NESİLLER ARASI SEYAHAT Açık Radyo Kasım 2009 Bülteni Sevgili

NESİLLER ARASI SEYAHAT
Açık Radyo Kasım 2009 Bülteni
Sevgili Dostlar,
2009 yılının son ayı bizler için üç ayrı açıdan önem taşıyordu: Yeryüzünde istikrarlı
(“ılıman”) iklim çağı 400 nesil boyunca hüküm sürdükten sonra, artık sona ermeye yüz
tutuyor, dünya şiddetli ve infilaklı bir iklim değişikliğinin kıyısına yıldırım hızıyla
yaklaşıyordu. Yani, yazar Fred Pearce’ın deyişiyle, “mızrak taşıyıcısı ve ateş yakıcısı”
dağınık kabileler halinde 150 bin yıl boyunca yaşadıktan sonra, son buzul çağının
ardından mağaralarımızdan çıkıp, birdenbire 400 nesil içinde çiftçi, demirci, şehirci,
sanayici ve dijitalleşmiş - küreselleşmiş bir dünyanın yedi milyar sakini haline gelmiştik.
Ve de, gitmek üzereydik. Gitmeyi önleyecek siyasi iradeyi çıkarabilecek tek kaynak olan
kitlesel aktivizm insanlığın içinde bir yerde bulunup çıkarılacak mıydı? Sorunun cevabını
Kopenhag’daki “halk zirvesi”nde bulacağımızı umuyoruz. Kasım ayının bir bölümü bunun
hazırlıkları ile geçti. Açık Radyo, BM Kopenhag İklim Zirvesi’ni (7 – 18 Aralık 2009) iki
hafta boyunca, birçok gönüllü programcısıyla günü gününe Danimarka’dan izleyip, hem
Konferans Merkezi’nden, hem de sokaktan yansıtma çabasına girişiyor. Ömer Madra, Ümit
Şahin, Gökşen Şahin, Semra Cerit Mazlum, Mahir Ilgaz, Uygar Özesmi, Oya Ayman, fırsat
buldukça haber, izlenim, gözlem, yorum, röportaj ve mülakatlarıyla bu olayı etraflıca
yansıtmaya çalışacaklar. Tarih sahnesinde olayları ön sıralardan izlemek radyomuzdan
bazılarının kendilerine ayırdığı özel ayrıcalıklar arasında yer alıyordu, biliyorsunuz. Ama
şimdi, bunun ötesinde geçip bir tür “vak’anüvislik yapmayı, yani sokakta tarih yazımına
katılmayı, başarabilecek miyiz acaba, bunu kısa zamanda göreceğimizi umuyoruz.
***
Türkiye’de Aralık ayının önemli gelişmesi, biraz da CHP Genel Başkan Yardımcısı’nın TBMM
Genel Kurul Salonu’ndan kamuoyuna yayılan çarpıcı “lapsus”u sayesinde ivme kazanan
“yeni aydınlanma çağı”na girişimizdi. 4 nesil boyunca sus pus oturup durduktan sonra,
birdenbire “yapmamışlardır, yapmamışızdır, olmamıştır” demekten vazgeçerek, oldukça
serinkanlı bir biçimde Ermeni kıyımı, Adana katliamı, Diyarbakır Hapishanesi, Dersim
Katliamı, Kafes Kaos Planı vb. üzerinden, bu ülkede neredeyse yüz yıldan beri ağza
alınması bile düşünülmeyen, konuşulması tamamen yasak olan, totemlerle tabular
arasına sıkıştırılmış bilincimizdeki taşların paldır küldür dökülmesine yöneldiğimiz
görülüverdi. Bir eski dinleyicimizin mektubundaki deyişi tersine çevirip söylersek “delete”
düğmesini devreden çıkartıp, aksine “undo” yapmaya mı geçiyorduk? Uçurumun tam
eşiğinden, belirsiz bir yere gitmek üzereyken dönüvermek üzere miydik acaba? Bakalım,
bunu da kısa zamanda göreceğiz. Açık Radyo olarak her zamanki gibi takipteyiz.
