Yeni Teknolojiler Işığında Bilgi ve Belge Yönetimi 146 Kütüphaneleri
Transkript
Yeni Teknolojiler Işığında Bilgi ve Belge Yönetimi 146 Kütüphaneleri
Kütüphaneleri hantal ve eski görünümünden *< > > #' $** $ # *> K*= % > # % +#' [**'* #< gibi meslek elem %= * % >'& $' %% % # >' # #' Türkiye’ de profesyonel bir meslek olarak <>= #% # #%* **& > $ #%% $**#< #tmeliklerle yönetiliyor % $# $ % ?<>= % <* %#% #= # % %* +' + <>= $ örgütlenememesi gibi sebepl %' =% $' % $***** #' ?<>= %**** $# %#% *% %* $ *= # $' #% <%< > **# > ## *=%# $*** ** # ' #* # %# bulunmamaya özen göstermelidirler. * %' # < $' ' % ' 146 <> +% ' $ #' görebiliyoruz. Hizmet kalitemiz teknolojiyi daha etkin ve *# $' $ > Kaliteli hizmet verebilmek için teknoloji çok önemli. *= %** >' içi * $* >' $% ' % belki de. ] $ $= $# #%# $ $ <> *>+ %' #' <* #%# # %#%çilere ' çin hala meslek kanunumuz yok ,hala % ***' ' > +** *+ + *** # * * $+ + #<% # Öncelikle, kütüphanecilik (belge bilgi yönetimi) bölümlerinin, ?<>= (TKD) ve Q% { ?<>= Q{? $ meslek derneklerinin mücadele % ** $ $' <>= # Biz de bir yandan bu mücadeleyi sürdürmeliyiz. X ' #< $ # <* <>= % $ $ $ %>< *** $* $ *= >' 147 + * % %' gerekmektir. % $ ' ' insanlara ' ' '^ $ ** olarak anlatmak daha da zordur. Kütüphanecilik <>%'& % >' >' $ ³øQVDQÕ VHYPH\HQ KLo kimse kütüphanecilik yapamaz!” “Bilgi güç demektir” o halde güç bizde. $* = * * <>= $** $= > ?<> <>= > + $* % #* 148 OkutANA NE MUTLU: <;T<!;`6`{6<+8<OKUMA 6&!;6&&0!!&; ;;<6<+<';<+6<+ * qP 54 Özet * +& * #$#* # ' **& +=** + $# ' + %% $* % '= *%* $ %**# + { #<% # % * '% # $# $' > ' * # < + % # % > *# *#' $# # + 54 P%$* Q%% E U-Posta: [email protected] 149 $ + % # + # $# >= % #= $ ** ?** $* $ +# * $ * # #$ [ % # $#* $# 55 Çevresindeki tüm uy= %%&& & *& **& b.) $$ ** $ $# # $# >=& $$ #= $ ** * $ +=** # *= $# <%% **# $ $* +=* + % % *# %& $* $ + = `+$ # ' # $ $* +& % #% O *** bir zaman dilimidir. & $ <* ++% + + $* * # %=& % '> *% * # * $$ $# & '> #*& $ > % % # = % $***= & > % '> 55 U% ?& q> [< ]# /<( Dergisi& ! { !OO& % 150 %= + # '>% %+& + # gözlemlemelerini beraberinde getirir 56. $#* & !L #'# % + önemli etkinliklerden biri halindedir. Bunu %#$ # $ $#* # ># $#& $ *#' = # $# +=* # + $davrana= % U$ % % > + # $ # $# +=* + *& % $# $#% <*% # % * * * ^ çocuk ve gençlerin erken çocuk dönemlerinden itibaren *#* %& % % $% + * [=* + $# $% & +=* + $# #% % %% * $mdan +=* + $#& * * '% %# + $ 5656 q* \& ]\* {' ? <% Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 2008, s.219. 151 Bu noktada evde annelerin kitap okumaya zaman #%& $ <># # %& +=* olmada en önemli etkendir. Okul öncesi dönemde, okuma anla +=* < % ebeveyn hele ki özellikle anneler % * ++& $# +=**& '# *#* < * < > * * [=* < dönemde t %& $* * * +% $ \* +=** + ' ' %& $* * <> çocuk, okul ve ha <> + söylenebilir. Kütüphanelerin bu konuda, bireylere uygun * # %*& ' %%# '# $# *#* * # %& <>= < %+ reh$ $ < + % 57. \* =% & * +=* < % $# > ' % * ++& $# +=**& '# *#* < * < > * * [=* < %& bu onun okuma +% 57 ' [<( )!"# { ? { *$%& !OO& % 152 $ # $% + $#**& % # >' <& #* * % # * # # $ * < <> % # #& % > <> # +=*** $* ## # [=** * '% %e anne *# $#* $% +=* < ># [=** $ *# ** $ # %& ' % < hediye edilmesi küçümsenmemesi gereken bir Okuma & * $& < * <> $ #* * % % % * * '% +% +=*** ' ' $*tür yerlere götürmelidir ' %% 'ki %%# * % $ ? ** < %%# # ' <# +=** = {& * & <> kullanan bilgi *#' % + * $+ *** 153 Bunun için özellikle halk kütüphanecilerinin çevredeki anneleri bilinçlendirmeye yönelik kitap *<& & # < % = * = * *#** #<% % %%# ## *& # # <> >' + $ # $ #= * ' > % ' * * ul kütüphanelerinin bu konuda > # $' % = \* $ & * * kütüphaneleri **% + = #< $ *#' % #% + = * $ = * # !J% * <>% # #* # % $** 58 Bu konuya annelerin > *# = $ Annelere Öneriler Annenin özellikle 0- # % +=*** < % * * < <> $***#%& <> # # + $* # $ 58 9@` U*(WU'(39. ed. { {#& ? {& %$* ? %$* $, 2010, .s.213. 