ABD`de TAHIL İHRACATI ÖZELLİKLE SOYA VE MISIR

ABD’de TAHIL İHRACATI ÖZELLİKLE SOYA VE MISIR BAKIMINDAN PATLARKEN BREZİLYA VE
ARJANTİN IHRACATI DİBE VURMUŞTUR.
Yazan Harun Şişmanyazıcı DTO Yönetim Kurulu Başkan Danışmanı /Ekonomist
Bilindiği üzere birbiri ile zıt kardeşler olan EL NİNO ve LA NİNA küresel iklim değişiklikleri ile dünya
üzerinde kuraklık ve seller yaratarak tarımsal üretimi de ters yönde etkilemektedir. Aslında AL NİNA
Kuzey ve Orta ve Güney Amerika’nın bazı bölgelerinde nem bazı bölgelerinde kuraklık yaratırken ve
deniz suyunun soğumasına sebep olarak balıkçılar için fayda sağlarken, EL NİNO deniz suyunun
ısınmasına ve aşırı yağmurlara yol açarak sellere sebep olmaktadır. EL NİNO’nun çiftçiler için iyi
olduğu söylenirse de aşırı yağışlara ve sellere neden olarak mahsule zarar verdiği de bilinen bir
gerçektir.
Bu yıl hava koşulları hem Arjantin’i hem de Brezilya’yı vurmuş ve özellikle Arjantin’de Soya Üretimi,
Brezilya da ise Mısır üretimi (Safrinha /İkinci mısır üretimi) bundan etkilenmiştir. Arjantin’de Soya
rekoltesinin düşmesindeki neden aşırı yağışlar, nem ve grevler olurken, Brezilya da rekolte
düşüklüğünün nedeni aşırı kuraklık olmuştur. Üstelik Brezilya da Safrinha ürününün tozlanma
döneminin olduğu süreçte 40-50 gün hava kuru ve bazen çok sıcak geçerek mahsulü ters yönde
etkileyerek üretimin bu yıl %10 düşük olmasına neden olmuştur. Bilindiği üzere Safrinha mısırı
Brezilya’nın toplam mısır üretiminin %65 ini oluşturmaktadır. Brezilya yılda iki mısır ekim ve hasatı
yapmaktadır. Bu ürün ikinci dikimdir. Ocak –Mart ayları arasında, erken soya fasulyesi hasatı
yapıldıktan sonra, Mayıs ortası-Eylül arası kurak dönemden önce yağmurların yağdığı bir dönemde
dikim yapılmakta ve Haziran –Ağustos döneminde de hasat yapılmaktadır. İşte sözü edilen yağmurlu
dönemde kuraklık olması nedeni ile mahsul zarar görmüştür.
Bilindiği üzere Brezilya bu ürünün 1/3’ünü ihraç etmekte olup, çoklukla bu ihracat Asya ve Orta
Doğuya gitmektedir. Brezilya da bu ürünün ekim yeri asli olarak Mata Grossa ve Parana ‘dır.
Safrinha’nın Brezilya’daki ekim alanları aşağıda gösterilmiştir.
Arjantin’de ise Nisan başında Soya Fasulyesi üretimi aşırı yağmurlardan olumsuz olarak etkilenmiş ve
neredeyse Soya çiftliklerinin 1/3 ü sular altında kalmıştır. Ülkenin Kuzey bölgesinde El Nino fırtınaları
nedeni ile tarlalarda 8-20 inç yüksekliğinde su baskınları olmuştur. Bu baskınlar nedeni ile bu yıl soya
üretiminde, Arjantin’de önemli düşüşler olacağı beklenmiş ve bu realize olmuştur.
Ağustos ayının ilk yarısı itibari ile Güney Amerika’nın tahıl piyasası minimum seviyeye düşmüştür.
Birbirini takip eden birkaç haftadır Brezilya piyasası büyük bir durgunluk yaşamaktadır.
Piyasa aktörlerine göre 2016 Aralık ayına kadar Brezilya’nın tahıl ihracatında bir artış
beklenmemektedir. İlaveten önümüzdeki günlerde dâhili taşımalarda maliyetlerin düşmesine neden
olan yük azalması nedeni ile işçilerin greve gideceği beklenmektedir.