***
Dünyadan Türkiye’ye, oradan da radyomuzdaki küçük adamların ahvaline inersek, üçüncü
önemli olay da, bizim 15. yaşımıza basışımızdı. Daha bir nesil bile olmadı, ne konuşup
duruyorsunuz diyebilirsiniz, ama tam öyle değil işte. Yaşgünü özel programımızda
aldığımız olağanüstü dinleyici ve destekçi mektuplarına ve bir de, fokus gruplarında bizi
hem eleştiri, hem de sakınmalı bir dikkatle çevreleyen halelerin kıpırtılı-ışıltılı seslerine
bakarsak, aslında ikinci dinleyici neslinin de tamamen devreye girmiş, duruma vaziyet
etmek üzere olduğunu kolaylıkla görebilir, ya da –daha doğru bir deyişle– rahatça
duyabilirsiniz. Radyo da 15. yaşgünü için özel bir “tarih belgeseli” hazırladı ve bu
dolambaçlı yolda dünyaya ve kendine serinkanlı bir bakışla bakmayı denedi. İkinci nesle
nasıl bir kurum devredebileceğiz, daha doğrusu, bütün bunlar olurken senin nesil
n’apıyordu?” sorusuna adam gibi bir cevap verebilecek miyiz acaba? Tahminimiz o ki,
bunu görmek için de çok beklemeyiz herhalde…
***
Aralık ayının bazı konu ve Konukları:
Açık Gazete’de:
Işık Tüzün ve Batuhan Aydagül’le Eğitim Reformu Girişimi (ERG) çalışmaları
kapsamında “Eğitimde Haklar(ımız Var)”, “Herşeyin Başı Eğitim (mi?)” kavramlarını
konuştuk ve etkin yurttaşlık üzerinde durduk; Greenpeace Enerji ve İklim Kampanyası
sorumlusu Hilal Atıcı’yla, yeni açıklanan “Enerji (D)Evrimi” kampanyasının olası etkileri
üzerinde durduk; Follow the Women 2009 ekibinden Özge Gözke ve Céline Pierre
Magnani ile, bisikletle yaptıkları Lübnan, Suriye, Ürdün, Filistin (ekibin bir kısmı Filistin’e
giremedi) turunu konuştuk; gazeteci, siyaset bilimci ve programcımız Şahin Alpay’la
Muhalefet ve Medya (muhalefeti katleden muhalefet-muhalif olamayan medya)
konusunda sohbet ettik; “Bir Göz De Sen Ol” grubu adına ressam, aktivist ve destekçimiz
Sevinç Altan’la 20 yılda Doğu ve Güneydoğu’da güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğü
saptanan 342 çocuk için yapılan yürüyüşü konuştuk; programcımız Mikdat Kadıoğlu’nu
konuk edip onunla “bayram havası”nı tahmin etmeye çalıştık…
Açık Dergi’de:
Eugene Ionesco’nun 100. yaş gününde yazarın “Kel Kantocu” adlı piyesi, radyo tiyatrosu
formunda 1 saatlik bir yayın diliminde yayınlandı.
“Yeni Metin Yeni Tiyatro” projesiyle İstanbul’a gelen İranlı kadın oyun yazarı Mahin
Sadri, kendi sahneleri Kumbaracı50’nin destek ayında sahneye çıkacak toplulukları
tanıtmak üzere Altıdan Sonra Tiyatro ekibinden Gülhan Kadim ve Erkan Kortan, 15.
Uluslararası Eskişehir Festivali’ni anlatmak üzere festivalin komite başkanı Zeynep
Zeytinoğlu, festivale izleyici olarak katılan tiyatrocu Göksel Kortay, festivalin klasik
müzik programını hazırlayan müzikolog Filiz Ali ve festivalin açılışında Cumhurbaşkanlığı
Senfoni Orkestrası ile Çaykovski eserlerini seslendiren çellist Dorukhan Doruk, 2 ve 3
Kasım’da gerçekleşen Grotowski sempozyumunu değerlendirmek üzere Mimesis
dergisinden Cüneyt Yalaz, gösterime girmeden önce “İncir Çekirdeği” filmini konuşmak
üzere filmin yönetmeni Selda Çiçek ve oyuncularından Derya Durmaz, gönüllü
programcımız ve yazar Onat Bahadır’ın yönetiminde roman yazarı Sadık Yemni, ‘Ev’
sergisiyle ilgili Aslı Özdemir ve Mehmet Uluşahin, “Namus Oyunları” adlı etkinlikler
dizisini anlatmak üzere Garajistanbul’dan Övül Avkıran ve Mustafa Avkıran, Ataköy 2.
