1 Userspots UX Almanak 2015

Transkript

1 Userspots UX Almanak 2015
Userspots UX Almanak 2015
1
Userspots UX Almanak 2015
Index
UX Temelleri
Yeni Başlayanlar İçin Layout Tasarımı
Kullanıcı Deneyimi Araştırmaları
UX Çıktılarının Görselleştirilmesi ve İpuçları
2015'in Bize Armağanı:
‘Optimizasyon Servisi ve UX Alive’
Neden Optimizasyon Ekibi Kurduk?
Userspots Big 4
A/B Test Örnekleri
B-Clear Framework
Web Sizin İçin Çalışsın
UX Alive
2015 Trendler/Yeniler
2015 UI Trendleri
Mobil Optimizasyon
2015 UX Trendleri
2015’in Öne Çıkan IoT Cihazları
Mobil’de 2. Round
Akıllı E-Ticaret İçin Ödeme Tasarımı
Eğitim/ Kariyer
UX Sürecinde Online Eğitimler
UX Kariyer Kartları
Userspots UX Kariyer Sürecindeki Ekmek Kırıntıları
2
Userspots UX Almanak 2015
Merhaba,
Userspots ailesi olarak, dolu dolu geçen bir yılı uğurlarken yeni yılın hepimiz için mutlu,
sağlıklı ve bol kazançlı bir yıl olmasını diliyor, yeni yılınızı kutluyoruz.
2014 yılında Dieter Rams ile başladığımız “UX Almanak”’ın ikinci sayısı ile karşınızdayız.
Okumak üzere olduğunuz bu almanak, Rams’ın 10 madde ile anlattığı “İyi Tasarım”a ulaşmaya
çalışarak geçirdiğimiz bir yılın muhasebesini yapmak, kazandıklarımızı/kaybettiklerimizi,
yapabildiklerimizi/yapamadıklarımızı düşünmek için güzel bir fırsat olabilir.
Tasarıma olan bakış açımızı genlerimizde muhafaza ederek, iş yapma şeklimizi daha geniş
bir perspektifte şekillendirdik. Bu da 2016 yılında size daha fazla “Veri” den bahsedeceğimiz
anlamına geliyor. Bu yıl içerisinde yaptığımız “4 Büyük Proje”yi anlatan reklam kokan içerikler
için şimdiden bizi mazur görün, iyi ürün geliştirmenin yöntemlerini keşfedip bunu hayata
geçirmişken sizlerle paylaşmamak olmazdı.
İş yapma şeklimizi değiştirmiş olmamızı, bu yılın bize kattığı en büyük değerlerden bir
tanesi olarak görüyoruz. İlerleyen zamanlarda bu konuya bol miktarda değiniyor olacağız.
Hayatımıza, Optimizasyon’un nasıl girdiğini ve neyi değiştirdiğini anlattığımızda bu
değişikliğin altında yatan nedenleri daha iyi tanımlıyor olacağız.
Değişmeyen tek şey değişimin kendisi!
Bu yılın bizi gururlandıran en önemli olaylarının başında UX Alive Konferansı geliyor.
Türkiye’de bu önemli organizasyonu gerçekleştirmiş olmak bize büyük bir mutluluk verirken
daha iyisi için çalışmamıza da motivasyon kaynağı olduğu bir gerçek. Bu nedenle UX Alive’16
da sizleri çok güzel sürprizler bekliyor olacak.
Bu sayıda bizim dışımızda yazılarıyla katkıda bulunan iki önemli misafirimiz var. Biri Frontend camiasının yakından tanıdığı ve UX Alive’ın konuşmacılarından Vitaly Friedman diğeri ise
hepimizin tanıdığı hepsiburada.com’un ürün geliştirme müdürü Gökhan Besen… Katkılarından
dolayı her ikisine de teşekkür ediyoruz.
Bu yılın Trendlerini unutmadık, yılın tasarım trendleri, Internet of Things cihazları, pazarlama
araçları gibi yılı ve yaşadıklarımızı derleyip toparlayan içerikler ile gönlünüzü almaya
çalışacağız. A/B test yapma şansımız yoktu, umarım ROI’si yüksek içerik üretmişizdir.
İyi tasarım arayışının bizi götürdüğü yolu, bu süreçte başımıza gelenleri her daim sizinle
paylaşacağız. Mutlulukla dolu bir yıl sizlerle olsun.
Önümüzdeki sayıda görüşmek üzere!
Mustafa Dalcı Userspots Founder
Süleyman Duman
Content Editor and Design
3
Userspots UX Almanak 2015
UX’in
Temelleri
4
Userspots UX Almanak 2015
Yeni Başlayanlar İçin
Layout Tasarımı
Emrah Sarıbaz
UX Strategist
Geçmiş deneyimlerimden yola çıkarak hazırlamış olduğum “Layout Nasıl Oluşturulur”
eğitiminin giriş konusu olan ‘Layout Tasarımında Temel Bilgiler’ bölümünün, tasarıma yeni
başlayanlar için faydalı olabileceğine inanıyorum.
Öncelikle Layout’un anlamına bakmak gerekirse; bir işin ve tasarımın gerçekleştirilmesi için
uyulması gereken düzen olarak tanımlanabilir. Arayüz elementleri belirli bir düzen içerisinde
konumlandırılarak mizanpajı/arayüzü oluşturur.
“Layout Nasıl Oluşturulur?” konusuna başlamadan önce, işin temeline inmek daha doğru
olacaktır. Bu noktada kişisel tercihim, klasik anlayıştan farklı olarak layout oluşturmaya direkt
çizim yaparak başlamıyorum. Bir Layout’u oluşturmada öncelikli hedefim, kendime sorduğum
dört soru ve cevaplarını yazarak ne yapmam gerektiğini tanımlamak oluyor:
-
Ekranda kullanıcının hangi fonksiyonları görmesini istiyorum? Hangi persona grupları bu ekranı kullanacak? Müşteri bu ekranda neyi ön plana çıkartmak istiyor? Kullanıcının bu ekrandan beklentisi ne?
Bu soruların cevaplanmasından sonra işin zor kısmı başlamış oluyor. Çünkü, layout
oluşturmanın temelinde çok farklı etmenler yatıyor. Bu etmenleri mümkün olduğunca
açıklamaya çalışacağım.
5
Userspots UX Almanak 2015
Kullanıcılar Ekranı
Nasıl Tarar?
İkinci kuvvet ise, dil yapımıza göre
farklılık gösterir. Latin alfabesi
kullanıyorsanız okuma yönünüz soldan
sağa doğrudur. Arap alfabesinde ise
okuma yönü sağdan sola doğrudur.
Bu okuma alışkanlıklarımız bizim ikinci
tarama kuvvetimizi gösterir.
Bunlardan birincisi fiziğin de temelini
oluşturan yer çekimi kuralıdır. Bu kural
aynı zamanda kullanıcıların tarama
alışkanlığını da belirleyen fizik kuralıdır.
Biz kullanıcılar yukarıdan aşağıya doğru
tararız ki bu da bize birinci kuvveti
gösterir.
Bu iki kuvvet fizikten de bildiğiniz üzere birleştirildiğinde sol üstten sağ alta doğru
taradığımızı gösteren bir şekil oluşturur. Bu şeklin nasıl anlamlandırıldığını ise şöyle
açıklayabiliriz;
6
Userspots UX Almanak 2015
Öncelikle ekran dört eşit parçaya bölünür. Sol üstte kalan alan kullanıcıların taramaya ilk
başladığı, dolayısıyla sizin için de en önemli olan alandır. Sağ üst ve alt alan ise taramanın
bittiği ve kullanıcıların yoğunlaştığı diğer iki önemli alan olarak gösterilebilir. En son kalan alan
yani sol alt alan ise kullanıcıların en son baktıkları ve önemli bilgileri koymak için çok tercih
edilmeyen alandır.
Bu yerleşimi kendiniz test etmek isterseniz, booking.com ana sayfa ve youtube.com video
sayfalarını inceleyebilirsiniz.
Burada dikkat edilmesi gereken şey, sadece bu kurallar ışığında ekranı dörde bölerek
çalışmamanız. Çünkü, bu kurallar dışında hayatınızı etkileyecek çok daha fazla etmen
bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi yine dengeli bir tasarım için tavsiye edilen ve temelleri
çok eskiye dayanan “Altın Oran” kuralıdır.
7
Userspots UX Almanak 2015
Hangi araç için tasarlıyoruz?
Temel olarak kullanıcıların nasıl taradığını öğrendiğimizi varsayarsak artık kullanıcının hangi
araçta bu Layoutu tarayacağını tanımlamamız gerekiyor. Etkileşim tasarımcısının temel
görevlerinden biri de bunu doğru teşhis edebilmesidir. Kullanıcılarınız bu Layout’u web
ortamında mı görüntüleyecek yoksa mobil cihazlarda mı kullanacak gibi sorular bu noktada
çok önemli. Eğer web ise işiniz biraz daha zor olacak.
Bilgisayar teknolojileri ve talebin büyümesiyle ekran boyutlarındaki değişkenlikte artmaya
başladı. Bu nedenle siz de bir tasarımcı olarak verileri takip etmeli, kullanıcılarınızın en çok
kullandığı ekran boyutunu ve buna bağlı olarak fold yüksekliğini belirlemelisiniz. Eğer bunu
tanımlamadan tasarıma başlarsanız ilerleyen zamanlarda yazılım ve UI aşamalarında birçok
problemle karşılaşabilirsiniz.
Örnek vermek gerekirse; Ben yerel verilerde en çok kullanılan ekran boyutu (1366px X 768px)
çözünürlüğünü kullanıyorum. Bu da demek oluyor ki (Max. 650px) fold alanım bulunuyor.
8
Userspots UX Almanak 2015
Her şeyin başı kutular
Artık temel bazı kuralları öğrendiğimize göre boş kağıda çizim yapmaya başlayabiliriz.
Çizime başlamak demek hemen ekranı çizmeye başlamak anlamına gelmiyor. Çünkü, Layout
tümden gelim kavramı üzerine çalışır. Bu nedenle öncelikle sayfanın tamamını oluşturmanız
gerekmektedir.
Yazının ilk başında tanımladığımız soruların cevapları doğrultusunda, sayfanın genelini
düşünerek işe başlanabilir. Bunu yapmanın en kolay yolu basitten zora doğru gitmektir.
Öncelikle tasarımın her dalının temelini oluşturan kutular ile başlayabilirsiniz. Kutular, sizin
her alan için tanımladığınız temel element olmalıdır. Kutu çizerek başlamayı alışkanlık haline
getirirseniz çok kısa sürede çok fazla opsiyon üretebilirsiniz.
Kutular nasıl anlamlı hale gelir?
Kutu çizmek çok basit bir eylem gibi düşünülse de aslında altında iki farklı temel felsefeyi
barındırmaktadır. Öncelikle Fold’da ne kadar kutu çizilmeli gibi bir soru ile başlayabiliriz. Bu
sorunun cevabı eskilere dayanan pazarlama araştırmaları ile cevaplanabilir.
En ünlü araştırma olan ve literatüre Miller’s kuralı olarak giren (-2) 5 (+2) kuralından
bahsetmek istiyorum. Miller pazarlama araştırmalarında kullanıcılara 7’den fazla veya 3’ten
az seçenek sunulduğunda karar verme mekanizmalarının doğru ve anlamlı çalışmadığını
ortaya koyar. Bu kural online dünya içinde geçerlidir. Kutularınızı çizerken tanımladığınız
alanlarda 7’den fazla seçenek varsa ya amacınız kullanıcının kafasını karıştırmaktır ya da
pinterest gibi sadece tarama üzerinden kullanıcının zaman geçirmesi istiyorsunuzdur.
Kutular nasıl yan yana gelir?
Seçeneklerimizin neler olduğunu çıkarttığımıza göre, kutularımızı yerleştirmeye başlayabiliriz.
Bu aşamada ise tasarımın temelini oluşturan kurallardan biri olan ‘Gestalt Kuralı’ devreye
giriyor. Kişisel olarak Gestalt’ın tüm kurallarını uygulamasamda temel de uyguladığım yakınlık
kuralından bahsedebilirim. Bu kural sayesinde kullanıcıları nasıl yönlendirebileceğinizi de
tanımlayabilirsiniz.
9
Userspots UX Almanak 2015
Örnek olarak;
Altı tane eşit boyutta kutunuz var ve tüm kutular birbirine eşit uzaklıkta ise kullanıcı büyük ihtimalle sol üstteki kutudan taramaya başlayacak ve daha sonra hangi kutuya bakacağı tamamen onun insiyatifine kalacaktır. Tasarımcı olarak biz bu yönü tanımlayabilir, kullanıcıların
gitmesi gereken yolu bu kural ile belirleyebiliriz. Üç kutuyu yatayda birbirine yaklaştırır ve
diğer üç kutu ile arasındaki mesafeyi açarsanız, yakınlık kuralına uygun olarak kullanıcılarınız
öncelikle yatayda tarama yapacak daha sonra da diğer kutu grubuna yönlenecektir. Sadece
kutular arasındaki mesafeyi değiştirerek kullanıcıları yönlendirebilir, onları seçim yapmak zorunda bırakmazsınız.
Bu makaleyi yazmamda bana yardımcı olan içeriklere buradan ulaşabilirsiniz.
10
Userspots UX Almanak 2015
Kullanıcı Deneyimi
Araştırmaları
Sıla Karagöl
UX Strategist/ Userspots
Tasarım kararlarının ne kadar bilinçli verildiğine bağlı olarak, ortaya çıkan ürünün
hikayesi de o kadar güçlü olur. İşte bu noktada tasarım kararlarının bilinçli
verildiğinden emin olmak için tasarım süreci boyunca birçok araştırma tekniğinden
faydalanırız.
Yaygın düşüncenin aksine araştırma, bir projenin başlangıç
adımından ibaret değildir. Araştırma süreci; İlk problemin
tanımlandığı ve ilk açıklamanın yapıldığı an başlar ve tasarım süreci
boyunca devam eder.
11
Userspots UX Almanak 2015
Araştırma
Genel olarak bir takım olguların ortaya çıkarılması için ya da bu amaçla yapılan her türlü
sistemli çalışmayı içeren inceleme olarak tanımlanır. Tasarım araştırması, projenin türüne,
büyüklüğüne ve çevre şartlarının gerekliliklerine göre farklı yöntemlerle sürdürülebilir. Bu
süreç içerisinde sezgisel yöntemlere de başvurulabilir. Ancak, kararları bilinçli verebilmek
için araştırmanın planlı bir şekilde yürütülmesi ve sistematik yaratıcı eylemlerin göz ardı
edilmemesi son derece önemlidir.
Araştırma süreci ise, ilk bulguların elde edilmesi ve sorgulanması ile başlar. Sonrasında,
düşüncelerin sentezlenerek ilk tasarım fikirlerinin oluşturulması, ortaya çıkan fikirlerin test
edilmesi ve geliştirilmesine kadar projenin tamamına yayılarak devam eder.
Projenin amacı ve araştırma sorularına göre, süreç içerisinde farklı tekniklerin uygulanması
gerekebilir. Kullanıcının ilk izlenimlerini ölçmek için yürütülen çalışmalarda belli setler
kullanmak gerekirken, davranışlarını ölçmek istediğimizde ise farklı setler kullanmamız
gerekebilir. Bu noktada bir tasarım araştırması yaparken en sık kullanılan tekniklere göz
atabiliriz.
12
Userspots UX Almanak 2015
Bire Bir
Görüşmeler
Kullanıcıların belli bir ürün veya servis hakkındaki düşüncelerini, ihtiyaçlarını ve beklentilerini
öğrenmek, özellikle ürünü kullanırken karşılaştıkları problemleri anlamak için gerçekleştirilen
karşılıklı görüşme tekniğidir.
Kullanıcılarla yapılan bu görüşmelerde;
Kullanıcıların ürün ile ilgili geçmiş deneyimleri nedir?
Kullanıcıların belirli bir konu hakkındaki düşünceleri ve söylemleri nelerdir?
gibi sorulara yanıt aranır.
13
Userspots UX Almanak 2015
Günlük
Çalışması
Kullanıcıların belli bir ürünü veya servisi kullanırken belli bir süre içerisinde kendi hareketlerini
kayıt altına almaları durumudur. Düzenli aralıklarla bu kayıtlar kullanıcı ile birlikte analiz edilir.
Günlük çalışması sonucunda;
Kullanıcılar rutin hareketlerinde belli davranışları nasıl sergiliyorlar?
