l?l? - Land Vorarlberg

Transkript

l?l? - Land Vorarlberg
Deutsch - Türkisch
Sonderausgabe
Migration & Alter
Özel Sayı
Göç & Yaşlılık
Liebe Leserin, lieber Leser!
Wir alle wollen glücklich und gesund alt
werden – und was ist, wenn es anders
kommt? Was ist, wenn Menschen im Alter
pflegebedürftig werden, Hilfe brauchen?
Dann ist es gut, zu wissen, wen man fragen kann und wo es Hilfen gibt.
Mit dieser mehrsprachigen Ausgabe wenden wir uns an ältere Migrantinnen und
Migranten, ihre Angehörigen und die
Pflegedienstleister, um sie in ihren
Bemühungen rund um die Pflege daheim
zu unterstützen.
In diesem Heft finden Sie daher wichtige
Informationen, wenn es um Fragen zu
Betreuung oder Pflege im Alter geht.
Betreuungs- und Pflegekräfte sind in Vorarlberg gefragt. Auch jungen Menschen
wollen wir Mut machen, einen Pflegeberuf
zu erlernen.
Wir hoffen, dass Ihnen dieses Heft im
Alltag nützt!
Inhaltsverzeichnis
Editorial
Kultursensible Altenarbeit in Vorarlberg
Textpassagen von Migranten
Pflege daheim – wer hilft mir?
Impressum
Ich bin Krankenschwester
2
2
4
6
8
14
26
Sevgili okuyucularımız!
Hepimiz mesut ve sağlıklı bir halde
yaşlanmak istiyoruz. Ama bu dileğimiz
yerine gelmezse durum nasıl olur? İnsan
yaşlanınca bakıma ve yardıma ihtiyacı
olursa durum nasıl olur? Böyle hallerde ortaya çıkan soruları insanın kime
soracağını bilmesi ve nerelerden yardım
alınabileceğini öğrenmesi faydalı olabilir.
Dergimizin çok dilli bu sayısıyla evde
bakım konusundaki çabalarına destek
olabilmek amacıyla yaşlı göçmenlere,
onların yakınlarına ve bakım hizmeti
sunanlara seslenmek istiyoruz.
Eldeki bu dergide yaşlılıkta bakım
konusunda ortaya çıkabilecek olası
sorulara yanıt verebilmek amacıyla bazı
önemli bilgileri toplamış bulunuyoruz.
Vorarlberg eyaletinde bakıcılık
mesleğinde çalışan insanlara ihtiyaç
duyulmaktadır. Bu vesileyle, meslek
seçme yaşındaki genç insanları bakım
mesleklerinden birini seçmeye teşvik
etmek istiyoruz.
Bu dergimizin günlük yaşantınızda size
faydalı olmasını ümit ederiz!
Inhaltsverzeichnis
İçerikler
Vorarlberg‘de yaşlılara yönelik kültürel ağırlıklı çalışmalar
Göçmenlerin yazılarından alıntılar:
Evde bakım – Bana kim yardım edebilir?
Yayınlayan
Ben hemşireyim
3
5
7
9
14
27
daSein 3
Kultursensible Altenarbeit
in Vorarlberg
Dr. Margit
Schäfer,
Projektkoordinatorin
„Kultursensible
Altenarbeit in
Vorarlberg
Zwei Jahre lang (2011 – 2012) befassten
sich die Abteilung „Gesellschaft, Soziales
und Integration“ der Vorarlberger
Landesregierung und Akteure aus dem
Betreuungs- und Pflegenetzwerk sowie
Integrationsakteure mit dem Thema der
„Kultursensiblen Altenarbeit“. Die Ergebnisse dieses Prozesses – die „Leitsterne“ für
zukünftige Projekte und Umsetzungsinitiativen – werden hier in Kürze dargestellt.
Ziele:
• Erkennen der Chancen und Potenziale von
Migrantinnen und Migranten als Kunden,
Klienten, Bewohner und Teamkollegen
• Vertiefendes Verständnis bezüglich der
Bedürfnisse von Migrantinnen und
Migranten anregen
• Vielfalt als übergeordnetes Leitprinzip
in Betreuungs- und Pflegeorganisationen
einführen
Austausch fördern
Leitidee:
„Setzen wir uns nicht auseinander,
sondern zusammen“
Ziele:
• Bereits bestehende Vernetzung nutzen
und intensivieren
• Neue Vernetzungen durch die Betroffenheit - nicht die Herkunft – schaffen
• Informationen dorthin bringen, wo sie
gefragt sind
Betreuung und Pflege daheim
Leitidee: „So viel als möglich ambulant –
so viel als nötig stationär.“
Ziele:
• Zugang zu Informationen und Angeboten
von Institutionen und Dienstleistern für
Migrantinnen und Migranten bieten
• Stärkung der pflegenden Angehörigen
durch bereits bestehende und neu zu
schaffende Unterstützungsangebote
• Sensibilisierung von Migrantinnen und
Migranten für das Thema „Altern“ anregen
Gesundheit fördern
Leitidee:
„Frühzeitig und besser spät als nie“
Ziele:
• Angebote zur Gesundheitsförderung in
geeignetem Rahmen bewerben
• Bereits bestehende Angebote für Senioren
öffnen und aktiv bewerben
• Anregung und Unterstützung von Projekten unter Einbindung der Migrantinnen
und Migranten
Institutionen ansprechen
Leitidee: „Same same but different –
Migrantinnen und Migranten als Kunden,
Klienten, Bewohner und Teamkollegen“
4
Interkulturelle Kompetenz/
Muttersprachliches Personal
Leitidee: „Alle beteiligten Personengruppen haben einen Gewinn“
Ziele:
• Zugang zu Fachausbildungen und
Qualifizierungen im Bereich Pflege
(er)öffnen
• Dienstleister informieren und
sensibilisieren
• Migrantinnen und Migranten
informieren und sensibilisieren
• Zugang zu Arbeitsstellen im
Betreuungsbereich (er)öffnen
Vorarlberg‘de yaşlılara yönelik
kültürel ağırlıklı çalışmalar
Vorarlberg Eyalet Hükümeti bünyesindeki “Toplum, Sosyal Hususlar
ve Entegrasyon” Dairesi sorumluları
ile bakım ve yardım hizmet ağı
sorumluları ve entegrasyon hususundaki aktörler 2 sene boyunca
(2011 – 2012) „Yaşlılara yönelik kültürel ağırlıklı çalışmalar“ konusunda çalışmalar gerçekleştirdiler. Bu
çalışma sürecinin neticeleri, gelecekteki projeler ve uygulama inisiyatifleri için “Esas Hedefler” şeklinde
toparlanmıştır. Bu esas hedefler
aşağıda bir özet halinde bilginize
sunulmaktadır:
Bilgi ve fikir alışverişini desteklemek
Esas düşünce „Ayrı oturmuyalım, beraber oturalım“.
Hedefler:
• Mevcut ağlardan faydalanmak ve
bunları yoğunlaştırmak.
• Etnik köken sebebiyle değil de, aynı
sağlık sorunundan etkilenme sebebiyle
yeni ağlar ve bağlantılar kurmak.
• Bilgileri gerek duyulan yere ve şahıslara
iletmek.
Sağlığı desteklemek
Esas düşünce „Hiç yapmamaktansa erken, zamanında veya geç de olsa yapmak“.
Hedefler:
• Sağlığı destekleyici hizmet imkanlarını
uygun çerçevede tanıtmak.
• Mevcut hizmet imkanlarını yaşlılara da
açmak ve bunları tanıtmak.
• Projelere göçmenleri de katmak ve
onların fikirlerini ve desteğini kazanmak.
Kurumların desteğini aramak
Esas düşünce „Same same but different
(eşit ama farklı) – Müvekkil, müşteri,
mukim ve iş arkadaşı olarak göçmenler“.
Hedefler:
• Müvekkil, müşteri, mukim ve iş arkadaşı
olarak göçmenlerle bağlantılı gelişen
imkanları ve potansiyelleri görebilmek.
• Göçmenlerin ihtiyaçları konusunda derin
bir anlayışın oluşmasını desteklemek.
• Hizmet ve bakım organizasyonlarında
esas prensip olarak çoğulculuk
anlayışının yerleşmesini sağlamak.
Evde hizmet ve bakım
Esas düşünce „Mümkün olduğunca ambulant bakım – Gerektiği kadar hastanede yatılı bakım.“
Hedefler:
• Resmi makamların ve hizmet kuruluşlarının sunduğu bilgi
kaynaklarını ve hizmet imkanlarını göçmenlere de sunmak.
• Yakınlarına bakanlara, mevcut ve yeni
oluşturulacak destek hizmetleriyle
yardımcı olmak.
• Göçmenlerde “yaşlılık” konusuna ilişkin
duyarlılık oluşmasını desteklemek.
Dr. Margit
Schäfer,
„Vorarlberg Eyaletinde yaşlılara
yönelik kültürel ağırlıklı
çalışmalar“ projesi koordinatörü
Kültürlerarası yeterlilik /
Anadilde personel
Esas düşünce „Bu yeteneklerden her
grup ve insan kazançlı çıkar.“
Hedefler:
• Bakım alanında mesleki eğitim ve yeterlilik kazanılmasının yollarını açmak.
• Kültürlerarası yeterlilik ve anadilde personel konularında hizmet kuruluşlarını
bilgilendirmek ve duyarlılık oluşturmak.
• Göçmenleri bu konularda bilgilendirmek
ve onlarda duyarlılık oluşturmak.
• Bakım hizmetleri alanındaki işyerlerine
giriş imkanlarını açmak.
