2011 verileriyle Savunma Sanayi Analiz Raporu

2011 Yılı Verileriyle
SAVUNMA
SANAYii
ANALiZ
RAPORU
1
2011 Yılı Verileriyle
SAVUNMA
SANAYii
ANALiZ
RAPORU
2
3
En iyisinin teminatı
Özgürlük ve
bağımsızlık benim
karakterimdir.
atatürk
4
5
İÇİNDEKİLER
1. Yöntem
2. Kapsam
3. 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii Mali Analizi
3.1. Nakit Yaratma Gücü
3.2. Varlıkların Finansman Şekli ve Borç Yapısı
3.3. İşletme Sermayesı İhtiyacı Analizi
3.4. Maddi Duran Varlık Yatırımlarının Analizi
3.5. Rekabet Gücü Analizi
4. Savunma Sanayi 2011 Mali Analiz Verilerine İlişkin Tespitler
5. Sektör Kırılımları
5.1. TSKGV-Kamu Firmaları
5.2. Deniz Araçları
5.3. Havacılık Ve Uzay 5.4. Kara Araçları
5.5. Silah Sistemleri
5.6. Elektrik, Elektronik Ve Yazılım
6. Savunma Sanayii 25
6.1 2011 Yılı Verileriyle Savunma Sanayii 25
6.2 Savunma Sanayii 25 Ana Göstergeleri
7. Savunma Sanayiinin Türkiye’deki Ve Dünyadaki Yeri
7.1. Sektörün 2011 Yılı Panoraması
7.2. Ana Eksenlerde Eğilimle
7.4 Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İso 500) Listesinde
Yer Alan Savunma Sanayii Firmaları
7.5. Defense News Top 100
EK. Mali Oran Tanımları
6
1
3
5
5
9
13
17
25
30
32
32
33
33
33
34
34
35
35
37
39
39
41
43
44
46
7
1
www.ssm.gov.tr
1. YÖNTEM
Savunma sanayiinde faaliyet gösteren 52 firmanın bilanço
ve gelir-gider tablolarının Savunma Sanayii Portalına
girilmesi ile toplanan veriler analize tabi tutulmuştur.
Analizler, Sanayileşme ve Strateji Geliştirme Daire
Başkanlıklarının ortak çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir.
Firmaların Sınıflandırılması
Eldeki verilerin yorumlanması ve anlamlı çıkarımlar
yapılabilmesini teminen firmalar, 4 ana kategoride
sınıflandırılmışlar; analize ve kıyaslamalara tabi tutulmuşlardır.
Sahiplik Kategorisi
TSKGV-Kamu
Özel
8
Ölçek (Ciro)
Kategorisi
Yüklenicilik
Kategorisi
Alt Sektör
Kategorisi
100+ milyon TL
25,1-99,9 milyon TL
0-25 milyon TL
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
Kara Araçları
Deniz Araçları
Havacılık ve Uzay
Elektrik, Elektronik ve Yazılım
Silah Sistemleri
1
1
www.ssm.gov.tr
Mali Analizler
52 firmanın verileri bahse konu kategorilerde
değerlendirmeye alınmış ve firmaların mali performansları
analiz edilmiştir.
Savunma Sanayii 25 Çalışması
Üretimden S&H satışlarına göre sıralanan firmalardan,
gelirleri içerisinde %20 ve üzeri oranlarda savunma ve
havacılık cirosu gerçekleştiren ilk 25 firma listelenmektedir.
Bu 25 firmanın önemli oranda sektörü temsil edebildiği
değerlendirilmektedir.
Ticari Gizlilik Değerlendirmesi
Analize konu bilanço ve gelir-gider tabloları borsaya kote
şirketler hariç olmak üzere mevcut Vergi Usul Kanununun
kuralları çerçevesinde hazırlanmış mali tablolardan
oluşmaktadır. Bu itibarla, rakamların kamuoyu ile
paylaşılmasında hassasiyet gözetilmektedir.
2
2
www.ssm.gov.tr
2. KAPSAM
Savunma sanayii performansının değerlendirilmesi amacıyla
pilot uygulaması geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen analiz
çalışması kapsamında 52 firmanın 2011 yılı Bilanço ve
Gelir-Gider tabloları alınmıştır. Bunun yanı sıra ihtiyaç
duyulan diğer veriler de Savunma Sanayii Portalı’nden
alınmıştır.
SAVUNMA SANAYİİ ANALİZ ÇALIŞMASI
KAPSAMINDA DEĞERLENDİRMEYE ALINAN FİRMALAR
1 AGS
11 DORA MAKİNA 21 HTR
2 Alp Havacılık
12 ELSİS
22 HEMA ENDÜSTRİ
3 ANADOLU Deniz 13 Erk Yazılım
23 HMS Makina
HST OTOMOTİV
4 Aselsan
14 FİGES
24
(AÇA)
5 A-TEL
15 FNSS
25 İstanbul Denizcilik
A ydın
GATE
6
16
26 KALE HAVACILIK
Yazılım(AYESAŞ)
ELEKTRONİK
GİRSAN
7 BARIŞ ELEKTRİK 17
27 KALEKALIP
Makina
31 MKEK
32 MEGE TEKNİK
33 Meteksan Savunma
37 MilSOFT
47 STM
8 BMC
18 GÜR METAL
28 KAREL Elektronik
38 MTU Motor
48 TİSAŞ
COŞKUNOZ
9
SAVUNMA
19 GÜRDESAN
29 Koç Bilgi
39 NETAŞ
49 TEI
10 Dearsan
20 HAVELSAN
30 KÜÇÜKPAZARLI
40 NUROL MAKİNA
50 TAI
34 MFK MAKİNA
35 MİKES
41 OTOKAR
51 YOL-BAK
42 RMK
52 YONCA - ONUK
43 ROKETSAN
Samsun Yurt
44
Savunma
45 Savronik
36 MİKRON MUHENDİSLİK 46 SDT
3
www.ssm.gov.tr
3. 2011 YILI VERİLERİYLE
SAVUNMA SANAYİİ MALİ ANALİZİ
3
Türk Savunma Sanayii son yıllarda hızlı bir yükseliş trendi
yakalamış ve dikkat çeken bir performans sergilemiştir.
Söz konusu performansın sürdürülebilirliği için bundan
sonraki dönemde daha hassas analizlere ve tespitlere
ihtiyaç olacağı değerlendirilmektedir. Bu itibarla 2009 yıldan
itibaren, firmaların bilanço ve gelir-gider tabloları üzerinden
sektörün mali analizi gerçekleştirilmektedir. Aşağıda
savunma sanayii firmalarının 2011 yılı verileriyle sergilediği
performansa ilişkin değerlendirmeler özetlenmektedir.
