Ferhat Bayram Kristalografi Ders Notları

Transkript

• Mineraller; kayaçları oluşturan
oluşturan,,
ekonomi ve sağlık
ğ açısından
ç
önemli maddelerdir.
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM
1
Mineraloji
• Mineral, belirli bir kimyasal bileşime ve
belirli bir kristal yapısına sahip doğal,
çoğunlukla inorganik homojen katı
maddedir.
Ametist (Güney Afrika)
2
Mineraloji – kimyasal bileşim
• Ki
Kimyasall bileşime
bil i
sahip
hi
olmayı; nasıl ki bir kek
yapılırken un, şeker, yağ
vb. farklı maddeler
birleştiriliyorsa mineral
oluşumları da aynı
şekilde çeşitli kimyasal
maddelerin bir araya
gelmesiyle oluşur.
3
Mineraloji – kimyasal bileşim
Kuvars ((SiO2) g
gibi bazı
mineraller çok az bileşene
sahip
olmasına
rağmen
turmalin
li [(Na,
[(N Ca)(Li,
C )(Li Mg,
M Al)
(Al, Fe3+, Mn3+) 6(BO3)3
(Si6O18) (OH)4] gibi kompleks
bileşeni olanlar da vardır.
Bu bileşenler mineralleri ayırmada kullanılan renk,
yoğunluk, fiziksel ve optik özelliklerin oluşmasında
etkin rol oynarlar.
4
Çokluk sırasına ggöre yyerkabuğunun
ğ
yyapısında
p
en çok yyer
alan elementlerin bulunma oranları.
Element
Ağırlık Yüzdesi
Element
Ağırlık Yüzdesi
O
49.50
Cl
0.19
Si
25 30
25.30
P
0 12
0.12
Al
7.50
Mn
0.09
Fe
5 08
5.08
C
0 08
0.08
Ca
3.39
S
0.06
Na
2 63
2.63
Ba
0 04
0.04
K
2.40
Ni
0.018
Mg
1 93
1.93
Zn
0 017
0.017
H
0.87
Cu
0.010
Ti
0 63
0.63
5
Mineraloji – kristal yapı
• Kristal yapısı bir mineraldeki atomların
düzeni üç boyutlu olarak dizilimi ve
düzeni,
tekrarlanması anlamına gelir.
• Bazı camsı minerallerin ise belirli bir atom
düzeni yoktur yani obsidiyen gibi amorftur.
6
Mineraloji – homejen ve katı madde
• Homojen katı; Kimyasal bileşikler içinde
fiziksel olarak bölünememe özelliğidir.
A
Ayrıca
mineralin
i
li bütün
bütü gaz ve sıvıları
l
çıkartılmış katı bir madde olması gerekir
(maden olarak işlenmiş civa bir mineral
değildir).
7
Mineraloji - inorganik
• İnorganik: minerallerin çoğunluğu biyojenik
kökenli olmamasına rağmen mollusc,
mollusc
brachiopod gibi omurgasız organizmalar ve
çeşitli bakteri tarafından oluşturulmuş
g
, diatome,, sülfür ve
mineraller ((aragonit,
sülfid mineralleri) mevcuttur.
Doğal sülfür ve kalsit
8
Mineraloji - doğal
• Doğallık; bir minerali ayırt etmede tek
başına kullanılmaz.
• Minerallerin laboratuarlarda sentez haline
getirilmediğini anlatır.
Beril (Güney Afrika)
9
Mineraloji
• Kayaçlar farklı minerallerin bir araya gelmesinden
oluşur. Bazı kayaçlarda Örneğin magmatik
k
kayaçlarda
l d ince tanelil (hızlı
(h l soğuma),
ğ
) bazılarında
b l
d
ise iri taneli (yavaş soğuma) olan farklı mineraller
görülebilir.
görülebilir
• Minerallerin belirlenmesiyle kayaçlar belirlenir.
