadır. Tavukçuluk sektörümüz son derece baĢarılıdır. KiĢi baĢı tüketim bakımından hala AB düzeyine ulaĢılamamıĢsa da sektör geliĢme bakımından önemli geliĢmeler kaydetmiĢtir. Bu sektörde yeni arayıĢlar, bıldırcın, hindi gibi alternatif kanatlılar gündemde yerini korumaktadır. Son yıllarda tüketici bilincindeki artıĢ, üretimde ve yaĢamda kullanılan kimyasallara karĢı oluĢan çekinceler, hayvansal üretimde hayvan ve çevre dostu uygulamalarla dikkati çeken organik üretim modellerini gündeme taĢımıĢtır. Bu nedenlerle kanatlı yetiĢtiriciliğinde de hayvanların refahını ve sağlıklı yumurta ve piliç üretimini öne alan uygulamalar öncelik kazanmaktadır. Osmaniye ili ilçelerinin koĢulları dikkate alındığında alternatif üretim sistemleri de önemli avantaj sağlayabilir. Kanatlı yetiĢtiriciliğinde aile iĢletmelerinde mevcut iĢletme kapasiteleri yükseltilerek ekolojik tavuk (freerange) yetiĢtiriciliğinin yapılması konusunda destek ve eğitim çalıĢmaları yaparak büyük merkezlerdeki köy yumurtasına ve elle yolunmuĢ köy etlik pilicine olan talep önemli avantaj sağlayabilir. 261 HEDEF 37- Süt keçiciliğinin geliştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sütçü keçisi sayısı, çiftlik sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Damızlık Koyun Keçi YetiĢtiriciliği Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Birlik, Ġlçe Kaymakamlıkları, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Sütçü keçiler uygun barınma, sağlık koruma ve besleme koĢullarında yılda 900 litre süt verebilmektedirler. Türkiye'de ise bugün keçilerde hayvan baĢı süt veriminin yılda 75 litredir. Ülkemizde kültür ırkı süt keçiciliği sayıca az olmasına rağmen son zamanlarda artma eğilimindedir. Osmaniye ilinde 57,065 kıl keçisi yetiĢtirilmekte olup 10.902 ton keçi sütü üretimi söz konusudur. 26,437 baĢ sağmal kıl keçisi toplam 2,591 ton süt üretmektedir. Keçi baĢına ortalama verim 97.99 kg dır. Osmaniye‟de keçi yetiĢtiriciliği kıl keçisine dayalıdır ve meraya dayalı olarak yapılmaktadır. Ormanlık alanlarda otlatma zorluğu ve mera alanlarının azlığı, meraların köy orta malı olmaları ve meraların kalite yetersizliği, alt yapısının uygun olmaması bu üretimi marjinalleĢtirmekte ve zorlaĢtırmaktadır. Bu nedenle alt yapısı uygun olan ilçelerde sütçü keçi ırklarından (tercihen halep=Kilis, Saanen, Almanalaca gibi) yararlanarak keçi sütü üretimi artırılabilir. Yüksek verimli keçilerin üretimde kullanılmasıyla kaynaklar daha etkin kullanılabilir ve keçi sütü üretimi de artırılabilir. Son yıllarda hem dünyada, hem de ülkemizde süt keçiciliğine olan talep artmaktadır. Bu durum, keçi sütünün çocuk beslenmesindeki önemi ve keçi sütüne dayalı yapılan ürünlere olan talebin artıĢı ile alakalıdır. Keçi sütünden yapılacak özel peynir, paketlenmiĢ veya pastörize süt gibi markalaĢtırılması ildeki yetiĢtiricilerin gelirini ciddi boyutta artırabilir. 262 HEDEF 38- Organik hayvancılık eğitimi ve teşviğini sağlamak Performans Göstergesi Eğitim ve bilgilendirme toplantı sayısı, Organik hayvansal üretim yapan iĢletme sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Damızlık Koyun Keçi YetiĢtiriciliği Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Birlik, Ġlçe Kaymakamlıkları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Ġnsan ve doğa arasındaki dengenin ön planda tutulduğu kalkınma hedeflerinde; doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması önem arz etmektedir. Bu nedenle, tarımda uygulanan teknikler sadece üretim miktarlarında sağladığı artıĢ ile değil, çevreye, insan ve hayvan sağlığına olan etkileri ile birlikte değerlendirilmektedir. Organik tarım, hayvansal ve bitkisel üretimi bir bütün olarak tasarlayan, toprak verimliliği ve hayvan refahını esas alan, iĢletme içerisinden sağlanan girdileri kullanmayı hedefleyen en son bilgi ve teknolojiden yararlanan, tohumdan toprağa, girdiden iĢlemeye kadar belirli kurallar dahilinde denetim ve belgelendirmeyi gerektiren bir üretim sistemidir. Organik tarıma yalnızca tarım tekniği olarak değil, sağlık ve yaĢam reçetesi olarak da bakmak gerekir. Dünya‟da 37,2 milyon ha alanda organik tarım yapılmaktadır. Doğadan toplama alanları da (41,9 milyon ha) dikkate alındığında bu rakam 79,1 milyon ha olmaktadır. 2009 yılı verilerine göre Dünya tarım alanlarının % 0,9‟luk kısmı organik üretim altındadır. Organik tarımsal ürün ve girdi üreten müteĢebbislere, 2004 yılından itibaren düĢük faizli tarımsal kredi uygulaması kapsamında % 60 cari faiz indirimli yatırım (3 yıl vadeli) ve iĢletme kredisi (1 yıl vadeli) kullanma imkanı sağlanmıĢtır. Söz konusu destekleme 2011 yılında %50 cari faiz indirimli yatırım (7 yıl vadeli) ve iĢletme kredisi (1.5 yıl vadeli) Ģeklinde uygulanmıĢtır. 2011 yılı itibariyle ortalama 42 bin üretici tarafından, 442 bin ha kültüre alınan alan ve 172 bin ha doğadan toplama alanı olmak üzere toplam 614 bin ha alanda, 2 milyon 906 bin ton civarında organik üretim yapılmaktadır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2011 yılı verilerine göre ülkemizde organik ve geçiĢ sürecinde olmak üzere toplam 12.162 adet büyük baĢ hayvan, 33.818 adet küçükbaĢ hayvan, 431.754 adet kanatlı hayvan ile 72.659 adet arılı kovan bulunmaktadır. Bu sektörden Osmaniye ilinin de payını alması bakımından organik hayvansal üretim konusunda çiftçilerde farkındalık oluĢturulması büyük önem taĢımaktadır. Ġlde tarımda kullanılan pestisitler ve diğer kimyasalların düĢük veya çok az dozda kullanıldığı bölgelerde, Organik Tarıma kısa bir zaman içinde geçilmesi mümkün olan yerlerde toplam 20 çiftçiye Organik Tarım (Hayvancılık) konusunda eğitim ve teĢvik sağlanması ön görülmektedir. 263 HEDEF 39- Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğin yaygın olarak yürütüldüğü alanlarda dış parazitler için banyo havuzlarının kurulması ve su kaynaklarının (gölet-tank) oluşturulmasını sağlamak Performans Göstergesi Meralarda koyun-keçi banyolarının sayısının artırılması Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Damızlık Koyun Keçi YetiĢtiriciliği Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Birlik, Ġlçe Kaymakamlıkları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Yasin BOZKURT Gerekçe: Osmaniye ilinde küçükbaĢ hayvancılık dikkate değer düzeyde ve meraya dayalı olarak yapılmaktadır. Meraya dayalı hayvancılıkta meralardan parazitlerin hayvanlara bulaĢması yaygındır ve önemli ekonomik kayıplara neden olabilmektedir. Meralarda otlayan hayvanlarda parazit mücadelesinin yapılmasında en pratik yollardan birisi hayvanların ilaçlı havuzlarda yüzdürülmesidir. Koyun ve keçi yetiĢtiriciliğinin meraya dayalı olarak yapıldığı 10000 baĢ küçükbaĢ hayvanı olan Merkez, Bahçe, Düziçi, Kadirli ve Toprakkale meralarında hayvan banyolarının kurulması hastalıkların bulaĢmasını ve yayılmasını önlemek yanında yetiĢtiricinin yapacağı veteriner masrafların düĢürülmesi ve hayvanlardan elde edilen ürün miktarı ve kalitesinin artması bakımından da önemlidir. Diğer taraftan son yıllarda akarsuların içme suyu ve HES amaçlı pazarlanması nedeniyle meralarda su kaynakları konusunda yetersizlik ve anlaĢmazlıklarla ilgili Ģikâyetler hem ülkemizde hem de Osmaniye ilinde artmaktadır. Meraya dayalı hayvancılıkta hayvanlara yeterli miktar ve kalitede suyun sağlanması bu faaliyetin (meraya dayalı hayvancılık) sürdürülebilir olması bakımından hayatidir. Hayvan banyosu kurulacak alanlarda da su ihtiyacı olacağı için iki faaliyetin (su kaynağı oluĢturma-hayvan banyosu yapma) birlikte yapılması daha uygun olacaktır. 264 HEDEF 40– Süt sığırcılığında verimin artırılmasını sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan çiftçi sayısı, Toplanan süt miktarı, üreticinin gelir artıĢı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Kadirli Süt Üreticileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ODSYB, Ġlçe Kaymakamlıkları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Süt sığırcılığı ülkemiz ve bir bölgenin hayvancılığı bakımından lokomotif görevi yapan bir sektördür. Zira üretilen sütün yaklaĢık %95‟ inek sütü, üretilen etin de %85‟i sığır etidir. Süt sığırlarından yılda 6-9 ton süt üretilebilmektedir. Ayrıca süt sığırcılığından elde edilen erkek hayvanlar 12-18 aylık yaĢta 225-300 kg karkas verecek potansiyele sahiptir. Bu nedenle insanların sağlıklı beslenmesine ciddi katkı potansiyeli vardır. Hayvancığın lokomotifi olmasının sebebi de budur. Osmaniye ilinde toplam 117936 ton inek sütü 6016.83 ton ise küçükbaĢ sütü üretimi söz konusudur. Ġlçelerin üretim değerlerine bakıldığında, ortalama inek baĢına verimin 2912 kg olduğu anlaĢılmaktadır. Ġlin sığır popülasyonunun %67‟nin Siyah alaca ırkı sığırlardan oluĢtuğu göz önüne alındığında bu genetik kapasitenin diğer koĢulları (barınak, sağlık koruma, bakım-besleme) iyileĢtirmek suretiyle 2 katına çıkarılabileceği söylenebilir. Bu amaçla sadece süt sığırcılığı ile uğraĢan, lider çiftçi pozisyonunda olan, kooperatif ve birlikler nezdinde örgütlenmiĢ çiftçilere kaliteli kaba yem üretimi, sağlık koruma, süt sığırlarının beslenmesi, buzağı ve düve yetiĢtiriciliği konularında eğitim verilmesi kısa vadede sonuçlar alınmasını sağlayabilir. Bu çiftçilerin eğitimi sırasında bazı aile çiftlikleri demonstrasyon amaçlı kullanılabilir. Eğitimde üzerinde durulacak konular burada uygulanarak gösterilebilir ve uygulanması sağlanabilir. 265 HEDEF 41- Kültür balıkçılığı işletmesi tesisi ve mevcutların modernizasyonu sağlamak Performans Göstergesi Kültür balıkçılığı iĢletme sayısı, kapasite kullanımı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Çukurova Üniversitesi, DOĞAKA Uygulama Yeri Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Özel Sektör, ĠGTHM, Gerekçe: Kültür balıkçılığı; bütün su ürünlerinin tüketim (gıda) amacıyla kontrollü bir Ģekilde üretmek ve yetiĢtirmektir. Kültür balıkçılığı son yıllarda en hızlı büyüyen gıda üretim sektörlerindendir. Dünya'da su ürünleri üretiminin dörtte birinden fazlası yetiĢtiricilikten sağlanmaktadır. Türkiye'de su ürünleri üretimi 2001 yılı rakamlarıyla 594 bin 977 tondur. Bu miktarın 129 bin 927 tonu yetiĢtiricilik, 465 bin 180 tonu ise avcılıktan sağlanmıĢtır. 18 bin 978 tonu ihraç edilmektedir. Son yıllarda entegre tesis sayısındaki artıĢ hem istihdam bağlamında hem de ihracat nedeniyle ülke ekonomisine büyük bir katkı sağlamaktadır. Osmaniye ili sınırları dahilinde toplam 200 ton kapasiteli 4 adet su ürünleri iĢletmesi bulunmaktadır. Bunların kapasitelerinin artırılması teĢvik edilebilir veya sayıları artırılabilir. Bu amaçla Osmaniye ili sulak alanlarından kültür balıkçılığı iĢletmesine uygun bölgeler tespit edilmeli, buralarda ekonomik değeri olan balık popülasyonları oluĢturulmalı uygun alanlarda tesisleĢme teĢvik edilmelidir. 266 HEDEF 42- Düve yetiştiriciliğinin geliştirilmesi ve desteklenmesini sağlamak Performans Göstergesi ĠĢletme sayısı, kapasite kullanımı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ ODSYB Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Çukurova Üniversitesi, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Türkiye‟de süt üretiminin önemli kaynağı sığırdır. Sığırın toplam süt üretimindeki payı TÜĠK verilerinden yaklaĢık %92 olarak hesaplanmaktadır. Bu değer AB (27) ve Dünya için sırasıyla %98.0 ve %83.5‟tir. Sığır dünya et üretiminin yaklaĢık %22‟sini, AB(27) et üretiminin de %19‟unu üretir (FAO). Bu oran Türkiye için %33 civarında hesaplanabilir. Ancak tüm bu üretimlerin sağlanabilmesi iĢletmelerin istenen damızlık değere sahip düve ihtiyaçların temini ile mümkündür. Osmaniye ilinde toplam 62.181 baĢ ergin ve 21.250 baĢ genç olmak üzere toplam 83.678 baĢ sığır vardır. Osmaniye ilinde bitkisel üretimle birlikte büyükbaĢ hayvancılık yapan iĢletme sayısı 44848 sadece sığır yetiĢtiriciliği yapan iĢletme sayısı ise 1819 adettir. Bu iĢletmelerin ürettikleri süt dıĢında ana gelirleri damızlık satıĢıdır. Oysa genç hayvanlar genelde göz ardı edilmekte ve kritik süreçleri bakımsız geçirerek ergin yaĢ performansları ve satıĢ zamanı fiyatları ile büyüme sırasında meydana gelen kayıplarla karakterize olmaktadır. Bu konuda yetiĢtiricilerin teknik bilgi alt yapısının iyileĢtirilmesi ve kayıt tutma, kimlik takibi ve damızlık sığır yetiĢtiricileri birliğine üyelik ve gereklerinin yerine getirilmesi gerekir. Ayrıca, büyütme bakım da doğum öncesinden gebe düve olarak satıĢa kadar geçen süreçte de kayıpların en az düzeyde tutulması ile karlılık önemli düzeyde artmaktadır. Ayrıca, yaĢamlarının ilk dönemlerinde gereği gibi bakılamayan düvelerin yaĢamlarının ileriki dönem performansları da olumsuz yönde etkilenmektedir. Osmaniye son yıllarda bölgenin ve ülkenin düve ihtiyaçlarının sağlanması yönünde belli projeler yürütülmüĢtür. Osmaniye‟de daha önce kurulu bulunan bazı düve iĢletmelerinde düve üretimi belli dönemlerde Türkiye‟de damızlık düve potansiyelinin önemli bir kısmını oluĢturmuĢtur. Bu nedenle Osmaniye ili bu bakımdan iyi bir deneyime sahiptir. Ancak halihazırda düve yetiĢtiren o iĢletmeler faaliyetlerini bırakmıĢlardır. Bu faaliyet alanının yeniden canlandırılması gerekmektedir. 267 HEDEF 43- Sığır besiciliğinde karlılığın artırılmasını sağlamak Performans Göstergesi ĠĢletme sayısı, kapasite kullanımı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ODSYB, ĠGTHM, Ġlçe Kaymakamlıkları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye ilinde toplam 62.181 baĢ ergin ve 21.250 baĢ genç olmak üzere toplam 83.678 baĢ sığır vardır. Osmaniye ilinde bitkisel üretimle birlikte büyükbaĢ hayvancılık yapan iĢletme sayısı 44848; sadece sığır yetiĢtiriciliği yapan iĢletme sayısı ise 1819 adettir. Bu iĢletmelerin ürettikleri erkek hayvanlar ise besi iĢletmelerine materyal temini de önemli kaynak oluĢturmaktadır. Ticari sığır besiciliğinde en önemli üretim gideri yemdir. Yemin hayvan alımı dıĢında toplam giderler içindeki oranı %70-90‟lara kadar çıkabilir. Bu nedenle yem maliyetinin azaltılması, beside karlılığın artırılması için önemli bir araçtır. Birim canlı ağırlık artıĢı için ne kadar az yem harcanırsa besinin o kadar ekonomik olacağı bilinmektedir. Diğer taraftan beside girdilerin etkin kullanılması amacıyla hızlı canlı ağırlık artıĢına olanak verecek bir besleme programının izlenmesi gerekir. Bu amaçla beside, her birim canlı ağırlık için daha fazla yem tüketebilme kapasitesine sahip olan ve birim canlı ağırlık artıĢı için gerekli enerji miktarı daha az olan genç hayvanlar kullanılmalıdır. Kaba/yoğun yem oranı, besiye alınan hayvanların ırkı, yaĢı, kaba yemin kalitesi, besi yöntemi, besi süresi, hayvanın sağlığı kaba ve yoğun yemin fiyatı gibi birçok faktöre göre değiĢebilmektedir. Ayrıca her havyanın bireysel takip edilmesi de beside kârlılıkta kayıpları önlemede anahtar role sahiptir. Bu konuda besicilik yapan iĢletmelerin teknik yönden takibi yapılarak ve gerekli teknik eğitim destekleri ile üretimin etkinliği konusunda iyileĢtirmeler yapılabilir. 268 HEDEF 44- İlimizdeki bal arısı koloni sayısını 125.000’e çıkarmak ve koloni verimini artırmak Performans Göstergesi Eğitim sayısı, kovan sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği, Özel Sektör, STK, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü) Gerekçe: Ġlimizde portakal, pamuk, fıstık gibi endüstriyel bitkilerinin yanı sıra Düldül dağı ile yaylalarına özel endemik bitkileri ile arıcılık için önemli bir konuma sahip olduğu görülmektedir. Ġlimizde Ģubat ortasından temmuz ortalarına kadar çiçeklenme ve nektar akımının bulunması arıcılık için önemli bir konuma getirmektedir. Bunun yanında orman bakanlığının almıĢ olduğu bir kararla ülke genelinde uygulamamaya konulan bal ormanları projesi kapsamında Düziçi ilçesinde de 1 adet bal ormanı alanı hazırlanmıĢ ve ağaçlandırılmıĢ olması da ilçeye arıcılık için artı bir değer katmaktadır. Arıcılıktan elde edilecek ürünlerin pazarlama sorununun olmaması, arıcılık yapacak kiĢilerin uzun yollar kat etmeden (ilçe içi az miktarda komĢu ilçeler) arılarını gezdirerek ürün elde edebilmeleri de arıcılığın ilçede önemli bir gelir kaynağı olabileceğini göstermektedir. Tüm bunlar göz önüne alındığında Ġlimizdeki bal arısı koloni sayısını 125.000‟e çıkarmak ve koloni verimini artırmak uygun görülmüĢtür. 269 HEDEF 45- Arıcılıkta alternatif ürünlerin teşvik edilmesini sağlamak Performans Göstergesi Eğitim sayısı, farklı arı ürünleri (ana arı, paket arı), ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, OKÜ, Özel Sektör, STK, OĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye ili endüstriyel bitkileri ve doğal bitkileri ile ülke arıcılığının önemli bir üretim merkezi olmasının yanında bal arısı kolonilerinin kıĢlatma merkezlerinden biridir. Ülkemizde toplam 6.191.232 koloni bulunur iken Osmaniye ili 81.189 koloni ile ülke koloni varlığının 0.013‟üne sahiptir. Oysaki ilde kıĢlatmaya gelen koloni sayısı il koloni sayısının 56 katına kadar ulaĢmaktadır. Osmaniye ilinde baharın erken baĢlaması hemen hemen yıl boyu arıların aktif olmasını sağlamaktadır. Bu durum Osmaniye arıcıları için bir fırsata dönüĢtürülerek ana arı, paket arı, arı sütü polen, propolis gibi ürünlerin yeterli ve kaliteli olarak üretilmesi konusunda arıcıların bilinçlendirilmesi ile arıcılara ekonomik yönden ciddi katkı sağlanabileceği değerlendirilmektedir. Üretilen ana arıların ve paket arılarında pazarlama sorunu olmayacağı yöreye gelen arıcılara ve doğu Akdeniz bölgesi arıcılarına birlik üzerinden pazarlanabileceği, arı sütü, polen, propolis gibi arı ürünlerini de hem ulusal hem de uluslararası düzeyde ciddi talep olduğu bilinmektedir. Bu veriler ıĢığında Osmaniye ili arıcılarının alternatif arı ürünleri konusunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 270 HEDEF 46- İlimizdeki Arı Ormanı sayısının altıya çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan arı ormanı sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Osmaniye ġube Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Bahçe Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, GAFFAROĞLU Gerekçe: Bal Arıları ürettikleri balın yanında, BarıĢ bitkilerde KILINÇ, tozlaĢmayı Emin da gerçekleĢtirmektedirler. Tabiattaki tozlaĢmanın %85‟ninarılar tarafından gerçekleĢtirildiği; bu nedenle ormanlar ve arılar arasında karĢılıklı bir yararın olduğu, dünyada en önemli tozlayıcı böcek olan arılar, tozlaĢmayı sağlayarak toprağı koruyan otsu ve odunsu bitkilerin yayılmasında önemli roller üstlendiği, bitkilerin yayılmasıyla da erozyonun önlendiği bilinmektedir. Bal ormanlarının kurulmasında öncelikli gayenin bal üretimi ve bu sayede yöre halkına gelir oluĢturma ve ayrıca toprak koruma ve erozyon kontrolü yer almaktadır. Bal ormanı tesisinde ağaç türü kompozisyonu; bitkilerin çiçeklenme dönemleri dikkate alınarak, arıların mümkün olduğunca uzun süre çiçek bulmasını sağlayacak Ģekilde belirlenmektedir. Hali hazırda ilimizde arı ormanı bulunmamaktadır fakat3 adet bal ormanı kurulum aĢamasında olup 2014 yılı baĢında hizmete geçmesi planlanmaktadır. Bu sayının daha da arttırılması son derece önemli ve değerli bir besin maddesi olan balın üretimi ve doğal çevrenin korunması adına çok önemlidir. 271 HEDEF 47- Hayvancılık işletmelerinde küçük ölçekli üretim beceri ve üretim koşullarının iyileştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Modernize edilen hayvancılık iĢletme sayısı, modernize edilen süt ve süt ürünleri tesisi sayısı, TÜĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Koyun Keçi YetiĢtiricileri Birliği, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Türkiye'de süt iĢleme tesisleri, büyüklükleri, kapasiteleri, teknolojik yapıları ve diğer özellikleri bakımından farklılıklar göstermektedir. Sanayide en modern tarzda ve ürün çeĢitliliği farklılık gösteren iĢletmelerden, en ilkel faaliyette bulunan iĢletmelere kadar geniĢ bir yelpaze bulunmaktadır. Küçük ölçekli ve kayıt dıĢı üretim iĢletmeleri gerekli alt yapı desteği ile ekonomiye kazandırılmalı ve faaliyetleri kayıt altına alınarak yaptıkları uygulamalarda gerekli hijyen koĢulları ve standardizasyon ile üretim garantisi sağlanmasına çalıĢılmalıdır. Bu nedenle aile içi veya yakın çevreye satıĢ yapılan iĢletmelerde kolaylıklar sağlanarak bilinçlendirme ve üretimi destekleyecek modernizasyon ve standardizasyon desteği yapılması önemli geliĢmeler sağlayacaktır. Bununla beraber hayvansal üretimin artırılmasında öncelikle birim hayvan baĢına verimin yükseltilmesi düĢünülmelidir. Hayvansal üretimin artırılması veya hayvan baĢına üretimin yükseltilmesi, besleme ve ıslah gibi önlemler yanında, hayvanların uygun çevre koĢullarım sağlayabilen barınaklarda barındırılmasıyla mümkün olabilir. Bu konuda hayvanların bölge koĢullarında ideal çevreyi sağlayacak ahır tiplerinin tespit edilerek hayvancılık iĢletmesi kuracak kiĢilerin mağdur edilmemesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Gerek üretildiği ahır koĢulları gerekse, taĢıma ve depolama koĢulları dikkate alındığında sağlıklı ve güvenli gıda temininde modernizasyon büyük önem taĢımaktadır. Osmaniye ilinde toplam 117.936 ton inek sütü 6016,83 ton küçükbaĢ sütü üretimi söz konusudur. Ġlçelerin üretim değerlerine bakıldığında, ortalama inek baĢına verimin 2912 kg olduğu anlaĢılmaktadır. Ġlin sığır popülasyonunun %67‟nin Siyah alaca ırkı sığırlardan oluĢtuğu göz önüne alındığında bu genetik kapasitenin ortaya konulması için iĢletmelerin modernizasyonu desteklenebilir. Bu amaçla iĢletmelerde mevcut alet ekipmanların durumunun iyileĢtirilmesi önerilebilir. Bu konuda geliĢmeye açık yetiĢtiricilerin seçilerek sağım makinesi ve soğutma tankı desteği sağlanması, üretilen sütün kalitesi ve gıda güvenliği noktalarında önemli avantajlar sağlayacaktır. 272 HEDEF 48– İlçelerde süt toplama merkezlerinin oluşturulması ve köylerde de süt soğutma tanklarının kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan çiftçi sayısı, Toplanan süt miktarı, Kurulan Merkez Sayısı, Kurulan Süt Toplama Merkezi Sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Süt Üreticileri birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, OĠGTHM Özel Sektör, ODSYB, Kadirli Süt Üreticileri Birliği Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Sütün sağlıklı koĢullarda son tüketiciye ulaĢtırılması için sağıldığı andan iĢlendiği ana kadar olan sürede ideal hijyen kurallarına uymak ve bakteri oluĢumunu önlemek amacıyla en kısa zamanda soğutulmasını sağlayacak bir soğuk süt zinciri oluĢturulmalıdır. Süt üretiminde, sağımdan sonra süt iĢlemeye kadar olan süreçte soğuk zincirin korunması, sağlıklı ve gıda güvenliğine uygun süt üretimi açısından son derece önemlidir. Ayrıca soğutulan sütün ekonomik değeri de artmaktadır. Bu artıĢın yanında devletin soğutulmuĢ süte verdiği destek de daha fazladır. Osmaniye ilinde hayvancılık ve süt sektörünün geliĢimi açısından köylerde süt soğutma tanklarının bulunması ve ilçelerde de süt toplama merkezlerinin kurulması zorunludur. Mevcut durumda Osmaniye Ġlinde 3 adet süt toplama merkezi vardır bunların toplam kapasitesi yaklaĢık 150 tondur. Bunlara ek olarak da Osmaniye Ġli genelinde 48 köyde faal olan süt soğutma tankı bulunmaktadır. Bu merkezler ve tanklar Osmaniye‟de üretilen toplam süt düĢünüldüğünde yetersiz gelmektedir. 