Dernek Faaliyetleri İçeren Bülten Özel Sayı 1997-2013

KORUMA VE İHYA DERNEĞİ • kuruluş 1996
BÜLTEN • ÖZEL SAYI
At Meydanı No: 7 Sultanahmet Fatih / İSTANBUL • Tel: 0212 458 07 76 • Fax: 0212 458 71 07
[email protected] • www.sultanahmetcami.com
İÇİNDEKİLER
SULTAN 1. AHMET VAKFİYESİNİN
SON BÖLÜMÜNDE YER ALAN
VAKIF DUA VE BEDDUASI
KORUMA VE İHYA DERNEĞİ • kuruluş 1996
BÜLTEN • ÖZEL SAYI
HAZIRLIK
Yakup SARI
Hüseyin KAVAKLI
YAYIN KURULU
Emrullah HATİPOĞLU
Necati SÖNMEZ
Her kim ki, mükemmel, dört başı mamur
bir şekilde hazırlanan bu vakıf senedine, ya
bizzat kendisi veya dolaylı yollardan başkası vasıtasıyla zarar verme niyetiyle, veyahut izzet sahibi olan Allah’tan korkmayan,
çekinmeyen başka kimselere bu konuda
yardımcı olursa.
azaba mahkum olan kimselerle haşrola. Ve
her kim ki, vakfın aslının veya şubelerinin
ve yan varlıklarının devamlılığına ve vakfa
bırakılan gelir kaynaklarındaki mahsulünün gelişmesine yardımcı olma teşebbüsünde bulunanlara gafur olan Rabbim huzurunda sa’y-i cemil-i meşkur (güzel ameli
şükranla) ecr-i cezil-i mevfur ğayr-ı mahsur
“O Allah’ın gazabını hak etmiş olarak dö- (sınırsız çok çok mükafatla) mükafatlandıner.
rılıp bütün çirkinlik ve kötülüklerden koruOnun yeri de cehennemdir. Orası varıla- nup gizlenmiş ola.
cak ne kötü yerdir. (Enfal,8/16) ayetinin Her kim bunu işittikten ve kabullendikten
ifade ettiği manaya uygun şekilde kendisi sonra vasiyeti değiştirirse, günahı onu dedünyada zalimler. Zümresinden sayılıp anı- ğiştirenleredir. “Şüphesiz Allah (her şeyi)
la. Ahirette de, Allah tarafından azarlanıp işitir ve (her şeyi) bilir. “(Bakara:2/181 )
İbrahim GİRGİNE
Ramazan APAYDIN
Yakup KAYA
Hasan KARA
İsmet ÜNAL
BASKI VE CİLT
Mavi Ofset
www.maviofset.com
grafİK & tasarım
Serdar CANLI / Mehmet KAMAN
SULTANAHMET CAMİİ KORUMA VE
İHYA DERNEĞİ
At Meydanı No: 7 Sultanahmet Fatih / İSTANBUL
Tel: 0212 458 07 76 • Fax: 0212 458 71 07
[email protected]
www.sultanahmetcami.com
2
4
SUNUM
5
ECDADIMIZ BİZE NASIL BİR MİRAS BIRAKMIŞTIR
6
SULTANAHMET CAMİİ KORUMA VE İHYA DERNEĞİ
7
DERNEK KURUCULARI VE YÖNETİM KURULU
9
1997-2013 YILI FAALİYETLERİMİZ
9
KURŞUN KAPLAMA VE YENİLEME ÇALIŞMALARI
10
MİNARE ONARIMI
10
TAŞ ONARIM ÇALIŞMALARI
11
ALTIN VARAK ÇALIŞMALARI
12
MERMER TEMİZLİK ÇALIŞMALARI
12
SEDEF İŞLERİ - AHŞAP İŞLERİ
13
ŞADIRVAN SUNDURMALARI
13
BAYAN ABDEST ALMA YERİ (ŞADIRVAN) ÇALIŞMALARI
13
MUSALLA TAŞLARI YENİLEME ÇALIŞMALARI
14
KAPI - ENGELLİ RAMPA ÇALIŞMALARI
15
ELEKTRİK İŞLERİ VE AYDINLATMA SİSTEMİ
15
SES SİSTEMİ ÇALIŞMALARI
16
GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
16
HALI ÇALIŞMALARI
17
BAHÇE PEYZAJ ÇALIŞMALARI
17
KÜTÜPHANE
18
SOSYAL VE KÜLTÜREL FAALİYETLER
19
EĞİTİM FAALİYETLERİ
20
SULTAN I. AHMET KİMDİR?
22
MİMAR SEDEFKÂR MEHMET AĞA
23
SULTAN AHMET CAMİİ
DEVLET BÜYÜKLERİMİZİN CAMİ VE DERNEĞİMİZİ ZİYARETLERİ 24-31
32-81
RESİMLERLE FAALİYETLERİMİZ
3
SUNUM
ECDADIMIZ BİZE NASIL BİR MİRAS BIRAKMIŞTIR
Sultanahmet Camii’ne hizmeti lütfeden Allah’a hamd
olsun. İmamların önderi “Nebi İmam” Muhammed
Mustafaya salat-ü - selam olsun. İzinden gidenler ebediyen mesud olsun.
Değerli dostlar!
Yüce Allah, Camilere hizmet şerefini sadece mümin
kullarına layık gördü ve “Allah’ın mescidlerini ancak
Allah’a ve ahirete iman eden, namaz kılan, zekat veren
ve yalnızca Allah’tan korkan mü’minler imar ederler.”
buyurdu. (Tevbe.18)
Bu şerefe ulaşmak bütün mü’minlerin ortak hedefi
olmuştur. Bundan dolayı gittikleri yerlerde eğer cami
(mescid) yok idiyse mutlaka orada bir mescid inşa etmişler; önceden var olanın ise mutlaka bakım, onarım
ve temizliği için hizmete koşmuşlardır. İslam coğrafyası bunun binlerce örneğiyle doludur. Bu gelenek
bugün de sürdürülmektedir.
Müslüman bir millete mensup olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bizi İslam nimetiyle ödüllendiren Allah’a
hamd olsun. Allah’ın aziz kıldığı milletimiz, dünyanın en
büyük ve en uzun ömürlü imparatorluklarından birini
(Osmanlıyı) kurmuş, Allah’ın verdiği imkanların bir teşekkürü olmak üzere pek çok kültür ve sanat şaheserini
insanlığın hizmetine sunmuştur. Bizlere bu kültür mirasını bırakan ecdadımızı, rahmet ve şükranla yadediyoruz. Ecdadımızı, yaptıkları ve bize bıraktıkları güzellikler sebebiyle rahmet ve şükranla yadetmek bizler için
ne kadar önemli bir vefa borcu ise; bıraktıkları eserleri
korumak ve yapılış gayesine uygun şekilde kullanmak
da boynumuzun borcudur. Bu bakış açısı ne yazık ki,
zaman zaman unutulmuş ve bu yüzden pek çok tarihi
miras nısyana ve nihayetinde de yok olmaya terk edilmiştir.
En Önemli miraslardan birisi
Sultanahmet Camii
Ecdadımızın bize miras olarak bıraktığı şaheserlerimizden birisi, beklide en önemlisi Sultanahmet Camimizdir. Bu muhteşem eser milletimizin, iftihar tablosu, kültür ve medeniyetimizin de dünyaya açılan (hitap eden)
Amerikalı bir mimar gurubunun söylediği şu söz
kanaatimizce yeterlidir. Onlar “Bu muhteşem eser
Amerika’da olsaydı mutlaka zarar görmemesi için
camekanla koruma altına alınırdı” demişlerdir.
vitrinidir. Ve bu sebepledir ki, dünyanın dört bir yanından gelen milyonlarca ziyaretçinin akınına uğramaktadır.
Önemini anlamak için camimizi ziyaret eden Amerikalı
bir mimar gurubunun söylediği şu söz kanaatimizce yeterlidir. Onlar “Bu muhteşem eser Amerika’da olsaydı
mutlaka zarar görmemesi için camekanla koruma altına
alınırdı” demişlerdir.
Böylesi bir öneme haiz olmasına rağmen tarihi mirasa ve özelliklede İslami eserlere yönelik ilgisizlikten ne
yazık ki, Sultanahmet Camii de nasibini almıştır. Hem
de “26 dönümlük bir ada içinde yer alan Sultanahmet
Camii bu coğrafyadan sayılmıyor mu? Bunun için mi?
etrafı ihya edildiği halde böylesine nisyana mahkum
ediliyor.” dedirtecek kadar.
1996 tarihinde kurulan Sultanahmet Camii
Koruma ve İhya Derneği o zaman ki adıyla
“Hizmet Derneği” yönetim kadroları, bu şerefli
hizmetten nasipdar olmak için kolları sıvamışlar,
imkanları ölçüsünde başta Sultanahmet Camii
olmak üzere tüzüğünün gaye maddesinde yer
alan alanlarda hizmete soyunmuşlardır.
