İzleme İle İlgili Mevzuat ve İzleme Programları

Transkript

İZLEME İLE İLGİLİ ULUSAL MEVZUAT
VE İZLEME PROGRAMLARI
Nermin ANUL
Şube Müdür V.
08 Aralık 2014
1
SUNUM İÇERİĞİ

SU KALİTESİ İZLEME İLE İLGİLİ ULUSAL MEVZUAT

YÜZEYSULAR VE YERALTI SULARININ İZLENMESİNE DAİR
YÖNETMELİK

SU KÜTLESİ VE TİPLERİNİN BELİRLENMESİ

RİSK ANALİZİ

İZLEME TÜRLERİ

İZLEME NOKTALARININ BELİRLENMESİ

HAVZA İZLEME PROGRAMLARI

ULUSAL İZLEME AĞI
2
ULUSAL MEVZUAT- KANUNLAR
• 2872 Çevre Kanunu
• 639 Sayılı GTHB Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
• 644 Sayılı ÇŞB Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
• 645 Sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri
Hakkında KHK
• 6200 sayılı DSİ Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun 662 Sayılı KHK)
3
ULUSAL MEVZUAT- YÖNETMELİK VE TEBLİĞLER
Mevzuatın Adı
Yayım Tarihi
Yayımlandığı
Resmi Gazete
1
Su Ürünleri Yönetmeliği
10/03/1995
22223
2
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
31/12/2004
25687
3
Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı
Suların Korunması Yönetmeliği
Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde
Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü
Yönetmeliği
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği
18/02/2004
25377
26/11/2005
26005
08/01/2006
26047
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Hassas
ve Az Hassas Su Alanları Tebliği
27/06/2009
27271
Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği
09/01/2006
26048
4
5
6
7
8
İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında
4
Mevzuatın Adı
9
10
11
Denizlerde Balık Çiftliklerinin
Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki
Kapalı Koy ve Körfez Alanlarının
Belirlenmesine İlişkin Tebliğ
Denizlerde Kurulan Balık Yetiştiriciliği
Tesislerinin İzlenmesine İlişkin Tebliği
Su Havzalarının Korunması ve Yönetim
Planlarının Hazırlanması Hakkında
Yönetmelik
12
Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği
13
İçme Suyu Elde Edilen ve Edilmesi
Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair
Yönetmelik
Yayım Tarihi
Yayımlandığı
Resmi Gazete
24/01/2007
26413
13/06/2009
27257
17/10/2012
28444
30/11/2012
28483
29/06/2012
28338
5
Mevzuatın Adı
Yayım Tarihi
Yayımlandığı
Resmi Gazete
Alabalık ve Sazan Türü Balıkların Yaşadığı
Suların Korunması ve İyileştirilmesi
Hakkında Yönetmelik
12/01/2014
28880
15 Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik
01/12/2004
25657
Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya
Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik
07/04/2012
28257
26/02/2014
28925
14
16
17
Durgun Yerüstü Kara İç Sularının
Ötrofikasyona Karşı Korunmasına İlişkin
Tebliğ
18 Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının
11/02/2014
İzlenmesine Dair Yönetmelik
28910
6
7
YÜZEYSEL SULAR VE YERALTI SULARININ