273 HEDEF 49- İl genelindeki hayvanlara iki milyon adet sağlık taraması gerçekleştirmek Performans Göstergesi Sağlık taraması yapılan hayvan sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġlçe Kaymakamlıkları, Birlikler, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ilinin hayvan varlığı düĢünüldüğünde, hayvancılık gelirlerinin arttırılması için mevcut hayvanların kuduz, Ģap ve özellikle brucella gibi hayvan hastalıklarının kontrol altına alınması gerekmektedir. Bu tip hastalıklar hayvanlarda verim kaybına yol açabileceği gibi çok daha ciddi problemlere neden olabilmektedir. Bunu engellemek için il genelinde hayvan hastalık kontrollerinin OĠGTHM tarafından yapılması gerekir. BulaĢıcı ve salgın hayvan hastalıkları gerek ülkemiz gerekse ilimiz hayvancılığına ağır ekonomik kayıplar verdirmektedir. Son yıllarda hayvansal gıdaya olan talebin artması ile birlikte güvenilir, sağlıklı gıda temininde de sıkıntılar görülmeye baĢlanmıĢtır. AB standartlarında, güvenilir, sağlıklı hayvansal gıda temininin sürdürülebilmesi ve izlenebilmesi, salgın ve parazitler hayvan hastalıklarının eradikasyonu ile mümkündür. Hayvan sağlığının temini ve gıda güvenilirliğinin sürdürülebilmesi için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı hayvan hastalıklarının kontrol altına alınabilmesi, eradikasyonunun sağlanması amacıyla, hem ulusal hem de uluslararası projeler yürütülmektedir. Bu çerçevede Türkiye‟de ġap Hastalığının Kontrolü Projesi, Türkiye‟de Kuduz Hastalığının Kontrolü Projesi, Koyun ve Keçilerin Küpelenmesi ve AĢılanması Projesi gibi uluslararası ve Hayvan Hastalık ve Zararlıları Ġle Mücadele Projesi, Hastalıktan Ari ĠĢletmelerin Desteklenmesi Projesi gibi ulusal birçok proje yürütülmektedir. BulaĢıcı hayvan hastalıklarının yayılmasının önlenmesi, kontrol altına alınabilmesi ve hastalıklarla mücadelede etkinliğin artırılabilmesi için hayvan hareketlerinin kontrol edilmesi, bu nedenle de hayvanların ve iĢletmelerin kayıt altına alınması, hayvan satıĢ yerlerinin ve kesimhanelerin ruhsatlandırılması, bu yerler dıĢında hayvan satıĢı ve kesiminin yapılmamasının sağlanması büyük önem taĢımaktadır. Salgın Hayvan Hastalıkları (ġap, ġarbon Kuduz Brucella, Koyun, Keçi Çiçek ve vebası) ve Zararlıları konusunda yetiĢtiricinin eğitilmesi ile farkındalık oluĢturacaktır. 274 HEDEF 50- Göçerlerin sosyal yaşantılarının iyileştirilmesine yönelik altı projenin yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Yapılan proje sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Koyun Keçi YetiĢtiricileri Birliği, Ziraat Odaları, DOĞAKA, Ġl Özel Ġdaresi, Belediyeler, ĠGTHM Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Dr. Yusuf GÖKTAġ, Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Göçerler Osmaniye‟deki KüçükbaĢ hayvan (özellikle keçi) varlığının büyük bölümüne sahiptirler. KıĢ aylarını ovada geçirip yaz aylarında hayvanlarını otlatmak için yaylalara göçmektedirler. YaĢam alanlarında doğru dürüst bir barınak, elektrik, su hatta tuvalet dahi bulunmamaktadır. Bu insanların yaĢadıkları hayatın oldukça zor olmasının yanında, yerel yönetimlerden de yeterince destek alamamaktadırlar. Kısacası çoğu zaman toplumun unutulan kesimi olmuĢlardır. Bu nedenle göçerlerin çocukları hayvancılık faaliyetleriyle uğraĢmak istememektedirler. Bu da Osmaniye‟nin hayvan varlığının geleceğini tehlikeye atmaktadır. Bunun önüne geçebilmek için göçerlere sosyal yardımların yapılması, elektrik, su, hizmetlerinin seyyar olarak da olsa kendilerine ulaĢtırılması gerekmektedir. Ayrıca Göçerlerin kıĢ zamanında konakladıkları alanlar için içerisinde prefabrik bina, seyyar tuvalet, duĢ bulunduran sosyal tesislerin oluĢturulması bu insanların yaĢam koĢullarını iyileĢtirmek için gerekmektedir. Bu konuyla ilgili projeler üretip, bu projelerin uygulamaya geçirilmesi Osmaniye hayvancılığının geliĢtirilmesi adına önemlidir. 275 HEDEF 51- Zeytinyağı ve yerfıstığında lisanslı depoculuk sistemine geçmek üzere çalışmaların başlatılmasını sağlamak Performans Göstergesi ÇalıĢma raporları, ulaĢılan kiĢi sayısı, toplantı sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odaları, OKÜ, DOĞAKA (teknik destek), OĠGTHM, Osmaniye Ticaret Borsası Uygulama Yeri Merkez, Düziçi ve Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizde yerfıstığı ve zeytinin ticareti konusunda bazı sıkıntılar yaĢanmaktadır. Bu sıkıntıların baĢında ilimizdeki depolama imkanlarının yeterli olmaması, mevcut depoların kalitesiz ve altyapılarının yetersiz olması gelmektedir. Mevcut depoların birçoğunun iĢletmelerin veya kiĢilerin bireysel ihtiyaç ve kapasitelerine göre yapılmıĢ olması sebebiyle, üreticilerin çoğunun ürünlerini depolama imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle üreticiler, ürünlerini arzın yoğun olduğu hasat dönemlerinde bir an evvel ellerinden çıkarmak zorunda kalmaktadır. Bu durum ise ürün fiyatlarının düĢmesine ve sonuç olarak üreticilerin emeklerinin karĢılığını alamamasına neden olmaktadır. Özellikle yerfıstığında en büyük problemlerin baĢında depolama gelmektedir. Zeytinyağı ve yerfıstığında uzun vadeli planlar arasında mutlaka lisanslı depoculuk sistemi yer almalıdır. 276 HEDEF 52- Beş adet turp yıkama ve paketleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tesis sayısı Sorumlu Kurum Kadirli Turp Üreticileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Ziraat Odası, DOĞAKA, OĠGTHM Uygulama Yeri Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ülkemiz sebze yetiĢtiriciliğinde en önemli kayıplar hasat, hasat sonrası iĢlemler ve pazara sunum aĢamasında gerçekleĢmektedir. Bazı türlerde %40 ürün kaybına ulaĢmaktadır. Bu değer Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında oldukça yüksektir. Bu nedenle yetiĢtiriciliği yapılan sebze türünün bulunduğu alanda paketleme ve depolamanın yapılması büyük önem taĢımaktadır. Ülkemizde yetiĢtirilen turpun büyük çoğunluğunu Kadirli ilçesi karĢılamaktadır. Bu nedenle Kadirli ilçesine turp yıkama ve paketleme tesisinin kurulması planlanmaktadır. 277 HEDEF 53- Üç adet soğuk hava depo tesisi kurulması ve mevcut tesislerin modernize edilmesini sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tesis sayısı, modernize edilen tesis sayısı Sorumlu Kurum OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Alata BKAĠM, OĠGTHM Uygulama Yeri Kadirli, Merkez, Bahçe Uygulama Dönemi 2014-2017 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Tarım ürünlerinin sağlıklı ortamlarda kalite ve standartlarını kaybetmeden saklanarak uygun zamanda pazara sürülmesi maksadıyla, bölge ihtiyacını karĢılayacak soğuk hava depo tesisinin kurulması ve mevcut tesislerin modernize edilmesi planlanmaktadır. 278 HEDEF 54- Hayvansal ürünler için soğuk hava depo tesisi ve mevcut tesislerin modernize edilmesini sağlamak Performans Göstergesi Tesis sayısının artırılması ve/veya mevcutların etkin çalıĢtırılması Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA, OKÜ, ĠGTHM, ODSYB ve Kooperatifler Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye‟de toplam 19 adet süt ve süt ürünleri iĢleyen tesis ile 1 adet süt tozu tesisi bulunmaktadır. Et ve Et Ürünleri iĢleten tesis sayısı ise 4‟dür. Yumurta ve Yumurta ürünleri iĢleme tesis sayısı da 4‟dür. Osmaniye ilinde 360.265 ton kırmızı et, 254.557 ton süt ve 396 ton beyaz et üretimi ile 47.577.600 adet yumurta üretimi söz konusudur. Üretilen etlerin, peynirin ve yumurtanın uygun zamanda pazarlanması ve üretim fazlasının belli sürelerde depolanması için soğuk hava depolarına ihtiyaç duyulmaktadır. Tarım ürünlerinin sağlıklı ortamlarda kalite ve standartlarını kaybetmeden saklanarak uygun zamanda pazara sürülmesi maksadıyla, bölge ihtiyacını karĢılayacak soğuk hava depo tesisinin kurulması ve mevcut tesislerin modernize edilmesi gerekir. Osmaniye ilinde 1 adet soğuk hava deposu bulunmaktadır. Bunun sayısının 5‟e çıkarılması hedeflenmelidir. 279 HEDEF 55- Meyve ve sebze için iki adet ürün kurutma tesisi kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tesis sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA, ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, STK, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez, Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Meyve, sebze ve diğer besinler bünyelerindeki fazla sudan dolayı uzun süre muhafaza edilemezler. Çünkü fazla su, gıdalarda bozulmaya neden olan mikroorganizmaların geliĢebildikleri elveriĢli bir ortamdır. Bu durumun ortadan kaldırılması, meyve, sebze ve diğer bazı besinlerin bileĢimlerindeki fazla suyun buharlaĢtırılması yani o besinlerin kurutulmasıyla mümkündür. Kurutmanın sağlamıĢ olduğu faydalar: 1)Kurutulan meyve ve sebzelerin hacimleri küçüleceği ve ağırlıkları azalacağı için ambalaj masraflarının düĢmesi, nakliyesinin kolay olması. 2)Kuru meyve ve sebzelerin kullanılma alanın daha geniĢ olması. 3)Kuru meyve ve sebzelerin, konserve meyve ve sebzelerden daha ucuza mal olması. 4)Kuru meyve ve sebzelerin besin ve kalori değerinin, aynı miktarlarda yenilen yaĢ meyve ve sebzelerinkilerden daha yüksek olmasıdır. Yukarıda belirtilen gerekçeler nedeniyle kurutma tesisi kurulmalıdır. 280 HEDEF 56- Bir adet tıbbi aromatik bitkiler, defne yaprağı, portakal kabuğu işleme (baharat) tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tesis sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA, ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, STK, Özel Sektör Uygulama Yeri Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Bölgede üretilen tıbbi aromatik bitkilerin, defne yaprağı ve portakal kabuğu gibi alternatif ürünlerinin yine ilimiz içerisinde kurulacak bir tesiste kurutulması, iĢlenmesi, paketlenmesi ve bölge dıĢına satılması son derece önemlidir. Bu ürünler son derece değerli ürünler olduğundan, iĢlenerek özellikle düĢük gramajlarda paketlenmesi ile elde edilen ürünlerin katma değeri oldukça yüksektir. 281 HEDEF 57- Mısır nişastası tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tesis sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, STK, DOĞAKA, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez, Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ili Türkiye mısır üretiminde 4. sırada bulunmaktadır.(Kaynak: OĠGTHM) Üretilen mısırın iĢlenerek katma değerinin il içerisinde kalması için ilimizde mısır niĢastası tesisinin kurulması gerekmektedir. Ġlimizde hammadde bulunması, OSB‟nin giderek geliĢmesi ve Osmaniye‟nin lojistik konumunun ön plana çıkması, mısır niĢastasının birçok gıda ürününde kullanılması, bu ürüne ulusal ve uluslararası piyasada talep olması, bu tesisin kurulması için destekleyici nedenlerin baĢında gelmektedir. Ayrıca mısırın sanayide iĢlenmesi ve pazarlanması dıĢ ticaret açığının azalmasına katkı sağlayarak ülke ekonomisine destek olacaktır. 282 HEDEF 58–10 adet yerfıstığı kurutma tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tesis sayısı, ĠĢletme kayıtları Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, STK, DOĞAKA, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Bölgede üretilen yerfıstığında, özellikle ikinci üründe kurutamama nedeniyle aflatoksin problemi ortaya çıkmaktadır. Aflatoksinler toprak kaynaklı küflerin nemli üründe üremeleri sonucu oluĢan toksik maddelerdir ve kanserojendirler. Yerfıstığında aflatoksin problemi, gıda güvenliğini ciddi Ģekilde tehdit etmektedir, ayrıca üründe değer kayıpları ve iĢletmelere de cezai iĢlemler sonucu ciddi maliyetler katmaktadır. Bu nedenle aflatosin sorununun çözülmesi gerekmektedir. Kurutma tesislerinin ilimizde kurulması yerfıstığında aflatoksin sorununun çözümünde son derece etkili olacaktır. 283 HEDEF 59- Mısır, yerfıstığı, zeytin ve ayçiçeği ürünlerinin sanayide işlenebilir duruma gelmesi için ortak bir yağ tesisi kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tesis sayısı, üretici sayısı, üretim miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, DOĞAKA, Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ülkemizin petrol ürünlerinden sonra en çok ithal ettiği ürünlerin baĢında ham yağ gelmektedir. Yağlık ürünlerin baĢında da Mısır, Yerfıstığı, Zeytin ve Ayçiçeği gelmektedir. Bu ürünlerin tamamı Osmaniye ikliminde üretilebilen ürünlerdir. Mısır, Yerfıstığı, Zeytin ve Ayçiçeği ürünlerinin bitkisel yağ sanayinde kullanılabilir duruma gelmesi için ortak bir yağ tesisi kurulmalıdır. Sanayideki iĢletmelerle-Çiftçiler arasında SözleĢmeli model olarak yağlık yerfıstığı ekimi yapılabilir. Bu ürünlerin sanayide iĢlenmesi ve pazarlanması dıĢ ticaret açığının azalmasına katkı sağlayarak, ülke ekonomisine destek olacaktır. 284 HEDEF 60- Bir adet modern sebze paketleme ve işleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tesis sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ilinde genel olarak tarla bitkileri tarımı yapılmaktadır. Bunun yanında örtü altı tarımı ve sebze üretimi genel olarak geri kalmıĢtır. Bunun en büyük nedeni de ürünlerin pazarlama sıkıntısı ve değerlendirilememesidir. Kurulacak olan yaĢ sebze paketleme ve iĢleme tesisi ile sebze üretiminde talep artıĢı sağlanacak ve sebzeciliğin geliĢtirilmesi sağlanacaktır. Ayrıca modern paketleme ve iĢleme tesisi sayesinde son tüketicinin bütün kontrolleri yapılmıĢ ve gıda güvenliğine uygun sebze ihtiyacı karĢılanmıĢ olacaktır. 285 HEDEF 61- İki adet modern süt işleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan iĢletme sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Ġli Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Kadirli Süt Üreticileri Birliği, DOĞAKA, Özel Sektör, Tarım Kalkınma Kooperatifleri Uygulama Yeri Merkez, Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Kadir YALMAN Gerekçe: Hayvan varlığı oldukça fazla olan Osmaniye‟de her gün en az 50 ton süt il dıĢındaki süt iĢleme tesislerine gönderilmektedir. Ġl dıĢına gönderilen bu sütlerdeki katma değer kaybını engellemek için ilimizde modern süt iĢleme tesislerinin kurulması gerekmektedir. Ayrıca ilimizde sağlıksız Ģartlarda satılan sokak sütlerinin azaltılması ve insanların daha sağlıklı süt alabilmelerini sağlamak için bu iĢletmelerin devreye girmesi gerekmektedir. Kurulan bu iĢletmeler sayesinde ilimizde süt talebi artacak bu da süt fiyatı ve hayvancılığı olumlu yönde etkileyecektir. 286 HEDEF 62- Bir adet modern keçi sütü işleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan iĢletme sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġli Koyun-Keçi YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA, Özel Sektör Uygulama Yeri Bahçe Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Keçi sütü inek sütüne oranla neredeyse %70 daha pahalı bir süttür ve özellikle dondurma yapımında kullanılmaktadır. Mevcut durumda Osmaniye ilinin keçi varlığı son derece fazladır. Fakat keçi sütünün değerlendirilebileceği bir iĢletme olmadığı için bu hayvanlardan süt alınmamakta sadece besi amaçlı üretilmektedirler. Keçi sütü iĢleyen bir iĢletmenin kurulması sayesinde ilimizde keçi sütüne talep artacak böylece yetiĢtiricilerimizin gelirlerinin arttırılmasına katkı sağlanacaktır. Bu konu genel olarak da ilimizde hayvancılık sektörünün geliĢmesine katkı sağlayacaktır. 287 HEDEF 63- İki adet modern et işleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan iĢletme sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, DOĞAKA Uygulama Yeri Merkez, Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Hayvan varlığı oldukça fazla bir il olan Osmaniye‟de hayvancılık sektörünün geliĢebilmesi ve halkın sağlıklı et ihtiyacının karĢılanabilmesi için modern kesimhane ve et iĢleme tesislerinin kurulması gerekmektedir. 288 HEDEF 64- Gıda güvenliği ve Ortadoğu ihracat pazarına yönelik Osmaniye ilinde 150 gıda firmasının ISO 9001 (Kalite Yönetim Sistemi), ISO 22000 (Gıda Güvenliği Kalite Yönetim Sistemi) ve helal sertifikasyonu almasını sağlamak Performans Göstergesi Alınan sertifika sayıları Sorumlu Kurum ve KuruluĢ KOSGEB, Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Özel Sektör, OĠGTHM Uygulama Yeri Merkez, Düziçi ve Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2017 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN DOĞAKA (teknik destek), Gerekçe: Günümüzde sertifikalı üretim yapmak bir zorunluluk haline gelmiĢtir. GeliĢen tüketici bilinci ile kalite sertifikalı gıda üretimleri, tüketici tercihi açısından bir adım öne geçmektedir. Sertifikalı gıda üretimleri ülkemizde gıda güvenliği konusunun geliĢimine de yardımcı olacaktır. Bunun yanında, özellikle ulusal marketlerde ürün satabilmek için sertifikalı üterim yapmak Ģarttır. Özel olarak Ortadoğu pazarı düĢünüldüğünde Helal sertifikasyonu da ön plana çıkmaktadır. 289 HEDEF 65- 500 adet kalıntı tespit analizi yapmak ve sonuçlandırmak Performans Göstergesi Analiz sonuçları Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Belediyesi Hal Müdürlüğü, OĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Onur TENEKECĠ Osmaniye Gerekçe: Üretilen tarım ürünlerinin kalıntı tespitlerinin yapılması gıda güvenliği açısından son derece önemlidir. Zira kontrolsüz ve reçetesiz kullanılan tarım ilaçları ve ilaçlama prosedürüne uyulmaması nedeniyle tarım ürünlerinde pestisit kalıntısı oluĢmaktadır. Bu da insan sağlığını son derece ciddi biçimde etkilemektedir. Bunun önüne geçilebilmesi içinde üretilen tarım ürünlerinde sürekli kontrolün sağlanması gerekmektedir. 290 HEDEF 66- ISO 22000 (Gıda Güvenliği Kalite Yönetim Sistemi) ve HACCP (Tehlike Analizi Kritik Kontrol Noktaları) sistemlerini uygulayan gıda işletmesi sayısının 100’e çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA (teknik destek), Ġlçe Kaymakamlıklar, Özel Sektör, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Gıda Güvenliği Kaliteli Yönetim Sistemi genel olarak gıda iĢletmelerinde gıda güvenliği için belirli bir standardın oluĢturulması, bu standarda göre üretim yapılması, yapılan üretimlerin sürekli kontrol edilmesi ve iyileĢtirilmesi, kalite standartları ve kontrol mekanizmalarının iç ve dıĢ denetimlerle desteklenmesi ile müĢteri memnuniyeti odaklı, kaliteli, sağlıklı ve gıda güvenliğine uygun üretim gerçekleĢtirilmesini amaçlamaktadır. Bu nedenle ISO 22000 ve HACCP sertifikalı üretimleri günümüzde müĢteri tercihi, pazar bulma ve markalaĢma süreçlerinde ürünü bir adım öne taĢımaktadırlar. Bu nedenle bu sistemlerin kurulup iĢletildiği gıda iĢletmelerinin ilimizde çoğalması gıda güvenliği konusunun desteklenmesi açısından Ģarttır. 291 HEDEF 67– Osmaniye ilinde gıda satışı yapan sokak satıcılarının standardize edilmesi Performans Göstergesi Standardize edilen sokak satıcısı sayısı Sorumlu kurum ve kuruluĢlar Osmaniye Belediyesi Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Ġl Özel Ġdaresi, OKÜ, Ġlçe Belediyeleri Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizde hali hazırda gıda ürünü satan pek çok sokak satıcısı bulunmaktadır. Bu satıcıların satıĢ koĢulları oldukça kötüdür ve gıda güvenliğini sağlamaktan uzaktır. Bu satıcıların denetimini belediyelerin zabıta birimleri yapmaktadır. Bu satıcılara gıda güvenliğini sağlayabilecek tek tip satıĢ yeri ve satıĢ kıyafetleri temin edilerek standardize edilmesi ilimizde gıda güvenliğinin temini açısından önemlidir. 292 HEDEF 68- Osmaniye İli Tarım Stratejisi ve Eylem Planını (OTSEP) “İzleme ve Değerlendirme Kurulu”nu kurmak Performans Göstergesi Kurulan komite Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası, Valilik, Özel Sektör, Tüketici birlikleri, OKÜ Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Aykut GÜL Gerekçe: OTSEP‟in proje olarak tamamlanmasından sonra, uygulama aĢamasını oluĢturacak olan izleyen beĢ yıllık dönemde (2014-2018) belirlenen stratejik alanlar, amaçlar ve hedeflerin gerçeklemesi yönünde faaliyette bulunmak, sonuçları izlemek ve değerlendirmek, süreç içerisinde ortaya çıkabilecek değiĢiklik gereksinimlere göre Planda gerekli revizyonları yapmak ve tarımsal yatırımlarla ilgili konularda yönlendirme ve danıĢmanlık hizmetleri sunmak amacıyla Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planını (OTSEP) “Ġzleme ve Değerlendirme Kurulu ”nun oluĢturulması planın baĢarısını temin edecektir. OTSEP Ġzleme ve Değerlendirme Kurulu; Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü‟nden üç temsilci, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, DOĞAKA, Osmaniye Valiliği Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odası ve tarımla ilgili örgütlerden (dernek, birlik, vakıf, sivil toplum kuruluĢları vb.) temsilen birer kiĢiden oluĢturulması önerilmektedir. 293 HEDEF 69– OTSEP İzleme ve Değerlendirme Komitesi altında faaliyet gösterecek Tarımsal Finans Yönlendirme ve Danışma Kurulu’nu oluşturmak Performans Göstergesi Kurulu oluĢturmak Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Üretici Birlikleri, Ziraat Odası Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Aykut GÜL Gerekçe: OTSEP‟in tamamlanmasından sonra kurulacak olan OTSEP Ġzleme ve Değerlendirme Komitesi altında faaliyet gösterecek Tarımsal Finans Yönlendirme ve DanıĢma Kurulu‟nun oluĢturulması, tarım sektörüne sağlanabilecek desteklerden daha etkin yararlanılabilmesi, yatırımların Plana uygun yapılmasının sağlanması hususlarında önemli bir iĢlevi yerine getirecektir. 294 HEDEF 70- Yerfıstığı Üretici Birliği kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan birlik sayısı, bilgilendirilen çiftçi sayısı yapılan toplantı sayısı, Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA (teknik destek), Ziraat Odaları, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Yerfıstığında üretici örgütlenmelerinin oluĢması üründe değer kayıplarının engellenmesi, üreticilerin bilinçlenmesi, üretilen ürünün kolektif olarak iĢlenebilmesi ve katma değerin çiftçimizde kalması, üretilen ürünlerde gıda güvenliğinin sağlanması açısından son derece önemlidir. 295 HEDEF 71- "Yerfıstığı Tanıtım Grubu" kurmak, aktif olarak çalışmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan tanıtım grubu sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, etkinlik sayısı, üye sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Ticaret Borsası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği, OĠGTHM, ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Osmaniye Valiliği Ġl Planlama Müdürlüğü, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Yerfıstığı ürünlerimizin yurt içi ve yurt dıĢı talebini artırmak adına "Yerfıstığı Tanıtım Grubu"nun kurulması planlanmıĢtır. Yerfıstığı ürünlerde markalaĢma ve pazarlama en büyük sorun olarak karĢımıza çıkmaktadır. Yerfıstığında çerezlik olarak çeĢitlendirilip piyasaya sunulan ürünlerin, piyasada pazar bulma aĢamasında zorluklar yaĢanmaktadır. Yerfıstığının çerezliğin dıĢında katma değeri yüksek olan çeĢitli fıstık ürünlerine (fıstık ezmesi, çikolata, krokan vb.) iĢlenmesi gerekmektedir. Yerfıstığının reklamı, tanıtımı gibi konularda kurulan tanıtım grubundan faydalanılmalıdır. Özellikle ürünlerin tanıtımında reklamın önemi büyüktür, ama maliyetli olduğu için üreticilerin tek baĢına altında kalkması zor gözükmektedir. Yerfıstığı için üretilecek yeni ürünlerin tanıtımı ve reklamını yapacak "Tanıtım Grubu" kurulmalı ve aktif çalıĢması özendirilmelidir. Ürünlerin tüketicide farkındalık uyandırması için reklamların uzun sureli ve sık aralıklarla yapılması gerekmektedir. Özellikle fındık örneği dikkate alınarak yerfıstığının sağlık açısından yararları bu reklamlar da ön plana çıkartılmalıdır. 