tupras 02 tr sf 1_25

Transkript

Faaliyet Raporu 2002
Global Reports LLC
‹Ç‹NDEK‹LER
1
2
4
8
12
13
14
15
16
18
24
26
47
68
KAPAK:
TÜPRAfi ‹ZM‹T
RAF‹NER‹S‹’NDEN
GÖRÜNÜM
Global Reports LLC
TÜPRAfi’›n Kimli¤i
Genel Bilgi
Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj›
Genel Müdür’ün Mesaj›
Yönetim Kurulu ve Denetçiler
Üst Yönetim
Finansal Göstergeler
Operasyonel Göstergeler
Dünden Bugüne TÜPRAfi
2002 Y›l› Faaliyetleri
Yat›r›mlar
Rafineriler
Denetim Raporu
Yat›r›mc›ya Bilgi
TÜPRAfi’IN K‹ML‹⁄‹
fi‹RKET‹N UNVANI
KURULUfi TAR‹H‹
fi‹RKET MERKEZ‹
KAYITLI SERMAYE
ÇIKARILMIfi SERMAYE
2002 KAR (VERG‹ SONRASI)
HALKA ARZ ED‹LEN H‹SSE SENED‹
HAMPETROL ‹fiLEME KAPAS‹TES‹
PETROK‹MYA ÜRET‹M KAPAS‹TES‹
HAMPETROL DEPOLAMA KAPAS‹TES‹
ÜRÜN VE ARA ÜRÜN DEPOLAMA KAPAS‹TES‹
TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ ANON‹M fi‹RKET‹
16.11.1983
KÖRFEZ/KOCAEL‹
500 TR‹LYON TL
250.4 TR‹LYON TL
173.9 TR‹LYON TL
%34.2
27.6 M‹LYON TON/YIL
153 B‹N TON/YIL
2.0 M‹LYON M3 (BRÜT)
2.7 M‹LYON M3 (BRÜT)
TÜPRAfi’›n vizyonu, Türkiye enerji sektörünün lider
kuruluflu ve dünya klas›nda bir rafineri flirketi
olmakt›r.
TÜPRAfi’›n misyonu, ülkemizde sivil ve askeri tüm
petrol ürünleri ihtiyac›n› karfl›lamak, enerji ve
petrokimya alanlar›nda ilerlemek, hissedarlar›na,
müflterilerine, topluma ve çevre korunmas›na
katk›lar›n› art›rmakt›r.
TÜPRAfi Faaliyet Raporu 2002
Global Reports LLC
GENEL B‹LG‹
KURULUfi TÜPRAfi, ‹ktisadi Devlet
Teflekkülü ve Kamu ‹ktisadi Kurulufllar›
hakk›ndaki 19 Ekim 1983 tarih ve 2929
say›l› kanun uyar›nca 16 Kas›m 1983
tarihinde kurulmufltur. Ülkemizdeki Kamu
‹ktisadi Teflekküllerinin daha verimli
çal›flmalar›n› sa¤lamak amac›yla yap›lan bu
düzenlemeler kapsam›nda, kamuya ait
rafinerilerin bir çat› alt›nda toplanmas›
kararlaflt›r›lm›flt›r. Bu amaçla, 1961 y›l›ndan
beri faaliyet gösteren ‹PRAfi’›n (‹stanbul
Petrol Rafinerisi A.fi.) Ana Sözleflmesi,
25 Ekim 1983 tarihinde yap›lan Ola¤anüstü
Genel Kurul Toplant›s›’nda TÜPRAfi (Türkiye
Petrol Rafinerileri A.fi.) Ana Sözleflmesi’ne
dönüfltürülmüfltür. ‹PRAfi’›n ‹zmit
Körfezi’nin Tütünçiftlik bölgesinde yapt›rm›fl
oldu¤u ‹zmit Rafinerisi’nin yan› s›ra o tarihe
kadar Türkiye Petrolleri A.O.’na ba¤l› olarak
faaliyet gösteren ‹zmir ve Batman rafinerileri
ile yap›m› devam eden K›r›kkale Rafinerisi
de yeni kurulan TÜPRAfi’a devredilmifl,
böylelikle dört petrol rafinerisine sahip
büyük bir kurulufl meydana gelmifltir.
Özellefltirme Yüksek Kurulu’nun 5 Ekim
2001 tarih, 2001/54 say›l› karar› ile Petkim
Petrokimya Holding A.fi.’nin kurdu¤u ilk
kompleks olan Yar›mca Tesisleri TÜPRAfi
taraf›ndan devir al›nm›fl ve Körfez
Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü ad›n›
alm›flt›r. Halen komplekste Emülsiyon
Stiren Butadien Kauçuk (SBR), Solüsyon
Butadien Kauçuk (CBR), Karbon Siyah›
(KS), Polistiren (PS) ve Butadien
Ekstraksiyon (BDX) fabrikalar› üretime
devam etmektedir.
Ayr›ca, TÜPRAfi’›n %29 hissesine sahip
oldu¤u D‹TAfi’›n %50.98 hissesi de
Özellefltirme Yüksek Kurulu’nun
22.10.2002 tarih ve 2002/54 say›l karar›
do¤rultusunda 16.5 milyon dolar bedel
karfl›l›¤› devir al›nm›fl ve TÜPRAfi’›n pay›
%79.98’e ulaflm›flt›r.
Kuruldu¤u günden bu yana ülkemizin en
büyük sanayi flirketi olan TÜPRAfi’›n ana
faaliyetleri; ülkemizin petrol ürünleri
ihtiyac›n› karfl›lamak için gerekli
hampetrolü tedarik etmek, rafine etmek,
gerekti¤inde petrol ürünleri ithal ve ihraç
etmek, bu maksatla yurtiçinde ve
yurtd›fl›nda petrol rafinerileri ve yeni
üniteler kurmak, sat›n almak ve iflletmektir.
KAPAS‹TE TÜPRAfi’›n kuruluflunda
17.2 milyon ton/y›l olan hampetrol iflleme
kapasitesi, ‹zmir Rafinerisi Darbo¤az
Giderme Projesinin son bölümünün 1984
y›l›nda tamamlanmas› sonucunda
17.6 milyon ton/y›la yükselmifltir. Ayr›ca
yap›m› tamamlanan 5.0 milyon ton/y›l
kapasiteli K›r›kkale Rafinerisi’nin 1986
y›l›nda, yine 5.0 milyon ton/y›l kapasiteli
‹zmir Rafinerisi Tevsii Projesinin 1987
y›l›nda devreye al›nmas›ndan sonra
TÜPRAfi’›n hampetrol iflleme kapasitesi
27.6 milyon ton/y›la ulafl›rken, Türkiye’nin
toplam hampetrol iflleme kapasitesi
32.0 milyon ton/y›l olmufltur. TÜPRAfi
ülkemizin toplam rafinaj kapasitesinin
%86’s›na sahiptir. fiirketin ayr›ca
hampetrol, LPG ve di¤er petrol ürünleri
d›flal›m› için mükemmel bir altyap›s› ve
güçlü bir lojistik konumu bulunmaktad›r.
SERMAYE 22 Kas›m 1990 tarihinde
Kay›tl› Sermaye Sistemi’ne geçen
TÜPRAfi’›n 15 Ekim 2001 tarihinde yap›lan
Ola¤anüstü Genel Kurul Toplant›s›’nda
kay›tl› sermayesi 100 trilyon TL’ndan
500 trilyon TL’na yükseltilmifl olup,
24 Ekim 2001 tarih, 5410 say›l› Türkiye
Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmifltir.
Yönetim Kurulumuzun 20 Haziran 2001
tarihinde ald›¤› karar uyar›nca TÜPRAfi’›n
ç›kar›lm›fl sermayesi, bedelsiz olarak %235
art›flla 250.4 trilyon TL’na yükseltilmifl,
karar 3 Eylül 2001 tarih, 5373 say›l› Türkiye
Ticaret Sicili Gazetesi’nde yay›nlanm›flt›r.
BA⁄LI ORTAKLI⁄IMIZ
D‹TAfi-Deniz ‹flletmecili¤i ve Tankercili¤i A.fi.
Sermaye
: 10 trilyon TL
TÜPRAfi’›n pay›: %79.98
ÖZELLEfiT‹RME 10 Temmuz 1990
tarihinde özellefltirilmesine karar verilen
TÜPRAfi’›n sermayesi T.C. Baflbakanl›k
Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’na
devredilmifltir.
1991 y›l›nda TÜPRAfi’›n birinci halka arz›
gerçeklefltirilerek sermayesinin %2.5’i
oran›nda A grubu hisse senedi halka arz
edilmifltir. 1999 y›l› sonu itibar›yla TÜPRAfi
hisselerinin yaklafl›k %3.58’i ‹stanbul
Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem
görmekte, hisselerin kalan %96.42’lik
bölümü ise Özellefltirme ‹daresi
Baflkanl›¤›’n›n elinde bulunmaktayd›. 2000
y›l› Nisan ay›nda TÜPRAfi hisselerinin ikinci
halka arz›n›n tamamlanmas›yla ‹stanbul
ve Londra Menkul K›ymetler Borsalar›nda
ifllem gören A grubu hisselerin toplam
sermayeye oran› %34.24’e yükselmifltir.
TÜPRAfi’ta kamu pay›n›n %50’nin alt›na
düflürülmesi amac›yla planlanan üçüncü
halka arz, piyasalar›n mevcut durumunun
elvermemesi nedeniyle ertelenmifl,
Özellefltirme ‹daresi taraf›ndan en az %51
hisse olmak üzere blok sat›fl gündeme
getirilmifltir. Bu konudaki çal›flmalar
Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤› ve ilgili
bakanl›k taraf›ndan yürütülmektedir.
TÜPRAfi SERMAYE GEL‹fi‹M‹
trilyon TL
kay›tl› sermaye
ç›kar›lm›fl sermaye
500.0
250.4
500.0
250.4
100.0
100.0
100.0
74.8
74.8
74.8
1998
1999
2000
2001
2002
TÜPRAfi'IN SON BEfi YILDA ‹fiLETME VE T‹CAR‹ FAAL‹YETLER‹ (Bin Ton)
‹fiLENEN HAMPETROL
ÜRET‹M
TOPLAM SATIfiLAR
23,647
22,451
21,279
22,784
23,322
21,921
20,808
19,730
21,154
21,586
25,435
23,485
24,295
24,760
24,046
1998
1999
2000
2001
2002
Global Reports LLC
ÜRÜN DIfiSATIMI
1,283
1,860
1,025
1,895
2,713
ÜRÜN DIfiALIMI
3,597
2,384
4,868
3,071
2,423
S.2-3
TÜPRAfi
Mevcut Boru Hatlar›
Planlanan Boru Hatlar›
Global Reports LLC
YÖNET‹M KURULU BAfiKANI’NIN MESAJI
Doç. Dr. Kahraman EMM‹O⁄LU
Yönetim Kurulu Baflkan›
Global Reports LLC
S.4-5
De¤erli ortaklar›m›z, Yönetim Kurulu
üyelerimiz, müflterilerimiz ve sevgili
TÜPRAfi çal›flanlar›,
fiirketimizin 2002 y›l› faaliyet raporunu
sizlere sunmaktan mutluluk duyuyorum.
Bilindi¤i üzere ülkemizin en büyük sanayi
flirketleri s›ralamas›nda birinci durumda
bulunan TÜPRAfi, 2002 y›l›nda da büyük
baflar›lara imza atm›flt›r. ‹flletme
faaliyetlerinde güvenilirli¤i, yüksek
karl›l›¤›, verimlili¤i, teknik üstünlü¤ü ilke
edinen fiirketimiz, tüm bu de¤erleri
gözetirken, çevre ve toplum sa¤l›¤›
aç›s›ndan da duyarl› bir tutum
sergilemektedir.
TÜPRAfi, ekonomik krizin henüz
geçmedi¤i 2002 y›l›nda 23.3 milyon ton
hampetrol iflleyerek 21.6 milyon ton
ürün üretmifl, üretimde bir önceki y›la
göre %1.9 art›fl sa¤lam›flt›r. Beyaz ürün
art›fl› ise %3.9 olarak gerçekleflmifltir.
2002 y›l›nda 15.5 katrilyon TL olarak
kaydedilen brüt sat›fl has›lat›, 2001 y›l›na
göre %41 oran›nda art›fl göstermifl, net
sat›fl has›lat› ise %22.1 oran›nda artarak
6.4 katrilyon TL’ndan 7.8 katrilyon TL’na
yükselmifltir. Bu dönemde akaryak›t
ürünü sat›fllar›ndan Devletimize sa¤lanan
vergi ve fon gelirleri ise %68 oran›nda
art›fl göstererek 8.9 katrilyon TL’na,
dolar baz›nda ise 4.4 milyardan,
6.1 milyar dolara ç›km›flt›r.
2000 y›l›nda yeniden yap›lanmas›n›
tamamlayan TÜPRAfi, bafllatt›¤›
yat›r›m projeleri ile bir yandan ülke
ekonomisine katk› sa¤larken, di¤er
yandan da hissedarlar› için katma de¤er
üretmeye devam etmifltir. 2001 y›l›nda
283.5 trilyon TL vergi öncesi kar elde
eden fiirketimiz, marjlar›n iyice darald›¤›
2002 y›l›n›n ilk yar›s›nda yaln›zca
15.5 trilyon TL kar sa¤layabilirken, ikinci
yar›daki s›çrama ile y›l›n tamam›nda
257.5 trilyon TL vergi öncesi kara
ulaflm›flt›r. 2002 y›l› net kar›m›z ise
173.9 trilyon TL olarak kaydedilmifltir.
Dünya ekonomisinde durgunlu¤un
hakim oldu¤u ve kuvvetli bir Irak savafl›
ihtimalinden kaynaklanan bölgesel riskin
devam etti¤i 2002 y›l›nda ülkemiz
ekonomisinde istikrar sa¤lay›c›
önlemlerin üretim üzerindeki pozitif
etkileri görülmeye bafllanm›flt›r. GSMH
2002 y›l›nda reel olarak %7.8 büyüme
kaydetmifltir. Enflasyon toptan eflya
fiyatlar›nda %88.6’dan %30.8’e,
tüketici fiyatlar›nda ise %68.5’ten
%29.7’ye gerilemifltir. Merkez
Bankas›’n›n s›k› para politikas›, piyasaya
hakim olan nispi güven ve büyümenin
temelde iç talep destekli olmamas›
enflasyon de¤erlerinin düflmesinde etkili
olmufltur.
2002 y›l› genelinde Hazine,
borçlanmalar›nda olumlu bir performans
sergilenmifl, Haziran ve Temmuz
aylar›nda artan siyasi belirsizliklere
ra¤men ortalama borçlanma maliyeti
istikrarl› bir düflüfl e¤ilimi göstermifltir.
Y›l sonunda %63.8 olarak kaydedilen
ortalama TL borçlanma maliyeti, Hazine
ve IMF’nin öngörülerinin alt›nda bir
oranda gerçekleflmifltir.
Bütçe harcamalar› y›l sonu itibariyle
115.5 katrilyon TL olarak gerçekleflmifl,
bütçe gelirleri ise 76.4 katrilyon TL’nda
kalarak aç›k 39,1 katrilyon TL’na
ulaflm›flt›r. Faiz d›fl› bütçe fazlas›
12.8 katrilyon TL , GSMH’ya oran› ise
%4.6 olmufltur.
‹hracat 2002’de bir önceki y›la oranla
%12 artarak (bavul ticareti hariç)
35.1 milyar ABD dolar› olarak
gerçekleflirken, ihracatta lokomotif
sektör olan tekstil ve haz›r giyim %37’lik
payla üstünlü¤ünü korumufltur.
2002 y›l› ithalat› 50.8 milyar dolarl›k bir
toplama ulafl›rken, d›fl ticaret dengesi
15.7 milyar dolar aç›k vermifltir. Cari
ifllemler aç›¤› ise 2002 y›l› için 1.8 milyar
dolar olarak gerçekleflmifltir.
Global Reports LLC
YÖNET‹M KURULU BAfiKANI’NIN MESAJI
ÜLKEM‹Z‹N EN BÜYÜK SANAY‹
fi‹RKETLER‹ SIRALAMASINDA
B‹R‹NC‹ DURUMDA BULUNAN
TÜPRAfi, 2002 YILINDA DA
BÜYÜK BAfiARILARA ‹MZA
ATMIfiTIR. fi‹RKET‹M‹Z
OPERASYONEL
FAAL‹YETLER‹NDE
GÜVEN‹L‹RL‹⁄‹, YÜKSEK
KARLILI⁄I, VER‹ML‹L‹⁄‹,
TEKN‹K ÜSTÜNLÜ⁄Ü ‹LKE
ED‹NM‹fiT‹R.
Global Reports LLC
S.6-7
2002 y›l› boyunca sözü edilen, ABD’nin
Irak’a yönelik operasyonu 2003 y›l› Mart
ay›nda bafllam›flt›r. Bu operasyonun
menfi yans›malar›n›n ülkemiz
piyasalar›nda en aza indirilmesi amac›
ile baz› tedbirler al›nm›fl olmas›na
ra¤men, ekonomimizi etkilemifltir.
Ancak bu etkinin ümit edilenden daha
az oldu¤u görülmüfltür. Irak’ta s›cak
çat›flma ihtimalinin yüksekli¤i sebebiyle
fiirketimiz, hampetrol ikmal kaynaklar›n›
çeflitlendirerek riskini azaltm›fl ve FOB
bazda yapm›fl oldu¤u ilave anlaflmalar
ile önemli avantajlar sa¤lam›flt›r. ‹ran,
Suudi Arabistan, Libya, Suriye, Cezayir
gibi ülkelerden y›ll›k anlaflmalarla temin
edilen hampetrol kaynaklar›na Tataristan
Cumhuriyeti de ilave edilmifltir. Söz
konusu anlaflmalar›n FOB bazl› yap›lmas›,
TÜPRAfi’›n hampetrol tafl›malar›nda Türk
bayrakl› gemileri kullanma oran›n›n
bundan böyle %90’›n üzerinde
gerçekleflmesi demektir.
Uluslararas› piyasalarda talep fazlas›
ürünlerdeki art›fl ve Türk Liras›’n›n 2002
y›l›nda de¤er kazanmas›n›n yan› s›ra,
sektörde rekabetin h›zlanmas›
sonucunda akaryak›t da¤›t›c›lar› artan
çal›flma sermayesi ihtiyaçlar›n› ürün
ithalat› ile karfl›lam›fllard›r. Yani
Kuruluflumuzun (Devlet kuruluflu
olmam›zdan kaynaklanan) kredili ürün
satmadaki isteksizli¤i yurt içi sat›fllar›n
geçen y›lki 22.8 milyon ton seviyesinden,
21.2 milyon tona gerilemesine sebep
olmufltur. Fakat %43.2 oran›ndaki
ihracat art›fl› sonucu toplam TÜPRAfi
sat›fllar›, yaln›zca %3’lük düflüflle
24.0 milyon ton olarak gerçekleflmifltir.
2002 y›l› bafllar›nda 19.5 dolar/varil
olan referans hampetrol fiyat›, bölgedeki
savafl riski ile 2002 y›l›n› ortalama
24.98 dolar/varil düzeyinde
tamamlam›flt›r. ‹fllenen hampetrol
miktar›ndaki 618 bin ton art›fla ra¤men
TÜPRAfi, 2001 y›l›nda 4.0 milyar dolar
olan hampetrol ve petrol ürünleri ithalat
faturas›n› 2002 y›l›nda 4.3 milyar dolar
düzeyinde tutmay› baflarm›flt›r.
Y›llard›r gösterdi¤i baflar›l› performans
ile sa¤l›kl› büyümesini sürdüren TÜPRAfi,
k›sa, orta ve uzun vadeli stratejilerini
belirlemifltir. K›sa ve orta dönem
stratejileri; rafinaj kapasitesinin
art›r›lmas›, maliyetlerin düflürülmesi, kar
optimizasyonu, AB standartlar›nda
üretim, kalite, çevre, ifl sa¤l›¤› ve ifl
güvenli¤i yönetimi sistemlerinin
uygulanmas›, organizasyon yap›s›n›n
gözden geçirilmesi olarak tespit
edilmifltir. Uzun vadeli planlar›m›z› ise
fiirketimizin özellefltirme ifllemleri
tamamland›¤›nda ve kamu pay› %50’nin
alt›na düflürüldü¤ünde hayata geçirmeyi
öngörüyoruz. Bu planlar›m›z, yurtiçinde
do¤al gaz da¤›t›m› ve pazarlamas›n›,
petrokimya veya enerji üretimi gibi
alanlarda ifl çeflitlemesini, Orta Asya ve
di¤er komflu ülkelerde rafinaj ve
akaryak›t pazarlamas› alanlar›nda co¤rafi
çeflitlemeye gidilmesini kapsamaktad›r.
Ayr›ca, ekonomik oldu¤u taktirde,
BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Boru Hatt›
ile Akdeniz piyasas›na sunulacak
hampetrolün rafinerilerimizde
kullan›lmas› düflünülmektedir.
Özellefltirme ile ilgili fikrimizi de burada
k›saca özetlemek istiyorum: ‹ktisadi
Devlet Teflekkülleri mutlaka uygun
flekilde özellefltirilmelidir ve Devlet asli
ifllevlerinin d›fl›na ç›kmamal›d›r. Ancak
flimdiye kadar ki uygulamalar›n getirdi¤i
baflar›s›zl›klar özellefltirme ifllemini
uzatmakta, böylece de müesseseler tabir
caizse nezle olarak özellefltirmeye al›n›p
k›smen ask›da tutularak (gereken
yat›r›mlar ve yönetim gelifltirmeleri
yap›lmamakta) daha do¤rusu (yerinde
yönetilmesi gerekirken) Ankara’dan
yönetilmesinin ataletiyle zatürre edilerek
sat›fla sunulmaktad›r. Her hükümet
“hemen özellefltirece¤im” derken
piyasaya sat›fl için zay›f olarak ç›kt›¤›n›n
fark›nda olmam›flt›r; “hemen de¤il,
fiyat›n› buldu¤umda sataca¤›m”
diyerek müesseseyi kuvvetlendirecek
tedbirler al›nmal›d›r. Bunun yolu da
ÖZERKLEfiT‹RMEKT‹R, ‹Y‹ YÖNET‹MD‹R
VE SIKI DENET‹MD‹R. Ümidimiz
TÜPRAfi’›m›z›n yukar›da belirtilen menfi
tesirlerden ald›¤› nasip daha fazla
derinleflmeden özellefltirilmesidir.
‹nan›yorum ki; Ankara müdahalesini ne
kadar çok azalt›rsa müesseselerin baflar›l›
olma ihtimali de o kadar çok artacakt›r.