3.1. NAKİT YARATMA GÜCÜ
2010-2011 net işletme sermayesi değişim oranlarına
bakıldığında sektör genelinde firmaların faaliyetleri sonucu
nakit yaratma gücü bulunmaktadır. Sektör bazında gemi
inşa ve kara sistemleri sektörleri ağırlıklı kısa vadede
borçlandığı için bu sektörlerin nakit yaratma gücü görece
diğer sektörlere göre düşüktür.
Yüklenicilik bazında baktığımızda ana yüklenici firmaların
daha fazla işletme sermayesine sahip oldukları alt yüklenici
ve yan sanayi firmalarının ise negatif işletme sermeyesi ile
çalıştıkları gözlemlenmektedir.
4
5
www.ssm.gov.tr
3
Yüklenicilik Kategorisi
Net İşletme Sermayesi 2011
Net İşletme Sermayesi 2010
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
244 milyon
35 milyon
-268 bin
207 milyon
36 milyon
-6 bin
İşletme sermayesinin satışlara oranına baktığımızda
yan sanayinin elindeki fonu daha hızlı bir şekilde satışa
dönüştürebildiği görülmektedir.
2010 yılı Net İşletme Sermayesi Devir
Hızı
12,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
2011 yılı Net İşletme Sermayesi Devir
Hızı
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
6
Ana Yüklenici
7
3
www.ssm.gov.tr
Merkez Bankası Sektör Kırılımı
Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı
Gemi ve Tekne Yapımı
Silah Ve Mühimmat İmalatı
Genel Amaçlı Makine Ve Teçhizat İmalatı
Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin İmalatı
Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı
Savunma Sanayii
*
Net İşletme Sermayesi Devir Hızı
8,6
-0,1
2,1
2,4
3,2
2,7
2,16
Sektör kıyaslamaları yapılırken, Merkez Bankası tarafından yayımlanan sektör bilançolarının (http://www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm) 2011 yılı
medyanı referans alınmıştır. Savunma sanayi mali analiz çalışmasında ise uç değerler hariç olmak üzere konsolide sektör ortalamaları esas alınmıştır.
Savunma sanayinin, genel ve diğer amaçlı makina ve teçhizat üretimi sektörü ile benzeştiği dikkate alındığında, işletme
sermayesi devir hızlarının paralel olduğu görülmektedir. Savunma içerisinde Kara Araçları sektöründe net işletme sermayesi devir hızları diğer sektörlerden yüksektir; keza Merkez Bankası bilanço analizleri çerçevesinde de benzeri eğilim dikkat çekmektedir.
Hızı
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
8
Kara Araçları
Havacılık ve Uzay
Deniz Araçları
3.2. VARLIKLARIN FİNANSMAN ŞEKLİ VE BORÇ YAPISI
Elektrik
Silah Sistemleri
Elektronik ve Yazılım
3
Sektör genel olarak % 30 Öz kaynak, % 70 Borç ile varlıklarını
finanse etmektedir. Toplam borçların dağılımına baktığımızda
ana yüklenici firmalarının toplam borçlarının %40’ini avanslar
oluşturmaktadır. Yan Sanayinde ise bu oran %20’dir.
Toplam Borçların Aktiflere Oranı
1,40
1,20
1,00
0,80
0,60
0,40
0,20
0,87
0,66
0,56
-
Toplam Avansların Toplam Borçlara Oranı
0,6
0,4
0,2
0
Net İşletme Sermayesi Devir Hızı 2011
-
www.ssm.gov.tr
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
Kara Araçları ve Deniz Araçları sektöründeki firmaların
ağırlıklı kısa vadede borçlandığı dikkat çekmektedir.
Özellikle gemi inşa sektörü % 10 Öz kaynak ile varlıklarını
finanse etmekte ve öz kaynak yetersizliğinden kaynaklanan
finansman ihtiyacını kısa vadeli borçla karşılamaktadır.
9
3
www.ssm.gov.tr
Yüklenici bazında bakıldığında, yan sanayi firmaları
varlıklarının %15 ‘ini uzun vadeli borç ile finase etmektedir.
Bu durum yan sanayinin uzun vadede kredi bulma güçlüğü
çektiğine işaret etmektedir.
Kısa Vadeli Borçların Uzun Vadeli Borçlara Oranı
-
7,00
6,00
5,00
4,00
2,74
1,71
1,03
-
Türk Savunma Sanayi Firmaları ile Defence News Top 100 Firmaları
Karşılaştırma Tablosu
Firma Adı
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
Sektörde stok hariç kısa vadeli kaynakların kısa vadeli
borçlara oranına bakıldığında ana yüklenici firmaların nakit
kaynaklarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Sektörün genelinde 2011 yılında cari oran verileri
2010 yılı verileriyle paralellik göstermektedir. Bu durum
sektör şirketlerinin 2011 yılında da kısa vadeli borçlarını
ödeyebilmelerinde aşırı bir risk taşımadığını göstermektedir.
10
CARİ ORAN
(Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
3,00
2,00
1,00
18,00
16,00
14,00
12,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
3
www.ssm.gov.tr
HİNDUSTAN AERONAUTİCS
ULTRA ELECTRONİCS
KAI
FINCANTIERI
DENİZ ARAÇLARI SEKTÖRÜ
SAVUNMA SANAYİİ 2011
SAVUNMA SANAYİİ 2010
Savunma
Cirosu %
Toplam Borçların
Aktiflere Oranı %
Özkaynakların
Aktiflere Oranı %
92
82
76
33
-
13
63
52
70
90
70
65
87
37
48
30
10
30
35
2011 yılı verileriyle Defence News Top 100 listesine
giren yukarıdaki firmaların bilançoları analiz edilmiş ve bu
firmaların varlıklarını ağırlıklı kendi öz kaynakları ile finanse
11
3
www.ssm.gov.tr
www.ssm.gov.tr
ettiği tespit edilmiştir. Türk savunma sanayii sektörü firmaları
ise ağırlıklı borçla varlıklarını sürdürmektedir. Firmalar
büyümelerini kendi öz kaynakları ile değil borç ile finanse
etmektedirler. Firmaların piyasadan para bulamadıkları
durumda faaliyetlerini kendi kaynakları ile sürdürememe
riskleri vardır.
3.3. İŞLETME SERMAYESI İHTİYACI ANALİZİ
3
Ana yüklenicilerde stok çevirme süresi uzun, alacak tahsil
süresi kısa iken; yan sanayine doğru gidildikçe stok çevirme
süresi kısalmakta, alacak tahsil süresi uzamaktadır. 2011 yılı
verilerinin 2010 yılı verileriyle paralellik göstermektedir.
