Roboski`de
Transkript
Roboski`de
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 2011 Roboski’de ÖLDÜRÜLEN 34 INSANIMIZIN ANISINA… 1 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Bu raporda yer alan bilgiler, İHD Marmara Bölgesi’ne yapılan bireysel başvurular, İHD Marmara Bölgesi tarafından oluşturduğu İnsan Hakları İnceleme ve Araştırma Komisyonlarının raporları, yerel ve ulusal basın ve yayın organlarında yer alan haberler, diğer sivil toplum örgütlerinin raporları ve resmi kurumların verilerinden derlenerek, İHD MARMARA DOKÜMANTASYON BİRİMİ tarafından hazırlanmıştır. Katip Mustafa Çelebi Mahallesi Çukurlu Çeşme Sokak Bayman Apt. No: 2/1 Taksim/İstanbul faks :00 90 212 251 35 26 e-mail :[email protected] telefon:00 90 212 244 44 23 2 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ İÇİNDEKİLER 2011 YILI MARMARA ĐNSAN HAKLARI ĐHLAL RAPORU DEĞERLENDĐRMESĐ ..................................................... 7 KISALTMALAR ............................................................................................................................................... 10 2011 ĐHD MARMARA ĐNSAN HAKLARI ĐHLALLERĐ BĐLÂNÇOSU ........................................................................... 13 YAŞAM HAKKI ĐHLALLERĐ ............................................................................................................................... 13 KĐŞĐ GÜVENLĐĞĐ ve ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER ........................................................................... 17 ĐŞKENCE, KÖTÜ MUAMELE, ONUR KIRICI ve KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ DAVRANIŞ ve CEZALANDIRMA .......... 17 ĐFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER ................................................................................................ 18 TOPLANTI ve GÖSTERĐ ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER .................................................................... 20 ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER.................................................................................. 20 2011 YILI ĐHD MARMARA ĐNSAN HAKLARI ĐHLALLERĐ RAPORU...................................................................... 21 YAŞAM HAKKI .................................................................................................................................................... 21 I. (KEYFĐ ÖLDÜRME, SĐLAH KULLANMA YETKĐSĐNĐN ĐHLALĐ VE DUR ĐHTARINA UYMADIĞI GEREKÇESĐYLE ÖLDÜRÜLEN VE YARALANANLAR)................................................................................................................................................... 21 I.1. Polis ve Jandarma Tarafından Öldürülen ve Yaralananlar ............................................................................ 21 I.3. Yargısız Đnfaz Davaları ............................................................................................................................... 22 II. CEZAEVLERĐNDE ÖLÜMLER ..................................................................................................................... 23 CEZAEVĐNDE ÖLÜM DAVALARI ................................................................................................................................ 24 GÖZALTINDA ÖLÜMLER .................................................................................................................................... 25 Davalar ........................................................................................................................................................... 26 III. FAĐLĐ MEÇHUL SALDIRILAR ................................................................................................................... 27 Faili Meçhul Saldırı Davaları ............................................................................................................................ 27 IV. RESMĐ HATA VE ĐHMAL .......................................................................................................................... 28 Resmi Hata ve Đhmal Sonucu Ölen ve Yaralananlar .......................................................................................... 28 Polis ve Asker Đntiharları .................................................................................................................................. 28 VI. SALDIRIYA UĞRAYANLAR ............................................................................................................................ 29 3 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU VII. KAYIPLAR .................................................................................................................................................... 33 VIII. SĐLAHLI ÇATIŞMALAR .................................................................................................................................. 36 IX. MAYIN VE SAHĐPSĐZ BOMBA PATLAMASI SONUCU ÖLEN VE YARALANAN SĐVĐLLER ................................. 37 X. MUHALĐF ÖRGÜT SALDIRILARI ..................................................................................................................... 37 XI. KUŞKULU ÖLÜMLER..................................................................................................................................... 38 Kuşkulu Ölüm Davaları .................................................................................................................................... 38 XII. ĐŞKENCE, KÖTÜ MUAMELE, ONUR KIRICI VE KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ DAVRANIŞ VE CEZALANDIRMA........... 38 XII.1. Gözaltında Đşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalanlar .......................................................................... 39 XII.3. Gözaltı Yerleri Dışında Đşkence ve Kötü Muamele .................................................................................... 44 XII.4. Cezaevlerinde Đşkence ve Kötü Muamele ................................................................................................ 53 XII.5. Kolluk Güçleri Tarafından Tehdit Edilenler ............................................................................................... 62 XII.6. Toplumsal Gösterilerde Güvenlik Güçlerinin Müdahalesi Sonucu Dövülen ve Yaralananlar ........................ 65 XII.7. Özel Güvenlik Görevlileri Tarafından Đşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalanlar .................................... 68 XII.8. Okulda Şiddet ........................................................................................................................................ 68 XII.9. Đşkence Davaları .................................................................................................................................... 69 XIII. KADIN CĐNAYETLERĐ .................................................................................................................................. 70 XIV. Ev Đçi Şiddet – Taciz ve Tecavüz .............................................................................................................. 77 XV. KADINLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELĐK ĐHLALLER ............................................................................... 80 XV.1. Kadın Đntiharları ..................................................................................................................................... 80 XV.2. Toplumsal Alanda Kadına Yönelik Şiddet- Taciz ve Tecavüz .................................................................... 81 XVI. ÇOCUKLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELĐK ĐHLALLER............................................................................. 87 XVI.1. Çocuk Đntiharları .................................................................................................................................... 87 XVI.2. Toplumsal Alanda Çocuğa Yönelik Şiddet ve Tecavüz ............................................................................ 87 ADĐL YARGILANMA HAKKI-KĐŞĐ GÜVENLĐĞĐ VE ÖZGÜRLÜĞÜ......................................................................... 92 1. GÖZALTINA ALINANLAR, TUTUKLANANLAR VE SEYAHAT HAKKI ENGELLENENLER.................................... 92 4 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 2. CEZAEVLERİ................................................................................................................................................... 112 Cezaevlerinde Sağlık Hakkı Đhlali ................................................................................................................... 111 1)Cezaevlerinde Haberleşme Hakkının Đhlali................................................................................................... 121 2) Cezaevlerinde Disiplin Uygulamaları ve Cezaları .................................................................................... 125 3) Cezaevinde Sevk Uygulamaları ............................................................................................................. 128 Cezaevinde Eylemler..................................................................................................................................... 130 Cezaevlerinde Genel Koşullar ........................................................................................................................ 131 Cezaevi Davaları ........................................................................................................................................... 137 SIĞINMACI VE GÖÇMENLERE YÖNELĐK ĐHLALLER ......................................................................................... 141 Gözaltına Alınan Sığınmacı ve Göçmenler ..................................................................................................... 143 Yaşamını Yitiren Sığınmacı ve Göçmenler ...................................................................................................... 144 ĐFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ........................................................................................................................................ 144 Yasaklanan Etkinlikler ................................................................................................................................... 145 Toplatılan, Yasaklanan ve Para Cezası Uygulanan Yayın Organları ................................................................ 146 Baskına ve Saldırıya Uğrayan Gazete ve Yayın Organları ............................................................................... 150 ENGELLENEN ĐNTERNET SĐTELERĐ ......................................................................................................................... 152 2011 YILINDA MARMARA BÖLGESĐ’NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNE KARŞI AÇILAN SORUŞTURMALAR .................... 153 2011 Yılında MARMARA BÖLGESĐ’NDE Düşünce Özgürlüğüne Karşı Açılan, Devam Eden ve Sonuçlanan Davalar ........................................................................................................................................................ 155 TOPLANTI VE GÖSTERĐ ÖZGÜRLÜĞÜ ............................................................................................................. 188 Güvenlik Güçleri tarafından Müdahale edilen Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri ................................................... 188 2011 YILINDA TOPLANTI VE GÖSTERILER NEDENIYLE AÇILAN SORUŞTURMALAR ........................................................ 193 2011 Yılında MARMARA BÖLGESĐ’NDE Toplantı Ve Gösteriler Nedeniyle Açılan, Devam Eden ve Sonuçlanan Davalar ......................................................................................................................................................... 194 ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ .......................................................................................................................... 198 Kapatılan / Kapatılmak Đstenen Siyasi Partiler ve Dernekler ............................................................................. 198 Siyasi Parti, Sendika ve Dernek Yöneticileri/Üyeleri Hakkında Açılan Davalar .................................................. 198 Baskın ve Saldırıya Uğrayan Siyasi Partiler ve Dernekler ................................................................................ 199 5 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU SEÇME VE SEÇĐLME HAKKINA YÖNELĐK ĐHLALLER......................................................................................... 205 EKONOMĐK VE SOSYAL HAKLAR ..................................................................................................................... 206 Đşten Çıkarılanlar ........................................................................................................................................... 206 Đşçi Sağlığı ve Đş Güvenliği ............................................................................................................................. 209 Đş Kazalarında Ölenler ve Yaralananlar .......................................................................................................... 210 Sendikalı Oldukları Đçin Baskıya Uğrayanlar.................................................................................................... 223 Haklarında Soruşturma Açılan Memurlar ........................................................................................................ 226 Sürgün Edilenler ........................................................................................................................................... 226 ÇALIŞMA KOŞULLARI ........................................................................................................................................... 226 EĞĐTĐM VE KÜLTÜREL HAKLARI ....................................................................................................................... 228 Kültürel Haklara Đlişkin Đhlaller ........................................................................................................................ 228 Eğitim Hakkına Đlişkin Đhlaller ......................................................................................................................... 229 ÜNĐVERSĐTELERĐN DĐSĐPLĐN KURULLARI TARAFINDAN AÇILAN SORUŞTURMALAR ......................................................... 231 Üniversitelerin Disiplin Kurulları Tarafından Ceza Alanlar ................................................................................ 231 ÇEVRE HAKKI .................................................................................................................................................. 231 YERLEŞĐM VE MÜLKĐYET HAKKI ...................................................................................................................... 234 SAĞLIK HAKKI ................................................................................................................................................. 234 AYRIMCILIK ..................................................................................................................................................... 237 DĐĞERLERĐ .................................................................................................................................................. 240 6 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 2011 YILI MARMARA İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU DEĞERLENDİRMES 2011 yılı Marmara Bölgesi insan hakları ihlal raporu bir kez daha, insan hakları mücadelesinin ne kadar gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. 2011 yılında da ihlaller yoğunca yaşandı, yaşama hakkından eğitim ve sağlık hakkına, çalışma hakkından, barınma hakkına, barış hakkından, cinsel yönelim özgürlüğüne, örgütleme hakkından inanç ve düşünce özgürlüğü hakkına kadar, en temel insani hakları ihlal edilmiştir. 2011 yılında da insan hakları ve evrensel hukuk standartlarının yaşamımızın çok uzağında durduğunu belirtmek zorundayız. İhlallerin asıl kaynağı olan devlet, hak ihlali üreten militarist, tekçi yapısını değiştirmeye karşı direnmeye devam etmektedir. Bizler, devam eden insan hakları ihlalleri karşısında, tüm insanlığın hak ve özgürlükleri için mücadelemizi sürdüreceğimizi yinelerken, hazırladığımız ve asıl resimden sadece bize yansıyan kadarını içeren bu raporumuzun, insan hakları, demokrasi, barış, çözüm sözcüklerini ağızlarına dolayan yönetenler tarafından da dikkate alınarak, ihlallerin önlenmesi için etkin hukuki mekanizmaların kurulmasını ve var olanların çalıştırılmasını talep ediyoruz. Yaşadığımız coğrafyada ve özellikle Kürt coğrafyasında yaşanan çatışmalı ortam nedeni ile yoğun insan hakları ihlalleri yaşanmaya devam etmektedir. Bu çatışmaların yansımalarını Marmara Bölgesi’nde de yaşıyoruz. Sudan bahanelerle polisin şiddetine hedef olanlar, öldürülenler, toplumsal gösterilere katıldıkları için işkence ve şiddete maruz kalanlar, yaygın ayrımcılık uygulamaları, işten atılmalarla belirginleşen yoksulluk, kentsel dönüşüm adı altında barınma hakkının ihlali ve devamında eğitimden sağlığa, beslenmeye, işkenceye, Kürtlerin ve Alevilerin inkârına kadar her alanda yaşanan yoksunluklar, temel insan haklarının neredeyse tamamını tehdit ediyor. Yine zorunlu göç mağdurları bu tabloyu daha da kötüleştiren önemli bir unsurdur. Zorunlu göç mağdurlarının ağır bir ayrımcılıkla karşılaşmalarının yanında dil, kültür, yaşam biçimi farklılıkları nedeni ile yaşadıkları uyum problemlerine eklenen işsizlik ve yoksullukları on yıllardır giderilememiş önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Ağır ihlal mağdurlarından cinsel yönelimleri farklı olanlara ve yabancılara yönelik uygulamalardaki ayrımcı tutum, bu kesimlerin yaşam hakkı dâhil her türlü hak ve özgürlüklerini kısıtlamaktadır. Gerek toplum bakışı ve birey eksenli saldırılar gerekse devlet tarafından uygulanan şiddet insanlık dışı uygulamalar olarak 2011 yılının utanç sayfalarına işlenmiştir. Çocuklar, hakları ve özgürlükleri ihlal edilerek gözaltına alındılar, yargılandılar, tutuklandılar ve ağır cezalara çarptırıldılar. 2011 yılında, gözaltı, gözaltı yerleri dışında ve toplumsal olaylarda işkence ve kötü muamelenin en üst düzeyde uygulanışına tanıklık ettik. Çünkü ulaştığımız işkence vakaları bir önceki yıllara göre % 7 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 200'lere varan oranda artış göstermiştir. Özellikle toplumsal olaylarda, polis araçlarında, tenha yerlerde ve gözaltına alınma işlemleri sırasında vatandaşların kolluk kuvvetleri tarafından darp edilmesi, işkencenin, karakollardan sokağa taştığının göstergesidir. Özellikle toplumsal gösterilerde, polisin PVSK’ dan (Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanunu) aldığı yasal güç, onu aşırı ve orantısız güç kullanımını aşan 'öldürme kastıyla' ateş açabilecek konuma dönüştürmüştür. Polisin sokak ortasında insanlara uygulamış olduğu işkenceye sessiz kalan hükümet “polisin sokak ortasında insanlara işkence yaparken çekilmiş bir fotoğrafının billboardlarda teşhir edilmesine” müdahale etmiştir. Zira “26 Haziran İşkence Haftası” nedeni ile asılan ve birkaç polisin sivil bir insanımızı copladıkları bir fotoğraf, emniyet teşkilatını aşağıladığı gerekçesi ile işkencecileri koruyan yargı organlarınca verilen bir karar sonucunda toplatılmıştır. Aynı yargı organları sivil vatandaşı coplayan, insanlık onurunu ayaklar altına alan polis memurları hakkında ise maalesef hiçbir işlem yapma gereği duymamıştır. İşkencenin bu kadar artmasının temel nedeni de siyasal iktidar ve yargı organlarının işkencecileri korumasından kaynaklanmaktadır. Yargının failleri koruma/ aklama /cezasız bırakma yaklaşımından derhal vazgeçmesi gerekmektedir. 2011 yılında, kadına yönelik şiddetin sistematik şekilde devam etmesi ve artış göstermesinin temel nedeni kadının gerek toplum, gerekse devletin ataerkil yapısı karşısında korunmasız olmasıdır. Türkiye’de kadın cinayetlerinin büyük bir kısmını “namus” adına işlenen cinayetler oluşturmaktadır. Namus üzerinden temellenen söylemlerle, kadınlar şiddete maruz kalmakta ve bunu “olağan” gören erkek egemen zihniyet hükmünü sürdürmektedir. Bunun en temel nedeni ise, kadın bedenlerinin bedeninin namus üzerinden disipline edilip kontrol edilmek istenmesidir. Bu, toplum tarafından kadın üzerinde bir tahakküm oluşturularak olağan kılınmak istenirken, devlet eliyle de bu olgu güçlendirilmektedir. Özellikle, kadın cinayetlerinin yargılama sürecinde kadının “namusu” önemli bir parametre olarak görülmüş, kadın namusuna, aile onuruna “aykırı” bir eylemde bulunduğu “tespit edildiği” takdirde, cinayeti işleyenin cezasında “ağır tahrik” adı altında indirime gidildiği görülmüştür. Devletin ataerkil toplum normlarını yıkmak yerine bizzat taşıyıcı güç olmasıyla birlikte kadın için gerekli olan toplumsal koruma kurumsallaştırılamamıştır. Yasal zeminde birtakım düzenlemeler yapılmış olmasına karşın bu değişikliklerin mevcut uygulamada bir karşılığı olmadığı görülmüştür. Ancak yasal düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanması ve toplumsal duyarlılığın artması birbirini tamamlayan süreçler olarak bir araya geldiğinde bu alanda yol alınabileceği açıktır. Yasal düzenlemeler, kadını aşağılayan, küçük düşüren her davranışın ve ona yönelik şiddetin bir insan hakları sorunu ve bir sosyal adaletsizlik kaynağı olduğu ön kabulü temelinde gerçekleştirilmelidir. 2011 yılında yine basın, düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlükleri ağır saldırılar yaşadı. Çok sayıda yazar ve gazeteci ağır cezalar aldı ve tutuklandı, gazete ve dergiler kapatıldı, basıldı ve yayınları durduruldu. Hapishanelerdeki gazeteci sayısının, uzun tutuklulukların, ifade özgürlüğü kapsamındaki soruşturma ve yargılamaların, ifade ve basın özgürlüğünü kısıtlayan Terörle Mücadele Kanunu (TMK) 8 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 7/2 başta olmak üzere, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 215, 220, 285, 288, 314. maddeleri bağlamındaki protestoların, açıklamaların, raporların ve toplantıların, Türkiye ve dünya gazetecilik ve insan hakları örgütlerinin, uluslararası kuruluşların gündeminde olduğunu ortaya koyuyor. Gazeteciler ve insan hakları örgütleri olarak, özellikle Kürt sorunuyla ilgili TMK ve TCK’daki düşünce ve ifade özgürlüğü önünde engeller. Basın yasasının özgür tartışma ortamı, ve objektif habercilik için demokratik eşiğe çekilmesinin zorunluluğu ve tutuklu 97 gazetecinin derhal serbest bırakılması ve gerekli düzenlemelerin yapılması için çağrılarımızı yineliyoruz. 2011 yılında, etnik kimliklere ve özellikle Kürtlere yöneltilen ayrımcılık, Kürtleri temsil eden kurumlardan, milletvekillerine, belediye başkanlarına ve parti yöneticilerine ve üyelerine kadar yüzlerce kişinin ağır suçlamalarla karşılaşmalarını ve tutuklanmaları gündemi yoğunca meşgul etti. Abdullah Öcalan’nın avukatlığını üstlenen 36 avukatın Kürt sorununun çözümsüzlüğü sebebiyle tutuklanması, bizzat Başbakan tarafından hukuk büroları, gazete ve milletvekillerinin hedef gösterici tarzda konuşmalarının ardından Özel Yetkili Ceza Savcıları tarafından baskınlar gerçekleştirilmesi ve tutuklamaların gerçekleşmesi, yasama, yürütme ve yargı erklerinin bağımsızlığının tamamen ortadan kalktığı fikrini bizde oluştumakla beraber, kamuoyunda ve basında ürkekçe de olsa tartışma konusu olmaya başlamıştır. Anadilde eğitim, zorunlu din derslerinin kaldırılması ve YÖK ‘ün antidemokratik yapısına yönelik eleştiri ve talepler, şiddet, soruşturmalar inkâr yöntemlerıyle engellenmeye çalışılmıştır. Raporumuzda daha ayrıntılı olarak göreceğiniz üzere 2011 yılında birçok alanda hak ihlalleri yaşandı. Kürtlere ve muhaliflere karşı yapılan saldırılar, demokratik haklarını kullananlara karşı başlatılan linç girişimleri Türkiye toplumunun birbirine düşmanlaştırılmasının provaları olarak karşımıza çıktı. Halen, barış talebi, operasyonların durdurulması, sivil, demokratik, insan haklarını esas alan bir anayasa talebi, TMY başta olmak üzere insan hakları ve evrensel hukuk ilkelerine aykırı yasal düzenlemelerin kaldırılması talebi, herkese sosyal güvence sağlayan iş olanaklarının sunulması, yoksulluğun önlenmesi, demokrasi ve insanca bir yaşam taleplerimiz devam ediyor. Türkiye geçmişi ile yüzleşmekten, geçmişi ile hesaplaşmaktan uzak durmaktadır. Faili meçhul cinayetler ile gözaltında kayıpların faillerinin yargılanması ve kayıpların akıbetlerinin belirlenmesine yönelik, BM kayıplar sözleşmesinin imzalanması, BM Minnesota Protokolünün kabulü ve Özel yasa ile kurulacak bağımsız bir adalet ve hakikatleri araştırma komisyonu kurulması talebimiz ve beklentimiz devam etmektedir. Toplu mezarlar karşısında, insanlığımızın, vicdanımızın bir sınavla karşı karşıya olduğunu ve bu insanlık dışı utanç ile yaşamayacağımızı, faillerin bulunması ve yargı önünde hesap vermesi için insan hakları savunucuları olarak çalışacağımızı ifade etmek istiyoruz. Bizler; 2011 yılında yaşanan hak ihlallerinin 2012 yılında son bulması umudumuzu bir kez daha sizlerle paylaşırken, ayrım yapmaksızın herkese insanca bir yaşam temini konusunda yönetenleri uyarıyor, toplumu insan hakları mücadelesine omuz vermeye çağırıyoruz 9 KISALTMALAR BDP : Barış ve Demokrasi Partisi TUBİTAK : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu LYS : Lisans Yerleştirme Sınavları CHP : Cumhuriyet Halk Partisi İETT : İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel PKK : Kürdistan İşçi Partisi DHKP/C : Devrimci Halk Kurtuluş Partisi/Cephesi DİSK : Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu AKP : Adalet ve Kalkınma Partisi DTP : Demokratik Toplum Partisi EĞİTİM-SEN : Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası MİT : Milli İstikbarak Teşkilatı EDÖP : Emek Ve Özgürlük Bloku ESP : Ezilenlerin Sosyalist Platformu GENÇ-SEN : Öğrenci Gençlik Sendikası HPG : Hêzên Parastina Gel (Halk Savunma Güçleri) IMF : Uluslararası Para Fonu İHD : İnsan Hakları Derneği KCK-TM : KESK : Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu BEDAŞ : Boğaziçi Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi MHP : Milliyetçi Hareket Partisi İBDA-C : islamî Büyük Doğu Akıncıları Cephesi MLKP : Marksist Leninist Komünist Partisi NATO : Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü 10 Koma Ciwaken Kurdistan (Kürdistan Topluluklar Birliği) 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU KKTC : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti PAJK : Partiya Azadiya Jınen Kurdistan ( SDP : Sosyalist Demokrasi Partisi DGH : Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası SGD : Sosyalist Gençlik Derneği TAYAD : Tutuklu Aileleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği TCK : Türk Ceza Kanunu TEKEL : Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü TEM / TMŞ : Terörle Mücadele Şubesi TİHV : Türkiye İnsan Hakları Vakfı TKP : Türkiye Komünist Partisi TMY : Terörle Mücadele Yasası BES : Büro Emekçiler Sendikası TUYAD : Tutuklu ve Hükümlü Yakınları Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği TUYAB : Tutuklu ve Hükümlü Yakınları Birliği YDG : Yurtsever Demokratik Gençlik PTT : Posta Telgraf Teşkilatı YÖK : Yüksek öğretim Kurumu YSK : Yüksek Seçim Kurulu ANF : Ajansa Nûçeyan a Firatê( Fırat Haber Ajansı) HAS-PARTİ : Halkın Sesi Patisi DİHA : Dicle Haber Ajansı GBT : Genel Bilgi Tarama SSK : Sosyal Sigortalar Kurumu TOKİ : Toplu Konut İşletmesi İBB : İstanbul Büyükşehir Belediyesi TSK : Türk Silahlı Kuvvetleri 11 INSAN HAKLARI DERNEĞİ İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU ÖYSM : Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi TÜM-İGD : Tüm İleri Gençlik Derneği YTÜ : Yıldız Teknik Üniversitesi TMY : Terörle Mücadele Yasası HEPAR : Hak ve Eşitlik Partisi TKP/ML TİKKO : Türkiye Komünist Partisi/Marksist Leninist MAZLUM-DER : İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin dayanışma derneği MKP : Maoist Komunist Partisi RTÜK : Radyo televizyon Üst Kurulu TGC : Türkiye Gazeteciler Cemiyeti SP : Saadet Partisi TİB : Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı TMK : Terörle Mücadele Kanunu TİT : Türkiye İntikam Tugayı LGBTT : Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Travesti ve Transseksüel AİHM : Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi HES : Hidro Elektrik Santralı MLKP : Marksist Leninis Komünist Partisi ÖZGÜR-DER : Özgür Düşünce ve Eğitim hakları derneği DHF : Demokratik Halklar Federasyonu 12 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 2011 İHD MARMARA İNSAN HAKLARI İHLALLERİ BİLÂNÇOSU YAŞAM HAKKI İHLALLERİ ÖLÜ YARALI 4 ölü - - - 4 ölü - CEZAEVLERİNDE ÖLÜMLER 4 ölü - GÖZALTINDA ÖLÜMLER 2 ölü - Toplam 6 ölü - Resmi Hata ve İhmal Sonucu Ölen ve Yaralananlar 1 ölü 31 yaralı Polis ve Asker İntiharları / İntihar Teşebbüsleri 3 ölü - YARGISIZ İNFAZ Dur İhtarına Uymadıkları Gerekçesiyle Güvenlik Güçleri Tarafından Öldürülen ve Yaralananlar ve Silah Kullanma Yetkisinin İhlali Özel Güvenlik Görevlileri Tarafından Öldürülen ve Yaralananlar Toplam RESMİ HATA VE İHMAL 13 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Toplam 4 ölü 31 yaralı Siyasi Parti, Sendika ve Dernek Yöneticisi / Üyesi - 9 yaralı Gazeteci - 1 yaralı Öğrenci - 16 yaralı Yerel Yönetici - 1 yaralı İşçi 1 ölü 10 yaralı Diğer 3 ölü - Toplam 4 ölü 37 yaralı - 1 yaralı 1 yaralı - 1 ölü 1yaralı SALDIRIYA UĞRAYANLAR SİLAHLI ÇATIŞMALAR Güvenlik Görevlisi1 Silahlı Kişi Toplam 1 Güvenlik görevlisi tanımına asker, geçici köy korucusu ve özel tim girmektedir. 14 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU - MÜHALİF ÖRGÜT SALDIRILARI INSAN HAKLARI DERNEĞİ 2 yaralı MAYIN VE SAHİPSİZ BOMBA PATLAMASI SONUCU ÖLEN ve YARALANAN SİVİLLER Erkek - 3 yaralı Kadın - 4 yaralı Çocuk - 1 yaralı Toplam - 8 yaralı Kadın 30 ölü 3 yaralı Erkek 12 ölü 4 yaralı Çocuk 2 ölü 1 yaralı Toplam 44 ölü 8 yaralı KADIN CİNAYETLERİ (NAMUS) KADINLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER Kadın İntiharları 15 4 intihar 1 intihara teşebbüsü İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Ev İçi Şiddete Uğrayan Kadınlar 17 ölü 60 kadın yaralama ve şiddete maruz kaldı. 33 kadın tecavüze uğradı Toplumsal Alanda Kadına Yönelik Şiddet, Tecavüz ve Taciz - 50 kadın yaralama ve şiddete maruz kaldı. 42 kadın cinsel taciz ve tecavüze uğradı Fuhuşa Zorlanan Kadınlar 1 kadın “Bu bölümdeki taciz ve tecavüz olarları yargıya intikal edenlarla sınırlıdır” ÇOCUKLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER Çocuk İntiharları 1 ölü - Ev İçi Şiddete Uğrayan Çocuklar 3 ölü - Toplumsal Alanda Çocuğa Yönelik Şiddet, Tecavüz ve Taciz Fuhuşa Zorlanan Çocuklar 12 çocuk yaralama ve şiddete maruz kaldı / 30 çocuk taciz veya tecavüze uğradı - 5 çocuk KİŞİ GÜVENLİĞİ VE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER 2 16 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ Gözaltına Alınanlar 1717 kişi Tutuklananlar 422 kişi Gözaltına Alınan Sığınmacı ve Göçmenler 13 kişi Yaşamını Yitiren Sığınmacı ve Göçmenler 13 ölü 9 yaralı İŞKENCE, KÖTÜ MUAMELE, ONUR KIRICI VE KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ DAVRANIŞ VE CEZALANDIRMA Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele 101 kişi Gözaltı Yerleri Dışında İşkence ve Kötü Muamele 112 kişi Cezaevlerinde İşkence ve Kötü Muamele3 142 kişi Kolluk Güçleri Tarafından Tehdit Edilenler 18 kişi Toplumsal Gösterilerde Güvenlik Güçlerinin Müdahalesi Sonucu Dövülen ve Yaralananlar 397 kişi Özel Güvenlik Görevlileri Tarafından İşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalanlar 41 kişi 17 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Okulda Şiddet Toplam 7 kişi 818 kişi İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER Yasaklanan Etkinlikler 1 yürüyüş/ 3 basın açıklaması / 1 panel / 1 imza standı 45 televizyon kanalı / 3 radyo kanalı uyarı cezası aldı. 2 televizyon kanalı toplam 3 kez program durdurma cezası aldı 2 televizyon kanalına 180 bin 914 tl para cezası verildi. 8 kitap toplatıldı/ 1 kitap yasaklandı. Toplatılan, Yasaklanan ve Para Cezası Uygulanan Yayın Organları 6 dergi 8 kez toplatıldı / 4 dergi 120 gün yayın durdurma cezası aldı. 2 derginin toplam 3000 sayısı yasaklanarak toplatıldı 1 dergi 150 bin TL para cezası aldı 18 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 1 dergi kapatıldı 4 gazete, 5 kez yayın durdurma cezası aldı 6 gazete toplam 195 gün süreyle kapatıldı 5 gazete / 3 televizyon /1 yayın evi /9 hukuk bürosu/ 2 dergi bürosu / 2 haber Baskına Uğrayan Gazete, Hukuk Bürosu ve Yayın ajansı/2 matbaa Organları Engellenen İnternet Siteleri 6320 web sitesi yasaklandı veya engellendi 2011 YILINDA AÇILAN SORUŞTURMALAR 2011 Yılında Açılan Soruşturma Sayısı 7 / Kişi Sayısı 11 2011YILINDA AÇILAN DAVALAR 2011 yılında marmara bölgesinde, 109 kişi hakkında 41 dava açıldı 2011 YILINDA DEVAM EDEN DAVALAR 2011 yılında marmara bölgesinde devam eden dava sayısı 35, yargılanan kişi sayısı 100 19 2011 YILINDA SONUÇLANAN DAVALAR 2011 yılında marmara bölgesinde 68 kişinin yargılandığı 29 dava sonuçlandı. 37 kişi beraat etti. 30 kişiye 110 yıl 8 ay 25 gün hapis, 125 bin 766 para cezası verildi. 1 kişiye 3 yıl 3 ay meslekten men cezası verildi İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU TOPLANTI VE GÖSTERİ ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER Güvenlik Güçleri Tarafından Müdahale Edilen Toplantı ve Gösteriler 33 ( 25 basın açıklaması ve gösteri / 4 yürüyüş / 2 şölen / 2 miting ) 2011 Yılında Marmara Bölgesi’nde Yılında Açılan Soruşturmalar 12 kişiye 5 soruşturma açıldı 2011 Yılında Marmara Bölgesi’nde Açılan Davalar Marmara Bölgesi’nde 2011 Yılı veya Öncesi Açılan ve Devam Eden Davalar 12 kişiye 9 dava açıldı 93 kişiye açılan 18 dava devam ediyor ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK İHLALLER Baskına veya Saldırıya Uğrayan Siyasi Parti, Sendika ve Dernekler 42 ( 17 seçim irtibat bürosu / 23 parti temsilciliği / 2 dernek / 1 kültür merkezi) Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) bünyesinde 20 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Kapatılan / Kapatılmak İstenen Siyasi Partiler ve Dernekler INSAN HAKLARI DERNEĞİ kurulan Öğrenci Gençlik Sendikası’nın (Genç-Sen) kapatılması talebiyle İstanbul Valiliği’nin yaptığı başvurusu üzerine Genç Sen hakkında açılan kapatma davası sonuçlandı. İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi görülen duruşmada “2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nda yer adlığı şekliyle sendikanın işçiler tarafından değil, öğrenciler tarafından kurulduğu” gerekçesiyle Genç-Sen’in kapatılmasına karar verildi. 2011 YILI İHD MARMARA İNSAN HAKLARI İHLALLERİ RAPORU YAŞAM HAKKI YARGISIZ İNFAZ 1) 12 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Güzel, akrabası olan Mansur Güzel’in (1984) İzmit-Karamürsel deniz otobüsünü kaçırdığını öğrendiklerini söyledi. Daha sonra amcasının oğlu Mansur Güzel’in öldürüldüğünü duyduklarını belirterek, “Amcamın oğlu Mansur Güzel hiçbir ikna yöntemi kullanılmadan öldürüldü. Bu bir infazdır; Mansur’un yanında ve elinde, ne bir bomba ne de bir silah vardı. Mansur, herhangi birine zarar vermek veya öldürmek maksadıyla deniz otobüsünü kaçırmamıştı. Yapılan açıklamalardan da anlaşılıyor ki, İmralı Cezaevi’nde bulunan Öcalan ile ilgili tecriti protesto etmek ve kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla bu eylemi yapmıştır. Amcamın oğlu, sağ yakalanması gerekirken kasıtlı bir şekilde öldürüldü.”diye belirtti. I. (KEYFİ ÖLDÜRME, SİLAH KULLANMA YETKİSİNİN İHLALİ VE DUR İHTARINA UYMADIĞI GEREKÇESİYLE ÖLDÜRÜLEN VE YARALANANLAR) 21 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU I.1. POLIS VE JANDARMA TARAFINDAN ÖLDÜRÜLEN VE YARALANANLAR 1) 8 Ocak günü, yaşanan bir çatışma esnasında, Show Bar’da eğlenen ve sigara içmek için dışarı çıktığı iddia edilen Aziz Şener’in kafasına kurşun isabet etti. Taksim İlkyardım Hastanesi’ne kaldırılan Şener hayatını kaybetti. Yapılan kriminal inceleme sonucu Aziz Şenel'in vücudundan çıkan merminin polis memurunun tabancasından çıktığı belirlendi. 2) 22 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Sabri Teyfur: “20 Nisan günü yeğeni Mehmet Çelik’in (1991) iş çıkışı Taksim’de arkadaşlarıyla görüşmek için gittiğini, gece saat 03.00 sıralarında Küçükparmakkapı Sokak’ta dolaşırken, boynunda takılı bulunan (sarı,kırmızı, yeşil) puşusunun iki kişi tarafından çekilerek “ Bu ne lan, siz Kürtler hep bununla mı gezersiniz?” dediklerini, bu esnada yeğeninin de buna karşı çıkarak, “ne yapmaya çalışıyorsunuz?” dediğinde, Ahmet Edip Yaman (polis) adındaki şahıs, bıçakla yeğeninin boğazını keserek öldürdüğünü söyledi. 3) 15 Temmuz günü Avcılar'da Orhan D. (1983) adlı genç, polisin açtığı ateş sonucu yaşamını yitirdi. Polis ise 'silahlı saldırı' yaşandığını iddia etti. Polisin olayla ilgili iddialarına göre, olay, Avcılar sahilinde İDO İskelesi’nin önünde saat 03.30 sıralarında meydana geldi. İddiaya göre Orhan D. belindeki tabancayı çekerek, asayiş görevi için gelen polis ekiplerine, ateş etmeye başladı. Polis ekiplerinin yaptığı sözlü ikazlara ve havaya açtığı uyarı ateşine rağmen tabancasını bırakmayan Orhan D., polis ekiplerinin silahla vurması sonucu öldü. I.3. YARGISIZ İNFAZ DAVALARI 1) 21 Nisan 2011’de, İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde 19 Kasım 2009’da “dur” ihtarına uymadığı gerekçesiyle polis ekibinin açtığı ateş sonucu öldürülen Alaattin Karadağ’ın ölümüyle ilgili olarak polis memuru Oğuzhan Vural hakkında açılan davaya, Bakırköy 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşmada sanık polis memurunun duruşmalardan vareste tutulması talebini reddeden mahkeme heyeti, tanıkların ifadesini aldı. Duruşma öncesinde olay yerinde keşif yapılmaması nedeniyle keşif yapılması yönünde yeniden talepte bulunan müdahil avukatlarının talebi reddedildi. 22 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 27 Ocak 2011’de, 20 Ağustos 2007’de polis ekibinin şüphe üzerine gözaltına aldığı ve Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüğü Festus Okey’in Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’nde polis memuru C.Y.’nin silahından çıkan kurşunla öldürülmesine ilişkin açılan davaya, Beyoğlu 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Davanın 13. duruşmasında mahkeme heyeti davaya müdahil olan is avukatlarından bazılarının dilekçelerinde “mahkeme heyetine hakaret içerdiği” gerekçesiyle dilekçe sahipleri hakkında suç duyurusunda bulundu. Müdahillik talepleri de reddedildi. II. CEZAEVLERİNDE ÖLÜMLER 1) 31 Ocak günü, aldığı hapis cezası nedeniyle 25 Eylül 2008’den beri İstanbul L Tipi Cezaevi’nde kalan ve cezaevinde kanser hastalığına yakalanan, 25 Ocak 2011’de tahliye edilen Osman Kezlere (1961) yaşamını yitirdi. 2) 7 Mayıs günü Düzce B Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda A.Y adlı mahkûmun "intihar" ettiği iddia edildi. A.Y’nın ölümünün duyulması üzerine, mahpusların, infaz koruma memurlarının arasında arbede yaşandığı ve arbedede bir infaz koruma memurunun yaralandığı iddia edildi. 3) 12 Kasım günü, Silivri Cezaevi infaz kurumu 1 No’lu F tipinde tutuklu bulunan Kaşif Kozinoğlu kalp krizi geçirdiği iddiasıyla hayatını kaybetti. Kalp krizi geçirdiği söylenen Kozinoğlu’nun doktorları şu açıklamayı yaptı, “tüm müdahalelere rağmen kurtaramadık. Kalp krizi geçirdiğini tahmin ediyoruz” dediler. Kozinoğlu, ODA TV davası kapsamında tutuklu bulunuyordu. 4) Avni Karabulut (1937) yaralama olayına karıştığı iddiasıyla kesinleşen bir yıllık hapis cezasından dolayı tutuklanarak Ümraniye cezaevine konulmuştu. Akbulut’un çocukları babalarının hastalığı bilinmesine rağmen tutuklandığını belirttiler. Defalarca Adalet Bakanlığı’na ve cezaevi idaresine başvuruda bulunduk.’ dedi. 30 Kasım günü hastaneye kaldırılan Avni Akbulut hayatını kaybetti. 23 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Cezaevlerindeki durum, hasta tutuklu ve hükümlüler için her geçen gün daha da ağırlaşıyor. İHD'nin hazırladığı "Türkiye Hapishanelerinde Tutulan Ağır Hasta Mahpusların Durumu" raporuna göre, cezaevlerinde bulunan 263 hasta tutuklu hastalık durumunun ciddiyetine göre 3 kategoriye ayrılıyor. a) Birinci kategoride yaşam tehlikesi bulunan 112 ağır hasta ve tutuklu bulunuyor. b) İkinci grupta bulunan 67 tutuklu ve hükümlünün ise hastalıkları nedeniyle büyük sağlık merkezlerinde tedavi görmeleri gerekiyor. c) Diğer hasta tutuklu ve hükümlülerin de sağlık durumlarının kötüleşmemesi için sürekli sağlık kontrolüne ihtiyaçları var. CEZAEVĐNDE ÖLÜM DAVALARI 1) 19 Ocak günü, İstanbul İstinye Şehit Muhsin Bodur Polis Merkezi’nde ve Metris T Tipi Cezaevi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele yüzünden 11 Ekim 2008’de yaşamını yitiren Engin Çeber’in ölümünde, “görevi ihmal ettikleri” ve “görevi kötüye kullandıkları” gerekçesiyle yargılanan ve 1 Haziran 2010’da İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında, 5’er ay hapis cezası alan 11 sanık, kanunda yapılan değişiklik nedeniyle yeniden yargılanmaya başlandı. Kanun değişikliğiyle hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararının sanığa sorulacak olması nedeniyle görülen duruşmada sanıklar Muharrem Çelik ve Yılmaz Aydoğdu haklarında verilen hükmün açıklanmasını istedi. Duruşma diğer sanıkların da ifadelerinin alınması için ertelendi. 2) 15 Şubat günü, F tipi cezaevlerine geçişi protesto etmek için açlık grevine başlayan mahkûmlara, “Hayata Dönüş Operasyonu” adı altında müdahale edilen Ümraniye Cezaevi’nde yedi mahkûm öldürülmesi ile ilgili Ümraniye Cezaevi’nde görevli 267 jandarma görevlisi hakkında açılan davaya Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya hiçbir sanık katılmadı. 23 Şubat günü, 20 cezaevinde düzenlenen ve 32 kişinin öldürüldüğü “Hayata Dönüş Operasyonu” kapsamında Ümraniye Cezaevi’ndeki müdahaleyle ilgili olarak 399 tutuklu ve hükümlü hakkında “cezaevi idaresine isyan ettikleri”, “patlayıcı madde bulundurdukları” ve “insan yaraladıkları” suçlamalarıyla açılan davaya Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. 24 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 3) 26 Nisan günü, Kuddusi Okkır’ın hastalığının doktorlar tarafından geç teşhis edildiği ve gerekli tedavinin yapılmadığı gerekçesiyle 15 doktorun yargılandığı duruşmasında sanıkların kusur durumlarının değerlendirilmesi amacıyla Yüksek Sağlık Şurası’na gönderilen dosyanın henüz gelmemesi nedeniyle mahkeme başkanı duruşmayı erteledi. Ergenekon Davası soruşturması kapsamında 20 Haziran 2007’de tutuklandıktan sonra tutulduğu Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde, akciğer kanserinden kaynaklanan rahatsızlığının ilerlemesi üzerine 1 Temmuz 2008’de tahliye edilen Kuddusi Okkır, tedavi gördüğü Edirne’deki Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Medikal Onkoloji Bölümü’nde 6 Temmuz 2008’de yaşamını yitirmişti. Kuddusi Okkır’ın ailesinin “hastalığın doktorlar tarafından geç teşhis edildiği ve gerekli tedavinin yapılmadığı” iddiası üzerine Adalet Bakanlığı olayla ilgili soruşturma başlattı. Açılan soruşturma kapsamında Tekirdağ Cumhuriyet Savcısı, 20 Haziran 2009’da Tekirdağ 3. Asliye Ceza Mahkemesi’ne dava açtı. 16 Mayıs günü, İstinye (İstanbul) Şehit Muhsin Bodur Polis Merkezi’nde ve Metris T Tipi Cezaevi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele yüzünden 11 Ekim 2008’de yaşamını yitiren Engin Çeber’in ölümünde “görevi ihmal ettikleri” ve “görevi kötüye kullandıkları” gerekçesiyle yargılanan ve 1 Haziran 2010’da Bakırköy 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında 5’er ay hapis cezası alan 11 sanığın, kanunda yapılan değişiklik nedeniyle yargılanmasına devam edildi. Karar duruşmasına katılan tutuksuz sanık Turan Günaydın hükmün açıklanmasının ardından geri bırakılmasına ilişkin Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY) ilgili maddesinin lehine uygulanmasını istedi. Engin Çeber’in avukatlarının da taleplerini dinleyen mahkeme heyeti, ceza infaz koruma memurları Yusuf Gayır, Cuma Kaçar, Turan Günaydın, Muharrem Çelik, Erdoğan Coşardereli, Nuri Atalay ve Nihat Kızılkaya’yı “görevi ihmal” suçundan 5’er ay hapis cezasına, başmemur Nevzat Kayım ve Mehmet Polat’ı “kasten yaralama” suçundan 5’er ay hapis cezasına, Yılmaz Aydoğdu’yu “suçu bildirmemek” suçundan 5 ay hapis cezasına, olay günü nöbetçi komutan olan astsubay Başçavuş Abdulkadir Öztekin’i de “kasten yaralamak” suçundan 5 ay hapis cezasına mahkûm etti. Mahkeme heyeti, sanıklara verilen cezalara ilişkin hükmün açıklanmasını geri bıraktı. GÖZALTINDA ÖLÜMLER 1) 24 Ocak günü, İstanbul Ümraniye İlçesi’nde bir gün önce tartıştığı babası Mehmet Bayoğlu’nu (1935) baltayla öldüren ve polis ekipleri tarafından yakalanarak gözaltına alınan Fuat Bayoğlu’nun (1979), götürüldüğü Dudullu Şehit İsmail Akkoyun Polis Merkezi Amirliği’nin nezarethanesinde kendini asarak intihar ettiği iddia edildi. 2) 14 Mart günü, İstanbul’da gasp suçlamasıyla gözaltına alınan Murat Konuş’un (1976) götürüldüğü Asayiş Şube Müdürlüğü’nde, nezarethaneye konmak için üst araması yapılırken kalp krizi geçirdiği iddia edildi. Olayla ilgili soruşturma başlatan Cumhuriyet Savcılığı Murat 25 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Konuş’un ölümünü “şüpheli ölüm” olarak değerlendirerek tamamladığı soruşturmanın sonucunda, Adlî Tıp Kurumu Murat Konuş’un “işkence nedeniyle öldüğü”ne dair rapor verdi. DAVALAR 1) 18 Şubat günü, Mustafa Kükçe’nin (1987) ölümüne neden oldukları gerekçesiyle yedi polis memurunun yargılanmasına Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. İstanbul’un Ümraniye İlçesi’nde 14 Haziran 2007’de gözaltına alındığı Şehit Sevgican Polis Merkezi’nde, sonrasında ise Şehit İsmail Akkoyun Polis Merkezi’nde ve Çakmak Polis Merkezi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele sonucu, 16 Haziran 2007’de Ümraniye Cezaevi’nden kaldırıldığı Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde yaşamını yitiren Mustafa Kükçe’nin ölümüne neden oldukları gerekçesiyle yedi polis memurunun yargılanmasına, 18 Şubat 2011’de Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşmada dosyanın yeni savcısı, sanık polis memurları hakkında beraat kararı isteyen önceki savcının aksine soruşturmanın genişletilmesini ve bozuk olduğu iddia edilen kameraların Mustafa Kükçe’nin yaşamını yitirdiği tarihte neden bozulduğunun araştırılmasını talep etti. 2) Gözaltındaki Murat Konuş’un ölümüyle ilgili, Gasp Büro Amirliği’nde görevli biri başkomiser toplam altı polis memuru hakkında dava açılmıştı. Duruşmada (ATK) Adlî Tıp Kurumu’ndan gelen iki farklı otopsi raporunu değerlendiren savcı, Murat Konuş’un kesin ölüm nedeninin belirlenmesi amacıyla Adlî Tıp Kurumu’ndan tekrar rapor alınmasını ve davanın tek tutuklu sanığı başkomiser Oktay Kapsız’ın tutuklu bulunduğu süre göz önünde bulundurularak, tahliye edilmesini talep etti. Savcının taleplerini kabul eden mahkeme heyeti, Oktay Kapsız’ın tutuksuz yargılanmasına karar vererek dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruşmayı erteledi. 3) 10 Temmuz günü, İstanbul Bakırköy’de 10 Haziran 2007’de 17 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan patlamadan sorumlu tutularak hakkında açılan davada, İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen Beyaz Yakut’un aldığı cezanın Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından onanması üzerine Bakırköy Kadın Cezaevi’nde kalan Beyaz Yakut’un, 11 Temmuz 2011’de tek kişilik hücreye sevk edileceği öğrenildi. 4) 12 Temmuz günü, Beyoğlu 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Festus Okey davasına devam edildi. İstanbul’da 20 Ağustos 2007’de polis ekibinin şüphe üzerine gözaltına aldığı ve Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüğü Festus Okey’in, Beyoğlu Emniyet 26 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ Müdürlüğü’nde polis memuru C.Y.’nin silahından çıkan kurşunla öldürülmesine ilişkin açılan davanın 15. duruşmasında mahkeme heyeti davaya müdahil olmak isteyenlerin taleplerini yeniden reddetti. Mahkeme heyeti Festus Okey’in kimliğinin tespit edilmesi için Dışişleri Bakanlığı’ndan gelecek yazının son kez beklenmesine karar vererek duruşmayı 17 Kasım 2011’e erteledi. III. FAİLİ MEÇHUL SALDIRILAR FAILI MEÇHUL SALDIRI DAVALARI Hrant Dink’e yönelik suikast hazırlığının olduğu bilgisine sahip olmalarına rağmen, cinayeti engellemeye yönelik herhangi bir girişimde bulunmayan, aralarında İstanbul eski Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah’ın da bulunduğu, 9 polis memuru hakkında talep edilen soruşturma izninin İstanbul Bölge İdare Mahkemesi’nce 30 Aralık 2010 günü verilmediği ancak 3 Şubat 2011 günü Hrant Dink ailesinin avukatlarına gönderilen tebligat aracılığıyla öğrenildi. 1) 23 Şubat günü Hasan Ocak’ın ailesi; İstanbul’da 1995 yılında gözaltında kaybedilen Ocak’ın faillerinin bulunması amacıyla Ergenekon Davası’ndan elde edilen bilgi ve belgelerle birlikte Beykoz Cumhuriyet Savcılığı’na iletilmek üzere, Sultanahmet Adliyesi’ne suç duyurusunda bulundu. Ocak ailesi verdikleri dilekçede; davanın sanıkları Veli Küçük, Osman Yıldırım, Osman Gürbüz, Hanefi Avcı, Korkut Eken, gizli tanıklar Kehribar, Gurbet ve 9 numaralı gizli tanığın yargılanmasını istedi. 12 Mart 1995’teki Gazi Olayları’nın hemen ardından 20 Mart 1995’te gözaltına alınan ve bir daha kendisinden haber alınamayan Hasan Ocak’ın işkence görmüş cesedi, 15 Mayıs 1995’te Kimsesizler Mezarlığı’nda bulunmuştu. 27 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU IV. RESMİ HATA VE İHMAL RESMI HATA VE İHMAL SONUCU ÖLEN VE YARALANANLAR 1) 20 Haziran günü Küçükçekmece’de Lys-4 Sosyal Bilimler sınavı sonrası kuzeniyle birlikte eğlenmek için lunaparka giden Hatice Ataman (1993) ’Discovery’ adlı oyun aletinden düşerek ağır yaralandı. Ataman kaldırıldığı Sefaköy Özel Doğan Hastanesi’nde yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Göl kenarında bulunan Kavaklı Lunaparkı’nda 17.00 sıralarında meydana gelen feci kaza iddialara göre şöyle gelişti: Yapılan LYS-4 Sosyal Bilimler sınavına giren Hatice Ataman teyzesinin kızı ile birlikte lunaparka gitti. Lunaparkta bir süre gezerek sınav stresini atan Hatice Ataman daha sonra kuzeni ile birlikte ’discovery’ adlı oyun aletinin yanına geldi. İki kuzen daha sonra ’discovery’ adlı oyun aletine bindi. Oyun aletine binen Hatice Ataman’ın yükseldikten sonra henüz belirlenemeyen nedenle emniyet kemeri açıldı. Bir anda dengesini kaybeden Hatice Ataman demirlere tutunamayınca yaklaşık 20 metre yükseklikten aşağı düştü. Ataman’ın yanında bulunanlar ise tutunarak düşmekten son anda kurtuldular. Kanlar içinde yerde kalan Hatice Ataman olay yerine çağrılan ambulansla Sefaköy Özel Doğan Hastanesi’ne kaldırıldı. Ağır yaralanan Hatice Ataman yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Kavaklı lunaparkında ‘discovery’ oyun aletinde 20 Mayıs’ta yine bir kazanın yaşandığı ortaya çıktı. Cihazın hareketi esnasında emniyet kemerinin açılması sonucu Bihlun K.(1994) ve Aykut G. (1994) yere düşerek yaralanmışlar. Lunapark yetkilileri, bu kazanın ardından ‘discovery’ isimli oyun konsolunu değiştirdikleri ve yeni bir konsol aldıklarını iddia ettiler. 2) 1 Aralık günü Edirne Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı Çevik Kuvvet ekipleri, toplumsal olaylara hazırlık amacıyla Kocasinan Mahallesi'ndeki Bölge Trafik Müdürlüğü arkasındaki boş alanda, biber gazlarının da kullanıldığı tatbikat gerçekleştirdi. Tatbikat gerçeğe dönüşünce 30 vatandaş patlayan biber gazından dolayı yaralandı. Vatandaşlar hastanelere kaldırılarak tedavi altına alındılar. POLIS VE ASKER İNTIHARLARI 1) 12 Şubat günü, ASELSAN'da görev yapan ve askerlik görevini yerine getirirken şüpheli bir şekilde yaşamını yitiren genç mühendis Burhaneddin Volkan'ın Ergenekon'la ilgili ailesine 28 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ önemli bilgiler verdiği ve sürekli takip edildiği iddia edildi. Mühendis Volkan'ın babası, emekli Başçavuş Mahmut Volkan'ın, 'Casusluk' soruşturmasını yürüten Özel Yetkili Savcı Fikret Seçen'e ulaştırdığı dilekçesinde, oğlunun psikolojisinin kimyasal maddelerle bozulduğunu öne sürüyor. 2) 16 Şubat günü Kocaeli'de MİT görevlisi Tevfik Ataseven evinde asılı halde bulundu. MİT, Taraf Gazetesi’nin “Bilgi Edinme Kanunu” kapsamında şüpheli ölümlerle ilgili başvurusuna, "Adli soruşturmaya ve kovuşturmaya ilişkin bilgi veya belgeler bilgi edinme kapsamı dışında tutulmuştur" cevabını verdi. 3) 18 Aralık günü, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın bulunduğu İmralı Adası ile irtibatı sağlayan Mudanya İmralı İrtibat İskelesi’nde görevli 1 asker, saat 03.00 sularında bilinmeyen bir nedenle denize atladı. Askerin cep telefonu ile yaptığı görüşmenin ardından denize atladığı ileri sürüldü. VI. SALDIRIYA UĞRAYANLAR 1) 6 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yunus Keleş: “Okula gitmek için Nişantaşı’ndan geçerken okulun bulunduğu sokakta 10 kişilik bir ülkücü grubun saldırısına uğradım. Elimden, bileğimden ve kafamdan yaralandım. Döner bıçağı ile saldırdılar. Elimde tendon kopması nedeniyle ameliyat oldum. Kafama dikiş atıldı. Vücudumun çeşitli yerlerinden yaralandım. Şişli Başsavcılığı’na başvurdum. 2010/46855 sayılı soruşturma evrakı savcılıkta bulunuyor. 6 Ocak 2011 günü ifade verdim. Etnik kimliğimden dolayı okuldaki ülkücüler, dışarıdan gruplar getirtip bana saldırıyorlar. Hocalar ve polis ırkçılık faaliyeti yürütenlerin arkasında duruyor. 4. sınıfta olmama rağmen böyle giderse okulu bırakmayı düşünüyorum.” diye belirtti. 2) 8 Ocak günü derneğimize gelerek suç duyurusunda bulunan Hatice Emek Gören(1987), “3 Ocak günü saat 19.00’da Beşiktaş’ta Resul Küçükdemir ve bir grup arkadaşı, bana ve arkadaşım Önder Aydoğdu’ya saldırdılar. Arkadaşım Önder’in kafasından kanlar akmaya başlayınca kaçtılar. Olaydan sonraki günlerde Gold Color Player (işyeri)’e gittim; orada bulunan kamera o saatlerde kayıttaydı, kameranın bizim olduğumuz açıyı aldığını düşünüyorum.” dedi. 3) 8 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Önder Aydoğdu (1987); “ 3 Ocak’ta arkadaşım Emel Gören’le Beşiktaş sahiline doğru yürürken İTÜ Elektrik Mühendisliği öğrencisi Resul Küçükdemir ve bir grup arkadaşının saldırısına uğradık. Başımdan kanlar gelince panikleyip kaçtılar. İlk Yardım Hastanesi’ne gidip darp raporu aldım.” dedi. 4) 17 Ocak günü, İstanbul Esenyurt’ta çıkan Alternatif Doğuş gazetesinin imtiyaz sahibi Çetin Yılmaz, Belediye Başkanı Necmi Kadıoğlu’nun korumalarınca darp edildiğini iddia etti. Yılmaz, “Başkan beni çete lideri diye hedef gösterince koruma ve yandaşları Ekin TV'ye ait 29 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU kameramanın kasetini zorla aldılar; beni tartakladılar. Devlet Hastanesi'nden darp raporu aldım ve şikayette bulundum” dedi. 5) 28 Ocak günü sabah saat 11:00 sularında İstanbul Gaziosmanpaşa’da Küçükköy Endüstri Meslek Lisesi'nin bahçesine atılan ses bombasının patlaması sonucu öğrenciler 3 öğrenci yaralandı. 6) 12 Şubat’ta derneğimize gelerek başvuruda bulunan Songül Alıcı: “ Oğlum Aykut Alıcı (1990), abisi ile beraber bir grupla kavga ettikten sonar, Küçükçekmece İkitelli Karakolu’ndan yardım istemelerine rağmen, polisler onları geri göndermişler. Olaydan 5 saat sonra da oğlum Aykut evimizin önünde bıçaklanarak öldürüldü. Şu ana kadar hiçbir dava açılmadı. Şu an 2 kişi içeride; fakat onlar da susma hakkını kullanıyor’’ dedi. Soruşturmanın hala K.Çekmece Cumhuriyet Savcılığı tarafından yürütüldüğünü belirtti. 7) 2 Mart günü, İstanbul'da görev yapan Hakim E.A.'nın otomobiline G-3 mermisi ile ateş edilmesinin ardından aynı bölgede Ergenekon ve Balyoz gibi kritik davalara da bakan hâkim ve savcıların oturduğu lojmanların çevresinde de benzer olaylar yaşandı. Bu kez, kurşunlardan biri 4. Etap 2. Kısım'da oturan bir ailenin çocuk odasına geldi. Nereden geldiği belli olmayan kurşun, odanın camını kırdı. Diğer kurşun ise 5. Etap'ta benzinlikte yıkama yapan Cemil Bodur'un aracına isabet etti. 8) 9 Mart günü, Yıldız Teknik Üniversitesi’nin Beşiktaş Bulvarı'nda bulunan kampüsünde, Türkiye Komünist Partisi üyeleri ile Demokratik Yurtsever Gençlik üyeleri arasında afiş kavgası çıktı. Yaşanan kavgada yaralanan 11 öğrenciden 2'sinin durumunun ağır olduğu belirtildi. İddialara göre, TKP'li bir grup öğrenci tarafından "Komünizm iktidara gelirse, Kürtler ayrılıkçı politikalarından vazgeçer" yazılı afişinin asılmasına, DYG üyeleri tepki gösterdi ve afişin kaldırılmasını istedi. Kaldırılmayınca DYG'li öğrenciler ile TKP'li öğrenciler arasında yaşanan tartışma daha sonra kavgaya dönüştü. Şişe ve sopaların kullanıldığı kavgada her iki gruptan 11 öğrenci çeşitli yerlerinden yaralandı. Kavga sonrası üniversiteye çok sayıda polis ve ambulans sevk edildi. Edinilen bilgiye göre, yaralanan öğrencilerden 6'sı Okmeydanı SSK Hastanesine, 4'ü Taksim İlkyardım Hastanesi, 1'i ise Şişli Etfal Hastanesi'ne kaldırıldı. Hastaneye kaldırılan öğrencilerden 2'sinin aldığı darbeler nedeniyle durumlarının ağır olduğu bilgisine ulaşıldı. 9) 21 Nisan günü, Sakarya Üniversitesi'nde Mustafa Arıkboğa ve Mehmet Cahit Öztan isimli iki Kürt öğrencinin 20 kişilik ülkücü grubun saldırısına uğraması üzerine üniversitede gerginlikler yaşandı. 25 Nisan günü de kampüs içerisinde 30-40 kişilik ülkücü grup, Mustafa Arıkboğa adlı Kürt öğrenciye bıçaklarla saldırdı, saldırı sonucu Mustafa Arıkboğa elinden yaralandı. 30 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 10) 17 Mayıs günü, Çetin Çelen yönetimindeki Kulaksız-Eminönü seferini yapan İETT otobüsü, saat 22.00 sularında Okmeydanı Fatih Sultan Caddesi çıkışında maskeli bir grup tarafından durduruldu. Gruptakiler, yolcuları indirdikten sonra ellerindeki molotofkokteyllerini otobüse atarak olay yerinden kaçtı. Alev alan otobüs, şoför ve yolcuların müdahalesiyle söndürüldü. Otobüste hasar meydana geldi. 11) 21 Mayıs günü Şişli'de, Beyazıt-Mecidiyeköy seferini yapan İETT otobüsüne, Okmeydanı Şark Kahvesi durağında yolcu indirdiği sırada yaklaşan yüzleri maskeli ve slogan atan 15-20 kişilik bir grup tarafından molotofkokteyli atıldı. Molotofkokteylinin etkisiyle başlayan yangın, sürücü ve yolcuların aracı boşaltmasının ardından büyürken, olayda yaralanan olmadı. 12) 23 Mayıs günü, Yenişehir'de BDP’nin yapmış olduğu basın açıklamasına, ilçe halkından ve sağ görüşlü oldukları belirtilen bir grup genç tepki gösterince tartışma çıktı, 4 Haziran günü gece saat 00.00 sıralarında karşılaşınca iki grup arasında yeniden tartışma çıktı. Sözlü tartışma kısa sürede taş, sopa, bıçak ve satırların kullanıldığı kavgaya dönüştü. Kamil Cılız ve 22 yaşındaki Hüseyin Saka, çıkan kavgada başından kesici aletlerle yaralandı. Çevredeki esnafın haber vermesi üzerine Saka ve Cılız, ambulansla hastaneye kaldırılarak tedavi altına alındı. Cılız ve Saka'nın yaralandığı haberini alan arkadaşları önce hastaneye akın etti. Ardından sayıları kısa sürede 100'ü aşan ve Heykel Semti’nde toplanan öfkeli kalabalık, Kürt ailelerin oturduğu Yılmaz Mahallesi'ne doğru yürüyüşe geçti. Çevredeki bazı araç ve evlerin hasar gördüğü olaylar nedeniyle Bursa ve İnegöl'den ilçeye takviye Çevik Kuvvet ekipleri sevk edildi 13) 30 Mayıs günü İzmit’teki Yeni Cuma Parkı’nda BDP’li olduğu ileri sürülen bir grup ile ülkücü oldukları belirtilen grup arasında çıkan kavgada 2 kişi bıçakla, 10 kişi de taş ve sopa darbeleriyle yaralandı. Yeni Cuma Parkı’ndaki banklarda oturan BDP’li olduğu belirtilen 5 kişi ile ülkücü oldukları iddia edilen 7 kişi arasında tartışma çıktı. Tartışmanın kavgaya dönüşmesi üzerine BDP’li olduğu ileri sürülen Fırat Dere ve Ceren Can, kalçalarından bıçaklandı. Kısa sürede olay yerine polis ekipleri sevk edildi. 2 yaralı Kocaeli Devlet Hastanesi Acil Servisi’nde tedavi altına alındı. Polis olayla ilgili 5 kişiyi gözaltına alırken, kavga sırasında arkadaşlarının kesici aletlerle yaralandığını öğrenen ve sayıları kısa sürede 100'ü aşan öfkeli kalabalık Kürt kökenli ailelerin oturduğu mahalleye doğru yürüyüp, çevredeki ev ve araçlara zarar verdi. 14) 6 Haziran günü, İstanbul’un Sarıyer İlçesi’nde (EDÖB) Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun desteklediği Bağımsız Milletvekili Adayı Sırrı Süreyya Önder’in seçim bürosuna düzenlenen taşlı saldırı sonucu büroda maddi hasar meydana geldi. 15) 7 Haziran günü İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde MHP’ye ait seçim aracına 30 kişilik bir grubun sopalarla saldırması sonucu araçta maddî hasar meydana geldi. 16) 10 Haziran günü İstanbul’un Pendik İlçesi’nde Bağımsız Milletvekili Adayı İbrahim Çiçek adına seçim çalışması yürüten grubun saldırıya uğraması sonucu iki kişi yaralandı. 31 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 17) 14 Temmuz günü Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’nde çıkan çatışmanın ardından sosyal paylaşım siteleri üzerinden örgütlendikleri iddia edilen ırkçı bir grubun, İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde, BDP üyelerine ve ilçe binasına yönelik saldırıları, 23 Temmuz gecesi de devam etti. Taş ve sopalarla ilçe binasına saldırıldı. “Şehitler ölmez, vatan bölünmez”, “Türkiye Türktür, Türk kalacak” sloganları atan ırkçı grubun dağılması için ve kendilerini korumak amacıyla BDP üyeleri toplu hareket etmek için bir araya geldi ve artan gerilimi düşürmek için BDP milletvekili Sırrı Süreyya Önder’in telkinleri doğrultusunda üyelerin dağılması üzerine, ırkçı grup da ilçe binasının önünden ayrıldı. 18) 16 Temmuz günü, BDP Beyoğlu İlçe binasına yapılan saldırı esnasında binada bulunan, BDP İlçe Yöneticisi İlhan Kalkmaz, koluna isabet eden kurşunla yaralandı. Görgü tanıklarının verdiği bilgilere göre olay şöyle gelişti: “BDP binasında 20 kişilik partili grup otururken, binaya gelen ziyaretçilerden biri, kalabalık bir grubun BDP binasına doğru geldiğini söyledi. Bunun üzerine BDP yöneticileri Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü'nü arayarak, önlem alınmasını istedi. Bu sırada BDP binası önüne gelen grup ise binaya taşlarla saldırdı. Binada bulunan grup da dışarı çıkınca arbede yaşandı. Bu esnada olay yerine gelen polis, iki grup arasında barikat kurdu. Arbede sırasında polis BDP'lilere cop ve gaz bombaları ile müdahale etti. Bu esnada BDP İlçe Yöneticisi İlhan Kalkmaz, parti binası kapısına isabet eden gaz bombasını dışarı atmaya çalıştığı esnada, açılan ateş sonucunda sol kolunun dirsek kısmından yaralandı.” 19) 28 Temmuz günü İstanbul İkitelli’de sağ görüşte olduğu bilinen mahalle muhtarının taradığı Dersimli 3 kardeşten Hüseyin Ardoğan hayatını kaybetti. Mehmet Akif mahallesinde arabasıyla evine doğru gittiği sırada yolda arkadaşları ve akrabalarıyla oturan Muhtar Naim Kangal’dan yol isteyen, bunun üzerine başlayan tartışma ardından silahlı saldırıya uğrayan Hüseyin Ardoğan (1976) birçok yerinden hafif yaralandı. Olayı öğrenen kardeşleri Haydar ve Üstün Ardoğan da müdahale edince, muhtar silahını çekti ve 3 kardeşi taramaya başladı. Hüseyin Ardoğan olay yerinde hayatını kaybederken, Üstün ise komaya girerek hastanede uzun süre tedavi altında kaldı. 20) 30 Temmuz günü Fatih'te, askerlikten firar eden Ö.F.K birlikte olmak için evine gittiği ve sosyal paylaşım sitesi Facebook'ta tanıştığı Didem Soral takma isimli Abdülkadir Çakmak'ın travesti olduğunu görünce önce tartıştı, ardından da bıçakla saldırdı. Boğazı ve vücudunun çeşitli yerlerinden yaralanan Abdülkadir Çakmak olay yerinde hayatını kaybederken, devriye görevi yapan polisler, gürültü üzerine girdikleri evden kaçmaya çalışan Ö.F.K.'yı gözaltına aldı. Didem Soral takma isimli travestinin arkadaşları olayı şöyle anlattı: "Didem bizim yan komşumuzdu. Kendisini öldüren kişiyle internet üzerinden tanışmış, müşteri olarak evine gelmiş. Biz bağırma sesleri üzerine dışarıya çıktık. Olay anında Didem'in arkadaşları da evdeydi. Didem'e saldırınca onlar da dışarıya kaçmışlar." 32 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 21) 20 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Nesrin Fidanbay: "23 Kasım 2010 günü İkitelli postanesinin üst tarafında 3 arkadaşıyla birlikte oturan kardeşim Savaş Karagöz ve arkadaşları, kendilerine yakın mesafedeki 7 kişilik bir grubun saldırısına uğramışlardır. Saldırıda kardeşim ve bir arkadaşı yaralanmıştır. Olaydan sonra polis tarafından 4 kişi gözaltına alınmıştır. Haziran ayında yapılan duruşmada 3 kişi serbest bırakıldı. 1 kişi suçu üstlendi ve şu anda tutuklu bulunmaktadır. Tutuklu bulunan kişinin de psikolojik sorunları olduğu iddia ediliyor. Bu olay politik bir olaydır. Sağ görüşlü olan mahalle muhtarı tarafından tezgâhlandığını biliyoruz. Bir yıl içerisinde Tunceli doğumlu ve alevi olan 3 genç daha öldürüldü aynı bölgede. Olayın meydana geldiği bölgede mobese kameraları bulunmaktadır. Kayıtları talep etmemize rağmen, emniyet tarafından kayıtların olmadığı ve görüntülerin bulunmadığı söylendi.” dedi. 22) 22 Mayıs günü, İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) ait park halindeki seçim aracına ses bombası atılması sonucu, 1 kişi yaralandı. 23) 29 Mayıs günü, İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Abdullah Levent Tüzel’in seçim konvoyuna düzenlenen saldırı sonucu, üç kişi bıçaklanarak yaralandı. Saldırıya karşılık verilmesi üzerine MHP Küçükçekmece ilçe yöneticisi Erkan Kurumlu çenesinden ve boynundan yaralandı. Olaya müdahale eden polis ekipleri sekiz kişiyi gözaltına aldı. 24) 26 Eylül günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Özdemir: “Yeğenim, Hüseyin Gazi Özdemir (1985), 18 Eylül günü Deniz Çağrı ve beraberinde 3 kişi tarafından pusu kurularak öldürüldü. Olayın arkasında polis memuru Selçuk ve jandarma yüzbaşı var” dedi. Mehmet Özdemir, olayın provokasyon amaçlı olduğunu düşündüklerini dile getirdi. 25) 22 Aralık günü, edinilen bilgiye göre, gece saat 00.30 sıralarında, Maltepe Sahilyolu’nda bıçaklı kavga çıktığı ve yaralıların olduğu ihbarı üzerine polis harekete geçti. Polis, travesti Ç.Y'yi vücudunun çeşitli yerlerinde derin kesik izleriyle kanlar içinde buldu. Ç.Y. ve yanındaki diğer arkadaşlarının ifadesine göre; Ç.Y otomobille yanlarına gelen kişiler tarafından saldırıya uğradı, saldırganlardan birinin elinde döner bıçağı ve kılıç vardı. Ç.Y. “Hiç sebepsiz yere satır ve sallama ile saldırdı, ciddi yaralarım var.” dedi. Bir görgü tanığı ise “Eski sevgilisinden ayrılmış, buradan geçerken arabadan inip bıçakladı" diyerek olay anını anlattı. Saldırıda Ç.Y 'ye ait olduğu belirtilen otomobil de hasar gördü. VII. KAYIPLAR 1) 19 Ocak günü, derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Süleyman Gökçe: “ Kardeşim İbrahim Gökçe (1995) ile 26 Aralık 2010 günü öğle yemeği için halamıza gittik. Daha sonra kendisi, yeğenimizi okuldan almaya gideceğini söyledi. Saat 17.30’dan sonra evden çıktı ve bir daha gelmedi. Araştırmalarımız sonucu komşumuzun oğlu, kendisini genç bir kızla otogara 33 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU giden bir minibüste görmüş. O tarih ve saatten sonra bir daha haber alamadık. Otogara gidip firmalara sorduk ama o isimde kayıtlı bir yolcunun bulunmadığını söylediler. Polise ve savcılığa da bildirdik. Ayrıca bir televizyon kanalına (Flash TV) da haber verdik. Henüz hiçbir gelişme yok. Ben kardeşimin telefon dökümünü aldım ve en son mesajlaştığı bir kişi (komşumuz, arkadaşı) ile görüştüm. Komşumuz telefonunu kaybettiği için kardeşimle ilgili mesajları göremedim ama sadece havadan sudan şeylerden bahsettiğini söylüyor. Bir süre öncesine kadar kardeşim anneme ‘Ben çok zengin olacağım’ diyormuş. BDP’ye de gidiyordu; ama orayla ilişkisini evden ayrılmadan 20 gün önce kesmiş. Bir de Tarlabaşı ve Karaköy’deki tinercilere sordum, kardeşimi tanıyorlar ama onun tiner kullanmadığını söylediler. Hatta öyle birisi olmadığını söylediler. Zaten uyuşturucu gibi şeyler kullansaydı, biz fark ederdik.” dedi 2) 2 Şubat günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Sevgül Karakaş; ”1994 yılında askere gitmek için yola çıkan ağabeyim Salih Şişman(1974) askere gitmeyerek, gerillaya katılmış.1994 yılının sonunda Erzincan’ın İliç ilçesinde güvenlik güçleriyle girilen çatışmada 1’i yaralı, ölen 2 kişiden birinin ağabeyim olduğu bilgisini itirafçıyla yüz yüze görüşerek aldım. O tarihten bu yana ağabeyimle ilgili edinebildiğim tek bilgi bu” diye beyanda bulundu. 3) 19 Şubat günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Adule Doğan: “1992 yılında, oğlum M.Maruf Doğan(1976), Zeytinburnu’nda çalışıyordu. Bir gün bizi telefonla arayarak, bayramda geleceğini söyledi; ama gelmedi. Oğlum ‘Burho’ isimli kişinin yanında çalışıyordu. Oğlumun başına ne geldiyse bu kişi biliyor diye düşünüyoruz; ama o bize hiçbir şey anlatmıyor. Oğlum eve gelirken başına bir şey gelmiş olabilir. Bugüne kadar herhangi bir yere başvuruda bulunmadık. Askerlik için arandığında ise kayıp diyorduk.” diye belirtti. 4) 20 Şubat günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selvi Bozooğlu: “ 1 Haziran 1998 günü Manisa-Mersindere Köyü’nde çocuğum Sezgin Bozooğlu (1993), parkta oynarken kayboldu. Savcılığa, valiye, başbakana ulaştığım halde çocuğum bulunamadı. Oğlum 5 yaşındayken kayboldu. Yıllardır arıyorum ama bulamıyorum. Bundan 10–15 gün önce Manisa’ya gittim ve savcı bana ‘ oğlumun kasten adam öldürmekten arandığını’ söyledi. Oğlumun kaçırıldığını düşünüyorum. Bir TV programına çıktım ve oraya canlı bağlanan kişi, oğlumun abisi tarafından kaçırıldığını söyledi; ama ağabeyi 2000 yılında evinde kar maskeli kişiler tarafından öldürüldü. Kendisi, eşimin dayısının oğlu olur” diye beyanda bulundu. 5) 12 Mart günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yasemin Yedigözoğlu: “ Oğlum Burak Yedigözoğlu (1977), askerden geldikten sonra yaşadığı travmaların etkisiyle şizofrenik eğilimler göstermeye başladı. Askerlikten önce ve sonra bir süre spor salonuna gitmişti. 2001’de askerden geldi, 2005’te ise kayboldu fakat en son Altunizade- Millet parkında görülmüş.” dedi. Birçok yere başvurduğunu, araştırdığını ama bulunamadığını söyleyerek oğlunun ölü ya da diri bulunmasını istediğini belirtti. 34 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 6) 23 Mart günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Zühtü Özcan, “1999 yılında, oğlum Emre Özcan(1976) Bursa’daki evimizden ayrılarak İstanbul’a geldi. 2002 yılına kadar bizi ziyarete geliyordu, biz de onu ziyaret ediyorduk. Ancak 2002 yılından sonra bir daha kendisinden haber alamadık. Emre, Mücadele Birliği Dergisi’nin yazı işleri müdürüydü. Kendisini polis de arıyor. Biz oğlumuzun yaşayıp yaşamadığını öğrenmek istiyoruz.” dedi. 7) 16 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ergül Lale; “ 27 Mayıs 2006 gününden bu yana, ablam Hediye Lale(1966) kayıp; olay günü, ablam evden çıktı ve ondan bir daha haber alınamadı. Tüm aramalarımıza rağmen ölü ya da sağ kendisi hakkında hiçbir bilgi alamadık.” dedi. İmam nikahlı eşiyle sorunlarının da olduğunu, Nüfus Müdürlüğü’nden aldığı kayıt örneğinde ise, ablasının Azerbaycan’da olduğunu öğrendiğini; fakat resmi olarak kişiyle ve durumla ilgili bir bilgi verilmediğini belirtti. 