Neuss´u sorarak öğrenmek / Istražite i upoznajte

Türkçe
Turski
Hιrvatca
Şehir turu
Hrvatski
Obilazak grada
Neuss´u
sorarak öğrenmek
Istražite i upoznajte
Neuss
Yιl 1586 Neuss şehrin yιkιmιndan önceki
hali. Franz Hogenberg´in gravüründen
„Contrafaktur und Beschreibung der
vornembsten Stetten der Welt, liber
quartus“, Köln 1590, sayfa 23.
Neuss prije razaranja 1586. godine.
Prema bakrorezu Franza Hogenberga
iz „Contrafaktur und Beschreibung der
vornembsten Stetten der Welt, liber
quartus“, Köln 1590, list 23.
Ren´deki Neuss
Besuchen Sie uns:
Montag bis Freitag:
9 - 14 Uhr, 14.30 - 18 Uhr
Samstag: 9 - 14 Uhr
Tourist Information Neuss
Rathausarkaden
Büchel 6
41460 Neuss
Telefon +49 (0) 2131 4037795
Telefax +49 (0) 2131 4037797
[email protected]
www.neuss-marketing.de
Ücret 0,50 €
Pristojba 0,50 €
Neuss na Rajni
Tarihi Neuss şehir turuna hoş geldiniz
2000 yılı aşkın bir tarihi olan Neuss şehrini bir yürüyüşle tanımaya
davet ediyoruz. Bu küçük kılavuzla şehrin kalbinde bulunan tarihi
mekanları keşfedeceksiniz. Bu tur „Neuss Memleket Dostları Birliği
Tescilli Derneği“ tarafından düzenlenmiştir.
Turumuz merkezdeki belediye binasında başlıyor ve sur içindeki
görmeye değer 34 farklı durağı kapsıyor. Ardından tekrar başlangıç
noktası olan belediye binasına geri dönüyor. Tura bu noktalardan
herhangi birinden başlayabilir ya da istediğiniz zaman turu terk
edebilirsiniz.
Çok yönlü gastronomi, yakından incelenmeyi hak ediyor. Arada bir
tarihi restoranlarımızdan birine uğrayabilir ya da pazardaki açık
teraslarda akan renkli yaşamın tadını çıkarabilirsiniz.
Katlanabilir harita, her zaman bulunduğunuz yeri kolayca bulmanızı
sağlar, böylece Neuss’u keyfinize göre yaşayabilirsiniz.
Hemen yola çıkın – kendinizi Neuss şehrinin tarihine bırakın!
Eğlenceli bir keşif gezisi dileriz!
Neuss Şehri ve Neuss Marketing
Dobrodošli u povijesni obilazak Neussa!
Pozivamo Vas da kroz šetnju upoznate Neuss, grad star preko 2000
godina. Uz pomoć ovog malog vodiča otkrit ćete povijesna mjesta u
samom srcu grada. Obilazak su osmislili članovi „Udruženja prijatelja
zavičaja Neuss“.
Put započinje u središtu grada, ispred Gradske vijećnice i vodi do
34 znamenita mjesta u starom dijelu grada. Kraj šetnje poklapa se s
polaznom točkom, ispred Gradske vijećnice. Šetnju možete započeti i
prekinuti kod bilo koje od navedenih 34 točke.
Raznovrsnost gastronomije zaslužuje pomnije istraživanje. Stoga,
tijekom šetnje, svratite u jednu od naših starih povijesnih gostiona ili
pak uživajte na otvorenom, u šarenilu terasa na glavnom trgu.
Karta, koja se može rasklopiti, olakšava orijentaciju u svakom trenutku, što će doprinijeti Vašem individualnom doživljaju Neussa.
Krenite – uronite u povijest Neussa!
Puno radosti u otkrivanju znamenitosti ovoga grada!
Grad Neuss i Neuss Marketing
Türkçe
Turski
Hιrvatca
Ren´deki Neuss: Bir şehir turu
Neuss na Rajni: Obilazak grada
Roma lejyonerleri İ.Ö. 16 yılında Erft
nehrinin Ren nehrine döküldüğü noktada
Novaesium kampını kurdular.
16. g. prije Krista na ušću rijeke Erft u
Rajnu rimski su legionari osnovali logor
pod nazivom Novaesium.
Kampın yanında oluşan sivil
yerleşimden, bugün nüfusu 150.000’i
aşan Neuss şehri meydana geldi. Şehir,
katedralin Batı kulesi esas alındığında,
Kuzey 51°12‘01‘‘ ve Doğu 6“41‘38“
enleminde, deniz seviyesinin 42 metre
üzerinde bulunuyor. 8842 hektar
büyüklükteki şehir alanının Ren cephesi
akıntının 727. kilometresinden 740.
kilometresine kadar uzanıyor.
Iz civilnog naselja koje se formiralo uz
logor nastao je Grad Neuss, koji
trenutno broji preko 150.000 stanovnika.
Gledajući u smjeru zapadnog tornja
Stolne crkve (Münstera), grad leži na
51°12‘01‘‘ sjeverne dužine i 6°41‘38“
istočne širine te na visini od 42 metra
iznad morske razine. Obalno područje
rijeke Rajne, s površinom od 8842
hektara, proteže se unutar grada od
727. do 740. kilometra uzduž rijeke.