NAKİT ÇEVİRME SÜRESİ (2011)
(Stokta Kalış Süresi + Alacak Tahsil Süresi)
350
300
250
200
150
100
50
0
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
Ortalama Alacakların Ortalama Süresi (gün)
Ortalama Emtianın Stokta Kalış Süresi (gün)
Ana yüklenicilerde stok devir süresinin uzun olması,
projelerin yıllara sari olması sebebiyle savunma sanayiinin
doğasından da kaynaklanabilmektedir. Bununla birlikte,
firmaların malzeme tedarik süreçleri, etkin olmayan tedarik
zinciri yönetimi ve stok yönetimleri de bu rakamları önemli
derecede etkileyebilmektedir.
12
13
3
Sektör bazında bakıldığında Elektrik Elektronik ve Yazılım
sektörünün yüksek bir stok çevrim süresi ile çalıştığı tespit
edilmiştir. Deniz Araçları Sektöründe, 2011 yılında ürün
teslimleri gerçekleştiği için stok çevrim süresi kısa çıkmıştır.
Havacılık ve Uzay sektöründe stok çevrim süresinin kısa
çıkmasının sebebi yan sanayiden kaynaklanmaktadır. Yan
sanayi stok çevrim süresi 25 gündür.
Havacılık ve Uzay Sektörü Emtianın Stokta Kalış Süresi (2011)
350
300
250
200
150
100
50
0
sektörün, işletme sermayesi ihtiyacının %120 oranında
(avans olarak) fon bulabildiği verilere yansımaktadır.
MERKEZ BANKASI SEKTÖR KIRILIMI
Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı
Gemi ve Tekne Yapımı
Silah Ve Mühimmat İmalatı
Genel Makine Ve Teçhizat İmalatı
Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin
İmalatı
Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı
Savunma Sanayii
Savunma Sanayii Ana Yüklenicileri
*
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
3
www.ssm.gov.tr
www.ssm.gov.tr
Stok Devir Süresi
48,66
140,38
171,43
84,88
84,88
117,74
172
237
Sektör kıyaslamaları yapılırken, Merkez Bankası tarafından yayımlanan sektör bilançolarının (http://www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm) 2011 yılı
medyanı referans alınmıştır. Savunma sanayi mali analiz çalışmasında ise uç değerler hariç olmak üzere konsolide sektör ortalamaları esas alınmıştır.
Yan Sanayi
Sektörde faaliyetlerin nakde çevrilme süresi, borç
ödeme süresine göre daha uzun olmaktadır. Dolayısıyla
firmaların faaliyetlerini sürdürebilmeleri için piyasadan
kaynak bulmaları gerekmektedir. Bu itibarla şirketlerinin,
işletme sermayesi ihtiyacının üzerinde bir kaynağı, aldıkları
avanslarla temin edebildikleri görülmektedir. Genel olarak
14
15
3
www.ssm.gov.tr
Türk Savunma Sanayi Firmaları ile Defence News Top 100 Firmaları Karşılaştırma
Tablosu
Firma Adı
Sıra
Savunma Cirosu %
Emtianın Stokta Kalış Süresi
Hindustan Aeronautics
36
92
65
Ultra Electronics
67
82
33
KAI
72
76
94
Ana Yüklenici 2011
237
Ana Yüklenici 2010
196
SAVUNMA SANAYİİ 2011
172
SAVUNMA SANAYİİ 2010
173
www.ssm.gov.tr
3.4. MADDİ DURAN VARLIK YATIRIMLARININ ANALİZİ
3
Maddi duran varlık devir hızı, şirketlerin faaliyetlerini
yürütebilmeleri için yaptıkları tesis alt yapı yatırımları ile hangi
ölçüde satış hacmi başarısı gösterdiklerini ölçen bir orandır.
MADDİ DURAN VARLIK DEVİR HIZI
(Net Satışlar / Maddi Duran Varlıklar)
25,00
20,00
15,00
10,00
5,00
Defence News Top 100 listesine giren yukarıdaki firmaların
stok çevrim süreleri incelendiği zaman, ilgili firmaların
stok çevrim sürelerinin Türk Savunma Sanayi firmalarının
oldukça altında kaldığı gözlemlenmektedir.
16
0,00
Elektrik,
Elektronik ve
Yazılım
Kara Araçları
Deniz Araçları
Havacılık ve
Uzay
Silah Sistemleri
Deniz sektöründe maddi duran varlık yatırımı yapılmadığı
için devir hızı çok yüksek çıkmaktadır. Elektrik, Elektronik ve
Yazılım firmalarında sabit yatırım ihtiyacı düşük olduğundan
maddi duran varlıkların nakde dönüşme hızının yüksek
çıkması doğaldır. Silah Sistemleri sektöründe atıl kapasite
var olduğu gözükmektedir. Havacılık ve Uzay sektöründe alt
yüklenici firmaların faaliyetlerini yürütebilmeleri için yaptıkları
altyapı yatırımlarının satışa yansıma oranı düşüktür, alt
yüklenici firmalarda atıl kapasite söz konusudur.
17
3
www.ssm.gov.tr
Maddi Duran Varlık Değişimi (2010-2011)
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
-0,1
-0,2
-0,3
Havacılık sektöründe özellikle yan sanayi firmaların bu sene
yüksek tutarlarda Maddi Duran Varlık Yatırımı yaptıkları
gözlenmektedir.
Havacılık ve Uzay Sektörü Maddi Duran Varlık Değişimi 2010-2011
Havacılık ve
Uzay
Silah Sistemleri
Elektrik,
Elektronik ve
Yazılım
Kara
Araçları
Deniz
Araçları
Maddi Duran varlıkların geçen seneye göre değişimine
baktığımızda, bu sene maddi duran varlık yatırımında 2010
yılına göre %20’lik bir artış gözlemlenmektedir.
Deniz Sektörü Maddi Duran Varlık yatırımı yapmamakta
ve amortisman giderleri yüzünden maddi duran varlıkların
finansal değeri azalmaktadır.
Şirketlerin faaliyetlerini yürütebilmeleri için yaptıkları
altyapı yatırımlarının satışa yansıma oranı Silah Sistemleri
sektöründe görece düşük seyretmektedir.
Havacılık ve Uzay ( %52 ) ve Silah Sistemleri (%34)
sektörlerinin bir önceki seneye göre Maddi Duran Varlık
değişimi sektör ortalamasının üzerinde seyretmiştir.
18
3
www.ssm.gov.tr
0,8
0,6
0,4
0,2
0
Yan Sanayi
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Maddi Duran Varlıkların Finansman Şekli
2011 yılında da Deniz Araçları sektörünün maddi duran
varlık (altyapı, sabit tesis, makina, teçhizat vb.) yatırımları
için öz kaynakları yetersiz kalmaktadır. Öz kaynak
yetersizliği dış finansman ihtiyacına işaret etmektedir.
