etkinlik kitabını indirmek için tıklayınız

Yeni Toplumcu Belediye olarak, Çağdaş Sanatı destekliyoruz.
Çankaya Belediyesi Başkanı
Bülent TANIK
4
ASPAT Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı olarak Çağdaş Sanatı destekliyoruz.
Vakıf Başkanı
Murat BALKAN
5
17.12.2012 - 13.01.2013
www.yaygara.info
Editör / Editor
Şevket ARIK
Küratörlük / Curating
YAYGARA
Grafik Tasarım / Graphic Design
Veysel ŞAYLİ
YAYGARA Güncel Sanat İnisiyatifi
Erdal DUMAN
Mehmet Ali UYSAL
Mustafa DUYMAZ
Serkan DEMİR
Şevket ARIK
Veysel ŞAYLİ
Baskı / Print
Mattek Matbaacılık
(312) 394 63 07
Bu kitapta yer alan tüm görsellerin ve yazıların sorumluluğu,
eser sahiplerine ve yazarlarına aittir. Yayımlanan yazılardan
alıntı yapmak, kaynak göstermek koşulu ile serbesttir.
SANATÇILAR / ARTISTS
ALİ ŞENTÜRK / ALPER AYDIN / AMİN DAWAIE / ARZU EŞ / BARAN ÇAĞINLI / CEVAHİR ÖZDOĞAN / CEVDET SARI / ENGİN ASLAN
ELİF YILDIZ / ERDAL DUMAN / FATİH TAN / GAVİN TURK / GENCO GÜLAN / GENÇ PROJE / GISELE TREMBLEAU / GİZEM ŞENDUR
JOHANNES VOGL / MEHMET ALİ BORAN / MEHMET ALİ UYSAL / MEHMET ÇEPER / MEHMET YILMAZ / MEHTAP BAYDU
MUSTAFA DUYMAZ / MUSTAFA DUYULUER / OSMAN DİNÇ / OSMAN BOZKURT / ÖZLEM ŞİMŞEK / SAEED ENSAFİ / SARKİS
SERKAN DEMİR / SİBEL HORADA / SİNEM DİŞLİ / ŞENİZ AKSOY / ŞEVKET ARIK / TANZER ARIĞ / TİMUR ÇELİK / TİM HAILEY
TUBA MERDEŞE / TUFAN BALTALAR / VEYSEL ŞAYLİ
YAZARLAR / AUTHORS
HAKKI ENGİN GİDERER / NEVİN YALÇIN BELDAN / FIRAT ARAPOĞLU / SERKAN DEMİR / ŞEVKET ARIK
ŞEVKET ARIK
G
özün hikayesi, nesnenin kendi gerçekliği ve zihnimizde oluşan kurgusal gerçekliğinin inşasını anlatır.
Her şeyin temeli olan ‘Var olmak’ fikri, aynı zamanda görünür olmanın zorunluluğunu da içerir. Zihnimiz bu duyumsanabilir olanı sınıflandırırken, kendi gerçeğini yeniden şekillendirir. Böylece gözün kararı, zihinde
sorgulanarak, aklın ve vicdanın kararını inşa eder. Günümüz
iletişim ortamında hemen her şey görsel algılama alanı
üzerinden şekillenmektedir. İmajların, göstergeler halinde
zihinlere baskıcı bir etkiyle sunulduğu, görsel şoklamalara maruz kalan insanların, gerçekte neyi gördüğü ve nasıl
anlamlandırdığı hep muğlak bir durumdur. Bu muğlaklığın
sürekliliğini isteyen odaklar, kendi gözetleme kulelerinden
büyük bir göz gibi her şeyi seyretmekte ve istediği an müdahale etmektedir.
Emperyalizmin gökdelenlerinde senaryolar hazırlanıp toplumların kaderi kurgulanırken, yaşayacağı coğrafyanın
sınırları bile neredeyse ‘göz kararı’yla belirlenmektedir.
Şimdilerde ise toplumsal alanda yaşam tarzlarının sınırları
belirlenmeye çalışılırken, siyasi ayrımcılık, inançların ötekileştirilmesi, otoritenin dönüştürülmesi, bireyin özgürlüklerinin sınırlarını sorgulanır bir hale gelmesi söz konusudur.
Otorite yeni bir birey ve toplum tasarımı yaparken, onun
şeklini de kendi belirlemek istemektedir. Gerçeğe açılan
pencere olarak bakma, görme ve anlama süreci, maniple
edilmiş görüntülerle her zaman aldatılabilir. Bu aldatılmışlık hali bir süre sonra zihnin kontrol edemediği bir bağımlılığa dönüşür. Ve otorite tarafından kurgulanmış durumun
sahnelendiği her görüntüyü sorgulamadan izlemeye başlar.
8
Birey artık gördüğünün etkisiyle şekillenen bir dünyaya
transfer olmuş demektir. Kitleleri tasarlayan yeni olanaklar
çoktan devreye girmiştir ve işlemektedir.
Günümüz insanı tam da ‘göz bebeği’nden isabet almıştır.
Hipnotik bir hal ile, kendi gerçeği ve görüntüleri arasında
uykuya dalmış durumdadır. Bu süreç, onu kodlamak ve kumanda etmek için ideal bir ortamdır. Daha öncesinde gizli
kodlarla tasarlanmış ve uygun ortamda harekete geçecek
olan kitle artık hazırdır. Ve müdahale başlamıştır. Ancak
gözün bağımlı hali, bireyi uyur gezer halde dolaştırmaya
devam etmektedir. Nitekim gözle oranlanarak belirtilen
miktar, gözle yapılan ölçme ya da oranlama, anlamına gelen “Göz Kararı” ölçüyü kaçırmış ve odağını kaybetmiştir.
Bu durumdan çıkmanın yolu sadece görünen gerçeğe değil,
algılayan zihinlere müdahale ile mümkündür. Artık sanal
ortam tecridinden uyanmak, gerçeğin kendisine evrilmek
ve dönüşmek gerekmektedir. Dolayısıyla “Göz Kararı” sürecinde Yaygara, irade ve tavrın, otoriteyi sorgulayan, güncel
gerçeklikle hesaplaşan, asıl olanın meselesini ortaya çıkaran, bireyin alternatif özelliklerini ve sosyal alanın çeşitliliğini yücelten bir anlayışla, günümüz sanatçılarının akıl ve
vicdanlarının kararını ortaya koymaya çalışacaktır.
Yaygara Güncel Sanat İnisiyatifi
Yaygara Contemporary Art Initiative
The story of the eye explains the construction of the object’s own reality and the fictional reality created in our
minds. It includes the idea of “be in existence”, which is
the basis of everything, as well as the difficulty of being visible. While our mind is classifying this sensible, it
reshapes its own reality. In this way, the decision of the
eye constructs the decision of the mind and conscience
by being questioned in the mind. In today’s communication environment, almost anything is shaped through the
visual perception area. People exposed to visual shocking,
where images are presented to the mind with a repressive
effect in the type indicators, it is always ambiguous what
he really sees and how he gives the meaning. Focus groups
who desire the continuity of this ambiguity are watching
everything from their observation towers like a big eye and
are intervening at any desired time. While the fate of societies is fictionalized in the skyscrapers of imperialism by
preparing scenarios, even the boundaries of the geography
he will live are almost determined with the “decision of the
eye”. In the present, while the boundaries of their way of
life in the social sphere are tried to be determined, political discrimination, factionalizing of beliefs, conversion of
authority, it is in question that the boundaries of the individuals’ liberty is being questioned. While authority constructs the design of a new individual and society, it wants
to determine the shape by itself. The looking, seeing and
understanding process, as the window opening to reality,
can always deceived by manipulated images. This condition of being deceived turns into an addiction after a period,
which cannot be controlled by the mind. Then, it starts to
monitor each image fictionalized by the authority without
questioning. Now, it is recognized that the individual is
transferred into a world with the effect of what he is seeing.
New opportunities that design masses have already been
activated and are processing. The modern man was hit precisely from his pupil. With a hypnotic state, he has falling
asleep between his own reality and images. This process is
an ideal environment to encode and control him. The mass,
pre-designed by secret codes that will take action in the
appropriate condition is ready now and the intervention
has started. However, the condition of being dependent of
the eye is continuing to entangle the individual in the state
of a sleepwalker. In fact, “the decision of the eye”, which
means the amount determined through the estimation of
the eye, measurement or rationing conducted with the eye,
has passed the limits and its focus.
The way to exit from this situation is possible through the
intervention with not only to the visible reality but also with
perceiving minds. Now, it is necessary to wake up from the
isolation of the virtual environment, to evolve and turn into
the reality itself. Yaygara, with an understating of clamor,
will and attitude that is questioning the authority, settling
a score with the actual reality, reveals the issue of the real
fact, which elevate the alternative characteristics of the
individual and the diversity in social space, it will try to
reveal the decision of the mind and conscience of contemporary artists.
9
GÖZ KARARI: YAYGARA İÇİN BİR
KATALOG YAZISI
HAKKI ENGİN GİDERER
G
öz Kararı: Ölçülerek ya da tartılarak değil göz ile oranlanarak
belirlenen (miktar). Ali Püsküllüoğlu, Türkçe Sözlük, Yapı
Kredi Yayınları, s: 674, İstanbul, 1995.
muz “görsel sanatlar” ve “görsel kültür”le gerçeği daha iyi
anlamaya çalışırken tutkularımız, çıkarlarımız uğruna onun
üzerini örtmekteyiz.
“Göz kararı “ yöntemi bir aceminin elinde kötü bir sonla bitebilir. Ustanın, deneyim sahibi, o işi defalarca deneyip başarılı olmuş birinin zamandan kazanmak amacıyla başvurduğu bir yöntemdir. Televizyonda yemek yapmayı öğreten
gurme aşçılar genellikle izleyiciye kaşık, fincan ve bardak
ölçeğini sunarlar ama kendileri bunları pek kullanmazlar.
Yaptıkları işte güvenimizi kazanmaları önemlidir. Anneme
tarif sorduğumda bir ölçek gösteremez, yemek malzemelerini göz kararıyla tencerenin içine koyar ama yemekleri
lezzetlidir. Bu yazıyı yazarken onun “anne” olmadan önceki
yemeklerini ve televizyondaki aşçıların göz kamaştıran yemeklerinin lezzetlerini merak ettim. İyi görünen her yemek
lezzetli midir? Ramazanda gösterilen kola reklamlarındaki
yemekler kadar güzel ve canlı görünen yemekler yapamadı
hiç annem. Dalından koparılmış bir patates kızartması örneğin. Görmek, gerçeğin yalnızca bir boyutunu temsil eder.
Şehirle başa çıkabilme, şehir yaşamına politik olarak bakma, şehirde bir sanatçı olarak yaşama ve bunları sanatla
gerçekleştirmek. Kurucuları Yaygara’nın sanat politikasını
böyle anlatıyorlar. Adındaki ironiyle -önemsiz bir şeyi bahane ederek bağırıp çağırma- yüksek sesle, paylaşarak,
dikkat çekmek isteyerek şehir yaşamındaki ve sanattaki
ayrıntıların, sorunların üzerine gidererek çalışıyor bir güncel sanat insiyatifi olarak. Yaygara’nın adındaki diğer önemli
seçimler “güncel sanat” ve toplum için “sorumluluk” alma.
Gördüklerimize çok güveniriz. “Gözlerimle gördüm” demeyiz boşuna. Gerçeği gözlerimizle test ederiz. Michelangelo
Antonioni, 1960’larda çektiği Blow-up filmiyle gözlerimizle
gördüğümüz/ göremediğimiz gerçek karşısında ve bazen
gözlerimizden daha çok güvendiğimiz fotoğraf makinesinin içindeki mercek altına yatmış gerçeğin yanı başında
ne kadar zavallı olduğumuzu anlatır. Duyu organlarımız
yardımıyla bildiklerimiz gereksinimlerimiz, geçmişteki
deneyimlerimiz, toplumdan doğru diye öğrendiklerimizin
süzgecinden geçerler. Görülen, bireyin gördüğüdür. Ne biliyorsak gördüğümüz gerçeği o kadar yorumlarız. Ne kadar iyi gözden geçirirsek gerçek o kadar aydınlanır. Bugün,
elektromanyetik spektrumdaki “görülebilen ışık” olarak
bilinen küçük bir alana duyarlı olan gözümüzle kurduğu10
Bilindiği üzere, ülkemiz sanat ortamında adı bile tartışma
konusu olan “güncel sanat”ı bir sanat kategorisi olarak
seçerek işe başlamanın, sorumluluğu bu araçla almanın
güçlüğü ortadadır. Ellili yaşlarda resim yapan ve sanat
hakkında yazan biri olarak güncel sanat denince şunları anlıyorum: Öncelikle “genç” kuşağın seçtiği, çalışmak istediği
bir kategori. Geleneksel sanatlar ve geleneksel sanat malzemelerini tümüyle dışlamadan, güncel yaşam sorunlarını
takip ederek daha hızlı tepkiler verebilen, içinde yaşanan
zamanın konuları ve malzemeleriyle özgürce deneysel
çalışmak isteyen bir kuşağın sanatı. Fluxus, Kavramsal
Sanat, Video Sanatı, Performans Sanatı, Enstalasyon Sanatı
vs. ile kardeşlik ilişkisi olan, derdini yalnız göze değil diğer
duyularımıza da anlatmaya çalışan, dünyayı ve sanatı yönetenlerin değiştirdiği mekanı, insan bedenini, ekonomiyi,
sanat pazarını, müzeyi, sanatın konumunu eleştirel bir yaklaşımla “göze alan” bir sanat. Yaşamın ve sanatın her alanına, her disiplinine ilgi duyarak gerçeğin içindeki zenginliği
yakalamak isteyen, farklı disiplinleri birleştirerek gerçekle
ilgili farkındalığımızı arttırmaya çalışan, diğer kardeşleri
gibi kurama,fotoğrafa, yazıya, söze yakın duran bir sanat.
“Güncel Sanat”ın kaçtığı, karşı çıktığı gücün tuzaklarına
düştüğü, yönetenler tarafından mumyalanıp “üyeliğe kabul”
edildiği, paranın ve pazarın rezilliğine yakasını kaptırdığı,
yeni adımlar yaratırken düşmanların açtığı yeni çukurları
boyladığı, eleştirdiği kurumlara benzer kurumlar yarattığı
biliniyor, yazılıyor. Dada’nın öyküsü bugün olanlara o kadar
benziyor ki. Sonu ne olursa olsun Dada hepimizin kalbinde yatan aslandır. Onların çığlığı bugün de kulaklarımızda.
Tanımlandığı anda bir sabun gibi elimizden kayan, kendine
yeni yollar çözümler ve formlar bulan sanattan başka tutunacak başka bir dalımızın olmadığını düşünüyorum. Sanatı
en hızlı değiştiren, eleştiren, bozan ve yapan sanatçılar ve
onların çığlıklarını duyanlardır. Duygu, düşünce, empati,
sezgi değil çığlık dememin nedeni çağın gürültüsü ve kapitalizmin insanın (sanatçı), sanatın üzerindeki ezici baskısıdır. “Yaygara”cıların bildikleri ve ifade etmeye çalıştıkları
şeyin kaynağı. Bu çığlıkta mağaradaki adamın/kadının elinin izi olduğu da unutulmamalıdır.
