Roboski`de

Transkript

Roboski`de
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ MARMARA BÖLGESİ
İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
2011
Roboski’de
ÖLDÜRÜLEN 34 INSANIMIZIN
ANISINA…
1
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Bu raporda yer alan bilgiler,
İHD Marmara Bölgesi’ne yapılan bireysel başvurular,
İHD Marmara Bölgesi tarafından oluşturduğu İnsan Hakları İnceleme ve Araştırma Komisyonlarının
raporları, yerel ve ulusal basın ve yayın organlarında yer alan haberler, diğer sivil toplum örgütlerinin
raporları ve resmi kurumların verilerinden derlenerek,
İHD MARMARA DOKÜMANTASYON BİRİMİ
tarafından hazırlanmıştır.
Katip Mustafa Çelebi Mahallesi Çukurlu Çeşme Sokak Bayman Apt. No: 2/1 Taksim/İstanbul
faks
:00 90 212 251 35 26
e-mail :[email protected]
telefon:00 90 212 244 44 23
2
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
İÇİNDEKİLER
2011 YILI MARMARA ĐNSAN HAKLARI ĐHLAL RAPORU DEĞERLENDĐRMESĐ ..................................................... 7
KISALTMALAR ............................................................................................................................................... 10
2011 ĐHD MARMARA ĐNSAN HAKLARI ĐHLALLERĐ BĐLÂNÇOSU ........................................................................... 13
YAŞAM HAKKI ĐHLALLERĐ ............................................................................................................................... 13
KĐŞĐ GÜVENLĐĞĐ ve ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER ........................................................................... 17
ĐŞKENCE, KÖTÜ MUAMELE, ONUR KIRICI ve KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ DAVRANIŞ ve CEZALANDIRMA .......... 17
ĐFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER ................................................................................................ 18
TOPLANTI ve GÖSTERĐ ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER .................................................................... 20
ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER.................................................................................. 20
2011 YILI ĐHD MARMARA ĐNSAN HAKLARI ĐHLALLERĐ RAPORU...................................................................... 21
YAŞAM HAKKI .................................................................................................................................................... 21
I.
(KEYFĐ ÖLDÜRME, SĐLAH KULLANMA YETKĐSĐNĐN ĐHLALĐ VE DUR ĐHTARINA UYMADIĞI GEREKÇESĐYLE ÖLDÜRÜLEN VE
YARALANANLAR)................................................................................................................................................... 21
I.1. Polis ve Jandarma Tarafından Öldürülen ve Yaralananlar ............................................................................ 21
I.3. Yargısız Đnfaz Davaları ............................................................................................................................... 22
II.
CEZAEVLERĐNDE ÖLÜMLER ..................................................................................................................... 23
CEZAEVĐNDE ÖLÜM DAVALARI ................................................................................................................................ 24
GÖZALTINDA ÖLÜMLER .................................................................................................................................... 25
Davalar ........................................................................................................................................................... 26
III.
FAĐLĐ MEÇHUL SALDIRILAR ................................................................................................................... 27
Faili Meçhul Saldırı Davaları ............................................................................................................................ 27
IV.
RESMĐ HATA VE ĐHMAL .......................................................................................................................... 28
Resmi Hata ve Đhmal Sonucu Ölen ve Yaralananlar .......................................................................................... 28
Polis ve Asker Đntiharları .................................................................................................................................. 28
VI. SALDIRIYA UĞRAYANLAR ............................................................................................................................ 29
3
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
VII. KAYIPLAR .................................................................................................................................................... 33
VIII. SĐLAHLI ÇATIŞMALAR .................................................................................................................................. 36
IX. MAYIN VE SAHĐPSĐZ BOMBA PATLAMASI SONUCU ÖLEN VE YARALANAN SĐVĐLLER ................................. 37
X. MUHALĐF ÖRGÜT SALDIRILARI ..................................................................................................................... 37
XI. KUŞKULU ÖLÜMLER..................................................................................................................................... 38
Kuşkulu Ölüm Davaları .................................................................................................................................... 38
XII. ĐŞKENCE, KÖTÜ MUAMELE, ONUR KIRICI VE KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ DAVRANIŞ VE CEZALANDIRMA........... 38
XII.1. Gözaltında Đşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalanlar .......................................................................... 39
XII.3. Gözaltı Yerleri Dışında Đşkence ve Kötü Muamele .................................................................................... 44
XII.4. Cezaevlerinde Đşkence ve Kötü Muamele ................................................................................................ 53
XII.5. Kolluk Güçleri Tarafından Tehdit Edilenler ............................................................................................... 62
XII.6. Toplumsal Gösterilerde Güvenlik Güçlerinin Müdahalesi Sonucu Dövülen ve Yaralananlar ........................ 65
XII.7. Özel Güvenlik Görevlileri Tarafından Đşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalanlar .................................... 68
XII.8. Okulda Şiddet ........................................................................................................................................ 68
XII.9. Đşkence Davaları .................................................................................................................................... 69
XIII. KADIN CĐNAYETLERĐ .................................................................................................................................. 70
XIV. Ev Đçi Şiddet – Taciz ve Tecavüz .............................................................................................................. 77
XV. KADINLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELĐK ĐHLALLER ............................................................................... 80
XV.1. Kadın Đntiharları ..................................................................................................................................... 80
XV.2. Toplumsal Alanda Kadına Yönelik Şiddet- Taciz ve Tecavüz .................................................................... 81
XVI. ÇOCUKLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELĐK ĐHLALLER............................................................................. 87
XVI.1. Çocuk Đntiharları .................................................................................................................................... 87
XVI.2. Toplumsal Alanda Çocuğa Yönelik Şiddet ve Tecavüz ............................................................................ 87
ADĐL YARGILANMA HAKKI-KĐŞĐ GÜVENLĐĞĐ VE ÖZGÜRLÜĞÜ......................................................................... 92
1. GÖZALTINA ALINANLAR, TUTUKLANANLAR VE SEYAHAT HAKKI ENGELLENENLER.................................... 92
4
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
2. CEZAEVLERİ................................................................................................................................................... 112
Cezaevlerinde Sağlık Hakkı Đhlali ................................................................................................................... 111
1)Cezaevlerinde Haberleşme Hakkının Đhlali................................................................................................... 121
2)
Cezaevlerinde Disiplin Uygulamaları ve Cezaları .................................................................................... 125
3)
Cezaevinde Sevk Uygulamaları ............................................................................................................. 128
Cezaevinde Eylemler..................................................................................................................................... 130
Cezaevlerinde Genel Koşullar ........................................................................................................................ 131
Cezaevi Davaları ........................................................................................................................................... 137
SIĞINMACI VE GÖÇMENLERE YÖNELĐK ĐHLALLER ......................................................................................... 141
Gözaltına Alınan Sığınmacı ve Göçmenler ..................................................................................................... 143
Yaşamını Yitiren Sığınmacı ve Göçmenler ...................................................................................................... 144
ĐFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ........................................................................................................................................ 144
Yasaklanan Etkinlikler ................................................................................................................................... 145
Toplatılan, Yasaklanan ve Para Cezası Uygulanan Yayın Organları ................................................................ 146
Baskına ve Saldırıya Uğrayan Gazete ve Yayın Organları ............................................................................... 150
ENGELLENEN ĐNTERNET SĐTELERĐ ......................................................................................................................... 152
2011 YILINDA MARMARA BÖLGESĐ’NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNE KARŞI AÇILAN SORUŞTURMALAR .................... 153
2011 Yılında MARMARA BÖLGESĐ’NDE Düşünce Özgürlüğüne Karşı Açılan, Devam Eden ve Sonuçlanan
Davalar ........................................................................................................................................................ 155
TOPLANTI VE GÖSTERĐ ÖZGÜRLÜĞÜ ............................................................................................................. 188
Güvenlik Güçleri tarafından Müdahale edilen Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri ................................................... 188
2011 YILINDA TOPLANTI VE GÖSTERILER NEDENIYLE AÇILAN SORUŞTURMALAR ........................................................ 193
2011 Yılında MARMARA BÖLGESĐ’NDE Toplantı Ve Gösteriler Nedeniyle Açılan, Devam Eden ve Sonuçlanan
Davalar ......................................................................................................................................................... 194
ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ .......................................................................................................................... 198
Kapatılan / Kapatılmak Đstenen Siyasi Partiler ve Dernekler ............................................................................. 198
Siyasi Parti, Sendika ve Dernek Yöneticileri/Üyeleri Hakkında Açılan Davalar .................................................. 198
Baskın ve Saldırıya Uğrayan Siyasi Partiler ve Dernekler ................................................................................ 199
5
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
SEÇME VE SEÇĐLME HAKKINA YÖNELĐK ĐHLALLER......................................................................................... 205
EKONOMĐK VE SOSYAL HAKLAR ..................................................................................................................... 206
Đşten Çıkarılanlar ........................................................................................................................................... 206
Đşçi Sağlığı ve Đş Güvenliği ............................................................................................................................. 209
Đş Kazalarında Ölenler ve Yaralananlar .......................................................................................................... 210
Sendikalı Oldukları Đçin Baskıya Uğrayanlar.................................................................................................... 223
Haklarında Soruşturma Açılan Memurlar ........................................................................................................ 226
Sürgün Edilenler ........................................................................................................................................... 226
ÇALIŞMA KOŞULLARI ........................................................................................................................................... 226
EĞĐTĐM VE KÜLTÜREL HAKLARI ....................................................................................................................... 228
Kültürel Haklara Đlişkin Đhlaller ........................................................................................................................ 228
Eğitim Hakkına Đlişkin Đhlaller ......................................................................................................................... 229
ÜNĐVERSĐTELERĐN DĐSĐPLĐN KURULLARI TARAFINDAN AÇILAN SORUŞTURMALAR ......................................................... 231
Üniversitelerin Disiplin Kurulları Tarafından Ceza Alanlar ................................................................................ 231
ÇEVRE HAKKI .................................................................................................................................................. 231
YERLEŞĐM VE MÜLKĐYET HAKKI ...................................................................................................................... 234
SAĞLIK HAKKI ................................................................................................................................................. 234
AYRIMCILIK ..................................................................................................................................................... 237
DĐĞERLERĐ .................................................................................................................................................. 240
6
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
2011 YILI MARMARA İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU DEĞERLENDİRMES
2011 yılı Marmara Bölgesi insan hakları ihlal raporu bir kez daha, insan hakları mücadelesinin ne
kadar gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. 2011 yılında da ihlaller yoğunca yaşandı, yaşama
hakkından eğitim ve sağlık hakkına, çalışma hakkından, barınma hakkına, barış hakkından, cinsel
yönelim özgürlüğüne, örgütleme hakkından inanç ve düşünce özgürlüğü hakkına kadar, en temel
insani hakları ihlal edilmiştir.
2011 yılında da insan hakları ve evrensel hukuk standartlarının yaşamımızın çok uzağında durduğunu
belirtmek zorundayız.
İhlallerin asıl kaynağı olan devlet, hak ihlali üreten militarist, tekçi yapısını değiştirmeye karşı
direnmeye devam etmektedir. Bizler, devam eden insan hakları ihlalleri karşısında, tüm insanlığın hak
ve özgürlükleri için mücadelemizi sürdüreceğimizi yinelerken, hazırladığımız ve asıl resimden sadece
bize yansıyan kadarını içeren bu raporumuzun, insan hakları, demokrasi, barış, çözüm sözcüklerini
ağızlarına dolayan yönetenler tarafından da dikkate alınarak, ihlallerin önlenmesi için etkin hukuki
mekanizmaların kurulmasını ve var olanların çalıştırılmasını talep ediyoruz.
Yaşadığımız coğrafyada ve özellikle Kürt coğrafyasında yaşanan çatışmalı ortam nedeni ile yoğun
insan hakları ihlalleri yaşanmaya devam etmektedir.
Bu çatışmaların yansımalarını Marmara Bölgesi’nde de yaşıyoruz. Sudan bahanelerle polisin şiddetine
hedef olanlar, öldürülenler, toplumsal gösterilere katıldıkları için işkence ve şiddete maruz kalanlar,
yaygın ayrımcılık uygulamaları, işten atılmalarla belirginleşen yoksulluk, kentsel dönüşüm adı altında
barınma hakkının ihlali ve devamında eğitimden sağlığa, beslenmeye, işkenceye, Kürtlerin ve
Alevilerin inkârına kadar her alanda yaşanan yoksunluklar, temel insan haklarının neredeyse
tamamını tehdit ediyor.
Yine zorunlu göç mağdurları bu tabloyu daha da kötüleştiren önemli bir unsurdur. Zorunlu göç
mağdurlarının ağır bir ayrımcılıkla karşılaşmalarının yanında dil, kültür, yaşam biçimi farklılıkları
nedeni ile yaşadıkları uyum problemlerine eklenen işsizlik ve yoksullukları on yıllardır giderilememiş
önemli bir sorun olmaya devam ediyor.
Ağır ihlal mağdurlarından cinsel yönelimleri farklı olanlara ve yabancılara yönelik uygulamalardaki
ayrımcı tutum, bu kesimlerin yaşam hakkı dâhil her türlü hak ve özgürlüklerini kısıtlamaktadır.
Gerek toplum bakışı ve birey eksenli saldırılar gerekse devlet tarafından uygulanan şiddet insanlık dışı
uygulamalar olarak 2011 yılının utanç sayfalarına işlenmiştir. Çocuklar, hakları ve özgürlükleri ihlal
edilerek gözaltına alındılar, yargılandılar, tutuklandılar ve ağır cezalara çarptırıldılar.
2011 yılında, gözaltı, gözaltı yerleri dışında ve toplumsal olaylarda işkence ve kötü muamelenin en
üst düzeyde uygulanışına tanıklık ettik. Çünkü ulaştığımız işkence vakaları bir önceki yıllara göre %
7
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
200'lere varan oranda artış göstermiştir. Özellikle toplumsal olaylarda, polis araçlarında, tenha
yerlerde ve gözaltına alınma işlemleri sırasında vatandaşların kolluk kuvvetleri tarafından darp
edilmesi, işkencenin, karakollardan sokağa taştığının göstergesidir.
Özellikle toplumsal gösterilerde, polisin PVSK’ dan (Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanunu) aldığı yasal
güç, onu aşırı ve orantısız güç kullanımını aşan 'öldürme kastıyla' ateş açabilecek konuma
dönüştürmüştür. Polisin sokak ortasında insanlara uygulamış olduğu işkenceye sessiz kalan hükümet
“polisin sokak ortasında insanlara işkence yaparken çekilmiş bir fotoğrafının billboardlarda teşhir
edilmesine” müdahale etmiştir.
Zira “26 Haziran İşkence Haftası” nedeni ile asılan ve birkaç polisin sivil bir insanımızı copladıkları bir
fotoğraf, emniyet teşkilatını aşağıladığı gerekçesi ile işkencecileri koruyan yargı organlarınca verilen
bir karar sonucunda toplatılmıştır. Aynı yargı organları sivil vatandaşı coplayan, insanlık onurunu
ayaklar altına alan polis memurları hakkında ise maalesef hiçbir işlem yapma gereği duymamıştır.
İşkencenin bu kadar artmasının temel nedeni de siyasal iktidar ve yargı organlarının işkencecileri
korumasından kaynaklanmaktadır. Yargının failleri koruma/ aklama /cezasız bırakma yaklaşımından
derhal vazgeçmesi gerekmektedir.
2011 yılında, kadına yönelik şiddetin sistematik şekilde devam etmesi ve artış göstermesinin temel
nedeni kadının gerek toplum, gerekse devletin ataerkil yapısı karşısında korunmasız olmasıdır.
Türkiye’de kadın cinayetlerinin büyük bir kısmını “namus” adına işlenen cinayetler oluşturmaktadır.
Namus üzerinden temellenen söylemlerle, kadınlar şiddete maruz kalmakta ve bunu “olağan” gören
erkek egemen zihniyet hükmünü sürdürmektedir. Bunun en temel nedeni ise, kadın bedenlerinin
bedeninin namus üzerinden disipline edilip kontrol edilmek istenmesidir. Bu, toplum tarafından kadın
üzerinde bir tahakküm oluşturularak olağan kılınmak istenirken, devlet eliyle de bu olgu
güçlendirilmektedir. Özellikle, kadın cinayetlerinin yargılama sürecinde kadının “namusu” önemli bir
parametre olarak görülmüş, kadın namusuna, aile onuruna “aykırı” bir eylemde bulunduğu “tespit
edildiği” takdirde, cinayeti işleyenin cezasında “ağır tahrik” adı altında indirime gidildiği görülmüştür.
Devletin ataerkil toplum normlarını yıkmak yerine bizzat taşıyıcı güç olmasıyla birlikte kadın için
gerekli olan toplumsal koruma kurumsallaştırılamamıştır. Yasal zeminde birtakım düzenlemeler
yapılmış olmasına karşın bu değişikliklerin mevcut uygulamada bir karşılığı olmadığı görülmüştür.
Ancak yasal düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanması ve toplumsal duyarlılığın artması birbirini
tamamlayan süreçler olarak bir araya geldiğinde bu alanda yol alınabileceği açıktır. Yasal
düzenlemeler, kadını aşağılayan, küçük düşüren her davranışın ve ona yönelik şiddetin bir insan
hakları sorunu ve bir sosyal adaletsizlik kaynağı olduğu ön kabulü temelinde gerçekleştirilmelidir.
2011 yılında yine basın, düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlükleri ağır saldırılar yaşadı. Çok sayıda
yazar ve gazeteci ağır cezalar aldı ve tutuklandı, gazete ve dergiler kapatıldı, basıldı ve yayınları
durduruldu. Hapishanelerdeki gazeteci sayısının, uzun tutuklulukların, ifade özgürlüğü kapsamındaki
soruşturma ve yargılamaların, ifade ve basın özgürlüğünü kısıtlayan Terörle Mücadele Kanunu (TMK)
8
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
7/2 başta olmak üzere, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 215, 220, 285, 288, 314. maddeleri bağlamındaki
protestoların, açıklamaların, raporların ve toplantıların, Türkiye ve dünya gazetecilik ve insan hakları
örgütlerinin, uluslararası kuruluşların gündeminde olduğunu ortaya koyuyor. Gazeteciler ve insan
hakları örgütleri olarak, özellikle Kürt sorunuyla ilgili TMK ve TCK’daki düşünce ve ifade özgürlüğü
önünde engeller. Basın yasasının özgür tartışma ortamı, ve objektif habercilik için demokratik eşiğe
çekilmesinin zorunluluğu ve tutuklu 97 gazetecinin derhal serbest bırakılması ve gerekli
düzenlemelerin yapılması için çağrılarımızı yineliyoruz.
2011 yılında, etnik kimliklere ve özellikle Kürtlere yöneltilen ayrımcılık, Kürtleri temsil eden
kurumlardan, milletvekillerine, belediye başkanlarına ve parti yöneticilerine ve üyelerine kadar
yüzlerce kişinin ağır suçlamalarla karşılaşmalarını ve tutuklanmaları gündemi yoğunca meşgul etti.
Abdullah Öcalan’nın avukatlığını üstlenen 36 avukatın Kürt sorununun çözümsüzlüğü sebebiyle
tutuklanması, bizzat Başbakan tarafından hukuk büroları, gazete ve milletvekillerinin hedef gösterici
tarzda konuşmalarının ardından Özel Yetkili Ceza Savcıları tarafından baskınlar gerçekleştirilmesi ve
tutuklamaların gerçekleşmesi, yasama, yürütme ve yargı erklerinin bağımsızlığının tamamen ortadan
kalktığı fikrini bizde oluştumakla beraber, kamuoyunda ve basında ürkekçe de olsa tartışma konusu
olmaya başlamıştır. Anadilde eğitim, zorunlu din derslerinin kaldırılması ve YÖK ‘ün antidemokratik
yapısına yönelik eleştiri ve talepler, şiddet, soruşturmalar inkâr yöntemlerıyle engellenmeye
çalışılmıştır.
Raporumuzda daha ayrıntılı olarak göreceğiniz üzere 2011 yılında birçok alanda hak ihlalleri yaşandı.
Kürtlere ve muhaliflere karşı yapılan saldırılar, demokratik haklarını kullananlara karşı başlatılan linç
girişimleri Türkiye toplumunun birbirine düşmanlaştırılmasının provaları olarak karşımıza çıktı.
Halen, barış talebi, operasyonların durdurulması, sivil, demokratik, insan haklarını esas alan bir
anayasa talebi, TMY başta olmak üzere insan hakları ve evrensel hukuk ilkelerine aykırı yasal
düzenlemelerin kaldırılması talebi, herkese sosyal güvence sağlayan iş olanaklarının sunulması,
yoksulluğun önlenmesi, demokrasi ve insanca bir yaşam taleplerimiz devam ediyor.
Türkiye geçmişi ile yüzleşmekten, geçmişi ile hesaplaşmaktan uzak durmaktadır. Faili meçhul
cinayetler ile gözaltında kayıpların faillerinin yargılanması ve kayıpların akıbetlerinin belirlenmesine
yönelik, BM kayıplar sözleşmesinin imzalanması, BM Minnesota Protokolünün kabulü ve Özel yasa ile
kurulacak bağımsız bir adalet ve hakikatleri araştırma komisyonu kurulması talebimiz ve beklentimiz
devam etmektedir.
Toplu mezarlar karşısında, insanlığımızın, vicdanımızın bir sınavla karşı karşıya olduğunu ve bu insanlık
dışı utanç ile yaşamayacağımızı, faillerin bulunması ve yargı önünde hesap vermesi için insan hakları
savunucuları olarak çalışacağımızı ifade etmek istiyoruz.
Bizler; 2011 yılında yaşanan hak ihlallerinin 2012 yılında son bulması umudumuzu bir kez daha sizlerle
paylaşırken, ayrım yapmaksızın herkese insanca bir yaşam temini konusunda yönetenleri uyarıyor,
toplumu insan hakları mücadelesine omuz vermeye çağırıyoruz
9
KISALTMALAR
BDP
:
Barış ve Demokrasi Partisi
TUBİTAK
:
Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu
LYS
:
Lisans Yerleştirme Sınavları
CHP
:
Cumhuriyet Halk Partisi
İETT
:
İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel
PKK
:
Kürdistan İşçi Partisi
DHKP/C
:
Devrimci Halk Kurtuluş Partisi/Cephesi
DİSK
:
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu
AKP
:
Adalet ve Kalkınma Partisi
DTP
:
Demokratik Toplum Partisi
EĞİTİM-SEN
:
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası
MİT
:
Milli İstikbarak Teşkilatı
EDÖP
:
Emek Ve Özgürlük Bloku
ESP
:
Ezilenlerin Sosyalist Platformu
GENÇ-SEN
:
Öğrenci Gençlik Sendikası
HPG
:
Hêzên Parastina Gel (Halk Savunma Güçleri)
IMF
:
Uluslararası Para Fonu
İHD
:
İnsan Hakları Derneği
KCK-TM
:
KESK
:
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu
BEDAŞ
:
Boğaziçi Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi
MHP
:
Milliyetçi Hareket Partisi
İBDA-C
:
islamî Büyük Doğu Akıncıları Cephesi
MLKP
:
Marksist Leninist Komünist Partisi
NATO
:
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü
10
Koma Ciwaken Kurdistan (Kürdistan Topluluklar Birliği)
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
KKTC
:
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
PAJK
:
Partiya Azadiya Jınen Kurdistan (
SDP
:
Sosyalist Demokrasi Partisi
DGH
:
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası
SGD
:
Sosyalist Gençlik Derneği
TAYAD
:
Tutuklu Aileleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
TCK
:
Türk Ceza Kanunu
TEKEL
:
Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü
TEM / TMŞ
:
Terörle Mücadele Şubesi
TİHV
:
Türkiye İnsan Hakları Vakfı
TKP
:
Türkiye Komünist Partisi
TMY
:
Terörle Mücadele Yasası
BES
:
Büro Emekçiler Sendikası
TUYAD
:
Tutuklu ve Hükümlü Yakınları Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
TUYAB
:
Tutuklu ve Hükümlü Yakınları Birliği
YDG
:
Yurtsever Demokratik Gençlik
PTT
:
Posta Telgraf Teşkilatı
YÖK
:
Yüksek öğretim Kurumu
YSK
:
Yüksek Seçim Kurulu
ANF
:
Ajansa Nûçeyan a Firatê( Fırat Haber Ajansı)
HAS-PARTİ
:
Halkın Sesi Patisi
DİHA
:
Dicle Haber Ajansı
GBT
:
Genel Bilgi Tarama
SSK
:
Sosyal Sigortalar Kurumu
TOKİ
:
Toplu Konut İşletmesi
İBB
:
İstanbul Büyükşehir Belediyesi
TSK
:
Türk Silahlı Kuvvetleri
11
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
ÖYSM
:
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi
TÜM-İGD
:
Tüm İleri Gençlik Derneği
YTÜ
:
Yıldız Teknik Üniversitesi
TMY
:
Terörle Mücadele Yasası
HEPAR
:
Hak ve Eşitlik Partisi
TKP/ML TİKKO
:
Türkiye Komünist Partisi/Marksist Leninist
MAZLUM-DER
:
İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin dayanışma derneği
MKP
:
Maoist Komunist Partisi
RTÜK
:
Radyo televizyon Üst Kurulu
TGC
:
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti
SP
:
Saadet Partisi
TİB
:
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı
TMK
:
Terörle Mücadele Kanunu
TİT
:
Türkiye İntikam Tugayı
LGBTT
:
Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Travesti ve Transseksüel
AİHM
:
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
HES
:
Hidro Elektrik Santralı
MLKP
:
Marksist Leninis Komünist Partisi
ÖZGÜR-DER
:
Özgür Düşünce ve Eğitim hakları derneği
DHF
:
Demokratik Halklar Federasyonu
12
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
2011 İHD MARMARA İNSAN HAKLARI İHLALLERİ BİLÂNÇOSU
YAŞAM HAKKI İHLALLERİ
ÖLÜ
YARALI
4 ölü
-
-
-
4 ölü
-
CEZAEVLERİNDE ÖLÜMLER
4 ölü
-
GÖZALTINDA ÖLÜMLER
2 ölü
-
Toplam
6 ölü
-
Resmi Hata ve İhmal Sonucu Ölen ve Yaralananlar
1 ölü
31 yaralı
Polis ve Asker İntiharları / İntihar Teşebbüsleri
3 ölü
-
YARGISIZ İNFAZ
Dur İhtarına Uymadıkları Gerekçesiyle Güvenlik Güçleri
Tarafından Öldürülen ve Yaralananlar ve Silah Kullanma
Yetkisinin İhlali
Özel Güvenlik Görevlileri Tarafından Öldürülen ve
Yaralananlar
Toplam
RESMİ HATA VE İHMAL
13
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Toplam
4 ölü
31 yaralı
Siyasi Parti, Sendika ve Dernek Yöneticisi / Üyesi
-
9 yaralı
Gazeteci
-
1 yaralı
Öğrenci
-
16 yaralı
Yerel Yönetici
-
1 yaralı
İşçi
1 ölü
10 yaralı
Diğer
3 ölü
-
Toplam
4 ölü
37 yaralı
-
1 yaralı
1 yaralı
-
1 ölü
1yaralı
SALDIRIYA UĞRAYANLAR
SİLAHLI ÇATIŞMALAR
Güvenlik Görevlisi1
Silahlı Kişi
Toplam
1
Güvenlik görevlisi tanımına asker, geçici köy korucusu ve özel tim girmektedir.
14
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
-
MÜHALİF ÖRGÜT SALDIRILARI
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
2 yaralı
MAYIN VE SAHİPSİZ BOMBA PATLAMASI SONUCU ÖLEN ve YARALANAN SİVİLLER
Erkek
-
3 yaralı
Kadın
-
4 yaralı
Çocuk
-
1 yaralı
Toplam
-
8 yaralı
Kadın
30 ölü
3 yaralı
Erkek
12 ölü
4 yaralı
Çocuk
2 ölü
1 yaralı
Toplam
44 ölü
8 yaralı
KADIN CİNAYETLERİ (NAMUS)
KADINLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER
Kadın İntiharları
15
4 intihar
1 intihara teşebbüsü
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Ev İçi Şiddete Uğrayan Kadınlar
17 ölü
60 kadın yaralama ve
şiddete maruz kaldı.
33 kadın tecavüze uğradı
Toplumsal Alanda Kadına Yönelik
Şiddet, Tecavüz ve Taciz
-
50 kadın yaralama ve
şiddete maruz kaldı.
42 kadın cinsel taciz ve
tecavüze uğradı
Fuhuşa Zorlanan Kadınlar
1 kadın
“Bu bölümdeki taciz ve tecavüz olarları yargıya intikal edenlarla sınırlıdır”
ÇOCUKLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER
Çocuk İntiharları
1 ölü
-
Ev İçi Şiddete Uğrayan Çocuklar
3 ölü
-
Toplumsal Alanda Çocuğa Yönelik
Şiddet, Tecavüz ve Taciz
Fuhuşa Zorlanan Çocuklar
12 çocuk yaralama ve
şiddete maruz kaldı / 30
çocuk taciz veya tecavüze
uğradı
-
5 çocuk
KİŞİ GÜVENLİĞİ VE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER 2
16
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Gözaltına Alınanlar
1717 kişi
Tutuklananlar
422 kişi
Gözaltına Alınan Sığınmacı ve Göçmenler
13 kişi
Yaşamını Yitiren Sığınmacı ve Göçmenler
13 ölü 9 yaralı
İŞKENCE, KÖTÜ MUAMELE, ONUR KIRICI VE KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ DAVRANIŞ VE
CEZALANDIRMA
Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele
101 kişi
Gözaltı Yerleri Dışında İşkence ve Kötü Muamele
112 kişi
Cezaevlerinde İşkence ve Kötü Muamele3
142 kişi
Kolluk Güçleri Tarafından Tehdit Edilenler
18 kişi
Toplumsal Gösterilerde Güvenlik Güçlerinin Müdahalesi
Sonucu Dövülen ve Yaralananlar
397 kişi
Özel Güvenlik Görevlileri Tarafından İşkence ve Kötü
Muameleye Maruz Kalanlar
41 kişi
17
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Okulda Şiddet
Toplam
7 kişi
818 kişi
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER
Yasaklanan Etkinlikler
1 yürüyüş/ 3 basın açıklaması / 1
panel / 1 imza standı
45 televizyon kanalı / 3 radyo
kanalı uyarı cezası aldı.
2 televizyon kanalı toplam 3 kez
program durdurma cezası aldı
2 televizyon kanalına 180 bin
914 tl para cezası verildi.
8 kitap toplatıldı/ 1 kitap
yasaklandı.
Toplatılan, Yasaklanan ve Para Cezası Uygulanan
Yayın Organları
6 dergi 8 kez toplatıldı / 4 dergi
120 gün yayın durdurma cezası
aldı.
2 derginin toplam 3000 sayısı
yasaklanarak toplatıldı
1 dergi 150 bin TL para cezası
aldı
18
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
1 dergi kapatıldı
4 gazete, 5 kez yayın durdurma
cezası aldı
6 gazete toplam 195 gün süreyle
kapatıldı
5 gazete / 3 televizyon /1 yayın evi /9
hukuk bürosu/ 2 dergi bürosu / 2 haber
Baskına Uğrayan Gazete, Hukuk Bürosu ve Yayın
ajansı/2 matbaa
Organları
Engellenen İnternet Siteleri
6320 web sitesi yasaklandı
veya engellendi
2011 YILINDA AÇILAN SORUŞTURMALAR
2011 Yılında Açılan Soruşturma Sayısı 7 / Kişi Sayısı 11
2011YILINDA AÇILAN
DAVALAR
2011 yılında marmara
bölgesinde, 109 kişi
hakkında 41 dava açıldı
2011 YILINDA DEVAM
EDEN DAVALAR
2011 yılında marmara
bölgesinde devam eden
dava sayısı 35,
yargılanan kişi sayısı 100
19
2011 YILINDA SONUÇLANAN
DAVALAR
2011 yılında marmara bölgesinde
68 kişinin yargılandığı 29 dava
sonuçlandı. 37 kişi beraat etti.
30 kişiye 110 yıl 8 ay 25 gün
hapis, 125 bin 766 para cezası
verildi. 1 kişiye 3 yıl 3 ay
meslekten men cezası verildi
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
TOPLANTI VE GÖSTERİ ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER
Güvenlik Güçleri Tarafından Müdahale Edilen
Toplantı ve Gösteriler
33 ( 25 basın açıklaması ve
gösteri / 4 yürüyüş / 2 şölen /
2 miting )
2011 Yılında Marmara Bölgesi’nde Yılında Açılan
Soruşturmalar
12 kişiye 5 soruşturma açıldı
2011 Yılında Marmara Bölgesi’nde Açılan
Davalar
Marmara Bölgesi’nde 2011 Yılı veya Öncesi
Açılan ve Devam Eden Davalar
12 kişiye 9 dava açıldı
93 kişiye açılan 18 dava devam
ediyor
ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER
Baskına veya Saldırıya
Uğrayan Siyasi Parti,
Sendika ve Dernekler
42 ( 17 seçim irtibat bürosu / 23 parti temsilciliği / 2
dernek / 1 kültür merkezi)
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) bünyesinde
20
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Kapatılan / Kapatılmak
İstenen Siyasi Partiler ve
Dernekler
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
kurulan Öğrenci Gençlik Sendikası’nın (Genç-Sen)
kapatılması talebiyle İstanbul Valiliği’nin yaptığı başvurusu
üzerine Genç Sen hakkında açılan kapatma davası
sonuçlandı. İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi görülen
duruşmada “2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nda yer adlığı
şekliyle sendikanın işçiler tarafından değil, öğrenciler
tarafından
kurulduğu”
gerekçesiyle
Genç-Sen’in
kapatılmasına karar verildi.
2011 YILI İHD MARMARA İNSAN HAKLARI İHLALLERİ RAPORU
YAŞAM HAKKI
YARGISIZ İNFAZ
1) 12 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Güzel, akrabası olan Mansur
Güzel’in (1984) İzmit-Karamürsel deniz otobüsünü kaçırdığını öğrendiklerini söyledi. Daha
sonra amcasının oğlu Mansur Güzel’in öldürüldüğünü duyduklarını belirterek, “Amcamın
oğlu Mansur Güzel hiçbir ikna yöntemi kullanılmadan öldürüldü. Bu bir infazdır; Mansur’un
yanında ve elinde, ne bir bomba ne de bir silah vardı. Mansur, herhangi birine zarar vermek
veya öldürmek maksadıyla deniz otobüsünü kaçırmamıştı. Yapılan açıklamalardan da
anlaşılıyor ki, İmralı Cezaevi’nde bulunan Öcalan ile ilgili tecriti protesto etmek ve
kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla bu eylemi yapmıştır. Amcamın oğlu, sağ
yakalanması gerekirken kasıtlı bir şekilde öldürüldü.”diye belirtti.
I. (KEYFİ ÖLDÜRME, SİLAH KULLANMA YETKİSİNİN İHLALİ VE DUR İHTARINA
UYMADIĞI GEREKÇESİYLE ÖLDÜRÜLEN VE YARALANANLAR)
21
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
I.1. POLIS VE JANDARMA TARAFINDAN ÖLDÜRÜLEN VE YARALANANLAR
1) 8 Ocak günü, yaşanan bir çatışma esnasında, Show Bar’da eğlenen ve sigara içmek için dışarı
çıktığı iddia edilen Aziz Şener’in kafasına kurşun isabet etti. Taksim İlkyardım Hastanesi’ne
kaldırılan Şener hayatını kaybetti. Yapılan kriminal inceleme sonucu Aziz Şenel'in vücudundan
çıkan merminin polis memurunun tabancasından çıktığı belirlendi.
2) 22 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Sabri Teyfur: “20 Nisan günü yeğeni
Mehmet Çelik’in (1991) iş çıkışı Taksim’de arkadaşlarıyla görüşmek için gittiğini, gece saat
03.00 sıralarında Küçükparmakkapı Sokak’ta dolaşırken,
boynunda takılı bulunan
(sarı,kırmızı, yeşil) puşusunun iki kişi tarafından çekilerek “ Bu ne lan, siz Kürtler hep bununla
mı gezersiniz?” dediklerini, bu esnada yeğeninin de buna karşı çıkarak, “ne yapmaya
çalışıyorsunuz?” dediğinde, Ahmet Edip Yaman (polis) adındaki şahıs, bıçakla yeğeninin
boğazını keserek öldürdüğünü söyledi.
3) 15 Temmuz günü Avcılar'da Orhan D. (1983) adlı genç, polisin açtığı ateş sonucu yaşamını
yitirdi. Polis ise 'silahlı saldırı' yaşandığını iddia etti. Polisin olayla ilgili iddialarına göre, olay,
Avcılar sahilinde İDO İskelesi’nin önünde saat 03.30 sıralarında meydana geldi. İddiaya göre
Orhan D. belindeki tabancayı çekerek, asayiş görevi için gelen polis ekiplerine, ateş etmeye
başladı. Polis ekiplerinin yaptığı sözlü ikazlara ve havaya açtığı uyarı ateşine rağmen
tabancasını bırakmayan Orhan D., polis ekiplerinin silahla vurması sonucu öldü.
I.3. YARGISIZ İNFAZ DAVALARI
1) 21 Nisan 2011’de, İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde 19 Kasım 2009’da “dur” ihtarına uymadığı
gerekçesiyle polis ekibinin açtığı ateş sonucu öldürülen Alaattin Karadağ’ın ölümüyle ilgili
olarak polis memuru Oğuzhan Vural hakkında açılan davaya, Bakırköy 9. Ağır Ceza
Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşmada sanık polis memurunun duruşmalardan vareste
tutulması talebini reddeden mahkeme heyeti, tanıkların ifadesini aldı. Duruşma öncesinde
olay yerinde keşif yapılmaması nedeniyle keşif yapılması yönünde yeniden talepte bulunan
müdahil avukatlarının talebi reddedildi.
22
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
27 Ocak 2011’de, 20 Ağustos 2007’de polis ekibinin şüphe üzerine gözaltına aldığı ve Beyoğlu
Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüğü Festus Okey’in Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’nde polis
memuru C.Y.’nin silahından çıkan kurşunla öldürülmesine ilişkin açılan davaya, Beyoğlu 4. Ağır
Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Davanın 13. duruşmasında mahkeme heyeti davaya
müdahil olan is avukatlarından bazılarının dilekçelerinde “mahkeme heyetine hakaret
içerdiği”
gerekçesiyle dilekçe sahipleri hakkında suç duyurusunda bulundu. Müdahillik
talepleri de reddedildi.
II. CEZAEVLERİNDE ÖLÜMLER
1) 31 Ocak günü, aldığı hapis cezası nedeniyle 25 Eylül 2008’den beri İstanbul L Tipi Cezaevi’nde
kalan ve cezaevinde kanser hastalığına yakalanan, 25 Ocak 2011’de tahliye edilen Osman
Kezlere (1961) yaşamını yitirdi.
2) 7 Mayıs günü Düzce B Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda A.Y adlı mahkûmun "intihar" ettiği
iddia edildi. A.Y’nın ölümünün duyulması üzerine, mahpusların, infaz koruma memurlarının
arasında arbede yaşandığı ve arbedede bir infaz koruma memurunun yaralandığı iddia edildi.
3) 12 Kasım günü, Silivri Cezaevi infaz kurumu 1 No’lu F tipinde tutuklu bulunan Kaşif
Kozinoğlu kalp krizi geçirdiği iddiasıyla hayatını kaybetti. Kalp krizi geçirdiği söylenen
Kozinoğlu’nun doktorları şu açıklamayı yaptı, “tüm müdahalelere rağmen kurtaramadık. Kalp
krizi geçirdiğini tahmin ediyoruz” dediler. Kozinoğlu, ODA TV davası kapsamında tutuklu
bulunuyordu.
4) Avni Karabulut (1937) yaralama olayına karıştığı iddiasıyla kesinleşen bir yıllık hapis
cezasından dolayı tutuklanarak Ümraniye cezaevine konulmuştu. Akbulut’un çocukları
babalarının hastalığı bilinmesine rağmen tutuklandığını belirttiler. Defalarca Adalet
Bakanlığı’na ve cezaevi idaresine başvuruda bulunduk.’ dedi. 30 Kasım günü hastaneye
kaldırılan Avni Akbulut hayatını kaybetti.
23
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Cezaevlerindeki durum, hasta tutuklu ve hükümlüler için her geçen gün daha da ağırlaşıyor.
İHD'nin hazırladığı "Türkiye Hapishanelerinde Tutulan Ağır Hasta Mahpusların Durumu"
raporuna göre, cezaevlerinde bulunan 263 hasta tutuklu hastalık durumunun ciddiyetine göre
3 kategoriye ayrılıyor.
a) Birinci kategoride yaşam tehlikesi bulunan 112 ağır hasta ve tutuklu bulunuyor.
b) İkinci grupta bulunan 67 tutuklu ve hükümlünün ise hastalıkları nedeniyle büyük sağlık
merkezlerinde tedavi görmeleri gerekiyor.
c)
Diğer hasta tutuklu ve hükümlülerin de sağlık durumlarının kötüleşmemesi için sürekli sağlık
kontrolüne ihtiyaçları var.
CEZAEVĐNDE ÖLÜM DAVALARI
1) 19 Ocak günü, İstanbul İstinye Şehit Muhsin Bodur Polis Merkezi’nde ve Metris T Tipi
Cezaevi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele yüzünden 11 Ekim 2008’de yaşamını yitiren
Engin Çeber’in ölümünde, “görevi ihmal ettikleri” ve “görevi kötüye kullandıkları” gerekçesiyle
yargılanan ve 1 Haziran 2010’da İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar
duruşmasında, 5’er ay hapis cezası alan 11 sanık, kanunda yapılan değişiklik nedeniyle yeniden
yargılanmaya başlandı. Kanun değişikliğiyle hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararının
sanığa sorulacak olması nedeniyle görülen duruşmada sanıklar Muharrem Çelik ve Yılmaz
Aydoğdu haklarında verilen hükmün açıklanmasını istedi. Duruşma diğer sanıkların da
ifadelerinin alınması için ertelendi.
2) 15 Şubat günü, F tipi cezaevlerine geçişi protesto etmek için açlık grevine başlayan mahkûmlara,
“Hayata Dönüş Operasyonu” adı altında müdahale edilen Ümraniye Cezaevi’nde yedi mahkûm
öldürülmesi ile ilgili Ümraniye Cezaevi’nde görevli 267 jandarma görevlisi hakkında açılan davaya
Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde
görülen duruşmaya hiçbir sanık katılmadı.
23 Şubat günü, 20 cezaevinde düzenlenen ve 32 kişinin öldürüldüğü “Hayata Dönüş
Operasyonu” kapsamında Ümraniye Cezaevi’ndeki müdahaleyle ilgili olarak 399 tutuklu ve
hükümlü hakkında “cezaevi idaresine isyan ettikleri”, “patlayıcı madde bulundurdukları” ve
“insan yaraladıkları” suçlamalarıyla açılan davaya Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam
edildi.
24
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
3) 26 Nisan günü, Kuddusi Okkır’ın hastalığının doktorlar tarafından geç teşhis edildiği ve gerekli
tedavinin yapılmadığı gerekçesiyle 15 doktorun yargılandığı duruşmasında sanıkların kusur
durumlarının değerlendirilmesi amacıyla Yüksek Sağlık Şurası’na gönderilen dosyanın henüz
gelmemesi nedeniyle mahkeme başkanı duruşmayı erteledi. Ergenekon Davası soruşturması
kapsamında 20 Haziran 2007’de tutuklandıktan sonra tutulduğu Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde,
akciğer kanserinden kaynaklanan rahatsızlığının ilerlemesi üzerine 1 Temmuz 2008’de tahliye
edilen Kuddusi Okkır, tedavi gördüğü Edirne’deki Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Medikal Onkoloji Bölümü’nde 6 Temmuz 2008’de yaşamını yitirmişti. Kuddusi Okkır’ın ailesinin
“hastalığın doktorlar tarafından geç teşhis edildiği ve gerekli tedavinin yapılmadığı” iddiası
üzerine Adalet Bakanlığı olayla ilgili soruşturma başlattı. Açılan soruşturma kapsamında Tekirdağ
Cumhuriyet Savcısı, 20 Haziran 2009’da Tekirdağ 3. Asliye Ceza Mahkemesi’ne dava açtı.
16 Mayıs günü, İstinye (İstanbul) Şehit Muhsin Bodur Polis Merkezi’nde ve Metris T Tipi
Cezaevi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele yüzünden 11 Ekim 2008’de yaşamını yitiren
Engin Çeber’in ölümünde “görevi ihmal ettikleri” ve “görevi kötüye kullandıkları” gerekçesiyle
yargılanan ve 1 Haziran 2010’da Bakırköy 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar
duruşmasında 5’er ay hapis cezası alan 11 sanığın, kanunda yapılan değişiklik nedeniyle
yargılanmasına devam edildi. Karar duruşmasına katılan tutuksuz sanık Turan Günaydın
hükmün açıklanmasının ardından geri bırakılmasına ilişkin Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY)
ilgili maddesinin lehine uygulanmasını istedi. Engin Çeber’in avukatlarının da taleplerini
dinleyen mahkeme heyeti, ceza infaz koruma memurları Yusuf Gayır, Cuma Kaçar, Turan
Günaydın, Muharrem Çelik, Erdoğan Coşardereli, Nuri Atalay ve Nihat Kızılkaya’yı “görevi ihmal”
suçundan 5’er ay hapis cezasına, başmemur Nevzat Kayım ve Mehmet Polat’ı “kasten
yaralama” suçundan 5’er ay hapis cezasına, Yılmaz Aydoğdu’yu “suçu bildirmemek” suçundan 5
ay hapis cezasına, olay günü nöbetçi komutan olan astsubay Başçavuş Abdulkadir Öztekin’i de
“kasten yaralamak” suçundan 5 ay hapis cezasına mahkûm etti. Mahkeme heyeti, sanıklara
verilen cezalara ilişkin hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
GÖZALTINDA ÖLÜMLER
1) 24 Ocak günü, İstanbul Ümraniye İlçesi’nde bir gün önce tartıştığı babası Mehmet Bayoğlu’nu
(1935) baltayla öldüren ve polis ekipleri tarafından yakalanarak gözaltına alınan Fuat
Bayoğlu’nun (1979), götürüldüğü Dudullu Şehit İsmail Akkoyun Polis Merkezi Amirliği’nin
nezarethanesinde kendini asarak intihar ettiği iddia edildi.
2) 14 Mart günü, İstanbul’da gasp suçlamasıyla gözaltına alınan Murat Konuş’un (1976)
götürüldüğü Asayiş Şube Müdürlüğü’nde, nezarethaneye konmak için üst araması yapılırken
kalp krizi geçirdiği iddia edildi. Olayla ilgili soruşturma başlatan Cumhuriyet Savcılığı Murat
25
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Konuş’un ölümünü “şüpheli ölüm” olarak değerlendirerek tamamladığı soruşturmanın
sonucunda, Adlî Tıp Kurumu Murat Konuş’un “işkence nedeniyle öldüğü”ne dair rapor verdi.
DAVALAR
1) 18 Şubat günü, Mustafa Kükçe’nin (1987) ölümüne neden oldukları gerekçesiyle yedi
polis memurunun yargılanmasına Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
İstanbul’un Ümraniye İlçesi’nde 14 Haziran 2007’de gözaltına alındığı Şehit Sevgican Polis
Merkezi’nde, sonrasında ise Şehit İsmail Akkoyun Polis Merkezi’nde ve Çakmak Polis
Merkezi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele sonucu, 16 Haziran 2007’de Ümraniye
Cezaevi’nden kaldırıldığı Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde yaşamını yitiren Mustafa
Kükçe’nin ölümüne neden oldukları gerekçesiyle yedi polis memurunun yargılanmasına,
18 Şubat 2011’de Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşmada
dosyanın yeni savcısı, sanık polis memurları hakkında beraat kararı isteyen önceki
savcının aksine soruşturmanın genişletilmesini ve bozuk olduğu iddia edilen kameraların
Mustafa Kükçe’nin yaşamını yitirdiği tarihte neden bozulduğunun araştırılmasını talep
etti.
2) Gözaltındaki Murat Konuş’un ölümüyle ilgili, Gasp Büro Amirliği’nde görevli biri
başkomiser toplam altı polis memuru hakkında dava açılmıştı. Duruşmada (ATK) Adlî Tıp
Kurumu’ndan gelen iki farklı otopsi raporunu değerlendiren savcı, Murat Konuş’un kesin
ölüm nedeninin belirlenmesi amacıyla Adlî Tıp Kurumu’ndan tekrar rapor alınmasını ve
davanın tek tutuklu sanığı başkomiser Oktay Kapsız’ın tutuklu bulunduğu süre göz
önünde bulundurularak, tahliye edilmesini talep etti. Savcının taleplerini kabul eden
mahkeme heyeti, Oktay Kapsız’ın tutuksuz yargılanmasına karar vererek dosyadaki
eksikliklerin giderilmesi için duruşmayı erteledi.
3) 10 Temmuz günü, İstanbul Bakırköy’de 10 Haziran 2007’de 17 kişinin yaralanmasıyla
sonuçlanan patlamadan sorumlu tutularak hakkında açılan davada, İstanbul 11. Ağır Ceza
Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen Beyaz Yakut’un aldığı
cezanın Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından onanması üzerine Bakırköy Kadın Cezaevi’nde
kalan Beyaz Yakut’un, 11 Temmuz 2011’de tek kişilik hücreye sevk edileceği öğrenildi.
4) 12 Temmuz günü, Beyoğlu 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Festus Okey davasına devam
edildi. İstanbul’da 20 Ağustos 2007’de polis ekibinin şüphe üzerine gözaltına aldığı ve
Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüğü Festus Okey’in, Beyoğlu Emniyet
26
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Müdürlüğü’nde polis memuru C.Y.’nin silahından çıkan kurşunla öldürülmesine ilişkin
açılan davanın 15. duruşmasında mahkeme heyeti davaya müdahil olmak isteyenlerin
taleplerini yeniden reddetti. Mahkeme heyeti Festus Okey’in kimliğinin tespit edilmesi
için Dışişleri Bakanlığı’ndan gelecek yazının son kez beklenmesine karar vererek
duruşmayı 17 Kasım 2011’e erteledi.
III. FAİLİ MEÇHUL SALDIRILAR
FAILI MEÇHUL SALDIRI DAVALARI
Hrant Dink’e yönelik suikast hazırlığının olduğu bilgisine sahip olmalarına rağmen, cinayeti
engellemeye yönelik herhangi bir girişimde bulunmayan, aralarında İstanbul eski Emniyet
Müdürü Celalettin Cerrah’ın da bulunduğu, 9 polis memuru hakkında talep edilen
soruşturma izninin İstanbul Bölge İdare Mahkemesi’nce 30 Aralık 2010 günü verilmediği
ancak 3 Şubat 2011 günü Hrant Dink ailesinin avukatlarına gönderilen tebligat aracılığıyla
öğrenildi.
1) 23 Şubat günü Hasan Ocak’ın ailesi; İstanbul’da 1995 yılında gözaltında kaybedilen Ocak’ın
faillerinin bulunması amacıyla Ergenekon Davası’ndan elde edilen bilgi ve belgelerle birlikte
Beykoz Cumhuriyet Savcılığı’na iletilmek üzere, Sultanahmet Adliyesi’ne suç duyurusunda
bulundu. Ocak ailesi verdikleri dilekçede; davanın sanıkları Veli Küçük, Osman Yıldırım,
Osman Gürbüz, Hanefi Avcı, Korkut Eken, gizli tanıklar Kehribar, Gurbet ve 9 numaralı gizli
tanığın yargılanmasını istedi. 12 Mart 1995’teki Gazi Olayları’nın hemen ardından 20 Mart
1995’te gözaltına alınan ve bir daha kendisinden haber alınamayan Hasan Ocak’ın işkence
görmüş cesedi, 15 Mayıs 1995’te Kimsesizler Mezarlığı’nda bulunmuştu.
27
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
IV. RESMİ HATA VE İHMAL
RESMI HATA VE İHMAL SONUCU ÖLEN VE YARALANANLAR
1) 20 Haziran günü Küçükçekmece’de Lys-4 Sosyal Bilimler sınavı sonrası kuzeniyle birlikte
eğlenmek için lunaparka giden Hatice Ataman (1993) ’Discovery’ adlı oyun aletinden düşerek
ağır yaralandı. Ataman kaldırıldığı Sefaköy Özel Doğan Hastanesi’nde yapılan tüm
müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Göl kenarında bulunan Kavaklı Lunaparkı’nda 17.00
sıralarında meydana gelen feci kaza iddialara göre şöyle gelişti: Yapılan LYS-4 Sosyal Bilimler
sınavına giren Hatice Ataman teyzesinin kızı ile birlikte lunaparka gitti. Lunaparkta bir süre
gezerek sınav stresini atan Hatice Ataman daha sonra kuzeni ile birlikte ’discovery’ adlı oyun
aletinin yanına geldi. İki kuzen daha sonra ’discovery’ adlı oyun aletine bindi. Oyun aletine
binen Hatice Ataman’ın yükseldikten sonra henüz belirlenemeyen nedenle emniyet kemeri
açıldı. Bir anda dengesini kaybeden Hatice Ataman demirlere tutunamayınca yaklaşık 20
metre yükseklikten aşağı düştü. Ataman’ın yanında bulunanlar ise tutunarak düşmekten son
anda kurtuldular. Kanlar içinde yerde kalan Hatice Ataman olay yerine çağrılan ambulansla
Sefaköy Özel Doğan Hastanesi’ne kaldırıldı. Ağır yaralanan Hatice Ataman yapılan tüm
müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Kavaklı lunaparkında ‘discovery’ oyun aletinde 20
Mayıs’ta yine bir kazanın yaşandığı ortaya çıktı. Cihazın hareketi esnasında emniyet kemerinin
açılması sonucu Bihlun K.(1994) ve Aykut G. (1994) yere düşerek yaralanmışlar. Lunapark
yetkilileri, bu kazanın ardından ‘discovery’ isimli oyun konsolunu değiştirdikleri ve yeni bir
konsol aldıklarını iddia ettiler.
2) 1 Aralık günü Edirne Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı Çevik Kuvvet ekipleri, toplumsal olaylara
hazırlık amacıyla Kocasinan Mahallesi'ndeki Bölge Trafik Müdürlüğü arkasındaki boş alanda,
biber gazlarının da kullanıldığı tatbikat gerçekleştirdi. Tatbikat gerçeğe dönüşünce 30
vatandaş patlayan biber gazından dolayı yaralandı. Vatandaşlar hastanelere kaldırılarak
tedavi altına alındılar.
POLIS VE ASKER İNTIHARLARI
1) 12 Şubat günü, ASELSAN'da görev yapan ve askerlik görevini yerine getirirken şüpheli bir
şekilde yaşamını yitiren genç mühendis Burhaneddin Volkan'ın Ergenekon'la ilgili ailesine
28
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
önemli bilgiler verdiği ve sürekli takip edildiği iddia edildi. Mühendis Volkan'ın babası, emekli
Başçavuş Mahmut Volkan'ın, 'Casusluk' soruşturmasını yürüten Özel Yetkili Savcı Fikret
Seçen'e ulaştırdığı dilekçesinde, oğlunun psikolojisinin kimyasal maddelerle bozulduğunu öne
sürüyor.
2) 16 Şubat günü Kocaeli'de MİT görevlisi Tevfik Ataseven evinde asılı halde bulundu. MİT, Taraf
Gazetesi’nin “Bilgi Edinme Kanunu” kapsamında şüpheli ölümlerle ilgili başvurusuna, "Adli
soruşturmaya ve kovuşturmaya ilişkin bilgi veya belgeler bilgi edinme kapsamı dışında
tutulmuştur" cevabını verdi.
3) 18 Aralık günü, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın bulunduğu İmralı Adası ile irtibatı sağlayan
Mudanya İmralı İrtibat İskelesi’nde görevli 1 asker, saat 03.00 sularında bilinmeyen bir
nedenle denize atladı. Askerin cep telefonu ile yaptığı görüşmenin ardından denize atladığı
ileri sürüldü.
VI. SALDIRIYA UĞRAYANLAR
1) 6 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yunus Keleş: “Okula gitmek için
Nişantaşı’ndan geçerken okulun bulunduğu sokakta 10 kişilik bir ülkücü grubun saldırısına
uğradım. Elimden, bileğimden ve kafamdan yaralandım. Döner bıçağı ile saldırdılar. Elimde
tendon kopması nedeniyle ameliyat oldum. Kafama dikiş atıldı. Vücudumun çeşitli
yerlerinden yaralandım. Şişli Başsavcılığı’na başvurdum. 2010/46855 sayılı soruşturma evrakı
savcılıkta bulunuyor. 6 Ocak 2011 günü ifade verdim. Etnik kimliğimden dolayı okuldaki
ülkücüler, dışarıdan gruplar getirtip bana saldırıyorlar. Hocalar ve polis ırkçılık faaliyeti
yürütenlerin arkasında duruyor. 4. sınıfta olmama rağmen böyle giderse okulu bırakmayı
düşünüyorum.” diye belirtti.
2) 8 Ocak günü derneğimize gelerek suç duyurusunda bulunan Hatice Emek Gören(1987), “3
Ocak günü saat 19.00’da Beşiktaş’ta Resul Küçükdemir ve bir grup arkadaşı, bana ve
arkadaşım Önder Aydoğdu’ya saldırdılar. Arkadaşım Önder’in kafasından kanlar akmaya
başlayınca kaçtılar. Olaydan sonraki günlerde Gold Color Player (işyeri)’e gittim; orada
bulunan kamera o saatlerde kayıttaydı, kameranın bizim olduğumuz açıyı aldığını
düşünüyorum.” dedi.
3) 8 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Önder Aydoğdu (1987); “ 3 Ocak’ta
arkadaşım Emel Gören’le Beşiktaş sahiline doğru yürürken İTÜ Elektrik Mühendisliği öğrencisi
Resul Küçükdemir ve bir grup arkadaşının saldırısına uğradık. Başımdan kanlar gelince
panikleyip kaçtılar. İlk Yardım Hastanesi’ne gidip darp raporu aldım.” dedi.
4) 17 Ocak günü, İstanbul Esenyurt’ta çıkan Alternatif Doğuş gazetesinin imtiyaz sahibi Çetin
Yılmaz, Belediye Başkanı Necmi Kadıoğlu’nun korumalarınca darp edildiğini iddia etti. Yılmaz,
“Başkan beni çete lideri diye hedef gösterince koruma ve yandaşları Ekin TV'ye ait
29
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
kameramanın kasetini zorla aldılar; beni tartakladılar. Devlet Hastanesi'nden darp raporu
aldım ve şikayette bulundum” dedi.
5) 28 Ocak günü sabah saat 11:00 sularında İstanbul Gaziosmanpaşa’da Küçükköy Endüstri
Meslek Lisesi'nin bahçesine atılan ses bombasının patlaması sonucu öğrenciler 3 öğrenci
yaralandı.
6) 12 Şubat’ta derneğimize gelerek başvuruda bulunan Songül Alıcı: “ Oğlum Aykut Alıcı (1990),
abisi ile beraber bir grupla kavga ettikten sonar, Küçükçekmece İkitelli Karakolu’ndan yardım
istemelerine rağmen, polisler onları geri göndermişler. Olaydan 5 saat sonra da oğlum Aykut
evimizin önünde bıçaklanarak öldürüldü. Şu ana kadar hiçbir dava açılmadı. Şu an 2 kişi
içeride; fakat onlar da susma hakkını kullanıyor’’ dedi. Soruşturmanın hala K.Çekmece
Cumhuriyet Savcılığı tarafından yürütüldüğünü belirtti.
7) 2 Mart günü, İstanbul'da görev yapan Hakim E.A.'nın otomobiline G-3 mermisi ile ateş
edilmesinin ardından aynı bölgede Ergenekon ve Balyoz gibi kritik davalara da bakan hâkim
ve savcıların oturduğu lojmanların çevresinde de benzer olaylar yaşandı. Bu kez, kurşunlardan
biri 4. Etap 2. Kısım'da oturan bir ailenin çocuk odasına geldi. Nereden geldiği belli olmayan
kurşun, odanın camını kırdı. Diğer kurşun ise 5. Etap'ta benzinlikte yıkama yapan Cemil
Bodur'un aracına isabet etti.
8) 9 Mart günü, Yıldız Teknik Üniversitesi’nin Beşiktaş Bulvarı'nda bulunan kampüsünde, Türkiye
Komünist Partisi üyeleri ile Demokratik Yurtsever Gençlik üyeleri arasında afiş kavgası çıktı.
Yaşanan kavgada yaralanan 11 öğrenciden 2'sinin durumunun ağır olduğu belirtildi. İddialara
göre, TKP'li bir grup öğrenci tarafından "Komünizm iktidara gelirse, Kürtler ayrılıkçı
politikalarından vazgeçer" yazılı afişinin asılmasına, DYG üyeleri tepki gösterdi ve afişin
kaldırılmasını istedi. Kaldırılmayınca DYG'li öğrenciler ile TKP'li öğrenciler arasında yaşanan
tartışma daha sonra kavgaya dönüştü. Şişe ve sopaların kullanıldığı kavgada her iki gruptan
11 öğrenci çeşitli yerlerinden yaralandı. Kavga sonrası üniversiteye çok sayıda polis ve
ambulans sevk edildi. Edinilen bilgiye göre, yaralanan öğrencilerden 6'sı Okmeydanı SSK
Hastanesine, 4'ü Taksim İlkyardım Hastanesi, 1'i ise Şişli Etfal Hastanesi'ne kaldırıldı.
Hastaneye kaldırılan öğrencilerden 2'sinin aldığı darbeler nedeniyle durumlarının ağır olduğu
bilgisine ulaşıldı.
9) 21 Nisan günü, Sakarya Üniversitesi'nde Mustafa Arıkboğa ve Mehmet Cahit Öztan isimli iki
Kürt öğrencinin 20 kişilik ülkücü grubun saldırısına uğraması üzerine üniversitede gerginlikler
yaşandı. 25 Nisan günü de kampüs içerisinde 30-40 kişilik ülkücü grup, Mustafa Arıkboğa adlı
Kürt öğrenciye bıçaklarla saldırdı, saldırı sonucu Mustafa Arıkboğa elinden yaralandı.
30
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
10) 17 Mayıs günü, Çetin Çelen yönetimindeki Kulaksız-Eminönü seferini yapan İETT otobüsü,
saat 22.00 sularında Okmeydanı Fatih Sultan Caddesi çıkışında maskeli bir grup tarafından
durduruldu. Gruptakiler, yolcuları indirdikten sonra ellerindeki molotofkokteyllerini otobüse
atarak olay yerinden kaçtı. Alev alan otobüs, şoför ve yolcuların müdahalesiyle söndürüldü.
Otobüste hasar meydana geldi.
11) 21 Mayıs günü Şişli'de, Beyazıt-Mecidiyeköy seferini yapan İETT otobüsüne, Okmeydanı Şark
Kahvesi durağında yolcu indirdiği sırada yaklaşan yüzleri maskeli ve slogan atan 15-20 kişilik
bir grup tarafından molotofkokteyli atıldı. Molotofkokteylinin etkisiyle başlayan yangın,
sürücü ve yolcuların aracı boşaltmasının ardından büyürken, olayda yaralanan olmadı.
12) 23 Mayıs günü, Yenişehir'de BDP’nin yapmış olduğu basın açıklamasına, ilçe halkından ve sağ
görüşlü oldukları belirtilen bir grup genç tepki gösterince tartışma çıktı, 4 Haziran günü gece
saat 00.00 sıralarında karşılaşınca iki grup arasında yeniden tartışma çıktı. Sözlü tartışma kısa
sürede taş, sopa, bıçak ve satırların kullanıldığı kavgaya dönüştü. Kamil Cılız ve 22 yaşındaki
Hüseyin Saka, çıkan kavgada başından kesici aletlerle yaralandı. Çevredeki esnafın haber
vermesi üzerine Saka ve Cılız, ambulansla hastaneye kaldırılarak tedavi altına alındı. Cılız ve
Saka'nın yaralandığı haberini alan arkadaşları önce hastaneye akın etti. Ardından sayıları kısa
sürede 100'ü aşan ve Heykel Semti’nde toplanan öfkeli kalabalık, Kürt ailelerin oturduğu
Yılmaz Mahallesi'ne doğru yürüyüşe geçti. Çevredeki bazı araç ve evlerin hasar gördüğü
olaylar nedeniyle Bursa ve İnegöl'den ilçeye takviye Çevik Kuvvet ekipleri sevk edildi
13) 30 Mayıs günü İzmit’teki Yeni Cuma Parkı’nda BDP’li olduğu ileri sürülen bir grup ile ülkücü
oldukları belirtilen grup arasında çıkan kavgada 2 kişi bıçakla, 10 kişi de taş ve sopa
darbeleriyle yaralandı. Yeni Cuma Parkı’ndaki banklarda oturan BDP’li olduğu belirtilen 5 kişi
ile ülkücü oldukları iddia edilen 7 kişi arasında tartışma çıktı. Tartışmanın kavgaya dönüşmesi
üzerine BDP’li olduğu ileri sürülen Fırat Dere ve Ceren Can, kalçalarından bıçaklandı. Kısa
sürede olay yerine polis ekipleri sevk edildi. 2 yaralı Kocaeli Devlet Hastanesi Acil Servisi’nde
tedavi altına alındı. Polis olayla ilgili 5 kişiyi gözaltına alırken, kavga sırasında arkadaşlarının
kesici aletlerle yaralandığını öğrenen ve sayıları kısa sürede 100'ü aşan öfkeli kalabalık Kürt
kökenli ailelerin oturduğu mahalleye doğru yürüyüp, çevredeki ev ve araçlara zarar verdi.
14) 6 Haziran günü, İstanbul’un Sarıyer İlçesi’nde (EDÖB) Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun
desteklediği Bağımsız Milletvekili Adayı Sırrı Süreyya Önder’in seçim bürosuna düzenlenen
taşlı saldırı sonucu büroda maddi hasar meydana geldi.
15) 7 Haziran günü İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde MHP’ye ait seçim aracına 30 kişilik bir grubun
sopalarla saldırması sonucu araçta maddî hasar meydana geldi.
16) 10 Haziran günü İstanbul’un Pendik İlçesi’nde Bağımsız Milletvekili Adayı İbrahim Çiçek adına
seçim çalışması yürüten grubun saldırıya uğraması sonucu iki kişi yaralandı.
31
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
17) 14 Temmuz günü Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’nde çıkan çatışmanın ardından sosyal paylaşım
siteleri üzerinden örgütlendikleri iddia edilen ırkçı bir grubun, İstanbul’un Zeytinburnu
İlçesi’nde, BDP üyelerine ve ilçe binasına yönelik saldırıları, 23 Temmuz gecesi de devam etti.
Taş ve sopalarla ilçe binasına saldırıldı. “Şehitler ölmez, vatan bölünmez”, “Türkiye Türktür,
Türk kalacak” sloganları atan ırkçı grubun dağılması için ve kendilerini korumak amacıyla BDP
üyeleri toplu hareket etmek için bir araya geldi ve artan gerilimi düşürmek için BDP
milletvekili Sırrı Süreyya Önder’in telkinleri doğrultusunda üyelerin dağılması üzerine, ırkçı
grup da ilçe binasının önünden ayrıldı.
18) 16 Temmuz günü, BDP Beyoğlu İlçe binasına yapılan saldırı esnasında binada bulunan, BDP
İlçe Yöneticisi İlhan Kalkmaz, koluna isabet eden kurşunla yaralandı. Görgü tanıklarının verdiği
bilgilere göre olay şöyle gelişti: “BDP binasında 20 kişilik partili grup otururken, binaya gelen
ziyaretçilerden biri, kalabalık bir grubun BDP binasına doğru geldiğini söyledi. Bunun üzerine
BDP yöneticileri Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü'nü arayarak, önlem alınmasını istedi. Bu
sırada BDP binası önüne gelen grup ise binaya taşlarla saldırdı. Binada bulunan grup da dışarı
çıkınca arbede yaşandı. Bu esnada olay yerine gelen polis, iki grup arasında barikat kurdu.
Arbede sırasında polis BDP'lilere cop ve gaz bombaları ile müdahale etti. Bu esnada BDP İlçe
Yöneticisi İlhan Kalkmaz, parti binası kapısına isabet eden gaz bombasını dışarı atmaya
çalıştığı esnada, açılan ateş sonucunda sol kolunun dirsek kısmından yaralandı.”
19) 28 Temmuz günü İstanbul İkitelli’de sağ görüşte olduğu bilinen mahalle muhtarının taradığı
Dersimli 3 kardeşten Hüseyin Ardoğan hayatını kaybetti. Mehmet Akif mahallesinde
arabasıyla evine doğru gittiği sırada yolda arkadaşları ve akrabalarıyla oturan Muhtar Naim
Kangal’dan yol isteyen, bunun üzerine başlayan tartışma ardından silahlı saldırıya uğrayan
Hüseyin Ardoğan (1976) birçok yerinden hafif yaralandı. Olayı öğrenen kardeşleri Haydar ve
Üstün Ardoğan da müdahale edince, muhtar silahını çekti ve 3 kardeşi taramaya başladı.
Hüseyin Ardoğan olay yerinde hayatını kaybederken, Üstün ise komaya girerek hastanede
uzun süre tedavi altında kaldı.
20) 30 Temmuz günü Fatih'te, askerlikten firar eden Ö.F.K birlikte olmak için evine gittiği ve
sosyal paylaşım sitesi Facebook'ta tanıştığı Didem Soral takma isimli Abdülkadir Çakmak'ın
travesti olduğunu görünce önce tartıştı, ardından da bıçakla saldırdı. Boğazı ve vücudunun
çeşitli yerlerinden yaralanan Abdülkadir Çakmak olay yerinde hayatını kaybederken, devriye
görevi yapan polisler, gürültü üzerine girdikleri evden kaçmaya çalışan Ö.F.K.'yı gözaltına aldı.
Didem Soral takma isimli travestinin arkadaşları olayı şöyle anlattı: "Didem bizim yan
komşumuzdu. Kendisini öldüren kişiyle internet üzerinden tanışmış, müşteri olarak evine
gelmiş. Biz bağırma sesleri üzerine dışarıya çıktık. Olay anında Didem'in arkadaşları da
evdeydi. Didem'e saldırınca onlar da dışarıya kaçmışlar."
32
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
21) 20 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Nesrin Fidanbay: "23 Kasım 2010
günü İkitelli postanesinin üst tarafında 3 arkadaşıyla birlikte oturan kardeşim Savaş Karagöz
ve arkadaşları, kendilerine yakın mesafedeki 7 kişilik bir grubun saldırısına uğramışlardır.
Saldırıda kardeşim ve bir arkadaşı yaralanmıştır. Olaydan sonra polis tarafından 4 kişi
gözaltına alınmıştır. Haziran ayında yapılan duruşmada 3 kişi serbest bırakıldı. 1 kişi suçu
üstlendi ve şu anda tutuklu bulunmaktadır. Tutuklu bulunan kişinin de psikolojik sorunları
olduğu iddia ediliyor. Bu olay politik bir olaydır. Sağ görüşlü olan mahalle muhtarı tarafından
tezgâhlandığını biliyoruz. Bir yıl içerisinde Tunceli doğumlu ve alevi olan 3 genç daha
öldürüldü aynı bölgede. Olayın meydana geldiği bölgede mobese kameraları bulunmaktadır.
Kayıtları talep etmemize rağmen, emniyet tarafından kayıtların olmadığı ve görüntülerin
bulunmadığı söylendi.” dedi.
22) 22 Mayıs günü, İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) ait park
halindeki seçim aracına ses bombası atılması sonucu, 1 kişi yaralandı.
23) 29 Mayıs günü, İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde, Emek, Demokrasi ve Özgürlük
Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Abdullah Levent Tüzel’in seçim konvoyuna düzenlenen
saldırı sonucu, üç kişi bıçaklanarak yaralandı. Saldırıya karşılık verilmesi üzerine MHP
Küçükçekmece ilçe yöneticisi Erkan Kurumlu çenesinden ve boynundan yaralandı. Olaya
müdahale eden polis ekipleri sekiz kişiyi gözaltına aldı.
24) 26 Eylül günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Özdemir: “Yeğenim, Hüseyin
Gazi Özdemir (1985), 18 Eylül günü Deniz Çağrı ve beraberinde 3 kişi tarafından pusu
kurularak öldürüldü. Olayın arkasında polis memuru Selçuk ve jandarma yüzbaşı var” dedi.
Mehmet Özdemir, olayın provokasyon amaçlı olduğunu düşündüklerini dile getirdi.
25) 22 Aralık günü, edinilen bilgiye göre, gece saat 00.30 sıralarında, Maltepe Sahilyolu’nda
bıçaklı kavga çıktığı ve yaralıların olduğu ihbarı üzerine polis harekete geçti. Polis, travesti
Ç.Y'yi vücudunun çeşitli yerlerinde derin kesik izleriyle kanlar içinde buldu. Ç.Y. ve yanındaki
diğer arkadaşlarının ifadesine göre; Ç.Y otomobille yanlarına gelen kişiler tarafından saldırıya
uğradı, saldırganlardan birinin elinde döner bıçağı ve kılıç vardı. Ç.Y. “Hiç sebepsiz yere satır
ve sallama ile saldırdı, ciddi yaralarım var.” dedi. Bir görgü tanığı ise “Eski sevgilisinden
ayrılmış, buradan geçerken arabadan inip bıçakladı" diyerek olay anını anlattı. Saldırıda Ç.Y
'ye ait olduğu belirtilen otomobil de hasar gördü.
VII. KAYIPLAR
1) 19 Ocak günü, derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Süleyman Gökçe: “ Kardeşim
İbrahim Gökçe (1995) ile 26 Aralık 2010 günü öğle yemeği için halamıza gittik. Daha sonra
kendisi, yeğenimizi okuldan almaya gideceğini söyledi. Saat 17.30’dan sonra evden çıktı ve bir
daha gelmedi. Araştırmalarımız sonucu komşumuzun oğlu, kendisini genç bir kızla otogara
33
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
giden bir minibüste görmüş. O tarih ve saatten sonra bir daha haber alamadık. Otogara gidip
firmalara sorduk ama o isimde kayıtlı bir yolcunun bulunmadığını söylediler. Polise ve
savcılığa da bildirdik. Ayrıca bir televizyon kanalına (Flash TV) da haber verdik. Henüz hiçbir
gelişme yok. Ben kardeşimin telefon dökümünü aldım ve en son mesajlaştığı bir kişi
(komşumuz, arkadaşı) ile görüştüm. Komşumuz telefonunu kaybettiği için kardeşimle ilgili
mesajları göremedim ama sadece havadan sudan şeylerden bahsettiğini söylüyor. Bir süre
öncesine kadar kardeşim anneme ‘Ben çok zengin olacağım’ diyormuş. BDP’ye de gidiyordu;
ama orayla ilişkisini evden ayrılmadan 20 gün önce kesmiş. Bir de Tarlabaşı ve Karaköy’deki
tinercilere sordum, kardeşimi tanıyorlar ama onun tiner kullanmadığını söylediler. Hatta öyle
birisi olmadığını söylediler. Zaten uyuşturucu gibi şeyler kullansaydı, biz fark ederdik.” dedi
2) 2 Şubat günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Sevgül Karakaş; ”1994 yılında askere
gitmek için yola çıkan ağabeyim Salih Şişman(1974) askere gitmeyerek, gerillaya
katılmış.1994 yılının sonunda Erzincan’ın İliç ilçesinde güvenlik güçleriyle girilen çatışmada 1’i
yaralı, ölen 2 kişiden birinin ağabeyim olduğu bilgisini itirafçıyla yüz yüze görüşerek aldım. O
tarihten bu yana ağabeyimle ilgili edinebildiğim tek bilgi bu” diye beyanda bulundu.
3) 19 Şubat günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Adule Doğan: “1992 yılında,
oğlum M.Maruf Doğan(1976), Zeytinburnu’nda çalışıyordu. Bir gün bizi telefonla arayarak,
bayramda geleceğini söyledi; ama gelmedi. Oğlum ‘Burho’ isimli kişinin yanında çalışıyordu.
Oğlumun başına ne geldiyse bu kişi biliyor diye düşünüyoruz; ama o bize hiçbir şey
anlatmıyor. Oğlum eve gelirken başına bir şey gelmiş olabilir. Bugüne kadar herhangi bir yere
başvuruda bulunmadık. Askerlik için arandığında ise kayıp diyorduk.” diye belirtti.
4) 20 Şubat günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selvi Bozooğlu: “ 1 Haziran 1998
günü Manisa-Mersindere Köyü’nde çocuğum Sezgin Bozooğlu (1993), parkta oynarken
kayboldu. Savcılığa, valiye, başbakana ulaştığım halde çocuğum bulunamadı. Oğlum 5
yaşındayken kayboldu. Yıllardır arıyorum ama bulamıyorum. Bundan 10–15 gün önce
Manisa’ya gittim ve savcı bana ‘ oğlumun kasten adam öldürmekten arandığını’ söyledi.
Oğlumun kaçırıldığını düşünüyorum. Bir TV programına çıktım ve oraya canlı bağlanan kişi,
oğlumun abisi tarafından kaçırıldığını söyledi; ama ağabeyi 2000 yılında evinde kar maskeli
kişiler tarafından öldürüldü. Kendisi, eşimin dayısının oğlu olur” diye beyanda bulundu.
5) 12 Mart günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yasemin Yedigözoğlu: “ Oğlum Burak
Yedigözoğlu (1977), askerden geldikten sonra yaşadığı travmaların etkisiyle şizofrenik
eğilimler göstermeye başladı. Askerlikten önce ve sonra bir süre spor salonuna gitmişti.
2001’de askerden geldi, 2005’te ise kayboldu fakat en son Altunizade- Millet parkında
görülmüş.” dedi. Birçok yere başvurduğunu, araştırdığını ama bulunamadığını söyleyerek
oğlunun ölü ya da diri bulunmasını istediğini belirtti.
34
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
6) 23 Mart günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Zühtü Özcan, “1999 yılında, oğlum
Emre Özcan(1976) Bursa’daki evimizden ayrılarak İstanbul’a geldi. 2002 yılına kadar bizi
ziyarete geliyordu, biz de onu ziyaret ediyorduk. Ancak 2002 yılından sonra bir daha
kendisinden haber alamadık. Emre, Mücadele Birliği Dergisi’nin yazı işleri müdürüydü.
Kendisini polis de arıyor. Biz oğlumuzun yaşayıp yaşamadığını öğrenmek istiyoruz.” dedi.
7) 16 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ergül Lale; “ 27 Mayıs 2006 gününden
bu yana, ablam Hediye Lale(1966) kayıp; olay günü, ablam evden çıktı ve ondan bir daha
haber alınamadı. Tüm aramalarımıza rağmen ölü ya da sağ kendisi hakkında hiçbir bilgi
alamadık.” dedi. İmam nikahlı eşiyle sorunlarının da olduğunu, Nüfus Müdürlüğü’nden aldığı
kayıt örneğinde ise, ablasının Azerbaycan’da olduğunu öğrendiğini; fakat resmi olarak kişiyle
ve durumla ilgili bir bilgi verilmediğini belirtti.
8) 25 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Aziz Köçer: “Kardeşim Mehmet Köçer
(1988), Dokuz Eylül Üniversitesi Türkçe öğretmenliği 3. sınıf öğrencisiydi. Kendisini polis
olarak tanıtan bir kişi bizi aradı. Kardeşimin sol yapılanmalar içerisinde olduğunu (PKK
sempatizanı öğrencilerle takıldığını) söyledi. Ben bu telefondan sonra İzmir’e gidip kardeşimle
görüştüm ve onu da alıp İstanbul’a geldim. Kendisi 1 ay sonra eğitimini tamamlamak
istediğini söyleyince ben de geri gönderdim. 13 Aralık 2009 günü ise bizi ankesörlü bir
telefonla arayarak, bir süreliğine ona ulaşamayacağımızı ve paraya da ihtiyacının olmadığını
söyledi. 1–2 ay bekledik, haber alamayınca İzmir’e okuluna gittim. Fakat arkadaşları benimle
iletişim kurmak istemediler. Polise kayıp başvurusu yaptık. BDP İl, Esenyurt ilçe ve YakayDer’e gittim; ancak hiçbir sonuç alamadım.” diye belirtti.
9) 27 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selahattin Şimşek: “23 Mart günü,
oğlum İlyas Şimşek(1991) işten eve geldi. Gece saat 1 sıralarında kendisine bir telefon geldi,
bunun üzerine gece 2 gibi annesine ”İşyerinde bilgisayarlar bozulmuş” diyerek evden çıkmış
ve bir daha geri dönmedi. Olayı polise bildirdik; ama sonuç alamadık” diye beyanda bulundu.
10) 22 Mayıs günü derneğimize gelerek kardeşi İsmail Bakır adına başvuruda bulunan Mehmet
Bakır, 21.05.2011 günü sabah saat 09.00’da Ümraniye’de durakta halasına gitmek için bir
yakınını beklerken apar topar sivil giyimli, elinde telsiz olan kişilerin kendisini bir arabaya
bindirip kaçırdıklarını, olayın görgü tanıkları olduğunu, kardeşinin arabaya bindirilirken ‘Beni
öldürecekler’ diyerek bağırdığını, Ümraniye Atakent Karakolu’nun gözaltıyı önce kabul edip
sonra reddettiğini söyledi.
11) 18 Haziran günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Dilek Aksoy: “Oğlum Olcay
Aksoy Tuzla - İsmak yatılı meslek okulunda okumaktaydı. Yurttan iki haftada bir eve gelirdi.
Bunun için ailenin izni ve onayı alınırdı. Son haftalarda bizden 1000 TL para istedi. Askere
gidip dönmeyeceğini söyledi. Parayı verdikten 10 gün sonrasında beni aradı ve İran’da
35
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
olduğunu, Allah yolunda öleceğini ve bir daha geri dönmeyeceğini söyledi” diye beyanda
bulundu.
12) 13 Temmuz günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Elif Coşkun: “Ağabeyim
Mahmut Coşkun(1954) aile içi huzursuzluktan dolayı babama karşı tepkiliydi. 1977 yılında
askerden döndükten bir süre sonra alıp başını gitti. Sağ- sol ile ilgisi yokmuş ama sola biraz
eğilimi vardı. Duyduğumuza göre; ağabeyim bir balıkçının yanında çalışırken görülmüş; ama
oraya gittiğinde babam onu bulamadı. Balıkçının yanına gittikten sonra, evimizin kapısının
altından bir mektup atıldı; ama yazı ona ait bir yazı değil.” dedi.
13) 12 Ağustos günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Rabia Kurt: “1994 yılından
itibaren kardeşim Mehmet Kurt kayıptır. Tüm aramalarımıza rağmen hiç izine rastlamadık.
Seçimlerde AKP konvoyuna saldırı düzenlenmişti ve bu olayda isim benzerliği olan 1 kişi
yakalandı” dedi. O kişi olabilir şüphesiyle aydınlanmak istediklerini beyan etti.
14) 3 Kasım günü, derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Eyhan İlhan: “ Oğlum Fırat
İlhan(1993) dün sabah saat 11.00’de evden çıktı. Bir daha kendisinden haber alamadık.
Öğrendiğimize göre, ülkücülerle Kürt gençleri arasında bir çatışma çıkmış. Bunun üzerine biz
de Kasımpaşa Karakolu’na sorduk ve oğlumun gözaltına alınmadığını öğrendik.” dedi.
(Başvurudan bir saat sonra oğlunun bulunduğu bilgisi elimize ulaştı.)
15) 1 Aralık günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Mehmet Şahin: “2006’nın yaz
aylarında İzmir’e çalışmaya giden amcamın oğlu Abdullah Şahin(1971), gittiğinden beri kayıp.
Kesin olmamakla beraber, tanımadığımız kişilerden aldığımız telefonlara göre Abdullah, Kıbrıs
Rum kesiminde olabilirmiş. Abimin yaşıyor olduğunu düşünüyorum” diye beyanda bulundu.
16) 19 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Bryar Fatah Ahmed; “ kardeşi Anjam
Ahmed’in, Süleymaniye’den İstanbul’a geldiğini ve daha sonra kendisinden hiç haber
alamadıklarını belirtti.” Konu hakkında girişimlerin yapılması konusunda yardım talebinde
bulunduğunu söyledi.
VIII. SİLAHLI ÇATIŞMALAR
1) 30 Kasım günü, Topkapı Sarayı'nın önüne gelen silahlı bir kişi etrafa ateş açtı. İlk ateş sırasında
Özel Güvenlik Görevlisi Mehmet Ballıcı (1977) ile saray girişinde nöbet tutan Jandarma Eri
Şerafettin Eray Topçu (1988) yaralandı. Polis, çevrede geniş güvenlik önlemleri alırken
sarayın içinde yaklaşık bir saat süren çatışmanın ardından saldırgan öldürüldü. CNN TÜRK
36
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
canlı yayınına katılan bir görgü tanığı ise şunları anlattı: “09.45 sularında Ayasofya tarafında
kaldırımda yürüyorduk. Çeşmeye gelmeden patlama sesleri duyduk. Başta tekerlek lastiğinin
patlaması sandık. Sonra baktık ki kapıdaki asker yerdeydi. Orası karıştı. Gördüğüm kadarıyla
saldırganın omzunda silah vardı ve üzerinde mermi kemeri de vardı. Herkes kaçışmaya
başladı. Yolda büyük bir kalabalık yoktu. Hemen polis araçları geldi ve çok kısa süre içerisinde
en az 10 kez silah sesi duyduk. Saray içine girdiğini düşünüyorum. Saldırgan ateş etmeden
önce elinde tüfekle kaldırımda yürüyormuş, bizim dikkatimizden kaçmış ama grup içerisinde
biri görmüş. Saldırgan zayıftı.”
IX. MAYIN VE SAHİPSİZ BOMBA PATLAMASI SONUCU ÖLEN VE YARALANAN
SİVİLLER
1) 23 Mart günü, İstanbul’un Şişli İlçesi’nde park halinde bulunan iki aracın arasına bırakılan
parça tesirli bombanın patlaması sonucu ölen veya yaralanan olmazken, çevrede maddî hasar
meydana geldi.
2) 23 Nisan günü derneğimize gelerek kardeşi Gülizar Turhan (1993) adına başvuruda bulunan
Cemal Turhan, 22.04.2011 Cuma günü Tuzla’da bir parkta patlama olduğunu, o esnada
kardeşi Gülizar Turhan’ın da orada bulunduğunu, bu patlamadan dolayı yaralandığını,
polislerin kendisini hastaneye götürdüğünü, pansumanı yapıldıktan sonra İstanbul Emniyet
Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’ne götürdüklerini, ama tam olarak bundan da emin
olamadığını söyledi ve derneğimizden kardeşinin nerede gözaltında olduğunu öğrenmemizi
talep ettiğini söyledi. Daha sonra Gülizar Turhan’ın İstanbul Terörle Mücadele Şubesi’nde
olduğu öğrenildi.
