İntrakranyal Tümörler

İNTRAKRANYAL TÜMÖRLER
CEM CALLI
Dept. Of Radiology, Section of Radiology,
Ege University, Izmir, Turkey
İNTRAKRANYAL TÜMÖRLER
SINIFLAMA:
* Histolojik (WHO 2000)
* Yaş (pediatrik, erişkin)
* Yerleşim(intra/extra-aksiyel, post fossa/supratentorial)
* İnsidans (Primer 2/3, metastaz 1/3)
SINIFLAMA; İnsidans
* Primer serebral tümörler (2/3);
- Gliom(%45-50): Astrositom %75, oligo. %5, epandimom %7
-Meningiom(%15)
-Pitüiter adenom (%10)
- Sinir Kılıfı tümörleri(%6)
* Metastatik tümorler (1/3);
- Yerleşim: parankimal, leptomeningeal, dura, kemik
- Etiyoloji: Akciğer %45, meme %15, melanom, GIS,GUS %10-
15
YAŞ: Erişkin
*Genel özellikler
Tüm intrakranial tümörlerin %80-85
Primer (2/3) > metastatik (1/3)
Malignansi ve metastaz olasılığı yaş ile artar
*Yerleşim
-Supratentorial (3/4)
Gliom, meningiom, pitüiter adenom, met.  Sık
Lenfoma, ependimom  Nadir
-Infratentorial (1/4)
Schwannom, meningiom, epidermoid, met.  Sık
Gliom, hemangioblastom  Nadir
YAŞ: Pediatrik
* Genel özelikler
İntrakranyal tümörleri %15-20si
Sıklıkla primer (met nadir)
Çocuklukta en sık görülen 2. tümör grubu (Lösemiden
sonra)
* Yerleşim
Infratentorial (%41-48); astrositom, medulloblastom,
epandimom
Supratentorial (%52-54); astrositom, kraniofar.
,epandimom, pineal...
SINIFLAMA; Histolojik (WHO 2000)
I. NÖROEPİTELİAL DOKU TÜMÖRLERİ
A. Astrositik tm.ler
1. Diffüz, fibriller, protoplazmik,
gemiositositik astrositomlar
2. Anaplastik Asrositom
3. Glioblastom, gliosarkom
4. Pilositik astrositom
5.pleomorfik xantoastrositom
B. Oligodendroglial tm.ler
1. Oligodendrogliom
2. Anaplastik oligodendrogliom
C. Epandimal tm.ler
1. Epandimom
2.Anaplastik epandimom
3. Miksopapiller epandimom
4. Subepandimom
D. Mikst gliomlar
1. Oligoastrositom
2. Anaplastik oligoastrositom
E. Koroid pleksus tm.leri
F. Kaynağı belirsiz tm.ler
1. Astroblastom
2. Gliomatozis serebri
G. Nöronal, mikst nöronö-glial
Gangliositom, DNET,
gangliogliom, santral nörositom...
H. Pineal parankim tm.leri
I. Nöroblastik tm.ler
J. Embriyonel tm.ler
1. Medülloblastom
2.PNET
(nöroblastom,ganglionöroblastom)
SINIFLAMA; Histolojik (WHO 2000)
II. Periferik sinir tm.leri
1. Schwannom (nörinom,
nörilemom)
2. Nörofibrom
3. Perinöriom
4. Malign perif. sinir kılıfı tm.
III. Meninks tümörleri
A. Meningotelyal h.’den
Meninjiom; meningotelyal,
transisyonel, fibroblastik,
psammomatöz, anjiomatöz,
mikrokistik, sekretuar, şeffaf
hücreli, metaplastik, kordoid,
atipik, papiller, rabdoid,
anaplastik malign meninjiom
B. Meningotelyal olmayan
mezenşimal tm.ler
Lipom, anjiolipom, liposarkom,
fibröz tm. Fibrosarkom, MFH,
hemanjiom, anjiosarkom,
leiomiyom, rabdomiyom,
kondrom, osteom/ sarkomları
C. Primer melanotik tm.ler
D. Histogenez?: hemanjioblastom
IV. Lenfoma, hematopoetik
V. Germ hücreli
VI. Sellar bölge
VII. Metastatik tm.ler
Görüntüleme Yöntemleri
• Bilgisayarlı Tomografi (BT)
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
 Yumuşak doku rezolüsyonu
 Lezyon bulunması
 Doku karakterizasyonu
 Post fossada az artefakt
Multiplanar görüntüleme
 Çevre dokular ile anatomik
ilişki daha iyi
 Herniasyon saptanması
 Tedavi planlanması
Görüntülemede Amaç:

1. Tümör varlığını göstermek

2. Spesifik / olası tanıyı raporlamak

Klinik bulgular

Hastanın yaşı

Infra / supratentorial

Intra / ekstra-aksiyel

Yerleşim (pineal, suprasellar, ..)
Görüntülemede Amaç:
• Tümör var mı? Cevap evet ise;
• Nerede lokalize?
• Tümörün dansite / sinyal intensitesi nasıl?
• İçinde nekroz, kalsifikasyon, kist var mı??
• Kontrast tutuyor mu?
• Ayrıcı tanıyı yapabiliyor muyuz? Evet / Hayır
• Başka hangi görüntüleme yöntemleri bana yardım
eder???
Klasik bulgular:
 Malign  nekroz (irregular-kalın duvar ve C+ )
 Benign  kist (keskin sınırlı ince duvar ve C- )
 Kalsifikasyon
 BT >>> MRG
POSTERIOR FOSSA
POSTERIOR FOSSA TMleri
•
•
•
•
•
•
•
•
Astrositom (Pilositik astrositom)
Medulloblastom
Beyin sapı gliomu
Ependimom
Sinir kılfı tm
Metastaz
Meningiom
Diğerleri....
Tanınız nedir?
A) Medulloblastom
B) Anaplastik astrositom
C) Pilositik astrositom
D) Gemistositik astrositom
E) Silositik astrositom
Astrositom
• En sık SSS tmleri (%40-50)
• Pilositik astrositom (1)  2  3  glioblastoma
• Infratentorial  Çocuklarda sık
• Supratentorial  Erişkinlerde sık
Pilositik astrositom
• Sıklıkla serebellar hemisferik yerleşim
• WHO Grade I,
– Tamamen solid
(%40)
– Mural nodülü olan kist (%50)
– Santral nekrotik tm (%10)
• Kalsifikasyon nadir
Pilositik astrositom
• 4. ventriküler posteriordan bası
• BT
solid kısım
kist/nekroz
• MRG
• +C