154 Anneler mutlaka evde ellerinde +=* * kitapla #= = < % ** q%# # < & < >& = #<% [=*** ** $ * <>% kurulm% # <> ## +% + E-<& $& $ # * <> = +=* ** + +=* < *& <>lere, * # = Kaynakça 9@` U*(WU Ö(39 { {#& ? {& %$* ? %$* *besi, 2010. ?& U% q> [< ]# Türk Fen <(Dergisi& ! { !OO& % O-77.. \& q*]\* {' ? <% Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 2008, s.218-221. '& [<( ) Kütüphane. Ankara: ? { *$%& !OO 155 &+2&2/+93 [ ^!"#>@U( {$*> <* ^!"# # #< %#% <> 1 >*%*% + q#% <>^ %#% < $# $ ' %# #& %#% %+ #<& $* entellektüel biçimde yorumlayan ve bütün *% ' % + # %# **** q#% <>& %#% * # %#% # % > $ # %#% $içimlerini seçen, derleyen, '#& %#& *# $%# %# $* # # %% $ # %#% <> # #<& %*& #*#& & $ *#& # *< * >'#& $#** %% q#% <>& %# & #& * '& % **& % $ % kütüphane ile ortak amaç, fonksiyon ve hedefleri olan sistemlerdir. Yönetici& % Tarih, q ? { ' (IRCICA) Kütüphanesi. e-posta: [email protected] 1 http://en.wikipedia.org/wiki/Digital_library (9 Haziran 2011). 156 Dünyadaki Durum * # %#% # ## % > $* ' <>= $ {=& ' %#% %= #*#$' + # %#% + %= ' +% # ## $' *#* ? ?<>%J L~~O $ + "Amerikan Memory" 2 + ** * + + * "OOO $ !OOO # %#% < =# * <> * +% < q#% <> #<% # $ +%& L~8– L~~L # % Q%% \| + =*# % L~~" # Amerikan *% %#% <> * % %# % %%# $ $* + >' ' L~~J % 'de % *** \tak Bilgi Sistemleri Komitesi’de |$ U== |$# <% $ {# # W%' *% ?<>%J $ $ # %#% + $+ # q#% <> # *** % $ # L~~ # q#% ?<> Federasyonu’nu*** * Project Gutenberg, World Digital Library, Europeana, Internet {=>& X= $ %#% <> ** $& # %#% <> * etmektedir. 2 Bk:http://memory.loc.gov/ammem/index.html (9 Haziran 2011). 157 Türkiye’deki Durum Q' %#% + % '# *** %# >' ' $ % # += #Je özellikle kültürel %' %#% % + % $' %% %*+ + %#% +$& %#% kütüphane % ' %#% <# # # % $ += { X ' Milli Kütüphane, Süleymaniye ?<>%& #' ?<>%& { ?<& ? q [ { Kütüphanesi, Konya Bölge Yazma Eser Kütüphanesi, yazma % $*** > <> %$*& { 'J $' % <> # %#% # # # + olarak zi$' * %#% <> < + %#% <% $* $= < #$' ` # = %#% <> + ' $ #= % $lirlenmesi; uygulanabilir, # <% $ **%% # % [ = * $ *#* < ***%& *#* $ < < ># +%& ' ' ve #<# ' #'& #<# > + $ %% * $ ' + < $ *#* %#$= %#% '= $ %+ # %#% #& #& & <& # +& #J %#% <> %$=' }{ W{}{ %$ 158 Resim 1 – L~O # ** }{ ?<>% #% !OO~J $ ' q# q>> $% = >' &+2&2/+9[(Q)0 $ > % <> + ]% protokollere” 3 ***$= %#% kütüphaneler, 3 ?%#* %+& %& ' #<%& \} & <# <# ***%& %%& %& $ %** # #<%& <>% % $ > $ % < *#*% # *$ & # türüne göre 300-600 dpi görüntü, master kopyalar için TIFF, kitaplar + $ %** <#% ! << O <% => % gibi hususlara dikkat etmekteyiz. 159 ' + >% $ # +< ##% $** * # %#% <>& $% % *% $* % % % Ancak klas <>' %#% <> #<$ + %#% + >#+ = }{ <>% ^ ' **% '# %#% #' **% # <% $**# > * !OO # $ %#% $# <#=& #=& '#=& *#= *= >' %*= $ %#% <> #' >#= ** ?** %#% #'$ ** %#% <> ### ' + >' & **%% % ' + $ = %#% <> + $ Resim 2 - IRCICA ?<>% U q#% q W$J# $** `' * + %#% <> %& % *#* $ %% ** + !OO 160 # +% }{ W{}{ # $ %#% <> +% $ }{ W{}{ ile ' =#' > $% %' %#%% %%& *= =%' %**% #& % # > *% *%* azami dikkat gösterilme% > {='& # bilgi teknolojilerini kütüphanecilik hizmetleriyle bir araya & %#%' $ #< $ $+ * %#$ + ' +$ %#% <>ne %%' ** # '#$' W{}{J %% %^ > **% %#% % > $#% # %#% <> % & ' %#% <> % # *#* % + % #<= $ % #$' q#% % %***& # $$# & *& + & % # $ <>= $ # W{}{& $* ' + $ *= % $ $ $ **% %#% <>'& #$' W{}{ %#% <> %%miz, materyallerin $ ' ## %* +' % ' {= W{}{J '& %#% <> #= #% %#% % ##% + #' #<% ** # W{}{ q#% 161 Resim 3 - }{ W$ q#% ?