3) 26 Mayıs günü, İstanbul’un Beşiktaş İlçesi’ne bağlı Etiler Semti Nispetiye Caddesi üzerinde
elektrikli bir bisiklete yerleştirilmiş parça tesirli ve zaman ayarlı bir bombayla düzenlenen
saldırı sonucu 2’si ağır, 7 kişi yaralandı. Patlama sırasında aracında bulunan yaralılardan
Ayten Bal’ın bacağı koparken, bir başka yaralı Yazgülü Şubatlı’nın da nefes borusunda ve
yüzünde ciddi yanıklar oluştu.
X. MUHALİF ÖRGÜT SALDIRILARI
1) 3 Nisan günü, İstanbul’un Bağcılar İlçesi’nde devriye gezen bir polis aracına ses bombası atıldı.
“Apocu gençlik İnisiyatifi” adlı grup tarafından üstlenen eylemde, iki polis memuru yaralandı.
37
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
XI. KUŞKULU ÖLÜMLER
KUŞKULU ÖLÜM DAVALARI
1) 9 Temmuz 1998’de İstanbul’un Eminönü İlçesi’nde bulunan Mısır Çarşısı’nda 7 kişinin öldüğü,
127 kişinin yaralandığı patlamaya ilişkin davada aralarında Sosyolog Pınar Selek’in de
bulunduğu 5 sanık hakkında verilen kararları, İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi Yargıtay Ceza
Genel Kurulu’nun ikinci kez bozmasının ardından sanıkların tekrar yargılanmasına 9 Şubat
günü devam edildi.Yapılan yargılamada savcının Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun kararı
doğrultusunda yeniden yargılamasını istemesine rağmen mahkeme heyeti, verilen beraat
kararlarında direndi. Duruşma Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun kararının sanıklara doğrudan
tebliğ edilmesi amacıyla 22 Haziran 2011 tarihine ertelendi.8 Şubat günü, İstanbul 12. Ağır
Ceza Mahkemesi verilen kararın, Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin bozma kararına Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yapılan itirazın Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından
reddedilmesinin direnme kararı almaya engel teşkil etmeyeceğini açıkladı.
2) 29 Temmuz 2008’de İstanbul’un Güngören İlçesi’nde 17 kişinin ölümüne, 154 kişinin de
yaralanmasına neden olan patlamanın ardından tutuklanan 8 kişinin yargılanmasına, 9 Şubat
günü İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Tutuklu sanıklar Hüseyin Türeli,
Ziya Kıraç, Abdurrahman Oral, Şerafettin Kara, Cevat Aydın, Aydın Ağlar, Mehmet Salih Yanak,
Nusret Teriş ile tutuksuz sanık Şaban Güneş’in katıldığı duruşmada müşteki ve mağdurların
ifadesi alındı. Duruşmada seyircilerin sanıklara saldırı girişiminde bulunması üzerine
duruşmaya ara veren mahkeme heyeti, bundan sonraki duruşmalarda olay çıkmasının
engellenmesi için savcılığın gerekli önlemleri almasını isteyen bir yazı yazılmasına karar
vererek duruşmayı 4 Temmuz tarihine erteledi.
XII. İŞKENCE, KÖTÜ MUAMELE, ONUR KIRICI VE KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ DAVRANIŞ VE
CEZALANDIRMA
XII.1. GÖZALTINDA İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELEYE MARUZ KALANLAR
38
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
1) 10 Ocak günü İstanbul’un Sarıgazi İlçesi’nde “Parasız, Bilimsel, Demokratik Liseler İstiyoruz,
Alacağız!” talebiyle kurulan çadırın kaldırılması için müdahalede bulunan polis ekiplerinin
gözaltına aldığı sekiz kişiden, Sancaktepe Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen dördünün,
gözaltında darp edilmesi sonucu D.Y.’nin burnunda, U.A.’nın gözünde, H.A.’nın ve Ç.A.’nın ise
el ve ayaklarında morluklar oluştu.
2) 13 Ocak günü Türkiye'ye giriş yaparak sığınma başvurusunda bulunan ve 50 gündür Atatürk
Havalimanı Nezarethanesi'nde tutulan Filistinli Hasan Muhammed ve eşi çeşitli
sorgulamaların ardından havalimanı polis yetkilileri tarafından nezarethaneye kondu. Aradan
50 gün geçmesine rağmen Hasan Muhammed ve eşi hakkında henüz bir işlem yapılmadı.
Hasan Muhammed ve eşi ne serbest bırakıldı ne de geldikleri yere iade edildi. Mazlum-Der
İstanbul Şubesi'ne yapılan başvuruya göre Hasan Muhammed, nezarethanede kaldığı günler
içerisinde polis tarafından kötü muameleye maruz kaldı. Kendisine, nezarethanedeki diğer
kişilerden farklı tutularak çay dahi verilmediğini ifade etti. Hasan Muhammed, kendisinin
polis tarafından darbedildiğini ispatlayan görüntüleri de derneğe ulaştırdı. Dernek, İçişleri
Bakanı Beşir Atalay ile İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu'ya şu soruları yöneltti: "Bir ailenin
50 gün boyunca uluslararası bir terminalde bekletilmesi ve temel ihtiyaçlardan mahrum
kalarak kötü muameleye ve işkenceye maruz bırakılması hangi gerekçelerle izah edilebilir.
Görüntülerdeki darp izleri açıktır ve söz konusu kişi doktor tedavisine götürüldüğünü ancak
doktorun kendisine hiçbir rapor vermediğini ifade etmiştir”.
3) 15 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Berfin Akan (1981), kardeşi Nibraz Akan’ın
karakola ifade vermeye giderken kendisini de yanında götürdüğünü, karakolda kardeşine
saatlerce işkence yaptıklarını, kendisini tartakladıklarını ifade etti. Berfin Akan, babasını ve
kendisini tehdit ettiklerini, Irak’lı Caferi olduğu için ırkçı yaklaşımda bulunduklarını ve polisin
ikinci evliliğini alaylı bir dille sorguladığını belirtti. Bu yaşadıklarının psikolojisini çok
bozduğunu ifade etti.
4) 15 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Nibraz K. Musa (1983), 14 Ocak günü polise
ifade vermeye gittiğini, fakat şiddet gördüğünü, kendisini saatlerce dövdüklerini ve ailesini de
tehdit ettiklerini söyledi. Çekilen tomografi sonrasında iki kaburgasının kırık olduğunun ortaya
çıktığını, bu olayın kendisini çok olumsuz etkilediğini belirtti.
5) 6 Şubat günü, İstanbul’un Beyoğlu İlçesinde bir arkadaşıyla görüştükten sonra evine gitmek
üzere beklediği otobüs durağında kendisine kimlik soran sivil polis ekibinin kimliklerini
göstermesini isteyen Mikail Haskanlı, polis ekibiyle yaşadığı tartışma nedeniyle darp edildi.
Darp edilerek götürüldüğü Taksim Polis Merkezi’nde de aynı muameleye maruz kaldığını
belirten Mikail Haskanlı, iki gözünde oluşan morluklara rağmen kendisine “darp izine
rastlanmamıştır” raporu verildiğini söyledi.
39
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
6) 11 Şubat günü, İstanbul’un Beyoğlu İlçesinde cep telefonuyla konuşurken kendisine kimlik
soran polis memuruna, “bir dakika” dediği için başlayan tartışma üzerine gözaltına alınarak
götürüldüğü Taksim Polis Merkezi’nde kendisine hakaret edilen tiyatro eğitmeni Ü.S.,
“Konuyla ilgili konuşmak istediğim komiser de bana ‘Çık dışarı’ diye bağırdı. Üstümü soyarak
arama yaptılar” dedi. Suç duyurusunda bulunan Ü.S., polis memurları hakkında suç
duyurusunda bulunmasına izin verilmediğini ve kendisine de Kabahatler Kanunu’na göre 64
liralık para cezası verildiğini ifade etti.
7) 27 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan, kendisine, oğluna, gelinine ve torununa
psikolojik baskı, fiziksel şiddet ve silahla tehditte bulunulduğunu söyleyen Altun Şahin (1951)
“18 Ocak 2011 sabah saat 05- 06 sıralarında ailece oturduğumuz apartmana Bedaş’a yönelik
operasyon nedeniyle bir baskın düzenlendi. Kar maskeli ve sivil polisler oğlumu öldüresiye
dövdüler. Beni ve gelinimi de dövdüler, torunlarımı ise tartaklayıp üzerlerine silah doğrultarak
tehdit ettiler. Torunlarım 6–11–13 yaşlarında. Ve en küçük torunum korkudan altını ıslattı.
Asıl aradıkları oğluma ulaşamadılar. Diğer çocuklarımı Küçükköy karakoluna götürdüler, onlar
da olay uzamasın diye ve birazda çekindiklerinden şikâyetçi olmamışlar. Ama şimdi biz
suçluların bize bunları yaşatanların cezalandırılmasını istiyoruz. O tarihten bu yana tüm aile
bireylerimizin psikolojisi çok bozuldu.” dedi.
8) 25 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Süheyla Arslan (1971) oğlu Özgür’ün
Sarıgazi’de kaçak sigara sattığı için gözaltına alındığını, götürüldüğü Sancaktepe Karakolu
Çocuk Şube’de kendisinin gözleri önünde darp edildiğini, kendisinin duruma müdahele etmesi
sonucunda polisle aralarında bir arbede yaşandığını ve kayıtlarda bu görüntülerin mevcut
olduğunu söyledi. Polisin demokrat kimliklerinden ötürü kendilerini sürekli taciz ettiğini
belirten Arslan kendisinin ve çocuklarının psikolojisinin bozulduğunu ifade etti.
9) 2 Nisan gecesi İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde şakalaşarak yürürken bir araca çarpan C.A.
(1995) ve H.E. (1995), araçtan inen üç sivil polis memuru tarafından dövülerek gözaltına
alındı. Karakolda da darp edildiğini iddia etti. iki çocuğun yüzünde ve vücudunda morluklar
oluştu.
10) 9 Nisan günü derneğimize başvuruda bulunan Burcu Yamaç bulduğu telefonu Beyoğlu
Emniyeti’ne götürmek üzere yoldayken polisler tarafından gözaltına alındığını ve hırsızlıkla
suçlandığını, ayrıca Ekipler Amirliği Taksim Karakolu’nda polislerin saatlerce onurunu kırıcı
arama yaparak alay ve hakaret ettilerini, kendisine okutmadan evrak imzalatıldığını ve
ailesine haber vermesine izin verilmediğini söyledi.
40
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
11) 13 Nisan günü, İstanbul Cevizli’de 2. Zırhlı Tugay’da sabah içtiması sırasında şınav çekerken
hata yapan bir er çırılçıplak soyuldu. Bu dayak ve kötü muamele olayının tugayda sık sık
yaşandığı iddia etti..
12) 10 Mayıs sabahı İstanbul’da Okmeydanı Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı ekiplerin
Okmeydanı Haklar ve Özgürlükler Derneği, Gençlik Dernekleri Federasyonu ile İdil Kültür
Merkezi’ne düzenlediği baskında gözaltına alınan Grup Yorum üyesi Ali Aracı, 12 Mayıs
2011’de İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün önünde yaptığı açıklamada gözaltına alma işlemi
sırasında darp edildiğini ve yerde sürüklendiğini ifade etti. Aynı operasyonda gözaltına alınan
Gençlik Federasyonu üyeleri D.P. (1997) ile B.C.Ö.’nün (1995) de gözaltında darp edildikleri,
kelepçeli olarak bekletildikleri doktor raporuyla belgelendi.
13) 29 Mayıs günü İstanbul’un Kâğıthane İlçesi’ne bağlı Nurtepe Mahallesi’nde eşzamanlı ev
baskınları düzenleyen polis ekipleri 10 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanların tamamı darp
edildi. Mehmet Göçebe (1946) ve Cihan Gürbey aldıkları darbeler nedeniyle hastaneye
kaldırıldı.
14) 6 Haziran günü İstanbul’un Kartal İlçesi’nde Devrimci Karargâh Örgütü Davası kapsamında
tutuklandıktan sonra tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan Volkan Karakuş, çalıştığı
işyerinin yakınlarında dört kişilik polis ekibi tarafından gözaltına alındı. Polis otosunda darp
edilen Volkan Karakuş götürüldüğü Kartal Polis Karakolu’nda da darp edildi. Serbest bırakılan
Volkan Karakuş suç duyurusunda bulundu.
15) 6 Haziran günü İstanbul’un Beyoğlu İlçesi’nde sivil polis ekibiyle tartıştıkları için gözaltına
alınarak Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen Zekai Doğan ve Özgüç Kozan gözaltında
darp edildi.
16) 8 Haziran günü İstanbul’un Kadıköy İlçesi’ne bağlı Bostancı Semti’nde Ü.K., G.E. ve Y.Ç. isimli
üç kişi “fotoğraf çekerken zafer işareti yaptıkları” gerekçesiyle, çevrede bulunanlar tarafından
darp edildi. Daha sonra gözaltına alınan bu kişiler götürüldükleri Küçükyalı Polis Karakolu’nun
nezarethanesinde de darp edildiler.
17) 9 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Ümit Kılıç, Bostancı Dedikodulu
Meyhane’de iki arkadaşıyla eğlenmeye gittiklerini, saat 23.00–24.00 arası bir fotoğraf
çektirdiklerini ve zafer işareti yaptıklarını, daha sonra hesabı ödeyip kalktıklarını, birden orada
çalışan birinin kendisine kafa attığını ve tüm bodyguard’larla birlikte çalışanların kendisini
şiddetli şekilde dövmeye başladıklarını ifade etti. Ümit Kılıç, bodyguard’ların kendilerini arka
kapıdan otoparka çıkardıklarını, orada gelen polislerle beraber bodyguard’ların 1 saat kadar
tekme, yumruklarla dövmeye devam ettiklerini, bu arada kadın arkadaşlarını da dövdüklerini,
sonrasında Yakacık Karakolu’na götürüldüklerini söyledi. Ümit Kılıç ayrıca: “Ama aslında
Bostancı Karakolu’na götürmeleri gerekiyordu. Karakolda da dayak ve hakaretler devam etti.
Mekan sahibi ve çalışanlar yani bize şiddet uygulayanlar karakol tarafından ‘sözde savcının’
41
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
talimatıyla serbest bırakıldı. Bizi ters kelepçeyle nezarete attılar. Daha sonra bizi hastaneye
götürdüler. Ben daha sonra tekrar mekana gittim ve bizi neden dövdüklerini sordum; Adem
Mert adında biri beni karşıladı ve cevap veremedi. Çünkü sorun bizim yaptığımız zafer
işaretiydi.” dedi.
14 Haziran günü derneğimize oğlu Selim Akış adına mektup gönderen Mehmet Ali Akış,
oğlunun 5 komutanı tarafından işkence gördüğünü, akıl sağlığının bozulması tehlikesiyle
karşı karşıya olduklarını, 27 Nisan günü saat 21.30- 22.30 saatleri arasında Osman isimli
komutanın kendisini telefonla arayarak oğlu Selim Akış’ın disiplin cezası aldığından izine
gelemeyeceğini söylediğini, aynı gece bir askerin kendisini arayarak “Acil buraya gelin
oğlunuza işkence yapılıyor” dediğini belirtti. Bu olaydan sonra kendisinin İstanbul’a Alemdağ
Hizmet Bölüğü’ne geldiğini ifade eden Mehmet Ali Akış, 1 hafta boyunca oğlunu
göstermediklerini söyledi. Ayrıca Osman komutandan şikayetçi olduğunu belirten Mehmet
Ali Akış, dilekçesini İstanbul Savcılığı’na, Dünya İnsan Haklarına, Adalet Bakanlığı’na, Silvan
Cumhuriyet Başsavcılığı’na vereceğini söyledi.
18) 26 Haziran günü, Sivas Katliamı'yla ilgili bildiri dağıtan Sami Tunca, Ezgi Keser ve Özge Keser
polisler tarafından darp edilerek gözaltına alınarak Sancaktepe Polis Karakolu'na götürüldü.
Sami Tunca karakola götürülmeden önce, ekip otosunu tenha bir yere çeken polisler
tarafından elleri arkadan kelepçeli bir şekilde dövüldü. Avukat Sevinç Sarıkaya, Sancaktepe
Polis Merkezi'nde tutulan Sami Tunca, Ezgi Keser ve Özge Keser'e işkence yapan polisler
hakkında Kartal Cumhuriyet Savcılığı'na iletilmek üzere Şişli Cumhuriyet Savcılığı'na verilen
dilekçeyle 22 Temmuz’da suç duyurusunda bulundu.
19) 28 Haziran günü İstanbul’un Kartal İlçesi’nde trafikte araçlarıyla ilerleyen Ümit Karagöz ile
Niyazi Karagöz’ün emniyet şeridini kullanmak isteyen aracı uyarmaları üzerine araçta bulunan
sivil polis memurları, Ümit Karagöz ile Niyazi Karagöz’ü kendilerine kimlik sordukları
gerekçesiyle darp etti. Gözaltına alınarak Yakacık Polis Karakolu’na götürülen Ümit Karagöz ile
Niyazi Karagöz gözaltı merkezinde de darp edildi. Adli Tıp’tan darp raporu olan Karagöz
kardeşler, polisler hakkında suç duyurusunda bulundu. Aldıkları “darp” raporuyla suç
duyurusunda bulunan Ümit Karagöz ile Niyazi Karagöz: “Bize tekme ve yumruk attılar. Yere
yatırıp kelepçeleyip elimize bastılar. Şikâyetçi olmamamız için tehdit edip kâğıt imzalattılar”
dediler.
42
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
20) 12 Ağustos günü derneğimize başvuran İbrahim Halil Çarboğa, Taksim Meydanı’nda seyyar
satıcılık yaptığını, 10 ağustos akşamı polislerin kendisini kelepçeleyerek gözaltına aldıklarını,
Taksim Ekipler Amirliği’ne götürerek dövdüklerini ve parasını eksik verdiklerini söyledi.
21) 14 Ağustos günü Tarlabaşı’nda tezgâh kurarak sigara satmaya çalışan Selma Yıldırım (1964)
Taksim Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı sivil polis memurları tarafından darp edildi. Selma
Yıldırım polislerin kimliğine baktıktan sonra memleketinden dolayı Kürt olduğu anlaşılınca
onu dövmeye başladıklarını belirtti.
22) 5 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan Orhan Deniz (1986), 31 Ağustos 2011 günü saat
00.30 sularında aracının lastiğini değiştirmek için benzin istasyonuna girdiğini, oradaki bir
grupla aralarında tartışma yaşandığını o sırada olay yerinden geçen önleyici hizmet polisi
tarafından karakola götürüldüklerini, orada sivil polislerin kendilerini darp ettiğini ifade etti.
Daha sonra rapor için Bağcılar Devlet Hastanesi’ne götürüldüklerini belirten Orhan Deniz,
kelepçeli muayene olmayacağını söyleyince ağabeyiyle birlikte polis ve özel güvenlik
tarafından sopayla darp edildiğini söyledi.
23) 22 Eylül günü İstanbul Aksaray Polis Karakolu’nda tutulan müvekkillerinin durumu hakkında
bilgi almak amacıyla karakola giden Avukat Bülent Kurt, karakolda bulunan polis
memurlarının fiziki saldırısına maruz bırakıldı.
24) 7 Ekim günü İstanbul’un Maltepe İlçesi’ne bağlı Gülsuyu Semti’ndeki Ertuğrul Gazi Lisesi’nde,
Marksist gerilla lideri Doktor Ernesto Che Guevara’yı ölüm yıldönümü nedeniyle anmak
isteyen öğrencilerin etkinliğine biber gazı ve coplarla müdahale eden polis ekiplerinin darp
ederek gözaltına aldığı 22 öğrenci ile Etkin Haber Ajansı muhabiri götürüldükleri Şehit Saffet
Okumuş Polis Karakolu’nda darp edildi. Öğrencilere elektrikli copla vuruldu.
25) 12 Ekim günü İstanbul Üniversitesi’nin akademik yılı açılışına katılan Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan’ı “Parasız eğitim istiyoruz” talebiyle protesto etmek isteyen öğrenci grubuna
müdahale eden polis ekiplerinin gözaltına aldığı öğrencilerden on ikisi gözaltında işkence ve
kötü muamele gördüklerini iddia ederek suç duyurusunda bulundu.
26) 19 Ekim günü İstanbul’un Ataşehir ilçesine bağlı Mustafa Kemal Mahallesi’nde gözaltına
alınan 13 kişi götürüldükleri Örnek Mahallesi Polis Karakolu’nda ve İstanbul Emniyet
Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde işkence ve kötü muameleye maruz bırakıldı.
Karakolun bodrum katında “tekmelerle hayâlara vurma, hayâ burkma, sırtta zıplama,
kulaklara sert şekilde vurma, yüze tekme atma” gibi işkence yöntemlerine maruz kalan 13
kişiden Serhat Yıldırım, duyu kaybı yaşadı. Gözaltına alınanlardan Sercan Ahmet Arslan ise
“yasadışı örgüt üyesi olduğu” suçlamasıyla 23 Ekim 2011’de tutuklandı.
27) 11 Kasım günü oğlu Askeri Pamuk (1980) adına derneğimize başvuruda bulunan Ali Rıza
Pamuk: Oğlum Askeri Pamuk bayramın 2. Günü polis aramasına denk geldi; bir davası için
43
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
ifade vermediğinden hakkında yakalama emri çıkarılmış. Oğlum, polislere “Bayram günü beni
idare edin, bayramdan sonra gidip ifade veririm” demesine rağmen polisler kabul etmeyince
kaçmış ama hemen yakalanmış ve Kasımpaşa Karakolu’na götürülmüş. Oğlum, karakolda
polisler tarafından dövülerek darp edildi. Oğlumun kulağına 8 dikiş atıldı. Darp raporunu bize
vermediler; ancak savcı isterse biz göndeririz dediler. Oğlum, kendisini döven polisleri teşhis
edebilir”. dedi.Ayrıca çekilebildiği kadar olay esnası ve sonrası bir CD’yi de derneğimize teslim
eden Ali Rıza Pamuk, kendisi ve bir tanıdığının karakola gittiklerinde polisler tarafından
merdivenlerden itilerek darp edildiğini belirtti.
28) 21 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Muhammed Şah Taşkesen (1982), “18 Kasım
2011 Cuma günü gece saat 02.00 sıralarında arkadaşım Muammer Akyüz’ü eve bırakmak
üzere özel aracımla eve giderken polis tarafından Örnek Mahallesi Deniz Gezmiş Parkı
civarında durdurulduk. Polis üst araması yaptı ve daha sonra araç araması yapmak
istediklerinde arama izinleri olup olmadığını sorunca karakola götürüldük ve orada bayıltılana
kadar arkadaşım ve ben şiddet gördük.” dedi. Muhammed Şah Taşkesen, darp esnasında, üçdört kez bayıldığını ve su ile ayıltılarak her defasında işkenceye devam edildiğini söyledi.
29) 28 Kasım günü Vatan Caddesi’ndeki İstanbul Emniyet Müdürlüğü Yerleşkesi önüne gelen M.A
(1951), polis merkezinde kötü muamele gördüğünü belirterek çırılçıplak soyunup, eline aldığı
balta ve bıçakla polis merkezinde protesto yaptı. Mermer ustası olduğunu belirten ve
otomobilinin çalınması nedeniyle gittiği polis merkezinde kötü muamele ve işkenceye
uğradığını belirten M.A, polisler tarafından gözaltına alınarak Şehremini Polis Merkezi'ne
götürüldü.
XII.3. GÖZALTI YERLERI DIŞINDA İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
1) 10 Ocak günü İstanbul’un Sarıgazi İlçesi’nde “Parasız, Bilimsel, Demokratik Liseler İstiyoruz,
Alacağız!” talebiyle kurulan çadırın kaldırılması için müdahalede bulunan polis ekiplerinin
gözaltına aldığı sekiz kişiyi darp ederek, Sancaktepe Emniyet Müdürlüğü’ne götürdü.
gözaltında darp edilen D.Y.’nin burnunda, U.A.’nın gözünde, H.A.’nın ve Ç.A.’nın ise el ve
ayaklarında morluklar oluştu.
2) 13 Ocak günü Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan
kavgaya müdahale eden jandarma ekiplerinin, gözaltına aldığı 22 öğrenciden ikisine kelepçe
taktığı esnada iki öğrencinin bilekleri kırıldı ve öğrenciler “Bir ay iş göremez” raporu aldılar.
44
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
3) 25 Ocak günü, Galatasaray-Sivasspor maçını izlemek üzere iki çalışanıyla birlikte Türk Telekom
Arena Stadı’na giden Halkın Sesi Partisi (HAS PARTİ) İstanbul Gençlik Kolları Üyesi Orhan İmik
(1980), Galatasaray tribününde yer bulamayınca, Sivas Spor tribününde maçı izlemek üzere
bilet aldı. Maç bitiminde uzun bir süre Sivas Spor taraftarının kapalı alanda bekletilmesinin
gerekçesini polise soran İmik, önce hakarete, sonra 7-8 polisin saldırısına maruz kaldı.
Ardından gözaltına alınan İmik’e, “Karşı takıma küfretmekten” 1500 TL para cezası kesildi.
Hastaneden ‘yumuşak doku travması’ raporu alan İmik, mahkemeye başvuracak.
4) 29 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Gönül Şahin (1974) ve çocukları Delal (1999)
ve Ali Haydar Şahin (2005): “18 Ocak sabahı cam ve kapının çalmasıyla uyandık. Giriş katta
oturuyorum. Kimsiniz diye soramadan camdan saldırmaya başladılar. Kar maskeli ve
silahlıydılar. Sivil polisler de vardı. Ben zorla da olsa camı kapattım, üstümü giyinip koridora
çıkana kadar kıyamet kopmuştu. Kayınvalidemi ve arama iznini soran kayınbiraderimi
dövüyorlardı. Daha sonra benim evime girerek çocukların gözü önünde bana vurdular, eşimi
soruyorlardı. O anda 5 yaşındaki çocuğumun altını ıslattığını fark ettim.11 ve 5 yaşındaki
çocuklarıma silah doğrultarak onları tuvaletin oraya sıkıştırdılar. Komşularım çocukları
çıkarmak istediler ama ona bile izin vermediler. Elektrik saatimizi söküp götürdüler, ertesi gün
biz müracatla yeniden bağlattık. Olayın ardından hemen her gün elektriği bahane ederek
evimize 2–3 kişi gelip gidiyor. Birileri mühürlüyor, ertesi gün başka birileri gelip mühürü
çıkarıyor. Bu bahane ile eşim Sinan’ı sorup duruyorlar ‘Neden eve gelmiyor, nerede kalıyor?’
şeklinde sorular yöneltiyorlar. Eşim Sinan daha önce Bedaş’ta çalışmıştı. Bizim aile olarak
psikolojimiz tamamen bozuldu, kayınvalidem sürekli kriz geçiriyor. Sürekli geri gelecekler diye
korkudan uyuyamıyoruz.” dedi.
5) 29 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Nuran Şahin (1969), 18 Ocak sabah saat 0506 sıralarında ailece oturdukları apartmana Bedaş’a yönelik operasyon nedeniyle bir baskın
düzenlendiğini, gelenlerin kar maskeli ve silahlı olduğunu, içlerinde sivil polislerin de
olduğunu, kayınvalidesini ve arama iznini soran kayınbiraderini dövdüklerini ifade etti. Oğlu
Baran Şahin’in (1997) de olanlara tanık olduğunu ve psikolojisinin çok bozulduğunu, eşine de
sen sus diyerek silah doğrulttuklarını söyledi. Olayın ardından hemen her gün elektriği
bahane ederek evlerine 2–3 kişinin gelip gittiğini belirten Nuran Şahin, elektrik saatlerini
birilerinin mühürlerken, ertesi gün başka birilerinin gelip mühürü çıkarttığını, gördükleri
şiddet karşısında oğlunun, kendisinin ve tüm ailesinin psikolojisinin bozulduğunu belirtti.
6) 7 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Mikail Haskanlı (1985): 6 Şubat Pazar günü
İmam Adnan Sokak’ta polisler tarafından durduruldum; kimlik göstermem istendi. Ancak
acelem olduğundan durmak istemedim ve polisler bana fiziki müdahalede bulunmak istediler.
Bu esnada polislerle aramızda bir itiş kakış yaşandı. Ardından Taksim Ekipler Amirliği’ne
götürüldüm ve orada darp edildim. Ve polislerin hazırladıkları ifadeyi imzalamak durumunda
kaldım. Gece 04.30 sıralarında beni savcılığa çıkarmadan çıkış belgesi imzalamamı istediler.
Ben de bir an önce doktora gitmek için imzaladım ve serbest bırakıldım. Bana imzalattıkları
45
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
ifadeyi sorduğumda ise ‘Üzerinde ot çıkmış sen de kabul etmişsin’ dediler. Bunun kesinlikle
doğru olmadığını ve bana o yazıyı zorla imzalattıklarını söyledim ama bir şey ifade etmedi.
Beni ‘defol’ diyerek kovdular. Ben hastaneden darp edildiğime dair rapor aldım. Karakoldaki
görevliler hakkında, görevi kötüye kullanma ve işkenceden dolayı suç duyurusunda bulunmak
istiyorum.” dedi.
7) 8 Şubat günü, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “yasadışı El-Kaide örgütü üyesi
oldukları” iddiasıyla yargılanan üçü tutuklu yedi sanığın duruşması için Kandıra (Kocaeli) F Tipi
Cezaevi’nden getirilen tutuklu sanıklardan Mehmet Ali Tırak’ın getirildiği aracın içinde
dövüldüğünü ileri süren yakınlarının tepki göstermesi üzerine jandarma ekipleri Mehmet Ali
Tırak’ın yakınlarına biber gazı sıktı.
8) 9 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Sinan Çar (1984), arkadaşı Mikail Haskanlı ile 6
Şubat günü Taksim İmam Adnan Sokak’ta polisler tarafından kimlik kontrolü nedeniyle
durdurulduğunu, servise yetişmek için aceleleri olduğu için polislerle aralarında hafif bir
tartışma yaşandığını, kimliklerini çıkardıklarını ama polislerin ısrarla telsizle diğer ekiplerden
destek istediğini, kendilerine hakaret edilerek tehditle kelepçeleyip Taksim Ekipler Amirliği
Karakolu’na getirildiklerini ifade etti. Polislerin arkadaşı Mikail’i ve kendisini işkence
yaparcasına dövdüklerini belirtti.
9) 11 Şubat günü İstanbul’un Beyoğlu İlçesi’nde cep telefonuyla konuşurken kendisine kimlik
soran polis memuruna, “bir dakika” dediği için başlayan tartışma üzerine gözaltına alınarak,
götürüldüğü Taksim Polis Merkezi’nde kendisine hakaret edildiğini ve zorla üzerindeki
elbiselerin çıkarıldığını belirten tiyatro eğitmeni Ü.S.’nin yaptığı suç duyurusu nedeniyle
başlayan soruşturmayı tamamlayan müfettişler, hazırladığı raporda, dört polis memuru
hakkında “keyfî hareket ettikleri” gerekçesiyle kınama cezası istedi.
10) 12 Şubat günü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaret ettiği Adapazarı’nda yoğun güvenlik
önlemi alan özel harekât ekipleri, Sakarya Valiliği’nin çevresinde dolaşan ve durumlarından
şüphelendikleri üç kişiyi cadde ortasında yere yatırarak 15 dakika boyunca sorguladı. Kimlik
sorguları ve üst aramaları yapılan üç kişinin Sakarya Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nde
görevli oldukları ve Başbakan’ın bulunduğu sırada Sakarya Valiliği’nce elektrik hatlarında
meydana gelebilecek bir arızaya müdahale etmek amacıyla görevlendirildikleri öğrenildi.
11) 12 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Veysi Yetişir (1997), kağıt toplayıcısı
olduğunu, zabıtanın gelip “Siz çete olmuşsunuz” diyerek kendisine küfür ettiğini ve
dövdüğünü beyan etti. Veysi Yetişir, darp olayının ardından, gelen polislerin, kendisine
şikayetçi olup olmadığını sorduğunu, şikayetçi olduğunu söyleyince de tokat attığını ve hala
şikayetçi olup olmadığını sorduğunu ve kendisinin korktuğu için şikayetçi olmadığını söyledi.
46
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
12) 15 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Süleyman Çelik (1959), 14 Şubat Pazartesi
akşamı saat 22.00 sıralarında Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı kar maskeli polislerin ve sivil
polislerin silahlarla evlerine girdiğini, bardak ve tabaklarını kırdıklarını, kitaplarını, dergilerini
ve CD’lerini aldıklarını ifade etti. Süleyman Çelik, özürlü 10 yaşında bir çocuğu olduğunu ve
çocuğun korkudan psikolojisinin bozulduğunu, aslında tüm ailenin psikolojisinin bozulduğunu
belirtti. Aramanın gece 01.00’e kadar sürdüğünü ve evlerini çok kaba bir şekilde aradıklarını,
talan ettiklerini ifade eden Süleyman Çelik, ayrıca: “DİHA’ya haber verdim, fotoğraflar çekildi.
Roj TV’ye verdim. Gözaltı yaşanmadı. Gerekçe olarak, PKK’ ye yardım yataklık ettiğimizi
söyleyerek, bir kadının fotoğrafını gösterdiler (o kadın bizi söylemiş), ben tanımadığımı
söyledim ve gittiler. Arama izinleri vardı. Ama davranışları çok kötüydü evimizi talan ettiler”
dedi.
13) 16 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Emrah Doğan (1987) parasız eğitim için
Beşiktaş’ta açlık grevi çadırı açtıklarını, çevik kuvvetin gelip zor kullanarak kendisini ve
arkadaşlarını gözaltına aldığını belirtti. Kelepçeli olarak bekletildiği polis arabasında hakaret
edildiğini ve tartaklandığını söyledi. Daha sonra sağlık raporu için hastaneye ve hastaneden
sonra da Vatan Caddesi’ndeki Emniyet’e götürüldüğünü belirtti. Emniyet’te hem fiziki hem de
psikolojik işkence gördüğünü, parmak izini almaya götürürken soyularak çıplak olarak
arkadaşlarının önünde gezdirildiğini ve onurunun rencide edildiğini söyledi. Daha sonra tekrar
hastaneye ve oradan da savcıya götürülen Doğan, ifadesi alındıktan sonra gece 24.00
sularında gözaltına alınan diğer arkadaşlarıyla beraber serbest bırakıldığını ifade etti.
14) 16 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Eyüp Teber (1993) parasız eğitim için
Beşiktaş’ta açlık grevi çadırı açtıklarını, çevik kuvvetin gelip zor kullanarak kendisini ve
arkadaşlarını gözaltına aldığını belirtti. Kelepçeli olarak bekletildiği polis arabasında hakaret
edildiğini, tartaklandığını ve kendisine küfür edildiğini söyledi. Daha sonra Vatan
Caddesi’ndeki Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğünü ve orada da küfür ve işkencenin devam
ettiğini söyledi. Sonrasında hastaneye götürülen Teber ve arkadaşları darp edildiklerine dair
rapor aldıklarını ve Beşiktaş Çocuk Bürosu’na götürüldüklerini, götürülürken de işkence
yapılmaya devam edildiğini belirtti.
15) 30 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Mehmet Akıntı (1978), 20 gün öncesinde
mahallelerinden kendi çocuğuyla beraber 4 çocuğun operasyonla gözaltına alınarak Üsküdar
Şube’ye götürüldüğünü, orada kendisiyle ilgili ifade vermeleri için çocuklara baskı yapıldığını
ve bu durumu çocukların kendisine aktardığını söyledi. Bu 4 çocuk daha sonra Maltepe
cezaevine götürüldü. Yaklaşık 20 gündür polis tarafından sürekli takip edildiğini ifade eden
Akıntı G.O.P. BDP saymanı olduğunu, daha önce de cezaevinde kaldığını ve savcılığa Terörle
Mücadele Şubesi polisleri hakkında suç duyurusunda bulunmak istediğini söyledi.
47
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
16) 2 Nisan günü, İstanbul’da İstiklal Caddesi'nde şakalaşarak yürürken bir araca çarpan C.A.
(1996) ve H.E. (1995)’nin, araçtan inen üç sivil polis memuru tarafından dövülerek gözaltına
alındı; darpın ardından iki çocuğun yüzlerinde ve vücutlarında morluklar oluştu.
17) 12 Nisan günü derneğimize başvuruda bulunan Vecheddin Öneryıldız (1975) 11 Ocak 2010
günü İstanbul Emniyeti Terörle Mücadele Şubesi polisleri tarafından gözaltına alınan
çocuğunu sormak için emniyete gittiğinde polislerin “Çocuğun hakkında bir dosya imzaladık,
gelip imza atman gerekiyor. Savcıya çıkarıp serbest bırakacağız” dediğini, kendisinin de bunun
üzerine belgeyi okumadan imzaladığını söyledi. Daha sonra kendisine bilgisayarda fotoğraflar
gösterilerek tanıyıp tanımadığının sorulduğunu, tanıdığını ama siyasi faaliyetleri olup
olmadığını bilmediğini söylediğini ifade etti.
18) 15 Nisan 2011’de, İstanbul’da, tiyatro ve sinema sanatçısı Peker Açıkalın, tartıştığı trafik
polisinin “Artistlik yapma” diye bağırarak kendisini itmesi nedeniyle kalp krizi geçirdi.
Elektroşokla hayata döndürülen Peker Açıkalın’ın sağlık durumunun henüz normalleşmediği
belirtildi.
19) 6 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Olcay Batmaca, Esenyurt’ta A bölgesi güvenlik
timleri tarafından sokak ortasında dövüldüğünü, ne olduğunu anlayamadığını, gözaltına
alındığını ancak karakolda da dövülmeye devam edildiğini ifade etti. Olcay Batmaca, polislerin
gerekçe olarak uyuşturucu sattığını söylediğini, olayın sanıkları ve tanıkları bahsedilen kişinin
kendisi olmadığını söylemelerine rağmen polisler tarafından bırakılmadığını belirtti. Olcay
Batmaca, ardından savcılığa çıktığını ve düzenlenen tutanağın altındaki isim ve imzanın
kendisine ait olmadığını söyledi.
20) 13 Mayıs günü, İstanbul’da “dur” ihtarına uymayan bir otomobilin, polis ekipleri tarafından
kovalanmasının ardından durdurulan otomobildeki üç kişi darp edilerek gözaltına alındı.
21) 16 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Orhan Taşdemir (1975), Demokratik Toplum
Partisi’nin kapatılmasını bir basın açıklaması ile protesto etmelerinin ardından, Hatice Özkara
isimli arkadaşının polisin takibi dolayısıyla yurtdışına çıktığını, kendisinin de bu basın
açıklamasından sonra polis tarafından sık sık kimlik kontrolüne, hakaretlere ve gözetime
maruz kaldığını iddia etti.
22) 22 Mayıs günü derneğimize gelerek kardeşi İsmail Bakır adına başvuruda bulunan Mehmet
Bakır, 21.05.2011 günü sabah saat 09.00’da Ümraniye’de durakta halasına gitmek için bir
yakınını beklerken apar topar sivil giyimli, elinde telsiz olan kişilerin kendisini bir arabaya
bindirip kaçırdıklarını, olayın görgü tanıkları olduğunu, kardeşinin arabaya bindirilirken ‘Beni
48
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
öldürecekler’ diyerek bağırdığını ifade etti. Mehmet Bakır, Ümraniye Atakent Karakolu’nun
gözaltıyı önce kabul edip sonra reddettiğini söyledi.
23) 27 Haziran günü İstanbul’un Sarıgazi İlçesi’nde bildiri dağıtan Mücadele Birliği Platformu üyesi
dört kişiden Sami Tunca “hakkında yakalama kararı’’ olduğu gerekçesiyle yanındaki üç
arkadaşıyla birlikte gözaltına alınarak ıssız bir alanda polis ekibi tarafından darp edildi.
24) 22 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Tuncay Karaca direnişte bulunan Ontex ve
PTT işçilerinin her hafta düzenlediği yürüyüşe destek amacıyla katıldığını, yürüyüş sonrası
Taksim meydandaki Burger King önünde önce sivil polisler sonra çevik kuvvet tarafından
saldırıya uğradığını, bu esnada atılan yumruk nedeniyle burnunda sağlık problemleri
oluştuğunu söyledi. Ayrıca daha önce de polisin bir saldırısı nedeniyle burnunun kırıldığını
ifade etti.
25) 23 Mayıs günü, Taksim’de Ağa Camii önünde polis tarafından durdurulan S.E. polislerin
kendisine "Cami avlusuna geçip pantolonunu indir" dediğini, bunun üzerine gözaltına almakla
tehdit edilince korkarak, dediklerini yaptığını söyledi.
26) 8 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Volkan Karakuş, 6 Haziran 2011 günü Kartal,
Atalar Petrol-İş mahallesinde devriye gezen polisler tarafından durdurularak kimliği bile
sorulmadan hakarete uğradığını, kendisiyle böyle konuşamayacaklarını söylediğinde gözaltına
alındığını ancak Kartal Endüstri Meslek Lisesi’nin yanındaki mezarlığın arka tarafında tenha bir
sokağa götürüldüğünü ifade etti. Orada kendisine 1 saat boyunca sözlü ve fiziki işkence
yaptıklarını belirten Volkan Karakuş, daha sonra karakola götürüldüğünü ve orada da
kamerasız avukat odasında saldırıya uğradığını söyledi.
27) 9 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Gülay Efe, Bostancı’da Dedikodulu
Meyhane’de arkadaşlarıyla eğlendiklerini, kendi masalarında fotoğraf çektirirken zafer işareti
yaptıklarını, mekândaki hiçbir çalışanla ve oturanlarla bir tartışma yaşanmadığını, hesaplarını
ödeyerek saat 23.00 gibi kalktıkları sırada, kendisi ile beraber 3 kişinin mekanın
bodyguard’ları ve çalışanları tarafından tekme tokat dövüldüklerini ifade etti. Gülay Efe, daha
sonra Küçükyalı Polis Karakolu’ndan polislerin geldiğini, onların da fiziksel şiddetine maruz
kaldıklarını, ters kelepçe takarak karakola götürüldüklerini ve orada da şiddetin devam
ettiğini, aldıkları darbelerden dolayı işe gidemediklerini söyledi.
28) 10 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Leyla Kasım Parlak İngiltere’de yaşadığını,
havaalanından giriş yaptığı sırada “Seçim öncesi neden geldin? Ablan Suna Parlak mı gönderdi
seni?” denilerek sorgulandığını, daha sonra bırakıldığını ifade etti. Bu olayın ardından, seçim
çalışmalarına katıldığı için polislerin kendisini sürekli takip ettiklerini belirten Leyla Kasım
Parlak, en son 9 Haziran akşamı evinin önünde 3 kişinin kendisini zorla bir araca bindirdiğini,
ajanlık teklif ettiğini, elle cinsel tacizde bulunduğunu ve tokatladığını söyledi. Ayrıca Leyla
49
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Kasım Parlak: “Ben 15 Haziran’da İngiltere’ye geri döneceğim. Bu süre zarfında başıma bir iş
gelirse diye sizinle bunları paylaşmak istedim.” dedi.
29) 16 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ferhan Abik, 15 Haziran 2011 günü
saat 02.00 sularında Meşelik sokak civarında (İstiklal Caddesi üzerinde) biri erkek biri kadın iki
kişinin, üç sivil polis tarafından durdurularak AkSanat’ın önünde dövüldüğünü ifade etti.
Ferhan Abik, bu olayı uzaktan izlerken telefonunun çaldığını, polislerin kendisinin bu olayı
görüntülediğini düşündüğünü, üç gün sonra gelip Abdullah Sokağı’nın içine götürüp darp
ederek, telefonuna el koyduklarını, içinden hafıza kartını çıkarıp kırdıklarını belirtti. Midye
tezgâhını da kırdıklarını ifade eden Ferhan Abik, hala telefonla aranarak tehdit edildiğini
söyledi.
30) 21 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Caner Başkaya (1989), ülkücü grupların
saldırısı dolayısıyla üniversiteden toplu çıkış gerçekleştirdiklerini, polisin yollarını keserek
kendilerini tehdit ettiğini, daha sonra slogan atmaları üzerine saldırıya geçtiğini, tekmelediğini
ve biber gazı attığını ifade etti. Caner Başkaya, kendisine doğrudan biber gazı atıldığını ve sol
koluna biber gazı kovanı isabet ettiğini söyledi.
31) 9 Temmuz günü, İstanbul’un Beyoğlu İlçesi’nde bulunan İstiklal Caddesi’ne çıkan Mis
Sokak’ta 15 yaşlarında bir çocuk sivil polis memurları tarafından dövülerek gözaltına alındı.
Aldığı darbeler nedeniyle kafası kanayan çocuk hastaneye götürülmedi.
32) 11 Temmuz günü derneğimize başvuruda bulunan Mehmet Emin Karaca, Taksim
Meydanı’nda sivil polislerin kendisini kenara çekerek kimlik sormak istediğini, kendisinin de
itiraz ederek ‘Herkesin içinde bakın’ dediğini, bunun üzerine polislerin kendisini
kelepçeleyerek polis aracına bindirdiğini ve dövdüğünü ifade etti. Mehmet Emin Karaca, daha
sonra Taksim Ekipler Amirliği’ne götürüldüğünü ve orada da kendisine şiddet uygulanmaya
devam edildiğini, sonra da çevreyi rahatsız etmekten dolayı 75 TL para cezası kestiklerini
belirtti. Mehmet Emin Karaca, ayrıca öldürülüp Haliç’e atılmakla tehdit edildiğini söyledi.
33) 8 Ağustos günü derneğimize başvuruda bulunan Levent Güney, Sarıgazi Atatürk
Mahallesi’nde 21.07.2011 günü saat 17.30 sıralarında arkadaşlarını beklerken resmi polis
aracının yanına gelerek, üç polisin kimlik kontrolü yaptığını, daha önce gözaltına alınmasıyla
ilgili olarak kendisine “Senin ne işin var örgütle, hala gidiyor musun, vatanınızı niye
sevmiyorsunuz?” gibi şeyler söylediklerini ifade etti. Levent Güney, polislerin daha sonra
üstünü aradıklarını, yüzüne biber gazı sıktıktan sonra silah dipçiğiyle kafasına vurup yere
yatırıp ellerini arkadan kelepçelediklerini, ve o halde 5 dakika boyunca darp ettiklerini, sonra
kelepçeyi çıkarıp “Bu sana yeter, defol git” dediklerini söyledi. Olayı gören mahalle sakinleri
toplanıp kendisini polisin ellerinden almaya çalışırken bir kargaşa çıktığını, o esnada kaçtığını,
50
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
destek ekip istediklerini ve kendisini aramaya başladıklarını, girdiği tekstil atölyesi sahibinin
kendisini polise teslim ettiğini belirtti. Polise teslim edildikten sonra, yaklaşık 15 dakika
polisler tarafından dövüldüğünü, ardından önce Sarıgazi Çocuk Büro Amirliği’ne
götürüldüğünü, yaklaşık olarak orada 1 saat boyunca darp edildiğini, dövüldüğünü, hakarete
uğradığını, daha sonra Yenidoğan Polis Karakolu’na götürüldüğünü, orada da darp edildiğini
belirtti. Götürdükleri savcının kendisini suçlu göstermeye çalıştığını ve “Polise neden
saldırdın” gibi ithamlarda bulunduğunu ifade etti.
34) 5 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan Serdil Demir (1988) 01 Eylül günü Diyarbakır
Havaalanı’nda havaalanı polisi tarafından x-ray cihazından geçtikten sonra hakarete
uğradığını, bunun üzerine kendisine neden hakaret ve küfür ettiğini sorduğunu, ismini
istediğini fakat polisin ismini vermediğini ifade etti. Serdil Demir, o sırada ailesini telefon ile
arayıp olayı Kürtçe anlatmaya başladığında, polisin birden gelip kendisine saldırdığını söyledi.
Nedenini sorduğunda ise polisin “Neden Kürtçe konuşuyorsun, nereden bileyim bana küfür
etmediğini!” dediğini ifade etti.
35) 5 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan Burhan Deniz (1985), 1 Eylül 2011 günü kardeşi
Orhan Deniz’i tedavi amaçlı götürdüğü Bağcılar Devlet Hastanesi’nde polisin ve özel
güvenliğin sopalı saldırısına uğradıklarını söyledi.
36) 6 Eylül günü kardeşi Cihan Kırmızıgül (1988) adına derneğimize başvuruda bulunan Serhat
Kırmızıgül, 20 Şubat 2010 günü 20.00-20.30 arası arkadaşından eve dönmek üzere durakta
beklerken kimliğini göstermeden polis olduğunu söyleyen kişiler tarafından yere yatırılarak
dövülen kardeşinin su kanalına atıldığını, olay günü korsan bir gösteri olduğunu ve Cihan’ın
boynunda puşi bulunduğu için gözaltına alındığını ifade etti. Serhat Kırmızıgül, kardeşine
uygulanan fiziksel işkencenin cezaevinde de sürdüğünü, kardeşinin tutukluluk süresince 30
kilo kaybettiğini ve 20 aydır tutuklu bulunan Cihan’ın dosyasında tek delilin puşi olduğunu
söyledi.
37) 10 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Deniz Kesgin, Ruşen Ali Keskin, Goncagül
Telek, Ümit Emrah Köse, Ali Tektaş, Zelal Armutlu, Okan Danacı, Dilan Karamanoğlu, Haşim
Bora Bilgili, Çağrı Aydoğan ve Serkan Hakvar; diplomalarını almaya gittikleri okulun
bahçesinde beklerken okulun penceresinden bir pankart sarkıtılmış olduğu için Esenkent
Saffet Okumuş Polis Karakolu’ndaki memurlar tarafından gözaltına alındıklarını ve darp
edildiklerini, elektroşok uyguladıklarını, dayak ve işkencenin karakolda da devam ettiğini
söylediler.
38) 21 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Ekrem Akgül (1990), özel güvenlik
memurlarından İstanbul Üniversitesi’ne satır ve bıçaklarla giren ülkücüleri dışarı çıkarmalarını
istediklerini, can güvenliklerinin olmadığını söylediklerini dile getirdi. Ancak buna rağmen,
51
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
amirlerinin direktifiyle özel güvenlikler tarafından saldırıya uğradığını, sivil polislerle birlikte
15 kişilik grup tarafından darp edildiğini söyledi.
39) 24 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Ahmet Aksu (1990), 23 Ekim günü Kanarya’da
sahilden Şahin Caddesi’ne doğru yürürken çevik kuvvet ekibinin “Çabuk buradan gidin.”
diyerek kendilerini tartaklamaya başladığını, kimliklerine baktıktan sonra dövmeye
başladıklarını belirtti. Ahmet Aksu, kendisinin asker olduğunu ve kolunun ameliyatlı olduğunu
söylediğini, buna rağmen yere yatırıp dövmeye devam ettiklerini, ‘’siz Kürtlerden çektiğimiz
nedir’’ diyerek hakaret ve küfür etmeye başladıklarını söyledi. Çevreden gelen insanlar
tarafından kurtarıldıklarını belirtti.
40) 24 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Zeyneddin Çelik (1993), 23 Ekim günü
Kanarya’da sahilden Şahin Caddesi’ne doğru yürürken çevik kuvvet ekibinin “Çabuk buradan
gidin.” diyerek kendileirni tartaklamaya başladığını, kimliklerine baktıklarını, sonra dövmeye
başladıklarını, “Siz Kürtlerden çektiğimiz nedir” diyerek hakaret ve küfür etmeye
başladıklarını söyledi. Çevreden gelen insanlar tarafından kurtarıldıklarını belirtti.
41) 21 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Mehmet Salih Karapınar, 19 Kasım günü
öğlene doğru saat 11–12 civarlarında çalıştığı inşaata araç ile malzeme almaya giderken
Uğurmumcu-Yakacık civarında resmi polisler tarafından durdurulduğunu, aracı ararlarken
başlarında beklediği için kendisine kızdıklarını, kendisinin “Siz işinizi yapıyorsunuz ben de
bakıyorum kusura bakmayın sizin için demiyorum ama daha önce polisler tarafından araçlara
uyuşturucu konulduğunu duymuştum” dediğini, bunun üzerine polis aracına bindirilerek darp
edildiğini ve Yakacık Mezarlığı’nda kuytu bir yere çekilerek hem tehdit ettiklerini hem de darp
etmeye devam ettiklerini ifade etti. GBT sonrası boynundaki puşiden tutarak hakaret etmeye
başladıklarını belirten Mehmet Salih Karapınar, bileğinde de sarı-kırmızı-yeşil renkte bir
bileklik olduğunu ve götürüldüğü karakolda şikayetçi olacağını söylediğini ifade etti.
42) 21 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Arda Muammer Akyüz (1977), 18 Kasım 2011
Cuma günü gece saat 02.00 sıralarında arkadaşı Muhammed Şah Taşkesen ile özel araçla eve
giderken polis tarafından Örnek Mahallesi Deniz Gezmiş Parkı civarında durdurulduklarını,
polisin üst araması yaptığını, aracı aramak istediklerinde ise arama izinleri olup olmadığını
sorduklarında karakola götürüldüklerini, orada kendisini ve arkadaşını dövdüklerini, küfür ve
hakaret ettiklerini söyledi.
43) 24 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Burak Aksoy (1989), bir öğrenci arkadaşını
ziyaret için İzmir’de bulunduğu esnada 23 Kasım 2011 sabahı saat 07.30 sularında saldırıya
uğradığını söyledi. Saat 17.00’ye kadar 4-5 kişilik bir grup tarafından takip edildiğini fark
ettiğini, daha önce polisler tarafından tehdit edildiğini, takip edenlerin belinde bulunan
52
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
silahlardan da polis olduklarından emin olduğunu belirtti. Burak Aksoy, yasadışı takip
edilmeyi engellemek için konuşmaya yöneldiği esnada 3–4 kişi tarafından darp edildiğini
belirtti.
44) 25 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Levent Güney 3–4 ay önce, Sarıgazi’de polis
tarafından darp edildiğini, suç duyurusunda bulunduğunu, bununla ilgili 22 Kasım 2011 günü
eline ulaşan tebligattaki – ek kovuşturmaya gerek olmadığına- dair karara itiraz edilip
edilemeyeceğini öğrenmek istediğini belirtti.
45) 25 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Edip İnalkaç (1987), saldırıdan korunmak için
okuldan toplu çıkış yaptıklarını ve polisin saldırarak darp ettiğini söyledi.
46) 25 Kasım günü kardeşi Mehmet Atilla (1996) adına derneğimize başvuruda bulunan Yıldız
Atilla, kardeşinin daha önce gözaltına alındığını, polisin birilerini teşhis etmesi yönünde
kendisine baskı yaptığını, kardeşinin daha sonra serbest bırakıldığını belirtti. Yıldız Atilla,
geçtiğimiz günlerde sivil bir polisin kardeşini Esenyurt’ta düzenlenen kadın yürüyüşünü
kenardan izlediği sırada, zorla aracın içine aldığını ve tehditle boğazına bıçak dayadığını,
kardeşinin bunun üzerine kendisini dışarı atmak isterken boğazının kesildiğini ve polisin
tekmeleyerek kendisini araçtan dışarı attığını söyledi.
47) 3 Aralık günü derneğimize başvuran Ahmet Turgay (1992), resmi polislerin Fikirtepe’de
bulunduğu mahalleye gelerek fotoğraf çektiği esnada kimlik bilgilerini sorduklarını, GBT’ye
baktıklarını fakat bir şey çıkmadığını, bu esnada kendisine “Hazır ol’da dur” dedikten hemen
sonra vurmaya başladıklarını, hakaret ettiklerini, bir süre fiziki şiddet uyguladıktan sonra
arabalarına bindiklerini söyledi. O esnada cüzdanındaki eşyaları yere döküldüğü için onları
toplarken polislerin fotoğrafını çektiğini, bunu fark eden polislerin hemen araçtan inip tekrar
kendisini darp ettiklerini ve makinesini elinden alarak o fotoğrafı ve beyaz bir bez ile kendi
parmak izlerini sildiklerini, daha sonra da küfür edip gittiklerini belirtti.
XII.4. CEZAEVLERINDE İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
1) 1 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Serhan İpek, 29 Aralık 2010 günü aile
ziyaretinden sonra Tekirdağ 2 No’lu Cezaevi’nde bulunan Murat İpek’in darp edildiğini, Murat
İpek’ten bunu kendisiyle yaptığı telefon görüşmesi sırasında öğrendiğini belirtti.
2) 1 Ocak günü derneğimize gelerek; Tekirdağ 1 No’lu cezaevinde bulunan kardeşi Cesim
Yıldırım ve beş arkadaşıyla birlikte, cezaevi görevlileri tarafından (yağmur yağdığı ve yerler
ıslandığı için zemine serdikleri gazete kâğıdı yüzünden) saldırıya uğradıklarını belirtti. Nedim
Yıldırım, “Kardeşimi süngerli odaya koymuşlar ve ardından odasını buna bağlı olarak da görüş
53
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
gününü değiştirmişler. Kardeşim ağır kalp hastasıdır, kardeşimin hayatı tehlikededir” dedi.
Yıldırım ayrıca kardeşinin hikâye taslaklarına el konulduğunu belirtti.
3) 1 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Sultan Sayın, Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde
bulunan kardeşi Bilal Basutçu’nun ‘Avukatlarım ve siz çok sık açık görüşe gelmeyin, her görüş
sonrası, özellikle açık görüşten sonra arama bahanesiyle rutin olarak dövülüyoruz’ dediğini
belirtti. Yemeklerin az ve sağlıksız olduğunu, aç kaldıklarını, kantinden de istediklerinin ‘yok’
ya da ‘kalmadı’ denilerek bilinçli olarak verilmediğini anlattı. Ayrıca yanında kalan
arkadaşlarının sınavlarına götürülmediğini, sınava başvuru yapamayacaklarını bundan
kaynaklı olarak da eğitim ve öğrenimden mahrum bırakıldıklarını söyledi.
4) 3 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Beyhan Aktaş eşi Murat Aktaş’ın (1975)
13.12.2010 tarihi itibariyle zorunlu olarak Edirne F Tipi cezaevine sürgün sevk edildiğini
belirtti. Cezaevi yönetimi tarafından uygulanan baskılara karşı verilen tepkilerin çeşitli disiplin
cezalarıyla karşılık bulduğunu söyleyen Beyhan Aktaş halen açık-kapalı olmak üzere görüş
cezası uygulandığını belirtti. Beyhan Aktaş, eşi Murat Aktaş’ın var olan çeşitli sağlık
sorunlarının üstüne zorunlu sevkten kaynaklı da hem fiziksel hem de psikolojik baskı ve
şiddete maruz kaldığını dile getirdi.
5) 6 Ocak günü derneğimize ulaşan Bilal Aydemir’in mektubunda, haftada bir saat ortak
kullanım alanına çıkarıldıklarını, hücre değişim taleplerinin kabul edilmediğini, hücre arama
adı altında hücrelerin girildiğini, odalarının dağıtıldığını, defter ve kitaplarının yırtılarak
saldırıya uğradıklarını belirtti. Bilal Aydemir, birçok gazete ve derginin verilmediğini, disiplin
kurulu tarafından açılan soruşturmaların sürekli aleyhlerine sonuçlandığını ifade etti. Günde
kırktan fazla ilaç kullanması gereken Yılmaz Ayyıldız’ın ve geçirdiği rahatsızlıktan ötürü görme
yetisini yitiren Gülnaz Akkurt’un acil tedavi edilmeleri gerekmesine rağmen cezaevi yönetimi
tarafından yeterli özenin gösterilmediğini belirtti. Ayrıca sıcak su temininde sorun
yaşadıklarını, yemeklerin düşük kalorili, soğuk ve oldukça az verildiğini ifade eden Aydemir,
revire çok geç götürüldüklerini ve götürülürken de darp edildiklerini belirtti.
6) 6 Ocak günü derneğimize ulaşan Bülent Aktaş, Nüsret Tebiş, Barış Özgür Çağlar’ın ortak
mektubunda cezaevi ikinci müdürlerinden Haydar Ali Ak nezaretinde odaların basıldığını,
saldırıların yapıldığını belirttiler. Aktaş, Tebiş ve Çağlar: “Fiziki olarak saldırıya uğrayan
arkadaşlarımızın isimleri; Serhan Eskin, Bilal Aydın, Erkan Bulut, Erhan Özel, Cengiz Çelik,
Resul Çetin, Ramazan Akan, Bülent Aktaş, Ali Baran Çimen, Tahsin Barutçu, Kutsal Yazar.
Bunlar gibi onlarca arkadaşımız var; biz sadece hastanelik olanların adını verdik” dediler.
Sürecin mahkumların katline doğru gideceğini belirten Aktaş, Tebiş ve Çağlar her gün
provokasyonlarla karşı karşıya kaldıklarını ifade ettiler.
54
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
7) 8 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta, Özgür Dinçer, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası
alan mahkumların katmerleştirilmiş tecrit-tredman uygulamalarına maruz bırakıldığını,
hapishane idaresinin fiziki saldırılar düzenlediğini, atılan sloganlar nedeniyle adeta disiplin
soruşturmalarına boğulduklarını ifade etti.
8) 10 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta Özkan Gerçek, cezaevinde kendisinin ve bir grup
arkadaşının henüz kesinleşmemiş cezalarının keyfi ve hukuksuz bir şekilde uygulamaya
konulduğunu belirtti. Bu bağlamda, Sadık Kan’ın 3 gün hücre, Özkan Gerçek’in 1 ay görüş ve
14 tutsağın 1 ay etkinlikten men cezası uygulanmaya başladığını ifade etti. Sağlık haklarının
ihlal edildiğini belirten Gerçek, revirde her gün doktor olmadığından, sağlık raporu olan
tutsaklar dahil hastane sevklerinin yapılmadığını, kelepçelemelerini kabul etmediklerinden
dolayı tedavi olamadan geri getirildiklerini, bu uygulamaya itiraz eden Bülent Özdemir ve
Volkan Yenel askerlerin saldırısına uğradıklarını belirtti. Gerçek, Bülent Özdemir’e gelen lastik
ayakkabılar ‘verilmesi’ yönünde karar olmasına rağmen kendisine verilmediğini, infaz
hakimliğinin lehte karar vermiş olmasına rağmen açık görüşte fotoğraf çektirmelerinin
engellendiğini ve 45/1 nolu genelge gereği 10 kişinin haftada 10 saat sohbet etme haklarının
verilmediğini ifade etti.
9) 10 Ocak günü Resul Çetin’in derneğimize ulaşan mektubunda, Tekirdağ Cezaevinde son birkaç
ay içinde cezaevinde defalarca fiziki saldırılar gerçekleştiğini, özellikle cezaevi idaresi ve
cezaevi savcısının bilgisi dâhilinde ikinci müdür Haydar Ali Ak’ın bizzat eşlik ettiği işkencelerin
dozu giderek artmakta olduğu bildirildi.
10) 10 Ocak günü Suat Çalışkan, Nuri Avcı ve Emin Çiçen’in derneğimize ulaşan mektubunda,
yazılan mektupların birçoğuna el konulduğu ve yırtıldığı, Haydar Ali Ak’ın kurduğu ekiple
fiziksel işkenceyi olağan hale getirdiği dile getirildi. Çalışkan, Avcı ve Çiçen, rutin dışı baskın ve
aramaların, zorla oda değiştirmelerin, sözlü ve fiili tacizlerin artarak devam ettiğini belirttiler.
Bunun dışında, sohbet haklarının engellendiğini, kurslara çıkarılmadıklarını, havalandırma
haklarının verilmediğini, sağlık haklarının ihlal edildiğini, yazdıkları dilekçelerin yerlerine
ulaştırılmadıklarını ya da aleyhlerinde sonuçlandırdıklarını ifade ettiler.
11) 15 Ocak günü derneğimize başvuran Mukaddes Coşkun, Mehmet Şirin’in (1983) cezaevi
gardiyanları ve askerleri tarafından mahkemeye götürülüp getirilirken tartaklandığını,
mektuplarının geç verildiğini ya da hiç verilmediğini belirtti. Sayım bahanesiyle odalara keyfi
baskınlar yapılarak saldırıldığını, mahkûmlar Kürtçe türkü söylediklerinde dövüldüklerini ifade
etti.
12) 19 Ocak günü derneğimize gelerek başvuran Ferdane İlik, oğlu Ayhan İlik (1985)’in 1 yıldır
Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalmakta olduğunu, akli dengesinin yerinde olmadığını, ilk
gözaltına alındığında Kemerburgaz jandarması tarafından çok dövüldüğünü ve o olaydan
sonra sağlığının daha da çok bozulduğunu ifade etti. 18 Ocak günü gittiği kapalı görüşte
55
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
oğlunun tanınmayacak halde olduğunu, yüzünün morluklar içinde olduğunu, özellikle
hastaneye getirilip götürülürken cezaevi personeli tarafından fiziki şiddete maruz kaldığını
belirtti.
13) 21 Ocak günü derneğimize ulaşan fakslarda Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalan Salih Çelebi ve
Volkan Akkuş hala 12 Eylül koşullarının sürdüğünü ifade ettiler. Çelebi faksında: “Tutsaklar
ağır tecrit koşulları altında hücrelerde tutuluyor. Talebi olmadığı halde yeri zorla değiştirilen
insanların hiçbir eşyası kendisine verilmiyor. Elbiseleri ve tüm eşyalarına el konuluyor. 45/1
no’lu genelgedeki 10 kişi–10 saat sohbet hakkı yasadışı bir şekilde 3,5 yıldır uygulanmıyor.
Ağır müebbet hükümlüler 23 saat havasız, 8 metrekarelik beton tabutlarda tutuluyor, günde
1 saat ayrı ayrı havalandırmaya çıkarılıyorlar. 14 Ekim 2010 günün bu yana havalandırma
kapılarımız 21 saat boyunca kapalı tutuluyor. Bir ve üç kişilik hücrelerde havasızlıktan,
hareketsizlikten sağlığımızı yitirme tehlikesiyle karşı karşıyayız. Kimi arkadaşlarımız fiziki
saldırılarla karşı karşıya kaldılar” dedi.
14) 8 Şubat günü, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 3'ü tutuklu 7 sanığın yargılandığı El
Kaide davası için Kandıra F Tipi Cezaevi'nden ring aracıyla Beşiktaş'taki İstanbul Adliyesi'ne
getirilen tutuklu sanıklardan Mehmet Ali Tırak, duruşma için beklemek üzere nezarethaneye
alındı. Tırak, bir süre sonra yeniden cezaevi aracına geri konuldu. Tırak'ın yakınları, Ali Tırak'a
bir jandarma uzman çavuş tarafından kötü muamele yapıldığını, elleri kelepçeliyken
dövüldüğünü iddia etti
15) 9 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Pamuk Yıldız: “ Oğlum Resul Yıldız
(1980) ile 09.02.2011 günü yaptığım telefon görüşmesinde oğlum ve arkadaşlarının odalarına
asker ve A takımı denilen bir ekibin girip hepsini ölümle tehdit ederek, özel eşyalarını
dağıttığını söyledi. Hepsini ayrı ayrı odalara koymuşlar, iletişim ve hücre cezası verilmiş.
Oğlum kendi ve arkadaşlarının hayatından endişe duyduğunu söyledi. Ben de endişe
duyuyorum. A takımı dedikleri ekip sürekli tahrik ve taciz ediyormuş” dedi.
16) 11 Şubat günü, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nden 4 Şubat 2011’de Kandıra (Kocaeli) F Tipi
Cezaevi’ne istekleri dışında sevk edilen 11 tutuklu ve hükümlünün sevk esnasında ve
götürüldükleri cezaevinde, gardiyanlar tarafından sürekli darp edildiklerini ve kabul
etmedikleri halde “ince arama” uygulamasının yapıldığı öğrenildi.
17) 19 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Felek Bektaş, 19 Şubat günü kardeşi
Cahit Bektaş (1994) ile yapmış olduğu telefon görüşmesinde kendisi ve arkadaşlarının
askerler tarafından saldırılara ve fiziksel şiddete maruz kaldıklarını söylediğini belirtti. Cahit
Bektaş ve arkadaşlarının Kürtçe konuşmak için bir gün önce savcıya dilekçe verdiklerini,
56
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
bunun ardından Cezaevi personeli kendilerini bahçeye çıkararak “Sizleri öldüreceğiz” şeklinde
tehdit ettiklerini ve 14 arkadaşının darp edildiğini ifade etti.
18) 21 Şubat günü, İstanbul Maltepe Çocuk Cezaevi'nde kalan 12 çocuğun aralarında Kürtçe
konuşmasını gerekçe gösteren gardiyanların ve askerlerin, çocukların kaldığı koğuşu basıp
çocukları döverek öldürmekle tehdit ettikleri öğrenildi.
19) 21 Şubat günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi'nden Kandıra F Tipi Cezaevi'ne zorla sevk
edilen Ceyhun Bay adlı siyasi tutuklunun nakil sırasında darp ve kaba dayak işkencesine
maruz kaldı; mahkumun eşyalarının bile alınmasına izin verilmedi.
20) 22 Şubat günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Seyfi
Polat, müebbet hapis cezası almış arkadaşlarının infaz koşulları asgari yaşam standardının,
yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanmasının kat kat gerisinde olduğunu, yaşanan ihlalleri
duyurmak ve koşulların iyileştirilmesini sağlamak için ilgili birçok kuruma Adalet Bakanlığı’na,
Meclis İnsan Hakları Komisyonu’na dilekçeler yazdıklarını, çözüm üretilmesini talep ettiklerini
dile getirdi. Soruna dikkat çekmek için 14.10.2010 gününden itibaren günde iki kez kapılara 2
dakika süre ile vurma eylemi başlattıklarını, cezaevi idaresinin buna karşı haklarında
kesinleşmiş hücre cezası olmamasına rağmen, havalandırma kapılarının kapatılmaya
başlandığını ifade etti. Eyleme başladıktan bir süre sonra, kalabalık bir gardiyan grubu
tarafından hücrelerinin basıldığını ve zor kullanarak havalandırma kapılarının gün boyu
kapatıldığını belirtti. 14-17 Ekim tarihleri arasında bu zor kullanmanın kimi hücrelerde fiziki
saldırılara vardığını ve bu fiziki saldırılar sonucu arkadaşlarından Muharrem Karagül, Mesut
Şahinkaya, Serkan Solak ve Ali Nazım Atmalıoğlu’nun yaralandığını ifade etti. Bunun dışında,
birçok hücrede eşyaların yerlere atılarak çiğnendiğini, birçok eşyanın kullanılamaz hale
geldiğini, eylemden dolayı haklarında disiplin soruşturmasının açıldığını dile getirdi
21) 2 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ali Nazım Atmalıoğlu, Tekirdağ 2 No’lu
F Tipi hapishanesinde 3,5 yıl süresince tecritte kaldığını, yasal olmamasına rağmen 2.5 yıl tekli
hücrelerde kaldığını, karşılıklı kişisel sorunlar yaşadığı kişilerle aynı havalandırmaya
çıkarıldığını belirtti. Son olarak şuurunu kaybettiği için net olarak hatırlayamadığı fiziksel
saldırı sonunda, kafasında, boynunda darp izleri olduğunu ve ayağında kırık olduğunu ifade
etti.
22) 7 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Huriye Demirtaş, oğlu Emrah
Demirtaş’ın (1980) kaldığı Ümraniye E Tipi Cezaevinde yastığı yüzüne bastırarak kaldığı
hücrede kendini yaktığının söylendiğini ifade etti. Demirtaş, oğlunun bedeninin % 40’ının
yanık olduğunu, burnunun ve kulağının erimiş olduğunu, ciğerlerinin dumandan tahrip
olduğunu, kürek kemiklerinin üstü ve omuzların altının ve gerdan kısmının yandığını belirtti.
Demirtaş, oğlunun kendisini yaktığına inanmadığını, doktorun da ‘’oğlunuz kendini yaksaydı
elleri de yanardı’’ dediğini ifade etti. 42 gün yoğun bakımda, 20 gün serviste kalan Emrah
57
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Demirtaş’ın da kendini yakmadığını, en son hatırladığının bir gardiyan olduğunu ve ondan
şüphelendiğini dile getirdiğini belirtti.
23) 13 Mart günü, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan ve bacağından olduğu ameliyat
nedeniyle 25 tane cıvalı tel dikişi bulunan Kemal Ayhan’ın, gardiyanlar tarafından darp
edilerek dikişlerinin patlatıldığı öğrenildi.
24) 22 Mart günü, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde C-80 numaralı koğuşta kalan iki
mahkûmun, gardiyanlar tarafından dövülerek istekleri dışında başka koğuşlara nakledildiği
ileri sürüldü.
25) 23 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yılmaz Arslan, Tekirdağ 1 No’lu
Cezevinde kalan ağabeyi Rıfat Aslan’ın (1980) telefonla kendisini arayarak 22 Mart gecesi
yaklaşık 30 askerin odalarına girerek dolaplarını kırdıklarını, mahkumlara fiziki saldırılarla
bulunduğunu, yaralanan mahkumların başka odalara taşındıklarını ifade etti. Yılmaz Aslan,
Haydar Ali Ak’ın “Size burayı mezar edeceğiz, sizi öldüreceğiz” tehditlerinde bulunduğunu, bu
şartlar altında mahkumların sağlığından ve yaşamından endişe ettiğini dile getirdi.
26) 23 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ümran Yurdagül, Tekirdağ 1 No’lu
Cezaevi ikinci müdürü Haydar Ali Ak’ın asker ve gardiyanların bulunduğu ortamda siyasi
mahkumlara onur kırıcı hakaretlerde bulunduğunu, onları tehdit ettiğini ifade etti. Azad ve
Serhan isimli kişiler darp edilerek hücreye götürüldüklerini belirtti.
27) 28 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Esvet
Aslan, Sinan Batun adlı mahkumun süngerli odaya götürülüp çırılçıplak soyulduğunu, burada
darp edildiğini, birkaç saat sonra geri getirildiğini belirtti. Tufan Öden ve Fatih Korkmaz’ın da
son günlerinde saldırıya uğradıklarını, daha sonra da gardiyanların sözlü tacizine maruz
kaldıklarını, suç duyurusunda bulunduklarını ancak hiçbir sonuç alamadıklarını, aksine kendi
haklarında soruşturma açıldığını ifade etti.
28) 9 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Burhan Gökgüz, Bakırköy
Cezaevi’nde kalan kızı Evin Gökgüz (1997) ve iki koğuş arkadaşının kaldıkları koğuşta (22 kişi )
cezaevi görevlileri tarafından psikolojik baskı gördüklerini ifade etti. Gökgüz, “Cezaevi
görevlileri, kendilerinden önce o koğuşta kalanların ruh çağırdığını ve o ruhun gitmediğini
söyleyerek imam getirip koğuşu okutmuşlar. Bu durum yaşları 18 altında olan çocukların
psikolojisini bozmuştur. Ayrıca cezaevi psikologu bu durumu çözmek yerine, onlara kendisini
ilgilendirmeyen (Molotofu nasıl attınız?) sorular yöneltmiş” dedi.
58
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
29) 2 Haziran günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Haydar Duymaz’ın koğuşuna
düzenlenen baskında gardiyanlar tarafından darp edilerek tek kişilik hücreye gönderildiği
öğrenildi.
30) 9 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Sibel Duymaz Doğan, 8 Haziran’da
savcının izniyle Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalan ağabeyi Haydar Duymaz ve arkadaşı ile
görüştüğünü, ağabeyinin durumunun çok kötü olduğunu, vücudunda darp izlerinin çok
belirgin olduğunu belirtti. Duymaz’ın 2 Haziran’da cezaevi 2. müdürü başta olmak üzere
onlarca gardiyan tarafından öldüresiye dövüldükten sonra ağza alınmayacak hakaretler
edilerek süngerli odada 10 saat bekletilip, zorla tek kişilik hücreye konulduğunu ifade etti.
Buna karşılık Haydar Duymaz’ın 2 Haziran’dan bu yana açlık grevinde olduğunu, Adalet
Bakanlığı’ndan biri gelmeden açlık grevinden vazgeçmeyeceğini belirtti.
31) 18 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hüsne Akçıl, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi
Cezaevi’nde kalan oğlu Erdinç Akçıl’ı 13 Haziran’da Av. İbrahim Aksoy’un 22.30’da mahkeme
öncesi görüşmeye gittiğini, görüşten sonra oğlunun darp edildiğini ifade etti.
32) 11 Temmuz günü, derneğimize ulaşan mektupta, Kandıra (Kocaeli) 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde
kalan Hanefi Kuzu, yaptığı bir şikâyet başvurusu nedeniyle gardiyanlar tarafından darp
edildiğini ifade etti.
33) 11 Temmuz günü, İstanbul’un Bakırköy İlçesi’nde 10 Haziran 2007’de 17 kişinin
yaralanmasıyla sonuçlanan patlamadan sorumlu tutularak hakkında açılan davada, İstanbul
11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen Beyaz
Yakut’un aldığı cezanın Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından onanması üzerine Bakırköy Kadın
Cezaevi’nde kalan Beyaz Yakut’un tek kişilik hücrede baskı altında tutulduğu iddia edildi.
34) 19 Temmuz günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Pınar Banur Bilgiç, Kandıra 1 No’lu
F Tipi Cezaevi’nde kalan Ayhan Duyku’nun Haziran ayı başından beri süngerli odaya
götürülerek baskı ve işkence gördüğünü, bazı gardiyanların kendisini intihara teşvik
ettiklerini, yumurtalıklarında ciddi sorun olmasına rağmen tedavi koşullarının sağlanmadığını
ifade etti.
35) 22 Temmuz günü, Kırıkkale 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde KCK/TM Davası’ndan tutuklu bulunan
Ahmet Arslan’nın koğuşundan zorla çıkarılarak gardiyanlar tarafından darp edildiği; revir
doktorunun “Acil servise gönderilmeli” demesine rağmen hastaneye götürülmediği Ahmet
Arslan’ın durumu ailesine haber vermesiyle öğrenildi.
36) 26 Temmuz günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Vinod Khan, Bakırköy Cezaevi’nde
bulunan Er. Linda Fernandez Zambrama’nın cezaevinde çay demlemekteyken 6 aylık
bebeğinin üzerine kaynar su döküldüğünü, bebeği cezaevi doktoruna götürdüklerinde,
doktorun kendisine bunu kasıtlı yaptığını ima edip çok kötü davrandığını ifade etti.
59
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Cezaevinde sürekli işkence ve şiddete maruz kaldığını, ölümle tehdit edildiğini,
yumurtalıklarında sorun olduğundan özellikle o bölgesine şiddet uygulandığını ifade etti.
37) 28 Temmuz günü, Kepsut (Balıkesir) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Ahmet Demirbaş’ın,
gardiyanlar tarafından darp edildiği İnsan Hakları Derneği’ne gönderdiği mektup sonucu
öğrenildi.
38) 31 Temmuz günü derneğimize gelerek yapmış olduğu başvuruda Cihan Açış, Kırıkkale F Tipi
Cezaevi’nde kalan kardeşi Aram Akyüz’ün, üç arkadaşıyla birlikte kamerasız bölgede darp
edildiğini, tepki gösterdiklerinde işkenceye maruz kaldıklarını, yakınlarını telefonla araması
gereken günlerde telefonun çalındığını ve görüşmenin gerçekleşmediğini görüş sırasında
dayısının oğluna anlattığını ifade etti.
39) 12 Ağustos’ta derneğimize gelerek başvuruda bulunan Naciye Köse, Tekirdağ 2 No’lu F
Tipinde bulunan oğlu Sinan Köse’yi 4 Ağustos’ta ziyarete gittiğini, oğlunun vücudunda belirgin
darp izleri olduğunu ifade etti. Görüş çıkışı tahrik edici konuşmalarından ötürü gardiyanla
aralarında tartışma çıktığını belirten Naciye Köse, gardiyanın kendisinin üzerine yürüyerek
şiddet uygulamaya kalkıştığını söyledi. Bu olayın ardından eşinin ve kendisinin 1 yıl görüş
cezası aldığını ifade etti.
40) 16 Ağustos günü, Bakırköy (İstanbul) Kadın Cezaevi’nde kalan ve hastalığının tedavisi için
tahliye edilmesi gereken Hediye Aksoy’un tahliye edilmemesini protesto eden 22 tutuklu ve
hükümlünün gardiyanlar tarafından darp edildiği öğrenildi.
41) 20 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Nart, 19.08.2011 günü
kendisini telefonla arayan oğlu Mehmet Nart’ın arkadaşı Sinan Köse ile beraber ağır bir baskı
ve işkence altında olduklarını söylediğini, hakkımızda daha sonra intihar etti derlerse
inanmamamız gerektiğini söylediğini ve oğlunun yaşamından endişe duyduğunu dile getirdi.
42) 21 Ağustos günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Sinan Köse, Mehmet Samur,
Berat Anlı, Yavuz Dursun adlı mahkûmların 15 Temmuz 2011’de koğuşlarına gelen gardiyanlar
tarafından darp edildikleri 21 Ağustos 2011’de öğrenildi.
48) 6 Eylül günü kardeşi Cihan Kırmızıgül (1988) adına derneğimize başvuruda bulunan Serhat
Kırmızıgül, 20 Şubat 2010 günü 20.00-20.30 arası arkadaşından eve dönmek üzere durakta
beklerken kimliğini göstermeden polis olduğunu söyleyen kişiler tarafından yere yatırılarak
dövülen kardeşinin su kanalına atıldığını, olay günü korsan bir gösteri olduğunu ve Cihan’ın
boynunda puşi bulunduğu için gözaltına alındığını ifade etti. Serhat Kırmızıgül, kardeşine
uygulanan fiziksel işkencenin cezaevinde de sürdüğünü, kardeşinin tutukluluk süresince 30
60
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
kilo kaybettiğini ve 20 aydır tutuklu bulunan Cihan’ın dosyasında tek delilin puşi olduğunu
söyledi.
43) 3 Ekim günü, Bakırköy (İstanbul) Kadın Cezaevi’nde kalan Yasemin Karadağ’ın geçirdiği beyin
kanaması ardından girdiği ameliyatın ardından kontrol amacıyla götürüldüğü hastanede
yanında bulunan subayın kendisini yumrukla darp ettiği iddia edildi.
44) 3 Ekim günü, Kandıra (Kocaeli) 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Kemal Avcı’nın tutulduğu
koğuştan hücre cezasının uygulanması için sağlıklı bir biçimde alındığı fakat Kemal Avcı’nın
koğuşuna geri döndüğünde darp nedeniyle ayakta duramaz halde olduğu söylendi.
45) 10 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Nergis Halıcıoğlu, Ümraniye E Tipi
Kapalı Cezaevinde kalan oğlu Tolgahan Halıcıoğlu’nun (1991) 18 yaşından küçükken bir suça
karıştığından cezaevine girdiğini, psikolojisinin bu süreçte bozulduğunu, hastaneye sevk
ettirdiklerini ve oğluna şizofreni hastası tanısı konduğunu bu yüzden mahkemenin oğlunu
serbest bıraktığını ifade etti. Ancak dava hala sürdüğünden, şu anda Ümraniye Cezaevinde
olduğunu, tecavüze uğradığını ve işkenceye maruz kaldığını, bu olayın duyulmaması için de
oğlunun Metris Cezaevine gönderildiğini belirtti.
46) 18 Ekim günü, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan Emrah Yayla’nın, Tutuklu Hükümlü Aileleri
Yardımlaşma Derneği’ne (TAYAD) gönderdiği mektup sonucu 21 Temmuz 2011’de
hücresinden zorla çıkarılan Ahmet Aslan’ın “acil müdahale karakolu” olarak tabir edilen
kameraların görmediği bölgede gardiyanlar tarafından darp edildiği öğrenildi.
47) 18 Ekim günü, Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kalan Coşkun Şimşek’in gönderdiği mektup sonucu
Özcan Bayram’ın sabah sayımı sırasında gardiyanlar tarafından darp edilerek “süngerli oda”ya
konulduğu öğrenildi.
48) 12 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Melik Teski, Tekirdağ 2 No’lu F
tipinde tutuklu bulunan kardeşi Hosrof Teski’nin (1980) gardiyanlar tarafından darp edildiğini
ve tehdit edildiğini ifade etti.
49) 14 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hasan Doğan, Maltepe Çocuk
Cezaevinde kalan kuzeni Abdürrahim Akay (1994) ve sekiz arkadaşının gardiyanlar tarafından
darp edilerek süngerli odaya koyulduğunu, sürekli tehdit edildiklerini, hayatlarının tehlikede
olduğunu 14 Kasım’da görüşmeye gittiği kuzeninden öğrendiğini ve kuzeninin yaşamından
endişe duyduğunu dile getirdi.
50) 1 Aralık günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Faruk Toptamur, kardeşi İlyas
Toptamur’un (1983) Adana Kürkçü Cezaevinden Osmaniye Cezaevine götürülürken darp
edildiğini, yüzünde morluklar olduğunu, şu anda bulunduğu cezaevinde keyfi uygulamalar ile
61
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
baskı yapıldığını, onur kırıcı hakaretler işittiklerini, kardeşinin yaşamından endişe duyduğunu
dile getirdi.
XII.5. KOLLUK GÜÇLERI TARAFINDAN TEHDIT EDILENLER
1) 28 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan ve kendisine ajanlık dayatmasında
bulunulduğunu söyleyen Hakan Kurt (1986) “21.01.2011 günü saat 15.43’te kendisini
emniyet mensubu polis olarak tanıtan ve adının Tuncay olduğunu söyleyen bir kişi telefonla
beni aradı. Kendilerine örgütler konusunda yardımcı olmam için beni aradığını ve her türlü
maddi manevi destek sunacaklarını söyledi. Ben reddedince, acele etmememi biraz
düşünmemi söyledi. Beni tekrar arayacaklarını belirtti. Arayan tel numarası 635- 14- 50” dedi.
2) 5 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Kamil Murat Demir (1984), yaklaşık iki hafta
önce Diyarbakır’da tutuklanan arkadaşı Özgür Karagöz’ün Facebook adresinden kendi
Facebook’una yani kendisine bir mesaj geldiğini, mesajda sanal ortamda illegal propaganda
amaçlı videolar paylaştığım iddiasıyla (bu videolar, görüntüler Roj TV’de, internet ortamında
yayınlanmış görüntülerdi) kendilerine ifade vermesi için irtibata geçmesini yazmış olduklarını,
eğer irtibata geçmezse kendisini bulacakları şeklinde tehdit edildiğini ifade etti. Bunun
dışında, 2009’da İstanbul Üniversitesi Avcılar Kampüsü’nde katıldığı ve olaylı geçen Newroz
kutlamalarından dolayı da hakkında soruşturma açılmış olduğunu ve savcının kendisini
sorduğunu fakat bu konuyla ilgili kendisine herhangi bir tebligat ulaşmadığını, bu bilgiyi
Küçükçekmece Savcılığı’na giden bir arkadaşından öğrendiğini söyledi.
