2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu - Strateji Geliştirme Başkanlığı

Transkript

TÜRKİYE CUMHURİYETİ
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI
T.B.M.M. Plan ve Bütçe Komisyonu
2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu
Ertuğrul GÜNAY
Kasım 2009
İÇİNDEKİLER
Sayfa
SUNUŞ............................................................................................................................................................................................................
1
KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ...........................
19
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINA YÖNELİK
ÇALIŞMALAR..................................................................................................................................................
19
MÜZECİLİK FAALİYETLERİ ...............................................................................................................
19
KAZI FAALİYETLERİ.................................................................................................................................
25
YAYIN FAALİYETLERİ..............................................................................................................................
25
KÜLTÜR VARLIKLARIMIZIN ÜLKEMİZE İADESİ, ESKİ ESER
KAÇAKÇILIĞINI ÖNLEME VE İSTİHBARAT FAALİYETLERİ ...............................
26
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU VE
KORUMA BÖLGE KURULLARININ FAALİYETLERİ .......................................
27
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ SATIŞI, KİRALANMASI, TAHSİSİ,
TAKASI VE KAMULAŞTIRILMASI FAALİYETLERİ..........................................
28
KÜLTÜR YATIRIMLARINI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK VE
SPONSORLUK FAALİYETLERİ .............................................................................
28
ULUSLAR ARASI KURUM VE KURULUŞLARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR ....
31
MEVZUAT GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI............................................................
33
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ TESPİT, KORUMA VE
DEĞERLENDİRME SÜREÇLERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN
KULLANIMI .............................................................................................................
33
RESTORASYON VE YAPI İŞLERİ FAALİYETLERİ .............................................
35
KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ..................................
47
2010 YILINDA YAPILACAK OLAN FAALİYET VE PROJELER .......................
60
MİLLİ KÜTÜPHANE BAŞKANLIĞI ...........................................................................
61
KÜLTÜREL FAALİYETLER .....................................................................................
65
ULUSLAR ARASI FAALİYETLER ..........................................................................
66
MİLLİ KÜTÜPHANE KOLEKSİYONU VE KULLANICI HİZMETLERİ .........
66
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN PROJE VE FAALİYETLER ................
67
I
TELİF HAKLARI VE SİNEMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ..........................................
70
SİNEMA ALANINDAKİ FAALİYETLER ..............................................................
70
TELİF HAKLARI ALANINDAKİ FAALİYETLER ...............................................
73
FİKRİ HAK İHLALLERİNİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR ....
74
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN FAALİYETLER ...................................
77
BAKANLIĞIMIZCA DESTEKLENEN 2009 YILI ÖDÜL ALAN FİLMLER......
77
YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ...............................................
82
SAĞLIK VE TERMAL TURİZMİ .............................................................................
84
KIŞ TURİZMİ .............................................................................................................
85
YAYLA TURİZMİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR.......................................................
85
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ VE GAP İLLERİ
KAPSAMINDAKİ FAALİYETLER..........................................................................
86
KÜLTÜR TURİZMİ MARKA KENTLERİ PROJESİ..............................................
86
ÖZEL PROJE ÇALIŞMALARIMIZ..........................................................................
87
2009 YILINDA YÜRÜTÜLEN ALTYAPI UYGULAMA PROJELERİ .................
88
MAVİ BAYRAK PROJESİ..........................................................................................
89
DENİZ TURİZMİ .......................................................................................................
89
BELGELİ TESİS VE İŞLETMELERE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR ............................
90
KÜLTÜR MERKEZLERİ ...........................................................................................
92
2010 YILINDA YÜRÜTÜLECEK ÇALIŞMALAR .................................................
92
TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ..............................................................................
97
AMAÇ VE HEDEFLER .............................................................................................
97
TANITMA FAALİYETLERİ ......................................................................................
98
2009 YILI REKLAM FAALİYETLERİ ......................................................................
98
BİRLİKTE REKLAM FAALİYETLERİ ....................................................................
99
AĞIRLAMA FAALİYETLERİ ..................................................................................
99
FUAR FAALİYETLERİ..............................................................................................
99
Kültür ve Turizm Bakanlığı
II
ÖZEL PROJELER .......................................................................................................
100
TANITICI FAALİYETLER ........................................................................................
101
FESTİVALLER VE KONGRELER............................................................................
102
ÖDÜLLER ...................................................................................................................
102
GÜZEL SANATLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ.............................................................
103
FONETİK SANATLAR ALANINDAKİ ÇALIŞMALAR .....................................
103
ANMA VE KUTLAMA ETKİNLİKLERİ ................................................................
103
ŞENLİKLER VE FESTİVALLER...............................................................................
105
2009’DA GERÇEKLEŞTİRİLEN ETKİNLİKLER ...................................................
106
PLASTİK SANATLAR KURS VE SERGİLERİ .......................................................
109
PLASTİK SANAT ESERİ ALIMLARI .....................................................................
110
ULUSLAR ARASI TÜRK SANATLARI KONGRESİ ...........................................
110
ANIT, HEYKEL, BÜST, RÖLYEF YAPIMI ..............................................................
110
ÖDÜLLER VE YARIŞMALAR .................................................................................
112
ÖZEL TİYATROLARA DEVLET DESTEĞİ............................................................
113
PLANLANAN FAALİYETLER................................................................................
113
ARAŞTIRMA VE EĞİTİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ .................................................
123
HALK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ .........................................
123
TÜRK KÜLTÜR VARLIKLARI FAALİYETLERİ ...................................................
126
YAYGIN EĞİTİM FAALİYETLERİ ..........................................................................
130
KÜLTÜR ETKİNLİKLERİNE MADDİ DESTEK ...................................................
132
TURİST REHBERLİĞİ FAALİYETLERİ .................................................................
132
GERÇEKLEŞTİRİLECEK HİZMET VE FAALİYETLER.......................................
134
HALK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ .........................................
134
TÜRK KÜLTÜR VARLIKLARI FAALİYETLERİ ...................................................
136
YAYGIN EĞİTİM FAALİYETLERİ ..........................................................................
136
TURİST REHBERLİĞİ FAALİYETLERİ .................................................................
137
III
KÜLTÜREL ETKİNLİKLERE YARDIM..................................................................
137
DEVLET OPERA VE BALESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ............................................
138
DEVLET TİYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ....................................................
143
DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOORDİNASYON
DAİRESİ BAŞKANLIĞI..................................................................................................
151
KÜLTÜR VE TURİZM ANLAŞLAMALARI .........................................................
151
ULUSLAR ARASI KURULUŞLAR .........................................................................
151
AVRUPA KONSEYİ (COUNCIL OF EUROPE) .....................................................
153
KÜLTÜR POLİTİKASI ÇALIŞMALARI VE KÜLTÜRE
SAĞLANAN DESTEK ..............................................................................................
154
AB DAİMİ TEMAS NOKTASI ......................................................................................
165
TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI ..................................................................................
166
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ .................................................................................................
170
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI .....................................................................
171
TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ.................................................................
171
BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ ALANINDA DEVAM EDEN FAALİYETLER.............
172
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN PROJE VE FAALİYETLER ................
173
DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ ....................................
176
GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER ...................................................................
176
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN PROJE VE ÇALIŞMALAR ................
181
MALİ TABLOLAR VE GRAFİKLER.............................................................................
183
IV
SUNUŞ
Sayın Başkan,
Sayın Milletvekilleri,
Bakanlığımızın 2010 Yılı Bütçesinin Komisyon görüşmelerine başlarken hepinizi
saygıyla selamlıyorum.
Kültür, bir coğrafyada yaşayanların ürettiği her türlü değerin toplamıdır. Bu
değerler bütünü sahip olduğumuz ve gelecek nesillere aktaracağımız en önemli
mirastır. Bu çerçevede, toplumda mevcut tüm değerleri insana ve doğaya saygılı bir
bakış açısıyla özümsemeyi, sahiplenmeyi ve bunları geliştirerek paylaşmayı temel
amaçlarımızdan sayıyoruz.
Bu yaklaşım çerçevesinde oluşturulan kültür politikamız; toplumsal farklılıkları
doğal bir zenginlik sayan, çoğulculuğu bütünsel bir sentezle öne çıkaran, herkesin
kendi özgürlük ve özelliğini ifade etmesine imkan sağlayan bir kültür ortamı
temeline dayanır.
Bir diğer anlatımla, kendi değerleriyle barışık, hoşgörü içinde yaşayan bir toplum
olmak, yerelden ulusala, ulusaldan evrensele uzanan; içinde yaşadığı çevreye ve
dünyaya katkılar sağlayan saygın bir ülke olmak, kültür politikamızın değişmez
hedefidir.
Türkiye, tarihindeki büyük uygarlık dönemlerinin kültür izlerini bağrında taşıyan
büyük bir açık hava müzesi konumundadır. Binlerce yıllık geçmişiyle birçok
uygarlığın yaşadığı bir ülke olarak, kültürel mirasın korunması konusunda evrensel
sorumlulukları fazla olan ülkelerin başında geliyoruz.
Sadece geçmişten kalan bir miras değil, gelecek nesillere ulaştırmamız gereken
emanetler bütünü olarak gördüğümüz kültürel ve doğal değerlerimiz, kolaylıkla
tahrip olabilmekte ve bir kez yok olduğunda yeniden yerine konulması olanaksız
hale gelmektedir.
Bu çerçevede, kültürel zenginliği güvence altına alan, bu kültürün ürettiği sanatın
geniş toplum kesimleriyle buluşmasına imkan sağlayan ve sanat üreten kesimleri
destekleyen bir yönetim anlayışını benimsiyoruz.
1
Bakanlığımız çağdaş dünyanın gerekleriyle uyumlu, evrensel değerler, barış,
dayanışma ve hoşgörü anlayışıyla bütünleşmiş bir kültür politikası sürdürmeyi
hedeflemektedir.
Dünya barışının toplumlar arası kültürel iletişim ve etkileşimle kurulacağına
inanmaktayız. Kalkınma anlayışımız da bu eksende “ekonomik büyüme” ile sınırlı
olmayıp aynı zamanda “toplumsal ve kültürel gelişme” amacına odaklanmaktadır.
Kıtaların ve kültürlerin kesişme noktası olan ülkemizde yaşayan tüm kültürel
değerlerin araştırılması, geliştirilmesi ve yaşatılması, bu değerlerin envanterinin
oluşturulması amacıyla gerekli çalışmaları yapmaktayız. Bakanlık olarak
geleneksel kültür ve sanat ürünlerimizin yanı sıra sinemada, tiyatroda ve görsel
sanatın her alanında üretilen kültür ve sanat eserlerinin oluşum ve sunumunu
desteklemekteyiz.
Kültürel faaliyetlerin yanı sıra toplumsal barışa, gelişmeye ve kalkınmaya katkı
sağlayan bir başka unsur, Bakanlığımızın diğer görev alanı olan turizmdir.
Günümüzde turizm sektörü, ülke ekonomilerine yaptığı önemli katkının yanı
sıra, insanların, toplumların ve kültürlerin birbirini tanımasına, kaynaşmasına ve
evrensel anlamda barışın sağlanmasına da katkıda bulunmaktadır.
Turizm dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden biridir. Yükselen refah düzeyine
paralel olarak seyahate ayrılan gelirin ve ulaşım olanaklarının artması ile büyüyen
uluslar arası turizm pazarından en yüksek payı almak için ülkeler arasındaki rekabet
giderek artmaktadır.
Bakanlığımız, ülkemizin dünya turizm gelirinden aldığı payı büyütmek, Türkiye’yi
dünya çapında bir turizm markası yapmak amacıyla doğaya, tarihe ve bütünüyle
çevreye duyarlı bir anlayışla sürdürülebilir ve rekabetçi bir turizm politikası
uygulamaktadır.
v
Bu çerçevede, 2009 yılı içerisinde Bakanlığımızca kültür ve turizm alanında yürütülen
çalışmalara genel hatlarıyla değinmek istiyorum.
Bakanlığımız taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarımızla ilgili faaliyetlerini “müzecilik”,
“tespit”, “kazı ve araştırma”, “kamulaştırma”, “planlama”, “restorasyon-bakımonarım-teşhir uygulamalarına yönelik yatırım”, “kültür yatırım ve girişimlerini
2
teşvik”, “kültürel amaçlı sponsorluk”, “bilgi teknolojileri”, “yayın”, “insan
kaynakları” ana başlıkları altında yürütmektedir.
Bakanlığımıza bağlı 188 müze ve 129 düzenlenmiş ören yeri bulunmaktadır. Ayrıca,
Bakanlığımız denetiminde 137 özel müze, 1.467 koleksiyoner ve 117 kültür varlığı
işletmesi faaliyetlerini sürdürmektedir.
Müzeciliğimizi çağın gerektirdiği düzeye ulaştırmak ve modernizasyon ihtiyaçlarını
karşılamak amacıyla gerçekleştirilen çalışmalar çerçevesinde 2009 yılında:
Cumhuriyet tarihimizin önemli bir buluşma noktası olan Amasya Saraydüzü
Kışlası aslına uygun inşa edilerek, Milli Mücadele Müzesi ve Kongre Merkezi olarak
hizmete açılmıştır.
Yine Cumhuriyetimizin temelinin atıldığı Sivas’ta meslek lisesinin tarihi binasının
restorasyonu, teşhir ve tanzimi yapılarak Sivas Arkeoloji Müzesi de bu yıl hizmete
girmiştir.
Kurtuluş Savaşımızın bir başka durağı olan Aydın-Karacasu Afrodisias Antik
Kentinde Afrodisias Arkeoloji Müzesi, yenilenen bölümleri ile kamu-özel kesim
işbirliğinin başarılı bir örneği olarak ziyaretçilerin hizmetine sunulmuştur.
Çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak çocukların müzeleri severek gezmelerini
sağlamak, katılımcı bir öğrenme ortamı sunmak amacıyla “Çocuk Dostu Müze
Programı” geliştirilmiş, Cumhuriyet Müzesi, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Devlet
Resim ve Heykel Müzesi ile Etnografya Müzesi’nde pilot uygulamalar başlatılmıştır.
2012 yılı sonuna kadar bu programın diğer müzelerimizde de gerçekleştirilmesi
hedeflenmektedir.
Ankara Etnografya Müzesi çevresi ile birlikte yenilenmektedir.
Bakanlığımız denetiminde faaliyet gösteren 1.467 koleksiyoner ve 137 özel müzenin
ve 117 kültür varlığı ticareti yapan ticari işletmenin periyodik olarak yıllık denetimleri
gerçekleştirilmektedir.
Özel müzelerin açılması ve faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla,
5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu kapsamında çeşitli
teşvikler sağlanmıştır. Yapılan bu teşviklerin doğal sonucu olarak özel müzelerin
açılışında son yıllarda ciddi boyutta bir artış olmuştur. Bu kapsamda 2009 yılında;
Bursa İnegöl Kent Müzesi, Düzce Harp ve Av Silahları Müzesi, Gaziantep Medusa
3
Cam Eserler Müzesi, Eskişehir Kent Müzesi, Tekirdağ Kent Tarihi Müzesi, Kırşehir
Ağalar Konağı Etnografya Müzesi, Safranbolu Kent Tarihi Müzesi, İstanbul Topkapı
1453 Panorama Müzesi, İstanbul Yahya Kemal Beyatlı Müzesi, Antalya Güzel
Anadolu Tasviri El Sanatları Müzesi, Balıkesir Kuva-yi Milliye Kültür Müzesi,
İstanbul Marmara Üniversitesi Cumhuriyet Müzesi ve Sanat Galerisi, Mardin Sakıp
Sabancı Kent Müzesi, İstanbul İSKİ Su Medeniyetleri Müzesi olmak üzere 14 özel
müze açılmıştır.
Ankara’mıza yeni sanat mekanları kazandırmak amacı ile yapılan çalışmalardan
birisi olan Devlet Demiryollarının eski Cer Atölyelerinin restorasyonu tamamlanarak
Ankara Kültür ve Sanat Merkezi adıyla hizmete açılmıştır. Bu kültür ve sanat
merkezinde merhum Metin And’ın 10 bine yakın kitaptan oluşan kitaplığı ile sanat
objelerinden oluşan koleksiyonuna da yer verilmiştir.
Ülkemizin sahip olduğu kültürel ve doğal mirasın korunması için yapılacak çalışmaları
sürdürülebilirlik ilkeleri kapsamında en doğru ve en iyi şekilde gerçekleştirmek,
uygulayıcılara ve kullanıcılara örnek olmak düşüncesiyle Bakanlığımızın Ulus
hizmet binası başta olmak üzere çevremizdeki kamu ve özel yapıların gereksiz ve
özensiz eklentileri kaldırılarak tarihi dokuya uygunluk sağlanmaya çalışılmıştır.
Ayrıca hizmet binamızın yanındaki baraka çarşılar kaldırılarak Anadolu’nun
kültürel mirasının özeti olan rölyefle tarihi dokuya uygun bir çevre düzenlemesi
yapılmıştır.
Bakanlığımız, ülkemizin sahip olduğu kültürel mirasın tanıtılması, çocuklar
başta olmak üzere tüm halkımıza koruma bilincinin aşılanması, müzelere ilginin
arttırılması ve yurt dışında ülkemizin tanıtılması amacıyla kısa veya uzun süreli
geçici sergiler oluşturmaktadır. Bu kapsamda 2009 yılında müzeler arası işbirliğinin
sonucu olarak yurt içinde 7, yurt dışında 2008 yılında açılıp 2009 yılında da devam
eden 5 sergi de dahil olmak üzere toplam 8 eski eser sergisi düzenlenmiştir. Bu
sergiler Almanya, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Macaristan ve Fransa’da
açılmıştır. Macaristan ve Fransa’daki sergiler halen devam etmektedir.
UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan ve Bakanlığımız için önemli bir kazı olan
Truva kazı alanında 1930’lu yıllardan günümüze devam eden çalışmalarda ortaya
çıkarılan eserlerin, kendi müzesinde sergilenmesini sağlayacak çağdaş bir müze
kurulması çalışmalarına başlanmıştır. Ayrıca, Anadolu’da yaşamış tüm kültürlere
ait eserlerin modern teşhir anlayışıyla, kronolojik düzen içinde sergilenmesi
düşünülen, eğitici ve öğretici kültürel etkinliklerle şehir merkezinde halkın buluşma
noktası olması hedeflenen “Türkiye Uygarlıklar Müzesi” projemiz somut adımlara
4
dönüşmektedir. İstanbul müzelerinin yükünü paylaşacak yeni bir Depo Müze yapımı
için Büyükçekmece’de yer tahsisi yapılmış, proje ihale süreci devam etmektedir.
Ülkemizde Bakanlar Kurulu Kararı ile Türk bilim adamlarınca gerçekleştirilen kazı
çalışmalarının sayısı 2009 yılında Ekim ayı itibariyle 98’e, aynı çerçevede yabancı
bilim adamları tarafından gerçekleştirilen kazı sayısı ise 47’ye ulaşmıştır. Buna ek
olarak, Türk yüzey araştırması sayısı 77’ye ulaşmış, aynı çerçevede yabancı yüzey
araştırması sayısı 32 olmuştur.
Bu kapsamda, kazı çalışmalarını yürüten bilim heyetlerince, bir taraftan kazı
alanlarındaki restorasyon ve konservasyon çalışmalarına ağırlık verilirken diğer
taraftan bu alanlarda gerek duyulan kamulaştırmalara kaynak sağlanmaktadır.
Özellikle son yıllarda Türk bilim heyetleri ve müzelerimiz tarafından gerçekleştirilen
kazı ve araştırma çalışmalarına, büyük bir bölümü Bakanlığımız Döner Sermaye
İşletmesi Merkez Müdürlüğünden olmak üzere, aktarılan ödenek miktarlarında
önemli artışlar olmuştur. Kazı ödeneği, 2009 yılı bütçesinde 400.000.-TL. iken, yıl
içinde Bakanlığımız DÖSİMM ve diğer kamu kuruluşlarından sağlanan katkılar ile
toplam 25.658.577.-TL. seviyesine yükseltilmiştir.
Ülkemizden, yasadışı yollarla yurt dışına çıkarılmış eserlerin ülkemize iadesi;
İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve uluslar arası kuruluşlarla
yapılan işbirliği ile; yerli/yabancı basının, yerli/yabancı müzayede kataloglarının,
web sayfalarının ve yayınların takip edilmesi yoluyla gerçekleştirilmektedir. 2009
yılı Temmuz Ayı itibari ile 151 eserin yurt dışından ülkemize iadesi sağlanmıştır.
5225 Sayılı Kültür Yatırım ve Girişimlerini Teşvik Kanunu çerçevesinde;
– Ankara Cer Atölyelerinin (Ankara Kültür ve Sanat Merkezi),
– İzmir Alsancak Eski Tekel Binalarının,
– Diyarbakır Keçi Burcunun,
– Balıkesir İli Ayvalık İlçesi Tavuk Adası Manastırının,
– Sinop İli Paşa Tabyalarının,
– Afyon İli Müze Alanın
kültürel amaçlı kullandırılmasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir.
Bilindiği gibi UNESCO Dünya Kültürel Miras Listesinde, ülkemizdeki kültür
varlıklarından; İstanbul’un Tarihi Alanları, Göreme ve Kapadokya Milli Parkı,
Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, Hattuşa (Boğazköy-Hitit Başkenti), Nemrut Dağı,
5
Xanthos-Letoon, Pamukkale-Hierapolis, Safranbolu Şehri, Truva Arkeolojik Kenti
olmak üzere dokuz adet kültür ve tabiat varlığı yer almaktadır.
Bu dönemde UNESCO Dünya Kültürel Miras Geçici Listesi’ne
• Afrodisias Antik Kenti,
• Sagalassos Antik Kenti,
• Çatalhöyük Neolitik Kenti,
• Perge Antik Kenti,
• Likya Uygarlığı Kentleri
eklenerek geçici listedeki 18 olan kültür varlığı sayısı 23’e çıkarılmıştır.
Ülkemizin UNESCO Dünya Kültürel Miras Listesi ve Geçici Liste’de yer alan
toplam 32 kültür varlığının Alan Yönetim Planları, Koruma Amaçlı İmar Planları,
Çevre Düzenlemeleri, Restorasyon proje ve uygulamaları için İstanbul 2010 Avrupa
Kültür Başkenti Ajansı’ndan toplam 30.735.710.-TL. kaynak aktarılmıştır.
Bakanlığımızca, Türkiye genelinde özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin
mülkiyetinde bulunan taşınmaz kültür varlıklarının onarım projelerine ve
onarımlarına katkı sağlanmaktadır. 2009 yılında 204 taşınmazın onarımına ve 441
taşınmazın ise proje yapımına 8 Milyon TL. katkı sağlanmıştır. Ayrıca taşınmaz
kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla emlak vergisinin
%10’u oranında tahsil edilerek il özel idarelerinde toplanan katkı paylarından oluşan
kaynak, Türkiye genelinde 2009 yılı ilk yarısı itibariyle 420 Milyon TL.’ye ulaşmış,
bunun 200 Milyon TL.’si kullanılmıştır.
v
Bakanlığımızca kütüphanelerin toplumsal hayatın merkezine taşınması ve
dünyadaki teknolojik gelişmelerin kütüphanelere kazandırılması çalışmalarına
devam edilmektedir. Yurt genelinde 14 yazma eser, 45 çocuk ve 1.092 halk kütüphanesi
olmak üzere toplam 1.151 kütüphane ve 55 gezici kütüphane ile kütüphanecilik
hizmeti verilmektedir.
Kütüphane hizmetlerinin yaygınlaştırılması amacıyla Bakanlığımız ve yerel
yönetimlerle işbirliği yapılarak; Çorum Laçin İlçe Halk Kütüphanesi, Aksaray
Kültür Merkezi Çocuk Kütüphanesi, Aydın Kültür Merkezi Çocuk Kütüphanesi
2009 yılında hizmete açılmıştır.
6
Çağdaş bir yapılanmayı amaçladığımız kütüphanelerimizde, kullanıcılara ücretsiz
internet hizmeti vermek üzere İnternet Erişim Merkezleri kurulmaktadır. Bu
çerçevede, Ulaştırma Bakanlığı ve Türk Telekom A.Ş. işbirliği ile 416 kütüphanemizde
internet erişim merkezi kurulmuştur. Ağustos 2009 sonu itibariyle 505 kütüphanede
kablosuz internet erişim imkanı sağlanmakta olup diğer kütüphanelerde çalışmalara
devam edilmektedir.
Bakanlığımızın yayın politikası doğrultusunda, nicelikten çok niteliğe önem veren
bir anlayış ile hazırlanan 2009 yılı yayın planında bulunan, 18 prestij eserin basımı
yıl sonuna kadar tamamlanacaktır.
Türk Kültür, Sanat ve Edebiyatının Dışa Açılması (TEDA) Projesi çalışmaları
kapsamında 2009 yılı Temmuz ayı itibariyle 83 eser için destek verilmesi
kararlaştırılmıştır. Bu proje kapsamında desteklenen eser sayısı toplam 576’ya ulaşmış,
bunlardan 309 eser farklı dillerde yayımlanarak okuyucusuyla buluşmuştur.
İlki 1939 yılında gerçekleştirilen Ulusal Yayın Kongrelerinin 5.’si 11 yıl aradan sonra
2009 yılı Aralık ayında gerçekleştirilecektir. Bu kongrede yayıncılığımızın sorunları
tartışılarak çözüm önerilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Bakanlığımızca Medeniyetler İttifakı Projesi kapsamında, yurt içinde ve yurt
dışındaki kütüphane ve müzelerden temin edilen yazma ve nadir eserlerin orijinalleri
ve dijital kopyalarından oluşan sergi, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesinde 16
Eylül-11 Ekim 2009 tarihleri arasında açılmıştır. Burada farklı dillerde, farklı etnik ve
dinî kimliklerin karşılıklı etkileşimini yansıtan eserler sergilenmiştir.
Bakanlığımızca, 2009 yılında uluslar arası nitelikteki Kahire, Paris, Tahran ve
Frankfurt Kitap Fuarlarına katılım sağlanmıştır. Ayrıca Ülkemiz, 23. Cenevre Uluslar
Arası Kitap ve Basın Fuarı’na onur konuğu olarak katılmıştır.
v
Ulusal nitelikte bir araştırma merkezi olan Milli Kütüphanemiz, e-dönüşüm
çalışmaları kapsamında bilgi teknolojilerinin kütüphane hizmetlerinde etkin
kullanımı sağlanarak uluslar arası bilgi merkezine dönüştürülmüştür. Bugüne kadar
Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan eserlerden 800 bininin bibliyografik
künyesi elektronik ortama aktarılarak araştırmacıların hizmetine sunulmuştur.
7
Ayrıca, Milli Kütüphane, Avrupa Birliğine üye ülkelerin kurmuş olduğu Avrupa
Kütüphanesi’ne 2009 yılında entegre olmuştur.
Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan yazma eserlerin, kullanıma bağlı
yıpranmasını en aza indirgeyerek sağlıklı biçimde gelecek nesillere ulaştırılması
çalışmaları 2009 yılında tamamlanmış koleksiyonun tamamı hem mikroform
ortamına hem de dijital ortama aktarılarak araştırmacıların hizmetine sunulmuştur.
Projenin ikinci aşamasında, koleksiyondaki nadir basma kitap ve süreli yayınların
tamamının mikroform ve dijital ortama aktarılması hedeflenmektedir.
Bugüne kadar sadece mikrofilme aktarılarak araştırmacıların hizmetine sunulabilen
eski harfli Türkçe süreli yayınlar, Milli Kütüphane Koleksiyonunun Görüntülü
Sisteme Aktarılması Projesi kapsamında dijital ortama aktarılarak, Milli Kütüphane
internet sitesi üzerinden de erişime sunulmaktadır. Proje önümüzdeki süreçte
Milli Kütüphanede bulunan eski harfli Türkçe dergi ve gazetelerin tamamını
kapsayacaktır.
Süreli yayınlardan yararlanmak isteyen araştırmacılar, dünyanın her yerinden
internet aracılığıyla bibliyografik künye taraması yapabileceklerdir. Ayrıca
araştırmacılar, aslı ve transkripsiyonu elektronik ortama aktarılan süreli yayınları
inceleme olanağına sahip olacaklardır.
v
Bilgi çağı olarak adlandırılan 21. yüzyılın en önemli kavramlarından biri haline gelen
telif hakları, yaratıcı ekonominin sermayesi konumundadır. Bu nedenle ülkemizin
ekonomisi ve kültür hayatının temel aktörleri olan bu sektörlerin gelişimini ve bu
sektörlerde nitelikli eserler üretilmesini desteklemek Bakanlığımızın başlıca hedefleri
arasındadır. Bu hedef doğrultusunda, Bakanlığımızca bu alandaki gelişmelere
yönelik mevzuat çalışmaları yürütülmekte, meslek birlikleri ile koordineli olarak
çalışılmakta, fikri hak ihlalleriyle mücadeleye yönelik faaliyetler büyük bir
kararlılıkla sürdürülmektedir.
Ülkemizde güçlü bir fikri mülkiyet sisteminin oluşturulmasına, ulusal sinema
sektörünün gelişmesine ve yurt dışına açılmasına yönelik faaliyet ve hizmetlerimiz
devam etmektedir. Bu alanlarda belgelendirme, denetim, arşiv ve ilgili kuruluşlarla
işbirliği ve proje destekleme faaliyetleri sürdürülmektedir.
8
Kültür hayatının temel aktörleri olan sektörlerin gelişimini ve bu sektörlerde
nitelikli eserler üretilmesini desteklemeye ve fikri hak ihlalleriyle mücadeleye
yönelik faaliyetler büyük bir kararlılıkla sürdürülmektedir. 2009 yılının ilk 9 ayında
16.891.785 korsan materyal yakalanmış, son olarak İstanbul’da 18.10.2009’da yapılan
operasyonda ise 800.000 yabancı kitap, 1.393.800 kitap forması, 389.455 kitap kapağı,
2.000 tabaka ve 6 matbaa makinesine el konulmuştur. İnternet ortamında yapılan
ihlallerle ilgili olarak, müzik alanında kanuna aykırı yayın yapan 1.198, sinema
alanında ise 114 siteye erişim mahkeme kararıyla engellenmiştir.
Kamuoyunu bilinçlendirme faaliyetleri çerçevesinde; Bakanlığımız ve İLESAM
işbirliğiyle 18 ilde bölge seminerleri, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü temsilcilerine
bandrol ve sertifika uygulamasına ilişkin eğitim semineri, Emniyet Genel Müdürlüğü
ve Yay-Bir işbirliği ile “Telif Hakları İhlallerinin Önlenmesinde Uygulama Sorunları”
konulu seminer düzenlenmiştir.
Sinema sektöründe üretimi teşvik etmek, genç yetenekleri özendirmek ve
yaratıcılıklarını ortaya çıkarmalarına fırsat vermek, sinemamız aracılığı ile ülkemizi
ve kültürümüzü uluslar arası platformda daha iyi tanıtmak amacıyla 2009 yılında
da nitelikli projelere destek verilmiştir.
Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan “Sinema Destekleme Kurulunca” 2009 yılında,
29 uzun metrajlı film yapımı için 7.075.000.-TL., 5 uzun metrajlı film projesine yapım
sonrası destek kapsamında 285.000.-TL. olmak üzere toplam 7.360.000.-TL. destek
verilmiştir.
Ayrıca 747 proje başvurusundan, 29 Belgesel Film Yapım, 36 Senaryo ve Diyalog
Yazım ve Geliştirme, 46 Amatör Film Yapım, 2 Animasyon Film Yapım, 2 Belgesel Film
Yapım Geliştirme projesi için toplam 116 projeye 2.402.520.-TL. destek sağlanmıştır.
Bilindiği üzere, son yıllarda sinema sektörü canlanarak film üretimi artmış, Türk
filmleri uluslar arası film festivallerinde üst üste ödüller almaya başlamış, bu sayede
sektörün dışa açılma süreci hızlanmıştır. Bakanlığımızca desteklenen projelerin
büyük bölümü de yurt içinde ve yurt dışında ödül almıştır. Ulusal ve uluslar arası
yarışmalarda 2009 yılında çeşitli ödüller alan Bakanlığımızca desteklenmiş filmler
arasında; Üç Maymun, İki Dil Bir Bavul, 11’e 10 Kala, Bornova Bornova, Deli Deli
Olma, Kıskanmak, Kara Köpekler Havlarken, Sonbahar, Mommo (Kız Kardeşim),
Uzak İhtimal, Pandoranın Kutusu, Başka Dilde Aşk, Vicdan, Gölgesizler, Gitmek,
Dinle Neyden, Gökten Üç Elma Düştü, Bunu Gerçekten Yapmalı mıyım, Süt, Hayat
Var sayılabilir.
v
9
Bakanlığımızca halk edebiyatı, halk müziği ve oyunları, gelenek-görenek-inançlar
ve uygulamalar, geleneksel sanatlar gibi halk kültürü dallarında araştırma ve arşivenvanter çalışmalarına hız verilmiştir.
UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi kapsamında proje, faaliyet
ve diğer çalışmalar yapılmakta, kültür ve turizm sektörlerinin eğitilmiş eleman
ihtiyacının karşılanmasına, Bakanlığın ve diğer kamu kurumlarının kültür ve turizm
konularında eğitim ihtiyacının karşılanmasına, toplumda kültür ve turizm bilincini
geliştirmek amacıyla etkinlikler düzenlenmesine yönelik faaliyetler yürütülmekte
ve bu amaçla düzenlenen etkinliklere mali destek de sağlanmaktadır.
Bakanlığımızca yürütülen çalışmalar sonucunda Türk Gölge Oyunu Karagöz ve
Aşıklık Geleneği ile başvuru dosyası 8 ülke ile ortak hazırlanan Nevruz, UNESCO
Somut Olmayan Miras Listesine kaydettirilmiştir. Ayrıca Geleneksel Sohbet
Toplantıları (Yaren Sohbetleri, Sıra Geceleri, Kürsü Başı Sohbetleri ve Barana
Geleneği), Semah, Kırkpınar Yağlı Güreşleri, Nazar Boncuğu ve Keşkek dosyaları
hazırlanarak Ağustos ayında UNESCO’ya sunulmuştur.
Geleneksel kültür değerlerimiz içerisinde önemli bir yere sahip olan Nevruz,
her yıl olduğu gibi 21 Mart 2009 tarihinde ülkemiz genelinde Bakanlığımız
koordinasyonunda çeşitli etkinliklerle bayram havasında halkla iç içe kutlanmıştır.
Konaklama ve yeme-içme sektöründe çalışanların mesleki bilgi ve becerilerini
geliştirmek amacıyla düzenlenen kurs ve seminerlerde 1.400’ü aşkın personele
eğitim verilmiştir.
2009 yılında, ikili ve çok taraflı anlaşmalar çerçevesinde yürütülmekte olan “Uluslar
Arası Eğitim Faaliyetleri” kapsamında Bakanlığımız ve TİKA işbirliği ile, Azerbaycan/
Bakü’de ve Türkmenistan/Aşkabat’ta turizm sektöründe çalışanlara yönelik işbaşı
eğitim programları ile Türkmenistan Turizm ve Spor Devlet Komitesinde görev
yapan yönetici ve uzman personele yönelik “Türkiye’de Turizm” konulu seminer
düzenlenmiştir.
Türkiye genelinde diğer kurum ve kuruluşlarca ele alınmayan kaybolmaya yüz
tutmuş el sanatlarımızı yaşatmak, aslına uygun olarak öğretip, eğitilmiş elemanlar
ve ustalar yetiştirerek, gelecek nesillere aktarmak amacıyla düzenlenen “Yaygın
Kültürel Eğitim” faaliyetleri kapsamında; 2009 yılında Türk süsleme sanatlarında
25 ilde 51, geleneksel el sanatlarında 21 ilde 40 olmak üzere toplam 91 kurs
düzenlenmiştir.
10
Bakanlığımız 2009 Mali Yılı Bütçesi transferler ödeneğinden, kültürel etkinliklere
yardımda bulunmak üzere toplam 2.200.000.-TL. kaynak aktarılmıştır. Ekim 2009
itibariyle, kültürel etkinlikler için toplam 1.892.000.-TL. destek sağlanmıştır.
Bakanlığımızca Hatay, Samsun, İstanbul ve İzmir illerinde açılan Profesyonel Turist
Rehberliği Kursları 2009 yılı içerisinde tamamlanmıştır.
v
Güzel sanatlar alanında ortaya konan nitelikli eserler ve üstün başarılar, insanlığın
ortak kültür mirasına sunduğu katkının yanında, uluslar arası alanda itibar ve
saygınlık sağlamakta, milli birlik ve beraberliğin, kimlik ve kişiliğin ana unsurları
olma özelliğini taşımaktadır.
Bakanlığımıza bağlı 6 senfoni orkestrası, 13 koro, 9 topluluk olmak üzere toplam
28 sanat kurumu, 2009 yılında 370 periyodik konser, 620 yurt içi turne, 112 yurt dışı
turne olmak üzere toplam 1.102 etkinlik gerçekleştirerek yaklaşık 1.745.000 izleyiciye
ulaşmıştır. Ayrıca, okullara yönelik eğitim konserleri düzenlenmekte, çeşitli kurum
ve kuruluşların düzenledikleri etkinliklere sanatçı/sanat topluluğu gönderilerek
halkın sanatsal etkinliklerden daha çok yararlanması sağlanmaktadır.
Tüm sanatsal faaliyetlerimizin halkla iç içe ve şenlik havasında gerçekleşmesi için
çaba sarf edilmektedir. 2009 yılında 5 merkezde 30 köyün katılımıyla gerçekleştirilen
senfoni orkestrası konserleri bunun güzel bir örneğidir.
Güzel sanatlar alanında bazı dalları desteklemek ve teşvik etmek amacı ile
Bakanlığımızca düzenli olarak yarışmalar düzenlenmekte ve ödüller verilmektedir.
Bunlar arasında Türkiye Halk Dansları Yarışması, Devlet Resim ve Heykel Yarışması,
Şefik Bursalı Resim Yarışması, Devlet Türk Süsleme Sanatları Yarışması sayılabilir.
Gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileri tarafından sadece belirli bir projeyi veya
sürekli bir tiyatro faaliyetini gerçekleştirmek için kurulan tiyatro topluluklarının,
kültür ve sanat değerlerini yaşatıcı, yayıcı, tanıtıcı, destekleyici nitelikteki projeleri
desteklenmektedir.
Bakanlığımızca özel tiyatrolara devlet desteği kapsamında 2009-2010 sanat
sezonunda 60 profesyonel, 26 çocuk oyunu, 41 amatör ve 25 geleneksel olmak üzere
toplam 152 özel tiyatronun projesine 3 Milyon TL. destek verilmiştir.
Bu yıl ilk defa düzenlenen “Ankara Resim Günleri” etkinliği ile resim sanatına
duyulan ilginin artırılmasına çalışılmıştır.
11
Kuva-yi Milliye ve Milli Mücadelenin örgütlenişinin 90. yılı etkinlikleri kapsamında;
illerden gelen şehitlik yapım ve onarımı, anıt, heykel, büst ve rölyef yapımı projelerine
800 Bin TL. destek sağlanmıştır.
v
Devlet Opera ve Balesi, ülkemizde evrensel çok sesli müziğin tanıtılması, sahne
sanatlarının sevdirilmesi, çağdaş Türk müzik ve sahne sanatlarının üretilmesi,
toplumda sanata yönelik ilginin arttırılması ve böylelikle ülkemiz insan kaynağının,
varolan yaratıcı potansiyelinin harekete geçirilmesi amacıyla çalışmalarını
sürdürmektedir.
İlk büyük Türk operası sayılan Ahmet Adnan Saygun’un “Kerem” operası 56 yıl
aradan sonra 2009 yılında Ankara’da sahnelenmiştir. Bunların dışında, Mustafa
Erdoğan’ın “Ankara 1923”, Hasan Niyazi Turan’ın “Şehitler Oratoryosu” ve
“Mehmetçik Oratoryosu”, Ali Hoca’nın “Çanakkale Çanakkale” adlı eseri,
“Aydınlığın Adı Atatürk” adlı oratoryosu, Ali Aykaç’ın “Seslerle Anadolu”, Bujor
Hoinic’in “Karadeniz Rapsodisi”, Ahmet Adnan Saygun’un “Bir Kumru Masalı”
ve Tolga Taviş-Murat Göksu’nun “Sonsuzluğa Atılan Adım” adlı eserlerinin dünya
prömiyerleri yapılmıştır.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün 2007 yılı içerisinde Milli Eğitim
Bakanlığı ve yerel yönetimler ile başlattığı “Eğitimde Kültür ve Sanat Kozası”
projesi çerçevesinde, ulusal kültür ve sanatımızı evrensel formatlarda işleyerek,
çağdaş sanat kültürü ile tanışmış bilinçli bireyler ve toplum yaratma amacıyla
bugüne kadar 50.000 çocuğumuza ulaşılmıştır. Ayrıca, Samsun Devlet Opera ve
Balesi Müdürlüğünce 2009 yılında “çocuk balesi” ve “çocuk korosu” kurulmuştur.
Aspendos 16. Uluslar Arası Opera ve Bale Festivali çerçevesinde 8 temsil, Fransa’nın
Konuk ülke olarak katıldığı Bodrum Uluslar Arası Bale Festivali’nde ise 6 temsil
gerçekleştirilmiştir.
Türk Balesinin 60. Yıl Kitapçığı çıkarılmış olup, İngilizce çevirisi yıl sonuna kadar
yayımlanacaktır. Bu yıl ayrıca Devlet Opera ve Balesi’nde sahnelenen Opera ve
Baleler Bibliyografyası: 1948-1987 ve Cumhuriyet Opera Tarihi kitaplarının hazırlık
çalışmaları tamamlanmıştır.
12
v
Devlet Tiyatroları, Ankara’da Küçük ve Büyük Tiyatro olmak üzere 2 sahne ile çıktığı
yolculuğuna, bugün Türkiye’nin 18 ilinde 48 sahnesiyle devam etmektedir.
Geçtiğimiz iki yıl içerisinde 14 yeni sahneyle birlikte, Malatya, Elazığ, Samsun ve
Çorum Devlet Tiyatrosu’nun kuruluşunu gerçekleştiren Devlet Tiyatroları, 20092010 sanat sezonunda da Zonguldak, Denizli, Kahramanmaraş ve Manisa sahnelerini
açıp düzenli faaliyet gösterdiği il sayısını artırarak ülke çapında tiyatro sanatının
yaygınlaşmasını sağlamaya yönelik çalışmalarını sürdürmektedir.
Devlet Tiyatroları, 2008-2009 sanat sezonunda 69 yerli, 55 çeviri olmak üzere toplam
124 farklı oyun sergilemiş, 5.074 kez perde açmış ve 1.634.643 seyirci sayısına
ulaşmıştır.
Ulusal Türk tiyatrosunun yerli yazarlarla oluşacağına ve gelişeceğine inanan Devlet
Tiyatroları 60. yılında, yeni yerli yazarların yetişmesine ve Türk Tiyatrosunun
gelişimine katkı sağlamak amacıyla ilk defa sahnelenen 60 yerli oyunla perdelerini
açmıştır.
Devlet Tiyatroları yerleşik sahnelerin olmadığı il, ilçe ve köylere turneler
düzenleyerek, seçkin yerli ve yabancı birçok tiyatro eserinin seyirciyle buluşmasını
sağlamıştır.
Sanat; barış, huzur, birlik, beraberlik isteyen insanların ortak dilidir. Tiyatro
festivalleri bu ortak dili oluşturmada en köklü ve en etkin ifade alanıdır. Devlet
Tiyatroları 2008-2009 tiyatro sezonunda gerçekleştirmiş olduğu festivallerde 35
yabancı tiyatro topluluğunun sanatçılarına ev sahipliği yapmıştır.
Bu kapsamda;
• Adana’da “Devlet Tiyatroları-Sabancı Uluslar Arası Tiyatro Festivali”,
• Trabzon’da “Uluslar Arası Karadeniz Festivali”,
• Ankara’da “Küçük Hanımlar Küçük Beyler Uluslar Arası Çocuk Tiyatroları
Festivali”,
• Konya’da “Bin Nefes Bir Ses Uluslar Arası Türkçe Tiyatro Yapan Ülkeler
Festivali”,
• Diyarbakır’da “Orhan Asena Tiyatro Festivali” ve
• Van’da “Akdamar Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Şenliği”
13
Devlet Tiyatroları, Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan ortak çalışma sonucunda 407.844
öğrenciyi tiyatro ile buluşturmuştur. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı
ile imzalan protokol çerçevesinde engelli vatandaşlarımızın tiyatro sahnelerinde
kendilerini ifade etmeleri için özel projeler hayata geçirilmiştir.
T.C. Devlet Demiryolları ile birlikte Devlet Tiyatroları, Ankara’dan Stuttgart’a
uzanan bir güzergahta, “Vagon Tiyatro” projesi ile Avrupa Tiyatro Birliği üyesi diğer
ülkelerle birlikte tren istasyonlarında temsiller vermiş, doğudan batıya bir kültür
yolculuğu gerçekleştirmiştir.
İtalya ile birlikte yürütülen “Kültür Köprüleri” projesi kapsamında sahnelenen
oyun, Ankara, Erzurum, Adana, Konya ve Floransa’da ortak yapım olarak seyirciyle
buluşmuştur.
v
Turizm dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden birisidir. Yükselen refah düzeyine
uluslar arası turizm pazarından en yüksek payı almak için turist çeken ülkeler
arasındaki rekabet de giderek artmaktadır.
Ülkemiz, Asya ve Avrupa kıtalarının kesişme noktasındaki ayrıcalıklı konumu,
binlerce yıllık tarihsel, kültürel ve doğal zenginlikleri, zengin ürün çeşidi ile
dünya turizminde rekabet üstünlüğü sağlayacak fırsatlara ve özelliklere sahip
bulunmaktadır. Kış, sağlık, inanç, termal, kongre ve iş turizmi gibi zenginlikleri
ile insanlara yeni alanlar açmakta ve bu da ülkemiz lehine bir avantaj
oluşturmaktadır.
Ülkemizi ziyaret eden turist sayısı 2008 yılında 26.336.677 olmuştur. Dünyada
yaşanan ekonomik krizde Akdeniz ülkelerinde büyük düşüşler gözlemlenirken,
2009 yılı Ocak-Eylül döneminde ülkemizi ziyaret eden turist sayısı geçen yılın aynı
dönemine göre %1,47 artış göstererek 21.830.000’e ulaşmıştır.
Ülkemizin turizm geliri 2008 yılında 21,9 Milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Türkiye,
dünya sıralamasında turist sayısı bakımından 8., turizm gelirleri açısından ise
9. sırada yer almaktadır. 2009 yılı ilk 9 ayında turizmden elde edilen gelir ise
16.236.500.000 $ olarak gerçekleşmiştir.
Bakanlığımız, turizm alanında ülkemizin pazar payını arttırmak ve Türkiye’yi
turizm markası yapmak amacıyla hedef pazarlarımızın özellikleri ve değişimlerini,
14
dünyadaki yeni eğilimleri, ülkemizin mevcut ve potansiyel turizm olanaklarını
değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Ülkemizde deniz-kum-güneş anlayışına dayanan kıyı turizmine yönelik kitle
turizminin yanı sıra, potansiyel olarak mevcut alternatif turizm türlerinin
geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Bu kapsamda yürütülen çalışmalarla;
• Sağlık, termal, kış sporları, yayla, kültür, golf, yat, kongre v.b. turizm
çeşitliliğinin sağlanması,
• Alternatif turizm yatırımları ve çeşitlilik ile yüksek doluluk sağlanması ve
turizm sezonunun uzatılması,
• Turizm altyapısına, özel sektörün aktif katılımının sağlanması,
• Uluslar arası marka ve imaj oluşturacak yatırım organizasyonları için ortam
oluşturulması
hedeflenmektedir.
Turizmde bölgesel ve kentsel gelişmeye katkı sağlamak üzere Kentsel Ölçekte
Markalaşma çalışmalarımız devam etmektedir. Bu kapsamda, Türkiye Turizm
Stratejisi 2023 çerçevesinde kültür turizmi potansiyeli yüksek olan Adıyaman,
Amasya, Bursa, Edirne, Gaziantep, Hatay, Konya, Kütahya, Manisa, Nevşehir,
Kars, Mardin, Sivas, Şanlıurfa ve Trabzon illeri olmak üzere 15 ilimizde marka kent
çalışmaları başlatılmıştır.
İçerisinde çok amaçlı salonlar, müze, sergi salonları, atölyeler, çalışma salonları,
yönetim mekanları ile merkezin tümüne hizmet veren teknik donanımların yer
aldığı bölümler bulunan 59 kültür merkezi faaliyette olup bölge halkına hizmet
vermektedir.
Bakanlığımız 2009 Yılı Yatırım Programında bulunan Antalya-Elmalı, Sakarya,
Aydın, Karaman, Osmaniye-Düziçi, Uşak-Eşme kültür merkezleri hizmete girmiştir.
Halen yatırım programında yer alan 58 adet kültür merkezinin inşaatı ise devam
etmektedir. 2010 yılında Adana-Yüreğir, Afyonkarahisar, Batman, Bitlis-Ahlat,
Diyarbakır, Elazığ, Gümüşhane, Mersin-Silifke (Taşucu), Kilis, Ordu ve ZonguldakÇaycuma kültür merkezlerinin tamamlanması planlanmaktadır.
15
v
Dünya turizm pazarındaki eğilim ve beklentiler de dikkate alınarak ülkemizin
zengin potansiyeli ile bir tatil ülkesi olduğunun vurgulanması amaçlanmaktadır. Bu
doğrultuda, 2009 yılında 48 ülkede toplam 154 turizm ihtisas fuarına iştirak edilmiş
olup, Fransa’da Türk Mevsimi (Temmuz 2009-Mart 2010) kapsamında etkinlikler
yapılmaktadır.
2010 yılında ise 59 ülkede toplam 142 turizm fuarına iştirak edilecek ve Suudi
Arabistan’da “Türk Yılı” kutlamaları yapılacaktır. 2010 yılında gerçekleştirilecek
olan ITB Berlin Fuarı’na Türkiye “Onur Konuğu” statüsünde katılacaktır.
Ayrıca, Bakanlığımız öncülüğünde turizm, bankacılık ve ilgili diğer sektörlerin
katılımı ve işbirliği ile 4 Mayıs-15 Haziran 2009 tarihleri arasında “Erken Rezervasyon
Baharı” iç turizm kampanyası gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’nin yurt dışında etkin tanıtımına yönelik çalışmalara kültürel etkinliklere
ağırlık verilerek devam edilecektir. Bilgi Toplumu Stratejisi kapsamında ülkemizin
tarihi ve kültürel alanda zengin birikimini doğru bilgi ve belgelerle yansıtacak, yurt
içinde ve yurt dışında gerek içerik gerekse tasarım olarak Türkiye’ye yakışacak
Türkiye Kültür Portalı’nın kurulması yıl sonuna kadar gerçekleştirilecektir.
v
Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) genel bütçeden ödenek
almaksızın kendi kaynakları ile işletilen bir kurum olup Bakanlığımızın ticari
faaliyetlerini yürütmekte, kültürel varlığın korunması ve geliştirilmesi, kültür ve
turizm altyapı yatırımları ile ülke tanıtımı için kaynak sağlamaktadır.
Bu kapsamda;
• Yurt dışı tanıtma faaliyetleri için 15 Milyon TL.,
• Kazı ve yüzey araştırmaları için 7 Milyon TL.,
• Müze ve ören yerleri ile kültür merkezlerinin temizlik ve güvenlik hizmet
alımları için 13.5 Milyon TL.,
• Müze ve ören yerlerinin cari giderleri için 3.6 Milyon TL.
aktarılmıştır.
MÜZEKART uygulaması ile Bakanlığımıza bağlı 300’ü aşkın müze ve ören yerini
bir yıl boyunca sayı sınırı olmadan ziyaret etme imkanı sağlanmıştır. 2009 yılı Ekim
ayına kadar MÜZEKART sisteminden 1 milyonu aşkın vatandaşımız yararlanmıştır.
16
Ayrıca, Bakanlığımıza bağlı ziyaretçi sayıları düşük olan müze ve ören yerlerine
ilgiyi artırmak amacıyla 45 ildeki 83 müze ve ören yerine ücretsiz giriş uygulaması
başlatılmıştır.
Kültürel iletişimimizi güçlendirmek, müzelerin temsil kabiliyetini yükseltmek
ve sahip olduğumuz eşsiz tarihi mirasın ülke ekonomisine katkısını arttırmak
üzere, müzelerimizde yeni bir kamu-özel sektör işbirliği modeli geliştirilmiştir. Bu
kapsamda 2009 yılında başlatılan uygulama ile 55 müze ve ören yerimiz özel sektör
işbirliği ile modern özenli işletmeciliğe kavuşturulmaktadır.
v
Bakanlığımızın 2010 yılı bütçe ödenekleri toplamı 1.115.708.000,-TL. olup, Genel
bütçeden aldığımız pay binde 4 civarındadır. Bütçe ödeneklerimizin ekonomik
sınıflandırmaya göre dağılımına bakıldığında;
Personel Giderlerinin
293.631.000,-
Sosyal Güvenlik Kurumuna Devlet Primi Giderlerinin
50.527.000,-
Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin
195.620.000,-
Cari Transferlerin
268.208.000,-
Sermaye Giderlerinin
178.500.000,-
Sermaye Transferlerinin
119.222.000,-
Borç Verme Ödemelerinin
10.000.000,-
TL. olduğu görülmektedir.
Bakanlığımızın 2010 yılı yatırım programına bakıldığında kültür sektörü projelerine
ayrılan toplam ödeneğin 174.800.000,-TL., turizm sektörü projelerimiz için ayrılan
toplam ödeneğin 98.008.000,-TL. olduğu görülmektedir.
Kültür sektörü için ayrılan ödenek ile öncelikli olarak;
Tarihi çevre koruma, rölöve, restorasyon, restitüsyon, bakım, onarım, çevre düzenleme
kale ve sur onarımları, kültür varlıklarımızın açığa çıkarılması ve sergilenmesine
yönelik kazı, yüzey araştırması ve müzecilik faaliyetleri yürütülecek,
Anıt ve şehitlik yapımı ile öncelikle il merkezlerinde olmak üzere yarım kalmış kültür
merkezlerinin tamamlanması ve yurt çapında yapılacak zorunlu kamulaştırmalar
için kullanılacak,
17
En önemli kültür miraslarımızdan biri olan yazma eserlerimizi barındıran yazma
eser kütüphaneleri, Türkiye Yazma Eserleri Başkanlığı çatısı altında yeni bir
yapılandırmaya kavuşturulacak,
Sanat kurumlarımızın faaliyetleri 2010 yılında ülkemizin en ücra köşelerine
ulaştırılacak, bu dönemde de sinema ve özel tiyatrolar desteklenecek,
2010 yılında somut olmayan kültürel mirasımızın korunması ve yaşatılması
kapsamında araştırma, envanter ve destekleme çalışmalarına devam edilecek,
Turizm sektörü için Bakanlığımıza ayrılan ödenekler öncelikle “Türkiye Turizm
Stratejisi 2023” çerçevesinde belirlenen hedeflere yönelik proje ve altyapı
uygulamaları için kullanılacaktır.