Sanat bir ambulans sirenine indirgendiğinde karmaşık
yaşam örüntülerinden uzaklaşabilir. Yaşamın ayrıntılarına karşı körleşebilir. Sanatla yaşam arasındaki mesafeyi
kısaltıp yok etmeye çalışan çağdaş sanatın, ortaya çıkarılması zaten zor olan gerçeğin maskelenen, günümüzde
gerçeği taklit eden yüzünü görünür kılması için gerekli
olan soğukkanlılık, belki paylaşım, dayanışma ve düzeyli
tartışma ortamıyla elde edilebilir. İsimden çok, yaratılan,
aktarılan çalışmaların niteliği üzerinde durmak, onlara
eleştirel yaklaşmak gözümüzü gerçeğe çevirebilir. Görüntü
çöplüğüne çevrilen, uyuşturulan beynimizin gözlerini tedavi edebilir. Tarihi, eski, grafitili, sararmış, dökülmüş nonfigüratif resimlere benzeyen duvarların önünde içi boş şarkı
sözleriyle son moda giysiler, dövmelerle dans eden seksi
klip yıldızlarını gören gözlerimiz,- duvarlar simülatif olsa
bile- var olmayan müzikten neden hoşlandığımızı, ölü olan
bir şeyin canını nereden aldığını keşfedebilir. Gözlerimizi
nasıl kandırdıklarını fark edebiliriz.
Başa dönüp göz kararı meselesine gelirsek; ustalık ve acemilik meselesine. Ustalık, sanat için övülesi bir mertebe
olduğu kadar tehlikelidir de. Donmuş, kendini tekrarlayan,
önünü göremeyen, başka yemekleri araştırmayan, yorgun
ama tuzunu biberini ölçüsünde atan biri olabilir usta. Burada, Turgut Uyar’ı anmak zorundayım.
Halbuki acemilik. Efendimiz acemilik. Bir taş alacaksınız.
Yontmaya başlayacaksınız. Şekillenmeye yüz tutmuşken
atacaksınız elinizden. Bir başka taş, bir başka taş daha.
Sonunda bir yığın yarım yamalak biçimler bırakacaksınız.
Belki başkaları sever, tamamlar. Ama her taşa sarılırken
gücünüz, aşkınız, korkunuz yenidir, tazedir. Başaramamak
endişesinin zevkiyle çalışacaksınız.”
“Güncel Sanat”çıların sergilerinde bazen bir köşe yazısıyla
rahatlıkla anlatılabilecek meselelerin görsel çevirileriyle
sıkça karşılaşmamız, “dinamik, heyecanlı ama eksik, yarım” yargılarıyla oradan ayrılmamızın ne önemi var. Yeni
yol, acemilik demektir. Resim ve heykelde de böyle olmuştur, nefessiz kalınan yerde ilk neşteri atanlar ressam ve
heykeltıraşlardır. Burjuvazi’den kurtulalım derken makineleri yaktığımız da olmuştur. “Güncel Sanat”ın sorunlarını da
bu seçimi yapanlar çözeceklerdir. Aktarmak istediklerini
tam aktarıncaya kadar. Aktarmak isteyen gözünü karartandır. Sonuçta ne olur? Tuzu, acısı biraz fazla ya da az olur.
Gördüklerimiz sorgulayarak, gözümüzün önündeki otları
temizleyerek, soğukkanlılıkla. Bu kalabalığın ortasında
fark edilmek için belki önce bir çığlık gereklidir.
11
EYEBALL ESTIMATE: A CATALOG
WRITING FOR FUSS
HAKKI ENGİN GİDERER
Eyeball estimate is the quantity determined by guessing with eye
not by measuring or weighing. Ali Püsküllüoğlu, Turkish Dictionary, Yapi Kredi Publications, p:674, Istanbul, 1995.
The method of “eyeball estimate” may be over with a bad
end in the hands of a novice. It is a method applied by the
master, the one who has tried it repeatedly and become
successful in order to save time. The gourmet chefs who
teach cooking on TV usually offer spoon, cup and glass as
measurement tools but they do not use them much. It is
important that they gain our confidence in what they do.
When I ask my mother for a recipe, she doesn’t give a scale, she puts the ingredients by eyeball estimation into the
pan but her food is delicious. While I was writing this article, I wondered my mother’s food before she was a mother
and the taste of the dazzling foods of the chefs on TV. Is
all the food looking good delicious? My mother has never
made foods that look as beautiful and fresh as the foods
in the coke commercials shown in Ramadan. A freshly picked French fries, for example. Seeing represents only one
dimension of the truth.
We rely much on what we see. No wonder to say “I sat with
my own eyes”. We test the truth with our eyes. Michalangelo Antonioni, in his film “Blow-up” shot in 1960s, tells
how miserable we are against the truth we saw or don’t
saw with our eyes and beside the truth lying under the lens
in a camera that we sometimes trust more than our eyes.
What we know, our requirements and our previous experiences, with the help of our senses, are filtered through
what we have learned as the right from the community.
The seen is what the individual sees. We interpret the truth
we saw within the framework of what we know. The more
we review well, the more the truth lights up. Today, while
we try to understand the truth better with “visual arts” and
visual culture” we set up with our eyes that is sensible to a
12
small area known as “the visible light” in electromagnetic
spectrum, we cover the truth for the sake of our benefits.
To cope with the city, to see the city life politically, to live
as an artist in the city and to perform these with art. The
founders of Fuss tell its policy in this way. It works as a
contemporary art initiative with the irony in its name -screaming on the excuse of something trivial- loudly, by sharing, willing to draw attention, addressing the details and
problems in the city life and art. Other important choices
in the name of “fuss” are “contemporary art” and “taking
responsibility” for the community.
As you know, the difficulties in getting to work by choosing
“contemporary arts” even the name of which is a subject
of debate in our country’s art environment, as an art category, and taking the responsibility with this tool is obvious.
I, as someone who paints and writes about art in fifties,
understand the followings when the contemporary art is
mentioned: First of all, it is a category that “young” generation choose and they want to work in. It is the art of
a generation who wants to work freely with the materials
and topics of the time in which they live, who can react
more quickly by following the problems of daily life without
excluding the traditional arts and materials of traditional
arts completely. It is an art that has a brotherhood relation with Fluxus, Conceptual Art, Video Art, Performance
Art, Installation Art, etc, that addresses not only to eye but
also to our other senses, that deals with the environment,
human body, economy, art market, museum and the place of art which are changed by the people who manage
the world and art in a critical approach. It is an art that
wants to capture the richness in the truth with an interest
to every discipline and every field of life and art, that tries
to increase our awareness about the truth by combining
different disciplines, that is close to theory, photography,
writing and saying just like its other siblings.
It is known and written that “Contemporary Art”; falls into
the trap of the power that it is oppose to, is accepted as a
member after being mummified by the dominators; falls
into the clutches of the outrage of money and market; ends
up in the pits opened by the enemies while creating new
steps; creates similar organizations to those it criticizes.
The story of Dada so much resembles to what is happening
today. No matter the result is, Dada is the lion lying in the
hearts of all. Their cry is still in the ears today. I think that
we have nothing to hold on but the art that floats from our
hands when it is defined, that finds new forms and solutions. The artists and those who hear the screams of artists
are the ones who criticize, change, distort and make the
fastest. The reason of why I prefer to say scream instead
of sense, thinking, empathy or intuition is the noise of the
era and the overwhelming pressure of capitalism and human (artist) over the art. It is the supply of what the fuss
seekers know and what they try to express. It also should
be noted that the man/woman in the cave has an impact
on this scream.
The art can escape from the complex patterns of life when
it is reduced to an ambulance siren. It may become useless
against the details of life. Calmness and maybe sharing
that is necessary to make the side of contemporary art that
tries to shorten and destroy the distance between at and
life that imitate the truth today which is already difficult to
reveal visible can be obtained with cooperation and civilized discussion. Dealing with the nature of the studies that
are created, transferred instead of the name and to take
them in a critical approach may turn our eyes to reality. It
may treat out eyes that were turned into a dustbin of image
that were anesthetized. Our eyes the see sexy clip stars
dancing with their tattoos and the latest fashion clothes
singing sings with meaningless lyrics in front of the historical, old, sear, walls seem like non-figurative paintings
-even the walls are simulative- can discover why we like
the music that do not exist and where something dead takes its life from. We can realize how our eyes are deceived.
If we go back to the issue of eyeball estimate, the issue of
mastery and inexperience. Mastery is dangerous as well
as it is a position of glory. A master chef may be someone
who is frozen, repeating himself, can’t see his front, don’t
search for other foods, tired but be someone who put the
salt and other spices accurately. Here, I have to mention
Turgut Uyar.
“However, the inexperience. Sire inexperience. You get a
stone. You begin to carve it. You throw it when it starts to
take shape. Another stone, and another. Finally, you will
have a pile of half-formed stones. Perhaps others like and
finish them. But, when you get each stone, your strength,
your love, your fear is new and fresh. You work with the
pleasure of having concerns about being unsuccessful.”
“What is important in that we often face the visual translations of issues that can easily be described with a column
in the exhibitions of Contemporary Art artists, and that we
leave there with dynamic, exciting but missing, half decisions. A new way means inexperience. It is also the same
in painting and sculpture, in a place where there is no breath, the ones who lance first are painters and sculptors.
There had been time in which we burn the machines while
we wanted to get rid of bourgeoisie. Those who make this
choice will solve the problems of “Contemporary Art”. Till
they convey completely what they want to convey. The one
who wants to convey is someone who is fearless. What
happens in the end? The spices would e a little more or
less. In cold blood, cleaning the grass in front of our eyes,
questioning what we see. Perhaps, a scream is required
at first in order to be noticed in the middle of this crowd.
13
KENT ÖYKÜLERİ ANLATAN
GÖZ/KARARI İMGELER
Nevin YALÇIN BELDAN
“
Göz, dünyayı görür.” der Merleau-Ponty. Gerçekten
de sanatçıya gizil alanların tüm kapılarını açan göz,
makul sınırlar içerisinde kalmayı reddeder. Sanatçı
gözüne güvenir. Her şey, retinanın o bitmek bilmeyen
döngüsüne takılıp kalır. Ve sanatçı, bu çılgın ve kaçınılmaz
görüşler deryasından, bu devasa ışık nöbetlerinden bulup
keşfettiği görünmeyeni görünür kılar…
Göz/Kararı Notlar Alan Tanıklar
“Haz İlkesinin Ötesinde” adlı kitabında Freud, “gerçeklik ilkesi” dediği kavram altında kişinin salt irade gücünü kullanarak fiziksel ve duygusal güçlüklerle yüzleşmesini irdeler.
Modern rahatlık itkisi der Freud, son derece tehlikeli bir itkidir ve periodik krizlere maruz kalmazsa, uyarım eksikliği
sonucu organizmanın hastalanma riskini arttırır. Freud’un,
biyolojik açıdan ele aldığı derin rahatlık arzusunun, rahatsız
edici sonuçlarının, daha geniş versiyonu başka bir yazar tarafından “bilişsel ahenksizlik” olarak ele alınır.
Kendi gözünün aldığı karara güvenen sanatçı da, aslında
tam da bu “bilişsel ahenksizliğin” altını çizen, rahatlık itkisinin yaratığı derin uykudan kişileri uyandıran, toplumsal
farkındalığı arttıran, insanlar için alternatif olarak tasarlanmış ütopyaları görünür kılan, doğanın savını doğrulayan ve
iç görünün sesini serbest bırakan uzun notlar alır.
Göz/Kararı Monologlar
John Milton, “Kayıp Cennet” (“Paradise Lost”) adlı dinsel
bir mite dayalı romanında, kişisel yerinden edilişlerin toplumsal boyutlarına gönderme yapar. Kişisel farkındalığın,
14
bedeni ve zihni pasifleştiren, bilgisiz, masum ve itaatkar
konumundan, bedensel ve zihinsel özgürleşmeye doğru
attığı adımı ve bunun sonucunda ödediği bedeli öyküleştirir.
Eski Ahit, eski insanların, kederli uyanışını, buyruğa karşı
geldikleri için cennetin masum ılıklığından kovuluşunu anlatır. İnsanoğlu ise, dünyaya çıktığı zaman uyanır, bilinçlenir, kendisinin dahil hiçbir şeyin kusursuz olmadığını anlar.
Çünkü artık Tanrı’nın çocukları değillerdir… çünkü kuralları
çiğnemişlerdir… ve cennetin kusursuz tasarımının, dengeli
ritminin konforundan uzaklaştırılmışlardır. İçine sığamadığı
bu konfordan uzaklaşan insan ise kendini tanımaya başlar
ve gerçek doğasını keşfeder.
İnsan, kendisindeki fiziksel ve bilişsel yetersizlikleri kabul
ettikçe, farkındalığı artar, başkalarının farklılığını anlamaya, yanlışları görmeye başlar. Öyle ki, fiziksel farkındalık
toplumsal kavrayışı geliştirir. Ancak, günümüze baktığımızda, modern kent deneyimlerimiz, bu içgörüden ne kadar
uzaklaştırıldığımızın ve farkındalık anlayışından ne kadar
da kopuk yaşadığımızın göstergesi. Bir yandan çeşitliliğe
dair bir kültür oluşturmaya ve modern bireyler olmaya
çalışırken, nasıl bir normalleştirme sürecinden geçtiğimizin farkına varamıyoruz. Bizlere sonsuz geometriler sunan
mega kentlerin pek de hayra alamet olmayan anafora dönüşümüne, küresel sistemin, kendi tasarımının bir parçası
olmayı reddeden, işleyişine dahil olmayan kitleleri ve bireyleri nasıl fırlatıp attığına uyanık gözlerle bakamıyoruz.
Cennette yaşamıyoruz, ancak her an cennetten kovulma
ritüelinin farklı bir versiyonunun risklerini taşıyoruz. Yükselen metropollerin inceden inceye hesaplanan semtlerinde
ve aidiyet hissimizi sürekli sorguladığımız meskenlerde,
modern birey, hız ve bireycilik anlayışla ne yazık ki kör-
leştiriliyor ve bağ kuramaz hale getiriliyor. Yaşamın bizzat
kendisi sürekli ölçülüp biçiliyor. Kitlelerin önü suni ışıklarla
aydınlatılıyor, ancak bireyler aslında tam olarak asla önünü
göremiyor. Kapalı kapılar ardında, planlı programlı her türlü
karar alma bir yaptırım dahilinde ele alınıyor ve bir süre
sonra tıpkı bir yanılsama gibi insana doğal gelmeye başlıyor ve kişiler asimilasyona meylettiriliyor. Sistem ise, tüm
bu bireyleri menüsüne dahil ederek hunharca yenilerine yer
açıyor. Toplumlar, içsel anlamda hazır olmadığı dönüşümlere koşullandırılıyor. Kendi doğasına içkin göz kararı ilerlemek isteyenler, kendi monologlarına kulak verenler göz
ardı ediliyor. Oysa, doğa, tek başına, hayranlık uyandıran
göz kararı bir tasarımın göstergesi değil mi?
Ve…
Bu sergide sanatçılar, farklı açılardan, farklı malzemelerle, hesaplanmış yaptırımların etkili bir kritiğini zarif bir
dışavurumla, sanatın doğasına içkin göz kararı bir estetiğin huzurunda, izleyicinin kafasında kilit sorular bırakarak
görselleştiriyor. Yaygara ise, geriye bakışla sanatı referans
alarak, ‘sıhhileştirilmiş kolektif hafızalar’ üretmek yerine
bellekleri yeniliyor, hatırlatıyor. Nostaljinin göz kararı duraklarında gözden kaçmış yalıtılmışlıkların kapısını aralıyor.