3) 7 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Onur Çağlar Pipun (1990): “Aksaray polis
karakolunda gördüğüm sivil polis 3 aydan beri sürekli beni tehdit ediyor ve taciz ediyor.
Kendisi işyerime kadar geldi, telefon numaramı istedi. Sinemada çalıştığım için ücretsiz film
gösterimine girmek istedi, ancak izin vermedim. Sokakta, mahallede karşıma çıkıyor, gel
karakola gideceğiz diyor sonra vazgeçiyor. Evrakın var diyor, evrak vermiyor. Eski
komşularıma, muhtara vb kişilere beni soruyor. Nedenini anlayamadığım bu durum benim
psikolojimi de olumsuz etkilemeye başladı. Annem ile karakola gittim, “Ne istiyorsun, ne
evrakım varmış alayım” dedim. Bunun üzerine, ‘Git başımdan seninle uğraşamam’ diyerek
bizi kovdu. Kendisinin ismini bilmiyorum ama teşhis edebilirim. Orada bir resmi polise beni
rahatsız eden sivil polisi sordum; ancak ‘Burada öyle bir polis yok’ dedi; ‘Eğer bir daha seni
rahatsız ederse 155’i ara’ dedi. Ama polis değil denilen ve kendisini bana polis olarak tanıtan
şahsı ben karakolda gördüm, onunla konuştum. Olanlara anlam veremiyorum. Ayrıca iki kez
62
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
işyerinin terasında öğle yemeği yerken birer hafta arayla ayrı ayrı iki sivil polis geldi, masama
oturup, ‘Neden polis olmuyorsun bak biz 2 bin lira maaş alıyoruz’ dedi.
4) 18 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan İsmail Bakır (1984) 24 Ocak akşamı
Yenibosna’da trafik ışıklarında dururken arabasına sivil giyimli iki kişinin bindiğini, kendisini
BDP’ye üye olduğu için silah göstererek tehdit ettiklerini belirtti. İsmail Bakır, bu kişiyi teşhis
edebileceğini söyledi. Ayrıca, bu olayın ardından 5 Şubat Cumartesi günü yine Yenibosna
cemevi sokağında yunus ekipler tarafından durdurularak tehdit edildiğini, aynı gün başka bir
saatte tekrar yunus polislerin kendisini durdurduğunu ve tehdit ettiğini belirtti.
5) 10 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Süleyman Şeker (1993) Bahçelievler BDP
gençliğinde çalıştığını, polis olduğunu düşündüğü kişiler tarafından 2008 yılından beri tehdit
edildiğini, kendisine hakaret edildiğini söyledi. Süleyman Şeker, polislerin kendisine,
“Ağabeylerini elimizden kaçırdık, seni kaçırmayacağız. Öldüreceğiz seni ortadan
kaybedeceğiz” diyerek tehdit ettiğini ve psikolojisinin bozulduğunu ifade etti. Ailesiyle
görüştükten sonra bizden psikolojik destek talep edeceğini ve bundan sonra başına ne
geleceğini bilmediğini, bu nedenle bu yaşadıklarını bizimle paylaşmak istediğini söyledi.
6)
23 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Yılmaz Arslan (1981): “İki ağabeyim var. Biri
cezaevinde, diğeri 20 yıldır kayıp. Emniyetin elinde bu bilgi olduğu halde sürekli bahaneler
yaratarak evimize gelip soruyorlar. Özellikle 15 Şubat, 21 Mart gibi günlerde geliyorlar.
Sürekli telefonlarımız dinleniyor. Özel numaradan aranıp rahatsız ediliyorum. Can
güvenliğimizden endişe ediyoruz.” diyerek suç duyurusunda bulunmak istediğini söyledi.
7) 4 Nisan günü derneğimize başvuran Hüseyin As (1989) polis tehdidi altında olduğunu
belirterek “Geçen yıl ben BDP parti çalışanıydım. 2010 Şubat ayında ben ve bütün
yöneticilerimiz gözaltına alındık. O tarihten bu güne kadar sürekli çeşitli şekillerde tehdit ve
tacizler devam etti. En son bu sabah plakasını aldığım kango tipi bir araç içinde üç erkek bir
kadın benim evimin önünde bekliyorlardı. Beni ve evimi kameraya çekiyorlardı. Kendilerine
neden kameraya çektiklerini sordum” dedi. Bu durum karşısında kendisini, ailesinin,
arkadaşlarının ve hatta iş çevresinin oldukça tedirgin ve huzursuz olduğunu ifade etti.
8) 17 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Emral Pamuk (1978), 2009 Şubat- Mart ayları
içinde tanımadığı bir telefon numarasından arandığını ve isminin Hakan olduğunu söyleyen
kişinin: “Kimseye bilgi verme, Gazi karakolunun oraya gel, işsizsin ekonomik durumun kötü,
borçlarını kapatmak istiyorum” dediğini belirtti. Kendisinin gitmediğini fakat aradan 2–3 ay
geçtikten sonra Beyoğlu’nda İstiklal’de çalışırken yanına gelen iki kişinin kendisine ajanlık
teklif ettiğini söyledi. Çocuklarıyla tehdit edildiğini ifade etti.
9) 20 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Zekiye Cingöz, 1 yıldan beri 3-5 sivil polisin
çok sık biçimde evlerine keyfi baskınlar yapılarak çocuklarının ve kendisinin psikolojisini
bozduklarını ve çocuklarının korkudan okula gitmediklerini söyledi. Fransa’da olan eşi ve
63
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
çocuklarının Newroz’a katılması nedeniyle rahatsız edildiğini, iki kez ev değiştirmek zorunda
kaldıklarını, nereye gitseler rahatsız edildiklerini, kendisinin ve çocuklarının can güvenliğinin
kalmadığını ifade etti. Başlarına bir şey gelirse, polislerin sorumlu olduğunu söyledi.
10) 7 Temmuz günü derneğimize başvuruda bulunan Mustafa Kundaklı, Sarıyer’de işe giderken
polislerin kendisini gözaltına aldığını, hakaret uğradığını ve tehdit edildiğini ifade etti. O sırada
çok korktuğunu belirten Mustafa Kundaklı, ayrıca o gün işe gidemediğini ve patronunun
kendisini işe geri almayabileceğinden endişe ettiğini söyledi.
11) İstanbul’da 21 Ağustos 2011’de Taksim Meydanı’ndaki Gezi Parkı’nda oturan B.Ç. (1984),
yanına gelen dört sivil polis memurunun, kendisinin fotoğrafını çektiğini ve kendisini “Bir
daha buraya gelirsen demir yumruk iner” diye tehdit ettiklerini söyledi. Eşcinsel olduğu için
bu muameleye maruz kaldığını ifade eden B.Ç’ “Biz, eşcinseller kimseyi rahatsız etmiyoruz.
Ama üzerimizde artan inanılmaz bir polis baskısı var. Ben artık kısa şortla Taksim’de
dolaşmaya çekiniyorum” dedi.
12) 6 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan C.G. (1993), 28 Temmuz 2011 günü annesi ile
tartıştığını ve kendisini kimsenin sevmediğini düşündüğü için polis merkezine gidip kendisini
birkaç eyleme katıldığı için ihbar ettiğini, polislerin kendisini çocuk yurduna teslim ettiğini,
bazı kişilerin ismini verdiğini, sonra yurttan ayrılarak evine dönmek istediğini söylediğinde,
yurt görevlisi Songül Kılıç’ın BDP ve örgütün kendisini infaz etme, öldürme kararı aldıklarını
söyleyerek korkutup şehir dışına göndermek istediğini ve orada yüzünü değiştireceklerini,
kimsenin kendisini tanıyamayacağını söylediğini ifade etti. Bu teklifi kabul etmediğini ve
ailesinin yanına döndüğünü belirten C.G., buna rağmen kendisini Vatan Emniyet
Müdürlüğü’nden arayarak sık sık ifade vermeye çağırdıklarını belirtti.
13) 20 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan Cihan Güney (1985), uzun zamandır e-mail
adresine tehdit mesajları geldiğini, bunun yanında sürekli telefon ile ajanlık teklifi aldığını,
bunları pek ciddiye almadığını ama 05.09.2011 günü beyaz renkte Doğan marka bir arabanın
üstüne sürüldüğünü, arabanın camından polis olduğunu düşündüğüm kişinin elini sallayarak
“Bu sadece başlangıç” diyerek kendisini tehdit ettiğini söyledi.
14) 22 Eylül günü derneğimizde basın açıklaması yapan Cihan Güney, web tasarımıyla uğraştığını
ve bir süredir web tasarımını yaptığı kurumlarla ilgili bilgi vermesi için sivil polis memurlarının
kendisini tehdit ettiğini iddia etti.
15) 17 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Salih Eren (1977), 14.10.2011 günü
Davutpaşa’da Akşam gazetesi tesisi içinde bulunan oto yıkamada çalıştığı sırada 4 polisin
64
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
kendisini Merkezefendi Polis Karakolu’na götürerek ajanlık teklifinde bulunduğunu,
kendilerini teşhis edebileceğini söyledi.
16) 11 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan İbrahim Çabuk (1976), Özbekistan’lı bir
kadınla üç ay beraber yaşadığını, bir süre sonra kadının: “Buraya fuhuş yapıp para kazanmak
için geldim. Beni başka erkeklere satar mısın?” dediğini, kendisinin bunun yüz kızartıcı bir şey
olduğunu söyleyerek reddettiğini, daha sonra kadının bir çete tarafından satıldığını
öğrendiğini ve polise gittiğini, polisin kendisini “Bir daha buraya gelme seni döveriz ve bu işin
peşini bırak” diyerek tehdit ettiğini söyledi. İsim, telefon numarası, ev adreslerini bildiği
Yıldırım, Ökkeş ve Şehzade adındaki kişileri savcılığa dilekçe vermesine rağmen sonuç
alamadığını belirtti.
17) 6 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Talip Şahin (1976), 5 Aralık 2011 günü saat
15.00–16.00 sıralarında Güngören’deki dükkanına gelen polislerin kendisini alarak Güngören
Emniyeti’ne götürdüklerini, orada kendisine işbirlikçilik teklifinde bulunduklarını ve tehdit
ettiklerini ifade etti. Talip Şahin, daha önce 1993 yılında Diyarbakır’da polis tarafından babası
ile silahla vurulduğunu, bu nedenle üç kez beyin ameliyatı geçirdiğini, İstanbul’a yerleşmek
zorunda kaldıklarını; ancak uzun bir süredir zaman zaman kendisini yolda çevirip tehdit
ettiklerini söyledi. Artık korktuğunu ve bıktığını, ayrıca can güvenliği olmadığını ifade etti.
XII.6. TOPLUMSAL GÖSTERILERDE GÜVENLIK GÜÇLERININ MÜDAHALESI SONUCU
DÖVÜLEN VE YARALANANLAR
1) 26 Şubat günü, İstanbul'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Erzurum'da öğrenci
temsilcileriyle görüşmesini ve Erzurum'a giden öğrencilerin her ilde GBT sorgusunda
geçirilmesini protesto etmek için Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Balmumcu Kampusu önünde
bir araya gelen Öğrenci Kolektifleri, Dolmabahçe'ye yürümek istedi. Ancak, gaz bombaları ve
coplarla sert müdahalede bulunan polis 20 öğrenciyi gözaltına aldı. 5 öğrenci ise yaralanarak
Taksim İlkyardım Hastanesi'ne kaldırıldı.
2) 16 Nisan günü, İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde düzenlenmek istenen protesto eylemine
müdahale eden polis ekipleri, 7 öğrenciyi darp edildi.
3) 24 Nisan günü, BDP İstanbul İl Örgütü'nün, YSK'nın veto kararı esnasında yaşanan polis
şiddetine tepki amacıyla yaptığı basın açıklamasına izin verilmedi. Yaşanan çatışmalarda
BDP'li yöneticilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda 51 kişi sarp edilerek gözaltına alındı.
Aksaray’daki Demokratik Çözüm Çadırı da polisler tarafından söküldü. BDP İstanbul İl Başkanı
Pınar Tarlak, yaptığı açıklama ile polisin tutumunu kınadı. Açıklamanın ardından polisin
tutumunu 20 dakika süren oturma eylemiyle protesto eden kitle ile polis arasında etrafı
65
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
barikatlarla çevrili alandan çıkarken gerginlik çıktı. Polis gerginlik esnasında gaz bombası ve
tazyikli su kullandı. Polisin saldırısına gençler molotofkokteyli ve taş atarak karşılık verdi.
Çatışmaların caddeye çıkan ara sokaklara taşınması esnasında Çözüm Çadırı'nın içerisinde
bulunan kitleye de tazyikli su sıkıldı.
4) 12 Mayıs günü, İstanbul’da işlerine son verildiği için direnişte bulunan PTT ve Onteks işçileri,
Boğaz Köprüsünü, yaptıkları zincirli eylemle bir süre trafiğe kapatırken, işçilere sert
müdahalede bulunan polis, 10 kişiyi yaka paça gözaltına aldı. Köprünün Anadolu yakasına
geçiş bölümünü trafiğe kapatan 1’i kadın 10 işçi, “İşimizi geri istiyoruz” pankartı açtı. İlerleyen
saatlerde köprüye gelen polisler işçilere sert müdahalede bulundu. Polisin işçileri yerlerde
sürüklemesi nedeniyle ağız ve burunlarından kan geldi.
5) 13 Mayıs günü, İstanbul’da “dur” ihtarına uymayan bir otomobilin, polis ekipleri tarafından
kovalanmasının ardından durdurulan otomobildeki 3 kişi darp edilerek gözaltına alındı.
6) 22 Mayıs günü, Yıldız Teknik Üniversitesi'nin Beşiktaş'taki yerleşkesinde Emek Özgürlük ve
Demokrasi Bloku İstanbul bağımsız milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder'in programına izin
vermeyen polis ile öğrenciler arasında çatışma çıktı. Polisin kampus içinde gaz sıktığı, çok
sayıda öğrencinin gazdan etkilendiği öğrenildi. Çok sayıda öğrenci biber gazından
etkilenirken, polis 12 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı.
25 Mayıs günü, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın İstanbul’da 4 Aralık 2010’da
Dolmabahçe Sarayı’nda üniversite rektörleriyle yaptığı görüşmeyi protesto etmek isteyen
öğrenci gruplarına, kolluk kuvvetlerinin aşırı ve orantısız bir şekilde müdahale etmesi
nedeniyle Tuzla Savcılığı’nın talebiyle başlatılan soruşturma, İstanbul Valiliği tarafından
tamamlandı. Soruşturmanın sonucuna göre İstanbul Valiliği, protesto eylemi için İstanbul’a
girmek isteyen gruba İstanbul girişinde müdahale eden kolluk kuvvetlerinin, müdahale
sırasında öğrenci Miraç Efe’nin burnunun kırılmasıyla ilgili olarak 23 polis memuru için
kısmen soruşturma izni verdi. 48 polis memuru hakkında soruşturma izni vermeyen
İstanbul Valiliği, soruşturma raporunda kolluk kuvvetlerinin öğrenci grubunu
sakinleştirmek amacıyla gaz bombası kullandığını savundu.
7) 27 Mayıs günü, üniversite öğrencileri davet edilmedikleri "Uluslararası Yükseköğretim
Kongresi"ne görüş ve taleplerini sunmak isterken polisin sert müdahalesine maruz kaldı, 12
öğrenci gözaltına alındı. Öğrenci Gençlik Sendikası (Genç Sen), Halkevleri ve Eğitim Sen
İstanbul 6 No'lu Üniversiteler Şubesi üyeleri Dolmabahçe'de, aralarında YDG, Ekim Gençliği,
66
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Anarşistlerin de olduğu gençlik örgütleri de Beşiktaş'ta toplanarak kongrenin yapıldığı Swiss
Otel'e doğru yürüyüşe geçti. Otel önünde basın açıklaması yaparak nasıl bir üniversite
istediklerine ilişkin hazırladıkları dosyayı sunmak isteyen öğrenciler, otele yaklaşık 100 metre
kala Maçka Parkı girişinde polis tarafından durduruldu. Genç-Sen üyeleri, polis ile yaptıkları
görüşmede basın açıklamasını kesinlikle Swiss Otel önünde yapacaklarını ifade ederken,
Eğitim-Sen üyeleri ve öğrenciler, bir süre bekleyişin ardından basın açıklamalarını polis
barikatının önünde yaptı. Ancak otelin önüne gitmekte kararlı olan Genç-Sen, Devrimci
Anarşist Faaliyet, Öğrenci Kolektifleri, Kaldıraç, Ekim Gençliği, Tüm-İGD, YDG ve DGH üyesi
gençler, barikat önünde açıklama yapan grubun gitmesinin ardından polis barikatına doğru
yürüyüşe geçtiler. Polis gençlere gaz bombası, tazyikli su, demir çubuklar ve coplarla saldırdı.
Yol üzerine barikatlar kuran üniversiteli gençler ile polis arasında yaşanan çatışma 102 kişi
darp edildi .
8) 30 Mayıs günü, Kocaeli’nde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili
adayı Emrullah Bingül’ün seçim çalışmaları kapsamında açtığı stantta bulunanlarla Milliyetçi
Hareket Partisi (MHP) üyesi oldukları iddia edilen bir başka grup arasında başlayan sözlü
tartışmanın kavgaya dönüşmesi sonucu ikisi bıçakla 12 kişi yaralandı.
9) 26 Haziran günü, İstanbul’da düzenlenen protesto gösterilerine kolluk kuvvetlerinin gaz
bombalı müdahalesi sonucu 10 kişi yaralandı
10) 1 Eylül günü, İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde Barış Günü nedeniyle düzenlenen mitinge polis
ekiplerinin gaz bombalarıyla müdahale etmesi sonucu aralarında sekiz kişilik tertip
komitesinin de bulunduğu 63 kişi darp edilerek gözaltına alındı.
11) 17 Eylül günü, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın avukatları ile görüştürülmemesi ve artan
operasyonları protesto etmek amacıyla İstanbul'da yapılmak istenen açıklamaya polisin
müdahalesi sonucunda yaşanan olaylarda, polisin aşırı kullandığı gaz bombasından etkilenen
Milletvekili Sebahat Tuncel de hastaneye kaldırıldı. Yaşanan saldırıda 121 kişi darp edildi.
12) 21 Ekim günü, İstanbul’da Beyoğlu Belediyesi’nin üç ay önce başlattığı sokakta masa ve
sandalye yasağı uygulaması ile ilgili olarak 2 Ekim 2011’de bir bara gelen zabıta ekibinin masa
ve sandalyeleri toplamak isterken kendilerine karşı koyan işletmeci Adem Bayram’ı darp
ettikleri; Adem Bayram’a bir hafta “iş göremez raporu” verildiği öğrenildi.
13) 29 Aralık günü, ellerinde yumurta olan bir grup öğrenci 'AKP defol üniversiteler bizimdir',
‘Üniversiteler özgürdür özgür kalacak’ sloganları atarak, bakan Davutoğlu’nun üniversiteden
gitmesini istediler. Bunun üzerine polis ve üniversitenin güvenlik görevlileri öğrencilerin
uzaklaşmasını istedi. Öğrenciler direnince polis ve güvenlik görevlileri müdahale etti. Yaşanan
arbedenin ardından öğrenciler konferansın yapılacağı yerden uzaklaştırıldı.
67
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
XII.7. ÖZEL GÜVENLIK GÖREVLILERI TARAFINDAN İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELEYE
MARUZ KALANLAR
1) 5 Mayıs günü, Büro Emekçileri Sendikası (BES) İstanbul 3 No’lu Şube üyelerinin performans
uygulaması, personel eksikliği, zorunlu mesai uygulamalarına tepki göstermek için SGK
Kadıköy Müdürlüğü önünde yaptığı açıklamaya, Özel güvenlik elemanları ilk önce haberi
izleyen gazetecilere engel olmak istedi. BES üyelerinin araya girmesiyle özel güvenlikler geri
çekildi. Daha sonra Şube Başkanı Ahmet Acar’ın açıklama yaptığı sırada SGK Müdürü Mahmut
Kotan aşağıya inerek özel güvenliklerin eyleme müdahale etmesini istedi. Özel güvenliğin
müdahalesi üzerine 10 kişi darp edildi..
2) 21 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Ekrem Akgül (1990), özel güvenlik
memurlarından İstanbul Üniversitesi’ne satır ve bıçaklarla giren ülkücüleri dışarı çıkarmalarını
istediklerini, can güvenliklerinin olmadığını söylediklerini dile getirdi. Ancak buna rağmen,
amirlerinin direktifiyle özel güvenlikler tarafından 6 öğrenci saldırıya uğradığını, sivil polislerle
birlikte 15 kişilik grup tarafından darp edildiğini söyledi.
3) 29 Aralık günü, ellerinde yumurta olan bir grup öğrenci 'AKP defol; üniversiteler bizimdir',
‘Üniversiteler özgürdür özgür kalacak’ sloganları atarak, bakan Davutoğlu’nun üniversiteden
gitmesini istediler. Bunun üzerine polis ve üniversitenin güvenlik görevlileri öğrencilerin
uzaklaşmasını istedi. Öğrenciler direnince polis ve güvenlik görevlileri müdahale etti. Yaşanan
arbedenin ardından 16 öğrenci darp edilerek konferansın yapılacağı yerden uzaklaştırıldı.
XII.8. OKULDA ŞIDDET
1) 1 Nisan günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde Gülensu İlköğretim Okulu öğrencisi F.İ.’nin
(1998), Fen Bilgisi öğretmeni E.Ö. tarafından, “sınıfa gelen palyaçoya güldüğü” gerekçesiyle
darp edilmesi sonucu,burnunda çatlak tespit edildiği öğrenildi.
2) 10 Nisan günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Kıyaseddin İşlar, 13 yaşındaki
oğlunun Gülensu İlköğretim Okulu’nda öğretmeni tarafından şiddet gördüğünü, oğlunu
hastaneye götürüp gördüğü şiddetle ilgili rapor aldığını ifade etti.
3) 14 Nisan günü, Edirne'de Trakya Birlik İlköğretim Okulu öğrencisi B.E.'nin (1999) ‘gürültü
yaptığı’ gerekçesiyle Türkçe Öğretmeni F.B. tarafından, sıranın üzerine yatırılarak parmağının
68
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
kırıldığı öğrenildi. Konuyla ilgili açıklama yapan Millî Eğitim Müdürü Şerafettin Demirci olayla
ilgili soruşturma başlattıklarını belirtti.
4) 5 Mayıs günü, İstanbul’un Başakşehir İlçesi’nde özel bir ilköğretim okulunda, A.U.’nun (1997),
Müdür Yardımcısı A.N.A. tarafından, “yaramazlık yaptığı” gerekçesiyle dövüldüğü ileri
sürüldü. A.U.’nun darp edildiğine dair sağlık raporu alan babası, A.N.A. hakkında suç
duyurusunda bulunurken, A.N.A.’nın okul yönetimi tarafından açığa alındığı öğrenildi.
5) 11 Mayıs günü, Balıkesir’in Burhaniye İlçesi’nde Atatürk Sağlık Meslek Lisesi öğrencisi F.Ç.’nin
okula başörtüyle gelmesinden ötürü öğretmeni B.H.’nin başörtüyü zorla çıkararak kafasını
duvara vurduğu öğrenildi. Hastaneden darp raporu alan F.Ç.’nin suç duyurusunda bulunması
üzerine İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün soruşturma başlattığı açıklandı.
6) 27 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan H.K.D, Mayıs- Haziran
dönemlerinde asistanlık yaptığı ve tercüman olarak çalıştığı Şişli St Michel Lisesi okul müdürü
tarafından cinsel tacize uğradığını, bunun sonuçlarından korkan okul müdürü tarafından
tehditle ve sıfır tazminatla işten çıkarıldığını belirtti.
7) 17 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Halis Kaplan (1994), 16.11
2011 Çarşamba günü TUYAP kitap fuarına gitmek için okullarının kiraladığı otobüse bindiğini,
yer kalmadığı için öğretmeninin kendisini ve arkadaşlarını indirdiğini ardından okul müdürü
yardımcısı tarafından darp edildiğini belirtti.
XII.9. İŞKENCE DAVALARI
1) 4 Mayıs günü, İstanbul Boğaziçi Üniversitesi’nde 24 Aralık 2009’da gerçekleştirilen “Barış için
Vicdanî Retçiler Kurultayı”na giderken Kabataş Vapur İskelesi’nde gözaltına alınan, ardından
da tutuklanarak Maltepe Askerî Cezaevi’ne gönderilen vicdanî retçi Enver Aydemir’in işkence
görmesi nedeniyle Maltepe Askerî Cezaevi Müdürü Albay Mustafa Özmen ve Astsubay İsmail
Sümbül hakkında açılan davaya, Selimiye 1. Ordu Komutanlığı’nda devam edildi. Sanıkların
katılmadığı duruşmada tanıkların ifadelerinin ve adres tespitlerinin beklenmesine karar veren
mahkeme heyeti duruşmayı 4 Temmuz 2011’e erteledi.
2) 18 Mayıs günü, İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde ‘hırsızlık’ suçlamasıyla 2 Şubat 2004’te
gözaltına alınan C.B.’ye elektrik ve tazyikli su işkencesi yapan polis memurları Mustafa
Erdoğan ve Müjdat Arslan hakkında “işkence” suçundan açılan davanın sonuçlandığı
öğrenildi.
69
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
3) 18 Mayıs günü, İstanbul 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme
heyeti ‘suçun sabit olduğuna’ karar vererek polis memurlarına ikişer yıl altışar ay hapis cezası
verdiği öğrenildi.
4) 25 Mayıs günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlarla Mücadele Şubesi eski Müdürü
Adil Serdar Saçan ile yedi polis memuru hakkında, 12 Kasım 1999’da gözaltına aldıkları Bilim
Araştırma Vakfı üyelerine işkence yaptıkları iddiasıyla açılan davaya devam edildi. İstanbul 7.
Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada esas hakkındaki mütalaasını veren savcı, gözaltına
alınan 27 kişinin kaba dayak, saç çekme, sırt ve yüze vurma, askıya alma, hayâ burma gibi
işkence yöntemlerine maruz kaldıklarını belirterek, Adil Serdar Saçan’la birlikte iki sanık
hakkında “işkence yapmak” suçundan sekiz yıl hapis cezası istedi. Savcı diğer sanıklar
hakkında ise beraat kararı verilmesini talep etti. Mahkeme heyeti sanıkların savunmalarının
alınması için duruşmayı erteledi.
5) 14 Ekim günü, İstanbul’un Kartal İlçesi’nde Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi Mustafa
Diren Saygılı’nın, 22 Nisan 2010’da yapılan kimlik kontrolünün ardından gözaltına alınırken
götürüldüğü Yakacık Polis Karakolu’nda işkence ve kötü muamele görmesi nedeniyle iki polis
memuru hakkında açılan davaya başlandı. Kartal Sulh Ceza Mahkemesi’nde görülen
duruşmaya katılan sanık polis memurları N.K. ve N.A.’nın ifadelerini alan mahkeme başkanı
duruşmayı 26 Mart 2012’ye erteledi.
XIII. KADIN CİNAYETLERİ
1) 6 Ocak günü Balıkesir’in Karacabey ilçesinde görevli Sosyal Bilgiler Öğretmeni Hasan Aydın,
eski sevgilisi olan Fen Bilgisi Öğretmeni Funda Akbaş ve Murat Ekici’yi, Bandırma’da
tabancayla öldürdü. Akbaş’ın, kendisini rahatsız ettiği gerekçesiyle Hasan Aydın’ı savcılığa
şikayet ettiği ve 3 bin lira para cezasına mahkum ettirdiği öğrenildi.
2) 31 Ocak günü Bakırköy Adliyesi 3. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki duruşma sonrasında bindikleri
taksi içerisinde silahlı saldırıya uğrayan Eylem Göndoğdu ve babası Ali Haydar Koçintar,
kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Olayın Niyazi Çiğdem'in oğlu Özer Çiğdem'in Mehmet
Gündoğdu tarafından öldürülmesinin ardından intikam almak için yaptığı iddia edildi. Yaralılar
kurşunladıkları taksiyle hemen Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne
götürüldü. Burada kanlar içerisinde kalan yaralılar sedyelere alındı. Yapılan tüm müdahalelere
rağmen Gündoğdu ve Koçintar kurtarılamadı.
70
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
3) 7 Şubat günü İstanbul Bahçelievler’de 2 çocuk annesi 25 yaşındaki Sakine Akkuş sokak
ortasında öldürüldü. Genç kadını öldüren eşi Erdal Akkuş gözaltına alındı. Edinilen bilgiye
göre, Erdal Akkuş ile 11 yıldır evli olan Sakine Akkuş’un şiddet gördüğü gerekçesiyle 9 ay önce
çocuklarını da bırakarak, annesinin Necatibey Caddesi"ndeki evine sığındığı ve eşi Erdal
Akkuş’tan ölüm tehditleri aldığı öğrenildi.
4) 8 Şubat günü, Arzu Yıldırım geçim sıkıntısı yüzünden ayrılmak istediği dini nikahlı eşi Mustafa
Metin Çilingir (1957) tarafından sokak ortasında kurşunlanarak öldürüldü. Arzu Yıldırım’ın dini
nikâhlı eşi tarafından tehdit edildiği gerekçesiyle 2 gün önce suç duyurusunda bulunduğu
öğrenildi.
5) 23 Şubat günü, İstanbul Üsküdar'da Arzu Odabaşı, eşi tarafından sokak ortasında kurşun
yağmuruna tutuldu. Eşi ile boşanma davası devam eden 48 yaşındaki Odabaşı’nın 4 çocuk
annesi olduğu öğrenildi.
6) 24 Şubat günü, Maltepe’de iki çocuk annesi Şehri Filiz, Tarık E. tarafından bıçaklanarak
öldürüldü. Tarık E. tarafından bir süredir tehdit edilen Şehri Filiz Küçükyalı Karakolu’na
başvurduğu, bunun üzerine polis tarafından bir gece gözaltında tutulan Tarık E.’nin ertesi gün
gelip tehditlerine devam ettiği, 24 Şubat’ta ise Maltepe Fındıklı Mahallesi Başıbüyük Yolu
üzerinde Şehri Filiz’i bıçaklayarak öldürdüğü öğrenildi.
7) 5 Mart günü, Tekirdağ’da emekli astsubay C.B. (1967), dokuz ay önce boşandığı karısı Ü.Ç.'yi
(1969) başına bir el ateş ederek ağır yaraladıktan sonra intihar girişiminde bulundu. Ü.Ç.
hastanede öldü. C.B. ve Ü.Ç. arasında nafaka yüzünden anlaşmazlık yaşandığı, Ü.Ç.'nin
nafakasını ödemeyen C.B.'yi icraya verdiği öne sürüldü.
8) 8 Mart günü, Çanakkale'de T.D., ayrı yaşadığı karısı S.D.'yi sokak ortasında bıçakladı. Bir süre
önce cezaevinden çıkan ve çeşitli suçlardan sabıkası bulunan T.D.'nin, bir bacağı engelli olan
S.D.'yi dilenmeye zorladığı iddia edildi. Ekmek bıçağıyla boğazından yaralanan S.D.'nin
durumunun ağır olduğu belirtildi.
9) 17 Mart günü, İstanbul'da H.K. (1976), şiddet gördüğü için boşanma davası açan 13 yıllık karısı
S.K.'yi (1978) çalıştığı tekstil atölyesinde başından vurarak öldürdü. Olaydan dört saat sonra
Kağıthane'deki evinde intihar girişiminde bulunan H.K. kaldırıldığı hastanede öldü. S.K.'nin
babası F.U., uyuşturucu bağımlısı olan damadının daha önce kendisini de bıçakla yaraladığını
ve kızını sürekli tehdit ettiğini söyledi.
10) 22 Mart günü, Bursa’da beş çocuk annesi A.G.'yi (1976) boğazını keserek öldüren bir kişi,
kadının kolundaki tek bileziğini aldıktan sonra A.G.'nin olaya tanık olan oğlu H.B.'yi (2005) de
17 yerinden bıçakladı. Ağır yaralı çocuk, annesini eniştesinin öldürdüğünü söyledi.
71
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
11) 26 Mart günü, Balıkesir'de, üniversite öğrencisi M.S. (1990), kendisini aldattığını öne sürdüğü
sevgilisi Ş.K.'yi (1992) av tüfeğiyle öldürdüğü suçlamasıyla tutuklandı. M.S. ifadesine, Ş.K. ile
telefon hattı için tartıştıklarını, bu sırada duvardaki av tüfeğini eline aldığını, Ş.K.'nin kendisini
silaha doğru attığını iddia etti.
12) 30 Mart günü, Tekirdağ'da, S.B. (1948) sevgilisi Z.Y.'yi (1949) sokak ortasında bıçakla
yaraladığı iddiasıyla tutuklandı. S.B., Z.Y. ile altı ay önce tanışıp ilişki yaşamaya başladıklarını,
yaklaşık bir hafta önce de ayrıldıklarını söyledi. S.B., Z.Y.'nin barışma teklif ettiğini, bu teklifi
kabul etmeyince de kendisine saldırdığını öne sürdü.
13) 8 Nisan günü, Kocaeli'nde C.A.Ö., sekiz aylık hamile karısı T.Ö.'yü kalfa olarak çalıştıkları
eczanede sekiz yerinden bıçakladı. Ağır yaralanan T.Ö.'nün bebeği sezaryenle alındı. Bebeğin
topuğunda bıçak darbeleri sonucu kesik oluştuğu tespit edildi.
14) 13 Nisan günü, İstanbul'da döner ustası G.E. (1981), ayrı yaşadığı karısı F.E.'yi (1980)
boynundan üç kez bıçaklayarak öldürdü. Tekstil işçisi olan F.E.'nin bir yıl önce boşanma davası
açtığı, dört ay önce dokuz ve 10 yaşlarındaki kızlarını yanına alıp evinden ayrıldığı öğrenildi.
G.E., karısını kendisini aldattığı için öldürdüğünü söyledi.
15) 14 Nisan günü, Balıkesir'de inşaat işçisi V.A. (1981), kendisinden ayrılmak isteyen kız arkadaşı
G.T.'yi (1990) işyerinin bahçesinde pompalı tüfekle öldürdü. Olaydan sonra kaçan V.A.,
olaydan üç saat sonra yakalandı.
16) 18 Nisan günü, İstanbul'da madde bağımlısı olduğu iddia edilen M.Ş. (1991), annesi S.Ş. ve kız
kardeşi F.Ş.'yi bıçakla yaraladıktan sonra oturdukları evin penceresine çıkarak intihar etmek
istedi.
17) 28 Nisan günü, İstanbul'da iki yıl önce boşandığı eski karısı F.A.'yı (1982) tornavidayla ağır
yaralayan ancak savcılık talimatıyla serbest bırakılan C.K., basında çıkan haberlerden
sonra tutuklandı. F.A., 2008 ve 2010'da polise başvurup C.K.'nin kendisini ölümle tehdit
ettiğini, şiddet uyguladığını ve can güvenliği bulunmadığını bildirdiği halde C.K. hakkında
herhangi bir işlem yapılmadığı belirtildi.
18) 28 Nisan günü, İstanbul'da ormanlık alanda 17 yerinden bıçaklanmış ve boğazı kesilerek
öldürülmüş halde bulunan Z.Y.'nin (1980) katil zanlısı olarak sevgilisi N.A.
(1970) yakalandı. N.A., dokuz yıldır birlikte yaşadığı Z.Y. ile bir süre önce ayrıldıklarını ve
Z.Y.'yi oğlunu kendisine göstermediği için öldürdüğünü söyledi.
19) 29 Nisan günü, Bursa'da cesedi yakılmış halde bulunan inşaat işçisi K.K.'yi, evli sevgilisi V.K.
ile oğlu M.K.'nin (1994) öldürdüğü öne sürüldü. Hem V.K. hem de M.K. cinayeti üstlendi.
72
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Olayla ilgili olarak V.K., kocası C.K. ve oğlu M.K. ile cesedi yaktıkları öne sürülen arkadaşı A.T.
ve akrabaları O.K. "cinayet" suçlamasıyla adliyeye sevk edildiği belirtildi.
20) 4 Mayıs günü, Kocaeli'nde A.S., gittikleri düğünde söylediği şarkılarla karısı T.S.'yi taciz ettiğini
öne sürdüğü şarkıcı S.E.'yi düğün sonrası bıçakladı. S.E. (1984) hastaneye kaldırıldı. Çeşitli
suçlardan sabıkası bulunan A.S. ise adliyeye sevk edildiği belirtildi
21) 19 Mayıs günü, İstanbul'da elektrikçilik yapan T.T.’nin (1965), fabrikada işçi olarak çalışan ve
kendisinden boşanmak isteyen karısı H.T.'yi (1971) iş yerinin yakınında öldürdükten sonra
intihar girişiminde bulunduğu belirtildi. T.T.'nin karısına daha önce de şiddet uyguladığını,
karısı H.T. ile oğlu O.T.'nin (1995) birlikte yaşadığı eve gidip doğalgaz saatini ateşe vermeye
çalıştığı ve oğluna balyozla saldırdığı ifade edildi.
22) 26 Mayıs günü, İstanbul'da S.B. (1970), boşanma davası açıp annesinin evine yerleşen ve
hasta çocuklarının tedavisi için yapılan devlet yardımını kendisine vermek istemeyen karısı
C.B.'yi (1975) tabancayla ağır yaraladı, kayınvalidesi E.M.'yi (1959) öldürdü. C.B.'nin daha
önce aile mahkemesine başvurarak kendisine tehdit mesajları yollayan kocası için evden
uzaklaştırma kararı aldığı öğrenildi.
23) 26 Mayıs günü, Bursa’da A.Ç. (1979), iki yıldır ayrı yaşadığı karısı S.Ç. (1981) ile beraber
olduğu iddiasıyla M.E.'yi (1970) pompalı tüfekle dört el ateş ederek yaraladı. M.E. hastaneye
kaldırıldı, A.Ç. kaçtı.
24) 7 Haziran günü, Bursa'da F.Y. (1950) Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Bölge Müdürlüğü'nün
girişinde, boşanmak isteyen 41 yaşındaki karısı K.Y'yi silahla ağır yaraladı.
25) 10 Haziran günü, İstanbul’da Mahmut Yıldızoğlu, hamile bıraktığı Neriman Abiş'i çocuğu
aldırmak istemediği için tabancayla vurduktan sonra intihar etti.
26) 11 Haziran günü, İstanbul'da 60 yaşındaki M.Y., ilişki kurmak istediği Fatma Yüksel ve 13
yaşındaki kızı Elif Yüksel'i tabancayla vurarak öldürdü. M.Y'nin geçen yıl Fransa'dan gelen
kızını kazayla öldürdüğü ve hapis yattığı öğrenildi.
27) 11 Haziran günü, İstanbul'da M.Y. (1959) sekiz aylık hamile sevgilisi N.A'yı kürtaj olmayı kabul
etmediği için silahla ağır yaraladı. Evli olan M.Y. sevgilisini vurduktan sonra intihar etti.
28) 12 Haziran günü, Balıkesir'de Remziye Filiz'in (1921) boynu kırılmış ve üç parçaya ayrılmış
cesedi bulundu. Kayıp ilanı veren ve arama çalışmalarına katılan oğlu Z.K. (1953) katil zanlısı
olarak tutuklandı. Z.K'nin annesinden, babasının emekli maaşını ipotek ettirip kendisi için
kredi çekmesini istediği, Remziye Filiz'in bu isteği reddettiği iddia ediliyor.
73
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
29) 24 Haziran günü, Düzce'de Y.Ç., birlikte yaşadığı Derya Türk'ü (1994) bıçaklayarak öldürdü. Bir
saat sonra yakalanan Y.Ç.'nin, Derya Türk'ü başka bir erkekle mesajlaştığı için öldürdüğü iddia
edildi.
30) 24 Haziran günü, Kocaeli’nde U.P. adlı erkek, beş yıl önce ayrıldığı eski sevgilisi G.Ö. (1988)
adlı kadını işyerinin önünde bıçaklayarak öldürdü.
31) 26 Haziran günü, Tekirdağ'da K.Y., imam nikahlı hamile karısı Ö.İ.'yi kendisini aldattığı
gerekçesiyle işkence yaptı. Ö.İ. öldü, K.Y. tutuklandı.
32) 1 Temmuz’da Bursa'da M.Z. adlı erkek, dünürü Hacer Yavuz'u sokakta tabancayla vurarak
öldürdü. Jandarma M.Z.'yi gözaltına aldı.
33) 5 Temmuz günü, Tekirdağ'da İ.K. (1990), karısı A.K.'yi (1993) bıçaklayıp balkondan aşağı attı.
Kadın hastaneye kaldırıldı. Koca ise, karısı şikayetçi olmayınca serbest bırakıldı.
34) 9 Temmuz günü, İstanbul'da Ş.Ö. bir yıl önce boşandığı karısı Tuğba Özbek'i (1973) üzerine
benzin dökerek yaktı. Annesini kurtarmaya çalışan 11 yaşındaki oğlan da annesiyle birlikte
yanarak öldü. Olay sırasında evde bulunan Tuğba Özbek'in annesi, dayısı, yengesi yaralandı.
Evde çalışan bir kadın da yangından kaçmak için üçüncü kattan atlayarak yaralandı. Koca Ş.Ö.
de kaldırıldığı hastanede 11 Temmuz'da öldü.
35) 16 Temmuz günü, Bursa'da S.K. (1974) adlı erkek, eski sevgilisi N.A.'yı (1972) bacağından
tabancayla vurdu. Kadının diz kapağı parçalandı. S.K. polise teslim oldu.
36) 17 Temmuz günü, Kocaeli'nde K.A. eski karısı İlknur Büyükyazıcı'yı (1975) arabadan ateş
ederek öldürdü. Bir lisede fizik öğretmenliği yapan ve K.A. cinayetin ardından Bakırköy Ruh ve
Sinir Hastalıkları Hastanesi'ne kendi isteğiyle yattı. Hastaneye giden polis K.A.'yı gözaltına aldı.
37) 21 Temmuz günü, Balıkesir'de A.D., karısı A.U.D.'nin (1982) üzerine asit dökerek yaraladı.
Koca tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
38) 30 Temmuz günü, İstanbul’da yaşayan 48 yaşındaki Müzeyyen Yanıkbaş
boşandığı kocası tarafından sokak ortasında kurşunlanarak öldürüldü.
17 gün önce
39) 1 Ağustos günü, Bursa’da baba S.Ç. (1969), tartıştığı kızı E.Ç.'yi (1994) sokakta göğsünün
altından bıçakla yaraladıktan sonra kendisini kalbinden bıçaklayarak intihara teşebbüs etti. "
Öldürmeye teşebbüs" ve "cinsel taciz" suçlarından tutuklandı.
40) 6 Ağustos günü, Bursa’da T.F., kendisinden boşanmak isteyen karısı F.F.'yi (1977) pompalı
tüfekle iki bacağından vurdu. F.F. hastaneye kaldırıldı.
74
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
41) 14 Ağustos günü, İstanbul'da G.S. (1971) ve M.R.K. (1989) adlı erkekler, M.B. (1965) adlı
kadını evinde öldürdü. Zanlılar Van'da yakalandı.
42) 14 Ağustos günü, Bolu’da S.M., boşandığı karısını yüzüne benzin döküp yakarak yaraladı.
43) 18 Ağustos günü, İstanbul'da A.İ. (1946), karısı Kezban İncebacak'ı (1948) döverek öldürdü.
Kocanın daha önce de eşine şiddet uygulamaktan hapse girdiği, yakın tarihte cezaevinden
çıktığı belirtildi. Koca cinayetin ardından teslim oldu
44) 28 Ağustos günü, İstanbul'da A.Y. (1974) adlı erkek, eski sevgilisinin annesi S.P.'yi sokakta
tabancayla vurmaya kalkıştı; ancak Müzeyyen Çorbacı (1971) isimli bir kadını öldürdü; K.Ş.
(1953) isimli bir kadını da yaraladı. A.Y. gözaltına alındı.
45) 28 Ağustos günü,İstanbul'da polis memuru Ö.A., boşanma davası süren karısının erkek
kardeşleri Muhterem Eren ve Devrim Eren'i öldürdü. Ö.A., çıkan tartışmada karısının
akrabaları, B.E., E.E. ve M.E.'yi de yaraladı. Ö.A. gözaltına alındı.
46) 31 Ağustos günü, Sakarya'da A.Y.Ö. (1969), boşanma davaları süren karısı A.Ö.'yü (1972)
tabancayla vurarak öldürdükten sonra intihar etti. A.Ö.'nün karısına şiddet uyguladığı
iddiasıyla evden uzaklaştırma cezası olduğu belirtildi.
47) 31 Ağustos günü, Bursa’da H.A. (1970), boşanmak isteyen karısı H.A.'yı (1976) bıçaklayarak
yaraladı. Kadın hastaneye kaldırıldı, koca gözaltına alındı.
48) 31 Ağustos günü, Kocaeli'de C.K. (1977), kendisinden ayrılmak isteyen imam nikahlı karısı
E.Ş.'yi tabancayla yaraladı. Kadın tedavi için hastaneye kaldırıldı, erkek de gözaltına alındı.
49) 2 Eylül günü, Adapazarı’nda N.A. (1982), ayrı yaşadığı karısı B.A.'yı (1989) bıçakladı. N.A.
gözaltına alınırken; B.A. da hastaneye kaldırıldı.
50) 3 Eylül günü, Bursa’da S.N. (1986), sevgilisi D.D.'yi (1986) tabancayla yaraladı.
51) 5 Eylül günü, İstanbul'da K.G.(1947), bayram izni alarak cezaevinden çıktıktan sonra karısı
Zeynep Gökçe'yi (1977) bıçakla öldürdü. Cezaevine eski karısını yaraladığı için giren K.G.,
cinayetten sonra intihara teşebbüs etti.
52) 14 Eylül günü, Bolu'da S.M., boşandığı karısını yüzüne benzin döküp karısını yakarak yaraladı.
53) 19 Eylül günü,Sakarya'da cezaevinden tahliye olan E.D., eski karısı İpek Akkoyun'u (1979)
tekrar evlenme teklifini reddedince tabancayla öldürdü. Ardından kadının sevgilisinin evine
giden E.D., kapıyı açan Recep Köse'yi (1946) öldürdü. E.D. aranıyor
75
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
54) 22 Eylül günü, Bolu'da S.K. (1987), elektrik faturası yüzünden başlayan tartışmanın ardından
karısı Seher Kocaman'ı (1989) bıçaklayarak öldürdü. Cinayetin ardından sağlık ekiplerini ve
polisi arayan koca teslim oldu.
55) 25 Eylül günü, Yalova'da M.G. (1957), eski karısı Meva Yayla'yı (1968) bıçakla öldürdü,
ardından polise teslim oldu.
56) 26 Eylül günü Kocaeli'de İ.Ş. (1972) boşandığı karısı İnci Sezer'i (1977) evinde bıçakla öldürdü.
57) 13 Ekim günü, Balıkesir Bandırma'da M.S.K (1975), boşanma davası açan ve annesinin
yanında yaşayan karısı Figen Köçer'i (1979) iş çıkışı sokakta bıçaklayarak öldürdü.
58) 16 Ekim günü, Balıkesir'de E.T. (1979), ayrılmak isteyen sevgilisi C.T.'yi (1986) bıçakla ağır
yaraladı.
59) 20 Ekim günü, İstanbul'da İ.K. (1972), kendisinden boşanmak isteyen karısı Songül Karakoç'u
(1980) bıçakla öldürdü.
60) 28 Ekim günü, Bursa da A.T., ayrılmak isteyen karısı Dilek Tuncer'i (1981) bıçakla öldürdü.
61) 28 Ekim günü, Bursa da Yasemin Özdemir (1975) sokakta bıçakla öldürüldü.
62) 30 Ekim günü, Balıkesir'de S.K. (1975), şiddet gördüğü için annesinin evine yerleşen karısı
F.K.'yi (1979) sokakta bıçaklayarak öldürdü.
63) 12 Kasım günü, Tekirdağ'da N.K., karısı Nejla K'yı (1965) sokakta bıçakla öldürdü.
64) 15 Kasım günü, İstanbul'da E.Ç., karısı T.E.Ç.'yi (1970) av tüfeğiyle öldürdü. E.Ç. cinayetin
ardından camdan atlayarak intihar etti.
65) 17 Kasım günü, Bursa'da F.K. (1960), boşanma davası açan karısı K.Y.'yi (1970) silahla vurdu.
Hastaneye kaldırılan kadın felç oldu. . Bursa 2. Ağır Ceza Mahkemesince tutuklu yargılanan
F.K. hakkında 20 yıl hapis cezası isteniyor.
66) 18 Kasım günü, Balıkesir'de M.Ç. (1971) boşanma davası süren karısı S.Ç.'yi (1949) av
tüfeğiyle öldürüp intihar etti.
67) 25 Kasım günü, Bursa'da A.K. adlı erkek, komşusu S.Ç. (1990) adlı kadını ve babası Y.Ç.'yi
silahla vurarak öldürdü.
76
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
68) 27 Kasım günü, Bursa'da S.D. (1986) adlı erkek birlikte yaşadığı sevgilisi D.D.'yi (1986) dövdü.
Sonra evi terkeden kadını ayağından tabancayla yaraladı. "Kasten öldürmeye teşebbüsten"
yargılanan S.D. 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 15 yıl hapsi isteniyor.
69) 16 Aralık tarihinde, Kocaeli'de N.E. (1960), karısı Nazgül Erdem'i (1946) bıçakla öldürdü. Koca,
cinayetin ardından önce kahvehaneye, oradan da karakola gidip teslim oldu. Daha önce de
kuzenini öldürdüğü, altı yıl cezaevinde kaldıktan sonra 2001'de şartlı tahliye olduğu ortaya
çıktı.
70) 20 Aralık tarihinde, Bursa'da E.Y. (1986) adlı erkek, seks işçiliği yaptığı iddiasıyla ablası olan
M.Y. (1981) ve E.Y.'yi (1983) tabancayla yaraladıktan sonra polise teslim oldu.
71) 23 Aralık tarihinde, Kocaeli'de İ.P. ve İ.Ç., Bedia Yavuz'u (1968) gasp edip boğarak öldürdü.
72) 23 Aralık tarihinde, Kocaeli'de U.P. adlı erkek, seneler önce ayrıldığı eski sözlüsü G.Ö.'yü
sokakta bıçakla yaraladı.
73) 24 Aralık tarihinde, Sakarya'da S.S. (1940), karısı Ayşe S.'yi (1953) tabancayla öldürdü.
Ardından intihara teşebbüs eden koca hastaneye kaldırıldı.
74) 24 Aralık tarihinde, İstanbul'da dört erkek trans kadınlara saldırdı, bir trans kadın buçakla
yaralandı. Saldırganlar olayın ardından yakalandı, kadın hastaneye kaldırıldı.
XIV. EV İÇI ŞIDDET – TACIZ VE TECAVÜZ
1) 15 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Türkan Arslan (1984), kardeşinin
zaman zaman uyuşturucu madde kullandığını, tedavi olmak istemediğini, sürekli saldırgan
davranışlar sergilediğini, bıçakla kendisini tehdit ettiğini dile getirdi.
2) 2 Şubat günü, Çanakkale'de E.B, annesi A.B.'yi (1927) darp ederek ağır yaraladı. Hayati
tehlikesi bulunan A.B., Çanakkale Devlet Hastanesi'nin yoğun bakım ünitesinde tedavi altına
alındı. E.B. ise tutuklandı.
3) 10 Mart günü, Bursa’da Ş.A.B. öz kızı ve gelinine tacizde bulunduğu iddiasıyla tutuklandı.
Ş.A.B., iki yıl önce komşusunun sekiz yaşındaki kızına tacizde bulunduğu iddiasıyla
tutuklandığı ve cezaevinden üç ay önce çıktığı belirtildi.
4) 11 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan G. B. (1969), eşinin kendisini evlendiği günden
bu yana 7 yıldır sürekli dövdüğünü, 3 ve 5 yaşındaki oğullarının gözü önünde kendisine
tecavüz ettiğini, ayrıca eşinin çalışmadığını ve artık dayanamadığı için evden ayrıldığını
77
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
söyledi. Evine bir daha dönmek istemediğini ve ayaklarının üstünde durmaya başladığında
çocuklarını mahkeme kararıyla alacağını belirtti.
5) 30 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan İsmail Altan, kız kardeşi Nursel
Akbay’ın eşinin bir hafta evvel intihar ettiğini, kız kardeşinin eşinin kardeşleri ve intihar eden
eşinin ilk eşinden çocukları tarafından tehdit edildiğini ifade etti.
6) 22 Haziran günü, Balıkesir'de S.Ö., karısı N.Ö.'yü banyoya kilitleyerek işkence ve tecavüz etti.
Kadın ikinci kattaki evin penceresinden atlayarak kurtulan kadının kocasını daha önce polise
şikayet ettiği öğrenildi. S.Ö. üç gün sonra yakalanarak gözaltına alındı. N.Ö. üç çocuğuyla
birlikte bir sığınma evine yerleştirildi.
7) 25 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Bedriye Kolu, 17 yıldır evli olduğu
76 yaşındaki eşi Fazlı Kolu’nun şeker hastası olduğunu, Alzheimer hastası olduğunu, bypass
ameliyatı geçirdiğini, gözlerinin görmediğini ve sol tarafı felçli olduğunu belirtti. Çocukları ve
damatlarının eşinin maaş kartını kendisini tehdit ederek elinden almaya çalıştıklarını dile
getirdi.
8) 5 Temmuz günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan F.D., yaklaşık 3 ay önce ailesine
başörtüsünü açmak istediğini söylediğini, bunun üzerine kendisini eve hapsettiklerini,
babasından şiddet gördüğünü, dayısı tarafından da ölümle tehdit edildiğini dile getirdi.
9) 12 Temmuz günü, Tekirdağ'da sevgilisinin 14 yaşındaki kızı H.B.A.'ya tecavüz eden V.Y. (1950)
tutuklandı. Annesi inanmayınca olayı polise anlatan H.B.A. yetiştirme yurduna yerleştirildi.
10) 3 Ağustos günü, İstanbul'da futbolcu Ö.T’nin, karısı A.Ö.'ye bir otelde şiddet uyguladığı
öğrenildi.
11) 4 Ağustos günü, kızı E.Ç.'yi (1994) bıçakla yaraladıktan sonra kendisini bıçaklayan S.Ç. (1964),
‘öldürmeye teşebbüs ve cinsel taciz’ suçlarından tutuklandı. S.Ç., kızının ‘erkeklerle’
internetten yaptığı konuşmaları okuduktan sonra kızının vücudunda morluk" olup olmadığını
görmek için kıyafetlerini çıkarttırdığını iddia etti.
12) 5 Ağustos günü, İstanbul'da tezgahtarlık yapan Ç.A. (1981), boşanmak isteyen karısı Ö.A.'yı
(1987) zorla bir akrabasının evine götürdükten sonra dövdü ve tecavüz etti. Daha önce de
karısına şiddet uyguladığı için üç defa gözaltına alınan Ç.A.’nın, karısının parasını, takılarını ve
cep telefonu da çaldığı öğrenildi.
78
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
13) 8 Ağustos günü, Kocaeli'nde G.Ç. (1980) adlı kadın, kocasının şiddetinden kaçarken beşinci
kattan düştü. Kadını ve ailesini öldürmekle tehdit eden koca M.A.C., (1984) ifadesi alındıktan
sonra serbest bırakıldı.
14) 9 Ağustos günü, İstanbul'da Ç.Ç. boşanmak isteyen karısı Ö.Ç.'yi dövdü ve tecavüz etti.
Ö.Ç.'nin şikayeti üzerine Ç.Ç., tutuklandı.
15) 26 Ağustos günü, Bolu'da S.M., karısı N.M.'yi dövdükten sonra evden kovdu. Karakola sığınan
kadın hastaneye kaldırıldı.
16) 31 Ağustos günü, Sakarya'da Osman Kurt (1973) karısı H.K.'yi dövdü. Olay üzerine H.K.'nin
ağabeyi A.K. (1961), Osman Kurt'u silahla öldürdü. A.K. gözaltına alındı.
17) 11 Eylül günü, İzmit'te A.T. (1975), kuzeni Ş.Ö. (1957) adlı kadına tecavüz etti. Zanlı ifadesi
alındıktan sonra serbest bırakıldı.
18) 23 Eylül günü, Bursa da R.K. (1986), imam nikahlı karısı M.A.'yı (1988) dövdü. Yedi aylık
hamile kadın hastaneye kaldırıldı, koca gözaltına alındı.
19) 1 Ekim günü, İstanbul'da E.Ç., boşanma davası süren karısıyla sokakta karşılaşınca, dövüp
çantasındaki 450 TL'yi zorla aldığı öğrenildi.
20) 17 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan S.G. (1978), 13 yaşındaki kızı ile
yaşadığını, kızının 1 aydan beri okula gitmediğini, yaklaşık 5 aydır kendisine sözlü ve fiziksel
şiddet uyguladığını, tüm çabalarına rağmen kızının psikologa gitmeyi reddettiğini ifade etti.
21) 3 Kasım günü, İstanbul'da H.M. (1965), barışma talebini geri çevirince ayrı yaşadığı karısını
dövdü. Kadın karakolda kocasından şikâyetçi oldu
22) 5 Kasım günü, Bursa'da E.K., boşanma davası süren karısı S.K.'yı (1982) kalp krizi geçirdiğini
söyleyerek evine çağırıp tecavüz etti. Kadının şikayeti üzerine gözaltına alınan koca, adliye
sevkinin ardından tutkusuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
23) 23 Kasım günü, İstanbul'da R.K. karısı C.K.'yi dövdü. Kadın hastaneye kaldırıldı, R.K. gözaltına
alındı.
24) 27 Kasım günü, Kocaeli'de H.C. (1972), boşandığı karısı K.C.'nin evini basarak kadını dövdü ve
tecavüz etti.
25) 2 Aralık günü, Bursa'da M.G. adlı erkek, internetten tanıştığı S.M. adlı kadının internetten
başka bir erkekle de yazıştığını öğrenince evini basıp kadını dövdü. Kadın da ruhsatsız
tabancasıyla M.G.'yi vurdu. Erkek kaldırıldığı hastanede öldü, kadın ise tutuklandı.
79
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
26) 5 Aralık tarihinde, İstanbul'da hakkında evden uzaklaştırma kararı buluna R.K. (1971), eve
giderek karısına saldırdı. İhbar üzerine eve gelen bir polisi de av tüfeğiyle yaraladı. Karısı ve iki
çocuğu, olay yerinden uzaklaştırıldı. Dört saatlik operasyon sonucunda R.K. yakalandı.
27) 14 Aralık tarihinde, Tekirdağ'da M.E.K. adlı erkek, karısını dövdü, iki bacağını kırdı. Kadın
şikayetçi oldu, M.E.K. tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
28) 15 Aralık tarihinde, İstanbul'da yaşayan sinema oyuncusu F.G. kendisini terk ederek Adana'ya
giden karısı Z.G'yi dövdü, el ve ayaklarından koli bandıyla bağlayarak arabanın bagajında
İstanbul'a getirdi. F.G. trafik kontrolünde yakalandı. Kadının vücudunun birkaç yerinde darp
izini gören polis F.G'yi ve yanındaki Y.İ. İ.Y ile A. Y'yi göz altına aldı.
29) 17 Aralık tarihinde, Edirne'de B.A., karısı B.A ve çocuğu N.A.'yı dövdü. Kadın ve çocuk
hastaneye kaldırıldı, koca tutuklanarak cezaevine gönderildi.
30) 18 Aralık tarihinde M.K., eski karısı S.B.'ye kendisini gideceği yere bırakabileceğini söyledi ve
kadın arabaya binerken tekmeleyerek arabadan attığı iddia edildi.. Bunun üzerine velayeti
annesinde olan çocuğu ağlamaya başlayınca çocuğu dövdü. Olayın görüntüleri güvenlik
kameralarına yansıdı. Kadın savcılığa şikayette bulundu.
31) 21 Aralık tarihinde, İstanbul'da B.Y. (1967), karısı Ö.Y.'yi dövdü. Kadın şikayetçi oldu. İfadesi
alınan B.Y. savcılık talimatıyla serbest bırakıldı
32) 21 Aralık tarihinde, Kocaeli'de O.G. (1992) adlı erkek, birlikte yaşadığı sevgilisi R.K.'yı dövdü.
Polis merkezine sığınan kadını almaya giden O.G. bir polis memurunu da bıçakla yaraladı.
33) 24 Aralık tarihinde, Kocaeli'de E.K. (1989) adlı erkek, kendisinden ayrılan sevgilisi Ö.B.'nin
(1990) evine kapıyı kırarak girip kadını ve kız kardeşini dövdü. Balkona çıkıp yardım istemek
için bağıran iki kardeş kimse duymayınca E.K.'den kaçmak için camdan atladı.
34) 25 Aralık tarihinde, İstanbul'da polis memuru E.E., boşanmak isteyen karısı D.E.'yi (1980)
bıçakla tehdit ederek çocukları istemeyeceğine dair bir kağıt imzalatıp dövdü
XV. KADINLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER
XV.1. KADIN İNTIHARLARI
80
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
1) 21 Nisan günü, Kocaeli'nde Z.K. (1993) üniversite sınavına hazırlandığı dershanenin beşinci
katından atladı. Ağır yaralanan Z.K. hastaneye kaldırıldı. Z.K.’nın pencereden atlamadan önce
ise "Seni seviyorum, beni affet" yazılı bir not bıraktığı belirtildi.
2) 23 Nisan günü, Bursa’da güvenlik görevlisi S.E. (1986), görev yaptığı havaalanının tuvaletinde
silahıyla intihar etti. S.E.'nin üç yaşında bir oğlan çocuğu olduğu öğrenildi.
3) 22 Haziran günü, Balıkesir’de kocası tarafından eve kilitlendiği öne sürülen ve iki gün boyunca
çeşitli işkencelere uğrayıp vücudu delik deşik edilen 35 yaşındaki Nurgül Ö.’nün kendini
kurtarmak için ikinci kat penceresinden atlayarak intihar etti.
4) 8 Ağustos günü, Kocaeli'nde Y.C., karısı S.C.'yi (1980) dövdü. Kadın intihar girişiminde
bulundu.
5) 10 Mayıs günü, İstanbul'da tersane işçisi C.E. (1971), biri 17, diğeri yedi yaşında olan
çocuklarını okula gönderdikten sonra karısı Y.E.'yi (1973) elektrik süpürgesinin kablosuyla
boğarak öldürdü. Polisi arayan C.E., olay yerine gelen ekibe teslim oldu. C.E.'nin 18 yıllık
karısını evlenmeden önceki sevgilisiyle görüştüğü iddiasıyla, "kıskançlık krizine girerek"
öldürdüğü öne sürüldü.
XV.2. TOPLUMSAL ALANDA KADINA YÖNELIK ŞIDDET- TACIZ VE TECAVÜZ
1) 1 Ocak’ta İstanbul'da yılbaşı kutlamaları sırasında 19 ayrı taciz olayı yaşandı. Gözaltına alınan
19 kişi hakkında "vücut dokunulmazlığını ihlal" suçundan işlem yapıldı; 13'ü tutuklanarak
cezaevine gönderildi.
2) 17 Ocak günü, İstanbul'da yalnız yürüyen kadınları taciz eden O.E. (1989) gözaltına alındı.
O.E., son iki ayda Z.S. (1987), İ.Ş. (17), S.T. (1983), Ş.G. (1986) ve F.E.'ye (1986) elle tacizde
bulunduğu, E.G.'yi (1989) taciz edip çantasını çaldığı öne sürüldü. İşsiz olduğu belirlenen zanlı,
biri çocuk yedi kadına cinsel saldırı suçundan adli makamlara sevk edildi. Mağdur kadınlar
tarafından teşhis edilen O.E.'nin suçlamaları kabul etmediği öğrenildi.
3) 13 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Iraz Karabacak (1970), kızı Gülsüm
Karabacak’ın cinsel saldırıya uğradığını, kendinsin de bundan dolayı psikolojik travma
yaşadığını ifade etti.
4) 26 Şubat günü, Tekirdağ'da M.A. evlerine misafir olarak gelen A.A.'ya (1993) önce zorla
götürdüğü ormanlık alanda sonra da bir evde tecavüz etti. İntihar girişiminde bulunan A.A.
hastanede başından geçenleri anlatınca M.A. tutuklandı. M.A., A.A. ile evlenmeyi
planladığını söyledi.
81
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
5) 3 Mart günü, İstanbul’da arkadaşlarıyla buluşmak için yola çıkan G.G. (1966), beklediği otobüs
durağında duran 'İETT Personel Servisi' yazılı otobüse binince sürücü ile beraberinde bulunan
bir arkadaşının tecavüzüne uğradı. Otobüs hızla otoyolda yol alırken gerçekleşen tecavüzün
ardından bir ormanlık alana götürülerek burada da grup sekse zorlanan kadın, atıldığı yol
kenarında bir vatandaş tarafından bulununca iki tecavüzcü yakalandı. Saldırganlar, kadınla
para karşılığı birlikte olduklarını öne sürerek tecavüz iddialarını reddetti.
6) 5 Mart günü, Bursa'da boyacı ustası H.H. (1958), aynı işyerinde çalışan erkek kalfa T.R.'ye
(1992) defalarca tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı.
7) 10 Mart günü, Bursa’da Ş.A.B. öz kızı ve gelinine tacizde bulunduğu iddiasıyla tutuklandı.
Ş.A.B., iki yıl önce komşusunun sekiz yaşındaki kızına tacizde bulunduğu iddiasıyla
tutuklandığı ve cezaevinden üç ay önce çıktığı belirtildi.
8) 31 Mart günü, İstanbul'da, bir süre önce evden kaçan G.Ç.'ye (1995) bir hafta boyunca
şantajla tecavüz ettikleri ile sürülen, beşi 18 yaşından küçük olan yedi kişi tutuklandı. Savcılık
sorgularının ardından tutuklanmaları talebiyle mahkemeye sevk edilen yedi zanlıya, kızın
yakınları saldırmak istedi. Duruşmanın ardından fenalık geçiren G.Ç. ise ambulansla
hastaneye sevk edildi.
9) 4 Nisan günü, İstanbul'da Silivri Belediyesi'ne bağlı Gökhan Kurtulmuş Huzurevi'nin müdürü
A.İ., bakıcılardan M.A.'ya (1970) tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. Olay, altı yıl önce eşinden
ayrıldıktan sonra bakıma muhtaç olduğu için ikisi engelli üç çocuğuyla birlikte huzurevine
bakıcı olarak yerleştirilen M.A.'nın, Silivri Kaymakamlığı'na başvurmasıyla ortaya çıktı.
Suçlamaları reddeden A.İ., "tecavüz" ve "tehdit" suçlarından tutuklandı.
10) 5 Nisan günü, İstanbul'da kimliği belirsiz bir kişi, okul çıkışında evlerine kadar takip ettiği iki kız
çocuğuna tacizde bulundu. Polis, kendisini "anketör" olarak tanıtan ve boynunda tanıtım kartı
ile elinde siyah bir çanta taşıdığı belirlenen 25-30 yaşlarındaki tacizciyi arıyor. Kız çocukları
polisteki ifadelerinde zanlının kendileriyle birlikte apartmana girdiğini, asansörde birlikte
yukarı çıktıklarını, tacizcinin daha sonra zile basıp zorla eve girdiğini ve kendilerine tacizde
bulunduğunu anlattı.
11) 21 Nisan günü, Bursa’da komşusu Ç.B.U.'ya (1989) tecavüz ettiği iddiasıyla gözaltına alınan
Ş.M. (1977), tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Ç.B.U.'nun 15 gün önce evlendiği
H.U. (1985), Ş.M.'nin karısına tacizde bulunduğunu ispatlamak için kamera ile tuzak
kurduklarını ve karısının H.U.'yu eve çağırdığını ancak kendisi mutfakta beklerken tecavüz
olayının yaşandığını öne sürdü.
82
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
12) 27 Nisan günü, İstanbul'da matbaa müdürü M.A., yanında çalışan Y.G. (1982) ile M.F.'ye
tacizde bulunduğu iddiasıyla gözaltına alındı. Savcılığa başvuran Y.G. ve M.F., şikayet
dilekçelerinde, M.A. ile arkadaşlarının sözle ve telefondan cinsel içerikli mesaj gönderip
kendilerini taciz ettiğini belirtti. İki kadın şikayet dilekçelerinde M.A.'nın isteklerini yerine
getirmediklerinde maaş ödemediğini, bu nedenle işten ayrılmak zorunda kaldıklarını ancak
tacizlerin bundan sonra da devam ettiğini söyledi.
13) 30 Nisan günü, İstanbul'da bir erkek, sokak ortasında bir kadını dövdükten sonra zorla bir
arabaya bindirip olay yerinden uzaklaştırdığı, bu sırada hiç kimse kadına yardımcı olmadığı
iddia edildi.
14) 5 Mayıs günü, Bursa’da tezgâhtarlık yaptığı nalbur dükkânının önünden geçen kadınları takip
eden ve ara sokaklarda elle taciz ettikten sonra cinsel organını gösteren T.A.'yı (1982), olayı
araştıran kadın polisler yakaladı. Mağdur kadınlarla yüzleştirilen T.A. suçunu itiraf etti ve
"cinsel taciz" suçundan tutuklandı.
15) 12 Haziran günü, Bursa’da bir hastanede radyoloji uzmanı olarak görev yapan E.A. (1975)
hakkında, yanında çalışan sekreteri F.B.'ye (1979) sözle ve elle cinsel tacizde bulunduğu
iddiasıyla dava açıldı. E.A'nın 10 yıl hapsi isteniyor.
16) 19 Haziran günü, İstanbul'da bir markette çalışan N.Y. (1992) poşetlerini eve taşımaya yardım
ettiği A.T. (1969) adlı kadına tecavüz girişiminde bulundu. Direnen kadının çenesi ve
kaburgalarını kıran N.Y. tutuklandı.
17) 19 Haziran günü, Balıkesir'de 19 yaşındaki N.D. adlı kadın tecavüze uğradı. Jandarmanın
yakaladığı A.Ö. ve M.Ö. isimli şahıslar cinsel saldırı ve kişiyi hürriyetinden mahrum kılma
suçlarına istinaden tutuklanarak Burhaniye Kapalı Cezaevi'ne gönderildi.
18) 24 Haziran günü, Kocaeli'nde kalacağı yeri olmadığı için garsonluk yaptığı işyeri sahibinin
evinde kalan 37 yaşındaki B.G. adlı kadın, patronu H.V., bir cezaevinde gardiyan olan M.A. ve
aynı işyerinde garsonluk yapan T.K. tarafından taciz ve tecavüze uğradığı gerekçesiyle polise
başvurdu. Şüpheliler, "cinsel saldırı", "tehdit" ve "hakaret" suçlamasıyla adliyeye sevk edildi.
19) 27 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan H.K.D, Mayıs- Haziran 2010
dönemlerinde asistanlık yaptığı ve tercüman olarak çalıştığı Şişli St Michel Lisesi okul müdürü
tarafından cinsel tacize uğradığını, bunun sonuçlarından korkan okul müdürü tarafından
tehditle ve sıfır tazminatla işten çıkarıldığını belirtti.
20) 18 Temmuz günü, Çanakkale'de Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı bir kurulda çalışan N.K.
adlı kadın, kurum amirinin cinsel tacizine uğradı. Durumu Koruma Kurulu müdürüne anlatan
kadın görevden alınarak başka bir pozisyona atandı.
83
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
21) 31 Temmuz günü, Sakarya'da T.A. (1980) adlı erkek, sevgilisi İ.Y.'yi (1990) dövüp tecavüz
ettiği için tutuklandı.
22) 10 Ağustos günü, İstanbul'da N.B. (1976) adlı kadın, modellik yapmak için buluştuğu erkeğin
cinsel tacizine uğradı.
23) 10 Ağustos günü İstanbul'da N.C. (1992) adlı kadın, şort giydiği için belediye otobüsünde bir
yolcu tarafından şiddete uğradı.
24) 11 Ağustos günü, Bursa ‘da bir minibüs şoförü S.Ç. (1986) adlı kadını dövdü. S.Ç.'nin şikayeti
üzerine soruşturma başlatıldı.
25) 12 Ağustos günü, Balıkesir'de M.O., G.G., S.A. ve G.O. adlı erkekler, H.S. adlı kadına otobüs
durağında tecavüz etti. Kadın Edincik Jandarma Komutanlığı'na şikâyette bulundu, dört erkek
gözaltına alındı.
26) 19 Ağustos günü, Kocaeli'de E.K. (1980), ayrılmak isteyen sevgilisi S.K.'yi (1985) evinde dövdü
ve tecavüz etti. Erkek tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
27) 24 Ağustos günü, A.E. (1986) adlı erkek, arkadaşının sevgilisi D.T.'ye (1994) tecavüze
teşebbüs etti. Cinsel saldırı suçundan tutuklanan erkek 36 yıla kadar hapis istemiyle Bursa 4.
Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanacak.
28) 3 Eylül günü, Kocaeli'de S.P.(1982), sevgilisi N.Ş.'ye (1994) tecavüz etti. S.P. cezaevine
gönderildi.
29) 9 Eylül günü, Kocaeli'nde futbolcu L.T., E.K. (1990) adlı kadına tecavüz etti. L.T. gözaltına
alındı.
30) 17 Eylül günü, Bolu'da S.Ö. (1928) adlı kadın, bilinmeyen bir kişi tarafından dövüldü ve
tecavüze uğradı.
31) 22 Eylül günü, İstanbul'da E.Ö., bir otoparkta V.T.(1969), M.K. (1968) ve J.K. (1969) adlı
kadınları taciz etti. V.T.'ye tecavüz girişiminde bulundu. Otoparkın güvenlik görevlisinin etkisiz
hale getirdiği saldırgan tutuklandı.
32) 24 Eylül günü İstanbul'da H.G., RPM adlı turist kadına tecavüz etti. H.G. kadının şikayeti
üzerine tutuklanarak cezaevine yollandı. 10 yıldan 22 yıla kadar hapis istemiyle yargılanacak.
33) 25 Eylül günü, İstanbul'da P.O. (1981), N.G. (1978) adlı kadını işyerinde dövüp tecavüz etti.
Kadının şikayeti üzerine gözaltına alınan P.O., tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
84
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
34) 28 Eylül günü, İstanbul'da taksicilik yapan N.T., müşterisi M.S. adlı kadını dört ay boyunca
rehin alarak tecavüz etti, ardından seks işçiliğine zorladı. Kadının kaçmasının ardından,
göçmen olan M.S.'yi vizesi dolduğu için ihbar etti. Gözaltına alınan kadının şikayeti üzerine
N.T. tutuklandı ve dört yıldan 30 yıla kadar hapis istemiyle yargılanacak.
35) 1 Ekim günü, İstanbul'da F.E. (1994) adlı erkek, sevgilisi B.Ç.'ye (1994) tecavüz girişiminde
bulundu ve çıplak fotoğraflarını yayınlamakla tehdit etti. Genç kadının şikayeti üzerine F.E'ye
(17) 11 yıl hapis istemiyle dava açıldı.
36) 5 Ekim günü Kocaeli'nde A.Ç. (1993) adlı erkek, S.Ç.'yi (1994) silahla tehdit ederek tecavüz
etti.
37) 8 Ekim günü, İstanbul'da polis olduğunu söyleyerek yurtdışından gelen kadınları gasp edip
tecavüz ettikleri iddiasıyla 5 kişi yakalandı.
38) 11 Ekim günü, İstanbul’da 35 yaşındaki İ.S. adlı kadın bıçaklı bir erkeğin saldırısına uğradı.
39) 11 Ekim günü, Bursa da Y.B. (1987) adlı erkek, ayrılmak isteyen sevgilisi E.K.'yi (1987) dövdü.
40) 28 Ekim günü İzmit'te H.K. (1975) adlı erkek, eski sevgilisi G.Y.'nin (1985) evine zorla girerek
cinsel tacizde bulundu.
41) 29 Ekim günü, Kocaeli'nde S.A. (1990) adlı erkek, arkadaşı B.A.'ya (1992) kiraladığı araçta
tecavüz etti, ardından aracın kirasını ödemek için kadının yüzüğünü çaldı. S.A. gözaltına alındı.
42) 2 Kasım günü, Çanakkale'de beş aylık hamile olan E.D. (1994), dört liselinin tecavüzüne
uğradı. E.D'nin ifadesine başvuran polis,Ö.Ö. (1996), O.E , B.K., S.D. E:B.'yi gözaltına aldı.
"Cinsel istismar" suçundan mahkemeye çıkan zanlılar cezaevine gönderildi.
43) 5 Kasım günü, İstanbul'da'da taksi şoförü D.F. (1970), müşterisi kadın turist C.L.D.C.'ye (1981)
bir otoparkta tecavüz girişiminde bulundu. suçlamaları kabul etmeyen D.F. İstanbul Ağır Ceza
Mahkemesi tarafından 12 yıl ağır hapis istemiyle yargılanıyor.
44) 6 Kasım günü, İstanbul'da avukatlık yapan E.K. adlı kadın, gittiği saunada kendini doktor
olarak tanıtan bir erkeğin cinsel tacizine uğradı. Başka bir görevliye haber veren kadın, onun
da taciziyle karşılaştı. Şikayet üzerine Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü ekipleri iki kişiyi gözaltına
aldı.
45) 8 Kasım günü, İstanbul'da askerlik yapan R.Y., görev yerinden kaçıp sevgilisine tecavüz etti.
Kadının şikayeti üzerine R.Y hakkında dava açıldı.
46) 11 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan İbrahim Çabuk (1976), Özbekistan’lı bir
kadınla üç ay beraber yaşadığını, bir süre sonra kadının: Bir çete tarafından satıldığını
öğrendiğini ve polise gittiğini, polisin kendisini “Bir daha buraya gelme seni döveriz ve bu işin
85
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
peşini bırak” diyerek tehdit ettiğini söyledi. İsim, telefon numarası, ev adreslerini bildiği
Yıldırım, Ökkeş ve Şehzade adındaki kişileri savcılığa dilekçe vermesine rağmen sonuç
alamadığını belirtti.
47) 22 Kasım günü, Bursa'da B.C. (1983), metro istasyonu ve otobüs durakları çevresinde taciz
ettiği kadınların şikayeti üzerine tutuklandı.
48) 18 Kasım günü, İstanbul'da T.T., yürüyüş yapan A.K. (1959) adlı kadına saldırdı. Çenesi ve
dişleri kırılan kadın hastaneye kaldırıldı. T.T. tesadüfen olay yerinden geçen polis tarafından
yakalandı ancak sorguda olayı hatırlamadığını söyledi.
49) 27 Kasım günü, Bursa'da tesisatçılık yapan M.R., gittiği bir evde N.K. adlı kadına tecavüze
teşebbüs etti, direnen kadını yaraladı. Yakalanan M.R. tutuksuz yargılanmak üzere serbest
bırakıldı.
50) 28 Kasım günü, İstanbul'da doktorluk yapan D.M. (1959) adlı erkek, bir hastasını jinekolog
olmadığı halde jinekolojik muayene yaptı ve kadını taciz etti. D.M. "sınırlarını aşıp cinsel
saldırı"da bulunduğu için 12 yıl hapis istemiyle yargılanıyor.
51) 2 Aralık günü, İstanbul'da bir markette çalışan K.Y. adlı kadın, müşterilerin arasından mağaza
sorumlusunun şiddetine uğradı.
52) 2 Aralık günü, İstanbul'da M.K.(1965) A.E (50) ve A.E.(1973) aynı mahallede oturan 80
yaşındaki annesi ile birlikte yaşayan ve akli dengesi yerinde olmayan Z.Ç. (1961) adlı kadını
kaçırarak bir eve kapatıp tecavüz etti.
53) 2 Aralık günü, İstanbul'da M.A. adlı erkek, sevgilisi G.T.'ye tecavüz edip kameraya çekti. Sonra
görüntülerle kadına şantaj yaptı.
54) 2 Aralık günü, Bursa'da E.A (1984), bir kız çocuğu ve dört kadının ifadeleriyle otobüs
durağında kadınları taciz ettiği için yakalanıp tutuklandı.
55) 6 Aralık günü, İstanbul'da M.S.A. (1983), zorla evine girdiği E.T. (1980) adlı kadını bıçakla
tehdit edip tecavüz etti. Olaydan bir hafta sonra aynı mahallede yaşayan N.A. (1961) adlı
kadına tecavüz eden M.S.A. kadının bilgisayarını ve banka kartlarını da çaldı. M.S.A. bankadan
para çekerken yakalandı.
56) 7 Aralık günü, İstanbul'da E.K., yanında staj yapan lise öğrencisi S.M.K.'ya (1994) fazla mesai
yaptırıp zorla kendisine masaj yaptırdı.
86
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
57) 10 Aralık günü, Bursa'da S.K. (1979), evinde temizlik işçisi olarak çalışan F.D.'yi (1973) bıçakla
tehdit edip tecavüz etti. Evden kaçan kadını yakalayan alt katta oturan G.D. (1971), kadını
zorla tekrar eve soktu ve iki erkek F.D.'ye tekrar tecavüz etti ve parasını gasp etti.
58) 10 Aralık tarihinde, İstanbul'da O.A. adlı erkek, otobüste sevgilisi G.K.'ye yumruk attı, olayı
engellemeye çalışan Z.Ç. adlı erkeği ise bıçakladı.
59) 11 Aralık günü, İstanbul'da C.O. (1969) adlı erkek, evli olduğunu öğrenince kendisini terk
eden sevgilisi L.Ö.'ye (1967) şantaj yaptı ve telefonla taciz etti.
60) 14 Aralık tarihinde, İstanbul'da N.G. adlı kadın, evine girerken biri kadın iki kişinin saldırısına
uğradı. Boğuşma sırasında erkek saldırgan N.G.'yi karnından bıçakladı. Kadın hastaneye
kaldırıldı.
61) 16 Aralık tarihinde, İstanbul'da taksicilik yapan E.A. (1965), havaalanına gitmek isteyen L.D.
(1983) isimli turist bir kadını taciz etti. Kadın direnince silahıyla kadına vurup bayıltan E.A.
çantasındaki paraları çaldı. L.D.'yi başka bir taksici baygın halde buldu ve hastaneye kaldırdı.
62) 20 Aralık günü, İstanbul'da S.K. (1988), ormanlık alanda arabada sohbet eden iki sevgiliyi
gasp edip, D.Ş. (1993) adlı kadının boğazına kırık bir cam parçası dayayarak tecavüze teşebbüs
etti. Kadının sevgilisi E.E.'nin (1992) müdahalesiyle kaçan S.K. yakalandı. Karakolda bir ay
önce E.K. (1987) adlı kadına da tecavüze teşebbüs edip cep telefonunu çaldığı ortaya çıktı.
S.K. Kartal adliye'sine sevk edildi.
63) 22 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Arda Ateş: “ 14 Aralık 2011 Perşembe günü
Mecidiyeköy’de ki AKP binasına astığımız “füze kalkanı istemiyoruz” yazılı pankart sonrası iki
arkadaşımla gözaltına alındık. Karakola götürüldük işlemlerden sonra serbest bırakıldık. Bu
gözaltından sonra beni telefonla arayan bir polis memuru sürekli beni taciz ediyor ve para
teklifinde bulunuyor.” Dedi. Konu hakkında hukuki işlem talebinde bulundu.
64) 23 Aralık günü, İstanbul- Trabzon seferi yapan bir uçakta H.K. (1981), N.Y. (1986) adlı kadın
yolcuyu taciz etti. Kadın havaalanı polislerine olayı şikayet etti. H.K. hakkında işlem yapmak
isteyen polis memuru M.A.'ya saldırıp silahını almaya çalıştı. Havalimanı Koruma Şube
Müdürlüğü ekiplerinin gözaltına aldığı H.K. savcılıktaki sorgusunun ardından çıkarıldığı
mahkemede "cinsel taciz" ve "görevli memura mukavemet ve darp" suçlarından tutuklandı
XVI. ÇOCUKLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER
1) 23 Nisan günü, Sakarya’da 23 Nisan Çocuk Bayramı etkinliklerinde protokol mensupları
pardösüyle otururken, incecik kıyafetle gösteri sırasını bekleyen minik çocuklar dondurucu
soğukta tir tir titrediği, öğretmenlerin ise üşüyen çocukları ovalayarak ve montlarının arasına
alarak ısıtmaya çalıştığı öğrenildi.
87
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
2) 22 Temmuz günü, Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şubesi'nde basın açıklaması
yapan ÇHD Çocuk Hakları Komisyonu Başkanı Müşir Deliduman, adil ve dürüst yargılama
hakkının ihlal edildiği ve çocuğun yüksek yararının gözetilmediği bir adli yılı geride
bıraktığımızı ifade etti.Türkiye'nin de taraf olduğu Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair
Sözleşme ve Çocuk Haklarının Koruma Kanunda belirtilen "Çocuklar hakkında özgürlüğü
kısıtlayıcı tedbirler ile hapis cezasına en son çare olarak başvurulması" gereken tedbir olması
gerekirken hemen başvurulan tedbir haline geldiğine dikkat çeken Deliduman, yargılamaların
uzun ve bıktırıcı olduğunu, yargılanan çocukların haklarının etkin kullanılmasının
engellendiğini ifade etti.
XVI.1. ÇOCUK İNTIHARLARI
1) 17 Nisan günü, İstanbul'da keman kursuna gitmek için evden çıkan lise öğrencisi E.Ç.'nin (14)
cesedi bir uçurumun altında bulundu. Kız çocuğunun intihar etmiş olabileceği belirtildi.
XVI.2. TOPLUMSAL ALANDA ÇOCUĞA YÖNELIK ŞIDDET VE TECAVÜZ
1) 8 Ocak günü, İstanbul'da, evli ve üç çocuk babası M.Ö. (1970) ile U.A., ilköğretim okulu
öğrencisi B.K.'ye (1999) tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. B.K., SHÇEK tarafından koruma
altına alındı.
2) 12 Ocak günü, İstanbul'da tekstilci A.K., beş aylık kızı S.N.K.'yi "çok ağladığı" gerekçesiyle
biberonla kafasına vurup bacaklarından ısırarak öldürdü. Sabah bebeğini hareketsiz bulan
anne H.K. polisi aradı. Polis, A.K. ile birlikte karısı H.K.'yi de gözaltına aldı
3) 22 Ocak günü, Bursa'da kalacak yeri olmadığı için yanına sığına T.R.'yi (1994) internet
aracılığıyla bulduğu kişilerle birlikte olmaya zorlayan F.D. (1982) yakalandı. Kadın satıcılığı
suçundan kaydı bulunan F.D., "yaşı küçük kızı fuhuşa teşvik ve aracılık" suçundan çıkarıldığı
mahkemede tutuklandı.
4) 4 Şubat günü, Düzce'de kızı İ.Ü.'yü (2003), birlikte yaşadığı A.G. birlikte olmaya zorladığı iddia
edilen F.Ü. ile sevgilisi A.G. tutuklandı. Düzce Valiliği’nin, kızını ilişkiye zorladığı iddiasıyla
tutuklanan F.Ü.'nün üç çocuğunu koruma altına aldığı öğrenildi.