Arjantin de ise yukarıda da belirtildiği üzere yurt dışı piyasa için teklif edilen ve piyasaya sürülen
yegâne yük Mısır’dır. Arjantin’de mısır yükünün önemli bir bölümü uzun süre önce satın alınmış olup
limanlarda taşınması beklenmektedir. Ağustos ilk haftası itibari ile fiyatı $178/t Fob up riverdir.
Fransa‘da mukim Hammersmith Marketing Ltd ‘in aşağıda görülecek listesinde (20 Ağustos Tarihli
Raporunda) bu fiyatın bir haftada 3-4 USD arttığı belirtilerek $186-189 /t olarak verilmiştir. Başka
kaynaklarda ise Eylül ayı yüklemeli olarak 12 Ağustos itibari ile $180 /t olarak verilmiştir.
ECSA’daki (Güney Amerika’nın Doğu Kıyıları ) Panamax /Kamsarmax navlun piyasası armatörler için şu
an eskisine göre daha kötü durumdadır. ECSA teslim ve Spore-Japonya geri teslim esası ile
gerçekleşen bir bağlantıda TCT kira birimi $7.25k gün +225k bb’ye düşmüştür.
Aynı esasla Kamsarmax bir geminin ise Ağustos ilk haftası itibari ile rateleri $7.5 k-7.75 k gün +250275 k bb düzeyinde seyretmiştir.
Sefer esası ile Panamax bir geminin yükleyebileceği miktardaki tahıl yükünün Brezilya ‘dan Çine
taşıma ücreti $17-18 mt olarak gerçekleşmiştir.
Güney Amerika’dan çıkan tahıl yüklerinin tatmin edici olmaması nedeni ile her geçen gün artan bir
şekilde armatörler gemilerini USG (ABD Körfez ) limanlarına göndermeye başlamışlardır. Bunun
nedeni ABD de Soya ve Mısır sezonu itibari ile satışlarda ve taşıma talebinde patlama
yaşanmasından kaynaklanmaktadır.
Gelecek birkaç ayda taşınmak üzere yükler piyasaya girmeye başlamıştır. ABD üretimi mısır fiyatı şu
an global piyasalarda en cazip fiyat olarak işlem görmektedir. ABD Körfez Fob teslim fiyatı $169/t dur.
Bu nedenle dış alıcılardan teklif gelmekte ve uygun fiyat alıcıları teşvik etmektedir. Buna karşın
Brezilya’nın mısır üretiminin zayıf olması nedeni ile Tarım Bakanlığının Eylül ayında toplanarak
mısır ithaline müsaade edeceği ileri sürülürken bazı kaynaklarda anılan bakanlığın 1 milyon ton
mısır ithaline müsaade ettiği ya da edeceği dedikoduları piyasaya girmiştir. Hatta bazı kaynaklar
miktarın çok daha fazla olabileceğini ileri sürmektedirler.
Aşağıdaki navlunlar aslında dünya küresel navlun gelirlerinin 750-800 Milyar civarında olduğu
iddiasının tersine, 320-350 Milyar mesabesinde olduğu ve ortalama birim navlunun USD 23-28 mt
olduğu konusundaki iddiamızı doğrulamaktadır. 2015 yılında deniz yolu ile taşınan toplam yük miktarı
10.766.000.000 ton x ortalama navlun USD 28 pmts= 301.5 milyar usd yapmaktadır. Bunu iyi olan
tanker ve gaz piyasası dikkate alınarak artırdığımızda taş patlasa 320-350 Milyar USD olacaktır. Genel
kanı olarak Konteyner navlunlarının yüksek olduğu iddia edilse de zaten düşük olduğu seviyeden 2015
ilk çeyreğinden itibaren yeniden düşmeye başlamış ve 2016 Nisan ayında navlunlar tarihi trendin %45
altına inmiştir.