5
Textpassagen von Migranten
„Mein Schwiegervater ist Mitglied beim
Krankenpflegeverein und wurde von diesem nach einem Unfall betreut. Damit
war er sehr zufrieden. Es machte ihn auch
stolz, „dazu zu gehören“, dass er da bei
einer österreichischen Institution als türkischer Bürger dabei sein darf. Und viele
kennen das nicht, viele wissen das nicht.“
(Ilknur Yildirim)
„Altenpfleger bin ich zufällig geworden.
Ich war damals 35. Als ich nach Österreich gekommen bin, habe ich nach Arbeit gefragt in meinem Beruf als Steuerberater. Aber man hat mir abgeraten,
weil alles so anders ist - die Sprache
und alles. Und dann habe ich gedacht,
ich habe viel gesehen als Kind und bin
gut im Umgang mit Leuten, es geht mir
gut. Ich war Schachspieler und habe für
eine Mannschaft in Bludenz gespielt und
einer hat im Krankenhaus gearbeitet als
Buchhalter. Er hat sich erkundigt, ob es
eine Ausbildung zum Pfleger gibt. Er hat
mir die Pflegehilfeausbildung in Feldkirch empfohlen. Seit 15 Jahren arbeite
ich nun in der Altenpflege.“
(Rasim Hasovic)
„Ich habe zu meinen Eltern – vor allem zur
Mutter – gesagt, sie braucht jetzt Unterstützung in der Pflege vom Vater. Wir Kinder
haben das Wissen nicht, wir sind nicht
Pflegefachkräfte. Wir haben auch die Zeit
nicht, weil wir selber arbeiten. So wie ihr
das braucht, können wir Kinder das nicht
machen. Auch aus medizinischen Gründen
nicht. Aber es gibt eben Essen auf Rädern,
Krankenpflegeverein, MOHI. Den Krankenpflegeverein konnten sie sich sofort vorstellen.
Gegen Essen auf Rädern hatten sie Vorbehalte
- Schweinefleisch, Fett und so. Ich konnte sie
beruhigen und sie probierten es dann.
6
Meine Eltern waren die ersten Migranten,
die Essen auf Rädern in Anspruch genommen haben.“ (Taliye Mandirali)
„Für uns Angehörige war es sehr beruhigend zu wissen, es kommt der Krankenpflegeverein: Die kontrollieren die Medikamenteneinnahme, haben Kontakt mit
den Ärzten, wenn etwas ist. Es kommt
einmal täglich warmes Essen, das für
sie passend gekocht ist. Das war wichtig. Und für uns eine große Entlastung.
Aber man muss aushalten, was die Leute
sagen, das ist nicht leicht.“ (Taliye Mandirali)
„Wir Kinder haben uns die anderen Bereiche aufgeteilt: Die Arztgespräche, die
Behördengänge und all das. Wir sind alle
zusammengekommen, ich habe gesagt, was
es für Möglichkeiten gibt und habe die
Eltern gebeten, dies und das auszuprobieren.“ (Taliye Mandirali)
„Papa hätte sich von uns, den eigenen
Töchtern, nie baden lassen. Und Mama
hat es nicht mehr geschafft. Zuerst war
er skeptisch, dass ihn also eine fremde
Frau duschen soll, aber dann sagte ich
ihm, das wäre wie eine Krankenschwester im Spital und da wollte er es zumindest versuchen.“ (Taliye Mandirali)
Göçmenlerin yazılarından
alıntılar
„Kayınbabam hasta bakım derneği
üyesidir. Bu dernek bir kazadan sonra kayınbabama bakmış. Kayınbabam
bundan çok memnun kalmış. Bir Türk
olarak bir Avusturya kurumundan bu
şekilde faydalanarak „onlardan bir parça
olmaktan“ dolayı gurur duymuş. Göçmenlerin büyük çoğunluğu böyle bir
imkanın bulunduğunu bilmiyorlar ve
tanımıyorlar“. (İlknur Yıldırım)
„Bir tesadüf eseri yaşlı bakıcısı oldum. O
zamanlar 35 yaşındaydım. Avusturya’ya
geldiğimde vergi danışmanı mesleğinde
iş aradım. Bana buranın dili ve mevzuatı
değişiktir, başka bir iş ara dediler. Ben de
oturup düşündüm. Çocukken çok olaylar
yaşamıştım, insanlarla kolay anlaşabilen
bir insandım. Halim vaktim de yerindeydi. Bludenz bölgesinde bir takımda
satranç oynarken hastanede muhasebeci
olarak çalışan bir adamla tanıştım. Bu
adam benim için bakıcı olarak bir meslek
öğrenmemin mümkün olup olmadığını
araştırdı. Sonra bana Feldkirch yöresinde
bakıcı mesleğini öğrenmemi tavsiye etti.
Netice olarak bugün artık 15 seneden beri
yaşlı bakıcısı olarak çalışmaktayım.“
(Rasim Hasovic)
„Ebeveynlerime ve özellikle anneme dedim ki, babamın bakımı için yardıma
ihtiyacın var. Biz çocuklarınız bakım
uzmanı değiliz, bu iş nasıl yapılır bilmiyoruz dedim. Kendimiz de bir yerde çalıştığımızdan, babama bakacak
zamanımız yok diye ekledim. Sizin
istediğiniz şekilde biz çocuklarınız olarak
bu işi başaramayız, üstelik bunun tıbbi
sebepleri de var dedik. Öte yandan çeşitli
yardım imkanları olduğunu, örneğin evlere yemek servisi, hasta bakım derneği,
MOHI bulunduğunu anlattım. Annem ve
babam hasta bakım derneğini hemen kabullendiler. Ama evlere yemek servisini
önce redettiler, domuz eti ve kullanılan
yağlardan dolayı. Ama sonradan onları
inandırabildim ve nihayet yemeğin
tadına baktılar. Neticede bu hizmetten
faydalanmayı ilk tercih eden göçmenler,
benim annem ve babamdır.“
(Taliye Mandıralı)
„Annemin ve babamın akrabaları olarak şu
hususları bilmek bizi çok rahatlatıyordu:
Hasta bakım derneğinden birisi geliyor,
ilaçların alınmasını kontrol ediyor, gereken durumda doktorlarla bağlantı kuruyor.
Günde bir defa annemin babamın ağız
tadına uygun sıcak bir yemek geliyor. Bu
çok önemli bir husustu. Bizim yükümüzü
büyük ölçüde hafifletmişti. Ama milletin
bu konuda konuştuklarına kulak asmamak
da kolay değildi.“ (Taliye Mandıralı)
„Bütün kardeşler bir araya geldik ve
görev taksimatı yaptık: Hangimiz doktorlarla konuşacak, hangimiz resmi makamlarla bağlantı kuracak, ve benzeri
konular. Hepimiz bir araya toplandık,
daha sonra ben onlara imkanlar
hakkında bilgiler verdim ve annemize ve
babamıza bunları denemeyi ve onlardan
faydalanmayı rica ettim.“
(Taliye Mandıralı)
„Kızları olarak kendisini yıkamamıza
babam asla müsade etmezdi. Öte yandan annem de bunu yapabilecek kuvvet
kalmamıştı. Babam önce şüpheli davrandı,
yabancı bir kadının kendisini yıkamasını
istemedi. Bunun üzerine ben de ona dedim
ki, buraya seni yıkamaya gelen kadın aynen hastanedeki bir hemşire gibidir. Bunun
üzerine babam kemdini yıkatmayı denemeyi kabul etti.“ (Taliye Mandıralı)
7
Pflege daheim –
wer hilft mir?
Hier finden Sie Informationen zu Hilfen für die Pflege daheim.
Diese Informationen sind wichtig
• für Menschen, die selbst Pflege brauchen oder
• für die Angehörigen, die daheim eine Person pflegen.
Diese Angebote gibt es in Vorarlberg:
1. Medizinische Versorgung und
Betreuung durch Ihre Hausärztin
oder Ihren Hausarzt
2. Bildungsangebote
3. Gesprächsrunden „Hand in Hand
altern“
4. Projekt „TANDEM“
5. Erholungsurlaub für pflegende
Angehörige
6. Essen auf Rädern
7. Pflege daheim – für Erwachsene:
durch den Krankenpflegeverein
8. Pflege daheim – für schwerkranke
Kinder: durch die „Mobile Kinderkrankenpflege“
8
9. Hilfsmittel und Pflegebehelfe
10. Mobiler Hilfsdienst (MOHI)
11. Betreuung durch selbständige Personenbetreuerinnen und Personenbetreuer
12. Pflegegeld
13. Zuschuss des Landes Vorarlberg zum
Pflegegeld
14. Pensionsversicherung für pflegende
Angehörige
15. Unterstützung für pflegende Angehörige durch das Bundessozialamt
16. Zuschuss bei 24 Stunden Betreuung
17. Pflegeheime
18. Betreutes Wohnen
19. Palliativstation für schwerkranke
Menschen
Evde bakım – Bana kim
yardım edebilir?
Burada evde bakım için yardım imkanları hakkında bilgiler sunulmaktadır.
Bu bilgiler özellikle şu şahıslar için önemlidir:
• Kendisi bizzat bakıma ihtiyacı olan insanlar için.
• Evde bir şahsa bakan hasta yakınları için.