88
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
5) 7 Şubat günü, İstanbul’da 13 yaşındaki kız çocuğunu kandırıp çıplak görüntülerini web
kamerasıyla kaydeden ardından da çıplak görüntü vermesi için zorlayan eski beden eğitimi
öğretmeni C.L. (1979) polis tarafından yakalandı. C.L.'nin oyun sitelerine girip, kendini 13
yaşında kız çocuğu olarak tanıtarak kız çocuklarını tuzağa düşürmeye çalıştığı belirlendi. C.L.
tutuklanarak cezaevine gönderildi.
6) 7 Şubat günü, İstanbul'da 13 yaşındaki kız çocuğunu kandırıp çıplak görüntülerini web
kamerasıyla kaydeden ardındn da çıplak görüntü vermesi için zorlayan eski beden eğitimi
öğretmeni C.L. (1979) polis tarafından yakalandı. C.L.'nin oyun sitelerine girip, kendini 13
yaşında kız çocuğu olarak tanıtarak kız çocuklarını tuzağa düşürmeye çalıştığı belirlendi. C.L.
tutuklanarak cezaevine gönderildi.
7) 8 Şubat günü, Bursa'da kaçak sigara satan İ.Ç. (36), sigara almak için dükkanına gelen T.K. (15)
adlı oğlan çocuğuna tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı.
8) 13 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Av.Nuran Aydın, Gülsüm Karabacak’ın
(1996) öğrenim gördüğü okul çevresinde bulunan büfeyi işleten Salim adlı kişinin, Gülsüm’ü
evine götürerek cinsel saldırıda bulunduğunu ve olayın yargı sürecinin devam ettiğini ifade
etti. Çocuğun psikolojik tedaviye ihtiyacı olduğunu; Gülsüm’ün ailesinin maddi güçlük içinde
olması nedeniyle ancak devlet kurumlarına gidebildiklerini; orada da ya çok geç randevu
tarihi verildiğini ya da hiç tarih verilmediğini belirtti. Çocuğun süreç içinde çok daha fazla içine
kapandığını ve kimseyle konuşmadığını dile getiren Aydın, Gülsüm’ün acil psikolojik yardım
alması gerektiğini ifade etti.
9) 16 Şubat günü, Edirne'de ilköğretim ikinci sınıf öğrencisi H.K.'nin (2003) cesedi, komşularına
ait boş bir evin odasında gömülü olarak bulundu. Cinayetle ilgili olarak H.K. ve ailesinin
komşuları S.Ş. (1956) ve oğlu S.Ş. (1994) gözaltına alındı. Anne ve oğlu "kasten insan
öldürmek" suçlamasıyla tutuklandı. Tutuklanan kadının, ağabeyini öldürme suçundan 12 yıl
cezaevinde yattığı, Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası'ndan yararlanarak serbest kaldığı
öğrenildi.
10) 3 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gurbet Kaya, kızkardeşi D.K.’nın (1999)
iki yıl önce alt komşuları tarafından tecavüze uğradığını, bu durumu kendilerinin Dicle’nin
öğretmenlerinden öğrendiklerini, şikayetleri sonucu tecavüz eden kişinin yakalandığını dile
getirdi. Ancak Dicle’nin nerede olduğunu bilmediklerini, polisin ya da yurt görevlilerinin
Dicle’nin yeriyle ilgili bilgi vermediklerini ve Dicle’nin yurtta kalmasını istemediklerini ifade
etti.
11) 16 Mart günü, İstanbul'da 12 yaşındaki bir çocuğun 60 yaşındaki Şerif Mutlu adlı kişi
tarafından tecavüze uğradığı, tecavüzcü tutuklanırken, mağdur çocuğun koruma altına
alındığı öğrenildi. Çocuğun ailesi Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şubesi'nden bilgi almak
89
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
isterken, Polis 'olay kendi rızasıyla olmuş' demesi üzerine, ailenin avukatı Eren Keskin, polis
hakkında suç duyurusunda bulundu.
12) 31 Mart günü, İstanbul'da 13 yaşındaki iki çocuk, bıçak tehdidi ile 11 yaşındaki bir erkek
çocuğuna tecavüz ettikleri iddiasıyla gözaltına alındı. 11 yaşındaki çocuğa tehditle fiili livatada
bulundukları iddiasıyla Ümraniye Adliyesi'ne sevk edilen şüpheli iki çocuk, tutuksuz
yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
13) 31 Mart günü, İstanbul'da, bir süre önce evden kaçan G.Ç.'ye (1995) bir hafta boyunca
şantajla tecavüz ettikleri ile sürülen, beşi 18 yaşından küçük olan yedi kişi tutuklandı. Savcılık
sorgularının ardından tutuklanmaları talebiyle mahkemeye sevk edilen yedi zanlıya, kızın
yakınları saldırmak istedi. Duruşmanın ardından fenalık geçiren G.Ç. ise ambulansla
hastaneye sevk edildi.
14) 1 Nisan günü, Kocaeli'nde belediye evinde kalan S.Ç. (1975), Ocak ayında ilköğretim okulu
öğrencisi iki kız çocuğunu sözle ve elle taciz ettiği iddiasıyla tutuklandı. S.Ç.'nin evli olduğu
ancak çalışmadığı için eşinden ayrı yaşadığı öne sürüldü.
15) 1 Nisan günü, İstanbul'da emekli Türkçe öğretmeni A.Ş. (1953), sokakta oyun oynayan
ilköğretim okulu öğrencileri M.Y. (2002) ve A.G.'yi (2000) çikolata ve kolye ile kandırıp evine
götürdükten sonra cinsel saldırıda bulunduğu iddiasıyla tutuklandı.
16) 5 Nisan günü, İstanbul'da kimliği belirsiz bir kişi, okul çıkışında evlerine kadar takip ettiği iki
kız çocuğuna tacizde bulundu. Polis, kendisini "anketör" olarak tanıtan ve boynunda tanıtım
kartı ile elinde siyah bir çanta taşıdığı belirlenen 25-30 yaşlarındaki tacizciyi arıyor. Kız
çocuklarının polisteki ifadelerinde zanlının kendileriyle birlikte apartmana girdiğini, asansörde
birlikte yukarı çıktıklarını, tacizcinin daha sonra zile basıp zorla eve girdiğini ve kendilerine
tacizde bulunduğunu anlattığı öğrenildi.
17) 7 Nisan günü, İstanbul'da okula gitmek için annesiyle trene binen lise öğrencisi N.E.Y.'ye
tacizde bulunan A.A.'ya (1959) yolcular saldırdı. Taciz zanlısını yolculardan kurtaran görevliler,
polise teslim etti. Karakoldan serbest bırakılan A.A.'nın 10 ay önce de trende bir kız çocuğuna
tacizde bulunduğu öne sürüldü.
18) 8 Nisan günü, Kocaeli'nde annesi ile gittiği hastanede altı aylık hamile olduğu anlaşılan
G.E.'nin (1997) durumundan şüphelenen hastane personeli, durumu hastane polisine bildirdi.
Polis G.E. ve annesi K.N.E.'nin ifadesine başvurdu. K.N.E., kızına evlerine gelip giden Y.D.'nin
(1989) tecavüz ettiğini, çevreden çekindiği için durumu kimseye anlatamadığını söyledi.
Y.D.'nin suçunu itiraf ettiği ve pişman olduğunu söylediği öne sürüldü.
90
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
19) 14 Nisan günü İstanbul'da H.A. (1953), bir alışveriş merkezinde ailesiyle dolaşan ilköğretim
okulu öğrencisi G.N.Ö.'ye (1999), cinsel içerikli bir oyuncak gösterip tacizde bulundu.
Çevredeki vatandaşların saldırmak istediği G.N.Ö.'nün alışveriş merkezinin güvenlik görevlileri
tarafından kurtarıldığı öğrenildi.
20) 14 Nisan günü, Kocaeli’nde Türkiye 2.Lig Beyaz Grup takımlarından Gebzespor'da oynayan 30
yaşındaki F.A., 14 yaşındaki F.C.'ye tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. Gebzespor Kulüp
Başkanı Fatin Eyüpoğlu, futbolcunun sözleşmesinin feshedildiğini açıkladı.
21) 16 Nisan günü, altı yaşındaki kız çocuğuna cami tuvaletinde cinsel istismarda bulunurken
vatandaşların gördüğü İ.S.'yi (1991) linçten polis kurtardı. Zanlının, hastanedeki tedavisinin
ardından gözaltına alındığı öğrenildi.
22) 26 Mayıs günü, İstanbul'da A.Ü. (1960) deniz kenarında balık tutarken yemek
ısmarlayacağını söyleyerek evine götürdüğü ilköğretim öğrencisi O.T.'ye (1999) tecavüz ettiği
iddiasıyla tutuklandı. Zanlının daha önce de "hırsızlık" ve "tecavüz" suçlarından sabıkalı
olduğu öğrenildi.
23) 26 Mayıs günü, İstanbul'da A.Ü. (1950) deniz kenarında balık tutarken yemek
ısmarlayacağını söyleyerek evine götürdüğü ilköğretim öğrencisi O.T.'ye (1999) tecavüz ettiği
iddiasıyla tutuklandı. Zanlının daha önce de "hırsızlık" ve "tecavüz" suçlarından sabıkalı
olduğu öğrenildi.
24) 30 Mayıs günü, İstanbul'da erkek arkadaşının amcası B.Ş. tarafından kaçırılarak tacize
uğradığı ileri sürülen N.G.S. (1994), jandarma operasyonuyla kurtarıldı. B.Ş. gözaltına alındı.
25) 2 Haziran günü, İstanbul Büyükçekmece'de Okul Müdürü O.K. dört kız öğrenci ve bir kadın
öğretmeni taciz ettiği iddiasıyla görevden alındı. O.K. cinsel istismar suçuyla yargılanacak.
26) 29 Haziran günü, Tekirdağ'da A.A. (1992) adlı erkek, sevgilisi E.T.'nin beş yaşındaki çocuğuna
şiddet uyguladı ve taciz etti. A.A. ile olaya göz yuman babası Y.A. ve kardeşi M.A. tutuklandı.
27) 29 Haziran günü, Tekirdağ'da bir kız çocuğunun zorla otomobile bindirildiği ihbarı alan polis
aracı durdurunca 15 yaşındaki G.B. annesinin ona zorla seks işçiliği yaptırdığını söyledi. Anne
S.A. ile kızla para karşılığında ilişkiye girmek üzere anlaştıkları iddia edilen 33 yaşındaki H.S.,
34 yaşındaki V.A ve 35 yaşındaki B.İ. adlı erkekler "kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma, cinsel
taciz ve fuhuşa teşvik" suçundan tutuklandı.
28) 9 Temmuz günü, Tekirdağ'da sevgilisinin 14 yaşındaki kızı H.B.A.'ya tecavüz eden V.Y. (1950)
tutuklandı. Annesi inanmayınca olayı polise anlatan H.B.A.’nın yetiştirme yurduna
yerleştirildiği öğrenildi.
91
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
29) 14 Temmuz günü, İstanbul'da G.D. (1995) adlı kız çocuğu, bir akrabasının çocuğuna bakıcılık
yaparken eve zorla giren 20-25 yaşlarında bir erkek tarafından bıçaklanarak öldürüldü
30) 15 Temmuz günü, İstanbul'a Kastamonu Açık Cezaevi'nden 1 haftalık özel izin alarak çıkıp
gelen E.A. (1983)’nın, komşusunun oğlu O.Ş.'ye (1998) tecavüz ettiği ve yeğeni N.B. (1998)
adlı kız çocuğuna tecavüz girişiminde bulunduğu öğrenildi.
31) 10 Ağustos günü, İstanbul'da Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'ndan (SHÇEK)
kaçan N.K. (1994), alışveriş merkezinde tanıştığı bir erkeğin tecavüzüne uğradı. Ardından
arkadaşı E.A.'nın evine sığınan genç kadına E.A. da tecavüz girişiminde bulundu. E.A.
tutuklandı, diğer zanlı aranıyor.
32) 14 Ağustos günü, Tekirdağ'da O.B. (1984), 11 yaşındaki kız yeğenini taciz etti. Ağlayarak
evden çıkan kız çocuğu, seyyar satıcılık yapan A.B.'nin (1979) tecavüzüne uğradı. Zanlılar
tutuklanırken, çocuk, Çocuk Esirgeme Kurumu'na yerleştirildi.
33) 9 Eylül günü, Bursa'da İ.P. (1959), komşusunun kızı S.T.'yi (2000) taciz ettiği için tutuklandı.
34) 14 Eylül günü, Tekirdağ’da O.B. (1984), 11 yaşındaki kız yeğenini taciz etti. Ağlayarak evden
çıkan kız çocuğu, seyyar satıcılık yapan A.B.'nin (1979) tecavüzüne uğradı. Zanlılar
tutuklanırken, Çocuk Esirgeme Kurumu'na yerleştirildi.
35) 4 Aralık günü,* İstanbul'da M.Ç. (1965), mahallede oynayan Ç.T. (2003) ve G.U.'ya (2003)
cinsel istismarda bulundu. Çocukların olayı ailelerine anlatmasının üzerine M.Ç. gözaltına
alındı.
36) 12 Aralık günü, İzmit'te M.E. (1992), Facebook'tan tanıştığı M.Ş. (1996) adlı kız çocuğuna
tecavüz etti.
37) 13 Aralık günü, Sakarya' da özel güvenlik görevlisi S.S. (1974) kendini polis olarak tanıtarak
bir kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu.
ADİL YARGILANMA HAKKI-KİŞİ GÜVENLİĞİ VE ÖZGÜRLÜĞÜ
“Bu bölümdeki gözaltı ve tutuklamalar, ifade, örgütlenme ve seyahat özgürlüğü kapsamında yaşanan
ihlaller ile keyfi gözaltılar olarak değerlendirilmektedir.”
92
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
1. GÖZALTINA ALINANLAR, TUTUKLANANLAR VE SEYAHAT HAKKI ENGELLENENLER
4 Nisan günü, Tekirdağ Cumhuriyet Başsavcılığı, Tekirdağ Jandarma Komutanlığı'nda görevli
3 asker ile bir haber elemanını, "Sahte PKK Operasyonu düzenleyerek adli makamları
yanıltmaya çalışmak" suçlamasıyla gözaltına aldı. Jandarma görevlileri, sahte örgütsel
dökümanlar düzenleyip, suçsuz insanların evine bırakarak polise suçsuz kişilere operasyon
yaptırmakla suçlanıyor.
•
Bursa
1) 05 Haziran günü Bursa’da DHKP-C’ye yönelik olduğu belirtilen eş zamanlı operasyonlarda en
az 10 kişi gözaltına alındı. Polisin 22 adrese baskın yaptı. Operasyonun gerekçesi konusunda
bilgi alınamadı. 10 kişi Bursa Emniyet Müdürlüğü TMŞ’ne götürüldü.
Balıkesir
1) 26 Nisan günü, Balıkesir’de Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekiplerinin düzenlediği ev
baskınlarında Balıkesir Üniversitesi öğrencisi 14 kişi gözaltına alındı.
Çanakkale
1) 13 Ocak günü Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan
kavgaya müdahale eden jandarma ekiplerinin, gözaltına aldığı 22 öğrenciden ikisine kelepçe
taktığı esnada iki öğrencinin bilekleri kırıldı ve öğrenciler “Bir ay iş göremez” raporu aldılar.
Gözaltına alınan öğrencilerden 14’ü ise serbest bırakıldı.
2) 24 Aralık günü saat 15.00’de, Çanakkale Gençlik Derneği üyesi gençler tarafından füze
kalkanına karşı yapılmak istenen basın açıklaması ve çadır kurma eylemine Çanakkale
93
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Valiliği’nin emri ile polis müdahele etti. Emniyet güçleri, eylemcileri tartaklayarak gözaltına
aldı. Barış Lokumcu, Meltem Kılınç, Hanife Yılmaz, Ufuk Kalanç, Ali Aytaç, Mehmet Burgun,
Yusuf Kaya, Ömür Açıkgöz, Faruk Akdemir, Eser Hürmeli, Rojda Etik, Ali Yenal, Serdar Topkaya
Sema, Helin, Onur ve Fırat adlı kişiler gözaltına alındı.
Düzce
1) 3 Nisan günü, Düzce'nin Beyköy beldesindeki 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) faaliyet
gösteren MAS-DAF firmasının yetkilileri grev yaptıkları, iş yavaşlattıkları gerekçesiyle iş akitleri
sona erdirilen 112 işçinin fabrikayı terk etmediği iddiasıyla Cumhuriyet Başsavcılığına suç
duyurusunda bulundu. Başsavcılığın kararı doğrultusunda sabah saatlerinde fabrikaya
jandarma ekipleri ile itfaiye araçları ve ambulanslar sevk edildi. Fabrikayı terk etmeyen işçiler
gözaltına alınarak İl Jandarma Alay Komutanlığına götürüldü.
Yalova
1) "KCK" adı altında yapılan operasyonları protesto etmek için "Ez li vir im/buradayım"
kampanyası çerçevesinde kendini Yalova Savcılığı’na ihbar eden Yalova BDP İl Başkanı İhsan
Coşkun'un da aralarında olduğu 15 BDP'li gözaltına alındı. "KCK tutuklularının suçlandığı fiilleri
ben de işledim" diyerek başlatılan kampanya çerçevesinde daha önce BDP Eş Genel
Başkanları Selahattin Demirtaş ve Gültan Kışanak, BDP'li milletvekilleri, il ve ilçe örgütlerinin
yöneticilerinin de aralarında bulunduğu çok sayıda kişi kendisini ihbar etmişti. Yalova'da
gözaltına alınan 15 kişinin gözaltı gerekçesi olarak kendileri hakkında yaptıkları ihbar esas
alındı.
İstanbul
1) 4 Ocak günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde, BDP üyeleri ve yöneticilerinin evlerine polis
ekipleri tarafından düzenlenen baskınlar sonucu 10 kişi gözaltına alındı.
2) 10 Ocak günü, İstanbul’un Sarıgazi İlçesi’nde “Parasız, Bilimsel, Demokratik Liseler İstiyoruz,
Alacağız!” talebiyle kurulan çadırın kaldırılması amacıyla müdahale eden polis ekipleri 8 kişiyi
gözaltına aldı.
94
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
3) 12 Ocak günü, Kürt siyasetçilerin yargılandığı davanın protesto edildiği İstanbul’daki gösteride
gözaltına alınan 10 çocuk, savcılıktaki ifadelerinin ardından serbest bırakıldı. Diyarbakır'da Kürt
siyasetçilerin yargılandığı davayı protesto etmek için BDP İstanbul İl Örgütü'nün öncülüğünde
binlerce kişinin katıldığı basın açıklaması gerçekleştirilmişti. Açıklamanın ardından
Tarlabaşı'nda bulunan BDP İl binasına yürüyen kitleye polis tarafından müdahale edilmesinin
ardından 21 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında bulunan 10 çocuk, İstanbul
Emniyet Müdürlüğü'ndeki sorgularının tamamlanmasının ardından Beyoğlu Adliyesi'ne
getirildi. Getirildikleri adliyede Cumhuriyet Savcısı tarafından ifadeleri alınan 18 yaşından
küçük 10 çocuk, savcılık tarafından serbest bırakıldı.
4) 17 Ocak günü, zorunlu din dersi uygulamasını protesto etmek için İstanbul’da pankart açan ve
kendilerini Galata Köprüsü’ne zincirleyen Liseli Öğrenci Birliği üyesi 7 öğrenci polis ekiplerinin
müdahalesi sonucu gözaltına alındı.
5) 25 Ocak günü, İstanbul'un Başakşehir İlçesi'nde Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi
polisleri tarafından tarafından evlerine baskın yapılan 5 BDP üyesi gözaltına alındı. Gözaltı
gerekçesi ve isimleri öğrenilemeyen BDP'lilerin İl Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğü bildirildi.
6) 1 Şubat günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi polisleri sabah
saatlerinde İstanbul'un birçok ilçesinde helikopter desteği ile Bağcılar ve Kâğıthane ilçelerinde
öğrenci evlerine baskın yaptı. Baskınlarda 10 öğrenci gözaltına alındı. İstanbul Emniyet
Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi tarafından yapılan baskınlarda üniversite öğrencileri,
Ergün Koçak, Bayram Yılmaz, Ahmet Soylu, Kayhan Tüney, Meltem Yağmur Bovkır, Cengiz
Hoşar, Murat Aygül, Mehmet Demir ile soyadı öğrenilemeyen Esra ve Hasan gözaltına alındı.
Evine baskın yapılan Fırat Baran isimli öğrencinin ise yapılan aramanın ardından telefonuna el
konuldu. Gözaltı gerekçesi öğrenilemeyen öğrenciler sağlık kontrolünün ardından İstanbul
Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'ne götürüldü.
7) 13 Şubat günü derneğimize gelerek kardeşi Şehmus Öncel (1991) adına başvuruda bulunan
Mazlum Öncel, 13 Şubat günü sabaha karşı Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı kar maskeli,
zırhlı araçla gelen polislerin evde arama yapmak istediklerini söylediklerini, giyinmelerine
müsaade etmeden içeri girdiklerini, herkesi yere yatırdıklarını, arama iznini tüm ailenin ısrarı
sonucu gösterdikten sonra kardeşi Şehmus’u alıp götürdüklerini söyledi.
8) 13 Şubat günü, İstanbul'da adeta olağanüstü hal ilan eden polis, yaptığı ev baskınları ve kimlik
kontrolleriyle 50'nin üzerinde kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlardan 1 çocuk tutuklandı.
İstanbul'da PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getirilişinin 12. yıldönümü nedeniyle
İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polisler, kentin belirli bölgelerini abluka altına aldı. Kent
üzerinde eksik olmayan helikopter görüntüleri vatandaşları tedirgin ederken, çoğu merkezi
yerlerde ise, çevik kuvvet polisinin konuşlandırıldığı görüldü. Özellikle Sultangazi, Sancaktepe,
Ümraniye, Bağcılar, Fatih, Kağıthane, Gaziosmanpaşa, Beyoğlu ve Küçükçekmece ilçelerinde
95
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı, Kanarya, Karayolları, Gazi, Okmeydanı, Demirkapı, Tarlabaşı,
Mustafa Kemal gibi mahallelerde olağanüstü hal uygulamasını aratmayan görüntüler yaşandı.
Evlerine yapılan baskınlarla çoğu İstanbul Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencisi
olmak üzere 3'ü çocuk 35 kişi gözaltına alındı. Tarlabaşı, Karayolları ve Okmeydanı'nda ise,
şüpheli oldukları gerekçesiyle 16 kişi polis tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alınan 3 çocuk
Bakırköy Çocuk Şubesi'ndeki sorgularının ardından Bakırköy Çocuk Mahkemesi'ne sevk edildi.
Savcılık ifadelerinin ardından mahkemeye sevk edilen çocuklardan 2'si serbest bırakılırken 1'i
"Araç kundaklama eylemlerine katıldığı" iddiası ile tutuklanarak, cezaevine konuldu.
9) 15 Şubat günü, İstanbul’da gözaltına alınan Demokratik Yurtsever Gençlik (DYG) üyesi sekiz
kişiden 5’i, çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandı.
10) 18 Şubat günü, İstanbul’da düzenlenen helikopter destekli ev baskınlarında “DHKP-C örgütü
üyesi oldukları” suçlamasıyla 18 kişi gözaltına alındı.
11) 23 Şubat günü, derneğimize başvuruda bulunan Demokratik Haklar Federasyonu’ndan Serpil
Karakaya: “ Bu sabaha karşı 06.00 sularında Cemal Doğan ve Yorgun Gülmez isimli ve 20
arkadaşımız gözaltına alındılar.” Dedi. Gözaltına alınanlardan 8’i tutklandı.
12) 26 Şubat günü, İstanbul'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Erzurum'da öğrenci
temsilcileriyle görüşmesini ve Erzurum'a giden öğrencilerin her ilde GBT sorgusunda
geçirilmesini protesto etmek için Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Balmumcu Kampusu önünde
bir araya gelen Öğrenci Kolektifleri, Dolmabahçe'ye yürümek istedi. Ancak, gaz bombaları ve
coplarla sert müdahalede bulunan polis 20 öğrenciyi gözaltına aldı. 5 öğrenci ise yaralanarak
Taksim İlkyardım Hastanesi'ne kaldırıldı. Gözaltına alınarak Beşiktaş Polis Karakolu'na
götürülen öğrencilerden ismi öğrenilenler şöyle: Can Mesut, Ali Duman, Özge Tosun, Nigda
Karabay ve Nergiz Şişmek. Öte yandan müdahalenin duyulmasının ardından yeniden YTÜ
önünde bir araya gelen öğrenciler polis ablukası eşliğinde Beşiktaş Meydanı'na kadar polis
müdahalesini ve AKP'yi protesto eden sloganlar yürüdü.
13) 1 Mart günü, oğlu Fırat İlhan (1992) adına derneğimize başvuruda bulunan Beşir İlhan, saat
14.00’da Beyoğlu Ekipler Amirliği Karakolu’ndan üç sivil polisin hasta yatağında yatan oğlunu
gözaltına aldıklarını, nedenin ise bir hırsızlık olayı ile suçlanan akrabaları üzerine ifade
vermesini istemeleri olduğunu, oğlunun özürlü ve hasta olmasına rağmen karakolda
tutulduğunu söyledi. İHD avukatlarından birinin karakola gitmesiyle Fırat İlhan serbest
bırakıldı.
14) 3 Mart günü derneğimize gelerek oğlu Ercan M. Abozaid (1997) adına başvuruda bulunan
Abozaid Mohammed Abozaid 1 Mart günü saat 12.00 sularında sivil polislerin evlerine gelerek
96
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
oğlu Ercan’ı sorduğunu, Ercan’ın o sırada evde olmadığını, daha sonra eve geldiğinde
kendisine söylediklerini, kendi isteği ile gidip ifade vereceğini söylediğini, daha sonra Taksim
Karakolu’na gittiğini ve orada gözaltına alındığını söyledi. Ercan M. Abozaid akşam 18.30’dan
sonra çocuk şubeye götürüldü ve ertesi gün savcılığa çıkarılarak serbest bırakıldı. Ayrıca,
Abozaid Mohammed Abozaid karakolda polislerin oğlunu hırsızlıkla suçladığını ve zorla “ suçu
kabul et ve savcılıkta da ben yaptım diye ifade ver” dediklerini, ama Ercan’ın kabul etmediğini
ve savcılıkta da ‘’ben yapmadım’’ dediğini belirtti.
15) 3 Mart günü, sabah saatlerinde Milliyet muhabiri ve yazar Nedim Şener, serbest gazeteci
Ahmet Şık, Oda TV Genel Yayın Müdürü Doğan Yurdakul, Ankara Temsilcisi Mümtaz İdil,
Müyesser Yıldız, yazarları İklim Bayraktar, Ergenekon sanığı Prof. Yalçın Küçük, Sait Kılıç, Veysel
Yıldız, Altan Bıyıklı ve MİT mensubu Kaşif Kozinoğlu'nun evleri polis tarafından basıldı. Şık ve
Kılıç'tan sonra Milliyet muhabiri Nedim Şener de gözaltına alındı. Ankara'da da 6 kişi gözaltına
alındı.
16) 3 Mart günü, Milliyet Gazetesi muhabiri Nedim Şener ve gazeteci Ahmet Şık’ın da aralarında
bulunduğu 11 kişinin İstanbul ve Ankara’da bulunan evlerine, Ergenekon Soruşturması
kapsamında düzenlenen baskınlar sonucu 10 kişi gözaltına alındı. Gözaltı operasyonuna
gerekçe olarak, bir süre önce 3 yetkilisinin tutuklandığı OdaTv’ye düzenlenen baskında ele
geçirildiği iddia edilen belgeler gösterildi.
17) 8 Mart günü derneğimize oğlu Serdar İlhan (1997) adına başvuruda bulunan Beşir İlhan, 13
yaşındaki oğlu İlhan’ın suçiçeği çıkardığını ve evde yattığını, o sırada evi basan polisin oğlunu
yataktan alıp götürdüğünü, oğlunu niçin aldıklarını bilmediğini, oğlunun hasta oladuğunu ve
hayatından endişe ettiğini, bundan kısa bir süre önce de özürlü oğlunun alınıp götürüldüğünü,
polislerin sürekli kendilerini rahatsız ve tehdit ettiğini ve polislere dava açılmasını istediğini
söyledi.
18) 14 Mart günü, İstanbul’un Beşiktaş İlçesi’nde “parasız eğitim” talebiyle açlık grevi yapmak
isteyen Gençlik Federasyonu üyelerine müdahale eden polis ekiplerinin 17 kişiyi gözaltına
almasının ardından, aynı taleple akşam saatlerinde açlık grevi yapmak isteyen 9 kişi daha
gözaltına alındı.
19) 17 Mart günü, İstanbul’da gözaltına alınan Alınteri Gazetesi’nin okurları Serdar Ben, Mürüvvet
Küçük ve Ulaş Ömür, “yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla 21 Mart günü tutuklandı.
20) 18 Mart günü derneğimize gelerek kardeşi Ekin Demirkan (1984) adına başvuruda bulunan
Serdar Demirkan, polislerin 17.03.2011 günü ikamet ettikleri yere gelerek, komşulardan ve
esnaftan kardeşi hakkında bilgi aldıklarını, kardeşinin 18.03.2011 saat 07.30’da işe giderken
evin önünden İstanbul Emniyeti’ne mensup kişiler tarafından araçla gözaltına alındığını ve
kardeşinin kendisini arayarak Vatan Caddesi’ndeki Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğünü
söylediğini belirtti.
97
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
21) 31 Mart günü derneğimize gelerek kardeşi Ercan Köşek (1991) adına başvuruda bulunan
İbrahim Köşek, kardeşinin 31 Mart sabahı 5 sıralarında işe gitmek için evden çıkar çıkmaz
polisler tarafından gözaltına alındığını, İstanbul Terörle Mücadele Şubesi’nde bulunduğunu,
emniyetten kendisini aradıklarını ve kardeşini 2 gün sonra mahkemeye çıkaracaklarını
söylediklerini belirtti. Ercan Köşek tutuklandı, Metris Cezaevi’ne götürüldü.
22) 3 Nisan günü, Beyoğlu'nda PKK lideri Abdullah Öcalan'ın özgürlüğü ve askeri operasyonları
protesto için gösteri yapan eylemcilere polis saldırdı. Eylemciler de polise ses bombası ile
karşılık verdi. Beyoğlu’nda toplanan eylemciler, ‘ Türk ordusunun operasyonlarını ve PKK lideri
Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için gösteri düzenlediklerini ifade ettiler’. iki gösterici gözaltına
alındı.
23) 9 Nisan 2011 gecesi, İstanbul’da Gazi Mahallesi’ne helikopter destekli operasyon düzenleyen
Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekipleri Gazi Mahallesi Özgürlükler Derneği ve evlere
baskın düzenleyerek 23 kişiyi gözaltına aldı.
24) 10 Nisan günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polisler tarafından Şişli ve Beyoğlu'nda
düzenlenen ev baskınlarında 12 BDP yönetici ve üyesi gözaltına alınarak İstanbul Emniyet
Müdürlüğüne götürüldü. Gözaltına alınanların isimleri şöyle: BDP Beyoğlu İlçe Yöneticisi
Mahsun Büyükkaya ve parti üyesi Mehmet Reşat Yağmahan ile BDP üyeleri, Serdar Aydoğdu,
Emrah Korkmaz ve Abdulvahap Yıldırım, Ali Altınkaya, Mahsun Er, Ümit Balık, Abdulkadir Oruç,
Lokman Çoşkun ve Müslüm Aygün.
25) 11 Nisan günü, İstanbul’da polisin düzenlediği eş zamanlı operasyonlarda 40 kişi gözaltına
alındı. Bu kişiler arasında “El Kaide’nin Türkiye sorumlusu ” olmakla suçlanan Halis
Bayancuk’un da bulunduğu belirtildi.
26) 11 Nisan günü derneğimize gelerek kardeşi İdris Çelik adına başvuruda bulunan Beşir Çelik, 11
Nisan gece 05.30 civarında Beyoğlu’nda bulunan evlerine sivil giyimli yaklaşık 10 polisin baskın
yaptığını, evde bulunan 17 yaşındaki kardeşi İdris Çelik’in olaylara karıştığı gerekçesiyle
gözaltına alarak Kadıköy Çocuk Bürosuna götürdüklerini söyledi.
27) 16 Nisan günü, İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde düzenlenmek istenen protesto eylemine
müdahale eden polis ekipleri, 7 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı.
28) 23 Nisan günü derneğimize gelerek kardeşi Gülizar Turhan (1993) adına başvuruda bulunan
Cemal Turhan, 22.04.2011 Cuma günü Tuzla’da bir parkta patlama olduğunu, o esnada kardeşi
Gülizar Turhan’ın da orada bulunduğunu, bu patlamadan dolayı yaralandığını, polislerin
kendisini hastaneye götürdüğünü, pansumanı yapıldıktan sonra, İstanbul Emniyet Müdürlüğü
Terörle Mücadele Şubesi’ne götürdüklerini, ama tam olarak bundan da emin olamadığını
98
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
söyledi ve derneğimizden kardeşinin nerede gözaltında olduğunu öğrenmemizi talep ettiğini
söyledi. Daha sonra Gülizar Turhan’ın İstanbul Terörle Mücadele Şubesi’nde olduğu öğrenildi.
29) 24 Nisan günü, BDP İstanbul İl Örgütü'nün, YSK'nın veto kararı esnasında yaşanan polis
şiddetine tepki amacıyla yaptığı basın açıklamasına izin verilmedi. Yaşanan çatışmalarda BDP'li
yöneticilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda 51 kişi gözaltına alındı. Aksaray’daki
Demokratik Çözüm Çadırı da polisler tarafından söküldü. BDP İstanbul İl Başkanı Pınar Tarlak,
yaptığı açıklama ile polisin tutumunu kınadı. Açıklamanın ardından polisin tutumunu 20 dakika
süren oturma eylemiyle protesto eden kitle ile polis arasında etrafı barikatlarla çevrili alandan
çıkarken gerginlik çıktı. Polis gerginlik esnasında gaz bombası ve tazyikli su kullandı. Polisin
saldırısına gençler molotofkokteyli ve taş atarak karşılık verdi. Çatışmaların caddeye çıkan ara
sokaklara taşınması esnasında Çözüm Çadırı'nın içerisinde bulunan kitleye de tazyikli su sıkıldı.
Bir grup çevik kuvvet polisi tarafından çadıra yönelik yapılan müdahalede çadır bütünüyle
sökülüp, etrafında asılı bulunan pankartlar da toplanırken, BDP İl Başkan Yardımcısı Dursun
Yıldız ile İl Yöneticisi Felemez Erkan da polisler tarafından gözaltına alındı. Ara sokaklarda uzun
süre devam eden çatışmalarda da yine çok sayıda kişi gözaltına alındı. İmam Murat Sokağı
üzerinde yaşanan olayları seyreden bir genç polisler tarafından dövülürken, onu polislerin
elinden kurtarmaya çalışan bir arkadaşı da polislerin şiddetinden nasibini aldı. Dövülen iki genç
esnaf tarafından polisin elinden zorla alındı.
30) 28 Nisan günü derneğimize gelerek kardeşi Sevda Serinyel adına başvuruda bulunan Mazlum
Serinyel, kardeşinin 26.04.2011 Salı günü sabah 6’da evinden gözaltına alındığını, İstanbul’a
getirildiklerini öğrendiğini, neden gözaltına alındığını ve İstanbul’a getirildiğini bilmediklerini
söyledi.
31) 2 Mayıs günü, BDP’nin gençlik yapılanması olan Demokratik Yurtsever Gençlik (DYG) üyelerine
yönelik düzenlenen eş zamanlı operasyonlar sonucu gözaltına alınan 17 kişiden on ikisi
“yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla tutuklandı.
32) 4 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selin Demirel, 29.03.2011 günü
Beşiktaş 12. Ağır Ceza Mahkemesinde yakınının müebbetle sonuçlanan davasının akabinde
anlık tepkiyle kapıya 1 kere eliyle vurduğunu, “devlet malına zarar” verdiği gerekçesiyle
tutuklanarak Bakırköy Kadın Hapishanesi’ne gönderildiğini dile getirdi. .
33) 12 Mayıs günü, İstanbul’da işlerine son verildiği için direnişte bulunan PTT ve Onteks işçileri,
Boğaz Köprüsü’nü, yaptıkları zincirli eylemle bir süre trafiğe kapatırken, işçilere sert
müdahalede bulunan polis, 10 kişiyi yaka paça gözaltına aldı. Köprünün Anadolu yakasına
geçiş bölümünü trafiğe kapatan 1’i kadın 10 işçi, “İşimizi geri istiyoruz” pankartı açtı. İlerleyen
saatlerde köprüye gelen polisler işçilere sert müdahalede bulundu. Polisin işçileri yerlerde
sürüklemesi nedeniyle ağız ve burunlarından kan geldi.
99
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
34) 13 Mayıs günü, İstanbul’da “dur” ihtarına uymayan bir otomobilin, polis ekipleri tarafından
kovalanmasının ardından durdurulan otomobildeki 3 kişi darp edilerek gözaltına alındı.
35) 16 Mayıs günü, İstanbul'da operasyonların protesto edileceği Galatasaray Meydanı polis
tarafından ablukaya alınırken, ilçelerden yola çıkan araçlar polislerce engellendi. Gazi
Mahallesi’nde 30 kişi gözaltına alındı. Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu seçim bürosu tahrip
edildi. Bloğun İstanbul adayları Sırrı Süreyya Önder, Sebahat Tuncel, Abdullah Levent Tüzel ve
Mustafa Avcı ile blok bileşenleri ve çok sayıda kişi BDP il binasından meydana gitmek için
yürüyüşe geçti. Meydanın girişinde barikat kuran polis milletvekili adaylarını aramak istedi.
Bunun üzerine kitle ile polis arasında arbede çıktı. Polis barikatını aşan kalabalık grup,
aranmadan meydana girdi. Kitle buradan Taksim Meydan'ına yürümek isterken, polis barikat
kurarak kitlenin yürümesine izin vermedi. Bunun üzerine kitle oturma eylemine geçerek,
"AKP'nin askeri ve siyasi katliamlarını özgürlük mücadelemizle yeneceğiz" yazılı pankartını yere
serdi. Bu arada Bağcılar ve Sultangazi ilçelerinden meydana gelmek için araçlarla yola çıkan
yurttaşlar polislerce engellendi. Sultanbeyli'den meydana gelmek isteyen bir minibüs ise ilçe
merkezinin çıkışında polisler tarafından engellendi. Buna tepki gösteren halka biber gazı sıkan
polis 30 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınan 30 kişi araçla birlikte Sultanbeyli Ahmet Yesevi
Karakolu'na götürüldü.
36) 18 Mayıs günü derneğimize gelerek arkadaşı Taylan Kesanbilici (1990) adına başvuruda
bulunan Eylem Arslan, 17.05.2011 günü Okmeydanı civarında Taylan’ın Terörle Mücadele
Şubesi tarafından gözaltına alındığını belirtti.
37) 20 Mayıs günü, evlerine düzenlenen baskınlar sonucunda gözaltına alınan ve İstanbul'un
çeşitli üniversitelerinde okuyan 28 öğrenci, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ndeki sorgularının
ardından Beşiktaş'ta bulunan İstanbul Adliyesi'ne getirildi. Savcılıkça sorgulanan öğrencilerden
5'i serbest bırakılırken, 23'ü ise "örgüt üyesi" oldukları iddiasıyla tutuklama talebiyle nöbetçi
mahkemeye sevk edildi. Gece yarısına kadar süren mahkeme sonucunda öğrencilerden 17'si
hakkında tutuklama kararı verildi. Evinde yazar Bejan Matur'a ait, "Dağın Ardına Bakmak" adlı
kitabı suç delili sayılan bir öğrenci de tutuklananlar arasında yer aldı. Gözaltına alınanlardan
bazılarının isimleri şöyle: Dilan Çoşkun, Şafi Onat, Mehmet Özcan, Volkan Boyar.
38) 22 Mayıs günü, Yıldız Teknik Üniversitesi'nin Beşiktaş'taki yerleşkesinde Emek Özgürlük ve
Demokrasi Bloku İstanbul bağımsız milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder'in programına izin
vermeyen polis ile öğrenciler arasında çatışma çıktı. Polisin kampus içinde gaz sıktığı, çok
sayıda öğrencinin gazdan etkilendiği öğrenildi. Çok sayıda öğrenci biber gazından etkilenirken,
polis 12 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı.
100
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
39) 22 Mayıs günü, Gaziosmanpaşa Karayolları Mahallesi Abdi İpekçi Caddesi’nde gece 22.00
sıralarında Türk ordusunun operasyonları protesto edildi. Polisin gaz bombası ve panzerle
müdahale ettiği eylemciler molotof ve taşlarla karşılık verdi, çıkan olaylarda 3 gösterici
gözaltına alındı. Yoldan geçen bazı vatandaşlar biber gazından etkilendi.
40) 23 Mayıs günü, İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi’nde bir söyleşi yapmaya gelen Emek,
Özgürlük ve Demokrasi Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder’in
söyleşisinin, üniversite yönetimi tarafından aynı gün “Fetih Konseri olduğu” gerekçesiyle iptal
edildiğinin iddia edilmesi üzerine konseri protesto eden gruba, polis ekipleri gaz bombalarıyla
müdahale etti ve 12 öğrenci gözaltına alındı. Okul yönetimi ise söyleşi ve konserin aynı güne
olması nedeniyle meydana gelebilecek gerginlikten ötürü söyleşiyi Sırrı Süreyya Önder’in
kendi isteğiyle iptal ettiğini açıkladı.
41) 25 Mayıs günü, yeğeni Ayaz Çelebi adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mevlüde
Akbaş, Kütahya’da üniversite okuyan yeğeninin, 24.05.2011 günü sabaha karşı evine yapılan
baskınla gözaltına alındığını söyledi.
42) 27 Mayıs günü, derneğimize gelerek Türkan Yıldız, Can Burak Sarıgül, İlkin Sarı, Ayla Karataş,
Suphi Nejat Ağırnaslı, Gamze Çetiner, Seda Kurum, Fatma, Burak adına başvuruda bulunan
Duygu Bozkurt, çeşitli gençlik gruplarının Swiss Otel’de gerçekleşen Yüksek Öğretim
Konferansı’nı protesto etmek için basın açıklaması yapmak istediğini, polisin tazyikli su ve gaz
bombası ile müdahale ettiğini, yaralanan ve gözaltına alınan arkadaşları olduğunu söyledi.
Gözaltına alınanlar serbest bırakıldı.
43) 27 Mayıs günü, üniversite öğrencileri davet edilmedikleri "Uluslararası Yükseköğretim
Kongresi"ne görüş ve taleplerini sunmak isterken polisin sert müdahalesine maruz kaldı, 12
öğrenci gözaltına alındı. Öğrenci Gençlik Sendikası (Genç Sen), Halkevleri ve Eğitim Sen
İstanbul 6 No'lu Üniversiteler Şubesi üyeleri Dolmabahçe'de, aralarında YDG, Ekim Gençliği,
Anarşistlerin de olduğu gençlik örgütleri de Beşiktaş'ta toplanarak kongrenin yapıldığı Swiss
Otel'e doğru yürüyüşe geçti. Otel önünde basın açıklaması yaparak nasıl bir üniversite
istediklerine ilişkin hazırladıkları dosyayı sunmak isteyen öğrenciler, otele yaklaşık 100 metre
kala Maçka Parkı girişinde polis tarafından durduruldu. Genç-Sen üyeleri, polis ile yaptıkları
görüşmede basın açıklamasını kesinlikle Swiss Otel önünde yapacaklarını ifade ederken,
Eğitim-Sen üyeleri ve öğrenciler, bir süre bekleyişin ardından basın açıklamalarını polis
barikatının önünde yaptı. Ancak otelin önüne gitmekte kararlı olan Genç-Sen, Devrimci
Anarşist Faaliyet, Öğrenci Kolektifleri, Kaldıraç, Ekim Gençliği, Tüm-İGD, YDG ve DGH üyesi
gençler, barikat önünde açıklama yapan grubun gitmesinin ardından polis barikatına doğru
yürüyüşe geçtiler. Polis gençlere gaz bombası, tazyikli su, demir çubuklar ve coplarla saldırdı.
Gençler ise polise taşlarla karşılık verdi. Yol üzerine barikatlar kuran üniversiteli gençler ile
polis arasında yaşanan çatışma, Maçka Parkı önünde ve Beşiktaş'a doğru uzanan Dolmabahçe
Caddesi üzerinde yaklaşık bir saat devam etti. Çatışmanın ardından çevik kuvvet polisleri ve
101
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
sivil polisler cadde üzerinde gördükleri gençleri gözaltına almaya başladı. Olaylarda 12 öğrenci
gözaltına alındı. İsminin Can Burak Sarıgül adlı öğrenci, sivil polisler tarafından demir
çubuklarla dövüldü. Suratı kan içinde kalan Sarıgül, aldığı darbelerin ardından çevik kuvvet
polislerinin önüne atıldı. Çevik kuvvet polisleri tarafından da dövülen genç, yaralı halde polis
otobüsüne bindirildi. Bir öğrencinin boynuna gaz bombası isabet etti. Yaralanan öğrenci,
hastaneye kaldırıldı. 12 kişinin gözaltına alındığı olayda, edindiğimiz bilgilere göre gözaltına
alınanların bir kısmının ismi şöyle: Genç-Sen üyesi Türkan Yıldız, Can Burak Sarıgül, Nejat
Ağırnaslı ve İlkin Sarı. Gözaltına alınanlar, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. Bu arada,
polis olayı görüntüleyen basın mensuplarına da müdahale etti. Bazı gazeteciler gözaltına
alınmak istenirken, bazılarının kameraları kırıldı. Çatışma sona erdikten sonra gençler Beşiktaş
Adliyesi önünde polis saldırısını protesto etti ve gözaltına alınan arkadaşlarının serbest
bırakılmasını istedi.
44) 27 Mayıs günü İstanbul’da düzenlenen “Uluslararası Yükseköğretim Kongresi”ni protesto
eden öğrenci gruplarına polis ekiplerinin gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale etmesi
sonucu 10 öğrenci gözaltına alındı. 28 Mayıs 2011’de devam eden gösterilere tekrar müdahale
eden polis 10 öğrenci daha gözaltına alındı.
45) 29 Mayıs günü, İstanbul’un değişik ilçelerinde sabah saatlerinde İstanbul Emniyet Müdürlüğü
Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’ne bağlı polisler tarafından birçok eve düzenlenen
baskınlarda, aralarında 3 çocuğun bulunduğu 10 kişi gözaltına alındı. 3 çocuk Üsküdar Çocuk
Büro Amirliği'ne, aralarında BDP Bağcılar İlçe Örgütü Yöneticisi Pınar Bahadır ile Ferhat Döner,
Barış Şahbudak ve Caner Gönder’in bulunduğu 7 kişi ise İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne
götürüldü. Baskın ve gözaltıların gerekçisi öğrenilemedi.
46) 30 Mayıs günü yeğeni Barış Şahbudak (1991) adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan
Necat Şahbudak, 30 Mayıs sabah saat 05.00 sıralarında oturdukları aile apartmanını polislerin
kuşattığını, arama iznini gösterek evde arama yaptıklarını, bir ara ellerinde bulunan siyah bir
poşeti odaya koymak istediklerini, yengesi durumu farkedince poşete tekme atarak ‘Bunlar
nedir?’ diye sorduğunu, onların da kendi elbiseleri olduğunu söylediklerini, yengesinin tepkisi
üzerine poşeti dışarı çıkardıklarını, sonra da tüm binayı aradıklarını ve yeğeni Barış’ı gözaltına
alarak Vatan’a götüreceklerini söylediklerini, ellerinde bir liste olduğunu, Barış’ın da o listede
olduğunu, aramanın 1,5 saat sürdüğünü ve Bağcılar’da eş zamanlı birçok gözaltı olduğunu
söyledi.
47) 5 Haziran 2011’de İstanbul’da Yürüyüş Dergisi’nin tanıtımını yapan altı kişiyi durduran polis
ekipleri, grupta yer alan Yeliz Kılıç’ı “hakkında arama kararı olduğu” gerekçesiyle darp ederek
gözaltına aldı.
102
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
48) 5 Haziran günü, İstanbul'da İl Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polislerce yapılan ev baskınlarında
2'si çocuk 5 kişi gözaltına alındı. İstanbul Esenyurt İlçesi'nde evlere baskın düzenleyen polisler,
5 kişi gözaltına aldı. Gece saatlerinde başlayan ve sabahın erken saatlerine kadar devam eden
baskınlarda C. G. ve M.Ç. adlı çocuklar ile isimleri öğrenilemeyen 3 kişi gözaltına alındı.
Çocuklar Üsküdar Çocuk Şube'sine, 3 kişi ise İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü.
49) 6 Haziran günü, Sultanbeyli İlçesi'nde evlere baskın düzenleyen polis tarafından baskın
düzenlenen evlerden bazılarının kapı ve pencereleri kırılırken, eşyalar da dağıtıldı. Aramaların
ardından BDP İlçe Yöneticisi Cüneyt Kandilci ile Özcan Beyazel, Sedat Beyazel, Mevlide, İnedi,
Sabri İnedi, İdris Kızı ve Turan Ercele adındaki yurttaşlar gözaltına alındı. Gözaltı gerekçeleri
öğrenilemeyen 7 kişinin İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğü belirtildi
50) 6 Haziran günü, İstanbul, Bursa ve Gemlik İlçesi’nde düzenlenen eşzamanlı ev baskınları
sonucu Halk Cephesi üyesi 24 kişi gözaltına alındı.
51) 26 Haziran günü, İstanbul’da düzenlenen protesto gösterilerine kolluk kuvvetlerinin gaz
bombalı müdahalesi sonucu 10 kişi yaralandı. Müdahale sonrasında ise 23 kişi gözaltına alındı.
Müdahale sırasında İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel de darp edildi.
52) 26 Haziran günü, halen “KCK/TM yöneticisi olduğu” suçlamasıyla tutuklu bulunan ve 12
Haziran seçimlerinde Diyarbakır’dan bağımsız milletvekili seçilen Hatip Dicle’nin
milletvekilliğini, “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle aldığı bir yıl sekiz aylık
hapis cezası nedeniyle, 21 Haziran 2011’de düşüren Yüksek Seçim Kurulu’nun kararını
İstanbul’da düzenlenen eylemle protesto eden gruba kolluk kuvvetlerinin gaz bombalı
müdahalesi sonucu 42 kişi gözaltına alındı. 42 kişiden 5’i 29 Haziran 2011’de çıkarıldıkları
mahkeme tarafından tutuklandı.
53) 15 Temmuz günü, Birgün Gazetesi muhabiri Metin Demir, 12 Haziran'daki genel seçimler
öncesinde Okmeydanı'nda yaşanan olayları provoke ettiği iddiasıyla gözaltına alındı.
54) 22 Temmuz günü, Zeytinburnu'nda gece yapılan ırkçı saldırılarda Kürtlere ait 3 ev, bir manav
ve 3 tekstil atölyesi tahrip edildi. Sabaha doğru polislerin düzenlediği ev baskınlarında ise 11
kişi gözaltına alındı.İstanbul'un Zeytinburnu İlçesi'nde Kürtlere yönelik ırkçı saldırılar devam
ederken, yetkililer sessizliklerini korudu. Bütün çağrılara rağmen önlem alınmayan ilçede
Kürtlere ait işyerlerine saldırılar yapıldı. 5 Telsiz Mahallesi'nde 2 ev ve 2 tekstil atölyesi, Çırpıcı
Mahallesi'nde ise bir ev, bir manav ve bir tekstil atölyesi tahrip edildi. Öte yandan sabaha
doğru evlere baskın düzenleyen polisler 11 kişiyi gözaltına aldı. Olaylara karıştıkları iddiasıyla
gözaltına alınan Fatih Akkurt, Hasan Doğan, Mehmet Sadık Dursun, Takettin Alptekin, Medeni
Akgül, Ümran Akgün, Ahmet Ecer, Ahmet Buldur, Hikmet Kurtok, Abdulkadir Artan ve Şerif
Dayan Vatan Caddesi'ndeki İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü.
103
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
55) 29 Temmuz günü, İstanbul’un Kâğıthane İlçesi’ne bağlı Nurtepe Semti’nde düzenlenen
operasyon sonucu gözaltına alınan Temel Haklar ve Özgürlükler Derneği üyesi 7 kişiden Yusuf
Aslan tutuklandı.
56) 31 Temmuz günü, Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, İstanbul genelinde tespit ettiği
adreslere eş zamanlı operasyon düzenledi. Baskında 4 kişi gözaltına alınarak İstanbul Emniyet
Müdürlüğü’ne götürüldü. Gözaltına alınanlar "Devrimci Karargâh örgütüne üye" olmakla
suçlanıyor ve aralarında Van Bağımsız Milletvekili Aysel Tuğluk’un avukatı Özcan Kılıç da
bulunuyor.
57) 21 Ağustos günü derneğimize gelerek arkadaşı Özlem Tuna adına başvuruda bulunan Adem
Yıldızhan, 20 Ağustos Cumartesi akşam saatlerinde Galata Kulesi yanındaki boş alanda Sosyal
Dayanışma sergileyen arkadaşının polisin alanı boşaltmak istemesine karşı direndiği için
gözaltına alındığını söyledi.
58) 21 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Zeynep Pekiner, Taksim’de
yapılacak olan basın açıklaması öncesi polislerin yoğun saldırılarına maruz kalan ve gözaltına
alınan eşinden haber alamadığını söyledi.
59) 21 Ağustos günü derneğimize gelerek kardeşi Mukaddes Akyıldırım adına başvuruda bulunan
Muazzez Akyıldırım, BDP tarafından organize edilen basın açıklamasına katılan kardeşinin
gözaltına alındığını, bilgi alınmasını istediğini söyledi. Mukaddes Akyıldırım aynı gün serbest
bırakıldı.
60) 25 Ağustos günü, İstanbul'da Küçükçekmece İlçesi Kanarya Mahallesi'nde yapılan ev baskınları
ve kimlik kontrollerinde 20'yi aşkın kişi gözaltına alındı. Aralarında V.D., ve S. S., adlı çocukların
da bulunduğu 20 kişi, Küçükçekmece Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. Ayrıca, Sultanbeyli
BDP İlçe Başkanı Subutay Açık'ın evine polis dün gece baskını düzenledi. Baskında oğlu Sertaç
Açık gözaltına alınan Subutay Açık, baskın sırasında polislerin kafasına silah dayadığını ve
kendisine hakaret edildiğini belirtti.
61) 1 Eylül günü, İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde Barış Günü nedeniyle düzenlenen mitinge polis
ekiplerinin gaz bombalarıyla müdahale etmesi sonucu aralarında sekiz kişilik tertip komitesinin
de bulunduğu 63 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan 4 kişi çıkarıldıkları mahkeme
tarafından tutuklandı.
62) 17 Eylül günü, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın avukatları ile görüştürülmemesi ve artan
operasyonları protesto etmek amacıyla İstanbul'da yapılmak istenen açıklamaya polisin
müdahalesi sonucunda yaşanan olaylarda 121 kişi gözaltına alındı. Polisin aşırı kullandığı gaz
bombasından etkilenen Milletvekili Sebahat Tuncel de hastaneye kaldırıldı. BDP İstanbul İl
104
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Örgütü tarafından Taksim Meydanı'nda yapılmak istenen basın açıklamasına izin vermeyen
polisler, kitleye müdahale etti. Milletvekili Sebahat Tuncel'in de aralarında bulunan bir grup
partilinin çıkmayı başardığı Taksim Meydanı'ndaki oturma eylemine de polis biber gazlı ile
müdahale etti. Aynı anlarda meydana çıkmalarına izin verilmeyen Milletvekili Sırrı Süreyya
Önder'in de aralarında bulunduğu bir grup ise, Tarlabaşı Bulvarı istikametinde BDP İl binasına
doğru cadde üzerinde yürümeye başladı. Ancak, il binasına kısa bir mesafede polis buradaki
gruba da gaz bombaları ile müdahalede bulundu. Bunun üzerine BDP'liler de polise taş ve sopa
atarak karşılık verdi. Ara sokaklara yayılan olaylar bir süre sonra son bulurken, müdahalede
yer alan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şube müdürlerinden Mehmet Altınok, olayların
ardından Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü önünde açıklamada bulundu. Altınok, 121 kişinin
gözaltına alındığını söyledi.
63) 19 Eylül günü, derneğimize gelerek oğlu Abdülkadir İlhan (1986) adına başvuruda bulunan
Beşir İlhan, oğlunun 18.09.2011 günü Beyoğlu’nda bir yürüyüşe katıldıği için 19.09.2011 günü
gözaltına alındığını, işyerinden patronuyla alınan oğlunun polis tarafından gözaltına alındığının
kabul edilmemekte olduğunu, patronunun verdiği bilgiye göre Beyoğlu Emniyet
Müdürlüğü’nde tutulmakta olduğunu, ama Emniyet’in bunu kabul etmediğini söyledi.
Abdülkadir İlhan daha sonra serbest bırakıldı.
64) 27 Eylül günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polislerce Esenler ve Bağcılar'da yapılan
ev baskınları sonucu 15 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar Vatan Caddesi'nde bulunan
İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü.
65) 30 Eylül günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polislerce Kartal ve Pendik'te yapılan ev
baskınlarında 13 kişi gözaltına alındı. BDP Kartal İlçe Başkanı Süleyman Özcan'ın da aralarında
bulunduğu 13 kişi gözaltına alındıktan sonra Aksaray'da bulunan İstanbul Emniyet
Müdürlüğü'ne getirildi. Gözaltına alınan diğer kişilerin isimleri şöyle: BDP üyeleri Halit Şener,
Evin Gökyüz, Mazlum Gökyüz, Metin Mirzaoğlu ve Selma Mirzaoğlu, Mehmet Taha Buraknak,
Sadun Solhan, Emine Demirkıran, Fahrettin Akgül, Salih Nar ve Kadir Daşdemir ile ismi
öğrenilemeyen oğlu.
66) 1 Ekim günü, İstanbul’un Avcılar İlçesi’nde Abdullah Öcalan’ın avukatlarıyla görüştürülmesinin
engellenmesini protesto etmek amacıyla basın açıklaması yapmak isteyen gruba müdahale
eden polis ekipleri 37 kişiyi gözaltına aldı.
67) 4 Ekim günü İstanbul merkezli olmak üzere Diyarbakır, Batman, Ankara, Mardin, Adıyaman,
Siirt, İzmir, Şanlıurfa ve Gaziantep’te düzenlenen eş zamanlı ev baskınları sonucu aralarında
BDP üye ve yöneticilerinin de bulunduğu 146 kişi “yasadışı KCK Örgütü üyesi oldukları”
gerekçesiyle gözaltına alındı.
105
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
68) 4 Ekim günü, Osman Koşut ve Hasan Tayfur Onat adına derneğimize gelerek başvuruda
bulunan arkadaşları Tamer Doğan ve Ayşe Baykal Doğan, sabah 06.30’da Terörle Mücadele
Şubesi’nden polislerin evlerine gelerek iki kişiyi gözaltına aldıklarını söyledi.
69) 12 Ekim günü, İstanbul Üniversitesi’nin akademik yılı açılışına katılan Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan’ı “parasız eğitim istiyoruz” talebiyle protesto etmek isteyen öğrenci grubuna
müdahale eden polis 37 öğrenciyi gözaltına aldı.
70) 12 Ekim günü, Saat 11.00’de başlayacak tören öncesi içeri girmek için uğraşan İstanbul
Üniversitesi Öğrenci Konseyi Genel Sekreteri ve Lojistik Bölümü 3. Sınıf öğrencisi Adnan Tetik
gözaltına alındı. İçeri girmek isterken Fen Fakültesi önünde bekleyen sivil polisle tartışan Tetik,
gözaltına alındı. Gözaltına alınan Tetik, “İşte görün üniversite öğrecilerini böyle içeri
almıyorlar" diye bağırdı. Tetik’i apar topar gözaltına alınarak sivil polis aracına bindirildi. Tetik
daha sonra sivil polis aracıyla Fen Fakültesi önünden uzaklaştırıldı.
71) 19 Ekim günü, İstanbul merkezli düzenlenen eşzamanlı ev baskınları sonucu “yasadışı El-Kaide
Örgütü üyesi oldukları” iddiasıyla 12 kişi gözaltına alındı.
72) 20 Ekim günü, arkadaşları Yoldaş Türkoğlu ve Mesut Kaya adına derneğimize gelerek
başvuruda bulunan Barış Satılmış 19.10.2011 günü akşam saatlerinde sağ görüşlü bir grubun
mahalleye yürümek istemesinden sonra mahalle sakinlerinin basın açıklaması ve protestosuna
polisin gaz bombalarıyla müdahale ederek arkadaşlarını gözaltına aldığını ve arkadaşlarını darp
ettiklerini söyledi. Ayrıca toplam 14 kişinin gözaltına alındığını belirtti.
73) 21 Ekim günü arkadaşları Didem Arda ve Ersin Şen adına derneğimize gelerek başvuruda
bulunan Doğukan Ünlü, ülkücülerin İstanbul Üniversitesi’ne gelerek satırlarla saldırıda
bulunmasının ardından iki arkadaşının evine gitmek üzere yolda yürürken gözaltına alındığını
söyledi. Arda ve Şen daha sonra serbest bırakıldı.
74) 28 Ekim günü derneğimize gelerek kardeşi Mustafa Polat (1988) adına başvuruda bulunan
Mehmet Polat 28.10.2011 günü sabah saat 05.30’da İstanbul Emniyeti’nden gelen polis
memurlarının evlerine gelerek kardeşi Mustafa Polat’ı aradıklarını söylediklerini, kardeşinin
Avcılar’da arkadaşlarının evine gittiğini ve evde olmadığını, bu arada kendi aralarındaki
konuşmalardan kardeşini Avcılar’daki arkadaşının evinde gözaltına aldıklarını öğrendiğini,
ayrıca evlerinde arama yapan polis memurlarının kendi şahsına ait olan iki bilgisayarın harddiskine, yaklaşık 1000 civarı film cd’sine, kitap ve elektronik eşyaya el koyduklarını, bunları
tutanaklara geçtiklerini, kendisine tutanağı imzalattılar ama bir örneğini vermediklerini
söyledi.
106
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
75) 30 Ekim günü, babası Ayhan Dikmen (1962) adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan
Turan Dikmen, 04.10.2011 günü evlerine gelen polislerin kız kardeşi Fatma Dikmen’i (BDP il eş
başkanı) gözaltına alırken ailelerinin ortak birikimi olan 12.000 Dolar ile 5000 Euro’ya hiçbir
yasal gerekçe göstermeksizin, yasalara aykırı davranarak- suç işlemişlerdir- el koyduklarını,
ayrıca 4.5 yaşındaki kardeşlerinin korkudan burun kanaması geçirdiğini söyledi. Ayrıca Turan
Dikmen, şikâyetçi olduklarını ve paralarının en kısa zamanda iade edilmesini ve yetkililersorumlular hakkında suç duyurusunda bulunmak istediklerini belirtti.
76) 5 Kasım günü, İstanbul'da 'KCK' adı altında yapılan operasyonlar sonucunda 7 BDP PM üyesi,
18 ilçe başkan, eşbaşkan ve yöneticisi ile sayıları 58'i bulan parti üyeleri, kurum yöneticileri,
belediye meclis üyeleri ve Özgür Gündem Gazetesi Editörü Kazım Şeker olmak üzere 83 kişi
gözaltına alındı. Özel harekat timlerinin desteğiyle yapılan ev baskınları sonrası gözaltına
alınanlar Yenibosna Adli Tıp Kurumu ve Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde sağlık
kontrolünden geçirilmelerinin ardından İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü.
Operasyonda gözaltına alınan isimlerin evleri didik didik aranırken, evlerinde ulaşılamayan
bazı BDP'li yöneticilerin eşleri gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar isimlerden ulaşılabilinen
isimler şu şekilde: BDP PM üyeleri Hülya Yer, Çiğdem Kılıçgün Uçar, Cesim Soylu, Gıyasettin
Mordeniz, Emine Çaynak, Songül Çelik ve Deniz Zarakolu; İstanbul eski ve yeni İl Yöneticileri
Dursun Yıldız, Ayşe Berktay, Aydemir Anlı, Mehmet Kaymaz, Nural Doğan, Pınar Tarlak,
Mehmet Beyazıt, Aziz Tunç, Felemez Erkan, Şehmus Erol, Cafer Selçuk, İsmail Adanmış, Osman
Akdağ (Batman'da alındı); Bağcılar İlçe Eşbaşkanı Eşref Yaşar ve parti üyesi Ahmet Demirsoy;
Bahçelievler İlçe Başkanı Faruk Tur; Gaziosmanpaşa İlçe Başkanı Arif Yılmaz; Arnavutköy İlçe
Başkanı Galip Ateş; Sancaktepe İlçe Başkanı Çiçek Arınç; Güngören İlçe Başkanı Talip
Mikailoğulları; Ümraniye İlçe Başkanı Asuman Ergün; Şişli İlçe Başkanı Metin Eren; Esenler İlçe
Başkanı Mehmet Tayyip Aslan; Küçükçekmece İlçe Başkanı Salih Baykal; Üsküdar İlçe Başkan
Yardımcısı Mehmet Şerif Mergen Esenler; Esenler İlçe Başkanı Mehmet Tayyip Aslan ile parti
üyeleri Şeyhmus Aydın ve Üzeyir Kutun; Bayrampaşa DTK üyesi Hikmet Kaymaz, BDP İlçe
Yöneticisi Cumali Kaya ve ismi öğrenilemeyen 2 kişi; Sultangazi’den Aynetu Bulut, Hatice
Vural, Songül Çayırlı, Gülşen Çayırlı, Aziz Tülay, Selahattin Tekin, İhsan Yelez, Muzaffer Güzel;
Avcılar İlçe Başkanı Hikmet Duma; Tuzla İlçe Yöneticileri Faik Taşkaya ve Yüksel Gözde;
Maltepe BDP üyesi Akgül Bozdağ; Kâğıthane İlçe Yöneticisi Üzeyir Akbulut; Beyoğlu İlçe
Eşbaşkanı Fatma Dikmen, 2. Eşbaşkan Hayri Eser'in eşi Cemile Eser ile YAKAY-DER Yöneticisi
Kemal Aydın, Tutuklu Aileleri Derneği (TUAD) yöneticisi Lütfiye Gürbüz, Özgür Gündem
gazetesi çalışanları Kazım Şeker ile Türkan Ökmen, Ülker Özatik, Abdulhakim Süzgeç, Canşah
Çelik, PM üyesi Songül Çelik, Cahit Özmaya ile eşi Semra Özmaya, Arnavutköy Belediye Meclis
Üyesi Hatice Ural, Vahap Nas, İsmail Erdoğan, Yunus Akbaş ve Sosyalist Demokrasi Partisi
(SDP) üyesi Önder Dişlioğlu'nun gözaltında bulunan isimler arasında olduğu öğrenildi.
77) 5 Kasım günü, İstanbul Kadıköy Belediyesi’ne yolsuzluk yapıldığı iddiasıyla baskın düzenleyen
polisler, aralarında Belediye Başkan Yardımcısı Mustafa Demircan’ın da bulunduğu 18 kişiyi
107
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
gözaltına aldı. 10 kişinin Kadıköy Belediyesi Destek ve Ruhsat Şubelerinin çalışanları, 8 kişinin
de ihalelere katılan firma temsilcisi olduğu belirtildi. Kadıköy Belediyesi baskın ve gözaltılarla
ilgili açıklama yaptı. Açıklamada, "Uzun süredir, CHP’li Belediyelere yapılan “itibarsızlaştırma'
operasyonları, CHP’li Avcılar, Büyükçekmece Belediyelerinden sonra Kadıköy Belediyesi’ne de
uygulandı. Bu sabah saat 06.30'da belediye başkan yardımcımız, 2 müdür ve 4 çalışanımız,
evlerinde yapılan aramalardan sonra ifadeleri alınmak üzere Gayrettepe Şube Müdürlüğü’ne
götürülmüşlerdir" dendi.
78) 10 Kasım günü, İstanbul’da 7 Kasım günü düzenlenen eş zamanlı baskınlarda gözaltına alınan
21 kişiden 12'si tutuklandı. Tutuklananlar Metris Cezaevi’ni gönderildi. Dolapdere’de bir
eylemde molotof kokteyli attıkları iddiasıyla yapılan operasyonlarda 21 kişi gözaltına alınmıştı.
Gözaltına alınan 21 kişiden 15’inin dün akşam saatlerinde Beşiktaş’taki İstanbul Adliyesi’nde
sorgularına başlandı. Sorgusu tamamlanan 15 kişiden 12’si AKP Zeytinburnu ilçe binaları ile
CHP seçim aracına molotof kokteyli atmaktan tutuklanırken, 3 kişi serbest bırakıldı.
79) 22 Kasım günü, İstanbul, Bursa ve Kocaeli’de Kürdistan Topluluklar Birliği'ne (KCK) yönelik
iddiası ile gözaltı operasyonu yapıldı. İstanbul'da Asrın Hukuk Bürosu'na yapılan baskının
sürdüğü ve binada aramaların yapıldı. 48 avukat gözaltına alındı. Gültepe Mahallesi'nde
bulunan evine yapılan baskınla gazeteci Cengiz Kapmaz da gözaltına alınanlar arasında yer
aldı.
80) 22 Kasım günü eşi Zeynep Arat adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan Bişer Arat,
sabah saat 05.00 sıralarında eve gelen polislerin 4 saat süren arama sonrasında Zeynep Arat’ı
gözaltına alarak Vatan’daki Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüklerini söyledi. Zeynep Arat daha
sonra serbest bırakıldı.
81) 5 Aralık günü, BDP Kadın Meclisi üyesi Ayşe Irmak'ın Diyarbakır'a gitmek üzereyken İstanbul
Bayrampaşa otogarında polislerce gözaltına alındığı öğrenildi. BDP Kadın Meclisi üyesi Ayşe
Irmak, dün gece otobüsle Diyarbakır'a gitmek üzere gittiği Bayrampaşa Otogarı'nda yapılan
kimlik kontrolünün ardından polislerce gözaltına alındı. Gözaltına alınma gerekçesi
öğrenilemeyen Irmak'ın Aksaray'da bulunan İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğü
belirtildi.
82) 5 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Abdülkerim Seçkin, oğlu Bayram Seçkin’in
(1986) aynı günün sabahında saat 05.00-06.00 sıralarında İstanbul Terörle Mücadele
Şubesi’nden olduğunu söyleyen polislerce gözaltına alındığını, gerekçe olarak KCK olduğunu
söylediklerini, bir adet Laptop ve bilgisayarın hard-discini ve film CD’lerini alıp götürdüklerini
belirtti.
108
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
83) 6 Aralık günü İstanbul'da "Devrimci Karargâh" üyesi oldukları iddiasıyla çeşitli adreslere
eşzamanlı yapılan baskınlarda 12 kişi gözaltına alındı. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle
Mücadele Şubesi polisleri tarafından sabah saatlerinde eşzamanlı olarak birçok adrese baskın
yapıldı. Özel harekât ve çevik kuvvetten oluşan yüzlerce polisin katıldığı helikopterli
operasyonda "Devrimci Karargâh" üyesi oldukları iddiasıyla 12 kişi gözaltına alındı.
84) 12 Aralık günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polisler tarafından sabah erken saatlerde
İstanbul ve Samsun'da eş zamanlı ev baskınları yapıldı. Düzenlenen ev baskınlarında 20 kişi
gözaltına alındı. Ev baskınlarının yaşandığı Nurtepe Semti'nde ise polis ablukası uzun süre
devam etti. Baskınlarda DHKP-C üyesi oldukları iddiasıyla 20 kişi gözaltına alındı. İstanbul'da
gözaltına alınanlar İl Emniyet Müdürlüğü'ne götürülürken, Samsun'daki gözaltıların da
İstanbul'a getirileceği bildirildi.
85) 14 Aralık günü, Abdullah Gül'ün gelişinden saatler önce İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampusu
önünde polis önlem almaya başladı. Seyyar satıcıların dahi didik didik arandığı Beyazıt'ta
tezgahında yumurta bulunan bir seyyar satıcı polis tarafından durduruldu. Yumurtalarının bır
kısmını yere düşüren seyyar satıcının tezgahına el koyan polisler satıcıyı alandan uzaklaştırdı.
Gül'ün üniversiteye girdiği sırada Öğrenci Muhalefeti üyesi 5 öğrenci, "AKP'yi üniversitede
istemiyoruz", "Gül okulumdan defol" sloganları atarak protesto etti. Cumhurbaşkanlığı
korumalarının müdahale ettiği öğrenciler gözaltına alındı. Gül'ü protesto gösterileri kampüs
içinde de sürdü. Sloganlarla Gül'ü üniversitede istemediğini belirten 7 öğrenci daha gözaltına
alındı.
86) 20 Aralık’ta başlayan ve sonraki iki gün süren "Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK) operasyonu"
kapsamında DİHA, Özgür Gündem Gazetesi, Etkin Haber Ajansı, Etik Ajans, Gün Matbaası ve
Demokratik Modernite Dergisi'nin bürolarına ve çalışanlarının evlerine yapılan baskınlarda 49
gazeteci ve basın çalışanı gözaltına alındı. DİHA ve Özgür Gündem çalışanları; DİHA yazı işleri
müdürü Fatma Koçak, DİHA imtiyaz sahibi Zuhal Tekiner, DİHA Diyarbakır muhabiri Mazlum
Özdemir, DİHA Van muhabiri Evrim Kepenek, DİHA İstanbul muhabirlerinden Ömer Çelik,
Çağdaş Kaplan, DİHA Urfa muhabiri Sadık Topaloğlu, DİHA Ankara muhabiri Kenan Kırıkkaya,
İsmail Yıldız, Sevinç Tunceli, Güneş Ünsal, Nuri Fırat, Ziya Çiçek, Çiğdem Aslan, Ramazan Teköz,
Semiha Alankuş, Ertuş Bozkurt, Diler Demirel, Hüseyin Deniz, ETHA editörü Arzu Demir, Birgün
gazetesi muhabiri Zeynep Kuray, AFP foto muhabiri Mustafa Özer, Vatan gazetesi
muhabiri Çağdaş Ulus, Demokratik Modernite dergisi yayın kurulu üyesi Nahide Ermiş, Cihan
Albay, Etik Ajans müdürü Davut Uçar olarak belirlendi. Gözaltına alınan 49 kişiden, 36 kişi KCK
üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı.
87) 20 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Hasan Erzi: “ Sabah saat 05.00 sıralarında
polisler işyerimize gelerek arama yaptılar, her yeri dağıttılar. Çalışanım Şerafettin Sümeli ve Ali
Fidan’ ı gözaltına aldılar.” Gözaltına alınma gerekçesinin KCK operasyonları çerçevesinde
olduğunu belirtti.
109
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
88) 20 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Farız Özmen (1984): “ 19.06.2010 günü işten
çıkmış eve gidiyordum. Polislerle bir grup genç sokakta çatışıyorlardı. Bu arada oradan
geçerken polisler beni darp ederek gözaltına aldı. Arnavutköy karakoluna götürdüler ve orada
ayağıma sopalarla vurarak, kırdılar ve daha sonra serbest bıraktılar. En son 18.12.2011’de
kardeşimle semtimizde gezerken yolumuzu kesen sivil polisler (polis olduklarını kendileri
söyledi) bizi arabaya bindirmeye çalıştılar. Bu yüzden ben ve ailemden birine bir şey olursa
sorumlusu polislerdir.” diyerek daha öncede 4–5 kez polisler tarafından tehdit edildiğini beyan
etti.
89) 20 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunanı Necmeddin Ulus: “ Vatan gazetesinde çalışan
oğlum Çağdaş Ulus (1986) 20 Aralık sabahı saat 04.30 civarında evimize gelen polisler
tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alınma nedeninin KCK operasyonu çerçevesinde
olduğunu belirttiler.” dedi.
90) 20 Aralık 2011 Salı günü derneğimize başvuruda bulunan Belma Yıldıztaş:
“20 Aralık sabah
05.00 sıralarında evimize yapılan baskın ve arama sonrası arkadaşım, gazeteci İsmail Yıldız
(1981) gözaltına alındı. Gözaltı alınma nedeninin KCK operasyonu çerçevesinde olduğunu
belirttiler” dedi.
91) 22 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Arda Ateş: “ 14 Aralık 2011 Perşembe günü
Mecidiyeköy’deki AKP binasına astığımız “Füze kalkanı istemiyoruz” yazılı pankart sonrası iki
arkadaşımla gözaltına alındık. Karakola götürüldük işlemlerden sonra serbest bırakıldık. Bu
gözaltından sonra beni telefonla arayan bir polis memuru sürekli beni taciz ediyor ve para
teklifinde bulunuyor” dedi. Konu hakkında hukuki işlem talebinde bulundu.
Kırklareli
1) 12 Haziran günü, Kırklareli’nde düzenlenen ev baskını sonucu “yasadışı El-Kaide Örgütü üyesi
oldukları” gerekçesiyle 9 kişi gözaltına alındı.
Kocaeli
1) 6 Nisan günü, Kocaeli’nde toplu taşıma ücretlerine yapılan zammı protesto etmek için yolu
trafiğe kapatarak eylem yapmak isteyen öğrencilere biber gazıyla müdahale eden polis
ekipleri 11 öğrenciyi gözaltına aldı.
110
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
2) 30 Mayıs günü, Kocaeli’nde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili
adayı Emrullah Bingül’ün seçim çalışmaları kapsamında açtığı stantta bulunanlarla Milliyetçi
Hareket Partisi (MHP) üyesi oldukları iddia edilen bir başka grup arasında başlayan sözlü
tartışmanın kavgaya dönüşmesi sonucu ikisi bıçakla 12 kişi yaralandı, olaya müdahale eden
polis ekipleri 10 kişiyi gözaltına aldı.
3) 5 Haziran günü, Kocaeli’nde düzenlenen ev baskınlarında gözaltına alınan aralarında Dicle
Haber Ajansı (DİHA) muhabiri İsmail Eskin’in de bulunduğu 16 öğrenciden 14’ü “suçu ve
suçluyu övdükleri”, “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları” ve “yasadışı örgüt üyesi
oldukları” suçlamalarıyla 10 Haziran 2011’de tutuklandı.
4) 8 Haziran günü, Kocaeli’nin Gebze İlçesi’nde Bağımsız Devrimci Sınıf Platformu (BDSP)
üyelerinin yürüttüğü seçim çalışmasına müdahale eden polis ekipleri, BDSP üyesi 2 kişiyi
gözaltına aldı.
5) 5 Kasım günü, Kocaeli'nde NATO'nun füze kalkanı projesini protesto etmek amacıyla bir
avukatlık bürosuna girerek pankart asan 2 kadın öğrenci tutuklandı.
6) 29 Kasım'da Kocaeli'nin merkez ilçesi İzmit'te bulunan Sabri Yalım Parkı'nda Kürecik'te
kurulması planlanan NATO'nun füze kalkanını protesto etmek için çadır kurmak isteyen
öğrencilere polis gaz bombası ve coplarla müdahale etmiş ve 17 öğrenci gözaltına alınmıştı.
Arkadaşlarının gözaltına alınmasını tepki göstermek ve füze kalkanına karşı kamuoyu
oluşturmak için 30 Kasım'da Dev-Genç üyesi liseliler aynı parkta yeniden çadır kurmak istemiş
ve yine polis müdahalesi ile karşılaşmıştı. Çıkan arbededen 11 öğrenci yaka paça gözaltına
alındı.
7) 1 Aralık günü, Kürecik'te kurulması planlanan NATO'nun füze kalkanına karşı İzmit'te çadır
kurmak isteyen öğrencilere 4 gündür izin vermeyen polis çoğunluğunu liselilerin oluşturduğu
32 kişiyi gözaltına aldı. Ayrıca, İzmit Lisesi yanında kurulmak istenen çadıra sert müdahale
eden polis 4 öğrenciyi tartaklayarak gözaltına aldı.
Tekirdağ
1) 3 Haziran günü, Tekirdağ'ın Çorlu İlçesi'nde birçok eve düzenlenen baskınlarda 11 kişi
gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi açıklanmazken, 11 kişinin Tekirdağ Emniyet Müdürlüğü'ne
götürüldüğü belirtildi.
2) 19 Ağustos günü, Aydınlık gazetesinin ve Ulusal Kanal televizyonunun İstanbul’daki merkezi
ve Ankara’daki temsilciliklerine, bazı gazetecilerin evlerine polis baskınları yapıldı. Aydınlık
gazetesi muhabirleri Mehmet Bozkurt, Caner Taşpınar, Zahide Ruhsar Şenoğlu ve Özlem
111
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Konurusta ile Ulusal Kanal TV Genel Yayın Yönetmeni Turan Özlü ve muhabiri İlyas Gümrükçü
gözaltına alındı. Polis baskınlarının gerekçesi olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile eski
KKTC Başbakanı Mehmet Ali Talat arasında yıllar önce yapılan telefon görüşmelerinin bu
yayın kuruluşlarında haberleştirilmiş olması gösterildi.
3) 4 Aralık günü polisin tavrını protesto eden iki kadın öğrenci Sabri Yalım Parkı'nın karşısında
bulunan işhanının 3'üncü katına çıkarak Berk Hukuk Bürosu'nu işgal etti ve "Füze kalkanı
değil, demokratik lise istiyoruz" pankartı astı. Eylemciler polis tarafından gözaltına alındılar.
2. CEZAEVLERİ
CEZAEVLERINDE SAĞLIK HAKKI İHLALI
1) 3 Ocak günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Salih Dinç, Tekirdağ 1 No’lu F
Tiği Cezaevi’nde kalan oğlu Selman Dinç’in 30 Aralık 2010 günü kendisini arayarak, birkaç gün
önce rahatsızlığı nedeniyle doktora gittiğini, ancak doktorun verdiği ilaçlar sonucunda
zehirlendiğini, tekrar doktora gitmek istemesine rağmen buna izin verilmediğini ifade etti.
2) 10 Ocak’ta derneğimize gelerek başvuruda bulunan Serdar Güzel, Kocaeli 1 No’lu F Tipinde
kalan, korsokof sendromu ve kopnitif bozukluk teşhisi konan Sami Özbil’in (1977) Atatürk
Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlık Kurulu tarafından cezaevi koşullarında kalmasının sağlığı
için tehlike yaratacağı kararını vermesine rağmen, ailesinin tahliye talebinin reddedildiğini
belirtti. Serdar Güzel ayrıca Sami Özbil’in kolon kanserine dönüşme riski taşıyan kron
hastalığına yakalandığını ve bu hastalığının tedavisi olmadığını ifade etti.
3) 10 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta Özkan Gerçek, cezaevinde kendisinin ve bir grup
arkadaşının henüz kesinleşmemiş cezaların keyfi ve hukuksuz bir şekilde uygulamaya
konulduğunu belirtti. Bu bağlamda, Sadık Kan’ın 3 gün hücre, Özkan Gerçek’in 1 ay görüş ve
14 tutsağın 1 ay etkinlikten men cezası uygulanmaya başladığını ifade etti. Sağlık haklarının
ihlal edildiğini belirten Gerçek, revirde her gün doktor olmadığından, sağlık raporu olan
tutsaklar dahil hastane sevklerinin yapılmadığını, kelepçelemelerini kabul etmediklerinden
dolayı tedavi olamadan geri getirildiklerini, bu uygulamaya itiraz eden Bülent Özdemir ve
Volkan Yenel askerlerin saldırısına uğradıklarını belirtti. Gerçek, Bülent Özdemir’e gelen lastik
ayakkabılar ‘verilmesi’ yönünde karar olmasına rağmen kendisine verilmediğini, infaz
112
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
hakimliğinin lehte karar vermiş olmasına rağmen açık görüşte fotoğraf çektirmelerinin
engellendiğini ve 45/1 No’lu genelge gereği 10 kişinin haftada 10 saat sohbet etme haklarının
verilmediğini ifade etti.
4) 10 Ocak günü derneğimize başvuran Dilek Yıldızhan 4 aydan beri Tekirdağ cezaevinde
bulunan kardeşi Selçuk Yıldızhan’ın (1987) sağlık sorunlarının ciddi boyutta olduğunu, epilepsi
hastalığı, yüzde seksen görme engelinin olduğunu ve penisinden 2 kez ameliyat olduğunu
belirtti. İlk duruşması 1 Nisan 2011’de yapılacak olan Yıldızhan’ın şu anda tutuklu
yargılandığını ve kardeşinin sağlığından endişe ettiğini ifade etti.
5) 10 Ocak günü, Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kaloriferlerin yakılmaması nedeniyle, Ferhat Çalgan
adlı mahkûmun soğuktan etkilenerek yüz felci geçirdiği öğrenildi.
6) 21 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Çilem Babahan, Rize Cezaevinde kalan kardeşi
Resul Yıldız’ın (1980) kalp ağrısı şikayetiyle doktora gittiğini, ancak kelepçeleri açılmadığı için
muayeneyi reddettiğini bu nedenle cezaevine muayene edilmeden geri gönderildiğini ifade
etti.
7) 26 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan İsmail Tepeli, kızı Deniz Tepeli’nin
(1977) Sincan F Tipi Kadın Cezaevinde bulunduğunu, yumurtalıklarında 2.2 mm’lik kist olduğu
ve kanaması tespit edilmesine rağmen Kırşehir’deki E tipi cezaevine sürgün edildiğini, oradan
hastaneye gönderildiğini ve doktorun da aynı teşhisi koyduğunu belirtti. Kanser şüphesiyle ve
patoloji/biyopsi yapılamadığı gerekçesiyle Ankara’ya sevkinin yapıldığını belirten İsmail
Tepeli, Sincan Cezaevi’ne sevk edilen Deniz Tepeli’nin, yanında 5 jandarma olduğundan
muayenesinin yapılamadığını, daha sonra rahatsızlanıp revire kaldırıldığında aldığı patoloji ve
biyopsi raporlarına bakılmaksızın herhangi bir sağlık sorunun olmadığının söylendiğini ifade
etti.
8) 30 Ocak günü, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde kalan Celal Yalçın’un yazdığı mektupta,
Gülnaz Akkurt adlı mahkûmun, cezaevinde görme yetisini tamamen kaybettiği ve tek başına
hiçbir yaşamsal ihtiyacını karşılayamadığı bilgisine ulaşıldı.
9) 2 Şubat günü derneğimize posta yolu ile ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde
kalan Gülnaz Akkurt görme engelli olduğunu ve bu durumdan dolayı psikolojik rahatsızlıklar
yaşadığını belirtti. Akkurt, 1 yıl Tekirdağ Devlet Hastanesinde tedavi gördüğünü, tedavisi
sürerken cezaevi idaresinin keyfi bir tutumla randevularının kesildiğini belirtti. Görme
yetilerini cezaevi koşullarından dolayı artık tamamen yitirdiğini belirtti.
