docIŞİD`in finansmanı - Serdargunes` Blog
download 
Şikayet Transkript
IŞİD`in finansmanı - Serdargunes` Blog
Ankara Strateji Enstitüsü Analiz No: 15-10 Nisan 2015 Analiz IŞİD’İN FİNANSMANI IŞİD’İN FİNANSMANI Gülsüm BOZ Nezih Onur KURU Ankara Strateji Enstitüsü Emek Mah. 26. Sokak (Eski 62. Sok.) No:8/2 Çankaya 06500 ANKARA/TÜRKİYE Tel: (0312) 213 84 44 • Faks: (0312) 213 84 34 ankarastrateji.org • [email protected] Analiz No: 2015-6 Nisan 2015 IŞİD’İN FİNANSMANI Gülsüm BOZ Nezih Onur KURU Ankara Nisan 2015 Copyright © 2015 Ankara Strateji Enstitüsü Tüm Hakları Saklıdır. Birinci Baskı Kütüphane Katalog Bilgileri “Işid’in Finansmanı” Ankara Strateji Enstitüsü Yayınları Tasarım&Baskı: Karınca Ajans Yayıncılık Matbaacılık Dr. Mediha Eldem Sokak No: 56/1 Kızılay/ANKARA Tel: (0312) 431 54 83 Faks: (0312) 431 54 84 www.karincayayinlari.net - [email protected] Ankara Strateji Enstitüsü Gençlik Cad. Ordular Sok. No: 25 Anıttepe 06580 ANKARA/TÜRKİYE Tel: (0312) 213 84 44 Faks: (0312) 213 84 34 [email protected] içindekiler GİRİŞ.............................................................................................................................................5 9 21 23 1. IŞİD’İN GELİR KAYNAKLARI..............................................................................................9 1.1Petrol ve Doğalgaz..............................................................................................................10 1.2Gasp ve Yağma....................................................................................................................12 1.3Fosfat, Sülfür ve Çimento...................................................................................................14 1.4Tarım Ürünleri...................................................................................................................15 1.5Fidye ve İnsan Ticareti........................................................................................................16 1.6Bağışlar...............................................................................................................................17 2. İNSAN KAYNAKLARI............................................................................................................21 3.SONUÇ...................................................................................................................................23 SON NOTLAR..............................................................................................................................25 III giriş GİRİŞ Suriye’de Halep, Rakka ve Deyrizor şehirleri ile Irak’ta Selahaddin, El Anbar, Ninova ve Diyala eyaletlerinin büyük bir kısmını işgal eden IŞİD, çoğu ülkenin toprağından daha fazla alanı kontrolü altında tutmaktadır. Örneğin IŞİD’in, yaklaşık olarak Belçika’nın 30.528 kilometrekarelik yüzölçümünden biraz daha fazla alanı kontrol ettiği ya da 89.342 kilometrekarelik Ürdün topraklarından fazlasını elinde tuttuğu düşünülmektedir. Örgütün1 işgal sahası Suriye’nin kuzeyi ve batısı ile Irak’ın kuzeydoğusunda yoğunlaşmasına rağmen, IŞİD Beyrut’tan Basra Körfezi’ne kadar varan geniş bir sahada eylem kapasitesine ulaşmıştır. Harita 1. IŞİD’in Kontrol Ettiği Bölgeleri gösteren harita (Mart 2015) Musul Halep Erbil Rakka Kerkük Suriye Deir ez Zour Beyrut Lübnan Şam West Bank Kudüs Gaza Scrip Bağdat IRAK Dead Sea Amman Tıg ris Israil Ürdün Kaynak: ISW 5 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 Örgüt, Irak’ta Bağdat yönetiminden sonra ikinci büyük bir güç haline gelmiştir. Sadece Irak’ta işgal ettiği ve kontrolü altında bulundurduğu bölgede, özerk bir yapıya sahip KRG(Kurdistan Regional Government – Kürdistan Bölgesel Yönetimi)’den fazla petrol rezervi, toprak ve nüfusu kontrolü altına almıştır. Bağdat Merkezi Yönetimi, Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KRG- Kurdistan Regional Government) ve IŞİD’in kontrolündeki Irak’ın Tablo 1. Irak’ta Nüfus, Toprak ve Petrol Paylaşım Tahminleri (Haziran 2014) Toprak Nüfus Petrol İhracatı Petrol Rezervleri IŞİD Kontrolünde %40 %25-35 %0 %11 KRG Kontrolünde %10 %15-20 %16 %9 Bağdat Kontrolünde %50 %45-60 %84 %80 Kaynak: Foreign Policy Resarch Institute 2 nüfus, toprak ve petrolünün tahmini bilgilerinin yer aldığı tabloda IŞİD’in Irak’ta kontrol ettiği alanda ülke nüfusunun yüzde 25-35’inin yaşadığı görülmektedir. Amerika’nın 2003 yılında Irak’ı işgaliyle ülkede başlayan iç karışıklıklar ile gelişen ve Suriye’deki iç savaş ile beraber tüm dünyanın dikkatini üzerine çeken IŞİD’in geniş bir coğrafyada yürüttüğü savaşın maliyeti göz önüne alındığında, IŞİD’in daha önceki terörist örgütlerden ne kadar farklı bir yapıda olduğu açıkça görülmektedir. Irak ve Suriye’deki karışıklıkları fırsata çeviren IŞİD’in, yayıldığı coğrafyada bugüne kadar sürdürmekte olduğu savaşın oldukça büyük bir maliyeti bulunmaktadır. Operasyon ve eylemlerinde kullandığı silah ve mühimmat, örgütteki teröristlere ödenen aylıklar, internet ve sosyal medyada yürüttüğü propaganda vb. faaliyetlerinin yüklü bir maliyeti vardır. Bünyesinde 20.000 ile 30.000 arasında teröristi barındırdığı tahmin edilen örgüt3, bu teröristlere vasıf ve rütbelerine göre aylık ödeme yapmaktadır. Komutanlara 1200$ ödeme yapılırken4 alt rütbedekilere 500$ civarında maaş ödendiği tahmin edilmektedir. 5 Bu tahminlere göre örgütün sadece aylık ödeme giderlerinin 10 milyon dolardan fazla olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, IŞİD’in daha önce benzeri görülmemiş bir büyüklüğe ulaşan terör eylemlerini yürütmek için kullandığı gelir kaynakları incelenmiştir. Ele geçirdiği yerlerde petrol ve doğalgaz sahaları ile madenlerden yapılan üretim satışlarından, kontrolünü ele geçirdiği bölgelerde yaşayan yerel halktan topladığı haraçlardan, farklı ülkelerdeki taraftarlarından ve terör finansörlerinden aldığı bağışlardan, insan ticareti ve fidyeden, yağmacılık faaliyetlerinden ve tarım ürünlerinden elde ettiği tahmini gelirler incelenmiştir. 