binaen, işin Keşif Özeti`nin sözleşme ekinde bulunmamış olması

44
Esas Sayısı
Karar Sayısı
: 2004/3 (Yüce Divan)
: 2007/1
binaen, işin Keşif Özeti’nin sözleşme ekinde bulunmamış olması nedeniyle, B.İ.G.Ş.’nin 39.
Maddesinin 2 fıkrasındaki “Sözleşme eki Keşif Özeti’nde veya birim fiyat cetvelinde
herhangi bir yapım ve hizmet işi için fiyat gösterilmiş olması, müteahhide, mutlaka o türden
yapım ve hizmet işlerini yapmak hakkını vermez... birim fiyatların uygulanabilmesi için
yetkili onay alınması gerekir” hükmü tamamen kamu aleyhine kullanılarak delik delme
işlerinde sadece 31-7836 ve 37 nolu pozlar için sözleşme yılı yeni fiyat tutanağı hazırlanmış
ve ilgili daire başkanınca DSİ Genel Müdürü adına onaylanmıştır. Bahse konu pozların
fiyatı B-D.304 fiyatının 17 ile 30 katı olması nedeniyle idare aleyhine işlem yapılması için
zemin hazırlanmıştır.
3. İşlem: 27.04.2000 tarihli Emin ERDOĞAN (Genel Müdür a.) 16.08.2000 tarihli
M. Cumhur ERSÜMER (Bakan), 21.06.2002 tarihli Z.ÇAKAN (Bakan) imzalı olurlar ile
toplam %336,85 oranında keşif artışı verilmiştir. Keşif artışı gerekçelerinde çeşitli teknik
nedenler sayılmıştır. Keşif artışlarının müstenidatını oluşturan 3. Mukayeseli Keşif Özeti
incelendiğinde
Mukayeseli Keşif Özetinin İmalat İşleri Bölümünde,
BD-304 pozu miktarının 12.000 Mt.’den 0 Mt. düşürüldüğü,
31-7836 pozunun, I. Keşif Özeti’nin İmalat İşleri Bölümü’nde yer almamasına
rağmen 3. Mukayeseli Keşif Özeti’nde bahse konu poz miktarının 340.000 Mt olarak yer
aldığı görülecektir. Bu artış ve eksilişin I. keşfe oranının:
1.373.699.280.000 / 1.360.000.000.000 =%101 olduğu açık ve net
hesaplanabilmektedir.
Verilen bu olurlar ile kontrol teşkilatı yanlış yönlendirilmiş ve hukuki zemin
oluşturularak maliyetin artması sağlanmıştır.
Yerinde yapılan inceleme sonucunda söz konusu projenin bir an önce bitirilmesinin
Erzurum ilinin içme suyu sorunun çözümü açısından çok büyük önem arz ettiği görülmüştür.
Mahkeme sürecinin uzamasının da ayrıca içme suyu sorunun çözülmesini geciktiren bir
başka etken olacağı dikkate alındığında, kamunun çıkarını gözetecek ve firmayı maliyeti
attıran ve keşif artışında etken olan ihtilaflı poz uygulamasına mecbur etmeyecek bir
çözümde buluşmanın yararlı olacağı düşünülmektedir. Tünelde ve projeler üzerinde yapılan
incelemelerde, uygulamaların ankraj demiri, kaya bulonu, swellex (enjeksiyonlu ve
enjeksiyonsuz) ve süren (şemsiye veya forepoling) uygulaması olduğu görülmüştür.
Hakedişlerde, swellex ve süren imalatlarının yapılması karşılığı olarak ödenen, ihtilaflı 317836 ve 37 pozu yerine, ödemelerde benzer işleri tanımlayan TC. Karayolları Genel
Müdürlüğüne ait 2023 ve 2012 pozlarının esas alınmasının ihtilafı çözeceği
düşünülmektedir. B.İ.G.Ş. madde 20/c’de buna cevaz vermektedir. Ancak verilen keşif artış
olurları ile dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanları Cumhur ERSÜMER ve Zeki
ÇAKAN kamu zararı oluşmasına sebep olmuştur.
2003 yılında ilgili Bakanın, Genel Müdürün ve Bölge Müdürünün değişmesi sonucu
yukarıda anlatılan üç işlemle oluşturulan devlet zararının geri alınması için gerekli işlemler
başlatılmış olup, mevcut yönetimce konu yine DSİ’de çalışan uzman teknik heyetlere
incelettirilmiştir. Sonuçta bahse konu uygulamaların dayanağı olarak gösterilen teknik
gerekçelerin gerçeği yansıtmadığı teknik heyet raporları ile DSİ Genel Müdürlüğü Teftiş
Kurulu Başkanlığına bildirilmiştir(Ek C-67b)