10) 10 Şubat günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Cemal Beyhan: “Edirne F Tipi
cezaevinde bulunan kardeşim Tekin Beyhan 7 aydan beri sürekli olarak tüm vücudunun
ağrıdığını söylüyor. Özellikle kollarında ve boğazında çok ağrı oluyormuş. Kollarından ameliyat
olması gerekiyor fakat yapılmıyor. Boğazı için ise doktor psikolojik olduğunu söyleyip
113
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
gönderiyormuş. Son 4–5 ay içerisinde sekiz kilo vermiş kardeşim. Yataktan kalkacak,
yürüyecek hali yokmuş. Doktora götürülürken yaptıkları aramaya karşı çıktığından geri
getiriliyormuş” dedi.
11) 16 Şubat’ta derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Muzaffer
Öztürk, 19 aralık operasyonlarında kafasında kurşun, şarapnel yaralanması nedeniyle travma
geçirdiğini, görme bozukluğu, geçici hafıza kaybı, dikkat dağınıklığı, kulak çınlaması,
dengesizlik ve baş ağrısı gibi sağlık sorunları yaşadığını belirtti. Yaşadığı sorunların uzun süreli
tek kişilik hücre yaşamının da etkileriyle artarak devam ettiğini ifade eden Öztürk, uzun
süredir devam eden kronik bronşit rahatsızlığı doktorun da teşhis ettiği üzere astıma
çevirdiğini belirtti. Bunun dışında, mide rahatsızlığı, kalp ritm bozukluğu ve hemoroit
rahatsızlığı olduğunu dile getiren Öztürk, zaman zaman kanamaları olduğunu ve ilaç
tedavisinin devam ettiğini belirtti.
12) 16 Şubat günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Kemal
Ayhan, bacaklarının deri altında 25 tel dikişi olduğunu, 2002 yılında dikişleri aldırmak
istediğinde, hiç anestezi uygulamadan almaya kalkıştıklarını gördüğünde bunu reddedip
aldırmaktan vazgeçtiğini, cezaevinde yaşadığı darptan ötürü dikiş tellerinin birkaç tanesinin
yerinden oynadığını ve koptuğunu belirtti. Ameliyat olmasına karar verilmesinin ardından,
ameliyat sonrası 15 gün boyunca ihtiyaçlarını tek başına karşılayamaz raporu talep eden
Kemal Ayhan’a “Yapamayız sen ağır müebbetliksin, ancak bu kadarını yapabiliriz (reviri
kastederek), bir tane nöbetçi gardiyan koyacağız seslen yeter ” dediklerini belirten Ayhan,
revirde sağlıksız şartlarda 3 gün boyunca kalmasına rağmen hiçbir görevlinin gelmediğini,
çağrılarına kimsenin kulak asmadığını, sesini duyurmak için revirdeki sandalyeyi kapıya çarpıp
kırdığı için de 3 gün hücre cezası aldığını ifade etti.
13) 19 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hazniye Dursun : “Hediye Aksoy
gözleri görmeyen, göğüs kanseri tutuklu hasta. Geçtiğimiz günlerde Samatya hastanesinde
göğsünün yarısı ameliyatla alındı” dedi. Hazniye Dursun, Hediye Aksoy için gerekli tedavi
imkanlarının sağlanmamasından ötürü endişe içinde olduklarını belirtti.
14) 5 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Zekiye Vardar, eşi Basri Vardar’ın (1965) 9
Şubat’ta kaçak elektrik kullandığı dolayısıyla gözaltına alındığını ve tutuklandığını, eşinin ilik
kanseri olduğunu ve yatalak olduğunu, doktorun eşinin 6 aylık ömrü kaldığını söylediğini ve
artık o sürenin dolduğunu belirtti. Eşinin hangi cezaevinde olduğunu dahi bilmediğini belirten
Zekiye Vardar, önce Metris Cezaevinde olduğunu, ancak orayı aradığında Silivri Cezaevi’ne
götürüldüğünü öğrendiğini, Silivri’yi aradığındaysa orada olmadığını söylediklerini dile getirdi.
114
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
15) 11 Mart günü, 1990 yılında yaşanan mayın patlaması sonucu her iki gözünü kaybeden ve
yaralı halde 8 yıl cezaevinde kalan ve bu süre boyunca tedavisi yapılmayan Hediye Aksoy
1998'de afla tahliye olmasına rağmen 2007 yılında yeniden tutuklandı. İki gözünü kaybeden
ve kanser hastası olan Hediye Aksoy, sağlık koşulları cezaevinde kalmasına uygun almadığı
halde tahliye edilmediği bildirildi.
16) 13 Mart günü, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi'nde kalan ve bacağından olduğu ameliyat
nedeniyle 25 tane cıvalı tel dikişi bulunan Kemal Ayhan'ın, gardiyanlar tarafından darp
edilerek dikişlerinin patlatıldığı öğrenildi.
17) 15 Mart günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mukaddes Burakmak, oğlu Devrim
Burakmak’ın (1980) cinayetten yargılandığını, 3 yıl Silivri cezaevinde kaldığını, 2 hafta önce
Metris’e getirildiğini belirtti. Silivri Cezaevi’nin oğlunun şizofren olduğunu söylediğini dile
getiren Burakmak, Devrim’in hiçbir şey yemediğini, uyumadığını, bütün gün ayakta
durduğunu, altını sürekli kirlettiğini cezaevi yönetiminden öğrendiğini belirtti.
18) 14 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Muş E Tipi Cezaevi’nde kalan Mesut Demir,
Haydar Acar, Müjdat Yıldırımcı, KCK davasından tutuklu olan Ferzande Ağabey’in prostat
kanserine yakalandığını, daha önce de 13 yıl cezaevinde kalan arkadaşlarının şu anda 1,5
yıldır tutuklu olduğunu ve tedavisinin yapılıp tahliye edilmesi gerektiğini ifade ettiler.
19) 16 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Muş E Tipi Cezaevi’nde kalan Kamil Kızıltan, KCK
davasından tutuklu olan Ferzande Ağabey’in prostat kanseri olduğunu, kısa bir süre önce
rahatslızlanıp Diyarbakır’a sevk edildiğini, cezaevinde tedavisinin mümkün olmadığını ifade
etti.
20) 16 Mart günü derneğimize faks yolu ile ulaşan A. Hamit Tekdemir, Kamil Kızıltan, Bülent
Kutmaral, Mesut Demir’e ait dört mektupta, arkadaşları Ferzende ABİ’nin daha önce siyasi
düşüncelerinden dolayı defalarca gözaltına alınıp, ağır işkencelerden geçtiğini, çeşitli
tarihlerde 13 yıl cezaevlerinde kaldıktan sonra cezaevi koşullarından ötürü birçok ağır
hastalığa yakalandığını, son olarak da 24 Aralık 2009 günü KCK operasyonu adı altında
tutuklandığını, bu tutukluluk hali devam ederken, hastalığı tam olarak ağırlaştığını ve en
sonunda ölümcül sınıra vardığını belirttiler.
21) 17 Mart günü derneğimize faks yolu ile ulaşan iki mektupta Muhittin Çeter, Servet Akkaş ve
Ekrem Aktürk, 10.02.2011 günü yazılı olarak hazırladıkları Kürtçe savunmalarına cezaevi
idaresi el koyarak mahkemeye götürülmelerini engellediğini ifade etti. Bunun dışında,
hastaneye götürülen ( ağır hastalar da dahil) kelepçelerinin çıkarılmadığını, tedaviye
götürüldüklerinde çoğu kez tedavi edilmeden geri gönderildiklerini, bu şikayetlerini
bildirdiklerinde Valilikten “Sonuç olarak; bu gibi şikâyetlerin hak aramaktan ziyade yasadışı
talepler olduğu, bir manada çalışanları taciz amacı taşıdığı…” şeklinde bir yanıt aldıklarını
belirttiler.
115
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
22) 05 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Deniz Çevrim, Bakırköy Kadın
Tutukevinde tutuklu olarak bulunan kardeşi Pınar Çevrim’in kalp kapakçığında büyüme gibi
ciddi bir kalp rahatsızlığına yakalandığını, bu hastalığın cezaevi koşullarında oluştuğunu, daha
önceden kardeşinin böyle bir rahatsızlığı olmadığını belirtti. Çevrim, kardeşi iki defa kalp krizi
aşamasına gelince, ambulansla hastaneye götürüldüğünü, askerlerin hastaneye götürürken
kardeşine devamlı hakaret ettiklerini, tedavi için gerekli ayda bir yapılması gereken iğnenin
de kardeşine yapılmadığını ifade etti.
23) 14 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yaşar Eriş (1971), cezaevinde 10 yıl
kaldığını, açlık grevlerine katıldığını, tamamen cezaevi koşullarından ötürü sağlığının
bozulduğunu belirtti.
24) 28 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Şah İsmail Karagöz, kızı Gönül
Karagöz’ün (1974) 06.03.1997’de tutuklandığını, 29.06.2002’de tahliye edildiğini, cezaevinde
kaldığı süre boyunca yaşanan hak ihlallerine karşı yaptığı açlık grevi eylemine katıldığını
belirtti. Açlık grevinden ötürü Wernicke-Korsakoff hastalığına yakalandığını, vücudunda
titremelerin olduğunu, tek başına ayakta duramadığını ve kendi işini kimsenin yardımı
olmadan yapamadığını dile getiren Karagöz, kızının yeniden tutuklanma emrinin çıktığını,
cezasının onaylandığını, ancak kızının durumunun hapishanede yatamayacak kadar kötü
olduğunu belirtti.
25) 28 Nisan ve 10 Mayıs tarihlerinde derneğimize ulaşan mektuplarında, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi
Cezaevi’nde kalan Rohat Taysun, 22.03.2011 günü PKK davasından hükümlülerinin odalarının
bir kısmına baskın yapıldığını ve yaralananların olduğunu; Rıfat Aslan, Yusuf Alkan ve Rohat
Taysun’un darp raporu aldığını fakat bu raporların ilgili yerlere teslim edilmediğini belirtti.
Serhat Eskin ve Azad Eskin’in istemleri dışında tek kişilik hücreye konulduğunu, kimi
defterlere el konulduğunu ve slogan atıldığı gerekçesiyle 2 aylık iletişim yasağı aldıklarını
ifade etti. Yazıları sebebiyle Süleyman Kılıç’ın 22 gün, Cahit Sayın’ın 12 gün, Erkan Bulut’un 11
gün, Suat Çalışkan’ın 11 gün hücre cezası aldığını, Kürtçe yayınların ellerine ulaşmaları
konusunda sıkıntı çektiklerini, zaman zaman Kurmanci lehçesine izin verilse de anlaşılmayan
bir dil olduğu gerekçesiyle Zazaki lehçesindeki yayınları alamadıklarını, Azadiya Welat
gazetesinin çok nadir kendilerine verildiğini belirtti. Hücrede kalp sıkışması yaşayan Azad
Eskin’in hastaneye kaldırıldığını, Aydın Can’ın odasında rahatsızlık geçirdiğini ve
arkadaşlarının görevlileri çağırmasına rağmen, 1 saat gecikmeli olarak gelen görevlilerin de
Can’ı hastaneye götürmeyip, tedavi görmeden geri gönderildiğini belirtti. Ortak faaliyet
alanında M.Ali Değirmencioğlunun hastalanması ve acilen odasına götürülmesi talep
edilmesine karşın, süre dolmamasına rağmen bütün mahpusların odalarına gönderildiğini,
Erhan Özel’in 3 aydır hastane sevki için beklediğini,diğer sağlık sorunu yaşayan mahkumların
116
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
diyetlerine uygun, düzenli ve yeterli yemek verilmediğini ifade etti. Sanıkların savunma
hakkının da Kürtçe savunmaya izin verilmemesi nedeniyle yok sayıldığını belirten Rohat
Taysun, Danıştay’ın kararı sonucu açık görüş haklarının da ellerinden alınmak istendiğini
belirtti.
26) 2 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Hüseyin Dalkaya, 1.5 sene cezaevinde
kaldığını, cezaevinde kaldığı süre boyunca sağlık sorunları olduğunu, bu sorunların cezaevi
koşullarından kaynaklandığını, yaklaşık 20 kilo verdiğini, önceleri bunun psikolojik olduğunu
düşünse de karnında yoğun ağrılar olduğunu ifade etti.
27) 04 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ali Yavuz (1989), 16 ay Kandıra F Tipi
cezaevinde kaldığını, 30 Mart’ta tahliye olduğunu, ancak 1 Nisan’dan bu yana karnında bir
şişlik oluştuğunu ve bu rahatsızlığın cezaevi koşullarından kaynaklandığını belirtti.
28) 10 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Mehmet Singil, oğlu Mazlum Singil’in
Nisan’da Tuzla’da bir parkta meydana gelen patlamadan yaralandığını, 10 gün hastanede
tedavi gördüğünü, vücudunda kırık ve yüzünde yanık olduğunu, iki parmağının koptuğunu
belirtti. Singil, oğlunun 10 gün hastanade gördüğü tedavi sonrasında Metris Cezaevine
gönderildiğini, oğlunun Metris Cezaevi revirinde kaldığını, ancak cezaevi revir koşullarında
oğlunun sıhhatine kavuşamayacağı kaygısı taşıdığını ifade etti.
29) 12 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Feyzullah Gömi, 1993 yılında
cezaevine giren kardeşi Kemal Gömi’nin (1968) cezaevi koşullarında şizofreni hastalığının baş
gösterdiğini, birçok raporu olmasına karşın Cumhurbaşkanının af taleplerini reddettiğini,
Sincan F Tipi’nde hücrede olduğunu ve kendine bakamayacak durumda olan kardeşinin
sağlığından endişe ettiğini belirtti.
30) 18 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Derya Altun (1992), 6 Ocak’ta
gözaltına alınarak tutuklandığını, cezaevinden çıktığını, ancak cezaevi koşullarından ötürü
psikolojik sorunlar yaşadığını belirtti.
31) 23 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Hediye Aksoy, 1994 yılında bir patlama sonucu
iki gözünü kaybettiğini, o halde gözaltına alınıp işkenceye maruz kaldığını, Erzurum’da süren
11 aylık avukatsız yargılanma sonucu ceza alarak 94-2000 yılları arasında Erzurum, Sakarya,
Çanakkale, ve Ümraniye cezaevlerinde kaldığını, bu süre içinde toplam 9 ay Bayrampaşa
Devlet Hastanesinde tedavi gördüğünü, 2000 yılı Şubat ayında şartlı tahliye edildiği ifade etti.
Daha sonra 4 kez ameliyat olduğunu, 2007 yılının Nisan ayında tekrar gözaltına alındığını, 2 yıl
yargılanarak 18,5 yıl ceza aldığını, 4 yılı aşkın bir süredir Bakırköy Cezaevinde bulunduğunu
belirtti. Sağlık sorunlarının devam ettiğini, son olarak meme kanseri teşhisiyle 2011 Şubat
ayında ameliyat olduğunu, cezaevinde tedavi sürecinin çok kötü geçtiğini, o koşullarda iyi bir
tedavi imkanının sağlanamadığını belirten Hediye Aksoy, son olarak sağlık sorunları
dolayısıyla ailesi serbest bırakılmasını talep ettiğinden, Bakırköy Eğitim ve Araştırma
117
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Hastanesi’ne sevk edildiğini, sağlık kurulundan alınan raporla Adli Tıp Kurumu’na
götürüldüğünü, 2009 yılında kurulun ‘%85 engelli,tek başına yaşamını sürdüremez’ şeklinde
rapor vermiş olmasına rağmen, daha sonra aksi yönde bir rapor verdiklerinin duyumunu
aldığını fakat sürecin henüz kesinleşmediğini ifade etti.
32) 30 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Eşref Arslan Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde
kalan Gülnaz Akkurt’un rahatsızlığının Hediye Aksoy’dan farklı olmadığını, sağlık raporlarını
İHD’ye ulaştırmak istediklerini, ancak engellendiklerini, Akkurt’un avukatının süreçte oldukça
ilgisiz ve pasif kaldığını belirtti. Arslan ayrıca Gülnaz Akkurt’un 14 aydır odasını değiştirmek
istediğini, ancak cezaevi yönetimi tarafından reddedildiğini ifade etti.
33) 13 Haziran günü derneğimize gelerek yapmış olduğu başvuruda, Haldun Karyoe, 1995 yılında
yeğeni Hatice Yazgan’ın Tokat kırsalında, Tokat Polis Merkezinde ve Adana Polis Merkezinde
tutularak işkence gördüğünü, sol bacağında kırılma olduğunu, Adana Elbistan, Kayseri,
Adapazarı ve Çanakkale Cezaevlerinde kaldığını, 2000 yılında ölüm orucuna başladığını ve
toplam 130 gün sürdüğünü belirtti. 2001 yılında WKS teşhisiyle tahliye edilen Hatice
Yazgan’ın, rapor süresi dolunca hakkında tekrar tutuklama cezasının çıkarıldığını, ancak 16812
maddesinin düzenlenmesinden sonra cezasının düştüğünü, yalnız 1.5 yıl Çanakkale
operasyonu nedeniyle ceza verildiğini ifade etti. Tahliye olduktan sonra TİHV’de tedavi
gördüğünü, daha sonra Yunanistan’a gittiğini ve 10 yıldır orada olmasına rağmen kendisine
mülteci statüsü verilmediğini belirtti.
34) 18 Haziran günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan
Barış Başak, üç yıldır tutukluluğu devam eden Gülnaz Akkurt’un %85 oranında engelli
olduğunu, gözlerinin %100 oranında görmediğini, F tipinde 3 kişilik odada kaldığını, odasının
yerini değiştirmek istese de cezaevi yöneticileri tarafından keyfi olarak engellendiğini belirtti.
Sağlık durumu nedeniyle tahliye edilmesi gerekirken, sağlık raporunu hastanenin kendisine
vermediğini, avukatının savcılığa başvurması gerektiğini ancak avukatı ise başvuruda
bulunmadığını ifade etti.
35) 20 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Suzan Zengin, yaklaşık 2 yıl kaldığı
cezaevi koşullarında yüksek tansiyon, ülser, kemik erimesi, kolesterol gibi kronik
rahatsızlıkları artmaya başladığını, bu süre zarfında bunlara yeni sağlık sorunlarımda
eklendiğini, örneğin yüzünde kist oluştuğunu ve ameliyat olduğunu ifade etti. Tedavi amaçlı
cezaevinde fazla antibiyotik yüklemesinden dolayı sürekli tekrarlayan alerjik reaksiyonlar
olmaya başladığını, her iki göğsünde şişlikler ve ağrılar oluştuğunu, ayrıca ağzında kist ve
enfeksiyon olduğunu belirtti.
118
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
36) 26 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Abdülbaki Atsak, 23.06.2011 günü
Tekirdağ 2 No’lu F tipi cezaevinden tahliye olduğunu, F tipinin ağır tecrit şartlarından ve
cezaevi koşullarından dolayı şiddetli bel ağrıları, midede zaman zaman ağrı ve kramp,
boğazda yanma ve iltihaplanma ve ciğerlerinden büyük yaşadığını dile getirdi.
37) 4 Temmuz günü, Bolu F Tipi Cezaevi’nde kalan şeker hastası Ufuk Keskin’in (35) rahatsızlığının
ilerlememesi için almasının zorunlu olduğu diyet yemekleri; Adalet Bakanlığı Ceza ve
Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün “talebin karşılanması” yönündeki direktifine rağmen, “iaşe
bedelinin karşılanmaması” gerekçe gösterilerek verilmedi.
38) 12 Temmuz günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selman Dinç (1983), Tekirdağ 1
No’lu F tipinde kaldığını, cezaevinden yeni çıktığını, cezaevinde kaldığı süre boyunca sürekli
hakaret, dayak ve işkenceye maruz kaldığını, bu sürede bronşit, mide vb. sağlık sorunlarının
oluştuğunu, cezaevi yönetimi tarafından verilen ilaçların ya tarihinin geç olduğunu ya da hiç
vermediklerini belirtti.
39) 13 Temmuz günü, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan Osman Evcan’ın vejetaryen olmasına
rağmen cezaevi yönetiminin uygun yemekler vermediği; uygulama nedeniyle Osman Evcan’ın
yazdığı şikâyet dilekçelerine el konulduğu ve hastalığı nedeniyle götürüldüğü hastanede
doktor muayenesi sırasında kelepçelerinin çıkarılmadığı öğrenildi.
40) 19 Temmuz günü, derneğimize gelerek yapmış olduğu başvuruda bulunan Pınar Banur Bilgiç,
Kandıra 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Ayhan Duyku’nun haziran ayı başından beri süngerli
odaya götürülerek baskı ve işkence gördüğünü, bazı gardiyanların kendisini intihara teşvik
ettiklerini, yumurtalıklarında ciddi sorun olmasına rağmen tedavi koşullarının sağlanmadığını
ifade etti.
41) 22 Temmuz günü, Kırıkkale 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde KCK/TM Davası’ndan tutuklu bulunan
Ahmet Arslan’nın koğuşundan zorla çıkarılarak gardiyanlar tarafından darp edildiği; revir
doktorunun “acil servise gönderilmeli” demesine rağmen hastaneye götürülmediği Ahmet
Arslan’ın durumu ailesine haber vermesiyle öğrenildi.
42) 26 Temmuz günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Vinod Khan, Bakırköy Cezaevi’nde
bulunan Er. Linda Fernandez Zambrama’nın cezaevinde çay demlemekteyken 6 aylık
bebeğinin üzerine kaynar su döküldüğünü, bebeği cezaevi doktoruna götürdüklerinde, doktor
kendisine bunu kasıtlı yaptığını ima edip çok kötü davrandığını ifade etti. Cezaevinde sürekli
işkence ve şiddete maruz kaldığını, ölümle tehdit edildiğini, yumurtalıklarında sorun
olduğundan özellikle o bölgesine şiddet uygulandığını ifade etti.
43) 28 Temmuz günü, Kırıklar (İzmir) 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Wernicke-Korsakoff hastası
Zeynel Abidin Çoban, üzerindeki baskılar nedeniyle başladığı açlık grevinin etkisi sonucu
rahatsızlanarak yoğun bakıma kaldırıldı.
119
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
44) 8 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Metin İnce,
kaldığını, ciddi sağlık sorunları oluştuğunu belirtti.
4 yıl cezaevinde
45) 9 Ağustos’ta derneğimize ulaşan mektupta Erzurum E Tipi Cezaevi’nde kalan Bülent Zengin,
epilepsi hastası olduğunu, çok sık nöbetler geçirdiğini, kötü rüyalar gördüğünü ifade etti.
46) 18 Ağustos günü derneğimize ulaşan mektupta Serdal Duman, 2009’dan beri cezaevinde
olduğunu, 7 yıldır böbrek hastası olduğunu, haftanın 3 günü diyalize bağlandığını ve ancak bu
sayede yaşadığını belirtti. Babasının ona bir böbreğini vermek istediğini ifade eden Serdal
Duman, bu hastane koşullarında bunun mümkün olmadığını belirtti.
47) 3 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ramazan Badur, Mardin Midyat M Tipi
Kapalı Cezaevi’nde bulunan babası Latif Badur’un (1961) 36 yıl ceza almış olduğunu, cezasının
bitimine 16 yıl kaldığını, babasının siroz hastası olduğunu, şimdi de karaciğer kanseri
olduğunu ve türberkiloz hastalığına yakalandığını belirtti. Babasının 15 gün Diyarbakır Dicle
Üniversitesi Hastanesi’nde tedavi gördüğünü, ardından Adana Çukurova Üniversitesi’ne sevk
edildiğini, ancak yoğun bakımdan çıkarıldığını ve hastanede mahkum odasına koyulduğunu,
bu koşullar altında babasının sağlığının ciddi tehdit altında olduğunu ifade etti.
48) 5 Ekim günü, Kandıra (Kocaeli) 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Sami Özbil’in Crohn hastası
olmasına rağmen cezaevi yönetiminin hastalığa uygun diyet yemekler vermediği; bu nedenle
Sami Özbil’in sindirim kanallarının iltihaplandığı öğrenildi.
49) 25 Ekim’de derneğimize gelerek başvuruda bulunan Eylem Akıncı, babası Eyvaz Akıncı’nın
(1955) 18 Eylül 2011 günü gözaltına alındığını, babasının hiper tansiyon, akciğer ve astım
hastalığını olduğunu, ayrıca midesinden, safra kesesi ve fıtıktan ameliyat olduğunu, bu sağlık
sorunlarından ötürü babasının tutukluluğuna itiraz ettiklerini, ancak olumsuz yanıt aldıklarını
dile getirdi.
50) 2 Kasım’da derneğimize gelerek başvuruda bulunan Derya Geçer, babası Necmi Aksoy’un
(1963) 11 aydan beri Silivri Cezaevinde olduğunu, babasının kanser olduğunu, ancak Silivri
Devlet Hastanesinde Onkoloji Bölümü olmadığından babasının tedavisi için uygun bir hastane
olmadığını ifade etti. Babasına Risterdal adlı şizofreni hastalarına verilen ilacın verildiğini
belirten Geçer, babasının akli dengesinde bir sorun olduğundan endişe duyduklarını belirtti.
51) 10 Kasım’da derneğimize gelerek başvuruda bulunan Altun Gül, Rize Kalkandere Cezaevi’nde
bulunan kardeşi Müslüm Şenses’in şeker hastası olduğunu, cezaevinde ona gerekli ilaçların
verilmediğini, kardeşinin 1 yıl önce Van Cezaevindeyken kalp krizi ve yüz felci geçirdiğini,
buna yönelik tedavinin de tam olarak yapılmadığını ifade etti.
120
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
52) 21 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Vezire Ürey, eşi Mahmut Ürey
(1952)’in haksız yere tutuklandığını, safra kesesinde taş olduğunu belirtmesine karşın gerekli
tedavi imkanlarının sunulmadığını, daha sonra durumu ağırlaşınca ameliyat edildiğini, ancak
şu an Metris Cezaevi’nde tek kişilik bir yerde tutulduğunu ve kendisine bakacak durumu
olmadığını ifade etti.
53) 28 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ali Bulut, kızı Zeliha Bulut’un
(1974)hastalığı için hastaneye götürülürken yanındaki görevlilerin doktora “Bu terörist”
dediklerini, bunun üzerine Zeliha Bulut’un o askerin odadan çıkarılmasını talep ettiğini, bunun
üzerine ikinci bir muayene için başka bir bölüme gitmesi gerekirken, bir günde iki bölüme
birden gidemezsin diyerek apar topar Bulut’un cezaevine götürüldüğünü belirtti.
54) 1 Aralık günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Özgül Boyraz, annesi Canşah Çelik
(1952) nin kronik astım hastası olduğunu, geçen yıl kalp krizi geçirdiğini, ancak 2 aydır tutuklu
bulunduğu Bakırköy Kadın Cezaevinde gerekli sağlık koşulları oluşmadığı için diğer
hastanelere ring aracı yok diyerek sevkinin sağlanmadığını belirtti.
1)CEZAEVLERINDE HABERLEŞME HAKKININ İHLALI
1) 03 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Beyhan Aktaş eşi Murat Aktaş’ın
(1975) 13.12.2010 tarihi itibariyle zorunlu olarak Edirne F Tipi cezaevine sürgün sevk
edildiğini belirtmiştir. Cezaevi yönetimi tarafından uygulanan baskılara karşı verilen tepkilerin
çeşitli disiplin cezalarıyla karşılık bulduğunu söyleyen Beyhan Aktaş halen açık- kapalı olmak
üzere görüş cezası uygulandığını belirtmiştir.
2) 10 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta Özkan Gerçek, cezaevinde kendisinin ve bir grup
arkadaşının henüz kesinleşmemiş cezaların keyfi ve hukuksuz bir şekilde uygulamaya
konulduğunu belirtti. Bu bağlamda, Sadık Kan’ın 3 gün hücre, Özkan Gerçek’in 1 ay görüş ve
14 tutsağın 1 ay etkinlikten men cezası uygulanmaya başladığını ifade etti. Ayrıca infaz
hakimliğinin lehte karar vermiş olmasına rağmen açık görüşte fotoğraf çektirmelerinin
engellendiğini ve 45/1 nolu genelge gereği 10 kişinin haftada 10 saat sohbet etme haklarının
verilmediğini belirtti.
3) 10 Ocak günü Suat Çalışkan, Nuri Avcı ve Emin Çiçen’in derneğimize ulaşan mektubunda,
yazılan mektupların birçoğuna el konulduğu ve yırtıldığı, Haydar Ali Ak’ın kurduğu ekiple
fiziksel işkenceyi olağan hale getirdiği dile getirildi. Çalışkan, Avcı ve Çiçen, rutin dışı baskın
aramaların, zorla oda değiştirmelerin, sözlü ve fiili tacizlerin artarak devam ettiğini belirttiler.
Bunun dışında, sohbet haklarının engellendiğini, kurslara çıkarılmadıklarını, havalandırma
121
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
haklarının verilmediğini, sağlık haklarının ihlal edildiğini, yazdıkları dilekçelerin yerlerine
ulaştırılmadıklarını ya da aleyhlerinde sonuçlandırdıklarını ifade ettiler.
4) 12 Ocak günü Kırıkkale F Tipinde kalan Behçet Adanmış’ın derneğimize ulaşan mektubunda,
haberleşme hakkının ihlal edildiğini, aylardır telefon evrakları daha önce kaldığı Kırklareli
Cezaevinden gelmediği için ailesine telefon açamadığını ifade etti.
5) 9 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Pamuk Yıldız: “ Oğlum Resul Yıldız
(1980) ile 09.02.2011 günü yaptığım telefon görüşmesinde oğlum ve arkadaşlarının odalarına
asker ve A takımı denilen bir ekip girip hepsini ölümle tehdit ederek, özel eşyalarını dağıttığını
söyledi. Hepsini ayrı ayrı odalara koymuşlar, iletişim ve hücre cezası verilmiş. Oğlum kendi ve
arkadaşlarının hayatından endişe duyduğunu söyledi. Ben de endişe duyuyorum. A takımı
dedikleri ekip sürekli tahrik ve taciz ediyormuş” dedi.
6) 19 Mart günü, tutuklu İbrahim Eker'e Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Kürtçe ve Türkçe olarak
basıp TBMM'de milletvekillerine dağıttığı ünlü Kürt şair Ehmedê Xanî'nin ünlü eseri Mem û
Zîn, Sincan 2 No'lu F tipi Eğitim Kurulu'nca 'sakıncalı' bulunarak verilmediği öğrenildi.
7) 25 Mart günü, Ergenekon soruşturması kapsamında Gazeteci Ahmet Şık’ın tutuklanmasına
neden olan, henüz basılmamış kitabı İmamın Ordusu’nun taslağının bir örneğinin olabileceği
şüphesiyle Ahmet Şık’ın Silivri L Tipi Cezaevi’ndeki koğuşunun arandığı öğrenildi. Arama
sonrasında kitabın taslağının koğuşta bulunamadığı fakat bazı fotoğraflara el koyulduğu
bildirildi.
8) 25 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Zeynel Firik,
posta yoluyla adıma gönderilen Özgür Gelecek, Halkın Günlüğü gazeteleri ve “ Düşleri
Gerçeğe Dönüştürmek” adlı kitabı hakkında toplatma kararı olmamasına rağmen, hapishane
eğitim kurulu tarafından sakıncalı bulunarak verilmediğini ifade etti.
9) 4 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Ahmet Türk,
Engin Mısır, Bayram Aslanoğlu, Lütfi Yavuzaslan, Süleyman Süle, Nasrettin Merter, Mahmut
Filiz, Ender Arslan, Abuzer Doymaz, Vahdettin Şahin, M.Nesih Aslan, Kürşat Fırat Vural, Hakan
Yılmaz, Faruk Kızılkaya, Ercan Marhan, Onur Kapar, Velat Siner, Barış Mete, İrfan Ataş, Adem
Orhan, Tekin Beyhan, Sabri Deniz, Metin Güler, Cahit Abukan, Mikail Yazıcı, Yıldırım Turgut,
Muhittin Çeter, Erhan Arslan, Ekrem Aktürk, Murat Güran, İlhan Aslansoy, Onay Yürüklü,
Hasan Kızılkan, Sabır Alabalık, Mahsum Atak, Mazlum Dikmen, Servet Akdeniz, Hakan Aşık,
açlık grevinde olduklarını, tecrit uygulamasıyla ilgili bu güne kadar bütün devlet kurumlarına
yaptıkları başvuruların sonuçsuz kaldığını, aileleri görüşe geldiğinde üstlerini çıkarmalarının
istendiğini ve kötü muameleye maruz kaldıklarını, Azadiya Welat gazetesinin sadece haftada
bir kere verildiğini, dışarıdan yollanan Kürtçe yayınların ancak 2-3 ay sonra ellerine geçtiğini,
122
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
10 saat olan ortak alan haklarının keyfi olarak 3 saate indirildiğini, yazdıkları Kürtçe
savunmalara cezaevi yönetiminin el koyduğunu bildirdiler.
10) 13 Nisan günü, İstanbul Silivri L Tipi Cezaevi'nde kalan tutuklu gazeteciler Ahmet Şık ile Nedim
Gürsel'in istediği Ermenice-Türkçe yayımlanan Agos Gazetesi'nin yabancı dilde olduğu
gerekçesiyle bir ay boyunca cezaevi yönetimi tarafından gazetecilere verilmediği öğrenildi.
Konuyla ilgili açıklama yapan Adalet Bakanlığı, yapılan müracaatlar üzerine gazetenin
cezaevine girişine izin verildiğini ifade etti.
11) 29 Nisan günü, Tekirdağ 1 No’lu F tipi cezaevinde bulunan KCK davasından tutuklu Şehmuz
Avcı, kolunu kıran gardiyanlar hakkında şikâyette bulununca 3 aylık açık görüş yasağı aldığı
öğrenildi. Cezaevi ikinci müdürü ve 20 gardiyan hakkında Tekirdağ Savcılığına şikâyet dilekçesi
gönderen Avcı, cezaevi idaresi hakkında dava açılmasını sağladı. Dava sonucu 2 gardiyan
görevden uzaklaştırıldı. Bunun üzerine cezaevi yönetimi Avcı'ya 3 aylık açık görüşe yasağı
getirdi.
12) 14 Temmuz günü derneğimize ulaşan mektupta, Murat Bakudan, Haziran ayının sonlarında
adına Elbistan Pastanesine Köln’den bir kolinin geldiğini, üzerinde gönderenin adının
olmadığının söylendiğini, koliden 7 adet kitap çıktığının söylendiğini, kitaplardan birkaçını
daha önce okuduğunu, fakat Cengiz Kopmaz’ın İmralı Günleri adlı kitabını okumadığımı
söylediğini ifade etti. Bu olay daha sonra basına yansıdığında kolinin gümrüğe geldiği ve
içinden 15 adet kitap çıktığının söylendiğini ifade eden Kopmaz’ın yasaklı olmayan yayınları
ulaştırılmamasının, cezaevinin yayın seçici kurulu varken 1. Sulh Ceza Mahkemesi’nin kitapları
vermeme yetkisi olup olmadığının, kendisine ait olan koliyle ilgili soruşturmada sadece tanık
olarak bulunmasının hukuki olup olmadığına dair şüpheleri olduğunu ifade etti.
13) 24 Temmuz günü, Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kalan hükümlü ağabeyi Şemsettin Yer’i ziyarete
giden BDP yöneticisi Hülya Yer’in gardiyanlarla yaptığı bir tartışma nedeniyle Şemsettin Yer’i
dört ay görüş yasağı aldığı öğrenildi.
14) 31 Temmuz günü derneğimize gelerek yapmış olduğu başvuruda Cihan Açış, Kırıkkale F Tipi
Cezaevi’nde kalan kardeşi Aram Akyüz’ün, arkadaşlarıyla birlikte kamerasız bölgede darp
edildiğini, tepki gösterdiklerinde işkenceye maruz kaldıklarını, yakınlarını telefonla araması
gereken günlerde telefonun çalındığını ve görüşmenin gerçekleşmediğini görüş sırasında
dayısının oğluna anlattığını ifade etti.
15) 8 Ağustos günü, derneğimize ulaşan mektupta, Sinan, Temmuz ayında yaşanmış olan hak
ihlallerini anlatmak yazdığını belirtti. A17’deki mahkumlara saldırıldığını, kesinleşmiş disiplin
cezalarına itiraz için İnfaz Hakimliğine yapılan başvuruların reddedildiğini, Atılım gazetesinin
25 Haziran tarihli 5.sayısına, Birgün gazetesinin 15-30 Haziran ve 6-8 Temmuz tarihli
sayılarına el konulduğunu, dışarıdan gönderilen kitaplar adlarına kayıtlı değil denilerek
verilmediğini ifade etti. İki mahkuma gönderilen yelek ve pantolona asker rengi olduğu
123
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
gerekçesiyle el konulduğunu, dört mektuba cezevi yönetimi tarafından el konulduğunu, üç
mektuba da karalama kararı verildiğini, bir faks ve bir mektubun engellenmesine karşı
yaptıkları itirazın reddedildiğini belirtti. Ali Taşyapan’ın ‘Duvarların İki Yakası’ ve Mahir
Çayan’ın ‘Bütün Yazıları’ adlı kitaplara el konulduğunu, başka bir hapishaneye sevki çıkan
mahkumun üzerine kayıtlı bazı eşyaları birlikte kaldığı arkadaşına bırakmak istemesi üzerine
idare buzdolabına ve televizyona el konulduğunu, yedi mahkuma toplamda yirmi gün hücre
cezası, üç ay ziyaret yasağı ve üç ay iletişim yasağı verildiğini ifade etti.
16) 12 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Naciye Köse, Tekirdağ 2 No’lu F
Tipinde bulunan oğlu Sinan Köse’yi 4 Ağustos’ta ziyarete gittiğini, oğlunun vücudunda belirgin
darp izleri olduğunu ifade etti. Görüş çıkışı tahrik edici konuşmalarından ötürü gardiyanla
aralarında tartışma çıktığını belirten Naciye Köse, gardiyanın kendisinin üzerine yürüyerek
şiddet uygulamaya kalkıştığını söyledi. Bu olayın ardından eşinin ve kendisinin 1 yıl görüş
cezası aldığını ifade etti.
17) 18 Ağustos günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde bulunan
Sinan Gülüm, gazete, dergi gibi yayınların kendilerine verilmediğini, mektuplarının
karalandığını ya da el konulduğunu, hücre ve iletişim cezaları verildiğini dile getirdi.
18) 2 Eylül günü, İstanbul’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı bir programda “parasız
eğitim” talebini içeren pankartı açtıkları için tutuklanan iki öğrenciden Ferhat Tüzer’e “türkü
söylediği” gerekçesiyle altı ay görüş yasağı verildiği öğrenildi.
19) 5 Eylül günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mihriban Yerlikaya, Rize Kalkandere
Cezaevi’nde bulunan eşini açık görüşte görme imkânı olup olmadığını öğrenmek için cezaevini
aradığını, eşinin daha öncesinden görüş yasağı olduğunu ancak bayramda bu yasağın geçerli
olmadığını söylediklerini, bunun üzerine bayramda Rize’ye gittiğini, ancak gittiğinde
görevlilerin bu bilginin yanlış olduğunu onunla adeta dalga geçerek söylediklerini, ‘’bugün
gidin yarın gelin’’ dediklerini, orada kalma imkanları olmadığından dönmek zorunda
kaldıklarını ifade etti.
20) 6 Eylül günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ahmet Dikmen, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi
Cezaevinde kalan oğlu Lokman Dikmen’i açık görüşte görme imkânı olup olmadığını
öğrenmek için cezaevini aradığını, oğlunun daha öncesinden görüş yasağı olduğunu ancak
bayramda bu yasağın geçerli olmadığını söylediklerini, bunun üzerine bayramda cezaevine
gittiğini, ancak gittiğinde görevlilerin bu bilginin yanlış olduğunu, ve görüşemeyeceğini
söylediklerini dile getirdi. 1 saat beklediklerini, ardından çavuşun gelip kendilerine hakaret
ettiğini, aynı anda çarşı iznine çıkan askerlerin saldırısına uğradıklarını ifade etti.
124
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
21) 8 Eylül günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Kazım Gündoğan, Sincan F Tipi
Cezaevinde kalan ağabeyi Halil Gündoğan’ın 2. cildini basılmak-yayınlamak üzere yazdığı anı
kitabına cezaevi idaresi tarafından el konulduğunu ve hakimin onayıyla da kitabın imhasına
karar verildiğini ifade etti. Kitabın 1. Cildinin 2005 yılında yayınlandığını ve hakkında herhangi
bir yasak olmadığını belirtti.
22) 18 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Adem
Yüksekdağ, cezaevinde fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kaldıklarını, odalarına girilip şiddet
uygulandığını, daha sonra hücre cezası verildiğini, Serhan Eskin, Azad Eskin ve M.Şirin Abay’a
verilen hücre cezasının hala kaldırılmadığını ifade etti. Kitaplarına ve el yazmalarına el
konulduğunu, dışarıdan yollanan kitapların kendilerine verilmediğini, Gündem ve Azadiya
Welat gazetelerinin düzenli verilmediğini, açık görüş hakklarının ellerinden alındığını belirtti.
10 saatlik yerine sadece 5 saatlik sohbet hakkı verildiğini, üç kişilik yerine tek kişilik yemek
verildiğini, sıcak su verilmediğini belirten Adem Yüksekdağ, son olarak bayramda açık görüş
ziyaretine gelmeden bilgi almak için yönetimi arayan ailelere yanlış gün ve saat verildiğini,
görüşe geldiğinde tepki veren ailelere ise müdahalede bulunulduğunu belirtti.
23) 21 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta, Seyfi Polat, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde
sıcak su sorunu olduğunu, yayınların verilmediğini, nevresimlerin yırtık olduğunu ancak
değiştirilmediğini belirtti. Polat, 1 Mayıs’ı kutladıkları için 1 ay iletişimden men cezası
aldıklarını dile getirdi.
24) 28 Aralık günü, Abdullah Öcalan’ın tecrit koşullarının düzeltilmesi için açlık grevi eylemi yapan
67 pajk’lı kadın tutuklu ve hükümlüye bir ay açık görüş yasağı ve etkinliklerden men cezası
verildiği öğrenildi.
2) CEZAEVLERINDE DISIPLIN UYGULAMALARI VE CEZALARI
1) 3 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Beyhan Aktaş eşi Murat Aktaş’ın (1975)
13–12–2010 tarihi itibariyle zorunlu olarak Edirne F Tipi cezaevine sürgün sevk edildiğini
belirtti. Cezaevi yönetimi tarafından uygulanan baskılara karşı verilen tepkilerin çeşitli disiplin
cezalarıyla karşılık bulduğunu söyleyen Beyhan Aktaş halen açık- kapalı olmak üzere görüş
cezası uygulandığını belirtti.
2) 18 Şubat günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan ve yargılandığı davadan aldığı 10
yıllık cezayı yatan hükümlü Cem Kılıç'ın tahliye edilmediği, gerekçe olarak da cezaevinde
söylediği türküden dolayı karara bağlanmayan disiplin cezasının gösterildiği öğrenildi.
125
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
3) 22 Şubat günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Seyfi
Polat, müebbet hapis cezası almış arkadaşlarının infaz koşulları asgari yaşam standardının,
yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanmasının kat kat gerisinde olduğunu, yaşanan ihlalleri
duyurmak ve koşulların iyileştirilmesini sağlamak için ilgili birçok kuruma Adalet Bakanlığına,
Meclis İnsan Hakları Komisyonuna dilekçeler yazdık, çözüm üretilmesini talep ettiklerini dile
getirdi. Soruna dikkat çekmek için 14.10.2010 günün itibaren günde iki kez kapılara 2dk süre
ile vurma eylemi başlattıklarını, Cezaevi idaresi’nin buna karşı haklarında kesinleşmiş hücre
cezası olmamasına rağmen, havalandırma kapılarının kapatılmaya başlandığını ifade etti.
Eyleme başladıktan bir süre sonra, kalabalık bir gardiyan grubu tarafından hücrelerinin
basıldığını ve zor kullanarak havalandırma kapılarının gün boyu kapatıldığını belirtti. 14-17
Ekim tarihleri arasında bu zor kullanmanın kimi hücreler de fiziki saldırılara vardığını, ve bu
fiziki saldırılar sonucu arkadaşlarından Muharrem Karagül, Mesut Şahinkaya, Serkan Solak ve
Ali Nazım Atmalıoğlu’nun yaralandığını ifade etti. Bunun dışında, birçok hücrede eşyaların
yerlere atılarak çiğnendiğini, birçok eşyanın kullanılamaz hale geldiğini, eylemden dolayı
haklarında disiplin soruşturmasının açıldığını dile getirdi.
4) 8 Mart günü, Kandıra (Kocaeli) F Tipi Cezaevi’nde kalan Rıza Çatakbaş, Selman Tökü, Hüseyin
Tepe’nin revire çıkmak için dilekçe yollamaları üzerine mahkûmların bulunduğu koğuşa giren
gardiyanların, mahkûmları zorla dışarı çıkararak “süngerli oda”ya kapattıkları öğrenildi
5) 28 Nisan ve 10 Mayıs tarihlerinde derneğimize ulaşan mektuplarında, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi
Cezaevi’nde kalan Rohat Taysun, 22.03.2011 günü PKK davasından hükümlülerinin odalarının
bir kısmına baskın yapıldığını ve yaralananların olduğunu; Rıfat Aslan, Yusuf Alkan ve Rohat
Taysun’un darp raporu aldığını fakat bu raporların ilgili yerlere teslim edilmediğini belirtti.
Serhat Eskin ve Azad Eskin’in istemleri dışında tek kişilik hücreye konulduğunu, kimi
defterlere el konulduğunu ve slogan atıldığı gerekçesiyle 2 aylık iletişim yasağı aldıklarını
ifade etti. Yazıları sebebiyle Süleyman Kılıç’ın 22 gün, Cahit Sayın’ın 12 gün, Erkan Bulut’un 11
gün, Suat Çalışkan’ın 11 gün hücre cezası aldığını, Kürtçe yayınların ellerine ulaşmaları
konusunda sıkıntı çektiklerini, zaman zaman Kurmanci lehçesine izin verilse de anlaşılmayan
bir dil olduğu gerekçesiyle Zazaki lehçesindeki yayınları alamadıklarını, Azadiya Welat
gazetesinin çok nadir kendilerine verildiğini belirtti. Hücrede kalp sıkışması yaşayan Azad
Eskin’in hastaneye kaldırıldığını, Aydın Can’ın odasında rahatsızlık geçirdiğini ve
arkadaşlarının görevlileri çağırmasına rağmen, 1 saat gecikmeli olarak gelen görevlilerin de
Can’ı hastaneye götürmeyip, tedavi görmeden geri gönderildiğini belirtti. Ortak faaliyet
alanında M.Ali Değirmencioğlu’nun hastalanması ve acilen odasına götürülmesi talep
edilmesine karşın, süre dolmamasına rağmen bütün mahpusların odalarına gönderildiğini,
Erhan Özel’in 3 aydır hastane sevki için beklediğini,diğer sağlık sorunu yaşayan mahkumların
diyetlerine uygun, düzenli ve yeterli yemek verilmediğini ifade etti. Sanıkların savunma
126
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
hakkının da Kürtçe savunmaya izin verilmemesi nedeniyle yok sayıldığını belirten Romat
Taysun, Danıştay’ın kararı sonucu açık görüş haklarının da ellerinden alınmak istendiğini
belirtti.
6) 29 Nisan günü, Tekirdağ 1 No’lu F tipi cezaevinde bulunan KCK davasından tutuklu Şehmuz
Avcı, kolunu kıran gardiyanlar hakkında şikâyette bulununca 3 aylık açık görüş yasağı aldığı
öğrenildi. Cezaevi ikinci müdürü ve 20 gardiyan hakkında Tekirdağ Savcılığına şikâyet dilekçesi
gönderen Avcı, cezaevi idaresi hakkında dava açılmasını sağladı. Dava sonucu 2 gardiyan
görevden uzaklaştırıldı. Bunun üzerine cezaevi yönetimi Avcı'ya 3 aylık açık görüşe yasağı
getirdi.
7) 28 Haziran günü derneğimize ulaşan faksta, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde bulunan
Yüztaş Yurtsever’in cezaevi idaresinin 17 Haziran ve 24 Haziran tarihlerinde düzenlediği keyfi
soruşturmalar neticesinde hücre cezası aldığını dile getirdi.
8) 8 Ağustos günü, derneğimize ulaşan mektupta, Sinan, Temmuz ayında yaşanmış olan hak
ihlallerini anlatmak yazdığını belirtti. A17’deki mahkumlara saldırıldığını, kesinleşmiş disiplin
cezalarına itiraz için İnfaz Hakimliğine yapılan başvuruların reddedildiğini, Atılım gazetesinin
25 Haziran tarihli 5.sayısına, Birgün gazetesinin 15-30 Haziran ve 6-8 Temmuz tarihli
sayılarına el konulduğunu, dışarıdan gönderilen kitaplar adlarına kayıtlı değil denilerek
verilmediğini ifade etti. İki mahkuma gönderilen yelek ve pantolona asker rengi olduğu
gerekçesiyle el konulduğunu, dört mektuba cezevi yönetimi tarafından el konulduğunu, üç
mektuba da karalama kararı verildiğini, bir faks ve bir mektubun engellenmesine karşı
yaptıkları itirazın reddedildiğini belirtti. Ali Taşyapan’ın ‘Duvarların İki Yakası’ ve Mahir
Çayan’ın ‘Bütün Yazıları’ adlı kitaplara el konulduğunu, başka bir hapishaneye sevki çıkan
mahkumun üzerine kayıtlı bazı eşyaları birlikte kaldığı arkadaşına bırakmak istemesi üzerine
idare buzdolabına ve televizyona el konulduğunu, yedi mahkuma toplamda yirmi gün hücre
cezası, üç ay ziyaret yasağı ve üç ay iletişim yasağı verildiğini ifade etti.
9) 2 Eylül günü, İstanbul’da 14 Mart’ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı bir
programda “parasız eğitim” talebini içeren pankartı açtıkları için tutuklanan iki öğrenciden
Ferhat Tüzer’e “türkü söylediği” gerekçesiyle altı ay görüş yasağı verildiği öğrenildi.
10) 1 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Seher İnce, kızı Sevda Dilan’ın Denizli
Bozkurt Kadın Cezaevi’nde kaldığını, cezasının bitimine üç ay kaldığını, kısa bir süre önce,
arkadaşının yatağına uzandığı için müdür Emel Şahin’in kendisine hakaret ettiğini, buna
karşılık kızının “Ben çocuk değilim, bana bu kadar hakaret etmeyin” dediğini, bunun üzerine
kızına 4 gün hücre cezası verildiğini belirtti. Hücre cezası boyunca kızına yemek verilmediğini,
kolestrol ilaçlarının verilmediğini, kızını kapalı bir cezaevine sevk etme kararı aldıklarını ve bu
yüzden çok kaygılı olduklarını ifade etti.
127
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
11) 19 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Azade Balbal, babası Lütfi Balbal’ın
(1961) sevk edildiği Tekirdağ 2 No’lu Cezaevinde gardiyanlar tarafından detaylı arama
yapmasına karşı çıktığından darp edildiğini, babası Lütfi Balbal, arkadaşları Cüneyt Özil ve
Recep Karagül’ün 10 günlük hücre cezası aldıklarını dile getirdi.
3) CEZAEVINDE SEVK UYGULAMALARI
1) 3 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Beyhan Aktaş eşi Murat Aktaş’ın (1975)
13–12–2010 tarihi itibariyle zorunlu olarak Edirne F Tipi cezaevine sürgün sevk edildiğini
belirtti. Cezaevi yönetimi tarafından uygulanan baskılara karşı verilen tepkilerin çeşitli disiplin
cezalarıyla karşılık bulduğunu söyleyen Beyhan Aktaş halen açık- kapalı olmak üzere görüş
cezası uygulandığını belirtti. Beyhan Aktaş, eşi Murat Aktaş’ın var olan çeşitli sağlık
sorunlarının üstüne zorunlu sevkten kaynaklı da hem fiziksel hem de psikolojik baskı ve
şiddete maruz kaldığını dile getirdi.
2) 4 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Murat Edemir 31–12–2010 günü
Hüseyin Edemir’in apar topar sabah baskınıyla darp edilerek Edirne F Tipi Cezaevine
götürüldüğünü belirtti.
3) 10 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Şemsettin Dülek, cezası bir yıldan az
kalan Mehmet Çakan’ın Kırklareli Vize Cezaevine sevk ettiklerini, kapasitesinin çok üstünde
mahkum barındıran cezaevinde koşulların uygunsuzluğundan ötürü başka koğuşa geçmek
isteyen Çakan’ın müdür tarafından tehdit edildiğini, ‘tecride atarım seni, sen terör
suçlususun’ dediğini ifade etti.. Hem sevk sürecinde hem de cezaevi müdürünün genel olarak
Çakan’a ırkçı yaklaşımından dolayı Adalet Bakanlığına ve TBMM İnsan Hakları Komisyonuna
dilekçe yazdığını ancak müdürün dilekçelerini geri çekme konusunda tehdit ettiğini belirtti.
Şemsettin Dülek, Mehmet Çakan’ın cezaevinde orada can güvenliğinin tehlikede olduğunu
ifade etti.
4) 29 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 1 No’lu Cezaevinde kalan Alişan Gül
5275 sayılı ceza ve güvenlik tedbirleri hakkındaki kanunun 25. maddesi ağırlaştırılmış
müebbetliklerin haklarının en alt sınırını belirtmesine rağmen iyileştirme hapishane
128
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
yönetimlerinin inisiyatifine bırakıldığını belirtti. Cezaevinde baskı, sürgün ve sevk işkencesi
uygulandığını ifade etti.
5) 4 Şubat günü derneğimize gelerek yaptığı başvuruda Özay Yıldırım, kardeşi Özcan Yıldırım’ın
İsviçre’de Strafanstalt Thorberg 3326 Krauchthal Cezaevi’nde 3 yıldır bulunduğunu, 17 yıl
hükmünün olduğunu, gidip gelişlerin ve ziyaretlerin zor olması nedeniyle büyük sıkıntı içinde
olduklarını, kardeşinin cezasının Türkiye’de tamamlanmasını istediklerini dile getirdi.
6) 21 Şubat günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi'nden Kandıra F Tipi Cezaevi'ne zorla sevk
edilen Ceyhun Bay adlı siyasi tutuklunun nakil sırasında darp ve kaba dayak işkencesine
maruz kaldığını ve eşyalarının bile alınmasına izin verilmediği öğrenildi.
7) 14 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gülber Daldaban, oğlu Güray
Daldaban’ın (1977) 7 Aralık 2010 günün beri tecavüz suçlamasıyla Çin’de cezaevinde tutuklu
bulunduğunu, vasıtasıyla gittiği denizcilik firmasının oğluyla hiç ilgilenmediğini, oğlunun
klostrofobisini olduğundan sağlığından endişe ettiğini, oğlu eğer suçlu ise Türkiye’de bir
cezaevinde cezasını çekmelerini istediklerini dile getirdi.
8) 22 Mart günü, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi'nde C-80 numaralı koğuşta kalan iki mahkûmun,
gardiyanlar tarafından dövülerek istekleri dışında başka koğuşlara nakledildiği ileri sürüldü.
9) 12 Temmuz günü derneğimize ulaşan mektupta, Silivri 6 No’lu Kapalı Cezaevinde kalan Saim
Karataş, kendisi yakalandıktan 2 ay sonra ağabeyi Barış Karataş’ın da yakalandığını ve İstanbul
4 No’lu L Tipi Kapalı Cezaevi’ne getirildiğini, ağabeyi ve kendisinin aynı cezaevinde kalmak
istedikleri için defalarca dilekçe verdiklerini ancak hepsinin reddedildiğini, gerekçe olarak
cezaevlerinin dolu olmasını gösterdiklerini ifade eden Saim Karataş, ailesinin maddi sıkıntı
içinde olduğunu, görüş günlerinin farklı olduğundan farklı zamanlarda tekrar tekrar gelmenin
aileleri için çok büyük sıkıntı oluşturduğunu belirtti.
10) 3 Ağustos günü, Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kalan Volkan Akkuş, Bülent Kapar ile Ahmet
Doğan’ın hücrelerine gelen gardiyanlar tarafından darp edilerek hücrelerinin değiştirildiği
öğrenildi.
11) 13 Eylül günü, derneğimize ulaşan mektupta Ömer Çağırıcı, Diyarbakır D tipi Cezaevinde
kaldığını, daha önce Erzurum'a sevk edildiğinin ancak ailesinin talebi üzerine geri getirildiğini
belirtti. Temmuz ayında, cezasının bitmesine 10 ay kala, Giresun'a sevk edildiğini, dilekçe
verdiğini ancak reddedildiğini ifade eden Ömer Çağırıcı, ikinci dilekçesininse Diyarbakır
Cezaevi tarafından işleme konmadığını daha sonra öğrendiğini, Adalet Bakanlığı'na ve Ceza ve
Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'ne başvurduğunu ancak yanıt alamadığını belirtti. Cezasının
bitmesine 8 ay var kaldığını belirten Çağırıcı, babasının iki gözü de görmediğinden, annesi
yaşlı ve hasta olduğundan ve iki kardeşi de Diyarbakır Cezaevi'nde kaldığından sevkini
Diyarbakır Cezaevi’ne yapılmasını istediğini belirtti.
129
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
12) 16 Eylül günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ayşe Zorba, eşi Mehmet Zorba’nın
(1945) Tokat Cezaevi’nden İstanbul yakınlarında bir cezaevine sevkinin yapılmasını
istediklerini dile getirdi
CEZAEVINDE EYLEMLER
1) 22 Şubat günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Seyfi
Polat, müebbet hapis cezası almış arkadaşlarının infaz koşulları asgari yaşam standardının,
yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanmasının kat kat gerisinde olduğunu, yaşanan ihlalleri
duyurmak ve koşulların iyileştirilmesini sağlamak için ilgili birçok kuruma Adalet Bakanlığına,
Meclis İnsan Hakları Komisyonuna dilekçeler yazdık, çözüm üretilmesini talep ettiklerini dile
getirdi. Soruna dikkat çekmek için 14.10.2010 günün itibaren günde iki kez kapılara 2dk süre
ile vurma eylemi başlattıklarını, Cezaevi idaresi’nin buna karşı haklarında kesinleşmiş hücre
cezası olmamasına rağmen, havalandırma kapılarının kapatılmaya başlandığını ifade etti.
Eyleme başladıktan bir süre sonra, kalabalık bir gardiyan grubu tarafından hücrelerinin
basıldığını ve zor kullanarak havalandırma kapılarının gün boyu kapatıldığını belirtti. 14-17
Ekim tarihleri arasında bu zor kullanmanın kimi hücreler de fiziki saldırılara vardığını, ve bu
fiziki saldırılar sonucu arkadaşlarından Muharrem Karagül, Mesut Şahinkaya, Serkan Solak ve
Ali Nazım Atmalıoğlu’nun yaralandığını ifade etti. Bunun dışında, birçok hücrede eşyaların
yerlere atılarak çiğnendiğini, birçok eşyanın kullanılamaz hale geldiğini, eylemden dolayı
haklarında disiplin soruşturmasının açıldığını dile getirdi.
2) 4 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Ahmet Türk,
Engin Mısır, Bayram Aslanoğlu, Lütfi Yavuzaslan, Süleyman Süle, Nasrettin Merter, Mahmut
Filiz, Ender Arslan, Abuzer Doymaz, Vahdettin Şahin, M.Nesih Aslan, Kürşat Fırat Vural, Hakan
Yılmaz, Faruk Kızılkaya, Ercan Marhan, Onur Kapar, Velat Siner, Barış Mete, İrfan Ataş, Adem
Orhan, Tekin Beyhan, Sabri Deniz, Metin Güler, Cahit Abukan, Mikail Yazıcı, Yıldırım Turgut,
Muhittin Çeter, Erhan Arslan, Ekrem Aktürk, Murat Güran, İlhan Aslansoy, Onay Yürüklü,
Hasan Kızılkan, Sabır Alabalık, Mahsum Atak, Mazlum Dikmen, Servet Akdeniz, Hakan Aşık,
açlık grevinde olduklarını, tecrit uygulamasıyla ilgili bu güne kadar bütün devlet kurumlarına
yaptıkları başvuruların sonuçsuz kaldığını, aileleri görüşe geldiğinde üstlerini çıkarmalarının
istendiğini ve kötü muameleye maruz kaldıklarını, Azadiya Welat gazetesinin sadece haftada
130
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
bir kere verildiğini, dışarıdan yollanan Kürtçe yayınların ancak 2-3 ay sonra ellerine geçtiğini,
10 saat olan ortak alan haklarının keyfi olarak 3 saate indirildiğini, yazdıkları Kürtçe
savunmalara cezaevi yönetiminin el koyduğunu bildirdiler.
3) 11 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta Edirne F Tipi Cezaevinde kalan Tekin Beyhan,
Sabri Deniz, Metin Güler, siyasi tutsak olmalarından ötürü maruz kaldıkları yoğun tecrit ve
özel uygulamalara, sistematik hukuksuzluklara karşı son çare olarak açlık grevine
başvurduklarını belirttiler.
4) 21 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta, Orhan Çaçan ve 17 arkadaşı, Türkiye
cezaevlerinde bulunan siyasi mahkûmlar olarak sürece dair hassasiyetler taşıdıklarını
belirterek, mevcut durumun kalıcı barışa evirilmesi için her türlü eylemlilik içinde
bulunacaklarını beyan ettiler. Süreçte içinde bulundukları alanda dönüşümlü ve süresiz açlık
grevleri yapacaklarını duyurdular.
5) 27 Nisan ve 3 Mayıs tarihlerinde, derneğimize mektup yoluyla ulaşan başvuruda Bülent
Öztürk, Savaş Şahbudak, Mazlum Dikmen, Tuncay Genç , Erhan Arslan, Mücahit Abukan,
Ergül İnce, Hasan Kartal ve Cahit Abukan, Onur Kapar, Hakan Yılmaz, Faruk Kızılkaya, K.Fırat
Vural, Murat Özdaşlı, Ferhat Baysal, Hasan Kartal, Ahmet İnan, Deniz Yaşar, Eşref Kaya, Uysi
Özalp, Ercan Marhan, Vahdettin Şahin, Selahattin Sarıkamış, Ergün Koçak, Servet Akdeniz,
Hakan Aşık, Yılmaz Baysal, M. Zahit Şahin, Tuncay Genç, Yıldırım Turgut, Mikail Yazıcı,
Şahabettin Demir, Seyfihan Öztekin kaldıkları Edirne F Tipi Cezaevinde açlık grevine
başladıklarını duyurarak, taleplerini dile getirdiler “1-Askeri ve siyasi operasyonlara son
verilsin. 2- Kürt dili ve kültürü üzerindeki baskılara son verilsin ve Kürt dili kültürüne karşı
asimilasyoncu politikalar son bulup, Kürt dili resmi eğitim dili olsun. 3- Zindandaki ağır hasta
ve çocuklar başata olmak üzere tüm siyasi mahkûmlar bir an önce serbest bırakılsın, 4- Yüzde
on seçim barajı kaldırılsın.”
6) 9 Mayıs günü, cezaevlerinde bulunan PKK’li ve PAJK’lı mahkûmlar, hükümetin Kürt sorunu
konusundaki tutumunu ve mahkemelerin kendilerine yönelik tavrını protesto etmek amacıyla
süresiz açlık grevi ve mahkemeleri boykot kararı aldı.
7) 14 Mayıs günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yasin Akyaz, kardeşi Ferhat Akyaz
(1990), Kenan Gezici ve Yasin Yılmaz’ın son dönemde Kürt Halkına karşı yapılan hak ihlallerini,
operasyonda ve savaşta ısrar eden hükümeti protesto etmek amacıyla 7 gündür açlık
grevinde olduğunu ve bu grevin süresiz olduğunu duyurdu.
8) 17 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Maznun Özağar, Kürt halkının 4 temel talebinin
(1-askeri ve siyasi operasyonlar durdurulsun. 2-Kürt dili ve kültürü üzerindeki baskılar
kaldırılsın ve bunlara karşı ırkçı, inkarcı, asimilasyoncu politikalar son bulsun. 3-Cezaevlerinde
bulunan ağır hastalar ve çocuklar öncelikli olmak üzere tüm siyasi mahkumlar serbest
bırakılsın. 4- %10 seçim barajı kaldırılsın) yerine getirilmesini talep ettiklerini dile getirdi.
131
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
9) 18 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu Cezaevi’nde kalan Yunus
Öztürk, STK’ları askeri ve siyasi operasyonlara karşı yapılan sivil itaatsizlik eylemine ve Kürt
halkına destek vermeye çağırdıklarını, seçimlerdeki %10 barajının kaldırılması gerektiğini,
temel bir insan hakkı talebi olan anadilde eğitim hakkı için verilen mücadeleye en başta İHD
olmak üzere bütün STK’ların destek olmasını talep ettiklerini ifade etti. Hücrelerde ölüme terk
edilen hasta mahkumların durumu ile ilgili mücadele edilmesi gerektiğini belirten Öztürk, taş
atan çocuklar hakkında yapılan yasal düzenlemelerin yetersiz olduğunu belirtiyor.
10) 9 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Sibel Duymaz Doğan, 8 Haziran’da
savcının izniyle Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalan ağabeyi Haydar Duymaz ile görüştüğünü,
ağabeyinin durumunun çok kötü olduğunu, vücudunda darp izlerinin çok belirgin olduğunu
belirtti. Duymaz’ın 2 Haziran’da cezaevi 2. müdürü başta olmak üzere onlarca gardiyan
tarafından öldüresiye dövüldükten sonra ağza alınmayacak hakaretler edilerek süngerli
odada 10 saat bekletilip, zorla tek kişilik hücreye konulduğunu ifade etti. Buna karşılık Haydar
Duymaz’ın 2 Haziran’dan bu yana açlık grevinde olduğunu, Adalet Bakanlığı’ndan biri
gelmeden açlık grevinden vazgeçmeyeceğini belirtti.
11) 29 Haziran günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi'nde tek kişilik hücrede bir aydır açlık
grevinde bulunan Haydar Duymaz avukatı aracılığıyla ölüm orucuna girdiğini duyurdu. Avukat
Sezin Uçar, Adalet Bakanlığı'ndan heyet talebinden bulunurken, görüş yasağı olan Duymaz'ın
annesi Fidan Duymaz, "Cezaevi idaresi oğlumun ölmesini istiyor" dedi. Avukat Sezin Uçar,
Duymaz'ın, Adalet Bakanlığı'ndan bir heyetin cezaevindeki işkence olayını raporlaştırmadığı
sürece açlık grevini sürdüreceğini kendisine ilettiğini ifade etti.
12) 25 Ağustos günü derneğimize ulaşan mektupta, Mücahit Abukan, M.Nesih Aslan ve Ahmet
Malpolat, Abdullah Öcalan’ın bir süredir avukatlarıyla ve yakınlarıyla görüşmesi hukuksuzca
engellendiğini, Abdullah Öcalan’ın yaşamından kaygı duyduklarını dile getirdiler.
13) 13 Eylül günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Emrah Nebioğlu,
Erdi Aysal, Halit Özdaşlı, Servet Akdeniz, Mazlum Dikmen, Gökhan Alkan, Ekrem Aydoğan,
M.Zahit Şahin, Tuncay Genç, Vahdettin Şahin, Onur Kapar, Şahavettin Demir, Şevket Delen,
Sabri Deniz, Metin Güler, Metin Arslanlı, Nizam Öztürk, Hakan Aşık, Erhan Arslan, Seyithan
Öztekin, Ahmet Türk, Metin Aslan, Ali Çanakçı, Lütfi Yavuzaslan, Adem Orhan, M.Baki Kaplan,
Tekin Bayhan, Barış Mete, A.Selam Karam, Ulaş Erdoğan, İrfan Erdem, Muhammed Geltuna
Abdullah Öcalan’ın bir süredir avukatlarıyla ve yakınlarıyla görüşmesi hukuksuzca
engellendiğini, Abdullah Öcalan’ın yaşamından kaygı duyduklarını dile getirdiler.
132
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
14) 25 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta Ahmed Salah Ansari Hasan, Mısır uyruklu
olduğunu, terör örgütü üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandığını, beraat kararı verilinceye
kadar açlık grevinde olacağını ifade etti.
CEZAEVLERINDE GENEL KOŞULLAR
1) 6 Ocak günü derneğimize ulaşan Bilal Aydemir’in mektubunda, haftada bir saat ortak
kullanım alanına çıkarıldıklarını, hücre değişim taleplerinin kabul edilmediklerini, hücre arama
adı altında girildiğini, odalarının dağıtıldığını, defter ve kitaplarının yırtılarak saldırıya
uğradıklarını belirtti. Bilal Aydemir, birçok gazete ve derginin verilmediğini, disiplin kurulu
tarafından açılan soruşturmaların sürekli aleyhlerine sonuçlandığını ifade etti. Günde kırktan
fazla ilaç kullanması gereken Yılmaz Ayyıldız’ın ve geçirdiği rahatsızlıktan ötürü görme yetisini
yitiren Gülnaz Akkurt’un acil tedavi edilmeleri gerekmesine rağmen cezaevi yönetimi
tarafından yeterli özenin gösterilmediğini belirtti. Ayrıca sıcak su teminininde sorun
yaşadıklarını, yemeklerin düşük kalorili, soğuk ve oldukça az verildiğini ifade eden Aydemir,
revire çok geç götürüldüklerini ve götürülürken de darp edildiklerini belirtti.
2) 11 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hatice Altun, kızı Derya Altun’un
(1992) 6 Ocak’ta polisler tarafından evden gözaltına alındığını, 7 Ocak’ta tutuklanarak
Bakırköy Kadın Tutukevi’ne gönderildiğini belirtti. Derya Altun’un ana yaşının 17 fakat
kimlikte 19 olduğunu ifade eden Hatice Altun yapılan kemik testinin sonuçlarını henüz
almadıklarını, kızının tutukluluğundan ötürü eğitimine devam edemediğini ifade etti.
3) 19 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta, Gebze M Tipi Hapishanesindeki kadın
mahkumlar, koğuşlara ani baskınlar yapıldığını, suyun verilmediğini, yemeklerin az verildiğini,
iletişim sorunları yaşadıklarını dile getirdi.
4) 21 Ocak günü derneğimize ulaşan fakslarda Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalan Salih Çelebi ve
Volkan Akkuş hala 12 Eylül koşullarının sürdüğünü ifade ettiler. Çelebi faksında: “Tutsaklar
ağır tecrit koşulları altında hücrelerde tutuluyor. Talebi olmadığı halde yeri zorla değiştirilen
insanların hiçbir eşyası kendisine verilmiyor. Elbiseleri ve tüm eşyalarına el konuluyor. 45/1
no’lu genelgede ki 10 kişi–10 saat sohbet hakkı yasadışı bir şekilde 3,5 yıldır uygulanmıyor.
Ağır müebbet hükümlüler 23 saat havasız, 8 metrekarelik beton tabutlarda tutuluyor, günde
1 saat ayrı ayrı havalandırmaya çıkarılıyorlar. 14 Ekim 2010 günün bu yana havalandırma
kapılarımız 21 saat boyunca kapalı tutuluyor. Bir ve üç kişilik hücrelerde havasızlıktan,
hareketsizlikten sağlığımızı yitirme tehlikesiyle karşı karşıyayız. Kimi arkadaşlarımız fiziki
saldırılarla karşı karşıya kaldılar” dediler.
133
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
5) 1 Şubat günü derneğimize ulaşan faksta, Gebze Cezaevi’nde kalan Gülbahar Alpsoy ve
arkadaşları cezaevlerinde tutsakların adeta kobay gibi kullanıldığını, cezaevinde tüm
yönergelerin erkeklere göre düzenlendiğini ve kadınların ihtiyaçlarının hiç gözetilmediğini
belirtti.
6) 16 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gazel Aydar: “ Sinop kapalı
cezaevinde tutuklu bulunan Menderes Aydar (1985) dün yaptığımız telefon görüşmesinde
“burada zor durumdayım, Şeref adlı depo sorumlusu gardiyan battaniye istediğimde bana
‘sen Kürtsün, sana battaniye vermem’ dediğini belirtti.
7) 17 Şubat günü derneğimize posta faks yolu ile ulaşan başvuruda, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi’nde
kalan Volkan Akkuş, 2 No’lu F Tipi idaresinin yeni uygulaması siyasi tutuklu ve hükümlülerin
havalandırma saatlerinin günde 2,5 saatle sınırlandırıldığını, cezaevinde 45/1 sayılı genelge
de dâhil olmak üzere cezaevi yönetiminin hakları olan hiçbir uygulamayı hayata
geçirmediğini, yaşanan tecritin git gide daha da derinleştiğini dile getirdi.
8) 8 Mart’ta derneğimize faks yoluyla ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevinde kalan Ferhat
Baysal mahkemeye sunmak amacı ile yazmış olduğu savunması Kürtçe olduğu için 10.02.2011
günü mahkemeye gittiği esnada, cezaevi idaresi tarafından el koyulduğunu dile getirdi.
Mahkemeye savunmasına el koyulduğu için savunma yapamayacağını söylediğinde “Bizi
bağlamaz” cevabını aldığını belirten Baysal, savunma hakkı engellendiği için Edirne
Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunmasına rağmen herhangi bir gelişmenin söz
konusu olmadığını belirtti.
9) 10 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Ekrem Aktürk,
Servet Akkaş, Muhittin Çeter’in Kürtçe savunmalarına el konulduğu, Ferhat Baysal, Ender
Arslan, Hakan Aşık, Metin Arslan ve İlhami Yalçın’ın savunmalarına da bu gerekçeyle el
konulduğunu ifade etti.
10) 14 Mart’ta derneğimize faks yoluyla ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevinde kalan Servet
Akdeniz, Murat Altunkaynak, Mücahit Abukan mahkemeye sunmak amacı ile yazmış oldukları
savunma Kürtçe olduğu için cezaevi idaresi tarafından el koyulduğunu, cezaevi yönetiminin
böyle bir hakkı olmadığını belirtti.
11) 14 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Yılmaz Baysal,
M.Cahit Şahin, Metin Arslan 8 Şubat günü yazmış oldukları Kürtçe savunmalarına el
konulduğu, Ferhat Baysal, Ender Arslan, Servet Akdeniz, Hakan Aşık, Muhittin Çeter ve İlhami
Yalçın’ın savunmalarına da bu gerekçeyle el konulduğunu ifade etti.
134
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
12) 14 Mart günü, Ergenekon Davası’nın tutuklu sanıklarından İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu
Perinçek’in avukatı Hasan Basri Özbey yaptığı açıklamada, müvekkilinin bir süre önce sevk
edildiği ve henüz tamamlanmayan Silivri 1 No’lu Cezaevi’ndeki hücreleri lağım suyu bastığını
iddia etti. Doğu Perinçek’in yanı sıra beş tutuklunun daha hücrelerinin lağım suyu olduğunu
ifade ederek konuyla ilgili olarak cezaevi yönetimine dilekçe verdiklerini ancak bunun kabul
edilmediğini söyledi.
13) 16 Mart 2011’de derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Burhan Gökgüz, kızı Evin
Gökgüz’ün (1997) 10 gündür Bakırköy Çocuk Tutukevinde adlilerin kaldığı koğuşta
bulunduğunu, örgüt üyeliğinden yargılandığını belirtti. Kızının tutuklu yargılandığından
eğitimine devam edemediğini, eğitim haklarının engellendiğini ifade etti.
14) 17 Mart’ta derneğimize faks yolu ile ulaşan mektupta Muhittin Çeter, Servet Akkaş ve Ekrem
Aktürk, 10.02.2011 günü yazılı olarak hazırladıkları Kürtçe savunmalarına cezaevi idaresi el
koyarak mahkemeye götürülmelerini engellediğini ifade etti. Bunun dışında, hastaneye
götürülen ( ağır hastalar da dahil) kelepçelerinin çıkarılmadığını, tedaviye götürüldüklerinde
çoğu kez tedavi edilmeden geri gönderildiklerini, bu şikayetlerini bildirdiklerinde Valilikten
“Sonuç olarak; bu gibi şikâyetlerin hak aramaktan ziyade yasadışı talepler olduğu, bir manada
çalışanları taciz amacı taşıdığı…” şeklinde bir yanıt aldıklarını belirttiler.
15) 5 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta Eşref Aslan, Tekirdağ 2 No’lu Cezaevinde
yaşanılan saldırıların, hak, ihlallerinin bir dönem yoğun gündem konusu olması sebebiyle
gelen inceleme komisyonlarının süreçte hiçbir değişikliğe neden olmadığını, haksız
uygulamaların hala devam ettiğini belirtti.
16) 11 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta K.Fırat Vural, Faruk Kızılkaya ve Hakan Yılmaz,
Kürtçe yazılı savunmalarına el konulduğunu, ailelerinin onursuz aramalara maruz kaldığını,
havalandırma haklarının gasp edildiğini, yayınların verilmediğini ifade etti.
17) 11 Nisan’da derneğimize ulaşan 11 mektupta Edirne F Tipi Cezaevinde kalan Muhittin Çeter,
Erhan Aslan, Ekrem Aktürk, Ercan Mahran, Onur Kapar, Velat Siner, Murat Güran, İlhan
Aslansoy, Onay Yürüklü, Barış Mete, İrfan Ataş, Adem Orhan, Hasan Kızılkan, Sabır Alabalık,
Mahsum Ataç, Nasrettin Merter, Mahmut Filiz, Ender Arslan, Cahit Abukan, Mikail Yazıcı,
Yıldırım Turgut, Ahmet Türk, Engin Mısır, Abuzer Doymaz, Vahdettin, M. Nesih Aslan, Mazlum
Dikmen, Servet Akdeniz, Hakan Aşık, Bayram Aslanoğlu, Lütfi Yavuzaslan, Süleyman Söle
Kürtçe yazılı savunmalarına el konulduğunu, ailelerinin onursuz aramalara maruz kaldığını,
havalandırma haklarının gasp edildiğini, yayınların verilmediğini, 5–6 metre uzağında olan bir
arkadaşlarına kitap göndermek istediklerinde posta yolunu kullandırarak kendilerinden 6 TL
posta parası talep edildiğini dile getirdiler.
18) 21 Nisan 2011’de derneğimize faks ile ulaşan mektupta, Silivri 8 No’lu L Tipi Cezaevinde kalan
İbrahim Okay Tekin, hükümlü bulunduğu süre içerisinde başka bir dosyadan yargılanmakta
135
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
olduğunu, sabit adresi olduğu halde duruşmalara çağrılmadığını, gıyabında verilen cezayı
temyiz edemediğini, onaylanmış cezasına son başvuru hakkının AİHM’e olduğunu ve başvuru
için gerekli form ve belgelerden yoksun olduğunu, tarafına ulaştırılmadığını dile getirdi.
19) 28 Nisan ve 10 Mayıs tarihlerinde derneğimize ulaşan mektuplarında; Tekirdağ 1 No’lu F Tipi
Cezaevi’nde kalan Romat Taysun, 22.03.2011 günü PKK davasından hükümlülerinin odalarının
bir kısmına baskın yapıldığını ve yaralananların olduğunu; Rıfat Aslan, Yusuf Alkan ve Rohat
Taysun’un darp raporu aldığını fakat bu raporların ilgili yerlere teslim edilmediğini belirtti.
Serhat Eskin ve Azad Eskin’in istemleri dışında tek kişilik hücreye konulduğunu, kimi
defterlere el konulduğunu ve slogan atıldığı gerekçesiyle 2 aylık iletişim yasağı aldıklarını
ifade etti. Yazıları sebebiyle Süleyman Kılıç’ın 22 gün, Cahit Sayın’ın 12 gün, Erkan Bulut’un 11
gün, Suat Çalışkan’ın 11 gün hücre cezası aldığını, Kürtçe yayınların ellerine ulaşmaları
konusunda sıkıntı çektiklerini, zaman zaman Kurmanci lehçesine izin verilse de anlaşılmayan
bir dil olduğu gerekçesiyle Zazaki lehçesindeki yayınları alamadıklarını, Azadiya Welat
gazetesinin çok nadir kendilerine verildiğini belirtti. Hücrede kalp sıkışması yaşayan Azad
Eskin’in hastaneye kaldırıldığını, Aydın Can’ın odasında rahatsızlık geçirdiğini ve
arkadaşlarının görevlileri çağırmasına rağmen, 1 saat gecikmeli olarak gelen görevlilerin de
Can’ı hastaneye götürmeyip, tedavi görmeden geri gönderildiğini belirtti. Ortak faaliyet
alanında M.Ali Değirmencioğlunun hastalanması ve acilen odasına götürülmesi talep
edilmesine karşın, süre dolmamasına rağmen bütün mahpusların odalarına gönderildiğini,
Erhan Özel’in 3 aydır hastane sevki için beklediğini,diğer sağlık sorunu yaşayan mahkumların
diyetlerine uygun, düzenli ve yeterli yemek verilmediğini ifade etti. Sanıkların savunma
hakkının da Kürtçe savunmaya izin verilmemesi nedeniyle yok sayıldığını belirten Rohat
Taysun, Danıştay’ın kararı sonucu açık görüş haklarının da ellerinden alınmak istendiğini
belirtti.
20) 13 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta Nimet Emücük, Edirne 1 No’lu F Tipi
Cezaevinde yaşadıkları koşulları zindan hayatından farksız olduğunu, birçok haklarının göz
göre göre gasp edildiğini, haksız birçok uygulamaya maruz bırakıldıklarını ifade etti. Haklarını
arayabilecekleri mekanizmalara dair ve bu mevzuatı öğrenebilecekleri kaynak yoksunluğunu
içinde olduklarını belirtti.
21) 30 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Menderes Leyla, cezaevi idaresinin yaptığı hak
ihlallerine karşı AİHM’e başvuruda bulunduğunu. AİHM’in, T.C’den konuyla ilgili savunma ve
gerekli belgeleri talep ettiğini, cezaevinin konuyla ilgili sahte belgeler sunduğunu ve yalan
beyanda bulunduğunu iddia etti. Bu konuda savcılığa suç duyurusunda bulunduğunu, 2 kez
fakat dilekçelerim gerekli makama ulaştırıldığını, talepleriyle ilgili herhangi bir işlemin
136
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
başlatılıp başlatılmadığını öğrenmek amacıyla 3. dilekçe yazdım fakat bu 3. dilekçeyi idare
kaybederek savcılığa verilmediğini belirtti.
22) 13 Temmuz günü, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan Osman Evcan’ın vejetaryen olmasına
rağmen cezaevi yönetiminin uygun yemekler vermediği; uygulama nedeniyle Osman Evcan’ın
yazdığı şikâyet dilekçelerine el konulduğu ve hastalığı nedeniyle götürüldüğü hastanede
doktor muayenesi sırasında kelepçelerinin çıkarılmadığı öğrenildi.
23) 24 Ekim günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Avni İlhan, Vahap İlhan’ın haksız yere
fazla ceza aldığını düşündüklerini bu nedenle AİHM’e başvurmak istediklerini belirtti.
24) 18 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Adem
Yüksekdağ ve arkadaşları, günlük gazetelere el konulduğunu ya da geç verildiğini, Kürtçe
kitapların üç- dört ay sonra verildiğini ya da hiç verilmediğini belirtti. Havalandırmaya
çıkacakları zaman hem el hem de detektörle arama yapıldığını, kabul etmediklerinde tehdit
edildiklerini, sıcak su verilmediğini, soğuk su ile duş aldıklarını, kaloriferlerin yanmadığını, bu
yüzden sık sık hastalandıklarını, ekmeklerin açıkta verildiğini ve yemeklerin az olduğunu ve
besleyici olmadığını dile getirdiler.
25) 21 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta, Seyfi Polat, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde
sıcak su sorunu olduğunu, yayınların verilmediğini, nevresimlerin yırtık olduğunu ancak
değiştirilmediğini belirtti. Polat, 1 Mayıs’ı kutladıkları için 1 ay iletişimden men cezası
aldıklarını dile getirdi.
26) 25 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta, Yusuf Almaz 8 yıldır Gaziantep H Tipi Kapalı
Cezaevi’nde bulunduğunu, haksız yere müebbet cezası aldığını, emniyetin suçluyu
yakalamayınca suçun üzerine atıldığını, polisler ne derse yapmak zorunda kaldığını ve kendini
bir anda cezaevinde buluğunu, AİHM’e başvurmak istediğini ifade etti.
CEZAEVI DAVALARI
9 Temmuz günü, Avukat Sevinç Sarıkaya, İstanbul 11’inci Ağır Ceza mahkemesi tarafından
verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası Yargıtay’da onaylanan hükümlü Beyaz Yakut’un
11 Temmuzdan itibaren tek kişilik oda sistemine alınacak ve “ölünceye kadar” bu hücrede
kalacağını bildirdi.
137
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
1) 19 Ocak günü, İstanbul İstinye Şehit Muhsin Bodur Polis Merkezi’nde ve Metris T Tipi
Cezaevi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele yüzünden 11 Ekim 2008’de yaşamını yitiren
Engin Çeber’in ölümünde, “görevi ihmal ettikleri” ve “görevi kötüye kullandıkları”
gerekçesiyle yargılanan ve 1 Haziran 2010’da İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen
karar duruşmasında, beşer ay hapis cezası alan 11 sanık, kanunda yapılan değişiklik nedeniyle
yeniden yargılanmaya başlandı. Kanun değişikliğiyle hükmün açıklanmasının geriye
bırakılması kararının sanığa sorulacak olması nedeniyle görülen duruşmada sanıklar
Muharrem Çelik ve Yılmaz Aydoğdu haklarında verilen hükmün açıklanmasını istedi. Duruşma
diğer sanıkların da ifadelerinin alınması için ertelendi.
2) 15 Şubat günü, F tipi cezaevlerine geçişi protesto etmek için açlık grevine başlayan
mahkûmlara, “Hayata Dönüş Operasyonu” adı altında müdahale edilen Ümraniye
Cezaevi’nde yedi mahkûm öldürülmesi ile ilgili Ümraniye Cezaevi’nde görevli 267 jandarma
görevlisi hakkında açılan davaya Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Üsküdar
2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya hiçbir sanık katılmadı. Duruşma 14 Haziran’a
ertelendi.
3) 23 Şubat günü, 20 cezaevinde düzenlenen ve 32 kişinin öldürüldüğü “Hayata Dönüş
Operasyonu” kapsamında Ümraniye Cezaevi’ndeki müdahaleyle ilgili olarak 399 tutuklu ve
hükümlü hakkında “cezaevi idaresine isyan ettikleri”, “patlayıcı madde bulundurdukları” ve
“insan yaraladıkları” suçlamalarıyla açılan davaya Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde
devam edildi.