6 I. IŞİD’İN GELİR KAYNAKLARI Terör örgütleri, eylemlerini planlamak ve gerçekleştirmek için finansal kaynaklara ihtiyaç duyarlar. IŞİD, eylem ve işgallerini gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu gelir kaynaklarını çok farklı alanlarda çeşitlendirmiştir. Örgüt, işgal ettiği yerlerde enerji, tarım ve bankacılık sektörleri gibi ekonominin önemli para akımlarına hükmetmeye çalışmaktadır. Kurmaya çalıştığı yerel ekonomik düzende vergi ve diğer ödemelerde makbuz verecek düzeyde mali yönetim sistemini yerleştirmiştir.6 2 trilyon dolardan fazla bir ekonomik varlığı kontrol eden ve yıllık gelirinin ise 2.9 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilen örgütün finans komitesini Mowaffaq Mustafa alKarmush (Abu Salah) yönetmektedir.7 2 trilyon dolardan fazla bir ekonomik varlığı kontrol eden ve yıllık gelirinin ise 2.9 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilen IŞİD'in finans komitesini Mowaffaq Mustafa alKarmush (Abu Salah) yönetmektedir Tablo 2. IŞİD’in Tahmini Gelir Kaynakları (%) 7 4 2 10 38 10 12 17 Petrol Doğal Gaz Gasp Fosfat Çimeno Tarım Ürünleri Fidye Bağışlar Kaynak: Thomson Reuters 8 7 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 Suriye’nin petrol üretim kapasitesinin yüzde 60 ve Irak’ın petrol üretim kapasitesinin yüzde 11’ini ele geçiren IŞİD’in toplam gelirleri arasında en büyük pay petrol gelirlerine aittir. IŞİD’in gelir kaynaklarının dağılımına ait tahminlerin yer aldığı tabloda görüleceği üzere petrol ve doğal gaz satışlarından elde edilen gelirler örgütün en büyük gelir kaynaklarıdır. Ekim 2014 tarihinde yayınlanan bir rapora göre düzenlenen Tablo 2’deki tahmini veriler, IŞİD’in bu tarihten sonra ele geçirdiği ve kaybettiği yerlerin ekonomik üretim kapasitesine göre değişmektedir. 1.1 Petrol ve Doğalgaz Suriye’nin petrol üretim kapasitesinin yüzde 609 ve Irak’ın petrol üretim kapasitesinin yüzde 11’ini10 ele geçiren IŞİD’in toplam gelirleri arasında en büyük pay petrol gelirlerine aittir. Bu gelirin büyüklüğü, örgütün saldırı ve operasyon stratejilerine de etki etmektedir IŞİD, teknik kapasite ve uzmanlık yetersizliğine rağmen, Irak ve Suriye’de ele geçirdiği yerlerde bulunan çok sayıda petrol sahası ve rafineriyi işletmektedir.11 Georgetown Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Ortadoğu uzmanı Paul Sullivan IŞİD’in özellikle önemli petrol ve gaz gibi ticari açıdan önemli yerleri ele geçirerek genişlemeye çalıştığını belirtmektedir.12 2014 yılında, petrol ve petrol ürünleri satışından IŞİD’in günlük 2-3 milyon dolar gelir elde ettiği ve koalisyon güçlerinin son aylarda yaptığı hava saldırılarının üretim alt yapılarına vermiş olduğu zarar sonucunda söz konusu gelirin günlük 0,75-1,3 milyon dolar seviyesine düştüğü tahmin edilmektedir.13 Bu saldırılar sonucunda 22 rafine kullanılamaz hale gelmesine rağmen, IŞİD’in günlük ham petrol üretim kapasitesinin 70.000 varilden sadece 50.000 varile düştüğü tahmin edilmektedir.14 IŞİD, gasp ettiği petrol sahalarından elde ettiği petrolü kendi ihtiyaçları için kullanmakla beraber, Suriye ve Irak’taki yerel kaçakçı ve simsarlara da satmaktadır. İç savaş sayesinde devletin boş bıraktığı alanları dolduran bu çıkar grupları, IŞİD’den aldıkları ham petrolü, Esed rejimi16, KRG, İran17, Ürdün18 ve Türkiye’deki19 bağlantılarına satmaktadır. Petrolün satış fiyatı kuyulardan uzaklığına göre değişmektedir. Haziran 2014 tarihindeki bir rapora göre20 petrol kuyularına yakın yerlerdeki satış fiyatı varil başına 10-22$ arasında değişmektedir. Bu fiyatlar petrol fiyatlarındaki dalgalanmalara göre farklılık gösterebilmektedir. IŞİD’in sattığı petrolün çoğunlukla ham ve işlenmemiş olması, petrolden sağladığı gelirin daha fazla artmasını engellemektedir. Diğer yandan IŞİD, yeterli uzmanlık ve gerekli donanıma sahip olmadığından, ilkel yöntemler ile işlettiği petrol sahalarının normal kapasitesinin yaklaşık çeyreği kadar bir üretim yapabilmektedir.21 8 IŞİD’in Finansmanı El Anbar eyaletinde bulunan Irak’ın en büyük doğal gaz rezervinin olduğu Akkas sahası dahil Irak ve Suriye’de birkaç doğal gaz sahasını işgal eden örgütün elindeki doğal gaz rezervlerinden mevcut üretim kapasitesine göre yıllık 979 milyon dolar gelir elde edilebileceği bilinmektedir.23 Ancak teknik yetersizlik ve koalisyon güçlerinin saldırısı gibi nedenlerden dolayı üretim kapasitesinin yüzde 50 seviyelerine düşmesi beklendiğinden, örgütün buradan elde edeceği gelirin de yarı yarıya düşeceği tahmin edilmektedir. 1.2 Gasp ve Yağma Benzer örgütlerde olduğu gibi gasp, yağma, haraç ve soygunlar ile eylemlerine mali kaynak sağlayan IŞİD’in bu sayede aylık birkaç milyon dolar gelir elde ettiği tahmin edilmektedir.24 Bu rakamlara IŞİD’in kontrolü altındaki bankaların yağmalanması ile elde edilen gelirler dahil değildir. IŞİD, yeterli uzmanlık ve gerekli donanıma sahip olmadığından, ilkel yöntemler ile işlettiği petrol sahalarının normal kapasitesinin yaklaşık çeyreği kadar bir üretim yapabilmektedir. Harita 2. Suriye ve Irak’taki petrol kaynaklarını ve IŞİD’in kontrol alanını gösteren harita. Musul Haseke Halep Erbil Rakka SURİYE Mayadin Baiji Humus Şam Bağdat İRAN IRAK ÜRDÜN Petrol Boru Hatları Petrol Alanları/ Küçük Ölçüde Rafineriler IŞİD’in Kontrolündeki Bölgeler Büyük Petrol Rafinerileri SUUDİ A R A B İ S TA N Basra Kaynak: BBC22 9 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 Sahip olduğu servetin önemli bir kısmını, kontrolü altındaki banka şubelerini yağmalayarak elde eden IŞİD, devlet bankalarındaki nakit parayı kendi mal varlığı olarak kabul etmektedir. Ele geçirdiği yerlerde, sözde koruma ve yönetim erki sıfatıyla araç ve benzinlere vergiden çocukların okul ücretlerine kadar geniş çaplı bir haraç sistemi oluşturulmuştur.25 Kontrolü altındaki şehirlerin giriş ve çıkışlarında seyahat edenlerin yanlarında bulunan neredeyse her şeyden haraç alınmaktadır.26 İşyeri açanlardan ücret alınmamasına rağmen, her yıl yüzde 2,5 gelir vergisi toplanmaktadır.27 Mainz Üniversitesi Arap Dünyası Araştırmaları Merkezi Direktörü Günter Meyer ise, IŞİD’in küçük ve büyük şirketlerden ya da yapı firmalarından