296 HEDEF 72- Osmaniye “Yerfıstığı Kültür ve Sanat Festivali” etkinliğini başlatmak Performans Göstergesi Yapılan festival sayısı, katılımcı sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, etkinlik sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Belediyesi Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Ticaret Borsası, OĠGTHM, ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Yerfıstığı Kültür ve Sanat Festivalinin amacı o yörenin tarih, kültür ve sanatını, sportif, ekonomik ve sosyal aktivitelerle tanıtmak ve sosyoekonomik kalkınmaya katkı sağlamasıdır (Kaynak: http://yeniyolgazetesi.com/index.php?git=haber&id=462). Festival ile ayrıca yerfıstığımızı ve Ģehrimizi tanıtmak, sosyal ve kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapma amaçlanmıĢtır. Yerfıstığı Ģehrimizin bir simgesidir. Yerfıstığının bulunduğu yere layık olmadığını düĢünülmektedir. Bu tür festivaller ve etkinlikler hem yerfıstığımızı tanıtacak, hem de Ģehrimizin tanıtımına büyük katkı sağlayacaktır. Hem Osmaniye ilinin tanıtımı hem de yerfıstığının tanıtılması amacıyla yerel ve ulusal basında farkındalık yaratmak amacıyla yerfıstığı festivalinin gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır. 297 HEDEF 73- Yerfıstığı ürünlerinin sergilenmesi, tanıtılması ve pazarlanması amacıyla online satış imkanı sunacak web portalı kurmak Performans Göstergesi OluĢturulan web sayfası Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Ticaret Borsası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, OĠGTHM, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli ve Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Prof.Dr. Ufuk GÜLTEKĠN Gerekçe: Yerfıstığının pazarlanmasında izlenen mevcut yöntemler yeterli değildir. Açıkta ve sağlıksız Ģartlar altında tüketicilere ulaĢtırılmaya çalıĢılan yerfıstığının pazarlanmasında ciddi sıkıntılar yaĢanmaktadır. Elektronik ortamda e-ticaret sistemine geçilmesi ile ambalajlı, paketli ürün çeĢitlerinin modern bir Ģekilde tüketicilere ulaĢtırılması sağlanacaktır. Online olarak yerfıstığı ticaretinin yapılacağı bir site kurulmalı ve reklam faaliyetlerine buradan da devam edilmelidir. Bireylere ise alıĢveriĢ, bilgi ve hizmetlere eriĢim, kamu ile etkileĢim konularında fiziki uzaklık ve zaman kısıtlarını ortadan kaldıran yeni yollar sunulmaktadır. eticaret ile iĢ süreçleri kısalacak, günlük iĢlerin takibi daha kısa zaman alacak, maliyetler azalacak ve verimlilik artacaktır. Bütün bunların, insanların iĢ dıĢında boĢ zamanlarını artıracağı düĢünülmektedir. Bu yönüyle elektronik ticaretin hem ekonomik hem de sosyal etkileri olacağı düĢünülmektedir. 298 HEDEF 74- "Zeytin ve Zeytinyağı Tadım Grubu" oluşturmak Performans Göstergesi ÇalıĢma raporları, üye katılım sayısı, faaliyet sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Zeytin Üreticileri Birliği, Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odası, OKÜ, OĠGTHM, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Zeytin ve Zeytinyağı için bölgesel tanıtım grubunun oluĢturulması ilimizde üretilen zeytin ve zeytinyağlarının yeni pazar bulma ve markalaĢma sürecinde son derece önemlidir. Aynı zamanda Zeytin ve Zeytinyağında duyusal tatlar ve bu tatların tanımlanması ve tanıtılması son derece önemlidir. Özelikle iç piyasaya yönelik salamura zeytin ve ihracata yönelik zeytinyağı üretiminde ürünün duyusal özellikleri, tüketici tercihini etkilemek adına ön plana çıkartılmalıdır. Bunun içinde Ġlimizde bağımsız bir zeytin ve zeytinyağı tadım kurulu kurulmalıdır. Bu konuda üretici ve iĢleme tesisleri bilinçlendirilmelidir. Ġlimizde üretilen zeytin ve zeytinyağı ürünlerinin diğer bölgelerle karĢılaĢtırılabilmesi, ileriki dönemlerde tadım yarıĢmalarının yapılabilmesi ve ilimizde üretilen ürünlerin dıĢ pazarda tanımının sağlanması, ilimizde zeytinciliğin geliĢtirilmesinin temelindedir. 299 HEDEF 75- Yurtiçinde ve yurt dışında gerçekleştirilen zeytincilik fuarlarına 100 üreticinin katılımını sağlamak Performans Göstergesi Katılım sayısı, fuar sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odası, OKÜ, DOĞAKA, Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Zeytin ve zeytinyağı sektöründeki değiĢikliklerin yakından takip edilmesi ve tanıtım faaliyetlerinin yapılabilmesi amacıyla, zeytin üreticilerinin fuarlara katılımlarının sağlanması planlanmaktadır. Yatırımcılar zeytin üretimi konusunda teĢvik edilmelidir. Fuarlara katılımcı göndermek, teĢvik paketleri kapsamında değerlendirilmeli. Yatırımcılar, bu değerli ürüne yatırım yapmaları için teĢvik edilmelidir. 300 HEDEF 76- Zeytin ve zeytinyağı ürünlerinde Ortadoğu ve Uzakdoğu pazarına ihracat yapmak Performans Göstergesi TUĠK ihracat verileri, iĢletme satıĢ kayıtları Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA, OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Zeytin, Akdeniz iklimine has bir ürün olduğundan dünyada sadece belirli bölgelerde üretilen fakat bütün dünya genelinde talep edilen bir üründür. Bu nedenle son derece büyük bir uluslararası pazarı bulunmaktadır. Bu durumu özellikle Yunanistan, Ġspanya ve Ġtalya ciddi bir avantaja dönüĢtürmüĢtür. Zengin Ortadoğu ve Uzakdoğu ülkelerinin son yıllarda Türkiye ile olan iliĢkilerinin geliĢmesi ile bu ülkeler uluslararası gıda pazarındaki hedef ülkeler arasında ilk sıralara yükselmiĢtir. Zeytin ve zeytinyağı üretimimiz, bu ülkelerle olan iliĢkilerimiz ve ortak paydalarımız düĢünüldüğünde bu fırsat mutlaka değerlendirilmesi gerekmektedir. 301 HEDEF 77- Birlik, kooperatif ve derneklere 15 adet “Stratejik Yönetim Eğitimi” vermek Performans Göstergesi Eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, OĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Yrd.Doç.Dr. Ufuk GÜLTEKĠN Gerekçe: Osmaniye ilinde üreticiler örgütlenmeli, derneklerin etkinliği arttırılmalıdır. KiĢiler arası rekabet ve anlaĢmazlıklar üreticilerin birlik oluĢturmasını, bir araya gelip sorunlara çözümler bulmasını engellemektedir. Birlik, kooperatif ve derneklerin etkinliğinin arttırılması, bu kurumlara iĢlevsellik kazandırılması, yeni kooperatifler kurulması için yöneticilere eğitimler verilmesi planlanmaktadır. 302 HEDEF 78- Ürün çeşitlendirilmesi ve piyasaya sunulması aşamasında, tüketicilerin zevk ve tercihlerinin dikkate alınması amacıyla OKÜ-özel sektör işbirliğinin geliştirilmesini sağlamak için 20 toplantı düzenlemek Performans Göstergesi GerçekleĢtirilen etkinlik sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, eğitim sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, OĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Ürün çeĢitlendirilmesi ve piyasaya sunulması aĢamasında pazar araĢtırılmasının yapılması uygun olacaktır. Bu kapsamda OKÜ iĢletme bölümü ile iĢbirliği yapılabilir. Yeni ürün ve ürün çeĢitlendirilmesi çalıĢmalarında tüketicilerin zevk ve tercihleri dikkate alınmalıdır. Yerfıstığının dünya genelinde çerezlik tüketimin yanında yağından ve un haline getirilerek diğer gıda maddeleri için hammadde olarak yararlanılmaktadır. Amerika‟da yerfıstığı enstitüsü kurulmuĢtur. Yerfıstığı, yan ürünleri ile değerlendirilmelidir. Ülkemizde yerfıstığı sadece çerezlik olarak kullanılmaktadır. Yerfıstığının çeĢitlendirilmesinin yapılarak, katma değeri yüksek ürünlere dönüĢtürülmesi gerekmektedir. Ayrıca yerfıstığının yağlık olarak değerlendirilmesi için de acilen çalıĢmalara baĢlanılmalıdır. 303 HEDEF 79– Ölçek ekonomisi sağlamak amacıyla örgütlerin oluşumunu teşvik etmek Performans Göstergesi Kurulan örgüt sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odaları Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, STK, Üretici Örgütleri Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç.Dr. Ufuk GÜLTEKĠN Gerekçe: GeliĢmekte olan ülkelerin tarımındaki yapısal bozuklukların giderilmesinde, üreticilerin eğitilmesi ve bilgilendirilmesinde, örgütlenmiĢ çabalar giderek önem kazanmaktadır. Tarım kesiminin doğal yapısı kırsal örgütlenmeyi gerekli kılan nedenlerin baĢında gelmektedir. Bunun için baĢta tarım kooperatifleri olmak üzere tarım ürünleri piyasalarını düzenleyen örgütlerden yararlanmak gerekir. Bu konuda farklı uygulamalar sözkonusu olabilir. (1) Avrupa Birliği‟nin tarımsal piyasaları düzenlemek amacıyla kurulmasını teĢvik ettiği üretici örgütleri benzeri bir yapılaĢma: AB üyesi ülkelerde üretici örgütleri, tarım kooperatifleri gibi ürün pazarlama veya üreticilere girdi sağlama gibi ekonomik faaliyetlerde bulunamazlar. Bunlar bir bakıma tarım lobisi gibi hareket ederek politikacıları etkilemek, kamuoyu oluĢturmak, üreticilere danıĢmanlık ve eğitim hizmetleri vermek, reklam yoluyla tarım ve gıda ürünlerini tanıtmak, ürün kalitelerini yükseltmek ve en önemlisi tarım ürünleri piyasalarını düzenlemek amacıyla faaliyetlerde bulunmaktadırlar. Buna benzer birlikler önder üreticilerin birleĢimiyle ülkemizde mevcuttur (Örnek: Adana Turunçgil Üreticileri Birliği). (2) Osmaniye Ġl Yöneticileri önderliğinde kurulan ve üyelerinin üreticiler olduğu bir kurumsal çatı oluĢturulabilir. (3) “ġirketler Birliği” Ģeklinde bir oluĢuma gidilebilir: Konya ġeker‟in oluĢumunda benimsenen, bölgesel kalkınma ve paylaĢımı içeren bu modelde, üreticiler küçük birikimleriyle kooperatifleri kurdu, kooperatifler Ģirketleri, Ģirketler de ġirketler Birliği oluĢturarak bir çatı altında toplandı. 304 HEDEF 80– Kongre ve Fuar Merkezi kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kongre ve Fuar Merkezi‟nin kurulumu Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Belediyesi Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası, Osmaniye Ticaret Borsası, OKÜ, Ġl Özel Ġdaresi, STK Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Aykut GÜL Gerekçe: Bir ilin geliĢiminde kongre ve fuarların sağlayacağı katkılar çok açıktır. Osmaniye‟de son yıllarda düzenlenen fuarlar, özelden çok genel amaçlı olmakta, uygun olmayan Ģartlarda düzenlenmekte ve yıldan yıla katılımcı sayısı düĢerek yok olmaya doğru gitmektedir. Hedefte belirtilen Merkezin kurulması fuarları daha etkin hale getirecek, ilgiyi artıracak ve Osmaniye‟nin cazibe merkezi haline gelmesine katkı sağlayacaktır. 305 HEDEF 81- Kendi işini yapan kadınların ürettikleri ürünlerin pazarlaması ve satışı konularında örgütlenmelerini sağlamak Performans Göstergesi Kurulan birlik sayısı, yapılan bilgilendirilen kadın sayısı toplantı sayısı, Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA (teknik destek), Kadın STK‟ları, Özel Sektör Uygulama yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç.Dr. Esengül ĠPLĠK Gerekçe: Kırsal alanlarda kendi iĢini yapan kadınların faaliyetlerini sürdürürken karĢılaĢtıkları en önemli sorun pazarın durgun olmasıdır. Kadınların çoğu ürünlerinin satıĢını yaĢadıkları köyde bizzat kendileri yapmaktadırlar. Bu nedenle de sınırlı bir pazarda faaliyet gösterebilmekte ve ürün pazarlaması konusundaki bilgilerinin yetersizliği sebebiyle pazarlarını geniĢletememektedirler. Aynı köylerde yaĢayan ve aynı iĢi yapan kadınların kadın giriĢimciliği konusunda faaliyet gösteren STK‟lar önderliğinde bir araya getirilerek ürünlerini kendi bölgelerinin dıĢında da satabilmelerini sağlayacak bir örgütlenme oluĢturmaları sağlanmalıdır. Ayrıca, son yıllarda üyelerinin tamamı kadınlardan oluĢan kooperatifler, Tarım Bakanlığı tarafından pozitif ayrımcılık yapılarak daha fazla destekleme kapsamına alınmıĢtır. Bu destekler kadınların iĢbirliği ruhunu geliĢtirerek örgütlenmelerine yardımcı olmaktadır. Kadınların bir araya gelerek oluĢturacakları kooperatifler aracılığıyla ürünlerini pazarlama imkânlarının artması için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının bu uygulamaya devam etmesi ve köylerdeki kadınların bu konuda daha fazla bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 306 HEDEF 82- Kırsalda yaşayan 40 kadına iş kurma-girişimcilik konularında eğitim programları düzenlemek ve kendi işlerini kurmaları konusunda teknik destek sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan kadın sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, kendi iĢini kuran kadın sayısı. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, KOSGEB, ĠġKUR, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç.Dr. Esengül ĠPLĠK Gerekçe: Türkiye‟de iĢgücüne katılan kadınlar özellikle tarım kesiminde yoğunlaĢmaktadır. Buna göre, kırsal kesimde istihdam edilen kadınların %82‟si ve erkeklerin ise sadece %50,6‟sı tarım sektöründedir. Buna rağmen kırsal kesimde kadınların ekonomik durumlarında bir iyileĢme görülmemektedir. Bunun nedeni tarım sektöründe çalıĢan kadınların %67,7‟si ücretsiz aile iĢçisi olarak çalıĢmalarıdır. Kırsal alanlarda ekonomik dönüĢüm için itici bir güç olarak görülen ve çok sayıda kadına kendi sosyal sistemleri içerisinde iĢ imkânı yaratılmasına yardımcı olan giriĢimcilik, kırsal bölgelerde büyük çoğunluğu ücretsiz aile iĢçisi olarak çalıĢan kadınlar için evdeki sorumluluklarını yerine getirirken aile bütçelerine de katkı sağlamaları açısından önemlidir. Kırsal alanda yaĢayan kadınların eğitim düzeylerinin düĢüklüğü ile örgün ve yaygın eğitim imkânlarından yeterince yararlanamamaları giriĢimcilik faaliyetinde bulunurken karĢılaĢtıkları önemli sorunlardan birisidir. Bu nedenle, köylerde yaĢayan kadınların bilgi ve becerilerini arttıracak gelir getirici faaliyetlere yönelik mesleki eğitim kursları düzenlenerek kadın giriĢimcilerin mesleki açıdan eksiklikleri tamamlanmalı ve mesleklerinde gerekli olan araç ve gereçlerin kullanımı öğretilmelidir. Bu bağlamda, Osmaniye ili kırsalında yaĢayan 40 kadına iĢ kurma, kredi temini ve ürün pazarlaması konularında eğitim verilerek kendi iĢlerini yapmaları konusunda desteklenmesi kadınların güçlenmesi ve iĢgücüne katılım oranlarının artmasını sağlayacaktır. 307 HEDEF 83- Kadın çiftçilere yönelik tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerini artırmak ve bu yolla 100 kadına ulaşmak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaĢılan kadın çiftçi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç.Dr. Esengül ĠPLĠK Gerekçe: Ülkemizde tarımsal üretim faaliyetlerinin büyük bir bölümünü küçük aile iĢletmelerinde ücretsiz aile iĢçisi olarak yerine getiren kırsal kadınların tarımsal üretim faaliyetindeki rolleri ve iĢlevleri oldukça yüksek olmasına rağmen, büyük çoğunluğunun eğitim seviyesi düĢüktür. Bu nedenle kırsalda yaĢayan kadınların bilgi, beceri ve eğitim düzeylerinin iyileĢtirilmesi, bilinçli olarak üretime katılmaları açısından son derece önemlidir. Ülkemizde yıllardan beri kırsal alan kadınına yönelik olarak yayım çalıĢmaları yapılmasına rağmen bu çalıĢmaların içerikleri ev ekonomisi ve el sanatları becerilerinin geliĢtirilmesinin ötesine geçememiĢtir. Özellikle tarımsal üretim faaliyeti ile ilgili olarak doğrudan kadınları hedefleyen birkaç pilot proje dıĢında tarımsal yayım çalıĢması bulunmamaktadır. Bu nedenle karlı, sürdürülebilir ve verimli bir tarımsal üretim yapabilmek için modern tarım tekniklerinin takibi ve kullanılmasının kadın çiftçilerimize öğretilmesi amacıyla Ġl ve Ġlçe Müdürlükleri tarafından gerçekleĢtirilen tarımsal yayım faaliyetlerinin yaygınlaĢtırılması gerekmektedir. 308 HEDEF 84- Osmaniye’ye Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İl Koordinatörlüğünün kurulması yönünde lobi faaliyetleri yapmak Performans Göstergesi Yapılan lobi faaliyet sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, DOĞAKA Uygulama Yeri Osmaniye Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Bekir UYDURAN, Erdinç KADIOĞLU, Kadir YALMAN Gerekçe: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), 4 Mayıs 2007 tarih ve 5648 sayılı Kanunla kurulmuĢtur. Amacı ulusal kalkınma plan, program ve stratejilerinde öngörülen ilke ve hedefler çerçevesinde, Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluĢlardan sağlanan kaynakları da kapsayacak Ģekilde, kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetleri gerçekleĢtirmektir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı‟nın ilgili kuruluĢu olan TKDK, kamu tüzel kiĢiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli bir kamu kurumudur. Kurum, tarımsal iĢletmelerin topluluk standartlarına yükseltilmesi ve yeniden yapılandırılmasına yönelik yatırımlar, tarım ve balıkçılık ürünlerinin iĢlenmesi ve pazarlanmasının geliĢtirilmesi ve topluluk standartlarına yükseltilmesine yönelik yatırımlar ile kırsal ekonomik faaliyetlerin çeĢitlendirilmesi ve geliĢtirilmesine yönelik yatırımlara destekler sağlamaktadır. Osmaniye ilinin tarımsal yapısının geliĢmesinde önemli avantaj sağlayacak olan bu kurumun kuruluĢu Osmaniye Ġlinin de değiĢik projelerin desteklenmesine katkı verecektir. Türkiye‟de 42 ilde kurulmuĢ olan bu kurumun Osmaniye‟ye de kazandırılması Osmaniye tarımı açısından büyük önem arz etmektedir. 309 HEDEF 85- Organize hayvancılık bölgesinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Organize Hayvancılık Bölgesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Birlik, Ġlçe Kaymakamlıkları, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama Yeri Osmaniye Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Karantina, sağlık koruma ve kontrol kurallarının tam olarak yerine getirilebilmesi durumunda organize hayvancılık bölgeleri (OHB), kooperatifleĢmeye, yetiĢtirici birliklerin aktifleĢmesine, hayvansal üretimdeki girdilerin ucuz ve yeterli kalite ve miktarda sağlanmasına, üreticilere sunulacak teknik bilgi ve eğitim çalıĢmalarının daha kolay yapılmasına, suni tohumlama, soy kütüğü-verim kayıtlarının tutulması, hayvan hastalıklarının önlenmesi, ürün değerlendirme ve pazarlama konularında önemli katkılar sağlayabilecek bir seçenek olarak dikkate alınabilir. Ayrıca hayvansal üretimin hali hazırdaki küçük aile iĢlemelerine bağlı yapısından kurtulması için de önemli bir alternatif sağlayabilir. 310 HEDEF 86- Modern Hayvan Borsasının kurulmasını ve hayvancılık işletmelerinde pazarlama olanaklarının iyileştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Kurulan hayvan borsası, hayvancılık ekonomisi verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Belediyesi, Osmaniye Ticaret Borsası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, DOĞAKA (teknik destek), ODSYB Uygulama Yeri Osmaniye Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr.Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Hayvansal üretimin yapıldığı iĢletmelerde; örneğin yetiĢtirme ve besi faaliyetlerinde baĢarıya ulaĢılsa dahi, pazarlamada ortaya çıkan problemler çözülmedikçe, üretim ve kaliteyi yükseltmek çoğu zaman güç ve bazen de imkânsızdır. Üreticilerin kooperatif, dernek ve birlik gibi organizasyonlar içerisinde yeterince yer alamaması pazarlamada üretici aleyhine sonuçlar doğurmaktadır. Türkiye‟de hayvancılığın geliĢmesinin önündeki en önemli engellerden biri de iĢletme ölçeklerinin küçük olması ve üretim maliyetini düĢürmede ve hayvanlarını pazarlamada büyük iĢletmeler kadar baĢarılı olamamalarıdır. Hayvan ve hayvansal ürünler pazarlamasında üretici ile tüketici arasında sayıları bazen 5-6‟yı bulan pazarlama organları bulunmaktadır. Bunun önüne geçebilmek üreticimize alternatif bir satıĢ kanalı yaratabilmek adına hayvan borsasının kurulması Ģarttır. Türkiye'de 43 ilde, 84'ü hayvan pazarı, 10'u da hayvan borsası olmak üzere toplam 94 ruhsatlı hayvan pazarı ve hayvan borsası bulunmaktadır. Kurulması istenen hayvan pazarları ve hayvan borsalarıyla arz talebe göre gerçek fiyatların oluĢması ve spekülasyonların önlenmesi hedeflenerek üreticinin korunması amaçlanmaktadır. Ayrıca hayvan pazarlarında, gerekli kalite standartların sağlanması ve sosyal koĢulların da oluĢturulması hayvan hareketi takibi ve hastalıkların kontrolünde de gerekli önlemlerin alınması ile önemli avantajlar sağlamaktadır. 311 HEDEF 87- “Damızlık Düve Borsasının Kurulması” için çalışmaların başlatılmanı sağlamak Performans Göstergesi ÇalıĢma raporu, üye sayısı, üretici sayısı Sorumlu Kurum Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odası, OKÜ, ĠGTHM, Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, OĠGTHM Uygulama Yeri Merkez, Kadirli Ġlçesi Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye Çukurova‟nın önemli bir bölgesinde bulunması ve havasının güzel olması nedeniyle hayvan yetiĢtirici için uygun bir bölgedir. Bu nedenle Türkiye‟nin önemli düve üretim merkezidir. Ġlimizde hızla geliĢen damızlık düve sektöründe yatırımların planlanabilmesi için doğru bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. Düve borsası kurulmalı ve teĢvik edilerek bu sağlanacaktır. 312 HEDEF 88- Zeytin üretiminde coğrafi işaretlemeye geçmek üzere çalışmaların başlatılmasını sağlamak Performans Göstergesi ÇalıĢma raporları, ulaĢılan kiĢi sayısı, toplantı sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odası, OKÜ, DOĞAKA (teknik destek), Zeytin Üreticileri Birliği Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç. Dr. Adnan BOZDOĞAN Gerekçe: Zeytin üretiminde Coğrafi iĢaretleme tescili mutlaka yapılmalıdır. Bu sayede tüketiciler ellerine geçen ürünün hangi bölgeden hangi bahçeden üretildiği hakkında bilgi sahibi olacaklardır. Coğrafi iĢaretle ürünün kalitesinin korunması, bilinen özellikte ürün üretilmesi ve pazarlama gücünün artırılmasını sağlamaktadır. Zeytin dikimi yapılan alanlarda coğrafi iĢaret uygulamalarına gidilmelidir. 313 HEDEF 89- Zeytin Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesini kurmak Performans Göstergesi ÇalıĢma raporları, eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Bilim Sanayi ve Teknoloji Ġl Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Zeytin Üreticileri Birliği, OĠGTHM, Osmaniye Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Zeytin gerek ülkemizde gerekse dünyada önemi her geçen gün artan bir üründür. Sağlıklı ürüne önem veren bilinçli tüketici sayısı artıkça zeytinin önemi daha da artacaktır. Kurulacak olan OSB ile zeytin iĢletmelerinin tamamının bir yerde kümelenmesi hedeflenmektedir. Bu Ģekilde zeytinyağı fabrikalarının ve salamura tesislerinin çevreye verdiği kötü koku ve zararlar en az seviyeye indirilecektir. Kurulması planlanan OSB ile 2 fazlı sisteme geçilerek karasu problemi de ortadan kaldırılacaktır. Ayrıca OSB içerisinde üretim artığı prinaların alternatif yakıt olarak kullanılması için 1 adet fabrika da kurulabilecektir. 314 HEDEF 90- “Zeytin ve Zeytinyağı Borsasının Kurulması” için çalışmaların başlatılmasını sağlamak Performans Göstergesi ÇalıĢma raporu, üye sayısı, üretici sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Ticaret Borsası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Zeytin Üreticileri Birliği, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel sektör, Ziraat Odası, OKÜ, OĠGTHM, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ili coğrafi konumu nedeniyle, çevre illerle olan ulaĢım ağının merkezinde bulunmaktadır. Bu durum Osmaniye için büyük bir fırsattır. Osmaniye, zeytin üretiminin yapıldığı komĢu illere eĢit uzaklığı ile zeytin borsasının kurulması için ideal konumdadır. Doğu Akdeniz Bölgesinde önemli bir zeytin ağacı varlığına sahip Hatay ilinden önce Ġlimizde zeytin borsasının kurulması için mutlaka alt yapı faaliyetleri tamamlanmalıdır. Ġlimizde hızla geliĢen zeytincilik sektöründe yatırımların planlanabilmesi için doğru bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. 