Sizlere Bakanlığımızın 2009 yılı faaliyetleri ve 2010 bütçesi ile ilgili bilgiler sundum.
Bakanlığımızca kültür ve turizmde belirlenen hedeflere ulaşabilmek için daha geniş
bütçe imkanlarına ihtiyacımız olduğunu takdirlerinize sunar, bütçemizin ülkemize
hayırlı olmasını diler, hepinizi saygıyla selamlarım.
Ertuğrul GÜNAY
Kültür ve Turizm Bakanı
18
KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarımızla ilgili koruma, planlama, kazı ve araştırma,
tespit, kamulaştırma, teşvik uygulamaları Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel
Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, kültür ve tabiat varlıklarımızın
korunması ve geleceğe taşınması ile ilgili faaliyetlerini, merkez teşkilatı ile 12
adet Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü, 32 adet Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Bölge Kurulu Müdürlüğü, 2 adet Yenileme Alanı Kültür ve Tabiat Varlıklarını
Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez
Laboratuarı Müdürlüğü ile 99 adet Müze Müdürlüğü olmak üzere toplamda 146
adet Taşra ve Merkeze bağlı Taşra birimi ile sürdürmektedir.
Ana proje başlıkları itibari ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce
2009 yılında gerçekleştirilen ve 2010 yılında gerçekleştirilmesi planlanan çalışmalar
aşağıda belirtilmektedir.
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINA
YÖNELİK ÇALIŞMALAR
Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, taşınır ve taşınmaz
kültür varlıklarımızla ilgili faaliyetlerini “müzecilik”, “tespit”, “kazı ve araştırma”,
“kamulaştırma”, “planlama”, “restorasyon-bakım-onarım-teşhir uygulamalarına
yönelik yatırım”, “kültür yatırım ve girişimlerini teşvik”, “kültürel amaçlı
sponsorluk”, “bilgi teknolojileri”, “yayın”, “insan kaynakları” vb. ana başlıkları
altında yürütmektedir.
MÜZECİLİK FAALİYETLERİ
Müzeler, toplumların bilim ve sanat ürünleri ile yeraltı ve yer üstü zenginliklerini
sergilemek, tarihin eski dönemlerinde yaşamış toplumları bilimsel ve sanatsal
açıdan inceleyerek, hem günümüzü hem de geleceği aydınlatmak, bireylerin
geçmişi daha iyi tanımalarına olanak sağlamak amacıyla oluşturulmuş kurumlardır.
Müzelerin toplumların kültürel değerlerinin oluşmasına önemli katkılarının olduğu
yadsınamaz bir gerçektir.
Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı olarak 188 adet
müze ve 129 adet de düzenlenmiş ören yeri bulunmaktadır. Ayrıca, Bakanlığımız
19
denetiminde 137 adet özel müze, 1.467 adet koleksiyoner ve 117 adet kültür varlığı
ticarethanesi de faaliyetlerini sürdürmektedir.
Bakanlığımıza Bağlı Müze Müdürlüğü Sayısı
99
Müze Müdürlüklerine Bağlı Müze Sayısı
188
Müze Müdürlüklerine Bağlı Düzenlenmiş Ören yeri Sayısı
129
Bakanlığımıza Bağlı Müzelerde Bulunan Toplam Eser Sayısı
Bakanlığımız Denetimindeki Özel Müze Sayısı
Bakanlığımız Denetimindeki Koleksiyoner Sayısı
Bakanlığımız Denetimindeki Kültür Varlığı Ticari İşletme Sayısı
3.122.108
137
1.467
117
2009 yılında açılışı - düzenlemesi yapılan müzeler
2009 yılında Sivas Arkeoloji Müzesi, Amasya Saraydüzü Kışla Binası Milli Mücadele
Müzesi ve Kongre Merkezi yeni müzelerimiz olarak ziyarete açılmıştır.
Bunun yanısıra daha önce ziyarete açılmış olup ancak çağın gerekleri doğrultusunda
çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak Ankara Etnografya, Ordu Hatay, Afyon
Afrodisyas müzeleri ile İstanbul Ayasofya Müzesi Haziresindeki türbeler ve Amasya
Hazeranlar Konağı düzenlenmiştir.
Müze Denetimleri
Müzelerimiz, gerek Bakanlık müfettişleri, gerekse Kültür Varlıkları ve Müzeler
Genel Müdürlüğü uzmanları tarafından müzelerin ihtiyaçlarını ve eksikliklerini
tespit etmek, envanterlerinde kayıtlı eserlerin sağlıklı bir şekilde sayımını yaparak
envanter bilgilerindeki olumsuzlukları gidermek ve müzecilik hizmetlerine ilişkin
yürütülen iş ve işlemlerdeki farklılıkları ortadan kaldırarak koordinasyonu sağlamak
amacıyla kapsamlı bir denetime tabi tutulmuşlardır.
Ayrıca Bakanlığımız denetiminde faaliyet gösteren 1.467 adet koleksiyoner ve 137
adet özel müzenin ve 117 adet kültür varlığı ticareti yapan ticari işletmenin periyodik
olarak yıllık denetimleri gerçekleştirilmektedir.
20
Müzelerde Eğitim Faaliyetleri
Her düzeydeki müze personelinin hizmete yönelik çalışmalarını daha sağlıklı
bir şekilde yürütmesi amacıyla çeşitli eğitim programları gerçekleştirilmektedir.
Bu kapsamda öncelikle çeşitli ihtisas alanlarında eğitim görmüş bulunan müze
uzmanlarının çağın gerektirdiği müzecilik anlayışı doğrultusunda ve aynı
zamanda donanımlı birer meslek erbabı olarak yetiştirilmesi amacıyla gruplar
düzeyinde uygulamalı ve teorik eğitim programları düzenlenmektedir. Aynı
program kapsamında diğer müze personelinin de amaca uygun eğitimi ön planda
tutulmaktadır.
Faaliyetler
• 27-30 Nisan 2009 tarihleri arasında Sivas’ta gerçekleştirilen 18. Müze
Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu kapsamında 29 Nisan
2009 günü Müze Müdürleri ve uzman personeline yönelik eğitim çalışması
düzenlenmiştir.
• Hafta sonu çalışma programları kapsamında çeşitli müze müdürlüklerinde
inceleme ve denetim faaliyetleri ile birlikte uygulamalı eğitim faaliyetleri de
• Müzelerde görev yapan ve çalışma alanları itibariyle deneyimli olan
uzmanlarımız, farklı müzelerde geçici sürelerle görevlendirilmekte ve böylece
müzeler arası bilgi aktarımı ile uygulama birliğinin sağlanması yönünde
pratik eğitim hizmeti vermektedir.
• 2009 yılı sonbahar ve 2010 yılı ilkbahar sezonunda müze müdürü ve
uzmanlarına yönelik hizmet içi eğitim programının hayata geçirilmesi
yönünde çalışmalar başlatılmış bulunmaktadır.
• Müzelerde yıl içerisinde gerçekleştirilen eğitim etkinlikleri; çocukların gözlem,
kanıt kullanma, araştırma, karşılaştırma, değerlendirme, empati, sosyal
katılım, yaratıcılık vb. pek çok becerinin geliştirilmesine yardımcı olduğu gibi
estetik duyarlılığın arttırılması ve geleceğin kültürel mirasını tanıyan, koruyan
ve kendinden sonrakilere aktarma bilincine sahip kuşakların oluşumuna da
katkı sağlamaktadır.
Ülkemiz müzelerinin daha işlevsel hale getirilmesi, çocukların müzeleri severek
gezmelerinin sağlanması, müze ortamının cazip hale getirilmesi ve etkisinin
arttırılması, çocuklarda yaratıcılık becerisinin desteklenmesi, katılımcı ve kalıcı
bir öğrenme ortamının hazırlanması amacıyla, geçmiş yıllarda İstanbul Arkeoloji
21
Müzeleri ile Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüklerince başarıyla
uygulanan programlarla benzer özellikler gösteren, ilk olarak Ankara Cumhuriyet
Müzesinde başlatılan “Çocuk Dostu Müze” projesi kapsamında öncelikle belirlenen
7 müzeden davet edilecek müze uzmanlarına bir takvim çerçevesinde deneyimli
akademisyenler ve müze uzmanlarınca eğitim verilecektir. Bu etkinliklerle, Ankara
Cumhuriyet Müzesi örneğinde olduğu gibi çocukların yaratıcılıklarını artıracak,
ürün çıkaracakları atölyeler, etkileşimli ve görsel ortamlar, drama yoluyla öğrenme
imkânı sunulması, çocukların doldurmaları için müze çalışma kâğıdı, müze ziyareti
anısına çocuklara müze ile ilgili bir belge veya kart veya hediye hazırlaması
amaçlanmaktadır.
Özel Müzeler
Kamu Kurum ve Kuruluşları da dahil gerçek ve tüzel kişilerle, vakıfların kendi
hizmet konuları veya amaçları doğrultusunda “özel müze” açmalarına imkan
tanınmaktadır. Özel Müze kurma başvuruları, 2863 sayılı Kanun ve buna bağlı
çıkarılan “Özel Müzeler ve Denetimleri Hakkında Yönetmelik” hükümleri
doğrultusunda incelenmekte, müzenin yeterli nitelik ve nicelikte bulunması ve
sürekli hizmet vermesi hususları dikkate alınarak değerlendirilmektedir.
Özel müzelerin açılması ve faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla,
5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu ve ilgili yönetmelikleri
kapsamında çeşitli teşvikler sağlanmıştır. Yapılan bu teşviklerin doğal sonucu olarak
özel müzelerin açılışında son yıllarda ciddi boyutta bir artış olmuştur. Bu kapsamda
2009 yılında “13” adet özel müzenin açılışı gerçekleştirilmiştir.
Sergi Faaliyetleri
Yurt İçi Sergiler
Bakanlığımız, ülkemizin sahip olduğu kültürel mirasın tanıtılması amacıyla yurt
içinde kısa veya uzun süreli geçici sergiler oluşturmaktadır. Bu kapsamda 2009
yılında 7 adet (bunlardan 3 adedinin açılışı 2008 yılında yapılmış olup, 2009 yılında
da devam etmiştir) yurt içi sergi gerçekleştirilmiştir.
22
2009 yılında gerçekleştirilen yurt içi eski eser sergileri
Sergi Adı
“Afrodisias”
“The Lure of The East/
Doğunun Cazibesi”
“Sarayın Terzisi: Bir
Levanten Ailesinin Osmanlı
Sarayına Yaptığı İşler”
“Zamanın Görünen Yüzü Saatler”
Tarihi
Yeri
25.09.2008 - Yapı Kredi Vedat Nedim Tör
25.01.2009
Müzesi- İstanbul
25.09.2008 - Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera
11.01.2009
14.11.2008 11.01.2009
Müzesi-İstanbul
Sadberk Hanım Müzesi-İstanbul
12.03.2009 - Yapı Kredi Vedat Nedim Tör
28.06.2009
Müzesi- İstanbul
02.05.2009-
TBMM Milli Saraylar Yıldız Şale
05.07.2009
Köşkü-İstanbul
“Türk - Macar Dostluk İlişkileri
03.05.2009
TBMM Milli Saraylar Dolmabahçe
Sergisi”
-05.07.2009
Sarayı Camlı Köşk İstanbul
14.09.2009-
Türk ve İslam Eserleri Müzesi
11.10.2009
İstanbul
“İki Dost Hükümdar: Sultan II.
Abdülhamid ve Kaiser II. Wilhelm
Sergisi”
“Birlik İçinde Çokluk Sergisi”
Yurt Dışı Sergiler
2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 32. maddesi ve bu
Kanuna bağlı olarak hazırlanan “Korunması Gerekli Kültür ve Tabiat Varlıklarının
Yurt Dışına Çıkarılması ve Yurda Sokulması Hakkında Yönetmelik” kapsamında
yurt dışında eski eserlerden oluşan sergiler açılmaktadır.
2009 yılında, yurt dışında toplam 12 adet eski eser sergisi düzenlenmiştir (2008 yılında
açılıp 2009 yılında devam eden 5 sergi dahil). Bu sergilerden 3 adedi Almanya’da, 2
adedi ABD’de, birer adedi Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Macaristan’da ve 4 adedi
de Fransa’da gösterime sunulmuştur. 2009 yılı sonunda Şirvanşahların Harbiye
Askeri Müzesi’nde muhafaza edilen askeri kıyafetleri ile 15-16. yy’lara ait silahlar
(Bakü - AZERBAYCAN) sergisi, 2010 yılında da Anadolu Medeniyetleri (Bordaux
- FRANSA), Bizans: İhtişam ve Gündelik Yaşam (Bonn - ALMANYA) ve Topkapı
Sarayı Hazineleri (Moskova - RUSYA) olmak üzere üç eski eser sergisinin daha
gerçekleştirilmesi planlanmıştır.
23
Yurt dışı eski eser sergileri
Sergi Adı
Tarihi
Yeri
“Evet-Ja, Ich Will! 1800’den
17.08.2008-
Almanya/Dortmund Sanat
Bugüne Düğün Kültürü ve
25.01.2009
ve Kültür Tarihi Müzesi ile
Modası: Bir Alman –Türk
07.03.2009-
Mannheim Reiss Engelhorn
Karşılaşması”
“Türkiye’de Yahudi Kültüründen
07.06.2009
17.09.2008-
Müzesi
Almanya/Frankfurt Yahudi
Kesitler”
“Lale Kaftan ve Levni:
11.01.2009
Müzesi
12.10.2008-
Almanya/Frankfurt
11.01.2009
Uygulamalı Sanatlar Müzesi
17.11.2008-
ABD/ New York
15.03.2009
22.11.2008-
Metropolitan Sanat Müzesi
Katar/Doha İslam Eserleri
22.02.2009
15.07.2009-
Müzesi
Topkapı Sarayından Kaftan ve
Minyatürler”
“Babil’in Ötesi: M.Ö.2. Bin Yılda
Sanat Ticaret ve Diplomasi”
“Sınırların Ötesinde”
“Askeri Müze Koleksiyonundan
Türk – Macar Askeri Hatıraları”
“İslam: İnanç ve İbadet”
“Bizans’tan İstanbul’a-İki Kıtanın
Limanı”
Falnama: The Book of Omens
İzmir ve İyonya
Hitit
Kaftanlar
Budapeşte – Macaristan
15.11.2009
22.07.2009-
Abu Dabi – Birleşik Arap
07.10.2009
09.10.2009
Emirlikleri
Paris Grand Palais –
25.01.2010
24.10.2009-
FRANSA
24.01.2010
21.10.200918.01.2010
21.10.200918.01.2010
21.10.200918.01.2010
24
Washington / ABD
Paris / FRANSA
Paris / FRANSA
Paris / FRANSA
Ziyaretçi
Sayısı
23.547
3166
5579
113.065
103.500
–
13.400
–
Müzeler Haftası Etkinlikleri
Dünya kültür mirasının korunması ve müzeciliğin tanıtılması amacıyla UNESCO
tarafından tüm dünyada 18 Mayıs günü “Müzeler Günü” olarak kutlanmaktadır.
Ülkemizde de programlı bir şekilde, 1982 yılından itibaren her yıl 18–24 Mayıs tarihleri
arasında ülke genelinde düzenlenen “Müzeler Haftası” kutlamalarının 2009 yılında
yirmi sekizincisi düzenlenmiştir. Kutlama programları çerçevesinde müzecilik
hizmetleri alanında başarılı çalışmalara imza atan müzecilerimiz ile müzeciliğe
yararlı hizmetlerde bulunan akademisyenlere şükran plaketleri verilmektedir.
KAZI FAALİYETLERİ
Ülkemizde, 2009 yılında Ekim ayı itibariyle, Bakanlar Kurulu Kararı ile Türk bilim
adamlarınca gerçekleştirilen kazı çalışmalarının sayısı 98’e; aynı çerçevede yabancı
bilim adamları tarafından gerçekleştirilen kazı sayısı ise 47’ye ulaşmıştır. Buna
ilaveten, Türk Yüzey Araştırması sayısı 77’ye, yabancı yüzey araştırması sayısı ise
32 ulaşmıştır.
Özellikle son yıllarda Türk bilim heyetleri ve müzelerimiz tarafından gerçekleştirilen
kazı ve araştırma çalışmalarına büyük bir bölümü Bakanlığımız Döner Sermaye
İşletmesi Merkez Müdürlüğünden olmak üzere aktarılan ödenek miktarlarında
önemli artışlar olmuştur. 2003 yılında bu çalışmalara verilen 1.668.154.-TL. destek,
2009 yılında Bakanlığımız yatırım bütçesi, DÖSİMM, GAP Bölge Kalkınma İdaresi
Başkanlığı ve DSİ Genel Müdürlüğü kaynaklarından olmak üzere Ekim ayı itibariyle
toplam 25.658.577.-TL. seviyesine yükseltilmiştir.
Yerli ve yabancı bilim adamlarınca talep edilen uzun vadeli kazı ve yüzey araştırmaları
ile ilgili değerlendirme, izin ve izleme çalışmaları ile müze müdürlüklerince
yürütülen arkeolojik çalışmaların planlamasına 2010 yılında Bakanlığımızca devam
edilecektir.
YAYIN FAALİYETLERİ
Bilim heyetlerinin, kazı, tespit, araştırma, envanter, restorasyon gibi bilimsel nitelikli
çalışmalarına yönelik yayınları, sürdürülebilir bir koruma politikası oluşturmada
önemli bir faaliyet olarak değerlendirilmektedir.
25
“Uluslar Arası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu”, “Müze Çalışmaları
ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu”nun toplam 9 ciltten oluşan kitap basımı
gerçekleştirilmiştir. “Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi”nin yayımlanması
çalışmaları ile müze tanıtım katalogları ve broşürlerinin Türkçe/İngilizce olarak
basım çalışmalarına devam edilmektedir.
Atatürk Evleri Albümü isimli prestij yayınla ilgili çalışmalar tamamlanmış olup
baskı işlemleri devam etmektedir. Ayrıca, Kütahya Müzeleri ve Ören yerleri, Side
Müzesi ve Ören Yerleri, Tarsus Müzesi, Şanlıurfa Müzesi, Kars Müzesi ve Gazi
Ahmet Muhtar Paşa Konağı, Mersin Atatürk Evi ve Müzesi broşürlerinin baskı
işlemleri devam etmektedir.
Bakanlığımıza bağlı tüm müze ve ören yerlerinin katalog ve broşür ihtiyaçlarının
karşılanmasına yönelik faaliyetler 2009 yılında olduğu gibi, 2010 yılında da bütçe
olanakları çerçevesinde sürdürülecektir.
KÜLTÜR VARLIKLARIMIZIN ÜLKEMİZE İADESİ, ESKİ ESER
KAÇAKÇILIĞINI ÖNLEME VE İSTİHBARAT FAALİYETLERİ
Bakanlığımız, ilgili kurumlarla kaçakçılığının önlenmesine yönelik eğitim seminerleri
düzenlenmektedir. Kayıp veya ören yerlerimizden çalındığı tespit edilen kültür
varlıklarının yurt içinde arattırılması ve yurt dışına çıkışlarının engellenmesi amacı
ile bu eserlere ait fotoğraflı envanter bilgileri tüm Valiliklere, İçişleri Bakanlığına,
Emniyet Genel Müdürlüğüne, Sahil Güvenlik Komutanlığına, Başbakanlık Gümrük
Müsteşarlığına, Dışişleri Bakanlığına iletilmektedir.
Ülkemizden, yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılmış eserlerin ülkemize iadesi;
İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve uluslar arası kuruluşlarla
yapılan işbirliği ile; yerli/yabancı basının, yerli/yabancı müzayede kataloglarının,
web sayfalarının ve yayınların takip edilmesi yoluyla gerçekleştirilmektedir.
Yasa dışı yollarla ülkemiz kökenli eserlerin yurt dışında bulunması halinde bu
eserlerin, bilim adamlarımız ve müze müdürlüklerimiz tarafından eserlere ilişkin
verilen bilimsel raporlar doğrultusunda ilgili kurumlarla koordinasyon sağlanarak
ülkemize iadesiyle ilgili çalışmalar sürdürülmektedir. Eserlerin iadesinin ikili
görüşmeler veya ikili anlaşmalar kapsamında sağlanamaması durumunda
konsolosluklarımız ve elçiliklerimiz aracılığıyla avukatlık firmalarıyla ilişkiye
geçilerek hukuki süreç başlatılmakta olup avukatlık firmalarına ödenmekte olan
ücretler Bakanlığımız bütçesinden karşılanmaktadır.
26
Kaçak kazılar ve yasa dışı yollardan yurt dışına kaçırılan kültür varlıklarımızdan,
2009 yılında 151 adet eserin yurt dışından ülkemize iadesi sağlanmıştır.
Ayrıca Almanya, Rusya Federasyonu, ABD, İtalya, Fransa, Sırbistan, Bulgaristan ve
İngiltere gibi ülkelerde bulunan ve Bakanlığımız tarafından, müzayedelerde satışları
durdurulan, yurt dışında davaları süren eserlerin ülkemize getirilmesi amacıyla
girişimlerimiz devam etmektedir. Bu eserlerden İtalya’da bulunan Lidya Yazıtı’nın
ülkemize iadesi ile ilgili dava devam etmektedir.
Yasadışı yollardan yurt dışına çıkarılmış kültür varlıklarımızın iadesinin sağlanması
amacıyla Bakanlığımız adına vekâletle iş yapan avukatlık firmalarına avukatlık
ücreti ödenmektedir. Söz konusu eserlerin iadesi ile ilgili işlemler Bakanlığımız
tarafından takip edilmektedir.
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU VE
KORUMA BÖLGE KURULLARININ FAALİYETLERİ
Yurt içinde bulunan korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının ile
ilgili hizmetlerinin bilimsel esaslara göre yürütülmesini sağlamak üzere, 2863 sayılı
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 51. maddesi gereğince; 2009 yılı,
ilk altı aylık çalışma döneminde 34 koruma bölge kurulu tarafından toplam 642
toplantı yapılmış ve 10.591 karar alınmıştır.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu Faaliyetleri
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu tarafından 2009 yılında üç
toplantı gerçekleştirilmiştir.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarının Faaliyetleri
Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları ile ilgili işlemlerin hızlı ve yerinde
gerçekleştirilmesi amacıyla, 2009 yılında 3 yeni Koruma Bölge Kurulu faaliyete
geçmiştir. Bunlar, İstanbul VII Numaralı, Gaziantep ve Kütahya Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarıdır.
Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları
2009 yılında 5 Valilik ve 2 Belediye Başkanlığı bünyesinde Koruma, Uygulama ve
Denetim Bürosu (KUDEB) kurulmuş olup faaliyetlerine başlamışlardır.
27
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ SATIŞI, KİRALANMASI, TAHSİSİ VE
KAMULAŞTIRILMASI FAALİYETLERİ
2863 Sayılı Yasanın 15/a maddesinde “kısmen veya tamamen gerçek ve tüzel kişilerin
mülkiyetine geçmiş olan korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile
koruma alanları Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanacak programlara uygun
olarak kamulaştırılır. Bu maksat için Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesine yeterli
ödenek konur” hükmü yer almaktadır.
Kamulaştırma
Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 2009 Mali Yılı
Kamulaştırma ödeneği olan 5.000.000,00.-TL., ilk kamulaştırma ve daha önceki
yıllarda işlemleri başlanan ancak uyuşmazlık sonucu Mahkemelere intikal eden
bedel artırım davaları sonucunda kesinleşen mahkeme kararlarının ödenmesi
amacıyla kullanılmaktadır.
Kamulaştırma ödeneği çerçevesinde arkeolojik sit, ören yeri kapsamında toplam
18 adet parsel kamulaştırılmıştır. Kamulaştırma işlemlerine ödenekler ve öncelikler
ölçüsünde devam edilmektedir.
KÜLTÜR YATIRIMLARINI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK VE
SPONSORLUK FAALİYETLERİ
Bireyin ve toplumun kültürel gereksinimlerinin karşılanmasını; kültür varlıkları ile
somut olmayan kültürel mirasın korunmasını ve sürdürülebilir kültürün birer ögesi
haline getirilmesini; kültürel iletişim ve etkileşim ortamının etkinleştirilmesini;
sanatsal ve kültürel değerlerin üretilmesi, toplumun bu değerlere ulaşım olanaklarının
yaratılması ve geliştirilmesini; ülkemizin kültür varlıklarının yaşatılması ve ülke
ekonomisine katkı yaratan bir unsur olarak değerlendirilmesi, kullanılması ile kültür
merkezlerinin yapımı ve işletilmesine yönelik kültür yatırımı ve kültür girişimleri
teşvik edilmektedir.
28
Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Faaliyetleri
Kültür varlıklarının yaşatılarak korunması ilkesi uyarınca, taşınmaz kültür
varlıklarının kültür yatırımcısı ve girişimcilerine tahsis edilerek kültür kompleksleri
ile özel müzelerin yaygınlaştırılması ve özendirilmesi sağlanmaktadır. Bu çerçevede
2009 yılında aşağıdaki çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
• İzmir Eski Tekel Binası’nın 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini
Teşvik Kanunu kapsamında kullandırılması için İzmir Sanat Sergi Kongre
Yatırım İşletme Ticaret A.Ş.’ye ön izin verilmiştir. Ön izin döneminde
yükümlülüklerini yerine getiren yatırımcıya Kullandırma izni verilmiştir.
Kullandırma süresi devam etmektedir.
• İstanbul, Beyoğlu, 81-82 nolu parsellerin 5225 sayılı Kanun kapsamında
Kültürel Amaçlı Özel Tesis olarak yatırım ve girişimcilere kullandırılmasına
yönelik Tarih Vakfı’na ön izin verilmiştir. Ön izin süresi devam etmektedir.
• Diyarbakır Keçi Burcu’nun, 5225 sayılı Kanun kapsamında Kültürel
Amaçlı Özel Tesis olarak yatırım ve girişimcilere kullandırılmasına yönelik
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası’na ön izin verilmiştir. Ön izin süresi
devam etmektedir.
• Ankara TCDD eski Cer Atölyeleri’nin (eski hangar binaları) 5225 sayılı
Kanun kapsamında Kültürel Amaçlı Özel Tesis olarak yatırım ve girişimcilere
kullandırılmasına yönelik TÜRSAB Türkiye Seyahat Acentaları Hizmetleri
Tic. Ltd. Şti.’ne kullandırma izni verilmiştir.
• Sinop Paşa Tabyaları’nın 5225 sayılı Kanun kapsamında Kültürel Amaçlı Özel
Tesis olarak yatırımcılara duyurulmak üzere ön çalışmaları tamamlanmış
olup, Bakanlığımız internet sayfasında ilan edilmiştir.
• Balıkesir Tavuk Adası (Tescilli Harap Manastır) 5225 sayılı Kanun
kapsamında Kültürel Amaçlı Özel Tesis olarak yatırımcılara duyurulmak
üzere ön çalışmaları tamamlanmış olup, Bakanlığımız internet sayfasında ilan
edilmiştir.
• Afyonkarahisar Çakırköyü yeni 2163 parsel (eski 2045 B Bölümü) 5225
sayılı Kanun kapsamında Kültürel Amaçlı Özel Tesis kapsamında müze
olarak yatırımcılara duyurulmak üzere ön çalışmaları tamamlanmış olup,
Bakanlığımız internet sayfasında ilan edilmiştir.
5225 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde mevzuatın uygulamada
sağlıklı bir yapıya kavuşturulması için çalışmalar devam etmektedir.
29
Sponsorluk Faaliyetleri
Kültürel ve sanatsal faaliyetlerin desteklenmesi amacıyla yapılan sponsorluk
harcamalarında 5228 sayılı “Bazı Kanunlarda ve 178 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ve “Kültürel Alandaki Destek
(sponsor) Faaliyetlerinin Teşvik Edilmesi Hakkında Genelge” (Genelge 2005/13) ile
bazı vergi indirimleri uygulanmaktadır.
Bakanlığımıza yapılan başvurular sonucu gerçekleştirilen ve gerçekleştirilme
aşamasında bulunan sponsorluk çalışmaları ise şunlardır:
• TONWELT Medya Tic. Ltd. Şti. II. Meclis Binası’nda görüntülü audio rehber
cihazlarından oluşan sistemi ücretsiz kurma taleplerini Bakanlığımıza
iletmiş olup, başvuruları uygun bulunmuştur. Hazırlanan protokol metni
imzalanarak, söz konusu sistem, Cumhuriyet Müzesi’nde kullanılmaya
başlamıştır.
• Aydoğan A.Ş.’nin, Antalya İli, Alanya İlçesi, Seki Köyü sınırları içinde yer
alan Syedra Antik Kenti’nin çevre düzenlemesi için yaptığı sponsorluk talebi
Bakanlığımızca uygun bulunmuş ve sponsorluk kapsamında uygulamalar
tamamlanmıştır.
• Destek Patent A.Ş. Bursa İli, Tophane Çocuk Kütüphanesi’nin onaylı
restorasyon projesi kapsamında çevre drenajı, çatı aktarma, tesisat projesinin
uygulanması, giriş saçağının onarımının yapılması işleri için sponsorluk
talebinde bulunmuş olup, ilgili firma ile sözleşme imzalanmıştır.
• Desteklemenin uygun bulunduğuna dair belge verilen sponsorluklar:
• “Savur Kitabı” ve “Troia’dan Halikarnasos’a” isimli kitapların, desteklemenin
uygun olduğuna dair belge verilmiştir.
Kurulan Müze Müdürlükleri
Batman Müzesi Müdürlüğü’nün kurulmasına ilişkin 02.02.2009 tarihli
ve
2009/14663 sayılı Bakanlar Kurulu kararı alınmış olup müzenin teşkilatlanması ve
düzenlenmesine ilişkin işlemler sürdürülmektedir.
30
Kurulma Aşamasında Olan Müze Müdürlükleri
Düzce Konuralp Müze Müdürlüğü ve Osmaniye İlinde Müze Müdürlüğü
kurulmasına ilişkin işlemler sürdürülmektedir.
Kurulma Aşamasında Olan Rölöve ve Anıtlar Müdürlükleri
Sivas, Karabük, Van, Elazığ, Kütahya, Muğla, Edirne, Kocaeli ve Samsun
İllerinde Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü kurulması planlanmış olup çalışmalar
sürdürülmektedir.
İstanbul Koruma Bölge Kurulu Koordinasyon Müdürlüğü Kurulması
27.03.2008 tarihli ve 54595 sayılı Bakanlık Makamı onayı ile İstanbul Koruma Bölge
Kurulu Koordinasyon Müdürlüğü kurulmasına ilişkin işlemler sürdürülmektedir.
ULUSLAR ARASI KURUM VE KURULUŞLARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR
UNESCO Dünya Miras Alanlarımız İle İlgili Çalışmalar
Ülkemiz Dünya Miras Sözleşmesini 1982 tarihinde onaylamış ve söz konusu sözleşme
1983 yılında Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Sözleşmeden
kaynaklanan yükümlülüklerle ilgili her türlü çalışma Dünya Miras Komitesinin
belirlediği ölçütler çerçevesinde Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler
Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir. Bu çalışmalar neticesinde bugüne kadar
ülkemizden 9 adet kültürel ve/veya doğal varlık Dünya Miras Listesine alınmıştır.
Bu alanlar aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:
• İstanbul’un Tarihi Alanları
• Göreme ve Kapadokya Milli Parkı
• Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası
• Hattuşa (Boğazköy): Hitit Başkenti
• Nemrut Dağı
• Xanthos-Letoon
• Pamukkale - Hierapolis
• Safranbolu Şehri
• Truva Arkeolojik Kenti
31
Geçici Miras Listesinde yer alan Alanya Kalesi ve Selçuklu Tersanesi’ne ilişkin
Dünya Miras Listesi adaylık dosyası, Alanya Müzesi, Alanya Belediye Başkanlığı ve
Bakanlığımız işbirliği ile hazırlanarak Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile Dünya Miras
Merkezi’ne iletilmiştir. Yine 2010 yılı içinde Edirne Selimiye adaylık dosyasının
Dünya Miras Merkezine iletilmesi planlanmaktadır.
Dünya Miras Geçici Listemize İlişkin Çalışmalar
• Aphrodisias Antik Kenti,
• Sagalassos Antik Kenti,
• Çatalhöyük Neolitik Kenti,
• Perge Antik Kenti,
• Likya Uygarlığı Kentleri
ile ilgili derlenen bilgi ve belgeler, Geçici Listemize eklenmek üzere Dünya Miras
Sözleşmesi Uygulama Kılavuzu’nda yer alan format doğrultusunda hazırlanıp
Dünya Miras Merkezi’ne iletilerek Geçici Listemize eklenmeleri sağlanmıştır.
Böylece geçici listede 18 olan kültür varlığı sayısı 23’e çıkarılmıştır.
Dünya Miras Listesi’ndeki ve Dünya Miras Geçici Listemizdeki
Alanlara Yönelik Yönetim Planlarına İlişkin Çalışmalar
Dünya Miras Komitesi, Dünya Miras Sözleşmesi Uygulama Kılavuzu’nun 108.
maddesinde belirtildiği üzere Dünya Miras Listesi’ne aday gösterilecek olan
alanların bir alan yönetimi planının bulunmasını zorunlu hale getirmiş olup, alan
yönetimi planının varlığını, alanın varlığının sürdürülmesinin bir garantisi olarak
görmektedir.
Bu nedenle, “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulu’nun Kuruluş ve Görevleri ile
Yönetim Alanlarının Belirlenmesine ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”
çerçevesinde UNESCO Dünya Miras Listesinde yer alan İstanbul’un Tarihi Alanları
için İstanbul Büyükşehir Belediyesince, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesinde yer
alan Edirne Selimiye Cami ve Külliyesi için Edirne Büyükşehir Belediyesince, Alanya
Kalesi ve Tersanesi için Alanya Belediyesince ve Efes Antik Kenti, Aphrodisias
Antik Kenti, Bitlis Ahlat ve Çatalhöyük için Bakanlığımızca alan yönetim planı
hazırlanması çalışmalarına başlanmıştır.
32
MEVZUAT GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI
Uygulamalarda karşılaşılan bazı sorunları çözmek amacıyla mevzuatımızda
değişiklik yapılması çalışmaları devam etmektedir.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununda, 5835 sayılı Kanun’la
değişiklik yapılmıştır.
Ayrıca
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ve Koruma Bölge
Kurulları Çalışmaları ile Koruma Yüksek Kuruluna Yapılacak İtirazlara Dair
Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik,
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki Kültür
Varlıklarının Rölöve, Restorasyon, Restitüsyon Projeleri, Sokak Sağlıklaştırma,
Çevre Düzenleme Projeleri ve Bunların Uygulamaları ile Değerlendirme,
Muhafaza, Nakil İşleri ve Kazı Çalışmalarına İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına
Dair Yönetmelik
• Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tasnifi, Tescili ve Müzelere Alınmaları
Hakkında Yönetmelik
yeniden düzenlenerek yürürlüğe girmiştir.
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ TESPİT, KORUMA, VE
DEĞERLENDİRME SÜRECİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN KULLANIMI
Ülkemizdeki kültür varlıkları ve koruma süreçlerinin sürdürülebilirliği ve
güncel teknolojilerle bu süreçlerin desteklenmesi için otomasyon alt yapısının
oluşturulması, internet/intranet açılımlarıyla veri paylaşımlarının sağlanmasına
yönelik Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce çeşitli
projeler üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir.
Bilgi teknolojilerinin kültür ve tabiat varlıklarının tespit, koruma ve değerlendirme
süreçlerinde kullanımını sağlamak üzere Bakanlığımızca TÜBİTAK Kaynakları
ve DPT Ortak Çalışabilirlik İlkeleri takip edilmiş ve “bilgi teknolojilerine dayalı”
projeler geliştirilmiştir.
• “Taşınır Kültür Varlıklarını Etiketleme ve İzleme Sistemi Tasarımı ve
Mekânsal Entegrasyonu (KÜLTÜR-ID)” adlı projesi hazırlanmıştır. Proje
ile çeşitli müzelerimizde ve ören yerlerimizde teşhir salonlarında yada
33
depolarda bulunan kültür varlıklarımız ile bu varlıkların yurt içi ve yurt
dışında sergilenmek amacıyla taşınması ve sergisi sürecinde RFID (Radyo
Frekanslı Tanımlama) ve GPRS (Genel Paket Radyo Servis) gibi entegre
sistemlerle, takip edilmesi, anlık denetimlerin yapılması, eser sayımının anlık
olarak yapılabilmesi ve bu şekilde kültür varlıklarına yönelik sürdürülebilir
ve sürekli güvenliğinin sağlanması amaçlanmaktadır.
• “Kültür Varlıklarının Belgelenmesinde Tümleşik Jeofizik Yöntemler ve Coğrafi
Bilgi Sistemleri Temelinde Mükemmeliyet Merkezi Kurulması” adlı proje
“Araştırma Altyapısı Projeleri” kapsamında Mayıs 2009 döneminde Dokuz
Eylül Üniversitesi Rektörlüğü tarafından DPT Müsteşarlığına sunulmuştur.
Proje ile Bakanlığımızın 180 personelinin bilgisayar, laboratuar ve arazi
destekli interaktif bir eğitim modeliyle Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından
verilecek kurslarda eğitilerek sertifika sahibi olmaları planlanmaktadır.
• “Kamu Personelinin Coğrafi Bilgi Teknolojileri ve Kültür Varlıklarının İleri
Teknolojiler Destekli Belgelenmesi Amacıyla Araştırmacı İnsan Kaynağı
Yetiştirilmesi” adlı proje “Araştırmacı İnsangücü Yetiştirme Projesi”
kapsamında Mayıs 2009 döneminde Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü
tarafından DPT Müsteşarlığına sunulmuştur. Proje ile Bakanlığımızın 200
personeli uzaktan eğitim yöntemiyle Anadolu Üniversitesi tarafından sertifika
ve yüksek lisans programı dahilinde eğitilmesi planlanmaktadır.
• “Müzeler Ulusal Envanter Sistemi (Müze Otomasyonu-MUES) Projesi”
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansına sunulmuştur.
Ayrıca, Taşınmaz Ulusal Envanter Sistemi (TUES) ve Müzelerimizdeki yazma
eserlerin sayısal ortama aktarılması için de çalışmalar başlatılmış olup, 2010 yılı
içerisinde bu çalışmalara devam edilecektir.
Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce, taşınır ve
taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının envanterlenmesi, sayısal ortama aktarılması
ve güvenliğine yönelik bilişim ve altyapı yatırımları kapsamında merkez ve
taşra teşkilatının lisanslı yazılım, donanım, ağ yapılanması, sistem ihtiyaçları,
veri oluşturulması gibi ihtiyaçları ile İntranet yapılanması, VOIP ve Video
Konferans sistemleri ile Müzelerin ve kazıların Merkezi Güvenlik ve Kontrol
Sisteminin Kurulumu için önümüzdeki 2 yıl içerisinde çalışmalara devam edilmesi
planlanmaktadır.
34
RESTORASYON VE YAPI İŞLERİ FAALİYETLERİ
Bakanlığımızca, bütçemizle birlikte Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü ve
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı kaynakları kullanılarak çeşitli proje ve
uygulama çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
“Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne ve Bağlı Birimlerine Güvenlik
Sistemi Kurulması” Projesi, Hatay Yeni Müze Proje Yapımı, Gaziantep Zeugma
Mozaik Müzesi’nin teşhir tanzim projesi çalışmalarına devam edilmektedir.
Ankara Atatürk Kültür Merkezi Alanı 1. Bölgede kurulması planlanan “Türkiye
Uygarlıklar Müzesi’ne ilişkin çalışmalar devam etmekdedir.
Eskişehir Arkeoloji Müzesi inşaatı ile çevre düzenleme projesi etüt çalışmaları ETİ
Gıda Sanayi Tic. A.Ş. sponsorluğunda devam etmektedir. Van Müzesi Ek Binası,
Aydın Ayter Arkeoloji Müzesi, İstanbul Müzik Müzesi, Kilis Neşet Efendi Konağı,
Aydın Milet Müzesi, Tokat Latifoğlu Konağı, Konya Atatürk Evi, Osmaniye Müzesi,
Manisa Akhisar Müzesi, Şanlıurfa Göbeklitepe Ziyaretçi Girişi ve Çevre Düzenlemesi,
Şanlıurfa Viranşehir Eyüp Nebi Çevre Düzenlemesi, Nevşehir Hacıbektaş Müzesi,
vb. müzelerin proje çalışmaları devam etmektedir. Kahramanmaraş Müzesinin
teşhir tanzim projeleri tamamlanmış olup ihale çalışmaları başlatılmıştır.
• İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Bütçesi: Dünya Miras Alanları
ve Geçici Listede yer alan toplam 32 alanda Alan Yönetim Planları, Koruma
Amaçlı İmar Planları ile Çevre Düzenleme ve Restorasyon projelerinin elde
edilebilmesi ve projelerin uygulama çalışmalarının yapılması amacıyla
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkent Ajansı’ndan toplam 60 iş için toplam
30.735.710.-TL. kaynak aktarılmıştır.
• “Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Yardım Sağlanmasına Dair
Yönetmelik” gereği özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde
bulunan kültürel varlıklarımızın korunması için 2009 yılında 168 asil ve 36
adet yedek olmak üzere toplam 204 taşınmazın onarımına, 441 adet taşınmazın
ise proje yapımına katkı sağlanmıştır.
• Yurt Dışında Bulunan Eserlerin Bakım ve Onarımları: 2009 Yılı Yurtdışı Proje
Uygulamaları Programı kapsamında toplam 10 adet iş için 1.836.000.-TL
ödeneğin 989.000.-TL’si TİKA’ya, 847.000.- TL’si ise Suriye, Süleyman Şah
Türbesinin onarımı için kullanılmak üzere DSİ’ne aktarılmıştır.
• Kamu Eliyle Yapılan Kültür Yatırımlarına Destek Projesi: “Gaziantep
Savunması ve Kahramanlık Panorama Müzesi” işi ve “Bayazhan Kent Müzesi
Teşhir ve Tanzim” ve Zonguldak Maden Müzesi” yapımı işi için ödenek
aktarılmıştır.
35
• Ayrıca taşınmaz kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla
emlak vergisinin %10’u oranında tahsil edilerek il özel idarelerinde toplanan
katkı paylarından oluşan kaynak, Türkiye genelinde 2009 yılının ilk yarısı
itibariyle 419.059.801.-TL.’ye, bunun kullanılan kısmı ise 198.653.747.-TL.’ye
ulaşmıştır.
Özel Projeler
• Troya Müzesi: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce Danışma
Kurulu önerileri doğrusunda yarışma teknik altyapısını oluşturacak
çalışmalara devam edilmektedir.
• Kommagene-Nemrut Koruma ve Geliştirme Programı: Nemrut Dağı
Tümülüsü ve Anıtları Çevre Düzenleme ve Hizmet Evi Uygulama Projesi
çalışmaları devam etmektedir.
• Kars Ani Projeleri kapsamında; Tigran Honents Kilisesi, “Ebulhamrent
Kilisesi, Prikitch Kilisesi, Kars, Ani Şehrinde Yer Alan Taşınmazların Geçici
Olarak Güçlendirilmesi İşi, Ebul Menucheyr Camii, Fethiye Camii işlerine
ilişkin proje ve restorasyon çalışmaları bulunmaktadır.
• Hasankeyf Ilısu Hes Projeleri: Ilısu Barajı Kültür Varlıkları Kurtarma ve
Değerlendirme Çalışmaları kapsamında Hasankeyf Kentsel Sit Alanındaki
Kültür Varlıklarının, Koruma, Belgeleme, Taşıma ve Restorasyon çalışmaları
• Bitlis Ahlat Selçuklu Mezarlığı: Bitlis Ahlat Selçuklu Mezarlığının
Fotogrametrik Yöntemle Belgelenmesi işi çalışmaları tamamlanmıştır. “Ahlat
Selçuklu Mezarlığı Müze ve Karşılama Merkezi Uygulama Projesi” uygulama
aşamasına geçilmesi planlanmaktadır.
• Sivas Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası: Yapılacak çalışmalar 2008 yılında
yeniden değerlendirilmiş ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile birlikte üç
proje paketi hazırlanmıştır. Bunlar; Çevre Drenajı, zemin sorunları ve
yapısal sorunların araştırılması ile sorunların çözümüne yönelik projelerin
hazırlanması, yapısal hareketin bilgisayarlı sistemle izlenmesi işi başlamıştır.
Çevre düzenleme ve peyzaj çalışmalarına başlanılmıştır.
• Agustus Tapınağı: Statik takviye projeleri Anıt Eser Kurulu tarafından
onaylanmış olup Ankara Koruma Bölge Kurulu onayına sunulmuştur.
• Kaman Kalehöyük Müze Projesi: Teşhir tanzim işinin yaklaşık maliyetleri
hazırlanmış olup Kasım ayı içerisinde ihalesi yapılacaktır.
36
37
EDİLEN
950,000
ÖDENEK
AKTARILAN
AÇIKLAMALAR
Dondurulması
ve
Sağlıklaştırılması,
30.07.2008 140474
Yapımı
Statik Güçlendirme ve Elektrik Tesisatı Projeleri 30.07.2008 140474
Sümela Manastırı Revize Restitüsyon, Restorasyon,
Boğazkale Yazılıkaya Çevre Düzenleme Projesi
Bloklarının
İl Özel İdaresi
Trabzon Valiliği
İl Özel İdaresi
1,000,000
1,000,000
50,000
50,000
gönderildi.
13.08.2008 tarihinde ödeneği
Kurulu kararı ile onaylandı.
04.08.2008 / 30 tarihli Yürütme
tarihinde ödeneği gönderildi.
ile onaylandı. 13.08.2008
04.08.2008 / 30 tarihli
Yürütme Kurulu kararı
gönderildi.
Boğazkale Müzesi İnşaatı, Boğazkale Yazılıkaya Kaya
Çorum Valiliği
İl Özel İdaresi
Hattuşa Ören yeri Çevre Düzenleme Projesi, Çorum
Projesi ve Onarımı
Alanya Kalesi Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon
Tiyatrosu Rölöve, Restorasyon ve Statik Proje Yapımı,
Kurulu kararı ile onaylandı
950,000
(YTL)
ÖDENEK
Antalya Valiliği
İSTENEN YER
GÖNDERİLMESİ
Düzenleme Projesi Hazırlanması, Antalya Myra
30.07.2008 140474
SAYI
TALEP TARİH/
TALEP
Düzenlemesi Yapımı, Aziz Nikolas Kilisesi Çevre
Xsantos Ören yeri Karşılama Merkezi ve Çevre
İŞİN ADI
ÖDENEK
İSTANBUL 2010 AVRUPA KÜLTÜR BAŞKENTİ ÖDENEK TABLOSU
38
Yapımı,
Sokak
Rölöve
Tarsus
Sağlıklaştırma,
ve
30.07.2008 140474
30.07.2008 140474
30.07.2008 140474
Sağlıklaştırma 30.07.2008 140474
Restitüsyon
Restitüsyon ve Restorasyon Projesi Yapımı
Projesi Uygulaması, Mut Alahan Manastırı Rölöve,
Projeleri
Cephe
St.Paul Kuyusu ve Eski Cami Etrafındaki Evlerin
Yenilenmesi
Konya, Mevlana Müzesi Onarımı ve Teşhir Tanziminin
İşleri
Denizli Hierapolis Müzesi Proje Yapımı ve Uygulama
Yapımı
Çanakkale Troya Ören yeri Çevre Düzenlemesi Proje
Özel İdaresi
Mersin Valiliği İl
İdare
Konya Valiliği İl Özel
İl Özel İdare
Denizli Valiliği
Özel İdare
Çanakkale Valiliği İl
500,000
500,000
500,000
200,000
500,000
500,000
500,000
200,000
gönderildi.
gönderildi.
adı değişti.
2009/253-24sayılı YK ile işin
gönderildi.16.06.2009 tarihli ve
gönderildi.
39
Çevre
Düzenlemesi
Uygulaması,
3,974,254
300,000
13.10.2008 / 42 tarihli
gönderildi.
gönderildi.
28.11.2008 216515
Sekreterliği
Özel İdare Genel
İstanbul Valiliği İl
2,326,530
2,326,530
gönderildi.
01.12.2008 / 50 nolu Yürütme
3,974,254
300,000
1,000,000
İşi
Ve Tic. Ltd. Şti.
DİY-MAR İnş. San.
İdaresi
Bitlis Valiliği İl Özel
1,000,000
25.09.2008 178578
30.07.2008 140474
Özel İdaresi
Nevşehir Valiliği İl
Eski Teşvikiye ve Gülhane Hastaneleri Restarosyonu
Bitlis, Ahlat Selçuklu Mezarlığı Proje ve Onarımları
ve Çevre Düzenlemesi
Tehlike Arzeden Kaya Bloklarının Sağlıklaştırılması
Gece Aydınlatması Yapımı, Nevşehir Zelve Ören yeri
Açık Hava Müzesinin Elektrik Tesisatı Yenileme ve 30.07.2008 140474
Örtülerinin ve Sıva İşlerinin Yenilenmesi, Göreme
Göreme Açık Hava Müzesi Kaya Kiliselerinin Üst
Paşabağları
40
Hizmet Götürme
600,000
600,000
Yeni
Truva
Müzesi’nin
Projelerinin
Sorunların
Çözümüne
Yönelik
İzlenmesi İşi
17.12.2008 225188
17.09.2008 172901
Projelerin 20.11.2008 209655
Hazırlanması, Yapısal Hareketin Bilgisayarlı Sistemle
ile
Zemin Sorunları ve Yapısal Sorunların Araştırılması
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Çevre Drenajı,
Uygulama Projesi Yapımı İşi
Adıyaman Nemrut Dağı Tümülüsü Çevre Düzenleme
Hazırlanması İşi.
Çanakkale,
Oluşturma İşi.
İdare
Sivas Valiliği İl Özel
Defterdarlığına
adına Adıyaman
Genel Sekreterliği
Özel İdaresi
Adıyaman İl
Özel İdaresi
Çanakkale Valiliği İl
1,246,064
331,391
400,000
1,246,064
331,391
400,000
tarihinde ödeneği gönderildi
Hesap No.su geldi.03.03.2009
24.12.2008 tarihli Yürütme
ödeneği gönderildi.
onaylandı. 30.01.2009 tarihinde
Yürütme Kurulu kararı ile
19.01.2009 tarihli 2009/03
19.01.2009 tarihli 2009/03
Saymanlık
Gn.Md.Merkez
üzere)
Birliğine aktarılmak
Malzeme, Yapısal Durum, Jeolojik Araştırmalar
ve Koruma Önerileri Geliştirme ve Yönetim Planı
17.09.2008 172899
400,000
400,000
19.01.2009 tarihli 2009/03
20.11.2008 209679
Adıyaman, Nemrut Dağı, Tümülüsü ve Anıtları
Karabük, Safranbolu, Kızıltan Ulukavak Evi
19.01.2009 tarihli 2009/03
İl Özel İdaresi
(Safranbolu Köylere
Karabük Valiliği
41
21.10.2008 190671
Harran Suriçi Kentsel Dönüşüm Projesi
gönderildi
gönderildi
gönderildi
Elektrik
Rölöve,
Mühendisliği 20.11.2008 209694
Restitüsyon,
ve İnşaat Mühendisliği Projelerinin Yapımı İşi
Kompleksi Üzerine Çatı Yapılmasına İlişkin Mimari 20.11.2008 209703
Nevşehir, Ürgüp, Sobessos Antik Kenti Hamam
ve
Kalesi
Projelerinin Yapımı İşi
İnşaat
Harran
Restorasyon,
Şanlıurfa,
Tesisat Projelerinin Yapılması İşi
Restorasyon, İnş. Mühendisliği, Elektrik ve Makine
Özel İdaresi
Nevşehir Valiliği İl
Özel İdaresi
Şanlıurfa Valiliği İl
Özel İdare
22,038
936,554
22,038
936,554
gönderildi.
gönderildi.
gönderildi.
215,727
2,000,000
500,000
1,750,000
Amaçlı Salona Dönüştürülmesi) Rölöve, Restitüsyon,
215,727
2,000,000
500,000
1,750,000
Özel İdaresi
Şanlıurfa Valiliği İl
Özel İdaresi
Mardin Valiliği İl
Özel İdare
Denizli Valiliği İl
Eski Teşvikiye ve Gülhane Hastaneleri A Blok (Çok
20.11.2008 209659
21.10.2008 190723
06.10.2008 180378
Mardin Tarihi Kent Dokusunda Kamulaştırma
Restorasyonu İşi
Denizli Pamukkale Hierapolis Tiyatrosu Sahne
42
Alahan
İnşaat
Ulu
Camii
ve
II.Etap
Yapımı İşi
Çorum Boğazkale Müzesi Genişlemesi ve Depo
Çevre Düzenlemesi İşi
20.11.2008 209672
25.12.2008 232889
17.02.2009 31862
10.02.2009 26763
Mühendisliği 20.11.2008 209668
Restitüsyon,
Darüşşifası
Elektrik
Rölöve,
Doğu Beyazıt, İshak Paşa Sarayı Restorasyonu ve
Uygulamaları
Divriği
ve
Manastırı
Projelerinin Yapımı İşi
Restorasyon,
Mut,
Mardin Müzesi Onarımı İşi
Müdürlüğü hesabına
Muhasebe
Çorum Defterdarlığı
Sekreterliği adına
İdaresi Genel
Çorum İl Özel
İdaresi
Ağrı Valiliği İl Özel
İdare
Sivas Valiliği İl Özel
Özel İdaresi
Mersin Valiliği İl
Özel İdaresi
Mardin Valiliği İl
2,129,195
2,012,248
1,800,000
630,811
643,403
2,129,195
2,012,248
1,800,000
630,811
643,403
gönderildi.
2009 / 09 tarihli Yürütme
gönderildi.
edildi.27.03.2009tarihinde
Kurulu kararı ile kabul
2009/09 tarihli Yürütme
gönderildi.
gönderildi.