Öte yandan, bugüne bakışla ‘çatışkısız arenalara’ sıkıştırılmak istenen bireye sanatıyla doğal, insanın doğasına içkin
göz kararı bir ilerlemeyi hatırlatıyor. İleriye bakışla ise yaşadığı dünyaya kendi vizyonunu daraltmadan, önceden tasarlanmış hedeflere maruz kalmadan, yaşadığı coğrafyayı
şekillendirmeye gücünün yettiği doğal bir itkiyle yol almayı
öneriyor.
15
EYE/BALLED IMAGES
TELLING URBAN STORIES
Nevin YALÇIN BELDAN
“The eye sees the world” says Merleau-Ponty. Indeed, the
eye, opening all the gates of the areas of enigma, refuses
to stay within the reasonable limits. The artist counts on
the eye. Everything is stuck in the never-ending cycle of
the retina. And, the artist, makes the invisible visible by
discovering it from those inevitable and crazy globes of
vision, and from this huge light attacts.
Witnesses Taking Eye/balled Notes
In his book “Beyond the Pleasure Principle”, Freud scrutinizes a person’s physical and emotional challenge using
only the will power with the concept of ‘reality principle’.
Freud says ‘modern comfort impulse is an extremely dangerous impulse. If it is not subjected to periodic crises, it
increases the risk of illness of the organism as a result of
the lack of stimulation. The larger version of these disturbing results, which Freud dealt with in terms of biological
effects, is considered as the ‘cognitive dissonance”. The artist who relies on his or her eyeballing, in fact, takes notes
to emphasize precisely this ‘cognitive dissonance’ inspiring
people from their deep sleep created by the impulse of
comfort, to raise social awareness, to make it appear the
utopias designed as an alternative for humans. They take
notes which confirm the hypothesis of the nature and which
release the sound of insight.
Eye/balled Monologues
John Milton, in his novel “Paradise Lost” based on a religious myth, refers to the social dimensions of personal displacement. He narrates about the forward step of personal
16
awareness from the ignorant, innocent and obedient state
which inactives the body and the mind to the physical and
mental emancipation. And as a result of it, he recounts the
penalty paid for it. The Old Testament narrates the sorrowful awakening of old people and their dismission from the
innocent lukewarmness of heaven. The human, however,
wakes up and becomes conscious when he comes into the
world. He realizses that nothing is perfect including himself. Because, from now on, they are not the children of
God…because they did not obey the rules…. and because
they were sent away from the excellent state and from
the comfort of balanced rhythm of heaven. Therefore, the
human who is away from this comfort which he could not
fit into, starts to recognise himself and discovers his real
nature.
Man, as considering the physical and cognitive disabilities, his awareness increases. He tries to understand the
other’s difference, begins to see the mistakes. As a matter
of fact, physical awareness develops social understanding.
However, considering our present day, our modern urban
experiences are the symptoms that we were alienated
from this insight so much and we live in a detached state
of awareness. We cannot aware of the kind of process of
normalization we are getting through while trying to create
a culture of diversity and while trying to be modern individuals. We cannot be alert to the transformation of mega
cities that offer us endless geometries into an ill-omened
eddy. We cannot see how the global system throws away
the masses and individuals that refuse to be the part of
their plans and its functioning system. We do not live in
paradise, but we live a different version of the ritual of the
risks of expulsion from the paradise. Modern individual,
with the sense of speed and individualism, is ceased to
bond and is dulled in the minutely planned neigbouhoods of rising metropolises and in the dwellings where we
constantly questioning our sense of belonging. Life itsef is
measured continuously. The ways of the masses are lit by
artificial lights, but individuals, in fact, cannot exactly see.
All kinds of planned decision-making is dealt within the
a sanction and after a while, people are starting to feel
it natural, just like an illusion. People are leaned to assimilate. The system, however, while including all of these
individuals in its menu, opens up space for new comers.
Societies are conditioned to transformations that they are
not ready for. Those who want to go forward with their own
inherent eyeballing and those who listens to their own monologues are ignored. However, isn’t the nature, alone, a
sign of awe-inspiring and eyeballed design?
balled and natural advance which is inherent in the nature
of man. By looking ahead, they suggest a progress with a
natural impetus with the help of the power we possess.
They suggest to shape our geography without shortening
our vision of the world and without being exposed to the
pre-determined goals.
And…
In this exhibition, the artists visualize an effective critique
of measured sanctions with an elegant expression from
different angles, with different materials in the presense
of an eyeballed aesthetic which inherent to art, leaving the
key questions in the minds of the audience. YAYGARA, on
the other hand, refreshes the memories and reminds with
reference of art and by looking back, instead of generating ‘hygienic collective memories.’ They open the door
of unnoticed isolation in the ceasuras of visual estimated
nostalgia. On the other hand, by looking today, through the
agency of their art, they remind the individual who were
desired to squeeze into the ‘lack of paradox areas’ an eye17
GÖZ ÜZERİNE
GÖZ’DEN HAREKETLE
FIRAT ARAPOĞLU
Y
aygara Güncel Sanat İnisiyatifi’nin “Göz Kararı”
teması ile açacakları serginin konsept metnini ilk
okuduğumda, temelde üç ana eksen etrafında sorunsallaştırılan bir yapının inşa edilmekte olduğunu
algıladım: Göz’ün kendi gerçeğini oluşturması, göz’ün baskı
altına alınarak, koşullandırılması ve göz’ün özgür bırakılmasında sanatın ve sanatçının rolü. Bu üç ana eksene bağlı
kalarak, kavramsal içerik ile ilgili bazı düşüncelerimi paylaşmak istiyorum.
Göz’ün kendi gerçeğini oluşturması bahsi, bilim ile eğretilemeli olarak okunabilir. Bilim, “gerçeğe seçmeli yöntemlerle ulaşmak” olarak tanımlanabilir. Burada açık olan
şey, gerçeğe – her ne ise bu gerçek! – ulaşma yolunda
herkesin kendi doğrularının devreye sokulmasıdır. Bir bilim dalı olarak sanat tarihi bunun için harikulade bir örnek
oluşturmaktadır. Sanat tarihçilerinin en çok eleştirildikleri
noktalardan birisi, bir dönemi inşa ederken belirli isimleri
ve yapıtları almaları, diğerlerini devre dışı bırakmalarıdır.
Bu, “kendi gerçeğini” inşa etme yolunda, var olan diğer isim
ve ürünlerin dışarıda bırakılması demektir.
Nitekim bu seçicilik temelde konuları bütünlüklü olarak ele
alıp, bir söylem inşa etme – bir tez ileri sürme de diyebiliriz
buna – yolunda kullanılan bir tercihtir ki; eğer bu tercih
18
donanımlı bir sisteme sahip ise “yöntem” olarak adlandırılır. Göz, işte bu bağlamda kendi gerçekliğini oluşturacaktır.
“Aklın ve vicdanın kararını inşa etme” noktasında gözün
önemi açıktır, ama akıl kulağı unutmamak gerekir. Kötükoşullanmış akıl, gördüğü doğruyu – bu doğru ne ise! –
kendi “gözüne” uydurabilir; kötü-koşullanmış bir kulak,
duyduğunu yine aynı biçimde kendisine yontabilir.
Göz’ün baskı altına alınması; özellikle yeni bir görme biçiminin inşa edildiği dönemler içerisinde netlikle görülebilmektedir. Günümüzün görsel imgeler dünyası, Perry
Anderson’ın haklı bir biçimde belirttiği üzere bir “imgelerin
bir Niagara Şelalesi” gibi akması ile karşımızda durmaktadır. Bu süreçteki en düşündürücü olan şey, “imgelere bakılma” süresidir. Bugün bir yapıta 20 – 60 saniye arasındaki
bir sürede – ki bu çok iyimser bir rakam – bakıldığını hesaba katarsak, imgeler üzerine “sanattan” ziyade, siyasetten
bakılması gerekliliği ortadadır.
Gelgelelim, iktidarların güçleri oranında toplumlara empoze
ettirmeye çalıştıkları “imge” politikası, sanat tarafından yapı-bozuma uğratılmakta ya da en azından tersyüz edilmeye
çalışılmaktadır. Bu, imgeler etrafında koparılmaya çalışılan
vaveylanın ve oluşturulması amaçlanan “auranın” yerinden
yurdundan edilmesi stratejisidir. Sanatın “ne işe yaradığı”
sorusunun cevabı burada yatmakta. Sanatın gücü budur:
Bir olguyu görünür kılmak ya da ona dair farkındalık yaratmak kadar; inşa edilen bir olgunun görüntüsünü çarpıtarak,
imgenin iletisinin frekansını bir “jammer” gibi bozabilmek.
Son olarak, gözün özgürlüğünde sanatın ve sanatçının rolüne değineyim. Sanatın rolünü yukarıda belirttiğim gibi
kodlayabiliriz, görme biçimlerini inşa etmekten ziyade – bu
çok iddialı olur ve tersinden bir totaliterlik yaratabilir – olası binlerce imge türünü demokratik bir biçimde izleyiciye
sunmak. Sanatçının ise burada üstlendiği, mimetik ya da
kathartik bir noktadan değil, tam da bu olası imge biçimlerini izleyicisine göstererek, dünyanın bin bir farklı okuma
yollarından birisini tevazu ile sunabilmek. Bu, bir noktadan
sonra bilim adamının yaptığı ile aynıdır. Her ikisinin de
kendilerine has biçimde bir bilgi üretim yöntemi olduğunu
kabul edersek, işte o zaman insanlığın “göz”ü üzerindeki
baskı ve yıldırma politikalarının deplase edilebileceğini
söyleyebiliriz. Burada görmenin geleceğine dair avangard
bir ütopyaya işaret etmek isterdim, ama artık apolitik, kinik
bir ortamda bazı sanatçılara bile artık geri-dönülemeyecek
bir zaman-dışılık olarak görünüyor!
19
ON THE EYE
BY MOVING FROM THE EYE
FIRAT ARAPOĞLU
When I first read the concept text of the exhibition of Yaygara Contemporary Art initiative under the concept of “Sense
of Proportion”, I perceived the construction of a structure
based on three main axes: The eye forming its own reality,
conditioning of the eye with pressure and the role of the art
and the artist in the act of setting the eye free. I would like
to share some of my thoughts on this matter abiding by to
these three axes.
The mentioning of the eye forming its own reality can be
read by the cooperation of science. Science can be defined
as “reaching reality with elective methods”. The thing that
is clear here is, everyone using their own truth on reaching
the reality- whatever this reality may be!-. Art history as
a science field composes a brilliant example for this. One
of the things most the art historians criticized for is their
choosing specific works in the construction of an era and
discarding the others. This means leaving other names and
artworks that already exists out of the loop in the pursuit
of constructing “self-reality”.
Thus in basic, this selectivity is a selection in the manner
of choosing the subjects as a whole, to build a discourseputting a thesis together. Therefore if this choice has an
equipped system, it is named as “method”. The eye will
20
form its own reality with this consensus. The importance
of the eye is clear at the point of constructing the decision
of mind and conscience but the mind and ear should not be
forgotten. Badly conditioned mind will bend the truth that it
sees to its eye what truth that may be; a badly conditioned
ear also can change in its own will what it hears.
Pressuring the eye, can be seen specifically in the periods
that a new seeing form is being constructed. The visual
images world of our today stands in front of us as most
rightfully. Perry Anderson specified as the flowing of “The
Niagara Falls of Images”. The thing that gets us to think
over mostly in this process is the duration of “looking at
the images”. If we consider that people look at the artwork
mostly in between the time of 20 to 60 seconds- which is
a very optimistic figure- it is a necessity that these images
should be looked at in a manner of Politics rather than
“Art”.
However, “the image” politics that the governments try
to impose according to their power ratio is being deconstructed by or being turned inside out at least by art.
This is the strategy of moving the “aura” and the scream
that have been forming around the images. The answer
to “what use art serves” lies here. This is the power of
art: Making a phenomenon become visible or creating an
awareness as well as breaking down the frequency of the
message by warping the visual of a phenomenon like a
“Jammer”.
Lastly, I would like to refer the role of art and the artist on
the freedom of the eye. We could encipher the role of art
like I have specified above. Rather than constructing the
visualizing forms-which will be too pretentious and may
create a totalitarianism from the reverse- presenting thousands of image styles democratically to the audience. The
role of the artist is to humbly show one of the possible way
to reading the art from thousands of other ways to read to
the audience. After some point this can be considered as
the same that the scientists do. If we accept that those
two have their own way to produce knowledge, we can say
that the pressure and the limitation politics can be lifted
from the “eye” of Humanity. I would like to point an avangardist utopia on the future of seeing; but it seems like a
timelessnes that cannot be turned back from even to some
artists in this a-politic, cynic environment!
English Translation: Orhan ERKAL
21
GEZGİN KULÜBE
VE BİR ŞEHİR HARİTASI
SERKAN DEMİR
B
ağımsız sanatçı inisiyatiflerinin kendini var etme
modellerini ve formüllerini düşündüğümde, Yaygaranın kendini gerçekleştirdiği en etkili aracın, yaptığı düzenli sergiler olduğu kanısına varıyorum. Bir
söyleyiş biçimi olan bu yapı – ritmik sergiler- aracılığıyla
Yaygara, bir tür ‘sosyal difüzyon’ öngörüsü ya da düşüncenin gidebileceği yerler ve durumlar üzerine üretkenliği
artıran bir dinamik oluşturmaktadır.
Yapılan bu düzenli sergiler yeni bir zihinsel etkileşim olasılığını ne kadar zorlayabilir? Birlikte hareket etme biçimlerini
ne kadar geliştirebilir? Sosyal difüzyon olarak tanımladığımız akışın gerçekleşmesinde katkısı ne olabilir? Belki de bu
sorulara verilecek yanıtları Yaygara ve benzeri oluşumların,
inisiyatiflerin aldığı ve alacağı rolleri belirleyecektir.
Çağdaş sanat etkinliklerinin günlük hayatın ritminin dışında
zamanlar ve kendine has özgür alanlar yarattığını düşünecek olursak, kültürel deneylerin, kent hayatındaki yabancılaşmayı eleştirmenin ve kent mekanını dönüştürmenin
yolunun, yaratılan bu alanlardan geçtiğini söyleyebiliriz.
Şehri kültürel bir araç olarak algılayan sanatçı için yaratılan olanaklardan çok inisiyatiflerin bu alanlarda yarattıkları
etki, izleyicilerle ve çevre ile doğru bir ilişki kurmada daha
sağlıklı bir yöntem olmaktadır. Yaygara, yaptığı sergilerde
22
yalnızca şehre ilişkin kültürel pratikleri ve nesneleri keşfetmekle kalmaz, şehre ilişkin geçmişin parçası olan birçok
şeyi yeniden değerlendirebilmeyi ve algılamayı da istemektedir.
Sanatın görünürlük kazandığı etkinlik anları ve alanları,
mikro toplulukların kurulabildiği ayrıcalıklı mekanları yaratırken düşünce takasının gelişmesini de kolaylaştırmaktadır. Bir şehrin değişiminin yaşandığı en temel alanlarından biri de bu mekanlardır. Yaratılacak olan bu ortamların
yoğunluğu kente ilişkin değişimi de kaçınılmaz kılacaktır.