Tur, 1 belediye binasından başlıyor.
17. yüzyılda inşa edilen, 1780’de klasik
bir cepheye kavuşan ve 31 Aralık 1944
tarihinde bir hava saldırısında yıkılan
tarihi belediye binasını hatırlatan bir
bronz levha, belediye binasının girişinin
sağ tarafında bulunan kemerlerin altında
bulunuyor. Bugün kullanılan belediye
binası, 1954 yılında dört yıllık bir inşaat
süresinin sonunda tamamlandı. 1987 ile
1993 yılları arasında, sol tarafına uyumlu
bir şekilde eklenen ek binaya kavuştu.
Belediye binasının balkonunun üzerinde,
16. yüzyıldan bu yana kullanılan, eski ve
yeni şehir armalarının birleştirilmesiyle
oluşturulan şehir arması bulunuyor.
Sol tarafta bulunan, kırmızı zemin
üzerindeki gümüş rengi haç, eski
armadır. Sağ tarafta bulunan, siyah zemin
üzerindeki altın rengi, kırmızı gagalı
ve pençeli çift kartal, armayı süsleyen
„altın, imparatorluk tacı“ ile birlikte,
Charles le Téméraire (Yiğit Charles)
tarafından başlatılan kuşatmayı
başarıyla savuşturdukları için 1475
yılında İmparator III. Friedrich tarafından
verilen, şehrin yeni armasını oluşturuyor.
Obilazak Neussa započinje kod Gradske
vijećnice 1 . Na povijesnu gradsku
vijećnicu, koja potječe iz 17. stoljeća, i
koja je 1780. dobila klasicističku fasadu,
a 31. prosinca 1944. bila je razorena
tijekom zračnog napada, upućuje
brončana ploča, pričvršćena ispod
arkada sadašnje Gradske vijećnice, desno
od ulaza. Sadašnja je Gradska vijećnica
dovršena 1954., nakon četverogodišnje
izgradnje. U vremenu od 1987. do 1993.
dobila je proširenje na lijevoj strani,
koje se harmonično uklopilo.
Iznad balkona Gradske vijećnice nalazi
se gradski grb iz 16. stoljeća, koji, kako
je to tada bilo uobičajeno, objedinjuje
stari i novi gradski grb. Srebrni križ na
crvenom u lijevom polju predstavlja
stari grb. Zlatni dvostruki orao,
obrubljen crvenim, na crnom, desnom
polju čini zajedno sa „zlatnom carskom
krunom“ novi gradski grb, koji mu
je 1475. godine, nakon uspješnog
oslobođenja od opsade Karla Hrabrog od
Burgunda, dodijelio Car Friedrich III.
Hrvatski
1
Türkçe
Belediye binasının önünde, Elmar Hillebrandt tarafından yapılan, şehrin 2000.
kuruluş yıldönümü vesilesiyle, şehir
tasarruf kasasının yıldönümü vakfının 1984
yılında hediye ettiği Pazar Çeşmesi 2 ,
görülüyor. Çeşmenin çanağından, şehrin
tarihinden bölümler içeren, bronz
rölyeflerle süslü bir sekizgen uzanıyor.
Resimlerden biri, şehrin Roma’ya dayanan kökenlerine adanmış. Ardından
(saat yönünün aksine) şehrin surlarıyla
ve kapılarıyla kuş bakışı görüldüğü,
Ortaçağdaki, 15. yüzyıldaki hali geliyor.
Sonraki levha, şehrin 1774-75 yıllarında
Burgonya Dükü Yiğit Charles tarafından
kuşatılmasını hatırlatıyor. Bu levhanın
önünde, şehrin kurtarıcısı olan İmparator
III. Friedrich’in bir heykeli bulunuyor.
Ardından bir harita: „Neuss ve çevresi“
1580 civarı, 18. yüzyıldan bir şehir
manzarası, 1830 yılından bir avcı şenliği
sahnesi, liman inşaatını ve 19. yüzyıldaki
sanayileşmeyi temsil eden bir çizim.
Son levha, İkinci Dünya Savaşı’ndaki
yıkıma ve yeniden yapılanmaya adanmış.
Çeşme, Yiğit Charles’a karşı şehri
savunan prens Hermann von Hessen’in
küçük bir heykeliyle taçlandırılmıştır.
Yolun yarısında, pazar meydanının sol
tarafında avcılık şampiyonu Herbert
Napp tarafından vakfedilen, her yıl
avcılık şampiyonunun avcıların geçit
törenini karşıladığı noktayı belirleyen
bronz plaket 3 zemine yerleştirilmiştir.
Commerzbank binasındaki bir levha, eski
posta durağını hatırlatıyor. Karşısındaki
Dresdner Bank binası, İkinci Dünya
Savaşı’nda yıkılan Frings ailesinin
evinin 4 olduğu yerde bulunuyor.
Binanın girişinde bulunan plaketler evi
ve aileyi, özellikle de Köln başpiskoposu
Josef Kardinal Frings’i hatırlatıyor.