Vorarlberg Eyaletinde şu hizmet ve
yardım imkanları bulunmaktadır:
1. Ev doktoru tarafından tıbbi tedavi
ve bakım
2. Eğitim hizmetleri
3. „Elele yaşlanmak“ konulu konuşma
toplantıları
4. „TANDEM“ projesi
5. Bakımı gerçekleştiren hasta
yakınları için dinlenme tatili
6. Evlere yemek servisi
7. Evde bakım – Yetişkinler için:
Hasta bakım derneği tarafından
8. Evde bakım – Ağır hasta çocuklar
için: Mobil Çocuk Hasta Bakım
Kuruluşu „Mobile Kinderkrankenpflege“ tarafından
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Yardımcı araçlar ve bakım
malzemeleri
Mobil Yardım Hizmeti
(Mobiler Hilfdienst, MOHI)
Müstakil serbest çalışan bakıcılar
tarafından gerçekleştirilen bakım
Bakım parası
Bakım parasına Vorarlberg
Eyaletinden ek ödenek
Yakınlarına bakanlar için
emeklilik sigortası
Yakınlarına bakanlar için Federal
Sosyal Kurum (Bundessozialamt)
tarafından sunulan destek
Tam gün 24 saat aralıksız bakım
durumunda ek ödenek
Bakım evleri
Nezaretli bakım
Ölümcül ağır hastalar için palyatif
(hafifletici) bakım istasyonu
9
1.
Medizinische Versorgung
und Betreuung
In Österreich ist für alle medizinischen
Fragen die Ärztin oder der Arzt zuständig.
Was macht die Hausärztin oder der
Hausarzt?
• Sie in allen medizinischen
Fragen beraten und behandeln.
• Zum Facharzt oder ins
Krankenhaus überweisen.
• Sie bei der Pflege daheim
unterstützen und beraten.
• Ihnen helfen, wenn Sie aus dem
Krankenhaus entlassen werden.
• Ärztlicher Notdienst für die
Nächte und Wochenenden
Welcher Arzt Notdienst hat, steht in
den Vorarlberger Tageszeitungen, den
Gemeindeblättern sowie im Internet:
www.arztinvorarlberg.at – Notdienste
Allgemeinmediziner.
Kontakt | bei Ihrer Hausärztin, Ihrem
Hausarzt
Allgemeine Informationen | Vorarlberger
Ärztekammer, Schulgasse 17
6850 Dornbirn
[email protected]
www.arztinvorarlberg.at
T 05572 21900
10
2.
Bildungsangebote
Das Bildungshaus Batschuns, die connexia und das Rote Kreuz organisieren
Kurse und Vorträge. Sie hören dort
praktische und interessante Dinge für
die Pflege daheim. Die pflegenden Angehörigen bekommen auch wichtige
Hinweise, wie sie selber ihre Arbeit gut
machen können und gesund bleiben.
Sie können auch eine Zeitschrift für
pflegende Angehörige bekommen. Sie
ist gratis und heißt „daSein“. Pro Jahr
gibt es 4 Hefte.
Kontakt
Bildungshaus Batschuns
Kapf 1, 6835 Zwischenwasser
[email protected]
www.bildungshaus-batschuns.at
T 05522 4429023, M 0664 3813047
connexia – Gesellschaft für Gesundheit
und Pflege gem. GmbH
Broßwaldengasse 8, 6900 Bregenz
[email protected]
www.connexia.at
T 05574 487870
Rotes Kreuz – Landesverband Vorarlberg
[email protected]
www.roteskreuz.at/vbg/
T 05522 77000
1.
2.
Tıbbi tedavi ve bakım
Avusturya’da tüm tıbbi konular için doktorlar yetkilidir.
Ev doktoru ne yapar?
• Bütün tıbbi hususlarda ve sorularda
bilgi verir ve tedavi eder.
• Gerekirse uzman doktora veya
hastaneye havale eder.
• Evde bakım hususunda bilgilendirir
ve destekler.
• Hastaneden taburcu edildikten sonra
size yardımcı olur.
• Geceleri ve hafta sonlarında tıbbi
acil nöbetçi hizmetini sunar.
Eğitim hizmetleri
Batschuns Eğitim Evi, connexia Kuruluşu
ve Kızıl Haç Kurumu yukarıdaki konularda kurs ve konferanslar sunmaktadırlar.
Bu kurs ve toplantılarda evde bakım konusunda pratik ve ilginç bilgiler edinmek
mümkündür. Yakınlarına bakanlar için
bakım işlemlerini nasıl yapabilecekleri
ve bunu yaparken de kendilerinin nasıl
sağlıklı kalabilecekleri konularında bilgilendirme yapılır. Ayrıca yakınlarına
bakanlara yönelik bilgiler sunan bir dergi
de bulunmaktadır. „daSein“ ismindeki bu
dergi ücretsizdir. Her sene derginin 4 sayısı
çıkmaktadır.
Hangi doktorun nöbetçi olduğunu, Vorarlberg günlük gazetelerinden, belediye
ve yerel idare haftalık dergilerinden veya
şu internetten adresinden öğrenebilirsiniz:
www.arztinvorarlberg.at – Notdienste
Allgemeinmediziner.
Temas | Ev doktorunuza başvurunuz.
Genel Bilgiler | Vorarlberger Ärztekammer
(Vorarlberg Hekimler Odası)
Schulgasse 17, 6850 Dornbirn
[email protected]
www.arztinvorarlberg.at
T 05572 21900
Temas
Bildungshaus Batschuns
Kapf 1, 6835 Zwischenwasser
[email protected]
www.bildungshaus-batschuns.at
T 05522 4429023, M 0664 3813047
connexia – Gesellschaft für Gesundheit
und Pflege gem. GmbH
Broßwaldeng. 8, 6900 Bregenz,
[email protected]
www.connexia.at, T 05574 487870
Rotes Kreuz - Landesverband Vorarlberg
[email protected]
www.roteskreuz.at/vbg/
T 05522 77000
11
3.
Gesprächsrunden „Hand in Hand
altern – Elele ya
yaşlanmak“
lanmak“
Speziell für unsere türkischen Mitbürgerinnen und Mitbürger gibt es ein neues Projekt: „Elele yaşlanmak“. In Gesprächsrunden
an verschiedenen Orten reden wir über:
• Wie möchte ich im Alter leben?
• Welche Hilfen gibt es in Vorarlberg?
• Unterstützung für pflegende
Angehörige
Kontakt | Bildungshaus Batschuns, Aysel
Demir, Kapf 1, 6835 Zwischenwasser
[email protected]
www.bildungshaus-batschuns.at
T 05522 4429023
4.
Projekt „TANDEM“
Das Projekt „TANDEM“ begleitet und unterstützt Angehörige von Menschen mit
Demenz. Eine Spezialistin für Demenz
begleitet Menschen einzeln oder in einer
kleinen Gruppe. Auch eine ganze Familie
kann in die Beratung kommen. Während
3 Monaten gibt es 3 Treffen. Die Treffen
dauern 2 Stunden. Dabei geht es um:
• Miteinander reden
• Die Krankheit verstehen
• Welche Hilfen und Unterstützung es gibt
Kosten | Das Angebot ist gratis. Die Kosten
übernimmt das Amt der Vorarlberger Landesregierung.
Kontakt | Bildungshaus Batschuns, Mirjam
Apsner, MA, Kapf 1, 6835 Zwischenwasser
[email protected]
www.bildungshaus-batschuns.at
T 05522 4429023, M 0664 3813047
12
5.
Erholungsurlaub für pflegende
Angehörige – „Hilfe für die Helfenden“
Die Pflege daheim braucht Zeit und Kraft.
Damit pflegende Angehörige gesund bleiben und frische Kraft holen können, gibt
es einen Erholungsurlaub. Es ist auch ein
„Dankeschön“ für die Arbeit.
Wann haben Sie Anspruch?
• Sie pflegen seit mindestens
6 Monaten eine verwandte Person.
• Die pflegebedürftige Person
hat mindestens Pflegestufe 3.
• Sie sind versichert bei:
VGKK, SVA der gewerblichen Wirtschaft
oder BVA bzw. Sie sind als anspruchsberechtigter Angehöriger mitversichert.
• Sie zahlen einen Selbstkostenbeitrag
von 50 €.
Arbeiterkammer Vorarlberg, Land Vorarlberg, Gebietskrankenkasse, Sozialversicherungsanstalt der gewerblichen Wirtschaft
und Versicherungsanstalt öffentlich
Bediensteter teilen sich die Kosten dieses
Angebots.
Kontakt | Arbeiterkammer Vorarlberg
[email protected]
www.vbg.arbeiterkammer.at
T 05 02584216
3.
5.
„Elele yaşlanmak“ konulu konuşma
toplantıları
Eyaletimizde yaşayan Türk kökenli insanlara yönelik özel yeni bir proje başlatılmıştır:
„Elele yaşlanmak“ („Hand in Hand altern“).
Bu çerçevede çeşitli yerlerde aşağıdaki konularda konuşma toplantıları yapılmaktadır:
• Yaşlandığımda nasıl yaşamak isterim?
• Bu konuda Vorarlberg eyaletinde hangi
yardım imkanları vardır?
• Bu konuda yakınlarına bakanlar için ne
gibi destekler mevcuttur?
Bakımı gerçekleştiren hasta yakınları için
dinlenme tatili: „Yardımcılar için yardım“
Bir hastaya evde bakmak için zamana ve
kuvvete ihtiyaç vardır. Hastasına bakan
yakınların da sağlıklı kalabilmesi ve kendilerini toparlayıp enerji depolayabilmeleri
için bir izin veya tatil imkanı bulunmaktadır.
Bu imkan, yaptıkları önemli hizmet için bir
„teşekkür“ anlamına gelmektedir.
Buna ne zaman hakkınız vardır?
• En az 6 aydan beri bir akrabanıza
bakıyorsanız.