Bu nedenle toplam deniz yolu ile taşıma gelirlerinin 2013 yılına göre artmasına neden olacak hiçbir
durum yoktur. Tonaj artışı tam olarak utilize edilmediğinden burada olumlu değil olumsuz katkı
sağlamakta ve navlunların düşmesine neden olmaktadır.2013 yılı toplam geliri ise ICS ’e göre yaklaşık
380 Milyar USD’dir. Zaten bu krizli piyasada bunun 2-3 misli artması da mümkün değildir.
Tahmini Dökme Tahıl Taşıma Navlunları ( USD per m/t, basis heavy grains )
US
US
US
US
US
US
US
US
US
US
US
US
US
US
US
Gulf to Europe: 60/70,000 (10,000 disch)
Gulf to Spain: 30,000 m/t (5,000 disch)
Gulf Israel: 50,000 MT
Gulf to Egypt: Panamax(6,000 disch)
Gulf Turkey: 50,000
Gulf Morocco: 30,000(5,000 disch)
Gulf Nigeria: 30,000 m/t
Gulf other Med: 30,000 MT(5,000 disch)
Gulf Japan: Panamax
Gulf China: Panamax
PNW South Africa
PNW Japan: Panamax
PNW China: Panamax
East Coast Egypt: Panamax
East Coast Nigeria: Handisize
$15/15.50
$21/22.00
$20/21.00
$19/20.00
$21/22.00
$33/34.00
$48/49.00
$33/34.00
$29/30.00
$27/28.00
$29/30.00
$15/16.00
$14/15.00
$43/44.00
$48/49.00
Up $0.50
Up $1.00
Up $1.00
Up $1.00
Up $1.00
Steady
Steady
Up $1.00
Up $1.00
Up $1.00
Steady
Steady
Steady
Up $1.00
Steady
x
x
x
x
x
x
x
x
X
x
x
X
x
X
x
$26/27.00
$24/25.00
$32/33.00
$25/26.00
$34/35.00
$34/35.00
$52/53.00
Up $1.00
Up $1.00
Up $1.00
Up $1.00
Steady
Up $1.00
Up $1.00
x
x
x
x
x
x
x
$26/27.00
$28/29.00
$30/31.00
$22/23.00
$25/26.00
$27/28.00
$41/42.00
$25/26.00
$27/28.00
$26/27.00
Down $1.00
Up $1.00
Up $1.00
Up $1.00
Up $1.00
Steady
Down $1.00
Down $1.00
Down $1.00
Down $1.00
x
X
x
X
x
X
x
x
x
x
$27/28.00
$19/20.00
$21/22.00
$25/26.00
Steady
Steady
Steady
Steady
x
X
X
x
Brazil to Morocco: 25/30,000 m/t
Brazil to Saudi Arabia 30/40,000 m/t
Brazil to Turkey/Egypt: 50,000 m/t
$23/24.00
$37/38.00
$23/24.00
Steady
Up $1.00
Up $2.00
x
X
x
Australia to China: 40-55,000 m/t – round trip
Australia to Japan: 40-55,000 m/t – round trip
$19.00/19.50
$19.50/20.00
Up $0.50
Up $0.50
X
X
France/Germany
France/Germany
France/Germany
France/Germany
France/Germany
France/Germany
France/Germany
Argentina
Argentina
Argentina
Argentina
Argentina
Argentina
Argentina
Argentina
Argentina
Argentina
Brazil
Brazil
Brazil
Brazil
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
Algeria: 30,000 m/t(3,000 disch)
Egypt: 50,000 m/t (10,000 disch)
Jordan: 35/45,000 m/t (4,000 disch)
Morocco: 30,000 m/t (3,000 disch)
Saudi Arabia: 50/60,000
South Africa: 30,000 m/t
Yemen: 30,000 m/t
Algeria: 25/30,000 m/t(3,000 disch)
China: 50,000 m/t, with top-off
Japan: 50,000 m/t, with top-off
Egypt: 50,000 m/t
Europe: 50/60,000 m/t
Morocco: 25/30,000 m/t(3,000 disch)
Saudi Arabia: 25/30,000 m/t
South Africa 25/30,000 m/t (3,000 disch)
Spain: 30,000 m/t
Tunisia: 25/30,000 m/t (3,000 disch)
Algeria: 25/30,000 m/t
China: 55,000 m/t
Japan: 55,000 m/t
Europe: 30,000 m/t
Australia to Saudi Arabia: 40-55,000 m/t
$23/24.00
Up $1.00
x
Ukraine to China
Black Sea to East Med: 30,000 m/t (3,000 disch)
Ukraine to East Med: coaster (1,000 disch)
Black Sea to Egypt: 40/50,000 m/t – (6,000 disch)
Black Sea to Egypt: 30,000 m/t
Ukraine to Egypt: coaster 3,000 m/t (1,000 disch)