Dolayısıyla belge niteliğindeki bu şehir fotoğrafında Yaygara azımsanmayacak bir alan kaplamaktadır. Yaygaranın
kendini var ettiği araçlardan biri olan düzenli sergi formuna
en bu yönüyle bakmak daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır. Çünkü şu anda çok sayıda şehir büyük bir hızla yeniden
yapılandırılmaya çalışıyor, bütün özgüllüğü, çarpıklığı ve
uğultusuyla. Ve büyük çoğunluğu da bu süreci Yaygaranın
eksikliği eşliğinde deneyimliyor.
Yaygara, toplumsalın içinde kendi dinamiklerini düzenlemeyi amaçlarken şehrin gramerini de ihmal etmemektedir.
Dolayısıyla da şehre ilişkin müdahalenin koşullarını gözden
geçirirken kendi mecrasını, izleyicisini, katılımcısını ve takipçisini aramak durumundadır.
Sanatın çeşitli düzeylerde ilişkisel ve bir nevi ara bulucu,
bağlantı kurucu olduğu gerçeğinden hareketle şehrin dilini
anlamaya çalışmak ve konuşmak dikkat edilmesi gereken
en basit hamlelerden biridir.
Bu anlamda Yaygara, yapıları ve toplulukları küçük bir
kulübe etrafında toplama potansiyeline sahiptir. Kurulan
ilişkileri ve barındırdığı olanakları sorgulayan, dönüştüren,
katılımcı projelere açık olması ile de hareket halindeki bu
kulübenin adresini sürekli yeniler. İşaret edilen kulübe ise
Yaygaranın tanımında da yer alan, kendini başlattığı, konumlandırdığı ve arşivlediği Gezgin Kulübedir. Orası eğitsel
bir alandır. Bütün çaba, bu kulübe çatısı altında yüksek
sesli düşünme ortamını yaratmak ve diğer tüm sivil ve
bağımsız oluşumlarla kurulacak olan bir aradalığın zeminini hazırlamaktır. Yaygara, bu kulübe de tırmanılacak bir
düşünce dağı hayali kurar. Ne yazık ki hiç birimiz böyle bir
hayalin günümüz koşullarındaki karşılığını tam olarak nerede bulacağını bilemeyiz, ancak bu düşünce ve çaba, her
şeye rağmenler sürecinin zorunlu parçalarıdır.
son dönemlerde geçirdiği genel kültürel dönüşümde kentin
bir parçası haline gelen sivil inisiyatiflerin, sanatsal grup
ve pratiklerin çeşitlendiği gözlemlemekteyiz. Sonuç olarak
çağdaş sanat etkinlikleri kentte, farklı kentli grupları bir
araya getirmenin bir aracı ve bu gruplar arasındaki iletişimi
yeniden canlandırmanın mecrası olabilir. Aynı zamanda da,
eleştirelliği körelmiş olan sanat ortamını, kendi varoluşu
üzerinde düşünmeye sevk edebilmelidir. Çünkü şehir dediğimiz yer ya da yaşanılan çevre, hayata ilişkin fikirleri oluştururken kişinin, referans aldığı, duruşunu ve konumunu
belirleyen şüphesiz en önemli unsurlardan biridir. Sadece
fiziksel sınırlarıyla değil, sosyolojik sınırlarıyla da algılanması gereken bir bütün olarak karşımızdadır. Bu amaçla da
şehrin bir sürgün bölgesi olmamasını dilemekteyiz. Gerçek
bir şehir haritasında yol bulmak ve Gezgin Kulübeyi bu haritaya işaretlemek hepimizin arzuladığı bir ruh halidir
Adorno’ nun yarım yüzyıl önce “minima morali” de yazdığı “yanlış yaşam doğru yaşanmaz” ifadesiyle, hayatımızın
bize tercüme edilme biçimleri üzerine düşünmek sanırım
hepimizin ortak paydası olacaktır. Bütün bunlara rağmen
23
MOBILE COTTAGE / A LOCAL MAP
SERKAN DEMİR
When I think about self-existance forms and techniques
of independent artist initiatives, I figure out that the most
effective self-existance instrument of Fuss is its regular
demonstrations. Fuss, through this structure -rhythmic
demonstrations- is a way of pronunciation, composes a
dynamic that increases productivity on a kind of ‘Social Diffusion’ foresight or places and situations where a thought
can go.
How much these regular demostrations can force the possibility of a new mental interaction? How this can develop
the ways of acting together? What can be its contribution
for realization of the stream defined as social diffusion?
Probably, the roles, are taken and will be taken by Fuss
and similar formations or initiatives, will determine the responses of these questions.
If we think that contemporary art activities creat moments
outside the rhythms of daily life and private free areas, we
can obviously say that cultural tests and the ways of critizing the alienation of the city life and transforming of urban
area pass by these created areas.
For an artist who consider city as a cultural instrument, in
order to found a correct relationship between the audience
and the environment, the effect created by the initiatives
24
is the better way rather than the created opportunities. In
these demonstrations, Fuss not only discovers the cultural practicals and object related to city, but also wants
to evaluate and understand various things which are the
pieces of city history. Thus, it doesn’t believe establishments’ static results of this evaluation process.
The moments and areas where the art has a visibility, not
only create private areas to establish micro communities,
but also facility the development of idea exchange. The
city evolution most likely exists in these areas. The density of these areas (will be created) will inevitably modify
to the city. If we look at this regular demonstration form,
which is the self-exhibition instrument of Fuss, with this
aspect, it will be better. Because a city outside trying to be
rapidly reconstructed with all of its specificity, distortion
and drone. At that present moment, Fuss doesn’t neglect
the grammar of city while it aims to regulation of its own
dynamics in the social. It also reviews the terms of city’s
interference. It has to look for own culvert, audience and
participant. Whilst this realization, it doesn’t forget some
of the concerns. Its main concern is being in touch with its
environment without self-closing and help the creation of
new structures. Trying to understand city’s language and
speaking that language, with the idea of art is relational
at various levels and a kind of mediator or connection
founder, is one of the simplest moves that we should pay
attention.
In this context, the Fuss has potential of collect to the
structures and communities around a cottage. It constantly
refreshes this cottage’s address which interrogates to the
established relationships and the inherent opportunities,
transforms and is mobile because of being open to the all
participatory projects. The present cottage in the definition
of Fuss is the Mobile Cottage that initiated, positioned and
filed itself. There is an educational area. All effort is creating an atmosphere of aloud thinking in that cottage and
preparing the basement of a mediation will be founded
with all of the other civil and independent associations.
Fuss imagines an idea mountain to climb in this cottage.
Unfortunately, none of us know where we can exactly find
the today’s conditions of such a dream, but these thought
and effort are the necessary instruments of the ‘Despite
everything’ process.
us. Despite all of them, we can see civil initiatives, artistic groups and practices, which became the parts of city
with recent general cultural transformations, began to be
various. Consequently, contemporary art activities in a city
can be an instrument of meeting different urban groups
together and a refreshment place to the communication
among these groups. At the same time, ıt should be able
to direct the art scene that has no criticism to think about
its own existance. Because the city or our environment is
absolutely one of the most important factors that an individual refers and determines his stance and position when
he compose his ideas related to life. It appears not only as
a whole regarded its physical limits, but also its sociological limits. With this purpose, we wish the city wouldn’t be a
relegation area. All of us desire to find a way on a real local
map and to mark the Mobile Cottage on this map.
With the Adorno’s words of ‘Wrong life cannot be lived
rightly’ which he wrote in ‘Minima Moralia’ half a century ago, I guess thinking about the translation forms of
our lives to us will be the common denominator for all of
25
‘HER ŞEYİ GÖREN
GÖZ’ÜN KARARI
ŞEVKET ARIK
B
ir kavram olarak ‘Göz Kararı’ üzerini düşünceler
üretirken, aslında Göz’ün bir sembol olarak insanlık
tarihinin önemli bir parçası olduğunu ve sembolik açılımlarının çok yönlü olanaklarını fark ettim.
Mitolojik ve tarihsel açıdan ele alınmış bir çok anlamlandırmaların olduğu da görülmektedir. Genel olarak Tanrının
mutlak gücü, koruyucu gücü gibi ilahi ve uyanıklık, var
olmak, görmek, bilgelik, entelektüel güç, farkında olmak
gibi insani sembolik anlamları da bulunmaktadır. Ayrıca sanatsal alanda görme, gerçeklik, sanallık, optik yanılsama,
perspektif, estetik ve tasarım için temel oluşturan, görme
sürecinin kavramsal temelini de değerlendirmek gerekmektedir.
“Her Şeyi Gören Göz” fikri, nesnel bir tanrı arayışının temeli olan ve evrenin içinde tanrıyı arayan insanlık tarihinin
başlangıcından gönümüze kadar ulaşmaktadır. Göz, tarihi
bir sembol olarak ele alındığında, her şeyi bilen, her şeyi
gören tanrısallık, sezgisel görü niteliği olarak simgelenir ve
bilginin kaynağı olarak kabul edilir. Göz sadece görüntünün
alıcısı bir organ olarak görülmemiş, ışığın ve ışınların aktarıldığı bir geçit ve ruhsallığın dışavurumunu sağlayan varlık
ve hissiyat transferinin gerçekleştiği sembolik bir kapı olma
niteliği de bulunmaktadır.
Göz’ün sembolik ve mitolojik anlamlarına bakıldığında;
Göz sembolü aynı zamanda mistik gözü ifade eder; ışığı,
aydınlanmayı, bilgiyi, zihni, uyanık oluşu, korumayı, niyetin
sağlamlığını ve aynı zamanda da görünür olanın sınırlayıcılığını temsil eder (1). En önemli sembolik anlam Mısır
mitolojisinde yer alan ‘Horus’un Gözü’dür. Horus’un gözü,
manevi anlamıyla, vicdanın gözünden hiçbir şeyin kaçma-
26
yacağını, insanın iç âlemindeki her niyetini ve yaşamdaki
her davranışını gözden kaçırmayan bu merhametsiz yargıcın keskin bakışını sembolize eder. Bu vicdanın 24 saat
kapanmadan açık kalan gözüdür. (2)
Temeli, tanrının mutlak gücü olarak, bütün evreni izlemesi olarak tanımlanan görme fikri, tasarımlarında kötünün
mutlak gücü olarak da iyi ile kötü gözün hikayesini, nesnenin kendi gerçekliği ve zihnimizde oluşan kurgusal gerçekliğinin inşasını anlatır. Burada emperyalizmin gizli odakları
olan tarikatların, kontrol eden ve gözetleyen göz sembolüne odaklanmaları ve toplumları dizayn etmek için iradeyi
elinde tutma çabasından da bahsetmek gerekir. Filmlerde
kullanılan gözetleyen göz fikri, sokaklarda yer alan kameralar ve uydulardan izlemelerle herkesin ensesine bir göz
yerleştirmeye doğru yol almaktadır. Bireyi baskı altına
almak için onu izlediğiniz fikrini kafasına yerleştirmeniz
yeterli olacaktır. Bu durum karşısında, inadına kendi özgür
alanını dizayn eden ve mutlak ‘var olmak’ fikri üzerinden,
özgürlüklerini yaşayan kitlelerin kararlılığına ihtiyaç vardır.
Başka bir açıdan gözün algılama biçimlerini değerlendirdiğimizde; hemen her şeyin görsel algılama alanı üzerinden
şekillendiğini görmekteyiz. İmajların göstergeler halinde
zihinlere baskıcı bir etkiyle sunulduğu, görsel şoklamalara maruz kalan insanların, gerçekte neyi gördüğü ve nasıl
anlamlandırdığı hep muğlak bir durumdur. Popüler kültür
imajları önce gözün algısına zoraki yerleştirilmekte, sonra
ise tüketim alanına adapte edilmiş bir bellek dizayn edilmektedir. Buradaki etkin rolün medya odaklı olduğunu belirtmek gerekir. Neyi nasıl tüketeceğimizin göstergelerini
gözümüze işleyen ve sonra alışkanlıklar yaratarak akıl ve
duygularımızı yönlendiren bir yapıyı görmekteyiz. Burada
neyi izleyeceğini bilen ve kendini bu hipnotik alana bağımlılıktan koruyan gözün kararına ihtiyaç vardır. “Her Şeyi
Gören Göz”ün alnına giren imajların gerçekliği, yeni sanal
dünyada yeniden şekillenmektedir. Gerçeğin görüntüsü ile
görüntünün gerçekliği arasında bir yerlerde artık tam olarak
neyi algıladığını kestiremeyen bir göz söz konusudur. Özne
niteliği sıkıntılı hele gelen göz, açık alıcı konumuna dönüşmüştür. Sadece izler ve kayıt yapar. Ancak sürekli kayıt
hali, onun hafızasını yoklamasına zaman ve imkan tanımaz,
bu durum devam edip durur. Burada da gerçeğin takipçisi
olan gözün kararlılığı gereklidir.
Görsel algının zorunluluk alanında hareket etmeye çalışan
günümüz sanat ortamında, ‘Gözün Kararı’na baktığımızda;
görsel sanatların gözle olan direkt bağı onu gözün algısal
oyunlarına mahkum etmiştir. Sanat tarihinde ortaya çıkan bir çok yaklaşımda görme biçiminin etkisi vardır. Bu
bağlamda perspektif ile ortaya çıkan gözü aldatma fikri,
oyununu hep göz üzerine oynamıştır. Göz ve ışık ilişkisi,
kompozisyon yaklaşımları, oran orantı arayışı, minimalist
detaycılık, kübist parçalamalar, fovist renkçilikte ışık ve
renk algısı, sürrealizmde sanal görüntünün gerçekliği,
Dada’da gözün alanından kaçma ve bir tavır koyma fikri,
optik sanatta göz bebeğine oynama, hiperrealist aşırılıkla
aranan göz terbiyesi, pop’da imgeler ve imajların bombardımanı ve sonra dijital görüntülerle karşılaşan gözün bitmeyen serüveni devam etmektedir. Bütün bu süreçte ‘göz
kararı’nı arayıp durmaktadır.
Günümüz sanat ortamında çeşitlenerek devam eden, gözün alanının dışına taşan yaklaşımlar da ortaya çıkmış
bulunmaktadır. Ancak şimdiki zamanın yaklaşımlarındaki
benzeşmelerin ve modasının da ortaya koyduğu bir gerçek
var ki, o da gözün alanına yapılan müdahalelerin, sanatsal
alanda da sanatçıları nasıl etkisi altına aldığını göstermektedir. Malzeme keşfine dayalı, göze illüzyonlar oynayan,
zaten popüler bellek yaratmış nesnelerin yeniden yorumlanıp ortaya konması, yöntem adına farklı disiplinlerin
alanına giren, kendini var etmek için her yolu meşru gören
bir hengame… Burada umarım ki, bir çok göz gerçekten
kararlılığa ulaşacak yolu buluyordur.