haraç topladığını hatta hükümet temsilcilerinden bile haraç aldığına dair iddiaların olduğunu belirtmiştir.28 IŞİD’in vahşi eylemlerinin yaydığı korku ve tehdit sayesinde, bu haraç sistemi etkili bir şekilde işlemektedir. Sahip olduğu servetin önemli bir kısmını, kontrolü altındaki banka şubelerini yağmalayarak elde eden IŞİD, devlet bankalarındaki nakit parayı kendi mal varlığı olarak kabul etmektedir. Irak’taki finansal etkinliğin yalnızca yüzde 10’unu gerçekleştiren özel bankalarla ilgili olarak, IŞİD banka kasalarına el koymazken, hesaplardan müşterilerin para çekmesi durumunda vergi kesmektedir.29 ABD Hazine Bakanlığı, 2014 yılında Irak’ın kuzeyinde ve batısında IŞİD’in ele geçirdiği yerlerde bulunan devlet bankaları şubelerinden yarım milyar dolardan fazla nakit paraya el koyduğunu tahmin etmektedir.30 Irak’ın önemli bir finans merkezi ve ikinci büyük şehri olan Musul’u işgalinden sonra, Irak Merkez Bankası şubesinin de içinde bulunduğu şehirdeki 12 bankaya yönetici atadığı rapor edilmiştir.31 Bu sayede hem bankacılık işlemlerinden rutin bir gelirin elde edilmesi, hem de vergi gelirlerinin kaynaklarından olan ticari faaliyetlerin devamlılığı sağlanmıştır. IŞİD’in bankalara yönelik gasp faaliyetleri sadece Irak ile sınırlı değildir. Suriye’de faaliyet gösteren 20’den fazla bankanın IŞİD’in kontrolü altında olan Rakka, Halep ve Deyrizor gibi bölgelerde şubeleri bulunmaktadır.32 Bankalardan gasp edilen nakit paranın büyük bir çoğunluğu yerel para birimi olduğundan, sadece yerel düzeydeki ekonomik ilişkilerde kullanılmaktadır. IŞİD aynı zamanda kontrolünü ele geçirdiği yerlerden elektrik ve su faturası için de tahsilat yapmaktadır. Faturaları ödemeyenlere 67$ ceza ve 10 günlük hapis cezası verdiği rapor edilmiştir.33 Örgütün faaliyette bulunduğu alan medeniyetlerin beşiği olarak tanımlanan Mezopotamya ve civarı olduğundan, birçok eski medeniyete ait tarihi eserler de bu coğrafyadadır. Irak İstihbarat örgütünün ölü olarak bulunan bir IŞİD komutanının üzerinde bulduğu taşınabilir bellekteki bilgilere göre, 10 IŞİD’in Finansmanı IŞİD ve diğer yasadışı örgütlerin Suriye’den kaçırdığı antika eserlerden 10 milyondan fazla kazanç elde ettikleri tahmin edilmektedir.34 Bununla birlikte, Musul Müzesi’nde gerçekleşen dehşetli saldırıda milattan önce 2500 yılında bölgede hüküm süren Asurlulara ait önemli tarihi eserleri balyozlarla tahrip eden IŞİD35 tarihi eser kaçakçılığının yanında, medyaya yansıyan bu gibi saldırıları bir propaganda aracı olarak kullanarak güç gösterisi yapmaktadır. IŞİD, tehdit ettiği bölge içerisine gelen nakit akışını da kontrol etmektedir. Örgütün kontrol ettiği bölgelere nakit akışını önleyen Irak hükümeti, Musul gibi IŞİD’in kontrolündeki yerlerde yaşayan devlet memurlarına halen maaşlarını ödemektedir. Ancak Irak hükümeti bu ödemeleri IŞİD’in kontrolü dışındaki bölgelerde bulunan bankalara yönlendirmektedir. Memurlar maaşlarını bankalardan çektikten sonra tekrar IŞİD’in kontrol ettiği bölgeye giriş yaptıklarında, örgüt yüzde 50’ye varan bir nakit vergisi uygulamaktadır.37 Tahminlere göre IŞİD bu sayede yıllık yüz milyon dolardan fazla bir gelir elde etmektedir. 38 Suriye ve Irak’ta oldukça geniş bir alanda hâkimiyet kuran IŞİD, ele geçirdiği doğal kaynaklar sayesinde tekel gücü elde etmekte ve finans kaynaklarını güçlendirmektedir. 1.3 Fosfat, Sülfür ve Çimento Suriye ve Irak’ta oldukça geniş bir alanda hâkimiyet kuran IŞİD, ele geçirdiği doğal kaynaklar sayesinde tekel gücü elde etmekte ve finans kaynaklarını güçlendirmektedir. Örgütün ele geçirdiği El Anbar’daki Irak Devleti’ne ait Akashat Fosfat Madeni toplam rezervinin 10.000 mt (milyon ton) olduğu, tam kapasite üretiminin yıllık 3.4 mt seviyesine çıkabildiği ve mevcut şartlarda yıllık 1 mt üretim yaptığı rapor edilmiştir.39 Aynı rapora göre, piyasada tonu 110$ olan fosfatın mevcut şartlarda 50$ seviyesinde satılması durumunda, IŞİD’in bu madenden elde edeceği yıllık gelir 50 milyon doları bulacaktır. IŞİD’in ele geçirdiği El-Kaim İmalat Fabrikası’ndaki sülfürik ve fosforik asit üretiminden yaklaşık 300 milyon dolar, Irak ve Suriye’de ele geçirdiği beş büyük çimento fabrikasından ise yaklaşık 292 milyon dolar gelir elde edeceği tahmin edilmektedir.40 Ancak petrol ve petrol ürünleri kaçakçılığında olduğu gibi bu maden ürünlerine ait kaçakçılık ve simsar ağının gelişmemiş olması, yukarıda ifade edilen tahmini değerleri oldukça düşürebilir. 11 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 Suriye ve Irak’ta tarım arazilerinin önemli bir kısmını kontrol altında bulunduran IŞİD, bu avantajını muhalif gruplara karşı bir tehdit ve baskı unsuru olarak da kullanmaktadır. 1.4 Tarım Ürünleri Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün raporuna41 göre, Irak’ın toplam buğday üretiminin yüzde 30 ve toplam arpa üretiminin yüzde 38’inden fazlası IŞİD’in kontrolü altında bulunan Ninova ve Selahaddin eyaletlerinden karşılanmaktadır. El Anbar gibi IŞİD’in ele geçirdiği diğer yerler de göz önüne alındığında, örgütün Irak’ın temel tarım üretiminin neredeyse yarısını ele geçirdiği anlaşılmaktadır. Ele geçirdiği tarımsal ürünlerin karaborsada yüzde 50 düşük bir fiyat ile satılması ihtimalinde, örgütün buğday ve arpa satışlarından yıllık 200 milyon dolar gelir elde edeceği tahmin edilmektedir.42 Farklı mal ve hizmetlere yönelik vergi adı altında gasp ve haraç faaliyetlerini de içeren bir ekonomik sistem kurmaya çalışan IŞİD’in temel besin maddeleri üretimine yönelik benzer bir yağma sistemi mevcuttur. Rakka kenti sakinlerinin aktardığı bilgilere göre IŞİD çiftçilerin ürettikleri mahsulün belirli bir kısmına el koymaktadır.43 Gasp ve yağma sadece mahsulleri değil, üretim aletlerini de kapsamaktadır. El koyduğu tarım makinelerini, bu makineleri gasp ettikleri kişilere ve diğer çiftçilere kira karşılığında kullandırmaktadır.44 IŞİD tarım ürünlerinin üretim, dağıtım ve depolama süreçlerini kontrol altında tutarak, mahsul fiyatlarını da belirlemektedir.45 Irak’ın buğday üretim kapasitesinin yüzde 40’ını elinde bulunduran IŞİD’in mahsul üretim süreçleri üzerindeki kontrol ve baskısının üretim rekoltesinde ciddi düşüşlere yol açacağı tahmin edilmektedir. 