<> U q#% ?<>%& %#% % * ++ $ <> *%% $* %# $ **** # FARAB %#% <>% %& *#*=* >#+ $# % % W{}{ %#% <> #' %#% ***%& #<%& $* %%& #*%& #%& $ *% ' %% $* # $ $ <** # *< # #% W{}{ %#% <>% $% <& '& $ % # %#% %= + = %= %#% % *** $ #' %% q#% % W{}{ %#% <>% *** # felsefesi n $ <> $ + #< ' ! * + W{}{J # ' +& %**=* 162 < %#% # *%& #< %#% $ güncellemelerinin kolayca ve >' #<$% $' < %%# %#% <> **$% $ #<$% &+2&2/+9^(" q#% %#* %%%' > *** % + * $ %#% <> %% #<% }{ W{}{ %#% <>% #' $ = ** #% <% %**=* $ >' ternet #<% **** * %% #= ' ' #<% ' =#= = uzman teknik personel kadrosu kuruldu. Bunlara ilaveten %#% <> <% #<=& %#% sürecini yönetecek uzman kütüphaneciler ile desteklenerek = }{ W{}{J #= < #=%& <>=& #' *'& $ < # $ % % < %% % % W{}{& %% #<%# # % *#*** ># $ < * > **%* %% #<% % $#% $ $& $ $ $ ## %**=*%* ' üç %**=* * <& < #= $%# q{ %=> * %**=* $ $ $ {#= $ % $ $ $ +& $ içlerindek $ ' L X$ >' % ' % q% % >' +% %$% + $ # < < % <# + > # ve daha yüksek kapasiteye sahip SATA 163 % *& $ <# + > #% >' %>< q{q % => q{{ % }{ L *& > #% performans için SAS disklerin kurulumunda, RAID 5 olarak #< { #& % # %% #< *<& *#* $ # > %**=* % > # % ' # W$J #<% %% ' #% % #% >' %>< $ #< ***% # q% + *< * q * \*** %% ' %%& # * %% *#* \ +% ** % < = ** > *# % >$ &+2&2/+9[^(^,) W{}{ < #' # % % * $=% & % $ #' #' %= < #=%& <>=& #' *'& örevliler * * %#% # = % & %# ***& #<$& < % # < < *= # #<$ IRCICA FAR{ %#% ?<>' %= * 6D\ÕVDOODúWÕUÕODFDN HVHUOHULQ VHoLPL YH NROHNVL\RQ ROXúWXUPD q#% ' % ** entellektüel $ %+ q#%=' % %#& ** $' $* 164 çok önemlidir. Bu konudaki tutumumuzu kütüphanemizin amaç ve hedefleri ile genelde telif ve entellektüel mülkiyet > #%% $ q#%=' % *# * %' % # > % * %= <> + ' + ' ## Resim 4 – q#% ?<> + ## %+ ma# *%* ' ' # > $ >** ** 2. 6HoLOHQ PDWHU\DOOHULQ WDQÕPODQPDVÕ YH WDUDQPDVÕ ' %#% ' $ ?<>' %#% %= >+$ % # * > +' $* # ? <%' % $= %& %#% + %*** + # * % %& %#%= # & <>' %#% < % > %& #= %#% ****' 165 = %& %#% %+ ****' > # % $'= > # > '# $ %+ % $ %$< # => Resim 5 – W$ #' ?<># # $ # = ' #* > % < #< %# %% q#% <>' + %+ $% % ' # #=' $% * OO–OO < % %#% W{}{ %#% <>' * + $ malzeme türü göze +< <& % ##& >& <% # # #' # ' q & %% # # $ > %#% %# > 166 3. Taranan görüntülerin kontrolü ve düzeltmelerin )$5$%ø J|UQW NRQWURO \D]ÕOÕPÕ NXOODQÕODUDN G]HOWLOPHVL Tarama sürecinde bozuk olarak çekilen görüntülerin otomatik %< '%& $' # #<%& çevrilmesi, döndürülmesi, kesme ve filtrelemesi, sayfa sayfa & %# % $ $* #< Resim 6 - W$ + # # >' %**% + $ ' #< = %# temizlenmektedir. 2&5 LúOHPOHUL YH IRUPDWODUÕQ ROXúWXUXOPDVÕ Düz #=' =# +' <# %**=* > % $%# $* ' #' % $ > $% + 167 \} + { #'' U %#% % \}& <& *& =& < $ < ***% #< Resim 7 - ? ' # $ < ** $ %# *% 6D\ÕVDO DQD NRS\DQÕQ PDVWHU YH GRFV NODV|UOHULQLQ ROXúWXUXOPDVÕYHJYHQOL÷HDOÕQPDVÕ > $ %#% % %& =%& $ <# ***& $* = $ # *& > $ < $ %#% <> %% % $ # $ %*ucuya #% #< q#% % =% % %# %& %#% % > % # ** $+ % & $= #< & içindekiler & % #< & $ ## $& %#% <# %< %& çözülen ve çözülemeyen sorunlar görülebilmektedir. 168 6D\IDODUÕQQXPDUDODQGÕUÕOPDVÕYHNRQWURO * #'' ] %#% % # %# * $ $ % + #< %# * * 7. Materyallerin üstverilerinin girilmesi ve KD]ÕUODQPDVÕ ' %#% % Dub % # *= + %#& & + % $ + ' #< 6D\ÕVDO QHVQHOHULQ ZHE D\DUODUÕQÕQ \DSÕODUDN ZHEGH \D\ÕPODQPDVÕ ' %#% %# %#a #<$%& > %< # $ %# %$%& # <*= > '%& %#% % $ ** ***% %#% % *= + %** >' > =# # #< )DUDEL 6D\ÕVDO .WSKDQHVL¶QLQ ZHEGH VDQDO NXOODQÕFÕ WDOHSOHULQLQ HQ VW G]H\GH NDUúÕODQPDVÕ LoLQ \HQL DQOD\ÕúODUÕQ JHOLúWLULOPHVL W{}{ %#% <> #''& %#% 169 Resim 8 - IRCICA Farabi q#% ?