Kuruluşundan bu yana hangi alanlarda hangi hizmetleri vermişler; 16 yıllık hizmet süresi içinde ortaya
koydukları performansın örnekleri nelerdir? Bütün
bunları şuanda elinizde bulunan hizmet kataloğunda sunmuş bulunuyoruz. Sultanahmet Camii ve çevre
camileriyle, Kur’an Kurslarına hangi hizmeti vermişiz,
turistlere ve sosyal çevreye yönelik hizmetlerimiz nelerdir, eğitim ve kültür alanlarında neler yapmışız?
Bunların ve daha pek çok sorunun cevabını bu hizmet
bülteninde bulacaksınız.
Bu vesile ile Sultanahmet Camii Koruma ve İhya Derneği kurulmadan önce, bugün dernek eliyle sürdürülen cami hizmetlerinin önemli bir bölümünü yürütmüş
olan “cami temsil heyeti” mensuplarını hayırla yad
ediyor, ölenlerine rahmet, hayattakilere hayırlı ömürler diliyoruz.
4
5
SULTANAHMET CAMİİ KORUMA ve İHYA DERNEĞİ
DERNEK KURUCULARI VE YÖNETİM KURULU
> DERNEK KURUCULARI
Recai Albayrak
Cevdet Dadaş
Ahmet Kaman
Abdullah Uyan
İbrahim Girgine
Faruk Durmuş
Hüseyin Baytan
Ş. İsmail Akkaya
> 2013-2015 YÖNETİM KURULU
Sultanahmet Camii, Şöhreti dört kıtaya yayılmış emsalsiz sanat ve mimarlık şaheserlerinden; Kültür varlıklarımızı doruk noktada temsil eden en büyük miras ve tarihi zenginliklerimizden birisidir.
Sultanahmet Camii dünyaca meşhurdur; Bu sebeple
yerli ve yabancı ziyaretçilerin görmek için akın ettiği,
ülkemize turizm amacıyla gelenlerin büyük çoğunluğunun ve İstanbul’a gelenlerin de hemen hepsinin uğradığı en büyük merkezdir. Dünya çapında böylesi bir
ilgiye erişmiş camimizin tarihi ve kültürel özelliklerinin
bozulmadan korunması, bakım, tamir ve onarımının
yapılması zaruri bir görev olmuştur. Bundan dolayıdır
ki; 26.11.1996 tarihinde kurulan Sultanahmet Camii
Koruma ve İhya Derneği tüzüğünün kuruluş gayesini
belirleyen ana maddesini oluşturmuştur. Bu ana maddeyi oluşturan hususların bir bölümü özetle aşağıdaki
gibidir.
a) Sultanahmet Camii ve müştemilatının, Sultanahmet
Camii’ne bağlı tarihi yapıların ve diğer kültürel varlıklarımızın bakım, onarım, restorasyon, tefriş, aydınlatma ve ses düzeni gibi işleri yapmak, bahçe ve
çevresini düzenlemek, bakımını yapmak, temizlik
elemanları istihdam etmek,
b) Camii güvenliğini sağlamak, bunun için de güvenlik
elemanları istihdam ve güvenlik materyalleri temin
etmek, ihtiyaç halinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak.
c)Derneğimiz bünyesinde rehberlik ve danışmanlık
hizmetlerini sunmak, bununla ilgili hizmet elemanlarını istihdam etmek, eğitimlerini sağlamak,
d)Camii cemaatinin ibadetlerini, camii görevlilerinin
de görevlerini huzur ve sükûn içinde yapabilmeleri
için her türlü tedbiri almak, maddi ve manevi imkân
ve ortamları hazırlamak.
6
e) Cami ve çevresindeki tarihi ve kültürel varlıklarımızın
tanıtımı yapmak üzere yazılı ve görsel hizmetler sunmak, sosyal ve kültürel etkinliklerde bulunmak,
f) Milli, manevi, ahlaki, dini ve kültürel değerlerimizi
benimseyen, koruyan, geliştiren, vatanını ve milletini seven bir toplumun yetişmesine katkı sağlayacak
eğitim ve kültür faaliyetlerinde bulunmak,
g)Milli, manevi ve ahlaki değerlerimizin gerektirdiği toplumda sevgi, saygı, güven, birlik ve kardeşlik
duygularını pekiştirecek, sosyal yardımlaşma şuurunu geliştirecek her türlü faaliyette bulunmak,
Derneğimiz şimdiye kadar yaptığı faaliyetleri ve verdiği
hizmetleri, sıraladığımız bu amaçlar doğrultusunda yürütmüş ve yürütmektedir.
Derneğimizin kuruluşuna öncülük eden ve katkıda bulunan dönemin Eminönü Kaymakamı Ata Aksoy bey’e
ve Dernekler masası ekibine,İlçe Müftüsü Fazlı Can
bey’e İmam- Hatip Recai Albayrak bey’e dönemin İstanbul Müftüsü Selahattin Kaya bey’e teşekkürlerimizi
sunuyoruz.
Bugüne kadar yapılan bütün hizmetler, bu caminin dini
ve tarihi özelliğine uygun olmasına dikkat edilerek yapılmış ilgili kurumların bilgi-denetim ve kontrolünde
yürütülmüş, bundan sonra da dernek olmanın gerektirdiği kanuni ve ahlaki sorumluluk içinde yürütülecektir.
Emrullah Hatipoğlu
Necati Sönmez
İbrahim Girgine
Ramazan Apaydın
Yakup Kaya
Hasan Kara
İsmet Ünal
>YÖNETİM KURULUNDA
BUGÜNE KADAR GÖREV ALANLAR
Recai Albayrak
Hüseyin Baytan
Yusuf Kalyoncuoğlu
İbrahim Girgine
Faruk Durmuş
O. Nuri Bedir
Paşa Malkoç
Necati Sönmez
Emrullah Hatipoğlu
Mahmut Gönültaş
Ramazan Apaydın
Sultanahmet Camii Koruma ve İhya Derneğimiz
2006 yılında Bakanlar Kurulu tarafından Kamu Yararına Çalışan Derneklerden sayılmıştır.
Lokman Çolakoğlu
İsmet Ünal
İbrahim Ayçiçek
7
FAALİYETLERİMİZ
1997-2013
FAALİYETLERİMİZ
Sultanahmet Camii şöhreti dört kıtaya yayılmış emsalsiz sanat ve mimarlık şaheserlerinden,
kültür varlıklarımızı doruk noktada temsil eden, ecdadımızdan bize intikal etmiş, korumakla
mükellef olduğumuz en büyük miras ve tarihi zenginliklerimizden birisidir. Sultanahmet Camimiz dünyaca meşhurdur. Bu sebeple yerli ve yabancıların ziyaret ettiği çok önemli bir ibadethanemizdir. Sultanahmet camimize yönelik ilgilin her geçen gün biraz daha artması, onu,
dünya çapında bir ziyaret odağı haline getirmiş, ülkemize turizm amacıyla gelenlerin büyük
çoğunluğunun ve İstanbul’a gelenlerin de %80’nin uğrak merkezi yapmıştır. Dünya çapında
böylesi bir ilgiye erişmiş camimizin, tarihi, kültürel ve mimari özelliklerini bozmadan korunması, bakım, tamir ve onarımının yapılması boynumuzun borcu olmuştur. İşte böyle bir temel
anlayışla kurulan cami hizmet derneğimiz, kuruluş aşamasından itibaren kolları sıvamış ilgili
resmi makamlarla işbirliği yaparak hizmet yarışını sürdürmüştür.
26.11.1996 tarihinde kurulan Sultanahmet Camii Koruma ve İhya Derneği olarak kuruluşundan itibaren her aşamada ilgi ve desteklerini esirgemeyen, Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Fatih
(Eminönü) Kaymakamlığı, Fatih (Eminönü) Müftülüğü, Belediye ve Emniyet teşkilatı yetkililerini
şükranla yad ediyoruz.
Cami adına yapılacak her bir hizmetin, onun şanına layık bir şekilde yapılması gereğine inanarak yapmaya çalıştığımız hizmetleri aşağıdaki şekilde özet olarak arz ediyoruz.
> KURŞUN KAPLAMA VE YENİLEME ÇALIŞMALARI;
Sultanahmet Camiinde, uzun zamandan beri kurşun kaplama ve yenileme çalışmaları yapılmadığından kurşun kaplı olan yerlerde aşırı derecede çürümeler ve bozulmalar meydana gelmiştir. Derneğimizce alınan karar sonucunda yetkili makamlardan (Vakıflar Bölge Müdürlüğü) gerekli izinler
alınarak camimizin kurşun kaplama çalışmaları başlatılmış ve bu güne kadar Camimizin ana kubbesi,
yarım ay kubbeleri, ağırlık kuleleri, çeyrek kubbeler, aslan göğsü kubbeleri, iç avlu kubbelerinin kurşunları yenilenmiştir, toplam 420 ton kurşun yenileme işlemi gerçekleştirilmiştir.