İZLENMESİNE DAİR YÖNETMELİK
Amaç
Ülke genelindeki bütün yüzeysel sular ve yeraltı sularının miktar,
kalite ve hidromorfolojik kalite unusurları açısından izlenmesi,
Mevcut durumunun ortaya konulması,
Suların ekosistem bütünlüğünü esas alan bir yaklaşımla izlenmesi,
İzlemede standardizasyonun ve kurumlar arası koordinasyonun
sağlanmasına yönelik esasların belirlenmesi
İzleme programlarının oluşturularak Ulusal İzleme Ağının
kurulması,
İzleme verilerinin Ulusal Su Bilgi Sistemine aktarılmasıdır.
Yönetmelik, yüzey ve yeraltı suları olmak üzere tüm kıta içi suları, kıyı-geçiş sularını ve
doğal mineralli suları kapsar.
8
YÜZEYSEL SULAR VE YERALTI SULARININ
İZLENMESİNE DAİR YÖNETMELİK
Su Kütlelerinin ve Tiplerinin Belirlenmesi
Referans Şartların Belirlenmesi
Baskı ve Etkilerin Belirlenmesi
İzleme Noktalarının Belirlenmesi
İzleme Programlarının Hazırlanması
Ulusal İzleme Ağının Oluşturulması
9
Su Kütlesi; Bir akarsu, nehir veya kanal, göl veya rezervuar, geçiş suyu veya kıyı
suyunun bir kısmı veya tamamı olan ve benzer özellikler gösteren yüzeysel
suyun yönetilebilir en küçük birimi
10
SU KÜTLESİ KATEGORİLERİ
Yapay Su Kütleleri
Kıyı Suları
Nehirler
Sulak Alan =
YAS Bağlantılı
Ekosistemler
Geçiş Suları
Göller
= haliç, delta, lagün
Yeraltı Suyu
11
12
Göl veya geçiş
suları gibi
yüzeysel suların
bir bölümü
değişik özellikleri
taşıması nedeni
ile ayrı bir su
kütlesi olarak
belirlenebilir.
13
SÇD’YE GÖRE SU KÜTLELERİNİN
BELİRLENMESİ
14
25 Havzada;
 1814 adet nehir su kütlesi,
 656 adet göl su kütlesi belirlenmiştir.
15
DEKOS Projesi kapsamında; Kıyı suları için 76 Su Yönetim Birimi
tanımlanmıştır.
16
TİPOLOJİ; Çeşitli parametrelere göre su kütlelerinin kendi
içerisinde sınıflandırılmasını sağlayan bilimsel çalışmadır.
TİP;
su
kütlelerinin
çeşitli
kriterler
kullanılarak
sınıflandırılmasıdır. Değişik biyolojik toplulukları barındıran su
kütleleri için doğru referans değerlerin belirlenmesi amacıyla
kullanılır.
17
NEHİR VE GÖL TİPOLOJİSİ KRİTERLERİ
Faktörler
Akış rejimi
Büyüklük (Drenaj Alanı)
Yağış
Eğim
Rakım
Jeoloji
Seçenekler
Mevsimsel
Sürekli
<1000 km2 (kurak alanlarda <3000
km2)
>1000 km2 (kurak alanlarda >3000
km2)
<400 mm
>400 mm
<%2
>%2
0-800 m
8-1600 m
>1600 m
Yüksek mineralizasyon
Düşük mineralizasyon
Kod
Yorum
A1
A2
İlk yaklaşım
D1
D2
Y1
Y2
E1
E2
R1
R2
R3
J1
J2
(Yalnızca sürekli akış olması halinde
kullanılır)
(Yalnızca sürekli akış olması halinde
kullanılır)
Hepsi için kullanılır
GÖL TİPOLOJİSİ KRİTERLERİ
Faktörler
Rakım
Derinlik
Yüzey alanı
Jeoloji
Seçenekler
0-800 m
800-1600 m
> 1600 m
<5m
>5m
Kod
R1
R2
R3
D1
D2
< 500 ha
> 500 ha
Yüksek mineralizasyon
Düşük mineralizasyon
A1
A2
J1
J2
18
GEÇİŞ SULARI TİPOLOJİSİ KRİTERLERİ
GEÇİŞ SULARI
KRİTER
Bölge
Tuzluluk
Suyun Bekleme Süresi
SINIR DEĞERLER
KOD
Akdeniz
A
Karadeniz
K
Marmara
M
>‰ 30
T1
‰15- ‰ 30
T2