MERKEZ BANKASI SEKTÖR KIRILIMI
Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı
Gemi ve Tekne Yapımı
Savunma Sanayii - Gemi İnşa Sektörü
Silah Ve Mühimmat İmalatı
Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin İmalatı
Genel Amaçlı Makine Ve Teçhizat İmalatı
Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı
Savunma Sanayii
Maddi Duran Varlıkların/Özsermayeye Oranı
0,61
0,83
17,87
0,78
0,36
0,47
0,51
0,69
19
3
Savunma sektörünün geneline bakıldığında, özsermaye
ve uzun vadeli kaynakların altyapı yatırımlarını karşılamada
yeterli olduğu görülmektedir. Ancak yan sanayi görece
zayıf pozisyondadır. Bu nedenle yan sanayi yatırımlarını
kısa vadeli borçlanarak yapmakta ve faiz yüküne maruz
kalmaktadır. Deniz Taşıtları Üreticilerinin özkaynaklarının,
savunma alanında faaliyet gösteren Deniz Araçları
firmalarına oranla daha yüksek olması dikkat çekicidir.
Aktif Devir Hızı
Aktif devir hızı, işletmenin varlıklarının kaç katı satış yaptığını
gösterir. Literatürde oranın, büyük sanayi işletmelerinde
2, küçük sanayi işletmelerinde ise 2-4 arasında olmasının
uygun olacağı kabul edilmektedir. Savunma sektöründe
genel olarak aktif devir hızı 1’in altında gerçekleşmektedir.
AKTİF DEVİR HIZI
(Net Satışlar / Aktif Toplamı)
1,00
0,90
0,90
0,60
0,50
0,40
0,30
0,20
0,10
0,00
20
Havacılık ve
Uzay
www.ssm.gov.tr
www.ssm.gov.tr
Kara Araçları
Elektrik,
Elektronik ve
Yazılım
Deniz Araçları
Silah Sistemleri
3
Aktif Devir Hızı 2011 yılında da düşük seyretmektedir.
Bu oran firmaların sahip oldukları kaynaklarla yeterli satış
rakamlarına ulaşamadığını göstermektedir. Havacılık
sektöründe %50 aktif devir hızında artış görülmektedir.
MERKEZ BANKASI SEKTÖR KIRILIMI
Aktif Devir Hızı
Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı
1,5
Deniz Taşıtlarının Yapımı ve Onarımı
0,2
Silah Ve Mühimmat İmalatı
0,7
Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin İmalatı
1,1
Genel Amaçlı Makine Ve Teçhizat İmalatı
1,0
Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı
0,8
Savunma Sanayii
0,48
*
Sektör kıyaslamaları yapılırken, Merkez Bankası tarafından yayımlanan sektör bilançolarının (http://www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm) 2011 yılı
medyanı referans alınmıştır. Savunma sanayi mali analiz çalışmasında ise uç değerler hariç olmak üzere konsolide sektör ortalamaları esas alınmıştır.
Genel olarak Savunma Sektörü, yüklenicilik ayrımı
gözetmeksizin yüksek kaynak (duran varlık yatırımı)
gerektirmektedir. Normal koşullarda yan sanayi için
kaynak gereksiniminin görece düşük olması beklenebilir;
ancak savunma sektörü için bu durumun aksi verilere
rastlanmaktadır. Girişimcilerin, altyapı yatırımlarının devlet
tarafından uzun vadeli olarak kredilendirilmesine ihtiyaç
duyduğu da söylenebilir.
21
3
www.ssm.gov.tr
AKTİF DEVİR HIZI
(Net Satışlar / Aktif Toplamı)
0,90
0,80
0,70
0,60
0,50
0,40
0,30
0,20
0,10
0,00
Türk Savunma Sanayi Firmaları ile Defence News Top 100 Firmaları
Karşılaştırma Tablosu
Firma Adı
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
Savunma sektöründeki düşük aktif devir hızı firmaların;
- Altyapı (sabit tesis, makine, teçhizat vb.) ihtiyaçları,
- Stok tutma,
- Nakit tutma,
konularında gereğinden fazla ihtiyatlı davranmasından
kaynaklanabileceği değerlendirilmektedir. Bu tutumda,
yatırım masraflarının çoğunlukla projeler kapsamında kamu
tarafından finanse ediliyor olmasının da etkisi olabileceği
düşünülmektedir. Özet olarak sektörde uzun vadeli finansal
planlama açısından eksiklik gözlenmektedir.
22
3
www.ssm.gov.tr
Hindustan Aeronautics
Ultra Electronics
KAI
TSKGV Vakıf Ortalaması
Ana Yüklenici Ortalaması
SAVUNMA SANAYİİ 2011
SAVUNMA SANAYİİ 2010
Sıra
Savunma
Cirosu %
Aktif Devir
Hızı
Stokların
Aktiflere
Oranı
Emtianın
Stokta Kalış
Süresi
36
67
72
92
82
76
1,17
0,94
0,83
0,42
0,46
0,66
0,40
0,21
0,06
0,16
0,30
0,25
0,19
-
65
33
93
332
237
172
173
Defence News Top 100 listesine giren yukarıdaki firmaların
Aktif Devir Hızı TSKGV firmalarının iki katı büyüklüktedir.
Bunun sebeplerinden biri ilgili firmaların daha az stok
tutmaları ve stok çevrim sürelerinin daha kısa olmasıdır.
23
www.ssm.gov.tr
3.5. REKABET GÜCÜ ANALİZİ
3
Brüt Satış Karlılığı: Brüt satış karı, şirketlerin satışları ile
satışların maliyeti arasındaki olumlu farktır. Brüt karın
satışlara oranı brüt kar marjı olarak da adlandırılır.
Brüt Kar = Net Satılar – Satışların Maliyeti
Faaliyet Karlılığı: Şirketlerin hem satış, hem de yatırım ve
finansman politikaları hakkında bilgi verir; faaliyet karının
satışlara oranı şeklinde hesaplanmaktadır.
Faaliyet Karı = Brüt Kar – Faaliyet ve Amortisman Giderleri
Net Kar Marjı: Bir işletmenin net dönem karının net satışlara
bölünmesi ile ortaya çıkan, işletmenin satışlarının tüm
giderler düşüldükten sonra net kara ne ölçüde yansıdığını
gösteren orandır.
Net Kar = Faaliyet Karı – (Finansman Gelir ve Giderleri + Diğer Faaliyet Gelir ve Giderleri)
24
25
3
www.ssm.gov.tr
Benzer Sektörler ile Karlılık Kıyaslaması
MERKEZ BANKASI SEKTÖR KIRILIMI
Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı
Deniz Taşıtlarının Yapımı ve Onarımı
Silah Ve Mühimmat İmalatı
Makine Ve Teçhizat İmalatı
Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı
Savunma Sanayii
*
Brüt Satış Karlılığı
(%)
13,5
8,9
21,9
19,3
21,2
28
Faaliyet Karlılığı
(%)
4,6
6,7
8,5
7,0
7,8
10
Net Kar Marjı
(%)
2,2
5,6
3,7
4,0
4,2
7
Sektör kıyaslamaları yapılırken, Merkez Bankası tarafından yayımlanan sektör bilançolarının (http://www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm) 2011 yılı
medyanı referans alınmıştır. Savunma sanayi mali analiz çalışmasında ise uç değerler hariç olmak üzere konsolide sektör ortalamaları esas alınmıştır.