Ülkemizin gelece¤ine olan güvenimiz,
misyonumuzu yerine getirmek için
yapt›¤›m›z aral›ks›z çal›flmalarda bize
k›lavuz olmaya devam ediyor. Bir çok
s›k›nt›lara ra¤men yakalad›¤›m›z
baflar›n›n sürdürülmesi konusunda
gösterdikleri üstün performans için
çal›flanlar›m›za teflekkür ederken,
sa¤lad›klar› destek için hissedarlar›m›za
ve Yönetim Kurulumuza flükranlar›m›
sunar›m.
Doç. Dr. Kahraman EMM‹O⁄LU
Global Reports LLC
GENEL MÜDÜR’ÜN MESAJI
Hüsamettin DANIfi
Yönetim Kurulu Üyesi ve
Genel Müdür
Global Reports LLC
S.8-9
Genel Bak›fl
Ülkemizin akaryak›t ihtiyac›n› karfl›lamak
üzere kuruldu¤u 1983 tarihinden bu
yana ülkemizin en büyük sanayi flirketi
olan TÜPRAfi’›n ana faaliyetleri;
ülkemizin petrol ürünleri ihtiyac›n›
karfl›lamak için gerekli hampetrolü
tedarik etmek, rafine etmek,
gerekti¤inde petrol ürünleri ithal ve
ihraç etmek, bu maksatla yurt içinde ve
yurt d›fl›nda petrol rafinerileri ve yeni
üniteler kurmak, sat›n almak ve
iflletmektir. Do¤u Avrupa ve Balkanlar’›n
en büyük rafineri flirketi konumunda
olan TÜPRAfi, Avrupa klasman›nda da
7. s›rada yer almaktad›r.
fiirketimiz hampetrol rafinaj faaliyetleri
sonucunda, LPG, nafta, benzinler, jet
yak›t›, gazya¤›, motorin, fuel oil’ler,
asfaltlar ve makina ya¤lar› gibi akaryak›t
ürünleri üretmektedir.
Körfez Petrokimya ve Rafineri
Müdürlü¤ümüz bünyesinde petrokimya
ürünleri olarak CBR (polibutadien
kauçuk), SBR (stiren butadien kauçuk),
polistiren ve karbon siyah›
üretilmektedir. Ayr›ca 300.000.ton/y›l
kapasiteli ülkemizin tek makina ya¤›
kompleksi, ‹zmir Rafinerimizde
bulunmaktad›r.
TÜPRAfi’›n ‹zmit, ‹zmir, K›r›kkale ve
Batman Rafinerileri, toplam 27.6 milyon
ton/y›l hampetrol iflleme kapasitesine
sahip olup, Körfez Petrokimya ve Rafineri
Müdürlü¤ü’nün petrokimya ürünü
üretme kapasitesi 153 bin ton/y›ld›r.
2002 faaliyetleri
Son y›llarda yaflanan ekonomik krizler
do¤al olarak sektörümüzü de olumsuz
bir flekilde etkilemifltir. Ekonominin genel
olarak küçüldü¤ü kriz ortam›nda azalan
tüketim sonucu sektörde beklenen
geliflme gerçekleflmemifltir. 2002 y›l›nda
akaryak›t ürünleri yurt içi sat›fllar›nda
%6.8 oran›nda önemli bir daralma
olmufltur. Ancak TÜPRAfi, önceki y›llara
göre ihracat›n› %86 oran›nda art›rarak
557 milyon dolara yükseltmifl ve yurt
içi sat›fllar›ndaki daralmay› kompanse
ederek toplamda %2.9 gerileme ile y›l›
kapatm›flt›r.
Irak Savafl›n›n etkileri
TÜPRAfi olas› Irak savafl›na karfl› çeflitli
senaryolar› dikkate alarak tüm
haz›rl›klar›n› tamamlam›flt›r. Geçmifl
y›llarda ihtiyac› olan hampetrolü büyük
ölçüde Irak'tan karfl›layan ve Körfez
Krizi'nde zor durumlara düflen Türkiye
1990-1991 döneminde oldu¤u gibi art›k
petrol aç›s›ndan tamamen Irak'a ba¤›ml›
durumda de¤ildir. Geçmifl dönemlerden
al›nan dersler sonucunda TÜPRAfi
hampetrol temin kaynaklar›n›
geniflletmifl, Rusya'dan al›nan petrolün
4 milyon tona kadar yükseltilmesiyle
alternatifler art›r›lm›flt›r.
2001 y›l›nda 283.5 trilyon TL vergi öncesi
kar elde eden TÜPRAfi’›n 2002 y›l›nda
vergi öncesi kar›, y›l›n ilk yar›s›ndaki çok
düflük rafineri kar marjlar›na ra¤men
257.5 trilyon TL olmufltur. fiirketimiz
2001 y›l›nda 188.6 trilyon TL net kar
elde etmifl, 2002 y›l›n› ise düflük kar
marjlar› nedeniyle ilk yar› y›lda tüm
dünya rafinerileri zarar ederken,
173.9 trilyon TL net kar ile kapatm›flt›r.
TÜPRAfi’›n amortisman, faiz ve vergi
öncesi karl›l›¤›’na bak›ld›¤›nda, 2001
y›l›nda AFVÖK de¤eri 433.7 trilyon TL
iken, 2002 y›l›nda düflük kar marjlar›na
ra¤men 420.1 trilyon TL olarak
gerçekleflmifltir.
TÜPRAfi, 2003 y›l›nda Libya’dan
4 milyon ton, Suudi Arabistan’dan
3.5 milyon ton, ‹ran’dan 4.8 milyon ton,
Suriye’den 1.1 milyon ton, Cezayir’den
0.3 milyon ton, Rusya Federasyonu’na
ba¤l› Tataristan Cumhuriyeti’nden
2.4 milyon ton ve 3 milyon tonu
TPIC’ten, 2 milyon tonu ise boru
hatt›ndan olmak üzere Irak kaynakl›
5 milyon ton hampetrol al›m›
planlam›flt›r. Ancak son geliflmeler
karfl›s›nda fiubat ay› sonundan itibaren
boru hatt› ve TPIC arac›l›¤› ile
gerçeklefltirilen al›mlar durdurulmufltur.
Bu nedenle do¤acak 5 milyon ton
hampetrol aç›¤›n›n Karadeniz kaynakl›,
Rusya Federasyonu merkezli Siberian
Light, Kumkol, Ural gibi petrollerle
karfl›lanmas› planlanmaktad›r.
2002 y›l› sonuna eriflildi¤inde son dört
y›l›n› yüksek karl›l›kla kapatan ve
toplamda 1.5 milyar dolar karl›l›¤a
ulaflan TÜPRAfi, ABD finans çevrelerinin
yay›n› FORBES dergisinde dünyan›n ilk
400 mükemmel flirketi aras›na giren tek
Türk flirketi olmay› hak etmifltir. Yine
1 Nisan 2003 tarihli nüshas›nda Financial
Times gazetesi TÜPRAfi’› dünya
rafinerileri aras›nda bir y›ld›z olarak
nitelemifltir.
Global Reports LLC
GENEL MÜDÜR’ÜN MESAJI
2002 YILI SONUNA
ER‹fi‹LD‹⁄‹NDE SON DÖRT
YILINI YÜKSEK KARLILIKLA
KAPATAN VE TOPLAMDA
1.5 M‹LYAR DOLAR KARLILI⁄A
ULAfiAN TÜPRAfi, ABD F‹NANS
ÇEVRELER‹N‹N YAYINI FORBES
DERG‹S‹NDE DÜNYANIN ‹LK
400 MÜKEMMEL fi‹RKET‹
ARASINA G‹REN TEK TÜRK
fi‹RKET‹ OLMAYI HAK ETM‹fiT‹R.
Global Reports LLC
S.10-11
Yat›r›mlar
TÜPRAfi 2 milyar dolarl›k Yat›r›m Master
Plan› çerçevesinde, 2002 y›l›nda toplam
700 milyon dolar tutar›ndaki devam
eden yat›r›mlar›nda çok önemli aflamalar
kaydetmifltir. 420 milyon dolarl›k
yat›r›m›n ihaleleri bitirilmifl ve saha
çal›flmalar›na bafllanm›flt›r. Yat›r›mlar›n
emek yo¤un bir aflamada olmas›
nedeniyle 2002 y›l›nda Master Plan
çerçevesinde kur fark› hariç 81 trilyon
TL yat›r›m harcamas› gerçeklefltirilmifltir.
Son 13 y›ll›k süreçte devletin kaynaklar›
kullan›lmaks›z›n tamamlanan 1.3 milyar
dolarl›k yat›r›mlardan sonra TÜPRAfi,
kalan yat›r›mlar› için gerekli d›fl kredi
ihtiyac›n›, sektörde yaratt›¤› kredibilitesi
sayesinde hazine garantörlü¤ü olmadan
da kolayl›kla karfl›layabilmektedir.
Master Plan çerçevesinde
gerçeklefltirdi¤imiz yat›r›mlar›n yan› s›ra,
1 Kas›m 2001 tarihinde 60 milyon dolara
devir ald›¤›m›z Yar›mca Petrokimya
Tesisi’nin 20 milyon dolar (30.9 trilyon
TL) tutar›ndaki 2002 y›l›na ait taksit
ödemesini yapm›fl ve dolar bazl›
yükümlülüklerimizi azaltm›fl
bulunuyoruz. Ayr›ca TÜPRAfi'›n deniz
tafl›mac›l›k aya¤›n› tamamlamak üzere
16.5 milyon dolara D‹TAfi flirketinin
%50.98'i sat›n al›nm›fl, y›ll›k ortalama
100-120 milyon dolar ödenen
hampetrol tafl›malar› daha ekonomik
hale getirilmifltir.
2003 hedefleri
TÜPRAfi, 2003 y›l›nda 25 milyon ton
petrol ürünü pazarlamay›
hedeflemektedir. Hampetrol ve petrol
ürünleri ithalat›n› tamamen dövizle
yapan, buna karfl›n tüm yurt içi sat›fllar›n›
Türk Liras› ile gerçeklefltiren fiirketimiz,
2002 y›l›nda elde etti¤i 10.3 milyar
dolarl›k cirosunu 2003 y›l›nda 11 milyar
dolara ulaflt›rmay› hedeflemifltir.
TÜPRAfi, yurt içi tüketim fazlas›
ürünlerini d›fl piyasaya sunarak, üretim
ve stok maliyetlerini afla¤› çekerken
döviz girdisi sa¤lamaktad›r. fiirketimiz
2003 y›l› içerisinde de önemli ölçüde
petrol ve petrokimya ürünü d›flsat›m›
gerçeklefltirecektir. Yurt içinde pazar›
bulunmayan yar› mamullerin yan› s›ra
talep fazlas› görülen kurflunsuz benzin
ve motorinin de ABD, AB ülkeleri ve
Uzakdo¤u’ya ihracat› gerçeklefltirilecek
olup, toplam ihracat›m›z›n 800 milyon
dolara ç›kmas›n› beklemekteyiz.
2003 y›l›nda 22.2 milyon ton ithal
hampetrole 3.9 milyar dolar (FOB 23.85
dolar/varil), petrol ürünlerine ise
506 milyon dolar olmak üzere, toplam
4.4 milyar dolar ödeme yapaca¤›m›z›
öngörüyoruz.
Befl tesis, dört rafineriye sahip olan
TÜPRAfi, 5'inci rafinerinin Körfez
Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü’ne
kurulmas› için haz›rl›klara bafllam›flt›r.
Yapt›rd›¤›m›z araflt›rmalar sonucunda
2010 y›l›nda Türkiye'nin petrol ürünleri
tüketiminin 35 milyon ton, 2020 y›l›nda
ise 43 milyon ton olaca¤›n› saptad›k.
Mevcut durumda tüm Türkiye rafinerileri
tam kapasite çal›flm›fl olsa dahi üretim
toplam› 30 milyon ton/y›l olabilecektir.
Bu sebeple ileride do¤acak ürün
aç›klar›n› karfl›lamak için kapasitesi
10 milyon ton/y›l olan bir rafineri
kurmay› planl›yoruz. Söz konusu
rafinerinin yap›lmas› için çal›flmalar
2003-2004 döneminde bafllayacak ve
rafineri enerji üretimiyle beraber
1.5-2.0 milyar dolar gibi bir rakama mal
olacakt›r. TÜPRAfi toplam yat›r›mlar›n›
tamamlad›¤›nda AB'nin en modern
rafinerilerine sahip olacak ve 2006
y›l›nda Türkiye ihtiyaçlar›n› AB’ye tam
uygun ürünlerle karfl›lar duruma
gelecektir.
Ülke refah› için azimle çal›flmaya devam
eden TÜPRAfi’›n baflar›lar›nda pay› olan,
tam bir tak›m çal›flmas› örne¤i teflkil
eden mesai arkadafllar›ma, sürekli
desteklerini esirgemeyen Yönetim
Kurulumuza, Denetim Kurulumuza ve
de¤erli hissedarlar›m›za sonsuz
teflekkürlerimi sunar›m.
Hüsamettin DANIfi
Yönetim Kurulu Üyesi
ve
Genel Müdür
Global Reports LLC
YÖNET‹M KURULU VE DENETÇ‹LER
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Doç. Dr. Kahraman EMM‹O⁄LU (1)
Haluk BÜYÜKBAfi (2)
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili
Hüsamettin DANIfi (3)
Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür
C. Sait OKRAY (4)
Aclan ACAR (5)
Yusuf YEfi‹LIRMAK (6)
H. Sedat ERATALAR (7)
Denetçi
M. Ersin ALTINORDU (8)
Denetçi
Abdullah DEM‹RÖZ (9)
Denetçi
Global Reports LLC
ÜST YÖNET‹M
S.12-13
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Hüsamettin DANIfi (1)
Genel Müdür
Halil A. SEMERC‹ (2)
Genel Müdür Yard›mc›s›
Erkan HAT‹PO⁄LU (3)
Necdet DIfiPINAR (4)
Bora GÜLERMAN (5)
Global Reports LLC
F‹NANSAL GÖSTERGELER
F‹NANSAL VER‹LER*
(Milyar TL)
1998
1999
2000
2001
2002
BRÜT SATIfiLAR
NET SATIfiLAR
VERG‹ ÖNCES‹ KAR
VERG‹ SONRASI KAR
YATIRIM HARCAMASI
KAYITLI SERMAYE
ÇIKARILMIfi SERMAYE
1,833,836
828,983
111,480
96,367
18,998
100,000
74,752
3,232,282
1,557,859
330,067
212,970
20,791
100,000
74,752
6,357,354
3,975,328
382,576
242,982
82,853
100,000
74,752
10,999,182
6,352,357
283,505
188,633
173,633
500,000
250,419
15,520,189
7,757,379
257,546
173,904
86,004
500,000
250,419
H‹SSE BAfiINA KAR (TL)
H‹SSE BAfiINA TEMETTÜ (TL)
1,289
442
2,849
2,440
3,250
2,912
740
545
694
599
B‹LANÇO ÖZET‹*
(Milyar TL)
1998
1999
2000
2001
2002
298,551
204,004
502,555
209,101
96,542
196,912
502,555
881,779
311,284
1,193,064
581,097
158,382
453,584
1,193,064
1,170,669
448,613
1,619,282
803,523
191,418
624,341
1,619,282
1,351,158
834,313
2,185,471
1,034,414
419,242
731,815
2,185,471
1,936,235
1,072,005
3,008,240
1,502,860
383,113
1,122,266
3,008,240
2000
2001
2002
10,586
(4,001)
6,586
(5,973)
613
(93)
520
(60)
233
(78)
(43)
572
(221)
352
(5)
346
11,257
(4,686)
6,571
(6,168)
403
(81)
322
(12)
350
(462)
36
233
(190)
44
8
52
10,636
(5,340)
5,297
(5,174)
123
(90)
32
2
223
(188)
93
162
(61)
102
102
UMS-29 B‹LANÇO ÖZET‹ **
(Milyon Dolar)
2001
2002
DÖNEN VARLIKLAR
KASA, BANKA VE MENKUL KIYMETLER
D‹⁄ER DÖNEN VARLIKLAR
DURAN VARLIKLAR
AKT‹F TOPLAMI
KISA VADEL‹ YABANCI KAYNAKLAR
UZUN VADEL‹ YABANCI KAYNAKLAR
UZUN VADEL‹ BANKA BORÇLARI
D‹⁄ER UZUN VADEL‹ YABANCI KAYNAKLAR
ÖZKAYNAKLAR
1,141
275
866
1,179
2,320
755
476
237
239
1,089
1,229
267
962
1,081
2,310
872
348
168
180
1,090
DÖNEN VARLIKLAR
DURAN VARLIKLAR
AKT‹F TOPLAMI
KISA VADEL‹ BORÇLAR
UZUN VADEL‹ BORÇLAR
ÖZKAYNAKLAR
PAS‹F TOPLAMI
UMS-29 GEL‹R TABLOSU**
(Milyon Dolar)
BRÜT SATIfiLAR
SATIfiTAN ‹ADELER
NET SATIfiLAR
SATIfiLARIN MAL‹YET‹
BRÜT SATIfi KARI
FAAL‹YET G‹DERLER‹
ESAS FAAL‹YET KARI (ZARARI)
BA⁄LI KURULUfiTAN KAR
D‹⁄ER G‹DERLER
F‹NANSAL GEL‹RLER
F‹NANSAL G‹DERLER
PARASAL KAZANÇ (KAYIP)
VERG‹ ÖNCES‹ KAR
VERG‹
OLA⁄ANDIfiI KALEMLER ÖNCES‹ KAR
OLA⁄ANDIfiI GEL‹RLER (G‹DERLER) (VERG‹ SONRASI)
NET KAR
* Bu tablolar, Türk Muhasebe Standard›’na ve Sermaye Piyasas› Kurulu prensiplerine göre haz›rlanm›flt›r.
**Bu tablolar enflasyon oran› yüksek ekonomiler için Uluslararas› Muhasebe Standard› (UMS-29)'na uygun olarak haz›rlanm›flt›r.
Global Reports LLC
OPERASYONEL GÖSTERGELER
S.14-15
TÜPRAfi
Bin Ton
1998
1999
2000
2001
2002
21,920.8
24,025.7
1,283.0
126.3
25,435.0
20,807.7
21,511.7
1,860.3
113.4
23,485.4
19,729.8
23,160.9
1,025.0
108.8
24,294.6
21,154.0
22,770.3
1,894.6
94.7
24,759.6
21,586.4
21,217.2
2,713.4
115.3
24,045.8
1998
1999
2000
2001
2002
8,489.7
10,094.9
303.3
32.6
10,430.8
6,903.5
7,594.3
1,007.3
10.7
8,612.3
6,252.3
9,086.4
478.7
4.4
9,569.5
9,115.9
10,069.6
1,227.5
4.3
11,301.4
9,347.9
9,519.0
1,180.0
5.0
10,703.9
1998
1999
2000
2001
2002
10,283.9
9,501.9
979.7
80.2
10,561.8
9,863.1
9,363.5
853.0
93.2
10,309.7
9,933.0
9,964.3
516.3
99.4
10,580.0
8,397.3
8,619.3
667.1
88.7
9,375.2
8,297.6
7,324.7
1,533.4
110.3
8,968.4
1998
1999
2000
2001
2002
2,944.1
3,442.7
0.0
13.0
3,455.7
3,563.1
3,937.9
0.0
9.5
3,947.4
3,085.2
3,431.1
30.0
4.9
3,466.0
3,144.1
3,434.4
0.0
1.7
3,436.1
3,152.3
3,495.0
0.0
0.0
3,495.0
BATMAN
Bin Ton
1998
1999
2000
2001
2002
ÜRET‹M
YURT ‹Ç‹ SATIfi
DIfiSATIM
KKTC
TOPLAM SATIfi
802.6
711.3
0.0
0.6
711.8
626.8
616.0
0.0
0.0
616.0
719.6
668.8
0.0
0.0
668.8
663.0
645.3
0.0
0.0
645.3
937.3
875.7
0.0
0.0
875.7
ÜRET‹M
DIfiSATIM
KKTC
TOPLAM SATIfi
‹ZM‹T
Bin Ton
ÜRET‹M
DIfiSATIM
KKTC
TOPLAM SATIfi
‹ZM‹R
Bin Ton
ÜRET‹M
DIfiSATIM
KKTC
TOPLAM SATIfi
KIRIKKALE
Bin Ton
ÜRET‹M
DIfiSATIM
KKTC
TOPLAM SATIfi
2002 TÜPRAfi RAF‹NER‹LER‹ TOPLAM SATIfiLARI (Bin Ton)
‹ZM‹T
10,703.9
‹ZM‹R
8,968.4
KIRIKKALE
3,495.0
BATMAN
875.7
Global Reports LLC
DÜNDEN BUGÜNE TÜPRAfi
TÜPRAfi: AVRUPA’NIN 7. BÜYÜK,
DO⁄U AVRUPA VE BALKANLAR’IN
EN BÜYÜK RAF‹NER‹ fi‹RKET‹.
1983
1982
1974
1972
1971
1961
1955
Güneydo¤u Anadolu Bölgesi’nde
Türkiye’nin ilk modern petrol
rafinerisi olan Batman Rafinerisi
devreye al›nd›.
Global Reports LLC
‹zmit Rafinerisi 1. Tevsii Projesi tamamlanarak
hampetrol iflleme kapasitesi 5.5 milyon
ton/y›la yükseltildi.
‹zmit Körfezi’nde 1.0 milyon ton/y›l
rafinaj kapasiteli ‹zmit Rafinerisi
devreye al›nd›.
‹zmit Rafinerisi 2. Tevsii Projesi tamamlanarak
ton/y›la yükseltildi.
Türkiye’nin tek madeni ya¤ üretim
kompleksi ‹zmir Rafinerisi’nde
devreye al›nd›.
Ege Denizi k›y›s›nda
3.0 milyon ton/y›l rafinaj kapasiteli
‹zmir Rafinerisi devreye al›nd›.
Kamuya ait rafinerilerin tek bir çat›
alt›nda yeniden yap›lanmas›
maksad›yla TÜPRAfi kuruldu.
S.16-17
Son 14 y›l›n en fazla petrol ürünleri d›flsat›m› yap›larak,
557.2 milyon dolar ile TÜPRAfi tarihindeki en yüksek
d›flsat›m tutar›na eriflildi. ‹zmit Rafinerisi ‹zomerizasyon
Ünitesi devreye al›nd›.
2002
2001
2000
1997
1993
1987
1986
PETK‹M Yar›mca Kompleksi, TÜPRAfi taraf›ndan devir
al›nd› ve unvan› Körfez Petrokimya ve Rafineri
Müdürlü¤ü olarak de¤ifltirildi. TÜPRAfi’›n kay›tl›
sermayesi 100 trilyon TL’ndan 500 trilyon TL’na
yükseltildi. ‹zmir Rafinerisi CCR Reformer ve
‹zomerizasyon Üniteleri devreye al›nd›.