<> *= =%' %% # # $ $ %** #' <>' > + %= + # }{ W{}{ $ #'' %#% kütüph >'' *#*=*' $**** %& * %# $ % #% $+ <& & # $** W{}{J # <% >> $ % q#% %#**' tamamen ücretsiz bir # <% ++ *= >' %**** %#% %># <>' # >% > * $ ?<>' < $' %#% %haya % >& ' ># ' $ %$< = % >> $ % * %% % *#*=* $%# indirilmesi enge {= %#% <>= % $ % %#% <> 170 *= %#% %# ** % Resim 9 - { #< $ sayfala # +' * ' %#% = <>% **$ $ ' % % +' # % +=& +% #den devam edebilecektir. W{}{J %#% %#' *=' #% %**$' $ % " LOO % >> $ % ++ %>$' W{}{J # % + %#% ' + #<# ' LOJ* $ % % % % % #<$ %# q#% <>' ' $ & % + % %% + #<$% 171 Resim 10 - W$ U %#% %+ $** q+ $%& * = >' %** < $ bölümü ekranda görünmektedir. \*#*=* %#% %** % $ #'' $% # $ % aramada okuyucular herhangi bir kelime veya terim kullanarak %#% % #$ >> $ #' #' # # $ *& **%* % # #' # ** $% W{}{J '% $ %#% <>izde depolanan bütün $ % *# # %+ W{}{ $J %*+ % W{}{J $ $ <> < %#% % ' +# imkân v $ $ $ %#& # <* %+ % { +*$*** # $ '& +& % ## + % *#*=*' bilgilendirilmektedir. 172 Resim 11 – * $ # ' #* ** $ q % % ]W< #'% # + < %# + ?<>' ]W{}{J# % koleksiyonlar, öneriler, temalar ve popüler medyalar *= % # <>' % # ?*=' + %+' %# % # ihi çerçevesindeki ## * \% & #& * ' ** %^ \% ^ & #& \ *& {%# { seyahatnameleri; Kur’an- ?& >& > $ %# *** *#*=* $* %#% % * * % ] $' #& #' * ' % *#*=* % # *% > %' % < * %% #< <> $ 173 Resim 12 – W{}{ = *% *> +% *%* #= U % = + < metnini orijinal dilinde ya da tercüme olarak okum %# ** <> % % % *% > ]< $ % * % $ > +% + * << medyalar listelenmektedir. * >& #< # %= %= $>%' }{ W{}{ %#% <> %% ' $* %> += + # %= % #*' 174 +!<[<96$;&%;& “INFORMATION BROKER” `6%!30<+6;!'+;< Hayri Yavuz* 59 Bilgi ve Belge Yönetimi literatüründedünyada $* ] $ $* +& ' + $ $^ <%# <> * $ >' * verdikleri >' % ' ++ ## $ `=< Q%%J ] # $ %+ % *%& $* ##= % $ {= + # & $ $ %% %#=*%* +& $** ]= % J & #* <>= '+' $ %% $= ret edilmekte ve <>= % % ' $ %% üstlendiklerini; insanlarla insanlar ve insanlarla bilgi # % $ ** 59 P`< % www.hiperlink.com.tr 175 ** $ #& $ ]$ %% $ >#= $ %>$ % # $ >#= $ + $ % ]= #< ]q% %'= #< + $ = # + *%*' {= #< +* <>= #< + *= * = % & $* >' 60 ** * $ $ ' $* + ilk yapanlardan firmalardan biri olan Hiperlink, Bilgi ve Belge Yön # # <%< $ **** `<& $* # # ** + > % *& = & % + + * + $ üretir, k<> $ * `< # *' %*# $% $** $ #& *= $*** =# **** & **** $ *# + & >' $ # % '# *& #<% $* ** <% $* # $ ** # hedeflemektedir. ** ] ?% #* { ++ http://eprints.rclis.org/bitstream/10760/9466/1/BilgiYonetimi.pdf LO `' !OLL 176 # q bölümü, # ## <& DVD ve $ # #*+ #* ** $# % #< % $ % * + ## % #< ** Hiperlink yeni kurulacak kütüphane, bilgi '& ' için gerekli olan otomasyon %%& & $# + + %# >' >' > % <>& $ ' * ?*** $* ** # '% =% #< Profesyonel kütüphanecilik deneyimine sahip '& $#% **% > <& $ # >#+ % **% **%% <> % *#* olarak, kaynaklar MARC21, MARCxml, Dublin Core, %& $ # | % %% ++% % & 177 $& $ < $ `' $ölümüyle, {*< % <% +& <>& $ '& dokümantasyon merkezleri ile ilgili konularda uzman <% + < >' W'& + #lere uygun olarak Kütüphane, Dokümantasyon, Bilgi Merkezi gibi ** $ # %# %% %& **%% % *#* %% %& ** <>% + '# +% $ * hizmetleri vermektedir. #= i + #< `<& %## %#& #' > * + $ <# %>< + * ## *#*=* $***# devam etmektedir. Q' '& % ## * $# $ %** >#= $# $ # % + +$ % ' !OO # $ % ## < #<# $ Hiperkitap e-?< $ ise, a%#& $ %& = & { # `' ?# U 178 + =#& `< + + p veri$ # \ ?<>% * $ *** `<< % #* $ # + Özellikleri: 9 ?<>= #'= # +% 9 !OLO # OJan fazla üniversite kütüphanesi 9 2011 # $ "OOJ # kaynak 9 MARC 21 % # 9 {{ |{ % #+ 9 & # *' 9 Q# < ** # -library) 9 $ ! *#* 9 Türkçe literatüre u*%% % 9 + #* + <% 9 > ++% ##=& #' *= *#** %$ 179 ! * $ * `<< * ^ askeri bilimler, astronomi ve uzay, bilgisayar, çevre $& $#& & %& & %& <% & '& +& ' %& >**& #& #& kütüphanecilik, matematik ve istatistik, medya ve & %& >% & ' +& '& < **%% & %%#& %<& %#> *'& $#& > < # " %# W q U% ?