46 Suriye ve Irak’ta tarım arazilerinin önemli bir kısmını kontrol altında bulunduran IŞİD, bu avantajını muhalif gruplara karşı bir tehdit ve baskı unsuru olarak da kullanmaktadır. Özel sektör ile birlikte Irak devletine ait birçok tarım mahsulü ambarlarını gasp eden IŞİD’in 2014 Haziran ayından bu yana sadece Mahkmur’da içerisinde Irak’ın yıllık üretiminin yaklaşık yüzde 8’ini depolayan en büyük ambarın da bulunduğu 16 buğday ambarını ele geçirdiği tahmin edilmektedir. Örgütün Ninova ve El Anbar eyaletlerinde Irak devletine ait tarım ambarlarında Irak’ın yıllık üretiminin beşte birine tekabül eden yaklaşık 1.1 milyon ton buğdayı gasp ettiği, bu buğdayı Suriye’ye un üretimi için transfer ettiği ve yerel düzeyde sattığı rapor edilmiştir.47 Temel besin kaynaklarının bölgedeki üretim, depolama ve dağıtım süreçlerinin kontrolü yanında IŞİD savaştığı tarafların elindeki tarım arazilerine yönelik sabotaj saldırıları da düzenlemektedir. Ele geçirdiği Felluce barajının suyunu salıveren örgüt, suyun aktığı 160 km boyunca tarım ara- 12 IŞİD’in Finansmanı zilerini yok etmiş ve Kerbela, Necef ve Babil şehirlerinde yaşayan milyonlarca insanın su sıkıntısı çekmesine yol açmıştır.48 Su kaynakları, dağıtım ve depolama gibi tarımsal üretimin tüm süreçlerine yönelik örgütün stratejik hamleleri kendi faaliyetlerinin maliyetlerini karşılarken, aynı zamanda kendisine muhalif kesimlerin lojistik ve direnç gücünü zayıflatmaktadır. 1.5 Fidye ve İnsan Ticareti Bugüne kadar örgütün Suriye, Irak, Batı ve Asya ülkelerinden olmak üzere farklı etnik kimliğe sahip yüzlerce insanı kaçırdığı rapor edilmiştir.49 Kaçırdığı insanların bazılarını fidye geliri elde etmek için kullanırken, bazılarını da politik mesajlar vermek amacıyla katletmiştir. ABC News, 26 yaşındaki Amerikalı bir bayan rehine için örgütün 6.6 milyon dolar fidye istediğini rapor etmiştir.50 Alman Focus dergisi, Fransa’nın Nisan 2014 ayı içerisinde 4 Fransız rehinenin serbest bırakılması için örgüte 18 milyon dolar verdiğini belirtmiştir.51 İngiltere Başbakanı David Cameron, parlamentoya yapmış olduğu bir konuşmasında, IŞİD’in fidye gelirlerinin bugüne kadar 10 milyon pounddan daha fazla olduğunu ifade etmiştir.52 ABD Hazine Bakanlığı’nın raporuna göre 2014 yılında örgütün, kaçırdığı kişiler karşılığında almış olduğu fidyenin 20-45 milyon dolar arasında olduğu tahmin edilmektedir.53 NBC’in uzmanlarından Michael Leiter, fidyelerin ödenmesinin daha fazla kişinin kaçırılması için IŞİD ya da diğer terörist örgütlere cesaret vereceğini ve fidyenin bu örgütler için önemli bir finansal kaynak haline geleceğini belirtmiştir.54 Bugüne kadar örgütün Suriye, Irak, Batı ve Asya ülkelerinden olmak üzere farklı etnik kimliğe sahip yüzlerce insanı kaçırdığı rapor edilmiştir İnsan ticareti, IŞİD’in gelir elde ettiği bir diğer gelir kaynağıdır. IŞİD’in propaganda araçları arasında yayınladığı Al-Dabiq dergisinde, ele geçirilen yerlerdeki gayrimüslim kadın ve çocukların köle kabul edildiği ve satıldığına dair bilgiler yer almaktadır. 55 1.6 Bağışlar IŞİD’in Suriye ve Irak dışındaki ülkelerden aldığı bağış miktarının yıllık 50 milyon dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir.56 ABD Hazine Bakanlığı’nın raporunda bölgedeki varlıklı kişilerden yardım alan örgüte Eylül 2014’te 2 milyon dolar bağış yapıldığı ifade edilmektedir. Propaganda yönetimi sayesinde dünyanın farklı kesimlerindeki diğer terörist gruplarının IŞİD’e bağlılık sözü vermesi8, IŞİD’in bağış finansmanına ait ağının daha da genişleyeceğine işaret etmektedir. 13 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 IŞİD’in Suriye ve Irak dışındaki ülkelerden aldığı bağış miktarının yıllık 50 milyon dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir. IŞİD’in gelir kaynakları arasında Körfez ülkelerinden aldığı parasal destekler de yer almaktadır. Körfez ülkelerinden IŞİD’i destekleyenlerin örgüte ekonomik yardımda bulunması örgütün adını duyurduğu günlerde çok fazla üzerinde durulan konulardan biri olmuştur. Körfez ülkeleri hükümetlerinden doğrudan bir yardım olduğuna dair bilgiler mevcut değil. Ancak zengin Körfez aileleri IŞİD’i ekonomik olarak desteklemektedir. Mainz Üniversitesi Arap Dünyası Araştırmaları Merkezi Direktörü Gunter Meyer, IŞİD’in en önemli finansal kaynak desteğinin Körfez ülkelerinden geldiğini başta Suudi Arabistan olmak üzere Katar, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin IŞİD’e ekonomik destek verdiğini belirterek bu desteğin nedenini ise IŞİD gibi örgütlerin Nusayri olan Esed’e karşı savaşması olarak vurgulamaktadır. Esed’e karşı savaşan radikal örgütlere desteğin nedeni bu örgütlerin “Esed’in zulmüne maruz kalan Sünnilerin koruması” gibi görünmektedir. Bilindiği üzere Şiiliğin bir kolu olarak görülen Nusayri azınlık, nüfusunun çoğunluğunu Sünnilerin oluşturduğu Suriye’yi yönetmektedir. IŞİD’in Şii olan Maliki ve Esed hükümetlerine karşı savaşan Sünni bir kuvvet olduğunu düşünen Körfez ülkelerinin IŞİD ve diğer radikal örgütlere verdiği destek daha iyi anlaşılmaktadır. Sivil Toplum Kuruluşları ABD Hazine Bakanlığı raporu ayrıca hayır kurumları ve STK’ların IŞİD’in kontrolündeki yerlerde bulunan ve komşu ülkelere sığınan kişilere yardım için gönderdikleri para transferleri ve diğer yardımların içerdiği risklere de dikkat çekmektedir. Rapor, çatışma bölgelerine yapılan insani yardımlar ile para transferlerinin terörist gruplara ulaştırıldığına dair somut deliller sunmaktadır. Yapılan soruşturmalar, IŞİD’in faaliyet gösterdiği bölge ve çevresindeki bankalara hayır kurumlarının yapmış olduğu para transferlerinin de büyük riskler içerdiğini göstermiştir.57 İyi niyetli organizasyonlar dahi uluslararası nakit para transferinde çatışmaların olduğu bölgelerdeki diğer hayır kurumları ile çalışmak zorunda kalabilirler. Dünyanın farklı ülkelerinde toplanan bağışların Suriye’deki muhtaçlara iletilmesi aşamasında Suriye ve çevresindeki ülkelerde faaliyet gösteren hayır kurumları aracı olmaktadır. Uluslararası bir çatışmayı başlatabilecek bir terör örgütünün sivil halk arasındaki destek gücü, kendi bölgesi ve çevresindeki hayır kurumları ve benzer kurumlarındaki faaliyetleri sayesinde toplanan bağışların amacı dışında kullanılabilme risklerine işaret etmektedir. 