‹kinci halka arz›n›n tamamlanmas›yla TÜPRAfi
hisseleri ‹stanbul ve Londra Menkul K›ymetler
Borsalar›nda ifllem görmeye bafllad›.
‹zmit Rafinerisi Hydrocracker & CCR
Kompleksi devreye al›nd›.
‹zmir ve K›r›kkale rafinerilerinde
modern Hydrocracker Kompleksleri
devreye al›nd›.
‹zmir Rafinerisi Tevsii Projesi
tamamlanarak, rafinaj kapasitesi
10 milyon ton/y›la yükseltildi.
Orta Anadolu Bölgesi’nde 5.0 milyon
ton/y›l kapasiteli K›r›kkale Rafinerisi
devreye al›nd›.
Global Reports LLC
2002 YILI FAAL‹YETLER‹
2002 YILINDA TÜPRAfi RAF‹NER‹LER‹NDE
21.4 M‹LYON TONU ‹THAL (%92),
1.9 M‹LYON TONU YERL‹ (%8) OLMAK
ÜZERE TOPLAM 23.3 M‹LYON TON
HAMPETROL ‹fiLENM‹fiT‹R.
HAMPETROL TEM‹N‹
2002 y›l›nda TÜPRAfi rafinerilerinin
hampetrol ihtiyac› ‹ran, Suudi Arabistan,
Libya, Suriye, Cezayir, Irak (s›n›r ticareti),
di¤er anlaflmal› ülkeler (Rusya) ve yurt
içinden karfl›lanm›flt›r.
2002 y›l›nda TÜPRAfi rafinerilerinde 21.4
milyon tonu ithal (%92), 1.9 milyon tonu
yerli (%8) olmak üzere toplam 23.3 milyon
ton hampetrol ifllenmifltir. Bu miktar
ülkemizde ifllenen 26.1 milyon ton
hampetrolün %89’unu teflkil etmektedir.
TÜPRAfi’›n 2002 y›l›nda ithal etti¤i
hampetrol miktar› 2001 y›l›na göre %10.1
artarak 22.2 milyon tona ulaflm›fl, ancak
hampetrol birim fiyatlar›ndaki %2.1’lik
yükselmenin etkisiyle toplam tutar %14.8
artarak 3.8 milyar dolar olarak
gerçekleflmifltir. 2002 y›l›nda ithal edilen
hampetrol ortalama FOB birim fiyat›
23.3 dolar/varil olmufltur.
2002 y›l›nda yurt içinden temin edilen
1.8 milyon ton yerli hampetrole
434 trilyon TL ödeme yap›lm›flt›r.
milyon ton
ithal
yerli
21.0
22.2
19.9
20.2
19.6
TÜPRAfi rafinerilerinde ifllenen 23.3 milyon
ton hampetrolün 9.8 milyon tonu ‹zmit,
9.1 milyon tonu ‹zmir, 3.4 milyon tonu
K›r›kkale, 1.0 milyon tonu Batman
Rafinerisi’nde ifllenmifl olup, kapasite
kullan›m› %85 olarak gerçekleflmifltir.
2.7
1998
2.3
2.3
2.2
1999
2000
2001
1.8
2002
ithal (milyar dolar)
yerli (trilyon TL)
3.8
423.9
3.8
434.0
3.3
2.3
246.6
1.8
110.3
49.0
1998
Global Reports LLC
1999
2000
2001
2002
S.18-19
ÜRET‹M
milyon ton
‹zmit
‹zmir
2002 y›l›nda ifllenen hampetrolden
9.3 milyon tonu ‹zmit, 8.3 milyon tonu
‹zmir, 3.2 milyon tonu K›r›kkale, 0.9 milyon
tonu Batman Rafinerisi’nde olmak üzere
toplam 21.6 milyon ton sat›labilir ürün
üretilmifltir. Rafineri üretimlerinin ifllenen
hampetrole göre a¤›rl›kça verimleri, ‹zmit
Rafinerisi’nde %93.7, ‹zmir Rafinerisi’nde
%91.1, K›r›kkale Rafinerisi’nde %91.1 ve
Batman Rafinerisi’nde %93.6 olmufltur.
K›r›kkale
Batman
11.0
10.7
10.6
9.5
8.5
9.8
9.1
9.1
7.2
6.4
3.9
0.9
1998
0.8
0.7
1999
3.5
3.4
3.2
2000
3.4
1.0
0.7
2001
2002
TÜPRAfi RAF‹NER‹LER‹ ÜRET‹MLER‹ (bin ton)
Ürünler
LPG
Nafta
Benzinler
Jet Yak›t› / Gazya¤›
Motorin
Fuel Oil'ler
Asfaltlar
Makina Ya¤lar›
Di¤er
TOPLAM ÜRET‹M
Net Ürün Verimi (%)
2001
2002
% De¤iflim
622.8
2,003.9
2,499.9
1,635.1
6,581.6
5,935.5
1,099.1
248.0
557.4
21,183.3
92.42
653.9
1,429.7
3,241.8
1,631.9
6,809.2
5,635.6
1,245.6
298.3
625.7
21,571.7
92.24
5.0
(28.7)
29.7
(0.2)
3.5
(5.1)
13.3
20.3
12.3
1.8
-
Global Reports LLC
KURfiUNSUZ SÜPER BENZ‹N
NAFTA
LPG
bin ton
milyon ton
bin ton
1.9
708
660
623
596
1.9
1.9
2.0
2,219.2
654
1.4
1,231.3
1998
1999
2000
2001
2002
1998
1999
2000
2001
2002
JET YAKITI
SÜPER/NORMAL BENZ‹N
2.1
722.5
1998
1999
2000
2001
2002
milyon ton
1.8
2.5
656.0
MOTOR‹N
milyon ton
milyon ton
619.7
6.9
1.6
1.5
1.6
6.6
6.6
6.8
5.9
1.4
1.6
1.3
1.0
1998
1999
2000
2001
Global Reports LLC
2002
1998
1999
2000
2001
2002
1998
1999
2000
2001
2002
S.20-21
MAK‹NA YA⁄I
FUEL O‹L’LER
KALOR‹FER YAKITI
bin ton
milyon ton
milyon ton
4.8
324.3
328.0
1.4
1.3
317.2
1.3
4.2
4.1
1998
1999
4.5
4.3
298.3
1.1
1.1
2001
2002
248.0
1998
1999
2000
2001
2002
bin ton
54.4
50.5
47.0
48.1
42.7
1999
2000
2001
2002
milyon ton
1.3
1.2
1.1
1999
2002 y›l›nda akaryak›t ürünleri yurt
içi sat›fllar›nda %6.8 oran›nda önemli
bir daralma olmas›na ra¤men, önceki
y›llara göre ihracat›n› miktar olarak
%43 art›rarak 2.7 milyon tona
yükselten TÜPRAfi, yurt içi
sat›fllar›ndaki daralmay› kompanse
ederek toplamda %2.9 gerileme ile
y›l› kapatm›flt›r. 2001 y›l›nda 24.8
milyon ton olan petrol ürünü sat›fllar›,
2002 y›l›nda 24.0 milyon ton
düzeyinde gerçekleflmifltir.
TÜPRAfi’›n ana ürünler itibar›yla 2001
ve 2002 y›llar›na ait sat›fl miktarlar›
afla¤›daki tabloda karfl›laflt›rmal› olarak
verilmifltir.
Ürünler
1.8
1998
2000
2000
2001
2002
TOPLAM SATIfiLAR
milyon ton
yurt içi sat›fllar
d›flsat›m
KKTC sat›fllar›
25.4
23.5
1998
1999
24.3
24.8
2000
2001
24.0
2002
TÜPRAfi PETROL ÜRÜNLER‹ SATIfiLARI (bin ton)
ASFALTLAR
1.3
1999
SATIfiLAR
KÜKÜRT
1998
1998
2000
2001
LPG
Nafta
Benzinler
Motorin
Fuel Oil'ler
Asfaltlar
Makina Ya¤lar›
Di¤er
TOPLAM YURT ‹Ç‹ SATIfiLAR
DIfiSATIM
KKTC
TOPLAM SATIfi
2001
2002
% De¤iflim
3,043.4
1,385.9
2,448.5
1,632.6
6,930.5
5,801.2
1,148.0
259.9
120.4
22,770.3
1,894.6
94.7
24,759.6
2,567.0
995.3
2,217.1
1,637.9
6,330.0
5,801.4
1,237.2
305.1
126.3
21,217.2
2,713.4
115.3
24,045.8
(15.7)
(28.2)
(9.4)
0.3
(8.7)
0.0
7.8
17.4
4.8
(6.8)
43.2
21.7
(2.9)
2002
Global Reports LLC
PAZAR PAYI
ÜRÜN DIfiSATIMI
2002 y›l›nda Türkiye petrol ürünleri
tüketimi 28.5 milyon ton olarak
gerçekleflmifltir.
TÜPRAfi, gelifltirdi¤i teknolojik yap› ile
üretti¤i nitelikli ürünleri rekabetçi dünya
pazar›na da sunarak son y›llarda giderek
artan oranda ihracat ve müflteri
potansiyeline kavuflmufltur. Yurt içi
piyasan›n ekonomik koflullar nedeniyle
darald›¤› dönemlerde ortaya ç›kan tüketim
fazlas› ürünlerin d›fl piyasaya sunulmas›,
üretim ve stok maliyetlerinin ciddi flekilde
afla¤› çekilmesine yard›mc› olmaktad›r.
2001 y›l›nda 22.8 milyon ton ürün sat›fl›yla
ülke tüketiminin %81’ini karfl›layan
TÜPRAfi, 2002 y›l›nda 21.2 milyon ton
ürünü yurt içinde pazarlayarak ülke
tüketiminin %74’ünü karfl›lam›flt›r.
Pazar pay›ndaki azalman›n önemli
nedenlerinden biri naftan›n benzine
çevrilerek d›flsat›ma sunulmas›d›r.
Bafll›ca petrol ürünlerinin 2001 ve 2002
y›llar› ülke tüketimleri afla¤›daki tabloda
karfl›laflt›rmal› olarak verilmifltir.
LPG
Nafta
Benzinler
Motorin
Fuel Oil'ler
Asfaltlar
Makina Ya¤›
Di¤er
TOPLAM
PAZAR PAYI
TÜPRAfi 2002 y›l›nda 392 bin ton nafta,
24 bin ton izomerat, 891 bin ton
kurflunsuz benzin, 202 bin ton
platformate, 486 bin ton motorin,
230 bin ton fuel oil no.6, 477 bin ton
fiirketimiz taraf›ndan gerçeklefltirilen
557.2 milyon dolarl›k ihracat tutar›na ise
TÜPRAfi tarihinde ilk kez ulafl›larak ülke
ekonomisine katk› sa¤lanm›flt›r.
2001
2002
% De¤iflim
3,843.8
1,507.6
3,279.0
1,629.9
9,130.8
6,892.8
1,149.3
319.3
302.2
28,054.7
3,538.4
1,666.1
3,008.4
1,667.8
9,475.2
7,190.8
1,238.5
459.4
301.4
28,546.0
(7.9)
10.5
(8.3)
2.3
3.8
4.3
7.8
43.9
(0.3)
1.8
miktar (milyon ton)
de¤er (milyon dolar)
Türkiye tüketimi
TÜPRAfi sat›fllar›
29.7
28.0
27.6
24.0
21.5
28.1
23.2
22.8
2.7
28.5
557.2
21.2
1.9
1.9
299.2
1.3
1.0
203.4
185.3
137.7
1998
1999
2000
2001
Global Reports LLC
2002
TÜPRAfi’›n 2002 y›l› petrol ürünleri ihracat›,
2001 y›l›na göre miktar olarak %43.2,
de¤er olarak %86.2 art›fl göstermifltir.
2002 y›l› TÜPRAfi ihraç ürünleri için miktar
olarak son 14 y›l›n (1988 y›l›ndan beri) en
fazla petrol ürünleri ihracat›n›n yap›ld›¤›
y›l olmufltur.
ÜRÜN DIfiSATIMI
milyon ton
Ayr›ca Kuzey K›br›s Türk Cumhuriyeti’ne
26.0 milyon dolar tutar›nda 115.3 bin
ton petrol ürünü sat›lm›flt›r.
fiirketimiz 2002 y›l›nda yurt içi ürün
taleplerinin tamamen karfl›lanmas›ndan
sonra, üretim/tüketim fazlas› ürünleri ihraç
etmifltir.
TÜRK‹YE PETROL ÜRÜNLER‹ TÜKET‹M‹ (bin ton)
Ürünler
HVGO ve 10 bin ton gazya¤› olmak üzere
toplam 2,713.4 bin ton ürün ihracat›
karfl›l›¤›nda 557.2 milyon dolar döviz geliri
elde etmifltir.
1998
1999
2000
2001
2002
S.22-23
ÜRÜN DIfiALIMI
TÜPRAfi iç piyasadaki ürün aç›klar›n› ve
mevsimsel talep de¤iflikliklerini
karfl›layabilmek için ürün d›flal›m›
yapmaktad›r. Ürün d›flal›mlar› içerisinde
en büyük paya, yurt içi taleplerin
karfl›lanmas›nda rafineri üretimlerinin çok
yetersiz kald›¤› LPG sahiptir.
TÜPRAfi 2002 y›l›nda 1.9 milyon ton LPG,
26.3 bin ton motorin, 440.1 bin ton Fuel
Oil, 8.8 bin ton Makina Ya¤›, 1.8 bin ton
Butadiene 1-3, 11.2 bin ton Stiren, 9.9
bin ton Karbon Siyah› olmak üzere toplam
568.2 milyon dolar de¤erinde 2,446.1
bin ton petrol ve petrokimya ürünü ithalat›
yapm›flt›r.
Ürün ithalat›m›z 2001 y›l›na göre miktar
olarak %20.4, de¤er olarak %26.4 azal›fl
göstermifltir.
ÜRÜN DIfiALIMI
miktar (milyon ton)
de¤er (milyon dolar)
4.9
1,419.0
3.6
3.1
2.4
494.7
1998
771.0
558.4
474.8
1999
2000
2.4
2001
2002
Global Reports LLC
YATIRIMLAR
TÜPRAfi 1989 y›l›nda, rafinerilerini
modernize etmek, Avrupa Birli¤i çevre
standartlar›nda ürün üretmek ve böylece
flirketin kar potansiyelini ve rekabet
gücünü art›rmak için 1989-2004 dönemini
kapsayan bir Master Yat›r›m Plan›
çerçevesinde kapsaml› bir yat›r›m program›
bafllatm›flt›r.
Master Yat›r›m Plan›’n›n temel amaçlar›;
• Düflük de¤erli siyah ürünlerin yüksek
beyaz ürünlere dönüfltürülmesi,
• Ürün kalitesinin iyilefltirilmesi ve Avrupa
Birli¤i spesifikasyonlar›na ulafl›lmas›,
• Enerji tasarrufu sa¤lanmas›,
• Çevre kirlili¤inin önlenmesi ve insan
sa¤l›¤›n›n korunmas›d›r.
YATIRIMLAR
milyar TL
yat›r›m ödenekleri
yat›r›m harcamalar›
173,633
152,838
92,232
91,057
82,853
86,004*
21,374
30,000
20,791
18,997
1998
1999
2000
* Kur fark› dahil.
Global Reports LLC
2001
2002
TÜPRAfi’›n Master Yat›r›m Plan›
kapsam›nda 2.0 milyar dolar› bulan
toplam yat›r›mlar›n›n 2002 y›l› sonu
itibariyle 1,3 milyar dolarl›k bölümü
tamamlanm›fl olup, 700 milyon dolarl›k
bölümü devam etmektedir. Devam eden
yat›r›mlar›n kalan k›sm› da 2004 ve 2005
y›llar›nda tamamlanacakt›r. Bu yat›r›mlar›n
tamamlanmas›yla TÜPRAfi rekabet gücünü
art›racak, çevre ile ilgili yükümlülüklerini
yerine getirecek, en son teknolojilerin
kullan›lmas› sonucunda yüksek kalitede
ürün üretilecek ve Avrupa Birli¤i’nin
önümüzdeki y›llar içinde hedefledi¤i ürün
standartlar›na ulafl›lacakt›r.
2001 y›l›ndan itibaren ardarda devreye
al›nan ‹zmir Rafinerisi CCR-Reformer ve
‹zomerizasyon Üniteleri ile ‹zmit Rafinerisi
‹zomerizasyon Ünitesi sayesinde
TÜPRAfi’›n kurflunsuz benzin üretim
kapasitesi 2002 y›l›nda 1.6 milyon ton
artm›fl ve toplam benzin üretimi 4.7 milyon
tona yükselmifltir. Devam eden yat›r›mlar›n
tamamlanmas›yla 2005 y›l›nda kurflunsuz
benzin üretim potansiyeli 5.8 milyon tona
yükselecektir.
S.24-25
Ülkemiz petrol ürünleri tüketiminin
(rafineri yak›tlar› hariç) 2005 y›l›nda 31.0
milyon ton, 2010 y›l›nda ise 35.4 milyon
ton düzeyine ulaflaca¤› tahmin
edilmektedir. Artan petrol ürünleri
taleplerini karfl›lamak üzere, Körfez
Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü
arazisinde yeni bir petrol rafinerisi
kurulmas›na yönelik olarak yeni rafineri
konfigürasyonu ve karl›l›¤› hakk›nda ön
çal›flmalar›m›z devam etmektedir.
fiirketimiz yasal bir yükümlülü¤ü olmad›¤›
halde piyasaya Avrupa Birli¤i
standartlar›nda ürünler sunma konusunda
öncülük etmektedir. TÜPRAfi önemli bir
ad›m atarak 1 A¤ustos 2002 tarihinden
itibaren Kurflunlu Normal Benzini
üretimden kald›rm›flt›r. Ayr›ca Kurflunlu
Süper Benzinin kurflun içeri¤i 0.4 gr/lt’den
0.1’gr/lt’ye düflürülerek yaklafl›k 320 ton
daha az kurflun katk›s› kullan›lmas›
sa¤lanm›flt›r. Yine ayn› tarihten itibaren
Kurflunsuz Benzin içinde do¤al olarak
maksimum 0.013 gr/lt seviyesinde
bulunan kurflun içeri¤i de Avrupa
Birli¤i’nde oldu¤u gibi 0.005 gr/lt’ye
indirilmifltir.
Tamamen kurflunsuz benzin üretimine
geçilmesi yan›nda benzen, kükürt ve
aromatik için geçerli Avrupa Birli¤i
spesifikasyonlar›nda üretim yapabilmek
için gerekli yat›r›m çal›flmalar› da
sürmektedir.
girecek olan % 0.005 kükürt oran›
hedeflenmifltir. Motorindeki hacimce
maksimum poliaromatik oran› ise %6’ya
indirilecektir.
2002 y›l› TÜPRAfi yat›r›mlar› için Devlet
Planlama Teflkilat›’nca onaylanan
92,232 milyar TL yat›r›m ödene¤ine
karfl›l›k, y›l içinde kur fark› hariç
80,665 milyar TL harcama yap›larak
%87’lik nakdi gerçekleflme sa¤lanm›flt›r.
Ayr›ca d›fl proje kredisi kullan›m›ndan
dolay› 5,339 milyar TL kur fark› tahakkuk
etmifltir.
Master Yat›r›m Plan› kapsam›ndaki dizel
kükürt giderme ünitesi projelerinin en
önemli hedefi 2005 ve 2006 y›llar›nda,
son derece kat› olan 2005 y›l› Avrupa
Birli¤i motorin standartlar›na uygun üretim
yapmakt›r. Dizel kükürt giderme
ünitelerinin tamamlanmas›yla Avrupa
Birli¤i’nde 2005 y›l›ndan itibaren yürürlü¤e
Global Reports LLC
‹ZM‹T RAF‹NER‹S‹
Global Reports LLC
HAMPETROL VE ARA ÜRÜN ‹fiLEME
KAPAS‹TELER‹
Hampetrol Üniteleri 36,000 m3/gün
Vakum Üniteleri 14,200 m3/gün
FCC (Dönüflüm) Ünitesi 2,200 m3/gün
Hydrocracker Ünitesi 3,656 m3/gün
Reformer (Oktan Yükseltici) Üniteleri
3,225 m3/gün
‹zomerizasyon Ünitesi 2,628 m3/gün
Desulfurizer (Kerosene flarj›na göre
kükürt giderme) Üniteleri
6,900 m3/gün
Kükürt Üretim Üniteleri 137 ton/gün
HAMPETROL VE ÜRÜN DEPOLAMA
KAPAS‹TELER‹
Hampetrol Depolama
Brüt 915,000 m3 (15 Tank)
Ürün ve Ara Ürün Depolama
Brüt 877,000 m3 (89 Tank)
ARITMA ÜN‹TELER‹
Endüstriyel At›k Su Ar›tma Ünitesi
1,000 m3/saat
Balast Su Ar›tma Ünitesi 750 m3/saat
Evsel At›k Su Ar›tma Ünitesi
550 m3/gün
S.26-27
11 Ocak 1960 tarihinde kurulan ‹stanbul
Petrol Rafinerisi A.fi.’nin (‹PRAfi) ‹zmit
Körfezi’nin Tütünçiftlik bölgesinde
yapt›rd›¤› rafinerinin, 1961 y›l›nda
1.0 milyon ton/y›l olan hampetrol iflleme
kapasitesi zaman içinde gerçeklefltirilen
iki darbo¤az giderme ve iki tevsii projesi
sonunda 1982 y›l›nda 11.5 milyon ton/y›l
olmufltur.
‹zmit Rafinerisi bünyesinde üç adet
atmosferik ve vakum distilasyon, üç adet
kerosen/dizel kükürt giderme, bir adet
hydrocracker, bir adet hidrojen, ikifler adet
unifiner/reformer, bir adet FCC, bir adet
izomerizasyon, asfalt, kükürt üretim,
izopentan ve nafta tatl›laflt›rma üniteleri
ile ilgili yard›mc› servis üniteleri
bulunmaktad›r.
Ülkemizin en büyük rafinerisi
durumundaki ‹zmit Rafinerisi’nin büyük
yat›r›mlar› devam etmektedir.