** <% *$ +' `<< $ # #< *& =# #= %# $ *#* `<< $ <>' **$& %' %# $& ' <# $ % %+ #$ + $ *= >%$ **' gerekmektedir. 180 `<<J <>' **$ + >%$' #< ' + $' ' kaydet' <& $* < ' ' ' %' # %#= %' %' %= %' ' kütüphane görevini üstlenecektir. “Kendi Kütüphanem” *#*% ' ki % * { %% + önemlidir `<< = *** < ' '* * % % < $ % >n *= >%$ % * $ + ]{ $ açmak yeterlidir. Bu tür hizmetleri vermek için gereken tecrübe için ' % ]$ ” # %+ % % * * öncülük yapan Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge J q = $* $ %+ % $** * % $ilgi % >' < & + $ # + $ % % icari ortamda %#= ** % #<=& >' % $=& li %* $#* *%* = $% + 181 $ # ngilizce söylemiyle “information brokerage” olarak $* # & `<J = > ' * # { $ + #** $* %# ve uzman kütüphanecilere sahip olama# *** destek verebilecek bu tür firmalar ile Bilgi ve Belge > = 182 WEB 2.0, WEB 3.0 ve KÜTÜPHANELER: +&+%6&!;6&& ;<+<<$`+= * q Özet & # $ + beraberinde getirmektedir. Özellikle Bilgi ve Belge & # $ # $ #= +& $# $# #+& %#% + %>< $ # $ * # * # $ $#* & $ $ # + $ !O *#* # +%& = # = # ** % *= ' + %# $ $ # >' '% # + ?<>& + + $ %$* Q%% E U-Posta: [email protected] 183 *= #' $* + *#* % $* $ # >'# $ # * 61. Web 3.0 ise semantik web olarak da ifade q $ $ $ +%#& #<# '# $ %*** $ nolojilerinin # lmektedir. Semantik web terimi, #<# ' $ <%# %= *#% %*=* $ olarak görülebilir. 62 * # *& $ye > >'& > * > # # % # $ *= %* % $ $ #= * + $* <*+ # $ !L #'# + +& # $[ , #'#' # # % * # $ & $ !O& $ O + * # > $= $ 61 ] & q%# { ?<> X=” Türk !"#,, 23, (4), 2009, s. 744. 62 > X+% ]q $ $ O U {+ ?* <( (@, .2, (4), 2011, s.5. 184 sonuç <# program olarak ö sonunda üst amaç gerç =# $ '<#m yolu kullanan bir ö < $ *& ö<# kendi $ % % il, ö mesleki sonuç % 63 #% $ & # * $ * + <> % *#* ' $ $ <> + % % <> #= %%#* çok önemlidir. Web 2.0 ve Kütüphaneler Facebook, MySpace, Flickr, YouTube, Twitter $ % # ' <# & $ $ !O = = %#J # # dijital göçmenler # *= *$* + * $* + $ + >% >'< %**$ ** 64. X' $# ' # ' # %%& $ %#= ' 63 `* Q% ] ` %<(, 185, 2010, s. 131. 64 ]Information Services and Web 2.0: New Challenges and Opportunitie”s { | %& Electronic Library: International Scientific Conference, Belgrade, September 25th-28th, 2008. Proceedings(pp. 237249).Belgrade: Ministry of Culture and Ministry of Science, 2008. 185 %>< + %# $* =%' >% + $** 65. $ LO & *=# <% an, web + # ' # $ #<^ web !O *= ** $ #<# +X' $& & }qq& etiketleme vb. $ !O + > + * %# > *= #< #*& < + $ %#% + > %>< ** ' % # <> # ++% W=$ ' *= seslenmeleri, kendi hizmetlerini ve *= *< ** + $ ` # # % $%# #* ' <> +%& % <>=& %%# $* >' # $% $ ** # *#*& *=-<>= % = * $* + $ > # + # =% <> bilgi # * >' # %# *= * ] <># '*# {= # 65 Arif Altun. $ )` U* , { { #=& !OO"& % L! 186 '%#& # J $ $* ** Bu yeni dünyadakütüphanenin var olabilmesi için, *= $**** $ <+% % *** + % kütüphanecilerin yeni teknolojileri iyi bilmeleri gerekmektedir. * %#% % #= { # =$# $ bilgisayar/=< * #'$= $& $* #< ' + $& =$ $ #%% # U $ % #+ # = #' $ 66. Kütüphaneci bunlardan, mobil >$%'% + hizmetlerini dijital yerlilere ve dijital göçmenlere ' Web 3.0 ve Kütüphaneler ? + #' <+ $=' %#% $ O % ># $= $ + X' $ % =* $# %* %** $ anlayamazlar. 67 * #< $ % % 66 ]?<> % '> #_I. 8OXVODUDUDVÕ%LOJL+L]PHWOHUL6HPSR]\XPXøOHWLúLP-0D\ÕV øVWDQEXO%LOGLULOHUs. 353- ## >' {# Q% Q ?# %$* ?<>= %$* *$%& !OO 67 * ' ]q $ # U ) Nezihi Aykut (& X q#' & %$*& U Kitaplar, 2011.s. 331-336. 