Kullanıcıların periyodik hareketleri ürünü nasıl etkiliyor?
Kullanıcılar belli bir ürünü belli bir süre içerisinde nasıl kullanıyorlar?”
sorularına yanıt aranır.
14
Userspots UX Almanak 2015
Direkt
Gözlem
Bu araştırma tekniğinde, kullanıcıların fiziksel ve sosyal çevreleri ile olan etkileşimleri
gözlemlenir. Kullanıcıların içerisinde bulunduğu çevrelerin ürüne olan etkisi incelenir.
Direkt gözlem sonucunda;
Kullanıcılar belli bir ürünü kullanırken ne yapıyor
Kullanıcılar rutin hareketlerinde belli davranışları nasıl sergiliyorlar?
sorularına yanıt aranır.
15
Userspots UX Almanak 2015
Netnografi
Etnografik araştırma tekniklerinin internet ortamında uygulanması olarak tanımlanabilir.
Bu araştırma tekniğinde,
Kullanıcılar belli bir ürün veya konu hakkında ne söylüyor? Ne düşünüyor?
sorularına yanıt aranır.
16
Userspots UX Almanak 2015
Rakip
Analizi
Söz konusu tasarım ürününün alternatiflerinin araştırılması durumudur. Bu alternatifler; teknik,
kullanıcı standartları ve arayüz çerçevesinde incelenir.
Analiz sonucunda;
Sektörde ne noktadayız?
Hangi noktalarda öndeyiz/zayıfız?
Ürünümde olmazsa olmaz özellikler neler?
sorularına yanıt aranır.
17
Userspots UX Almanak 2015
Kullanılabilirlik
Testi
Çalışan veya maket halindeki ürünün gerçek kullanıcıları ile görev bazlı testleri yapılır. Kullanıcılardan belli görevleri gerçekleştirmeleri istenirken; karşılaşılan problemler, görev başarısı,
görev gerçekleştirme süresi, kullanıcı memnuniyeti ölçülür.
Kullanılabilirlik testi ile,
Kullanıcılar ürünü kullanırken nerelerde zorluk yaşıyorlar?
Ürünün hangi özellikleri etkin kullanılıyor?
Hangi özellikleri çalışmıyor?
Kullanıcıların beklentileri ve davranışları neler?
sorularına yanıt aranır.
18
Userspots UX Almanak 2015
Kart Gruplama
Çalışması
Kart gruplama çalışması içerisinde, sınıflandırılmak istenen içerik kartlar haline getirilerek
katılımcılardan bu içeriği gruplamaları istenir. Böylelikle kullanıcının gözünden hiyerarşi ile
ilgili bilgi sahibi olunur.
Kart gruplama çalışması sonucunda,
Hangi içerikler bir arada gruplanmalıdır?
Grupladığımız içeriklere ne başlıkları vermeliyiz?
gibi sorulara yanıt aranır.
19
Userspots UX Almanak 2015
Ağaç Testi
Sınıflandırılmış içerik ağaç şekilde katılımcılara sunulur ve en alt kırılımda yer alan içeriklerden
bir set oluşturularak kullanıcıların bu içerikleri bulması istenir. Böylelikle sınıflandırmanın,
navigasyonda yer alan başlıkların yapısının ve isimlendirilmesinin doğru olup olmadığı
anlaşılır.
Ağaç testi sonucunda,
Kullanıcılar aradıkları bilgiye kolayca ulaşabiliyorlar mı?
Navigasyonda yer alan başlıklar ne olmalıdır?
sorularına yanıt aranır.
20
Userspots UX Almanak 2015
First Click
Test
Kullanıcılara belli bir görev vererek arayüzün bir sayfasında bu görevi gerçekleştirmeleri
istenir. Görev gerçekleştirme süresi ve tıklama yapılan yerler incelenir.
Test sonucunda,
Kullanıcılar arayüz ile beklenilen etkileşimi gerçekleştirebiliyor mu?
Navigasyonda yer alan başlıklar ne olmalıdır?
sorularına yanıt aranır.
21
Userspots UX Almanak 2015
5 Saniye
Testi
Arayüzün bir sayfası kullanıcılara 5 sn kadar gösterilip ardından, bu sayfa ile ilgili sorular sorulur.
5 sn testi sonucunda;
Kullanıcıların ürün veya belli bir özellik üzerinde ilk izlenimleri ne?”
Ürünün vermek istediği mesaj arayüzde yeterince açık mı?
sorularına yanıt aranır.
22
Userspots UX Almanak 2015
UX Çıktılarının
Görselleştirilmesi ve İpuçları
Mustafa Dalcı
Userspots Founder
Kullanıcı Deneyimi çalışmalarımız ve geçmişe dönük tecrübelerimizin, bizi daha iyi ürün
geliştirmek adına önemli noktalara kaydırdığı bir gerçek. Şimdi ise, bu süreç içinde adım
adım değerini fark ettiğimiz ve konu üzerine sürekli düşünüp çalıştığımız
“UX Görselleştirmesi”ne değinmek istiyorum.
Bu yazının içeriği, Graz’da World Usability Congress’de yaptığım “UX Output Visualization” sunumu
oluşturuyor.
Neden Görselleştirme?
Temel olarak bir UX çalışmasının kalitesi, çalışmadan çıkan insightlar ve üretilen tasarım
çözümlerinin yanında çıktıların sunuluş şekliyle belirleniyor. Bu yüzden ne kadar “WOW
Moment”a sahip olan bir içeriğiniz olursa olsun, bunun sunum şekliyle yarattığınız etkiyi başka
boyutlara taşıyorsunuz.
2009–2012 yılları arasında yaptığımız kullanıcı testlerini sunarken hazırladığımız 100+
sayfadan oluşan kullanıcı testi raporların gereksizliği, okunmuyor oluşu, bizi pazarlama
ekiplerinin gözünde “işi bilmeyen ve akademik raporlar içerisinde boğulmuş” kişilere
dönüştürmesi sonucunda tüm eforumuzu, derdimizi daha iyi anlatabilme yollarına adadık. Bu
noktada rapor yazmak yerine sonuçları görselleştirmeyi ön plana çıkardık.
23
Userspots UX Almanak 2015
Neleri Görselleştirebiliriz?
Temel amaç, derdimizi daha iyi anlatmak olduğu için aslında her kullanıcı deneyimi çalışması
görselleştirilebilir. Kullanılabilirlik Testi Sonuçları, Persona, Customer Journey, Google
Analytics Verileri ve Benchmark çalışmaları bunların başında geliyor.
Kullanılabilirlik Testi Sonuçları
İlk görselleştirme çalışmalarımızı kullanılabilirlik testleri üzerine yaptık. Özellikle bu çıktıları
alıp hemen uygulamak isteyen e-ticaret siteleri için “Executive Summary” yerine “Infografik”
oluşturmaya başladık.
Tek bir görsel ile demografik bilgiler, alışveriş sürecinin ortalama süresi, anket sonuçları ve
yapılan hataları gösterebildiğimiz bu yapı, test sonuçlarını hap olarak almak isteyen e-ticaret
şirketleri için oldukça faydalı oldu.
Sonrasında finans şirketleriyle çalışmalarımız arttıkça hayatımıza “Single Usability Metric” ve
bu sonuçların görselleştirmesi girdi.
24
Userspots UX Almanak 2015
SUM (Single Usability Metric)
Kullanılabilirlik tanımının ISO standartlarında belirtilen hali: ISO 9241’e göre kullanılabilirlik
“bir ürünün potansiyel kullanıcıları tarafından, belirli bir kullanım bağlamı içinde, amaçlanan
kullanım hedeflerine ulaşmak için, ne derece etkin, verimli ve tatmin edici bir şekilde
kullanılabilmesi” olarak tanımlanmaktadır.
SUM ise bu noktada, bir arayüzün veya bir arayüzde bulunan fonksiyonun ISO standartında
belirlenen istatistikler çerçevesinde ne kadar kolay kullanılabilir olduğunu gösteren rakam
olarak kullandığımız bir veriydi.
Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Biz de yaptığımız karşılaştırmalı benchmark çalışmalarında SUM üzerinden infografikler
oluşturmaya başladık.
Sonunda geldiğimiz noktada ise kullanıcı testi çalışmalarının sonuçlarından videolar üretmeye
başladık.
Buradaki video da bir sitenin eski versiyonu ile yeni versiyonu arasındaki farkların rakamsal
karşılığı bulunuyor.
25
Userspots UX Almanak 2015
Persona
Persona hali hazırda görsel tarafı güçlü olan bir UX çıktısı ama daha da etkili hale getirmek
için gerçek ve gerçeğe yakın profiller kullanarak özel çekimler yapıyoruz. Stock fotoğraflar
kullandığınız noktada yeteri kadar etki bırakamayabiliyorsunuz.
Customer Journey
Müşterilerin ürün ile yaşadığı etkileşimi ve yolculuğu göstermek adına da farklı görselleştirmeler kullanıyoruz. Service Blueprint gibi gösterimlerin yanında dairesel kullanımlarda bir
“loop” olarak devam eden yolculuğu anlatmak için ideal bir görselleştirme şekli.
26
Userspots UX Almanak 2015
Benchmark
Lokal ve global rakiplerin hangi fonksiyonları kullandığı ve nelere odaklandığını daha net
anlamak için de Sunburst gibi gösterimler dikkat çekici olabiliyor.
Google Analytics Verisi
Çalışmalardan önce yaptığımız Google Analytics analizini bir infografiğe dökmek de verinin
içinde kalmış vurucu noktaları ön plana çıkarmak için faydalı olabiliyor.
Görselleştirmenin detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.
27
Userspots UX Almanak 2015
UX Görselleştirme İçin
6 İpucu
1.Excel’in Dışına Çıkın
İstatistikleri Excel’den alıp grafiğe dökmek her zaman kolay ama Excel ve Powerpoint grafik
çıktıları görsel anlamda yaratmak istediğimiz etki için çok faydalı değil.
2. Form Follows Data
Çıktılarımız daha güzel gözüksün derken görselliğin verinin önüne geçmesini de istemeyiz.
Amacımız veriyi daha anlaşılabilir hale getirmek, harika bir görsel ile “Kullanıcılar daha ucuz
olanı alıyor” gibi daha önce hiç duyulmamış bir insight’ı istediğiniz kadar süsleyin, olmayacak.
3. Hedef Kitlenizi Bilin
Görselleştirmeyi sunacağınız kitle yapacağınız görselleştirmeyi de etkiliyor. Eğer CEO
görecekse detaylardan ziyade vurucu noktaları ön plana çıkartmalı, eğer ekibe sunuyorsanız
her detayı görselleştirmeye dahil etmeye çalışmalıyız.
4. Beklentileri Netleştirin
Sunumun ve içeriğin ne olduğu toplantı öncesinde karşı tarafa net iletilmeli.
5. Daima CTA Ekleyin
Her görselleştirme sunumunun net aksiyonları olmalı. Benchmark çalışmasını sunarken
grafiğin ne anlama geldiğini anlatıp sonrasında da bu grafikten çıkarılacak sonuçları da karşı
tarafa iletilmeli.
6. İlham Alın
İlham almak konusuna her daim açık olun. Behance, Dribbble ve Information is Beautiful sizi
bekliyor.
28
Userspots UX Almanak 2015
2015’in Bize
Armağanı;
Optimizasyon Servisi
ve UX Alive
29
Neden Optimizasyon
Ekibi Kurduk?
Userspots UX Almanak 2015
Userspots olarak, 2009 yılından bu yana Kullanıcı Deneyimi üzerine hizmetler sunuyoruz.
Kullanıcı Deneyimi kavramının çok geniş bir alana yayıldığı ve bünyesinde birçok disiplini
barındırdığı gerçeği çeşitlenen kullanıcı alışkanlıkları ile daha da belirgin hale geliyor.
Bu noktadan hareketle, 2015 yılında hayata geçirdiğimiz Optimizasyon Servisi ile bir tasarım
şirketine dönüştüğümüz sürecin sonunda “Veri Odaklı Tasarım Şirketi” etiketine sahip
olmak için geçmişe dönük çalışmalarımız ve nedenlerimiz var. Bu nedenleri dört başlıkta
açıklayabiliyoruz.
30
Userspots UX Almanak 2015
Harika Ürünler Geliştirmenin
3 Temel Noktası
Ürün geliştirme süreçlerinde uzun süre bulunmamızın kazandırdığı deneyimle iyi ürün
geliştirebilmenin temel taşlarını çok iyi biliyoruz.
Product Management
Konu ile alakalı Product Manager’in patrona dahi hayır diyebilmesi, içinde bulunduğu sürece
sahip çıkması, ürünü yaşatacak KPI’ları belirlemesi, “Ben Demiştim” kartlarını cebine koyarak
güvenli alana çekilen ekip üyelerini projeye dahil etmek için verdiği savaş, ürünün hayatta
kalması için olmazsa olmazları arasında yer almaktadır.
Sahipsiz ürün yaşamıyor!
31
Userspots UX Almanak 2015
UX Know How
Bir ürünün KPI’ları, gitmek istediği yer, hedef kitlesinin mevcut deneyimi ve üründen
beklentilerin ortak noktasını bulabilmek için hedef kitlenin tutum ve davranışlarını anlamak
gerekiyor. İşte bu noktada devreye Kullanıcı Deneyimi Çalışmaları giriyor.
Agile Development
Ürünü MVP (Minimum Viable Product) ile hayata geçirdikten sonra, mevcut ürünü veriler ile
birlikte adım adım inşa edebilmek için işleri mikro yapılara kırmak ve bu kırılımlar arasında
çok hızlı önceliklendirmeler yapabilmek hayati bir önem taşıyor. Agile Development bize bu
esnekliği sağlıyor.
Bu üç noktanın orta noktasını bulduğumuzda çoğu zaman “İyi Ürün” ile karşılaşıyoruz. İyi
ürün sürecinin başında doğru ürünü yaptığınızı kanıtlamaya çalıştığınız hareketlerin tamamı
“Lean UX” başlığı ile karşımıza geliyor.
Bugüne kadar gördüğüm en iyi Lean UX hikayesi, tasarımını Userspots olarak staj programı
çerçevesinde yaptığımız Kasko123 adlı kasko şirketine ait olduğunu söyleyebilirim. Kasko123
bizimle çalışmaya başlamadan önce fake bir anasayfa ve fake bir kasko listeleme sayfası
oluşturulduktan sonra adwords ile gelen kullanıcı trafiği izlenmiş, bu gelen trafik üzerinden
kaç kişi “Teklif Al” butonuna tıklamış, kaç kişi gelen fake tekliflerden birine satın almaya
çalışmış istatistikleri tutulmuştu. Bir modelin çalışıp çalışıp çalışmayacağı kanıtlandıktan sonra
modele yatırım yapmak kesinlikle daha doğru bir yöntem.
Tasarım şirketleri olarak bütün yapıyı tasarlayıp müşteriye sunmak ve sonrasında alkışlarla
süreçten ayrılmak bizi iyi ürün hikayesinin bir parçası yapmıyor. İyi ürün hikayesinde
başrolde yer almamız için Optimizasyon servisi sunmaya ihtiyacımız var.
“Kullanıcı Araştırmaları, Tasarım Kararlarını Doğrulamada Yeterli Değil!”
Bir ürünün tasarım sürecinde ne kadar fazla kişiyle görüşürseniz görüşün, beş kullanıcı ile test
yaparak sorunlarınızın %75’ini bulduğunuzu varsayın, etnografik araştırmalarda sayının önemli
olmadığından bahsedin, yine de milyon dolarlık tasarım kararları alırken dönüp dolaşıp aynı
noktaya geliyoruz; Kaç kişiye sordunuz?
Örneğin; Hepsiburada için kategori ağacı çalışması yapıp menüyü soldan üste almak bir çok
kişiye göre milyon dolarlık bir tasarım kararıydı ve sadece 200 kişiyle yapılan kart gruplama
testinin sonuçları ile yeni kategori ağacını hayata geçirmek milyondan fazla kullanıcısı olan bir
yapının iç süreçleri için fazlasıyla riskliydi.
Bu noktada daha geniş kapsamlı bir çalışma devreye girmeliydi ve girdi de. Mobil arayüzde
yapılan A/B testi ile kullanıcıların %50'si eski 22'lik ağacı, %50'si de 9'luk yeni ağacı gördü. Alt
başlık haline geleceği için satışın azalacağı düşünülen kategorilerde beklenilen olmadı ve yeni
ağaç testi başarıyla tamamladı.
Kaç kişiye sordunuz bunu? Sorusunun daha güzel bir cevabı artık var.