Kist ve mural nodül
nodül ve solid kısım
kist
izo - hipodens
BOS ile izodens

T1 hipointens

T2 hiperintens


belirgin C+
C-
Pilositik astrositom
Medulloblastom
MRG, BT:
• Homojen, iyi sınırlı
• Kontrastsız BT’de hiperdens**
• T2A gri madde ile izointens
• Genellikle +C belirgin kontrastlanma
– Kalsifikasyon
– Nekroz
Atipik özellikler( %2-50 )
– Kanama
– +C kontrastlanmama
– Hemisferik yerleşim
• Hidrosefali (%90) & peritumoral ödem (%50)sık
• Ayırıcı tanı: astrositom  -C BT hipodens
ependimom  kistik komponentler
Medulloblastoma
Medulloblastoma
Ependimom
• %70 infratentorial
• En sık 1-5 yaş arasında
• Ependimal hücrelerden köken alıp, nöronal dokuyu infiltre eder
• Foramenler boyunca infiltrasyon, damar ve kranial sinirleri sarar
(plastik tm)
• Sıklıkla 4. ventrikül tabanında lokalize
• Supratentorial ise en sık frontal loblarda
• Kalsifikasyon (50%) (BT), nekroz ve kanama (10%)
Ependimom
Ependimom
TANINIZ NEDİR?
A) Hemisferik medulloblastoma
B) Metastaz
C) Astrositom
D) Glioblastom
E) Bence hiçbiri değil
Beyin sapı gliomları
• 3 – 10 yaşlar arasında sık
• Pons > mezensefalon > medulla
• Çoğunlukla astrositom
• Yavaş ve infiltratif büyüme
• Anatomik distorsiyon
• Ekspansiyon
• Genellikle düşük grade
• +C kontrastlanma (-) veya minimal
Pons gliomu
Tektal gliom
Tektal gliom, 3. ventrikülostomi
Hemangioblastom
• Vasküler kökenli tm
• %20 Von Hippel-Lindau sendromu ile birlikte
• En sık serebellum-vermis yerleşimli
• İyi sınırlı, minimal kitle etkisi
• MRG parlak mural nodül
 kistik tm
 anormal vaskülarite
• 40% tamamen solid
Hemangioblastom
Hemangioblastoma
Pontoserebellar köşe tmleri
• Akustik schwannom
– 70-90%
– +C tutar, internal akustik kanal içinde
– Unilateral (bilateral NF2)
• Meningiom
– +C tutar
• Metastasis
– +C tutar
• Epidermoid
– +C tutmaz
– T1- and T2 sekanslarda BOS sinyalleri (DAG gerekir)
İntrakanaliküler nörinom
Akustik schwannom
NF 2
Metastaz
ALL, kranial sinir tutuluşları
NF2, bilateral akustik schwannomlar
SUPRATENTORIAL TÜMÖRLER
Supratentorial tümörler
• Beyinde parankimal
• Ekstra-aksiyel hemisferik
• Suprasellar/sellar
• Pineal
• İntravventriküler
• Dural / leptomeningeal
İNFİLTRATİF ASTROSİTOM: (WHO grade 2)
* Hemisferik glial neoplazilerin %20-30u, sıklıkla 20-50
yaşlarda
• Yerleşim: frontal, temporal, parietal loblar
• MRG: Infiltratif, homojen lezyon
• Hiposelluler ve T2 hiperintens
• Peritumoral ödem yok ve +C +/- (varsa minimal)
• Yüksek grade glioma dönüşebilir ( %50-75)
Grade II Astrositom
Grade II Astrositom
Astrositom Grade II
Op. medulloblastom
Serebral astrositom Grade II
ANAPLASTIK ASTROSİTOM (WHO grade III )
• En sık 4-5. dekadlarda.
• BT / MRG bulguları GBM ile benzer
• +C sıklıkla (+) ancak (-) olabilir.
GLIOBLASTOMA MULTIFORME (WHO grade IV)
• SSSnin en malign glial tm
• Sıklıkla 5. dekad sonrası ortaya çıkar
• BT/MRG
• Nekroz, kistler, peritumoral ödem
• Solid komponentlerinde mutlaka +C (+)
• Kanama
Anaplastik Astrositom
GBM
GBM
Anaplastik
astrositom
Pleomorfik Ksantoastrositom
OLIGODENDROGLIAL TM,
ANAPLASTIK OLIGO.
• Sıklıkla frontal, frontotemporal
• 3-5. dekadlarda
• İyi sınırlı
• Kalsifikasyon (50-90%)
• Grade I - III
Oligodendroglioma
Grade II
oligodendroglioma
Anaplastik transformasyon
(3 yıl sonra)
TÜMÖRAL HEMORAJİ
Gliomatozis,
tümöral hemoraji
2 aylık takip
Oligodendroglioma
TANINIZ NEDİR?
A) Oligodendrogliom
B) Metastaz
C) Astrositom
D) Glioblastom
E) Bence hiçbiri değil
LENFOMA
LENFOMA
• İntrakranyal tümörlerin 1-2%
• İmmun yetmezlik sendromları ile birlikte artan insidans, AIDS
• Primer: Derin gri madde, korpus kallozum tutulumu
• Sekonder: meningeal tutulum
• MRG: Gri madde ile izointens.
• +C : belirgin kontrastlanma
Lenfoma:
• Karakteristik konvansiyonel MRG bulgularına rağmen
bazen yüksek grade glial tmden ayırım zordur.
• Ancak Glial tmden ayırmak çok önemlidir, çünkü tedavisi
tamamen farklıdır.
Primer lenfoma
Sekonder lenfoma
Lenfoma
RT sonrası
Disembriyoblastik Nöroepitelial Tümor
(DNET)
• Solid, iyi sınırlı, lobule, benign tm
• %30 kist and kalsifikasyon
• Kortikal yerleşim
• Temporal ve frontal
• Kitle etkisi yok
• Epilepsi ve kortikal displazi ile birliktelik
• BT
 hipodens
