Transdermal İlaç Uygulama

Transdermal İlaç
Uygulama
AMAÇ
İlacın, özel bir farmasötik şekil içinde ve ciltten absorbe edilerek dolaşıma girmesini sağlamak amacıyla cilt üzerine uygulanmasıdır.
TEMEL İLKELER
• Bu yöntem kısa etki süreli ilaçları uzun aralıklarla, hastayı gece uyandırmadan uygulamaya olanak vermesi nedeniyle avantajlıdır.
• Uygulama lokal olmasına rağmen etki sistemiktir.
• Uygulama göğüs ve sırt bölgesi gibi giysi ile kapatılmış görünmeyen bir
yere yapılır (Bkz. Şekil 1).
Şekil 1. Transdermal İlaç Uygulama Bölgeleri
Kaynak: http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/archives/fdaDrugInfo.cfm?archiveid=49765. ( Erişim Tarihi: 22.08.2013).
361
Hemşirelik Bakım Standartları
• İlaç uygulama işleminde, 8 doğru kuralına (doğru hasta, doğru ilaç, doğru ilaç şekli, doğru doz, doğru yol, doğru zaman, doğru kayıt, doğru yanıt) uyulur.
• Bu yolla uygulanan ilaçlar, genellikle 24 saat veya 7 gün etkisini korur.
• Bu şekilde ilaç uygulamasıyla ilaç karaciğere uğramadan doğrudan sistemik dolaşıma geçeceğinden ilk geçiş etkisi görünmez.
• Transdermal uygulamaya özgü farmasötik şekiller merhem ve transdermal terapötik sistem (TTS)’ dir.
Tanımlar
Transdermal Terapötik Sistem (TTS): Transdermal uygulamaya özgü
ve önceden saptanmış sabit hızda ve sabit süre boyunca ilaç salıveren farmasötik şekillere, transdermal terapötik sistem (yama, flaster) adı verilir. Analjezik, nitrogliserin, nikotin, östrojen, testesteon bu grup ilaçlara örnektir.
Dikkat Edilecek Noktalar
• Uygulama öncesi hastanın alerji öyküsü sorgulanmalıdır.
• Östrojen içeren TTS göğüs dokusunda ve bel bölgesine asla uygulanmamalıdır.
• Etkisinin sürekliliğini sağlamak için her seferinde aynı saatte değiştirilmelidir
• Flaster yapıştırılan bölgenin dış ısı kaynaklarına (sıcak duş, sıcak subanyoları, sıcak su torbaları, solaryum, güneş banyosu, elektrikli battaniye
vb.) maruz kalması flasterden salınan etkin maddenin beklenenden fazla
miktarda deriden emilmesine ve kana karışmasına neden olabileceğinden kaçınılmalıdır.
İŞLEM BASAMAKLARI
Not: İşlem sırasında kullanılacak malzemelere kitap sonu Ek-1’de yer verilmiştir.
1. Eller el yıkama standardına göre yıkanır, eldiven giyilir.
2. Hazırlanan ilaç tepsisiyle hasta yanına gidilir.
3. Hasta kimlik doğrulaması yapılır.
4. Yapılacak işlem hakkında hasta/ ailesine bilgi verilir.
5. İşlem için uygun bölge seçilir ve hastaya uygun pozisyon verilir.
a. Uygulama bölgesi temiz, kuru ve tüysüz olmalıdır.
362
Transdermal İlaç Uygulama
b. Birden fazla ilaç uygulaması söz konusu ise, uygulama alanları arasında rotasyon yapılmalıdır.
c. Kullanılan bölgeler, bir hafta geçmeden tekrar kullanılmaz.
6. Uygulama bölgesi cilt bütünlüğünü bozan dermatit, döküntülü cilt reaksiyonları açısından inspeksiyon ve palpasyon ile değerlendirilir.
7. Uygulama alanında eski transdermal ilaç uygulamalarına ait kalıntı varsa temizlenir. Alanın temizlenmesinde su ve sabun kullanılır.
8. İlacın koruyucu örtüsü çıkarılır ve yapışkan bölümüne dokunmadan kenarından tutulur (Bkz. Şekil 2).
9. İlaç avuç içi ile 10 sn süre ile hafifçe bastırılarak yapıştırılır.
10. Masaj uygulanmaz.
11. TTS üzerine tarih, saat ve uygulamayı yapan kişinin parafı atılır.
12. Hastaya uygulama bölgesi ya da yakınına sıcak uygulama yapmaması
konusunda eğitim verilir.
13. Uygulamanın etki ve yan etkileri gözlenir.
14. Malzemeler kaldırılır.
15. Eller el yıkama standardına göre yıkanır.
16. İşlem kaydedilir.
Şekil 2: Transdermal İlaç Uygulama
Kaynak: http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/archives/fdaDrugInfo.cfm?archiveid=49765. ( Erişim Tarihi: 22.08.2013).
363
Hemşirelik Bakım Standartları
Kaynaklar
1. İnal Ö, Alğın Yapar E. (2008). Modern Transdermal Terapötik Sistemlerin Tedavideki
Yeri. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi 37(2), s. 145- 170.
2. Lynn P, Lebon M. (2011). Skills Checklists For Taylor’ s Clinical Nursing Skills. Lippincott Williams & Wilkins, 3. Edition, USA, p. 93- 94.
3. Residual Drug in Transdermal and Related Drug Delivery Systems http://www.fda.
gov/downloads/Drugs/Guidances/UCM220796.pdf . (Erişim Tarihi: 22.08.2013).
4. Sabuncu N, Akça Ay F. (2010). Klinik Beceriler: Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakım ve Takibi. Nobel Tıp Kitabevleri, 1. Baskı, İstanbul, s. 276- 277.
5. Use of transdermal drug formulations in the elderly. /2012 http://www.ncbi.nlm.nih.
gov/pubmed/18361538. (Erişim Tarihi: 22.08.2013)
6. http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Scientific_guideline/2012/09/WC500132404.pdf. (Erişim Tarihi: 08.07.2013).
7. http://www.kappa-crt.com.tr/file/ilac_uygulama_yollari.pdf. (Erişim Tarihi: 02.07.2013)
Hazırlayan
Uzm. Hem. Seçil BEYECE İNCAZLI (Güney Genel Sekreterliği Sağ. Bak. Hiz. Koor.)
Danışman
Yrd. Doç. Dr. Elif ÜNSAL AVDAL (İKÇÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği A.D.)
364