İri taneli granit (mineral
taneleri seçilebiliyor)
İnce taneli bazalt (mineral
taneleri seçilemiyor) 10
Mineraloji - Kristalografi
• Birçok mineral, tekrarlanan yada belirli bir
atom düzeni olan belirli bir kristal yapısına
sahiptir. Dolayısıyla çoğu mineralin bir
karakteristik şekli vardır.
vardır
Kristalografi,
kristal düzenlerini
araştırır.
11
Mineraloji - Kristalografi
Kristaller düzenli
dü enli bir atom ağı
yapısına sahiptir.
Amorf maddelerde atom ağı
dizilimi düzenli değildir.
ğ
Halitin atomik iç yapısının bir modeli –
beyaz toplar Sodyum atomlarını kırmızı
toplar ise Klorür atomlarını
göstermektedir
göstermektedir.
12
Minerallerin belirlenmesi
Mineraller ayırt edilirken bir seri teste tabi tutulur. Bu
i l l aşağıdaki
işlemler
ğ d ki gibi
ibi öözetlenebilir.
l bili
• Renk
• Çizgi rengi
• Parlaklık
• Klivaj
• Kırılma yüzeyi
• Sertlik
• Kristal şekli
• Yoğunluk
Sülfür
• Diğer özellikler
13
Renk:
İyi bir tanıtıcı olmamakla beraber bazı minerallerin değişmeyen
tek bir rengi vardır ve bu renkleri karakteristiktir
karakteristiktir.
Florit
Turkuvaz
Kemererit
Ametist
Analsim
Malahit
Realgar
Azurit
14
Renk:
Bazen aynı mineraller farklı renklere sahip
olabilir. Örneğin aşağıda görüldüğü gibi
fl i (CaF
florit
(C F2) pembe,
b kahve,
k h mor veya yeşil
il
renkte olabilir.
15
Renk: bazı renk yapıcı elementler
• Kobalt, Co, menekşe kırmızısı renk üretir - eritrit, (kobalt
arsenik sulfid).
• Krom, Cr, turuncu kırmızı renk üretir - krokoit, (kurşun krom).
• Bakır, Cu, gök mavisi renk üretir - azurit, (bakır karbonat
hydroksid).
hydroksid)
• Demir, Fe, kırmızı renk üretir - limonit, (hidratlaşmış demir
oksid hidroksid).
)
• Mangan, Mn, pembe renk üretir - rodokrosit, (mangane
karbonat).
• Nikel, Ni, yeşil renk üretir - anaberjit, (hidratlaşmış nikel
arsenat).
• Uranyum,
Uranyum U,
U sarı renk üretir - zipeit,
zipeit (hidratlaşmış potasyum
uranil sulfat hidroksid).
y , V,, kırmızı turuncu renk üretir - vanadinit,, ((kurşun
ş
• Vanadyum,
vanadat klorid). Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM
16
Çizgi rengi
• Mineralin porselen üzerine bıraktığı izdir.
izdir
• Bazı mineraller renklerinden farklı bir
çizgi
i i rengine
i sahiptir.
hi i
Piritin çizgi rengi
Zinoberin çizgi rengi
Hematitin
e at t çizgi
ç g rengi
e g
17
Parlaklık
• Bir mineralin parlaklığı ışığı yüzeyinden
yansıtabilmesinin bir ölçüsüdür.
• Esas itibariyle metalik ve metalik olmayan
parlaklık önemlidir.
Pirit metalik parlaklık gösterir
Kaolinit metalik
olmayan parlaklığa
sahiptir
18
Klivaj
• Bazı mineraller atom yapısına bağlı olarak zayıf
düzlemleri boyunca kolaylıkla ayrılabilirler
ayrılabilirler.
• Bu özellik klivaj olarak adlanır
• Bir veya daha fazla yönler boyunca çeşitli klivaj tipleri
gelişebilir.
Tek yönlü - ana klivaj
Çift yönlü – prizmatik
Kalsit
Halit
a t
Florit
Üç yönlü - kübik
19
Kırılma yüzeyi
• Bir mineralde atomlar arasındaki bağ her
yönde eşit güçte olduğunda meydana gelir.
gelir
• Bu tür minerallerde ayrılmadan ziyade
kırılma tipiktir.
