Guatr

Tiroid Disfonksiyonu Olan
Çocuk
Dr. Filiz Tütüncüler
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı- Edirne
Akış planı
Yenidoğanın tiroid işlev sorunu (disfonksiyon)
● doğumsal Hipotiroidi
● doğumsal Hipertiroidi
Çocukluk çağı tiroid işlev sorunları
●guatr
● hipotiroidi
● hipertiroidi
● tiroid
nodülleri
Tiroid Hormonları
●TH
vücudumuzun hemen tüm hücrelerinde
çeşitli etkilere sahiptir
● TH hayatta kalmak için zorunlu değildir
● Büyüme-
gelişme
● Metabolik dengede rol alır
Tiroid hormonlarının etkileri
●Bazal metabolik hızı ↑, vücut ısısını düzenler
●Yağ mobilizasyonu ve YA oksidasyonuna etki eder
(Plazma kolesterol ve TG düzeylerini ↓)
●Glukozun hücreye girmesi, glukenogenez ve glikolizde etkili
●KVS, SSS ve üreme sistemine etkili
●Çocukluk çağında büyüme-gelişme üzerine etkili
(BH salınımını uyarır)
●Fötal ve neonatal beyin gelişiminde rol oynar
Hipotalamo-hipofiz-tiroid ekseni
Tersiyer Hipotiroidi
Sekonder Hipotiroidi
Primer Hipotiroidi
YD Tiroid Sorunları
Primer doğumsal hipotiroidi
Geçici
Kalıcı
Sekonder/ Tersiyer
Doğumsal hipotiroidi
Geçici
Kalıcı
Primer doğumsal hipotiroidi (PDH)
Kalıcı
●PDH doğumsal hipotiroidilerin en sık rastlanan
şeklidir
● 1/2000- 1/3000 görülür
● etiyolojisinde
● tiroid disgenezi (%80)
agenezi
hipoplazi
ektopi
● tiroid dishormonogenez (%20)
Geçici PDH nedenleri
●Anneye ait nedenler
● iyot eksikliği
● iyot yüklenmesi
● ilaçlar
● antitiroid ilaç kullanımı (PTU)
● amiodaron
● otoimmun tiroidit (TSH R bloke eden antikorlar)
● Bebeğe ait nedenler
● iyot yüklenmesi (göbek bakımı)
● deiyodinaz enzimlerin geçici yetersizliği
Sekonder / Tersiyer DH nedenleri
KALICI
● Hipotalamik-hipofizer
Hipotalamik-hipofizer anomali
● Aplazi
● Hipoplazi
● Displazi
● Çoğul hipofiz hormon eks.
● İzole TSH eksikliği
GEÇİCİ
● Annede hipertiroidizm
● Prematürelik (GH<27hf)
●İlaçlar
● steroidler
● dopamin
Görülme sıklığı: 1/ 50.000- 1/100.000
Klinik bulgular doğumda sessiz / yoktur
Başlıca bulgular
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Uzamış sarılık
Hipotoni
Ödemli kaba yüz
Dil Büyüklüğü
Göbek fıtığı
Cilt kuruluğu
Guatr
Kabızlık
Livedo retikülaris
Bulgular
(2)
• Gebelik Haftası > 42 hafta
• Solunum sıkıntısı
(respiratuvar distres)
• Mekonyum çıkışında gecikme
• Beslenme güçlüğü
• Hipotermi
• Büyük ön fontanel
• Arka fontanel çapı > 0.5 cm
KKH (ASD, VSD) 4 kat fazla
Üriner sistem anomalileri daha sık ( PAX8mut)
YDH Tanı
Öykü ve FM de bulgular özgün değil
Tanı ST4 ve TSH düzeyi ile konur
ST4 ↓ TSH ↑ : Primer doğumsal hipotiroidi