4) 27 Şubat günü, cezaevlerindeki siyasi mahkumlerin eserleriyle oluşturulan Eylül dergisinin
editörü Erdal Süsem'e, 2000 yılında Anayasal düzeni değiştirme suçundan açılan davanın
Yargıtay'da onandığı öğrenildi. Yargıtay, Adli Tıp Kurumu'nun işkence gördüğünü
belgelemesine karsın Süsem'e verilen müebbetlik hapis cezasını onadı. Süsem’in, son bir yıldır
Eylül dergisini çıkardığı gerekçesiyle cezaevinde tutulduğu öğrenildi.
5) 14 Mart günü, İstanbul’da gasp suçlamasıyla gözaltına alınan Murat Konuş’un (1976)
götürüldüğü Asayiş Şube Müdürlüğü’nde, nezarethaneye konmak için üst araması yapılırken
kalp krizi geçirdiği ileri sürülen ve ardından hayatını kaybeden Murat Konuş’la ilgili davaya
devam edildi. Olayın ardından olayla ilgili soruşturma başlatan Cumhuriyet Savcılığı Murat
Konuş’un ölümünü “şüpheli ölüm” olarak değerlendirerek tamamladığı soruşturmanın
sonucunda, Adlî Tıp Kurumu’nun Murat Konuş’un “işkence nedeniyle öldüğü”ne dair rapor
vermesi üzerine Gasp Büro Amirliği’nde görevli biri başkomiser toplam altı polis memuru
hakkında dava açılmıştı. 14 Mart’taki duruşmada Adlî Tıp Kurumu’ndan gelen iki farklı otopsi
raporunu değerlendiren savcı, Murat Konuş’un kesin ölüm nedeninin belirlenmesi amacıyla
138
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Adlî Tıp Kurumu’ndan tekrar rapor alınmasını ve davanın tek tutuklu sanığı başkomiser Oktay
Kapsız’ın tutuklu bulunduğu süre göz önünde bulundurularak, tahliye edilmesini talep etti.
Savcının taleplerini kabul eden mahkeme heyeti, Oktay Kapsız’ın tutuksuz yargılanmasına
karar vererek dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruşmayı erteledi.
6) 24 Ocak günü, aldığı hapis cezası nedeniyle 25 Eylül 2008’den beri Maltepe (İstanbul) L Tipi
Cezaevi’nde kalan ve cezaevinde kanser hastalığına yakalanan Osman Kezlere’nin (1961)
tedavisinin yapılması için tahliye edildiği öğrenildi.
7) 18 Şubat günü, Mustafa Kükçe’nin (1987) ölümüne neden oldukları gerekçesiyle yedi polis
memurunun yargılanmasına Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. İstanbul’un
Ümraniye İlçesi’nde 14 Haziran 2007’de gözaltına alındığı Şehit Sevgican Polis Merkezi’nde,
sonrasında ise Şehit İsmail Akkoyun Polis Merkezi’nde ve Çakmak Polis Merkezi’nde gördüğü
işkence ve kötü muamele sonucu, 16 Haziran 2007’de Ümraniye Cezaevi’nden kaldırıldığı
Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde yaşamını yitiren Mustafa Kükçe’nin (24) ölümüne neden
oldukları gerekçesiyle yedi polis memurunun yargılanmasına, 18 Şubat 2011’de Üsküdar 1.
Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşmada dosyanın yeni savcısı, sanık polis
memurları hakkında beraat kararı isteyen önceki savcının aksine soruşturmanın
genişletilmesini ve bozuk olduğu iddia edilen kameraların Mustafa Kükçe’nin yaşamını
yitirdiği tarihte neden bozulduğunun araştırılmasını talep etti. Taleplerin incelenmesine karar
veren mahkeme heyeti duruşmayı 31 Mayıs 2011’e erteledi.
8) 26 Nisan günü, Kuddusi Okkır’ın hastalığının doktorlar tarafından geç teşhis edildiği ve gerekli
tedavinin yapılmadığı gerekçesiyle 15 doktorun yargılandığı duruşmasında sanıkların kusur
durumlarının değerlendirilmesi amacıyla Yüksek Sağlık Şurası’na gönderilen dosyanın henüz
gelmemesi nedeniyle mahkeme başkanı duruşmayı erteledi. Ergenekon Davası soruşturması
kapsamında 20 Haziran 2007’de tutuklandıktan sonra tutulduğu Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nden,
akciğer kanserinden kaynaklanan rahatsızlığının ilerlemesi üzerine 1 Temmuz 2008’de tahliye
edilen Kuddusi Okkır, tedavi gördüğü Edirne’deki Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Medikal Onkoloji Bölümü’nde 6 Temmuz 2008’de yaşamını yitirmişti. Kuddusi Okkır’ın
ailesinin “hastalığın doktorlar tarafından geç teşhis edildiği ve gerekli tedavinin yapılmadığı”
iddiası üzerine Adalet Bakanlığı olayla ilgili soruşturma başlattı. Açılan soruşturma
kapsamında Tekirdağ Cumhuriyet Savcısı, 20 Haziran 2009’da Tekirdağ 3. Asliye Ceza
Mahkemesi’ne dava açtı
9) 4 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selin Demirel, 29.03.2011 günü
Beşiktaş 12. Ağır Ceza Mahkemesinde yakınının müebbetle sonuçlanan davasının akabinde
anlık tepkiyle kapıya 1 kere eliyle vurduğunu, “devlet malına zarar” verdiği gerekçesiyle
tutuklanarak Bakırköy kadın Hapishanesine gönderildiğini dile getirdi.
139
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
10) 16 Mayıs günü, İstinye (İstanbul) Şehit Muhsin Bodur Polis Merkezi’nde ve Metris T Tipi
Cezaevi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele yüzünden 11 Ekim 2008’de yaşamını yitiren
Engin Çeber’in ölümünde “görevi ihmal ettikleri” ve “görevi kötüye kullandıkları” gerekçesiyle
yargılanan ve 1 Haziran 2010’da Bakırköy 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar
duruşmasında beşer ay hapis cezası alan 11 sanığın, kanunda yapılan değişiklik nedeniyle
yargılanmasına devam edildi. Karar duruşmasına katılan tutuksuz sanık Turan Günaydın
hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY) ilgili
maddesinin lehine uygulanmasını istedi. Engin Çeber’in avukatlarının da taleplerini dinleyen
mahkeme heyeti, ceza infaz koruma memurları Yusuf Gayır, Cuma Kaçar, Turan Günaydın,
Muharrem Çelik, Erdoğan Coşardereli, Nuri Atalay ve Nihat Kızılkaya’yı “görevi ihmal”
suçundan beşer ay hapis cezasına, başmemur Nevzat Kayım ve Mehmet Polat’ı “kasten
yaralama” suçundan beşer ay hapis cezasına, Yılmaz Aydoğdu’yu “suçu bildirmemek”
suçundan beş ay hapis cezasına, olay günü nöbetçi komutan olan astsubay Başçavuş
Abdulkadir Öztekin’i de “kasten yaralamak” suçundan beş ay hapis cezasına mahkûm etti.
Mahkeme heyeti, sanıklara verilen cezalara ilişkin hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
11) 15 Haziran günü, Abdullah Öcalan’ın Türkiye’ye teslim edilmesinin yıldönümü nedeniyle
Adana’da 15 Şubat 2010’da düzenlenen protesto gösterisine katıldıkları gerekçesiyle
haklarında dava açılan Ramazan Yıldırım, Sinan Öztür, Halil Kaplan ve Hasan Şendur’un Adana
7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme heyetinin sanıklara
“yasadışı örgüt propagandası yaptıkları”, “yasadışı örgüt üyesi oldukları”, “kamu güvenliğini
tehlikeye soktukları”, “görev başındaki memura görevini yaptırmamak için direndikleri” ve
“2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettikleri” suçlamalarıyla
sekizer yıl dörder gün hapis cezası verdiği öğrenildi.
12) 9 Temmuz günü, Avukat Sevinç Sarıkaya, İstanbul 11’inci Ağır Ceza mahkemesi tarafından
verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası Yargıtay’da onaylanan hükümlü Beyaz Yakut’un
11 Temmuzdan itibaren tek kişilik oda sistemine alınacak ve “ölünceye kadar” bu hücrede
kalacağını bildirdi.
13) 10 Temmuz günü, İstanbul’un Bakırköy’de 10 Haziran 2007’de 17 kişinin yaralanmasıyla
sonuçlanan patlamadan sorumlu tutularak hakkında açılan davada, İstanbul 11. Ağır Ceza
Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen Beyaz Yakut’un aldığı
cezanın Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından onanması üzerine Bakırköy Kadın Cezaevi’nde
kalan Beyaz Yakut’un, 11 Temmuz 2011’de tek kişilik hücreye sevk edileceği öğrenildi.
14) 26 Haziran günü, Sivas Katliamı'yla ilgili bildiri dağıtan Sami Tunca, Ezgi Keser ve Özge
Keser'in polisler tarafından darp edilerek gözaltına alınıp ve Sancaktepe Polis Karakolu'na
götürüldü. Sami Tunca karakola götürülmeden önce ekip otosunu tenha bir yere çeken
140
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
polisler tarafından elleri arkadan kelepçeli bir şekilde dövüldü. Avukat Sevinç Sarıkaya,
Sancaktepe Polis Merkezi'nde tutulan Sami Tunca, Ezgi Keser ve Özge Keser'e işkence yapan
polisler hakkında Kartal Cumhuriyet Savcılığı'na iletilmek üzere Şişli Cumhuriyet Savcılığı'na
verilen dilekçeyle 22 Temmuz’da suç duyurusunda bulundu.
15) 27 Temmuz günü, F Tipi Cezaevlerine geçişleri sağlamak ve açlık grevlerine son vermek
amacıyla, 19 Aralık 2000’de düzenlenen “Hayata Dönüş” Operasyonu’nun 12 tutuklu ve
hükümlünün öldürüldüğü Bayrampaşa Cezaevi (İstanbul) bölümüyle ilgili olarak, o dönem
Elazığ Jandarma Komutanlığı’na bağlı 39 er hakkında açılan davaya devam edildi. Bakırköy
13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya hiçbir sanık katılmadı. Duruşmada
operasyon sırasında cezaevinde kalan Sakine Demir ifade verirken, mahkeme heyeti dosyaya
eklenen ve talimatla alınan ifadeleri okudu. Operasyonda Bayrampaşa Cezaevi’nde görevli
olan Uzman Çavuş A.S.’nin itirafları da dava dosyasına eklendi.
16) 12 Temmuz günü, Beyoğlu 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Festus Okey davasına devam edildi.
İstanbul’da 20 Ağustos 2007’de polis ekibinin şüphe üzerine gözaltına aldığı ve Beyoğlu
Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüğü Festus Okey’in, Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’nde polis
memuru C.Y.’nin silahından çıkan kurşunla öldürülmesine ilişkin açılan davanın 15.
duruşmasında mahkeme heyeti davaya müdahil olmak isteyenlerin taleplerini yeniden
reddetti. Mahkeme heyeti Festus Okey’in kimliğinin tespit edilmesi için Dışişleri
Bakanlığı’ndan gelecek yazının son kez beklenmesine karar vererek duruşmayı 17 Kasım
2011’e erteledi.
17) 27 Şubat günü, cezaevlerindeki siyasi mahkumlerin eserleriyle oluşturulan Eylül dergisinin
editörü Erdal Süsem'e, 2000 yılında Anayasal düzeni değiştirme suçundan açılan dava
Yargıtay'da onandı. Yargıtay, Adli Tıp Kurumu'nun işkence gördüğünü belgelemesine karsın
Süsem'e verilen müebbetlik hapis cezasını onadı. Süsem, son bir yıldır Eylül dergisini çıkardığı
gerekçesiyle cezaevinde tutuluyordu.
SIĞINMACI VE GÖÇMENLERE YÖNELİK İHLALLER
1) 16 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan S.Seho Ekinci: “Bakanlar Kurulu kararı
ile 6/2/2002 gün 2002/3725 sayılı kararı ile hiçbir ikaz yapılmadan, haksız bir şekilde askerlik
görevimi yapmamam nedeniyle TC vatandaşlığından çıkarılmışım. Ben yaklaşık 10 yıldır
İsviçre vatandaşıyım. Vatandaşlık hakkımın şartsız iade edilmesini, mağduriyetimin ortadan
kaldırılmasını istiyorum.” diye beyanda bulundu.
141
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
2) 25 Nisan günü, derneğimizi Kumkapı Yabancılar Şubesi’nden telefonla arayarak: “Avcılar’da
oturuyordum. TC vatandaşı olan ve şu an Silivri Cezaevi’nde bulunan Murat Tüzü ile tam
tarihi hatırlamamakla birlikte 2006 ya da 2007 yılında resmi nikâh yaptık. 3 çocuğumuz var.
İki çocuğuma Avcılar’daki komşularım dönüşümlü olarak bakıyorlar fakat 2 yaşındaki oğlum
Ceyhun Tüzü benim ile birlikte 3 aydır Kumkapı yabancılar şubesinde tutulmakta. Polisler her
gün gelip beni sınırdışı edeceklerini söylüyorlar. 6 Mayıs’ta fuhuş suçlamasından dolayı
duruşmam var” diye beyanda bulundu.
3) 29 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Emin Danış Yetkiner(1981): “4 yıldır
İngiliz vatandaşı resmi nikahlı eşimle görüşemiyorum. Kendisi 3,5 yaşındaki kızım ile birlikte
İngiltere’de yaşıyor. Ben de gitmek istiyorum fakat defalarca başvuruda bulunmama rağmen
red sonucunu aldım. Eşim davetiye göndermesine rağmen vize alamadım” diye beyanda
bulundu.
4) 13 Mayıs günü derneğimize gelerek eşi Ali Osman Zor (1968) adına başvuruda bulunan Emel
Zor, eşinin Kırgızistan’da gazeteci-yazar olarak faaliyet gösterdiğini, ancak kendisi AKP ve
ABD’yi rahatsız edecek haberler yaptığı için gayri hukuki bir şekilde gözaltına alındığını, 10
gündür kimse ile görüştürülmediğini, İBDA-C’nin aktif bir üyesi olduğu gerekçesiyle gözaltında
tutulmakta olduğunu, kendisinin Türkiye’de kesinleşmiş 3 yıl cezası olduğundan orada iltica
talebinde bulunduğunu, Türkiye’ye iadesi durumunda hukuksuz bir karar alınmış olacağını
söyledi.
5) 9 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Welat Yelef: “Yaklaşık 6-7 aydır
Suriye Ordusu’nda askerlik yapmaktayım. Fakat son dönemlerde Suriye hükümeti ve
muhalifleri arasında çıkan olaylardan dolayı, halkla karşı karşıya geldik. Halka ateş etmek
istemeyen askerler, şaibeli bir şekilde öldürüldü. Ölen askerlerden birkaç tanesi
arkadaşımdı.”dedi. Welat Yelef bu durumu kabul etmediği için ordudan kaçtığını belirterek,
güvenli başka bir ülkeye gitmek istediğini söyledi.
6) 20 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Amir Pezhman Taherzade
Hhokmabad: “Annem Türk, babam İranlı; ailem İstanbul’da yaşıyor. Babam henüz TC
vatandaşı olmadı, annemin üzerinden ikamet ile burada yaşıyor. Ben de 6,5 senedir
İstanbul’da yaşıyorum. Şu anda kaçak olarak görülüyorum, ancak yabancı şubeye vatandaşlık
hakkı için müracaat ettiğinde bana, ’ sene Türkiye’ye giriş yapamayacağım ve 6000 TL para
cezam olduğunu söylediler. Bildiğim kadarıyla 5901 sayılı kanuna göre benim Türk vatandaşı
sayılmam gerekiyor. Ayrıca pasaportumu yenilettim ve orada ikamet adresim İstanbul
görünüyor.” diye belirtti.
142
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
7) 7 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Şenay Özden, Sami El-Bak, Rasha
Qass Yousef, Lava Selo ve Wael Toubaji: “Suriye’de son 4 aydır başlayan ayaklanma sırasında
aktif olan birçok arkadaşımız tutuklandı. Gözaltındaki birçok arkadaşımızdan haber
alınamıyor. Gözaltına alınmayan arkadaşlarımız ise kendilerini tehdit altında hissettiklerinden
sürekli evlerini değiştirmek zorundalar.” dedi. Ayrıca protestolara katılan eylemcilerin
Shabbihalar tarafından dövüldüklerini ve can güvenliklerinin olmadığını belirttiler.
GÖZALTINA ALINAN SIĞINMACI VE GÖÇMENLER
1) 13 Ocak günü Türkiye'ye giriş yaparak sığınma başvurusunda bulunan ve Atatürk Havalimanı
Nezarethanesi'nde tutulan Filistinli Hasan Muhammed ve eşi çeşitli sorgulamaların ardından
havalimanı polis yetkilileri tarafından nezarethaneye kondu. Aradan 50 gün geçmesine
rağmen Hasan Muhammed ve eşi hakkında henüz bir işlem yapılmadı. Hasan Muhammed ve
eşi ne serbest bırakıldı ne de geldikleri yere iade edildi. Mazlum-Der İstanbul Şubesi'ne
yapılan başvuruya göre Hasan Muhammed, nezarethanede kaldığı günler içerisinde polis
tarafından kötü muameleye maruz kaldı.
2) 21 Şubat günü, Bulgaristan sınırını geçmeye çalışırken soğuk hava yüzünden elleri ve ayakları
kangren olan Miyambarli İqbal Yoseen, Azim Arsil, Burmalı Samiha Liyakata, Muhommad
Abdülrahim ve Somalili Asım Abbasi’ mülteciler; güvenlik güçleri tarafından bulunduğunda 5
kaçak mülteci donmak üzereydi. Edirne'de tedavileri yapılmayan göçmenler, İstanbul Aksaray
Yabancılar Şubesi’ne getirildi; oradan Bağcılar Polis Karakolu'na götürülen ve karakolda
kayıtları alınan mültecilerin, soğuk yanığı nedeniyle elleri ve ayaklarının kangren olduğunu,
tedavi edilmek üzere Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne götürüldü.
3) 14 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gülber Daldaban: “Oğlum Güray
Daldaban(1977) Çin’de cezaevinde tutuklu bulunuyor. Ben öğreneli 8 gün oldu. Çalıştığı
denizcilik firması olayla hiç ilgilenmiyor. Oğlumun kapalı yerde kalma korkusu var, hayatından
endişe ediyorum. Kendisinden ne mektup ne de telefon alabiliyoruz. Firma birçok dalavere
çevirdi. Eğer oğlum suçluysa Türkiye’de cezasını çeksin.” talebinde bulundu.
4) 26 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Muazzez Timuçin; “Kardeşim Timuçin
Erdinç(1975), 7–8 ay önce Avusturya’ya giderek iltica başvurusunda bulunmuştu. Ancak kısa
bir süre sonra başvurusunu geri çekti. Avusturya makamlarınca gözaltına alındı. Ve şimdi
şizofren hastası olması sebebiyle zorla orada bir hastanede tutuluyor. Birçok kez başvuruda,
girişimlerde bulunmamıza rağmen kardeşimi Türkiye’ye göndermediler. Avusturya’da
143
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
insanlar üzerinde ilaç deneylerinin yasal olduğunu öğrendik, ve kardeşimin kobay olarak
kullanılması endişesini taşıyoruz” diye beyanda bulundu.
5) 20 Ağustos günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan arkadaşı Said İbrahim: “Srilanka
Tamil Gerillası arkadaşım Polwaththe Weeramanlage Kalumnishantha. Deshpriyaweeraman
Türkiye’ye kaçtı fakat yaklaşık 1,5 ay önce Adana’da yakalandı. Şu an Adana Yabancılar
Şubesi’nde tutuluyor. Eğer kendisi sınırdışı edilip, Srilanka’ya gönderilirse idam edilecek” diye
beyanda bulundu.
6) 28 Ağustos günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi'nde sınırdışı edilmeyi
bekleyen gözaltındaki 6 mültecinin kendilerine verilen yemekten zehirlendikleri öğrenildi.
YAŞAMINI YITIREN SIĞINMACI VE GÖÇMENLER
1) 8 Ekim günü, İstanbul Sultangazi’de, çıkan yangında mülteci oldukları belirlenen 7 kişinin
sığındıkları banyoda dumandan boğularak öldükleri öğrenildi.
2) 10 Kasım günü, edirne’de mültecileri taşıyan mininüsün kaza yapması sonucu 3 mülteci öldü
9 mülteci yaralandı.
3) 27 Aralık günü, Meriç nehrini yüzerek Türkiye'den Yunanistan'a geçmeye çalışan 3 göçmenin
donarak hayatını kaybetti
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 5 Mayıs’ta Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel
Merkez Disiplin Kurulu üyesi ve "Günlük Evrensel" gazetesi muhabiri Sultan Özer'in,
Başbakanlık akreditasyonun yenilenmemesi işleminin iptali hakkındaki davada, ''yürütmenin
durdurulmasına'' karar verdi. Kasım 2008'de Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu etkinliklerini
izlemek isteyen Sultan Özer ve Abdullah Karakuş'un yanı sıra, Hürriyet gazetesi muhabirleri
Hasan Tüfekçi ve Turan Yılmaz, Star Televizyonu'ndan Fatma Çözen ile Akşam gazetesi
muhabiri Ali Ekber Ertürk'in akreditasyonları iptal edilmişti. Dönemin Başbakanlık Sözcüsü
Akif Beki, "yalan haber, düzmece fotoğraf" gerekçesini ileri sürmüştü. Özer'in kararla ilgili
144
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
yazılı başvurusu üzerine de Başbakanlıktan "devamlılık kriterine uymadığı" gerekçe
gösterilmişti. 4 Mayıs’ta tebliğ edilen karara göre, Başbakanlık akreditasyon şartı olarak
"devamlılık" kriterini öne süremeyecek.
1) Haftalık Penguen mizah dergisi, 9 Şubat 2011 tarihli sayısında çıkan Bahadır Baruter'in
karikatüründeki "Allah yok, din yalan" karikatürüne diar dergi bir açıklama yaparak
"karikatürün çizerinin şahsi fikrini yansıttığını; durumu "saygısızlık olarak görenlerden" özür
dilediğini" söyledi.
2) 7 Temmuz günü NTV ekranlarında başarılı programlara imza atan gazeteci Banu Güven'in
işine son verildi. Güven’in işten çıkartılmasının neden olarak 2 Haziran'da Vedat Türkali’nin
konuk olduğu program gösterildi. Yazar Vedat Türkali, programda Öcalan'ı görmek istediğini
belirterek, "12 yıldır hapsetmişler Öcalan'ı oraya. Hiç kimseyle görüşmüyor. Şimdi buradan
selam ve sevgilerimi gönderiyorum. Selam ve sevgi benden Öcalan'a" demişti. Bir gün sonra
Güven’i tatile çıkaran nedenin bu program olduğu belirtilirken, Banu Güven ile Artı
programının arşivlerinden 2 Haziran tarihli kayıtları silindi.
3) İstanbul Beşiktaş'taki Kabalcı Kitabevi, Metis Yayınları'nın "Irkçılığa, Ayrımcılığa ve Nefret
Suçlarına Karşı" alt başlığıyla yayımladığı 2011 Ajandası'nı sattığı için Osman Pamukoğlu'nun
başında bulunduğu Hak ve Eşitlik Partisi'ne (HEPAR) bağlı gençlerce tehdit edildi. Ajandanın
10 Kasım sayfasında yer alan işeyen çocuk figürünün Atatürk'ün anısına hakaret olduğunu
öne süren grup, yayınevi çalışanlarıyla tartıştı. İşeyen çocuk figürü ajandanın 17 Şubat, 3
Mart, 2, 16 ve 23 Haziran, 4, 18 ve 25 Ağustos, 8, 15 ve 29 Eylül, 6 ve 20 Ekim gibi birçok
sayfasında yer alıyor.
YASAKLANAN ETKINLIKLER
1) 19 Şubat günü, Hak ve Özgürlükler Partisi’nin “Anadilde Eğitim Önündeki Engellerin
Kaldırılması” başlıklı imza kampanyasına yönelik standın açılmasına İstanbul Valiliği’nce izin
verilmedi.
2) 25 Mayıs günü, İstanbul Üniversitesi'nde yapılması öngörülen söyleşi Rektörlük tarafından
söyleşiye bir gün kala izin geri çekilerek iptal edilmek istendi. Rektörlüğün engeline tepki
gösteren öğrenciler Beyazıt Kampüsü Ana Kapısı önünde söyleşilerini gerçekleştireceklerini
belirttiler. İki hafta önce bir siyasi partinin milletvekili adayının okullarında söyleşi yaptığını
hatırlatan öğrenciler, Dekanlık ve Danışman öğretim üyelerinin izin vermesine rağmen, Rektör
Yunus Söyletin etkinliklerine bir gün kala izni geri çektiğini söyledi.
145
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
3) 31 Mayıs günü, ‘Emek, Demokrasi ve Özgürlük Blok’u öncülüğünde Taksim Gezi Parkı’nda
Bağımsız Milletvekili Adayı Sırrı Süreyya Önder ve sanatçıların açılışını yapacakları ‘Barışa
Davet Şöleni’ Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından engellendi. Aralarında sanatçıların da olduğu
yüzlerce kişi Taksim’de yaptıkları yürüyüşle keyfi uygulamayı protesto etti.
16 Temmuz günü ‘18. İstanbul Caz Festivali’ kapsamında Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava
Tiyatrosu’nda Buika, La Shica ve Sandra Carrasco’nun da yer aldığı “Suyun Kadınları-Mujeres
de Agua” adlı konserde sahne alan Aynur Doğan, Kürtçe şarkılarını seslendirdiği sırada, aşırı
sağcı bir grup Aynur Doğan’ı yuhalayarak ve sahneye ellerinde bulunan cisimleri atarak
Aynur Doğan’ın Kürtçe şarkı söylemesini engelledi. Aynur Doğan çıkan olaylar nedeniyle
konserini yarıda kesmek zorunda kaldı.
4) 29 Aralık günü Trabzonspor taraftarlarının organize ettiği "Temiz Lig İçin Yürüyedur" eylemine
İstanbul valiliği izin vermedi. Galatasaray Lisesi'nden Taksim Meydanı'na kadar yapılacak
yürüyüşün iptal edilmesine gerekçe olarak da bu yürüyüş alanın valilikçe gösteri ve
yürüyüşlere izin verilen alanlardan olmaması gösterildi.
TOPLATILAN, YASAKLANAN VE PARA CEZASI UYGULANAN YAYIN ORGANLARI
1) 10 Ocak günü RTÜK, Başbakan yardımcısı Bülent Arınç ve Saadet Partililerinin (SP) de tepki
gösterdikleri Kanuni Sultan Süleyman'ı yansıtan "Muhteşem Yüzyıl" dizisi nedeniyle Show
TV'ye uyarı cezası verdi. 11 Aralık'ta tanıtım fragmanları yayımlandığında ve bilboardlarda
tanıtıldığında bile dizinin yayından kaldırılması istenmişti. RTÜK, "toplumun millî ve manevî
değerlerine aykırı yayın yaptığı" iddiasıyla Show TV'yi uyardı.
2) 8 Şubat günü, Radyo Televizyon Üst Kurulu'nun (RTÜK), NTV kanalına "Canlı Ana Haber"
bülteni nedeniyle verdiği program durdurma cezası idare mahkemesince durduruldu. Ayrıca
NTV, Kıbrıs Yönetimi Dışişleri Bakanı Erato Kozaku-Marcoullis'in sözlerini aktardığı için uyarı
cezası Verdi.
3) 9 Haziran’da Özgür Halk ve Demokratik Modernite dergisinin 2. Sayısı toplatıldı. Derginin
Yayın Kurulu adına yapılan yazılı açıklamada, İstanbul’dan Diyarbakır’a havayolu ile
gönderilen Özgür Halk ve Demokratik Modernite’nin 2. sayısına Diyarbakır Havaalanı’nda
146
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
polis tarafından el konuldu. İddiaya göre “örgütsel doküman” muamelesi yapılan derginin
nüshaları savcıya götürüldüğü belirtildi.
4) 13 Haziran günü Kürtçe yayımlanan ‘Azadiya Welat’ günlük gazetesinin 12 Haziran tarihli
nüshasında yer alan haberlerde “yasadışı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla, İstanbul
12. Ağır Ceza Mahkemesi gazetenin yayınının 15 gün süreyle durdurulmasına ve 12 Haziran
tarihli tüm nüshalarına el konulmasına karar verdi.
5) 22 Haziran günü, Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu, Harakiri ve Size
adlı dergilerin içeriğine 18 yaşından küçüklere zararlı etki yapacağı gerekçesiyle sınırlama
getirdi. Yaklaşık 150 bin liralık para cezasına da çarptırılan Harakiri Dergisi yayın hayatına son
verdi.
6) 6 Temmuz günü gazeteci-yazar Cengiz Kapmaz'ın İthaki Yayınları'ndan çıkan ‘Öcalan'ın İmralı
Günleri’ isimli çalışmasına, yayınevi ya da yazara hiçbir hukuki bildirimde bulunulmadığı ve
kitap hakkında toplatma ya da başka bir karar bulunmadığı halde polis tarafından
kitapevlerindeki bu kitaplara el konuldu.
7) 7 Temmuz günü ‘Özgür Gelecek’ gazetesinin 13. sayısında yer alan "TKP/ML TİKKO Bölge
Siyasi Komiseri ve Bölge Komutanı ile Röportaj" ve "Kavga okulu" haberleri nedeniyle ‘Özgür
Gelecek’ gazetesine 1 ay yayın durdurma cezası verildi.
8) 16 Temmuz günü, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nin aldığı kararla, aylık yayımlanan ‘Yeni
Demokrasi Gençlik Dergisi’nde yer alan yazılarda “suçu ve suçluyu övme” ve “yasadışı örgüt
propagandası yapma” fiillerinin işlendiği gerekçesiyle dergi yayını bir ay süreyle durduruldu.
9) 11 Eylül günü, İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, ‘Halkın Günlüğü’ gazetesinin 10 Eylül tarihli 18.
sayısında “yasadışı Maoist Komünist Partisi (MKP) propagandası yapıldığını” gerekçe
göstererek gazetenin tüm nüshalarının toplatılmasına ve gazetenin yayınının 1 ay süreyle
durdurulmasına karar verdi.
10) 26 Eylül günü, ‘Yeni Evrede Mücadele Birliği’ dergisinde yer alan yazılarda “yasadışı örgüt
propagandası yapıldığı” iddiasıyla İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 1 ay süreyle
yayınları durduruldu.
11) 18 Ekim günü, ‘Özgür Halk ve Demokratik Modernite’ dergisinin 3. sayısında yer alan
yazılarda “yasadışı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla derginin satışı Adana 7. Ağır Ceza
Mahkemesi tarafından derginin ilk iki sayısı yasaklandı. Ayrıca derginin basılmış nüshalarının
da toplatılmasına karar verildi.
12) Haftalık Yeni Yorum ve Demokratik Toplum gazetelerinin yetkilisi Saadet Irmak hakkında
İstanbul 9, 10, 11, 12, 13 ve 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılmış toplam 13 dava bulunuyor.
8 Kasım 2010’dan 6 Mart 2011’e kadar yayımlanmış yazı ve haberlerde örgüt propagandası
147
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
yapıldığı iddia ediliyor. Haftalık Ülkede Yorum gazetesiyle ilgili, 15-21 Kasım 2010 tarihli
sayısında yer verilen yazılar nedeniyle bir ay kapatma kararı verilmişti.
13) Moviemax Speed kanalı 6112 sayılı Radyo ve Televizyon Kuruluş ve Yayın Hizmetleri
Hakkındaki Kanunundaki “Yayın hizmetleri Müstehcen olamaz” düzenlemesinin “tekraren”
ihlal nedeniyle ihlale konu program yayınının idari tedbir olarak (1) kez durdurdu.
14) Discovery Channel, Kanal 7 ve Fox TV’nin 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının
Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunundaki "Televizyonlarda yayınlanan programlarda,
filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri
kullanılamaz, görüntülerine yer verilemez" düzenlemesi kapsamında toplam 184 bin 914 TL
ödemesine karar verildi.
15) RTÜK, 6112 sayılı Radyo ve Televizyon Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanunda
“Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel ve ahlaki
gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman
dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılmadan yayınlanamaz’’ düzenlemesini ihlalden
toplam 20 kuruluşa, Show TV (3), Show Türk (2), ATV, ATV Avrupa, Ulusal Kanal, Flash TV (3),
Kanal 7, Smart TV, Star TV (2), TNT, Sinema TV, Kalan D, Turkcell Salon ve Kanal Türk’e
“uyarı” verdi.
16) RTÜK, 6112’nin ‘’İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz,
kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira
niteliğinde ifadeler içeremez” hükmüne göre TNT, Show TV, dört kez; STV, Samanyolu Haber,
Beyaz TV, Adana Akdeniz TV, CNNTürk, ShowTurk iki kez; Kanalturk, Ülke TV, Habertürk
kanalları toplam 15 uyarı aldı.
17) Ulusal Kanal, Kanal B ve STV, 6112’nin “Suçlu olduğu yargı kararı ile kesinleşmedikçe hiç
kimse suçlu ilân edilemez veya suçluymuş gibi gösterilemez; yargıya intikal eden konularda
yargılama süresince, haber niteliği dışında yargılama sürecini ve tarafsızlığını etkiler nitelikte
olamaz"” düzenlemesini ihlalden uyarı aldı.
18) Mavi Karadeniz TV, 6112’nin “Hukukun üstünlüğü, adalet ve tarafsızlık esasına aykırı
olamaz” düzenlemesini ihlalden uyarıldı.
19) HaberTürk tekzip metninin sadece akar yazı ile ekranda yer aldığı, sözlü olarak okunmadığı
için uyarıldı. Star Artı FM, Radyo Klas üç kez; Show TV iki kez; ATV 6112’nin “Türkçenin,
özellikleri ve kuralları bozulmadan doğru, güzel ve anlaşılır şekilde kullanılmasını sağlamak
zorundadır; dilin düzeysiz, kaba ve argo kullanımına yer verilemez” düzenlemesini ihlalden
uyarı aldı.
20) Flash TV 6112 uyarınca “Kişileri fal veya batıl inançlar yoluyla istismar edemez” İlkesinin
ihlali nedeniyle uyarıldı.
148
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
21) Temmuz haberlerine göre, Haziran ayında İstanbul'da İnsan Kitabevi'ne ve Iğdır'da Serhat
Kitap Kırtasiye'ye giden polis memurları, Cengiz Kapmaz’ın Öcalan’ın İmralı Günleri adlı
kitabına el koydu. Kahramanmaraş 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nin kararı, Kahramanmaraş
Gümrük Müdürlüğü'nün Elbistan E tipi Kapalı Cezaevi'ndeki bir mahkûma yurtdışından
gönderilen 15 kitabın sakıncalı olup olmadığına dair inceleme istemi üzerine verildi.
Mahkeme, hakkında toplama kararı verilen sekiz kitabın yanı sıra, herhangi bir hüküm
giymemiş, Kapmaz’ın kitabı dâhil yedi kitap hakkında görüş bildirdi. Kararda bu kitaplar için
“Haklarında daha önceden toplatılma kararı bulunmuyor, fakat içerik itibariyle PKK terör
örgütünün propagandasını içeriyor” denilerek, dağıtılmaları, satışlarının engellenmesi ve
mevcut kopyalarına el konulması kararı verildi.
22) 19 Temmuz günü, Yeni Demokrat Gençlik Dergisi (YDG), İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi
tarafından TCK’nın 215 sayılı maddesi uyarınca ‘suç ve suçluyu övdüğü’ ve TMK’nın 7/2
maddesi uyarınca ‘terör örgütü propagandası yaptığı’ gerekçesiyle bir ay kapatıldı.
23) Halkın Günlüğü Gazetesi ‘örgüt propagandası’ yaptığı gerekçesiyle bir ay kapatıldı, gazetenin
10-20 Eylül 2011 tarihli 18. sayısı çıktığı gün toplatıldı. İstanbul Cumhuriyet Savcılığı gazetede
yer alan Maoist Komünist Partisi (MKP) ve Halk Kurtuluş Ordusu (HKO) ile ilgili haber ve
açıklamaları toplatmaya gerekçe olarak gösterdi.
20 Eylül günü, TBMM Başkanlığı, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın (TİB), yasaklı
listesinde yer almamasına rağmen Kaos GL ve Lambdaistanbul adlı derneklerin web
sitelerine erişimini engelledi. Söz konusu sitelere parlamentodan bağlanmak isteyen
vekillerin form doldurması gerekiyor. CHP Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka uygulamayla
ilgili olarak verdiği soru önergesinde, LGBT (eşcinsel, biseksüel, travesti ve transseksüel)
bireylere yönelik ayrımcılığın anayasaya aykırı olduğunu belirterek bu ayrımcılığa karşı
hükümetin ne tür önlemler alacağını sordu.
24) 27 Eylül günü, İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi Yeni Evrede Mücadele Birliği Dergisi’nin
yayınını, dergideki yazılarda TMK’nın 7/2 maddesi uyarınca ‘örgüt propagandası yapıldığı’
iddiasıyla bir ay süreyle durdurdu.
25) 30 Eylül günü, Özgür Halk ve Demokratik Modernite Dergisi’nin 3. sayısında yer alan
yazılarda ‘terör örgütü propagandası yapıldığı’ iddiasıyla Basın Kanunu’nun 25. Maddesi
uyarınca derginin satışı ve dağıtımı Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından Ayrıca derginin
basılmış nüshalarının da toplatılmasına karar verildi.
149
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
26) Yeni Demokratik Toplum Gazetesi: Polis, haftalık yayınlanan Yeni Demokratik Toplum
Gazetesi'nin dağıtımını yapan Fırat Dağıtım Şirketi çalışanı Mevlüt Ayağ’ı, 27 Eylül’de
gözaltına aldı. Ayağ, bir süre sonra serbest bırakıldı, elindeki 25 gazeteye de el kondu.
27) İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, Halkın Günlüğü gazetesi hakkında Maoist Komünist
Partisi'nin yayın organı olduğu iddiasıyla 1 aylık toplatma kararı vermişti.
28) Kürtçe ve Türkçe olarak iki aylık yayımlanan Keda Hêviya Jinê Dergisi’nin Aralık 2010-Ocak
2011 sayısında yer alan yazılarda, “yasadışı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla, İstanbul
11. Ağır Ceza Mahkemesi dergi hakkında 1 Ocak 2011’de toplatma kararı Verdi.
BASKINA VE SALDIRIYA UĞRAYAN GAZETE VE YAYIN ORGANLARI
1) 28 Ocak günü, İstanbul'da sabah saatlerinde Doğruhaber Gazetesi'ne ‘Terörle Mücadele
ekipleri’ tarafından baskın düzenlendi. Yapılan polis operasyonuyla bağlantılı olarak
Kayseri'de ikamet eden Doğruhaber Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Göktaş'ın
gözaltına alındı. Ayrıca gazete yazarlarından Mehmet Ali Gönül ve gazete yöneticisi Fikret
Gültekin'in de gözaltına alındı.
2) 23-24 Mart tarihlerinde, Ergenekon soruşturması kapsamında Gazeteci Ahmet Şık’ın
tutuklanmasına neden olan, henüz basılmamış kitabı İmamın Ordusu’nu yayımlayacağı
iddiasıyla polis ekipleri, İthaki Yayınevi’nin İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde bulunan bürosuna
baskın düzenledi. Savcı Zekeriya Öz'ün emriyle baskın yapan polis, 7 saatlik aramanın
ardından, kitabın bir kopyasını aldı ve bilgisayarda bulunan elektronik dokumanı imha edildi.
Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklanan gazeteci Ahmet Şık’ın basım aşamasında
olduğu belirtilen ‘İmamın ordusu’ adlı kitabın tüm nüshalarının toplanması yönünde
mahkeme kararı alındığı öğrenildi. Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklanan Şık’ın söz
konusu kitabı için savcı Zekeriya Öz’ün talebi üzerine nöbetçi İstanbul 12. Ağır Ceza
Mahkemesi’nden kitabın tüm nüshalarının toplatılması kararı çıkarıldığı öğrenildi. Savcının
talebinde kitabın ‘Ergenekon terör örgütünün faaliyetleri kapsamında yazıldığı ve örgütün
propagandası yapıldığı’ belirtildi. Kararda da kitabın ‘Ergenekon terör örgütü kapsamında adil
yargılamayı etkileme ve terör örgütü propagandası yapmayı amaçladığı ‘ ifade edildi Büroda
bulunan bilgisayarların hard-disklerine el koyan polis ekipleri, yayınevine düzenlenen 2.
baskının ardından Radikal Gazetesi’ne de baskın düzenledi. Ahmet Şık’ın basım öncesinde
incelemesi için kitabın kopyasını gönderdiği Radikal Gazetesi Muhabiri Ertuğrul Mavioğlu’nun
bilgisayarındaki kitap kopyasını silen polis ekiplerinin kitapla ilgili yayın yapması halinde,
“Ergenekon Örgütü’ne yardım ve yataklık yapmak” suçundan yargılanacağına dair savcılık
150
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
tebligatını Ertuğrul Mavioğlu’na teslim ettikleri öğrenildi. NTV'ye konuşan Mavioğlu, polisin
kendisinden kitabı imha etmesini istediğini söyledi ve "Ahmet Şık bana kitabının taslağını
göndermişti, polis onu aldı" açıklamasında bulundu.
3) 26 Mayıs gecesi, STAR gazetesine önüne gelen yüzlerce kişi,“Ülkücü hareket engellenemez”
sloganları atarak siyah çelenk bıraktıkları binaya saldırdı. Binaya hasar veren saldırının polis
tarafından durdurulmasından sonra İstanbul Ülkü Ocakları İl Başkanı Gökmen Kantar, gruba
konuşma yaptı. Gökmen Kantar konuşurken, hemen arkasında bulunan kişinin elindeki bıçağı
havaya kaldırdığı görüldü. Saldırgan grup, binanın duvarlarına “Oyum MHP’ye” dövizleri
yapıştırdı ve Ülkü Ocakları ile MHP bayrakları astı. Saldırganlar harabeye çevirdikleri STAR
binasının girişinde vandalizm hatırası fotoğrafı çektirdikten sonra MHP seçim otobüslerine
binerek uzaklaştı. MHP’li grubun açıklama sonrası saldırıyı ve topluluğu görüntülemek isteyen
gazetecilere de saldırmaları dikkat çekti. Saldırının ardından İstanbul Güvenlik Şube’de ifadesi
alınan Ülkü Ocakları İl Başkanı Kantar, kendisini “Ben grubu yatıştırmak için gazetenin önüne
gittim”diye savundu. Ancak gün boyunca Kantar ismiyle yüzlerce kişi SMS’lerle eyleme davet
edildiği ve açıklama öncesi şiddet görüntülerinde Kantar’ın da yer aldığı belirlendi. 25
saldırganın kimliği tespit edildi Bu arada dün İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ile İstanbul
Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın ‘geçmiş olsun’ ziyaretinde bulundu. STAR Gazetesi Genel
yayın Yönetmeni Mustafa Karaalioğlu’ndan saldırıyla ilgili bilgi alan Vali Mutlu ve Emniyet
Müdürü Çapkın olayın çok yönlü soruşturulduğunu söyleyerek 25 kişinin kimlik tespitinin
yapıldığını belirtti.
4) 23 Haziran günü, Türk İntikam Tugayları (TİT), Evrensel'in yayınlarını bahane ederek kanlı
tehditler savurdu. TİT imzalı "Açık mektup" başlığıyla yayınlanan yazıda “Kürt ve Ermeni
halkını düşman” ilan etti ve Evrensel Gazetesi’nin yaptığı haberlerde, Türklere ve büyük Türk
Devletine hakaret boyutunda yazılar çıkarttıklarını ve bununla yanlışlarını arttırdıklarını dile
getirdiler. 15 Ağustos'a kadar taleplerinin yerine getirilmemesi durumunda Diyarbakır ve
İstanbul'da kanlı eylemler yapılacağı tehdidinde bulundu.
5) Temmuz günü, daha önce de TİT (Türk İntikam Tugayı) tarafından tehdit edilen Evrensel
Gazetesi'ne 2. bir tehdit mesajı daha gitti. Daha önce Agos Gazetesi, çeşitli akademisyenler ve
Kürt siyasetçilerle birlikte Evrensel Gazetesi’ni de hedef alan tehditleri yönelten TİT, tarih
vermeden doğrudan Evrensel Gazetesi’ne bir tehditte daha bulundu. Evrensel'de de
yayınlanan ilk tehdidin ardından Emniyet Müdürlüğü ve Terörle Mücadele Şubesi'nden bir
polis memuru gazeteyi telefonla arayarak konuyla ilgili bilgi almasına rağmen tehdidi
yapanlar hakkında bir araştırma yapılıp yapılmadığına dair gazete sorumluları
bilgilendirilmedi. "Ergenekon üyesi olmak" ve "devletin gizli belgelerini ele geçirmek"
suçlamasıyla Haziran’da tutuklanan ‘MİT Mensubu Kaşif Kozinoğlu’ adına açılmış e-mail
adresinden "İntikam zamanı" başlığıyla atılan elektronik postada, ‘Silvan'da yaşamını yitiren
askerlerin intikamı‘ adı altında binlerce Kürt'e ve PKK'ye destek verdiği iddia edilen şahıslara,
dernek ve basın yayın kuruluşlarına ölüm tehditleri savurduğu ortaya çıktı. Gazetenin Yazı
151
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
İşleri Müdürü Fatih Polat, yaptığı açıklamada halkın haber alma hakkına karşı duydukları
sorumluluğun gereğini her zaman yerine getireceklerini, halkların kardeşliğini esas alan
yayıncılık anlayışlarından ödün vermeyeceklerini ifade etti ve bunu yaparken de bu türden
tehditlere pabuç bırakmayacaklarını kamuoyuna bildirdi.
6) 19 Ağustos sabah saatlerinde Aydınlık dergisi ve Ulusal Kanal'ın bulunduğu binaya gelen
‘Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri’ aramalar yaptı.
ENGELLENEN İNTERNET SİTELERİ
6103 web sitesine erişim Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından engellendi. 200
web sitesine erişim mahkeme kararıyla engellendi. 192 web sitesine erişim herhangi bir
mahkeme kararı belirtilmeksizin engellendi. 7 Wordpress Blog’a erişim mahkeme kararıyla
veya Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından engellendi.
2 Blog’a erişim
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından engellendi.
2010 yılında erişimi engellenen site sayısı 1511’ken bu sayı 2011’de 6320’ye yükselmiştir.
152
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
2011 YILINDA MARMARA BÖLGESİ’NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNE KARŞI AÇILAN SORUŞTURMALAR
Haklarında Soruşturma
Açılan Kişiler
Soruşturma Gerekçesi
Prof. Dr. İhsan Derman
1
Ali Pekşen
Bilgi Üniversitesi Görsel Tasarım Bölümü öğrencisi D.Ö.’nün bitirme projesi olarak porno film çekmesinin haftalık
yayımlanan bir dergide haber konusu olması üzerine Bilgi Üniversitesi, projeye onay veren Prof. Dr. İhsan Derman ile
öğretim görevlileri Ali Pekşen ve Ahmet Atıf Akın’ın hakkında soruşturma açılarak, Bilgi Üniversitesi’yle ilişkileri kesildi.
Atıf Akın
Ahmet Aydemir
2
Davut Erkan, Fatih Tezcan
Mehmet Atak
Halil Savda
3
153
Selçuk Kozağaçlı
Askeri hapishanede işkence gören vicdani retçi Enver Aydemir'e geçen yıl Eskişehir Askeri Mahkemesi'nde yargılandığı
davada destek veren Aydemir'in babası Ahmet Aydemir, avukatı Davut Erkan, yazar Fatih Tezcan, oyuncu
yönetmen Mehmet Atak ve vicdani retçi Halil Savda’ya "halkı askerlikten soğutmak"tan soruşturma açıldı. "Herkes
bebek doğar", "Barış için Vicdani Redciler", "Hiç kimse asker doğmaz", "Biz orduya sadece fındığa gideriz", "Aydemir
serbest kalsın” sloganları “askerlikten soğutma” olarak değerlendirildi.
ÇHD başkanı Selçuk Kozağaçlı’yı "Hayata Dönüş” operasyonuyla ilgili okuduğu basın açıklamasında dönemin Ali
Suat Ertosun'u eleştirdiği için yargılamaya devam etti. 8 Mart’ta avukatları, Kozağaçlı’nın aynı konuşmadan açılan ceza
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Soruşturma
Açılan Kişiler
Soruşturma Gerekçesi
davasından 17 Şubat'ta beraat ettiğini gösteren Ankara 9. Sulh Ceza Mahkemesi’nin kararını mahkemeye sundu.
Mahkeme, Yargıtay'da bulunan ceza dosyasının geri dönmesini bekleyebilir. Tazminat davasına 25 Mayıs’ta devam
edilecek. Ertosun, 19 Aralık 2000'de gerçekleştirilen cezaevi operasyonlarını eleştirirken kişilik haklarına saldırıda
bulunduğu iddiasıyla Kozağaçlı'dan 25 bin TL manevi tazminat istiyor.
4
Ekşi Sözlük
Ekşi Sözlük’e Soruşturma: İstanbul polisi, Haziran ayında 50 kadar Ekşi Sözlük yazarını sitedeki bazı dini konulu
başlıklara dair Adnan Oktar’ın şikayeti üzerine ifadeye çağırdı. Sözlük yazarları "Ekşi Sözlük'ün polise yazar bilgilerini
vermesi" başlığı altında kişisel bilgilerinin verilip verilmediğini, verildiyse nasıl tepki göstereceklerini tartıştı. 21
Haziran’da sitedeki Hz. Muhammed başlığı altında “entry” patlaması oldu. Protestocu yazarlar bir tür sivil itaatsizlik
eylemi olarak soruşturma konusu edilebilecek “entry'ler” girdiler.
Süheyl Batum
Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in, orduyu "kâğıttan kaplana" benzettiği için CHP Genel Başkan Yardımcısı Süheyl Batum
hakkında “Türk milletini aşağılamak”tan soruşturma açılmasına izin vermediği 8 Mart’ta öğrenildi. Ergin, “AİHM
içtihatlarının bir gereğini yaptık. CHP'li Batum'a özel bir durum yok. 22 ayda gelen izin taleplerinin yüzde 98'ine izin
vermedim" dedi.
5
154
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
2011 YILINDA MARMARA BÖLGESİ’NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNE KARŞI AÇILAN, DEVAM EDEN VE SONUÇLANAN DAVALAR
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
1
Erturul Mavioğlu
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
7/2
TMY 7/2
Zeycan Balcı Şimşek
155
Son Durum
2011
Radikal gazetesi muhabiri Ertuğrul Mavioğlu hakkında, KCK Yürütme Konseyi
Başkanı Murat Karayılan'la yaptığı söyleşi nedeniyle dava açıldı. Kandil Dağı'nda
PKK liderlerinden Murat Karayılan'la yaptığı bir söyleşi nedeniyle "PKK örgütü
Devam Ediyor
propagandası yapmak”tan dava açıldı. 28-30 Ekim 2010 günlerinde çıkan
röportajlar nedeniyle Mavioğlu'nun beş yıla kadar hapsi, seçme ve seçilme ile
kamu hizmetlerinde bulunma haklarından mahrum bırakılması istendi.
2011
4 Mart’ta İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, "Çağımızda Hukuk ve 1 Yıl 3 Ay
Toplum" dergisinde çıkan bir yazıda "PKK propagandası yapıldığı"
Hapis
iddiasıyla Sosyolog İsmail Beşikçi’yi 15 ay hapse, derginin yazı işleri müdürü
avukat Zeycan Balcı Şimşek'i de 16 bin 660 TL para cezasına mahkum etti. ÇHD 16 Bin 660 TL
İstanbul Şubesi'nin dergisinde çıkan "Ulusların kendi geleceğini tayin hakkı ve
İsmail Beşikçi
2
Yargılanma Gerekçesi
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Kürtler" yazısıyla TMY’nin 7/2 maddesinin ihlal edildiği ileri sürüldü. Mahkeme Para Cezası
başkanı Şeref Akçay karara muhalif kaldı.
Verildi
3
Dilşah Ercan
TMY 7/2
2011
4
Haldun Açıksözlü
156
TCK 215
2010
8 Yıl 6 Ay
9 Haziran günü Azadiya Welat Gazetesi çalışanı Dilşah Ercan’a "örgüt üyesi olmak"
Hapis Cezası
ve "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla 8 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
Verildi.
Tiyatrocu Haldun Açıksözlü’ye politik gösterisi Laz Marks oyunu nedeniyle Kasım
2010’da Tunceli Sulh Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın duruşması, 30 Eylül’de
2 Yıl Hapis, 3
yapıldı. Açıksözlü, oyundaki “Bizim tarihimiz değil mi ula? Gezmiş, Çayan,
Yıl 3 Ay
Kaypakkaya, hangi direnişin tarihini yazdılar? 1980’lerde Diyarbakır zindanlarında
Meslekten
mazlumların yaktığı ateş halen yanmıyor mu?” cümleleri nedeniyle TCK’nın 215.
Men Cezası
maddesinden ‘suç ve suçluyu övme’ gerekçesiyle 2 yıl hapis ve TCK 53. madde
Verildi
‘belli haklardan yoksun bırakma’ istemiyle 3yıl -3 ay meslekten men cezalarıyla
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
yargılanıyor.
5
Büşra Erdal
157
TKM 7/2
2011
Zaman Gazetesi'nin muhabiri Büşra Erdal'ın Ergenekon ve Balyoz davalarında
verilen tahliye kararlarına ilişkin 2 ve 3 Nisan 2010'da yaptığı haberler nedeniyle
Zaman Gazetesi'nin Yazı İşleri Müdürü Hayri Beşer ve Ankara Muhabiri Metin
Arslan ile birlikte "kamu görevlilerini yasadışı örgütlere hedef gösterdikleri" ve
"adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs ettikleri" gerekçeleriyle yargılanmalarına 27
Nisan 2011'de devam edildi. İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki duruşmada Devam Ediyor
esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, müşteki hâkimlerin hedef
gösterildikleri iddia edilen Ergenekon yapılanmasına dâhil oldukları gerekçesiyle,
yargılanan sanıklar hakkında tahliye kararı verdiklerini belirterek söz konusu
iddianın kanıtlamayacağından ötürü sanıklar hakkında beraat kararı verilmesini
talep etti.
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Orhan Miroğlu
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
TMY 7/2
TCK 301
Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Taraf gazetesi yazarı Orhan Miroğlu'nu, 2 Aralık
Devam Ediyor
2009’da yayımlanan "Ay Büyürken Uyuyamam" başlıklı yazısı nedeniyle yargılandı.
2010
Yazar Temel Demirer, “Hrant Dink Ermeni olduğu için değil Ermeni Soykırımını
tanıdığı için katledildi” dediği için dört yıldır TCK’nın 301. maddesinden
yargılanıyor. Ankara 2. Asliye Ceza Mahkemesi, uzun zamandır 301. maddeye
Adalet Bakanlığı izin şartı getiren düzenlemenin iptaliyle ilgili İdare Mahkemesi’nin
vereceği kararı bekliyor.
7
8
TMK 7/2
Saadet Irmak
2011
TCK 215
158
Son Durum
2011
6
Temel Demirer
Yargılanma Gerekçesi
2 Yıl Hapis
Cezası
İsteniyor
İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, haftalık Yeni Yorum ve Ülkede Yorum 1 Yıl 8 Ay
gazetelerinin imtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü Saadet Irmak'ı 26 Mayıs’ta TMK
Hapis
7/2’ye göre "PKK örgütünün propagandası yaptığı" ve TCK 215’e göre "suçu
övdüğü" iddialarıyla toplam 20 ay hapse ve 18.140 TL para cezasına mahkum etti. 18 Bin 140 Tl
Irmak Yeni Yorum gazetesindeki bir yazı ve haberden dolayı 10 ay hapse mahkum Para Cezası
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Ahmet Şık
TCK 285
9
10
159
Ertuğrul Mavioğlu
Berna Yılmaz
2011
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
edildi, haberde “örgüt açıklamasına yer verdiği” için çarptırıldığı 1 aylık hapis
cezası 740 TL para cezasına çevrildi. Ülkede Yorum gazetesinde çıkan bir diğer yazı
nedeniyle “PKK açıklamasına yer vermek” suçlamasından TCK 215’ten 10 ay hapis
cezasıyla sonuçlandı. Aynı gazetede çıkan bir diğer yazı TMK 7/2’ye göre “örgüt
propagandası yapmaktan” 16.660 TL para cezasına yol açarken bir diğer haberde
kullanılan “Kürt halk önderi” ifadesi önce 1 ay hapis cezasına layık görüldü,
ardından 740 TL para cezasına çevrildi.
Verildi
Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, "Ergenekon'da Kim Kimdir? Kırk katır Kırk SatırKontrgerilla ve Ergenekon'u Anlama Kılavuzu" adlı iki ciltlik kitabı kaleme alarak
TCK 285’e göre "soruşturmanın gizliliğini ihlal ettikleri" iddiasıyla yargıladığı Beraat Edildi
gazeteciler Ahmet Şık ve Ertuğrul Mavioğlu hakkında "suçun unsurları oluşmadığı
gerekçesiyle beraat kararı etti.
14 Mart 2010'da Başbakan'ın konuşması sırasında "Parasız Eğitim İstiyoruz" yazılı
bir pankart açtıkları için tutuklanan Berna Yılmaz ve Ferhat Tüzer için 24 Mayıs’ta
İstanbul Beşiktaş Adliyesi'ndeki duruşmada savcı beraat istedi, tahliye talepleri
reddedildi. Yargılamaya 6 Ekim'de devam edilecek. Tüzel ve Yılmaz'a destek için
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Ferhat Tüzel
Ersin Çelik
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
TMK 7/2
TMK 6
2010
Şiar Rişvanoğlu
160
TCK 220
Son Durum
Edirne’de çadır kurup bildiri dağıtan yedi üniversite öğrencisine de TMK 7/2’ye 30 Yıl Hapis
Istemiyle
göre "örgüt propagandası”ndan 15’er yıl hapis istemiyle dava açıldı.
Devam Ediyor
2009
Gazeteci Ersin Çelik'e 2009’da katıldığı bir yürüyüşte polisin açtığı ateş sonucu
hayatını kaybeden Dicle Üniversitesi öğrencisi Aydın Erdem'i öldürdüğü öne
10 Ay Hapis
sürülen polislerle ilgili bir haberi nedeniyle 13 Mayıs duruşmasında, 10 ay hapis
Cezası Verildi.
cezası verildi. Çelik, o dönemde Dicle Haber Ajansı'nda (DİHA) muhabirlik
yapıyordu.
2010
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Adana şubesi eski başkanı Şiar Rişvanoğlu, 1-3 13 Yıl 6 Ay
Hasip
Mayıs 2010 günlerinde Roj TV'ye yaptığı açıklamalar nedeniyle Adana Özel Yetkili
İstemiyle
6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanmaya 26 Nisan’da devam edildi. Rişvanoğlu
hakkında TCK 220’ye göre ‘’örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç’’ işlediği Yargılanıyor
11
14
Yargılanma Gerekçesi
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
iddiasıyla 13 yıl 6 ay hapis talebiyle yargılanıyor.
15
2011
Radikal gazetesinin eski muhabiri Ertuğrul Mavioğlu ile halen gazetede editörlük
yapan gazeteci Timur Soykan 2 Mayıs günü Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde
hakim karşısındaydılar. Gazeteciler 19 Haziran 2009’da gazetede yayımlanan ve
Devam Ediyor
"Islak imza" tartışmalarını ele alan "1 belge, 3 senaryo: Yayımlanan belge gerçek
çünkü..." başlıklı haberleri Sanıkların TCK 285’e göre “soruşturmanın gizliliğini
ihlal” suçlamasıyla yargılanmaktadırlar.
2011
Beyoğlu Kumpanya Sanat Topluluğu üyesi 16 kişi, Başbakana hakaret ettikleri
iddiasıyla açılan davanın ikinci duruşması için 25 Mart’ta Çatalca Sulh Ceza
Mahkemesi’ndeydi. Çatalca Belediyesi'nin Erguvan Şenlikleri’nde sahnelenen
Devam Ediyor
"Ülkemizden" oyununda "İşportacısın Tayyip" sözleri davaya neden oldu.
Mahkeme, şarkıyı söyleyen Emre Yalçın'ın da görüntülerde yer almadığı
belirtilerek, görüntülerin duruşmada izlenmesini gerek görmedi.
Ertuğrul Mavioğlu
TCK 285
Timur Soykan
17
161
Beyoğlu Kumpanya
Sanat Topluluğu
Üyesi 16 Kişi
TCK 125
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
TCK 125
2011
2011
Güney dergisi yetkilisi Aziz Özer, "İnanılmaz Bir Direnişin Üç Günlük Hikayesi"
başlıklı öykü yazısı ve "Niyazi Şehit" karikatürü nedeniyle 31 Mart’ta 1 yıl 6 ay
1 Yıl 6 Ay
hapse mahkum edildi. İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi, Özer'e TMY’nin 7/2.
Hapis Cezası
maddesine göre "örgüt propagandası yapmak"tan ceza verdi. Derginin OcakVerildi
Şubat-Mart dönemine ait sayısında çıkan Meray Ülgen'in "Hakim" başlıklı kısa film
öyküsü de cezaya dayanak oluşturdu.
21
Aziz Özer
162
TMY 7/2
Son Durum
İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Sabah gazetesindeki bir yazısında "Ergenekon"
davası sanıklarından emekli Albay Hasan Atilla Uğur’un "Rıdvan Özden'in
öldürülme emrini organize ettiğine dair duyumlarından söz eden gazeteci Bin 740 Tl Para
yazar Nazlı Ilıcak’ı bin 740 TL adli para cezasına mahkum etti. Mahkeme, "Faili Cezası Verildi.
Meçhuller Gene Gündemde" başlıklı yazıdaki ifadelerin “kişilik haklarına saldırı”
oluşturduğuna kanaat getirdi.
19
Nazlı Ilıcak
Yargılanma Gerekçesi
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
24
Oktay Ekşi
27
163
Ertuğrul Mavioğlu
Ahmet Şık
TCK 125
TCK 286
2011
2011
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
15 Şubat’ta Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Hürriyet gazetesinde 28 Ekim
2010'da çıkan “Az Demişiz” başlıklı köşe yazısı nedeniyle gazetenin eski
başyazarı Oktay Ekşi’yi yargılamaya başladı. Hidroelektrik Santraller (HES) ile ilgili
politikaları eleştiren Ekşi, Çevre Bakanı Veysel Eroğlu, Enerji Bakanı Taner Yıldız ve 100 Bin Tl
Başbakan Erdoğan'ın şikayetiyle açılan "hakaret" davasından yargılanıyor. Ekşi, 100 Tazminat
bin TL manevi tazminat istemiyle de yargılanıyor. Ekşi, ''Ayarı Kaçırmışız'' başlıklı Istemiyle
kısa bir özür yazısı da kaleme almış, başyazarlıktan istifa etmek zorunda kalmıştı.
Yargılanıyor
Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, "Ergenekon'da Kim Kimdir? Kırk katır Kırk Satır
-2" kitabının yazarları Ertuğrul Mavioğlu ve gazeteci Ahmet Şık'ın dosyasını 21
Ocak’ta görülen ikinci duruşmada esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için
Devam Ediyor
Cumhuriyet savcısına sundu. Gazeteciler, yazdıkları 1116 sayfalık iki ciltlik kitapta
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 30 Temmuz 2008'de verdiği yayın yasağını
ihlal etmek ve “soruşturmanın gizliliğini ihlal etmek” ile suçlanıyorlar.
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
TCK 125
2010
Taraf.com sitesinin sorumlu müdürü Adnan Demir de TİHV Başkanı Prof.
Dr. Şebnem Korur Fincancı ile birlikte, Adli Tıp Kurumu'nun yetersizlikleri ve dış
etkilere açıklığı üzerine röportajı yayınladığı için yargılanmaya 25 Ocak’ta devam
ettiler. Fincancı, Adli Tıp Kurumu'yla ilgili görüşleri nedeniyle, Demir de röportaja
yer verdiği için Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde “hakaret” iddiasıyla
yargılanıyorlar. Yargılama 14 Nisan’da sürecek. Fincancı, Gerçek Gündem sitesine
verdiği ''İdamı neden kaldırdılar'' röportajı nedeniyle de site yetkilisi Barış Yarkadaş
ile birlikte yargılanıyor. Şikayetçi Adli Tıp 3. İhtisas Kurulu Başkanı Prof. Nur Birgen
21 Ocak’ta Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın altıncı
duruşmasına da “sağlık nedeniyle” katılmayınca Korur ve Yarkadaş’ın avukatları,
“Herkese uygulanan prosedür Birgen için de uygulansın” dediler. İki kişinin 2 yıl 8
ay hapisleri isteniyor.
TCK 215
2011
Bursa 3. Sulh Ceza Mahkemesi’nin, Uluslararası Para Fonu'nu (IMF) protesto için
yaptıkları bir yürüyüşte "Ampul Tayyip" sloganları attıkları için yargılanan Nergis
Adnan Demir
30
Prof. Dr. Şebnem
Korur Fincancı,
Barış Yarkadaş
31
164
NergisŞişek, Ahmet
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
2 Yıl 8 Ay
Hapis
İsteniyor
Beraat
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Son Durum
Şişek, Ahmet Keskin ve Fatih Bayrak’ı beraat edildi.
Pınar Sağ
2011
Geleneksel 9. Munzur Doğa ve Kültür Festivali'nde İbrahim Kaypakkaya'yı öven
sözler sarf ettiği için yargılanan sanatçı Pınar Sağ’ı, 10 ay hapis cezası verildi. Sağ,
10 Ay Hasip
“Türkiye Komünist Partisi-Marksist Leninist (TKP-ML) ve Türkiye İşçi Köylü
Cezası Verildi.
Ordusu'nun (TİKKO) kurucusu, 1972’de ağır işkence altında öldürülen Kaypakkaya
ile ilgili sözlerinden TCK’nın 215. maddesinden 2 yıla kadar hapsi isteniyordu..
2011
İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, Taraf gazetesinden Neşe Düzel ile gazetenin
sorumlu müdürü Adnan Demir’i, PKK - Kongra/Gel yöneticileri Zübeyir Aydar ve
Remzi Kartal ile röportaj yapıldığı için yargılıyor. Gazetenin 5 Nisan 2010 tarihli Devam Ediyor
sayısında çıkan "Çatışmalı döneme girildi" başlıklı röportaj ve haberde “örgüt
propagandası yapıldığı” iddiasıyla iki gazetecinin hapsi isteniyor.
TCK 215
Neşe Düzel
TCK 215
Adnan Demir
35
Ahmet Altan,
165
Yargılanma Gerekçesi
Keskin Fatih Bayrak
32
34
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
TCK 215
2011
Taraf gazetesi genel yayın yönetmeni Ahmet Altan, yayın yönetmeni
yardımcısı Yasemin Çongar ve birçok gazete çalışanı, yargılandıkları 38 dava
nedeniyle 28 Ocak'ta Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’ne ifade verdiler. Altan
Edildiler
Beraat
Edildiler
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Son Durum
Bahar Kılıçgedik
Markar Esayan,
Nevzat Çiçek
Rıdvan Kaya
Düşünce ve Eğitim Hakları Derneği (Özgür-Der) genel başkanı Rıdvan Kaya ile Vakit
gazetesinin yazı işleri sorumlusu Ahmet Can Karahasanoğlu ile Kenan Kıran'ın Devam Ediyor
"kamu görevlilerine hakaret, hedef gösterme ve adli yargılamayı etkilemeye
teşebbüs"ten yargılanmalarına 1 Şubat’ta başlandı. Yargıtay'ın "Ergenekon"
Neşe Düzel
Ahmet Can
166
Yargılanma Gerekçesi
"Genelkurmay yalanı" başlıklı yazısında "İlker Başbuğ'a hakaret ettiği", "Mehmet
Nuri" ve "Kara Cuma" yazılarında ise "halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik ettiği"
suçlamasıyla ilgili hakim karşısındaydı. Çongar ise "Sahicilik" yazısından "İlker
Başbuğ'a hakaret", "Kuban ve Üskül" yazısından ise "Adli yargılamayı etkilemeye
teşebbüs ve hakaret" suçlamasıyla açılan iki ayrı davada savunma yaptı. Neşe
Düzel de iki röportajında "Atatürk’ün hatırasına hakaret" ve "hakaret"
suçlamasıyla yargılanıyor. Bahar Kılıçgedik ise yaptığı haberlerden dolayı üç ayrı
"gizliliği ihlal" davasında savunma yaptı. Yazar Markar Esayan, “gizliliğin ihlali”, ve
eski çalışan Nevzat Çiçek “hakaret”, “sesli yazılı veya görüntülü bir iletiyle
hakaret”ten haklarında açılan davalardan beraat etti.
Yasemin Çongar
36
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Karahasanoğlu
Kenan Kıran
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
38
Bahadır Baruter
167
Son Durum
2011
TCK 125
2011
Zaman gazetesi muhabiri Büşra Erdal, Ankara muhabiri Metin Arslan ve sorumlu
yazı işleri müdür Hayri Beşer'in "Ergenekon" ve "Balyoz" haberleri nedeniyle
yargılanmasına İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 2 Şubat’ta devam edildi.
Erdal, davacı hakimin de kendi ismiyle gazetecilere açıklamalar yaptığını söyledi:
"hangi terör örgütüne hedef göstermişim?” diye sordu. AİHM içtihatlarından da
söz eden Erdal, beraatını istedi. "HSYK kriziyle atananlar devrede, Balyoz örtbas
ediliyor" "Toplu tahliyelerin temeli 'korsan' kararname ile atıldı" başlıklı
"Ergenekon" ve "Balyoz" Soruşturmasından tutuklananlarla ilgili verilen tahliye
kararlarını ele alan haberler dayanak gösteriliyor.
Beraat
Edildiler
TCK 216/3
2011
Bahadır Baruter’in 10 Şubat 2011 tarihli Penguen dergisinde yayımlanan cami
sütunu üzerinde “Allah yok, din yalan” yazılı karikatürü sebebiyle bir yıl hapsi
istendi. Türkiye Diyanet ve Vakıf Görevlileri Sendikası ile bazı vatandaşların
1 Yıl Hapis
Cezası İle
Büşra Erdal
Hayri Beşer
Yargılanma Gerekçesi
sanığı Mehmet Haberal'ı tahliye etmedikleri için hakimleri tazminata mahkum
etmesi, İlhan Cihaner'in tahliyesi ve 14 Balyoz sanığının serbest bırakılmalarıyla
ilgili 19 Haziran 2010’da yayımlanan eleştiriler nedeniyle sanıkların TCK’nın 125 ve
288. maddelerinden cezalandırılması isteniyor.
TCK 125
TCK 288
37
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
şikâyetçi olduğu Baruter TCK’nın 216/3 maddesi uyarınca ‘halkın bir kesiminin Yargılanıyor
benimsediği dinî değerleri alenen aşağılamak’la suçlanıyor.
2011
3 Şubat’ta İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, yayın yoluyla Maoist Komünist 6 Ay Hapis
Partisi (MKP) propagandası yaptığı iddiasıyla Devrimci Demokrasi gazetesi sahibi
ve sorumlu yazı işleri müdürü Erdal Güler’i altı ay hapse ve 366 lira adli para 366 Tl Para
cezasına mahkum etti. Mart 2004'te yayınlanan yazılar nedeniyle yargılanan Güler,
Cezası Verildi
TMY’nin 7/2 maddesi uyarınca cezalandırıldı.
2010
Radikal gazetesi yazarı Oral Çalışlar, "Askere 'Öleceksin' Diyen Mahkeme Kararı"
başlıklı yazısı nedeniyle "adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs" gerekçesiyle
hakkında açılan davadan beraat etti. 17 Mart’ta Bakırköy 2. Asliye Ceza Beraat Edildi
Mahkemesi, Çalışlar ile birlikte gazetenin sorumlu müdürü Hasan Çakkalkurt’u da
“suçun kasıt ve unsurları oluşmadığı” gerekçesiyle akladı. Çalışlar, 22 Ocak 2010
tarihli yazısında “Dağlıca” baskınında silah bırakarak teslim oldukları gerekçesiyle
39
Erdal Güler
TMY 7/2
Oral Çalışlar
TCK 218
42
168
Hasan Çakkalkurt
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
askerlerin mahkum
nitelendirmişti.
43
TMK 7/2
169
anlayışın
bir
örneği
olarak
2010
İstanbul Özel Yetkili 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 27 Ekim 2010’da Gülseren
Aksu’nun Anılarla Abdullah Öcalan-Güneşin Sofrasında kitabına açılan davada
yazarla kitabı yayımlayan Çetin Yayınları sahibi Abdülrezzak Güngör’ün beraatına 1 Yıl Hapis
karar verdi. Mahkeme, kitabı basan Berdan Matbaası’nın sahibi Sadık Daşdöğen’i
ise TMK’nın 7/2 maddesi uyarınca ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçundan Cezası Verildii
bir yıl hapis cezasına çarptırdı. Davanın düştüğünü sandığı için Yargıtay’a itiraz
edemeyen ve talebi üzerine cezası 6 ay ertelenen Daşdöğen’in, 2 Kasım’da
cezaevine girmesi, cezasının dörtte biri düşerek 9 ay hapiste tutulması
Gülseren Aksu
Sadık Daşdöğen
militarist
2011
TMK 7/2
44
edilmelerini
Son Durum
Demokratik Kültür Sanat Derneği’ne ilişkin iki haber yapan Antakyalı gazeteci
Murat Altunöz’e, derneğe yönelik operasyon kapsamında dava açıldı. Altunöz’ün 1 Yılı 6 Ay
yargılanmasına, TCK’nın 314. maddesi uyarınca ‘örgüt üyesi olmak’ ve TMK’nın 7/2 Hapis Cezası
maddesince ‘terör örgütü propagandası yapmak’. Altunöz’ün TCK 314/2 uyarınca Isteniyor
5-10 yıl, TMK 7/2 uyarınca 1-5 yıl hapis cezası isteniyor.
TCK 314/2
Murat Altunöz
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
öngörülüyor.
2010
26 Mart’ta Şişli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, İsviçre'de verdiği röportajda "30 bin
Kürt'ü ve 1 milyon Ermeni'yi öldürdük" dediği için yazar Orhan Pamuk, altı
şikayetçiye toplam 6 bin TL manevi tazminat ödemeye mahkum etti. Mahkeme,
daha önce "davacıların dava açma ehliyeti yok" açıklamasıyla yazarın 6 Bin Para
cezalandırılmasına karşı çıkmıştı. Ancak Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, bu kararı, Cezası Aldı
"Davalının söylediği iddia edilen sözlerin, davacıların vatandaşlık bağı ile bağlı
bulundukları Türk Milletine yönelik olması durumunda davacıların aktif dava
ehliyetinin bulunduğunun kabulü gerekir" açıklamasıyla iki kez bozmuştu.
2011
29 Mart’ta Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, emekli orgeneral İbrahim
Fırtına'nın "Ergenekon” Soruşturması için savcılık ifadesini haberleştirdikleri Devam Ediyor
gerekçesiyle Akşam gazetesi sorumlu müdürü Mustafa Dolu ve gazetenin eski
editörü Semra Pelek’i yargılanmasında Dolu için "son kez zorla getirilmesi kararı"
47
51
170
Orhan Pamuk
TCK 125
Mustafa Dolu
TCK 285
Semra Pelek
TCK 286
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
çıktı. Dava 11 Ağustos'ta sürecek. Gazeteciler, 5 Ocak 2010’da çıkan haberden
"soruşturmanın gizliliğini ihlal" ve "yargılamayı etkilemeye teşebbüs"ten
yargılanıyor.
Yalçın Küçük
52
Soner Yalçın, Ahmet
Şık,Nedim Şener,
Barış Terkoğlu, Barış
Pehlivan Doğan
Yurdakul, Müyesser
Uğur Coşkun
Musluk,Sait Çakır
Kaşif Kozinoğlu,
Ahmet Mümtaz İdil
171
TCK 314/2
TCK 220
TCK 216
TCK 327
2011
TCK 334
TCK 134
TCK 135
TCK 288
16. Ağır Ceza Mahkemesi Ergenekon operasyonu kapsamında tutuklanan
gazeteciler Ahmet Şık ve Nedim Şener'in de aralarında bulunduğu, 12'si tutuklu 14
şüpheli hakkındaki iddianameyi 9 Eylül’de kabul etti. İlk duruşma 22 Kasım’da. Şık
ve Şener'in 15 yıla kadar, Soner Yalçın’ın 36,5 yıla kadar, örgüt yöneticisi olduğu
iddiasıyla Yalçın Küçük için 43 yıla kadar hapis cezası isteniyor. Kalan sanıkların da
23 yıla kadar hapsi isteniyor. İddianamede, tutuklu Yalçın Küçük, Soner Yalçın, 117 Yıl 6 Ay
Ahmet Şık, Hanefi Avcı, Nedim Şener, Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan, Doğan
Hapis
Yurdakul, Müyesser Uğur, Coşkun Musluk, Sait Çakır ve Kaşif Kozinoğlu ile tutuksuz İsteniyor
Ahmet Mümtaz İdil ve İklim Ayfer Kaleliye’ye yöneltilen suçlamalardan bazıları
şöyle:Silahlı terör örgütü kurmak, yönetmek (TCK 314/2), silahlı terör örgütüne
üye olmak, terör örgütüne yardım etmek (TCK 220), halkı kin ve düşmanlığa alenen
tahrik etmek (TCK 216), devletin güvenliğine ilişkin belgeleri temin etmek (TCK
327), açıklanması yasaklanan belgeleri temin etmek (TCK 334), özel hayatın
gizliliğini ihlal etmek (TCK 134), kişisel verileri kaydetmek (TCK 135) ve adil
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
yargılamayı etkilemeye teşebbüs etmek (TCK 288).
TMY 7/2
2011
Kapanan Günlük gazetesi sahibi ve sorumlu müdürü Ziya Çiçekçi, gazetede çıkan
yazı ve haberlerden yargılandı; toplam 11 yıl 11 ay hapis cezası ve 16 bin 600 lira
da adli para cezasına mahkum edildi. Gazete avukatı Özcan Kılıç’a göre, Çiçekçi’nin
İstanbul 9, 11, 12, 13 ve 14. Ağır Ceza Mahkemeleri ve Beyoğlu 2. Asliye Ceza 13 Yıl 2 Ay
Mahkemesi’nde süren 10 davası daha var. Çiçekçi dışında, yayın yönetmeni Filiz Hapis, 16 Bin
Koçali, yazar Yüksel Genç ile haber müdürü Ramazan Pekgöz hakkında açılan 600 TL Para
davalar var. Yazar Veysi Sarısözen hakkında verilen 1 yıl 3 aylık hapis cezasıyla ilgili Cezası Verildi
dosya Yargıtay kararını bekliyor. İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, 1 Nisan
2010’da Sarısözen’i 14 Haziran 2007’de çıkan "Terör mü? Savaş mı?" yazısından
“örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla mahkum etmişti.
TMK 6/ 1
2011
Ergenekon soruşturmasının tutuklu sanıklarından odatv.com sitesinin haber
müdürü Barış Terkoğlu’nun sitede yer alan bir haberinden dolayı üç yıla kadar
Filiz Koçali
Yüksel Genç
55
Ramazan Pekgöz
Veysi Sarısözen
56
172
Barış Terkoğlu
3 Yıl Hapis
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
TCK 314/2
TCK 215
Fatih Özgür Aydın
TMK 7/2
59
TCK 265
TMK 5
173
2011
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
hapsi istendi. “Bu fotoğraflar olay yaratacak” başlıklı haberde, Ergenekon
iddianamesini hazırlayan savcıların ve davaya bakacak hâkimlerin İstanbul Emniyet
Müdürlüğü İstihbarat Dairesi’nin düzenlediği iftar yemeğinde bir araya geldiği
belirtilmiş ve bu yemeğin fotoğrafları yer almıştı. İstanbul 12. Ağır Ceza
Mahkemesi’nde 17 Ağustos’taki duruşmada Cumhuriyet Savcısı Mehmet Ali Uysal,
haberde “polislerin, savcıların ve hâkimlerin işbirliği halinde ‘Ergenekon’ davasını
başlattıklarının” ileri sürüldüğünü söyledi. Uysal, Terkoğlu'nun TMK 6/1. maddesi
gereğince, ‘kamu görevi yapan kişileri terör örgütüne hedef gösterme’ suçundan 1
ile 3 yıl arasında değişen hapisle cezalandırılması talebinde bulundu.
İsteniyor
Mühendislik Mimarlık ve Planlamada +İvme dergisi yazı işleri müdürü Fatih Özgür
Aydın, Okmeydanı Cemevi’nde İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu’yu protesto
ettiği gerekçesiyle 22 Temmuz’da gözaltına alınıp 25 Temmuz’da tutuklandı. Aydın,
Tekirdağ 1 No’lu Hapishanesi’ne gönderildi. 17 Ağustos’ta iddianamesi hazırlanan
Aydın’ın ilk duruşması 15 Kasım’da Çağlayan Adliyesi’nde görülecek. Aydın TCK
314/2’den ‘“örgüt üyesi olmayıp örgüt propagandası yapmak’tan, TMK 7/2 ‘terör
örgütü propagandası yapmak’tan, TCK 215 ‘suçu ve suçluyu övmek’ten, TCK 265
‘görevi yaptırmamak için direnmek’ten ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri
53 Yıl 6 Ay
Hapis
İsteniyor
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefetten suçlanıyor. Aydın’ın artırım sağlayan TMK 5.
madde ile toplam 53,5 yıl hapsi isteniyor.
60
Ferhat Tunç
174
TMK 7 / 2
2010
Sanatçı Ferhat Tunç hakkında, Bingöl Kiğı’da verdiği konser sırasındaki konuşmada
"gerilla" dediği için 26 Mayıs'ta Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde
yargılanacak. Tunç, "örgüt propagandası yapmak” ile suçlanıyor. Tunç, 7 Ağustos
2010’daki konserde, "ister askere gönderdiğimiz çocuklarımız olsun, ister yıllardır
dağlara sığınmış Kürt çocukları, Kürt gerillaları olsun. Hiçbirinin ölmesini 25 Gün Hapis
istemiyoruz" sözleri nedeniyle yargılanacak. Tunç, 27 Ocak’ta da Nazmiye Düzgün Cezası Verildi.
Baba şenliklerinde öldürülen 17 Maoist Komünist Partili militanı övdüğü
gerekçesiyle 25 gün hapse mahkum edildi. Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi
hükmün açıklaması da geri bırakıldığı için sanatçı, beş yıl içinde yine benzer bir
suçlamayla karşılaşırsa bir aylık hapis cezasını da çekecek.
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
TMK 7/2
2010
Avukat Şiar Rişvanoğlu’nun, 3 Mayıs 2010’da Roj TV’de katıldığı bir programda
“Kürdistan’daki bütün siyasî cinayetlerin, komploların, Botaş kuyularındaki
Devam Ediyor
katliamların, kitlesel katliamları, tecavüzlerin tamamını gizli bir biçimde
soruşturacak bir komisyon istemek gerekiyor” dediği gerekçesiyle yargılandı.
2011
Tanrıya Mektuplar ve Ateist Tanrı ile Söyleşi adlı kitapların yazarı Hasan Basri
Aydın, Adalet Bakanı olduğu dönemde Cemil Çiçek’e yazdığı bir dilekçede “hakaret 6 Ay Hapis
ettiği” iddiasıyla hakkında Küçükçekmece (İstanbul) 3. Sulh Ceza Mahkemesi’nde Cezası Verildi
açılan dava kapsamında 24 Ocak 2011’de tutuklandı
2011
Vicdanî retçi Enver Aydemir’in Eskişehir Askerî Mahkemesi’nde tutuklu yargılandığı Dava Devam
duruşmaya gidenler hakkında, Eskişehir Cumhuriyet Savcılığı tarafından Türk Ceza
Ediyor
Kanunu’nun (TCK) 318. maddesi uyarınca dava açıldı. “Halkı askerlikten
66
Hasan Basri Aydın
TCK 220
TMK 7/2
69
70
175
Ahmet Aydemir
Davut Erkan
TCK 318
Son Durum
2010
Ragıp Zarakolu
Av. Şiar Rişvanoğlu
Yargılanma Gerekçesi
10 Mart’ta İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, savcı Kasım İlimoğlu’nun beraat 1 Yıl 6 Ayhapis
istemesine rağmen "KCK Dosyası/Küresel Devlet ve Devletsiz Kürtler" adlı kitabın
yazarı Mehmet Güler’i 1 yıl 3 ay hapis cezasına, Belge yayınları sahibi Ragıp 16 Bin 660 Tl
Zarakolu'nu da 16 bin 660 TL para cezasına mahkum etti. Mayıs 2010’da çıkar Para Cezası
Verildi
çıkmaz toplatılan kitapta "PKK propagandası yapıldığı” iddia ediliyor.
Mehmet Güler
63
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
73
176
Son Durum
Fatih Tezcan, Halil
Savda, Mehmet Atak
soğuttukları” iddiasıyla yargılanacak olan Ahmet Aydemir, Davut Erkan, Fatih
Tezcan, Halil Savda ve Mehmet Atak.
İsmail Saymaz
TCK 125
Radikal Gazetesi Muhabiri İsmail Saymaz hakkında, Radikal Gazetesi’nde 8 Haziran
2010’da “Ergenekon’da Aşk Oyunu” başlığıyla yayımlanan habere konu olan
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Köksal Şengün’ün şikâyetçi olması Devam Ediyor
nedeniyle “hakaret etmek”, “soruşturmanın gizliliğini ihlal etmek” ve “adil
yargılamayı etkilemeye teşebbüs etmek” suçlamalarıyla açılan davaya açıldı.
TMY 7/2
2011
İstanbul’da 28 Ağustos 2009’da düzenlenen operasyon sonucu “yasadışı örgüt
üyesi olduğu” iddiasıyla tutuklanan, İşçi Köylü Gazetesi’nin Kartal Bürosu çalışanı Devam Ediyor
Suzan Zengin yargılandı.
TCK 125
2010
Star Gazetesi’nde 29 Mart 2010’da yazdığı köşe yazısında Balyoz Davası’nın
15 Ay Hapis 17
sanıklarının bir hâkimin kararıyla serbest kalacağını iddia eden AKP Gaziantep
Bin Para
Milletvekili adayı Şamil Tayyar, Bakırköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde
71
72
Yargılanma Gerekçesi
Suzan Zengin
Şamil Tayyar
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
10 Haziran 2011’de görülen karar duruşmasında “adil yargılamayı etkilemeye Cezası Verildi.
teşebbüs ettiği” gerekçesiyle 15 ay hapis 17 bin para cezasına mahkûm edildi.
