Neden çocuklar da yetişkinler gibi farkındalığa (mindfulness) ihtiyaç

Neden çocuklar da yetişkinler gibi
farkındalığa (mindfulness) ihtiyaç duyar?
Carolyn Gregoire
Farkındalık çalışmalarının daha çok iş ortamlarında meditasyonla uygulandığı ile ilgili şeyler
duyuyoruz. Ancak, aile içinde bu yavaşça büyüyen farkındalık hareketine ve çocuğun
sağlığını, iyiliğini ve mutluluğunu en uygun hale getirmek için meditasyon kullanımına olan
ilgi oldukça az.
Bu aralar bilinçli olma durumundan sadece yetişkinler yararlanmıyor. Araştırmalar
farkındalığın çocukların birçok davranışını değiştirmeye aracılık etme gücünü açıklığa
kavuşturmaya başladı. Biz aynı zamanda farkındalık uygulamalarının yetişkinlere sağladığı
stresi azaltma, uyku kalitesini artırma ve dikkati yükseltme gibi yararların aynılarının,
çocuklar için de geçerli olduğunu görmeye başladık.
Çocuklar daha genç yaşlarda gitgide artan yüksek düzeyde stresle karşılaşıyorlar bu da
onların sağlığında önemli bir rol alabiliyor. Çocukluk çağındaki stresli olaylar yetişkinlikte
sağlık problemleri geliştirme riskini artırır fakat bu etki daha da erken olabilir. Florida
Üniversitesi’nin yaptığı güncel bir çalışmaya göre, stresli olaylar çocuğun sağlığını ve iyiliğini
hemen etkileyebilir ve fiziksel,
zihinsel sağlık problemleri ve öğrenme güçlüklerinin
gelişmesine katkıda bulunabilir.
Tedavi araştırmaları üzerine uzmanlaşmış bir klinik araştırmacı ve Meditasyon Bilimi
Enstitüsü’nün yöneticisi olan Sonia Sequeira, Ph.D. yaklaşık 20 yıldır yoga ve meditasyon
uygulamaktadır ve bunu kendi çocuklarıyla da yıllardır pratik etmiştir. Farkındalık
araştırmacısı olarak çalıştığı şuan ki işinde, 3-18 yaş arası otizm, kanser ve diğer fiziksel ve
mental sağlık problemleri ile mücadele eden çocuklara yönelik uygulamalar getirmiştir.
Bugünlerde, kanserli çocukların ağrılarını rahatlatmak amacıyla meditasyon ve şarkı
söylemeyi kullanmaktadır.
Çocukları meditasyona davet etmek zor bir iş gibi görünebilir –çocuğu oturtmak veya
kahvaltı ettirmek çaba isteyebilir- ama Sequeira çocuklarla çalıştığı yıllarda bunun tam
tersinin olduğunu görmüştür.
Bir demecinde “Kültürel olduğunu düşündüğüm bir başlangıç direnişi var ve genellikle
ailenin varlığında oluyor” der Sequeira Huffington.
Meditasyon, nefes egzersizleri, yoga, duruş ve şarkı söyleme gibi farkındalık uygulamalarını
öğrenmek çocuğun gelişiminde uzun dönemde önemli etkilere sahip olabilir.
Benim araştırmamın amacı, açıp kapamalı ya da aralıklı bir uygulama olmayan ve gerçekten
çocukların onunla beraber gelişmesini sağlayan ve çocukluktan ergenliğe geçerken
fizyolojilerini etkileyebilecek kullanışlı araçlar bulmaktı.
Çocuklar için yapılan farkındalık çalışmalarının çoğu okul ortamlarında yürütülmektedir.
Ortaokul çocukları arasında yapılan güncel çalışmalar okul farkındalık programlarının,
uygulanmasından sonraki 6 aya kadar depresyon, stres ve kaygı semptomlarının azalmasında
etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca bu tür programlar lise öğrencilerinin sınavlara
odaklanmasına, aynı zamanda stresini azaltmaya ve mutluluğunu artırmasına yardımcı
olmuştur.
The Mindful Child isimli kitabın yazarı Susan Kaiser Greenland, farkındalık programlarının
çocukların daha mutlu ve sevecen olmasını sağlayan güzel alışkanlıklar geliştirmesine
öncülük eder.
Bu programlar gitgide artmaya başlamıştır. Maryland’daki “Farkındalık Anı” programı
kapsamında liseler öğrencilerinin her gününü 15’er dakika yoga ve meditasyon seansları ile
başlatıp bitirir ve gün boyunca kişisel kullanıma uygun farkındalık odaları temin eder. Bu
program öğrenciler ile öğretmenler arasındaki stresi azaltmayı ve 4 yılda mezun olma
oranlarını artırmayı amaçlamaktadır.
Öte yandan Sequeira ve arkadaşları tarafından yürütülen ve Otizm Araştırmaları ve Tedavisi
dergisinde yayımlanan araştırma, meditasyonun otizmli çocuklar için potansiyel tedavi
seçeneği olduğu izlenimi uyandırmıştır.
Araştırmacıların raporuna göre “meditasyon aynı anda hem kişisel kontrolü hem de karakter
gelişimini güçlendiren az sayıda müdahaleden biridir”.
Otizmde ve diğer psikolojik bozukluklarda bağlayıcı çizgi ritim eksikliğidir der Sequeira. İç ve
dış dünyanın dengelenmesinde bir sorun vardır ve bu ilişkileri ve diğerleriyle olan iletişimi
bozabilir. Otizm durumunda çevresel ipuçları çok uyarıcı hale gelir, çocuk da kendini
korumak için dış dünyaya kendini kapatır. Mantra meditasyonu (bir kelimeyi ya da sesi
tekrarlamayı içeren bir tür meditasyondur) ritim duygusunu onarmaya yardımcı olur.