32
Userspots UX Almanak 2015
SAHİBİNDEN EMLAK IPAD UYGULAMASI
İLE EMLAK ARAMA SÜRECİ
EMLAK ARAMA DÖNGÜSÜ
Emlak arama süreci sürekli
tekrarlayan bir döngü olarak
gözlenmiştir. Bu nedenle sistemin
tasarımı bu döngü içerisinde birbirini
izleyen aksiyonlara göre
geliştirilmelidir.
FİLTRE - KONUM KAYDETME
1
İstenilen konum ve filtreleme seçeneklerinin
kaydedilerek sonraki aramalarda kullanılması
EMLAK
ARAMA
2
3
EMLAK
ARAMA
EMLAK
ARAMA
ZİYARET ETTİĞİM EVLER
Daha önceki aramalarda incelenen evlerin harita
üzerinde gösterilmesi
MESAJ BİLDİRİMİ
Önceden belirlenen özelliklerde yeni ilan
eklendiğinde bildirim olarak alma
SON ARAMADAN BU YANA EKLENENLER
Son aramadan bu yana eklenen ilanların
gösterilmesi
Satın Alma Yolculuğu Statik Değil!
Tasarladığımız süreçlerin neredeyse tamamı “Uzay Boşluğunda Duran Kullanıcının” sitemize
gelmesi ve istediklerimizi tek seferde yapacak olması varsayımına dayanıyor. İkinci ve üçüncü
ziyaretlerinde artık çoğu şeyi unutmuş bir satışçıya dönüşüyor ve müşterimizi tanımak için
onun bazı hareketler yapmasını bekler hale geliyoruz.
Oysa satın alma yolculuğu hiçbir zaman statik değil. Yolcuğumuz, fiziksel ve dijital kanallar
arasında gidip gelen ve her defasında bir önceki durumdan devam etmesini beklediğimiz bir
yapıya sahip.
Bir emlak sitesi düşünün, eğer siz arama sonuçlarına favorilerinize almıyorsanız sizi
hatırlamayıp her kapıdan içeriye girdiğinizde size “Buyrun neye bakmıştınız?” sorusunu
iletiyor. Oysa siz o aramayı genelde aynı cihaz üzerinden 2 gün — 8 hafta sürecek ev
arayışınız esnasında defalarca kez yapıyorsunuz. Bir önceki arayışınızdan 3 gün sonra tekrar
geldiğinizde size;
“Arama kriterlerinize uygun 43 yeni ev var!”
Yorumunu daha güzel bir ifadeyle iletse, balık hafızalı bir emlakçıdan sizi tanıyan emlakçıya
dönüşecek.
33
Userspots UX Almanak 2015
İş arama süreci de benzer döngülere sahip. Üç gün önce UX Designer olarak iş arayan kişinin
bir sonraki gelişinde “Maden Mühendisliği” araması yapmayacağını tahmin edebiliyoruz.
Sonraki ziyaretinde ulaşmak istediği “Ben Burada Yokken Neler Olmuş?” bilgisini kolayca
sunduğunuzda statik olmayan yolculuğa karşı iyi bir deneyim sunan yapıya sahip
oluyorsunuz.
İşin güzeli, artık pazarlama otomasyon araçları “If This Than That” kurgularını kolayca
oluşturabileceğiz yapılara sahip.
Verinin Girdiği Süreçten Ego Çıkıyor!
Verinin olmadığı yerde fikirler çatışmaya başladığında son söz HIPPO (Highest Paid Person’s
Opinion) ’nun oluyor. Optimizasyon süreci şirketlerde ürün geliştirme yapısına dahil olduktan
sonra “Bunun Testini Yapmış mıydık?” sorusunu duymaya başlayacak şekilde bir norma
dönüşüyor. Sürece veri giriyor, ego ve benim dediğim olsunlar çıkıyor.
Mustafa Dalcı
34
Userspots UX Almanak 2015
Userspots
Big 4
Bu yılın bizim için en önemli noktası da yaptığımız 4 büyük projeyi
adlandırdığımız Big 4’dü. Bu yıl boyunca üzerine çalıştığımız, tamamında
mobile dokunduğumuz 4 büyük proje, Userspots’un büyük projeleri sonuna
kadar takip eden, ürünün her etkileşiminden sorumlu ve bu işleri yapabilecek
yetkinlikte olduğunu kanıtladı.
35
Userspots UX Almanak 2015
Hopi
Daha önce hiç bir ürün tasarım sürecimize CEO (Cem Boyner) ‘nun bu denli katıldığını ve
katkıda bulunduğunu görmemiştik. Alışverişin her noktasına dokunan şu an 2.5 milyon kişiye
ulaşan Hopi’nin kullanıcı deneyimini tasarlamak bu yılı harika hale getirmek için tek başına
yeterli bile.
Hopi’nin tasarım sürecinde, 4 şehirden 9 katılımcı 4 hafta süresinde yaptıkları tüm
alışverişleri(giyim, market, akaryakıt, eğlence…) kayıt altına aldılar.
3 Boyner, 2 YKM, 1 Beymen, 1 Fabrika ve Network mağazası ziyaretlerinde 38 saat gözlem
süresi elde edidi ve farklı reyonlardan 40 satış temsilcisi ile görüşmeler yapıldı. 5 AVM ziyaret
edildi, 30 müşteri ile alışverişleri ile ilgili görüşmeler yapıldı. Tüm kullanım senaryolarının
düşünüldüğü 22 akış detaylandırılarak toplamda 638 ekran çalışıldı.
36
Userspots UX Almanak 2015
Bonus Flaş
Üzerine en fazla emek verdiğimiz ve bunu da büyük bir gururla anlattığımız
proje olan Bonus Flaş yıl sonuna doğru hayata geçti. Kullanıcıların alışveriş
alışkanlıkları ile ürün KPI’larını orta noktada buluşturmak konusunu iyi
kotardık.
37
Userspots UX Almanak 2015
Kullanıcıların kredi kartı kullanım alışkanlıklarını, bonus.com.tr ile olan etkileşimlerini
incelemek için gerçekleştirilen; derinlemesine görüşmeler; kullanılabilirlik
testleri, göz izleme testleri ve Garanti bankası şube, çağrı merkezi, iç ekipler ile
yapılan görüşmelere ek olarak mobil deneyimi incelemek üzerine de bir çalışma
gerçekleştirdik.
Bu çalışmada; 16 Bonus müşterisi ile alışveriş anı da dahil olmak üzere görüşmeler,
Finansal işlem ve kampanya ile ilgili mobil uygulama alışkanlıklarına yönelik bir
netnografi çalışması, Kredi kartı alışverişi günlük çalışması gerçekleştirildi.
Uygulamada kullanıcı deneyimi olarak;
-
Finansal Gösterim ve Kampanyaların birleşimi, Aile Geçişi, Özet limit barı,
Hesap bilgilerinde akıllı ürün satış alanları, kartlar arası hızlı geçiş,
Akıllı kampanya gösterimi.
Zaman ve lokasyona bağlı Kampanya Gösterimi.
Kolay kampanya arama
Harita Üzerinden Kampanya Bulma
Kampanya Takip ekranları, ön plana çıkıyor.
38
Userspots UX Almanak 2015
Hepsiburada
Checkout grafik tasarımı ile başlayan yolculuğumuz Iphone uygulaması
deneyim tasarımı, Kategori Ağacı, Responsive Web ve Tablet uygulamasıyla
devam etti. Şu an Hepsiburada’nın her noktasına Userspots’un önemli bir
katkısı bulunuyor.
39
Userspots UX Almanak 2015
TEB
“Para kadar kolay” diyerek tanıttığımız TEB Kosova, bankacılık işlemleri
hayatında olmayan Kosova’lılara basit bir deneyim yaşatmayı amaçladı.
Basitlik vurgumuz ile World Usability Congress’de
“World Experience Award” aldık.
40
Userspots UX Almanak 2015
Pozumuzu da not düşelim:
Bize bu pozu verdiren uygulamayı tasarlarken, hızlı ve maliyeti daha düşük bir anket
gönderip bankacılık deneyimimizden yararlanmak yerine Kosova'yı ziyaret edip, TEB
Kosova'nın iç ve dış müşterileri ile görüşerek Kosova'daki bankacılık ve insanların TEB'e
bakış açısını da gözlemlemeyi tercih ettik. Böylelikle, yeni Teb Kosova Mobil uygulamasını
müşterilerin bankacılıktaki önceliklerinin nasıl farklılaştığını ve kafalarındaki yapıyı görerek
hayata geçirdik. Müşterilerin sık kullandığı ürünler ve işlemler öne çıkarılarak bankacılık
uygulamalarını öğrenmesi kolay ve kullanışlı bir ürün tasarlamaya çalıştık. Kosova'da TEB'in
sektöre getirdiği farklılıklar ve ürünler ile kurduğu yenilikçi banka, teknolojiyi getiren banka
imajını da kullanarak; mobil teknolojinin getirdiği yenilikçi özelliklere uygulamada yer verdik.
(parmak izi, kullanıcıyı hatırlama, ön izleme vs. )
Teb Kosova kullanıcıları için en önemli ihtiyaç, sahip olduğu ürünlere hızlı ulaşım ve bu
ürünler ile ilgili temel aksiyonları aldırabilmekti. Klasik banka uygulamalarından farklı olarak
bu çalışmada fonksiyonlar üzerinden gitmenin kullanıcı açısından faydalı olmayacağı
sonucuna ulaştık. Kullanıcı grubumuz bankacılık uygulamalarına oldukça uzak olduklarını
gördük. Bu nedenle kullanıcıların ihtiyaçları önceden tanımlanmalıydı.
Araştırmalardan çıkan başka bir sonuçta ödemeleri ile ilgili doğru iletişime ihtiyaç
duyulduğuydu. Bu ihtiyaca cevap verebilmek için ana sayfamızda takvim fonksiyonunu
ekledik. Bu sayede kullanıcılar finansal takvimlerini oluşturarak ödemelerini ve varlıklarını
kontrol altında tutabileceklerdi. Bize ödül kazandıran bu çalışmada, tasarımlarımızı bu
ihtiyaçlara göre düzenledik.
41
Userspots UX Almanak 2015
A-B Test
Bir ürünün farklı varyasyonlarından hangisinin ihtiyaca uygun ve verimli olduğunu
ölçümleyebildiğimiz bir test biçimidir. A-B Test Sürecinde, farklı içerik ve tasarım örnekleri
sunularak, en iyi sonucu alma yoluna gidilir. Bu test sonucunda ürün için hangi alanlarda
değişim yapılmak isteniyorsa, değişimlere dair istatistikler ve geri dönüşüm oranları
çıkartılarak hangi versiyon ağırlıklı ise kullanıcıya o sunulur.
42
Userspots UX Almanak 2015
A-B Test Örnekleri
Firma-1
%19
Bir finans şirketi, yatırım planlarını personalar ile
birleştirdiğinde plan satışlarına nasıl etki edeceğini
öğrenmek için A-B testine başvuruyor.
Birinci tasarımda, yatırım planın riskleri ve karlılık
oranları hakkında bilgiler veriliyor.
İkinci tasarımda, bu bilgilere ek olarak
personaların bu plan hakkındaki düşüncelerine de
yer veriliyor.
İkinci tasarım kullanıldığında, müşteriler
personalar ile aralarında bir bağ kuramadığı için
satışların düştüğü saptanmıştır.
Birinci tasarımla satışlarda %19 artış
gözlemlenmiştir.
Firma-2
%7,8
Firma, mobil sitelerinde depolama alanlarının
rezervasyon oranlarını arttırmak için farklı buton
renklerinin etkisini ölçmek üzere A-B testine
başvuruyor.
Orijinal buton rengi mavi. Araştırmalar mavi
rengin insanlarda güven duygusunu çağrıştırdığını
gösteriyor.
Araştırma sonuçlarında turuncu rengin
kullanıcılarda ürünün ucuz olduğu hissini
uyandırdığı gözlemleniyor.
Aynı zamanda turuncu renk, hareket halindeki
kullanıcıda hızlı karar verme dürtüsünü tetikliyor.
Sonuç olarak turuncu buton rezervasyon oranını
%7,8, mobil site trafiğini de %12,3 arttırmıştır.
43
Userspots UX Almanak 2015
Firma-3
%23
Bir depo kiralama firmasının mobil giriş
sayfası.
Depo rezervasyonlarını arttırabilmek için
tasarlanan yeni sayfa A-B testine tabi
tutuluyor.
Soldaki tasarım orijinal giriş sayfası.
Yeni tasarım kullanıldığında siteye kayıt ve
çağrı merkezi aramaları %40 artış gösterdi.
Sağ taraftaki tasarımda;
Rezervasyon oranları %23 artış gösterdi.
Firma-4
%5
Bir e-ticaret firması iki farklı arama barı için
A-B testi yapıyor.
Birinci tasarımda sade bir arama barı
kullanılıyor.
İkinci tasarımda öneri sunan bir arama barı
kullanılıyor.
Sitede öneride bulunan arama barı
kullanıldığında, satışlarda %5, site
ziyaretlerinde %8 artış saptanmıştır.
44
Userspots UX Almanak 2015
Firma-5
%34,7
Bir e-ticaret sitesinin satışlarını arttırmak
amacıyla giriş sayfası yerleşimini test ettiği bir
A-B testi.
Orijinal giriş sayfasında: üstte yatay, solda
dikey bir navigasyon tasarımı ve kampanyaların
öne çıkarıldığı bir sayfa mevcut.
Yeni tasarımda ise soldaki navigasyon
kaldırılmış ve ürünler sınıflandırılarak
sergilenmiştir.
Daha sade görünen ikinci tasarım satışlarda
%34,7 artış sağlayarak testin kazananı
olmuştur.
Firma-6
%24,4
Bir e-ticaret firması aylık paket planlarının satışını yükseltmek amaçlı A-B teste başvuruyor.
Birinci sıralamada paket fiyatları, büyükten küçüğe sıralanıyor. İkinci sıralamada paket fiyatları, küçükten
büyüğe sıralanıyor.
Araştırmalara göre kullanıcı ilk olarak yüksek fiyatla karşılaştığı zaman düşük fiyatı kabullenmesi daha
kısa sürüyor.
Sonuç olarak firmanın aylık gelirinin %24,4 arttığı gözlemlenmiştir.
Userspots Optimizasyon ekibi tarafından hazırlanan
A/B testine katılmak ister misiniz?
45
Userspots UX Almanak 2015
B-CLEAR
FRAMEWORK
Before Start
DEFINE KPI’S
PERSONA
JOURNEY
ANALYTICS
USABILITY REVIEW
HEATMAP
Optimizasyon çalışmasına başlamadan
önce Analiz evresi başlar. Google
Anaytics ya da Adobe Analytics,
Heat map ve mouse tracker araçları
analiz edilir, daha önce yapılmış olan
testlerin sonuçlarından çıkarılan
öğrenimler incelenir, kullanıcı anketleri,
kullanılabilirlik çalışmaları yapılır,
sektör özelinde yapılmış olan A/B Test
çalışmaları ve kullanıcı geribildirimleri
incelenir.
46
Userspots UX Almanak 2015
BANNER
IMAGE
ICON
VIDEO
SHAPE OF BUTTON
BUTTON TO HYPERLINK
FONT
CAROUSEL
FORM ELEMENTS
Change
Web siteleri ve mobil uygulamalarda genel
kabul gören best practiceler her sektör
için geçerli olmayabilir. Hatta genelde
aynı sektörde bile farklı kullanıcı kitleleri
tarafından farklı tasarımlar daha kullanışlı
kabul edilebilir. Websiteniz ya da mobil
uygulamanız için en doğrusunu bulmak
için en doğru yol sayfa içindeki elementler
üzerinden değişiklikler yaparak sürekli test
etmekten geçer.
Change Example:
Bullet vs Slider
47
Userspots UX Almanak 2015
ACTION BUTTON
FOLD
FUNNEL
ONBOARDING
SPLASH SCREEN
PERSONALIZATION
CLICK TO CALL
NOTIFICATION
Look / Analyze
A/B testler yalnızca sayfa elementlerinde yapılacak değişikliklerden ibaret değildir. Bir funnelı
oluşturan tüm süreç değiştirilebilir, 4 adımdan 2
adıma düşürülen ödeme süreçleri denenebilir, üye
olma süreçleri analiz edilerek alternatif süreçler
test edilebilir.