74
2011
Radikal Gazetesi Yazarı Oral Çalışlar’ın 22 Ocak 2010’da köşesinde “Askere
‘Öleceksin’ Diyen Mahkeme Kararı” başlığıyla yazdığı yazıda, Dağlıca Baskını’nda
rehin alınan erlere hapis cezası verilmesini eleştirmesi nedeniyle Oral Çalışlar ve
Radikal Gazetesi Haber Müdürü Hasan Çakkalkurt hakkında “adil yargılamayı Beraat Verildi
etkilemeye teşebbüs ettiği” gerekçesiyle açılan davanın 17 Mart 2011’de Bakırköy
(İstanbul) 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme
başkanı, “atılı suçun yasal unsurlarının oluşmadığı” gerekçesiyle beraat kararı
verdi.
2008
Birgün Gazetesi’nde 9 Ağustos 2008’de yayımlanan “Tek Taraflı Ateşkes Sorunu
Büyütüyor” başlıklı röportaj nedeniyle Murat Karayılan’la röportajı yapan Hakan
16 Bin TL
Tahmaz, Birgün Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İbrahim Çeşmecioğlu ve
Birgün Gazetesi Sahibi Bülent Yılmaz hakkında “basın yoluyla yasadışı örgüt Para Cezası
propagandası yaptıkları” iddiasıyla, Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY) 6/2.
Verildi.
maddesi uyarınca açılan dava 24 Mart 2011’de sonuçlandı.İstanbul 10. Ağır Ceza
Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme heyeti, savcının beraat
Oral Çalışlar
TMY 6/2
Hasan çakkalkurt
75
İbrahim çeşmecioğlu
TMY 6/2
Bülent Yılmaz
177
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
kararı istemesine rağmen Hakan Tahmaz’a on ay hapis cezası; İbrahim
Çeşmecioğlu’na 16.600 TL para cezası verdi. Bülent Yılmaz hakkında açılan dava ise
daha önce düşürülmüştü.
2010
Birgün Gazetesi’nden 25 Temmuz 2007’de alınmış “Ağar: İddialar ve Ötesi” başlıklı
bir habere savaskarsitlari.org adlı internet sitesinde yer verdiği gerekçesiyle
habere konu olan emekli cinayet masası şefi Ahmet Ateşli’nin şikâyeti ile Halil Devam Ediyor
Savda’ya 24 Mart 2011’de Beyoğlu (İstanbul) Sulh Ceza Mahkemesi’nde “hakaret”
suçlamasıyla Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 125. maddesi uyarınca dava açıldı.
2010
Eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral İbrahim Fırtına’nın “Ergenekon
Davası” kapsamında verdiği savcılık ifadesinin 5 Ocak 2010 tarihli Akşam
Gazetesi’nde yayımlanması nedeniyle Akşam Gazetesi’nin Sorumlu Yazı İşleri
Müdürü Mustafa Dolu ve eski sayfa editörü Semra Pelek hakkında “soruşturmanın Devam Ediyor
gizliliğini ihlal ettikleri” gerekçesiyle açılan davaya 29 Mart 2011’de devam edildi.
Bakırköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılamada Türk Ceza
Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan sanıklardan Semra Pelek
76
Halil Savda
TCK 125
77
Mustafa Dolu
TCK 285
78
Semra Selek
Maddesi
178
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
savunmasında, “sayfa editörü olarak teknik bir iş yaptım. Eser sahibi değilim” dedi.
79
80
Ahmet Şık
TCK 285
Ertuğrul Mavioğlu
Maddesi
Şebnem Korur
Fincancı
Barış Yarkadaş
179
TCK125
2011
“Ergenekon Davası”yla ilgili yazdıkları Kontrgerilla ve Ergenekon’u Anlama Kılavuzu
ve Ergenekon’da Kim Kimdir? adlı iki kitapta “soruşturmanın gizliliğini ihlal
ettikleri” suçlamasıyla Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca
Beraat Edildi
haklarında dava açılan gazeteciler Ahmet Şık ve Ertuğrul Mavioğlu’nun
yargılanmasına 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Ahmet Şık’ın “Ergenekon Örgütü
üyesi olduğu” suçlamasıyla tutuklu olarak yargılandığı davada beraat edildi.
2011
Adlî Tıp Kurumu 3. İhtisas Dairesi eski Başkanı Nur Birgen’in, Türkiye İnsan Hakları
Vakfı (TİHV) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur ve
gercekgundem.com adlı internet sitesinin editörü Barış Yarkadaş hakkında
“kendisine yayın yoluyla hakaret edildiği” gerekçesiyle, TCK’nin 125. maddesi
uyarınca açtığı dava nedeniyle Şebnem Korur Fincancı’nın ve Barış Yarkadaş’ın Devam Ediyor
yargılanmasına Kadıköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 14 Nisan 2011’de
devam edildi.Duruşmaya şikâyetçi Nur Birgen ilk kez katıldı ve ifade verdi.
Duruşmada avukatlardan Efkan Bolaç, Nur Birgen’e işkence görmüş olmasına
rağmen neden kendisine “sağlam” raporu verdiğini sordu.
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
81
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
2010
2010
Yasadışı örgüt üyesi ve yöneticisi oldukları” suçlamasıyla yargılanan Ali Gülalkaya,
Hatice Duman, Ahmet Doğan, Gülizar Erman, Hasan Özcan, Necati Abay ve Sami
Özbil’in karar duruşması 4 Mayıs 2011’de görüldü.İstanbul 9. Ağır Ceza 73 Yıl 6 Ay
Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonunda mahkeme heyeti, Tutuklu
Hapis Cezası
Gazetecilerle Dayanışma Platformu sözcüsü Necati Abay’a “yasadışı örgüt
Verildi.
yöneticisi olduğu” suçlamasıyla 18 yıl dokuz ay hapis cezası; Atılım Gazetesi eski
Yazı İşleri Müdürü Hatice Duman’a müebbet hapis cezası;Özgür radiyo temsilcisi
Hasan Özcan’a ise 18 yıl dokuz ay hapis cezası verdi. Sami Özbil’in savunması
Ali Gülalkaya
Hatice Duman
82
Ahmet Doğan
Gülizar Erman
Hasan Özcan
180
TMY 7/2
Son Durum
Ergenekon Soruşturması kapsamında Silivri (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu
bulunan Milliyet Gazetesi Muhabiri Nedim Şener’in 30 Eylül 2010’da Devrimci
Karargâh Davası’ndan tutuklu eski Emniyet Müdürü Hanefi Avcı’nın eşi Şenay
Avcı’yla yaptığı röportajla “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle Devam Ediyor
yargılandığı davada .Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Türk Ceza
Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan Nedim Şener savunmasını
yaparak beraat etmeyi talep etti
TCK 285
Nedim Şener
Yargılanma Gerekçesi
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Necati Abay
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
alınamadığı için dosyası ayrılarak duruşma ertelendi.
Sami Özbil
83
Ertuğrul Mavioğlu
Timur Soykan
TMY 7/2
2011
Radikal Gazetesi’nde 19 Haziran 2009’da yayımlanan haberler kapsamında “İrtica
ile Mücadele Eylem Planı” soruşturmasında zanlı olarak gösterilen kişilere ait
fotoğrafların basarak “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettikleri” gerekçesiyle
haklarında dava açılan gazeteciler Ertuğrul Mavioğlu ile Timur Soykan’ın
yargılanmasına 2 Mayıs 2011’de devam edildi. Bakırköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza
Devam Ediyor
Mahkemesi’ndeki duruşmada savunmasını yapan Ertuğrul Mavioğlu, 12 Haziran
2009’da Taraf Gazetesi’nde yayımlanan bir belgeye ilişkin olarak Radikal
Gazetesi’nde davaya konu olan analiz yazısını yazdığını belirtti. Mahkeme başkanı,
Taraf Gazetesi’nde yer alan haberin dava dosyasına eklenmesine karar vererek
duruşmayı erteledi.
2009
Aydınlık Dergisi’nin 23 Ağustos 2009 tarihli sayısında “Fethullahçı Çete Mercek
Altında” ve “Sahte Belgenin Anahtarı 3 Polis” başlıklarıyla yayımlanan haberler 3 Yıl H Apis
nedeniyle haberi hazırlayan Ufuk Akkaya ile Aydınlık Dergisi’nin eski Sorumlu Yazı
İşleri Müdürü Zahide Ruhsar Şenoğlu hakkında “kamu görevlilerini yasadışı Cezası Verildi
örgütlere hedef gösterdikleri” gerekçesiyle açılan davanın 5 Mayıs 2011’de
Ufuk Akkaya
84
181
Zahide Ruhsar
Şenoğlu
TMY 6/1
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme
heyeti sanıklara Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY) 6/1. maddesi uyarınca onar ay
hapis cezası verdi.
85
Nedim Şener
86
Esat Bağış, Çağlar
Özulu, Onur Tunç, Işıl
Özkan, Duygu Sezgin,
Halil İbrahim
Serinkoz, Özgür
Palaz, Emre Yalçın,
Neval İlknur, Volkan
182
TCK 285
2011
TCK 125
2011
Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi
uyarınca yargılanan Nedim Şener savunmasını yaparak beraat etmeyi talep etti.
Devam Ediyor
Mahkeme başkanı, sanık avukatlarının esas hakkındaki savunmalarını hazırlamaları
için duruşmayı erteledi.
İstanbul Çatalca Belediyesi tarafından 11–12 Temmuz 2010’da düzenlenen
Erguvan Şenlikleri’nde sahne alan Beyoğlu Kumpanyası’nın 25 üyesinden Esat
Bağış, Çağlar Özulu, Onur Tunç, Işıl Özkan, Duygu Sezgin, Halil İbrahim Serinkoz,
Özgür Palaz, Emre Yalçın, Neval İlknur, Volkan Şahin, Cansu Demirtaş, Ozan Çoban,
Beraat
Edildiler
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
87
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Şahin, Cansu
Demirtaş, Ozan
Çoban, Ulaş Sancak,
Emre Savcı,Erman
Çelik Günselin Seda
Ulaş Sancak, Emre Savcı, Erman Çelik ve Günselin Seda hakkında “Tayyip Blues”
adını verdikleri şarkının sözlerinin arasında yer alan “İşportacısın Tayyip”
ifadesiyle, “Başbakan’a hakaret ettikleri” gerekçesiyle Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan’ın şikâyeti üzerine açılan dava 8 Haziran 2011’de sonuçlandı. Kara
duruşmasında mahkeme başkanı sanıkların beraat ettiğini açıkladı
Mehmet Ali Birand
Aysel Tuğluk
Yeniden Özgür Gündem Gazetesi, Milliyet Gazetesi gibi çeşitli basın-yayın
kuruluşlarında 2003 yılının Mart ayıyla 2004 yılının Şubat ayı arasında yer alan
haberler nedeniyle Gazeteci Mehmet Ali Birand’ın, kapatılan DTP Milletvekili Aysel
Tuğluk’un ve BDP Milletvekili Ayla Akat Ata’nın da aralarında bulunduğu 19 kişi
hakkında açılan davaya 31 Mayıs 2011’de devam edildi. İstanbul 9. Ağır Ceza
Mahkemesi’nde “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları”, “yasadışı örgüt içindeki
hiyerarşik yapıya dâhil olmamakla birlikte, yasadışı örgüte bilerek ve isteyerek
yardım ettikleri” ve “yasadışı örgüte üye oldukları” iddiasıyla yargılanan sanıklar
hakkında esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, Aysel Tuğluk’un “avukatlık
görevini kötüye kullanmak” suçundan 12 yıla kadar hapis cezasına mahkûm Devam Ediyor
edilmesini; Batman Milletvekili Ayla Akat Ata’nın da dokunulmazlığının kaldırılması
için dosyasının TBMM’ye gönderilmesini talep etti.Gazeteci Mehmet Ali Birand’a
atılı suçun zamanaşımına uğradığını ifade eden savcı, yedi sanık hakkında hapis
Ayla Akad
ve 16 kişi
183
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
TMK 7/2
2004
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
cezası; beş sanık hakkında beraat talep ederken, dört sanık hakkındaki dosyanın da
ortadan kaldırılmasını istedi. Mahkeme heyeti sanıkların savunmalarını
hazırlamaları için duruşmayı erteledi
Nedim Şener
TCK/ 285
2011
88
Ergenekon Soruşturması kapsamında Silivri (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu
bulunan Milliyet Gazetesi Muhabiri Nedim Şener’in 30 Eylül 2010’da Devrimci
Karargâh Davası’ndan tutuklu eski Emniyet Müdürü Hanefi Avcı’nın eşi Şenay
Avcı’yla yaptığı röportajla “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle Beraat Edildi
yargılandığı dava 31 Mayıs 2011’de sonuçlandı. Bakırköy 2. Asliye Ceza
Mahkemesi’nde mahkeme başkanı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi
uyarınca yargılanan Nedim Şener beraat etti.
Ergenekon Soruşturması kapsamında Silivri (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu
89
bulunan Milliyet Gazetesi Muhabiri Nedim Şener’in 29 Aralık 2009’da “Yol-İş
Nedim Şener
TCK 285
2011
Sendikası’nda Organize Yolsuzluk” başlığıyla ve 3 Nisan 2010’da “Fuar Yeri Kavgası
Rüşvet Soruşturmasına Döndü” başlığıyla yaptığı haberlerle “soruşturmaların
184
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle yargılandığı davalara 8 Temmuz 2011’de devam Devam Ediyor
edildi. Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285.
maddesi uyarınca yargılanan Nedim Şener’in her iki davadan ayrı ayrı savunmasını
alan mahkeme başkanı duruşmaları erteledi .
Nedim Şener
90
185
TCK 285
2010
Ergenekon Soruşturması kapsamında Silivri (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu
bulunan Milliyet Gazetesi Muhabiri Nedim Şener’in 9 Şubat 2009’da “Emniyetten
İlginç Şema” başlığıyla Milliyet Gazetesi’nde yayımladığı haberle “Ergenekon
Soruşturması’nın soruşturmanın gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle yargılanmasına
13 Ekim 2011’de başlandı.Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Türk Ceza
Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan Nedim Şener savunmasını Devam Ediyor
yaparak beraat etmeyi talep etti. Mahkeme başkanı, Nedim Şener hakkında 5187
sayılı Basın Kanunu’nun 19. maddesinin uygulanması ihtimalinin bulunduğunu
belirterek Nedim Şener’in 20 bin 5 lirayı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 75. maddesi
uyarınca yatırıp, makbuzunu ibraz etmesi halinde kamu davasının ortadan
kaldırılacaktır.
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Ertuğrul Mavioğlu
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
TMY 7/2
2011
2011
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Taraf gazetesi Genel Yayın Yönetmeni tarafından
kaleme alınan 'Erdoğan ve Kof Kabadayılık' başlıklı köşe yazısı için 50 bin TL'lik dava Devam Ediyor
açtı ve Ahmet Altan için suç duyurusunda bulundu.
2010
İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, PKK yöneticisi Duran Kalkan'ın demecine yer
verildiği gerekçesiyle Birgün Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İbrahim 16.660 TL Para
Çeşmecioğlu'nu 16.660 TL para cezasına çarptırdı! Mahkeme heyeti, gazetemizin Cezası Verildi.
bu demeçleri içeren haberi yayınlayarak suçluyu övmekle kalmadığını, yasadışı bir
92
İbrahim Çeşmecioğlu
93
186
TMY 7/2
Son Durum
Kandil Dağı’na giderek Koma Civaken Kurdistan (KCK) Yürütme Konseyi Başkanı
Murat Karayılan ile yaptığı söyleşinin Radikal Gazetesi’nde 28-30 Ekim 2010
tarihleri arasında yayımlanması üzerine Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu hakkında,
“yasadışı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla açılan davaya 26 Ekim 2011’de Devam Ediyor
devam edildi.İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada savcının esas
hakkındaki mütalaasını hazırlayamaması nedeniyle mahkeme heyeti savcıya ek
süre vererek duruşmayı 9 Aralık 2011’e erteledi.
91
Ahmet Altan
Yargılanma Gerekçesi
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava
Açılan Kişiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun
Açıldığı Tarih
Maddesi
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
örgütün ve liderinin propagandasını da yaptığını öne sürdü.
94
Fehmi Kılınç
TMK 7/2
2007
Devrimci Hareket Dergisi Sahibi Ve Sorumlu Yazı Işleri Müdür Fehöi Kılınç
1 Yıl Hapis
hakkında TMK 7/ 2 maddesi gereğinde terror örgütü propağandası yapmak
Cezası Verildi
suçlamasıyla 1 yıl hapis cezası verildi.
İfade ve basın özgürlüğü üzerindeki kısıtlamaların da hafifletilmesi hedefleniyor. TCK'da, yargı görevi yapanı etkileme (277. madde), adli soruşturmanın gizliliğinin
ihlâli (285. madde), adli yargılamayı etkilemeye teşebbüs (288. madde), suçu ve suçluyu övme (215.madde) gibi suçlar yer alıyor. TMK'nın 6'ncı maddesinin ikinci
fıkrasında yer alan "terör örgütlerinin bildiri veya açıklamalarını" basmak veya yayınlamak suçu da benzer nitelik taşıyor.
187
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
TOPLANTI VE GÖSTERİ ÖZGÜRLÜĞÜ
GÜVENLIK GÜÇLERI TARAFINDAN MÜDAHALE EDILEN TOPLANTI VE GÖSTERI
YÜRÜYÜŞLERI
2) 15 Ocak günü, İstanbul’da Beyoğulu İstiklal Caddesi’nde KCK davasını protesto etmek için BDP’nın
yapacağı basın açıklaması polis müdahale etti.
3) 8 Şubat günü, İstanbul'un Sarıyer ilçesi Derbent Çamlıtepe Mahallesi'nde 2 bin polis ve yıkım aracı
ile yapılmak istenen yıkıma mahalle halkı direndi. Polis direniş gösteren halka gaz bombaları ve
tazyikli suyla müdahale etti.
4) 5 Mart günü, devam eden Konut Kurultayı'nı protesto etmek isteyen Halk Cephesi üyesi gruba
"caddeyi trafiğe kapattıkları" gerekçesiyle polis müdahale etti.
5) 4 Nisan günü, Düzce'nin Beyköy Beldesi'de bulunan 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde örgütlenen,
MAS-DAF Makine Sanayi'nde "grev yaptıkları, iş yavaşlattıkları, fabrikaya mal giriş, çıkışlarını
engelledikleri ve fabrika malına zarar verdikleri" gerekçesiyle iş akitleri sona erdirilen 112 işçinin
fabrikayı terk etmeyerek yaptıkları eyleme, fabrika sahiplerinin polisi devreye sokmasıyla
müdahele edildi ve 112 işçi gözaltına alındı.
6) 6 Nisan günü, Kocaeli'nde toplu taşıma ücretlerine yapılan zammı protesto etmek için yolu trafiğe
kapatarak eylem yapmak isteyen öğrenci grubuna, biber gazıyla müdahale eden polis, 11
öğrenciyi gözaltına aldı.
7) 14 Nisan günü, Yükseköğretime Geçiş Sınavı’nda (YGS) sayısal sorularda şifreleme yapılarak
yanıtların verildiği iddialarıyla ilgili olarak, İstanbul’da Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin
(ÖSYM) Üsküdar Bürosu’nda eylem yapmak isteyen 12 kişilik öğrenci grubu polis ekipleri
tarafından darp edildi. Müdahale sonrasında 1 öğrenci de gözaltına alındı.
8) 16 Nisan günü, İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde düzenlenmek istenen protesto eylemine
müdahale eden polis ekipleri, 7 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı.
188
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
9) 18 Nisan günü, BDP İstanbul İl Örgütü'nün KCK davasında yargılanan Kürt siyasetçilere destek
vermek için planladığı eylem, YSK kararını protesto gösterisine dönüştü. Taksim'de eylem
yaptıktan sonra Aksaray'daki Demokratik Çözüm Çadırı'na yürüyen binlerce kişiye burada polis
sert bir şekilde müdahale etti.
10) 23 Nisan günü, BDP İstanbul İl Örgütü'nün, YSK'nın veto kararı esnasında yaşanan polis şiddetine
tepki amacıyla yaptığı basın açıklamasına polis izin vermedi, yaşanan çatışmalarda BDP'li
yöneticilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alınırken, Demokratik Çözüm
Çadırı da polisler tarafından söküldü.
11) 12 Mayıs günü, İstanbul Üniversitesinde Uluslararası Anayasa Kongresinde yaşanan polis
saldırısını protesto eden öğrencilere polis tekrar saldırdı. Fen Fakültesi’nde devam eden kongrede
yaşananları protesto etmek için Edebiyat Fakültesi Hergele Meydanı’nda bir araya gelen
öğrencilere, fakülte içine eylemden önce gelen çevik kuvvet saldırdı. Polis fakülte içinde biber gazı
kullanınca birçok öğrenci gazdan etkilendi. Amfilerde derste olan öğrenciler de gazdan
etkilenirken, astım hastası olan bir öğrencinin de fenalaştığı öğrenildi.
12) 16 Mayıs günü, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) PKK'ye yönelik gerçekleştirdiği operasyonları
protesto eden yaklaşık bin kişi Galatasaray Meydanı'nda toplanarak oturma eylemi yaptığı, grup
Taksim Meydanı’na girmek istemesine polisin izin vermemesi üzerine grupla polis arasında kısa
sureli arbede yaşandığı öğrenildi. Galatasaray Meydanı’nda oturma eyleminin ardından
Tarlabaşı'na doğru hareket eden grupla polisler arasında Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü
çevresinde çatışma çıktığı, polisin gaz bombası ve tazyikli su ile müdahele ettiği öğrenildi.
13) 17 Mayıs günü, İstanbul’da Galatasaray Meydanı’nda yapılmak istenen protesto gösterisine
kolluk kuvvetleri silah kullanarak izin vermedi. Müdahale nedeniyle İstiklal Caddesi’nde ve
Tarlabaşı Bulvarı’nda çatışmalar meydana gelirken kolluk kuvvetleri Barış ve Demokrasi Partisi
(BDP) il binasına da gaz bombası attı.
14) 22 Mayıs günü, İstanbul’da Yıldız Teknik Üniversitesi'nde ülkücüleri protesto etmek isteyen
öğrencilere çevik kuvvetin gaz bombasıyla müdahale ettiği, birçok öğrencinin gözaltına aldığı
öğrenildi. Öğrencilerin uzun süre okuldan çıkamadığı müdahale sırasında, gazetecilerin de okula
girmesine izin verilmediği bildirildi.
15) 27 Mayıs günü İstanbul’da düzenlenen “Uluslararası Yükseköğretim Kongresi”ni protesto eden
öğrenci gruplarına polis ekiplerinin gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale etmesi sonucu 10
öğrenci gözaltına alındı. 28 Mayıs 2011’de de devam eden gösterilere müdahale edilmesi
sonucunda 10 öğrencinin daha gözaltına alındığı öğrenildi.
16) 27 Mayıs günü, Beşiktaş’ta Swissotel’de gerçekleşen Uluslararası Yüksek Öğretim Kongresi öncesi
basın açıklaması yapmak üniversite öğrencilerine polisin sert müdahalesine tepkiler çığ gibi
büyüyor. Cop, gaz, tazyikli su ve darp eşlinde gözaltında alınan 10 öğrencinin gözaltına alınmasını
189
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
protesto eden Genç-Sen üyeleri Taksim Tramvay durağından Galatasaray meydanına yürüdü.
Polisin uyguladığı şiddete tepki gösteren Genç-Sen üyeleri, gözaltıların, tutuklamaların karşısında
geri adım atmayacaklarını duyurarak, gözaltına alınan 10 öğrencinin derhal serbest bırakılmasını
istediler.
17) 22 Haziran günü, 12 Haziran seçimlerinde Diyarbakır’dan bağımsız milletvekili seçilen Hatip
Dicle’nin milletvekilliğini, “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle aldığı bir yıl sekiz
aylık hapis cezası nedeniyle, 21 Haziran 2011’de düşüren Yüksek Seçim Kurulu’nun kararını
İstanbul’da protesto etmek isteyen gruba, kolluk kuvvetleri gaz bombası ve tazyikli suyla
müdahale etti. Taksim Meydanı’ndaki müdahale nedeniyle çevrede bulunan işyerlerinde maddî
hasar meydana geldiği öğrenildi.
18) 26 Haziran günü, Emek Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun desteklediği, tutuklu bulundukları
cezaevlerinden çıkarılmayan milletvekillerinin yanında olduklarını göstermek isteyenler, saat 14.
00’den itibaren çeşitli ilçelerden otobüslerle Şişli Meydanı’na geldiler. Bu sırada terör örgütü başı
ve Hatip Dicle lehine sloganlar atıldı. Grup buradan hareket ederek Taksim Meydanı’nda basın
açıklaması yapmak istedi. Polis izin vermeyince arbede yaşandı, polis biber gazı kullandı. Biber
gazından trafik kesilmediği için çevredeki vatandaşlar da etkilendi. Şişli Etfal Hastanesi’nin
yakınındaki özel bir hastanenin de bahçesine biber gazı isabet etti. Daha sona yaklaşık 500 kişi,
müdahaleye rağmen Divan Kavşağı’na kadar yürüdü. Polis, daha ileriye gitmelerini izin
vermeyince grup, burada oturma eylemi ve basın açıklaması yaptı. Biber gazından etkilenen
milletvekili Sırrı Süreyya Önder, açıklama yapmak isterlerken gaz bombası atıldığını belirterek,
polisin müdahalesini eleştirdi. Açıklamadan sonra grup dağılırken bir polisin elindeki biber gazı
tabancasının yanlışlıkla ateş alması üzerine, ortalık yeniden karıştı. Grup polise taş ve su dolu pet
şişeler atarken, polis biber gazlarıyla karşılık verdi. Olaylar sırasında 40 kişinin göz altına alındığı,
gözaltına alınan 42 kişiden beşi 29 Haziran 2011’de çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı
bildirildi.
19) 15 Ağustos günü, İstanbul Küçükcekmece’ye bağlı Şahintepesi’nde düzenlenen ve yaklaşık 5 bin
kişinin katıldığı 15 Ağustos kutlamasına polisin gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale ettiği
öğrenildi.
20) 20 Ağustos günü, İstanbul Demokratik Kent Konseyi'nin Taksim'deki eylemine polisin izin
vermeyerek copla ve gaz bombasıyla müdahale ettiği öğrenildi. Polis ekiplerinin 6 kişiyi gözaltına
aldığı öğrenildi.
21) 21 Ağustos günü, İstanbul Kent Konseyi'nin Kandil'e yönelik hava operasyonunu kınamak
amacıyla Taksim'de yapmak istediği açıklamaya, İstanbul Valiliği tarafından "Başka gruplar
190
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
saldıracak" gerekçesiyle izin verilmezken, meydana çıkmak isteyen ve aralarında milletvekillerinin
de bulunduğu gruplara polis müdahalede bulundu. Gültan Kışanak, "Demokratik haklarını aramak
isteyen insanlar, İstanbul Valiliği tarafından OHAL ilan edilerek bastırılmaya çalışılıyor'' diyerek
saldırıya tepki gösterdi. Siyasi parti ve sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu İstanbul Kent
Konseyi'nin, Kandil'e yönelik hava operasyonunu kınamak amacıyla Taksim'de yapmayı planladığı
basın açıklamasına İstanbul Valiliği tarafından izin verilmedi. Sabah saatlerinden itibaren başta
Taksim olmak üzere BDP İl binası ve birçok yerde yoğun önlem alan polis, Taksim'e gitmek isteyen
gruplara izin vermedi.
22) 24 Ağustos günü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Fatih İtfaiyesi'de çalışan Belediye-İş Sendikası'na
bağlı iki yönetici, dört işyeri temsilcisi ve 12 üye işçi, Belediye-İş'ten Hizmet-İş'e geçmeleri için
"sürgüne gönderme" tehdidi ile yapılan baskıyı protesto etmek icin yaptıkları eyleme, polisin cop
ve biber gazı kullanarak ile müdahale ettiği öğrenildi.
23) 1 Eylül günü, İstanbul’da 1 Eylül Dünya Barış Günü dolayısıyla yapılan yürüyüşe polisin şiddetli
müdahalede bulunduğu, müdahale sırasında çok sayıda kişinin yaralandığı, miting tertip komitesi
üyesi 7 kişinin de gözaltına alındığı öğrenildi.
24) 12 Eylül günü, Bursa'da düzenlenen 12 Eylül darbesini protesto mitingine saldıran ülkücü
grupların iki kişiyi yaraladığı, taş ve şişelerle saldıran gruplara polisin müdahale ettiği öğrenildi.
25) 17 Eylül günü, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın avukatları ile görüştürülmemesi ve artan
operasyonları protesto etmek amacıyla İstanbul'da yapılmak istenen açıklamaya polisin
müdahalesi sonucunda yaşanan olaylarda 121 kişi gözaltına alındı. Polisin aşırı kullandığı gaz
bombasından etkilenen Milletvekili Sebahat Tuncel de hastaneye kaldırıldı. Aynı anlarda meydana
çıkmalarına izin verilmeyen Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'in de aralarında bulunduğu bir grup
ise, Tarlabaşı Bulvarı istikametinde BDP İl binasına doğru cadde üzerinde yürümeye başladı.
Ancak, il binasına kısa bir mesafede polis buradaki gruba da gaz bombaları ile müdahalede
bulundu. Bunun üzerine BDP'liler de polise taş ve sopa atarak karşılık verdi. Ara sokaklara yayılan
olaylar bir süre sonra son bulurken, müdahalede yer alan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik
Şube müdürlerinden Mehmet Altınok, olayların ardından Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü
önünde açıklamada bulundu. Altınok, 121 kişinin gözaltına alındığını söyledi.
26) 28 Eylül günü, Bursa Uludağ Üniversitesi'nin açılışına katılan Bülent Arınç'ı protesto eden
öğrencilerle polis arasında arbede yaşandığı, ardından 16 öğrencinin gözaltına alındığı öğrenildi.
27) 12 Ekim günü, İstanbul Üniversitesi açılışına katılan Başbakan Erdoğan'ı protesto etmek isteyen
ve "Parasız eğitim istiyoruz" diyen öğrencilere polisin müdahale ettiği ve ardından 37 kişiyi
gözaltına aldığı öğrenildi.
28) 1 Aralık günü, Kocaeli’de "füze kalkanı"nı protesto eden 17 kişinin gözaltına alınmasını protesto
eden Kocaeli Gençlik Derneği üyesi 11 kişilik liseli gruba önce zabıtanın ardından polisin, orantısız
güç kullanarak müdahale ettiği, eylemin ardından liseli gençlerin gözaltına alındığı öğrenildi.
191
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Zabıtanın öğrencileri tartaklamasının ardından olay yerine gelen 100'e yakın polisin, öğrencileri
yerlerde sürükleyerek polis araçlarına götürdüğü bildirildi.
29) 13 Aralık günü, İstanbul Üniversitesi'ne gelen Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ü protesto eden
öğrencilere polisin müdahalede bulunduğu ve yaklaşık 15 öğrenciyi gözaltına aldığı öğrenildi.
30) 29 Aralık günü, İstanbul Taksim Meydanı'nda Uludere Katliamı'nı protesto etmek amacıyla
toplanan ve açıklama yaptıktan sonra sloganlarla Tarlabaşı Bulvarı'na doğru yürümeye başlayan
kitleye, polisin gaz bombaları ve tazyikli su ile müdahale edildi.
31) 30 Aralık günü, öğrenci Kolektifleri üyesi 5 öğrenci, tutuklu öğrencilere dikkat çekmek amacıyla
AK Parti Beşiktaş İlçe binasını işgal etti. İki kadın öğrencinin başörtüsü takarak geldiği ilçe
binasında öğrenciler gençlik kollarına üye olacaklarını söyledi. İlçe Gençlik Kolları yetkilileriyle
birlikte birinci kattaki partiye giren öğrenciler kapıyı arkadan kilitleyerek pencereden pankart
sarkıttı. Öğrenciler, parti binasındaki toplantı masalarıyla kapıya barikat yaptı. Takviye polis
ekiplerinin gelmesiyle kapı kırıldı, öğrenciler gözaltına alındı. Levent Polis Merkezi Amirliğine
götürülen öğrenciler daha sonra Vatan caddesinde bulunan TMŞ’ sine götürüldü.
192
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
2011 YILINDA TOPLANTI VE GÖSTERILER NEDENIYLE AÇILAN SORUŞTURMALAR
Haklarında Soruşturma Açılan Kişiler
1
M.Lütfü Özdemir ve 2 Kişi
193
Soruşturma Gerekçesi
Vicdani retçi Enver Aydemir’i desteklemek için Ankara’da yapılan eyleme katılan 3 kişi hakkında ‘Halkı
askerlikten soğutmak’ gerekçesiyle dava açıldı. Mahkemede ifade veren Mehmet Lütfü Özdemir, “Bize
yetimi korumak, yoksulun yanında olmak, yalan söylememek ve boyunduruk altındakileri kurtarmak farz
kılınmıştır” dedi. Geçtiğimiz yıl Ocak ayında İslami gerekçelerle vicdani reddini açıklayan Enver Aydemir’e
destek için "Enver Aydemir’e özgürlük" eylemine katılan 3 kişiye de ‘Halkı askerlikten soğutmak’
gerekçesiyle soruşturma açıldı.
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
2011 YILINDA MARMARA BÖLGESİ’NDE TOPLANTI VE GÖSTERILER NEDENIYLE AÇILAN, DEVAM EDEN VE SONUÇLANAN DAVALAR
Haklarında Dava Açılan
Kişiler
1
194
23 kişi
Davanın
Açıldığı Tarih
2011
Yargılanma Gerekçesi
İstanbul Üniversitesi Avcılar Kampüsü'nde bu yıl 1 Mayıs olaylı geçmiş, AKP
yanlısı öğrencilerin provokasyonuna sahne olmuştu. Öğrencilerin 1 Mayıs’ı
kutlaması engellenirken, “İmamın ordusu üniversiteden defol”, “AKP defol
üniversiteler bizimdir” şeklinde sloganlar atan 23 öğrenciye aylar sonra dava
açıldı. İstanbul Üniversitesi Avcılar Kampüsü'nde 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler
Bayramı’nı kutlamak isteyen öğrenciler Üniversite yönetimi tarafından
engellenmişti. Yasal olan 1 Mayıs çalışmalarına izin vermeyen idare,
üniversitenin dışından gelen kişiler ile birlikte 10-15 kişilik AKP yanlısı bir
gruba izin vermişti. Gül ve yanında bir poşetle “İslam’da gençlik nasıl olmalı?”
konula kitaplar dağıtan grup ile öğrenciler arasında sözlü kavga yaşanırken,
“İmamın ordusu üniversiteden defol”, “AKP defol üniversiteler bizimdir”
Son Durum
Devam ediyor
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava Açılan
Kişiler
Davanın
Açıldığı Tarih
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
şeklinde sloganlar atılmıştı. Olaydan aylar sonra öğrenciler, attıkları bu
sloganlar yüzenden mahkemelik oldu. İzinli masaya müdahale ve atılan
sloganlar gerekçe gösterilerek 23 üniversite öğrencisine dava açıldı.
2
3
195
Esat Bağış, Çağlar Özulu,
Onur Tunç, Işıl Özkan,
Duygu Sezgin, Halil
İbrahim Serinkoz, Özgür
Palaz, Emre Yalçın, Neval
İlknur, Volkan Şahin,
Cansu Demirtaş, Ozan
Çoban, Ulaş Sancak, Emre
Savcı, Erman Çelik
Günselin Seda
2011
İstanbul’da Çatalca Belediyesi tarafından 11–12 Temmuz 2010’da düzenlenen
Erguvan Şenlikleri’nde sahne alan, Beyoğlu Kumpanyası’nın 25 üyesinden
Esat Bağış, Çağlar Özulu, Onur Tunç, Işıl Özkan, Duygu Sezgin, Halil İbrahim
Serinkoz, Özgür Palaz, Emre Yalçın, Neval İlknur, Volkan Şahin, Cansu
Demirtaş, Ozan Çoban, Ulaş Sancak, Emre Savcı, Erman Çelik ve Günselin
Seda hakkında “Tayyip Blues” adını verdikleri şarkının sözlerinin arasında yer
alan “İşportacısın Tayyip” ifadesiyle, “Başbakan’a hakaret ettikleri”
gerekçesiyle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın şikâyeti üzerine dava açıldı.
Abdullah Öcalan’ın sağlık koşullarına dikkat çekmek amacıyla düzenlenen bir
protesto gösteriye katıldıkları gerekçesiyle yedi kişiyle beraber gözaltına
alındıktan sonra tutuklanan Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) üyesi Baran
Nayır ve Ali Deniz Kılıç’ın yargılanmasına 28 Temmuz 2011’de devam edildi.
İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılamalarda,
Devam ediyor
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava Açılan
Kişiler
Baran Nayır
Davanın
Açıldığı Tarih
2011
Ali Deniz Kılıç
4
29 Kişi
2011
5
Sebahat Tuncel
196
2011
Yargılanma Gerekçesi
molotofkokteyli torbasını bulup ilgili tutanağı hazırlayan polis memurlarıyla
tutanağı imzalayanların farklı olmasına ve ifade vermeye çağrılan polis
memurlarının “onları biz yakalamadık” demelerine rağmen sadece Baran
Nayır ve Ali Deniz Kılıç tahliye edilmedi. 28 Temmuz 2011’deki dördüncü
duruşmada sanıkların suça isnat edilen delillerde parmak izlerinin olmadığının
anlaşılmasına rağmen mahkeme heyeti, “yasadışı örgüt üyesi oldukları”
suçundan yargılanan iki sanığın “suç şüphesinin mevcudiyeti” nedeniyle
tutukluluk hallerinin devam etmesine karar verildi.
Polisin Beşiktaş'ta müdahale ettiği öğrenci eylemiyle ilgili 29 öğrenci hakkında
3'er yıl hapis cezası istemiyle dava açıldı.
Son Durum
Devam ediyor
Devam Ediyor
Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel’in de
arasında bulunduğu Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Demokratik
Toplum Partisi’nin (DTP) Kadın Meclisi üyesi 23 kişinin, “suçu ve suçluyu
övdükleri” gerekçesiyle, yargılandıkları davanın duruşmasına, İstanbul
milletvekili Sebahat Tuncel’in duruşma günün önce zorla ifade vermeye Devam Ediyor
getirilmesi kararına rağmen, sanık milletvekilinin ifadesinin henüz alınmamış
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
Haklarında Dava Açılan
Kişiler
Davanın
Açıldığı Tarih
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Yargılanma Gerekçesi
olması üzerine, Sebahat Tuncel’in ifade vermesi için duruşma gününe
çağrılmasına karar vererek duruşmayı erteledi.
197
Son Durum
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
KAPATILAN / KAPATILMAK İSTENEN SIYASI PARTILER VE DERNEKLER
1) 29 Eylül günü, öğrenciliğin iş kolu olmadığı gerekçesiyle Devrimci İşçi Sendikaları
Konfederasyonu (DİSK) bünyesinde kurulan Öğrenci Gençlik Sendikası’nın (Genç-Sen)
kapatılması talebiyle İstanbul Valiliği’nin yaptığı başvurusu üzerine Genç Sen hakkında açılan
kapatma davası sonuçlandı. İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi görülen duruşmada “2821
sayılı Sendikalar Kanunu’nda yer adlığı şekliyle sendikanın işçiler tarafından değil, öğrenciler
tarafından kurulduğu” gerekçesiyle Genç-Sen’in kapatılmasına karar verildi.
SIYASI PARTI, SENDIKA VE DERNEK YÖNETICILERI/ÜYELERI HAKKINDA AÇILAN
DAVALAR
1) Özgür-Der Genel Başkanı Rıdvan Kaya'nın yargının işleyişini eleştirdiği basın açıklaması
nedeniyle hakkında açılan davanın ilk duruşması bugün Bakırköy 2. Asliye Ceza
Mahkemesinde görüldü. 19 Haziran 2010 günü Vakit Gazetesinde yayınlanan Özgür-Der
açıklamasında, Yargıtay'ın Ergenekon sanığı Mehmet Haberal'ı tahliye etmedikleri için
hâkimleri tazminata mahkûm etmesi, İlhan Cihaner'in tahliyesi ve başta Çetin Doğan olmak
üzere Balyoz sanıklarının bir gecede serbest bırakılmaları eleştirilmişti.
2) 21 Ocak günü, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (İMF) tarafından 6–7 Ekim 2009’da
İstanbul’da gerçekleştirilen toplantıları protesto etmek amacıyla düzenlenen gösterilere
katıldıkları gerekçesiyle yargılanan Sosyalist Parti Antalya İl Örgütü Başkanı Murat Türkeş ve
Sosyalist Parti üyesi Mehmet Deliktaş hakkında açılan davanın, Beyoğlu 7. Asliye Ceza
Mahkemesi’nde görülen duruşmasında, Beyoğlu Belediyesi’nin avukatı, eylemcilerin yol açtığı
ileri sürülen zarara ilişkin faturayı mahkeme başkanına sundu. Mahkeme başkanı dosyadaki
eksikliklerin giderilmesi amacıyla duruşmayı 30 Mart 2011’e erteledi.
3) 18 Mayıs günü, İstanbul’da Çatalca Belediyesi tarafından 11–12 Temmuz 2010’da düzenlenen
Erguvan Şenlikleri’nde sahne alan Beyoğlu Kumpanyası’nın 25 üyesinden Esat Bağış, Çağlar
Özulu, Onur Tunç, Işıl Özkan, Duygu Sezgin, Halil İbrahim Serinkoz, Özgür Palaz, Emre Yalçın,
198
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
Neval İlknur, Volkan Şahin, Cansu Demirtaş, Ozan Çoban, Ulaş Sancak, Emre Savcı, Erman
Çelik ve Günselin Seda hakkında “Tayyip Blues” adını verdikleri şarkının sözlerinin arasında
yer alan “İşportacısın Tayyip” ifadesiyle “Başbakan’a hakaret ettikleri” gerekçesiyle Başbakan
Recep Tayyip Erdoğan’ın şikâyeti üzerine açılan davaya devam edildi.
BASKIN VE SALDIRIYA UĞRAYAN SIYASI PARTILER VE DERNEKLER
1) 19 Ocak günü, İstanbul Büyük Birlik Partisi (BBP) il binasına düzenlenen ses bombalı saldırı
sonucu binada maddî hasar meydana geldi.
2) 26 Ocak günü, İstanbul’da Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Kadıköy İlçe Örgütü’ne giren ve
pankart açan Sosyalist Gençlik Derneği (SGD) üyesi 4 kişi de polis ekipleri tarafından gözaltına
alındı.
3) 6 Şubat günü, Sabah saatlerinde İstanbul'da yapılan operasyonlarda Özgür Kudüs platformu
sözcülerinden Eyüp Işık ile Davut Işık evlerine yapılan baskın ve arama sonrasında gözaltına
alındılar. Emniyetten göz altılarla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı. Ayrıca İzmit ve
Gebze'de yapılan operasyon kapsamında İzmit Umut-Der Başkanı İzzet Kazak ve Gebze DostDer Başkanı Selami Öztürk ile dernek müdavimlerinden Taner Öztürk ve Murat Öztük
gözaltına alındı.
4) 14 Şubat günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe binasına
kimliği belirsiz kişilerce molotof kokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu binada maddî hasar
meydana geldi.
5) 1 Mart günü, İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe binasına
düzenlenen ses bombalı saldırı sonucu binada maddî hasar meydana geldi.
6) 20 Mart günü, Beyoğlu’nda Büyük Birlik Partisi (BBP) mahalle temsilciliği önüne bırakılan ses
bombası büyük bir gürültü ile patladı. Alınan bilgiye göre olay gece saat 23.30 sıralarında Piri
Paşa Mahallesi Yıldırım Aralığı Sokak’ta bulunan BBP Hasköy Mahalle Temsilciliği’nde
meydana geldi. Görgü tanıklarına göre kimliği bir grup sokak içinde havai fişek attıktan sonra
BBP binasının önüne ses bombası bıraktı. Kısa süre içinde büyük bir gürültü ile patlayan ses
bombası çevrede paniğe sebep oldu. Polis ekipleri sokağın giriş ve çıkışlarına güvenlik şeridi
çekti, bomba imha uzmanı ekipler de olay yerinde inceleme yaptı.
7) 3 Nisan günü, İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde bulunan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe
binasına bırakılan parça tesirli bomba fünye ile patlatıldı.
199
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
8) 9 Nisan gecesi İstanbul Gazi Mahallesi'ne helikopter destekli operasyon düzenleyen Terörle
Mücadele Şubesi'ne bağlı polis ekipleri Gazi Mahallesi Özgürlükler Derneği ve evlere baskın
düzenleyerek 23 kişiyi gözaltına aldı.
9) 9 nisan gecesi, İstanbul Gazi Mahallesi’ne helikopter destekli operasyon düzenleyen Terörle
Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekiplerinin Gazi Mahallesi Özgürlükler Derneği ve evlere
baskın düzendi.
10) 12 Nisan günü, İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP)
seçim irtibat bürosuna motolofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu büroda maddî hasar
meydana geldi.
11) 16 Nisan günü, İsatnbul’un Kartal İlçesi’nde Adalet Ve Kalkınma Partisi (AKP) seçim irtibat
bürosuna düzenlenen ses bombolalı saldırı sonucu büroda maddi hasar meydana geldi.
12) 17 Nisan günü, İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde, AKP seçim irtibat bürosuna düzenlenen ses
bombalı saldırı sonucu büroda maddî hasar meydana geldi.
13) 19 Nisan günü, İstanbul’un Beylikdüzü İlçesi’nde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe binasına
kimliği belirsiz kişiler tarafından düzenlenen molotofkokteyli ve silahlı saldırı sonucu binada
maddî hasar meydana geldi.
14) 19 Nisan günü, Beyoğlu İlçesi’nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 2. Bölge Seçim Koordinasyon
Merkezi’ne molotofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu binada maddî hasar meydana geldi.
15) 21 Nisan günü, İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde Atatürk Kültür Merkezi’nin önüne bırakılan
ses bombasının patlaması sonucu çevrede maddî hasar meydana geldi.
16) 21 Nisan günü, İstanbul’un Üsküdar İlçesi’nde AKP Bölge Temsilciliği’ne parça tesirli bomba
atılması nedeniyle binada maddî hasar meydana geldi.
17) 23 Nisan günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’ne bağlı Gülsuyu Semti’nde, Adalet ve Kalkınma
Partisi (AKP) seçim irtibat bürosuna molotofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu büroda
maddî hasar meydana geldi.
18) 25 Nisan günü, İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) seçim irtibat
bürosuna molotofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu büroda maddî hasar meydana geldi.
200
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
19) 27 Nisan günü, İstanbul’un Avcılar ve Sarıyer İlçelerinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile
Büyük Birlik Partisi (BBP) seçim bürolarına molotofkokteyliyle düzenlenen saldırılar sonucu
bürolarda maddî hasar meydana geldi.
20) 27 Nisan günü, İstanbul’un Kâğıthane İlçesi’nde Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ilçe binasının
girişine bırakılan bomba patlamadan bomba imha ekipleri tarafından etkisiz hale getirildi.
21) 29 Nisan günü, İstanbul’un Sancaktepe İlçesi’nde AKP seçim irtibat bürosuna düzenlenen ses
bombalı saldırı nedeniyle büroda maddi hasar meydana geldi.
22) 29 Nisan günü, Bursa’nın Yenişehir İlçesi’nde BDP ilçe binasına düzenlenen taşlı saldırı
nedeniyle binada maddî hasar meydana geldi.
23) 30 Nisan günü, Tekirdağ’ın Malkara İlçesi’nde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) seçim
bürosuna düzenlenen taşlı saldırı sonucu büronun camları kırıldı.
24) 1 Mayıs günü, İstanbul’un Kartal İlçesi’nde AKP’nin iki seçim irtibat bürosuna düzenlenen ses
bombalı saldırılar nedeniyle bürolarda maddi hasar meydana geldi.
25) 9 Mayıs günü, aralarında Grup Yorum elemanlarının da bulunduğu toplam 39 kişiyi gözaltına
alan polis ekipleri, eş zamanlı olarak Okmeydanı Haklar ve Özgürlükler Derneğini, Gençlik
Federasyonu ve İdil Kültür merkezini bastı.
26) 15 Mayıs günü, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu İstanbul bileşenlerinin askeri
operasyonları ve HPG'lilerin yaşamını yitirmesini protesto etmek için yapacakları açıklama
öncesinde Galatasaray Meydanı polis tarafından ablukaya alındı. Meydanın girişinde barikat
kuran polis milletvekili adaylarını aramak istedi. Bunun üzerine kitle polis arasında arbede
çıktı. Polis barikatını aşan kalabalık grup, aranmadan meydana girdi. Kitle buradan Taksim
Meydan'ına yürümek isterken, polis barikat kurarak kitlenin yürümesine izin vermedi. Bunun
üzerine kitle oturma eylemine geçti. Bu arada Bağcılar ve Sultangazi ilçelerinden meydana
gelmek için araçlarla yola çıkan yurttaşların polislerce engellendiği kaydedildi. Sultanbeyli'den
meydana gelmek isteyen bir minibüs ise ilçe merkezinin çıkışında polisler tarafından
engellendi. Buna tepki gösteren halka biber gazı sıkan polis 30 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına
alınan 30 kişi araçla birlikte Sultanbeyli Ahmet Yesevi Karakolu'na götürüldü. Bu arada
Sultanbeyli’deki Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu seçim bürosu tahrip edildi.
27) 18 Mayıs günü, BDP Beykoz ilçe binasına silahlı saldırı düzenlendi. Seyir halindeki bir
otomobilden BDP ilçe binasına ateş edildi. Kavacık’taki Rüzgarlıbahçe Mahallesi Cumhuriyet
Caddesi’nde bulunan BDP ilçe binasına, saat 00.30 sıralarında seyir halindeki bir otomobilden
5 el ateş edildi. Kurşunlardan 1’i binanın camına, 4’ü de tabelaya isabet etti.
201
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
28) 8 Mayıs günü, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu’nun Kocaeli Bağımsız Milletvekili Adayı
Emrullah Bingül, Gölcük İlçe seçim bürosu açılışı yaptığı sırada saldırıya uğradı. Bingül ve çok
sayıda kişi korunmak için seçim bürosuna sığındı. Sayıları 1000’i aşan sağ görüşlü saldırganlar,
seçim bürosunu taşlarla tahrip ettiler. 'PKK’liler gelmiş' söylentisi üzerine kalabalık gruplar
Türk bayrakları ile seçim bürosu önünde toplanmaya başladı. 'Kahrolsun PKK’, ‘Kürtler dışarı’,
"Şehitler ölmez, vatan bölünmez", "Burası Gölcük. ,buradan çıkış yok" sloganları attıkları
söylendi. Güvenlik amaçlı Kocaeli'den çok sayıda polis bölgeye sevk edildi. İlçe Kaymakamı
Adem Yazıcı, Emniyet Hakan Başkal'ın ardından, İl Emniyet Müdürü Yusuf Çalkavur da
bölgeye geldi. Grupla konuşan yetkililer bölgeden ayrıldıktan sonra olay yerindeki polisler
“İstiklal Marşı” okudu. Seçim bürosundaki tabelalar ve seçim bayraklarını yakan saldırganlar
daha sonra gruplar halinde dağıldı.
29) 19 Mayıs günü, İstanbul’un Kadıköy İlçesi’ne bağlı Bostancı Semti’nde Emek, Özgürlük ve
Demokrasi Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Sebahat Tuncel’e ait seçim bürosunda
çıkarılan yangın nedeniyle, büroda maddî hasar meydana geldi.
30) 19 Mayıs günü, İstanbul’un Eyüp İlçesi’nde AKP seçim bürosuna molotofkokteyliyle
düzenlenen saldırı sonucu büroda maddî hasar meydana geldi.
31) 22 Mayıs günü, İstanbul’un Bayrampaşa İlçesi’nde Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloku’nun
bağımsız milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder’e ait seçim aracına düzenlenen taşlı saldırı
nedeniyle 1 kişi yaralandı, araçta da maddî hasar meydana geldi.
32) 22 Mayıs günü, Yalova’da, Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı
İhsan Coşkun’un seçim bürosuna düzenlenen taşlı saldırı nedeniyle, büroda maddî hasar
meydana geldi.
33) 22 Mayıs günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde AKP’ye ait seçim irtibat bürosuna atılan ses
bombası nedeniyle, büroda maddî hasar meydana geldi.
34) 22 Mayıs günü, İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) ait park
halindeki seçim aracına ses bombası atılması sonucu, 1 kişi yaralandı.
35) 29 Mayıs günü, İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde, Emek, Demokrasi ve Özgürlük
Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Abdullah Levent Tüzel’in seçim konvoyuna düzenlenen
saldırı sonucu, üç kişi bıçaklanarak yaralandı. Saldırıya karşılık verilmesi üzerine MHP
Küçükçekmece ilçe yöneticisi Erkan Kurumlu çenesinden ve boynundan yaralandı. Olaya
müdahale eden polis ekipleri sekiz kişiyi gözaltına aldı.
202
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
36) 30 Mayıs günü, İstanbul’un Kartal İlçesi’nde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız
milletvekili adayı Sebahat Tuncel’e ait seçim bürosuna yapılan taşlı saldırıda seçim bürosunun
tüm camları kırıldı.
37) 30 Mayıs günü, Kocaeli’nde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili
adayı Emrullah Bingül’ün seçim çalışmaları kapsamında açtığı stantta bulunanlarla Milliyetçi
Hareket Partisi (MHP) üyesi oldukları iddia edilen bir başka grup arasında başlayan sözlü
tartışmanın kavgaya dönüşmesi sonucu ikisi bıçakla 12 kişi yaralandı, olaya müdahale eden
polis ekipleri ise 10 kişiyi gözaltına aldı.
38) 31 Mayıs günü, İstanbul’un Avcılar İlçesi’nde Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) seçim
bürosunun önüne bırakılan ses bombasının patlaması sonucu büroda maddî hasar meydana
geldi.
39) 4 Haziran günü, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu İstanbul 2. Bölge Milletvekili adayı Sırrı
Süreyya Önder'in seçim aracının taşlı saldırıya uğraması ardından dün de seçim bürosu
kimsenin olmadığı bir anda basıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi’ne girişi izin verilmeyen
Önder’in bürosunda polis bu kez molotofkokteyli ele geçirdiğini iddia etti. Ancak görgü
tanıkları, ‘molotofları polis yerleştirdi’ diyor.Bir süredir Radikal gazetesi yazarı Akif Beki'nin
'polisin baskısını ayklayarak' başlattığı tartışmanın ardından Emek, Demokrasi ve Özgürlük
Blok’u İstanbul adayı Sırrı Süreyya Önder'in seçim bürosu polisler tarafından basılarak
dağıtıldı.
40) 17 Temmuz günü, BDP'ye yönelik son dönemde artan saldırılara bir yenisi daha eklendi. Daha
önce çeşitli tarihlerde 5 kez saldırıya uğrayan BDP Üsküdar ilçe binası, dün gece de kimliği
belirsiz kişi veya kişilerce taşlı saldırıya uğradı. Diyarbakır'ın Silvan İlçesi'ne bağlı Bayrambaşı
(Sêdeqnê) Beldesi kırsalında başlatılan operasyonda çıkan çatışmada 20 asker ve 2 HPG'linin
yaşamını yitirmesinin ardından hükümet yetkililerinin BDP'ye yönelik açıklamaları, saldırı
dalgısını arttırdı. Ankara ve Aydın'da BDP'ye dönük saldırıların ardından, dün gece de
İstanbul'da BDP'nin Üsküdar ilçe binasına kimliği belirsiz kişilerce saldırıda bulunuldu. İlçe
binasının tüm camlarını attıkları taşlarla kıran saldırganlar, olay yerinden kaçtı. Saldırının
ardından yapılan şikayet üzerine polisler binada incelemelerde bulundu. Son zamanlarda
artan saldırıların AKP hükümetinin ve bazı yazarların BDP'yi hedef göstermesinin sonucu
olduğunu belirten BDP Üsküdar İlçe Başkanı Ferid Yalçın, saldırganların mobese kameralarına
rağmen hiçbir zaman bulunmadığını söyledi. Parti binaları 5. kez saldırıya maruz kalmasına
rağmen, faillerin bulunamadığını ya da bulunmak istenmediğini aktaran Yalçın, "Bu sokakta
yıllardır mobese kamerası olmasına rağmen, hiçbir saldırının failleri bulunmaması polisin
tutumunu açıkça ortaya koymaktadır. Kameraları güvenlik için değil de bizleri izlemek için
yerleştirdikleri ortadadır" diyerek saldırılar karşısında sessiz kalan polise tepki gösterdi.
203
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
41) 8 Haziran günü, İstanbul’un Sultanbeyli İlçesi’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) seçim
bürosuna atılan ses bombası nedeniyle büroda maddî hasar meydana geldi.
42) 12 Haziran günü, İstanbul’un Ataşehir İlçesi’nde Milliyetçi Hareket Partisi’ne (MHP) ait seçim
bürosuna atılan molotofkokteyli nedeniyle büroda maddî hasar meydana geldi.
43) 17 Temmuz günü, Beyoğlu Taksim'de toplanan bir grubun Kürtlere karşı ırkçı sloganlar atarak
İstiklal Caddesi'nde yürüyüş düzenlenmesinin ardından, BDP Beyoğlu İlçe binası önüne gelen
bir grup, küfürler ederek, binaya taşlarla saldırdı. Binada BDP yönetici ve üyelerinin
bulunduğu bir esnada yapılan saldırı esnasında, bina dışında kalan ve binaya girmeye çalışan
partililer için kapıyı açan bir BDP üyesi, atılan taşların isabet etmesi sonucu yaralanarak
hastaneye kaldırıldı. Haber verilmesi üzerine olay yerine gelen polisler, saldırganları binadan
uzaklaştırmaya çalışırken, bina önünde bekleyen BDP'lilere de gaz bombalara ile müdahale
ettiği belirtildi. Saldırganlar olay yerinden uzaklaştırılırken, polis BDP binasını ablukaya aldı.
ÜMRANİYE Saldırıların yaşandığı bir diğer kent olan İstanbul'da ise yaklaşık 250-300 kişilik bir
grup, BDP Ümraniye İlçe binasını kuşattı. Çevresini sardıkları ilçe binasının önünde Kürtlere
dönük hakaret içerikli ve ırkçı sloganlar atan grup, içeride partililerin bulunduğu binaya
girmek istediyse de başarılı olmadı. Uzun süre parti önünde slogan atmayı sürdüren grup
üyeleri, BDP'lilerin polise haber vermesinden kısa bir süre sonra ancak dağılabildi.
44) 31 Temmuz günü, Bursa'nın Yıldırım İlçesi'ne bağlı Cumalıkızık-Değirmenönü Mahallesi'nde
bulunan BDP temsilciliği önüne el yapımı bomba bırakıldı.Bursa'nın merkez Yıldırım İlçesi'ne
bağlı Cumalıkızık-Değirmenönü Mahallesi'nde bulunan BDP temsilciliğine dün gece
saatlerinde kimliği belirsiz kişi ve ya kişilerce basit düzenekli el yapımı bombalı saldırı
düzenlendi. Parti temsilciliğinin giriş kapısına bir çanta içerisinde hazırladıkları bombayı
bırakan saldırgan ya da saldırganlar, olay yerinden uzaklaştı. Bir süre sonra patlayan bomba,
yangına neden oldu. Patlama sonucu çıkan yangın nedeniyle bombanın bırakıldığı
temsilciliğin giriş kapısında ufak çapta hasar oluştur.Saldırı sonrası haber verilen Mahalle
Temsilcisi Abdullah Ekinci, olay yerine gelen jandarma tarafından Cumalıkızık Jandarma
Karakolu'na götürüldü. Görüştüğü Jandarma komutanına saldırıyı gerçekleştiren faillerin
bulunup bulunmadığını soran Ekinci'ye, Jandarma Komutanının dün Maraş'ta hayatını
kaybeden askerin cenazesinin ilçeye getirilecek olması nedeniyle, "Bugün buraya asker
cenazesi gelecek. Bu saldırıyı bırakın, gençlerinize sahip çıkın" dediği öğrenildi.
45) 21 Ekim günü, İstanbul’un Sarıyer İlçesi’nde yürüyüş yapan grubun BDP ilçe binasına taşlı
saldırıda bulunması sonucu binada maddi hasar meydana geldi.
204
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
46) 25 Ekim günü, Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) İstanbul İl Örgütü’ne ve Adalı Kültür Sanat
Merkezi’ne “Devrimci Karargâh Örgütü soruşturması” kapsamında baskın düzenleyen polis
ekipleri, kimseyi gözaltına almazken; binalarda yapılan aramalar sonucu bazı dokümanlara el
koydu.
SEÇME VE SEÇİLME HAKKINA YÖNELİK İHLALLER
1) 12 Haziran seçimlerinde, İstanbul Bağcılar Orhangazi Lisesi'nde AKP İstanbul 3. Bölge
Milletvekili adayı Feyzullah Kıyıklı, tüm sandıkları korumaları ve AKP üyeleri gezerek ziyaret
ettiği ve propaganda yaptığı öğrenildi.
2) 12 Haziran seçimlerinde, Sefaköy İnönü Mahallesinde de oylarını kullanmak üzere Alaattin
Keykubat İlk öğretim okuluna gelen, okuma yazma bilmeyen 2O Kürt kadınının başka bir
okulda görevli olarak gösterilerek oy kullanmaları engellendiği öğrenildi.
3) 12 Haziran seçimlerinde, İstanbul Fatih İskenderpaşa İlköğretim Okulu’nda oy kullanan 12
öğrencinin ikamet etmedikleri adreste kayıtlı olmamalarına rağmen oy kullandıkları belirtildi.
4) 12 Haziran seçimlerinde, Ümraniye İlçesi Altınşehir Mahallesi Davud Akidil İlköğretim
Okulu'nda polislerin ıslak mührü olmayan fotokopi görev emri kâğıtlarıyla oy kullandıkları
öğrenildi.
5) 12 Haziran seçimlerinde, Ümraniye İlçesi'nde okuma yazması olmayan Hayran Aybi adında
yaşlı bir kadının oy kullanmak için gittiği Esenşehir Mahallesi İnanç Türkeş İlköğretim
Okulu'nda sandık başkanından yardım istediği, sandık başkanının da oy kullanması sırasında
kadına CHP'ye mühür vurarak, yardım ettiği iddia edildi. Bunun üzerine yönlendirildiğini
söyleyerek sandık başkanına kızan Aybi'nin, "Ben oyumu Sebahat Tuncel'e vereceğim" dediği
öğrenildi.
6) 12 Haziran seçimlerinde, İstanbul Zeytinburnu'nda Ayhan Şahenk İlköğretim Okulu'nda
görevli 3'ü müşahit olmak üzere 5 kişinin askerlik sorunu nedeniyle polislerce gözaltına
alındığı öğrenildi.
7) 12 Haziran seçimlerinde İstanbul, Bağcılar'da 65 yaşında bir kadın, Kemalpaşa İlköğretim
Okulu'nda cebinde örnek oy pusulası bulunduğu için gözaltına alındı.
8) 12 Haziran seçimlerinde, Sultanbeyli İlçesi'nde Cumhuriyet ve Ahmet Yesevi İlköğretim
kullarında görevli olan müşahitler Tamer Mertoğlu ve Çetin Yıldız ile üzerlerinde örnek oy
pusulası bulunan Barış Boz ve M. Emin Kaplan gözaltına alındı.
9) 12 Haziran seçimlerinde, Yalova’da, Emek Demokrasi ve Özgürlük Bloğu Yalova Bağımsız
Milletvekili Adayı İhsan Coşkun'un müşahitlerine sandık başkanları tarafından çeşitli
205
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
engellemelerin yapıldığı ve sandık başkanlarının oy pusulasında AKP 'yi işaretleme konusunda
bazı seçmenlere baskı yaptığını iddia edildi.
10) 12 Haziran seçimlerinde, Kocaeli’de Gebze İlçesi'nde oy kullanan 2 kişinin gözaltına alındığı
öğrenildi.
11) 12 Haziran seçimlerinde, Bursa'da Sedat Demir’in oy kullanırken gözaltına alındığı öğrenildi.
12) 12 Haziran seçimlerinde, Tekirdağ’da Emek ve Demokrasi Blok müşahidi ile 2 kişi ve Çorlu
İlçesi'nde 25 olmak üzere 27 kişinin, haklarında arama ve yakalama kararı bulundukları
gerekçesiyle sandık başında polisler tarafından gözaltına alındığı öğrenildi.
13) 12 Haziran seçimlerinde, Yalova'da Emek ve Demokrasi Blok müşahitlerine sandık başkanları
tarafından çeşitli engellemelerin yapıldığı ve sandık başkanlarının oy pusulasında AKP 'yi
işaretleme konusunda bazı seçmenlere baskı yaptığı öğrenildi.
14) 21 Haziran günü, 12 Haziran genel seçimlerde Diyarbakır'dan bağımsız milletvekili seçilen KCK
davası tutuklusu Hatip Dicle'nin milletvekilliğinin düşürüldüğü öğrenildi. Bu karar üzerine, 27
Haziran günü, bir grup Hatip Dicle seçmeninin tekrarlanmasıyla yaşanılan hak ihlalinin
giderilmesini talep ettiği belirtildi.
EKONOMİK VE SOSYAL HAKLAR
İŞTEN ÇIKARILANLAR
1) İstanbul-Mecidiyeköy Burger King çağrı merkezi’nde 3 işçinin işten çıkarıldığı ve haklarında
haksız yere tazminat davası açıldı.
2) 31 Ocak günü, Desa Deri Safaköy'de sendikalı olacaklarını duyduğu 12 işçinin ardından
Düzce'de bulunan fabrikadan 2 işçinin işten çıkarıldı.
3) 1 Şubat günü, Bursa'da Kurulu bulunan İspanyol sermayeli Tecasa Isı Sanayi AS'de Birleşik
Metal-Is Sendikası'na üye oldukları için işten atılan isçiler 6 gündür fabrika önünde eylem
yaptılar.
206
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
4) 31 Mart günü, TEKEL'i satın alan firma BAT'ta Tek Gıda İş Sendikası'na üye 120 işçi işten
çıkarıldı. Olayın üzerine dün 80 kadar işçi fabrika içinde idari bina önünde oturma eylemi
yapıldı.
5) 31 Mart günü, Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Dev Sağlık-İş'e üye olan 5 işçi,
"Yeni gelen şirket sizinle çalışmak istemiyor" denilerek işten atıldı. Atılan işçilerden 2'si
emekliliğine bir gün kala kapı önüne konurken, yaşananlar hastanede çalışanlarının tepkisini
çekti.
6) 10 Haziran günü, Enerji-Sen, son bir ay içerisinde BEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün talimatıyla 26
işçinin işten çıkarılmasını protesto ederek, arkadaşlarının tekrar işe alınmasını istedi. EnerjiSen, son bir ay içerisinde BEDAŞ’ta çalışan 26 taşeron işçinin iş güvenliği ekipmanları, iş
güvenliği personelinin sağlanmasını ve hak ettikleri ücretin kendilerine verilmesini istemesi
üzerine işten çıkarılmasını protesto eyleminin 5. haftasında devam etti. Her hafta Cuma günü
BEDAŞ Merkez binası önünde “İşimize, ekmeğimize ve hakkımıza sahip çıkacağız” pankartıyla
bir aya gelen Enerji-Sen Sendikası üyesi çok sayıda kişi arkadaşları için basın açıklaması yaptı.
7) 20 Haziran günü, Billur Tuz’da yeniden örgütlenme çalışması başlatan işçileri ve iş yeri
temsilcisini işten atan Billur Tuz patronu, şimdi de işçileri bakım gerekçesiyle 15 gün ücretsiz
izne gönderdi.
8) 11 Temmuz günü, Gebze Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren GEA Klima Sanayi ve
Ticaret A.Ş.'de Haziran ayının başında fazla mesailerin devam etmesine rağmen ''iş yok''
denilerek işten çıkarılan 7 işçinin ardından, aralarında Metal-İş Sendikası işyeri temsilcilerinin
de bulunduğu 12 işçinin daha işlerine son verildi. Fabrika önünde bekleyişe geçen işçilere,
dışarıdan getirilen silahlı bir grup saldırdı.
9) 18 Temmuz günü, Düzce'de, yaklaşık 4 ay önce çalıştıkları fabrikadaki işlerinden çıkarıldıkları
gerekçesiyle protesto için Ankara'ya yürüyüş başlatan ve eylemleri jandarma tarafından
engellenen bir grup işçiden 15'i gözaltına alındı.
10) 19 Temmuz günü, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde "temizlik işçisi" olarak çalışırken
elektronik yazılım hazırlanması ve geliştirilmesindeki katkılar ve sağlanan on binlerce liralık
tasarruf dolayısıyla "teşekkür belgesi" alan Sedat Yaylacı, üniversite yönetiminin
değişmesinden sonra kıdem tazminatı ödenmeden işten çıkarıldı.
11) 21 Temmuz günü, Yeşil Kundura’da 180 işçi işten atıldı. Fabrika patronu işten atmalara
gerekçe olarak iş daralmasını gösterse de işçiler, sendikalaşma mücadelesinin engellenmek
için işten atmaların yaşandığını dile getirdiler
12) 22 Temmuz günü, Kıraç’ta kurulu sakız fabrikası Perfetti’de Tek Gıda-İş Sendikasına üye olan 2
işçi işten atıldı.
207
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
13) 24 Şubat günü, DSC Otomotiv sendikalı olduğu gerekçesiyle bir grup işçiyi işten çıkardığı,
yerlerine dışarıdan bir grup işçiye işbaşı yaptırıldı.
14) 17 Mart günü, Düzce’de Deri-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılan ve direnişe geçen
DESA Deri işçilerinden Serdar Kuru direnişlerinin 45. Gününde olduklarını ve direnişten
vazgeçmeyeceklerini ifade etti.
15) 18 Mart günü, İstanbul’da AKP’li Esenyurt Belediyesi yönetiminin, sendikalı oldukları
gerekçesiyle 13 işçiyi daha işten attığı öğrenildi. Ağustos ayından bu yana işten atılan işçilerin
sayısının 68 e yükseldiği belirtildi.
16) 10 Mayıs günü, Düzce’de Birleşik Metal-İş sendikasına üye oldukları için işten atılan Mas-Daf
işçilerinin işe geri dönme talepleri için Düzce'den İstanbul'a 10 günlük yürüyüş başlattığı
öğrenildi. Düzce Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren MAS-DAF Makine işyerinde
çalışan ve Birleşik Metal-İş sendikasında örgütlendikleri için 120 işçinin işten çıkarıldığı
belirtildi.
17) 23 Mayıs günü, İstanbul’da, Türkiye Ticare Kooperatif, Eğitim, Büro ve Güzel Sanatlar İşçileri
Sendikasının yaptığı açıklamada, sendikal örgütlenme çalışması yürüttüğü için 4 Burger King
Çağrı Merkezi çalışanının(Murat Yıldız, İsmail Yıldız, Pınar Bat ve Gülbahar Bat) işten
çıkarıldığını belirtildi.
18) 31 Mayıs günü, Birleşik Metal-İş'e üye oldukları için işten çıkarılan yaklaşık Casper işçileri, 21
Şubat'tan beri sürdürdükleri mücadeleye Taksim'de devam ettikleri öğrenildi. 16 Şubat'tan
itibaren çıkarılan işçi sayısı 30'a yaklaştığı,bunların içinde 15 yılı aşkın süredir firmada
çalışanların da olduğu belirtildi.
19) 11 Temmuz günü, Balıkesir'deki İşbir Sentetik fabrikasında sendikalı oldukları için işten
çıkarılan 50 işçi, fabrika önünde eylem başlatıldı.
20) 8 Ağustos günü, Bilgi Üniversitesi’nde sendikalı 2 öretim görevlisinin sözleşmesinin y
enilenmediği ve 25 asistan ve öğretim görevlisinin işine son verildiği öğrenildi. İşten çıkarılan
ve sözleşmesi yenilenmeyen personellerin isimleri:Bahar Şahin, Beril Sönmez, Fırat Kaya,
Gökçe Öcal, Evin Aslan, Aslı Odman, Oya Cesur Demir, Ömer Albayrak, Reyda Ergün, Göktürk
Uyan, Erdem Akyazılı, Alişan Çapan, Hale Akay, Fatma Pınar Arslan, Hande Şahinkaya, Melda
Keçeci, Akın Tek, Aslı Güneş, Öznur Şahin, Sibel Ercan, Yalçın Armağan, Selma Altıntaş
Bursalıoğlu, Ali Serdar, Nesrin Şentürk, Sinem Çelebioğlu, Semra Somersan, Erol Katırcıoğlu
208
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
21) 14 Ekim günü, sendikalı oldukları gerekçesiyle Kampana ve Savranoğlu Deri'de bugüne kadar
toplam 57 kişinin işten çıkarıldığı, işçilerden 38'inin ise İzmir'den İstanbul'a "sürgün" edildiği
öğrenildi. İstanbul Tuzla'da Kampana Deri’nin ve İzmir'de Savranoğlu Deri aynı işverene ait
olduğu, Kampana'da taşeron işçileri uzun çalışma saatlerine, düşük ücrete karşı örgütlenerek
Deri-İş sendikasına üye olmalarıyla birlikte, ilk olarak 19 Mart'ta iki kadın işçinin işten
çıkarıldığını, ardından 14 işçi daha "işçi fazlalığı" ve "fabrikada eylem yapmak" gibi
gerekçelerle işten çıkarıldığı öğrenildi. Ancak asıl nedenin işçilerin "sendikalı" oldukları
belirtildi. 13 Ekim günü ise 38 işçinin daha iş akitlerinin feshedildiği öğrenildi.
22) 18 Ekim günü, işten çıkarılan 123 BEDAŞ taşeron işçisinden Öğretici, sendikalı olduktan sonra
kullandığı ilk yıllık izin dönüşü işten çıkarıldığını belirtti. Şirketin ilk olarak 10 Haziran’da,
sendikal örgütlenmeyi engellemek için 22 işçiyi işten çıkardğıı; ancak işçilerin direnişe
geçmesi üzerine üç saat içinde işe geri almak zorunda kaldığı, 30 Ağustos'ta 70 işçinin
"taşeron şirketin ihalesi bitti" denerek işten çıkarıldığı, BEDAŞ yetkilileri, ihale yapılınca
işçilerin geri alınacağını söylemesine rağmen işçiler geri alınmaması üzerine 53 işçinin daha
çıkarılmasıyla sayının 123'e yükseldiği öğrenildi.
23) 30 Ekim günü, İstanbul Çerkezköy’de bulunan TREXTA TR Deri Fabrikası’ndan sendika üyesi 20
işçinin işten çıkarıldığı öğrenildi.
24) 27 Aralık günü, İstanbul’da Beşiktaş Belediyesi'ne bağlı Beltaş'ta çalışan, çalışma koşullarının
düzeltilmesi ve kadrolu çalışan olabilmek için Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na
(DİSK) bağlı Genel İş sendikasına üye olan 178 taşeron işçisinin iş akdinin feshedilip işten
çıkarılacağı öğrenildi.
İŞÇI SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLIĞI
1) Çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle Birleşik Metal-İş Sendikası’nda örgütlenen Körfez
Döküm işçileri, sendikaya üye oldukları gerekçesiyle işten atıldı. İşten çıkarılan 7 işçi fabrika
önünde direnişe başladı. İnsan yerine konmak için sendikaya üye olduklarını belirten işçiler,
sendikalı olarak işbaşı yapana kadar eylemlerini devam edeceklerini belirttiler.
2) 23 Şubat günü, Pendik Tepe Klima Denizcilik Şirketi'ndeki 9 işçi, işverenin ücretlerini
ödememekte ısrar etmesi üzerine fabrikayı işgal etti. Pendik'te bulunan Tepe Klima
Denizcilik'te çalışan Limter-İş Sendikasına üye 9 işçi, 4 aylık ücretlerinin işveren tarafından
ödenmemesi nedeniyle fabrikayı işgal etti.
3) 26 Şubat günü, kot işçilerinin dramını anlatan 'Dönüş' belgeselinin kahramanlarından
Mehmet Şah Yalçın da hayata 31 yaşında veda etti. Mehmet Şah Yalçın, iki yil önce çekilen,
209
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
silikozis hastalarıyla ilgili 'Dönüş' adlı belgeselde, "Bir gün ölmüşüz daha rahat olur bizim için.
Nefes darlığından dolayı... Ben uyuyamıyorum" diyordu. 31 yasındaki Mehmet Şah, ayni
belgeselde öyküsü anlatılan 11 isçiden üçü gibi hayatini kaybetti.
4) 12 Nisan günü, Bilgi Üniversitesi çalışanları, ücretlerine enflasyon rakamları altında zam
yapılmasını protesto etti. Protesto gösterisinde, temizlik işçileri, öğrenciler ve akademisyenler
hep birlikte oturma eylemi yaptı.
5) 31 Mayıs günü, İstanbul Üniversitesi Hastanelerinde çalışan asistan ve uzman hekimlerle, diş
hekimliği doktora öğrencileri ve sağlık personelleri çalışma sürelerine ve performans
sistemine karşı ayağa kalktı. Asistan hekimler, Aralıksız 33 saat çalıştırılmalarını ve
performans sistemindeki adaletsizlikleri protesto etti. İstanbul Tıp Fakültesi Temel Bilimler
binası önünde bir araya gelen hekimler, çalışma saatlerinin düzeltilmesini, performans
sisteminden vazgeçilmesini istedi.
6) 31 Mayıs günü, PETROL-İŞ Sendikası üyesi kamu işçileri Türk-İş’in kamu toplusözleşme
sürecini iyi yönetememesi ve hükümetin işçileri ciddiye alan bir adam atmamasını protesto
etmek için 1 saat iş bıraktı. TPAO, BOTAŞ, ETİ MADEN, MAKİNA KİMYA, AFYON ALKOLOİD
işyerlerinde çalışan Petrol-İş üyesi 6 bin 250 işçi dün sabah işe bir saat geç başladı. Petrol-İş
Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın yaptığı açıklamada, kamu toplu iş sözleşmelerinin hem ilgili
sendikalar hem de Türk-İş tarafından doğru bir planlamayla yapılmadığını belirtti.
7) 2 Temmuz günü, İstanbul Beylikdüzü’nde kurulu bulunan Hangar Ayakkabı fabrikasında
çalışan işçilerden 100’ü yedikleri yemekten zehirlendi.
İŞ KAZALARINDA ÖLENLER VE YARALANANLAR
KESK Merkez Yönetim Kurulu'ndan (MYK) yapılan açıklamada, özelleştirme sonucu intihar
eden TEKEL işçisi sayısının 13'e çıktığı belirtilerek, ''İnsan haklarına aykırı kölece çalışma
düzeni, iş cinayetleri ve intihar gibi sosyal etkileriyle özelleştirmenin 'işçi Azrail'i etkisi her
geçengün kendini göstermektedir'' denildi. KESK MYK açıklamasında, son iki ayda iş
210
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
kazalarında ölenlerin sayısının 40'a, ataması yapılmayan öğretmenlerden intihar edenlerin
sayısının 22'ye yükseldiği belirtildi. Manisa Salihli TEKEL Yaprak Tütün İşleme Müdürlüğü'nün
özelleştirilmesinin ardından işten atılan ve 2 ay önce 4-C'li olarak Salihli Adliyesi'nde çalışmaya
başlayan Alim Apaydın'ın tarım ilacı içerek intihar ettiği anlatılan açıklamada, böylece intihar
eden TEKEL işçisi sayısının da 13'e çıktığı kaydedildi. TEKEL özelleştirmesinin sadece ekonomik
bir yıkım olarak kalmadığı görüşüne yer verilen açıklamada, kamu kurumlarında çalışanların
sözleşmeli, taşeron, 4-A, 4-B, 4-C, 50-D, ücretli, kapsam içi, kapsam dışı statülerine bölündüğü
belirtildi. Aynı yada benzer işi yapan emekçilerin hem daha az ücrete mahkum edildiği hem de
kendi aralarında rekabete zorlandığı kaydedilen açıklamada, ''İşsizliği artırdığı gibi insan
haklarına aykırı kölece çalışma düzeni, iş cinayetleri ve intihar gibi sosyal etkileriyle
özelleştirmenin 'işçi Azrail'i etkisi her geçen gün kendini göstermektedir'' denildi. Açıklamada,
tüm özel ve kamu işyerlerinde çalışan emekçiler ve 4-C'liler eşit haklar talebi için KESK'te
örgütlenmeye davet edildi. Bazı taleplerin de sıralandığı açıklamada, 4-B, 4-C ve 50-D
statüsünde çalışan tüm sözleşmelilerin kadroya geçirilmesi, kamu ve özel iş yerlerinde kurum
tabipliklerinin yeniden oluşturulması, aynı işi yapanların eşit mali ve sosyal haklardan
yararlanmasının sağlanması, 4-C'lilerin aile yardımı, fazla mesai ve izin hakkı alması istendi.
3 Ocak günü, Adapazarı'nda Sağlık Bakanlığı tarafından yeni yaptırılan hastane inşaatının çöktüğü, biri
ağır 4 işçi yaralandığı öğrenildi.
3 Ocak günü, Kırklareli’nde bir kamu kuruluşuna ait inşaatta demir bağlama işini yapan Ç.D, binmiş
olduğu ve bir buçuk metre yüksekliğindeki merdivende dengesini kaybederek yer düştüğü ve
yaralandığı öğrenildi.
5 Ocak günü, Edirne'de çalıştığı inşaatın asansör boşluğuna düşen bekçi Kadir Demir’in (1951) ağır
yaralandığı öğrenildi.
10 Ocak günü, Sakarya'nın Arifiye İlçesi’nde yük asansöründe sıkışan işçi Yusuf Ürge’nin (1955)
hayatını kaybettiği öğrenildi.
10 Ocak günü, Bilecik’te Darca Hidroelektrik Santrali'nde (HES) işçi olarak çalışan Cengiz Ataç’ın
(1958), elektrik üretim türbininde çalıştığı sırada dengesini kaybederek 15 metre yükseklikten
yükleme havuzuna düştüğü öğrenildi.
11 Ocak günü, Tekirdağ’da asansör boşluğuna düşen işçi Y.Y (1983)’nin yaralandığı öğrenildi.
211
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
12 Ocak günü, Tekirdağ'ın Muratlı ilçesinde, fabrikada elektrik akımına kapılan işçi Murat Yıldız’ın
(1979) yaralandığı öğrenildi.
12 Ocak günü, Balıkesir'in Dursunbey ilçesinde çalıştığı binanın 4. katından düşen inşaat işçisi
Mehmet Demircan (1961)’ın ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybettiği öğrenildi.
13 Ocak günü, Kocaeli’nin Gebze İlçesi’nde, sac tanker üretimi yapılan Cryocan adlı firmanın üretim
bölümünde, yapılan bir ürün testi sırasında, izolasyonda kullanılan ve ürünün içine basılan perlit
tozunun, sızarak ortama karıştığı, ortamda bulunan ve gözlerinde şiddetli yanma hisseden 13 işçinin
hafif yaralandığı öğrenildi.
15 Ocak günü, Bolu’da özel bir maden ocağında meydana gelen patlamada bir işçinin hayatını
kaybettiği öğrenildi.
19 Ocak günü, İstanbul’da Pendik'te içi su dolu kuyunun kapatılması için kurulan inşaat iskelesinin
çökmesi sonucu bir işçinin göçük altında kaldığı öğrenildi.
20 Ocak günü İstanbul’da, Tuzla Tersaneler Bölgesi'nde Sedef Tersanesi'ndeki boya atölyesinde boya
işi nedeniyle atölyedeki kule merdivenine çıkmaya çalışan Selamettin Erdem (1973) ve Fesih Bartek
(1983) isimli işçilerin kulenin devrilmesi sonucu düşerek yaralandığı öğrenildi.
24 Ocak günü, İstanbul’un Fatih İlçesi’nde balığa çıkmak için hazırlık yapan Cem Yıldırım’in (1981),
kolunu "Irgat"a (denize bırakılan ağı çekmek için kullanılan düzenek) kaptırdığı, kolu kopan ve
başından yaralanan balıkçının olay yerinde yaşamını yitirdiği öğrenildi.
25 Ocak günü, İstanbul’un Eyüp İlçesi’ndeki Göktürk bölgesinde açık alanda kömür çıkartılan Ökten
Madencilik’e ait ocakta çalışan Şehmus Deniz’in tahliye çalışması sırasında vücudunu makineye
kaptıran Deniz, ağır şekilde yaralandığı öğrenildi.
28 Ocak günü, Bursa’da çalıştıkları işyerinde elektrik akımına kapılan 2 işçinin ağır yaralandığı
öğrenildi. Çalık Halil Mahallesi 142. Cadde 1. Sokak'ta bir işyerinde çalışan Erkan Aslandaş (1950) ve
Sezai Güney (1973), kullandıkları profil merdiveni çevirirken bir ucunun elektrik hattına temas etmesi
sonucu elektrik akımına kapıldığı öğrenildi.
30 Ocak günü, Bursa’da bir binada çalışan Mahmut A.(1978)’nın, sıva yaptığı sırada dengesini
kaybederek iskeleden düştüğü ve ağır yaralandığı öğrenildi.
212
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
31 Ocak günü Bursa’da, 6 metre yüksekten düşen inşaat işçisi hastaneye kaldırıldı. Merkez Nilüfer
ilçesi Fethiye Mahallesi Filibe Caddesi'ndeki bir inşaatta çalışan Ali K.(1987)’nın, başı dönünce 6 metre
yükseklikten düştüğü, ağır yaralanan işçinin ile hastaneye kaldırıldığı öğrenildi.
1 Şubat günü, İstanbul’da bir reklam şirketinde nedeni belirlenemeyen bir nedenle patlama sonunda,
o sırada işyerinde bulunan Gürken Şahinoğlu ile kimliklerini henüz belirlenemeyen 2 kişinin
yaralandığı öğrenildi.
8 Şubat günü, Edirne'de bir fabrikada atık su kanalında bayılan işçiyi kurtarmak isteyen makine
mühendisinin, kanaldaki gazdan zehirlenerek hayatını kaybettiği öğrenildi.
8 Şubat günü, İstanbul’da Esenyurt Hadımköy yolu üzerinde kurulu bulunan Burak Alüminyum metal
fabrikasında bir işçinin, tamiri için çıktığı çatıdan metrelerce yüksekten fabrikanın ortasına düşerek
can verdiği öğrenildi.
10 Şubat günü, Kocaeli’nde ahşap iskeleler üzerinde çalışan işçilerden İlyas Güler ile adı
öğrenilemeyen iki işçinin iskelenin çökmesi sonucu 15 metreden aşağı düştüğü öğrenildi.
12 Şubat günü, Sakarya’da LPG dönüşüm işi yapan işyerinde patlama meydana geldiği ve 3 işçinin
yaralandığı öğrenildi.
