18 Kasım 1952: Antifaşist sürrealist şair Paul Éluard öldü | Marksist.org

18 Kasım 1952: Antifaşist sürrealist şair Paul Éluard öldü | Marksist.org
Atilla Dirim tarafından yazıldı.
Pazar, 18 Kasım 2012 07:15
Paul Éluard, gerçek adıyla Eugene Grindel, emlakçı Clément Grindel ile terzi
Jeanne-Marie Grindel'in tek oğlu olarak 1895 yılında Paris'in Saint-Denis banliyösünde
doğdu. Çocukluğunu maddi sıkıntı yaşamadan, iyi denebilecek koşullarda geçirdi ve
devam ettiği devlet okullarını 16 yaşında ortalama bir öğrenci olarak tamamladı.
Eskiden beri hastalıklı bir yapıya sahip olan Éluard, 1912'de akciğer rahatsızlığı nedeniyle
İsviçre'deki Clavadel sanatoryumunda tüberküloz tedavisi görürken genç bir Rus kızıyla,
Helena Dmitrievna Diakonova ile tanıştı ve ona Gala adını verdi. 1917 yılının Şubat ayında
evlendiler.
Éluard ilk şiirlerini henüz sanatoryumdayken yayınlamaya başladı. Ailesi ona maddi destekte
bulundu. İyileşmesinden sonra 1914 yılında askere alındı. Ancak savaşı genellikle hasta olarak,
cephe gerisinde tamamladı. Jean Paulhan aracılığıyla 1919 yılında André Breton etrafında
toplanan sanatçılarla tanıştı. Yeni şiirlerini yayınladı, Proverbe ve Littérature gibi dergilerde
çalıştı. Ancak hayatını babasının ölümüne dek emlak bürosunda çalışarak kazandı.
Babasından kalan miras, onun serbest sanatçı olarak hayatını sürdürebilmesini sağladı.
1921 yılında Éluard Köln'de Max Ernst'i ziyaret etti ve onunla çalışmaya başladı. 1924'de
Paris'te Breton tarafından Sürrealizm Manifestosu yayınlandı ve Dadaizm'in yerini aldı. Éluard
bu yeni akımı benimsedi ve 1928'e kadar en önemli eserlerini yayınladı.
1927 yılında Éluard Louis Aragon, André Breton, Benjamin Péret ve Pierre Unik'le birlikte
Fransız Komünist Partisi'ne katıldı, ancak 1933'te partiden atıldı. İki yıl sonra ressam Salvador
Dalí'yle tanıştı; karısı Gala, Dali yüzünden 1932'de ondan boşandı. Ancak Éluard ölene kadar
ona aşk mektupları yazmaya devam etti. 1930'da "Nusch" olarak tanınan Alman kökenli aktris
Maria Benz'le tanıştı, 1934'te onunla evlendi. Dört yıl sonra, 1938'te André Breton'la birlikte
Paris'te Uluslararası Sürrealizm Sergisi'ni açtı.
Éluard İkinci Dünya Savaşı'nı 1918'de Gala'yla olan evliliğinden doğan kızı Cécile ile Paris'te
geçirdi. 1938'de Breton etrafında toplanan sürrealist sanatçılar grubundan uzaklaştırıldı. Alman
ordusunun Paris'e girmesinden sonra yeraltına geçti ve Résistance örgütüne katıldı. 1942'de
1/3
18 Kasım 1952: Antifaşist sürrealist şair Paul Éluard öldü | Marksist.org
Atilla Dirim tarafından yazıldı.
Pazar, 18 Kasım 2012 07:15
bir kez daha Fransız Komünist Partisi'ne katıldı ve içinde ünlü 'Özgürlük' şiirinin de yer aldığı
'Poesie et Verite' adlı derlemeyi gizlice yayımladı.
Savaştan sonra ün kazanan Éluard 10 yıl sonra kalp krizi geçirerek öldü ve Paris'teki Père
Lachaise mezarlığına gömüldü. Eluard, hem aşk hem de devrim şairi olarak 20'nci yüzyılın en
büyük Fransız edebiyatçıları arasında gösterilir. 'La Vie immediate' (1932), 'La Rose publique'
(1934), 'Les yeux fertiles' (1936) ve 'Cours naturel' (1938) yapıtlarından birkaçıdır.
Şiirlerinden örnekler
Halkım Ben
Halkım ben,
hani şu sayılamayan,
hani şu çok halk.
Soluğumun öyle bir gücü var ki
sessizliği deler geçerim, dinlemem,
filiz verir, boy atarım,
zifiri karanlık demem.
Zulüm, acı, ölüm, şu bu
bir anda gizlerse de tohumu,
ölmüş gibi görünürse de halk,
döner gelir elbet bir gün nisan ayı,
kavuşur baharına toprak,
kızgın eller dağıtır atar ağır havayı.
Ölümün içinden yeşerir yaşamak.
İspanya'da
Kan rengi bir ağaç varsa İspanya'da
Hürriyet ağacıdır
2/3
18 Kasım 1952: Antifaşist sürrealist şair Paul Éluard öldü | Marksist.org
Atilla Dirim tarafından yazıldı.
Pazar, 18 Kasım 2012 07:15
Susmayan bir ağız varsa İspanya'da
Hürriyeti haykırır
Bir bardak saf şarap varsa İspanya'da
Milletin olmalıdır.
Karartma
Kapılar tutulmuş neylersin
Neylersin içerde kalmışız
Yollar kesilmiş
Şehir yenilmiş neylersin
Açlıktır başlamış
Elde silah kalmamış neylersin
Neylersin karanlık bastırmış
Sevişmezsin de neylersin.
Savaşta Ölenler
Her yer tıklım tıklım ölü
Acı boğacak beni boğacak beni
Otlar yalnızlıktan kupkuru
Ama suçlu ben değilim ben değilim
Katillerle bir olmadım olmayacağım da
Özgür kalacağım işte böyle bir başıma
Ve insanoğluna bundan sonra da
Ne ölüm dokunacak ne dirim.
3/3