Bir iradenin tecelli etme arayışına dönüşen ‘gözün kararı’
bilgelik ve deneyimlerle ustalaşır ve görür hala gelir. Gerçeği bulur, seçmeyi öğrenir, kendini konumlandıracak yön
duygusunu geliştirir. Özgürlük alanının takipçisi olur, özgün
olmanın yollarını arar, kedisini takip eden gözün içine içine
bakar ve iradesini inşa eder. Görünür olanın varlık iddiası,
onu idrak eden gözün de sorumluluğudur. Tanrı fikri biri
bizi görsün diye var ise, bir gün bizimde onu görebilmemiz
arzusuyla süreç devam etmektedir. Eğer bir gün tanrıyla
karşılaşacaksak bu onu gören “Gözün Kararı”yla olacaktır.
(1) www.astroset.com/bireysel_gelisim/sembol/s14.htm - 01-12-2012
(2)insanveevren.wordpress.com/2011/06/26/horusun-gozu-wedjat-sembolu/ - 01.12.2012
27
“THE DECISION OF THE EYE THAT
SEES EVERYTHING”
ŞEVKET ARIK
As a concept “Eye Decision” produces new thoughts, I realised that the Eye as a symbol is primarily an important part
of the history of humanity and multiple opportunities of its
symbolic expansions. It is seen that there are many interpretations considered in terms of mithology and history. In
general there are meanings like divine meanings as absolute power of God, protective power of God or humanity
maenings as awareness, existence, seeing, wisdom, intellectual power and mindfulness. Also in terms of art, the
conceptual basis of seeing period which forms a basis for
reality, virtuality, optical illusion, esthetics and designing.
The idea “The Eye That Sees Everything” is the basic of
seeking an objective god and reaches to present from the
beginning of history of humanity that seeks god in the
universe. When eye is taken as historical symbol, it was
symbolized as a quality of godlikeness and intuitional vision that sees and knows everything and is accepted as
the source of knowledge. Eye is not just considered as an
organ that receives vision, it also has a quality of passage
that the light and beams are transferred and a symbolic
door that the transfer of existence and feelings occur.
When the symbolic and mithologic meanings of eye are
studied; The symbol of eye defines mystical eye as well;
represents the light, enlightining, knowledge, mind, awareness, protection, reliability of intention and the limitation
of the seen one as well.1 The most important meaning is
“The Eye of Horus” which takes place in Egypt Mythology.
The eye of Horus, in terms of morality, symbolizes that nothing can escape the eye of conscience and the hawkeye
of this merciless judge who does not keep an eye out every
28
intention in human’s soul and every behaviour in life. This is
the eye of conscience that does not close and keeps open
for 24 hours.1
The basis of the idea of seeing that is defined as the absolute power of God watching the whole universe, tells the
story of the bad and the good eye as the absolute migration
of the bad, the reality of object itself and the construction
of fictional reality in our minds. Here we should tell the
focussing of sects which are the secret centres of imperialism, on controlling and observing eye symbol and their
effort to have the command to design societies. The idea
of observing eye used in movies starts to move from the
cameras in streets and watching from satellites towards
replacing an eye on back of every man’s head. It is enough to suppress the individual by putting the idea of being
watched in his mind. Under these circumstances, there is
a need of determination of crowds who maliciously design
their free area and live their freedom over the idea of absolute existence.
When we evaluate the perception forms of eye from a different point, we understand that everything shapes over
visual perception. What people see and mean is always
an ambiguous situation where images are presented to
minds as indicators with oppressive effect. The popular
culture images are placed hardly to perception of the eye
then an adapted memory to consumption area is designed.
It is necessary to indicate that the effective role is media
oriented. We see a structure stamping indicators on our eye
of what and how we consume and then creates habits that
guide our mind and feelings. Here there needed decision of
eye which knows what to watch and protects itself from
dependency to this hyptonic area.
The reality of images in the area of “The Eye That Sees
Everything” reshape in the new virtual world. There is an
eye which cannot understand exactly what to perceive somewhere between the image of reality and the reality of
image. The eye turns into an open receiver. It only watches
and records. However, the recording situation does not
allow time and opportunity for it to test its memory and
this situation continues. Here the determination of the eye
which is the follower of reality is necessary.
When we look at “The decision of Eye” in today’s art environment which tries to move in realm of necessity of visual
perception, the direct tie of visual arts with the eye imprisons it to perceptive games of the eye. There is the effect
of seeing in many of the approaches in art history. In this
regard the idea of deceiving the eye generated with perspective, always plays its game on eye. The reation between
eye and light, composition approaches, search of ration and
proportion, minimalist detailedness, cubist approaches, the
perception of light and colour in fovist colouring, the reality
of virtual image in surrelism, escaping from eye and the
idea of attitudinize in Dada, playing on pupil in optical art,
searching of eye discipline with hyperrealist extremism,
the bombardment of imagery and images in pop and then
with the meeting of digital images, the adventure of eye
continues. In all this period the eye continues for its search
of decision.
In our present art environment there are approaches which
continues to vary and overflows the eye. However, there is
a reality that the similarity of present approaches and fashion put forth, is how the interventions on eye also effect
the artists. Based upon material exploration, reinterpretation of objects which have already created popular memory,
a complete shambles that legalize everything in order to
maintain its existence. I hope, here, many eyes can really
find a way to reach decision.
“The decision of eye” which turns out a search of an appearance of a will, becomes skilled with wisdom and experiences and begins to see. It finds the reality, learns to
choose, develops its sense of direction to localize itself,
follows realm of freedom, searches ways to be original,
looks directly into the eye that follows and constructs its
willpower. The existence claim of visible one is also the
responsibility of the eye that sees it. If the idea of God
exists for being seen one day, the period continues with our
will to see him one day. If we meet with God one day, it will
happen with “The Decision of Eye” that sees him.
29
ALİ ŞENTÜRK
Ankara, Türkiye
Pilavlı maklube bir aile portresinden çok farklı değildir. Bir serinin 5. parçası olan bu iş bireysel
geçmişin yada anıların readymade (hazır nesneye) dönüşmesidir. Bireysel Bellek’ten kaçmak
yerine onu daha eğlenceli bir biçimde küçük bir yanılsama ile izleyiciye sunulmuştur.
Pilavlı maklube, 4mx2.50m, boardmarker ve kalıp teli, 2012
Pilavlı Maklube, 4m x 2.50m, boardmarker and wire, 2012
30
“Pilavlı maklube” is not so different from a family portrait. This work is the fifth part of serial works, and it is a transformation from individual history or memories, to prepared object (readymade). Instead of running from individual memory,
this work is submitted to audiences with a little illusion in an enjoyable way.
31
ALPER AYDIN
Ankara, Türkiye
Ona altını nerede bulacağını söyledim.
Ama bulduğu altın kendi içindeydi.
A. Rodin
I told him where he could find the gold
and it was inside him
A. Rodin
Beyaz Piramit, Enstalasyon, 135x135x135 cm, duralit üzerine beyaz plastik boya, Yason Burnu-Ordu, Türkiye
White Pyramid, Installation, 135x135x135 cm, hardboard on the white plastic paint, Cape Yason, Ordu, Turkey
32
33
AMIN DAWAIE
İran
Here, is a maximum of two thousand meters above sea level -Video
Burası, deniz seviyesinden en fazla iki bin metre - Video
34
Aslında bu görüntüler günümüz İran’ının görüntüleri, Tahran’ı referans veren bu görüntülerde biz, yapmak zorunda olduğumuz
şey yerine istediğimiz şeyi yapıyoruz.
In fact, Its the image of todays life of IRAN, that instead of doing something that we love, we are forced to do what we dont
like to by the way, The name of the video refers to Tehran
35
ARZU EŞ
Ankara, Türkiye
36
Nasihayt I-II-III, 150x92 cm, Karışık Teknik, 2012
Nasihayt I-II-III, 150x92 cm, Mixed Media, 2012
37
BARAN ÇAĞINLI
Ankara, Türkiye
Mekanı nesnelleştirmek için ilk önce onu sınırlamamız gerekir.’’Sanal gerçeklik’’le, fotografik bir imaj üzerinden ağırlığını
hesaplayarak, ‘’görünen gerçeklik’’ten çıkardığımızda elde ettiğimiz sonuç, mekana nesne özelliğini kazandıran ağırlıktır.
Bu ağırlığın herhangi bir nesne üzerinden yerleştirilmesi ise, bu iki gerçekliği kullanarak ortaya çıkardığımız 3.’’simgesel
gerçeklik’’in görüntüsüdür.
First of all, we ought to limit the space in order to objectivize it. The result we obtain by deducting from “the visible reality”
by estimating its weight over a photographic image through the “virtual reality” is the weight enabling the space gain an
objective feature. However, establishing this weight over
38
‘’İsimsiz’’ 2011, yerleştirme, değişken ölçü
‘’untitled’’ 2011, installation,variable measuring
39
CEVAHİR ÖZDOĞAN
Ankara, Türkiye
AĞLAYAN KADIN
“Bu bir kıl tüy meselesidir.”
Üzerinde gecelik, başında uyku bandı, tırnakları ojeli olan genç bir kadın aynanın karşısına geçer. Elin de bir şeyler hazırlarken arada bir aynaya bakar. Gergin bir ruh hali vardır kadının, sanki istemediği ama yapmak zorunda olduğu bir eyleme
hazırlanır. Kendisini bir süre inceledikten sonra elin de hazırladığı iple dudak üstündeki tüylerini almaya başlar. Devam eden
huzursuzlukla beraber artık canı da acıyor. Devam eder. Dudakları kızarır. Yüzünde ki sıkılgan ifade devam eder ve artık canı
iyiden iyiye acıyor. Yüzünü kırıştırır, buruşturur. Ama bırakmaz, başladığı gibi devam eder. Zamanla acısı artar ve gözlerin den
yaşlar süzülür. Siler ve devam eder. Çünkü ıslak olan bölgede ki tüyleri ip almaz. Burnu ve dudakları arasın da tek bir tüy
kalmayana kadar devam eder….
CRYING WOMAN
“It is a matter of a hair feather.”
A young woman who wear nightdress, sleep mask on head and has polished nails. While she is preparing something in her
hand she looks the mirror from time to time. There is a tense mood of the woman.ıt seems as if she prepares an action that
does not want to have to do it, but must do. After examining herself for a while, she start to epilate the feathers on the lip
by rope. Still she is restless, and now she feels pain.she continues. Her lips are getting red. Sheepish expression on his face
continues. No longer she feel pain thoroughly. She creases and crumples her face. But she doesn’t give up, continues as it
began. In time, her pain increases, and the tears filtered from her eyes. She wipes her’s tears and continues. Because the
rope doesn’t epilate from wet part. She continues until there isn’t any feathers between her nose and lips…
40
AĞLAYAN KADIN
CEVAHİR ÖZDOĞAN
41
CEVDET SARI
Londra, İngiltere
42
“Tanrının kelebekleri elleri ile boyadığını biliyor olmak kelebek olmaya değer mi?”
Damien’ın Anısına
“Is it worth to be a butterfly knowing that God paints every color in a butterfly by himself?”
The memory of Damien
43
ELİF YILDIZ
İstanbul, Türkiye
Her Koyun Özgür Doğar , 29,5 x 42 cm , dijital baskı , 2011
Each Sheep is Born Free , 29,5 x 42 cm ,digital printing , 2011
44
Estetik Devrim , 59 x 84 cm , Dijital Baskı , 2008
Aesthetic Revolution , 59 x 84 , Digital Printing , 2008
45
ENGİN ASLAN
Sivas, Türkiye
Bir yüz gerçekte nedir? Aynada görünen bir fotoğraf mı? O yüzdeki makyaj mı? Ya da ressamın resmettiği yüz? Önden nasıl
görünüyor? Arkadan? Ve diğer açılarından? Herkes kendine, kendi özel tarzıyla bakmaz mı? Biçim bozmalar öyle basit bir
şekilde ortaya çıkmazlar. Daumier ve Lautrec bir yüzü Ingres ya da Renoir’den farklı bir şekilde görmüşlerdir, hepsi bu. Bana
gelince ben de işte bu şekilde görüyorum...
Pablo Ruiz Picasso
What is a face in fact? Is that a reflection of a Photo in the mirror? Or Is that just make up? İs face drawn by an artist?
How does it look like when you look in front? Behind? And every points of views? Everyone is individual so don‘t we see
everything individually? The defacement of style never appears immediately in that wise. Daumier and Lautrec might have
seen a face in a different points from Ingres or Renoir, that’s all. For my part,I see all in this manner…
Temmuz Portreleri-I, 110x200 cm, Tuval üzerine yağlıboya,2010
Pablo Ruiz Picasso
July Portraits-I, 110x200 cm, Oil on canvas, 2010
Kara Portreler Dizisi, 32x42 cm, Kağıt üzerine yağlıboya,2010
Black Portraits Series, 32x42 cm, Oil on paper, 2010
46
47
ERDAL DUMAN
Ankara, Türkiye
Tank, 7x3.2x4.5 m Metal, fırın boya, 2012
48
‘Tank kimdeyse, Süleyman O’dur.’
‘Who has he tank is the Süleyman.’
49
FATİH TAN
Mardin, Türkiye
Ortadoğu ve Türkiye’deki bürokrasi, mayfavari metotların uygulandığı görüntülerden ibaret. Devlet şemsiyesi altında hangi
kişilerin ne yaptıklarını kimi ve neyi kurtarma telaşında olduklarını kestirmek mümkün değil. Güncel olan Suriye çıkmazını
kim nasıl yönetiyor? ya da kimlerin talepleri doğrultusunda politikalar gelişiyor, bunları da anlamak mümkün değil. Ancak,
mümkün olan Devlet Bekası korunuyor. Uluslararası silah tacirleri yani Vito Corleone gibi adamların düzenlediği tezgahtan
ibaret politikalar mı güdülüyor bilemiyoruz? Bu olgulara kesin hükümler veremiyoruz maalesef. Benim ise bu çalışmada
üstünde durduğum asıl bağlam şu; Yakın geçmişte Uludere hadisesinin emrini kim ve nasıl verdi? Elimizdeki bulgular dezenformasyon. Resmi bir yazı da yok. Bu noktada Uludere ve benzeri olayların failleri bulunup ceza almadığı takdirde, F16
uçaklara emri veren, dürbünüyle sahayı kontrol eden, spagetti yiyen Vito Corleone kalacaktır.
Bureaucracy in the Middle East and Turkey is consisting of the images the mafia-like methods applied. Under the umbrella
of the state, which people rush to salvage whom and what and what they are doing is not predictible. Who manages the
current Syria impasse? Or whose demands determines the developing policies? It is impossible to understand these as well.
However, the possible survival of the state is preserved. We don’t know that whether there are policies held by international
arms traffickers i.e men such as Vito Corleone or not. Unfortunately we are unable to give certain provisions to these facts.
The origional context I am standing on this work is that; In the recent past who gave the order of the Uludere incident and
how? Our findings are disinformation. We don’t have an official letter. At this point, if the perpetrators of Uludere and similar
incidents aren’t found and take penalty, we will accept Vito Corleone as the perpetrator who gives the order to F16 aircrafts,
who controls the pitch with kaleidoscope and who eats spaghetti.