187 ola $#$=' & %$ % * Yeni teknolojiler ve sosyal medya ile z-kitap & %# % ' < >#' %& $ O #< zoru**** $$ [ + # % $# ' = *%& $# $* >$ üstlenmesi beklenen kütüphanecilerin ve bilgi *' $ O + >$ beklenmektedir. `+ <>%' $ 3.0, ilgili yeni teknolojilerle yeni nesil e- $# + #= $ %#% ***= ' $ %% = > % + %#$= ibi görünmektedir. Bu sayede e- %+ +& gereksinimler ve görevler yeniden sorgulanmaya $#= 68. * # <> # '% += <% & bu konuda kütüphanecileri hizmetiçi $& %%# <# platformla <> % % web 3.0 için gerekli tüm a #< * % 68 q ]$J UIETC 2008 Proceedings, http://ietc2008.home.anadolu.edu.tr/ietc2008.html 188 için >' < #= Bu konuda STKlara, BBY Bölümlerine ve % = $# X= <> % %#%& = $* $' >'#' Kaynakça Altun,Arif.$ ) ` U* , Ankar { #=& !OO" X+%& > ]q $ $ O U {+ ?* <( (@X .2, (4), 2011.& q ]$J UIETC 2008 Proceedings, http://ietc2008.home.anadolu.edu.tr/ietc2008.html ] & q%# { ?<> X= !"#,, 23, (4), 2009. & ]Information Services and Web 2.0: New Challenges and Opportunitie”s. In Alexandra Vraneš & | %& Electronic Library: International Scientific Conference, Belgrade, September 25th-28th, 2008. Proceedings(pp. 237-249).Belgrade: Ministry of Culture and Ministry of Science, 2008. Tonta, . “?<> % '> #_ I. Uluslararas 9@ 0*( ^("*U(U3 (X g\-g| % g]]|X WU 597s. 353-366 ## >' {# Q% Q ?# %$* ?<>= %$* *$%& !OO Q%& `*] ` %<(, 185, 2010. 189 &+2&2!0;<^8< +!<[<!0;<6<+< 6!+/&>$>6%^& ?% [ {+ & %= }%=> `%# ** { % > q ? { ' }{& ' q#J $** **%% $ **** ?*** + L~O # $ }{ ?<>% % % + & > %#* > % # *#* +& <# ** % # $ !OO~ # ' q# [ ?% $% >' }{ ?<>% $##< ek ülkemizin en <> $% ** + # %#* [ ?% # $#= +' # # ' q# <% +& # $>+ $** ]q>> $% bünyesine ' $*** [ %*+ ' q# q>> $% !OO # #< $ ]?<> * ' }{J# * $ ]q>> ] $ $ $ \% e silah deposu olarak * ?<> = $ bu mekan zaman zaman sergi, konferans vs kültürel etkinlikler 190 + * %%# + + $ !OO # tama }& %& %# % ' seçiminde de büyük titizlik gösterilerek her yönüyle içinde $**** > # $ <> # +% + > ' L #% !OO~J düzenlenen törenle de Silahh $% <> >' + Resim 1 – ' q# q>> $% L #% !OO~J ' }{ ?<>% = >' # $ >& %& $# $ %# s>< }{ ?<>% % ' + * ' $ < + mimarisi ve süslemeleriyle dikkat çeken Avrupa ve {J > <> #= $ #<# 191 sahiptir. Silahhane’den Kütü<>J# + >' % <% +% <> $+' # Resim 2 - q>> ?<># = >' veren IRCICA Kütüphanesi. L~ # %%#* $ ' q# [ ?% $% }{ ?<>%J $%# < #<% + + # # $ * * +# # $ # #$= *' + * + ]}{ Kütüphanesi Bilgisayar Sistemi” (ILIS) idi ve ülkemizdeki ilk <> < *#*% %#$= Q% <> +* $ $%# < * L~~OJ # $ #%# }{ ?<>%J L~J $ $lgisayar *#* + $* $# L~ # %$* Q%% ?<>= ]?<> 192 %# #* ** % ' * % ' $%# < * <> }{J# '< *#*# = >0/+/&<!;`6`{^ + # $#*** `W %% + ] % W% ] `> W *=# $ > meydana gelen UHF& # ## >' %% vermektedir. }W % '= ]} W *=# = % + “}# W% $* % <>= $* % + + =' * % $ % <>= * *%* $' %#* Kütüphanelerde güvenlik sistemleri genelde # + ' $ % <> $ ' + %# <> %% $** W % # $ # $* %% %= teryallerin <> '%' +% + <& % # $ %' > <> +% ' % ödünçten dönen materyallere güvenlik sinyalleri tekrar # # $ * % <> %# < %# 193 %# < > ** $ <> #' $ <+% * `W }W teknolojisi ile güvenlik sistemi ile otomasyon < $& $ > + * $ %#% <> >#+ *#* > #<$& > > $ hale gelmektedir. UHF RFID teknolojisinde güvenlik sistemi sa= < + ' ?% $ %***' & & '& #& % %* ><% =< $= $ $ # + * %% <> > *& > >' v $ + % Q' = *#*% % }{ Kütüphanesi’nde görmekteyiz. IRCICA UHF RFID KÜTÜPHANE UYGULAMASI }{ ?<>%J `W $ }W <> *#*% *%* + !OO #an $* # q% $ *< <> $ * * > % % % # $ -ge +% $** { > $ % > [ % ' %$<& %*+ +' # [ > % <>= $%# <= $ * q*+ + '& * sistemlere göre ciddi avan $ *#* # + * %% ' %= < & <> > > # $% 194 ?<> %% $ *%* $ = $ %= }{ Kütüphanesi’ndeki uygulamada ise kitap, dergi vs. materyallerin tüm hareketleri kontrol edilmekte ve okuyucu ile ?