• Bakıma muhtaç yakınınız en azından
3.cü bakım basamağında ise.
• Sigortalı yakını olarak beraber sigortalı
iseniz veya şu kurumlardan birinde
sigortalı iseniz: VGKK, SVA der
gewerblichen Wirtschaft veya BVA.
• Bu tatilden faydalanırsanız katkınız
olarak 50 Avro ödemeniz gerekir.
Kontakt | Bildungshaus Batschuns, Aysel
Demir, Kapf 1, 6835 Zwischenwasser
[email protected]
www.bildungshaus-batschuns.at
T 05522 4429023
4.
„TANDEM“ projesi
„TANDEM“ projesi, demans (bunama)
hastası olanların yakınlarına eşlik edip
destek olmaktadır. Bu çerçevede demans
konusunda bir uzman, hasta yakınlarına
teker teker veya küçük gruplar halinde
eşlik etmektedir. Gereken durumda ailenin
tüm fertleri de danışmaya gelebilir. 3 aylık
bu projeye zarfında 3 danışma toplantısı
yapılır. Her buluşma ortalama 2 saat sürer.
Toplantılarda şu konular ele alınır:
• Biribiriyle konuşma.
• Hastalığı anlama.
• Hangi yardım ve destek imkanlarının
bulunduğunu öğrenme.
Bu tür hizmetin masraflarını şu kuruluş ve
daireler üstlenmektedir: Vorarlberg İşçiler
Odası (Arbeiterkammer Vorarlberg), Vorarlberg Eyaleti Hükümeti, Bölge Sağlık
Sigortası (Gebietskrankenkasse), Ticaret
Sektörü Sosyal Sigorta Kurumu (Sozialversicherungsanstalt der gewerblichen
Wirtschaft) ve Kamu Çalışanları Sigorta
Kurumu (Versicherungsanstalt öffentlich
Bediensteter).
Temas | Arbeiterkammer Vorarlberg
(Radnička komora Vorarlberg)
[email protected]
www.vbg.arbeiterkammer.at
T 05 02584216
Masraflar | Bu hizmet ücretsiz
sunulmaktadır. Projenin masrafları Vorarlberg Hükümeti tarafından karşılanmaktadır.
Temas | Bildungshaus Batschuns, Mirjam
Apsner, MA, Kapf 1, 6835 Zwischenwasser
[email protected]
www.bildungshaus-batschuns.at
T 05522 4429023, M 0664 3813047
13
6.
Essen auf Rädern
In Vorarlberg gibt es Dienste, die
warmes Essen nach Hause bringen.
Dies ist für Menschen, die nicht
mehr selber kochen können. Auch
wenn alte Menschen vorübergehend
krank sind oder Probleme beim Gehen haben. Sie können spezielle
Wünsche angeben – wie z.B. ohne
Schweinefleisch, oder eine Diät
bestellen.
Kontakt | Beim Gemeindeamt Ihrer
Wohngemeinde
Impressum
Medieninhaber und Herausgeber connexia – Gesellschaft für Gesundheit
und Pflege gem. GmbH, Bildungshaus Batschuns, mit Unterstützung der
Vbg. Landesregierung Redaktionsteam Maria Lackner, Claudia Längle und
Dietmar Illmer, connexia – Gesundheit und Pflege; Mirjam Apsner, Bildungshaus Batschuns; Mag. Erich Gruber, Amt der Vbg. Landesregierung Redaktionsadresse connexia – Gesellschaft für Gesundheit und Pflege gem. GmbH,
A 6900 Bregenz, Broßwaldeng. 8, T +43 5574 48787-0, andrea.kratzer@
connexia.at Für den Inhalt verantwortlich Die Herausgeber Layout Martin
Caldonazzi, Atelier für Grafik Design Satz Andrea Kratzer, connexia – Gesundheit und Pflege Druck Hecht Druck, Hard Copyright Alle Rechte vorbehalten.
Nachdruck, auch auszugsweise, nur mit Genehmigung des Redaktionsteams
Bildquellennachweis Nikolaus Walter Übersetzer Dipl.-Übers. Sait Kont
Die Sondernummer der Zeitschrift „daSein“ ist kostenlos in der Version
deutsch/türkisch und in der Version deutsch/bosnisch, kroatisch, serbisch
erhältlich Bestellungen an die Redaktionsadresse Auflage 5.000 Stück
Die Inhalte wurden gewissenhaft recherchiert, die Redaktion übernimmt
jedoch keine Haftung. Namentlich gekennzeichnete Beiträge geben nicht
unbedingt die Meinung der Redaktion wieder.
Medieninhaber
14
Mit Unterstützung von
7.
Pflege daheim – für Erwachsene: durch
den Krankenpflegeverein
In jeder Vorarlberger Gemeinde gibt es
einen Krankenpflegeverein. Der Krankenpflegeverein hilft dabei, dass kranke und
pflegebedürftige Menschen bis zum Ende
ihres Lebens daheim bleiben können.
Was macht der Krankenpflegeverein?
• Er bietet Ihnen Fachkräfte, also
Krankenschwestern und -pfleger sowie
Pflegehelferinnen und Pflegehelfer.
• Die Krankenschwestern beraten Sie, was
Sie für die Pflege brauchen und zeigen
Ihnen, wie man Kranke pflegt.
• „Medizinische Hauskrankenpflege“ –
zum Beispiel: Pflege von Wunden,
Kathetern, Sonden, Verabreichen von
Medikamenten.
• Die Krankenschwestern arbeiten mit
Ihrer Hausärztin oder Ihrem Hausarzt
zusammen.
• Auch den pflegenden Angehörigen
helfen die Krankenschwestern.
• Sie bekommen für wenig Geld Pflegebetten und andere Hilfsmittel.
• Die Pflege und Betreuung ist kostengünstig und leicht zugänglich.
Wichtig | Sie müssen Mitglied im Krankenpflegeverein sein, wenn Sie diese Angebote nutzen wollen.
Kontakt | Beim Krankenpflegeverein in
Ihrem Wohnort
Allgemeine Informationen | Gaby Wirth
Landesverband Hauskrankenpflege
Vorarlberg, Rathausplatz 4, 6850 Dornbirn
[email protected]
www.hauskrankenpflege-vlbg.at
T 05572 34935
6.
7.
Evlere yemek servisi
Vorarlberg Eyaletinde eve sıcak yemek getiren servisler bulunmaktadır. Bu hizmet,
evinde artık kendisi yemek pişiremeyenler
içindir. Geçici olarak hastalanan veya
yürümede zorluk çeken yaşlı insanlar için
de bu hizmet verilmektedir. Bu hizmetten
yararlanmak isteyenler, bazı özel isteklerini de bildirebilirler, örneğin domuz
eti içermeyen gıdalar veya diyet yemeği
ısmarlayabilirler.
Evde bakım – Yetişkinler için: Hasta
bakım derneği tarafından
Her Vorarlberg belediyesinde bir hasta
bakım derneği mevcuttur. Hasta bakım dernekleri hasta ve bakıma muhtaç insanların
hayatlarının sonlarına kadar mümkün mertebe evlerinde kalabilmelerine yardımcı olur.
Hasta bakım derneği ne yapar?
• Sizlere uzman yardım personeli yani
hemşire, hastabakıcı ve hasta bakım
yardımcıları bulur.
• Hemşireler ve hastabakıcılar bakım
için neler gerektiği konusunda sizi bilgilendirir ve hastaya bakımın nasıl
gerçekleştirileceğini gösterir.
• „Evde tıbbi hasta bakımı“ – Örneğin:
Yaraların, kateterlerin, sondaların
bakımı ve hastalara ilaçların verilmesi
hususlarını gerçekleştirir.
• Hemşireler ve hastabakıcılar ev doktorunuzla beraber çalışır.
• Hemşireler ve hastabakıcılar evde bakımı
gerçekleştiren hasta yakınlarına da
yardımcı olur.
• Az para karşılığında bakım yatağı ve
diğer yardımcı malzemeleri almanıza
yardımcı olur.
• Hasta bakım ve tedavisi ucuz ve kolay
erişilebilir şekilde ihtiyaç sahiplerinin hizmetine sunulur.
Temas | Bu hususta yerel idarenize veya
belediyenize başvurunuz.
Önemli | Bu hizmet ve imkanlardan faydalanabilmek için hasta bakım derneğine
üye olmanız şarttır.
Temas | Oturduğunuz bölgedeki hasta
bakım derneğine başvurunuz.
Genel bilgiler | Gaby Wirth, Landesverband Hauskrankenpflege Vorarlberg,
Rathausplatz 4, 6850 Dornbirn,
office@hauskrankenpflege-vlbg.at
www.hauskrankenpflege-vlbg.at
T 05572 34935
15
8.
Pflege daheim – für schwerkranke
Kinder: durch die „Mobile Kinderkrankenpflege“
Die „Mobile Kinderkrankenpflege“ gibt es
in ganz Vorarlberg. Sie betreut schwerkranke Kinder und Jugendliche bis zum
Alter von 18 Jahren daheim. Was macht
die „Mobile Kinderkrankenpflege“?
• Die Krankenschwestern beraten Sie, was
Sie für die Pflege brauchen und zeigen
Ihnen, wie Sie Ihr Kind gut pflegen.
• Sie organisieren einen guten Übergang
vom Krankenhaus nach Hause.
• „Medizinische Hauskrankenpflege“ –
zum Beispiel: Pflege von Wunden,
Kathetern, Sonden, Verabreichen von
Medikamenten.