14 IŞİD’in Finansmanı Sosyal Medya İyi veya kötü olsun, internet tüm fikirlerin yayılmasında kullanılan en etkili bir araç haline gelmiştir. IŞİD’in kullandığı birçok sosyal medya platformu; örgütün propagandasına ve finans ve insan kaynağı temin etmesine önemli katkılar sunmaktadır. Örgütün propagandasını basılı ve görsel yayınlar ile yürütmek amacıyla kurulan Al-Itisam Establishment for Media ve Al-Hayat Media Center, hazırladıkları görsel yayınları özellikle sosyal medya aracılığı ile hedef kitlelerine ulaştırmaktadırlar.58 Örgüt, sosyal medyada yönettiği hesaplar sayesinde eylemlerine ait fotoğrafları, videoları ve propagandasını yaptığı yazılı yayınları dünya genelindeki hedef kitlesine ulaştırabilmektedir. Bu şekilde IŞİD gerçekleştirdiği operasyonları ve ele geçirdiği yerleri sosyal medya üzerinden duyurarak hem kendi taraftarlarına moral sağlamakta hem de yabancı savaşçıların bünyesine katılmasını hızlandırmaktadır. IŞİD’in kullandığı birçok sosyal medya platformu; örgütün propagandasına ve finans ve insan kaynağı temin etmesine önemli katkılar sunmaktadır. IŞİD ile ilgili haberler, basılı ve görsel yayınlardan haberdar olmak için android tabanlı işletim sistemine sahip cep telefonları için geliştirilen “The Dawn of Glad Tidings” adlı uygulama59, örgütün teknolojik kapasitesini gösteren bir diğer unsurdur. Bu program sayesinde örgüt 2014 yaz ayı içerisinde “tweet storm” oluşturabilme imkânlarını daha da arttırmıştır. Musul’un kontrol altına alınması ile beraber akıllı telefonlar için The Dawn of Glad Tidings adlı uygulamayı kullanan IŞİD, böylece bu uygulamayı indiren kişilerin Twitter hesaplarına erişim sağlayarak bu hesaplar üzerinden kendi mesajlarını bildiren tweetler atabilmiştir. Ayrıca halen geçerli olan @ActiveHashtags ile de atılan her bir tweetin 72 defa retweet edilmesini sağlamaktadır60 Yapılan bir araştırmada sadece 19-24 Haziran 2014 tarihlerinde örgütün propagandası için açtığı #AllEyesOnISIS başlığını içeren yaklaşık 31.500 tweet atıldığı tespit edilmiştir.61 Araştırmada, atılan toplam tweetin yüzde 20’sinin sadece 50 hesaptan gönderildiği ifade edilmektedir. IŞİD ile bağlantılı olan binlerce Twitter hesabının olduğunu belirten (uzun süredir cihatçıların sosyal medya çalışmalarını takip eden IntelWire.com’un editörü) J.M. Berger ise, bu hesapların IŞİD militanlarına ya da IŞİD’i destekleyen kişilere ait olduğunu dile getirmiştir. IŞİD üyeleri böylece kendi mesajlarını hem geniş bir kitleye duyurabilmekte hem de işgal etmek istediği yerlerdeki güvenlik güçlerine bir korku salarak onların IŞİD ile savaşmadan bulundukları bölgeyi terk etmelerini sağlamaktadır. Bu dönemde Twitter’a Bağdat yazıldığında ise görsellerde ilk sırayı IŞİD’in “Bağdat, biz geliyoruz.” görseli almıştır .62 15 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 Kaynak: CBS News IŞİD, sosyal medya ve yazılım alanındaki teknolojik kapasitesini kullanarak, uluslararası desteği finansal desteğe de çevirebilmektedir. IŞİD ile bağlantılı bazı şahısların, Twitter üzerinden bağış toplama faaliyetleri gerçekleştirdiği tespit edilmiştir. ABD Hazine Bakanlığı’nın raporuna6410 göre, Suudi Arabistan kaynaklı bir vakada, Twitter üzerinden bağış yapacak kişiler ile irtibata geçen örgütün elemanları, bağlantı kurdukları şahısları Skype üzerinden irtibat kurmaya davet etmektedirler. Bağış yapacak kişilere uluslararası ön ödemeli kartlar (mobil telefon kontörü, kredi içeren uygulama veya program) almaları ve bu kartlara ait numaraları Skype üzerinden göndermeleri istenir. Söz konusu numaralar bağış yapan kişi tarafından Suriye’ye yakın ülkelerdeki şahıslara göndermekte ve bu şahıslar kart numarasını daha düşük ücretler ile satarak elde edilen gelirleri IŞİD’e göndermektedirler. IŞİD, sosyal medya ve yazılım alanındaki teknolojik kapasitesini kullanarak, uluslararası desteği finansal desteğe de çevirebilmektedir. 16 Örgütün sosyal medya üzerinden finansal kaynak bulmak amacıyla yürüttüğü stratejilerden biri de ‘crowdfunding’ uygulamasıdır. 65 Crowdfunding yöntemi ile örgütün silah için bağış topladığı ‘Jahd_bmalk’ adlı twitter hesabında, 50 dinar bağış karşılığında bağış yapan kişi “gümüş statü” (silver status) ve 100 dinar bağış karşılığında ise “altın donör statüsü” kazanmaktadır.66 Bu sayede ideolojiye bağlılık somut eylemler ile ilişkilendirilmekte ve katkının miktarına göre bu bağlılık belirli bir kategoriye yerleştirilmektedir. II. İNSAN KAYNAKLARI Suriye ve Irak’taki radikal organizasyonlara katılımlar her geçen gün artış göstermektedir. Kasım 2014 sonu itibariyle 50 farklı ülkeden Suriye ve Irak’a savaşmak için giden yabancı savaşçı (FTF-Foreign Terrorist Fighters) sayılarına ait güncel tahminler Tablo 1’de yer almaktadır. Tabloda yer alan tahminler 50 ülke için yapılmıştır, ancak IŞİD’e katılımın 80 farklı ülkeden gerçekleştiği tahmin edilmektedir.67 Tablodaki verilere göre, Türkiye’den Suriye ve Irak’taki radikal örgütlere 600 kişinin katıldığı tespit edilmesine rağmen son dönemde bu rakamın 1000’e ulaştığı bilinmektedir.68 Sadece tespit edilenlerin sayısı ve Türkiye’nin bu Tabloda 8. sırada yer alması ülkemiz için kaygı vericidir. Yabancı savaşçılar örgütün insan kaynakları olmakla beraber aynı zamanda örgüte para ve malzeme temini sağlayan diğer önemli bir kaynaktır. Yabancı savaşçılar örgütün insan kaynakları olmakla beraber aynı zamanda örgüte para ve malzeme temini sağlayan diğer önemli bir kaynaktır. ABD Hazine Bakanlığı’nın raporuna69 göre, bazı yabancı savaşçıların kendi giderlerini karşıladıkları ve bunun için bu şahıslara farklı ülkelerden düzenli olarak özellikle IŞİD’in faaliyet gösterdiği bölgeler ve civarındaki bankalar ve alternatif para transferi sağlayan aracı kuruluşlar