gelişmiş - Invest in Tunisia, The Foreign Investment Promotion Agency

YENİ
TUNUS
YENİ F I R S AT L AR
INVEST IN
TUNISIA
Rakamlarla TUNUS 2013
Nüfus
: 10.9 milyon
Ortalama Yaşam Süresi
: 75 yıl
Başkent
: Tunus
Resmi Dil
: Arapça
Genel olarak kullanılan diller
: Fransızca, İngilizce, İtalyanca ve Almanca
Para Birimi
: Tunus Dinarı (TND)
Döviz Kuru (2013)
: 1 TND = 0.463 Euro = 0.615 USD
Zaman Dilimi
: GMT+1
İklim
: Akdeniz, kışın 12°C, yazın 30°C (ortalama)
Kaynak: Ulusal İstatistik Ensitütüsü
GSMH
: 76.569,900 TND milyon (güncel fiyatlar)
Büyüme Hızı
: 2.6%
Kişi Başına Gelir
: 7.152,900 TND
İhracat Tutarı
: 35.287,000 TND milyon (güncel fiyatlar)
İthalat Tutarı
: 42.320,000 TND milyon (güncel fiyatlar)
Kaynak: Kalkınma ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı
Doğrudan Yabancı Yatırım
: 1.815,000 TND milyon
Yeni Oluşturulan İstihdam
: 9.715 kişi yeni iş gücü
Kaynak: FIPA- Tunisia, 2014
01
Yeni TUNUS, cazip bir yatırım merkezi
TUNUS’A INANAN BAZI
BÜYÜK GRUPLAR:
KANITLANMIŞ REKABET
GÜCÜ
DIREK YABANCI YATIRIM
İLGISI
“Doing Businnes 2014” yıllık raporunda
Tunus 189 ülke arasında 51. sırada
gösterilmiştir, aynı zamanda Kuzey Afrika
ülkeleri arasında en ön sırada yer almaktadır.
“Doing Business” Sıralaması
Ekonomiler
Sıralama
Almanya
Fransa
TUNUS
21
38
51
İspanya
52
İtalya
65
Türkiye
69
Romanya
73
Fas
87
Mısır
128
Cezayir
153
Tunus’a doğrudan yabancı yatırım ilgisi yeni
bir olgu değildir, 1970 li yılların başında
Avrupalı şirketler Tunus’da şirketler kurarak
yatırımlarına başlamıştırlar.
O günden bu yana 3.162 yabancı sermayeli
şirket kurulmuş, 330.000 adet yeni iş gücü
ve istihdam sağlanmıştır. Bu şirketler
Avrupa’nın güneyindeki ülkelerdeki gibi
cazip ve çekici yatırım fırsatları bulmuşlar
ayrıca kendileri için sağlanan kolaylıklardan
istifade etmişlerdir.
Doğrudan yabancı yatırımlarda sektörel
dağılım 2013 (enerji dışında)
Tunus Milyon Dinar (TND)
Kaynak: Doing Business Report 2014, Smarter
Regulations for Small and Medium-Size Enterprises,
Dünya Bankası
02
Kaynak: FIPA- Tunisia, 2014
AEROLIA, AKZO NOBEL,
ASTEEL, AUTOLIV,
AVENTIS SANOFI, BAXTER,
BENETTON, BG, BIC, BNP,
CROWN CORK, DANONE,
DRÄXLMAIER, ELECTROLUX,
ESSO, FAURECIA, FRAM,
GENERAL ELECTRIC, GM,
GROUPE BPCE, HAIER,
HEINEKEN, HENKEL,
HUTCHINSON, JOHNSON
CONTROLS, KASCHKE,
KBE ELEKTROTECHNIK,
KROMBERG & SCHUBERT,
LACROIX ELECTRONICS,
LATECOERE, LEAR
CORPORATION, LEONI,
LUCENT TECHNOLOGIES,
MICROSOFT, MIROGLIO,
NESTLE, ORANGE, PFIZER,
PHILIPS, PHOENIX, RIEKER,
SAFRAN, SCANIA, SEWON,
SIEMENS, SIOEN, SOCIETE
GENERALE, SOMFY,
ST MICROELECTRONICS,
STREAM, SUMITOMO,
TELEPERFORMANCE,
THOMSON MULTIMEDIA,
TOTAL, TOYOTA TSUSHO,
UNILEVER, VALEO,
VAN DE VELDE, VAN LAACK,
VOLVO, YAMAICHI
ELECTRONICS, YAZAKI, YURA
CORPORATION, ZODIAC,
3 SUISSES …
Yeni
dünyaya
açık to the outside
NewTUNUS,
TUNISIA,
always open
BÖLGESEL VE ULUSLARARASI
ENTEGRASYON
Tunus 1995 yılından bu yana
Dünya Ticaret
Organizasyonunun kurucu
üyesidir.