Die Mobile Kinderkrankenpflege arbeitet
mit vielen Partnern zusammen. Zum Beispiel mit Krankenhäusern, Kinderärztinnen
und -ärzten, Pflegepersonen, Therapeuten,
der Familienhilfe und dem Kinderhospiz.
Kosten Nur ein jährlicher Kostenbeitrag
von 30 €.
Kontakt | Sabine Österreicher, connexia –
Gesellschaft für Gesundheit und Pflege
gem. GmbH, Broßwaldeng. 8, 6900 Bregenz
[email protected] oder
[email protected], www.connexia.at
T 05574 48787-0, M 0650 4878757
16
9.
Hilfsmittel und Pflegebehelfe
Es gibt viele praktische Hilfsmittel für die
Pflege. Sie nützen den kranken, alten Menschen und den pflegenden Angehörigen.
Was sind Hilfsmittel und Pflegebehelfe?
• Gehhilfen wie Krücken, Rollatoren, Rollstühle
• Leibstühle, Sauerstoffgeräte
• Verbandsmaterial
• Inkontinenzmaterial (wenn man Harn
oder Stuhl ungewollt verliert)
• Pflegebetten und anderes
Die wichtigsten Hilfsmittel bekommen Sie
von Ihrer Sozialversicherung. Sie brauchen
dafür eine schriftliche Verordnung Ihrer
Hausärztin, Ihres Hausarztes.
Wichtig | Der Krankenpflegeverein Ihrer
Wohngemeinde organisiert Ihnen ein
Pflegebett. Als Mitglied des Krankenpflegevereins bezahlen Sie nur zwei Drittel
der Mietkosten.
Kontakt | Beim Krankenpflegeverein
in Ihrer Gemeinde oder bei Ihrer Sozialversicherung
8.
9.
Evde bakım – Ağır hasta çocuklar için:
„Mobil Çocuk Hasta Bakım Kuruluşu“
„Mobil Çocuk Hasta Bakım Kuruluşu“ (Mobile Kinderkrankenpflege) tüm Vorarlberg
eyaletinde hizmet vermektedir. Bu kuruluş 18
yaşına kadar olan ağır hasta çocuk ve gençlere evde bakım hizmeti verir. „Mobil Çocuk
Hasta Bakım Kuruluşu“ ne yapmaktadır?
• Hemşireler ve hastabakıcılar bakım için
neler gerektiği hususunda sizi bilgilendirir ve çocuğunuzun bakımını nasıl
yababileceğinizi gösterir.
• Hastanın hastaneden eve nakledilmesini
en uygun şekilde organize eder.
• „Evde tıbbi hasta bakımı“ – Örneğin:
Yaraların, kateterlerin, sondaların
bakımı ve hastalara ilaçların verilmesini
gerçekleştirir.
Mobil Çocuk Hasta Bakım servisi birçok
diğer partnerlerle birlikte çalışmaktadır.
Örneğin hastaneler, çocuk doktorları,
bakım personeli, terapistler, aile yardım
dairesi ve ölümcül hasta çocuk bakımevi
(Kinderhospiz).
Masraflar Yıllık sadece 30 Avro masraf
katkısı alınır.
Yardımcı araçlar ve bakım malzemeleri
Bakımı kolaylaştıran birçok pratik yardım
malzemesi bulunmaktadır. Bunlar hastalara, yaşlılara ve onlara bakan yakınlarına
yardımı ve bakımı kolaylaştırırlar.
Yardımcı araç ve malzemeler nelerdir?
• Koltuk değneği, rolatör, tekerlekli sandalye gibi yürümeye yardımcı araçlar
• Oturaklar, oksijen aletleri
• Sargı malzemeleri
• İnkontinans malzemeleri (irade dışı
idrar veya dışkı kaçırma durumunda
kullanılan sargı ve bezler)
• Bakım yatakları ve benzeri diğer
malzemeler
En önemli yardımcı malzeme ve araçlar
sosyal sigortanız tarafından tahsis edilir.
Bunları alabilmek için ev doktorunuzdan
yazılı bir reçeteye ihtiyacınız vardır.
Temas | Sabine Österreicher, connexia –
Gesellschaft für Gesundheit und Pflege
gem. GmbH, Broßwaldeng. 8, 6900 Bregenz
[email protected]
oder [email protected], www.connexia.at
T 05574 48787-0, M 0650 4878757
Önemli | Yerleşim bölgenizdeki hasta
bakım derneği size bir bakım yatağı organize eder. Hasta bakım derneği üyesi
olarak bunun karşılığında hasta yatağının
kiralama masraflarının sadece üçte ikisini
ödemeniz gerekir.
Temas | Bu konuda yerleşim bölgenizdeki hasta bakım derneğine veya sosyal
sigortanıza başvurunuz.
17
10.
11.
Kosten | Eine Einsatzstunde kostet von
Montag bis Freitag durchschnittlich 10 €.
• Am Samstag und Sonntag werden Zuschläge verrechnet.
• Für Nachtdienste von 22 bis 6 Uhr wird
ein Pauschalbetrag berechnet.
• Für Fahrten zahlen Sie Kilometergeld:
0,42 € pro Kilometer.
Kosten | Die Kosten werden direkt mit der
Betreuerin oder dem Betreuer ausgemacht.
Im Durchschnitt zahlen Sie pro Tag zwischen 80 € und 100 € und pro Nacht zwischen ca. 80 € und 90 €.
• Ein 24 Stunden Dienst kostet zwischen
75 € und 120 €. Hierfür können Sie
Fördergelder bekommen.
• Die Fahrtkosten werden extra berechnet.
Mobiler Hilfsdienst (MOHI)
Der Mobile Hilfsdienst hilft Personen, damit sie so lange wie möglich daheim leben
können. Der Mobile Hilfsdienst entlastet
auch pflegende Angehörige.
Was macht der Mobile Hilfsdienst?
• Die Frauen und Männer des MOHI
begleiten Sie im Alltag.
• Sie haben Zeit für Gespräche. Sie helfen
Ihnen, sich mit anderen Menschen zu
treffen.
• Sie begleiten Sie zum Arzt, zu Behörden,
zum Einkaufen, bei Spaziergängen.
• Sie helfen Ihnen im Haushalt, z.B. beim
Kochen, Saubermachen, Wäschewaschen.
• Sie helfen Ihnen bei Ihrer Körperpflege
und beim Anziehen.
• Sie begleiten und entlasten die pflegenden Angehörigen.
Kontakt | Auch in Ihrer Gemeinde gibt es
diese Einrichtung.
Allgemeine Informationen | Uschi Österle,
ARGE Mobile Hilfsdienste
Saalbaugasse 2, 6800 Feldkirch
[email protected], www.mohi.at
T 05522 7810110
18
Betreuung durch selbständige Personenbetreuerinnen und Personenbetreuer
Selbständige Personenbetreuerinnen und Personenbetreuer sind für Sie gut, wenn Sie:
• jemanden für viele Stunden im Monat
brauchen.
• eine Betreuung „rund um die Uhr“
brauchen.
Was machen die Personenbetreuerinnen
und Personenbetreuer?
• Die Betreuung ist auf Ihre Bedürfnisse
und Wünsche abgestimmt.
• Sie begleiten Sie im Alltag.
• Sie übernehmen Arbeiten im Haushalt.
• Sie begleiten Sie zum Arzt, zu Behörden,
zum Einkaufen, bei Spaziergängen.
• Sie begleiten und entlasten die pflegenden Angehörigen.
Kontakt | Beim Krankenpflegeverein
oder beim Mobilen Hilfsdienst in Ihrem
Wohnort
Allgemeine Informationen | Vorarlberger
Betreuungspool gGmbH
Saalbaugasse 2, 6800 Feldkirch
[email protected]
www.betreuungspool.at
T 05522 7810113
Servicestelle Dornbirn
Rathausplatz 4/5, 6850 Dornbirn
T 05572 386568
10.
11.
Mobil Yardım Hizmeti (MOHI)
Mobil yardım hizmeti, bakıma ihtiyacı
olanların mümkün olduğunca evlerinde
yaşıyabilmelerine yardımcı olur. Mobil
yardım hizmeti yakınlarına bakan hasta
yakınlarına da destek vermektedir.
Mobil yardım hizmeti ne yapmaktadır?
• MOHI kuruluşu görevlileri, günlük
yaşamınızda size eşlik eder.
• Sizlerle konuşmak için zaman ayırırlar.
Diğer insanlarla bağlantı kurup onlarla
buluşabilmenize yardımcı olurlar.
• Doktora, hastaneye, resmi dairelere,
alışverişe giderken ve dışarda dolaşırken
size eşlik ederler.
• Örneğin yemek yapma, ev temizliği,
çamaşır yıkama ve benzeri ev işlerinizin
üstesinden gelmede size yardımcı olurlar.
• Vücut bakımında ve giyinmede size
yardımcı olurlar.
• Bakım görevini üstlenen hasta
yakınlarına çeşitli destek verirler ve
onların yükünü hafifletirler.
Müstakil serbest çalışan bakıcılar
tarafından gerçekleştirilen bakım
Aşağıdaki durumlarda, müstakil serbest
çalışan bakıcıların hizmetine başvurmak
uygundur:
• Eğer her ay birçok saat için birine
ihtiyacınız olursa;
• Eğer günün yirmidört saatinde „aralıksız“
olarak bakım hizmeti gerekirse.
Bakıcılar hangi hizmeti vermektedirler?
• Bakım, ihtiyaca ve isteklere göre düzenlenir.
• Günlük hayatınızda size eşlik edilir.
• Ev işlerinin yapılmasında size yardımcı
olunur.
