Freze tezgahları ve Frezecilik

Transkript

02.01.2012
Freze ile ilgili tanımlar
Kendi ekseni etrafında dönen bir kesici ile sabit bir iş parçası
üzerinden yapılan talaş kaldırma işlemine Frezeleme, yapılan
tezgaha Freze ve yapan kişiye de Frezeci denilir.
Freze tezgahında kullanılan kesicilere “Çakı” denir. Çakılar,
profillerine, yaptıkları işe göre gibi çeşitli şekillerde sınıflandırılır.
Freze tezgahları
ve Frezecilik
Tornada yer alan 2 eksenden farklı olarak Freze’de 3 eksen bulunur.
Bunlar; Đş parçasını ya da onu bağlayan parçayı taşıyan Tabla
Tabla, Tabla’yı
taşıyan Araba ve Araba’yı üzerinde bulunduran Konsol
Konsol’dur.
Genellikle iş parçası sabitse de Helis dişli, sonsuz vida gibi parçalarda hem
çakı hem de iş parçası hareketlidir. Vargel başlığı gibi başlıklar takılarak
çakı kendi ekseninde değil de boyuna hareket edilerek de kullanılabilir.
Page 7-1
Freze tezgahının Kısımları:
Öğr.Grv.Kubilay ASLANTAŞ
Freze Tezgahları ve Frezecilik
Page 7-2
Çeşitli Freze tezgahları:
Yatay başlık
hareket kolu
Yatay başlık
Yatay Freze Tezgahı
Malafa milleri için
yatak
Devir sayısı
seçimi
Freze çakısının bağlandığı tezgah
mili ile iş tablası birbirine paralel
olan tezgahlardır.
Fener mili
Tabla
Araba
•Düzlem yüzey frezeleme
•Dişli açma
Konsol
•Helisel kanal açma
Soğutma
sıvısı tankı
Page 7-3
Page 7-4
1
02.01.2012
Çeşitli Freze tezgahları(Devam):
Çift Sütunlu Freze Tezgahı
Dik Freze Tezgahı
Aynı anda iş parçasının
iki farklı yüzeyinden
talaş kaldırabilen çift
fener miline sahip freze
tezgahlarıdır.
Freze çakısının bağlandığı tezgah
milinin iş tablasına dik olan freze
tezgahlardır.
•Düzlem yüzey frezeleme
•Delik ve Kanal frezeleme
•Kama kanalı açma(Yardımcı
aparatla)
Page 7-5
Page 7-6
Kopya Freze Tezgahı
Döner Tablalı Freze Tezgahı
Hazırlanan bir şablon üzerindeki
profili iş parçasına aktarmak için
kullanılan freze tezgahlarıdır.
Daha çok kalıp imalat sanayinde
kullanılmaktadır.
360 derece dönen iş tablası
sayesinde delik büyütme ve bir
merkez etrafında dairesel kanal
açma işlemlerinde kullanılır.
Page 7-7
Page 7-8
2
02.01.2012
Freze tezgahında Yapılabilen İşlem Türleri:
CNC Freze Tezgahı
Daha çok seri imalat sanayinde
kullanılan bilgisayar kontrollü freze
tezgahlarıdır. Bu tezgahların bir adı
da Dik Đşleme Merkezli takım
tezgahlarıdır.
Çift Frezeleme
Profil Frezeleme
Kanal Frezeleme
Testere Frezeleme
Düzlem Yüzey Frezeleme
Page 7-9
Freze tezgahında Yapılabilen İşlem Türleri:
Page 7-10
Freze tezgahında Yapılabilen Özel İşlem Türleri:
Parmak Frezeleme
1- Bölme Đşlemi:
2- Kama Kanalı açma
Silindirik yüzeyler üzerine
çeşitli
kanallar
ve
profillerin yanı sıra, dişli
çark
gibi
makine
elemanlarının imalatında
kullanılan
bir
işlem
türüdür.
Fener mili yuvasına
özel eksantrik başlık
takılmak suretiyle
delik yüzeylerine
kama kanalı açılabilir.
Kanal ve T kanal Frezeleme