315 HEDEF 91- Zeytin ve zeytinyağında standardizasyonu sağlamak üzere aynı bölgede yetişen zeytin çeşitlerinin bir arada kümelenmesini sağlamak Performans Göstergesi Dikilen fidan sayısı, dikim alanı, çalıĢma raporları, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odaları, OKÜ, Özel Sektör, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç. Dr. Adnan BOZDOĞAN Gerekçe: Zeytin ve zeytinyağında standardizasyonu sağlamak üzere aynı bölgede yetiĢen zeytin çeĢitlerinin bir arada kümelenmesi mutlaka sağlanmalıdır. Buradaki ürünlerin aynı anda iĢlenmesi ve pazarda rekabete sokulması önemlidir. Çok farklı alanlarda yetiĢen farklı çeĢit zeytinlerin karıĢtırılıp iĢlenmesi standart bir kalitenin yakalanmasını zorlaĢtırmaktadır. 316 HEDEF 92- Zeytin ağaçlarının tamamının kayıt altına alınması ve veritabanını oluşturmak Performans Göstergesi UlaĢılan ağaç sayısı, toplam dikili alan, üretici sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Zeytin Üreticileri Birliği, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odaları, OKÜ, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimizde hızla geliĢen zeytincilik sektöründe yatırımların planlanabilmesi için doğru bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğru bilgiye ulaĢmak için öncelikle il sınırları içerisindeki zeytin ağaçlarının tamamının kayıt altına alınması, üreticilerin tespit edilmesi ve sağlıklı bir veri tabanının oluĢturulması gerekmektedir. Osmaniye ilindeki zeytin ürün rekoltesinin yüksek doğruluk oranıyla belirlenebilmesi için baĢta ağaç sayısı olmak üzere, verimi etkileyen diğer parametreler olan yaĢ, çeĢit, taç geniĢliği, hastalık zararlı durumu coğrafik olarak belirlenmelidir (Kaynak: Osmaniye‟de Zeytinin Geleceğini Planlıyoruz). 317 HEDEF 93- OKÜ bünyesinde bulunan Merkez Laboratuarının Gıda Analiz ve Kalıntı analizlerini yapabilmesi için Bakanlıktan izin ve akredite olmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan laboratuar sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA (teknik destek), Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, OĠGTHM Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Yrd.Doç.Dr. AyĢe Tülin ÖZ Gerekçe: Gıda üretimdeki gıda güvenliğini sağlamada sürekli kontrol esastır. Bunu sağlamak içinde ürünlerden alınan numuneler laboratuarlarda test edilmelidir. Bu sayede gıda güvenliği kavramı güvence altına alınabilir. Aynı Ģekilde üretilen tarım ürünlerinin kalıntı tespitlerinin yapılması yine gıda güvenliği açısından son derece önemlidir. Zira kontrolsüz ve reçetesiz kullanılan tarım ilaçları ve ilaçlama prosedürüne uyulmaması nedeniyle tarım ürünlerinde pestisit kalıntısı oluĢmaktadır. Bu da insan sağlığını son derece ciddi biçimde etkilemektedir. Bunun önüne geçilebilmesi içinde üretilen tarım ürünlerinde sürekli kontrolün sağlanması gerekmektedir. Bu nedenlerden dolayı Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi‟ndeki gıda kalıntı tespit laboratuarının kurulması yararlı olacağı düĢünülmektedir. 318 HEDEF 94- Toprak ve yaprak analiz laboratuarının kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan laboratuar sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odası, Ġl Özel Ġdaresi, Ticaret Borsası, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, DOĞAKA Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimizin toplam tarım alanı 1.250.000 dekardır. Mevcut durumda çiftçilerimizin yaptırdığı toprak analizi sayısı oldukça azdır ve yapılan bu analizlerde sadece küçük parselleri temsil edebilmektedir. Bilinçli ve modern tarımın baĢında tarım alanlarının toprak yapısının bilinmesi gelmektedir. Çiftçilerimiz toprak analizi yaptırarak; analiz yapan kurum tarafından toprağın mevcut besin maddeleri durumu ortaya koyulabilecek, yetiĢtirilecek ürüne ve iklim koĢullarına göre uygun gübreleme programı oluĢturulabilecek, en az girdi ile en ekonomik ve en yüksek verime ulaĢılabilecek, dengesiz gübrelemenin toprak ve bitkideki olumsuz etkileri azaltılabilecek, verimliliğinin sürdürülebilirliği sağlanabilecektir. Mevcut durumda sadece Kadirli ilçesinde Toprak analiz laboratuarı bulunmaktadır. Bu laboratuarda genellikle Kadirli ve Sumbas ilçesindeki çiftçilerimize hizmet vermektedir. Diğer ilçelerdeki çiftçilerimiz bu laboratuarın uzak olması nedeniyle toprak analizi yaptırmamaktadırlar. Ġlimizdeki çiftçilerimizin büyük çoğunluğunun toprak analizi yaptırabilmeleri için toprak ve yaprak analiz laboratuarının tüm çiftçilerimiz için ulaĢılabilir olması Ģarttır. Bunun içinde en uygun lokasyon diğer ilçelere olan eĢit uzaklığı ile merkez ilçedir. 319 HEDEF 95- Alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanılmasına yönelik 10 projenin hazırlanmasını sağlamak Performans Göstergesi Yapılan proje sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi, Belediyeler, Özel Sektör, OKÜ, STK, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Bazı Tarımsal üretimde belirli miktarda enerji kullanımı gerekmektedir. Bitkisel üretim, sulama, büyükbaĢ ve küçükbaĢ hayvan yetiĢtiriciliği, ürünlerin kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, tarım ürünlerinin taĢınması, iĢlenme ve değerlendirilmesi gibi konularda doğrudan enerji kullanılıyor. Alternatif enerji; doğal kaynakları tüketmeden ve çevreye zarar vermeden elde edilen, çevreyle dost kabul edilen enerjidir. Günümüzde alternatif enerji için yenilenebilir kaynaklar da kullanılmaktadır. Yenilenemeyen kaynakların kullanımının yol açtığı çevresel sorunlar, sadece küresel ısınma ile sınırlı değildir. Bu kaynakların çıkarılması, taĢınması, kullanılması ve atıklarının depolanma süreçlerinde meydana gelebilen olumsuzluklar da yerel veya küresel ölçekte çevre sorunlarına yol açabilmektedir. Alternatif enerji kaynaklarından tarımda en fazla, güneĢ, su, jeotermal, rüzgar ve biyokütle hidrojen den yararlanılmaktadır. Alternatif enerji kaynakları, su pompalarının çalıĢtırılması, aydınlatma, damlama sulama sistemlerinin çalıĢtırılması, ahır aydınlatmaları ve bu sistemlerin otomasyonunda çiftçilerimiz tarafından kullanılabilmektedir. Alternatif enerji kaynakları sürdürülebilir tarımsal faaliyetlerin desteklenmesi ve iĢletme maliyetlerinin azaltılması adına tarımda kullanılmalıdır. 320 HEDEF 96- İlin girişinde yöresel ürünlerin satılacağı ve tanıtılacağı tesislerin yer alacağı altyapıyı oluşturmak Performans Göstergesi Yapılan tesis, satıĢ yapılan kiĢi, satılan ürün çeĢidi, satıĢı yapılan ürün miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Toprakkale Belediyesi Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, OĠGTHM, Ziraat Odaları, STK‟lar Uygulama Yeri Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Aykut GÜL, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Günümüzde çiftçimizin en önemli sorunlarının baĢında satıĢ ve pazarlama sıkıntısı gelmektedir. Çiftçilerimiz ürünlerini doğrudan tüketiciye veremedikleri için, çiftçi ile son tüketici arasında birden fazla aracının girmesine neden olmaktadır. Son tüketicinin ürünü daha pahalı almasına ve çiftçimizin de ürününü daha ucuza satmasına neden olmaktadır. Ayrıca Osmaniye‟ye özgü yerfıstığı, turp gibi tarım ürünlerinin yanında, Ġlimizde üretilen doğal tarım ürünlerinin satılabileceği bir satıĢ alanı da bulunmamaktadır. Ġlimizin lojistik konumu düĢünüldüğünde Toprakkale-Ġskenderun-Adana yol ayrımından önce hem Ġlimizde yaĢayan insanlara hem de yolculuk yapmakta olan insanlara yönelik doğal ve yöresel ürünlerin satıldığı modern bir satıĢ alanı ve dinlenme tesisinin yapılması gerekmektedir. Bu sayede yeni bir pazarlama kanalı açılmasının yanında, Ġlimize özgü olan ürünlerin de tanıtımı yapılmıĢ olacaktır. 321 HEDEF 97- Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi bünyesinde “Duyusal Analiz Laboratuarı”nın kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan laboratuar sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA (teknik destek), OĠGTHM, Ziraat Odaları, STK‟lar, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Yrd.Doç.Dr. AyĢe Tülin ÖZ Gerekçe: Gıda maddelerinde duyusal özellikler kalite parametreleri arasında son derece önemlidir. Gıdaların duyusal özellikleri, markalaĢma, tüketici tercihlerine yön verme, rakipler arasında öne geçme sürecinde ön plana çıkmaktadır. Özellikle zeytin ve zeytinyağı sektöründe markalaĢma sürecinde duyusal özelliklerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle zeytin ve zeytinyağı duyusal analizlerinin üretici firmadan bağımsız olarak analiz edildiği bir duyusal analiz laboratuarının kurulması önemlidir. 322 HEDEF 98- 100 çiftçimizin arazisinde tesviye çalışmalarının yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Arazi toplulaĢtırması yapılan tarım alanı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Necati YEġĠLYURT, UYDURAN BarıĢ KILINÇ, Bekir Gerekçe: Yüzey sulama yöntemlerinde sulama suyu toprağa, toprak yüzeyi üzerinden akıtılarak verilir. Sulama suyu bitkilerin tamamının kök bölgesine eĢit ve kayıpsız olarak aynı zamanda toprak erozyonuna neden olmadan verilebilmelidir. Buda ancak toprak yüzeyinin belli bir eğim derecesinde, düzgün bir yüzeye sahip olmasına bağlıdır. Böyle bir yüzeyin sağlanması da ancak arazinin tesviye edilmesiyle sağlanabilir. Sulama suyunun tarlanın her tarafına yeknesak uygulanabilmesi için doğal eğimi bozmamak, toprak verimliliğini azaltmamak Ģartıyla çukurları doldurmak, tümsekleri ortadan kaldırmak, tarımsal alet makinelerin izlerini kaybederek araziye uygun bir eğim ve düzgün bir yüz kazandırmak iĢine arazi tesviyesi denir. Toprak yüzeyi düzgün olmayan arazilerde su çukur noktalarda fazla, yüksek noktalarda daha az birikir. Yüksek noktalar bazen hiç su almazlar. Eğimi fazla olan araziler ise sulama ile toprak kaybına (erozyona) uğrarlar. Her iki durumda verim azalmasına neden olur. Drenajı olmayan alanlarda çukur noktalarda fazla suyun toplanması sonucunda arazide taban suyu yükselmesi ve dolayısıyla tuzluluk sorunu ortaya çıkar. Bütün bu sorunlara yol açmamak için tarım arazilerinin yüzeyinin düzgün ve uygun bir eğimle tesviye edilmesi gerekir. Tarlanın düzgün bir biçimde sulanabilmesi için yapılan tüm düzeltme iĢlemleri bu tarifin içine girer. Çiftçilerimizin yukarıda belirtilen sorundan etkilenmemesi için arazilerinin doğru bir Ģekilde etüt edilip gerekli yerlerde tesviye çalıĢmalarının yapılması önemlidir. 323 HEDEF 99- İl genelinde toprak haritası çıkartılmasını sağlamak Performans Göstergesi Alınan toprak numunesi sayısı, toprak analizi yapılan tarım alanı geniĢliği, hazırlanan toprak haritası Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odası, Ticaret Borsası, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bahriye ÇETĠNKAYA, UYDURAN BarıĢ KILINÇ, Bekir Gerekçe: Ġlimizin toplam tarım alanı 1.250.000 dekardır. Mevcut durumda çiftçilerimizin yaptırdığı toprak analizi sayısı oldukça azdır ve yapılan bu analizlerde sadece küçük parselleri temsil edebilmektedir. Bilinçli ve modern tarımın baĢında tarım alanlarının toprak yapısının bilinmesi gelmektedir. Ġl genelinde toprak yapısının belirlenmesi ile ilgili herhangi bir çalıĢma yapılmamıĢtır. Yapılması planlanan bu çalıĢma ile il genelinde toprağın mevcut besin maddeleri durumunu ortaya koyulabilecek, yetiĢtirilecek ürüne ve iklim koĢullarına göre uygun gübreleme programı oluĢturulabilecek, en az girdi ile en ekonomik ve en yüksek verime ulaĢılabilecek, dengesiz gübrelemenin toprak ve bitkideki olumsuz etkileri azaltılabilecek, topraklarımızın verimliliğinin sürdürülebilirliği sağlanabilecek ve topraklarımızın kirlilik oranı tespit edilip buna karĢı önlemler alınabilecektir. Bu nedenle Ġlimiz genelinde toprak haritasının çıkarılması çiftçilerimiz ve Osmaniye tarımı açısından önemli olacaktır. 324 HEDEF 100- Tarımsal sulama kaynaklarının temiz tutulmasına yönelik iki proje hazırlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ DSĠ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Sulama Birlikleri, OĠGTHM, Osmaniye Belediyesi, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarımda su kaynaklarının temiz tutulması; tarım ürünlerinin hastalık ve zararlılardan daha az etkilenmesi, tarımsal ürünlere sulama yoluyla kimyasal, biyolojik bulaĢmanın engellenmesi, sulama suyuna temas eden tarım iĢçilerindeki hastalık riskinin azaltılması gibi nedenlerden ötürü çok önemlidir. Mevcut durumda tarımsal sulama kaynaklarına kanalizasyon atıkları, sanayi atıkları, evsel atıklar, tarımsal sulama kaynaklarımıza deĢarj edilmektedir. Osmaniye genelinde sadece 1 tane arıtma tesisimiz bulunmaktadır, bu tesisin yeterli olmadığı düĢünülmektedir. Bu nedenle tarımsal sulama kaynaklarımız gün geçtikçe kirlenmektedir. Bu da tarımımızı tehdit eden bir konu halini almaktadır. Bu tehdidi ortadan kaldırmak adına tarımsal sulama kaynaklarının temiz tutulmasına yönelik projelerin gerçekleĢtirilmesi önemlidir. 325 HEDEF 101- Sulama Kanallarında Yosun Oluşumunu Önlemek Performans Göstergesi Temizlenen sulama kanalı alanı, kullanılan temizleme kimyasalı miktarı, su kesintisi miktarı Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Sulama Birlik ve Kooperatifleri Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DSĠ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimiz sınırları içerisindeki bazı sulama kanallarında aĢırı yosun oluĢumu görülmektedir. Yosunlanma ve otlanmadan dolayı su hızı azalmakta dolayısıyla sulama süresi de artmaktadır. Kanallardaki yosun ve yabancı bitkiler sulama kanallarını tıkayarak kanalların taĢmasına sebep olmakta dolayısıyla çevredeki arazilere ciddi zarar vermektedir. Yosunlanmayı engellemek için sulama birlikleri, belli dönemlerde sulama suyuna bakırsülfat uygulamaktadırlar. Yosun miktarının aĢırı arttığı dönemlerde ise kanallardaki su akıĢı kesilerek birkaç gün kanal yüzeyindeki yosunlar kurumaya bırakılmaktadır. Bu da sulamaların aksamasına neden olmaktadır. Aynı Ģekilde azot ve fosforlu gübrelerin kullanıldığı arazilerden geçerek gelen sular, ötröfikasyonu artırmaktadır (Tanji, 1997). Bunun sonucunda çok fazla miktarda alg ve makrofit büyümesi su kalitesinin düĢmesine neden olmaktadır (Kundak Ertosun, 2007). Yoğun yosun içeren bu sular kanal pürüzlülüğünü artırarak, yük kaybına neden olmakta ve su hızını düĢürmektedir. Sulama kanallarında bazı dönemlerde yapılan su kesintileri yosunla mücadelede uygulanan yöntemlerden bir tanesidir. Bu sistem, kanal çeperlerinde geliĢen yosunun güneĢte kurutulması Ģeklinde bir mücadele olarak özetlenebilmektedir. Ayrıca sulama kanalları yosunlarını parçalayarak kanalların açılmasını ve mevcut yosunların floklaĢtırılarak parçalanmasını sağlayan kimyasallar (bakır sülfat, asidik esaslı mineral kompleks gibi) tüm dünyada kullanılmaktadır. Kanal pürüzlülüğündeki artıĢ, yosunlanma, otlanma ve siltasyonu artırmaktadır. Bu durum da, çift yönlü bir etkiyle, kanal pürüzlülüğünü artırmaktadır. Bu kısırdöngünün kırılması için kanallarda yeterli bakım-onarım ve iyileĢtirme çalıĢmalarının yapılması gerekmektedir. Kaynak: 1-http://egeweb.ege.edu.tr/zfdergi/edergiziraat/2008_cilt45/s2/07.pdf 2-http://www.redoksmineral.com/dabbsoft.html 3-http://www.aktifhaber.com/harran-unv.den-onemli-proje-302378h.htm 326 HEDEF 102- 100 kişiye modern örtüaltı sebze yetiştiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan kiĢi sayısı, desteklemeden yararlanan kiĢi sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, broĢür sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Merkez, Kadirli ve Toprakkale ilçelerinde kurulması düĢünülen örtüaltı sebze yetiĢtiriciliği için planlama sonundaki hedefe ulaĢılabilmesi için beĢ yıllık bir süreçte 100kiĢiye modern örtüaltı yetiĢtiriciliğinin öğretilmesi hedeflenmiĢtir. 327 HEDEF 103- 100 kişiye modern çilek yetiştiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan kiĢi sayısı, desteklemeden yararlanan kiĢi sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, broĢür sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, OĠGTHM, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ġl genelinde kurulması düĢünülen örtüaltı çilek yetiĢtiriciliği için planlama sonundaki hedefe ulaĢılabilmesi için ilk yıllarda100kiĢiye modern çilek yetiĢtiriciliğinin öğretilmesi hedeflenmiĢtir. 328 HEDEF 104- 100 kişiye modern mantar yetiştiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan kiĢi sayısı, desteklemeden yararlanan kiĢi sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, broĢür sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, OĠGTHM, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ġl genelinde kurulması düĢünülen mantarhaneler için planlama sonundaki hedefe ulaĢılabilmesi için ilk yıllarda100kiĢiye mantar yetiĢtiriciliğinin öğretilmesi hedeflenmiĢtir. 329 HEDEF 105- 100 kişiye modern örtüaltı meyve yetiştiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan kiĢi sayısı, desteklemeden yararlanan kiĢi sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, broĢür sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Merkez ve Toprakkale ilçelerinde kurulması düĢünülen örtüaltı meyve yetiĢtiriciliği için planlama sonundaki hedefe ulaĢılabilmesi için ilk yıllarda100kiĢiye modern örtüaltı meyve yetiĢtiriciliğinin öğretilmesi hedeflenmiĢtir. 330 HEDEF 106- Yerfıstığı üretiminde çiftçi uygulamalarından kaynaklanan aflatoksin probleminin önlenmesi amacıyla yerfıstığı üretimi yapan 1.000 çiftçiye “yerfıstığında aflatoksin” konulu eğitim verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Verilen eğitimler ve ulaĢılan kiĢi sayısı, yapılan analiz sonuçları, uygulanan idari cezalar Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Ziraat Odaları, Özel Sektör, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Osmaniye Ticaret Borsası, Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Aflatoksinler toprak kaynaklı küflerin ürettikleri, kanserojen etkileri olan ve insan sağlığını ciddi derecede etkileyen toksik maddelerdir. Aflatoksinler ısıl iĢlem veya kimyasal uygulamalar ile yok edilemezler. Bu nedenle aflatoksin problemini engellemenin tek yolu toprak kaynaklı küfler tarafında üretilmelerini engellemektir. Yerfıstığı hasat edildikten sonra (söküm) nem oranı yaklaĢık % 35 civarındadır. Bu rutubet % 10‟un altına kısa sürede düĢürülmezse küfler aflatoksin üretmeye baĢlarlar. Bunu engellemek için hasat sonrasında hızlı Ģekilde kurutma Ģarttır. Ayrıca hasat esnasında ürüne verilen fiziksel zararlardan dolayı küflerin ürüne bulaĢmasına, o bölgede üremesine ve aflatoksin üretmelerine neden olmaktadır. Bunu engellemek için de hasat sırasında ve hasat sonrasında yerfıstığına fiziksel zarar verecek uygulamaların engellenmesi gerekmektedir. Konuyla ilgili doğru uygulamalar hakkında çiftçimizin bilinçlendirilmesi için mutlaka eğitimler, çalıĢtaylar, demonstrasyonlar yapılmalıdır. 331 HEDEF 107- Yerfıstığında hastalık ve zararlılarla etkin mücadele yapabilmek için; yerfıstığı üretimi yapan 1.000 çiftçiye “yerfıstığı hastalık ve zararlıları ile mücadele” eğitimi verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sürvey çalıĢması yapılan alan, Yapılan ürün kontrolleri ve kontrol raporları, verilen eğitim sayısı ve ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimizde 1. ve 2. ürün olarak ekilen yerfıstığının toplam alanı yaklaĢık 120.000 dekardır. Yerfıstığı ilimizde mısır ve buğdaydan sonra en çok ekilen tarla bitkisidir. Ekim alanı çok geniĢ olduğundan hastalık zararlılarla mücadelede son derece önemlidir. Hastalık zararlılarla iyi mücadele edilmemesi durumunda ürün kaybı ciddi boyutlara ulaĢabilmektedir. Ayrıca mevcut bir hastalık zararlının kısa sürede il geneline yayılmaması için mücadelenin bütün üreticilerimiz tarafından etkin yapılması gerekmektedir. Doğru mücadele teknikleri içinde çiftçilerimizin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 332 HEDEF 108- İlimizde anız yangınlarının çevreye ve ekolojik dengeye verdiği zararlar konusunda 1.000 kişide farkındalık oluşturmak Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Çevre Müdürlüğü, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ ve ġehircilik Ġl Gerekçe: Çiftçilerimiz anızı daha iyi bir tohum yatağı hazırlamak, yabancı ot ve haĢereleri yok etmek, hasat sonrasında hemen diğer bir ürününün ekimine geçilecek ise mibzerin gözlerinin anız sapları ile tıkanmamasını sağlamak için yakmaktadır. Anız yakmanın sağlayacağı fayda vereceği zararların yanında çok küçük kalmaktadır. Anızın yakılması ile topraktaki organik madde yakılarak yok edilmektedir. Organik madde toprakta besin kaynağı olmasının yanında, toprağın su tutma kapasitesinin artmasını sağlamaktadır. Organik madde, toprakta kümeleĢmeyi temin ederek erozyon ile toprağın taĢınmasını önlemektedir. Organik madde, toprağın iyi havalanmasını sağlamaktadır. Ġlimiz topraklarında hali hazırda % 2 den daha az olduğu belirlenmiĢ olan organik madde, bitkisel bir artık olan anızın yakılması ile giderek yok edilmektedir. Kısaca organik madde miktarının azalması ve yok edilmesi toprakları daha verimsiz ve erozyona daha hassas duruma getirmektedir. Bu konunun önüne geçmek adına, ilimizde anız yangınlarının toprak yapısına ve verime olan olumsuz etkileri konusunda 1.000 bay-bayan çiftçiye bilgi vererek sürdürebilir tarım yapmalarını sağlamak son derece önemlidir. 333 HEDEF 109- Tarım Sigortası (TARSİM) yaptıran çiftçi sayısını %50 arttırmak Performans Göstergesi TARSĠM poliçe sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, TARSĠM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Tarım sektörünün nüfusumuzun beslenmesindeki fonksiyonunu etkili bir Ģekilde yerine getirmesi tarımsal üretimi tehdit eden risklerin yönetimiyle doğrudan iliĢkilidir. Bu nedenle, geliĢmiĢ ülkeler, uyguladıkları çeĢitli korumacılık politikaları, "Risk Yönetim Programları" ve bu programlar içerisinde önemli bir yer alan; "Tarım Sigortaları Uygulamaları" ile risk paylaĢımını ve transferlerini gerçekleĢtirmektedirler. Ülkemizde de tarım sektörünü tehdit eden risklerin teminat altına alınabilmesi amacıyla bir sigorta mekanizması olan TARSĠM devreye sokulmuĢtur. (Kaynak: OĠGTHM 2012 Yılı Brifing Verileri, http://www.tarsim.org.tr) Bu sistem çiftçilerimiz tarafından hali hazırda isteğe bağlı olarak uygulanmaktadır. Osmaniye‟de 2012 yılında 1.861 poliçe hazırlanmıĢ ve 32.386 dekar alan sigorta kapsamına alınmıĢ olup, 2012 yılı içerisinde yaĢanan sigorta kapsamındaki problemler ve doğal afetler sonucunda 513.000 TL hasar ödemesi yapılmıĢtır. Ġlimiz çiftçileri ekonomik anlamda çok güçlü durumda değillerdir. Bu nedenle yaĢanan afetler sonucu oluĢan hasarların telafisini sağlayabilmek adına tarım sigortası yaptıran çiftçi sayısının arttırılması Ģarttır. 