Kısım Sakinleri Derneği ve Ataköy 1. Kısım Koruma ve Güzelleştirme Derneği’nin ortak
olarak yürüttüğü Ataköy’e sahip çıkma projeleri ve bu projelerin ortaya çıkış nedenlerini
konuşmak üzere Prof. Dr. Ayfer Kaynar, Fransız antropolog ve yapısalcı antropolojinin
en önemli isimlerinden Levi Strauss’un vefatının ardından, Strauss’un arkadaşı Altın
Pınar, Şehri Tiyatrosu’nda Yücel Erten rejisiyle sahnelenen Cabaret oyununun
oyuncularından Senan Kara ve Mert Turak konuklarımız oldu.
Açık Şehir İstanbul 2010: “İstanpoli” projesini anlatmak üzere Garajistanbul kültür
yöneticisi Pelin Başaran, “Taşınabilir Hediyelik Eşya” projesiyle ilgili Sabahattin
Özbakır, “Taşınabilir Sanat” üst başlığı altında gerçekleşen “Müdahale Müsamere”yi
konuşmak üzere İnsel İnal ve “Geçici Rahatsızlık”ı konuşmak üzere Marcus Graf,
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Eğitim Programı’nı anlatmak üzere
koordinatör Gazi Selçuk, Amber projesi ve festivali ile ilgili Ekmel Ertan, Ajans Eğitim
Projeleri kapsamında yer alan AYS’yi (Atıf Yılmaz Stüdyosu’nu) temsilen koordinatör ve
AYS Derneği Başkanı Deniz Türkali, “İstanbul’un Genç Gönüllüleri” projesini anlatmak
üzere Murat Alemdar, “İstanbul ve Arp” projesini konuşmak üzere Şirin Pancaroğlu ve
İstanbul 2010 Ekolojik Pazar’ı değerlendirmek üzere Oya Ayman konuklarımız oldu.
Açık Yeşil’de:
Yeşiller tarım grubundan Hakan Ozan Erzincanlı ve Barış Gencer Baykan’la GDO
yönetmeliği ve genetiği değiştirilmiş organizmalar konusunda bilgi edindik ve konunun
çeşitli boyutları üzerinde tartıştık; Senoz.net’den Mustafa Akyıldız ile Karadeniz’de
gençlerin HES’lerin çevre tahribatına karşı mücadelesini ve hukukun üstünlüğüne
güvenlerini neden yitirmekte olduklarını konuştuk.
Sinefil'de:
7 Kocalı Hürmüz'ün Yönetmeni Ezel Akay, “Bornova Bornova” filminin
Yönetmeni İnan Temelkuran konuğumuz oldu
Alla Turca'da:
Keman virtüozu Özcan Ulucan, piyanist Nazan Akın, piyanist, besteci ve orkestra şefi
Orçun Orçunsel.
Hikayenin Kadın Hali’nde:
Fikir Sahibi Damaklar Grubu’nun kurucusu Defne Koryürek ile GDO'lari, kendimizi nasıl
koruyacağımızı ve Fikir Sahibi Damaklar Grubu’nu, Slowfood hareketini konuştuk.
Evrenin Suyuna Giden Tasarım’da:
Mimar Sinan Üniversitesi’nden Yardımcı Doçent Doktor Selda Karaosman ile
sürdürülebilir mimariyi çocuklarla paylaşma deneyimini konuştuk
Sosyal Hareketler Gündemi’nde:
Doğa Derneği'nden Erkut Ertürk ile "Hasankeyf Yok Olmasın!" kampanyasını konuştuk.