Kurşun Yenileme çalışmalarından bir bölüm
> Eski
8
> Yeni
01
9
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> Yeni
> Eski
>MİNARELERİN KURŞUN YENİLEME VE KÜLAH KISIMLARININ
TAMİRATLARI
Sultanahmet Camii minareleri için rölöve
çalışması yapılarak restore için gerekli 70
mt. yüksekliğinde iskele malzemesi satın
alınmış ve 5 minarenin külah kurşunları ile
külah içi ahşapları (kurşun altlarında bulunan ve çürümeye yüz tuttuğu görülen ahşapları) da yenilenmiştir. Kalan 1 minare ile
ilgili İstanbul Teknik Üniversitesine teknik
bir rapor hazırlatılmış ve bu raporla da minarenin 2. şerefesinden sonraki külah ve
taşlarının sökülmesi gerektiği tespiti yapılmıştır. Bunlara ilave olarak derneğimiz rölöve restitüsyon ve restorasyon projesi hazırlatarak Vakıflar Bölge Müdürlüğüne teslim
etmiştir ki, caminin genel restorasyonu içinde bu minare de, restore edilecektir..
Minare onarımlarından bir bölüm
10
> TAŞ ONARIM ÇALIŞMALARI
Camimizin kubbe duvarları, ana gövde taşları ve kıble
duvarı imitasyon ve taş yerleştirme yapılarak çürüyen
yerlerle pencere kemerlerindeki çürüyen taşlar yenilenmiştir. Pencere kemerlerinde kullanılan ve orjinali
Antalya yöresinden çıkarılan ve İzmir de işlenen renkli
taşlar temin edilerek yenilenmiş, diğer taşlar ise camimizin orijinal taşlarının kullanıldığı Pınarhisar yöresindeki küfeki taş ocaklarına bizzat gidilerek satın alınmıtır.
> ALTIN VARAK ÇALIŞMALARI;
Camimizin muhtelif yerlerinde bulunan ve altın varakla katlana kitabeler, hat örneği yazıları, minare alemleri, ana kubbe, ağırlık kuleleri alemlerinin, aslan göğsü alemleri, yılların aşındırdığı altın varak kaplamaları temin edilerek yenilenmiştir. Cami mihrabı yeniden yapılmıştır.
Altın Varak Kaplama çalışmalarından bir bölüm
Taş onarım çalışmalarından bir bölüm
> Eski
> Yeni
11
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> MERMER TEMİZLİK ÇALIŞMALARI;
> ŞADIRVAN SUNDURMALARI
Sultanahmet Camiinin, bulunmuş olduğu merkezi konum itibariyle geçmiş yıllarda yapılan gösteri vb. nedenlerle
dış ihata duvarları bir takım sloganlar yazılarak kirletilmiş, İstanbul Valiliği’nin talepleri doğrultusunda, dış ihata
duvarları temizlenmiş, ayrıca camii müştemilatı içerisinde bulunan camiye ait duvarlardaki kirli kısımlar da camimize yakışır şekilde temizlenmiştir. İç avlu kapı duvarları ile şadırvan duvarları temizlenmiş olup, cami içi mermer
temizlik çalışmaları da büyük ölçüde gerçekleştirilmiştir.
Sağ ve sol abdest alma mahallerinin üstündeki sundurmalar, 1.sınıf (Emprenye sistemi ile güçlendirilmiş) ahşap
kullanılarak aslına uygun şekilde yenilenmiştir. Ayrıca kemerler üzerinde bulunan ahşap çatı yenilenmiş, çatı üstü
kurşunla kaplanmış ve kemerleri bağlayan 42 metre uzunluğundaki mermer kenetler yeni baştan yapılmıştır.
Şadırvan üstü sundurma çalışmalarından bir bölüm
Mermer Temizlik çalışmalarından bir bölüm
> BAYAN ABDEST ALMA YERİ ( ŞADIRVAN)
Cami bahçesinde yokluğu uzun yıllar şikayete konu olan bayanlar için abdest alma şadırvanı ihtiyacı giderilmiş
şikayetler ise yerini teşekküre bırakmıştır
Bayan abdest alma yeri çalışmalarından bir bölüm
> SEDEF İŞLERİ
Camimizin nadide eserlerinden olan ve camimizin mimarı sedefkar Mehmet ağanın bizzat, kendi elleriyle yapmış
olduğu vaaz kürsüsü aslına sadık kalınarak restore edilmiştir.
Kürsü restorasyonu sedef işleri çalışmalarından bir bölüm
> MUSALLA TAŞLARI
Kırılan musalla taşları aslına uygun olarak Osmanlı ve Selçuklu mimarı tarzında yeniden yapılmıştır.
> Eski
> Yeni
> AHŞAP AĞAÇ İŞLERİ
Camimiz üst katında bulunan 36 adet pencere ahşapları 1.sınıf ekstra ahşap malzeme kullanılarak yenilenmiştir.
Kıble tarafı pencereleri üzerine meşe ağacından söve çerçeve yapılmış olup pencerelerin hem uzun ömürlü olması hem de temizliğinin daha kolay yapılabilmesi sağlanmıştır. Camimiz alt kat pencere çerçeveleri de derneğimiz
tarafından yapılmıştır. Sağ ve sol alt balkonların zemin ahşapları yapılmış olup namaz kılınacak hale getirilmiştir.
Hünkar mahfeli alt pencereleri de yenilenmiş, Cami içi kitaplık, ziyaretçilerin geçmemesi için ahşap ara bölme,
turist giriş kapısı bölgesinde kitaplık, broşür ve ayakkabı poşetleri için dolaplar yapılmıştır.
12
> Eski
> Yeni
13
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> KAPILAR
Musalla tarafında bulunan metruk haldeki giriş-çıkış kapısı, çevre düzenlemesi de yapılarak
kullanıma hazır hale getirilmiştir. Aynı şekilde sağ
arka taraftaki kuzey kapısı da kullanıma hazır hale
getirilmiştir.
İhata duvarlarındaki kapıların yenileme çalışmalarından bir bölüm
> ELEKTRİK İŞLERİ VE AYDINLATMA
SİSTEMİ
Sultanahmet Camii, ülkemizin protokol camilerinden
birisidir. Bu nedenle camimizin gece ve gündüz görünümünün güzel bir şekilde sağlanması için aydınlatılmasına ihtiyaç vardır. Halbuki camimizin iç aydınlatma
sisteminde merkezi elektrik şebekesinden kaynaklanan
voltajların dengesizliği sebebiyle zaman zaman arızalar yaşanmıştır. Camimizin dış aydınlatma sisteminde de
zaman zaman ve havaların ısınıp-soğuması ve yağışlardan kaynaklanan arızalar meydana geldiğinden, sürekli
bir bakıma ihtiyaç vardır. Bu sebepledir ki derneğimiz
elektrik tesisatını kontrol altına almak için sebil odasında bulunan ana trafo ve şebeke hattını buradan çıkarmış
“pano-regülatör” bahçe içerisinde Tedaş’ında onayı ile
alınan beton köşk şeklindeki elektrik dairesine nakledilmiştir. Elektrik Panosu iyileştirilmiş, mevcut Regülatör
güçlendirilerek önce 200 KW’a yükseltilmiş, ihtiyaca cevap vermediği görülünce de 300 KW ya yükseltilmiştir.
Mevcut 114 KW lık jenaratörün ise ihtiyaca cevap vermediği görülünce yerine 200 KW’lık daha güçlü, yeni
model jeneratör alınmıştır. Elektrik dairesindeki tüm bu
malzemelerin periyodik bakımı aksatılmadan yapılmaya
çalışılmaktadır. Camimizi yıldırım düşmesinden korumak
için minarelere paratoner takılmış, periyodik bakımları
da zamanında yapılmaktadır. Ayrıca caminin minareleri
ve şerefelerindeki kandiller yenilenmiştir. Topraklama
hattı, yetersiz kalışından dolayı pek çok arızalara neden
oluyordu. Bu sebeple topraklama hattı ciddi manada
emek verilerek yenilenmiş, elektrik sistemi kontrol altına
alınmaya çalışılmıştır.
Elektrik ile ilgili çalışmalarından bir bölüm
> SES SİSTEMİ ÇALIŞMALARI
> ENGELLİ GİRİŞ-ÇIKIŞLARI İÇİN
RAMPA YAPIMI
Camimize gelen yerli ve yabancı sakat ve engelli ziyaretçilerin giriş ve çıkışlarını kolaylaştırmak
için iç avluya açılan cümle kapsının sağ tarafında
engellilerin kullanımına uygun bir rampa yapılmıştır.
14
Sultanahmet Camiinin doğal yapısından kaynaklanan
akustiğinde, geçmiş zamanlarda yapılan yanlış tamiratlar
sonunda bir takım bozulmalar olmuş ve bunun da ses
düzenini etkilediği görülmüştür. Sistemin zaman içinde eskimesi ise ses düzeninin bozulmasına yol açmıştır.
Bundan dolayı, iyileştirme çalışmaları yapılarak hiçbir
camide olmayan modern ses sistemi teknolojisi ile camimize yeni bir sistem kazandırılmış ve teknik personel
desteğiyle sürekli kontrol altına alınmıştır.
Ses sistemi çalışmalarından bir bölüm
15
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> GÜVENLİK İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR
Kamera sisteminin kurulması..