• Doktora, hastaneye, resmi dairelere,
alışverişe giderken ve dışarda dolaşırken
size eşlik ederler.
• Bakım görevini üstlenen hasta
yakınlarına çeşitli destek verirler ve
onların yükünü hafifletirler.
Masraflar | Bir hizmet saati pazartesiden
cumaya kadar ortalama 10 Avro ücrete tabidir.
• Cumartesi ve pazar günlerinde ek ücret
alınır.
• Saat 22 ile 6 arasındaki gece hizmeti
için götürü sabit bir ücret alınır.
• Yol masrafı olarak kilometre başına 0,42
Avro ücret ödemeniz gerekir.
Temas | Yerleşim bölgeniz için yetkili
MOHI kuruluşuna başvurunuz.
Genel bilgiler | Uschi Österle
ARGE Mobile Hilfsdienste,
Saalbaugasse 2, 6800 Feldkirch,
[email protected], www.mohi.at
T 05522 7810110
Masraflar | Ödenecek ücret doğrudan
doğruya bakıcı şahısla sizin aranızda
kararlaştırılır. Ortalama günlük ücret
olarak 80 ile 100 Avro ve geceleri 80 ile
90 Avro arasında bir ücret alınır.
• 24 saat aralıksız hizmet için 75 ile
120 Avro arasında ücret alınır. Böyle
bir durumda destek parası almanız
mümkün olabilir.
• Yol masrafları ekstra alınacaktır.
Temas | Oturduğunuz bölgedeki hasta
bakım derneğine veya mobil yardım hizmeti kuruluşuna başvurunuz.
Genel bilgiler | Vorarlberger Betreuungspool GmbH, Saalbaug. 2, 6800 Feldkirch
[email protected]
www.betreuungspool.at, T 05522 7810113
Servicestelle Dornbirn (Dornbirn Servis
Merkezi) Rathausplatz 4/5, 6850 Dornbirn
T 05572 386568
19
12.
Pflegegeld
Sie bekommen Pflegegeld, wenn Sie:
• nicht mehr alles selber machen können.
• länger als 6 Monate Hilfe und Pflege
brauchen.
• mehr als 60 Stunden Unterstützung pro
Monat brauchen.
Vorgangsweise | Stellen Sie einen Antrag
bei Ihrer Pensionsversicherungsanstalt.
Eine Ärztin oder ein Arzt wird ein Gutachten bei Ihnen machen. Sie bekommen
eine Nachricht, wann der Besuch sein wird.
Angehörige oder andere Vertrauenspersonen dürfen bei dem Besuch dabei sein. Sie
bekommen danach einen Bescheid, ob Sie
Pflegegeld erhalten werden und in welcher
Höhe. Das Pflegegeld gibt es in 7 Stufen.
Sie haben das Recht, beim Arbeits- und
Sozialgericht Einspruch gegen den Bescheid zu erheben. Wer bekommt das
Pflegegeld?
Die Person, die Pflege braucht, bekommt
das Geld direkt ausbezahlt. So kann die
pflegebedürftige Person selbst bestimmen,
welche Hilfe sie sich wünscht.
• Sie bekommen das Pflegegeld unabhängig davon, wie viel Sie verdienen.
• Das Pflegegeld wird jeden Monat
ausbezahlt.
Wichtig | Das Pflegegeld müssen die Personen oder Dienste erhalten, die die Hilfe
leisten.
Kontakt | Pensionsversicherungsanstalt
Landesstelle Vorarlberg
Zollgasse 6, 6850 Dornbirn
[email protected]
www.pensionsversicherung.at
T 05 03 03
20
13.
Zuschuss des Landes Vorarlberg zum
Pflegegeld
Wenn Sie schon Pflegegeld bekommen und
in der Stufe 5, 6 oder 7 sind, können Sie
einen monatlichen Zuschuss von 200 €
beantragen.
Wichtig
• Sie müssen Ihren Wohnsitz in Vorarlberg
haben.
• Sie werden daheim viel von Angehörigen oder Nachbarn gepflegt.
• Sie bekommen keinen Zuschuss für die
24 Stunden Betreuung.
Kontakt | Bezirkshauptmannschaft
Bregenz: T 05574 4951-0
Dornbirn: T 05572 308-0
Feldkirch: T 05522 3591-0
Bludenz: T 05552 6136-0
14.
Pensionsversicherung für pflegende
Angehörige
Als pflegender Angehöriger bekommt man
in bestimmten Fällen eine kostenlose Pensionsversicherung.
Wann haben Sie Anspruch?
• Die Person, die Sie pflegen, ist
mindestens in Pflegestufe 3.
• Es gibt noch mehr Voraussetzungen, die
Sie erfüllen müssen. Bitte fragen Sie dazu Ihre Pensionsversicherungsanstalt.
• Wenn Sie keine Pensionsversicherung
haben, fragen Sie die Pensionsversicherungsanstalt in Dornbirn.
Kontakt | Pensionsversicherungsanstalt
Landesstelle Vorarlberg
Zollgasse 6, 6850 Dornbirn
[email protected]
www.pensionsversicherung.at
T 05 03 03
12.
Bakım parası
Aşağıdaki şartlarda bakım parası alabilirsiniz:
• Eğer herşeyi artık kendiniz yapamıyacak
duruma gelirseniz.
• 6 aydan uzun bir süre için yardım ve
bakıma ihtiyaç duyarsanız.
• Ayda 60 saatten fazla desteğe ihtiyaç
duyarsanız.
Uygulama şekli | Sizin için yetkili sosyal
sigorta kurumuna (Pensionsversicherungsanstalt) bir dilekçe veriniz. Bu durumda
bir doktor sizin hakkınızda bir bilirkişi
raporu tutacaktır. Bilirkişinin evinize ne
zaman geleceği, size bildirilecektir. Bilirkişi
yanınıza geldiğinde yakınlarınız veya itimat ettiğiniz diğer insanlar orada hazır bulunabilir. Rapor tutulduktan sonra yardım
parası alıp alamıyacağınız ve alacaksanız
bunun ne kadar olacağı size yazılı bir kararla bildirilir. Avusturya‘da bakım parası 7
basamaklı olarak verilmektedir. Verilen karar kanaatinizce doğru veya yeterli değilse,
Sosyal ve İş Mahkemesine başvurarak
karara kanuni süresi zarfında itiraz edebilirsiniz. Yardım parası kime verilir? Para,
yardıma ihtiyacı olana doğrudan verilir. Bu
suretle yardıma ihtiyacı olan insan, hangi
yardımı istediğine kendisi karar verebilir.
• Ne kadar para kazandığınıza
bakılmaksızın yardım parası verilir.
• Yardım parası her aydan aya ödenir.
13.
Bakım parasına Vorarlberg Eyaletinden
ek ödenek
Bakım parası alıyorsanız ve artık 5, 6 veya
7.ci basamakta iseniz, eyaletten aylık 200
Avro ek ödenek almak için dilekçe verebilirsiniz.
Önemli
• İkamet yeriniz Vorarlberg Eyaletinde bir
yerde olmalıdır.
• Yakınlarınız veya komşularınız
tarafından evinizde size bakım
yapılıyorsa.
• 24 saat aralıksız bakım için ek ödenek
almıyorsanız.
Temas | Bezirkshauptmannschaft
Bregenz: T 05574 4951-0
Dornbirn: T 05572 308-0
Feldkirch: T 05522 3591-0
Bludenz: T 05552 6136-0
14.
Önemli | Size verilen yardım parası,
yardımı gerçekleştiren şahıs ve kuruluşlara
hizmetleri karşılığında ödenmek üzere tahsis edilmektedir.
Yakınlarına bakanlar için emeklilik
sigortası
Bir yakınına bakım hizmeti verenler belirli
hallerde ücretsiz olarak emeklilik sigortası
kapsamına alınırlar.
Buna ne zaman hakkınız vardır?
• Baktığınız hastan en azından 3.cü bakım
basamağında olmalıdır.
• Bunun yanısıra yerine getirmeniz
gereken bir dizi diğer hususlar da vardır.
Bukonuda sizin için yetkili sosyal
sigorta kurumuna başvurunuz.
• Sosyal sigortalı değilseniz, Dornbirn
Sosyal Sigorta Kurumuna başvurunuz.
Temas | Pensionsversicherungsanstalt
Landesstelle Vorarlberg
Zollgasse 6, 6850 Dornbirn
[email protected]
www.pensionsversicherung.at
T 05 03 03
Temas | Pensionsversicherungsanstalt
Landesstelle Vorarlberg,
Zollgasse 6, 6850 Dornbirn
[email protected]
www.pensionsversicherung.at
T 05 03 03
21
15.
Unterstützung für pflegende
Angehörige durch das Bundessozialamt
Pflegende Angehörige werden vom Bundessozialamt finanziell unterstützt, wenn
sie aus wichtigen Gründen eine Vertretung
brauchen. Wichtige Gründe sind zum Beispiel Krankheit oder Urlaub.
Wann haben Sie Anspruch?
• Sie pflegen einen nahen Angehörigen
seit mindestens einem Jahr. Dieser bekommt Pflegegeld ab der Stufe 3.
• Die Ersatzpflege muss mindestens
1 Woche dauern.
• Sie bekommen die Unterstützung für
maximal 4 Wochen im Jahr.
Kontakt | Bundessozialamt, Landesstelle
Vorarlberg, Rheinstraße 32, 6900 Bregenz
[email protected]
www.bundessozialamt.gv.at
T 05574 6838-7223
16.
Zuschuss bei 24 Stunden Betreuung
Wann haben Sie Anspruch?
• Sie brauchen immer eine Person
in der Nähe.