Turski
2
2
* Quirinus katedrali‘nin
yanında Kardinal Frings
anıtı [12]
* Spomenik kardinalu
Fringsu uz Stolnu crkvu
Sv. Quirinusa [12]
Hιrvatca
Ispred Gradske vijećnice stoji zdenac –
Marktbrunnen 2 , djelo Elmara
Hillebrandta, kojeg je 1984. godine u
povodu proslave 2000. godišnjice grada,
građanima poklonila Zaklada Gradske
štedionice - Stadtsparkasse.
Iz zdenca izlazi oktogon s brončanim
reljefima na kojima je prikazana povijest
grada. Jedan je reljef posvećen rimskom
porijeklu grada. Potom, u smjeru
suprotno od kretanja kazaljki na satu,
prikazan je srednjovjekovni grad, iz
15. stoljeća, sa zidinama i vratima
prikazanim iz ptičje perspektive.
Slijedeća ploča prikazuje opsadu grada
od strane Karla Hrabrog od Burgunda
1774./75. Ispred te ploče nalazi se kip
osloboditelja grada, Cara Friedricha III.
Potom slijedi karta: „Neuss i okolica“
iz vremena oko 1580. godine, prikaz
grada iz 18. stoljeća, scena Parade
streličara i grenadira – Schützenfest
iz 1830. godine, prikaz gradnje luke
i industrijalizacije iz 19. stoljeća.
Posljednja ploča prikazuje razaranja
tijekom Drugog svjetskog rata i obnovu.
Zdenac je okrunjen kipom pokrajinskog
grofa Hermanna od Hessena, koji je grad
oslobodio od Karla Hrabrog.
Na pola puta, s lijeve strane Trga, na
podu je Brončana plaketa 3 , poklon
kralja streličara i grenadira Herberta
Nappa, koja obilježava mjesto na
kojemu svake godine kralj streličara i
grenadira dočekuje i svečano pozdravlja
paradu. Na zgradi Commerzbanke nalazi
se ploča koja svjedoči o postojanju
stare poštanske postaje. Na suprotnoj
strani nalazi se zgrada Dresdner Banke,
izgrađena na mjestu na kojemu je u
Drugom svjetskom ratu uništena kuća
obitelji Frings 4 . Na kuću i obitelj,
posebice na kelnskog nadbiskupa,
kardinala Josefa Fringsa, podsjećaju
plakete postavljene na ulazu u zgradu.
Hrvatski
* Bu geleneksel bayram
eski avcı zorunluluğunu
hatırlatıyor, kendi
memleketlerini
korumak için. Ve
bugün buna karşılık
yöresel avcı bayramı
kutlandığında, eskiye
dail hiçbir militarizm
iz tanınmamakta,
gerçek tüfekler yerine
kopyalanmış tahta
tüfekler genellikle
tüfeknamlusu
çiçekler´le yer alıyor.
* Ovaj tradicionalni
festival evocira
sjećanja na strijelce
koji su branili svoj
rodni grad. Međutim,
na današnjem festivalu nema ni traga
prijašnjem militarizmu; prave su
puške zamijenjene
drvenim replikama,
koje u svojim cijevima
često imaju cvijeće.
Türkçe
Neuss limanının ilk rıhtımı 5 , nehrin
henüz doğrudan şehrin yanından aktığı,
Ren nehrinin 13. yüzyıldaki yatağına
aşağı yukarı denk gelir. Ardından Ren
nehri doğuya doğru kaymaya başlamıştır.
Erft’in 1835’ten itibaren kazılmasıyla,
yeni bir sığınma limanı oluşturulabildi.
Erft kanalının Doğusunda bulunan,
birkaç rıhtımdan oluşan çatal biçimli
yapısıyla modern Neuss limanı,
20. yüzyıldaki dönüm noktasında yapılan
planlara dayanıyor. Bugün bu liman
17,5 km uzunlukta bir sahili ve 75 km
uzunlukta bir ray sistemini kapsıyor.
Hessen kapısı köprüsünün hemen
arkasına “memleket dostları” tarafından
yerleştirilen büyük çapa 6 ,
Neuss limanının 150 yıllık geçmişini
hatırlatıyor. Yalnızca birkaç metre
ilerisinde, limanın ağır işçileri için bir
yurttaş inisiyatifi tarafından yaptırılan
„Erft kardeşleri“ 7 anıtı bulunuyor.
Dönüş yolunda, caddenin solunda şehir
surlarından yükselen „Kehl kulesi“ 8 ,
Ortaçağ şehir surlarının en güçlü
kalelerinden biridir.
Turski
5
5
6
Prvi lučki bazen 5 Luke Neuss odgovara
otprilike toku rijeke Rajne u 13. stoljeću,
kada je rijeka tekla neposredno uz grad.
Potom je došlo do pomicanja toka Rajne
prema istoku. 1835. godine nastala je
nova luka, nakon dovršetka radova na
čišćenju mulja u koritu rijeke Erft.
Moderna Luka Neuss, istočno od kanala
Erft, ima oblik vilice i sastoji se od više
lučkih bazena, čije se funkcioniranje
temelji na planovima s početka
20. stoljeća. Luka se danas proteže na
dužini od 17,5 km i koristi 75 km tračnica.