Global Reports LLC
Global Reports LLC
YATIRIMLAR
‹ZM‹T RAF‹NER‹S‹’N‹N
TAMAMLANAN YATIRIMLARI
‹ZM‹T RAF‹NER‹S‹’N‹N DEVAM
EDEN PROJELER‹
‹ZM‹T RAF‹NER‹S‹ ‹ZOMER‹ZASYON
PROJES‹
Bu projeyle, halen 55-60 oktan (RON)
de¤eri ile benzine kat›lan rafineri hafif
nafta ürününün tamam› daha yüksek
oktanl› (88.5 RON) izomerata
dönüfltürülecektir. Hafif naftan›n
oktan›ndaki bu art›fl sayesinde benzindeki
kurflun katk›s› azalaca¤› gibi ‹zmit Rafinerisi
toplam benzin üretiminde y›lda ortalama
200,000 tonluk art›fl sa¤lanacakt›r. Ünite
kapasitesi 2,628 m3/gün olarak tespit
edilmifltir.
‹ZM‹T RAF‹NER‹S‹ YEN‹ REFORMER VE
D‹ZEL KÜKÜRT G‹DERME ÜN‹TES‹
TES‹S‹ PROJES‹
Proje kapsam›ndaki yeni dizel kükürt
giderme ünitesinin amac›, motorindeki
kükürt üst s›n›r de¤erini Avrupa Birli¤i
ülkelerinde 2005 y›l›nda yürürlü¤e girecek
olan 50 ppm düzeyine düflürmektir. Proje
kapsam›nda rafineri benzin paçal›n›n
oktan›n› art›rmak için yeni bir CCR
Reformer Ünitesinin tesisi de
öngörülmüfltür.
Projenin mühendislik, sat›n alma ve
inflaat/montaj iflleri ihalesi sonuçland›r›larak
9 Aral›k 1998 tarihinde TECNICAS
REUNIDAS-‹spanya/ENTES-Türkiye
konsorsiyumu ile sözleflme imzalanm›fl,
inflaat ve montaj iflleri 28 Eylül 1999
tarihinde fiilen bafllam›flt›r.
Söz konusu projenin tamamlanma tarihi
28 Ocak 2002 olmas›na ra¤men ifl iki
hafta önceden tamamlanarak projenin
tümü için 13 Ocak 2002 tarihinde “Time
for Completion“ kabulü yap›lm›fl ve ilgili
sertifika taraflarca imzalanm›flt›r.
Performans test çal›flmalar› yap›lm›fl olup
istenilen garanti de¤erleri de sa¤lanm›flt›r.
24 May›s 2002 tarihi itibariyle geçici
kabulü yap›lan projenin toplam yat›r›m
tutar› 78 milyon dolar olup, iç karl›l›k oran›
%13‘dür. Yat›r›m kendisini 7 y›lda geri
ödeyecek ve milli ekonomimize y›lda
yaklafl›k 19 milyon dolar katma de¤er
sa¤layacakt›r.
Projenin Yeni Reformer ve Dizel Kükürt
Giderme Ünitelerine ait temel mühendislik
ve garanti anlaflmas› UOP firmas›yla
yap›lm›flt›r. Detay mühendislik,
sat›n alma ve inflaat/montaj iflleri
ihalesi sonuçland›r›larak,
TECNICAS REUNIDAS-‹spanya
ALARKO-Türkiye/AKFEN-Türkiye
konsorsiyumu ile 13 Kas›m 2002 tarihinde
sözleflme imzalanm›flt›r.
Dizel iflleme kapasitesi 8,500 m3/gün,
CCR Reformer flarj kapasitesi ise
4,500 m3/gün olarak belirlenen tesislerin
2005 y›l›nda tamamlanmas› planlanm›fl
olup, toplam yat›r›m tutar› 285 milyon
dolard›r. Projenin iç karl›l›k oran› %18.8
olup, yat›r›m kendisini 5 y›lda geri
ödeyecek ve milli ekonomimize y›lda
yaklafl›k 51 milyon dolar katma de¤er
sa¤layacakt›r.
S.28-29
‹ZM‹T RAF‹NER‹S‹ ENSTRÜMAN
S‹STEMLER‹N‹N MODERN‹ZASYONU
PROJES‹
Bu proje ile 1972 ve 1982 y›l›nda devreye
al›nan ünitelerin mevcut analog kontrol
sistemlerinin bilgisayarl› kontrol sistemlerine
(DCS) dönüfltürülmesi ile prosesler daha
hassas kontrol edilerek ürün kalitelerinin
iyilefltirilmesi, ünitelerin verim ve
karl›l›klar›n›n art›r›lmas› amaçlanm›flt›r.
Gerekli enstrüman malzemelerinin tümü
temin edilmifl olup, DCS de Honeywell
firmas›ndan temin edilmifltir. Projenin 2003
y›l›nda bitirilmesi planlanm›flt›r.
KARLILIK ARTIRMA
ÇALIfiMALARI
‹ZM‹T RAF‹NER‹S‹ KAR ARTIRMA
ÇALIfiMASI
TÜPRAfi ve UOP Firmas›, Mart 2001’de
Kar Art›rma Program›na bafllam›flt›r.
PEP (Profit Enhancement Program)
çal›flmas›n›n amac› TÜPRAfi ‹zmit
Rafinerisi’nin karl› çal›flmas›n› gelifltirici
projeleri teflhis etmek ve uygulamakt›r.
Firma çal›flanlar› ve TÜPRAfi elemanlar›
kar art›r›c› projeleri maliyet gerektirmeyen,
düflük maliyetli ve yat›r›m gerektiren
uygulamalar olmak üzere belirlemifl olup,
2002 y›l›nda uygulanmas›na karar verilen
projeler tamamlanm›flt›r. PEP Projesi ile
2002 y›l›n›n sonuna dek toplam 8.7 milyon
dolar kar elde edilmifltir. Kar art›r›c›
çal›flmalar devam etmektedir.
Global Reports LLC
‹ZM‹R RAF‹NER‹S‹
Global Reports LLC
KAPAS‹TELER‹
FCC (Dönüflüm) Ünitesi 2,208 m3/gün
4,668 m3/gün
2,880 m3/gün
Visbreaker Ünitesi 3,100 m3/gün
KAPAS‹TELER‹
Hampetrol Depolama
Brüt 590,000 m3 (10 Tank)
Brüt 1,045,000 m3 (135 Tank)
Endüstriyel At›k Su Ar›tma Ünitesi
2x600 m3/saat
Balast Su Ar›tma Ünitesi 2x260 m3/gün
Evsel At›k Su Ar›tma Ünitesi
150 m3/saat
S.30-31
Türkiye’nin artan petrol ürünleri talebini
karfl›lamak amac›yla ‹zmir’in Alia¤a
ilçesinde 1968 y›l›nda yap›m›na bafllanan
‹zmir Rafinerisi 1972 y›l›nda iflletmeye
al›nm›flt›r. Kuruluflunda 3.0 milyon ton/y›l
olan hampetrol iflleme kapasitesi, kademeli
olarak uygulanan darbo¤az giderme
projeleri ve 1987 y›l›nda tamamlanan
tevsii projesi sonunda 10.0 milyon ton/y›la
ulaflm›flt›r.
‹zmir Rafinerisi’nde iki adet atmosferik
distilasyon ve vakum distilasyon,
kerosen/dizel kükürt giderme, LPG, kükürt
üretim, iki adet unifiner/reformer, FCC,
asfalt, hydrocracker, visbreaker, nafta ve
kerosen tatl›laflt›rma üniteleri ile bu
ünitelerin yard›mc› servis gereksinimini
karfl›layan sistemler bulunmaktad›r. Ayr›ca
300,000 ton/y›l kapasiteli ülkemizin tek
makina ya¤› kompleksi ‹zmir
Rafinerisi’ndedir.
Ülkemizin ikinci büyük rafinerisi olan ‹zmir
Rafinerisi büyük yat›r›mlarla yenilenmifl
ve modernize edilmifltir.
Global Reports LLC
Global Reports LLC
YATIRIMLAR
S.32-33
‹ZM‹R RAF‹NER‹S‹’N‹N
DEVAM EDEN PROJELER‹
‹ZM‹R RAF‹NER‹S‹ D‹ZEL KÜKÜRT
G‹DERME ÜN‹TES‹ TES‹S‹ PROJES‹
Projenin amac›, motorindeki kükürt üst
s›n›r de¤erini Avrupa Birli¤i ülkelerinde
2005 y›l›nda yürürlü¤e girecek olan 50
ppm düzeyine düflürmektir.
Projenin temel mühendislik paketi
UOP’den temin edilmifl olup, detay
mühendislik, sat›nalma ve inflaat/montaj
iflleri ihalesi sonuçland›r›larak
LG Engineering-Güney Kore/GÜR‹fi-Türkiye
konsorsiyumu ile 15 Ocak 2002 tarihinde
sözleflme imzalanm›fl, inflaat ve montaj
iflleri 21 A¤ustos 2002 tarihinde fiilen
bafllam›flt›r.
Dizel iflleme kapasitesi 9,600 m3/gün
olarak belirlenen tesisin 2004 y›l›nda
tamamlanmas› planlanm›fl olup, toplam
yat›r›m tutar› 121 milyon dolard›r. Projenin
iç karl›l›k oran› %35.3 olup, yat›r›m
kendisini 1.8 y›lda geri ödeyecek ve milli
ekonomimize y›lda yaklafl›k 89.5 milyon
dolar katma de¤er sa¤layacakt›r.
KARLILIK ARTIRMA
ÇALIfiMALARI
‹ZM‹R RAF‹NER‹S‹ KAR ARTIRMA
ÇALIfiMASI
TÜPRAfi ve KBC Firmas›, Mart 2001’de
Kar Art›rma Program›na (PEP) bafllam›flt›r.
PEP çal›flmas›n›n amac› TÜPRAfi ‹zmir
Rafinerisinin karl›l›¤›n› art›r›c› projeleri
saptamak ve uygulamakt›r. Firma
çal›flanlar› ve TÜPRAfi elemanlar› kar art›r›c›
projeleri maliyet gerektirmeyen, düflük
maliyetli ve yat›r›m gerektiren uygulamalar
olmak üzere belirlemifl olup, 2002 y›l›nda
uygulanmas›na karar verilen projeler
tamamlanm›flt›r. PEP projesi ile 2002 y›l›n›n
sonuna dek toplam 7.2 milyon dolar kar
elde edilmifltir. Kar art›r›c› çal›flmalar devam
etmektedir.
‹ZM‹R RAF‹NER‹S‹ ENSTRÜMAN VE
ELEKTR‹K S‹STEMLER‹N‹N
MODERN‹ZASYONU PROJES‹
Proje kapsam›nda Makina Ya¤lar›
Kompleksi, 7000 Ünitesi, FCC Ünitesi ve
kazanlar›n DCS’e geçirilmesi ifli ile 6.3 kV
elektrik sisteminin rehabilitasyonu
gerçeklefltirilecektir.
6.3 kV sistem analizi planlama ve
projelendirme ifli SIEMENS firmas›
taraf›ndan tamamlanm›fl ve elektrik
sisteminin rehabilitasyonu ile ilgili avan
proje haz›rlanm›flt›r.
7000, 7500, 3200 üniteleri enstrüman
sistemlerinin modernizasyonu iflinde tüm
malzeme rafineriye gelmifl olup, montaj
çal›flmalar› tamamlanm›flt›r. DCS
Yokogowa firmas›ndan temin edilmifl
olup, devreye alma çal›flmalar›
tamamlanm›flt›r.
‹ZM‹R RAF‹NER‹S‹ BENZ‹N
SPES‹F‹KASYONLARI ‹Y‹LEfiT‹RME
ÇALIfiMALARI
Avrupa Birli¤i’ne üye ülkelerde yeni
spesifikasyonlar benzinde kükürt içeri¤i
50 wt. ppm. max., benzen içeri¤i %1 vol.
max. ve aromatik içeri¤i %35 vol. max.
olarak verilmektedir. Hedeflenen
spesifikasyonlarda benzin üretiminin
gerçeklefltirilmesi için, kükürt içeri¤i yüksek
olan FCC benzininde kükürt giderme,
benzen içeri¤i yüksek olan reformatta
benzen giderme tesislerinin kurulmas›
planlanm›flt›r.
2004 y›l›nda tamamlanmas› planlanan
projenin toplam yat›r›m tutar› 20 milyon
dolar olup, iç karl›l›k oran› %35’tir. Yat›r›m
kendisini 2 y›lda geri ödeyecek, milli
ekonomimize y›lda yaklafl›k 13.5 milyon
dolar katma de¤er sa¤layacakt›r.
FCC ünitesinin enstrüman sistemlerinin
modernizasyonu iflinde DCS ve saha
cihazlar›n›n sat›nalma ifllemleri bitirilmifl,
FCC ünitesi ve DCS devrede olup,
21 Temmuz 2002 tarihi itibariyle geçici
kabul yap›lm›flt›r.
Makina Ya¤lar› Ünitesi’nin enstrüman
sistemlerinin modernizasyonu iflinde
DCS ve saha cihazlar›n›n sat›n al›nmas› ile
ilgili ihale dosyas› haz›rl›klar› tamamlanm›fl
ve firmalardan al›nan teklifler
de¤erlendirilerek kazanan firma 14 Kas›m
2002 tarihinde ifle bafllam›flt›r. Mühendislik
çal›flmalar› devam etmektedir.
Global Reports LLC
KIRIKKALE RAF‹NER‹S‹
Global Reports LLC
KAPAS‹TELER‹
3,200 m3/gün
2,700 m3/gün
KAPAS‹TELER‹
Hampetrol Depolama
Brüt 471,000 m3 (5 Tank)
Brüt 643,000 m3 (82 Tank)
At›k Su Ar›tma Ünitesi, 630 m3/saat
S.34-35
Baflta Ankara olmak üzere Orta Anadolu
Bölgesi’nin birçok ilinin petrol ürünleri
talebini karfl›lamak amac›yla kurulan
K›r›kkale Rafinerisi 25 Ekim 1986 tarihinde
iflletmeye al›nm›flt›r. Stratejik amaçlarla
K›r›kkale yak›nlar›ndaki Hac›lar’da inflaat›na
1976 y›l›nda bafllan›lan rafinerinin
ton/y›ld›r. Rafinerinin hampetrol ikmali,
BOTAfi’›n Ceyhan Terminali’nden 447 km
uzunluk ve 5.0 milyon ton/y›l kapasitesi
olan Ceyhan-K›r›kkale Boru Hatt› ile
yap›lmaktad›r.
Rafineri bünyesinde atmosferik ve vakum
distilasyon, unifiner, reformer, asfalt,
hydrocracker ve kükürt üretim üniteleri
ile yak›t gaz›, LPG, kerosen dizel kükürt
giderme ve nafta tatl›laflt›rma üniteleri
bulunmaktad›r.
Ülkemizin en büyük kara rafinerisi
durumundaki K›r›kkale Rafinerisi son
derece modern ünitelere sahiptir.
Global Reports LLC
Global Reports LLC
YATIRIMLAR
KIRIKKALE RAF‹NER‹S‹’N‹N
TAMAMLANAN YATIRIMLARI
KIRIKKALE RAF‹NER‹S‹’N‹N
DEVAM EDEN PROJELER‹
KIRIKKALE RAF‹NER‹S‹ HAMPETROL
VE VAKUM ÜN‹TELER‹ SO⁄UTMA
DARBO⁄AZLARI G‹DERME PROJES‹
Kerkük Hampetrolü (36 API) iflleyecek
flekilde tasarlanan ünitelerde Körfez
Krizinden sonra di¤er menfleli
hampetroller (25-44 API) ifllenmeye
bafllam›fl olup, ince hampetrollerde
atmosferik distilasyon ünitesi tepe
sisteminde, a¤›r hampetrollerde ise
atmosferik ve vakum distilasyon ünitesi
dip sistemlerinde so¤utma darbo¤azlar›
ortaya ç›km›flt›r.
KIRIKKALE RAF‹NER‹S‹ D‹ZEL KÜKÜRT
G‹DERME VE REFORMER ÜN‹TES‹
MODERN‹ZASYONU PROJES‹
Proje kapsam›ndaki yeni dizel kükürt
giderme ünitesinin amac›, motorindeki
kükürt üst s›n›r de¤erini Avrupa Birli¤i
ülkelerinde 2005 y›l›nda yürürlü¤e girecek
olan 50 ppm düzeyine düflürmektir.
Söz konusu darbo¤azlar›n giderilmesi
amac›yla baz› ›s› de¤ifltiricilerin
de¤ifltirilmesi ile ilgili inflaat ve montaj
çal›flmalar› tamamlanarak üniteler devreye
al›nm›fl ve proje 2002 y›l›nda
tamamlanm›flt›r.
S.36-37
Dizel iflleme kapasitesi 4,500 m3/gün
olarak belirlenen dizel kükürt giderme
ünitesinin 2004 y›l›nda tamamlanmas›
planlanm›flt›r. Projenin toplam yat›r›m
tutar› 175 milyon dolar olup, milli
ekonomimize y›lda yaklafl›k 116 milyon
dolar katma de¤er sa¤layacakt›r. Dizel
kükürt giderme ünitesinin lisans ve temel
mühendislik paketi ABB firmas›ndan, CCR
ünitesi lisans ve temel mühendislik paketi
AXENS firmas›ndan temin edilmektedir.
Proje kapsam›ndaki reformer ünitesinin
kapasitesi 3,200 m3/gün olup, amaç daha
yüksek aktiviteli reformat üreterek
rafinerinin kurflunsuz benzin üretimini
art›rmakt›r. Proje kapsam›nda ayr›ca
15 MW kapasiteli bir adet buhar türbini
de tesis edilecektir.
Projenin detay mühendislik, sat›nalma ve
inflaat/montaj iflleri ile ilgili ihale
dokümanlar› firmalara teslim edilmifl olup,
1 Temmuz 2003 tarihinde teknik teklifler
al›narak de¤erlendirme çal›flmalar›na
bafllanacakt›r.
Global Reports LLC
BATMAN RAF‹NER‹S‹
Global Reports LLC
BATMAN RAF‹NER‹S‹
KAPAS‹TELER‹
Vakum Üniteleri 340 m3/gün
215 m3/gün
At›k Su Ar›tma Ünitesi, 290 m3/saat
S.38-39
Ülkemizin ilk rafinerisi olan Batman
Rafinerisi 1955 y›l›nda Batman’da
330 bin ton/y›l kapasite ile kurulmufltur.
Artan bölge talebini karfl›lamak üzere
rafinerinin kapasitesi 1960 y›l›nda
tamamlanan darbo¤az giderme
çal›flmas›yla 580 bin ton/y›la ç›kar›lm›flt›r.
Yenileme çal›flmalar› aral›ks›z devam eden
Batman Rafinerisi’nin hampetrol iflleme
kapasitesi yeni bir ünitenin iflletmeye
al›nmas› ile 1972 y›l›nda 1.1 milyon ton/y›la
ulaflm›flt›r.
Rafineride iki adet hampetrol distilasyon
ünitesi yan›nda vakum, reformer, LPG ve
asfalt üretim üniteleri bulunmaktad›r.
KAPAS‹TELER‹
Hampetrol Depolama
Brüt 32,000 m3 (4 Tank)
Brüt 123,000 m3 (67 Tank)
Global Reports LLC
KÖRFEZ PETROK‹MYA VE RAF‹NER‹ MÜDÜRLÜ⁄Ü
1970 YILINDA PETROK‹MYA ALANINDA
ÜRET‹ME BAfiLAMIfi OLAN TES‹SLER
TÜRK SANAY‹‹N‹N ‹HT‹YACI OLAN
MAMULLER‹ ÜRETMEKTED‹R .
Yar›mca Kompleksi Tesisleri, Petkim
Petrokimya Holding A.fi.’nin ilk kompleks
yat›r›m› olarak; Etilen, Klor Alkali, Vinil
Klorür Monomer, Polivinil Klorür, Alçak
Yo¤unluk Polietilen fabrikalar› ile 1970
y›l›nda petrokimya alan›nda üretime
bafllam›flt›r.
1972-1976 y›llar› aras›nda Karbon Siyah›,
Stiren, Polistiren, DDB, BDX, SBR, CBR ve
Kaprolaktam fabrikalar› da devreye
al›narak Yar›mca Kompleksi kuruluflunu
tamamlam›flt›r.
Kompleks, dünya petrokimya sanayiindeki
geliflmelerin paralelinde 1987-1990 y›llar›
aras›nda en verimli dönemini yaflam›fl ve
1991 y›l›ndan itibaren krize girmifltir.
1990-1995 y›llar› aras›nda Klor Alkali,
Etilen, Stiren, LAB (DDB) ve Kaprolaktam
fabrikalar›n›n üretimine son verilmifltir.
Söz konusu fabrikalar sökülürken fabrika
alanlar› yat›r›ma elveriflli bofl alanlar haline
getirilmifltir. 2001 y›l› içerisinde ise PE,
PVC ve VCM fabrikalar›n›n üretimine son
verilmifltir.
Yar›mca Kompleksi Tesisleri, Özellefltirme
Yüksek Kurulu’nun 05/10/2001 tarih
ve 2001/54 say›l› karar› ile TÜPRAfi
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’ye
devredilmifl olup, Körfez Petrokimya ve
Rafineri Müdürlü¤ü unvan› alt›nda
butadien ekstraksiyon, polistiren, karbon
siyah›, polibutadien, stiren butadien
kauçuk fabrikalar› ve Yard›mc› ‹flletme
Üniteleri ile birlikte üretime devam
etmektedir.
KARBON S‹YAHI FABR‹KASI
POL‹ST‹REN FABR‹KASI
Kurulu Kapasite
15,000 ton/y›l
Lisansör Firma
Philips Petroleum Co., ABD
Mühendislik ve Tedarik Müteahhidi Euro Technica ‹talya Snam Progetti, ‹ngiltere
Montaj Firmas›
Petkim, Türkiye
‹flletmeye Al›n›fl Tarihi
28 fiubat 1974
Tevsii Tarihi
1981
Tevsii Sonras› Kapasite
40,000 ton/y›l
KS/Aromatik Ya¤ Dönüflüm Oran› %53
Kurulu Kapasite
Lisansör Firma
ST‹REN BUTAD‹EN KAUÇUK FABR‹KASI
POL‹BUTAD‹EN KAUÇUK FABR‹KASI
Kurulu Kapasite
Lisansör Firma
Mühendislik ve Tedarik Müteahhidi
Montaj Firmas›
SBR/Latex Dönüflüm Oran›
Kurulu Kapasite
Lisansör Firma
Montaj Firmas›
CBR/BDX Dönüflüm Oran›
Global Reports LLC
33,000 ton/y›l
Polysar, Kanada
Heurtey S.A., Fransa
Petkim, Türkiye
19 Mart 1975
%23
15,000 ton/y›l
Costen Oil & Chemical
Co., ABD
Mühendislik ve Tedarik Müteahhidi Litwin S.A., Fransa
Montaj Firmas›
Petkim, Türkiye
04 Nisan 1975
Tevsii Tarihi
1988
27,000 ton/y›l
PS/Stiren Dönüflüm Oran›
%103
20,000 ton/y›l
Polysar, Kanada
Petkim, Türkiye
30 Nisan 1975
%97
S.40-41
ÜRET‹M
2002 y›l›nda olumsuz pazar koflullar› ve BDX fabrikas›n›n
faaliyetlerinin durdurulmas›na ba¤l› olarak yaflanan Butadien
1.3 stok yetersizli¤ine ra¤men, öngörülen hedefler
do¤rultusunda üretime devam edilmifltir.