“İç ritmi yarattığınız zaman, burada bir uyum ve dengeleme etkisi vardır” diye açıklar
Sequeira. “O; iletişimi, düşünceyi tasarlamayı kolaylaştırır ve sana güvenli bir ortamda
olduğunu ve orada bir tehdit bulunmadığını söyler.” “O aslında yukardan aşağıya bir tepkidir,
iç ritme doğal karşılık verme yeteneğini yapılandırır.”
Otizmli çocuklar, bu tekrarlı sözlere (mantraya) iyi yanıt verir çünkü bu uygulama çocukların
tepki vermesini kolaylaştırır.
Farkında olma (being mindful) özünde şu anki zamanda odaklanılmış bilinci sürdürme
yeteneğidir ve farkındalığı uygulamanın bizim odaklanma ve dikkat gücümüzü artırdığı
kanıtlanmıştır. Yetişkinlerde olduğu kadar çocuklar için de etkilidir.
2011 yılında “Çocuk Dergisi ve Aile Çalışmaları” isimli dergide yayınlanan bir çalışmada
dikkat dağınıklığı ve hiperaktivitesi olan 8-12 yaş aralığındaki çocuklar için 8 haftalık
farkındalık programının etkisi gösterilmiştir (aileler için farkındalık eğitimiyle beraber).
Araştırmalar bu programın aileler tarafından bildirilen dikkat eksikliği ve hiperaktivite
davranışlarını azalttığını göstermiştir. Aynı zamanda farkındalık bilincini hem aile hem
çocuklar arasında artırmış ve ailesel stresi azaltmıştır.
Bu tür programlar çok etkili bir müdahale olabilir veya bunun yanı sıra yan etkileri olan ve
zamanla etkisini kaybeden geleneksel ADD ve ADHD tedavilerinin yerini alabilir.
Kaliforniya Üniversitesi’nde bir psikolog olan James M. Swanson, New York Times’a ADHD
tedavilerinin uzun süreli, sürekli yararlarının olmadığını söylemiştir. “Fakat farkındalığın,
ADHD’de beyin aktivitesinin azaldığı aynı bölgeleri çalıştırdığı görülmektedir. Bu,
farkındalığın neden bu kadar önemli olabileceğinin sebebidir.”
Sequeira bir seneden fazla kanserli çocukların ağrısını azaltmak için mantra meditasyonunun
pilot uygulaması üzerinde çalışmaktadır. Çalışma yapım aşamasında olmasına ve sonuçların
kesinleşmemesine rağmen, hem ailelerden hem de çocuklardan çok büyük pozitif
reaksiyonlar aldığını belirtmiştir.
“Acılarının arttığı noktalarda bile çocuklar çoğunlukla plana devam etmek istediklerini
belirtiyorlar” diyor Sequeira. “Onlar bizden burada kalıp bir süre onlarla şarkı söylememizi
istiyorlar. Dünyanın dört bir yanından gelen farklı diller konuşan aileler dili olmayan ama
yüreklere dokunan mantra ile birleştiler. Onlar müthiş derecede huzur ve çocuklarının
iyileşmesine katkı sağladıkları duygusunu hissettiler.”
Sequeira’ nın Sloan-Kettering kanser merkezinde çalıştığı çocuklar, endişelerini bir kağıda
yazıp onları çöpe attıkları “kaygılar çöp sepetine” isimli tekniği uyguluyor.
Jon Kabat-Zinn'in de tanımladığı gibi, bilinçli yetiştirme, “farkındalık temelli stresi azaltma
çocuğa dikkatini veren, isteyerek yapılan, şu anda ve yargılamayan ana- babalığı
içermektedir.” Sequeira’nın ifade ettiği gibi bilinçli bir aile yaratmak “çevreyi ve ilişkileri
iyileştirmektir.”
Daha bilinçli bir aile yaratmak ve bu farkındalığı çocukların hayatının içine katmaya
başlamak için, aileler yoga nefes egzersizleri gibi günlük meditasyonlarla işe başlayabilir.
Aynı zamanda aile yemeklerinde masada telefonlara izin vermeyerek ve yemek için şükür
anlarını içererek bilinçli hale gelebilirler. Pozitif onaylama ve çocukları konuşmadan önce
düşünmeye teşvik etmek gibi küçücük bir şey bile sakinlik, huzur ve şefkat ortamını
geliştirebilir.
“Birçok etkiyle çocuğa tesir edilebilir ve bunların hepsi çocuğun kişiliğini şekillendirir” diyor
Sequeira. Yaşamda farkındalık yaklaşımı olduğu zaman, bu çocuğun kişiliği ve onun kim
olduğu haline gelir- doktor ya da avukat olmak için değil de yeteneklerini keşfetmek için
çabalar. Bu, aynı zamanda analitik, rekabetçi ve doğrusal düşünceyle kendilerini
yetiştirmelerine ve aslında aileler için çok stresli bir iş olan çocuklarının belli hedefleri
başarması için çabalamasına izin verir.
Son olarak Sequeira, bu “grup iyileşmesinin” bir gün daha bilinçli bir toplumun temeli haline
gelmesini umut ettiğini dile getirir.
Kaynak:
http://www.huffingtonpost.com/2014/05/22/why-children-needmindful_n_5354143.html?utm_hp_ref=tw