• Sie bekommen Tag und Nacht Pflege.
• Die Person, die Ihnen hilft, ist entweder
bei Ihnen angestellt oder sie ist eine
selbständige Betreuungskraft.
• Sie bekommen Pflegegeld mindestens
in Pflegestufe 3.
• Es gibt noch mehr Voraussetzungen,
die Sie erfüllen müssen. Bitte fragen
Sie dazu das Bundessozialamt.
Höhe der Förderung | Für zwei unselbständige Betreuungskräfte 1.100 €, für
eine unselbständige Betreuungskraft 550 €
pro Monat, für zwei selbständige Betreuungskräfte 550 €, für eine selbständige
Betreuungskraft 275 € pro Monat
Kontakt | Bundessozialamt, Landesstelle
Vorarlberg, Rheinstraße 32, 6900 Bregenz
www.bundessozialamt.gv.at oder
www.pflegedaheim.at
T 05574 6838-7223
22
15.
Yakınlarına bakanlar için Federal Sosyal
Kurum tarafından sunulan destek
Yakınlarına bakanlar, önemli sebeplerle
bir vekalete ihtiyaç duyarlarsa, bu konuda
Federal Sosyal Kurum (Bundessozialamt)
tarafından parasal bakımdan desteklenirler.
Önemli sebepler örneğin hastalık veya tatil
durumu olabilir. Buna ne zaman hakkınız
vardır?
• Bir yakın akrabanıza en azından bir seneden beri bakıyorsanız. Bu akrabanıza
en azından 3.cü basamak bakım parası
ödeniyorsa.
• Gereken yedek bakım hizmetinin en
az 1 hafta sürmesi gerekiyorsa.
• Burada söz konusu ek destek, size senede azami 4 hafta boyunca verilir.
Temas | Bundessozialamt, Landesstelle
Vorarlberg, Rheinstraße 32, 6900 Bregenz
www.bundessozialamt.gv.at
T 05574 6838-7223
16.
Tam gün 24 saat bakım durumunda ek
ödenek
Buna ne zaman hakkınız vardır?
• Daima yakınınızda bir insana ihtiyaç
duyarsanız.
• Size gece ve gündüz bir bakım hizmeti
veriliyorsa.
• Size yardımcı olan insan sizin personeliniz ise veya size bakan müstakil serbest
çalışan bir bakım hizmetlisi ise.
• En azından 3.cü basamaktan yardım
parası alıyorsanız.
• Yerine getirmeniz gereken daha birçok
ön şart bulunmaktadır. Bu hususta Federal Sosyal Kuruma başvurunuz.
• Yardım miktarı | Müstakil serbest
çalışmayan iki bakıcı için ayda 1.100
Avro, müstakil serbest çalışmayan tek
bir bakıcı için ayda 550 Avro, müstakil
serbest çalışan iki bakıcı için ayda 550
Avro, müstakil serbest çalışan tek bir
bakıcı için ayda 275 Avro.
Temas | Bundessozialamt, Landesstelle
Vorarlberg, Rheinstraße 32, 6900 Bregenz
www.bundessozialamt.gv.at
T 05574 6838-7223
23
17.
Pflegeheime
Im Pflegeheim leben alte Menschen, die
viel Pflege brauchen. Die Pflegeheime
bieten Ihnen noch mehr: Was bieten Pflegeheime als Unterstützung für die Pflege
daheim?
• Vorübergehende Aufnahme
Urlaubsbetten – wenn die pflegenden
Angehörigen in Urlaub fahren, bieten
die Pflegeheime Ersatzpflege.
Übergangspflege – wenn Sie nach einer
Behandlung im Krankenhaus nicht sofort nach Hause gehen können.
• Tages- und Nachtbetreuung:
stundenweise Pflege im Heim
• Essen auf Rädern
• Mittagstisch: kostengünstiges
Mittagessen im Heim
• Pflegebad
Wer übernimmt die Kosten?
Das Land Vorarlberg unterstützt Sie bei
den Kosten. Sie können Mindestsicherung
beantragen.
Kontakt | Informieren Sie sich in Ihrem
Gemeindeamt.
18.
Betreutes Wohnen für ältere Menschen
Manchmal wäre es gut, eine andere Wohnung zu haben. Zum Beispiel, wenn es
mühsam wird, Treppen zu steigen, oder
wenn das Badezimmer zu klein für einen
Rollstuhl ist, oder wenn es niemanden gibt,
der auf den alten Menschen schaut. Viele Vorarlberger Gemeinden bieten daher
„Betreutes Wohnen“ für ältere Menschen
an. Erkundigen Sie sich in Ihrer Gemeinde,
welche Angebote es gibt.
Kontakt | Informieren Sie sich in Ihrem
Gemeindeamt.
24
19.
Palliativstation für schwerkranke Menschen
Die Palliativstation Hohenems ist für Menschen da, die schwer krank sind und auch
nicht mehr gesund werden können. Das
Ziel ist eine bestmögliche Lebensqualität.
Wie wird geholfen?
• Schmerztherapie: Behandlungen und
Medikamente sollen Ihre Schmerzen
verringern.
• Symptomkontrolle: Zum Beispiel
wird Übelkeit, Erbrechen und Atemnot behandelt.
Wichtig | Besuche der Angehörigen
auf der Palliativstation sind zu jeder
Zeit möglich (Tag und Nacht).
Kontakt | Palliativstation Hohenems
LKH Hohenems, Bahnhofstraße 31
6845 Hohenems
[email protected]
T 05576 7032321
... und wenn der Tod eingetreten ist
Islamischer Friedhof Altach
Der Islamische Friedhof Altach ist ein
Friedhof für Muslime, die zum Zeitpunkt
ihres Todes ihren Hauptwohnsitz in Vorarlberg haben. Behördlich zuständig ist die
Gemeinde Altach (www.altach.at).
Kontakt | SILA Bestattung (Verwaltung des
Friedhofs im Auftrag der Gemeinde Altach)
Robert-Koch-Straße 18a, 6845 Hohenems
M 0664 4355927
Standort Islamischer Friedhof Altach:
Schotterried 1 (L 190 zwischen Hohenems
und Götzis), 6844 Altach
17.
19.
Starački domovi
Bakım evleri veya diğer tabiriyle bakım
yurtlarında, çok bakıma ihtiyacı olan
yaşlı insanlar yaşamaktadır. Bakım evleri,
bakımın da ötesinde birçok diğer hizmet
daha vermektedir: Bakım evleri evde bakım
hususunda ne gibi destek sunarlar?
• Geçici kabul Tatil yatağı tahsisi: Hastaya evde bakan yakınları tatile gitmek
isterlerse, bakım evleri bu durumda
yedek bakım yardım hizmeti sunarlar.
Ara bakım hizmeti: Hastanede tedaviniz yapıldıktan sonra hemen evinize
gidemezseniz, bakım evleri eve gidene
kadar ara bakım hizmeti sunarlar.
• Gündüz ve gece bakımı: Bakım evlerinde
birkaç saatliğine bakım hizmeti sunulur.
• Evlere mobil yemek servis hizmeti sunulur.
• Öğlen yemeği: Bakım evlerinde uygun
fiyata öğlen yemeği verilir.
• Bakım banyosu yapma imkanı sunulur.
Ölümcül ağır hastalar için palyatif
bakım istasyonu
Hohenems palyatif (hafifletici) bakım istasyonu, ağır hasta olup artık iyileşmesi mümkün olmayan hastalara yöneliktir. Hedef,
ölümcül hastalara son yaşam günlerinde
mümkün olan iyi bir yaşam kalitesini mümkün kılabilmektir. Nasıl yardım edilmektedir?
• Ağrı terapisi: Tedavi ve ilaçlarla
hastanın ağrılarının azaltılması
hedeflenir.
• Semptom kontrolü: Örneğin bulantı,
kusma ve nefes darlığı gibi belirtilerde
yardımcı olunur.
Masrafları kim üstlenir?
Vorarlberg Eyaleti masraflarınıza destek
olmaktadır. Bu konuda sosyal yardım
dilekçesi verme hakkına sahipsiniz.
Temas | Yerleşim bölgenizdeki yerel idare
veya belediyeye başvurarak bilgi alınız.
18.
Yaşlı insanlar için nezaretli bakım
Bazı durumlarda başka bir evde oturmak faydalıdır, örneğin merdiven çıkmak
zorlaşırsa, veya banyo ve tuvalet tekerlekli
sandalye için dar ve uygun değilse, hastaya
veya yaşlı insana bakacak başka bir kimse
yoksa. Bu sebeplerden ötürü birçok Vorarlberg Belediyesi, yaşlı insanlar için “nezaretli
bakım” imkan ve yerleri sunmaktadır. İhtiyaç
durumunda, yerleşim bölgenizdeki yerel idare veya belediyeye başvurarak bilgi alınız.
Önemli | Hasta yakınları her zaman için
palyatif istasyona gelip yakınlarını ziyaret
edebilirler (gündüz ve gece).
Temas | Palliativstation Hohenems
(Hohenems Palyatif Bakım İstasyonu)
LKH Hohenems, Bahnhofstraße 31
6845 Hohenems
[email protected]
T 05576 7032321
…Vefat durumunda ...
Altach Müslüman Mezarlığı
Ölüm tarihinde Vorarlberg Eyaletinde bir
konutta esas ikamet yeriyle kayıtlı bulunan
müslümanları defnetmek için Altach
Müslüman Mezarlığı bulunmaktadır.
Yetkili makam, Altach Belediyesidir
(www.altach.at).