8) 25 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Aziz Köçer: “Kardeşim Mehmet Köçer (1988), Dokuz Eylül Üniversitesi Türkçe öğretmenliği 3. sınıf öğrencisiydi. Kendisini polis olarak tanıtan bir kişi bizi aradı. Kardeşimin sol yapılanmalar içerisinde olduğunu (PKK sempatizanı öğrencilerle takıldığını) söyledi. Ben bu telefondan sonra İzmir’e gidip kardeşimle görüştüm ve onu da alıp İstanbul’a geldim. Kendisi 1 ay sonra eğitimini tamamlamak istediğini söyleyince ben de geri gönderdim. 13 Aralık 2009 günü ise bizi ankesörlü bir telefonla arayarak, bir süreliğine ona ulaşamayacağımızı ve paraya da ihtiyacının olmadığını söyledi. 1–2 ay bekledik, haber alamayınca İzmir’e okuluna gittim. Fakat arkadaşları benimle iletişim kurmak istemediler. Polise kayıp başvurusu yaptık. BDP İl, Esenyurt ilçe ve YakayDer’e gittim; ancak hiçbir sonuç alamadım.” diye belirtti. 9) 27 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selahattin Şimşek: “23 Mart günü, oğlum İlyas Şimşek(1991) işten eve geldi. Gece saat 1 sıralarında kendisine bir telefon geldi, bunun üzerine gece 2 gibi annesine ”İşyerinde bilgisayarlar bozulmuş” diyerek evden çıkmış ve bir daha geri dönmedi. Olayı polise bildirdik; ama sonuç alamadık” diye beyanda bulundu. 10) 22 Mayıs günü derneğimize gelerek kardeşi İsmail Bakır adına başvuruda bulunan Mehmet Bakır, 21.05.2011 günü sabah saat 09.00’da Ümraniye’de durakta halasına gitmek için bir yakınını beklerken apar topar sivil giyimli, elinde telsiz olan kişilerin kendisini bir arabaya bindirip kaçırdıklarını, olayın görgü tanıkları olduğunu, kardeşinin arabaya bindirilirken ‘Beni öldürecekler’ diyerek bağırdığını, Ümraniye Atakent Karakolu’nun gözaltıyı önce kabul edip sonra reddettiğini söyledi. 11) 18 Haziran günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Dilek Aksoy: “Oğlum Olcay Aksoy Tuzla - İsmak yatılı meslek okulunda okumaktaydı. Yurttan iki haftada bir eve gelirdi. Bunun için ailenin izni ve onayı alınırdı. Son haftalarda bizden 1000 TL para istedi. Askere gidip dönmeyeceğini söyledi. Parayı verdikten 10 gün sonrasında beni aradı ve İran’da 35 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU olduğunu, Allah yolunda öleceğini ve bir daha geri dönmeyeceğini söyledi” diye beyanda bulundu. 12) 13 Temmuz günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Elif Coşkun: “Ağabeyim Mahmut Coşkun(1954) aile içi huzursuzluktan dolayı babama karşı tepkiliydi. 1977 yılında askerden döndükten bir süre sonra alıp başını gitti. Sağ- sol ile ilgisi yokmuş ama sola biraz eğilimi vardı. Duyduğumuza göre; ağabeyim bir balıkçının yanında çalışırken görülmüş; ama oraya gittiğinde babam onu bulamadı. Balıkçının yanına gittikten sonra, evimizin kapısının altından bir mektup atıldı; ama yazı ona ait bir yazı değil.” dedi. 13) 12 Ağustos günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Rabia Kurt: “1994 yılından itibaren kardeşim Mehmet Kurt kayıptır. Tüm aramalarımıza rağmen hiç izine rastlamadık. Seçimlerde AKP konvoyuna saldırı düzenlenmişti ve bu olayda isim benzerliği olan 1 kişi yakalandı” dedi. O kişi olabilir şüphesiyle aydınlanmak istediklerini beyan etti. 14) 3 Kasım günü, derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Eyhan İlhan: “ Oğlum Fırat İlhan(1993) dün sabah saat 11.00’de evden çıktı. Bir daha kendisinden haber alamadık. Öğrendiğimize göre, ülkücülerle Kürt gençleri arasında bir çatışma çıkmış. Bunun üzerine biz de Kasımpaşa Karakolu’na sorduk ve oğlumun gözaltına alınmadığını öğrendik.” dedi. (Başvurudan bir saat sonra oğlunun bulunduğu bilgisi elimize ulaştı.) 15) 1 Aralık günü derneğimize gelerek kayıp başvurusunda bulunan Mehmet Şahin: “2006’nın yaz aylarında İzmir’e çalışmaya giden amcamın oğlu Abdullah Şahin(1971), gittiğinden beri kayıp. Kesin olmamakla beraber, tanımadığımız kişilerden aldığımız telefonlara göre Abdullah, Kıbrıs Rum kesiminde olabilirmiş. Abimin yaşıyor olduğunu düşünüyorum” diye beyanda bulundu. 16) 19 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Bryar Fatah Ahmed; “ kardeşi Anjam Ahmed’in, Süleymaniye’den İstanbul’a geldiğini ve daha sonra kendisinden hiç haber alamadıklarını belirtti.” Konu hakkında girişimlerin yapılması konusunda yardım talebinde bulunduğunu söyledi. VIII. SİLAHLI ÇATIŞMALAR 1) 30 Kasım günü, Topkapı Sarayı'nın önüne gelen silahlı bir kişi etrafa ateş açtı. İlk ateş sırasında Özel Güvenlik Görevlisi Mehmet Ballıcı (1977) ile saray girişinde nöbet tutan Jandarma Eri Şerafettin Eray Topçu (1988) yaralandı. Polis, çevrede geniş güvenlik önlemleri alırken sarayın içinde yaklaşık bir saat süren çatışmanın ardından saldırgan öldürüldü. CNN TÜRK 36 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ canlı yayınına katılan bir görgü tanığı ise şunları anlattı: “09.45 sularında Ayasofya tarafında kaldırımda yürüyorduk. Çeşmeye gelmeden patlama sesleri duyduk. Başta tekerlek lastiğinin patlaması sandık. Sonra baktık ki kapıdaki asker yerdeydi. Orası karıştı. Gördüğüm kadarıyla saldırganın omzunda silah vardı ve üzerinde mermi kemeri de vardı. Herkes kaçışmaya başladı. Yolda büyük bir kalabalık yoktu. Hemen polis araçları geldi ve çok kısa süre içerisinde en az 10 kez silah sesi duyduk. Saray içine girdiğini düşünüyorum. Saldırgan ateş etmeden önce elinde tüfekle kaldırımda yürüyormuş, bizim dikkatimizden kaçmış ama grup içerisinde biri görmüş. Saldırgan zayıftı.” IX. MAYIN VE SAHİPSİZ BOMBA PATLAMASI SONUCU ÖLEN VE YARALANAN SİVİLLER 1) 23 Mart günü, İstanbul’un Şişli İlçesi’nde park halinde bulunan iki aracın arasına bırakılan parça tesirli bombanın patlaması sonucu ölen veya yaralanan olmazken, çevrede maddî hasar meydana geldi. 2) 23 Nisan günü derneğimize gelerek kardeşi Gülizar Turhan (1993) adına başvuruda bulunan Cemal Turhan, 22.04.2011 Cuma günü Tuzla’da bir parkta patlama olduğunu, o esnada kardeşi Gülizar Turhan’ın da orada bulunduğunu, bu patlamadan dolayı yaralandığını, polislerin kendisini hastaneye götürdüğünü, pansumanı yapıldıktan sonra İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’ne götürdüklerini, ama tam olarak bundan da emin olamadığını söyledi ve derneğimizden kardeşinin nerede gözaltında olduğunu öğrenmemizi talep ettiğini söyledi. Daha sonra Gülizar Turhan’ın İstanbul Terörle Mücadele Şubesi’nde olduğu öğrenildi. 3) 26 Mayıs günü, İstanbul’un Beşiktaş İlçesi’ne bağlı Etiler Semti Nispetiye Caddesi üzerinde elektrikli bir bisiklete yerleştirilmiş parça tesirli ve zaman ayarlı bir bombayla düzenlenen saldırı sonucu 2’si ağır, 7 kişi yaralandı. Patlama sırasında aracında bulunan yaralılardan Ayten Bal’ın bacağı koparken, bir başka yaralı Yazgülü Şubatlı’nın da nefes borusunda ve yüzünde ciddi yanıklar oluştu. X. MUHALİF ÖRGÜT SALDIRILARI 1) 3 Nisan günü, İstanbul’un Bağcılar İlçesi’nde devriye gezen bir polis aracına ses bombası atıldı. “Apocu gençlik İnisiyatifi” adlı grup tarafından üstlenen eylemde, iki polis memuru yaralandı. 37 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU XI. KUŞKULU ÖLÜMLER KUŞKULU ÖLÜM DAVALARI 1) 9 Temmuz 1998’de İstanbul’un Eminönü İlçesi’nde bulunan Mısır Çarşısı’nda 7 kişinin öldüğü, 127 kişinin yaralandığı patlamaya ilişkin davada aralarında Sosyolog Pınar Selek’in de bulunduğu 5 sanık hakkında verilen kararları, İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun ikinci kez bozmasının ardından sanıkların tekrar yargılanmasına 9 Şubat günü devam edildi.Yapılan yargılamada savcının Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun kararı doğrultusunda yeniden yargılamasını istemesine rağmen mahkeme heyeti, verilen beraat kararlarında direndi. Duruşma Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun kararının sanıklara doğrudan tebliğ edilmesi amacıyla 22 Haziran 2011 tarihine ertelendi.8 Şubat günü, İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi verilen kararın, Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin bozma kararına Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yapılan itirazın Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından reddedilmesinin direnme kararı almaya engel teşkil etmeyeceğini açıkladı. 2) 29 Temmuz 2008’de İstanbul’un Güngören İlçesi’nde 17 kişinin ölümüne, 154 kişinin de yaralanmasına neden olan patlamanın ardından tutuklanan 8 kişinin yargılanmasına, 9 Şubat günü İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Tutuklu sanıklar Hüseyin Türeli, Ziya Kıraç, Abdurrahman Oral, Şerafettin Kara, Cevat Aydın, Aydın Ağlar, Mehmet Salih Yanak, Nusret Teriş ile tutuksuz sanık Şaban Güneş’in katıldığı duruşmada müşteki ve mağdurların ifadesi alındı. Duruşmada seyircilerin sanıklara saldırı girişiminde bulunması üzerine duruşmaya ara veren mahkeme heyeti, bundan sonraki duruşmalarda olay çıkmasının engellenmesi için savcılığın gerekli önlemleri almasını isteyen bir yazı yazılmasına karar vererek duruşmayı 4 Temmuz tarihine erteledi. XII. İŞKENCE, KÖTÜ MUAMELE, ONUR KIRICI VE KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ DAVRANIŞ VE CEZALANDIRMA XII.1. GÖZALTINDA İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELEYE MARUZ KALANLAR 38 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 1) 10 Ocak günü İstanbul’un Sarıgazi İlçesi’nde “Parasız, Bilimsel, Demokratik Liseler İstiyoruz, Alacağız!” talebiyle kurulan çadırın kaldırılması için müdahalede bulunan polis ekiplerinin gözaltına aldığı sekiz kişiden, Sancaktepe Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen dördünün, gözaltında darp edilmesi sonucu D.Y.’nin burnunda, U.A.’nın gözünde, H.A.’nın ve Ç.A.’nın ise el ve ayaklarında morluklar oluştu. 2) 13 Ocak günü Türkiye'ye giriş yaparak sığınma başvurusunda bulunan ve 50 gündür Atatürk Havalimanı Nezarethanesi'nde tutulan Filistinli Hasan Muhammed ve eşi çeşitli sorgulamaların ardından havalimanı polis yetkilileri tarafından nezarethaneye kondu. Aradan 50 gün geçmesine rağmen Hasan Muhammed ve eşi hakkında henüz bir işlem yapılmadı. Hasan Muhammed ve eşi ne serbest bırakıldı ne de geldikleri yere iade edildi. Mazlum-Der İstanbul Şubesi'ne yapılan başvuruya göre Hasan Muhammed, nezarethanede kaldığı günler içerisinde polis tarafından kötü muameleye maruz kaldı. Kendisine, nezarethanedeki diğer kişilerden farklı tutularak çay dahi verilmediğini ifade etti. Hasan Muhammed, kendisinin polis tarafından darbedildiğini ispatlayan görüntüleri de derneğe ulaştırdı. Dernek, İçişleri Bakanı Beşir Atalay ile İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu'ya şu soruları yöneltti: "Bir ailenin 50 gün boyunca uluslararası bir terminalde bekletilmesi ve temel ihtiyaçlardan mahrum kalarak kötü muameleye ve işkenceye maruz bırakılması hangi gerekçelerle izah edilebilir. Görüntülerdeki darp izleri açıktır ve söz konusu kişi doktor tedavisine götürüldüğünü ancak doktorun kendisine hiçbir rapor vermediğini ifade etmiştir”. 3) 15 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Berfin Akan (1981), kardeşi Nibraz Akan’ın karakola ifade vermeye giderken kendisini de yanında götürdüğünü, karakolda kardeşine saatlerce işkence yaptıklarını, kendisini tartakladıklarını ifade etti. Berfin Akan, babasını ve kendisini tehdit ettiklerini, Irak’lı Caferi olduğu için ırkçı yaklaşımda bulunduklarını ve polisin ikinci evliliğini alaylı bir dille sorguladığını belirtti. Bu yaşadıklarının psikolojisini çok bozduğunu ifade etti. 4) 15 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Nibraz K. Musa (1983), 14 Ocak günü polise ifade vermeye gittiğini, fakat şiddet gördüğünü, kendisini saatlerce dövdüklerini ve ailesini de tehdit ettiklerini söyledi. Çekilen tomografi sonrasında iki kaburgasının kırık olduğunun ortaya çıktığını, bu olayın kendisini çok olumsuz etkilediğini belirtti. 5) 6 Şubat günü, İstanbul’un Beyoğlu İlçesinde bir arkadaşıyla görüştükten sonra evine gitmek üzere beklediği otobüs durağında kendisine kimlik soran sivil polis ekibinin kimliklerini göstermesini isteyen Mikail Haskanlı, polis ekibiyle yaşadığı tartışma nedeniyle darp edildi. Darp edilerek götürüldüğü Taksim Polis Merkezi’nde de aynı muameleye maruz kaldığını belirten Mikail Haskanlı, iki gözünde oluşan morluklara rağmen kendisine “darp izine rastlanmamıştır” raporu verildiğini söyledi. 39 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 6) 11 Şubat günü, İstanbul’un Beyoğlu İlçesinde cep telefonuyla konuşurken kendisine kimlik soran polis memuruna, “bir dakika” dediği için başlayan tartışma üzerine gözaltına alınarak götürüldüğü Taksim Polis Merkezi’nde kendisine hakaret edilen tiyatro eğitmeni Ü.S., “Konuyla ilgili konuşmak istediğim komiser de bana ‘Çık dışarı’ diye bağırdı. Üstümü soyarak arama yaptılar” dedi. Suç duyurusunda bulunan Ü.S., polis memurları hakkında suç duyurusunda bulunmasına izin verilmediğini ve kendisine de Kabahatler Kanunu’na göre 64 liralık para cezası verildiğini ifade etti. 7) 27 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan, kendisine, oğluna, gelinine ve torununa psikolojik baskı, fiziksel şiddet ve silahla tehditte bulunulduğunu söyleyen Altun Şahin (1951) “18 Ocak 2011 sabah saat 05- 06 sıralarında ailece oturduğumuz apartmana Bedaş’a yönelik operasyon nedeniyle bir baskın düzenlendi. Kar maskeli ve sivil polisler oğlumu öldüresiye dövdüler. Beni ve gelinimi de dövdüler, torunlarımı ise tartaklayıp üzerlerine silah doğrultarak tehdit ettiler. Torunlarım 6–11–13 yaşlarında. Ve en küçük torunum korkudan altını ıslattı. Asıl aradıkları oğluma ulaşamadılar. Diğer çocuklarımı Küçükköy karakoluna götürdüler, onlar da olay uzamasın diye ve birazda çekindiklerinden şikâyetçi olmamışlar. Ama şimdi biz suçluların bize bunları yaşatanların cezalandırılmasını istiyoruz. O tarihten bu yana tüm aile bireylerimizin psikolojisi çok bozuldu.” dedi. 8) 25 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Süheyla Arslan (1971) oğlu Özgür’ün Sarıgazi’de kaçak sigara sattığı için gözaltına alındığını, götürüldüğü Sancaktepe Karakolu Çocuk Şube’de kendisinin gözleri önünde darp edildiğini, kendisinin duruma müdahele etmesi sonucunda polisle aralarında bir arbede yaşandığını ve kayıtlarda bu görüntülerin mevcut olduğunu söyledi. Polisin demokrat kimliklerinden ötürü kendilerini sürekli taciz ettiğini belirten Arslan kendisinin ve çocuklarının psikolojisinin bozulduğunu ifade etti. 9) 2 Nisan gecesi İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde şakalaşarak yürürken bir araca çarpan C.A. (1995) ve H.E. (1995), araçtan inen üç sivil polis memuru tarafından dövülerek gözaltına alındı. Karakolda da darp edildiğini iddia etti. iki çocuğun yüzünde ve vücudunda morluklar oluştu. 10) 9 Nisan günü derneğimize başvuruda bulunan Burcu Yamaç bulduğu telefonu Beyoğlu Emniyeti’ne götürmek üzere yoldayken polisler tarafından gözaltına alındığını ve hırsızlıkla suçlandığını, ayrıca Ekipler Amirliği Taksim Karakolu’nda polislerin saatlerce onurunu kırıcı arama yaparak alay ve hakaret ettilerini, kendisine okutmadan evrak imzalatıldığını ve ailesine haber vermesine izin verilmediğini söyledi. 40 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 11) 13 Nisan günü, İstanbul Cevizli’de 2. Zırhlı Tugay’da sabah içtiması sırasında şınav çekerken hata yapan bir er çırılçıplak soyuldu. Bu dayak ve kötü muamele olayının tugayda sık sık yaşandığı iddia etti.. 12) 10 Mayıs sabahı İstanbul’da Okmeydanı Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı ekiplerin Okmeydanı Haklar ve Özgürlükler Derneği, Gençlik Dernekleri Federasyonu ile İdil Kültür Merkezi’ne düzenlediği baskında gözaltına alınan Grup Yorum üyesi Ali Aracı, 12 Mayıs 2011’de İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün önünde yaptığı açıklamada gözaltına alma işlemi sırasında darp edildiğini ve yerde sürüklendiğini ifade etti. Aynı operasyonda gözaltına alınan Gençlik Federasyonu üyeleri D.P. (1997) ile B.C.Ö.’nün (1995) de gözaltında darp edildikleri, kelepçeli olarak bekletildikleri doktor raporuyla belgelendi. 13) 29 Mayıs günü İstanbul’un Kâğıthane İlçesi’ne bağlı Nurtepe Mahallesi’nde eşzamanlı ev baskınları düzenleyen polis ekipleri 10 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanların tamamı darp edildi. Mehmet Göçebe (1946) ve Cihan Gürbey aldıkları darbeler nedeniyle hastaneye kaldırıldı. 14) 6 Haziran günü İstanbul’un Kartal İlçesi’nde Devrimci Karargâh Örgütü Davası kapsamında tutuklandıktan sonra tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan Volkan Karakuş, çalıştığı işyerinin yakınlarında dört kişilik polis ekibi tarafından gözaltına alındı. Polis otosunda darp edilen Volkan Karakuş götürüldüğü Kartal Polis Karakolu’nda da darp edildi. Serbest bırakılan Volkan Karakuş suç duyurusunda bulundu. 15) 6 Haziran günü İstanbul’un Beyoğlu İlçesi’nde sivil polis ekibiyle tartıştıkları için gözaltına alınarak Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen Zekai Doğan ve Özgüç Kozan gözaltında darp edildi. 16) 8 Haziran günü İstanbul’un Kadıköy İlçesi’ne bağlı Bostancı Semti’nde Ü.K., G.E. ve Y.Ç. isimli üç kişi “fotoğraf çekerken zafer işareti yaptıkları” gerekçesiyle, çevrede bulunanlar tarafından darp edildi. Daha sonra gözaltına alınan bu kişiler götürüldükleri Küçükyalı Polis Karakolu’nun nezarethanesinde de darp edildiler. 17) 9 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Ümit Kılıç, Bostancı Dedikodulu Meyhane’de iki arkadaşıyla eğlenmeye gittiklerini, saat 23.00–24.00 arası bir fotoğraf çektirdiklerini ve zafer işareti yaptıklarını, daha sonra hesabı ödeyip kalktıklarını, birden orada çalışan birinin kendisine kafa attığını ve tüm bodyguard’larla birlikte çalışanların kendisini şiddetli şekilde dövmeye başladıklarını ifade etti. Ümit Kılıç, bodyguard’ların kendilerini arka kapıdan otoparka çıkardıklarını, orada gelen polislerle beraber bodyguard’ların 1 saat kadar tekme, yumruklarla dövmeye devam ettiklerini, bu arada kadın arkadaşlarını da dövdüklerini, sonrasında Yakacık Karakolu’na götürüldüklerini söyledi. Ümit Kılıç ayrıca: “Ama aslında Bostancı Karakolu’na götürmeleri gerekiyordu. Karakolda da dayak ve hakaretler devam etti. Mekan sahibi ve çalışanlar yani bize şiddet uygulayanlar karakol tarafından ‘sözde savcının’ 41 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU talimatıyla serbest bırakıldı. Bizi ters kelepçeyle nezarete attılar. Daha sonra bizi hastaneye götürdüler. Ben daha sonra tekrar mekana gittim ve bizi neden dövdüklerini sordum; Adem Mert adında biri beni karşıladı ve cevap veremedi. Çünkü sorun bizim yaptığımız zafer işaretiydi.” dedi. 14 Haziran günü derneğimize oğlu Selim Akış adına mektup gönderen Mehmet Ali Akış, oğlunun 5 komutanı tarafından işkence gördüğünü, akıl sağlığının bozulması tehlikesiyle karşı karşıya olduklarını, 27 Nisan günü saat 21.30- 22.30 saatleri arasında Osman isimli komutanın kendisini telefonla arayarak oğlu Selim Akış’ın disiplin cezası aldığından izine gelemeyeceğini söylediğini, aynı gece bir askerin kendisini arayarak “Acil buraya gelin oğlunuza işkence yapılıyor” dediğini belirtti. Bu olaydan sonra kendisinin İstanbul’a Alemdağ Hizmet Bölüğü’ne geldiğini ifade eden Mehmet Ali Akış, 1 hafta boyunca oğlunu göstermediklerini söyledi. Ayrıca Osman komutandan şikayetçi olduğunu belirten Mehmet Ali Akış, dilekçesini İstanbul Savcılığı’na, Dünya İnsan Haklarına, Adalet Bakanlığı’na, Silvan Cumhuriyet Başsavcılığı’na vereceğini söyledi. 18) 26 Haziran günü, Sivas Katliamı'yla ilgili bildiri dağıtan Sami Tunca, Ezgi Keser ve Özge Keser polisler tarafından darp edilerek gözaltına alınarak Sancaktepe Polis Karakolu'na götürüldü. Sami Tunca karakola götürülmeden önce, ekip otosunu tenha bir yere çeken polisler tarafından elleri arkadan kelepçeli bir şekilde dövüldü. Avukat Sevinç Sarıkaya, Sancaktepe Polis Merkezi'nde tutulan Sami Tunca, Ezgi Keser ve Özge Keser'e işkence yapan polisler hakkında Kartal Cumhuriyet Savcılığı'na iletilmek üzere Şişli Cumhuriyet Savcılığı'na verilen dilekçeyle 22 Temmuz’da suç duyurusunda bulundu. 19) 28 Haziran günü İstanbul’un Kartal İlçesi’nde trafikte araçlarıyla ilerleyen Ümit Karagöz ile Niyazi Karagöz’ün emniyet şeridini kullanmak isteyen aracı uyarmaları üzerine araçta bulunan sivil polis memurları, Ümit Karagöz ile Niyazi Karagöz’ü kendilerine kimlik sordukları gerekçesiyle darp etti. Gözaltına alınarak Yakacık Polis Karakolu’na götürülen Ümit Karagöz ile Niyazi Karagöz gözaltı merkezinde de darp edildi. Adli Tıp’tan darp raporu olan Karagöz kardeşler, polisler hakkında suç duyurusunda bulundu. Aldıkları “darp” raporuyla suç duyurusunda bulunan Ümit Karagöz ile Niyazi Karagöz: “Bize tekme ve yumruk attılar. Yere yatırıp kelepçeleyip elimize bastılar. Şikâyetçi olmamamız için tehdit edip kâğıt imzalattılar” dediler. 42 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 20) 12 Ağustos günü derneğimize başvuran İbrahim Halil Çarboğa, Taksim Meydanı’nda seyyar satıcılık yaptığını, 10 ağustos akşamı polislerin kendisini kelepçeleyerek gözaltına aldıklarını, Taksim Ekipler Amirliği’ne götürerek dövdüklerini ve parasını eksik verdiklerini söyledi. 21) 14 Ağustos günü Tarlabaşı’nda tezgâh kurarak sigara satmaya çalışan Selma Yıldırım (1964) Taksim Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı sivil polis memurları tarafından darp edildi. Selma Yıldırım polislerin kimliğine baktıktan sonra memleketinden dolayı Kürt olduğu anlaşılınca onu dövmeye başladıklarını belirtti. 22) 5 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan Orhan Deniz (1986), 31 Ağustos 2011 günü saat 00.30 sularında aracının lastiğini değiştirmek için benzin istasyonuna girdiğini, oradaki bir grupla aralarında tartışma yaşandığını o sırada olay yerinden geçen önleyici hizmet polisi tarafından karakola götürüldüklerini, orada sivil polislerin kendilerini darp ettiğini ifade etti. Daha sonra rapor için Bağcılar Devlet Hastanesi’ne götürüldüklerini belirten Orhan Deniz, kelepçeli muayene olmayacağını söyleyince ağabeyiyle birlikte polis ve özel güvenlik tarafından sopayla darp edildiğini söyledi. 23) 22 Eylül günü İstanbul Aksaray Polis Karakolu’nda tutulan müvekkillerinin durumu hakkında bilgi almak amacıyla karakola giden Avukat Bülent Kurt, karakolda bulunan polis memurlarının fiziki saldırısına maruz bırakıldı. 24) 7 Ekim günü İstanbul’un Maltepe İlçesi’ne bağlı Gülsuyu Semti’ndeki Ertuğrul Gazi Lisesi’nde, Marksist gerilla lideri Doktor Ernesto Che Guevara’yı ölüm yıldönümü nedeniyle anmak isteyen öğrencilerin etkinliğine biber gazı ve coplarla müdahale eden polis ekiplerinin darp ederek gözaltına aldığı 22 öğrenci ile Etkin Haber Ajansı muhabiri götürüldükleri Şehit Saffet Okumuş Polis Karakolu’nda darp edildi. Öğrencilere elektrikli copla vuruldu. 25) 12 Ekim günü İstanbul Üniversitesi’nin akademik yılı açılışına katılan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı “Parasız eğitim istiyoruz” talebiyle protesto etmek isteyen öğrenci grubuna müdahale eden polis ekiplerinin gözaltına aldığı öğrencilerden on ikisi gözaltında işkence ve kötü muamele gördüklerini iddia ederek suç duyurusunda bulundu. 26) 19 Ekim günü İstanbul’un Ataşehir ilçesine bağlı Mustafa Kemal Mahallesi’nde gözaltına alınan 13 kişi götürüldükleri Örnek Mahallesi Polis Karakolu’nda ve İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde işkence ve kötü muameleye maruz bırakıldı. Karakolun bodrum katında “tekmelerle hayâlara vurma, hayâ burkma, sırtta zıplama, kulaklara sert şekilde vurma, yüze tekme atma” gibi işkence yöntemlerine maruz kalan 13 kişiden Serhat Yıldırım, duyu kaybı yaşadı. Gözaltına alınanlardan Sercan Ahmet Arslan ise “yasadışı örgüt üyesi olduğu” suçlamasıyla 23 Ekim 2011’de tutuklandı. 27) 11 Kasım günü oğlu Askeri Pamuk (1980) adına derneğimize başvuruda bulunan Ali Rıza Pamuk: Oğlum Askeri Pamuk bayramın 2. Günü polis aramasına denk geldi; bir davası için 43 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU ifade vermediğinden hakkında yakalama emri çıkarılmış. Oğlum, polislere “Bayram günü beni idare edin, bayramdan sonra gidip ifade veririm” demesine rağmen polisler kabul etmeyince kaçmış ama hemen yakalanmış ve Kasımpaşa Karakolu’na götürülmüş. Oğlum, karakolda polisler tarafından dövülerek darp edildi. Oğlumun kulağına 8 dikiş atıldı. Darp raporunu bize vermediler; ancak savcı isterse biz göndeririz dediler. Oğlum, kendisini döven polisleri teşhis edebilir”. dedi.Ayrıca çekilebildiği kadar olay esnası ve sonrası bir CD’yi de derneğimize teslim eden Ali Rıza Pamuk, kendisi ve bir tanıdığının karakola gittiklerinde polisler tarafından merdivenlerden itilerek darp edildiğini belirtti. 28) 21 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Muhammed Şah Taşkesen (1982), “18 Kasım 2011 Cuma günü gece saat 02.00 sıralarında arkadaşım Muammer Akyüz’ü eve bırakmak üzere özel aracımla eve giderken polis tarafından Örnek Mahallesi Deniz Gezmiş Parkı civarında durdurulduk. Polis üst araması yaptı ve daha sonra araç araması yapmak istediklerinde arama izinleri olup olmadığını sorunca karakola götürüldük ve orada bayıltılana kadar arkadaşım ve ben şiddet gördük.” dedi. Muhammed Şah Taşkesen, darp esnasında, üçdört kez bayıldığını ve su ile ayıltılarak her defasında işkenceye devam edildiğini söyledi. 29) 28 Kasım günü Vatan Caddesi’ndeki İstanbul Emniyet Müdürlüğü Yerleşkesi önüne gelen M.A (1951), polis merkezinde kötü muamele gördüğünü belirterek çırılçıplak soyunup, eline aldığı balta ve bıçakla polis merkezinde protesto yaptı. Mermer ustası olduğunu belirten ve otomobilinin çalınması nedeniyle gittiği polis merkezinde kötü muamele ve işkenceye uğradığını belirten M.A, polisler tarafından gözaltına alınarak Şehremini Polis Merkezi'ne götürüldü. XII.3. GÖZALTI YERLERI DIŞINDA İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE 1) 10 Ocak günü İstanbul’un Sarıgazi İlçesi’nde “Parasız, Bilimsel, Demokratik Liseler İstiyoruz, Alacağız!” talebiyle kurulan çadırın kaldırılması için müdahalede bulunan polis ekiplerinin gözaltına aldığı sekiz kişiyi darp ederek, Sancaktepe Emniyet Müdürlüğü’ne götürdü. gözaltında darp edilen D.Y.’nin burnunda, U.A.’nın gözünde, H.A.’nın ve Ç.A.’nın ise el ve ayaklarında morluklar oluştu. 2) 13 Ocak günü Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan kavgaya müdahale eden jandarma ekiplerinin, gözaltına aldığı 22 öğrenciden ikisine kelepçe taktığı esnada iki öğrencinin bilekleri kırıldı ve öğrenciler “Bir ay iş göremez” raporu aldılar. 44 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 3) 25 Ocak günü, Galatasaray-Sivasspor maçını izlemek üzere iki çalışanıyla birlikte Türk Telekom Arena Stadı’na giden Halkın Sesi Partisi (HAS PARTİ) İstanbul Gençlik Kolları Üyesi Orhan İmik (1980), Galatasaray tribününde yer bulamayınca, Sivas Spor tribününde maçı izlemek üzere bilet aldı. Maç bitiminde uzun bir süre Sivas Spor taraftarının kapalı alanda bekletilmesinin gerekçesini polise soran İmik, önce hakarete, sonra 7-8 polisin saldırısına maruz kaldı. Ardından gözaltına alınan İmik’e, “Karşı takıma küfretmekten” 1500 TL para cezası kesildi. Hastaneden ‘yumuşak doku travması’ raporu alan İmik, mahkemeye başvuracak. 4) 29 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Gönül Şahin (1974) ve çocukları Delal (1999) ve Ali Haydar Şahin (2005): “18 Ocak sabahı cam ve kapının çalmasıyla uyandık. Giriş katta oturuyorum. Kimsiniz diye soramadan camdan saldırmaya başladılar. Kar maskeli ve silahlıydılar. Sivil polisler de vardı. Ben zorla da olsa camı kapattım, üstümü giyinip koridora çıkana kadar kıyamet kopmuştu. Kayınvalidemi ve arama iznini soran kayınbiraderimi dövüyorlardı. Daha sonra benim evime girerek çocukların gözü önünde bana vurdular, eşimi soruyorlardı. O anda 5 yaşındaki çocuğumun altını ıslattığını fark ettim.11 ve 5 yaşındaki çocuklarıma silah doğrultarak onları tuvaletin oraya sıkıştırdılar. Komşularım çocukları çıkarmak istediler ama ona bile izin vermediler. Elektrik saatimizi söküp götürdüler, ertesi gün biz müracatla yeniden bağlattık. Olayın ardından hemen her gün elektriği bahane ederek evimize 2–3 kişi gelip gidiyor. Birileri mühürlüyor, ertesi gün başka birileri gelip mühürü çıkarıyor. Bu bahane ile eşim Sinan’ı sorup duruyorlar ‘Neden eve gelmiyor, nerede kalıyor?’ şeklinde sorular yöneltiyorlar. Eşim Sinan daha önce Bedaş’ta çalışmıştı. Bizim aile olarak psikolojimiz tamamen bozuldu, kayınvalidem sürekli kriz geçiriyor. Sürekli geri gelecekler diye korkudan uyuyamıyoruz.” dedi. 5) 29 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Nuran Şahin (1969), 18 Ocak sabah saat 0506 sıralarında ailece oturdukları apartmana Bedaş’a yönelik operasyon nedeniyle bir baskın düzenlendiğini, gelenlerin kar maskeli ve silahlı olduğunu, içlerinde sivil polislerin de olduğunu, kayınvalidesini ve arama iznini soran kayınbiraderini dövdüklerini ifade etti. Oğlu Baran Şahin’in (1997) de olanlara tanık olduğunu ve psikolojisinin çok bozulduğunu, eşine de sen sus diyerek silah doğrulttuklarını söyledi. Olayın ardından hemen her gün elektriği bahane ederek evlerine 2–3 kişinin gelip gittiğini belirten Nuran Şahin, elektrik saatlerini birilerinin mühürlerken, ertesi gün başka birilerinin gelip mühürü çıkarttığını, gördükleri şiddet karşısında oğlunun, kendisinin ve tüm ailesinin psikolojisinin bozulduğunu belirtti. 6) 7 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Mikail Haskanlı (1985): 6 Şubat Pazar günü İmam Adnan Sokak’ta polisler tarafından durduruldum; kimlik göstermem istendi. Ancak acelem olduğundan durmak istemedim ve polisler bana fiziki müdahalede bulunmak istediler. Bu esnada polislerle aramızda bir itiş kakış yaşandı. Ardından Taksim Ekipler Amirliği’ne götürüldüm ve orada darp edildim. Ve polislerin hazırladıkları ifadeyi imzalamak durumunda kaldım. Gece 04.30 sıralarında beni savcılığa çıkarmadan çıkış belgesi imzalamamı istediler. Ben de bir an önce doktora gitmek için imzaladım ve serbest bırakıldım. Bana imzalattıkları 45 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU ifadeyi sorduğumda ise ‘Üzerinde ot çıkmış sen de kabul etmişsin’ dediler. Bunun kesinlikle doğru olmadığını ve bana o yazıyı zorla imzalattıklarını söyledim ama bir şey ifade etmedi. Beni ‘defol’ diyerek kovdular. Ben hastaneden darp edildiğime dair rapor aldım. Karakoldaki görevliler hakkında, görevi kötüye kullanma ve işkenceden dolayı suç duyurusunda bulunmak istiyorum.” dedi. 7) 8 Şubat günü, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “yasadışı El-Kaide örgütü üyesi oldukları” iddiasıyla yargılanan üçü tutuklu yedi sanığın duruşması için Kandıra (Kocaeli) F Tipi Cezaevi’nden getirilen tutuklu sanıklardan Mehmet Ali Tırak’ın getirildiği aracın içinde dövüldüğünü ileri süren yakınlarının tepki göstermesi üzerine jandarma ekipleri Mehmet Ali Tırak’ın yakınlarına biber gazı sıktı. 8) 9 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Sinan Çar (1984), arkadaşı Mikail Haskanlı ile 6 Şubat günü Taksim İmam Adnan Sokak’ta polisler tarafından kimlik kontrolü nedeniyle durdurulduğunu, servise yetişmek için aceleleri olduğu için polislerle aralarında hafif bir tartışma yaşandığını, kimliklerini çıkardıklarını ama polislerin ısrarla telsizle diğer ekiplerden destek istediğini, kendilerine hakaret edilerek tehditle kelepçeleyip Taksim Ekipler Amirliği Karakolu’na getirildiklerini ifade etti. Polislerin arkadaşı Mikail’i ve kendisini işkence yaparcasına dövdüklerini belirtti. 9) 11 Şubat günü İstanbul’un Beyoğlu İlçesi’nde cep telefonuyla konuşurken kendisine kimlik soran polis memuruna, “bir dakika” dediği için başlayan tartışma üzerine gözaltına alınarak, götürüldüğü Taksim Polis Merkezi’nde kendisine hakaret edildiğini ve zorla üzerindeki elbiselerin çıkarıldığını belirten tiyatro eğitmeni Ü.S.’nin yaptığı suç duyurusu nedeniyle başlayan soruşturmayı tamamlayan müfettişler, hazırladığı raporda, dört polis memuru hakkında “keyfî hareket ettikleri” gerekçesiyle kınama cezası istedi. 10) 12 Şubat günü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaret ettiği Adapazarı’nda yoğun güvenlik önlemi alan özel harekât ekipleri, Sakarya Valiliği’nin çevresinde dolaşan ve durumlarından şüphelendikleri üç kişiyi cadde ortasında yere yatırarak 15 dakika boyunca sorguladı. Kimlik sorguları ve üst aramaları yapılan üç kişinin Sakarya Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nde görevli oldukları ve Başbakan’ın bulunduğu sırada Sakarya Valiliği’nce elektrik hatlarında meydana gelebilecek bir arızaya müdahale etmek amacıyla görevlendirildikleri öğrenildi. 11) 12 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Veysi Yetişir (1997), kağıt toplayıcısı olduğunu, zabıtanın gelip “Siz çete olmuşsunuz” diyerek kendisine küfür ettiğini ve dövdüğünü beyan etti. Veysi Yetişir, darp olayının ardından, gelen polislerin, kendisine şikayetçi olup olmadığını sorduğunu, şikayetçi olduğunu söyleyince de tokat attığını ve hala şikayetçi olup olmadığını sorduğunu ve kendisinin korktuğu için şikayetçi olmadığını söyledi. 46 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 12) 15 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Süleyman Çelik (1959), 14 Şubat Pazartesi akşamı saat 22.00 sıralarında Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı kar maskeli polislerin ve sivil polislerin silahlarla evlerine girdiğini, bardak ve tabaklarını kırdıklarını, kitaplarını, dergilerini ve CD’lerini aldıklarını ifade etti. Süleyman Çelik, özürlü 10 yaşında bir çocuğu olduğunu ve çocuğun korkudan psikolojisinin bozulduğunu, aslında tüm ailenin psikolojisinin bozulduğunu belirtti. Aramanın gece 01.00’e kadar sürdüğünü ve evlerini çok kaba bir şekilde aradıklarını, talan ettiklerini ifade eden Süleyman Çelik, ayrıca: “DİHA’ya haber verdim, fotoğraflar çekildi. Roj TV’ye verdim. Gözaltı yaşanmadı. Gerekçe olarak, PKK’ ye yardım yataklık ettiğimizi söyleyerek, bir kadının fotoğrafını gösterdiler (o kadın bizi söylemiş), ben tanımadığımı söyledim ve gittiler. Arama izinleri vardı. Ama davranışları çok kötüydü evimizi talan ettiler” dedi. 13) 16 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Emrah Doğan (1987) parasız eğitim için Beşiktaş’ta açlık grevi çadırı açtıklarını, çevik kuvvetin gelip zor kullanarak kendisini ve arkadaşlarını gözaltına aldığını belirtti. Kelepçeli olarak bekletildiği polis arabasında hakaret edildiğini ve tartaklandığını söyledi. Daha sonra sağlık raporu için hastaneye ve hastaneden sonra da Vatan Caddesi’ndeki Emniyet’e götürüldüğünü belirtti. Emniyet’te hem fiziki hem de psikolojik işkence gördüğünü, parmak izini almaya götürürken soyularak çıplak olarak arkadaşlarının önünde gezdirildiğini ve onurunun rencide edildiğini söyledi. Daha sonra tekrar hastaneye ve oradan da savcıya götürülen Doğan, ifadesi alındıktan sonra gece 24.00 sularında gözaltına alınan diğer arkadaşlarıyla beraber serbest bırakıldığını ifade etti. 14) 16 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Eyüp Teber (1993) parasız eğitim için Beşiktaş’ta açlık grevi çadırı açtıklarını, çevik kuvvetin gelip zor kullanarak kendisini ve arkadaşlarını gözaltına aldığını belirtti. Kelepçeli olarak bekletildiği polis arabasında hakaret edildiğini, tartaklandığını ve kendisine küfür edildiğini söyledi. Daha sonra Vatan Caddesi’ndeki Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğünü ve orada da küfür ve işkencenin devam ettiğini söyledi. Sonrasında hastaneye götürülen Teber ve arkadaşları darp edildiklerine dair rapor aldıklarını ve Beşiktaş Çocuk Bürosu’na götürüldüklerini, götürülürken de işkence yapılmaya devam edildiğini belirtti. 15) 30 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Mehmet Akıntı (1978), 20 gün öncesinde mahallelerinden kendi çocuğuyla beraber 4 çocuğun operasyonla gözaltına alınarak Üsküdar Şube’ye götürüldüğünü, orada kendisiyle ilgili ifade vermeleri için çocuklara baskı yapıldığını ve bu durumu çocukların kendisine aktardığını söyledi. Bu 4 çocuk daha sonra Maltepe cezaevine götürüldü. Yaklaşık 20 gündür polis tarafından sürekli takip edildiğini ifade eden Akıntı G.O.P. BDP saymanı olduğunu, daha önce de cezaevinde kaldığını ve savcılığa Terörle Mücadele Şubesi polisleri hakkında suç duyurusunda bulunmak istediğini söyledi. 47 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 16) 2 Nisan günü, İstanbul’da İstiklal Caddesi'nde şakalaşarak yürürken bir araca çarpan C.A. (1996) ve H.E. (1995)’nin, araçtan inen üç sivil polis memuru tarafından dövülerek gözaltına alındı; darpın ardından iki çocuğun yüzlerinde ve vücutlarında morluklar oluştu. 17) 12 Nisan günü derneğimize başvuruda bulunan Vecheddin Öneryıldız (1975) 11 Ocak 2010 günü İstanbul Emniyeti Terörle Mücadele Şubesi polisleri tarafından gözaltına alınan çocuğunu sormak için emniyete gittiğinde polislerin “Çocuğun hakkında bir dosya imzaladık, gelip imza atman gerekiyor. Savcıya çıkarıp serbest bırakacağız” dediğini, kendisinin de bunun üzerine belgeyi okumadan imzaladığını söyledi. Daha sonra kendisine bilgisayarda fotoğraflar gösterilerek tanıyıp tanımadığının sorulduğunu, tanıdığını ama siyasi faaliyetleri olup olmadığını bilmediğini söylediğini ifade etti. 18) 15 Nisan 2011’de, İstanbul’da, tiyatro ve sinema sanatçısı Peker Açıkalın, tartıştığı trafik polisinin “Artistlik yapma” diye bağırarak kendisini itmesi nedeniyle kalp krizi geçirdi. Elektroşokla hayata döndürülen Peker Açıkalın’ın sağlık durumunun henüz normalleşmediği belirtildi. 19) 6 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Olcay Batmaca, Esenyurt’ta A bölgesi güvenlik timleri tarafından sokak ortasında dövüldüğünü, ne olduğunu anlayamadığını, gözaltına alındığını ancak karakolda da dövülmeye devam edildiğini ifade etti. Olcay Batmaca, polislerin gerekçe olarak uyuşturucu sattığını söylediğini, olayın sanıkları ve tanıkları bahsedilen kişinin kendisi olmadığını söylemelerine rağmen polisler tarafından bırakılmadığını belirtti. Olcay Batmaca, ardından savcılığa çıktığını ve düzenlenen tutanağın altındaki isim ve imzanın kendisine ait olmadığını söyledi. 20) 13 Mayıs günü, İstanbul’da “dur” ihtarına uymayan bir otomobilin, polis ekipleri tarafından kovalanmasının ardından durdurulan otomobildeki üç kişi darp edilerek gözaltına alındı. 21) 16 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Orhan Taşdemir (1975), Demokratik Toplum Partisi’nin kapatılmasını bir basın açıklaması ile protesto etmelerinin ardından, Hatice Özkara isimli arkadaşının polisin takibi dolayısıyla yurtdışına çıktığını, kendisinin de bu basın açıklamasından sonra polis tarafından sık sık kimlik kontrolüne, hakaretlere ve gözetime maruz kaldığını iddia etti. 22) 22 Mayıs günü derneğimize gelerek kardeşi İsmail Bakır adına başvuruda bulunan Mehmet Bakır, 21.05.2011 günü sabah saat 09.00’da Ümraniye’de durakta halasına gitmek için bir yakınını beklerken apar topar sivil giyimli, elinde telsiz olan kişilerin kendisini bir arabaya bindirip kaçırdıklarını, olayın görgü tanıkları olduğunu, kardeşinin arabaya bindirilirken ‘Beni 48 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ öldürecekler’ diyerek bağırdığını ifade etti. Mehmet Bakır, Ümraniye Atakent Karakolu’nun gözaltıyı önce kabul edip sonra reddettiğini söyledi. 23) 27 Haziran günü İstanbul’un Sarıgazi İlçesi’nde bildiri dağıtan Mücadele Birliği Platformu üyesi dört kişiden Sami Tunca “hakkında yakalama kararı’’ olduğu gerekçesiyle yanındaki üç arkadaşıyla birlikte gözaltına alınarak ıssız bir alanda polis ekibi tarafından darp edildi. 24) 22 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Tuncay Karaca direnişte bulunan Ontex ve PTT işçilerinin her hafta düzenlediği yürüyüşe destek amacıyla katıldığını, yürüyüş sonrası Taksim meydandaki Burger King önünde önce sivil polisler sonra çevik kuvvet tarafından saldırıya uğradığını, bu esnada atılan yumruk nedeniyle burnunda sağlık problemleri oluştuğunu söyledi. Ayrıca daha önce de polisin bir saldırısı nedeniyle burnunun kırıldığını ifade etti. 25) 23 Mayıs günü, Taksim’de Ağa Camii önünde polis tarafından durdurulan S.E. polislerin kendisine "Cami avlusuna geçip pantolonunu indir" dediğini, bunun üzerine gözaltına almakla tehdit edilince korkarak, dediklerini yaptığını söyledi. 26) 8 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Volkan Karakuş, 6 Haziran 2011 günü Kartal, Atalar Petrol-İş mahallesinde devriye gezen polisler tarafından durdurularak kimliği bile sorulmadan hakarete uğradığını, kendisiyle böyle konuşamayacaklarını söylediğinde gözaltına alındığını ancak Kartal Endüstri Meslek Lisesi’nin yanındaki mezarlığın arka tarafında tenha bir sokağa götürüldüğünü ifade etti. Orada kendisine 1 saat boyunca sözlü ve fiziki işkence yaptıklarını belirten Volkan Karakuş, daha sonra karakola götürüldüğünü ve orada da kamerasız avukat odasında saldırıya uğradığını söyledi. 27) 9 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Gülay Efe, Bostancı’da Dedikodulu Meyhane’de arkadaşlarıyla eğlendiklerini, kendi masalarında fotoğraf çektirirken zafer işareti yaptıklarını, mekândaki hiçbir çalışanla ve oturanlarla bir tartışma yaşanmadığını, hesaplarını ödeyerek saat 23.00 gibi kalktıkları sırada, kendisi ile beraber 3 kişinin mekanın bodyguard’ları ve çalışanları tarafından tekme tokat dövüldüklerini ifade etti. Gülay Efe, daha sonra Küçükyalı Polis Karakolu’ndan polislerin geldiğini, onların da fiziksel şiddetine maruz kaldıklarını, ters kelepçe takarak karakola götürüldüklerini ve orada da şiddetin devam ettiğini, aldıkları darbelerden dolayı işe gidemediklerini söyledi. 28) 10 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Leyla Kasım Parlak İngiltere’de yaşadığını, havaalanından giriş yaptığı sırada “Seçim öncesi neden geldin? Ablan Suna Parlak mı gönderdi seni?” denilerek sorgulandığını, daha sonra bırakıldığını ifade etti. Bu olayın ardından, seçim çalışmalarına katıldığı için polislerin kendisini sürekli takip ettiklerini belirten Leyla Kasım Parlak, en son 9 Haziran akşamı evinin önünde 3 kişinin kendisini zorla bir araca bindirdiğini, ajanlık teklif ettiğini, elle cinsel tacizde bulunduğunu ve tokatladığını söyledi. Ayrıca Leyla 49 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Kasım Parlak: “Ben 15 Haziran’da İngiltere’ye geri döneceğim. Bu süre zarfında başıma bir iş gelirse diye sizinle bunları paylaşmak istedim.” dedi. 29) 16 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ferhan Abik, 15 Haziran 2011 günü saat 02.00 sularında Meşelik sokak civarında (İstiklal Caddesi üzerinde) biri erkek biri kadın iki kişinin, üç sivil polis tarafından durdurularak AkSanat’ın önünde dövüldüğünü ifade etti. Ferhan Abik, bu olayı uzaktan izlerken telefonunun çaldığını, polislerin kendisinin bu olayı görüntülediğini düşündüğünü, üç gün sonra gelip Abdullah Sokağı’nın içine götürüp darp ederek, telefonuna el koyduklarını, içinden hafıza kartını çıkarıp kırdıklarını belirtti. Midye tezgâhını da kırdıklarını ifade eden Ferhan Abik, hala telefonla aranarak tehdit edildiğini söyledi. 30) 21 Haziran günü derneğimize başvuruda bulunan Caner Başkaya (1989), ülkücü grupların saldırısı dolayısıyla üniversiteden toplu çıkış gerçekleştirdiklerini, polisin yollarını keserek kendilerini tehdit ettiğini, daha sonra slogan atmaları üzerine saldırıya geçtiğini, tekmelediğini ve biber gazı attığını ifade etti. Caner Başkaya, kendisine doğrudan biber gazı atıldığını ve sol koluna biber gazı kovanı isabet ettiğini söyledi. 31) 9 Temmuz günü, İstanbul’un Beyoğlu İlçesi’nde bulunan İstiklal Caddesi’ne çıkan Mis Sokak’ta 15 yaşlarında bir çocuk sivil polis memurları tarafından dövülerek gözaltına alındı. Aldığı darbeler nedeniyle kafası kanayan çocuk hastaneye götürülmedi. 32) 11 Temmuz günü derneğimize başvuruda bulunan Mehmet Emin Karaca, Taksim Meydanı’nda sivil polislerin kendisini kenara çekerek kimlik sormak istediğini, kendisinin de itiraz ederek ‘Herkesin içinde bakın’ dediğini, bunun üzerine polislerin kendisini kelepçeleyerek polis aracına bindirdiğini ve dövdüğünü ifade etti. Mehmet Emin Karaca, daha sonra Taksim Ekipler Amirliği’ne götürüldüğünü ve orada da kendisine şiddet uygulanmaya devam edildiğini, sonra da çevreyi rahatsız etmekten dolayı 75 TL para cezası kestiklerini belirtti. Mehmet Emin Karaca, ayrıca öldürülüp Haliç’e atılmakla tehdit edildiğini söyledi. 33) 8 Ağustos günü derneğimize başvuruda bulunan Levent Güney, Sarıgazi Atatürk Mahallesi’nde 21.07.2011 günü saat 17.30 sıralarında arkadaşlarını beklerken resmi polis aracının yanına gelerek, üç polisin kimlik kontrolü yaptığını, daha önce gözaltına alınmasıyla ilgili olarak kendisine “Senin ne işin var örgütle, hala gidiyor musun, vatanınızı niye sevmiyorsunuz?” gibi şeyler söylediklerini ifade etti. Levent Güney, polislerin daha sonra üstünü aradıklarını, yüzüne biber gazı sıktıktan sonra silah dipçiğiyle kafasına vurup yere yatırıp ellerini arkadan kelepçelediklerini, ve o halde 5 dakika boyunca darp ettiklerini, sonra kelepçeyi çıkarıp “Bu sana yeter, defol git” dediklerini söyledi. Olayı gören mahalle sakinleri toplanıp kendisini polisin ellerinden almaya çalışırken bir kargaşa çıktığını, o esnada kaçtığını, 50 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ destek ekip istediklerini ve kendisini aramaya başladıklarını, girdiği tekstil atölyesi sahibinin kendisini polise teslim ettiğini belirtti. Polise teslim edildikten sonra, yaklaşık 15 dakika polisler tarafından dövüldüğünü, ardından önce Sarıgazi Çocuk Büro Amirliği’ne götürüldüğünü, yaklaşık olarak orada 1 saat boyunca darp edildiğini, dövüldüğünü, hakarete uğradığını, daha sonra Yenidoğan Polis Karakolu’na götürüldüğünü, orada da darp edildiğini belirtti. Götürdükleri savcının kendisini suçlu göstermeye çalıştığını ve “Polise neden saldırdın” gibi ithamlarda bulunduğunu ifade etti. 34) 5 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan Serdil Demir (1988) 01 Eylül günü Diyarbakır Havaalanı’nda havaalanı polisi tarafından x-ray cihazından geçtikten sonra hakarete uğradığını, bunun üzerine kendisine neden hakaret ve küfür ettiğini sorduğunu, ismini istediğini fakat polisin ismini vermediğini ifade etti. Serdil Demir, o sırada ailesini telefon ile arayıp olayı Kürtçe anlatmaya başladığında, polisin birden gelip kendisine saldırdığını söyledi. Nedenini sorduğunda ise polisin “Neden Kürtçe konuşuyorsun, nereden bileyim bana küfür etmediğini!” dediğini ifade etti. 35) 5 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan Burhan Deniz (1985), 1 Eylül 2011 günü kardeşi Orhan Deniz’i tedavi amaçlı götürdüğü Bağcılar Devlet Hastanesi’nde polisin ve özel güvenliğin sopalı saldırısına uğradıklarını söyledi. 36) 6 Eylül günü kardeşi Cihan Kırmızıgül (1988) adına derneğimize başvuruda bulunan Serhat Kırmızıgül, 20 Şubat 2010 günü 20.00-20.30 arası arkadaşından eve dönmek üzere durakta beklerken kimliğini göstermeden polis olduğunu söyleyen kişiler tarafından yere yatırılarak dövülen kardeşinin su kanalına atıldığını, olay günü korsan bir gösteri olduğunu ve Cihan’ın boynunda puşi bulunduğu için gözaltına alındığını ifade etti. Serhat Kırmızıgül, kardeşine uygulanan fiziksel işkencenin cezaevinde de sürdüğünü, kardeşinin tutukluluk süresince 30 kilo kaybettiğini ve 20 aydır tutuklu bulunan Cihan’ın dosyasında tek delilin puşi olduğunu söyledi. 37) 10 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Deniz Kesgin, Ruşen Ali Keskin, Goncagül Telek, Ümit Emrah Köse, Ali Tektaş, Zelal Armutlu, Okan Danacı, Dilan Karamanoğlu, Haşim Bora Bilgili, Çağrı Aydoğan ve Serkan Hakvar; diplomalarını almaya gittikleri okulun bahçesinde beklerken okulun penceresinden bir pankart sarkıtılmış olduğu için Esenkent Saffet Okumuş Polis Karakolu’ndaki memurlar tarafından gözaltına alındıklarını ve darp edildiklerini, elektroşok uyguladıklarını, dayak ve işkencenin karakolda da devam ettiğini söylediler. 38) 21 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Ekrem Akgül (1990), özel güvenlik memurlarından İstanbul Üniversitesi’ne satır ve bıçaklarla giren ülkücüleri dışarı çıkarmalarını istediklerini, can güvenliklerinin olmadığını söylediklerini dile getirdi. Ancak buna rağmen, 51 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU amirlerinin direktifiyle özel güvenlikler tarafından saldırıya uğradığını, sivil polislerle birlikte 15 kişilik grup tarafından darp edildiğini söyledi. 39) 24 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Ahmet Aksu (1990), 23 Ekim günü Kanarya’da sahilden Şahin Caddesi’ne doğru yürürken çevik kuvvet ekibinin “Çabuk buradan gidin.” diyerek kendilerini tartaklamaya başladığını, kimliklerine baktıktan sonra dövmeye başladıklarını belirtti. Ahmet Aksu, kendisinin asker olduğunu ve kolunun ameliyatlı olduğunu söylediğini, buna rağmen yere yatırıp dövmeye devam ettiklerini, ‘’siz Kürtlerden çektiğimiz nedir’’ diyerek hakaret ve küfür etmeye başladıklarını söyledi. Çevreden gelen insanlar tarafından kurtarıldıklarını belirtti. 40) 24 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Zeyneddin Çelik (1993), 23 Ekim günü Kanarya’da sahilden Şahin Caddesi’ne doğru yürürken çevik kuvvet ekibinin “Çabuk buradan gidin.” diyerek kendileirni tartaklamaya başladığını, kimliklerine baktıklarını, sonra dövmeye başladıklarını, “Siz Kürtlerden çektiğimiz nedir” diyerek hakaret ve küfür etmeye başladıklarını söyledi. Çevreden gelen insanlar tarafından kurtarıldıklarını belirtti. 41) 21 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Mehmet Salih Karapınar, 19 Kasım günü öğlene doğru saat 11–12 civarlarında çalıştığı inşaata araç ile malzeme almaya giderken Uğurmumcu-Yakacık civarında resmi polisler tarafından durdurulduğunu, aracı ararlarken başlarında beklediği için kendisine kızdıklarını, kendisinin “Siz işinizi yapıyorsunuz ben de bakıyorum kusura bakmayın sizin için demiyorum ama daha önce polisler tarafından araçlara uyuşturucu konulduğunu duymuştum” dediğini, bunun üzerine polis aracına bindirilerek darp edildiğini ve Yakacık Mezarlığı’nda kuytu bir yere çekilerek hem tehdit ettiklerini hem de darp etmeye devam ettiklerini ifade etti. GBT sonrası boynundaki puşiden tutarak hakaret etmeye başladıklarını belirten Mehmet Salih Karapınar, bileğinde de sarı-kırmızı-yeşil renkte bir bileklik olduğunu ve götürüldüğü karakolda şikayetçi olacağını söylediğini ifade etti. 42) 21 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Arda Muammer Akyüz (1977), 18 Kasım 2011 Cuma günü gece saat 02.00 sıralarında arkadaşı Muhammed Şah Taşkesen ile özel araçla eve giderken polis tarafından Örnek Mahallesi Deniz Gezmiş Parkı civarında durdurulduklarını, polisin üst araması yaptığını, aracı aramak istediklerinde ise arama izinleri olup olmadığını sorduklarında karakola götürüldüklerini, orada kendisini ve arkadaşını dövdüklerini, küfür ve hakaret ettiklerini söyledi. 43) 24 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Burak Aksoy (1989), bir öğrenci arkadaşını ziyaret için İzmir’de bulunduğu esnada 23 Kasım 2011 sabahı saat 07.30 sularında saldırıya uğradığını söyledi. Saat 17.00’ye kadar 4-5 kişilik bir grup tarafından takip edildiğini fark ettiğini, daha önce polisler tarafından tehdit edildiğini, takip edenlerin belinde bulunan 52 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ silahlardan da polis olduklarından emin olduğunu belirtti. Burak Aksoy, yasadışı takip edilmeyi engellemek için konuşmaya yöneldiği esnada 3–4 kişi tarafından darp edildiğini belirtti. 44) 25 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Levent Güney 3–4 ay önce, Sarıgazi’de polis tarafından darp edildiğini, suç duyurusunda bulunduğunu, bununla ilgili 22 Kasım 2011 günü eline ulaşan tebligattaki – ek kovuşturmaya gerek olmadığına- dair karara itiraz edilip edilemeyeceğini öğrenmek istediğini belirtti. 45) 25 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan Edip İnalkaç (1987), saldırıdan korunmak için okuldan toplu çıkış yaptıklarını ve polisin saldırarak darp ettiğini söyledi. 46) 25 Kasım günü kardeşi Mehmet Atilla (1996) adına derneğimize başvuruda bulunan Yıldız Atilla, kardeşinin daha önce gözaltına alındığını, polisin birilerini teşhis etmesi yönünde kendisine baskı yaptığını, kardeşinin daha sonra serbest bırakıldığını belirtti. Yıldız Atilla, geçtiğimiz günlerde sivil bir polisin kardeşini Esenyurt’ta düzenlenen kadın yürüyüşünü kenardan izlediği sırada, zorla aracın içine aldığını ve tehditle boğazına bıçak dayadığını, kardeşinin bunun üzerine kendisini dışarı atmak isterken boğazının kesildiğini ve polisin tekmeleyerek kendisini araçtan dışarı attığını söyledi. 47) 3 Aralık günü derneğimize başvuran Ahmet Turgay (1992), resmi polislerin Fikirtepe’de bulunduğu mahalleye gelerek fotoğraf çektiği esnada kimlik bilgilerini sorduklarını, GBT’ye baktıklarını fakat bir şey çıkmadığını, bu esnada kendisine “Hazır ol’da dur” dedikten hemen sonra vurmaya başladıklarını, hakaret ettiklerini, bir süre fiziki şiddet uyguladıktan sonra arabalarına bindiklerini söyledi. O esnada cüzdanındaki eşyaları yere döküldüğü için onları toplarken polislerin fotoğrafını çektiğini, bunu fark eden polislerin hemen araçtan inip tekrar kendisini darp ettiklerini ve makinesini elinden alarak o fotoğrafı ve beyaz bir bez ile kendi parmak izlerini sildiklerini, daha sonra da küfür edip gittiklerini belirtti. XII.4. CEZAEVLERINDE İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE 1) 1 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Serhan İpek, 29 Aralık 2010 günü aile ziyaretinden sonra Tekirdağ 2 No’lu Cezaevi’nde bulunan Murat İpek’in darp edildiğini, Murat İpek’ten bunu kendisiyle yaptığı telefon görüşmesi sırasında öğrendiğini belirtti. 2) 1 Ocak günü derneğimize gelerek; Tekirdağ 1 No’lu cezaevinde bulunan kardeşi Cesim Yıldırım ve beş arkadaşıyla birlikte, cezaevi görevlileri tarafından (yağmur yağdığı ve yerler ıslandığı için zemine serdikleri gazete kâğıdı yüzünden) saldırıya uğradıklarını belirtti. Nedim Yıldırım, “Kardeşimi süngerli odaya koymuşlar ve ardından odasını buna bağlı olarak da görüş 53 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU gününü değiştirmişler. Kardeşim ağır kalp hastasıdır, kardeşimin hayatı tehlikededir” dedi. Yıldırım ayrıca kardeşinin hikâye taslaklarına el konulduğunu belirtti. 3) 1 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Sultan Sayın, Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde bulunan kardeşi Bilal Basutçu’nun ‘Avukatlarım ve siz çok sık açık görüşe gelmeyin, her görüş sonrası, özellikle açık görüşten sonra arama bahanesiyle rutin olarak dövülüyoruz’ dediğini belirtti. Yemeklerin az ve sağlıksız olduğunu, aç kaldıklarını, kantinden de istediklerinin ‘yok’ ya da ‘kalmadı’ denilerek bilinçli olarak verilmediğini anlattı. Ayrıca yanında kalan arkadaşlarının sınavlarına götürülmediğini, sınava başvuru yapamayacaklarını bundan kaynaklı olarak da eğitim ve öğrenimden mahrum bırakıldıklarını söyledi. 4) 3 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Beyhan Aktaş eşi Murat Aktaş’ın (1975) 13.12.2010 tarihi itibariyle zorunlu olarak Edirne F Tipi cezaevine sürgün sevk edildiğini belirtti. Cezaevi yönetimi tarafından uygulanan baskılara karşı verilen tepkilerin çeşitli disiplin cezalarıyla karşılık bulduğunu söyleyen Beyhan Aktaş halen açık-kapalı olmak üzere görüş cezası uygulandığını belirtti. Beyhan Aktaş, eşi Murat Aktaş’ın var olan çeşitli sağlık sorunlarının üstüne zorunlu sevkten kaynaklı da hem fiziksel hem de psikolojik baskı ve şiddete maruz kaldığını dile getirdi. 5) 6 Ocak günü derneğimize ulaşan Bilal Aydemir’in mektubunda, haftada bir saat ortak kullanım alanına çıkarıldıklarını, hücre değişim taleplerinin kabul edilmediğini, hücre arama adı altında hücrelerin girildiğini, odalarının dağıtıldığını, defter ve kitaplarının yırtılarak saldırıya uğradıklarını belirtti. Bilal Aydemir, birçok gazete ve derginin verilmediğini, disiplin kurulu tarafından açılan soruşturmaların sürekli aleyhlerine sonuçlandığını ifade etti. Günde kırktan fazla ilaç kullanması gereken Yılmaz Ayyıldız’ın ve geçirdiği rahatsızlıktan ötürü görme yetisini yitiren Gülnaz Akkurt’un acil tedavi edilmeleri gerekmesine rağmen cezaevi yönetimi tarafından yeterli özenin gösterilmediğini belirtti. Ayrıca sıcak su temininde sorun yaşadıklarını, yemeklerin düşük kalorili, soğuk ve oldukça az verildiğini ifade eden Aydemir, revire çok geç götürüldüklerini ve götürülürken de darp edildiklerini belirtti. 6) 6 Ocak günü derneğimize ulaşan Bülent Aktaş, Nüsret Tebiş, Barış Özgür Çağlar’ın ortak mektubunda cezaevi ikinci müdürlerinden Haydar Ali Ak nezaretinde odaların basıldığını, saldırıların yapıldığını belirttiler. Aktaş, Tebiş ve Çağlar: “Fiziki olarak saldırıya uğrayan arkadaşlarımızın isimleri; Serhan Eskin, Bilal Aydın, Erkan Bulut, Erhan Özel, Cengiz Çelik, Resul Çetin, Ramazan Akan, Bülent Aktaş, Ali Baran Çimen, Tahsin Barutçu, Kutsal Yazar. Bunlar gibi onlarca arkadaşımız var; biz sadece hastanelik olanların adını verdik” dediler. Sürecin mahkumların katline doğru gideceğini belirten Aktaş, Tebiş ve Çağlar her gün provokasyonlarla karşı karşıya kaldıklarını ifade ettiler. 54 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 7) 8 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta, Özgür Dinçer, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan mahkumların katmerleştirilmiş tecrit-tredman uygulamalarına maruz bırakıldığını, hapishane idaresinin fiziki saldırılar düzenlediğini, atılan sloganlar nedeniyle adeta disiplin soruşturmalarına boğulduklarını ifade etti. 8) 10 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta Özkan Gerçek, cezaevinde kendisinin ve bir grup arkadaşının henüz kesinleşmemiş cezalarının keyfi ve hukuksuz bir şekilde uygulamaya konulduğunu belirtti. Bu bağlamda, Sadık Kan’ın 3 gün hücre, Özkan Gerçek’in 1 ay görüş ve 14 tutsağın 1 ay etkinlikten men cezası uygulanmaya başladığını ifade etti. Sağlık haklarının ihlal edildiğini belirten Gerçek, revirde her gün doktor olmadığından, sağlık raporu olan tutsaklar dahil hastane sevklerinin yapılmadığını, kelepçelemelerini kabul etmediklerinden dolayı tedavi olamadan geri getirildiklerini, bu uygulamaya itiraz eden Bülent Özdemir ve Volkan Yenel askerlerin saldırısına uğradıklarını belirtti. Gerçek, Bülent Özdemir’e gelen lastik ayakkabılar ‘verilmesi’ yönünde karar olmasına rağmen kendisine verilmediğini, infaz hakimliğinin lehte karar vermiş olmasına rağmen açık görüşte fotoğraf çektirmelerinin engellendiğini ve 45/1 nolu genelge gereği 10 kişinin haftada 10 saat sohbet etme haklarının verilmediğini ifade etti. 9) 10 Ocak günü Resul Çetin’in derneğimize ulaşan mektubunda, Tekirdağ Cezaevinde son birkaç ay içinde cezaevinde defalarca fiziki saldırılar gerçekleştiğini, özellikle cezaevi idaresi ve cezaevi savcısının bilgisi dâhilinde ikinci müdür Haydar Ali Ak’ın bizzat eşlik ettiği işkencelerin dozu giderek artmakta olduğu bildirildi. 10) 10 Ocak günü Suat Çalışkan, Nuri Avcı ve Emin Çiçen’in derneğimize ulaşan mektubunda, yazılan mektupların birçoğuna el konulduğu ve yırtıldığı, Haydar Ali Ak’ın kurduğu ekiple fiziksel işkenceyi olağan hale getirdiği dile getirildi. Çalışkan, Avcı ve Çiçen, rutin dışı baskın ve aramaların, zorla oda değiştirmelerin, sözlü ve fiili tacizlerin artarak devam ettiğini belirttiler. Bunun dışında, sohbet haklarının engellendiğini, kurslara çıkarılmadıklarını, havalandırma haklarının verilmediğini, sağlık haklarının ihlal edildiğini, yazdıkları dilekçelerin yerlerine ulaştırılmadıklarını ya da aleyhlerinde sonuçlandırdıklarını ifade ettiler. 11) 15 Ocak günü derneğimize başvuran Mukaddes Coşkun, Mehmet Şirin’in (1983) cezaevi gardiyanları ve askerleri tarafından mahkemeye götürülüp getirilirken tartaklandığını, mektuplarının geç verildiğini ya da hiç verilmediğini belirtti. Sayım bahanesiyle odalara keyfi baskınlar yapılarak saldırıldığını, mahkûmlar Kürtçe türkü söylediklerinde dövüldüklerini ifade etti. 12) 19 Ocak günü derneğimize gelerek başvuran Ferdane İlik, oğlu Ayhan İlik (1985)’in 1 yıldır Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalmakta olduğunu, akli dengesinin yerinde olmadığını, ilk gözaltına alındığında Kemerburgaz jandarması tarafından çok dövüldüğünü ve o olaydan sonra sağlığının daha da çok bozulduğunu ifade etti. 18 Ocak günü gittiği kapalı görüşte 55 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU oğlunun tanınmayacak halde olduğunu, yüzünün morluklar içinde olduğunu, özellikle hastaneye getirilip götürülürken cezaevi personeli tarafından fiziki şiddete maruz kaldığını belirtti. 13) 21 Ocak günü derneğimize ulaşan fakslarda Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalan Salih Çelebi ve Volkan Akkuş hala 12 Eylül koşullarının sürdüğünü ifade ettiler. Çelebi faksında: “Tutsaklar ağır tecrit koşulları altında hücrelerde tutuluyor. Talebi olmadığı halde yeri zorla değiştirilen insanların hiçbir eşyası kendisine verilmiyor. Elbiseleri ve tüm eşyalarına el konuluyor. 45/1 no’lu genelgedeki 10 kişi–10 saat sohbet hakkı yasadışı bir şekilde 3,5 yıldır uygulanmıyor. Ağır müebbet hükümlüler 23 saat havasız, 8 metrekarelik beton tabutlarda tutuluyor, günde 1 saat ayrı ayrı havalandırmaya çıkarılıyorlar. 14 Ekim 2010 günün bu yana havalandırma kapılarımız 21 saat boyunca kapalı tutuluyor. Bir ve üç kişilik hücrelerde havasızlıktan, hareketsizlikten sağlığımızı yitirme tehlikesiyle karşı karşıyayız. Kimi arkadaşlarımız fiziki saldırılarla karşı karşıya kaldılar” dedi. 14) 8 Şubat günü, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 3'ü tutuklu 7 sanığın yargılandığı El Kaide davası için Kandıra F Tipi Cezaevi'nden ring aracıyla Beşiktaş'taki İstanbul Adliyesi'ne getirilen tutuklu sanıklardan Mehmet Ali Tırak, duruşma için beklemek üzere nezarethaneye alındı. Tırak, bir süre sonra yeniden cezaevi aracına geri konuldu. Tırak'ın yakınları, Ali Tırak'a bir jandarma uzman çavuş tarafından kötü muamele yapıldığını, elleri kelepçeliyken dövüldüğünü iddia etti 15) 9 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Pamuk Yıldız: “ Oğlum Resul Yıldız (1980) ile 09.02.2011 günü yaptığım telefon görüşmesinde oğlum ve arkadaşlarının odalarına asker ve A takımı denilen bir ekibin girip hepsini ölümle tehdit ederek, özel eşyalarını dağıttığını söyledi. Hepsini ayrı ayrı odalara koymuşlar, iletişim ve hücre cezası verilmiş. Oğlum kendi ve arkadaşlarının hayatından endişe duyduğunu söyledi. Ben de endişe duyuyorum. A takımı dedikleri ekip sürekli tahrik ve taciz ediyormuş” dedi. 16) 11 Şubat günü, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nden 4 Şubat 2011’de Kandıra (Kocaeli) F Tipi Cezaevi’ne istekleri dışında sevk edilen 11 tutuklu ve hükümlünün sevk esnasında ve götürüldükleri cezaevinde, gardiyanlar tarafından sürekli darp edildiklerini ve kabul etmedikleri halde “ince arama” uygulamasının yapıldığı öğrenildi. 17) 19 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Felek Bektaş, 19 Şubat günü kardeşi Cahit Bektaş (1994) ile yapmış olduğu telefon görüşmesinde kendisi ve arkadaşlarının askerler tarafından saldırılara ve fiziksel şiddete maruz kaldıklarını söylediğini belirtti. Cahit Bektaş ve arkadaşlarının Kürtçe konuşmak için bir gün önce savcıya dilekçe verdiklerini, 56 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ bunun ardından Cezaevi personeli kendilerini bahçeye çıkararak “Sizleri öldüreceğiz” şeklinde tehdit ettiklerini ve 14 arkadaşının darp edildiğini ifade etti. 18) 21 Şubat günü, İstanbul Maltepe Çocuk Cezaevi'nde kalan 12 çocuğun aralarında Kürtçe konuşmasını gerekçe gösteren gardiyanların ve askerlerin, çocukların kaldığı koğuşu basıp çocukları döverek öldürmekle tehdit ettikleri öğrenildi. 19) 21 Şubat günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi'nden Kandıra F Tipi Cezaevi'ne zorla sevk edilen Ceyhun Bay adlı siyasi tutuklunun nakil sırasında darp ve kaba dayak işkencesine maruz kaldı; mahkumun eşyalarının bile alınmasına izin verilmedi. 20) 22 Şubat günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Seyfi Polat, müebbet hapis cezası almış arkadaşlarının infaz koşulları asgari yaşam standardının, yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanmasının kat kat gerisinde olduğunu, yaşanan ihlalleri duyurmak ve koşulların iyileştirilmesini sağlamak için ilgili birçok kuruma Adalet Bakanlığı’na, Meclis İnsan Hakları Komisyonu’na dilekçeler yazdıklarını, çözüm üretilmesini talep ettiklerini dile getirdi. Soruna dikkat çekmek için 14.10.2010 gününden itibaren günde iki kez kapılara 2 dakika süre ile vurma eylemi başlattıklarını, cezaevi idaresinin buna karşı haklarında kesinleşmiş hücre cezası olmamasına rağmen, havalandırma kapılarının kapatılmaya başlandığını ifade etti. Eyleme başladıktan bir süre sonra, kalabalık bir gardiyan grubu tarafından hücrelerinin basıldığını ve zor kullanarak havalandırma kapılarının gün boyu kapatıldığını belirtti. 14-17 Ekim tarihleri arasında bu zor kullanmanın kimi hücrelerde fiziki saldırılara vardığını ve bu fiziki saldırılar sonucu arkadaşlarından Muharrem Karagül, Mesut Şahinkaya, Serkan Solak ve Ali Nazım Atmalıoğlu’nun yaralandığını ifade etti. Bunun dışında, birçok hücrede eşyaların yerlere atılarak çiğnendiğini, birçok eşyanın kullanılamaz hale geldiğini, eylemden dolayı haklarında disiplin soruşturmasının açıldığını dile getirdi 21) 2 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ali Nazım Atmalıoğlu, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi hapishanesinde 3,5 yıl süresince tecritte kaldığını, yasal olmamasına rağmen 2.5 yıl tekli hücrelerde kaldığını, karşılıklı kişisel sorunlar yaşadığı kişilerle aynı havalandırmaya çıkarıldığını belirtti. Son olarak şuurunu kaybettiği için net olarak hatırlayamadığı fiziksel saldırı sonunda, kafasında, boynunda darp izleri olduğunu ve ayağında kırık olduğunu ifade etti. 22) 7 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Huriye Demirtaş, oğlu Emrah Demirtaş’ın (1980) kaldığı Ümraniye E Tipi Cezaevinde yastığı yüzüne bastırarak kaldığı hücrede kendini yaktığının söylendiğini ifade etti. Demirtaş, oğlunun bedeninin % 40’ının yanık olduğunu, burnunun ve kulağının erimiş olduğunu, ciğerlerinin dumandan tahrip olduğunu, kürek kemiklerinin üstü ve omuzların altının ve gerdan kısmının yandığını belirtti. Demirtaş, oğlunun kendisini yaktığına inanmadığını, doktorun da ‘’oğlunuz kendini yaksaydı elleri de yanardı’’ dediğini ifade etti. 42 gün yoğun bakımda, 20 gün serviste kalan Emrah 57 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Demirtaş’ın da kendini yakmadığını, en son hatırladığının bir gardiyan olduğunu ve ondan şüphelendiğini dile getirdiğini belirtti. 23) 13 Mart günü, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan ve bacağından olduğu ameliyat nedeniyle 25 tane cıvalı tel dikişi bulunan Kemal Ayhan’ın, gardiyanlar tarafından darp edilerek dikişlerinin patlatıldığı öğrenildi. 24) 22 Mart günü, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde C-80 numaralı koğuşta kalan iki mahkûmun, gardiyanlar tarafından dövülerek istekleri dışında başka koğuşlara nakledildiği ileri sürüldü. 25) 23 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yılmaz Arslan, Tekirdağ 1 No’lu Cezevinde kalan ağabeyi Rıfat Aslan’ın (1980) telefonla kendisini arayarak 22 Mart gecesi yaklaşık 30 askerin odalarına girerek dolaplarını kırdıklarını, mahkumlara fiziki saldırılarla bulunduğunu, yaralanan mahkumların başka odalara taşındıklarını ifade etti. Yılmaz Aslan, Haydar Ali Ak’ın “Size burayı mezar edeceğiz, sizi öldüreceğiz” tehditlerinde bulunduğunu, bu şartlar altında mahkumların sağlığından ve yaşamından endişe ettiğini dile getirdi. 26) 23 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ümran Yurdagül, Tekirdağ 1 No’lu Cezaevi ikinci müdürü Haydar Ali Ak’ın asker ve gardiyanların bulunduğu ortamda siyasi mahkumlara onur kırıcı hakaretlerde bulunduğunu, onları tehdit ettiğini ifade etti. Azad ve Serhan isimli kişiler darp edilerek hücreye götürüldüklerini belirtti. 27) 28 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Esvet Aslan, Sinan Batun adlı mahkumun süngerli odaya götürülüp çırılçıplak soyulduğunu, burada darp edildiğini, birkaç saat sonra geri getirildiğini belirtti. Tufan Öden ve Fatih Korkmaz’ın da son günlerinde saldırıya uğradıklarını, daha sonra da gardiyanların sözlü tacizine maruz kaldıklarını, suç duyurusunda bulunduklarını ancak hiçbir sonuç alamadıklarını, aksine kendi haklarında soruşturma açıldığını ifade etti. 28) 9 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Burhan Gökgüz, Bakırköy Cezaevi’nde kalan kızı Evin Gökgüz (1997) ve iki koğuş arkadaşının kaldıkları koğuşta (22 kişi ) cezaevi görevlileri tarafından psikolojik baskı gördüklerini ifade etti. Gökgüz, “Cezaevi görevlileri, kendilerinden önce o koğuşta kalanların ruh çağırdığını ve o ruhun gitmediğini söyleyerek imam getirip koğuşu okutmuşlar. Bu durum yaşları 18 altında olan çocukların psikolojisini bozmuştur. Ayrıca cezaevi psikologu bu durumu çözmek yerine, onlara kendisini ilgilendirmeyen (Molotofu nasıl attınız?) sorular yöneltmiş” dedi. 58 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 29) 2 Haziran günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Haydar Duymaz’ın koğuşuna düzenlenen baskında gardiyanlar tarafından darp edilerek tek kişilik hücreye gönderildiği öğrenildi. 30) 9 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Sibel Duymaz Doğan, 8 Haziran’da savcının izniyle Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalan ağabeyi Haydar Duymaz ve arkadaşı ile görüştüğünü, ağabeyinin durumunun çok kötü olduğunu, vücudunda darp izlerinin çok belirgin olduğunu belirtti. Duymaz’ın 2 Haziran’da cezaevi 2. müdürü başta olmak üzere onlarca gardiyan tarafından öldüresiye dövüldükten sonra ağza alınmayacak hakaretler edilerek süngerli odada 10 saat bekletilip, zorla tek kişilik hücreye konulduğunu ifade etti. Buna karşılık Haydar Duymaz’ın 2 Haziran’dan bu yana açlık grevinde olduğunu, Adalet Bakanlığı’ndan biri gelmeden açlık grevinden vazgeçmeyeceğini belirtti. 31) 18 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hüsne Akçıl, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan oğlu Erdinç Akçıl’ı 13 Haziran’da Av. İbrahim Aksoy’un 22.30’da mahkeme öncesi görüşmeye gittiğini, görüşten sonra oğlunun darp edildiğini ifade etti. 32) 11 Temmuz günü, derneğimize ulaşan mektupta, Kandıra (Kocaeli) 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Hanefi Kuzu, yaptığı bir şikâyet başvurusu nedeniyle gardiyanlar tarafından darp edildiğini ifade etti. 33) 11 Temmuz günü, İstanbul’un Bakırköy İlçesi’nde 10 Haziran 2007’de 17 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan patlamadan sorumlu tutularak hakkında açılan davada, İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen Beyaz Yakut’un aldığı cezanın Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından onanması üzerine Bakırköy Kadın Cezaevi’nde kalan Beyaz Yakut’un tek kişilik hücrede baskı altında tutulduğu iddia edildi. 34) 19 Temmuz günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Pınar Banur Bilgiç, Kandıra 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Ayhan Duyku’nun Haziran ayı başından beri süngerli odaya götürülerek baskı ve işkence gördüğünü, bazı gardiyanların kendisini intihara teşvik ettiklerini, yumurtalıklarında ciddi sorun olmasına rağmen tedavi koşullarının sağlanmadığını ifade etti. 35) 22 Temmuz günü, Kırıkkale 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde KCK/TM Davası’ndan tutuklu bulunan Ahmet Arslan’nın koğuşundan zorla çıkarılarak gardiyanlar tarafından darp edildiği; revir doktorunun “Acil servise gönderilmeli” demesine rağmen hastaneye götürülmediği Ahmet Arslan’ın durumu ailesine haber vermesiyle öğrenildi. 