334 HEDEF 110- Hastalığa dayanıklı ana arı yetiştirme ve kovan başına verimin artırılması için eğitim çalışmalarının yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ġl ve ilçelerdeki kovan sayısının artması, kovan baĢına bal veriminin artması Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Kaymakamlıkları, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Emin GAFFAROĞLU Sektör, Ġlçe Gerekçe: Dünya‟da 50 milyon balarısı kolonisi var. Bir milyon 350 bin ton bal üretilmektedir. Uluslararası bal ticareti 325 bin ton, AB ülkelerinin yıllık bal ithalatı ise 225 bin tondur. Avustralya, Kanada, Arjantin, Ġsrail ve Çin gibi ülkelerde koloni baĢına verim 50-60 kg dır. Gelir düzeyi yüksek ülkelerde kiĢi baĢına bal tüketimi 2-3 kg iken Türkiye‟de 2000-2007 dönemi itibariyle kiĢi baĢına ortalama yıllık bal tüketimini 8 yılın ortalamasının 0.95 kg/yıl dır. Türkiye‟de 4,5 milyon koloni ve koloni baĢına verim 17 kg dır. Osmaniye‟nin 111 köyünde 460 eski 80.976 yeni usul kovanda toplam 1.619 ton bal, kovan baĢına 20 kg verimle üretilmektedir. Hem ülke ortalaması hem de Osmaniye ortalama verimleri arıcılığı geliĢmiĢ ülkelerle karĢılaĢtırıldığında çok düĢük olduğu görülmektedir. Bunun nedenleri olarak arılarda görülen hastalıklar, damızlık ana arı yetersizliği ve kovan kalitesi, uygun arılık bölgelerin olmaması, arı taĢımakta ve götürülen alanlarda yaĢanan sorunlar sayılabilir. Osmaniye‟de özellikle yavru çürüklüğü hastalığının yaygın olduğu bilinmektedir. Üniversiteler ve araĢtırma kuruluĢlarında hastalığa dirençli ana arı üretim çalıĢmaları yapılmaktadır. Hastalığa dirençli ana arı temini ve ana arı ve arı yetiĢtiriciliği konusunda kurslar düzenleyerek ana arı temini yanında arı yetiĢtiriciliğinde hijyen, sağlık koruma konularında daha bilgili ve birikimli arıcılar yetiĢtirilmesini sağlayarak ilde sürdürülebilir arı üretimi faaliyetleri geliĢtirilmelidir. 335 HEDEF 111- İstekli gençlerin ve/veya hayvancılık işletmelerinde çalışanlara eğitim vermek Performans Göstergesi Hayvancılık iĢletmelerinde teknik altyapısı yüksek çalıĢan sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, ĠGTHM, ODSYB ve Kooperatifler Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye‟de hayvansal üretim önemli bir yer tutmaktadır. Osmaniye‟de 14.533 adet bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte yapan iĢletme ve sadece hayvancılık yapan iĢletme sayısı 759 dur. Bu iĢletmelerde hayvan baĢına verimler ise Türkiye ortalamasının altındadır. Osmaniye‟de hayvansal ürünler 334.780.000 üretim değeri ile toplam üretime %30 düzeyinde katkı sağlamaktadır Bu konuda bilgi ve teknik uygulamalar çok önemli role sahiptir. Hayvancılık iĢletmelerinde çalıĢan veya çalıĢmak isteyenlerin eğitim programlarına tabi tutularak teknik eleman açığına destek sağlanması, sağım, yavru bakımı ve hayvan yetiĢtirme ve yemleme gibi konularda önemli avantajlar sağlayabilir. Hayvancılık yapmak isteyenlerin, yapanların ve/veya çalıĢanların bilgi ve becerilerini artırmaya yönelik eğitim programları yürütülmelidir. Konuya göre arıcılık, süt sığırcılığı ve keçi yetiĢtiriciliği koyun yetiĢtiriciliği gibi alanlarda yetiĢtiricilerinin eğitilmesi için her alt sektörden en az 20 kiĢiye eğitim verilebilir. Ayrıca eğitimlerde arıcılık, sağımcılık, tırnak kesimi, koyun yetiĢtiriciliği, keçi yetiĢtiriciliği, hayvan bakıcılığı gibi sektör ve alt sektörlerde çalıĢmak isteyen ve iĢ edinerek mesleki geliĢme sağlamak isteyenlere yönelik olarak teknik bilgi ile donatılmıĢ ara eleman yetiĢtirilmesi sağlanabilir. Bu eğitimleri alan ve sınavlarında baĢarılı olanlara katılım belgesisertifika verilebilir. 336 HEDEF 112- Yerfıstığı üretim sürecinin, başından sonuna kadar her aşamasını modern bir sisteme kavuşturulması amacıyla üreticilere, tarımsal işletmecilik, modern tarım teknikleri konularında 60 adet eğitim ve seminer vermek Performans Göstergesi Seminer sayısı, etkinlik sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Düziçi ve Kadirli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Yerfıstığı üretim sürecinin, baĢından sonuna kadar her aĢamasını modern bir sisteme kavuĢturulması gerekmektedir. Tohum, ilaçlama, hasat, kurutma, taĢıma, depolama, iĢleme, pazarlama aĢamaları modern, teknolojik, yöntemlerle yapılabilir duruma getirilmelidir. Bu sürecin tamamı kontrol edilebilir olmalıdır. Yerfıstığında küflenme olumsuz koĢullara bağlı olarak hasattan itibaren baĢlamaktadır. Depolama ve taĢıma sırasında devam eden küflenme kalite ve ürün kayıplarıyla sonuçlanabilmektedir. Ayrıca, küflerin ürettikleri mikotoksinler sağlık sorunlarına neden olabilmektedir Yerfıstığı, muhteviyatı nedeniyle uygun olmayan koĢullarda nem tutmaya müsait bir üründür. Bu da yerfıstığının kalitesini önemli düzeyde etkileyen etmenlerden birisidir. Yerfıstığında hasat, kurutma, depolama gibi iĢlemlerin yapıldığı tesisler modernize edilerek, oluĢabilecek olumsuz geliĢmeler önlenmelidir. Çiftçi kursları ve faaliyetler, Bakanlık stratejileri, politikaları ve kalkınma planları doğrultusunda planlanmalıdır. Bu çalıĢmalar esnasında; 1) Tüm kaynakların etkili ve verimli kullanımı, 2) Tarımsal üretimin sürdürülebilir, ekonomik, verimli ve çevreye zarar vermeyecek bir Ģekilde yapılması, 3) Ülkemiz ve dünya pazarlarının ihtiyacı olan güvenilir gıdaya ve kaliteli tarım ürünlerine eriĢilebilirliğin sağlanması, 4) Toprak, bitki ve su kaynaklarının korunmasının sağlanması, 5) Kırsal alanda yaĢam standardını yükseltmek için çiftçi ihtiyaçlarının dikkate alınması Konuları da planlanmalıdır. 337 HEDEF 113- 20 gıda firmasına ihracat ve dış ticaret eğitimi verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaĢılan firma sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ KOSGEB, Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası, Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA (teknik destek), OKÜ, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye‟deki gıda firmalarının büyük çoğunluğu küçük iĢletmedir ve birçoğunun ihracat bilgisi bulunmamaktadır. ĠĢletmelerin geliĢebilmesi için de dıĢ pazara açılmaları son derece önemlidir. Bu nedenle gıda iĢletmelerine ihracat eğitimlerinin verilmesi gerekmektedir. 338 HEDEF 114– Salamura zeytin ve zeytinyağı sektörü için 50 kalifiye eleman yetiştirilmesi ve bu konuda 20 eğitim verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı, verilen sertifika sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ ĠġKUR Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, KOSGEB, Özel Sektör, OĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizde zeytincilik sektörü son 10 yılda sanayileĢmeye baĢlamıĢtır. Bu nedenle zeytin iĢleme sektöründe yetiĢmiĢ eleman ve usta bulunmamaktadır. Hatta salamura zeytincilikte birçok iĢletme Marmara bölgesinden usta getirtmektedir. Ayrıca hali hazırda, albenisi yüksek ürünler elde etmek adına bu üretimlerde insan sağlığına zararlı katkı maddeleri kullanılmaktadır. Kaliteli, belirli bir standartta ve insan sağlığına uygun üretim yapabilecek eleman açığının tamamlanması, zeytincilik sanayisinin geliĢimine ve markalaĢma sürecine yardımcı olacaktır. 339 HEDEF 115- Zeytin yetiştiriciliğinde kaliteyi korumak için ürünlerin uygun yöntemlerle toplanması, taşınması, depolanması, işlenmesi amacıyla başta zeytin üreticileri birliği üyelerine olmak üzere 12 adet sertifikalı, uygulamalı eğitim vermek Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, kurs sayısı, katılımcı sayısı, çalıĢma raporları, ulaĢılan kiĢi sayısı, dağıtılan sertifika sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Zeytin Üreticileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, OKÜ, ĠGTHM, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Zeytin ve zeytinyağı sektöründe, toplama, taĢınma, depolama, ve iĢlemede kaliteyi etkileyecek çok fazla parametre vardır ve bu parametreler çok hassastır. Bu parametrelerdeki en ufak değiĢimler kaliteyi olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Sektördeki bilgi eksiklikleri nedeniyle birçok üretici bu parametrelere dikkat etmemektedir. Bunun önüne geçmek için eğitimlerin verilmesi gerekmektedir. 340 HEDEF 116- Tarla bitkileri yetiştiriciliğinde basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması konusunda 1.000 çiftçiye eğitim verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Yüzey sulama yöntemlerinde tarla parselinde suyun cazibe ile ilerlemesi esasken, basınçlı sulama yöntemlerinde su tarla parselinin içindeki kapalı borulara belli bir basınçla iletilir ve sulama yöntemine bağlı olarak yağmurlama, mikro yağmurlama veya damlama yöntemi ile bitkilere uygulanır. (Kaynak: www.agplastik.com) Basınçlı sulama yöntemlerinde; yağmurlama ve mikro yağmurlama yöntemi yüksek basınca gerek duyarken damla sulama yöntemi daha düĢük basınçla uygulanabilmektedir. Basınçlı Sulama sistemlerinin kullanımı ile sulama maliyetleri azalacak ve tarlanın her yeri homojen bir Ģekilde sulanacağından verim artıĢı sağlanacaktır. Ekonomik üretim yaparak üretimde üstün verim ve kaliteyi yakalamak için mutlaka modern basınçlı sulama sistemlerini çiftçilerimizin uygulaması gerekmektedir. Çiftçilere verilecek eğitimler bu sistemin yaygınlaĢması açısından son derece önemlidir. Ayrıca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca basınçlı sulama sistemlerine verilen % 50 hibe desteklemesi hakkında da bilgilendirme yapılması bu sistemlerin kullanımını destekleyecektir. 341 HEDEF 117- Tarla tarımı yapılan alanlarda oluşan taban taşının kırılması amacıyla dip kazan kullanımını yaygınlaştırmak için 1.000 çiftçiye eğitim verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Bazı toprak ve iklim Ģartlarında her yıl aynı derinlikte iĢlenen toprak katının hemen altında kalınlığı 8-10 cm‟ye varan su geçirmez sert bir tabaka oluĢur. Taban taĢı denilen bu tabakanın oluĢmasıyla, toprakta suyun alt katmanlarına sızması zorlaĢır ve bitkinin kök geliĢimini engellenir. Taban taĢı katmanı toprağa düĢen yağmur sularının, toprağın alt katlarında süzülmesini zorlaĢtırarak suyun toprak yüzeyinden akıp gitmesine ve erozyona sebep olur. Bu nedenle taban taĢının belirli aralıklarla kırılması gerekir. Bu iĢ dipkazan denilen özel gövdeli pullukla yapılır. Çiftçilere verilecek eğitimler dipkazan kullanımının yaygınlaĢması ve topraklarımızın verimlilik kapasitesinin arttırılması açısından son derece önemlidir. 342 HEDEF 118– Hayvancılık sektöründeki kadınların mesleki ve teknik bilgilerinin güçlendirilmesini sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan kadın çiftçi sayısı, yapılan toplantı sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Kadın dernekleri, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, ODSYB Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Kadının toplumsal yaĢama katılmasının en önemli ve ekonomik açıdan geliĢtirici kıstası kadının iĢ yaĢamına katılmasıdır. Avrupa ülkelerinde kadın nüfusuna bakıldığında iĢçi veya kendi iĢinde çalıĢan kadınların toplam istihdama oranlarına bakıldığı zaman en fazla pay %17,7 ile Ġtalya‟ya aittir. Ġtalya‟nın ardından %14,3‟lük pay ile Türkiye gelmektedir. Kadın iĢgücünün yoğunlaĢtığı sektörler arasında en yüksek pay eskiden olduğu gibi günümüzde de %48 ile tarım sektörüdür. Ülkemizde hayvansal üretim bilindiği gibi küçük ölçekli aile iĢletmeleri formundadır. Bu yapıda özellikle kadınlar hayvanların bakım beslenmesinde en etkin olarak çalıĢan gruptur. Bu nedenle kadınların hayvansal üretim konusunda bilgi ve görgülerinin artırılması önemlidir. Mevcut proje ile Osmaniye‟de hayvancığın yoğun yapıldığı ilçe ve köylerden katılacak istekli en az 20 kadının eğitimi ön görülmektedir. Eğitimde çitlik düzeyinde demonstartif çalıĢmalarda yapılabilir. 343 HEDEF 119- Tarım alet makinelerinin kullanımında iş güvenliğinin sağlanması için 20 adet eğitim vermek Performans Göstergesi Verilen Eğitim Sayısı, UlaĢılan KiĢi Sayısı, Tarım Sektöründeki ĠĢ Kazası Sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, OKÜ Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Genel olarak Türkiye‟de iĢ kazaları sonucu ölün oranı 1/12.500 „dür. Bunun dıĢında da çok sayıda iĢ kazası yaralanma veya iĢ gücü kaybına neden olmaktadır. Bunun önüne geçilebilmesi adına çalıĢma hayatında iĢ sağlığı ve iĢ güvenliği konusu son derece önemlidir. Türkiye‟de çalıĢanların %25‟i tarım sektöründe bulunmaktadır. Bu noktada özellikle mevsimlik tarım iĢçileri bilgi yetersizliği nedeniyle riskli grup içerisindedir. Tarım sektöründe tarım alet makinelerinden kaynaklı iĢ kazalarının yanında, deri, solunum, iskelet ve kas rahatsızlıkları sıkça görülmektedir. Tarım sektöründe iĢ sağlığı ve iĢ güvenliğinin sağlamak ve mevcut kazaların ve meslek hastalıklarının sayısını azaltmak için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasındaki ikili protokol 2013 yılı içerisinde imzalanmıĢtır. Tarım sektöründe iĢ güvenliğinin sağlanması adına sahada tarım iĢçilerine ve çiftçilerimize eğitim verilmesi son derece önemlidir. 344 HEDEF 120- 150 okulda gıda güvenliği ve hijyen eğitimi vermek Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Sağlık Ġl Müdürlüğü, Osmaniye Milli Eğitim Ġl Müdürlüğü, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Gıda güvenliğinin sağlanmasında temel sorumluluk gıda iĢletmecisine aittir. Gıda maddeleri ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten, satan iĢyerleri ile toplu tüketime sunan iĢyerleri güvenilir gıdaya ulaĢılması konusunda en etkili yöntemler arasında yer alan “Hijyen Uygulamaları” ile “HACCP” ilkelerine dayanan prosedürleri uygulamak ve sürdürmek zorundadır. Tüketicilerinde kaliteli, sağlıklı ve güvenilir gıdaların temini konusunda bilinçli olması gerekmektedir. Bu bilincin oluĢturulmasına okul çağında baĢlaması çok önemlidir. Çünkü gıda güvenliği konusunu benimseyen çocuklarımız gelecekte de bu konu hakkında taleplerde bulunacaklar ve gelecekte gıda güvenliğinin sağlanması, daha kaliteli ve sağlıklı gıdaların üretilmesine yardımcı olacaktır. 345 HEDEF 121- 750.000 dekar tarım arazisinde toplulaştırma çalışmalarının yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Arazi toplulaĢtırması yapılan tarım alanı. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odaları, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Eyüp GÜN, Metin ÖZTÜRK, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Günümüzde tarım alanları miras yoluyla bölünerek çok küçük parçalara düĢmüĢtür. Bu nedenle Türkiye‟deki tarım iĢletmelerinin yapısı küçük, parçalı ve dağınık araziler Ģeklindedir. Bu yapının modern tarım iĢletmeciliğine göre yeniden düzenlenerek daha az zaman, iĢgücü ve sermaye kullanımının sağlanması gerekmektedir. Ayrıca üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım iĢletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmek için iĢletmelerin dağınık ve parçalı arazilerinin toplulaĢtırılması son derece önemlidir. Arazi toplulaĢtırmasının yapılması ile tarım arazilerinde parçalılığı azaltmak, düzenli ve ideal parsel Ģekilleri oluĢturmak, her parseli yol ve sulama ağı ile irtibatlandırmak, ulaĢımdan dolayı meydana gelen kayıpları önlemek ve yakıt tasarrufu sağlamak, iĢlenebilir arazi miktarını artırmak, kullanılmayan küçük parçalı arazileri tarıma kazandırmak hedeflenmektedir. Bunun için “Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi ToplulaĢtırmasına ĠliĢkin Tüzük”ün yürürlüğe konulması; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 16/5/2008 tarihli ve 254 sayılı yazısı üzerine, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 13 üncü, 14 üncü, 17 nci ve 24 üncü maddelerine göre, Bakanlar Kurulu‟nca 29/6/2009 tarihinde kararlaĢtırılmıĢtır. 346 HEDEF 122- Çiftçilerimize arazi toplulaştırma ile ilgili 50 eğitim verilmesi ve toplamda 1.000 üreticiye ulaşmak Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odası, Osmaniye Ticaret Borsası, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren OĠGTHM Gerekçe: Günümüzde tarım alanları miras yoluyla bölünerek çok küçük parçalara düĢmüĢtür. Bu nedenle Türkiye‟deki tarım iĢletmelerinin yapısı küçük, parçalı ve dağınık arazileri Ģeklindedir. Bu yapının modern tarım iĢletmeciliğine göre yeniden düzenlenerek daha az zaman, iĢgücü ve sermaye kullanımının sağlanması gerekmektedir. Ayrıca üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım iĢletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmek için iĢletmelerin dağınık ve parçalı arazilerinin toplulaĢtırılması son derece önemlidir. Arazi toplulaĢtırmasının yapılması ile tarım arazilerinde parçacılığı azaltmak, düzenli ve ideal parsel Ģekilleri oluĢturmak, her parseli yol ve sulama ağı ile irtibatlandırmak, ulaĢımdan dolayı meydana gelen kayıpları önlemek ve yakıt tasarrufu sağlamak, iĢlenebilir arazi miktarını artırmak, kullanılmayan küçük parçalı arazileri tarıma kazandırmak hedeflenmektedir. Bu hedefi gerçekleĢtirmek için çiftçilerimizin de bu projeye destek vermeleri gerekmektedir. Bunu sağlamak için de çiftçilerimizi arazi toplulaĢtırma projesi hakkında doğru biçimde bilgilendirmek ve yönlendirmek önemlidir. 347 HEDEF 123- Tüketicilerin bilinç düzeylerini arttırmak üzere güvenli gıda konusunda yılda üç adet toplantı düzenlemek Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Birlikler, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Sağlıklı olmak, bir insanın en temel ihtiyacı ve hakkıdır. Gıda ürünleri ise sağlımızı en kolay etkileyecek etmenlerin baĢında gelir. Dolayısıyla gıda ürününün güvenliği, ürünü kullanan tüketicinin mutlak bir talebidir ve üretici firmalarda da tamamıyla yönetimin sorumluluğudur. Günümüzde geleneksel gıda iĢleme ve tüketiciye sunma yaklaĢımlarında gerek tüketicinin bilinçlenmesi, gerekse ülkelerin gıda yasalarını "daha sağlıklı ve güvenli gıda üretme" kavramı doğrultusunda güncellemeleri nedeniyle, daha çok tüketicilerin bilinç düzeylerini arttırmak üzere Güvenli Gıda konusunda ayda bir toplantı düzenlenmesi planlanmaktadır. 348 HEDEF 124- Tüketicilerin sağlıklı süt temini konusunda bilincini arttırmak için yılda iki defa toplantı yapmak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Kadirli Süt Üreticileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ġlçe Kaymakamlıkları, Belediyeler Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Süt, yapısı itibariyle son derece hassas, çabuk bozulabilen ve bozulduğu zaman da ciddi zehirlenmelere neden olabilen bir üründür. Bu nedenle sağlıklı süt üretimi ve sağımdan sonra, ürün iĢlemeye kadar soğuk zincirin korunması gerekmektedir. Fakat halkımızın sokak sütçülerinden aldığı sütler herhangi bir soğutma sisteminde muhafaza edilmemekte, sağlık açısından güvenli olup olmadığı bilinmemekte ve içeriği konusunda Ģüpheler bulunmaktadır. Bütün bunlara rağmen halkımız bu sütlerin köyden geldiği için daha doğal, sağlıklı ve katkısız olduğunu düĢünmektedir. Bu algının kırılabilmesi, halkımızın sağlıklı süt temini konusunda daha dikkatli olması ve soğuk zinciri korunmuĢ süte talep olması açısından halkımızın bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 349 HEDEF 125- Tüketicilerin kalite sertifikaları konusunda bilincini arttırmak için yılda iki defa toplantı yapmak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ġlçe Kaymakamlıkları, Belediyeler Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Kaliteli Yönetim Sistemleri genel olarak iĢletmelerde belirli bir standardın oluĢturulması, bu standarda göre üretim yapılması, yapılan üretimlerin sürekli kontrol edilmesi ve iyileĢtirilmesi, kalite standartları ve kontrol mekanizmalarının iç ve dıĢ denetimlerle desteklenmesi ile müĢteri memnuniyeti odaklı, kaliteli ve sağlıklı üretim gerçekleĢtirilmesini amaçlamaktadır. Bu nedenle kalite sertifikalı üretimler, günümüzde müĢteri tercihi, pazar bulma ve markalaĢma süreçlerinde ürünü bir adım daha öne taĢımaktadır. Halkımız kalite sertifikalarının isimlerini bilmekte, fakat tam olarak iĢlevlerini bilmedikleri için bu konuya yeteri kadar önem göstermemektedirler. Bunu sağlamak için konu hakkında bilinçlendirme toplantılarının yapılması gerekmektedir. 350 HEDEF 126- Yerfıstığında yetiştirme tekniklerinin geliştirilmesi ile ilgili araştırma yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Yapılan araĢtırma çalıĢmaları, verim değerleri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Yerfıstığının ilimizle özdeĢleĢmiĢ ve önemli gıda sanayi hammaddelerinden birisi olması nedeniyle bölge ekolojisine uygun yerfıstığı yetiĢtirme tekniğinin net bir Ģekilde ortaya konması gerekmektedir. Bu bağlamda yerfıstığında, ana ürün ve ikinci üründe ekim zamanı, sıra arası mesafe, sıra üzeri mesafe, gübre cins ve miktarı, sulama aralığı ve sulama sayısı gibi temel konularda çalıĢmalar yapılarak üreticinin doğru yetiĢtirme tekniklerini kullanması ile birim alandan elde edecekleri ürün miktarının arttırılması ve gelir seviyelerinin yükselmeleri sağlanacaktır. 351 HEDEF 127- Yerfıstığında hasat-harman kayıplarının azaltılmasına yönelik araştırma yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Hasat kontrol sayısı ve raporları, verilen eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Ġlimizde üretilen toplam kabuklu yerfıstığı miktarı 46.910 tondur. Bu kadar büyük bir tonajda % 1 seviyesindeki hasat kayıpları bile ciddi boyutlara ulaĢmaktadır. Yerfıstığı hasadı ve harmanı sırasında yapılan yanlıĢ hasat teknikleri, mekanizasyon eksikliği, hasat makinelerindeki yanlıĢ makine ayarlamaları, hasat sonrası kurutma problemleri nedeniyle kabuklu yerfıstığı kayıpları çok fazladır. Bu kaybı engellemek, tarım ekonomisine kazandırmak ve çiftçimizin karlılık oranını arttırmak için yerfıstığı hasat ve harman makinelerinin özellikleri ve verimlilik kapasiteleri geliĢtirilerek kayıplar en az seviyeye indirilmelidir. Ayrıca üretici kaynaklı hatalar tespit edilerek eğitim çalıĢmalarıyla bu problemler giderilebilecektir. 352 HEDEF 128- İlimiz ekolojik koşullarına uygun susam çeşitlerinin belirlenmesini sağlamak Performans Göstergesi Yapılan araĢtırma çalıĢmaları, belirlenen çeĢitlerin ekim alanı verileri, elde edilen ıslah materyalleri (hatlar) Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Üniversitesi, Doğu Akdeniz Tarımsal Enstitüsü Müdürlüğü, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Çukurova AraĢtırma Gerekçe: Ülkemiz, ihtiyacı olan yıllık 110.000 ton susamın yaklaĢık % 90‟ını yurtdıĢından ithal etmektedir. Susam, bu özelliği ile son derece önemli ve stratejik bir üründür. Ġlimizde yaklaĢık 11.000 dekar alanda susam ekimi yapılmaktadır. Bu nedenle il genelinde susam tarımını yaygınlaĢtırmak ve çiftçi gelirini arttırmak amacı ile; ilimiz ekolojik koĢullarında yetiĢebilecek verim ve kalite yönünden üstün susam çeĢitleri belirlenecektir. Aynı zamanda bölge koĢullarına uygun, sanayici ve üreticinin istediği özellikleri taĢıyan yeni çeĢitlerin geliĢtirilmesi için ıslah çalıĢmalarına baĢlanılacaktır ( Kaynak: OĠGTHM 2012 ve 2013 Yılı Brifingleri, TUĠK Verileri, FAO verileri). 353 HEDEF 129- İlimiz ekolojik koşullarına uygun yağlık ayçiçeği çeşitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalışmalarının yürütülmesini sağlamak Performans Göstergesi Yapılan araĢtırma çalıĢmaları, belirlenen çeĢitlerin ekim alanı verileri, elde edilen ıslah materyalleri (hatlar) Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Doğu Akdeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Ayçiçeğinin yağ bitkisi olması, ekim maliyetlerinin az olması, ürün satıĢ fiyatının fazla olması gibi nedenlerle bölgenin münavebe deseninde yerini alması gerekmektedir. Bu nedenle öncelikle; Osmaniye koĢullarına uygun olabilecek verim ve kalite yönünden üstün yağlık ayçiçeği çeĢitleri belirlenerek, yayım çalıĢmasıyla bu çeĢitlerin ekim alanları arttırılacaktır. Böylece birim alandan elde edilen verim artıĢıyla çiftçinin ekonomik gelir seviyesinde iyileĢme meydana gelecektir. Diğer taraftan; bölge koĢullarına uygun, verim, kalite ve hastalık ve zararlılara mukavim yeni çeĢitlerin geliĢtirilmesi için ıslah çalıĢmalarına baĢlanılacaktır. 