< & % & + & + %#% < & #% # $ # *& > *#*=* ' > # *_ ?% $ > # $ ?<> {$*> <* $* + = ]g= <> ## *= ' `W }W % =& }{ ?<>& { %# J # *#* ** + { +' # =' % $* *#*# ' <> $% #= %'# # ]X ' ' $* * # # {$*> # X+ % $ = #<' '& ' }{ ?<>%J $+ <> *#* > # ** # <> `W }W *#* !OO # % # $ *<& >' + # {# $# + %*+ }{ ?<>%Jki *#* #<$ $ ' # Materyallerin etiketlenmesi, yerlerinin belirlenmesi, >' $ $**$%& %# % #<$%& <># -+ > izlenmesi, il%& %%& + #<$%& $ $* % <%& < % % q# $ $* & <& & 195 #$%& >& & % $n kütüphane materyalleri için IRCICA Kütüphanesi UHF RFID sistemi ' #< * *#*& <>' +* * $ %% > % $ #<# %>< ?<> * %% + + *<& > <> %% < *** IRCICA Kütüphanesi’ndeki uygulamada ise, IRCICA ?<>% = >#+ $ sistemi kendine göre tas \# + ]}{ ?<>%& { %# +' < <> $ %+ `W }W % * # * + + }{ ?<>% $+ $ = & # $* + % % % > % %+ ' # * %< % *#* %% #<% $ $ #= $ > **** X #' <>= $%# *' $ +% # + q% UHF RFID’yi tercih etmelerinin nedenini ise, kendi içinde $& # + #<%#& % evini < + <%# **% & # = %% %% * + `W }W %& >>' * $ %% $' yüksek ma# %% = $%*'& *' %%& * #& #% %# %%& + ' %# $% %& # >' rilmesine ve kütüphanelerdeki 196 < # '% % # %& %= < + $ # + %# # +' %* }{ ?<>%J >#+ *#* $ $ otomasyo %% $ # $ %% ' % *#* >#+ % %## & $ #& kirlenme sonucunda fiziksel zarar görmeleri durumunda * + %lara neden olabilmektedir. UHF }W %% % # '* %# & %# $ *#* ' +& # + *% % %$< ' & # # #tirilen $ # % $ %*=* $**$ }{ ?<>% `W }W < < LO $ $** 1- Etiketleme, 2- Etiket Kontrol, 3- & 4- Bulma, 5- & 6- q#& 7- \*#*=* ?#& 8- X ?<%& 9- & 10- }< U <# > + # # # $* $ $'' # = % $** * $ *%* $z bilgi vermek istiyorum. 1)Etiketleme Bölümü: }{ ?<>%J $%# < BLISS #' * * < {} # 197 * }W % #< ?<& % ## % #n bibliyografik bilgileri tek $ > }W ' #' Materyallere ait gerekli MARC bilgilerini çekilerek, RFID +< #'& * + $ #& <> ## * $ % }{ ?<>%J }W *#*% >' takip edilmektedir. Resim 3 - RFID manyetik etiketine kütüphane materyaline ait bütün bilgiler # + + #' #< $** $= = $ # % $ %* $**r. }W <> # % # $% # # * #% q& <& $% %& # # ## % < + *#* #< }{ Kü<>J% # % # $# # #% => % & *% & > # * *% < % # $%$ ** # # % # 198 $% #< 2)Etiket Kontrol Bölümü: * $ ' + U *& '& + # + %# $** + + # * }W %%# U% & % *%& $& *< % $ U $ # $ '& * + # #< # ** # # + }W yaz< +< #' *# # % % *% #= *$= #' #= > +<& > % ** * # #<% > # = ' Yine de # #<# +% % $ $ % $ #< Resim 4 - El terminali, UHF RFID sisteminde etiket kontrolünden raf %# > * 199 $* $ <> için, yani ödünç verme- #< $%# ' + * #'& <> ]|qq }W + #< uyarla% + ?<> #'= }{ + + < $ { + % # #'= <> + #$ * + > okuyucu kodlama istasyonu olarak tabir edilen bölümede < * *#*=*# > = <> **% <> #= *#*=* + # $ # += <> = ? ** *#*=** + = # # istasyonda okutulup RFID etiketi etkisiz hale getirilir. Böylece + + * X <% + $ %* ' W + # < + # X # #< + ' }W $%# ]* * < # $ + #< % $ < ?<> + # + #< # % < %% # * < %% $ ># $ # %%& < 4-" *' > ' %>< Hata #<& > # = ' % %% % !O = > <# $** + $ \*#*=** # # %%#* etmek % % # % #< }W > < <% ' $* # }W 200 $%# < }W %% %#% # $ + # + #<$ $& > #% # = %## q% *#*=* % + *#* %= # % # }{ ?<>%J *#* % *#*=* mutlaka talep edilmektedir. 