Look/Analyze Example:
Onboarding
48
Userspots UX Almanak 2015
ELEMENT SIZE
USER REVIEW,
TESTIMONIALS
BORDER
FLAG
LOGO
OFFER
BENEFITS
Emphasize
Bir sayfada kullanıcıları yönlendirmek
istediğiniz birincil CTA’yı, satın aldırmak
istediğiniz paketi, incelenmesini istediğiniz
kampanya görselini, neyi ön plana çıkarmak
istiyorsanız onu belirginleştirmek için
çeşitli tasarım hileleri mevcut. Arkaplanı
değiştirmek, boyutlarda değişiklikler yapmak,
border eklemek, metin rengini ve stilini
değiştirmek akla ilk gelen örneklerden. En iyi
çalışan tasarımı bulmak için ise çeşitli testler
yapabilirsiniz.
Emphasize Example
Ödeme Paketleri
49
Userspots UX Almanak 2015
Add
LEAD FORM
POP-UP
ONBOARDING
FEEDBACK FORM
Kullanıcıları birincil CTA’na yönlendirmek için
POP-UP’lar çıkarabilir, formlar ekleyebilirsiniz. Hatta tekrar tekrar aynı işlemleri yapan
kullanıcılar için özelleşmiş metinler içeren
pop-uplar çıkarılması en sık kullanılan ve test
edilen yöntemlerden.
Add Example:
Since Last Visit
50
Userspots UX Almanak 2015
Rearrange
DEFINE KPI’S
PERSONA
JOURNEY
ANALYTICS
USABILITY REVIEW
HEATMAP
A/B testlerin en sık kullanılan
versiyonlarından biri de Split testingtir. Split
test bir sayfanın en baştan tasarlanarak 2
farklı varyasyonun test edilmesi anlamına
gelir. En baştan tasarım yapılma aşamasında
bir önceki sayfadan elde edilen tüm verinin
analiz edilerek kullanılması en sağlıklısı
olacaktır. Sayfa bazlı kalitatif ve kantitatif
veriler incelenerek yeni sayfa tasarımları
hazırlanabilir ve test edilebilir.
Rearrange Example
Redesign
51
Userspots UX Almanak 2015
WEB Sizin için
Çalışsın!
Gelişen ve hızlanan dünyada firmaların bir ürünü ön plana çıkartması, tanıtması ve
satışını yapması her geçen gün daha da zorlaşıyor. Bu nedenle şirketlerin pazarlama
departmanlarına çok iş düşüyor. Fakat bu kadar fazla pazarlama opsiyonun olduğu dijital
dünyada elbette ‘Dijital Pazarlama Araçları’nın varlığı firmalar için vazgeçilmez oluyor.
Pazarlamanın asıl amacını ürün ya da servisin ilgi çekiciliğini arttırmak, hedef kitlenin satın
almaya yönelmesini teşvik etmek olarak tanımlayabiliriz. Bu nedenle de mümkün olduğunca
pazarlanacak ürünü ya da servisi müşteriye özelleştirmek, ona uygun olduğunu hissettirmek
ve bunun için ciddi efor sarfetmek, strateji planlaması yapmak gerekiyor. Otomasyon ise insan
eli değmeden yapılan, tamamen dijital bir sisteme bağlı olarak işleyen sistem anlamını taşıyor.
İşte bu noktada Dijital Pazarlama bu iki birbirinden bağımsız gözüken kavramı bir araya
getiriyor.
E-mail pazarlamasından türeyen dijital pazarlama otomasyonunun asıl amacı, otomatik
tekrarlanan işlerde insan hatasını en aza indirmek olarak tanımlanabilir. Günümüzde
pazarlama otomasyon araçları yalnız e-mail için değil, mobil pazarlama, içerik pazarlama,
sosyal medya pazarlaması, analytics ya da SEO için de kullanılan araçlar haline geldiğini
görüyoruz. Her ne kadar daha çok B2B pazarlama da ihtiyaç duyulsa da B2C’de de kullanımı
oldukça yaygın olarak karşımıza çıkıyor.
52
Userspots UX Almanak 2015
Highrise
Highrise, kullanıcının çalışma ekibi ile kontaklarını paylaşmasını kolaylaştıran,
görevlerini, hatırlatıcılarını ve tekliflerini takip etmesini sağlayan otomasyon
aracıdır. Ayrıca, iş kontaklarıyla iletişimlerin yönetmesini de sağlamaktadır.
Pardot
Bir salesforce.com şirketi olan Pardot, satış ve pazarlama ekiplerinin birlikte
maksimum verim ve kazançla çalışmasını sağlayan bir otomasyon aracıdır. Bardot’nun
lead yönetim yazılımı, CRM entegrasyonu, email pazarlaması, lead beslenmesi, lead
skorlanması ve ROI (yatırım getirisi) raporlanması gibi fonksiyonları içermektedir.
53
Userspots UX Almanak 2015
Zapier
Zapier, kullanmakta olduğunuz diğer uygulamalara kolayca bağlanır ve görevlerin
otomasyonunu sağlar. Kullanıcı öncelikle kullanmak istediği uygulamayı seçer - bu mail
olabilir, ya da bir salesforce’taki lead oluşturma da olabilir. Ardından bu durumdaki alacağı
aksiyonu belirledikten sonra otomasyon oluşmuş olur. Zapier, kullanıcının tekrarlayacağı işleri
üstlenerek işlemleri gerçekleştirir. Bunun gibi pek çok farklı işlem Zapier yardımıyla yapılabilir.
Ecquire
Ecquire, sosyal ağlardaki profillerden lead ekleme, müşterilerden gelen mail ve mesajları
otomatik olarak saklama, heryerde CRM (müşteri ilişkileri yönetimi) araştırması yapabilme,
en çok kullanılan CRM uygulamaları ve web siteleriyle uyumlu olarak çalışabilme gibi
işlemleri içeren otomasyon aracıdır.
54
Userspots UX Almanak 2015
Google Analytics
Pazarlama alanın neredeyse en önemli aracı olan Google Analytics, ortalama %73’lük bir
kitle tarafından tercih edilir. Google Analytics ile web sitesine gelen ziyaretçi trafiği, detaylı
istatiksel bilgiler, sitenin ziyaretçileri hangi siteden sonra kullanıcının sitesine ulaşmış, sitede
ne kadar süre kalmış, ürün alımları, hangi işletim sistemini kullandığı gibi pek çok sorunun
yanıtına ulaşabiliyor. Böylelikle müşterilerin yolculuğu çıkarılarak, daha iyi pazarlama stratejisi
oluşturabilmeyi olanaklı kılıyor.
Optimizely
Optimizely A/B test otomasyonları arasında en çok tercih edilen araçlardan bir tanesi
olarak karşımıza çıkıyor. Optimizely, sitenin içerik ya da tasarım açısından iki farklı örneğinin
karşılaştırılmasına olanak sağlıyor. Böylelikle sitenin dönüşüm oranlarına bakılarak hangi
opsiyonun daha fazla kar ettiği bulunuyor ve site ona göre şekillendiriliyor.
55
Userspots UX Almanak 2015
Typeform
Typeform kullanıcının test, anket, form, quiz, landing page gibi daha çok ölçümlenebilir sayfa
oluşturmasına ve bunu MailChimp, Salesforce gibi diğer araçlarla birlikte çalışarak çoklu
gönderilmesine olanak sağlıyor. Etkileşim oranının yüksek olması, Typeform’u sık kullanılır bir
araç olarak ön plana çıkartıyor.
CrazyEgg
Sitelerin sıcaklık haritalarının, tıklanma haritalarının, sayfa kaydırma haritalarının çıkarılmasını
sağlayan Crazy Egg, kullanıcıların sitede nasıl bir yolculuk yaptığını anlamaya yardımcı oluyor.
56
Userspots UX Almanak 2015
Unbounce
Hazır şablonlarla Landing Page oluşturmayı kolaylaştıran Unbounce, sitenin kendini domaini
altında yayınlamaya, Landing Page’in A/B testinin yapılmasına ve sonrasında da sayfanın
optimize edilmesine olanak sağlıyor.
HubSpot
Çok sayıda otomasyon işleminin gerçekleşmesine olanak sağlayan HubSpot, içerik
optimizasyon sistemi ile kullanıcılara kişileştirilmiş deneyim sunuyor. Ayrıca, SEO ve Blogging
optimizasyonu süreçlerinde destek sağlıyor. Bunun yanısıra otonomize edilmiş mailing
çalışmalarına ve kişiselleşmiş mail kampanyaları oluşturabilmenize olanak sağlıyor.
57
Userspots UX Almanak 2015
UX Alive
2015
Süleyman Duman
Content Editor-Marketing/Userspots
Kullanıcı Deneyiminin
Usta İsimleri UX Alive Konferansı ile
İstanbul’da Buluştu.
ExperianceEverywhere ana teması etrafında şekillenen UX Alive
Konferansı, Kullanıcı Deneyiminin dokunduğu çoğu sektörden
katılımcı ve konuşmacılara ev sahipliği yaptı.
58
Userspots UX Almanak 2015
UX Alive Konferansı’nda
Neler Oldu?
Userspots olarak, Türkiye’de ‘Kullanıcı Deneyimi’ alanında UX Alive gibi önemli
bir konferansı gerçekleştirmiş olmak, 2015 yılı içerisinde yaşadığımız büyük
gururlardan bir tanesi oldu. Aynı zamanda gelecek yıllar için motivasyon kaynağı
olduğunu da söyleyebiliriz. Bu motivasyonla ve sizlerden aldığımız destekle bu yıl
daha iyi bir konferans deneyimi yaşatmak adına çok çalışıyoruz. Hem geçen yılı
hatırlamak hem de önümüzdeki konferansta bizleri nelerin beklediğini anlatmak
adına kısa bir derleme yapalım istedik.
Tüylerimizin diken diken olduğu görkemli bir açılış videosu nun ardından
Userspots’un kurucusu Mustafa Dalcı’nın yaptığı açılış konuşması ile UX Alive
Konferansı başlamış oldu.
Geçen yıl 13-14 Mayıs tarihleri arasında, İstanbul Wyndham Grand Otel’de
gerçekleştirdiğimiz UX Alive Konferansı, dünyanın önde gelen firmalarından
tasarımcıları ve UX uzmanlarını konuşmalar yapmak ve workshoplar gerçekleştirmek
üzere İstanbul’da bir araya getirdi. Ayrıca konferans, 23 ülkeden 550 katılımcıya ev
sahipliği yaptı. İlk gün konuşmalar ve sunumların olduğu UX Alive Konferansı’nda
ikinci gün deneyim odaklı workshoplar uzman isimler eşliğinde gerçekleştirildi.
59
Userspots UX Almanak 2015
Kimler Katıldı?
Türkiye’den ve dünyadan önemli firmaların katıldığı konferansta genel katılımcı
profili şöyleydi;
Üst Düzey Tasarımcılar ve Ürün Geliştirme Müdürleri (Hepsiburada, çiçeksepeti,
n11, Markafoni, Morhipo, Kliksa,Turkcell, Avea, TTNET…) Banka IT Başkanları ve
Tasarımcılar (Garanti Bankası, İş Bankası, Vakıfbank, Yapıkredi Bankası, A Bank,
Finansbank, ING Bank, Kuveyt Türk Bankası…) Genel Müdür ve Şirket Kurucuları (
Vuslat Doğan Sabancı, Bülent Başaran…) Dijital Basın Temsilcileri ( Hürriyet, Radikal,
Ekonomist, Zaman, Webrazzi…) Yurt Dışı Firmalar ( Google, Apple, IBM, Facebook,
Medium, Foursquare,Uber, Simple, Moven, New York Times, Soundcloud, travelbird,
yandex, Baymard Institute..)
UX Alive Konuşmacıları
Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen şirketlerinden temsilciler UX Alive Konferansı
için özel hazırladıkları sunumları katılımcılarla paylaştı. Birçok büyük firmanın
deneyimlerini nasıl tasarladıkları, nelere dikkat ettikleri ve bizlere sundukları öneriler
dikkate değer bir paylaşım olarak hafızalara kazındı.
60
Userspots UX Almanak 2015
Keynote
UX Alive’ın Keynote konuşmacıları; Giles Colborne, Elaine Brechin Montgomery
(Facebook), Dustin Senos (Medium), Jambu Palaniappan (Uber)
Konuşmacılar
Christian Holst (Baymard Institute), Ashwin Sodhi, Vitaly Friedman (Smashing
Magazine), Toby Sterrett (Simple), Başak Haznedaroğlu (Foursquare),
Mohamed Khalil (Moven), Alessandra Villaamil (New York Times), Job Jansweijer
(KonneKt Play), Eileen Chang (Odesk), Aras Bilgen (ciceksepeti.com),
Gokhan Besen (hepsiburada), Mehmet Doğan (twofour54), Sophie Kleber (Huge),
Yalçın Pembecioğlu (BiguMigu), Hasan Yalçın, Jeff Romi, Mert Hürtürk (Sendloop),
Mert Yılmaz (dugun.com), Ali Beklen (HotelRunner)
61
Userspots UX Almanak 2015
Panel Konuşmacıları
Emrah Olgun (Startup Kitchen), Sean Yu (Parasut), Ali Halabi (Volt), Ari Bencuya
(8digits), Pelin Kenez (Zeplin) UX for Startups adı ile düzenledikleri panelde startups
ların tasarım sorunları ve çözüm önerileri üzerinde durdular.
Design Clinic ve UX Kariyer Koçluğu
Etkinlik alanına kurduğumuz Dizayn Klinik standı ile katılımcıların kendi seçtikleri
alanlardaki web siteleri ve mobil uygulamaların kullanıcı deneyimi analizleri uzman
görüşleri eşliğinde değerlendirildi. Giles Colborne tüm etkinlik boyunca katılımcıların
tasarım sorularını yanıtlamaya çalıştı, gönüllerimizi fethetti.
Yine etkinlik alanında yer alan Kariyer Koçluğu standımız ile UX Kariyerine yön vermek
isteyen veya danışmanlık talep edenler için uzman isimler önerilerde bulundu.
62
Userspots UX Almanak 2015
Workshoplar
UX Alive’ın workshop yürütücüleri anmadan geçilmez. Giles Colborne, Vitaly
Friedman, Humberto Matas, Can Yükselen, Levent Altunyurt, Gökhan Besen, Hasan
Yalçın, Agnieszka Mozol, Krystian Mrozek. UX Alive’a worksoplarıyla renk kattıkları
için sonsuz teşekkürler.
UX Alive’ın ikinci gününde düzenlediğimiz workshoplar oldukça keyifli geçti.
Özellikle Vitaly Friedman’ın sempatik yaklaşımı, Giles Colborne’ın etkinliğin her
yerinde olması, Humberto Matas’ın gözümüzün önünde duran ama göremediğimiz
tasarım problemlerine değinmesi, UX The Game ekibi ile oyun tadında UX
yaklaşımları, Hasan Yalçın’ın kağıt ve kalem ile başlattığı tasarım serüveni ile dolu
dolu bir workshop günü geçirmiş olduk.
63
Userspots UX Almanak 2015
Online eğitim kanalı olan Udemy UX Alive katılımcılarına özel %75 indirim imkanı sundu.
Ayrıca konferansın tüm konuşmaları udemy üzerinden ücretsiz!
UX Alive Konferansı’na dair tüm haberleri ve gelişmeleri www.uxalive.com adresinden ayrıca
facebook ve twitter sayfalarımızdan takip edebilirsiniz.
#UXAliveTurkey
64
Userspots UX Almanak 2015
Tüm dünyadan UX alanına ilgi duyan insanları bir araya getirmek bizim için büyük bir
mutluluktu. UX Alive’16 için şimdiden haritamız çeşitlenmeye başladı bile.
Ayrıca geçen yıla ait ayrıntılı case sayfamıza buradan ulaşabilirsiniz.
65
Userspots UX Almanak 2015
UX Alive 2015 Sponsorları
Maddi manevi bu konferansın gerçekleşmesini destekleyen tüm sponsorlarımıza çok
teşekkür ederiz.
Kahramanlar Sahnede
UX Alive Konferansı’nın gerçekleşmesinde belki de en büyük katkısı olanlar için
sahneye çıkma vakti...
66
Userspots UX Almanak 2015
UX Alive 2016’da
Bizi Neler Bekliyor?
UX Alive Konferansı 11-12-13 Mayıs tarihleri arasında İstanbul Wyndham Grand
Otel’de düzenlenecek.
UX Alive Konferansı bu yıl 800’ün üzerinde katılımcıya ev sahipliği yapmaya
hazırlanıyor. Ayrıca konferans geçen yılın iki katı alana yayılarak iki büyük salonda
gerçekleşecek.