sayesinde para transferlerinin gerçekleştirildiği ifade edilmektedir. Raporda ayrıca, Hollandalı yetkililerin bazı yabancı savaşçıların kendi ülkelerindeki hesaplarla ilişkili bankamatik kartlarını IŞİD’in kontrolü altında bulundurduğu bölgelerin civarında kullanmaya devam ettiklerine dair bulgulara yer verilmiştir. Yabancı savaşçılar örgüte katılırken malzeme de temin etmektedir. Norveç’ten IŞİD’e katılmak için Sabiha Gökçen Havalimanı’nda yakalanan bir şahsın üzerinde kamuflaj malzemesi, AK-47 parçaları ve mermileri, ilk yardım seti, bıçak, dürbün vb. askeri malzeme bulunmuştur.70 Örgüte katılanların çoğu uçak ve ulaşım boyunca yaptıkları masrafları kendileri 17 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 karşılamaktadır. Fransız kaynaklara göre örgüte katılanların masraflarını karşıladıkları yöntemler arasında soygun, uyuşturucu ticareti, sosyal yardımlar, işsizlik yardımları, geri ödenmeyen tüketici kredileri, banka hesaplarının destek kredileri, aile ve dostların bağışlarından elde edilen gelirlerin olduğu tespit edilmiştir. 71 Tablo 1. Irak ve Suriye’deki FTF sayıları Ülke FTF Sayısı Ülke FTF Sayısı Tunus 1,500-3,000 Avusturya 100-150 S. Arabistan 1,500-2,500 Danimarka 100-150 Ürdün 1,500 Filistin 120 Fas 1,500 Yemen 110 Fransa 1,200 Kanada 100 Rusya 800-1,500 Kırgızistan 100 Lübnan 900 Sudan 100 Libya 600 ABD 100 TÜRKİYE 600 Arnavutluk 90 İngiltere 500-600 İtalya 80 Almanya 500-600 Kuveyt 70 Pakistan 500 Somali 70 Özbekistan 500 İspanya 50-100 Belçika 440 Sırbistan 50-70 Mısır 360 Finlandiya 50-70 Türkmenistan 360 Norveç 60 Bosna Hersek 330 Afganistan 50 Çin 300 Ukrayna 50 Kazakistan 250 İsviçre 40 Hollanda 200-250 İrlanda 30 Cezayir 200 Katar 15 Tacikistan 190 BAE 15 Avustralya 100-250 Bahreyn 12 İsveç 150-180 Makedonya 12 Kosova 100-150 Yeni Zelanda 6 Kaynak: ICSR (The International Centre for the Study of Radicalisation and Political Violence)72 ve MSC (Munich Security Conference)73 18 sonuç SONUÇ Daha önce benzeri görülmemiş bir büyüklükte terörist örgüt yapılanması ve finansman yönetimi ile Ortadoğu’da ortaya çıkan IŞİD, ele geçirdiği geniş coğrafyada eylemlerini uluslararası izolasyona rağmen uzun süredir devam ettirebilmektedir. Petrol, su kaynakları ve tarım arazilerinin kontrolüne yönelik izlediği stratejiler kendi ekonomik sisteminin sürekliliğini sağlarken, bölgedeki muhaliflerin gücünü de zayıflatmaktadır. IŞİD’in Suriye ve Irak’taki enerji ve tarım kaynaklarına yönelik ilerleyişinin durdurulması ve ele geçirdiği bu kaynakların geri alınması, koalisyon güçlerinin örgüte yönelik başarısını daha yakın bir tarihe çekecektir. Global Terrorism Index 2014 raporuna göre74, 5 Ekim 2013 tarihinde IŞİD’in Bağdat’da yapmış olduğu ve 47 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırı 23. sırada yer almaktadır. IŞİD’e sağlanan lojistik ve insan kaynakları desteklerinin büyük çoğunluğunun ülkemiz üzerinden geçtiğinin iddia edilmesi Türkiye’nin IŞİD’in kendisi için ne kadar büyük bir tehlike olduğunu göstermektedir. IŞİD’in ortadan kaldırılması durumunda dahi Türkiye’yi ve diğer ülkeleri bekleyen tehditler devam edecektir. İstihbarat servisleri ve resmi makamlarda bu teröristlere ait bilgiler olduğundan, Suriye ve Irak’taki terörist örgütlere savaşmak için katılanların ülkelerine geri dönmeleri büyük bir risktir. Ayrıca en uzun sınıra sahip olduğumuz Suriye’ye yerleşmiş olan IŞİD militanları Türkiye için açık bir tehlike arz etmektedir.75 Terör örgütleri; kamuoyunun dikkatini kendi gündemleri ve amaçlarına yönlendirmek ve faaliyet gösterdikleri coğrafyada hüküm süren devletin meşruiyetine zarar vermek için ses getiren eylemler yaparlar.76 Terör eylemlerinin etkileri ve amaçlarının geniş kitlelere iletilmesi, terörist grupla- 19 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 rın amacının gerçekleştirilmesine yardım etmektedir.77 IŞİD’in sahip olduğu toprak, nüfus ve petrol rezervleri gibi ele geçirdiği yerlerdeki ekonomik kaynaklar sürdürülebilir bir yapıya sahip değildir. Petrol rezervleri KRG’dan daha fazla olmasına rağmen; kuyuların bakım ve onarımını yapacak, tesislerin işletilmesini ve özellikle ham petrolün rafine edilmesinde çalışacak uzman mühendislerin bulunmaması gibi altyapı yetersizliği, IŞİD’in petrol kaynaklarından mevcut potansiyelin altında kazanımlar sağladığını göstermektedir.78 İşgal ettiği toprakların etrafındaki yönetimlerin, IŞİD petrolünün ticaretini yapanlara yönelik önlemleri attırması, örgütün mali kaynaklarını büyük ölçüde zayıflatacaktır. 20 IŞİD’in Finansmanı SONNOTLAR 1 15 Shocking Numbers That Will Make You Pay Attention To What ISIS is Doing In Iraq, The Huffington Post, 11 Ağusto 2014 http://www.huffingtonpost.com/2014/08/11/isis-iraq-numbers_n_5659239.html. 2 Frank R. Gunter, ‘The Isil Invasion of Iraq: Economic Winners and Losers’, Foreign Policy Research Institute, http://www.fpri.org/articles/2014/07/ isil-invasion-iraq-economic-winners-and-losers (Erişim Tarihi: 04/03/2015) (2014). 3 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, OECD, http://www.fatf-gafi.org/ media/fatf/documents/reports/Financing-of-the-terrorist-organisationISIL.pdf (Erişim Tarihi: 01/03/2015) (2015). 4 Fazel Hawramy, Shalaw Mohammed, and Luke Harding, ‘Inside Islamic State’s Oil Empire: How Captured Oilfields Fuel Isis Insurgency’, The Guardian, http://www.theguardian.com/world/2014/nov/19/-sp-islamic-stateoil-empire-iraq-isis (Erişim Tarihi: 08/03/2015) (2014). 5 Piotr Zalewski, ‘The Jihadists Want a Petro State of Their Own, Too’, Bloomberg Businessweek, http://www.bloomberg.com/bw/articles/2014-06-20/ iraqs-isil-jihadists-want-an-oil-state-of-their-own-too (Erişim Tarihi: 11/03/2015) (2014). 6 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 7 Leila Fadel, ‘With Cash and Cachet, the Islamic State Expands Its Empire’, http://www.npr.org/blogs/parallels/2014/11/18/364942091/with-cash-andcachet-the-islamic-state-expands-its-empire (Erişim Tarihi: 02/03/2015) (2014). 