● Serum AntiTPO , AntiTg düzeyi (annede otoimmun tiroidit varlığında)
● İdrar iyot atılımı (iyot eksikliği/ yüklenmesi ? varsa)
● Serum Tg düzeyi (tiroid agenezisinde çok düşük düzey)
● Diz grafisi (kemik yaşı için ve İU etkilenme olup olmadığını saptamak için)
● Tiroid USG / Renkli Doppler USG
● Tiroid sintigrafisi (ektopik tiroid tanısında altın standart)
sT4↓,TSH ↓/ N : Sekonder/Tersiyer doğumsal hipotiroidi
●Diğer ön hipofiz hormonlarının denetimi
● Hipotalamo-hipofizer bölgenin MRG
● Genetik çalışmalar
Tedavi- İzlem
Tanı alır-almaz derhal tedavi başlanmalı
LT4 10-15mcg/kg/gün tek doz sabah aç karnına
İZLEM
0-1 ay: haftalık
1-6 ay: ayda bir
7-12 : 2 ayda bir
1-3 yaş: 3 ayda bir
Tartı, boy, başçevresi
Ön fontanel çapı ve kapanma zamanı
Nöro-motor gelişim
sT4, TSH
Gerekirse KY
Denver gelişim testi
Tedavi 3 yaşına kadar sürdürülmelidir
Tanı ve tedavide gecikme
● zeka geriliği
● kötü motor koordinasyon
● ataksi- spastik dipleji
● kas gevşekliği (hipotonisite)
● şaşılık
● öğrenme bozukluğu-dikkat eksikliği
Doğumdan sonra ilk 2 hafta içinde tanı almalı ve tedavi
başlanmalı
Olgu
38 günlük erkek YD
Sarılığının geçmemesi nedeniyle
getirildi
Öykü:
38 haftalık 3500 gr NSVY doğmuş
doğumdan 2 gün sonra sarılığı
başlamış ve halen geçmemiş
anne sütüyle besleniyor
anne çok uyuduğunu ve emerken
zorlandığını 3-4 günde bir kaka
yaptığını söylüyor
Fizik muayene
Ağırlık: 4050 (50P)
Boy: 50cm (25 P)
BÇ: 35 cm (25P)
Genel durumu orta, cilt kuru –
ikterik, kaba yüz görünümü,
burun kökü basıklığı ve büyük
dili var
KVS: doğal
Diğer sistem bulguları olağan
Laboratuvar bulguları
sT4: 0.4 ng/ml (0.8-1.4)↓
TSH: 100 mIU/ml ↑↑
Tg: 24ng/ml (0.6-60) N
AntiTg: 0.1 ng/ml (< 0.2)
Primer doğumsal Hipotiroidi
Ektopik/Hipoplazik tiroid
?
Görüntüleme
Tiroid USG: Tiroid bezi normal yerleşimde görülmedi
Tiroid Sintigrafisi:
Dil köküne uyan alanda radyoaktif tutulum
(ektopik tiroid ile uyumlu görüntü)
Diz grafisi: Femur alt
uç ve tibia üst uç epifiz
çekirdekleri gelişmemiş
(<38 hf)
Tanı
Kalıcı primer doğumsal Hipotiroidi
Tiroid disgenezisi (Ektopik tiroid)
Tedavi
Levotiroksin (LT4) 15 mcg/kg/gün
Sabah tek doz
İlaç emzirmeden 30 dk önce verilmelidir
İzlem
1.hafta kontrol
sT4: 1.8 ng/ml (0.8-1.4)
TSH : 5 mIU/ml (0.42-5.3)
2.hafta kontrol
sT4: 1.4 ng/ml (0.8-1.4)
TSH 2 mIU/ml (0.42-5.3)
doz azaltıldı
aynı dozda devam
Tedavi- İzlem
Tedavinin 2. ayında (TY 3ay)
Olgu
15 günlük erkek bebek
Rutin muayanesi sırasında sarılığının saptanması üzerine
bakılan TFT de: TSH 70mIU/ml ve sT4 0.7 ng/ml olması
nedeniyle Çocuk Endokrinoloji Polk. sevk edilmişti