AKDENIZ’DEKI JEOSTRATEJIK
KONUMU
Avrupaya bir saatden daha az ayrıca
Orta Doğu şehirlerine üç saatten daha
kısa bir zamanlık uçuş süresi ile Tunus
800 milyon potansiyel müşterilik bir
pazara ulaşmak isteyenlerin tercih
edeceği bir destinasyondur.
Tunus’a ait 1.300 km’lik sahil kıyısı ise
ülkeyi doğal olarak dış dünyaya
açmaktadır.
FDI açısından bakıldığında, ülkede
gerçekleştirilen ihracat rakamları toplam
GSMH’ nın %46’sına ulaşmıştır.
AVRUPA BIRLIĞI ILE İLERI
VE AYRICALIKLI ORTAKLIK
STATÜSÜ
Avrupa Birliği üyesi ülkeler Tunusun en
büyük ticari ortağıdır. Birlik ile 1995
yılında imzalanan Serbest Ticaret
Anlaşması ardından 2012 Kasım ayında
Tunus ayrıcalıklı ortak statüsüne
yükseltilmiştir. Bu statü ile Tunus lehine
bazı ticari avantajlar sağlanmıştır,
Avrupa Birliği ile yapılan ekonomik
anlaşmalar ile Tunus’un Avrupa pazarına
ihracatının artırılması hedeflenmiştir.
Tunus 52 adet çifte
vergilendirme nin önlenmesi
anlaşması imzaladı ayrıca
karşılıklı yatırımların teşvik
ve koruma amacıyla 54 adet
anlaşma imzalamıştır.
Tunus bölgesel ve uluslararası arenadaki
önemine istinaden ülkeler arası çift taraflı
veya çok taraflı ticaret anlaşmaları
imzalamıştır; Örnek olarak:
• Türkiye ile çift taraflı serbest ticaret
anlaşması;
• 2004 yılından beri EFTA ülkeleri ile
serbest ticaret anlaşması;
• Tunus 2004 yılında Agadir Serbest
Ticaret anlaşmasını Ürdün, Mısır ve
Fas ile imzaladı. Ayrıca Libya, Mısır,
Fas, Ürdün ve Irak ile Serbest Ticaret
anlaşması oluşturmak için çift taraflı
anlaşmalar imzaladı.
Tunus aynı zamanda International
Center for Settlement of International
Disputes (ICSID) üyesidir ve
son
dönemde (Mayıs 2012) the Declaration
of the Organization for Economic
Cooperation and Development (OECD)
üyesi olmuştur.
BÖLGESEL MERKEZ
Tunus, Libya ve Cezayir gibi komşu
ülkelerin pazarlarında da operasyonlarını
büyültmek isteyen yatırımcılar için
ayrıcalıklı ve önemli bir bölgedir.
Libya halihazırda Tunus’un Avrupa
Birliğinden sonra ikinci büyük ticari
ortağıdır.
03
Yeni TUNUS, gelişmiş network ağı
SÜREKLI GELIŞEN ALTYAPI
Bizerte
Tabarka
Béja
Tunus
Kélibia
Jendouba
Nabeul
Hammamet
Zaghouan
El Kef
Siliana
Enfidha
Sousse
Monastir
Kairouan
Mahdia
Kasserine
El Djem
Sidi Bouzid
Sfax
Gafsa
Skhira
Gabès
Tozeur
Jerba
Kébili
Zarzis
Mednine
Tataouine
Büyük şehirlerde
Karayolu
Yapım aşamasında karayolu
Karayolları
Demiryolu
Liman
Havaalanı
04
Tunus’ da 9 adet uluslararası havalimanı
bulunmaktadır. En büyük havaalanı ise
Tunus Carthage’dır.
100 farklı havayolu şirketi haftalık olarak
Tunus’dan Avrupa’ya 2.000 ‘den fazla uçuş
gerçekleştirmektedir.