Odmah iza mosta Hessentorbrücke
„Prijatelji zavičaja“ postavili su veliko
sidro 6 , koje podsjeća na 150-godišnje
postojanje Luke Neuss. Samo nekoliko metara dalje inicijativom građana postavljen
je spomenik teškim lučkim radnicima
„Erftkadett“ 7 . Na povratku, s lijeve
strane ceste, iz gradskih zidina izranja
toranj „Kehlturm“ 8 , jedno od najjačih
uporišta srednjovjekovne gradske utvrde.
Put natrag vodi uz „Hessenstein“ 9 ,
sjećanje na Hessensku opsadu krajem
Tridesetogodišnjeg rata, koja je prestala
tek tri godine nakon sklapanja
Vestfalskog mira, točnije 2. srpnja 1651.
Yol, otuz yıllık savaşın sonunda şehre
gelen ve Westfalya barışından ancak üç
yıl sonra 2 Temmuz 1651’de Neuss’tan
çekilen Hessen işgal kuvvetlerini
hatırlatan „Hessen taşının“ 9 yanından
geçiyor.
Birinci Dünya Savaşı’nda ölenler için yapılan bir anıt olan „aslanın“ 10 yanından
geçen bir merdiven, eski St. Quirin
kilise avlusuna, bugünkü‚ Freithof’a
(mezarlık), „silah deposunun“ 11 yan
duvarının önüne çıkıyor. 1637 yılında
Fransisken Observant tarikatının
manastır kilisesi olarak yapılan kilise,
laikleşmeden sonra çeşitli amaçlarla,
örneğin 1826 ile 1864 yılları arasında
Prusya silah deposu olarak kullanıldı.
Bugün içinde konserlerin ve törenlerin
düzenlendiği bina, bu adı kullanmaya
devam ediyor.
Hιrvatca
7
Uz „Lava“ 10 , spomenika poginulima
iz Prvog svjetskog rata, vode stepenice
do današnjeg „Freithof-a“, nekadašnjeg
groblja Sv. Quirina, sa strane zabata
„Oružarnice“ – Zeughaus 11 . Ova je
građevina izgrađena 1637. kao crkva
uz Franjevački samostan, a nakon
sekularizacije korištena je u razne svrhe,
primjerice od 1826. do 1864. kao pruska
oružarnica. Ime „Zeughaus“ zgrada nosi i
danas, kada se u njoj održavaju koncerti i
svečana protokolarna primanja.
Stolna crkva Sv. Quirinusa Quirinusmünster 12 simbol je grada. 1209. majstor
Wolbero započeo je s radovima na toj
kasno romanskoj crkvi, koja je dovršena
Hrvatski
8
9
10
11
Türkçe
Quirinus katedrali 12 , şehrin simgesidir. Usta Wolbero 1209 yılında bu geç
Roma tarzında inşa edilen bu kilisenin
yapımına başladı ve inşaat en geç
1230 yılında tamamlandı. Başta iki
kulesinin dar, sivri başlıkları vardı. 1741
yılındaki bir yangından sonra Batı
kulesine piramit biçimli geçici bir
çatı yapıldı, Doğu kulesine ise kutsal
Quirinus’un heykelciğiyle
süslenen bir barok bir kubbe yerleştirildi.
Zengin bir şekilde bölümlendirilen Batı
duvarı kayda değerdir.
İç dekorasyondaki en önemli sanat eseri,
1900 civarında yapılan Quirinus kutsal
emanet muhafazasıdır.
Turski
12
12
Katedralin girişinin sağında 2000 yılında
açılan, Elmar Hillebrand’ın Josef Kardinal Frings onuruna yapılan anıt
bulunuyor.
Katedral meydanında 1983 yılında
dikilen, Kölnlü heykeltıraş Jochen Pechau
tarafından biçimlendirilen Quirinus
çeşmesi 13 , pazar yaşamının
motifleriyle süslenmiştir. Orta sütun,
heryıl düzenlenen Quirinus kortejini
simgeliyor. Direkli çardağın üzerindeki at
şekilleri, kutsal Quirinus’un yalnızca
hastaların koruyucusu değil, aynı
zamanda atların da koruyucusu olduğunu
hatırlatıyor. Çeşmenin yakınında, bir
yeraltı kaynağı olan „Quirinuspütz’ün“
14 üzerini kapatan taş bir levha
zemine yerleştirilmiştir. Buradan, hacılar
tarafından çok popüler olan „Quirinus
suyu“ alınıyordu. Neuss efsanelerine
göre küçük Neussluları „leylekler“
getirmiyor. „Quirinuspütz“ kaynağından
oltayla tutuluyor.
Katedral meydanının Kuzey tarafında,
1597 yılında inşa edilen „Vogthaus“ 15 ,
„Üç Kral Evi“ bulunuyor.
Burası başpiskopos vekilinin resmi
konutudur. Bu evin çatısının tepesinde,
her gün saat 11.00, 15.00 ve 17.00’de
avcı çanları çalar, melodileriyle avcı
13
13
Hιrvatca
Hrvatski
najkasnije 1230. Dva tornja prvobitno su
nosila elegantne šiljate krovove. Nakon
požara 1741. zapadni je toranj dobio
krov u obliku piramide, a istočni baroknu
kupolu s kipom svetoga Quirinusa.