36) 26 Temmuz günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Vinod Khan, Bakırköy Cezaevi’nde bulunan Er. Linda Fernandez Zambrama’nın cezaevinde çay demlemekteyken 6 aylık bebeğinin üzerine kaynar su döküldüğünü, bebeği cezaevi doktoruna götürdüklerinde, doktorun kendisine bunu kasıtlı yaptığını ima edip çok kötü davrandığını ifade etti. 59 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Cezaevinde sürekli işkence ve şiddete maruz kaldığını, ölümle tehdit edildiğini, yumurtalıklarında sorun olduğundan özellikle o bölgesine şiddet uygulandığını ifade etti. 37) 28 Temmuz günü, Kepsut (Balıkesir) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Ahmet Demirbaş’ın, gardiyanlar tarafından darp edildiği İnsan Hakları Derneği’ne gönderdiği mektup sonucu öğrenildi. 38) 31 Temmuz günü derneğimize gelerek yapmış olduğu başvuruda Cihan Açış, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan kardeşi Aram Akyüz’ün, üç arkadaşıyla birlikte kamerasız bölgede darp edildiğini, tepki gösterdiklerinde işkenceye maruz kaldıklarını, yakınlarını telefonla araması gereken günlerde telefonun çalındığını ve görüşmenin gerçekleşmediğini görüş sırasında dayısının oğluna anlattığını ifade etti. 39) 12 Ağustos’ta derneğimize gelerek başvuruda bulunan Naciye Köse, Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde bulunan oğlu Sinan Köse’yi 4 Ağustos’ta ziyarete gittiğini, oğlunun vücudunda belirgin darp izleri olduğunu ifade etti. Görüş çıkışı tahrik edici konuşmalarından ötürü gardiyanla aralarında tartışma çıktığını belirten Naciye Köse, gardiyanın kendisinin üzerine yürüyerek şiddet uygulamaya kalkıştığını söyledi. Bu olayın ardından eşinin ve kendisinin 1 yıl görüş cezası aldığını ifade etti. 40) 16 Ağustos günü, Bakırköy (İstanbul) Kadın Cezaevi’nde kalan ve hastalığının tedavisi için tahliye edilmesi gereken Hediye Aksoy’un tahliye edilmemesini protesto eden 22 tutuklu ve hükümlünün gardiyanlar tarafından darp edildiği öğrenildi. 41) 20 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Nart, 19.08.2011 günü kendisini telefonla arayan oğlu Mehmet Nart’ın arkadaşı Sinan Köse ile beraber ağır bir baskı ve işkence altında olduklarını söylediğini, hakkımızda daha sonra intihar etti derlerse inanmamamız gerektiğini söylediğini ve oğlunun yaşamından endişe duyduğunu dile getirdi. 42) 21 Ağustos günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Sinan Köse, Mehmet Samur, Berat Anlı, Yavuz Dursun adlı mahkûmların 15 Temmuz 2011’de koğuşlarına gelen gardiyanlar tarafından darp edildikleri 21 Ağustos 2011’de öğrenildi. 48) 6 Eylül günü kardeşi Cihan Kırmızıgül (1988) adına derneğimize başvuruda bulunan Serhat Kırmızıgül, 20 Şubat 2010 günü 20.00-20.30 arası arkadaşından eve dönmek üzere durakta beklerken kimliğini göstermeden polis olduğunu söyleyen kişiler tarafından yere yatırılarak dövülen kardeşinin su kanalına atıldığını, olay günü korsan bir gösteri olduğunu ve Cihan’ın boynunda puşi bulunduğu için gözaltına alındığını ifade etti. Serhat Kırmızıgül, kardeşine uygulanan fiziksel işkencenin cezaevinde de sürdüğünü, kardeşinin tutukluluk süresince 30 60 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ kilo kaybettiğini ve 20 aydır tutuklu bulunan Cihan’ın dosyasında tek delilin puşi olduğunu söyledi. 43) 3 Ekim günü, Bakırköy (İstanbul) Kadın Cezaevi’nde kalan Yasemin Karadağ’ın geçirdiği beyin kanaması ardından girdiği ameliyatın ardından kontrol amacıyla götürüldüğü hastanede yanında bulunan subayın kendisini yumrukla darp ettiği iddia edildi. 44) 3 Ekim günü, Kandıra (Kocaeli) 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Kemal Avcı’nın tutulduğu koğuştan hücre cezasının uygulanması için sağlıklı bir biçimde alındığı fakat Kemal Avcı’nın koğuşuna geri döndüğünde darp nedeniyle ayakta duramaz halde olduğu söylendi. 45) 10 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Nergis Halıcıoğlu, Ümraniye E Tipi Kapalı Cezaevinde kalan oğlu Tolgahan Halıcıoğlu’nun (1991) 18 yaşından küçükken bir suça karıştığından cezaevine girdiğini, psikolojisinin bu süreçte bozulduğunu, hastaneye sevk ettirdiklerini ve oğluna şizofreni hastası tanısı konduğunu bu yüzden mahkemenin oğlunu serbest bıraktığını ifade etti. Ancak dava hala sürdüğünden, şu anda Ümraniye Cezaevinde olduğunu, tecavüze uğradığını ve işkenceye maruz kaldığını, bu olayın duyulmaması için de oğlunun Metris Cezaevine gönderildiğini belirtti. 46) 18 Ekim günü, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan Emrah Yayla’nın, Tutuklu Hükümlü Aileleri Yardımlaşma Derneği’ne (TAYAD) gönderdiği mektup sonucu 21 Temmuz 2011’de hücresinden zorla çıkarılan Ahmet Aslan’ın “acil müdahale karakolu” olarak tabir edilen kameraların görmediği bölgede gardiyanlar tarafından darp edildiği öğrenildi. 47) 18 Ekim günü, Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kalan Coşkun Şimşek’in gönderdiği mektup sonucu Özcan Bayram’ın sabah sayımı sırasında gardiyanlar tarafından darp edilerek “süngerli oda”ya konulduğu öğrenildi. 48) 12 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Melik Teski, Tekirdağ 2 No’lu F tipinde tutuklu bulunan kardeşi Hosrof Teski’nin (1980) gardiyanlar tarafından darp edildiğini ve tehdit edildiğini ifade etti. 49) 14 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hasan Doğan, Maltepe Çocuk Cezaevinde kalan kuzeni Abdürrahim Akay (1994) ve sekiz arkadaşının gardiyanlar tarafından darp edilerek süngerli odaya koyulduğunu, sürekli tehdit edildiklerini, hayatlarının tehlikede olduğunu 14 Kasım’da görüşmeye gittiği kuzeninden öğrendiğini ve kuzeninin yaşamından endişe duyduğunu dile getirdi. 50) 1 Aralık günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Faruk Toptamur, kardeşi İlyas Toptamur’un (1983) Adana Kürkçü Cezaevinden Osmaniye Cezaevine götürülürken darp edildiğini, yüzünde morluklar olduğunu, şu anda bulunduğu cezaevinde keyfi uygulamalar ile 61 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU baskı yapıldığını, onur kırıcı hakaretler işittiklerini, kardeşinin yaşamından endişe duyduğunu dile getirdi. XII.5. KOLLUK GÜÇLERI TARAFINDAN TEHDIT EDILENLER 1) 28 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan ve kendisine ajanlık dayatmasında bulunulduğunu söyleyen Hakan Kurt (1986) “21.01.2011 günü saat 15.43’te kendisini emniyet mensubu polis olarak tanıtan ve adının Tuncay olduğunu söyleyen bir kişi telefonla beni aradı. Kendilerine örgütler konusunda yardımcı olmam için beni aradığını ve her türlü maddi manevi destek sunacaklarını söyledi. Ben reddedince, acele etmememi biraz düşünmemi söyledi. Beni tekrar arayacaklarını belirtti. Arayan tel numarası 635- 14- 50” dedi. 2) 5 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Kamil Murat Demir (1984), yaklaşık iki hafta önce Diyarbakır’da tutuklanan arkadaşı Özgür Karagöz’ün Facebook adresinden kendi Facebook’una yani kendisine bir mesaj geldiğini, mesajda sanal ortamda illegal propaganda amaçlı videolar paylaştığım iddiasıyla (bu videolar, görüntüler Roj TV’de, internet ortamında yayınlanmış görüntülerdi) kendilerine ifade vermesi için irtibata geçmesini yazmış olduklarını, eğer irtibata geçmezse kendisini bulacakları şeklinde tehdit edildiğini ifade etti. Bunun dışında, 2009’da İstanbul Üniversitesi Avcılar Kampüsü’nde katıldığı ve olaylı geçen Newroz kutlamalarından dolayı da hakkında soruşturma açılmış olduğunu ve savcının kendisini sorduğunu fakat bu konuyla ilgili kendisine herhangi bir tebligat ulaşmadığını, bu bilgiyi Küçükçekmece Savcılığı’na giden bir arkadaşından öğrendiğini söyledi. 3) 7 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan Onur Çağlar Pipun (1990): “Aksaray polis karakolunda gördüğüm sivil polis 3 aydan beri sürekli beni tehdit ediyor ve taciz ediyor. Kendisi işyerime kadar geldi, telefon numaramı istedi. Sinemada çalıştığım için ücretsiz film gösterimine girmek istedi, ancak izin vermedim. Sokakta, mahallede karşıma çıkıyor, gel karakola gideceğiz diyor sonra vazgeçiyor. Evrakın var diyor, evrak vermiyor. Eski komşularıma, muhtara vb kişilere beni soruyor. Nedenini anlayamadığım bu durum benim psikolojimi de olumsuz etkilemeye başladı. Annem ile karakola gittim, “Ne istiyorsun, ne evrakım varmış alayım” dedim. Bunun üzerine, ‘Git başımdan seninle uğraşamam’ diyerek bizi kovdu. Kendisinin ismini bilmiyorum ama teşhis edebilirim. Orada bir resmi polise beni rahatsız eden sivil polisi sordum; ancak ‘Burada öyle bir polis yok’ dedi; ‘Eğer bir daha seni rahatsız ederse 155’i ara’ dedi. Ama polis değil denilen ve kendisini bana polis olarak tanıtan şahsı ben karakolda gördüm, onunla konuştum. Olanlara anlam veremiyorum. Ayrıca iki kez 62 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ işyerinin terasında öğle yemeği yerken birer hafta arayla ayrı ayrı iki sivil polis geldi, masama oturup, ‘Neden polis olmuyorsun bak biz 2 bin lira maaş alıyoruz’ dedi. 4) 18 Şubat günü derneğimize başvuruda bulunan İsmail Bakır (1984) 24 Ocak akşamı Yenibosna’da trafik ışıklarında dururken arabasına sivil giyimli iki kişinin bindiğini, kendisini BDP’ye üye olduğu için silah göstererek tehdit ettiklerini belirtti. İsmail Bakır, bu kişiyi teşhis edebileceğini söyledi. Ayrıca, bu olayın ardından 5 Şubat Cumartesi günü yine Yenibosna cemevi sokağında yunus ekipler tarafından durdurularak tehdit edildiğini, aynı gün başka bir saatte tekrar yunus polislerin kendisini durdurduğunu ve tehdit ettiğini belirtti. 5) 10 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Süleyman Şeker (1993) Bahçelievler BDP gençliğinde çalıştığını, polis olduğunu düşündüğü kişiler tarafından 2008 yılından beri tehdit edildiğini, kendisine hakaret edildiğini söyledi. Süleyman Şeker, polislerin kendisine, “Ağabeylerini elimizden kaçırdık, seni kaçırmayacağız. Öldüreceğiz seni ortadan kaybedeceğiz” diyerek tehdit ettiğini ve psikolojisinin bozulduğunu ifade etti. Ailesiyle görüştükten sonra bizden psikolojik destek talep edeceğini ve bundan sonra başına ne geleceğini bilmediğini, bu nedenle bu yaşadıklarını bizimle paylaşmak istediğini söyledi. 6) 23 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Yılmaz Arslan (1981): “İki ağabeyim var. Biri cezaevinde, diğeri 20 yıldır kayıp. Emniyetin elinde bu bilgi olduğu halde sürekli bahaneler yaratarak evimize gelip soruyorlar. Özellikle 15 Şubat, 21 Mart gibi günlerde geliyorlar. Sürekli telefonlarımız dinleniyor. Özel numaradan aranıp rahatsız ediliyorum. Can güvenliğimizden endişe ediyoruz.” diyerek suç duyurusunda bulunmak istediğini söyledi. 7) 4 Nisan günü derneğimize başvuran Hüseyin As (1989) polis tehdidi altında olduğunu belirterek “Geçen yıl ben BDP parti çalışanıydım. 2010 Şubat ayında ben ve bütün yöneticilerimiz gözaltına alındık. O tarihten bu güne kadar sürekli çeşitli şekillerde tehdit ve tacizler devam etti. En son bu sabah plakasını aldığım kango tipi bir araç içinde üç erkek bir kadın benim evimin önünde bekliyorlardı. Beni ve evimi kameraya çekiyorlardı. Kendilerine neden kameraya çektiklerini sordum” dedi. Bu durum karşısında kendisini, ailesinin, arkadaşlarının ve hatta iş çevresinin oldukça tedirgin ve huzursuz olduğunu ifade etti. 8) 17 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Emral Pamuk (1978), 2009 Şubat- Mart ayları içinde tanımadığı bir telefon numarasından arandığını ve isminin Hakan olduğunu söyleyen kişinin: “Kimseye bilgi verme, Gazi karakolunun oraya gel, işsizsin ekonomik durumun kötü, borçlarını kapatmak istiyorum” dediğini belirtti. Kendisinin gitmediğini fakat aradan 2–3 ay geçtikten sonra Beyoğlu’nda İstiklal’de çalışırken yanına gelen iki kişinin kendisine ajanlık teklif ettiğini söyledi. Çocuklarıyla tehdit edildiğini ifade etti. 9) 20 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Zekiye Cingöz, 1 yıldan beri 3-5 sivil polisin çok sık biçimde evlerine keyfi baskınlar yapılarak çocuklarının ve kendisinin psikolojisini bozduklarını ve çocuklarının korkudan okula gitmediklerini söyledi. Fransa’da olan eşi ve 63 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU çocuklarının Newroz’a katılması nedeniyle rahatsız edildiğini, iki kez ev değiştirmek zorunda kaldıklarını, nereye gitseler rahatsız edildiklerini, kendisinin ve çocuklarının can güvenliğinin kalmadığını ifade etti. Başlarına bir şey gelirse, polislerin sorumlu olduğunu söyledi. 10) 7 Temmuz günü derneğimize başvuruda bulunan Mustafa Kundaklı, Sarıyer’de işe giderken polislerin kendisini gözaltına aldığını, hakaret uğradığını ve tehdit edildiğini ifade etti. O sırada çok korktuğunu belirten Mustafa Kundaklı, ayrıca o gün işe gidemediğini ve patronunun kendisini işe geri almayabileceğinden endişe ettiğini söyledi. 11) İstanbul’da 21 Ağustos 2011’de Taksim Meydanı’ndaki Gezi Parkı’nda oturan B.Ç. (1984), yanına gelen dört sivil polis memurunun, kendisinin fotoğrafını çektiğini ve kendisini “Bir daha buraya gelirsen demir yumruk iner” diye tehdit ettiklerini söyledi. Eşcinsel olduğu için bu muameleye maruz kaldığını ifade eden B.Ç’ “Biz, eşcinseller kimseyi rahatsız etmiyoruz. Ama üzerimizde artan inanılmaz bir polis baskısı var. Ben artık kısa şortla Taksim’de dolaşmaya çekiniyorum” dedi. 12) 6 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan C.G. (1993), 28 Temmuz 2011 günü annesi ile tartıştığını ve kendisini kimsenin sevmediğini düşündüğü için polis merkezine gidip kendisini birkaç eyleme katıldığı için ihbar ettiğini, polislerin kendisini çocuk yurduna teslim ettiğini, bazı kişilerin ismini verdiğini, sonra yurttan ayrılarak evine dönmek istediğini söylediğinde, yurt görevlisi Songül Kılıç’ın BDP ve örgütün kendisini infaz etme, öldürme kararı aldıklarını söyleyerek korkutup şehir dışına göndermek istediğini ve orada yüzünü değiştireceklerini, kimsenin kendisini tanıyamayacağını söylediğini ifade etti. Bu teklifi kabul etmediğini ve ailesinin yanına döndüğünü belirten C.G., buna rağmen kendisini Vatan Emniyet Müdürlüğü’nden arayarak sık sık ifade vermeye çağırdıklarını belirtti. 13) 20 Eylül günü derneğimize başvuruda bulunan Cihan Güney (1985), uzun zamandır e-mail adresine tehdit mesajları geldiğini, bunun yanında sürekli telefon ile ajanlık teklifi aldığını, bunları pek ciddiye almadığını ama 05.09.2011 günü beyaz renkte Doğan marka bir arabanın üstüne sürüldüğünü, arabanın camından polis olduğunu düşündüğüm kişinin elini sallayarak “Bu sadece başlangıç” diyerek kendisini tehdit ettiğini söyledi. 14) 22 Eylül günü derneğimizde basın açıklaması yapan Cihan Güney, web tasarımıyla uğraştığını ve bir süredir web tasarımını yaptığı kurumlarla ilgili bilgi vermesi için sivil polis memurlarının kendisini tehdit ettiğini iddia etti. 15) 17 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Salih Eren (1977), 14.10.2011 günü Davutpaşa’da Akşam gazetesi tesisi içinde bulunan oto yıkamada çalıştığı sırada 4 polisin 64 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ kendisini Merkezefendi Polis Karakolu’na götürerek ajanlık teklifinde bulunduğunu, kendilerini teşhis edebileceğini söyledi. 16) 11 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan İbrahim Çabuk (1976), Özbekistan’lı bir kadınla üç ay beraber yaşadığını, bir süre sonra kadının: “Buraya fuhuş yapıp para kazanmak için geldim. Beni başka erkeklere satar mısın?” dediğini, kendisinin bunun yüz kızartıcı bir şey olduğunu söyleyerek reddettiğini, daha sonra kadının bir çete tarafından satıldığını öğrendiğini ve polise gittiğini, polisin kendisini “Bir daha buraya gelme seni döveriz ve bu işin peşini bırak” diyerek tehdit ettiğini söyledi. İsim, telefon numarası, ev adreslerini bildiği Yıldırım, Ökkeş ve Şehzade adındaki kişileri savcılığa dilekçe vermesine rağmen sonuç alamadığını belirtti. 17) 6 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Talip Şahin (1976), 5 Aralık 2011 günü saat 15.00–16.00 sıralarında Güngören’deki dükkanına gelen polislerin kendisini alarak Güngören Emniyeti’ne götürdüklerini, orada kendisine işbirlikçilik teklifinde bulunduklarını ve tehdit ettiklerini ifade etti. Talip Şahin, daha önce 1993 yılında Diyarbakır’da polis tarafından babası ile silahla vurulduğunu, bu nedenle üç kez beyin ameliyatı geçirdiğini, İstanbul’a yerleşmek zorunda kaldıklarını; ancak uzun bir süredir zaman zaman kendisini yolda çevirip tehdit ettiklerini söyledi. Artık korktuğunu ve bıktığını, ayrıca can güvenliği olmadığını ifade etti. XII.6. TOPLUMSAL GÖSTERILERDE GÜVENLIK GÜÇLERININ MÜDAHALESI SONUCU DÖVÜLEN VE YARALANANLAR 1) 26 Şubat günü, İstanbul'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Erzurum'da öğrenci temsilcileriyle görüşmesini ve Erzurum'a giden öğrencilerin her ilde GBT sorgusunda geçirilmesini protesto etmek için Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Balmumcu Kampusu önünde bir araya gelen Öğrenci Kolektifleri, Dolmabahçe'ye yürümek istedi. Ancak, gaz bombaları ve coplarla sert müdahalede bulunan polis 20 öğrenciyi gözaltına aldı. 5 öğrenci ise yaralanarak Taksim İlkyardım Hastanesi'ne kaldırıldı. 2) 16 Nisan günü, İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde düzenlenmek istenen protesto eylemine müdahale eden polis ekipleri, 7 öğrenciyi darp edildi. 3) 24 Nisan günü, BDP İstanbul İl Örgütü'nün, YSK'nın veto kararı esnasında yaşanan polis şiddetine tepki amacıyla yaptığı basın açıklamasına izin verilmedi. Yaşanan çatışmalarda BDP'li yöneticilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda 51 kişi sarp edilerek gözaltına alındı. Aksaray’daki Demokratik Çözüm Çadırı da polisler tarafından söküldü. BDP İstanbul İl Başkanı Pınar Tarlak, yaptığı açıklama ile polisin tutumunu kınadı. Açıklamanın ardından polisin tutumunu 20 dakika süren oturma eylemiyle protesto eden kitle ile polis arasında etrafı 65 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU barikatlarla çevrili alandan çıkarken gerginlik çıktı. Polis gerginlik esnasında gaz bombası ve tazyikli su kullandı. Polisin saldırısına gençler molotofkokteyli ve taş atarak karşılık verdi. Çatışmaların caddeye çıkan ara sokaklara taşınması esnasında Çözüm Çadırı'nın içerisinde bulunan kitleye de tazyikli su sıkıldı. 4) 12 Mayıs günü, İstanbul’da işlerine son verildiği için direnişte bulunan PTT ve Onteks işçileri, Boğaz Köprüsünü, yaptıkları zincirli eylemle bir süre trafiğe kapatırken, işçilere sert müdahalede bulunan polis, 10 kişiyi yaka paça gözaltına aldı. Köprünün Anadolu yakasına geçiş bölümünü trafiğe kapatan 1’i kadın 10 işçi, “İşimizi geri istiyoruz” pankartı açtı. İlerleyen saatlerde köprüye gelen polisler işçilere sert müdahalede bulundu. Polisin işçileri yerlerde sürüklemesi nedeniyle ağız ve burunlarından kan geldi. 5) 13 Mayıs günü, İstanbul’da “dur” ihtarına uymayan bir otomobilin, polis ekipleri tarafından kovalanmasının ardından durdurulan otomobildeki 3 kişi darp edilerek gözaltına alındı. 6) 22 Mayıs günü, Yıldız Teknik Üniversitesi'nin Beşiktaş'taki yerleşkesinde Emek Özgürlük ve Demokrasi Bloku İstanbul bağımsız milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder'in programına izin vermeyen polis ile öğrenciler arasında çatışma çıktı. Polisin kampus içinde gaz sıktığı, çok sayıda öğrencinin gazdan etkilendiği öğrenildi. Çok sayıda öğrenci biber gazından etkilenirken, polis 12 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı. 25 Mayıs günü, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın İstanbul’da 4 Aralık 2010’da Dolmabahçe Sarayı’nda üniversite rektörleriyle yaptığı görüşmeyi protesto etmek isteyen öğrenci gruplarına, kolluk kuvvetlerinin aşırı ve orantısız bir şekilde müdahale etmesi nedeniyle Tuzla Savcılığı’nın talebiyle başlatılan soruşturma, İstanbul Valiliği tarafından tamamlandı. Soruşturmanın sonucuna göre İstanbul Valiliği, protesto eylemi için İstanbul’a girmek isteyen gruba İstanbul girişinde müdahale eden kolluk kuvvetlerinin, müdahale sırasında öğrenci Miraç Efe’nin burnunun kırılmasıyla ilgili olarak 23 polis memuru için kısmen soruşturma izni verdi. 48 polis memuru hakkında soruşturma izni vermeyen İstanbul Valiliği, soruşturma raporunda kolluk kuvvetlerinin öğrenci grubunu sakinleştirmek amacıyla gaz bombası kullandığını savundu. 7) 27 Mayıs günü, üniversite öğrencileri davet edilmedikleri "Uluslararası Yükseköğretim Kongresi"ne görüş ve taleplerini sunmak isterken polisin sert müdahalesine maruz kaldı, 12 öğrenci gözaltına alındı. Öğrenci Gençlik Sendikası (Genç Sen), Halkevleri ve Eğitim Sen İstanbul 6 No'lu Üniversiteler Şubesi üyeleri Dolmabahçe'de, aralarında YDG, Ekim Gençliği, 66 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ Anarşistlerin de olduğu gençlik örgütleri de Beşiktaş'ta toplanarak kongrenin yapıldığı Swiss Otel'e doğru yürüyüşe geçti. Otel önünde basın açıklaması yaparak nasıl bir üniversite istediklerine ilişkin hazırladıkları dosyayı sunmak isteyen öğrenciler, otele yaklaşık 100 metre kala Maçka Parkı girişinde polis tarafından durduruldu. Genç-Sen üyeleri, polis ile yaptıkları görüşmede basın açıklamasını kesinlikle Swiss Otel önünde yapacaklarını ifade ederken, Eğitim-Sen üyeleri ve öğrenciler, bir süre bekleyişin ardından basın açıklamalarını polis barikatının önünde yaptı. Ancak otelin önüne gitmekte kararlı olan Genç-Sen, Devrimci Anarşist Faaliyet, Öğrenci Kolektifleri, Kaldıraç, Ekim Gençliği, Tüm-İGD, YDG ve DGH üyesi gençler, barikat önünde açıklama yapan grubun gitmesinin ardından polis barikatına doğru yürüyüşe geçtiler. Polis gençlere gaz bombası, tazyikli su, demir çubuklar ve coplarla saldırdı. Yol üzerine barikatlar kuran üniversiteli gençler ile polis arasında yaşanan çatışma 102 kişi darp edildi . 8) 30 Mayıs günü, Kocaeli’nde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Emrullah Bingül’ün seçim çalışmaları kapsamında açtığı stantta bulunanlarla Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) üyesi oldukları iddia edilen bir başka grup arasında başlayan sözlü tartışmanın kavgaya dönüşmesi sonucu ikisi bıçakla 12 kişi yaralandı. 9) 26 Haziran günü, İstanbul’da düzenlenen protesto gösterilerine kolluk kuvvetlerinin gaz bombalı müdahalesi sonucu 10 kişi yaralandı 10) 1 Eylül günü, İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde Barış Günü nedeniyle düzenlenen mitinge polis ekiplerinin gaz bombalarıyla müdahale etmesi sonucu aralarında sekiz kişilik tertip komitesinin de bulunduğu 63 kişi darp edilerek gözaltına alındı. 11) 17 Eylül günü, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın avukatları ile görüştürülmemesi ve artan operasyonları protesto etmek amacıyla İstanbul'da yapılmak istenen açıklamaya polisin müdahalesi sonucunda yaşanan olaylarda, polisin aşırı kullandığı gaz bombasından etkilenen Milletvekili Sebahat Tuncel de hastaneye kaldırıldı. Yaşanan saldırıda 121 kişi darp edildi. 12) 21 Ekim günü, İstanbul’da Beyoğlu Belediyesi’nin üç ay önce başlattığı sokakta masa ve sandalye yasağı uygulaması ile ilgili olarak 2 Ekim 2011’de bir bara gelen zabıta ekibinin masa ve sandalyeleri toplamak isterken kendilerine karşı koyan işletmeci Adem Bayram’ı darp ettikleri; Adem Bayram’a bir hafta “iş göremez raporu” verildiği öğrenildi. 13) 29 Aralık günü, ellerinde yumurta olan bir grup öğrenci 'AKP defol üniversiteler bizimdir', ‘Üniversiteler özgürdür özgür kalacak’ sloganları atarak, bakan Davutoğlu’nun üniversiteden gitmesini istediler. Bunun üzerine polis ve üniversitenin güvenlik görevlileri öğrencilerin uzaklaşmasını istedi. Öğrenciler direnince polis ve güvenlik görevlileri müdahale etti. Yaşanan arbedenin ardından öğrenciler konferansın yapılacağı yerden uzaklaştırıldı. 67 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU XII.7. ÖZEL GÜVENLIK GÖREVLILERI TARAFINDAN İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELEYE MARUZ KALANLAR 1) 5 Mayıs günü, Büro Emekçileri Sendikası (BES) İstanbul 3 No’lu Şube üyelerinin performans uygulaması, personel eksikliği, zorunlu mesai uygulamalarına tepki göstermek için SGK Kadıköy Müdürlüğü önünde yaptığı açıklamaya, Özel güvenlik elemanları ilk önce haberi izleyen gazetecilere engel olmak istedi. BES üyelerinin araya girmesiyle özel güvenlikler geri çekildi. Daha sonra Şube Başkanı Ahmet Acar’ın açıklama yaptığı sırada SGK Müdürü Mahmut Kotan aşağıya inerek özel güvenliklerin eyleme müdahale etmesini istedi. Özel güvenliğin müdahalesi üzerine 10 kişi darp edildi.. 2) 21 Ekim günü derneğimize başvuruda bulunan Ekrem Akgül (1990), özel güvenlik memurlarından İstanbul Üniversitesi’ne satır ve bıçaklarla giren ülkücüleri dışarı çıkarmalarını istediklerini, can güvenliklerinin olmadığını söylediklerini dile getirdi. Ancak buna rağmen, amirlerinin direktifiyle özel güvenlikler tarafından 6 öğrenci saldırıya uğradığını, sivil polislerle birlikte 15 kişilik grup tarafından darp edildiğini söyledi. 3) 29 Aralık günü, ellerinde yumurta olan bir grup öğrenci 'AKP defol; üniversiteler bizimdir', ‘Üniversiteler özgürdür özgür kalacak’ sloganları atarak, bakan Davutoğlu’nun üniversiteden gitmesini istediler. Bunun üzerine polis ve üniversitenin güvenlik görevlileri öğrencilerin uzaklaşmasını istedi. Öğrenciler direnince polis ve güvenlik görevlileri müdahale etti. Yaşanan arbedenin ardından 16 öğrenci darp edilerek konferansın yapılacağı yerden uzaklaştırıldı. XII.8. OKULDA ŞIDDET 1) 1 Nisan günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde Gülensu İlköğretim Okulu öğrencisi F.İ.’nin (1998), Fen Bilgisi öğretmeni E.Ö. tarafından, “sınıfa gelen palyaçoya güldüğü” gerekçesiyle darp edilmesi sonucu,burnunda çatlak tespit edildiği öğrenildi. 2) 10 Nisan günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Kıyaseddin İşlar, 13 yaşındaki oğlunun Gülensu İlköğretim Okulu’nda öğretmeni tarafından şiddet gördüğünü, oğlunu hastaneye götürüp gördüğü şiddetle ilgili rapor aldığını ifade etti. 3) 14 Nisan günü, Edirne'de Trakya Birlik İlköğretim Okulu öğrencisi B.E.'nin (1999) ‘gürültü yaptığı’ gerekçesiyle Türkçe Öğretmeni F.B. tarafından, sıranın üzerine yatırılarak parmağının 68 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ kırıldığı öğrenildi. Konuyla ilgili açıklama yapan Millî Eğitim Müdürü Şerafettin Demirci olayla ilgili soruşturma başlattıklarını belirtti. 4) 5 Mayıs günü, İstanbul’un Başakşehir İlçesi’nde özel bir ilköğretim okulunda, A.U.’nun (1997), Müdür Yardımcısı A.N.A. tarafından, “yaramazlık yaptığı” gerekçesiyle dövüldüğü ileri sürüldü. A.U.’nun darp edildiğine dair sağlık raporu alan babası, A.N.A. hakkında suç duyurusunda bulunurken, A.N.A.’nın okul yönetimi tarafından açığa alındığı öğrenildi. 5) 11 Mayıs günü, Balıkesir’in Burhaniye İlçesi’nde Atatürk Sağlık Meslek Lisesi öğrencisi F.Ç.’nin okula başörtüyle gelmesinden ötürü öğretmeni B.H.’nin başörtüyü zorla çıkararak kafasını duvara vurduğu öğrenildi. Hastaneden darp raporu alan F.Ç.’nin suç duyurusunda bulunması üzerine İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün soruşturma başlattığı açıklandı. 6) 27 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan H.K.D, Mayıs- Haziran dönemlerinde asistanlık yaptığı ve tercüman olarak çalıştığı Şişli St Michel Lisesi okul müdürü tarafından cinsel tacize uğradığını, bunun sonuçlarından korkan okul müdürü tarafından tehditle ve sıfır tazminatla işten çıkarıldığını belirtti. 7) 17 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Halis Kaplan (1994), 16.11 2011 Çarşamba günü TUYAP kitap fuarına gitmek için okullarının kiraladığı otobüse bindiğini, yer kalmadığı için öğretmeninin kendisini ve arkadaşlarını indirdiğini ardından okul müdürü yardımcısı tarafından darp edildiğini belirtti. XII.9. İŞKENCE DAVALARI 1) 4 Mayıs günü, İstanbul Boğaziçi Üniversitesi’nde 24 Aralık 2009’da gerçekleştirilen “Barış için Vicdanî Retçiler Kurultayı”na giderken Kabataş Vapur İskelesi’nde gözaltına alınan, ardından da tutuklanarak Maltepe Askerî Cezaevi’ne gönderilen vicdanî retçi Enver Aydemir’in işkence görmesi nedeniyle Maltepe Askerî Cezaevi Müdürü Albay Mustafa Özmen ve Astsubay İsmail Sümbül hakkında açılan davaya, Selimiye 1. Ordu Komutanlığı’nda devam edildi. Sanıkların katılmadığı duruşmada tanıkların ifadelerinin ve adres tespitlerinin beklenmesine karar veren mahkeme heyeti duruşmayı 4 Temmuz 2011’e erteledi. 2) 18 Mayıs günü, İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde ‘hırsızlık’ suçlamasıyla 2 Şubat 2004’te gözaltına alınan C.B.’ye elektrik ve tazyikli su işkencesi yapan polis memurları Mustafa Erdoğan ve Müjdat Arslan hakkında “işkence” suçundan açılan davanın sonuçlandığı öğrenildi. 69 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 3) 18 Mayıs günü, İstanbul 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme heyeti ‘suçun sabit olduğuna’ karar vererek polis memurlarına ikişer yıl altışar ay hapis cezası verdiği öğrenildi. 4) 25 Mayıs günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlarla Mücadele Şubesi eski Müdürü Adil Serdar Saçan ile yedi polis memuru hakkında, 12 Kasım 1999’da gözaltına aldıkları Bilim Araştırma Vakfı üyelerine işkence yaptıkları iddiasıyla açılan davaya devam edildi. İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada esas hakkındaki mütalaasını veren savcı, gözaltına alınan 27 kişinin kaba dayak, saç çekme, sırt ve yüze vurma, askıya alma, hayâ burma gibi işkence yöntemlerine maruz kaldıklarını belirterek, Adil Serdar Saçan’la birlikte iki sanık hakkında “işkence yapmak” suçundan sekiz yıl hapis cezası istedi. Savcı diğer sanıklar hakkında ise beraat kararı verilmesini talep etti. Mahkeme heyeti sanıkların savunmalarının alınması için duruşmayı erteledi. 5) 14 Ekim günü, İstanbul’un Kartal İlçesi’nde Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi Mustafa Diren Saygılı’nın, 22 Nisan 2010’da yapılan kimlik kontrolünün ardından gözaltına alınırken götürüldüğü Yakacık Polis Karakolu’nda işkence ve kötü muamele görmesi nedeniyle iki polis memuru hakkında açılan davaya başlandı. Kartal Sulh Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya katılan sanık polis memurları N.K. ve N.A.’nın ifadelerini alan mahkeme başkanı duruşmayı 26 Mart 2012’ye erteledi. XIII. KADIN CİNAYETLERİ 1) 6 Ocak günü Balıkesir’in Karacabey ilçesinde görevli Sosyal Bilgiler Öğretmeni Hasan Aydın, eski sevgilisi olan Fen Bilgisi Öğretmeni Funda Akbaş ve Murat Ekici’yi, Bandırma’da tabancayla öldürdü. Akbaş’ın, kendisini rahatsız ettiği gerekçesiyle Hasan Aydın’ı savcılığa şikayet ettiği ve 3 bin lira para cezasına mahkum ettirdiği öğrenildi. 2) 31 Ocak günü Bakırköy Adliyesi 3. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki duruşma sonrasında bindikleri taksi içerisinde silahlı saldırıya uğrayan Eylem Göndoğdu ve babası Ali Haydar Koçintar, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Olayın Niyazi Çiğdem'in oğlu Özer Çiğdem'in Mehmet Gündoğdu tarafından öldürülmesinin ardından intikam almak için yaptığı iddia edildi. Yaralılar kurşunladıkları taksiyle hemen Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne götürüldü. Burada kanlar içerisinde kalan yaralılar sedyelere alındı. Yapılan tüm müdahalelere rağmen Gündoğdu ve Koçintar kurtarılamadı. 70 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 3) 7 Şubat günü İstanbul Bahçelievler’de 2 çocuk annesi 25 yaşındaki Sakine Akkuş sokak ortasında öldürüldü. Genç kadını öldüren eşi Erdal Akkuş gözaltına alındı. Edinilen bilgiye göre, Erdal Akkuş ile 11 yıldır evli olan Sakine Akkuş’un şiddet gördüğü gerekçesiyle 9 ay önce çocuklarını da bırakarak, annesinin Necatibey Caddesi"ndeki evine sığındığı ve eşi Erdal Akkuş’tan ölüm tehditleri aldığı öğrenildi. 4) 8 Şubat günü, Arzu Yıldırım geçim sıkıntısı yüzünden ayrılmak istediği dini nikahlı eşi Mustafa Metin Çilingir (1957) tarafından sokak ortasında kurşunlanarak öldürüldü. Arzu Yıldırım’ın dini nikâhlı eşi tarafından tehdit edildiği gerekçesiyle 2 gün önce suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi. 5) 23 Şubat günü, İstanbul Üsküdar'da Arzu Odabaşı, eşi tarafından sokak ortasında kurşun yağmuruna tutuldu. Eşi ile boşanma davası devam eden 48 yaşındaki Odabaşı’nın 4 çocuk annesi olduğu öğrenildi. 6) 24 Şubat günü, Maltepe’de iki çocuk annesi Şehri Filiz, Tarık E. tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Tarık E. tarafından bir süredir tehdit edilen Şehri Filiz Küçükyalı Karakolu’na başvurduğu, bunun üzerine polis tarafından bir gece gözaltında tutulan Tarık E.’nin ertesi gün gelip tehditlerine devam ettiği, 24 Şubat’ta ise Maltepe Fındıklı Mahallesi Başıbüyük Yolu üzerinde Şehri Filiz’i bıçaklayarak öldürdüğü öğrenildi. 7) 5 Mart günü, Tekirdağ’da emekli astsubay C.B. (1967), dokuz ay önce boşandığı karısı Ü.Ç.'yi (1969) başına bir el ateş ederek ağır yaraladıktan sonra intihar girişiminde bulundu. Ü.Ç. hastanede öldü. C.B. ve Ü.Ç. arasında nafaka yüzünden anlaşmazlık yaşandığı, Ü.Ç.'nin nafakasını ödemeyen C.B.'yi icraya verdiği öne sürüldü. 8) 8 Mart günü, Çanakkale'de T.D., ayrı yaşadığı karısı S.D.'yi sokak ortasında bıçakladı. Bir süre önce cezaevinden çıkan ve çeşitli suçlardan sabıkası bulunan T.D.'nin, bir bacağı engelli olan S.D.'yi dilenmeye zorladığı iddia edildi. Ekmek bıçağıyla boğazından yaralanan S.D.'nin durumunun ağır olduğu belirtildi. 9) 17 Mart günü, İstanbul'da H.K. (1976), şiddet gördüğü için boşanma davası açan 13 yıllık karısı S.K.'yi (1978) çalıştığı tekstil atölyesinde başından vurarak öldürdü. Olaydan dört saat sonra Kağıthane'deki evinde intihar girişiminde bulunan H.K. kaldırıldığı hastanede öldü. S.K.'nin babası F.U., uyuşturucu bağımlısı olan damadının daha önce kendisini de bıçakla yaraladığını ve kızını sürekli tehdit ettiğini söyledi. 10) 22 Mart günü, Bursa’da beş çocuk annesi A.G.'yi (1976) boğazını keserek öldüren bir kişi, kadının kolundaki tek bileziğini aldıktan sonra A.G.'nin olaya tanık olan oğlu H.B.'yi (2005) de 17 yerinden bıçakladı. Ağır yaralı çocuk, annesini eniştesinin öldürdüğünü söyledi. 71 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 11) 26 Mart günü, Balıkesir'de, üniversite öğrencisi M.S. (1990), kendisini aldattığını öne sürdüğü sevgilisi Ş.K.'yi (1992) av tüfeğiyle öldürdüğü suçlamasıyla tutuklandı. M.S. ifadesine, Ş.K. ile telefon hattı için tartıştıklarını, bu sırada duvardaki av tüfeğini eline aldığını, Ş.K.'nin kendisini silaha doğru attığını iddia etti. 12) 30 Mart günü, Tekirdağ'da, S.B. (1948) sevgilisi Z.Y.'yi (1949) sokak ortasında bıçakla yaraladığı iddiasıyla tutuklandı. S.B., Z.Y. ile altı ay önce tanışıp ilişki yaşamaya başladıklarını, yaklaşık bir hafta önce de ayrıldıklarını söyledi. S.B., Z.Y.'nin barışma teklif ettiğini, bu teklifi kabul etmeyince de kendisine saldırdığını öne sürdü. 13) 8 Nisan günü, Kocaeli'nde C.A.Ö., sekiz aylık hamile karısı T.Ö.'yü kalfa olarak çalıştıkları eczanede sekiz yerinden bıçakladı. Ağır yaralanan T.Ö.'nün bebeği sezaryenle alındı. Bebeğin topuğunda bıçak darbeleri sonucu kesik oluştuğu tespit edildi. 14) 13 Nisan günü, İstanbul'da döner ustası G.E. (1981), ayrı yaşadığı karısı F.E.'yi (1980) boynundan üç kez bıçaklayarak öldürdü. Tekstil işçisi olan F.E.'nin bir yıl önce boşanma davası açtığı, dört ay önce dokuz ve 10 yaşlarındaki kızlarını yanına alıp evinden ayrıldığı öğrenildi. G.E., karısını kendisini aldattığı için öldürdüğünü söyledi. 15) 14 Nisan günü, Balıkesir'de inşaat işçisi V.A. (1981), kendisinden ayrılmak isteyen kız arkadaşı G.T.'yi (1990) işyerinin bahçesinde pompalı tüfekle öldürdü. Olaydan sonra kaçan V.A., olaydan üç saat sonra yakalandı. 16) 18 Nisan günü, İstanbul'da madde bağımlısı olduğu iddia edilen M.Ş. (1991), annesi S.Ş. ve kız kardeşi F.Ş.'yi bıçakla yaraladıktan sonra oturdukları evin penceresine çıkarak intihar etmek istedi. 17) 28 Nisan günü, İstanbul'da iki yıl önce boşandığı eski karısı F.A.'yı (1982) tornavidayla ağır yaralayan ancak savcılık talimatıyla serbest bırakılan C.K., basında çıkan haberlerden sonra tutuklandı. F.A., 2008 ve 2010'da polise başvurup C.K.'nin kendisini ölümle tehdit ettiğini, şiddet uyguladığını ve can güvenliği bulunmadığını bildirdiği halde C.K. hakkında herhangi bir işlem yapılmadığı belirtildi. 18) 28 Nisan günü, İstanbul'da ormanlık alanda 17 yerinden bıçaklanmış ve boğazı kesilerek öldürülmüş halde bulunan Z.Y.'nin (1980) katil zanlısı olarak sevgilisi N.A. (1970) yakalandı. N.A., dokuz yıldır birlikte yaşadığı Z.Y. ile bir süre önce ayrıldıklarını ve Z.Y.'yi oğlunu kendisine göstermediği için öldürdüğünü söyledi. 19) 29 Nisan günü, Bursa'da cesedi yakılmış halde bulunan inşaat işçisi K.K.'yi, evli sevgilisi V.K. ile oğlu M.K.'nin (1994) öldürdüğü öne sürüldü. Hem V.K. hem de M.K. cinayeti üstlendi. 72 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ Olayla ilgili olarak V.K., kocası C.K. ve oğlu M.K. ile cesedi yaktıkları öne sürülen arkadaşı A.T. ve akrabaları O.K. "cinayet" suçlamasıyla adliyeye sevk edildiği belirtildi. 20) 4 Mayıs günü, Kocaeli'nde A.S., gittikleri düğünde söylediği şarkılarla karısı T.S.'yi taciz ettiğini öne sürdüğü şarkıcı S.E.'yi düğün sonrası bıçakladı. S.E. (1984) hastaneye kaldırıldı. Çeşitli suçlardan sabıkası bulunan A.S. ise adliyeye sevk edildiği belirtildi 21) 19 Mayıs günü, İstanbul'da elektrikçilik yapan T.T.’nin (1965), fabrikada işçi olarak çalışan ve kendisinden boşanmak isteyen karısı H.T.'yi (1971) iş yerinin yakınında öldürdükten sonra intihar girişiminde bulunduğu belirtildi. T.T.'nin karısına daha önce de şiddet uyguladığını, karısı H.T. ile oğlu O.T.'nin (1995) birlikte yaşadığı eve gidip doğalgaz saatini ateşe vermeye çalıştığı ve oğluna balyozla saldırdığı ifade edildi. 22) 26 Mayıs günü, İstanbul'da S.B. (1970), boşanma davası açıp annesinin evine yerleşen ve hasta çocuklarının tedavisi için yapılan devlet yardımını kendisine vermek istemeyen karısı C.B.'yi (1975) tabancayla ağır yaraladı, kayınvalidesi E.M.'yi (1959) öldürdü. C.B.'nin daha önce aile mahkemesine başvurarak kendisine tehdit mesajları yollayan kocası için evden uzaklaştırma kararı aldığı öğrenildi. 23) 26 Mayıs günü, Bursa’da A.Ç. (1979), iki yıldır ayrı yaşadığı karısı S.Ç. (1981) ile beraber olduğu iddiasıyla M.E.'yi (1970) pompalı tüfekle dört el ateş ederek yaraladı. M.E. hastaneye kaldırıldı, A.Ç. kaçtı. 24) 7 Haziran günü, Bursa'da F.Y. (1950) Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Bölge Müdürlüğü'nün girişinde, boşanmak isteyen 41 yaşındaki karısı K.Y'yi silahla ağır yaraladı. 25) 10 Haziran günü, İstanbul’da Mahmut Yıldızoğlu, hamile bıraktığı Neriman Abiş'i çocuğu aldırmak istemediği için tabancayla vurduktan sonra intihar etti. 26) 11 Haziran günü, İstanbul'da 60 yaşındaki M.Y., ilişki kurmak istediği Fatma Yüksel ve 13 yaşındaki kızı Elif Yüksel'i tabancayla vurarak öldürdü. M.Y'nin geçen yıl Fransa'dan gelen kızını kazayla öldürdüğü ve hapis yattığı öğrenildi. 27) 11 Haziran günü, İstanbul'da M.Y. (1959) sekiz aylık hamile sevgilisi N.A'yı kürtaj olmayı kabul etmediği için silahla ağır yaraladı. Evli olan M.Y. sevgilisini vurduktan sonra intihar etti. 28) 12 Haziran günü, Balıkesir'de Remziye Filiz'in (1921) boynu kırılmış ve üç parçaya ayrılmış cesedi bulundu. Kayıp ilanı veren ve arama çalışmalarına katılan oğlu Z.K. (1953) katil zanlısı olarak tutuklandı. Z.K'nin annesinden, babasının emekli maaşını ipotek ettirip kendisi için kredi çekmesini istediği, Remziye Filiz'in bu isteği reddettiği iddia ediliyor. 73 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 29) 24 Haziran günü, Düzce'de Y.Ç., birlikte yaşadığı Derya Türk'ü (1994) bıçaklayarak öldürdü. Bir saat sonra yakalanan Y.Ç.'nin, Derya Türk'ü başka bir erkekle mesajlaştığı için öldürdüğü iddia edildi. 30) 24 Haziran günü, Kocaeli’nde U.P. adlı erkek, beş yıl önce ayrıldığı eski sevgilisi G.Ö. (1988) adlı kadını işyerinin önünde bıçaklayarak öldürdü. 31) 26 Haziran günü, Tekirdağ'da K.Y., imam nikahlı hamile karısı Ö.İ.'yi kendisini aldattığı gerekçesiyle işkence yaptı. Ö.İ. öldü, K.Y. tutuklandı. 32) 1 Temmuz’da Bursa'da M.Z. adlı erkek, dünürü Hacer Yavuz'u sokakta tabancayla vurarak öldürdü. Jandarma M.Z.'yi gözaltına aldı. 33) 5 Temmuz günü, Tekirdağ'da İ.K. (1990), karısı A.K.'yi (1993) bıçaklayıp balkondan aşağı attı. Kadın hastaneye kaldırıldı. Koca ise, karısı şikayetçi olmayınca serbest bırakıldı. 34) 9 Temmuz günü, İstanbul'da Ş.Ö. bir yıl önce boşandığı karısı Tuğba Özbek'i (1973) üzerine benzin dökerek yaktı. Annesini kurtarmaya çalışan 11 yaşındaki oğlan da annesiyle birlikte yanarak öldü. Olay sırasında evde bulunan Tuğba Özbek'in annesi, dayısı, yengesi yaralandı. Evde çalışan bir kadın da yangından kaçmak için üçüncü kattan atlayarak yaralandı. Koca Ş.Ö. de kaldırıldığı hastanede 11 Temmuz'da öldü. 35) 16 Temmuz günü, Bursa'da S.K. (1974) adlı erkek, eski sevgilisi N.A.'yı (1972) bacağından tabancayla vurdu. Kadının diz kapağı parçalandı. S.K. polise teslim oldu. 36) 17 Temmuz günü, Kocaeli'nde K.A. eski karısı İlknur Büyükyazıcı'yı (1975) arabadan ateş ederek öldürdü. Bir lisede fizik öğretmenliği yapan ve K.A. cinayetin ardından Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'ne kendi isteğiyle yattı. Hastaneye giden polis K.A.'yı gözaltına aldı. 37) 21 Temmuz günü, Balıkesir'de A.D., karısı A.U.D.'nin (1982) üzerine asit dökerek yaraladı. Koca tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 38) 30 Temmuz günü, İstanbul’da yaşayan 48 yaşındaki Müzeyyen Yanıkbaş boşandığı kocası tarafından sokak ortasında kurşunlanarak öldürüldü. 17 gün önce 39) 1 Ağustos günü, Bursa’da baba S.Ç. (1969), tartıştığı kızı E.Ç.'yi (1994) sokakta göğsünün altından bıçakla yaraladıktan sonra kendisini kalbinden bıçaklayarak intihara teşebbüs etti. " Öldürmeye teşebbüs" ve "cinsel taciz" suçlarından tutuklandı. 40) 6 Ağustos günü, Bursa’da T.F., kendisinden boşanmak isteyen karısı F.F.'yi (1977) pompalı tüfekle iki bacağından vurdu. F.F. hastaneye kaldırıldı. 74 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 41) 14 Ağustos günü, İstanbul'da G.S. (1971) ve M.R.K. (1989) adlı erkekler, M.B. (1965) adlı kadını evinde öldürdü. Zanlılar Van'da yakalandı. 42) 14 Ağustos günü, Bolu’da S.M., boşandığı karısını yüzüne benzin döküp yakarak yaraladı. 43) 18 Ağustos günü, İstanbul'da A.İ. (1946), karısı Kezban İncebacak'ı (1948) döverek öldürdü. Kocanın daha önce de eşine şiddet uygulamaktan hapse girdiği, yakın tarihte cezaevinden çıktığı belirtildi. Koca cinayetin ardından teslim oldu 44) 28 Ağustos günü, İstanbul'da A.Y. (1974) adlı erkek, eski sevgilisinin annesi S.P.'yi sokakta tabancayla vurmaya kalkıştı; ancak Müzeyyen Çorbacı (1971) isimli bir kadını öldürdü; K.Ş. (1953) isimli bir kadını da yaraladı. A.Y. gözaltına alındı. 45) 28 Ağustos günü,İstanbul'da polis memuru Ö.A., boşanma davası süren karısının erkek kardeşleri Muhterem Eren ve Devrim Eren'i öldürdü. Ö.A., çıkan tartışmada karısının akrabaları, B.E., E.E. ve M.E.'yi de yaraladı. Ö.A. gözaltına alındı. 46) 31 Ağustos günü, Sakarya'da A.Y.Ö. (1969), boşanma davaları süren karısı A.Ö.'yü (1972) tabancayla vurarak öldürdükten sonra intihar etti. A.Ö.'nün karısına şiddet uyguladığı iddiasıyla evden uzaklaştırma cezası olduğu belirtildi. 47) 31 Ağustos günü, Bursa’da H.A. (1970), boşanmak isteyen karısı H.A.'yı (1976) bıçaklayarak yaraladı. Kadın hastaneye kaldırıldı, koca gözaltına alındı. 48) 31 Ağustos günü, Kocaeli'de C.K. (1977), kendisinden ayrılmak isteyen imam nikahlı karısı E.Ş.'yi tabancayla yaraladı. Kadın tedavi için hastaneye kaldırıldı, erkek de gözaltına alındı. 49) 2 Eylül günü, Adapazarı’nda N.A. (1982), ayrı yaşadığı karısı B.A.'yı (1989) bıçakladı. N.A. gözaltına alınırken; B.A. da hastaneye kaldırıldı. 50) 3 Eylül günü, Bursa’da S.N. (1986), sevgilisi D.D.'yi (1986) tabancayla yaraladı. 51) 5 Eylül günü, İstanbul'da K.G.(1947), bayram izni alarak cezaevinden çıktıktan sonra karısı Zeynep Gökçe'yi (1977) bıçakla öldürdü. Cezaevine eski karısını yaraladığı için giren K.G., cinayetten sonra intihara teşebbüs etti. 52) 14 Eylül günü, Bolu'da S.M., boşandığı karısını yüzüne benzin döküp karısını yakarak yaraladı. 53) 19 Eylül günü,Sakarya'da cezaevinden tahliye olan E.D., eski karısı İpek Akkoyun'u (1979) tekrar evlenme teklifini reddedince tabancayla öldürdü. Ardından kadının sevgilisinin evine giden E.D., kapıyı açan Recep Köse'yi (1946) öldürdü. E.D. aranıyor 75 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 54) 22 Eylül günü, Bolu'da S.K. (1987), elektrik faturası yüzünden başlayan tartışmanın ardından karısı Seher Kocaman'ı (1989) bıçaklayarak öldürdü. Cinayetin ardından sağlık ekiplerini ve polisi arayan koca teslim oldu. 55) 25 Eylül günü, Yalova'da M.G. (1957), eski karısı Meva Yayla'yı (1968) bıçakla öldürdü, ardından polise teslim oldu. 56) 26 Eylül günü Kocaeli'de İ.Ş. (1972) boşandığı karısı İnci Sezer'i (1977) evinde bıçakla öldürdü. 57) 13 Ekim günü, Balıkesir Bandırma'da M.S.K (1975), boşanma davası açan ve annesinin yanında yaşayan karısı Figen Köçer'i (1979) iş çıkışı sokakta bıçaklayarak öldürdü. 58) 16 Ekim günü, Balıkesir'de E.T. (1979), ayrılmak isteyen sevgilisi C.T.'yi (1986) bıçakla ağır yaraladı. 59) 20 Ekim günü, İstanbul'da İ.K. (1972), kendisinden boşanmak isteyen karısı Songül Karakoç'u (1980) bıçakla öldürdü. 60) 28 Ekim günü, Bursa da A.T., ayrılmak isteyen karısı Dilek Tuncer'i (1981) bıçakla öldürdü. 61) 28 Ekim günü, Bursa da Yasemin Özdemir (1975) sokakta bıçakla öldürüldü. 62) 30 Ekim günü, Balıkesir'de S.K. (1975), şiddet gördüğü için annesinin evine yerleşen karısı F.K.'yi (1979) sokakta bıçaklayarak öldürdü. 63) 12 Kasım günü, Tekirdağ'da N.K., karısı Nejla K'yı (1965) sokakta bıçakla öldürdü. 64) 15 Kasım günü, İstanbul'da E.Ç., karısı T.E.Ç.'yi (1970) av tüfeğiyle öldürdü. E.Ç. cinayetin ardından camdan atlayarak intihar etti. 65) 17 Kasım günü, Bursa'da F.K. (1960), boşanma davası açan karısı K.Y.'yi (1970) silahla vurdu. Hastaneye kaldırılan kadın felç oldu. . Bursa 2. Ağır Ceza Mahkemesince tutuklu yargılanan F.K. hakkında 20 yıl hapis cezası isteniyor. 66) 18 Kasım günü, Balıkesir'de M.Ç. (1971) boşanma davası süren karısı S.Ç.'yi (1949) av tüfeğiyle öldürüp intihar etti. 67) 25 Kasım günü, Bursa'da A.K. adlı erkek, komşusu S.Ç. (1990) adlı kadını ve babası Y.Ç.'yi silahla vurarak öldürdü. 76 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 68) 27 Kasım günü, Bursa'da S.D. (1986) adlı erkek birlikte yaşadığı sevgilisi D.D.'yi (1986) dövdü. Sonra evi terkeden kadını ayağından tabancayla yaraladı. "Kasten öldürmeye teşebbüsten" yargılanan S.D. 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 15 yıl hapsi isteniyor. 69) 16 Aralık tarihinde, Kocaeli'de N.E. (1960), karısı Nazgül Erdem'i (1946) bıçakla öldürdü. Koca, cinayetin ardından önce kahvehaneye, oradan da karakola gidip teslim oldu. Daha önce de kuzenini öldürdüğü, altı yıl cezaevinde kaldıktan sonra 2001'de şartlı tahliye olduğu ortaya çıktı. 70) 20 Aralık tarihinde, Bursa'da E.Y. (1986) adlı erkek, seks işçiliği yaptığı iddiasıyla ablası olan M.Y. (1981) ve E.Y.'yi (1983) tabancayla yaraladıktan sonra polise teslim oldu. 71) 23 Aralık tarihinde, Kocaeli'de İ.P. ve İ.Ç., Bedia Yavuz'u (1968) gasp edip boğarak öldürdü. 72) 23 Aralık tarihinde, Kocaeli'de U.P. adlı erkek, seneler önce ayrıldığı eski sözlüsü G.Ö.'yü sokakta bıçakla yaraladı. 73) 24 Aralık tarihinde, Sakarya'da S.S. (1940), karısı Ayşe S.'yi (1953) tabancayla öldürdü. Ardından intihara teşebbüs eden koca hastaneye kaldırıldı. 74) 24 Aralık tarihinde, İstanbul'da dört erkek trans kadınlara saldırdı, bir trans kadın buçakla yaralandı. Saldırganlar olayın ardından yakalandı, kadın hastaneye kaldırıldı. XIV. EV İÇI ŞIDDET – TACIZ VE TECAVÜZ 1) 15 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Türkan Arslan (1984), kardeşinin zaman zaman uyuşturucu madde kullandığını, tedavi olmak istemediğini, sürekli saldırgan davranışlar sergilediğini, bıçakla kendisini tehdit ettiğini dile getirdi. 2) 2 Şubat günü, Çanakkale'de E.B, annesi A.B.'yi (1927) darp ederek ağır yaraladı. Hayati tehlikesi bulunan A.B., Çanakkale Devlet Hastanesi'nin yoğun bakım ünitesinde tedavi altına alındı. E.B. ise tutuklandı. 3) 10 Mart günü, Bursa’da Ş.A.B. öz kızı ve gelinine tacizde bulunduğu iddiasıyla tutuklandı. Ş.A.B., iki yıl önce komşusunun sekiz yaşındaki kızına tacizde bulunduğu iddiasıyla tutuklandığı ve cezaevinden üç ay önce çıktığı belirtildi. 4) 11 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan G. B. (1969), eşinin kendisini evlendiği günden bu yana 7 yıldır sürekli dövdüğünü, 3 ve 5 yaşındaki oğullarının gözü önünde kendisine tecavüz ettiğini, ayrıca eşinin çalışmadığını ve artık dayanamadığı için evden ayrıldığını 77 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU söyledi. Evine bir daha dönmek istemediğini ve ayaklarının üstünde durmaya başladığında çocuklarını mahkeme kararıyla alacağını belirtti. 5) 30 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan İsmail Altan, kız kardeşi Nursel Akbay’ın eşinin bir hafta evvel intihar ettiğini, kız kardeşinin eşinin kardeşleri ve intihar eden eşinin ilk eşinden çocukları tarafından tehdit edildiğini ifade etti. 6) 22 Haziran günü, Balıkesir'de S.Ö., karısı N.Ö.'yü banyoya kilitleyerek işkence ve tecavüz etti. Kadın ikinci kattaki evin penceresinden atlayarak kurtulan kadının kocasını daha önce polise şikayet ettiği öğrenildi. S.Ö. üç gün sonra yakalanarak gözaltına alındı. N.Ö. üç çocuğuyla birlikte bir sığınma evine yerleştirildi. 7) 25 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Bedriye Kolu, 17 yıldır evli olduğu 76 yaşındaki eşi Fazlı Kolu’nun şeker hastası olduğunu, Alzheimer hastası olduğunu, bypass ameliyatı geçirdiğini, gözlerinin görmediğini ve sol tarafı felçli olduğunu belirtti. Çocukları ve damatlarının eşinin maaş kartını kendisini tehdit ederek elinden almaya çalıştıklarını dile getirdi. 8) 5 Temmuz günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan F.D., yaklaşık 3 ay önce ailesine başörtüsünü açmak istediğini söylediğini, bunun üzerine kendisini eve hapsettiklerini, babasından şiddet gördüğünü, dayısı tarafından da ölümle tehdit edildiğini dile getirdi. 9) 12 Temmuz günü, Tekirdağ'da sevgilisinin 14 yaşındaki kızı H.B.A.'ya tecavüz eden V.Y. (1950) tutuklandı. Annesi inanmayınca olayı polise anlatan H.B.A. yetiştirme yurduna yerleştirildi. 10) 3 Ağustos günü, İstanbul'da futbolcu Ö.T’nin, karısı A.Ö.'ye bir otelde şiddet uyguladığı öğrenildi. 11) 4 Ağustos günü, kızı E.Ç.'yi (1994) bıçakla yaraladıktan sonra kendisini bıçaklayan S.Ç. (1964), ‘öldürmeye teşebbüs ve cinsel taciz’ suçlarından tutuklandı. S.Ç., kızının ‘erkeklerle’ internetten yaptığı konuşmaları okuduktan sonra kızının vücudunda morluk" olup olmadığını görmek için kıyafetlerini çıkarttırdığını iddia etti. 12) 5 Ağustos günü, İstanbul'da tezgahtarlık yapan Ç.A. (1981), boşanmak isteyen karısı Ö.A.'yı (1987) zorla bir akrabasının evine götürdükten sonra dövdü ve tecavüz etti. Daha önce de karısına şiddet uyguladığı için üç defa gözaltına alınan Ç.A.’nın, karısının parasını, takılarını ve cep telefonu da çaldığı öğrenildi. 78 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 13) 8 Ağustos günü, Kocaeli'nde G.Ç. (1980) adlı kadın, kocasının şiddetinden kaçarken beşinci kattan düştü. Kadını ve ailesini öldürmekle tehdit eden koca M.A.C., (1984) ifadesi alındıktan sonra serbest bırakıldı. 14) 9 Ağustos günü, İstanbul'da Ç.Ç. boşanmak isteyen karısı Ö.Ç.'yi dövdü ve tecavüz etti. Ö.Ç.'nin şikayeti üzerine Ç.Ç., tutuklandı. 15) 26 Ağustos günü, Bolu'da S.M., karısı N.M.'yi dövdükten sonra evden kovdu. Karakola sığınan kadın hastaneye kaldırıldı. 16) 31 Ağustos günü, Sakarya'da Osman Kurt (1973) karısı H.K.'yi dövdü. Olay üzerine H.K.'nin ağabeyi A.K. (1961), Osman Kurt'u silahla öldürdü. A.K. gözaltına alındı. 17) 11 Eylül günü, İzmit'te A.T. (1975), kuzeni Ş.Ö. (1957) adlı kadına tecavüz etti. Zanlı ifadesi alındıktan sonra serbest bırakıldı. 18) 23 Eylül günü, Bursa da R.K. (1986), imam nikahlı karısı M.A.'yı (1988) dövdü. Yedi aylık hamile kadın hastaneye kaldırıldı, koca gözaltına alındı. 19) 1 Ekim günü, İstanbul'da E.Ç., boşanma davası süren karısıyla sokakta karşılaşınca, dövüp çantasındaki 450 TL'yi zorla aldığı öğrenildi. 20) 17 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan S.G. (1978), 13 yaşındaki kızı ile yaşadığını, kızının 1 aydan beri okula gitmediğini, yaklaşık 5 aydır kendisine sözlü ve fiziksel şiddet uyguladığını, tüm çabalarına rağmen kızının psikologa gitmeyi reddettiğini ifade etti. 21) 3 Kasım günü, İstanbul'da H.M. (1965), barışma talebini geri çevirince ayrı yaşadığı karısını dövdü. Kadın karakolda kocasından şikâyetçi oldu 22) 5 Kasım günü, Bursa'da E.K., boşanma davası süren karısı S.K.'yı (1982) kalp krizi geçirdiğini söyleyerek evine çağırıp tecavüz etti. Kadının şikayeti üzerine gözaltına alınan koca, adliye sevkinin ardından tutkusuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 23) 23 Kasım günü, İstanbul'da R.K. karısı C.K.'yi dövdü. Kadın hastaneye kaldırıldı, R.K. gözaltına alındı. 24) 27 Kasım günü, Kocaeli'de H.C. (1972), boşandığı karısı K.C.'nin evini basarak kadını dövdü ve tecavüz etti. 25) 2 Aralık günü, Bursa'da M.G. adlı erkek, internetten tanıştığı S.M. adlı kadının internetten başka bir erkekle de yazıştığını öğrenince evini basıp kadını dövdü. Kadın da ruhsatsız tabancasıyla M.G.'yi vurdu. Erkek kaldırıldığı hastanede öldü, kadın ise tutuklandı. 79 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 26) 5 Aralık tarihinde, İstanbul'da hakkında evden uzaklaştırma kararı buluna R.K. (1971), eve giderek karısına saldırdı. İhbar üzerine eve gelen bir polisi de av tüfeğiyle yaraladı. Karısı ve iki çocuğu, olay yerinden uzaklaştırıldı. Dört saatlik operasyon sonucunda R.K. yakalandı. 27) 14 Aralık tarihinde, Tekirdağ'da M.E.K. adlı erkek, karısını dövdü, iki bacağını kırdı. Kadın şikayetçi oldu, M.E.K. tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 28) 15 Aralık tarihinde, İstanbul'da yaşayan sinema oyuncusu F.G. kendisini terk ederek Adana'ya giden karısı Z.G'yi dövdü, el ve ayaklarından koli bandıyla bağlayarak arabanın bagajında İstanbul'a getirdi. F.G. trafik kontrolünde yakalandı. Kadının vücudunun birkaç yerinde darp izini gören polis F.G'yi ve yanındaki Y.İ. İ.Y ile A. Y'yi göz altına aldı. 29) 17 Aralık tarihinde, Edirne'de B.A., karısı B.A ve çocuğu N.A.'yı dövdü. Kadın ve çocuk hastaneye kaldırıldı, koca tutuklanarak cezaevine gönderildi. 30) 18 Aralık tarihinde M.K., eski karısı S.B.'ye kendisini gideceği yere bırakabileceğini söyledi ve kadın arabaya binerken tekmeleyerek arabadan attığı iddia edildi.. Bunun üzerine velayeti annesinde olan çocuğu ağlamaya başlayınca çocuğu dövdü. Olayın görüntüleri güvenlik kameralarına yansıdı. Kadın savcılığa şikayette bulundu. 31) 21 Aralık tarihinde, İstanbul'da B.Y. (1967), karısı Ö.Y.'yi dövdü. Kadın şikayetçi oldu. İfadesi alınan B.Y. savcılık talimatıyla serbest bırakıldı 32) 21 Aralık tarihinde, Kocaeli'de O.G. (1992) adlı erkek, birlikte yaşadığı sevgilisi R.K.'yı dövdü. Polis merkezine sığınan kadını almaya giden O.G. bir polis memurunu da bıçakla yaraladı. 33) 24 Aralık tarihinde, Kocaeli'de E.K. (1989) adlı erkek, kendisinden ayrılan sevgilisi Ö.B.'nin (1990) evine kapıyı kırarak girip kadını ve kız kardeşini dövdü. Balkona çıkıp yardım istemek için bağıran iki kardeş kimse duymayınca E.K.'den kaçmak için camdan atladı. 34) 25 Aralık tarihinde, İstanbul'da polis memuru E.E., boşanmak isteyen karısı D.E.'yi (1980) bıçakla tehdit ederek çocukları istemeyeceğine dair bir kağıt imzalatıp dövdü XV. KADINLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER XV.1. KADIN İNTIHARLARI 80 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 1) 21 Nisan günü, Kocaeli'nde Z.K. (1993) üniversite sınavına hazırlandığı dershanenin beşinci katından atladı. Ağır yaralanan Z.K. hastaneye kaldırıldı. Z.K.’nın pencereden atlamadan önce ise "Seni seviyorum, beni affet" yazılı bir not bıraktığı belirtildi. 2) 23 Nisan günü, Bursa’da güvenlik görevlisi S.E. (1986), görev yaptığı havaalanının tuvaletinde silahıyla intihar etti. S.E.'nin üç yaşında bir oğlan çocuğu olduğu öğrenildi. 3) 22 Haziran günü, Balıkesir’de kocası tarafından eve kilitlendiği öne sürülen ve iki gün boyunca çeşitli işkencelere uğrayıp vücudu delik deşik edilen 35 yaşındaki Nurgül Ö.’nün kendini kurtarmak için ikinci kat penceresinden atlayarak intihar etti. 4) 8 Ağustos günü, Kocaeli'nde Y.C., karısı S.C.'yi (1980) dövdü. Kadın intihar girişiminde bulundu. 5) 10 Mayıs günü, İstanbul'da tersane işçisi C.E. (1971), biri 17, diğeri yedi yaşında olan çocuklarını okula gönderdikten sonra karısı Y.E.'yi (1973) elektrik süpürgesinin kablosuyla boğarak öldürdü. Polisi arayan C.E., olay yerine gelen ekibe teslim oldu. C.E.'nin 18 yıllık karısını evlenmeden önceki sevgilisiyle görüştüğü iddiasıyla, "kıskançlık krizine girerek" öldürdüğü öne sürüldü. XV.2. TOPLUMSAL ALANDA KADINA YÖNELIK ŞIDDET- TACIZ VE TECAVÜZ 1) 1 Ocak’ta İstanbul'da yılbaşı kutlamaları sırasında 19 ayrı taciz olayı yaşandı. Gözaltına alınan 19 kişi hakkında "vücut dokunulmazlığını ihlal" suçundan işlem yapıldı; 13'ü tutuklanarak cezaevine gönderildi. 2) 17 Ocak günü, İstanbul'da yalnız yürüyen kadınları taciz eden O.E. (1989) gözaltına alındı. O.E., son iki ayda Z.S. (1987), İ.Ş. (17), S.T. (1983), Ş.G. (1986) ve F.E.'ye (1986) elle tacizde bulunduğu, E.G.'yi (1989) taciz edip çantasını çaldığı öne sürüldü. İşsiz olduğu belirlenen zanlı, biri çocuk yedi kadına cinsel saldırı suçundan adli makamlara sevk edildi. Mağdur kadınlar tarafından teşhis edilen O.E.'nin suçlamaları kabul etmediği öğrenildi. 3) 13 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Iraz Karabacak (1970), kızı Gülsüm Karabacak’ın cinsel saldırıya uğradığını, kendinsin de bundan dolayı psikolojik travma yaşadığını ifade etti. 4) 26 Şubat günü, Tekirdağ'da M.A. evlerine misafir olarak gelen A.A.'ya (1993) önce zorla götürdüğü ormanlık alanda sonra da bir evde tecavüz etti. İntihar girişiminde bulunan A.A. hastanede başından geçenleri anlatınca M.A. tutuklandı. M.A., A.A. ile evlenmeyi planladığını söyledi. 81 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 5) 3 Mart günü, İstanbul’da arkadaşlarıyla buluşmak için yola çıkan G.G. (1966), beklediği otobüs durağında duran 'İETT Personel Servisi' yazılı otobüse binince sürücü ile beraberinde bulunan bir arkadaşının tecavüzüne uğradı. Otobüs hızla otoyolda yol alırken gerçekleşen tecavüzün ardından bir ormanlık alana götürülerek burada da grup sekse zorlanan kadın, atıldığı yol kenarında bir vatandaş tarafından bulununca iki tecavüzcü yakalandı. Saldırganlar, kadınla para karşılığı birlikte olduklarını öne sürerek tecavüz iddialarını reddetti. 6) 5 Mart günü, Bursa'da boyacı ustası H.H. (1958), aynı işyerinde çalışan erkek kalfa T.R.'ye (1992) defalarca tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. 7) 10 Mart günü, Bursa’da Ş.A.B. öz kızı ve gelinine tacizde bulunduğu iddiasıyla tutuklandı. Ş.A.B., iki yıl önce komşusunun sekiz yaşındaki kızına tacizde bulunduğu iddiasıyla tutuklandığı ve cezaevinden üç ay önce çıktığı belirtildi. 8) 31 Mart günü, İstanbul'da, bir süre önce evden kaçan G.Ç.'ye (1995) bir hafta boyunca şantajla tecavüz ettikleri ile sürülen, beşi 18 yaşından küçük olan yedi kişi tutuklandı. Savcılık sorgularının ardından tutuklanmaları talebiyle mahkemeye sevk edilen yedi zanlıya, kızın yakınları saldırmak istedi. Duruşmanın ardından fenalık geçiren G.Ç. ise ambulansla hastaneye sevk edildi. 9) 4 Nisan günü, İstanbul'da Silivri Belediyesi'ne bağlı Gökhan Kurtulmuş Huzurevi'nin müdürü A.İ., bakıcılardan M.A.'ya (1970) tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. Olay, altı yıl önce eşinden ayrıldıktan sonra bakıma muhtaç olduğu için ikisi engelli üç çocuğuyla birlikte huzurevine bakıcı olarak yerleştirilen M.A.'nın, Silivri Kaymakamlığı'na başvurmasıyla ortaya çıktı. Suçlamaları reddeden A.İ., "tecavüz" ve "tehdit" suçlarından tutuklandı. 10) 5 Nisan günü, İstanbul'da kimliği belirsiz bir kişi, okul çıkışında evlerine kadar takip ettiği iki kız çocuğuna tacizde bulundu. Polis, kendisini "anketör" olarak tanıtan ve boynunda tanıtım kartı ile elinde siyah bir çanta taşıdığı belirlenen 25-30 yaşlarındaki tacizciyi arıyor. Kız çocukları polisteki ifadelerinde zanlının kendileriyle birlikte apartmana girdiğini, asansörde birlikte yukarı çıktıklarını, tacizcinin daha sonra zile basıp zorla eve girdiğini ve kendilerine tacizde bulunduğunu anlattı. 11) 21 Nisan günü, Bursa’da komşusu Ç.B.U.'ya (1989) tecavüz ettiği iddiasıyla gözaltına alınan Ş.M. (1977), tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Ç.B.U.'nun 15 gün önce evlendiği H.U. (1985), Ş.M.'nin karısına tacizde bulunduğunu ispatlamak için kamera ile tuzak kurduklarını ve karısının H.U.'yu eve çağırdığını ancak kendisi mutfakta beklerken tecavüz olayının yaşandığını öne sürdü. 82 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 12) 27 Nisan günü, İstanbul'da matbaa müdürü M.A., yanında çalışan Y.G. (1982) ile M.F.'ye tacizde bulunduğu iddiasıyla gözaltına alındı. Savcılığa başvuran Y.G. ve M.F., şikayet dilekçelerinde, M.A. ile arkadaşlarının sözle ve telefondan cinsel içerikli mesaj gönderip kendilerini taciz ettiğini belirtti. İki kadın şikayet dilekçelerinde M.A.'nın isteklerini yerine getirmediklerinde maaş ödemediğini, bu nedenle işten ayrılmak zorunda kaldıklarını ancak tacizlerin bundan sonra da devam ettiğini söyledi. 13) 30 Nisan günü, İstanbul'da bir erkek, sokak ortasında bir kadını dövdükten sonra zorla bir arabaya bindirip olay yerinden uzaklaştırdığı, bu sırada hiç kimse kadına yardımcı olmadığı iddia edildi. 14) 5 Mayıs günü, Bursa’da tezgâhtarlık yaptığı nalbur dükkânının önünden geçen kadınları takip eden ve ara sokaklarda elle taciz ettikten sonra cinsel organını gösteren T.A.'yı (1982), olayı araştıran kadın polisler yakaladı. Mağdur kadınlarla yüzleştirilen T.A. suçunu itiraf etti ve "cinsel taciz" suçundan tutuklandı. 15) 12 Haziran günü, Bursa’da bir hastanede radyoloji uzmanı olarak görev yapan E.A. (1975) hakkında, yanında çalışan sekreteri F.B.'ye (1979) sözle ve elle cinsel tacizde bulunduğu iddiasıyla dava açıldı. E.A'nın 10 yıl hapsi isteniyor. 16) 19 Haziran günü, İstanbul'da bir markette çalışan N.Y. (1992) poşetlerini eve taşımaya yardım ettiği A.T. (1969) adlı kadına tecavüz girişiminde bulundu. Direnen kadının çenesi ve kaburgalarını kıran N.Y. tutuklandı. 17) 19 Haziran günü, Balıkesir'de 19 yaşındaki N.D. adlı kadın tecavüze uğradı. Jandarmanın yakaladığı A.Ö. ve M.Ö. isimli şahıslar cinsel saldırı ve kişiyi hürriyetinden mahrum kılma suçlarına istinaden tutuklanarak Burhaniye Kapalı Cezaevi'ne gönderildi. 18) 24 Haziran günü, Kocaeli'nde kalacağı yeri olmadığı için garsonluk yaptığı işyeri sahibinin evinde kalan 37 yaşındaki B.G. adlı kadın, patronu H.V., bir cezaevinde gardiyan olan M.A. ve aynı işyerinde garsonluk yapan T.K. tarafından taciz ve tecavüze uğradığı gerekçesiyle polise başvurdu. Şüpheliler, "cinsel saldırı", "tehdit" ve "hakaret" suçlamasıyla adliyeye sevk edildi. 19) 27 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan H.K.D, Mayıs- Haziran 2010 dönemlerinde asistanlık yaptığı ve tercüman olarak çalıştığı Şişli St Michel Lisesi okul müdürü tarafından cinsel tacize uğradığını, bunun sonuçlarından korkan okul müdürü tarafından tehditle ve sıfır tazminatla işten çıkarıldığını belirtti. 20) 18 Temmuz günü, Çanakkale'de Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı bir kurulda çalışan N.K. adlı kadın, kurum amirinin cinsel tacizine uğradı. Durumu Koruma Kurulu müdürüne anlatan kadın görevden alınarak başka bir pozisyona atandı. 83 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 21) 31 Temmuz günü, Sakarya'da T.A. (1980) adlı erkek, sevgilisi İ.Y.'yi (1990) dövüp tecavüz ettiği için tutuklandı. 22) 10 Ağustos günü, İstanbul'da N.B. (1976) adlı kadın, modellik yapmak için buluştuğu erkeğin cinsel tacizine uğradı. 23) 10 Ağustos günü İstanbul'da N.C. (1992) adlı kadın, şort giydiği için belediye otobüsünde bir yolcu tarafından şiddete uğradı. 24) 11 Ağustos günü, Bursa ‘da bir minibüs şoförü S.Ç. (1986) adlı kadını dövdü. S.Ç.'nin şikayeti üzerine soruşturma başlatıldı. 25) 12 Ağustos günü, Balıkesir'de M.O., G.G., S.A. ve G.O. adlı erkekler, H.S. adlı kadına otobüs durağında tecavüz etti. Kadın Edincik Jandarma Komutanlığı'na şikâyette bulundu, dört erkek gözaltına alındı. 26) 19 Ağustos günü, Kocaeli'de E.K. (1980), ayrılmak isteyen sevgilisi S.K.'yi (1985) evinde dövdü ve tecavüz etti. Erkek tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 27) 24 Ağustos günü, A.E. (1986) adlı erkek, arkadaşının sevgilisi D.T.'ye (1994) tecavüze teşebbüs etti. Cinsel saldırı suçundan tutuklanan erkek 36 yıla kadar hapis istemiyle Bursa 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanacak. 28) 3 Eylül günü, Kocaeli'de S.P.(1982), sevgilisi N.Ş.'ye (1994) tecavüz etti. S.P. cezaevine gönderildi. 29) 9 Eylül günü, Kocaeli'nde futbolcu L.T., E.K. (1990) adlı kadına tecavüz etti. L.T. gözaltına alındı. 30) 17 Eylül günü, Bolu'da S.Ö. (1928) adlı kadın, bilinmeyen bir kişi tarafından dövüldü ve tecavüze uğradı. 31) 22 Eylül günü, İstanbul'da E.Ö., bir otoparkta V.T.(1969), M.K. (1968) ve J.K. (1969) adlı kadınları taciz etti. V.T.'ye tecavüz girişiminde bulundu. Otoparkın güvenlik görevlisinin etkisiz hale getirdiği saldırgan tutuklandı. 32) 24 Eylül günü İstanbul'da H.G., RPM adlı turist kadına tecavüz etti. H.G. kadının şikayeti üzerine tutuklanarak cezaevine yollandı. 10 yıldan 22 yıla kadar hapis istemiyle yargılanacak. 33) 25 Eylül günü, İstanbul'da P.O. (1981), N.G. (1978) adlı kadını işyerinde dövüp tecavüz etti. Kadının şikayeti üzerine gözaltına alınan P.O., tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 84 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 34) 28 Eylül günü, İstanbul'da taksicilik yapan N.T., müşterisi M.S. adlı kadını dört ay boyunca rehin alarak tecavüz etti, ardından seks işçiliğine zorladı. Kadının kaçmasının ardından, göçmen olan M.S.'yi vizesi dolduğu için ihbar etti. Gözaltına alınan kadının şikayeti üzerine N.T. tutuklandı ve dört yıldan 30 yıla kadar hapis istemiyle yargılanacak. 35) 1 Ekim günü, İstanbul'da F.E. (1994) adlı erkek, sevgilisi B.Ç.'ye (1994) tecavüz girişiminde bulundu ve çıplak fotoğraflarını yayınlamakla tehdit etti. Genç kadının şikayeti üzerine F.E'ye (17) 11 yıl hapis istemiyle dava açıldı. 36) 5 Ekim günü Kocaeli'nde A.Ç. (1993) adlı erkek, S.Ç.'yi (1994) silahla tehdit ederek tecavüz etti. 37) 8 Ekim günü, İstanbul'da polis olduğunu söyleyerek yurtdışından gelen kadınları gasp edip tecavüz ettikleri iddiasıyla 5 kişi yakalandı. 38) 11 Ekim günü, İstanbul’da 35 yaşındaki İ.S. adlı kadın bıçaklı bir erkeğin saldırısına uğradı. 39) 11 Ekim günü, Bursa da Y.B. (1987) adlı erkek, ayrılmak isteyen sevgilisi E.K.'yi (1987) dövdü. 40) 28 Ekim günü İzmit'te H.K. (1975) adlı erkek, eski sevgilisi G.Y.'nin (1985) evine zorla girerek cinsel tacizde bulundu. 41) 29 Ekim günü, Kocaeli'nde S.A. (1990) adlı erkek, arkadaşı B.A.'ya (1992) kiraladığı araçta tecavüz etti, ardından aracın kirasını ödemek için kadının yüzüğünü çaldı. S.A. gözaltına alındı. 42) 2 Kasım günü, Çanakkale'de beş aylık hamile olan E.D. (1994), dört liselinin tecavüzüne uğradı. E.D'nin ifadesine başvuran polis,Ö.Ö. (1996), O.E , B.K., S.D. E:B.'yi gözaltına aldı. "Cinsel istismar" suçundan mahkemeye çıkan zanlılar cezaevine gönderildi. 43) 5 Kasım günü, İstanbul'da'da taksi şoförü D.F. (1970), müşterisi kadın turist C.L.D.C.'ye (1981) bir otoparkta tecavüz girişiminde bulundu. suçlamaları kabul etmeyen D.F. İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 12 yıl ağır hapis istemiyle yargılanıyor. 44) 6 Kasım günü, İstanbul'da avukatlık yapan E.K. adlı kadın, gittiği saunada kendini doktor olarak tanıtan bir erkeğin cinsel tacizine uğradı. Başka bir görevliye haber veren kadın, onun da taciziyle karşılaştı. Şikayet üzerine Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü ekipleri iki kişiyi gözaltına aldı. 45) 8 Kasım günü, İstanbul'da askerlik yapan R.Y., görev yerinden kaçıp sevgilisine tecavüz etti. Kadının şikayeti üzerine R.Y hakkında dava açıldı. 46) 11 Kasım günü derneğimize başvuruda bulunan İbrahim Çabuk (1976), Özbekistan’lı bir kadınla üç ay beraber yaşadığını, bir süre sonra kadının: Bir çete tarafından satıldığını öğrendiğini ve polise gittiğini, polisin kendisini “Bir daha buraya gelme seni döveriz ve bu işin 85 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU peşini bırak” diyerek tehdit ettiğini söyledi. İsim, telefon numarası, ev adreslerini bildiği Yıldırım, Ökkeş ve Şehzade adındaki kişileri savcılığa dilekçe vermesine rağmen sonuç alamadığını belirtti. 47) 22 Kasım günü, Bursa'da B.C. (1983), metro istasyonu ve otobüs durakları çevresinde taciz ettiği kadınların şikayeti üzerine tutuklandı. 48) 18 Kasım günü, İstanbul'da T.T., yürüyüş yapan A.K. (1959) adlı kadına saldırdı. Çenesi ve dişleri kırılan kadın hastaneye kaldırıldı. T.T. tesadüfen olay yerinden geçen polis tarafından yakalandı ancak sorguda olayı hatırlamadığını söyledi. 49) 27 Kasım günü, Bursa'da tesisatçılık yapan M.R., gittiği bir evde N.K. adlı kadına tecavüze teşebbüs etti, direnen kadını yaraladı. Yakalanan M.R. tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 50) 28 Kasım günü, İstanbul'da doktorluk yapan D.M. (1959) adlı erkek, bir hastasını jinekolog olmadığı halde jinekolojik muayene yaptı ve kadını taciz etti. D.M. "sınırlarını aşıp cinsel saldırı"da bulunduğu için 12 yıl hapis istemiyle yargılanıyor. 51) 2 Aralık günü, İstanbul'da bir markette çalışan K.Y. adlı kadın, müşterilerin arasından mağaza sorumlusunun şiddetine uğradı. 52) 2 Aralık günü, İstanbul'da M.K.(1965) A.E (50) ve A.E.(1973) aynı mahallede oturan 80 yaşındaki annesi ile birlikte yaşayan ve akli dengesi yerinde olmayan Z.Ç. (1961) adlı kadını kaçırarak bir eve kapatıp tecavüz etti. 53) 2 Aralık günü, İstanbul'da M.A. adlı erkek, sevgilisi G.T.'ye tecavüz edip kameraya çekti. Sonra görüntülerle kadına şantaj yaptı. 54) 2 Aralık günü, Bursa'da E.A (1984), bir kız çocuğu ve dört kadının ifadeleriyle otobüs durağında kadınları taciz ettiği için yakalanıp tutuklandı. 55) 6 Aralık günü, İstanbul'da M.S.A. (1983), zorla evine girdiği E.T. (1980) adlı kadını bıçakla tehdit edip tecavüz etti. Olaydan bir hafta sonra aynı mahallede yaşayan N.A. (1961) adlı kadına tecavüz eden M.S.A. kadının bilgisayarını ve banka kartlarını da çaldı. M.S.A. bankadan para çekerken yakalandı. 56) 7 Aralık günü, İstanbul'da E.K., yanında staj yapan lise öğrencisi S.M.K.'ya (1994) fazla mesai yaptırıp zorla kendisine masaj yaptırdı. 86 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 57) 10 Aralık günü, Bursa'da S.K. (1979), evinde temizlik işçisi olarak çalışan F.D.'yi (1973) bıçakla tehdit edip tecavüz etti. Evden kaçan kadını yakalayan alt katta oturan G.D. (1971), kadını zorla tekrar eve soktu ve iki erkek F.D.'ye tekrar tecavüz etti ve parasını gasp etti. 58) 10 Aralık tarihinde, İstanbul'da O.A. adlı erkek, otobüste sevgilisi G.K.'ye yumruk attı, olayı engellemeye çalışan Z.Ç. adlı erkeği ise bıçakladı. 59) 11 Aralık günü, İstanbul'da C.O. (1969) adlı erkek, evli olduğunu öğrenince kendisini terk eden sevgilisi L.