Denizyolları altyapısı ise 7 ticari liman ve
1 adet petrol terminalinden oluşmaktadır.
Karayolu ağı olarak ülke çapında 20.000
km asfalt yol ve 360 km otoban yol
bulunmaktadır.
2.167 km’lik demiryolu ağı bütün ülkeyi
kaplamaktadır.
ÖZELLIKLI ENDÜSTRIYEL
BÖLGELER
Tunus’un:
• Farklı yerleşim bölgelerine yayılmış
olan teknoloji parklarına ek olarak
10 adet operasyonel
rekabetçi
endüstriyel kümeler (Ariana, Borj
Cédria, Sidi Thabet, Sousse, Sfax,
Monastir, Bizerte, Gafsa, Gabès
and Médenine) ve 2 adet
programlanmış kümesel bölge ve 15
adet iletişim ve telekomünikasyon
teknolojilerinde
uzmanlaşmış
cyberpark bulunmaktadır;
• Yüksek
kalite
ile
ekonomik
aktivitelere
hizmet
veren
2 operasyonel park : Bizerte Park
(Tunus
havaalanına
60
km
uzaklıkta) Bizerrtın şehir limanında
yer alır. Zarzis ise Djerba havaalanına
•
•
yarım saatlik bir mesafede yer
almaktadır;
El Mghira’da (Tunus’un banliyösü)
havacılık sektörüne hizmet amaçli
teknolojik bir park bulunmaktadir;
Ayrıca ülke çapına dağılmış
100
adet
sanayi
bölgesi
bulunmaktadır.
GELIŞEN TELEKOMÜNIKASYON
NETWORK’U
Tunus’ ta her çeşit ileri network ağı
bulunmaktadır, yerleşik yabancı firmalar
mevcut bu ağlar ile bütün dünya ile
düşük maliyetli iletişim kurabilmektedirler.
Tunus’un
iletişim
ağı
Akdeniz
bölgesindeki en gelişmiş iletişim ağı
olarak kabul edilebilir. Yüksek, hızlı, çok
fonksiyonlu bu ağ telefon trafiğini,
interneti ve mültimedya aplikasyonlarını
uygun fiyatlarla kullanabilme imkanı
sağlar.
Yeni
TUNUS,
, Kabiliyetler
New
TUNISIA,
alwaysHavuzu
open to the outside
GELIŞEN EĞITIM SISTEMI
Tunus’ta eğitim ücretsiz olup isteyen
herkes bundan faydalanabilmektedir.
Genç Tunusluların %99 ‘ü okulludur.
Tunus hükümeti bütçenin %20’ini eğitime
ayırmıştır. 337.000 öğrenci (%62.3 kız)
Tunus geneline dağılmış olan 198
yüksek eğitim kurumunda eğitim
görmektedirler.
Ayrıca farklı ekonomik sektörleri
kapsayan 1.000 den fazla eğitim merkezi
(özel ve kamu’ya ait) 140.000 öğrenciye
yüzlerce farklı alanda eğitim imkanı
sağlamaktadı.
Tunus’ta, ortalama bir
mühendis’in brüt maaşı 600 €
ve uzman teknik elemanın maaşı
ise 350 € kadardır.
Askeri ücret ise 130 €
civarındadır.
YÜKSEK POTANSIYELLI GENÇ
MEZUNLAR HAVUZU
Her yıl 70.000’in üzerinde eğitimli ve
birden çok yabancı dil bilen yeni mezun
iş gücüne katılmaktadır.
Mezunların
%35’i
mühendislik,
bilgisayar, iletişim ve diğer teknik
bölümlerden mezun olmaktadır.
Her yıl 6.000’den fazla mühendis mezun
olmaktadır.
İş gücünde Bilim adamı ve Mühendis
Müsaitliği
1 : düşük durumu, 7 : geniş yer
Sıralama
Ülke
Değer
22
TUNUS
4.8
24
Fransa
4.8
29
İtalya
4.7
39
Fas
4.5
53
Türkiye
4.4
56
Mısır
4.4
Kaynak: the Global Competitiveness Raporu, 2013-2014. WEF
“Ekibimizin içerisinde yer
alan ve tüm birimlerimizde
çalışan herkese ve tüm
kadrolarımıza güveniyoruz,
elemanlarımız bizlere
yüksek bağımlılık duygusu
ile çalışmaktadırlar.
