Modül 3 Non-Neoplastik Akciğer ve Baş

Tükrük Bezi Lezyonları
Tükrük Bezleri
Majör (Çift)
Minör
• Parotis
• Submandibüler
• Sublingual
•
•
•
•
•
Dil
Palatin tonsil
Damak
Dudak
Yanak
Mukosel ve Ranula: Klinik Özellikler
• Tükrük bezi duktusu rüptürü nedeniyle müsinin çevre
dokuya yayılması
• Tükrük bezi glandlarının lokal travması
• Çocuk ve genç erişkinlerde sık
• Mukosel
- Alt dudak
• Ranula
- Ağız tabanı
- Planjan (derin) ranula (servikal ranula): Boyunda şişkinlik
• Yüzeyel mukosel
- Yumuşak damak ve retromolar bölge
• Kubbe şeklinde mavi renkli (ekstravaze müsin), fluktuasyon
veren şişkinlik
Mukosel
Planjan (derin/servikal) ranula
Mukosel ve Ranula: Mikroskopi
•
•
-
Yüzey epiteli genellikle normal görünümde
Müsin gölcüğü çevresinde granülasyon dokusu
Müsinden oluşan psödokist
Genellikle köpüksü histiositlerden oluşan
inflamatuar hücreler
• Çevre glandlarda kronik ve/veya sklerozan
siyaloadenit
• Çevre duktuslarda onkositik metaplazi
Psödokist
Mukosel
Link
Müsin gölcüğü ve
köpüksü histiositler
Müsin gölcüğü
çevresinde
granülasyon
dokusu
Siyalolitiyazis
• Tükrük bezi duktus taşı
• En sık submandibüler gland duktusu (Wharton
duktusu)
• Duktus lümenlerinde veya parankim içerisinde
- Santralinde debri içeren, yuvarlak-oval, konsantrik
kalsifiye katmanlar şeklinde taş
• Çevre parankimde:
- Skuamöz, müköz veya onkositik metaplazi
- Fibrozis, asiner atrofi ve mukositis
Submandibüler gland
Wharton
duktusunda taş
Link
Santralinde debri içeren, konsantrik
kalsifiye katmanlar şeklinde taş
Asiner atrofi ve kronik inflamasyon
Benign Epitelyal Tümörler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
-
Pleomorfik adenom
Myoepiteliyom
Bazal hücreli adenom
Whartin tümörü
Onkositom
Kanaliküler adenom
Sebaseöz adenom
Lenfadenom: Sebaseöz ve non-sebaseöz
Duktal papillomlar
İnverted papillom, inraduktal papillom, siyaloadenoma
papilliferum
• Kistadenom
Pleomorfik Adenom
Benign mikst tümör
Yapısal (patern) ve hücresel
olarak morfolojik çeşitlilik
Tümörün ana
komponentleri:
• Kapsül
• Epitelyal ve
myoepitelyal hücreler
• Mezankimal veya
stromal komponent
Epitelyal komponent:
• Kübik, bazaloid,
skuamöz, spindl,
plazmositoid, şeffaf,
onkositik hücreler
• Epitelyal komponent
genellikle solid veya
duktus benzeri yapılar
Kronikleşmiş olgularda:
• Hyalinizasyonda artış ve epitelyal
komponentin ortadan kalkması
• Skarlaşmış pleomorfik
adenomlarda rezidüel epitelyal
komponentte malignite riski!