< ‰ 15
T3
Uzun
B1
Kısa
B2
19
KIYI SULARI TİPOLOJİSİ KRİTERLERİ
KIYI SULARI
20
 1814 nehir suyu kütlesi için 56 nehir tipi
 656 göl suyu kütlesi için 23 göl tipi tespit edilmiştir.
21
RİSK ANALİZİ
Risk analizinde izlenen yöntem;
 CBS verileri ve uzman görüşünden faydalanılarak
su kütleleri üzerindeki baskılar belirlenir
 Baskıların boyutu değerlendirilerek skorlama yapılır
(önemli = 2, önemsiz = 0).
 Bir veya daha fazla sayıda önemli baskının olduğu
su kütlesi risk altında olarak sınıflandırılır.
 Baskıların önemsiz olduğu veya baskıların olmadığı
su kütleleri risk altında olmayan su kütlesi olarak sınıflandırılır.
 Öncelikli maddelerin deşarj edildiği ve diğer
kirleticilerin önemli miktarlarda deşarj edildiği
su kütleleri risk altında olarak değerlendirilir.
22
YÖNETMELİĞE GÖRE İZLEME TÜRLERİ
Korunan alan…..
23
GÖZETİMSEL İZLEME
 Yüzeysel sulardaki doğal şartlardan ve insani faaliyetlerden kaynaklanan
uzun dönemli değişikliklerinin değerlendirilmesi maksadıyla yapılan
izlemedir.
 Daha sonra yapılacak izleme programlarının etkili ve verimli dizaynı için
gereklidir.
Her bir izleme noktasında en az bir yıllık süreyle,
 Genel fizikokimyasal ve kimyasal kalite elementleri
 Biyolojik
 Hidromorfolojik
24
PARAMETRELER VE SIKLIKLARI
 Gözetimsel İzleme Parametreleri / Sıklıkları
6 yılda 1 yıl, 6 yılda 1 yıl, 6 yılda 1 yıl,
yılda 4 kez yılda 12 kez yılda 2 kez
6 yılda 1 yıl,
yılda 1 kez
Fiziko-kimyasal
Parametreler,
Spesifik
Öncelikli
Biyolojik Hidromorfolojik
Kirleticiler,
Maddeler Parametreler Parametreler
Mikrobiyolojik
Parametreler
Sürekli
Hidroloji
25
Operasyonel İzleme
 Kirleticiler açısından risk altında bulunan su kütlelerinde, kirletici
girişinin olduğu yerlerde yapılan izlemedir.
Çevresel hedeflerine ulaşamama riski olan su kütlelerinin
durumlarının belirlenmesi,
Bu tarz su kütlelerinin önlemler programı ile durumlarındaki
değişimin izlenmesi maksadıyla yapılmaktadır.
Operasyonel İzleme Noktasında;
 Havzaya deşarj edilen bütün öncelikli maddeler,
 Diğer kirletici maddeler
 Baskıya karşı hassas olan biyolojik ve hidromorfolojik kalite
elementleri
26
PARAMETRELER VE SIKLIKLARI
 Operasyonel İzleme Parametreleri / Sıklıkları
Her yıl 4 kez
Her yıl 12 6 yılda 2 yıl, yılda 6 yılda 2 yıl, yılda
kez
2 kez
1 kez
Fiziko-kimyasal
Parametreler,
Spesifik
Öncelikli
Kirleticiler, Maddeler
Mikrobiyolojik
Parametreler
Biyolojik
Parametreler
Hidro-morfolojik
Parametreler
Sürekli
Hidroloji
27
Araştırmacı İzleme
Çevresel hedeflere ulaşamama sebebinin ve
kazara oluşan kirliliğin boyutunun ve etkisinin
belirlenmesi maksadıyla yapılan izlemedir.
Araştırmacı İzlemede;
 Sadece ilgili kalite unsurları izlenir.
 İzleme sıklığı;
Duruma bağlı olarak değişir.
Diğer programlara kıyasla daha sık yapılır.
Geçicidir.
28
KORUNAN ALANLARIN İZLENMESİ
İZLEME SIKLIĞI
İÇME SUYU ÇEKİM NOKTALARI