Vito Corleone, 2’30’’ Video, 2012
50
51
GAVIN TURK
Londra, İngiltere
Gavin Turk’ün 2010 yılında stüdyosunda düzenlediği ‘Büst Partisi’nde partiye katılanlar tarafından şekil verilen 72 adet kil
büst yapılmıştır. Parti ziyaretçilerinin müdahaleleriyle son görünümlerini kazanmış olan eserler, birbirlerinden çok farklı
görsel niteliklere sahipler. Tarki Vung, Narvik Tug gibi, ‘Gavin Turk’ adını oluşturan harflerin yer değiştirmiş hallerinden
oluşan isimlere sahip olan eserlerin tamamı ilk olarak 2010 Haziranında Malaga, İspanya’daki Çağdaş Sanat Merkezinde
sergilenmişti. Turk, bu yapıtlarıyla da, kariyeri boyunca sık sık sorguladığı özgünlük ve orijinallik kavramlarına odaklanıyor.
Gerek eserlerin doğrudan sanatçı tarafından şekillendirilmemiş oluşu, gerek büstlerin ilk hallerinin aynılığı, gerekse eserlerin isimleri, yapıtların bu kavramlara istinaden çok yönlü eleştirel bir yaklaşımla ele alınmasını gerektiriyor.
Gavin Turk’s studio in 2010, the party organized by the participants of the Party Bust bust clay figures were given 72 units
of. Visitors, who won the last appearances of the interventions of the party works, they have very different visual characteristics. Vung song, Narvik Tug, the letters forming the name of the place, such as GavIn Turk with modified versions of the
names of all of the works exhibited Center for Contemporary Art in Spain in June 2010 as the first. Turk, his works often
questioned throughout his career focusing on the concepts of originality and authenticity. Directly to the fact that the works
need to unshaped, the sameness of the initial conditions of both busts, as well as the names of monuments, works of art
based on the multi-faceted critical approach to these concepts involve addressing.
‘‘ÖZİL KOLEKSİYONUN İZNİYLE’’
‘‘PERMISSION OF THE ÖZIL COLLECTION’’
1- Rink Gutav, 2010
2- Kag Rutniv, 2010
3- Kig Truvan, 2010
4- Nurk Vagit, 2010
5- Rant Kuvig, 2010
6- Gita Krunv, 2010
7- Vakir Gunt, 2010
8- Virk Tugan, 2010
9- Vitkun Gar, 2010
52
1
2
3
4
5
6
7
8
9
53
GENÇ PROJE / YOUNG PROJECT*
Ankara, Türkiye
BENGİSU ESEN / BUKET ARIK / BESTE PINAR OCAK / BEYZA NUR BİDECİ
DAMLA YALÇIN / DAMLA AKKAYA / EGE SUBAŞI / EZGİ BAL
* Bu projeler, Ankara Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi öğrencilerinin, Şevket Arık’ın Doktora Tezi uygulamaları kapsamında, “Proje Uygulamaları Dersi”nde gerçekleştirilmiştir.
* These projects, Ankara Fine Arts and Sports High School students, under Şevket Arık’s applications PhD Thesis, “Project Applications Courses” in the carried out.
1
54
2
5
3
6
1- Balon - Baloon, Video 6’10’’ 2012
2- Nefes - Breath, Video, 7’, 2012
3- Sarılma - Hugging, 2’52’’, 2012
4- Dönence - Tropic, 2’39’’, 2012
5- Oyun Bitti - Game Over, Video, 3’05’’, 2012
6- Kulvar - Lane, Video, 3’30’’, 2012
4
55
GENCO GÜLAN
İstanbul, Türkiye
“Büyük Kaçış” kravatlar ile gerçekleştirilecek mekana özgü bir yerleştirmedir. Bu kravatlar ile uzun bir halat oluşturulacak
ve bu halat tavandaki camlar ile zemini birbirine bağlıyacak sanki birileri yakın zamanda o mekandan firar etmiş gibi...Genco
Gülan bu proje için arkadaşlarından, enstelasyonun bir fotoğrafı karşılığında, kravatlarını vermelerini istemiştir. Sanatçının
yeni kaçış serisi, Berlin’ de gerçekleştirdiği “Dindar Rapunzel” isimli yerleştirme ile başladı. Bu proje için sanatçı İstanbul
Eminönü ve Berlin Kreuzberg’den renkli başörtüler toplayarak bunları birbirlerine ekledi, sanki iki şehri de bağlamak istermiş
gibi...”Büyük Kaçış” bir önceki Rapunzel hikayesinin devamı niteliğinde fakat bu sefer başrol erkekler ve kravatlarında. Ofis
çalışanı ve iş adamı olan bu kravatlı adamların da muhtemelen başları epeyce bir dertteydi. Lakin şansları vardı ki kaçmaya
yetecek kadar kravat biriktirmeyi başarmışlardı.
“Big Escape” is a site specific installation with colorful (male) neckties. These ties will be installed from the ceiling (window) to the ground, almost like a thick, colorful rope, as if some one had just escaped. For the project the artist will be
collecting used ties from friends in exchange for a photo of the installation. Gulan’s ‘escape’ series started with another
installation called “Religious Rapunzel” which he had build with woman’s headscarves, installed in Gallery Artist Berlin.
For that purpose Gulan purchased his material from Istanbul Eminonu and Berlin Kreuzberg (Kleine Istanbul) in a way to
link both cities. “Big Escape” is kind of the male version of that Rapunzel tale but this time our hero must be male; an office
worker/ business man deeply in trouble. Luckily he had collected enough neckties to be able to run away.
Büyük Kaçış, 2012, Kullanılmış kravatlar ile mekana özgü yerleştirme. 12x1x1 m. (taslak fotoğraf)
Big Escape, 2012. Site spcific installation with used neck ties. 12x1x1m. (detail)
56
57
GISELE TREMBLEAU
Paris, Fransa
58
Croisements, Tuval Üzerine Akrilik, 20x20 cm, 2012
Croisements, Acrylic on canvas, 20x20 cm, 2012
59
GİZEM ŞENDUR
Ankara, Türkiye
Memurun Yemeği, Tuval Üzerine Yağlıboya, 50x70 cm, 2012
Officer’s Dinner, Oil on canvas, 50x70 cm, 2012
60
Kahvaltıya Hazırlık, Tuval Üzerine Yağlıboya, 50x70 cm, 2012
Preparation on Breakfast, Oil on canvas, 50x70 cm, 2012
61
JOHANNES VOGL
Almanya
62
Salıncak 2010, Çelik, otomobil lastiği, ateş, Video: 05:04 dk., Pal video 04:03
Swing, 2010, Steel, car tire, fire, Video: 05:04 min looped, Pal Video 4:3
63
MEHMET ALİ BORAN
Mardin, Türkiye
Mülteci, Fotoğraf (Dijital Baskı), 70 x 100 cm, 2010
Refugee, Photography ( Digital Print ), 70 x 100 cm, 2010
64
Tüm zamanlarını mülteci olarak geçiren bir grup insan,
sevimsiz, yorucu, can sıkıcı ve kendini her an tekrarlayan,
en önemlisi de öteki kişi ve kişiler olmanın ruh halindeler.
Görünürde mülteci olmaları için hiçbir sebep olmamasına
rağmen insanların mülteci olma gibi bir davranış içine
girdiklerini görüyoruz. Yapıtın ‘mülteci’ olarak isimlendirilmesinin yarattığı koşullandırma bizde mülteci yargısının
canlanmasını tetikliyor. Sanatsal bir tasarıyı, gerçeklikle
bağdaştırma, gerçekle bir olduğu gibi bir önyargıya sahip
olmamızdan kaynaklanıyor. Bu da yaşamdan çok, yaşamı
kurgulamada muktedir olduğumuzu gösteriyor. İstediği
yaşantıyı yaşayamayan insanlar, yaşantıyı kurgusal bir
deneyime ya da sanatsal bir gösterime dönüştürürler. Mültecilik artık bir hafta sonu etkinliği ya da anlık bir performans olarak yaşamın içine yerleşen bir eylemdir.
A group of people who spend all time as a refugee are in
the mood of being cheesy, tiresome, annoying and always
repeat itself, the most important of all, being the other person or persons. Although there is apparently no reason to
be refugees, we see that people enter into a behavior, such
as being a refugee. The conditioning created by naming the
work as ‘refugee’ triggers the revival of refugee judgement
in our minds. Reconciliation of an artistic design with reality derives from a prejudice the same as the reality. This
shows our potent on the construction of life rather than
the life itself. The people who live the life they don’t want
converts the life into a fictional experience or an artistic
display. No longer, being a refugee is an action settling into
the life as a weekend activity or an instant performance.
65
MEHMET ALİ UYSAL
Ankara, Türkiye
...Mehmet Ali Uysal’ın tüm çalışmalarında, mekan ve özellikle bu serginin yer aldığı galerinin ‘beyaz küp’ doğası, her zaman
önemli bir unsur olmuştur; heykelsi yerleştirmelerinin, nesnelerinin, fotoğraf ve videolarının ayrılmaz bir parçası haline
gelmiştir. Sanatçı, bu beyaz küp’ün içinde, yaratıcı sürecin ve sanatı algılayış biçiminin zaman ve mekanla, sanatın üretimi
ve yer değiştiren yapısıyla nasıl bir ilişki kurduğunu irdeler. Galeri mekanı, Uysal’ın amacını, malzemesini, biçim ve içeriğini
belirleyen bir etkendir...
Marcus Graf
...In Mehmet Ali Uysal’s oeuvre, space, and here especially the white cube of the gallery, is always a major factor, as it is
an inseparable part of his sculptural installations, objects, photos and videos. Inside the white cube, the artist analyzes how
the process of creating and viewing art is connected to the time and place of its production and displacement. For him, the
gallery space defines the cause, material, form and content of a work...
Marcus Graf
66
Kabuk / Peel, 2012
67
MEHMET ÇEPER
Mardin, Türkiye
Çeper’in çalışması, bitmez tükenmez kapitalist teolojiden
(ulus-devlet) beslenen siyasal bir simgenin gerçeküstü bir
zekayla aşma girişimine dayanıyor. Trombolinden sıçrayan
figür coğrafik doğal düzlemlerin siyasal geometrik çizgilerle müstemleke edilişini ve devletlerin özne üretme arzularına kaçışın oyunlaştırılma haline denk düşüyor. Devletler
pürtüklü, tanımlanabilir, alanların kontrolü üzerine bina
ettiği tikelliklerini, kaygan zeminden gelen, “hayaletler”e
(Derrida) yani göçmenler, mülteciler, azınlıkları dahil olunamayacak yüceliklerle(muteber vatandaşlık) arasına
hatlar ve katmanlar yaratarak sınırın içinde ve ötesinde
üst anlatılar kurarak sürdürür. Figür, oyun mantığı içinde
katı göstergeleri geçirgen bir duruma getirerek hat’ın kendi
tarafında üretilmiş “üst anlatısı”ından, kimlikten, özne’den
feragat etmenin, düşsel bir yoruma kavuşturuyor.
Mahmut Wenda Koyuncu
The study of Ceper is based on the attempt to overcome of
a political icon which is feeding from a inexhaustible capitalist theology (nation-state) with a surreal intelligence.
Figure bouncing from trampoline is equal to being done as
a colonial of natural geographic planes with geometrical
lines of political and the statement of making a story into
a game of escaoing of the states’ desires to produce the
subject. The states go on their particularities which they
established on the control of the rough, defined areas
with creating lines and layers except forming of “ghosts
(Derrida) “meaning migrants, refugees, minorities and by
establishing top narratives inside and outside the limits.
Figure is demystifying to an imaginary review of relinquishing from the identity and subject, from “top-narrative”
which has been produced on the own side of the Line inside
in the logic of the game by making the solid indicators to
a permeable form.
Mahmut Wenda KOYUNCU
68
Trambolin, Fotoğraf, Dijital baskı, 60x100 cm, 2012
Trambolin, Photography ( Digital Print ), 60 x 100 cm, 2012
69
MEHMET YILMAZ
Ankara, Türkiye
Çıplak ve kalpıÇ-2 (İkizler dizisinden), 2012,
sol, tuvale dijital baskı; sağ, tuvale yağlıboya,
200x197 cm
Fotoğraf resimdir. Her türlü fotoğraf baskısı, bir tür baskıresimdir.
Bazı resimler fırçayla, bazıları da makineyle yapılır tıpkı bazı kazakların tığla,
bazılarının da makineyle yapıldığı gibi.
Nihayetinde, fırça da, tığ da, makine de
birer araçtır.
İmgelerin hangilerinin daha değerli olduğu, nasıl bir ruh taşıdığı, nasıl ve ne kadar
zamanda meydana getirildiği tümel değil,
tikel meselelerdir.
‘Resim’ kavramı tümel; ‘boyaresim’, ‘baskıresim’ ya da ‘kesyap resim’ kavramları
tikeldir.
70
Nude & eduN-2 (from the series Twins), 2012
left, digital print on canvas; right, oil on canvas,
200x197 cm
Photography is painting. Any photographical print is a kind of printwork.
Some paintings are made by brush, some
by machine –just as some sweaters are
made by needle, some by machine. Ultimately, a brush, a needle, a machine
– each one is a medium.
As for images; which ones are more
valuable, more spritual, which ones are
born at a longer or shorter time – all
these are particular problems not universal.
The concept of ‘painting’ is universal; the
concepts of ‘oil painting’, ‘print painting’
or ‘collage painting’ are particular.
71
MEHTAP BAYDU
Almanya
Desen, heykel, Performans, enstalasyon ve fotoğraf gibi sanatsal vurgulama imkanlarımı çok kültürlü toplumsal ve sosyal
yapıyı yeniden yansıtmak amacıyla kullanıyorum. Çalışmalarımla insanlara kendi sınırlarını zorlama ve birlikte kendi hayatlarında karşılığı olmayan birşeyler yapma imkanı tanımayı deniyorum. Çalışmalarımda insanların rolleri de tıpkı benim
gibi performansın akışına göre ziyaretci, seyirci ya da katılımcı olarak değişir. Kültürün bir sanatçı tarafından irdelenmesi,
Politika ve din gibi konulara dokunulmasını da beraberinde getiriyor.Benim bulunduğum noktada bu agır iritasyonlara neden
olabiliyor. Din ve siyasetin kültürle ilişkilenişi, çoğunluğun isteği doğrultusundaki baskısıyla gerçekleşiyor. İnsan birey olarak
buna tabii olmaya zorlanıyor. Gündelik yaşamın her alanında dinsel yada politik bağlantıları veya bağımlılıkları olan sosyal
çevrelerin beğeni ve istekleri doğrultusunda enstrümanlaştırılıp, bu çevrelerin ihtiyaçlarına göre tasarlanmış sınırlamalarla
ve dışlamalarla karşılaşılaşılıyor. Benim çalışmalarım toplumsal norm ve rol anlayışlarının, kültüre ve mekana müdahele
ederek tanımlanması denemeleri olarak anlaşılabilir.
I make use of my artistic means of expression, drawing, sculpture, performance, installation and photography, to reflect the
social structures of a multicultural society. With my work I enable people to experience border areas and to do something
which normally would not be part of their lives. The people as well as I myself take on the roles of visitors, spectators,
audience or participants; they are transformed into these positions during my work’s progress. Through my deep artistic
involvement with cultures political and religious themes inevitably become involved. In my case this can lead to serious
confusion. When I speak of the beauty of the woman I am allocated to homosexual love. If I display the Turkish Islamic
reward of paradise I become a feminist hostile to Islam. If I address arranged marriages I turn into a freedom combatant to
some and a betrayer to others. Neither nor! A desire for an agreement as extensive as possible connect politics and religion
in all cultures and value-systems. The human being as an individual is subordinated to society. The everyday marginalizations and delimitations are universal, independently from cultural area they become instrumentalized, rejected and applied
for own gain. My work can be read as an attempt to observe the understanding ofroles and societal norms from a culturally
and spatially embracing Perspective.