• Düzensiz yüzeyler – kıymık şeklinde kırılma
• Pürüzsüz eğri yüzeyler – konkav kırılma
20
Kırılma yüzeyi
Obsidiyen midye
kabuğu şeklinde
k l yüzeyii
kırılma
gösterir
21
Sertlik
• Atomlar arasındaki bağ tarafından
k
kontrol
l edilir.
dili
• Tırnak,
Tırnak toplu iğne,
iğne çakı veya camı
kesmesine göre kolayca tespit edilebilir.
• Sertlik için MOHS sertlik cetveli
geliştirilmiştir.
22
Sertlik - Mohs Sertlik Cetveli
Mineral
MOHS Çizilebilme Özelliği
Talk
1
Jips
2
Kalsit
3
Fluorit
4
Apatit
5
Feldspat
6
Kuvars
7
Topaz
8
Korund
9
Elmas
10
Tırnakla çizilebilir
Madeni para ile çizilir
Çakı ile çizilir
Camı çizer, çakı ile çok zor çizilir
Camı çizer
Her şeyi çizer
23
Kristal şekli
• Mineraller atomik ve molekül yapılarına
göre karakteristik kristal yapısı sergilerler.
• Bu kristal şekil her minerale göre özeldir.
özeldir
Bu nedenle minerallerin ayırt edilmesinde
oldukça önemlidir.
24
Kristal geometrileri
• Kristaller doğada 7 farklı sistemde kristalleşmiştir.
• Bu sistemlerin bir kısmı üç bir kısmı da dört eksenlidir.
• Eksen uzunluklarına ve aralarındaki açılara göre adlanır.
a=b=c
a=b=c
a#b#c
#b#
a=b#c
a=b#c
a#b#c
Yrd. Doç. Dr. Ferhat
BAYRAM
a#b#c
25
Almandin
Kübik
Hekzagonal
Beril
26
Tt
Tetragonal
l
Apofillit
Vulfenit
27
Monoklinik
Jips
Mesolit
Danburit
28
Trigonal
Dolomit
Kalsit
29
Triklinik
Mikroklin
Montebrasit
30
Ortorombik
N f li
Nafrolit
Kükürt
31
Kristal yüzeylerinin indislenmesi
Her bir kristalin yüzey indisleri (hkl) veya (hkil) şeklinde
gösterilir Ayrıca bu indisler rakam olarak ta ifade edilebilir.
gösterilir.
edilebilir
Küpteki yüzey indisleri
Oktaederdeki (kübik sistem) yüzey
indisleri
32
Kristal yüzeylerinin indislenmesi
Her bir kristalin yüzey indisleri (hkl) veya (hkil) şeklinde
gösterilir Ayrıca bu indisler rakam olarakta ifade edilebilir.
gösterilir.
edilebilir
Hegzagonal bipramiddeki yüzey
indisleri
33
Kristal formları
• Kristaldeki yüzey indislerinin bir araya gelerek oluşturduğu
şekildir Kapalı ve açık formlar şeklinde bulunabilir.
şekildir.
bulunabilir Pirizma,
Pirizma
pedion, pinakoid açık formlardan, piramit, trapezoeder, küb,
oktaeder kapalı formlardandır.
34
Karakteristik kristal şekil ve biçimleri
İğnemsi Uzamış, ince, iğnemsi kristaller.
(Rutil iğnecikleri)
Bıçağımsı Uzamış,
Uzamış bıçak ağzı gibi düzleşmiş
pirizma. (Arsenopirit)
Dalsı Ağaca benzeyen, ağaç şekilli bir
Dallanma biçimine sahip. (Gümüş ve bakır)
35
K kt i tik kkristal
Karakteristik
i t l şekil
kil ve bi
biçimleri
i l i
İplik yada damarımsı Saçkılı kristalli,
kristalli İnce ve
İğnemsi kristallerden çok daha kolay kırılabilir.
