File and Folders TR

DOSYALAR VE KLASÖRLER
Dosya ve klasörlerin yapılarının anlaşılması önemlidir. Çoğunlukla klasörlerimiz
Windows Başlat menüsünde bulunan Kütüphaneler klasörüne kaydedilir (Windows
7’de dokümanlar, müzik, resimler ve videolar olarak isimlendirilir). Bu klasörlerle
birlikte, yeni alt dosyalar oluşturabiliriz. Bunu yapmak için mouse’a sağ tıklamak ve
sonrasında açılan pencereden yeni ve sonrasında klasör seçeneğini seçmeliyiz.
Klasöre kısa olmak kaydıyla iki kere tıkladığınızda, klasörü yeniden adlandırabilirsiniz.
Dosyayı tutup sürükleyerek klasörün içine koyabilirsiniz.
Aşağıdaki resimde kullanıcı bir klasör oluşturdu ve ‘Folder’ klasörün içinde olarak
isimlendirdi. Burada kullanıcı üç adet alt klasör oluşturdu (sub-folder1, sub-folder2 ve
sub-folder3 olarak isimlendirdi). Kullanıcı, sub-folder1’e 3 adet fotoğraf dosyası koydu.
Onlara fotoğraf dosyası dememizin sebebi, .jpg dosya tipinde olmalarıdır. Klasörlerin
ikonlarının sarı renkte olduğunu görmekteyiz. Eğer istersek klasörlerin görünümlerini
orta boy, büyük ve ekstra büyük olarak değiştirebiliriz (sağ tuş menüsünü kullanarak),
klasörlerin önizlemesini de alabiliriz. Ayrıca, bu görünümde, dosyaların içerikleri de
önizleme olarak görülebilir.
DOSYA TÜRLERİ
Windows dosya uzantılarının ne olduğunu gösterecek şekilde kurulabilir. Dosya
isimlerinden sonra konulan nokta işaretinden sonrası dosya uzantısını gösterir (daima 3
yada 4 harflidirler). Dosya uzantısının görünümünü kurmak için başlat menü/control
paneli/klasör seçenekleri/ ve görünüm çubuğunda yer alan ‘Tanımlı dosyanın uzantısını
gizle’ seçeneğindeki tiki kaldırın.
Aşağıda en çok kullanılan dosya uzantılarının listesi bulunmaktadır. Bu liste ful liste
değildir fakat çok fazla kullanılan uzantıları kapsar.
Metin dosyası ve dokümanları – bunlar word işlemcisinde ve notpad tipi
uygulamalarda kullanılan uzantılardır.
.doc - Microsoft Word dokümanı
.txt – düz metin dosyası
.rtf – zengin metin dosyası
.pdf – Adobe taşınabilir doküman formatı
Tablolar ve veritabanları – bu dosya türleri Microsoft Excel veya Microsoft Access gibi
tablo veya veritabanı programlarında kullanılır.
.xls – Microsoft Excel tabloları
.db – veritabanı dosyası
.mdb – Microsoft veritabanı dosyası
.csv – virgülle ayrılan değerler dosyası
.xml – Genişletilebilir biçimlendirme dil dosyası
Web sayfalar – bunlar internet sayfa dosyaları
.htm or .html or .xhtml – hipermetin biçimlendirme dili
.css – basamaklı stil sayfası (html belgelerinin biçimlendirmesinde kullanılır)
.php – hipermetin ön işlemci dosyası
.js – javascript dosyası
Şekil ve resim – şekil dosyaları olan bu dosyalar, fotoğraf, logo, grafik veya çizelge ve
küçük resim gibi dosyalar olabilir.
.bmp – ikieşlemli (genişletilmiş)
.tga – Targa grafik
.jpg – genişletilmiş görüntü
.gif – grafik değiştokuş biçimli dosya
.tif – etiketli görüntü dosyası
.eps – kapsüllü postscript dosyası (vector görüntü formatı)
Ses ve müzik dosyaları – bunlar müzik dosyaları, sistem sesleri, Audi kayıtları gibi
dosyalar olabilir.
.mp3 – sıkıştırılmış müzik dosyası
.wav – sıkıştırılmamış ses dosyası
.wma – Windows Medya audio formatı
Video dosyaları – bu dosyalarda tv programları, filmler ve kamera kaydı gibi video ve
ses iç içe geçirilmiştir. Bu tip dosyalarda birçok tip bulunmaktadır.
.mp4 - MPEG-4 multimedya dosyası
.mov – Quicktime movie
.wmv – Windows Media video dosyası
.mpg – standart sıkıştırılmış video dosyası
.flv – Flash video dosyası
.avi – audio/video boşluk dosyası
Program dosyaları – bu dosyalar makinenizde uygulanabilir programlardır. Eğer bu
dosyaların uzantıları e-mail veya internet aracılığıyla güvenli olmayan bir kaynaktan
geliyorsa dikkatli olunmalıdır.
.bat – DOS Batch dosyası
.exe – Windows’ta yürütülebilir dosya
.com – DOS komut dosyası
.jar – Java arşiv dosyası
Sıkıştırılmış dosyalar – bunlar arşiv dosyalarıdır – genellikle çalışmaları yedeklemek
veya çalışmaları e-mail veya internet aracılığıyla aktarmak için kullanılır. Dosyalar çok
fazla dosya içine konulmuş dosyaları tek bir dosya halinde sıkıştırır fakat orijinal dosyayı
da korur. Bu işlemi yapmak için unzip program gereklidir.