67
Userspots UX Almanak 2015
Workshplar Bu Yıl 2 Gün!
Geçen yıl workshopların çok sevilmesi ve sizlerden gelen talep üzerine bu yıl workshopları
2 gün olarak düzenliyoruz. Kullanıcı Deneyimi noktasında uzman isimlerin düzenleyeceği
workshoplarla daha fazla deneyime dayalı bir konferans sizleri bekliyor olacak.
Premium Workshoplar
Bu yılın yeniliklerinden biri de premium workshoplar. Deneyimi bir tık yukarıya taşıyacak,
spesifik konularda uzmanlarla bire bir öğrenme sürecine girebileceksiniz. Vitaly Friedman ve
sürpriz isimler bu yıl premium workshop yapmak için UX Alive Konferansı’na gelecek.
68
Userspots UX Almanak 2015
UX Alive’16 Konferansı’nın
Konuşmacıları Belli Olmaya Başladı.
İşte konferansın belli olan ilk 9 konuşmacısı.
Jenny Gove / Google
Google’daki kariyerine UX Researcher olarak başlayan
Jenny Gove, günümüzde Mobil Reklam Ürünlerinde UX
Lead görevini üstleniyor. Psikoloji backgrounduna sahip
olan Gove, eğitici teknoloji üzerine doktorası var. Google
bünyesinde Mobil Site Tasarım İlkeleri Raporu’nu yazan
ekibin yöneticiliğini yapmıştır. Aynı zamanda kendisinin
Mobil Deneyim odaklı pek çok yayını ve 2002’de aldığı bir
patenti de bulunmaktadır.
Gregg Bernstein / Mailchimp
Gregg Bernstein designer geçmişinin yanısıra Georgia
State Üniversitesi’nde ve Savannah College’da Grafik
Tasarımı üzerine eğitmen olarak görev yapmıştır. Mailchimp
kariyerine ise bundan 5 yıl önce UX Araştırmacısı olarak
başlamış ve şu anki pozisyonu Araştırma biriminin
yöneticiliğine hızla yükselmiştir. Kendisi Kullanıcı Deneyimi
Araştırması üzerine pek çok yayının sahibi olmanın yanısıra
aynı zamanda MailChimp’in 2014’te hazırladığı ebook olan
The UX Reader'da görev almıştır.
Vitaly Friedman / Smashing Magazine
Front-end topluluğunun yakından tanıdığı konuşmacı,
yazar ve Smashing Magazine’nin genel yayın yönetmeni
Vitaly Friedman, konuşma yapmak ve ‘Premium Workshop’
gerçekleştirmek için bir kez daha UXAlive Konferansı’na
geliyor.
Online ve ofline alanlar için kullanıcı deneyimi odaklı workshoplar düzenleyen Friedman, Smashing Conference’i bir
marka yaparken, dünyada responsive design ve e-ticaret
alanlarında aranan yüzler arasında gösterilmektedir.
69
Userspots UX Almanak 2015
Ronel Mor / DropRewiew
Ronel Mor’un 1994 yılında İsrail’de kurduğu UX Danışmanlığı
ve Tasarım firması olan Mantis, bölgenin lider firmaları
arasında yer almaktadır. 2014 yılında Google’ın en iyi 100
uygulamalarından biri olan samba.me'nin kurucu ortaklığını
üstlenmiştir. Ronel Mor, kariyeri doğrultusunda bilgi
mimarisi, UX Design, Komplex İnternet Ürünleri ve Hücresel
Uygulamalar konusunda uzmanlaşmıştır. Endüstriyel tasarım
ve görsel iletişim tasarımı eğitimine sahip Ronel, halen
İsrail’de Bezalel Akademisi’nde İnteraktif Dizayn Bölümü’nün
başkanlığını yapmakta ve 2012 kurduğu dijital pazarlamada
kullanıcıya kolaylık sağlayan bulut DropReview'ın CEO
görevini yapmaktadır.
Paul Veugen / Human
Girişimcilik kariyeri olan Paul Veugen 2009’da ilk şirketi
Usabilla’yı kurmuştur. Siteler ve mobil uygulamalarda
kullanıcıya geri bildirim yapma olanağı sağlayan araç
Usabilla başarıya ulaştıktan sonra, Paul şirketi emin ellere
bırakarak, Human.co 2012 yılında kurmuştur. Aynı zamanda
üç yıldır startupların ortak hedeflerle birlikte çalışmalarına
olanak sağlayan Rockstart’ın mentorlüğünü de yapmaktadır.
David Peter Simon / World IA Day 2016
Daha önce ThoughtWorks’da Senior Deneyim Danışmanı
olarak görev yapan David Peter Simon, şu sıralar Oxford
İnternet Enstitüsü’nde yüksek lisans araştırmasına devam
etmektedir. Bunun yanısıra fotoğraf etnografçısı, yazar, etkili
bir konuşmacı olan Simone,UXBooth, UXMag, UXMatters
gibi pek çok dergide yazılarına yer verilmiştir. David
gerçekleştirdiği pek çok projeyle birlikte bu sene World
IA Day 2016 etkinliğinin global yapımcılarından biri olma
görevini de üstlenmiştir.
70
Userspots UX Almanak 2015
Adrian Zumbrunnen / UX Designer
Adrian Zumbrunnen UX Mühendisi ve Designer olarak
Google’da görev yapmaktadır. Zurich’te yaşayan Adrian,
kendisini Kahve tutkunu, yazar ve konuşmacı olarak
nitelendirmektedir. Yazılarını daha çok blogunda paylaşsa
da Medium ve Smashing Magazine’de yayınlanmış pek çok
yazısı da yer almaktadır.
Ramy Nassar / TEDxWaterloo
Toronto’da yaşayan Ramy Nassar, insan odaklı dizaynı
inovasyonla buluşturmayı hedefleyen yazılım firması
Architech'te İnovasyon Servis Departmanının Direktörü
olarak görev yapıyor. Görevi kapsamında projelerin Servis
Dizaynlarını ve Dizayn Stratejilerini belirlemekte ve şirket içi
ekiplere liderlik etmektedir. Aynı zamanda 6 yıldır her sene
gerçekleştirilen TEDxWaterloo'nun da kurucusu ve yönetici
direktörlüğünü üstlenmektedir.
Zoltan Kollin / Ustream
Ustrem'deki Kullanıcı Deneyimi departmanını yöneten Zoltan
Kollin, UX dünyasının genel algılarını yıkmayı hedefleyen,
pek çok yayınlanmış araştırmayı da kanıt olarak okuyucuya
sunan UX Myths bloğunun yazarlarından biri. Bununla birlikte
kendisi web uygulamaları ve internet bağımlısı.
71
Userspots UX Almanak 2015
72
Userspots UX Almanak 2015
2015
Trendler
73
Userspots UX Almanak 2015
2015
UI Trendleri
Oğuz Arıkan
UI Designer/Userspots
Türkçe’de tam olarak ‘’akım’’ anlamına gelen Trend, moda, teknoloji ve tasarım başta olmak
üzere birçok alanda kullanılır. Trend, yakın bir geçmişte ya da daha uzun bir süre diliminde
toplumun belli bir kısmı tarafından benimsenen bir davranışı, hareketi ya da tutumu temsil
eder.
Trend Nasıl Oluşur?
Kimi zaman bireylerin birbirini etkilemesi geniş bir kitleye dönüşür. Kimi zaman da, bir birey
ya da bir kurum kitleleri tek başına etkileyebilecek ve yönlendirebilecek trendler yaratabilir.
Bireylerin yaptığı tasarımların sosyal medya ve internet aracılığıyla kitleleri etkilemesi olduğu
gibi, büyük oyuncuların da kitleleri etkilemesi söz konusu olabilir.
2013 yılında ilk örneklerini görmeye başladığımız flat design, tasarım trendi olarak hızlıca
yayıldı ve Microsoft Metro UI iOS 7 ile geniş kitlelere ulaştı. Belki de birçok trend gibi
varolana, yani Skeumorphism’e tepki olarak ortaya çıktı.
74
Userspots UX Almanak 2015
Kim Kimi Etkiler?
2013 yılında ilk örneklerini
görmeye başladığımız flat design,
tasarım trendi olarak hızlıca
yayıldı ve Microsoft Metro UI iOS 7
ile geniş kitlelere ulaştı.
Flat Design da birçok akımda
olduğu gibi mevcut olan akıma,
yani Skeumorphism’e tepki olarak
ortaya çıktığını söyleyebiliriz.
Joseph Machalani 2014 yılında iOS 7 için
yaptığı bir çalışmayla geniş kitlelerin dikkatini
çekmeyi başardı.
Seçtiğiniz uygulama kısayolunu pinch
hareketiyle büyütebilmenizi ve uygulama
içine girmeden bilgi ve aksiyon alabilmenizi
sağlıyor.
75
Userspots UX Almanak 2015
Flat Design
Sessiz harflerin çoğunluğu yüzünden adını telaffuz etmekte çok zorlandığımız
Skeumorphism’e bir isyan olarak doğan flat design, 2012 sonrası ilk örneklerini gördüğümüz
ve Microsoft Metro UI ve Apple’ın iOS 7 güncellemesiyle tüm dünyanın kendisinden haberdar
olduğu bir trend oldu.
Tasarım dünyasında uzunca bir süre yerini koruyacak olan flat design, zaman içinde
evrimleşerek semi-flat ya da flat 2.0 gibi S trendlerle etkisini sürdürüyor.
76
Userspots UX Almanak 2015
Flat Tasarımın Faydaları Neler Oldu?
Tüm tasarımcıları daha basit düşünmeye zorladı.
Sayfaların yüklenme hızlarını arttırdı.
Responsive design ve modern framework ile günün ihtiyaçlarına uyumluluk gösterdi.
Kullanıcılar için öğrenmesi ve gezinmesi çok daha kolay ve göz yormayan bir tasarım
sağlanmış oldu.
Semi-Flat Ya da Flat 2.0 Nedir?
Flat tasarımın ilk örnekleri tam anlamıyla tek yüzeye sahipti ve hiçbir boyut algısı yoktu.
Flat 2.0 ya da semi-flat ise, bazı elementleri gözle daha rahat algılanır yapan ve sadece
gölgelerle size ipuçları veren bir trend olarak karşımıza çıkıyor.
77
Userspots UX Almanak 2015
Material
Design
Google’ın geçtiğimiz sene duyurduğu Material Design , tam olarak semi-flat diyebileceğimiz
bir tasarım rehberi olarak karşımıza çıktı.
Kağıdın kendisini bir metafor olarak ele alan ve kullanıcıların ana aksiyonlarına vurgun yapan,
teknolojinin gücüyle birlikte animasyonu doğru şekilde yönlendirebilmek için kullanan bir
tasarım rehberi diyebiliriz.
Material design için, flat tasarımla birlikte ‘Z’ eksenini kullanarak oluşturduğu katmanlarla
kullanıcıya ipuçları vermeye çalışan bir rehber olarak özetleyebiliriz.
Tasarım Yaparken Nelere Dikkat Etmeli?
Renk paletini olabildiğince sınırlı tutmaya çalışın ve gerekmedikçe renk eklemeyin.
Flat tasarımlarınızı ikon ve fotoğraflarınızla hareketlendirmeyi unutmayın.
Renk seçimlerinizde, renklerin anlamlarını ve sıcak, soğuk ilişkilerine dikkat edin.
Popüleretesi yüzünden yaşanabilecek benzer çözümlere dikkat edin.
78
Userspots UX Almanak 2015
Square
Sanal pos yazılımı sağlayan Square, arayüzünde flat tasarım öğelerini
kullanıyor.
Mavi’nin doygunluğu daha düşük olan flat diyebileceğimiz baskın renk seçimi,
tek renkli ve çerçeveli ikonları, doku, degrade gibi öğeleri barındırmayan sade
arayüzüyle başarılı flat design örneklerinden biri.
79
Userspots UX Almanak 2015
Treehouse
Hero bannerında kullandığı tek renk arka plan ve pastel tonların kullanıldığı
illustrasyonlarını beyaz zemin üzerine yerleştiren Treehouse, online eğitim
platformları arasında flat tasarım örneklerinden biri.
80
Userspots UX Almanak 2015
Uber
Geçtiğimiz sene Türkiye’de de faaliyetlerine başlayan Uber, hero alanında kullandığı tam sayfa
fotoğrafı üzerine serifsiz yazı tipleriyle verdiği mesajı ve tek renk butonuyla ilk anda tasarımı
hakkında yeterince fikir veriyor.
Uygulamasından ekranlar koyarak yerleştirdiği faydaları incelediğimizde de, uygulamanın da
aynı şekilde flat tasarıma sahip olduğunu görüyoruz.
Siyah, beyaz ve mavi ile sınırlı tuttuğu renk paleti ve ekran içinde yer alan tek bir içerik
konseptiyle Uber’de başarılı örneklerden biri.
81
Userspots UX Almanak 2015
Yüksek Çözünürlüklü
Arka Planlar
Bu yılın tasarım trendleri arasında geniş ve etkileyici arka plan görselleri veya videoları yer
alıyor. Geçen yıldan bu yana etkisini kaybetmeyen bu trend, web sitenizi ön plana çıkartmanın
en kolay yollarından bir tanesi olabiliyor. Bu tasarım trendinin iyi uygulanması ise kaliteli içerik
ve doğru yönlendirme ile mümkün olabiliyor.
Web sitesi uygulamalarınızda bu tarzda bir giriş yapacaksanız mutlaka, tipografiyi ön plana
çıkartmalısınız.
82
Userspots UX Almanak 2015
NEF
Userspots olarak Kullanıcı Deneyimi Araştırmalarını ve Kullanıcı Arayüzü tasarımlarını
yaptığımız nef.com.tr için büyük görsel kullanımı ile minimalistik bir tasarım gerçekleştirmiş
olduk.
83
Userspots UX Almanak 2015
Kuveyt Türk/ Seninbankan
Userspots olarak Kullanıcı Arayüzünü tasarladığımız seninbankan.com.tr için, Ana Sayfa’da
büyük görsel kullanımı ve tipografiyi ön plana çıkarmaya çalıştık.
84
Userspots UX Almanak 2015
Slack
Yüksek çözünürlüklü arkaplan örneklerinden bir diğeri ise, takım içi iletişim ve
paylaşım tool’u Slack. Slack her ziyaretinizde gösterdiği farklı fotoğraflar ile,
Nasa dahil olmak üzere geniş bir yelpazede birçok ekibin Slack kullandığını
öne çıkartıyor. Nasa’nın bile kullandığı bir tool’u siz nasıl kullanmazsınız?
85
Userspots UX Almanak 2015
Minimalism
Mimari ve resim gibi diğer sanat disiplinlerinden de aşina olduğumuz bir yaklaşım olan
minimalism, modern web ve uygulama örneklerinde de güçlü bir şekilde karşımıza çıkıyor.
‘Less is More’ mottosuyla konuşma dilimize de yerleşen minimalism, negatif alan yaklaşımı,
sınırlı renk paleti ve sade fontlarıyla zamansız bir trend oluyor.
86
Userspots UX Almanak 2015
Mailchimp
E-mail marketing denince sektörün lider konumunda olan mailchimp,
konu sadelik olunca akla gelen ilk örneklerden birisi oluyor.
‘Send Better Email’ mottosu ve panelinden bir ekranla kullanıcılarını karşılayan Mailchimp,
az şey ile çok şey söylüyor. Sadelik temalı sosyal medya çekimlerinde de görmeye alışkın
olduğumuz gündelik hayat objeleriyle yarattığı arkaplanıyla, MailChimp çok temiz bir
tasarıma imza atıyor.
Ana sayfasıyla birlikte alt sayfaları ve paneli ile sadelik temasını sürdüren mailchimp, arayüz
içine yerleştirdiği kolay anlaşılır ve espirili metaforlarıyla da minimalism örnekleri arasında üst
sıralara yerleşiyor.,
87
Userspots UX Almanak 2015
Simple
Bir bankacılık uygulaması olan Simple, aslında adıyla da hem kullanıcılarına
yaşatmak istediği deneyimi hem de tasarım konseptini özetlemiş oluyor.
Sınırlı renk paleti, font seçimi ve sadece çerçeve rengine sahip basit ikonlarıyla
minimalism konseptini başarıyla sürdüren Simple, ana sayfasında beyaz
alan ağırlıklı paneline de yer vermeyi ihmal etmiyor.