(
(Nafrolit)
)
Tabağımsı
T
b ğ
İ
İnce
tabak
b k şekilli
killi veya yaprakk şekilli
killi
kristalli. (Kovelit)
Pirizmatik Bir kristalin diğer bo
boyuta
ta göre önemli
derecede büyüme, pirizma şekilli. (Epidot)
36
Bademsi volkanik kayaçlarda oluşan tipik gaz
veya erime
i boşluklarına
b l kl
d ld
dolduran
mineral
i
l
şekilleridir. Bu kristaller ikincil minerallerdir ve
lavların soğuması esnasında oluşan boşluklara
sulu çözeltilerden meydana gelen dolgulardır.
(
(Heulandit)
)
Lifsi İnce liflerden oluşur. (Kizotil)
Salkım Üzüm salkımına benzeyen küresel
şekillerden
kill d oluşur.
l
Bü üklükl i göre
Büyüklüklerine
ö farklı
f kl
isim alırlar. En küçüğüne botryoidal, en
büyüğüne ise Mammillary denilmektedir. (Götit)
37
Konsantrik Bir merkez etrafında toplanan az çok
küresel tabakalar. (Malahit)
Pulsu 2 mm den daha küçük kabuksu seviyelerden
oluşur. (Vanadinit)
Masif Herhangi bir tabakalanma, foliasyon, klivaj
ö lliği göstermeyen
özelliği
öt
şekillerdir.
kill di (Rodinit)
(R di it)
Foliasyon Düzlemsel yapıdır. Kağıt demetinin üst
üste dizilmesine benzer ve yönelim gösterir.
38
Mikamsı Çok ince yapraklı levhalar şeklindedir
Örnek,, mika mineralleri ((biyotit,
y , muskovit).
)
Işınsal Bir merkezden uzayan kristal
gruplarıdır.(Jips)
l d (Ji )
39
Sarkıtımsı Buz sarkıtlarına benzer oluşur.
Rodokrosit örneğinde görüldüğü gibi sarkıtlar
şeklinde oluşur.
oluşur (Rodokrosit)
Tablamsı Diğer
i
b
boyutlara
l göre daha
d h yayvan
gelişmiş bir kristal şeklidir. (Vulfenit)
40
Yoğunluk
• Yoğunluk
ğ
(ρ):
ρ Toplam
p
kütlenin toplam
p
hacme oranıdır.
ρ = m/V
Y i suyun 1 cm3’ü
Yani
3’ü 1 gr’dır
’d anlamına
l
gelir.
li
• Birçok mineral yapısında yer alan kuvars 2.7 gr/cm3
yoğunluktadır ve dolayısıyla sudan 2.7 kez daha yoğundur.
• Benzer gözüken mineralleri ayırt etmede oldukça yararlıdır.
yararlıdır
Örneğin kuvars ve barit dış görünüşü itibariyle benzerdir. Ama
baritin yoğunluğunun 4.5 gr/cm3
olması kuvarstan kolayca
ayırt edilmesini sağlar.
sağlar
41
Diğer özellikler – elektriklik
Piyezoelektriklik:
y
Kristallere mekanik baskı uygulandığında
yg
ğ
yüzeylerinde bir elektrik meydana gelir. Turmalin ve kuvars bu
özelliğe sahiptir.
Piroelektriklik:
i l k iklik Isınmanın sonucu olarak
l k yüzeyde
d elektrik
l k ik
oluşturur.
Süt kuvars
Turmalin ve kalsit
42
Diğer özellikler – manyetik ve radyoaktiflik
Manyetik
y
Özellikler: 1)) Diyamanyetik'ler,
y
y
, bunlar mıknatıs
tarafından hafifçe itilirler. 2) Paramanyetik'ler, bu mineraller
hafifçe çekilirler. 3) Ferromanyetik'ler, bunlar mıknatıs tarafından
şiddetle
idd l çekilirler.
kili l
Radyoaktiflik: Potasyum,
stronsiyum, toryum, uranyum ve
samaryum (40K, 87Sr, 232Th,
238U 235U
238U,
235U, 247Sm)
247S ) radyoaktif
d ktif
izotoplarının jeolojik zamanlarda
oluşturmasıyla meydana gelir
Pirotit
43
Diğer özellikler – asitle muamele
•Ç
Çoğunlukla
ğ
seyreltilmiş
y
ş HCl asit kullanılır. Mineral üzerine
damlatılarak tepkimeye girip girmeyeceği (köpürmesi) kontrol
edilir.