İstanbul ili özellikle fatih (Eminönü) ilçesinde bulunan
camilere yönelik girişilen hırsızlık olaylarının son yıllarda
artma eğilimi göstermesi nedeniyle Sultanahmet Camii
Koruma ve İhya Derneğimiz tarafından ziyarete gelenlerin
can ve mal emniyetinin sağlanması, yapılabilecek sabotaj,
hırsızlık, ve benzeri kanun dışı hareketlerin önlenmesi için
o zaman ki Eminönü Kaymakamlığının, İlçe Müftülüğünün
ve Vakıflar Bölge Müdürlüğünün bilgisi dahilinde güvenlik
hizmetmlerini yürütmek üzere gerekli personel istihdam
edilmiş, ayrıca Kapalı Devre Kamera İzleme sistemi kurulmuştur. Kapalı devre kamera izleme sistemi 24 kamera ile
başlamış ihtiyaçlar göz önüne alınarak zamanla bu sayı 80
adet kameraya kadar çıkarılmıştır. Camimiz ve bahçesindeki görüntüler sürekli kayıt altına alınmaktadır.
Camimizin muhtelif yerlerinde toplam 29 adet yangın
tüpü bulunmakta olup kontrolleri yapılmakta, kullanımları
ile ilgili olarak gerekli personele eğitim verilmektedir.
Güvenlik personeli ve Kapalı devre kamera sistemi
> BAHÇE PEYZAJ ÇALIŞMALARI
Cami bahçesinde bulunan su kuyularının faaliyete geçirilmesi,
bu kuyulardan alınan suyun bahçe sulamasında ve şadırvanlarda
abdest alınması için kullanımı sağlanmış olup bahçe, merkezi sistemle sulanır hale getirilmiştir. Kuşların barınabilmesi için çeşitli
ağaçlara kuş evleri asılmıştır. Su ihtiyacının karşılanması için gerekli tamirat, tadilat yapılmış, şadırvan çeşmeleri yenilenmiş,su
sarnıçları onarılmıştır. (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçeler Müdürlüğü ile koordineli çalışılarak) Sultanahmet Camii bahçesinin güzelleşmesi için çiçek ve bitki alınıp dikimleri yapılmıştır.
(İst Müftülüğü Ziraat mühendisinin kontrolünde) Bahçemizin
daha düzenli bir şekilde çimlerinin biçilmesi için çim biçme traktör’ü alınmıştır. Camii bahçesi tam bir titizlikle temiz
tutulmaya çalışılmış, gerekli malzemeler alınıp temizlik personeli istihdam edilerek hizmet gayretimiz sürmüş ve halen
devam etmektedir.
Bahçe çalışmalarından bir bölüm
> CAMİ VE ÇEVRE TEMİZLİĞİ
Hiçbir yerde benzeri olmayan camimize
mahsus halıdan bir görüntü...
> HALI ÇALIŞMALARI
Camii içerisinde bulunan halılar 2006 yılına kadar her yıl
düzenli bir şekilde yıkanarak temiz tutulmaya çalışılmıştır.
2006 yılında camimize, ilgili kurumlarla yapılan uzun çalışma ve değerlendirmeler sonunda çini ve süslemelerden
de faydalanarak 3800 m2 ebatında, alanında tek olan özellikli halı kazandırılmıştır.
Halı çalışmalarından bir bölüm
16
Cami içi ve müştemilatının temizliği dernek personeli tarafından aksatılmadan yürütülmektedir. Cami ve bahçemizin temizliği, sürekliliği olan ve tekrarı gerektiren bir özelliğe sahiptir ve
bunun gereği yapılmaktadır.
> SULTANAHMET SIBYAN MEKTEBİ
(KÜTÜPHANE)
Camimiz bitişiğinde bulunan virane haldeki Sultanahmet mektebi ciddi bir şekilde onarımdan
geçirilerek dershane, kütüphane ve kültür merkezi olarak hizmete hazır hale getirilmiş olup halen
yerli ve yabancı pek çok insana dini ve kültürel hizmetler vermektedir.
Kütüphaneden görünüm
17
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
Kültürel etkinliklerimizden bir bölüm
Burs verdiğimiz öğrencilerle yapılan
seminer toplantılardan bir görüntü...
> SOSYAL VE KÜLTÜREL FAALİYETLER
> ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE VERİLEN BURS DESTEĞİ
Sultanahmet camimizin ibadete açılışının 388.yıl dönümü münasebetiyle ve İl Müftülüğümüzle işbirliği halinde “Kur’an-ı Kerim ve Ezan-ı Muhammadiyi Güzel Okuma yarışması tertip edilmiş, ayrıca “Kur’an Elif-ba’sı, Din
dersleri ve Namaz hocası” isimli kitaptan 10 bin adet
bastırılarak dağıtılmıştır.
2013 Kutlu Doğum haftası münasebetiyle de 110 sahifede özetlenen İslam’ın ana esaslarını ihtiva eden “Temel İslami Bilgiler” adlı kitaptan 35 bin adet, Efendimiz
Hz. Muhammed (a.s)’ın “40 Duası” adlı cep kitabından
da 10 bin adet bastırılarak camimizi ziyaret edenlere
hediye edilmiştir.
Tüzüğümüze uygun olarak ve yönetmeliğimiz çerçevesinde yapılan değerlendirme sonunda ihtiyaç sahiplerine çeşitli sosyal yardımlar yapılması yanında, üniversite
öğrencilerine (ortalama 80-90 kişi) burs desteği sağlanmıştır. Bu uygulama imkanlar ölçüsünde her eğitim-öğretim yılında devam ettirilmektedir.
Kutlu Doğum Haftası etkinlikleri çerçevesinde Peygamberimizi daha dikkatli anlamamız ve anlatmamız
sağlanmaya çalışılmış, bu vesile ile cemaate hediye
edilmek üzere kitaplar, hadis kartelaları hazırlatılmış,
çocuklar için çeşitli etkinlikler yapılmıştır. Görsel afiş ve
pankartlar hazırlatılmış, İslam dini hakkında Türkçe ve
İngilizce ayetler, hadisler ve hikmetli sözler büyük puntolarla insanların dikkatine sunulmuştur.
Kültürel etkinlikler çerçevesinde camimizi ziyaret edenlere verilmek üzere metinleri İstanbul Müftülüğü tarafından hazırlanan ve çeşitli dillere çevrilen (8 Dil) dini
içerikli kitap, broşür ve farklı lisanlarda Kur’an-ı Kerim
tercümelerinin temini, baskı ve dağıtımı derneğimizce
yapılmıştır. Büyük takdir ve rağbet gören bu çalışmaların daha da çeşitlenmesi ve yaygınlaştırılması önemli
hedeflerimiz arasındadır. Bu çalışmalar İstanbul Müftülüğü ile koordineli bir şekilde yürütülmektedir. 2011 ve
2012 yılında İslamı tanıtıcı 3 milyon 760 bin adet broşür
ile camimizi tanıtıcı binlerce broşür bastırılıp dağıtılmıştır. Ayrıca Kur’an-ı Kerimin başta İngilizce olmak üzere
çeşitli yabancı dillerdeki tercümeleri edilerek ilgili ziyaretçilere verilmektedir.
Cami Görevlileri; Dernek tüzüğümüzde belirtildiği
gibi “Sultanahmet Camii görevlilerinin hizmette verimliliğini artırmak” amacıyla öngörülen maddi- manevi destek devam ettirilmekte, lojmanlarının tamir ve
bakımı da yapılmaktadır. Camimizde düzenlenen dini
programların (Mevlid, Kutlu Doğum, Şehitleri anma
gibi) verimli şekilde geçmesi için din görevlilerinin iştiraki sağlanmakta, gerekli maddi ve manevi destek verilmektedir. Ayrıca camimizde Sultan 1.Ahmet vakfiyesi
gereği görevlilerimiz tarafından hatm-i şerif indirilmesi
sağlanmaktadır.
2012 Kutlu Doğum Programı çerçevesinde 100 bin
adet “Hadis Kartelası”, 20 bin adet “Kırk Hadis”, 10 bin
adet “Kardeşlik Çağrısı” adlı kitaplar bastırılarak dağıtılmıştır.
Camimize gelen ziyaretçilerden görünüm
Dernek Çalışanları; Dernek bünyesinde görev yapan
(tam zamanlı 16) personelin ücretleri, Sgk primleri, vergi stopaj ve tüm özlük hakları karşılanmaktadır. Ayrıca
hizmetli olarak yarı zamanlı çalışan 4, Part time olarak
çalışan 4 personel ile 18 Güvenlik personeline ek hizmet karşılığı çalışma ücreti ödenmektedir.Camimize
toplam 42 kişi hizmet vermektedir. Bütün bunlara ilaveten dernek bünyesinde çalışanların verimliliğini artırmak için sosyal yardımlar ve çeşitli eğitim faaliyetleri de
yapılmaktadır.
Çevre Cami ve Kur’an Kursları; Tüzüğümüze uygun
olarak Camimizin çevresinde bulunan civar camilerimiz
18
ve Kur’an Kurslarının ( İskenderpaşa Kuran Kursu, Dizdariye Kuran Kursu ve Sokullu Ş.Mehmet paşa Camii ve
Kuran Kurslarına) onarım ve ihtiyaçlarına destek verilmiştir
Sultanahmet Mahallesinde bulunan camilerimizden
Nakilbent camiinin eskiyen ve çürüyen minare külahı,
ahşap kurşun ve taş kısımları, zemin ahşapları, duvar
boya badanası, İmam-hatip odası, kapılar, üst kat korkulukları ve son cemaat yeri yenilenmiş ve kullanıma hazır
hale getirilmiştir.