354 HEDEF 130- İlimiz ekolojik koşullarına uygun soya çeşitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalışmalarının yürütülmesini sağlamak Performans Göstergesi Yapılan araĢtırma çalıĢmaları, belirlenen çeĢitlerin ekim alanı verileri, elde edilen ıslah materyalleri (hatlar) Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Doğu Akdeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Uygulama Yeri Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Soya gıda, yağ ve yem sanayinde kullanılan önemli bir bitkidir. Osmaniye koĢullarına uygun olabilecek ana ürün ve ikinci üründe, verim ve kalite yönünden üstün soya çeĢitleri belirlenerek, yayım çalıĢmasıyla bu çeĢitlerin ekim alanları arttırılacaktır. Böylece il genelinde ekilen soya üretim alanlarının artması ve birim alandan elde edilen verim artıĢıyla çiftçinin ekonomik gelir seviyesinde iyileĢme meydana gelecektir. Diğer taraftan; bölge koĢullarına uygun, verim ve kalite yönünden üstün yeni çeĢitlerin geliĢtirilmesi için ıslah çalıĢmalarına baĢlanılacaktır. 355 HEDEF 131- Hastalığa dayanıklı ana arı üretim ve ıslahı istasyonun kurulması için lobi faaliyetini başlatmak Performans Göstergesi Ġl ve ilçelerdeki kovan sayısının artması, kovan baĢına bal veriminin artması Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Kaymakamlıkları, OĠGTHM Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2015 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Emin GAFFAROĞLU Özel Sektör, Ġlçe Gerekçe: Osmaniye‟nin 111 köyünde 460 eski 80.976 yeni usul kovanda toplam 1.619 ton bal, kovan baĢına 20 kg verimle üretilmektedir. Avustralya, Kanada, Arjantin, Ġsrail ve Çin gibi ülkelerde koloni baĢına verim 50-60 kg dır. Türkiye‟de 2000-2007 dönemi itibariyle kiĢi baĢına ortalama yıllık bal tüketimini 8 yılın ortalamasının 0.95 kg/yıl dır. GeliĢmiĢ ülkelerde bu miktar 2-3 kg olduğu dikkate alınırsa Türkiye genelinde kiĢi baĢına bal üretimin düĢük olduğu anlaĢılır. Türkiye‟de 4,5 milyon koloni ve koloni baĢına verim 17 kg dır. Hem ülke ortalaması hem de Osmaniye ortalama verimleri arıcılığı geliĢmiĢ ülkelerle karĢılaĢtırıldığında çok düĢüktür. Bunun nedenleri olarak arılarda görülen hastalıklar, damızlık ana arı yetersizliği ve kovan kalitesi, uygun arılık bölgelerin olmaması, arı taĢımakta ve götürülen alanlarda yaĢanan sorunlar sayılabilir. Üniversiteler ve araĢtırma kuruluĢlarında hastalığa dirençli ana arı üretim çalıĢmaları yapılmaktadır. Ancak Osmaniye ili arıcılarının büyük çoğunluğu ana arılarını hala baĢka üreticilerden temin etmekte ve güvenilir sertifikalı ana arı bulmada ve kovan baĢına verimi artırmada, arı ıslahında sıkıntı yaĢamaktadırlar. Osmaniye bölgesindeki, bal arısı ekotiplerinin dağılıĢ alanlarını belirleyerek, bölgedeki ırkın alana yaygınlaĢtırılması, saf ırk oluĢturulması, belirlenen arı ırkının belirlenecek alana yaygınlaĢtırılması için bölgedeki üniversiteler, ulusal ve uluslararası kuruluĢlar, kamu kurum kuruluĢları ve özel kuruluĢlarla iĢbirliği yapmak, gezer arıcılığın bölge aracılığına ve yerel arı ırklarına olumlu ve olumsuz etkileri konusunda yerel üreticilerin; görsel, iĢitsel ve yazılı medya kullanılarak bilinçlendirilmeleri ve arı yetiĢtiriciliği alanında yeni yöntemler geliĢtirmek, modern yöntemlerin uygulanması için üreticileri aydınlatarak üreticilerin iĢgücü ve mali kaynaklarını verimli kullanmalarını sağlamak, buna iliĢkin periyodik eğitim çalıĢmaları düzenlemek amacıyla Osmaniye ilinde hastalığa dayanıklı ana arı üretim ve ıslahı istasyonu kurulması arı yetiĢtiricileri için çok olumlu sonuçlar verecektir. 356 HEDEF 132- Zeytinin mevcut tüketim şekli hakkında piyasa araştırması yapılarak, tüketicilerin damak tadı ve tercihleri dikkate alınarak yeni ürün çeşit denemelerinin yapılabilmesi için Ar-Ge çalışmalarını başlatmak Performans Göstergesi ÇalıĢma raporu, Ar-Ge faaliyetleri, piyasa araĢtırma sonuçları Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi Özel Sektör, Ziraat Odası, OKÜ Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Markaları pazar içindeki rekabette en verimli noktada konumlandırmak, marka ya da ürünleri doğru zamanda, doğru hedef kitlelere en etkili Ģekilde ulaĢtırmak için gerekli her türlü profesyonel hizmeti sunarak, pazarlama iletiĢim kanallarını en etkin Ģekilde kullanmayı gerçekleĢtirmek gereklidir (Kaynak:http://www.hipotezarastirma.com). Bunun için ürün çeĢitlendirmesi yapılarak kolay taĢınabilir, ekonomik, modern ambalaj ve paketleme teknikleri kullanılmalıdır. Yaygın olarak kahvaltılıkta kullanılan11 zeytin çeĢidi bulunmaktadır. Arıca, Gıda sanayii için, yarı iĢlenmiĢ ürün üreterek zeytinin katma değeri artırılmalıdır. Ürün çeĢitliliği sağlanarak üretilen ürünlerin tüketici için cazip hale getirilmesi sağlanmalıdır. 357 HEDEF 133- İlimizde ilk defa ekilecek/dikilecek 10 yeni ürünün yetiştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Yeni ekilen/dikilen ürün sayısı, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, ĠGTHM, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Mevcut ürün deseninin yanında, iklim ve arazi yapısına uygun yeni ve alternatif ürünlerin ekilmesi / dikilmesi, sürdürülebilir, verimli ve karlılığı yüksek bir tarımsal faaliyet yapılabilmesi için önemlidir. Bunun sağlanabilmesi için OĠGTHM‟nün çiftçilerimizi bilgilendirmesi ve saha çalıĢmaları yaparak çiftçimize örnek olması gerekmektedir. 358 HEDEF 134- İlimizde geniş alanda yetiştiriciliği yapılan 10 üründe yeni, kaliteli, verimli, adaptasyonu yüksek çeşitlerin ekilmesini/dikilmesini sağlamak Performans Göstergesi Yeni ekilen çeĢit sayısı, Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, ĠGTHM, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ziraat Odaları, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Mevcut ürün desenini bozmadan, sürdürülebilir, verimli ve karlılığı yüksek bir tarımsal faaliyet yapılabilmesi için ilimizde hali hazırda yetiĢtiriciliği yapılan ürünlerde, yeni çeĢitlerin denenmesi modern tarımın gerekliliklerinden biridir. Bu sayede daha verimli, kaliteli, adaptasyonu yüksek, hastalık zararlılara karĢı daha dayanıklı çeĢitler seçilip ileriki dönemlerde de yetiĢtirilmeleri gerçekleĢtirilebilecektir. Bunun sağlanabilmesi için OĠGTHM‟nün çiftçilerimizi bilgilendirmesi ve saha çalıĢmaları yaparak çiftçimize örnek olması gerekmektedir. 359 HEDEF 135- İlimiz Ekolojik koşullarına uygun yerfıstığı çeşitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalışmalarının yürütülmesini sağlamak Performans Göstergesi Yapılan araĢtırma çalıĢmaları, belirlenen çeĢitlerin ekim alanı verileri, elde edilen ıslah materyalleri (hatlar), tescil edilen çeĢit/hat sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Üniversitesi, Doğu Akdeniz Tarımsal Enstitüsü Müdürlüğü, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Çukurova AraĢtırma Gerekçe: Yerfıstığı, ilimizle özdeĢleĢmiĢ bir ürün olup, aynı zamanda ilimiz için en önemli gıda sanayi hammaddelerinden birisidir. Ġlimizdeki tarım ve tarıma dayalı gıda sektörünün geliĢtirilmesi adına, ilimizde üretilen ve iĢlenen yerfıstığında yeni çeĢitlerin üretilmesi mutlak gereklilik haline gelmiĢtir. Türkiye‟de üniversite, araĢtırma enstitüleri ve istasyonları tarafından geliĢtirilen yaklaĢık 10 kadar yerfıstığı çeĢidi bulunmaktadır. Fakat ilimizde halen çok az sayıdaki yerfıstığı çeĢidinin ekimi yapılmaktadır ve bunu geliĢtirmek için Ģu ana kadar yapılan çalıĢmalar da yeterli olmamıĢtır. Bu nedenle, ülkemizde ve yurtdıĢında tescilli olan çeĢitler, ana ürün ve ikinci ürün olarak ilimiz ekolojik koĢullarında yetiĢtirilerek verim ve kalite yönünden bölgenin standart çeĢidi NC-7‟nin üzerinde performans gösterenler belirlenip, bunların ekim alanları arttırılacaktır. Aynı zamanda introdüksiyon veya melezleme yoluyla bölge koĢullarına uygun, sanayici ve üreticinin istediği özellikleri taĢıyan yeni çeĢitlerin geliĢtirilmesi için ıslah çalıĢmalarına baĢlanılacaktır. 360 HEDEF 136- Yerfıstığında farklı sıralı ekim modellerinin araştırılması ve en uygun sıra arası modelinin belirlenmesini sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, verim istatistikleri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, Ziraat Odaları, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Yerfıstığı ilimizde sıra arası 70 cm olacak Ģekilde ekilmektedir. Farklı sıralı ekim modeli ile birim alana daha fazla yerfıstığı bitkisi ekiminin yapılabilmesi ile aynı birim alandan %30-40 civarında verim artıĢı elde edilerek, çiftçilerin ekonomik gelir seviyelerinin yükselmesi sağlanacaktır. 361 HEDEF 137- 1.800 çiftçi toplantısı gerçekleştirmek, toplamda 20.000 katılımcıya ulaşmak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odaları, ĠGTHM, Köy Muhtarlıkları, Belde Belediyeleri, STK, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Günümüz koĢullarında karlı, sürdürülebilir ve verimli bir tarımsal üretim yapabilmek için modern tarım tekniklerinin takibi ve kullanılması Ģarttır. Çiftçilerimiz için bu tekniklerin öğrenilebileceği en iyi kaynak Ġl ve Ġlçe Müdürlüklerimizdir. Yapılan her bir toplantı ve ulaĢılan her bir çiftçi Osmaniye ilinde tarımın geliĢtirilebilmesi için son derece önemlidir. 362 HEDEF 138- Ulusal ve uluslararası fonlardan desteklenmek üzere, tarım sektörüyle ilgili 30 proje hazırlamak Performans Göstergesi Yapılan proje sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA (teknik destek), Ulusal Ajans, TUBĠTAK, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Özel Sektör, ĠGTHM, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye Ġl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, Ġlimizde tarım sektörüne yön veren ve öncülük yapan bir kurumdur. Osmaniye Ġl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğünün yapmıĢ olduğu faaliyetler çiftçilerimize ve üreticilerimize örnek olacaktır. Bu bağlamda, kendi kurumsal becerisini geliĢtirmek, çiftçilerimiz yararına dıĢ kaynaklı fonları kullanarak faaliyetlerde bulunmak ve yapılan bu projelerle çiftçilerimize örnek olmak için Osmaniye Ġl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü sürekli proje hazırlamak zorundadır. Bu projeler yenilikçi ve tarıma yön verir nitelikte olmalıdır. 363 HEDEF 139- Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında, 50 tarımsal sanayi kuruluşunun projesinin desteklenmesini sağlamak Performans Göstergesi Kabul edilen proje sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ilinde tarım sektörünün geliĢebilmesi için devletin desteklerinin yanında özel sektör temsilcilerinin de tarım sektörüne yatırım yapmaları Ģarttır. Ġlimizdeki tarıma dayalı sanayi kuruluĢları genel olarak küçük ve orta ölçekli iĢletmelerdir. Bu firmaların öz kaynakları son derece kısıtlı olduğundan yapacakları yatırım projelerinin desteklenmesi bu firmaların kendilerini geliĢtirebilmeleri için gerekmektedir. Bu nedenle firmalarımızın hazırladığı yatırım projeleri dikkatli bir Ģekilde incelenmeli, bu konuda firmalarımıza hibe desteği koĢulları hakkında gerekli teknik yardımlar ve eğitimler verilmeli ve bu sayede firmalarımızın kabul edilebilir yatım projelerini kurumumuza sunmaları sağlanabilmelidir. 364 HEDEF 140- İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinin tamamının web sitesinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan web sitesi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ ĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Teknolojinin son derece hızlı geliĢtiği günümüzde artık internet kullanımı oldukça yaygınlaĢmıĢtır. Kurumlarda bu teknolojik geliĢmelere ayak uydurmak durumundadırlar. Mevcut durumda Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün ve Kadirli Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün web siteleri bulunmaktadır. Verilen hizmetlerin etki alanının arttırılması, kurumsal yapının geliĢtirilmesi, kurumların daha fazla insana ulaĢabilmesi adına diğer Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinin de web siteleri oluĢturmaları gereklidir. 365 HEDEF 141- Yerel televizyon kanallarında tarım programlarının yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Hazırlanan programlar, televizyon kanalı sayısı programların yayınlandığı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM, Yerel Televizyon Kanalları Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Yerel Televizyon Kanalları, Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Günümüzde televizyonun olmadığı hane bulunmamaktadır. Ayrıca çiftçilerimizle yapılan anketlerde görüldüğü üzere, çiftçilerimizin tamamı televizyonlarda yayınlanan tarım kanallarını izlemektedir. Çiftçilerimiz tarımla ilgili geliĢmeleri, yeni teknikleri ve teknolojileri büyük çoğunlukla tarım televizyonlarında yapılan programlardan takip etmektedir. Ġl müdürlüğü olarak daha fazla çiftçiye ulaĢabilmemiz ve çiftçilerimizi daha etkin bilgilendirebilmemiz adına tarım televizyonlarında yapılan programlara benzer tarım programlarının, Osmaniye‟nin yerel kanallarında yapılması önemlidir. 366 HEDEF 142- 300 çiftçimizin tarım alet ve makine alımlarını desteklemek Performans Göstergesi Desteklenen çiftçi sayısı, verilen ekipman sayısı, verilen eğitim sayısı, ulaĢılan üretici sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM, ĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2016 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Çiftçi Kayıt Sistemine göre Osmaniye ilindeki çiftçilerimizin ortalama iĢletme arazisi büyüklüğü 49 dekardır. Türkiye genelinde ise ortalama iĢletme arazisi büyüklüğü 69 dekardır. Bu rakamlara göre Osmaniye ilindeki tarım iĢletmeleri genel olarak gelir seviyesi daha düĢük olan, küçük çaplı iĢletmelerdir ve buna ek olarak da çiftçilerimizin öz kaynakları son derece kısıtlıdır. Günümüzde sürdürülebilir, verimli ve karlılığı yüksek tarım faaliyetlerinin yapılabilmesi için modern ve makineli tarımın yapılması Ģarttır. Bu nedenlerle çiftçilerimizin gerçekleĢtirdikleri faaliyetleri geliĢtirebilmeleri ve çeĢitlendirebilmeleri için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından makine ekipman desteklerinden yararlanmaları son derece önemlidir. Çiftçilerimize makine ekipman desteklenmelerinin koĢulları hakkında gerekli teknik yardımlar ve eğitimler verilmeli ve bu sayede olabildiğince fazla çiftçimiz bu desteklemelerden faydalandırılmalıdır. 367 HEDEF 143- Osmaniye İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü personellerine verilen hizmet içi eğitimlerde toplamda 1.500 katılımcı sayısına ulaşmak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, eğitim verilen personel sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, Ulusal Ajans, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: GeliĢen teknoloji nedeniyle diğer bütün sektörlerde olduğu gibi tarım sektöründe de üretim teknikleri günden güne değiĢmektedir. Sürdürülebilir, verimli ve karlılığı yüksek tarımın yapılabilmesi için bu geliĢmeleri, çiftçilerimiz olduğu kadar OĠGTHM personelinin de takip etmesi Ģarttır. Zira Osmaniye ilinde tarım sektöründen sorumlu olan OĠGTHM, bütün yenilikleri çiftçimize aktarmak zorundadır. Sonuç olarak hayat boyu öğrenme politikasının gereği olarak, OĠGTHM personelleri hizmet içi eğitimler ve dıĢarıdan alacağı eğitimlerle bilgilerini her zaman taze tutacaklar ve Osmaniye ilinde tarımın geliĢmesi için çalıĢacaklardır. 368 HEDEF 144- Hayat Boyu Öğrenme Merkezleri, OKÜSEM ve STK’lar ile ortaklaşa 30 adet mesleki eğitim kursu düzenlemek Performans Göstergesi Yapılan mesleki eğitim kursu sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Hayat Boyu Öğrenme Merkezleri Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Hayat Boyu Eğitim Merkezleri, Milli Eğitim Ġl Müdürlüğü, VatandaĢ, OĠGTHM, OKÜSEM, ĠġKUR Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Modern tarım faaliyetlerinin yapılması gerektiği günümüzde tarım sektöründe bilinçli çiftçi ve kalifiye eleman açığı bulunmaktadır. Bu açığın kapatılması ve halkımıza tarım sektöründe istihdam fırsatı verilebilmesi için, hayat boyu öğrenme merkezleri ile ortak mesleki eğitim kursları verilmelidir. 369 HEDEF 145- Tarımsal üretim ve gıda ile ilgili 20 adet çalıştay, seminer, konferans, panel, açık oturum vb toplantılar düzenlemek Performans Göstergesi Yapılan toplantı sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, ĠGTHM, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarım sektöründe geliĢmenin sağlanabilmesi için doğru bilgiye ulaĢılması ve çiftçilerimize doğru örneklerin gösterilmesi gerekmektedir. Bu örneklerin aktarımında da çiftçilerimizin konuyla ilgili kiĢilerle bir araya gelmesini sağlayan çalıĢtay, seminer, konferans, panel, açık oturum toplantılar düzenlenmesi, bilginin hedef kitleye daha sağlıklı ve verimli bir Ģekilde aktarılmasına yardımcı olacaktır. 370 HEDEF 146- Gıda işletmelerine yönelik toplamda 25.000 denetim gerçekleştirmek Performans Göstergesi Yapılan gıda denetimi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizde gıda güvenliğinin sağlanması konusu Osmaniye Ġl Gıda, Tarım Hayvancılık Müdürlüğünün sorumluluk alanına girmektedir. Gıda zehirlenmeleri ve gıda kaynaklı hastalıklar son derece ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Halkımızın gıdayı güvenli ve sağlıklı bir Ģekilde temin edebilmeleri için kurumumuzun gıda denetimlerini olabildiğince fazla ve eksiksiz bir Ģekilde gerçekleĢtirmeleri gerekmektedir. Ayrıca yapılan gıda denetimlerinin halkımıza da gösterilmesi sayesinde, halkımız gıda güvenliği konusunda kendini güvende hissedecek ve OĠGTHM ile halkımız arasındaki kurumsal görüntüsü de sağlamlaĢacaktır. 371 HEDEF 147- İl genelinde gıda kontrol elemanı sayısını 60’a çıkarmak Performans Göstergesi Gıda kontrol elemanı sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren OĠGTHM Gerekçe: Ġlimizde gıda güvenliğinin sağlanması konusu Osmaniye Ġl Gıda, Tarım Hayvancılık Müdürlüğünün sorumluluk alanına girmektedir. Gıda zehirlenmeleri ve gıda kaynaklı hastalıklar son derece ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Halkımızın gıdayı güvenli ve sağlıklı bir Ģekilde temin edebilmeleri için OĠGTHM gıda denetimlerini olabildiğince fazla ve eksiksiz bir Ģekilde gerçekleĢtirmeleri gerekmektedir. Ayrıca yapılan gıda denetimlerinin tam ve titiz bir Ģekilde yapılabilmesi ve denetim kalitesinin arttırılması için OĠGTHM çalıĢan gıda kontrol elemanlarının sayısının arttırılması gerekmektedir. Gıda denetim hizmetlerinin kaliteli bir Ģekilde yapıldığının halkımıza da gösterilmesi sayesinde, halkımız gıda güvenliği konusunda kendini güvende hissedecek ve OĠGTHM‟nün halkımız arasındaki kurumsal görüntüsü de sağlamlaĢacaktır. 372 HEDEF 148- Hedef yılın sonuna kadar tohum, ilaç, gübre, fidanfide, tarım alet makinesi bayilerine 4.000 denetim gerçekleştirmek Performans Göstergesi Denetlenen bayii sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarımda kaliteli, verimli ve karlılığı fazla ürün alabilmenin ilk koĢullarından biri de tohum, ilaç, gübre gibi girdi maddelerinin kaliteli olması koĢuludur. Tarımsal faaliyetlerde kullanılan her türlü girdi maddesinde kaliteyi sağlamanın en önemli koĢulu da sürekli kontrollerle uygun olmayan ürünlerin piyasaya arz edilmesini engellemektir. 373 HEDEF 149- Saha çalışmalarında kullanılmak üzere iki yeni arazi aracı, iki gıda denetim aracı ve bir eğitim aracı satın almak Performans Göstergesi Satın alınan araç sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: OĠGTHM‟nün faaliyetlerinden birçoğu saha çalıĢmaların oluĢmaktadır. Bu çalıĢmaların doğru, verimli ve kaliteli yapılabilmesi açısından her türlü aracın tedarikinin yapılmıĢ olması gerekmektedir. Saha çalıĢmalarında kullanılacak araçların alımı ile hizmet kalitesi artacak ve kurumsal yapısı güçlenecektir. 374 HEDEF 150- Buğdayda doğrudan ekim sisteminin 100 çiftçi tarafından uygulanmasını sağlamak Performans Göstergesi Doğrudan ekim sistemi uygulayan çiftçi sayısı, doğrudan ekim sistemi konusunda satılan tarım alet makine sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Yağlı Tohumlar Müdürlüğü, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ AraĢtırma Ġstasyonu Gerekçe: Doğrudan ekim yönteminde anızın yakılması ya da toprağa gömülmesi yerine bitki örtüsü olarak tarlada bırakılması ve bir sonraki üretim sezonunun baĢında tarlayı tamamen sürmek yerine; Özel Ekim Makinesi (Anıza Direkt Ekim Makinesi) ile tohumun toprağa direkt ekimi yapılmaktadır. Ġlimizde yaĢanan anız yangınlarının önlenmesi adına doğrudan ekim sisteminin uygulanması toprağın fiziksel ve biyolojik yapısının korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi açısından son derece faydalı olacaktır. Ayrıca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının, anıza direkt ekim makinesinin alımı için verdiği % 50 hibe desteklemesi bu sistemin yaygınlaĢtırılması içinde son derece önemlidir.(Kaynak: http://batem.gov.tr/) 375 HEDEF 151- Tarıma dayalı gıda sanayi işletmelerine ticaretihracat faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleştirmek Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, DOĞAKA (teknik destek), Valilik, Tüketici birlikleri, OĠGTHM, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarımsal üretimde katma değeri artırmak amacıyla kurulu bulunan ve/veya kurulacak olan iĢletmelerin ulusal ve uluslararası düzeyde rekabet edebilirlikleri öncelikle pazara eriĢebilirlik, pazarların tanınması ve de iĢletmelerin istenilen düzeyde ve kalitede pazarlama kabiliyeti ile olacaktır. Burada da pazarlama kanaları, pazar analizleri, pazarlardaki aktörlerin tanınması ve buna yönelik pazarlama stratejilerinin ortaya konulması önem taĢıyor. Bunun için iĢletmelere yönelik bu alanda eğitim, kapasite geliĢtirici programların uygulanması pazarlama stratejisi açısından önemlidir. Tarıma dayalı gıda sanayi iĢletmelerinin pazara eriĢebilirlik ve pazarlama kabiliyetinin geliĢtirilmesi amacıyla iĢletmelere ticaret-ihracat faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleĢtirmek. 