Öykü: NSVY 3500 gram doğduğu ve doğumdan itibaren 10
gün süreyle günde 3 kez Povidon iyot ile göbek bakımı
yapılmış
Anne sütü ile besleniyor
Tarama testleri için 3. gün topuk kanı alınmış ancak ASM
den sonuç için aranılmamış
Soygeçmişi: anne ve baba sağlıklı, akraba evliliği yok
Ailede ve annede bilinen bir tiroid hastalığı öyküsü yok
Olgu
Fizik Muayene
Tartı: 3700 gram (50P)
Boy: 52 cm (%50)
BÇ: 36 cm (50)
Genel durumu iyi, aktif,
cilt rengi göbeğe kadar sarı,
ön fontanel 2X1 cm,
arka fontanel kapalı,
göbek düşmüş, normal görünümde
sistem bulguları olağan
laboratuvar bulguları
T Bil: 9 mg/dl
İnd Bil: 8.7 mg/dl
sT4: 0.6 ng/ml (0.7- 1.4) ↓
Tg: 300 ng/ml
TSH: 85 mIU/ml (0.27-4.2) ↑↑↑
AntiTg: 0.1 ng/ml
↑↑↑
Tiroid USG: Tiroid bezi normal yerleşim ve büyüklüktedir
Tiroid Sintigrafisi: tiroid bezi
normal yerleşimli ve aktivite
tutulumu normal
Diz grafisi: Femur üst uç- tibia alt
uç epifiz çekirdekleri mevcut
(40 hf)
Tanı
İdrar iyot düzeyi:
Anne: 130 mcg/L (N) [Normal: 100-200]
Bebek: 280 mcg/L (↑↑↑)
Primer doğumsal hipotiroidi (geçici)
İyot yüklenmesi
Tedavi:
L-T4 10 mcg/kg/gün tek doz
(sabah aç karnına- emzirmeden 30 dk önce)
Olgu
30 günlük erkek bebek
Sarılığının geçmemesi nedeniyle getirildi
Öykü: Sarılık doğum sonrası 3. gün
başlamış
akolik dışkılaması yok
anne çok uyuduğunu, zorla uyandırıp
emzirdiğini ve kaba sesle ağladığını
belirtiyor
Özgeçmişi: NSVY- 3500 gr 39 hf doğmuş
3. gün YD taraması için topuk kanı alınmış
ASM sonuç açısından aile aranmamış
Soygeçmişi: Anne-baba 1o kuzen
Ailede tiroid hastalığı olan olgu yok
Olgu
Fizik muayene
Ağırlık: 4300 gram (75 P)
Boy: 54 cm (75-90P)
BÇ: 37cm (75-90P)
cilt rengi göbeğe kadar sarı
ciltte livedo retikülaris +
ön fontanel 3X3 cm,
arka fontanel 1X2 cm
kaba yüz görünümü +
makroglossi +
göbek fıtığı +
diğer bulgular olağan
Haricen erkek penis boyu N
testisler skrotumda ele geliyor
Lab- Tanı
LABORATUVAR
sT4: 0.6 ng/dl
TKS: Normal
TSH: 0.1 mIU/ml (0.2-5.3) ↓
TİT: Normal
TBil: 12 mg/dl
↓
Sekonder Doğumsal
Hipotiroidi
İndirekt Bil: 11.6 mg/dl
Hipotalamo-hipofizer bölgenin MRG
Genetik çalışma
(0.7- 4.2)
ACTH- kortizol ekseni denetimi
Normal
TEDAVİ: LT4 10 mcg/kg/g
YD Sekonder Doğumsal Hipotiroidi
●Yenidoğan tarama testinden atlanır
●Uzamış sarılığı olan bebekte TFT bakılmalı
●sT4 ↓ TSH ↓ /N ise SH düşünülmeli
●TSH eks. tek başına veya ÇHHE bir bulgusu olabilir
●Tedaviye başlamadan önce ACTH ekseni denetlenmeli
●İzlemde LT4 dozu sT4 düzeyine göre düzenlenmeli
●SH tanısı alan bebeklerde izlemde ileri dönemde diğer
önhipofiz hormon eks. gelişebileceği akılda tutulmalıdır!!!!