88
Userspots UX Almanak 2015
UI Kartları
Tüm trendleri incelediğimizde estetik yanlarının yanında teknik gelişmelerin de bu trendlerin
oluşmasında rol oynadığını söyleyebiliriz. Cihaz çözünürlüklerinin artışı ve html5 teknolojisi
görsel ve video kullanımlarını teşvik ederken, flat ve minimalism akımları yükleme sürelerini
hızlandırıp, cihazlar arası responsive tasarımlara da mükemmel bir uyumluluk gösterdi.
Kart tabanlı tasarımlar, tam da mobil cihaz kullanımın ve buna bağlı olarak responsive tasarım
ihtiyacının arttığı bir dönemde trend olan layout çözümlerinden biri oldu.
Kartları biraz tanımlamak gerekirse; data, imaj, button link comment gib iş alanınıza göre
değişkenlik gösterebilecek başlıkları içeren dikdörtgen alanlardır.
Bilginin kartlar halinde gösterilmesi, daha temiz ve rahat taranabilir arayüzler oluşmasına
yardımcı olmaktadır.
Kartlar aynı zamanda farklı etkileşim örnekleriyle de kullanıcılar için pratik çözümler
üretmenize imkan veriyor.
89
Userspots UX Almanak 2015
Koçtaş
Userspots olarak arayüz tasarımını yaptığımız, koctas.com.tr’de UI Kart örnekleri arasında
gösterilebilir.
90
Userspots UX Almanak 2015
Dribbble
Tasarımcıların yakından takip ettiği dribbble’da yine UI Kart tasarımının etkili kullanıldığı bir
web sitesi olarak karşımıza çıkıyor.
Nelere Dikkat Etmeli?
Gösterilecek bilgilerin öncelliklendirilmesi ve kart alanı içinde doğru bilgilerin verilmesi.
Kartların basit tutulması
Kartların çok yüksek olmadığını düşünürsek, iyi görseller ile büyük etki bırakmayı önemseyin.
Doğru etkileşimlerin tasarlanması ile diğer kart örnekleri arasında sıyrılmaya çalışın. Tüm kartı
tıklanabilir kılın.
Marjin ve paddingler ile görsel olarak bütünlüğün ve tarama rahatlığının sağlanmasına dikkat
edilmeli.
91
Userspots UX Almanak 2015
İkon ve İllustrasyon Kullanımı
Bir web sitesinin genelinde ürüne ait bilgilerin ve nasıl çalışır sorularına cevaben
hazırladığı akışlarını anlatırken illustration tercih edilmesi durumudur.
Nelere Dikkat Etmeli?
Doğru stil ve çözümlerle başarılı sonuçlar getirirken, eğer yeteri kadar açıklayıcı ve basit
olamazsa kötü sonuçlar doğurabilir.
Diğer çözümlere göre nispeten daha çok zaman ve işgücü ister. Dolayısıyla böyle bir
çalışmaya başlamadan önce proje takviminizin buna hazır olması gerekir.
Oluşturulan illustrasyon ve ikon dilini tüm site ve iletişim kanallarında devam ettirebilmek
önemlidir. Eğer böyle bir sorumluluğun altına giremeyeceksiniz hiç başlamayın.
Oluşturulma hızına bağlı olarak ölçüme işlemi çok kolay olmayabilir.
92
Userspots UX Almanak 2015
Zopim
E-ticaret başta olmak üzere birçok sitede kullanılan canlı chat eklentisi Zopim de, beyaz
alanı iyi kullanan, ekran içinde tek bir anlatının olduğu sade tasarımını yine aynı basitlikteki
illustrasyonlarıyla zenginleştiriyor.
Hero alanında renk paletini baskın olarak kullandığı basit şekiller ve çerçeve renkleriyle
belirginleştirdiği illustrasyonu yer alırken, faydalarını anlatırken tek renk kullanmayı tercih
ediyor.
93
Userspots UX Almanak 2015
PayU
Bu sene içinde yeni tasarımına kavuşan, e-ticaret siteleri için ödeme altyapısı sağlayan Payu,
site genelinde ürünlerini, nasıl çalışır sorularına cevaben hazırladığı akışlarını anlatırken
illüstrasyon tercih eden web sitesi olarak karşımıza çıkıyor.
Ana rengi olan yeşile uyumlu renk paleti, ve basit çizgilerle oluşturulan illustrasyonlar arayüze
zenginlik katıyor. Aynı dilin ve şemaların tekrar eden kullanımları da öğrenme sürecini
hızlandırmayı hedefliyor.
94
Userspots UX Almanak 2015
Tasarımlarını gerçekleştirdiğimiz
Bonus Flaş Uygulaması
500.000 +
indirilme sayısına ulaştı.
95
Userspots UX Almanak 2015
Mobil
Optimizasyon
Pınar Pelit
Optimizasyon P.M/ Userspots
Mobil dünyanın önlenemez yükselişi!
Amerika’da 2014’ün birinci çeyreğinde internet kullanımının %55’nin mobilden gerçekleşmiş
olması ile masaüstü web girişlerini geride bıraktığını söyleyebiliriz. Ülkemizde ise ilk kez
yakın tarihte bir e- ticaret sitesinin mobil cirosu, web cirosunu geçmesiyle mobil kullanımının
ülkemizde de ne kadar etkili olduğunu görüyoruz.
Not: Türkiye’de bu olay, mobil “push notification” kampanyalarının tavan yaptığı bir hafta sonu
gerçekleşti.
Bu demek oluyor ki; cross-platform (platformlar arası) optimizasyon hiç olmadığı kadar
hayatımızda yer alacak. O halde Mobil Optimizasyon için bilmeniz gereken birkaç temel
metriğe hızlıca göz atalım
96
Userspots UX Almanak 2015
Günlük Aktif Kullanıcı (Daily Active Users - DAU)
DAU uygulamanızın çekiciliği ve kullanıcılarınızın müşteri ömrü değerini (Lifetime Value) ifade
eder. Kullanıcıların mobil uygulamada durma ve etkileşime geçme seviyelerini ölçer. UX’de
yapacağınız her değişiklik DAU’yu direkt olarak etkiler.
İndirilme Sayısı
Çoğu kişi tarafından bilinen bir metrik olan ve bir mobil uygulamanın başarısında en önemli
belirleyici olarak görülen uygulamayı indirme maliyetleri, kullanıcı ömrünün değerinden daha
aşağıda kalıyor.
Kaydolma
İndirilme sayısı ile birlikte funnel’ın en üstünde yer alıyor, kaydolma akışının mümkün
olduğunca basitleştirilmesi gerekmektedir.
Retention
Kullanıcıların uygulamayı indirdikten sonra tekrar ziyaret etme oranıdır. DAU/ indirilme sayısı
da diyebiliriz.
Uygulama içi Satın Almalar (In-App Purchases - IAPs)
Doğrudan gelir kaynağıdır ve direkt olarak ölçümlenebilir. Fiyatlandırma modelleri üzerinde
yapılacak olan testler doğrudan kar oranını arttırmaya yönelik olacaktır.
Ortalama Puan & Yorumlar
Kullanıcı ömrü değerinin sayısal karşılığı diyebiliriz. Farklı zamanlarda kullanıcılarınızdan
yorum istemeyi test edebilir ve ortalama puanları ölçümleyebilirsiniz.
Tıklamalar
CTA butonu, formları ya da reklamları olan uygulamalar için etkileşim hatta direkt gelir
kaynağı olarak bile belirlenebilir. Bir içeriği belirginleştirmek, form yapısını değiştirmek, CTA
metin, renk ve şeklini değiştirmek, reklam alanlarında değişiklikler yapmak gibi testler direkt
olarak geliri etkileyecektir.
Mobil deneyimlerde kullanıcıların birbirinden oldukça farklı davranışları olabilir. Uygulamanızı
sürekli test ederek, bu metriklerde artış sağlayabilirsiniz. Bu noktada hemen hangi alanların
test edilebileceği ile ilgili soru işaretleri oluşuyor. İşte en başarılı örnekler:
Birincil CTA’a odaklanın:
Konu mobile geldiğinde az her zaman daha iyidir. Dar bir alanda kullanıcıları yönlendirmenin
en iyi yolu; basit, net bir CTA göstermektir.
97
Userspots UX Almanak 2015
Kullanıcı deneyiminin basitleştirilmesi, kullanıcıların birincil görevlerini anlamalarını,
benimsemelerini ve sadakatle ona uygun olarak davranmalarını kolaylaştırır.
•Navigasyonu, arama kutusunu, banner alanını kaldırın.
•Bu alanların çok fonksiyonel olduğunu düşünebilirsiniz ancak dikkat dağıtıcı.
CTA’nı sabit bir element olarak alın: Böylece en önemli özelliğin sürekli ekranda kalmasını
sağlayın.
Eventbrite etkinlik akışında, kullanıcıların
arkadaşlarının
katıldığı
etkinlikleri
bulmasını sağlayan ve “social proof”
niteliğinde olan uygulama sabit bir
“Facebook ile giriş yap” CTA sunuyor.
Eventbrite, sosyal olarak aktif ve
etkinliklere
arkadaşlarıyla
birlikte
katılmayı seven kullanıcılar için çok
değerli. Dolayısıyla CTA’yi sayfayı
aşağı kaydırma sırasında sabit tutmak
kullanıcıları harekete geçirebilir.
Lyft’in üst başlıkta sabit duran 2 farklı
butonu var; Menü, sürücü ekranı. Ancak
Lyft; referans olduğunuz her arkadaşınız
için 25$’lık bir promosyon veriyor. Bu
özellik menünün içinde gizli ve birçok
kullanıcı bu özelliği farkedemiyor. Lyft’in
birincil başarı metriği uygulamanın
kullanılması ve paylaşılmasını sağlamak
olduğu için sağ üstteki butonu 25$’lık
promosyon kodu CTA’i ile değiştirebilirler.
98
Userspots UX Almanak 2015
Kısa / Uzun Ekran
Uzun uzun aşağı inebileceğiniz (Scroll) sayfalar mobil web ve uygulamalarda bir standart
halini aldı. Ancak, bu durum her hedef için aynı oranda optimal olmayabilir. Kullanıcılar 2 ana
sebepten uzun sayfalara adapte oldular. Küçük bir ekranda butona tıklamak zordur ancak
scroll yapmak kullanıcının alabileceği en kolay aksiyondur.
Yeni bir sayfanın yüklenmesini beklemek zorunda kalmadıkları için kullanıcılar rahat bir
şekilde scroll yapabilirler. Örneğin; Hotel Tonight & Airbnb benzer kullanıcıları hedefleseler de
listeleme şekillerinin oldukça farklı olduğunu görüyoruz.
Hotel Tonight, sayfada tek bir otel
gösteriyor ve harita dahil tüm özellikleri
gösteriyor.
Airbnb ise aynı sayfada sonsuz bir scroll’a
izin veriyor ve otel ile ilgili yalnızca en
ilgi çekici özelliklere yer veriyor.
99
Userspots UX Almanak 2015
Ürün Keşfi
E-ticaret sitelerinde iki önemli hedef vardır, ürün keşfi ve satın alma. Eğer ürün keşfi süreciniz
çok uzun ve yavaş ise satın alma sürecinde kopmalar meydana gelebilir. Satın almalar
doğrudan ürün keşfine bağlı olduğu için ürün keşfi sürecini kısaltmayı test edebilirsiniz.
Kullanıcılarınızın tıklama yapmadan bir ürünün farklı görsellerini görmesini sağlayabilirsiniz.
Örnek: Zara ve Gilt
Zara, kategori düzeyinde oldukça güzel
bir listeleme düzeni sunuyor, ancak
diğer görselleri görüntülemek için
kullanıcıların tıklama yapması gerekiyor.
Gilt ise image slider özelliğini kullanarak
çok daha fazla keşfetme fonksiyonalitesi
sağlıyor. Ancak bu özelliğin ilk bakışta
farkedilmesi mümkün değil. Ürün
görsellerinin yanına kullanıcıya daha
fazla ürün görseli olduğunu anlatacak
oklar yerleştirilebilir ve kullanılabilirlikleri
test edilebilir.
100
Userspots UX Almanak 2015
Üye Olma Aşaması
Bir uygulamanın içeriğine ulaşılabilmesi için üye girişi zorunluluğu kullanıcı için bir engel
oluşturabilir. Kullanıcıların giriş yapması için optimum zamanı bulmalısınız. Doldurulması
gereken alanlarla dolu bir form görünümü; bazı alanların doldurulması opsiyonel olsa bile
uygulamanızın benimsenmesi ve kullanıcının kullanmaya devam etmesinin önündeki engeldir.
Kişisel bilgilerini paylaşmadan önce kullanıcıların uygulamanızı keşfetmesine izin vermeniz
kullanıcıların uygulamanızın fonksiyonlarını öğrenmesini sağlayacak ve kullanıcı etkileşimini
(engagement) arttıracaktır.
Örnek;
Vine ve Vimeo video paylaşımı için hazırlanmış 2 farklı platform örneği, her ikisi de yeni
kullanıcılar ile harika özellikleri arasında giriş bariyerini ekliyorlar. Her iki uygulamanın da
kullanıcılarından kişisel bilgiler istemeden önce kullanıcılarına bir test sürüşü yaşatması
gerekir. Bundan sonra üyelik oluştuma oranlarını ölçümleyebilirler.
101
Userspots UX Almanak 2015
Mixbit ve Youtube da benzer bir kullanıcı kitlesini hedefliyorlar ancak kullanıcılarına
uygulamayı keşfetmeleri için giriş yapma engeli koymuyorlar. Ek olarak MixBit yeni
kullanıcılara bir carousel yardımıyla kısa bir oryantasyon sunarak hızlı bir keşif imkanı sunuyor.
Youtube ise kullanıcılarını “What to Watch” mesajı ile karşılıyor ve ziyaretçilerinin dilediklerini
yapmasına izin veriyor.
102
Userspots UX Almanak 2015
2015 UX
Trendleri
Mustafa Dalcı
Tasarım, UX ve yenilikçi ürünler anlamında
2015’i parlak olmayan bir yıl olarak
değerlendirebiliriz. Mobil web’in önlenemez
yükselişi mobil uygulamalar için “aslında o
kadar da gerekli mi?” sorusunu karşımıza
getiriyor. Bu yıl hala yeni şarj edilecek aletten
öteye gidemeyen giyilebilir ürünleri ciddi
anlamda sorgulamaya başladık.
UX süreçlerinin artık norm haline gelmesi,
bir adım ötesinde microinteraction’ları
tasarlamak için uğraşmaya başlamamız
tasarım anlamında daha iyi bir noktada
olduğumuzun göstergesi. A/B testleri,
kişiselleştirme ve pazarlama otomasyonu ile
artık web’i kodlama bilmeden programlamak
da “süreçleri optimize etmeye verdiğimiz
değeri” gösteriyor.
2015’e bir bakış atarken 2016’yı da
etkileyeceğini düşündüğümüz önemli
noktalar şöyle:
Mobil Web ve Click to Call
Mobil cihazlarda uygulama kullanım
oranlarının %80’leri bulması aslında kullanım
hakkında yeterli bir bilgi sunmuyor. Oyun
oynamak ve sosyal ağlarda vakit geçirmek
uygulama dünyasında yaptığımız temel
hareketler. Geri kalan her şey için tarayıcıları
kullanıyoruz. Bu karşılaştırmanın benzer
bir versiyonunu masaüstü dünyasında
yaşamıştık aslında. Şu an oyunlar dışında çok
az uygulama yüklüyoruz, geri kalan bütün
ihtiyaçlarımızı tarayıcı ile web’de karşılıyoruz.
Benzer bir değişimin mobil dünyası için de
geçerli olacağını tahmin etmek güç değil.
Bu noktada mobil web’in trafikteki
önlenemez yükselişi nedeniyle en fazla
sorguladığımız alan olan mobil web’de
uygulamaların aksine kullanıcılar bilgi girişi
vs. konusunda rahat değiller. Bu rahatsızlık
da mobil web’de dönüşüm oranlarının düşük
olması ile karşımıza çıkıyor. O noktada
kullanıcıya bir kanca atıp sıcak lead’i bir
satışa dönüştürmek için bu yıl daha fazla
kullanacağımız bir aracımız var: Click to Call
Click to call ile mobil web’de kullanıcıların
bilgi girmek yerine bizi kolayca aramalarını
sağlamak ve karşısına agent çıkmadan
otomatik süreçlerle işlemini tamamlamak
bu yıl üzerine yatırım yapacağımız konuların
başında.