Bu ise sosyal iletişimin,
ilerlemeye verilen teşviğin
ve fikirlere verilen önemin
en doğal sonucudur.”
Sn. Gaby LOPEZ,
ZODIAC EQUIPEMENTS TUNISIA Direktörü,
Mart 2013
AR-GE BECERILERI
Birçok uluslararası firma Tunus’ta
uzmanlık
merkezleri
açmışlardır:
ST
MICROELECTRONICS,
ACTIA,
ALCATEL,
LEONI,
KROMBERG
& SCHUBERT, SAGEM, SIEMENS
and ZODIAC EQUIPEMENTS TUNISIA …
gibi şirketler yüzlerce Tunuslu mühendise
ve yöneticiye iş imkanı sağlamaktadır.
05
Yeni TUNUS, arzu edilen uygun iş
ortamı
TUNUS’TA SUNULAN YATIRIM TEŞVIKLERI
•
•
•
•
•
Çok yönlü teşvik sistemi şunları kapsamaktadır:
•
Tarımsal projelerde elde edilen kar vergisinden 10 yıllığına muafiyet,
•
İhracattan elde edilen vergi oranı %10’ a düşmüştürimposition,
•
İhracat ve kalkınmada öncelikli bölgelerde yatırımcılar için çeşitli vergi
teşvikleri bulunmaktadır, bunlar içersinde ihracat ve tarımsal proje
karlarından 10 yıllık vergi muafiyeti ve bölgesel gelişme bölgelerinde
alanın öncelik durumuna göre 5 ile 10 yıl arasında değişen vergi muafiyeti
bulunmaktadırdes,
Bölgesel kalkınma alanlarında, sanayi projeleri, turizm ve tarım projeleri için
yatırım primleri;
Bölgesel kalkınma alanlarında işverenin, sosyal güvenlik pirim ödeme katkıları
ve altyapı giderleri sübvansiyonu;
Sürekli eğitim maliyetlerinin %25’ine ve ilk eğitim maliyetlerinin %50’sine kadar
mesleki eğitim sübvansiyonu;
Çevre koruma, teknoloji ve Ar-Ge gelişimi, bölgesel veya tarımsal kalkınma
yatırımları için sübvansiyon sağlanması…
ELVERIŞLI BIR YATIRIM IÇIN DÜZENLENEN ÇERÇEVE
Tunus
•
•
•
yasaları aşağıda belirtilen maddeleri garanti eder:
Birçok sektörde yatırım özgürlüğü;
Basit yerleşim prosedürleri;
Ülke genelinde ihracata yönelik iş yapan şirketlerin tümü, serbest bölge
statüsünde değerlendirilmekte olup ithalat ve ihracatlarda her türlü kolaylık
sağlanmaktadır;
• Fikri mülkiyeti korumae;
• İşe alım prosedürlerindeki esneklik;
• Tunus dinarının güncel olarak diğer paralara çevrilebilmesi …
06
Yeni
köklü
modernlik
NewTUNUS,
TUNISIA,
always
open to the outside
EFSANELEŞMIŞ TUNUS
BARIŞSEVERLIĞI VE
MISAFIRPERVERLIĞI
Tunus her zaman barışseverliği ön
planda tutan ve Punic Savaşlarına kadar
savaşı bilmeyen bir ülkedir. Arap
baharını başlatan da ülke olan Tunus
barışçıl bir şekilde 14 Ocak 2011 yılında
Yasemin Devrimini gerçekleştirmiştir.
Bu devrim bir çok alanda dünyaya örnek
olmuştur.
Tunuslular tarihte birçok başarılı
medeniyetinde mirasçılarıdır: Berberiler,
Fenikeliler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar,
Türkler, Fransızlar. Bu uygarlıklardan
misafirperverlik, tolerans gibi asil
değerler ayrıca yaratıcılık ruhu ve
başarıya adanmışlık gibi ulvi değerler
miras kalmıştır.