4) Bulma Bölümü: Yerinde bulunamayan, aranan bir eserin yerini tesbit eden, bulan modüldür. Normal olarak bir materyal yerinde $**' % # + # *#*=* % % W $' # # $ mekanlarda yer alabilmektedir. Böyle durumlarda söz konusu # $* % W }W %% $* #' + % $ + # * Resim 5 – $**# $ $ $ J%* terminaline girilinc $ #% # $# 201 { $* # #< {= # & $ *% # #= $ % %+ #= % $$# $ + { $* %+ $ } % { # #+ ]$$ %% # $***= > $ ]$$ *#% #= # % % * * < }W $%# ' takip edilebilmektedir. " * : * #' # # + $**# materyal #= * ' + $* $ < }W $%# ' < } # # # $* +& = $+ bitimindeki RFID etketl # % # % $*** # < olarak görünür ve listelenebilir. Materyaller listenirken her bir # # materyal için el terminalinden “bib” sesi X% # # # $$# bilgileride ekranda görüntülenebilinir. Bu bölüm için yeni bir #<$ $ + # $ %+ $** %*=* > # #%# # # % %< * # % % olur. 202 q# q# ' + *< < }W $%# ' < q# & <> % # !O-100 cm’lik bir mesafeden **% #< %# #<$ $& $ %# #erden de $ q# #<= % # # $ q $**% $ # $ *%& % *%& }W *& ***& %% ilgili raftaki # %#% %# $ U }W % % q# $ % #<$ $ $ $ # >= $' #<$ {# ' ' %# =% $ %# #<= $ %= < # & # # %#$=' $ ><% %*=** $ $' W ' + %# *#*= ' & >#= & % %# + %*= *# %#= % }W $ |qq $ % %# %*+ # +. Raflarda olan-olmayan eserler, +& $ = %# #< % ***& = % + %# < *$ ?%= $* #' * <> + $ %da % $** % !O – LOO = % $ % **$ \* < $ $%# < %# < < % % <> %# sonuç list% >'$ 203 Resim 6 - El terminali ile arama-$*& %# % % %*+ + < !O LOO = % #< gerekmektedir. q# %*+ > # & & =& #<& # % * < $ * < > ## <%#= # $ $& $ & % & #' & < # ## $ >> $ ' $ # = %# & & = & % * $ % #& + # % # <> # % > materyaller varsa görülebilmesi de mümkündür. \*#*=* ?# : * $ <> %% $** $%# ' + %# 204 birlikte okuma-yazma istasyonu, okuyucu, personel ve '#+ $** & okuma, yazma, temizleme, bilgileri görüntüleme ve arama $** Resim 7 – Yeni gelen okuyucular sisteme kaydedildikten sonra <> # Resim 8 – ?<> # *#*=*# %% *#*=*#* % %r. {= <># $ # >%*% ' %& *#**& %& ***& + & $ < Bu <% =& %= *#*=* + & <% '#+ + #< ?# %% <># #=& $ $** *#*=*& <% # 205 '#+ <># %%= X % # '# #< + %%# %' #=& <> <% + % %& *#*=* > % % <>' *& + # # <% $ }{ ' $ <>% ** + *#*=* # { $ % <>% + $* #$ \* % # $ =& <% $ %% * $ Q% ** # ' ]<> # +$ * #' okuyuculara bireysel veya toplu olarak mesaj ve mail $** X ?<%: X <% *#*=*& & %% }W $+ + q%& <# # * =>' $* $ sevk ve #' * Sistem <> - + $ $ X <% % $ <% $ [ % < %= < + % % $ ** %% +`$* `W }W <%& < -" + $ $# 206 > * ?<> + }W <% <># ' veya izinsiz olarak giren+ # # %% # #' *# & # ' < Resim 9 – U% $ <% $ ` # > *#*=* <> + < * < > -%'& '-izinsiz > # Resim 10 - X ?<% <* > *#*=* hangi # ' <># -+ #< # ?# #< > <># >' & ya da çay-%* + % %$< $# % ]* $ ?#%' <># ]%' olarak gösterilmektedir. 207 % & > # # < $ üzere ihtiyaç duyulan konudalardaki bilgilere *$ * # % < + ~ * $ $ ' + *< ]< ]<> + $ * * $ '% X <% #< # minalinde ** < %# * *#*=* Resim 11 - W< + *#*=* [ %# # ' >'# {# %# < >' # * 208 }W $%# % $* > *#*=** > # + #< % $ *$ ?<> + < # ' # >'# # {# <& # %# $ $ > < < & # *#%' >' + $ * # > ' #<% < >' Böylece o materyalin zaman içerisinde * % $ + <> + *& % + # *#*=* > *#*=**& > # * > $ edilmektedir. LO}< : * $ <> # ' $ + #& %% $ # $ $ ' *#*=* %#% ** & ' > < < + % > # < $ }{ ?<>%J < $ > %' ' ><% + < $ }< ># $ gibi, belirli bir konu veya zaman + % ## <%#= $% 209 Resim 12 - }< % #< $ > + < %*=* $ $**% O < " % & ! $ # # *** $ %# <* görülmektedir. UHF RFID kütüphane sistemleri konusunda ülkemizde birçok kütüph *#* + # #< #' }{ ?<>% # =$ $* * + #< %# <> $' tavsiyelerde bulunmak istediler. Bu önerilerini de aktarmakta y #* =& > <> >#+ # $ ` <> <# ** $& + + $ * * > *** $+ *** dikkate ala >#+ *#* # %< etmesi çok önemlidir. Sistemleri incelerken kendi bünyelerine *#* *< #*#= < $* * #& =$ *< – * W > 210 > + + #< * =% < + % = $ % * > # %' $ {% ' ** %' ***& # $ #% % %$< = ** *& %' >+ > * = # > mlerde ' # $ %' > # # & # {% + $+ <> $ '& < #$ %$< # > ' $ IRCICA Kütüphanesi’ndeki `W }W *#* < #' > # < & $ teknik sorulara ise cevap vermek istemedi kurum yetkilileri. '* ' ' * $* * #' $ $ > + $%# *' % > * = $ [ = + $ **= * ' % # $* $ # gerekmektedir. }{ ?<>%J $ *#* # $ = ' <> ## *# $% & %% > $ $ >% ?<> {$*> <*J diyorum. 211