Karaktere Bürünmek, Performans, 2012, Kutur Bahnhof- Südflügel, Kassel
Assumption to characters, Performance, 2012, Kutur Bahnhof-Südflügel, Kassel
72
73
MUSTAFA DUYMAZ
Ankara, Türkiye
Günümüzde; çoğaltma, aynılaştırma ve tüketme
politikasından, kentler de nasibini almıştır. Birbirinin
kopyası haline getirilen kentler ve mekanlar oluşturulduğu
gibi yaşamlar da aynılaştırılarak tektipleştirilme çabası
içerisine girilmiştir...
74
At the present time, cities also faced the replication, simulation and consume policy. Such as entered into the lives
of an effort to unifying the simulation, copy of the brought
into each other’s cities and created spaces.
İskelekent, 170x730 cm, Karışık Teknik, 2012
Piercity, 170x730 cm, Mixed Media, 2012
75
MUSTAFA DUYULUER
Adana, Türkiye
BİR’İ DÜŞLEMEK
Doğrusal bir zaman boyutunda, geçmiş ve gelecek kurgularının arasında bir nokta olarak tasarladığımız kendi
varlığımız, aslında geçmiş yaşamların eşzamanlılığının
ve bu yaşamlara ilişkin imgesel uzamların birlikteliğinin hüküm sürdüğü bir gerçeklik alanındadır. Bu alanda
insan, zaman içinde bir şekilde yabancılaştığı geçmiş
yaşamların imgelerine doğru çekilir. Gördüklerini, önceki bir akıl durumunda nesneler nasıl görünüyorsa öyle
görmeye yönelir. Platon’un dediği gibi daha önce gördüklerini şimdi gördükleri üzerinden hatırlar.Bu süreci, aklın
zamanı aşıp içinde bulunduğu gerçeklikle bütünleşmesinden çıkan kesinlik ve ideaları yönlendirir. İmgelem, bu
bütünleşme anının verdiği tatmin duygusuyla tetiklenir. Bu
sayede insan, zamanın sınırlarından sıyrılır, imgeler dünyasında bu bütünleşmenin koşullarını oluşturmaya başlar.
R.Çağrı ATAMAN
IMAGİNİNG THE ONENESS
Our very own existence we projected as a speck in a linear
time dimension, between the past and future fictions which
are in reality a plane at which the synchronous time of past
lives and the together hood of imaginary extend related to
those lives rule though. In this sphere, man is pulled through to the images of past lives being estranged somehow
in the course of time. He tends to see what he observes
like how subjects appear in a former mind case. As Plato
said; ‘Man remembers what he had seen in the manner of
what he is seeing’ He orientates/channels the definiteness,
and ideas interfered the reason surpassing time and perfecting with the reality he is in. Image is triggered with the
feeling of satisfaction which this perfection gives. Thanks
to this, man, skimming off the boundaries of time, begins
to formats the provisions of this perfection in the world of
images.
R.ÇA ĞRI ATA MA N
76
Bir Çukurova Düşü, 10 Adet 3 metrekare Ebatlarında Toprak Düzenleme, 2011
A Dream of Çukurova, 3x3 Meter, 10 piece , Earth Installatıon, 2011
77
OSMAN BOZKURT
İstanbul, Türkiye
TEPETAKLAK
3 kanallı bir video enstalasyon olarak “Tepetaklak”: Ters dönmüş ve parçalara ayrılmıs, direkte dalgalanan büyük bir Türk
bayrağını gösterir. Türkiye’nin tam da içinde bulundugu politik ve sosyal açıdan geçiş dönemine işaret ederken, taşıyabileceğinden çok daha fazlasını yüklenmiş bir simge olarak Türk bayrağının anlamını yeniden düşünmek için yeniden ve uzun
uzun bakmamızı önerir.
Süre 4 Dk., 2010, HD’den DVD’ye transfer, Sessiz
UPSIDE-DOWN
A three-channel video installation, Tepetaklak (Head Over Heels) shows a Turkish flag waving on an upside-down pole.
Pointing to the transition Turkey is experiencing both politically and socially, the work calls for a reconsideration of the flag
as an overburdened symbol.
Duration 4’ , 2010, HD transferred to DVD, Silent
78
79
OSMAN DİNÇ
Paris, Fransa
Eller, Fotoğraf, 2012
80
Hands, Photography, 2012
81
ÖZLEM ŞİMŞEK
İstanbul, Türkiye
”Sigaralı Kadın ” videosu modern Türk resimlerindeki kadın tasvirlerine gönderme yaptığım, bu tasvirler gibi giyinip poz
verdiğim ”Selfportre Olarak Modern Türk Resmi” serimin bir parçası. Bu serideki video işleri ‘bir anda ve belli bir zamanda
donmuş , kendini tüm zamanlara sunan bu kadınlar canlansa ve verili rolünden çıksa ne olurdu’ fantezisi etrafında şekillendi.
Sigaralı Kadın videosu elinde sigarayla izleyiciye mağrur bakışlar atan bir kadının tasvir edildiği İbrahim Çallı’nın 1924 tarihli
”Kadın Portresi” resmine referans veriyor. Bu videoda poza hazırlık sürecini, poz verme anını, role bürünmeyi ve verili rolün
dağılışını görselleştirmek istedim.
“Lady with Cigarette” titled video is part of my recent project which is “Selfportrait as Modern Turkish Art.” In this project I
am putting myself in front of the camera and trying to act like the women whom we see in modern Turkish paintings. I am
playing with moment of posing. İn this way I created a serie which reflects the transformatin of women image in modern
Turkish art and modern Turkish history. My video works grew out of a fantasy , questioning ‘what would happen if a women
who presented h erself all period of time, suddenly came into being trying to get rid of that attributed role? “Lady with
Cigarette” reference İbrahim Çallı’s painting titled, “Woman Portrait”(1924) where we see a beautiful women with cigarette,
she stares us and looks gloomy . İn this video I wanted to show the moment of posing, getting in the role, becoming a pitcure
and again get rid of that attributed role.
‘Sigaralı Kadın’ ( İbrahim Çallı’dan Sonra), 2011, HD Data Video, 02:19 min loop,3+1 Edisyon
“Lady With Cigarette” (After İbrahim Çallı), 2011, HD Data Video, 02:19 min loop,3+1Edition
82
83
SAEED ENSAFI
İran
Şavaş, Savaş, Zafere Kadar Savaş
Çocukluğumda, sahip olduğum balıklarımı daha iyi koşullarda
bakılacağını düşünerek amcamın arkadaşına bırakmıştım, balıklarımı geri getirdiğinde onların sayısı artmıştı. Savaş zamanında savaşa giden çok sayıda insan vardı. Amcamın arkadaşı
da onlardan biriydi. O bir gün gitti ve bir daha hiç dönmedi, tabi
balıklarımda. Çocukluk yıllarım, 20. Yüzyılın ve insanlık tarihinin
en kötü trajedilerinden biri olan İran- Irak savaşına rastlar. Sözde, İran Üç gün içinde kuşatılacaktı fakat savaş çok uzun sürdü
ve çocukluğumu benden çaldı. Sürekli korkunç bomba sesleri ve
kulağımda hiç eksilmeyen savaş ve zafer çığlıkları. “Savaş, savaş, ta ki zafere kadar savaş”. Bu ifadeyi her sabah okulda tekrar
ediyorduk. Savaşın etkisi sanki sonsuza kadar bizi esir alacaktı.
War, war…until victory!
When I was a child I gave my fish to my uncle’s friend to keep it
in better condition so that he could give it back to me on the due
date, plus some more fishes. On the other hand, it was the war
time and a huge number of warriors were going to the war, my
uncle’s friend was one of them. He left one day and never came
back, my fishes also didn’t come back. My childhood and adolescence was coincided with Iran-Iraq war, one of the tragedies
of human history in twentieth century, a war that was supposed
to break the back of Iran in three days; but taking too long, at
least it could steal my childhood from me earlier than I deserved. Successively, awful sound of bombs, to repeat and repeat
this slogan… War, war until… victory! war continued and all the
time we expected uncertain accidents, with this slogan which
we used to repeat it every morning at school, the ruins was ours
with endless sequence that we were involved.
84
85
SARKİS
İstanbul, Türkiye
RENK VE SESİN TINISINDA BİR SARKİS POETİKASI
Sarkis, Doğu’lu bir sanatçı… Sarkis Batı’lı bir sanatçı….Aslında Sarkis, Doğu ve Batı’nın morfolojini çok iyi bilen ve bu
sentezi enstalasyonlarına, filmlerine, resimlerine eklemlemiş bir sanatçı. Sarkis’in çalışmalarında, mekanın içine
sığdırılmış yerel belleklerden ve sanatçının kendi kişisel
tarihinden evrensel motiflere uzanan bir yolculuğa çıkmak mümkün. Sanatçı kimi yapıtlarında kontrastlıklardan
yola çıkar. Ancak, bu yapıtlarda, mutlak bir ontolojik farkı
betimlemekten öte, kontrastlıkların birbiriyle kurduğu ilişkiye entelektüel bir atmosfer katar. Mimariyle özdeşleşen
yaklaşımıyla gerçekleştirdiği işlerde aklın pencerelerinden
baktır izleyiciye, kocaman duvarsız müzeler kurar adeta.
“Başlangıçta, Kafa” Fransızca’daki adıyla, “Commencement,
la Tete”, Sarkis tarafından, Sache’de yapılmış 25 filmden
biri. Tek planlı çekilmiş bu film, sessizliğin içine karışmış
yağmur sesini duyduğumuz kısa bir anla ve minik bir çan
sesiyle başlar. Ara ara horoz seslerinin de yağmur seslerine karıştığı bu anlar günü karşılamak üzere olan bir geceyi
anımsatır izleyiciye. Sonra, yeşil renkli bir suluboyayla bir
kafa resmi çizilir. Yine aynı renkle minik yuvarlak gözler
eklenir bu kafaya. Kısa bir süre sonra, kırmızı bir çizik atılır
alına. Kırmızı ve yeşil, sanatçının eskilerde kalmış bir rüyasından çekip çıkardığı ve buradan esinlenerek resimlerinde,
enstalasyonlarında, filmlerinde kullandığı renkler. Hemen
86
ardından sol el girer resme. Yeşile boyanmış bu el doğruca
kırmızı çizgiye yönelir ve işaret parmağını bu çizginin üzerine bastırır. Hiç dinmeyen yağmur sesi eşliğinde, gözlerimiz
kırmızının yeşile akışını takip eder. Bu çalışmasında, yeşilin
çekingen ancak dingin saflığının, kırmızının en olgun halinin
şiddetli dışavurumuyla karşılaşmasını ve sesin de bu gösteriye dahil olduğu doğal koreografinin icrasını izleriz. Hem
sözlü, hem görsel iletişim kurarız yapıtla. Öyle ki, 2 dakika
40 saniye süren bu kısa filmin kendine has ikonografisini
kompoze eden zeka ve birikim onu olağanüstü kılar.
Bazı yapıtlar estetik haz almanın ötesinde, izleyicinin kafasında yeni ışıklar yakar, niceliksel yönün ardındaki kavramsal kaygıyı hissettirir, belleğin üzerini örten tortuları aralar.
Bazı yapıtlar ve bazı sanatçılar duru bir zemin üzerinde
ilerlemek yerine, ihmal edilmiş aralıklardan izleyicinin tam
da gözlerinin içine bakmak ister. Tıpkı Sarkis’in şimdi bizim
gözlerimizin içine baktığı gibi…
Nevin YALÇIN BELDAN
‘‘ÖZİL KOLEKSİYONUN İZNİYLE’’ ‘‘PERMISSION OF THE ÖZIL COLLECTION’’
Başlangıçta Baş / The Beginning The Head , Video,1998
POETICS OF SARKİS IN THE TIMBRE OF SOUND AND COLOUR
Sarkis is an Eastern based artist…. Sarkis is a Western
based artist… As a matter of fact, Sarkis is an artist who
knows the morphology of East and West quite well and
who articulates the synthesis of them in his installations, films and paintings. In the works of art of Sarkis, it
is possible to go on a journey extending from the memory
squeezed into the space and to the universal motifs from
the artist’s own personal history. In some of his works, the
artist sets forth with contrasts. However, he adds an intellectual atmosphere into the relationship of the contrasts
rather than depicting an absolute ontological difference. In
his works realized with architectural approach, he makes
the viewer look out of the window of mentality and creates
huge museums without walls.
“Commencement la Tete” is one of the 25 films made by
Sarkis in Sache. This one shot film starts with a short
moment in which we hear the sound of the rain interfered
with the silence of the night and the sound of a tiny bell.
These moments that the sound of a cock interfered into the
sound of the rain reminds the audience a night meeting
a day. Then a head is drawn with a green watercolour.
The tiny round eyes are added with the same colour again.
After a short period of time, a red scratch is drawn in the
forehead. By the way, red and green are the colours which
the artist issued from one of his dreams long ago and with
the inspiration of it, he used them in his paintings, installations and films. Shortly after that, left hand is shown in
the picture. That hand that painted green, directs straight to
the red scratch and presses his finger on it. Accompanied
by the sound of the unceasing rain, our eyes follow the red
flowing into the green. In this work we watch the rendition of the encounter of the timid, but calm purity of green
with the severe expression of the most mature form of red
and we watch the natural choreography which the sound
is included in the show. We communicate both verbally
and visually with the work. Therefore, the intelligence and
knowledge which, composed its one of a kind iconography,
makes this short film that lasts 2 minutes, 40 seconds exraordinary.
Some works of art, beyond getting aesthetic pleasure,
kindle the audience, make us feel the anxiety of conception
behind the quantative matter and opens out the overlying
deposits of memory. Some works of art and some of the
artists desires to look just into the eyes of the viewer, rather than moving on a clear ground. Just like Sarkis, looking
into our eyes now….
Nevin YALÇIN BELDAN
87
SERKAN DEMİR
Bolu, Türkiye
Son dönem ortaya koyduğu yapıtlarda, doğrudan coğrafik
görüntünün karakteristiğini oluşturan bileşenler üzerine
yoğunlaşır ve onları farklı bir sözdizimi disiplini içinde ele
almaya çalışır. Genellikle bu bileşenler; ibadet mekanları,
inanç objeleri, ruhani her türden ritüel, deneyimler, modern-geleneksel çaprazında ironiler, bunların gezintide olduğu sınır ötesi toplumsallıklar ve batı misafirperverliğidir.
Serkan’ın biçimleri her anlamda katkıda bulunur. Bilgiye
katkıda bulunur. Kültüre, eyleme, gereğince anlaşılamayana, farklılıkların ortaya çıkışına, itirazlara, görünürlük
kazanmaya çalışan her harekete, sözcüğe, anlama ve kurama katkıda bulunur. Kısacası hayali bir var oluşa hapsolup kalmamak adına hafızayı kaydeder ve bu belgeyi
görünür kılmak için hamle yapar. Tüm bu gerçeklikler onun
nesnelerinde eleştirel bir dile dönüşürken belirli model ve
karakter yapılara indirgenerek politize edilir.
In his recent works of art, concentrates on components
that construct the characteristics of geographical image
directly and tries to tell them in a different syntax discipline. Generally these components are temples, belief
objects, ritual experience, modern and traditional ironies,
cross border sociality and the West hospitable.