Çocukluk çağı tiroid işlev sorunları
●guatr
● hipotiroidi
● hipertiroidi
● tiroid nodülleri
Guatr
•
Tiroid bezinde büyümedir.
– Hormonal
– İmmunolojik
– İnflamatuar
– Proliferatif
– Metabolik bozukluklara bağlı olabilir
Diffüz guatr
Nodüler guatr
DSÖ ‘ye göre guatr büyüklüğünün
değerlendirilmesi
Evre 0 : Görünen veya palpe edilen guatr yok
Evre 1: Boyun normal pozisyonda iken
görünen guatr yok, ancak palpe edilebilir
büyümemiş tiroid bezi içinde palpe edilen
nodül
Evre 2: Boyun normal pozisyonda iken
gözle görülen büyümüş tiroid bezi
Diffüz guatr
●Kolloid guatr
● İyot eksikliği
● Otoimmun tiroidit
● Tirotoksikoz
Graves hastalığı
Toksik tiroidit
TSH salgılayan hipofiz adenomu
Tiroid hormonlarına hipofiz direnci
● Akut ve subakut tiroidit
● Guatrojen alımı
Antitiroid ilaçlar
Antitiroid maddeler ve yiyecekler
B- Nodüler guatr
Otoimmun tiroidit (Hashimoto tiroiditi)
Tiroid kisti
Tiroid tümörü
Adenomlar
Hiperfonksiyon (sıcak) hipertiroid yada ötiroid
Hipofonksiyon (soğuk)
Karsinomlar
Diğer tümörler
C. Tiroidin infiltratif hastalıkları
Histiyositozis
Sistinozis
Kolloid guatr
( basit- idiyopatik guatr)
● endemik guatr bölgelerinde ve
● kız ergenlerde sık görülür
● etiyoloji ?
● diffüz guatr gelişir
● tiroid hormonları N (ötiroid)
● tiroid antikorları negatif
● tiroid USG: parankim homojen
● tanı: histopatolojik konur
● İİAB tanı için gereksiz
● Tedavi ?
● uzun dönemde multinodüler guatr
gelişir
İyot eksikliğine bağlı guatr
İyot eksikliği endemik guatr ve hipotirodinin en sık nedeni
Ergenlik döneminde daha sık görülür
Klinik subklinik / aşikar hipotiroidi olabilir
Lab bulguları: T4 ↓, T3 ↑
T3/T4
TSH N / ↑
En iyi tanı ölçütü: İdrar İyot atılımı ↓
Profilaksi: İyot
Tedavi: LT4
İyot eksikliği
İdrar İyot atılım düzeyi
______(mcg/L)_____
İyot durumu
___________
< 20
Ağır eksiklik
20-49
Orta düzey
50-99
Hafif eksiklik
100-200
Normal
>200
İyot fazlalığı
Dünyada İyot Eksikliği Durumu
Otoimmun tiroidit (Hashimoto)
●İyot eksikliği olmayan bölgelerde guatrın en sık nedeni
● Genetik zeminde çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya
çıkan tiroiditi tutan otoimmün hastalık
● Çocukluk çağında edinsel hipotiroidinin en sık nedeni
● Görülme sıklığı: < 4 yaş nadir
ergenlik dönemi pik yapar
● K:E : 2/1 ,
ergenlikte K/E: 9/1
● Klinik tipi: kronik guatröz tiroidit
atrofik tiroidit
Klinik bulgular
Guatr + hipotiroidi
büyümede duraklama/ büyüme
hızında azalma
büyüme geriliği (boy kısalığı)