Posebno je vrijedan četvrtasti, bogato
raščlanjen zapadni toranj. Najznačajnije
umjetničko djelo u unutrašnjosti crkve
je kovčeg Sv. Quirinusa nastao oko
1900. godine.
Desno uz ulaz u Stolnu crkvu stoji
spomenik u čast kardinala Josefa Fringsa
koji je posvećen 2000. godine, a izradio
ga je Elmar Hillebrand.
Na trgu Münsterplatz skulptor Jochen
Pechau iz Kölna 1983. napravio je
Zdenac Sv. Quirinusa 13 , koji je urešen
motivima iz svakodnevnog života na trgu.
Na srednjem je stupu prikazana
procesija u čast Sv. Quirinusa koja se
održava svake godine. Prikazi konja na
baldahinu podsjećaju da Sv. Quirinus
nije samo zaštitnik bolesnih nego i konja.
Nedaleko od zdenca, na podu, nalazi
se kamena ploča, „Quirinuspütz“ 14 ,
koja zatvara duboki zdenac.
Tu hodočasnici uzimaju „vodu sv. Quirinusa“. Legenda kaže da male žitelje
Neussa ne donosi „roda“ već ih se vadi
iz „Quirinusova zdenca“.
Na sjevernoj strani trga Münsterplatz
nalazi se „Kuća tri kralja“ izgrađena
1597., „Vogthaus“ 15 , službeno
sjedište predstavnika nadbiskupa. Na
zabatu kuće svakodnevno se u 11, 15 i
17 sati može gledati parada streličara i
grenadira, popraćena zvucima zvončića
i pjesmom. Figure prikazuju korpuse
streljačke regimente koji paradiraju
pred kraljem streličara i grenadira Schützenkönigom.
15
15
Türkçe
alayının kıtalarını temsil eden figürler
avcıların kralının önünde geçit yapar.
Münsterstraße ve adı yüzyıllar önce
koyulan „Glockhammer“ caddesi üzerinden, 1439 yılında kurulan Marienberg
manastırına 16 ulaşılıyor. Çatı kulesinin
son derece dar olan başlığı, o günden
bu yana değişmemiştir ve Neuss şehir
siluetinin eşsiz bir parçasıdır. Şapel
1806 ile 1906 yılları arasında protestan cemaatinin kilisesiydi. Rheinstraße
üzerinden şehir surlarının 17 korunan
ya da kısmen restore edilen bir bölümüne
ulaşılır. Burada kaldırımı aşan kemer ve
bronz rölyef, eskiden bu noktanın
çok uzağında bulunmayan Ren
kapısını hatırlatır. Yeni pazarda şehir
kütüphanesinin 18 alışılmadık mimarisi
kayda değerdir.
Ana cadde hattının bir parçası olan
Kastellstraße ve Niederstraße üzerinden
1718 yılında inşa edilen Sebastianus
kilisesine 19 , 1427 civarında kurulan
Sebastianus meclisinin manastır kilisesine
ve buradan da tuğla rönesansının geride
kalan az sayıdaki örneğinden biri olan,
1604 yılında inşa edilen „Zum schwarzen Rosz“ 20 , halk dilinde „Et schwatte
Päd“ adlı eve ulaşılır. Tipik merdiven
başlığı, zengin desenli pencereler ve
güzel aile arması bu binayı şehrin en
güzel yapılarından biri yapıyor.
Yol Sebastianusstraße üzerinden, şehir
surlarının 21 bozulmadan kalan sur
kemerlerinin bulunduğu Hamtor
meydanına ve „humbaracı anıtına“ çıkar.
Tur buradan, kısmen korunan Batı surları
ile hendek arasında bulunan
„Wierstraetweg“ üzerinden devam
ediyor. Christian Wierstraet, Yiğit Charles
tarafından yapılan kuşatmada Neuss
şehir kâtibiydi. Savaşta yaşanan olayları,
bugün elimizde bulunan kafiyeli bir tarihte
tasvir etmiştir. Bu yol üzerinden, 1879 ile
1986 yılları arasında Neuss büyük
postanesi olarak kullanılan eski
imparatorluk posta 22 binasına ulaşılır.
Turski
16
17
18
19
Hιrvatca
Ulicama Münsterstraße i „Glockhammer“, koja stoljećima nosi isti naziv,
dolazi se do Samostana Marienberg 16 ,
koji je osnovan 1439. godine. Iznimno
elegantna krovna kupola toga samostana
obavezan je dio siluete Neussa.
Kapelu je od 1806. do 1906. koristila
Evangelistička crkvena općina kao svoju
crkvu. Ulicom Rheinstraße dolazi se do
jednog dobro očuvanog odnosno
djelomično rekonstruiranog dijela
Gradskih zidina 17 .
Svod ponad pločnika i brončani reljef
podsjećaju na jedan od nekadašnjih
ulaza u grad - Rheintor, koji se nalazio
nedaleko od tog mjesta. Na trgu Neumarkt pažnju privlači neobična arhitektura Gradske knjižnice 18 .