Page 7-11
Page 7-12
3
02.01.2012
Freze tezgahında Kullanılan Kesici Takımlar:
Alın frezeler
Düz dişli silindirik frezeler
Kanal frezeler
Silindirik helisel frezeler
Parmak frezeler
Page 7-13
Page 7-14
Kesici Takımların Bağlanması:
Form frezeler
Frezede kesici takımları dik freze ve yatay frezede kullanılanlar olarak
iki kategoriye ayırmak mümkün. Çünkü yatay frezeye takım bağlama
tekniği ile dik frezeye takım bağlama tekniği birbirinden farklıdır.
1- Yatay freze tezgahlarında takım bağlama
Modül frezeler
Freze tezgahında kullanılan kesici takımlar standart delik çaplarına
sahip olduklarından, takımları bağlamak için kullanılan yardımcı
aparatlarda kesici takımlara göre standardize edilmişlerdir.
Yatay freze tezgahında kesici takımı bağlamadan önce delik çapına uygun malafa
mili seçilmelidir.
seçilmelidir. Malafa mili fener miline konik olarak geçtikten sonra vidalı
çektirme ile sabitlenir.
sabitlenir.
Testere frezeler
Page 7-15
Page 7-16
4
02.01.2012
Malafa Mili il bağlantı
Malafa Mili
Malafa Mili
Malafa
Mili(Bilezik
Mili(
Bilezik ve
kesici takım
bağlanmış şekli)
Page 7-17
2- Dikey freze tezgahlarında takım bağlama
Page 7-18
Pens Mandreni ile bağlama
Dik frezelerde fener miline kesici takım yine malafalarla bağlanır
fakat burada kullanılan malafalar daha kısadır. Yine malafanın
gerisindeki vida yuvası vasıtasıyla malafa çektirilmek suretiyle
sıkıştırılır.
Page 7-19
Page 7-20
5
02.01.2012
Freze Tezgahında İş Parçası Bağlama Teknikleri
Freze Tezgahında İş Parçası Bağlama Teknikleri
•Basit tezgah mengenesi ile
•Döner tabla yardımıyla
•Cıvata ve pabuçlar ile
Divizör ve Punta Yardımıyla
Page 7-21
Freze Tezgahında Hareket İletim Mekanizması
Page 7-22
Freze Tezgahında Kesme Hızı ve İlerleme:
Motordan alınan hareket ara
miller üzerine monte edilmiş
silindirik dişliler vasıtasıyla fener
miline iletilir.
Kesme Hızı:
Hızı: Bir freze kesici takımın çevresindeki herhangi bir kesici
ağzın veya ucun bir dakikada metre cinsinden aldığı yola kesme hızı
denir.
Fener mili tezgah gövdesine
rulmanlı yataklarla hassas olarak
yataklanmıştır.
V=
Fener milinin dakikadaki devir
sayısı tezgah gövdesindeki ara
millerin konumlarını değiştiren
kollar vasıtasıyla yapılır.
Page 7-23
πDn
1000
V = Kesme hızı(metre/dak
metre/dak)
n = Devir sayısı(devir/dak
devir/dak)
D = Kesici takımın çapı(mm
mm)
Page 7-24
6
02.01.2012
Kesme Hızını Etkileyen faktörler:
Freze tezgahında kullanılan
yüksek hız çelikleri(HSS) ve
Sert maden uçlar içn kesme
hızlarının karşılaştırılması
1-Kullanılan kesicinin cinsi
Aynı malzeme için sert
maden uçlardaki kesme hızı
HSS takımlardaki kesme
hızından yaklaşık üç kat daha
fazladır.
2-Đşlenilen malzemenin cinsi
3-Talaş biçimi(Đnce veya Kaba)
4-Tezgahın gücü ve kapasitesi
5- Soğutma sıvısının kullanılması
Đşlenen malzemenin setliği