43
Sümela
Manastırı
Uygulama
Sonrası
02.02.2009 20152
20.01.2009 11944
Dünya
Miras
Alanları
ile
ilgili
TOPLAM
Çalışmaları İşi
Yönlendirme, Bilgilendirme ve Tanıtım Amaçlı Pano -
Türkiyedeki
Algılama Sistemlerinin Kurulması
Hırsız Alarm, Kapalı Devre Televizyon ve Olay 22.09.2008 175820
İstanbul, Ayasofya Müzesi Yangın Algılama ve Alarm,
Restitüsyon ve Restorasyon Projeleri
Antalya Myra Antik Kenti, Myra Tiyatrosu Rölöve,
Düzenlemesi İşi
Rölöve Restorasyon İnşaat Mühendisliği ve Çevre 10.02.2009 26762
Trabzon
Antalya, Alanya, Kızılkule - Tophane Ekseni Projesi
844,866
844,866
Defterdarlığı
adına Ankara
59,403,250 30,735,710
gönderildi.
Kurulu kararı ile onaylandı
edildi.22.05.2009 tarihinde
Kurulu kararı ile kabul
gönderildi.
gönderildi.
Anıtlar Müdürlüğü
985,000
1,000,000
585,000
40,424
985,000
1,000,000
585,000
40,424
gönderildi.
Ankara Rölöve ve
Özel İdare
Muhasebe
Antalya Defterdarlığı
İdaresi Genel
Antalya İl Özel
Özel İdaresi
Trabzon Valiliği İl
Muhasebe
Antalya Defterdarlığı
İdaresi Genel
Antalya İl Özel
TÜRKİYE GENELİNDE SİT ALANLARI DAĞILIMI
TÜRKİYE GENELİNDE TESCİL EDİLMİŞ
SİT ALANLARI İLE TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI
SİT ALANLARI
SİT TÜRÜ
SAYISI
Arkeolojik Sit Alanı
8242
Doğal Sit Alanı
1226
Kentsel Sit Alanı
225
Tarihi Sit Alanı
145
Diğer Sit Alanları (Üst üste Sit Alanları)
398
Kentsel Arkeolojik Sit Alanı
36
TOPLAM
10272
44
TESCİLLİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI
TAŞINMAZ TÜRÜ
SAYISI
Sivil Mimarlık Örneği
52665
Dinsel Yapılar
7507
Kültürel Yapılar
8197
İdari Yapılar
2108
Askeri Yapılar
943
Endüstriyel ve Ticari Yapılar
2891
Mezarlıklar
2638
Şehitlikler
215
Anıt ve Abideler
248
Doğal Varlıklar
5722
Kalıntılar
1649
Korunmaya Alınan Sokaklar
47
TOPLAM
84830
GENEL TOPLAM
94552
TÜRKİYE GENELİNDE TESCİL EDİLMİŞ SİT ALANLARI
SİT TÜRÜ
SAYISI
Arkeolojik Sit Alanı
8242
Doğal Sit Alanı
1226
Kentsel Sit Alanı
225
Tarihi Sit Alanı
145
Diğer Sit Alanları (Üst üste Sit Alanları)
398
Kentsel Arkeolojik Sit Alanı
36
TOPLAM
10272
12.10.2009 tarihi itibariyle güncellenmiştir.
45
TÜRKİYE GENELİNDEKİ DİĞER SİT ALANLARI
(ÜST ÜSTE SİT ALANLARI)
Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı
303
Arkeolojik ve Kentsel Sit Alanı
9
Arkeolojik ve Tarihi Sit Alanı
12
Doğal ve Tarihi Sit Alanı
16
Tarihi ve Kentsel Sit Alanı
29
Doğal ve Kentsel Sit Alanı
13
Doğal , Kentsel ve Arkeolojik Sit Alanı
5
Doğal,Tarihi ve Kentsel Sit Alanı
3
Doğal, Arkeolojik ve Tarihi Sit Alanı
3
Arkeolojik, Tarihi ve Kentsel Sit Alanı
3
Doğal, Arkeolojik, Tarihi ve Kentsel Sit Alanı
2
GENEL TOPLAM
398
12.10.2009 tarihi itibariyle güncellenmiştir.
46
KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı olan 14 Yazma Eser, 45 Çocuk
ve 1.092 Halk Kütüphanesi olmak üzere toplam 1.151 kütüphane ve 55 gezici
kütüphane ile kütüphanecilik hizmeti verilmektedir. Ayrıca İstanbul’daki Basma
Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü, derleme hizmetlerini yürütmektedir.
Bakanlık olarak kütüphanelerin toplumun merkezine taşınması ve dünyadaki
teknolojik gelişmelerin kütüphanelere uygulanması doğrultusunda yaptığımız
çalışmalara devam edilmektedir.
Modern Kütüphane Binası Yapımı
Hazırlanan özel proje doğrultusunda İstanbul-Maltepe İlçe Halk Kütüphanesi
binasının yapımına devam edilmekte olup, 2009 yılı sonunda tamamlanacaktır.
Milli Kültür Eserlerinin Basımı Yayımı
Milli Kültür Eserlerinin Basımı ve Yayımı kapsamında 2.150.000.-TL. ödeneğin
tamamı yılsonu itibariyle kullanılacaktır.
Kütüphaneler İçin Makine Teçhizat Alımı ve Yaptırılması
Kütüphane hizmetleri için gerekli donatım malzemelerinden (okuyucu masası,
okuyucu sandalyesi, kitap rafı, süreli yayın rafı, bilgisayar, fotokopi makinesi, faks
cihazı vb.) yaptırılarak/satın alınarak ihtiyacı bulunan 6 kütüphaneye dağıtım
yapılmıştır.
Kütüphane hizmet malzemesi alımı ve yaptırılması, bilgisayar ve yan donanımı
alımı, faks ve fotokopi makinesi alımı, yazma eser kütüphanelerine araç-gereç
alımı, konuşan kitaplık bölümlerine araç-gereç alımı, kütüphanelere alarm ve
güvenlik sistemi kurulması çerçevesinde gerekli ödenekler kütüphanelerimize
gönderilmiştir.
Kütüphaneler için Kitap, Süreli Yayın, Yazma ve Nadir Eser Alımı
Kütüphanelere Kitap Alımı
Ulusların kültürel ve ekonomik açıdan gelişmesinde basılı fikir ve sanat eserlerinin
yeri ve önemi büyüktür. Bu eserlerin sağlanması belirli bir hizmet anlayışı içerisinde
47
okuyucuların yararına sunulması ve gelecek kuşaklara aktarılması kütüphaneler
aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.
Bilindiği üzere bir kütüphaneyi oluşturan en önemli öğelerden biri koleksiyondur.
Bu nedenle güncel kitaplarla canlı tutulması, hizmet kalitesinin yükseltilmesi
açısından büyük önem taşımaktadır.
Dolayısıyla halk kütüphanelerine mümkün olduğunca güncel bilgi kaynaklarının
kazandırılması gerekmektedir.
2009 yılında Bakanlığımıza bağlı halk ve çocuk kütüphanelerinde okuyucu hizmetine
sunulmak üzere, materyal alımı için bütçede mevcut olan ödenek miktarı 2.649.000.TL.’dir. Bu ödenekle, kütüphanelere 480.000 adet kitap satın alınması planlanmıştır.
Kütüphanelere Süreli Yayın Alımı
Aynı kapsamda kütüphanelerimizde okuyucu hizmetine sunulmak üzere, 2009
yılında ayrılan ödenek ile yurt içi 150, yurt dışı 15 olmak üzere toplam 165 çeşit
süreli yayına abone olunmuştur.
Kütüphaneler İçin Basılı Malzeme ve Temel Fiş Alımı, Cilt Yaptırılması
Kütüphaneler için basılı malzeme ve temel fiş alımı, cilt yaptırılması kapsamında
gereken ödenek 35 kütüphaneye gönderilmiştir
Kütüphane Otomasyon Projesi Yazılımı
2009 yılı Ağustos ayı itibari ile www.ekutuphane.org adresi üzerinde hizmet veren
Milas Kütüphane Otomasyon Programını kullanan kütüphane sayısı 400 dür.
www.earsiv.net adresinde yer alan Kütüphane Hizmetleri Veritabanı üzerinde çalışan
otomasyon programlarını (İstatistik-Kültürel Etkinlikler-Bilgisayar EnvanteriPlan-Materyal Sağlama) kullanan kütüphane sayısı 643 tür. 400 halk kütüphanesi
tarafından 10 Eylül 2009 tarihi itibariyle Milas Kütüphane Otomasyon Sistemine
4.716.000 bibliyografik künye girişi tamamlanmıştır.
Kütüphane Otomasyon Projesi çerçevesinde; 2010 yılında diğer bağlı kütüphanemizin
de sisteme dahil edilebilmesi için gerekli donanım, yazılım ve altyapı çalışmaları
48
İnternet Erişim Merkezleri ve Kütüphanelerin Teknik Altyapıya Kavuşturulması
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğünce 2006 yılında 81 il halk
kütüphanesinde faaliyete geçirilen İnternet Erişim Merkezlerinin yanı sıra 2008
yılında Milli Eğitim Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından yürütülen Kamu
İnternet Erişim Merkezleri Projesi kapsamında 186 halk kütüphanesine İnternet
Erişim Merkezi kurulmuştur. Ayrıca, Türk Telekom A.Ş. tarafından sosyal sorumluluk
projesi çerçevesinde 149 halk kütüphanemize “İnternet Evleri” kurulmuştur. Böylece,
Bakanlığımız, Ulaştırma Bakanlığı ve Türk Telekom A.Ş. tarafından kurulan İnternet
Erişim Merkezlerinin sayısı 333 olmuştur.
Türk Telekom A.Ş. ve Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü arasında Haziran
2008 tarihinde imzalanan protokol ile tüm halk kütüphanelerinde okuyucularımıza
kablosuz internet erişim hizmetinin kurulumu Ağustos 2009 sonu itibariyle 505
kütüphanede tamamlanmış olup diğer kütüphanelerde de kurulum çalışmalarına
devam edilmektedir.
2009 yılında ise kütüphanelerin donanım ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla
DMO aracılığıyla alım çalışmaları yürütülmektedir.
Sanat Köşeleri
Kütüphanelerin, bilgi kaynaklarını koruma, eğitim, araştırma ve boş zamanları
değerlendirme işlevlerinin yanı sıra, birer kültür merkezi olmayı amaçlayarak,
toplumun sanatsal ve estetik beğenisini geliştiren yazılı ve görsel kültüre yönelik
çabaları da sergileyeceği dikkate alınarak, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel
Müdürlüğünce 81’i il halk kütüphanesi, 19’u Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Bölgelerindeki halk kütüphaneleri olmak üzere, toplam 100 halk kütüphanesinde
“Sanat Köşeleri” oluşturulmasına yönelik çalışmalar başlatılmıştır.
49
Milli kültür ağımızın genişletilmesine katkı sağlayacak sanat köşelerinde,
Bakanlığımız tarafından yayınlanmış Türk kültür ve sanat dünyasına ilişkin prestijli
eserler, sergi katalogları, müze katalogları, sanatsal içerikli CD ve kasetler ile ünlü
ressamların tablolarına ait reprodüksiyonlar yer almaktadır.
Üniversitelerle İşbirliği:
Halk kütüphaneleri; her yaş ve düzeyde kullanıcının çeşitli konulardaki fikir ve
sanat eserlerinden ücretsiz ve serbestçe yararlanmalarını sağlayarak, bulundukları
bölgenin kültürel, sosyal ve ekonomik kalkınmasına yardımcı olan kuruluşlardır.
Ancak halk kütüphanelerinin tek başlarına tüm bilgi kaynaklarını sağlaması ve bu
kaynaklara erişim imkânı sunması mümkün olamamaktadır.
Bu nedenle üniversite kütüphaneleri ile illerde Kültür ve Turizm Bakanlığına
bağlı hizmet veren il halk kütüphaneleri arasında işbirliği sağlanması amacıyla bir
proje başlatılmıştır. Projeyle araştırmacı niteliğindeki halk kütüphanesi üyelerinin
üniversite kütüphanelerinden yararlanması sağlanırken böylece hem üniversitenin
toplumla bütünleşmesi hem de araştırmacıların yeni kaynaklara ulaşmalarının
sağlanması ve bölgenin kültürel gelişimi ile bölgede araştırma etkinliğinin gelişmesi
sağlanacaktır.
Ulusal Yayın Kongresi
İlki 1939 yılında gerçekleştirilen Ulusal Yayın Kongreleri, yayıncılığımızın kilometre
taşlarından biridir. Başlangıçta kongrenin 5 yılda bir yapılması düşünülmüş, ancak
günümüze kadar dört defa yapılabilmiştir. 2009 yılı Aralık ayında Ulusal Yayın
Kongresinin beşincisi yapılarak, yayıncılığımızın gelişmesinin önündeki engellerin
tespit edilmesi ve bu engellerin ortadan kaldırılarak, yayıncılığımızın daha da
büyümesi amaçlanmaktadır.
50
Sivil toplum kuruluşları ve kamu kurumları bir araya gelerek Ulusal Yürütme
Komitesi oluşturmuştur. Komite, Kongre ile ilgili hazırlıklarını yapmış ve komisyon
başlıklarını, Komisyon katılımcılarını belirlemiştir. Çalışmalar devam etmekte olup
5. Ulusal Yayın Kongresi 4-5 Aralık 2009 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilecektir.
Yayın Tanıtım ve Destek Çalışmaları (TEDA)
Türk kültür, sanat ve edebiyatının yurt dışında tanıtılması ve Türkçe’nin yazı dili
birikiminin dünya dillerine kazandırılması amacıyla 2005 yılında başlatılan Türk
Kültür, Sanat ve Edebiyatının Dışa Açılması (TEDA) Projesi çalışmaları 2009 yılında
da başarıyla devam etmektedir. TEDA Danışma ve Değerlendirme Kurulu 2009
Temmuz ayında yapılan 1. Dönem toplantısında 83 eser için, yabancı ülkelerde
faaliyet gösteren yayıncı kuruluşlara destek verilmesini kararlaştırmıştır. 2005
yılından bu yana desteklenen eser sayısı toplam 576’ye ulaşmıştır ve bunlardan 309
tanesi farklı dillerde yayınlanmış ve okuyucularla buluşmuştur.
Okuyucu Hizmetleri ve İstatistik Çalışmaları
Bakanlığımıza bağlı halk ve çocuk kütüphanelerinin koleksiyon ve hizmetlerine
ilişkin sayısal verilerin, daha çabuk toplanıp kullanıcıların hizmetine anında
sunulabilmesi için, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğünce web tabanlı
bir istatistik programı yaptırılmıştır. Bu program üzerinden veri girişleri internet
bağlantısı sağlanan kütüphanelerce yapılmaktadır. Kütüphanelerimizde 2009
Haziran ayı sonu itibariyle 13.972.609 kitap bulunmaktadır. Kullanıcı sayısı ise 2008
yılsonu itibariyle 19.034.750 kişi olarak belirlenmiştir.
Görme engelli vatandaşlarımızın da kütüphanelerden faydalanmaları için 14
kütüphanemizde görme engelliler için “Konuşan Kitaplık Bölümleri” mevcuttur.
Beyazıt Devlet Kütüphanesinde sesli kitap oluşturmak amacıyla kurulan 6
modern stüdyoda sesli kitaplar oluşturulmakta, çoğaltılmakta ve görme engelli
vatandaşlarımıza ödünç verilmektedir.
Yazma ve Nadir Eserler İle İlgili Çalışmalar
• Yazma Eserlerin Dijitalleştirilmesi
Yazma eserlerin sağlıklı bir şekilde korunarak gelecek kuşaklara ulaştırılmasının
sağlanması, nitelikli, hızlı ve kolay bir şekilde yerli ve yabancı araştırmacıların
hizmetine sunularak bilim ve sanatın gelişmesine yardımcı olunması, Türk
51
kültürünün uluslar arası platformda tanıtılmasına katkıda bulunulması amacıyla
kütüphanelerimizde bulunan yazma eserler dijital ortama aktarılmaktadır.
Koleksiyonunda yazma eser bulunan Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne
bağlı 28 kütüphanede toplam 167.240 yazma eser bulunmaktadır. Süleymaniye ve
Konya Bölge Yazma Eser Kütüphaneleri koleksiyonları, satın alma ve bağış yoluyla
her yıl daha da zenginleştirilmektedir. Eserlerin % 92’si dijital ortama aktarılmıştır.
Bu çerçevede, Beyazıt Devlet ve Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanelerindeki
çekim çalışmaları Aralık 2009 itibarıyla tamamlanacaktır.
• Yazma Eserlerin İnternet Ortamında Araştırmacıların Hizmetine Sunulması
Dijital arşivi oluşturulan eserler Bakanlığımız merkezinde tek bir belleğe
yüklenmiştir. Yazma eserin tanıtımının yapıldığı ve dijital arşivi oluşturulan eserlerin
görüntülerinin yer aldığı bir web sayfası (www.yazmalar.gov.tr) oluşturulmuştur.
Siteye üye olan araştırmacılar cüzi bir ücret karşılığında görüntüleri kendi
bilgisayarlarına indirebilmektedirler.
İnternet üzerinden 2009 yılı Eylül ayı itibari ile 3.417 kişi yararlanmış olup, 48.927.TL. Genel Bütçeye kaydedilmek üzere tahsil edilmiştir.
• Kütüphanelerden Doğrudan Yararlanma
Yazma ve Nadir Eserlerin bulunduğu kütüphanelerden yararlanan kişilerin kopya
talepleri sonucunda 2009 yılı Eylül ayı itibari ile 44.895.-TL. gelir elde edilmiştir.
52
• “Kültür Mirası Kağıt Koleksiyonlarının Korunması ve Restorasyonu
İçin Temizleme ve Koruma Teknolojilerinin Geliştirilmesi ve
Uygulanması” Projesi
Yazma ve nadir basma eserlerin korunması ve restorasyonu ile ilgili ilmî araştırma
ve uygulamalar yapılmasını amaçlayan proje kapsamında 2009 yılında, restorasyon
ve konservasyon uygulamalarına yönelik gelişmiş araçlar ile yazma eser depolarının
iyileştirilmesinin temini çalışmalarına İstanbul İl Özel İdaresi ile birlikte devam
edilmekte olup; mikrobiyoloji laboratuarında değerlendirilmek üzere Yeditepe
Üniversitesinde personel eğitimi gerçekleştirilmiştir.
2009 Yılı Kültürel Faaliyetler
Bulundukları yörenin kültür merkezi durumunda olan halk kütüphanelerinde, çevre
halkının kütüphane ile ilişkilerini arttırmak, bu suretle çocukların ve yetişkinlerin
okuma ve araştırma alışkanlığını geliştirmek, kütüphane ve kütüphane hizmetlerini
en iyi biçimde tanıtmak, kaynaklarının olabildiğince kullanılmasını sağlamak ve
kütüphane hizmetlerinin geliştirilmesi amacıyla; halkla bütünleşerek her kesimin
dikkatini çekecek belirli gün ve haftaların kutlandığı, anma günleri yapılmış, güncel,
çarpıcı ve kamuoyunu ilgilendiren konularda konferanslar, seminerler, yuvarlak
masa toplantıları, kurslar, imza ve sohbet günleri, konserler, şiir-edebiyat günleri,
tiyatro gösterileri, turnuvalar, yarışmalar, vb. kültürel etkinlikler gerçekleştirilmiştir.
Bu bağlamda; 2008 yılında il ve ilçe halk kütüphanelerinde 4.138 kültürel etkinlik
düzenlenmiş olup, etkinlikler 926.872 kişi tarafından izlenmiştir. 2009 yılının ilk altı
ayında 2584 etkinlik düzenlenmiş olup 650.741 kişi tarafından izlenmiştir.
Kütüphane Haftası
Ana teması “Bilginin Yazgısı: Sanal Dünyaya Yolculuk” olarak belirlenen
45. Kütüphane Haftası’nın açılışı 31 Mart 2009 tarihinde Milli Kütüphane’de
gerçekleşmiştir.
Kütüphane Haftasında Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı
kütüphanelerde çocukların, gençlerin ve yetişkinlerin kütüphanelere olan ilgi
ve sevgisini artırmak ve okuma alışkanlığını geliştirmek için panel, sempozyum,
açıkoturum, konferans, konser, yarışma v.b. konularda çeşitli etkinlikler
düzenlenmiştir.
53
Birlik İçinde Çokluk: Ortak Kültürel Miras Sergisi
Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve İspanya Hükümet Başkanı Sayın
José Luis Rodríguez Zapatero öncülüğünde başlatılan Medeniyetler İttifakı Projesi
kapsamında, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü tarafından ülkemizde ve
yurt dışında bulunan el yazması ve nadir eserlerin orijinalleri ve dijital kopyalarından
oluşan bir sergi düzenlenmiştir. 16 Eylül-11 Ekim 2009 tarihleri arasında İstanbulTürk ve İslam Eserleri Müzesinde düzenlenen sergide, farklı dillerde, farklı etnik ve
dinî kimlikler tarafından karşılıklı etkileşimi yansıtan, yurt içinde ve yurt dışındaki
kütüphane ve müzelerden tespit edilen yazma ve nadir eserlerin orijinalleri ile dijital
kopyaları sergilenmiştir.
Dünya Çocuk Kitapları Haftası
Çocuklara kitabı sevdirmek, okuma alışkanlığı kazandırmak; anne, baba ve
öğretmenlere çocuklar için kitap seçme imkânı sağlamak amacıyla 9-15 Kasım 2009
tarihleri arasında “Dünya Çocuk Kitapları Haftası” etkinliği düzenlenmiştir.
Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Türk Kütüphaneciler Derneği Ankara
Şubesi ile işbirliği yapılarak; Bakanlığımıza bağlı halk ve çocuk kütüphanelerinde ünlü
çocuk kitabı yazarları ve konu uzmanı eğitimciler çocuk okurlarla buluşturulacak,
imza, söyleşi, eğitici ve eğlendirici oyunlar, sergi, drama, çizgi film, konser çocuk
kitaplarının ücretsiz dağıtımı ve benzeri pek çok etkinlik gerçekleştirilmiştir.
54
Yayın Standartları Çalışmaları
Yayıncılığımızın önündeki engellerin kaldırılmasını hedefleyen 5. Ulusal Yayın
Kongresi ile birlikte, büyüyen yayıncılığımızın kaliteli yayınlarla gelişmesini sağlamak
amacı ile dünyada uygulanan yayın standartlarının ülkemizde de kullanılması için
Ulusal Yayın Standartları Toplantısı hazırlıkları da başlatılmıştır. Toplantıya hazırlık
amacıyla Türkiye Standartlar Enstitüsü ile işbirliğine gidilmiştir.
Mevzuat Çalışmaları
Çoğaltılmış Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanunu Taslağı: Milli ve kültürel
varlıkları oluşturan fikir ve sanat eserlerinin gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla
21.06.1934 tarihli ve 2527 sayılı Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu günümüz
şartlarında yeterli olmamaktadır. Günümüz ihtiyaçlarına cevap veren ve değişen
teknolojik ve sosyal şartlara göre hazırlanan Çoğaltılmış Fikir ve Sanat Eserlerini
Derleme Kanunu Taslağı Komisyonlardan geçmiş olup, görüşülmek üzere TBMM
Genel Kurulu’nda beklemektedir.
Ayrıca personelin özlük hakları ve Bakanlığımız taşra teşkilatının bir bölümünün
devrine dair yasa taslağı çalışmaları da yürütülmektedir.
Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı
Yazma eser kütüphanelerinin tek elden yönetimini sağlamak, yazma ve eski basma
eserlerin toplanması, korunması, gelecek kuşaklara sağlıklı biçimde ulaştırılması,
bilim ve sanat dünyasının hizmetine sunulması amacıyla Türkiye Yazma Eserler
Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Taslağı hazırlanmıştır.
Uluslar Arası Yayın Standartları
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü bünyesinde Uluslar Arası Standart
Kitap Numarası (ISBN), Uluslar Arası Standart Süreli Yayın Numarası (ISSN),
Uluslar Arası Standart Müzik Numarası (ISMN) verilmektedir.
• ISBN Türkiye Ajansı
ISBN işlemleri yaptırılan web tabanlı programla internet üzerinden yapılmakta,
yayıncılarımızın kaydı ve yayınlanacak kitapların başvuruları internet üzerinden
anlık cevaplandırılmaktadır. 2009 yılında 31 Temmuz itibariyle 17.627 yeni yayına
ISBN verilmiştir, ayrıca aynı dönemde 758 yeni yayımcı ön sayısı tahsis edilmiştir.
55
• ISSN Türkiye Merkezi
ISSN işlemleri ve süreli yayın başvuruları internet üzerinden kabul edilmeye
başlanılmıştır. Program ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. 2009 yılı için 373 yeni
yayına ISSN verilmiştir.
• ISMN Türkiye Ajansı
ISMN işlemlerinin de internet üzerinden yapılabilmesi için program çalışmaları
devam etmekte olup yayımcı bilgilerinin aktarılması ve materyal başvuru bölümü
üzerindeki çalışmalar sürdürülmektedir. 2009 yılı sonunda basılı müzik eserlerimize
uluslar arası numara verilme işlemleri internet üzerinden gerçekleştirilebilecektir.
Yayın Planlama ve Hazırlama Çalışmaları
Bakanlığımızın yayın politikası ve yayıncılık anlayışı doğrultusunda, nicelikten
çok niteliğe önem veren bir anlayış ile Türk kültür, sanat ve edebiyatının ulusal ve
uluslar arası platformda hak ettiği bir biçimde tanıtılması amaçlanmaktadır.
2009 Yılı Yayın Planında Yer Alan Eserler
KİTAP ADI
1
2
3
YAZARI
“Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî
Ahmet Yaşar OCAK
Kültürü”
“Hat-Tezhip Sanatı”
Ali Rıza ÖZCAN
“Dünya Mirasında Türkiye”
Gül PULHAN
(Genişletilmiş 2. baskı)
4
“Fazıl Hüsnü Dağlarca”
Konur ERTOP – Özgen KILIÇARSLAN
5
“Cengiz Aytmatov”
Ramazan KORKMAZ
6
“Nurettin Topçu”
İsmail KARA
7
“Leyla Gencer”
Zeynep ORAL
8
“Kâtip Çelebi”
Bekir KARLIĞA
9
“Fethi Naci”
10
Mustafa Şerif ONARAN
Özgen KILIÇARSLAN
Cultural Heritage of Turkey (Türkiye’nin
Kültürel Mirası)
56
Zeynep AHUNBAY
“Anatolian Civilizations and Historical
11
Sites” (Anadolu Uygarlıkları Ören
İlhan AKŞİT
Yerleri)
12
“Osmanlı Süsleme Sanatları” (İngilizce)
13
“Karagöz” (İngilizce)
14
World Heritage in Turkey
15
16
17
18
Ayşin Yoltar YILDIRIM
Ünver ORAL
Çev. Cumhur ORANCI
Türkiye Bakanlar Birliği ile Kültür ve
Turizm Bakanlığı Ortak Yayını
A Millenium of Turkish Literature (Türk
Edebiyatı El Kitabı) (2. baskı)
An Outline of 2000 Years of Turkish
History (Türk Tarihi El Kitabı) (2. baskı)
Turkish Plastic Arts (Türk Plastik
Prof. Dr. Talât Sait Halman
Doç. Dr. Süleyman SEYDİ
Prof. Dr. Ayla ERSOY
Sanatları) (2. baskı)
Traditional Turkish Arts (Geleneksel Türk
Sanatları) (2. baskı)
Prof. Dr. Ayla ERSOY
“Sezai Karakoç” ile “Osmanlı Resim Sanatı” adlı eserlerin hazırlık çalışmaları
57
e-Kitap
Günümüz yayıncılığı artık sadece basılı kitap formatıyla sınırlı kalmamış, teknolojik
gelişmeler ve özellikle internetin yaygınlaşması sonucunda, çeşitli ülkelerde
örnekleri görülen elektronik kitap uygulaması gündeme gelmiştir. E-kitap projesi
Bakanlığımız web sitesinde okurun hizmetine sunmuş bulunmaktayız.
Elektronik yayınlara telif ücreti ödenmesinin yasal hale getirilmesiyle birlikte
e-kitap çalışmalarımız daha da hızlanmıştır. Bu kapsamda; divanlar, tezkireler,
kronikler, menakıbnameler, biyografiler, halk hikâyeleri, mesneviler, masallar gibi
Türk edebiyatının klasik kaynaklarının elektronik ortamda yayımlanmasına yönelik
çalışmalara başlanmıştır.
Proje kapsamında elektronik ortamda kitap yayını yapılarak, kültür, sanat ve
edebiyatımızın yurt içi ve dışında tanıtımının yapılması, kültürel kimliğin ve
Türkçemizin korunmasının sağlanması amaçlanmaktadır. Şimdiye kadar telifi
Bakanlığımıza ait toplam 71 kitap elektronik ortamda okurların hizmetine
sunulmuştur. 2009 yılı yayın programında dîvânlar, mesnevîler, târihnâmeler ve
tezkîrelerden oluşan toplam 41 eserin daha elektronik ortamda okurların hizmetine
sunulması planlanmaktadır.
NO
KİTAP ADI
Yazar/Editör/Çevirmen
1
“Tezkireler” (E-Kitap)
Prof.Dr. Filiz KILIÇ
2
“Divanlar” (E-Kitap)
Prof.Dr. Ahmet Atilla ŞENTÜRK
Eğitim ve Seminerler
Goethe Enstitüsü, Türk Kütüphaneciler Derneği ve Hacettepe Üniversitesi Bilgi
ve Belge Yönetimi Bölümü işbirliği ile Alman halk kütüphanesi sistemini ve halk
kütüphanesi hizmetlerini incelemek amacıyla Almanya’ya yapılan gezide edinilen
bilgi ve deneyimlerin paylaşılması için Türkiye’deki halk kütüphanecilerine yönelik
olarak Bölge Seminerleri düzenlenmiştir. 2006-2007 yıllarında Manisa, Gaziantep,
58
Bartın, Antalya, Ankara, Trabzon, Erzurum, Van, İstanbul’da düzenlenen birinci
grup seminere 273 kütüphaneci katılmıştır.
2008-2009 yıllarında İzmir, Kayseri ve Eskişehir’de düzenlenen ikinci grup seminere
de 50 kütüphanecinin katılımı sağlanmıştır. 2009 yılının son semineri 30-31 Ekim
2009 tarihlerinde Diyarbakır’da düzenlenmiştir.
Uluslar Arası Kitap Fuarları
Bakanlığımız, belirlenen kültürel tanıtım stratejisi çerçevesinde Türk yayıncılığının
dışa açılımının sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve yayıncılık sektörümüzün
uluslar arası rekabet gücünün arttırılması amacıyla son yıllarda nitelikleri gittikçe
güçlenen çok sayıda uluslar arası kitap fuarına katılımı organize etmektedir. Bu
organizasyonların arasında ilk sırada dünyanın en büyük kitap fuarı olan Frankfurt
Kitap Fuarı’ndaki Onur Konukluğu Projesi’nden sonra Cenevre Uluslar Arası Kitap
ve Basın Fuarı’ndaki Onur Konukluğu Programı izlemiştir. 2009 Tahran Uluslar Arası
Kitap Fuarı’nda ise En İyi Sunumu Gerçekleştiren Ülke Ödülü’ne layık görülmüştür.
2009 yılında ayrıca Kahire Uluslar Arası Kitap Fuarı, Paris Uluslar Arası Kitap Fuarı
ve Frankfurt Kitap Fuarı’na katılım sağlanmıştır.
Frankfurt Kitap Fuarı - 2008
59
2009 Cenevre Uluslar Arası Kitap ve Basın Fuarı Onur Konuğu Türkiye Programı
23. Cenevre Uluslar Arası Kitap ve Basın Fuarı’nda Bakanlığımız tarafından başarılı
bir onur konukluğu programı gerçekleştirilmiştir. Resmi açılışının, tarihinde ilk defa
Onur Konuğu Ülke standında yapıldığı fuarda ülkemiz kültür, sanat ve edebiyatı,
bu alanlardaki zenginliğimizi iyi bir şekilde yansıtan renkli standımızda, nitelikli
bir edebi ve kültürel etkinlik programı eşliğinde İsviçre ve uluslar arası kamuoyuna
tanıtılmıştır. Ülkemizin onur konukluğu fuarın ziyaretçi sayısı bakımından genel
durağan seyrini değiştirmiş ve ziyaretçi sayısı % 7 oranında artmıştır.
2010 YILINDA YAPILACAK OLAN FAALİYET VE PROJELER
• Onarım ve restorasyona ihtiyacı bulunan kütüphanelerin onarım ve
restorasyonu yaptırılacaktır.
• Mevcut ve yeni hizmete girecek kütüphanelerimizin hizmet ve donatım
malzemesi ihtiyacı karşılanacaktır.
• Dijitalleştirme “Yazma Eserlerin Mikrofilm Ortamına Aktarılması” Projesi
çerçevesinde basma eserlerin dijitalleştirilmesine devam edilecektir.
• Kütüphanelerimizin ve depo ortamlarının iyileştirilmesine yönelik olarak
gerekli planlamalara devam edilecektir.
• Kütüphanelerimizdeki
yazma
ve
basma
eser
koleksiyonlarımızın
geliştirilmesine yönelik olarak çalışmalara devam edilecektir.
• “Kültür Mirası Kağıt Koleksiyonlarının Korunması ve Restorasyonu İçin
Temizleme ve Koruma Teknolojilerinin Geliştirilmesi ve Uygulanması” projesi
çerçevesinde kütüphane depolarında başlatılan iklimlendirme, güvenlik ve
yalıtım gibi iyileştirme çalışmaları tamamlanarak, restorasyon eğitimi için
yurtdışı merkezlerle işbirliği doğrultusunda bir program başlatılacaktır.
• 2010 yılında ise Kahire, Paris, Tahran, New York, Frankfurt, Moskova ve
Sofya’daki Uluslar Arası kitap fuarları ile Bologna Uluslar Arası Çocuk
Kitapları Fuarı’na katılım planlanmaktadır.
• Kitap ve okuma bilincinin geliştirilmesi ile kitap okuma alışkanlığının
ve kütüphane kullanımının yaygınlaştırılmasına katkı sağlamak amacı
ile “Kitap”, “okuma sevgisi” ve “kütüphane ” konulu Afiş Yarışması
sonuçlandırılacaktır.
60
MİLLİ KÜTÜPHANE BAŞKANLIĞI
Ulusal nitelik taşıyan bir araştırma merkezi olan Milli Kütüphane;
• Ülkemizdeki kütüphanelere önderlik etmek, işbirliği ve koordinasyonu
sağlamak,
• Uluslar arası kütüphanecilik platformlarında ülkemizi temsil etmek,
• Bilgi toplumuna geçiş ve e-dönüşüm çalışmalarında etkin rol oynamak,
• Yazılı yayınlar yanında görsel-işitsel yayınlar açısından da mevcut imkanları
zenginleştirmek,
• Gelişen teknolojilere uyumlu olarak araştırmacılara hizmet sunmak,
gibi, üstlendiği önemli yükümlülükleri yerine getirmek amacıyla geçmişte ve
günümüzde bir çok projeyi hayata geçirmiştir.
Bilgisayar Tesisi ve Yazılımı Projesi
Teknolojik gelişmeler yakından izlenerek, bu gelişmelerin kütüphane ve bilgi
hizmetlerinde etkin kullanımını sağlayacak programların alınması ile kullanıcıların
bilgi ve belgeye en kısa zamanda ve en etkin şekilde ulaşmaları sağlanmaktadır.
Bu proje kapsamında, materyallerin tamamı araştırmacıların kullanımına
sunulabilmek üzere teknik işlemleri yapılarak elektronik ortama aktarılmaktadır.
Bu güne kadar Milli Kütüphane veri tabanına aktarılan bibliyografik künye sayısı
800.000 civarındadır.
Dünyadaki kütüphanelerle farklı uluslar arası organizasyonlar altında ilişkilerini
sürdüren Milli Kütüphane, Avrupa Birliği ülkeleri ile ilişkilerini artırmak ve Avrupa
Birliği sürecine katkıda bulunmak amacıyla, 2009 yılında Avrupa Kütüphanesi’ne
entegre olmuştur.
Avrupa Birliği Milli Kütüphanelerinin oluşturduğu Avrupa Kütüphanesi, 48 Milli
Kütüphanedeki bilgi kaynaklarına tek bir ara yüzden 28 dilde erişim imkânı tanımak
amacıyla oluşturulmuştur. Bu proje CENL (Avrupa Milli Kütüphane Başkanları
Konferansı) organizasyonunca yürütülmektedir.
Milli Kütüphane olarak entegrasyonla ilgili Nisan 2008’de başladığımız
çalışmalar Şubat 2009 itibariyle sonuçlandırılmıştır. Artık Türkçe olarak Avrupa
61
Kütüphanelerindeki bilgi kaynaklarına tek bir arayüz ile http: //search.
theeuropeanlibrary.org/portal/tr/index.html adresinden erişilebilmektedir.
Avrupa Kütüphanesinin iki ayda bir yayımladığı bültenin Haziran-Temmuz 2009
sayısı Türkiye Milli Kütüphanesi Özel sayısı olarak yayımlanmıştır. Bu sayıda Milli
Kütüphanenin tarihi, hedefleri, toplum için önemi ve koleksiyon zenginliğine ilişkin
detaylı bilgiler verilmiş, ayrıca ülkemiz ve kültür değerlerimiz tanıtılmıştır.
Milli Kütüphane Yazma ve Süreli Yayın Koleksiyonunun Mikroform Ortamına
Aktarılması Projesi
Projede, Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan 27.000 cilt yazma eser, 56.000 cilt
Arap harfli matbu eser ile 1.927 değişik başlıkta 5.500 cilt Arap harfli Türkçe süreli
yayının korunması, yerli ve yabancı araştırmacıların hizmetine sunulabilmesi ve
sağlıklı bir biçimde gelecek nesillere aktarılabilmesi amacıyla, mikroform ortamına
aktarılması hedeflenmektedir.
Bugüne kadar Proje kapsamında, Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan 27.000 el
yazması nadir eser ile 8.928 adet Şer’iyye Sicil Defteri’nin mikrofilmleri çekilmiştir.
2009 yılında ise Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan eski harfli basma süreli
yayınlardan 336 cilt ( 135.000 poz) mikroform ortamına aktarılmıştır.
Milli Kütüphane Koleksiyonunun Görüntülü Sisteme Aktarılması Projesi
Milli Kütüphanenin, elektronik arşivcilik, e-Kütüphane, e-Kurum, e-Devlet çalışmaları
kapsamında, Türkiye’nin veri deposu olması nedeni ile tüm kütüphanelerin, bilgi
merkezlerinin, kurum ve kuruluşların, vatandaşların, araştırmacı ve okuyucuların
elektronik ortamdaki tüm bilgi, doküman ve hizmetler ile geçmişten günümüze
kadar gelen eserlere erişmesi, bilginin çoğaltılması ve üretilmesine zemin hazırlama
misyonu bulunmaktadır.
2004 yılından bu yana sürdürülen bu projede, Milli Kütüphane Başkanlığı
koleksiyonunda bulunan yazma ve nadir eserlerin orijinal görüntüleri ve
bibliyografik künye bilgileri bilgisayar ortamına aktarılarak, internet üzerinden
bilim ve araştırma çevrelerine sunulmaktadır.
62
Bu proje kapsamında 27.000 el yazması nadir eserin tamamı, geçmiş yıllarda
elektronik ortama aktarılarak araştırmacıların hizmetine sunulmuştur
Projenin bundan sonraki aşamasında, Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan
eski harfli basma eserlerin görüntülü sisteme aktarılması hedeflenmektedir.
Süreli Yayınlar Bilgi Sistemi
Bugüne kadar sadece mikrofilme aktarılarak araştırmacıların hizmetine sunulabilen
Eski Harfli Türkçe Süreli Yayınlar, Milli Kütüphane Koleksiyonunun Görüntülü
Sisteme Aktarılması Projesi kapsamında dijital ortama aktarılarak, Milli Kütüphane
Web Sitesi üzerinden de erişime sunulmaktadır.
Öncelikle Eski Harfli Türkçe dergilerin aktarımı ile başlatılan proje önümüzdeki
süreçte Milli Kütüphanede bulunan Eski Harfli Türkçe Dergi ve Gazetelerin
tamamını kapsayacaktır.
Süreli yayınlardan yararlanmak isteyen araştırmacılar dünyanın her yerinden internet
aracılığıyla Milli Kütüphane web sitesine bağlanarak http: //sureli.mk.gov.tr/
adresinden, elektronik ortama aktarılan süreli yayınların içeriğini görme ve
transkripsiyonu yapılan makaleleri okuma olanağına sahip olacaklardır.
Yayın Alımı ve Katalog Basımı Projesi
Proje kapsamında, Milli Kütüphanenin temel görevlerinden olan Türk dili, Türk
tarihi, Türk kültürü ile ilgili yurt dışında basılmış olan yayınlar (kitap, dergi ve
gazete) ile yurt içinden el yazması nadir eserlerin satın alınması, elektronik veri
tabanlarına üye olunması, bibliyografya ve toplu katalog hazırlanması gibi faaliyetler
Yine Milli Kütüphanenin temel görevlerinden olan Türkiye Bibliyografyası ve
Türkiye Makaleler Bibliyografyası’nın aylık fasiküller halinde hazırlanması, çeşitli
konu bibliyografyaları ile toplu katalogların yayımı da bu proje çerçevesinde
2009 yılı içerisinde Türkiye Bibliyografyası’nın 18 sayısı, hazırlık çalışmaları
tamamlanarak, CD’ye aktarılmıştır.
63
Türkiye Makaleler Bibliyografyası’nın 12 sayısı da çalışmaları tamamlanarak
CD’ye aktarılmış ve Milli Kütüphane Web sayfasında araştırmacıların kullanımına
sunulmuştur.
Hacı Bektaş-ı Veli’nin doğumunun 800. yıldönümü nedeniyle, 2009 yılında Milli
Kütüphane Başkanlığınca “Hacı Bektaş-ı Veli Bibliyografyası” hazırlanmıştır.
Hazırlanan bibliyografya yıl sonuna kadar Web ortamında hizmete sunulacaktır.
Yine bu proje çerçevesinde, Milli Kütüphane koleksiyonunun geliştirilmesi amacıyla
2009 Ocak-Ağustos döneminde yurt içinden 380 tür kitap, yurt dışından 49 tür kitap,
36 tür süreli yayın, 94 adet yazma eser, 716 adet kitap dışı materyal satın alınmıştır.
Makine Teçhizat Alımı Projesi
Milli Kütüphanemizin güvenliğinin sağlanabilmesi ve verilen hizmetlerin daha
sağlıklı ve istenilen niteliklerde sunulabilmesi için günümüz teknolojisine uygun
teknik donanıma gereksinim duyulmaktadır.
Ayrıca, koleksiyonun muhafaza edildiği depolar ile okuma salonlarına iklimlendirme
ve havalandırma sisteminin kurulması, bilgi işlem sisteminin yenilenmesi ve
güvenliği için gerekli sistemlerin sağlanması, araştırmacılara ve kullanıcılara
yönelik olarak sunulan hizmet kalitesini ve çeşitliliğini artırmaya yönelik görsel
donanımların kurulması gibi çalışmalar da bu proje kapsamında sürdürülmektedir.
Büyük Onarım Projesi
Milli Kütüphane, her gün ortalama 1.500 kişinin yararlandığı büyük bir bilgi, sanat,
kültür merkezidir. Milli Kütüphane hem geniş bir yerleşim alanına, hem de yoğun
bir araştırmacı sirkülasyonuna sahiptir. Bu kadar fazla sayıda insanın kullandığı
alanlar doğal olarak çok kısa sürede yıpranmakta ve büyük çalışmalar gerektiren
onarımlar gerekmektedir.
2009 yılı Milli Kütüphanenin iç ve dış çehresinin yenilenmesi çalışmalarının
yoğunlaştığı yıl olmuştur. Özellikle, hizmet vermeye başladığı 1983 yılından bu
yana hiç yenilenmemiş olan Kütüphane bloklarının dış cephesi, bu yıl boyanarak
temiz ve bakımlı bir görünüm sağlanmıştır.
64
40.000 m² kullanım alanına, 37.500 m² açık ve yeşil alana sahip Milli Kütüphaneyi
hem iç hem dış görünüm anlamında kültür, sanat ve bilgi birikim merkezi
kimliğine uygun bir mekan görüntüsüne kavuşturmak için, okuyucu salonlarındaki
aydınlatmalarının yenilenmesi, eskiyen yer kaplamalarının değiştirilmesi, bina
içerisinde ihtiyaç duyulan yerlere çalışma odaları yapılması gibi çalışmalar
Ayrıca, koleksiyonunda çok sayıda yazma ve nadir eseri barındıran Milli
Kütüphanede bu değerli eserleri araştırmacı ve konunun meraklıları ile paylaşmak
amacıyla 2009 yılında El Yazmaları ve Nadir Eserler Müzesi açılmıştır.
Milli Kütüphane Ek Depo Yapımı Projesi
Milli Kütüphane binası içerisinde bulunan 625 m²’lik 26 adet depo, koleksiyonun
sürekli genişlemesi nedeniyle ihtiyaçları karşılayamaz duruma gelmiştir.
Gelecekte materyal sayısı ve türünün daha da artacağı ve olağanüstü durumların
(savaş, terör vb.) oluşma riski göz önünde tutularak, mevcut 26 adet depoya ilaveten
Milli Kütüphane arazisi içerisinde belirlenmiş bir alanda, klima, iklimlendirme,
güvenlik kameraları, asansör ve raylı taşıma sistemleri gibi teknolojik imkanlarla
donatılmış, üç kat, 39 adet yer altı deposu inşa edilmesi için proje hazırlanarak,
onaylattırılmıştır.
Kütüphane koleksiyonunun korunması açısından giderek daha da önem arz
eden bu projenin gerçekleştirilebilmesi için yapılan proje ve etüt çalışmaları
tamamlanmış ve İl Özel İdaresi tarafından ek depo inşaatının ihalesi yıl sonuna
kadar gerçekleştirilecektir.
KÜLTÜREL FAALİYETLER
Şiir Dinletileri
Milli Kütüphane Başkanlığının Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM)
ile ortaklaşa düzenlediği “Şiir Günleri” Dr. Mustafa Şerif Onaran ve Rüştü Asyalı’nın
katılımıyla 2009’un ilk altı ayında da gerçekleştirilmiştir.
Söz konusu etkinlikler 2009 Ekiminden itibaren Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği
(TÜRSAB) ile ortaklaşa 2010 yılı sonuna kadar devam edecektir.
65
Ayrıca, 2009 yılı içerisinde Milli Kütüphane Başkanlığı tarafından çok sayıda konser,
sergi, panel, konferans, söyleşi gerçekleştirilmiştir.
ULUSLAR ARASI FAALİYETLER
20-21 Nisan 2009 tarihleri arasında, Azerbaycan’ın Bakü şehrinde yapılan “2.Ekonomik
İşbirliği Teşkilatı Milli Kütüphaneler ve Arşivler Başkanları Toplantısı”na,
23-27 Ağustos 2009 tarihleri arasında İtalya’nın Milano şehrinde düzenlenen 75.
IFLA Konferansına ve adı geçen Konferans kapsamında 26 Ağustos 2009 tarihinde
düzenlenen “Dünya Milli Kütüphane Başkanları Toplantısı”na,
06-10 Eylül 2009 tarihleri arasında Kırgızistan’ın Bişkek şehrinde yapılan 3. Türk
Dili Konuşan Ülkeler Milli Kütüphane Başkanları Toplantısı’na,
23-25 Eylül 2009 tarihleri arasında İspanya’nın Madrid şehrinde yapılan CENL
(Avrupa Milli Kütüphane Başkanları Konferansı) toplantısına,
katılım sağlanmıştır.
Ayrıca 02-04 Kasım 2009 tarihleri arasında Avrupa Kütüphanesi “İletişim Çalışma
Grubu 10. Toplantısı” Milli Kütüphane Başkanlığı’nın ev sahipliğinde Ankara ve
İstanbul’da gerçekleştirilmiştir.
MİLLİ KÜTÜPHANE KOLEKSİYONU VE KULLANICI HİZMETLERİ
Milli Kütüphane koleksiyonunu oluşturan materyaller derleme, satınalma, bağış ve
mübadele yoluyla sağlanmaktadır.
Milli Kütüphane yukarıda belirtilen yollarla 01.01.2009-30.09.2009 tarihleri arasında
26.350 adet materyali koleksiyonuna katmış olup 30.09.2009 tarihine göre toplam
materyal sayısı 2.859.521’dir.
66
Koleksiyonun türlere göre sayısal dökümü şöyledir:
• Basma kitaplar
:
1.158.028 adet
• Eski Harfli Türkçe basma kitaplar
:
56.220 adet
• El yazması eserler
:
27.000 adet
• Süreli yayınlar
: 1.417.567 cilt/sayı
• Kitapdışı materyaller
:
200.706 adet
Milli Kütüphane Çalışmaları İle İlgili Sayısal Veriler
01.01.2009 - 30.09.2009 tarihleri arasında;
• Koleksiyona kazandırılan eser sayısı
:
26.350
• Kütüphaneye gelen okuyucu sayısı
:
516.117
• Yararlanılan materyal sayısı
:
117.452
• Web sayfasına giren okuyucu sayısı
:
452.354
• Konuşan kitaplık okuyucu sayısı
:
63.433
• İnteraktif salondan yararlanan okuyucu sayısı
:
13.173
• Rezervasyon hizmetinden yararlanan okuyucu sayısı :
2.202
• Toplam Kayıtlı Üye Sayısı
:
131.294
• CD’ye aktarılan gazete sayfası sayısı
:
3.128
• Mikrofilmden çekilen fotokopi sayısı
:
62.382
• Araştırmacılarca incenen mikrofilm makara sayısı
:
9.123
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN PROJE VE FAALİYETLER
Milli Kütüphane Başkanlığının 2010 yılında gerçekleştirmeyi planladığı yatırım
projeleri dahilindeki faaliyetler şunlardır:
Bilgisayar Tesisi ve Yazılımı Projesi
Milli Kütüphaneye her yıl binlerce kitap, gazete, dergi vs. gelmekte, gelen bu materyalin
okuyucu ve araştırmacıların kullanımına sunulabilmesi için çeşitli işlemlerden
geçmesi gerekmektedir. Bu çalışmaların doğru ve hızlı yapılmasını sağlayacak
bilgisayar yazılımları ve hizmetleri bu proje kapsamında gerçekleştirilmektedir.
67
Bu proje kapsamında yapılması planlanan faaliyetler şöyledir:
e-Kütüphane Kapsamında Toplu Katalog Hazırlanması
Birden fazla kütüphane kataloğunun birleştirilerek tek bir ara yüzden taranabildiği
ve ilgili kaynakların bibliyografik künyelerine veya bilginin kendisine basılı
veya elektronik olarak kullanıcıları tarafından erişildiği oluşumlar toplu katalog
olarak tanımlanmaktadır. Toplu kataloglar ile kütüphanelerin ellerinde bulunan
materyallere ait bibliyografik kayıtların standart ve kontrollü olarak üretilmesini
sağlamak ve aynı işlemin her kütüphane için ayrı ayrı yapılmasıyla ortaya çıkan
zaman ve iş gücü kaybının önüne geçilmesi planlanmaktadır.
Başkanlığımızın da bibliyografik kayıtlarını vererek katıldığı Toplu Katalog Projesi
(TOKAT), Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü organizasyonunda devam
etmektedir.
Milli Kütüphane Yazma ve Süreli Yayın Koleksiyonunun Mikroform Ortamına
Aktarılması Projesi
Milli Kütüphane koleksiyonda bulunan henüz mikrofilmleri çekilmemiş, 14.456
cilt eski harfli yazma eser, 36.000 cilt matbu eser ile 1.927 değişik başlıkta 5.500 cilt
süreli yayının 2010 - 2012 yıllarında mikrofilmlerinin çekilerek mikroform ortamına
aktarılması hedeflenmektedir.
Milli Kütüphane Koleksiyonunun Görüntülü Sisteme Aktarılması Projesi
2010 yılında henüz elektronik ortama aktarılmayan 5.500 ciltlik eski harfli basma
süreli yayının ve kitap dışı materyaller koleksiyonumuzda bulunan tablo, harita,
gravür, tezhip, karagöz figürü, pul, para, afiş ve pankartların karagöz figürlerinin
dijital ortama aktarılarak görüntülerinin Web ortamında kullanıcıların hizmetine
sunulması amaçlanmaktadır.
Yayın Alımı ve Katalog Basımı Projesi
Milli Kütüphanenin temel görevlerinden olan Türk dili, Türk tarihi, Türk kültürü
ile ilgili yurt dışında basılmış olan yayınlar (kitap, dergi ve gazete) ile yurt içinden
el yazması nadir eserlerin satın alınması, elektronik veri tabanlarına üye olunması,
bibliyografya ve toplu katalog hazırlanması gibi faaliyetler 2010 yılında da
sürdürülecektir.
68
Türkiye Bibliyografyası ve Türkiye Makaleler Bibliyografyası’nın aylık fasiküller
halinde hazırlanması ve toplu katalogların yayımına devam edilecektir.
Yine bu proje çerçevesinde, Milli Kütüphane koleksiyonunun geliştirilmesi amacıyla
yurt içi ve yurt dışından, şahıs ve kurumlardan çeşitli yayınlar satın alınacaktır.
Milli Kütüphane Makine Teçhizat Alımı Projesi
Milli Kütüphane binasının kapalı devre televizyon sisteminin kapsama alanının
genişletilmesi,
Mikrofilm donanımımın yenilenmesi ve bakımı,
Koleksiyonun muhafaza edildiği depolar ile okuma salonlarına iklimlendirme ve
havalandırma sisteminin kurulması işlemlerine devam edilmesi,
Bilgi işlem sisteminin yenilenmesi ve güvenliği için gerekli sistemlerin sağlanması,
Araştırmacılara ve kullanıcılara yönelik olarak sunulan hizmet kalitesini ve
çeşitliliğini artırmaya yönelik görsel donanımların kurulması faaliyetlerine devam
edilecektir.
Büyük Onarım Projesi
7.000 m² kapalı, 37.500 m² açık ve yeşil alana sahip Milli Kütüphaneyi hem iç hem dış
görünüm anlamında kültür, sanat ve bilgi birikim merkezi kimliğine uygun bir mekan
görüntüsüne kavuşturmak için, 22.000 m²’lik bahçe alanının çevre düzenlemesi ve
yeşil (çim) alanların yenilenmesi, yangın alarm sisteminin yenilenmesi, okuyucu
salonlarındaki aydınlatmaların yenilenmesi, kalorifer tesisatlarının yenilenmesi,
eskiyen yer kaplamalarının değiştirilmesi gibi çalışmalara devam edilecektir.