13 Şubat günü, Sakarya'nın Pamukova İlçesinde faaliyet gösteren AK Gıda fabrikası gıda tesisinin
bahçesinde göçük meydana geldiği, işçilerden İbrahim Türe’nin (1983) toprak altında kalarak
yaralandığı öğrenildi.
14 Şubat günü, İstanbul’da Beylikdüzü'nde bir işçi yatakhanesinde kalan 12 kişinin sobadan çıkan
karbonmonoksit gazından etkilenerek hastaneye kaldırıldığı öğrenildi.
14 Şubat günü, Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde bir inşaatın istinat duvarının çökmesi sonucu bir işçinin
öldüğü, bir işçinin yaralandığı öğrenildi.
15 Şubat günü, İstanbul Bayrampaşa'da bir plastik oyuncak atölyesinde piknik tipi LPG tüpünün
patlaması
sonucu
çıkan
yangında
üç
işçinin
yaralandığı
öğrenildi.
20 Şubat günü, Bursa Doğanbey'de bir inşaatta çalışan 50 işçinin öğle yemeğinde yedikleri yemekten
zehirlendikleri öğrenildi.
20 Şubat günü, Tekirdağ’da belediyeye ait inşaattan düşen işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi.
213
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
23 Şubat günü, Çanakkale Boğazı geçişi yaparken iş kazası geçiren ve parmakları kopma noktasına
gelen Antigua&Barbados bayraklı gemideki Ukraynalı personel 40 yaşındaki Serhiy Sazonets’ın , Sahil
Güvenlik ekiplerinin özverili çalışması sonucu 1 saat 15 dakikada hastaneye kaldırıldığı öğrenildi.
24 Şubat günü, Bursa'da, çalıştığı inşaatta merdiven boşluğuna düşen kalıp ustası Mehmet Emin
Öztürk (1961)’in hayatını kaybettiği öğrenildi.
25 Şubat günü, Kocaeli'nin Kartepe ilçesinde demir çelik fabrikasında çalışan bir işçinin, kafasına vinç
çarpması sonucu hayatını kaybettiği öğrenildi.
27 Şubat günü, İstanbul’da, kot işçilerinin dramını anlatan 'Dönüş' belgeselinin kahramanlarından
Mehmet Şah Yalçın’ın hayata 31 yaşında veda ettiği öğrenildi.
28 Şubat günü, Bursa’da organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren mobilya fabrikasında meydana
gelen olayda, 7 metre yüksekliğindeki çatıdan düşen işçinin ağır yaralandığı öğrenildi.
4 Mart günü, Bursa’da, inşaattan düşerek ağır yaralanan işçinin kaldırıldığı hastanede hayatını
kaybettiği öğrenildi.
4 Mart günü, Çanakkale Boğazı'ndan geçmekte olan Antigua bandıralı "Sirius" adlı kargo gemisinin
ambarından düşen bir işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi.
5 Mart günü, Sakarya'nın Erenler İlçesi’nde döküm atölyesinde filtre değişimi sırasında yüksek
gerilime kapılan işçinin ağır yaralandığı öğrenildi.
5 Mart günü, Kocaeli’nde, Körfez Sanayi Sitesi’nde bulunan bir plastik boru imalatı firmasında açık
bırakılan oksijen tüpünün patlamasıyla bir işçinin yaralandığı öğrenildi.
6 Mart günü, İstanbul’da terk edilen binadaki plastik pencere çerçevelerini sökmeye çalışan
hurdacının üzerine duvarın yıkılması sonucu can verdiği öğrenildi.
9 Mart günü, İstanbul’da Gazanfer Özcan Tiyatrosu’nda sergilenecek olan “Toylu Tamaşa” adlı
oyunun provası sırasında oyunculardan 23 yaşındaki Betül Efe’nin sahnedeki cam masanın üzerine
düştüğü ve yaralandığı öğrenildi.
214
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
10 Mart günü, Balıkesir’in Edremit ilçesinde bir inşaat şantiye binasının yıkımını yapan bir işçinin
duvarın yıkılmasıyla birlikte yaralandığı öğrenildi.
11 Mart günü, Çanakkale İÇDAŞ’ta bakımını yaptığı vinçten düşen bir işçinin ağır yaralandığı öğrenildi.
17 Mart günü, Bolu’da 4 katlı bir apartmanın dışına yalıtım çalışması için kurulan iskelenin çökmesi
sonucu, 2 işçinin yaralandığı öğrenildi.
18 Mart günü, Sakarya’da bir otelde elektrik tesisatı iş yapan 36 yaşındaki işçi Murat K.’nın çıktığı
merdivenden düşerek ağır yaralandığı öğrenildi.
29 Mart günü, Sakarya’da, çalıştıkları inşaattan düşen iki işçinin yaralandığı öğrenildi.
5 Nisan günü, Tekirdağ’da limanda çalışan işçinin liftrakın altında kalarak hayatını kaybettiği öğrenildi.
7 Nisan günü, Tekirdağ'da inşaatta çalışan bir işçinin, vincin altında kalarak hayatını kaybettiği
öğrenildi.
7 Nisan günü, Tekirdağ'ın Şarköy İlçesi’ndeki bir inşaatın 4. katında çalışan Ş.E’nin, yağmur nedeniyle
ayağı kayarak havalandırma boşluğuna düşüp yaralandığı öğrenildi.
7 Nisan günü, İstanbul’a geleli üç gün olan, kalacak yerleri olmadığı için çalıştıkları inşaatta uyuyan
Bingöllü inşaat işçileri, ısınmak için boya tenekesinde yaktıkları ateşin dumanından zehirlenen iki
işçinin hayatını kaybettiği, bir işçininse durumunun ağır olduğu öğrenildi.
12 Nisan günü, Sakarya’da bir lastik tamir atölyesinde işçi olarak çalışan 34 yaşındaki Önder
Çalışkan’ın lastiğe hava bastığı sırada lastiğin patlaması sonucu yaralandığı öğrenildi.
20 Nisan günü, İstanbul Beylikdüzü'nde sabaha karşı bir mobilya atölyesinde yangın çıktığı, iki işçinin
yangında hayatını kaybettiği öğrenildi.
25 Nisan günü, Tekirdağ’da inşaatta çalışırken elektrik akımına kapılan çırak öğrenci yaralandığı
öğrenildi.
26 Nisan günü, Tekirdağ' da bir evin çatısında yapılan onarım çalışması sırasında çıkan yangında 2
işçinin yaralandığı öğrenildi.
1 Mayıs günü, Bursa'nın İnegöl İlçesi’nde çatıda boya yaparken iskeleden düşen boya ustasının ağır
yaralandığı öğrenildi.
215
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
2 Mayıs günü, Düzce'nin Gölyaka İlçesi’nde, yapımı devam eden Aksu Hidroelektrik Santrali'nde (HES)
çalışan bir işçinin, iş makinesinin devrilmesi sonucu yaralandığı öğrenildi.
3 Mayıs günü, Sakarya'nın Sapanca İlçesi’nde, eski bir hamamda yapılan tadilat çalışmaları sırasında
meydana gelen göçükte bir işçinin yaralandığı öğrenildi.
5 Mayıs günü, İstanbul’da temizlik yaptığı evin camından düşen kadın ev işçisinin hayatını kaybettiği
öğrenildi.
7 Mayıs günü, İstanbul’da Örma Tekstil’de 100’den fazla işçinin yedikleri yemekten zehirlendiği
öğrenildi.
8 Mayıs günü, Bursa TOKİ inşaatında toprak kaymasının meydana geldiği ve 1 işçinin ağır yaralandığı
öğrenildi.
9 Mayıs günü, Sakarya’da, Sakarya Elektrik Dağıtım AŞ'de görevli Ersin Can (1982) ve Ferhat İnce
(1983)’nin elektrik akımına kapılmaları sonucunda yaralandıkları öğrenildi.
17 Mayıs günü, Tekirdağ'ın Çorlu İlçesi’nde, inşaatta kalıp ustası olarak çalışan işçinin, 15 metre
yükseklikten düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi.
20 Mayıs günü, Kocaeli'nin Derince İlçesi’nde 3 katlı binanın çatısında yapılan bakım onarım
çalışmaları sırasında çıkan yangında, alevlerin arasında kalan işçinin, 3. kattan atlayarak yaralandığı
öğrenildi.
22 Mayıs günü, Bursa’da bir işçinin beş yıldızlı otel inşaatının 17. katından düşerek hayatını kaybettiği
öğrenildi.
25 Mayıs günü, Kocaeli'nin Derince İlçesi’nde yük treninin çarptığı istasyon görevlisi işçinin yaralandığı
öğrenildi.
28 Mayıs günü, Bursa'nın Nilüfer İlçesi’nde, bir binanın çatısına izolasyon malzemesi Ali İhsan Beydilli
isimli inşaat işçisinin dengesini kaybederek inşaatın beşinci katından aşağıya düşüp hayatını kaybettiği
öğrenildi.
216
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
29 Mayıs günü, Sakarya’da Taş ocağında meydana gelen kazada devrilen kepçe altında kalan kepçe
operatörünün hayatını kaybettiği öğrenildi.
31 Mayıs günü, Bursa'nın İnegöl İlçesi’nde Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren bir mobilya
fabrikasında çalışan bir işçinin 4 parmağı koparak yaralandığı öğrenildi.
31 Mayıs günü, Bursa'nın Kestel İlçesi'ndeki Coca Cola fabrikasının kazan dairesine kurulumu yapılan
buhar kazanının patlamasıyla, 1 işçinin hayatını kaybettiği, 8 işçininse ağır yaralandığı öğrenildi.
3 Haziran günü, Sakarya’da bir inşaatta meydana gelen iş kazasında 1 işçinin yaralandığı öğrenildi.
3 Haziran günü, İstanbul Beykoz’da bir villaya ait 4 metre derinliğindeki su kuyusunu temizlemek
isteyen 2 işçinin, metan gazından zehirlendiği öğrenildi.
5 Haziran günü, Bursa’da arıtma tesisinde suya düşen işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi.
6 Haziran günü, Edirne’de Harmanlı Köyü’nde faaliyet gösteren özel bir kömür ocağında çalışan
maden işçilerinin zehirlendiği, işçilerden birinin hayatını kaybettiği, üçününse yaralandığı öğrenildi.
7 Haziran günü, Düzce’de HES baraşı inşaatında bir işçinin iş makinası altında kalarak, bir işçinin
toprak altında kalarak yaralandığı öğrenildi.
8 Haziran günü, Tekirdağ'da bir işçinin, işe başladığı ilk gün 8. kattan aşağıya düşerek ağır yaralandığı
öğrenildi.
8 Haziran günü, Bolu’da orman işçisinin devrilen traktörün altında kalarak öldüğü öğrenildi.
10 Haziran günü, Kocaeli’nde İlsa Beton tesislerinde elektrik çarpması sonucu bir işçinin hayatını
kaybettiği öğrenildi.
10 Haziran günü, Balıkesir’de bir sitenin arıtması için çalışan iki işçinin, girdikleri kanaldan sızan metan
gazından zehirlenerek hayatını kaybettiği öğrenildi.
10 Haziran günü, İstanbul Beyoğlu'nda bir otel inşaatının yıkım çalışması sırasında, belindeki halatı
kopan inşaat işçisinin, yüksekten düşerek yaralandığı öğrenildi.
12 Haziran günü, Kocaeli'nde çalıştığı inşaatın 3. katından düşen işçi ağır yaralı olarak kaldırıldığı
hastanede yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadığı öğrenildi.
217
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
12 Haziran günü, Bursa’nın İnegöl İlçesi'nde 21 yaşındaki Şentürk Taşçı’nın, sunta fabrikasında pres
makinesinin testeresine kafasını kaptırarak hayatını kaybettiği öğrenildi.
15 Haziran günü, Edirne'deki bir fabrikada çalışan işçinin çalıştığı esnada eline makine iğnesi batması
sonucu yaralandığı öğrenildi.
15 Haziran günü, Düzce'de yol çalışması esnasında yüksek gerilim hattından elektrik akımına kapılan 1
işçinin öldüğü, 1 işçinin ise yaralandığı öğrenildi.
18 Haziran günü, Balıkesir’de Kula Yağ Fabrikası'nda çalışan işçinin çatı onarımı esnasında meydana
gelen kazada yüksekten düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi.
19 Haziran günü, İstanbul Şişli'de kanalizasyon çalışmasında meydana gelen göçükte iki işçinin
yaralandığı öğrenildi.
20 Haziran günü, Düzce Akçakoca'da Ümran Boru Fabrikası Personeli Murat Aşık’ın (1974), fabrikada
geçirdiği iş kazasında hayatını kaybettiği öğrenildi.
21 Haziran günü, Kocaeli’nin Körfez ilçesinde faaliyet gösteren İGSAŞ Fabrikası’nda meydana gelen iş
kazasında bir kişinin yaşamını yitirdiği öğrenildi.
23 Haziran günü, Balıkesir’in İvrindi İlçesi’nde TEK’in özel firmasında çalışan bir işçinin elektrik
çarpması sonucu hayatını kaybettiği öğrenildi.
23 Haziran günü, İstanbul Esenyurt'ta oto sanayi sitesinde bulunan yağ ve tiner deposunda çıkan
yangında 1 işçinin hayatını kaybettiği, 3 işçininse yaralandığı öğrenildi.
24 Haziran – Tekirdağ’ın Malkara İlçesi’nde, çalıştığı inşaattan dışarıya uzattığı metali yüksek gerilim
hattına değdiren inşaat işçisinin elektrik akımına kapılarak yaralandığı öğrenildi.
29 Haziran günü, Bilecik’te inşaatta çalışan iki işçinin elektrik akımına kapılarak yaralandığı öğrenildi.
30 Haziran günü, Balıkesir’de Dursunbey Sanayi Sitesi’nde meydana gelen kazada kamyona talaş
saran gündelikçi işçi Ali Rıza Döner’in talaş imalathanelerinin birinden talaş alımını bitirip kamyona
binmek istediği sırada, kamyonun hareket etmesi sonucu kamyonun altında kalarak yaralandığı
öğrenildi.
218
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
5 Temmuz günü, Edirne’de kaynak yaparken akıma kapılan işçinin ağır yaralandığı öğrenildi.
5 Temmuz günü, İstanbul Sultanbeyli'de bir lisenin inşaatında çalışmaya başlayan işçinin, ilk gününde
toprak altında kalarak hayatını kaybettiği öğrenildi.
5 Temmuz günü, İzmit'te 2 taşeron firma işçisinin, yeni bir binanın çatısını yapmaya çalışan işçinin
aniden çöken çatının altında kalarak; bir işçinin hayatını kaybettiği, bir işçininse yaralandığı öğrenildi.
5 Temmuz günü, Bilecik’te dış cephe yalıtımı yaparken 3. kattan düşen bir işçinin ağır yaralandığı
öğrenildi.
9 Temmuz günü, Yalova Tersanesi’nde faaliyet gösteren Sefine Tersane'sinde bir işçinin yaşamını
yitirdiği öğrenildi.
10 Temmuz günü, Sakarya’da, kompresör kayışına elini kaptıran işçinin 4 parmağının koptuğu
öğrenildi.
13 Temmuz günü, Kocaeli’nde bir işçinin, bakım yaptığı elektrik panosundaki şalterin kapanmaması
sonucu elektrik akımına kapılarak yaralandığı öğrenildi.
19 Temmuz günü, Sakarya'nın Sapanca ilçesinde site inşaatında çalışan işçinin, 9 metre
yüksekliğindeki çatıdan düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi
20 Temmuz günü, Kocaeli’nde limanda çalışan işçinin iş makinesinin altında kalarak yaşamını yitirdiği
öğrenildi.
20 Temmuz günü, Bursa’da Sunta fabrikasında patlama meydana geldiği; 1 işçinin hayatını kaybettiği,
5 işçininse yaralandığı öğrenildi.
22 Temmuz günü, Düzce’de inşaattan düşen işçinin ağır yaralandığı öğrenildi
28 Temmuz günü, Kocaeli’nde deterjan fabrikasında çıkan yangında 9 işçinin yaralandığı öğrenildi.
28 Temmuz günü, İstanbul Fatih’te inşaat halindeki itfaiye binasında meydana gelen göçükte biri ağır
3 işçinin yaralandığı öğrenildi.
2 Ağustos günü, Edirne’de bir fabrika mutfağında çıkan patlama sonucu bir işçinin yaralandığı
öğrenildi.
219
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
2 Ağustos günü, Edirne’de inşaat iskelesinden düşen bir işçinin yaralandığı öğrenildi.
5 Ağustos günü, Bursa’da bir inşaat işçisinin elektrik akımına kapılıp öldüğü öğrenildi.
6 Ağustos günü, Yalova’da göçük altında kalan bir işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi.
15 Ağustos günü, Sakarya’da inşaattan düşen işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi.
16 Ağustos günü, Kırklareli’nde orman işçisinin elini hızar kestiği öğrenildi.
18 Ağustos günü, Bolu’da inşaatın beton kalıbının çökmesi sonucu 1 işçinin öldüğü, 2 işçininse
yaralandığı öğrenildi.
21 Ağustos günü, Bursa’da hurdacı sitesinde plastik kırma makinesine kapılan bir işçinin feci şekilde
parçalanarak hayatını kaybettiği öğrenildi.
22 Ağustos günü, Bursa’da TOKİ inşaatından düşen tuğlaların altında kalan işçinin hayatını kaybettiği
öğrenildi.
25 Ağustos günü, Kocaeli’nde toprak altında kalan yol işçisi yaralandığı öğrenildi.
30 Ağustos günü, Sakarya’da su kuyusuna giren işçinin zehirlenerek hayatını kaybettiği öğrenildi.
7 Eylül günü, Bursa Harmancık ilçesinde bir maden ocağında çalışan işçilerin üzerine taş düşmesi
sonucu bir işçinin hayatını kaybettiği, bir işçinin de yaralandığı öğrenildi.
7 Eylül günü, Tekirdağ Muratlı ilçesinde, 47 işçinin, kimyasal maddeden çıkan dumandan zehirlendiği
öğrenildi.
8 Eylül günü, Kocaeli’nin Gölcük İlçesi'nde sıva yaptığı inşaatın dördüncü katında düşen işçinin
hayatını kaybettiği öğrenildi.
8 Eylül günü, Bursa'da Doğanbey Kentsel Dönüşüm Projesi'nde çalışan 8 günlük işçinin, 18. kattan
düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi.
220
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
9 Eylül günü, Edirne'nin Keşan ilçesine bağlı Yenimuhacir beldesi TOKİ Konutları'nda tıkanan
kanalizasyonu temizlemek için rögara giren işçilerden birinin hayatını kaybettiği, diğerinin de ağır
yaralandığı öğrenildi.
12 Eylül günü, Kocaeli'nde çıkan fabrika yangınında 1 işçinin yaralandığı öğrenildi.
12 Eylül günü, Balıkesir'in Dursunbey ilçesinde bulunan kömür ocağında meydana gelen göçükte bir
maden işçisinin hayatını kaybettiği öğrenildi.
13 Eylül günü, Bursa'nın İnegöl ilçesinde, kanalizasyon çalışmaları sırasında toprak altında kalan
işçinin ağır yaralandığı öğrenildi.
13 Eylül günü, Bursa'nın İnegöl ilçesinde OSB içerisinde bulunan bir fabrikada meydana gelen
patlamada 2 işçinin yaralandığı öğrenildi.
14 Eylül günü, Sakarya'nın Karapürçek ilçesinde bir taş ocağında üzerine devrilen 8 tonluk iş
makinesinin
altında
kalan
operatörün
hayatını
kaybettiği
öğrenildi.
19 Eylül günü, İstanbul Çekmeköy Nişantaşı mevkiinde bulunan Özyeğin Üniversitesi inşaatında
çökme meydana geldiği, kaza sırasında çok sayıda işçinin enkaz altında kalarak yaralandığı öğrenildi.
19 Eylül günü, Çanakkale'de Esenler Mahallesi Barışkent Sitesi’nde binaların mantolama çalınmasını
yapan işçilerden Ahmet Arslan’ın, 5. kattaki iskelenin devrilmesi sonucu yere düşerek hayatını
kaybettiği öğrenildi.
20 Eylül günü, Edirne Keşan İlçesi’ne bağlı Beğendik Beldesi’ne yapılacak olan çeşmeye su borusu
döşemek için kazılan 8 metre derinliğindeki kanaldan çıkarılan toprağın kayması sonucu altında kalan
2 işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi.
20 Eylül günü, İstanbul’da Tuzla'da iki işçinin yanarak hayatını kaybettiği öğrenildi.
25 Eylül günü, Edirne’de Salça fabrikasında, Ümit Bayır adlı işçinin, tamir için girdiği kazanın mikserini
yanlışlıkla çalıştırması sonucu ağır yaralandığı öğrenildi.
27 Eylül günü, Kocaeli Kartepe'de kurulu bir fabrikada çalışan Basri Ağdeniz’in (1980) temizlik yapmak
için çıktığı 11 metre yüksekliğindeki binanın çatısından düşerek yaralandığı öğrenildi.
28 Eylül günü, Kocaeli Taşıt Araçları Yan Sanayi Organize Sanayi Bölgesi'nde bir fabrikada çıkan yangın
sonucu 5 işçinin yaralandığı öğrenildi.
221
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
2 Ekim günü, Kocaeli Körfez ilçesi Yukarı Hereke’deki Özka Madencilik’in işlettiği taş ocağında İsmet
Yaman(1963) adlı işçinin, huniye düşerek tonlarca ağırlıktaki mıcırın içine gömüldüğü, hastaneye
kaldırılırken yolda hayatını kaybettiği öğrenildi.
2 Ekim günü, Düzce’de, çalıştığı taş ocağında taş kırma makinesine düşen işçi 36 yaşındaki Erdal
Badıç’ın parçalanarak yaşamını yitirdi.
7 Ekim günü, Balıkesir'in Bandırma ilçesindeki ETİ Maden İşletme Müdürlüğü'nde meydana gelen iş
kazasında bir işçinin çatıdan düşerek ağır yaralandığı öğrenildi.
8 Ekim günü, Sakarya'nın Akyazı ilçesinde çalıştığı okul inşaatından düşen bir işçinin yaralandığı
öğrenildi.
9 Ekim günü, Kocaeli Gebze'de kurulu bulunan RM Depolama'da yaşanan iş kazasında bir işçinin
boynu kırılarak yaşamını yitirdiği öğrenildi.
11 Ekim günü, Çanakkale’nin Biga ilçesinde kurulumu devam eden Elektronik Denetleme Sistemi
(EDS) çalışmasında görev yapan işçinin vinçten düşerek ağır yaralandığı öğrenildi.
11 Ekim günü, İstanbul Beşiktaş'ta çalıştığı inşaattan başına beton parçası düşen inşaat işçisinin,
hayatını kaybettiği öğrenildi.
11 Ekim günü, İstanbul Sarıyer İsmail Akgün Devlet Hastanesi'nin bodrum katındaki sterilizasyon
ünitesinde bir cihazın patlaması sonucu bir temizlik işçisinin hafif yaralandığı öğrenildi.
14 Ekim günü, Edirne’de ayağına yağ kolisi düşen işçinin yaralandığı öğrenildi.
14 Ekim günü, Bilecik Pazaryeri'nde bir seramik fabrikasında çalışan işçinin hayatını kaybettiği
öğrenildi.
15 Ekim günü,Bilecik'in Bozüyük ilçesinde Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş.'ye bağlı (OEDAŞ) Cihangazi
Beldesi ile– Karaçayır Köyü elektrik hattında bakım yapan taşeron firmada çalışan 4 kişinin akıma
kapılarak yaralandığı öğrenildi.
222
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
17 Ekim günü, Tekirdağ’ın Çorlu İlçesi’nde çalıştığı fabrika inşaatından düşen kalıp ustası 45 yaşındaki
Şaban Karahan öldüğü öğrenildi.
23 Ekim günü, Sakarya'nın Erenler ilçesinde, sebze halinde yükleme işinde çalışan işçinin, geri
manevra yapan kamyonun altında kalarak hayatını kaybettiği öğrenildi.
23 Ekim günü, İstanbul Esenyurt'ta Fatih Sanayi Sitesi'ndeki karoser atölyesinde çıkan yangında bir
işçinin yaşamını yitirdiği öğrenildi.
25 Ekim günü, Düzce’nin Gölyaka İlçesi’nde traktörün altında kalan orman işçisi Hikmet Kaval’ın
hayatını kaybettiği öğrenildi.
25 Ekim günü, Bilecik’in Bozüyük ilçesinde çalıştığı inşaatın asansör boşluğuna düşen işçinin ağır
yaralandığı öğrenildi.
28 Ekim günü, Kocaeli’nde Kent Ormanı civarına fidan dikim sahası açmak isteyen bir operatörün,
devrilen iş makinesinin altında kalarak yaşamını yitirdiği öğrenildi.
29 Ekim günü, İstanbul’da Ambarlı Santrali şalt sahasında 36 Kv hücrede çarpılarak ağır yaralanan
Gürol Camcı’nın hayatını kaybettiği öğrenildi.
29 Ekim günü, Bursa 'nın Karacabey İlçesi'nde, çöp kamyonunun arkasında, konteyneri kaldırıp
boşaltan mekanizmaya kafası sıkışan 39 yaşındaki temizlik işçisi Mehmet Şahin’in hayatını kaybettiği
öğrenildi.
SENDIKALI OLDUKLARI İÇIN BASKIYA UĞRAYANLAR
1) 24 Şubat günü, DSC Otomotiv sendikalı olduğu gerekçesiyle bir grup işçiyi işten çıkardığı,
yerlerine dışarıdan bir grup işçiye işbaşı yaptırdığı öğrenildi.
2) 17 Mart günü, Düzce’de Deri-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılan ve direnişe geçen
DESA Deri işçilerinden Serdar Kuru direnişlerinin 45. gününde olduklarını ve direnişten
vazgeçmeyeceklerini ifade etti.
3) 18 Mart günü, İstanbul’da AKP’li Esenyurt Belediyesi yönetiminin, sendikalı oldukları
gerekçesiyle 13 işçiyi daha işten attığı öğrenildi. Ağustos ayından bu yana işten atılan işçilerin
sayısının 68 e yükseldiği belirtildi.
223
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
4) 10 Mayıs günü, Düzce’de Birleşik Metal-İş sendikasına üye oldukları için işten atılan Mas-Daf
işçilerinin işe geri dönme talepleri için Düzce'den İstanbul'a 10 günlük yürüyüş başlattığı
öğrenildi. Düzce Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren MAS-DAF Makine işyerinde
çalışan ve Birleşik Metal-İş sendikasında örgütlendikleri için 120 işçinin işten çıkarıldığı
belirtildi.
5) 23 Mayıs günü, İstanbul’da, Türkiye Ticare Kooperatif, Eğitim, Büro ve Güzel Sanatlar İşçileri
Sendikasının yaptığı açıklamada, sendikal örgütlenme çalışması yürüttüğü için 4 Burger King
Çağrı Merkezi çalışanının(Murat Yıldız, İsmail Yıldız, Pınar Bat ve Gülbahar Bat) işten
çıkarıldığını belirtildi.
6) 31 Mayıs günü, Birleşik Metal-İş'e üye oldukları için işten çıkarılan yaklaşık Casper işçileri, 21
Şubat'tan beri sürdürdükleri mücadeleye Taksim'de devam ettikleri öğrenildi. 16 Şubat'tan
itibaren çıkarılan işçi sayısı 30'a yaklaştığı,bunların içinde 15 yılı aşkın süredir firmada
çalışanların da olduğu belirtildi.
7) 11 Temmuz günü, Balıkesir'deki İşbir Sentetik fabrikasında sendikalı oldukları için işten
çıkarılan 50 işçi, fabrika önünde 13 gündür direnişte olduğu öğrenildi.
8) 8 Ağustos günü, Bilgi Üniversitesi’nde sendikalı 2 öretim görevlisinin sözleşmesinin y
enilenmediği ve 25 asistan ve öğretim görevlisinin işine son verildiği öğrenildi. İşten çıkarılan
ve sözleşmesi yenilenmeyen personellerin isimleri:Bahar Şahin, Beril Sönmez, Fırat Kaya,
Gökçe Öcal, Evin Aslan, Aslı Odman, Oya Cesur Demir, Ömer Albayrak, Reyda Ergün, Göktürk
Uyan, Erdem Akyazılı, Alişan Çapan, Hale Akay, Fatma Pınar Arslan, Hande Şahinkaya, Melda
Keçeci, Akın Tek, Aslı Güneş, Öznur Şahin, Sibel Ercan, Yalçın Armağan, Selma Altıntaş
Bursalıoğlu, Ali Serdar, Nesrin Şentürk, Sinem Çelebioğlu, Semra Somersan, Erol Katırcıoğlu
9) 14 Ekim günü, sendikalı oldukları gerekçesiyle Kampana ve Savranoğlu Deri'de bugüne kadar
toplam 57 kişinin işten çıkarıldığı, işçilerden 38'inin ise İzmir'den İstanbul'a "sürgün" edildiği
öğrenildi. İstanbul Tuzla'da Kampana Deri’nin ve İzmir'de Savranoğlu Deri aynı işverene ait
olduğu, Kampana'da taşeron işçileri uzun çalışma saatlerine, düşük ücrete karşı örgütlenerek
Deri-İş sendikasına üye olmalarıyla birlikte, ilk olarak 19 Mart'ta iki kadın işçinin işten
çıkarıldığını, ardından 14 işçi daha "işçi fazlalığı" ve "fabrikada eylem yapmak" gibi
gerekçelerle işten çıkarıldığı öğrenildi. Ancak asıl nedenin işçilerin "sendikalı" oldukları
belirtildi. 13 Ekim günü ise 38 işçinin daha iş akitlerinin feshedildiği öğrenildi.
10) 18 Ekim günü, işten çıkarılan 123 BEDAŞ taşeron işçisinden Öğretici, sendikalı olduktan sonra
kullandığı ilk yıllık izin dönüşü işten çıkarıldığını belirtti. Şirketin ilk olarak 10 Haziran’da,
224
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
sendikal örgütlenmeyi engellemek için 22 işçiyi işten çıkardğıı; ancak işçilerin direnişe
geçmesi üzerine üç saat içinde işe geri almak zorunda kaldığı, 30 Ağustos'ta 70 işçinin
"taşeron şirketin ihalesi bitti" denerek işten çıkarıldığı, BEDAŞ yetkilileri, ihale yapılınca
işçilerin geri alınacağını söylemesine rağmen işçiler geri alınmaması üzerine 53 işçinin daha
çıkarılmasıyla sayının 123'e yükseldiği öğrenildi.
11) 30 Ekim günü, İstanbul Çerkezköy’de bulunan TREXTA TR Deri Fabrikası’ndan sendika üyesi
20 işçinin işten çıkarıldığı öğrenildi.
12) 27 Aralık günü, İstanbul’da Beşiktaş Belediyesi'ne bağlı Beltaş'ta çalışan, çalışma koşullarının
düzeltilmesi ve kadrolu çalışan olabilmek için Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na
(DİSK) bağlı Genel İş sendikasına üye olan 178 taşeron işçisinin iş akdinin feshedilip işten
çıkarılacağı öğrenildi.
13) 20 Şubat günü, İstanbul Topkapı'da bulunan Uzel Makine'den 2 yıl önce işten atılan 956 işçi
patronun alacaklarını taahhüt ettiği zamanda ödememesi üzerine yeniden eyleme başladı.
14) 23 Şubat günü, Kocaeli'nin Kartepe İlçesi'nde, otomobil koltuğu üreten fabrikada isten
çıkarılan ve fabrika önünde toplanarak yeni alınanların içeri girmesini engelleyen 35 isçi ile
sendikacılara polis müdahale etti. Birleşik Metal-Is Sendikası Kocaeli Şube Başkanı Hami
Baltacı'nın kaburga kemiğinin kırıldığı olayda bir isçi de yaralandı.
15) 4 Nisan günü, iş akitleri keyfi bir şekilde feshedildikten sonra fabrikayı terk etmeyen 112 kişi
gözaltına alındı.Düzce'nin Beyköy beldesindeki 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) faaliyet
gösteren MAS-DAF firmasının yetkilileri grev yaptıkları, iş yavaşlattıkları gerekçesiyle iş akitleri
sona erdirilen 112 işçinin fabrikayı terk etmediği iddiasıyla cumhuriyet başsavcılığına suç
duyurusunda bulundu.Başsavcılığın kararı doğrultusunda sabah saatlerinde fabrikaya
jandarma ekipleri ile itfaiye araçları ve ambulanslar sevk edildi. Fabrikayı terk etmeyen işçileri
gözaltına alarak İl Jandarma Alay Komutanlığına götürdü.İşçilerin gözaltına alınması sırasında
fabrikaya gelen Birleşik Metal-İş Sendikası İzmit Şube Başkanı Hami Baltacı, toplu işten
çıkarmalar konusunda anayasanın ihlal edildiğini belirterek, ''Toplu işten çıkarmalarda
işverenin 1 ay öncesinden İŞKUR Bölge Müdürlüğüne müracaat etmesi gerekiyordu. Bunu
yapmayarak anayasayı ihlal ettiler. Sonuna kadar direneceğiz'' dedi. MAS-DAF Makina
Sanayi'deki işçilerinin BMİS örgütlenmesinin ardından BMİS, çoğunluğu sağlayarak Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığına yetki tespiti için başvurmuş, MAS-DAF yönetim kurulu 22 işçiyi
işten çıkarmıştı.
16) 13 Mayıs günü, Düzce Organize Sanayi Bölgesi’nde Kurulu olan Mas-Daf işyerinde Birleşik
Metal sendikasına üye oldukları için işten çıkarılan 120 işçi direnişlerine devam ediyor. 10
Mayıs günü seslerini halka ve kamuoyuna duyurabilmek için Düzce’den İstanbul’a yürüyüş
başlatan işçiler yürüyüşlerinin 3. gününde Adapazarı’ndaydı.
225
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
17) 13 Temmuz günü, 2009 yılının nisan ayında TEKSİF üyesi işçileri zorla sendikadan istifa ettiren
ve istifa etmeyenleri de işten atan Edirne Giyim Sanayi fabrika yönetimi, TCK 118/1
maddesince cezalandırılmalarına karşın 5 sendikalı işçiyi daha işten çıkarttı.
HAKLARINDA SORUŞTURMA AÇILAN MEMURLAR
1) 27 Aralık günü, Kamu emekçilerinin 21 Aralık'taki bir günlük greviyle ilgili İstanbul ve
Anadolu’nun diğer şehirlerinde bazı öğretmen ve sağlıkçıklara ön soruşturma yapıldığı
öğrenildi. EĞİTİM SEN genel Sekreteri Mehmet Bozgeyik, hem kendi sendika üyelerine hem
de başka sendikalarda olup greve katılanlardan ifade istendiğini ve bazı illerde 2911sayılı
"Toplantı ve gösteri yürüyüşleri Kanunu”na muhalefetten soruşturma açıldığını söyledi.
SÜRGÜN EDILENLER
1) 14 Ekim günü, sendikalı oldukları gerekçesiyle Kampana ve Savranoğlu Deri'de bugüne kadar
toplam 57 kişinin işten çıkarıldığı, işçilerden 38'inin ise İzmir'den İstanbul'a "sürgün" edildiği
öğrenildi. İstanbul Tuzla'da Kampana Deri’nin ve İzmir'de Savranoğlu Deri aynı işverene ait
olduğu, Kampana'da taşeron işçileri uzun çalışma saatlerine, düşük ücrete karşı örgütlenerek
Deri-İş sendikasına üye olmalarıyla birlikte, ilk olarak 19 Mart'ta iki kadın işçinin işten
çıkarıldığını, ardından 14 işçi daha "işçi fazlalığı" ve "fabrikada eylem yapmak" gibi
gerekçelerle işten çıkarıldığı öğrenildi. Ancak asıl nedenin işçilerin "sendikalı" oldukları
belirtildi. 13 Ekim günü ise 38 işçinin daha iş akitlerinin feshedildiği öğrenildi.
ÇALIŞMA KOŞULLARI
1) 6 Ocak günü, İstanbul Avrupa Yakası Posta İşletme Merkezinde (AVPİM) işten atılan taşeron
posta işçileri, işyeri önünde direnişe başladı. " "Haklarımız ve geleceğimiz için mücadele
ediyoruz. İşimizi geri istiyoruz" pankartı açan işçiler, dayanışma çağrısında bulundular.
2) 04 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hasan Ulaş Ekelik: “15 işçi kıdemsiz,
ihbarsız işten atılmıştır. Bu durum TC anayasasına ve iş kanunlarına aykırılık taşıdığı gibi aynı
zamanda suçtur. Biz 16 gündür direnişte olan Ontex- canbebe işçileri olarak bu suçun bir
226
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
insanlık ayıbı ve ihlali olduğunu düşünüyoruz. Kurumunuzdan bu insan hakkı ihlaline karşı ve
sendikal bürokrasi- ihanete karşı biz direnişçi işçilere desteğinizi talep ediyoruz” dedi.
3) 13 Mayıs günü, İstanbul’da Vatan Computer’de teknik personel olarak çalışan Laz Onur
Kahveci, soyadını şirket epostasında Lazca “Kahvecisi” olarak kullanınca gördüğü baskı
nedeniyle işinden ayrılmak zorunda kaldı. Kahvecişi’nin iddiasına göre, olay şöyle gelişti:
“Geçtiğimiz Pazartesi günü Bölüm şefi ofiste yanıma geldi. ‘Soyadını Kahveci olarak kullan
kahvecişi olarak kullanma epostalarda’ diye uyardı. Ben de kendisine, ‘Bu benim kimliğimdir,
kimliğimden vazgeçemem’ diye yanıt verdim. 3 gün sonra İnsan Kaynakları Ofisi’ne çağrıldım.
Bana soyadımı Türkçe kullanmam konusunda öneriler de bulundu. ‘Yoksa istenmeyecek
şeyler olur’ dedi. Ben de bunun üzerine kendisine, Lazca soyadımı kullanacağımı söyledim.
Aynı gün bölüm şefimiz yanıma geldi ve ‘Senin istifanı bekliyorlar’ diyerek İnsan Kaynakları’na
gitmem gerektiğini söyledi.Ben de, şirketten davacı olmayacağımı içeren yazıları imzaladıktan
sonra, bana uygulanan baskı neticesinde istifa ettim” diyerek yaşananları anlattı
4) 17 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Funda Bozkurt, işyerinde
yaşadıkları kötü koşullardan dolayı işyerinde sendika çalışması başlattıklarını, bunun üzerine 4
arkadaşlarının işten çıkarıldığını, içeride gördükleri baskılar ve kötü koşullardan dolayı
çalışanların % 70’inin antidepresan kullanmaya başladığını söyledi.
5) 17 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan İsmail Yıldız, Burger King çağrı
merkezinde 1,5 yıldır çalışmakta olduğunu, insanlık dışı çalışma koşullarına karşı sendikal
çalışma örgütlediği için işten atıldığını, çalışan insanların sürekli hamburger yemek zorunda
bırakıldığını, aşağılandığını, taciz edildiğini, lavaboya gitmek bile sorun haline geldiğinden
birçok arkadaşının işyerinde sinir krizleri geçirdiğini ve antidepresan kullandığını, sendikal
çalışma yürüten arkadaşlarının tek tek odalara çağrıldığını ve istifa etmeleri için baskı
uygulanmakla beraber ailelerinin telefonla arandığını söyledi.
6) 17 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Murat Yıldız, işyeri içinde çalıştıkları
saatlerde sürekli mobing’e maruz kaldıklarını, her gün fast food yemenin ciddi sağlık sorunları
oluşturduğunu, son 1 yıl içerisinde reflü, karın ağrıları, halsizlik ve sürekli yorgunluk
yaşadığını, çalışma koşullarının ağırlığı ve baskıdan dolayı depresyona girdiğini ve
antidepresan kullandığını söyledi.
7) 24 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gülbahar Bad TAB Gıda- Reklam
Üssü’nün bir arkadaşının keyfi bir şekilde işten çıkarılmasına karşı çıktığı ve sendikal çalışma
yürüttüğü için işveren tarafından işten çıkarıldığını söyledi.
8) 24 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Pınar Bad TAB Gıda- Reklam
Üssü’nün bir arkadaşının keyfi bir şekilde işten çıkarılmasına karşı çıktığı ve sendikal çalışma
yürüttüğü için kendisini işten çıkarttığını söyledi.
227
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
9) 27 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan H.D.: “Üsküdar Müftülüğüne bağlı
Yıldırım Beyazıt Cami Kız Kuran Kursu’nda 4/B’li olarak öğretmenlik yapıyordum. İşyerimdeki
şef, vaiz, mutemet tarafından mobing uygulamalara maruz kaldım ve psikolojim çok bozuldu.
İlaç tedavisi görüyorum. Bu olay 2009 yılında gerçekleşti ve ben istifa etmek zorunda kaldım.
Ben istifa etmeseydim, onlar sözleşmemin feshi için yazı yazmışlardı zaten. Her koşulda
çıkarılacaktım işten. Elimde hastalığımla ilgili raporlarım var, ayrıca maaşımı ödemediklerine
dair belgelerim var.” dedi ve derneğimizden bilgi aldı.
10) 7 Eylül günü Sakarya şubemize başvuruda bulunan İsmail Şanlı; askerlik yaparken süreçten
kaynaklı askerliğini üç ay uzattıklarını ve o dönemin yetkililer tarafından kendilerine kamuda
iş verme güvencesi sunulduğunu belirterek, fakat aradan yıllar geçmesine rağmen işe
almadıklarını ve kendilerini aldatıldıklarını ifa etti.
11) 25 Kasım günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Kandile Yeşilfidan (1974) DİA-SA
Şirinevler mağazasında çalıştığını, amiri Arzu Batur tarafından fiziki şiddete uğradığını,
raporum olduğunu ve kamera kayıtlarında olayın görüntülerinin mevcut olduğunu söyledi.
15 Temmuz günü, 18. İstanbul Caz Festivali sahneye çıkan Aynur Doğan, Kürtçe şarkılarını
seslendirdiği sırada aşırı sağcı bir grup Aynur Doğan’ı yuhalayarak ve sahneye ellerinde
bulunan cisimleri atarak Aynur Doğan’ın Kürtçe şarkı söylemesini engelledi.
EĞİTİM VE KÜLTÜREL HAKLARI
KÜLTÜREL HAKLARA İLIŞKIN İHLALLER
1) 3 Kasım günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mikail Boz: “Ekşi sözlük adlı internet
sitesinde yazdığım bir yazıda Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Yusuf Devran
hakkında bir tanım girdim; Yusuf Devran 2011 Şubat ayında radyo, TV, Sinema bölüm
başkanlığına, Temmuzda’da dekanlığa atandı. İnternetteki yazıda bu atanmanın “tepeden
inme” olduğunu belirtmiş, eleştirmiştim. Buna istinaden Yusuf Devran savcılığa suç
228
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
duyurusunda bulunmuş. IP numarasından benim olduğumu öğrenmiş ve beni Fakülte
Yönetim Kurulu Toplantısına çağırdı ben de orada yazıyı yazdığımı kabul ettim. Ama bir
eleştiri yazısı olduğunu hakaret içermediğini hatta siteden kaldırdığımı söyledim. Kendisi
‘hakaret ve saldırı’ gerekçesiyle hakkımda disiplin soruşturması açmış. Disiplin kurulu başkanı
da kendisidir. Dolayısıyla savcı da hakim de kendisidir. Objektif bir karar
olmayacaktır.”diyerek tepkisini belirtti.
EĞITIM HAKKINA İLIŞKIN İHLALLER
1) 7 Mart günü, İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “yasadışı DHKP/C örgütü üyesi olduğu”
iddiasıyla yargılanan Hüseyin Edemir’in “delil yokluğundan” ve “tutuklanmasına neden olan
dosyanın zamanaşımına uğramasından” ötürü tahliyesini talep eden savcının talebini
reddeden mahkeme heyeti, “kuvvetli suç şüphesi” bulunduğu gerekçesiyle tutukluluğunun
devam etmesine karar vererek duruşmayı 23 Haziran 2011’e erteledi.
2) 10 Mart 2011’de derneğimize gelerek başvuruda bulunan Batman doğumlu Şükrü Kaplan
(1992): “Okulumuzda hafta sonları kurslar açıldı. Bu kurslara gitmeyen öğrenciler sınavlarda
başarılı olduğu halde zayıf not veriyor öğretmenler. Üstelik makbuzsuz para alan öğretmenler
var. Sınavda kağıdı boş veren öğrenciler geçiyor, kursa gitmeyen ve sınavda başarılı olan
öğrenciler ise sınıfta bırakılma tehditleri alıyor. Rüşvetle sınav sorularını kursa giden
öğrencilere veren öğretmenler var. Bir heyet gelirse başka ve daha detaylı bilgiler verebiliriz.
Ya da biz derneğe gelebiliriz. Sizden yardım ve destek talep ediyoruz. Bizler ailelerimizle Milli
Eğitim önüne yürüyüş ve basın açıklaması yapmayı düşünüyoruz. Ama öncelikle sizden yanıt
bekliyoruz.” dedi.
3) 16 Mart günü, Çorlu'daki Mehmet Rüştü Uzel Endüstri Meslek ve Teknik Lisesi
öğrencilerinden bir grup, okul idaresi tarafından 30 lira olan okul aidatlarını yatırmadıkları için
yarıyıla ilişkin karnelerini alamadı.
4) 6 Nisan günü, İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, "Mahkemede Kürtçe konuşulamaz" diyerek
tartışma yaratacak bir karara imza attı. Karara, mahkeme başkanın "Bu ülkede Kürtler var ve
Kürtçe konuşuyorlar" diyerek muhalefet şerhi koydu. Balıkesir Üniversitesi 1. Sınıf öğrencisi
Emrah Bana'nın, "örgüt üyeliği"nden yargılandığı İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi dün
görülen duruşmada, Kocaeli 2 No'lu F Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutuklu bulunan sanık Emrah
Bana, avukatı Fırat Aydınkaya ile hâkimler ve savcı arasında Kürtçe savunma ve konuşma
229
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
tartışması yaşandı. İfadesi alınan sanık Bana, tercüman aracılığıyla Kürtçe savunma yapmak
istediğini belirtti. Ancak mahkeme ara kararla bu talebi reddetti.
5) 8 Nisan günü, Sakarya Üniversitesi Çevre Mühendisliği bölümü öğrencisi Ahsen Akbulut, ödev
için randevulu olarak gittiği Tüpraş'a başörtüsünden dolayı alınmadı.
6) 11 Nisan günü, İstanbul Yeşilköy'de bulunan Hava Harp Okulu Komutanlığı'na bağlı Havacılık
Müzesi'ni ziyaret etmek isteyen Berna Duyar (1973) ile Sümeyye Kırkan (1989), başörtülü
oldukları için kapıdaki güvenlik tarafından içeri alınmadı.
7) 24 Mayıs günü, 14 Mart 2010’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı bir programda
“parasız eğitim” talebini içeren pankartı açtıkları için tutuklanan Ferhat Tüzer ve Berna Yılmaz
adlı iki öğrencinin yargılanmasına, İstanbul’da devam edildi. Yasadışı örgüt üyesi oldukları”
suçlamasıyla İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan iki öğrencinin duruşmasında
esas hakkındaki mütalaasını veren savcı, “yapılan eylemin anayasal hak olduğunu ve 14 aylık
tutukluluk süresinin uzun olduğunu” ifade ederek duruşma sonunda sanıkların tahliye
edilmesini, ayrıca “suçun unsurları oluşmadığı” gerekçesiyle beraat etmelerini talep etti.
Tahliye talebini reddeden mahkeme heyeti duruşmayı 6 Ekim 2011’e erteledi.
8) 1 Haziran günü, bu yıl Boğaziçi Üniversitesinden mezun olup okulu bitirecek öğrenciler, 2011
mezuniyet yıllığında başörtülü fotoğraflarının kabul edilmeyeceğini öğrendi.
9) 21 Temmuz günü Sakarya şubemize başvuruda bulunan Turhan Sönmez, çocuklarının başka
bir köy okuluna taşımalı sistemle taşındığını, ancak daha sonra taşıma servisinin milli eğitim
tarafından kaldırıldığı, velilerin servis tutması gerektiğini bildirmişler. Bu durumdan kaynaklı
çocuklarımız yaklaşık 15 gündür servisten dolayı eğitimlerine devam etmemektedirler.
10) 3 Aralık günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Nusaybin doğumlu Serhat Duman
(1993) okul idaresinin kendisinin sınıfta kaldığını iddia ettiğini, müdür yardımcılarının
kendisini hiçbir şekilde ciddiye almadıkalrını, dalga konusu yaptıklarını, kendisinin başıma
gelenin pişmiş tavuğun başına gelmediğini söyleyerek kendisiyle dalga geçtiklerini ve mezun
olduğu halde okula geri çağrıldığını söyledi.
25 Temmuz günü, YÖK tarafından üniversite giriş sınav başvurularında sınava girecek kişiden
istenen başörtüsüz fotoğraf şartı kaldırılırken, Gençlik ve Spor bakanlığına bağlı Kredi ve
Yurtlar Kurumunun imkânlarından yararlanmak isteyen kız öğrencilerden başvurularda
başörtüsüz fotoğraf isteği devam ediyor.
230
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
ÜNİVERSİTELERİN DİSİPLİN KURULLARI TARAFINDAN AÇILAN SORUŞTURMALAR
1) 24 Şubat günü, İstanbul Üniversitesi'nde polise 1 yıl boyunca istediği öğrenciyi durdurup didik
didik arama iznini veren karara karsı eylem yapan, konuyu hem gündeme hem de
mahkemeye taşıyan öğrencilere soruşturma açıldı. 12 Ocak'ta yaptıkları eylem nedeniyle 22
öğrenci hakkında idari soruşturma başlatıldı. Ayrıca, arama izni ile ilgili karar, mahkemede
"İstanbul'da OHAL mi var, sıkıyönetim mi uygulanıyor" diye iptal edildi.
2) 09 Mayıs günü Sakarya üniversitesinde okuyan 9 öğrenci, okul güvenliğinin tutumunu ve
yaşanan ırkçı saldırılara karşı kendileri korumaya çalıştıkları ve yaşanan tartışma sonucunda,
okul idaresi tarafında öğrenciler hakkında soruşturma açtı.
3) 27-28 Ekim ve 1 Kasım günlerinde, İstanbul Üniversitesi'nde üniversitenin giriş kapısından
okula girmek isteyen ancak özel güvenlikçilerin üst aramasını protesto eden öğrenciler ile
özel güvenlikçiler arasında arbede yaşandı. Bu uygulamayı protesto eden 45 öğrenci giriş
kapısından değil araç kapısından üniversiteye girince haklarında soruşturma açıldı.
4) 13 Aralık günü, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idam edilişlerinin yıldönümünde kampüste
yapılan anma etkinliğine katılan Mesut Can Türk, Aylin Kaplan ve Yakupcan Telci’ye, iki
dönem okuldan uzaklaştırma cezası verildi. Öğrenciler, kampüs koordinatörlüğünden izin
almış olmalarına rağmen rektörlüğün etkinliğe katılanlar hakkında soruşturma açtığını öne
sürdü. Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ı idamlarının 38. yıldönümü olan 6 Mayıs
2010’da anmak isteyen öğrencilerden 33’ü gözaltına alındı.
ÜNIVERSITELERIN DISIPLIN KURULLARI TARAFINDAN CEZA ALANLAR
1) 6 Ekim günü, İstanbul’da 14 Mart 2010’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı bir
programda “parasız eğitim” talebini içeren pankartı açtıkları için tutuklanan Ferhat Tüzer ve
Berna Yılmaz adlı iki öğrencinin yargılanmasına devam edildi. “Yasadışı örgüt üyesi oldukları”
suçlamasıyla İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan iki öğrencinin duruşmasında
esas hakkındaki mütalaasını veren davanın yeni savcısı da, “yapılan eylemin anayasal hak
olduğunu ve 19 aylık tutukluluk süresinin uzun olduğunu” ifade ederek duruşma sonunda
sanıkların tahliye edilmesini, ayrıca “suçun unsurları oluşmadığı” gerekçesiyle beraat
etmelerini talep etti. Tahliye talebini kabul eden mahkeme heyeti, Berna Yılmaz ve Ferhat
Tüzer’in tutuksuz yargılanmalarına karar vererek 3 Mart 2012’ye erteledi.
ÇEVRE HAKKI
231
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
1) 8 Ocak günü, Türk sanayinin kalbi olarak adlandırılan ve bünyesinde demir çelik, kimya,
petrol, otomotiv ve lastik sektörü olmak üzere 400’ün üzerinde büyük ölçekli sanayi kuruluşu,
kimya, petrol ve LPG depolama tanklarını da barındıran Kocaeli’nde, yeni sanayi
kuruluşlarının da anlaşmaları yapılıp temelleri atılırken, sanayi kuruluşlarının konut alanlarıyla
iç içe girdiği, kanser vakalarının ise dünya ortalamasının 30 kat üzerinde olduğu belirtildi;
buna bağlı olarak, Kocaeli’nin Dilovası İlçesi’nde yapılan bir araştırmada, doğum yapan
annelerin sütünde yüksek dozda ağır metale rastlandığı öğrenildi.
2) 11 Ocak günü, Ayvalık'ta doğal sit alanında Rüzgar Enerji Santrali kurma girişimi plan ve yasa
engeline takılınca, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 1/25 binlik planı revize ettiği, hükümetin de
yasayı değiştirdiği öğrenildi. Revizyonu danıştaya götüren Ayvalık Adaları Tabiat Parkını
Koruma Platformu’nun, yasa değişikliği için de mücadele edeceği belirtildi.
3) 11 Ocak günü, İstanbul'un Kartal ilçesinde sahil şeridinde denizin üzeri simsiyah bir yağ
tabakasıyla kaplandığı, vatandaşlar açıktaki gemilerin boşalttığını iddia ederken, yetkililerin
kirliliğin nedenini araştırdıkları öğrenildi.
4) 27 Şubat günü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB)’nin, Kemerburgaz'da binlerce ağacın
kesilmesine yol açacak proje için Çevre Bakanlığı'ndan ilk onayı aldığı öğrenildi. İBB’nin,
Kemerburgaz Göktürk Köyü’ndeki Odayeri Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi’nin depolama
sahasının kapasitesinin dolduğu gerekçesiyle ek yer tahsisi başvurusuna onay verdiği, İBB’ye
yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre tahsisi istenen ek sahanın büyüklüğü 1000 dönüme
ulaşıyor ve tümünün tahsis edilmesi halinde ise 100 binden fazla ağacın kesilmesinin
gündeme gelebileceği belirtildi.
5) 11 Mart günü, İstanbul’un Ortaköy semtindeki Büyük Mecidiye Camii’nin önündeki kuruyan
tarihi çınar ağacının, tehlike arz ettiği gerekçesiyle Beşiktaş Belediyesi ekiplerince kesildiği
öğrenildi.
6) 21 Nisan günü, Bursa’dan geçen Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu'nun yaratacağı çevresel
sorunlardan haberdar olmak ve projenin Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) kapsamında
yapılması gerektiğini talep eden vatandaşların, ÇED muafiyetine karşı Danıştay'a
başvurduğu öğrenildi. Bursalıların, 14 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan ÇED
yönetmeliğindeki değişikliğin yürütmesinin durdurulması ve iptali için 20 Nisan günü dava
açtıkları belirtildi.
232
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
7) 21 Haziran günü, Ayamama Deresi’ne kimyasal atıkların boşaltıldığı, kimyasal ve plastik atık
taşıyan vidanjorlerin E-5 Karayolunun kenarındaki dere yatağına tehlikeli atık boşalttığı
öğrenildi.
12) 31 Temmuz günü, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Ömeraltı köyünde, Özel bir
şirkete ait krom maden ocağının, ayrıştırma tesisi yapmak istediği ormanlık alandaki ağaçları
kesmek istediği, bölge halkının buna tepki gösterdiği ve protesto gösterisi yaptıkları öğrenildi.
13) 3 Ağustos günü, Balıkesir'in 'in Marmara İlçesinin merkezinde bulunan ve çay bahçelerini
geniş dallarıyla örterek gölgelik sağlayan tescilli tarihi 36 çınar ağacı, 4 yıl önce ’hastalık var’
gerekçesiyle Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu izniyle Orman İşletmesi
gözetiminde budandığı, budama sırasında çınarların kökleri de kazılıp taze tavuk gübresi
konulunca aradan geçen 4 yıl içersinde 100-150 yıllık 7 çınarın kuruduğu, sayıları 29’a ulaşan
diğer ağaçların da kuruma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı öğrenildi.
14) 5 Ağustos günü, Yalova’ya Avrupa’nın kimyasal atıklarının depolanacağı dev tesis kurulacağı,
dünyanın en büyük depolama alanının tehlikeli 39 çeşit kimyasal atık, kimyasal madde,
bitkisel yağ ve petrol ürünlerinin deniz kenarındaki 26 hektar alana kurulmasının planlandığı
öğrenildi. Kimyasal ağırlıklı maddelerin Yalova’ya kurulacak 750 metrelik limana tanker
gemilerle taşınacağı ifade edilirken, Ziraat Odası Başkanı Şaban Beşli’nin, bir kaza durumunda
kimyasalların atom bombası etkisi yapacağını ve tüm Marmara’yı etkileyebileceğini söylediği
belirtildi.
15) 3 Eylül günü, İstanbul Sancaktepe'de bulunan Aydos Ormanı'nda çıkan yangın yaklaşık 1,5
saat içinde söndürüldüğü, yangının çıkış nedeninin hala araştırıldığını, yangında 2 hektarlık
ormanlık alanın zarar gördüğü bildirildi.
16) 15 Eylül günü, Balıkesir'in Edremit İlçesi'ne bağlı Yaşyer Köyü'nde, iki yıl önce dikim yapılan
alanda başlayan ve çam ağaçlarına sıçrayan yangın, köylülerle ekiplerin yoğun müdahalesiyle
kontrol altına alınıp söndürüldüğü, yangında 10 dönümlük alanın zarar gördüğü belirtildi.
17) 13 Aralık günü, Sultanahmet Meydanı'ndaki yeşil alanın belediye tarafından betonla
kaplandığı, Büyükşehir Belediyesi’nin, projeyi ilgili kurumların onayıyla yaptıklarını belirterek
savunurken meydanda bazı ağaçların söküldüğü, bazılarının ise dibine kadar betonla
örtüldüğü öğrenildi.
233
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
YERLEŞİM VE MÜLKİYET HAKKI
1) 9 Ağustos günü derneğimize başvuruda bulunan Gökhan Demirtaş, 42 yıldan beri oturduğu
evin tapu tahsis belgesi olduğunu, 1991 yılında Kemal ve Cemal Boyoğlu kardeşlerin evi kendi
üstlerine geçirdiklerini, şimdi oturdukları evlerin ihale yoluyla satıldığını, evini geri almak
istediğini söyledi.
2) 13 Aralık günü, Sultanahmet Meydanı'ndaki yeşil alanın belediye tarafından betonla
kaplandığı, Büyükşehir Belediyesi’nin, projeyi ilgili kurumların onayıyla yaptıklarını belirterek
savunurken meydanda bazı ağaçların söküldüğü, bazılarının ise dibine kadar betonla
örtüldüğü öğrenildi.
SAĞLIK HAKKI
1) Yurtdışından başvuran ve adını vermek istemeyen bir başvurucu: “Ben 2008 yilinda Gebze
cezaevinde tutuklu kaldim ve su anda yurt disindayim. Burada genel taramalar sirasinda sag
cigerimin uzerinde pasif tüberküloz mikrobu cikti. Bu normal hic bir kan testinde nefes
testinde ya da rontgen filminde cikmiyor. Benim de cigerlerime kamera sokarak farkettiler.
Ben burda tedavi oluyorum fakat, bu virusu Gebze de bizimle kalan ve oradaki doktor
tarafindan uzunca bir sure "usutmussun" denilerek oyalanan tedavisi ertelenen hukumlu
hastadan aldigimi biliyorum. Ve endisem benimle birlikte orada kalan arkadaslarimla ilgili,
aralarinda hala cezaevlerinde olan cok sayida kadin arkadasim var ve bu mikrop onlarin
herhangi bir hastaliginda aciga cikabilir ve eger tedavi olmazlarsa 21. yuzyilda veremden
bizler onlari kaybedebiliriz. Muhtemelen su anda ayni virusu hepsi cigerlerinde tasiyor cunku
uzunca sure biz beraber kaldik, onlarda benim gibi kapmislardir Hepsinin ozenle yeniden
kontrolden gecmesi gerekiyor, herhangi birinde aktiflesmesi demek yeni yeni insanlarada
bulasmasi demek” diye beyanda bulundu.
2) Derneğimize kızı Rojbin (2008) adına başvuruda bulunan bir kişi, kızını geçirdiği kaza sonucu
Çapa Tıp Fakültesi Plastik Cerrahi Bölümü’ne götürüldüğünü, alnında açılan yara dolayısıyla
dikiş atılması gerektiğini, 19.08.2011 günü saat 19.30’da plastik cerrahi doktorunun
uyuşturucu iğneyi yapar yapmaz dikiş atmaya başladığını, kızının canının çok yandığını ve
ağlamaya başladığını, bundan dolayı doktorun kızına, “sus, yalan konuşma!” diyerek şiddetle
bağırmaya başladığını ve kızı başını oynatınca saçından tutup kendisine doğru çektiğini, 3
yaşında bir çocuğa nasıl böyle davranırsın dediğimde; “Kes sesini! Konuşma!” diyerek
kendisine bağırdığını söyledi.
234
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
3) 10 Ocak günü alınan bilgiye göre, İstanbul'da Kasım 2010'da uygulamaya başlanan Aile
Hekimliği uygulamasında hala sorunlar yaşanıyor. 220 aile hekimliği merkezi hala açılmadı.
Açılan merkezlerin bir kısmında ise doktor ve hemşire yok. İstanbul Tabip Odası, özellikle
yoksulların yaşadığı bölgelerde 150'ye yakın aile hekimi açığı olduğunu bildirdi.
4) 19 Ocak günü derneğimize başvuran Nilgün Dinçer ( 1970), doktoru Prof. Dr Olcay Yazıcı’nın
kendisini muayene etmeden, teşhis koyarak psikiyatri kliniğine yatırdığını, tedavi uyguladığını,
fiziksel şiddette bulunduğunu, Rusihak’a başvuruda bulunduğunu ve dava açacağını ifade
etti.
5) 17 Şubat günü, odasında internete girip, cep telefonuyla konuşan, 'kıpırdayamaz' denilen
Haberal’ın, ziyaretçileriyle ayakta gülerek sohbet ettiği, 669 gün kaldığı İstanbul Üniversitesi
Kardiyoloji servisinde, refakatçileri tarafından her anının 'belgesel' gibi kameraya alındığı
ortaya çıktı. Görüntüler, Kardiyoloji Enstitüsü'ne yapılan Haberal baskını sırasında Haberal'ın
refakatçisinde el konulan cep telefonundan çıktı.
6) 8 Mart 2011’de derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ali Özdemir (1945), evlerine 2 metre
uzaklıkta Turkcell, Vodafone ve Avea baz istasyonları olduğunu, radyasyondan dolayı fiziksel
ve ruhsal sağlıklarının bozulduğunu, geceleri uyuyamadıklarını söyledi.
7) 3 Nisan günü, Özel Kartal Hastane'si geçici olarak kapatıldı. 'Hastanede tutulan sağlıklı
bebeklerden bazıları enfeksiyon kapıp öldüğü' iddia edildi. Kartal'daki özel bir hastanede,
sağlıklı haldeki bebeklerin hasta gösterilip yoğun bakım ünitesinde tutularak SGK'nın
dolandırılmasını ortaya çıkaran hemşire F.H., şok bir iddiayı daha dile getirdi. Hemşire F.H.,
SGK'dan para almak için hastane ve lojmanda tutulan sağlıklı bebeklerden bazılarının
enfeksiyon kaparak yaşamını yitirdiğini söyledi. Skandalın ortaya çıkmasının ardından hastane
görevlileri tarafından darp edildiğini belirten hemşire F.H., "Can güvenliğimden
endişeleniyorum." dedi.
8) 11 Nisan günü, Kocaeli'nin Darıca İlçesi Devlet Hastanesi'nde sol kasık fıtığı teşhisi konulan 4
yaşındaki Yağız Gökat'ın ailesi, çocuklarının sevk edildiği Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde yanlışlıkla sol kasığı yerine sağ kasığından ameliyat
edildiğini belirtti. Aile Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunurken, ameliyatı yapan
Doç. Dr. Gülşen Ekingen Yıldız, hastanın şikâyetinin tek taraflı olduğunu fakat kendi muayene
bulgularında 2 taraflı olduğunu tespit ettiğini, öncelik taşıyan sağ taraftaki inmemiş testis
ameliyatını yaptığını ileri sürdü.
9) 13 Nisan günü, İstanbul Üniversitesi Kardiyolojı Enstitüsüne, kalbinden muayene olmak için
giden 4 çocuk annesi 46 yaşındaki Aysel S'nin, EKG çektirmek için girdiği odadaki görevli kadın
tarafından çarşaf sorgusuna çekildiği ortaya çıktı. Çarşaf giydiği için hastaya ilgisiz ve tepkili
davranan hastane personeli, hastayı eline belgelerini tutuşturup gönderdi.
235
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
10) 17 Nisan günü, Çapa Tıp Fakültesi, solunum güçlüğü çeken kas hastasına bir hafta sonrasına
randevu verdi. Hasta bir süre sonra öldü. Hastane yönetimi 'Doktor az, hasta sayısı çok' dedi.
11) 24 Nisan’da alınan bilgiye göre, doktor hatasıyla 7 yaşında felç olan Selim'in davasına hangi
mahkemenin bakacağı 10 yılda belirlendi. Asliye Hukuk Mahkemesi ve Yargıtay arasında kalan
dosya, en son Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından idari yargıya gönderildi. Selim Y., 12
Eylül 2001'de henüz 7 yaşında iken boğaz ağrısı ve iltihabı şikayetiyle SSK hastanesine
götürüldü. Acil servis doktoru N.V, antibiyotik yapılmasına karar verdi. İlaç hemşire S.K
tarafından tatbik edildi. İlacın üzerinde "damara vurulmaz" uyarısı bulunmasına rağmen
hemşire S.K., iğneyi siyatik sinirine zerk etti. Bu ilaçla küçük Selim felç oldu.
12) 24 Nisan günü öğrenilen bilgiye göre, Hilal Tahmaz henüz 1.5 yaşındayken bir gece ateşlendi
ve ailesi tarafından İkitelli'deki özel bir hastaneye götürüldü. İddiaya göre küçük kızın penisilin
iğnesine alerjisi olup olmadığı kontrol edilmeden iğne yapıldı. Ve küçük Hilal'in sağ bacağı felç
oldu. Tahmaz Ailesi çocuklarını yeniden aynı hastaneye götürdü. Doktorlar 'Yapılacak bir şey
yok' dedi. Ancak İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde yapılan tetkiklerde küçük
kızın sağ bacağındaki sinirlerin tahrip olduğu belirlendi.
13) 30 Nisan günü, tam 10 yıl bebek sahibi olabilmek için tedavi gören ve bir özel hastanede bu
hayallerine kavuşan Hasibe ve Sadullah Nurettin çifti, anne karnında oldukça sağlıklı olduğu
belirtilen bebeklerini spastik olarak dünyaya getirdi. 9 ay 16 gün sonunda Doktor Ö.T.
tarafından "suni sancı" ile dünyaya getirilmek istenen "Ali" adı verilen bebek, doğum
kanalında uzun süre kalması nedeniyle spastik olarak dünyaya geldi. Soruşturma başlatan
savcılık Adli Tıp Kurumu'ndan rapor istedi. Kurum ise nefes almakta zorlandığı ve sürekli
havale geçirdiği için 4 aydır İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde
yatan 8 aylık bebek için 13 Ocak 2012 tarihine muayene günü verdi. Ailenin avukatı Ali Sait
Ekmekçioğlu, Adli Tıp Kurumu'ndan bebeğin spastik doğumuyla ilgili hatanın kimde olduğuna
dair raporun 6 aydır savcıya ulaşmadığını belirterek, "Adli Tıp Kurumu'ndan gelen yazıda Ali
bebeğin hem hastane raporları istendi, hem de 13 Ocak 2012'de Adli Tıp Kurumu'na
götürülmesi istendi. Bebek o vakte dayanamaz. Doktorlar en fazla 3 ay yaşar diyor" şeklinde
konuştu. Bebeğin anne babası ise "Ciğerleri iflas etti, beyninde sıvı kalmadı. Oğlumuz ölüyor.
Doktorlar her an Ali'nin bize veda edebileceğini, 3 aylık ömrü kaldığını söylüyor. Oğlumuz
gitmeden davasının açılmasını istiyoruz. Ama Adli Tıp Kurumu 9 ay sonraya gün verdi" diyerek
yaşadıklarına isyan etti.
14) 6 Mayıs günü, İstanbul'un yeni ilçelerinden Sultangazi'de aile hekimi sıkıntısı yaşandığı ve
ilçeye bağlı 45 bin nüfuslu Yunus Emre Mahallesi'nde bulunan tek sağlık ocağına atanan
doktorun günlük 400-500 hastaya bakmak zorunda kaldığı öğrenildi. Bu hekim de bir süre
236
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
sonra rapor alınca sağlık merkezi doktorsuz kaldı. 10 gündür doktor olmayan sağlık merkezine
gelen vatandaşlar, muayene olamadıklarını ve ilaçlarını yazdıramadıklarını ifade etti.
15) 29 Mayıs günü derneğimize başvuran ve adını vermek istemeyen bir kişi: “Babamın belinde
ağrı olması aşırı terlemesi ve ayakta bile duramıyacak hali olmamasından dolayı saat gece
23:00 sıralarında Şişli etfal hastanesine acil servisine götürdüm ve acil servis doktoru ağrı
kesici iğne yapılması gerekli ve bir sonraki gün fizik tedaviye sevk edeceğini söyledi. Akabinde
müşahade odasında ağrı kesici iğne yapıldıktan sonra tekrar aynı doktorun odasına gittik ve
ayakta duramıyorum film çeker misin diye sordu benim yapabileceğim hiç bir şey yok yarın
gelebilirsiniz dedi ve hiç bir tetkik bile yapmadı. sabaha kadar ağrıdan duramadı,ertesi gün
sabah saat 08:00 gibi tekrar aynı hastaneye getirdik ve fizik tedavi kuyruğunda beklerken
ağrılarına dayanamıyarak aniden yere düştü ve vefat etti.Doktoru gerekirse hastaneyi ve
gerekirse sağlık bakanlığını da mahmemeye vereceğim.” dedi.
16) 31 Mayıs günü annesi Zeliha Demirsoysal adına derneğimize başvuruda bulunan bir kişi,
annesinin Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanesinde lazer yöntemiyle taş kırdırma
operasyonu geçirdiğini, taş kırma operasyonu esnasında annesinin tansiyonunun düştüğünü
ve daha sonra kalbinin durduğunu, 45 dakikalık kalp masajının ardından hayata
döndürüldüğünü, fakat kalp durduktan sonra beyin oksijensiz kaldığı için hasar oluştuğunu,
annesinin 5 ay yoğun bakım servisinde 2 ay nöroloji servisinde 2 ayda fiziksel tıp ve
rehabilitasyon servisin de yattıktan sonra taburcu edildiğini, annesinin yürüyerek gittiği
hastaneden ambulansla eve döndüğünü ve şu anda yürüyemediğini, konuşamadığını ve
yatağa bağlı bir şekilde hayatını devam ettirmeye çalıştığını, ameliyatı yapanın hastane
başhekimi Prof.Dr. Nazım Mutlu olduğunu ve kendisinden şikayetçi olduğunu söyledi.
17) 30 Haziran günü, İstanbul’un Fatih, Zeytinburnu, Bakırköy ve Güngören ilçelerinde 48 saat
süreyle su kesintisi uygulaması, başta Cerrahpaşa Tıp Fakültesi hastanesi olmak üzere
özellikle sağlık kurumlarında hasta ve yakınlarını mağdur etti. Ameliyatların zorlukla
yapılabildiğini belirten hasta yakınları, bidonlarla hastanelere su taşımak zorunda kaldıklarını
anlattılar.
18) 21 Kasım günü derneğimize gelerek eşi Mahmut Ürey (59) adına başvuruda bulunan Vezire
Ürey, eşinin haksız yere tutuklandığını, defalarca safra kesesinde taş olduğunu söylemesine
rağmen gerekli tedavi koşullarının sağlanmadığını, en sonunda durumu ağırlaşınca ameliyat
edildiğini, Metris cezaevinde tek kişilik bir yerde tutulduğunu ve kendisine bakacak durumda
olmadığını söyledi.
AYRIMCILIK
1) 3 Ocak günü, TSK içinde namaz kılan askeri ve sivil personelin takip edildiği, uyarıldığı, emir
yayınlanarak namaz kılanlar hakkında yasal işlem yapılması istendiği ortaya çıktı.
237
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
2) 8 Şubat günü, “Yasadışı Devrimci Halk Kurtuluş Partisi/Cephesi (DHKP/C) üyesi olduğu”
iddiasıyla 1 Şubat 2010’da Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) yüksek lisans öğrencisi
Hüseyin Edemir’in yargılanmasına devam edildi. İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki
duruşmada savıcının delil bulunmadığı gerekçesiyle Hüseyin Edemir’in tahliye edilmesi
talebini red etti.
3) 10 Şubat günü alınan bilgiye göre, İstanbul Kartal Hava Kuvvetleri Cevizli Özel Eğitim Merkez
Komutanlığı Orduevi'nde 2009 yılında gerçekleştirilen düğüne ait davetiyede, "Düğünümüz
askerî ortamda gerçekleştirileceğinden erkeklerde uzun saç ve sakal, bayanlarda türban ve
elli yaş altı bayanlarda başörtüsü yasaktır." uyarı notu yer alıyor.
4) 17 Şubat günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan İstanbul doğumlu Çetin Karakaş
(1978) 1999 günü depremde göçük altında kaldığını, bir bacağının kesildiğini, diğer bacağı ve
ayak bileğinin sakatlandığını, bu olaydan bir mütahitin sorumlu tutulduğunu ve cezaevine
girdiğini, bu olayda kusuru ve ihmali bulunan belediye ve diğer sorumlulardan hesap
sorulmadığını, hesap sorulmasını istediğini, şu an bir bacak protezi kullanıcısı olduğunu,
5) SSK’nın bu protezin çok az bir kısmını ödediğini, AB standartlarında bir protez ödemesi
istediğini söyledi.
6) 15 Nisan günü, Yönetmen Aydın Orak’ın ‘Bir Başkaldırış Destanı: Bêrîvan’ isimli filmi Kültür ve
Turizm Bakanlığı’na takıldı. Filmin yönetmeni Aydın Orak, bu ay sonunda vizyona sokmayı
planladıkları film için 20 gün önce bakanlığa eser işletme belgesi için başvurduklarını, ancak
başvurularının reddedildiğini açıkladı. Filmi Türkiye’de gösterme olanaklarının kalmadığını
belirten Orak, henüz bu kararın gerekçesini bilmediklerini aktardı. İstanbul Film Festival
7) kapsamında çarşamba günü gösterilen film, 1992 yılında Cirze’de yaşanan kanlı Newroz’u
anlatıyor. Kutlamalar sırasında 17 yaşındaki Bêrîvan Cizre başından hiç çıkarmadığı kefiyesiyle
kalabalığa öncülük ederek simge haline gelmişti.
8) 24 Haziran günü, Sakarya şubemize başvuruda bulunan Elif Silahlı ve Nesrin Kılıç, “Bayındırlık
ve İskan Bakanlığının, Enerji Verimliliği Daire Başkanlığı ve Kocaeli Makine Mühendisler Odası
ile ortak açılan Enerji kimlik belgesi kurslarına katıldıktan sonra hak ettikleri EKB kimliği
almaları için başvurduklarında, türbanlı oldukları için kimlik verilemeyeceğini ifade ettiler.
9) 24 Mayıs günü alınan bilgilere göre, “Türkiye Türklerindir”, “Kürt sorunu yok, Kürt istilası var”,
“Balıkesir’i PKK’dan kurtar” gibi sözlerle, 12 Haziran seçimlerine Balıkesir’den “ulusalcıbağımsız aday” sıfatıyla katılan Serap Yeşiltuna, “Türk’ün Partisi” sloganıyla kurulan Ulusal
Parti’de genel sekreter yardımcılığı yapmış. Şimdi de Kürt düşmanlığı ve ırkçı bir propaganda
238
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
üzerinden seçim çalışmasını yürütüyor. Adını taşıyan internet sitesinde de ırkçı yazılarının ve
çağrılarının dışında “İstila”, “Türk Kızının Gelinliği Beyaz Kefen” gibi ırkçı filmler yer alıyor.
Yeşiltuna, seçim çalışmalarını hiçbir engelle karşılaşmadan sürdürüyor. Balıkesir
Belediyesi’nin bilbordlarına bile ırkçı afişlerini asıyor.
10) 28 Mayıs günü, Devlet eski Bakanı ve AK Parti Mersin Milletvekili Kürşad Tüzmen, Anayasada
"tek bayrak, tek vatan, tek millet, tek devlet" konularında değişiklik yapılmaması gerektiğini
belirterek, "Türkiyeliyim yok arkadaş: 'Türküm' diyecek arkadaşlarımız, bunu öğrenecekler. O
zaman hepsine saygılar sunacağız, başarılar dileyeceğiz" dedi.
11) 8 Haziran günü, Emek Özgürlük ve Demokrasi Bloğu İstanbul bağımsız adayı Sırrı Süreya
Önder için seçim çalışması yürüten gençlere faşistler saldırdı. Samatya mahallesinde seçim
çalışması Sırrı Süreya Önder’in afişlerini asan Nadire Gül, Fiana Ünal, Emrah Fidan, Oğuz
Sodemir, Murat Tuna’a bir grup faşist saldırdı. Döner bıçakları ile yapılan saldırı sonucu
Emrah Fidan ile Nadire Gül yaralandı. Haseki Hastanesine kaldırılan Fidan’ın sağlık
durumunun ağır olduğu öğrenildi. Faşistlerin saldırısına uğrayan gençlerin Aksaray Polis
karakoluna giderek suç duyurusunda bulundu.
12) 5 Temmuz günü, inşaat işçisi Yılmaz Gürhan ile Mükail Çelik, sürücülük sınavlarına katılmak
üzere Metro Turizm’e ait otobüsle Manisa’ya hareket etti. Yolculuk sırasında kendi aralarında
Kürtçe konuşan iki arkadaşı otobüsün şoförü ve muavini tartaklayarak, yolun ortasında
otobüsten indirdi. Gürhan ve Çelik Manisa’ya otostop çekerek vardıklarını belirterek, “Bu
durumu karşı sessiz kalmayıp gerekli yerlere başvuracağız” dedi.
13) 6 Temmuz günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan trans birey Sevda Yılmaz:
“Çapa’daki özel hastane Medi Life çalışanı bana gülerek, alaycı bir şekilde ‘beyefendi’ diye
hitap etti. Ben bunun üzerine başhekime çıktım ve kendisine anlattım. Başhekim bana şu
cevabı verdi ‘sizi karıştırmıştır” diye beyanda bulundu.
14) 21 Temmuz akşamı, İstanbul’da son zamanlarda Kürtleri hedef alan ırkçı saldırıların
“Zeytinburnu Mehmetçikleri ve 58. Bulvar Zeytinburnu” isimli Facebook sayfaları tarafından
yönlendirildiği ortaya çıktı. Sayfalarda öncü provokatörlerin başını Hakan Saray, Filiz Saray,
Mesut Şimşek ve Ahmet Taşkesen isimlerini kullanan şahısların çektiği gözlenirken, burada
yapılan yazışmalarda “Zeytinburnu Mehmetçikleri” sayfasının admini “polis bizimledir” diyor.
15) 22 Temmuz gecesi, Sosyal paylaşım siteleri üzerinden örgütlendikleri iddia edilen ırkçı bir
grubun İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) üyelerine ve ilçe
binasına yönelik saldırıları devam etti. Yanlarında getirdikleri taş ve sopalarla ilçe binasına
saldıran ve “Şehitler ölmez vatan bölünmez”, “Türkiye Türktür, Türk kalacak” sloganları atan
ırkçı grubun dağılması için gruba basınçlı suyla müdahale eden polis ekiplerinin başında yer
239
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
alan İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı’nın gruba “tamam arkadaşlar, sağ olun, var olun,
işimizi zorlaştırmayın, biz onlara yeteriz” dediği ifade edildi.
16) 23 Temmuz günü, Diyanetin düzenlediği Kitap Fuarına İslami-Kürt yayınevi Nûbihar'ın katılım
isteğinin kabul edilmediği bildirildi. Nûbihar yayınevi tarafından yapılan açıklamada, Diyanetin
düzenlediği Kitap Fuarına her yıl olduğu gibi bu yıl da bir İslami-Kürt yayınevi olarak katılım
için başvurduklarını, fakat her defasında sudan sebeplerden, müracaatlarının kabul
edilmediği belirtildi. Yapılan açıklamada "Türkiye’de ilk defa Kürtçe mevlidi, Kuran-ı Kerim
mealini, Riyazus-Salihini, ilk Kuran tefsirini ve Kürt tasavvuf eserlerini basan Nûbihar Yayınevi
olarak, talebimiz her yıl geri çevrilse bile fuar için başvurmaya devam edeceğiz'' denildi.
17) 5 Eylül günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Silvan doğumlu Bedri Yılmaz (26)
“19.07.2011 günü Metro Turizm’le Çanakkale’den İstanbul’a gelmek için bir bilet satın aldım.
Tabi bana yanlış otobüste yolculuk yaptığımı 2–3 saat sonra söylediler. Bu arada otobüs
içinde bir sürü mağduriyet yaşadım (koltuk değişimleri-hakaret). Beni gece 2.30–3.30 arası
Gelibolu, Ecebank arası bir yerde zorla indirdiler otobüsten. Ben yürüyerek jandarmaya
geldim ve şikâyetçi oldum. Ama şu ana kadar herhangi bir şey olmadı, sonuç alamadım yani…
Gelişmeleri bilmiyorum. Bu arada o gece köpek tarafından ısırıldım ve hastaneden rapor
aldım. Halen kuduz aşısı olmaktayım.” dedi.
DİĞERLERİ
1) 29 Mayıs günü ağabeyi Emrullah Atalmış (31) adına derneğimize başvuruda bulunan Veysi
Atalmış, 1 Nisan 2011 günü Amanos Dağları’nda yaşamını yitiren gerillaların vücutlarında
sıkılan kurşun izlerinde bir damla kan olmadığını gördüklerini, ağabeyi Emrullah Atalmış’ın sağ
gözünün olmadığını, yüzü, kafası ve sağ kolunun tamamen yakılmış, omuzlarının kırılmış
olduğunu, sol kolunun komple aralıklı olarak kırık olduğunu ve gözlemlerine göre, kimyasal
silah kullanıldığı ve cenazelere işkence yapıldığını düşündüklerini söyledi.
2) 6 Haziran günü, vicdanî reddini 2001 yılında zorunlu askerlik görevini yaptığı sırada açıklayan
ve 6 Ağustos 2010’da İstanbul’un Bayrampaşa İlçesi’nde yaşadığı evine düzenlenen baskınla
gözaltına alınarak “asker kaçağı olduğu” gerekçesiyle tutuklanan Kürt Vicdanî Ret Hareketi
aktivisti İnan Suver’in “izne gidip yeniden birliğe dönmemek” ve “emre itaatsizlikte ısrar
etmek” suçlamalarından yargılanmasına Bayraklı Adliyesi’nde devam edildi.
240
2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU
INSAN HAKLARI DERNEĞİ
3) 29 Haziran günü Sakarya şubemize başvuruda bulunan Hilmiye Yazıcı; babasının emekli
maaşından ve sağlık hizmetinden yararlanırken. Hiç bilgi verilmeden sistemden çıkarıldığını ve
mağdur edildiğini belirtti.
4) 20 Kasım günü Sakarya şubemize başvuruda bulunan Ali Varol, uzman çavuş olarak görev
yaparken, 1996-1997 tarihlerinde disiplin koğuşunda kaldığını ve gelişen olaylardan sonrada
istifa ettiğini, buna ilişkin dava açmak istediğini ifade etti.
5) 24 Aralık 2009 günü Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirilen “Barış için Vicdanî Retçiler
Kurultayı”na giderken Kabataş Vapur İskelesi’nde gözaltına alınan, ardından da tutuklanarak
Maltepe Askerî Cezaevi’ne gönderilen vicdanî retçi Enver Aydemir’in işkence görmesi
nedeniyle Maltepe Askerî Cezaevi Müdürü Albay Mustafa Özmen ve Atsubay İsmail Sümbül
hakkında açılan davaya, Selimiye 1. Ordu Komutanlığı’nda 4 Mayıs 2011’de devam edildi.
Sanıkların katılmadığı duruşmada tanıkların ifadelerinin ve adres tespitlerinin beklenmesine
karar veren mahkeme heyeti duruşmayı 4 Temmuz 2011’e erteledi.
6) 19 Şubat günü Abidin Kaplan, derneğimize gelerek, kardeşi Ömer Kaplan’ın 2001’de askerde
intihar ettiğinin söylenmesine rağmen kardeşinin vurularak öldürüldüğünü iddia etti.
7) 28 Şubat’ta derneğimize gelerek başvuruda bulunan Süleyman Çiftçi, oğlu Tuncay Çiftçi’nin
(1989) 13 aylık askerken 23 Aralık 2010 günü askerliğini yaptığı Manisa Devlet Hastanesi 184
No’lu nöbet kulübesinde kaleşnikof tüfek ile intihar ederek öldüğü bilgisine ulaştığını söyledi.
Oğlunun terhisine 40 gün kaldığını, kendisiyle görüştüklerini, herhangi bir sorununun
olmadığını ve neşeli olduğunu söyledi. Oğlunun, bayramda Hasan Başçavuş diye birisiyle
kavga ettiğini ve koluna 4–5 dikiş atıldığını, başçavuşun çarşı izinlerini engellediğini ve onu
sıkıştırdığını söylediğini belirtti.
8) 20 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Taner Öner (1964), halen işkenceye maruz
kaldığını, oligarşik 1982 Anayasasının aynen, uygulanmakta olduğunu bu nedenle TC devleti
çalışanlarından ve işbirlikçi halkından şikâyetçi olduğunu, yurt dışında yaşamak istediğini ve
vatandaşlıktan çıkmak istediğini söyledi. Ayrıca Taner Öner, ülke tercihi olmadığını ve insiyatif
olanaklara tabi olduğunu ve Türkiye’de yaşamak istemediğini belirtti.
* Bu rapor, Şubelerimize ulaşan bilgiler, yapılan başvurular ve Şubelerimiz tarafından hazırlanan araştırma ve inceleme
raporlarından hazırlanmıştır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz*
241
İNSAN HAKLARI DERNEĞI
242
2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU

Benzer belgeler