BUTAD‹EN EKSTRAKS‹YON FABR‹KASI
Kurulu Kapasite
Lisansör Firma
Montaj Firmas›
BDX/C4 Dönüflüm Oran›
33,000 ton/y›l
Shell International,
Hollanda
Petkim, Türkiye
20 fiubat 1975
%50
YARIMCA KOMPLEKS‹ YARDIMCI
‹fiLETME ÜN‹TELER‹
Montaj Firmas›
Tevsii Tarihi
120 ton/h
BW.CE
SIM. Chem. ‹ngiltere,
Tümafl-Türkiye
Foster-Wheeler, ABD
07.04.1969 BW Kazan,
27.06.1973 CE Kazan
1975-1986
6x100 = 600 ton/h
HAVA ÜN‹TES‹
Kurulu Kapasite
Lisansör Firma
Montaj Firmas›
Tevsii Tarihi
5,000 Nm3/h
CENTAC
Tümafl-Türkiye
Foster-Wheeler, ABD
15 May›s 1969
1972-1973
29,000 Nm3/h
N‹TROJEN ÜN‹TES‹
Kurulu Kapasite
Lisansör Firma
Montaj Firmas›
Tevsii Tarihi
PETROK‹MYA ÜRÜNLER‹ ÜRET‹M‹ (ton)
Ürünler
2002
Polistiren
Stiren Butadien Kauçuk (SBR)
Poli Butadien Kauçuk (CBR)
Karbon Siyah› (KS)
Butadien 1,3
Di¤er
GENEL TOPLAM
4,230
21,065
14,455
37,174
25,392
26,332
128,648
SATIfi
BUHAR ÜRET‹M ÜN‹TES‹
Kurulu Kapasite
Lisansör Firma
Polistiren fabrikas›nda PETK‹M-ARGE ile yürütülen ortak
çal›flma sonucu, piyasa talebini karfl›layacak özellikte Köpük
PS (EPS) elde edilmesi konusunda baflar› sa¤lanarak üretime
geçilmifl olup, kapasite art›rma çal›flmalar›na devam
edilmektedir.
840 Nm3/h
W.C. HOLMES
Tümafl-Türkiye
Foster-Wheeler, ABD
05 May›s 1969
1973
1,260 Nm3/h
2002 y›l› içinde hammadde fiyatlar›ndaki anormal art›fllar
ve hammadde temininde yaflanan zorluklara ra¤men,
Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü 73.5 bin ton
yurt içi, 3.1 bin ton yurt d›fl› 2.4 bin ton ihraç kay›tl› olmak
üzere toplam 79.0 bin ton (üretim ve havuz art›klar› hariç)
sat›fl yapm›flt›r.
Karbon Siyah› sat›fllar› son befl y›l›n en yüksek miktar›d›r.
Ayr›ca Sentetik Kauçuk ve Karbon Siyah› türleri son befl
y›l›n en yüksek fiyatlar› ile sat›lm›flt›r.
PETROK‹MYA ÜRÜNLER‹ SATIfiLARI (ton)
Ürünler
Polistiren
Di¤er Ürünler
‹Ç SATIfi TOPLAM
Polistiren
Di¤er Ürünler
‹HRAÇ KAYITLI SATIfi TOPLAM
TOPLAM YURT‹Ç‹ SATIfiLAR
DIfi SATIM
TOPLAM SATIfi
2002
4,912
19,433
11,936
36,604
637
73,522
916
542
939
2,398
75,920
3,097
79,017
Global Reports LLC
TÜPRAfi KURULUfiUNDAN BU
YANA ÇEVRE VE TOPLUM
SA⁄LI⁄INA SON DERECE
DUYARLI B‹R TUTUM
SERG‹LEM‹fi, ÇALIfiANLARINA
VE TEDAR‹KÇ‹LER‹NE SA⁄LIKLI
VE EMN‹YETL‹ B‹R ÇALIfiMA
ORTAMI VE ‹fi GÜVENL‹⁄‹
SA⁄LAMAYI TAAHHÜT
ETM‹fiT‹R.
Global Reports LLC
S.42-43
PERSONEL VE E⁄‹T‹M
2002 y›l› için öngörülen 5,080 kiflilik
kadroya karfl›l›k, y›l sonu itibar›yla
personel say›s› 4,716 kifli olmufltur. Buna
göre fiili personel say›s›n›n onaylanm›fl
kadroya oran› %92.8 olarak
gerçekleflmifltir. Y›l içinde 23 personel
ifle al›nm›fl, 300 personel iflten ayr›lm›flt›r.
Sürdürülebilir bir baflar› için performans›
yüksek personel gereklili¤inin bilincinde
olan TÜPRAfi, çal›flanlar›n›n motivasyon,
bilgi ve beceri düzeylerini en üst düzeye
getirmeyi amaçlamaktad›r. Üretim ve
destek süreçlerinin her aflamas›nda, tüm
çal›flanlar›n kat›l›m› ile sistemin etkinli¤i
ve gelifltirilmesi yönünde sürekli
iyilefltirme yapmak, sistem hedeflerinin
çal›flanlara iletilmesini, net bir flekilde
anlafl›lmas›n› ve uygun iletiflimin
TOPLAM KAL‹TE YÖNET‹M‹
kurulmas›n› sa¤lamak TÜPRAfi’›n e¤itim
politikas›n›n temel tafllar›d›r. Bu
ba¤lamda 2002 y›l›nda 500 personelimiz
(14,376 adam/saat) yurt içinde, 93
personelimiz (5,792 adam/saat) yurt
d›fl›nda yat›r›m, inceleme, araflt›rma
konular›nda çeflitli sempozyum, kurs ve
konferanslara kat›lm›flt›r. Ayr›ca teknik
emniyet, sivil savunma, operatör
oryantasyonu gibi amaçlarla 8,950
personele (79,526 adam/saat) kurum
içi e¤itim sa¤lanm›flt›r.
TÜPRAfi’›n tüm aktivitelerinde kalite,
çevre, toplum ve çal›flan sa¤l›¤›na olan
duyarl›l›¤› çerçevesinde ;
• ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi
• ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi
• OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i
Yönetim Sistemi
uygulamalar›yla ilgili belgelendirme
çal›flmas› devam etmektedir.
Bunlara ilave olarak, çeflitli kurulufllardan
gelen 3,117 kifliye (951,344 adam/saat)
fiirketimiz taraf›ndan e¤itim verilmifltir.
Global Reports LLC
EMN‹YET-ÇEVRE-SA⁄LIK
TEKN‹K EMN‹YET
TÜPRAfi kuruluflundan bu yana çevre
ve toplum sa¤l›¤›na son derece duyarl›
bir tutum sergilemifltir. Çevre, ifl sa¤l›¤›
ve güvenli¤i konular›nda tabi oldu¤u
yerel ve uluslararas› mevzuata uyumlu
çal›flmay›, çal›flanlar›n›n, ziyaretçilerinin
ve komflular›n›n TÜPRAfi’›n faaliyetleri
nedeniyle maruz kalabilecekleri tehlike
ve riskleri en aza indirmeyi, çal›flanlar›na
ve tedarikçilerine sa¤l›kl› ve emniyetli
bir çal›flma ortam›, ifl güvenli¤i sa¤lamay›
taahhüt eden TÜPRAfi bu konuda
çal›flmalar›n› titizlikle sürdürmektedir.
Nihai hedefimiz emniyet, çevre, ifl sa¤l›¤›
ve ifl güvenli¤i konular›nda mevcut yasa,
tüzük ve yönetmelikleri uygulayarak
Avrupa Birli¤i standartlar›nda faaliyet
göstermek, ayn› zamanda çevre
bilincinin oluflmas›na ve geliflmesine
önayak olmakt›r.
Rafinerilerimizde çal›flmalar›m›z› “Önce
Emniyet” prensibinden hareket ederek
sürdürmekteyiz. ‹flçi sa¤l›¤› ve ifl güvenli¤i
tüm çal›flanlar›m›z›n vazgeçilmez
önceli¤idir. Bu konuda sorumluluk en
üstten en alt kademeye kadar tüm
yöneticilerimize aittir. Emniyet
kurallar›n›n belirlenmesi uluslararas›
standartlar ve çal›flanlar›m›z›n önerileri
do¤rultusunda olup, bu kurallar›n
eksiksiz uygulanmas› ana ilkemizdir.
fiirketimizde, tüm personelin yang›n ve
ifl güvenli¤i konular›nda e¤itilmesini ve
bilinçlenmesini sa¤lamak amac›yla
Emniyet Haftas› düzenlenmektedir. Bu
süreçte afifl alt›na slogan bulma ve
sloganl› resim yar›flmalar› aç›larak
personelin haftan›n etkinliklerine kat›l›m›
sa¤lanmakta; dereceye giren resimler
emniyet panosunda sergilenmektedir.
Ayr›ca, ünitelerin temizlik ve düzen
kontrolleri ile bir y›l içinde yapm›fl
olduklar› ifl kazalar› de¤erlendirilerek ilk
üç dereceye giren üniteler
ödüllendirilmektedir.
Sürekli verilen e¤itimler ve düzenli olarak
uygulanan önleyici planlar sayesinde ifl
kazalar›n›n ve meslek hastal›klar›n›n
Global Reports LLC
uluslararas› kabul görmüfl asgari
seviyede tutulmas› amaçlanmaktad›r.
Teknik emniyet ve yang›nla mücadele
sistemleri, en son teknoloji ürünü yang›n
arazözleri ve di¤er ekipmanlar ile
modernize edilmifl, böylelikle yang›n ve
do¤al afetlerin do¤urabilece¤i riskler
en aza indirilmifltir. Yang›n e¤itimleri
her ay tekrarlanmakta, de¤iflik
senaryolara göre düzenli olarak yang›n
tatbikatlar› yap›lmaktad›r.
Deniz ve nehirlerde meydana gelebilecek
mahsul kaçaklar›na etkin bir flekilde
müdahale edilebilmesi için ‹ngiltere’de
bulunan OSRL (Oil Spill Response Ltd.)
flirketi ile befl rafineriyi kapsayan bir
anlaflma yap›lm›flt›r.
Rafinerilerde mahsul kaçaklar›na etkin
bir flekilde müdahale edilebilmesi için
Oil Spill Response Limited (OSRL) flirketi
ile organize edilen “Petrol
Döküntülerinin Temizlenmesi” konulu
e¤itime, rafinerilerden elemanlar›n
kat›l›m› sa¤lanm›flt›r.
S.44-45
ÇEVREN‹N KORUNMASI
Çevre koruma konusuna büyük önem
veren TÜPRAfi’ta at›k sular fiziksel,
kimyasal ve biyolojik ar›tmalardan
geçirilerek yönetmeliklerde belirtilen
standartlar›n üzerinde deflarj
edilmektedir. Söz konusu deflarj için
periyodik olarak izin al›nmaktad›r.
TÜPRAfi’ta, iskelelerde ve gemilerde
meydana gelebilecek yang›n ve mahsul
kaçaklar›na müdahale edebilecek su ve
köpük püskürtme sistemleri ile
donan›ml› römorkörler mevcuttur.
Akaryak›t dökülmelerini kontrol alt›na
almak ve toplamak için yüzer bariyerler
ve s›y›r›c› pompalar her an kullan›ma
haz›rd›r.
Rafinerilerde bacalar›n birlefltirilmesi,
yükseltilmesi ve kükürt oran› %1.5’in
alt›nda olan düflük kükürtlü yak›tlar›n
kullan›lmas› sayesinde hava kirlili¤i ile
mücadele çal›flmalar›nda ve baca gaz›
emisyon izinlerinin al›nmas› konusunda
önemli geliflmeler kaydedilmifltir. Yüzer
tavanlar›n conta sistemleri çift s›zd›rmaz
hale getirilerek tanklardan hidrokarbon
emisyonlar› kabul edilebilir limitlerin
alt›na indirilmifltir. ‹zmir ve K›r›kkale
rafinerilerinde do¤al gaz kullan›m› bu
y›l içerisinde sa¤lanacakt›r.
‹fi GÜVENL‹⁄‹ VE ‹fiÇ‹ SA⁄LI⁄I
TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü, ‹zmit Rafineri
Müdürlü¤ü ve Körfez Petrokimya ve
Rafineri Müdürlü¤ü’nde 14001 Çevre
Yönetim Sistemi kurulmas› çal›flmalar›
kapsam›nda at›klar›n yönetimi
konusunda yap›lan düzenlemeler ve
çal›flmalar ile kat›, tehlikeli ve t›bbi
at›klar›n kayna¤›nda ayr›larak, etkin bir
flekilde kontrolü ve bertaraf›
sa¤lanmaktad›r. Di¤er rafinerilerde de
etkin bir at›k yönetiminin uygulanmas›
için çal›flmalara bafllanm›flt›r.
TÜPRAfi ‹zmit Rafinerisi’nde çeflitli
kaynaklardan gelen ve dört adet toprak
havuzda toplanm›fl organik ve inorganik
menfleli yaklafl›k 31,000 m3 kat› at›¤›n
bertaraf› için yap›lan uluslararas› ihale
sonucunda Willacy Oil flirketiyle anlaflma
sa¤lanm›fl olup, Haziran 2002 sonunda
temizlik çal›flmalar› tamamlanarak
1,117 m3 hidrokarbon geri kazan›lm›flt›r.
TÜPRAfi Körfez Petrokimya ve Rafineri
Müdürlü¤ü s›n›rlar› içerisinde tehlikeli
at›k ve evsel at›k havuzlar›, tehlikeli at›k
ihtiva eden variller ve ‹zmit Rafineri
Müdürlü¤ü OWS havuzlar›ndaki toplam
16,000 m3 çamurun temizli¤i ve bertaraf
ifllemleri için Eylül 2002 tarihinde ‹zaydafl
firmas› ile anlaflma yap›lm›flt›r.
TÜPRAfi rafinerilerinde iflçi sa¤l›¤›n›
koruma ve ifl güvenli¤i sa¤lama konular›,
standart, tüzük ve yönetmeliklerle sürekli
kontrol alt›nda tutulmaktad›r.
Personele ilk yard›m konusunda teorik
ve pratik e¤itimler verilmekte, y›ll›k
periyodik sa¤l›k kontrolleri
gerçeklefltirilmektedir. Özel muayene
ve tetkik gerektiren ünitelerde
çal›flanlar›n kontrolleri ile portör
muayeneleri yap›lmakta, radyasyon riski
olan yerlerde çal›flanlar›n dozimetreleri
periyodik olarak kontrol edilmektedir.
TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü, ‹zmit Rafineri
Müdürlü¤ü ve Körfez Petrokimya ve
Rafineri Müdürlü¤ü’nde OHSAS 18001
‹fl Sa¤l›¤› ve ‹fl Güvenli¤i Yönetim
Sistemlerinin kurulmas› çal›flmalar›
kapsam›nda Genel Müdürlük ve
Rafinerilerde, çal›flanlar›n ve ziyaretçilerin
maruz kalabilecekleri tehlikeler
belirlenerek risk analizi çal›flmalar›
yap›lm›flt›r.
Global Reports LLC
MAL‹ DURUM
TÜPRAfi, 2002 y›l› faaliyet dönemini,
tüm kesimlerde yaflanan ekonomik
daralma ve t›rmanan Irak krizine
ra¤men, üretimini ve ihracat›n› art›rarak
baflar›l› bir flekilde tamamlam›flt›r.
TÜPRAfi 2002 y›l›nda cirosunu
yükselterek %41 art›flla 15.5 katrilyon
TL’na ulaflt›rm›fl ve KDV dahil devlete
ödenen vergiler de %62 oran›nda art›flla
8.9 katrilyon TL olarak gerçekleflmifltir.
Ekonomik krizin a¤›r flartlar› tüm y›l
boyunca hissedilmifl olmas›na ra¤men,
TÜPRAfi yat›r›mlar›n› sürdürmeye devam
etmifltir. Di¤er taraftan ifltiraki D‹TAfi’ta
%29 olan sermaye pay›n› Yüksek
Planlama Kurulu karar› do¤rultusunda
16.5 milyon dolar bedel ödeyerek
%79.98’e ç›karm›flt›r.
TÜPRAfi 2002 y›l›nda, 2001 y›l›na göre
%22.1 art›flla 7,757.4 trilyon TL net
sat›fl has›lat› sa¤lam›flt›r. Bu has›lattan
7,454.1 trilyon TL sat›fllar›n maliyeti ve
166.4 trilyon TL pazarlama sat›fl ve
da¤›t›m giderleri ve genel yönetim
giderlerinden oluflan faaliyet giderlerinin
Global Reports LLC
indirilmesinden sonra 136.9 trilyon TL
iflletme faaliyeti kar› kaydedilmifltir.
‹flletme faaliyet kar›na 382.1 trilyon TL
di¤er faaliyetlerden ola¤an ve ola¤and›fl›
gelirlerin ilavesi ile oluflan tutardan
216 trilyon TL di¤er faaliyetlerden ola¤an
ve ola¤and›fl› giderlerin ve 45.4 trilyon
TL finansman giderlerinin düflülmesi
sonunda 2002 y›l› vergi öncesi dönem
kar› 257.5 trilyon TL olarak
gerçekleflmifltir. Dönem kar›n›n vergi ve
yasal yükümlülükleri 83.6 trilyon TL
düflüldükten sonra net dönem kar›
173.9 trilyon TL olarak gerçekleflmifltir.
Yat›r›mc›lar›na TÜPRAfi’›n 2003 y›l›
birinci çeyrek stratejisindeki baflar›y›
müjdelemek için, bu dönemde vergi
öncesi 294.4 trilyon TL, net olarak
188.2 trilyon TL kar sa¤land›¤›n› burada
belirtmek gerekli olacakt›r.
DENET‹M RAPORU
S.46-47
TÜPRAfi Denetim Raporu 2002
Global Reports LLC
‹Ç‹NDEK‹LER
49- Ba¤›ms›z Denetim Raporu
50- Bilanço
52- Gelir Tablosu
53- Fon Ak›m Tablosu
54- Nakit Ak›m Tablosu
55- Bilanço Dipnotlar›
66- Gelir Tablosu Dipnotlar›
Global Reports LLC
S.48-49
TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ ANON‹M fi‹RKET‹
1 OCAK 2002- 31 ARALIK 2002 HESAP DÖNEM‹NE A‹T
BA⁄IMSIZ DENET‹M RAPORU
1. Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin ("fiirket") 31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle düzenlenmifl bilançosunu ve bu tarihte sona eren
hesap dönemine ait gelir tablosunu incelemifl bulunuyoruz. ‹ncelememiz, genel kabul görmüfl denetim ilke, esas ve
standartlar›na uygun olarak yap›lm›fl ve dolay›s›yla hesap ve ifllemlerle ilgili olarak muhasebe kay›tlar›n›n kontrolü ile gerekli
gördü¤ümüz di¤er denetim yöntem ve tekniklerini içermifltir.
2. Görüflümüze göre, söz konusu mali tablolar Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin 31 Aral›k 2002 tarihindeki gerçek mali
durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve bir önceki hesap dönemi ile
tutarl› bir flekilde uygulanan Sermaye Piyasas› Kurulu taraf›ndan yay›mlanan genel kabul görmüfl muhasebe ilkelerine (Bak›n›z
Bilanço dipnot 11.a) uygun olarak do¤ru bir biçimde yans›tmaktad›r.
DRT DENET‹M REV‹ZYON TASD‹K
YEM‹NL‹ MAL‹ MÜfiAV‹RL‹K A.fi.
Member Firm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU
Zeki Kurtçu
Sorumlu Ortak, Bafldenetçi
‹stanbul, 12 Mart 2003
Global Reports LLC
TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi.
31 ARALIK 2002 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE
B‹LANÇO (milyon TL)
AKT‹F HESAPLAR
DÖNEN VARLIKLAR
Haz›r De¤erler
Menkul De¤erler
Ticari Alacaklar
Di¤er Alacaklar
Stoklar
Di¤er Dönen Varl›klar
DURAN VARLIKLAR
Ticari Alacaklar
Di¤er Alacaklar
Finansal Duran Varl›klar
Maddi Duran Varl›klar
Maddi Olmayan Duran Varl›klar
Gelecek Y›llara ait Gider ve Gelir Tahakkuklar›
Di¤er Duran Varl›klar
AKT‹F TOPLAMI
NOTLAR:
* Stoklar›m›z A¤›rl›kl› Ortalama Maliyet üzerinden de¤erlendirilmifltir.
* Yeniden De¤erleme Oran› %59.0 olarak uygulanm›flt›r.
* Devam Etmekte Olan Yat›r›mlar›m›z 54,149,789 Milyon TL’d›r.
* Maddi Duran Varl›klar›m›za normal amortisman uygulanm›flt›r.
* Bu tablolar, Türk Muhasebe Standard›na ve Sermaye Piyasas› Kurulu prensiplerine göre haz›ranm›flt›r.
Global Reports LLC
31 Aral›k 2002
1,936,235,211
437,529,702
31 Aral›k 2001
1,351,157,974
344,441,772
328,553,445
11,379,868
1,026,488,778
132,283,418
272,629,000
83,283,550
556,087,794
94,715,858
1,072,004,702
1,477
8,884
29,057,054
1,042,110,536
772,283
834,312,877
1,432
1,481
2,106,850
831,647,710
301,739
54,468
3,008,239,913
253,665
2,185,470,851
S.50-51
B‹LANÇO (milyon TL)
PAS‹F HESAPLAR
KISA VADEL‹ YABANCI KAYNAKLAR
Finansal Borçlar
Ticari Borçlar
Di¤er Borçlar
Al›nan Avanslar
Ödenecek Vergiler ve Di¤er Yükümlülükler
Borç ve Gider Karfl›l›klar›
Gelecek Aylara ait Gelirler ve Gider Tahakkuklar›
Di¤er K›sa Vadeli Yabanc› Kaynaklar
UZUN VADEL‹ YABANCI KAYNAKLAR
Finansal Borçlar
Ticari Borçlar
Di¤er Uzun Vadeli Yabanc› Kaynaklar
Al›nan Avanslar
Borç ve Gider Karfl›l›klar›
ÖZKAYNAKLAR
Sermaye
Sermaye Taahhütleri (-)
Emisyon Primi
Yeniden De¤erleme De¤er Art›fl›
Yedekler
Net Dönem Kar›
Dönem Zarar›
Geçmifl Y›llar Zararlar› (-)
PAS‹F TOPLAMI
31 Aral›k 2002
1,502,860,410
108,427,255
781,981,479
468,306,541
39,167,071
31 Aral›k 2001
1,034,413,856
88,927,483
410,011,499
386,742,753
14,430,531
104,978,064
134,301,590
383,113,155
276,837,640
14,935,369
15,195
91,324,951
419,242,431
297,336,524
47,507,195
1,928
74,396,784
1,122,266,348
250,419,200
171,969
585,999,368
111,771,963
173,903,848
3,008,239,913
731,814,564
250,419,200
171,969
230,049,500
62,540,637
188,633,258
2,185,470,851
NOTLAR:
* Yurt D›fl› Proje Kredilerimiz 232,682,462 U.S.Dolar›d›r.
