Bülten 5 - Hindistan Gezi Rehberi

www.hindistangezi.com
5
sitesi bülteni
flubat 2004
her türlü sorular›n›z için : [email protected]
De¤erli üyemiz
Bu ayki bültenimize kendi sitemizden haberlerle bafll›yoruz.
Uzun zamand›r üzerinde hiç de¤ifliklik yap›lmam›fl olan
www.hindistangezi.com sitemizin tasar›m› de¤iflti. Siteyi
ziyaret edenler bu de¤iflikli¤i hemen farketmifltir. Web
tasar›mc›s› Turgay fien arkadafl›m›za teflekkür ediyoruz. Sitenin
genel görüntüsü de¤ifltirildi, birçok ziyaretçinin istedi¤i Foto
Galeri sayfalar› eklendi. Ayr›ca haritalarla ilgili interaktif bir
çal›flma yapma plan›m›z var. Bu konuda haz›rl›klar›m›z bafllad›
bile. Haz›r oldu¤unda sizi haberdar edece¤iz. Ayr›ca sitemiz
ilk kez reklam almaya bafllad›. www.siberalem.com isimli çöpçatanl›k sitesi sitemizle
ilgilendi ve bir çeflit takas karfl›l›¤› sitemizde reklam›n› yay›nlamak istedi. Sitemize destek
vermek isteyen siz üyelerimizin ana sayfadaki siberalem banner›na bir kez t›klamas› bize
az da olsa maddi kazanç sa¤layacakt›r. Sizlere flimdiden teflekkür ederiz.
Gezginlerin Düflünceleri
Bu bölümde s›ras› geldikçe çeflitli gezginlerin sorular›na karfl› baflka gezginlerin verdikleri cevaplarla
oluflturulan haberleflme listelerinden ald›¤›m›z tercümeleri yay›nlayaca¤›z. Bu ayki sorumuz flu:
Dasa
Hindistanda genellikle yediklerime dikkat ederim
ama? Hint yemekleri hakk›nda duyurular› görünce
dayanamad›m. Hint yemeklerini BEN DE SEVER‹M. En
sevdiklerim : Masala Dosa ve Tavuk Vindaloo (flaraba
ya da sirkeye yat›r›lm›fl tavuk). Siz kendi en be¤endi¤iniz
Hint yemeklerini söylerseniz. Ben de denerim.
‹flte cevaplar :
‹simsiz
Palak Gosh Lamb (kuzu etli
›spanak) yeme¤ini kremal› sosla
ve bol ac›l› olarak siparifl edin.
(Vindaloo lezzetli) ama bu da
mükemmeldir. Ayn› zamanda
Dansack’› da deneyin. B‹R ‹RAN
YEME⁄‹D‹R. GENE KUZU ETL‹,
FAKAT MÜKEMMELD‹R. Son
olarak Bombay’da yemifltim ve
Dansak
tat hücrelerim hala daha istiyor.
Körili keçi etini de deneyebilirsiniz.
pambing
Vegetable Jalfrezi
Tand›rda Tavuk
(sebzeli), Tanduri
Chicken, Lassi, Mutton
Biryani (koyun etli
biryani pilavi)
bill_01
Palak Paneer (peynirli
ispanak) üzerinde ac›l›
tereya¤› sosu ve Nan
(Lavafl ekme¤i), Tanduri Chicken (tand›rda tavuk) ile
Dum Aloo (Buharda piflirilmifl patates)
isimsiz: Her çesit Masala Dosa, Saffranl› Lassi, Onion
Bhajia (so¤anl› patl›can k›zartma), Vegetable Pakora
(sebzeli mücver) ile Tamarind
Chutney (demirhindi turflusu),
Chicken Madrasi, Aloo Matar
(patates - bezelye), her çeflit
ac›l› körili tavuk, boy otu ile
!!!
DaverW
Chicken Tikka Masala
(Tavuklu baharatl› tikka),
Masala Dosa
Rogan Josh, Samosa (patatesli
börek) & Nan (Lavafl ekme¤i)
liner: Safranl› Lassi (safranl› ayran), Tereya¤l› Sebze,
Nan (Lavafl ekmegi), Tibet Ekme¤i, Masala Chai
(baharatl› çay), Shahi Paneer (peynirli bir yemek).
isimsiz : Bhaji : Ispanak veya yeflil hardal gibi
sebzelerin domates sosunda veya demirhindi flerbetinde
piflirilmesi ve püre haline getirilmesi.
idli : pirinç ununun lokmalar halinde ince k›y›lm›fl
so¤anla kar›flt›r›larak buharda piflirilmesi ve ac›l› yerf›st›¤›
veya hindistan cevizi turflusuyla servis edilmesi.