Temas | SILA Bestattung
(Altach Belediyesi adına mezarlık idaresi)
Robert-Koch-Straße 18a, 6845 Hohenems
M 0664 4355927
Altach Müslüman Mezarlığı adresi:
Schotterried 1 (L 190, Hohenems ile
Götzis arasında) 6844 Altach
Temas | Yerleşim bölgenizdeki yerel idare
veya belediyeye başvurarak bilgi alınız.
25
Ich bin Krankenschwester
Meine Eltern hatten das Ziel, drei Jahre
lang in Vorarlberg zu leben. Sie wollten
sich finanziell aufbessern. Aus diesen
drei Jahren sind inzwischen 35 Jahre
geworden. Nach der Hauptschule mussten wir uns für einen Beruf entscheiden.
Damals haben wir – bzw. meine Eltern –
nicht viel über Ausbildungsmöglichkeiten gewusst. Deshalb habe ich mich
für die Handelsschule, also für einen
Bürojob entschieden.
Ümran
Köseoğlu
Erst im Alter von 19 Jahren wusste ich
wirklich, was ich werden wollte. 1999 habe ich die Pflegehelferausbildung in Feldkirch abgeschlossen. Im Jahr 2004 bekam
ich mein Diplom in allgemeiner Krankenpflege. Da meine Mutter selber Krankenschwester werden wollte, unterstützte
sie mich. Meine Schwester ist auch im
Pflegebereich tätig. Am Anfang war mein
Vater skeptisch gegenüber diesem Beruf.
Aber inzwischen hat sich das geändert
und er ist sehr stolz auf uns. Seit 1999
arbeite ich im Krankenhaus Dornbirn auf
der Chirurgie bzw. Unfallchirurgie. Ich
bin auch Referentin für die Fortbildung
„Pflege im Islam“. Da meine Schwester
und ich in Vorarlberg auf die Welt gekommen sind, sind beide Kulturkreise für
uns normal und sonst findet man einen
Mittelweg.
Meine Erfahrungen im Krankenhaus
Ich finde, dass man sich im Krankenhaus
um die türkischen Patienten bemüht. Es
werden viele Unterlagen mehrsprachig
übersetzt. Somit wird für beide Seiten der
Umgang miteinander erleichtert. Es geht
nicht nur um die türkischen Patienten,
sondern darum, wie man multikulturell
pflegen kann. Sogar mit Kleinigkeiten
kann man den Menschen eine Freude
machen. Schon ein einziges Wort auf Türkisch oder sonst in einer Sprache vermit-
26
telt den Patienten das Gefühl, dass man
sie wahrnimmt. Auch finde ich, dass für
wichtige Aufklärungsgespräche eine türkischstämmige Pflegeperson in Anspruch
genommen werden sollte. Es kommt vor,
dass die Angehörigen nicht das übersetzen, was sie sollten. Sie möchten den Patienten schonen. Vor allem, wenn es um
die Diagnose „Krebs“ geht.
Pflege daheim
Viele Migranten meinen, dass sie die
Pflege wie gewohnt selbst übernehmen
müssen. Sie sind über die Hilfen im Land
kaum oder sehr wenig informiert. Sie
sind überrascht, wenn sie von der Hauskrankenpflege und von anderen Diensten
erfahren. Auch meinen sie, dass jede Hilfe
viel kostet. Deshalb ist es wichtig, dass
die Menschen erfahren, welche Angebote
es in Vorarlberg gibt.
Ausblick in die Zukunft
Obwohl der Krankenpflegeberuf bei uns
sehr angesehen ist, gibt es nur wenige
Bewerbungen in den Krankenpflegeschulen. Das sollte sich ändern. Ich und
meine Schwester werden als Vorbilder in
unserer türkischen Gesellschaft gezeigt.
Der Krankenpflegeberuf hat eine gute
Zukunft. Wir werden in nächster Zeit
mit dem Thema „Migranten im Altersheim“ konfrontiert werden. Die ersten
Zuwanderer sind schon in einem Alter,
wo wir uns Gedanken machen müssen.
In manchen Altersheimen leben schon
einzelne türkischstämmige Bewohner.
Ich hoffe, dass wir in den nächsten Jahren im Alltag gute Lösungen für uns
alle finden.
Wer wissen will, welche Berufe es in der
Pflege und Betreuung gibt und wo man
eine Ausbildung machen kann, findet unter www.vcare.at viele Informationen.
Ben hemşireyim
Annem ve babam Vorarlberg’de üç sene
yaşamayı hedefliyorlardı. Biraz para kazanmak istiyorlardı. Bugün artık üç sene
değil de 35 sene geçti. İlkokulu bitirdikten sonra bir meslek seçmem gerekti. O
zamanlar ne annemin, ne babamın ne de
benim meslek imkanları hakkında pek
bilgimiz yoktu. Bu sebepten ötürü ticaret
okuluna giderek bir büro mesleği seçtim.
Ancak 19 yaşına geldikten sonra ne olmak
istediğimi anlıyabildim. 1999‘da Feldkirch’te
hasta bakıcı yardımcısı mesleğini bitirdim.
2004 yılında hemşire olarak hastabakıcı
diplomamı aldım. Annem de eskiden hemşire
olmak istediğinden, benim bu mesleği
öğrenmemi destekledi. Kızkardeşim de bakım
mesleğinde çalışmaktadır. Babam önceleri bu
mesleğe karşı biraz endişeli davrandı. Bugün
artık hiçbir endişesi kalmadı ve bizimle iftihar
ediyor. 1999 senesinden beri Dornbirn hastanesinde cerrahiye bölümünde çalışıyorum.
Bunun yanısıra meslek içi eğitim kurslarında
„islamda hasta bakımı“ konusunda danışman
olarak çalışıyorum. Kızkardeşim ve ben
Vorarlberg’de dünyaya geldiğimiz için, her
iki kültürde yaşamak bizim için normaldır ve
gerektiğinde orta yolu buluyoruz.
Hastanede edindiğim tecrübeler
Tecrübelerime göre kanaatimce hastenelerde Türk hastalarla gereğince ilgilenilmektedir. Örneğin birçok yazılar çeşitli dillere
tercüme ettirilmektedir. Bu suretle her iki
taraf için biribiriyle konuşma ve çalışma
kolaylaşmaktadır. Önemli olan sadece Türk
hastalar değildir. Çok kültürlü olarak hasta
bakımı nasıl gerçekleştirilir, önemli olan budur. Ufak tefeklerle bile insanları günlük hayatta sevindirebilmek mümkündür. Almanca
yerine Türkçe olarak veya göçmenin kendi
dilinde onunla birkaç kelime konuşmak
örneğin selamlaşmak bile, bunları sevindirir
ve ciddiye alındıkları hissini verir. Tedavi
kapsamında hastaya önemli bir bilgilendirme
yapılması söz konusu olursa, Türk kökenli
bir bakıcının yardımından faydalanılmasını
doğru buluyorum. Hasta yakınları bazı
durumlarda tercümeyi gerektiği gibi
yapmıyorlar. Hakikati söylemiyerek hastayı
güya kötü haberden korumak istiyorlar. Özellikle „kanser“ teşhisi konulduğunda benzeri
vakalar yaşanmaktadır.
Evde bakım
Bir sürü göçmen, bakımı alışageldikleri gibi
sadece kendileri yapmaya mecbur zannediyorlar. Yaşadığımız eyalette bu konuda ne gibi
yardımlar bulunduğunu ya hiç tanımıyorlar
veya pek az biliyorlar. Evde hasta bakımı
ve diğer hizmetlerin mevcut olduğunu
öğrenince şaşırıyorlar. Aynı zamanda her
yardımın çok paraya mal olacağını zannediyorlar. Bu nedenle Vorarlberg Eyaletinde
bu konularda hangi imkanların olduğunun
onlara açıklamak bence önemlidir.
Ümran
Köseoğlu
Geleceğe bir bakış
Ülkemizde hastabakıcılık ve hemşirelik
mesleği çok gözde meslek olmasına rağmen,
buradaki hastabakıcı okullarına başvuranların
sayısı pek az olmaktadır. Kanaatimce bu
durumun değişmesi gerekir. Kızkardeşim
ve ben Türk toplumumuzda örnek olarak
parmakla gösterilmekteyiz. Hemşirelik ve
hastabakıcılık mesleğinin geleceği parlaktır.
En kısa zamanda „yaşlılar yurdunda göçmenler“ konusunu ele almak mecburiyetindeyiz.
Avusturya’ya gelen ilk göçmenler artık bu
konuyla ilgilenmemizi gerektiren bir yaşa
gelmiş bulunmaktadırlar. Bakım yurtlarının
bazılarında az sayıda Türk kökenli yaşlılara
da rastlanmaktadır. Ümit ederim ki önümüzdeki yıllarda güncel hayatta bu konularda
hepimiz için iyi çözüm yolları bulunacaktır.
Hasta bakımı ve hizmetleri alanında hangi mesleklerin bulunduğunu ve bunların
mesleki eğitiminin nerelerde sunulduğunu
bilmek istiyenler, www.vcare.at internet
adresinden etraflı bilgi edinebilir.
27
Ihr Partner für Verleih
und Verkauf von:
• Pflegebetten
• Lifter und Aufstehhilfen
• Antidekubitus-Systeme
• Textilien für den Pflegebereich
• Sturzprävention
• Sicherheitstechnische Überprüfungen
RVICE
E
S
h
24
NG
STELLU
U
Z
S
I
T
GRA
rlberg
in Vora
www.humantechnik.at
A-6800 Feldkirch, Reichsstraße 69a,
T +43 664 431 85 11, offi[email protected]

Benzer belgeler