* 2002 Y›l› sonu itibariyle Kay›tl› Sermayemiz 250,419 Milyar TL’d›r.
* Kar Yedekleri ‹çinde 24,382,063 Milyon TL 1. Yasal Yedeklere, 59,952,687 milyon TL 2. Yasal Yedeklere, 27,437,213 Milyon TL Ola¤anüstü Yedeklere aittir.
* Özel Fonlar, Dahili Sigorta Risk Karfl›l›¤›'n› ifade etmektedir.
Global Reports LLC
GEL‹R TABLOSU (milyon TL)
GEL‹R G‹DER DURUMU
Brüt Sat›fllar
Sat›fllardan ‹ndirimler (-)
Net Sat›fllar
Sat›fllar›n Maliyeti (-)
Brüt Sat›fl Kar› veya Zarar›
Faaliyet Giderleri (-)
31 Aral›k 2002
15,520,188,474
7,762,809,318
7,757,379,156
7,454,113,395
303,265,761
166,410,767
31 Aral›k 2001
10,999,181,525
4,646,824,124
6,352,357,401
5,980,857,144
371,500,257
134,546,721
ESAS FAAL‹YET KARI VEYA ZARARI
Di¤er Faaliyetlerden Gelirler ve Karlar
Di¤er Faaliyetlerden Giderler ve Zararlar (-)
Finansman Giderleri (-)
136,854,994
326,675,039
189,718,691
45,435,497
236,953,536
356,197,635
264,165,843
42,845,441
FAAL‹YET KARI (ZARARI)
Ola¤and›fl› Gelir ve Karlar
Ola¤and›fl› Gider ve Zararlar (-)
228,375,845
55,450,952
26,281,064
286,139,887
20,043,812
22,678,642
DÖNEM KARI VEYA ZARARI
Ödenecek Vergi ve Yükümlülükler (-)
DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI
257,545,733
83,641,885
173,903,848
283,505,057
94,871,799
188,633,258
NOTLAR
* Brüt Sat›fllar›n 14,561,362,681 Milyon TL Yurt ‹çi, 895,567,619 Milyon TL Yurt D›fl›, 61,849,038 Milyon TL Hizmet Sat›fllar›n›, 1,409,136 Milyon TL da Di¤er Has›lat› ifade
etmektedir.
* Sat›fllar›n Maliyeti içindeki Sat›lan Mal›n Maliyeti 6,621,465,147 Milyon TL, Sat›lan Ticari Mallar Maliyeti 831,394,860 Milyon TL Di¤er Sat›fl Maliyetleri de 1,253,388 Milyon
TL'd›r.
Global Reports LLC
S.52-53
FON AKIM TABLOSU (milyon TL)
A) KAYNAKLAR
Faaliyet Kar›ndan Sa¤lanan Kaynak
Ola¤anüstü Kardan Sa¤lanan Kaynak
Dönen Varl›klar›n Tutar›nda Azal›fl
Duran Varl›klar›n Tutar›nda Azal›fl
K›sa Vadeli Borçlarda Art›fl
Uzun Vadeli Borçlarda Art›fl
Sermaye Art›r›m› (Nakit ve Di¤er Varl›k Karfl›l›¤›)
Emisyon Primi
B) KAYNAK KULLANIMLARI
Faaliyet Zarar›ndan Dolay› Kaynak Kullan›m›
Ola¤and›fl› Zarardan Dolay› Kaynak Kullan›m›
Ödenen Vergi ve Benzerleri
Ödenen Temettüler
Dönen Varl›klar›n Tutar›nda Art›fl
Duran Varl›klar›n Tutar›nda Art›fl (Yeniden De¤. Hariç)
K›sa Vadeli Borçlarda Azal›fl
Uzun Vadeli Borçlarda Azal›fl
31 Aral›k 2002
993,047,928
479,500,817
37,263,463
476,283,648
-
31 Aral›k 2001
1,248,274,836
542,838,137
20,043,812
158,089,278
101,150
328,675,386
198,527,073
-
993,047,928
79,733,631
139,401,932
579,189,110
146,261,699
48,461,556
1,248,274,836
22,678,642
182,795,164
217,748,324
373,028,076
420,740,713
31,283,917
-
* Bu tablolar, Türk Muhasebe Standard›na ve Sermaye Piyasas› Kurulu Prensiplerine göre haz›rlanm›flt›r.
Global Reports LLC
NAK‹T AKIM TABLOSU (milyon TL)
31 Aral›k 2002
344,441,772
31 Aral›k 2001
163,270,267
B- DÖNEM ‹Ç‹ NAK‹T G‹R‹fiLER‹
1- Sat›fllardan Elde Edilen Nakit
a) Net Sat›fl Has›lat›
b) Alacaklardaki (Sat›fllardan Kaynaklanan) Azal›fl
c) Alacaklardaki (Sat›fllardan Kaynaklanan) Art›fl (-)
2- Di¤er Faaliyetlerden Gelirler ve Karlardan Dolay› Sa¤lanan Nakit
3- Ola¤anüstü Gelir ve Karlardan Sa¤lanan Nakit
4- K›sa Vadeli Borçlardaki Art›fl (Al›mlarla ‹lgili Olmayan)
a) Menkul K›ymet ‹hraçlar›ndan
b) Di¤er Art›fllar
5- Uzun Vadeli Borçlardaki Art›fl (Al›mlarla ‹lgili Olmayan)
a) Menkul K›ymet ‹hraçlar›ndan
b) Di¤er Art›fllar
6- Sermaye Art›fl›ndan Sa¤lanan Nakit
7- Hisse Senedi ‹hraç Primlerinden Sa¤lanan Nakit
8- Di¤er Nakit Giriflleri
8,254,997,587
7,694,902,910
7,757,379,156
(62,476,246)
314,017,430
55,450,952
109,294,980
109,294,980
81,331,315
7,340,385,955
6,510,446,679
6,352,357,401
158,089,278
356,197,635
20,043,812
255,069,606
255,069,606
198,527,073
198,527,073
101,150
C- DÖNEM ‹Ç‹ NAK‹T ÇIKIfiLARI
1- Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Ç›k›fl›
a) Sat›fllar›n Maliyeti
b) Stoklardaki Art›fl
c) Borçlardaki (Al›mlardan Kaynaklanan) Azal›fl
d) Borçlardaki (Al›mlardan Kaynaklanan) Art›fl (-)
e) Amortisman ve Karfl›l›klar Gibi Nakit Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler (-)
f) Stoklardaki Azal›fl (-)
2- Faaliyet Giderlerinden Dolay› Nakit Ç›k›fl›
a) Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri
b) Pazarlama Sat›fl ve Da¤›t›m Giderleri
c) Genel Yönetim Giderleri
d) Nakit Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler (-)
3- Di¤er Faaliyetlerden Gider ve Zararlardan Dolay› Nakit Ç›k›fl›
a) Di¤er Faaliyetlerle ‹lgili Gider ve Zararlar
b) Nakit Ç›k›fl› Gerektirmeyen Giderler (-)
4- Finansman Giderlerinden Dolay› Nakit Ç›k›fl›
5- Ola¤anüstü Gider ve Zararlardan Dolay› Nakit Ç›k›fl›
6- Duran Varl›k Yat›r›mlar› Nedeniyle Nakit Ç›k›fl›
7- K›sa Vadeli Borçlar›n Anapara Ödemeleri (Al›mlarla ‹lgili Olmayan)
8- Uzun Vadeli Borçlar›n Anapara Ödemeleri (Al›mlarla ‹lgili Olmayan)
9- Ödenen Vergi ve Benzerleri
10- Ödenen Temettüler
11- Di¤er Nakit Ç›k›fllar›
8,161,909,657
7,272,171,983
7,454,113,395
453,739,458
387,446,128
248,234,742
120,385,951
32,210,804
134,199,963
46,024,816
199,906,796
193,700,533
6,206,263
41,859,587
18,187,489
146,453,448
54,310,547
79,733,631
139,401,932
89,498,293
7,159,214,450
5,856,950,141
5,980,857,144
115,505,571
73,605,780
165,806,794
77,147,683
23,542,840
111,003,881
57,399,038
230,673,425
267,391,560
(36,718,135)
42,845,441
22,678,642
420,701,554
182,795,164
217,748,324
107,674,076
437,529,702
344,441,772
93,087,930
181,171,505
A- DÖNEM BAfiI NAK‹T MEVCUDU
D- DÖNEM SONU NAK‹T MEVCUDU
E- NAK‹T ARTIfi VEYA AZALIfiI
* Bu tablo, Türk Muhasebe Standard›na ve Sermaye Piyasas› Kurulu prensiplerine göre haz›ranm›flt›r.
Global Reports LLC
S.54-55
B‹LANÇO D‹PNOTLARI
1. ‹fiLETMEN‹N F‹‹L‹ FAAL‹YET KONUSU
- Ham petrol tedarik ve rafine etmek ve gerekti¤inde petrol ürünlerini ithal ve ihraç etmek ve bu maksatla yurt içinde ve d›fl›nda petrol
rafinerileri kurmak ve iflletmek,
- Petrokimya sanayii ve ilgili di¤er sanayii alan›nda fabrikalar, tesisler kurmak ve iflletmek,
- Petrokimyasal maddeler ve ilgili di¤er maddelerin elde edilmesi için gerekli hammaddeler ve yard›mc› maddeler, malzeme ve kimyasal
maddeleri tedarik ederek ifllemek veya bu maddeleri üretmek ve bu maddelerin ticaretini yapmak,
- Üretim faaliyetinin her aflamas›nda elde edilecek ürünleri ambalajlamak ve bunun için ambalaj endüstrisi kurmak, at›k, yan ve standart d›fl›
maddeleri de¤erlendirmek ve/veya satmak, de¤erlendirme olana¤› bulunmayan maddelerin yok edilmesi için gerekli tesisleri kurmak ve
iflletmek,
- Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde, her türlü enerji ve enerji ile ilgili sanayi alan›nda santraller, tesisler kurmak ve iflletmek. Bunun için
gerekli her türlü ekipman, malzeme ve kimyevi tedarik ederek kullanmak ve bu maddelerin ticaretini yapmak.
2. SERMAYEN‹N %10 VE DAHA FAZLASINA SAH‹P ORTAKLAR
31 Aral›k 2002
Ad›-Unvan›
T.C. Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflk.
Di¤er Ortaklar
Toplam
31 Aral›k 2001
Pay Oran›
%
65.76
34.24
100
Pay Tutar›
Milyon TL
164,683,491
85,735,709
250,419,200
Pay Oran›
%
65.76
34.24
100
Pay Tutar›
Milyon TL
164,683,491
85,735,709
250,419,200
3. SERMAYEY‹ TEMS‹L EDEN H‹SSE SENETLER‹NE TANINAN ‹MT‹YAZLAR
Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’na ait 1 adet C grubu imtiyazl› hisse senedi bulunmaktad›r. fiirket ana sözleflmesinin gere¤i olarak Yönetim
Kurulu’nda C grubu hissedar›n gösterece¤i 1 üye bulundurmak zorundad›r. Afla¤›daki konularda Yönetim Kurulu karar› al›nmas› C grubunu
temsil eden üyenin olumlu oy kullanmas›na ba¤l›d›r:
a) fiirket Ana Sözleflmesinde, Yönetim Kurulu toplant› ve karar nisab› ile "‹mtiyazl› Hisse"ye ait haklar› etkileyecek de¤ifliklikler yap›lmas›,
b) Nama yaz›l› hisselerin devrinin pay defterine ifllenmesi,
c) fiirketin sahibi oldu¤u rafinerilerden herhangi birinin kapat›lmas›, sat›lmas›, herhangi bir takyidat ile s›n›rland›r›lmas›, yeni bir rafineriye ortak
olunmas› ve rafinerinin kapasitesinin %10’dan fazla azalt›lmas›,
d) fiirket taraf›ndan yeni bir flirket ve/veya ortakl›klar kurulmas›, kurulu bulunanlara ortak olunmas› ve/veya bunlarla birleflilmesi, flirketin
bölünmesi, flirket sat›n al›nmas›.
4. KAYITLI SERMAYE
Kay›tl› sermaye tavan› 500,000,000 Milyon TL’d›r (31.12.2001: 500,000,000 Milyon TL).
5. YIL ‹Ç‹NDE YAPILAN SERMAYE ARTTIRIMLARI VE KAYNAKLARI
Yoktur (31.12.2001: 175,667,200 Milyon TL).
6. YIL ‹Ç‹NDE ‹HRAÇ ED‹LEN H‹SSE SENED‹ DIfiINDAK‹ MENKUL KIYMETLER
Yoktur.
7. YIL ‹Ç‹NDE ‹TFA ED‹LEN BORÇLANMAYI TEMS‹L EDEN MENKUL KIYMETLER
Yoktur.
8. CAR‹ DÖNEMDE DURAN VARLIK HAREKETLER‹
a) Sat›n al›nan, imal veya infla edilen varl›klar›n maliyeti
b) Sat›lan veya hurdaya ayr›lan maddi duran varl›k maliyeti
c) Cari dönemde yeniden de¤erleme art›fllar›
- Varl›k Maliyetlerinde (+)
- Birikmifl Amortismanlarda (-)
31 Aral›k 2002
Milyon TL
119,695,356
156,809
355,156,718
712,417,477
(357,260,759)
31 Aral›k 2001
Milyon TL
421,009,097
307,544
136,140,948
312,911,275
(176,770,327)
Global Reports LLC
d) Yap›lmakta olan yat›r›mlar›n niteli¤i, toplam tutar›, bafllang›ç ve bitifl tarihi ve harcama esas›na göre tamamlanma derecesi;
31 Aral›k 2002
PROJE ADI
Yeni Refor.ve Dizel Kükürt
Giderme Projesi
Enstr. Sistemi Moderniz.
Sapanca Eski Pompa
‹st. Modernizasyonu
Ürün ve Hp Paçallama Sis.Tesisi
Amin Ünite Flanfl Dram› Tesisi
Kazan ve F›r›nlara Düflük Nox'li
Burner Tes.
Kostik Notralizasyon Ünitesinin Mod.
Ünitelere Kondense Geri Kazan›m
Sis. Tes.
Elektronik Güvenlik ve Kap› Kontrol
Sis.Tes.
Deprem Sonras› ‹yilefltirme Çal›flmalar›
Yang›n ve ‹fl Güvenli¤inin Artt›r›lmas›
Etütler
‹dame Tamamlama ve Modern.
Yat›r›m Stoklar›
‹zmit Rafinerisi Toplam›
Bafllama
Bitifl
Tarihleri
2002 Y›l›
Proje
Tutar›
Milyon TL
Yap›lmakta
Olan
Yat›r›mlar
Milyon TL
Tamamlanma
Derecesi
%
Kocaeli
Kocaeli
1998-2005
1998-2003
500,000
1,740,000
502,852,000
7,645,000
2,432,683
2,099,725
0.48
27.47
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
1999-2003
1999-2002
1999-2002
350,000
1,000,000
160,000
833,000
1,116,000
587,000
299,365
152,987
208,753
35.94
13.71
35.56
Kocaeli
Kocaeli
2001-2003
2001-2003
2,150,000
4,175,000
2,150,000
20,040,000
538
32,160
0.03
0.16
Kocaeli
2001-2004
230,000
459,000
663
0.14
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
2001-2002
1999-2003
2002-2004
2002-2002
2002-2002
1,255,000
6,222,000
1,470,000
25,000
2,200,000
1,390,000
15,368,000
1,470,000
25,000
2,200,000
27.77
61.21
11.44
99.78
7.17
21,477,000
556,135,000
386,056
9,406,268
168,223
24,946
157,674
1,005,537
16,375,578
Yat›r›m
Bölgesi
Proje
Toplam
Tutar›
Milyon TL
2.94
Dizel Kükürt Giderme
Enst. ve Elektr. Sis. Mod. Projesi
Ürün Haz›rlama ve Sat›fl Sistemi Mod.
Benzin Spesifikasyonlar›n› ‹yilefltirme
‹zmir Rafinerisi Toplam›
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
1997-2004
1997-2003
1999-2003
2001-2004
2002-2002
26,800,000
19,820,000
1,250,000
50,000
1,780,000
49,700,000
210,392,000
26,005,000
9,286,000
57,695,000
1,780,000
305,158,000
20,967,074
7,978,912
91,046
48,100
224,975
29,310,107
9.97
30.68
0.98
0.08
12.64
9.60
Dizel Kükürt Gid. ve Lpg Tatl›lafl. Ünit.
Di¤er
K›r›kkale Rafinerisi Toplam›
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
1998-2004
2002-2002
7,580,000
2,150,000
324,943,000
2,150,000
1.32
59.68
9,730,000
327,093,000
4,292,086
1,283,172
15,195
5,590,453
3,980,000
3,980,000
7,029,000
7,029,000
2,873,650
2,873,650
40.88
40,88
84,887,000
1,195,415,000
54,149,788
4.53
Buhar Kazan› Tesisi ve Enstrüman
Sis. Mod.
Batman Rafinerisi Toplam›
TÜPRAfi Toplam›
Global Reports LLC
Batman
2001-2003
1.71
S.56-57
31 Aral›k 2001
PROJE ADI
‹zomerizasyon Ünitesi Tesisi (*)
Yeni Refor. ve Dizel Kükürt
Giderme Projesi
Sapanca Eski Pompa
‹st. Modernizasyonu
Amin Ünite Flanfl Dram› Tesisi
Ünitelere Kondense Geri Kazan›m
Sis. Tes.
Enstr. Sistemi Moderniz.
Raf.At›klar›n›n Çevreye Uygun Hale Get.
Ürün ve Hp Paçallama Sis.Tesisi
Deprem Sonras› ‹yilefltirme Çal›flmalar›
Bilgisayar Donan›m ve Yaz›l›m Temini
Yat›r›m Stoklar› (**)
‹zmit Rafinerisi Toplam›
Dizel Kükürt Giderme
Ürün Haz›rlama ve Sat›fl Sistemi Mod.
Benzin Spesifikasyonlar›n› ‹yilefltirme
Enst. ve Elektr. Sis. Mod.Projesi
‹zmir Rafinerisi Toplam›
Hp ve Vakum Ünitesi So¤utma
Darbo¤az. Gid.
Dizel Kükürt Gid. ve Lpg Tatl›lafl. Ünit.
K›r›kkale Rafinerisi Toplam›
Baca Gazlar› Emisyon Etüdü
Batman Rafinerisi Toplam›
Yat›r›m
Bölgesi
Kocaeli
Bafllama
Bitifl
Tarihleri
1994-2002
2001 Y›l›
Proje
Tutar›
Milyon TL
50,121,000
Proje
Toplam
Tutar›
Milyon TL
55,810,000
Yap›lmakta
Olan
Yat›r›mlar
Milyon TL
80,987,966
Tamamlanma
Derecesi
%
145.11
Kocaeli
1998-2004
573,000
212,184,000
2,153,884
1.01
Kocaeli
Kocaeli
1999-2002
1999-2002
235,000
150,000
341,000
375,000
3,538
57,294
1.04
15.28
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
Kocaeli
2001-2002
1998-2002
2001-2002
1999-2002
1999-2002
2001-2002
2001-2002
15,000
3,032,000
5,000
50,000
8,850,000
240,000
711,000
188,000
4,371,000
5,000
282,000
9,915,000
240,000
711,000
5.86
24.97
99.74
2.76
6.7
4.04
3.29
63,982,000
284,422,000
11,009
1,091,425
4,987
7,794
664,161
9,687
23,383
294,824
85,309,952
29.99
‹zmir
‹zmir
‹zmir
‹zmir
1997-2003
1999-2002
2001-2004
1997-2002
504,000
43,000
24,000
800,000
1,371,000
87,878,000
4,206,000
24,551,000
5,890,000
122,525,000
915,484
55,046
24,000
1,993,599
2,988,129
1.04
1.31
0.1
33.85
2.44
K›r›kkale
K›r›kkale
K›r›kkale
1999-2002
1998-2004
2001-2002
790,000
1,242,000
1,134,000
3,166,000
4,431,000
140,409,000
1,134,000
145,974,000
536,793
1,401,839
415,122
2,353,754
12.11
1
36.61
1.61
Batman
Batman
2001-2002
2001-2002
5,000
5,000
10,000
5,000
5,000
10,000
1,293
1,870
3,163
25.86
37.4
31.63
68,529,000
552,931,000
90,654,998
16.39
TÜPRAfi Toplam›
(*) 31 Aral›k 2001 tarihi itibariyle ‹zmit Rafinerisi ‹zomerizasyon Projesi ile ilgili aktiflefltirilen kur farklar›ndan dolay› yat›r›m tutarlar› proje tutarlar›n›
aflmaktad›r.
(**) Yat›r›m projeleri için al›nan ve sarf edilecek olan malzeme tutar›.
9. CAR‹ VE GELECEK DÖNEMLERDE YARARLANILACAK YATIRIM ‹ND‹R‹M‹
fiirket’in cari dönemde yararland›¤› yat›r›m indirimi tutar› 39,821,390 Milyon TL’d›r. Ayr›ca bu dönemde 2003 y›l› için öngörülen yat›r›m
indirimi tutar› 50,000,000 Milyon TL’d›r (31.12.2001: 155,195,098 Milyon TL).