103
Userspots UX Almanak 2015
Şarj Edilecek Bir Cihaz Daha:
Wearable
Çok şık duran ama kullanım senaryoları
konusunda hala net olamadığımız ve
faydasını göremediğimiz cihazlar olan
giyilebilir ürünleri ciddi anlamda sorgulamaya
başladık. Belki de her cihazımızın o kadar
da akıllı olmasına gerek duymuyoruz
veya bize şarj edilecek yeni bir cihaz
külfetini karşılayacak bir faydayla daha
karşılaşamadık. Bu yıl bu faydayı aramaya
devam edeceğiz.
Microinteraction
UX süreçlerinin birer norm haline gelmesi
ve artık bir şekilde çalışan ürünleri herkesin
yapabiliyor oluşu, tasarımcıları ve ürün
sahiplerini microinteraction’ları tasarlamak
için daha fazla kafa yormaya itti. Boş sepet
tasarımı, login süreçlerinde basit ve akıllı
hareketler ile kullanıcıyı yormadan süreçlerini
tamamlamaya çalışmak gibi mikro etkileşim
alanlarına odaklanıyoruz. Artık neredeyse
bütün ürünler belirli bir UX bilgisi ile hayata
geçiyor, farkı yaratacak bu tarz ufak etkileşim
noktaları.
Web’i/Mobil’i Programla
Pazarlama ekiplerinin IT’ye bağlı kalmadan
ürünlerinde istedikleri değişiklikleri
yapabilmeleri, “If this then that” gibi
kullanıcının hareketine göre değişebilecek
kurguları yapabilmelerini sağlamak kullanıcı
deneyimi adına da önemli. Müşterinin satın
alma yolculuğuna biz bir geliştirme ile
cevap vermeye çalışırken müşterilerin o
alışkanlıktan vazgeçtiklerini görebiliyorduk.
Ürün geliştirme dünyasındaki hıza şu
an için ayak uyduramıyoruz. Web’i
programlayacak araçlar ile bu konuda bir
geliştirme yapmadan çözüm sunmak ve
ürünleri optimize etmeye çalışmak bu yıl
daha fazla yatırım yapacağımız bir alan
olacak. Google’ın da bu alanda mevcut basit
ürünlerinin ötesinde yeni bir ürün veya satın
alma ile daha güçlü bulunacağını gösteren
güçlü işaretler bulunuyor.
104
Userspots UX Almanak 2015
2015’in Öne Çıkan
IoT Cihazları
Naz Bekpınar
Pazarlama/Userspots
Google
Nest Camera
Web bağlantılı Akıllı güvenlik kamerası olan Nest Cam ile bizi Google
tanıştırdı. Kullanıcının evin istenilen herhangi bir bölgesini yakından görmek
için zoom imkanı tanıyan, aynı zamanda hareket sensörüyle eve birisi
girdiğinde, bebek uyandığında ya da evcil hayvanın hareketleri gözlenmek
istendiğinde kullanıcının telefonuna direk bildirim gelmesi gibi özelliklere
sahip Google Nest kamera aynı zamanda telefondan sesli bildirim sağlamak
için de kullanılan bir cihaz.
105
Userspots UX Almanak 2015
Samsung
SmartThings
Samsung SmartThings Ev görüntüleme kiti pek çok farklı amaçla kullanılabilir.
Kitin içinde yer alan hareket sensörlerini pencerelere ya da kapıya
yerleştirerek, herhangi biri evde olan güvenlik tehdidi karşısında kullanıcı akıllı
telefonuna gelen bildirimle bu durumu öğrenebilinir, kullanıcı evde olmadığı
durumlarda kapının kilidini açıp, kapatabilir. Bunlara ek olarak evin ışık ve
enerji birimlerinin kontrolüne yardımcı olduğundan enerji tasarrufunu sağlıyor
ve kullanıcının internet üzerinden çeşitli müzik sitelerine ulaşarak istediği
müzik dinlemesine olanak sağlıyor, yine kullanıcı uyandığı anda kahvesinin
hazır olmasını sağlıyor.
106
Userspots UX Almanak 2015
Dell Edge
Gateway 5000
Dell Edge Gateway 5000 farklı sensör ve ekipmandan gelen bilgilerin toplanıp, depoladıktan sonra başka yere aktarılmasını sağlıyor. Intel Atom
işlemcisi ise yerel analitik kapasite sağlıyor. Böylelikle anlamlı bilginin
bir sonraki noktaya, yani gateway’e, data center’a ya da buluta ulaşması
gerçekleşiyor. Bunun sonucunda da cihaz pahalı band genişliği kullanımının
ve genel çözüm gecikmesinin minimize edilmesinin sağlıyor.
107
Userspots UX Almanak 2015
Dell Edge
Gateway 5000
Philips Hue, normal led lambalara göre kullanıcıya daha farklı bir ışık
deneyimi sunuyor. Günlük yaşamınızın ayrılmaz bir parçası olabilir. Alarmlar,
zamanlayıcılar, uyarılar… Tümü, yönettiğiniz hayata uygun hale getirilmiş. Hue
ile evinizin içerisinde veya iş yerinizde bir takım uyarıları ışık ile alabilirsiniz.
Kendinize göre özelleştirebilirsiniz. Wi-fi ile bağlantı sağlayan Hue, her rengi
kullanıcının deneyimine sunuyor. Hatta Hue’yu IFTTT hizmeti üzerinden veri
beslemeleri ile bile bağlayabilirsiniz. Böylece ışıklarınız size önemli bir e-posta
aldığınızı söyleyebilir.
108
Userspots UX Almanak 2015
Parrot
Pot
Parrot Pot, bitkilere gerektiği kadar suyu sıcaklık ve neme göre ayarlayıp
doğru miktarda verebilme özelliğine sahip. 2 litreye kadar suyu bünyesinde
bulundurabilen saksı aynı zamanda indirilen uygulamayla kontrol edilebiliyor.
109
Userspots UX Almanak 2015
Roost
Akıllı Batarya
Roost’un Akıllı Bataryası kullanıcıya hiç bir cihazını değiştirmeden akıllı
teknolojiyi evlerine getirme olanağı sunuyor. 9-voltluk Roost bataryası
evlerde bulunan neredeyse tüm duman ve CO detektörleri ile uyumlu. Ürünü
evindeki cihazlara yerleştiren kullanıcı, detektörlerini akıllı telefona indirilen
uygulama ile kontrol etme imkanı bulabiliyor. Bunun yanısıra batarya ile
çalışan alarmlar kapatılabiliyor ya da hangi alarmın ses çıkarıp hangisinin
sesinin durduğu gözlemlenebiliyor.
110
Userspots UX Almanak 2015
2016 Mobil’de
2. Round
Gökhan Besen
Head of Products/hepsiburada.com
Mobil uygulama ve mobil siteler bir süredir hayatımızdaydı. Türünün ilk örneklerini m. subdomianlerinde görmeye başladığımız mobil siteler 2016’da ciddi bir sınavdan geçecek.
Bunun temel sebebi 2015’ten itibaren webin büyümesinin tamamının mobilden gelmeye
başladığını görmeye başlamamız diyebilirim. Mobilde bu sene trafik bakımından %80’ler,
ciro bakımından %50’leri gören internet şirketleri, 2016’da mobil trafiğin %75 büyüyeceği
düşünüldüğünde ciddi bir hayatta kalma savaşı verecekler. Eğer 2015’te responsive ve tek
url yapısına geçtiyseniz işiniz nispeten kolay fakat konu bununla sınırlı değil, çünkü bir de
uygulama dünyası var.
Elmanın iki yarısı mobil uygulama ve
mobil web
2- Mobil site kullanıcısıyla mobil uygulama
kullanıcısı farklı kitlelerdir
Trafikte büyüme mobil webden geldikçe
düşen dönüşüm oranları beraberinde
bir kaygıyı da getirdi. Sonuçta mobil
uygulamalar daha yüksek dönüşüm oranına
sahipti ve herkes uygulama kullanmalıydı.
Bir e-ticaret uygulamasını indirdiğinizde
muhtemelen o şirketten daha önce bir
alışveriş yaptığınız veya sipariş takibi
yapmak istediğiniz için indirirsiniz. Elbette
kampanyalar da burada oldukça etkilidir
fakat bu sizi mobil web sitesi kullanıcısından
ayıran bir durumdur ve sizin durumunuzdaki
kullanıcılarla mobil web sitesini kullanan ve
araştırma yapan kullanıcıların satın alma
eğilimleri aynı değildir.
Bu noktada birkaç şeyi açıklığa kavuşturmak
gerekir;
1- Mobil site ile uygulama müşteri
yolculuğunun farklı noktalarına dokunur;
Bir ürünü merak ettiğinizde cep
telefonunuzdan bir google araması yapıp
sırasıyla sonuçları ziyaret edersiniz.
E-ticarette en önemli faktör olan fiyatı
kontrol edip ürünle ilgili bilgi ve yorumları
alıp oradan ayrılırsınız. Bu size bounce rate
olarak döner, dönüşüm oranını dibe çeken
bir sorundur ama bilinmesi gereken şu
ki o noktada satın alma düşüncesi zaten
oluşmamıştır. Yani mobil siteler araştırma
ağırlıklı kullanılmaktadır. Eğer teklifiniz
rakiplerinizden iyiyse bu sizin masaüstü
sitenize doğrudan trafikle gelen bir satış
olarak yansıyacaktır.
3- Mobil sitenin trafik yapısı ile mobil
uygulamanınki tamamen farklıdır
Cep telefonlarımızda bir ayda ortalama 27
uygulama kullanıyoruz ve 100 farklı web
sitesi ziyaret ediyoruz. Bir uygulamanın
trafik kaynağı yakın geçmişe kadar sizin
o uygulamayı açıp açmamanız kadar net
bir koşula bağlıydı. Bu sorunu adreslemek
için Google re-engagement modeli olan
app indexing ve ona bağlı deep linking
yöntemlerini pazara sundu. Eğer mobil
uygulamanız bir kullanıcıda yüklüyse mobil
arama sonuçlarında doğrudan uygulamayı
açtırabiliyorsunuz. Elbette bu adı üstünde
re-engagement sizin aktif kullanıcılarınızı
111
Userspots UX Almanak 2015
artıracak bir gelişme. Yani o 27 uygulamadan
biri olma ihtimaliniz bu sayede artacaktır.
Bu geliştirmenin getirdiği en önemli
değişikliklerden biri uygulamanızın artık
sadece ana sayfa’dan açılmayacak olmasıdır.
Bu önemli çünkü bir mobil web sitesinin
yaşadığı en büyük sorunlardan biri artık
uygulamanıza da gelmiş bulunuyor. Yukarıda
birinci maddede bahsettiğim fiyat kontrolü
yapıp çıkacaktım diyen kullanım davranışı
şimdi uygulamanızın da dönüşüm oranını
aşağıya çekecek bir güç olarak karşınızda.
Elbette mobil sitede olmayan avantajınız,
yani sadık müşteri avantajı bu olumsuz
etkiyi dengelemenize yardımcı olacaktır
ama bu tek başına yeterli değil. Doğrudan
ürün sayfalarına veya kategori sayfalarına
inen kullanıcılar için daha iyi düşünülmüş
deneyimler sunmalısınız. Yine de erken
sevinmeyin çünkü bu sefer de mobil siteden
alacak olan bir kitleyi uygulamaya çekerek
mobil sitenizin zaten düşük olan dönüşüm
oranına bir darbeyi de siz vurmuş oldunuz.
Bu sebeple mobil dönüşüm oranına bütünsel
bakmak sizi daha doğru bir yere götürecektir.
Peki bitti mi? Hayır aslında yeni başlıyoruz;
2. Round Progressive Web Uygulamaları
Web’in sahibi Google desek pek de
yanlış bir cümle kurmamış oluruz. Fakat
mobile kayan web dünyasında Google’ı
ciddi anlamda tehdit eden bir tehlike var:
Mobil uygulamalar. Apple’ın öncülüğünde
yükselen mobil uygulama trendi Android
tarafının da hızlı yükselişiyle birlikte büyük
bir ivme kazanmıştı. Trafik kaynakları olarak
appstore’lar ve işletim sistemlerine ait arama
mekanizmaları Google’ın bu dünyadaki
egemenliğini ciddi anlamda tehlikeye soktu,
çünkü uygulamalar ile web arasında organik
bir bağ yoktu. Son dönemde art arda çıkan
app indexing, deep linking, app streaming
gibi yeni geliştirmeler Google’ın mobil
web’de üstünlüğünü sürdürme çabasının
örnekleri ve bu çaba bunlarla da sınırlı değil.
Özellikle de mobil sitelerin yapılma şeklini
kökten etkileyecek yeni teknolojilerin de
sunulmaya başlaması mobilde 2. round’un
başlayacağını bize haber verir nitelikte.
Progressive Web Uygulamalarını mümkün kılan
bu yeni teknolojiler temelde bir mobil sitenin
app kadar hızlı ve app yeteneklerine sahip
olmasını sağlıyor. Progressive denmesinin
sebebi bu teknolojileri desteklemeyen
tarayıcılarda çalışmaz fakat destekleyen
tarayıcılarda kendinizi bir uygulamadaymış
gibi hızlı bir deneyimde buluyorsunuz. Birkaç
maddede özetleyecek olursam progressive
web uygulamalarının avantajları;
Web push notifications
Bir sistem özelliği olan push notificationlar
artık web de de kullanılabilecek.
Uygulamaların en can alıcı özelliğinin artık
webden kullanılabilecek olması her şeyi
değiştirebilir. CRM ekiplerinin en seveceği
doğrudan iletişim kanalı şu an keşfedilmeyi
bekliyor. Service worker dediğimiz alt yapılar
sayesinde mobilde bu tip sistem seviyesindeki
fonksyonlara erişim sağlanabiliyor. Webpush
Desktop sitelerde de kullanılabiliyor, how cool
is that!
Hız
100 milisaniyenin altında kullanıcı etkileşimine
cevap veren, 16 milisaniyede animasyonu
tamamlayan, 50 milisaniyede temel javascript
işlerini bitiren ve 1 saniyede yüklenen ekranlar.
Bir uygulama kadar iyi bir mobil site artık
hayal değil.
Güvenlik ve HTTPS
Yukarıda saydığım teknolojileri kullanabilmek
için tüm sayfalarda HTTPS kullanma
zorunluluğu getirilmiş. Sanırım aşılması
gereken en büyük engel bu olsa gerek. Bu,
sistem ekiplerinin pek hoşuna gitmeyecek.
Polymer ve Material Design
Elbette yukarıda saydıklarımı sunabileceğiniz
bir arayüz komponentine de ihtiyaç olduğu
için Google material design’ı referans alarak
bir UI framework’ü de geliştirdi. Ultra hızlı ve
hafif mobil uyumlu bir site yapmanızı ciddi
şekilde destekliyor. Biraz kurcalarsanız çok
eğleneceksiniz: elements.polymer-project.org
112
Userspots UX Almanak 2015
Accelerated Mobile Pages (AMP)
Tamamen hız odaklı olarak tasarlanmış açık
kaynak bir framework. Tümü cahelenebilen
ve indexlenebilen, temelde bir HTML web
sayfası.
Google ve Apple arasındaki bu savaşın
galibi aslında belli gibi. Google tarafında geç
kalınmış bir hamle olduğunu düşünmekle
birlikte geç olsun güç olmasın diyerek
söze devam edeyim. Progressive Web
Uygulamaları şu an pazarın %60’tan fazlasına
sahip android / chrome ikilisi tarafından
destekleniyor. Pazarda %15 civarı yer tutan
ios / Safari ikilisinin bu teknolojiye sıcak
bakmadığını tahmin etmişsinizdir. Bir Apple
fanı olmakla birlikte kapalı yazılımların
zaman içinde nasıl çöpe gittiklerini de
görmüş biriyim (Bkz. Flash) Microsoft’un
opensource olması da benzer bir örnektir.
Dolayısıyla web’in doğası olan açık
kaynak tarafında gelişen bu atak ile native
uygulamaların geleceğinin biraz tehlikeye
girdiğini düşünüyorum. Ne yalan söyleyeyim
bu duruma da pek üzüldüğüm söylenemez.
Web’in her zaman olduğu gibi açık ve özgür
bir platform olarak kalmasından yanayım.
Bakalım 2016’da Türkiye mobil pazarında
ne gibi gelişmeler göreceğiz. Heyecanla
bekliyorum.