• UYARI!!!Bu işlemi yaparken asitle temastan kaçınılmalıdır.
44
Diğer özellikler – asitle muamele
Karbonat minerali
Kalsit and Aragonit (CaCO3)
Smitsonit (ZnCO3)
Strontianit (SrCO3)
Witerit (BaCO3)
HCl asidle tepkimesi
Köpürür
Malahit (Cu2CO3(OH)2)
Azurit (Cu3(CO3)2(OH)2)
Köpürür, asit yeşillenir (malachite) veya
mavileşir (azurite)
Dolomit (CaMg(CO3)2)
Sadece toz olduğunda köpürür
Magnezit (MgCO3)
Rodokrosit (MnCO3)
Siderit (FeCO3)
Sadece asit çözeltisi ısıtılırsa köpürür
Serusit (PbCO3)
Köpürmez
45
Diğer özellikler - koklamak
• Bazı sülfürlü mineraller Arsenopirite
p
(FeAsS)
(
) gibi
g
çürük yumurta şeklinde kokar.
• UYARI!!!! Arsenik kanserojendir koklamayınız
46
Diğer özellikler – tadına bakmak
• Suda eriyebilen bazı minerallerin kendilerine
has tadları vardır. Örneğin, kayatuzu (halitNaCl) tipik tadıyla kolayca tanınır.
• Bazı
B Na
N di
diyeti
ti uygulayan
l
kişiler
ki il Silvit
Sil it (KCl)
mineralini tuz tadını almak için kullanır.
kullanır
47
Diğer özellikler – alev testi
• Bazı elementler tipik alev rengi gösterir.
Element
Alev rengi
Stronsiyum (Sr)
Kızıl
Lityum (Li)
Baryum (Ba)
Bor (B)
Sodyum (Na)
Kalsiyum (Ca) in Anhydrite
Kızıl
Sarı-yeşil
Sarı-yeşil
Sarı
Turuncu-kırmızı
48
Diğer özellikler
Dilinim: Minerallerin levha levha veya yaprak yaprak ayrılabilme
özelliğidir.
Cilâ: Cila özelliği esas olarak mineralin yüzeyinde yansıyan ışık
dolayısıyla meydana gelir. Cilânın çeşit ve şiddeti aşağıdaki
şekilde sıralanabilir:
a) Camsı, kırık cam görünüşü, kuvars, zümrüt, halit gibi.
b) S
Sedef
d f cilâlı,
ilâl aytaşı, jips
ji ve talk
lk gibi.
ibi
c) İpek cilâlı, lifli jips, talk, mikalar ve krizotil asbest gibi.
Dokunum: Minerallerin,, pparmakla dokunulduğu
ğ zaman,, verdikleri his
“dokunum” olarak bilinir ve bu özellik bir mineralden diğerine
değişir.
Elâ tiklik: Eğer
Elâstiklik:
Eğe bir
bi cisme
i e tatbik
t tbik edilen
edile şekil
ekil değiştirci
deği ti i kuvvet
k
et
kaldırıldığında cisim tekrar eski haline dönerse o cisim için
"elâstik" tanımını kullanırız.
49
5D
Dakika
kik A
Ara!!!!!
!!!!!
50
Minerallerin sınıflandırılması
• Mineraller ya sade element olarak adlanan
(sülfür, Altın, gümüş vb.) tek elementten
oluşur ya da kompleks bir kimyasal
formüle sahiptir.
• Minerallerin sınıflandırılmasında ana
belirleyiciler anyonlardır.
anyonlardır Örneğin,
Örneğin halit
(NaCl) minerali Na ve Cl gibi iki elementten
1:1 oranında oluşmuştur ve Cl
Cl- anyonu
halit sınıfında yer aldığını göstermektedir.
51
Minerallerin sınıflandırılması
1. Sade elementler: Metal ve alaşımlar
1
alaşımlar, metal olmayanlar.
olmayanlar
2. Sulfidler: Sulfidler, Selenidler, Telluridler, Arsenidler,
Antimonidler, Bismutinidler ve Sulfotuzları.