376 HEDEF 152- Tarımsal üretimde bulunan çiftçilerin işletme büyütme, teknoloji yenileme ve girdi temini gibi konularda finansa erişimlerinin sağlanması-kolaylaştırılması faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleştirmek Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ KOSGEB Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası, , Valilik, Özel Sektör, Tüketici birlikleri, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: ĠĢletme sahip ve yöneticilerinin finansal kaynaklar ve kullanımı konularındaki bilgi birikimlerinin artırmak, iĢletmelerin özellikle innovasyon, Ar-Ge ve pazarlama konularında, TUBĠTAK, Kalkınma Ajansı, KOSGEB, AB, IPARD vb projelerden yararlanılmasını sağlamak üzere 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleĢtirmek. (Kaynak: TRB1 Bölgesi Bitkisel Üretim Sektörü Stratejisi ve Eylem Planı) 377 HEDEF 153- Yerfıstığı, aspir, susam ve turpun havza bazlı destekleme modeli kapsamında desteklenmesi için lobi çalışmalarını başlatmak Performans Göstergesi Desteklenen ürün sayısı, yapılan toplantı seminer çalıĢtay sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odası, Ticaret Borsası, Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Kadirli Turp Üreticileri Birliği Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Devlet tarafından verilen tarımsal desteklemeler Osmaniye de mevcut tarımsal faaliyetlerin sürdürülebilmesi için son derece önemlidir. Ġlimizin sadece bitkisel üretim faaliyetlerinden 2012 yılında 10136 çiftçimiz toplamda 27.277.836 TL bitkisel üretim desteği almıĢtır. Çiftçi baĢına ortalama 2650 TL bitkisel üretim desteği verilmiĢtir. Bu rakam hiç de azımsanamayacak bir rakamdır ve çiftçilerimiz verilen bu desteklemelere göre tarımsal üretimlerini Ģekillendirmektedirler. Mevcutta uygulanan havza bazlı destekleme modelinin içerisinde yerfıstığı, aspir, turp ve susam gibi bitkilerin pirim desteği bulunmamaktadır. Bu nedenle çiftçimiz bu ürünleri ektiğinde pirim desteklemesi alamamaktadır. Bu ürünlerin havza bazlı destekleme modeli kapsamında desteklenmesi çiftçimiz için oldukça öneli olacaktır. Zira turp ve yerfıstığı ilimizde çok fazla ekilmekte olan ürünler olup bu ürünlere pirim desteği verilmesi çiftçimizin ciddi bir gelir artıĢı elde etmesine neden olacaktır. Susam ve aspir gibi ürünlerinde yine havza bazlı destekleme modeline alınması ile bu ürünlerin ekim alanları geliĢtirilmiĢ olacaktır. 378 HEDEF 154- Bahçe İlçesinde çiftçilerimize hava durumu bilgilerinin SMS yoluyla gönderilmesini sağlamak Performans Göstergesi SMS atılan çiftçi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Meteoroloji Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi, ĠGTHM Uygulama Yeri Bahçe Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Bahçe Ġlçesi konumu itibariyle iklim geçiĢ kuĢağı üzerindedir. Bu nedenle Osmaniye merkez ilçe ile arasında iklimsel farklılıklar bulunmaktadır. Bahçe Ġlçesi yine konumu itibariyle yılın her döneminde yoğun rüzgar almaktadır. Ayrıca belirli dönemlerde oluĢan soğuk ve sıcak hava akımları tarımsal üretimi ve özellikle bahçecilik faaliyetlerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Zira özellikle çiçeklenme dönemindeki sert hava akımları bitkilerin verimlerini direkt etkilemektedir. Bunun önüne geçmek adına erken uyarı sistemlerinin etkin bir Ģekilde kullanılmasında fayda vardır. Bu nedenle mevcut meteorolojik verilerin ve erken uyarıların çiftçilerimize SMS yoluyla ulaĢtırılması, çiftçimizin tedbir alabilmesi acısından gerekmektedir. 379 HEDEF 155- Tarımda reçeteli ilaç kullanımının yaygınlaştırılmasını sağlamak ve beş kat arttırmak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaĢılan kiĢi sayısı, yazılan reçete sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odaları, Özel Sektör, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarım ürünlerinde kimyasal ilaç kalıntısının bulunması, insan sağlığını doğrudan tehdit eden en önemli problemlerden biridir. Ülkemizde kullanılan tarım ilacı miktarı dünyada kullanılan tarım ilacı ortalamalarının çok altında olmasın rağmen, sıklıkla kalıntı yaĢanması kullanılan ilaçların kontrolsüz ve kullanım talimatına uyulmadan uygulandığının en büyük göstergesidir. Bunun önüne geçmek için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı “Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli SatıĢ Usül ve Esasları” hakkında yönetmelik çıkarmıĢtır. Fakat bu yönetmeliğe rağmen reçeteli ilaç kullanımı oldukça azdır. Osmaniye Ġlinde mevcut durumda, bir yılda yaklaĢık 1.000 reçeteli uygulama yapılmıĢtır. Osmaniye‟nin çiftçi sayısı ve tarımsal faaliyetlerinin büyüklüğü düĢünüldüğünde bu sayı çok azdır. Bu sayının arttırılması hem çiftçilerimiz, hem de tüketicilerimiz açısından son derece önemlidir. 380 HEDEF 156- Nitrat kirliliğini tespit etmek için tatlı su kaynaklarımızdan toplamda 1.000 adet numune alınması ve analizinin yapılması Performans Göstergesi Yapılan analiz sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Su, bütün canlılar için yaĢam kaynağıdır. Gerek insani kullanım amaçlı su olsun, gerekse tarımsal sulama amaçlı olsun, bütün su kaynaklarının temiz olması gerekmektedir. Nitrat kirliliği; özellikle azotlu gübrelerin fazla kullanımı ve hayvansal gübrelerin kontrolsüz kullanımı nedeniyle yerüstü ve yeraltı sularının azot oranın artmasından kaynaklanan kirliliktir. Nitrat kirliliğinin kontrol altına alınması için sürekli analiz yapılması Ģarttır. OĠGTHM kontrolleri ve analizleri eksiksiz yapması, kaynakların temiz ve etkin kullanılmasını sağlayacaktır. 381 HEDEF 157- Eski tarım aletlerinin İl kent müzesinde sergilenmesini sağlamak Performans Göstergesi Sergilenen makine sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, DOĞAKA Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Ahmet TABUR (Ġl Kültür ve Turizm Müdürü) Gerekçe: Ġlin tarım kültürünün tanıtılması ve geçmiĢten günümüze kadar tarım alanında kullanılan araç, gereç ve ekipmanların sergilenmesi ve yeni nesillerin bilgilendirilmesi önemlidir. Bu kapsamda tarımsal üretimde yer alan değiĢik alet ve makinelerin tarihi geliĢimini gözler önüne sermek ve il genelinde belirlemek gerekmektedir. 382 HEDEF 158- İlde öne çıkan tarımsal ürünlerden başlayarak markalaşma çalışmalarına başlamak Performans Göstergesi MarkalaĢan ürün sayısı, Piyasa araĢtırma sonuçları Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, DOĞAKA, OKÜ, Ziraat Odası, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ġlçe Kaymakamlıkları, Belediyeler Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014-2018 Düzenleyen/Öneren Prof.Dr. Aykut GÜL Gerekçe: Uygun tarım ürünleri üretim stratejilerinin yanısıra bu ürünlerin katma değerinin artırıcı tarımsal sanayi çok önemlidir. Ancak asıl katma değer artıĢını sağlayan piyasaya sunulan ürünün marka sahibi olmasıdır. Etkili bir markalaĢma ile ürün, normal fiyatının birkaç kat daha fazlasına müĢteri bulabilmektedir. Bu anlamda kurumsal kimlik ve logo tasarımı, marka mimarisi, marka stratejisi, reklam stratejisi, paket tasarımı, markanın lansmanı, promosyonlar, fuarlar, katalog çalıĢmaları vb önem kazanmaktadır. 383 5.5 TARIMSAL ĠZLEME, DEĞERLENDĠRME VE YÖNLENDĠRME KURULU (TĠDEYK) 5.5.1 AMACI OTSEP‟in proje olarak tamamlanmasından sonra, uygulama aĢamasını oluĢturacak olan izleyen beĢ yıllık dönemde (2014-2018) belirlenen stratejik alanlar, amaçlar ve hedeflerin gerçeklemesi yönünde faaliyette bulunmak, sonuçları izlemek ve değerlendirmek, süreç içerisinde ortaya çıkabilecek değiĢiklik gereksinimlere göre OTSEP‟de gerekli değiĢiklikleri yapmak ve tarımsal yatırımlarla ilgili konularda yönlendirme ve danıĢmanlık hizmetleri sunmak. 5.5.2 KURULUN OLUġUMU Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu (TĠDEYK) aĢağıda belirtilen kiĢilerden oluĢur: BaĢkan: o Tarımsal konulardan sorumlu Vali Yardımcısı Üyeler: o Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektör Yrd. o Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi Genel Sekreteri o Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü o Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürü o DOĞAKA Osmaniye Ġl Yatırım ve Destek Ofisi Koordinatörü o Ziraat Odası o Tarımla ilgili örgütleri temsilen Damızlık YetiĢtiricileri Birliği BaĢkanı 5.5.3 KURULUN SEKRETERYASI VE ÇALIġMA ġEKLĠ Bu kurulun sekreteryası, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Koordinasyon ve Tarımsal Veriler ġube Müdürlüğü tarafından yürütülür. TĠDEYK, üç ayda bir olağan toplanmak için bir araya gelir. Bunun dıĢında gerekmesi halinde Vali‟nin talebi üzerine toplanabilir. 384 5.5.4 TĠDEYK ALT KURULU a) Amaç TĠDEYK‟e karar almada yardımcı olabilecek her türlü altyapı desteğini vermek, kararların uygulanmasını takip etmek ve il genelinde tarımsal konulardaki koordinasyonu sağlamak amacıyla bir alt kurul oluĢturulur. b) TĠDEYK Alt Kurulu aĢağıda belirtilen kiĢilerden oluĢur: BaĢkan: o Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Koordinasyon Birimi Müdürü Üyeler: o Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Koordinasyon Birimi‟nde görevli üç teknik eleman o Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi‟ni temsilen bir öğretim elemanı o Ziraat Odası o Tarımla ilgili örgütleri temsilen Damızlık YetiĢtiricileri Birliği temsilcisi 5.5.5 ĠLÇE TĠDEYK KURULU c) Amaç Ġlçelerde de benzer bir yapının oluĢturulması gerekmektedir. Ġlçe Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu (TĠDEYK), TĠDEYK‟in amaçlarını ilçe düzeyinde gerçekleĢtirmek üzere çalıĢmalar yapar. d) Ġlçe TĠDEYK Kurulu aĢağıda belirtilen kiĢilerden oluĢur: BaĢkan: o Kaymakam Üyeler: o Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü o Ġlçe Ziraat Odası BaĢkanı o Ġlçede varsa tarımla ilgili örgütleri temsilen Birlik/Dernek/Kooperatif vb BaĢkanı 385 6 6.1 EKLER ĠL/ĠLÇE ÜRÜN DESENLERĠ ġekil 6-1 Osmaniye Tarım Ürünleri Haritası Kaynak: OĠGTHM 386 6.2 KATILIMCI LĠSTELERĠ Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında gerçekleĢtirilen il ve ilçe merkezlerindeki SWOT toplantılarına katılan katılımcılarım isim listesi aĢağıdaki listede yer almaktadır. Çizelge 6-1 Düziçi Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi DÜZĠÇĠ ĠLÇESĠ SWOT TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Bekir CoĢkun Ellek Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 1 Süleyman Mudu Karagedik Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 2 Tahsin Çıplak Yazlamazlı Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 3 ġevket ġahin Atalan Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 4 Süleyman Sevimli Çerçioğlu Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 5 Ġsmet Topal Meyve Üreticileri Birliği BaĢkanı 6 Hüseyin Çakır Çakır. Fıst. Tar.Ürün. Nak. ĠnĢ. 7 Mehmet Karamık Karamıklar Zeytinyağı Fabrikası 8 Ali OnuĢ Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği Elemanı 9 Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 10 Uğur Tabir Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 11 Ġsa Ela Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 12 Ġsmail Körpe Veteriner Hekim - Hayvancılık ĠĢl. Sah. 13 Hüseyin Karamık Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 14 Murat Kurultak Veteriner Hekim - Hayvancılık ĠĢl. Sah. 15 Musa Hulusi TaĢkın Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 16 Üzeyir TıraĢ Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 17 Ġbrahim Karaçoban Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 18 Mehmet Karaçoban Çiftçi 19 Faik Curuk Zekeriya Okkay Çiftçi 20 Muhtar - Çiftçi 21 Remzi Köni Çiftçi 22 Yunis Köksal Çiftçi 23 Mulla Kavun Çiftçi 24 Dursun Ehliz Çiftçi 25 Mahmut Hedef ÇalıĢma Ekibi 26 Prof. Dr.Aykut Gül ÇalıĢma Ekibi 27 Ġbrahim Sağlam ÇalıĢma Ekibi 28 Yrd. Doc. Dr.Esengül Ġplik ÇalıĢma Ekibi 29 Öğr. Gör. Gökhan Baktemur ÇalıĢma Ekibi 30 Abdurrahman Akman ÇalıĢma Ekibi 31 Bekir Uyduran ÇalıĢma Ekibi 32 BarıĢ Kılınç ÇalıĢma Ekibi 33 Alpaslan Yıldırım ÇalıĢma Ekibi 34 Ebubekir Köse 387 DÜZĠÇĠ ĠLÇESĠ SWOT TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ ÇalıĢma Ekibi 35 Fatih Evin Çiftçi 36 Abdullah Uyarlar Çiftçi 37 Dursun Mehmet Güzel Çiftçi 38 Ahmet ġen Çiftçi 39 Mehmet Ela Çiftçi 40 Süleyman Ela Çiftçi 41 Zeynel Canyale Çiftçi 42 A. Ak Çiftçi 43 P. Özdemir Çiftçi 44 Nazım Kaplan Çiftçi 45 Osman Ayyıldız Çiftçi 46 Sinan Gök Çiftçi 47 Kemal YeĢil Çiftçi 48 Ahmet Demirci Çiftçi 49 Nadir Çerci Çiftçi 50 Yusuf Torun Çiftçi 51 Ġsmail Yeriloğlu Çiftçi 52 Mehmet Ali Kültüroğlu Çiftçi 53 Ömer Sevimli Çiftçi 54 F.Soner Çerci Çiftçi 55 Ġsmet Beyçioğlu Çiftçi 56 Rüstem ġen Çiftçi 57 Ġsmet ÇoĢkun Çiftçi 58 Zeki Soy Çiftçi 59 Ali Cuma Çiftçi 60 Ahmet Çıplak 388 Çizelge 6-2 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi OSMANĠYE ĠLĠ SWOT TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Çiftçi 61 Bülent Binici Çiftçi 62 Mehmet Usta Çiftçi 63 Ömer Usta Çiftçi 64 Uğur Gök Ziraat Mühendisi 65 Metin Tekin Çiftçi 66 YaĢar Özer Ziraat Mühendisi 67 Ebubekir Köse Çiftçi 68 Ali Özer Çiftçi 69 Selçuk Batçık Çiftçi 70 Cafer ÇoĢkun Çiftçi 71 Mithat BaĢaran Çiftçi 72 Mustafa Gürbüz S.S.Karakütük Köyü BaĢkanı 73 Mustafa Kara S.S. Horkaçlı Koop. BaĢk. 74 Mehmet S. Özbilgisayar Osm. Ziraat Odası Meclis BaĢk. 75 ġakir Aslan S.S. Ġlbistanlı Köyü Koop. BaĢk. 76 Yusuf Topçu Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 77 Melek Gür Osm. Cevdediye Sulama Birliği 78 Sevgi Bedel Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 79 Ali Alicik Osmaniye Arıcılar Birliği 80 Emin Gaffaroğlu Doğaka Uzman 81 Beyza Baysal Katkay Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği 82 Mehmet Özkan Tarım Ġl Müdürlüğü 83 Erman Eroğlu Seyram Tepe Kırmıtlı Mah. Muhtarı 84 Bestami ġahan Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 85 Murat Ulusoy Veteriner Hekim 86 Kadir Yalman Öğretmen 87 Ertuğrul ġahan Ziraat Mühendisi 88 Mustafa Yılmaz Osmaniye Arıcılar Birliği 89 Hülya Özcan Osmaniye Damızlık Koyun Keçi Birliği 90 Bilal Çolaklı Osmaniye Damızlık Koyun Keçi Birliği 91 Mehmet Direk Zeytin Üreticileri Birliği 92 Recai Albekiroğlu Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 93 Bekir Uyduran Ziraat Mühendisi 94 Mehmet AktaĢ Ziraat Mühendisi 95 K. Murat Ekiz Tehçi Köyü 96 Kadir Çapar Tehçi Köyü-Çiftçi 97 Mehmet Toprak Akyar Köyü 98 Burhan Özer Akyar Köyü 99 Dede Oğuz 389 OSMANĠYE ĠLĠ SWOT TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ S.S. Akyar Köyü Koop. 100 Mehmet Çomu Doğaka Uzman 101 Ercan Özdemir Özaslan Tarım-Pazarlama 102 Murat Demir Yılmazer Korsağlar Yerfıstık 103 Abdurrahman Erkargın Zeytin Üreticisi 104 Orhan Özer Nergiz Fıstık Ltd. ġti 105 Orhan Nergiz Ziraat Mühendisi 106 Mehmet Ünal Ziraat Mühendisi 107 Dursan Kılıç 108 Mehmet Tehçi Muhtar 109 Hasan Dinin ġekerdere Köyü Muhtarı 110 Ali Kama Osmaniye Çevre Eğitim Dernek BaĢk. 111 H. Osman Balcı Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 112 BarıĢ Kılınç 390 Çizelge 6-3 Bahçe Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi BAHÇE ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Ġlçe Müdürü/Bahçe 113 A.Refik Müftüoğlu Çiftçi/Bahçe/Örencik/Bahçeci 114 Adem Özdoğan Önder Çiftçi/Nohut/Bahçeci 115 Adnan Aksay Tapu Müdürü/Bahçe 116 Adnan Yünlü Muhtar/Bahçe/Kaman 117 Ahmet Bali Zirai Ġlaç Ve Tohum Bayi/Bahçe 118 Ahmet Dalar Yem Fab ĠĢl./Bahçe/Kızlaç 119 Ahmet Kavcı Muhtar V./Bahçe/Kızlaç 120 Ali Ceylan Ziraat Müh./Bahçe Ġlçe Gıd.Tar.Ve Hayv.Müd. 121 Ali Paksoy Önder Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Bahçeci 122 Bilal DaĢdelen Çiftçi/Bahçe/Yaylalık/Bahçeci 123 Cemal Begeç Zir.Od.BaĢkanı/Bahçe/Yukarıkardere 124 Fatma ġahin Aza/Bahçe/Örencik 125 Fevzi Aslan Çiftçi/Bahçe/Yukarıkardere/Bahçeci 126 Fevzi Kılıç Çiftçi/Bahçe/Örencik/Bahçeci 127 Hacı Gayret Akyüz Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Meyvecilik 128 Hasan Akyıldız Çiftçi/Bahçeci 129 Hasan Salman Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Bahçeci 130 Hülya Sağlam Muhtar/Bahçe/Örencik 131 Hüseyin Aslan Veteriner Hekim/Bahçe Ġlçe Gıd.Tar.Ve Hayv.Müd. 132 Hüseyin KuĢtimur Çiftçi/Bahçe/AĢağıkardere/Bahçeci 133 Ġsmail Duman Çiftçi/Esentepe/Bahçeci 134 Kemal Kılıç Çiftçi/Bahçe/Nohut/Bahçeci 135 Mahmut Erdemir Çiftçi/Arıcı 136 Mehmet Açıkgöz Çiftçi/Bahçe 137 Mehmet Emin Eroğlu Ziraat Tek./Bahçe Ġlçe Gıd.Tar.Ve Hayv.Müd. 138 Murat Yüksel 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 Musa Ceylan Mustafa Ak Nadide Fettahlıoğlu ÖkkeĢ Ergen Ömer Akyıldız Ömer Çelik ġeyda Öksüz ġükrü Sarı Fatih Evin Ali Alicik Alparslan Yıldırım Bahriye Çetinkaya Bekir Uyduran Çiftçi/Bahçe/Nohut/Bahçeci Çiftçi/Bahçe/Kızlaç/Meyvecilik Zir.Od.Gen.Sek./Bahçe Zirai Ġlaç Bayi/Bahçe Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Sebzecilik Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Bahçeci Ziraat Müh./Bahçe Ġlçe Gıd.Tar.Ve Hayv.Müd. Çiftçi/Bahçe/AĢağıkardere/Bahçeci Veteriner Hekim/Merkez Veteriner Hekim/Merkez Ziraat Müh./Merkez Ziraat Müh./Merkez Ziraat Müh./Merkez 391 BAHÇE ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ ġube Müdürü/Merkez 152 Ercan Taner Öner Çiftçi/Bekdemir 153 Adem Kılınç Çiftçi/Kızlaç 154 Musa Akcan Çiftçi/Bekdemir 155 Hasan Kılınç Çiftçi/Yukarı Kardere 156 Hanifi Yenilmez Çiftçi/Nohut 157 Mehmet AkkuĢ Memur/Ġlçe Tarım 158 Mustafa Kansoy Çiftçi/Merkez 159 Mahmut Tıngıdır Çiftçi/Burgaç 160 Hüseyin Köksal Çiftçi/Bakdemir 161 NeĢat Ceylan Çiftçi/Bakdemir 162 Ġbrahim ġenol Ziraat Teknikeri 163 Hüseyin Selçuk Gıda Mühendisi/Merkez 164 BarıĢ Kılınç Ziraat Müh./Merkez 165 Ġsmet Öner Veteriner Hekim/Merkez 166 Bekir Tokçelik Veteriner Hekim/Merkez 167 Mehmet Çetin Veteriner Hekim/AĢağı Kardelen 168 Zeynel Yılmaz Çiftçi/AĢağı Kardelen 169 ġevket Uçar Çiftçi 170 Ġbrahim Dinç Çiftçi/AĢağı Kardelen 171 Ali Daddal Ziraat Müh./Merkez 172 Ebubekir Köse Meslek Yüksek Sekreteri/Bahçe 173 M Nuri Özdem Gazeteci/Merkez 174 Ertuğrul Doğan Çiftçi/Merkez 175 Mustafa Ceylan Çiftçi/Merkez 176 Ali Çelik Ziraat Odası BaĢkanı/Merkez 177 Mustafa Yegüle Çiftçi/Merkez 178 Ahmet Salman ĠĢçi/Ġlçe Tarım 179 Dilek Mazı Gıda Teknisyeni/GazipaĢa Mah. 180 GülĢen Sezgin Gıda Teknisyeni/YeĢilova Mah. 181 Elif Çakır Gıda Teknisyeni/Bahçe 182 Ebubekir Özalp Gıda Teknolojisi/Bahçe 183 Mehmet Köroğlu Gıda Teknolojisi/Bahçe 184 Dilek Yılmaz Sultan Demirdelen ĠĢletme Yönetimi/Bahçe 185 ĠĢletme Yönetimi/Bahçe 186 Sevcan Günenç Gıda Teknolojisi/Bahçe 187 Sedef Serinol Gıda Teknolojisi/Bahçe 188 Mesude Bağrıyanık Gıda Teknolojisi/Bahçe 189 Elif Emel Adem Gıda Teknolojisi/Bahçe 190 Mehtap Özge Kabalcı Gıda Teknolojisi/Bahçe 191 Gözde Solmaz Muhasebeci/Bahçe 192 Melek Nergiz Muhasebeci/Bahçe 193 Selvi Cengiz 392 BAHÇE ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ ĠĢletme Yönetimi/Bahçe 194 Mehmet Homak Muhasebeci/Düziçi 195 Cihan Murat Dülgeroğlu Muhasebeci/Bahçe 196 Serkan Özdemir Gıda Teknolojisi/Bahçe 197 Davut Kara Gıda Teknolojisi/Bahçe 198 Muhammet Emin Baz Gıda Teknolojisi/Bahçe 199 Ġbrahim Özel Muhasebeci/Bahçe 200 Volkan Yüce Bilgisayar/Bahçe 201 A. Süleyman Öztürk Muhasebeci/Bahçe 202 Oguzhan GümüĢgöz Öğretim Görevlisi/Bahçe Meslek YO 203 Sevda Demir Öğretim Görevlisi/Bahçe Meslek YO 204 Salim Köksal Y.Okul Sekreteri/Bahçe Meslek YO 205 M. Nuri Özdenir 393 Çizelge 6-4 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi HASANBEYLĠ ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 Ġsim Adem K.Osmanoğlu Adnan Öztürk Ahmet Arsal Ahmet Soysal Ali Yakar Cafer Arık Cengiz Tozluklu Fatih Gökçe Habip Sönmez Hamza Aslan Ġbrahim Karakaya Ġsmail K.Osmanoğlu Kadir Kaya Latif Sak Mehmet KurumuĢ Mustafa Aksu Mustafa Yumrutepe Osman Ağca ÖkkeĢ Arık Ömer Erduran Selahattin Batmaz Yahya Gözübenli Yasemin Bal Yusuf Tozluklu Ahmet Bakır Recep Ġnanduğcan Ayhan ġahin Fatih Evin Ebubekir Köse Elif Karadeniz Selva Kaçıra Alparslan Yıldırım Seda Kal Ertuğrul Sonuzun Ali Çamurcu Cenk Ceriy Bekir Uyduran Vahdettin ġanlı Ali Rıza Özdemir Ekrem Öner Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı Kiraz Üreticisi/Çolaklı KüçükbaĢ Hayvan YetiĢtiricisi/Çolaklı Muhtar /Merkez B.BaĢ Hayvan YetiĢtiricisi/Merkez Eski Muhtar/Kalecik Önder Çiftçi/YanıkkıĢla Kiraz Üreticileri Birliği/Merkez Esnaf /Merkez A.Pınarı Yayla Koruma Derneği/Merkez Önder Çiftçi/YanıkkıĢla Önder Çiftçi (Kiraz Üreticisi)/Merkez Muhtar/Çolaklı Önder Çiftçi/Çolaklı Önder Çiftçi (Kiraz Üreticisi)/Merkez Balık Çiftliği/Kalecik B.BaĢ Hayvan ĠĢletmesi/Merkez Esnaf (Mütahit)/Merkez B.BaĢ Hayvan YetiĢtiricisi/Sarayova Muhtar/YanıkkıĢla Emekli /Merkez Muhtar /Merkez Zeytinyağı ĠĢletmesi/Kalecik Tarım Kredi Kooperatifi /Merkez Belediye BaĢkanı/Merkez Makine Mühendisi Veteriner Hekim Veteriner Hekim Ziraat Mühendisi Veteriner Hekim Ziraat Mühendisi Ziraat Mühendisi Ziraat Mühendisi Ziraat Teknikeri Ziraat Mühendisi Ziraat Mühendisi Ziraat Mühendisi Ziraat Mühendisi Özel Ġdare Müdürü Nüfüs Müdürlüğü 394 HASANBEYLĠ ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 246 247 248 249 250 251 252 Fadime Atılgan Çoban BarıĢ Kılınç Mustafa Karkaya Ali Çağlar Ünal Hayrettin TaĢkın Ömer Emir Cafer Aslan Ziraat Mühendisi Gıda Mühendisi Çiftçi Ġl Emniyet Amiri Polis Merkezi Amiri Veteriner Hekim Çiftçi 395 Çizelge 6-5 Kadirli Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi KADĠRLĠ ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Ziraat Odası BaĢkanı 253 Hanifi Ġspir Ticaret Odası BaĢkanı 254 Yasin Tatlı Çiftçi 255 Ġbrahim Arıoğlu Çiftçi 256 DurmuĢ Gök Çiftçi 257 Hasan Kastal Çiftçi 258 Kerim Sarıakçalı Çiftçi 259 Türker Öz Muhtar 260 Ahmet Kurt Çiftçi 261 Faruk Ġspir Çiftçi 262 Tayfur ġamlı Çiftçi 263 Ali AteĢ Çiftçi 264 Ertürk Tayyipoğlu Çiftçi 265 Ömer Samen Çiftçi 266 Fikret Sesli Çiftçi 267 Yusuf Kalay Muhtar 268 Yener Ayas Muhtar 269 Ġrfan Ġspir Çiftçi 270 Cumhur Bozdoğan Emekli Öğretmen 271 Ahmet Gülden Eğitimci 272 Ġbrahim DöğüĢcü Çiftçi 273 Ertan Özyüksel Çiftçi 274 SavaĢ Özeser Çiftçi 275 Hasan Uzun Muhtar 276 Mehmet Uçaroğlu Çiftçi 277 Türker Öz Çiftçi 278 ÇoĢkun Sarı Muhtar 279 Ahmet Kır Muhtar 280 Ġrfan Topçu Kadirli Myo Müdürü 281 Sedat Gökfida Ziraat Mühendisi 282 Celalettin Özcanlı Veteriner Hekim 283 Ali BaĢ Ziraat Mühendisi 284 Bahriye Çetinkaya Teknisyen 285 Özge Karay Kimyager 286 Hicran KırĢan Veteriner Hekim 287 Fatih Even Ziraat Mühendisi 288 Ebubekir Köse Veteriner Hekim 289 Ali Alicik Çiftçi 290 Ziya Yüceol 396 KADĠRLĠ ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Çiftçi 291 Ġrfan Arıoğlu Ziraat Odası 292 Kenan Özdemir Ziraat Odası 293 Mehmet Yıldızgöz Ziraat Odası 294 Burhan Parıldar Ziraat Odası 295 Adnan Özdemir Ziraat Odası 296 Taltir Köylüoğlu Ġl Tarım Müdürlüğü 297 Vahdettin ġanlı Çiftçi-Ziraat Mühendisi 298 Mehmet Tahiroğlu Ziraat Mühendisi 299 Birdane KarakuĢ Tekniker 300 Abdurrahman Türkmen Çiftçi 301 Güler Çapık Veteriner Hekim 302 Muhammet BaĢyiğit Ziraat Mühendisi 303 ġenol Solak Ziraat Mühendisi 304 Bekir Uyduran Gıda Mühendisi 305 BarıĢ Kılınç Gıda Mühendisi 306 Alparslan Yıldırım Trt Muhabiri 307 Muhammer Akar ĠĢletmeci Ve Ziraat Mühendisi 308 Ġsmet Soytorun 397 Çizelge 6-6 Sumbas Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi SUMBAS ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Çiftçi (Tarla Tarımı)/Eski Muhtar/Sumbas Merkez 309 Abdullah Evran Çiftçi Çiftçi (Tarla Tarımı Ve Hayvan ĠĢletmesi 310 Ali Avara Var)/Mehmetli Çiftçi Muhtar/Kösreli 311 Ali Gödeoğlu Çiftçi Muhtar Çiftçi (Tarla Tarımı-Bahçe)/Gafarlı 312 Arif Çoban Alabalık Tesisi Sahibi/Gafarlı 313 Basri Güvel Çiftçi Çiftçi (Tarla Tarımı Ve Hayvan ĠĢletmesi 314 Ethem Özsaydı Var)/Alibeyli Önder Çiftçi/Alibeyli 315 Faruk Salmanoğlu Çiftçi /Muhtar/Alibeyli 316 Fehmi Musaefendioğlu ĠĢadamı /Sanayici/Çiftçi/Orgazize San.Böl. 317 Hacı ġahin Zir. Müh./Çiftçi/Ġl Genel Mec. Üyesi/AkçataĢ 318 Harun Kundakçı Çiftçi (Zeytin Bahçesi)/Alibeyli 319 Hasan Yüzügüllü Çiftçi (Tarla Tarımı-Hayvancılık ĠĢletmesi)/Sumbas Merk. 320 KürĢat Davutluoğlu Merk. Tarım Kredi Koop. Müd./Sumbas Merk. 321 Mahmut Uçar Kekilli Çiftçi (Eski Ġl Gen.Mec.Üye/Em.Öğret./Eski Parti 322 Mehmet Akdumanlı BaĢ)/Gafarlı Önder Çiftçi/Kösreli 323 Mehmet Gelen Veteriner Hek. Hayvan ĠĢlt. Sahibi/Alibeyli 324 Mehmet Uçar Çiftçi (Tarla Tarımı Ve Hayvan ĠĢletmesi Var)/Gafarlı 325 Nadir Güvel Çiftçi(Arıcılık)/Muhtar/Höyük 326 Ömer Kara Sarıcabey Zeytinyağı Fab.Sahibi/Orgazize San.Böl. 327 Salih Sarıca Çiftçi (Parti BaĢk.)