Sultanahmet Mahallinde bulunan Sokulu Şehit Mehmet
Paşa Camii’nin tüm ahşap pencereleri ile abdest alma
yerleri yenilenmiştir. Kur’an kursunun ise iklimlendirme sisteminin bir kısmı ile doğalgaz kalorifer tesisatları (peteklerle birlikte) ve Kur’an Kursunun hizmetinde
kullanılmak üzere bir soğuk hava deposu kazandırılmış,
kursun çeşitli demir kapıları yapılmış, sınıfların zemini
ahşap ve laminantla yenilenmiş, pencereler ve dolapları yapılmıştır.
Ayasofya Camii’nin minare ses sistemi tarafımızdan yapılmış, ayrıca Dizdariye Camii’nin minare ses sistemi de
derneğimizce yenilenmiştir. Din görevlisi yetişmesinde temel oluşturan okullarımızdan Zeytinburnu İ-H-L
ve Eyüp İ-H-L ne de, imkanlarımız ölçüsünde malzeme
yardımı yapılmıştır.
Vakfiye; Gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerden birisi de
Sultanahmet Vakfiyesinin yoğun bir uğraş sonucunda
ilgili kurumlardan elde edilmesi ve günümüz Türkçesine çevrilerek istifade edilir hale getirilmesidir.
19
> HÜNKÂR – SULTAN I. AHMET HAN
Bu mabede önce karar veren, sonra yerini bulan, parasını veren
ve başında durup yaptıran kişi kimdi? Gencecik bir delikanlı; temelleri attırdığında bile henüz ondokuz yaşında.. Cami fikri aklına düştüğünde bundan da genç.. 14 - 15 inde.
Baş motifi ve tutkusu, kulluğunu kanıtlayabilmek üzere o zamana
kadar yapılmış olan camilerin en büyüğünü ve en güzelini yapmak ve özellikle de Ayasofya’yı geçmek Buna bir de nam-ü şanını
kıyamete kadar yaşatacak bir eser bırakmak, Çünkü hemen bütün taç sahiplerinde hatta elinde imkan ve kudret olan pek çok
insan oğlunun içinde böyle bir tutku vardır ve yaşamıştır. İyi ki de
vardır. Çünkü olağan dışı pek çok eser de ancak o sayede meydana çıkabilmiştir.
17.yy İngiliz’in gözü ile Caminin “banisi” genç Hünkârı seyredelim: Sultan içinde bulunduğumuz şu 1610 yılında 23 yaşlarındadır. Güçlü kuvvetli, boyu posu yerinde, fakat şişmanlığa büyük
eğilimi olan bir kişi... Sultanın yüzü ve hatları da ona göre dolgundur. Sadece gözleri olağan üstü büyüklükte olup bu Türklerde en
makbul, en güzel göz olarak nitelendirilir. Solgun, durgun ifadesi
yüzünün en belirgin özelliği olarak göze çarpar. Üst dudağında
bıyık namına bir tutam seyrek kıl, çenesinde de daha seyrek koyu
renkte kıllar vardır. Sultanın görünüşü de, imparatorluğun genişliği oranında heybetli ve azametli... Bununla beraber, sarayında
üstünde kitabeler yazılı direklerin arasından büyük bir demir küreyi atması, onun gücünü ve idmana yatkınlığını gösterir.
20
21
MİMAR SEDEFKAR MEHMET AĞA
SULTANAHMET CAMİİ
1569-1570- de böylece sarayın sedefkarlık ve mimarlık
karhanesine dahil olduktan sonra önünde yepyeni bir yol
açılır ve tam 21 yıl dahi Koca Mimar Sinan ağaya çıraklık ve
kalfalık eder.
Ondan sonra “Kapu Ağası” dört kadıya “Muhzırbaşı” olur.
Sonra Su Nazırı tayin edilir. O süre içinde Koca Sınanın
vefatından sonra yerine geçen baş mimarlar Davut ağa,
Dalgıç Ahmet ağa ile beraber çalışmıştır. Sonra ona imparatorluk yolları açılıyor. Koca devletin hangi köşesinden
gelirse gelsin tüm milletler ve cemaatlerinin bütün yetenekli çocuklarını bünyesinde eriten imparatorluğun geniş
topraklarına olanca hazinelerini ve nimetlerini sergileyen
düzeni içinde Sedefkârlığı ve mimarlığı yanında o da Sarayda Kapu Ağası Dergâh-ı Ali Bevvaplığı, iki yıl Kulle Sofiliği görevlerine getiriliyor.
Önce Mısır’ın yolu gözüküyor kendisine. Bu görevde iken
bütün Arabistanı dolaşıyor. İstanbul’a döner dönmez “Rumeli teftişine” memur ediliyor.
Devşirme acemi oğlanı Kanuninin son zamanlarında 15621563’te İstanbul’a getirilmiş 5 yıl ulufesiz ( ücret ) çalışmış
altıncı yılda ulufeye yazılıp büyük hünkârın vefatından sonra onun türbesine bir yıl süre ile “bahçe bekçisi” olmuş. Bir
sonra da Topkapı Sarayına dahil edilip Hasbahçeye bahçıvan tayin edilmiş.
Camii ve mimarisi üzerine doktora yapmış olan Mimar
Zeynep Nayır, Evliya Çelebinin Arnavutluk bölümünde
kayıtlı bir bilgiye dayanarak Mimarımızın Orta Arnavutlukta Elbasan (İlbasan) kentinde çeşmeler yapmış olduğunu
nakletmekte ve bu özel ilginin, onun doğum yeri hakkında
bir işaret olabileceğini kaydetmektedir.
Devşirme Mehmet, bahçıvanlık döneminde önce sarayın
saz takımına aşık olur. Hüner sahibi bir sazende-den, herkesin hayranlığını ve sevgisini çeken bu musiki sanatını
öğrenmeyi aklına takar. Bir gün biriktirdiği tüm parası olan
seksen-doksan flori’yi verip kendisine çeşitli sazlar satın
alır. Gece gündüz o kadar çalışır ve musikide öyle ilerler
ki, saz çalarken süratinden “elinin hayali görülmez olur.”
Cafer Çelebi onun daha sonraki meslekleri olan önce sedefkârlık, sonra mimarlık sanatları için bu saz ustalığının
yararını “keser sallamak için elinin idmanı lazım olsa gerekti” diye açıklıyor.
Saraya dönen bahçıvan Sedefkariler karhanesinde bir
gencin okuduğu bir kitaba dalmış olduğunu görür. Bu
defa onun eline ayağına düşer. O da kendisini bir sınava
tabi tutar. Keserle bir kirişe nişan vurulacak. Bahçıvanımızın keseri o nişana rast gelirse onda yetenek vardır. Genç
Mehmet keseri bir kere vuramaz bin kere vurur. her defasında da nisanın üstüne gelir. Hepsi onun yeteneğine
teslim olurlar. Kitap okuyan sedefkâr elindeki hendese
kitabının bir kopyasını çeker onu armağan eder ve ocaklarına girişlerini sağlar. Ser mimaran-ı hassa’ın yönetiminde
bu ocakta yeni girenlere başta geometri olmak üzere ilk
ve gerekli bilimlerin öğretildiğini ve burada ciddi şekilde adam yetiştirildiğini anlatılmaktadır. Yani saraydaki bu
ocak hem fakülte hem de bir resmi daire niteliğindedir.
22
Bu seyahati ise bir cihan devletinin yetenek gördüğü bir
adamının yetişmesi için kurduğu bütün bir mekanizmanın
azametini sergilemesi bakımından insanın tüylerini ürperten ve gözlerini yaşartan bir sistemi anlayışı ve ciddiyeti
sergiler.
Rumeli dönüşü ağa dört kadıya muhzırbaşı olur. Sonra Diyarbekir’e müsellim gider,6 ay o havaliyi yönetir. Oradan
döner Şam-ı Şerife müsellim tayin edilir. O tarihlerde asi
bazı kabileler hacca gelen kervanları soymakta yok etmektedir. Ağanın büyük başarısı bunların üzerine varıp haydutları ve yolu temizlemesinde görülür. Bu askerlik operasyonu bile ağanın hayatında mistik bir maceradır. Elinde
az bir kuvvetle ne yapacağını çaresizlikle düşünmekte iken
gördüğü bir rüyada” gayb ricali” onun imdadına yetişir ve
eşkıya’nın gafil uyuduğu yeri haber verirler. Ani bir
baskınla yetiştiğinde maiyetinin itiraz ve korkularını bastırır ve kendilerinden kat kat üstün çeteyi yok eder.
1587-1598 de su nazırı tayin edilir. Sekiz yılı öyle geçer.
1606 da Mimarbaşı olur. Şimdi yerini bulmuştur tarih ve
kader ona bir imparatorluğun bütün maceralarını yaşattıktan sonra asıl makamına getirip oturtmuştur. İlk işi
Kâbe’nin onarılması ve ünlü altın oluklarının konulmasıdır.