Hizmet verilen toplumun nüfusu 30.000den fazla
ise yılda 12 kez
Hizmet verilen toplumun nüfusu 10.000 ile 30.000
arasındaysa yılda 8 kez.
Hizmet verilen toplumun nüfusu 10.000den az ise
yılda 4 kez
Aylık
YÜZME SULARI

Haziran ve Eylül arasında aylık olarak (yılda 4 kez)
DUYARLI BÖLGELER

Aylık
HASSAS ALANLAR

Yılda 6 kez
HABITAT VE TÜR KORUMA ALANLARI

Korunan alanların tayin edildiği mevzuatın
gerekliliklerini yerine getirme konusunda SÇD
programları yeterli olduğu için ek bir izleme
yapmaya gerek yoktur.
29


SUCUL TÜRLERİN KORUNMASI İÇİN TAHSİS EDİLEN ALANLAR
KABUKLULARIN KORUNMASI İÇİN TAHSİS EDİLMİŞ ALANLAR
Gözetimsel izleme noktalarının seçiminde;
 Her nehir su kütlesi tipine yönelik en az bir gözetimsel izleme
istasyonu belirlenmeli,
 Her göl su kütlesi tipine yönelik en az bir gözetimsel izleme
istasyonu belirlenmeli,
 Risk altında olmayan su kütlelerine yönelik gözetimsel izleme
istasyonları belirlenmeli,
 Havzanın genel durumu ile ilgili yeterli veri sağlayacak
gözetimsel izleme noktaları belirlenmelidir.
30
Aynı tipte olan su kütleleri arasından seçim yapılırken ise;
 Ait olduğu tipi en iyi temsil eden,
 Koruma alanında kalan,
 Daha büyük alan kaplayan (uzun nehir, yüksek akış, büyük
yüzey alanı v.b.),
 Hidrolojik bağlantı bakımından en membada veya en
mansapta olan,
 Üzerinde daha önceden izleme noktası bulunan,
 Düşük baskıya sahip,
 Ulaşılabilir olan su kütleleri tercih edilmelidir.
31
Operasyonel izleme noktalarının seçiminde;
 Üzerinde önemli baskının olduğu tüm
operasyonel izleme noktası belirlenmelidir,
su
kütlelerin
 Bir su kütlesine birden fazla baskı olduğu durumlarda, tüm
baskıları temsil edebilecek bir operasyonel izleme noktası
belirlenmelidir,
 Üzerinde aynı baskılar bulunan su kütleleri gruplanarak
izleme noktası belirlenebilir,
 Birden çok baskı kaynağının bulunduğu su kütlelerinde,
farklı baskı kaynaklarını ayrı değerlendirmek istenildiğinde
birden fazla operasyonel izleme noktası konulabilir.
32
33
Su Kalitesi İzleme Konusunda
Kapasite Geliştirmesi AB Projesi
• Referans İzleme
• Gözetimsel İzleme
• Operasyonel İzleme
• Araştırmacı İzleme
• Korunan Alan İzleme
6 Havza İzleme Programı
34
-
Asi Havzası
Seyhan Havzası
Ceyhan Havzası
Batı Akdeniz Havzası
Doğu Akdeniz Havzası
Batı Karadeniz Havzası
Yeşilırmak Havzası
için uluslararası standartlara uygun
olarak izleme programları hazırlanmıştır.
35
İZLEME PROGRAMLARI;
Su Kütlesi
Tipoloji
Referans izleme Ağı
Gözetimsel izleme Ağı
Operasyonel İzleme Ağı
Korunan Alan izleme Ağı
Parametreler ve İzleme Sıklıkları
Parametre Paket Listesi
36
GÖZETİMSEL İZLEME AĞI
37
OPERASYONEL İZLEME AĞI
38
KORUNAN ALAN İZLEME AĞI
39
ULUSAL İZLEME AĞI
40
TEŞEKKÜR EDERİM…
Nermin ANUL
[email protected]
(0312) 207 63 25
41

İzleme İle İlgili Mevzuat ve İzleme Programları

Transkript

Benzer belgeler

smartpack

Ekte - TİAK

Videoyu yükle milyon doları götür

Temperature measurement and safety control in silos

Gerçek Zamanlı İzleme - Su Yönetimi Genel Müdürlüğü