Milli Kütüphane Ek Depo Yapımı Projesi
Gelecekte kütüphane materyali sayısı ve türünün çoğalarak artacağı ve olağanüstü
durumların (savaş, terör vb.) oluşma riski göz önünde tutularak, mevcut 26 adet
depoya ilaveten Milli Kütüphane arazisi içerisinde belirlenmiş bir alanda teknolojik
imkanlarla donatılmış, üç katlı, 39 adet yer altı deposu inşa edilmesi için proje
hazırlanarak, onaylattırılmıştır.
İnşaat çalışmalarının 2010-2013 döneminde tamamlanması hedeflenmektedir.
69
TELİF HAKLARI VE SİNEMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ülkemizde güçlü bir fikri mülkiyet sisteminin oluşturulması, ulusal sinema
sektörünün gelişmesi ve yurt dışına açılmasına yönelik faaliyet ve hizmetler Telif
Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Bu alanlarda
belgelendirme, denetim, arşiv ve ilgili kuruluşlarla koordinasyon ve işbirliği, proje
destekleri ve ilgili diğer faaliyetler Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü
sorumluluğundadır.
SİNEMA ALANINDAKİ FAALİYETLER
Sinema sektöründe üretimi teşvik etmek, genç yetenekleri özendirmek ve
yaratıcılıklarını ortaya çıkarmalarına fırsat vermek, sinemamız aracılığı ile ülkemizi
ve kültürümüzü uluslar arası platformda daha iyi tanıtmak, nitelikli projelere destek
vermek amacıyla, sinema destekleme kurulu aracılığıyla filmlere yapılan desteğin
artırılması hedeflenmektedir.
Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğünce, sinema sektörünün desteklenmesine
yönelik olarak; araştırma, geliştirme, senaryo ve diyalog yazımı, çeviri, tasarım
ve benzerleri gibi yapım öncesi aşamaların desteklenmesi amacıyla, doğrudan ve
geri ödemesiz proje desteği; sinema filminin yapım öncesi hazırlık aşamasından
gösteriminin yapılabileceği hale getirilmesine kadar geçen tüm yapım aşamalarının
desteklenmesi amacıyla, doğrudan veya dolaylı geri ödemeli yapım desteği ve
sinema filmlerinin izleyiciye ulaştırılabilmesi amacına dönük tanıtım, dağıtım ve
gösterim aşamalarının desteklenmesine yönelik doğrudan veya dolaylı geri ödemeli
veya geri ödemesiz yapım sonrası desteği sağlanmaktadır.
Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü hizmet binasında bulunan 2 adet duruşma
salonu 2 Nisan 2009 tarihinde sinema ve çok amaçlı salonlara dönüştürülerek
hizmete açılmıştır. Bu sayede Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü bir kültür
merkezi niteliği kazanmıştır.
Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan Sinema Destekleme Kurulunca 29 adet uzun
metrajlı film yapım ve 5 adet uzun metrajlı filme yapım sonrası destek olmak üzere
toplam 34 filme 7.360.000.-TL. destek verilmiştir.
Ayrıca toplam 116 projeye 2.402.520.-TL. destek sağlanmıştır.
• 2009 Yılında 15 muhtaç sanatçıya 82.500.-TL. destek sağlanmıştır.
70
Yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirilen film festivalleri, sinema günleri, kültürel ve
sanatsal 123 projeye destek verilmiştir.
2009 yılında Rotterdam, Nürnberg, Kiev, Melbourne, Çin, Brezilya-Rio De Jenairo,
Tataristan-Kazan ve Yeni Delhi’de Türk Filmleri Haftaları düzenlenmiştir.
Ayrıca 59. Berlin Film Festivali, MIDEM Müzik Fuarı, Cenevre Kitap Fuarı ve Cannes
Film Festivali’nde Türkiye stantları açılmıştır.
Sineması olmayan il ve ilçelerimize sinema salonu kazandırmak amacıyla makine ve
teçhizat desteği sağlanmıştır.
Doğru bir seçim ile filmlerin desteklenmesi ile sinema sektöründe bir canlanma baş
göstermiş, film üretimi artmış, Türk filmleri uluslar arası film festivallerinde ödüller
almaya başlamış, bu sayede sektörün dışa açılma süreci hızlanmıştır. Bakanlık olarak
vermiş olduğumuz desteklerin Türk sinemasını teşvik ettiğini, geliştirdiğini görmek
verilen desteklerin ne kadar doğru amaçlar için kullanıldığının da bir göstergesidir.
UZUN METRAJ FİLMLERE AYRILAN
TOPLAM KAYNAK-KULLANILAN MİKTAR
NOT: 2009 yılı kullanılan kaynak miktarı 21 Ekim itibariyle olup, ayrılan kaynağın %90
oranında kullanılması beklenmektedir.
71
72
187
954
2009
Toplam
150
40
50
40
33
804
147
214
208
204
178
Sayısı
Yabancı Film
Vizyona Giren
Toplam
Seyirci Sayısı
Toplam
Seyirci Sayısı
57.298.398
9.818.474
21.736.058
10.291.993
14.178.019
65.598.959
12.560.168
15.199.722
18.427.947
16.328.214
15.643.076
Yabancı Film
Yerli Film
11.092.328
Vizyona Giren
Vizyona Giren
Not: 2009 yılı gişe rakamları 1 Ekim 2009 tarihine kadar elde edilen değerlerdir.
264
237
2006
2008
205
2005
248
Sayısı
Film Sayısı
YILLAR
2007
Yerli Film
Toplam
27
Vizyona Giren
Vizyona Giren
404.519.113,99
74.826.101,05
164.142.531,37
75.363.433,90
95.201.748,72
69.811.400,00
Hasılat
Toplam
Yerli Film
Vizyona Giren
YILLARA GÖRE GİŞE RAKAMLARIMIZ
507.104.802,2
109.726.219,75
127.703.538,00
150.421.021,80
121.417.408,80
107.562.833,59
ToplamHasılat
Yabancı Film
Vizyona Giren
Toplam
911.623.916,19
184.552.320,80
291.846.069,37
225.784.455,70
216.619.157,52
177.374.233,59
Hasılat (TL)
YERLİ-YABANCI FİLM İZLENME ORANLARI
NOT: 2009 yılı izlenme oranları, yılın ilk dokuz aylık dönemi itibariyledir.
TELİF HAKLARI ALANINDAKİ FAALİYETLER
Telif Hakları Alanındaki Faaliyetler:
Kültür hayatının temel aktörleri olan sektörlerin gelişimini ve bu sektörlerde
nitelikli eserler üretilmesini desteklemek ve fikri hak ihlalleriyle mücadeleye yönelik
faaliyetler büyük bir kararlılıkla sürdürülmektedir.
AB Müzakere Süreci Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı: AB katılım müzakereleri
kapsamında ayrı bir fasıl olarak öngörülen ve Bakanlığımız ile Türk Patent
Enstitüsünün eş başkanlığında yürütülmekte olan Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı
17.06.2008 tarihinde müzakereye açılmış olup bu doğrultuda, müzakere açılış ve
kapanış kriterleri göz önünde bulundurularak çalışmalar sürdürülmektedir. Bu
kapsamda, Avrupa Birliğine üyelik sürecinde gerek uluslar arası metinlerde gerekse
Komisyon tarafından hazırlanan raporlarda Avrupa Birliği Müktesebatına büyük
ölçüde uyumlu olduğu ifade edilen 5846 sayılı Fikri ve Sanat Eserleri Kanununun
ilgili AB Direktiflerine tam uyumlu hale getirilmesi amacıyla Kanunda bir takım
değişikliklerin yapılması öngörülmüş ve 7 nolu Fikri Mülkiyet Hukuku faslı
çerçevesinde hazırlanan Eylem Planında da bu hususa yer verilmiştir.
73
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu: İlgili kamu kuruluşları
arasında ortak strateji ve politikaların geliştirilerek uygulama birliğinin sağlanması
amacıyla 21.05.2008 tarihli Resmi gazete’de yayımlanan 2008/7 sayılı Başbakanlık
Genelgesi ile Fikri Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulunun oluşturulması
sağlanmıştır.
Mevzuat Çalışmaları: Denetim komisyonu başkan ve üyelerine ikramiye
ödenmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Yönetmelik 11.08.2009 tahinde Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri
Kanunu’nu AB Müktesebatıyla büyük oranda uyumlu bulunmakla birlikte tam
uyumunun sağlanması amacıyla 2009 yılı içerisinde Kanun değişikliği ve bu Kanun
değişikliğini takiben gerekli Yönetmeliklerin düzenlenmesi öngörülmektedir. AB’ye
sunulan eylem planında da belirtilen Kanun değişikliğine ilişkin taslak çalışmaları
Genel Müdürlük bünyesinde sürdürülmektedir. Telif Hakları ve Sinema Genel
Müdürlüğü tarafından düzenlenen 8-9 Ağustos 2009 tarihli Arama Konferansında
ise, AB müktesebatına uyum çalışmaları kapsamında 5846 sayılı Fikir ve Sanat
Eserleri Kanunun’da yapılmasında fayda görülen değişiklik önerileri ile sinema
sektöründe yaşanan sorunlar ve çözüm yolları görüşülmüştür.
FİKRİ HAK İHLALLERİNİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR
İnternet Ortamında Yapılan Hak İhlalleriyle Mücadele: Müzik alanında kanuna
aykırı yayın yapan 1198, sinema alanında ise 114 siteye mahkeme kararıyla erişim
engellenmiştir.
Fiziki Alandaki Hak İhlalleriyle mücadele: İstanbul’da 20 Mayıs 2009’da 2 işyeri
ve 5 matbaa yapılan operasyonlarda, toplamda 2.225.000 adet korsan materyal ile
bunların çoğaltımında kullanılan 350 adet üretim cihazı ele geçirilmiş, bu suç ile
alakalı 62 şahıs gözaltına alınmıştır. İstanbul’da Sultangazi ve Zeytinburnu’nda 6
ayrı depo ve mücellithaneye 18.10.2009 tarihinde yapılan geniş çaplı operasyonda
ise, 800.000 adet yabancı kitap, 1.393.800 adet kitap forması, 389.455 adet kitap
kapağı, 2000 adet tabaka ve 6 adet matbaa makinesine el konulmuştur. Toplamda
ise, 18.10.2009 da yapılan operasyonda ele geçirilenler hariç olma üzere, 2009 yılında
16.891.785 adet materyal yakalanmıştır.
74
KORSAN YAYINLA İLGİLİ ÜLKE GENELİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN
OPERASYONLAR VE ELDE EDİLEN MATERYAL İSTATİSTİĞİ
01.01.2007-01.10.2009
2007
2008
2009
GENEL
TOPLAM
Operasyon Sayısı
3.877
3.142
2.487
9.506
Yakalanan şahıs sayısı
4.269
3.359
2.684
10.312
MATERYAL İSTATİSTİĞİ
Bandrolsüz CD/VCD
2.222.515
1.569.420
890.474
4.682.409
Bandrolsüz DVD
533.942
1.398.955
1.133.131
3.066.028
Bandrolsüz kitap
243.115
577.884
840.860
1.661.859
Bandrolsüz Video Kaset
388
242
852
1.482
Bandrolsüz Teyp Kaset
27.785
8.153
2.219
38.157
Porno Yayın
141.413
80.208
21.856
243.477
Bandrollü CD/VCD
12.165
6.046
5.976
24.187
Bandrollü DVD
1
705
110
816
Bandrollü kitap
10.681
22.562
60.808
94.051
Bandrollü Teyp Kaseti
54.900
15.024
6.270
76.194
Kapak Kartonet
8.483.507
25.900.656
13.929.229
48.313.392
TOPLAM MATERYAL
11.730.412
29.579.855
16.891.785
58.202.052
Depolama: El konulan materyallerin muhafazası için 4 depo bulunmakta olup
bu depolar 2800 metrekare olup, 5400 metrekarelik yeni bir deponun kiralanması
yönünde girişimlere başlanmıştır. Yeni depo da dahil olmak üzere tüm depolar
için 50000 lira aylık kira ödenmektedir. Ancak bu depolar yetersiz olup, depo
sorunun çözümlenmesi için, muhafaza edilen materyallerin el konulmasını takiben
imha edilmesine yönelik olarak bir yasal düzenleme yapılması zorunluluk arz
etmektedir.
Lisanslama: Sinema sektörü yapımcılarının yeniden iletim bedellerini yabancı bir
meslek birliği üzerinden tahsilat yaparak hak sahiplerine dağıtılması sağlanmıştır.
Geçen yıl yapılan Turofed ve Ratem ile yapılan lisanslamanın yanı sıra, Turkcell,
Vodefone, Avea iletişim hizmetleri şirketleriyle lisans anlaşması yapıldı.
75
Kamuoyu Bilinçlendirme Faaliyetleri: 01-05 Haziran 2009 tarihlerinde Erzurum
ilinde düzenlenen seminerde 81 İl Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
temsilcilerine bandrol ve sertifika uygulaması ile fikri hak ihlalleriyle mücadele
konularında eğitim verilmiştir. Bakanlığımız ve İLESAM tarafından ortaklaşa
yürütülen proje kapsamında eser sahiplerini hakları konusunda bilinçlendirmek
amacıyla 18 ilde, bölge seminerleri düzenlenmiştir. İstanbul Bilgi Üniversitesi
Fikri Mülkiyet Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen
atölye çalışmalarında Bakanlığımız temsilcilerinin de katılımı sağlanarak fikri
haklar alanında yapılan uygulamalara ilişkin olarak bilgi paylaşımı sağlanmaktadır.
İlköğretim öğrencilerinin erken yaşlarda fikri hak ihlalleriyle mücadele konusunda
belli bir bilinç düzeyine ulaştırılmaları hedefiyle Bakanlığımız ve Milli Eğitim
Bakanlığı işbirliği ile öğretmenlere yönelik bir kitap hazırlanması doğrultusunda
çalışmalara başlanmıştır. Kanun hükümlerinin yorumlanması, uygulamada birlik
sağlanması ve fikri hak ihlalleriyle etkin mücadelenin gerçekleştirilmesi amacıyla,
Fikri Mülkiyet Hukuku alanında görev yapan hakim ve savcıların, Emniyet
Teşkilatında görevli personelin, İl Denetim Komisyonu başkanları ve ilgili meslek
birlikleri temsilcilerinin katılımıyla 11-13 Ekim 2009 tarihlerinde Antalya/Belek’de
Telif Hakları İhlallerinin Önlenmesinde Uygulama Sorunları konulu seminer
düzenlenmiştir.
Telif Hakları Biriminin Yeniden Yapılandırılması: Uluslar arası rekabette söz
sahibi olmak bakımından, eserlerin ve yapımların üretimlerinin artırılmasının yanı
sıra kültürel zenginliğimizin geliştirilmesinde de en önemli araçlardan biri olan telif
hakları konusunun güçlü, ihtisaslaşmış ve dinamik bir kurumsal yapı tarafından
yürütülmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
Otomasyon Sistemi: Bandrol, sertifika ve kayıt tescil gibi başvuru ve incelemelerin
elektronik ortamdan gerçekleştirilmesi ve tüm bilgi ve belgelerin ilgili kurum ve
kuruluşlar tarafından elektronik ortamdan görülebilmesi amacıyla tasarlanan
otomasyon sisteminin hazırlanmasına ilişkin çalışmalar Genel Müdürlük
bünyesinde sürdürülmektedir. Otomasyon sistemine ilişkin yazılım 27.07.2009
tarihinde teslim alınmıştır. Otomasyon sistemi tamamlandığında, ortak bir veri
tabanı oluşturulmasının altyapısı kurulmuş olacaktır. Bu çerçevede elektronik imza
altyapısıyla tüm fikri mülkiyet sisteminde yer alan paydaşların erişimine açılacak
olan sistemle etkin bir hak takip sistemi oluşturulacaktır.
76
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN FAALİYETLER
AB Müzakere Süreci Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı: AB katılım müzakereleri
kapsamında ayrı bir fasıl olarak öngörülen ve Bakanlığımız ile Türk Patent
Enstitüsü’nün eş başkanlığında yürütülmekte olan Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı
çalışmalarına diğer ilgili kurumlar ile koordineli olarak devam edilecektir. Ayrıca,
fikri hak ihlalleriyle mücadele çalışmalarına Adalet Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı
ve İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon içerisinde devam edilecektir. Bu kapsamda
kamuoyu bilinçlendirme faaliyetleri ile eğitim seminerlerinin organizasyonuna
ağırlık verilecektir.
Ülkemizce Taraf Olunması Planlanan Uluslar Arası Sözleşme: Kültürlerarası
diyalogu teşvik etmeyi; kültürler arası etkileşimi arttırmayı; kültürel çeşitliliğin
önemine ilişkin ulusal, bölgesel ve uluslar arası düzeydeki faaliyetleri desteklemeyi
ve bu konuda bilinç oluşturmayı amaçlayan UNESCO “Kültürel İfadelerin ve
Sanatsal Anlatımların Çeşitliliğinin Korunması Sözleşmesi” ne üye olunması
amaçlanmaktadır.
Uygulamaya İlişkin İşlemler: 2010 yılında telif hakları alanında tamamlanan
bilişim alt yapısıyla meslek birlikleri incelemesinden geçecek bir kayıt- tescil
yapılması planlanmaktadır. Kültür endüstrisini oluşturan telif hakkına tabi ürünleri
üretenlerin hakları korunarak bu alanda yeni yatırımların yapılmasının özendirilmesi
hedeflenmektedir. Ayrıca Bandrollerin ilgili meslek birlikleri tarafından satışının
yapılmasına ilişkin çalışmaların sürdürülmesi planlanmaktadır.
BAKANLIĞIMIZCA DESTEKLENEN
2009 YILI ÖDÜL ALAN FİLMLER
“Üç Maymun”
Oscar Akademi Ödülleri
İlk 9 Film arasında aday
Arnavutluk 2. Uluslar Arası Durres Film Festivali
En İyi Balkan Filmi Ödülü
ABD River Run Uluslar Arası Film Festivali
En İyi Film Ödülü, En İyi Kadın Oyuncu Ödülü
Asia Pasific Screen Awards Film Festivali (Asya’nın Oscar’larının verildiği)
77
En İyi Film Ödülü, En İyi Yönetmen Ödülü,
Yeşilçam Ödülleri
En İyi Film Ödülü, En İyi Yönetmen Ödülü, En İyi Senaryo Ödülü, En İyi Kadın
Oyuncu Ödülü, En İyi Görüntü Yönetmeni Ödülü, Genç Yetenek Özel Ödülü
41. SİYAD Ödülleri
En İyi Yönetmen Ödülü, En İyi Kurgu Ödülü, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Yardımcı
Erkek Oyuncu
“İki Dil Bir Bavul”
46. Antalya Altın Portakal Film Festivali
En İyi İlk Film Ödülü
Uluslar Arası Ortadoğu Film Festivali (Abu Dhabi)
En İyi Ortadoğu Belgeseli Ödülü
16. Altın Koza Film Festivali
Yılmaz Güney Juri Özel Ödülü
SİYAD En İyi Film Ödülü
Zagrep Docs Film Festivali
En İyi Genç Yönetmen ve EDN Talent Ödülü
“11’e 10 Kala”
Uluslar Arası Orta Doğu Filmleri Festivali(Abu Dhabi)
En İyi Orta Doğu Yeni Yönetmen Ödülü
27. İstanbul Film Festivali
Jüri özel ödülü
16.Adana Altın Koza Film Festivali
En iyi film ödülü, En iyi senaryo ödülü
“Bornova Bornova”
46. Antalya Altın Portakal Film Festivali
En İyi Film Ödülü, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
Ödülü, En İyi Kurgu Ödülü
“Deli Deli Olma”
46. Altın Portakal Film Festivali
En İyi Müzik Ödülü
78
“Kıskanmak”
En İyi Kadın Oyuncu Ödülü
“Kara Köpekler Havlarken”
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü
“Sonbahar”
57. Toronto Pomegranate Film Festivali (İtalya)
En İyi Film Ödülü
Erivan Film Festivali (Ermenistan)
Özel Jüri Ödülü
Sofya Film Festivali (Yugoslavya)
En İyi Yönetmen Ödülü
41. SİYAD Ödülü
En İyi Film Ödülü, En İyi Senaryo Ödülü, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü
2. Yeşilçam Ödülleri
En İyi Erkek Oyuncu Ödülü
20. Uluslar Arası Ankara Film Festivali
En İyi Film Ödülü, En İyi Yönetmen Ödülü, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü,
En İyi Kurgu Ödülü,
Fransa Anjers Film Festivali
En İyi Müzik Ödülü
“Mommo(Kız Kardeşim)”
Nürnberg Film Festivali
En İyi Film Ödülü, En İyi Jüri Özel Ödülü (Almanya)
Erzurum Dadaş Film Festivali
İran 23. Uluslar Arası Çocuk Filmleri Festivali
ECO Özel Ödülleri- En İyi Film Ödülü
Halk Jürisi Ödülü
79
Arjantin Naeva Mirata Uluslar Arası Film Festivali
Ermenistan Erivan Uluslar Arası Film Festivali
UNICEF
En İyi Çocuk Hakları Filmi Ödülü
“Uzak İhtimal”
En İyi Yönetmen Ödülü, En İyi Kadın Oyuncu Ödülü, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü
38. Uluslar Arası Rotterdam Film Festivali
Ödülü (Tiger Awards)
28. Uluslar Arası İstanbul Film Festivali
En İyi Erkek Oyuncu Ödülü, En Senaryo Ödülü
Altın Lale Yılın En İyi Türk Yönetmeni Ödülü
Linz Crossing Europea Film Festivali
“Pandoranın Kutusu”
27. Uluslar Arası Fajr Film Festivali (İran)
Kristal Simurg Jüri Özel Ödülü
Kristal Simurg En İyi Oyuncu Ödülü
En İyi Kadın Oyuncu Ödülü
“Başka Dilde Aşk”
Halk Ödülü
80
“Vicdan”
En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü
“Gölgesizler”
En İyi Sanat Yönetmeni Ödülü
“Gitmek”
Seçici Kurul Özel Ödülü
“Dinle Neyden”
Umut Veren Yeni Erkek Oyuncu Ödülü
“Gökten Üç Elma Düştü”
Umut Veren Yeni Kadın Oyuncu Ödülü
“Bunu Gerçekten Yapmalı mıyım”
Umut Veren Yeni Yönetmen Ödülü
Umut Veren Yeni senaryo yazarı ödülü
“Süt”
En İyi Görüntü Yönetmeni Ödülü
Fibresci Ödülü
“Hayat Var”
Fibresci Ödülü
81
YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Turizm dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden biridir. Yükselen refah düzeyine
uluslar arası turizm pazarından en yüksek payı almak için, turist çeken ülkeler
arasındaki rekabet de giderek artmaktadır.
Ülkemiz, Asya ve Avrupa kıtalarının kesişme noktasındaki ayrıcalıklı konumu
binlerce yıllık tarihsel, kültürel ve doğal zenginlikleri, zengin ürün çeşidi ile dünya
turizminde rekabet üstünlüğü sağlayacak özelliklere sahip bulunmaktadır. Kış,
sağlık, inanç, termal, kongre turizmi gibi zenginlikleri ile insanlara yeni fırsatlar
sunmakta ve bu da ülkemiz lehine bir avantaj oluşturmaktadır.
Geride bıraktığımız 2008 yılında ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı, 2007 yılına
göre %12,83’lük bir artışla 26.336.677 olmuştur. 2009 yılı Ocak-Eylül döneminde
ise ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %1,47 artış
göstererek 21.830.000’a ulaşmıştır.
2008 yılında yabancı ve vatandaş ziyaretçilerden elde edilen turizm geliri 21,9
milyar $’dır. 2008 yılı verilerine göre dünya turizm pazarında ülkemiz turist sayısı
açısından 8. sırada, turizm gelirleri açısından ise, 9. sırada yer almaktadır.
Bakanlığımız, turizm alanında ülkemizin pazar payını arttırmak ve dünya
çapında “Türkiye” markası yaratmak amacıyla hedef pazarlarımızın özellikleri ve
değişimlerini, dünyadaki yeni eğilimleri, ülkemizin mevcut ve potansiyel turizm
olanaklarını değerlendirerek, etkili bir turizm politikası oluşturmuş ve bu politikayı
küreselleşen dünyanın ve yeni gelişmelerin ışığında gözden geçirerek uygulamaya
koymuştur.
Bakanlığımızca belirlenen politika ve stratejiler doğrultusunda;
• Turizm gelişiminin sürdürülebilir çevre politikaları ile desteklenmesi,
• Turizm ürününün çeşitlendirilerek tüm ülkeye ve bütün bir yıla yayılması,
• Turizmle ilgili altyapı ve ulaşım yatırımlarında özel sektörün etkinliğinin
özendirilerek altyapı yatırımlarında kamunun yükünün hafifletilmesi,
• Yerli ve yabancı turist ile yerel halkın ihtiyaçlarının karşılanması, turizmden
beklenen yararların ülke geneline yayılması,
• Doğal, tarihi, kültürel değerlerin koruma-kullanma
sürdürülebilir turizmin araçları olarak kullanılması,
82
dengesi
içinde
• Turizmde rekabetin markalaşan turizm bölgeleri oluşturularak sağlanması,
• Ekonomi içinde turizmin önemli bir sektör haline getirilmesi,
• Eğitim ve gelir düzeyi yüksek turist sayısının ve turizm gelirlerinin
artırılması,
• Sürdürülebilir turizmin tanıtılarak eko turizm, kırsal turizm ve agro-turizm
konularında kamu, özel ve sivil toplum kuruluşlarının bilinçlendirilmesi,
• Turist profili odaklı turizm ürünün oluşturulması,
• Yöreye özgü farklı turizm türlerinin birbirine entegrasyonunu sağlayarak çok
çeşitli turizm imkanlarını sağlık, eğitim, v.b. farklı sektörel kullanımlarla bir
arada sunulabilen alternatif turizm odaklı (sağlık ve termal, golf, kış sporları,
doğa turizmi vb.) turizm kentlerinin oluşturulması amaçlanmaktadır.
Ülkemizde deniz-kum-güneş turizm türlerine dayanan kıyı turizmine yönelik kitle
turizminin yanı sıra, potansiyel olarak mevcut olup gelişme olanağı bulamamış
alternatif turizm türlerinin kıyı turizmi ile, birlikte var olan tarzda ele alınması
gerekmektedir.
Bu nedenle, yürütülen çalışmalarımızda;
• Kıyılarda baskıyı azaltacak sağlık, termal, kış sporları, yayla, kültür, golf, yat,
kongre v.b. turizm çeşitliliğinin sağlanması,
• Alternatif turizm yatırımları ve çeşitlilik ile yüksek doluluk sağlanması ve
turizm sezonunun uzatılması,
• Turizm altyapısına özel sektörün aktif katılımını sağlanması,
• Uluslar arası marka ve imaj oluşturacak yatırım organizasyonları için ortam
oluşturulması,
• Projeden uygulamaya özel sektöre tasarım ve finansman esnekliği sağlayan
yatırım organizasyonlarının özendirilmesi,
• Yeni atılım döneminin yönlendiricisi olacak planlama çalışmalarına ağırlık
verilmesi temel hedeflerimiz arasında yer almaktadır.
Bu hedefler doğrultusunda Ülkemiz turizmini milli ekonomimizin en verimli sektörü
haline getirmek ve rakip ülkelerle rekabet gücünü artırmak için yurdumuzun doğal,
tarihi ve kültürel değerlerini koruyan ve planlı bir şekilde sektörel kalkınmayı
sağlayan çalışmalarımıza 2009 yılında da yoğun bir şekilde devam edilmiştir.
83
2634 sayılı Kanun kapsamında en önemli teşvik unsurlarından olan arazi tahsisi
konusunda yapılan çalışmalar sonucunda 2009 yılında 15 farklı ilde 49 taşınmaz için
ilana çıkılması planlanmaktadır. 2006 yılında beri çıkılan ilk ilan olmasının yanında
bu ilanı diğer ilanlardan ayırıcı en belirgin özellik yaklaşık %70’inin termal amaçlı
olmasıdır.
Ülkemizde bulunan ve turizmin hizmetine sunulmasın da yarar görülen gerek kültür
varlıklarımızın gerekse diğer taşınmazların tahsis işlemlerinde çevreye duyarlılık,
diğer turizm türlerine etkisi, orman alanlarında ağaç dokusunun korunması ve
turizmin 12 aya yayılması faktörleri göz önünde bulundurulmaktadır.
Ayrıca, tahsis işlemlerinde üzerinde çalışılan diğer bir konu, Sinop Cezaevi, Kars
Sarıkamış’ta Katerina ve Şişman Köşkleri, Kırşehir Kervansarayı (Cacabey Hanı),
İstanbul İli, Sur-u Sultani alanında bulunan Hastaneler, “Eski Telgrafhane Binası ve
Alay Köşkü” gibi kültür varlıklarımızın koruma ve kullanma dengesi çerçevesinde
turizme kazandırılması amaçlanmaktadır.
SAĞLIK VE TERMAL TURİZMİ
2006 yılında onaylanan Termal Turizm Master Planı kapsamında termal turizminin
geliştirilmesine yönelik olarak bünyesinde kür parkı, kür merkezi ve konaklama
entegrasyonunu sağlayan tesisleri bulunduran uluslar arası standartlara sahip
nitelikli tesislerin sayısı ile birlikte, turizm geliri ve turist sayısının arttırılması
hedeflenmekte ve termal sularımızın yıkanma amaçlı kullanımı dışında insan
sağlığı, zindelik, rekreasyon, eğlence, dinlence ve spor tesisleri gibi imkanların yer
aldığı ve tüm yıl boyunca hizmet verebilen tesisler oluşturulmaya çalışılmaktadır.
Bakanlığımızca hazırlanan Termal Turizm Master Planı çerçevesinde 4 bölge
oluşturulmuştur.
• Güney Marmara Termal Turizm Bölgesi (Çanakkale, Balıkesir, Yalova)
• Frigya Termal Turizm Bölgesi (Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Eskişehir,
Ankara)
• Güney Ege Termal Turizm Bölgesi (İzmir, Manisa, Aydın, Denizli)
• Orta Anadolu Termal Turizm Bölgesi (Yozgat,Kırşehir, Nevşehir,Niğde ,
Aksaray)
Belirlenen 17 İldeki termal kaynakların tespiti yapılmış ve turizm amaçlı
değerlendirilmek üzere Kalkınma Bankası aracılığıyla hazırlanan çevre düzeni
84
planları Bakanlığımızca onaylanmıştır. 2009 yılında toplam 43 adet çevre düzeni
planı onaylanarak ülke genelinde kısa dönemde 100.000, orta dönemde 250.000,
uzun dönemde 500.000 termal yatak kapasitesi hedefine ulaşılabilmesi için gerekli
plan altyapısı oluşturulmuştur.
Ülke genelindeki termal potansiyelin değerlendirilmesi hedefi kapsamında ikinci
aşama çalışmalarına başlanılmıştır.
KIŞ TURİZMİ
Bakanlığımızın uzun süreçte hedeflerinin belirlendiği Türkiye Turizm Stratejisi
2023’te de belirtildiği üzere turizmin çeşitlendirilmesi ve ülke genelinde 12 aya
yayılması hedefine ulaşılabilmesi için bugüne kadar ilan edilmiş olan 21 adet kış
turizm merkezinin planlanması, yatırımcılara arazi tahsis edilmesi ve tesisleşmenin
tamamlanarak ülke turizmine hizmet eder hale gelmesi amacıyla çalışmalar yoğun
bir şekilde sürdürülmektedir.
Mevcut Kış Turizmi yatak kapasitesinin 12.500 den kısa dönemde 25.000 orta
dönemde 50.000, uzun dönemde 100.000 yatağa çıkarılabilmesi amacıyla;
– Erzincan-Ergani Kış Turizm Merkezi,
– Erzurum-Palandöken Kış Turizm Merkezi,
– Gümüşhane-Çakırgöl Kış Turizm Merkezi,
– Kars-Sarıkamış Kış Turizm Merkezi,
– Kayseri-Erciyes Kış Turizm Merkezi,
– Muğla Fethiye Seki Eren Dağı Kış Turizm Merkezi,
– Isparta-Davraz Kış Turizm Merkezi planlama çalışmaları tamamlanmıştır.
Kocaeli-Kartepe, Rize- Ovit, Mersin-Karboğazı, Antalya-Alanya-Akdağ, ÇankırıIlgaz-Kadınçayırı Kış Turizm Merkezi planlama çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca,
potansiyel kış turizm merkezlerinin tespiti ile ilgili çalışmalarda sürdürülmektedir.
YAYLA TURİZMİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR
Yayla Turizm Merkezlerinin planlanması ve ülke turizmine kazandırılması
amacıyla Bakanlığımızca il envanterleri tamamlanmış ve planlama çalışmalarına
başlanılmıştır. Küresel ısınmanın ülkemiz için avantaja dönüştürülmesi amacıyla
85
özellikle Ortadoğu bölgesindeki potansiyelin değerlendirilmesi içerikli çalışmalara
hız verilmiştir.
Yayla Turizm Merkezlerindeki mera vasıflı alanlardaki vasıf değişikliğine ilişkin
yasal süreçte yaşanan sorunların çözümünü takiben yayla turizminde ivme
kazanılacaktır.
Ülke genelinde hedef olarak birinci aşamada Doğu Karadeniz Bölgesinde çalışmalar
yoğunlaştırılmış olup ülke geneline yayılması için tespit çalışmaları il düzeyinde
koordineli olarak yürütülmektedir.
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ VE GAP İLLERİ
KAPSAMINDAKİ FAALİYETLER
Doğu Anadolu Bölgesinin ülke turizminden payını almasını sağlamak amacıyla
Bakanlık nezdinde yürütülen çalışmalara ilave olarak Birleşmiş Milletler (UNDP)
Kalkınma Teşkilatı ile ortak çalışma başlatılmış olup “Çoruh Vadisi” veya “Doğu
Anadolu Kalkınma Projesi” hazırlanmış olup etaplar halinde uygulamaya
konulmuştur. Erzurum ve Rize illerinde potansiyel tespiti, halkın bilinçlendirilmesi,
turizm eğitimi ve pansiyonculuğun özendirilmesi çalışmaları tamamlanma safhasına
gelmiştir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi kapsamında ise Elazığ Harput’ta planlama
çalışmalarına devam edilmektedir. Bitlis Ahlat Turizm Merkezinde planlama
çalışmaları tamamlanmıştır. İnanç turizmi kapsamında Urfa Viranşehir Eyüp Nebi
Turizm Merkezi ilanı gerçekleştirilmiş olup planlama çalışmalarına başlanılmıştır.
KÜLTÜR TURİZMİ MARKA KENTLERİ PROJESİ
Türkiye Turizm Stratejisi 2023 çerçevesinde kültür turizmi potansiyeli yüksek
olan Adıyaman, Amasya, Bursa, Edirne, Gaziantep, Hatay, Konya, Kütahya,
Manisa, Nevşehir, Kars, Mardin, Sivas, Şanlıurfa ve Trabzon illerinin Kültür
Turizmi Marka Kentleri olarak geliştirilmesi hedeflenmiş olup, bu konuda illerde
bilgilendirme toplantıları yapılmıştır. Seçilen kentlerde Valilik başkanlığında
oluşturulan markalaşma komitesi tarafından markalaşma sürecinde izleyecekleri
yol ve gerçekleştirecekleri kısa, orta ve uzun vadeli eylemleri içeren eylem planları
hazırlanarak Bakanlığımıza gönderilmiştir.
86
Valiliklerden ayrıca eylem planında yer alan proje ve faaliyetlerin belirlenecek marka
stratejisi çerçevesinde öncelik sıralamasının yapılması ve Bakanlığımız 2009-2010
yatırım programına alınacak iş ve projelere yönelik iş planı bütçelerinin çıkarılarak
Bakanlığımıza bildirilmesi istenilmiştir. Eylem planlarında yer alan ve Bakanlığımız
sorumluluğunda olan projelere destek verilerek uygulamalara başlanılması
hedeflenmektedir.
ÖZEL PROJE ÇALIŞMALARIMIZ
Bakanlığımızca Türkiye Turizm Stratejisi 2023 çerçevesinde belirlenen gelişim
stratejileri kapsamında yürütülen çalışmalar aşağıda belirtilmiştir.
1. Milas-Bodrum Fesleğen Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
2. Bodrum Yalıkavak-Gündoğan-Göltürkbükü Turizm Merkezi
3. Bodrum Yalı Çiftliği Turizm Merkezi ve Türkbükü Doğusu Turizm Merkezi
4. Sarı germe Turizm Alanı
5. Milas Çökertme Turizm Merkezi
6. Milas Kazıklı Koyu Kıyı Bandı Turizm Merkezi
7. Milas Kazıklı Koyu Turizm Merkezi
8. Kapadokya Kültür ve Koruma Gelişim Bölgesi
9. Kocaeli-Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
10. Saroz Körfezi Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planı
11. Aydın Didim Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
12. Kuşadası Çam limanı Turizm Merkezi
13. Kuşadası Yat Limanı Turizm Merkezi
14. Antalya Manavgat Oymapınar Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
15. Güney Antalya Turizm Alanı
16. Antalya Kemer ağzı Kundu Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
17. Antalya Çenger Turizm Merkezi
18. Antalya Kaş Kalkan Turizm Alanı
19. Antalya Demre Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
20. İzmir Çeşme’de (Dört yeni Turizm Merkezi ilanı çalışmaları sürdürülmektedir.)
21. İzmir Altınkum Turizm Merkezi
22. İzmir İnciraltı Turizm Merkezi Sınır Genişletimesi (İnciraltı Kesimi)
23. Mersin Taşucu Boğsak Turizm Merkezi
24. Mersin Narlıkuyu Akyar Turizm Merkezi
25. Adana Karataş - Yumurtalık Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi.
87
2009 YILINDA YÜRÜTÜLEN ALTYAPI UYGULAMA PROJELERİ
• Çanakkale-Ezine/Geyikli Altyapı Çalışmaları
Atıksu Arıtma Tesisi: 5.000 m³/gün kapasiteli tesisin inşaatı tamamlanmış olup
28.01.2009 tarihinde geçici kabulü yapılarak işletmeye alınmıştır.
• Muğla-Sarıgerme Turizm Merkezi Altyapı Çalışmaları
Atıksu Arıtma Tesisi: 10.000 m³/gün kapasiteli tesisin inşaatı 04.11.2008 tarihinde
başlamıştır.26.08.2009 tarihinde tamamlanmıştır. Geçici kabulü yapılacaktır.
• Antalya-Oba/Tosmur/Cikcilli Altyapıları
Atıksu Arıtma Tesisi: 30.000 m³/gün kapasiteli tesis 31.12.2008 tarihinde tamamlanmış
olup 05.06.2009 tarihinde geçici kabulü yapılarak işletmeye alınmıştır.
• Terfi Merkezi, Terfi Hatları ve Deniz Deşarjı:
Terfi hatları ve Terfi Merkezi inşaatları tamamlanmış olup Oba’da bulunan mevcut
deniz deşarjı kullanılacaktır. Arıtma tesisine 05.06.2009 tarihinde bağlantısı
yapılmıştır.
• Antalya-Serik/Çandır Altyapıları
11 km.lik kanalizasyon kolektör ve şebeke inşaatları ile paket atıksu arıtma tesisi
inşaatı 31.03.2009 tarihinde tamamlanmıştır.
• Antalya-Türkler Atıksu Arıtma Tesisi
15.000 m³/gün kapasiteli atıksu arıtma tesisinin kesin kabulü 03.06.2009 tarihinde
yapılarak işletmeye alınmıştır.
2009 yılında; altyapı uygulama ve çevre düzenleme projeleri için 53 Valiliğe
toplam 21.910.000.-TL., 227 Belediye’ye toplam 28.769.000.-TL. olmak üzere toplam
50.679.000.-TL. yardım yapılmıştır.
88
MAVİ BAYRAK PROJESİ
Temiz deniz yanında çevreyi korumayı amaçlayan Mavi Bayrak Projesi kapsamında
Bakanlığımız ve Sağlık Bakanlığı arasında yapılan protokol gereği her yıl yapılacak
analizler için, 2009 yılında 400.000.-TL. ödenek Sağlık Bakanlığına aktarılmıştır.
2009 yılında ülkemizde 286 plaj ve 14 marina Mavi Bayrakla ödüllendirilmiştir.
Uluslar arası alanda ise Mavi Bayrak uygulamasını yapan 48 ülke arasında bayrak
sayısı açısından; İspanya 486 plaj ile 1., Yunanistan 425 plaj ile 2., Fransa 288 plaj ile
3., Türkiye 286 plaj ile 4. olmuştur. Marinalarda ise Almanya115 marina ile 1. sırada
yer alırken Türkiye 14 marina ile 11. sırada bulunmaktadır.
DENİZ TURİZMİ
Son yıllarda turizm sektörü içerisinde en yüksek gelişime ulaşan deniz turizmi,
kruvaziyer turizmi, yat turizmi, günübirlik tekne turları, eğlence ağırlıklı su üstü ve
su altı aktiviteleri ve dalma sporlarından oluşan ve doğrudan deniz alanı içerisinde
gerçekleşen faaliyetler bütünü olup, bu yapısı ile kıyılarımıza kazandırdığı sosyal
ve ekonomik hareketlilik ve sağladığı döviz girdisi ile de turizm girdileri içerisinde
önemli bir paya sahip bulunmaktadır.
Deniz Turizmi alanında faaliyet gösteren işletmelerin uluslar arası rekabet gücü
arttırılarak tüm sektörden beklenen ulusal yararların en üst düzeyde gerçekleştirilmesi
amacıyla;
• Marina yatırımlarında yaşanan yoğun bürokratik işlemlerin azaltılarak,
marina arz kapasitesinin arttırılması,
• Karadeniz’de yat turizmi ve kruvaziyer turizmin geliştirilmesi,
• Kruvaziyer turizmin altyapısını teşkil eden limanların altyapı eksikliklerinin
tespit edilerek giderilmesi,
• Yatların deniz hudut kapılarındaki giriş çıkış işlemlerinde liman otoritesi
kavramının getirilmesi ve işlemlerin otomasyonla gerçekleştirilmesi,
• Çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
Bugün Bakanlığımızdan belgeli, 72 yat işletmesi bünyesinde 1.397 yat, 11.032 yatak
kapasiteyle faaliyette bulunmaktadır. Ayrıca, Bakanlığımızca 22 işletme belgeli, 15
89
yatırım belgeli olmak üzere 37 yat limanı bulunmaktadır. Bu tesislerde yaklaşık
13.362 yat bağlama kapasitesi bulunmakta olup, özel ve belediyelere ait tesislerle
birlikte yaklaşık 15.000 yat bağlama kapasitesi bulunmaktadır.
2009 yılında 4 yat limanına Turizm Yatırım Belgesi, 2 Yat Limanına Turizm İşletme
Belgesi düzenlenmiş olup, 273 yatın faaliyetine izin verilmiştir.
2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nun yat turizmine ilişkin bölümü, deniz turizmi
olarak yeniden düzenlenmiştir. Yapılan düzenleme ile deniz turizmi ticaretinde
faaliyet gösteren deniz turizmi tesis ve araçları ile bu yatırım ve işletmelerde verilen
hizmetin turizm sektörü içerisinde disipline edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda
söz konusu Kanun uygulamasına ilişkin Yönetmelik çalışmaları sonuçlandırılmış
olup, Deniz Turizmi Yönetmeliği 24.07.2009 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
BELGELİ TESİS VE İŞLETMELERE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR
30.09.2009 Tarihi İtibariyle Faaliyeti Devam Eden Seyahat Acentalarının
Gruplarına Göre Sayısal Dağılımı
(Merkez+Şube)
A
AG
B
C
TOPLAM
4551
651
190
324
5716
Son 6 Yıl İtibariyle Acenta Sayıları
Acenta sayıları
Belgeli
(Merkez+Şube)
2004
2005
2006
2007
2008
2009*
4643
4825
5050
5268
5519
5716
*30.09.2009 tarihi itibariyle
Yıl içinde 246 yeni acenta belgesi düzenlenmiştir. 59 acentanın belgesi iptal edilmiştir.
502 seyahat acentasının belgesinde değişiklik yapılmıştır. Hac için 189 acentaya,
umre için 104 acentaya yetki izni verilmiştir.
1618 sayılı Yasa ve Seyahat Acentaları Yönetmeliği çerçevesinde 209 seyahat
acentasına 438.540.-TL. para cezası uygulanmıştır.
90
31.12.2008 tarihi itibariyle Bakanlığımızdan belgeli Konaklama tesisleri,
YATIRIM BELGELİ
İŞLETME BELGELİ
Tesis Sayısı
Oda Sayısı
Yatak Kapasitesi
Tesis Sayısı
Oda Sayısı
Yatak Kapasitesi
772
113.487
258.287
2.566
268.633
567.470
Bakanlığımızdan belgeli işletmelerde gerçekleştirilen denetim faaliyetleri, rutin
faaliyetlerden ziyade, konunun “teşvik” özelliği de dikkate alınarak yatırım
ve işletmelerin niteliklerinin yükseltilmesi, kaliteli işletme hizmet anlayışının
yerleştirilmesi, böylece nitelikli turist sayısının ve turizm gelirlerinin artırılması
amaçlanmaktadır.
2009 yılının ilk dokuz ayında 1.389 genel denetim, 322 sınıflandırma denetimi,
380 şikayet denetimi ve 36 seyahat acentası denetimi olmak üzere toplam 2.127
denetim gerçekleştirilmiştir. 2009 yılında 2.800 denetimin gerçekleştirilmesi
hedeflenmektedir.
Bu denetimler sonucu 263 tesise 1.298.900.-YTL. para cezası, 140 tesise de uyarma
cezası verilmiştir.
İlk dokuz ay içinde 740 belgelendirme işlemi, 313 belge iptali işlemi
gerçekleşmiştir.
Giriş-Çıkış Yapan Yabancı ve Vatandaşlar 2009 aylık bültenleri (Ağustos ayı dahil)
hazırlanarak web sitesinde yayınlanmıştır.
Yat İstatistikleri veri girişi tamamlanmış olup bülten çalışmalarına başlanılmıştır.
Bakanlığımızdan Belgeli Tesislerin enerji indiriminden faydalanmalarına yönelik
koordine çalışmalarına devam edilmiştir. 01.01-15.09.2009 tarihleri arasında
Bakanlığımızdan belgeli işletmelere Hazine Müsteşarlığınca verilen Enerji
indiriminden yararlanan tesis sayısı 2.268 olup ödenen miktar 73.204.568,11.TL.’dir.
01.01-20.10.2009 tarihleri arasında yabancı personel ve sanatçı çalıştıran tesis sayısı
1034 olup yabancı personel ve sanatçı sayısı 2.213’dür.
Yerli ve yabancı turistlerin talep ve şikayetlerinin ilgili kuruluşlar nezdinde takip
ve sonuçlandırılmasına ilişkin çalışmalara devam edilmiş, ayrıca çeşitli konulardaki
bilgi talepleri cevaplandırılmıştır.
91
KÜLTÜR MERKEZLERİ
İl ve İlçelerde yaptırılan Kültür Merkezleri ile, bölge halkına kültürel iletişim
ortamının oluşturulması, kültürel, sanatsal, geleneksel ve çağdaş el sanatları gibi
değerlerin üretilmesi ve sergilenmesi, ulusal ve uluslar arası toplantı, konferans,
kongre gibi etkinliklerin yapılması amaçlanmaktadır.
İçerisinde çok amaçlı salonlar, müze, sergi salonları, atölyeler, çalışma salonları,
yönetim mekanları ile merkezin tümüne hizmet veren teknik donanımların yer
aldığı bölümler bulunan 59 Kültür Merkezi faaliyette olup, bölge halkına hizmet
vermektedir.
Bakanlığımız 2009 Yılı Yatırım Programında açılması planlanan Antalya-Elmalı,
Sakarya-Merkez, Aydın-Merkez, Karaman-Merkez, Osmaniye-Düziçi, UşakEşme kültür merkezleri hizmete girmiştir. Halen yatırım programında yer alan
58 adet Kültür Merkezinin inşaatı devam etmektedir. 2010 yılında Adana-Yüreğir,
Afyon-Merkez, Batman-Merkez, Bitlis-Ahlat, Elazığ-Merkez, Gümüşhane-Merkez,
Mersin-Silifke (Taşucu), Kilis-Merkez, Ordu-Merkez, Zonguldak-Çaycuma kültür
merkezlerinin tamamlanması hedeflenmektedir.
2010 YILINDA YÜRÜTÜLECEK ÇALIŞMALAR
Bakanlığımca 2009 yılı içinde başlatılan tüm projelerin yürütülmesi ile ilgili işlemler
2010 yılında da devam edecektir. Ayrıca turizm potansiyeli yüksek olan yerlerin
geliştirilmesine, yeni alanların belirlenmesine ve bu alanlardaki turizm faaliyetlerinin
aktif hale getirilmesine yönelik çalışmalar devam edecektir.
• 2010 yılı içerisinde Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesi’nin ve Eylem
Planı’nın revizyonuna ilişkin çalışmaların tamamlanarak yeniden Yüksek
Planlama Kurulu Kararı alınmasına çalışılacaktır.
Yoncalı
• Kütahya
Termal
Turizm
Merkezi
ilan
çalışmaları
• Bolu Karacasu Termal Turizm Merkezi sınır genişletilme çalışmaları
sürdürülecektir.
– İzmir Dikili Termal KTKGB,
– İzmir Bergama Allianoi-Manisa Soma Menteşe Termal KTKGB,
– İzmir-Seferihisar Doğanbey Termal Turizm Merkezi,
– Yalova Armutlu Termal Turizm Merkezlerine ait 1/25.000 ölçekli Çevre
Düzeni
planları askı ilan sürecindeki itirazlar değerlendirilerek kesinleşecektir.
92
• Manisa-Salihli Kurşunlu Termal Turizm Merkezi 1/25.000 ölçekli Çevre
Düzeni Planı çalışmaları sonuçlandırılacaktır.
• Denizli Valiliğince hazırlanacak olan Denizli KTKGB’ ne ait 1/5000 ölçekli
Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı kurum görüşleri
tamamlanmasına müteakip sonuçlandırılacaktır.
• Sivas Sıcak Çermik Termal Turizm Merkezi 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni
onaylanacaktır.
• Çanakkale Ezine Kestanbol Termal Turizm Merkezi 1/5000 ölçekli Nazım
İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı hazırlanmasına ilişkin
çalışmalar devam edecektir.
• Ankara Haymana Termal Turizm Merkezi 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve
1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı hazırlanmasına ilişkin çalışmalar devam
edecektir.
• Eskişehir Kızılinler Termal Turizm Merkezi 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı
ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı hazırlanmasına ilişkin çalışmalar
devam edecektir.
• Yalova Termal Turizm Merkezi Gökçe Barajı Koruma Havzası Çevre ve
Orman Bakanlığınca özel hüküm belirleme çalışmalarının tamamlanmasına
müteakip alt ölçekli imar planları sonuçlandırılacaktır.
• Kocaeli Gölcük Yazlık Termal Turizm Merkezi alt ölçekli (1/5000 ve 1/1000 )
planlama çalışmaları yürütülecektir.
• Isparta Davraz Dağı Kış Sporları Turizm Merkezi 1/25000 ölçekli Çevre
Düzeni Planı Revizyonu, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli ilave ve revizyon imar
planları sonuçlandırılacaktır.
• Çankırı Ilgaz Kadınçayırı Yıldıztepe Kış Sporları Turizm Merkezi 1/25000
ölçekli çevre düzeni planı, 1.etap 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planları
tamamlanacaktır.
• Mersin Karboğazı Kış Sporları turizm Merkezi 1/25000 ölçekli çevre
düzeni planı, 1/5000 ölçekli nazım imar planına yönelik çalışmalar
tamamlanacaktır.
• Rize Ovit Dağı Kış Sporları Turizm Merkezi 1/25000 ölçekli çevre düzeni
planı tamamlanacaktır.
• Uludağ II. Gelişim Bölgesi Kış Sporları Turizm Merkezi 1/5000 ve 1/1000
ölçekli koruma amaçlı imar planı sonuçlandırılacaktır.
• Antalya-Alanya-Akdağ Kış Sporları Turizm Merkezi 1/25000 ölçekli çevre
düzeni planı revizyonu çalışmaları sürdürülecektir.
93
• Gümüşhane Zigana Turizm Merkezi mevcut imar planlarının revizyonu
yapılacaktır.
• Bakanlığımız tarafından ilan edilmiş olan ancak herhangi bir planlama
çalışması bulunmayan yayla turizmine yönelik Turizm Merkezleri (TM)
ya da Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri (KTKGB)’ne ilişkin
1/25 000 ölçekli Çevre Düzeni Planı ve Yayla Master Planı’nın hazırlanması
hedeflenmektedir.
• Şanlıurfa Viranşehir Eyyüpnebi Turizm Merkezi ile Adıyaman-Kahta, MardinMidyat Turizm Kentlerine ait planlama çalışmaları sürdürülecektir.
• Kültür Turizmi Marka Kentlerine yönelik eylem planları nihai halini aldıktan
sonra kentin marka olabilmesi için altyapı, üstyapı ve kültürel varlıklar,
tanıtım ve eğitim başlığı altında yapılması gerekenler ve öncelikli olanlar
değerlendirilecek projeler mahalli idareler ile yapılacak görüşmeler sonrasında
netleştikten sonra her bir projenin uygulanması için Bakanlığımızın sorumlu
olduğu konularda gerekli girişimlerde bulunulacaklardır.
• Eko Turizm Stratejik Planı kapsamında; mevcut turizm merkezlerinin doğal
kaynak raporlarının hazırlanması, ilan edilebilecek potansiyel alanların
gerekçe raporlarının ve doğal kaynaklarının tespitine yönelik raporların
hazırlanması ile ilgili teknik çalışmalar sürdürülecektir.
• Kapadokya Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi kapsamındaki
Çevre Düzeni Planı Revizyon Çalışmaları sonuçlandırılacak olup Avanos,
Ortahisar ve Uçhisar Beldelerine ilişkin Nazım ve Uygulama İmar Planları
hazırlanacaktır.
• Samandağ Turizm Bölgesi 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Revizyonu
• İskenderun Kıyı Bandı Turizm Merkezi 515-516 nolu parsellerde 1/1000
ölçekli ve 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planı sonuçlandırılacaktır.
• Balıkesir Marmara Güneyi- Adalar KTKGB 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni
Planı sonuçlandırılacaktır.
• Kocaeli-Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
Çevre Düzeni Planı onayını takiben alt ölçekli planlama çalışmalarına
başlanılacaktır.
• Saroz Körfezi Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni
Planı hazırlanmasına yönelik çalışmalara başlanılacaktır.