Ama az sonra kader onu elinden tutarak şaheserinin eşiğine getirecektir.
Camiyi padişah istemişti ve arzulamıştı ama o binayı ilk
düşünen yani gözünde canlandıran sonra bugün bilemediğimiz teknikle çizen, sonra onu taş taş üstüne koyup
yükselten, yanlışlıkları ve gecikmeleriyle kahrolan binası
biçimlendikçe onurlanan, kubbeyi çatıp içi de cennet misali donanca nurlanan asıl sanatçıya yani mimara gelince o
büyük eseri uzunca yaşadı.Fakat onun nam-ü şanını, adını
pek az yerde bulursunuz Koca Camii, sadece padişahın
adını taşır. Sanatçının imzası yüce eserinin epey dışında
bir yerdedir ve o bile kendisi gibi çok alçak gönüllü bir
ölçüdedir. Dış avlunun birinci kapısı altındaki sebilin kitabesinde kitabeninde bir mısrasında
Cami-i Han Ahmet’in bani-i ala -meşrebi.
Hazreti Mimarbaşı, ahreti mamur ola
Kim Muhammeddir anın namı vü ali himmeti
Etti bu rana binayı haşre dek meşhur ola.
17.Yüzyılın önemli eserinden biri olan Sultanahmet Camii,
Mimar Sinan’ın yapı anlayışı içinde inşa edilmiş bir şaheserdir. Sinan’dan sonra Türk mimarlığının meşalesini ele
alan Mimar Sedefkâr Mehmet Ağa’nın ellerinde yükselmiştir.
Bilindiği gibi caminin banisi Sultan I.Ahmet genç yaşta,
henüz 14 yaşında iken Osmanlı tahtına ( 1603 tarihinde)
14.hükümdar olarak oturmuş ve 14 yıl saltanat sürdükten
sonra 1617’de 28 yaşında vefat etmiştir.
Sultan I.Ahmet’in dindar bir padişah olduğu bütün kaynaklarda ittifakla belirtilmiştir. XVII. Yüzyılın başlarına gelindiğinde İstanbul’un belli başlı tepeleri, her biri bir padişah
ismi taşıyan cami ve külliye binaları ile tutulmuştu. Bununla
birlikte Sultan Ahmet, büyük istimlâk paraları ödemek ve
birçok ünlü vezir ve paşa sarayı yıkmak pahasına rabbine
bir teşekkür belgesi olmak üzere, taht şehrinde o zamana
kadar görülmemiş güzellikte bir mabed yükseltmeyi aklına koyar. Baş motifi ve tutkusu, kulluğunu kanıtlayabilmek
üzere o zamana kadar yapılmış olan camilerin en büyüğünü ve güzelini yaptırır.
Hicri 1018 yılı recep ayının 9.perşembe günü (Miladi takvimle 1609 yılının takriben Ekim başına tekabül eder.)
temeline ilk kazmayı bizzat Sultan Ahmet Han vurdu. Bu
kazma bugün Topkapı Sarayı müzesindedir. Temel kazılmaya başlanınca ilk önce Sultan Ahmet Han eteğiyle toprak taşıyarak ‘’Ya Rab! Ahmet kulunun hizmetidir...’’ diye
dua etmişti. Caminin tamamlanması ise hicri 1026 yılı Cumadiye’l- Ahire’sinin 4.günü yani miladi 9 Haziran 1617
tarihidir. Böylece inşaat 7 yıl 5 ay 6 gün sürmüştür. Cami,
Medrese, Daru-l Kurra, Muvakkithane, Sıbyan Mektebi,
Arasta, Hamam, İmaret, Darü’ş-şifa ve Türbe’den oluşan
külliyenin merkez yapısı olup bir dış avluyla çevrelenmiştir. Camii duvarları ile sınırlanan ibadet alanı biçim olarak
kareye yakın bir dikdörtgendir. 53.50x49.47 (2.650 m2)
metrekaredir. Sultanahmet caminin içi dört yapraklı yonca
planına sahiptir. Dört fil ayağı çok etkilidir.
Ana kubbe 43 metre yüksekliğinde ve 23,5 m çapındadır.
Bu ölçüler Mehmet ağanın bir mühendis olarak kabiliyetini gösterir. Caminin içi çok mahirane yerleştirilen 260 pencere sayesinde ferah bir havaya bürünmüştür. Pencerelerin yerleştiriliş şeklinden dolayı büyük kubbe sanki havada
asılı gibi durmaktadır.
Bilindiği gibi, batılılar bu camiye mavi cami anlamında
“Blue Mosque” demektedirler. Bu cami, emsallerinin hiç-
birinde olmadığı kadar aydınlık ve ferahtır. Üç sıra halinde
duvarlarda, yarım, merkezi ve köşe kubbelerin kasnaklarında açılmış sayısız pencereden ışık alan caminin, duvarlarını kaplayan çini ve kalem işi süslemelerindeki hakim
renk olan mavi, camiye bu ismin verilmesinde neden olmuştur.
Sultanahmet Camiinde İznik ve Kütahya atölyelerinin 16.yy
sonu ve 17.yy başı ürünleri olarak her biri 16- 18 akçeye
satın alınmak üzere 21043 adet çini kullanılmıştır. Beyaz
zemin üzerine çeşitli renklerle meydana getirilen panolardaki selviler, laleler, sümbüller, narçiçekleri, Rumiler, üzüm
salkımları, Sultanahmet Camii’ndeki güzelliği sağlayan ve
ancak Türk çiniciliğine mazhar olan varlıktır. Sultanahmet
Camiinde 50 den fazla muhtelif desende çini bulunmaktadır. Sultanahmet Camii’nin mihrabı, minberi, hünkâr
mahfeli de ayrı birer sanat yapıtıdır. İçi çiçek dolu motifli
çinilerle kaplı olan mihrabı mermerden yapılmış üzerinde
servi motifleri bulunan sütuncuklarla bezenmiştir. Geometrik geçmeli ve kabartmalı olan minber altın yaldızlıdır.
Altın yaldızlı çinilerin sedef kakmalı kapısı ve ince duvar
işlemesiyle hünkâr mahfeli bir başyapıttır.
İlki bu camide yapılan hünkâr kasrı daha evvel cami dâhilinde, padişahın namaz kılması için yapılan hünkâr mahfiline ilk defa bu camide, namaz öncesi ve sonrasında padişahın istirahat etmesi maksadıyla bir köşk ilave edilmiştir.
Sonraları benimsenerek birçok sultan camisinde uygulanan bu köşk, cami içindeki hünkâr mahfiline kolayca geçilebilecek köşelerde veya caminin ön cephesinde inşa
edilmiştir.
Caminin mermer döşemeli iç avlusu 26 sütunun üzerine
oturtulmuş 30 kubbeyle örtülü revakla çevrilidir. Avlunun
ortasında altı sütunlu şadırvan vardır.
Altı minaresi olan yegâne camidir. Minarelerin dördü üçer
ikisi’ de ikişer şerefelidir. Bu caminin inşasından evvel altı
minareli cami yalnız Harem-i Şerif de olduğu için şerefini
muhafaza etmek üzere Harem-i Şerif’e yedinci olarak bir
minare ilave edilmiştir.
Sultanahmet Camii, büyüklükte yücelişin, zarafetle ihtişamın, imanla samimiyetin bütünleşip kaynaştığı ulu bir
mabeddir. Onun alçak gönüllü ve dindar banisi caminin
tamamlanmasından kısa bir süre sonra, külliye binaları tamamlanmadan vefat ederek caminin dış avlusunun kuzeydoğu köşesinde yaptırılan türbede yatmaktadır.
23
DEVLET BÜYÜKLERİMİZİN CAMİ VE DERNEĞİMİZİ ZİYARETLERİNDEN KARELER
Cumhurbaşkanı Abdullah GÜL, İl Müftüsü Doç.Dr.Rahmi YARAN ve
İmam-Hatip Emrullah HATİPOĞLU
24
25
DEVLET BÜYÜKLERİMİZİN CAMİ VE DERNEĞİMİZİ ZİYARETLERİNDEN KARELER
Başbakan Recep Tayyip ERDOĞAN,
Başbakan Yardımcısı Bülent ARINÇ,
Milli Savunma Bakanı İsmet YILMAZ,
Eski Vakıflar Genel Müdürü Yusuf
BEYAZIT, Vakıflar İst. Bölge Müdürü
İbrahim ÖZEKİNCİ, Eski İst. Müftüsü
Prof. Dr. Mustafa ÇAĞRICI ile
Emin SARAÇ Hocamız ve Dernek
yöneticilerimiz.
26
27
DEVLET BÜYÜKLERİMİZİN CAMİ VE DERNEĞİMİZİ ZİYARETLERİNDEN KARELER
28
> T.C.54. Hükümet Başbakanı Prof.Dr.Sayın Necmettin ERBAKAN
> Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Hasan Kamil YILMAZ
> Diyanet İşleri Başkanı Prof.Mehmet Görmez
> İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu’nun derneğimizi ziyaretlerinden...