113
Userspots UX Almanak 2015
Akıllı E-Ticaret İçin
Ödeme Tasarımı
Vitaly Friedman
Editor-in-chief and co-founder of
Smashing Magazine
E-Ticaret deneyimi tasarlarken, gerçekten “Nasıl Söylenir?” sorusunu dikkate
almak yerine “Söylemek İstediklerimiz” kısmını önceliklendirmeye yöneliyoruz.
Bu kolay değil çünkü yanlış giden yüzlerce şey olabilir; ürün seçmeden, onları karta eklemeye,
son onay e-postasını almaya, satın alınan ürünün size gelmesine kadar uzun bir süreç
söz konusu. Bu yoldaki her adım, oluşabilecek hataları ve potansiyel yanlış anlaşılmaları
gözleyerek titizlikle tasarlanmalıdır. Bu kargolama (shipping) işleminin gösterimini ya da
alışveriş sepetini terketme mailini etkilediği kadar filtrelerle olan etkileşimi de etkileyecektir.
114
Userspots UX Almanak 2015
Dönüşümlerin (Conversion) Artmasını Sağlayacak
En Hızlı Yol Nedir?
E-Ticaret dönüşüm oranları tamamen açıklıkla/netlikle alakalı bir durumdur. Yani kullanıcılara
satın alma işlemini yaptırmak için sağlam argümanlar sunarken aynı zamanda ödeme
için düz ve direk bir akış sağlanması gerekir. Örneğin, misafir ödemesi (checkout) olması
zorunluluktur, hesap oluşturma işlemi bir seçenek olarak dahi düşünülmemelidir, gönderme
adresi ile faturalanma adresinin aynı olması zorunluluktur (default), bu şekilde kullanıcıya
ödediği ücret gösterilebilir ve gizli fiyatlandırmadan (hidden cost) kaçılınabilir. Son olarak
kullanıcılar için dost ve sade arayüz kullanın ve yola kullanıcının hoşuna gidebilecek bir kaç
unsur ekleyin.
Bunlar sadece konuya açıklık getirecek ve kullanıcının satın alma işlemini daha kolay
tamamlamasını sağlayacak bir kaç örnek olarak görebilirsiniz. Aslında, yalnız arayüz
kopyalarının ayarlanması bile yeterlidir. Uygulayın, ölçün, yenileyin ve bazen tamamen
bambaşka bir şey deneyin ve test edin, ardından dönüşümlerin sandığınızdan daha hızlı
arttığını göreceksiniz.
115
Userspots UX Almanak 2015
UX Eğitimleri ve
Kariyer
116
Userspots UX Almanak 2015
UX Kariyer Süreçlerinde
Online Eğitimler
Özge Kırdar
Eğitim Sorumlusu-Pazarlama/Userspots
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı, kullanıcı alışkanlıklarını anlayarak/araştırarak, deneyim tasarlamak
şeklinde tanımlanabilir. Bu tanım da bizlere, tasarım sürecinin kendi içinde yenilenen ve hiç
durmayan bir akışta olduğunu söylüyor diyebiliriz. Kullanıcı alışkanlıkları, çalıştığımız konu
özelinde farklılıklar gösterse de, genel hatlarıyla bir şemaya oturabilen yapıdadır. Bu şemaya
eklenen değişkenler, akışı etkileyip, tasarım sürecini bambaşka bir boyuta taşıyabilir. Bütün
bunlar sebebiyle, kullanıcı deneyimi tasarımcısı hiç bitmeyen bir öğrenme süreci içerisine
girer.
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı işine yeni yeni merak salan biriyseniz, öncelikle terminolojiye
oldukça hakim olmanız gerekiyor. Kendinizi eğitim programlarıyla desteklemek de oldukça
önemli. Değişen trendleri takip ederken, bilginin dağınıklığı aklınızı karıştırmasın istiyorsanız
işte size, bilgiyi sizin için bir araya getirip sunan birkaç kaynak:
117
Userspots UX Almanak 2015
The Interaction Design
Foundation
İlk olarak The Interaction Design Foundation olarak bilinen, etkileşim tasarımı vakfının
hazırladığı eğitimlerden bahsedelim. Bir vakıf olduğundan, eğitimler çok çeşitli ve eğitmen
seçeneği de oldukça fazla. UI, Araştırma ve Etkileşim Tasarımı alanında, mobil, web, giyilebilir
teknoloji olarak alt başlıklara kadar farklı eğitimler var. Neredeyse her gün yeni bir ders
açılıyor ve içerik olarak oldukça zengin, mutlaka ilgili konudaki akademik kaynaklarla da
destekleniyor. Literatür zenginliği için çok iyi bir kaynak.
118
Userspots UX Almanak 2015
Trydesignlab
Bir başka kaynak da trydesignlab.com. Dersler 3 ana başlıkta, Tasarım, Araştırma&Strateji ve
Etkileşim Tasarımı olarak açılıyor ve her ders 4-6 hafta devam ediyor. Bir mentör eşliğinde
derse devam ediyorsunuz ve dersi bitirebilmek için mutlaka ilgili konuda bir çalışma yaparak
bunu mentörünüze sunmanız gerekiyor. Her hafta, mentörünüzle anlaşarak belirlediğiniz bir
saatte görüşüp, ders ile ilgili sorularınızı ve çalışmanızın o haftaki ilerleyişini paylaştığınız
oturumlar düzenlemeniz gerekiyor.
Norman&Nielsen Group
Dünyanın çeşitli noktalarında düzenlediği eğitimlerle bu konuda en iyi kaynak olma özelliği
taşıyor. Web sitelerinde yayınladıkları blog yazıları ve makaleler ile her daim yararlanılabilir
oldukça zengin bir kaynak olarak uzunca bir süre daha var olacaklar.
119
Userspots UX Almanak 2015
International
Usability and UXQB
Uluslararası düzeyde kabul gören ve bir sınav ile sahip olabileceğiniz sertifika programı olan,
yakında Türkiye’de Userspots olarak düzenlemeye başlayacağımız International Usability
and UXQB(User Experience Qualification Board) eğitimleri ve sınavları, Kullanıcı Deneyimi
alanında sahip olabileceğiniz bir sertifika olacak. Oldukça detaylı ve akademik bilginin
sınandığı bir sınav ile sahip olacağınız sertifika uluslararası düzeyde kabul görüyor. Sınavı
kazanabilmek için oldukça sıkı çalışıp, literatüre hakim olmak gerekiyor. Bu kapsamda eğitim
programını şekillendirmeye ve en kısa zamanda tarihleri de duyurmaya başlayacağız.
120
Userspots UX Almanak 2015
humanfactors.com
Farklı lokasyonlarda sertifikalı eğitim programları bulabileceğiniz oldukça
faydalı bir kaynak. Genellikle 2 ya da 3 günlük eğitimlerden oluşan programlar,
profesyonel eğitmenler eşliğinde devam ediyor ve kariyeriniz için oldukça iyi
bir gelişim olanağı sunuyor.
hackdesign.org
Tasarım konusunda oldukça iddialı bir çevrimiçi eğitim yapısı sunuyor. Nereden
başlayacağınızı bilmiyorsanız, en iyi tasarımcıların eğitimlerinden bir liste sunuyorlar ve
buradan seçim yaparak başlayabiliyorsunuz. Ancak ilk eğitimle başlamanızı ve önerdikleri
muhteşem belgesel filmi izlemenizi öneririz(Objectified). Etkileşimli içeriğiyle eğitimi oldukça
eğlenceli hale getiriyor ve tasarım puzzle’ları ve oyunlaştırılmış yarışmalarla eğlenirken
öğrenmeyi kolaylaştırıyor.
121
Userspots UX Almanak 2015
generalassemb.ly
Hem çevrimiçi hem de çevrimdışı olarak eğitim seçenekleriyle geniş bir yelpaze ile karşımıza
çıkıyor. Lokasyon seçerek eğitimleri listeleyebiliyor, çevrimiçi eğitimleri listeleyip, ilgi duyduğunuz eğitime yönelebiliyorsunuz. Eğitim öncesinde sunduğu yol haritası ve öğrenme
kazanımlarının bir listesi ile size ders hakkında bir izlenim kazandırıyor.
skillshare.com
Çok çeşitli eğitimler sunuyor ve UX Design bu eğitimlerin yalnızca
bir kırılımı. Eğitmen kadrosu, dünyanın önde gelen şirketlerinde çalışan kendini kanıtlamış
isimlerin de dahil olduğu çok geniş bir yelpazeye sahip. Ders içerikleri video ile kurgulanmış
ve farklı üyelik paketleri mevcut.
Yaptığımız araştırmalar ve denemeler sonucunda en işe yarar programları sizlerle paylaşmak
istedik. Bunlar dışında, Udemy, Coursera, uxmastery.com ve uxtraininng.com üzerinden de
eğitimler bulabilir, kendinizi geliştirmeye devam edebilirsiniz.
122
Userspots UX Almanak 2015
UX Kariyer
Kartları
Userspots UX Kariyer Kartları, UX kariyerine atılan ilk adımdan son aşamaya kadar geçen
süreç içerisinde sizler için faydalı olabilecek küçük tavsiyeleri içermektedir. Altı aşamaya
ayırdığımız bu kariyer sürecinde; kitaplar, bloglar, kişiler gibi her adım için farklı tavsiyeler yer
almaktadır. Her karttaki tavsiye listesini bitirdikten sonra bir sonraki adıma geçebilirsiniz. Her
aşaması yeni tavsiyelere açık olan kartlarımız, etkinliklerimizde basılı olarak da sizleri bekliyor
olacak.
123
Userspots UX Almanak 2015
Beginner
İlk aşama olan Beginner ile
kariyerine yeni başlayanlar
için mutlaka bilinmesi gereken
noktaların altını çizmeye çalıştık.
Örneğin; Don’t Make Me Think
kitabını mutlaka okunmalı,
N&N Group’u takip etmeli ve
Userspots’un UX Sözlüğü’ne sahip
olmalısınız.
Junior
Öğrenmeye devam, dünyanın bir
UX Hero’ya daha ihtiyacı var!
Junior aşamasında, Userspots UX
Camp’a ve Bilgi Mimarisi Enstitüsü
Topluluğun’a katılmanızı tavsiye
ediyoruz. Ayrıca bu aşamada
Responsive Arayüz hakkında
bilgiye sahip olmalı, Flat dizayn ve
Skeumorphism arasındaki farkları
çözümlemiş olmanız beklenir.
124
Userspots UX Almanak 2015
Intermediate
İyi gidiyorsun, daha öğrenecek
çok şey var!
Intermediate aşamasında,
Human-Computer Interaction
Derslerinin yanı sıra The Laws of
Simplicity kitabını okuyabilirsiniz.
Ayrıca UX Myths hakkında bilgi
sahibi olmanız faydalı olacaktır.
Skilled
Dördüncü aşamada işler kızışıyor!
UX disiplinler arası bir alan ve her
zaman öğrenecek yeni bir şeyler
var.
Skilled aşamasında, Flinto ve
Pixate gibi araçları kullanmayı
öğrenmelisiniz. Ayrıca HTML
101 dersleri almaya başlamalı ve
Customer Experience kitabını
okumanız faydalı olacaktır.
125
Userspots UX Almanak 2015
Senior
Senior kartı ise gerçekten emek
istiyor.
Listedeki görevler farklı alt alanları
kapsıyor ve her aşamada olduğu
gibi kendini geliştirme hiç bitmiyor.
Javascript ve grid layout sistemini
öğrenmeli ve Optimizely’de A/B
Test yapmanız gerekiyor.
Mentor
İşte asıl işin başladığı aşama!
Artık Mentor seviyesinde bir
UX Designer oldunuz ve sıra
arkanızda kalanlara yardımcı
olmaya ve sektörü geliştirmeye
geldi. UX Konferanslarına katılmalı,
zumbara.com gibi platformda
dersler vermeli bir startup’a
danışmanlık yapmalı ve bu
kartların geliştirilmesine yardımcı
olmalısınız.
126
Userspots UX Almanak 2015
UX Kariyer Sürecindeki
Ekmek Kırıntıları
Mustafa Dalcı
Web sitesinde navigasyon tasarlarken kullanıcıya sayfada şu 3 sorunun cevabını net
bir şekilde vermelisiniz;
Nereden buraya ulaştım?
Şu an neredeyim?
Nereye gideceğim?
Bu soruları farklı arayüz elementleriyle cevaplarken en fazla başvurduğumuz yöntemlerden
biri de “breadcrumbs” (ekmek kırıntıları) dır.
Sayfaların belirli yerlerinde gördüğümüz
Anasayfa > İletişim > Destek Hattı
gibi yapılar ile navigasyona yardımcı bir unsur barındırır ve 3 soruya cevap vermeye çalışan
bir bütün oluştururuz.
Bu 3 sorunun benzerini kariyerimizde de sürekli kendimize soruyoruz.
Nasıl bir gelişim sağladım, nereden başladım, hangi projelerde görev aldım, ne kattım?
Şu an kişisel kariyerimin ve şirketteki yapılanmanın neresindeyim?
Bundan sonra önümde nasıl bir süreç var?
Userspots olarak biz de uzun zamandır bu süreçte bize yardımcı olacak bir yapıyı kurmaya
vakit harcadık ve ortaya kariyer ekmek kırıntılarını çıkardık.
127
Userspots UX Almanak 2015
Şirketteki süreci 6 aşamaya bölüyoruz.
İlk Dokunuş
Kişilere dokunduğumuz ilk nokta, staj programı, UX camp, etkinlik veya doğrudan iş
başvurusu maili olabilir. Buradaki dokunuştan sonra iş görüşmesinde kişinin bir tasarım
sorusunu çözmesi ve beraber bunun üzerine tartışmamızla şekillenen bir süreç var.
Burada 2 Önemli İpucu Verebilirim
Portfolyonuzu lütfen tasarlayın ve onu bir tasarım sunumu yapıyormuşsunuz gibi gönderin.
Kullandığınız yapı ve tipografi seçimi sizin hakkınızda bize bilgi veriyor.
Bize zaman ayıran kişiyi her daim daha çok seviyoruz. Kampımıza katılmanız, etkinliklerimizi
ve blogumuzu takip etmeniz bizi sevindiriyor.
4 Aylık Trainee Program
İlk dokunuş sonrasında kişiye 4 aylık bir program öneriyoruz. Burada bir parantez açıp iş
yapış şeklimizden bahsetmekte fayda var. Biz, içinde user researcher, interaction designer ve
ui designer’dan oluşan -şimdilik- 3 takımdan oluşuyoruz. Her takım projeleri başından sona
takip eden bir yapıda bulunuyor.
4 aylık programda bu takımlardan birine dahil olup bir mentör eşliğinde projelere dahil
oluyorsunuz. Mentör (özellikle onun değerlendirmesi hayati) ve takım sizi değerlendiriyor ve
bir sonraki aşamaya geçiyorsunuz.
Junior Program
4 aylık süreç sonunda -maksimum 1 yıl sürecek- Jr. programa dahil olup hala bir mentöre dahil
olarak takımdaki projelerde yer alıyorsunuz, sorumluluklarınız giderek artıyor.
Mid-Level Program
Jr. program bittiğinde artık takımda o işi yapacak ana kişi olduğunuz Mid-level
programdasınız. Maksimum 1.5 yıl sürecek olan bu süreçte artık hangi sektörde hangi tip
projelerde yer almanız daha faydalı belirlemiş oluyoruz.
Mentör Program
Artık takımda yanında trainee ve Jr.’lar olan bir mentöre dönüştünüz. Sürecin yönetim ve
strateji tarafına giderek de hakim olmaya başladınız.
Conversion Program
Operasyonel süreçlere daha az hakim olduğunuz ve işin strateji tarafında olduğunuz yapıda
da conversion programına dahil oluyorsunuz.
6 programın da rakamsal karşılıklarını çıkarmak için her projede client, team ve board
notlarını alarak kişilerin gelişimlerini de ölçümlüyoruz. Böylece gelişim sürecinde bir sonraki
programa geçişi de daha objektif hale getirmiş oluyoruz. Her programın maaş skalası ve
şartları da belirli.
3 soruyu da cevaplayarak oluşturduğumuz sisteme dahil olmak için sizi kariyer sayfamıza
bekleriz.
128
Userspots UX Almanak 2015
Pardus
UX/UI
129
Userspots UX Almanak 2015
Filotürk
UX/UI
130
Userspots UX Almanak 2015
Koçtaş
UX/UI
131
Userspots UX Almanak 2015
IF YOU LOVE
WHAT WE DO
SPREAD YOUR
LOVE FOR
www.uxalive.com
@UXAliveTurkey
132

Benzer belgeler