Ö.'ye (1967) şantaj yaptı ve telefonla taciz etti. 60) 14 Aralık tarihinde, İstanbul'da N.G. adlı kadın, evine girerken biri kadın iki kişinin saldırısına uğradı. Boğuşma sırasında erkek saldırgan N.G.'yi karnından bıçakladı. Kadın hastaneye kaldırıldı. 61) 16 Aralık tarihinde, İstanbul'da taksicilik yapan E.A. (1965), havaalanına gitmek isteyen L.D. (1983) isimli turist bir kadını taciz etti. Kadın direnince silahıyla kadına vurup bayıltan E.A. çantasındaki paraları çaldı. L.D.'yi başka bir taksici baygın halde buldu ve hastaneye kaldırdı. 62) 20 Aralık günü, İstanbul'da S.K. (1988), ormanlık alanda arabada sohbet eden iki sevgiliyi gasp edip, D.Ş. (1993) adlı kadının boğazına kırık bir cam parçası dayayarak tecavüze teşebbüs etti. Kadının sevgilisi E.E.'nin (1992) müdahalesiyle kaçan S.K. yakalandı. Karakolda bir ay önce E.K. (1987) adlı kadına da tecavüze teşebbüs edip cep telefonunu çaldığı ortaya çıktı. S.K. Kartal adliye'sine sevk edildi. 63) 22 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Arda Ateş: “ 14 Aralık 2011 Perşembe günü Mecidiyeköy’de ki AKP binasına astığımız “füze kalkanı istemiyoruz” yazılı pankart sonrası iki arkadaşımla gözaltına alındık. Karakola götürüldük işlemlerden sonra serbest bırakıldık. Bu gözaltından sonra beni telefonla arayan bir polis memuru sürekli beni taciz ediyor ve para teklifinde bulunuyor.” Dedi. Konu hakkında hukuki işlem talebinde bulundu. 64) 23 Aralık günü, İstanbul- Trabzon seferi yapan bir uçakta H.K. (1981), N.Y. (1986) adlı kadın yolcuyu taciz etti. Kadın havaalanı polislerine olayı şikayet etti. H.K. hakkında işlem yapmak isteyen polis memuru M.A.'ya saldırıp silahını almaya çalıştı. Havalimanı Koruma Şube Müdürlüğü ekiplerinin gözaltına aldığı H.K. savcılıktaki sorgusunun ardından çıkarıldığı mahkemede "cinsel taciz" ve "görevli memura mukavemet ve darp" suçlarından tutuklandı XVI. ÇOCUKLARIN YAŞAM HAKLARINA YÖNELİK İHLALLER 1) 23 Nisan günü, Sakarya’da 23 Nisan Çocuk Bayramı etkinliklerinde protokol mensupları pardösüyle otururken, incecik kıyafetle gösteri sırasını bekleyen minik çocuklar dondurucu soğukta tir tir titrediği, öğretmenlerin ise üşüyen çocukları ovalayarak ve montlarının arasına alarak ısıtmaya çalıştığı öğrenildi. 87 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 2) 22 Temmuz günü, Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şubesi'nde basın açıklaması yapan ÇHD Çocuk Hakları Komisyonu Başkanı Müşir Deliduman, adil ve dürüst yargılama hakkının ihlal edildiği ve çocuğun yüksek yararının gözetilmediği bir adli yılı geride bıraktığımızı ifade etti.Türkiye'nin de taraf olduğu Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve Çocuk Haklarının Koruma Kanunda belirtilen "Çocuklar hakkında özgürlüğü kısıtlayıcı tedbirler ile hapis cezasına en son çare olarak başvurulması" gereken tedbir olması gerekirken hemen başvurulan tedbir haline geldiğine dikkat çeken Deliduman, yargılamaların uzun ve bıktırıcı olduğunu, yargılanan çocukların haklarının etkin kullanılmasının engellendiğini ifade etti. XVI.1. ÇOCUK İNTIHARLARI 1) 17 Nisan günü, İstanbul'da keman kursuna gitmek için evden çıkan lise öğrencisi E.Ç.'nin (14) cesedi bir uçurumun altında bulundu. Kız çocuğunun intihar etmiş olabileceği belirtildi. XVI.2. TOPLUMSAL ALANDA ÇOCUĞA YÖNELIK ŞIDDET VE TECAVÜZ 1) 8 Ocak günü, İstanbul'da, evli ve üç çocuk babası M.Ö. (1970) ile U.A., ilköğretim okulu öğrencisi B.K.'ye (1999) tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. B.K., SHÇEK tarafından koruma altına alındı. 2) 12 Ocak günü, İstanbul'da tekstilci A.K., beş aylık kızı S.N.K.'yi "çok ağladığı" gerekçesiyle biberonla kafasına vurup bacaklarından ısırarak öldürdü. Sabah bebeğini hareketsiz bulan anne H.K. polisi aradı. Polis, A.K. ile birlikte karısı H.K.'yi de gözaltına aldı 3) 22 Ocak günü, Bursa'da kalacak yeri olmadığı için yanına sığına T.R.'yi (1994) internet aracılığıyla bulduğu kişilerle birlikte olmaya zorlayan F.D. (1982) yakalandı. Kadın satıcılığı suçundan kaydı bulunan F.D., "yaşı küçük kızı fuhuşa teşvik ve aracılık" suçundan çıkarıldığı mahkemede tutuklandı. 4) 4 Şubat günü, Düzce'de kızı İ.Ü.'yü (2003), birlikte yaşadığı A.G. birlikte olmaya zorladığı iddia edilen F.Ü. ile sevgilisi A.G. tutuklandı. Düzce Valiliği’nin, kızını ilişkiye zorladığı iddiasıyla tutuklanan F.Ü.'nün üç çocuğunu koruma altına aldığı öğrenildi. 88 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 5) 7 Şubat günü, İstanbul’da 13 yaşındaki kız çocuğunu kandırıp çıplak görüntülerini web kamerasıyla kaydeden ardından da çıplak görüntü vermesi için zorlayan eski beden eğitimi öğretmeni C.L. (1979) polis tarafından yakalandı. C.L.'nin oyun sitelerine girip, kendini 13 yaşında kız çocuğu olarak tanıtarak kız çocuklarını tuzağa düşürmeye çalıştığı belirlendi. C.L. tutuklanarak cezaevine gönderildi. 6) 7 Şubat günü, İstanbul'da 13 yaşındaki kız çocuğunu kandırıp çıplak görüntülerini web kamerasıyla kaydeden ardındn da çıplak görüntü vermesi için zorlayan eski beden eğitimi öğretmeni C.L. (1979) polis tarafından yakalandı. C.L.'nin oyun sitelerine girip, kendini 13 yaşında kız çocuğu olarak tanıtarak kız çocuklarını tuzağa düşürmeye çalıştığı belirlendi. C.L. tutuklanarak cezaevine gönderildi. 7) 8 Şubat günü, Bursa'da kaçak sigara satan İ.Ç. (36), sigara almak için dükkanına gelen T.K. (15) adlı oğlan çocuğuna tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. 8) 13 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Av.Nuran Aydın, Gülsüm Karabacak’ın (1996) öğrenim gördüğü okul çevresinde bulunan büfeyi işleten Salim adlı kişinin, Gülsüm’ü evine götürerek cinsel saldırıda bulunduğunu ve olayın yargı sürecinin devam ettiğini ifade etti. Çocuğun psikolojik tedaviye ihtiyacı olduğunu; Gülsüm’ün ailesinin maddi güçlük içinde olması nedeniyle ancak devlet kurumlarına gidebildiklerini; orada da ya çok geç randevu tarihi verildiğini ya da hiç tarih verilmediğini belirtti. Çocuğun süreç içinde çok daha fazla içine kapandığını ve kimseyle konuşmadığını dile getiren Aydın, Gülsüm’ün acil psikolojik yardım alması gerektiğini ifade etti. 9) 16 Şubat günü, Edirne'de ilköğretim ikinci sınıf öğrencisi H.K.'nin (2003) cesedi, komşularına ait boş bir evin odasında gömülü olarak bulundu. Cinayetle ilgili olarak H.K. ve ailesinin komşuları S.Ş. (1956) ve oğlu S.Ş. (1994) gözaltına alındı. Anne ve oğlu "kasten insan öldürmek" suçlamasıyla tutuklandı. Tutuklanan kadının, ağabeyini öldürme suçundan 12 yıl cezaevinde yattığı, Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası'ndan yararlanarak serbest kaldığı öğrenildi. 10) 3 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gurbet Kaya, kızkardeşi D.K.’nın (1999) iki yıl önce alt komşuları tarafından tecavüze uğradığını, bu durumu kendilerinin Dicle’nin öğretmenlerinden öğrendiklerini, şikayetleri sonucu tecavüz eden kişinin yakalandığını dile getirdi. Ancak Dicle’nin nerede olduğunu bilmediklerini, polisin ya da yurt görevlilerinin Dicle’nin yeriyle ilgili bilgi vermediklerini ve Dicle’nin yurtta kalmasını istemediklerini ifade etti. 11) 16 Mart günü, İstanbul'da 12 yaşındaki bir çocuğun 60 yaşındaki Şerif Mutlu adlı kişi tarafından tecavüze uğradığı, tecavüzcü tutuklanırken, mağdur çocuğun koruma altına alındığı öğrenildi. Çocuğun ailesi Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şubesi'nden bilgi almak 89 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU isterken, Polis 'olay kendi rızasıyla olmuş' demesi üzerine, ailenin avukatı Eren Keskin, polis hakkında suç duyurusunda bulundu. 12) 31 Mart günü, İstanbul'da 13 yaşındaki iki çocuk, bıçak tehdidi ile 11 yaşındaki bir erkek çocuğuna tecavüz ettikleri iddiasıyla gözaltına alındı. 11 yaşındaki çocuğa tehditle fiili livatada bulundukları iddiasıyla Ümraniye Adliyesi'ne sevk edilen şüpheli iki çocuk, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 13) 31 Mart günü, İstanbul'da, bir süre önce evden kaçan G.Ç.'ye (1995) bir hafta boyunca şantajla tecavüz ettikleri ile sürülen, beşi 18 yaşından küçük olan yedi kişi tutuklandı. Savcılık sorgularının ardından tutuklanmaları talebiyle mahkemeye sevk edilen yedi zanlıya, kızın yakınları saldırmak istedi. Duruşmanın ardından fenalık geçiren G.Ç. ise ambulansla hastaneye sevk edildi. 14) 1 Nisan günü, Kocaeli'nde belediye evinde kalan S.Ç. (1975), Ocak ayında ilköğretim okulu öğrencisi iki kız çocuğunu sözle ve elle taciz ettiği iddiasıyla tutuklandı. S.Ç.'nin evli olduğu ancak çalışmadığı için eşinden ayrı yaşadığı öne sürüldü. 15) 1 Nisan günü, İstanbul'da emekli Türkçe öğretmeni A.Ş. (1953), sokakta oyun oynayan ilköğretim okulu öğrencileri M.Y. (2002) ve A.G.'yi (2000) çikolata ve kolye ile kandırıp evine götürdükten sonra cinsel saldırıda bulunduğu iddiasıyla tutuklandı. 16) 5 Nisan günü, İstanbul'da kimliği belirsiz bir kişi, okul çıkışında evlerine kadar takip ettiği iki kız çocuğuna tacizde bulundu. Polis, kendisini "anketör" olarak tanıtan ve boynunda tanıtım kartı ile elinde siyah bir çanta taşıdığı belirlenen 25-30 yaşlarındaki tacizciyi arıyor. Kız çocuklarının polisteki ifadelerinde zanlının kendileriyle birlikte apartmana girdiğini, asansörde birlikte yukarı çıktıklarını, tacizcinin daha sonra zile basıp zorla eve girdiğini ve kendilerine tacizde bulunduğunu anlattığı öğrenildi. 17) 7 Nisan günü, İstanbul'da okula gitmek için annesiyle trene binen lise öğrencisi N.E.Y.'ye tacizde bulunan A.A.'ya (1959) yolcular saldırdı. Taciz zanlısını yolculardan kurtaran görevliler, polise teslim etti. Karakoldan serbest bırakılan A.A.'nın 10 ay önce de trende bir kız çocuğuna tacizde bulunduğu öne sürüldü. 18) 8 Nisan günü, Kocaeli'nde annesi ile gittiği hastanede altı aylık hamile olduğu anlaşılan G.E.'nin (1997) durumundan şüphelenen hastane personeli, durumu hastane polisine bildirdi. Polis G.E. ve annesi K.N.E.'nin ifadesine başvurdu. K.N.E., kızına evlerine gelip giden Y.D.'nin (1989) tecavüz ettiğini, çevreden çekindiği için durumu kimseye anlatamadığını söyledi. Y.D.'nin suçunu itiraf ettiği ve pişman olduğunu söylediği öne sürüldü. 90 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 19) 14 Nisan günü İstanbul'da H.A. (1953), bir alışveriş merkezinde ailesiyle dolaşan ilköğretim okulu öğrencisi G.N.Ö.'ye (1999), cinsel içerikli bir oyuncak gösterip tacizde bulundu. Çevredeki vatandaşların saldırmak istediği G.N.Ö.'nün alışveriş merkezinin güvenlik görevlileri tarafından kurtarıldığı öğrenildi. 20) 14 Nisan günü, Kocaeli’nde Türkiye 2.Lig Beyaz Grup takımlarından Gebzespor'da oynayan 30 yaşındaki F.A., 14 yaşındaki F.C.'ye tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. Gebzespor Kulüp Başkanı Fatin Eyüpoğlu, futbolcunun sözleşmesinin feshedildiğini açıkladı. 21) 16 Nisan günü, altı yaşındaki kız çocuğuna cami tuvaletinde cinsel istismarda bulunurken vatandaşların gördüğü İ.S.'yi (1991) linçten polis kurtardı. Zanlının, hastanedeki tedavisinin ardından gözaltına alındığı öğrenildi. 22) 26 Mayıs günü, İstanbul'da A.Ü. (1960) deniz kenarında balık tutarken yemek ısmarlayacağını söyleyerek evine götürdüğü ilköğretim öğrencisi O.T.'ye (1999) tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. Zanlının daha önce de "hırsızlık" ve "tecavüz" suçlarından sabıkalı olduğu öğrenildi. 23) 26 Mayıs günü, İstanbul'da A.Ü. (1950) deniz kenarında balık tutarken yemek ısmarlayacağını söyleyerek evine götürdüğü ilköğretim öğrencisi O.T.'ye (1999) tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklandı. Zanlının daha önce de "hırsızlık" ve "tecavüz" suçlarından sabıkalı olduğu öğrenildi. 24) 30 Mayıs günü, İstanbul'da erkek arkadaşının amcası B.Ş. tarafından kaçırılarak tacize uğradığı ileri sürülen N.G.S. (1994), jandarma operasyonuyla kurtarıldı. B.Ş. gözaltına alındı. 25) 2 Haziran günü, İstanbul Büyükçekmece'de Okul Müdürü O.K. dört kız öğrenci ve bir kadın öğretmeni taciz ettiği iddiasıyla görevden alındı. O.K. cinsel istismar suçuyla yargılanacak. 26) 29 Haziran günü, Tekirdağ'da A.A. (1992) adlı erkek, sevgilisi E.T.'nin beş yaşındaki çocuğuna şiddet uyguladı ve taciz etti. A.A. ile olaya göz yuman babası Y.A. ve kardeşi M.A. tutuklandı. 27) 29 Haziran günü, Tekirdağ'da bir kız çocuğunun zorla otomobile bindirildiği ihbarı alan polis aracı durdurunca 15 yaşındaki G.B. annesinin ona zorla seks işçiliği yaptırdığını söyledi. Anne S.A. ile kızla para karşılığında ilişkiye girmek üzere anlaştıkları iddia edilen 33 yaşındaki H.S., 34 yaşındaki V.A ve 35 yaşındaki B.İ. adlı erkekler "kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma, cinsel taciz ve fuhuşa teşvik" suçundan tutuklandı. 28) 9 Temmuz günü, Tekirdağ'da sevgilisinin 14 yaşındaki kızı H.B.A.'ya tecavüz eden V.Y. (1950) tutuklandı. Annesi inanmayınca olayı polise anlatan H.B.A.’nın yetiştirme yurduna yerleştirildiği öğrenildi. 91 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 29) 14 Temmuz günü, İstanbul'da G.D. (1995) adlı kız çocuğu, bir akrabasının çocuğuna bakıcılık yaparken eve zorla giren 20-25 yaşlarında bir erkek tarafından bıçaklanarak öldürüldü 30) 15 Temmuz günü, İstanbul'a Kastamonu Açık Cezaevi'nden 1 haftalık özel izin alarak çıkıp gelen E.A. (1983)’nın, komşusunun oğlu O.Ş.'ye (1998) tecavüz ettiği ve yeğeni N.B. (1998) adlı kız çocuğuna tecavüz girişiminde bulunduğu öğrenildi. 31) 10 Ağustos günü, İstanbul'da Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'ndan (SHÇEK) kaçan N.K. (1994), alışveriş merkezinde tanıştığı bir erkeğin tecavüzüne uğradı. Ardından arkadaşı E.A.'nın evine sığınan genç kadına E.A. da tecavüz girişiminde bulundu. E.A. tutuklandı, diğer zanlı aranıyor. 32) 14 Ağustos günü, Tekirdağ'da O.B. (1984), 11 yaşındaki kız yeğenini taciz etti. Ağlayarak evden çıkan kız çocuğu, seyyar satıcılık yapan A.B.'nin (1979) tecavüzüne uğradı. Zanlılar tutuklanırken, çocuk, Çocuk Esirgeme Kurumu'na yerleştirildi. 33) 9 Eylül günü, Bursa'da İ.P. (1959), komşusunun kızı S.T.'yi (2000) taciz ettiği için tutuklandı. 34) 14 Eylül günü, Tekirdağ’da O.B. (1984), 11 yaşındaki kız yeğenini taciz etti. Ağlayarak evden çıkan kız çocuğu, seyyar satıcılık yapan A.B.'nin (1979) tecavüzüne uğradı. Zanlılar tutuklanırken, Çocuk Esirgeme Kurumu'na yerleştirildi. 35) 4 Aralık günü,* İstanbul'da M.Ç. (1965), mahallede oynayan Ç.T. (2003) ve G.U.'ya (2003) cinsel istismarda bulundu. Çocukların olayı ailelerine anlatmasının üzerine M.Ç. gözaltına alındı. 36) 12 Aralık günü, İzmit'te M.E. (1992), Facebook'tan tanıştığı M.Ş. (1996) adlı kız çocuğuna tecavüz etti. 37) 13 Aralık günü, Sakarya' da özel güvenlik görevlisi S.S. (1974) kendini polis olarak tanıtarak bir kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu. ADİL YARGILANMA HAKKI-KİŞİ GÜVENLİĞİ VE ÖZGÜRLÜĞÜ “Bu bölümdeki gözaltı ve tutuklamalar, ifade, örgütlenme ve seyahat özgürlüğü kapsamında yaşanan ihlaller ile keyfi gözaltılar olarak değerlendirilmektedir.” 92 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 1. GÖZALTINA ALINANLAR, TUTUKLANANLAR VE SEYAHAT HAKKI ENGELLENENLER 4 Nisan günü, Tekirdağ Cumhuriyet Başsavcılığı, Tekirdağ Jandarma Komutanlığı'nda görevli 3 asker ile bir haber elemanını, "Sahte PKK Operasyonu düzenleyerek adli makamları yanıltmaya çalışmak" suçlamasıyla gözaltına aldı. Jandarma görevlileri, sahte örgütsel dökümanlar düzenleyip, suçsuz insanların evine bırakarak polise suçsuz kişilere operasyon yaptırmakla suçlanıyor. • Bursa 1) 05 Haziran günü Bursa’da DHKP-C’ye yönelik olduğu belirtilen eş zamanlı operasyonlarda en az 10 kişi gözaltına alındı. Polisin 22 adrese baskın yaptı. Operasyonun gerekçesi konusunda bilgi alınamadı. 10 kişi Bursa Emniyet Müdürlüğü TMŞ’ne götürüldü. Balıkesir 1) 26 Nisan günü, Balıkesir’de Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekiplerinin düzenlediği ev baskınlarında Balıkesir Üniversitesi öğrencisi 14 kişi gözaltına alındı. Çanakkale 1) 13 Ocak günü Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan kavgaya müdahale eden jandarma ekiplerinin, gözaltına aldığı 22 öğrenciden ikisine kelepçe taktığı esnada iki öğrencinin bilekleri kırıldı ve öğrenciler “Bir ay iş göremez” raporu aldılar. Gözaltına alınan öğrencilerden 14’ü ise serbest bırakıldı. 2) 24 Aralık günü saat 15.00’de, Çanakkale Gençlik Derneği üyesi gençler tarafından füze kalkanına karşı yapılmak istenen basın açıklaması ve çadır kurma eylemine Çanakkale 93 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Valiliği’nin emri ile polis müdahele etti. Emniyet güçleri, eylemcileri tartaklayarak gözaltına aldı. Barış Lokumcu, Meltem Kılınç, Hanife Yılmaz, Ufuk Kalanç, Ali Aytaç, Mehmet Burgun, Yusuf Kaya, Ömür Açıkgöz, Faruk Akdemir, Eser Hürmeli, Rojda Etik, Ali Yenal, Serdar Topkaya Sema, Helin, Onur ve Fırat adlı kişiler gözaltına alındı. Düzce 1) 3 Nisan günü, Düzce'nin Beyköy beldesindeki 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) faaliyet gösteren MAS-DAF firmasının yetkilileri grev yaptıkları, iş yavaşlattıkları gerekçesiyle iş akitleri sona erdirilen 112 işçinin fabrikayı terk etmediği iddiasıyla Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Başsavcılığın kararı doğrultusunda sabah saatlerinde fabrikaya jandarma ekipleri ile itfaiye araçları ve ambulanslar sevk edildi. Fabrikayı terk etmeyen işçiler gözaltına alınarak İl Jandarma Alay Komutanlığına götürüldü. Yalova 1) "KCK" adı altında yapılan operasyonları protesto etmek için "Ez li vir im/buradayım" kampanyası çerçevesinde kendini Yalova Savcılığı’na ihbar eden Yalova BDP İl Başkanı İhsan Coşkun'un da aralarında olduğu 15 BDP'li gözaltına alındı. "KCK tutuklularının suçlandığı fiilleri ben de işledim" diyerek başlatılan kampanya çerçevesinde daha önce BDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Gültan Kışanak, BDP'li milletvekilleri, il ve ilçe örgütlerinin yöneticilerinin de aralarında bulunduğu çok sayıda kişi kendisini ihbar etmişti. Yalova'da gözaltına alınan 15 kişinin gözaltı gerekçesi olarak kendileri hakkında yaptıkları ihbar esas alındı. İstanbul 1) 4 Ocak günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde, BDP üyeleri ve yöneticilerinin evlerine polis ekipleri tarafından düzenlenen baskınlar sonucu 10 kişi gözaltına alındı. 2) 10 Ocak günü, İstanbul’un Sarıgazi İlçesi’nde “Parasız, Bilimsel, Demokratik Liseler İstiyoruz, Alacağız!” talebiyle kurulan çadırın kaldırılması amacıyla müdahale eden polis ekipleri 8 kişiyi gözaltına aldı. 94 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 3) 12 Ocak günü, Kürt siyasetçilerin yargılandığı davanın protesto edildiği İstanbul’daki gösteride gözaltına alınan 10 çocuk, savcılıktaki ifadelerinin ardından serbest bırakıldı. Diyarbakır'da Kürt siyasetçilerin yargılandığı davayı protesto etmek için BDP İstanbul İl Örgütü'nün öncülüğünde binlerce kişinin katıldığı basın açıklaması gerçekleştirilmişti. Açıklamanın ardından Tarlabaşı'nda bulunan BDP İl binasına yürüyen kitleye polis tarafından müdahale edilmesinin ardından 21 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında bulunan 10 çocuk, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ndeki sorgularının tamamlanmasının ardından Beyoğlu Adliyesi'ne getirildi. Getirildikleri adliyede Cumhuriyet Savcısı tarafından ifadeleri alınan 18 yaşından küçük 10 çocuk, savcılık tarafından serbest bırakıldı. 4) 17 Ocak günü, zorunlu din dersi uygulamasını protesto etmek için İstanbul’da pankart açan ve kendilerini Galata Köprüsü’ne zincirleyen Liseli Öğrenci Birliği üyesi 7 öğrenci polis ekiplerinin müdahalesi sonucu gözaltına alındı. 5) 25 Ocak günü, İstanbul'un Başakşehir İlçesi'nde Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi polisleri tarafından tarafından evlerine baskın yapılan 5 BDP üyesi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi ve isimleri öğrenilemeyen BDP'lilerin İl Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğü bildirildi. 6) 1 Şubat günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi polisleri sabah saatlerinde İstanbul'un birçok ilçesinde helikopter desteği ile Bağcılar ve Kâğıthane ilçelerinde öğrenci evlerine baskın yaptı. Baskınlarda 10 öğrenci gözaltına alındı. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi tarafından yapılan baskınlarda üniversite öğrencileri, Ergün Koçak, Bayram Yılmaz, Ahmet Soylu, Kayhan Tüney, Meltem Yağmur Bovkır, Cengiz Hoşar, Murat Aygül, Mehmet Demir ile soyadı öğrenilemeyen Esra ve Hasan gözaltına alındı. Evine baskın yapılan Fırat Baran isimli öğrencinin ise yapılan aramanın ardından telefonuna el konuldu. Gözaltı gerekçesi öğrenilemeyen öğrenciler sağlık kontrolünün ardından İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'ne götürüldü. 7) 13 Şubat günü derneğimize gelerek kardeşi Şehmus Öncel (1991) adına başvuruda bulunan Mazlum Öncel, 13 Şubat günü sabaha karşı Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı kar maskeli, zırhlı araçla gelen polislerin evde arama yapmak istediklerini söylediklerini, giyinmelerine müsaade etmeden içeri girdiklerini, herkesi yere yatırdıklarını, arama iznini tüm ailenin ısrarı sonucu gösterdikten sonra kardeşi Şehmus’u alıp götürdüklerini söyledi. 8) 13 Şubat günü, İstanbul'da adeta olağanüstü hal ilan eden polis, yaptığı ev baskınları ve kimlik kontrolleriyle 50'nin üzerinde kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlardan 1 çocuk tutuklandı. İstanbul'da PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getirilişinin 12. yıldönümü nedeniyle İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polisler, kentin belirli bölgelerini abluka altına aldı. Kent üzerinde eksik olmayan helikopter görüntüleri vatandaşları tedirgin ederken, çoğu merkezi yerlerde ise, çevik kuvvet polisinin konuşlandırıldığı görüldü. Özellikle Sultangazi, Sancaktepe, Ümraniye, Bağcılar, Fatih, Kağıthane, Gaziosmanpaşa, Beyoğlu ve Küçükçekmece ilçelerinde 95 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı, Kanarya, Karayolları, Gazi, Okmeydanı, Demirkapı, Tarlabaşı, Mustafa Kemal gibi mahallelerde olağanüstü hal uygulamasını aratmayan görüntüler yaşandı. Evlerine yapılan baskınlarla çoğu İstanbul Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencisi olmak üzere 3'ü çocuk 35 kişi gözaltına alındı. Tarlabaşı, Karayolları ve Okmeydanı'nda ise, şüpheli oldukları gerekçesiyle 16 kişi polis tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alınan 3 çocuk Bakırköy Çocuk Şubesi'ndeki sorgularının ardından Bakırköy Çocuk Mahkemesi'ne sevk edildi. Savcılık ifadelerinin ardından mahkemeye sevk edilen çocuklardan 2'si serbest bırakılırken 1'i "Araç kundaklama eylemlerine katıldığı" iddiası ile tutuklanarak, cezaevine konuldu. 9) 15 Şubat günü, İstanbul’da gözaltına alınan Demokratik Yurtsever Gençlik (DYG) üyesi sekiz kişiden 5’i, çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandı. 10) 18 Şubat günü, İstanbul’da düzenlenen helikopter destekli ev baskınlarında “DHKP-C örgütü üyesi oldukları” suçlamasıyla 18 kişi gözaltına alındı. 11) 23 Şubat günü, derneğimize başvuruda bulunan Demokratik Haklar Federasyonu’ndan Serpil Karakaya: “ Bu sabaha karşı 06.00 sularında Cemal Doğan ve Yorgun Gülmez isimli ve 20 arkadaşımız gözaltına alındılar.” Dedi. Gözaltına alınanlardan 8’i tutklandı. 12) 26 Şubat günü, İstanbul'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Erzurum'da öğrenci temsilcileriyle görüşmesini ve Erzurum'a giden öğrencilerin her ilde GBT sorgusunda geçirilmesini protesto etmek için Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Balmumcu Kampusu önünde bir araya gelen Öğrenci Kolektifleri, Dolmabahçe'ye yürümek istedi. Ancak, gaz bombaları ve coplarla sert müdahalede bulunan polis 20 öğrenciyi gözaltına aldı. 5 öğrenci ise yaralanarak Taksim İlkyardım Hastanesi'ne kaldırıldı. Gözaltına alınarak Beşiktaş Polis Karakolu'na götürülen öğrencilerden ismi öğrenilenler şöyle: Can Mesut, Ali Duman, Özge Tosun, Nigda Karabay ve Nergiz Şişmek. Öte yandan müdahalenin duyulmasının ardından yeniden YTÜ önünde bir araya gelen öğrenciler polis ablukası eşliğinde Beşiktaş Meydanı'na kadar polis müdahalesini ve AKP'yi protesto eden sloganlar yürüdü. 13) 1 Mart günü, oğlu Fırat İlhan (1992) adına derneğimize başvuruda bulunan Beşir İlhan, saat 14.00’da Beyoğlu Ekipler Amirliği Karakolu’ndan üç sivil polisin hasta yatağında yatan oğlunu gözaltına aldıklarını, nedenin ise bir hırsızlık olayı ile suçlanan akrabaları üzerine ifade vermesini istemeleri olduğunu, oğlunun özürlü ve hasta olmasına rağmen karakolda tutulduğunu söyledi. İHD avukatlarından birinin karakola gitmesiyle Fırat İlhan serbest bırakıldı. 14) 3 Mart günü derneğimize gelerek oğlu Ercan M. Abozaid (1997) adına başvuruda bulunan Abozaid Mohammed Abozaid 1 Mart günü saat 12.00 sularında sivil polislerin evlerine gelerek 96 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ oğlu Ercan’ı sorduğunu, Ercan’ın o sırada evde olmadığını, daha sonra eve geldiğinde kendisine söylediklerini, kendi isteği ile gidip ifade vereceğini söylediğini, daha sonra Taksim Karakolu’na gittiğini ve orada gözaltına alındığını söyledi. Ercan M. Abozaid akşam 18.30’dan sonra çocuk şubeye götürüldü ve ertesi gün savcılığa çıkarılarak serbest bırakıldı. Ayrıca, Abozaid Mohammed Abozaid karakolda polislerin oğlunu hırsızlıkla suçladığını ve zorla “ suçu kabul et ve savcılıkta da ben yaptım diye ifade ver” dediklerini, ama Ercan’ın kabul etmediğini ve savcılıkta da ‘’ben yapmadım’’ dediğini belirtti. 15) 3 Mart günü, sabah saatlerinde Milliyet muhabiri ve yazar Nedim Şener, serbest gazeteci Ahmet Şık, Oda TV Genel Yayın Müdürü Doğan Yurdakul, Ankara Temsilcisi Mümtaz İdil, Müyesser Yıldız, yazarları İklim Bayraktar, Ergenekon sanığı Prof. Yalçın Küçük, Sait Kılıç, Veysel Yıldız, Altan Bıyıklı ve MİT mensubu Kaşif Kozinoğlu'nun evleri polis tarafından basıldı. Şık ve Kılıç'tan sonra Milliyet muhabiri Nedim Şener de gözaltına alındı. Ankara'da da 6 kişi gözaltına alındı. 16) 3 Mart günü, Milliyet Gazetesi muhabiri Nedim Şener ve gazeteci Ahmet Şık’ın da aralarında bulunduğu 11 kişinin İstanbul ve Ankara’da bulunan evlerine, Ergenekon Soruşturması kapsamında düzenlenen baskınlar sonucu 10 kişi gözaltına alındı. Gözaltı operasyonuna gerekçe olarak, bir süre önce 3 yetkilisinin tutuklandığı OdaTv’ye düzenlenen baskında ele geçirildiği iddia edilen belgeler gösterildi. 17) 8 Mart günü derneğimize oğlu Serdar İlhan (1997) adına başvuruda bulunan Beşir İlhan, 13 yaşındaki oğlu İlhan’ın suçiçeği çıkardığını ve evde yattığını, o sırada evi basan polisin oğlunu yataktan alıp götürdüğünü, oğlunu niçin aldıklarını bilmediğini, oğlunun hasta oladuğunu ve hayatından endişe ettiğini, bundan kısa bir süre önce de özürlü oğlunun alınıp götürüldüğünü, polislerin sürekli kendilerini rahatsız ve tehdit ettiğini ve polislere dava açılmasını istediğini söyledi. 18) 14 Mart günü, İstanbul’un Beşiktaş İlçesi’nde “parasız eğitim” talebiyle açlık grevi yapmak isteyen Gençlik Federasyonu üyelerine müdahale eden polis ekiplerinin 17 kişiyi gözaltına almasının ardından, aynı taleple akşam saatlerinde açlık grevi yapmak isteyen 9 kişi daha gözaltına alındı. 19) 17 Mart günü, İstanbul’da gözaltına alınan Alınteri Gazetesi’nin okurları Serdar Ben, Mürüvvet Küçük ve Ulaş Ömür, “yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla 21 Mart günü tutuklandı. 20) 18 Mart günü derneğimize gelerek kardeşi Ekin Demirkan (1984) adına başvuruda bulunan Serdar Demirkan, polislerin 17.03.2011 günü ikamet ettikleri yere gelerek, komşulardan ve esnaftan kardeşi hakkında bilgi aldıklarını, kardeşinin 18.03.2011 saat 07.30’da işe giderken evin önünden İstanbul Emniyeti’ne mensup kişiler tarafından araçla gözaltına alındığını ve kardeşinin kendisini arayarak Vatan Caddesi’ndeki Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğünü söylediğini belirtti. 97 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 21) 31 Mart günü derneğimize gelerek kardeşi Ercan Köşek (1991) adına başvuruda bulunan İbrahim Köşek, kardeşinin 31 Mart sabahı 5 sıralarında işe gitmek için evden çıkar çıkmaz polisler tarafından gözaltına alındığını, İstanbul Terörle Mücadele Şubesi’nde bulunduğunu, emniyetten kendisini aradıklarını ve kardeşini 2 gün sonra mahkemeye çıkaracaklarını söylediklerini belirtti. Ercan Köşek tutuklandı, Metris Cezaevi’ne götürüldü. 22) 3 Nisan günü, Beyoğlu'nda PKK lideri Abdullah Öcalan'ın özgürlüğü ve askeri operasyonları protesto için gösteri yapan eylemcilere polis saldırdı. Eylemciler de polise ses bombası ile karşılık verdi. Beyoğlu’nda toplanan eylemciler, ‘ Türk ordusunun operasyonlarını ve PKK lideri Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için gösteri düzenlediklerini ifade ettiler’. iki gösterici gözaltına alındı. 23) 9 Nisan 2011 gecesi, İstanbul’da Gazi Mahallesi’ne helikopter destekli operasyon düzenleyen Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekipleri Gazi Mahallesi Özgürlükler Derneği ve evlere baskın düzenleyerek 23 kişiyi gözaltına aldı. 24) 10 Nisan günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polisler tarafından Şişli ve Beyoğlu'nda düzenlenen ev baskınlarında 12 BDP yönetici ve üyesi gözaltına alınarak İstanbul Emniyet Müdürlüğüne götürüldü. Gözaltına alınanların isimleri şöyle: BDP Beyoğlu İlçe Yöneticisi Mahsun Büyükkaya ve parti üyesi Mehmet Reşat Yağmahan ile BDP üyeleri, Serdar Aydoğdu, Emrah Korkmaz ve Abdulvahap Yıldırım, Ali Altınkaya, Mahsun Er, Ümit Balık, Abdulkadir Oruç, Lokman Çoşkun ve Müslüm Aygün. 25) 11 Nisan günü, İstanbul’da polisin düzenlediği eş zamanlı operasyonlarda 40 kişi gözaltına alındı. Bu kişiler arasında “El Kaide’nin Türkiye sorumlusu ” olmakla suçlanan Halis Bayancuk’un da bulunduğu belirtildi. 26) 11 Nisan günü derneğimize gelerek kardeşi İdris Çelik adına başvuruda bulunan Beşir Çelik, 11 Nisan gece 05.30 civarında Beyoğlu’nda bulunan evlerine sivil giyimli yaklaşık 10 polisin baskın yaptığını, evde bulunan 17 yaşındaki kardeşi İdris Çelik’in olaylara karıştığı gerekçesiyle gözaltına alarak Kadıköy Çocuk Bürosuna götürdüklerini söyledi. 27) 16 Nisan günü, İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde düzenlenmek istenen protesto eylemine müdahale eden polis ekipleri, 7 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı. 28) 23 Nisan günü derneğimize gelerek kardeşi Gülizar Turhan (1993) adına başvuruda bulunan Cemal Turhan, 22.04.2011 Cuma günü Tuzla’da bir parkta patlama olduğunu, o esnada kardeşi Gülizar Turhan’ın da orada bulunduğunu, bu patlamadan dolayı yaralandığını, polislerin kendisini hastaneye götürdüğünü, pansumanı yapıldıktan sonra, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’ne götürdüklerini, ama tam olarak bundan da emin olamadığını 98 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ söyledi ve derneğimizden kardeşinin nerede gözaltında olduğunu öğrenmemizi talep ettiğini söyledi. Daha sonra Gülizar Turhan’ın İstanbul Terörle Mücadele Şubesi’nde olduğu öğrenildi. 29) 24 Nisan günü, BDP İstanbul İl Örgütü'nün, YSK'nın veto kararı esnasında yaşanan polis şiddetine tepki amacıyla yaptığı basın açıklamasına izin verilmedi. Yaşanan çatışmalarda BDP'li yöneticilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda 51 kişi gözaltına alındı. Aksaray’daki Demokratik Çözüm Çadırı da polisler tarafından söküldü. BDP İstanbul İl Başkanı Pınar Tarlak, yaptığı açıklama ile polisin tutumunu kınadı. Açıklamanın ardından polisin tutumunu 20 dakika süren oturma eylemiyle protesto eden kitle ile polis arasında etrafı barikatlarla çevrili alandan çıkarken gerginlik çıktı. Polis gerginlik esnasında gaz bombası ve tazyikli su kullandı. Polisin saldırısına gençler molotofkokteyli ve taş atarak karşılık verdi. Çatışmaların caddeye çıkan ara sokaklara taşınması esnasında Çözüm Çadırı'nın içerisinde bulunan kitleye de tazyikli su sıkıldı. Bir grup çevik kuvvet polisi tarafından çadıra yönelik yapılan müdahalede çadır bütünüyle sökülüp, etrafında asılı bulunan pankartlar da toplanırken, BDP İl Başkan Yardımcısı Dursun Yıldız ile İl Yöneticisi Felemez Erkan da polisler tarafından gözaltına alındı. Ara sokaklarda uzun süre devam eden çatışmalarda da yine çok sayıda kişi gözaltına alındı. İmam Murat Sokağı üzerinde yaşanan olayları seyreden bir genç polisler tarafından dövülürken, onu polislerin elinden kurtarmaya çalışan bir arkadaşı da polislerin şiddetinden nasibini aldı. Dövülen iki genç esnaf tarafından polisin elinden zorla alındı. 30) 28 Nisan günü derneğimize gelerek kardeşi Sevda Serinyel adına başvuruda bulunan Mazlum Serinyel, kardeşinin 26.04.2011 Salı günü sabah 6’da evinden gözaltına alındığını, İstanbul’a getirildiklerini öğrendiğini, neden gözaltına alındığını ve İstanbul’a getirildiğini bilmediklerini söyledi. 31) 2 Mayıs günü, BDP’nin gençlik yapılanması olan Demokratik Yurtsever Gençlik (DYG) üyelerine yönelik düzenlenen eş zamanlı operasyonlar sonucu gözaltına alınan 17 kişiden on ikisi “yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla tutuklandı. 32) 4 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selin Demirel, 29.03.2011 günü Beşiktaş 12. Ağır Ceza Mahkemesinde yakınının müebbetle sonuçlanan davasının akabinde anlık tepkiyle kapıya 1 kere eliyle vurduğunu, “devlet malına zarar” verdiği gerekçesiyle tutuklanarak Bakırköy Kadın Hapishanesi’ne gönderildiğini dile getirdi. . 33) 12 Mayıs günü, İstanbul’da işlerine son verildiği için direnişte bulunan PTT ve Onteks işçileri, Boğaz Köprüsü’nü, yaptıkları zincirli eylemle bir süre trafiğe kapatırken, işçilere sert müdahalede bulunan polis, 10 kişiyi yaka paça gözaltına aldı. Köprünün Anadolu yakasına geçiş bölümünü trafiğe kapatan 1’i kadın 10 işçi, “İşimizi geri istiyoruz” pankartı açtı. İlerleyen saatlerde köprüye gelen polisler işçilere sert müdahalede bulundu. Polisin işçileri yerlerde sürüklemesi nedeniyle ağız ve burunlarından kan geldi. 99 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 34) 13 Mayıs günü, İstanbul’da “dur” ihtarına uymayan bir otomobilin, polis ekipleri tarafından kovalanmasının ardından durdurulan otomobildeki 3 kişi darp edilerek gözaltına alındı. 35) 16 Mayıs günü, İstanbul'da operasyonların protesto edileceği Galatasaray Meydanı polis tarafından ablukaya alınırken, ilçelerden yola çıkan araçlar polislerce engellendi. Gazi Mahallesi’nde 30 kişi gözaltına alındı. Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu seçim bürosu tahrip edildi. Bloğun İstanbul adayları Sırrı Süreyya Önder, Sebahat Tuncel, Abdullah Levent Tüzel ve Mustafa Avcı ile blok bileşenleri ve çok sayıda kişi BDP il binasından meydana gitmek için yürüyüşe geçti. Meydanın girişinde barikat kuran polis milletvekili adaylarını aramak istedi. Bunun üzerine kitle ile polis arasında arbede çıktı. Polis barikatını aşan kalabalık grup, aranmadan meydana girdi. Kitle buradan Taksim Meydan'ına yürümek isterken, polis barikat kurarak kitlenin yürümesine izin vermedi. Bunun üzerine kitle oturma eylemine geçerek, "AKP'nin askeri ve siyasi katliamlarını özgürlük mücadelemizle yeneceğiz" yazılı pankartını yere serdi. Bu arada Bağcılar ve Sultangazi ilçelerinden meydana gelmek için araçlarla yola çıkan yurttaşlar polislerce engellendi. Sultanbeyli'den meydana gelmek isteyen bir minibüs ise ilçe merkezinin çıkışında polisler tarafından engellendi. Buna tepki gösteren halka biber gazı sıkan polis 30 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınan 30 kişi araçla birlikte Sultanbeyli Ahmet Yesevi Karakolu'na götürüldü. 36) 18 Mayıs günü derneğimize gelerek arkadaşı Taylan Kesanbilici (1990) adına başvuruda bulunan Eylem Arslan, 17.05.2011 günü Okmeydanı civarında Taylan’ın Terörle Mücadele Şubesi tarafından gözaltına alındığını belirtti. 37) 20 Mayıs günü, evlerine düzenlenen baskınlar sonucunda gözaltına alınan ve İstanbul'un çeşitli üniversitelerinde okuyan 28 öğrenci, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ndeki sorgularının ardından Beşiktaş'ta bulunan İstanbul Adliyesi'ne getirildi. Savcılıkça sorgulanan öğrencilerden 5'i serbest bırakılırken, 23'ü ise "örgüt üyesi" oldukları iddiasıyla tutuklama talebiyle nöbetçi mahkemeye sevk edildi. Gece yarısına kadar süren mahkeme sonucunda öğrencilerden 17'si hakkında tutuklama kararı verildi. Evinde yazar Bejan Matur'a ait, "Dağın Ardına Bakmak" adlı kitabı suç delili sayılan bir öğrenci de tutuklananlar arasında yer aldı. Gözaltına alınanlardan bazılarının isimleri şöyle: Dilan Çoşkun, Şafi Onat, Mehmet Özcan, Volkan Boyar. 38) 22 Mayıs günü, Yıldız Teknik Üniversitesi'nin Beşiktaş'taki yerleşkesinde Emek Özgürlük ve Demokrasi Bloku İstanbul bağımsız milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder'in programına izin vermeyen polis ile öğrenciler arasında çatışma çıktı. Polisin kampus içinde gaz sıktığı, çok sayıda öğrencinin gazdan etkilendiği öğrenildi. Çok sayıda öğrenci biber gazından etkilenirken, polis 12 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı. 100 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 39) 22 Mayıs günü, Gaziosmanpaşa Karayolları Mahallesi Abdi İpekçi Caddesi’nde gece 22.00 sıralarında Türk ordusunun operasyonları protesto edildi. Polisin gaz bombası ve panzerle müdahale ettiği eylemciler molotof ve taşlarla karşılık verdi, çıkan olaylarda 3 gösterici gözaltına alındı. Yoldan geçen bazı vatandaşlar biber gazından etkilendi. 40) 23 Mayıs günü, İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi’nde bir söyleşi yapmaya gelen Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder’in söyleşisinin, üniversite yönetimi tarafından aynı gün “Fetih Konseri olduğu” gerekçesiyle iptal edildiğinin iddia edilmesi üzerine konseri protesto eden gruba, polis ekipleri gaz bombalarıyla müdahale etti ve 12 öğrenci gözaltına alındı. Okul yönetimi ise söyleşi ve konserin aynı güne olması nedeniyle meydana gelebilecek gerginlikten ötürü söyleşiyi Sırrı Süreyya Önder’in kendi isteğiyle iptal ettiğini açıkladı. 41) 25 Mayıs günü, yeğeni Ayaz Çelebi adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mevlüde Akbaş, Kütahya’da üniversite okuyan yeğeninin, 24.05.2011 günü sabaha karşı evine yapılan baskınla gözaltına alındığını söyledi. 42) 27 Mayıs günü, derneğimize gelerek Türkan Yıldız, Can Burak Sarıgül, İlkin Sarı, Ayla Karataş, Suphi Nejat Ağırnaslı, Gamze Çetiner, Seda Kurum, Fatma, Burak adına başvuruda bulunan Duygu Bozkurt, çeşitli gençlik gruplarının Swiss Otel’de gerçekleşen Yüksek Öğretim Konferansı’nı protesto etmek için basın açıklaması yapmak istediğini, polisin tazyikli su ve gaz bombası ile müdahale ettiğini, yaralanan ve gözaltına alınan arkadaşları olduğunu söyledi. Gözaltına alınanlar serbest bırakıldı. 43) 27 Mayıs günü, üniversite öğrencileri davet edilmedikleri "Uluslararası Yükseköğretim Kongresi"ne görüş ve taleplerini sunmak isterken polisin sert müdahalesine maruz kaldı, 12 öğrenci gözaltına alındı. Öğrenci Gençlik Sendikası (Genç Sen), Halkevleri ve Eğitim Sen İstanbul 6 No'lu Üniversiteler Şubesi üyeleri Dolmabahçe'de, aralarında YDG, Ekim Gençliği, Anarşistlerin de olduğu gençlik örgütleri de Beşiktaş'ta toplanarak kongrenin yapıldığı Swiss Otel'e doğru yürüyüşe geçti. Otel önünde basın açıklaması yaparak nasıl bir üniversite istediklerine ilişkin hazırladıkları dosyayı sunmak isteyen öğrenciler, otele yaklaşık 100 metre kala Maçka Parkı girişinde polis tarafından durduruldu. Genç-Sen üyeleri, polis ile yaptıkları görüşmede basın açıklamasını kesinlikle Swiss Otel önünde yapacaklarını ifade ederken, Eğitim-Sen üyeleri ve öğrenciler, bir süre bekleyişin ardından basın açıklamalarını polis barikatının önünde yaptı. Ancak otelin önüne gitmekte kararlı olan Genç-Sen, Devrimci Anarşist Faaliyet, Öğrenci Kolektifleri, Kaldıraç, Ekim Gençliği, Tüm-İGD, YDG ve DGH üyesi gençler, barikat önünde açıklama yapan grubun gitmesinin ardından polis barikatına doğru yürüyüşe geçtiler. Polis gençlere gaz bombası, tazyikli su, demir çubuklar ve coplarla saldırdı. Gençler ise polise taşlarla karşılık verdi. Yol üzerine barikatlar kuran üniversiteli gençler ile polis arasında yaşanan çatışma, Maçka Parkı önünde ve Beşiktaş'a doğru uzanan Dolmabahçe Caddesi üzerinde yaklaşık bir saat devam etti. Çatışmanın ardından çevik kuvvet polisleri ve 101 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU sivil polisler cadde üzerinde gördükleri gençleri gözaltına almaya başladı. Olaylarda 12 öğrenci gözaltına alındı. İsminin Can Burak Sarıgül adlı öğrenci, sivil polisler tarafından demir çubuklarla dövüldü. Suratı kan içinde kalan Sarıgül, aldığı darbelerin ardından çevik kuvvet polislerinin önüne atıldı. Çevik kuvvet polisleri tarafından da dövülen genç, yaralı halde polis otobüsüne bindirildi. Bir öğrencinin boynuna gaz bombası isabet etti. Yaralanan öğrenci, hastaneye kaldırıldı. 12 kişinin gözaltına alındığı olayda, edindiğimiz bilgilere göre gözaltına alınanların bir kısmının ismi şöyle: Genç-Sen üyesi Türkan Yıldız, Can Burak Sarıgül, Nejat Ağırnaslı ve İlkin Sarı. Gözaltına alınanlar, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. Bu arada, polis olayı görüntüleyen basın mensuplarına da müdahale etti. Bazı gazeteciler gözaltına alınmak istenirken, bazılarının kameraları kırıldı. Çatışma sona erdikten sonra gençler Beşiktaş Adliyesi önünde polis saldırısını protesto etti ve gözaltına alınan arkadaşlarının serbest bırakılmasını istedi. 44) 27 Mayıs günü İstanbul’da düzenlenen “Uluslararası Yükseköğretim Kongresi”ni protesto eden öğrenci gruplarına polis ekiplerinin gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale etmesi sonucu 10 öğrenci gözaltına alındı. 28 Mayıs 2011’de devam eden gösterilere tekrar müdahale eden polis 10 öğrenci daha gözaltına alındı. 45) 29 Mayıs günü, İstanbul’un değişik ilçelerinde sabah saatlerinde İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’ne bağlı polisler tarafından birçok eve düzenlenen baskınlarda, aralarında 3 çocuğun bulunduğu 10 kişi gözaltına alındı. 3 çocuk Üsküdar Çocuk Büro Amirliği'ne, aralarında BDP Bağcılar İlçe Örgütü Yöneticisi Pınar Bahadır ile Ferhat Döner, Barış Şahbudak ve Caner Gönder’in bulunduğu 7 kişi ise İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. Baskın ve gözaltıların gerekçisi öğrenilemedi. 46) 30 Mayıs günü yeğeni Barış Şahbudak (1991) adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan Necat Şahbudak, 30 Mayıs sabah saat 05.00 sıralarında oturdukları aile apartmanını polislerin kuşattığını, arama iznini gösterek evde arama yaptıklarını, bir ara ellerinde bulunan siyah bir poşeti odaya koymak istediklerini, yengesi durumu farkedince poşete tekme atarak ‘Bunlar nedir?’ diye sorduğunu, onların da kendi elbiseleri olduğunu söylediklerini, yengesinin tepkisi üzerine poşeti dışarı çıkardıklarını, sonra da tüm binayı aradıklarını ve yeğeni Barış’ı gözaltına alarak Vatan’a götüreceklerini söylediklerini, ellerinde bir liste olduğunu, Barış’ın da o listede olduğunu, aramanın 1,5 saat sürdüğünü ve Bağcılar’da eş zamanlı birçok gözaltı olduğunu söyledi. 47) 5 Haziran 2011’de İstanbul’da Yürüyüş Dergisi’nin tanıtımını yapan altı kişiyi durduran polis ekipleri, grupta yer alan Yeliz Kılıç’ı “hakkında arama kararı olduğu” gerekçesiyle darp ederek gözaltına aldı. 102 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 48) 5 Haziran günü, İstanbul'da İl Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polislerce yapılan ev baskınlarında 2'si çocuk 5 kişi gözaltına alındı. İstanbul Esenyurt İlçesi'nde evlere baskın düzenleyen polisler, 5 kişi gözaltına aldı. Gece saatlerinde başlayan ve sabahın erken saatlerine kadar devam eden baskınlarda C. G. ve M.Ç. adlı çocuklar ile isimleri öğrenilemeyen 3 kişi gözaltına alındı. Çocuklar Üsküdar Çocuk Şube'sine, 3 kişi ise İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. 49) 6 Haziran günü, Sultanbeyli İlçesi'nde evlere baskın düzenleyen polis tarafından baskın düzenlenen evlerden bazılarının kapı ve pencereleri kırılırken, eşyalar da dağıtıldı. Aramaların ardından BDP İlçe Yöneticisi Cüneyt Kandilci ile Özcan Beyazel, Sedat Beyazel, Mevlide, İnedi, Sabri İnedi, İdris Kızı ve Turan Ercele adındaki yurttaşlar gözaltına alındı. Gözaltı gerekçeleri öğrenilemeyen 7 kişinin İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğü belirtildi 50) 6 Haziran günü, İstanbul, Bursa ve Gemlik İlçesi’nde düzenlenen eşzamanlı ev baskınları sonucu Halk Cephesi üyesi 24 kişi gözaltına alındı. 51) 26 Haziran günü, İstanbul’da düzenlenen protesto gösterilerine kolluk kuvvetlerinin gaz bombalı müdahalesi sonucu 10 kişi yaralandı. Müdahale sonrasında ise 23 kişi gözaltına alındı. Müdahale sırasında İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel de darp edildi. 52) 26 Haziran günü, halen “KCK/TM yöneticisi olduğu” suçlamasıyla tutuklu bulunan ve 12 Haziran seçimlerinde Diyarbakır’dan bağımsız milletvekili seçilen Hatip Dicle’nin milletvekilliğini, “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle aldığı bir yıl sekiz aylık hapis cezası nedeniyle, 21 Haziran 2011’de düşüren Yüksek Seçim Kurulu’nun kararını İstanbul’da düzenlenen eylemle protesto eden gruba kolluk kuvvetlerinin gaz bombalı müdahalesi sonucu 42 kişi gözaltına alındı. 42 kişiden 5’i 29 Haziran 2011’de çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandı. 53) 15 Temmuz günü, Birgün Gazetesi muhabiri Metin Demir, 12 Haziran'daki genel seçimler öncesinde Okmeydanı'nda yaşanan olayları provoke ettiği iddiasıyla gözaltına alındı. 54) 22 Temmuz günü, Zeytinburnu'nda gece yapılan ırkçı saldırılarda Kürtlere ait 3 ev, bir manav ve 3 tekstil atölyesi tahrip edildi. Sabaha doğru polislerin düzenlediği ev baskınlarında ise 11 kişi gözaltına alındı.İstanbul'un Zeytinburnu İlçesi'nde Kürtlere yönelik ırkçı saldırılar devam ederken, yetkililer sessizliklerini korudu. Bütün çağrılara rağmen önlem alınmayan ilçede Kürtlere ait işyerlerine saldırılar yapıldı. 5 Telsiz Mahallesi'nde 2 ev ve 2 tekstil atölyesi, Çırpıcı Mahallesi'nde ise bir ev, bir manav ve bir tekstil atölyesi tahrip edildi. Öte yandan sabaha doğru evlere baskın düzenleyen polisler 11 kişiyi gözaltına aldı. Olaylara karıştıkları iddiasıyla gözaltına alınan Fatih Akkurt, Hasan Doğan, Mehmet Sadık Dursun, Takettin Alptekin, Medeni Akgül, Ümran Akgün, Ahmet Ecer, Ahmet Buldur, Hikmet Kurtok, Abdulkadir Artan ve Şerif Dayan Vatan Caddesi'ndeki İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. 103 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 55) 29 Temmuz günü, İstanbul’un Kâğıthane İlçesi’ne bağlı Nurtepe Semti’nde düzenlenen operasyon sonucu gözaltına alınan Temel Haklar ve Özgürlükler Derneği üyesi 7 kişiden Yusuf Aslan tutuklandı. 56) 31 Temmuz günü, Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, İstanbul genelinde tespit ettiği adreslere eş zamanlı operasyon düzenledi. Baskında 4 kişi gözaltına alınarak İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü. Gözaltına alınanlar "Devrimci Karargâh örgütüne üye" olmakla suçlanıyor ve aralarında Van Bağımsız Milletvekili Aysel Tuğluk’un avukatı Özcan Kılıç da bulunuyor. 57) 21 Ağustos günü derneğimize gelerek arkadaşı Özlem Tuna adına başvuruda bulunan Adem Yıldızhan, 20 Ağustos Cumartesi akşam saatlerinde Galata Kulesi yanındaki boş alanda Sosyal Dayanışma sergileyen arkadaşının polisin alanı boşaltmak istemesine karşı direndiği için gözaltına alındığını söyledi. 58) 21 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Zeynep Pekiner, Taksim’de yapılacak olan basın açıklaması öncesi polislerin yoğun saldırılarına maruz kalan ve gözaltına alınan eşinden haber alamadığını söyledi. 59) 21 Ağustos günü derneğimize gelerek kardeşi Mukaddes Akyıldırım adına başvuruda bulunan Muazzez Akyıldırım, BDP tarafından organize edilen basın açıklamasına katılan kardeşinin gözaltına alındığını, bilgi alınmasını istediğini söyledi. Mukaddes Akyıldırım aynı gün serbest bırakıldı. 60) 25 Ağustos günü, İstanbul'da Küçükçekmece İlçesi Kanarya Mahallesi'nde yapılan ev baskınları ve kimlik kontrollerinde 20'yi aşkın kişi gözaltına alındı. Aralarında V.D., ve S. S., adlı çocukların da bulunduğu 20 kişi, Küçükçekmece Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. Ayrıca, Sultanbeyli BDP İlçe Başkanı Subutay Açık'ın evine polis dün gece baskını düzenledi. Baskında oğlu Sertaç Açık gözaltına alınan Subutay Açık, baskın sırasında polislerin kafasına silah dayadığını ve kendisine hakaret edildiğini belirtti. 61) 1 Eylül günü, İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde Barış Günü nedeniyle düzenlenen mitinge polis ekiplerinin gaz bombalarıyla müdahale etmesi sonucu aralarında sekiz kişilik tertip komitesinin de bulunduğu 63 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan 4 kişi çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandı. 62) 17 Eylül günü, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın avukatları ile görüştürülmemesi ve artan operasyonları protesto etmek amacıyla İstanbul'da yapılmak istenen açıklamaya polisin müdahalesi sonucunda yaşanan olaylarda 121 kişi gözaltına alındı. Polisin aşırı kullandığı gaz bombasından etkilenen Milletvekili Sebahat Tuncel de hastaneye kaldırıldı. BDP İstanbul İl 104 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ Örgütü tarafından Taksim Meydanı'nda yapılmak istenen basın açıklamasına izin vermeyen polisler, kitleye müdahale etti. Milletvekili Sebahat Tuncel'in de aralarında bulunan bir grup partilinin çıkmayı başardığı Taksim Meydanı'ndaki oturma eylemine de polis biber gazlı ile müdahale etti. Aynı anlarda meydana çıkmalarına izin verilmeyen Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'in de aralarında bulunduğu bir grup ise, Tarlabaşı Bulvarı istikametinde BDP İl binasına doğru cadde üzerinde yürümeye başladı. Ancak, il binasına kısa bir mesafede polis buradaki gruba da gaz bombaları ile müdahalede bulundu. Bunun üzerine BDP'liler de polise taş ve sopa atarak karşılık verdi. Ara sokaklara yayılan olaylar bir süre sonra son bulurken, müdahalede yer alan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şube müdürlerinden Mehmet Altınok, olayların ardından Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü önünde açıklamada bulundu. Altınok, 121 kişinin gözaltına alındığını söyledi. 63) 19 Eylül günü, derneğimize gelerek oğlu Abdülkadir İlhan (1986) adına başvuruda bulunan Beşir İlhan, oğlunun 18.09.2011 günü Beyoğlu’nda bir yürüyüşe katıldıği için 19.09.2011 günü gözaltına alındığını, işyerinden patronuyla alınan oğlunun polis tarafından gözaltına alındığının kabul edilmemekte olduğunu, patronunun verdiği bilgiye göre Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’nde tutulmakta olduğunu, ama Emniyet’in bunu kabul etmediğini söyledi. Abdülkadir İlhan daha sonra serbest bırakıldı. 64) 27 Eylül günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polislerce Esenler ve Bağcılar'da yapılan ev baskınları sonucu 15 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar Vatan Caddesi'nde bulunan İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. 65) 30 Eylül günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polislerce Kartal ve Pendik'te yapılan ev baskınlarında 13 kişi gözaltına alındı. BDP Kartal İlçe Başkanı Süleyman Özcan'ın da aralarında bulunduğu 13 kişi gözaltına alındıktan sonra Aksaray'da bulunan İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne getirildi. Gözaltına alınan diğer kişilerin isimleri şöyle: BDP üyeleri Halit Şener, Evin Gökyüz, Mazlum Gökyüz, Metin Mirzaoğlu ve Selma Mirzaoğlu, Mehmet Taha Buraknak, Sadun Solhan, Emine Demirkıran, Fahrettin Akgül, Salih Nar ve Kadir Daşdemir ile ismi öğrenilemeyen oğlu. 66) 1 Ekim günü, İstanbul’un Avcılar İlçesi’nde Abdullah Öcalan’ın avukatlarıyla görüştürülmesinin engellenmesini protesto etmek amacıyla basın açıklaması yapmak isteyen gruba müdahale eden polis ekipleri 37 kişiyi gözaltına aldı. 67) 4 Ekim günü İstanbul merkezli olmak üzere Diyarbakır, Batman, Ankara, Mardin, Adıyaman, Siirt, İzmir, Şanlıurfa ve Gaziantep’te düzenlenen eş zamanlı ev baskınları sonucu aralarında BDP üye ve yöneticilerinin de bulunduğu 146 kişi “yasadışı KCK Örgütü üyesi oldukları” gerekçesiyle gözaltına alındı. 105 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 68) 4 Ekim günü, Osman Koşut ve Hasan Tayfur Onat adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan arkadaşları Tamer Doğan ve Ayşe Baykal Doğan, sabah 06.30’da Terörle Mücadele Şubesi’nden polislerin evlerine gelerek iki kişiyi gözaltına aldıklarını söyledi. 69) 12 Ekim günü, İstanbul Üniversitesi’nin akademik yılı açılışına katılan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı “parasız eğitim istiyoruz” talebiyle protesto etmek isteyen öğrenci grubuna müdahale eden polis 37 öğrenciyi gözaltına aldı. 70) 12 Ekim günü, Saat 11.00’de başlayacak tören öncesi içeri girmek için uğraşan İstanbul Üniversitesi Öğrenci Konseyi Genel Sekreteri ve Lojistik Bölümü 3. Sınıf öğrencisi Adnan Tetik gözaltına alındı. İçeri girmek isterken Fen Fakültesi önünde bekleyen sivil polisle tartışan Tetik, gözaltına alındı. Gözaltına alınan Tetik, “İşte görün üniversite öğrecilerini böyle içeri almıyorlar" diye bağırdı. Tetik’i apar topar gözaltına alınarak sivil polis aracına bindirildi. Tetik daha sonra sivil polis aracıyla Fen Fakültesi önünden uzaklaştırıldı. 71) 19 Ekim günü, İstanbul merkezli düzenlenen eşzamanlı ev baskınları sonucu “yasadışı El-Kaide Örgütü üyesi oldukları” iddiasıyla 12 kişi gözaltına alındı. 72) 20 Ekim günü, arkadaşları Yoldaş Türkoğlu ve Mesut Kaya adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan Barış Satılmış 19.10.2011 günü akşam saatlerinde sağ görüşlü bir grubun mahalleye yürümek istemesinden sonra mahalle sakinlerinin basın açıklaması ve protestosuna polisin gaz bombalarıyla müdahale ederek arkadaşlarını gözaltına aldığını ve arkadaşlarını darp ettiklerini söyledi. Ayrıca toplam 14 kişinin gözaltına alındığını belirtti. 73) 21 Ekim günü arkadaşları Didem Arda ve Ersin Şen adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan Doğukan Ünlü, ülkücülerin İstanbul Üniversitesi’ne gelerek satırlarla saldırıda bulunmasının ardından iki arkadaşının evine gitmek üzere yolda yürürken gözaltına alındığını söyledi. Arda ve Şen daha sonra serbest bırakıldı. 74) 28 Ekim günü derneğimize gelerek kardeşi Mustafa Polat (1988) adına başvuruda bulunan Mehmet Polat 28.10.2011 günü sabah saat 05.30’da İstanbul Emniyeti’nden gelen polis memurlarının evlerine gelerek kardeşi Mustafa Polat’ı aradıklarını söylediklerini, kardeşinin Avcılar’da arkadaşlarının evine gittiğini ve evde olmadığını, bu arada kendi aralarındaki konuşmalardan kardeşini Avcılar’daki arkadaşının evinde gözaltına aldıklarını öğrendiğini, ayrıca evlerinde arama yapan polis memurlarının kendi şahsına ait olan iki bilgisayarın harddiskine, yaklaşık 1000 civarı film cd’sine, kitap ve elektronik eşyaya el koyduklarını, bunları tutanaklara geçtiklerini, kendisine tutanağı imzalattılar ama bir örneğini vermediklerini söyledi. 106 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 75) 30 Ekim günü, babası Ayhan Dikmen (1962) adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan Turan Dikmen, 04.10.2011 günü evlerine gelen polislerin kız kardeşi Fatma Dikmen’i (BDP il eş başkanı) gözaltına alırken ailelerinin ortak birikimi olan 12.000 Dolar ile 5000 Euro’ya hiçbir yasal gerekçe göstermeksizin, yasalara aykırı davranarak- suç işlemişlerdir- el koyduklarını, ayrıca 4.5 yaşındaki kardeşlerinin korkudan burun kanaması geçirdiğini söyledi. Ayrıca Turan Dikmen, şikâyetçi olduklarını ve paralarının en kısa zamanda iade edilmesini ve yetkililersorumlular hakkında suç duyurusunda bulunmak istediklerini belirtti. 76) 5 Kasım günü, İstanbul'da 'KCK' adı altında yapılan operasyonlar sonucunda 7 BDP PM üyesi, 18 ilçe başkan, eşbaşkan ve yöneticisi ile sayıları 58'i bulan parti üyeleri, kurum yöneticileri, belediye meclis üyeleri ve Özgür Gündem Gazetesi Editörü Kazım Şeker olmak üzere 83 kişi gözaltına alındı. Özel harekat timlerinin desteğiyle yapılan ev baskınları sonrası gözaltına alınanlar Yenibosna Adli Tıp Kurumu ve Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde sağlık kontrolünden geçirilmelerinin ardından İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. Operasyonda gözaltına alınan isimlerin evleri didik didik aranırken, evlerinde ulaşılamayan bazı BDP'li yöneticilerin eşleri gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar isimlerden ulaşılabilinen isimler şu şekilde: BDP PM üyeleri Hülya Yer, Çiğdem Kılıçgün Uçar, Cesim Soylu, Gıyasettin Mordeniz, Emine Çaynak, Songül Çelik ve Deniz Zarakolu; İstanbul eski ve yeni İl Yöneticileri Dursun Yıldız, Ayşe Berktay, Aydemir Anlı, Mehmet Kaymaz, Nural Doğan, Pınar Tarlak, Mehmet Beyazıt, Aziz Tunç, Felemez Erkan, Şehmus Erol, Cafer Selçuk, İsmail Adanmış, Osman Akdağ (Batman'da alındı); Bağcılar İlçe Eşbaşkanı Eşref Yaşar ve parti üyesi Ahmet Demirsoy; Bahçelievler İlçe Başkanı Faruk Tur; Gaziosmanpaşa İlçe Başkanı Arif Yılmaz; Arnavutköy İlçe Başkanı Galip Ateş; Sancaktepe İlçe Başkanı Çiçek Arınç; Güngören İlçe Başkanı Talip Mikailoğulları; Ümraniye İlçe Başkanı Asuman Ergün; Şişli İlçe Başkanı Metin Eren; Esenler İlçe Başkanı Mehmet Tayyip Aslan; Küçükçekmece İlçe Başkanı Salih Baykal; Üsküdar İlçe Başkan Yardımcısı Mehmet Şerif Mergen Esenler; Esenler İlçe Başkanı Mehmet Tayyip Aslan ile parti üyeleri Şeyhmus Aydın ve Üzeyir Kutun; Bayrampaşa DTK üyesi Hikmet Kaymaz, BDP İlçe Yöneticisi Cumali Kaya ve ismi öğrenilemeyen 2 kişi; Sultangazi’den Aynetu Bulut, Hatice Vural, Songül Çayırlı, Gülşen Çayırlı, Aziz Tülay, Selahattin Tekin, İhsan Yelez, Muzaffer Güzel; Avcılar İlçe Başkanı Hikmet Duma; Tuzla İlçe Yöneticileri Faik Taşkaya ve Yüksel Gözde; Maltepe BDP üyesi Akgül Bozdağ; Kâğıthane İlçe Yöneticisi Üzeyir Akbulut; Beyoğlu İlçe Eşbaşkanı Fatma Dikmen, 2. Eşbaşkan Hayri Eser'in eşi Cemile Eser ile YAKAY-DER Yöneticisi Kemal Aydın, Tutuklu Aileleri Derneği (TUAD) yöneticisi Lütfiye Gürbüz, Özgür Gündem gazetesi çalışanları Kazım Şeker ile Türkan Ökmen, Ülker Özatik, Abdulhakim Süzgeç, Canşah Çelik, PM üyesi Songül Çelik, Cahit Özmaya ile eşi Semra Özmaya, Arnavutköy Belediye Meclis Üyesi Hatice Ural, Vahap Nas, İsmail Erdoğan, Yunus Akbaş ve Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) üyesi Önder Dişlioğlu'nun gözaltında bulunan isimler arasında olduğu öğrenildi. 77) 5 Kasım günü, İstanbul Kadıköy Belediyesi’ne yolsuzluk yapıldığı iddiasıyla baskın düzenleyen polisler, aralarında Belediye Başkan Yardımcısı Mustafa Demircan’ın da bulunduğu 18 kişiyi 107 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU gözaltına aldı. 10 kişinin Kadıköy Belediyesi Destek ve Ruhsat Şubelerinin çalışanları, 8 kişinin de ihalelere katılan firma temsilcisi olduğu belirtildi. Kadıköy Belediyesi baskın ve gözaltılarla ilgili açıklama yaptı. Açıklamada, "Uzun süredir, CHP’li Belediyelere yapılan “itibarsızlaştırma' operasyonları, CHP’li Avcılar, Büyükçekmece Belediyelerinden sonra Kadıköy Belediyesi’ne de uygulandı. Bu sabah saat 06.30'da belediye başkan yardımcımız, 2 müdür ve 4 çalışanımız, evlerinde yapılan aramalardan sonra ifadeleri alınmak üzere Gayrettepe Şube Müdürlüğü’ne götürülmüşlerdir" dendi. 78) 10 Kasım günü, İstanbul’da 7 Kasım günü düzenlenen eş zamanlı baskınlarda gözaltına alınan 21 kişiden 12'si tutuklandı. Tutuklananlar Metris Cezaevi’ni gönderildi. Dolapdere’de bir eylemde molotof kokteyli attıkları iddiasıyla yapılan operasyonlarda 21 kişi gözaltına alınmıştı. Gözaltına alınan 21 kişiden 15’inin dün akşam saatlerinde Beşiktaş’taki İstanbul Adliyesi’nde sorgularına başlandı. Sorgusu tamamlanan 15 kişiden 12’si AKP Zeytinburnu ilçe binaları ile CHP seçim aracına molotof kokteyli atmaktan tutuklanırken, 3 kişi serbest bırakıldı. 79) 22 Kasım günü, İstanbul, Bursa ve Kocaeli’de Kürdistan Topluluklar Birliği'ne (KCK) yönelik iddiası ile gözaltı operasyonu yapıldı. İstanbul'da Asrın Hukuk Bürosu'na yapılan baskının sürdüğü ve binada aramaların yapıldı. 48 avukat gözaltına alındı. Gültepe Mahallesi'nde bulunan evine yapılan baskınla gazeteci Cengiz Kapmaz da gözaltına alınanlar arasında yer aldı. 80) 22 Kasım günü eşi Zeynep Arat adına derneğimize gelerek başvuruda bulunan Bişer Arat, sabah saat 05.00 sıralarında eve gelen polislerin 4 saat süren arama sonrasında Zeynep Arat’ı gözaltına alarak Vatan’daki Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüklerini söyledi. Zeynep Arat daha sonra serbest bırakıldı. 81) 5 Aralık günü, BDP Kadın Meclisi üyesi Ayşe Irmak'ın Diyarbakır'a gitmek üzereyken İstanbul Bayrampaşa otogarında polislerce gözaltına alındığı öğrenildi. BDP Kadın Meclisi üyesi Ayşe Irmak, dün gece otobüsle Diyarbakır'a gitmek üzere gittiği Bayrampaşa Otogarı'nda yapılan kimlik kontrolünün ardından polislerce gözaltına alındı. Gözaltına alınma gerekçesi öğrenilemeyen Irmak'ın Aksaray'da bulunan İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğü belirtildi. 82) 5 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Abdülkerim Seçkin, oğlu Bayram Seçkin’in (1986) aynı günün sabahında saat 05.00-06.00 sıralarında İstanbul Terörle Mücadele Şubesi’nden olduğunu söyleyen polislerce gözaltına alındığını, gerekçe olarak KCK olduğunu söylediklerini, bir adet Laptop ve bilgisayarın hard-discini ve film CD’lerini alıp götürdüklerini belirtti. 108 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 83) 6 Aralık günü İstanbul'da "Devrimci Karargâh" üyesi oldukları iddiasıyla çeşitli adreslere eşzamanlı yapılan baskınlarda 12 kişi gözaltına alındı. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi polisleri tarafından sabah saatlerinde eşzamanlı olarak birçok adrese baskın yapıldı. Özel harekât ve çevik kuvvetten oluşan yüzlerce polisin katıldığı helikopterli operasyonda "Devrimci Karargâh" üyesi oldukları iddiasıyla 12 kişi gözaltına alındı. 84) 12 Aralık günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polisler tarafından sabah erken saatlerde İstanbul ve Samsun'da eş zamanlı ev baskınları yapıldı. Düzenlenen ev baskınlarında 20 kişi gözaltına alındı. Ev baskınlarının yaşandığı Nurtepe Semti'nde ise polis ablukası uzun süre devam etti. Baskınlarda DHKP-C üyesi oldukları iddiasıyla 20 kişi gözaltına alındı. İstanbul'da gözaltına alınanlar İl Emniyet Müdürlüğü'ne götürülürken, Samsun'daki gözaltıların da İstanbul'a getirileceği bildirildi. 85) 14 Aralık günü, Abdullah Gül'ün gelişinden saatler önce İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampusu önünde polis önlem almaya başladı. Seyyar satıcıların dahi didik didik arandığı Beyazıt'ta tezgahında yumurta bulunan bir seyyar satıcı polis tarafından durduruldu. Yumurtalarının bır kısmını yere düşüren seyyar satıcının tezgahına el koyan polisler satıcıyı alandan uzaklaştırdı. Gül'ün üniversiteye girdiği sırada Öğrenci Muhalefeti üyesi 5 öğrenci, "AKP'yi üniversitede istemiyoruz", "Gül okulumdan defol" sloganları atarak protesto etti. Cumhurbaşkanlığı korumalarının müdahale ettiği öğrenciler gözaltına alındı. Gül'ü protesto gösterileri kampüs içinde de sürdü. Sloganlarla Gül'ü üniversitede istemediğini belirten 7 öğrenci daha gözaltına alındı. 86) 20 Aralık’ta başlayan ve sonraki iki gün süren "Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK) operasyonu" kapsamında DİHA, Özgür Gündem Gazetesi, Etkin Haber Ajansı, Etik Ajans, Gün Matbaası ve Demokratik Modernite Dergisi'nin bürolarına ve çalışanlarının evlerine yapılan baskınlarda 49 gazeteci ve basın çalışanı gözaltına alındı. DİHA ve Özgür Gündem çalışanları; DİHA yazı işleri müdürü Fatma Koçak, DİHA imtiyaz sahibi Zuhal Tekiner, DİHA Diyarbakır muhabiri Mazlum Özdemir, DİHA Van muhabiri Evrim Kepenek, DİHA İstanbul muhabirlerinden Ömer Çelik, Çağdaş Kaplan, DİHA Urfa muhabiri Sadık Topaloğlu, DİHA Ankara muhabiri Kenan Kırıkkaya, İsmail Yıldız, Sevinç Tunceli, Güneş Ünsal, Nuri Fırat, Ziya Çiçek, Çiğdem Aslan, Ramazan Teköz, Semiha Alankuş, Ertuş Bozkurt, Diler Demirel, Hüseyin Deniz, ETHA editörü Arzu Demir, Birgün gazetesi muhabiri Zeynep Kuray, AFP foto muhabiri Mustafa Özer, Vatan gazetesi muhabiri Çağdaş Ulus, Demokratik Modernite dergisi yayın kurulu üyesi Nahide Ermiş, Cihan Albay, Etik Ajans müdürü Davut Uçar olarak belirlendi. Gözaltına alınan 49 kişiden, 36 kişi KCK üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 87) 20 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Hasan Erzi: “ Sabah saat 05.00 sıralarında polisler işyerimize gelerek arama yaptılar, her yeri dağıttılar. Çalışanım Şerafettin Sümeli ve Ali Fidan’ ı gözaltına aldılar.” Gözaltına alınma gerekçesinin KCK operasyonları çerçevesinde olduğunu belirtti. 109 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 88) 20 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Farız Özmen (1984): “ 19.06.2010 günü işten çıkmış eve gidiyordum. Polislerle bir grup genç sokakta çatışıyorlardı. Bu arada oradan geçerken polisler beni darp ederek gözaltına aldı. Arnavutköy karakoluna götürdüler ve orada ayağıma sopalarla vurarak, kırdılar ve daha sonra serbest bıraktılar. En son 18.12.2011’de kardeşimle semtimizde gezerken yolumuzu kesen sivil polisler (polis olduklarını kendileri söyledi) bizi arabaya bindirmeye çalıştılar. Bu yüzden ben ve ailemden birine bir şey olursa sorumlusu polislerdir.” diyerek daha öncede 4–5 kez polisler tarafından tehdit edildiğini beyan etti. 89) 20 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunanı Necmeddin Ulus: “ Vatan gazetesinde çalışan oğlum Çağdaş Ulus (1986) 20 Aralık sabahı saat 04.30 civarında evimize gelen polisler tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alınma nedeninin KCK operasyonu çerçevesinde olduğunu belirttiler.” dedi. 90) 20 Aralık 2011 Salı günü derneğimize başvuruda bulunan Belma Yıldıztaş: “20 Aralık sabah 05.00 sıralarında evimize yapılan baskın ve arama sonrası arkadaşım, gazeteci İsmail Yıldız (1981) gözaltına alındı. Gözaltı alınma nedeninin KCK operasyonu çerçevesinde olduğunu belirttiler” dedi. 91) 22 Aralık günü derneğimize başvuruda bulunan Arda Ateş: “ 14 Aralık 2011 Perşembe günü Mecidiyeköy’deki AKP binasına astığımız “Füze kalkanı istemiyoruz” yazılı pankart sonrası iki arkadaşımla gözaltına alındık. Karakola götürüldük işlemlerden sonra serbest bırakıldık. Bu gözaltından sonra beni telefonla arayan bir polis memuru sürekli beni taciz ediyor ve para teklifinde bulunuyor” dedi. Konu hakkında hukuki işlem talebinde bulundu. Kırklareli 1) 12 Haziran günü, Kırklareli’nde düzenlenen ev baskını sonucu “yasadışı El-Kaide Örgütü üyesi oldukları” gerekçesiyle 9 kişi gözaltına alındı. Kocaeli 1) 6 Nisan günü, Kocaeli’nde toplu taşıma ücretlerine yapılan zammı protesto etmek için yolu trafiğe kapatarak eylem yapmak isteyen öğrencilere biber gazıyla müdahale eden polis ekipleri 11 öğrenciyi gözaltına aldı. 110 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 2) 30 Mayıs günü, Kocaeli’nde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Emrullah Bingül’ün seçim çalışmaları kapsamında açtığı stantta bulunanlarla Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) üyesi oldukları iddia edilen bir başka grup arasında başlayan sözlü tartışmanın kavgaya dönüşmesi sonucu ikisi bıçakla 12 kişi yaralandı, olaya müdahale eden polis ekipleri 10 kişiyi gözaltına aldı. 3) 5 Haziran günü, Kocaeli’nde düzenlenen ev baskınlarında gözaltına alınan aralarında Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri İsmail Eskin’in de bulunduğu 16 öğrenciden 14’ü “suçu ve suçluyu övdükleri”, “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları” ve “yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamalarıyla 10 Haziran 2011’de tutuklandı. 4) 8 Haziran günü, Kocaeli’nin Gebze İlçesi’nde Bağımsız Devrimci Sınıf Platformu (BDSP) üyelerinin yürüttüğü seçim çalışmasına müdahale eden polis ekipleri, BDSP üyesi 2 kişiyi gözaltına aldı. 5) 5 Kasım günü, Kocaeli'nde NATO'nun füze kalkanı projesini protesto etmek amacıyla bir avukatlık bürosuna girerek pankart asan 2 kadın öğrenci tutuklandı. 6) 29 Kasım'da Kocaeli'nin merkez ilçesi İzmit'te bulunan Sabri Yalım Parkı'nda Kürecik'te kurulması planlanan NATO'nun füze kalkanını protesto etmek için çadır kurmak isteyen öğrencilere polis gaz bombası ve coplarla müdahale etmiş ve 17 öğrenci gözaltına alınmıştı. Arkadaşlarının gözaltına alınmasını tepki göstermek ve füze kalkanına karşı kamuoyu oluşturmak için 30 Kasım'da Dev-Genç üyesi liseliler aynı parkta yeniden çadır kurmak istemiş ve yine polis müdahalesi ile karşılaşmıştı. Çıkan arbededen 11 öğrenci yaka paça gözaltına alındı. 7) 1 Aralık günü, Kürecik'te kurulması planlanan NATO'nun füze kalkanına karşı İzmit'te çadır kurmak isteyen öğrencilere 4 gündür izin vermeyen polis çoğunluğunu liselilerin oluşturduğu 32 kişiyi gözaltına aldı. Ayrıca, İzmit Lisesi yanında kurulmak istenen çadıra sert müdahale eden polis 4 öğrenciyi tartaklayarak gözaltına aldı. Tekirdağ 1) 3 Haziran günü, Tekirdağ'ın Çorlu İlçesi'nde birçok eve düzenlenen baskınlarda 11 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi açıklanmazken, 11 kişinin Tekirdağ Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğü belirtildi. 2) 19 Ağustos günü, Aydınlık gazetesinin ve Ulusal Kanal televizyonunun İstanbul’daki merkezi ve Ankara’daki temsilciliklerine, bazı gazetecilerin evlerine polis baskınları yapıldı. Aydınlık gazetesi muhabirleri Mehmet Bozkurt, Caner Taşpınar, Zahide Ruhsar Şenoğlu ve Özlem 111 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Konurusta ile Ulusal Kanal TV Genel Yayın Yönetmeni Turan Özlü ve muhabiri İlyas Gümrükçü gözaltına alındı. Polis baskınlarının gerekçesi olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile eski KKTC Başbakanı Mehmet Ali Talat arasında yıllar önce yapılan telefon görüşmelerinin bu yayın kuruluşlarında haberleştirilmiş olması gösterildi. 3) 4 Aralık günü polisin tavrını protesto eden iki kadın öğrenci Sabri Yalım Parkı'nın karşısında bulunan işhanının 3'üncü katına çıkarak Berk Hukuk Bürosu'nu işgal etti ve "Füze kalkanı değil, demokratik lise istiyoruz" pankartı astı. Eylemciler polis tarafından gözaltına alındılar. 2. CEZAEVLERİ CEZAEVLERINDE SAĞLIK HAKKI İHLALI 1) 3 Ocak günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Salih Dinç, Tekirdağ 1 No’lu F Tiği Cezaevi’nde kalan oğlu Selman Dinç’in 30 Aralık 2010 günü kendisini arayarak, birkaç gün önce rahatsızlığı nedeniyle doktora gittiğini, ancak doktorun verdiği ilaçlar sonucunda zehirlendiğini, tekrar doktora gitmek istemesine rağmen buna izin verilmediğini ifade etti. 2) 10 Ocak’ta derneğimize gelerek başvuruda bulunan Serdar Güzel, Kocaeli 1 No’lu F Tipinde kalan, korsokof sendromu ve kopnitif bozukluk teşhisi konan Sami Özbil’in (1977) Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlık Kurulu tarafından cezaevi koşullarında kalmasının sağlığı için tehlike yaratacağı kararını vermesine rağmen, ailesinin tahliye talebinin reddedildiğini belirtti. Serdar Güzel ayrıca Sami Özbil’in kolon kanserine dönüşme riski taşıyan kron hastalığına yakalandığını ve bu hastalığının tedavisi olmadığını ifade etti. 3) 10 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta Özkan Gerçek, cezaevinde kendisinin ve bir grup arkadaşının henüz kesinleşmemiş cezaların keyfi ve hukuksuz bir şekilde uygulamaya konulduğunu belirtti. Bu bağlamda, Sadık Kan’ın 3 gün hücre, Özkan Gerçek’in 1 ay görüş ve 14 tutsağın 1 ay etkinlikten men cezası uygulanmaya başladığını ifade etti. Sağlık haklarının ihlal edildiğini belirten Gerçek, revirde her gün doktor olmadığından, sağlık raporu olan tutsaklar dahil hastane sevklerinin yapılmadığını, kelepçelemelerini kabul etmediklerinden dolayı tedavi olamadan geri getirildiklerini, bu uygulamaya itiraz eden Bülent Özdemir ve Volkan Yenel askerlerin saldırısına uğradıklarını belirtti. Gerçek, Bülent Özdemir’e gelen lastik ayakkabılar ‘verilmesi’ yönünde karar olmasına rağmen kendisine verilmediğini, infaz 112 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ hakimliğinin lehte karar vermiş olmasına rağmen açık görüşte fotoğraf çektirmelerinin engellendiğini ve 45/1 No’lu genelge gereği 10 kişinin haftada 10 saat sohbet etme haklarının verilmediğini ifade etti. 4) 10 Ocak günü derneğimize başvuran Dilek Yıldızhan 4 aydan beri Tekirdağ cezaevinde bulunan kardeşi Selçuk Yıldızhan’ın (1987) sağlık sorunlarının ciddi boyutta olduğunu, epilepsi hastalığı, yüzde seksen görme engelinin olduğunu ve penisinden 2 kez ameliyat olduğunu belirtti. İlk duruşması 1 Nisan 2011’de yapılacak olan Yıldızhan’ın şu anda tutuklu yargılandığını ve kardeşinin sağlığından endişe ettiğini ifade etti. 5) 10 Ocak günü, Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kaloriferlerin yakılmaması nedeniyle, Ferhat Çalgan adlı mahkûmun soğuktan etkilenerek yüz felci geçirdiği öğrenildi. 