Yüklenici Bazında Karlılık Analizi
KATEGORİ
Ana Yüklenici
Alt Yüklenici
Yan Sanayi
Brüt Satış Karlılığı
(%)
29/22
27/16
29/25
Faaliyet Karlılığı
(%)
14/13
8/8
9/7
Net Kar Marjı
(%)
8/9
6/6
7/5
Faaliyet Karlılığı
(%)
8/9
6,7
8/4
15/14
13/19
8/14
Net Kar Marjı
(%)
3/5
5,6
-9/3
9/15
9/10
8/15
Alt Sektör Bazında Karlılık Analizi
Alt Sektörler Bazında Karlılık Analizi
Kara Araçları
Deniz Taşıtlarının Yapımı ve Onarımı
Deniz Araçları
Havacılık
Roket-Füze-Mühimmat
Yazılım-Elektronik
26
Brüt Satış Karlılığı
(%)
20/17
8,9
21/13
27/17
32/37
33/28
3
www.ssm.gov.tr
Türk Savunma Sanayi Firmaları ile Defence News Top 100 Firmaları
Karşılaştırma Tablosu
Firma Adı
Sıra
Savunma
Cirosu %
Brüt Kar
Oranı
Dönem
Karı Oranı
Aktif
Karlılığı
Özsermaye
Karlılığı
Hindustan Aeronautics
36
92
0,28
0,22
0,25
0,29
Ultra Electronics
67
82
0,30
0,12
0,12
0,32
KAI
72
76
TSKGV Vakıf Ortalaması
0,14
0,07
0,05
0,11
0,29
0,16
0,09
0,22
Defence News Top 100 listesine giren yukarıdaki firmaların
aktif karlılık oranları vakıf firma oranlarının ortalamasının
üstündedir. Bu durum vakıf firmalarımızın toplam aktiflerine
oranla düşük satış hacimleri olmasından kaynaklanmaktadır.
Mali analizlerin sonucu olarak Savunma Sanayii
Sektörünün;
• Stok devir sürelerinin uzun; dolayısıyla işletme
sermayesi ihtiyacının yüksek,
• Sabit yatırım ihtiyacının yüksek,
• Uzun vadeli borçlanma gerektirmekte,
• Kar marjları açısından diğer sektörlerden aşırı derecede
farklılık arz etmemekte olduğu değerlendirilmektedir.
27
28
29
4
www.ssm.gov.tr
4. SAVUNMA SANAYİ 2011 MALİ ANALİZ VERİLERİNE İLİŞKİN TESPİTLER
TESPİT 1- Ana Yüklenici firmaların finansman geliri yüksektir.
TESPİT 2- Sektörde öz kaynak problemi vardır.
0,90
0,80
0,70
0,60
0,50
0,40
0,30
0,20
0,10
-
www.ssm.gov.tr
4
• Ana yükleniciler tarafından Alt yüklenici ile yan sanayi
ayrımının yapılamadığı görülmektedir.
TESPİT 5- Yan Sanayi firmalarının uzun vadeli kaynak bulma
problemi vardır.
TESPİT 6- Savunma Sanayii firmalarının sahip oldukları
kaynaklarla yeterli satış rakamlarına ulaşamadığı
görülmektedir.
Deniz Araçları
Kara Araçları
Havacılık ve Uzay
Ortalama Toplam Borçların Toplam Varlıklara Oranı
Roket, Füze, Silah ve Elektrik, Elektronik ve
Mühimmat
Yazılım
Ortalama Özkaynakların Toplam Aktiflere Oranı
TESPİT 3- Savunma sanayii firmalarında tedarik zinciri
yönetimi etkin olarak uygulanmamaktadır.
TESPİT 4- Alt yüklenicilerde atıl kapasite problemi vardır.
• Sektörde alt yüklenici firmaların faaliyetlerini
yürütebilmeleri için yaptıkları altyapı yatırımlarının
satışa yansıma oranı düşüktür, alt yüklenici firmalarda
atıl kapasite söz konusudur. Bu da alt yüklenicilerin
maliyetlerini olumsuz yönde etkilemektedir.
30
31
5
www.ssm.gov.tr
5. SEKTÖR KIRILIMLARI
5.2. DENİZ ARAÇLARI
5.1. TSKGV-KAMU FİRMALARI
OYUNCULAR
S&H Cirosu
(milyon $)
Cirosunda
Savunma
Oranı (%)
5
www.ssm.gov.tr
OYUNCULAR
Toplam
Personel
Sayısı
S&H İhracatı
(milyon $)
Ar-Ge
Harcaması
(milyon $)
Brüt Kar
Marjı
(%)
ASELSAN
HAVELSAN
ROKETSAN
TAI
2010
1.274.318.205
91,5
9.618
349.416.575
341.551.470
27
2011
1.660.590.118
97,2
10.658
596.479.494
340.966.430
30
ASELSAN
HAVELSAN
MİKES
MKEK
ROKETSAN
STM
TAI
TEI
ADİK
DEARSAN
YONCA-ONUK
RMK MARINE
İSTANBUL DENİZCİLİK
2010
2011
1.731.308.832
90
17268
545.246.142
374.423.313
24
2011
2.091.960.678
86
17,999
829.759.726
369.491.682
32
Cirosunda
Savunma
Oranı (%)
Toplam
Personel
Sayısı
S&H İhracatı
(milyon $)
Ar-Ge
Harcaması
(milyon $)
Brüt Kar
Marjı
(%)
62.458.836
178.034.001
77
99
1506
1415
36.451.625
129.730.458
103.333
181.276
13
15
5.3. HAVACILIK VE UZAY
OYUNCULAR
2010
S&H Cirosu
(milyon $)
ALP HAVACILIK
KALE HAVACILIK
TAI (TUSAŞ)
TEI
2010
2011
S&H Cirosu
(milyon $)
Cirosunda
Savunma
Oranı (%)
Toplam
Personel
Sayısı
S&H İhracatı
(milyon $)
Ar-Ge
Harcaması
(milyon $)
Brüt Kar
Marjı
(%)
615.778.444
949.042.799
97
98
5.101
5.770
434.680.835
713.602.676
101.274.889
81.791.743
17
26
S&H Cirosu
(milyon $)
Cirosunda
Savunma
Oranı (%)
Toplam
Personel
Sayısı
S&H İhracatı
(milyon $)
Ar-Ge
Harcaması
(milyon $)
Brüt Kar
Marjı
(%)
309.375.342
391.621.300
36
40
4.578
4.976
106.232.398
141.872.637
71.075.262
64.029.202
23
24
5.4. KARA ARAÇLARI
OYUNCULAR
BMC
FNSS
NUROL MAKİNA
OTOKAR
2010
2011
32
33
5
www.ssm.gov.tr
5.5. SİLAH SİSTEMLERİ
OYUNCULAR
S&H Cirosu
(milyon $)
Cirosunda
Savunma
Oranı (%)
Toplam
Personel
Sayısı
S&H İhracatı
(milyon $)
Ar-Ge
Harcaması
(milyon $)
Brüt Kar
Marjı
(%)
MKEK
ROKETSAN
KALE KALIP
TİSAŞ
SAMSUN YURTSAN
GİRSAN
305.487.260
49
7.148
84.147.737
9.530.775
43
2011
324.695.853
51
7.301
114.364.691
51.904.923
44
5.6. ELEKTRİK, ELEKTRONİK VE YAZILIM
OYUNCULAR
S&H Cirosu
(milyon $)
Cirosunda
Savunma
Oranı (%)
Toplam
Personel
Sayısı
S&H İhracatı
(milyon $)
Ar-Ge
Harcaması
(milyon $)
Brüt Kar
Marjı
(%)
ASELSAN
HAVELSAN
750.514.642
840.089.519
96
97
4.964
5.332
54.079.979
55.485.894
246.196.489
229.770.439
32
33
2010
894.542.747
96
6.024
80.558.211
285.272.279
28
2011
954.886.718
94
6.390
85.876.176
260.237.441
33
ASELSAN
HAVELSAN
AYESAŞ
GATE
KOÇ BİLGİ
MİLSOFT
SDT
MİKES
34
6. SAVUNMA SANAYİİ 25
6.1 2011 YILI VERİLERİYLE SAVUNMA SANAYİİ 25
Üretimden S&H satışlarına göre sıralanan ve %20 üzeri
S&H cirosu gerçekleştiren 25 firma aşağıdaki şekildedir:
2011
SIRA
2010
6
www.ssm.gov.tr
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Firma
Aselsan
TUSAŞ- TÜRK HAVACILIK VE UZAY SANAYİ A.Ş.