saçlarda dökülme
kabızlık
cilt kuruluğu
soğuğa tahammülsüzlük
çabuk yorulma
donukluk
erken puberte (nadir)
Klinik bulgular
(2)
Guatr + Hipertiroidi bulguları
sinirlilik
ellerde titreme
terleme
taşikardi
kilo kaybı
sıcağa tahammülsüzlük
dikkat dağınıklığı
egzoftalmi (nadir)
HASHİTOKSİKOZ
Tanı
●Tiroid antikorları
antiTg
antiTPO (en duyarlı-özgün)
TRAK
anti-NIS
● Tiroid hormonları
sT4,TSH
● Tiroid USG bulguları
OTOİMMUN TİROİDİT
Guatr
Tiroid antikorları pozitif
antiTPO ↑↑↑↑
Tiroid parankimi
heterojen veya
hipoekojen yapıda
Tedavi-izlem
Tedavi edilmeli
●Aşikar hipotiroidi
● Subklinik
( kompanse) Hipotiroidi
LT4
2-3 mcg/kg/g
6-8 hafta sonra
TH kontrolü
TSH düzeyi: orta
normal sınırda
tutulmalı
Tedavisiz izlem
● Ötiroid
/guatr-guatrsız
● Hashitoksikoz
Beta-bloker ilaç
2-3 ay kullanılabilir
Olgu
11 yaşında kız
Şikayeti: Halsizlik, yorgunluk,
tartı alımına karşın, boy
uzamasının olmaması
Hikayesi: 6 aydır yorgunluk ve
halsizliği var
son 1 yıldır 8 kg almış, boyu uzamamış
Özgeçmişi: Özellik yok
Soygeçmişi: Özellik yok
Fizik Muayene
Ağırlık:55 kg (97P)
Boy:130 cm
(< 3P) -2.3 SDS
BKİ: 28.9 Kg/m2 (>95 P)
genel durumu orta, cilt rengi soluk
saçlar cansız, donuk, göz kapakları şiş
yüz kaba , burun kökü basık
üst ekstremite, alt ekstremite ve sırt
kaslarında belirginleşme mevcut
(psödohipertrofi – Herkül görünümü)
diğer sistem bulguları doğal
prepubertal
Lab bulguları - Tanı
TKS: Hg: 10.8 gr/dl MCV 95 fl
CK: 2300 IU/L ↑↑↑ (10-200)
sT4: 0.2 ng/ml (0.7-4.8) ↓↓↓
AntiTg: 1000 IU/L↑↑↑
TSH: >100 mIU/ml (0.4-5.2) ↑↑↑
AntiTPO > 1000 IU/L ↑↑↑
dTSH: 320 mIU/ml
Tiroid USG: Tiroid bezi boyutları azalmış, parankim heterojen yapıda
OTOİMMUN TİROİDİT
(Atrofik tip)AşikarHipotiroidi
Kocher –Debre Semelaigne
sendromu
Tedavi: LT4 (2-3mcg/kg/g)
↓ doz başlanıp doz 6-8 hf da
normal doza arttırlır
Çocukluk çağında Hipertiroidizm
1.Tiroid bezi kökenli hastalıklar
Graves hastalığı
Tiroiditler (akut /subakut)
Toksik adenom
Toksik nodüler guatr
Mc Cune Albright sendromu
TSH reseptör gen mutasyonu
2. Hipofizer kökenli hipertiroidiler
TSH salgılayan hipofizer adenom
Hipofizer hormon direnci
3. Diğer
Eksojen hormon alımı
İyodun ↑ alımına bağlı (Jod-Basedow fenomeni
HCG salgılayan tümörler
Graves Hastalığı
Çocuk ve ergenlerde hipertiroidinin en sık nedeni
Çocukluk çağı tiroid hastalıklarının %10-15 ini oluşturur
Patogenezde otoimmunite sorumlu
Genetik yatkınlık Hashimoto tiroiditine benzer