.zip – ziplenmiş arşiv
.rar – WinRAR sıkıştırılmış arşiv
Slayt gösterisi dosyaları – bu dosyalar Powerpoint programında hazırlanan sunumlar
için dosya hazırlamada kullanılır.
.ppt – Microsoft PowerPoint sunum
.pps – Microsoft PowerPoint gösteri.
DOSYALARI TAŞIMA VE KOPYALAMA
Dosyalarınızı bilgisayarda kolaylıkla bulabilmek önemlidir ve dosyalarınızı düzenli olarak
depolamaya imkân sunar. Dosyaları hareket ettirmeye ve gruplar halinde klasörlemeye
imkan sağlar. Dosyaları hareket ettirmek için çeşitli yollar vardır:
MOUSE İLE TAŞIMA VE KOPYALAMA
Mouse ile dosya ve klasörleri hareket ettirme ‘sürükle ve bırak’ ile mümkündür. İlk
olarak, kullanıcı dosyanın bulunduğu yeri açmalı ve kopyala veya taşı seçeneklerinden
birini seçmelidir. İkinci olarak, kullanıcı dosyaları taşıyacağı yeri belirlemelidir. Dosyayı
yeni yerine taşımak için yalnızca dosyaya tıklamalı ve dosyayı o bölgeye sürüklemeli ve
bırakmalıdır. Çoklu dosyaları taşımak için kullanıcı, dosyaları control tuşuna basılı
tutarak seçmelidir. Veya bir listede bulunan dosyaların tamamını seçmek için en üstte
bulunan dosyayı SELECT tuşuna basılı olarak seçin ve en altta bulunan dosyayı da aynı
şekilde SELECT tuşuna basarak seçin (bu yöntemle listede bulunan bütün dosyalar
seçilmiş olur). Bir kerede bütün dosyalar seçilir ve seçili olan dosyaları alarak sürükle ve
bırak yöntemi kullanılabilir. Yeni klasörde bir dosyanın kopyasını oluşturmak ve asıl
klasörde orijinal halini bırakmak için, dosyaları bırakırken CTRL tuşuna basın. İstenen
konum ayrı bir sürücüde ise dosya yerine varsayılan olarak kopyalanacaktır. Dosyaları
sürücüler arasında hareket ettirmek için SHIFT tuşuna basılı tutarak sürükleyin.
‘KES’, ‘KOPYALA’ VE ‘YAPIŞTIR’ SEÇENEKLERİNİ KULLANARAK TAŞIMA VE
KOPYALAMA
Eğer tercih edilirse dosyaları taşıma ve kopyalama işlemleri kes, kopyala ve yapıştır
komutları ile gerçekleştirilebilir (veya kısayol tuşları ile CTRL + X, CTRL + C ve CTRL +
V). Dosyaları taşımak için, ilk olarak mouse veya klavye kullanılarak seçme işlemi
gerçekleştirilmelidir. Sonraki aşamada dosyayı kopyalamak için CTRL + C veya dosyayı
taşımak için CTRL + X tuşlarına basılır. Daha sonra kullanıcı dosyayı konumlandıracağı
yeri seçmeli ve CTRL + V tuşuna basarak kopyalama ve yapıştırma işlemini
tamamlamalıdır.
SİLİNEN (VE SİLİNMEYEN) DOSYALAR VE GERİDÖNÜŞÜM KUTUSU
Dosyalar bir adres defterinden tek seferde seçilebilir ve silinebilir:
1. Delete tuşu
2. Dosya üzerinde mouse’a sağ tıklayarak menüden ‘Sil’ komutu seçilerek
3. CTRL + D
Yukarıdakilerin hepsinde kullanıcıya ‘gerçekten dosyayı silmek istiyor musunuz?’
şeklinde bir ileti gelir. Cevabınız Evet olursa dosya geri dönüşüm kutusuna gider.
Cevabınız Hayır olursa silme işlemi iptal edilir. Geri dönüşüm kutusunu kullanmaktan
kaçınmak için SHIFT ve yukarıdaki 1 veya 2 seçeneği kullanılabilir. Bu kalıcı dosyayı
silip silmek istemediğinize dair kullanıcıya uyarı mesajı gelir. Silinmiş bir dosyayı geri
taşımak için masaüstünde bulunan geri dönüşüm kutusu ikonuna çift tıklayarak geri
dönüşüm kutusu açılır. Geri dönüşüm kutusu içinde bulunan silinmiş dosyaya sağ tuşla
tıklayarak geri taşı seçeneği seçilir ve dosya geri taşınır. Silinen dosya daha önce
nerede konumlanmışsa tekrar oraya gider. Geri dönüşüm kutusu kalıcı makineden
dosyaları kaldırmak ve disk alanını boşaltmak için boşaltılabilir. Bunu yapmak için, geri
dönüşüm kutusuna sağ tıklayıp ‘Geri dönüşüm kutusunu boşalt’ seçeneği seçilir. Bu
komutla geri dönüşüm kutusunun içinde bulunan bütün dosyalar silinir.