Ulicama Kastellstraße i Niederstraße,
koje čine splet glavnih ulica, dolazi se
do samostanske crkve Sebastianuskirche 19 , koja je izgrađena 1718. oko
Konventa Sv. Sebastiana utemeljenog
1427. godine, a odatle do jednog od
rijetko očuvanih primjeraka renesansne
građe od neožbukane opeke, kuće
„Zum schwarzen Rosz“ 20 , izgrađene
1604., koju u dijalektu zovu još i „Et
schwatte Päd“. Tipičan stepenasti
zabat, bogato raščlanjeni prozori i lijep
znak na kući čine ovu zgradu jednom od
najvrednijih u gradu.
Ulicom Sebastianusstraße put vodi do
trga Hamtorplatz s dobro sačuvanim
svodovima u sklopu Gradskih zidina 21
i „Spomenikom grenadiru“. Odatle put
vodi dalje preko „Wierstraetweg“, koji
vodi između djelomično sačuvanih
zapadnih gradskih zidina i jarka.
Christian Wierstraet bio je gradski
pisar u Neussu u doba opsade Karla od
Burgunda. On je u jednoj kronici, koja
je sačuvana do danas, opisao ratne
događaje u obliku rime. Tim se putem
dolazi do zgrade bivše Carske pošte 22 ,
koja je od 1879. do 1986. bila glavna
pošta u Neussu.
Hrvatski
20
21
22
Türkçe
Bugün titiz bir şekilde restore edilen bina
kültür merkezi olarak hizmet veriyor.
„Eski postanenin“ sağ tarafında Löwen’de
(Belçika) profesörlük yapan, hücre
biliminin ve dolayısıyla modern biyolojinin
öncüsü, dünyaca ünlü bir Neusslu olan
fizyolog Theodor Schwann 23 anıtı.
„Gezinti yolu“ olarak anılan yolu
izlendiğinde, sol tarafta eski Herz Jesu
manastırı 24 , görülüyor. 1874 yılında
hastane olarak yapılan, daha sonra
huzurevi olan bina, bugün belediyenin
bir bölümünü içinde barındırıyor. Yolun
Friedrichstraße ile kesiştiği noktada,
gümrük kapısının bir modeliyle süslenmiş
olan bir dikilitaş 25 bulunuyor. Bu taş,
1827 yılına kadar bu noktada bulunan
gümrük kapısını hatırlatıyor.
Şimdi, şehir surlarının çok sayıdaki yarım
daire kulelerinden geriye kalan tek kule
olan „kan kulesine“ 26 geliyoruz.
Yola devam edildiğinde, Ortaçağdaki
surlara bitişik olarak yapılan ve kısmen
de zindan olarak kullanılan „rüzgar
değirmeni kulesine“ 27 varılır. 19. yüzyılın
sonundan beri uzun süre su kulesi olarak
kullanıldı.
1975 yılında üst kapıda Clemens-Sels
Müzesi 28 açıldı. Pazarda, Yunan tapınağı
şeklinde inşa edilmiş olan selefi, 1944/45
yıllarında yıkıldı. Yeni bina, caddenin
üzerinden geçen üstü kapalı bir geçitle
üst kapıya 29 bağlıdır. Bu iki bina Roma
ve Ortaçağ tarihiyle ilgili koleksiyonlar
barındırır. Ortaçağdan kalma ve Hollandalı
ustalara ait sanat eserleri,19. yüzyıl
sanatı, özellikle Nazarenler, Prerafaelitler
ve sembolistlere ait sanat eserlerini ve
geniş kapsamlı naiv sanat koleksiyonu
kapsar.
1200 civarında inşa edilen, şehrin en
önemli tarihi yapılarından biri olan
üst kapı, Ren bölgesindeki birçok şehir
kapısına örnek olmuştur.
Turski
23
25
26
Hιrvatca
Danas je zgrada brižljivo obnovljena i
koristi se kao kulturni forum. Desno od
„Stare pošte – Alte Post“ nalazi se spomenik
fiziologu Theodoru Schwannu 23 ,
profesoru u Löwenu (Belgija), tvorcu
znanosti o stanicama i pioniru moderne
biologije, Neussaninu svjetskoga glasa.
Slijedeći put takozvane „šetnice“, s lijeve
se strane nalazi bivši Samostan Herz Jesu
24 . Izgrađen 1874. kao bolnica, kasnije
je služio kao dom za starije i nemoćne,
a danas je tu smješten jedan dio gradske
uprave. Tamo, gdje se put križa s ulicom
Friedrichstraße, stoji Stečak 25 , na
kojemu se nalazi model carinske kapije
koji podsjeća na carinsku kapiju koja je na
tom mjestu stajala do 1827.
Hrvatski
27
28
Slijedi „Blutturm“ ili krvavi toranj 26 ,
jedini očuvan od nekad mnogobrojnih
polukružnih tornjeva gradskih zidina.
Put dalje vodi do tornja-vjetrenjače s
mlinom Windmühlenturm 27 , koji je bio
izgrađen tik uz srednjovjekovne gradske
zidine i djelomično je služio kao tamnica.
Od kraja 19. stoljeća dugo je služio kao
vodotoranj.
Na Gornjim vratima – Obertor 1975.
otvoren je Clemens-Sels-muzej 28 .
Prije je na tom mjestu, na Trgu, stajala
građevina u obliku grčkoga hrama, koja je
razorena 1944/45. Nova građevina
povezana je hodnikom, koji vodi s jedne
na drugu stranu ulice, s Gornjim vratima Obertor 29 . U objema zgradama
pohranjene su zbirke koje svjedoče o
rimskoj i srednjovjekovnoj povijesti Neussa.