Mezankimal
(stromal)
komponent:
• Mikzoid/Mukoid,
kartilajinöz,
mikzokondroid,
hyalin, kemik,
nadiren lipomatöz
Mezankimal
komponent
Epitelyal
komponent
Kapsül
Link
Kapsül
Matür kıkırdak
Kondromikzoid
stroma
Skuamöz
metaplazi
Epitelyal ve
myoepitelyal hücreler
Whartin Tümörü
Papiller kistadenoma lenfomatozum
Kistik ve solid alanlar
Epitelyal komponent:
Lenfoid komponent:
Fibrovasküler korlar içeren
papiller yapılar
• Lüminal yüksek kolumnar
onkositik hücreler
• Stromaya bakan küçük
basıklaşmış veya kübik
bazal hücreler
• Germinal merkezleri belirgin
lenfoid foliküller
• Difüz lenfoid doku
Link
Kist lümeni
Epitelyal komponent
(onkositik hücreler)
Lenfoid stroma
Malign Epitelyal Tümörler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Mukoepidermoid karsinom
Asinik hücreli karsinom
Adenoid kistik karsinom
Polimorfik düşük gradeli adenokarsinom
Karsinoma ex pleomorfik adenom
Epitelyal-myoepitelyal karsinom
Tükrük duktus karsinomu
Şeffaf hücreli karsinom, spesifiye edilemeyen
Adenokarsinom, spesifiye edilemeyen
Bazal hücreli adenokarsinom
Onkositik karsinom
Myoepitelyal karsinom
Kistadenokarsinom
Malign sebaseöz tümörler
Düşük gradeli kribriform kistadenokarsinom
Siyaloblastom
Müsinöz kistadenokarsinom
Karsinosarkom
Metastaz yapan pleomorfik adenom
Skuamöz hücreli karsinom
Küçük hücreli karsinom
Büyük hücreli karsinom
Lenfoepitelyal karsinom
Mukoepidermoid Karsinom
Patern:
Tümör hücreleri:
• Kistik boşluklar
- Genellikle multikistik ve
müsin ile dolu
- Bazen papiller yapılar
• Solid komponent
• İntermediate hücreler
(baskın hücre
popülasyonu)
• Skuamoid hücreler
• Müköz hücreler
Diğer morfolojik özellikler:
• Şeffaf, kolumnar ve/veya onkositik hücreler
• İnflamatuar reaksiyon oluşturan mukus
ekstravazasyonu
• Fokal sklerozis
• Tümör ile ilişkili lenfoid proliferasyon
Müsin ile
dolu kist
Müköz
hücreler
İntermediate
hücreler
Link
Adenoid Kistik Karsinom
İnfiltratif Tümör
• Yağ, çizgili kas ve yumuşak
dokuya infiltrasyon
• Sık perinöral invazyon
Patern:
Tümör hücreleri:
• Kribriform
Oval-keskin angüler,
kaba, bazofilik
kromatine sahip
nükleuslu, eozinofilikşeffaf sitoplazmalı
küçük-orta boyutta
hücreler
- En sık
- Tanı koyduran
- Hyalin veya bazofilik
mukoid materyal ile dolu
silindiramatöz mikrokistik
boşluklar
• Tubüler
• Solid
Stroma:
• Genellikle hyalinize
• Müsinöz veya
mikzoid olabilir
Adenoid
kistik
karsinomda
tanısal
kribriform
patern
Link
Kribriform patern: Bazofilik mukoid materyal ile
dolu silindiramatöz mikrokistik boşluklar
Nazofarenks Lezyonları
Nazofarengial Angiofibrom
Juvenil Angiofibrom
Fibröz stroma içerisinde değişik boyutlarda
düzensiz dağılım gösteren vasküler proliferasyon
Damarlar:
• Genellikle ince
duvarlı, yarık
benzeri (“geyik
boynuzu”)
• Kapiller boyutlubüyük dilate
• Duvarda fokal
şişkinlikler
oluşturan düz kas
kalınlaşmaları
Fibröz stroma:
• Şişkin spindl, angüler
veya yıldız şekilli