Hayal Tacirleri’nde:
Eurohorizons şirketi yönetim kurulu başkanı ve Kriter dergisi editörü Dr. Şebnem
Karauçak ile Almanya'daki hükümet değişikliği sonrası Türkiye'ye yönelik 'imtiyazlı
ortaklık' önerisi söylemine değindik.
Bir’de:
Diba Ayten ve Muammer Yılmaz basit bir ses kayıt cihazıyla kaydettikleri programları
internet üzerinden yayınladıkları radyo (Radyo Altin), programlarının bazılarını
kaydettikleri bahçe ve şu anda çalıştıkları Geçmiş Yaşam Regresyon Terapisi’ni konuştuk.
Bilgi Çağının Hukuku'nda:
Gabile.com site yöneticisi Duman Doğan ile Türkiye’de internet sansürü ve erişim
engelleme uygulamalarını konuştuk
İnternet’te:
2009 sonlarında Açık Radyo Web Sitesi’de iki önemli değişiklik oldu. Artık radyoda
kaçırdığımız bazı programları sitede yakalama imkânımız var. Bu programlar, tarayıcı
aracılığıyla internetten anında, ya da ses dosyası olarak bilgisayarlara indirilerek istenen
yer ve zamanda dinlenebiliyor. Bu değişiklikle birlikte sitemizde konu çeşitliliği ve
güncellenme hızı da fark edilir şekilde arttı. Kısaca, şimdi Açık Radyo’dan yayılan sesleri
yakalamaya ve “söz uçar” deyiminin aksine sözleri uçurmamaya çalışıyoruz.
İkinci önemli gelişme, podcast servisimizin başlamasıydı. Böylece, dinleyiciler podcast
servisimizde yer alan programlardan dilediklerine abone olabiliyor, yeni bölümleri
yayınlandıkça otomatik olarak haberdar oluyor ve istenen yer ve zamanda
dinleyebiliyorlar. İlk ağızda başlattığımız “kanallar” şunlar: Ahmet İnsel’le Ufuk Turu,
Ali Bilge’yle Ekonomi Politik, Semra Cerit Mazlum’la İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik,
Cengiz Aktar'la Avrupa'ya Doğru, Hasan Ersel'le Ekonomi Notları, Çağlar Keyder ve Ayşe
Buğra ile Sosyal Politika Forumu'ndan...
Program Bloglarımız:
http://metamorfozar.blogspot.com/ - Metamorfoz
http://stalkeracikradyo.blogspot.com – Stalker
www.vertigo500.blogspot.com – Vertigo
http://www.lovaj.com - Lovaj
www.geceservisi.net – Geceservisi
http://zamanbanadediki.blogspot.com – Zaman Bana Dedi ki
http://tansug.com/bilgicagininhukuku/ - Bilgi Çağının Hukuku
http://dusekalka.wordpress.com – Düşe Kalka
myspace.com/sesliunsuzler – Sesli Ünsüzler
www.iklimbu.org veya www.climatechange.boun.edu.tr – Son Buzul Erimeden
http://www.ahtapotunbahcesi.blogspot.com/ - Ahtapotun Bahçesi
http://aypalas.blogspot.com/ - Ay Palas
http://949kisadevre.blogspot.com/ - Kısa Devre
Pehlivan Yel’in ayrılması:
Açık Radyo’nun yayın öncesinden başlayarak 15 yıldır kahrını çeken çalışanlarından
Pehlivan Yel, kendini emekliye ayırdı. Böylece Açık Radyo’nun en yaşlı elemanı olma
unvanını şimdi –ismi lazım değil– bir başka arkadaşımız devralmış oldu – istemeden.
(Zaten, laf aramızda, aralarında sadece ay farkı vardı…)
Sevgili Dostlar,
Size mutlu bir yeni yıl dileriz – şimdiden. Bir sonraki bültenimiz elinize ulaştığında daha
istikrarlı bir iklim, daha demokratik bir Türkiye, daha olgun ve dolgun bir Açık Radyo’ya
kavuşmuş olacağınız ümidini muhafaza ediyoruz.
Sevgiler, saygılar, selamlar,
Açık Radyo