10. ‹fiLETMEN‹N ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARLA OLAN ALACAK-BORÇ ‹L‹fiK‹S‹
31 Aral›k 2002
Milyon TL
Ticari
D‹TAfi
Toplam
Ticari Olmayan
Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›
Toplam
31 Aral›k 2001
Milyon TL
Alacaklar
Borçlar
Alacaklar
Borçlar
-
654,062
654,062
-
1,066,586
1,066,586
-
-
73,089,175
73,089,175
-
Global Reports LLC
11. UYGULANAN MUHASEBE ‹LKELER‹ VE DE⁄ERLEME YÖNTEMLER‹
a) Uygulanan Muhasebe ‹lkeleri
Sermaye Piyasas› Kurulu'nun Seri XI/1 ve XI/3 tebli¤leri ve bu tebli¤lere de¤ifliklik ve eklemeler yapan di¤er tebli¤leriyle Sermaye Piyasas›
Kanunu’na tabi ortakl›klar taraf›ndan düzenlenecek mali tablolar ve raporlar›n haz›rlan›p sunulmas›na iliflkin ilke ve kurallar (bundan sonra
"Sermaye Piyasas› Kurulu taraf›ndan yay›mlanan genel kabul görmüfl muhasebe ilkeleri" olarak an›lacakt›r) belirlenmifltir. fiirket muhasebe
ifllemlerinin yürütülmesinde ve mali tablolar›n haz›rlanmas›nda bahsi geçen tebli¤ ve bu tebli¤de de¤ifliklik yapan tebli¤ler esas al›nm›flt›r.
b) Alacak ve Borçlar› De¤erleme
Ticari alacak ve borçlar kay›tl› de¤erleri ile hesaplarda gösterilmekte olup, vadeli çek ve senetler ile 3 aydan daha uzun senetsiz alacak ve
borçlar reeskont ifllemine tabi tutulmufltur. Reeskont iflleminde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas›’n›n reeskont oran› uygulanm›flt›r.
c) Stoklar
Stoklar›n de¤erlemesinde elde etme maliyeti ve net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› esas al›nmaktad›r. Maliyetler hareketli a¤›rl›kl› ortalama
maliyet yöntemi kullan›larak belirlenmektedir.
d) Finansal Duran Varl›klar
fiirket finansal duran varl›klar›n› elde etme maliyeti ve finansal duran varl›klar›n özkaynaklar›ndan yapt›klar› sermaye art›r›mlar›ndan edinilen
bedelsiz hisse senetlerinin nominal de¤eri ile gösterilmektedir.
e) Maddi Duran Varl›klar
fiirket, Maliye Bakanl›¤›’n›n saptad›¤› yeniden de¤erleme katsay›lar› çerçevesinde bina (arazi hariç), yeralt› ve yerüstü düzenleri, makine tesis ve
cihazlar›, tafl›t araç ve gereçleri, döfleme ve demirbafllar› de¤erlemektedir. Yeniden de¤erleme art›fl› öz sermayeye ilave edilmektedir.
Maddi duran varl›klar (bina hariç) yeniden de¤erlenmifl tutarlar› üzerinden normal amortisman metoduna göre vergi mevzuat› çerçevesinde
afla¤›daki nispetlerde amortismana tabi tutulmaktad›r.
Yerüstü ve Yeralt› Düzenleri
Binalar
Tesis Makine ve Cihazlar
Tafl›t Araç Gereçleri
Döfleme ve Demirbafllar
%
2-10
2-10
2-20
2-15
2-20
Maddi duran varl›klar›n inflas›, makine ve cihazlar›n sat›n al›nmas›nda kullan›lan kredilerle ilgili faizler bu varl›klar kullan›ma haz›r hale gelinceye
kadar aktiflefltirilmektedir.
Bu krediler ile ilgili kur farklar› takip eden y›llarda belirlenmifl sabit k›ymetlerin üzerine aktiflefltirilmeye devam edilmektedir.
fiirket; ‹zmir, ‹zmit ve K›r›kkale Rafinerilerine ait "Hydrocracker Ünitelerinin" finansman›nda kullan›lan yabanc› para kredilerinin kur farklar›n›
(31.12.2002 tarihi itibariyle 38,187,411 Milyon TL) sabit k›ymetlere ilave etmifltir (31.12.2001: 99,485,458 Milyon TL).
f) Gelir ve Giderler
Gelir ve gider kalemlerinin belirlenmesinde tahakkuk esas› uygulanmaktad›r. Buna ba¤l› olarak gelir, hizmet bitirildi¤i veya mal teslim edildi¤i
anda hesaba al›nmaktad›r.
Sat›fl has›lat› brüt olarak gelir hesaplar›na intikal ettirilmekte olup, sat›fl fiyat›n›n içerisinde yer alan Akaryak›t Tüketim Vergisi ile Akaryak›t Fiyat
‹stikrar Fonu tutarlar› gelir tablosunda di¤er indirimler hesaplar›nda gösterilmifltir.
g) Yabanc› Para Cinsinden Varl›k ve Borçlar
Bilançoda yer alan yabanc› paraya ba¤l› varl›klar T.C. Merkez Bankas› y›l sonu döviz al›fl kuru ile, yabanc› para borçlar ise T.C. Merkez Bankas›
y›l sonu döviz sat›fl kuru ile de¤erlendirilerek kayda al›nmaktad›r. Y›l içinde gerçekleflen yabanc› paraya ba¤l› ifllemler, ifllem tarihindeki kurlar
kullan›larak Türk Liras›’na çevrilmektedir. Bu ifllemlerden do¤an kur fark› gelir ve giderleri gelir tablosuna dahil edilmektedir.
h) K›dem Tazminat›
Düzenlenen mali tablolarda, ‹fl Kanunu’na göre k›dem tazminat›na hak kazanm›fl personele ileride ödenmesi muhtemel borç yükü hesaplanm›fl
ve gerekli karfl›l›k Sermaye Piyasas› Kurulu’nun düzenlemesi do¤rultusunda ayr›lm›flt›r.
Global Reports LLC
S.58-59
›) Kurumlar Vergisi
fiirket kurumlar vergisi ve gelir vergisi stopaj›na tabidir.
Kurumlar vergisi oran› vergiye tabi kurum geliri üzerinden %30 ve vergiler üzerinden fon pay› oran› %10 olarak belirlenmifltir. Vergiye tabi
kurum kazanc›, birçok karfl›l›klar gibi kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesi ve al›nan temettüler gibi vergiye tabi olmayan gelirler ile
yat›r›m indirimlerinin düflülmesi yoluyla bulunmaktad›r.
Kurumlar vergisine ek olarak, da¤›t›lmas› durumunda temettü üzerinden gelir vergisi stopaj› öngörülmektedir. Sonuç olarak, kar›n
da¤›t›lmamas› durumunda toplam vergi oran› %33 olacak, da¤›t›lmas› durumunda ise ilave olarak gelir vergisi stopaj› yükümlülü¤ü de
do¤acakt›r. Gelir vergisi stopaj› halka aç›k flirketlerde %5 di¤er flirketlerde ise %15 olarak ilan edilmifltir. Yat›r›m indirimi dahil kurumlar
vergisinde müstesna kazanç stopaj› %18’dir.
12. B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR
K›dem tazminat› tavan› 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 1,323,950,000 TL olarak belirlenmifltir.
13. fiARTA BA⁄LI OLAYLAR
Davalar:
31 Aral›k 2002 tarihinde sona eren dönem itibariyle flirket taraf›ndan üçüncü flah›slar aleyhine aç›lm›fl 32,181,919 ABD Dolar› ve 20,386,369
Milyon TL olmak üzere toplam 72,987,748 Milyon TL (31.12.2001: 11,651,692 Milyon TL) tutar›nda 399 adet dava, aleyhine aç›lm›fl
2,159,991 Milyon TL tutar›nda (31.12.2001: 1,332,645 Milyon TL) 228 adet hukuk, ifl, icra, vergi, idari ve ceza davas› bulunmaktad›r. fiirket,
aleyhine aç›lan davalar için 2002 y›l› mali tablolar›nda karfl›l›k ay›rm›fl ve bilançoda Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar› hesab›nda göstermifltir.
Çevre Kirlili¤i:
fiirketin çevre kirlili¤i ile ilgili dan›flman firmas›n›n 2001 y›l› Kas›m ay› içerisinde yapt›¤› incelemeler sonucunda petrol at›klar›n›n temizlenmesi ile
ilgili olarak tahmin etti¤i çevre kirlili¤i yükümlülü¤ü tutar› 31.12.2001 tarihi itibariyle yaklafl›k 17,320,000 ABD Dolar› karfl›l›¤› 25,053,553
Milyon TL idi. fiirketin 2002 senesi içinde yapm›fl oldu¤u temizlik çal›flmalar› sonucunda bu tutar 31.12.2002 tarihi itibariyle 17,071,471 Milyon
TL olarak belirlenmifltir (10,394,324 ABD Dolar›) ve bu tutar iliflikteki finansal tablolarda Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar› hesab›nda
gösterilmifltir.
Ayr›ca flarta ba¤l› olay olmamakla birlikte, flirketin gelecekteki çevre standartlar›n›n de¤iflmesine ba¤l› olarak (Avrupa Toplulu¤u’nun belirledi¤i
standartlara uygunluk sa¤lamak gibi) yat›r›m yapmak zorunda kalabilece¤i toplam çevre yükümlülü¤ü tutar› yaklafl›k olarak 113,674,324 ABD
Dolar› olarak tahmin edilmektedir (31.12.2001: 101,470,000 ABD Dolar›).
14. MUHASEBE TAHM‹NLER‹NDE ORTAYA ÇIKAN DE⁄‹fi‹KL‹KLER
Yoktur.
15. AKT‹F DE⁄ERLER ÜZER‹NDEK‹ ‹POTEK VEYA TEM‹NAT TUTARI
Yoktur.
16. AKT‹F DE⁄ERLER ÜZER‹NDEK‹ S‹GORTA TUTARLARI
Aktif de¤erler üzerindeki toplam sigorta tutar› 7,802,958,207 Milyon TL’d›r.
(31.12.2001: 6,184,306,824 Milyon TL)
17. ALINAN ‹POTEK VE TEM‹NATLAR
Alacaklar için al›nm›fl teminat mektuplar› ile di¤er teminatlar›n toplam tutar› 374,387,057 Milyon TL’d›r.
(31.12.2001: 219,633,307 Milyon TL).
18. PAS‹FTE YER ALMAYAN TAAHHÜTLER
fiirket’imizin T.C. Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü, Gümrük Müdürlükleri, Delta Naft A.fi., ‹pragaz, Aygaz, Milangaz, TEK ve BOTAfi’a vermifl
oldu¤u teminat mektuplar›n›n toplam tutar› 236,508,160 Milyon TL’ d›r (31.12.2001: 145,223,450 Milyon TL).
19. BANKALARDAK‹ BLOKE MEVDUAT TUTARLARI
‹thal edilecek malzemelerin mal bedeli karfl›l›¤› olarak kullan›lmak üzere 31.12.2002 tarihi itibariyle 4,187,398 ABD Dolar› karfl›l›¤› 6,844,306
Milyon TL (31.12.2001: 7,365,730 ABD Dolar› karfl›l›¤› 10,603,462 Milyon TL) bankalarda bloke mevduat bulunmakta olup bu tutar›n karfl›l›¤›
siparifl avanslar› hesab›nda yer almaktad›r. Ayr›ca 437,006 ABD Dolar› karfl›l›¤› 714,287 Milyon TL bloke mevduat bulunmaktad›r (31.12.2001:
562,523 ABD Dolar› karfl›l›¤› 809,790 Milyon TL).
20. KAYITLI DE⁄ER‹ BORSA RAY‹C‹ ALTINDA OLAN MENKUL KIYMETLER
Yoktur.
21. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR TARAFINDAN ÇIKARILAN MENKUL KIYMETLER
Yoktur.
Global Reports LLC
22. MAL‹ TABLOLARDAK‹ "D‹⁄ER" ‹BARES‹N‹ TAfiIYAN HESAP KALEMLER‹NDEN DAH‹L OLDU⁄U GRUBUN TOPLAM TUTARININ
%20’S‹N‹ VEYA B‹LANÇO AKT‹F TOPLAMININ %5’‹N‹ AfiAN KALEMLER VE TUTARLAR
Mali tablolardaki "Di¤er" ibaresini tafl›yan hesap kalemlerinden dahil oldu¤u grubun toplam tutar›n›n %20’sini veya bilanço aktif toplam›n›n
%5’ini aflan kalemler:
31 Aral›k 2002
Milyon TL
31 Aral›k 2001
Milyon TL
262,274
262,274
4,503,148
269,045
4,772,193
23,642
5,386,795
5,267,128
1,360,858
702,303
12,740,726
69,521
5,386,795
4,270,880
4,305,345
467,179
14,499,720
Peflin Ödenen Vergiler
Devreden Katma De¤er Vergisi
Gelecek Aylara Ait Giderler
‹fl Avanslar›
Personele Verilen Avanslar
TOPLAM
74,088,978
51,258,410
6,888,865
3,330
29,558
14,277
132,283,418
89,410,236
5,279,507
26,115
94,715,858
Uzun Vadeli Di¤er Alacaklar
Personelden Alacaklar
TOPLAM
8,884
8,884
1,481
1,481
92
54,376
54,468
253,665
253,665
K›sa Vadeli Di¤er Borçlar
Yar›mca Kompleksi’nin Devrinden Dolay› Petkim’e Olan Borçlar
Personele Borçlar
‹hraç Kayd›yla Sat›fl Ertelemesi
Di¤er Çeflitli Borçlar (Gerçek ve Tüzel Kiflilere)
TOPLAM
32,847,680
10,462,624
399,002
3,822,618
47,531,924
39,694,010
7,171,232
4,385,649
47,948
51,298,839
K›sa Vadeli Di¤er Ticari Borçlar
Yap›lmakta Olan Yat›r›mlarla ‹lgili Müteahhitlik Borçlar›
Resmi Daireler (Vergi Daireleri, Belediyeler)
Kitler (Telekom, Posta ‹fll. Md., vs.)
Günefl Sigorta
‹fltirakler (D‹TAfi)
Gerçek ve Tüzel Kifliler (Muhtelif firmalar)
TOPLAM
1,177,921
109,346
3,349,648
478,857
5,864,895
10,980,667
20,746,244
35,069
1,083,259
177,311
477,696
4,525,301
27,044,880
Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar›
fiirket Aleyhine Aç›lan Davalar ‹çin Ayr›lan Karfl›l›k
AF‹F Hesab›na ‹tirazi Kay›tla Ödenen Tutar ‹çin Hesaplanan Gecikme Faizi Karfl›l›¤›
Çevre Kirlili¤i ile ‹lgili Yükümlülükler ‹çin Ayr›lan Karfl›l›k
Terkin Edilen Yat›r›m ‹ndirimi Stopaj› ve Fon Pay› Karfl›l›¤›
Kocaeli Belediyesine Olan Dava Aflamas›ndaki At›k Su Vergi Borcu ‹çin Ayr›lan Karfl›l›k Tutar›
TOPLAM
2,159,991
17,071,471
2,287,807
21,519,269
1,332,645
5,368,991
25,053,553
5,386,795
2,287,807
39,429,791
Di¤er K›sa Vadeli Ticari Alacaklar
Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü’nden Sübvansiyon Alaca¤›
Muhtelif Alacaklar
TOPLAM
K›sa Vadeli Di¤er Alacaklar
Sigorta Hasar Tazminat› Alacaklar›
Terkin Edilen Yat›r›m ‹ndirimi Stopaj› ve Fon Pay›
Personelden Alacaklar
Ticari Olmayan fiüpheli Alacaklar
Resmi Daireler ile Gerçek ve Tüzel Kiflilerden Alacaklar
TOPLAM
Di¤er Duran Varl›klar
Gelecek Y›llara Ait Giderler
Elden Ç›kar›lacak Stoklar ve Maddi Duran Varl›klar
TOPLAM
Global Reports LLC
S.60-61
31 Aral›k 2002
Milyon TL
31 Aral›k 2001
Milyon TL
1,608,802
13,307,087
14,915,889
28,930,200
1,178,047
18,652,052
48,760,299
667,124
1,678,389
2,345,513
1,038,409
693,059
1,731,468
72,752,662
7,685,776,763
7,758,529,425
148,554,559
4,493,379,936
4,641,934,495
Faaliyetlerle ‹lgili Di¤er Gelirler ve Karlar
Kambiyo Kar›
Reeskont Faiz Geliri
Di¤er Ola¤an Gelirler ve Karlar
TOPLAM
144,078,457
11,149,690
841,378
156,069,525
156,458,425
35,450,305
454,376
192,363,106
Di¤er Faaliyetlerden Giderler ve Zararlar
Karfl›l›k Gideri
Kambiyo Zarar›
Çevre Kirlili¤i Yükümlülü¤ü Karfl›l›k Giderleri
Komisyon Gideri
TOPLAM
1,014,470
175,828,818
1,249
176,844,537
1,312,718
227,443,890
24,648,267
2,658
253,407,533
2,521,488
368,495
679,883
708,419
7,013
2,362,251
720,498
7,368,047
463,612
140,851
1,417,112
558,286
8,515,938
728,797
11,824,596
215,641
2,049,398
92,161
-
1,196,343
5,317,555
21,588
522,129
8,795,387
271,061
11,423,648
3,179,964
115,639
10,353,218
Uzun Vadeli Di¤er Borçlar
Yar›mca Kompleksi’nin Devrinden Dolay› Petkim’e Olan Borçlar
Deprem Sabit K›ymet Fonu
LPG Boru Hatt› ‹çin Gaz fiirketlerinden Al›nan Tesise Kat›l›m Pay›
TOPLAM
Uzun Vadeli Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar›
K›deme Teflvik Karfl›l›¤›
Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar› (Sigorta)
TOPLAM
Di¤er ‹ndirimler
Akaryak›t Fiyat ‹stikrar Fonu
Akaryak›t Tüketim Vergisi
TOPLAM
Di¤er Ola¤anüstü Gelirler ve Karlar
M.E.B. Ç›rakl›k ve Mesleki E¤itim Teflvik Primi Olarak Tahsil Edilen Tutar
Sabit K›ymet Sat›fl Kar›
Hurda Malzeme Sat›fl Kar›
Tazminat ve Ceza Gelirleri
Gaz fiirketlerinden Tahsil Edilen Boru Hatt› Katk› Pay›
Hasar Talep Fazlas›
‹zmir CCR ‹zomerizasyon Projesi için verilen Hibe Malzeme Bedeli
Di¤er Ola¤anüstü Gelirler ve Karlar
TOPLAM
Di¤er Ola¤anüstü Giderler ve Zararlar
Tazminat ve Ceza Gideri
Di¤er Yard›m ve Ba¤›fllar
Hurdaya Ayr›lan Duran Varl›klar›n Son Bedelleri ‹le Birikmifl Amortismanlar› Aras›ndaki Fark Tutar›
Akaryak›t Tüketim Vergisi 1-15 Aral›k 2000 Tarihleri Aras› Tecil Gecikme Faizi
Müteahhit Personeli Taraf›ndan Toplu ‹fl Sözleflmesinden Yararlanmak Talebi ‹le Aç›lm›fl ve
Kazan›lm›fl Davalar Gere¤i Ödenen Tutar
Di¤er Ola¤anüstü Gider ve Zararlar
TOPLAM
23. "D‹⁄ER ALACAKLAR" ‹LE "D‹⁄ER KISA VEYA UZUN VADEL‹ BORÇLAR" HESAP KALEMLER‹ ‹Ç‹NDE BULUNAN VE B‹LANÇO
AKT‹F TOPLAMININ YÜZDE B‹R‹N‹ AfiAN, PERSONELDEN ALACAKLAR ‹LE PERSONELE BORÇLAR
Yoktur.
24. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARA ‹L‹fiK‹N fiÜPHEL‹ ALACAKLAR
Yoktur.
25. VADES‹ GELM‹fi VE VADES‹ GELMEM‹fi ALACAKLARA ‹L‹fiK‹N fiÜPHEL‹ ALACAKLAR
31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle düzenlenen mali tablolarda, vadesi gelmifl ve vadesi gelmemifl ticari ve ticari olmayan alacaklara iliflkin 2,114,505
Milyon TL flüpheli alacak karfl›l›¤› ayr›lm›flt›r (31.12.2001: 5,042,837 Milyon TL).
Global Reports LLC
26. ‹fiLETME ‹LE DOLAYLI SERMAYE ‹L‹fiK‹S‹NE SAH‹P ‹fiT‹RAK VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR
31 Aral›k 2002
Ba¤l› Ortakl›k ad›
‹fltirak oran›
‹fltirak tutar› (Milyon TL)
Dönem kar› (Milyon TL)
Net dönem kar› (Milyon TL)
Ait oldu¤u dönem
Kurul standartlar›na göre haz›rlan›p haz›rlanmad›¤›
Ba¤›ms›z denetime tabi tutulup tutulmad›¤›
Ba¤›ms›z denetim raporunun hangi türde düzenlendi¤i (Olumlu,Olumsuz veya fiartl›)
D‹TAfi
%79,98
29,057,054
14,099,078
11,236,599
31.12.2002
Hay›r
Hay›r
-
fiirket'in ifltiraki halka aç›k flirket statüsünde olmad›¤›ndan Sermaye Piyasas› Kurulu standartlar› gere¤i yap›lmas› gereken ba¤›ms›z d›fl denetim
zorunlulu¤una tabi de¤ildir.
31 Aral›k 2001
‹fltirak ad›
‹fltirak oran›
‹fltirak tutar› (Milyon TL)
Dönem kar›/(zarar›) (Milyon TL)
Net dönem kar›/(zarar›) (Milyon TL)
Ait oldu¤u dönem
Kurul standartlar›na göre haz›rlan›p haz›rlanmad›¤›
Ba¤›ms›z denetime tabi tutulup tutulmad›¤›
Ba¤›ms›z denetim raporunun hangi türde düzenlendi¤i (Olumlu,Olumsuz veya fiartl›)
D‹TAfi
% 29
2,106,850
4,202,048
3,790,318
31.12.2001
Hay›r
Hay›r
-
fiirket'in ifltiraki halka aç›k flirket statüsünde olmad›¤›ndan Sermaye Piyasas› Kurulu standartlar› gere¤i yap›lmas› gereken ba¤›ms›z d›fl denetim
zorunlulu¤una tabi de¤ildir.
27. ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLARDAN ELDE ED‹LEN BEDELS‹Z H‹SSELER
fiirket, ba¤l› ortakl›¤› olan Ditafl’›n geçmifl dönem kar›n› sermayeye ilave etmesi sonucu 793,150 Milyon TL tutar›nda 793,150,000 adet
bedelsiz hisse senedi elde etmifltir (31.12.2001: 623,500 Milyon TL, 623,500,000 adet).
28. TAfiINMAZLAR ÜZER‹NDEK‹ AYN‹ HAKLAR
Yoktur.