Serkan’s forms contribute in every sense. They contribute
to knowledge. They contribute to culture, action, objections, words, meaning and theory. Shortly, he keeps in his
mind not to imprison an imaginary existence and makes
an attack to make this document visible. All these realities
transform a critical language in his objects and are politicized by reducing certain model and construction.
Şevket Arık
Şükür, Ahşap, İplik, Metal, 260x195x65 cm, 2012
Thanks, Yarn, Wood, Metal 260x195x65 cm, 2012
88
89
SİBEL HORADA
İstanbul, Türkiye
“Şehrin Muhafızları” Horada’nın 2007- 2010 yılları arasında
İstanbul sokaklarında karşılaştığı sandalyelerin fotoğraflarından seçilmiş 80 adet slayttan oluşuyor. Sanatçının
şehirdeki gündelik hayatının birer parçası olarak, herhangi
bir müdahale olmaksızın çekilen bu fotograflar, sergide
70x105 cm ebadında slayt projeksiyonu olarak gösteriliyor
ve projektörün yanına yerleştirilmiş eski bir koltuğa oturularak izlenebiliyor.
“Urban Knights” includes a selection of 80 slides from the
collection of chairs spotted on the streets of Istanbul between 2007 and 2010. The photographs were taken without
any intervention as part of the artist’s daily practice in the
city. They are displayed in the form of a 70 cm x 105 cm
slide projection and can be watched by sitting on a reclaimed couch placed next to the slide projector.
Şehrin Muhafızları, 35 mm slayt projeksiyon, 80 ad slayt (8”), Projektör, Koltuk
Urban Knights, 35 mm slide projection, 80 slides (8”), Projector, Couch
90
91
SİNEM DİŞLİ
Amerika Birleşik Devletleri, USA
Dişli’nin imgeleri çekicidir ve bu çekicilik mantıkla anlaşılamaz. Bu resimler bir yazarın kabusu gibidir, hemen anlaşılabilecek teknik ya da düzensel marifetleri yoktur, kurgusal ile ‘bulunmuş’ görüntüler rastgele karıştırılmıştır, sanatçının görsel
sesi oldukça eklektiktir ve bu imgelerde, daha önce görmediğimiz hiçbir şey yoktur. O halde Barthes’ın terimlerini kullanmak
gerekirse, punctum nerdedir? Sanırım—ki punctumlar tanımsal olarak subjektiftir ve o yüzden bu açıklama da kaçınılmaz
bir şekilde kişisel olacaktır—Dişli’nin fotoğrafları tek bir duygu ya da durumu temsil etmemektedirler. Aksine, her fotoğraf
birçok durum ve hissiyatı bir araya getirmekte ve çoğulluğun yarattığı şiirsellik izleyicinin farklı duygular ve düşünceler arasında gelip gitmesine yol açmaktadır. Bu yüzden de bu imgelerin etkisi sarsıcıdır. Tek cümlelik fotoğraflara karşı bağışıklık
kazandığımız, imgelere doyduğumuz günümüzde bir mutluluk, çatışma ya da ızdıraba karşı benzer bir tutum sergileyip yolumuza devam etmemiz mümkünken, tersi durumda—yani mizah, üzüntü, nostalji, çocuksuluk birbirine girdiğinde—neye
baktığımızı daha uzun bir süre gözlemleyerek hatırlarız. Öyle ki Dişli’nin fotoğraflarının şiirselliği bu resimlere neden tekrar
tekrar baktığımı bana merak ettirmekte ve ne sebeple bu yolla “içime işlediklerini” bilememekteyim. Ama bir şekilde estetik
işlevlerini yerine getiriyorlar ve diyorum ki: “Dişli’nin şiirlerinin satırları keskindir ama ezberlenemez”.
İntiba Serisi The Impression Series
92
Disli’s images are alluring, in quite an irrational way. The images are a writer’s nightmare; there are no quickly identifiable
technical or compositional merits, the artist interweaves constructedness with found imagery in a seemingly haphazard
manner, the visual voice is quite eclectic and there is nothing in the images that we have not seen before. Then, to predictably rely on Barthesian terms, where is the punctum? I think—and punctums are by definition subjective, so please bear
with me—Disli’s photographs do not represent a single emotion or state, but rather multiple states and emotions and it is
the poetics of this plurality that cause the viewer to waver between different states of mind and the impact is jarring. By this
point in our oversaturated image culture, we are quite immune to one-liners, no matter how strong those one-liners may
be. Unfortunately, I can look on an image of suffering or conflict or happiness with the same blasé attitude and move on. It
is when I don’t know what to make of an image—when humor, sadness, nostalgia, childishness are all intertwined—that
I will look for longer and remember what I saw. The poetry of Disli’s images is such that I will wonder why I keep looking
at the images and I will not really know why they work, but they do; the lines of her poems are precise but cannot be
memorized.
Merve Ünsal
93
ŞENİZ AKSOY
Ankara, Türkiye
Çocukken ağabeyimle onun kurguladığı bir çeşit oyun oynardık. Cümleye “Şeniz bak!” diyerek başlar ve çevredeki ilginç
olabilecek nesnelere, manzaralara, durumlara ilgimi çekerdi. Gördüğümüz şeylerle ilgili , olanaksız olasılıklar üzerine düşünceler üretirdi. Ben de ona katılırdım ve aramızda eğlenceli bir oyun başlardı; nesneler büyüyebilir, yer değiştirebilir ya
da manzara değişebilirdi. Eğer böyle olsa ne olurdu sorusuydu bizi heyecanlandıran. Şimdi onun oyununu kendi kendime
oynuyorum.
When I was a child, we used to play a game that was maden up by my brother. He often started a sentence saying “Şeniz,
look!” and made me to give my attention on interesting things he noticed around , such as interesting objects or landscape.
Then he was starting to build up ideas on what we saw was imagining impossible possibilities. Then I was joining to him
and a funny game was begining between us. İn this game objects could been transfered into the giant ones, could be
removed from their actual space or lanscape could be changed in a condition of imposibility. Main excitement was the
question of what would happen if the changes we imagined. Now I am playing his game by my self.
1- “Hiçbir Uçak Havada Kalmaz” Serisinden Eskiz /Sketch for Series of “No Plane Stays in the Air”,
Kağıt üzerine suluboya / Watercolor on paper, 2011, 11x21 cm.
2-“ Kırmızı ve Mavi Işık”, Üç Boyutlu Haraketli Şeyler Serisi için Eskiz / “Red and BlueLight”, sketch for the series of
Moving Three Dimensional Things. Kağıt üzerine suluboya / Watercolor on paper, 2011, 11x21 cm.
3-“Yeşil Girdapa Bakış” Üç Boyutlu Şeyler Serisi için Eskiz /” Looking at the Green Vortex”, sketch for the series of
Moving Three Dimensional things. Kağıt üzerine suluboya / Watercolor on paper, 2011, 11x21 cm
94
1
2
3
95
ŞEVKET ARIK
Ankara, Türkiye
Kutuba Yolculuk, Akrilik, 150x150 cm, 2012
Pole Trip, Acrylic, 150x150 cm, 2012
96
Bombardıman, Akrilik, 150x150 cm, 2012
Bombardment, Acrylic, 150x150 cm, 2012
97
TANZER ARIĞ
Ankara, Türkiye
DUOMO”
“Boşluk” İnsanın varoluşundan bu yana sürekli olarak karşılaştığı bir kavram olarak karşımıza çıkarken, insan
öncelikli olarak kendini kavramayı, ne olduğuna dair referansları değerlendirmeye başlar, kendi dışında kalanı da
kavramaya anlamlandırmaya kendi bedeninin dışında var olan belirsizliği anlamlandırmaya çalışır.
DUOMO
As “Void” is a concept which people continuously confront from the existence of human being,, one primarily starts
to perceive her/himself, evaluates references about who s/he is, tries to perceive what leaves behind s/he and to
give meaning to obscurity existing out side of his/her body. Through the work titled as “Duomo” it is aimed to give
a unity the “void” that defined by imagination via its continuation in mind.
Transmisyon Çeliği, 260x190x70 cm, 2012
Transmision Steel, 260x190x70 cm, 2012
98
99
TIM HAILEY
Indiana-USA, Amerika Birleşik Devletleri
“Mucizelere inanıyorsan, bebek, ben de inanırım” adlı bu çizim; “Rock and Roll için bir şans ver” serisinin bir parçasıdır
ve 1970’lerde, dönemin Arena Rock ve Funk gibi grupların ve kuşağın 40 yıl önce gelecekte özgürlük ve iyimserlik hayali
kurmalarına rağmen, bu gün durumun daha iyi olup olmadığını sorgular.
100
This drawing “If only you’d believe in miracles, Baby, so would I” is part of his “Take a chance on Rock and Roll” series.
That series mashes imagery from 1970s era Arena Rock and Funk to prompt consideration of the optimism and freedom of
that time, and whether what we have today is better or worse than the future imagined by these feel-good genres of 40
years ago.
101
TİMUR ÇELİK
Berlin, Almanya
Timur Çelik Portre ve “Şehir manzaralarında” yalıtılmış ve yalnızlaştırılmış günümüz
insanlığını konu ediniyor. Sanatçıya göre toplumsal defoların yansıdığı yüzlerimizruh
halimizi gizleyemiyor. İnsanların ürperten bu “pürüzlü” ve “sorunlu” ruh halleribize yaşadığımılaz dönemin ruhunu yansıtmaktadır. Timur Çeliğin bu eserlerindeinsan bir “meydan
okumanın”, bir sosyal patlamanın eşiğinde gibidir. Bu insanlar ruholarak hüzünlü, sinirli,
düşünceli, üzgün ve tehlikede gibiler, fakat asla tehlikeli vesaldırgan değiller.Sanatçı yaşadığı kentin havasını ve ışığını kısacası ruhunu derinden etkileyenmimari, köprü, metro,
yürüyen merdiven gibi insanoğlunun teknik başarılarını öneçıkaran öğeleri eserlerine katarak portrelerindeki insanların sosyalize oldukları ortamve alanlara dikkatçekmektedir
Timur Çelik handles the isolated and abandoned contemporary individual in his Portraits
and “City Landscapes”. According to the artist, our faces that reflect all kinds of social
deficits cannot hide away our moods. The “ragged” and “troubled” moods of people
reflect the spirit of our own times. In Timur Çelik’s these works it seems as if one stands
at the doorstep of a “challenge”, a prospective social explosion. These people are melancholic, tense, sad and almost as if in trouble and distress, but never dangerous and
aggressive. By incorporating into his works elements that emphasize humankind’s technological feats such as architectural bridges, subways, escalators that contribute deeply
to the air and light, or simply, the spirit of the city where he is living, the artist points to
the social environments and settings of people pictured in his portraits.
Çetin Güzelhan
Ampul / Ampoule, 200x150 cm, 2012
Hhannah , 260 x 200 cm, 2012
Brian, 260x200 cm, 2012
102
103
TUBA MERDEŞE
Ankara, Türkiye
Gerçeğin ve onun işlenmiş kopyasının aynı düzlem içerisinde bir araya geldiği bu çalışma ifade olanaklarının sınırlarını
zorlamaktadır. Gerçekte tomarda hiç bir sayfa eksilmezken, gerçeği ile çakıştırılan bu tezahür içersinde, sayfalar sonsuzca
eksilmektedir. Eksilme eyleminin sanal düzlemde sağlanması ile gerçeğin duyumsal etkisi bir illüzyona tabi tutulmuştur.
İzleyici hipnozun zihinsel etkinliği içindedir sanki ve gerçek ile göz göze olmasına rağmen ondan ayrı olduğu bir etkinliğe
sürüklenmiştir.
Wim Wenders, Japon terzi Yohji Yamamato üzerine yaptığı “Kentler ve Elbiseler” filmi boyunca elektronik imajla sanki
hesaplaşır; filmin bazı sekansları videoyla kaydedilir; imaj ekranda monitörle çoğaltılıp, bölünür: Filmin bir yerinde şöyle
der Wenders: “ Elektronik imajın patlamasından beri şimdi her yerde fotoğrafın yerine geçiyor. Elektronik imaja güvenebilir
miyiz? Resmin durumu farklıydı. Orijinal biricik parçaydı. Ve her bir kopyası sahteydi. Fotoğraf ve film her şeyi karmaşıklaştırdı. “Orijinal” negatifti ve kopyasız varolamıyordu. Tersine, her kopya bir orijinaldi. Şimdi elektronik imajla ve yakında da
dijitalle, negatif hatta pozitifte kalmayacak. Orijinal sözü artık geçersiz.”
This work in which reality and its processed copy become together in the same level forces the borders of possibilities of
expression. While any page in the real roll is not falling away on the other hand pages in the appearing superposed with the
real are endlessly falling away. Obtained falling away event in virtual level is subjected to an illusion with sensuous effect
of reality. As if viewer is in the mental activity of hypnosis and even s/he is looking the real with his/her eyes, s/he is driven
to another activity which is different then it.
During his movie, titled as “Cities and Clothes” based on the story of Japanese tailor Yohji Yamamato, Wim Wenders tries
to manage with digital image. While some sequences of the movie are recorded with video, images are multiplied and
divided in screen. Wim Wenders is stating this in the movie: “ Images above all… change faster and faster and they have
been multiplying at a hellish rate ever since the explosion that unleashed the electronic images. They are the images that
are now replacing photography. We have learned to trust the photographic image. Can we trust the electronic image? With
painting everything was simple. The original was the original, and each copy was a copy – a forgery. With photography and
then film that began to get complicated. The original was a negative. Without a print, it did not exist, just the opposite, each
copy was the original. But now with the electronic, and soon the digital, there is no more negative and no more positive. The
very notion of the original is obsolete.”
“takvim”, video yerleştirme, 2011
“calendar”, video installation, 2011
104
105
TUFAN BALTALAR
Balıkesir, Türkiye
“Çalışmalarım herşeyden önce iletişimi hedefler. İşlerim ile izleyici arasında kurulacak bu iletişimin sade ve basit olmasını,
izleyene tanıdık gelmesini tercih ediyorum. ‘Sistem’lerin kişisel ve toplumsal düzeydeki baskıcı etkileri arasında ‘kendimize
göre’ olanın nefes alabileceği bir aralık açmayı denediğim söylenebilir.Kapitalist kitle kültürünün global düzeydeki etkisi
karşısında sanat aracılığı ile algımızı netleştirebileceğimizi düşünüyorum.”
My work aims firstly and foremost communication. Work to be plain and simple, this communication will be established
between the audience, the audience would prefer to come to a familiar. repressive effects of personal and social level
systems by ourselves what can be said that I tried to open a range of breathing. The effect of the capitalist mass culture in
the face of a global level through our perception of art, I think that can be clearly.
106
İsimsiz, 2010, TÜYB, 140x80x4 cm
Untitled, 2010, oil on canvas,140x80x4 cm
107
VEYSEL ŞAYLİ
Ankara, Türkiye
Medya Körlüğü, Fotoğraf, 85x120 cm, 2012
Blindness of Media, Photography, 85x120 cm, 2012
108
109
Her yer ‘Yaygara’ mekanı, her şey
‘Yaygara’ konusu ve her an, kopmaya
hazır bir ‘Yaygara’dır.
110
111
www.yaygara.info
112