Black Sea to Iraq: 50,000 m/t (4,000 disch)
Black Sea to Morocco: 30,000 m/t (3,000 disch)
Black Sea to Spain: 40/50,000 m/t (8,000 disch)
Black Sea to Jordan: 50,000 m/t (4,000 disch)
Black Sea to Saudi Arabia – Jeddah – 50k
Black Sea to South Africa – 30,000 m//t
Black Sea to Tunisia/Algeria: 30,000(5,000 disch)
$23/24.00
$26/27.00
$25/26.00
$9.50/10.50
$12/13.00
$25/26.00
$27/28.00
$21/22.00
$15/16.00
$18/19.00
$23/24.00
$30/31.00
$16/17.00
Up $1.00
Up $1.00
Down $2.00
Steady
New
Down $2.00
Up $1.00
Corrected
Steady
Steady
Up $1.00
Up $1.00
corrected
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
x
X
Baltic Dry Index
683
Up 12
x
Baltic
Baltic
Baltic
Baltic
843
727
686
412
Down 48
Up 24
Up 43
Up 16
x
x
x
x
Capesize Index
Panamax Index
Supramax Index
Handisize Index
Malların Satış Fiyatı ise Fob port veya belirlenen mahal olarak metrik ton başına USD olarak aşağıda
belirtilmiştir. Aksı belirtilmediği takdirde tüm taşımalar dökme olarak yapılmaktadır.
(NOLA is New Orleans, Louisiana, USA.)
Aşağıdaki Tüm Fiyatlar Eylül /Kasım 2016 içindir.
Wheat,
Wheat,
Wheat,
Wheat,
Wheat,
Wheat,
Wheat,
Wheat,
Wheat,
USA Soft Red Winter, NOLA
USA Hard Red Winter 12 protein
Ukraine 11.5 pro, 30,000+ m/t
Russia 12.5 pro, 30,000+ m/t
Romania 12.5 pro
Superior, France, Rouen
Medium, France, Rouen
milling, 12.0%, Argentina, upriver
feed, Black Sea
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
199/204
203/213
166/170
170/173
172/175
189/191
189/191
207/210
158/162
x
x
x
x
x
x
x
x
X
Barley,
Barley,
Barley,
Barley,
France, Rouen port
feed, Argentina
feed, Black Sea, 30,000+
feed, USA Pacific Northwest
USD
USD
USD
USD
157/159
147/150
153/155
180/185
x
x
X
x
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
170/176
187/189
186/189
193/196
179/184
199/201
178/181
180/182
155/160
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Corn, FOB NOLA USA
Corn, FOB USA Pacific northwest
Corn, FOB Argentina port, upriver
Corn, FOB Brazil port
Corn, FOB Black Sea, 30,000+ m/t
Corn, FOB France
Corn, FOB Romania
Sorghum, FOB NOLA
Sorghum, FOB Argentina port
Soymeal, 48% protein, FOB NOLA
Soymeal, 48% protein, USA, Rotterdam
Soymeal, Argentina, Rotterdam
Soymeal, 47% pro, FOB Argentina
Soymeal, 48% protein, Brazil, Rotterdam
Soymeal, FOB Brazil
Soymeal, 48% protein, India FAQ
Soybeans, FOB NOLA
Soybeans, Argentina, FOB
Soybeans, Brazil, FOB
Soybeans, Black Sea
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
USD
Corn Gluten Meal, USA FOB NOLA
Corn Gluten Meal, CNF Egypt
Corn Gluten Feed, USA FOB NOLA
DDGS corn, 35 profat, USA FOB NOLA
USD
USD
USD
USD
402/405
427/430
405/410
375/380
400/405
376/381
545/555
406/409
422/426
426/430
420/430
640/650
670/675
157/162
196/199
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
m/t
m/t
m/t
m/t
X
x
x
x
Kaynak Hammersmith Marketing Ltd
ABD ye gelince yukarıda da söz edildiği üzere ABD de işler iyi gitmektedir. US Department of
Agriculture (USDA) Ağustos ayı raporunda Temmuz ayına göre Soya fasulyesinde ihracat tahminlerini
artırmıştır. Buda şüphesiz ABD de malların limanlara inmesinde kullanılan barge armatör ve
işleticilerinin yüzünü güldürmüştür.