Her tür yemekle birlikte dal (mercimek yeme¤i)
hiçbir hintli bu olmadan yaflayamaz.
hint turflular› : Güneflte kurutulmufl ve k›y›lm›fl mango
parçalar›, ekfli yeflil ›spanakla yap›lm›fl yeflil turflu, güneflte
kurutulmufl ve tuzlanm›fl limon dilimli turflu.
Bisiklet Turu Raporu
5 Temmuz 2003
Rapor No: 22 • Tibet Bölüm : 2
http://www.pedalperth2perth.com
sitesinde
ayr›nt›lar›n› görebilece¤iniz Bisiklet ile Avusturalyaya
giden 3 kiflinin yoldan gönderdi¤i günlüklerin bizimle
ilgili bölümlerini bültenlerimizde yay›nlayaca¤›m›z›
önceden belirtmifltik. Afla¤›da bu günlüklerin devam›n›
bulacaks›n›z.
www.pedalperth2perth.com sitesinin logosu
Çad›rda köpek havlamalar›yla geçen bir gece bile bize çok gürültülü
geldi. Sabah çad›rlardan ç›kt›¤›m›zda birçok merakl› çocu¤un etraf›m›zda
bekleflti¤ini gördük. Bize çad›rlar› toplamakta, uyku tulumlar›n› sar›p
sarmalamakta yard›mc› oldular, baflar›l› olduklar›n› da görüp hayret ettik.
Çabalar›n›n ödülü olarak da çikolata ve bisküvi da¤›tt›k.
Matthew, 4285 metredeki Pang La'dan 5050 metreye t›rmanan 12
kilometrelik yolu t›rmanma zaman› geldi¤inde kendisini çok iyi hissetti¤ini
söyleyerek bizi harekete geçirdi. Yol çok iyi de¤ildi, tekerleklerimiz kimi
yerde kuma saplan›yor, kimi yerde de keskin virajlar h›z›m›z› azalt›yordu.
26 inçlik tekerle¤i olanlara karfl› 28 inçlik tekerle¤e sahip olan Mark ve
Donna’n›n durumu biraz daha iyiydi. Da¤ Keçileri: Scott ve Jenny gün
boyunca en h›zl› giden bisikletçiler oldu. Keskin virajlar birbiri ard›nda
gelmekteydi. Yolun neredeyse üçte ikisini böyle geçirdik, uzakl›k 12 km.
de¤il daha uzun gibi geldi bize. Sonraki 5 kilometrelik ek mesafe görünüflte
fazla de¤ildi ama 4.500 metre yükseklikte ve sürekli t›rmanarak gitmek
hepimizin bitirmiflti.
Mark, Yarle Shung
La’ya ulaşmakta çok
yoruldu
Matthew enerjisi tükenmifl ve di¤erlerinin çok ilerisinde oldu¤u kayg›s›yla
ve belki de yeme¤i beklemek için bisikletini kamyonetin arkas›na koymufltu.
Rehberimiz Jabo, Matthew‘in bisikletini alarak Edwin ile birlikte da¤›n
Grup Yarle Shung
tepesine do¤ru gitmifl. Biraz ileride Donna ile karfl›lafl›yorlar, Donna enerjisini
La tepesinde
tüketmifl, üflütmüfl ve öksürür durumda. Mark, kendisini cesaretlendirmeye
çal›fl›yor: “Buraya kadar geldin, bak, tepeye çok az kald›.” diyor. Gerçekten
de son bir virajdan sonra da¤›n tepesine ulaflacak durumdalar. Gerçek bir
mücadele göstererek Donna, son 150 metrelik yolun her 50 metresinde
durup dinlenerek alm›fl. Dongten ise kamyonetten inmifl o da Donnay› teflvik
etmeye çal›fl›yor. Dua bayraklar›n›n dibinde, köfleyi dönünce... vay can›na...