6) 21 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Çilem Babahan, Rize Cezaevinde kalan kardeşi Resul Yıldız’ın (1980) kalp ağrısı şikayetiyle doktora gittiğini, ancak kelepçeleri açılmadığı için muayeneyi reddettiğini bu nedenle cezaevine muayene edilmeden geri gönderildiğini ifade etti. 7) 26 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan İsmail Tepeli, kızı Deniz Tepeli’nin (1977) Sincan F Tipi Kadın Cezaevinde bulunduğunu, yumurtalıklarında 2.2 mm’lik kist olduğu ve kanaması tespit edilmesine rağmen Kırşehir’deki E tipi cezaevine sürgün edildiğini, oradan hastaneye gönderildiğini ve doktorun da aynı teşhisi koyduğunu belirtti. Kanser şüphesiyle ve patoloji/biyopsi yapılamadığı gerekçesiyle Ankara’ya sevkinin yapıldığını belirten İsmail Tepeli, Sincan Cezaevi’ne sevk edilen Deniz Tepeli’nin, yanında 5 jandarma olduğundan muayenesinin yapılamadığını, daha sonra rahatsızlanıp revire kaldırıldığında aldığı patoloji ve biyopsi raporlarına bakılmaksızın herhangi bir sağlık sorunun olmadığının söylendiğini ifade etti. 8) 30 Ocak günü, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde kalan Celal Yalçın’un yazdığı mektupta, Gülnaz Akkurt adlı mahkûmun, cezaevinde görme yetisini tamamen kaybettiği ve tek başına hiçbir yaşamsal ihtiyacını karşılayamadığı bilgisine ulaşıldı. 9) 2 Şubat günü derneğimize posta yolu ile ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Gülnaz Akkurt görme engelli olduğunu ve bu durumdan dolayı psikolojik rahatsızlıklar yaşadığını belirtti. Akkurt, 1 yıl Tekirdağ Devlet Hastanesinde tedavi gördüğünü, tedavisi sürerken cezaevi idaresinin keyfi bir tutumla randevularının kesildiğini belirtti. Görme yetilerini cezaevi koşullarından dolayı artık tamamen yitirdiğini belirtti. 10) 10 Şubat günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Cemal Beyhan: “Edirne F Tipi cezaevinde bulunan kardeşim Tekin Beyhan 7 aydan beri sürekli olarak tüm vücudunun ağrıdığını söylüyor. Özellikle kollarında ve boğazında çok ağrı oluyormuş. Kollarından ameliyat olması gerekiyor fakat yapılmıyor. Boğazı için ise doktor psikolojik olduğunu söyleyip 113 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU gönderiyormuş. Son 4–5 ay içerisinde sekiz kilo vermiş kardeşim. Yataktan kalkacak, yürüyecek hali yokmuş. Doktora götürülürken yaptıkları aramaya karşı çıktığından geri getiriliyormuş” dedi. 11) 16 Şubat’ta derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Muzaffer Öztürk, 19 aralık operasyonlarında kafasında kurşun, şarapnel yaralanması nedeniyle travma geçirdiğini, görme bozukluğu, geçici hafıza kaybı, dikkat dağınıklığı, kulak çınlaması, dengesizlik ve baş ağrısı gibi sağlık sorunları yaşadığını belirtti. Yaşadığı sorunların uzun süreli tek kişilik hücre yaşamının da etkileriyle artarak devam ettiğini ifade eden Öztürk, uzun süredir devam eden kronik bronşit rahatsızlığı doktorun da teşhis ettiği üzere astıma çevirdiğini belirtti. Bunun dışında, mide rahatsızlığı, kalp ritm bozukluğu ve hemoroit rahatsızlığı olduğunu dile getiren Öztürk, zaman zaman kanamaları olduğunu ve ilaç tedavisinin devam ettiğini belirtti. 12) 16 Şubat günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Kemal Ayhan, bacaklarının deri altında 25 tel dikişi olduğunu, 2002 yılında dikişleri aldırmak istediğinde, hiç anestezi uygulamadan almaya kalkıştıklarını gördüğünde bunu reddedip aldırmaktan vazgeçtiğini, cezaevinde yaşadığı darptan ötürü dikiş tellerinin birkaç tanesinin yerinden oynadığını ve koptuğunu belirtti. Ameliyat olmasına karar verilmesinin ardından, ameliyat sonrası 15 gün boyunca ihtiyaçlarını tek başına karşılayamaz raporu talep eden Kemal Ayhan’a “Yapamayız sen ağır müebbetliksin, ancak bu kadarını yapabiliriz (reviri kastederek), bir tane nöbetçi gardiyan koyacağız seslen yeter ” dediklerini belirten Ayhan, revirde sağlıksız şartlarda 3 gün boyunca kalmasına rağmen hiçbir görevlinin gelmediğini, çağrılarına kimsenin kulak asmadığını, sesini duyurmak için revirdeki sandalyeyi kapıya çarpıp kırdığı için de 3 gün hücre cezası aldığını ifade etti. 13) 19 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hazniye Dursun : “Hediye Aksoy gözleri görmeyen, göğüs kanseri tutuklu hasta. Geçtiğimiz günlerde Samatya hastanesinde göğsünün yarısı ameliyatla alındı” dedi. Hazniye Dursun, Hediye Aksoy için gerekli tedavi imkanlarının sağlanmamasından ötürü endişe içinde olduklarını belirtti. 14) 5 Mart günü derneğimize başvuruda bulunan Zekiye Vardar, eşi Basri Vardar’ın (1965) 9 Şubat’ta kaçak elektrik kullandığı dolayısıyla gözaltına alındığını ve tutuklandığını, eşinin ilik kanseri olduğunu ve yatalak olduğunu, doktorun eşinin 6 aylık ömrü kaldığını söylediğini ve artık o sürenin dolduğunu belirtti. Eşinin hangi cezaevinde olduğunu dahi bilmediğini belirten Zekiye Vardar, önce Metris Cezaevinde olduğunu, ancak orayı aradığında Silivri Cezaevi’ne götürüldüğünü öğrendiğini, Silivri’yi aradığındaysa orada olmadığını söylediklerini dile getirdi. 114 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 15) 11 Mart günü, 1990 yılında yaşanan mayın patlaması sonucu her iki gözünü kaybeden ve yaralı halde 8 yıl cezaevinde kalan ve bu süre boyunca tedavisi yapılmayan Hediye Aksoy 1998'de afla tahliye olmasına rağmen 2007 yılında yeniden tutuklandı. İki gözünü kaybeden ve kanser hastası olan Hediye Aksoy, sağlık koşulları cezaevinde kalmasına uygun almadığı halde tahliye edilmediği bildirildi. 16) 13 Mart günü, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi'nde kalan ve bacağından olduğu ameliyat nedeniyle 25 tane cıvalı tel dikişi bulunan Kemal Ayhan'ın, gardiyanlar tarafından darp edilerek dikişlerinin patlatıldığı öğrenildi. 17) 15 Mart günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mukaddes Burakmak, oğlu Devrim Burakmak’ın (1980) cinayetten yargılandığını, 3 yıl Silivri cezaevinde kaldığını, 2 hafta önce Metris’e getirildiğini belirtti. Silivri Cezaevi’nin oğlunun şizofren olduğunu söylediğini dile getiren Burakmak, Devrim’in hiçbir şey yemediğini, uyumadığını, bütün gün ayakta durduğunu, altını sürekli kirlettiğini cezaevi yönetiminden öğrendiğini belirtti. 18) 14 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Muş E Tipi Cezaevi’nde kalan Mesut Demir, Haydar Acar, Müjdat Yıldırımcı, KCK davasından tutuklu olan Ferzande Ağabey’in prostat kanserine yakalandığını, daha önce de 13 yıl cezaevinde kalan arkadaşlarının şu anda 1,5 yıldır tutuklu olduğunu ve tedavisinin yapılıp tahliye edilmesi gerektiğini ifade ettiler. 19) 16 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Muş E Tipi Cezaevi’nde kalan Kamil Kızıltan, KCK davasından tutuklu olan Ferzande Ağabey’in prostat kanseri olduğunu, kısa bir süre önce rahatslızlanıp Diyarbakır’a sevk edildiğini, cezaevinde tedavisinin mümkün olmadığını ifade etti. 20) 16 Mart günü derneğimize faks yolu ile ulaşan A. Hamit Tekdemir, Kamil Kızıltan, Bülent Kutmaral, Mesut Demir’e ait dört mektupta, arkadaşları Ferzende ABİ’nin daha önce siyasi düşüncelerinden dolayı defalarca gözaltına alınıp, ağır işkencelerden geçtiğini, çeşitli tarihlerde 13 yıl cezaevlerinde kaldıktan sonra cezaevi koşullarından ötürü birçok ağır hastalığa yakalandığını, son olarak da 24 Aralık 2009 günü KCK operasyonu adı altında tutuklandığını, bu tutukluluk hali devam ederken, hastalığı tam olarak ağırlaştığını ve en sonunda ölümcül sınıra vardığını belirttiler. 21) 17 Mart günü derneğimize faks yolu ile ulaşan iki mektupta Muhittin Çeter, Servet Akkaş ve Ekrem Aktürk, 10.02.2011 günü yazılı olarak hazırladıkları Kürtçe savunmalarına cezaevi idaresi el koyarak mahkemeye götürülmelerini engellediğini ifade etti. Bunun dışında, hastaneye götürülen ( ağır hastalar da dahil) kelepçelerinin çıkarılmadığını, tedaviye götürüldüklerinde çoğu kez tedavi edilmeden geri gönderildiklerini, bu şikayetlerini bildirdiklerinde Valilikten “Sonuç olarak; bu gibi şikâyetlerin hak aramaktan ziyade yasadışı talepler olduğu, bir manada çalışanları taciz amacı taşıdığı…” şeklinde bir yanıt aldıklarını belirttiler. 115 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 22) 05 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Deniz Çevrim, Bakırköy Kadın Tutukevinde tutuklu olarak bulunan kardeşi Pınar Çevrim’in kalp kapakçığında büyüme gibi ciddi bir kalp rahatsızlığına yakalandığını, bu hastalığın cezaevi koşullarında oluştuğunu, daha önceden kardeşinin böyle bir rahatsızlığı olmadığını belirtti. Çevrim, kardeşi iki defa kalp krizi aşamasına gelince, ambulansla hastaneye götürüldüğünü, askerlerin hastaneye götürürken kardeşine devamlı hakaret ettiklerini, tedavi için gerekli ayda bir yapılması gereken iğnenin de kardeşine yapılmadığını ifade etti. 23) 14 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yaşar Eriş (1971), cezaevinde 10 yıl kaldığını, açlık grevlerine katıldığını, tamamen cezaevi koşullarından ötürü sağlığının bozulduğunu belirtti. 24) 28 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Şah İsmail Karagöz, kızı Gönül Karagöz’ün (1974) 06.03.1997’de tutuklandığını, 29.06.2002’de tahliye edildiğini, cezaevinde kaldığı süre boyunca yaşanan hak ihlallerine karşı yaptığı açlık grevi eylemine katıldığını belirtti. Açlık grevinden ötürü Wernicke-Korsakoff hastalığına yakalandığını, vücudunda titremelerin olduğunu, tek başına ayakta duramadığını ve kendi işini kimsenin yardımı olmadan yapamadığını dile getiren Karagöz, kızının yeniden tutuklanma emrinin çıktığını, cezasının onaylandığını, ancak kızının durumunun hapishanede yatamayacak kadar kötü olduğunu belirtti. 25) 28 Nisan ve 10 Mayıs tarihlerinde derneğimize ulaşan mektuplarında, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Rohat Taysun, 22.03.2011 günü PKK davasından hükümlülerinin odalarının bir kısmına baskın yapıldığını ve yaralananların olduğunu; Rıfat Aslan, Yusuf Alkan ve Rohat Taysun’un darp raporu aldığını fakat bu raporların ilgili yerlere teslim edilmediğini belirtti. Serhat Eskin ve Azad Eskin’in istemleri dışında tek kişilik hücreye konulduğunu, kimi defterlere el konulduğunu ve slogan atıldığı gerekçesiyle 2 aylık iletişim yasağı aldıklarını ifade etti. Yazıları sebebiyle Süleyman Kılıç’ın 22 gün, Cahit Sayın’ın 12 gün, Erkan Bulut’un 11 gün, Suat Çalışkan’ın 11 gün hücre cezası aldığını, Kürtçe yayınların ellerine ulaşmaları konusunda sıkıntı çektiklerini, zaman zaman Kurmanci lehçesine izin verilse de anlaşılmayan bir dil olduğu gerekçesiyle Zazaki lehçesindeki yayınları alamadıklarını, Azadiya Welat gazetesinin çok nadir kendilerine verildiğini belirtti. Hücrede kalp sıkışması yaşayan Azad Eskin’in hastaneye kaldırıldığını, Aydın Can’ın odasında rahatsızlık geçirdiğini ve arkadaşlarının görevlileri çağırmasına rağmen, 1 saat gecikmeli olarak gelen görevlilerin de Can’ı hastaneye götürmeyip, tedavi görmeden geri gönderildiğini belirtti. Ortak faaliyet alanında M.Ali Değirmencioğlunun hastalanması ve acilen odasına götürülmesi talep edilmesine karşın, süre dolmamasına rağmen bütün mahpusların odalarına gönderildiğini, Erhan Özel’in 3 aydır hastane sevki için beklediğini,diğer sağlık sorunu yaşayan mahkumların 116 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ diyetlerine uygun, düzenli ve yeterli yemek verilmediğini ifade etti. Sanıkların savunma hakkının da Kürtçe savunmaya izin verilmemesi nedeniyle yok sayıldığını belirten Rohat Taysun, Danıştay’ın kararı sonucu açık görüş haklarının da ellerinden alınmak istendiğini belirtti. 26) 2 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Hüseyin Dalkaya, 1.5 sene cezaevinde kaldığını, cezaevinde kaldığı süre boyunca sağlık sorunları olduğunu, bu sorunların cezaevi koşullarından kaynaklandığını, yaklaşık 20 kilo verdiğini, önceleri bunun psikolojik olduğunu düşünse de karnında yoğun ağrılar olduğunu ifade etti. 27) 04 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ali Yavuz (1989), 16 ay Kandıra F Tipi cezaevinde kaldığını, 30 Mart’ta tahliye olduğunu, ancak 1 Nisan’dan bu yana karnında bir şişlik oluştuğunu ve bu rahatsızlığın cezaevi koşullarından kaynaklandığını belirtti. 28) 10 Mayıs günü derneğimize başvuruda bulunan Mehmet Singil, oğlu Mazlum Singil’in Nisan’da Tuzla’da bir parkta meydana gelen patlamadan yaralandığını, 10 gün hastanede tedavi gördüğünü, vücudunda kırık ve yüzünde yanık olduğunu, iki parmağının koptuğunu belirtti. Singil, oğlunun 10 gün hastanade gördüğü tedavi sonrasında Metris Cezaevine gönderildiğini, oğlunun Metris Cezaevi revirinde kaldığını, ancak cezaevi revir koşullarında oğlunun sıhhatine kavuşamayacağı kaygısı taşıdığını ifade etti. 29) 12 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Feyzullah Gömi, 1993 yılında cezaevine giren kardeşi Kemal Gömi’nin (1968) cezaevi koşullarında şizofreni hastalığının baş gösterdiğini, birçok raporu olmasına karşın Cumhurbaşkanının af taleplerini reddettiğini, Sincan F Tipi’nde hücrede olduğunu ve kendine bakamayacak durumda olan kardeşinin sağlığından endişe ettiğini belirtti. 30) 18 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Derya Altun (1992), 6 Ocak’ta gözaltına alınarak tutuklandığını, cezaevinden çıktığını, ancak cezaevi koşullarından ötürü psikolojik sorunlar yaşadığını belirtti. 31) 23 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Hediye Aksoy, 1994 yılında bir patlama sonucu iki gözünü kaybettiğini, o halde gözaltına alınıp işkenceye maruz kaldığını, Erzurum’da süren 11 aylık avukatsız yargılanma sonucu ceza alarak 94-2000 yılları arasında Erzurum, Sakarya, Çanakkale, ve Ümraniye cezaevlerinde kaldığını, bu süre içinde toplam 9 ay Bayrampaşa Devlet Hastanesinde tedavi gördüğünü, 2000 yılı Şubat ayında şartlı tahliye edildiği ifade etti. Daha sonra 4 kez ameliyat olduğunu, 2007 yılının Nisan ayında tekrar gözaltına alındığını, 2 yıl yargılanarak 18,5 yıl ceza aldığını, 4 yılı aşkın bir süredir Bakırköy Cezaevinde bulunduğunu belirtti. Sağlık sorunlarının devam ettiğini, son olarak meme kanseri teşhisiyle 2011 Şubat ayında ameliyat olduğunu, cezaevinde tedavi sürecinin çok kötü geçtiğini, o koşullarda iyi bir tedavi imkanının sağlanamadığını belirten Hediye Aksoy, son olarak sağlık sorunları dolayısıyla ailesi serbest bırakılmasını talep ettiğinden, Bakırköy Eğitim ve Araştırma 117 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Hastanesi’ne sevk edildiğini, sağlık kurulundan alınan raporla Adli Tıp Kurumu’na götürüldüğünü, 2009 yılında kurulun ‘%85 engelli,tek başına yaşamını sürdüremez’ şeklinde rapor vermiş olmasına rağmen, daha sonra aksi yönde bir rapor verdiklerinin duyumunu aldığını fakat sürecin henüz kesinleşmediğini ifade etti. 32) 30 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Eşref Arslan Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Gülnaz Akkurt’un rahatsızlığının Hediye Aksoy’dan farklı olmadığını, sağlık raporlarını İHD’ye ulaştırmak istediklerini, ancak engellendiklerini, Akkurt’un avukatının süreçte oldukça ilgisiz ve pasif kaldığını belirtti. Arslan ayrıca Gülnaz Akkurt’un 14 aydır odasını değiştirmek istediğini, ancak cezaevi yönetimi tarafından reddedildiğini ifade etti. 33) 13 Haziran günü derneğimize gelerek yapmış olduğu başvuruda, Haldun Karyoe, 1995 yılında yeğeni Hatice Yazgan’ın Tokat kırsalında, Tokat Polis Merkezinde ve Adana Polis Merkezinde tutularak işkence gördüğünü, sol bacağında kırılma olduğunu, Adana Elbistan, Kayseri, Adapazarı ve Çanakkale Cezaevlerinde kaldığını, 2000 yılında ölüm orucuna başladığını ve toplam 130 gün sürdüğünü belirtti. 2001 yılında WKS teşhisiyle tahliye edilen Hatice Yazgan’ın, rapor süresi dolunca hakkında tekrar tutuklama cezasının çıkarıldığını, ancak 16812 maddesinin düzenlenmesinden sonra cezasının düştüğünü, yalnız 1.5 yıl Çanakkale operasyonu nedeniyle ceza verildiğini ifade etti. Tahliye olduktan sonra TİHV’de tedavi gördüğünü, daha sonra Yunanistan’a gittiğini ve 10 yıldır orada olmasına rağmen kendisine mülteci statüsü verilmediğini belirtti. 34) 18 Haziran günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Barış Başak, üç yıldır tutukluluğu devam eden Gülnaz Akkurt’un %85 oranında engelli olduğunu, gözlerinin %100 oranında görmediğini, F tipinde 3 kişilik odada kaldığını, odasının yerini değiştirmek istese de cezaevi yöneticileri tarafından keyfi olarak engellendiğini belirtti. Sağlık durumu nedeniyle tahliye edilmesi gerekirken, sağlık raporunu hastanenin kendisine vermediğini, avukatının savcılığa başvurması gerektiğini ancak avukatı ise başvuruda bulunmadığını ifade etti. 35) 20 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Suzan Zengin, yaklaşık 2 yıl kaldığı cezaevi koşullarında yüksek tansiyon, ülser, kemik erimesi, kolesterol gibi kronik rahatsızlıkları artmaya başladığını, bu süre zarfında bunlara yeni sağlık sorunlarımda eklendiğini, örneğin yüzünde kist oluştuğunu ve ameliyat olduğunu ifade etti. Tedavi amaçlı cezaevinde fazla antibiyotik yüklemesinden dolayı sürekli tekrarlayan alerjik reaksiyonlar olmaya başladığını, her iki göğsünde şişlikler ve ağrılar oluştuğunu, ayrıca ağzında kist ve enfeksiyon olduğunu belirtti. 118 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 36) 26 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Abdülbaki Atsak, 23.06.2011 günü Tekirdağ 2 No’lu F tipi cezaevinden tahliye olduğunu, F tipinin ağır tecrit şartlarından ve cezaevi koşullarından dolayı şiddetli bel ağrıları, midede zaman zaman ağrı ve kramp, boğazda yanma ve iltihaplanma ve ciğerlerinden büyük yaşadığını dile getirdi. 37) 4 Temmuz günü, Bolu F Tipi Cezaevi’nde kalan şeker hastası Ufuk Keskin’in (35) rahatsızlığının ilerlememesi için almasının zorunlu olduğu diyet yemekleri; Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün “talebin karşılanması” yönündeki direktifine rağmen, “iaşe bedelinin karşılanmaması” gerekçe gösterilerek verilmedi. 38) 12 Temmuz günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selman Dinç (1983), Tekirdağ 1 No’lu F tipinde kaldığını, cezaevinden yeni çıktığını, cezaevinde kaldığı süre boyunca sürekli hakaret, dayak ve işkenceye maruz kaldığını, bu sürede bronşit, mide vb. sağlık sorunlarının oluştuğunu, cezaevi yönetimi tarafından verilen ilaçların ya tarihinin geç olduğunu ya da hiç vermediklerini belirtti. 39) 13 Temmuz günü, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan Osman Evcan’ın vejetaryen olmasına rağmen cezaevi yönetiminin uygun yemekler vermediği; uygulama nedeniyle Osman Evcan’ın yazdığı şikâyet dilekçelerine el konulduğu ve hastalığı nedeniyle götürüldüğü hastanede doktor muayenesi sırasında kelepçelerinin çıkarılmadığı öğrenildi. 40) 19 Temmuz günü, derneğimize gelerek yapmış olduğu başvuruda bulunan Pınar Banur Bilgiç, Kandıra 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Ayhan Duyku’nun haziran ayı başından beri süngerli odaya götürülerek baskı ve işkence gördüğünü, bazı gardiyanların kendisini intihara teşvik ettiklerini, yumurtalıklarında ciddi sorun olmasına rağmen tedavi koşullarının sağlanmadığını ifade etti. 41) 22 Temmuz günü, Kırıkkale 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde KCK/TM Davası’ndan tutuklu bulunan Ahmet Arslan’nın koğuşundan zorla çıkarılarak gardiyanlar tarafından darp edildiği; revir doktorunun “acil servise gönderilmeli” demesine rağmen hastaneye götürülmediği Ahmet Arslan’ın durumu ailesine haber vermesiyle öğrenildi. 42) 26 Temmuz günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Vinod Khan, Bakırköy Cezaevi’nde bulunan Er. Linda Fernandez Zambrama’nın cezaevinde çay demlemekteyken 6 aylık bebeğinin üzerine kaynar su döküldüğünü, bebeği cezaevi doktoruna götürdüklerinde, doktor kendisine bunu kasıtlı yaptığını ima edip çok kötü davrandığını ifade etti. Cezaevinde sürekli işkence ve şiddete maruz kaldığını, ölümle tehdit edildiğini, yumurtalıklarında sorun olduğundan özellikle o bölgesine şiddet uygulandığını ifade etti. 43) 28 Temmuz günü, Kırıklar (İzmir) 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Wernicke-Korsakoff hastası Zeynel Abidin Çoban, üzerindeki baskılar nedeniyle başladığı açlık grevinin etkisi sonucu rahatsızlanarak yoğun bakıma kaldırıldı. 119 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 44) 8 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Metin İnce, kaldığını, ciddi sağlık sorunları oluştuğunu belirtti. 4 yıl cezaevinde 45) 9 Ağustos’ta derneğimize ulaşan mektupta Erzurum E Tipi Cezaevi’nde kalan Bülent Zengin, epilepsi hastası olduğunu, çok sık nöbetler geçirdiğini, kötü rüyalar gördüğünü ifade etti. 46) 18 Ağustos günü derneğimize ulaşan mektupta Serdal Duman, 2009’dan beri cezaevinde olduğunu, 7 yıldır böbrek hastası olduğunu, haftanın 3 günü diyalize bağlandığını ve ancak bu sayede yaşadığını belirtti. Babasının ona bir böbreğini vermek istediğini ifade eden Serdal Duman, bu hastane koşullarında bunun mümkün olmadığını belirtti. 47) 3 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ramazan Badur, Mardin Midyat M Tipi Kapalı Cezaevi’nde bulunan babası Latif Badur’un (1961) 36 yıl ceza almış olduğunu, cezasının bitimine 16 yıl kaldığını, babasının siroz hastası olduğunu, şimdi de karaciğer kanseri olduğunu ve türberkiloz hastalığına yakalandığını belirtti. Babasının 15 gün Diyarbakır Dicle Üniversitesi Hastanesi’nde tedavi gördüğünü, ardından Adana Çukurova Üniversitesi’ne sevk edildiğini, ancak yoğun bakımdan çıkarıldığını ve hastanede mahkum odasına koyulduğunu, bu koşullar altında babasının sağlığının ciddi tehdit altında olduğunu ifade etti. 48) 5 Ekim günü, Kandıra (Kocaeli) 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Sami Özbil’in Crohn hastası olmasına rağmen cezaevi yönetiminin hastalığa uygun diyet yemekler vermediği; bu nedenle Sami Özbil’in sindirim kanallarının iltihaplandığı öğrenildi. 49) 25 Ekim’de derneğimize gelerek başvuruda bulunan Eylem Akıncı, babası Eyvaz Akıncı’nın (1955) 18 Eylül 2011 günü gözaltına alındığını, babasının hiper tansiyon, akciğer ve astım hastalığını olduğunu, ayrıca midesinden, safra kesesi ve fıtıktan ameliyat olduğunu, bu sağlık sorunlarından ötürü babasının tutukluluğuna itiraz ettiklerini, ancak olumsuz yanıt aldıklarını dile getirdi. 50) 2 Kasım’da derneğimize gelerek başvuruda bulunan Derya Geçer, babası Necmi Aksoy’un (1963) 11 aydan beri Silivri Cezaevinde olduğunu, babasının kanser olduğunu, ancak Silivri Devlet Hastanesinde Onkoloji Bölümü olmadığından babasının tedavisi için uygun bir hastane olmadığını ifade etti. Babasına Risterdal adlı şizofreni hastalarına verilen ilacın verildiğini belirten Geçer, babasının akli dengesinde bir sorun olduğundan endişe duyduklarını belirtti. 51) 10 Kasım’da derneğimize gelerek başvuruda bulunan Altun Gül, Rize Kalkandere Cezaevi’nde bulunan kardeşi Müslüm Şenses’in şeker hastası olduğunu, cezaevinde ona gerekli ilaçların verilmediğini, kardeşinin 1 yıl önce Van Cezaevindeyken kalp krizi ve yüz felci geçirdiğini, buna yönelik tedavinin de tam olarak yapılmadığını ifade etti. 120 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 52) 21 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Vezire Ürey, eşi Mahmut Ürey (1952)’in haksız yere tutuklandığını, safra kesesinde taş olduğunu belirtmesine karşın gerekli tedavi imkanlarının sunulmadığını, daha sonra durumu ağırlaşınca ameliyat edildiğini, ancak şu an Metris Cezaevi’nde tek kişilik bir yerde tutulduğunu ve kendisine bakacak durumu olmadığını ifade etti. 53) 28 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ali Bulut, kızı Zeliha Bulut’un (1974)hastalığı için hastaneye götürülürken yanındaki görevlilerin doktora “Bu terörist” dediklerini, bunun üzerine Zeliha Bulut’un o askerin odadan çıkarılmasını talep ettiğini, bunun üzerine ikinci bir muayene için başka bir bölüme gitmesi gerekirken, bir günde iki bölüme birden gidemezsin diyerek apar topar Bulut’un cezaevine götürüldüğünü belirtti. 54) 1 Aralık günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Özgül Boyraz, annesi Canşah Çelik (1952) nin kronik astım hastası olduğunu, geçen yıl kalp krizi geçirdiğini, ancak 2 aydır tutuklu bulunduğu Bakırköy Kadın Cezaevinde gerekli sağlık koşulları oluşmadığı için diğer hastanelere ring aracı yok diyerek sevkinin sağlanmadığını belirtti. 1)CEZAEVLERINDE HABERLEŞME HAKKININ İHLALI 1) 03 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Beyhan Aktaş eşi Murat Aktaş’ın (1975) 13.12.2010 tarihi itibariyle zorunlu olarak Edirne F Tipi cezaevine sürgün sevk edildiğini belirtmiştir. Cezaevi yönetimi tarafından uygulanan baskılara karşı verilen tepkilerin çeşitli disiplin cezalarıyla karşılık bulduğunu söyleyen Beyhan Aktaş halen açık- kapalı olmak üzere görüş cezası uygulandığını belirtmiştir. 2) 10 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta Özkan Gerçek, cezaevinde kendisinin ve bir grup arkadaşının henüz kesinleşmemiş cezaların keyfi ve hukuksuz bir şekilde uygulamaya konulduğunu belirtti. Bu bağlamda, Sadık Kan’ın 3 gün hücre, Özkan Gerçek’in 1 ay görüş ve 14 tutsağın 1 ay etkinlikten men cezası uygulanmaya başladığını ifade etti. Ayrıca infaz hakimliğinin lehte karar vermiş olmasına rağmen açık görüşte fotoğraf çektirmelerinin engellendiğini ve 45/1 nolu genelge gereği 10 kişinin haftada 10 saat sohbet etme haklarının verilmediğini belirtti. 3) 10 Ocak günü Suat Çalışkan, Nuri Avcı ve Emin Çiçen’in derneğimize ulaşan mektubunda, yazılan mektupların birçoğuna el konulduğu ve yırtıldığı, Haydar Ali Ak’ın kurduğu ekiple fiziksel işkenceyi olağan hale getirdiği dile getirildi. Çalışkan, Avcı ve Çiçen, rutin dışı baskın aramaların, zorla oda değiştirmelerin, sözlü ve fiili tacizlerin artarak devam ettiğini belirttiler. Bunun dışında, sohbet haklarının engellendiğini, kurslara çıkarılmadıklarını, havalandırma 121 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU haklarının verilmediğini, sağlık haklarının ihlal edildiğini, yazdıkları dilekçelerin yerlerine ulaştırılmadıklarını ya da aleyhlerinde sonuçlandırdıklarını ifade ettiler. 4) 12 Ocak günü Kırıkkale F Tipinde kalan Behçet Adanmış’ın derneğimize ulaşan mektubunda, haberleşme hakkının ihlal edildiğini, aylardır telefon evrakları daha önce kaldığı Kırklareli Cezaevinden gelmediği için ailesine telefon açamadığını ifade etti. 5) 9 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Pamuk Yıldız: “ Oğlum Resul Yıldız (1980) ile 09.02.2011 günü yaptığım telefon görüşmesinde oğlum ve arkadaşlarının odalarına asker ve A takımı denilen bir ekip girip hepsini ölümle tehdit ederek, özel eşyalarını dağıttığını söyledi. Hepsini ayrı ayrı odalara koymuşlar, iletişim ve hücre cezası verilmiş. Oğlum kendi ve arkadaşlarının hayatından endişe duyduğunu söyledi. Ben de endişe duyuyorum. A takımı dedikleri ekip sürekli tahrik ve taciz ediyormuş” dedi. 6) 19 Mart günü, tutuklu İbrahim Eker'e Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Kürtçe ve Türkçe olarak basıp TBMM'de milletvekillerine dağıttığı ünlü Kürt şair Ehmedê Xanî'nin ünlü eseri Mem û Zîn, Sincan 2 No'lu F tipi Eğitim Kurulu'nca 'sakıncalı' bulunarak verilmediği öğrenildi. 7) 25 Mart günü, Ergenekon soruşturması kapsamında Gazeteci Ahmet Şık’ın tutuklanmasına neden olan, henüz basılmamış kitabı İmamın Ordusu’nun taslağının bir örneğinin olabileceği şüphesiyle Ahmet Şık’ın Silivri L Tipi Cezaevi’ndeki koğuşunun arandığı öğrenildi. Arama sonrasında kitabın taslağının koğuşta bulunamadığı fakat bazı fotoğraflara el koyulduğu bildirildi. 8) 25 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Zeynel Firik, posta yoluyla adıma gönderilen Özgür Gelecek, Halkın Günlüğü gazeteleri ve “ Düşleri Gerçeğe Dönüştürmek” adlı kitabı hakkında toplatma kararı olmamasına rağmen, hapishane eğitim kurulu tarafından sakıncalı bulunarak verilmediğini ifade etti. 9) 4 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Ahmet Türk, Engin Mısır, Bayram Aslanoğlu, Lütfi Yavuzaslan, Süleyman Süle, Nasrettin Merter, Mahmut Filiz, Ender Arslan, Abuzer Doymaz, Vahdettin Şahin, M.Nesih Aslan, Kürşat Fırat Vural, Hakan Yılmaz, Faruk Kızılkaya, Ercan Marhan, Onur Kapar, Velat Siner, Barış Mete, İrfan Ataş, Adem Orhan, Tekin Beyhan, Sabri Deniz, Metin Güler, Cahit Abukan, Mikail Yazıcı, Yıldırım Turgut, Muhittin Çeter, Erhan Arslan, Ekrem Aktürk, Murat Güran, İlhan Aslansoy, Onay Yürüklü, Hasan Kızılkan, Sabır Alabalık, Mahsum Atak, Mazlum Dikmen, Servet Akdeniz, Hakan Aşık, açlık grevinde olduklarını, tecrit uygulamasıyla ilgili bu güne kadar bütün devlet kurumlarına yaptıkları başvuruların sonuçsuz kaldığını, aileleri görüşe geldiğinde üstlerini çıkarmalarının istendiğini ve kötü muameleye maruz kaldıklarını, Azadiya Welat gazetesinin sadece haftada bir kere verildiğini, dışarıdan yollanan Kürtçe yayınların ancak 2-3 ay sonra ellerine geçtiğini, 122 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 10 saat olan ortak alan haklarının keyfi olarak 3 saate indirildiğini, yazdıkları Kürtçe savunmalara cezaevi yönetiminin el koyduğunu bildirdiler. 10) 13 Nisan günü, İstanbul Silivri L Tipi Cezaevi'nde kalan tutuklu gazeteciler Ahmet Şık ile Nedim Gürsel'in istediği Ermenice-Türkçe yayımlanan Agos Gazetesi'nin yabancı dilde olduğu gerekçesiyle bir ay boyunca cezaevi yönetimi tarafından gazetecilere verilmediği öğrenildi. Konuyla ilgili açıklama yapan Adalet Bakanlığı, yapılan müracaatlar üzerine gazetenin cezaevine girişine izin verildiğini ifade etti. 11) 29 Nisan günü, Tekirdağ 1 No’lu F tipi cezaevinde bulunan KCK davasından tutuklu Şehmuz Avcı, kolunu kıran gardiyanlar hakkında şikâyette bulununca 3 aylık açık görüş yasağı aldığı öğrenildi. Cezaevi ikinci müdürü ve 20 gardiyan hakkında Tekirdağ Savcılığına şikâyet dilekçesi gönderen Avcı, cezaevi idaresi hakkında dava açılmasını sağladı. Dava sonucu 2 gardiyan görevden uzaklaştırıldı. Bunun üzerine cezaevi yönetimi Avcı'ya 3 aylık açık görüşe yasağı getirdi. 12) 14 Temmuz günü derneğimize ulaşan mektupta, Murat Bakudan, Haziran ayının sonlarında adına Elbistan Pastanesine Köln’den bir kolinin geldiğini, üzerinde gönderenin adının olmadığının söylendiğini, koliden 7 adet kitap çıktığının söylendiğini, kitaplardan birkaçını daha önce okuduğunu, fakat Cengiz Kopmaz’ın İmralı Günleri adlı kitabını okumadığımı söylediğini ifade etti. Bu olay daha sonra basına yansıdığında kolinin gümrüğe geldiği ve içinden 15 adet kitap çıktığının söylendiğini ifade eden Kopmaz’ın yasaklı olmayan yayınları ulaştırılmamasının, cezaevinin yayın seçici kurulu varken 1. Sulh Ceza Mahkemesi’nin kitapları vermeme yetkisi olup olmadığının, kendisine ait olan koliyle ilgili soruşturmada sadece tanık olarak bulunmasının hukuki olup olmadığına dair şüpheleri olduğunu ifade etti. 13) 24 Temmuz günü, Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kalan hükümlü ağabeyi Şemsettin Yer’i ziyarete giden BDP yöneticisi Hülya Yer’in gardiyanlarla yaptığı bir tartışma nedeniyle Şemsettin Yer’i dört ay görüş yasağı aldığı öğrenildi. 14) 31 Temmuz günü derneğimize gelerek yapmış olduğu başvuruda Cihan Açış, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan kardeşi Aram Akyüz’ün, arkadaşlarıyla birlikte kamerasız bölgede darp edildiğini, tepki gösterdiklerinde işkenceye maruz kaldıklarını, yakınlarını telefonla araması gereken günlerde telefonun çalındığını ve görüşmenin gerçekleşmediğini görüş sırasında dayısının oğluna anlattığını ifade etti. 15) 8 Ağustos günü, derneğimize ulaşan mektupta, Sinan, Temmuz ayında yaşanmış olan hak ihlallerini anlatmak yazdığını belirtti. A17’deki mahkumlara saldırıldığını, kesinleşmiş disiplin cezalarına itiraz için İnfaz Hakimliğine yapılan başvuruların reddedildiğini, Atılım gazetesinin 25 Haziran tarihli 5.sayısına, Birgün gazetesinin 15-30 Haziran ve 6-8 Temmuz tarihli sayılarına el konulduğunu, dışarıdan gönderilen kitaplar adlarına kayıtlı değil denilerek verilmediğini ifade etti. İki mahkuma gönderilen yelek ve pantolona asker rengi olduğu 123 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU gerekçesiyle el konulduğunu, dört mektuba cezevi yönetimi tarafından el konulduğunu, üç mektuba da karalama kararı verildiğini, bir faks ve bir mektubun engellenmesine karşı yaptıkları itirazın reddedildiğini belirtti. Ali Taşyapan’ın ‘Duvarların İki Yakası’ ve Mahir Çayan’ın ‘Bütün Yazıları’ adlı kitaplara el konulduğunu, başka bir hapishaneye sevki çıkan mahkumun üzerine kayıtlı bazı eşyaları birlikte kaldığı arkadaşına bırakmak istemesi üzerine idare buzdolabına ve televizyona el konulduğunu, yedi mahkuma toplamda yirmi gün hücre cezası, üç ay ziyaret yasağı ve üç ay iletişim yasağı verildiğini ifade etti. 16) 12 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Naciye Köse, Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde bulunan oğlu Sinan Köse’yi 4 Ağustos’ta ziyarete gittiğini, oğlunun vücudunda belirgin darp izleri olduğunu ifade etti. Görüş çıkışı tahrik edici konuşmalarından ötürü gardiyanla aralarında tartışma çıktığını belirten Naciye Köse, gardiyanın kendisinin üzerine yürüyerek şiddet uygulamaya kalkıştığını söyledi. Bu olayın ardından eşinin ve kendisinin 1 yıl görüş cezası aldığını ifade etti. 17) 18 Ağustos günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde bulunan Sinan Gülüm, gazete, dergi gibi yayınların kendilerine verilmediğini, mektuplarının karalandığını ya da el konulduğunu, hücre ve iletişim cezaları verildiğini dile getirdi. 18) 2 Eylül günü, İstanbul’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı bir programda “parasız eğitim” talebini içeren pankartı açtıkları için tutuklanan iki öğrenciden Ferhat Tüzer’e “türkü söylediği” gerekçesiyle altı ay görüş yasağı verildiği öğrenildi. 19) 5 Eylül günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mihriban Yerlikaya, Rize Kalkandere Cezaevi’nde bulunan eşini açık görüşte görme imkânı olup olmadığını öğrenmek için cezaevini aradığını, eşinin daha öncesinden görüş yasağı olduğunu ancak bayramda bu yasağın geçerli olmadığını söylediklerini, bunun üzerine bayramda Rize’ye gittiğini, ancak gittiğinde görevlilerin bu bilginin yanlış olduğunu onunla adeta dalga geçerek söylediklerini, ‘’bugün gidin yarın gelin’’ dediklerini, orada kalma imkanları olmadığından dönmek zorunda kaldıklarını ifade etti. 20) 6 Eylül günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ahmet Dikmen, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan oğlu Lokman Dikmen’i açık görüşte görme imkânı olup olmadığını öğrenmek için cezaevini aradığını, oğlunun daha öncesinden görüş yasağı olduğunu ancak bayramda bu yasağın geçerli olmadığını söylediklerini, bunun üzerine bayramda cezaevine gittiğini, ancak gittiğinde görevlilerin bu bilginin yanlış olduğunu, ve görüşemeyeceğini söylediklerini dile getirdi. 1 saat beklediklerini, ardından çavuşun gelip kendilerine hakaret ettiğini, aynı anda çarşı iznine çıkan askerlerin saldırısına uğradıklarını ifade etti. 124 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 21) 8 Eylül günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Kazım Gündoğan, Sincan F Tipi Cezaevinde kalan ağabeyi Halil Gündoğan’ın 2. cildini basılmak-yayınlamak üzere yazdığı anı kitabına cezaevi idaresi tarafından el konulduğunu ve hakimin onayıyla da kitabın imhasına karar verildiğini ifade etti. Kitabın 1. Cildinin 2005 yılında yayınlandığını ve hakkında herhangi bir yasak olmadığını belirtti. 22) 18 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Adem Yüksekdağ, cezaevinde fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kaldıklarını, odalarına girilip şiddet uygulandığını, daha sonra hücre cezası verildiğini, Serhan Eskin, Azad Eskin ve M.Şirin Abay’a verilen hücre cezasının hala kaldırılmadığını ifade etti. Kitaplarına ve el yazmalarına el konulduğunu, dışarıdan yollanan kitapların kendilerine verilmediğini, Gündem ve Azadiya Welat gazetelerinin düzenli verilmediğini, açık görüş hakklarının ellerinden alındığını belirtti. 10 saatlik yerine sadece 5 saatlik sohbet hakkı verildiğini, üç kişilik yerine tek kişilik yemek verildiğini, sıcak su verilmediğini belirten Adem Yüksekdağ, son olarak bayramda açık görüş ziyaretine gelmeden bilgi almak için yönetimi arayan ailelere yanlış gün ve saat verildiğini, görüşe geldiğinde tepki veren ailelere ise müdahalede bulunulduğunu belirtti. 23) 21 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta, Seyfi Polat, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde sıcak su sorunu olduğunu, yayınların verilmediğini, nevresimlerin yırtık olduğunu ancak değiştirilmediğini belirtti. Polat, 1 Mayıs’ı kutladıkları için 1 ay iletişimden men cezası aldıklarını dile getirdi. 24) 28 Aralık günü, Abdullah Öcalan’ın tecrit koşullarının düzeltilmesi için açlık grevi eylemi yapan 67 pajk’lı kadın tutuklu ve hükümlüye bir ay açık görüş yasağı ve etkinliklerden men cezası verildiği öğrenildi. 2) CEZAEVLERINDE DISIPLIN UYGULAMALARI VE CEZALARI 1) 3 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Beyhan Aktaş eşi Murat Aktaş’ın (1975) 13–12–2010 tarihi itibariyle zorunlu olarak Edirne F Tipi cezaevine sürgün sevk edildiğini belirtti. Cezaevi yönetimi tarafından uygulanan baskılara karşı verilen tepkilerin çeşitli disiplin cezalarıyla karşılık bulduğunu söyleyen Beyhan Aktaş halen açık- kapalı olmak üzere görüş cezası uygulandığını belirtti. 2) 18 Şubat günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan ve yargılandığı davadan aldığı 10 yıllık cezayı yatan hükümlü Cem Kılıç'ın tahliye edilmediği, gerekçe olarak da cezaevinde söylediği türküden dolayı karara bağlanmayan disiplin cezasının gösterildiği öğrenildi. 125 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 3) 22 Şubat günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Seyfi Polat, müebbet hapis cezası almış arkadaşlarının infaz koşulları asgari yaşam standardının, yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanmasının kat kat gerisinde olduğunu, yaşanan ihlalleri duyurmak ve koşulların iyileştirilmesini sağlamak için ilgili birçok kuruma Adalet Bakanlığına, Meclis İnsan Hakları Komisyonuna dilekçeler yazdık, çözüm üretilmesini talep ettiklerini dile getirdi. Soruna dikkat çekmek için 14.10.2010 günün itibaren günde iki kez kapılara 2dk süre ile vurma eylemi başlattıklarını, Cezaevi idaresi’nin buna karşı haklarında kesinleşmiş hücre cezası olmamasına rağmen, havalandırma kapılarının kapatılmaya başlandığını ifade etti. Eyleme başladıktan bir süre sonra, kalabalık bir gardiyan grubu tarafından hücrelerinin basıldığını ve zor kullanarak havalandırma kapılarının gün boyu kapatıldığını belirtti. 14-17 Ekim tarihleri arasında bu zor kullanmanın kimi hücreler de fiziki saldırılara vardığını, ve bu fiziki saldırılar sonucu arkadaşlarından Muharrem Karagül, Mesut Şahinkaya, Serkan Solak ve Ali Nazım Atmalıoğlu’nun yaralandığını ifade etti. Bunun dışında, birçok hücrede eşyaların yerlere atılarak çiğnendiğini, birçok eşyanın kullanılamaz hale geldiğini, eylemden dolayı haklarında disiplin soruşturmasının açıldığını dile getirdi. 4) 8 Mart günü, Kandıra (Kocaeli) F Tipi Cezaevi’nde kalan Rıza Çatakbaş, Selman Tökü, Hüseyin Tepe’nin revire çıkmak için dilekçe yollamaları üzerine mahkûmların bulunduğu koğuşa giren gardiyanların, mahkûmları zorla dışarı çıkararak “süngerli oda”ya kapattıkları öğrenildi 5) 28 Nisan ve 10 Mayıs tarihlerinde derneğimize ulaşan mektuplarında, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Rohat Taysun, 22.03.2011 günü PKK davasından hükümlülerinin odalarının bir kısmına baskın yapıldığını ve yaralananların olduğunu; Rıfat Aslan, Yusuf Alkan ve Rohat Taysun’un darp raporu aldığını fakat bu raporların ilgili yerlere teslim edilmediğini belirtti. Serhat Eskin ve Azad Eskin’in istemleri dışında tek kişilik hücreye konulduğunu, kimi defterlere el konulduğunu ve slogan atıldığı gerekçesiyle 2 aylık iletişim yasağı aldıklarını ifade etti. Yazıları sebebiyle Süleyman Kılıç’ın 22 gün, Cahit Sayın’ın 12 gün, Erkan Bulut’un 11 gün, Suat Çalışkan’ın 11 gün hücre cezası aldığını, Kürtçe yayınların ellerine ulaşmaları konusunda sıkıntı çektiklerini, zaman zaman Kurmanci lehçesine izin verilse de anlaşılmayan bir dil olduğu gerekçesiyle Zazaki lehçesindeki yayınları alamadıklarını, Azadiya Welat gazetesinin çok nadir kendilerine verildiğini belirtti. Hücrede kalp sıkışması yaşayan Azad Eskin’in hastaneye kaldırıldığını, Aydın Can’ın odasında rahatsızlık geçirdiğini ve arkadaşlarının görevlileri çağırmasına rağmen, 1 saat gecikmeli olarak gelen görevlilerin de Can’ı hastaneye götürmeyip, tedavi görmeden geri gönderildiğini belirtti. Ortak faaliyet alanında M.Ali Değirmencioğlu’nun hastalanması ve acilen odasına götürülmesi talep edilmesine karşın, süre dolmamasına rağmen bütün mahpusların odalarına gönderildiğini, Erhan Özel’in 3 aydır hastane sevki için beklediğini,diğer sağlık sorunu yaşayan mahkumların diyetlerine uygun, düzenli ve yeterli yemek verilmediğini ifade etti. Sanıkların savunma 126 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ hakkının da Kürtçe savunmaya izin verilmemesi nedeniyle yok sayıldığını belirten Romat Taysun, Danıştay’ın kararı sonucu açık görüş haklarının da ellerinden alınmak istendiğini belirtti. 6) 29 Nisan günü, Tekirdağ 1 No’lu F tipi cezaevinde bulunan KCK davasından tutuklu Şehmuz Avcı, kolunu kıran gardiyanlar hakkında şikâyette bulununca 3 aylık açık görüş yasağı aldığı öğrenildi. Cezaevi ikinci müdürü ve 20 gardiyan hakkında Tekirdağ Savcılığına şikâyet dilekçesi gönderen Avcı, cezaevi idaresi hakkında dava açılmasını sağladı. Dava sonucu 2 gardiyan görevden uzaklaştırıldı. Bunun üzerine cezaevi yönetimi Avcı'ya 3 aylık açık görüşe yasağı getirdi. 7) 28 Haziran günü derneğimize ulaşan faksta, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde bulunan Yüztaş Yurtsever’in cezaevi idaresinin 17 Haziran ve 24 Haziran tarihlerinde düzenlediği keyfi soruşturmalar neticesinde hücre cezası aldığını dile getirdi. 8) 8 Ağustos günü, derneğimize ulaşan mektupta, Sinan, Temmuz ayında yaşanmış olan hak ihlallerini anlatmak yazdığını belirtti. A17’deki mahkumlara saldırıldığını, kesinleşmiş disiplin cezalarına itiraz için İnfaz Hakimliğine yapılan başvuruların reddedildiğini, Atılım gazetesinin 25 Haziran tarihli 5.sayısına, Birgün gazetesinin 15-30 Haziran ve 6-8 Temmuz tarihli sayılarına el konulduğunu, dışarıdan gönderilen kitaplar adlarına kayıtlı değil denilerek verilmediğini ifade etti. İki mahkuma gönderilen yelek ve pantolona asker rengi olduğu gerekçesiyle el konulduğunu, dört mektuba cezevi yönetimi tarafından el konulduğunu, üç mektuba da karalama kararı verildiğini, bir faks ve bir mektubun engellenmesine karşı yaptıkları itirazın reddedildiğini belirtti. Ali Taşyapan’ın ‘Duvarların İki Yakası’ ve Mahir Çayan’ın ‘Bütün Yazıları’ adlı kitaplara el konulduğunu, başka bir hapishaneye sevki çıkan mahkumun üzerine kayıtlı bazı eşyaları birlikte kaldığı arkadaşına bırakmak istemesi üzerine idare buzdolabına ve televizyona el konulduğunu, yedi mahkuma toplamda yirmi gün hücre cezası, üç ay ziyaret yasağı ve üç ay iletişim yasağı verildiğini ifade etti. 9) 2 Eylül günü, İstanbul’da 14 Mart’ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı bir programda “parasız eğitim” talebini içeren pankartı açtıkları için tutuklanan iki öğrenciden Ferhat Tüzer’e “türkü söylediği” gerekçesiyle altı ay görüş yasağı verildiği öğrenildi. 10) 1 Ekim günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Seher İnce, kızı Sevda Dilan’ın Denizli Bozkurt Kadın Cezaevi’nde kaldığını, cezasının bitimine üç ay kaldığını, kısa bir süre önce, arkadaşının yatağına uzandığı için müdür Emel Şahin’in kendisine hakaret ettiğini, buna karşılık kızının “Ben çocuk değilim, bana bu kadar hakaret etmeyin” dediğini, bunun üzerine kızına 4 gün hücre cezası verildiğini belirtti. Hücre cezası boyunca kızına yemek verilmediğini, kolestrol ilaçlarının verilmediğini, kızını kapalı bir cezaevine sevk etme kararı aldıklarını ve bu yüzden çok kaygılı olduklarını ifade etti. 127 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 11) 19 Kasım günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Azade Balbal, babası Lütfi Balbal’ın (1961) sevk edildiği Tekirdağ 2 No’lu Cezaevinde gardiyanlar tarafından detaylı arama yapmasına karşı çıktığından darp edildiğini, babası Lütfi Balbal, arkadaşları Cüneyt Özil ve Recep Karagül’ün 10 günlük hücre cezası aldıklarını dile getirdi. 3) CEZAEVINDE SEVK UYGULAMALARI 1) 3 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Beyhan Aktaş eşi Murat Aktaş’ın (1975) 13–12–2010 tarihi itibariyle zorunlu olarak Edirne F Tipi cezaevine sürgün sevk edildiğini belirtti. Cezaevi yönetimi tarafından uygulanan baskılara karşı verilen tepkilerin çeşitli disiplin cezalarıyla karşılık bulduğunu söyleyen Beyhan Aktaş halen açık- kapalı olmak üzere görüş cezası uygulandığını belirtti. Beyhan Aktaş, eşi Murat Aktaş’ın var olan çeşitli sağlık sorunlarının üstüne zorunlu sevkten kaynaklı da hem fiziksel hem de psikolojik baskı ve şiddete maruz kaldığını dile getirdi. 2) 4 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Murat Edemir 31–12–2010 günü Hüseyin Edemir’in apar topar sabah baskınıyla darp edilerek Edirne F Tipi Cezaevine götürüldüğünü belirtti. 3) 10 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Şemsettin Dülek, cezası bir yıldan az kalan Mehmet Çakan’ın Kırklareli Vize Cezaevine sevk ettiklerini, kapasitesinin çok üstünde mahkum barındıran cezaevinde koşulların uygunsuzluğundan ötürü başka koğuşa geçmek isteyen Çakan’ın müdür tarafından tehdit edildiğini, ‘tecride atarım seni, sen terör suçlususun’ dediğini ifade etti.. Hem sevk sürecinde hem de cezaevi müdürünün genel olarak Çakan’a ırkçı yaklaşımından dolayı Adalet Bakanlığına ve TBMM İnsan Hakları Komisyonuna dilekçe yazdığını ancak müdürün dilekçelerini geri çekme konusunda tehdit ettiğini belirtti. Şemsettin Dülek, Mehmet Çakan’ın cezaevinde orada can güvenliğinin tehlikede olduğunu ifade etti. 4) 29 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 1 No’lu Cezaevinde kalan Alişan Gül 5275 sayılı ceza ve güvenlik tedbirleri hakkındaki kanunun 25. maddesi ağırlaştırılmış müebbetliklerin haklarının en alt sınırını belirtmesine rağmen iyileştirme hapishane 128 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ yönetimlerinin inisiyatifine bırakıldığını belirtti. Cezaevinde baskı, sürgün ve sevk işkencesi uygulandığını ifade etti. 5) 4 Şubat günü derneğimize gelerek yaptığı başvuruda Özay Yıldırım, kardeşi Özcan Yıldırım’ın İsviçre’de Strafanstalt Thorberg 3326 Krauchthal Cezaevi’nde 3 yıldır bulunduğunu, 17 yıl hükmünün olduğunu, gidip gelişlerin ve ziyaretlerin zor olması nedeniyle büyük sıkıntı içinde olduklarını, kardeşinin cezasının Türkiye’de tamamlanmasını istediklerini dile getirdi. 6) 21 Şubat günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi'nden Kandıra F Tipi Cezaevi'ne zorla sevk edilen Ceyhun Bay adlı siyasi tutuklunun nakil sırasında darp ve kaba dayak işkencesine maruz kaldığını ve eşyalarının bile alınmasına izin verilmediği öğrenildi. 7) 14 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gülber Daldaban, oğlu Güray Daldaban’ın (1977) 7 Aralık 2010 günün beri tecavüz suçlamasıyla Çin’de cezaevinde tutuklu bulunduğunu, vasıtasıyla gittiği denizcilik firmasının oğluyla hiç ilgilenmediğini, oğlunun klostrofobisini olduğundan sağlığından endişe ettiğini, oğlu eğer suçlu ise Türkiye’de bir cezaevinde cezasını çekmelerini istediklerini dile getirdi. 8) 22 Mart günü, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi'nde C-80 numaralı koğuşta kalan iki mahkûmun, gardiyanlar tarafından dövülerek istekleri dışında başka koğuşlara nakledildiği ileri sürüldü. 9) 12 Temmuz günü derneğimize ulaşan mektupta, Silivri 6 No’lu Kapalı Cezaevinde kalan Saim Karataş, kendisi yakalandıktan 2 ay sonra ağabeyi Barış Karataş’ın da yakalandığını ve İstanbul 4 No’lu L Tipi Kapalı Cezaevi’ne getirildiğini, ağabeyi ve kendisinin aynı cezaevinde kalmak istedikleri için defalarca dilekçe verdiklerini ancak hepsinin reddedildiğini, gerekçe olarak cezaevlerinin dolu olmasını gösterdiklerini ifade eden Saim Karataş, ailesinin maddi sıkıntı içinde olduğunu, görüş günlerinin farklı olduğundan farklı zamanlarda tekrar tekrar gelmenin aileleri için çok büyük sıkıntı oluşturduğunu belirtti. 10) 3 Ağustos günü, Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kalan Volkan Akkuş, Bülent Kapar ile Ahmet Doğan’ın hücrelerine gelen gardiyanlar tarafından darp edilerek hücrelerinin değiştirildiği öğrenildi. 11) 13 Eylül günü, derneğimize ulaşan mektupta Ömer Çağırıcı, Diyarbakır D tipi Cezaevinde kaldığını, daha önce Erzurum'a sevk edildiğinin ancak ailesinin talebi üzerine geri getirildiğini belirtti. Temmuz ayında, cezasının bitmesine 10 ay kala, Giresun'a sevk edildiğini, dilekçe verdiğini ancak reddedildiğini ifade eden Ömer Çağırıcı, ikinci dilekçesininse Diyarbakır Cezaevi tarafından işleme konmadığını daha sonra öğrendiğini, Adalet Bakanlığı'na ve Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'ne başvurduğunu ancak yanıt alamadığını belirtti. Cezasının bitmesine 8 ay var kaldığını belirten Çağırıcı, babasının iki gözü de görmediğinden, annesi yaşlı ve hasta olduğundan ve iki kardeşi de Diyarbakır Cezaevi'nde kaldığından sevkini Diyarbakır Cezaevi’ne yapılmasını istediğini belirtti. 129 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 12) 16 Eylül günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ayşe Zorba, eşi Mehmet Zorba’nın (1945) Tokat Cezaevi’nden İstanbul yakınlarında bir cezaevine sevkinin yapılmasını istediklerini dile getirdi CEZAEVINDE EYLEMLER 1) 22 Şubat günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Seyfi Polat, müebbet hapis cezası almış arkadaşlarının infaz koşulları asgari yaşam standardının, yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanmasının kat kat gerisinde olduğunu, yaşanan ihlalleri duyurmak ve koşulların iyileştirilmesini sağlamak için ilgili birçok kuruma Adalet Bakanlığına, Meclis İnsan Hakları Komisyonuna dilekçeler yazdık, çözüm üretilmesini talep ettiklerini dile getirdi. Soruna dikkat çekmek için 14.10.2010 günün itibaren günde iki kez kapılara 2dk süre ile vurma eylemi başlattıklarını, Cezaevi idaresi’nin buna karşı haklarında kesinleşmiş hücre cezası olmamasına rağmen, havalandırma kapılarının kapatılmaya başlandığını ifade etti. Eyleme başladıktan bir süre sonra, kalabalık bir gardiyan grubu tarafından hücrelerinin basıldığını ve zor kullanarak havalandırma kapılarının gün boyu kapatıldığını belirtti. 14-17 Ekim tarihleri arasında bu zor kullanmanın kimi hücreler de fiziki saldırılara vardığını, ve bu fiziki saldırılar sonucu arkadaşlarından Muharrem Karagül, Mesut Şahinkaya, Serkan Solak ve Ali Nazım Atmalıoğlu’nun yaralandığını ifade etti. Bunun dışında, birçok hücrede eşyaların yerlere atılarak çiğnendiğini, birçok eşyanın kullanılamaz hale geldiğini, eylemden dolayı haklarında disiplin soruşturmasının açıldığını dile getirdi. 2) 4 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Ahmet Türk, Engin Mısır, Bayram Aslanoğlu, Lütfi Yavuzaslan, Süleyman Süle, Nasrettin Merter, Mahmut Filiz, Ender Arslan, Abuzer Doymaz, Vahdettin Şahin, M.Nesih Aslan, Kürşat Fırat Vural, Hakan Yılmaz, Faruk Kızılkaya, Ercan Marhan, Onur Kapar, Velat Siner, Barış Mete, İrfan Ataş, Adem Orhan, Tekin Beyhan, Sabri Deniz, Metin Güler, Cahit Abukan, Mikail Yazıcı, Yıldırım Turgut, Muhittin Çeter, Erhan Arslan, Ekrem Aktürk, Murat Güran, İlhan Aslansoy, Onay Yürüklü, Hasan Kızılkan, Sabır Alabalık, Mahsum Atak, Mazlum Dikmen, Servet Akdeniz, Hakan Aşık, açlık grevinde olduklarını, tecrit uygulamasıyla ilgili bu güne kadar bütün devlet kurumlarına yaptıkları başvuruların sonuçsuz kaldığını, aileleri görüşe geldiğinde üstlerini çıkarmalarının istendiğini ve kötü muameleye maruz kaldıklarını, Azadiya Welat gazetesinin sadece haftada 130 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ bir kere verildiğini, dışarıdan yollanan Kürtçe yayınların ancak 2-3 ay sonra ellerine geçtiğini, 10 saat olan ortak alan haklarının keyfi olarak 3 saate indirildiğini, yazdıkları Kürtçe savunmalara cezaevi yönetiminin el koyduğunu bildirdiler. 3) 11 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta Edirne F Tipi Cezaevinde kalan Tekin Beyhan, Sabri Deniz, Metin Güler, siyasi tutsak olmalarından ötürü maruz kaldıkları yoğun tecrit ve özel uygulamalara, sistematik hukuksuzluklara karşı son çare olarak açlık grevine başvurduklarını belirttiler. 4) 21 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta, Orhan Çaçan ve 17 arkadaşı, Türkiye cezaevlerinde bulunan siyasi mahkûmlar olarak sürece dair hassasiyetler taşıdıklarını belirterek, mevcut durumun kalıcı barışa evirilmesi için her türlü eylemlilik içinde bulunacaklarını beyan ettiler. Süreçte içinde bulundukları alanda dönüşümlü ve süresiz açlık grevleri yapacaklarını duyurdular. 5) 27 Nisan ve 3 Mayıs tarihlerinde, derneğimize mektup yoluyla ulaşan başvuruda Bülent Öztürk, Savaş Şahbudak, Mazlum Dikmen, Tuncay Genç , Erhan Arslan, Mücahit Abukan, Ergül İnce, Hasan Kartal ve Cahit Abukan, Onur Kapar, Hakan Yılmaz, Faruk Kızılkaya, K.Fırat Vural, Murat Özdaşlı, Ferhat Baysal, Hasan Kartal, Ahmet İnan, Deniz Yaşar, Eşref Kaya, Uysi Özalp, Ercan Marhan, Vahdettin Şahin, Selahattin Sarıkamış, Ergün Koçak, Servet Akdeniz, Hakan Aşık, Yılmaz Baysal, M. Zahit Şahin, Tuncay Genç, Yıldırım Turgut, Mikail Yazıcı, Şahabettin Demir, Seyfihan Öztekin kaldıkları Edirne F Tipi Cezaevinde açlık grevine başladıklarını duyurarak, taleplerini dile getirdiler “1-Askeri ve siyasi operasyonlara son verilsin. 2- Kürt dili ve kültürü üzerindeki baskılara son verilsin ve Kürt dili kültürüne karşı asimilasyoncu politikalar son bulup, Kürt dili resmi eğitim dili olsun. 3- Zindandaki ağır hasta ve çocuklar başata olmak üzere tüm siyasi mahkûmlar bir an önce serbest bırakılsın, 4- Yüzde on seçim barajı kaldırılsın.” 6) 9 Mayıs günü, cezaevlerinde bulunan PKK’li ve PAJK’lı mahkûmlar, hükümetin Kürt sorunu konusundaki tutumunu ve mahkemelerin kendilerine yönelik tavrını protesto etmek amacıyla süresiz açlık grevi ve mahkemeleri boykot kararı aldı. 7) 14 Mayıs günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Yasin Akyaz, kardeşi Ferhat Akyaz (1990), Kenan Gezici ve Yasin Yılmaz’ın son dönemde Kürt Halkına karşı yapılan hak ihlallerini, operasyonda ve savaşta ısrar eden hükümeti protesto etmek amacıyla 7 gündür açlık grevinde olduğunu ve bu grevin süresiz olduğunu duyurdu. 8) 17 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Maznun Özağar, Kürt halkının 4 temel talebinin (1-askeri ve siyasi operasyonlar durdurulsun. 2-Kürt dili ve kültürü üzerindeki baskılar kaldırılsın ve bunlara karşı ırkçı, inkarcı, asimilasyoncu politikalar son bulsun. 3-Cezaevlerinde bulunan ağır hastalar ve çocuklar öncelikli olmak üzere tüm siyasi mahkumlar serbest bırakılsın. 4- %10 seçim barajı kaldırılsın) yerine getirilmesini talep ettiklerini dile getirdi. 131 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 9) 18 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Tekirdağ 2 No’lu Cezaevi’nde kalan Yunus Öztürk, STK’ları askeri ve siyasi operasyonlara karşı yapılan sivil itaatsizlik eylemine ve Kürt halkına destek vermeye çağırdıklarını, seçimlerdeki %10 barajının kaldırılması gerektiğini, temel bir insan hakkı talebi olan anadilde eğitim hakkı için verilen mücadeleye en başta İHD olmak üzere bütün STK’ların destek olmasını talep ettiklerini ifade etti. Hücrelerde ölüme terk edilen hasta mahkumların durumu ile ilgili mücadele edilmesi gerektiğini belirten Öztürk, taş atan çocuklar hakkında yapılan yasal düzenlemelerin yetersiz olduğunu belirtiyor. 10) 9 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Sibel Duymaz Doğan, 8 Haziran’da savcının izniyle Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalan ağabeyi Haydar Duymaz ile görüştüğünü, ağabeyinin durumunun çok kötü olduğunu, vücudunda darp izlerinin çok belirgin olduğunu belirtti. Duymaz’ın 2 Haziran’da cezaevi 2. müdürü başta olmak üzere onlarca gardiyan tarafından öldüresiye dövüldükten sonra ağza alınmayacak hakaretler edilerek süngerli odada 10 saat bekletilip, zorla tek kişilik hücreye konulduğunu ifade etti. Buna karşılık Haydar Duymaz’ın 2 Haziran’dan bu yana açlık grevinde olduğunu, Adalet Bakanlığı’ndan biri gelmeden açlık grevinden vazgeçmeyeceğini belirtti. 11) 29 Haziran günü, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi'nde tek kişilik hücrede bir aydır açlık grevinde bulunan Haydar Duymaz avukatı aracılığıyla ölüm orucuna girdiğini duyurdu. Avukat Sezin Uçar, Adalet Bakanlığı'ndan heyet talebinden bulunurken, görüş yasağı olan Duymaz'ın annesi Fidan Duymaz, "Cezaevi idaresi oğlumun ölmesini istiyor" dedi. Avukat Sezin Uçar, Duymaz'ın, Adalet Bakanlığı'ndan bir heyetin cezaevindeki işkence olayını raporlaştırmadığı sürece açlık grevini sürdüreceğini kendisine ilettiğini ifade etti. 12) 25 Ağustos günü derneğimize ulaşan mektupta, Mücahit Abukan, M.Nesih Aslan ve Ahmet Malpolat, Abdullah Öcalan’ın bir süredir avukatlarıyla ve yakınlarıyla görüşmesi hukuksuzca engellendiğini, Abdullah Öcalan’ın yaşamından kaygı duyduklarını dile getirdiler. 13) 13 Eylül günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Emrah Nebioğlu, Erdi Aysal, Halit Özdaşlı, Servet Akdeniz, Mazlum Dikmen, Gökhan Alkan, Ekrem Aydoğan, M.Zahit Şahin, Tuncay Genç, Vahdettin Şahin, Onur Kapar, Şahavettin Demir, Şevket Delen, Sabri Deniz, Metin Güler, Metin Arslanlı, Nizam Öztürk, Hakan Aşık, Erhan Arslan, Seyithan Öztekin, Ahmet Türk, Metin Aslan, Ali Çanakçı, Lütfi Yavuzaslan, Adem Orhan, M.Baki Kaplan, Tekin Bayhan, Barış Mete, A.Selam Karam, Ulaş Erdoğan, İrfan Erdem, Muhammed Geltuna Abdullah Öcalan’ın bir süredir avukatlarıyla ve yakınlarıyla görüşmesi hukuksuzca engellendiğini, Abdullah Öcalan’ın yaşamından kaygı duyduklarını dile getirdiler. 132 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 14) 25 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta Ahmed Salah Ansari Hasan, Mısır uyruklu olduğunu, terör örgütü üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandığını, beraat kararı verilinceye kadar açlık grevinde olacağını ifade etti. CEZAEVLERINDE GENEL KOŞULLAR 1) 6 Ocak günü derneğimize ulaşan Bilal Aydemir’in mektubunda, haftada bir saat ortak kullanım alanına çıkarıldıklarını, hücre değişim taleplerinin kabul edilmediklerini, hücre arama adı altında girildiğini, odalarının dağıtıldığını, defter ve kitaplarının yırtılarak saldırıya uğradıklarını belirtti. Bilal Aydemir, birçok gazete ve derginin verilmediğini, disiplin kurulu tarafından açılan soruşturmaların sürekli aleyhlerine sonuçlandığını ifade etti. Günde kırktan fazla ilaç kullanması gereken Yılmaz Ayyıldız’ın ve geçirdiği rahatsızlıktan ötürü görme yetisini yitiren Gülnaz Akkurt’un acil tedavi edilmeleri gerekmesine rağmen cezaevi yönetimi tarafından yeterli özenin gösterilmediğini belirtti. Ayrıca sıcak su teminininde sorun yaşadıklarını, yemeklerin düşük kalorili, soğuk ve oldukça az verildiğini ifade eden Aydemir, revire çok geç götürüldüklerini ve götürülürken de darp edildiklerini belirtti. 2) 11 Ocak günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hatice Altun, kızı Derya Altun’un (1992) 6 Ocak’ta polisler tarafından evden gözaltına alındığını, 7 Ocak’ta tutuklanarak Bakırköy Kadın Tutukevi’ne gönderildiğini belirtti. Derya Altun’un ana yaşının 17 fakat kimlikte 19 olduğunu ifade eden Hatice Altun yapılan kemik testinin sonuçlarını henüz almadıklarını, kızının tutukluluğundan ötürü eğitimine devam edemediğini ifade etti. 3) 19 Ocak günü derneğimize ulaşan mektupta, Gebze M Tipi Hapishanesindeki kadın mahkumlar, koğuşlara ani baskınlar yapıldığını, suyun verilmediğini, yemeklerin az verildiğini, iletişim sorunları yaşadıklarını dile getirdi. 4) 21 Ocak günü derneğimize ulaşan fakslarda Tekirdağ 2 No’lu F Tipinde kalan Salih Çelebi ve Volkan Akkuş hala 12 Eylül koşullarının sürdüğünü ifade ettiler. Çelebi faksında: “Tutsaklar ağır tecrit koşulları altında hücrelerde tutuluyor. Talebi olmadığı halde yeri zorla değiştirilen insanların hiçbir eşyası kendisine verilmiyor. Elbiseleri ve tüm eşyalarına el konuluyor. 45/1 no’lu genelgede ki 10 kişi–10 saat sohbet hakkı yasadışı bir şekilde 3,5 yıldır uygulanmıyor. Ağır müebbet hükümlüler 23 saat havasız, 8 metrekarelik beton tabutlarda tutuluyor, günde 1 saat ayrı ayrı havalandırmaya çıkarılıyorlar. 14 Ekim 2010 günün bu yana havalandırma kapılarımız 21 saat boyunca kapalı tutuluyor. Bir ve üç kişilik hücrelerde havasızlıktan, hareketsizlikten sağlığımızı yitirme tehlikesiyle karşı karşıyayız. Kimi arkadaşlarımız fiziki saldırılarla karşı karşıya kaldılar” dediler. 133 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 5) 1 Şubat günü derneğimize ulaşan faksta, Gebze Cezaevi’nde kalan Gülbahar Alpsoy ve arkadaşları cezaevlerinde tutsakların adeta kobay gibi kullanıldığını, cezaevinde tüm yönergelerin erkeklere göre düzenlendiğini ve kadınların ihtiyaçlarının hiç gözetilmediğini belirtti. 6) 16 Şubat günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gazel Aydar: “ Sinop kapalı cezaevinde tutuklu bulunan Menderes Aydar (1985) dün yaptığımız telefon görüşmesinde “burada zor durumdayım, Şeref adlı depo sorumlusu gardiyan battaniye istediğimde bana ‘sen Kürtsün, sana battaniye vermem’ dediğini belirtti. 7) 17 Şubat günü derneğimize posta faks yolu ile ulaşan başvuruda, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi’nde kalan Volkan Akkuş, 2 No’lu F Tipi idaresinin yeni uygulaması siyasi tutuklu ve hükümlülerin havalandırma saatlerinin günde 2,5 saatle sınırlandırıldığını, cezaevinde 45/1 sayılı genelge de dâhil olmak üzere cezaevi yönetiminin hakları olan hiçbir uygulamayı hayata geçirmediğini, yaşanan tecritin git gide daha da derinleştiğini dile getirdi. 8) 8 Mart’ta derneğimize faks yoluyla ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevinde kalan Ferhat Baysal mahkemeye sunmak amacı ile yazmış olduğu savunması Kürtçe olduğu için 10.02.2011 günü mahkemeye gittiği esnada, cezaevi idaresi tarafından el koyulduğunu dile getirdi. Mahkemeye savunmasına el koyulduğu için savunma yapamayacağını söylediğinde “Bizi bağlamaz” cevabını aldığını belirten Baysal, savunma hakkı engellendiği için Edirne Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunmasına rağmen herhangi bir gelişmenin söz konusu olmadığını belirtti. 9) 10 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Ekrem Aktürk, Servet Akkaş, Muhittin Çeter’in Kürtçe savunmalarına el konulduğu, Ferhat Baysal, Ender Arslan, Hakan Aşık, Metin Arslan ve İlhami Yalçın’ın savunmalarına da bu gerekçeyle el konulduğunu ifade etti. 10) 14 Mart’ta derneğimize faks yoluyla ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevinde kalan Servet Akdeniz, Murat Altunkaynak, Mücahit Abukan mahkemeye sunmak amacı ile yazmış oldukları savunma Kürtçe olduğu için cezaevi idaresi tarafından el koyulduğunu, cezaevi yönetiminin böyle bir hakkı olmadığını belirtti. 11) 14 Mart günü derneğimize ulaşan mektupta, Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan Yılmaz Baysal, M.Cahit Şahin, Metin Arslan 8 Şubat günü yazmış oldukları Kürtçe savunmalarına el konulduğu, Ferhat Baysal, Ender Arslan, Servet Akdeniz, Hakan Aşık, Muhittin Çeter ve İlhami Yalçın’ın savunmalarına da bu gerekçeyle el konulduğunu ifade etti. 134 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 12) 14 Mart günü, Ergenekon Davası’nın tutuklu sanıklarından İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek’in avukatı Hasan Basri Özbey yaptığı açıklamada, müvekkilinin bir süre önce sevk edildiği ve henüz tamamlanmayan Silivri 1 No’lu Cezaevi’ndeki hücreleri lağım suyu bastığını iddia etti. Doğu Perinçek’in yanı sıra beş tutuklunun daha hücrelerinin lağım suyu olduğunu ifade ederek konuyla ilgili olarak cezaevi yönetimine dilekçe verdiklerini ancak bunun kabul edilmediğini söyledi. 13) 16 Mart 2011’de derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mehmet Burhan Gökgüz, kızı Evin Gökgüz’ün (1997) 10 gündür Bakırköy Çocuk Tutukevinde adlilerin kaldığı koğuşta bulunduğunu, örgüt üyeliğinden yargılandığını belirtti. Kızının tutuklu yargılandığından eğitimine devam edemediğini, eğitim haklarının engellendiğini ifade etti. 14) 17 Mart’ta derneğimize faks yolu ile ulaşan mektupta Muhittin Çeter, Servet Akkaş ve Ekrem Aktürk, 10.02.2011 günü yazılı olarak hazırladıkları Kürtçe savunmalarına cezaevi idaresi el koyarak mahkemeye götürülmelerini engellediğini ifade etti. Bunun dışında, hastaneye götürülen ( ağır hastalar da dahil) kelepçelerinin çıkarılmadığını, tedaviye götürüldüklerinde çoğu kez tedavi edilmeden geri gönderildiklerini, bu şikayetlerini bildirdiklerinde Valilikten “Sonuç olarak; bu gibi şikâyetlerin hak aramaktan ziyade yasadışı talepler olduğu, bir manada çalışanları taciz amacı taşıdığı…” şeklinde bir yanıt aldıklarını belirttiler. 15) 5 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta Eşref Aslan, Tekirdağ 2 No’lu Cezaevinde yaşanılan saldırıların, hak, ihlallerinin bir dönem yoğun gündem konusu olması sebebiyle gelen inceleme komisyonlarının süreçte hiçbir değişikliğe neden olmadığını, haksız uygulamaların hala devam ettiğini belirtti. 16) 11 Nisan günü derneğimize ulaşan mektupta K.Fırat Vural, Faruk Kızılkaya ve Hakan Yılmaz, Kürtçe yazılı savunmalarına el konulduğunu, ailelerinin onursuz aramalara maruz kaldığını, havalandırma haklarının gasp edildiğini, yayınların verilmediğini ifade etti. 17) 11 Nisan’da derneğimize ulaşan 11 mektupta Edirne F Tipi Cezaevinde kalan Muhittin Çeter, Erhan Aslan, Ekrem Aktürk, Ercan Mahran, Onur Kapar, Velat Siner, Murat Güran, İlhan Aslansoy, Onay Yürüklü, Barış Mete, İrfan Ataş, Adem Orhan, Hasan Kızılkan, Sabır Alabalık, Mahsum Ataç, Nasrettin Merter, Mahmut Filiz, Ender Arslan, Cahit Abukan, Mikail Yazıcı, Yıldırım Turgut, Ahmet Türk, Engin Mısır, Abuzer Doymaz, Vahdettin, M. Nesih Aslan, Mazlum Dikmen, Servet Akdeniz, Hakan Aşık, Bayram Aslanoğlu, Lütfi Yavuzaslan, Süleyman Söle Kürtçe yazılı savunmalarına el konulduğunu, ailelerinin onursuz aramalara maruz kaldığını, havalandırma haklarının gasp edildiğini, yayınların verilmediğini, 5–6 metre uzağında olan bir arkadaşlarına kitap göndermek istediklerinde posta yolunu kullandırarak kendilerinden 6 TL posta parası talep edildiğini dile getirdiler. 18) 21 Nisan 2011’de derneğimize faks ile ulaşan mektupta, Silivri 8 No’lu L Tipi Cezaevinde kalan İbrahim Okay Tekin, hükümlü bulunduğu süre içerisinde başka bir dosyadan yargılanmakta 135 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU olduğunu, sabit adresi olduğu halde duruşmalara çağrılmadığını, gıyabında verilen cezayı temyiz edemediğini, onaylanmış cezasına son başvuru hakkının AİHM’e olduğunu ve başvuru için gerekli form ve belgelerden yoksun olduğunu, tarafına ulaştırılmadığını dile getirdi. 19) 28 Nisan ve 10 Mayıs tarihlerinde derneğimize ulaşan mektuplarında; Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde kalan Romat Taysun, 22.03.2011 günü PKK davasından hükümlülerinin odalarının bir kısmına baskın yapıldığını ve yaralananların olduğunu; Rıfat Aslan, Yusuf Alkan ve Rohat Taysun’un darp raporu aldığını fakat bu raporların ilgili yerlere teslim edilmediğini belirtti. Serhat Eskin ve Azad Eskin’in istemleri dışında tek kişilik hücreye konulduğunu, kimi defterlere el konulduğunu ve slogan atıldığı gerekçesiyle 2 aylık iletişim yasağı aldıklarını ifade etti. Yazıları sebebiyle Süleyman Kılıç’ın 22 gün, Cahit Sayın’ın 12 gün, Erkan Bulut’un 11 gün, Suat Çalışkan’ın 11 gün hücre cezası aldığını, Kürtçe yayınların ellerine ulaşmaları konusunda sıkıntı çektiklerini, zaman zaman Kurmanci lehçesine izin verilse de anlaşılmayan bir dil olduğu gerekçesiyle Zazaki lehçesindeki yayınları alamadıklarını, Azadiya Welat gazetesinin çok nadir kendilerine verildiğini belirtti. Hücrede kalp sıkışması yaşayan Azad Eskin’in hastaneye kaldırıldığını, Aydın Can’ın odasında rahatsızlık geçirdiğini ve arkadaşlarının görevlileri çağırmasına rağmen, 1 saat gecikmeli olarak gelen görevlilerin de Can’ı hastaneye götürmeyip, tedavi görmeden geri gönderildiğini belirtti. Ortak faaliyet alanında M.Ali Değirmencioğlunun hastalanması ve acilen odasına götürülmesi talep edilmesine karşın, süre dolmamasına rağmen bütün mahpusların odalarına gönderildiğini, Erhan Özel’in 3 aydır hastane sevki için beklediğini,diğer sağlık sorunu yaşayan mahkumların diyetlerine uygun, düzenli ve yeterli yemek verilmediğini ifade etti. Sanıkların savunma hakkının da Kürtçe savunmaya izin verilmemesi nedeniyle yok sayıldığını belirten Rohat Taysun, Danıştay’ın kararı sonucu açık görüş haklarının da ellerinden alınmak istendiğini belirtti. 20) 13 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta Nimet Emücük, Edirne 1 No’lu F Tipi Cezaevinde yaşadıkları koşulları zindan hayatından farksız olduğunu, birçok haklarının göz göre göre gasp edildiğini, haksız birçok uygulamaya maruz bırakıldıklarını ifade etti. Haklarını arayabilecekleri mekanizmalara dair ve bu mevzuatı öğrenebilecekleri kaynak yoksunluğunu içinde olduklarını belirtti. 21) 30 Mayıs günü derneğimize ulaşan mektupta, Menderes Leyla, cezaevi idaresinin yaptığı hak ihlallerine karşı AİHM’e başvuruda bulunduğunu. AİHM’in, T.C’den konuyla ilgili savunma ve gerekli belgeleri talep ettiğini, cezaevinin konuyla ilgili sahte belgeler sunduğunu ve yalan beyanda bulunduğunu iddia etti. Bu konuda savcılığa suç duyurusunda bulunduğunu, 2 kez fakat dilekçelerim gerekli makama ulaştırıldığını, talepleriyle ilgili herhangi bir işlemin 136 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ başlatılıp başlatılmadığını öğrenmek amacıyla 3. dilekçe yazdım fakat bu 3. dilekçeyi idare kaybederek savcılığa verilmediğini belirtti. 22) 13 Temmuz günü, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan Osman Evcan’ın vejetaryen olmasına rağmen cezaevi yönetiminin uygun yemekler vermediği; uygulama nedeniyle Osman Evcan’ın yazdığı şikâyet dilekçelerine el konulduğu ve hastalığı nedeniyle götürüldüğü hastanede doktor muayenesi sırasında kelepçelerinin çıkarılmadığı öğrenildi. 