• MRG  T1W hipointens
 T2W hiperintens
• +C (-)
DNET
DNET
METASTATIK TMler
Beyin 4-37% olasılıkla met hedefidir
Akciğer, meme Ca, melanoma, GIS & GUS maligniteleri
30-50% soliter met
MRG BTden daha iyi
Belirgin +C tutulumu
T2W hiperintens / izointens, belirgin periferal ödem
Kanama gösterebilir
Ödem GBM aksine KK’u pek geçmez
Metastaz
• Konvansiyonel MRG de metastaz tanısında tanısal
sorun yoktur, eğer ki:
– Hastanı bilinen primer tmü varsa,
– Lezyonlar multipl ise
• Ancak bilinen primer tm yok ise AA veya GBMden
ayırım bazen zor olabilir.
Adenoca met.
M. melanoma met.
Aksiğer ca metastaz
Meme ca metastaz
Tümöral kanama
Meme met
Gangliogliom & Ganglionörom
• En sık temporal lobda
• İyi sınırlı
• Kalsif. Kist sık
• Periferal ödem yok
• MRI T1W değişken
T2W hiperintens
• Ayırıcı tanı
– Astrositom
– Oligodendrogliom
– DNET
Serebellar gangliogliom
Ekstraparankimal TMler
• Koroid pleksus tm
• Meningeal tm
• Lenfoma / lösemi
• Epidermoid / dermoid
• Araknoid kist
• Kalvaryal tm
MENINGIOM
Erişkin intrakranyal tmlerin 15%
Adınlarda 2 kat daha sık,
Yerleşim:
50% falks, parasagital, lateral konveksitede
40% bazal, subfrontal, olfaktor, sfenoid kanat ve
suprasellar
10% falks-tentorial bileşke, intraventriküler
intraorbital, pineal
MENINGIOM
Ekstra-aksiyel tm;
Dural tabanlı, subaraknoid mesafede genişleme
Hiperostoz / kalvariumda erozyon
Dural kuyruk
Benign formlarda kalsifikasyon sık
Kanama nadir
BT: hiperdens
MRG: solid, +C tutulum, T2W gri maddeye izointens
Komşu beyin parankiminde ödem oluşturabilir.
•Hiperostoz, kemik erozyonu
•Kalsifikasyon (20%);
En-plaque meningiom, hiperostoz
Transisyonel meninjiom
Angioblastik M.
Anaplastik M.
Intraventriküler meningiom
TANINIZ NEDİR?
A) Nörositom
B) Metastaz
C) Astrositom
D) Koroid pleksus papillomu
E) Bence HEPSİ
Koroid pleksus
karsinomu
Koroid pleksus karsinomu,
Leptomeningeal metastaz
Nörositom
Lenfoma
Araknoid Kist
• Orta kranial fossa & silvian fissür
• Kist duvarı görülemez, kalsif yok
• Kontrastlanma yok
• Tüm sekanslarda ~ BOS
Araknoid kist
Epidermoid
Kalvaryal met
Leptomeningeal
metastaz
57 y, M
Ac ca sella met
Metastaz
Leptomeningeal
Kalvarial
Pineal bölge tmleri
• Germ hücreli tm
• Germinoma (%65)
• Non-germinomatous (%26)
• Teratoma, endodermal sinus tm...
• Mikst (%9)
• Pineal parankimal tm
• Pinealositom
• Pineoblastoma
• Dermoid / epidermoid
• Pineal gliom
• Pineal kistler
Germinoma
Pinealocytoma
Pineoblastoma
Pineoblastoma
Pineal kist
SELLAR/SUPRASELLAR TMs
• Pitüiter adenom
• Kraniofaringiom
• Optik – kiazmatik gliom
• Germ hücreli tm
• Hipotalamik hamartoma
• Rathke kleft kisti
• Araknoid kist
• Meningioma
Pitüiter Adenom
•İntrakranial tmlerin 10-15%
•<10mm  mikroadenoma
•>10mm makroadenoma
•T1W 80-95% hipointens
•T2W 50% hiperintens, 50% izointens
•+C gerekli (Normal beze göre hipointens kalırlar)
Mikroadenom
1 yıl sonra küçülme
Makroadenom
Kitle etkisi
Kavernöz sinüs, sfenoid sinüs, suprasellar yayılım
Sellada ekspansiyon
+C tutulumu var
Suprasellar kalsifiye meningiom
Kraniofaringiom
• İki tip
– Adamantinomatöz (ped.)
– Papillomatöz (adult)
• Benign, yavaş büyüme
• 90% kalsifikasyon +
• +C tutulum 90%
• Multikistik
• MRG: kanama, kolesterol, protein
• T1W hiperintens
• Keratin, calcif.
• T2W hipointens
Kraniofaringiom
Kraniopharingiom
Kraniofaringiom
Kraniofaringiom
Optik glioma
Optik glioma
NF, Optik glioma
Hipotalamik hamartom
TANINIZ NEDİR?
A) Optik gliom
B) Kraniofaringiom
C) Astrositom
D) Dermoid
E) Bence hiçbiri değil
Mesajlar
Posterior fossa:
• Orta hat tm, -C CT hiperdens
Medulloblastoma
• Foramenlerden uzanan orta hat tm,
Ependimom
kalsif. +, multikistik
• Hemisferik, mural nodul, CT hipodens
Astrositom
• Bilateral akustik schwannomlar
NF 2
Mesajlar
Supratentorial bölge:
•Frontotemporal kortikal tm, kitle etkisi yok,
Keskin konturlar, epilepsi +
 DNET
•Suprasellar, T1W hiperintens, kalf +
 Kraniofaringiom
•Suprasellar, optik sin. uzanım, MRS NAA +
 Optik glioma
•Intraventriküler, beyin parankim invazyonu
 Koroid pl ca
•Pineal + suprasellar multisentrik kitleler
 Germinoma
•DWI hiperintens extra-axial kitle
 Epidermoid
•DWI hiperintens intra-axial kitle
 Abse
Sabrınız için teşekkür ederim 