azaldıkça her iki kesici takım
için de kesme hızı
artmaktadır.
6-Kullanılan devir sayısı
7-Kesicinin çapı
Page 7-25
Đlerleme: Kesme esnasında iş parçasının dakikada mm cinsinden
Đlerleme:
aldığı yola ilerleme denir.
Page 7-26
Freze tezgahında ilerleme talaş miktarı ile doğru orantılıdır
orantılıdır.. Yani ince talaş için
küçük ilerleme değerleri alınırken kaba talaş için büyük ilerleme değeri
seçilebilir..
seçilebilir
Đlerlemeyi etkileyen faktörler:
Kesici
ağız sayısı
1-Đşlenen malzeme cinsi
S = S z Zn
2- Kaldırılan talaş miktarı
3- Tezgahın devir sayısı
4- Kullanılan kesicinin cinsi
Đlerleme Tek bir dişin veya
(mm/dak) kesici ağzın
ilerlemesi(mm/dak)
ilerlemesi
(mm/dak)
5- Đşleme cinsi(Silindirik veya Alın frezeleme)
Devir sayısı
(dev/dak)
6- Đstenen yüzey kalitesi
Bu değer tablodan alınır
Page 7-27
Page 7-28
7
02.01.2012
Kesme esnasında soğutma sıvısının uygulanma şekli
Kesme esnasında soğutma sıvısının kullanılması:
Freze tezgahında soğutma sıvısının kullanılmasının önemli birkaç
nedeni vardır. Bunlar;
*Kesici takımın ömrünü arttırmak
*Đşlenen yüzeyin yüzey kalitesini arttırmak
*Kesmeyi kolaylaştırmak
Bir soğutma sıvısından beklenen en önemli iki özellik vardır. Bu
özellikler;
*Soğutma özelliğine sahip olmalı
*Yağlama etkisine sahip olmalı
Page 7-29
Page 7-30
Frezede Kesme Yönleri
1- Zıt yönlü kesme
kesme:: Đş parçasının ilerleme yönü ile kesici takımın dönme yönü ters
olan frezeleme türüdür.
türüdür.
Kesici takım kaldıracağı talaşa
üsten girerek, çok talaştan az
talaşa doğru bir kesme işlemi
yapacaktır
Kesme esnasında kesici takıma
gelen yük parçanın üst yüzeyine
doğru artar.
Ters yönlü frezelemeye göre
daha fazla daha büyük ilerleme
ve talaş derinliği seçmek
mümkün.
Bu tür kesmede kesici takımın
körlenme süreci daha da
geciktirilmiş olur.
Bu tür kesmede kesici iş
parçasını mengeneden sökmeye
çalışacağından iyi bir sıkma
işlemi yapılmalıdır.
1- Eş yönlü kesme
kesme:: Đş parçasının ilerleme yönü ile kesici takımın dönme yönü aynı
olan frezeleme türüdür.
türüdür.
Đşlenen yüzey ter yönlü kesmeye
nazaran daha pürüzsüz ve
hassastır.
Page 7-31
Page 7-32
8
02.01.2012
Frezede Tezgah Zamanın Hesaplanması:
Kullanılan kesici ucun etkisi
Frezede tezgah zamanı makine zamanı olarak ta bilinir.
Tezgah zamanı tablanın toplam hareket boyunun
ilerleme değerine bölünmesi ile elde edilir.
Tt =
Takım tutucuya takılan sert maden uç kesiciler
iş yüzeyleri üzerinde bir takım izler bırakır. Bu
izlerin belli bir biçimi olmamakla beraber
seçilen kesici uca bağlı olarak değişir.
L Tablanın toplam hareket boyu
=
S
Đlerleme
Tablanın toplam hareket boyu ise;
L=2lc+l
Page 7-33
Page 7-34
9

Freze tezgahları ve Frezecilik

Transkript

Benzer belgeler

Robotpark MF-70 CNC Kit için Otomatik G

PDF ( 1 ) - Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ CİHANBEYLİ MESLEK