3 Halidler:
3.
lidl
Fluoridler,
l
dl
Chloridler
Chl dl ve Iodidler.
d dl
4. Oksidler: Oksidler ve Hidroksidler.
5. Karbonatlar: Karbonatlar, Nitratlar ve Boratlar.
6. Sulfatlar: Sulfatlar, Sulfitler, Kromatlar, Molibdatlar, Selenatlar,
Selenitler, Telluratlar, Telluritler ve Tungstatlar (yada
Wolframatlar).
Wolframatlar)
7. Fosfatlar: Fosfatlar, Arsenatlar, Vanadatlar ve Antimonatlar.
8. Silikatlar: Silikatlar (en geniş sınıftır).
9. Organik mineraller: Organik kimyasal bileşimli minerallerdir.
10.Mineraloidler: Kristal yapıları olmayan minerallerdir.
52
Sınıflandırma –
1. Sade elementler
• Metalik: krom , alüminyum, bakır, altın,
gümüş civa
gümüş,
civa, demir,
demir nikel,
nikel platinyum,
platinyum
titanyum, çinko vb.
• Metalik olmayan: elmas, grafit,
y , arsenik,, sülfür vb.
selenyum,
• Alaşım: pirinç, çenjedit, demir-nikel vb.
53
1 Sade elementler - Metalik:
1.
gümüş
bakır
civa
aaltın
t
platinyum
l ti
54
1 Sade elementler – Metalik olmayan
1.
sülfür
elmas
Alaşım
Demir nikel
Demir-nikel
55
2 Sülfidler
2.
Arjantit
j
(Sülfid)
1. Selenidler ((Clausthalit-PbSe )
2. Telluridler
(Calaverit-AuTe2 )
4. Arsenidler (NiAs
3. Antimonidler (Diskrasit-Ag3Sb )
5. Sülfotuzları (Enarjit
-Cu3AsS4 )
56
3 Halitler
3.
Atakamit (Cu2Cl(OH)3 )
Silvit (KCl)
57
4 Oksidler
4.
Korund (Al2O3 )
Hematit ((Fe2O3 )
Kristoberil (BeAl2O4 )
Rutil (TiO2 )
Mikrolit ((Ca,
Na)2Ta2O6(O, OH,
F)
İlmenit (FeTiO3 )
Magnetit (Fe3O4)
58
5 Karbonatlar
5.
Kalsit (CaCO3)
Magnezit (MgCO3 )
Dolomit (CaMg(CO3)2:
Aragonit (CaCO3):
Azurit (Cu3(CO3)2(OH)2 )
59
6 Sülfatlar
6.
Anhidrit (CaSO4 )
B i (BaSO4
Barit
(B SO4 )
Jips
p ((CaSO42(H2O)
Bödantit
öda t t
60
(PbFe3AsO4SO4(OH)6)
7 Fosfatlar
7.
Vamadinit (Pb5(VO4)3Cl )
Apatit
(Ca5(PO4)3(OH F Cl)
(Ca5(PO4)3(OH,F,Cl)
La lit ((Mg,
Lazulit
((Mg Fe)Al2(PO4)2(OH)2
61
8. Silikatlar
1. Nesosilikatlar
2. Sorosilikatlar
3 Inosilikatlar
3.
I ilik tl
4. Siklosilikatlar
5. Filosilikatlar
6. Tektosilikatlar
62
8 Silikatlar - Nesosilikatlar
8.
Almandin Fe3Al2(SiO4)3 )
Andalusit (Al2 SiO5 )
Kiyanit (Al2 SiO5 )
63
8 Silikatlar - Nesosilikatlar
8.
Sillimanit (Al2 SiO5 )
Topaz (Al 2 SiO 4 (F,
(F OH) 3 )
Zirkon (ZrSiO4 )
64
8 Silikatlar - Sorosilikatlar
8.
Epidot (Ca2(Al,
Fe)3(SiO4)3(OH)
Zoisit (Ca2Al3(SiO4)3(OH)
65
8 Silikatlar - İnosilikatlar
8.