Tusaş Motor Sanayii A.Ş.
MAKİNA ve KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU
BMC SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Havelsan
ROKETSAN ROKET SANAYİİ ve TİCARET A.Ş.
OTOKAR OTOMOTİV VE SAVUNMA SANAYİ A.Ş
Dearsan Gemi İnşaat San.A.Ş.
FNSS
MİKES Mikrodalga Elektronik Sistemler A.Ş.
STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ.
YONCA - ONUK ADİ ORTAKLIĞI
MTU Motor Türbin San. ve Tic. A.S.
Alp Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.
KALE HAVACILIK SAN. A.Ş.
Aydın Yazılım ve Elektronik San. A.Ş. (AYESAŞ)
ANADOLU Deniz İnşaat Kızakları Sanayi ve Ticaret A.Ş
MilSOFT Yazılım Teknolojileri A.Ş.
GATE ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
HST OTOMOTİV İMALAT SANAYİ VE TİCARET LTD.ŞTİ.
SDT Uzay ve Savunma Teknolojileri A.Ş
Koç Bilgi ve Savunma Teknolojileri A.Ş.
KÜÇÜKPAZARLI KARDEŞLER LTD. ŞTİ.
NUROL MAKİNA VE SANAYİ A.Ş.
Üretimden S&H
Satışları (TL)
Ciro içerisinde
S&H Oranı
2010
SIRA
2009
SIRA
1.305.698.223
1.280.296.038
400.468.981
301.443.015
299.477.180
282.070.969
270.450.094
255.009.793
220.861.308
174.761.672
97.719.339
96.636.617
83.185.313
74.075.253
66.230.189
46.695.684
34.550.750
32.437.641
31.795.211
21.969.685
16.598.886
15.659.024
15.272.697
11.255.730
10.915.613
96%
98%
100%
36%
36%
99%
97%
31%
100%
99%
100%
91%
99%
43%
100%
89%
87%
95%
100%
31%
27%
100%
85%
87%
63%
1
2
4
3
9
7
6
5
8
11
10
12
13
15
14
19
18
16
25
22
-
1
2
5
3
7
9
4
6
12
8
13
11
17
14
25
15
22
23
-
2011 yılı verileriyle Yaltes, Kale Kalıp, HTR, Savronik ve Atel firmaları
Savunma Sanayii 25 listesinden çıkarken Dearsan, Küçükpazarlı, Nurol
Makine, MTU Motor ve HST Otomotiv firmaları listeye dahil olmuştur.
35
6
www.ssm.gov.tr
6.2 SAVUNMA SANAYİİ 25 ANA GÖSTERGELERİ
1
GÖSTERGE
2009 ($)
2010 ($)
2011 ($)
Net Satışlar
2.585.939.890
3.564.255.329
3.919.531.842
2
SS25 Büyüme Oranı
3
S&H Cirosu
4
GSYİH İçerisinde SS25 Brüt Katma Değerinin Payı (binde)
1,76
2,03
1,93
5
Dönem Karı
334.866.162
442.782.585
486.006.905
6
Havacılık Sanayii Cirosu
171.749.896
244.754.222
303.398.540
7
Toplam Ciro İçerisinde S&H Payı
83%
74%
74%
8
S&H Cirosu İçerisinde Üretimden Satışların Oranı
90%
88%
95%
38%
10%
2.633.158.426
2.881.235.400
1.028.294.418
1.304.852.781
1.492.258.282
52.132
82.548
61.766
131.100
160.580
162.247
9
Yaratılan Toplam Net Katma Değer
10
Çalışan Başına Yaratılan Net Katma Değer
11
Kişi Başına Ciro Ortalaması
12
Toplam Personel Sayısı
19.725
23.695
24.160
13
Mühendis İstihdam Oranı
31,90%
30,40%
28,24%
14
Yurtiçi Yan Sanayi Kullanımının Toplam Ciroya Oranı
27%
17%
8%
15
Yurtiçi Yan Sanayine Aktarılan Toplam İşpayı Tutarı
697.257.446
604.959.915
307.940.826
16
S&H İhracatı
761.328.607
772.185.647
1.188.722.084
17
S&H İhracatı İçerisinde Offsetin Payı
50%
48%
34%
18
Ciro İçerisinde İhracat Gelirlerinin Payı
31%
25%
34%
19
S&H Net İhracatı (İhracat-İthalat Farkı)
217.999.008
188.909.421
319.631.438
20
S&H Ürünleri İthalatı
543.329.599
583.276.226
1.001.359.705
21
S&H Cirosu İçerisindeki Yabancı Girdi (S&H İthalatı) Oranı
25%
22%
35%
22
Toplam Ar-Ge Harcamaları
305.663.383
470.159.156
458.657.645
23
Toplam Ar-Ge İçerisinde Özkaynak Kullanım Oranı
36%
33%
33%
24
Ciro İçerisinde Bakım-Onarım (Lojistik) Gelirlerinin Payı
-
7%
3%
1,547
1,499
1,889
$/TL
36
2.141.188.516
37
www.ssm.gov.tr
7
7. SAVUNMA SANAYİİNİN TÜRKİYE’DEKİ VE
DÜNYADAKİ YERİ
7.1. SEKTÖRÜN 2011 YILI PANORAMASI
Sözleşme İmzası:
1. EH.Sabit Tesis Koruma Maksatlı Mobil Karıştırıcı Sistem Tedariği:18.02.2011
2. E.66 Ay Sınıfı Denizaltı Cihaz/Sistem Yenileme : 30.03.2011
3. A.TURKUAZ Projesi : 03.05.2011
4. A. TOPAZ Projesi : 03.05.2011
5. K. Muharebe Sahası Tanıma Tanıtma Sistemi Projesi : 10.05.2011
6. MEHEM Projeleri Teknik Danışmanlık Hizmeti : 17.05.2011
7. H. Orta Sınıf Ulaştırma Uçağı Tedariki : 18.05.2011
8. E.35 TSK Akıllı Kart : 27.05.2011