23) 24 Ekim günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Avni İlhan, Vahap İlhan’ın haksız yere fazla ceza aldığını düşündüklerini bu nedenle AİHM’e başvurmak istediklerini belirtti. 24) 18 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevinde kalan Adem Yüksekdağ ve arkadaşları, günlük gazetelere el konulduğunu ya da geç verildiğini, Kürtçe kitapların üç- dört ay sonra verildiğini ya da hiç verilmediğini belirtti. Havalandırmaya çıkacakları zaman hem el hem de detektörle arama yapıldığını, kabul etmediklerinde tehdit edildiklerini, sıcak su verilmediğini, soğuk su ile duş aldıklarını, kaloriferlerin yanmadığını, bu yüzden sık sık hastalandıklarını, ekmeklerin açıkta verildiğini ve yemeklerin az olduğunu ve besleyici olmadığını dile getirdiler. 25) 21 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta, Seyfi Polat, Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevinde sıcak su sorunu olduğunu, yayınların verilmediğini, nevresimlerin yırtık olduğunu ancak değiştirilmediğini belirtti. Polat, 1 Mayıs’ı kutladıkları için 1 ay iletişimden men cezası aldıklarını dile getirdi. 26) 25 Kasım günü derneğimize ulaşan mektupta, Yusuf Almaz 8 yıldır Gaziantep H Tipi Kapalı Cezaevi’nde bulunduğunu, haksız yere müebbet cezası aldığını, emniyetin suçluyu yakalamayınca suçun üzerine atıldığını, polisler ne derse yapmak zorunda kaldığını ve kendini bir anda cezaevinde buluğunu, AİHM’e başvurmak istediğini ifade etti. CEZAEVI DAVALARI 9 Temmuz günü, Avukat Sevinç Sarıkaya, İstanbul 11’inci Ağır Ceza mahkemesi tarafından verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası Yargıtay’da onaylanan hükümlü Beyaz Yakut’un 11 Temmuzdan itibaren tek kişilik oda sistemine alınacak ve “ölünceye kadar” bu hücrede kalacağını bildirdi. 137 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 1) 19 Ocak günü, İstanbul İstinye Şehit Muhsin Bodur Polis Merkezi’nde ve Metris T Tipi Cezaevi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele yüzünden 11 Ekim 2008’de yaşamını yitiren Engin Çeber’in ölümünde, “görevi ihmal ettikleri” ve “görevi kötüye kullandıkları” gerekçesiyle yargılanan ve 1 Haziran 2010’da İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında, beşer ay hapis cezası alan 11 sanık, kanunda yapılan değişiklik nedeniyle yeniden yargılanmaya başlandı. Kanun değişikliğiyle hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararının sanığa sorulacak olması nedeniyle görülen duruşmada sanıklar Muharrem Çelik ve Yılmaz Aydoğdu haklarında verilen hükmün açıklanmasını istedi. Duruşma diğer sanıkların da ifadelerinin alınması için ertelendi. 2) 15 Şubat günü, F tipi cezaevlerine geçişi protesto etmek için açlık grevine başlayan mahkûmlara, “Hayata Dönüş Operasyonu” adı altında müdahale edilen Ümraniye Cezaevi’nde yedi mahkûm öldürülmesi ile ilgili Ümraniye Cezaevi’nde görevli 267 jandarma görevlisi hakkında açılan davaya Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya hiçbir sanık katılmadı. Duruşma 14 Haziran’a ertelendi. 3) 23 Şubat günü, 20 cezaevinde düzenlenen ve 32 kişinin öldürüldüğü “Hayata Dönüş Operasyonu” kapsamında Ümraniye Cezaevi’ndeki müdahaleyle ilgili olarak 399 tutuklu ve hükümlü hakkında “cezaevi idaresine isyan ettikleri”, “patlayıcı madde bulundurdukları” ve “insan yaraladıkları” suçlamalarıyla açılan davaya Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. 4) 27 Şubat günü, cezaevlerindeki siyasi mahkumlerin eserleriyle oluşturulan Eylül dergisinin editörü Erdal Süsem'e, 2000 yılında Anayasal düzeni değiştirme suçundan açılan davanın Yargıtay'da onandığı öğrenildi. Yargıtay, Adli Tıp Kurumu'nun işkence gördüğünü belgelemesine karsın Süsem'e verilen müebbetlik hapis cezasını onadı. Süsem’in, son bir yıldır Eylül dergisini çıkardığı gerekçesiyle cezaevinde tutulduğu öğrenildi. 5) 14 Mart günü, İstanbul’da gasp suçlamasıyla gözaltına alınan Murat Konuş’un (1976) götürüldüğü Asayiş Şube Müdürlüğü’nde, nezarethaneye konmak için üst araması yapılırken kalp krizi geçirdiği ileri sürülen ve ardından hayatını kaybeden Murat Konuş’la ilgili davaya devam edildi. Olayın ardından olayla ilgili soruşturma başlatan Cumhuriyet Savcılığı Murat Konuş’un ölümünü “şüpheli ölüm” olarak değerlendirerek tamamladığı soruşturmanın sonucunda, Adlî Tıp Kurumu’nun Murat Konuş’un “işkence nedeniyle öldüğü”ne dair rapor vermesi üzerine Gasp Büro Amirliği’nde görevli biri başkomiser toplam altı polis memuru hakkında dava açılmıştı. 14 Mart’taki duruşmada Adlî Tıp Kurumu’ndan gelen iki farklı otopsi raporunu değerlendiren savcı, Murat Konuş’un kesin ölüm nedeninin belirlenmesi amacıyla 138 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ Adlî Tıp Kurumu’ndan tekrar rapor alınmasını ve davanın tek tutuklu sanığı başkomiser Oktay Kapsız’ın tutuklu bulunduğu süre göz önünde bulundurularak, tahliye edilmesini talep etti. Savcının taleplerini kabul eden mahkeme heyeti, Oktay Kapsız’ın tutuksuz yargılanmasına karar vererek dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruşmayı erteledi. 6) 24 Ocak günü, aldığı hapis cezası nedeniyle 25 Eylül 2008’den beri Maltepe (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde kalan ve cezaevinde kanser hastalığına yakalanan Osman Kezlere’nin (1961) tedavisinin yapılması için tahliye edildiği öğrenildi. 7) 18 Şubat günü, Mustafa Kükçe’nin (1987) ölümüne neden oldukları gerekçesiyle yedi polis memurunun yargılanmasına Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. İstanbul’un Ümraniye İlçesi’nde 14 Haziran 2007’de gözaltına alındığı Şehit Sevgican Polis Merkezi’nde, sonrasında ise Şehit İsmail Akkoyun Polis Merkezi’nde ve Çakmak Polis Merkezi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele sonucu, 16 Haziran 2007’de Ümraniye Cezaevi’nden kaldırıldığı Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde yaşamını yitiren Mustafa Kükçe’nin (24) ölümüne neden oldukları gerekçesiyle yedi polis memurunun yargılanmasına, 18 Şubat 2011’de Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşmada dosyanın yeni savcısı, sanık polis memurları hakkında beraat kararı isteyen önceki savcının aksine soruşturmanın genişletilmesini ve bozuk olduğu iddia edilen kameraların Mustafa Kükçe’nin yaşamını yitirdiği tarihte neden bozulduğunun araştırılmasını talep etti. Taleplerin incelenmesine karar veren mahkeme heyeti duruşmayı 31 Mayıs 2011’e erteledi. 8) 26 Nisan günü, Kuddusi Okkır’ın hastalığının doktorlar tarafından geç teşhis edildiği ve gerekli tedavinin yapılmadığı gerekçesiyle 15 doktorun yargılandığı duruşmasında sanıkların kusur durumlarının değerlendirilmesi amacıyla Yüksek Sağlık Şurası’na gönderilen dosyanın henüz gelmemesi nedeniyle mahkeme başkanı duruşmayı erteledi. Ergenekon Davası soruşturması kapsamında 20 Haziran 2007’de tutuklandıktan sonra tutulduğu Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nden, akciğer kanserinden kaynaklanan rahatsızlığının ilerlemesi üzerine 1 Temmuz 2008’de tahliye edilen Kuddusi Okkır, tedavi gördüğü Edirne’deki Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Medikal Onkoloji Bölümü’nde 6 Temmuz 2008’de yaşamını yitirmişti. Kuddusi Okkır’ın ailesinin “hastalığın doktorlar tarafından geç teşhis edildiği ve gerekli tedavinin yapılmadığı” iddiası üzerine Adalet Bakanlığı olayla ilgili soruşturma başlattı. Açılan soruşturma kapsamında Tekirdağ Cumhuriyet Savcısı, 20 Haziran 2009’da Tekirdağ 3. Asliye Ceza Mahkemesi’ne dava açtı 9) 4 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Selin Demirel, 29.03.2011 günü Beşiktaş 12. Ağır Ceza Mahkemesinde yakınının müebbetle sonuçlanan davasının akabinde anlık tepkiyle kapıya 1 kere eliyle vurduğunu, “devlet malına zarar” verdiği gerekçesiyle tutuklanarak Bakırköy kadın Hapishanesine gönderildiğini dile getirdi. 139 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 10) 16 Mayıs günü, İstinye (İstanbul) Şehit Muhsin Bodur Polis Merkezi’nde ve Metris T Tipi Cezaevi’nde gördüğü işkence ve kötü muamele yüzünden 11 Ekim 2008’de yaşamını yitiren Engin Çeber’in ölümünde “görevi ihmal ettikleri” ve “görevi kötüye kullandıkları” gerekçesiyle yargılanan ve 1 Haziran 2010’da Bakırköy 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında beşer ay hapis cezası alan 11 sanığın, kanunda yapılan değişiklik nedeniyle yargılanmasına devam edildi. Karar duruşmasına katılan tutuksuz sanık Turan Günaydın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY) ilgili maddesinin lehine uygulanmasını istedi. Engin Çeber’in avukatlarının da taleplerini dinleyen mahkeme heyeti, ceza infaz koruma memurları Yusuf Gayır, Cuma Kaçar, Turan Günaydın, Muharrem Çelik, Erdoğan Coşardereli, Nuri Atalay ve Nihat Kızılkaya’yı “görevi ihmal” suçundan beşer ay hapis cezasına, başmemur Nevzat Kayım ve Mehmet Polat’ı “kasten yaralama” suçundan beşer ay hapis cezasına, Yılmaz Aydoğdu’yu “suçu bildirmemek” suçundan beş ay hapis cezasına, olay günü nöbetçi komutan olan astsubay Başçavuş Abdulkadir Öztekin’i de “kasten yaralamak” suçundan beş ay hapis cezasına mahkûm etti. Mahkeme heyeti, sanıklara verilen cezalara ilişkin hükmün açıklanmasını geri bıraktı. 11) 15 Haziran günü, Abdullah Öcalan’ın Türkiye’ye teslim edilmesinin yıldönümü nedeniyle Adana’da 15 Şubat 2010’da düzenlenen protesto gösterisine katıldıkları gerekçesiyle haklarında dava açılan Ramazan Yıldırım, Sinan Öztür, Halil Kaplan ve Hasan Şendur’un Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme heyetinin sanıklara “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları”, “yasadışı örgüt üyesi oldukları”, “kamu güvenliğini tehlikeye soktukları”, “görev başındaki memura görevini yaptırmamak için direndikleri” ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettikleri” suçlamalarıyla sekizer yıl dörder gün hapis cezası verdiği öğrenildi. 12) 9 Temmuz günü, Avukat Sevinç Sarıkaya, İstanbul 11’inci Ağır Ceza mahkemesi tarafından verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası Yargıtay’da onaylanan hükümlü Beyaz Yakut’un 11 Temmuzdan itibaren tek kişilik oda sistemine alınacak ve “ölünceye kadar” bu hücrede kalacağını bildirdi. 13) 10 Temmuz günü, İstanbul’un Bakırköy’de 10 Haziran 2007’de 17 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan patlamadan sorumlu tutularak hakkında açılan davada, İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen Beyaz Yakut’un aldığı cezanın Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından onanması üzerine Bakırköy Kadın Cezaevi’nde kalan Beyaz Yakut’un, 11 Temmuz 2011’de tek kişilik hücreye sevk edileceği öğrenildi. 14) 26 Haziran günü, Sivas Katliamı'yla ilgili bildiri dağıtan Sami Tunca, Ezgi Keser ve Özge Keser'in polisler tarafından darp edilerek gözaltına alınıp ve Sancaktepe Polis Karakolu'na götürüldü. Sami Tunca karakola götürülmeden önce ekip otosunu tenha bir yere çeken 140 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ polisler tarafından elleri arkadan kelepçeli bir şekilde dövüldü. Avukat Sevinç Sarıkaya, Sancaktepe Polis Merkezi'nde tutulan Sami Tunca, Ezgi Keser ve Özge Keser'e işkence yapan polisler hakkında Kartal Cumhuriyet Savcılığı'na iletilmek üzere Şişli Cumhuriyet Savcılığı'na verilen dilekçeyle 22 Temmuz’da suç duyurusunda bulundu. 15) 27 Temmuz günü, F Tipi Cezaevlerine geçişleri sağlamak ve açlık grevlerine son vermek amacıyla, 19 Aralık 2000’de düzenlenen “Hayata Dönüş” Operasyonu’nun 12 tutuklu ve hükümlünün öldürüldüğü Bayrampaşa Cezaevi (İstanbul) bölümüyle ilgili olarak, o dönem Elazığ Jandarma Komutanlığı’na bağlı 39 er hakkında açılan davaya devam edildi. Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya hiçbir sanık katılmadı. Duruşmada operasyon sırasında cezaevinde kalan Sakine Demir ifade verirken, mahkeme heyeti dosyaya eklenen ve talimatla alınan ifadeleri okudu. Operasyonda Bayrampaşa Cezaevi’nde görevli olan Uzman Çavuş A.S.’nin itirafları da dava dosyasına eklendi. 16) 12 Temmuz günü, Beyoğlu 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Festus Okey davasına devam edildi. İstanbul’da 20 Ağustos 2007’de polis ekibinin şüphe üzerine gözaltına aldığı ve Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüğü Festus Okey’in, Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’nde polis memuru C.Y.’nin silahından çıkan kurşunla öldürülmesine ilişkin açılan davanın 15. duruşmasında mahkeme heyeti davaya müdahil olmak isteyenlerin taleplerini yeniden reddetti. Mahkeme heyeti Festus Okey’in kimliğinin tespit edilmesi için Dışişleri Bakanlığı’ndan gelecek yazının son kez beklenmesine karar vererek duruşmayı 17 Kasım 2011’e erteledi. 17) 27 Şubat günü, cezaevlerindeki siyasi mahkumlerin eserleriyle oluşturulan Eylül dergisinin editörü Erdal Süsem'e, 2000 yılında Anayasal düzeni değiştirme suçundan açılan dava Yargıtay'da onandı. Yargıtay, Adli Tıp Kurumu'nun işkence gördüğünü belgelemesine karsın Süsem'e verilen müebbetlik hapis cezasını onadı. Süsem, son bir yıldır Eylül dergisini çıkardığı gerekçesiyle cezaevinde tutuluyordu. SIĞINMACI VE GÖÇMENLERE YÖNELİK İHLALLER 1) 16 Nisan günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan S.Seho Ekinci: “Bakanlar Kurulu kararı ile 6/2/2002 gün 2002/3725 sayılı kararı ile hiçbir ikaz yapılmadan, haksız bir şekilde askerlik görevimi yapmamam nedeniyle TC vatandaşlığından çıkarılmışım. Ben yaklaşık 10 yıldır İsviçre vatandaşıyım. Vatandaşlık hakkımın şartsız iade edilmesini, mağduriyetimin ortadan kaldırılmasını istiyorum.” diye beyanda bulundu. 141 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 2) 25 Nisan günü, derneğimizi Kumkapı Yabancılar Şubesi’nden telefonla arayarak: “Avcılar’da oturuyordum. TC vatandaşı olan ve şu an Silivri Cezaevi’nde bulunan Murat Tüzü ile tam tarihi hatırlamamakla birlikte 2006 ya da 2007 yılında resmi nikâh yaptık. 3 çocuğumuz var. İki çocuğuma Avcılar’daki komşularım dönüşümlü olarak bakıyorlar fakat 2 yaşındaki oğlum Ceyhun Tüzü benim ile birlikte 3 aydır Kumkapı yabancılar şubesinde tutulmakta. Polisler her gün gelip beni sınırdışı edeceklerini söylüyorlar. 6 Mayıs’ta fuhuş suçlamasından dolayı duruşmam var” diye beyanda bulundu. 3) 29 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Emin Danış Yetkiner(1981): “4 yıldır İngiliz vatandaşı resmi nikahlı eşimle görüşemiyorum. Kendisi 3,5 yaşındaki kızım ile birlikte İngiltere’de yaşıyor. Ben de gitmek istiyorum fakat defalarca başvuruda bulunmama rağmen red sonucunu aldım. Eşim davetiye göndermesine rağmen vize alamadım” diye beyanda bulundu. 4) 13 Mayıs günü derneğimize gelerek eşi Ali Osman Zor (1968) adına başvuruda bulunan Emel Zor, eşinin Kırgızistan’da gazeteci-yazar olarak faaliyet gösterdiğini, ancak kendisi AKP ve ABD’yi rahatsız edecek haberler yaptığı için gayri hukuki bir şekilde gözaltına alındığını, 10 gündür kimse ile görüştürülmediğini, İBDA-C’nin aktif bir üyesi olduğu gerekçesiyle gözaltında tutulmakta olduğunu, kendisinin Türkiye’de kesinleşmiş 3 yıl cezası olduğundan orada iltica talebinde bulunduğunu, Türkiye’ye iadesi durumunda hukuksuz bir karar alınmış olacağını söyledi. 5) 9 Haziran günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Welat Yelef: “Yaklaşık 6-7 aydır Suriye Ordusu’nda askerlik yapmaktayım. Fakat son dönemlerde Suriye hükümeti ve muhalifleri arasında çıkan olaylardan dolayı, halkla karşı karşıya geldik. Halka ateş etmek istemeyen askerler, şaibeli bir şekilde öldürüldü. Ölen askerlerden birkaç tanesi arkadaşımdı.”dedi. Welat Yelef bu durumu kabul etmediği için ordudan kaçtığını belirterek, güvenli başka bir ülkeye gitmek istediğini söyledi. 6) 20 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Amir Pezhman Taherzade Hhokmabad: “Annem Türk, babam İranlı; ailem İstanbul’da yaşıyor. Babam henüz TC vatandaşı olmadı, annemin üzerinden ikamet ile burada yaşıyor. Ben de 6,5 senedir İstanbul’da yaşıyorum. Şu anda kaçak olarak görülüyorum, ancak yabancı şubeye vatandaşlık hakkı için müracaat ettiğinde bana, ’ sene Türkiye’ye giriş yapamayacağım ve 6000 TL para cezam olduğunu söylediler. Bildiğim kadarıyla 5901 sayılı kanuna göre benim Türk vatandaşı sayılmam gerekiyor. Ayrıca pasaportumu yenilettim ve orada ikamet adresim İstanbul görünüyor.” diye belirtti. 142 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 7) 7 Ağustos günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Şenay Özden, Sami El-Bak, Rasha Qass Yousef, Lava Selo ve Wael Toubaji: “Suriye’de son 4 aydır başlayan ayaklanma sırasında aktif olan birçok arkadaşımız tutuklandı. Gözaltındaki birçok arkadaşımızdan haber alınamıyor. Gözaltına alınmayan arkadaşlarımız ise kendilerini tehdit altında hissettiklerinden sürekli evlerini değiştirmek zorundalar.” dedi. Ayrıca protestolara katılan eylemcilerin Shabbihalar tarafından dövüldüklerini ve can güvenliklerinin olmadığını belirttiler. GÖZALTINA ALINAN SIĞINMACI VE GÖÇMENLER 1) 13 Ocak günü Türkiye'ye giriş yaparak sığınma başvurusunda bulunan ve Atatürk Havalimanı Nezarethanesi'nde tutulan Filistinli Hasan Muhammed ve eşi çeşitli sorgulamaların ardından havalimanı polis yetkilileri tarafından nezarethaneye kondu. Aradan 50 gün geçmesine rağmen Hasan Muhammed ve eşi hakkında henüz bir işlem yapılmadı. Hasan Muhammed ve eşi ne serbest bırakıldı ne de geldikleri yere iade edildi. Mazlum-Der İstanbul Şubesi'ne yapılan başvuruya göre Hasan Muhammed, nezarethanede kaldığı günler içerisinde polis tarafından kötü muameleye maruz kaldı. 2) 21 Şubat günü, Bulgaristan sınırını geçmeye çalışırken soğuk hava yüzünden elleri ve ayakları kangren olan Miyambarli İqbal Yoseen, Azim Arsil, Burmalı Samiha Liyakata, Muhommad Abdülrahim ve Somalili Asım Abbasi’ mülteciler; güvenlik güçleri tarafından bulunduğunda 5 kaçak mülteci donmak üzereydi. Edirne'de tedavileri yapılmayan göçmenler, İstanbul Aksaray Yabancılar Şubesi’ne getirildi; oradan Bağcılar Polis Karakolu'na götürülen ve karakolda kayıtları alınan mültecilerin, soğuk yanığı nedeniyle elleri ve ayaklarının kangren olduğunu, tedavi edilmek üzere Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne götürüldü. 3) 14 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gülber Daldaban: “Oğlum Güray Daldaban(1977) Çin’de cezaevinde tutuklu bulunuyor. Ben öğreneli 8 gün oldu. Çalıştığı denizcilik firması olayla hiç ilgilenmiyor. Oğlumun kapalı yerde kalma korkusu var, hayatından endişe ediyorum. Kendisinden ne mektup ne de telefon alabiliyoruz. Firma birçok dalavere çevirdi. Eğer oğlum suçluysa Türkiye’de cezasını çeksin.” talebinde bulundu. 4) 26 Mayıs günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Muazzez Timuçin; “Kardeşim Timuçin Erdinç(1975), 7–8 ay önce Avusturya’ya giderek iltica başvurusunda bulunmuştu. Ancak kısa bir süre sonra başvurusunu geri çekti. Avusturya makamlarınca gözaltına alındı. Ve şimdi şizofren hastası olması sebebiyle zorla orada bir hastanede tutuluyor. Birçok kez başvuruda, girişimlerde bulunmamıza rağmen kardeşimi Türkiye’ye göndermediler. Avusturya’da 143 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU insanlar üzerinde ilaç deneylerinin yasal olduğunu öğrendik, ve kardeşimin kobay olarak kullanılması endişesini taşıyoruz” diye beyanda bulundu. 5) 20 Ağustos günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan arkadaşı Said İbrahim: “Srilanka Tamil Gerillası arkadaşım Polwaththe Weeramanlage Kalumnishantha. Deshpriyaweeraman Türkiye’ye kaçtı fakat yaklaşık 1,5 ay önce Adana’da yakalandı. Şu an Adana Yabancılar Şubesi’nde tutuluyor. Eğer kendisi sınırdışı edilip, Srilanka’ya gönderilirse idam edilecek” diye beyanda bulundu. 6) 28 Ağustos günü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi'nde sınırdışı edilmeyi bekleyen gözaltındaki 6 mültecinin kendilerine verilen yemekten zehirlendikleri öğrenildi. YAŞAMINI YITIREN SIĞINMACI VE GÖÇMENLER 1) 8 Ekim günü, İstanbul Sultangazi’de, çıkan yangında mülteci oldukları belirlenen 7 kişinin sığındıkları banyoda dumandan boğularak öldükleri öğrenildi. 2) 10 Kasım günü, edirne’de mültecileri taşıyan mininüsün kaza yapması sonucu 3 mülteci öldü 9 mülteci yaralandı. 3) 27 Aralık günü, Meriç nehrini yüzerek Türkiye'den Yunanistan'a geçmeye çalışan 3 göçmenin donarak hayatını kaybetti İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 5 Mayıs’ta Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Merkez Disiplin Kurulu üyesi ve "Günlük Evrensel" gazetesi muhabiri Sultan Özer'in, Başbakanlık akreditasyonun yenilenmemesi işleminin iptali hakkındaki davada, ''yürütmenin durdurulmasına'' karar verdi. Kasım 2008'de Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu etkinliklerini izlemek isteyen Sultan Özer ve Abdullah Karakuş'un yanı sıra, Hürriyet gazetesi muhabirleri Hasan Tüfekçi ve Turan Yılmaz, Star Televizyonu'ndan Fatma Çözen ile Akşam gazetesi muhabiri Ali Ekber Ertürk'in akreditasyonları iptal edilmişti. Dönemin Başbakanlık Sözcüsü Akif Beki, "yalan haber, düzmece fotoğraf" gerekçesini ileri sürmüştü. Özer'in kararla ilgili 144 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ yazılı başvurusu üzerine de Başbakanlıktan "devamlılık kriterine uymadığı" gerekçe gösterilmişti. 4 Mayıs’ta tebliğ edilen karara göre, Başbakanlık akreditasyon şartı olarak "devamlılık" kriterini öne süremeyecek. 1) Haftalık Penguen mizah dergisi, 9 Şubat 2011 tarihli sayısında çıkan Bahadır Baruter'in karikatüründeki "Allah yok, din yalan" karikatürüne diar dergi bir açıklama yaparak "karikatürün çizerinin şahsi fikrini yansıttığını; durumu "saygısızlık olarak görenlerden" özür dilediğini" söyledi. 2) 7 Temmuz günü NTV ekranlarında başarılı programlara imza atan gazeteci Banu Güven'in işine son verildi. Güven’in işten çıkartılmasının neden olarak 2 Haziran'da Vedat Türkali’nin konuk olduğu program gösterildi. Yazar Vedat Türkali, programda Öcalan'ı görmek istediğini belirterek, "12 yıldır hapsetmişler Öcalan'ı oraya. Hiç kimseyle görüşmüyor. Şimdi buradan selam ve sevgilerimi gönderiyorum. Selam ve sevgi benden Öcalan'a" demişti. Bir gün sonra Güven’i tatile çıkaran nedenin bu program olduğu belirtilirken, Banu Güven ile Artı programının arşivlerinden 2 Haziran tarihli kayıtları silindi. 3) İstanbul Beşiktaş'taki Kabalcı Kitabevi, Metis Yayınları'nın "Irkçılığa, Ayrımcılığa ve Nefret Suçlarına Karşı" alt başlığıyla yayımladığı 2011 Ajandası'nı sattığı için Osman Pamukoğlu'nun başında bulunduğu Hak ve Eşitlik Partisi'ne (HEPAR) bağlı gençlerce tehdit edildi. Ajandanın 10 Kasım sayfasında yer alan işeyen çocuk figürünün Atatürk'ün anısına hakaret olduğunu öne süren grup, yayınevi çalışanlarıyla tartıştı. İşeyen çocuk figürü ajandanın 17 Şubat, 3 Mart, 2, 16 ve 23 Haziran, 4, 18 ve 25 Ağustos, 8, 15 ve 29 Eylül, 6 ve 20 Ekim gibi birçok sayfasında yer alıyor. YASAKLANAN ETKINLIKLER 1) 19 Şubat günü, Hak ve Özgürlükler Partisi’nin “Anadilde Eğitim Önündeki Engellerin Kaldırılması” başlıklı imza kampanyasına yönelik standın açılmasına İstanbul Valiliği’nce izin verilmedi. 2) 25 Mayıs günü, İstanbul Üniversitesi'nde yapılması öngörülen söyleşi Rektörlük tarafından söyleşiye bir gün kala izin geri çekilerek iptal edilmek istendi. Rektörlüğün engeline tepki gösteren öğrenciler Beyazıt Kampüsü Ana Kapısı önünde söyleşilerini gerçekleştireceklerini belirttiler. İki hafta önce bir siyasi partinin milletvekili adayının okullarında söyleşi yaptığını hatırlatan öğrenciler, Dekanlık ve Danışman öğretim üyelerinin izin vermesine rağmen, Rektör Yunus Söyletin etkinliklerine bir gün kala izni geri çektiğini söyledi. 145 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 3) 31 Mayıs günü, ‘Emek, Demokrasi ve Özgürlük Blok’u öncülüğünde Taksim Gezi Parkı’nda Bağımsız Milletvekili Adayı Sırrı Süreyya Önder ve sanatçıların açılışını yapacakları ‘Barışa Davet Şöleni’ Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından engellendi. Aralarında sanatçıların da olduğu yüzlerce kişi Taksim’de yaptıkları yürüyüşle keyfi uygulamayı protesto etti. 16 Temmuz günü ‘18. İstanbul Caz Festivali’ kapsamında Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu’nda Buika, La Shica ve Sandra Carrasco’nun da yer aldığı “Suyun Kadınları-Mujeres de Agua” adlı konserde sahne alan Aynur Doğan, Kürtçe şarkılarını seslendirdiği sırada, aşırı sağcı bir grup Aynur Doğan’ı yuhalayarak ve sahneye ellerinde bulunan cisimleri atarak Aynur Doğan’ın Kürtçe şarkı söylemesini engelledi. Aynur Doğan çıkan olaylar nedeniyle konserini yarıda kesmek zorunda kaldı. 4) 29 Aralık günü Trabzonspor taraftarlarının organize ettiği "Temiz Lig İçin Yürüyedur" eylemine İstanbul valiliği izin vermedi. Galatasaray Lisesi'nden Taksim Meydanı'na kadar yapılacak yürüyüşün iptal edilmesine gerekçe olarak da bu yürüyüş alanın valilikçe gösteri ve yürüyüşlere izin verilen alanlardan olmaması gösterildi. TOPLATILAN, YASAKLANAN VE PARA CEZASI UYGULANAN YAYIN ORGANLARI 1) 10 Ocak günü RTÜK, Başbakan yardımcısı Bülent Arınç ve Saadet Partililerinin (SP) de tepki gösterdikleri Kanuni Sultan Süleyman'ı yansıtan "Muhteşem Yüzyıl" dizisi nedeniyle Show TV'ye uyarı cezası verdi. 11 Aralık'ta tanıtım fragmanları yayımlandığında ve bilboardlarda tanıtıldığında bile dizinin yayından kaldırılması istenmişti. RTÜK, "toplumun millî ve manevî değerlerine aykırı yayın yaptığı" iddiasıyla Show TV'yi uyardı. 2) 8 Şubat günü, Radyo Televizyon Üst Kurulu'nun (RTÜK), NTV kanalına "Canlı Ana Haber" bülteni nedeniyle verdiği program durdurma cezası idare mahkemesince durduruldu. Ayrıca NTV, Kıbrıs Yönetimi Dışişleri Bakanı Erato Kozaku-Marcoullis'in sözlerini aktardığı için uyarı cezası Verdi. 3) 9 Haziran’da Özgür Halk ve Demokratik Modernite dergisinin 2. Sayısı toplatıldı. Derginin Yayın Kurulu adına yapılan yazılı açıklamada, İstanbul’dan Diyarbakır’a havayolu ile gönderilen Özgür Halk ve Demokratik Modernite’nin 2. sayısına Diyarbakır Havaalanı’nda 146 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ polis tarafından el konuldu. İddiaya göre “örgütsel doküman” muamelesi yapılan derginin nüshaları savcıya götürüldüğü belirtildi. 4) 13 Haziran günü Kürtçe yayımlanan ‘Azadiya Welat’ günlük gazetesinin 12 Haziran tarihli nüshasında yer alan haberlerde “yasadışı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla, İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi gazetenin yayınının 15 gün süreyle durdurulmasına ve 12 Haziran tarihli tüm nüshalarına el konulmasına karar verdi. 5) 22 Haziran günü, Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu, Harakiri ve Size adlı dergilerin içeriğine 18 yaşından küçüklere zararlı etki yapacağı gerekçesiyle sınırlama getirdi. Yaklaşık 150 bin liralık para cezasına da çarptırılan Harakiri Dergisi yayın hayatına son verdi. 6) 6 Temmuz günü gazeteci-yazar Cengiz Kapmaz'ın İthaki Yayınları'ndan çıkan ‘Öcalan'ın İmralı Günleri’ isimli çalışmasına, yayınevi ya da yazara hiçbir hukuki bildirimde bulunulmadığı ve kitap hakkında toplatma ya da başka bir karar bulunmadığı halde polis tarafından kitapevlerindeki bu kitaplara el konuldu. 7) 7 Temmuz günü ‘Özgür Gelecek’ gazetesinin 13. sayısında yer alan "TKP/ML TİKKO Bölge Siyasi Komiseri ve Bölge Komutanı ile Röportaj" ve "Kavga okulu" haberleri nedeniyle ‘Özgür Gelecek’ gazetesine 1 ay yayın durdurma cezası verildi. 8) 16 Temmuz günü, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nin aldığı kararla, aylık yayımlanan ‘Yeni Demokrasi Gençlik Dergisi’nde yer alan yazılarda “suçu ve suçluyu övme” ve “yasadışı örgüt propagandası yapma” fiillerinin işlendiği gerekçesiyle dergi yayını bir ay süreyle durduruldu. 9) 11 Eylül günü, İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, ‘Halkın Günlüğü’ gazetesinin 10 Eylül tarihli 18. sayısında “yasadışı Maoist Komünist Partisi (MKP) propagandası yapıldığını” gerekçe göstererek gazetenin tüm nüshalarının toplatılmasına ve gazetenin yayınının 1 ay süreyle durdurulmasına karar verdi. 10) 26 Eylül günü, ‘Yeni Evrede Mücadele Birliği’ dergisinde yer alan yazılarda “yasadışı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 1 ay süreyle yayınları durduruldu. 11) 18 Ekim günü, ‘Özgür Halk ve Demokratik Modernite’ dergisinin 3. sayısında yer alan yazılarda “yasadışı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla derginin satışı Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından derginin ilk iki sayısı yasaklandı. Ayrıca derginin basılmış nüshalarının da toplatılmasına karar verildi. 12) Haftalık Yeni Yorum ve Demokratik Toplum gazetelerinin yetkilisi Saadet Irmak hakkında İstanbul 9, 10, 11, 12, 13 ve 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılmış toplam 13 dava bulunuyor. 8 Kasım 2010’dan 6 Mart 2011’e kadar yayımlanmış yazı ve haberlerde örgüt propagandası 147 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU yapıldığı iddia ediliyor. Haftalık Ülkede Yorum gazetesiyle ilgili, 15-21 Kasım 2010 tarihli sayısında yer verilen yazılar nedeniyle bir ay kapatma kararı verilmişti. 13) Moviemax Speed kanalı 6112 sayılı Radyo ve Televizyon Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanunundaki “Yayın hizmetleri Müstehcen olamaz” düzenlemesinin “tekraren” ihlal nedeniyle ihlale konu program yayınının idari tedbir olarak (1) kez durdurdu. 14) Discovery Channel, Kanal 7 ve Fox TV’nin 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunundaki "Televizyonlarda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri kullanılamaz, görüntülerine yer verilemez" düzenlemesi kapsamında toplam 184 bin 914 TL ödemesine karar verildi. 15) RTÜK, 6112 sayılı Radyo ve Televizyon Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanunda “Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılmadan yayınlanamaz’’ düzenlemesini ihlalden toplam 20 kuruluşa, Show TV (3), Show Türk (2), ATV, ATV Avrupa, Ulusal Kanal, Flash TV (3), Kanal 7, Smart TV, Star TV (2), TNT, Sinema TV, Kalan D, Turkcell Salon ve Kanal Türk’e “uyarı” verdi. 16) RTÜK, 6112’nin ‘’İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez” hükmüne göre TNT, Show TV, dört kez; STV, Samanyolu Haber, Beyaz TV, Adana Akdeniz TV, CNNTürk, ShowTurk iki kez; Kanalturk, Ülke TV, Habertürk kanalları toplam 15 uyarı aldı. 17) Ulusal Kanal, Kanal B ve STV, 6112’nin “Suçlu olduğu yargı kararı ile kesinleşmedikçe hiç kimse suçlu ilân edilemez veya suçluymuş gibi gösterilemez; yargıya intikal eden konularda yargılama süresince, haber niteliği dışında yargılama sürecini ve tarafsızlığını etkiler nitelikte olamaz"” düzenlemesini ihlalden uyarı aldı. 18) Mavi Karadeniz TV, 6112’nin “Hukukun üstünlüğü, adalet ve tarafsızlık esasına aykırı olamaz” düzenlemesini ihlalden uyarıldı. 19) HaberTürk tekzip metninin sadece akar yazı ile ekranda yer aldığı, sözlü olarak okunmadığı için uyarıldı. Star Artı FM, Radyo Klas üç kez; Show TV iki kez; ATV 6112’nin “Türkçenin, özellikleri ve kuralları bozulmadan doğru, güzel ve anlaşılır şekilde kullanılmasını sağlamak zorundadır; dilin düzeysiz, kaba ve argo kullanımına yer verilemez” düzenlemesini ihlalden uyarı aldı. 20) Flash TV 6112 uyarınca “Kişileri fal veya batıl inançlar yoluyla istismar edemez” İlkesinin ihlali nedeniyle uyarıldı. 148 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 21) Temmuz haberlerine göre, Haziran ayında İstanbul'da İnsan Kitabevi'ne ve Iğdır'da Serhat Kitap Kırtasiye'ye giden polis memurları, Cengiz Kapmaz’ın Öcalan’ın İmralı Günleri adlı kitabına el koydu. Kahramanmaraş 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nin kararı, Kahramanmaraş Gümrük Müdürlüğü'nün Elbistan E tipi Kapalı Cezaevi'ndeki bir mahkûma yurtdışından gönderilen 15 kitabın sakıncalı olup olmadığına dair inceleme istemi üzerine verildi. Mahkeme, hakkında toplama kararı verilen sekiz kitabın yanı sıra, herhangi bir hüküm giymemiş, Kapmaz’ın kitabı dâhil yedi kitap hakkında görüş bildirdi. Kararda bu kitaplar için “Haklarında daha önceden toplatılma kararı bulunmuyor, fakat içerik itibariyle PKK terör örgütünün propagandasını içeriyor” denilerek, dağıtılmaları, satışlarının engellenmesi ve mevcut kopyalarına el konulması kararı verildi. 22) 19 Temmuz günü, Yeni Demokrat Gençlik Dergisi (YDG), İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından TCK’nın 215 sayılı maddesi uyarınca ‘suç ve suçluyu övdüğü’ ve TMK’nın 7/2 maddesi uyarınca ‘terör örgütü propagandası yaptığı’ gerekçesiyle bir ay kapatıldı. 23) Halkın Günlüğü Gazetesi ‘örgüt propagandası’ yaptığı gerekçesiyle bir ay kapatıldı, gazetenin 10-20 Eylül 2011 tarihli 18. sayısı çıktığı gün toplatıldı. İstanbul Cumhuriyet Savcılığı gazetede yer alan Maoist Komünist Partisi (MKP) ve Halk Kurtuluş Ordusu (HKO) ile ilgili haber ve açıklamaları toplatmaya gerekçe olarak gösterdi. 20 Eylül günü, TBMM Başkanlığı, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın (TİB), yasaklı listesinde yer almamasına rağmen Kaos GL ve Lambdaistanbul adlı derneklerin web sitelerine erişimini engelledi. Söz konusu sitelere parlamentodan bağlanmak isteyen vekillerin form doldurması gerekiyor. CHP Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka uygulamayla ilgili olarak verdiği soru önergesinde, LGBT (eşcinsel, biseksüel, travesti ve transseksüel) bireylere yönelik ayrımcılığın anayasaya aykırı olduğunu belirterek bu ayrımcılığa karşı hükümetin ne tür önlemler alacağını sordu. 24) 27 Eylül günü, İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi Yeni Evrede Mücadele Birliği Dergisi’nin yayınını, dergideki yazılarda TMK’nın 7/2 maddesi uyarınca ‘örgüt propagandası yapıldığı’ iddiasıyla bir ay süreyle durdurdu. 25) 30 Eylül günü, Özgür Halk ve Demokratik Modernite Dergisi’nin 3. sayısında yer alan yazılarda ‘terör örgütü propagandası yapıldığı’ iddiasıyla Basın Kanunu’nun 25. Maddesi uyarınca derginin satışı ve dağıtımı Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından Ayrıca derginin basılmış nüshalarının da toplatılmasına karar verildi. 149 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 26) Yeni Demokratik Toplum Gazetesi: Polis, haftalık yayınlanan Yeni Demokratik Toplum Gazetesi'nin dağıtımını yapan Fırat Dağıtım Şirketi çalışanı Mevlüt Ayağ’ı, 27 Eylül’de gözaltına aldı. Ayağ, bir süre sonra serbest bırakıldı, elindeki 25 gazeteye de el kondu. 27) İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, Halkın Günlüğü gazetesi hakkında Maoist Komünist Partisi'nin yayın organı olduğu iddiasıyla 1 aylık toplatma kararı vermişti. 28) Kürtçe ve Türkçe olarak iki aylık yayımlanan Keda Hêviya Jinê Dergisi’nin Aralık 2010-Ocak 2011 sayısında yer alan yazılarda, “yasadışı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla, İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi dergi hakkında 1 Ocak 2011’de toplatma kararı Verdi. BASKINA VE SALDIRIYA UĞRAYAN GAZETE VE YAYIN ORGANLARI 1) 28 Ocak günü, İstanbul'da sabah saatlerinde Doğruhaber Gazetesi'ne ‘Terörle Mücadele ekipleri’ tarafından baskın düzenlendi. Yapılan polis operasyonuyla bağlantılı olarak Kayseri'de ikamet eden Doğruhaber Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Göktaş'ın gözaltına alındı. Ayrıca gazete yazarlarından Mehmet Ali Gönül ve gazete yöneticisi Fikret Gültekin'in de gözaltına alındı. 2) 23-24 Mart tarihlerinde, Ergenekon soruşturması kapsamında Gazeteci Ahmet Şık’ın tutuklanmasına neden olan, henüz basılmamış kitabı İmamın Ordusu’nu yayımlayacağı iddiasıyla polis ekipleri, İthaki Yayınevi’nin İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde bulunan bürosuna baskın düzenledi. Savcı Zekeriya Öz'ün emriyle baskın yapan polis, 7 saatlik aramanın ardından, kitabın bir kopyasını aldı ve bilgisayarda bulunan elektronik dokumanı imha edildi. Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklanan gazeteci Ahmet Şık’ın basım aşamasında olduğu belirtilen ‘İmamın ordusu’ adlı kitabın tüm nüshalarının toplanması yönünde mahkeme kararı alındığı öğrenildi. Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklanan Şık’ın söz konusu kitabı için savcı Zekeriya Öz’ün talebi üzerine nöbetçi İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nden kitabın tüm nüshalarının toplatılması kararı çıkarıldığı öğrenildi. Savcının talebinde kitabın ‘Ergenekon terör örgütünün faaliyetleri kapsamında yazıldığı ve örgütün propagandası yapıldığı’ belirtildi. Kararda da kitabın ‘Ergenekon terör örgütü kapsamında adil yargılamayı etkileme ve terör örgütü propagandası yapmayı amaçladığı ‘ ifade edildi Büroda bulunan bilgisayarların hard-disklerine el koyan polis ekipleri, yayınevine düzenlenen 2. baskının ardından Radikal Gazetesi’ne de baskın düzenledi. Ahmet Şık’ın basım öncesinde incelemesi için kitabın kopyasını gönderdiği Radikal Gazetesi Muhabiri Ertuğrul Mavioğlu’nun bilgisayarındaki kitap kopyasını silen polis ekiplerinin kitapla ilgili yayın yapması halinde, “Ergenekon Örgütü’ne yardım ve yataklık yapmak” suçundan yargılanacağına dair savcılık 150 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ tebligatını Ertuğrul Mavioğlu’na teslim ettikleri öğrenildi. NTV'ye konuşan Mavioğlu, polisin kendisinden kitabı imha etmesini istediğini söyledi ve "Ahmet Şık bana kitabının taslağını göndermişti, polis onu aldı" açıklamasında bulundu. 3) 26 Mayıs gecesi, STAR gazetesine önüne gelen yüzlerce kişi,“Ülkücü hareket engellenemez” sloganları atarak siyah çelenk bıraktıkları binaya saldırdı. Binaya hasar veren saldırının polis tarafından durdurulmasından sonra İstanbul Ülkü Ocakları İl Başkanı Gökmen Kantar, gruba konuşma yaptı. Gökmen Kantar konuşurken, hemen arkasında bulunan kişinin elindeki bıçağı havaya kaldırdığı görüldü. Saldırgan grup, binanın duvarlarına “Oyum MHP’ye” dövizleri yapıştırdı ve Ülkü Ocakları ile MHP bayrakları astı. Saldırganlar harabeye çevirdikleri STAR binasının girişinde vandalizm hatırası fotoğrafı çektirdikten sonra MHP seçim otobüslerine binerek uzaklaştı. MHP’li grubun açıklama sonrası saldırıyı ve topluluğu görüntülemek isteyen gazetecilere de saldırmaları dikkat çekti. Saldırının ardından İstanbul Güvenlik Şube’de ifadesi alınan Ülkü Ocakları İl Başkanı Kantar, kendisini “Ben grubu yatıştırmak için gazetenin önüne gittim”diye savundu. Ancak gün boyunca Kantar ismiyle yüzlerce kişi SMS’lerle eyleme davet edildiği ve açıklama öncesi şiddet görüntülerinde Kantar’ın da yer aldığı belirlendi. 25 saldırganın kimliği tespit edildi Bu arada dün İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ile İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın ‘geçmiş olsun’ ziyaretinde bulundu. STAR Gazetesi Genel yayın Yönetmeni Mustafa Karaalioğlu’ndan saldırıyla ilgili bilgi alan Vali Mutlu ve Emniyet Müdürü Çapkın olayın çok yönlü soruşturulduğunu söyleyerek 25 kişinin kimlik tespitinin yapıldığını belirtti. 4) 23 Haziran günü, Türk İntikam Tugayları (TİT), Evrensel'in yayınlarını bahane ederek kanlı tehditler savurdu. TİT imzalı "Açık mektup" başlığıyla yayınlanan yazıda “Kürt ve Ermeni halkını düşman” ilan etti ve Evrensel Gazetesi’nin yaptığı haberlerde, Türklere ve büyük Türk Devletine hakaret boyutunda yazılar çıkarttıklarını ve bununla yanlışlarını arttırdıklarını dile getirdiler. 15 Ağustos'a kadar taleplerinin yerine getirilmemesi durumunda Diyarbakır ve İstanbul'da kanlı eylemler yapılacağı tehdidinde bulundu. 5) Temmuz günü, daha önce de TİT (Türk İntikam Tugayı) tarafından tehdit edilen Evrensel Gazetesi'ne 2. bir tehdit mesajı daha gitti. Daha önce Agos Gazetesi, çeşitli akademisyenler ve Kürt siyasetçilerle birlikte Evrensel Gazetesi’ni de hedef alan tehditleri yönelten TİT, tarih vermeden doğrudan Evrensel Gazetesi’ne bir tehditte daha bulundu. Evrensel'de de yayınlanan ilk tehdidin ardından Emniyet Müdürlüğü ve Terörle Mücadele Şubesi'nden bir polis memuru gazeteyi telefonla arayarak konuyla ilgili bilgi almasına rağmen tehdidi yapanlar hakkında bir araştırma yapılıp yapılmadığına dair gazete sorumluları bilgilendirilmedi. "Ergenekon üyesi olmak" ve "devletin gizli belgelerini ele geçirmek" suçlamasıyla Haziran’da tutuklanan ‘MİT Mensubu Kaşif Kozinoğlu’ adına açılmış e-mail adresinden "İntikam zamanı" başlığıyla atılan elektronik postada, ‘Silvan'da yaşamını yitiren askerlerin intikamı‘ adı altında binlerce Kürt'e ve PKK'ye destek verdiği iddia edilen şahıslara, dernek ve basın yayın kuruluşlarına ölüm tehditleri savurduğu ortaya çıktı. Gazetenin Yazı 151 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU İşleri Müdürü Fatih Polat, yaptığı açıklamada halkın haber alma hakkına karşı duydukları sorumluluğun gereğini her zaman yerine getireceklerini, halkların kardeşliğini esas alan yayıncılık anlayışlarından ödün vermeyeceklerini ifade etti ve bunu yaparken de bu türden tehditlere pabuç bırakmayacaklarını kamuoyuna bildirdi. 6) 19 Ağustos sabah saatlerinde Aydınlık dergisi ve Ulusal Kanal'ın bulunduğu binaya gelen ‘Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri’ aramalar yaptı. ENGELLENEN İNTERNET SİTELERİ 6103 web sitesine erişim Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından engellendi. 200 web sitesine erişim mahkeme kararıyla engellendi. 192 web sitesine erişim herhangi bir mahkeme kararı belirtilmeksizin engellendi. 7 Wordpress Blog’a erişim mahkeme kararıyla veya Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından engellendi. 2 Blog’a erişim Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından engellendi. 2010 yılında erişimi engellenen site sayısı 1511’ken bu sayı 2011’de 6320’ye yükselmiştir. 152 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 2011 YILINDA MARMARA BÖLGESİ’NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNE KARŞI AÇILAN SORUŞTURMALAR Haklarında Soruşturma Açılan Kişiler Soruşturma Gerekçesi Prof. Dr. İhsan Derman 1 Ali Pekşen Bilgi Üniversitesi Görsel Tasarım Bölümü öğrencisi D.Ö.’nün bitirme projesi olarak porno film çekmesinin haftalık yayımlanan bir dergide haber konusu olması üzerine Bilgi Üniversitesi, projeye onay veren Prof. Dr. İhsan Derman ile öğretim görevlileri Ali Pekşen ve Ahmet Atıf Akın’ın hakkında soruşturma açılarak, Bilgi Üniversitesi’yle ilişkileri kesildi. Atıf Akın Ahmet Aydemir 2 Davut Erkan, Fatih Tezcan Mehmet Atak Halil Savda 3 153 Selçuk Kozağaçlı Askeri hapishanede işkence gören vicdani retçi Enver Aydemir'e geçen yıl Eskişehir Askeri Mahkemesi'nde yargılandığı davada destek veren Aydemir'in babası Ahmet Aydemir, avukatı Davut Erkan, yazar Fatih Tezcan, oyuncu yönetmen Mehmet Atak ve vicdani retçi Halil Savda’ya "halkı askerlikten soğutmak"tan soruşturma açıldı. "Herkes bebek doğar", "Barış için Vicdani Redciler", "Hiç kimse asker doğmaz", "Biz orduya sadece fındığa gideriz", "Aydemir serbest kalsın” sloganları “askerlikten soğutma” olarak değerlendirildi. ÇHD başkanı Selçuk Kozağaçlı’yı "Hayata Dönüş” operasyonuyla ilgili okuduğu basın açıklamasında dönemin Ali Suat Ertosun'u eleştirdiği için yargılamaya devam etti. 8 Mart’ta avukatları, Kozağaçlı’nın aynı konuşmadan açılan ceza İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Soruşturma Açılan Kişiler Soruşturma Gerekçesi davasından 17 Şubat'ta beraat ettiğini gösteren Ankara 9. Sulh Ceza Mahkemesi’nin kararını mahkemeye sundu. Mahkeme, Yargıtay'da bulunan ceza dosyasının geri dönmesini bekleyebilir. Tazminat davasına 25 Mayıs’ta devam edilecek. Ertosun, 19 Aralık 2000'de gerçekleştirilen cezaevi operasyonlarını eleştirirken kişilik haklarına saldırıda bulunduğu iddiasıyla Kozağaçlı'dan 25 bin TL manevi tazminat istiyor. 4 Ekşi Sözlük Ekşi Sözlük’e Soruşturma: İstanbul polisi, Haziran ayında 50 kadar Ekşi Sözlük yazarını sitedeki bazı dini konulu başlıklara dair Adnan Oktar’ın şikayeti üzerine ifadeye çağırdı. Sözlük yazarları "Ekşi Sözlük'ün polise yazar bilgilerini vermesi" başlığı altında kişisel bilgilerinin verilip verilmediğini, verildiyse nasıl tepki göstereceklerini tartıştı. 21 Haziran’da sitedeki Hz. Muhammed başlığı altında “entry” patlaması oldu. Protestocu yazarlar bir tür sivil itaatsizlik eylemi olarak soruşturma konusu edilebilecek “entry'ler” girdiler. Süheyl Batum Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in, orduyu "kâğıttan kaplana" benzettiği için CHP Genel Başkan Yardımcısı Süheyl Batum hakkında “Türk milletini aşağılamak”tan soruşturma açılmasına izin vermediği 8 Mart’ta öğrenildi. Ergin, “AİHM içtihatlarının bir gereğini yaptık. CHP'li Batum'a özel bir durum yok. 22 ayda gelen izin taleplerinin yüzde 98'ine izin vermedim" dedi. 5 154 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 2011 YILINDA MARMARA BÖLGESİ’NDE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNE KARŞI AÇILAN, DEVAM EDEN VE SONUÇLANAN DAVALAR Haklarında Dava Açılan Kişiler 1 Erturul Mavioğlu Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi 7/2 TMY 7/2 Zeycan Balcı Şimşek 155 Son Durum 2011 Radikal gazetesi muhabiri Ertuğrul Mavioğlu hakkında, KCK Yürütme Konseyi Başkanı Murat Karayılan'la yaptığı söyleşi nedeniyle dava açıldı. Kandil Dağı'nda PKK liderlerinden Murat Karayılan'la yaptığı bir söyleşi nedeniyle "PKK örgütü Devam Ediyor propagandası yapmak”tan dava açıldı. 28-30 Ekim 2010 günlerinde çıkan röportajlar nedeniyle Mavioğlu'nun beş yıla kadar hapsi, seçme ve seçilme ile kamu hizmetlerinde bulunma haklarından mahrum bırakılması istendi. 2011 4 Mart’ta İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, "Çağımızda Hukuk ve 1 Yıl 3 Ay Toplum" dergisinde çıkan bir yazıda "PKK propagandası yapıldığı" Hapis iddiasıyla Sosyolog İsmail Beşikçi’yi 15 ay hapse, derginin yazı işleri müdürü avukat Zeycan Balcı Şimşek'i de 16 bin 660 TL para cezasına mahkum etti. ÇHD 16 Bin 660 TL İstanbul Şubesi'nin dergisinde çıkan "Ulusların kendi geleceğini tayin hakkı ve İsmail Beşikçi 2 Yargılanma Gerekçesi İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum Kürtler" yazısıyla TMY’nin 7/2 maddesinin ihlal edildiği ileri sürüldü. Mahkeme Para Cezası başkanı Şeref Akçay karara muhalif kaldı. Verildi 3 Dilşah Ercan TMY 7/2 2011 4 Haldun Açıksözlü 156 TCK 215 2010 8 Yıl 6 Ay 9 Haziran günü Azadiya Welat Gazetesi çalışanı Dilşah Ercan’a "örgüt üyesi olmak" Hapis Cezası ve "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla 8 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Verildi. Tiyatrocu Haldun Açıksözlü’ye politik gösterisi Laz Marks oyunu nedeniyle Kasım 2010’da Tunceli Sulh Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın duruşması, 30 Eylül’de 2 Yıl Hapis, 3 yapıldı. Açıksözlü, oyundaki “Bizim tarihimiz değil mi ula? Gezmiş, Çayan, Yıl 3 Ay Kaypakkaya, hangi direnişin tarihini yazdılar? 1980’lerde Diyarbakır zindanlarında Meslekten mazlumların yaktığı ateş halen yanmıyor mu?” cümleleri nedeniyle TCK’nın 215. Men Cezası maddesinden ‘suç ve suçluyu övme’ gerekçesiyle 2 yıl hapis ve TCK 53. madde Verildi ‘belli haklardan yoksun bırakma’ istemiyle 3yıl -3 ay meslekten men cezalarıyla 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum yargılanıyor. 5 Büşra Erdal 157 TKM 7/2 2011 Zaman Gazetesi'nin muhabiri Büşra Erdal'ın Ergenekon ve Balyoz davalarında verilen tahliye kararlarına ilişkin 2 ve 3 Nisan 2010'da yaptığı haberler nedeniyle Zaman Gazetesi'nin Yazı İşleri Müdürü Hayri Beşer ve Ankara Muhabiri Metin Arslan ile birlikte "kamu görevlilerini yasadışı örgütlere hedef gösterdikleri" ve "adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs ettikleri" gerekçeleriyle yargılanmalarına 27 Nisan 2011'de devam edildi. İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki duruşmada Devam Ediyor esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, müşteki hâkimlerin hedef gösterildikleri iddia edilen Ergenekon yapılanmasına dâhil oldukları gerekçesiyle, yargılanan sanıklar hakkında tahliye kararı verdiklerini belirterek söz konusu iddianın kanıtlamayacağından ötürü sanıklar hakkında beraat kararı verilmesini talep etti. İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Orhan Miroğlu Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi TMY 7/2 TCK 301 Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Taraf gazetesi yazarı Orhan Miroğlu'nu, 2 Aralık Devam Ediyor 2009’da yayımlanan "Ay Büyürken Uyuyamam" başlıklı yazısı nedeniyle yargılandı. 2010 Yazar Temel Demirer, “Hrant Dink Ermeni olduğu için değil Ermeni Soykırımını tanıdığı için katledildi” dediği için dört yıldır TCK’nın 301. maddesinden yargılanıyor. Ankara 2. Asliye Ceza Mahkemesi, uzun zamandır 301. maddeye Adalet Bakanlığı izin şartı getiren düzenlemenin iptaliyle ilgili İdare Mahkemesi’nin vereceği kararı bekliyor. 7 8 TMK 7/2 Saadet Irmak 2011 TCK 215 158 Son Durum 2011 6 Temel Demirer Yargılanma Gerekçesi 2 Yıl Hapis Cezası İsteniyor İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, haftalık Yeni Yorum ve Ülkede Yorum 1 Yıl 8 Ay gazetelerinin imtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü Saadet Irmak'ı 26 Mayıs’ta TMK Hapis 7/2’ye göre "PKK örgütünün propagandası yaptığı" ve TCK 215’e göre "suçu övdüğü" iddialarıyla toplam 20 ay hapse ve 18.140 TL para cezasına mahkum etti. 18 Bin 140 Tl Irmak Yeni Yorum gazetesindeki bir yazı ve haberden dolayı 10 ay hapse mahkum Para Cezası 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Ahmet Şık TCK 285 9 10 159 Ertuğrul Mavioğlu Berna Yılmaz 2011 INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum edildi, haberde “örgüt açıklamasına yer verdiği” için çarptırıldığı 1 aylık hapis cezası 740 TL para cezasına çevrildi. Ülkede Yorum gazetesinde çıkan bir diğer yazı nedeniyle “PKK açıklamasına yer vermek” suçlamasından TCK 215’ten 10 ay hapis cezasıyla sonuçlandı. Aynı gazetede çıkan bir diğer yazı TMK 7/2’ye göre “örgüt propagandası yapmaktan” 16.660 TL para cezasına yol açarken bir diğer haberde kullanılan “Kürt halk önderi” ifadesi önce 1 ay hapis cezasına layık görüldü, ardından 740 TL para cezasına çevrildi. Verildi Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, "Ergenekon'da Kim Kimdir? Kırk katır Kırk SatırKontrgerilla ve Ergenekon'u Anlama Kılavuzu" adlı iki ciltlik kitabı kaleme alarak TCK 285’e göre "soruşturmanın gizliliğini ihlal ettikleri" iddiasıyla yargıladığı Beraat Edildi gazeteciler Ahmet Şık ve Ertuğrul Mavioğlu hakkında "suçun unsurları oluşmadığı gerekçesiyle beraat kararı etti. 14 Mart 2010'da Başbakan'ın konuşması sırasında "Parasız Eğitim İstiyoruz" yazılı bir pankart açtıkları için tutuklanan Berna Yılmaz ve Ferhat Tüzer için 24 Mayıs’ta İstanbul Beşiktaş Adliyesi'ndeki duruşmada savcı beraat istedi, tahliye talepleri reddedildi. Yargılamaya 6 Ekim'de devam edilecek. Tüzel ve Yılmaz'a destek için İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Ferhat Tüzel Ersin Çelik Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi TMK 7/2 TMK 6 2010 Şiar Rişvanoğlu 160 TCK 220 Son Durum Edirne’de çadır kurup bildiri dağıtan yedi üniversite öğrencisine de TMK 7/2’ye 30 Yıl Hapis Istemiyle göre "örgüt propagandası”ndan 15’er yıl hapis istemiyle dava açıldı. Devam Ediyor 2009 Gazeteci Ersin Çelik'e 2009’da katıldığı bir yürüyüşte polisin açtığı ateş sonucu hayatını kaybeden Dicle Üniversitesi öğrencisi Aydın Erdem'i öldürdüğü öne 10 Ay Hapis sürülen polislerle ilgili bir haberi nedeniyle 13 Mayıs duruşmasında, 10 ay hapis Cezası Verildi. cezası verildi. Çelik, o dönemde Dicle Haber Ajansı'nda (DİHA) muhabirlik yapıyordu. 2010 Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Adana şubesi eski başkanı Şiar Rişvanoğlu, 1-3 13 Yıl 6 Ay Hasip Mayıs 2010 günlerinde Roj TV'ye yaptığı açıklamalar nedeniyle Adana Özel Yetkili İstemiyle 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanmaya 26 Nisan’da devam edildi. Rişvanoğlu hakkında TCK 220’ye göre ‘’örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç’’ işlediği Yargılanıyor 11 14 Yargılanma Gerekçesi 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum iddiasıyla 13 yıl 6 ay hapis talebiyle yargılanıyor. 15 2011 Radikal gazetesinin eski muhabiri Ertuğrul Mavioğlu ile halen gazetede editörlük yapan gazeteci Timur Soykan 2 Mayıs günü Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde hakim karşısındaydılar. Gazeteciler 19 Haziran 2009’da gazetede yayımlanan ve Devam Ediyor "Islak imza" tartışmalarını ele alan "1 belge, 3 senaryo: Yayımlanan belge gerçek çünkü..." başlıklı haberleri Sanıkların TCK 285’e göre “soruşturmanın gizliliğini ihlal” suçlamasıyla yargılanmaktadırlar. 2011 Beyoğlu Kumpanya Sanat Topluluğu üyesi 16 kişi, Başbakana hakaret ettikleri iddiasıyla açılan davanın ikinci duruşması için 25 Mart’ta Çatalca Sulh Ceza Mahkemesi’ndeydi. Çatalca Belediyesi'nin Erguvan Şenlikleri’nde sahnelenen Devam Ediyor "Ülkemizden" oyununda "İşportacısın Tayyip" sözleri davaya neden oldu. Mahkeme, şarkıyı söyleyen Emre Yalçın'ın da görüntülerde yer almadığı belirtilerek, görüntülerin duruşmada izlenmesini gerek görmedi. Ertuğrul Mavioğlu TCK 285 Timur Soykan 17 161 Beyoğlu Kumpanya Sanat Topluluğu Üyesi 16 Kişi TCK 125 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi TCK 125 2011 2011 Güney dergisi yetkilisi Aziz Özer, "İnanılmaz Bir Direnişin Üç Günlük Hikayesi" başlıklı öykü yazısı ve "Niyazi Şehit" karikatürü nedeniyle 31 Mart’ta 1 yıl 6 ay 1 Yıl 6 Ay hapse mahkum edildi. İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi, Özer'e TMY’nin 7/2. Hapis Cezası maddesine göre "örgüt propagandası yapmak"tan ceza verdi. Derginin OcakVerildi Şubat-Mart dönemine ait sayısında çıkan Meray Ülgen'in "Hakim" başlıklı kısa film öyküsü de cezaya dayanak oluşturdu. 21 Aziz Özer 162 TMY 7/2 Son Durum İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Sabah gazetesindeki bir yazısında "Ergenekon" davası sanıklarından emekli Albay Hasan Atilla Uğur’un "Rıdvan Özden'in öldürülme emrini organize ettiğine dair duyumlarından söz eden gazeteci Bin 740 Tl Para yazar Nazlı Ilıcak’ı bin 740 TL adli para cezasına mahkum etti. Mahkeme, "Faili Cezası Verildi. Meçhuller Gene Gündemde" başlıklı yazıdaki ifadelerin “kişilik haklarına saldırı” oluşturduğuna kanaat getirdi. 19 Nazlı Ilıcak Yargılanma Gerekçesi 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi 24 Oktay Ekşi 27 163 Ertuğrul Mavioğlu Ahmet Şık TCK 125 TCK 286 2011 2011 INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum 15 Şubat’ta Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Hürriyet gazetesinde 28 Ekim 2010'da çıkan “Az Demişiz” başlıklı köşe yazısı nedeniyle gazetenin eski başyazarı Oktay Ekşi’yi yargılamaya başladı. Hidroelektrik Santraller (HES) ile ilgili politikaları eleştiren Ekşi, Çevre Bakanı Veysel Eroğlu, Enerji Bakanı Taner Yıldız ve 100 Bin Tl Başbakan Erdoğan'ın şikayetiyle açılan "hakaret" davasından yargılanıyor. Ekşi, 100 Tazminat bin TL manevi tazminat istemiyle de yargılanıyor. Ekşi, ''Ayarı Kaçırmışız'' başlıklı Istemiyle kısa bir özür yazısı da kaleme almış, başyazarlıktan istifa etmek zorunda kalmıştı. Yargılanıyor Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, "Ergenekon'da Kim Kimdir? Kırk katır Kırk Satır -2" kitabının yazarları Ertuğrul Mavioğlu ve gazeteci Ahmet Şık'ın dosyasını 21 Ocak’ta görülen ikinci duruşmada esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için Devam Ediyor Cumhuriyet savcısına sundu. Gazeteciler, yazdıkları 1116 sayfalık iki ciltlik kitapta İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 30 Temmuz 2008'de verdiği yayın yasağını ihlal etmek ve “soruşturmanın gizliliğini ihlal etmek” ile suçlanıyorlar. İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi TCK 125 2010 Taraf.com sitesinin sorumlu müdürü Adnan Demir de TİHV Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı ile birlikte, Adli Tıp Kurumu'nun yetersizlikleri ve dış etkilere açıklığı üzerine röportajı yayınladığı için yargılanmaya 25 Ocak’ta devam ettiler. Fincancı, Adli Tıp Kurumu'yla ilgili görüşleri nedeniyle, Demir de röportaja yer verdiği için Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde “hakaret” iddiasıyla yargılanıyorlar. Yargılama 14 Nisan’da sürecek. Fincancı, Gerçek Gündem sitesine verdiği ''İdamı neden kaldırdılar'' röportajı nedeniyle de site yetkilisi Barış Yarkadaş ile birlikte yargılanıyor. Şikayetçi Adli Tıp 3. İhtisas Kurulu Başkanı Prof. Nur Birgen 21 Ocak’ta Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın altıncı duruşmasına da “sağlık nedeniyle” katılmayınca Korur ve Yarkadaş’ın avukatları, “Herkese uygulanan prosedür Birgen için de uygulansın” dediler. İki kişinin 2 yıl 8 ay hapisleri isteniyor. TCK 215 2011 Bursa 3. Sulh Ceza Mahkemesi’nin, Uluslararası Para Fonu'nu (IMF) protesto için yaptıkları bir yürüyüşte "Ampul Tayyip" sloganları attıkları için yargılanan Nergis Adnan Demir 30 Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Barış Yarkadaş 31 164 NergisŞişek, Ahmet Yargılanma Gerekçesi Son Durum 2 Yıl 8 Ay Hapis İsteniyor Beraat 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Son Durum Şişek, Ahmet Keskin ve Fatih Bayrak’ı beraat edildi. Pınar Sağ 2011 Geleneksel 9. Munzur Doğa ve Kültür Festivali'nde İbrahim Kaypakkaya'yı öven sözler sarf ettiği için yargılanan sanatçı Pınar Sağ’ı, 10 ay hapis cezası verildi. Sağ, 10 Ay Hasip “Türkiye Komünist Partisi-Marksist Leninist (TKP-ML) ve Türkiye İşçi Köylü Cezası Verildi. Ordusu'nun (TİKKO) kurucusu, 1972’de ağır işkence altında öldürülen Kaypakkaya ile ilgili sözlerinden TCK’nın 215. maddesinden 2 yıla kadar hapsi isteniyordu.. 2011 İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, Taraf gazetesinden Neşe Düzel ile gazetenin sorumlu müdürü Adnan Demir’i, PKK - Kongra/Gel yöneticileri Zübeyir Aydar ve Remzi Kartal ile röportaj yapıldığı için yargılıyor. Gazetenin 5 Nisan 2010 tarihli Devam Ediyor sayısında çıkan "Çatışmalı döneme girildi" başlıklı röportaj ve haberde “örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla iki gazetecinin hapsi isteniyor. TCK 215 Neşe Düzel TCK 215 Adnan Demir 35 Ahmet Altan, 165 Yargılanma Gerekçesi Keskin Fatih Bayrak 32 34 INSAN HAKLARI DERNEĞİ TCK 215 2011 Taraf gazetesi genel yayın yönetmeni Ahmet Altan, yayın yönetmeni yardımcısı Yasemin Çongar ve birçok gazete çalışanı, yargılandıkları 38 dava nedeniyle 28 Ocak'ta Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’ne ifade verdiler. Altan Edildiler Beraat Edildiler İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Son Durum Bahar Kılıçgedik Markar Esayan, Nevzat Çiçek Rıdvan Kaya Düşünce ve Eğitim Hakları Derneği (Özgür-Der) genel başkanı Rıdvan Kaya ile Vakit gazetesinin yazı işleri sorumlusu Ahmet Can Karahasanoğlu ile Kenan Kıran'ın Devam Ediyor "kamu görevlilerine hakaret, hedef gösterme ve adli yargılamayı etkilemeye teşebbüs"ten yargılanmalarına 1 Şubat’ta başlandı. Yargıtay'ın "Ergenekon" Neşe Düzel Ahmet Can 166 Yargılanma Gerekçesi "Genelkurmay yalanı" başlıklı yazısında "İlker Başbuğ'a hakaret ettiği", "Mehmet Nuri" ve "Kara Cuma" yazılarında ise "halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik ettiği" suçlamasıyla ilgili hakim karşısındaydı. Çongar ise "Sahicilik" yazısından "İlker Başbuğ'a hakaret", "Kuban ve Üskül" yazısından ise "Adli yargılamayı etkilemeye teşebbüs ve hakaret" suçlamasıyla açılan iki ayrı davada savunma yaptı. Neşe Düzel de iki röportajında "Atatürk’ün hatırasına hakaret" ve "hakaret" suçlamasıyla yargılanıyor. Bahar Kılıçgedik ise yaptığı haberlerden dolayı üç ayrı "gizliliği ihlal" davasında savunma yaptı. Yazar Markar Esayan, “gizliliğin ihlali”, ve eski çalışan Nevzat Çiçek “hakaret”, “sesli yazılı veya görüntülü bir iletiyle hakaret”ten haklarında açılan davalardan beraat etti. Yasemin Çongar 36 Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Karahasanoğlu Kenan Kıran Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi 38 Bahadır Baruter 167 Son Durum 2011 TCK 125 2011 Zaman gazetesi muhabiri Büşra Erdal, Ankara muhabiri Metin Arslan ve sorumlu yazı işleri müdür Hayri Beşer'in "Ergenekon" ve "Balyoz" haberleri nedeniyle yargılanmasına İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 2 Şubat’ta devam edildi. Erdal, davacı hakimin de kendi ismiyle gazetecilere açıklamalar yaptığını söyledi: "hangi terör örgütüne hedef göstermişim?” diye sordu. AİHM içtihatlarından da söz eden Erdal, beraatını istedi. "HSYK kriziyle atananlar devrede, Balyoz örtbas ediliyor" "Toplu tahliyelerin temeli 'korsan' kararname ile atıldı" başlıklı "Ergenekon" ve "Balyoz" Soruşturmasından tutuklananlarla ilgili verilen tahliye kararlarını ele alan haberler dayanak gösteriliyor. Beraat Edildiler TCK 216/3 2011 Bahadır Baruter’in 10 Şubat 2011 tarihli Penguen dergisinde yayımlanan cami sütunu üzerinde “Allah yok, din yalan” yazılı karikatürü sebebiyle bir yıl hapsi istendi. Türkiye Diyanet ve Vakıf Görevlileri Sendikası ile bazı vatandaşların 1 Yıl Hapis Cezası İle Büşra Erdal Hayri Beşer Yargılanma Gerekçesi sanığı Mehmet Haberal'ı tahliye etmedikleri için hakimleri tazminata mahkum etmesi, İlhan Cihaner'in tahliyesi ve 14 Balyoz sanığının serbest bırakılmalarıyla ilgili 19 Haziran 2010’da yayımlanan eleştiriler nedeniyle sanıkların TCK’nın 125 ve 288. maddelerinden cezalandırılması isteniyor. TCK 125 TCK 288 37 INSAN HAKLARI DERNEĞİ İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum şikâyetçi olduğu Baruter TCK’nın 216/3 maddesi uyarınca ‘halkın bir kesiminin Yargılanıyor benimsediği dinî değerleri alenen aşağılamak’la suçlanıyor. 2011 3 Şubat’ta İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, yayın yoluyla Maoist Komünist 6 Ay Hapis Partisi (MKP) propagandası yaptığı iddiasıyla Devrimci Demokrasi gazetesi sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü Erdal Güler’i altı ay hapse ve 366 lira adli para 366 Tl Para cezasına mahkum etti. Mart 2004'te yayınlanan yazılar nedeniyle yargılanan Güler, Cezası Verildi TMY’nin 7/2 maddesi uyarınca cezalandırıldı. 2010 Radikal gazetesi yazarı Oral Çalışlar, "Askere 'Öleceksin' Diyen Mahkeme Kararı" başlıklı yazısı nedeniyle "adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs" gerekçesiyle hakkında açılan davadan beraat etti. 17 Mart’ta Bakırköy 2. Asliye Ceza Beraat Edildi Mahkemesi, Çalışlar ile birlikte gazetenin sorumlu müdürü Hasan Çakkalkurt’u da “suçun kasıt ve unsurları oluşmadığı” gerekçesiyle akladı. Çalışlar, 22 Ocak 2010 tarihli yazısında “Dağlıca” baskınında silah bırakarak teslim oldukları gerekçesiyle 39 Erdal Güler TMY 7/2 Oral Çalışlar TCK 218 42 168 Hasan Çakkalkurt 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi askerlerin mahkum nitelendirmişti. 43 TMK 7/2 169 anlayışın bir örneği olarak 2010 İstanbul Özel Yetkili 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 27 Ekim 2010’da Gülseren Aksu’nun Anılarla Abdullah Öcalan-Güneşin Sofrasında kitabına açılan davada yazarla kitabı yayımlayan Çetin Yayınları sahibi Abdülrezzak Güngör’ün beraatına 1 Yıl Hapis karar verdi. Mahkeme, kitabı basan Berdan Matbaası’nın sahibi Sadık Daşdöğen’i ise TMK’nın 7/2 maddesi uyarınca ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçundan Cezası Verildii bir yıl hapis cezasına çarptırdı. Davanın düştüğünü sandığı için Yargıtay’a itiraz edemeyen ve talebi üzerine cezası 6 ay ertelenen Daşdöğen’in, 2 Kasım’da cezaevine girmesi, cezasının dörtte biri düşerek 9 ay hapiste tutulması Gülseren Aksu Sadık Daşdöğen militarist 2011 TMK 7/2 44 edilmelerini Son Durum Demokratik Kültür Sanat Derneği’ne ilişkin iki haber yapan Antakyalı gazeteci Murat Altunöz’e, derneğe yönelik operasyon kapsamında dava açıldı. Altunöz’ün 1 Yılı 6 Ay yargılanmasına, TCK’nın 314. maddesi uyarınca ‘örgüt üyesi olmak’ ve TMK’nın 7/2 Hapis Cezası maddesince ‘terör örgütü propagandası yapmak’. Altunöz’ün TCK 314/2 uyarınca Isteniyor 5-10 yıl, TMK 7/2 uyarınca 1-5 yıl hapis cezası isteniyor. TCK 314/2 Murat Altunöz INSAN HAKLARI DERNEĞİ İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum öngörülüyor. 2010 26 Mart’ta Şişli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, İsviçre'de verdiği röportajda "30 bin Kürt'ü ve 1 milyon Ermeni'yi öldürdük" dediği için yazar Orhan Pamuk, altı şikayetçiye toplam 6 bin TL manevi tazminat ödemeye mahkum etti. Mahkeme, daha önce "davacıların dava açma ehliyeti yok" açıklamasıyla yazarın 6 Bin Para cezalandırılmasına karşı çıkmıştı. Ancak Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, bu kararı, Cezası Aldı "Davalının söylediği iddia edilen sözlerin, davacıların vatandaşlık bağı ile bağlı bulundukları Türk Milletine yönelik olması durumunda davacıların aktif dava ehliyetinin bulunduğunun kabulü gerekir" açıklamasıyla iki kez bozmuştu. 2011 29 Mart’ta Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, emekli orgeneral İbrahim Fırtına'nın "Ergenekon” Soruşturması için savcılık ifadesini haberleştirdikleri Devam Ediyor gerekçesiyle Akşam gazetesi sorumlu müdürü Mustafa Dolu ve gazetenin eski editörü Semra Pelek’i yargılanmasında Dolu için "son kez zorla getirilmesi kararı" 47 51 170 Orhan Pamuk TCK 125 Mustafa Dolu TCK 285 Semra Pelek TCK 286 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum çıktı. Dava 11 Ağustos'ta sürecek. Gazeteciler, 5 Ocak 2010’da çıkan haberden "soruşturmanın gizliliğini ihlal" ve "yargılamayı etkilemeye teşebbüs"ten yargılanıyor. Yalçın Küçük 52 Soner Yalçın, Ahmet Şık,Nedim Şener, Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan Doğan Yurdakul, Müyesser Uğur Coşkun Musluk,Sait Çakır Kaşif Kozinoğlu, Ahmet Mümtaz İdil 171 TCK 314/2 TCK 220 TCK 216 TCK 327 2011 TCK 334 TCK 134 TCK 135 TCK 288 16. Ağır Ceza Mahkemesi Ergenekon operasyonu kapsamında tutuklanan gazeteciler Ahmet Şık ve Nedim Şener'in de aralarında bulunduğu, 12'si tutuklu 14 şüpheli hakkındaki iddianameyi 9 Eylül’de kabul etti. İlk duruşma 22 Kasım’da. Şık ve Şener'in 15 yıla kadar, Soner Yalçın’ın 36,5 yıla kadar, örgüt yöneticisi olduğu iddiasıyla Yalçın Küçük için 43 yıla kadar hapis cezası isteniyor. Kalan sanıkların da 23 yıla kadar hapsi isteniyor. İddianamede, tutuklu Yalçın Küçük, Soner Yalçın, 117 Yıl 6 Ay Ahmet Şık, Hanefi Avcı, Nedim Şener, Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan, Doğan Hapis Yurdakul, Müyesser Uğur, Coşkun Musluk, Sait Çakır ve Kaşif Kozinoğlu ile tutuksuz İsteniyor Ahmet Mümtaz İdil ve İklim Ayfer Kaleliye’ye yöneltilen suçlamalardan bazıları şöyle:Silahlı terör örgütü kurmak, yönetmek (TCK 314/2), silahlı terör örgütüne üye olmak, terör örgütüne yardım etmek (TCK 220), halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek (TCK 216), devletin güvenliğine ilişkin belgeleri temin etmek (TCK 327), açıklanması yasaklanan belgeleri temin etmek (TCK 334), özel hayatın gizliliğini ihlal etmek (TCK 134), kişisel verileri kaydetmek (TCK 135) ve adil İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum yargılamayı etkilemeye teşebbüs etmek (TCK 288). TMY 7/2 2011 Kapanan Günlük gazetesi sahibi ve sorumlu müdürü Ziya Çiçekçi, gazetede çıkan yazı ve haberlerden yargılandı; toplam 11 yıl 11 ay hapis cezası ve 16 bin 600 lira da adli para cezasına mahkum edildi. Gazete avukatı Özcan Kılıç’a göre, Çiçekçi’nin İstanbul 9, 11, 12, 13 ve 14. Ağır Ceza Mahkemeleri ve Beyoğlu 2. Asliye Ceza 13 Yıl 2 Ay Mahkemesi’nde süren 10 davası daha var. Çiçekçi dışında, yayın yönetmeni Filiz Hapis, 16 Bin Koçali, yazar Yüksel Genç ile haber müdürü Ramazan Pekgöz hakkında açılan 600 TL Para davalar var. Yazar Veysi Sarısözen hakkında verilen 1 yıl 3 aylık hapis cezasıyla ilgili Cezası Verildi dosya Yargıtay kararını bekliyor. İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, 1 Nisan 2010’da Sarısözen’i 14 Haziran 2007’de çıkan "Terör mü? Savaş mı?" yazısından “örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla mahkum etmişti. TMK 6/ 1 2011 Ergenekon soruşturmasının tutuklu sanıklarından odatv.com sitesinin haber müdürü Barış Terkoğlu’nun sitede yer alan bir haberinden dolayı üç yıla kadar Filiz Koçali Yüksel Genç 55 Ramazan Pekgöz Veysi Sarısözen 56 172 Barış Terkoğlu 3 Yıl Hapis 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi TCK 314/2 TCK 215 Fatih Özgür Aydın TMK 7/2 59 TCK 265 TMK 5 173 2011 INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum hapsi istendi. “Bu fotoğraflar olay yaratacak” başlıklı haberde, Ergenekon iddianamesini hazırlayan savcıların ve davaya bakacak hâkimlerin İstanbul Emniyet Müdürlüğü İstihbarat Dairesi’nin düzenlediği iftar yemeğinde bir araya geldiği belirtilmiş ve bu yemeğin fotoğrafları yer almıştı. İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 17 Ağustos’taki duruşmada Cumhuriyet Savcısı Mehmet Ali Uysal, haberde “polislerin, savcıların ve hâkimlerin işbirliği halinde ‘Ergenekon’ davasını başlattıklarının” ileri sürüldüğünü söyledi. Uysal, Terkoğlu'nun TMK 6/1. maddesi gereğince, ‘kamu görevi yapan kişileri terör örgütüne hedef gösterme’ suçundan 1 ile 3 yıl arasında değişen hapisle cezalandırılması talebinde bulundu. İsteniyor Mühendislik Mimarlık ve Planlamada +İvme dergisi yazı işleri müdürü Fatih Özgür Aydın, Okmeydanı Cemevi’nde İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu’yu protesto ettiği gerekçesiyle 22 Temmuz’da gözaltına alınıp 25 Temmuz’da tutuklandı. Aydın, Tekirdağ 1 No’lu Hapishanesi’ne gönderildi. 17 Ağustos’ta iddianamesi hazırlanan Aydın’ın ilk duruşması 15 Kasım’da Çağlayan Adliyesi’nde görülecek. Aydın TCK 314/2’den ‘“örgüt üyesi olmayıp örgüt propagandası yapmak’tan, TMK 7/2 ‘terör örgütü propagandası yapmak’tan, TCK 215 ‘suçu ve suçluyu övmek’ten, TCK 265 ‘görevi yaptırmamak için direnmek’ten ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri 53 Yıl 6 Ay Hapis İsteniyor İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefetten suçlanıyor. Aydın’ın artırım sağlayan TMK 5. madde ile toplam 53,5 yıl hapsi isteniyor. 60 Ferhat Tunç 174 TMK 7 / 2 2010 Sanatçı Ferhat Tunç hakkında, Bingöl Kiğı’da verdiği konser sırasındaki konuşmada "gerilla" dediği için 26 Mayıs'ta Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanacak. Tunç, "örgüt propagandası yapmak” ile suçlanıyor. Tunç, 7 Ağustos 2010’daki konserde, "ister askere gönderdiğimiz çocuklarımız olsun, ister yıllardır dağlara sığınmış Kürt çocukları, Kürt gerillaları olsun. Hiçbirinin ölmesini 25 Gün Hapis istemiyoruz" sözleri nedeniyle yargılanacak. Tunç, 27 Ocak’ta da Nazmiye Düzgün Cezası Verildi. Baba şenliklerinde öldürülen 17 Maoist Komünist Partili militanı övdüğü gerekçesiyle 25 gün hapse mahkum edildi. Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi hükmün açıklaması da geri bırakıldığı için sanatçı, beş yıl içinde yine benzer bir suçlamayla karşılaşırsa bir aylık hapis cezasını da çekecek. 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi TMK 7/2 2010 Avukat Şiar Rişvanoğlu’nun, 3 Mayıs 2010’da Roj TV’de katıldığı bir programda “Kürdistan’daki bütün siyasî cinayetlerin, komploların, Botaş kuyularındaki Devam Ediyor katliamların, kitlesel katliamları, tecavüzlerin tamamını gizli bir biçimde soruşturacak bir komisyon istemek gerekiyor” dediği gerekçesiyle yargılandı. 