29. YEN‹DEN DE⁄ERLEME DE⁄ER ARTIfiLARI
Y›l
31 Aral›k 2002
31 Aral›k 2001
31 Aral›k 2000
Yeniden De¤erleme
355,156,718
136,140,948
108,842,354
30. YABANCI PARALAR VE YABANCI PARALARLA TEMS‹L ED‹LEN ALACAK VE BORÇLAR
31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle:
Banka Mevduatlar›
USD
Döviz Tutar›
65,856,898
Kuru
1,634,501
Milyon TL
107,643,166
Ticari Alacaklar
USD
28,847,412
1,634,501
47,151,124
Verilen Siparifl Avanslar›
USD
4,187,398
1,634,501
6,844,306
Yabanc› Para Borçlar
Krediler
Krediler
Krediler
Toplam
USD
EUR
JPY
120,601,499
11,610,771
12,151,706,637
1,642,384
1,711,693
13,769
198,073,972
19,874,075
167,316,849
385,264,896
USD
EUR
329,310,917
28,989,850
1,642,384
1,711,693
540,854,981
49,621,723
590,476,704
Di¤er Ticari Borçlar
USD
308,106
1,642,384
506,028
K›sa Vadeli Di¤er Borçlar
USD
20,434,097
1,642,384
33,560,634
Borç Reeskontu
USD
238,300
1,642,384
391,380
Di¤er Borç ve Karfl›l›klar
USD
10,394,324
1,642,384
17,071,471
Ticari Borçlar
Toplam
Global Reports LLC
S.62-63
31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle faiz tahakkuklar› krediler üzerinde gösterilmifltir.
31 Aral›k 2002 tarihi itibariyle:
Banka Mevduatlar›
USD
Döviz Tutar›
104,949,409
Kuru
1,439,567
Milyon TL
151,081,706
Ticari Alacaklar
USD
7,695,990
1,439,567
11,078,894
Verilen Siparifl Avanslar›
USD
7,365,730
1,439,567
10,603,462
Krediler
Krediler
Krediler
Krediler
Toplam
USD
FF
DM
JPY
130,341,076
395,047
45,374,144
14,864,119,518
1,446,510
194,255
651,504
11,045
188,539,671
76,740
29,561,437
164,174,200
382,352,048
Faiz Tahakkuklar›
Faiz Tahakkuklar›
Faiz Tahakkuklar›
Toplam
USD
DM
JPY
1,360,955
43,242
102,571,309
1,446,510
651,504
11,045
1,968,636
28,172
1,132,900
3,129,708
Yurtd›fl›na Borçlar
USD
195,474,482
1,446,510
282,755,794
Di¤er Borç ve Karfl›l›klar
Toplam
USD
19,550,000
1,446,510
28,279,270
311,035,064
31 Aral›k 2002
874
3,842
4,716
31 Aral›k 2001
908
4,594
5,502
31. ORTAKLAR, ‹fiT‹RAKLER VE BA⁄LI ORTAKLIKLAR LEH‹NE VER‹LEN YÜKÜMLÜLÜKLER
Yoktur.
32. PERSONEL YAPISI
Kapsam D›fl› Personel
Kapsam ‹çi Personel
TOPLAM
33. MAL‹ TABLOLARI ÖNEML‹ ÖLÇÜDE ETK‹LEYEN D‹⁄ER HUSUSLAR
Yat›r›m ‹ndirimi Stopaj›
Dan›fltay 4.Dairesi 03.05.2000 tarih ve E:1999/5648, K.2000/1914 say›l› karar› ile 99/13230 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›’n›n (Resmi gazete:
25.08.1999;23797) yat›r›m indiriminden %15 oran›nda stopaj yap›lmas›n› öngören bölümünü iptal etmifltir.
fiirket, yukar›daki aç›klanan nedenle 1999 y›l›na ait yat›r›m indirimi tutar› üzerinden hesaplanan 5,386,795 Milyon TL tutar›ndaki vergi ve fon
pay› için T.C Kocaeli 2. Vergi Mahkemesi’nde dava açm›flt›r. T.C. Kocaeli Vergi Mahkemesi, 26.10.2000 tarihinde sonuçlanan bu davada dava
konusu gelir (stopaj) ve fon pay› tahakkukunun terkinine, ödenen vergi ve fon pay›n›n iadesine oybirli¤i ile karar vermifltir.
13 Aral›k 2002 tarihli 24962 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›fl olan 19 Temmuz 2002 tarihli Dan›fltay ‹çtihatlar› Birlefltirme Kurulu Karar›
gere¤ince, 1999 y›l›na iliflkin yat›r›m indiriminin vergi tevkifat›na konu olmamas› nedeniyle fiirket 1999 y›l›na iliflkin hesaplanan yat›r›m indirimi
stopaj ve fon tutar› olan 5,386,795 Milyon TL’yi 31.12.2002 tarihli mali tablolarda Ola¤anüstü Gelirler ve Karlar hesap grubu alt›nda "Konusu
Kalmayan Karfl›l›klar" hesap kaleminde gösterilmek suretiyle gelir yazm›flt›r.
Global Reports LLC
GEL‹R TABLOSU D‹PNOTLARI
1. Dönemin tüm amortisman giderleri ile itfa ve tükenme paylar› toplam› 264,519,742 Milyon TL'd›r
(31.12.2001: 171,704,413 Milyon TL).
a) Amortisman giderleri 264,297,117 Milyon TL’n›n, (31.12.2001: 171,620,424 Milyon TL)
aa) Normal amortisman gideri 195,958,753 Milyon TL, (31.12.2001: 144,244,658 Milyon TL)
ab) Yeniden de¤erlemeden do¤an amortisman gideri 68,338,364 Milyon TL’d›r (31.12.2001: 27,375,766 Milyon TL).
b) ‹tfa ve tükenme paylar› 222,625 Milyon TL’d›r (31.12.2001: 83,989 Milyon TL).
Ayr›ca, fiirket deprem s›ras›nda ziyana u¤rayan varl›klar için yap›lan harcamalar› 31 Aral›k 2001 tarihi itibariyle ilgili sabit k›ymet hesaplar›na
kaydetmifltir. Bu tutara denk gelen, sigortadan tahsil edilen tutar Vergi Usul Kanunu hükümlerince bilançonun Uzun Vadeli Di¤er Borçlar
grubunda gösterilmifltir. Cari dönemde, varl›klar üzerinden ayr›lan amortisman gideri (4,314,966 Milyon TL) bu hesaptan mahsup edilmifltir.
2. Dönemin karfl›l›k giderleri 35,422,627 Milyon TL'd›r (31.12.2001: 88,219,553 Milyon TL).
fiüpheli Alacak Karfl›l›k Giderleri
K›dem Tazminat› Karfl›l›k Giderleri
Dava Karfl›l›k Giderleri
Çevre Kirlili¤i Yükümlülü¤ü Karfl›l›¤›
Stok De¤er Düflüklü¤ü Karfl›l›¤›
Reeskont Faiz Karfl›l›k Giderleri
TOPLAM
31 Aral›k 2002
Milyon TL
673,815
16,314,121
827,347
6,569,262
11,038,082
35,422,627
31 Aral›k 2001
Milyon TL
460,812
27,809,818
1,311,558
24,648,267
23,230,788
10,758,310
88,219,553
3. Dönemin tüm finansman giderleri 89,751,291 Milyon TL’d›r (31.12.2001: 225,155,758 Milyon TL).
Üretim Maliyetine Verilenler
Sabit Varl›klar›n Maliyetine Verilenler
Do¤rudan Gider Yaz›lanlar
TOPLAM
31 Aral›k 2002
Milyon TL
44,315,794
45,435,497
89,751,291
31 Aral›k 2001
Milyon TL
182,310,317
42,845,441
225,155,758
4. 1.1.2002 - 31.12.2002 ve 1.1.2001 – 31.12.2001 dönemlerinde gelir tablosunda yer alan ve aktiflefltirilen finansman giderleri
içerisinde ortaklar, ba¤l› ortakl›klar ve ifltiraklerle ilgili k›s›m bulunmamaktad›r.
Global Reports LLC
S.64-65
5. Ba¤l› ortakl›klarla yap›lan al›fllar ve sat›fllar
D‹TAfi
31 Aral›k 2002
Milyon TL
Al›fllar
Sat›fllar
116,297,912
19,959,967
31 Aral›k 2001
Milyon TL
Al›fllar
Sat›fllar
100,093,927
13,243,953
6.
Ortaklar, ba¤l› ortakl›k ve ifltiraklere ödenen faiz, kira ve benzerleri yoktur
(31.12.2001: 17,399,249 Milyon TL).
7.
Üst yöneticilere cari dönemde sa¤lanan ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutar›
417,862 Milyon TL’d›r (31.12.2001: 263,681 Milyon TL).
8.
Amortisman hesaplama yöntemi ile bu yöntemlerde yap›lan de¤iflikliklerin dönemin amortisman giderlerinde meydana
getirdi¤i art›fl (+) veya azal›fl (-) yoktur.
9.
Stoklar siparifl maliyeti sistemine ve a¤›rl›kl› ortalama maliyet yöntemine göre hesaplanmaktad›r.
10. 31.12.2002 ve 2001 tarihleri itibariyle fiili stok say›m› yap›lm›flt›r.
11. Yurt içi ve yurt d›fl› sat›fllar hesap kalemi içinde yer alan ürün, hurda döküntü gibi maddelerin sat›fllar› ile hizmet sat›fllar› brüt
sat›fllar›n % 20'sini aflmamaktad›r.
12. Sat›flla ilgili teflvik ya da sübvansiyon yoktur (31.12.2001: 284,136 Milyon TL).
13. Önceki döneme ait gelir ve giderler:
Önceki Döneme Ait Gelir ve Karlar
2000 (1999) y›l› kargolar›n›n transfer tarihinin bayram tatiline rastlamas› nedeniyle
erken ödemeden kaynaklanan faiz tutar›
2001 y›l› kargolar›na ait erken yükleme tutar›
2001 y›l› kargolar›na ait sürastarya fark›
‹pragaz ve Aygaz "Gemi - Sahil" tahliye fark faturas›
05.07.2000 - 05.12.2000 dönemine ait ‹zmir Raf. Müteahhit personelin
SSK prim borçlar› gecikme faizlerinin SSK taraf›ndan iade tutar›
Petrol ‹flleri müfettifllerinin 2000 y›l› fon hesaplar›n›n incelenmesi sonucunda
lehimize do¤an fark tutar›
‹zmir Rafinerisi taraf›ndan kullan›lan USA Eximbank kredisiyle ilgili karfl›l›k tutar›
DELSAN Ltd. fiti.nden tahsil edilen asfalt bedeli
2001 y›l› Onyx tankeri gemi yafll›l›k prim tutar›
‹dari mahkeme karar›yla iflbafl› yapan personelimize ifl akdi feshinde ödenen izin,
k›deme teflvik ücreti, k›dem ve ihbar tazminat›ndan geri al›nan tutar›
LPG firmalar›yla yap›lan anlaflma gere¤i gözetim ücreti olarak tahsil edilen tutar
1998 y›l› ithal motorin iade edilen Gümrük Vergisi tutar›
Muhtelif kiflilerden geçmifl y›llarda al›nan nakdi teminatlar›n
zaman afl›m› nedeniyle kar kayd› tutar›
2000 y›l›nda ‹zmit Raf. meydana gelen kazan hasar›n›n sigortadan tahsil edilen
miktar ile hasar aras›ndaki fark›n kar kayd›
Hasan Tural ve Rafineri III romörkleriyle, Nassia tank. verilen hizmet bedeli olarak
k›y› emniyeti ve gemi kurtarma ifllemlerinden tahsil edilen tutar
‹zmir Rafinerisi iskele dolgu alan›yla ilgili olarak Alia¤a Mal Müdürlü¤üne yat›r›l›p
mahkeme sonucu tahsil edilen ecrimisil bedeli
Geçmifl y›llarda fiüpheli Alacak Karfl›l›k Giderleri'nde takip edilen
Körfez Mal Müdürlü¤ü'ne ödenen ecrimisil ücreti
K›sa Dönem Operasyon Planlama Mod. lisans ücreti iptal kayd› tutar›
Oil Spill Response Ltd. firmas›na sehven ödenen KDV tahsil edilen tutar›
Impexbank’tan olan alaca¤›n mahkeme karar› ile tahsil edilen tutar›
Taahhütlerini yerine getirmeyen Teknotes Ltd. flirketinin nakde çevrilen
teminat mektubu tutar›
1999 y›l› yang›n hasar talep fazlas›
Di¤er
TOPLAM
31 Aral›k 2002
Milyon TL
31 Aral›k 2001
Milyon TL
19,065
8,016
21,069
24,085
-
7,876
-
704,285
596,330
71,902
1,933
-
4,815
-
51,089
4,193
31,927
2,899
2,096
-
148,076
-
132,208
-
5,753
24,137
16,383
-
2,025
19,919
699,866
836,906
7,852
2,321,535
6,684
262,322
2,035
1,394,211
Global Reports LLC
Önceki Döneme Ait Gider ve Zararlar
‹dari mahkeme karar›yla iflbafl› yapan personelimize boflta geçen süre için
ödenen tazminat, SSK primi, vergi, faiz ve yarg›lama giderleri
SSK’ya ödenen muhtelif tazminat tutarlar›
Geçmifl y›llarda tafl›ma yapan gemilere ait navlun, sürastarya, sigorta ve vergi ödemeleri
Müteahhit elemanlar›n flirketimiz aleyhine açt›klar› geçmifl döneme ait
davalar sonucu ödenen tazminat tutar›
Projeye dönüflme ihtimali bulunmayan ve geçmifl y›la ait etüt harcamalar›
Geçmifl y›llarda müteahhitlere aç›lan alacak davalar›n›n lehimize sonuç al›namayaca¤›
anlafl›ld›¤›ndan davalardan feragat edilmesi sonucu zarar kayd›
Geçmifl y›llarda ithal edilen ham petrol ve ürün kargolar› için navlun fark› tutar›
Sapanca su boru hatt› için ödenen bilirkifli ücreti
Batman Raf. Müdürlü¤ü’nde çal›flmakta iken ifl akdi feshedilen personele ödenen
muhtelif alacaklar› ve k›dem tazminat›, faiz tutar›
‹zmir Raf. Müdürlü¤ü’nde çal›flmakta iken ifl akdi feshedilen personele ödenen
muhtelif alacaklar› ve k›dem tazminat›, faiz tutar›
‹zmit Raf. Müdürlü¤ü’nde çal›flmakta iken vefat eden Beflir Alp, Güngör Tu¤ ve
Yakup Yant›r varislerinin Körfez ‹fl Mahkemesi'nde açt›klar› dava sonucu ödenen tutar
Kuwait Petroleum firmas›nca 2001 y›l›nda yap›lan ödemenin iptali
2001y›l›nda ihraç edilen motorin kargosunun CFPP de¤erlerinin spec d›fl›
bulunmas› nedeniyle Galaxy firmas›na ödenen tutar
Suriye tafl›malar› için kiralanan tankerlerin var›fllar›n›n gecikmesi nedeni ile
do¤an depolama ücreti tutar›
Geçmifl y›llar›n kargolar›na ait erken yükleme tutar›
Di¤er
TOPLAM
31 Aral›k 2002
Milyon TL
31 Aral›k 2001
Milyon TL
7,862
1,469,243
978,165
226,054
11,736
1,666,308
45,909
5,318,076
-
-
1,515
7,627
1,020
-
4,194
67,412
-
176,484
56,933
-
140,623
-
45,804
2,988,435
87,746
5,067
145,217
7,474,560
14. Adi ve imtiyazl› hisse senetleri için ayr› ayr› gösterilmek kofluluyla hisse bafl›na (1,000 TL nominal de¤erdeki bir hisse için) kar
ve kar pay› oranlar›:
31 Aral›k 2002
31 Aral›k 2001
Hisse Bafl›na Kar (TL / %)
Adi ve ‹mtiyazl› Hisse Senedi Sahiplerine:
694 TL / %69.4
740 TL / %74.0
Hisse Bafl›na Kar Pay› (TL / %)
Adi ve ‹mtiyazl› Hisse Senedi Sahiplerine:
599 TL / %59.9
545 TL / %54.51
Global Reports LLC
S.66-67
15. Her bir ana üretim grubu için ayr› ayr› olmak üzere, iflletmenin dönem içinde gerçeklefltirdi¤i mal ve üretim miktarlar›ndaki
de¤iflmeler:
Ürün Gruplar›
LPG
NAFTA
SOLVENT
BENZ‹N
PLATFORMAT
‹ZOMERAT
JET YAKITI
GAZYA⁄I
MOTOR‹N
FUEL OIL
ASFALT
HVGO
MADEN‹ YA⁄
KÜKÜRT
D‹⁄ER
TOPLAM
PETROK‹MYA ÜRÜNLER‹
KARBON S‹YAHI
KAUÇUK
POL‹ST‹REN
D‹⁄ER
TOPLAM
GENEL TOPLAM
31 Aral›k 2002
(MTon)
667,086
1,418,041
2,772
3,066,007
183,611
23,479
1,604,596
36,450
6,808,602
5,616,086
1,245,454
484,886
298,594
48,089
75,364
21,579,117
31 Aral›k 2001
(MTon)
622,814
2,005,441
1,897
2,357,973
125,834
1,609,587
23,833
6,588,018
5,926,891
1,099,115
451,614
248,050
50,519
65,922
21,177,508
Fark
(MTon)
44,272
(587,400)
875
708,034
57,777
23,479
(4,991)
12,617
220,584
(310,805)
146,339
33,272
50,544
(2,430)
9,442
401,609
37,537
36,020
4,307
80
77,944
6,813
7,294
1,328
49
15,484
30,724
28,726
2,979
31
62,460
21,657,061
21,192,992
464,069
16. Her bir ana sat›fl grubu için ayr› ayr› olmak üzere, iflletmenin dönem içinde gerçeklefltirdi¤i mal ve hizmetlerin sat›fl
miktarlar›ndaki de¤iflmeler:
Ürün Gruplar›
LPG
NAFTA
SOLVENT
BENZ‹N
PLATFORMAT
‹ZOMERAT
JET YAKITI
GAZYA⁄I
MOTOR‹N
FUEL O‹L
ASFALT
HVGO
MADEN‹ YA⁄
KÜKÜRT
D‹⁄ER
TOPLAM
PETROK‹MYA ÜRÜNLER‹
KARBON S‹YAHI
KAUÇUK
POL‹ST‹REN
TOPLAM
GENEL TOPLAM
31 Aral›k 2002
(MTon)
2,580,040
1,387,529
2,596
3,131,838
202,429
27,159
1,619,223
36,237
6,878,877
6,031,803
1,239,167
477,372
305,077
50,891
75,572
24,045,810
31 Aral›k 2001
(MTon)
3,056,585
2,051,960
2,155
2,515,274
105,912
1,612,770
24,683
7,124,270
6,258,402
1,152,707
476,143
259,908
51,460
67,418
24,759,647
Fark
(MTon)
(476,545)
(664,431)
441
616,564
96,517
27,159
6,453
11,554
(245,393)
(226,599)
86,460
1,229
45,169
(569)
8,154
(713,837)
37,822
35,689
5,506
79,017
2,435
2,033
163
4,631
35,387
33,656
5,343
74,386
24,124,827
24,764,278
(639,451)
Global Reports LLC
H‹SSEDARLARA B‹LG‹
Borsa Bilgisi
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. hisse senetleri ‹stanbul Menkul
K›ymetler Borsas› (‹MKB)’nda "TUPRS" sembolü, Londra Menkul
K›ymetler Borsas›’nda “TPRD” sembolü ile ifllem görmektedir.
Hisse senetlerine iliflkin bilgiler günlük gazetelerin ekonomi
sayfalar›nda yer almaktad›r.
Yat›r›mc› ‹liflkileri
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin y›ll›k faaliyet raporlar› ücretsiz
olarak afla¤›daki adresten temin edilebilir.
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.
Yat›r›mc› ‹liflkileri Müdürlü¤ü
41790 Körfez-Kocaeli
Tel (0262) 527 06 00 Faks (0262) 527 06 59
Y›ll›k Ola¤an Genel Kurul
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin Y›ll›k Ola¤an Genel Kurulu
27 Mart 2003 tarihinde fiirket Genel Merkezinde yap›lacakt›r.
Ba¤›ms›z Denetçi
DRT Denetim Revizyon Tasdik Yeminli Mali Müflavirlik A.fi.
Member firm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU
Yap› Kredi Plaza. Büyükdere Cad. B Blok Kat 5
Levent 80620 ‹stanbul
Hisse Senedinin Fiyat Seyri
TÜPRAfi hisse senedinin 2002 ve 2001 y›l› çeyrek dönemler
itibariyle ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› (‹MKB)’ndaki en
yüksek ve en düflük fiyatlar› afla¤›da verilmifltir.
Hisse senedi fiyat›*
(En düflük ve en yüksek seans kapan›fl fiyatlar›)
12,500
11,650
11,045
10,750
10,299
8,417
7,950
7,761
8,300
7,100
6,775
6,400
5,700
5,357
2001
1Ç
2Ç
3Ç
4Ç
2002
1Ç
6,100
2Ç
*Kar paylar› ve bedelsiz hisse etkileri giderilmifl ve karfl›laflt›rma yap›lmaya uygun hale getirilmifltir.
Global Reports LLC
3Ç
6,450
4Ç
ADRESLER
Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.
Genel Müdürlük
41790 Körfez Kocaeli
Tel (0262) 527 06 00 (20 hat)
Faks (0262) 527 06 58 - 527 06 59
Teleks 33316 tprg tr - 33317 prgm tr
E-posta [email protected]
www.tupras.com.tr
‹zmit Rafineri Müdürlü¤ü
Tel (0262) 527 06 60 (24 hat)
Faks (0262) 527 47 24 - 527 23 76
Teleks 33316 tprg tr - 33317 prgm tr
‹zmir Rafineri Müdürlü¤ü
35800 Alia¤a ‹zmir
Tel (0232) 616 12 50 (5 hat)
Faks (0232) 616 22 49 - 616 12 49 - 616 23 83
Teleks 51704 iraf tr - 51708 tpra tr
K›r›kkale Rafineri Müdürlü¤ü
71001 K›r›kkale
Tel (0318) 266 91 00 (20 hat)
Faks (0318) 266 91 37 - 266 91 38
Teleks 44924 oraf tr - 44691 toar tr
Batman Rafineri Müdürlü¤ü
72100 Batman
Tel (0488) 213 42 30 (10 hat) -215 02 18 (10 hat)
Faks (0488) 213 39 19
Teleks 72309 btup tr
Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü
Tel (0262) 528 14 50 (20 hat)
Faks (0262) 528 14 00 - 528 17 38
Ankara ‹rtibat Bürosu
Atatürk Bulvar› Atayurt ‹flhan› No: 169/64
06680 Bakanl›klar Ankara
Tel (0312) 417 12 05 (5 hat)
Faks (0312) 417 75 12
Global Reports LLC
tupras.com.tr
Global Reports LLC

tupras 02 tr sf 1_25

Transkript

Benzer belgeler

Isbank Basin Bu lteni sendikasyonkredisi, Seite 1