Everest Tepesi ve Himalayalar›n zirveleri günefl ›fl›¤›nda par›ld›yor. Meg,
Scott, Chris, Jenny ve Andi s›cak içecekler ve çikolatadan oluflan ödüllerini
al›yorlard›. Donna, flimdi iyi nefes alam›yordu ve Matthew ile birlikte afla¤›
Yerel halk düzensiz
inmeye bafllamaya karar vermiflti. Sekiz bisikletçi Everest tepesinin ve
yollarda
at sırtında
Himalayalar›n müthifl görüntüsünü bir süre seyrettikten sonra 30 kilometrelik
seyahat
ediyor.
yolu (1.000 metre afla¤›da) inmeye bafllad›lar. Bir kere daha afla¤› iniflin
t›rmanmaktan çok daha zor oldu¤unu anlad›lar. Yol afl›r› derecede bozuk,
kumlu, tozluydu ve rüzgar gittikçe kuvvetlenmeye bafllam›flt›. Kamyonetteki Donna ve
Matthew, afla¤›ya do¤ru bak›p di¤erlerinin bir afla¤› bir yukar› hareketlerini izliyorlard›.
Bisikletçiler Tenis oyununda tenis topunun ç›k›p inmesine benziyorlard›.
Matthew kamyonette uyuyor, bafla¤r›s› biraz geçmifl, kamyonet ise bisikletlerin önünde
Tashi Dzong köyüne do¤ru iniflteydi. Son bisikletçi buraya akflam 6.30 gibi ulaflt›. Bu gün
herkes için uzun bir gündü. Tibetli taraf›ndan iflletilen Guest House'a ulaflt›¤›m›zda
geleneksel birer termos s›cak suyumuzu ald›k, tuvalet ise gene yerdeki dört delikten
ibaretti fakat burada y›ld›z manzaras› yoktu. Otelin arkas›ndaki bahçedeki günefl panelleri
gün batt›ktan sonra köye enerji sa¤l›yordu. Grup “büyük” miktarda taze yiyecek bulmay›
hak etti¤ini düflünüyordu. Dokuz aç bisikletçi, lüks bir dört çekerde oturan 20 kiflinin
yiyece¤i miktarda yiyebilecek gibiydi, bir restorantç› için ne güzel bir rüya! So¤ukta pedal
çevirmifl, çatlam›fl ciltleri ve kurumufl dudaklar› olan bizler otelin rahatl›¤›n› yaflamak için
bir gün ara vermeyi tart›flt›k. Genel e¤ilim Everest Ana kamp›na hemen ertesi günü
ulaflmakt›. Donna ve Mark‘›n odas›na ç›kt›klar›nda saat 10 olmufltu ve mutfa¤›n hemen
üzerindeki oda biraz ›l›nm›flt›. Ertesi gün Pazar, 20 hafllanm›fl yumurta, 12 pancake,
k›zarm›fl pirinç, sütlü çaydan oluflan kahvalt›m›z 8.30 da bizi bekliyordu. Donna ertesi
günü yaflgününü kutluyacakt›. Kendisine birçok yenebilir fleyler verildi ayr›ca yumuflac›k
bir havlu, ve bir Tibet kolyesi de vard›. Jabo ve Dongten çok güzel bir dua eflarb› ve tesbih
verdi, eflarb›n arka yüzünde Everest tepesinin resmi vard›!
Donna, Meg, Chris ve Jenny so¤uktan çok etkilenmifl ve
Anakampa kadar kamyonetle gitmeye karar vermifllerdi.
Matthew, Anakampta kuraca¤›m›z çad›rda kalmamaya karar
verdi ve Jabo oradan geçmekte olan bir 4 WD yi ayarlayarak
ayn› gün içinde Anakampa gidip gelmesini sa¤lad›. Andi, Mark,
Scott ve Edwin 50 kilometre uzaktaki Rongbuk manast›r›na
do¤ru yola ç›kt›lar. Yolda o¤lan çocuklar› yolun üzerine bir tür
engel koyup gelen geçen arabalardan para istiyorlard›.
Kamyonetin buraya bizden önce ulaflmas›yla bu engeli kolayca
aflt›k. Ö¤le üzeri karfl›dan esen rüzgar bizi zorlamaya bafllad›.
Andi bisikletini kamyona yükledi ve floförün yan›na oturdu.