2011 Tanrıya Mektuplar ve Ateist Tanrı ile Söyleşi adlı kitapların yazarı Hasan Basri Aydın, Adalet Bakanı olduğu dönemde Cemil Çiçek’e yazdığı bir dilekçede “hakaret 6 Ay Hapis ettiği” iddiasıyla hakkında Küçükçekmece (İstanbul) 3. Sulh Ceza Mahkemesi’nde Cezası Verildi açılan dava kapsamında 24 Ocak 2011’de tutuklandı 2011 Vicdanî retçi Enver Aydemir’in Eskişehir Askerî Mahkemesi’nde tutuklu yargılandığı Dava Devam duruşmaya gidenler hakkında, Eskişehir Cumhuriyet Savcılığı tarafından Türk Ceza Ediyor Kanunu’nun (TCK) 318. maddesi uyarınca dava açıldı. “Halkı askerlikten 66 Hasan Basri Aydın TCK 220 TMK 7/2 69 70 175 Ahmet Aydemir Davut Erkan TCK 318 Son Durum 2010 Ragıp Zarakolu Av. Şiar Rişvanoğlu Yargılanma Gerekçesi 10 Mart’ta İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, savcı Kasım İlimoğlu’nun beraat 1 Yıl 6 Ayhapis istemesine rağmen "KCK Dosyası/Küresel Devlet ve Devletsiz Kürtler" adlı kitabın yazarı Mehmet Güler’i 1 yıl 3 ay hapis cezasına, Belge yayınları sahibi Ragıp 16 Bin 660 Tl Zarakolu'nu da 16 bin 660 TL para cezasına mahkum etti. Mayıs 2010’da çıkar Para Cezası Verildi çıkmaz toplatılan kitapta "PKK propagandası yapıldığı” iddia ediliyor. Mehmet Güler 63 INSAN HAKLARI DERNEĞİ İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi 73 176 Son Durum Fatih Tezcan, Halil Savda, Mehmet Atak soğuttukları” iddiasıyla yargılanacak olan Ahmet Aydemir, Davut Erkan, Fatih Tezcan, Halil Savda ve Mehmet Atak. İsmail Saymaz TCK 125 Radikal Gazetesi Muhabiri İsmail Saymaz hakkında, Radikal Gazetesi’nde 8 Haziran 2010’da “Ergenekon’da Aşk Oyunu” başlığıyla yayımlanan habere konu olan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Köksal Şengün’ün şikâyetçi olması Devam Ediyor nedeniyle “hakaret etmek”, “soruşturmanın gizliliğini ihlal etmek” ve “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs etmek” suçlamalarıyla açılan davaya açıldı. TMY 7/2 2011 İstanbul’da 28 Ağustos 2009’da düzenlenen operasyon sonucu “yasadışı örgüt üyesi olduğu” iddiasıyla tutuklanan, İşçi Köylü Gazetesi’nin Kartal Bürosu çalışanı Devam Ediyor Suzan Zengin yargılandı. TCK 125 2010 Star Gazetesi’nde 29 Mart 2010’da yazdığı köşe yazısında Balyoz Davası’nın 15 Ay Hapis 17 sanıklarının bir hâkimin kararıyla serbest kalacağını iddia eden AKP Gaziantep Bin Para Milletvekili adayı Şamil Tayyar, Bakırköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 71 72 Yargılanma Gerekçesi Suzan Zengin Şamil Tayyar 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum 10 Haziran 2011’de görülen karar duruşmasında “adil yargılamayı etkilemeye Cezası Verildi. teşebbüs ettiği” gerekçesiyle 15 ay hapis 17 bin para cezasına mahkûm edildi. 74 2011 Radikal Gazetesi Yazarı Oral Çalışlar’ın 22 Ocak 2010’da köşesinde “Askere ‘Öleceksin’ Diyen Mahkeme Kararı” başlığıyla yazdığı yazıda, Dağlıca Baskını’nda rehin alınan erlere hapis cezası verilmesini eleştirmesi nedeniyle Oral Çalışlar ve Radikal Gazetesi Haber Müdürü Hasan Çakkalkurt hakkında “adil yargılamayı Beraat Verildi etkilemeye teşebbüs ettiği” gerekçesiyle açılan davanın 17 Mart 2011’de Bakırköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme başkanı, “atılı suçun yasal unsurlarının oluşmadığı” gerekçesiyle beraat kararı verdi. 2008 Birgün Gazetesi’nde 9 Ağustos 2008’de yayımlanan “Tek Taraflı Ateşkes Sorunu Büyütüyor” başlıklı röportaj nedeniyle Murat Karayılan’la röportajı yapan Hakan 16 Bin TL Tahmaz, Birgün Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İbrahim Çeşmecioğlu ve Birgün Gazetesi Sahibi Bülent Yılmaz hakkında “basın yoluyla yasadışı örgüt Para Cezası propagandası yaptıkları” iddiasıyla, Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY) 6/2. Verildi. maddesi uyarınca açılan dava 24 Mart 2011’de sonuçlandı.İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme heyeti, savcının beraat Oral Çalışlar TMY 6/2 Hasan çakkalkurt 75 İbrahim çeşmecioğlu TMY 6/2 Bülent Yılmaz 177 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum kararı istemesine rağmen Hakan Tahmaz’a on ay hapis cezası; İbrahim Çeşmecioğlu’na 16.600 TL para cezası verdi. Bülent Yılmaz hakkında açılan dava ise daha önce düşürülmüştü. 2010 Birgün Gazetesi’nden 25 Temmuz 2007’de alınmış “Ağar: İddialar ve Ötesi” başlıklı bir habere savaskarsitlari.org adlı internet sitesinde yer verdiği gerekçesiyle habere konu olan emekli cinayet masası şefi Ahmet Ateşli’nin şikâyeti ile Halil Devam Ediyor Savda’ya 24 Mart 2011’de Beyoğlu (İstanbul) Sulh Ceza Mahkemesi’nde “hakaret” suçlamasıyla Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 125. maddesi uyarınca dava açıldı. 2010 Eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral İbrahim Fırtına’nın “Ergenekon Davası” kapsamında verdiği savcılık ifadesinin 5 Ocak 2010 tarihli Akşam Gazetesi’nde yayımlanması nedeniyle Akşam Gazetesi’nin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Mustafa Dolu ve eski sayfa editörü Semra Pelek hakkında “soruşturmanın Devam Ediyor gizliliğini ihlal ettikleri” gerekçesiyle açılan davaya 29 Mart 2011’de devam edildi. Bakırköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılamada Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan sanıklardan Semra Pelek 76 Halil Savda TCK 125 77 Mustafa Dolu TCK 285 78 Semra Selek Maddesi 178 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum savunmasında, “sayfa editörü olarak teknik bir iş yaptım. Eser sahibi değilim” dedi. 79 80 Ahmet Şık TCK 285 Ertuğrul Mavioğlu Maddesi Şebnem Korur Fincancı Barış Yarkadaş 179 TCK125 2011 “Ergenekon Davası”yla ilgili yazdıkları Kontrgerilla ve Ergenekon’u Anlama Kılavuzu ve Ergenekon’da Kim Kimdir? adlı iki kitapta “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettikleri” suçlamasıyla Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca Beraat Edildi haklarında dava açılan gazeteciler Ahmet Şık ve Ertuğrul Mavioğlu’nun yargılanmasına 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Ahmet Şık’ın “Ergenekon Örgütü üyesi olduğu” suçlamasıyla tutuklu olarak yargılandığı davada beraat edildi. 2011 Adlî Tıp Kurumu 3. İhtisas Dairesi eski Başkanı Nur Birgen’in, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur ve gercekgundem.com adlı internet sitesinin editörü Barış Yarkadaş hakkında “kendisine yayın yoluyla hakaret edildiği” gerekçesiyle, TCK’nin 125. maddesi uyarınca açtığı dava nedeniyle Şebnem Korur Fincancı’nın ve Barış Yarkadaş’ın Devam Ediyor yargılanmasına Kadıköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 14 Nisan 2011’de devam edildi.Duruşmaya şikâyetçi Nur Birgen ilk kez katıldı ve ifade verdi. Duruşmada avukatlardan Efkan Bolaç, Nur Birgen’e işkence görmüş olmasına rağmen neden kendisine “sağlam” raporu verdiğini sordu. İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler 81 Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi 2010 2010 Yasadışı örgüt üyesi ve yöneticisi oldukları” suçlamasıyla yargılanan Ali Gülalkaya, Hatice Duman, Ahmet Doğan, Gülizar Erman, Hasan Özcan, Necati Abay ve Sami Özbil’in karar duruşması 4 Mayıs 2011’de görüldü.İstanbul 9. Ağır Ceza 73 Yıl 6 Ay Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonunda mahkeme heyeti, Tutuklu Hapis Cezası Gazetecilerle Dayanışma Platformu sözcüsü Necati Abay’a “yasadışı örgüt Verildi. yöneticisi olduğu” suçlamasıyla 18 yıl dokuz ay hapis cezası; Atılım Gazetesi eski Yazı İşleri Müdürü Hatice Duman’a müebbet hapis cezası;Özgür radiyo temsilcisi Hasan Özcan’a ise 18 yıl dokuz ay hapis cezası verdi. Sami Özbil’in savunması Ali Gülalkaya Hatice Duman 82 Ahmet Doğan Gülizar Erman Hasan Özcan 180 TMY 7/2 Son Durum Ergenekon Soruşturması kapsamında Silivri (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Milliyet Gazetesi Muhabiri Nedim Şener’in 30 Eylül 2010’da Devrimci Karargâh Davası’ndan tutuklu eski Emniyet Müdürü Hanefi Avcı’nın eşi Şenay Avcı’yla yaptığı röportajla “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle Devam Ediyor yargılandığı davada .Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan Nedim Şener savunmasını yaparak beraat etmeyi talep etti TCK 285 Nedim Şener Yargılanma Gerekçesi 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Necati Abay INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum alınamadığı için dosyası ayrılarak duruşma ertelendi. Sami Özbil 83 Ertuğrul Mavioğlu Timur Soykan TMY 7/2 2011 Radikal Gazetesi’nde 19 Haziran 2009’da yayımlanan haberler kapsamında “İrtica ile Mücadele Eylem Planı” soruşturmasında zanlı olarak gösterilen kişilere ait fotoğrafların basarak “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettikleri” gerekçesiyle haklarında dava açılan gazeteciler Ertuğrul Mavioğlu ile Timur Soykan’ın yargılanmasına 2 Mayıs 2011’de devam edildi. Bakırköy (İstanbul) 2. Asliye Ceza Devam Ediyor Mahkemesi’ndeki duruşmada savunmasını yapan Ertuğrul Mavioğlu, 12 Haziran 2009’da Taraf Gazetesi’nde yayımlanan bir belgeye ilişkin olarak Radikal Gazetesi’nde davaya konu olan analiz yazısını yazdığını belirtti. Mahkeme başkanı, Taraf Gazetesi’nde yer alan haberin dava dosyasına eklenmesine karar vererek duruşmayı erteledi. 2009 Aydınlık Dergisi’nin 23 Ağustos 2009 tarihli sayısında “Fethullahçı Çete Mercek Altında” ve “Sahte Belgenin Anahtarı 3 Polis” başlıklarıyla yayımlanan haberler 3 Yıl H Apis nedeniyle haberi hazırlayan Ufuk Akkaya ile Aydınlık Dergisi’nin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Zahide Ruhsar Şenoğlu hakkında “kamu görevlilerini yasadışı Cezası Verildi örgütlere hedef gösterdikleri” gerekçesiyle açılan davanın 5 Mayıs 2011’de Ufuk Akkaya 84 181 Zahide Ruhsar Şenoğlu TMY 6/1 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme heyeti sanıklara Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY) 6/1. maddesi uyarınca onar ay hapis cezası verdi. 85 Nedim Şener 86 Esat Bağış, Çağlar Özulu, Onur Tunç, Işıl Özkan, Duygu Sezgin, Halil İbrahim Serinkoz, Özgür Palaz, Emre Yalçın, Neval İlknur, Volkan 182 TCK 285 2011 TCK 125 2011 Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan Nedim Şener savunmasını yaparak beraat etmeyi talep etti. Devam Ediyor Mahkeme başkanı, sanık avukatlarının esas hakkındaki savunmalarını hazırlamaları için duruşmayı erteledi. İstanbul Çatalca Belediyesi tarafından 11–12 Temmuz 2010’da düzenlenen Erguvan Şenlikleri’nde sahne alan Beyoğlu Kumpanyası’nın 25 üyesinden Esat Bağış, Çağlar Özulu, Onur Tunç, Işıl Özkan, Duygu Sezgin, Halil İbrahim Serinkoz, Özgür Palaz, Emre Yalçın, Neval İlknur, Volkan Şahin, Cansu Demirtaş, Ozan Çoban, Beraat Edildiler 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler 87 Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum Şahin, Cansu Demirtaş, Ozan Çoban, Ulaş Sancak, Emre Savcı,Erman Çelik Günselin Seda Ulaş Sancak, Emre Savcı, Erman Çelik ve Günselin Seda hakkında “Tayyip Blues” adını verdikleri şarkının sözlerinin arasında yer alan “İşportacısın Tayyip” ifadesiyle, “Başbakan’a hakaret ettikleri” gerekçesiyle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın şikâyeti üzerine açılan dava 8 Haziran 2011’de sonuçlandı. Kara duruşmasında mahkeme başkanı sanıkların beraat ettiğini açıkladı Mehmet Ali Birand Aysel Tuğluk Yeniden Özgür Gündem Gazetesi, Milliyet Gazetesi gibi çeşitli basın-yayın kuruluşlarında 2003 yılının Mart ayıyla 2004 yılının Şubat ayı arasında yer alan haberler nedeniyle Gazeteci Mehmet Ali Birand’ın, kapatılan DTP Milletvekili Aysel Tuğluk’un ve BDP Milletvekili Ayla Akat Ata’nın da aralarında bulunduğu 19 kişi hakkında açılan davaya 31 Mayıs 2011’de devam edildi. İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları”, “yasadışı örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dâhil olmamakla birlikte, yasadışı örgüte bilerek ve isteyerek yardım ettikleri” ve “yasadışı örgüte üye oldukları” iddiasıyla yargılanan sanıklar hakkında esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, Aysel Tuğluk’un “avukatlık görevini kötüye kullanmak” suçundan 12 yıla kadar hapis cezasına mahkûm Devam Ediyor edilmesini; Batman Milletvekili Ayla Akat Ata’nın da dokunulmazlığının kaldırılması için dosyasının TBMM’ye gönderilmesini talep etti.Gazeteci Mehmet Ali Birand’a atılı suçun zamanaşımına uğradığını ifade eden savcı, yedi sanık hakkında hapis Ayla Akad ve 16 kişi 183 INSAN HAKLARI DERNEĞİ TMK 7/2 2004 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi Yargılanma Gerekçesi Son Durum cezası; beş sanık hakkında beraat talep ederken, dört sanık hakkındaki dosyanın da ortadan kaldırılmasını istedi. Mahkeme heyeti sanıkların savunmalarını hazırlamaları için duruşmayı erteledi Nedim Şener TCK/ 285 2011 88 Ergenekon Soruşturması kapsamında Silivri (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Milliyet Gazetesi Muhabiri Nedim Şener’in 30 Eylül 2010’da Devrimci Karargâh Davası’ndan tutuklu eski Emniyet Müdürü Hanefi Avcı’nın eşi Şenay Avcı’yla yaptığı röportajla “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle Beraat Edildi yargılandığı dava 31 Mayıs 2011’de sonuçlandı. Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde mahkeme başkanı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan Nedim Şener beraat etti. Ergenekon Soruşturması kapsamında Silivri (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu 89 bulunan Milliyet Gazetesi Muhabiri Nedim Şener’in 29 Aralık 2009’da “Yol-İş Nedim Şener TCK 285 2011 Sendikası’nda Organize Yolsuzluk” başlığıyla ve 3 Nisan 2010’da “Fuar Yeri Kavgası Rüşvet Soruşturmasına Döndü” başlığıyla yaptığı haberlerle “soruşturmaların 184 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle yargılandığı davalara 8 Temmuz 2011’de devam Devam Ediyor edildi. Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan Nedim Şener’in her iki davadan ayrı ayrı savunmasını alan mahkeme başkanı duruşmaları erteledi . Nedim Şener 90 185 TCK 285 2010 Ergenekon Soruşturması kapsamında Silivri (İstanbul) L Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Milliyet Gazetesi Muhabiri Nedim Şener’in 9 Şubat 2009’da “Emniyetten İlginç Şema” başlığıyla Milliyet Gazetesi’nde yayımladığı haberle “Ergenekon Soruşturması’nın soruşturmanın gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle yargılanmasına 13 Ekim 2011’de başlandı.Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 285. maddesi uyarınca yargılanan Nedim Şener savunmasını Devam Ediyor yaparak beraat etmeyi talep etti. Mahkeme başkanı, Nedim Şener hakkında 5187 sayılı Basın Kanunu’nun 19. maddesinin uygulanması ihtimalinin bulunduğunu belirterek Nedim Şener’in 20 bin 5 lirayı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 75. maddesi uyarınca yatırıp, makbuzunu ibraz etmesi halinde kamu davasının ortadan kaldırılacaktır. İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Ertuğrul Mavioğlu Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi TMY 7/2 2011 2011 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Taraf gazetesi Genel Yayın Yönetmeni tarafından kaleme alınan 'Erdoğan ve Kof Kabadayılık' başlıklı köşe yazısı için 50 bin TL'lik dava Devam Ediyor açtı ve Ahmet Altan için suç duyurusunda bulundu. 2010 İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, PKK yöneticisi Duran Kalkan'ın demecine yer verildiği gerekçesiyle Birgün Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İbrahim 16.660 TL Para Çeşmecioğlu'nu 16.660 TL para cezasına çarptırdı! Mahkeme heyeti, gazetemizin Cezası Verildi. bu demeçleri içeren haberi yayınlayarak suçluyu övmekle kalmadığını, yasadışı bir 92 İbrahim Çeşmecioğlu 93 186 TMY 7/2 Son Durum Kandil Dağı’na giderek Koma Civaken Kurdistan (KCK) Yürütme Konseyi Başkanı Murat Karayılan ile yaptığı söyleşinin Radikal Gazetesi’nde 28-30 Ekim 2010 tarihleri arasında yayımlanması üzerine Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu hakkında, “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla açılan davaya 26 Ekim 2011’de Devam Ediyor devam edildi.İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada savcının esas hakkındaki mütalaasını hazırlayamaması nedeniyle mahkeme heyeti savcıya ek süre vererek duruşmayı 9 Aralık 2011’e erteledi. 91 Ahmet Altan Yargılanma Gerekçesi 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Yargılandığı Davanın Kanun Açıldığı Tarih Maddesi INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum örgütün ve liderinin propagandasını da yaptığını öne sürdü. 94 Fehmi Kılınç TMK 7/2 2007 Devrimci Hareket Dergisi Sahibi Ve Sorumlu Yazı Işleri Müdür Fehöi Kılınç 1 Yıl Hapis hakkında TMK 7/ 2 maddesi gereğinde terror örgütü propağandası yapmak Cezası Verildi suçlamasıyla 1 yıl hapis cezası verildi. İfade ve basın özgürlüğü üzerindeki kısıtlamaların da hafifletilmesi hedefleniyor. TCK'da, yargı görevi yapanı etkileme (277. madde), adli soruşturmanın gizliliğinin ihlâli (285. madde), adli yargılamayı etkilemeye teşebbüs (288. madde), suçu ve suçluyu övme (215.madde) gibi suçlar yer alıyor. TMK'nın 6'ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "terör örgütlerinin bildiri veya açıklamalarını" basmak veya yayınlamak suçu da benzer nitelik taşıyor. 187 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU TOPLANTI VE GÖSTERİ ÖZGÜRLÜĞÜ GÜVENLIK GÜÇLERI TARAFINDAN MÜDAHALE EDILEN TOPLANTI VE GÖSTERI YÜRÜYÜŞLERI 2) 15 Ocak günü, İstanbul’da Beyoğulu İstiklal Caddesi’nde KCK davasını protesto etmek için BDP’nın yapacağı basın açıklaması polis müdahale etti. 3) 8 Şubat günü, İstanbul'un Sarıyer ilçesi Derbent Çamlıtepe Mahallesi'nde 2 bin polis ve yıkım aracı ile yapılmak istenen yıkıma mahalle halkı direndi. Polis direniş gösteren halka gaz bombaları ve tazyikli suyla müdahale etti. 4) 5 Mart günü, devam eden Konut Kurultayı'nı protesto etmek isteyen Halk Cephesi üyesi gruba "caddeyi trafiğe kapattıkları" gerekçesiyle polis müdahale etti. 5) 4 Nisan günü, Düzce'nin Beyköy Beldesi'de bulunan 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde örgütlenen, MAS-DAF Makine Sanayi'nde "grev yaptıkları, iş yavaşlattıkları, fabrikaya mal giriş, çıkışlarını engelledikleri ve fabrika malına zarar verdikleri" gerekçesiyle iş akitleri sona erdirilen 112 işçinin fabrikayı terk etmeyerek yaptıkları eyleme, fabrika sahiplerinin polisi devreye sokmasıyla müdahele edildi ve 112 işçi gözaltına alındı. 6) 6 Nisan günü, Kocaeli'nde toplu taşıma ücretlerine yapılan zammı protesto etmek için yolu trafiğe kapatarak eylem yapmak isteyen öğrenci grubuna, biber gazıyla müdahale eden polis, 11 öğrenciyi gözaltına aldı. 7) 14 Nisan günü, Yükseköğretime Geçiş Sınavı’nda (YGS) sayısal sorularda şifreleme yapılarak yanıtların verildiği iddialarıyla ilgili olarak, İstanbul’da Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin (ÖSYM) Üsküdar Bürosu’nda eylem yapmak isteyen 12 kişilik öğrenci grubu polis ekipleri tarafından darp edildi. Müdahale sonrasında 1 öğrenci de gözaltına alındı. 8) 16 Nisan günü, İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde düzenlenmek istenen protesto eylemine müdahale eden polis ekipleri, 7 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı. 188 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 9) 18 Nisan günü, BDP İstanbul İl Örgütü'nün KCK davasında yargılanan Kürt siyasetçilere destek vermek için planladığı eylem, YSK kararını protesto gösterisine dönüştü. Taksim'de eylem yaptıktan sonra Aksaray'daki Demokratik Çözüm Çadırı'na yürüyen binlerce kişiye burada polis sert bir şekilde müdahale etti. 10) 23 Nisan günü, BDP İstanbul İl Örgütü'nün, YSK'nın veto kararı esnasında yaşanan polis şiddetine tepki amacıyla yaptığı basın açıklamasına polis izin vermedi, yaşanan çatışmalarda BDP'li yöneticilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alınırken, Demokratik Çözüm Çadırı da polisler tarafından söküldü. 11) 12 Mayıs günü, İstanbul Üniversitesinde Uluslararası Anayasa Kongresinde yaşanan polis saldırısını protesto eden öğrencilere polis tekrar saldırdı. Fen Fakültesi’nde devam eden kongrede yaşananları protesto etmek için Edebiyat Fakültesi Hergele Meydanı’nda bir araya gelen öğrencilere, fakülte içine eylemden önce gelen çevik kuvvet saldırdı. Polis fakülte içinde biber gazı kullanınca birçok öğrenci gazdan etkilendi. Amfilerde derste olan öğrenciler de gazdan etkilenirken, astım hastası olan bir öğrencinin de fenalaştığı öğrenildi. 12) 16 Mayıs günü, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) PKK'ye yönelik gerçekleştirdiği operasyonları protesto eden yaklaşık bin kişi Galatasaray Meydanı'nda toplanarak oturma eylemi yaptığı, grup Taksim Meydanı’na girmek istemesine polisin izin vermemesi üzerine grupla polis arasında kısa sureli arbede yaşandığı öğrenildi. Galatasaray Meydanı’nda oturma eyleminin ardından Tarlabaşı'na doğru hareket eden grupla polisler arasında Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü çevresinde çatışma çıktığı, polisin gaz bombası ve tazyikli su ile müdahele ettiği öğrenildi. 13) 17 Mayıs günü, İstanbul’da Galatasaray Meydanı’nda yapılmak istenen protesto gösterisine kolluk kuvvetleri silah kullanarak izin vermedi. Müdahale nedeniyle İstiklal Caddesi’nde ve Tarlabaşı Bulvarı’nda çatışmalar meydana gelirken kolluk kuvvetleri Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) il binasına da gaz bombası attı. 14) 22 Mayıs günü, İstanbul’da Yıldız Teknik Üniversitesi'nde ülkücüleri protesto etmek isteyen öğrencilere çevik kuvvetin gaz bombasıyla müdahale ettiği, birçok öğrencinin gözaltına aldığı öğrenildi. Öğrencilerin uzun süre okuldan çıkamadığı müdahale sırasında, gazetecilerin de okula girmesine izin verilmediği bildirildi. 15) 27 Mayıs günü İstanbul’da düzenlenen “Uluslararası Yükseköğretim Kongresi”ni protesto eden öğrenci gruplarına polis ekiplerinin gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale etmesi sonucu 10 öğrenci gözaltına alındı. 28 Mayıs 2011’de de devam eden gösterilere müdahale edilmesi sonucunda 10 öğrencinin daha gözaltına alındığı öğrenildi. 16) 27 Mayıs günü, Beşiktaş’ta Swissotel’de gerçekleşen Uluslararası Yüksek Öğretim Kongresi öncesi basın açıklaması yapmak üniversite öğrencilerine polisin sert müdahalesine tepkiler çığ gibi büyüyor. Cop, gaz, tazyikli su ve darp eşlinde gözaltında alınan 10 öğrencinin gözaltına alınmasını 189 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU protesto eden Genç-Sen üyeleri Taksim Tramvay durağından Galatasaray meydanına yürüdü. Polisin uyguladığı şiddete tepki gösteren Genç-Sen üyeleri, gözaltıların, tutuklamaların karşısında geri adım atmayacaklarını duyurarak, gözaltına alınan 10 öğrencinin derhal serbest bırakılmasını istediler. 17) 22 Haziran günü, 12 Haziran seçimlerinde Diyarbakır’dan bağımsız milletvekili seçilen Hatip Dicle’nin milletvekilliğini, “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle aldığı bir yıl sekiz aylık hapis cezası nedeniyle, 21 Haziran 2011’de düşüren Yüksek Seçim Kurulu’nun kararını İstanbul’da protesto etmek isteyen gruba, kolluk kuvvetleri gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale etti. Taksim Meydanı’ndaki müdahale nedeniyle çevrede bulunan işyerlerinde maddî hasar meydana geldiği öğrenildi. 18) 26 Haziran günü, Emek Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun desteklediği, tutuklu bulundukları cezaevlerinden çıkarılmayan milletvekillerinin yanında olduklarını göstermek isteyenler, saat 14. 00’den itibaren çeşitli ilçelerden otobüslerle Şişli Meydanı’na geldiler. Bu sırada terör örgütü başı ve Hatip Dicle lehine sloganlar atıldı. Grup buradan hareket ederek Taksim Meydanı’nda basın açıklaması yapmak istedi. Polis izin vermeyince arbede yaşandı, polis biber gazı kullandı. Biber gazından trafik kesilmediği için çevredeki vatandaşlar da etkilendi. Şişli Etfal Hastanesi’nin yakınındaki özel bir hastanenin de bahçesine biber gazı isabet etti. Daha sona yaklaşık 500 kişi, müdahaleye rağmen Divan Kavşağı’na kadar yürüdü. Polis, daha ileriye gitmelerini izin vermeyince grup, burada oturma eylemi ve basın açıklaması yaptı. Biber gazından etkilenen milletvekili Sırrı Süreyya Önder, açıklama yapmak isterlerken gaz bombası atıldığını belirterek, polisin müdahalesini eleştirdi. Açıklamadan sonra grup dağılırken bir polisin elindeki biber gazı tabancasının yanlışlıkla ateş alması üzerine, ortalık yeniden karıştı. Grup polise taş ve su dolu pet şişeler atarken, polis biber gazlarıyla karşılık verdi. Olaylar sırasında 40 kişinin göz altına alındığı, gözaltına alınan 42 kişiden beşi 29 Haziran 2011’de çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı bildirildi. 19) 15 Ağustos günü, İstanbul Küçükcekmece’ye bağlı Şahintepesi’nde düzenlenen ve yaklaşık 5 bin kişinin katıldığı 15 Ağustos kutlamasına polisin gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale ettiği öğrenildi. 20) 20 Ağustos günü, İstanbul Demokratik Kent Konseyi'nin Taksim'deki eylemine polisin izin vermeyerek copla ve gaz bombasıyla müdahale ettiği öğrenildi. Polis ekiplerinin 6 kişiyi gözaltına aldığı öğrenildi. 21) 21 Ağustos günü, İstanbul Kent Konseyi'nin Kandil'e yönelik hava operasyonunu kınamak amacıyla Taksim'de yapmak istediği açıklamaya, İstanbul Valiliği tarafından "Başka gruplar 190 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ saldıracak" gerekçesiyle izin verilmezken, meydana çıkmak isteyen ve aralarında milletvekillerinin de bulunduğu gruplara polis müdahalede bulundu. Gültan Kışanak, "Demokratik haklarını aramak isteyen insanlar, İstanbul Valiliği tarafından OHAL ilan edilerek bastırılmaya çalışılıyor'' diyerek saldırıya tepki gösterdi. Siyasi parti ve sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu İstanbul Kent Konseyi'nin, Kandil'e yönelik hava operasyonunu kınamak amacıyla Taksim'de yapmayı planladığı basın açıklamasına İstanbul Valiliği tarafından izin verilmedi. Sabah saatlerinden itibaren başta Taksim olmak üzere BDP İl binası ve birçok yerde yoğun önlem alan polis, Taksim'e gitmek isteyen gruplara izin vermedi. 22) 24 Ağustos günü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Fatih İtfaiyesi'de çalışan Belediye-İş Sendikası'na bağlı iki yönetici, dört işyeri temsilcisi ve 12 üye işçi, Belediye-İş'ten Hizmet-İş'e geçmeleri için "sürgüne gönderme" tehdidi ile yapılan baskıyı protesto etmek icin yaptıkları eyleme, polisin cop ve biber gazı kullanarak ile müdahale ettiği öğrenildi. 23) 1 Eylül günü, İstanbul’da 1 Eylül Dünya Barış Günü dolayısıyla yapılan yürüyüşe polisin şiddetli müdahalede bulunduğu, müdahale sırasında çok sayıda kişinin yaralandığı, miting tertip komitesi üyesi 7 kişinin de gözaltına alındığı öğrenildi. 24) 12 Eylül günü, Bursa'da düzenlenen 12 Eylül darbesini protesto mitingine saldıran ülkücü grupların iki kişiyi yaraladığı, taş ve şişelerle saldıran gruplara polisin müdahale ettiği öğrenildi. 25) 17 Eylül günü, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın avukatları ile görüştürülmemesi ve artan operasyonları protesto etmek amacıyla İstanbul'da yapılmak istenen açıklamaya polisin müdahalesi sonucunda yaşanan olaylarda 121 kişi gözaltına alındı. Polisin aşırı kullandığı gaz bombasından etkilenen Milletvekili Sebahat Tuncel de hastaneye kaldırıldı. Aynı anlarda meydana çıkmalarına izin verilmeyen Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'in de aralarında bulunduğu bir grup ise, Tarlabaşı Bulvarı istikametinde BDP İl binasına doğru cadde üzerinde yürümeye başladı. Ancak, il binasına kısa bir mesafede polis buradaki gruba da gaz bombaları ile müdahalede bulundu. Bunun üzerine BDP'liler de polise taş ve sopa atarak karşılık verdi. Ara sokaklara yayılan olaylar bir süre sonra son bulurken, müdahalede yer alan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şube müdürlerinden Mehmet Altınok, olayların ardından Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü önünde açıklamada bulundu. Altınok, 121 kişinin gözaltına alındığını söyledi. 26) 28 Eylül günü, Bursa Uludağ Üniversitesi'nin açılışına katılan Bülent Arınç'ı protesto eden öğrencilerle polis arasında arbede yaşandığı, ardından 16 öğrencinin gözaltına alındığı öğrenildi. 27) 12 Ekim günü, İstanbul Üniversitesi açılışına katılan Başbakan Erdoğan'ı protesto etmek isteyen ve "Parasız eğitim istiyoruz" diyen öğrencilere polisin müdahale ettiği ve ardından 37 kişiyi gözaltına aldığı öğrenildi. 28) 1 Aralık günü, Kocaeli’de "füze kalkanı"nı protesto eden 17 kişinin gözaltına alınmasını protesto eden Kocaeli Gençlik Derneği üyesi 11 kişilik liseli gruba önce zabıtanın ardından polisin, orantısız güç kullanarak müdahale ettiği, eylemin ardından liseli gençlerin gözaltına alındığı öğrenildi. 191 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Zabıtanın öğrencileri tartaklamasının ardından olay yerine gelen 100'e yakın polisin, öğrencileri yerlerde sürükleyerek polis araçlarına götürdüğü bildirildi. 29) 13 Aralık günü, İstanbul Üniversitesi'ne gelen Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ü protesto eden öğrencilere polisin müdahalede bulunduğu ve yaklaşık 15 öğrenciyi gözaltına aldığı öğrenildi. 30) 29 Aralık günü, İstanbul Taksim Meydanı'nda Uludere Katliamı'nı protesto etmek amacıyla toplanan ve açıklama yaptıktan sonra sloganlarla Tarlabaşı Bulvarı'na doğru yürümeye başlayan kitleye, polisin gaz bombaları ve tazyikli su ile müdahale edildi. 31) 30 Aralık günü, öğrenci Kolektifleri üyesi 5 öğrenci, tutuklu öğrencilere dikkat çekmek amacıyla AK Parti Beşiktaş İlçe binasını işgal etti. İki kadın öğrencinin başörtüsü takarak geldiği ilçe binasında öğrenciler gençlik kollarına üye olacaklarını söyledi. İlçe Gençlik Kolları yetkilileriyle birlikte birinci kattaki partiye giren öğrenciler kapıyı arkadan kilitleyerek pencereden pankart sarkıttı. Öğrenciler, parti binasındaki toplantı masalarıyla kapıya barikat yaptı. Takviye polis ekiplerinin gelmesiyle kapı kırıldı, öğrenciler gözaltına alındı. Levent Polis Merkezi Amirliğine götürülen öğrenciler daha sonra Vatan caddesinde bulunan TMŞ’ sine götürüldü. 192 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 2011 YILINDA TOPLANTI VE GÖSTERILER NEDENIYLE AÇILAN SORUŞTURMALAR Haklarında Soruşturma Açılan Kişiler 1 M.Lütfü Özdemir ve 2 Kişi 193 Soruşturma Gerekçesi Vicdani retçi Enver Aydemir’i desteklemek için Ankara’da yapılan eyleme katılan 3 kişi hakkında ‘Halkı askerlikten soğutmak’ gerekçesiyle dava açıldı. Mahkemede ifade veren Mehmet Lütfü Özdemir, “Bize yetimi korumak, yoksulun yanında olmak, yalan söylememek ve boyunduruk altındakileri kurtarmak farz kılınmıştır” dedi. Geçtiğimiz yıl Ocak ayında İslami gerekçelerle vicdani reddini açıklayan Enver Aydemir’e destek için "Enver Aydemir’e özgürlük" eylemine katılan 3 kişiye de ‘Halkı askerlikten soğutmak’ gerekçesiyle soruşturma açıldı. İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 2011 YILINDA MARMARA BÖLGESİ’NDE TOPLANTI VE GÖSTERILER NEDENIYLE AÇILAN, DEVAM EDEN VE SONUÇLANAN DAVALAR Haklarında Dava Açılan Kişiler 1 194 23 kişi Davanın Açıldığı Tarih 2011 Yargılanma Gerekçesi İstanbul Üniversitesi Avcılar Kampüsü'nde bu yıl 1 Mayıs olaylı geçmiş, AKP yanlısı öğrencilerin provokasyonuna sahne olmuştu. Öğrencilerin 1 Mayıs’ı kutlaması engellenirken, “İmamın ordusu üniversiteden defol”, “AKP defol üniversiteler bizimdir” şeklinde sloganlar atan 23 öğrenciye aylar sonra dava açıldı. İstanbul Üniversitesi Avcılar Kampüsü'nde 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı’nı kutlamak isteyen öğrenciler Üniversite yönetimi tarafından engellenmişti. Yasal olan 1 Mayıs çalışmalarına izin vermeyen idare, üniversitenin dışından gelen kişiler ile birlikte 10-15 kişilik AKP yanlısı bir gruba izin vermişti. Gül ve yanında bir poşetle “İslam’da gençlik nasıl olmalı?” konula kitaplar dağıtan grup ile öğrenciler arasında sözlü kavga yaşanırken, “İmamın ordusu üniversiteden defol”, “AKP defol üniversiteler bizimdir” Son Durum Devam ediyor 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Davanın Açıldığı Tarih INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi Son Durum şeklinde sloganlar atılmıştı. Olaydan aylar sonra öğrenciler, attıkları bu sloganlar yüzenden mahkemelik oldu. İzinli masaya müdahale ve atılan sloganlar gerekçe gösterilerek 23 üniversite öğrencisine dava açıldı. 2 3 195 Esat Bağış, Çağlar Özulu, Onur Tunç, Işıl Özkan, Duygu Sezgin, Halil İbrahim Serinkoz, Özgür Palaz, Emre Yalçın, Neval İlknur, Volkan Şahin, Cansu Demirtaş, Ozan Çoban, Ulaş Sancak, Emre Savcı, Erman Çelik Günselin Seda 2011 İstanbul’da Çatalca Belediyesi tarafından 11–12 Temmuz 2010’da düzenlenen Erguvan Şenlikleri’nde sahne alan, Beyoğlu Kumpanyası’nın 25 üyesinden Esat Bağış, Çağlar Özulu, Onur Tunç, Işıl Özkan, Duygu Sezgin, Halil İbrahim Serinkoz, Özgür Palaz, Emre Yalçın, Neval İlknur, Volkan Şahin, Cansu Demirtaş, Ozan Çoban, Ulaş Sancak, Emre Savcı, Erman Çelik ve Günselin Seda hakkında “Tayyip Blues” adını verdikleri şarkının sözlerinin arasında yer alan “İşportacısın Tayyip” ifadesiyle, “Başbakan’a hakaret ettikleri” gerekçesiyle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın şikâyeti üzerine dava açıldı. Abdullah Öcalan’ın sağlık koşullarına dikkat çekmek amacıyla düzenlenen bir protesto gösteriye katıldıkları gerekçesiyle yedi kişiyle beraber gözaltına alındıktan sonra tutuklanan Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) üyesi Baran Nayır ve Ali Deniz Kılıç’ın yargılanmasına 28 Temmuz 2011’de devam edildi. İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılamalarda, Devam ediyor İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Baran Nayır Davanın Açıldığı Tarih 2011 Ali Deniz Kılıç 4 29 Kişi 2011 5 Sebahat Tuncel 196 2011 Yargılanma Gerekçesi molotofkokteyli torbasını bulup ilgili tutanağı hazırlayan polis memurlarıyla tutanağı imzalayanların farklı olmasına ve ifade vermeye çağrılan polis memurlarının “onları biz yakalamadık” demelerine rağmen sadece Baran Nayır ve Ali Deniz Kılıç tahliye edilmedi. 28 Temmuz 2011’deki dördüncü duruşmada sanıkların suça isnat edilen delillerde parmak izlerinin olmadığının anlaşılmasına rağmen mahkeme heyeti, “yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçundan yargılanan iki sanığın “suç şüphesinin mevcudiyeti” nedeniyle tutukluluk hallerinin devam etmesine karar verildi. Polisin Beşiktaş'ta müdahale ettiği öğrenci eylemiyle ilgili 29 öğrenci hakkında 3'er yıl hapis cezası istemiyle dava açıldı. Son Durum Devam ediyor Devam Ediyor Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel’in de arasında bulunduğu Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) Kadın Meclisi üyesi 23 kişinin, “suçu ve suçluyu övdükleri” gerekçesiyle, yargılandıkları davanın duruşmasına, İstanbul milletvekili Sebahat Tuncel’in duruşma günün önce zorla ifade vermeye Devam Ediyor getirilmesi kararına rağmen, sanık milletvekilinin ifadesinin henüz alınmamış 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU Haklarında Dava Açılan Kişiler Davanın Açıldığı Tarih INSAN HAKLARI DERNEĞİ Yargılanma Gerekçesi olması üzerine, Sebahat Tuncel’in ifade vermesi için duruşma gününe çağrılmasına karar vererek duruşmayı erteledi. 197 Son Durum İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ KAPATILAN / KAPATILMAK İSTENEN SIYASI PARTILER VE DERNEKLER 1) 29 Eylül günü, öğrenciliğin iş kolu olmadığı gerekçesiyle Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) bünyesinde kurulan Öğrenci Gençlik Sendikası’nın (Genç-Sen) kapatılması talebiyle İstanbul Valiliği’nin yaptığı başvurusu üzerine Genç Sen hakkında açılan kapatma davası sonuçlandı. İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi görülen duruşmada “2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nda yer adlığı şekliyle sendikanın işçiler tarafından değil, öğrenciler tarafından kurulduğu” gerekçesiyle Genç-Sen’in kapatılmasına karar verildi. SIYASI PARTI, SENDIKA VE DERNEK YÖNETICILERI/ÜYELERI HAKKINDA AÇILAN DAVALAR 1) Özgür-Der Genel Başkanı Rıdvan Kaya'nın yargının işleyişini eleştirdiği basın açıklaması nedeniyle hakkında açılan davanın ilk duruşması bugün Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. 19 Haziran 2010 günü Vakit Gazetesinde yayınlanan Özgür-Der açıklamasında, Yargıtay'ın Ergenekon sanığı Mehmet Haberal'ı tahliye etmedikleri için hâkimleri tazminata mahkûm etmesi, İlhan Cihaner'in tahliyesi ve başta Çetin Doğan olmak üzere Balyoz sanıklarının bir gecede serbest bırakılmaları eleştirilmişti. 2) 21 Ocak günü, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (İMF) tarafından 6–7 Ekim 2009’da İstanbul’da gerçekleştirilen toplantıları protesto etmek amacıyla düzenlenen gösterilere katıldıkları gerekçesiyle yargılanan Sosyalist Parti Antalya İl Örgütü Başkanı Murat Türkeş ve Sosyalist Parti üyesi Mehmet Deliktaş hakkında açılan davanın, Beyoğlu 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmasında, Beyoğlu Belediyesi’nin avukatı, eylemcilerin yol açtığı ileri sürülen zarara ilişkin faturayı mahkeme başkanına sundu. Mahkeme başkanı dosyadaki eksikliklerin giderilmesi amacıyla duruşmayı 30 Mart 2011’e erteledi. 3) 18 Mayıs günü, İstanbul’da Çatalca Belediyesi tarafından 11–12 Temmuz 2010’da düzenlenen Erguvan Şenlikleri’nde sahne alan Beyoğlu Kumpanyası’nın 25 üyesinden Esat Bağış, Çağlar Özulu, Onur Tunç, Işıl Özkan, Duygu Sezgin, Halil İbrahim Serinkoz, Özgür Palaz, Emre Yalçın, 198 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ Neval İlknur, Volkan Şahin, Cansu Demirtaş, Ozan Çoban, Ulaş Sancak, Emre Savcı, Erman Çelik ve Günselin Seda hakkında “Tayyip Blues” adını verdikleri şarkının sözlerinin arasında yer alan “İşportacısın Tayyip” ifadesiyle “Başbakan’a hakaret ettikleri” gerekçesiyle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın şikâyeti üzerine açılan davaya devam edildi. BASKIN VE SALDIRIYA UĞRAYAN SIYASI PARTILER VE DERNEKLER 1) 19 Ocak günü, İstanbul Büyük Birlik Partisi (BBP) il binasına düzenlenen ses bombalı saldırı sonucu binada maddî hasar meydana geldi. 2) 26 Ocak günü, İstanbul’da Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Kadıköy İlçe Örgütü’ne giren ve pankart açan Sosyalist Gençlik Derneği (SGD) üyesi 4 kişi de polis ekipleri tarafından gözaltına alındı. 3) 6 Şubat günü, Sabah saatlerinde İstanbul'da yapılan operasyonlarda Özgür Kudüs platformu sözcülerinden Eyüp Işık ile Davut Işık evlerine yapılan baskın ve arama sonrasında gözaltına alındılar. Emniyetten göz altılarla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı. Ayrıca İzmit ve Gebze'de yapılan operasyon kapsamında İzmit Umut-Der Başkanı İzzet Kazak ve Gebze DostDer Başkanı Selami Öztürk ile dernek müdavimlerinden Taner Öztürk ve Murat Öztük gözaltına alındı. 4) 14 Şubat günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe binasına kimliği belirsiz kişilerce molotof kokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu binada maddî hasar meydana geldi. 5) 1 Mart günü, İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe binasına düzenlenen ses bombalı saldırı sonucu binada maddî hasar meydana geldi. 6) 20 Mart günü, Beyoğlu’nda Büyük Birlik Partisi (BBP) mahalle temsilciliği önüne bırakılan ses bombası büyük bir gürültü ile patladı. Alınan bilgiye göre olay gece saat 23.30 sıralarında Piri Paşa Mahallesi Yıldırım Aralığı Sokak’ta bulunan BBP Hasköy Mahalle Temsilciliği’nde meydana geldi. Görgü tanıklarına göre kimliği bir grup sokak içinde havai fişek attıktan sonra BBP binasının önüne ses bombası bıraktı. Kısa süre içinde büyük bir gürültü ile patlayan ses bombası çevrede paniğe sebep oldu. Polis ekipleri sokağın giriş ve çıkışlarına güvenlik şeridi çekti, bomba imha uzmanı ekipler de olay yerinde inceleme yaptı. 7) 3 Nisan günü, İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde bulunan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe binasına bırakılan parça tesirli bomba fünye ile patlatıldı. 199 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 8) 9 Nisan gecesi İstanbul Gazi Mahallesi'ne helikopter destekli operasyon düzenleyen Terörle Mücadele Şubesi'ne bağlı polis ekipleri Gazi Mahallesi Özgürlükler Derneği ve evlere baskın düzenleyerek 23 kişiyi gözaltına aldı. 9) 9 nisan gecesi, İstanbul Gazi Mahallesi’ne helikopter destekli operasyon düzenleyen Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekiplerinin Gazi Mahallesi Özgürlükler Derneği ve evlere baskın düzendi. 10) 12 Nisan günü, İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) seçim irtibat bürosuna motolofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu büroda maddî hasar meydana geldi. 11) 16 Nisan günü, İsatnbul’un Kartal İlçesi’nde Adalet Ve Kalkınma Partisi (AKP) seçim irtibat bürosuna düzenlenen ses bombolalı saldırı sonucu büroda maddi hasar meydana geldi. 12) 17 Nisan günü, İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde, AKP seçim irtibat bürosuna düzenlenen ses bombalı saldırı sonucu büroda maddî hasar meydana geldi. 13) 19 Nisan günü, İstanbul’un Beylikdüzü İlçesi’nde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe binasına kimliği belirsiz kişiler tarafından düzenlenen molotofkokteyli ve silahlı saldırı sonucu binada maddî hasar meydana geldi. 14) 19 Nisan günü, Beyoğlu İlçesi’nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 2. Bölge Seçim Koordinasyon Merkezi’ne molotofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu binada maddî hasar meydana geldi. 15) 21 Nisan günü, İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde Atatürk Kültür Merkezi’nin önüne bırakılan ses bombasının patlaması sonucu çevrede maddî hasar meydana geldi. 16) 21 Nisan günü, İstanbul’un Üsküdar İlçesi’nde AKP Bölge Temsilciliği’ne parça tesirli bomba atılması nedeniyle binada maddî hasar meydana geldi. 17) 23 Nisan günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’ne bağlı Gülsuyu Semti’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) seçim irtibat bürosuna molotofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu büroda maddî hasar meydana geldi. 18) 25 Nisan günü, İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) seçim irtibat bürosuna molotofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu büroda maddî hasar meydana geldi. 200 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 19) 27 Nisan günü, İstanbul’un Avcılar ve Sarıyer İlçelerinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile Büyük Birlik Partisi (BBP) seçim bürolarına molotofkokteyliyle düzenlenen saldırılar sonucu bürolarda maddî hasar meydana geldi. 20) 27 Nisan günü, İstanbul’un Kâğıthane İlçesi’nde Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ilçe binasının girişine bırakılan bomba patlamadan bomba imha ekipleri tarafından etkisiz hale getirildi. 21) 29 Nisan günü, İstanbul’un Sancaktepe İlçesi’nde AKP seçim irtibat bürosuna düzenlenen ses bombalı saldırı nedeniyle büroda maddi hasar meydana geldi. 22) 29 Nisan günü, Bursa’nın Yenişehir İlçesi’nde BDP ilçe binasına düzenlenen taşlı saldırı nedeniyle binada maddî hasar meydana geldi. 23) 30 Nisan günü, Tekirdağ’ın Malkara İlçesi’nde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) seçim bürosuna düzenlenen taşlı saldırı sonucu büronun camları kırıldı. 24) 1 Mayıs günü, İstanbul’un Kartal İlçesi’nde AKP’nin iki seçim irtibat bürosuna düzenlenen ses bombalı saldırılar nedeniyle bürolarda maddi hasar meydana geldi. 25) 9 Mayıs günü, aralarında Grup Yorum elemanlarının da bulunduğu toplam 39 kişiyi gözaltına alan polis ekipleri, eş zamanlı olarak Okmeydanı Haklar ve Özgürlükler Derneğini, Gençlik Federasyonu ve İdil Kültür merkezini bastı. 26) 15 Mayıs günü, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu İstanbul bileşenlerinin askeri operasyonları ve HPG'lilerin yaşamını yitirmesini protesto etmek için yapacakları açıklama öncesinde Galatasaray Meydanı polis tarafından ablukaya alındı. Meydanın girişinde barikat kuran polis milletvekili adaylarını aramak istedi. Bunun üzerine kitle polis arasında arbede çıktı. Polis barikatını aşan kalabalık grup, aranmadan meydana girdi. Kitle buradan Taksim Meydan'ına yürümek isterken, polis barikat kurarak kitlenin yürümesine izin vermedi. Bunun üzerine kitle oturma eylemine geçti. Bu arada Bağcılar ve Sultangazi ilçelerinden meydana gelmek için araçlarla yola çıkan yurttaşların polislerce engellendiği kaydedildi. Sultanbeyli'den meydana gelmek isteyen bir minibüs ise ilçe merkezinin çıkışında polisler tarafından engellendi. Buna tepki gösteren halka biber gazı sıkan polis 30 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınan 30 kişi araçla birlikte Sultanbeyli Ahmet Yesevi Karakolu'na götürüldü. Bu arada Sultanbeyli’deki Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu seçim bürosu tahrip edildi. 27) 18 Mayıs günü, BDP Beykoz ilçe binasına silahlı saldırı düzenlendi. Seyir halindeki bir otomobilden BDP ilçe binasına ateş edildi. Kavacık’taki Rüzgarlıbahçe Mahallesi Cumhuriyet Caddesi’nde bulunan BDP ilçe binasına, saat 00.30 sıralarında seyir halindeki bir otomobilden 5 el ateş edildi. Kurşunlardan 1’i binanın camına, 4’ü de tabelaya isabet etti. 201 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 28) 8 Mayıs günü, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu’nun Kocaeli Bağımsız Milletvekili Adayı Emrullah Bingül, Gölcük İlçe seçim bürosu açılışı yaptığı sırada saldırıya uğradı. Bingül ve çok sayıda kişi korunmak için seçim bürosuna sığındı. Sayıları 1000’i aşan sağ görüşlü saldırganlar, seçim bürosunu taşlarla tahrip ettiler. 'PKK’liler gelmiş' söylentisi üzerine kalabalık gruplar Türk bayrakları ile seçim bürosu önünde toplanmaya başladı. 'Kahrolsun PKK’, ‘Kürtler dışarı’, "Şehitler ölmez, vatan bölünmez", "Burası Gölcük. ,buradan çıkış yok" sloganları attıkları söylendi. Güvenlik amaçlı Kocaeli'den çok sayıda polis bölgeye sevk edildi. İlçe Kaymakamı Adem Yazıcı, Emniyet Hakan Başkal'ın ardından, İl Emniyet Müdürü Yusuf Çalkavur da bölgeye geldi. Grupla konuşan yetkililer bölgeden ayrıldıktan sonra olay yerindeki polisler “İstiklal Marşı” okudu. Seçim bürosundaki tabelalar ve seçim bayraklarını yakan saldırganlar daha sonra gruplar halinde dağıldı. 29) 19 Mayıs günü, İstanbul’un Kadıköy İlçesi’ne bağlı Bostancı Semti’nde Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Sebahat Tuncel’e ait seçim bürosunda çıkarılan yangın nedeniyle, büroda maddî hasar meydana geldi. 30) 19 Mayıs günü, İstanbul’un Eyüp İlçesi’nde AKP seçim bürosuna molotofkokteyliyle düzenlenen saldırı sonucu büroda maddî hasar meydana geldi. 31) 22 Mayıs günü, İstanbul’un Bayrampaşa İlçesi’nde Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder’e ait seçim aracına düzenlenen taşlı saldırı nedeniyle 1 kişi yaralandı, araçta da maddî hasar meydana geldi. 32) 22 Mayıs günü, Yalova’da, Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı İhsan Coşkun’un seçim bürosuna düzenlenen taşlı saldırı nedeniyle, büroda maddî hasar meydana geldi. 33) 22 Mayıs günü, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde AKP’ye ait seçim irtibat bürosuna atılan ses bombası nedeniyle, büroda maddî hasar meydana geldi. 34) 22 Mayıs günü, İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) ait park halindeki seçim aracına ses bombası atılması sonucu, 1 kişi yaralandı. 35) 29 Mayıs günü, İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Abdullah Levent Tüzel’in seçim konvoyuna düzenlenen saldırı sonucu, üç kişi bıçaklanarak yaralandı. Saldırıya karşılık verilmesi üzerine MHP Küçükçekmece ilçe yöneticisi Erkan Kurumlu çenesinden ve boynundan yaralandı. Olaya müdahale eden polis ekipleri sekiz kişiyi gözaltına aldı. 202 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 36) 30 Mayıs günü, İstanbul’un Kartal İlçesi’nde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Sebahat Tuncel’e ait seçim bürosuna yapılan taşlı saldırıda seçim bürosunun tüm camları kırıldı. 37) 30 Mayıs günü, Kocaeli’nde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız milletvekili adayı Emrullah Bingül’ün seçim çalışmaları kapsamında açtığı stantta bulunanlarla Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) üyesi oldukları iddia edilen bir başka grup arasında başlayan sözlü tartışmanın kavgaya dönüşmesi sonucu ikisi bıçakla 12 kişi yaralandı, olaya müdahale eden polis ekipleri ise 10 kişiyi gözaltına aldı. 38) 31 Mayıs günü, İstanbul’un Avcılar İlçesi’nde Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) seçim bürosunun önüne bırakılan ses bombasının patlaması sonucu büroda maddî hasar meydana geldi. 39) 4 Haziran günü, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu İstanbul 2. Bölge Milletvekili adayı Sırrı Süreyya Önder'in seçim aracının taşlı saldırıya uğraması ardından dün de seçim bürosu kimsenin olmadığı bir anda basıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi’ne girişi izin verilmeyen Önder’in bürosunda polis bu kez molotofkokteyli ele geçirdiğini iddia etti. Ancak görgü tanıkları, ‘molotofları polis yerleştirdi’ diyor.Bir süredir Radikal gazetesi yazarı Akif Beki'nin 'polisin baskısını ayklayarak' başlattığı tartışmanın ardından Emek, Demokrasi ve Özgürlük Blok’u İstanbul adayı Sırrı Süreyya Önder'in seçim bürosu polisler tarafından basılarak dağıtıldı. 40) 17 Temmuz günü, BDP'ye yönelik son dönemde artan saldırılara bir yenisi daha eklendi. Daha önce çeşitli tarihlerde 5 kez saldırıya uğrayan BDP Üsküdar ilçe binası, dün gece de kimliği belirsiz kişi veya kişilerce taşlı saldırıya uğradı. Diyarbakır'ın Silvan İlçesi'ne bağlı Bayrambaşı (Sêdeqnê) Beldesi kırsalında başlatılan operasyonda çıkan çatışmada 20 asker ve 2 HPG'linin yaşamını yitirmesinin ardından hükümet yetkililerinin BDP'ye yönelik açıklamaları, saldırı dalgısını arttırdı. Ankara ve Aydın'da BDP'ye dönük saldırıların ardından, dün gece de İstanbul'da BDP'nin Üsküdar ilçe binasına kimliği belirsiz kişilerce saldırıda bulunuldu. İlçe binasının tüm camlarını attıkları taşlarla kıran saldırganlar, olay yerinden kaçtı. Saldırının ardından yapılan şikayet üzerine polisler binada incelemelerde bulundu. Son zamanlarda artan saldırıların AKP hükümetinin ve bazı yazarların BDP'yi hedef göstermesinin sonucu olduğunu belirten BDP Üsküdar İlçe Başkanı Ferid Yalçın, saldırganların mobese kameralarına rağmen hiçbir zaman bulunmadığını söyledi. Parti binaları 5. kez saldırıya maruz kalmasına rağmen, faillerin bulunamadığını ya da bulunmak istenmediğini aktaran Yalçın, "Bu sokakta yıllardır mobese kamerası olmasına rağmen, hiçbir saldırının failleri bulunmaması polisin tutumunu açıkça ortaya koymaktadır. Kameraları güvenlik için değil de bizleri izlemek için yerleştirdikleri ortadadır" diyerek saldırılar karşısında sessiz kalan polise tepki gösterdi. 203 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 41) 8 Haziran günü, İstanbul’un Sultanbeyli İlçesi’nde, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) seçim bürosuna atılan ses bombası nedeniyle büroda maddî hasar meydana geldi. 42) 12 Haziran günü, İstanbul’un Ataşehir İlçesi’nde Milliyetçi Hareket Partisi’ne (MHP) ait seçim bürosuna atılan molotofkokteyli nedeniyle büroda maddî hasar meydana geldi. 43) 17 Temmuz günü, Beyoğlu Taksim'de toplanan bir grubun Kürtlere karşı ırkçı sloganlar atarak İstiklal Caddesi'nde yürüyüş düzenlenmesinin ardından, BDP Beyoğlu İlçe binası önüne gelen bir grup, küfürler ederek, binaya taşlarla saldırdı. Binada BDP yönetici ve üyelerinin bulunduğu bir esnada yapılan saldırı esnasında, bina dışında kalan ve binaya girmeye çalışan partililer için kapıyı açan bir BDP üyesi, atılan taşların isabet etmesi sonucu yaralanarak hastaneye kaldırıldı. Haber verilmesi üzerine olay yerine gelen polisler, saldırganları binadan uzaklaştırmaya çalışırken, bina önünde bekleyen BDP'lilere de gaz bombalara ile müdahale ettiği belirtildi. Saldırganlar olay yerinden uzaklaştırılırken, polis BDP binasını ablukaya aldı. ÜMRANİYE Saldırıların yaşandığı bir diğer kent olan İstanbul'da ise yaklaşık 250-300 kişilik bir grup, BDP Ümraniye İlçe binasını kuşattı. Çevresini sardıkları ilçe binasının önünde Kürtlere dönük hakaret içerikli ve ırkçı sloganlar atan grup, içeride partililerin bulunduğu binaya girmek istediyse de başarılı olmadı. Uzun süre parti önünde slogan atmayı sürdüren grup üyeleri, BDP'lilerin polise haber vermesinden kısa bir süre sonra ancak dağılabildi. 44) 31 Temmuz günü, Bursa'nın Yıldırım İlçesi'ne bağlı Cumalıkızık-Değirmenönü Mahallesi'nde bulunan BDP temsilciliği önüne el yapımı bomba bırakıldı.Bursa'nın merkez Yıldırım İlçesi'ne bağlı Cumalıkızık-Değirmenönü Mahallesi'nde bulunan BDP temsilciliğine dün gece saatlerinde kimliği belirsiz kişi ve ya kişilerce basit düzenekli el yapımı bombalı saldırı düzenlendi. Parti temsilciliğinin giriş kapısına bir çanta içerisinde hazırladıkları bombayı bırakan saldırgan ya da saldırganlar, olay yerinden uzaklaştı. Bir süre sonra patlayan bomba, yangına neden oldu. Patlama sonucu çıkan yangın nedeniyle bombanın bırakıldığı temsilciliğin giriş kapısında ufak çapta hasar oluştur.Saldırı sonrası haber verilen Mahalle Temsilcisi Abdullah Ekinci, olay yerine gelen jandarma tarafından Cumalıkızık Jandarma Karakolu'na götürüldü. Görüştüğü Jandarma komutanına saldırıyı gerçekleştiren faillerin bulunup bulunmadığını soran Ekinci'ye, Jandarma Komutanının dün Maraş'ta hayatını kaybeden askerin cenazesinin ilçeye getirilecek olması nedeniyle, "Bugün buraya asker cenazesi gelecek. Bu saldırıyı bırakın, gençlerinize sahip çıkın" dediği öğrenildi. 45) 21 Ekim günü, İstanbul’un Sarıyer İlçesi’nde yürüyüş yapan grubun BDP ilçe binasına taşlı saldırıda bulunması sonucu binada maddi hasar meydana geldi. 204 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 46) 25 Ekim günü, Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) İstanbul İl Örgütü’ne ve Adalı Kültür Sanat Merkezi’ne “Devrimci Karargâh Örgütü soruşturması” kapsamında baskın düzenleyen polis ekipleri, kimseyi gözaltına almazken; binalarda yapılan aramalar sonucu bazı dokümanlara el koydu. SEÇME VE SEÇİLME HAKKINA YÖNELİK İHLALLER 1) 12 Haziran seçimlerinde, İstanbul Bağcılar Orhangazi Lisesi'nde AKP İstanbul 3. Bölge Milletvekili adayı Feyzullah Kıyıklı, tüm sandıkları korumaları ve AKP üyeleri gezerek ziyaret ettiği ve propaganda yaptığı öğrenildi. 2) 12 Haziran seçimlerinde, Sefaköy İnönü Mahallesinde de oylarını kullanmak üzere Alaattin Keykubat İlk öğretim okuluna gelen, okuma yazma bilmeyen 2O Kürt kadınının başka bir okulda görevli olarak gösterilerek oy kullanmaları engellendiği öğrenildi. 3) 12 Haziran seçimlerinde, İstanbul Fatih İskenderpaşa İlköğretim Okulu’nda oy kullanan 12 öğrencinin ikamet etmedikleri adreste kayıtlı olmamalarına rağmen oy kullandıkları belirtildi. 4) 12 Haziran seçimlerinde, Ümraniye İlçesi Altınşehir Mahallesi Davud Akidil İlköğretim Okulu'nda polislerin ıslak mührü olmayan fotokopi görev emri kâğıtlarıyla oy kullandıkları öğrenildi. 5) 12 Haziran seçimlerinde, Ümraniye İlçesi'nde okuma yazması olmayan Hayran Aybi adında yaşlı bir kadının oy kullanmak için gittiği Esenşehir Mahallesi İnanç Türkeş İlköğretim Okulu'nda sandık başkanından yardım istediği, sandık başkanının da oy kullanması sırasında kadına CHP'ye mühür vurarak, yardım ettiği iddia edildi. Bunun üzerine yönlendirildiğini söyleyerek sandık başkanına kızan Aybi'nin, "Ben oyumu Sebahat Tuncel'e vereceğim" dediği öğrenildi. 6) 12 Haziran seçimlerinde, İstanbul Zeytinburnu'nda Ayhan Şahenk İlköğretim Okulu'nda görevli 3'ü müşahit olmak üzere 5 kişinin askerlik sorunu nedeniyle polislerce gözaltına alındığı öğrenildi. 7) 12 Haziran seçimlerinde İstanbul, Bağcılar'da 65 yaşında bir kadın, Kemalpaşa İlköğretim Okulu'nda cebinde örnek oy pusulası bulunduğu için gözaltına alındı. 8) 12 Haziran seçimlerinde, Sultanbeyli İlçesi'nde Cumhuriyet ve Ahmet Yesevi İlköğretim kullarında görevli olan müşahitler Tamer Mertoğlu ve Çetin Yıldız ile üzerlerinde örnek oy pusulası bulunan Barış Boz ve M. Emin Kaplan gözaltına alındı. 9) 12 Haziran seçimlerinde, Yalova’da, Emek Demokrasi ve Özgürlük Bloğu Yalova Bağımsız Milletvekili Adayı İhsan Coşkun'un müşahitlerine sandık başkanları tarafından çeşitli 205 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU engellemelerin yapıldığı ve sandık başkanlarının oy pusulasında AKP 'yi işaretleme konusunda bazı seçmenlere baskı yaptığını iddia edildi. 10) 12 Haziran seçimlerinde, Kocaeli’de Gebze İlçesi'nde oy kullanan 2 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. 11) 12 Haziran seçimlerinde, Bursa'da Sedat Demir’in oy kullanırken gözaltına alındığı öğrenildi. 12) 12 Haziran seçimlerinde, Tekirdağ’da Emek ve Demokrasi Blok müşahidi ile 2 kişi ve Çorlu İlçesi'nde 25 olmak üzere 27 kişinin, haklarında arama ve yakalama kararı bulundukları gerekçesiyle sandık başında polisler tarafından gözaltına alındığı öğrenildi. 13) 12 Haziran seçimlerinde, Yalova'da Emek ve Demokrasi Blok müşahitlerine sandık başkanları tarafından çeşitli engellemelerin yapıldığı ve sandık başkanlarının oy pusulasında AKP 'yi işaretleme konusunda bazı seçmenlere baskı yaptığı öğrenildi. 14) 21 Haziran günü, 12 Haziran genel seçimlerde Diyarbakır'dan bağımsız milletvekili seçilen KCK davası tutuklusu Hatip Dicle'nin milletvekilliğinin düşürüldüğü öğrenildi. Bu karar üzerine, 27 Haziran günü, bir grup Hatip Dicle seçmeninin tekrarlanmasıyla yaşanılan hak ihlalinin giderilmesini talep ettiği belirtildi. EKONOMİK VE SOSYAL HAKLAR İŞTEN ÇIKARILANLAR 1) İstanbul-Mecidiyeköy Burger King çağrı merkezi’nde 3 işçinin işten çıkarıldığı ve haklarında haksız yere tazminat davası açıldı. 2) 31 Ocak günü, Desa Deri Safaköy'de sendikalı olacaklarını duyduğu 12 işçinin ardından Düzce'de bulunan fabrikadan 2 işçinin işten çıkarıldı. 3) 1 Şubat günü, Bursa'da Kurulu bulunan İspanyol sermayeli Tecasa Isı Sanayi AS'de Birleşik Metal-Is Sendikası'na üye oldukları için işten atılan isçiler 6 gündür fabrika önünde eylem yaptılar. 206 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 4) 31 Mart günü, TEKEL'i satın alan firma BAT'ta Tek Gıda İş Sendikası'na üye 120 işçi işten çıkarıldı. Olayın üzerine dün 80 kadar işçi fabrika içinde idari bina önünde oturma eylemi yapıldı. 5) 31 Mart günü, Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Dev Sağlık-İş'e üye olan 5 işçi, "Yeni gelen şirket sizinle çalışmak istemiyor" denilerek işten atıldı. Atılan işçilerden 2'si emekliliğine bir gün kala kapı önüne konurken, yaşananlar hastanede çalışanlarının tepkisini çekti. 6) 10 Haziran günü, Enerji-Sen, son bir ay içerisinde BEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün talimatıyla 26 işçinin işten çıkarılmasını protesto ederek, arkadaşlarının tekrar işe alınmasını istedi. EnerjiSen, son bir ay içerisinde BEDAŞ’ta çalışan 26 taşeron işçinin iş güvenliği ekipmanları, iş güvenliği personelinin sağlanmasını ve hak ettikleri ücretin kendilerine verilmesini istemesi üzerine işten çıkarılmasını protesto eyleminin 5. haftasında devam etti. Her hafta Cuma günü BEDAŞ Merkez binası önünde “İşimize, ekmeğimize ve hakkımıza sahip çıkacağız” pankartıyla bir aya gelen Enerji-Sen Sendikası üyesi çok sayıda kişi arkadaşları için basın açıklaması yaptı. 7) 20 Haziran günü, Billur Tuz’da yeniden örgütlenme çalışması başlatan işçileri ve iş yeri temsilcisini işten atan Billur Tuz patronu, şimdi de işçileri bakım gerekçesiyle 15 gün ücretsiz izne gönderdi. 8) 11 Temmuz günü, Gebze Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren GEA Klima Sanayi ve Ticaret A.Ş.'de Haziran ayının başında fazla mesailerin devam etmesine rağmen ''iş yok'' denilerek işten çıkarılan 7 işçinin ardından, aralarında Metal-İş Sendikası işyeri temsilcilerinin de bulunduğu 12 işçinin daha işlerine son verildi. Fabrika önünde bekleyişe geçen işçilere, dışarıdan getirilen silahlı bir grup saldırdı. 9) 18 Temmuz günü, Düzce'de, yaklaşık 4 ay önce çalıştıkları fabrikadaki işlerinden çıkarıldıkları gerekçesiyle protesto için Ankara'ya yürüyüş başlatan ve eylemleri jandarma tarafından engellenen bir grup işçiden 15'i gözaltına alındı. 10) 19 Temmuz günü, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde "temizlik işçisi" olarak çalışırken elektronik yazılım hazırlanması ve geliştirilmesindeki katkılar ve sağlanan on binlerce liralık tasarruf dolayısıyla "teşekkür belgesi" alan Sedat Yaylacı, üniversite yönetiminin değişmesinden sonra kıdem tazminatı ödenmeden işten çıkarıldı. 11) 21 Temmuz günü, Yeşil Kundura’da 180 işçi işten atıldı. Fabrika patronu işten atmalara gerekçe olarak iş daralmasını gösterse de işçiler, sendikalaşma mücadelesinin engellenmek için işten atmaların yaşandığını dile getirdiler 12) 22 Temmuz günü, Kıraç’ta kurulu sakız fabrikası Perfetti’de Tek Gıda-İş Sendikasına üye olan 2 işçi işten atıldı. 207 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 13) 24 Şubat günü, DSC Otomotiv sendikalı olduğu gerekçesiyle bir grup işçiyi işten çıkardığı, yerlerine dışarıdan bir grup işçiye işbaşı yaptırıldı. 14) 17 Mart günü, Düzce’de Deri-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılan ve direnişe geçen DESA Deri işçilerinden Serdar Kuru direnişlerinin 45. Gününde olduklarını ve direnişten vazgeçmeyeceklerini ifade etti. 15) 18 Mart günü, İstanbul’da AKP’li Esenyurt Belediyesi yönetiminin, sendikalı oldukları gerekçesiyle 13 işçiyi daha işten attığı öğrenildi. Ağustos ayından bu yana işten atılan işçilerin sayısının 68 e yükseldiği belirtildi. 16) 10 Mayıs günü, Düzce’de Birleşik Metal-İş sendikasına üye oldukları için işten atılan Mas-Daf işçilerinin işe geri dönme talepleri için Düzce'den İstanbul'a 10 günlük yürüyüş başlattığı öğrenildi. Düzce Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren MAS-DAF Makine işyerinde çalışan ve Birleşik Metal-İş sendikasında örgütlendikleri için 120 işçinin işten çıkarıldığı belirtildi. 17) 23 Mayıs günü, İstanbul’da, Türkiye Ticare Kooperatif, Eğitim, Büro ve Güzel Sanatlar İşçileri Sendikasının yaptığı açıklamada, sendikal örgütlenme çalışması yürüttüğü için 4 Burger King Çağrı Merkezi çalışanının(Murat Yıldız, İsmail Yıldız, Pınar Bat ve Gülbahar Bat) işten çıkarıldığını belirtildi. 18) 31 Mayıs günü, Birleşik Metal-İş'e üye oldukları için işten çıkarılan yaklaşık Casper işçileri, 21 Şubat'tan beri sürdürdükleri mücadeleye Taksim'de devam ettikleri öğrenildi. 16 Şubat'tan itibaren çıkarılan işçi sayısı 30'a yaklaştığı,bunların içinde 15 yılı aşkın süredir firmada çalışanların da olduğu belirtildi. 19) 11 Temmuz günü, Balıkesir'deki İşbir Sentetik fabrikasında sendikalı oldukları için işten çıkarılan 50 işçi, fabrika önünde eylem başlatıldı. 20) 8 Ağustos günü, Bilgi Üniversitesi’nde sendikalı 2 öretim görevlisinin sözleşmesinin y enilenmediği ve 25 asistan ve öğretim görevlisinin işine son verildiği öğrenildi. İşten çıkarılan ve sözleşmesi yenilenmeyen personellerin isimleri:Bahar Şahin, Beril Sönmez, Fırat Kaya, Gökçe Öcal, Evin Aslan, Aslı Odman, Oya Cesur Demir, Ömer Albayrak, Reyda Ergün, Göktürk Uyan, Erdem Akyazılı, Alişan Çapan, Hale Akay, Fatma Pınar Arslan, Hande Şahinkaya, Melda Keçeci, Akın Tek, Aslı Güneş, Öznur Şahin, Sibel Ercan, Yalçın Armağan, Selma Altıntaş Bursalıoğlu, Ali Serdar, Nesrin Şentürk, Sinem Çelebioğlu, Semra Somersan, Erol Katırcıoğlu 208 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 21) 14 Ekim günü, sendikalı oldukları gerekçesiyle Kampana ve Savranoğlu Deri'de bugüne kadar toplam 57 kişinin işten çıkarıldığı, işçilerden 38'inin ise İzmir'den İstanbul'a "sürgün" edildiği öğrenildi. İstanbul Tuzla'da Kampana Deri’nin ve İzmir'de Savranoğlu Deri aynı işverene ait olduğu, Kampana'da taşeron işçileri uzun çalışma saatlerine, düşük ücrete karşı örgütlenerek Deri-İş sendikasına üye olmalarıyla birlikte, ilk olarak 19 Mart'ta iki kadın işçinin işten çıkarıldığını, ardından 14 işçi daha "işçi fazlalığı" ve "fabrikada eylem yapmak" gibi gerekçelerle işten çıkarıldığı öğrenildi. Ancak asıl nedenin işçilerin "sendikalı" oldukları belirtildi. 13 Ekim günü ise 38 işçinin daha iş akitlerinin feshedildiği öğrenildi. 22) 18 Ekim günü, işten çıkarılan 123 BEDAŞ taşeron işçisinden Öğretici, sendikalı olduktan sonra kullandığı ilk yıllık izin dönüşü işten çıkarıldığını belirtti. Şirketin ilk olarak 10 Haziran’da, sendikal örgütlenmeyi engellemek için 22 işçiyi işten çıkardğıı; ancak işçilerin direnişe geçmesi üzerine üç saat içinde işe geri almak zorunda kaldığı, 30 Ağustos'ta 70 işçinin "taşeron şirketin ihalesi bitti" denerek işten çıkarıldığı, BEDAŞ yetkilileri, ihale yapılınca işçilerin geri alınacağını söylemesine rağmen işçiler geri alınmaması üzerine 53 işçinin daha çıkarılmasıyla sayının 123'e yükseldiği öğrenildi. 23) 30 Ekim günü, İstanbul Çerkezköy’de bulunan TREXTA TR Deri Fabrikası’ndan sendika üyesi 20 işçinin işten çıkarıldığı öğrenildi. 24) 27 Aralık günü, İstanbul’da Beşiktaş Belediyesi'ne bağlı Beltaş'ta çalışan, çalışma koşullarının düzeltilmesi ve kadrolu çalışan olabilmek için Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı Genel İş sendikasına üye olan 178 taşeron işçisinin iş akdinin feshedilip işten çıkarılacağı öğrenildi. İŞÇI SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLIĞI 1) Çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle Birleşik Metal-İş Sendikası’nda örgütlenen Körfez Döküm işçileri, sendikaya üye oldukları gerekçesiyle işten atıldı. İşten çıkarılan 7 işçi fabrika önünde direnişe başladı. İnsan yerine konmak için sendikaya üye olduklarını belirten işçiler, sendikalı olarak işbaşı yapana kadar eylemlerini devam edeceklerini belirttiler. 2) 23 Şubat günü, Pendik Tepe Klima Denizcilik Şirketi'ndeki 9 işçi, işverenin ücretlerini ödememekte ısrar etmesi üzerine fabrikayı işgal etti. Pendik'te bulunan Tepe Klima Denizcilik'te çalışan Limter-İş Sendikasına üye 9 işçi, 4 aylık ücretlerinin işveren tarafından ödenmemesi nedeniyle fabrikayı işgal etti. 3) 26 Şubat günü, kot işçilerinin dramını anlatan 'Dönüş' belgeselinin kahramanlarından Mehmet Şah Yalçın da hayata 31 yaşında veda etti. Mehmet Şah Yalçın, iki yil önce çekilen, 209 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU silikozis hastalarıyla ilgili 'Dönüş' adlı belgeselde, "Bir gün ölmüşüz daha rahat olur bizim için. Nefes darlığından dolayı... Ben uyuyamıyorum" diyordu. 31 yasındaki Mehmet Şah, ayni belgeselde öyküsü anlatılan 11 isçiden üçü gibi hayatini kaybetti. 4) 12 Nisan günü, Bilgi Üniversitesi çalışanları, ücretlerine enflasyon rakamları altında zam yapılmasını protesto etti. Protesto gösterisinde, temizlik işçileri, öğrenciler ve akademisyenler hep birlikte oturma eylemi yaptı. 5) 31 Mayıs günü, İstanbul Üniversitesi Hastanelerinde çalışan asistan ve uzman hekimlerle, diş hekimliği doktora öğrencileri ve sağlık personelleri çalışma sürelerine ve performans sistemine karşı ayağa kalktı. Asistan hekimler, Aralıksız 33 saat çalıştırılmalarını ve performans sistemindeki adaletsizlikleri protesto etti. İstanbul Tıp Fakültesi Temel Bilimler binası önünde bir araya gelen hekimler, çalışma saatlerinin düzeltilmesini, performans sisteminden vazgeçilmesini istedi. 6) 31 Mayıs günü, PETROL-İŞ Sendikası üyesi kamu işçileri Türk-İş’in kamu toplusözleşme sürecini iyi yönetememesi ve hükümetin işçileri ciddiye alan bir adam atmamasını protesto etmek için 1 saat iş bıraktı. TPAO, BOTAŞ, ETİ MADEN, MAKİNA KİMYA, AFYON ALKOLOİD işyerlerinde çalışan Petrol-İş üyesi 6 bin 250 işçi dün sabah işe bir saat geç başladı. Petrol-İş Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın yaptığı açıklamada, kamu toplu iş sözleşmelerinin hem ilgili sendikalar hem de Türk-İş tarafından doğru bir planlamayla yapılmadığını belirtti. 7) 2 Temmuz günü, İstanbul Beylikdüzü’nde kurulu bulunan Hangar Ayakkabı fabrikasında çalışan işçilerden 100’ü yedikleri yemekten zehirlendi. İŞ KAZALARINDA ÖLENLER VE YARALANANLAR KESK Merkez Yönetim Kurulu'ndan (MYK) yapılan açıklamada, özelleştirme sonucu intihar eden TEKEL işçisi sayısının 13'e çıktığı belirtilerek, ''İnsan haklarına aykırı kölece çalışma düzeni, iş cinayetleri ve intihar gibi sosyal etkileriyle özelleştirmenin 'işçi Azrail'i etkisi her geçengün kendini göstermektedir'' denildi. KESK MYK açıklamasında, son iki ayda iş 210 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ kazalarında ölenlerin sayısının 40'a, ataması yapılmayan öğretmenlerden intihar edenlerin sayısının 22'ye yükseldiği belirtildi. Manisa Salihli TEKEL Yaprak Tütün İşleme Müdürlüğü'nün özelleştirilmesinin ardından işten atılan ve 2 ay önce 4-C'li olarak Salihli Adliyesi'nde çalışmaya başlayan Alim Apaydın'ın tarım ilacı içerek intihar ettiği anlatılan açıklamada, böylece intihar eden TEKEL işçisi sayısının da 13'e çıktığı kaydedildi. TEKEL özelleştirmesinin sadece ekonomik bir yıkım olarak kalmadığı görüşüne yer verilen açıklamada, kamu kurumlarında çalışanların sözleşmeli, taşeron, 4-A, 4-B, 4-C, 50-D, ücretli, kapsam içi, kapsam dışı statülerine bölündüğü belirtildi. Aynı yada benzer işi yapan emekçilerin hem daha az ücrete mahkum edildiği hem de kendi aralarında rekabete zorlandığı kaydedilen açıklamada, ''İşsizliği artırdığı gibi insan haklarına aykırı kölece çalışma düzeni, iş cinayetleri ve intihar gibi sosyal etkileriyle özelleştirmenin 'işçi Azrail'i etkisi her geçen gün kendini göstermektedir'' denildi. Açıklamada, tüm özel ve kamu işyerlerinde çalışan emekçiler ve 4-C'liler eşit haklar talebi için KESK'te örgütlenmeye davet edildi. Bazı taleplerin de sıralandığı açıklamada, 4-B, 4-C ve 50-D statüsünde çalışan tüm sözleşmelilerin kadroya geçirilmesi, kamu ve özel iş yerlerinde kurum tabipliklerinin yeniden oluşturulması, aynı işi yapanların eşit mali ve sosyal haklardan yararlanmasının sağlanması, 4-C'lilerin aile yardımı, fazla mesai ve izin hakkı alması istendi. 3 Ocak günü, Adapazarı'nda Sağlık Bakanlığı tarafından yeni yaptırılan hastane inşaatının çöktüğü, biri ağır 4 işçi yaralandığı öğrenildi. 3 Ocak günü, Kırklareli’nde bir kamu kuruluşuna ait inşaatta demir bağlama işini yapan Ç.D, binmiş olduğu ve bir buçuk metre yüksekliğindeki merdivende dengesini kaybederek yer düştüğü ve yaralandığı öğrenildi. 5 Ocak günü, Edirne'de çalıştığı inşaatın asansör boşluğuna düşen bekçi Kadir Demir’in (1951) ağır yaralandığı öğrenildi. 10 Ocak günü, Sakarya'nın Arifiye İlçesi’nde yük asansöründe sıkışan işçi Yusuf Ürge’nin (1955) hayatını kaybettiği öğrenildi. 10 Ocak günü, Bilecik’te Darca Hidroelektrik Santrali'nde (HES) işçi olarak çalışan Cengiz Ataç’ın (1958), elektrik üretim türbininde çalıştığı sırada dengesini kaybederek 15 metre yükseklikten yükleme havuzuna düştüğü öğrenildi. 11 Ocak günü, Tekirdağ’da asansör boşluğuna düşen işçi Y.Y (1983)’nin yaralandığı öğrenildi. 211 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 12 Ocak günü, Tekirdağ'ın Muratlı ilçesinde, fabrikada elektrik akımına kapılan işçi Murat Yıldız’ın (1979) yaralandığı öğrenildi. 12 Ocak günü, Balıkesir'in Dursunbey ilçesinde çalıştığı binanın 4. katından düşen inşaat işçisi Mehmet Demircan (1961)’ın ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybettiği öğrenildi. 13 Ocak günü, Kocaeli’nin Gebze İlçesi’nde, sac tanker üretimi yapılan Cryocan adlı firmanın üretim bölümünde, yapılan bir ürün testi sırasında, izolasyonda kullanılan ve ürünün içine basılan perlit tozunun, sızarak ortama karıştığı, ortamda bulunan ve gözlerinde şiddetli yanma hisseden 13 işçinin hafif yaralandığı öğrenildi. 15 Ocak günü, Bolu’da özel bir maden ocağında meydana gelen patlamada bir işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 19 Ocak günü, İstanbul’da Pendik'te içi su dolu kuyunun kapatılması için kurulan inşaat iskelesinin çökmesi sonucu bir işçinin göçük altında kaldığı öğrenildi. 20 Ocak günü İstanbul’da, Tuzla Tersaneler Bölgesi'nde Sedef Tersanesi'ndeki boya atölyesinde boya işi nedeniyle atölyedeki kule merdivenine çıkmaya çalışan Selamettin Erdem (1973) ve Fesih Bartek (1983) isimli işçilerin kulenin devrilmesi sonucu düşerek yaralandığı öğrenildi. 24 Ocak günü, İstanbul’un Fatih İlçesi’nde balığa çıkmak için hazırlık yapan Cem Yıldırım’in (1981), kolunu "Irgat"a (denize bırakılan ağı çekmek için kullanılan düzenek) kaptırdığı, kolu kopan ve başından yaralanan balıkçının olay yerinde yaşamını yitirdiği öğrenildi. 