• Güney Antalya Turizm Alanı kapsamında yer alan Tekirova yerleşmesine
ilişkin 1/25000, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar hazırlanacaktır.
• Güney Antalya Turizm Alanı kapsamında yer alan Kemer yerleşmesine ilişkin
1/25000, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli revizyon planları sonuçlandırılacaktır.
94
• Güney Antalya Turizm Alanı kapsamında yer alan Göynük yerleşmesine
ilişkin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar revize edilecektir.
• Güney Antalya Turizm Alanı kapsamında yer alan Beldibi yerleşmesine ilişkin
1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar hazırlanacaktır.
• Kaş-Kalkan Kıyı Bandı Turizm Merkezi 1/25000 ölçekli planlama çalışması
sürdürülecektir.
• Demre (Kale) Kıyı Bandı Turizm Merkezi 1/25000 ölçekli plan revizyonu
• Belek Turizm Merkezi kapsamında Danıştay 6. Dairesince verilecek
karar doğrultusunda 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı revizyonu
tamamlanacaktır.
• Kemerağzı Kundu KTKGB kapsamında Danıştay 6.Dairesince verilecek karar
doğrultusunda 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı revizyonu, 1/5000 ölçekli
nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonları tamamlanacaktır.
• Muğla Bodurm Yalıkavak-Gündoğan-Göltürkbükü Turizm Merkezi ve Muğla
Bodurm Yalıçiftlik Turizm Merkezi 1/25000, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar
planları tamamlanacaktır.
• Muğla Milas Fesleğen Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25000
ölçekli imar planı sonuçlandırılacaktır.
• Muğla Sarıgerme Turizm alanı 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı revizyon
çalışmalarına başlanılacaktır.
2010 Yılında sürdürülecek Altyapı Çalışmaları
• Antalya-Alanya/Çıplaklı Beldesi Kanalizasyon Hatları Yapımı.
• Antalya-Alanya İlçesi Oba/Tosmur/Cikcilli Altyapı Uygulamaları Yapımı.
• Antalya-Serik İlçesi Boğazkent Beldesi, Yağmursuyu ve İlave Kanalizasyon
Hatlarının Yapımı.
• Antalya-Alanya Türkler Beldesi 2. Etap Kanalizasyon Kollektör ve Terfi
Merkezleri Yapımı.
• Antalya-Finike Kanalizasyon Kollektör ve Terfi Merkezi Yapımı.
• Antalya-Manavgat İlçesi Side Beldesi Yağmursuyu Drenajı Yapımı.
• Muğla-Ortaca İlçesi Atıksu Arıtma Tesisi Yapımı.
• Muğla-Güvercinlik Atıksu Arıtma Tesisi Yapımı.
• Çanakkale-Ayvacık İçmesuyu İsale Hattı Yapımı.
• Antalya-Manavgat Atıksu Arıtma Tesisi Terfi Hatları ve Terfi Merkezi
Yapımı.
95
• Antalya-Alanya Katı Atık Tesisi Projesinin Yapımı.
• Tarsus Kıyı Kesimi Kentsel Koruma ve Gelişim Bölgesi Altyapı Uygulamaları
Yapımı.
• Nevşehir-Ürgüp, Göreme, Mustafapaşa, Uçhisar, Ortahisar, Kaymaklı
Yerleşim Merkezlerinde Altyapı Uygulamaları Yapımı.
• Aksaray-Ihlara Kanalizasyon Hattı ve Terfi Merkezi Yapımı.
• Marka Kentlerde Altyapı Uygulamaları.
• Samsun-Ayvacık Arıtma, Kanalizasyon Kollektör ve Terfi Merkezi Yapımı.
• Elazığ-Sivrice Kanalizasyon Kollektör Hattı ve Terfi Merkezi Yapımı.
• 81 İlin Turistik Yollarının Yapımı ve Bakım Onarımı.
• Çankırı-Yıldıztepe Telesiyej Tesisi Yapımı.
• Erzincan-Ergan Kış Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Bayburt-Kop Dağı Kış Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Kastamonu-Ilgaz Dağı Kış Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Samsun Aladağ Kış Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Kars-Sarıkamış Kış Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Afyonkarahisar Ömer Gecek Termal Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Sivas Sıcak Çermik Termal Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Sivas Balıklı Kaplıcaları Termal Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Kırşehir Terme-Karakurt Termal Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Nevşehir Kozaklı Termal Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
• Ankara Haymana Termal Turizm Merkezi Altyapı Uygulamaları.
Valilikler (İl Özel İdaresi) ve Belediyelerce yürütülmekte olan turizm amaçlı altyapı
uygulama projelerine ve Mavi Bayrak projelerine mali destek verilmesine devam
edilecektir.
Ek ödenek sağlanarak 11 adet Kültür merkezinin 2010 yılında hizmete açılması
planlanmaktadır (Adana-Yüreğir, Afyon-Merkez, Batman-Merkez, Bitlis-Ahlat,
Bitlis-Hizan, Elazığ-Merkez, Gümüşhane-Merkez, Mersin-Silifke (Taşucu), KilisMerkez, Ordu-Merkez, Zonguldak-Çaycuma Kültür Merkezleri). İnşaatı devam
eden Kültür Merkezlerinin bitirilmesi yönünde çalışmalar sürdürülecektir.
Turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu araştırma ve istatistiki çalışmalar 2010 yılında
da sürdürülecektir.
96
TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Tanıtma Genel Müdürlüğü; ülkemizin sahip olduğu tarihi, turistik, kültürel ve
sanatsal değerlerin ve bu değerlerden oluşan turistik ürünlerin her türlü imkandan
yararlanarak yurt içi ve yurt dışında tanıtımını ve pazarlamasını yapmak, sektörün
tüm aktörleriyle yakın işbirliği içinde dünyada gelişen yeni eğilimleri ve talepleri
de takip ederek yeni ürünlerin gelişmesine katkıda bulunmak, koruma-kullanma
dengesi içinde ve daha nitelikli bir hizmet anlayışıyla turizm gelirlerini artırmak ve
ülkemizi marka bir destinasyon haline getirmek için gerekli çalışmaları yürütmekle
yükümlüdür.
AMAÇ VE HEDEFLER
• Türkiye’nin pozitif imajını geliştirilerek dünya turizminde Türkiye’yi en çok
turist çeken ülke sıralamasında ilk sıralara taşımak ve dünya turizm gelirinden
aldığı payı arttırmak,
• Türkiye’nin tarihi, kültürel ve doğal değerlerini yurtiçinde ve yurtdışında
tanıtmak,
• Türkiye’yi turizm açısından cazibe merkezi yapacak pazarlama stratejilerini
belirlemek,
• Türkiye’nin tanıtımında yeni teknolojileri kullanarak farklılık yaratmak ve
kaliteyi yükselterek avantajlı duruma geçmek,
• Türkiye’nin tanıtımında uluslar arası tüketici profiline yönelik tanıtım
yapmak,
• Türkiye’nin turizm çeşitliliği bağlamında sürdürülebilir bir marka haline
gelmesini sağlamak,
• Bozulmamış doğa, temiz çevre, özgün kültürel kimlik, konukseverlik, coğrafi
konumumuzun sunduğu zengin turizm ürünleri gibi, ülkemizin ayrıcalıklı
özelliklerini vurgulamak,
• Turizm sektörünün dünya turizm pazarlarındaki rekabet gücünü artırmaya
yönelik birleştirici, yönlendirici ve destekleyici uygulamalara önem vermek,
• Ülkemize gelen ziyaretçilerin buradan memnun olarak ayrılmaları konusunda
gerekli koşulları temin etmektir.
97
TANITIM FAALİYETLERİ
Tanıtma Genel Müdürlüğünce yürütülen tanıtım faaliyetlerini 5 başlık altında
toplayabiliriz.
• Reklam Faaliyetleri
• Fuar Faaliyetleri
• Halkla İlişkiler Faaliyetleri
• Tanıtıcı Yayınlar
• Özel Projeler
Tanıtım faaliyetlerimizi 37 ülkede bulunan 40 büromuz aracılığıyla yürütmekteyiz.
2009 YILI REKLAM FAALİYETLERİ
2009 yılı tanıtım kampanyamızda ana strateji olarak,
• Dünyada yaşanan küresel krizin etkilerini en aza indirebilmek için, fiyatkalite avantajımızı ön plana çıkararak hedef pazarlardaki mevcut paylarımızı
korumak ve artırmak,
• Türkiye’nin pozitif imajını geliştirerek marka konumunu güçlendirmek,
• Destinasyon odaklı pazarlama ve tanıtım yapmak,
• Kış, sağlık, kongre, kültür, yat, golf, gençlik ve şehir turizmi gibi Türkiye
turizm ürünlerinin çeşitliliğini vurgulamak,
• Başta İstanbul olmak üzere Antalya, Muğla, Kapadokya ve Nemrut gibi
destinasyonlarımızı, kısa tatiller (short break/paskalya, noel, yılbaşı, okul
tatilleri vb.) için önemli bir alternatif olarak konumlandırmak,
hedeflenmektedir.
• Reklam kampanyalarımız rezervasyonların en çok yapıldığı Ocak-Mayıs
döneminde yoğunlaşmakta olup, ayrıca son dakika rezervasyonları için özel
kampanyalar gerçekleştirilmektedir.
• Hedef pazarlarda en çok okunan gazete ve dergilere reklam verilmektedir.
98
• Özellikle sektör dergilerinde kapsamlı reklam kampanyaları yürütülmekte ve
reklam görselleri dergi kapaklarında yer almaktadır.
• Sektör ile işbirliği içerisinde pazar ülkelerin en çok okunan dergi ve
gazeteleri ile birlikte Türkiye’nin tanıtımına yönelik kapsamlı Türkiye ekleri
verilmektedir.
BİRLİKTE REKLAM FAALİYETLERİ
Geçen yıllarda olduğu gibi bu yılda da ülkemize yönelik talebi arttırmak ve tur
operatörleriyle pazarlama faaliyetlerine katkıda bulunmak amacıyla başta Almanya
pazarı olmak üzere diğer pazarlarda birlikte reklam ve workshop faaliyetlerine
devam edilmiştir. Almanya, Rusya Federasyonu, Ukrayna, İngiltere, İsviçre,
Hollanda, Çin, Kazakistan ve Belçika’da tur operatörleri ile ortak reklam faaliyetleri
yürütülmektedir.
AĞIRLAMA FAALİYETLERİ
Ülkemize yönelik talebi artırmak ve ülkemizin pozitif imajını güçlendirmek amacıyla
yurt dışındaki gazeteciler, kamuoyu önderleri, turizm sektörü temsilcileri ülkemize
davet edilmekte ve ülkemizde layıkıyla ağırlanarak olumlu izlenimlerle kendi
ülkelerine dönmeleri sağlanmaktadır. Bu ağırlamalar sonucunda da dünyadaki
yabancı basında ülkemizle ilgili çok sayıda makale ve haber yayımlanmaktadır.
Bunun da ötesinde ülkemizden memnun olarak ayrılan bu kişiler buradaki
izlenimlerini kendilerinin dışındaki insanlara da anlatmakta dolayısıyla daha etkili
bir tanıtım faaliyeti gerçekleştirilmektedir.
2009 yılı Ocak-Eylül döneminde yurt dışında önemli basın yayın organlarına mensup
kişiler, seyahat acentesi temsilcileri ve çalışanları ile kanaat önderlerinden oluşan
yaklaşık 18.000 kişi ülkemizde ağırlanmıştır.
FUAR FAALİYETLERİ
Gelişmiş pazarlarda;
• Ürün çeşitliliğimizin ve farklılığımızın vurgulanması,
• Destinasyon odaklı tanıtım,
• Pazar payımızı daha da artırmak amacıyla daha alt bölümlere ulaşabileceğimiz
tanıtım stratejilerinin uygulanması,
99
Gelişmekte olan pazarlarda;
• Pazardaki eğilim ve beklentiler de dikkate alınarak ülkemizin bu beklenti
ve eğilimleri karşılayacak turizm ürünlerinin sunulması ve bunun ötesinde
ülkemizin zengin potansiyeli ile bir tatil ülkesi olduğunun vurgulanması,
amaçlanmaktadır.
• 2009 yılında 48 ülkede toplam 154 turizm ihtisas fuarına iştirak edilmekte,
• 2010 yılında ise 59 ülkede toplam 142 turizm fuarına iştirak edilmesi
planlanmaktadır.
• Dünya Sağlık Zirvesi 2010 Mayıs ayında Tanıtma Genel Müdürlüğünün
girişimleri sonucunda İstanbul’da düzenlenecektir.
• 2010 yılında Suudi Arabistan’da “Türk Yılı” kutlamaları yapılacaktır.
• Alanya ve Bodrum’da turizm destinasyon çalışması yapılmıştır.
ÖZEL PROJELER
• 2010 yılı Nisan ayında ASTA (Amerikan Seyahat Acenteleri Birliği) Kongresi
Bakanlığımızın ev sahipliğinde İstanbul’da düzenlenecektir.
• 2009 yılının ikinci yarısında AB Dönem Başkanlığını üstlenmiş bulunan
İsveç’de, İsveç El Sanatları Dernekleri Federasyonu işbirliği ile 2010 yılı Şubat
ayında “Türk El Sanatları Sergisi“ düzenlenecektir.
• 2010 yılında gerçekleştirilecek olan ITB Berlin Fuarına Türkiye “Onur Konuğu”
statüsünde katılacaktır. Bu kapsamda; Türkiye, ITB Berlin 2010’un tek resmi
partneri olacaktır. Türkiye logosu Eylül 2009 ve Mart 2010 tarihleri arasında
ITB Berlin’in tüm basılı reklam malzemelerinde kullanılacaktır. ITB Berlin
2010 Turizm Borsası sırasında verilecek VIP resepsiyonu ve ITB Berlin’in açılış
törenlerinin konsept ve organizasyonlarında Türkiye tanıtımları yapılacaktır.
• Fransa’da Türk Mevsimi (Temmuz 2009-Mart 2010) kapsamında, 31 Mart
2009 tarihine kadar toplam 400 etkinlik düzenlenmiştir. Gerçekleştirilen bazı
etkinlikler şunlardır:
– Paris, Liyon, Marsilya, Bordeaux, Toulouse’da 1 hafta boyunca yaklaşık 10
filmin seçilen sinema salonlarında gösterimini kapsayan “Sinema Günleri”
düzenlenmiştir.
– Eyfel Kulesi 1 hafta süreyle kırmızı ve beyaz olarak ışıklandırılmıştır.
– Grand Palais İstanbul Sergisi gerçekleştirilmiştir.
100
– Fransa’dan ressam, fotoğrafçı ve yazarlar Türkiye’ye davet edilmiş, bu
kapsamda sergiler açılmış ve röportajlar yayınlanmıştır.
– Fransa’nın önemli kentlerinde Türk ve Fransız sanatçıların ortak konserler
vereceği “Türk Geceleri” düzenlenmiştir.
• Bakanlığımız öncülüğünde turizm, bankacılık ve ilgili diğer sektörlerin
katılımı ve işbirliği ile 4 Mayıs-15 Haziran 2009 tarihleri arasında iç turizm
kampanyası gerçekleştirilmiştir. “Erken Rezervasyon Baharı” kampanyası
sayesinde erken rezervasyonlarda %40 artış sağlanmıştır.
• 15 Kasım- 31 Aralık 2009 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenecek
olan alışveriş festivalinin organizasyonu sektör ile işbirliği halinde
• 2010 Avrupa Kültür Başkenti olması nedeniyle Bakanlığımızca İstanbul’un
kültür ve sanatla iç içe olan yaşamını tanıtmak amacı ile 30 Eylül-4 Ekim
2009 tarihleri arasında “Living The Culture & Art of İstanbul” isimli özel bir
ağırlama programı gerçekleştirilecektir. Proje kapsamında 25 ülkeden 60 üst
düzey gazeteci ve TV ekibi ülkemizde ağırlanacaktır.
• Tanıtma Genel Müdürlüğü öncülüğünde Sağlık Turizmi Platformu, Kış
Turizmi Platformu, Kültür Turizmi Platformu, Spor Turizmi Platformu ve
Kongre Turizmi Platformu düzenlenmiştir.
TANITICI YAYINLAR
Bakanlığımızca tanıtma politikası doğrultusunda tanıtıcı broşür ve yayınlarımız,
uluslar arası turizm pazarlarında satışı teşvik unsurlarını da içerecek şekilde
hazırlanmaktadır.
• 2009 yılının ilk dört ayında 11 broşür, 2 afiş ile İstanbul Kent Planı
basılmıştır.
• Destinasyon odaklı tanıtım stratejisi dahilinde Bodrum, Fethiye, Marmaris,
Datça, Efes-Selçuk, Pamukkale, Ayvalık, Kuşadası, Antalya, Alanya, Çeşme,
İzmir, Bursa, Samsun, Kemer, Side, Antakya, Kapadokya, Mersin, Ankara,
İstanbul, Çanakkale, Sakarya, Uludağ, Sinop, İznik ve Adıyaman broşürleri
6 dilde bastırılacaktır.
• UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan 9 alanımıza yönelik broşür
hazırlanmıştır.
• Haziran 2008-Haziran 2009 tarihlerinin St. Paul Yılı ilan edilmesi, Tanıtma
Genel Müdürlüğünce inanç turizmi kapsamında değerlendirilmiş ve uygun
pazarlara;
– St. Paul ile Türkiye Yolculuğu Broşürü ve Etkinlik Afişi,
101
– Mersin Broşürü,
– Tarsus Broşürü hazırlanılarak dağıtımı yapılmaktadır.
• UNESCO Dünya Kültür Miras Listesi aday adaylığı süresince taş mimari
dokusu ile benzersiz kültür kenti Mardin desteklenmiş, özel olarak
– Mardin Broşürü
– Mardin Afişi hazırlanmıştır.
• Tüm ülkeleri etkileyen Dünyanın 8. Doğa Harikasının seçimi faaliyetlerinde
aday gösterilen Kapadokya, mevcut yayınların yanı sıra yeni dizayn edilen ve
yayın yelpazemizde ilk kez yer alan yap-boz (puzzle) ile tanıtılmıştır.
• Kültür Turizminin geliştirilmesi amacı ile Sagalassos, Kapadokya Yürüyüş
Yolu ve Likya Yolu broşürleri hazırlanmıştır.
• Temalı yayınlar çerçevesinde kış turizmi, dağcılık, termal turizm, Türk
mutfağı ve yatçılık broşürleri hazırlanmıştır.
• Hedef kitlemiz arasında bulunan çocuklara yönelik olarak ilk kez; Boyama
Kitabı ve 6 çeşit yap-boz (puzzle) hazırlanmıştır.
FESTİVALLER VE KONGRELER
Ülkemizde gerçekleştirilen uluslar arası nitelikte ve ülke turizmine katkıda
bulunacak şekilde düzenlenen festival, şenlik, anma günleri vb. etkinliklere destek
olunmaktadır.
Kongre turizminin gelişmesine katkıda bulunmak ve dünya kongre turizmi
pastasından ülkemizin hak ettiği payı alabilmesini sağlamak ve kongre ve insentif
turizm türünü tüm ülke düzeyine yaymak amacıyla ulusal ve uluslar arası nitelikteki
kongrelere destek verilmekte uluslar arası toplantı ve kongrelerin ülkemize alınması
konusunda gerekli girişimlerde bulunulmaktadır.
ÖDÜLLER
• Dünya Seyahat Ödülleri Organizasyonu tarafından verilen Avrupa’da “en iyi
turizm ofisleri” ödülü,
• 2009 yılı İngiltere en iyi transit reklam ödülü,
• 2009 yılı İrlanda en iyi açık hava reklam ödülü,
• Dünya Turizm Örgütü tarafından verilen en iyi afiş kategorisinde Avrupa’nın
en iyi afişi ödülü
alındı.
102
GÜZEL SANATLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü; klasik, çağdaş ve geleneksel sanat akımlarını
takip etmek, sanat faaliyetlerinin milli kültür ve çağdaş anlayışa uygun olarak
yürütülmesini ve yayılmasını sağlamak, bu amaçla güzel sanatlar galerileri ile
orkestralar, korolar, çalgı, ses ve halk oyunları toplulukları, resim ve heykel müzeleri
gibi sanat kurumları kurmak, bunlarla ilgili faaliyet ve hizmetleri yürütmek, ulusal
resim ve heykel sanatı ile geleneksel Türk süsleme ve el sanatları koleksiyonlarını
geliştirmek ve sanatsal değerlerimizi tanıtmak üzere kurulmuştur.
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü; kendisine tevdi edilen görevlerinden fonetik
sanatlarla ilgili olanlarını; 6 senfoni orkestrası, 13 koro, 9 topluluk olmak üzere
toplam 28 sanat kurumu ve bu sanat kurumlarında görev yapan 1435 kadrolu,
70 4/B’li sanatçı ile; plastik sanatlarla ilgili olanlarını 3 Devlet Resim ve Heykel
Müzesi ve 49 Güzel Sanatlar Galerisi ile yerine getirmektedir. Kendisine bağlı
sanat birimleri aracılığıyla yurt içinde periyodik konserler, okullara yönelik eğitim
konserleri, yurt içi ve yurt dışında turneler düzenlemekte, çeşitli kamu/özel kurum
ve kuruluşlarının düzenlediği etkinliklere sanatçı/sanat birimi göndermekte ve
anma günlerinde özel programlar yapmakta böylece halkın sanat etkinliklerinden
daha çok yararlanmasını sağlamaya çalışmaktadır. Plastik sanatlar alanında eser
veren sanatçılara destek verilmeye çalışılmakta ve yönlendirme/danışmanlık
faaliyetlerinde bulunulmaktadır. Resim, heykel, fotoğraf ve Türk süsleme sanatları
alanında düzenlenen periyodik yarışmalar aracılığıyla bu alandaki bireysel (özel)
sanatçılar teşvik edilerek ödüllendirilmektedir. Ayrıca fonetik ve plastik sanatlar
alanındaki eserlerimizin CD, kitap, katalog gibi görsel materyal basımı yoluyla
belgelenmesi, araştırmacıların hizmetine sunulması ve gelecek kuşaklara aktarılması
sağlanmaktadır.
FONETİK SANATLAR ALANINDAKİ ÇALIŞMALAR
ANMA VE KUTLAMA ETKİNLİKLERİ
Bayram Etkinlikleri: 23 Nisan Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs
Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı ve 29 Ekim
Cumhuriyet Bayramı’nda Sanat Birimlerimiz bulundukları illerde günün anlam ve
önemine uygun etkinlikler gerçekleştirmişlerdir.
Atatürk’ü Anma Konserleri: Her yıl 10 Kasım Atatürk’ü Anma Haftası’nda anma
konserleri gerçekleştirilmektedir.
103
Mehmet Akif Ersoy’u Anma ve İstiklal Marşı’nın Kabulü ile İlgili Etkinlikler:
İstiklal Marşımızın kabulünün yıl dönümü münasebetiyle her yıl 12 Mart tarihinde
günün anlam ve önemine uygun konserler verilmektedir
Çanakkale Deniz Zaferi Etkinlikleri: Her yıl 13-18 Mart tarihleri arasında kutlanan
“Çanakkale Deniz Zaferi” kapsamında etkinlikler düzenlenmektedir.
Çanakkale Savaşlarının Yıl Dönümü Etkinlikleri: “Çanakkale Savaşı”nın yıl dönümü
münasebetiyle her yıl 23- 24 Nisan tarihlerinde etkinlikler düzenlenmektedir.
23-24 Nisan 2009 tarihleri arasında Çanakkale ve Eceabat’ta düzenlenen etkinlikler
Anafartalar Zaferi: “Anafartalar Zaferi”nin yıl dönümü münasebetiyle her yıl 8
Ağustos tarihinde etkinlikler düzenlenmektedir.
Zafer Yolu Etkinlikleri: Her yıl 26-30 Ağustos tarihleri arasında düzenlenen “Zafer
Haftası”nda Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak illerinde etkinlikler düzenlenmektedir.
Nevruz Bayramı Kutlamaları: “Nevruz Bayramı” münasebetiyle her yıl Mart ayında
yurt genelinde etkinlikler düzenlenmektedir.
Sarıkamış Şehitlerini Anma Törenleri: Sarıkamış’ta “Şehitler Günü” münasebetiyle
her yıl 23-24 Aralık tarihlerinde etkinlikler düzenlenmektedir.
104
Mevlana’yı Anma Etkinlikleri: “Mevlana Celâleddin-i Rumi’yi Anma (Şeb-i Arûs)
Törenleri” kapsamında Konya’da her yıl 1-17 Aralık tarihleri arasında etkinlikler
düzenlenmektedir.
ŞENLİKLER VE FESTİVALLER
Hıdrellez Bahar Şenlikleri: “Uluslararası Hıdrellez-Bahar Şenlikleri Festivali”
kapsamında yurt içinde ve yurt dışında her yıl 4-9 Mayıs tarihleri arasında etkinlikler
düzenlenmektedir.
Uluslar Arası Bursa Festivali: 12 Haziran-12 Temmuz 2009 tarihleri arasında
düzenlenen festivale sanat birimlerimiz katılarak konserler vermektedirler.
Uluslar Arası Konya Mistik Müzik Festivali: “Hz. Mevlana’nın Doğumunun 802.
Yıl Dönümü Etkinlikleri” kapsamında 23-30 Eylül 2009 tarihleri arasında düzenlenen
6. Uluslar Arası Konya Mistik Müzik Festivali’nde Sanat Birimlerimiz tarafından
konserler verilmiştir.
Kültür, Sanat ve Eğitim İşbirliği Protokolü Çerçevesinde
Düzenlenen Etkinlikler:
Bakanlığımız ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında 12 Ocak 2004’te imzalanan protokol
çerçevesinde, her yıl sanatçılarımız tarafından farklı okullarda açıklamalı sanat
etkinlikleri gerçekleştirilmektedir.
Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ile
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü arasında imzalanan protokol gereği koruma
ve bakım altında olan çocuk ve gençlerin yeteneklerinin gelişmesi, sağlıklı psikososyal ve fiziksel gelişimlerinin sağlanması ve topluma kazandırılmaları amacıyla
sanat kurumlarımızca konserler verilmekte, önemli gün ve haftalarda düzenlenen
etkinliklerde belirli bir kontenjan ayrılarak konserlere katılımları sağlanmaktadır.
Bakanlığımız ile Ankara Büyükşehir Belediyesi arasında Gençlik Parkı Tiyatro
Salonu’nun kullanımına dair ve yine Bakanlığımız ile İstanbul Zeytinburnu
Belediyesi arasında Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi Tiyatro Salonu’nun
kullanımına dair imzalanan işbirliği protokolleri çerçevesinde, söz konusu salonlar
haftanın belli günlerinde 2009-2010 sanat sezonunda sanat kurumlarımız tarafından
etkinlikler için kullanılacaktır.
105
2009’DA GERÇEKLEŞTİRİLEN ETKİNLİKLER
Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ile Kuva-yi Milliye ve Milli Mücadele’nin 90. Yılı
Etkinlikleri: Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ile Kuva-yi Milliye ve Milli Mücadele’nin
90. yılı etkinlikleri kapsamında Sanat Birimlerimiz; 17-18 Mayıs 2009 tarihlerinde
Samsun’da, 23 Nisan 2009 tarihinde Aydın’da, 5 Eylül 2009 tarihinde İzmirBeydağ’da, 4 Eylül 2009 tarihinde Sivas’ta, 11 Ekim 2009 tarihinde Bursa’da konserler
vermişlerdir. Ayrıca Sanat Birimlerimiz tarafından 30 Ekim 2009 tarihinde Bilecik’te,
29 Ekim 2009 tarihinde Aydın’da konserler gerçekleştirilecektir.
Gençlik Konseri: 19 Mayıs 2009’da Ankara Üniversitesi işbirliği ile Atatürk Spor
Salonu’nda düzenlenen “Gençlik Konseri”, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası,
Ankara Devlet Çoksesli Korosu ve Devlet Halk Dansları Topluluğu’nun katılımlarıyla
gerçekleşmiştir. Dünyaca ünlü keman virtüözü Alexander Markov ve grubunun
katılımıyla renklenen etkinlik, gençlere yönelik rock şarkılarının çalınmasıyla büyük
bir şölene dönüşmüştür.
Van Akdamar Konseri: Van Gölü Uluslar Arası Gençlik ve Kültür Festivali (Festivan)
kapsamında, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası sanatçılarından oluşan “TURQUART
GRUP”, Haziran ayında Akdamar Adası’ndaki tarihi kilise önünde Türkçenin yanı
sıra beş farklı dilde (Kürtçe, Ermenice, İngilizce, Arapça ve İspanyolca) eserler
seslendirmişlerdir.
TBMM Üyeleri Onuruna THM Yaz Konseri: Ankara Kültür ve Sanat Merkezi’ne
dönüştürülen Cer Atölyelerinde 5 Ağustos 2009’da TBMM üyeleri onuruna
düzenlenen “Yaz Konseri”ne Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu ile Devlet
Halk Dansları Topluluğu sanatçıları katılmışlardır.
Tasavvuf Müziği Konseri Bakanlığımızca, 14 Eylül 2009’da Ankara Kültür Sanat
Merkezi Cer Atölyeleri’nde düzenlenen “Tasavvuf Müziği Konseri”ne Konya Türk
Tasavvuf Müziği Topluluğu, İstanbul Devlet Türk Müziği Araştırma ve Uygulama
Topluluğu ile İzmir, Samsun ve Bursa Devlet Klasik Türk Müziği Korosu sanatçıları
katılmışlardır.
Almanya Konseri: İzmir Devlet Senfoni Orkestrası, “Dil Birleştirir” sloganı ile
Türklere dil kursu hizmeti veren Chiemsee Rotary Kulübü ve İzmir Rotary Derneği
işbirliği ile düzenlenen uluslar arası sosyal projeler kapsamında davet edilmiş ve
17-22 Ocak 2009 tarihleri arasında Rosenheim, Duisburg ve Köln’de çeşitli konserler
vermiştir.
106
Batı Trakya Etkinlikleri: Batı Trakya’da 2009’da Gümülcine, Alantepe ve Seçek’te
düzenlenen etkinliklere Şanlıurfa Devlet Türk Halk Müziği Korosu, Diyarbakır
Devlet Klasik Türk Müziği Korosu, Sivas Devlet Türk Halk Müziği Korosu ve
Amatör Gençlik Halk Dansları Topluluğu sanatçıları katılmışlardır.
Ottawa Türk Festivali: Kanada Türk Kültür Vakfı tarafından bu yıl üçüncüsü
düzenlenen Ottawa Türk Festivali, 24-26 Temmuz 2009 tarihleri arasında gerçekleşmiş
olup, festivale davet edilen Amatör Gençlik Halk Dansları Topluluğu tarafından
halk oyunlarının en seçkin örnekleri sergilenmiştir
Türk-Yunan Dostluk ve Kardeşlik Konserleri: Bursa Bölge Devlet Senfoni
Orkestrası, 4-7 Temmuz 2009 tarihleri arasında Yunanistan’ın Rodos Adası’nda
gerçekleştirilen “Türk-Yunan Dostluk ve Kardeşlik Konserleri”ne katılarak Türk ve
Yunan sanatseverlere konserler vermiştir.
5. Dünya Su Formu: Bu yıl 5.’si düzenlenen Dünya Su Formunun 16 Mart 2009 günü
İstanbul’da gerçekleştirilen açılış programında İzmir Devlet Senfoni Orkestrası,
İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Mehter Grubu, İstanbul Devlet Türk Müziği
Topluluğu ile Devlet Halk Dansları Topluluğu sanatçıları Sütlüce Odatoryum’da
konser ve gösteriler gerçekleştirmiştir.
Saraybosna Kış Festivali: 10-16 Şubat 2009 tarihleri arasında BOSNA-HERSEK’te
25. kez düzenlenen Uluslar Arası Müzik Festivaline İzmir Devlet Senfoni Orkestrası
sanatçılarından oluşan “TURQUART GRUP” katılmıştır.
İstanbul Senfoni Orkestrası Almanya Turnesi: İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası
06-21 Kasım 2009 tarihleri arasında Almanya’nın Kiel, Meppen, Borken, Mrburg, Bad
Homburg, Ingolstadt, Lüdenscheid, Essen, Ansbach ve Köln şehirlerinde konserler
verecektir.
Senfoniler ile İlahiler Konseri: Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası ile Mersin
Devlet Opera ve Balesi Korosu sanatçıları tarafından yerel motifleri kullanarak
çoksesli müziği halkımızla buluşturmak maksadıyla Adana’da 10 Eylül 2009
tarihinde “Senfoniler ile İlahiler” konseri verilmiştir.
Köy Konserleri: İzmir Devlet Senfoni Orkestrası “Köy Konserleri” projesi
kapsamında, İzmir’in 5 ayrı köyünde 30 köyün katıldığı konserler vermiştir. Bu
konserleri yaklaşık 12.000 kişi izlemiştir.
107
Etkinliklere Ait Sayısal Veriler
Ocak- Ekim 2009 tarihleri arasında Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı Sanat
Birimleri tarafından 1.102 etkinlik gerçekleştirilmiş ve bu etkinlikler 1.745.000
seyirci tarafından izlenmiştir. Ekim 2009 itibariyle yurt genelinde 71 ilde etkinlik
gerçekleştirilmiştir. Yıl sonuna kadar 81 ilin tamamında etkinlik gerçekleştirilmiş
olacaktır. Sanat Birimlerimizin Ocak-Ekim 2009 döneminde gerçekleştirdikleri yurt
dışı turnelerine ilişkin tablo ekte yer almaktadır.
OCAK –EKİM 2009 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN ETKİNLİK SAYILARI
Periyodik Konser
370
Yurt içi Turne
620
Yurt dışı Turne
112
TOPLAM
1102
Tahmini İzleyici Sayısı
1.745.000
OCAK- EKİM 2009 DÖNEMİ - BÖLGELERE GÖRE TURNE SAYISI
1
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
316
2
EGE BÖLGESİ
52
3
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
33
4
AKDENİZ BÖLGESİ
48
5
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ
25
6
MARMARA BÖLGESİ
79
7
KARADENİZ BÖLGESİ
67
TOPLAM
620
2009 Yılında Bastırılan ve Projesi Hazırlanan CD’ler
• Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı Devlet Çoksesli Korosu ile Acapella
Grubunun Prof. Muammer Sun ile Ahmet Adnan Saygun’un eserlerini
seslendirdiği CD’nin yapımı gerçekleştirilmiştir.
• Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu tarafından “Yurt Ahengi” ve “Ordu
Türküleri” adlı CD’lerin bastırılması tamamlanmıştır.
108
• Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu sanatçısı Hüseyin Elçi tarafından
hazırlanacak Hacı Bektaş-ı Veli’nin Doğumunun 800.Yıl dönümü çerçevesinde
tasarlanan “Semahlar” adlı CD projesi çalışması devam etmektedir.
• İstanbul Devlet Türk Halk Müziği Korosu sanatçısı Selçuk Murat Kızılateş
tarafından hazırlanacak “Diyar-ı Barak” ve “Geleneksel Müziğimizdeki
Divanlar” adlı CD projesi çalışması devam etmektedir.
• Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu’nun gerçekleştirmek istediği
“Gurbet ve Yol Havaları” adlı CD projesi çalışması devam etmektedir.
• Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu’nun gerçekleştirmek istediği
“Orta Asya’dan Anadolu’ya Türkü Yolu” adlı CD projesi çalışması devam
etmektedir.
• Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu’nun gerçekleştirmek istediği ”Yemen
Türküleri” adlı CD projesi çalışması devam etmektedir.
• İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu tarafından hazırlanacak “Mehtabiyeler”
adlı CD projesi çalışması devam etmektedir.
• Niyazi Sayın’ın Ney Kayıtlarından derlenen eserlerinden oluşan bir CD
çalışması devam etmektedir.
• Zeki Arif Ataergil’in eserlerinden ilk kez icra edilecek bir CD çalışması devam
etmektedir.
• İstanbul Devlet Türk Müziği Araştırma ve Uygulama Topluluğu tarafından
hazırlanacak “Bin Yılın Mirası” ve “Türk Müziğinde Formlar ve Üsluplar IKent Müziği Örnekleri” adlı CD projesi çalışmaları devam etmektedir.
• İstanbul Devlet Modern Folk Müzik Topluluğu tarafından hazırlanacak
“Klasik Türk Müziği ve Halk Müziği”nin seçkin eserlerinden oluşacak CD
projesi çalışması devam etmektedir.
PLASTİK SANATLAR KURS VE SERGİLERİ
Yıllık programlar çerçevesinde, Güzel Sanatlar Galerilerimiz ile Devlet Resim ve
Heykel Müzelerimizde resim, heykel, seramik ve benzeri plastik sanatlar kursları,
galerilerimizde değişik sergiler düzenlenerek plastik sanatların halkımıza tanıtılması
ve sevdirilmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
Bu yıl ilk defa Çanakkale Savaşlarının 94. Yıl dönümü etkinlikleri kapsamında
Genelkurmay Başkanlığı Foto Film Merkezi’nden alınan toplam 40 adet Atatürk
fotoğrafı Bakanlığımız koleksiyonuna kazandırılarak, 20-25 Nisan 2009 tarihleri
109
arasında Çanakkale Namazgah Tabyası’nda, 23-26 Ağustos 2009 tarihleri arasında
Tekirdağ Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nde sergilenmiştir. Ayrıca
Bakanlığımız koleksiyonundan derlenen “Geleneksel Türk Süsleme Sanatları
Sergisi” de 20-25 Nisan 2009 tarihleri arasında Çanakkale Güzel Sanatlar Galerisi’nde
sanatseverlerin beğenisine sunulmuştur.
PLASTİK SANAT ESERİ ALIMLARI
Bakanlığımıza bağlı 3 Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde toplam 4620 adet kayıtlı
plastik sanat eseri bulunmaktadır. Bakanlığımız koleksiyonunu zenginleştirmek,
yurt içi ve yurt dışındaki sergilere eser göndermek, plastik sanatlar alanındaki
sanatçılarımızı teşvik etmek amacıyla sanat eserleri alımı yapılmaktadır.
ULUSLAR ARASI TÜRK SANATLARI KONGRESİ
Uluslar Arası Türk Sanatları Kongresi, Türk kültür ve sanatını uluslar arası bir
organizasyon aracılığıyla tanıtmakta, çeşitli ülkelerden Türk Sanatı alanında
çalışan bilim insanlarını bir araya getirerek araştırmacıların bilimsel çalışmalarını
sunmalarına imkan vermektedir. İlki 1959 yılında Ankara’da yapılan ve dört yılda
bir gerçekleştirilen. “Uluslar Arası Türk Sanatları Kongresi”nin 13.’sü 03-07 Eylül
2007 tarihlerinde Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de Bakanlığımız himayesinde
gerçekleştirilmiştir. Kongreye ait kitabın basımı yıl içinde yapılacaktır. Kongre’nin
14.’sü 2011 yılında Fransa’nın başkenti Paris’te gerçekleştirilecektir.
ANIT, HEYKEL, BÜST, RÖLYEF YAPIMI
Her yıl kamu kurum ve kuruluşlarından gelen anıt, heykel, büst ve rölyef yapımına
yönelik talepler değerlendirilerek, bütçe imkanları çerçevesinde desteklenmektedir.
2009 yılında 17 adet anıt, heykel, mask ve rölyef yapımı gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca “Kuva-yi Milliye ve Milli Mücadelenin Örgütlenişinin 90. Yılı” etkinlikleri
kapsamında da 6 ilden gelen talepler için ödenek gönderilmesi planlanmıştır. 2009
yılında gerçekleştirilen yapımlara ilişkin liste aşağıda yer almaktadır:
1. Çorum İl Özel İdaresi
2. Muş Belediyesi
3. Zonguldak Çaycuma Saltukova Belediyesi
4. Adana Feke Belediyesi
5. Aydın Kuyucak Belediyesi
6. Bolu Dörtdivan Belediyesi
110
Atatürk Heykeli
Alpaslan Anıtı
Atatürk Heykeli
Karacaoğlan Anıtı
Kuyucaklı Yusuf Anıtı
Köroğlu Anıtı
7. Kayseri Melikgazi Ağırnas Belediyesi
8. Erzurum İl Kültür ve Turizm Md.ğü
9. Yozgat Bozok Üniversitesi
10. Sinop İl Kültür ve Turizm Md.ğü
11. Kütahya Dumlupınar Belediyesi
12. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
13. Devlet Su İşleri
14. Kütahya İl Özel İdaresi
15. Bingöl Belediyesi
16. Nevşehir Hacıbektaş Kaymakamlığı
17. Zonguldak İl Kültür Turizm Md.ğü
Mimar Sinan Anıtı
Milli Mücadele Anıtı
Atatürk ve Gençlik Anıtı
Balıkçı Heykeli
Çocuk Rölyefi
Namık Kemal Anıtı
Süleyman Şah Maskı
Dr.Yzb.Hamdi Bey Anıtı
Bingöl Çobanları Anıtı
Atatürk Rölyefi
Anıt Rölyef
Kuva-yi Milliye’nin 90. Yılı kapsamında:
1. Adana İl Özel İdaresi
2. Balıkesir İl Özel İdaresi
3. Uşak İl Kültür ve Turizm Md.
4. Denizli İl Kültür ve Turizm Md.
5.Aydın İl Kültür ve Turizm Md.
6.Manisa Demirci ve Saruhanlı Kaymakamlığı
Yeşilova Şehitliği
Kuvayi Milliye Heyeti
Üyelerinin Anıt Mezar Yapımı
Eşme Takmak Şehitliği
İbrahim Tahtakılıç Mezarlığı
Sarayköy ve Tavas’daki Kuvayi Milliye Şehitleri Mezarlığı
Merkez Gözpınarı Köyü
Şehitler Anıtı
İbrahim Ethem Akıncı Anıtı
Nevşehir Hacı Bektaş Müzesi içinde bulunan Külliye’nin duvarına yerleştirilen
Atatürk Rölyefi.
111
ÖDÜLLER VE YARIŞMALAR
Türkiye Halk Dansları Yarışması: Ülkemizin sahip olduğu kültürel değerleri
yaşatma ve yayma çabasında olan halk dansları topluluklarını desteklemek amacıyla
Bakanlığımız ve Hacı Ömer Sabancı Vakfı işbirliğiyle düzenlenen “Türkiye Halk
Dansları Yarışması”nın bu yıl 17.’si gerçekleştirilmiştir.
Devlet Resim ve Heykel Yarışması: Bakanlığımızca, 1939 yılından itibaren Devlet
Resim ve Heykel Yarışması kapsamında “Resim Yarışması”, “Heykel Yarışması”,
“Seramik Yarışması” ve “Özgün Baskı Yarışması” düzenlenmektedir. Bu çerçevede;
28 Ocak 2009 tarihinde 69. Devlet Resim ve Heykel Yarışması’nın ödül töreni Ankara
Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde yapılmış olup, eserlerin 4 Şubat 2009- 11 Şubat
2009 tarihleri arasında sergilenmesi sağlanmıştır.
Şefik Bursalı Resim Yarışması: Bakanlığımızca Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaş
resim ustalarından merhum sanatçı Şefik Bursalı’nın anısını yaşatmak amacıyla
yapılmaktadır. 9. Şefik Bursalı Resim Yarışması’nın Seçici Kurul değerlendirmesi
14 Ekim 2009 tarihinde Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde yapılmış ve 5
eser ödüle değer görülmüştür. Ödül töreni ve sergi açılışı 11 Kasım 2009’da Ankara
Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde gerçekleştirilecektir.
Devlet Türk Süsleme Sanatları Yarışması: Bakanlığımızca Türk Süsleme Sanatlarına
çağdaş ve güncel boyut kazandırarak günümüzle buluşturmak amacıyla iki yılda bir
yapılan yarışma kapsamında “Tezhip Yarışması”, “Hüsn-i Hat Yarışması”, “Minyatür
Yarışması”, “Çini Deseni Yarışması” ve “Ebru Yarışması” düzenlenmektedir. 2009
yılında 15. Devlet Türk Süsleme Sanatları Yarışması gerçekleştirilmiştir.
15. Devlet Türk Süsleme Sanatları Yarışması’nda ödül alan eserler
112
Ankara Resim Günleri: İlk defa 2009 yılı Eylül ayında yapılan “Ankara Resim
Günleri” kapsamında, Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi bahçesinde on gün
boyunca öğretim üyeleri tarafından seminerler verilmiş, yüksek lisans ve doktora
düzeyindeki üniversite öğrencileri, öğretim üyeleri eşliğinde resimler yapmışlardır.
Öğrenciler tarafından yapılan resimler, etkinliğin sonunda sergilenmiştir. Yapılan
eserlerden 5 tanesi öğretim üyeleri tarafından ödüle layık görülmüştür.
Kültür ve Sanat Büyük Ödülü: Kültür ve Sanat Büyük Ödülü; özgün eser, uygulama,
yorum veya bilimsel araştırmalarıyla Türk kültür ve sanatının gelişmesine, yurt ve
dünya düzeyindeki çalışmalarıyla kültür ve sanatımızın yücelmesine katkıda bulunan
kişi, topluluk veya kuruluşları Devlet adına ödüllendirme amacını taşımaktadır.
Kültür ve Sanat Büyük Ödülü Değerlendirme Kurulu’nun kararı ile 2008 yılı Kültür
ve Sanat Büyük Ödülü’nün Çetin Altan’a verilmesi uygun görülmüş, ödül töreni
1 Şubat 2009 tarihinde İstanbul Aya İrini Müzesi’nde gerçekleştirilmiştir.
ÖZEL TİYATROLARA DEVLET DESTEĞİ
Gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileri tarafından sadece belirli bir projeyi veya
sürekli bir tiyatro faaliyetini gerçekleştirmek için kurulan tiyatro topluluklarının,
kültür ve sanat değerlerini yaşatıcı, yayıcı, tanıtıcı, destekleyici nitelikteki projeleri,
“Kültür ve Turizm Bakanlığınca Yerel Yönetimlerin, Derneklerin, Vakıfların ve Özel
Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik” hükümlerine
göre desteklenmektedir. Bakanlığımızca 2008 yılında 2.500.000.-TL. olan ödenek
bu yıl 3.000.000.-TL.’ye çıkarılmıştır. İlgili yönetmelik kapsamında özel tiyatroların
projelerine yapılan yardımlardan 2009-2010 sanat sezonu için yararlanmak üzere
toplam 298 özel tiyatro 343 proje ile başvuru yapmıştır. Değerlendirme Komisyonu
tarafından alınan karar doğrultusunda 60 profesyonel, 26 çocuk oyunu, 41
amatör ve 25 geleneksel olmak üzere toplam 152 özel tiyatronun projesine yardım
yapılacaktır.
PLANLANAN FAALİYETLER
• Anma ve kutlama etkinlikleri çerçevesinde; Bayram Etkinlikleri, Atatürk’ü
Anma Konserleri, İstanbul’un Fetih Yıl dönümü etkinlikleri, Ertuğrul Gazi’yi
Anma ve Söğüt Şenlikleri, Mehmet Akif Ersoy’u Anma ve İstiklal Marşı’nın
Kabulü ile İlgili Etkinlikler, Çanakkale Deniz Zaferi Etkinlikleri, Çanakkale
Savaşlarının Yıl dönümü Etkinlikleri, Zafer Yolu Etkinlikleri, Nevruz Bayramı
Kutlamaları, Sarıkamış Şehitlerini Anma Törenleri, Mevlana’yı Anma
Etkinlikleri 2010 yılında da gerçekleştirilecektir.
113
• Şenlikler ve festivaller kapsamında; Hıdrellez Bahar Şenlikleri, Uluslar Arası
Side Kültür ve Sanat Festivali, Uluslar Arası Bursa Festivali, Kültür- Sanat ve
Eğitim İşbirliği Protokolü çerçevesindeki sanatsal eğitim faaliyetleri, Kültür
Merkezlerinde Yapılan Etkinlikler 2010 yılında da sürdürülecektir.
• Periyodik konserler ve turneler, ilgili sanat kuruluşlarının 2010 yılı planlarına
uygun olarak gerçekleştirilecektir.
• Devlet Halk Dansları Topluluğu tarafından Orta Asya’dan günümüze kadar
Türklerin tüm danslarını içeren bir proje gerçekleştirilecektir.
• Devlet Çoksesli Korosu’nun bünyesinde faaliyetlerini sürdürmekte olan
Çocuk Korosunun 30 Nisan-3 Mayıs 2010 tarihleri arasında yapılacak olan
“Belçika Neerpelt Uluslar Arası Çocuk ve Gençlik Koroları Festivali ve
Yarışması”na katılması planlanmaktadır.
• Sanat kurumlarımızın çeşitli projeleri kapsamında CD çalışmaları yapılması
planlanmaktadır.
• Sergiler kapsamında; Güzel Sanatlar galerilerimiz ile Devlet Resim ve Heykel
Müzelerimizde bulunan plastik sanatlara ait eserlerin yurt içinden ve yurt
dışından gelecek talepler doğrultusunda oluşturulacak koleksiyonlarla
sergilenmesine 2010 yılında da devam edilecektir.
• Anıt, heykel, büst, rölyef, şehitlik yapım ve onarımı kapsamında 2009
yılında karşılanamayan talepler ile 2010 yılında gelecek yeni talepler
değerlendirilecektir.
• 2010 yılında Türkiye’de Japonya Yılı kapsamında; Türk-Japon Vakfı ve
Japonya Hükümeti ile Kültür ve Turizm Bakanlığının ortaklığı ile “Kartalkaya
Kar Heykelleri” etkinliğinin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Böylece
Türkiye ile Japonya arasındaki kültürel bağların güçlendirilmesi, kış
turizminin güçlendirilmesi, Kar Heykelleri Festivalleri geleneğinin Türkiye’de
yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır.
• Devlet Resim ve Heykel Müzelerinin Modernizasyonu kapsamında uzman
ve müze araştırmacılarından oluşturulan bir çalışma grubu ile yapılacak olan
fizibilite çalışmasında 3 ülkede müze araştırması yapılması planlanmaktadır.
Araştırmalar sonrasında oluşturulacak raporlar ile müze modernizasyonu
planı oluşturulacaktır. Ayrıca; ziyaret edilen ülkelerdeki mevzuatlar da
araştırılacak ve müzenin yönetimi konusunda hazırlanmakta olan yönetmelik
tamamlanacaktır.
• Yarışmalı sergiler kapsamında 2010 yılında 70. Devlet Resim ve Heykel
Yarışması (“Resim Yarışması”, “Heykel Yarışması”, “Seramik Yarışması”,
114
“Özgün baskı Yarışması”), 14. Devlet Fotoğraf Yarışması, 10. Şefik Bursalı
Resim Yarışması düzenlenecektir.
• 2011 yılında Paris’te yapılacak olan “Uluslar Arası Türk Sanatları Kongresi” için
2010 yılında toplam 3 adet ulusal, 3 adet uluslar arası toplantı yapılacaktır.
• Ödüller ve yarışmalar kapsamında; Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nün
verilmesi, Türkiye Halk Oyunları Yarışması ile Mahalli Nitelikli Türkiye Halk
Oyunları Yarışması’nın düzenlenmesi 2010 yılında da sağlanacaktır.
• Özel tiyatrolara devlet desteği 2010 yılında da sürdürülecektir.
ORKESTRA, KORO VE TOPLULUKLAR TARAFINDAN OCAK - EKİM 2009
DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN YURT DIŞI ETKİNLİKLERİ
KURUM ADI
TARİH
ÜLKE
AÇIKLAMA
İZMİR DEVLET SENFONİ
ORKESTRASI
17-22 OCAK 2009
ALMANYA
CHİEMSEE ROTARY
KULÜBÜ VE İZMİR
ROTARY DERNEĞİ
İŞBİRLİĞİ İLE DÜZ. ETK.
İSTANBUL TARİHİ TÜRK
MÜZİĞİ TOPLULUĞU
25-30 OCAK 2009
ALMANYA
PERA ENSEMBLE ADLI
KUR.DÜZ.ETK.
İSTANBUL DEVLET TÜRK
MÜZİĞİ TOPLULUĞU İŞİ
17-19 OCAK 2009
ALMANYA
ORKESTRASI
KONSERİ
25-30 OCAK 2009
ALMANYA/
MÜNİH
MÜNİH
BAŞKONSOLOSLUĞU
16-19 ŞUBAT 2009
BOSNAHERSEK
SARAY BOSNA KIŞ
FESTİVALİ
11-15 ŞUBAT 2009
ABD/
NEWYORK
QUICK CATS
ENTERTAINMENT
ADLI KURULUŞ
KONYA TÜRK TASAVVUF
2-18 ŞUBAT 2009
ATLANTA
İSTANBUL CENTER ADLI
FİRMA
25 ŞUBAT /
1 MART 2009
ALMANYA
VEFİK ATAÇ ANISINA
DÜZ.ETK.
İZMİR DEVLET KLASİK
TÜRK MÜZİĞİ KOROSU,
EDİRNE DEVLET TÜRK
25 ŞUBAT/
1 MART 2009
ALMANYA
KÜLTÜRLERARASI
MÜZİK VE SAHNE
SANATLARI ENSTİTÜSÜ
VEFİK ATAÇ ANISINA
ORKESTRASI
115
SİVAS DEVLET TÜRK HALK
MÜZİĞİ KOROSU
26-28 ŞUBAT 2009
SURİYE/
TARTOUS
DIŞİŞLERİ BAK.İKİLİ
KÜLTÜREL İŞLER
GENEL MÜDÜR YARD.
MÜZİĞİ TOPLULUĞU,
MÜZİĞİ ARAŞTIRMA VE
UYGULAMA TOPLULUĞU
12-16 ŞUBAT 2009
İSPANYA
BARSELONA
BAŞKONSOLOSLUĞU
31 MART /
8 NİSAN 2009
AMERİKA
ANATOLIAN CULTURES
ADLI KUR.
26 MART 2009
ALMANYA
MÜNİH
BAŞKONSOLOSLUĞU
AHENK TÜRK SANAT
MÜZ.GRUBU
İZMİR DEVLET TÜRK
DÜNYASI DANS VE
MÜZİK TOPLULUĞU
8-20 MART 2009
MAKEDONYA
MAKEDONYA’DA
YAŞAYAN TÜRKLERE
YÖNELİK ETKİNLİK
İSTANBUL DEVLET KLASİK
TÜRK MÜZİĞİ KOROSU
4 NİSAN 2009
ALMANYA
İSLAM TOPLUMU MİLLİ
GÖRÜŞ SEK.
6-18 NİSAN 2009
SURİYE
ŞAM KÜLTÜR VE TAN.