29
DEVLET BÜYÜKLERİMİZİN CAMİ VE DERNEĞİMİZİ ZİYARETLERİNDEN KARELER
30
> Fatih Kaymakamı Ahmet ÜMİT, Eski Fatih Müftüsü Emrullah ÜZÜM Cami ve Dernek Yöneticileri
> Gençlik ve Spor Bakanı Suat KILIÇ
> İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir TOPBAŞ ve Fatih Belediye Başkanı Mustafa DEMİR
> Avrupa Birliği Bakanı Egemen BAĞIŞ
31
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> KURŞUN KAPLAMA VE YENİLEME ÇALIŞMALARI
Sultanahmet Camiinin ana kubbesinden başlayarak tüm örtü sistemi iç avlu revak üstü kubbeleri ve 5 adet minarenin külah kurşun kaplamaları yenilenmiş olup 420 ton kurşun malzemesi kullanılmıştır.
cesi
> Onarım Ön
32
cesi
> Onarım So
nrası
> Onarım Ön
cesi
> Onarım So
nrası
> Onarım Ön
cesi
> Onarım So
nrası
> Onarım Ön
> Onarım So
nrası
33
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> Kurşun Yenileme ve Taş Onarım Çalışmalarından Kesitler
> Onarım Öncesi
> Onarım Sonrası
> Onarım Öncesi
> Minare Külahlarının onarımı
(Ahşap Kurşun ve Alem)
34
> Onarım Öncesi
> Onarım Sonrası
> Onarım Öncesi
> Onarım Sonrası
> Onarım Öncesi
> Onarım Sonrası
> Onarım Sonrası
35
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> Taş kemerleri eski ve yenilenmiş hali
> Kemer Taşlarının Eski Hali
> Yeni Hali
> TAŞ ONARIM ÇALIŞMALARI
Camimizin dış yüzeyindeki çürüyüp yıpranmış olan taşlar ile pencere kemerlerindeki renkli taşlar restorasyon kurallarına göre yapılmış olup yenilenmiştir.
36
37
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> ALTIN VARAK KAPLAMA ÇALIŞMALARI
Camimizdeki kitabeler, hat örneği yazılar, minare alemleri, kubbelerdeki (bulunan) alemler altın varak kaplama
usulu ile yenilenmiştir.
> Eski
> Eski
> Eski
> Yeni
> Yeni
> Yeni
38
39
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> Minare ve Kubbe Alemlerinin Eski ve Yeni Görünümü
> MERMER VE TAŞ TEMİZLİK ÇALIŞMALARI
Sultanahmet Camii dış ihata mermer duvarları, cami müştemilatı içerisinde bulunan taş duvarlar ile cami içi mermerlerinin temizlik çalışmaları itina ile yapılmış olup çalışmalar zaman zaman lokal olarak devam etmektedir.
40
41
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> BAHÇE PEYZAJ ÇALIŞMALARI
Cami bahçesi sürekli temiz tutulmaya çalışılmakta ve zamana göre mevsimlik çiçekler ve bitkilerle süslenmektedir.
> Mermer ve Taş Temizlik Çalışmalarından Eski ve Yenilenmiş Görünüm
42
43
FAALİYETLERİMİZ
44
FAALİYETLERİMİZ
45
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> SU TESİSATI ALT YAPI YENİLEME ÇALIŞMALARI
Sultan Ahmet Camiinin çürüyen su şebeke hatları derneğimiz tarafından yenilenmiştir.
46
47
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> SEDEF İŞLEMELİ TARİHİ KÜRSÜ RESTORASYONU
Camimizde bulunan tarihi sedef kakmalı kündekari vaaz kürsüsü usulüne uygun bir şekilde restore edilmiştir.
> Hünkar Mahfeli Dış Pencere Kapısı ile Giriş Merdivenleri Eski ve Yeni Görünümü
> Musalla Taşlarının Eski ve Yenilenmiş hali
48
49
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
50
> ŞADIRVAN SUNDURMA YAPIMI
> BAYANLAR İÇİN ABDEST ALMA YERİNİN YAPILMASI
1980’li yıllarda çatı kurşunları sökülen ve o günden sonra kaderine terk edildiği için ahşap bölümü çürüyen şadırvan üstü sundurmaları yenilenmiştir. Bu sundurmalar diğer çalışmalarda olduğu gibi ilgili kurumlarla iş birliği
yaparak aslına uygun bir şekilde yeniden kurşunla kaplanmıştır.
Camimizdeki eksiklerden birisi de hanımlara hizmet eden bir abdesthanenin olmaması idi. Bunu dikkate alan derneğimiz, tarihi dokuya zarar vermeden bu ihtiyacı gidermiş, hanımlar için özel bir abdesthane yaptırmıştır.
51
FAALİYETLERİMİZ
> ELEKTRİK TESİSATLARI VE ELEKTRİK İŞLERİ
FAALİYETLERİMİZ
> Camimize Kazandırılan Beton Köşk (Elektrik Dairesi) Jeneratör ve Regülatör
Camimizin ana elektrik şebekesi (merkezi) ilgili kurumlar nezdinde yapılan girişimler sonunda, derneğimiz tarafından alınan beton kabin içine alınmış, regülatör desteğiyle güvenilir bir şekilde kullanıma uygun hale getirilmiştir.
Ayrıca camimize yetecek güçte jeneratör alınmış hiçbir sıkıntıya meydan verilmeyecek hale getirilmiştir. Minarelerdeki aktif paratonerler yenilenmiş, tüm elektrik tesisatı, topraklama hattı ile kontrol altına alınmıştır.
> Elektrik çalışmalarından kesitler
52
53
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> MİNARELERE PARATONER TAKILMASI VE TOPRAKLAMA HATLARININ YAPILMASI
> CAMİMİZ İÇİN YAPILAN HALI ÇALIŞMASI
Camimiz halısı için ilgili kuruluşlarla yapılan çalışmalar neticesinde, camimizde bulunan çini ve süslemelerden alınan örneklerin işlendiği 3800 m2 halı yaptırılmıştır. %100 yün olan halının ana malzemesi Yeni Zelanda’dan temin
edilmiştir.
54
55
FAALİYETLERİMİZ
56
FAALİYETLERİMİZ
> HALI ALTI ZEMİN ISITMA SİSTEMİ YAPIMI
> ZİYARETÇİ GİRİŞLERİ
Soğuk havalarda camiye gelen cemaatin soğuktan etkilenmemesi için set üstü diye tabir edilen 600 m2‘lik kısım
ile bayanların ibadet ettikleri 200 m2‘lik bölümler güvenlikli ısıtma sistemiyle ısıtılmıştır.
REVAK ALTLARI KORUNAK BRANDA YAPILMASI
Ziyaretçilerimizin camiye girdikleri bölümlerin yağmur ve güneşten etkilenmemeleri için branda yapılarak korunaklı hale getirilmiş ve temizliği sağlanmıştır.
57
FAALİYETLERİMİZ
58
FAALİYETLERİMİZ
> GÜVENLİK HİZMETLERİ VE KAPALI DEVRE GÜVENLİK SİSTEMİ
> CAMİ DIŞ İHATA (BAHÇE) KAPILARI YENİLEME VE ONARIM ÇALIŞMALARI
Kuruluşundan bu güne kadar dernek bünyesinde görev yapan güvenlik personeli 2008 yılında İstanbul B.Şehir Belediyesinin güvenlik personeli istihdam etmesiyle, bu birim özlük haklarıyla belediye kontrolündeki özel
güvenlik şirketine devredilmiştir. Ayrıca camimizin içi, dışı ve bahçesi kapalı devre güvenlik sistemi ile kontrol
edilmektedir.
Yıllardan beri tamir görmemiş olan dış ihata kapıları, aslına uygun bir şekilde yenilenmiştir. Kapalı olan 2 adet
güney kapısı peyzajı yapılarak vatandaşlarımızın kullanımına hazır hale getirilmiştir.
59
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> SEBİL ODASI TAMİRATI
Sebil odası çatısı ve iç kısmı restore edilerek kullanıma hazır hale getirilmiştir.
60
> Sebil Odasının Restore edilmiş hali
61
FAALİYETLERİMİZ
> SIBYAN MEKTEBİ (KÜTÜPHANE) TADİLATI
FAALİYETLERİMİZ
> Sıbyan Mektebi; kütüphaneden görüntüler,
Sultanahmet Sıbyan mektebi metruk bir halde iken uzun uğraşlar neticesinde Fatih Müftülüğüne tahsisi sağlanarak kullanıma hazır hale getirilmiş, kütüphane, sosyal aktiviteler ve turistlere yönelik İslam dinini tanıtıcı faaliyetlerin yapıldığı bir merkez halini almıştır.
> Kütüphanede Turistlere İslam Dinini tanıtıcı çalışmalardan kesitler
62
63
FAALİYETLERİMİZ
> ENGELLİ VE YAŞLILAR İÇİN YAPILAN RAMPA & TEKERLEKLİ SANDALYELER
FAALİYETLERİMİZ
> CAMİ YÖNLENDİRME –BİLGİLENDİRME TABELA ÇALIŞMALARI
> Onarım Öncesi
64
65
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> CAMİ YENİ SES SİSTEMLERİ
> NAKİLBENT CAMİİ TAMİRAT VE TADİLATLARI
Sultanahmet Mahallesinde bulunan camilerimizden Nakilbent Camii zemin ahşapları, duvar boya badanası,
İmam-hatip odası, kapılar, üst kat korkulukları ve son cemaat yeri yapılarak cemaatin kullanımına hazır hale getirilmiştir.