9. Amfibi Gemi (LST) : 16.06.2011
10. R.06 Alçak İrtifa Hava Savunma Füze Sistemi : 20.06.2011
11. R.10 Orta İrtifa Hava Savunma Füze Sistemi : 20.06.2011
12. Jet Eğitim Uçağı ve Muharip Uçak Kavramsal Tasarım Projesi : 23.08.2011
13. E.76 Orman Yangınları ile Mücadele Eğitim Simülatörü (OYMES) : 25.08.2011
14. E. Hassas Yaklaşma ve İniş Sistemleri Projesi : 14.10.2011
15. D.11 Denizaltı Kurtarma Ana Gemisi (MOSHIP) : 28.10.2011
16. D.14 Kurtarma ve Yedekleme Gemisi : 28.10.2011
17. H.46 S–92 Helikopteri : 08.12.2011
18. IHA.P04.02 Pistten Kalkış/İniş Özellikli Taktik İHA Tedarik Projesi : 20.12.2011
19. E. Zırhlı Araç Mürettebatı Kompozit Başlığı : 23.12.2011
20. Makila 1A1 Motorları Lojistik Destek Projesi : 26.12.2011
38
39
7
www.ssm.gov.tr
Önemli Aşama Kaydedilenler:
Bot Devir Teslim Töreni (5 Aralık 20111)
• Teknopark İstanbul Ar-Ge Binası Temel Atma Töreni (18 Kasım 2011)
• MİLGEM Projesi Prototip Gemi TCG-Heybeliada'nın Hizmete Giriş ve Büyükada'nın Denize İniş Töreni (27 Eylül 2011)
• Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Gemisi Tedarik Projesi Üçüncü Gemi “Tcsg Umut”Un Denize İniş Töreni (31 Mayıs 2011)
Teslimatlar:
• Bot Devir Teslim Töreni (5 Aralık 2011)
• 2.Yenitip Karkol Boru TCG Karaburun’un Geçici Teslim Töreni(12 Nisan 2011)
• Mayına Karşı Korumalı Araç (KİRPİ) Projesi Teslim Töreni (31 Mart 2011)
Diğer Önemli Etkinlikler:
• Yeni Fikirler Yeni İşler-2011 Yarışmasının 1. Aşama Ödül Töreni (8 Haziran 2011)
• 11 inci Savunma Sanayii Kupası Koşusu (14 MAYIS 2011)
• LIMA Uluslararası Havacılık ve Denizcilik Fuarı (06-10 Aralık 2011, Malezya)
• İDEF 2011 (09 – 13 Mayıs 2011)
• IDEX 2011 Fuarı – ABU DHABİ (20 – 24 Şubat 2011)
• 4’üncü Deniz Sistemleri Semineri (ODTÜ KKM – 17-18 Ekim 2011)
• Milli Helikopter Ortak Akıl Buluşması (29 Eylül 2011)
• Kazan Kümelenmesi Toplantısı (24 Mayıs 2011)
• Savunma Sanayii II. Vizyon Paylaşım Toplantısı(Şubat 2011)
• TSK-MSB-SSM I.Vizyon Paylaşım Platformu (Mart 2011)
• Arama Konferansı (Aralık 2011)
40
7
www.ssm.gov.tr
7.2. ANA EKSENLERDE EĞİLİMLER
TSK İhtiyaçlarının Yurtiçinden Karşılanma Oranı (%)
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
25,0
36,7
41,6
44,2
45,7
52,1
54,0
2003
2006
2007
2008
2009
2010
2011
00,0
Toplam Savunma ve Havacılık Cirosu (Milyar $)
5000
4000
3000
2000
1000
0
1,8
2,4
3,1
3,1
4,2
4,4
2006
2007
2008
2009
2010
2011
41
7
1.200
www.ssm.gov.tr
7.4 TÜRKİYE’NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU
(İSO 500) LİSTESİNDE YER ALAN SAVUNMA SANAYİİ FİRMALARI:
Sektörün İhracat Performansı
2011 yılı toplam S&H
ihracatı: 1090 milyon $
1.100
800
600
Savunma dışı Havacılık Sanayi
ihracatı
400
Savunma Ürünleri ihracatı
200
0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
5 Yıllık Birikimli Verilerle Türkiye’nin Savunma İhracat-İthalat Sıralaması
0
5
10
15
20
25
30
35
2000-2004 2001-2005
6.
9.
27.
29.
7
www.ssm.gov.tr
500 Büyük Sanayi
Kuruluşu Sıralaması
KURULUŞLAR
Üretimden
Satışlar
2011 2010 2009
2008
42.
45.
40.
64.
ASELSAN Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
978.949.024
Net (TL)
47.
55.
82.
179.
TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAI)
851.812.139
74.
78.
88.
61.
BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş.
644.975.536
2002-2006 2003-2007 2004-2008 2005-2009 2006-2010
86.
90.
87.
98.
MKEK-Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü
575.608.556
93.
141.
134.
115.
OTOKAR Otomotiv ve Savunma San. A.Ş
394.739.112
217.
246.
200.
227.
TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI)
245.612.470
272.
316.
255.
258.
HAVELSAN Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş.
186.276.326
295.
236.
453.
388.
ROKETSAN Roket Sanayii ve Tic. A.Ş.
252.972.239
458.
347.
260.
-
FNSS Savunma Sistemleri A.Ş
170.936.418
9.
9.
8.
24.
22.
21.
11.
14.
21.
İhracat Sıralaması
23.