2016 yılı için USDA MISIR için ihraç tahminini 46.36 Milyon metrik tondan 48.26 Milyon metrik tona,
Soya Fasulyesi için tahminini ise 47.90 Milyon metrik tondan 48.85 Milyon metrik tona yükseltmiştir.
Yetkililer çok güçlü ve sağlam tahıl ihraç programları olduğunu ve bunun Ağustos Sonu ve Eylül
başında daha da artacağını belirtmişlerdir.
Bunun ana nedeni ise; yukarıda da açıklandığı üzere ABD’nin en büyük rakibi olan Brezilyalı
üreticilerin bu yıl hava şartları nedeni ile büyük üretim problemleri yaşamaları olmuştur. Buna
kuraklık ve Parana’daki adetten olmayan ve beklenmeyen erken Haziran donu da dâhildir. Brezilya’da
Mısır üretimi yukarıda da söylenildiği üzere yeterli seviyede olmamıştır.
USDA Mısır için 2016/2017 piyasası tahminini 49.53 milyon metrik tondan 52.07 milyon metrik tona
yükseltmiştir. Bu miktar takdir edileceği üzere 2007/2008 piyasa yılından beri en yüksek seviyedir.
RTN ‘ye göre Mısır ihracatının büyük bir kısmı Missisippi Nehrinin aşağı kısmına, bu nehrin yukarı
kısmından ve İllinois Nehrinin Kuzeyinden gelmektedir. Upper Missisippi ve İllinoıs nehri ABD de
önemli iki tahıl nakliye arteri olup iç suyolu ile tahıl taşıması gerçekleşmektedir. Özellikle yukarı
Missisippi ve İllinois Nehir sisteminde kritik nehir segmenti LOCK ve DAM 27 de St Louis’e çok
yakındır.
İllinois nehri St Louis’in kuzeyinde upper (yukarı) Missisippi’ye boşalırken, Missori nehri Missisipi
nehrine St Louıs de boşalmaktadır. Böylece yukarı Missisipi , İliinois ve Missori nehirlerinden tüm tahıl
yükü ihraç edilmek üzere aşağı Missisippi Limanlarına taşınırken LOCK ve DAM(BARAJ)27 den geçmek
zorunda kalmaktadır. Buda 1000-2000 hopper barge ile yapılan bu taşımalarda bahar ve yaz aylarının
önemli bölümlerinde sıkışıklıklara be beklemelere neden olmuştur.
Aşağıda Missisippi nehrinde bargelar ile taşıma gösterilmiştir.
Yukarıda bir römorkör’un 35 barge’ iterek taşıması görülmektedir.
Aşağıda ise Lock ve Dam 27 verilmiştir.
Aşağıda ise USA tahıl taşımasında önemli rol oynayan 3 NEHRİN St Louıs ekseninde birbirleri ile
kesişmeleri gösterilmiştir.
ABD iç su yolu sisteminde faaliyet gösteren 2000 römorkör, bu 26.000 adet kuru yük ve 3000 tanker
barge bulunmaktadır, Güçlü römorkörler nehrin durumuna bağlı olarak her biri 1500 ton taşıyabilen
40-50 tane barge’ı iterek 50.000 ton tahıl yüklenen Panamax tonajını dolduracak yükü ihraç
limanlarına indirebilmektedir.