> Sultanahmet Camii Görevlileri
66
67
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> NAKİLBENT CAMİİ TADİLATLARI
68
69
FAALİYETLERİMİZ
> SOKULLU ŞEHİT MEHMET PAŞA CAMİİ VE KURAN KURSU TAMİRAT VE TADİLATLARI
Sultanahmet Mahallinde bulunan Sokullu Şehit Mehmet Paşa Camii’nin tüm ahşap pencereleri ile Abdest alma
yerleri yenilenmiştir. Kur’an kursunun ise iklimlendirme sisteminin bir kısmı ile doğalgaz kalorifer tesisatları (peteklerle birlikte) yapılmış, Kur’an kursunun hizmetinde kullanılmak üzere bir soğuk hava deposu kazandırılmış,
kursun çeşitli demir kapıları yapılmış, öğrencilerin okuduğu sınıfların zemin kısmı ahşap, odaları laminant parke
döşenmiş pencere ve dolapları yenilenmiştir.
FAALİYETLERİMİZ
> Yenilenen bölümlerden kesitler
> Yenilenen bölümlerden kesitler
70
71
FAALİYETLERİMİZ
> Yenilenen bölümlerden kesitler
72
FAALİYETLERİMİZ
> ZİYARETÇİLERE VERİLEN BAZI HİZMETLER
Camimize gelen yerli ve yabancı ziyaretçilere, giriş kapılarında hijyenik olarak örtü-etek ve tek kullanımlık ayakkabı poşeti verilmekte (Günlük ortalama 30 bin adet poşet) ayrıca her birine İslam Dinini ve camimizi tanıtıcı broşürler ücretsiz olarak hediye edilmektedir. (Yılda milyonlarca adet).
73
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> EĞİTİM VE KÜLTÜREL FAALİYETLER...
Üniversite Öğrencilerine Verilen Burslar; Tüzüğümüze uygun olarak ve yönetmeliğimiz çerçevesinde yapılan
değerlendirme sonunda ihtiyaç sahiplerine çeşitli sosyal yardımlar yapılması yanında üniversite öğrencilerine de
her yıl eğitim dönemi içerisinde (8 ay ortalama 80-90 öğrenciye) burs desteği sağlanmaktadır.
> Yabancı ziyaretçilere ücretsiz verilen kitapçık ve broşürlerden...
Camimizde çeşitli sosyal ve kültürel etkinlikler yapılmaktadır. Bunlar; Cami açılış yıldönümleri, kandillerde Mevlid-i Şerif, Kutlu Doğum Haftası, 18 Mart Çanakkale ve Şehitlerimizi Anma programları, Kur’an Ziyafetleri şeklinde
özetlenebilir.
74
75
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
>Çeşitli etkinliklerimize ve ücretsiz dağıtılan kitap, kitapçık ve broşürlere ait kareler
> Cami Hizmetinde Bulunan Personellere Verilen Hizmet İçi Eğitim
> Camimiz hizmetlerinde bulunanlardan Dernek çalışanlarımız.
76
77
FAALİYETLERİMİZ
> DEĞERLİ OKUYUCU,
FAALİYETLERİMİZ
> CAMİMİZİ ZİYARET EDENLERDEN…
“Hizmet bülteni”mizde, Sultanahmet Camii Koruma ve İhya Derneğinin, kuruluşundan bu yana geçen
16 yıllık süre içinde yaptığı ve halen de yapmaya çalıştığı hizmetlerin detaylı bir dökümü yapılmıştır.
Cami hizmeti gibi Allah ve Resulünün övdüğü bir hizmetin içinde bulunmak, bir mü’min için en büyük
şeref ve bahtiyarlıktır. Bu sebeple bizlere bu imkanı bahşettiğinden dolayı Allah’u Zü’l-Celal’e hamdediyor, şükrediyoruz.
Bu vesile ile 2008 yılında İstanbul Müftülüğü, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğü arasında gerçekleştirilen ortak protokolde “Camilerin güvenlik ve temizliği” hizmetini, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı üstlenmiştir. Bunun neticesinde Sultanahmet Camii’ne
18 güvenlik, 8 temizlik personeli istihdam ederek hizmet vermeye başlamıştır.
Bu hizmetlerinden dolayı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve ekibine, bu hizmetlerin verilmesinde
öncülük eden İstanbul Müftüsü ve yardımcılarına, önemli destek ve katkısı olan İstanbul Vakıflar 1.Bölge
Müdürü ve ilgililerine, ayrıca camimizin çevre temizliği ve diğer hizmetlerinde katkıda bulanan Fatih
Belediye Başkanı ve ekibine teşekkürlerimizi arz eder, saygılar sunarız.
> Güvenlik Personeli Toplu Halde
> T.C.Başbakanı Recep Tayyip ERDOĞAN * ABD Başkanı Barack OBAMA
78
> Japonya Prensi Naruhito Kotaishi
> Japonya Prensi Naruhito Kotaishi
> Hollanda Kraliçesi Beatrix ve
Kraliyet ailesi
> Brunei Sultanı,
Sultan Hassanal BOLKIAH
> Almanya Cumhurbaşkanı
Christian Wulff ve eşi Bettina
> Polonya Cumhurbaşkanı
Lech Kaczynski,
79
FAALİYETLERİMİZ
FAALİYETLERİMİZ
> Filistin Başbakanı
İsmail Haniye
> Katar Emiri
Şeyh Hamad bin Halife es-Sani
> Nijerya Cumhurbaşkanı Goodluck Jonathan ve eşi
Patience Jonathan
80
> Eski ABD Başkanlarından
Bill Clinton
> Pakistan Meclis Başkanı ve Heyeti
> Çin Başbakanı ve Heyeti
> Avustralya Başbakanı
Julia Gillard
> Almanya Cumhurbaşkanı
> Almanya Başbakanı
Angela Merkel
> KUVEYT Başbakanı
Şeyh Nasıl El Muhammed
El Ahmed El Sabah
> Estonya Başbakanı
Andrus Ansip
> Camimizde tertiplene “Kutlu Doğum Sergisi” açılışında bulunan
Fatih Müftüsü İrfan ÜSTÜNDAĞ ve Misafirlerimiz
>Dernekler Daire Başkanı Mustafa YARDIMCI ve İstanbul İl Dernekler Müdürü Eyüp D.ERGÜR
Derneğimizi ziyaretlerinden..
81
ARŞİVDEN SULTAN AHMET CAMİİ
ÜNLÜ SEYYAH CAFER ÇELEBİDEN,
Camii şerif ve onun avlusu bir mesiredir ki dünyada ve onun içinde böyle
göz alabildiğine uzanan bir yer daha yoktur. 6 minaresi vardır. İş bu cami
şerifin nasıl bir ulu yapı olup temelinin ve binasının nasıl kale gibi sağlam
yapıldığını anlatmak mümkün olmadığından onu anlatmadık. Onu bilmek
isteyen önce hendese ilminden son derece bilgili ve iş eri olmalı. Ağa hazretleri şimdi ne yapmaktadır düşüncesiyle varıp onu ziyaret ettiğimde görkemli caminin şadırvanı önünde seccadeyi köşeye koymuş ama üzerinde
oturmayıp yanında bir kuruca yerde oturmuş sağ elinde tesbih, sol elinde
arşun. Sağ eli ile durmadan tesbihini çevirip her taneyi çevirdikçe kelime-i
şehadet getirmekte ve Allahu ekber diye vird edinmiş okur. Arada sırada
etrafına bakıp savsaklayan ustalara işleyin diye sol elinde olan zira ile işaret eder. Yedi nefer mutemit de ustalara bire işleyiniz diye durmadan binayı
dolaşıp tembih ederler. Bu fakir ağa işini tamlasın diye tenha bir yerde oturdum. Ustalar o gün kazandıkları faideyi yani yevmiyelerini öpüp başlarına
koydular ve hepsi çıkıp gitti. hakir ağa hazretleri ile hemen yalnız kaldım.
On dan sonra yap-yap sohbete ve konuşup görüşmeye başladık. Gördüm
ki içlerinde biraz darlık ve huzursuzluk var. Sebebini sorduğumda (behey
Cafer efendi içimiz niçin huzursuz olup daralmasın görüsünüz ki bunun gibi
bir ağır bir şerefli yapının yükü üzerimdedir. Yalnız bu olsa evradu ezkarımla
üzerine düşüp güçlük çekilmezdi. Ama bu şerefli yapıdan başkada nice yerlerde dağınık yapılar vardır. Her birinin üzerine varıp mukayyet olmak lazımdır. Gönlümüzde darlık ve huzursuzluk olduğunun sebebi budur. Ve hem o
dağınık olan yapıları da düşünüyorum) diye karşılık verdi. Fakirde düşünüp
meşgul olduğu yapılarını sayıp hak verdim.
82
At Meydanı No: 7 Sultanahmet Fatih / İSTANBUL
Tel: 0212 458 07 76 • Fax: 0212 458 71 07
[email protected] • www.sultanahmetcami.com