Hastalığın oluşumuna yol açan otoantikor TSH reseptörüne
karşı gelişen uyaran antikordur
Görülme yaşı: SÇ ve çocukluk dönemi nadir
ergen döneminde sık
K/E: 6-8/1
Belirti- Bulgular
Belirtiler
●davranış değişiklikleri
● aşırı hareketlilik
● okul başarısında azalma
● duygusal değişiklikler
● sinirlilik
● çarpıntı
● uykusuzluk
● terleme
● ellerde titreme
● halsizlik- çabuk yorulma
● iştah artışına karşın kilo kaybı
● kas güçsüzlüğü
Bulgular
●guatr
(diffüz büyümüş, yumuşak, ağrısız)
● oftalmopati
periorbital ödem
gözlerde sulanma - ağrı
diplopi, propitozis
göz kapağı retraksiyonu
● ellerde ince tremor
● taşikardi
● nemli cilt
● DTR cevabında artış
Lab bulguları Tanı
●Tiroid hormonları
sT4 ↑↑, sT3 ↑↑↑
Guatr + tirotoksikoz
Hipertiroidi
TSH ↓ ↓ ↓
● Tiroid
antikorları
antiTg – antiTPO
TRAK (tanı koydurucu)
● Tiroid
USG
● Doopler
USG
GRAVES HASTALIĞI
TRAK yüksek pozitif
Tiroid bezinde diffüz büyüme
parankimin heterojen görünümü
Tiroid bezinde kanlanma artışı
Tedavi
Antitiroid ilaç tedavisi
Metimazol (MTM)*: 0.5-0.7 mg/kg/gün 1-2 doz
* çocukluk çağında ilk tercih edilecek ilaç
Propiltiyoürasil (PTU) 5-10mg/kg/gün
Beta bloker tedavi:
Proponolol : 1-2 mg/kg/ g 2-3 dozda
Cerrahi tedavi
ATİ -tedavisine uyumsuz
Büyük guatrlı olgularda düşünülebilir
Radyoaktif Iyot tedavisi
RAI verilmeyecek hasta grubu : < 5 yaş altı olgular
Büyük guatr ve ağır oftalmopatili olgular
Olgu
10 yaş erkek
Şikayeti: sinirlilik, ellerde
titreme, çabuk yorulma ve
çok yemesine karşın kilo alamama
Öykü: ~ 3 ay önce şikayetleri
başlamış
Özgeçmişi: Özellik yok
Soygeçmişi: Akraba evliliği yok
Anne: vitiligo+ Graves tanılı
(tiroidektomi yapılmış)
Abla: Graves tanısı ile 5 yıldır
polikliniğimizden takipli
Olgu
Fizik muayene
Ağırlık: 30.7 kg (25-50P)
Boy: 139 cm (50-75P)
Nb: 140 /dk-ritmik
KB: 100/60mmHg
genel durumu orta, cilt nemli
bakışlar canlı
ellerde ince tremoru var
tiroid bezinde diffüz büyüme
(Evre 3 guatr)
tiroid bezi yumuşak kıvamda,
ağrısız ele geliyor
oskültasyonda tiroid bezi
üzerinde belirgin üfürüm
duyuluyor
DTR artmış
Lab bulguları
TKS: Hb: 12.1 gr/dl
BK: 5510/mm3
ALT: 37IU/L
(0-49)
AST: 28IU/L
(0-34)
sT3: 28.5 pg/ml (2.3-5.1) ↑↑↑↑
sT4: 5.98ng/dl (0.8-1.58) ↑↑
TSH: 0.004mIU/ml (0.34-5.5)↓↓↓
antiTPO:1000mIU/ml
antiTg:1100 IU/ml
TRAK: >100 IU/L
(0-35)
(0-40)
(0-14)
↑↑↑
↑↑↑↑
↑↑↑↑
Hipertiroidi
Otoimmunite
Lab tetkikleri
(2)
Tiroid USG: Her 2 lob boyutları diffüz artmış olup,
parankim ekojenitesi azalmıştır