MÜŞAVİRLİĞİ
ANKARA DEVLET TÜRK
HALK MÜZİĞİ KOROSU
6 NİSAN/
8 MAYIS 2009
DANİMARKA
ODENSE TÜRK EĞİTİM
BİRLİĞİ
16-21 NİSAN 2009
AVUSTRALYA
SELİMEYE EĞİTİM VAKFI
16-21 NİSAN 2009
AMERİKA
3. FLORİDA TÜRK
FESTİVALİ
24-29 NİSAN 2009
ALMANYA
KARLSRUHE
BAŞKONSOLOSLUĞU
ANKARA DEVLET KLASİK
31 MART /
7 NİSAN 2009
ABD
KONYA BÜYÜKŞEHİR
BELEDİYE BŞK.
TÜRK MÜZİĞİ
KOROSU(1 KİŞİ)
3-7 NİSAN 2009
ALMANYA/
MÜNİH
MÜNİH
BAŞKONSOLOSLUĞU
11-13 NİSAN 2009
BELÇİKA/
BRÜKSEL
DİYANET İŞLERİ
BAŞKANLIĞI
16 NİSAN 2009
ABD-ŞİKAGO
TÜRK HAVA YOLLARI
ŞİKAGO MÜD.
20-28 NİSAN 2009
FRANSA
DİYANET İŞLERİ BŞK.
116
26-28 NİSAN 2009
VİYANA
MAKAMHANE DERNEĞİ
30 NİSAN/
3 MAYIS 2009
ALMANYA/
BERLİN
BERLİN KLASİK TÜRK
MÜZ.DERNEĞİ
1-10 MAYIS 2009
FRANSA
ZAM ZAMMA PROC.
ADLI KURULUŞ
HIDIRELLEZ BAHAR
ŞENLİKLERİ
ANKARA DEVLET TÜRK
8-12 MAYIS 2009
16-20 MAYIS 2009
KOSOVA
KOSOVA PRİŞTİNE
KONSOLOSLUĞU
29 MAYIS /
1 HAZİRAN 2009
FAS
TURQUOISE
PRODUCTION
27 MAYIS/
2 HAZİRAN 2009
AFGANİSTAN
AFGAN TÜRK ÇAĞ
EĞİTİM KURUMU
1-4 MAYIS 2009
AVUSTURYA
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI
8-9 MAYIS 2009
ALMANYA/
STUTGART
TÜRK ALMAN TOP.
STUTGART DERNEĞİ
MÜZİĞİ ARAŞTIRMA
VE UYGULAMA
TOPLULUĞU
7-10 MAYIS 2009
ALMANYA/
VOCUM
GELSENKİRCHAN’DE
KAİN IBC ULUSLAR
ARASI İŞ ADAMLARI DER.
BURSA DEVLET KLASİK
TÜRK MÜZİĞİ KOROSU,
EDİRNE VE İSTANBUL
DEVLET TÜRK MÜZİĞİ
TOPLULUĞU
8-11 MAYIS 2009
DOHA/ KATAR
6 MAYIS/
20 TEMMUZ 2009
AVRUPA
TURNESİ
DEVLET TİYATROLARI
GENEL MÜD.
16-20 MAYIS 2009
KOSOVA
PRİŞTİNE BÜYÜKELÇİLİĞİ
20-26 MAYIS 2009
ABD
ABD DERNEKLERİ
FEDERASYONU
20-26 MAYIS 2009
ALMANYA
MEVLANA VAKFI
ANKARA TÜRK DÜNYASI
MÜZİK TOPLULUĞU
22-26 MAYIS 2009
BAKÜ
TÜRK OCAKLARI DER.
GEN.
MERK.BŞK.
MAKEDONYA
DÜZENLEME KURULU
BŞK.
117
25-28 MAYIS 2009
ALMANYA
BERLİN
BAŞKONSOLOSLUĞU
BERLİN FLARMONİ
ORKESTRASI
26-28 MAYIS 2009
ALMANYA
ULAŞTIRMA BAKANLIĞI
MÜZİK TOPLULUĞU
27-31 MAYIS 2009
AMATÖR GENÇLİK HALK
DANSLARI TOPLULUĞU
2-4 MAYIS 2009
3-6 HAZİRAN 2009
ALMANYA
PERA ENSEMBLE
ADLI KURULUŞ
3-10 HAZİRAN
2009
ALMANYA
A.K.E.V. E. V. YABANCILAR
DERNEĞİ
ANKARA DEVLET TÜRK
12-15 HAZİRAN
2009
ALMANYANÜRNBERG
KUZEY BAVYERA TÜRK
VELİLER DER.BŞK.
15-18 HAZİRAN
2009
BOSNA-HERSEK
KONJİE KÖPRÜSÜNÜN
AÇILIŞI
17-21 HAZİRAN
2009
FAS
TARAB-TANCA DÜNYA
MÜZİK FESTİVALİ
26-29 HAZİRAN
2009
MÜZİĞİ ARAŞTIRMA
VE UYGULAMA
TOPLULUĞU
3-6 HAZİRAN 2009
ALMANYA
PERA ENSEMBLE ADLI
KURULUŞ
17-21 HAZİRAN
2009
FAS
DIŞİLİŞKİLER VE AB
KOORD.BŞK
ANKARA VE İZMİR DEVLET
KLASİK TÜRK MÜZİĞİ
KOROSU
18-22 HAZİRAN
2009
SARAYBOSNA
SARAYBOSNA
BÜYÜKELÇİLİĞİ KEWSER
KADIN EĞİTİM VE ORG.
VAKFI
25-29 HAZİRAN
2009
NORVEÇ
NORVEÇ TÜRK DERNEĞİ
DANSLARI TOPLULUĞU
18-22 HAZİRAN
2009
KATAR/DOHA
DOHA TÜRK HAVA
YOLLARI
BURSA BÖLGE DEVLET
SENFONİ ORKESTRASI
03 TEMMUZ 2009
YUNANİSTAN/
RODOS
TÜRK-YUNAN DOSTLUK
VE KARDEŞLİK
KONSERLERİ
BEYAZ RUSYA/
MOGİLEV BELEDİYE BŞK.
MOGİLEV
118
YUNANİSTAN/
BÜYÜK MÜSELLEM KÖYÜ
GÜMÜLCİNE
BOSNA-HERSEK AYVAZ DEDE ŞENLİKLERİ
ANKARA DEVLET TÜRK
8-14 TEMMUZ 2009
LİTVANYA
ANKİRA KÜLTÜR SANAT
VE GENÇLİK KULÜBÜ
ŞANLIURFA DEVLET TÜRK
9-13 TEMMUZ 2009
YUNANİSTAN/
ALANTEPE
DIŞİŞLERİ BAK.
KUZEYDOĞU AKDENİZ
GENEL MÜDÜR YRD.
11-13 TEMMUZ
2009
ALMANYA
KONSERİ
20-22 TEMMUZ
2009
IRAK/ERBİL
İHSAN DOĞRAMACI
VAKFI
20-24 TEMMUZ
2009
ABU DHABİ
ABU DHABİ KÜL.MİRAS
İDARESİ
UYGULAMA TOPLULUĞU,
3-7 TEMMUZ 2009
KAZAKİSTAN
TÜRKSOY
DİYARBAKIR DEVLET
KOROSU
9-13 TEMMUZ 2009
YUNANİSTANALANTEPE
DANSLARI TOPLULUĞU
23-27 TEMMUZ
2009
KANADA/
OTTAWA
KANADA TÜRK KÜLTÜR
VAKFI
DANSLARI TOPLULUĞU
29 TEMMUZ/
2 AĞUSTOS 2009
YUNANİSTAN/
SEÇEK
SEÇEK ŞENLİKLERİ
SİVAS DEVLET TÜRK HALK
MÜZİĞİ KOROSU
29 TEMMUZ/
2 AĞUSTOS 2009
YUNANİSTAN/
SEÇEK
DIŞİŞLERİ BAK.
KUZEYDOĞU AKDENİZ
GENEL MÜDÜR YRD
MÜZİK TOPLULUĞU
31 TEMMUZ/
3 AĞUSTOS 2009
KAZAKİSTAN
TÜRKSOY GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ
17-21
AĞUSTOS 2009
BAHREYN
ZAM ZAMMA PRODUC.
ADLI KURULUŞ
24-27
AĞUSTOS 2009
İTALYA
ZAM ZAMMA PRODUC.
ADLI KURULUŞ
MÜZİĞİ
TOPLULUĞU
19-24
AĞUSTOS 2009
ABU DHABİ
ABU DHABİ KÜL.MİRAS
İDARESİ
119
24 AĞUSTOS/
14 EYLÜL 2009
BOSNAHERSEK,
SIRBİSTAN,
KARADAĞ,
KOSOVA,
MAKEDONYA,
ARNAVUTLUK,
YUNANİSTAN
BULGARİSTAN
SAMSUN DEVLET KLASİK
31 TEMMUZ/
13 AĞUSTOS 2009
BALKAN
ÜLKELERİ
BURSA KILIÇ KALKAN
FOLK VE TURİZM DER.
5-7 AĞUSTOS 2009
GÜMÜLCİNE
GÜMÜLCİNE
BAŞKONSOLOSLUĞU
MÜZİK TOPLULUĞU
9-15 AĞUSTOS
2009
KIRIMUKRAYNA
TÜRK OCAKLARI DER.
GEN.
MER.BŞK.
MÜZİK TOPLULUĞU
9-16 AĞUSTOS
2009
KIRIM
DÜNYA TÜRK GENÇLERİ
BİRLİĞİ BAŞKANLIĞI
5 AĞUSTOS/
4 EYLÜL 2009
MALEZYA
26 AĞUSTOS/
14 EYLÜL 2009
BOSNA-HERSEK
İSTANBUL BAYRAMPAŞA
BELD.BŞK
26 AĞUSTOS/
14 EYLÜL 2009
BOSNAHERSEK,
SIRBİSTAN,
KARADAĞ,
KOSOVA,
MAKEDONYA,
ARNAVUTLUK,
YUNANİSTAN,
BULGARİSTAN
BELD.BŞK.
DEVLET HALK DANSLARI
TOPLULUĞU
7-9 AĞUSTOS 2009 BOSNA-HERSEK
BEL.BAŞ.
BLAGAJ FOLKLOR
FESTİVALİ
MÜZİK TOPLULUĞU
23-31 AĞUSTOS
2009
ÖZBEKİSTAN
ÖZBEKİSTAN
CUMHURİYETİ ANKARA
BÜYÜKELÇİLİĞİ
ANKARA DEVLET TÜRK
24 AĞUSTOS/
3 EYLÜL 2009
FRANSA/İSVEÇ
ANADOLU FOLKLOR
VAKFI BŞK.
ANKARA DEVLET TÜRK
30 AĞUSTOS/
3 EYLÜL 2009
İSVEÇ
ANADOLU FOLKLOR
VAKFI BŞK.
120
MERSİN DEVLET KLASİK
9-18 EYLÜL 2009
İTALYA
AS-EM ADLI DERNEK
22-29 EYLÜL 2009
ABD-BOSTON
DÜNYA MÜZİK VE KÜLT.
TOP.
MERSİN DEVLET KLASİK
29 EYLÜL-3 EKİM
2009
İTALYA
21-28 EYLÜL 2009
VİYANA
MAKAMHANE ADLI
DERNEK
DANSLARI TOPLULUĞU
20-27 EYLÜL 2009
GÜNEY KORE
TÜRK-KORE KÜLTÜR
İLETİŞİM DERNEĞİ
3-6 EYLÜL 2009
ABU DHABİ
ABU DHABİ KÜLTÜR VE
MİRAS GEN.MD.YRD
20-22 EYLÜL 2009
AMERİKA ŞİKAGO
ŞİKAGO
BAŞKONSOLOSLUĞU
21-24 EYLÜL 2009
ALMANYA
TÜRK HAVA YOLLARI
İTALYA KÜLTÜR MERKEZİ
ÇUKUROVA DEVLET
SENFONİ ORKESTRASI
26-29 EYLÜL 2009
KIBRIS
“XII. TÜRKSOY OPERA
GÜNLERİ” KAPSAMINDA
DEVLET OPERA VE
BALESİ GN. MD.CE DÜZ.
TURNE
26-29 EYLÜL 2009
AMERİKA
BOĞAZİÇİ ATLANTİK
KÜLTÜREL DOSTLUK VE
İŞBİRLİĞİ DERNEĞİ
13-16 EKİM 2009
5-9 EKİM 2009
FRANSA
İSTANBUL KÜLTÜR VE
SANAT VAKFI
1-3 EKİM 2009
ALMANYA BERLİN
BERLİN BÜYÜKELÇİLİĞİ
İSTANBUL DEVLET
MODERN FOLK MÜZİK
TOPLULUĞU
2 EKİM-2 KASIM
2009
İSVİÇRE
MELODY FOR DIALOGUE
TOPL.
2-7 EKİM 2009
CEZAYİR
ALMANYA/
FRANKFURT
KÜTÜPHANELER VE
YAYIMLAR GN.MDR.
121
6-10 EKİM 2009
PRAG
SAMSUN DEVLET KLASİK
16-22 EKİM 2009
KÜBA HAVANA
MACRO WİN CAM
SİSTEMLERİ
13-15 EKİM 2009
BERLİN
BERLİN FİLARMONİ
ORKESTRASI
29-31 EKİM 2009
SELANİK
SELANİK BELEDİYE BŞK
ANKARA DEVLET TÜRK
29 EKİM-1 KASIM
2009
MAKEDONYA/
ÜSKÜP
GAZİ ÜNİV.TÜRK KÜL.
VE HACIBEKTAŞ-I VELİ
ARAŞTIRMA MERKEZİ
13-16 EKİM 2009
TEL AVİV
TEL AVİV BÜYÜKELÇİLİĞİ
UYGULAMA TOPLULUĞU
16-18 EKİM 2009
SARAYBOSNA
YUNUS EMRE VAKFI
1-8 EKİM 2009
İSVİÇRE İTALYA
TURQUOİSE
PRODUCTION ADLI
KURULUŞ
5-8 EKİM 2009
ALMANYA
PERA ENSEMBLE ADLI
KURULUŞ
16-19 EKİM 2009
ATLANTA
İSTANBUL CENTER ADLI
KURULUŞ
DANSLARI TOPLULUĞU
20-23 EKİM 2009
BATUM
TÜRK KÜLTÜR GÜNLERİ
122
ARAŞTIRMA VE EĞİTİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Halk edebiyatı, halk müziği ve oyunları, gelenek-görenek-inançlar ve uygulamalar,
geleneksel sanatlar gibi Halk Kültürü dallarında araştırma ve arşiv-envanter (halk
kültürü bilgi ve belge merkezi) çalışmaları yapılması, UNESCO Somut Olmayan
Kültürel Miras Sözleşmesi kapsamında proje, faaliyet ve diğer yükümlülüklerin yerine
getirilmesi, kültür (Boratav) ve turizm ihtisas kütüphane hizmetlerinin yürütülmesi,
kültür ve turizm sektörlerinin eğitilmiş eleman ihtiyacının karşılanması, Bakanlığın
ve diğer kamu kurumlarının kültür ve turizm konularında eğitim ihtiyacının
karşılanması, toplumda kültür ve turizm bilincini geliştirmek amacıyla etkinlikler
düzenlenmesi ve bu amaçla düzenlenen etkinliklere mali destek sağlanması, turist
rehberliğiyle ilgili eğitim ve denetim hizmetlerinin gerçekleştirilmesi, kültür,
sanat, tarih ve turizmde önemli olay, konu ve kişilerle ilgili kutlama, anma ve
vb. faaliyetlerin düzenlenmesi, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, yerel
yönetimler, sivil toplum örgütleri ile işbirliği içerisinde, kültür, sanat ve turizm
alanında proje ve faaliyetler gerçekleştirilmesi kapsamındaki hizmet ve faaliyetler
Bakanlığımız Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
HALK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ
Yurt içinde halk kültürümüzün çeşitli dallarında 50 il/yörede alan araştırmaları
gerçekleştirilmiştir. Yurt dışında ise; üç ülkede (Bulgaristan, Makedonya, Arnavutluk)
“Balkanlarda Bektaşilik izleri” konulu alan araştırması, Makedonya’da “çalgı,
halk müziği ve halk oyunları” ile “ortak mutfak kültürü” alanlarında araştırmalar
yapılmıştır. 2009 yılı sonuna kadar Suriye’de “çalgılar ve ortak müzik kültürü”
konusunda alan araştırması yapılması planlanmıştır.
Yurt İçi ve Yurt Dışı Halk Kültürü Alan Araştırmaları
• Aşıklık geleneği içerisinde yer alan halk hikayeciliğinin tespitine yönelik
olarak; Kocaeli, Kars, İzmir, İstanbul, Erzurum, Kayseri ve Bursa illerinde
alan araştırmaları yapılmıştır.
• Türk Halk Müziğinin çalgı yapımcıları ve icracılarının tespitine yönelik
olarak İstanbul, Rize, Bursa, Mardin, Karabük, Edirne, Erzurum, Ordu ve
Rize illerinde alan araştırmaları gerçekleştirilmiştir.
• Geleneksel müzik ve oyun kültürlerinin incelenmesine yönelik olarak;
Anamur, Mut, Silifke, Burdur ve Antalya illerinde alan araştırmaları
123
• Çanakkale Eceabat’ta Karagöz Ustası Hayali Küçük Ali’nin oğlu Kemallettin
Sevilen ile ilgili bibliyografik belgeleme çalışması yapılmıştır.
• “Nazar Boncuğu” konusunda, İzmir’de alan araştırması gerçekleştirilmiştir.
• “Geleneksel Sohbet Toplantıları” konusunda Şanlıurfa, Diyarbakır,
Balıkesir ve Elazığ illerinde alan araştırmaları düzenlenmiştir. Çankırı’da
gerçekleştirilen Yaren Kültürünü Koruma Eylem Planı Çalıştayına katılım
sağlanmış; Şabanözü Karakoçaş Köyünde “Yaren Sohbetleri video çekimi
yapılmıştır. Kütahya Simav’da “Yarenlik Geleneği” ile ilgili alan araştırması
ve aynı konuda çalıştay gerçekleştirilmiştir.
• “Semah” konusunda; Aydın, Denizli, Nevşehir ve Tokat illerinde görsel
belgeleme çalışması gerçekleştirilmiştir.
• “Tören Keşkeği Geleneği” konusunda Çanakkale/Bayramiç Muratlar Köyü
ve Köpektaşı Obası ile Çankırı ve Çorum illerinde arasında alan araştırmaları
• Anadolu’nun köklü bir geleneği olan Yörük kültürünün son temsilcilerinden
olan Sarıkeçili Yörükleriyle Kışlak ve Yaylak yaşantıları ile ilgili olarak;
Mersin’in Aydıncık ve Konya’nın Seydişehir ilçelerinde halk kültürü alan
araştırması gerçekleştirilmiştir.
• Bakanlığımızın maddi, teknik ve personel desteğiyle, Seydişehir’de
diğer Yörüklerin de katılımıyla Sarıkeçililer Göç Şenliği Festivali
• Anadolu coğrafyasında yaşamış ve fikirleri Anadolu ile sınırlı kalmayıp
Balkanlara kadar yayılmış olan ünlü düşünür “Hacı Bektaş Veli’nin 800.
Doğum Yıl Dönümü Kutlamaları” kapsamında; Makedonya, Bulgaristan ve
Arnavutluk’ta birbirine bağlı üç alan araştırması gerçekleştirilmiştir.
• Günümüzde çocuk oyunlarında ve oyuncaklarında yaşanan değişimler
konusunda, Eskişehir ve Trabzon’da alan araştırması gerçekleştirilmiştir.
• Kastamonu’da yazmacılık ustası Cemil Kızılkaya ile ilgili derleme çalışması
• Yörük Türkleri ve Türkçe konuşan Müslüman Romanların çalgıları, müzik ve
oyunları hakkında Makedonya’da alan araştırması gerçekleştirilmiştir.
• “Makedonya-Türkiye Ortak Mutfak Kültürü” konusunda Makedonya’da
alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Projenin Türkiye bölümünü oluşturan
alan araştırmaları ise Aydın, İzmir ve Manisa’da gerçekleştirilmiştir.
124
• Anadolu’da icra edilen uzun havaların tespiti amacıyla, Erzincan, Sivas ve
Malatya illerinde alan araştırması gerçekleştirilmiştir.
• Geleneksel ahşap tekne yapımcılığının, kültürel ve geleneksel boyutunun
tespiti, derlenmesi ve belgelenmesi amacıyla Ordu’nun Perşembe ve
Trabzon’un Sürmene ilçelerinde geleneksel ahşap tekne yapımı konusunda
alan araştırmaları gerçekleştirilmiştir.
• Meddahlık geleneği temsilcilerinden Rauf Altuntak ile İstanbul’da biyografik
çalışma yapılmıştır.
UNESCO-Somut Olmayan Kültürel Miras Çalışmaları
• 12-13 Ocak 2009 ve 11-15 Mayıs 2009 tarihlerinde Paris’te gerçekleştirilen
“Somut Olmayan Kültürel Mirasın Temsili Listesi için Yapılan Başvuru
Dosyalarını Değerlendirecek Olan Alt Organ” konulu toplantılarına katılım
sağlanmıştır.
• 28 Eylül-3 Ekim 2009 tarihleri arasında Abu Dabi’de düzenlenen UNESCO
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin Hükümetler
Arası Komitesi 4. Olağan Toplantısına katılım sağlanmıştır. Bu toplantıda
Aşıklık Geleneği ve Karagöz dosyalarının UNESCO İnsanlığın Somut
Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine kayıt edilmesi sağlanmış olup
“Nevruz” çoklu dosyası da ortak unsur olarak bu listede yer almıştır.
• UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi
kapsamında oluşturulan İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının
Temsili Listesine 2010 yılı için yazdırılması öngörülen
“Semah”,
“Geleneksel Sohbet Toplantıları (Yaren sohbetleri, sıra geceleri, Kürsübaşı
sohbetleri, Barana geleneği),
“Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali”,
“ Nazar Boncuğu”,
“Keşkek” dosyaları hazırlanmış ve Ağustos 2009’da UNESCO’ya
gönderilmiştir.
• UNESCO somut olmayan mirasın korunması çalışmalarında kaynak ihtiyacını
karşılamak amacıyla Türkçe rehber hazırlanmıştır.
• Güneydoğu Avrupa Ülkeleri Bölgesel Seminerinin ilki Bulgaristan’da, ikincisi
Safranbolu’da ve üçüncüsü Hırvatistan’da yapılmıştır. Bu seminere ülkemiz
adına katılım sağlanmıştır.
• Bakanlık Genelgesi kapsamında, 81 ilde somut olmayan miras il envanterlerinin
hazırlık çalışmalarına başlanılmıştır. Somut olmayan mirasın korunması
125
sözleşmesinin gerekliliklerini yerine getirmek amacıyla illerden ilgili kurum,
kuruluş temsilcilerinin ve Doğu Anadolu Bölgesinde 14 ilin katılımıyla Kars’ta
seminer düzenlenmiştir.
• Doğu Anadolu’da Kültür Turizmi için İttifaklar Projesi kapsamında, Kars’ta
24–28 Ağustos 2009 tarihleri arasında ön araştırma; 08–10 Ekim 2009 tarihleri
arasında çalıştay; 15 Eylül 2009 tarihinde ise Ankara Birleşmiş Milletler
Binasında toplantı gerçekleştirilmiştir.
• Aşıklık geleneği içerisinde önemli bir yere sahip olan hikayeciliği ve hikayeci
aşıkları teşvik etmek amacıyla “Türkiye Gezici Halk Hikayeleri Festivali” 01–
06 Aralık 2009 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirilecektir.
• Aşıklık geleneğini yaşatmak ve halk ozanlarını desteklemek amacıyla Niğde’de
16–17 Ekim 2009 “Türkiye gezici aşıklar bayramı” gerçekleştirilmiştir.
• Bakanlığımız, Sivas Valiliği ve ilgili aşıklar derneği işbirliğinde, 06-08 Kasım
2009 tarihleri arasında Sivas’ta “Türkiye Aşıklar Bayramı” yapılacaktır.
TÜRK KÜLTÜR VARLIKLARI FAALİYETLERİ
Nevruz ve Hıdrellez Kutlamaları
• Nevruz kutlamaları bu yıl çeşitli illerde halkın katılımıyla şenlik ve dayanışma
ruhuna uygun bir şekilde kutlanmıştır.
• Nevruz, her yıl olduğu gibi 21 Mart 2009 tarihinde Bakanlığımız koordinasyonu
ve TRT, TÜRKSOY, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür
Merkezi, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğinde yurt
genelinde çeşitli etkinliklerle kutlanmıştır. Ankara’da Türk Cumhuriyetleri
ve topluluklarından sanatçıların, çeşitli sivil toplum örgütleri ve öğrencilerin
katılımlarıyla bir hafta boyunca etkinlikler düzenlenmiştir.
• Nevruz kutlamalarına vatandaşlarımızın katılımlarının artırılması amacıyla
Ankara’da büyük alış-veriş merkezlerinde stantlar kurularak, çocuklara
yönelik çeşitli tanıtıcı materyaller, Soğanlı bebekleri, harita, yap-boz, top,
balon, t-shirt dağıtımı yapılmıştır.
• Nevruz konulu yayınlardan oluşan kitap sergileri açılmıştır.
• İllerde bulunan üniversitelerle işbirliği yapılarak Nevruz konulu konferans,
panel ve söyleşiler düzenlenmiştir.
• Kamu kurum ve kuruluşları işbirliğinde ağaç dikimi etkinlikleri yapılmıştır.
• Halk ozanlarının ve mahalli sanatçıların kutlamalara etkin katılımları
sağlanmıştır.
126
• 19-22 Mart 2009 tarihleri arasında Ankara’daki kutlamalar için 20 ilden davet
edilen öğrenci ile öğretmenlerden seçilen 100 kişilik grup ile “Türk Kültüründe
Nevruz” konulu resim, şiir ve kompozisyon yarışmasında dereceye giren 12
öğrenci ve velilerinden oluşan 24 kişi Ankara’daki etkinliklere katılmıştır.
• Türk kültüründe önemli yeri olan Hıdrellez’in 06 Mayıs 2009 tarihinde yurt
genelinde çeşitli etkinliklerle kutlanması sağlanmıştır.
Geleneksel El Sanatları ile Türk Süsleme Sanatlarına Kurs, Sergi ve Festivaller
• 02-07 Nisan 2009 tarihleri arasında Karabük, 27 Nisan 2 Mayıs 2009 tarihleri
arasında Artvin, 10-15 Mayıs 2009 tarihleri arasında Bolu, 18-23 Mayıs 2009
tarihleri arasında Balıkesir, 29 Haziran–05 Temmuz 2009 tarihleri arasında
Edirne,13-18 Temmuz 2009 tarihleri arasında Malatya, 24-29 Temmuz 2009
tarihleri arasında Gümüşhane, 03-08 Ağustos 2009 tarihleri arasında Niğde,
08-11 Temmuz 2009 tarihleri arasında Yozgat, 28 Eylül 03 Ekim 2009 tarihleri
arasında Isparta ve 12-18 Ekim 2009 tarihleri arasında Çankırı illerinde
“Geleneksel El Sanatları ve Türk Süsleme Sanatları Karma Sergisi” açılmıştır.
• Aynı serginin, 27-31 Ekim 2009 tarihleri arasında Afyon, 27-30 Ekim 2009
tarihleri arasında Karabük ve 09-14 Kasım 2009 tarihleri arasında Tokat’ta
açılması planlanmaktadır.
• Beyoğlu Taksim Gezi Parkında dördüncüsü düzenlenen “Geleneksel Altıneller
El Sanatları Festivali”; Bakanlığımız, İstanbul 2010 Ajansı ve Beyoğlu
Belediye Başkanlığının işbirliği çerçevesinde gerçekleştirilmiş olup 27 ilden
80 zanaatkârın katılımı sağlanmıştır.
Baskı ve Yayın Dağıtımı
• Geleneksel kültür değerlerimiz içerisinde önemli bir yere sahip olan mevsimlik
bayramlarımızdan Nevruz, her yıl olduğu gibi 2009 yılında da 21 Mart günü
Ülkemiz genelinde çeşitli etkinliklerle kutlanmıştır. Söz konusu etkinliklerde;
30.000 adet el ilanı, 10.000 adet Türkçe broşür, 10.000 adet Nevruz afişi, 1.000
adet afiş, 5.000 adet boyama kitabı, 500 adet kit dosya, 10.000 adet Nevruz
CD’si ve kapağı, 10.000 adet Nevruz çizgi filmi ve kapağı, 10.000 adet yap-boz
ve 20.000 adet harita (Kültür Haritası) dağıtılmıştır.
• Kurum, kuruluş ve kişilerden gelen, Halk Kültürü konulu toplam 1235 yayın
talebi karşılanmıştır.
• Her yıl dünya genelinde düzenlenen “Gourmand World Cookbook Award
2001” tarafından Türkçe yazılmış yemek kitapları arasında “En İyi Yemek
127
Tarihi Kitabı” seçilerek Onur Ödülü alan “Hünkar Beğendi” adlı kitabın 2000
adet Türkçe ve 1000 adet İngilizce olarak yeniden basımı sağlanmıştır.
Kütüphane Hizmetleri İle Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi
• Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü bünyesindeki Boratav Halk Kültürü
Araştırma ve Turizm İhtisas kütüphaneleri; araştırmacı, bilim adamı, uzman
ve öğrencilere hizmet vermektedir.
• Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde bulunan fotoğraf, slayt, yazılı belge,
nadir eserlerin dijital ortama aktarılma işlemleri tamamlanmıştır.
• Halk kültürü alan araştırmaları sonucunda arşive giren ses bantlarının deşifre
işlemleri devam etmektedir.
• Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezindeki belgelerin elektronik ortamda
hizmete sunulması ve böylece kültürümüzün etkin biçimde tanıtımına katkı
sağlanması çalışmaları sürdürülmektedir.
Komisyon Çalışmaları
2009 yılında yapılan Halk Kültürü İhtisas Arşivi Üst Değerlendirme Komisyonu
toplantıları sonucunda Halk Kültürü Araştırmaları birimince yapılan, derleme
ve araştırmalara esas elde edilen belge ve bilgiler, Arşiv Üst Değerlendirme
Komisyonuna sunulmuş ve Bilgi ve Belge Merkezine 2674 adet bilgi ve belge girişi
yapılmıştır.
2009 Yılı Katip Çelebi’nin 400. Doğum Yıl Dönümü Kutlamaları Kapsamında
Gerçekleştirilen Faaliyetler
• 2009 yılı, Kâtip Çelebi’nin 400. Doğum Yıl Dönümü”, Bakanlığımız ile diğer
kamu kurumları, üniversiteler ve gönüllü kuruluşların katılımı ile yurt içinde
ve yurt dışında çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.
• Bakanlığımızın katkılarıyla Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları
Merkezi tarafından, “Piri Reis’ten Kâtip Çelebi’ye kadar Osmanlı’nın Dünyaya
Bakışı” adlı harita sergisi hazırlanmıştır. Söz konusu sergi 8-17 Haziran
tarihleri arasında Dolmabahçe Sarayı Sanat Galerisinde, 19-29 Haziran 2009
tarihleri arasında Ankara Resim Heykel Müzesinde ziyarete açılmıştır.
• Bakanlığımızca, 19-20 Haziran 2009 tarihlerinde, ilgili kurum ve kuruluşlar ile
işbirliği içerisinde Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesinde “Uluslar Aarası
Kâtip Çelebi Sempozyumu” düzenlenmiş olup, yurt içi ve yurt dışından çok
sayıda bilim adamı katılmıştır.
128
• “Katip Çelebi’nin 400. Doğum Yıl dönümü” etkinlikleri, Bakanlığımız
ve Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi işbirliği ve
Başbakanlık Tanıtma Fonunun katkıları ile 2009 yılı içerisinde yurt içinde ve
yurt dışında çeşitli etkinliklerle kutlanmaya devam edecektir. Bu kapsamda;
Kaliforniya San Bernardino Üniversitesi ev sahipliğinde 19–31 Ekim 2009
tarihleri arasında harita sergisi düzenlenmektedir. UNESCO’nun Paris’teki
sergi salonunda 7–11 Aralık 2009 tarihlerinde harita sergisinin düzenlenmesi
planlanmıştır.
• “Piri Reis’ten Kâtip Çelebi’ye kadar Osmanlı’nın Dünyaya Bakışı” adlı harita
sergisinin Mart 2010’da Şam’da, Nisan 2010’da Washington’da ve Mayıs
2010’da Taşkent’te açılması planlanmıştır.
Piri Reis’ten Kâtip Çelebi’ye Osmanlı’nın Dünyaya Bakışı Sergisi
Katip Çelebi’nin doğumunun 400. yıl dönümü programı kapsamında yurt içi ve
yurt dışında sergilenmek üzere, Bakanlığımızın katkıları ile Bahçeşehir Üniversitesi
Medeniyet Araştırmaları Merkezi tarafından gerçekleştirilen “Piri Reis’ten Kâtip
Çelebi’ye kadar Osmanlı’nın Dünyaya Bakışı” adlı harita sergisinde toplam 35 eser
sergilenmiştir. Ayrıca söz konusu eserler, Dolmabahçe Sarayı Sanat Galerisi ve Ankara
Resim Heykel Müzesi ile Ankara’da 5 ayrı alışveriş merkezinde sergilenmiştir.
Uluslararası Kâtip Çelebi Sempozyumu
Uluslar Arası Katip Çelebi Sempozyumu Başbakanlık ve AKDTYK Atatürk Kültür
Merkezi tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet
Araştırmaları Merkezinin katkılarıyla Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesinde
“Uluslar Arası Kâtip Çelebi Sempozyumu” düzenlenmiştir. Bakanlığımızın da
katkıları ile düzenlenen sempozyuma yurt içi ve yurt dışından çok sayıda bilim
adamı katılmıştır.
2009 Yılı Hacı Bektaş-ı Veli’nin 800. Doğum Yıl Dönümü Kutlamaları Kapsamında
Gerçekleştirilen Faaliyetler
Anadolu Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan Hacı Bektaş Veli’nin 800. Doğum
Yıl Dönümü Kutlamaları çerçevesinde, “Açılış Etkinliği” 21 Nisan 2009 tarihinde
Gazi Üniversitesi’nde gerçekleştirilmiştir. Bakanlığımız, Hacı Bektaş Veli Kültür
Vakfı, Alevi Kültür Dernekleri ve Alevi Enstitüsü işbirliğinde, 19–23 Ekim 2009
tarihleri arasında Uluslar Arası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu gerçekleştirilmiştir.
Bakanlığımız ile Avrasya Yazarlar Birliği işbirliğinde yıl içerisinde yurt içinde
129
ve yurt dışında ozanların katılımlarıyla “Doğumunun 800. Yılında Hacı Bektaş
Veli” konulu Ozanlar-Aşık Şiirleri Yarışması ödül töreni ve konser Aralık 2009’da
gerçekleştirilecektir.
Milli Mücadelenin Örgütlenişinin 90. Yılı
Büyük Atatürk ve arkadaşlarının, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a ayak
basmalarıyla başlayan ve İzmir’in geri alınması ile sonuçlanan sürecin yeniden
gözden geçirilmesi ve hafızalarda canlandırılması amacıyla planlanan “Milli
Mücadelenin Örgütlenişinin 90. Yılı” etkinlikleri; kamu kurum ve kuruluşları ile
sivil toplum örgütleri, üniversiteler ve vatandaşlarımızın katılımıyla 2009 yılında
kapsamlı bir programla kutlanmaktadır.
YAYGIN EĞİTİM FAALİYETLERİ
Bakanlığımızca turizm sektöründe hizmet kalitesini arttırmak amacıyla, konaklama
ve yeme-içme işletmelerinde çalışan personele ve vatandaşlara yönelik olarak
düzenlenen “Mesleki Turizm Eğitim Programları”na toplam 4.190 kişi katılmıştır.
Ayrıca Azerbaycan’da ve Türkmenistan’da turizm sektörü yönetici ve çalışanlarına
yönelik uluslararası turizm eğitimi programı kapsamında 223 kişiye eğitim
verilmiştir.
• Konaklama ve yeme-içme işletmelerinde çalışan personelin mesleki bilgi ve
becerilerini geliştirmek amacıyla düzenlenen “İşbaşı Eğitimi Kursları”nda
754; “Yöneticileri Eğitici Olarak Yetiştirme Kursları”nda ise 195 personelin
eğitimi sağlanmıştır.
• Konaklama ve yeme-içme işletmelerinde her seviyede çalışan personelin
hizmet standardının yükseltilmesi ve sosyal becerilerinin geliştirilmesi
amacıyla düzenlenen “Sosyal Davranışlar Seminerleri”ne 638 kişi katılmıştır.
• Ev pansiyonculuğu yapmakta veya ev pansiyonunda çalışmakta olanların
mesleki bilgi ve becerilerinin geliştirmesi amacıyla düzenlenen “Ev
Pansiyonculuğu Eğitimi Kursları”na 177 kişi katılmıştır.
• 2009 yılında, ikili ve çok taraflı anlaşmalar çerçevesinde yürütülmekte olan
“Uluslararası Eğitim Faaliyetleri” kapsamında Bakanlığımız ve TİKA işbirliği
ile Azerbaycan/Bakü’de turizm sektöründe çalışanlara yönelik olarak
düzenlenen yöneticileri eğitici olarak yetiştirme kursu, sosyal davranışlar
semineri ve ön büro, yiyecek ve içecek servisi, yiyecek üretimi bölümlerindeki
işbaşı eğitim programlarına 170 kişi katılmıştır.
130
• Türkmenistan/Aşkabat’ta turizm sektöründe çalışan personele yönelik olarak
düzenlenen ön büro, yiyecek ve içecek servisi, kat hizmetleri bölümlerindeki
işbaşı eğitimi programlarına 38 kişi katılmıştır.
• Türkmenistan Turizm ve Spor Devlet Komitesinde görev yapan yönetici ve
uzman personele yönelik olarak Aşkabat’ta düzenlenen “Türkiye’de Turizm”
konulu seminer programına 15 kişi katılmıştır.
• Turizmin, ülkemiz ekonomisine katkısının arttırılması ve ekonomik yararının
bölgeler arasında dengeli bir şekilde dağılımını sağlayarak ülke sathına
yaygınlaştırılması amacıyla düzenlenen “Turizmi Geliştirme Çalıştayları”
kapsamında Eskişehir, Ordu, Bursa Turizmi Geliştirme Çalıştayları
• İç turizmi canlandırmak ve halkın turizm hareketlerine katılımını sağlamak
amacıyla her yıl 15-22 Nisan tarihleri arasında ülke genelinde kutlanan “Turizm
Haftası”nın açılışı 15 Nisan 2009 tarihinde Çeşme’de gerçekleştirilmiştir.
• Ülkemizde “Gençlik Turizmi”ne yönelik girişimlerin yeterli düzeye
çıkarılabilmesi, gençlere ucuz tatil imkânları sunarak iç turizmde aktif yer
almalarının sağlanması ve yapılacak uluslar arası faaliyetler ile ülkeler arası
kültür, dostluk ve hoşgörü ortamının geliştirilmesi amacıyla hazırlanan
“Gençlik Turizmi Rehberi” Bakanlığımız Web sitesinde yayınlanmaktadır.
• “Yaygın Turizm Eğitimi” faaliyetleri kapsamında; toplumumuzda turizm
bilincini oluşturmak ve geliştirmek amacıyla kamu kurum ve kuruluşları
çalışanlarına, üniversite öğrenci ve öğretmenlerine, sivil toplum örgütleri ve
sektöre yönelik seminer, panel, toplantı, sempozyum, konferans vb. etkinlikler
düzenlenmiştir. Bu etkinliklerden 18 ilde gerçekleştirilen bu seminerlere
toplam 2.426 kişi katılmıştır.
• Türkiye genelinde diğer kurum ve kuruluşlarca ele alınmayan kaybolmaya
yüz tutmuş el sanatlarımızı yaşatmak, aslına uygun olarak öğretip, eğitilmiş
elemanlar ve ustalar yetiştirerek gelecek nesillere aktarmak amacıyla
düzenlenen “Yaygın Kültürel Eğitim” faaliyetleri kapsamında 2009 yılında
toplam 91 kurs düzenlenmiştir. Bu kurslara yaklaşık 1.650 vatandaşımız
katılmıştır.
• Geleneksel sanat ve meslek icra eden ustaların Avrupa Birliği ülkelerindeki
mesleki yeterlilik ölçütlerinin belirlenmesi amacıyla önerilen proje, Avrupa
Komisyonu Teknik Destek ve Bilgi Değişimi Ofisi (TAIEX) tarafından
onaylanmıştır.
•
131
KÜLTÜR ETKİNLİKLERİNE MADDİ DESTEK
Bakanlığımızca Ekim 2009 itibariyle 113 belediye, 80 dernek, 6 il özel idaresi, 1 köye
hizmet götürme birliği ve 14 vakfın kültürel etkinliği desteklenmiştir.
TURİST REHBERLİĞİ FAALİYETLERİ
Ülke tanıtımında, turist memnuniyetinde ve olumsuz değer yargılarının silinmesinde
turist rehberleri önemli rol oynamaktadır. Değişen turizm eğilimlerine uygun olarak
turist rehberlerinin turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu bilgi ve beceri düzeyinde
eğitilerek sektöre kazandırılması sağlanmaktadır. Profesyonel Turist Rehberliği
Yönetmeliği çerçevesinde Profesyonel Turist Rehberliği Kursları, Denetimleri ve
Eğitimleri yürütülmektedir.
Kurs Açma Faaliyeti
Bakanlığımız gelişen turizm hareketlerini ve dillere göre rehber ihtiyacını dikkate
alarak rehber adayları için sınavlar açmakta ve kurslar düzenlemektedir. 2008
yılında Hatay, Samsun, İstanbul ve İzmir illerinde kurslar açılmış ve 2009 yılında
234 kursiyer rehberlik kartı almaya hak kazanmıştır.
Fakülte ve Yüksekokulların rehberlik bölümlerinden mezun olanların yabancı dil
sınavları 09-13 Kasım 2009 tarihleri arasında Ankara’da yapılacaktır. Söz konusu
sınavlara son müracaat tarihi olan 16 Ekim 2009 tarihi itibariyle 12 dilden toplam
419 müracaat gerçekleşmiştir. Sınavlardan sonra başarılı olan gençlere rehberlik
kartı verilecek turizm sektöründe istihdamları sağlanacaktır.
Denetim Faaliyetleri
Özellikle turizm hareketlerinin yoğunluk kazandığı dönemlerde rehber ve acente
denetimleri gerçekleştirilmektedir. Denetimler sonucunda mevzuata uyumlu
davranmayanlar hakkında yasal işlemler yapılmaktadır. 2009 yılı içerisinde kaçak
rehberlik faaliyetlerinin önlenmesi amacıyla Çanakkale, Nevşehir, Antalya, İzmir,
Aydın, Denizli, Diyarbakır, Eskişehir, İstanbul, Kahramanmaraş, Kırklareli, Mersin
Muğla, Ordu Şırnak, Balıkesir, Isparta, Bartın ve Yalova olmak üzere 19 ilde yapılan
denetimlerde 124 tutanak düzenlenmiştir.
Hizmet İçi Eğitim Seminerleri
Profesyonel turist rehberleri, her yıl, biri Bakanlık tarafından belirlenen zorunlu
konuda olmak üzere en az üç konuda hizmet içi eğitim seminerine katılmak zorundadır.
Seminerler her yıl 1 Kasım - 31 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirilmektedir. 2008
132
yılında zorunlu hizmet içi eğitim seminerlerine katılamayan rehberlere yönelik olarak
İstanbul, İzmir ve Antalya’da telafi seminerleri düzenlenmiş ve bu seminerlere 261
rehber katılmıştır. 2009 yılı hizmet içi eğitim seminerleri Antalya, İstanbul, Ankara,
Bursa, Çanakkale, Gaziantep, İzmir, Nevşehir, Muğla, Aydın, Trabzon illerinde
yapılacaktır.
Rehberlikte Uzmanlaşma Eğitimleri
Alternatif turizm türleri ve bölgelerine göre uzman rehber yetiştirilmesi için
rehberlerin çeşitli konularda eğitilmesi amacıyla ilgili meslek kuruluşlarıyla
işbirliği içerisinde rehberlikte uzmanlaşma eğitim faaliyetleri yürütülmektedir. 2009
yılında, 2010 Avrupa Kültür Başkenti uygulamaları kapsamında İstanbul Kültür
ve Sanat Rehberliği Uzmanlaşma Eğitimi gerçekleştirilmiş ve bu eğitime 83 rehber
katılmıştır.
Mevzuat Çalışmaları
Profesyonel Turist Rehberlerinin mesleğe kabule, icrasına ve meslek örgütlenmesine
ilişkin usul ve esasları düzenleyen “Turist Rehberleri Yasası Tasarı Taslağı”
hazırlanmıştır.
Hizmet İçi Eğitimler
Bakanlığımızca 2009 yılı Ekim ayı itibariyle Bakanlık merkez ve taşra birimlerinde
çalışan personele yönelik ihtiyaç duyulan konularda seminerler düzenlenmiş ve
bu seminerlere 1.346 personelin katılımı sağlanmıştır. 2009 Yılı sonuna kadar yine
aynı amaçla birimlerin ihtiyaçları doğrultusunda 11 konu başlığı altında eğitim
faaliyetleri sürdürülecektir.
Bakanlığımız personelinin görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavına yönelik
program Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü ve Personel Dairesi Başkanlığının
işbirliği ile hazırlanmıştır. 02 Kasım 2009 tarihinde başlayacak olan görevde yükselme
eğitimine; şube müdürü kadrosu için 135, kütüphane müdürü kadrosu için 118 ve
müze müdürü kadrosu için 72 personel katılacaktır.
Stajlar, Burslar ve Kurslar
Bakanlığımızda görev yapan 5 personele İngiltere’de, 1 personele ise Malezya’da
burs olanağı sağlanmıştır. Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi
133
(ATAUM) tarafından düzenlenen eğitim programlarına 12, Türkiye ve Orta Doğu
Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) tarafından düzenlenen eğitim programlarına 28
olmak üzere toplam 33 personelin katılımı sağlanmıştır. 168 öğrenciye Bakanlığımız
birimlerinde staj olanağı sağlanmıştır.
GERÇEKLEŞTİRİLECEK HİZMET VE FAALİYETLER
HALK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ
Alan Araştırmaları
• Ardahan, Sivas, Kayseri ve Adana’da, “Yaşayan İnsan Hazineleri ve Yaşayan
Âşık Hikayeleri” konusunda alan araştırmaları gerçekleştirilecektir.
• Malatya, Sivas, Erzurum, Elazığ, Kırşehir ve Adana illerinde, “Anadolu’da
İcra Edilen Uzun Havalar” konusunda alan araştırması yapılması
planlanmaktadır.
• Giresun’un Yağlıdere İlçesinde yaşayan ve büyük çoğunluğu Amerika’ya iş ve
öğrenim gibi nedenlerle göç eden ancak ilişiğini kesmeden her yıl periyodik
olarak tatil amacıyla ilçeye gelen ilçe sakinleri hakkında öncelikle ülkemizde;
ileriki yıllarda da Amerika’da araştırmalar yapılması ve kültürel etkileşimlerin
tespit edilmesi amaçlanmaktadır.
• “Anadolu Bağlama Yapımı ve İcra Geleneği” konusunda kitap yayını,
dijital ortamda kayıt, internet sitesi kurulması ve sergi hazırlanması
planlanmaktadır.
• Geleneksel çoban bayramlarımızdan biri olarak Anadolu’nun çeşitli yerlerinde
farklı biçimde gerçekleştirilen “Koç Katımı”nın halen geleneksel olarak
gerçekleştirildiği Sivas’ta, görselliğe ağırlık verilecek şekilde alan araştırması
planlanmaktadır.
• Kayseri, Eskişehir ve Karaman’da 2007 ve 2008 yıllarında gerçekleştirilen ön
araştırmalar sonucunda halk kültürü yönünden bu illerde genel araştırma
yapılması öngörülmektedir.
• Geleneksel mimari dokusu, yaşayan kültür mirası ve doğası ile büyük bir
değere sahip olan Antalya İli İbradı İlçesinin Ürünlü Köyünde alan araştırması
düzenlenecektir.
• Hatay’da uzun yıllar boyunca bir arada yaşayan farklı gruplara ait mevsimlik
bayramların ve kutlamaların öncelikle bir ön araştırmayla tespiti ve sonrasında
bayramlar ve kutlamaların gözlemlenmesi amacıyla bir dizi araştırmalar
düzenlenmesi planlanmaktadır.
134
• Suriye’de yaşayan ve Türkiye’ye göç etmemiş Türklerin yaşadığı bölgelerde
müzik, oyun ve çalgılarının incelenerek ülkemizle aynı kültürel yapıya sahip
toplulukların bu hususta sürdürdüğü geleneklerin karşılaştırmasına yönelik
alan çalışması planlanmaktadır.
• “Adana’da Yaşayan Balkan Türklerinde Değişim ve Kültürleşme” ve “Trakya
Yöresi Çocuk Oyunları ve Oyuncakları Atlası” konularında yıl içerisinde
yapılacak araştırmalar sonucu elde edilen veriler, Halk Kültürü Bilgi ve Belge
Merkezine kazandırılacaktır.
• Halk yapı sanatı, yöresel mimari, anonim mimari ya da geleneksel mimari
gibi isimlerle karşımıza çıkan halk mimarisi araştırmalarının, Halk Kültürü
Bilgi ve Belge Merkezine kazandırılacak ve bu alanda kullanılan terimlerin
genişletilerek ortak bir dil yaratılması amacıyla planlanan “Halk Mimarisi
Terimler Sözlüğü”ne yönelik olarak yıl içerisinde üç ilde araştırma
yapılacaktır.
• Bakanlığımız Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü yatırım projesi
kapsamında, Türkmenistan’da alan araştırması planlanmaktadır.
• UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ile Bulgaristan Milli Komisyon
işbirliğinde planlanan “Bulgaristan-Türkiye Ortak Müzik Kültürü Projesi”,
Bulgaristan’ın Istranca Dağları bölgesinde ve Bakanlığımızın katılımıyla
gerçekleştirilecektir.
• Roma La Sapienza Üniversitesi tarafından Roma Büyükelçiliğimize sunulan
İpek Yolu Orta Asya Kültürel Alanları içerisinde geleneksel müzikler ile ilgili
uygulanması düşünülen proje ile ilgili çalışmalar yapılacaktır.
• Karagöz sanatının sergileneceği İstanbul’da kurulacak bir Karagöz Evi için
araştırma yapılacaktır.
Sempozyumlar
• Bakanlığımız ile Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma
Merkezi işbirliğinde Makedonya/Üsküp’te Ekim-Kasım aylarında “Uluslar
Arası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu” düzenlenecek ve Hacı Bektaş Veli’nin
eserlerinin basım ve dağıtımı gerçekleştirilecektir.
• Hitit Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi tarafından Çorum’da
“Uluslar Arası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu” yapılacaktır. Ekim-Kasım
döneminde yapılması planlanan sempozyuma maddi, teknik ve bilimsel
destek verilecektir.
• Halk kültürümüzün değişmez parçası olan çocuk oyunlarının dününü ve
bugününü? ortaya koymak amacıyla “Günümüzde Çocuk Oyunlarında ve
135
Oyuncaklarında Yaşanan Değişimler” konusunda ulusal ve uluslararası
düzeyde bir sempozyumun düzenlenmesi planlanmaktadır.
Toplantılar
Coğrafi İşaretler ve Halk Kültürü Toplantısı ile yerel mutfaklarda yer alan yemeklerin
ve gıda ürünlerinin tescili ile ilgili olarak ortaya çıkan sorunların ele alınması,
yaşanan deneyimlerin de dikkate alınarak tartışmalara bilimsel zemin sağlanması
amaçlanmaktadır.
Yayına Hazırlık Çalışmaları
Bakanlığımız uzmanlarınca yapılan alan araştırmalarına yönelik çalışmalar
çerçevesinde 9 konuda kitap, CD ve katalog bastırılacaktır.
TÜRK KÜLTÜR VARLIKLARI FAALİYETLERİ
• Nevruz ve Hıdrellez halkın, sivil toplum örgütlerinin ve ilgili ülkelerden
toplulukların katılımıyla yurt genelinde özüne uygun bir şekilde
kutlanacaktır.
• UNESCO 2010 yılında Osman Hamdi Bey’in ölümünün 100. yılı nedeniyle
anılmasına karar vermiştir. Bakanlığımız koordinatörlüğünde yurt içinde ve
yurt dışında çeşitli anma programları düzenlenecektir.
• Türk Halk Kültürü konulu serginin, gerek yurt içi gerekse yurt dışında 20
merkezde açılması planlanmaktadır.
• Konulu yurt içinde 17 ve yurt dışında 3 merkezde sergi düzenlenmesi
planlanmıştır.
• Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezindeki belgelerin elektronik ortamda
kullanıcıların hizmetine sunulması planlanmaktadır.
• Kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği içerisinde 5. Geleneksel Altıneller El
Sanatları Festivalinin düzenlenmesi planlanmaktadır.
YAYGIN EĞİTİM FAALİYETLERİ
• Turizm işletmelerinde çalışan personele yönelik düzenlenen eğitim
programlarına sektörden gelen talepler doğrultusunda devam edilecektir.
• Bakanlığımız ve ilgili meslek kuruluşlarının işbirliği ile “Meslek Standardı
Hazırlama Protokolü” çerçevesinde, turizm sektörüne yönelik 25 mesleğin
standardı belirlenecektir.
136
• Kültür ve turizm konularında yapılan anlaşmalar uyarınca, “Uluslar Arası
Eğitim Faaliyetleri”ne devam edilecektir.
• Turizmin, Türkiye ekonomisine katkısının arttırılması ve ekonomik yararının
bölgeler arasında dengeli bir şekilde dağılımını sağlayarak ülke sathına
yaygınlaştırılması, tüketici tercihlerinin belirlenerek çeşitlendirilmesi ve
değerlendirilmemiş turizm potansiyeline işlev kazandırılması amacıyla 12
ilde “Turizmi Geliştirme Çalıştayları” düzenlenecektir.
• İç turizmi canlandırmak ve halkın turizm hareketlerine katılımını sağlamak
amacıyla her yıl 15-22 Nisan tarihleri arasında “Turizm Haftası” kutlamaları
sürdürülecektir.
• Turizm çalışanlarını sağlık, sağlık çalışanlarını turizm ve kamuoyunu her iki
konuda bilinçlendirmek amacıyla hazırlanan “Turizm Sağlığı Çalışmaları”na
devam edilecektir.
• Toplumumuzda turizm bilincini oluşturmak ve geliştirmek amacıyla seminer,
panel, toplantı, sempozyum, konferans vb. etkinlikler gerçekleştirilecektir.