25 Ocak günü, İstanbul’un Eyüp İlçesi’ndeki Göktürk bölgesinde açık alanda kömür çıkartılan Ökten Madencilik’e ait ocakta çalışan Şehmus Deniz’in tahliye çalışması sırasında vücudunu makineye kaptıran Deniz, ağır şekilde yaralandığı öğrenildi. 28 Ocak günü, Bursa’da çalıştıkları işyerinde elektrik akımına kapılan 2 işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. Çalık Halil Mahallesi 142. Cadde 1. Sokak'ta bir işyerinde çalışan Erkan Aslandaş (1950) ve Sezai Güney (1973), kullandıkları profil merdiveni çevirirken bir ucunun elektrik hattına temas etmesi sonucu elektrik akımına kapıldığı öğrenildi. 30 Ocak günü, Bursa’da bir binada çalışan Mahmut A.(1978)’nın, sıva yaptığı sırada dengesini kaybederek iskeleden düştüğü ve ağır yaralandığı öğrenildi. 212 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 31 Ocak günü Bursa’da, 6 metre yüksekten düşen inşaat işçisi hastaneye kaldırıldı. Merkez Nilüfer ilçesi Fethiye Mahallesi Filibe Caddesi'ndeki bir inşaatta çalışan Ali K.(1987)’nın, başı dönünce 6 metre yükseklikten düştüğü, ağır yaralanan işçinin ile hastaneye kaldırıldığı öğrenildi. 1 Şubat günü, İstanbul’da bir reklam şirketinde nedeni belirlenemeyen bir nedenle patlama sonunda, o sırada işyerinde bulunan Gürken Şahinoğlu ile kimliklerini henüz belirlenemeyen 2 kişinin yaralandığı öğrenildi. 8 Şubat günü, Edirne'de bir fabrikada atık su kanalında bayılan işçiyi kurtarmak isteyen makine mühendisinin, kanaldaki gazdan zehirlenerek hayatını kaybettiği öğrenildi. 8 Şubat günü, İstanbul’da Esenyurt Hadımköy yolu üzerinde kurulu bulunan Burak Alüminyum metal fabrikasında bir işçinin, tamiri için çıktığı çatıdan metrelerce yüksekten fabrikanın ortasına düşerek can verdiği öğrenildi. 10 Şubat günü, Kocaeli’nde ahşap iskeleler üzerinde çalışan işçilerden İlyas Güler ile adı öğrenilemeyen iki işçinin iskelenin çökmesi sonucu 15 metreden aşağı düştüğü öğrenildi. 12 Şubat günü, Sakarya’da LPG dönüşüm işi yapan işyerinde patlama meydana geldiği ve 3 işçinin yaralandığı öğrenildi. 13 Şubat günü, Sakarya'nın Pamukova İlçesinde faaliyet gösteren AK Gıda fabrikası gıda tesisinin bahçesinde göçük meydana geldiği, işçilerden İbrahim Türe’nin (1983) toprak altında kalarak yaralandığı öğrenildi. 14 Şubat günü, İstanbul’da Beylikdüzü'nde bir işçi yatakhanesinde kalan 12 kişinin sobadan çıkan karbonmonoksit gazından etkilenerek hastaneye kaldırıldığı öğrenildi. 14 Şubat günü, Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde bir inşaatın istinat duvarının çökmesi sonucu bir işçinin öldüğü, bir işçinin yaralandığı öğrenildi. 15 Şubat günü, İstanbul Bayrampaşa'da bir plastik oyuncak atölyesinde piknik tipi LPG tüpünün patlaması sonucu çıkan yangında üç işçinin yaralandığı öğrenildi. 20 Şubat günü, Bursa Doğanbey'de bir inşaatta çalışan 50 işçinin öğle yemeğinde yedikleri yemekten zehirlendikleri öğrenildi. 20 Şubat günü, Tekirdağ’da belediyeye ait inşaattan düşen işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 213 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 23 Şubat günü, Çanakkale Boğazı geçişi yaparken iş kazası geçiren ve parmakları kopma noktasına gelen Antigua&Barbados bayraklı gemideki Ukraynalı personel 40 yaşındaki Serhiy Sazonets’ın , Sahil Güvenlik ekiplerinin özverili çalışması sonucu 1 saat 15 dakikada hastaneye kaldırıldığı öğrenildi. 24 Şubat günü, Bursa'da, çalıştığı inşaatta merdiven boşluğuna düşen kalıp ustası Mehmet Emin Öztürk (1961)’in hayatını kaybettiği öğrenildi. 25 Şubat günü, Kocaeli'nin Kartepe ilçesinde demir çelik fabrikasında çalışan bir işçinin, kafasına vinç çarpması sonucu hayatını kaybettiği öğrenildi. 27 Şubat günü, İstanbul’da, kot işçilerinin dramını anlatan 'Dönüş' belgeselinin kahramanlarından Mehmet Şah Yalçın’ın hayata 31 yaşında veda ettiği öğrenildi. 28 Şubat günü, Bursa’da organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren mobilya fabrikasında meydana gelen olayda, 7 metre yüksekliğindeki çatıdan düşen işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. 4 Mart günü, Bursa’da, inşaattan düşerek ağır yaralanan işçinin kaldırıldığı hastanede hayatını kaybettiği öğrenildi. 4 Mart günü, Çanakkale Boğazı'ndan geçmekte olan Antigua bandıralı "Sirius" adlı kargo gemisinin ambarından düşen bir işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 5 Mart günü, Sakarya'nın Erenler İlçesi’nde döküm atölyesinde filtre değişimi sırasında yüksek gerilime kapılan işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. 5 Mart günü, Kocaeli’nde, Körfez Sanayi Sitesi’nde bulunan bir plastik boru imalatı firmasında açık bırakılan oksijen tüpünün patlamasıyla bir işçinin yaralandığı öğrenildi. 6 Mart günü, İstanbul’da terk edilen binadaki plastik pencere çerçevelerini sökmeye çalışan hurdacının üzerine duvarın yıkılması sonucu can verdiği öğrenildi. 9 Mart günü, İstanbul’da Gazanfer Özcan Tiyatrosu’nda sergilenecek olan “Toylu Tamaşa” adlı oyunun provası sırasında oyunculardan 23 yaşındaki Betül Efe’nin sahnedeki cam masanın üzerine düştüğü ve yaralandığı öğrenildi. 214 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 10 Mart günü, Balıkesir’in Edremit ilçesinde bir inşaat şantiye binasının yıkımını yapan bir işçinin duvarın yıkılmasıyla birlikte yaralandığı öğrenildi. 11 Mart günü, Çanakkale İÇDAŞ’ta bakımını yaptığı vinçten düşen bir işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. 17 Mart günü, Bolu’da 4 katlı bir apartmanın dışına yalıtım çalışması için kurulan iskelenin çökmesi sonucu, 2 işçinin yaralandığı öğrenildi. 18 Mart günü, Sakarya’da bir otelde elektrik tesisatı iş yapan 36 yaşındaki işçi Murat K.’nın çıktığı merdivenden düşerek ağır yaralandığı öğrenildi. 29 Mart günü, Sakarya’da, çalıştıkları inşaattan düşen iki işçinin yaralandığı öğrenildi. 5 Nisan günü, Tekirdağ’da limanda çalışan işçinin liftrakın altında kalarak hayatını kaybettiği öğrenildi. 7 Nisan günü, Tekirdağ'da inşaatta çalışan bir işçinin, vincin altında kalarak hayatını kaybettiği öğrenildi. 7 Nisan günü, Tekirdağ'ın Şarköy İlçesi’ndeki bir inşaatın 4. katında çalışan Ş.E’nin, yağmur nedeniyle ayağı kayarak havalandırma boşluğuna düşüp yaralandığı öğrenildi. 7 Nisan günü, İstanbul’a geleli üç gün olan, kalacak yerleri olmadığı için çalıştıkları inşaatta uyuyan Bingöllü inşaat işçileri, ısınmak için boya tenekesinde yaktıkları ateşin dumanından zehirlenen iki işçinin hayatını kaybettiği, bir işçininse durumunun ağır olduğu öğrenildi. 12 Nisan günü, Sakarya’da bir lastik tamir atölyesinde işçi olarak çalışan 34 yaşındaki Önder Çalışkan’ın lastiğe hava bastığı sırada lastiğin patlaması sonucu yaralandığı öğrenildi. 20 Nisan günü, İstanbul Beylikdüzü'nde sabaha karşı bir mobilya atölyesinde yangın çıktığı, iki işçinin yangında hayatını kaybettiği öğrenildi. 25 Nisan günü, Tekirdağ’da inşaatta çalışırken elektrik akımına kapılan çırak öğrenci yaralandığı öğrenildi. 26 Nisan günü, Tekirdağ' da bir evin çatısında yapılan onarım çalışması sırasında çıkan yangında 2 işçinin yaralandığı öğrenildi. 1 Mayıs günü, Bursa'nın İnegöl İlçesi’nde çatıda boya yaparken iskeleden düşen boya ustasının ağır yaralandığı öğrenildi. 215 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 2 Mayıs günü, Düzce'nin Gölyaka İlçesi’nde, yapımı devam eden Aksu Hidroelektrik Santrali'nde (HES) çalışan bir işçinin, iş makinesinin devrilmesi sonucu yaralandığı öğrenildi. 3 Mayıs günü, Sakarya'nın Sapanca İlçesi’nde, eski bir hamamda yapılan tadilat çalışmaları sırasında meydana gelen göçükte bir işçinin yaralandığı öğrenildi. 5 Mayıs günü, İstanbul’da temizlik yaptığı evin camından düşen kadın ev işçisinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 7 Mayıs günü, İstanbul’da Örma Tekstil’de 100’den fazla işçinin yedikleri yemekten zehirlendiği öğrenildi. 8 Mayıs günü, Bursa TOKİ inşaatında toprak kaymasının meydana geldiği ve 1 işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. 9 Mayıs günü, Sakarya’da, Sakarya Elektrik Dağıtım AŞ'de görevli Ersin Can (1982) ve Ferhat İnce (1983)’nin elektrik akımına kapılmaları sonucunda yaralandıkları öğrenildi. 17 Mayıs günü, Tekirdağ'ın Çorlu İlçesi’nde, inşaatta kalıp ustası olarak çalışan işçinin, 15 metre yükseklikten düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi. 20 Mayıs günü, Kocaeli'nin Derince İlçesi’nde 3 katlı binanın çatısında yapılan bakım onarım çalışmaları sırasında çıkan yangında, alevlerin arasında kalan işçinin, 3. kattan atlayarak yaralandığı öğrenildi. 22 Mayıs günü, Bursa’da bir işçinin beş yıldızlı otel inşaatının 17. katından düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi. 25 Mayıs günü, Kocaeli'nin Derince İlçesi’nde yük treninin çarptığı istasyon görevlisi işçinin yaralandığı öğrenildi. 28 Mayıs günü, Bursa'nın Nilüfer İlçesi’nde, bir binanın çatısına izolasyon malzemesi Ali İhsan Beydilli isimli inşaat işçisinin dengesini kaybederek inşaatın beşinci katından aşağıya düşüp hayatını kaybettiği öğrenildi. 216 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 29 Mayıs günü, Sakarya’da Taş ocağında meydana gelen kazada devrilen kepçe altında kalan kepçe operatörünün hayatını kaybettiği öğrenildi. 31 Mayıs günü, Bursa'nın İnegöl İlçesi’nde Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren bir mobilya fabrikasında çalışan bir işçinin 4 parmağı koparak yaralandığı öğrenildi. 31 Mayıs günü, Bursa'nın Kestel İlçesi'ndeki Coca Cola fabrikasının kazan dairesine kurulumu yapılan buhar kazanının patlamasıyla, 1 işçinin hayatını kaybettiği, 8 işçininse ağır yaralandığı öğrenildi. 3 Haziran günü, Sakarya’da bir inşaatta meydana gelen iş kazasında 1 işçinin yaralandığı öğrenildi. 3 Haziran günü, İstanbul Beykoz’da bir villaya ait 4 metre derinliğindeki su kuyusunu temizlemek isteyen 2 işçinin, metan gazından zehirlendiği öğrenildi. 5 Haziran günü, Bursa’da arıtma tesisinde suya düşen işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 6 Haziran günü, Edirne’de Harmanlı Köyü’nde faaliyet gösteren özel bir kömür ocağında çalışan maden işçilerinin zehirlendiği, işçilerden birinin hayatını kaybettiği, üçününse yaralandığı öğrenildi. 7 Haziran günü, Düzce’de HES baraşı inşaatında bir işçinin iş makinası altında kalarak, bir işçinin toprak altında kalarak yaralandığı öğrenildi. 8 Haziran günü, Tekirdağ'da bir işçinin, işe başladığı ilk gün 8. kattan aşağıya düşerek ağır yaralandığı öğrenildi. 8 Haziran günü, Bolu’da orman işçisinin devrilen traktörün altında kalarak öldüğü öğrenildi. 10 Haziran günü, Kocaeli’nde İlsa Beton tesislerinde elektrik çarpması sonucu bir işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 10 Haziran günü, Balıkesir’de bir sitenin arıtması için çalışan iki işçinin, girdikleri kanaldan sızan metan gazından zehirlenerek hayatını kaybettiği öğrenildi. 10 Haziran günü, İstanbul Beyoğlu'nda bir otel inşaatının yıkım çalışması sırasında, belindeki halatı kopan inşaat işçisinin, yüksekten düşerek yaralandığı öğrenildi. 12 Haziran günü, Kocaeli'nde çalıştığı inşaatın 3. katından düşen işçi ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadığı öğrenildi. 217 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 12 Haziran günü, Bursa’nın İnegöl İlçesi'nde 21 yaşındaki Şentürk Taşçı’nın, sunta fabrikasında pres makinesinin testeresine kafasını kaptırarak hayatını kaybettiği öğrenildi. 15 Haziran günü, Edirne'deki bir fabrikada çalışan işçinin çalıştığı esnada eline makine iğnesi batması sonucu yaralandığı öğrenildi. 15 Haziran günü, Düzce'de yol çalışması esnasında yüksek gerilim hattından elektrik akımına kapılan 1 işçinin öldüğü, 1 işçinin ise yaralandığı öğrenildi. 18 Haziran günü, Balıkesir’de Kula Yağ Fabrikası'nda çalışan işçinin çatı onarımı esnasında meydana gelen kazada yüksekten düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi. 19 Haziran günü, İstanbul Şişli'de kanalizasyon çalışmasında meydana gelen göçükte iki işçinin yaralandığı öğrenildi. 20 Haziran günü, Düzce Akçakoca'da Ümran Boru Fabrikası Personeli Murat Aşık’ın (1974), fabrikada geçirdiği iş kazasında hayatını kaybettiği öğrenildi. 21 Haziran günü, Kocaeli’nin Körfez ilçesinde faaliyet gösteren İGSAŞ Fabrikası’nda meydana gelen iş kazasında bir kişinin yaşamını yitirdiği öğrenildi. 23 Haziran günü, Balıkesir’in İvrindi İlçesi’nde TEK’in özel firmasında çalışan bir işçinin elektrik çarpması sonucu hayatını kaybettiği öğrenildi. 23 Haziran günü, İstanbul Esenyurt'ta oto sanayi sitesinde bulunan yağ ve tiner deposunda çıkan yangında 1 işçinin hayatını kaybettiği, 3 işçininse yaralandığı öğrenildi. 24 Haziran – Tekirdağ’ın Malkara İlçesi’nde, çalıştığı inşaattan dışarıya uzattığı metali yüksek gerilim hattına değdiren inşaat işçisinin elektrik akımına kapılarak yaralandığı öğrenildi. 29 Haziran günü, Bilecik’te inşaatta çalışan iki işçinin elektrik akımına kapılarak yaralandığı öğrenildi. 30 Haziran günü, Balıkesir’de Dursunbey Sanayi Sitesi’nde meydana gelen kazada kamyona talaş saran gündelikçi işçi Ali Rıza Döner’in talaş imalathanelerinin birinden talaş alımını bitirip kamyona binmek istediği sırada, kamyonun hareket etmesi sonucu kamyonun altında kalarak yaralandığı öğrenildi. 218 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 5 Temmuz günü, Edirne’de kaynak yaparken akıma kapılan işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. 5 Temmuz günü, İstanbul Sultanbeyli'de bir lisenin inşaatında çalışmaya başlayan işçinin, ilk gününde toprak altında kalarak hayatını kaybettiği öğrenildi. 5 Temmuz günü, İzmit'te 2 taşeron firma işçisinin, yeni bir binanın çatısını yapmaya çalışan işçinin aniden çöken çatının altında kalarak; bir işçinin hayatını kaybettiği, bir işçininse yaralandığı öğrenildi. 5 Temmuz günü, Bilecik’te dış cephe yalıtımı yaparken 3. kattan düşen bir işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. 9 Temmuz günü, Yalova Tersanesi’nde faaliyet gösteren Sefine Tersane'sinde bir işçinin yaşamını yitirdiği öğrenildi. 10 Temmuz günü, Sakarya’da, kompresör kayışına elini kaptıran işçinin 4 parmağının koptuğu öğrenildi. 13 Temmuz günü, Kocaeli’nde bir işçinin, bakım yaptığı elektrik panosundaki şalterin kapanmaması sonucu elektrik akımına kapılarak yaralandığı öğrenildi. 19 Temmuz günü, Sakarya'nın Sapanca ilçesinde site inşaatında çalışan işçinin, 9 metre yüksekliğindeki çatıdan düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi 20 Temmuz günü, Kocaeli’nde limanda çalışan işçinin iş makinesinin altında kalarak yaşamını yitirdiği öğrenildi. 20 Temmuz günü, Bursa’da Sunta fabrikasında patlama meydana geldiği; 1 işçinin hayatını kaybettiği, 5 işçininse yaralandığı öğrenildi. 22 Temmuz günü, Düzce’de inşaattan düşen işçinin ağır yaralandığı öğrenildi 28 Temmuz günü, Kocaeli’nde deterjan fabrikasında çıkan yangında 9 işçinin yaralandığı öğrenildi. 28 Temmuz günü, İstanbul Fatih’te inşaat halindeki itfaiye binasında meydana gelen göçükte biri ağır 3 işçinin yaralandığı öğrenildi. 2 Ağustos günü, Edirne’de bir fabrika mutfağında çıkan patlama sonucu bir işçinin yaralandığı öğrenildi. 219 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 2 Ağustos günü, Edirne’de inşaat iskelesinden düşen bir işçinin yaralandığı öğrenildi. 5 Ağustos günü, Bursa’da bir inşaat işçisinin elektrik akımına kapılıp öldüğü öğrenildi. 6 Ağustos günü, Yalova’da göçük altında kalan bir işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 15 Ağustos günü, Sakarya’da inşaattan düşen işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 16 Ağustos günü, Kırklareli’nde orman işçisinin elini hızar kestiği öğrenildi. 18 Ağustos günü, Bolu’da inşaatın beton kalıbının çökmesi sonucu 1 işçinin öldüğü, 2 işçininse yaralandığı öğrenildi. 21 Ağustos günü, Bursa’da hurdacı sitesinde plastik kırma makinesine kapılan bir işçinin feci şekilde parçalanarak hayatını kaybettiği öğrenildi. 22 Ağustos günü, Bursa’da TOKİ inşaatından düşen tuğlaların altında kalan işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 25 Ağustos günü, Kocaeli’nde toprak altında kalan yol işçisi yaralandığı öğrenildi. 30 Ağustos günü, Sakarya’da su kuyusuna giren işçinin zehirlenerek hayatını kaybettiği öğrenildi. 7 Eylül günü, Bursa Harmancık ilçesinde bir maden ocağında çalışan işçilerin üzerine taş düşmesi sonucu bir işçinin hayatını kaybettiği, bir işçinin de yaralandığı öğrenildi. 7 Eylül günü, Tekirdağ Muratlı ilçesinde, 47 işçinin, kimyasal maddeden çıkan dumandan zehirlendiği öğrenildi. 8 Eylül günü, Kocaeli’nin Gölcük İlçesi'nde sıva yaptığı inşaatın dördüncü katında düşen işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 8 Eylül günü, Bursa'da Doğanbey Kentsel Dönüşüm Projesi'nde çalışan 8 günlük işçinin, 18. kattan düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi. 220 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 9 Eylül günü, Edirne'nin Keşan ilçesine bağlı Yenimuhacir beldesi TOKİ Konutları'nda tıkanan kanalizasyonu temizlemek için rögara giren işçilerden birinin hayatını kaybettiği, diğerinin de ağır yaralandığı öğrenildi. 12 Eylül günü, Kocaeli'nde çıkan fabrika yangınında 1 işçinin yaralandığı öğrenildi. 12 Eylül günü, Balıkesir'in Dursunbey ilçesinde bulunan kömür ocağında meydana gelen göçükte bir maden işçisinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 13 Eylül günü, Bursa'nın İnegöl ilçesinde, kanalizasyon çalışmaları sırasında toprak altında kalan işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. 13 Eylül günü, Bursa'nın İnegöl ilçesinde OSB içerisinde bulunan bir fabrikada meydana gelen patlamada 2 işçinin yaralandığı öğrenildi. 14 Eylül günü, Sakarya'nın Karapürçek ilçesinde bir taş ocağında üzerine devrilen 8 tonluk iş makinesinin altında kalan operatörün hayatını kaybettiği öğrenildi. 19 Eylül günü, İstanbul Çekmeköy Nişantaşı mevkiinde bulunan Özyeğin Üniversitesi inşaatında çökme meydana geldiği, kaza sırasında çok sayıda işçinin enkaz altında kalarak yaralandığı öğrenildi. 19 Eylül günü, Çanakkale'de Esenler Mahallesi Barışkent Sitesi’nde binaların mantolama çalınmasını yapan işçilerden Ahmet Arslan’ın, 5. kattaki iskelenin devrilmesi sonucu yere düşerek hayatını kaybettiği öğrenildi. 20 Eylül günü, Edirne Keşan İlçesi’ne bağlı Beğendik Beldesi’ne yapılacak olan çeşmeye su borusu döşemek için kazılan 8 metre derinliğindeki kanaldan çıkarılan toprağın kayması sonucu altında kalan 2 işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 20 Eylül günü, İstanbul’da Tuzla'da iki işçinin yanarak hayatını kaybettiği öğrenildi. 25 Eylül günü, Edirne’de Salça fabrikasında, Ümit Bayır adlı işçinin, tamir için girdiği kazanın mikserini yanlışlıkla çalıştırması sonucu ağır yaralandığı öğrenildi. 27 Eylül günü, Kocaeli Kartepe'de kurulu bir fabrikada çalışan Basri Ağdeniz’in (1980) temizlik yapmak için çıktığı 11 metre yüksekliğindeki binanın çatısından düşerek yaralandığı öğrenildi. 28 Eylül günü, Kocaeli Taşıt Araçları Yan Sanayi Organize Sanayi Bölgesi'nde bir fabrikada çıkan yangın sonucu 5 işçinin yaralandığı öğrenildi. 221 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 2 Ekim günü, Kocaeli Körfez ilçesi Yukarı Hereke’deki Özka Madencilik’in işlettiği taş ocağında İsmet Yaman(1963) adlı işçinin, huniye düşerek tonlarca ağırlıktaki mıcırın içine gömüldüğü, hastaneye kaldırılırken yolda hayatını kaybettiği öğrenildi. 2 Ekim günü, Düzce’de, çalıştığı taş ocağında taş kırma makinesine düşen işçi 36 yaşındaki Erdal Badıç’ın parçalanarak yaşamını yitirdi. 7 Ekim günü, Balıkesir'in Bandırma ilçesindeki ETİ Maden İşletme Müdürlüğü'nde meydana gelen iş kazasında bir işçinin çatıdan düşerek ağır yaralandığı öğrenildi. 8 Ekim günü, Sakarya'nın Akyazı ilçesinde çalıştığı okul inşaatından düşen bir işçinin yaralandığı öğrenildi. 9 Ekim günü, Kocaeli Gebze'de kurulu bulunan RM Depolama'da yaşanan iş kazasında bir işçinin boynu kırılarak yaşamını yitirdiği öğrenildi. 11 Ekim günü, Çanakkale’nin Biga ilçesinde kurulumu devam eden Elektronik Denetleme Sistemi (EDS) çalışmasında görev yapan işçinin vinçten düşerek ağır yaralandığı öğrenildi. 11 Ekim günü, İstanbul Beşiktaş'ta çalıştığı inşaattan başına beton parçası düşen inşaat işçisinin, hayatını kaybettiği öğrenildi. 11 Ekim günü, İstanbul Sarıyer İsmail Akgün Devlet Hastanesi'nin bodrum katındaki sterilizasyon ünitesinde bir cihazın patlaması sonucu bir temizlik işçisinin hafif yaralandığı öğrenildi. 14 Ekim günü, Edirne’de ayağına yağ kolisi düşen işçinin yaralandığı öğrenildi. 14 Ekim günü, Bilecik Pazaryeri'nde bir seramik fabrikasında çalışan işçinin hayatını kaybettiği öğrenildi. 15 Ekim günü,Bilecik'in Bozüyük ilçesinde Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş.'ye bağlı (OEDAŞ) Cihangazi Beldesi ile– Karaçayır Köyü elektrik hattında bakım yapan taşeron firmada çalışan 4 kişinin akıma kapılarak yaralandığı öğrenildi. 222 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 17 Ekim günü, Tekirdağ’ın Çorlu İlçesi’nde çalıştığı fabrika inşaatından düşen kalıp ustası 45 yaşındaki Şaban Karahan öldüğü öğrenildi. 23 Ekim günü, Sakarya'nın Erenler ilçesinde, sebze halinde yükleme işinde çalışan işçinin, geri manevra yapan kamyonun altında kalarak hayatını kaybettiği öğrenildi. 23 Ekim günü, İstanbul Esenyurt'ta Fatih Sanayi Sitesi'ndeki karoser atölyesinde çıkan yangında bir işçinin yaşamını yitirdiği öğrenildi. 25 Ekim günü, Düzce’nin Gölyaka İlçesi’nde traktörün altında kalan orman işçisi Hikmet Kaval’ın hayatını kaybettiği öğrenildi. 25 Ekim günü, Bilecik’in Bozüyük ilçesinde çalıştığı inşaatın asansör boşluğuna düşen işçinin ağır yaralandığı öğrenildi. 28 Ekim günü, Kocaeli’nde Kent Ormanı civarına fidan dikim sahası açmak isteyen bir operatörün, devrilen iş makinesinin altında kalarak yaşamını yitirdiği öğrenildi. 29 Ekim günü, İstanbul’da Ambarlı Santrali şalt sahasında 36 Kv hücrede çarpılarak ağır yaralanan Gürol Camcı’nın hayatını kaybettiği öğrenildi. 29 Ekim günü, Bursa 'nın Karacabey İlçesi'nde, çöp kamyonunun arkasında, konteyneri kaldırıp boşaltan mekanizmaya kafası sıkışan 39 yaşındaki temizlik işçisi Mehmet Şahin’in hayatını kaybettiği öğrenildi. SENDIKALI OLDUKLARI İÇIN BASKIYA UĞRAYANLAR 1) 24 Şubat günü, DSC Otomotiv sendikalı olduğu gerekçesiyle bir grup işçiyi işten çıkardığı, yerlerine dışarıdan bir grup işçiye işbaşı yaptırdığı öğrenildi. 2) 17 Mart günü, Düzce’de Deri-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılan ve direnişe geçen DESA Deri işçilerinden Serdar Kuru direnişlerinin 45. gününde olduklarını ve direnişten vazgeçmeyeceklerini ifade etti. 3) 18 Mart günü, İstanbul’da AKP’li Esenyurt Belediyesi yönetiminin, sendikalı oldukları gerekçesiyle 13 işçiyi daha işten attığı öğrenildi. Ağustos ayından bu yana işten atılan işçilerin sayısının 68 e yükseldiği belirtildi. 223 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 4) 10 Mayıs günü, Düzce’de Birleşik Metal-İş sendikasına üye oldukları için işten atılan Mas-Daf işçilerinin işe geri dönme talepleri için Düzce'den İstanbul'a 10 günlük yürüyüş başlattığı öğrenildi. Düzce Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren MAS-DAF Makine işyerinde çalışan ve Birleşik Metal-İş sendikasında örgütlendikleri için 120 işçinin işten çıkarıldığı belirtildi. 5) 23 Mayıs günü, İstanbul’da, Türkiye Ticare Kooperatif, Eğitim, Büro ve Güzel Sanatlar İşçileri Sendikasının yaptığı açıklamada, sendikal örgütlenme çalışması yürüttüğü için 4 Burger King Çağrı Merkezi çalışanının(Murat Yıldız, İsmail Yıldız, Pınar Bat ve Gülbahar Bat) işten çıkarıldığını belirtildi. 6) 31 Mayıs günü, Birleşik Metal-İş'e üye oldukları için işten çıkarılan yaklaşık Casper işçileri, 21 Şubat'tan beri sürdürdükleri mücadeleye Taksim'de devam ettikleri öğrenildi. 16 Şubat'tan itibaren çıkarılan işçi sayısı 30'a yaklaştığı,bunların içinde 15 yılı aşkın süredir firmada çalışanların da olduğu belirtildi. 7) 11 Temmuz günü, Balıkesir'deki İşbir Sentetik fabrikasında sendikalı oldukları için işten çıkarılan 50 işçi, fabrika önünde 13 gündür direnişte olduğu öğrenildi. 8) 8 Ağustos günü, Bilgi Üniversitesi’nde sendikalı 2 öretim görevlisinin sözleşmesinin y enilenmediği ve 25 asistan ve öğretim görevlisinin işine son verildiği öğrenildi. İşten çıkarılan ve sözleşmesi yenilenmeyen personellerin isimleri:Bahar Şahin, Beril Sönmez, Fırat Kaya, Gökçe Öcal, Evin Aslan, Aslı Odman, Oya Cesur Demir, Ömer Albayrak, Reyda Ergün, Göktürk Uyan, Erdem Akyazılı, Alişan Çapan, Hale Akay, Fatma Pınar Arslan, Hande Şahinkaya, Melda Keçeci, Akın Tek, Aslı Güneş, Öznur Şahin, Sibel Ercan, Yalçın Armağan, Selma Altıntaş Bursalıoğlu, Ali Serdar, Nesrin Şentürk, Sinem Çelebioğlu, Semra Somersan, Erol Katırcıoğlu 9) 14 Ekim günü, sendikalı oldukları gerekçesiyle Kampana ve Savranoğlu Deri'de bugüne kadar toplam 57 kişinin işten çıkarıldığı, işçilerden 38'inin ise İzmir'den İstanbul'a "sürgün" edildiği öğrenildi. İstanbul Tuzla'da Kampana Deri’nin ve İzmir'de Savranoğlu Deri aynı işverene ait olduğu, Kampana'da taşeron işçileri uzun çalışma saatlerine, düşük ücrete karşı örgütlenerek Deri-İş sendikasına üye olmalarıyla birlikte, ilk olarak 19 Mart'ta iki kadın işçinin işten çıkarıldığını, ardından 14 işçi daha "işçi fazlalığı" ve "fabrikada eylem yapmak" gibi gerekçelerle işten çıkarıldığı öğrenildi. Ancak asıl nedenin işçilerin "sendikalı" oldukları belirtildi. 13 Ekim günü ise 38 işçinin daha iş akitlerinin feshedildiği öğrenildi. 10) 18 Ekim günü, işten çıkarılan 123 BEDAŞ taşeron işçisinden Öğretici, sendikalı olduktan sonra kullandığı ilk yıllık izin dönüşü işten çıkarıldığını belirtti. Şirketin ilk olarak 10 Haziran’da, 224 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ sendikal örgütlenmeyi engellemek için 22 işçiyi işten çıkardğıı; ancak işçilerin direnişe geçmesi üzerine üç saat içinde işe geri almak zorunda kaldığı, 30 Ağustos'ta 70 işçinin "taşeron şirketin ihalesi bitti" denerek işten çıkarıldığı, BEDAŞ yetkilileri, ihale yapılınca işçilerin geri alınacağını söylemesine rağmen işçiler geri alınmaması üzerine 53 işçinin daha çıkarılmasıyla sayının 123'e yükseldiği öğrenildi. 11) 30 Ekim günü, İstanbul Çerkezköy’de bulunan TREXTA TR Deri Fabrikası’ndan sendika üyesi 20 işçinin işten çıkarıldığı öğrenildi. 12) 27 Aralık günü, İstanbul’da Beşiktaş Belediyesi'ne bağlı Beltaş'ta çalışan, çalışma koşullarının düzeltilmesi ve kadrolu çalışan olabilmek için Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı Genel İş sendikasına üye olan 178 taşeron işçisinin iş akdinin feshedilip işten çıkarılacağı öğrenildi. 13) 20 Şubat günü, İstanbul Topkapı'da bulunan Uzel Makine'den 2 yıl önce işten atılan 956 işçi patronun alacaklarını taahhüt ettiği zamanda ödememesi üzerine yeniden eyleme başladı. 14) 23 Şubat günü, Kocaeli'nin Kartepe İlçesi'nde, otomobil koltuğu üreten fabrikada isten çıkarılan ve fabrika önünde toplanarak yeni alınanların içeri girmesini engelleyen 35 isçi ile sendikacılara polis müdahale etti. Birleşik Metal-Is Sendikası Kocaeli Şube Başkanı Hami Baltacı'nın kaburga kemiğinin kırıldığı olayda bir isçi de yaralandı. 15) 4 Nisan günü, iş akitleri keyfi bir şekilde feshedildikten sonra fabrikayı terk etmeyen 112 kişi gözaltına alındı.Düzce'nin Beyköy beldesindeki 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) faaliyet gösteren MAS-DAF firmasının yetkilileri grev yaptıkları, iş yavaşlattıkları gerekçesiyle iş akitleri sona erdirilen 112 işçinin fabrikayı terk etmediği iddiasıyla cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulundu.Başsavcılığın kararı doğrultusunda sabah saatlerinde fabrikaya jandarma ekipleri ile itfaiye araçları ve ambulanslar sevk edildi. Fabrikayı terk etmeyen işçileri gözaltına alarak İl Jandarma Alay Komutanlığına götürdü.İşçilerin gözaltına alınması sırasında fabrikaya gelen Birleşik Metal-İş Sendikası İzmit Şube Başkanı Hami Baltacı, toplu işten çıkarmalar konusunda anayasanın ihlal edildiğini belirterek, ''Toplu işten çıkarmalarda işverenin 1 ay öncesinden İŞKUR Bölge Müdürlüğüne müracaat etmesi gerekiyordu. Bunu yapmayarak anayasayı ihlal ettiler. Sonuna kadar direneceğiz'' dedi. MAS-DAF Makina Sanayi'deki işçilerinin BMİS örgütlenmesinin ardından BMİS, çoğunluğu sağlayarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yetki tespiti için başvurmuş, MAS-DAF yönetim kurulu 22 işçiyi işten çıkarmıştı. 16) 13 Mayıs günü, Düzce Organize Sanayi Bölgesi’nde Kurulu olan Mas-Daf işyerinde Birleşik Metal sendikasına üye oldukları için işten çıkarılan 120 işçi direnişlerine devam ediyor. 10 Mayıs günü seslerini halka ve kamuoyuna duyurabilmek için Düzce’den İstanbul’a yürüyüş başlatan işçiler yürüyüşlerinin 3. gününde Adapazarı’ndaydı. 225 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 17) 13 Temmuz günü, 2009 yılının nisan ayında TEKSİF üyesi işçileri zorla sendikadan istifa ettiren ve istifa etmeyenleri de işten atan Edirne Giyim Sanayi fabrika yönetimi, TCK 118/1 maddesince cezalandırılmalarına karşın 5 sendikalı işçiyi daha işten çıkarttı. HAKLARINDA SORUŞTURMA AÇILAN MEMURLAR 1) 27 Aralık günü, Kamu emekçilerinin 21 Aralık'taki bir günlük greviyle ilgili İstanbul ve Anadolu’nun diğer şehirlerinde bazı öğretmen ve sağlıkçıklara ön soruşturma yapıldığı öğrenildi. EĞİTİM SEN genel Sekreteri Mehmet Bozgeyik, hem kendi sendika üyelerine hem de başka sendikalarda olup greve katılanlardan ifade istendiğini ve bazı illerde 2911sayılı "Toplantı ve gösteri yürüyüşleri Kanunu”na muhalefetten soruşturma açıldığını söyledi. SÜRGÜN EDILENLER 1) 14 Ekim günü, sendikalı oldukları gerekçesiyle Kampana ve Savranoğlu Deri'de bugüne kadar toplam 57 kişinin işten çıkarıldığı, işçilerden 38'inin ise İzmir'den İstanbul'a "sürgün" edildiği öğrenildi. İstanbul Tuzla'da Kampana Deri’nin ve İzmir'de Savranoğlu Deri aynı işverene ait olduğu, Kampana'da taşeron işçileri uzun çalışma saatlerine, düşük ücrete karşı örgütlenerek Deri-İş sendikasına üye olmalarıyla birlikte, ilk olarak 19 Mart'ta iki kadın işçinin işten çıkarıldığını, ardından 14 işçi daha "işçi fazlalığı" ve "fabrikada eylem yapmak" gibi gerekçelerle işten çıkarıldığı öğrenildi. Ancak asıl nedenin işçilerin "sendikalı" oldukları belirtildi. 13 Ekim günü ise 38 işçinin daha iş akitlerinin feshedildiği öğrenildi. ÇALIŞMA KOŞULLARI 1) 6 Ocak günü, İstanbul Avrupa Yakası Posta İşletme Merkezinde (AVPİM) işten atılan taşeron posta işçileri, işyeri önünde direnişe başladı. " "Haklarımız ve geleceğimiz için mücadele ediyoruz. İşimizi geri istiyoruz" pankartı açan işçiler, dayanışma çağrısında bulundular. 2) 04 Mart günü derneğimize gelerek başvuruda bulunan Hasan Ulaş Ekelik: “15 işçi kıdemsiz, ihbarsız işten atılmıştır. Bu durum TC anayasasına ve iş kanunlarına aykırılık taşıdığı gibi aynı zamanda suçtur. Biz 16 gündür direnişte olan Ontex- canbebe işçileri olarak bu suçun bir 226 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ insanlık ayıbı ve ihlali olduğunu düşünüyoruz. Kurumunuzdan bu insan hakkı ihlaline karşı ve sendikal bürokrasi- ihanete karşı biz direnişçi işçilere desteğinizi talep ediyoruz” dedi. 3) 13 Mayıs günü, İstanbul’da Vatan Computer’de teknik personel olarak çalışan Laz Onur Kahveci, soyadını şirket epostasında Lazca “Kahvecisi” olarak kullanınca gördüğü baskı nedeniyle işinden ayrılmak zorunda kaldı. Kahvecişi’nin iddiasına göre, olay şöyle gelişti: “Geçtiğimiz Pazartesi günü Bölüm şefi ofiste yanıma geldi. ‘Soyadını Kahveci olarak kullan kahvecişi olarak kullanma epostalarda’ diye uyardı. Ben de kendisine, ‘Bu benim kimliğimdir, kimliğimden vazgeçemem’ diye yanıt verdim. 3 gün sonra İnsan Kaynakları Ofisi’ne çağrıldım. Bana soyadımı Türkçe kullanmam konusunda öneriler de bulundu. ‘Yoksa istenmeyecek şeyler olur’ dedi. Ben de bunun üzerine kendisine, Lazca soyadımı kullanacağımı söyledim. Aynı gün bölüm şefimiz yanıma geldi ve ‘Senin istifanı bekliyorlar’ diyerek İnsan Kaynakları’na gitmem gerektiğini söyledi.Ben de, şirketten davacı olmayacağımı içeren yazıları imzaladıktan sonra, bana uygulanan baskı neticesinde istifa ettim” diyerek yaşananları anlattı 4) 17 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Funda Bozkurt, işyerinde yaşadıkları kötü koşullardan dolayı işyerinde sendika çalışması başlattıklarını, bunun üzerine 4 arkadaşlarının işten çıkarıldığını, içeride gördükleri baskılar ve kötü koşullardan dolayı çalışanların % 70’inin antidepresan kullanmaya başladığını söyledi. 5) 17 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan İsmail Yıldız, Burger King çağrı merkezinde 1,5 yıldır çalışmakta olduğunu, insanlık dışı çalışma koşullarına karşı sendikal çalışma örgütlediği için işten atıldığını, çalışan insanların sürekli hamburger yemek zorunda bırakıldığını, aşağılandığını, taciz edildiğini, lavaboya gitmek bile sorun haline geldiğinden birçok arkadaşının işyerinde sinir krizleri geçirdiğini ve antidepresan kullandığını, sendikal çalışma yürüten arkadaşlarının tek tek odalara çağrıldığını ve istifa etmeleri için baskı uygulanmakla beraber ailelerinin telefonla arandığını söyledi. 6) 17 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Murat Yıldız, işyeri içinde çalıştıkları saatlerde sürekli mobing’e maruz kaldıklarını, her gün fast food yemenin ciddi sağlık sorunları oluşturduğunu, son 1 yıl içerisinde reflü, karın ağrıları, halsizlik ve sürekli yorgunluk yaşadığını, çalışma koşullarının ağırlığı ve baskıdan dolayı depresyona girdiğini ve antidepresan kullandığını söyledi. 7) 24 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Gülbahar Bad TAB Gıda- Reklam Üssü’nün bir arkadaşının keyfi bir şekilde işten çıkarılmasına karşı çıktığı ve sendikal çalışma yürüttüğü için işveren tarafından işten çıkarıldığını söyledi. 8) 24 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Pınar Bad TAB Gıda- Reklam Üssü’nün bir arkadaşının keyfi bir şekilde işten çıkarılmasına karşı çıktığı ve sendikal çalışma yürüttüğü için kendisini işten çıkarttığını söyledi. 227 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 9) 27 Haziran günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan H.D.: “Üsküdar Müftülüğüne bağlı Yıldırım Beyazıt Cami Kız Kuran Kursu’nda 4/B’li olarak öğretmenlik yapıyordum. İşyerimdeki şef, vaiz, mutemet tarafından mobing uygulamalara maruz kaldım ve psikolojim çok bozuldu. İlaç tedavisi görüyorum. Bu olay 2009 yılında gerçekleşti ve ben istifa etmek zorunda kaldım. Ben istifa etmeseydim, onlar sözleşmemin feshi için yazı yazmışlardı zaten. Her koşulda çıkarılacaktım işten. Elimde hastalığımla ilgili raporlarım var, ayrıca maaşımı ödemediklerine dair belgelerim var.” dedi ve derneğimizden bilgi aldı. 10) 7 Eylül günü Sakarya şubemize başvuruda bulunan İsmail Şanlı; askerlik yaparken süreçten kaynaklı askerliğini üç ay uzattıklarını ve o dönemin yetkililer tarafından kendilerine kamuda iş verme güvencesi sunulduğunu belirterek, fakat aradan yıllar geçmesine rağmen işe almadıklarını ve kendilerini aldatıldıklarını ifa etti. 11) 25 Kasım günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Kandile Yeşilfidan (1974) DİA-SA Şirinevler mağazasında çalıştığını, amiri Arzu Batur tarafından fiziki şiddete uğradığını, raporum olduğunu ve kamera kayıtlarında olayın görüntülerinin mevcut olduğunu söyledi. 15 Temmuz günü, 18. İstanbul Caz Festivali sahneye çıkan Aynur Doğan, Kürtçe şarkılarını seslendirdiği sırada aşırı sağcı bir grup Aynur Doğan’ı yuhalayarak ve sahneye ellerinde bulunan cisimleri atarak Aynur Doğan’ın Kürtçe şarkı söylemesini engelledi. EĞİTİM VE KÜLTÜREL HAKLARI KÜLTÜREL HAKLARA İLIŞKIN İHLALLER 1) 3 Kasım günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Mikail Boz: “Ekşi sözlük adlı internet sitesinde yazdığım bir yazıda Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Yusuf Devran hakkında bir tanım girdim; Yusuf Devran 2011 Şubat ayında radyo, TV, Sinema bölüm başkanlığına, Temmuzda’da dekanlığa atandı. İnternetteki yazıda bu atanmanın “tepeden inme” olduğunu belirtmiş, eleştirmiştim. Buna istinaden Yusuf Devran savcılığa suç 228 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ duyurusunda bulunmuş. IP numarasından benim olduğumu öğrenmiş ve beni Fakülte Yönetim Kurulu Toplantısına çağırdı ben de orada yazıyı yazdığımı kabul ettim. Ama bir eleştiri yazısı olduğunu hakaret içermediğini hatta siteden kaldırdığımı söyledim. Kendisi ‘hakaret ve saldırı’ gerekçesiyle hakkımda disiplin soruşturması açmış. Disiplin kurulu başkanı da kendisidir. Dolayısıyla savcı da hakim de kendisidir. Objektif bir karar olmayacaktır.”diyerek tepkisini belirtti. EĞITIM HAKKINA İLIŞKIN İHLALLER 1) 7 Mart günü, İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “yasadışı DHKP/C örgütü üyesi olduğu” iddiasıyla yargılanan Hüseyin Edemir’in “delil yokluğundan” ve “tutuklanmasına neden olan dosyanın zamanaşımına uğramasından” ötürü tahliyesini talep eden savcının talebini reddeden mahkeme heyeti, “kuvvetli suç şüphesi” bulunduğu gerekçesiyle tutukluluğunun devam etmesine karar vererek duruşmayı 23 Haziran 2011’e erteledi. 2) 10 Mart 2011’de derneğimize gelerek başvuruda bulunan Batman doğumlu Şükrü Kaplan (1992): “Okulumuzda hafta sonları kurslar açıldı. Bu kurslara gitmeyen öğrenciler sınavlarda başarılı olduğu halde zayıf not veriyor öğretmenler. Üstelik makbuzsuz para alan öğretmenler var. Sınavda kağıdı boş veren öğrenciler geçiyor, kursa gitmeyen ve sınavda başarılı olan öğrenciler ise sınıfta bırakılma tehditleri alıyor. Rüşvetle sınav sorularını kursa giden öğrencilere veren öğretmenler var. Bir heyet gelirse başka ve daha detaylı bilgiler verebiliriz. Ya da biz derneğe gelebiliriz. Sizden yardım ve destek talep ediyoruz. Bizler ailelerimizle Milli Eğitim önüne yürüyüş ve basın açıklaması yapmayı düşünüyoruz. Ama öncelikle sizden yanıt bekliyoruz.” dedi. 3) 16 Mart günü, Çorlu'daki Mehmet Rüştü Uzel Endüstri Meslek ve Teknik Lisesi öğrencilerinden bir grup, okul idaresi tarafından 30 lira olan okul aidatlarını yatırmadıkları için yarıyıla ilişkin karnelerini alamadı. 4) 6 Nisan günü, İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, "Mahkemede Kürtçe konuşulamaz" diyerek tartışma yaratacak bir karara imza attı. Karara, mahkeme başkanın "Bu ülkede Kürtler var ve Kürtçe konuşuyorlar" diyerek muhalefet şerhi koydu. Balıkesir Üniversitesi 1. Sınıf öğrencisi Emrah Bana'nın, "örgüt üyeliği"nden yargılandığı İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi dün görülen duruşmada, Kocaeli 2 No'lu F Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutuklu bulunan sanık Emrah Bana, avukatı Fırat Aydınkaya ile hâkimler ve savcı arasında Kürtçe savunma ve konuşma 229 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU tartışması yaşandı. İfadesi alınan sanık Bana, tercüman aracılığıyla Kürtçe savunma yapmak istediğini belirtti. Ancak mahkeme ara kararla bu talebi reddetti. 5) 8 Nisan günü, Sakarya Üniversitesi Çevre Mühendisliği bölümü öğrencisi Ahsen Akbulut, ödev için randevulu olarak gittiği Tüpraş'a başörtüsünden dolayı alınmadı. 6) 11 Nisan günü, İstanbul Yeşilköy'de bulunan Hava Harp Okulu Komutanlığı'na bağlı Havacılık Müzesi'ni ziyaret etmek isteyen Berna Duyar (1973) ile Sümeyye Kırkan (1989), başörtülü oldukları için kapıdaki güvenlik tarafından içeri alınmadı. 7) 24 Mayıs günü, 14 Mart 2010’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı bir programda “parasız eğitim” talebini içeren pankartı açtıkları için tutuklanan Ferhat Tüzer ve Berna Yılmaz adlı iki öğrencinin yargılanmasına, İstanbul’da devam edildi. Yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan iki öğrencinin duruşmasında esas hakkındaki mütalaasını veren savcı, “yapılan eylemin anayasal hak olduğunu ve 14 aylık tutukluluk süresinin uzun olduğunu” ifade ederek duruşma sonunda sanıkların tahliye edilmesini, ayrıca “suçun unsurları oluşmadığı” gerekçesiyle beraat etmelerini talep etti. Tahliye talebini reddeden mahkeme heyeti duruşmayı 6 Ekim 2011’e erteledi. 8) 1 Haziran günü, bu yıl Boğaziçi Üniversitesinden mezun olup okulu bitirecek öğrenciler, 2011 mezuniyet yıllığında başörtülü fotoğraflarının kabul edilmeyeceğini öğrendi. 9) 21 Temmuz günü Sakarya şubemize başvuruda bulunan Turhan Sönmez, çocuklarının başka bir köy okuluna taşımalı sistemle taşındığını, ancak daha sonra taşıma servisinin milli eğitim tarafından kaldırıldığı, velilerin servis tutması gerektiğini bildirmişler. Bu durumdan kaynaklı çocuklarımız yaklaşık 15 gündür servisten dolayı eğitimlerine devam etmemektedirler. 10) 3 Aralık günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Nusaybin doğumlu Serhat Duman (1993) okul idaresinin kendisinin sınıfta kaldığını iddia ettiğini, müdür yardımcılarının kendisini hiçbir şekilde ciddiye almadıkalrını, dalga konusu yaptıklarını, kendisinin başıma gelenin pişmiş tavuğun başına gelmediğini söyleyerek kendisiyle dalga geçtiklerini ve mezun olduğu halde okula geri çağrıldığını söyledi. 25 Temmuz günü, YÖK tarafından üniversite giriş sınav başvurularında sınava girecek kişiden istenen başörtüsüz fotoğraf şartı kaldırılırken, Gençlik ve Spor bakanlığına bağlı Kredi ve Yurtlar Kurumunun imkânlarından yararlanmak isteyen kız öğrencilerden başvurularda başörtüsüz fotoğraf isteği devam ediyor. 230 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ ÜNİVERSİTELERİN DİSİPLİN KURULLARI TARAFINDAN AÇILAN SORUŞTURMALAR 1) 24 Şubat günü, İstanbul Üniversitesi'nde polise 1 yıl boyunca istediği öğrenciyi durdurup didik didik arama iznini veren karara karsı eylem yapan, konuyu hem gündeme hem de mahkemeye taşıyan öğrencilere soruşturma açıldı. 12 Ocak'ta yaptıkları eylem nedeniyle 22 öğrenci hakkında idari soruşturma başlatıldı. Ayrıca, arama izni ile ilgili karar, mahkemede "İstanbul'da OHAL mi var, sıkıyönetim mi uygulanıyor" diye iptal edildi. 2) 09 Mayıs günü Sakarya üniversitesinde okuyan 9 öğrenci, okul güvenliğinin tutumunu ve yaşanan ırkçı saldırılara karşı kendileri korumaya çalıştıkları ve yaşanan tartışma sonucunda, okul idaresi tarafında öğrenciler hakkında soruşturma açtı. 3) 27-28 Ekim ve 1 Kasım günlerinde, İstanbul Üniversitesi'nde üniversitenin giriş kapısından okula girmek isteyen ancak özel güvenlikçilerin üst aramasını protesto eden öğrenciler ile özel güvenlikçiler arasında arbede yaşandı. Bu uygulamayı protesto eden 45 öğrenci giriş kapısından değil araç kapısından üniversiteye girince haklarında soruşturma açıldı. 4) 13 Aralık günü, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idam edilişlerinin yıldönümünde kampüste yapılan anma etkinliğine katılan Mesut Can Türk, Aylin Kaplan ve Yakupcan Telci’ye, iki dönem okuldan uzaklaştırma cezası verildi. Öğrenciler, kampüs koordinatörlüğünden izin almış olmalarına rağmen rektörlüğün etkinliğe katılanlar hakkında soruşturma açtığını öne sürdü. Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ı idamlarının 38. yıldönümü olan 6 Mayıs 2010’da anmak isteyen öğrencilerden 33’ü gözaltına alındı. ÜNIVERSITELERIN DISIPLIN KURULLARI TARAFINDAN CEZA ALANLAR 1) 6 Ekim günü, İstanbul’da 14 Mart 2010’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı bir programda “parasız eğitim” talebini içeren pankartı açtıkları için tutuklanan Ferhat Tüzer ve Berna Yılmaz adlı iki öğrencinin yargılanmasına devam edildi. “Yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan iki öğrencinin duruşmasında esas hakkındaki mütalaasını veren davanın yeni savcısı da, “yapılan eylemin anayasal hak olduğunu ve 19 aylık tutukluluk süresinin uzun olduğunu” ifade ederek duruşma sonunda sanıkların tahliye edilmesini, ayrıca “suçun unsurları oluşmadığı” gerekçesiyle beraat etmelerini talep etti. Tahliye talebini kabul eden mahkeme heyeti, Berna Yılmaz ve Ferhat Tüzer’in tutuksuz yargılanmalarına karar vererek 3 Mart 2012’ye erteledi. ÇEVRE HAKKI 231 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 1) 8 Ocak günü, Türk sanayinin kalbi olarak adlandırılan ve bünyesinde demir çelik, kimya, petrol, otomotiv ve lastik sektörü olmak üzere 400’ün üzerinde büyük ölçekli sanayi kuruluşu, kimya, petrol ve LPG depolama tanklarını da barındıran Kocaeli’nde, yeni sanayi kuruluşlarının da anlaşmaları yapılıp temelleri atılırken, sanayi kuruluşlarının konut alanlarıyla iç içe girdiği, kanser vakalarının ise dünya ortalamasının 30 kat üzerinde olduğu belirtildi; buna bağlı olarak, Kocaeli’nin Dilovası İlçesi’nde yapılan bir araştırmada, doğum yapan annelerin sütünde yüksek dozda ağır metale rastlandığı öğrenildi. 2) 11 Ocak günü, Ayvalık'ta doğal sit alanında Rüzgar Enerji Santrali kurma girişimi plan ve yasa engeline takılınca, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 1/25 binlik planı revize ettiği, hükümetin de yasayı değiştirdiği öğrenildi. Revizyonu danıştaya götüren Ayvalık Adaları Tabiat Parkını Koruma Platformu’nun, yasa değişikliği için de mücadele edeceği belirtildi. 3) 11 Ocak günü, İstanbul'un Kartal ilçesinde sahil şeridinde denizin üzeri simsiyah bir yağ tabakasıyla kaplandığı, vatandaşlar açıktaki gemilerin boşalttığını iddia ederken, yetkililerin kirliliğin nedenini araştırdıkları öğrenildi. 4) 27 Şubat günü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB)’nin, Kemerburgaz'da binlerce ağacın kesilmesine yol açacak proje için Çevre Bakanlığı'ndan ilk onayı aldığı öğrenildi. İBB’nin, Kemerburgaz Göktürk Köyü’ndeki Odayeri Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi’nin depolama sahasının kapasitesinin dolduğu gerekçesiyle ek yer tahsisi başvurusuna onay verdiği, İBB’ye yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre tahsisi istenen ek sahanın büyüklüğü 1000 dönüme ulaşıyor ve tümünün tahsis edilmesi halinde ise 100 binden fazla ağacın kesilmesinin gündeme gelebileceği belirtildi. 5) 11 Mart günü, İstanbul’un Ortaköy semtindeki Büyük Mecidiye Camii’nin önündeki kuruyan tarihi çınar ağacının, tehlike arz ettiği gerekçesiyle Beşiktaş Belediyesi ekiplerince kesildiği öğrenildi. 6) 21 Nisan günü, Bursa’dan geçen Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu'nun yaratacağı çevresel sorunlardan haberdar olmak ve projenin Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) kapsamında yapılması gerektiğini talep eden vatandaşların, ÇED muafiyetine karşı Danıştay'a başvurduğu öğrenildi. Bursalıların, 14 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan ÇED yönetmeliğindeki değişikliğin yürütmesinin durdurulması ve iptali için 20 Nisan günü dava açtıkları belirtildi. 232 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 7) 21 Haziran günü, Ayamama Deresi’ne kimyasal atıkların boşaltıldığı, kimyasal ve plastik atık taşıyan vidanjorlerin E-5 Karayolunun kenarındaki dere yatağına tehlikeli atık boşalttığı öğrenildi. 12) 31 Temmuz günü, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Ömeraltı köyünde, Özel bir şirkete ait krom maden ocağının, ayrıştırma tesisi yapmak istediği ormanlık alandaki ağaçları kesmek istediği, bölge halkının buna tepki gösterdiği ve protesto gösterisi yaptıkları öğrenildi. 13) 3 Ağustos günü, Balıkesir'in 'in Marmara İlçesinin merkezinde bulunan ve çay bahçelerini geniş dallarıyla örterek gölgelik sağlayan tescilli tarihi 36 çınar ağacı, 4 yıl önce ’hastalık var’ gerekçesiyle Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu izniyle Orman İşletmesi gözetiminde budandığı, budama sırasında çınarların kökleri de kazılıp taze tavuk gübresi konulunca aradan geçen 4 yıl içersinde 100-150 yıllık 7 çınarın kuruduğu, sayıları 29’a ulaşan diğer ağaçların da kuruma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı öğrenildi. 14) 5 Ağustos günü, Yalova’ya Avrupa’nın kimyasal atıklarının depolanacağı dev tesis kurulacağı, dünyanın en büyük depolama alanının tehlikeli 39 çeşit kimyasal atık, kimyasal madde, bitkisel yağ ve petrol ürünlerinin deniz kenarındaki 26 hektar alana kurulmasının planlandığı öğrenildi. Kimyasal ağırlıklı maddelerin Yalova’ya kurulacak 750 metrelik limana tanker gemilerle taşınacağı ifade edilirken, Ziraat Odası Başkanı Şaban Beşli’nin, bir kaza durumunda kimyasalların atom bombası etkisi yapacağını ve tüm Marmara’yı etkileyebileceğini söylediği belirtildi. 15) 3 Eylül günü, İstanbul Sancaktepe'de bulunan Aydos Ormanı'nda çıkan yangın yaklaşık 1,5 saat içinde söndürüldüğü, yangının çıkış nedeninin hala araştırıldığını, yangında 2 hektarlık ormanlık alanın zarar gördüğü bildirildi. 16) 15 Eylül günü, Balıkesir'in Edremit İlçesi'ne bağlı Yaşyer Köyü'nde, iki yıl önce dikim yapılan alanda başlayan ve çam ağaçlarına sıçrayan yangın, köylülerle ekiplerin yoğun müdahalesiyle kontrol altına alınıp söndürüldüğü, yangında 10 dönümlük alanın zarar gördüğü belirtildi. 17) 13 Aralık günü, Sultanahmet Meydanı'ndaki yeşil alanın belediye tarafından betonla kaplandığı, Büyükşehir Belediyesi’nin, projeyi ilgili kurumların onayıyla yaptıklarını belirterek savunurken meydanda bazı ağaçların söküldüğü, bazılarının ise dibine kadar betonla örtüldüğü öğrenildi. 233 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU YERLEŞİM VE MÜLKİYET HAKKI 1) 9 Ağustos günü derneğimize başvuruda bulunan Gökhan Demirtaş, 42 yıldan beri oturduğu evin tapu tahsis belgesi olduğunu, 1991 yılında Kemal ve Cemal Boyoğlu kardeşlerin evi kendi üstlerine geçirdiklerini, şimdi oturdukları evlerin ihale yoluyla satıldığını, evini geri almak istediğini söyledi. 2) 13 Aralık günü, Sultanahmet Meydanı'ndaki yeşil alanın belediye tarafından betonla kaplandığı, Büyükşehir Belediyesi’nin, projeyi ilgili kurumların onayıyla yaptıklarını belirterek savunurken meydanda bazı ağaçların söküldüğü, bazılarının ise dibine kadar betonla örtüldüğü öğrenildi. SAĞLIK HAKKI 1) Yurtdışından başvuran ve adını vermek istemeyen bir başvurucu: “Ben 2008 yilinda Gebze cezaevinde tutuklu kaldim ve su anda yurt disindayim. Burada genel taramalar sirasinda sag cigerimin uzerinde pasif tüberküloz mikrobu cikti. Bu normal hic bir kan testinde nefes testinde ya da rontgen filminde cikmiyor. Benim de cigerlerime kamera sokarak farkettiler. Ben burda tedavi oluyorum fakat, bu virusu Gebze de bizimle kalan ve oradaki doktor tarafindan uzunca bir sure "usutmussun" denilerek oyalanan tedavisi ertelenen hukumlu hastadan aldigimi biliyorum. Ve endisem benimle birlikte orada kalan arkadaslarimla ilgili, aralarinda hala cezaevlerinde olan cok sayida kadin arkadasim var ve bu mikrop onlarin herhangi bir hastaliginda aciga cikabilir ve eger tedavi olmazlarsa 21. yuzyilda veremden bizler onlari kaybedebiliriz. Muhtemelen su anda ayni virusu hepsi cigerlerinde tasiyor cunku uzunca sure biz beraber kaldik, onlarda benim gibi kapmislardir Hepsinin ozenle yeniden kontrolden gecmesi gerekiyor, herhangi birinde aktiflesmesi demek yeni yeni insanlarada bulasmasi demek” diye beyanda bulundu. 2) Derneğimize kızı Rojbin (2008) adına başvuruda bulunan bir kişi, kızını geçirdiği kaza sonucu Çapa Tıp Fakültesi Plastik Cerrahi Bölümü’ne götürüldüğünü, alnında açılan yara dolayısıyla dikiş atılması gerektiğini, 19.08.2011 günü saat 19.30’da plastik cerrahi doktorunun uyuşturucu iğneyi yapar yapmaz dikiş atmaya başladığını, kızının canının çok yandığını ve ağlamaya başladığını, bundan dolayı doktorun kızına, “sus, yalan konuşma!” diyerek şiddetle bağırmaya başladığını ve kızı başını oynatınca saçından tutup kendisine doğru çektiğini, 3 yaşında bir çocuğa nasıl böyle davranırsın dediğimde; “Kes sesini! Konuşma!” diyerek kendisine bağırdığını söyledi. 234 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 3) 10 Ocak günü alınan bilgiye göre, İstanbul'da Kasım 2010'da uygulamaya başlanan Aile Hekimliği uygulamasında hala sorunlar yaşanıyor. 220 aile hekimliği merkezi hala açılmadı. Açılan merkezlerin bir kısmında ise doktor ve hemşire yok. İstanbul Tabip Odası, özellikle yoksulların yaşadığı bölgelerde 150'ye yakın aile hekimi açığı olduğunu bildirdi. 4) 19 Ocak günü derneğimize başvuran Nilgün Dinçer ( 1970), doktoru Prof. Dr Olcay Yazıcı’nın kendisini muayene etmeden, teşhis koyarak psikiyatri kliniğine yatırdığını, tedavi uyguladığını, fiziksel şiddette bulunduğunu, Rusihak’a başvuruda bulunduğunu ve dava açacağını ifade etti. 5) 17 Şubat günü, odasında internete girip, cep telefonuyla konuşan, 'kıpırdayamaz' denilen Haberal’ın, ziyaretçileriyle ayakta gülerek sohbet ettiği, 669 gün kaldığı İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji servisinde, refakatçileri tarafından her anının 'belgesel' gibi kameraya alındığı ortaya çıktı. Görüntüler, Kardiyoloji Enstitüsü'ne yapılan Haberal baskını sırasında Haberal'ın refakatçisinde el konulan cep telefonundan çıktı. 6) 8 Mart 2011’de derneğimize gelerek başvuruda bulunan Ali Özdemir (1945), evlerine 2 metre uzaklıkta Turkcell, Vodafone ve Avea baz istasyonları olduğunu, radyasyondan dolayı fiziksel ve ruhsal sağlıklarının bozulduğunu, geceleri uyuyamadıklarını söyledi. 7) 3 Nisan günü, Özel Kartal Hastane'si geçici olarak kapatıldı. 'Hastanede tutulan sağlıklı bebeklerden bazıları enfeksiyon kapıp öldüğü' iddia edildi. Kartal'daki özel bir hastanede, sağlıklı haldeki bebeklerin hasta gösterilip yoğun bakım ünitesinde tutularak SGK'nın dolandırılmasını ortaya çıkaran hemşire F.H., şok bir iddiayı daha dile getirdi. Hemşire F.H., SGK'dan para almak için hastane ve lojmanda tutulan sağlıklı bebeklerden bazılarının enfeksiyon kaparak yaşamını yitirdiğini söyledi. Skandalın ortaya çıkmasının ardından hastane görevlileri tarafından darp edildiğini belirten hemşire F.H., "Can güvenliğimden endişeleniyorum." dedi. 8) 11 Nisan günü, Kocaeli'nin Darıca İlçesi Devlet Hastanesi'nde sol kasık fıtığı teşhisi konulan 4 yaşındaki Yağız Gökat'ın ailesi, çocuklarının sevk edildiği Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde yanlışlıkla sol kasığı yerine sağ kasığından ameliyat edildiğini belirtti. Aile Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunurken, ameliyatı yapan Doç. Dr. Gülşen Ekingen Yıldız, hastanın şikâyetinin tek taraflı olduğunu fakat kendi muayene bulgularında 2 taraflı olduğunu tespit ettiğini, öncelik taşıyan sağ taraftaki inmemiş testis ameliyatını yaptığını ileri sürdü. 9) 13 Nisan günü, İstanbul Üniversitesi Kardiyolojı Enstitüsüne, kalbinden muayene olmak için giden 4 çocuk annesi 46 yaşındaki Aysel S'nin, EKG çektirmek için girdiği odadaki görevli kadın tarafından çarşaf sorgusuna çekildiği ortaya çıktı. Çarşaf giydiği için hastaya ilgisiz ve tepkili davranan hastane personeli, hastayı eline belgelerini tutuşturup gönderdi. 235 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 10) 17 Nisan günü, Çapa Tıp Fakültesi, solunum güçlüğü çeken kas hastasına bir hafta sonrasına randevu verdi. Hasta bir süre sonra öldü. Hastane yönetimi 'Doktor az, hasta sayısı çok' dedi. 11) 24 Nisan’da alınan bilgiye göre, doktor hatasıyla 7 yaşında felç olan Selim'in davasına hangi mahkemenin bakacağı 10 yılda belirlendi. Asliye Hukuk Mahkemesi ve Yargıtay arasında kalan dosya, en son Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından idari yargıya gönderildi. Selim Y., 12 Eylül 2001'de henüz 7 yaşında iken boğaz ağrısı ve iltihabı şikayetiyle SSK hastanesine götürüldü. Acil servis doktoru N.V, antibiyotik yapılmasına karar verdi. İlaç hemşire S.K tarafından tatbik edildi. İlacın üzerinde "damara vurulmaz" uyarısı bulunmasına rağmen hemşire S.K., iğneyi siyatik sinirine zerk etti. Bu ilaçla küçük Selim felç oldu. 12) 24 Nisan günü öğrenilen bilgiye göre, Hilal Tahmaz henüz 1.5 yaşındayken bir gece ateşlendi ve ailesi tarafından İkitelli'deki özel bir hastaneye götürüldü. İddiaya göre küçük kızın penisilin iğnesine alerjisi olup olmadığı kontrol edilmeden iğne yapıldı. Ve küçük Hilal'in sağ bacağı felç oldu. Tahmaz Ailesi çocuklarını yeniden aynı hastaneye götürdü. Doktorlar 'Yapılacak bir şey yok' dedi. Ancak İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde yapılan tetkiklerde küçük kızın sağ bacağındaki sinirlerin tahrip olduğu belirlendi. 13) 30 Nisan günü, tam 10 yıl bebek sahibi olabilmek için tedavi gören ve bir özel hastanede bu hayallerine kavuşan Hasibe ve Sadullah Nurettin çifti, anne karnında oldukça sağlıklı olduğu belirtilen bebeklerini spastik olarak dünyaya getirdi. 9 ay 16 gün sonunda Doktor Ö.T. tarafından "suni sancı" ile dünyaya getirilmek istenen "Ali" adı verilen bebek, doğum kanalında uzun süre kalması nedeniyle spastik olarak dünyaya geldi. Soruşturma başlatan savcılık Adli Tıp Kurumu'ndan rapor istedi. Kurum ise nefes almakta zorlandığı ve sürekli havale geçirdiği için 4 aydır İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde yatan 8 aylık bebek için 13 Ocak 2012 tarihine muayene günü verdi. Ailenin avukatı Ali Sait Ekmekçioğlu, Adli Tıp Kurumu'ndan bebeğin spastik doğumuyla ilgili hatanın kimde olduğuna dair raporun 6 aydır savcıya ulaşmadığını belirterek, "Adli Tıp Kurumu'ndan gelen yazıda Ali bebeğin hem hastane raporları istendi, hem de 13 Ocak 2012'de Adli Tıp Kurumu'na götürülmesi istendi. Bebek o vakte dayanamaz. Doktorlar en fazla 3 ay yaşar diyor" şeklinde konuştu. Bebeğin anne babası ise "Ciğerleri iflas etti, beyninde sıvı kalmadı. Oğlumuz ölüyor. Doktorlar her an Ali'nin bize veda edebileceğini, 3 aylık ömrü kaldığını söylüyor. Oğlumuz gitmeden davasının açılmasını istiyoruz. Ama Adli Tıp Kurumu 9 ay sonraya gün verdi" diyerek yaşadıklarına isyan etti. 14) 6 Mayıs günü, İstanbul'un yeni ilçelerinden Sultangazi'de aile hekimi sıkıntısı yaşandığı ve ilçeye bağlı 45 bin nüfuslu Yunus Emre Mahallesi'nde bulunan tek sağlık ocağına atanan doktorun günlük 400-500 hastaya bakmak zorunda kaldığı öğrenildi. Bu hekim de bir süre 236 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ sonra rapor alınca sağlık merkezi doktorsuz kaldı. 10 gündür doktor olmayan sağlık merkezine gelen vatandaşlar, muayene olamadıklarını ve ilaçlarını yazdıramadıklarını ifade etti. 15) 29 Mayıs günü derneğimize başvuran ve adını vermek istemeyen bir kişi: “Babamın belinde ağrı olması aşırı terlemesi ve ayakta bile duramıyacak hali olmamasından dolayı saat gece 23:00 sıralarında Şişli etfal hastanesine acil servisine götürdüm ve acil servis doktoru ağrı kesici iğne yapılması gerekli ve bir sonraki gün fizik tedaviye sevk edeceğini söyledi. Akabinde müşahade odasında ağrı kesici iğne yapıldıktan sonra tekrar aynı doktorun odasına gittik ve ayakta duramıyorum film çeker misin diye sordu benim yapabileceğim hiç bir şey yok yarın gelebilirsiniz dedi ve hiç bir tetkik bile yapmadı. sabaha kadar ağrıdan duramadı,ertesi gün sabah saat 08:00 gibi tekrar aynı hastaneye getirdik ve fizik tedavi kuyruğunda beklerken ağrılarına dayanamıyarak aniden yere düştü ve vefat etti.Doktoru gerekirse hastaneyi ve gerekirse sağlık bakanlığını da mahmemeye vereceğim.” dedi. 16) 31 Mayıs günü annesi Zeliha Demirsoysal adına derneğimize başvuruda bulunan bir kişi, annesinin Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanesinde lazer yöntemiyle taş kırdırma operasyonu geçirdiğini, taş kırma operasyonu esnasında annesinin tansiyonunun düştüğünü ve daha sonra kalbinin durduğunu, 45 dakikalık kalp masajının ardından hayata döndürüldüğünü, fakat kalp durduktan sonra beyin oksijensiz kaldığı için hasar oluştuğunu, annesinin 5 ay yoğun bakım servisinde 2 ay nöroloji servisinde 2 ayda fiziksel tıp ve rehabilitasyon servisin de yattıktan sonra taburcu edildiğini, annesinin yürüyerek gittiği hastaneden ambulansla eve döndüğünü ve şu anda yürüyemediğini, konuşamadığını ve yatağa bağlı bir şekilde hayatını devam ettirmeye çalıştığını, ameliyatı yapanın hastane başhekimi Prof.Dr. Nazım Mutlu olduğunu ve kendisinden şikayetçi olduğunu söyledi. 17) 30 Haziran günü, İstanbul’un Fatih, Zeytinburnu, Bakırköy ve Güngören ilçelerinde 48 saat süreyle su kesintisi uygulaması, başta Cerrahpaşa Tıp Fakültesi hastanesi olmak üzere özellikle sağlık kurumlarında hasta ve yakınlarını mağdur etti. Ameliyatların zorlukla yapılabildiğini belirten hasta yakınları, bidonlarla hastanelere su taşımak zorunda kaldıklarını anlattılar. 18) 21 Kasım günü derneğimize gelerek eşi Mahmut Ürey (59) adına başvuruda bulunan Vezire Ürey, eşinin haksız yere tutuklandığını, defalarca safra kesesinde taş olduğunu söylemesine rağmen gerekli tedavi koşullarının sağlanmadığını, en sonunda durumu ağırlaşınca ameliyat edildiğini, Metris cezaevinde tek kişilik bir yerde tutulduğunu ve kendisine bakacak durumda olmadığını söyledi. AYRIMCILIK 1) 3 Ocak günü, TSK içinde namaz kılan askeri ve sivil personelin takip edildiği, uyarıldığı, emir yayınlanarak namaz kılanlar hakkında yasal işlem yapılması istendiği ortaya çıktı. 237 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU 2) 8 Şubat günü, “Yasadışı Devrimci Halk Kurtuluş Partisi/Cephesi (DHKP/C) üyesi olduğu” iddiasıyla 1 Şubat 2010’da Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) yüksek lisans öğrencisi Hüseyin Edemir’in yargılanmasına devam edildi. İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada savıcının delil bulunmadığı gerekçesiyle Hüseyin Edemir’in tahliye edilmesi talebini red etti. 3) 10 Şubat günü alınan bilgiye göre, İstanbul Kartal Hava Kuvvetleri Cevizli Özel Eğitim Merkez Komutanlığı Orduevi'nde 2009 yılında gerçekleştirilen düğüne ait davetiyede, "Düğünümüz askerî ortamda gerçekleştirileceğinden erkeklerde uzun saç ve sakal, bayanlarda türban ve elli yaş altı bayanlarda başörtüsü yasaktır." uyarı notu yer alıyor. 4) 17 Şubat günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan İstanbul doğumlu Çetin Karakaş (1978) 1999 günü depremde göçük altında kaldığını, bir bacağının kesildiğini, diğer bacağı ve ayak bileğinin sakatlandığını, bu olaydan bir mütahitin sorumlu tutulduğunu ve cezaevine girdiğini, bu olayda kusuru ve ihmali bulunan belediye ve diğer sorumlulardan hesap sorulmadığını, hesap sorulmasını istediğini, şu an bir bacak protezi kullanıcısı olduğunu, 5) SSK’nın bu protezin çok az bir kısmını ödediğini, AB standartlarında bir protez ödemesi istediğini söyledi. 6) 15 Nisan günü, Yönetmen Aydın Orak’ın ‘Bir Başkaldırış Destanı: Bêrîvan’ isimli filmi Kültür ve Turizm Bakanlığı’na takıldı. Filmin yönetmeni Aydın Orak, bu ay sonunda vizyona sokmayı planladıkları film için 20 gün önce bakanlığa eser işletme belgesi için başvurduklarını, ancak başvurularının reddedildiğini açıkladı. Filmi Türkiye’de gösterme olanaklarının kalmadığını belirten Orak, henüz bu kararın gerekçesini bilmediklerini aktardı. İstanbul Film Festival 7) kapsamında çarşamba günü gösterilen film, 1992 yılında Cirze’de yaşanan kanlı Newroz’u anlatıyor. Kutlamalar sırasında 17 yaşındaki Bêrîvan Cizre başından hiç çıkarmadığı kefiyesiyle kalabalığa öncülük ederek simge haline gelmişti. 8) 24 Haziran günü, Sakarya şubemize başvuruda bulunan Elif Silahlı ve Nesrin Kılıç, “Bayındırlık ve İskan Bakanlığının, Enerji Verimliliği Daire Başkanlığı ve Kocaeli Makine Mühendisler Odası ile ortak açılan Enerji kimlik belgesi kurslarına katıldıktan sonra hak ettikleri EKB kimliği almaları için başvurduklarında, türbanlı oldukları için kimlik verilemeyeceğini ifade ettiler. 9) 24 Mayıs günü alınan bilgilere göre, “Türkiye Türklerindir”, “Kürt sorunu yok, Kürt istilası var”, “Balıkesir’i PKK’dan kurtar” gibi sözlerle, 12 Haziran seçimlerine Balıkesir’den “ulusalcıbağımsız aday” sıfatıyla katılan Serap Yeşiltuna, “Türk’ün Partisi” sloganıyla kurulan Ulusal Parti’de genel sekreter yardımcılığı yapmış. Şimdi de Kürt düşmanlığı ve ırkçı bir propaganda 238 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ üzerinden seçim çalışmasını yürütüyor. Adını taşıyan internet sitesinde de ırkçı yazılarının ve çağrılarının dışında “İstila”, “Türk Kızının Gelinliği Beyaz Kefen” gibi ırkçı filmler yer alıyor. Yeşiltuna, seçim çalışmalarını hiçbir engelle karşılaşmadan sürdürüyor. Balıkesir Belediyesi’nin bilbordlarına bile ırkçı afişlerini asıyor. 10) 28 Mayıs günü, Devlet eski Bakanı ve AK Parti Mersin Milletvekili Kürşad Tüzmen, Anayasada "tek bayrak, tek vatan, tek millet, tek devlet" konularında değişiklik yapılmaması gerektiğini belirterek, "Türkiyeliyim yok arkadaş: 'Türküm' diyecek arkadaşlarımız, bunu öğrenecekler. O zaman hepsine saygılar sunacağız, başarılar dileyeceğiz" dedi. 11) 8 Haziran günü, Emek Özgürlük ve Demokrasi Bloğu İstanbul bağımsız adayı Sırrı Süreya Önder için seçim çalışması yürüten gençlere faşistler saldırdı. Samatya mahallesinde seçim çalışması Sırrı Süreya Önder’in afişlerini asan Nadire Gül, Fiana Ünal, Emrah Fidan, Oğuz Sodemir, Murat Tuna’a bir grup faşist saldırdı. Döner bıçakları ile yapılan saldırı sonucu Emrah Fidan ile Nadire Gül yaralandı. Haseki Hastanesine kaldırılan Fidan’ın sağlık durumunun ağır olduğu öğrenildi. Faşistlerin saldırısına uğrayan gençlerin Aksaray Polis karakoluna giderek suç duyurusunda bulundu. 12) 5 Temmuz günü, inşaat işçisi Yılmaz Gürhan ile Mükail Çelik, sürücülük sınavlarına katılmak üzere Metro Turizm’e ait otobüsle Manisa’ya hareket etti. Yolculuk sırasında kendi aralarında Kürtçe konuşan iki arkadaşı otobüsün şoförü ve muavini tartaklayarak, yolun ortasında otobüsten indirdi. Gürhan ve Çelik Manisa’ya otostop çekerek vardıklarını belirterek, “Bu durumu karşı sessiz kalmayıp gerekli yerlere başvuracağız” dedi. 13) 6 Temmuz günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan trans birey Sevda Yılmaz: “Çapa’daki özel hastane Medi Life çalışanı bana gülerek, alaycı bir şekilde ‘beyefendi’ diye hitap etti. Ben bunun üzerine başhekime çıktım ve kendisine anlattım. Başhekim bana şu cevabı verdi ‘sizi karıştırmıştır” diye beyanda bulundu. 14) 21 Temmuz akşamı, İstanbul’da son zamanlarda Kürtleri hedef alan ırkçı saldırıların “Zeytinburnu Mehmetçikleri ve 58. Bulvar Zeytinburnu” isimli Facebook sayfaları tarafından yönlendirildiği ortaya çıktı. Sayfalarda öncü provokatörlerin başını Hakan Saray, Filiz Saray, Mesut Şimşek ve Ahmet Taşkesen isimlerini kullanan şahısların çektiği gözlenirken, burada yapılan yazışmalarda “Zeytinburnu Mehmetçikleri” sayfasının admini “polis bizimledir” diyor. 15) 22 Temmuz gecesi, Sosyal paylaşım siteleri üzerinden örgütlendikleri iddia edilen ırkçı bir grubun İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) üyelerine ve ilçe binasına yönelik saldırıları devam etti. Yanlarında getirdikleri taş ve sopalarla ilçe binasına saldıran ve “Şehitler ölmez vatan bölünmez”, “Türkiye Türktür, Türk kalacak” sloganları atan ırkçı grubun dağılması için gruba basınçlı suyla müdahale eden polis ekiplerinin başında yer 239 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU alan İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı’nın gruba “tamam arkadaşlar, sağ olun, var olun, işimizi zorlaştırmayın, biz onlara yeteriz” dediği ifade edildi. 16) 23 Temmuz günü, Diyanetin düzenlediği Kitap Fuarına İslami-Kürt yayınevi Nûbihar'ın katılım isteğinin kabul edilmediği bildirildi. Nûbihar yayınevi tarafından yapılan açıklamada, Diyanetin düzenlediği Kitap Fuarına her yıl olduğu gibi bu yıl da bir İslami-Kürt yayınevi olarak katılım için başvurduklarını, fakat her defasında sudan sebeplerden, müracaatlarının kabul edilmediği belirtildi. Yapılan açıklamada "Türkiye’de ilk defa Kürtçe mevlidi, Kuran-ı Kerim mealini, Riyazus-Salihini, ilk Kuran tefsirini ve Kürt tasavvuf eserlerini basan Nûbihar Yayınevi olarak, talebimiz her yıl geri çevrilse bile fuar için başvurmaya devam edeceğiz'' denildi. 17) 5 Eylül günü, derneğimize gelerek başvuruda bulunan Silvan doğumlu Bedri Yılmaz (26) “19.07.2011 günü Metro Turizm’le Çanakkale’den İstanbul’a gelmek için bir bilet satın aldım. Tabi bana yanlış otobüste yolculuk yaptığımı 2–3 saat sonra söylediler. Bu arada otobüs içinde bir sürü mağduriyet yaşadım (koltuk değişimleri-hakaret). Beni gece 2.30–3.30 arası Gelibolu, Ecebank arası bir yerde zorla indirdiler otobüsten. Ben yürüyerek jandarmaya geldim ve şikâyetçi oldum. Ama şu ana kadar herhangi bir şey olmadı, sonuç alamadım yani… Gelişmeleri bilmiyorum. Bu arada o gece köpek tarafından ısırıldım ve hastaneden rapor aldım. Halen kuduz aşısı olmaktayım.” dedi. DİĞERLERİ 1) 29 Mayıs günü ağabeyi Emrullah Atalmış (31) adına derneğimize başvuruda bulunan Veysi Atalmış, 1 Nisan 2011 günü Amanos Dağları’nda yaşamını yitiren gerillaların vücutlarında sıkılan kurşun izlerinde bir damla kan olmadığını gördüklerini, ağabeyi Emrullah Atalmış’ın sağ gözünün olmadığını, yüzü, kafası ve sağ kolunun tamamen yakılmış, omuzlarının kırılmış olduğunu, sol kolunun komple aralıklı olarak kırık olduğunu ve gözlemlerine göre, kimyasal silah kullanıldığı ve cenazelere işkence yapıldığını düşündüklerini söyledi. 2) 6 Haziran günü, vicdanî reddini 2001 yılında zorunlu askerlik görevini yaptığı sırada açıklayan ve 6 Ağustos 2010’da İstanbul’un Bayrampaşa İlçesi’nde yaşadığı evine düzenlenen baskınla gözaltına alınarak “asker kaçağı olduğu” gerekçesiyle tutuklanan Kürt Vicdanî Ret Hareketi aktivisti İnan Suver’in “izne gidip yeniden birliğe dönmemek” ve “emre itaatsizlikte ısrar etmek” suçlamalarından yargılanmasına Bayraklı Adliyesi’nde devam edildi. 240 2011 YILI İHD MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU INSAN HAKLARI DERNEĞİ 3) 29 Haziran günü Sakarya şubemize başvuruda bulunan Hilmiye Yazıcı; babasının emekli maaşından ve sağlık hizmetinden yararlanırken. Hiç bilgi verilmeden sistemden çıkarıldığını ve mağdur edildiğini belirtti. 4) 20 Kasım günü Sakarya şubemize başvuruda bulunan Ali Varol, uzman çavuş olarak görev yaparken, 1996-1997 tarihlerinde disiplin koğuşunda kaldığını ve gelişen olaylardan sonrada istifa ettiğini, buna ilişkin dava açmak istediğini ifade etti. 5) 24 Aralık 2009 günü Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirilen “Barış için Vicdanî Retçiler Kurultayı”na giderken Kabataş Vapur İskelesi’nde gözaltına alınan, ardından da tutuklanarak Maltepe Askerî Cezaevi’ne gönderilen vicdanî retçi Enver Aydemir’in işkence görmesi nedeniyle Maltepe Askerî Cezaevi Müdürü Albay Mustafa Özmen ve Atsubay İsmail Sümbül hakkında açılan davaya, Selimiye 1. Ordu Komutanlığı’nda 4 Mayıs 2011’de devam edildi. Sanıkların katılmadığı duruşmada tanıkların ifadelerinin ve adres tespitlerinin beklenmesine karar veren mahkeme heyeti duruşmayı 4 Temmuz 2011’e erteledi. 6) 19 Şubat günü Abidin Kaplan, derneğimize gelerek, kardeşi Ömer Kaplan’ın 2001’de askerde intihar ettiğinin söylenmesine rağmen kardeşinin vurularak öldürüldüğünü iddia etti. 7) 28 Şubat’ta derneğimize gelerek başvuruda bulunan Süleyman Çiftçi, oğlu Tuncay Çiftçi’nin (1989) 13 aylık askerken 23 Aralık 2010 günü askerliğini yaptığı Manisa Devlet Hastanesi 184 No’lu nöbet kulübesinde kaleşnikof tüfek ile intihar ederek öldüğü bilgisine ulaştığını söyledi. Oğlunun terhisine 40 gün kaldığını, kendisiyle görüştüklerini, herhangi bir sorununun olmadığını ve neşeli olduğunu söyledi. Oğlunun, bayramda Hasan Başçavuş diye birisiyle kavga ettiğini ve koluna 4–5 dikiş atıldığını, başçavuşun çarşı izinlerini engellediğini ve onu sıkıştırdığını söylediğini belirtti. 8) 20 Ocak günü derneğimize başvuruda bulunan Taner Öner (1964), halen işkenceye maruz kaldığını, oligarşik 1982 Anayasasının aynen, uygulanmakta olduğunu bu nedenle TC devleti çalışanlarından ve işbirlikçi halkından şikâyetçi olduğunu, yurt dışında yaşamak istediğini ve vatandaşlıktan çıkmak istediğini söyledi. Ayrıca Taner Öner, ülke tercihi olmadığını ve insiyatif olanaklara tabi olduğunu ve Türkiye’de yaşamak istemediğini belirtti. * Bu rapor, Şubelerimize ulaşan bilgiler, yapılan başvurular ve Şubelerimiz tarafından hazırlanan araştırma ve inceleme raporlarından hazırlanmıştır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz* 241 İNSAN HAKLARI DERNEĞI 242 2011 YILI MARMARA BÖLGESİ İNSAN HAKLARI İHLAL RAPORU