USDA Ağustos 2016 raporunda Mısır da dünya üretimi 2015-2016 için 959.73 Milyon ton iken 20162017 projeksiyonu olarak 1.028.400.000 mt olmuştur. Temmuz raporuna göre biraz artmıştır.
ABD üretimi ise 2015-2016 döneminde 345.49 Milyon ton iken 2016-2017 projeksiyonunda Temmuz
raporunda 369.33 Milyon metrik ton, Ağustos raporunda ise 384.92 Milyon metrik ton olmuştur.
Brezilya üretimi ise 2014-2015 döneminde 85 Milyon ton iken 2016-2016 döneminde 68.5 Milyon
tona düşmüş ve 2016-2017 kestirmesi 80 Milyon ton olmuştur. Temmuz ve Ağustos raporlarında bu
değişmemiştir.
Arjantin de ise 2014-2015 ,2015-2016 üretimi hemen hemen aynı olmuş(28 Milyon ton) 2016-2017
kestirmesi ise Temmuz raporunda 34 Milyon ton Ağustos raporunda ise 36.5 Milyon ton olmuştur.
Avrupa’da da 2015-2016 sezonu üretim miktarı düşmüştür. Buda çoklukla MISIR piyasasında önemli
aktör olmayan Fransa ve Romanya’dan kaynaklanmıştır. Bu iki ülke aslında AB dışı ihracatta da çok
aktif değildir. (Romanya’nın Kuzey Afrika’ya olan ihracatını dikkate almaz isek)
2014-2015 de 75.84 Milyon metrik ton iken 2015-2016 döneminde 59.08 e düşmüştür. 2016-2017
projeksiyonu ise Temmuz da 63.83 Milyon tondan Ağustos raporunda 62.10 Milyon tona düşmüştür.
Dünya üzerindeki ikinci büyük üretici Çin de ise durum 2014-2015 döneminde 215.65 Milyon mt
2015-2016 döneminde 224.58 Milyon m ton iken ,2016-2017 beklentisi hem Temmuz hem de
Ağustos raporunda 218 milyon m ton olmuştur.
Soya fasulyesi olarak ise Dünyanın en büyük 3 üreticinin üretim miktarı ve beklentileri aşağıdaki gibi
olmuştur.
2014-2015 Dönemi
2015-2016 prel
2016-2017 kestirme (Milyon mt)
Tem
Ağust
Dünya
319.78
312.67
325.95
330.11
ABD
106.88
106.93
105.60
110.50
Brezilya
97.20
96.50
103.00
103.00
Arjantin
61.40
56.50
57.00
57.00
Sonuç itibari ile önümüzdeki aylarda Güney Amerika yerine ABD Körfez yükleri kuru dökme yük tonajı
için deva olacak gibi gözükmektedir. Ancak Brezilya’nın Mısır üretimindeki düşme nedeni ile ABD den
yapacağı ithalat da deniz taşımacılığına olumlu katkı sağlayacaktır. Gulf limanlarından sevkiyatların
çoğalması liman sıkışıklıklarını ve beklemeleri artırabilir. Buda firma ölçeğinde demurrage’ı alındığı
taktirde armatöre daha uzun süreli iş imkanı sağlarken , küresel anlamda zaten fazla olan dökme kuru
yük tonajının toplam piyasa arzında düşmeye neden olabilir. Söz konusu tahıl yükü bu limanlarda ya
barge’lardan depolara boşaltılarak oradan gemiye yüklenmekte ya da, bargelar gemiyi bekleyip
bargelardan yüklenmektedir. Ancak geçtiğimiz yıllar içinde ABD’li ihracatçıların bu yüklerin
eleçlenmesi için ihtiyaçtan daha fazla kapasite yarattıkları ve bu nedenle yüklemelerin hızlı olduğu ve
ithalatçıları bu bakımdan memnun ettiği de bilinen bir gerçektir.
İstanbul 25 Ağustos 2016 H.Ş