• Geleneksel el sanatlarımızı ve Türk süsleme sanatlarını yaşatmak, aslına
uygun olarak öğretip eğitilmiş elemanlar ve ustalar yetiştirerek gelecek
nesillere aktarmak amacıyla kurslar düzenlenecektir.
TURİST REHBERLİĞİ FAALİYETLERİ
• Rehber yetiştirmek amacıyla ihtiyaç duyulan illerde ve dillerde 2010 yılında
da sınavlar ve kurslar açılması planlanmaktadır. 2010 yılında da kaçak
rehberliğin önlenmesi ile rehberlerin zorunlu hizmet içi eğitim seminerleri
devam edecektir.
• Rehberlerin uzmanlaşmalarında Kuş Gözlemciliğine Giriş, Rehberlikte
Uzmanlaşma ve Doğa Turizmi Uzmanlaşma Eğitimlerine önem verilmesi
düşünülmektedir.
KÜLTÜREL ETKİNLİKLERE YARDIM
“Kültür ve Turizm Bakanlığınca Yerel Yönetimlerin, Derneklerin, Vakıfların ve Özel
Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde
yerel yönetimler, dernekler ve vakıflar tarafından 2010 yılında düzenlenecek şenlik,
festival anma günü, sempozyum, panel vb. kültürel etkinliklere bütçe imkanları
dahilinde yardım yapılmasına devam edilecektir.
137
DEVLET OPERA VE BALESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “bağlı” kuruluşlarından Devlet Opera ve Balesi Genel
Müdürlüğü, ülkemizde evrensel çoksesli müziğin tanıtılması, sahne sanatlarının
sevdirilmesi, çağdaş Türk müzik ve sahne sanatlarının yaratılması, toplumda sanata
yönelik ilginin arttırılması ve böylelikle ülkemiz insan kaynağının, varolan yaratıcı
potansiyelinin harekete geçirilmesi suretiyle çalışmalarını sürdürmektedir.
1982 yılına kadar Ankara ve İstanbul’da faaliyet gösteren Genel Müdürlüğümüzün,
opera ve bale sanatlarına duyulan ilgi ve istemin artması ile fonksiyonu ve
sorumluluk sınırları genişlemiştir. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü yalnız
opera ve bale sanatları üst kültür ürünlerini sergilemekle sınırlı kalmayıp faaliyet
gösterdiği il ve bölgelerde eğitim amaçlı toplumu bilgilendirme ve bilinçlendirmeye
yönelik çalışmalarını asli görevleri içinde görmektedir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün bu doğrultuda görevlerini daha sağlıklı
yürütebilmesi düşüncesi ile uzun yıllar kurulması için çaba gösterilen “Ankara Devlet
Opera ve Balesi Müdürlüğü” 2008 yılında kurulmuş ve faaliyetlerine 2009 yılından
itibaren başlamıştır. Bu oluşum aslında, Genel Müdürlük merkez yapılanmasının
daha fonksiyonel ve işlevsel konuma getirilebilmesi çabasıdır. Böylelikle Genel
Müdürlük, ulusal ölçekte strateji ve politikalar ile kurumun ortaklaşa hedeflerinin
belirlendiği, buna ilişkin alt yapı ve bütçenin programlandığı, uygulamaların
koordinasyon ve denetiminin daha sağlıklı yürütüldüğü bir duruma kavuşmuştur.
Bu yapılanmanın katkısı ile kurum ulusal ve uluslar arası önemli projeleri gündeme
getirmeye ve olanaklar ölçüsünde de uygulamaya başlamıştır.
Bilindiği gibi Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü bugün İstanbul (1970),
İzmir (1982), Mersin (1993), Antalya (1999), Ankara (2008) ve Samsun (2009)
illerindeki Devlet Opera ve Balesi Müdürlükleri ile yerleşik sahne faaliyetlerini
sürdürmektedir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün yoğun iş yükünün sağlıklı şekilde
akışını düzenlemek ve birimler arasında sanatsal koordinasyonun daha düzenli
gerçekleştirilmesi, turneler, festivaller, yarışmalar, tanıtım ve diğer araştırmageliştirme faaliyetlerinin daha etkin yürütülmesi amacıyla, 2009 yılı başında Genel
Müdürlükçe, bir genel koordinatör idaresinde “Sanat Koordinasyon Birimleri”
oluşturulmuştur. Kuruluşundan beri çıkarılmamış olan, sınav yönetmeliği 2 yıl süren
bir çalışma sonucunda tamamlanmış, 2009 yılında Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir.
138
2008 yılında, açılışı yapılan Bakanlar Kurulunun 1993 / 4294 sayılı kararıyla kurulan
Samsun Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü 2009 yılından itibaren kendi kadroları ile
temsiller vermeye başlamıştır. Ayrıca, 2009 yılında Samsun Devlet Opera ve Balesi
Müdürlüğünce “çocuk balesi” ve “çocuk korosu” kuruluş çalışmaları başlamış olup
500’e yakın başvuru arasından çocuk ve gençlik korosu için 50, çocuk balesi için
60 çocuk seçilmiştir. Çalışmalar büyük bir heyecan ve gayretle sürdürülmekte ve
katılımcı sayısını daha artırıcı programlar üzerinde çalışılmaktadır.
Bakanlar Kurulunun 1997/10593 sayılı kararı ile kurulması kararlaştırılan Gaziantep,
Sivas ve Van illerindeki Müdürlüklerimizin aynen Samsun Müdürlüğümüzde
olduğu gibi illerdeki valilikler, yerel yöneticiler, il özel idareleri, bölge üniversiteleri,
bölgedeki sanat toplulukları, bilim ve sanat insanları ile yürütülen koordinasyon
süreci içinde açılması planlanmaktadır.
Mersin, Antalya ve Samsun Müdürlüklerimiz ile açılması planlanan Gaziantep,
Sivas ve Van Müdürlüklerimizin Ankara, İstanbul ve İzmir Müdürlüklerimizin birer
küçük modeli olmaktan öte; bölge kaynağını, kültürel dokumuzu, kendi tınımızı,
kendi rengimizi göz önünde bulundurarak, birikimlerimizi değerlendirerek, evrensel
bileşime ulaşmada önemli katkılar sağlayacak merkezler olması düşünülmektedir.
Müdürlüklerimiz yöre insanı için bir kültür merkezi gibi çalışma yürütecek ve
etkinlikler gerçekleştirecektir.
2008 yılında Ankara Devlet Opera ve Balesi bünyesinde kurulan Birim Dans
Tiyatrosu çalışmalarını başarı ile sürdürmektedir.2010 yılında İstanbul’da Modern
Dans Topluluğu’nun kuruluş çalışmaları sürdürülmektedir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü çocukların ve gençlerin eğitimlerine sanat
yoluyla katkıda bulunmayı en üst düzeyde önemsemektedir. Bu bağlamda Ankara
Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğüne bağlı Leyla Gencer Sahnesi’nin ülkemizde ilk
kez “çocuk opera ve balesi” olarak düzenlemesi yapılmıştır. Bina, çocuk balesi, çocuk
korosu kurslarımızla ve çocuklara yönelik temsillerimizle 2009 yılında faaliyete
geçirilmiştir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün 2007 yılı içerisinde Milli Eğitim
Bakanlığı ve yerel yönetimler ile birlikte başlattığı “Eğitimde Kültür ve Sanat
Kozası” projesi; Kültür, Sanat ve Eğitim işbirliği çerçevesinde, ulusal kültür ve
sanatımızı evrensel formatlarda işleyerek çağdaş sanat kültürüyle tanışmış bilinçli
bireyler ve bilinçli bir toplum yaratmayı amaçlamaktadır. Proje kapsamında tüm
müdürlüklerimizde bugüne kadar takriben 50.000 çocuğumuza ulaşılmıştır.
139
Opera ve Baleye ilgi olumlu olarak gelişirken Kurumumuzun da sahneye olan
gereksinimi giderek artmaktadır. Opera ve Bale, mevcut sahnelerinin hemen hepsini
başka kurum veya kuruluşlarla ortaklaşa kullanmaktadır.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü yeni temsil mekânları yaratmaya
çalışmaktadır. Bu kapsamda açık alanlar, parklar, tarihi mekânlar yeni sahneler
olarak değerlendirilmekte ve toplumun her kesiminin opera, bale ve diğer tüm
sahne sanatları ile buluşması sağlanmaktadır. Devlet Opera ve Balesi Genel
Müdürlüğü dünyanın önemli klasik eserleri yanında, popüler yapıtlardan oluşan
kitle konserlerine de büyük önem vermektedir. Devlet Opera ve Balesi 2008 - 2009
sanat sezonunda yerleşik sahnelerinde 632 temsil gerçekleştirmiştir.
Geçen yıl büyük çaplı yenilenme kararı alınan Ankara’daki opera binasının rölöve,
restitüsyon, restorasyon proje ihalesi 2009 yılında yapılmış olup tadilat çalışmalarına
2010 yılında hızla devam edilecektir.
Devlet Opera ve Balesi, 2008-2009 sanat sezonunda Eskişehir, Ordu, Bartın, Balıkesir,
Bursa, Bolu, Muğla, Denizli, Kastamonu, Manisa, Yalova, Çanakkale, Çankırı, Uşak,
Artvin, Trabzon, Adana, Hatay, Bodrum, Marmaris, Mesudiye, Mut, Kalecik, Tarsus,
Silifke, Anamur, İskenderun, Selçuk, Datça, Kaş, Demre, Polatlı, Gölcük, Batman,
Tunceli, Bingöl, Kahramanmaraş, Siirt, Bitlis, Gaziantep, Adıyaman, Mardin ve
Tatvan olmak üzere 43 il ve ilçeye yurt içi turne etkinliği gerçekleştirmiştir. Devlet
Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü 2009 yılında yurt içinde özellikle de doğu illerine
turne sayısını geçmiş yıllara oranla kat kat arttırmıştır.
Devlet Opera ve Balesi, 2008-2009 sanat sezonunda Fas, Kazakistan, K.K.T.C.,
İspanya, Makedonya ve Hırvatistan olmak üzere 6 ülkeye yurt dışı turne etkinliği
gerçekleştirmiştir. Devlet Opera ve Balesi, uluslar arası ilişkilere büyük önem
vermekte olup Bakanlığımız Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi
Başkanlığı ile birlikte AB mevzuatına uyum çalışmalarını yürütmekte ve uluslararası
platformlarda ülkemizin çağdaş boyutuyla temsilini sağlamaktadır.
10 Haziran - 03 Temmuz 2009 tarihleri arasında düzenlenen 16’ıncı Aspendos Uluslar
Arası Opera ve Bale Festivali yerli ve yabancı toplulukların katılımıyla başarı ile
140
19-30 Ağustos 2009 tarihleri arasında Bodrum Kalesi’nde 7.’si düzenlenen ve
Fransa’nın konuk ülke olarak katıldığı Bodrum Uluslar Arası Bale Festivali Fransa’dan
Marsilya Ulusal Balesi ve Kafig Topluluğu’nun katılımlarıyla gerçekleştirilmiştir.
İlki 2008 yılında düzenlenen “Uluslar Arası İstanbul Bale Yarışması”nın
kurumsallaşarak ikincisinin 2010 yılında Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ve İstanbul
Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği halinde devam ettirilmesi planlanmakta olup
bu etkinlik Uluslararası Bale Yarışmaları Federasyonuna kabul edilerek başarısını
şimdiden kanıtlamış bulunmaktadır.Bu yarışmada Grand Prix ödülünü kazanan
Kadir Okurer, 2009 yılında da Amerika’nın New York kentinde düzenlenen Youth
America Bale Yarışmasına, Bakanlığımızın Tanıtma Genel Müdürlüğünün de
destekleriyle katılarak dünyanın en önemli bale yarışmasında ikincilik ödülünü
almıştır. Kadir Okurer, yine bu yıl Roma’da yapılan Bale Yarışmasına da katılarak
ikincilik ödülü ile ülkemize dönmüştür.
İlk büyük Türk operası sayılan Ahmet Adnan Saygun’un “Kerem” operası 56 yıl
aradan sonra 2009 yılında Ankara’da sahnelenmiştir. Bunların dışında, Mustafa
Erdoğan’ın “Ankara 1923”, Hasan Niyazi Tura’nın “Şehitler Oratoryosu” ve
“Mehmetçik Oratoryosu” (libretto: Aytaç Yalman), Ali Hoca’nın “Çanakkale
Çanakkale” adlı eseri ve “Aydınlığın Adı Atatürk” adlı oratoryosu, Ali Aykaç’ın
“Seslerle Anadolu” , Bujor Hoinic’in “Karadeniz Rapsodisi”, Ahmet Adnan
Saygun’un “Bir Kumru Masalı” ve Tolga Taviş ve Murat Göksu’nun “Sonsuzluğa
Atılan Adım” adlı eserlerinin dünya prömiyerleri yapılmıştır.
2009 yılında, Türk Balesinin 60. Yıl Kitabı çıkarılmıştır. Bu yıl kitabın İngilizce basım
hazırlıkları hızla sürdürülmektedir. Ayrıca Devlet Opera ve Balesi’nde sahnelenen
Opera ve Baleler Bibliyografyası / 1948-1987 (Ömer Kaysı) ve Cumhuriyet Opera
Tarihi (Hayati Asılyazıcı) kitapları basıma hazırlık çalışmaları, tamamlanma
aşamasındadır.
Türksoy üyesi ülkeler ile opera ve bale alanlarında ilişkiler yoğun bir şekilde
sürdürülmektedir. Bu bağlamda, Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimleri
(TÜRKSOY) üyesi ülkelerin sanatçılarının katılımlarıyla opera günleri kapsamında
Azerbaycanlı besteci Üzeyir Hacıbeyov’un “Leyla ile Mecnun” operasının ilk
sahnelenişinin 100. yılı anısına Mersin’de ve K.K.T.C. (Girne)ve İstanbul’da birer
konser gerçekleştirilmiştir.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, 2010 yılında İstanbul’un Kültür
Başkenti olması sebebiyle önemli projelerin hazırlıklarını sürdürmektedir. Bu
141
bağlamda İstanbul’un uluslar arası alanda sanatsal profiline önemli katkılar
sağlayacağı düşünülen 1.İstanbul Uluslar Arası Opera Festivali de Temmuz 2010’da
gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
İki yıldır devam etmekte olan, İzmir Ulusal Şan Yarışması, 16-21 Nisan 2010
tarihlerinde Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü projesi olarak yapılacaktır.
Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa’nın hayatını ve 16. yüzyılda Akdeniz’deki
Türk deniz akıncılığını çağdaş dans ve tiyatro üslubuyla anlatan, İstanbul’un denizle
olan dokusunu ve çağdaş yaşamda insan-su ilişkisini tarihsel bağlantılarla işleyen
bir dans ve müzik prodüksiyonu olan Barbaros Projesi; Devlet Opera ve Balesi Genel
Müdürlüğünce, 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı projesi olarak İstanbul, Ankara,
İzmir, Samsun Devlet Baleleri dansçılarından oluşan nitelikli bir topluluk tarafından
sahnelenecektir.
Turne Faaliyetleri
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü 2007 yılında 6 yurt içi 5 yurt dışı, 2008
yılında 12 yurt içi 6 yurt dışı, 2009 yılında ise doğu illeri ağırlıklı olmak üzere 43 yurt
içi 5 yurt dışı turneleri gerçekleştirmiştir.
2010 sanat sezonunda Müdürlüklerimizin turne programında 32 il’e turne etkinliği
planlanmış ve yine doğu illerini kapsayacak turne programı yapılmıştır.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü olarak 2010 yılının sonunda 81 ilimizde
halkımızı opera ve bale sanatlarını gösterimleriyle buluşturmuş olacağız.
142
DEVLET TİYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Devlet Tiyatroları, 1949’da oluşturulan yasada belirtilen amaçlar doğrultusunda
Türk toplumunun genel eğitimini, dil ve kültürünü yükseltmek, Türk tiyatrosunun
yurt çapında yaygınlaşmasını, gelişmesini sağlamak, aynı zamanda Türk
tiyatrosunu yurt dışında tanıtmak, dilimizi en güzel şekilde seslendirmek, temel
insani değerler üzerine doğru yargılara varılmasını sağlamak, kendi değerlerimizi
korumak ve toplumun sanat ve estetik duygusunu geliştirmek üzere kurulmuştur.
Ülkeler arasındaki kültürel işbirliğine büyük önem veren Devlet Tiyatroları, Türk
yazarlarının eserlerini dış ülkelerde tanıtmak, yabancı sanatçılarla ortak projeler
üretmek amacıyla faaliyetlerini sürdürmektedir.
Devlet Tiyatroları, kuruluş amaçları doğrultusunda 2008-2009 yılında 69 yerli, 55
çeviri olmak üzere toplam 124 farklı oyun sergilemiş, 5.074 kez perde açmış ve
1.634.643 seyirci sayısına ulaşmıştır.
DE V L E T T İY A T R O L A R I
T E MS İL S A Y IS I
5.200
5.100
5.074
5.000
4.900
TEMSİL SAYISI
4.800
4.840
4.779
4.700
4.600
4.500
4.539
4.444
4.400
4.300
4.200
4.100
2004-2005
2005-2006
2006-2007
T İY A T R O S E ZO NU
2007-2008
2008-2009
S E Y İR C İ S A Y IS I
2.000.000
1.634.643
1.500.000
SEYİRCİ SAYISI
1.376.271
1.000.000
1.143.824
1.315.461
1.220.149
500.000
0
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
2008-2009
143
60 yıl önce Ankara’da 2 sahne ile perde açan Devlet Tiyatroları bugün 18 ilde 48
sahnede faaliyetlerini sürdürmektedir. Temel görevlerinden biri dram sanatını
yaygınlaştırmak olan Devlet Tiyatroları, bu amacı doğrultusunda “60. Yılda 60
Sahne” hedefini belirlemiş olup beş yıl öncesine kadar 34 olan sahne sayısını özellikle
son iki yıl içinde açtığı 14 sahne ile 48’e ulaştırmıştır.
2009 -2010 tiyatro sezonunda Zonguldak, Denizli, Kahramanmaraş, Manisa sahneleri
açılarak sezon sonuna kadar 60 sahne hedefi gerçekleştirilecektir.
DT sahnelerinin bulunduğu iller
Yeni sahne açılacak iller
S A HNE S A Y IS I
60
44
SAHNE SAYISI
40
34
36
36
38
20
0
2004-2005
2005-2006
2006-2007
144
2007-2008
2008-2009
K O L T UK K A P A S İT E S İ
15.000
14.500
14.481
14.000
KOLTUK KAPASİTESİ
13.500
13.212
13.000
13.070
12.813
12.500
12.467
12.000
11.500
11.000
2004-2005
2005-2006
2006-2007
T İY A T R O S E ZONU
2007-2008
2008-2009
Ulusal Türk tiyatrosunun yerli yazarlarla oluşacağına ve gelişeceğine inanan
Devlet Tiyatroları, yazarlarımıza gereken desteği vermek amacıyla 60. yılında hiç
oynanmamış 60 yerli oyunla perdelerini açmaktadır.
Devlet Tiyatroları, kuruluşundan bu yana önem verdiği yurt içi ve yurt dışı turne
faaliyetlerini 2008-2009 tiyatro sezonunda da başarıyla sürdürmüştür. Yurt çapında
il, ilçe ve köylerde verdiği 750 temsille Anadolu’nun her köşesine turne yapmıştır.
Devlet Tiyatroları, kültürel işbirliği kapsamında yurt dışı faaliyetlerini sürdürmekte
olup, Türk tiyatrosunu yurt dışında tanıtmak amacıyla 17 kez yurt dışına turne
düzenlemiş ve 33 temsil vermiştir.
Devlet Tiyatrolarının düzenlediği ulusal ve uluslar arası festivaller dünyanın dört
bir yanından gelen sanatçıların duyarlılıklarını, sorumluluklarını, heyecanlarını,
hayallerini ve hedeflerini ifade ettikleri sanat buluşmalarıdır. Her yıl başarıyla
düzenlenen bu festivallerin 2008-2009 tiyatro sezonunda;
• Adana’da Devlet Tiyatroları-Sabancı Uluslar Arası Tiyatro Festivali’nin 11.’si,
• Trabzon’da Uluslar Arası Karadeniz Festivali’nin 10.’su,
• Ankara’da Küçük Hanımlar Küçük Beyler Uluslar Arası Çocuk Tiyatroları
Festivali’nin 5.’si,
• Konya’da Bin Nefes Bir Ses Uluslar Arası Türkçe Tiyatro Yapan Ülkeler
Festivali’nin 2.’si gerçekleştirilmiş olup Devlet Tiyatroları 35 yabancı tiyatro
topluluğuna ev sahipliği yapmıştır.
• Diyarbakır’da 7.’si yapılan Orhan Asena Tiyatro Festivali,
145
• Van’da 8.’si düzenlenen Akdamar Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Şenliği,
ulusal tiyatromuzun gelişmesinde, gençleri ve çocukları tiyatro faaliyeti içine
katmada önemli yeri olan ulusal festivallerimizdir.
AB çalışmalarına ağırlık veren Devlet Tiyatroları 2009 yılında üç farklı projede
çalışma ortağı olmuştur:
2007 yılında ETC (Avrupa Tiyatro Konvansiyonu) asil üyeliği tescillenen Devlet
Tiyatroları, 2007-2008 tiyatro sezonunda Ankara’dan Tatvan’a kadar vagon tiyatro
etkinliğini gerçekleştirmiştir. 2008-2009 tiyatro sezonunda ise bu kültürel yolculuğu
Avrupa sınırlarına taşıyarak Ankara’dan Almanya’ya kadar süren bir güzergahta
tiyatro seyircisiyle buluşmuştur. Orient Express, proje ortağı olan ülkelerle birlikte,
tren istasyonlarında temsiller vererek doğudan batıya yaptığı kültürel yolculuğunu
gerçekleştirmiştir.
İtalya ile birlikte yürütülen Kültür Köprüleri Projesi kapsamında sahnelenen oyun,
Ankara, Floransa, Erzurum, Adana ve Trabzon’da ortak yapım olarak seyirciyle
buluşmuştur.
Bir diğer AB projesi olan ve 9 Eylül Üniversitesi’yle yürütülen çalışmada tüm sahne
sanatları alanında gereksinim duyulan hizmetlerde, ihtiyaçlara cevap verebilecek
nitelik ve becerilerle donatılmış gençlerin yetiştirilmesi ve onların sahne sanatları
teknik elemanları olarak istihdam edilmesi hedeflenmektedir.
Devlet Tiyatroları, sosyal sorumluluk projelerinde diğer kamu kurum ve kuruluşları
ile proje ortaklığı yaparak toplumun eğitim, kültür ve sosyal yaşamda eksikliklerinin
giderilmesine yönelik çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda:
• 400.000 çocuk seyirciye ulaşmayı başarmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan
protokol gereği öğrencilerin ücretsiz olarak da tiyatro seyredebilmeleri
sağlanmıştır.
• Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı ile imzalan protokol ile engelli
vatandaşlarımızın tiyatro sahnelerinde kendilerini ifade edebilmelerine
imkân sağlayan “Gitar” adlı oyun sahneye koyulmuştur.
• Emniyet Genel Müdürlüğü ile yapılan işbirliği neticesinde sokak çocuklarına
yönelik bir proje gerçekleştirilmiş, toplumsal duyarlılığın bu noktada
odaklanmasına destek sağlanmıştır.
146
Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü belirtilen tüm bu faaliyetlerinin yanı sıra
ilköğretim, lise ve üniversitelerin tiyatro gruplarına, özel ve amatör tiyatrolara, sivil
toplum kuruluşlarına, diğer kurum ve kuruluşlara gerek oyun metni göndererek
gerek kostüm, dekor, aksesuar gibi malzeme yardımı yaparak ve gerekse
sanatsal ve teknik destek sağlamak suretiyle tiyatro kültürünün yapılmasında ve
yaygınlaşmasında önemli bir görevi yerine getirmektedir.
Tiyatronun doğduğu topraklarda, seyreden, dinleyen, okuyan, anlayan,
duyarlı bireylerin yetişmesine katkıda bulunan Devlet Tiyatroları, çalışmalarını
mevcut hedeflerini büyüterek ve yurt içinde yaygınlaşma amacını sürdürerek
yürütmektedir.
2009-2010 TİYATRO SEZONUNDA SAHNELENMESİ DÜŞÜNÜLEN OYUNLAR
BÖLGE
ADANA
OYUN ADI
Düşmanla Sevişenler
YAZARI
Ender
Çakmak
Yazarın
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
ANKARA
Kerbela
Ali Berktay
İlk kez sahnelenecek
(Dünya Prömiyeri)
ANKARA
Rab Şeytana Dedi ki
Nihat Asyalı
(Dünya Prömiyeri)
ANKARA
Gizler Çarşısı
Turgay Nar
(Dünya Prömiyeri)
ANKARA
Kahramanlar Öldü mü?
Refik Erduran
(Dünya Prömiyeri)
ANKARA
Krem Karamel
Zeynep Kaçar
(Dünya Prömiyeri)
Yazarın
ANKARA
Hünkar ile Mimar
Cem Günen
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
Yazarın
ANKARA
Anam Bacım Avradım
İnanç Yılan
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
Yazarın
ANKARA
Geç Kalanlar
Pervin Ünalp
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
ANKARA
Islıkçı
ANTALYA
Kadeş Gelini
Çetin Altan
Hüseyin
Erdoğan
DT’de ilk kez
sahnelenecek
(Dünya Prömiyeri)
147
BURSA
BURSA
DİYARBAKIR
ERZURUM
Puşide-i Siyah
Karşılaşmalar
Ölümü Yaşamak
Cumhuriyetin İlk
Sadası
İSTANBUL
İki Çarpı İki
İSTANBUL
Kuzguncuk Türküsü
İSTANBUL
Kül Bellek
İSTANBUL
Lozan
İSTANBUL
Kod Adı Kongo
İSTANBUL
İSTANBUL
Fesleğen Çıkmazı
Vak-a – Kredi Kartı
Zerrin
Tığlıoğlu
Can Utku
Orhan Asena
Yazarın
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
DT’de ilk kez
sahnelenecek
DT’de ilk kez
sahnelenecek
Asiye D.
Çizmeli- Barış
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
P. Çelebioğlu
Behiç Ak
Güngör
Dilmen
Beliz
Güçbilmez
Memet
Baydur
Mürsel Yaylalı
Meltem
Yıldırım
Cüneyt
Çalışkur
Yazarın
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
Yazarın
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
İZMİR
Yollarda
Haluk Işık
İZMİR
Rezervuar Kanişleri
Bülent Usta
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
Yazarın
(Dünya Prömiyeri)
eseri
İZMİR
KONYA
Şerefine İnsanoğlu
Toygun Orbay
Uysal Yurttaş
Hasan Öztürk
DT’de ilk kez
sahnelenecek
(Dünya Prömiyeri)
Şirin
KONYA
Gılgameş
Aktemur-
Yazarın
Toprak
sahnelenecek ilk
Gökhan
eseri
Aktemur
148
(Dünya Prömiyeri)
Yazarın
SİVAS
Öğüt
Cem Uslu
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
Yazarın
TRABZON
İstibdat Kumpanyası
Uğur Saatçi
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
VAN
ANKARA
ANKARA
KONYA
Kaynanam Nasıl
Kudurdu?
Derbi ya da Darbe
İşte Baş İşte Gövde İşte
Kanatlar
Prömiyer
Ayşegül Çelik
DT’de ilk kez
sahnelenecek
Ahmet Önel
(Dünya Prömiyeri)
Sevim Burak
(Dünya Prömiyeri)
Civan Canova
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
Cuma
İZMİR
Yoksun
BURSA
Yazılıkaya
Sevgi Sanlı
(Dünya Prömiyeri)
Yarım Kalan Masal
Nezihe Araz
(Dünya Prömiyeri)
ANTALYA
İSTANBUL
Kendi Kendine
Konuşmaktır Aşk
Boynukara
Yazarın
Cezmi Ersöz
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
Yazarın
BURSA
Bu Dizi Başka Dizi
İhsan Sanıvar
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
ERZURUM
Televizyon
Ali Cüneyd
Cumhuriyeti
Kılıçoğlu
Yazarın
sahnelenecek ilk
(Dünya Prömiyeri)
eseri
149
ÇOCUK OYUNLARI
BÖLGE
OYUN ADI
ADANA
Tiyatro Çocukları
YAZARI
M. Şekip
TAŞPINAR
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
(Dünya Prömiyeri)
Aytül AKALANTALYA
Kırmızı Şemsiye
Mavisel
YENER-Nilay
YILMAZ
BURSA
Kahraman Karınca
DİYARBAKIR
Yaşlı Palyaço
ERZURUM
Kağıt Şenliği
İSTANBUL
Yağmur Ağacı
Çağlar DENİZ
İrfan Gürkan
ÇELEBİ
Ayla
ÇINAROĞLU
Serpilhan
KANIBOL
İZMİR
Yollarda
Haluk IŞIK
İZMİR
Kuşlar Mahkemesi
AKGÜN
Pembe
KÖSE
KONYA
VAN
Orkestra
Küçük Korsan
Zeki
YORULMAZ
Necmettin
TETİK
150
DIŞ İLİŞKİLER VE AB KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Bakanlığımız Dış İlişkiler ve AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, ülkemizin dış
politikası doğrultusunda çeşitli ülkeler ve milletler arası kuruluşlarla kültür ve
turizm ilişkilerini düzenlemek ve geliştirmekle görevlidir.
KÜLTÜR VE TURİZM ANLAŞMALARI
“Ülkemizin dış politikası ve menfaatleri doğrultusunda diğer ülkelerle ikili veya çok
taraflı olarak turizm ve kültür ilişkilerimizi geliştirmek ve bu ilişkileri uluslararası
hukuk kuralları çerçevesinde resmileştirmek amacıyla Turizm İşbirliği Anlaşmaları
(TİA) veya Turizm İşbirliği Mutabakat Zabıtları (TMZ), Turizm Karma Komisyonu
Protokolleri, Kültür İşbirliği Anlaşmaları, Kültürel Değişim Programları ve Karma
Kültür Komisyonu Protokolleri akdedilmektedir.
Bugüne kadar 65 adet Turizm İşbirliği Anlaşması, 15 adet Turizm İşbirliği Mutabakat
Zaptı ve 30 ülkeyle de Turizm Karma Komisyon Protokolü imzalanmıştır.
Kültürel alanda ise 89 ülke ile İkili Kültür İşbirliği Anlaşması, 46 ülke ile de Kültürel
Değişim Programı imzalanmıştır. Kültürel Değişim Programları ile anlaşmaya varılan
kararların hayata geçirilmesi yönünde çalışmalar etkin bir şekilde yürütülmektedir.
Bu çerçevede karşılıklı olarak sergi, konferans, festival gibi kültürel faaliyetlerin
yapılması teşvik edilmektedir.
Hükümetler arası ikili ve çok taraflı ilişkiler çerçevesinde Türk Cumhuriyetleri
ile işbirliğimizin kültür alanında daha üst düzeye götürülmesi için Türk Dili
konuşan ülkelerin işbirliğini sağlayan TÜRKSOY’un faaliyetleri Bakanlığımızca
desteklenmektedir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile turizm ve kültürel ilişkilerimizin her dönemde
en etkin düzeyde sürdürülmesi temel hedeflerimizdendir.
ULUSLAR ARASI KURULUŞLAR
Bakanlığımız; kültür, turizm ve sanat alanlarındaki uluslar arası kuruluşlara üyedir
ve yıllık çalışmalarına katılmaktadır.
151
UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu)
UNESCO Dünya Belleği Listesi
Bu listeye tüm insanlık için önem taşıyan kültürel arşivler kaydedilmektedir. Burada
esas olan, kaydedilen kültürel arşivlerin tüm insanlık adına üye devlet tarafından
korunmasıdır. Listede yer alan eserler:
• Boğazköy Hitit Çivi Yazısı Tabletleri
• Kandilli Rasathanesi El Yazmaları
UNESCO Somut Olmayan Miras Başyapıtları Listesi
Ülkemizin 2006 yılında taraf olduğu Somut Olmayan Mirasın Korunması Sözleşmesi
gereğince oluşturulan bu listede ülkemizden aşağıdaki konular yer almaktadır:
• Meddahlık
• Mevlevi Sema Seremonisi
• Âşıklık Sanatı
• Karagöz Gösterisi (Somut Olmayan Kültürel Miras Hükümetler Arası Komite
Toplantısı sırasında onaylandı.)
• Nevruz (Ortak Dosya)
UNESCO Dünya Mirası Listesi
Türkiye Cumhuriyeti topraklarında yer alan kültür varlıklarını saptama ve koruma
konusunda UNESCO ile yakın işbirliği içerisinde çalışılmaktadır. UNESCO Dünya
Miras Listesinde yer alan Türkiye’deki kültür varlıkları şu şekildedir:
• İstanbul’daki tarihi alanlar (1985)
• Divriği Ulu Camii ve Melike Turhan Darüşşifası (1985)
• Hattuşaş- Hitit Başkenti (1986)
• Nemrut Dağı ( 1987)
• Ksantos-Letoon (1988)
• Safranbolu (1994)
• Truva (1998)
• Göreme Tarihi Milli Parkı ve Kapadokya (1985)
• Hierapolis-Pamukkale (1988)
Ayrıca UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde Türkiye’den 23 kültür varlığı
bulunmaktadır.
152
AVRUPA KONSEYİ (COUNCIL OF EUROPE)
Avrupa’nın siyasal ve kültürel alandaki politikalarının oluşturulduğu bir platform
olan Avrupa Konseyi’nin kültürel alandaki birçok projesine Bakanlığımız etkin
olarak katılım sağlamaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Kültür Politikaları Bilgi ve İzleme Sistemi “Compendium” programı, Demokrasiye
geçen Kafkas ülkeleri arasında bölgesel işbirliğini sağlamayı amaçlayan Stage Projesi
ve devamı niteliğindeki “Kiev Girişimi”.
Ayrıca Bakanlığımız Avrupa Konseyi’nin “Ulusal Kültür Politikalarının Gözden
Geçirilmesi”, “Kültür Yolları” ve “Kültürel Sermaye Yaratılması” başlıklı projelerinde
de yer almak üzere çalışmalarını sürdürmektedir.
Ayrıca Bakanlığımızın üyesi olduğu
UNESCO (Küresel Miras Fonu)
UNESCO (Uluslar Arası Destek ve Somut Olmayan Kültürel Miras Fonu)
UNWTO (Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü),
OECD (İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı),
İKÖ (İslam Konferansı Örgütü),
ECO (EİT) ( Ekonomik İşbirliği Teşkilatı),
ETC (Avrupa Seyahat Komisyonu),
BITS (Uluslar Arası Sosyal Turizm Bürosu),
AIT-FIA (Uluslar Arası Turizm Birliği ve Uluslar Arası Otomobil Federasyonu),
D-8 (Kalkınmakta Olan 8 Ülke),
KEİ (Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı),
WTO (Dünya Ticaret Örgütü),
WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü),
BIE (Uluslar Arası Sergiler Bürosu),
ITI (Uluslar Arası Eğitim Enstitüsü)
ICOM (Müzelerin ve Uluslar Arası Seviyede Müze Mesleklerinin Tanıtımı ve
Geliştirilmesi)
ICOMOS (Uluslar Arası Anıt ve Alanlar Konseyi)
UNIMA (Uluslar Arası Mariontte Birliği)
ICCROM (Uluslar Arası Kültürel Varlığın Korunması ve Restorasyonu Çalışma
Merkezi)
IFLA (Uluslar Arası Kütüphane Birliği ve Kurumları Konferansı)
ISSN (Uluslar Arası Standart Seri Numarası )
UNCTAD (Birleşik Devletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı)
EURIMAGES (AVRUPA GÖRSEL-İŞİTSEL GÖZLEMEVİ )
TÜRKSOY (Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi)
ASSITEJ (Uluslar Arası Çocuk ve Gençler İçin Tiyatrolar Birliği)
153
gibi uluslar arası kuruluşların toplantılarına katılarak çalışmalarına katkı
sağlanmaktadır.
KÜLTÜR POLİTİKASI ÇALIŞMALARI VE
KÜLTÜRE SAĞLANAN DESTEK
Bakanlığımız, mevzuat alanında yapmış olduğu düzenlemeler ve değişikliklerle,
yerel yönetim, sivil toplum ve kültür sektöründe faaliyet gösteren kurumlara sağladığı
finansman desteği ile kültür alanının gelişmesine, kültürün yaygınlaştırılması,
korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasına, yerel yönetimler ve sivil toplumun
gelişmesine sağladığı destek ile kültüre verdiği önemi ortaya koymaktadır.
Bakanlığımız kültürü destekleyen uluslar arası kuruluşlara ve kültür programlarına,
ülkemizdeki ilgili sektörlerin uluslar arası platformda gerçekleştirilen çalışmalardan
faydalanabilmelerine, uluslar arası ilişkiler ve işbirlikleri geliştirebilmelerine destek
olmak maksadıyla üye olmaktadır. Böylelikle, kültür sektöründeki tüm aktörlerin
uluslar arası platformda yer almasına yönelik Bakanlığımızca altyapı temin edilmiş
ve rekabet edebilirliğin önü açılmıştır.
AB katılım sürecinde birçok alanda tarama ve müzakereler devam ederken,
Bakanlığımızın girişimleri sayesinde Türkiye, kültür alanındaki AB programına
tam üye olmuştur. Yani AB kültür fonlarından ülkemizde kültür sektöründe faaliyet
gösteren tüm kuruluşların, AB üyesi ülkelerdeki kuruluşlarla eşit koşullarda
faydalanabilmelerini sağlamaktadır. Bunun için 2006’dan beri Avrupa Kültür
Programı için Bakanlığımızca 2006/2007-2013 yıllarına ait yıllık katkı payı olarak
3.990.000 € ödenmektedir.
Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali İşbirliği Programları çerçevesinde 2006 yılı
itibariyle ülkemizde uygulanmaya başlanan “Kültürel Hakların Desteklenmesi”
projesiyle tiyatro oyunları, konferanslar, sinema filmleri, kitap basımları, konserler,
festivaller v.b. kültürel etkinlikler ile ulusal, yerel radyo ve televizyon yayınları için
hibe yardımı sağlanmış, fondan toplam 25 proje desteklenmiştir. Bu projelere toplam
2.150.000 € katkıda bulunulmuştur.
Ayrıca Bakanlığımız tarafından, Avrupa Konseyi’nin “Bölgesel Gelişim Programı”
kapsamında geliştirdiği KIEV Girişimi projesi ile Moldova, Ukrayna, Gürcistan ve
Azerbaycan’da kültürel altyapının gelişimi, kültürel mirasın korunması konusunda
işbirliği sağlanmasına yönelik çalışmalar, “Şarap-Kültür-Turizm Değişimi” projesi
ile yürütülmektedir.
Dış İlişkiler ve AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığınca Avrupa Birliği Fonlarından
sağlanan kaynaklar aşağıda belirtilen projelerde kullanılmaktadır.
154
IPA-3: 2008 Erzurum, Erzincan ve Kars Kış Turizmi Koridorunun Geliştirilmesi
Projesi-2010-2013
IPA-1: 2008 AB-Türkiye Kültürler Arası Diyalog -2010-2013
IPA-1: 2008 AB-Türkiye Kültürler Arası Diyalog II-2010
IPA-1: 2010 Kültür Yolları Aracılığıyla AB-Türkiye Diyalogu-2011-2013
SEI : 2009 Kültür Yolları Aracılığıyla AB-Türkiye Diyalogu -2010
Doğu Anadolu’da Kültür Turizmi İçin İttifaklar Projesi-2008-2010
2009 YILI FAALİYETLERİ
FAALİYETİN KONUSU
TARİH
YER
17 Ocak 2009
Ankara
29 Ocak-1 Şubat 2009
Makedonya
14 Şubat 2009
İstanbul
18-22 Şubat 2009
Kocaeli-İstanbul
15-20 Şubat 2009
Ankara-İstanbul-Konya
28 Şubat-4 Mart 2009
Üsküp/Makedonya
26-27 Şubat 2009
Üsküp
26-27 Mart 2009
Paris/Fransa
6-7 Nisan 2009
İstanbul
Sayın Bakanımız tarafından
TÜRKSOY Büyükelçilerine verilen
resmi yemek
Makedonyalı Rahibe Teresa’nın
anısına yaptırılan evin açılış töreni
Türkiye-Suriye Turizm
Alanında İşbirliği 2009-2011
Yedinci Yürütme Programının
imzalanması
Sırbistan Cumhuriyeti Kültür
Bakanının ülkemizi ziyareti
çerçevesinde Türkiye-Sırbistan
Kültürel Değişim Programı (KDP)
imzalanması
Makedonya Milli Konservasyon
Merkezi Genel Müdürü ve
beraberindeki heyetin ülkemizi
ziyareti
Sayın Müsteşarımızın Uluslar
Arası Türkçe Olimpiyatları
ile “Kültür ve Görsel İletişim;
Güneydoğu Avrupa’da Barış
Vektörü”ne katılımı
Fransa’da Türk Mevsimi Karma
Organizasyon Komitesi Toplantısı
Medeniyetler İttifakı II. Forumu
155
Ebru Sanatçısı Murat Elhan
ve Ney Sanatçısı Muhammed
Şükrü Fırat’ın Suriye’de tanıtım
etkinliklerine katılımı
7-17 Nisan 2009
Şam-Halep-Suriye
Makedonya Cumhuriyeti Kültür
Bakanı ve heyetinin ülkemizi
ziyareti çerçevesinde TürkiyeMakedonya Kültürel Değişim
Programı (KDP) imzalanması
21-23 Nisan 2009
İstanbul
Sayın Bakanımızın 23 Nisan
şenliklerine katılımı
22-24 Nisan 2009
Kosova
XII. TÜRKSOY Ressamlar
Buluşması
16 Mayıs-12 Haziran 2009
Samsun
Cumhurbaşkanımız Sayın
Abdullah GÜL ve beraberindeki
heyetin Suriye temasları
kapsamında Bakanımız Sayın
Ertuğrul GÜNAY’ın anılan heyete
iştiraki
15-17 Mayıs 2009
Şam-Suriye
AK Kiev Girişimi Bölgesel
Programı, Şarap Kültür ve Turizm
Değişimi 4. Toplantısı
20-24 Mayıs 2009
Üsküp, Makedonya
Türkiye- Rusya Federasyonu 2.
Dönem Turizm Karma Komisyonu
Toplantısı
10-12 Haziran 2009
Antalya
Ülkemiz ile ÇHC arasında Kültür
Varlıklarının Kaçak Kazılarla
Çıkarılması, Çalınması, Yasadışı
İthal ve İhracının
Önlenmesi
Anlaşması
25 Haziran 2009
Pekin
1 Temmuz-2009-31 Mart 2010
tarihleri arasında Fransa
gerçekleştirilmekte olan Fransa’da
Türkiye Mevsimi adlı etkinliğin
açılışını yapmak üzere düzenlenen
basın toplantısına katılmak
üzere Bakanımız Sayın Ertuğrul
GÜNAY’ın Fransa’ya resmi
ziyareti
29 Haziran-2 Temmuz
2009
156
Fransa
Türkmenistan Devlet Turizm
ve Spor Komitesi Başkanı ve
beraberindeki heyetin Bakanımız
Sayın Ertuğrul GÜNAY‘a resmi
ziyareti ve Turizm konusunda
30 Haziran –
İstanbul-Antalya
5 Temmuz 2009
inceleme ziyaretinde bulunmaları
İtalyan asıllı Uruguaylı Tiyatro
Yönetmeni, Ebru Sanatçısı ve
Müzisyen Myrian (Meryem)
Quiolla Brancatti, solist Hayrünisa
Mermi ve Uruguay asıllı Türk
7 Temmuz-7 Eylül 2009
vatandaşı, keman sanatçısı ve
Arjantin, Uruguay,
Peru, Bolivya - Şili
folklorcu Esra Merve Kırgız’dan
oluşan Sufiyorum ekibinin Latin
Amerika Turnesi
Makedonya 49.Ohri Festivaline
katılım
Hanzhou Festivalin’e katılım
11-14 Temmuz 2009
Ohri
22-31 Temmuz 2009
Hanzhou-ÇHC
25 Temmuz 2009
Abu Dabi/BAE
6 Ağustos 2009
Ankara
Birleşik Arap Emirlikleri’nin
başkenti Abu Dabi’deki Emirlik
Oteli’nde düzenlenen İslam:
İnanç ve İbadet adlı serginin
açılışına Müsteşarımız Sayın İsmet
YILMAZ’ın katılımı
Ülkemiz ile Rusya Federasyonu
arasında Eğitim, Bilim, Gençlik
ve Spor Alanlarında İşbirliği
Programı imzalanması
KKTC Turizm, Çevre ve Kültür
Bakanı ve beraberindeki heyetin
iki ülke turizm ilişkilerinin
görüşülmesi amacıyla Bakanımız
Ankara
10 Ağustos 2009
Sayın Ertuğrul GÜNAY‘a resmi
ziyareti
157
UNESCO Somut Olmayan
Kültürel Mirasın Korunması
Sözleşmesi Hükümetler arası
28 Eylül-3 Ekim 2009
Abu Dhabi-BAE
2-9 Ekim 2009
Kazakistan
4 Ekim 2009
Napoli
8 Ekim 2009
Paris
13-15 Ekim 2009
Bakü
15-21 Ekim 2009
Fransa
15-17 Ekim 2009
Azerbaycan
21-22 Ekim 2009
Ankara
22-24 Ekim 2009
Antalya
Komite 4. Olağan Toplantısı
BMDTÖ18. Genel Kurul
Toplantısı, 50. Avrupa Komisyonu
Toplantısı ile Tanıtıcı Poster Sergisi
ve Yarışması
Napoli’de Türk Müziği Konseri
Cumhurbaşkanımız Sayın
Abdullah GÜL’ün Fransa’da Türk
Mevsimi Eski Eserler Sergisinin
açılışına katılımı ile Bakanımız
Sayın Ertuğrul GÜNAY’ın söz
konusu sergiye katılımı
ISESCO Bakanlar Toplantısı
UNESCO 36. Genel Kurulu
TÜRKSOY 26. Dönem Daimi
Konsey Toplantısı
Avusturya Bilim ve Araştırma
Bakanı Johannes Hahn ve
beraberinde bir heyetle ülkemize
resmi ziyareti
EİT 3.Üst Düzey Turizm
Uzmanları Grubu Toplantısı
Bakanımız Sayın Ertuğrul
26-31 Ekim 2009
GÜNAY’ın Japonya’ya resmi
Japonya
ziyareti
ATAUM Eğitim Programları
Türkiye-Türkmenistan Turizm
Karma Komisyon Protokolü
Türkiye-Fas II. Dönem Turizm
Karma Komisyon Toplantısı
Ekim 2009
Ankara
Ekim 2009
Aşkabat
3-5 Kasım 2009
İstanbul
158
Türkiye-İran I. Ortak Komite
Toplantısı
Türkiye-Tunus IX. Dönem Turizm
Karma Komisyonu Toplantısı
Kasım 2009
İstanbul
Kasım-Aralık 2009
Tunus
Kasım-Aralık 2009
Tahran-Tebriz
Kasım-Aralık 2009
Tel Aviv/İsrail
7-11 Aralık 2009
Paris-Fransa
Aralık 2009
Ankara
2009
Belli değil
2009
Pekin-Shang-hai-Xi”an
2009 yılı ikinci yarısı
Bakü
2009-2010
Türkiye
2009-2010
Ukrayna
2009-2010
Türkmenistan
2009-2010
Ankara
2009-2010
Ankara
GÜNAY’ın İran’a resmi ziyareti
ve bu ziyaret çerçevesinde Türk
Kültür Günlerinin düzenlenmesi
Kültür ve Turizm Bakanımız Sayın
Ertuğrul GÜNAY’ın İsrail’e resmi
ziyareti
Kültürel Çeşitlilik Sözleşmesi
Hükümetler Arası Komite
Toplantısı
ÇHC İpek Nakış Sergisi
Avrupa Konseyi Turizm Danışma
Komitesi Toplantısı
GÜNAY’ın ÇHC’ye resmi ziyareti
Türkiye-Azerbaycan Kültürel
Değişim Programı
Türkiye-Bosna-Hersek Kültürel
Değişim Programı imzalanması
Türkiye-Ukrayna Kültürel
Türkiye-Türkmenistan Kültürel
Türkiye-Arnavutluk Kültürel
Türkiye- Moğolistan Kültürel
159
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN FAALİYETLER
FAALİYETİN KONUSU
TARİH
YER
GDAÜ Uzmanlar Toplantısı-I
Ocak-Aralık 2010
Türkiye
GDAÜ Uzmanlar Toplantısı-II
Ocak-Aralık 2010
Belli değil
GDAÜ Etnografik Sergi
Ocak-Tem. 2010
Türkiye
Mesleki Turizm Eğitimi
Ocak-Aralık 2010
Azerbaycan
Şubat 2010
Saray –Bosna
Şubat 2010
EMITT Fuarı sırasında
Mart 2010
Ankara
Mart 2010
Ankara-İstanbul
31 Mart 2010
Paris
27 Nisan-1 Mayıs 2010
Kırgızistan
Tahran Kitap Fuarı’na katılım
Mayıs 2010
Tahran-İran
Yemen Kültür Haftası
Mayıs 2010
Ankara
İşbaşı Eğitim Kursları
Haziran 2010
Türkmenistan
Haziran 2010
Türkiye
3 Temmuz 2010
Kaman-Kırşehir
Ekim 2010
Türkiye
--
--
--
--
Sayın Bakan ve beraberindeki
heyetin Saray-Bosna Kış Festivaline
katılımı
2010-2012 Yıllarını Kapsayan
Türkiye-Mısır Uygulama
Programının imzalanması
Çin Kültür Bakanı Sayın Cai
Wu’nun ülkemizi ziyareti
Fransa’da Türkiye Mevsimi
etkinlikleri kapanış töreni
TÜRKSOY’a üye ülkeler Somut
Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi
Semineri
Güneydoğu Avrupa Ülkeleri
(GDAÜ) Kültür ve Turizm
Bakanları Toplantısı
Kaman Kalehöyük Arkeoloji
Müzesi’nin açılışına katılım
Türkmenistan’a Yönelik Otel
İşletmeçiliği Eğitim Programı
AB Kültür Programı 2010 yılı Katkı
Payı Ödemesi (370.000 Avro)
AB Kültür Programı İşletme Bütçesi
Katkı Payı Ödemesi (100.000 Avro)
160
BIE Uluslararası Sergiler Bürosu
--
--
Ekim 2010
Ankara
Frankfurt Kitap Fuarı’na katılım
Ekim 2010
Frankfurt-Almanya
2010 yılı ilk yarısı
İstanbul
2010 yılı ilk yarısı
Moskova
2010
Japonya
2010
Belli değil
Sayın Bakanın Makedonya ziyareti
2010
Makedonya
Sayın Bakanın Sırbistan ziyareti
2010
Belli değil
2010
Türkiye
2010
Pekin-Shang Hai
2010
İstanbul
2010
Almanya
2010
Arjantin
2010
Belli değil
2010
Belli Değil
Katkı Payı Ödemesi (6.360 Avro)
Türkiye-Kenya Turizm Alanında
İşbirliği Mutabakat Zaptı
Türkiye-Rusya Federasyonu
Tanıtma, Eğitim ve Ulaştırma
Çalışma Grubu Toplantısı
Ertuğrul Firkateyni ile ilgili
çalışmalara katılım
TÜRKSOY 27. Dönem Daimi
Konsey Toplantısı
XIII. TÜRKSOY Ressamlar
Buluşması
Çin Halk Cumhuriyeti’nde EXPO
2010 çerçevesinde bir turne
düzenlenmesi
İstanbul 2010 Avrupa Kültür
Başkenti etkinlikleri çerçevesinde
ÇHC 30 kişilik bir ekibin
ağırlanması ve bir el sanatları
sergisinin düzenlenmesi
Türkiye-Almanya 18. Daimi Karma
Kültür Komisyonu Toplantısı
Türkiye-Arjantin Kültürel Değişim
Türkiye-Bahreyn Kültürel Değişim
Türkiye-Benin Kültür İşbirliği
Anlaşması imzalanması
161
Türkiye-B.A.E Sharjah Emirliği
arasında Kültür İşbirliği Mutabakat
2010
Ankara-İstanbul
2010
Ankara
2010
Belli değil
2010
Brüksel
2010
Cezayir
2010
Çek Cum.
2010
Estonya
2010
Belli değil
2010
Moldovya
2010
Türkiye-Ankara
2010
Güney Kore
2010
Ankara
2010
İran-Türkiye
2010
ÇHC
2010
Ankara/İstanbul
Zaptı imzalanması
Türkiye-Bangladeş Kültürel Değişim
Türkiye-Belçika Flaman Topluluğu
Kültürel Değişim Programı
imzalanması
Türkiye-Belçika Fransız Topluluğu
Kültürel Değişim Programı
imzalanması
Türkiye-Cezayir Kültürel Değişim
Türkiye- Çek Cumhuriyeti Kültürel
Türkiye-Estonya Kültürel
Türkiye-Ekvator Kültürel Değişim
Programı İmzalanması
Türkiye-Moldovya Kültürel Değişim
Fransa ile ülkemiz arasında 19.