Renkli Doppler Tiroid USG: Parankim damarlanması diffüz
olarak artmıştır
Göz muayenesi: Evre 1 tiroid oftalmopatisi
Kemik dansitometre: L1-L4 z skor: -2.4
(Osteoporoz)
Tanı- tedavi
Öykü+ FM hipertiroidi düşündüren bulgular
sT3 ve sT4 ↑↑↑, TSH↓↓↓
(laboratuvar hipertiroidi)
antiTPO, antiTg ve TRAK pozitifliği
Oftalmopati bulgusu
Graves hastalığı
TEDAVİ: Antitiroid ilaç (MMZ 0.5 mg/kg/g 2 dozda )
Beta bloker (proponolol 1 mg/kg/gün 3 dozda )
Olgu
15 yaş kız hasta
Şikayeti: Boynun sağ tarafında şişlik
Hikayesi: İki ay önce boynun sağ tarafında şişlik oluşmuş ve
giderek büyümüş
Ağrı, kızarıklık ve ısı artışı olmamış
Öncesinde geçirilmiş infeksiyon tanımlanmıyor
Kilo kaybı, ders başarısında azalma ve halsizlik yokmuş
Özgeçmişi: 8 yaşında Hodgkin lenfoma tanısıyla boyuna radyoterapi
uygulanmış
RT+ KT sonrası tam iyileşme sağlanmış ve izlemde
Soygeçmişi: özellik yok
Olgu
Fizik muayene
Ağırlık: 52 (10P)
Boy:158 (25P)
Genel durumu orta, zayıf görünümde
tiroid bezi sağ lobuna uyan alanda 2X3cm
sert,ağrısız ve yutkunmakla hareketsiz
kitle ele geliyor
boynun sağ tarafında ele gelen ~1X1.5cm
boyutunda 2 adet lenf bezi
diğer sistem bulguları olağan
Lab bulguları
sT4: 1.04 ng/dl (0.8-1.4)
TSH: 2 mIU/ml (0.27-4.2)
antiTPO: 14 IU/L (0-20)
antiTg: 12 IU/L (0-30)
Normal (Ötiroid)
Negatif
Tiroid USG: Tiroid sağ lobuna uyan alanda 3X3.2X1.2 cm
boyutlarında düzensiz sınırlı, birkaç adet punktat kalsifikasyon içeren
ve halosu bulunmayan SOLİD KİTLE görünümü
TİROİD CA
?
tanısal yaklaşım
İİAB
Patoloji:
Papiller
karsinom
CERRAHİ + RAI TEDAVİSİ
Tiroid Nodülleri
Çocuk ve ergenlerde %0.05-1.8 sıklıkta
Malign olma riski erişkine göre daha fazla (%20-25)
Tiroid Nodülü Nedenleri
● Otoimmun tiroidit
● Tiroid kisti
● Tiroid tümörü
● Benign
Adenom (hiperfonksiyonel/hipofonksiyonel)
● Malign
Karsinomlar (Papiller/ Foliküler/ Medüler Ca)
● Diğer
İİAB göre sitolojik tanılar
■Benign
Normal tiroid
Kolloid nodül
Kist
Subakut tiroidit
Hashimoto tiroiditi
Tiroid nodülü olan çocukların %18 inde
tiroid kanseri saptanmıştır
■ Şüpheli
Foliküler neoplazi
Hürthle hücreli neoplazi
Malign lezyonu düşündüren ancak
kanıtlanmayan bulgular
■ Malign
Papiller tiroid kanseri
Foliküler tiroid kanseri
Anaplastik tiroid kanseri
Tiroid nodülünde malignite riski
Öykü:
■Radyasyona maruz kalma
(tüm vücut veya baş boyun bölgesi)
■ Ani gelişen ve hızlı büyüyen tiroid nodülü
Yutkunma güçlüğü, ses kısıklığı
■ Aile öyküsü
Ailede endokrin neoplazi olan birey