Mark ise ancak 5 kilometre daha dayanabildi. Bisiklet sürmenin
adeta imkans›zlaflt›¤› yerlerde kamyonetimiz her 5 - 10
kilometrede bir durarak Edwin ve Scott'u bekliyordu. Jenny
ve Donna kamyonetin arka taraf›nda güneflten faydalanarak
oturuyor ve çukulatal› pasta, gerçek kahve, ve chesse cake
gibi Lhassa'daki restorantlarda bulundu¤u söylenen
yiyeceklerden bahsediyorlard›. Dünyan›n en yüksek (4.920
m.) manast›r› olan Rongbuk manast›r›na giden yol inan›lmaz
derecede tafll›yd›. Buras› ayn› zamanda Everest Anakamp›na
8 kilometre uzakl›ktayd›. Everest Tepesinin görünümü sürekli
olarak önümüzde ve vadinin sonunu süslüyordu. Edwin ve
Scott güzel birkaç resim çektiler. Jabonun tavsiyesine uyarak
manast›rda kamp yapmaya ve dinlenme günümüzde Ana
kampa gitmeye karar verdik. Görünüflte böyle aç›k ve pürüzsüz
hava ile karfl›laflt›¤›m›z için çok flansl›yd›k. Buralara kadar gelip
hiçbir fley göremeyen birçok kiflinin var oldu¤unu iflittik.
Tibetin geniş düzlükleri...
Everest ana-kampına
sapma levhası
devam› gelecek say›da...
Pang La’dan Everest’e
giden yolda 5.000
metreden yüksek
geçidin görünüşü
Yerel işçiler
Evet, işte burası dünyanın
en yüksek tepesi - Rongbuk
manastırındaki kamptan
görünüşü
Donna ve Everest
tepesi
‹LBER ORTAYLININ M‹LL‹YET GAZETES‹NDEK‹ YAZISI
21 Aral›k 2003 • Milliyet Pazar
http://milliyet.com/2003/12/21/pazar/yazortay.html
Hint rüyas› - 2
Hindistan Asya'n›n ve dünyan›n en büyük demokrasisi
olmak zorunda. Zira bu ülkedeki hiçbir topluluk
müflterek dil veya din etraf›nda hakimiyet kuracak
konumda de¤il
1997 say›m› -ki alt› y›l sonra bu rakamlar› büyüterek düflünmek laz›m- Hindistan nüfusunu 940 milyon
olarak veriyor. Bu rakam bir milyar› çoktan geçti; demek ki nüfusun 800 milyon kadar› Hindu dininden,
130 milyondan fazlas› Müslüman, 80 milyon kadar animist dinlerden küçük topluluklar var. 30 milyon kadar
da Hintli, H›ristiyan dininden. Hindistan'›n bu az›nl›k rakam› içinde Hint Katolikleri, Vatikan'›n gözünde en
hat›r› say›l›r gruplardan biri, zira Hindistan Katolikleri e¤itimli, üretken,
kalk›nan bir cemaat. Hindistan'›n kast sistemi içinde kast d›fl› say›lan
dokunulmazlar ve alt kast gruplar›ndan bir y›¤›n insan, sosyal statüleri
iyileflti¤i ölçüde H›ristiyan ve Müslüman oluyor. Hindistan, dini hareketlili¤in
çok yüksek oldu¤u bir ülke. Tabii 25 milyona ulaflan Sih mezhebi
mensuplar›ndan söz etmeden olmaz. Pencap eyaletinde ço¤unlu¤u
oluflturan bu mezhebin taraftarlar›, Hindistan'›n en etkin ve en güçlü
grubunu oluflturur. Orduda, poliste ve idarede küçümsenmeyecek yere
sahiptirler.
Baz› az›nl›klar›n durumu parlak. Hintli tipi, dünyam›zda sar›kl› bir
Sih ile temsil ediliyor. Oysa onlar Pencap'ta ba¤›ms›zl›k istiyorlar.
Amritsar'daki alt›n mabetlerinde hükümet kuvvetleri ile girdikleri çat›flma
ve ard›ndan Indira Gandhi'ye yap›lan suikast hat›rlardad›r. Ama Hindistan
gerçe¤i baz› fleylerin unutulmas›n› tercih eder. Sihler yeni bir mezhep
say›l›r. Et yiyorlar ve savaflç›lar. Hint Müslümanlar›n›n ise bürokrasideki
pay› ancak yüzde 1. Bu düflük oran› Hindular›n d›fllamas›na ba¤layarak
aç›klayamay›z; Pakistan ayr›l›nca Müslüman nüfusun e¤itimli ve öncü tabakalar› Hindistan'dan göçmüfl.