Tu su i umjetnička djela srednjovjekovnih i
nizozemskih majstora, umjetnost
19. stoljeća, posebno umjetnost kršćanstva,
prerafaelita i simbolista te bogata zbirka
naivne umjetnosti.
Gornja vrata – Obertor, sagrađena oko
1200., jedna su od najznačajnijih povijesnih
građevina grada, koja su bila uzorom pri
gradnji brojnih gradskih vrata u rajnskom
području.
29
30
Türkçe
Şehrin içine doğru ilerlediğimizde, sağda
(Oberstraße 15) göreceklerimiz: 1778
yılında postane müdürü Peter Joseph
Nepes tarafından yapılan eski Thurn
ve Taxis posta durağı 30 , bugün şehir
arşivi. Sonra solda Rottels evi 31 ,
Rottels ailesinin eski ikamet ve ticaret
evi. Bugün burası Joseph-Lange arşivinin
bulunduğu Ren bölgesi Neuss avcı
müzesinin yanı sıra Clemens-Sels
müzesinin „19. ve 20. yüzyıllarda şehir
tarihi“ adlı bölümünü barındırıyor.
Bitişikteki Rottelsgasse’de 32 , bina
yıkıntıları ve anıt taşı, 1802 yılındaki
laikleşmeye kadar bu noktada bulunan,
1234 yılında kurulan minorit manastırını
hatırlatıyor.
Turski
31
Zollstraße ile Michaelstraße’nin kesiştiği
köşede, 1960 yılında restore edilen bir
grup tarihi ev 33 bulunmaktadır.
1712 yılında inşa edilen dört katlı köşe
bina, aşağı Ren bölgesinin en büyük yarı
kagir binalarından biridir.
Klarissenstraße’de Arnavut kaldırımı
ve yarıya kadar duvar örülü bir kule
yıkıntısı eski bir şehir surunun 34
eyrini gösteriyor. Bu sur, eldeki belgelere
göre bilinen geç Ortaçağ ve Yeniçağ
surlarından çok daha küçük bir alanı
kapsıyordu.
32
Hιrvatca
Gledajući u smjeru grada, s desne
strane (Oberstraße 15) nalazi se bivša
Poštanska postaja 30 koja je pripadala
grofovima von Turn u. Taxis, a izgradio
ju je 1778. upravitelj poštanskog ureda
Peter Joseph Nepes; danas je tu
Gradski arhiv. S lijeve je strane kuća
Haus Rottels 31 , bivša stambena i
poslovna zgrada obitelji Rottels. Danas
se u njoj nalazi Rajnski muzej streličara Rheinisches Schützenmuseum Neuss s
arhivom Josepha Lange kao i dijelovi
zbirke „Gradska povijest 19. i 20.
stoljeća“ Clemens-Sels-muzeja.
U obližnjoj ulici Rottelsgasse 32 ostaci
zgrade i jedan spomenik podsjećaju na
Franjevački samostan male braće
(minorita) osnovan 1234. koji je tu bio
do sekularizacije, tj. do 1802.
Na uglu Zollstraße - Michaelstraße nalazi
se nekoliko povijesnih kuća 33 , koje
su obnovljene 1960. Četverokatnica
na uglu, izgrađena 1712., jedna je od
najvećih kuća skeletne konstrukcije
zidova (Fachwerk) na području Donje
Rajne.
U ulici Klarissenstraße, pločnik i ostatak
tornja ukazuju na postojanje starijih
gradskih zidina 34 , koje su obimom
bile puno manje od zidina iz sačuvanih
gradskih dokumenata kasnog srednjeg
vijeka i novoga doba.
Yolumuz buradan tekrar çıkış noktamız
olan belediye binasına ve pazara geri
götürüyor bizi.
Odavde put iznova vodi do polazne
točke, Gradske vijećnice i Trga.
33
Hrvatski
33
34
Rehberli şehir turu
2.000 seneden fazla eski Neuss şehrin görülmeğe değer yerleri bir
şehir turunda tecrübeli rehberlerimizle öğrenin. Bilgili yönetimle
görülmeye değer yerleri keşfedin, Neuss´un romalı köklerini,
ve ama yeni kentcilik aksanını.
Bireysel katιlιmlarca rehberlik (almanca)
Tarih: her defa ayιn ilk Cumartesi, başlangιcι saat 10.00´da
Buluşma yeri: Tourist Information Neuss
Fiyat: 5,00 Euro
Önbaşvuru önerilir
Gruplar için rehberlik eşliğinde tur (almanca ve diyer diller)
Gruplar için´de turlar düzenliyoruz – genel turlar ve belirli konular
için de aynι zamanda rehberlik mümkün. Örneğin bizlerin konu
tercihleri : Quirinus katedrali, Kilise sanatι Neuss kiliselerinde,
Neuss Avcι karekteri, romalι Neuss, arkeoloji, Çocuklar için turlar.