İthalat Sıralaması
Ar-Ge Harcamaları
666
700
600
500
400
300
200
100
0
510
505
345
228
206
120
2002
2003
2004
2005
2006
Özkaynaktan Ar-Ge
42
672
2007
2008
2009
143
2010
221
2011
Toplam Ar-Ge Harcaması
43
7
www.ssm.gov.tr
7.5. DEFENSE NEWS TOP 100
Defense News tarafından her yıl yayımlanan En Büyük 100
Savunma Sanayii Şirketi Listesinde, Aselsan 76. Sırada, TAI
83.sırada yer almıştır.
2011
FİRMA
Sıra
1
2
3
5
6
3
7
8
9
10
11
27
38
36
48
49
53
63
74
76
79
81
83
100
44
Lockheed Martin
Boeing
BAE Systems
General Dynamics
Raytheon
Northrop Grumman
EADS
Finmeccanica
L-3 Communications
United Technologies
Thales
Saab
Elbit Systems
Hindustan Aeronautics
Rafael ADS
ST Engineering
Kongsberg
Samsung Techwin
Embraer
ASELSAN
LIG Nex1
Patria
TAI
IMI
Ülke
ABD
ABD
İngiltere
ABD
ABD
ABD
Hollanda
İtalya
ABD
ABD
Fransa
İsveç
İsrail
Hindistan
İsrail
Singapur
Norveç
G.Kore
Brezilya
Türkiye
G.Kore
Finlandiya
Türkiye
İsrail
2010
sıra
201 Savunma
Cirosu
(milyon $)
2010 Savunma
Cirosu
(milyon $)
Savunma
Cirosu Artışı
(%)
2011 Toplam
Ciro (milyon $)
Ciroda
Savunma
Payı (%)
1
4
2
5
6
3
7
8
9
10
11
28
33
37
46
48
50
61
87
80
73
89
NR
98
43,978.0
30,700.0
29,130.2
25,506.0
23,055.6
21,400.0
16,092.9
14,584.6
12,521.0
11,000.0
9,492.6
3,258.9
2,676.6
2,769.6
1,979.0
1,955.2
1,444.3
1,092.0
866.8
848.4
823.5
779.5
737.8
485.9
42,800.0
30,858.0
33,109.5
26,622.0
23,420.2
31,181.0
16,286.7
14,442.9
13,074.0
11,600.0
9,956.0
3,100.0
2,536.6
2,277.0
1,844.8
1,800.9
1,499.8
1,032.0
671.3
762.2
811.0
658.4
445.0
508.6
1.8%
-0.5%
-12%
-4.2%
-1.2%
-31.4%
-1.2%
1%
-4.2%
-5.2%
-4.7%
5.1%
5.5%
21.6%
7.3%
8.6%
-3.7%
5.8%
29.1%
11.3%
1.5%
18.4%
65.8%
-4.5%
45,800.0
68,735.0
30,723.0
32,677.0
25,183.0
26,400.0
68,368.2
24,106.8
15,169.0
55,800.0
18,135.0
3,626.7
2,817.5
2,996.2
1,979.0
4,768.7
2,704.1
2,684.5
5,914.8
899,6
823.5
861.6
848,7
485.6
93.4%
44.7%
94.8%
78.1%
93.0%
81.1%
23.5%
60.5%
82.5%
19.7%
52.3%
89.9%
95.0%
92.4%
100.0%
41.0%
53.4%
40.7%
14.7%
94,3%
100.0%
90.5%
86.9%
100.0%
7
www.ssm.gov.tr
SS25 Toplam Brüt Katma Değer/GSYİH (binde)
2,1
2
2,03
1,9
1,8
1,93
1,76
1,7
1,6
2009
2010
2011
Ülke İhracatı İçerisinde S&H Payı (binde)
9
8
7
6
5
4
3
2
8,1
7,5
8,1
2009
2010
2011
5,9
3,1
4,6
5,7
5,7
2005
2006
2007
1
0
2004
2008
45
EK
www.ssm.gov.tr
MALİ ORAN TANIMLARI
Oran
Net İşletme Sermayesi = Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Net İşletme Sermayesi Devir Hızı = Net
Satışlar / Net İşletme Sermayesi
Açıklama
Net işletme sermayesi, şirketlerin faaliyetleri
süresince tam kapasitede karlı ve verimli şekilde
çalışabilmesi, üretimini devam ettirebilmesi, iş hacmini arttırabilmesi, yükümlülüklerini
karşılayamama riskinin azalması açısından önem
taşır.
Net işletme sermayesi devir hızı, şirketlerin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için gereken minimum
çalışma sermayeleri (net işletme sermayesi) ile
hangi ölçüde satış hacmi başarısı gösterdiklerini
ölçen bir orandır.
Cari oran net işletme sermayesinin yeterliliğini
Cari Oran= Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Borçlar ve kısa vadeli borç ödeyebilme kapasitesini
göstermektedir
Nakit Oran = ( Kasa+Banka+Menkul
Kıymetler ) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Borç Aktifler Oranı = Kısa Vadeli Yabancı
Kaynaklar +Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
/ Aktif
Stok Devir Hızı: Satılan Malın Maliyeti /
Ortalama Ticari Stok
46
Emtianın Stokta Kalma Süresi: 365/Stok
Devir Hızı
Alacak Devir Hızı: Net Satışlar/ Ortalama Ticari
Alacaklar
Alacak devir hızı, şirketlerin ticari alacaklarını
tahsil etme kabiliyetini ölçen ve şirketlerin bir yıl
süresince alacaklarını satışları ile kaç defa devir
ettiklerini gösteren bir orandır
Alacakların Tahsil Süresi: 365/ Alacak Devir
Hızı
Maddi Duran Varlık Devir Hızı: Net Satışlar/
Maddi Duran Varlıklar
Maddi duran varlıklar devir hızı, şirketlerin
faaliyetlerini yürütebilmeleri için yaptıkları maddi
yatırımlar (maddi duran varlıklar) ile hangi ölçüde
satış hacmi başarısı gösterdiklerini ölçen bir orandır.
Aktif Devir Hızı: Net Satışlar/ Ortalama
Toplam Aktif
Aktif devir hızı, şirketlerin sahip oldukları varlıklar
(toplam aktifler) ile yarattıkları satış hacmi
başarısını ölçen bir orandır. Bu oran bize varlıklara
aşırı yatırım yapılıp yapılmadığını yani şirketlerin
aktif büyüklüklerinin gereksiz yere büyütülüp
büyütülmediğini gösterir.
Nakit oran, alacaklar tahsil edilemediği ve satışların
azaldığı zor durumlarda şirketlerin en likit varlıkları
ile kısa vadeli borçlarının ilk etapta ne kadarlık
kısmını geri ödeyebileceğini göstermektedir.
Toplam aktiflerin ne kadarlık kısmının yabancı
kaynaklardan fonlandığını göstermektedir
Stok devir hızı, stok olarak tutulan varlıkların firma
tarafından ne kadar hızla üretim içinde tüketildiği
ve satışa hazır hale getirildiğini göstermektedir.
47
48