8 Jean-Charles Brisard, and Damien Martinez, ‘Islamic State: The EconomyBased Terrorist Funding’, Thomson Reuters Accelus, http://accelus.thomsonreuters.com/sites/default/files/GRC01815.pdf (Erişim Tarihi: 02/03/2015) (2014). 9 Jean-Charles Brisard, and Damien Martinez, ‘Islamic State: The EconomyBased Terrorist Funding’, Thomson Reuters Accelus,a.g.e. 10 Frank R. Gunter, ‘The Isil Invasion of Iraq: Economic Winners and Losers’, Foreign Policy Research Institute, http://www.fpri.org/articles/2014/07/ isil-invasion-iraq-economic-winners-and-losers (Erişim Tarihi: 04/03/2015) (2014). 11 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 12 David E. Sanger and Julie Hirschfeld Davis, Struggling to Starve ISIS of Oil Revenue, U.S. Seeks Assistance From Turkey, Sept. 13, 2014, http://www. nytimes.com/2014/09/14/world/middleeast/struggling-to-starve-isis-ofoil-revenue-us-seeks-assistance-from-turkey.html?_r=0. 21 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 13 Matthew Levitt, ‘Countering Isil Financing: A Realistic Assessment’, Washington Institute for Near East Policy, www.washingtoninstitute.org/uploads/Documents/other/LevittStatement20150202-v3.pdf (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2015). 14 David Lerman, ‘Islamic State’s Oil Refining Undercut by Airstrikes: U.S.’, BloombergBusiness, http://www.bloomberg.com/news/articles/2014-11-18/ islamic-state-s-oil-refining-undercut-by-airstrikes-u-s(Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 15 Iraq enormous oil reserves, http://cdn2.vox-cdn.com/imported_assets/22 52443/111960_945e121cac3b4b94ba52_medium.jpg 16 FAO, ‘Global Information and Early Warning System on Food and Agriculture (Giews)’, Special Alert No 332, http://www.fao.org/3/a-i3898e.pdf (Erişim Tarihi: 05/03/2015) (2014). 17 Valérie Marcel, ‘Isis and the Dangers of Black Market Oil’, Chatham House, the Royal Institute of International Affairs, http://www.chathamhouse.org/expert/comment/15203 (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 18 David Lerman, ‘Islamic State’s Oil Refining Undercut by Airstrikes: U.S.’, BloombergBusiness, a.g.e. 19 Matthew Levitt, ‘Countering Isil Financing: A Realistic Assessment’, Washington Institute for Near East Policy, a.g.e. 20 Valérie Marcel, ‘Isis and the Dangers of Black Market Oil’, Chatham House, the Royal Institute of International Affairs, a.g.e. 21 Valérie Marcel, ‘Isis and the Dangers of Black Market Oil’, Chatham House, the Royal Institute of International Affairs, a.g.e. 22 http://www.bbc.com/news/world-middle-east-27838034 23 Jean-Charles Brisard, and Damien Martinez, ‘Islamic State: The EconomyBased Terrorist Funding’, Thomson Reuters Accelus, http://accelus.thomsonreuters.com/sites/default/files/GRC01815.pdf (Erişim Tarihi: 02/03/2015) (2014). 24 Piotr Zalewski, ‘The Jihadists Want a Petro State of Their Own, Too’, Bloomberg Businessweek, a.g.e. 25 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 26 Janine Di Giovanni, Leah M. Goodman, and Damien Sharkov, ‘How Does Isis Fund Its Reign of Terror?’, in Newsweek (http://www.newsweek. com/2014/11/14/how-does-isis-fund-its-reign-terror-282607.html (Erişim Tarihi: 01/03/2015): 2014). 27 Erica Solomon, ‘The Isis Economy: Meet the New Boss’, Financial Times, www.ft.com/cms/s/0/b2c6b5ca-9427-11e4-82c7-00144feabdc0. html#axzz3QFAS46uz (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 28 Andreas Becker, Who finances ISIS? The Relentless March of “Islamic State”, June 19, 2014, http://www.dw.de/who-finances-isis/a-17720149. 22 IŞİD’in Finansmanı 29 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 30 US Department of Treasury, ‘Remarks of Deputy Assistant Secretary for Terrorist Financing Jennifer Fowler at the Washington Institute for near East Policy on Us Efforts to Counter the Financing of Isil’, http://www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/jl9755.aspx (Erişim Tarihi: 01/03/2015) (2015). 31 Janine Di Giovanni, Leah M. Goodman, and Damien Sharkov, ‘How Does Isis Fund Its Reign of Terror?’, in Newsweek , a.g.e. 32 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 33 Waleed Abu al-Khair, ‘Isil Abusing Zakat in Syria’s Al-Raqa Residents’, AlShorfa, http://al-shorfa.com/en_GB/articles/meii/features/2014/06/24/ feature-01 (Erişim Tarihi: 02/03/2015) (2014). 34 Heather Pringle, ‘Isis Cashing in on Looted Antiquities to Fuel Iraq Insurgency’, National Geographic, http://news.nationalgeographic.com/news/2014/06/140626-isis-insurgents-syria-iraq-looting-antiquities-archaeology/ (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 35 Sabah, ‘IŞİD Musul’da heykelleri yıktı’, http://www.sabah.com.tr/dunya/2015/02/26/isid-musulda-heykelleri-yikti (Erişim Tarihi: 02/03/2015) (2015). 36 Sabah, http://i.sabah.com.tr/sbh/2015/03/01/650x344/1425208203912. jpg. 37 Erica Solomon, ‘The Isis Economy: Meet the New Boss’, Financial Times, a.g.e. 38 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 39 Jean-Charles Brisard, and Damien Martinez, ‘Islamic State: The EconomyBased Terrorist Funding’, Thomson Reuters Accelus, http://accelus.thomsonreuters.com/sites/default/files/GRC01815.pdf (Erişim Tarihi: 02/03/2015) (2014). 40 Jean-Charles Brisard, and Damien Martinez, ‘Islamic State: The EconomyBased Terrorist Funding’, Thomson Reuters Accelus, a.g.e. 41 FAO, ‘Global Information and Early Warning System on Food and Agriculture (Giews)’, Special Alert No 332, a.g.e. 42 Jean-Charles Brisard, and Damien Martinez, ‘Islamic State: The EconomyBased Terrorist Funding’, Thomson Reuters Accelus, a.g.e. 43 Waleed Abu al-Khair, ‘Isil Abusing Zakat in Syria’s Al-Raqa Residents’, AlShorfa, a.g.e. 44 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 45 Waleed Abu al-Khair, ‘Isil Abusing Zakat in Syria’s Al-Raqa Residents’, Al- 23 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 Shorfa, a.g.e. 46 Maggie Fick, ‘Isis-Controlled Iraq Is Looking at a Wheat Shortage’, Reuters, http://www.businessinsider.com/r-special-report-for-islamic-state-wheatseason-sows-seeds-of-discontent-2015-1 (Erişim Tarihi: 02/03/2015) (2015). 