Sağlığı Geliştirme Modeli

Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli
mülteci kadınların üreme ve ruh
sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli
mültecilerin sağlığını geliştirme
modeli
Prof.Dr. Zeynep ŞİMŞEK
Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı
Anabilim Dalı-Şanlıurfa/Türkiye
Sunum planı

İhtiyaç belirleme araştırmanın sonuçları

Araştırma bulgularına dayalı yürütülen sağlığı geliştirme
modeli

Öneriler
Üreme çağındaki yerinden edilmiş
kadınların üreme sağlığı ve ruh sağlığı
ihtiyaçları

Şanlıurfa il merkezinde kesitsel araştırma (Ocak-Mart 2015)





Küme örnekleme yöntemiyle 460 hane seçildi ve 458 hanede 458
15-49 yaşları arasındaki kadınla görüşüldü
4 saha çalışanı görev aldı(Suriyeli bir hemşire ve ebe, 1 laborant,
1 kayıt elemanı/çevirmen)
Soru kağıdı Türkçe ve Arapça hazırlandı
Mikrobesin eksikliğini saptamak için kanlar alınıp, soğuk zincirle
laboratuvara ulaştırıldı
CYBE öyküsü olan kadınlar muayene için davet edildi
 Çalışma UNFPA tarafından desteklendi,
 Şanlıurfa Valiliği ile işbirliği kuruldu
Araştırmanın bulguları
Kadınların özellikleri







Ortalama hanehalkı büyüklüğü= 9,9 ±4,9 (3-27)
% 88,6’sı ev hanımı
% 47,4’ünün eşi niteliksiz işlerde çalışıyor
%11’i günlük yaşamını idare edecek kadar Türkçe biliyor
%17,2’sinin doktor tanılı bir hastalığı var
%11,8’i düzenli ilaç kullanıyor
Sigara içme sıklığı %10,7
Şekil 1. Kadınların öğrenim durumları
%
Şekil 2. Türkiye’ye geliş zamanları
%
Şekil 3. Kadınların bildirdikleri sorunlar
%
Şekil 4. Yaş gruplarına göre 19 yaş öncesi evlenme sıklığı
%
Şekil 5. Kadınlar tarafından bildirilen evlenme biçimleri
%
Şekil 6. Akraba evliliği sıklığı
%
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
44,2
38,2
9,7
No
First generation
Second
generation
7,9
Third generation
Şekil 7. Kadınların istedikleri ve sahip oldukları
ortalama çocuk sayısı
6
5,3
5
4
Female
3
3,1
2
1,59
1,53
1
2,88
2,36
0
Having n of children
Desired n of children
Ortalama çocuk sayısı= 5.7 (sd 3.6)
Male
Total
Şekil 8. Doğurganlık özellikleri
%
56,2
60
50
47,7
26,7
40
30
15
20
10
0
Loss of
pregnancy
Pregnant
No antenatal
care
Not using
contraceptive
methods
Şekil 9. Gebelik riski altındaki kadınların
halen kullandıkları yöntemler
%
60
56,2
50
40
30
17,8
12,6
20
10,2
10
0
3
0,2
No
Contraceptive
Traditional
IUD
Pill
Tüp ligasyonu
Condom
Şekil 10. Mikrobesin eksikliği
%
Şekil 11. CYBE Semptomu Olan Kadınların Dağılımı
%
50,5
50
49,5
50,2
49,2
49
48,5
Yes
No
Şekil 12. Ruh Sağlığı
%
%
100
80
60
40
89,7
10,3
20
0
2 or more symptoms
healthy
İntihar girişimi: %09
Tablo 1. Ruh sağlığı belirleyicileri
Faktörler
B
Wald
P
OR
GA (%95)
Türkçe
bilmeme
0.885
3.952
0.047
2.30
1.01-5.25
Sosyal
destek
yokluğu
0.967
7.322
0.007
2.63
1.31-5.29
Vit B12
eksikliği
0.563
3.854
0.044
1.21
1.12-1.71
Sağlığı Geliştirme Modeli
1. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Doğum Polikliniği’nde
Suriyeli Kadın Üreme Sağlığı Danışma Merkezi kuruldu
 1 Suriyeli ebe ve tercüman işe alındı
Sağlığı Geliştirme Modeli
1.
2.
3.
15-49 yaş izlemleri,
Gebe ve lohusa izlemi,
Gebeliği önleyici yöntem kullanımı
Sağlığı Geliştirme Modeli
2. Sağlık aracıları yetiştirildi
Sağlığı Geliştirme Modeli
3. Türkçe okuma-yazma kursu açıldı
4. Tıbbi sekreterlik kursu açıldı
(Sağlık aracıları)
Sağlık aracılarının eğitimi
20 günlük sağlık eğitimi verildi. Eğitim konuları;











İlk yardım
Ruhsal travmaya yaklaşım
Adölesan evliliklerin sağlık sonuçları
Akraba evliliğinin sağlık sonuçları
Bulaşıcı hastalıkların kontrolü (şark çıbanı dahil)
Doğum öncesi-sonrası bakım ve aile planlaması
Emzirmenin önemi ve emme pratiği
Çocuk sağlığı ve yaş gruplarına göre beslenme
Aile içi şiddet
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği
Hastalıkları önlemenin dini açıdan önemi…
Yürütülen çalışmalar
Uygulama
Nisan- Eylül ayları arası
poliklinik hizmeti alan kişi
sayısı
Sağlık aracıları
tarafından
aktarılan kişi
sayısı
Jinekolojik Muayene 384
Gebe muayenesi
15-49 yaş izlemi
RİA
OKS
Enjeksiyon
Kondom
Toplam
143
502
23
70
11
22
1155
4488 kişi
Öneriler

3. basamakta üreme sağlığı danışmanlık birimi kaçırılmış
fırsatları önlüyor,

Mülteci grupta sağlık aracıları modeli kabul edilebilir, uygun ve
etkili bir yöntemdir. Ancak;





Eğitim?
Süpervizyon?,
Maddi destek?
Kontraseptif malzeme desteğinin sürekliliği sağlanmalıdır,
Mülteci grupta sosyal destek sistemlerinin geliştirilmesi, vit
B12 eksikliğinin giderilmesi ve toplumla bütünleşmeyi
sağlayıcı aktivitelerin yapılması önemlidir.
Sağlığın ön koşulu
barıştır, çatışmaların
bitmesi dileğiyle….