hücreler
• Değişken miktarlarda
ince ve kaba kollajen
lifler
Küçük büyütme ile polipoid
nazofarengial angiofibrom
Link
Fibröz stroma
“Geyik boynuzu” şeklinde
vasküler yapı
Nazofarengial angiofibrom: Fibröz stroma
içinde lümenleri eritrosit ile dolu ince duvarlı
kapiller-büyük boyutlu vasküler proliferasyon
Nazofarengial Karsinom
• Nazofarengial mukozadan köken alan,
skuamöz diferansiyasyon gösteren karsinom
• Keratinize SHK
• Non-keratinize karsinom (Lenfoepitelyal
karsinom)
- Diferansiye
- Andiferansiye
• Bazaloid SHK
Keratinize SHK
• Morfolojik olarak aşikar skuamöz
diferansiyasyon (keratinizasyon ve/veya
hücreler arası köprüleşmeler) gösteren invaziv
karsinom
• Dezmoplastik stroma
• Yüzey epitelinde genellikle karsinoma in situ
• “De novo” veya radyasyon ile ilişkili karsinom
Keratinize SHK
Link
Non-Keratinize Karsinom
(Lenfoepitelyal Karsinom)
Tümör hücreleri:
• Diskoheziv, difüz hücresel
infiltrasyon
• Keratinizasyon göstermeyen,
veziküler kromatine sahip,
belirgin nükleollü, dar sitoplazmalı
pleomorfik epitelyal hücreler
Tümör stroması:
İnvaziv karsinomu
maskeleyecek kadar yoğun
lenfoplazmositer infiltrasyon
İmmünhistokimya:
Tümör hücreleri:
• Sitokeratinler ile kuvvetli ve
ağ şeklinde sitoplazmik
boyanma
• p63 ve p40 ile kuvvetli
nükleer boyanma
Lenfoid stroma:
• CD45 ile kuvvetli
membranöz boyanma
EBV in situ hibridizasyon
(EBER ISH)
Pozitif
Küçük büyütme ile yoğun
bir kronik inflamasyonu
düşündüren görünüm
Nazofarenksin
lenfoepitelyal karsinomu
Link
Yoğun lenfoplazmositer
infiltrasyon ile
parçalanmış ve
maskelenmiş, iltihap
hücrelerinden daha
büyük atipik epitel hücre
adaları/tabakaları
Sitokeratin
Sitokeratin ile kuvvetli ve ağ şeklinde sitoplazmik
boyanma gösteren tümör hücreleri
Link
EBER ISH
EBER ISH ile bazofilik sinyal gösteren tümör hücreleri
Link
Hipofarenks, Larenks ve
Trakea Lezyonları
Vokal Kord Nodülleri ve Polipleri:
Klinik Özellikler
• Larengeal mukoza ve stromanın benign polipoid veya
nodüler büyümesine neden olan reaktif değişiklikleri
• Nodül: <3 mm
- Gerçek vokal kordun anterior – orta 1/3’lük kısmı
- Neredeyse her zaman bilateral
• Polip: >3 mm
- Ariepiglottik fold, ventrikül boşluğu, vokal fold,
Reinke boşluğu
- >%90 ünilateral
Bilateral vokal kord nodülü
Vokal kord polibi
Vokal Kord Nodülleri ve Polipleri:
Mikroskopi
•
•
•
-
Larengeal nodül ve polip:
Klinik olarak ayrı lezyonlar
Histolojik olarak iki lezyon arasında ayrıma neden olacak bulgu Ø
Gelişim aşamasına ve baskın histolojik paterne göre
4 ana histolojik tipte polip:
Ödemli
Vasküler
Mikzoid
Hyalin veya fibröz
Yüzey epiteli:
Metaplastik
Atrofik
Keratotik
Hiperplastik
Larengial polip, vasküler tip
Link
Kavernöz
hemanjiomu
andıran damarlar
Skuamöz
metaplazi
gösteren
yüzey epiteli
Granülasyon dokusu ve hemoraji/fibrin
içeren dilate damarlar (telanjiektazi)
Larengial polip, mikzoid tip
Link
Stromada mikzoid, soluk
mavi-pembe materyal