( tiroid kanseri / feokromositoma)
Tiroid nodülünde malignite riski
Fizik muayene
palpasyonla
●sert
● ağrısız
● düzensiz sınırlı
● çevre dokuya yapışık
● bölgesel LAP varlığı
Tiroid USG
● sınırları
düzensiz
●
kalsifikasyon içeren
●
halo yokluğu
●
hipoekojen görünüm
Tiroid nodülüne tanısal yaklaşım
Hormonal inceleme
Tiroid USG
sT4, TSH
antiTg, antiTPO
ötiroid
hipotiroidi
Saf kistik
Solid
Solid-kistik
Çapı> 4cm
Çapı>1 cm
Çapı>1cm
hipertiroidi
Tiroid sintigrafisi
Hiperfonksiyonel nodül
(toksik nodül)
Aspirasyon
İİAB
İzlem
Normal
hiperselüler
TSH baskılanması
(LT4 tedavisi)
İzlem
CERRAHİ TEDAVİ
Şüphelimalignite
SONUÇ
■
Primer Doğumsal hipotiroidili olgularda ZMG önlemek
için ilk 2 hafta içinde tanı konulmalı ve tedavi başlanmalıdır
Uzamış sarılığı olan her YD da doğumsal hipotiroidi akla
gelmeli ve mutlaka TFT istenmelidir
■
YD da geçici PDH yol açan iyot yüklenmesini önlemek için
anne ve bebeğe iyotlu antiseptik kullanılmamalıdır
■
SONUÇ
Sekonder ve tersiyer hipotiroidi YD tarama testinde
atlanabileceği için özellikle dismorfik bulguları ve orta hat
bozukluğu (yarık-damak dudak vs) olan YD larda periferik
kandan TFT bakılmalıdır
■
TFT incelemesinde : sT4 düşük, TSH N/ düşük ise
Santral (sekonder / tersiyer) hipotiroidi olabileceği
unutulmamalıdır
■
Santral hipotiroidi olgularında mutlaka görüntüleme
yapılmalı ve ÇHHE araştırılması açısından olgu
Çocuk Endokrinoloji Uzmanı ile değerlendirilmelidir
■
SONUÇ
Çocukluk çağında guatrın en sık nedeni iyot eksikliği ve
otoimmun tiroidittir (ÖİT)
■
ÖİT tanılı çocuklarda aralıklı TFT bakılması fazla tedavi
veya yetersiz tedavi yapılmasını önler
■
Çocukluk çağında hiperaktivite-dikkat eksikliği tanısı alan
çocuklarda mutlaka TFT bakılmalı (THD ve Graves hast.dışlamak için)
■
SONUÇ
Çocukluk çağından nodüler guatr olgularına çok
dikkatli yaklaşılmalı ve tiroid kanserleri açısından bu
çocuklar mutlaka ayrıntılı incelenmelidir
■
■
Nodül saptanan tüm çocuklarda tiroid USG yapılmalıdır
■
Tiroid sintigrafisi yalnızca toksik nodül (hipertiroidi
kliniği olan) olan olgulara yapılmalıdır
Tiroid USG de malignite ? olan solid/ solid- kistik
çapı > 1 cm olan her nodüle mutlaka İİAB yapılmalıdır
■
●YD uzamış sarılık
● SÇ döneminde büyüme-gelişme geriliği
● Oyun /okul çağında büyüme geriliği / yetersiz büyüme
● Ergenlik döneminde boy kısalığı / ergenlik gecikmesi
başvuran her olguya
1. basamak incelemede TFT istenmelidir
Teşekkür ederim