MUTLU BIR YAŞAM ORTAMI
Ilıman iklimi ve çeşitlilik arz eden mimarisi ile Tunus yabancı yatırımcıların rahat bir
şekilde yaşayabilecekleri ve kendilerini evlerinde gibi hissetmeleri için bütün gerekli
yasam standartlarını sunmaktadır:
• Uygun fiyatlı modern ve lüks evleri bulunan mahalleler;
• Farklı ticari markaların yer aldığı ve çeşitli ürünlerin bulunduğu alışveriş
merkezleri;
• Çesitlilk arz eden özel ve kamusal eğitim altyapısına ilaveten Yabancı okullar
(Fransız,Kanada, İngiliz ve Amerikan okulları);
• Profesyonel düzeyde sunulan sağlık hizmetleri modern ve uzmanlaşmış
kliniklerin sunduğu yüksek düzeydeki sağlık hizmeti ayrıca Tunus’a gelen
yabancı hasta sayısını arttırmaktadır;
• Çeşitli spor branşlarında gelişmiş bir spor altyapısı;
• Değerli bir arkeolojik miras;
• Birçok uluslararası festival;
• Önemli bir turizm altyapısı.
ÖNCÜ BIR TOPLUM
Modernliği ve geleneği mükemmel bir
şekilde birleştiren Tunus, her zaman
toplumun kendi kaderini belirlemesinde
öncü olmuştur.
Tunus aşağıdaki gelişmeleri yaşayan ilk
Arap ülkesidir:
• 1846 yılında köleliğin kaldırılması;
• 1861 yılında taslak anayasanın
hazırlanması;
• 1956 Personel Status Code’a
göre kadın haklarını garanti
altına alınması;
• 1957 yılında kadınlara seçme;
seçilme hakkı.
07
Yeni TUNUS, gelecek vaat eden bir ülke
Tunus her zaman yabancı yatırımcılar için tercih edilen bir destinasyon olmaktadır.
Aşağıda belirtilen güncel yeni düzenlemeler sayesinde daha da fazla fırsat
sunulmaktadır:
•
Son dönemde hazırlanan ve Tunus ulusal kurucu meclisinden geçen yeni
anayasa Tunus toplumunun farklı siyasi düşüncelerine sahip çoğulcu
demokrasiye inanan bay ve bayanların katılımı ile hazırlanmış olup bu yönü ile
Arap dünyasında örnek teşkil edmektedir, anayasaya göre insanlar eşit ve
hürdürler;
•
Demokratik kurumları inşa etme ülkenin tüm bölge ve toplumsal sınıfları
arasında servetin doğru,şeffaf ve eşit dağılımına dair esasları kuvvetlendirmeye
ek olarak her türlü keyfi uygulamaları yok etme;karar verme noktasında
merkezi olmaktan uzak tutarak kuvvetlendirme ile uyumlu kamusal işlerin
yönetimini kuvvetlendirmenin yanında çoğulculuğa, eşitliğe, hürriyete ve
siyasi hayata sivil toplumun tüm katmanlarının katılımına dayanır;
•
Büyük projelerin başlaması altyapı ve sürdürülebilir gelişmenin yanı sıra
üretim endüstrisine ve insan gelişimine de verilen önem doğrudan yabancı
yatırımın gelmesine bununla birlikte kamusal ve özel ortaklıkların oluşmasına
ortam sağlamaktadır;
•
Finans, yenilenebilir enerji sağlık ve diğer alanlarda yabancı yatırımlara yeni
sektörler açılması...
“ Tunus: Dünya
için ilham
kaynağı.”
Sn. Jim Yong KIM,
Dünya Bankası Başkanı,
Ocak 2013
08
“
“Tunus
örneği,
reform arayan
toplumlar için
bi model
niteliğindedir.”
Sn. Ban KI-MOON,
Birleşmiş Milletler Genel
Sekreteri, Ocak 2014
baskı
GRAFİK TASARIM
2014
LONDRA
KÖLN
BRÜKSEL
PARIS
MILANO
İSTANBUL
MADRIT
TUNUS
Foreign Investment Promotion Agency
Rue Salaheddine El Ammami Centre Urbain Nord, 1004 Tunis-Tunisia
Tel.: (216) 71 752 540 • Faks: (216) 71 231 400
E-posta: [email protected]
www.investintunisia.tn
TOKYO
• FIPA-Brüksel
[email protected]
• FIPA-Köln
[email protected]
FIPA-İstanbul
[email protected]
• FIPA-Londra
[email protected]
• FIPA-Madrit
[email protected]
• FIPA-Milano
[email protected]
• FIPA-Paris
[email protected]
• FIPA-Tokyo
[email protected]
INVEST IN TUNISIA