Karma Kültür Komisyon Protokolü
Toplantısı
Türkiye- Güney Kore Eğitim, Bilim,
Kültür ve Spor Alanlarında Değişim
Türkiye-Hindistan Kültürel Değişim
Türkiye-İran Kültürel Değişim
Türkiye- ÇHC Kültürel Değişim
Türkiye-Hong Kong Kültür İşbirliği
Mutabakat Zaptı imzalanması
162
Türkiye-Katar Eğitim, Bilim, Kültür
ve Spor Alanlarında Değişim
2010
Katar
2010
Kuveyt
2010
Letonya
2010
Libya
2010
Litvanya
2010
Lüksemburg
2010
Türkiye
2010
2010-Malezya
2010
2010-Mısır
2010
Ankara
2010
Ankara
2010
Belli değil
2010
Ankara
Türkiye-Kuveyt Eğitim, Kültür,
Bilim ve Basın-Yayın Alanlarında
İşbirliği Anlaşması imzalanması
Türkiye-Letonya Eğitim, Kültür,
Türkiye-Libya Eğitim, Kültür, Bilim
ve Basın-Yayın Alanlarında İşbirliği
Anlaşması imzalanması
Türkiye-Litvanya Eğitim, Kültür,
Türkiye-Lüksemburg Eğitim, Kültür,
Avusturya-Türkiye Kültür İşbirliği
Protokolü imzalanması
Türkiye-Malezya Eğitim, Kültür,
İşbirliği Anlaşması
Türkiye-Mısır Eğitim, Kültür, Bilim
Anlaşması
Türkiye-Oman Kültür Anlaşması
imzalanması
Türkiye-Meksika Kültürel İşbirliği
Programının imzalanması
Türkiye-Paraguay Kültür Anlaşması
imzalanması
Türkiye-Pakistan Eğitim, Kültür,
163
Türkiye-Portekiz Eğitim, Kültür,
2010
Ankara
2010
Polonya
2010
Türkiye
2010
Slovenya
2010
Sudan
2010
Ankara
2010
Ankara
2010-2011
Belli değil
2010-2011
Belli değil
Belli değil
Ankara-İstanbul
Belli değil
Ankara-İstanbul
Türkiye-Polonya Eğitim, Kültür,
Türkiye-Slovakya Eğitim, Kültür,
Türkiye- Slovenya Eğitim, Kültür,
Türkiye-Sudan Eğitim, Kültür, Bilim
Anlaşması
Türkiye-Suriye Eğitim, Kültür, Bilim
Anlaşması
Türkiye-Suudi Arabistan Eğitim,
Kültür, Bilim ve Basın-Yayın
Alanlarında İşbirliği Anlaşması
Türkiye-Brezilya Sinematografik
Louvre Müzesi ve İstanbul Arkeoloji
Müzesi arasında İşbirliği Çerçeve
Sözleşmesi imzalanması
Cezayir Kültür Haftası
G.Kore Kültür ve Turizm Bakanının
ülkemize daveti
164
AB DAİMİ TEMAS NOKTASI
Fikri Mülkiyet Hukuku faslı 17 Haziran 2008 tarihinde müzakerelere açılmıştır.
Bu kapsamda, 7–9 Temmuz 2009 tarihlerinde Avrupa Komisyonu Ticaret Genel
Müdürlüğü başkanlığında bir heyet Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki fikri
mülkiyet hakları alanında bir diyalog mekanizması tesis edilmesi ile ilgili olarak bu
alandaki düzenleme ve uygulamalardan sorumlu kamu kurumlarımız ile temaslarda
bulunmuştur. Söz konusu heyet ile 8 Temmuz 2009 tarihinde Bakanlığımız Müsteşar
Yardımcısı başkanlığında bir toplantı düzenlenmiş olup toplantıya AB Çalışma
Grubu ve Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü temsilcileri katılım sağlamış ve
karşılıklı görüş alışverişinde bulunulmuştur.
Söz konusu toplantıların yanı sıra, 2 No’lu İç Pazar ve Rekabet Alt Komitesinin 19
Ocak 2009 tarihinde Brüksel’de düzenlenen 7. tur toplantısında “Fikri Mülkiyet
Hukuku ve Uygulamaları” başlıklı sunum gerçekleştirilmiştir.
3 No’lu Ticaret, Sanayi ve AKÇT Alt Komitesinin 25 Kasım 2008 tarihinde Ankara’da
düzenlenen 8. tur toplantısında “Türk Turizminin Gelişimi” başlıklı sunum
yapılmıştır.
5 No’lu Teknolojik Yenilik Alt Komitesinin 9 Şubat 2009 tarihinde Brüksel’de
gerçekleştirilen 8. tur Alt Komite Toplantısında, “Kültür Programı” başlıklı sunum
165
TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI
Teftiş Kurulu Başkanlığı, 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğünce belirlenmiş
olan yetki, görev ve sorumlulukları çerçevesinde çalışmalarını sürdürmekte olup
bir yandan Bakanlık merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatıyla bağlı kuruluşların ve
Bakanlık denetimi altındaki kurum ve kuruluşların her türlü faaliyet ve işlemleriyle
ilgili olarak teftiş, inceleme ve soruşturma işlerini yürütürken diğer yandan
Bakanlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmesi, mevzuata, plan ve programa uygun
çalışmasının sağlanması amacıyla gerekli önerileri hazırlayıp Bakanlık Makamına
sunmakta ve ayrıca mevzuatla verilen diğer görevleri de ifa etmektedir.
Bu çerçevede; 2009 yılı başından 01 Eylül 2009 tarihine kadar Teftiş Kurulu
Başkanlığınca Müfettişlere 208 adet görev tevdi edilmiş olup aynı dönemde 32
Cevaplı Rapor, 109 İnceleme Raporu, 20 Ön İnceleme Raporu, 79 Soruşturma Raporu,
1 Araştırma Raporu, 1 Genel Durum Raporu olmak üzere toplam 242 rapor Bakan
Onayına bağlanarak ilgili birim ve mercilere gereği yapılmak üzere gönderilmiştir.
Kurulumuz söz konusu hizmetler yanında danışma ve rehberlik fonksiyonunun
gereği olarak Bakanlığımızın diğer birimlerince düzenlenen kurs, seminer gibi
etkinliklere iştirak etmiş, yurt dışında görevlendirilecek personele, uzman
yardımcılarına, aday memurlara ve görevde yükselme sınavı öncesinde bu sınava
iştirak edecek memurlarımıza eğitim vererek bu çalışmalara aktif destek vermiştir.
Vergi muafiyetinde bulunan vakıflardan kuruluş amacı Bakanlığımızla ilgili olanlara
ilişkin raporlar ilgili mevzuat gereğince müfettişlerimizce hazırlanmakta ve Maliye
Bakanlığına gönderilmektedir.
Bakanlığımız Stratejik Planının hazırlaması çalışmalarında görevli gruplarda
Kurulumuzu temsilen müfettişlerimiz de yer almakta olup bu çalışmalar halen
devam etmektedir.
Teftiş Kurulu Tüzüğü gereğince yurt dışına gönderilen müfettişlerimizce
turizm tanıtımı, pazarlaması, koruma mevzuatı, telif hakları gibi konularda
Bakanlığımız uygulamalarına ışık tutmak amacı ile inceleme ve araştırma raporları
hazırlanmıştır.
5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Hakkında Kanun çerçevesinde
Bakanlığımız Etik Komisyonu ile ilgili görevler yürütülmektedir.
166
Teftiş Kurulu Başkanlığı, kamu hizmetlerinde kalite, etkinlik ve verimliliğin
artırılması amacıyla 2009 yılı boyunca teftiş programları düzenlenmiş olup bu
programlar çerçevesinde;
Bakanlığımıza bağlı Müzelerin teftişine 2006 yılında başlanmış olup; 2006-2009 yılları
arasında toplam 100 müzenin teftişi tamamlanmıştır. Bunlardan 97 adedi Kültür
Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı müze olup geri kalan 3 adedi ise
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı Resim Heykel Müzesidir.
Teftişi yapılan Topkapı Sarayı Müzesi, Türbeler Müzesi, Türk ve İslam Eserleri Müzesi
ve Ankara Resim Heykel Müzesinde ise eser sayımları halen devam etmektedir.
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi ve Müzik Müzesi yeni kurulan müzelerimiz
olduğundan teftiş programına dahil edilmemiştir.
Müze Teftiş Raporlarının 31.12.2008 tarihi itibariyle değerlendirilmesi Bakanlığımız
Başmüfettişlerinden oluşan bir komisyon tarafından yapılmış, bunun sonucunda
müzeler ile ilgili ortaya çıkan sorunlar, Bina ve Demirbaş Durumu, Emniyet
Tedbirleri ve Güvenlik Durumu, Yangın Tedbirleri, Personel Durumu, Eser Sayım
Sonuçları-Müzecilik İşlemleri, Müze Tanıtım Faaliyetleri, Tahsis İşlemleri, İş ve
İşlemlerle İlgili Ortaya Çıkan Sorunların Kaynakları, İş ve İşlemlerle İlgili Ortaya
Çıkan Sorunların Kaynakları ve Müzecilik Sistemine veya Mevzuata Yönelik Olarak
Getirilen Teklifleri olarak dokuz ana başlık altında incelenmiştir.
Söz konusu başlıkların alt başlıklarında yer verilen istatistiki bilgiler ile
müzelerimizin durumu ortaya konularak, bundan sonra yapılacak işlemlere ışık
tutulması sağlanmıştır.
İki bakanlığın birleşmesinden sonra hiç denetlenmemiş olması hasebiyle yurt
dışındaki Kültür ve Tanıtma Müşavirlik ve Ataşeliklerimizden 2005 yılında 2, 2006
ve 2007 yıllarında 7’şer Müşavirlik olmak üzere toplam 16 Müşavirliğimizin teftişi
tamamlanmış olup önümüzdeki dönemde geriye kalan müşavirlik/ataşeliklerimizin
de teftiş programına alınması planlanmaktadır.
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Kurulun denetim olduğu kadar rehberlik ve danışma
fonksiyonunun da yerine getirilmesini teminen Bakanlığımızın çeşitli birimlerine
gerek doğrudan gerekse diğer birimlerce organize edilen programlara iştirak etmek
suretiyle eğitim vermeye devam etmiştir.
167
2009 yılında müfettişlerimizce yurt dışı kadrolara atanan görevlilerimiz ile
görevde yükselme sınavına girecek memurlarımıza ve uzman yardımcıları ile aday
memurlara eğitim verilmiş, ayrıca, Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurulu Bölge Kurulları
Raportörler Toplantısı, Uluslar Arası Kazı, Araştırma ve Arkeoloji Sempozyumu ve
Müze Kurtarma Kazıları Sempozyumlarında müfettişlerimizce sunumlar yapılmıştır.
Bir yandan önleyici ve yol gösterici denetim anlayışının yerleşmesi diğer yandan
Bakanlığımızın yürüttüğü kamu hizmetinin etkinlik ve verimliliğinin artırılması için
eğitim çalışmalarına devam edilmesi son derece önem arz etmektedir. Bu amaçla, bu
gibi faaliyetlere iştirak edilmeye devam edilecektir.
2007 yılında yapılan Müfettiş Yardımcılığı Sınavı sonucu göreve başlayan müfettiş
yardımcılarından 7’si göreve devam etmektedir. 2008 yılında yapılan Müfettiş
Yardımcılığı Sınavı sonucunda ise 6 müfettiş yardımcısın ataması gerçekleşmiştir.
Giriş Sınavında başarılı olarak atamaları yapılan 6 müfettiş yardımcımızın eğitim
programları 2009 yılı Haziran ayı sonunda bitirilmiştir.
Önceki yıllarda olduğu gibi 2009 yılında da İnceleme ve araştırma yapmak üzere
İngiltere ve ABD’ye müfettişlerimiz gönderilmiş, “Kamu Sanat Kurumlarının Yönetim
Yapısı”, “Turizm Tanıtım ve Pazarlamasında İnternetin Rolü ve Turizm Sektörüne
Etkisi”, “Turizmin Kamu ve Özel Sektör Düzeyindeki Örgütlenme Şekilleri” gibi
konularda proje olarak nitelendirilebilecek raporlar hazırlanmıştır. 2010 yılında da
bu gibi görevlendirmelerin yararlı olduğu göz önüne alınarak müfettişlerimizin
inceleme/araştırma yapmak üzere yurt dışına gönderilmesi planlanmaktadır.
Ayrıca Başkanlığımız, kendisine kanun ve diğer mevzuatla verilen görevleri de
deruhte etmekte olup örneğin adli makamlarca iletilen ön inceleme talepleri gibi
bu tür görevlerin nitelik ve sayı bakımından planlanması mümkün olamamakta,
ancak Başkanlığımıza tevdii halinde yasal süresi içerisinde yerine getirilmektedir.
Bunun yanında, özellikle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereğince
soruşturmayı gerektirir hususlarda da bir planlama yapılması söz konusu olmayıp
bu gibi durumlarda Bakanlık Makamının emir ve onayı üzerinde gerekli işlemler
yürütülmektedir.
Diğer yandan görev ve hizmet sahasının genişlik ve çeşitliliği dikkate alınarak
Bakanlığımız mevzuatının derlenmesi, tek bir kaynaktan ve en doğru haliyle
ulaşılabilir hale gelmesi amacıyla Teftiş Kurulu Başkanlığı internet sayfasında
yer alan “Mevzuat” bölümü bu Başkanlıkça düzenlenerek hem Bakanlığımız
çalışanlarının hem de vatandaşlarımızın kullanımına sunulmaktadır. Mevzuatta
168
değişiklik oldukça yahut eklemeler gerektikçe bunların güncellenmesi çalışmalarına
devam edilmektedir. Ayrıca müfettişlerimizin düzenlemiş olduğu yurt dışı araştırma
raporları da internet sayfamızda yer almaktadır.
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Bakanlığımız stratejik planının hazırlanması çalışmalarına
da etkin olarak destek vermiştir. Bu amaçla üç müfettişten müteşekkil bir çalışma
grubu oluşturulmuş ve Strateji Geliştirme Başkanlığınca düzenlenen eğitim ve
toplantı etkinliklerine katılmaları sağlanmıştır. Önümüzdeki yılda da bu çalışmalara
devam edilecektir.
169
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ
4848 Sayılı Bakanlığımız Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 17. maddesinde
düzenlendiği üzere Hukuk Müşavirliği, “Danışma ve Denetim Birimleri” arasında
yer almaktadır. Aynı Kanunun 20. maddesi uyarınca aşağıda belirtilen görevleri
yapmaktadır:
• Bakanlığın diğer birimlerinden sorulan hukuki konular ile hukuki, mali ve
cezai sonuçlar doğuracak işlemler hakkında görüş bildirmek,
• Bakanlığın menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri
zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak
yapılmasına yardımcı olmak,
• 08.01.1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanun hükümlerine göre idari ve adli
davalarda gerekli bilgileri hazırlamak ve Hazineyi ilgilendirmeyen idari
davalarda Bakanlığı temsil etmek,
• Bakanlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmesini, mevzuata, plan ve
programa uygun çalışmasını temin etmek amacıyla gerekli hukuki teklifleri
hazırlamak ve Bakanlık makamına sunmak,
• Bakanlık birimleri ve bağlı kuruluşları tarafından hazırlanan veya
Başbakanlıktan, diğer bakanlıklardan ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından
gönderilen kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlem tasarılarını
hukuki açıdan inceleyerek Bakanlık görüşlerini tespit etmek,
• Bakanlık makamınca verilecek benzeri görevleri yapmak.
Belirtilen görevler dışında, Hukuk Müşavirliğinin danışma birimi olması nedeniyle
maliyetlendirilip projelendirilen herhangi bir faaliyeti bulunmamaktadır.
Hukuk Müşavirliğinin bütçesinin en önemli kısmını “maaşlar, sosyal güvenlik
kurumlarına devlet primi giderleri, tedavi ve cenaze giderleri” ile birlikte
Bakanlığımıza karşı açılan davalarda takip edilen hukuki sürecin gereği olarak
yürütmeyi durdurma, temyiz, karar düzeltme, keşif ve bilirkişi incelemesi için
yapılan harcamalar; mahkeme kararları sonucu Bakanlığımız aleyhimize sonuçlanan
davalarda, aleyhimize hükmolunan mahkeme kararları gereği kişi ve kurumlara
yapılan ödemeler oluşturmaktadır.
170
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI
Bakanlığımızda stratejik planlama çalışmalarının koordinasyonu ile yönetim bilgi
sistemi ve bilgi teknolojileri kapsamında hizmet ve faaliyetler Strateji Geliştirme
Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.
Hazırlık çalışmaları Strateji Geliştirme Başkanlığınca yürütülmekte olan Bakanlığımız
Stratejik Plan Taslağı üzerinde geride bıraktığımız altı aylık zaman zarfında iki
detaylı revizyon çalışması yapılmıştır. Bunlardan ilki Başbakanlık Devlet Planlama
Teşkilatı (DPT) tarafından Bakanlığımız Stratejik Planına ilişkin olarak yapılan
değerlendirmeler doğrultusunda; ikincisi ise 24-26 Haziran 2009 tarihleri arasında
gerçekleştirilen “Kültür ve Turizm Bakanlığı 2010-2014 Stratejik Planı Revizyonu,
Performans Programının Hazırlanması Eğitim ve Atölye Çalışması” sonucu
Yapılan bu revizyon çalışmaları sonucunda Bakanlığımız 2010-2014 Stratejik Planı
basıma hazır hale getirilmiş olup 2010 yılına ait Performans Programı hazırlama
çalışmaları ise halen devam etmektedir.
TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ
Bilgi Toplumu Stratejisi ve eki Eylem Planı’nın Sosyal Dönüşüm başlığı altında 13
no’lu eylem olarak yer alan “Türkiye Kültür Portalı Projesi” Bakanlığımız Strateji
Geliştirme Başkanlığı sorumluluğunda yürütülmektedir.
Proje ile ülkemizin tarihi ve kültürel alanda zengin birikimini doğru bilgilerle ve
belgelerle yansıtacak, kullanıcıların çeşitli ihtiyacını karşılayacak kolaylıkta ve
çekicilikte olacak, yurt içinde ve yurt dışında gerek içerik gerekse tasarım olarak
Türkiye’ye yakışacak bir kültür portalı kurulması amaçlanmaktadır.
Türkiye Kültür Portalının içeriğini oluşturacak Kültür ve Turizm Bakanlığı birimleri
ve Eylem Planı kapsamında ilgili kuruluş olarak belirlenen diğer kamu kurum ve
kuruluşlarının katılımıyla gerçekleştirilen hazırlık toplantıları ile temelleri atılan
çalışmalar iş planı çerçevesinde sürdürülmektedir. Projede ilk adım olarak Halk
Bilimi, Tarih, Sanat, Arkeoloji ve Sanat Tarihi, Edebiyat ve İletişim konularında
uzman akademik kariyere sahip 9 kişiden oluşan Danışma Kurulu tarafından
portalın oluşturulabilmesi için gerekli olan içerik ve teknik altyapı özellikleri ile
portalın yönetim ve yürütme stratejisinin belirlenmesi hususlarını içeren “Türkiye
Kültür Portalı Danışmanlık Raporu” hazırlanmıştır.
171
Türkiye Kültür Portalı’nın Başbakanlık tarafından 11 öncelikli proje kapsamında
değerlendirilmesi nedeniyle sorumlu ve ilgili kurumların üst düzey yöneticilerinden
oluşan bir Proje Yönlendirme Grubu oluşturulmuştur. Proje Yönlendirme Grubu
toplantıları periyodik olarak ayda bir kez gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda,
projenin İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Projesiyle entegre olarak yürütülmesi
kararlaştırılmış, bu doğrultuda çalışmalara başlanmıştır.
“Türkiye Kültür PortalıAltyapısının Oluşturulması ve Portal Uygulama Yazılımlarının
Temin Edilmesi” ihalesi ile “Türkiye Kültür Portalı İçeriğinin Oluşturulması” ihalesi
yıl içinde gerçekleştirilmiştir.
Diğer taraftan Portal için ilgili kurumlardan temin edilmesi düşünülen içerikler
konusunda Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından “İçerik Sağlama ve Veri
Paylaşımı Protokolü” hazırlanarak proje ile ilgili kurumlara imzalanmak üzere
gönderilmiştir. Bu kapsamda yer alan on iki kuruluştan Tapu ve Kadastro Genel
Müdürlüğü, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ile
protokol imzalanmış olup diğer kurumlarla çalışmalara devam edilmektedir.
Portalın 2009 yılı sonunda hizmete girmesi hedeflenmektedir.
BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ ALANINDA
DEVAM EDEN FAALİYETLER
• Bakanlık birimlerine hizmet veren sistem merkezlerinin artan işlem hacmine
cevap verebilecek düzeyde yenilenmesi amacıyla altyapı çalışmaları aralıksız
sürdürülmüştür. Bu kapsamda ağ yapısına, donanım ve yazılım envanterine
teknolojik gelişmeler doğrultusunda gereksinim duyulan eklemeler
yapılmıştır.
• Kurumsal yazılımların merkezi bir veritabanı üzerinden tüm merkez ve
taşra birimlerince kullanılabilmesi için internet tabanlı olarak hazırlanması
çalışmaları yürütülmektedir.
• 2009 yılı Hizmet İçi Eğitim Planı kapsamında birimlerimizden gelen talepler
doğrultusunda uzman personel tarafından eğitimler verilmektedir.
• Taşra teşkilatı tarafından gerçekleştirilen faaliyetlerin güncel olarak takip
edilmesi amacıyla Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından
yürütülen “Taşradan Bilgi Toplama Projesi” kapsamında web tabanlı
uygulama yazılımı hazırlanmış olup, uygulamanın sürdürülebilmesi için
172
gereken eğitim verilerek Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
kullanımına devredilmiştir.
• “Kimlik Paylaşımı Sistemi Projesi” kapsamında İçişleri Bakanlığı Nüfus ve
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile imzalanan protokol çerçevesinde
çalışmalar yürütülmektedir. Bu kapsamda söz konusu Genel Müdürlük
tarafından Bakanlığımıza tahsis edilen sistem kullanım yetkilerinin tek bir
noktadan kontrollü dağıtımını ve Bakanlığımız birimlerinde görevlendirilen
personel tarafından kullanılabilmesini sağlamak amacıyla Başkanlığımız
bünyesinde özel bir yazılım hazırlanmıştır.
• Maliye Bakanlığı tarafından hazırlatılan ve kullanılmakta olan SGBNet
Yazılımı, Bakanlığımız bütçe işlemlerinde kullanılabilmesi amacıyla Maliye
Bakanlığı ile yapılan protokol gereği Bakanlığımız sunucularına kurulmuş
olup, çalışmalar sürdürülmektedir.
• “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu
Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”
çerçevesinde Bakanlığımız Kurumsal ağının yeniden yapılandırılması
çalışmaları başlatılmıştır. Bu kapsamda yeni oluşturulan ve onaylanan
güvenlik paketinin Bakanlığımız bünyesinde yaygınlaştırılabilmesi için
bilgisayarların formatlanması ve güvenlik ayarlarının yapılarak yeniden
kurumsal ağa dahil edilmesi işlemleri gerçekleştirilmektedir.
• Bakanlığımız internet sitesinin kurulu bulunduğu Ulus binasında donanım,
yazılım, elektrik kesintileri vb. nedenlerle hizmet verememesi ihtimaline
karşı Emek hizmet binamızda küçük ölçekli bir Olağanüstü Durum Merkezi
yapılandırılarak internet sitemizin bu merkezden gerektiğinde otomatik
olarak yayına girmesi sağlanmıştır. Ayrıca Bakanlığımızın sunucularında
barındırılan bütün internet sitelerinin ve kurumsal uygulamaların yedeklenerek
güvenliğinin sağlanması için fiziksel olarak farklı bir ortamda Olağanüstü
Durum Yönetim Merkezi kurulması çalışmaları sürdürülmektedir.
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN PROJE VE FAALİYETLER
Sunulan hizmetlerin etkinlik ve verimliliğinin arttırılması, bilgi işlem projelerinde
ve uygulamalarında sıkıntı yaşanmaması ve yeni uygulamaların kolayca kullanıma
girebilmesi amacıyla ağ yapısı ve donanım parkının teknolojiyi güncel olarak takip
edebilmesi önem taşımaktadır. Bu nedenle her yıl olduğu gibi 2010 yılında da sistem
bileşenlerine ihtiyaç duyulan ekleme ve yenilemelerin yapılması planlanmaktadır.
173
“5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar
Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” çerçevesinde
Bakanlık Kurumsal Ağının tehlikeli ataklar, zararlı kodlar ve virüs saldırılarından
korunarak hizmetlerin aksamadan yürütülebilmesi için 2009 yılında Bakanlık
merkez birimlerinde uygulanmaya başlanan Güvenlik paketinin güncel tutulması
gerekmektedir. Bu kapsamda kullanılmakta olan Güvenlik Duvarı Yazılımı, İnternet
Antivirüs Yazılımı, Sunucu/İstemci Antivirüs Yazılımı, E-posta Antivirüs Yazılımı ve
URL Filtreleme Yazılımlarının güncelleme ve teknik destek temini planlanmaktadır.
Ayrıca Bakanlık kurumsal Ağını oluşturan sunucu, aktif ve pasif ağ cihazları,
Kesintisiz Güç Kaynağı cihazları, data ve kesintisiz Güç Kaynağı kabloları ile data ve
Kesintisiz Güç Kaynağı prizleri vb. cihaz ve ekipmanın teknolojik gelişmelere uyum
sağlayarak çağın gerisinde kalmama ve zaman aşımı sonucu meydana gelebilecek
eskime ve yıpranmalara karşı korunması amacıyla güncellenmesi planlanmaktadır.
5070 sayılı Elektronik İmza çalışmaları kapsamında Adalet Bakanlığı ile 2007 yılında
imzalanan Doküman Yönetim Sistemi Kullanım Lisansı Protokolü çerçevesinde
sistemin Bakanlığımız işleyişine uyarlanması için gerekli düzenlemelerin
tamamlanması ve uygulamanın kademeli olarak başlatılması planlanmaktadır.
Kurumsal yazılımlarla ilgili Kurumsal Çağrı Merkezi kurulması zorunluluk arz
etmektedir. Bilgi İşlem Hizmetleri ile ilgili kanun ve yönetmeliklerde de kurumların
gerçek bir bilgi işlem birimine sahip olmaları için yeterlilik şartı olarak kabul edilen
söz konusu merkezin kurulması planlanmaktadır.
Bilgiyi en iyi şekilde elde etmek, işlemek, düzenlemek ve istenilen amaca uygun
hale getirmek üzere Yönetim Bilgi Sistemi’nin oluşturulması için gereken donanımın
temin edilmesi ve sistem analizi yapılarak yazılımın hazırlanması planlanmaktadır.
Teknik personelin daha kaliteli ve etkin hizmet sunabilmesi ve gelişen teknolojiyi
Bakanlığımız hizmetlerine taşıyabilmesi için üniversiteler ya da profesyonel eğitim
kuruluşları tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılımlarının sağlanması
planlanmaktadır.
Ayrıca, Kurumsal Uygulamalar ile ilgili özellikle Bakanlık taşra teşkilatı birimlerinde
görev yapan personele yönelik toplu seminerler düzenlenmesi planlanmaktadır.
Olağanüstü Durum Yönetim Merkezi Kurulması: Önceki yıllarda planlanmakla
birlikte ödenek yetersizliği nedeniyle hedeflenen düzeyde gerçekleştirilemeyen
Olağanüstü Durum Yönetim Merkezi çalışmaları kapsamında Strateji Geliştirme
174
Başkanlığınca yürütülen çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda Bakanlık
internet sitesinin merkez binada yaşanacak herhangi bir doğal afet durumunda
Bakanlığımız Emek hizmet binasında yapılandırılan “Olağanüstü Durum Yönetim
Merkezi” sunucuları üzerinden otomatik olarak yayımlanması sağlanmıştır.
Ancak verilerin online güncellenmesi için altyapı yetersiz olduğundan veriler
haftalık periyotlarla manuel olarak kopyalanmakta, bazı bağımsız ek uygulamalar
çalışmamakta ve internet sitesi dışında Bakanlığımız diğer uygulamalarını
içermemektedir. Bu nedenle hedeflenen düzeyde kurulabilmesi ve tüm sunuculara
yaygınlaştırılması gerekmektedir.
Türkiye Kültür Portalı Projesi: 2009 yılı içerisinde gerçekleştirilen altyapı
ve içerik oluşturma ihaleleri kapsamında yılsonunda internet üzerinden
yayınlanmaya başlanacak Türkiye Kültür Portalının zenginleştirilmesi ve sitenin
teknik gereksinimlerinin karşılanabilmesi için altyapı geliştirme çalışmaları
planlanmaktadır.
Ayrıca portal çalışmalarına katılacak, veri sağlayacak gerek Bakanlık personeli
gerekse ilgili kuruluşların personeline yetkinlik kazandırabilecek eğitim seminerleri
düzenlenmesi planlanmaktadır.
2009 yılı sonunda yayına başlayacak Türkiye Kültür Portalının geniş kitlelere
duyurulması amacıyla farklı ortamlarda tanıtımının yapılması planlanmaktadır.
Portal içeriklerinin uluslararası düzeyde sunumunun yapılabilmesi, ülkemiz
kültürünün dünya ülkelerine doğru, güncel ve güvenli bir kaynaktan
tanıtılabilmesi için içeriklerin İngilizceye çevirilerinin ve redaktelerinin yapılması
planlanmaktadır.
175
DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ
Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM), 19.06.1979 tarihinde kabul
edilen 2252 Sayılı Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Kanunu uyarınca kurulmuş olup
aynı kanun uyarınca kamu tüzel kişiliğine sahip olan bir kurumdur.
DÖSİMM, genel bütçeden ödenek almaksızın kendi kaynakları ile faaliyet gösteren
bir kurum olup ülkemizdeki kültürel varlığın korunması ve geliştirilmesi, kültür ve
turizm altyapı yatırımları ile ülke tanıtımı için kaynak sağlamaktadır.
DÖSİMM tarafından genel olarak 2009 yılında gerçekleştirilen faaliyetler ile 2010
yılında gerçekleştirilmesi planlanan proje ve çalışmalara aşağıda yer verilmiştir.
GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER
Müzekart
18 Haziran 2008 tarihinde hayata geçirilen ve 2009 yılı Ekim ayı itibariyle 1 milyonun
üzerinde vatandaşımızın sahip olduğu MÜZEKART, her kesimden vatandaşımız
tarafından büyük bir takdir ve beğeniyle karşılanmış olup her geçen gün daha fazla
vatandaşımız MÜZEKART’a sahip olmaktadır. MÜZEKART ile vatandaşlarımıza 20
TL. karşılığında Bakanlığımıza bağlı 300’ü aşkın müze ve ören yerini bir yıl boyunca
diledikleri kadar ziyaret etme imkanı sağlanmıştır.
Bu kart ile vatandaşlarımızın müze ve ören yerlerine ilgisini arttırmak, müze ve ören
yerlerini vatandaşlarımız için erişilebilir kılmak, bu mekanları sosyal ve kültürel
etkinlikler için alternatif mekanlar haline getirmek, vatandaşlarımızın sanat, tarih,
kültür ve arkeoloji bilincinin gelişmesine katkıda bulunmak amaçlanmış ve bir yıl
gibi kısa bir sürede belirtilen bu amaçlara önemli ölçüde ulaşılmıştır. Önümüzdeki
dönemde de bu önemli hizmet çeşitlendirilerek ve zenginleştirilerek vatandaşlarımıza
sunulmaya devam edilecektir.
Müze ve Ören Yerleri Satış Alanları ve Ticari Faaliyetlerin Yönetimi, Yürütülmesi,
Geliştirilmesi, Ürün ve Hizmet Tedariki Projesi
Son yıllarda ülkemize yönelik turizm hareketi içinde kültür turizminin payını
arttırmaya yönelik çalışmalardan önemli sonuçlar alındığı görülmektedir. Genel
turizm ve özellikle de kültür turizmi açısından en önemli turist çekim merkezleri ise
müze ve ören yerlerimizdir.
176
Ziyaretçi sayıları ve ev sahipliği yaptıkları tarihi ve kültürel zenginliklerle turizme
çok önemli katkılar yapan müze ve ören yerlerimizde ziyaretçi hizmetlerini etkin bir
şekilde geliştirmek üzere çalışmalarımız tüm hızıyla sürmektedir.
Bu çalışmalar kapsamında, kültürel iletişimimizi güçlendirmek, müzelerin temsil
kabiliyetini yükseltmek ve sahip olduğumuz eşsiz tarihi mirasın ülke ekonomisine
katkılarını arttırmak üzere, müzelerimizdeki gelir getirici faaliyetlere yeni bir
yaklaşım getirilmiş ve yeni bir kamu-özel sektör işbirliği modeli geliştirilmiştir.
Bu kapsamda müze ve ören yerleri satış alanları ve ticari faaliyetlerin yönetimi,
yürütülmesi, geliştirilmesi, ürün ve hizmet tedariki ihalesi 4-6 Mayıs 2009 tarihleri
arasında Ankara’da gerçekleştirilmiştir. İhaleyi, Faaliyet Projesi ve Mali Şartlar
tekliflerinden en yüksek toplam puanı alarak en uygun teklifi veren BİLİNTUR
Bilkent Turizm İnşaat Yatırım ve Ticaret A.Ş. kazanmıştır.
Bu proje, kapsam dâhilindeki 55 müze ve ören yerimizde özel sektör işbirliği ile
modern işletmeciliğin yolunu açacak, söz konusu işletmecilik faaliyeti müzelerin içi
ile sınırlı kalmayacak ve müze ve ören yerleri dışında, örneğin havaalanlarında, yurt
içinde ve dışındaki çeşitli satış noktalarında da hayat bulacaktır.
Proje ile sağlanacak önemli faydalardan bir diğeri ise kültürel nitelikli ürünlerin
üretim ve satışında yüzlerce nitelikli personelin istihdam edilecek olmasıdır.
Ayrıca bu proje ile Bakanlık olarak destek verdiğimiz ve geliştirmeye çaba sarf
ettiğimiz Geleneksel Türk El Sanatları ürünleri için yeni ve çok büyük bir pazar
ortaya çıkacaktır. Proje gereğince korunması, geliştirilmesi, yeni ve güzel örneklerinin
satışa sunulması zorunlu olan geleneksel el sanatlarımız, Bakanlığımız el sanatı
mağazalarına ek olarak çok daha yaygın olarak ve geniş kitlelere ulaşma imkânı
bulacaktır.
Proje ile “Stratejik Türk Ürünleri” olarak özel önem kazandırılan geleneksel el
sanatlarımızın yanı sıra Türk Lokumu ve Türk Kahvesi’nin de yeni sunum ve
içeriklerle üretiminin geliştirilmesi, yurt içinde ve dışında tanıtımı, tüketiminin
yaygınlaştırılması ve müzelerimizdeki ünitelerin yanı sıra oluşturulacak farklı
kanallardan satışa sunulması sağlanacaktır.
177
İstanbul Arkeoloji Müzeleri Sponsorluk Sözleşmesi
Bakanlığımız ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) arasında İstanbul
Arkeoloji Müzelerinde örnek bir müze işletmeciliği modeli geliştirmek, bilimsel
çalışmalar ile müzenin ihtiyaç duyduğu yatırım, bakım, onarım ve yenileme giderleri
için kaynak sağlamak üzere ve aynı zamanda ziyaretçi hizmetlerinin geliştirilmesi
ve ticari operasyonlarının nitelikli şekilde yürütülmesi amacıyla Sponsorluk
Sözleşmesi imzalanmış ve 8 yıllık bir süre içerisinde bu Müzeye yaklaşık 50 Milyon
TL. tutarında sponsor desteği sağlanmıştır.
Müze ve Ören Yerlerine Ücretsiz Ziyaret İmkanı
Bakanlığımıza bağlı olup ziyaretçi sayıları düşük olan müze ve ören yerlerine
halkın ve yabancı turistlerin ilgisini artırmak amacıyla 45 ildeki 83 müze ve ören
yerinde ücretsiz giriş uygulaması başlatılmıştır. Tarihi, arkeolojik ve kültürel
değerleri tanıtmak, yaşatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla başlatılan bu
uygulamanın, müze ve ören yerlerine ziyaret taleplerini olumlu yönde etkilemesi
muhakkaktır.
Yurt Dışı Tanıtma Faaliyetlerine Ödenek Aktarımı
Dünya ortalamasının çok üzerinde büyüme kaydeden Türk turizmindeki büyüme
ivmesinin 2009 yılında da korunabilmesi ve tanıtım faaliyetlerinin kesintisiz biçimde
sürdürülebilmesi için ülkemizin yurt dışı tanıtma faaliyetlerinde kullanılmak üzere
yurt dışındaki Kültür ve Tanıtma Müşavirlikleri ile Ataşeliklerine 15 Milyon TL.
tutarında ödenek aktarımı gerçekleştirilmiştir.
Kazı ve Yüzey Araştırmalarına Ödenek Aktarımı
2009 yılında Bakanlığımız adına Türk Bilim Heyetleri ve Müze Müdürlükleri
tarafından gerçekleştirilen kazı ve yüzey araştırmaları için bir önceki yıla göre % 30
artış ile 7 Milyon TL. tutarında ödenek aktarımı gerçekleştirilmiştir.
178
Müze ve Ören Yerleri İle Kültür Merkezlerinin Temizlik ve Güvenlik Hizmet
Alımları İçin Ödenek Aktarımı
Bakanlığımıza bağlı Müze ve Ören Yerleri ile Kültür Merkezlerinin temizlik ve
güvenlik hizmetlerini sağlamak üzere 380 kişilik temizlik ve 424 kişilik güvenlik
hizmeti alınması için yaklaşık 13.5 Milyon TL. tutarında ödenek aylık dilimler
halinde İl Özel İdarelerine aktarılmıştır.
Ayrıca İstanbul’da bulunan Bakanlığımıza bağlı müzelerin 212 kişilik temizlik ve
352 kişilik özel güvenlik personeli ihtiyacı DÖSİMM ile koordineli olarak İstanbul
2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından karşılanmıştır.
Müze ve Ören Yerlerinin Küçük Çaplı İhtiyaçları İçin Ödenek Aktarımı
Toplam 17 ilde yer alan müze ve ören yerlerinin küçük çaplı ihtiyaçları (elektrik,
su, ısınma, küçük çaplı bakım-onarım gibi giderleri ) için 3.6 Milyon TL. tutarında
ödenek tahsis edilerek aylık dilimler halinde aktarılmıştır.
Kitap Satış Temsilcilikleri
Bakanlığımız kültür yayınlarının satıldığı, ancak son üç yılda yaklaşık 3 Milyon TL.
zarar eden kitap satış mağazalarından 42’si (8 adedi aynı ilde bulunan el sanatları
mağazaları ile birleştirilmek suretiyle) kapatılmış, bu mağazalarda çalışan personel
Bakanlığımızın ihtiyaç duyulan diğer birimlerine kaydırılarak insan kaynağı açığı
kapatılmıştır. Bununla birlikte kapatılan kitap satış mağazalarının bulundukları
illerdeki kitabevleriyle anlaşma yapılarak Bakanlığımız yayınlarının özel sektör
tarafından dağıtımı sağlanmış, bu kapsamda şu ana kadar 50 ilde 54 satış temsilciliğine
ulaşılmıştır. 2009 yılı sonuna kadar tüm Ülke çapında kitap satış mağazaları ile
anlaşmalar yapılacak ve 81 ildeki tüm vatandaşlarımızın Bakanlığımız yayınlarına
ulaşabilmesi sağlanacaktır.
Online El Sanatı Ürünleri ve Kitap Satışı
Geleneksel
elektronik
Türk
El
ortamda
Sanatı
Ürünlerimiz
tanıtımının
yapıldığı
ile
Bakanlığımız
ve
satışına
yayınlarının
imkan
sağlayan
www.gelenekselelsanatlari.gov.tr adresli web sitesi faaliyete geçirilmiştir.
179
Sami Güner Fotoğrafları
Büyük fotoğraf ustası Sami Güner tarafından çekilen ve DÖSİMM uhdesinde bulunan 30.000’i aşkın fotoğrafın tasnif ve temizleme işlemleri yapılarak dijital ortama
aktarılması tamamlanmıştır. Oluşturulan www.samiguner.com adresli web sitesinde
yayınlanan eserler ile hem Sami Güner’in anısı yaşatılmakta hem de bu fotoğraflar
meraklıların ve profesyonellerin kullanımına sunulmaktadır. Önümüzdeki dönemde
Sami Güner fotoğraf sergisi açılması planlanmaktadır.
Türk El Halıcılığı Projesi
Türk El Halıcılığı (TEH) projesi kapsamında yurdun her köşesinden derlenerek
yöresel ve dönemsel olarak sınıflandırılan 5.000’e yakın halı motifi diası dijital
ortama aktarılmış ve akabinde www.turkelhalilari.gov.tr adresli web sitesinde
kamuoyu ile paylaşılmıştır. Sitede halı satışının yanı sıra ülkemizdeki el halıcılığının tarihçesi, kullanılan motiflerin anlamı, dokuma ve doğal boyama teknikleri,
kullanılan boyaların elde edilme yöntemleri gibi Türk el halıcılığı hakkında önemli
bilgiler yer almaktadır.
Ahmet Karahisari’nin Yazdığı Kur’an-ı Kerim
Kanuni Sultan Süleyman’ın emirleriyle Hattat Ahmet Karahisari tarafından
yazılmaya başlanan bu Kur’an-ı Kerim 16. yüzyılın en büyük şaheserlerinden biridir.
Orjinali 61.5 x 42.5 cm boyutlarında olan eserin 220 yaprağı 1545-1555 yılları arasında
Ahmet Karahisari, 80 yaprağı 1584-1587 yılları arasında manevi evladı Hasan Çelebi
tarafından, süslemeleri ve cildi ise 1584-1596 yılları arasında nakkaşlar tarafından
tamamlanmıştır. Üç Padişah döneminde (Kanuni Sultan Süleyman, III. Murat ve III.
Mehmed) yazılan ve Osmanlı döneminin en önemli yazma Kur’an-ı Kerim’lerinden
biri olan eserin daha önceki yıllara ait kopya baskıları tükenmiş, 2009 yılında
yeniden bastırılarak DÖSİMM’e bağlı mağazalarda ve satış temsilciliklerinde satışa
sunulmuştur.
180
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN
PROJE VE ÇALIŞMALAR
Geleneksel El Sanatları Satış Mağazalarına Yönelik Konsept Çalışması
DÖSİMM’e bağlı satış mağazalarının kurumsal kimlik, marka, tefriş ve dekorasyonunun yenilenmesi için konsept çalışması sürmektedir. Projenin ilk uygulama yeri olan
Ankara’daki büyük bir alışveriş merkezinde yer alacak mağaza, uzmanlarca yerinde
incelenmiş bina planları üzerinde çalışmalara ve proje hazırlığına başlanmıştır.
Proje ile mağazaların imajı, bilinirliği, beklentiler ve segmentasyon gibi konularda
yaptırılacak alan araştırmaları neticesinde elde edilecek sonuçlara göre pazarlama
planı hazırlanacaktır. Kurumsal kimlik çalışması ve pazarlama planı neticesinde
mağazalar arasında standart birliği oluşturulması hedeflenmektedir.
Müze ve Ören Yeri Giriş Sistemlerinin Yenilenmesi
Ziyaretçi sayıları ve zengin eser birikimleri ile hem ekonomik hem de turistik
cazibe açısından güçlü bir potansiyele sahip bulunan Bakanlığımıza bağlı Müze
ve Ören Yerlerinden elde edilen gelirlerin arttırılması ve ziyaretçi trafiğinin çağdaş
bir anlayışla yönetiminin sağlanması amacıyla Müze Giriş Sistemlerinin, ilgili
bütün hizmet ve unsurları bir araya getirecek bütüncül bir yaklaşımla yenilenmesi
hedeflenmektedir.
Bu doğrultuda, Bakanlığımıza bağlı Müze ve Ören Yerlerinin kontrollü giriş
sistemlerinin otomasyonu; gişelerde ve gişe dışındaki diğer satış noktalarında bilet
satış işlerinin yürütülmesi; müze ve ören yerlerine girişlerin teknoloji destekli kontrol
sistemleri ile denetlenmesi; gişelerde, müze dışındaki noktalarda, mobil telefon ve
İnternet ortamında ve toplu olarak yapılacak satışların tahsilatı; MÜZEKART’ın
geliştirilmesi, satışı ve pazarlanması; Şehir Kartlarının oluşturulması, geliştirilmesi,
satışı ve pazarlanması; güvenli ve teknolojik yeni ödeme sistemleri oluşturulmasına
yönelik çalışmalara başlanmış olup söz konusu çalışmaların 2010 yılının ilk yarısına
kadar tamamlanması hedeflenmektedir.
181
MALİ TABLOLAR VE GRAFİKLER
183
184
VE
SERMAYE TRANSFERLERİ
BORÇ VERME
07
08
1.002.569.595
8.550.000
102.703.000
155.242.000
259.051.000
184.802.595
33.055.000
259.166.000
(TL) (KBÖ)
2009 BÜTÇESİ
11,3
17,0
16,1
15,0
3,5
5,9
52,9
13,3
ARTIŞ
%
1.115.708.000
10.000.000
119.222.000
178.500.000
268.208.000
195.620.000
50.527.000
293.631.000
TASARISI (TL)
2010 BÜTÇE
** 2009 yılı bütçe ödeneklerinde Kesintili Başlangıç Ödeneği dikkate alınmıştır.
GENEL TOPLAM
SERMAYE GİDERLERİ
06
ALIM
CARİ TRANSFERLER
HİZMET
05
GİDERLERİ
MAL
SOSYAL GÜVENLİK KUR.
02
03
PERSONEL GİDERLERİ
AÇIKLAMALAR
01
KOD
EKONOMİK
BAKANLIĞIMIZIN 2009 YILI BÜTÇESİ İLE
1,3
4,5
-5,5
-16,5
6,3
4,5
6,6
7,1
ARTIŞ
%
1.130.024.000
10.450.000
112.702.000
149.000.000
285.080.000
204.423.000
53.867.000
314.502.000
TAHMİNİ (TL)
2011 BÜTÇE
(2010-2011-2012) YILLARI BÜTÇE TASARISI MUKAYESESİ
8,2
4,5
5,1
23,5
5,9
4,5
6,8
6,8
ARTIŞ
%
1.222.133.000
10.920.000
118.445.000
184.000.000
301.805.000
213.622.000
57.519.000
335.822.000
TAHMİNİ (TL)
2012 BÜTÇE
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞININ GENEL BÜTÇE İÇİNDE PAYI
YILI
KÜLTÜR
TURİZM
BÜTÇE TOPLAMI
GENEL BÜTÇE
PAY%
2000
120.939.800
56.288.200
177.228.000
46.702.436.000
0,38
2001
158.658.000
72.584.600
231.242.600
48.219.490.000
0,48
2002
278.000.000
165.778.000
443.778.000
97.831.000.000
0,45
2003
349.327.000
190.130.000
539.457.000
146.805.170.000
0,37
2004
0
0
587.925.000
149.858.129.000
0,39
2005
0
0
646.392.000
153.928.792.910
0,42
2006
0
0
712.381.000
170.156.782.052
0,42
2007
0
0
816.378.000
200.902.066.401
0,41
2008
0
0
826.586.000
218.284.732.372
0,38
2009
0
0
1.021.346.000
257.742.143.488
0,39
2010
0
0
1.115.708.000
281.853.655.110
0,39
* Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ile Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün
(cari-sermaye transferleri) rakamları 2010 yılına dahil edilmiştir.
185
186
21.01.31.62
21.01.31.00
21.01.30.62
21.01.30.00
21.01.00.62
21.01.00.24
21.01.00.23
21.01.00.05
21.01.00.04
21.00.00.20
21.00.00.02
KOD
KURUMSAL
TAŞRA TEŞKİLATI
MÜD.
MÜZELER GEN.
VARLIKLARI VE
KÜLTÜR
TAŞRA TEŞKİLATI
GEN. MÜD.
GÜZEL SANATLAR
MÜDÜRLÜKLERİ
VE TURİZM
İL KÜLTÜR
MÜŞAVİRLİĞİ
HUKUK
GELİŞTİRME BŞK.
STRATEJİ
BŞK.
PERSONEL DAİRESİ
İŞLER DAİ. BŞK.
İDARİ VE MALİ
BŞK.
TEFTİŞ KURULU
MÜDÜRLÜĞÜ
ÖZEL KALEM
BİRİM
53.045.600
8.784.000
82.816.000
1.517.100
32.985.500
778.600
5.048.000
5.656.000
5.448.000
2.623.200
11.063.000
1.456.000
8.097.000
304.000
7.262.100
172.000
1.191.000
1.176.000
1.344.800
301.000
428.000
GİD.
2.873.600
SOS.GÜV.
PERSONEL
02
GİDERLERİ
01
13.462.000
2.075.400
4.145.000
948.000
4.619.000
276.300
1.045.800
291.800
13.210.600
549.000
1.178.100
HİZM. ALIM.
MAL VE
03
250.000
242.215.000
150.000
1.900.000
TRANSFERLER
CARİ
05
51.662.000
19.711.000
1.139.000
846.000
890.000
3.050.000
110.000
1.126.000
44.000
68.000
GİDERLERİ
SERMAYE
06
07
15.914.000
9.000.000
TRANS.
SERMAYE
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI 2010 YILI BÜTÇE TASARISI
VERME
BORÇ
08
129.232.600
48.190.400
96.197.000
254.830.100
45.756.600
1.226.900
10.484.800
7.233.800
23.029.400
3.517.200
4.547.700
TOPLAM
TOPLAM
187
GENEL TOPLAM
BŞK.
BİR. KOOR. DAİ.
DIŞ İLİŞ. VE AVRUPA
BŞK.
MİLLİ KÜTÜPHANE
TEŞKİLATI
YURT DIŞI
TAŞRA TEŞKİLATI
MÜD.
TANITMA GENEL
EĞİTİM GEN. MÜD.
ARAŞTIRMA VE
TAŞRA TEŞKİLATI
MÜD.
İŞLETMELER GEN.
YATIRIM VE
SİNEMA GEN. MÜD.
TELİF HAKLARI VE
TAŞRA TEŞKİLATI
MÜD.
VE YAYIMLAR GEN.
KÜTÜPHANELER
293.631.000
1.751.900
3.270.000
9.166.000
2.214.000
3.829.000
5.230.900
7.305.000
10.163.000
2.416.000
44.088.500
2.621.100
50.527.000
492.000
830.000
281.000
497.000
744.000
1.128.100
1.593.000
2.197.000
413.000
9.012.000
545.000
195.620.000
1.498.000
2.879.000
115.542.000
570.700
7.275.300
1.077.000
5.613.000
2.547.000
3.556.000
11.813.000
1.448.000
268.208.000
11.323.000
520.000
6.000.000
1.000.000
3.150.000
1.700.000
94.308.000
178.500.000 119.222.000
5.202.000
452.000
228.000
320.000
1.230.000
65.619.000
260.000
10.796.000
15.747.000
10.000.000
10.000.000
15.064.900
12.181.000
125.441.000
3.509.700
12.688.300
14.666.000
14.511.000
175.834.000
19.795.000
75.709.500
22.061.100
1.115.708.000
21.01.31.00 Kurumsal Kodunda bulunan 15.914.000.-TL’nin 8.914.000.-TL’si DÖSİM Müdürlüğüne RTÜK gelirlerinden aktarılmaktadır.
21.01.38.00
21.01.37.00
21.01.36.63
21.01.36.62
21.01.36.00
21.01.35.00
21.01.34.62
21.01.34.00
21.01.33.00
21.01.32.62
21.01.32.00
188
105.265.000
91.464.000
159.796.000
183.800.000
2007
2008
2009
2010
98.008.000
82.993.000
36.106.000
35.100.000
32.100.000
29.859.000
31.126.000
35.000.000
28.000.000
15.000.000
8.500.000
TURİZM
DKHS-
2.000.000
0
0
0
0
0
0
0
ARAŞTIRMA
TEKNOLOJİ
281.808.000
242.789.000
127.570.000
142.365.000
124.854.000
108.573.000
86.646.000
102.425.000
81.249.000
50.560.000
28.265.000
TOPLAM
21.319.329.000
18.484.143.740
13.859.000.000
15.751.330.100
13.800.000.000
11.389.320.000
7.945.589.000
6.100.000.000
5.323.062.000
3.240.165.000
2.234.688.000
GENEL BÜTÇE
YATIRIM
* Kamulaştırma Ödenekleri dahil edilmiştir.
* Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ile Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüklerinin ödenekleri dahil edilmiştir.
92.754.000
2006
67.425.000
2003
78.714.000
53.249.000
2002
2005
35.560.000
2001
55.520.000
19.765.000
2000
2004
KÜLTÜR
YILI
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞININ YILLAR İTİBARİYLE
GENEL BÜTÇE İÇİNDEKİ YATIRIMDAN ALDIĞI PAY
1,32
1,31
0,92
0,90
0,90
0,95
1,09
1,68
1,53
1,56
1,26
PAY %
189
65,984,995,000
3,495,696,000
14,532,622,000
1,893,861,000
816,935,000
57,862,054,998
27,883,696,000
709,448,000
12,720,313,000
1,155,636,740
7,591,559,000
639,025,000
467,411,000
1,021,346,000
1,270,319,000
262,217,866,000
Adalet Bakanlığı
Milli Savunma Bakanlığı
İçişleri Bakanlığı
Dışişleri Bakanlığı
Maliye Bakanlığı
Milli Eğitim Bakanlığı
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Sağlık Bakanlığı
Ulaştırma Bakanlığı
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Çevre ve Orman Bakanlığı
Merkezi Yönetim Bütçesi
2009 BÜTÇESİ (YTL)
Hazine Müsteşarlığı
KURUMU
286,927,553,810
1,434,411,000
1,115,708,000
448,334,000
671,109,000
7,640,067,000
1,792,902,000
13,942,196,000
774,446,000
28,237,412,000
59,709,045,000
920,137,000
2,463,466,000
15,118,234,000
3,783,866,000
68,921,877,000
2010 BÜTÇE TASARISI (TL)
9.42
12.92
9.24
-4.08
5.02
0.64
55.14
9.61
9.16
1.27
3.19
12.63
30.08
4.03
8.24
0.48
0.39
0.18
0.24
2.90
0.44
4.85
0.27
10.63
22.07
0.31
0.72
5.54
1.33
25.16
(%)
ORANI %
4.45
2009 YILI PAYI
ARTIŞ
KURUMLARIN 2009 BÜTÇESİ İLE
2010 YILI BÜTÇE TASARISININ KARŞILAŞTIRMASI
0.50
0.39
0.16
0.23
2.66
0.62
4.86
0.27
9.84
20.81
0.32
0.86
5.27
1.32
24.02
(%)
2010 YILI PAYI
2010 Y IL I B ÜT Ç E T AS AR IS ININ E K ONOMİK S INIF L ANDIR MAY A
G ÖR E DAĞ IL IMI 1.115.708.000.-T L
11%
1%
25%
16%
5%
24%
18%
P E R S ONE L G İDE R LE R İ
MAL V E HİZME T ALIM G İD.
S E R MAY E G İDE R LE R İ
B OR Ç V E R ME
S .G ÜV .K UR UM.D.P R İMİ G İD.
C AR İ T R ANS F E R LE R
S E R MAY E T R ANS F E R LE R İ
190

2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu - Strateji Geliştirme Başkanlığı

Transkript

Benzer belgeler

Turizm Akademisyeni, Mezunu ve Öğrencisi! Mesleki Yeterlilik

71490862-010.06.02 Konu ıHijyen ve çevre

Siz hiç uçan balık gördünüz mü?

KÜLTÜR

Model Programının Kısa Tarifi

Özeti için tıklayınız.

Londra`nın alt kültür yaratıcı bir yolculuk almak

Sayı 24 -Şubat 2016 - Turizm Fakültesi

Turizm İşçisinin Sesi Sayı 6 İNDİR