Tarih: senelik
Buluşma yeri: arzuya göre
Fiyat: 1,5 saat, almanca 65,00 Euro, diyer dillerde 100,00 Euro
Grupsayιsι: max. 25 kişi
Obilazak grada s vodičem
Otkrijte znamenitosti Neussa, grada starog više od 2000 godina, uz
pratnju naših iskusnih vodiča. Uz stručno vodstvo upoznajte se sa
znamenitostima grada, njegovim rimskim korijenima, ali isto tako i s
novim urbanistickim akcentima.
Individualni obilasci (njemački)
Termin: prve subote u mjesecu, početak 10,00 sati
Polazište: Tourist Information Neuss
Cijena: 5,00 eura
uz prethodnu najavu
Obilazak za grupe (njemački i drugi jezici)
Organiziramo grupne obilaske – uz klasične obilaske
grada organiziramo i tematske obilaske. Izbor tema:
stolna crkva Sv. Quirinusa, crkvena umjetnost prikazana u crkvama u
Neussu, likovi strijelaca i grenadira iz Neussa, rimski Neuss,
arheologija, obilasci za djecu.
Termin: tijekom cijele godine
Polazište: prema želji
Cijena: 1,5 sat, na njemačkom 65,00 eura,
na ostalim jezicima 100,00 eura
Grupe: najviše 25 osoba
Rezervasyon
Rezervacije
Tourist Information Neuss · Rathausarkaden · Büchel 6 · 41460 Neuss
Telefon +49 (0) 2131 4037795 · Telefax +49 (0) 2131 4037797
[email protected] · www.neuss-marketing.de
Obertor
Impressum
Herausgeber
Neusser Marketing GmbH & Co. KG
www.neuss-marketing.de
Stadt Neuss, Der Bürgermeister
Presse- und Öffentlichkeitsarbeit
www.neuss.de
Text
Vereinigung der Heimatfreunde
Neuss e.V.
www.heimatfreunde-neuss.de
Übersetzungen
Fatma Cinar (türkisch)
Tajana Mavrinac (kroatisch)
Redaktion
Isa Dheus
Konzeption und Gestaltung
h1 communication hillen werbeagentur
www.h1com.de
Fotos
Sigrid Scheuss, Isa Dheus, Frank Elschner,
h1, Horst Rumpel (Titelfoto)
Stadtplan
Liegenschaften und Vermessung Neuss
Povijesni obilazak grada
1
2
3
4
Belediye binasι
Pazar çeşmesi
Bronz plaket
Frings ailesinin evi
(yιkιm, bugün yeniyapι – Banka)
1
2
3
4
Vijećnica
Zdenac na trgu
Brončana plaketa
Kuća obitelji Frings (porušena,
danas banka, novogradnja)
5
6
7
8
9
10
11
Liman
Çapa
Erft kardeş
şehir suru (Kehl kulesi)
Hessen taşι
Aslan – anιtι
Cephanelik (bugün eğlence ve
toplantι salonu)
5
6
7
8
Lučki bazen
Sidro
Erftkadett – spomenik lučkim radnicima
Gradske zidine
(uporište s tornjem - Kehlturm)
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Quirinus katedrali
Quirinus çeşmesi
Quirinusbüstü
Vogtevi
Marienberg manastιrι
şehir suru (Rheinsokağι)
şehir Kütüphanesi
Sebastianus kilisesi
siyah Rosz´da
şehir suru (Hamtor meydanι)
Imparatorluk postasι
Theodor-Schwann-Anιtι
Herz-Jesu manastιrι
Gümrük kapιsιnιn bir Dikilitaş
modeli
26
27
28
29
30
31
Kan kulesi
rüzgar değirmeni kulesi
Clemens-Sels-Müzesi
Yüksek Kapι
Posta durağι (bugün şehir Arşivi)
Rottels evi
(bugün Ren Bölgesi Avcι Müzesi)
32 Rottelssokağι
33 Zollsokağι/Michaelsokağι
tarihi evler
34 şehir suru (Klarissensokağι)
9 Hessenstein –
sjećanje na Hessensku opsadu
10 Lav – spomenik poginulima iz
Prvog svjetskog rata
11 Oružarnica
12 Stolna crkva Sv. Quirinusa
13 Zdenac Sv. Quirinusa
14 Kamena ploča Sv. Quirinusa
15 Vogthaus – službeno sjedište
predstavnika nadbiskupa
16
17
18
19
20
Samostan Marienberg
Gradske zidine (ulicom Rheinstraße)
Gradska knjižnica
Crkva Sv. Sebastijana
(Renesansna kuća „Kod vranca“
21
22
23
24
Gradske zidine(na trgu Hamtorplatz)
Carska pošta
Spomenik fiziologu Theodoru Schwannu
Samostan Sestara Presvetog
Srca Isusova
25
26
27
28
29
30
31
Stečak s modelom carinske kapije
Krvavi toranj
Toranj - vjetrenjača s mlinom
Muzej Clemens-Sels
Gornja vrata - Obertor
Poštanska postaja (danas Gradski arhiv)
Kuća Rottels
(danas Rajnski muzej strijelaca)34
32 Ulica Rottelsgasse
33 Povijesne kuće na uglu
ulica Zollstraße i Michaelstraße
34 Gradske zidine (ulica Klarissenstraße)
© Stadt Neuss – Der Bürgermeister – LVN23/2-04/07
Tarihi şehir gezintisi