Kalanlar bir türlü uygun bir konuma oturamay›nca, Müslüman nüfusun aras›nda; "Hindistan alt k›tas›
parçalanmasa bizim için daha iyi olacakt›" diye s›zlananlar artm›fl. Kim bilir? Belki kanl› çat›flmalar artacakt›.
Hindistan'› cahilce ikiye bölen Britanya, karfl›l›kl› göçler s›ras›nda çat›flma ve mukateleyi de önleyemedi.
Bugün Hindistan ordusunda Müslüman subay istenmedi¤i aç›k.
Buna karfl›l›k baz› az›nl›klar›n durumu pek parlak. ‹ran'da dahi say›s› pek azalan, burada ise birkaç
yüz bine ulaflan Parsi ve Zerdufltiler var. Bombay'da yo¤unlaflan bu cemaatin içinden Zubin Mehta gibi
ünlü bir orkestra flefi ç›km›flt›r. Hindistan'›n önde gelen en büyük kapitalist ailesi Tata‘lar da bu ›rktan.
Mesela bizde say›lar› pek az olan Süryaniler, Hindistan'›n güneyinde hala kalabal›k. Müslüman nüfus
kuzeyde yo¤un ama Kerala gibi daha az say›da olduklar› bir bölgede komünistlere karfl› siyasi denge
unsuru olduklar›ndan daha seçkin ve etkin bir konumdalar.
Hindistan'da dil sorunu daha karmafl›k; her fleyi içeren kal›n Hindistan Anayasas› resmi olarak 17
dili say›yor. Say›lmayan 35 tane Hint dilinin baz›lar›n› bir milyondan fazla insan konufluyor. Tabii Hindistan
için bu çok küçük bir rakam. 22.000 (evet yirmi iki bin) lehçeyi ise ancak Hindoloji mütehass›slar› sayabilir.
Tah›l satt›¤›m›z zamanlarda Atatürk'ün Ankara'da bin zahmetle kurdurdu¤u bu Hindoloji denen dal›n
günümüzde duraklad›¤› aç›k. Derhal gelifltirmek laz›m. Hindistan tetkiklerinin olmad›¤› Türk akademik
dünyas› sayg›ya lay›k de¤ildir. Hindistan'da kuzey ve güney dilleri aras›nda anlaflma sa¤lamak mümkün
de¤il, bu nedenle üst s›n›flar ve okumufl tak›m› kendi özgün telaffuzlar› fakat çok düzgün ve zengin bir
‹ngilizceyle anlaflmay› tercih ediyorlar. Bu, bazen anadili ayn› olanlar›n da baflvurdu¤u bir snopluk. Sovyet
Orta Asya's›na çok benzer bir durum var.
Çok de¤il, çok çok renklilik ve çapraz konumlar, Hindistan halklar›n› ister istemez birlikte yaflamaya
zorluyor. Hindistan, çaresi yok, Asya'n›n ve dünyan›n en büyük demokrasisi olmak zorundad›r. Zira bu
ülkedeki hiçbir ço¤unluk müflterek dil veya din etraf›nda hakimiyet kuracak konumda de¤il. Co¤rafya
itibar›yla Hindistan'›n hiçbir zümresi genifl ve birleflik bölgelere tam anlam›yla hakim olamaz; onun için
kimse budala Balkan çetecileri gibi etnik temizlik yaparak imparatorluk kurmaya kalk›flm›yor. Mazide
Babür'ün torunlar›n›n kurdu¤u imparatorlu¤un en büyük hükümdar› olan Akbar tamamen d›fl bir kültürle
yani ‹ran kültürü ve Farsça ile, kozmopolit Hindistan'›n karfl›s›na ç›kmay› tercih etti ve Hint hakimiyetini
kendisine sa¤layan ordular›n›n bafl›nda da Hindu racalarla Müslüman komutanlar kar›fl›k olarak yer
al›yordu. Hindistan bir Gayya kuyusudur. Herkese yer var ama hükmetmeye kalkanlar erir ve kaybolur
gider.