47 Jean-Charles Brisard, and Damien Martinez, ‘Islamic State: The EconomyBased Terrorist Funding’, Thomson Reuters Accelus, a.g.e. 48 Nadia Massih, ‘Isis Gains Highlight ‘Aggressive’ Use of Water as Weapon of War’, The Daily Star, http://www.dailystar.com.lb/News/MiddleEast/2014/Jul-21/264554-isis-gains-highlight-aggressive-use-of-water-asweapon-of-war.ashx (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 49 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 50 Brian Ross, Rhonda Schwartz, and James Gordon Meek, ‘Isis Demands $6.6m Ransom for 26-Year-Old American Woman’, abcNews, http://abcnews. go.com/Blotter/isis-demands-66m-ransom-26-year-american-woman/ story?id=25127682 (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 51 Raheem Salman, and Yara Bayoumy, ‘Insight - Islamic State’s Financial Independence Poses Quandary for Its Foes’, Reuters, http://uk.reuters. com/article/2014/09/11/uk-iraq-crisis-militants-funding-insightidUKKBN0H60AM20140911 (Erişim Tarihi: 02/03/2015) (2014). 52 Tom McTague, ‘Cameron Tells European Leaders to ‘Be Good to Their Word’ and Stop Funding Isis with Ransom Payments ‘, DailyMail, http:// www.dailymail.co.uk/news/article-2742272/Cameron-tells-Europeanleaders-good-word-stop-funding-ISIS-ransom-payments.html (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 53 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 54 Robert Windrem, Deep Pockets, Dark Goals: How Will ISIS Keep Funding Terror, http://www.nbcnews.com/storyline/isis-terror/deep-pocketsdark-goals-how-will-isis-keep-funding-terror-n187296. 55 Dabiq, ‘The Failed Crusade’, The Revival of Slavery Before the Hour, 4 (2014), http://www.clarionproject.org/news/islamic-state-isis-isil-propaganda-magazine-dabiq (Erişim Tarihi: 01/03/2015). 56 Jean-Charles Brisard, and Damien Martinez, ‘Islamic State: The EconomyBased Terrorist Funding’, Thomson Reuters Accelus, a.g.e. 57 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 58 Joshua Bleiberg, and Darrell M. West, ‘The United States Must Respond to the Islamic State Threat (on Twitter)’, The Brookings Institute, http://www. brookings.edu/blogs/techtank/posts/2014/10/20-islamic-state-socialmedia (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 59 J. M. Berger, ‘How Isis Games Twitter’, The Atlantic, http://www.theatlan- 24 IŞİD’in Finansmanı tic.com/international/archive/2014/06/isis-iraq-twitter-social-media-strategy/372856/ (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 60 J.M. Berger, How ISIS Games Twitter, The Atlantic, a.g.e. 61 Shiraz Maher, and Joseph Carter, ‘Analizing the Isis “Twitter Storm”’, War on The Rocks, http://warontherocks.com/2014/06/analyzing-the-isis-twitterstorm/ (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 62 Patrick Kingsley, Who is behind Isis’s terrifying online propaganda operation?, The Guardian, 23 June 2014, http://www.theguardian.com/ world/2014/jun/23/who-behind-isis-propaganda-operation-iraq. 63 http://www.cbsnews.com/news/isis-jihadists-on-move-in-iraq-usingweapons-and-twitter-hashtags/ 64 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 65 “Özellikle internet üzerinden çok sayıda kişiden küçük miktarlarda para alınması yolu ile bir projeye fon oluşturulmasıdır.” http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/crowdfunding (Erişim Tarihi: 03/03/2015) 66 Andrew Gilligan, ‘How Our Allies in Kuwait and Qatar Funded Islamic State’, The Telegraph, www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/kuwait/11077537/How-our-allies-in-Kuwait-and-Qatar-funded-Islamic-State. html (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2014). 67 Bipartisan Policy Center, ‘Coalition of the Reluctant: Turkey Wavers on Countering ISIS’, http://bipartisanpolicy.org/blog/turkey-reluctant-countering-isis/ (Erişim Tarihi: 04/03/2015) (2014). 68 Arınç: “IŞİD’e katılan gençlerin sayısı bin civarında”, CNNTÜRK, 23 Şubat 2015, http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/arinc-iside-katilangenclerin-sayisi-bin-civarinda 69 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 70 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 71 FATF, ‘Financing of the Terrorist Organisation Islamic State in Iraq and the Levant (Isil)’, Finacial Action Task Force, a.g.e. 72 Peter R. Neumann, ‘Foreign Fighter Total in Syria/Iraq Now Exceeds 20,000; Surpasses Afghanistan Conflict in the 1980s’, The International Centre for the Study of Radicalisation and Political Violence, http://icsr.info/2015/01/ foreign-fighter-total-syriairaq-now-exceeds-20000-surpasses-afghanistanconflict-1980s/ (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2015). 73 MSC, ‘Munich Security Report 2015’, Munich Security Conference, http://www. eventanizer.com/MSC2015/MunichSecurityReport2015.pdf (Erişim Tarihi: 03/03/2015) (2015). 74 GTI, ‘Global Terrorism Index 2014’, Institute for Economics and Peace, http:// www.visionofhumanity.org/sites/default/files/Global%20Terrorism%20 Index%20Report%202014_0.pdf (Erişim Tarihi: 04/03/2015) (2014). 75 Star (2004), “IŞİD ilerleyişi sürdürüyor”, 26 Eylül 2014, http://www.star. com.tr/mobil/default.asp. 25 Ankara Strateji Enstitüsü, Analiz No: 15-10 76 José Tavares, ‘The Open Society Assesses Its Enemies: Shocks, Disasters and Terrorist Attacks’, Journal of Monetary Economics, 51 (2004), 1039-70. 77 Vatan (2015), “IŞİD Beatles etkisi: Başsavcı gençleri uyardı”, 13 Nisan 2015, http://www.gazetevatan.com/isid-in-beatles-etkisi-bassavci-gencleriuyardi-779252-dunya/. 78 Yeni Şafak (2014), “IŞİD’in petrol geliri 800 milyon dolara ulaştı”, 21 Ekim 2014, http://www.yenisafak.com.tr/politika/isidin-petrol-geliri-800milyon-dolara-ulasti-694507. 26 Ankara Strateji Enstitüsü Analiz No: 15-10 Nisan 2015 Analiz IŞİD’İN FİNANSMANI IŞİD’İN FİNANSMANI Gülsüm BOZ Nezih Onur KURU Ankara Strateji Enstitüsü Emek Mah. 26. Sokak (Eski 62. Sok.) No:8/2 Çankaya 06500 ANKARA/TÜRKİYE Tel: (0312) 213 84 44 • Faks: (0312) 213 84 34 ankarastrateji.org • [email protected] Analiz No: 2015-6 Nisan 2015