Volastonit (CaSiO3 )
Ojit ((Ca, Na)(Mg, Fe,
Al)(Al Si)2 O6
Al)(Al,
Tremolit (Ca2Mg5Si8O22(OH)2
66
8 Silikatlar - Siklosilikatlar
8.
B il - Be3Al2(SiO3)6
Beril
B 3Al2(SiO3)6
67
8 Silikatlar - Filosilikatlar
8.
Talk (Mg3Si4O10(OH)2 )
Klorit ((
((Fe,, Mg,
g,
Al)6(Si, Al)4O10(OH)8
68
8 Silikatlar - Filosilikatlar
8.
Biyotit
y
((K ((FE,, Mg)3
g)
AlSi3 O10 (F, OH)2 )
Muskovit
(KAl2(AlSi3O10)(F, OH)2 )
69
8 Silikatlar - Tektosilikatlar
8.
1.
2.
3
3.
4.
Feldispat
p grubu
g
Feldispatoid grubu
K
Kuvars
grubu
b
Zeolit g
grubu
1. Ortoklas (KAlSi3O8 )
1. Labrador (Ca(50-70%)
Na(50-30%) (Al, Si)AlSi2 O8 )
1. Albit
(NaAlSi3
O8 )
70
8.
2. Feldispatoid
p
grubu
g
Sodalit (Na4Al3(SiO4)3Cl )
Nefelin ((Na, K)AlSiO4 )
71
8.
3. Kuvars grubu
g
Kuvars
(SiO2)
72
8.
3. Kuvars grubu
g
Kristobalit
Tridimit
73
Kuvars
74
Kuvars
75
Kuvars
76
8.
4. Zeolit grubu
g
Analsim
l i (NaAlSi2O6-H2O
(
l i
)
Nafrolit (Na2Al2Si3O102H2O )
77
9 Organik mineraller
9.
Amber (C10H16O )
Yenilenen bir kristal
yüzeyine
ü i sahip
hi olmalıdır
l ld
Belirlenebilen bir
formülü olmalıdır.
Doğal ve inorganiktir.
78
9 Organik mineraller
9.
Milanofilojit
(C2H17O5Si46O92 )
Vevellit ((CaC2O4 - H2O )
79
9 Mineraloidler
9.
Resmi bir sınıflama
olmamasına rağmen
bozulmuş yada diğer
sınıflara tam olarak
girmeyen mineraller bu
sınıfta yer alır
F d k Opal
Fındık
O l
Kıymetli Opal
Jel Opal
İri Opal
80
Mineraller ve Mitoloji
Ocak
Garnet yada Gül Kuvars
Ş b t
Şubat
A ti t yada
Ametist
d O
Onik
ik
Mart
Beril yada kantaşı (hematit içeren kırmızı kalsedon)
Ni
Nisan
El
Elmas
yada
d renksiz
k i şeffaf
ff f kkuvars
Mayıs
Yeşil Beril yada Serpantin Grubu Mineraller içeren kalsedon
Ha iran
Haziran
Ale andrit (Chr
Alexandrit
(Chrysoberyl),
sober l) Alkali Feldspar,
Feldspar yada
ada İnci
Temmuz
Yakut yada Karneliyen (Hematit içeren kahve kırmızı kalsedon)
Ağustos
Olivin yada Sardoniks (toprak renkli sıvanımlı kalsedon)
Eylül
Mavi Korund yada Lazurit
Ekim
Opal yada Turmalin
Kasım
Topaz yada sarı Kuvars
Aralık
Zirkon yada Turkuvaz
81
Dinlediğiniz için
TEŞEKKÜRLER
82

Ferhat Bayram Kristalografi Ders Notları

Transkript

Benzer belgeler

SANAYİ VE TEKNOLOJİ TEZLERİ YARIŞMASI

Giriş - Halkinsesi.tv

erkoç`un bayram mesajı

Güvenlik Akademisi Programı

1. DUYURU

Sayı 240 - Özel İstanbul Koleji