/Sumbas 328 Ufuk Kılıççeker Çiftçi (Tarla Tarımı Ve Hayvan ĠĢletmesi Var)/YeĢilyayla 329 YaĢar Bakar Çiftçi (Tarla Tarımı)/Küçükçınar 330 Zafer Kütük Çiftçi 331 Ömer Erdoğan Veteriner Hek. 332 Bülent Gül Öğretmen 333 Osman Avcıoğlu Öğretmen 334 Bilal Kocabuğa Öğretmen 335 Halil Topal Sarıcabey Zeytinyağı Fab.Sahibi 336 Muzaffer Sarıca Ziraat Mühendisi 337 Filiz Çetin Ziraat Mühendisi 338 Eda Karacalıoğlu Veteriner Hekim 339 Elif Karadeniz Ziraat Mühendisi 340 Selva Kaçıra Ziraat Mühendisi 341 Bahriye Çetinkaya Ziraat Mühendisi 342 Güler Çapık Veteriner Sağlık Teknisyeni 343 Ali Yasdı Ziraat Mühendisi 344 Mutlu KarataĢ Ziraat Mühendisi 345 Yavuz Erdoğan 398 SUMBAS ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Tekniker 346 Hüseyin Aki Çiftçi 347 Mehmet Özerli Çitfçi 348 Mustafa Murt Ziraat Mühendisi 349 Necati YeĢilyurt Çiftçi 350 Ömer Evran Ziraat Mühendisi Sumbas Ġlçe Müdürü 351 ġeref EgritaĢ Çiftçi 352 Günay Çubukçu Çiftçi 353 Ġrfan BeĢezek Ziraat Mühendisi 354 Serkan Özsaydı 399 Çizelge 6-7 Toprakkale Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi TOPRAKKALE ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Çiftçi/Merkez 355 Ahmet Cavit Veteriner Hekim/Tüysüz 356 Bünyamin Akın Çiftçi/Sayhüyük 357 Fatin RüĢtü Uluğ Çiftçi/Merkez 358 Ġsmet DaĢöz Çiftçi/Büyüktüysüz 359 Kemal Yıldırım Çiftçi/Sayhüyük 360 Kerim Uluğ Çiftçi/Dağıstan 361 Veli Uyutmaz Ziraat Mühendisi/Arslanpınarı 362 Yılmaz Ayaz Ziraat Mühendisi 363 Hasan Çellik Muhtar/Lalegölü 364 Ahmet Dayangaç Ziraat Mühendisi/Merkez 365 Alpaslan Yıldırım Ziraat Teknisyeni/Merkez 366 Fuat Soylu Ziraat Mühendisi/Merkez 367 Güler Çapık Veteriner Hekim/Merkez 368 Ali Alicik Ziraat Mühendisi/Merkez 369 Vahdettin ġanlı Çiftçi/Sazlık 370 Hasan Akçacini Veteriner Hekim/Arslanpınarı 371 Hasan Aktay Veteriner Hekim/Ġlçe Tarım 372 Recep Bulut Çiftçi/Lalegölü 373 Veli Bulgaç Muhtar/Arslanpınarı 374 Hüseyin Yılmaz Çiftçi/Tüysüz 375 Mehmet Derelioğlu Çiftçi/Arslanpınarı 376 Ali Çiftçi Ġlçe Müdürü/Toprakkale 377 Mehmet Yalçın Mühendis/Toprakkale 378 Mutluay Eleroğlu Mühendis/Toprakkale 379 Ali Yılmaz Mühendis/Toprakkale 380 Türkan Sağ Çiftçi/Salıkköyü 381 ġaban Karabıyık Mühendis/Merkez 382 Ebubekir Köse Çiftçi/Sayhüyük 383 Bülent Uluğ Ġlçe Müdürü/Toprakkale 384 Musa Yollu Ġlçe Müdürü 385 Adem SavaĢ Gıda Mühendisi/Merkez 386 BarıĢ Kılınç Ziraat Mühendisi//Toprakkale 387 Fatma Çolak Çiftçi/Toprakkale 388 Tufan Eroğlu Çiftçi/Toprakkale 389 Habil Uyduran Çiftçi 390 Hasan Akbulut Muhtar 391 Mustafa Eroğlu 400 Çizelge 6-8 OĠGTHM ÇalıĢanları Anket Toplantısına Katılanların Listesi OĠGTHM ÇALIġANLARI TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 Ġsim Bekir ÇoĢkun Ahmet Refik Müftüoğlu Mehmet Dal Ercan Taner Öner Mustafa Tolukan Zeynep Karahan Mehmet Yalçın Bekir Uyduran BarıĢ Kılınç Feridun Özsoy Mutluay Eleroğlu Recep Bulut Musa Yollu Ali KeleĢ Mustafa Akıncı Ebubekir Köse Ayhan ġahin Murat Karan Özcan DemirtaĢ Yusuf SavaĢ Fuat Soylu Ünsal Babaoğlu Hacı Eser Olgun Murat Karalar 416 417 418 419 420 421 Seda Kal Hilmi Saygılı Ali Paksoy Alper Tunga Ceylan Alparslan Yıldırım Fikret Akbolat 422 423 424 425 Arif Sivri Süleyman Geyik Bahriye Çetinkaya H. Kübra Koç 426 Tayfun Akın 427 Özkan Bayrak 428 Ġbrahim Karamustafaoğlu Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı Ġlçe Müdürü/Düziçi Ġlçe Müdürü/Bahçe Ġlçe Müdür V./Sumbas ġube Müdürü/Merkez ġube Müdürü/Merkez ġube Müdürü/Merkez Ġlçe Müdürü/Merkez Mühendis/Merkez Mühendis/Merkez Mühendis/Toprakkale Mühendis/Toprakkale Veteriner Hekim/Toprakkale Veteriner Hekim/Toprakkale Teknisyen/Bit. Sağ. ġube Müdürü/Merkez Teknisyen/Bit. Sağ. ġube Müdürü/Merkez Mühendis/Mekez Mühendis/Mekez Ziraat Mühendisi/Düziçi Gıda Mühendisi/Düziçi Ziraat Mühendisi/Merkez Tekniker/Merkez Ziraat Mühendisi/Merkez Veteriner Sağlık Tekniker/Merkez Ziraat Yüksek Mühendisi/Kırsal Kal. Ve Örg. ġub.Müd./Merkez Ziraat Mühendisi/Hasanbeyli Ziraat Mühendisi/Hasanbeyli Ziraat Mühendisi/Bahçe Ziraat Mühendisi/Bahçe Ziraat Mühendisi/Merkez Sağlık Teknisyeni/Hayvan Sağ. Yet. Ve Su Ürünleri/Merkez Veteriner Hekim/Hayvan Sağ. Yet. Ve Su Ürünleri/Merkez Veteriner Hekim/Gıda Ve Yem ġubesi/Merkez Ziraat Mühendisi/Koordinasyon Ve Tv ġb/ Ziraat Mühendisi/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez Ziraat Mühendisi/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez Ziraat Mühendisi/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez Ziraat Mühendisi/Tarım Alt. Ve Araç. Değ. ġb./Merkez 401 OĠGTHM ÇALIġANLARI TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 429 N. Hanifi KeçebaĢ 430 Mustafa Örs 431 Mehmet Karunsu Ġlçe Müdür V./Hasanbeyli Ġl Müdürlük/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez ġube Müdürü/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez Çizelge 6-9 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi BAHÇE BĠTKĠLERĠ ODAK GRUP TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Çiftçi/Hasanbeyli 432 Ġsmail Elmaz Çiftçi/Hasanbeyli 433 ReĢit Nur Çiftçi/Hasanbeyli 434 OkkeĢ Arık Çiftçi/Hasanbeyli 435 Mehmet Karaman Mühendis/Düziçi 436 Abdulhakim Ak Mühendis/Sumbas 437 ġeref EğritenĢ Çiftçi/Düziçi 438 Bekir Palabıyık Çiftçi/Düziçi 439 Murtaza YeĢildemir Mühendis/Sumbas 440 Necati YeĢilyurt Ġlçe Müdürü/Sumbas 441 Mehmet Özkale Çiftçi/Sumbas 442 Nüvit ibicioğlu KürĢat Davutluoğlu Çiftçi/Sumbas 443 Çiftçi/Sumbas 444 Fatih ġeyitoğlu Çiftçi/Akyarköyü 445 Orhan Özer Mühendis/Akyarköyü 446 Sezen Evran Mühendis/Kadirli 447 Ġsmet Soytorun Fidan Üreticisi/Kadirli 448 Osman Ziyan Narenciye/Toprakkale 449 Atilla Akgül Narenciye/Mısır Buyday/Toprakkale 450 Mehmet Fidan Ġlçe Müdür V. (Mühendis)/Toprakkale 451 Mutluay Eleroğlu Ziraat Mühendisi/Toprakkale 452 Feridun Özsoy Tekniker/Kadirli 453 Hasan Kaya Hasan Ünal Mühendis/Osmaniye 454 Tekniker/Osmaniye 455 Ali KeleĢ Mühendis/Osmaniye 456 Filiz Kocadayıoğulları Çiftçi/Osmaniye 457 ÖkkeĢ Karatekin Çiftçi/Düziçi 458 Dursun Mehmet Güzel Tekniker Yardımcısı/Hasanbeyli 459 Ġsmet Sever Ġlçe Müdürü/Hasanbeyli 460 Neyis Tuncer Çiftçi/Cevdetiye 461 Zekeriye Türkmen Çiftçi/Cevdetiye 462 Ali Ersoy Ziraat Mühendisi/Cevdetiye 463 Didem Yıldız 402 Çizelge 6-10 Hayvancılık Alanında Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi HAYVANCILIK ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Veteriner Hekim/Düziçi 464 Özcan Mart Çiftçi/Kadirli 465 Mehmet Çolakural Veteriner Hekim/Kadirli 466 Mehmet Eral Yazıcıoğlu Veteriner Hekim/Kadirli 467 Rahmi Paltaç Çiftçi/Kadirli 468 Hilmi Tarımcı Gıda Mühendisi/Merkez 469 BarıĢ Kılınç Kalkınma Ajansı Uzman/Merkez 470 Beyza Baysal Katkay Müdür Vekili (Z. Mühendis)/Sumbas 471 Mehmet Özkale Veteriner Hekim/Sumbas 472 Bekir PiĢkin Veteriner Hekim/Osmaniye 473 Ali Alicik Veteriner Hekim/Osmaniye 474 Murat KeleĢ Üretici/Toprakkale 475 Mustafa Velieceoğlu Arıcı/Osmaniye 476 Ömer Acun Tarım DanıĢmanı/Osmaniye 477 Hülya Özcan Arıcı/Osmaniye 478 Mustafa Demir Osmaniye Arıcılar Birliği BaĢkanı/Osmaniye 479 Emin Gaffaroğlu Veteriner Hekim/Toprakkale 480 Musa Yollu Üretici/Toprakkale 481 Salih Takdemir Üretici/Toprakkale 482 Hüseyin Bozsoğanogulları Üretici/Toprakkale 483 Mehmet Velieceoğlu Veteriner Hekim/ Yem Fabrikası Yöneticisi/Bahçe 484 Ahmet Öztürk Hayvan YetiĢtiricisi/Bahçe 485 Ahmet Çelik Hayvan YetiĢtiricisi/Bahçe 486 Hasan GöktaĢ Hayvan YetiĢtiricisi/Bahçe 487 Fatih Mehmet Demir Hayvan YetiĢtiricisi (Besici)/Bahçe 488 Aziz Pala Ġlçe Müdürü/Bahçe 489 Ahmet Refik Müftüoğlu Veteriner Hekim/Bahçe 490 Abdulkadir ġahin Hayvan YetiĢtiricisi/Hasanbeyli 491 Ahmet Soysal Hayvan YetiĢtiricisi/Hasanbeyli 492 Merdan Bingöl Ziraat Mühendisi/Merkez 493 A. Bülent Arı Fizikçi/Kadirli 494 Cemil Erkayıran Süt Üreticiler Birliği Yön. Kur. BaĢ./Osmaniye 495 Ġzzet Evcimen Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiriciler Birliği/Kadirli 496 Ali Özel Veteriner Hekim/Osmaniye 497 Kadir Yalman Veteriner Sağlık Teknisyeni/Osmaniye 498 Murat Ulusoy Ziraat Mühendisi/Osmaniye 499 Bekir Uyduran Veteriner Hekim/Osmaniye 500 Ahmet Özkan Gıda Mühendisi/Osmaniye 501 Tayfun Topalhan Ziraat Mühendisi/Hasanbeyli 502 Veyis Tuncer 403 Çizelge 6-11 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi GIDA GÜVENLĠĞĠ ODAK GRUP TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Veteriner Hekim 503 Ali Alicik Veteriner Hekim 504 Fatih Eren Proje Ekibi 505 Abdurrahman Akman Ziraat Mühendisi 506 Ebubekir Köse Osm. Yemek Sanayicileri Derneği 507 Adem Küpeli Ġmalatçı (Tahin-ġekerleme) 508 Duran Güntürkün Ziraat Mühendisi-Meyna KuruyemiĢ 509 Alparslan YaĢar Zeytin Üreticileri Birliği BaĢkanı 510 Recai Alibekiroğlu OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 511 Kurban YaĢar OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 512 Adnan Bozdoğan OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı 513 Tülin ġahin OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı 514 Özge Süfer OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 515 Halef Dizlek Gıda Mühendisi 516 Onur Tenekeci OĠGTHM Ġl Müdürü 517 Ġbrahim Sağlam Proje Ekibi 518 Gökhan Baktemur OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 519 AyĢe Tülin Öz 404 Çizelge 6-12 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi TARLA BĠTKĠLERĠ ODAK GRUP TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 Ġsim Ferrin Ferda AĢık Kemal Yıldırım Bekir Uyduran BarıĢ Kılınç Ebubekir Köse Fatih Mehmet Dal Resul Olcar Ahmet Özer Muhammed Çubuk Ali Ersen Nevzat Babaoğlan Erman Eroğlu Metin Tekin Didem Yıldız Mithat BaĢaran Nihat Öztürk ReĢat Yıldız Erdinç Kadıoğlu Recai Alibekiroğlu Hüsamettin Keskiner Mehmet Karıhsız Bünyamin GüneĢ Kadir Çapar Mehmet tehçi Ahmet Refik Müftüoğlu Musa Ceylan Mehmet Emin Eroğlu Adnan Aksay Mehmet Yalçın Feridun Özsoy Mehmet Dal Hasan Kaya DurmuĢ Gök Mustafa Demir Cengiz Toprak Ġsmail Göçer Filiz Kocadayıoğulları Ali KeleĢ Mustafa Akıncı Faruk Çolakerol Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı Yağlı Tohumlar/Ziraat Yüksek Mühendis Çiftçi/Toprakkale Ziraat Mühendisi/OĠGTHM Gıda Mühendisi/OĠGTHM Ziraat Mühendisi/OĠGTHM Tekniker/Kadirli Çiftçi/Kadirli Ziraat Mühendisi/OĠGTHM Doğaka Proje Sorumlusu Çiftçi/Kazamaca Köyü Çiftçi/Kazamaca Köyü Ziraat Mühendisi Ziraat Mühendisi/Gökçedam Ziraat Mühendisi/Cevdediye Çiftçi/Cevdediye Çiftçi/Cevdediye AraĢtırma Müdürü Doğaka Müdürü Zeytin Üreticiler Birliği BaĢkanı Osmaniye Ziraat Odası ġube Müdürü Çiftçi/Tehçi Çiftçi/Tehçi Çiftçi/Tehçi Bahçe Ġlçe Müdürü Çiftçi/Bahçe Çiftçi/Bahçe Çiftçi/Bahçe Toprakkale Ġlçe Müdürü Mühendis/Toprakkale Çiftçi/Sumbas Kadirli Ġlçe Müdürü Çiftçi/Kadirli Çiftçi/Tehçi Çiftçi/DevriĢli Çiftçi/DevriĢli Ziraat Mühendisi/DevriĢli Tekniker/OĠGTHM Mühendis/OĠGTHM Tekniker/Sumbas 405 560 Ali Çamurlu Ziraat Mühendisi/Hasanbeyli Çizelge 6-13 Grup Gezileri/Çiftçi Ziyaretlerinde GörüĢme Yapılan Bazı KiĢilerin Listesi GRUP GEZĠLERĠ/ÇĠFTÇĠ ZĠYARETLERĠNDE GÖRÜġME YAPILAN KĠġĠLERĠN LĠSTESĠ Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Lalegölü Biber YetiĢtiricisi/Toprakkale 561 Koca Burgaç Sera ĠĢletmecisi/Düziçi 562 Durdu Mehmet Güzel Zeytin YetiĢtiricisi/Düziçi/Ellek köyü 563 Yusuf Yıldız Mısır, Fıstık, Soya/Cevdetiye 564 Menderes CoĢkun Mısır, Fıstık, Soya/Cevdetiye 565 Hasan Tokgöz Narenciye Sahibi/Sumbas 566 Ġsmail Eser Narenciye Sahibi/Sumbas 567 KürĢat Davutoğlu 406 Çizelge 6-14 Yerfıstığı/Zeytin/Zeytinyağı Ürünleri SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi (OTSEP) kapsamında Yerfıstığı/Zeytin/Zeytinyağı Ürünlerinin SWOT Toplantısı 27 Kasım 2013 Saat:10:00 OKÜ Toplantı Salonu Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Gıda müh./ BaĢpınar fıstık 568 Merve Yiğit BaĢpınar Fıstık Mat. Uz. 569 Esvet BaĢpınar Gıda Müh./ OĠGTHM 570 BarıĢ Kılınç Koordinatör/ Doğaka 571 Erdinç Kadıoğlu Zeos Sarıca Grup Tor. ĠĢl. Ltd./sahibi 572 Salih Sarıca Çona Köyü muh./ Muhtar 573 Ahmet Sünbül Tar. Ġl Müdürlüğü 574 Ali KeleĢ Tekniker/ Tar. Ġl Müd. 575 Fuat Soylu Zeyfinyağı fab. 576 Metin Özdemir Ziraat müh./ Özel Sektör 577 Salih Bayram Çelik Zeytin Ürt. Birliği /Özel Sektör 578 Uygar Aksoy Ziraat müh./ Köksal Tarım 579 Yunus Köksal Ziraat Teknikeri/ Köksal Tarım 580 Mustafa Cücük Gıda müh. / GTĠM 581 Onur Demeleci Ziraat Müh. / Seda Gıda San. 582 Alparslan YaĢar Ziraat Müh. / Tarım Ġl müd. 583 Fatih Epik Okur KuruyemiĢ ġirket Müd./Okur kuruyemiĢ 584 Alper Akdoğan Afra Zeytincilik Ġtalat Ġhracat Ltd./Afra 585 Mustafa Kemal TaĢ O.Ġ.G.T.H. Müd./ Ziraat Müh. 586 Ebubekir Köse OKS / Yrd. Doc. Dr. 587 Esengül Ġplik Öğr. Grv./OKS 588 Gökhan Baktemur Yılmazer KardeĢler Yerfıstık 589 Abdurrahman Erkırgın Yılmazer KardeĢler Yerfıstık 590 Yusuf Yılmazer Gıda müh./ BaĢpınar fıstık 591 Merve Yiğit BaĢpınar Fıstık Mat. Uz. 592 Esvet BaĢpınar Gıda Müh./ OĠGTHM 593 BarıĢ Kılınç Koordinatör/ Doğaka 594 Erdinç Kadıoğlu Zeos Sarıca Grup Tor. ĠĢl. Ltd./sahibi 595 Salih Sarıca Çona Köyü muh./ Muhtar 596 Ahmet Sünbül Tar. Ġl Müdürlüğü 597 Ali KeleĢ Tekniker/ Tar. Ġl Müd. 598 Fuat Soylu Zeyfinyağı fab. 599 Metin Özdemir Ziraat müh./ Özel Sektör 600 Salih Bayram Çelik Zeytin Ürt. Birliği /Özel Sektör 601 Uygar Aksoy Ziraat müh./ Köksal Tarım 602 Yunus Köksal Ziraat Teknikeri/ Köksal Tarım 603 Mustafa Cücük Gıda müh. / GTĠM 604 Onur Demeleci Ziraat Müh. / Seda Gıda San. 605 Alparslan YaĢar 407 (OTSEP) kapsamında Yerfıstığı/Zeytin/Zeytinyağı Ürünlerinin SWOT Toplantısı 27 Kasım 2013 Saat:10:00 OKÜ Toplantı Salonu Ziraat Müh. / Tarım Ġl müd. 606 Fatih Epik Okur KuruyemiĢ ġirket Müd./Okur kuruyemiĢ 607 Alper Akdoğan Afra Zeytincilik Ġtalat Ġhracat Ltd./Afra 608 Mustafa Kemal TaĢ O.Ġ.G.T.H. Müd./ Ziraat Müh. 609 Ebubekir Köse OKÜ / Yrd. Doc. Dr. 610 Esengül Ġplik 408 Çizelge 6-15 OTSEP PaydaĢ Toplantısına Katılanların Listesi 27 Kasım 2013 ÇarĢamba Günü Saat:14.00’de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörlük Toplantı Salonunda OTSEP PaydaĢ toplantısı düzenlenmiĢtir. Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı No Ġsim Ziraat Müh./Tarım Ġl Müd. 611 Saadet Bezli Gıda Müh./Tarım Ġl Müd. 612 Sema Üğlü Gıda Teknikeri/ Tarım Ġl Müd. 613 Ebru Biçer Gıda Yem ġube Müd./ Tarım Ġl Müd. 614 F. Özgül Var Ġl Özel Ġdaresi Tar. Hiz. Müd./Ġl Özel Ġdaresi 615 Figen Alibekiroğlu Ziraat Müh./Yağlı tohumlar 616 Selçuk Sunulu Gıda müh./O.Ġ.G.T.H.M. 617 BarıĢ Kılınç Ziraat Müh./ O.Ġ.G.T.H.M. 618 Ebubekir Köse Veteriner/ O.Ġ.G.T.H.M. 619 Ali Alicik Veteriner/ O.Ġ.G.T.H.M. 620 Ömer Mart veteriner/ O.Ġ.G.T.H.M. 621 Fatih Ersin Ziraat Teknolojileri/Gıda Tarım Ġl Müd. 622 Fuat Soylu Ziraat Teknolojileri/Gıda Tarım Ġl Müd. 623 Ali KeleĢ Ziraat müh./Toprakkale Ġlçe Gıda Tar. ve Hayv. Müd. 624 Oktay Burak Özcan Ziraat müh./Toprakkale Ġlçe Gıda Tar. ve Hayv. Müd. 625 Mutluay Eleroğlu Gıda Müh./G.T.H.Ġ.M. 626 Onur Temekeci Ziraat Müh./G.T.H.Ġ.M. 627 Bekir Uyduran Ziraat Müh./G.T.H.Ġ.M. 628 Erman Eroğlu Ziraat Müh./G.T.H.Ġ.M. 629 Metin Tekin Ziraat Müh./G.T.H.Ġ.M. 630 Mustafa Yılmaz Denizbank ġuba Müd./Denizbank 631 Mustafa Kemal ġahin Ziraat Müh./Tarım Ġl Müd.Akyar 632 Sezen Evran Çiftçi/Akyar Köyü 633 Orhan Özer Veteriner/Tarım Ġl Müd. ÇağaĢak 634 Selçuk Marsak Veteriner/ Tarım Ġl Müd. Kayseri 635 Yasin Bozkurt Ziraat Müh./Tarım Ġl Müd.Tehci 636 Mustafa Demir Ziraat Müh./ Tarım Ġl Müd. Ablanlı 637 Ünsal Babaoğlu Ziraat müh./Tarım Ġl Müd. DerviĢli 638 Filiz Kocadayıoğlu Düziçi Ġlçe Müd./ Düziçi Ġlçe Müd. 639 Bekir CoĢkun Ziraat Müh./Tarım Ġl Müd. Cevdet 640 Didem Yıldız Ziraat Müh./Hasanbeyli 641 Ali Çamurcu Veteriner/Hasanbeyli Ġlçe 642 M.Hanifi KeçebaĢ Veteriner/Toprakkale 643 Ahmet Kam Öğretim Üyesi/OKÜ 644 Kurban Yasm Yard. Doc. Dr./ OKÜ 645 Halef Dizlek Veteriner/Tarım Ġl 646 Yusuf GöktaĢ Ziraat Müh./Ġlçe Tarım Kadirli 647 Mehmet Tahiroğlu Dr. Zr. Yüksek Müh./Kaidrli Gıda Tarım 648 Hacer Kara 409 27 Kasım 2013 ÇarĢamba Günü Saat:14.00’de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörlük Toplantı Salonunda OTSEP PaydaĢ toplantısı düzenlenmiĢtir. Zir. Ġlçe Müd./Kadirli 649 Birdane KarakuĢ Ziraat Müh./Kadirli 650 Nuray Parmaksız Ġlçe Müd. V./Sumbay 651 Mehmet Özkale Müh./Sumbas 652 Mehmet Dal Müh./Sumbas 653 Necati YeĢilyurt Firma Sahibi/Orta Doğu Ltd. 654 BarıĢ Melek Osmaniye Arıcılar Birliği/ 655 Ömer Acun Osmaniye Arıcılar Birliği/Arıcılar Birliği 656 Emin Gaffuroğlu Bahçe Ġlçe Müd./Bahçe Ġlçe Tarım Gıda Müd. 657 Ahmet Refak Müftüoğlu Osmaniye Çevre Ve Eğitim der./ 658 Osman Balcı Ziraat Müh. 659 Ali Yılmaz Toprakkale Ġlçe Müdürü 660 Mehmet Yalçın Toprakkale Ġlçe Tarım 661 Feridun Özsoy Hasanbeyli Ġlçe Müdürü 662 Veyis Tuncer Yard. Doc. Dr./Okü Müh. Fak. 663 AyĢe Tülin Öz Koordinatör/DOĞAKA 664 Erdinç Kadıoğlu Prof./Çukurova 665 Mehmet Görgülü Prof.Dr./Çukurova Üniv. 666 Serap Göncü Yard. Doc. Dr./Çukurova Üniv. 667 Ufuk Gültekin Ziraat Müh./Yağlı tohumlar AĢ. 668 ReĢat Yıldız Çev. Sağ. Tek./Tarım Ġl Müd. 669 Cemile Elmasoğlu 410 6.3 OTSEP TANITIM FAALĠYETLERĠ ġekil 6-2 OTSEP Tanıtım Toplantı AfiĢi ve Davetiyesi 411 OTSEP Kapsamında Basına DüĢen Haberler ġekil 6-3 OTSEP Kapsamında Basına DüĢen Haberlerden Kareler OSMANĠYE ĠL GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ Osmaniye Tarımı Planlanıyor. http://www.osmaniyetarim.gov.tr/yazdir.asp?ID=43 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Üniversitemizden Osmaniye Ġçin Atılan Önemli Bir Adım Daha Hayata Geçiyor http://www.osmaniye.edu.tr/detay.aspx?haber_id=1435 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı SWOT Toplantıları BaĢlıyor http://www.osmaniye.edu.tr/detay.aspx?haber_id=1440 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 412 Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı Kapsamında Ġlk Toplantı Toprakkale'de Yapıldı http://www.osmaniye.edu.tr/detay.aspx?haber_id=1443 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Osmaniye Ġlçelerinde OTSEP SWOT Toplantıları Tamamlandı http://www.osmaniye.edu.tr/detay.aspx?haber_id=1450 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Tarım BaĢlı BaĢına Stratejik Bir Sektördür http://www.osmaniye.edu.tr/detay.aspx?tur_id=1&haber_id=1452&kod=-1 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Kadirlide Tarım Stratejisi ve Eylem Planı SWOT Toplantısı http://www.kadirlitarim.gov.tr/kadirlide-tarim-stratejisi-ve-eylem-plani-swot-toplantisi.html EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Tarım Stratejisi Ve Eylem Planı Swot Toplantıları BaĢlıyor http://www.olaygazetesi80.com/?p=1038 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı SWOT Toplantıları BaĢlıyor http://www.haberler.com/osmaniye-ili-tarim-stratejisi-ve-eylem-plani-swot-4757485-haberi/ EriĢim Tarihi: 11.07.2013 OKÜ de, SWOT Analizi Toplantısı yapıldı http://www.akdenizgazetesi.com/haber_detay.asp?haberID=3648 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Panel AfiĢi https://twitter.com/korkutatauni/status/352418681583722496/photo/1 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı SWOT Toplantıları BaĢlıyor http://www.telehaber.com/haberler/haber-4757485/ EriĢim Tarihi: 11.07.2013 OKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aykut Gül: Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi Eylem Planı'nın (OTSEP) tanıtımı ve SWOT analizi toplantısı yapıldı http://www.tarimmerkezi.com/haber_detay.php?hid=50956 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 Osmaniye Tarım Strateji Planı Hazılanıyor www.osmaniyetarim.gov.tr/word.asp?ID=63 EriĢim Tarihi: 11.07.2013 413 Osmaniye Tarım Toplantısı Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi Eylem Planı'nın (OTSEP) tanıtımı ve SWOT analizi toplantısı yapıldı. http://www.haberler.com/osmaniye-tarim-toplantisi-4810386-haberi/ EriĢim Tarihi: 11.07.2013 OTSEP Toplantıları Devam Ediyor (13.9.2013) http://osmaniye.edu.tr/detay.aspx?haber_id=1514 EriĢim Tarihi: 21.10.2013 OTSEP'te Osmaniye Ġli Bahçe Bitkileri KonuĢuldu (4.9.2013) http://osmaniye.edu.tr/detay.aspx?haber_id=1504 EriĢim Tarihi: 21.10.2013 Çiftçilere, OTSEP Projesinin hedefleri anlatıldı http://basakgazetesi.com/haber/ciftcilere-otsep-projesinin-hedefleri-anlatildi-35056.html EriĢim Tarihi: 17.12.2013 414 6.4 OTSEP FOTOĞRAF ALBÜMÜ Düziçi SWOT Toplantısı-16 Mayıs 2013-Düziçi Halk Eğitim Merkezi Toplantı Salonu ġekil 6-4 Düziçi Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 415 Toprakkale SWOT Toplantısı-25 Haziran 2013-Mehmet Cevlani Onal Ortaokulu Toplantı Salonu ġekil 6-5 Toprakkale Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 416 Sumbas SWOT Toplantısı-26 Haziran 2013-Sumbas Ortaokulu Toplantı Salonu ġekil 6-6 Sumbas Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 417 Kadirli SWOT Toplantısı-27 Haziran 2013-Kadirli Lisesi Toplantı Salonu ġekil 6-7 Kadirli Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 418 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı-01 Temmuz 2013-Hasanbeyli Lisesi Toplantı Salonu ġekil 6-8 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 419 Bahçe SWOT Toplantısı-27 Haziran 2013-Bahçe Endüstri Meslek Lisesi Toplantı Salonu ġekil 6-9 Bahçe Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 420 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı-08 Temmuz 2013-OKÜ Büyük Amfi ġekil 6-10 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 421 OTSEP Toplantısı-08 Temmuz 2013-OKÜ Büyük Amfi ġekil 6-11 OTSEP Tanıtım Toplantısı Fotoğraf Kareleri 422 OĠGTHM ÇalıĢanları Toplantısı-03 Temmuz 2013-OĠGTHM Toplantı Salonu ġekil 6-12 OĠGTHM ÇalıĢanları Anket Toplantısı Fotoğraf Kareleri 423 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısı-03 Eylül 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu ġekil 6-13 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 424 Hayvancılık Odak Grup Toplantısı-12 Eylül 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu ġekil 6-14 Hayvancılık Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 425 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısı-30 Ekim 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu ġekil 6-15 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 426 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısı-01 Kasım 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu ġekil 6-16 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 427 Zeytin ve Yerfıstığı Ürünleri SWOT Toplantısı-27 Kasım 2013-OKÜ Rektörlük Küçük Toplantı Salonu ġekil 6-17 Zeytin ve Yerfıstığı Ürünleri SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 428 OTSEP PaydaĢ Toplantısı -27 Kasım 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu-1 ġekil 6-18 OTSEP PaydaĢ Toplantısı Fotoğraf Kareleri-1 429 OTSEP PaydaĢ Toplantısı -27 Kasım 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu-1 ġekil 6-19 OTSEP PaydaĢ Toplantısı Fotoğraf Kareleri-2 430 Çiftçi Ziyaretleri ġekil 6-20 Çiftçi Gezilerinden Fotoğraf Kareleri-1 431 Anketler ġekil 6-21 Çiftçi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-1 432 ġekil 6-22 Çiftçi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-2 433 ġekil 6-23 Bayi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-1 434 ġekil 6-24 Bayi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-2 435 ġekil 6-25 Tüketici Anketlerinden Fotoğraf Kareleri 436 OTSEP Proje Ekip Toplantıları-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu ġekil 6-26 OTSEP Proje Ekip Üyeleri Toplantılarından Fotoğraf Kareleri 437 438
