Pist Aydınlatma Sistemleri

PİST AYDINLATMA SİSTEMLERİ
1.KULE KUMANDA MASASI
PİST AYDINLATMA, DÖNER BEACON, MANİA IŞIKLARI, APRON AYDINLATMA,
RÜZGAR KONİSİ VE RÜZGAR YÖN GÖSTERGESİ “RÜZGAR T” GİBİ GÖRSEL
AYDINLATMA SİSTEMLERİNE KUMANDA ETMEK ÜZERE TESİS EDİLEN KULE
TEÇHİZATIDIR.
2.SİNYAL LAMBASI
KULE OPERATÖRÜ İLE UÇAK PİLOTU ARASINDAKİ İLETİŞİMİ SAĞLAYAN
SİSTEMLERİN DEVRE DIŞI KALMASI DURUMUNDA, MORS KODLARI İLE
HABERLEŞMEYİ SAĞLAMAK ÜZERE, KONTROL KULESİNDE, SİNYAL LAMBASI
(ALDİS) BULUNDURULUR. ALDİS; KIRMIZI, YEŞİL VE BEYAZ RENKTE SİNYAL
VEREBİLMEKTEDİR.
3.AERODROME BEACON
BİR HAVAALANININ YERİNİN TANINMASI İÇİN KULLANILAN HAVACILIK
İŞARETİDİR. GECE HAVA TRAFİĞİNE AÇIK BÜTÜN HAVAALANLARINDA
BULUNUR. KARA MEYDANLARINDA YEŞİL-BEYAZ IŞIK VEREN VE DAKİKADA
12-30 DEFA ÇAKAN DÖNER SİSTEMDİR. GENELDE KULE ÜZERİNE KONUR.
4.MANİA IŞIKLARI
MANİA IŞIKLARI KIRMIZI RENKTE OLUP, ÇEVREDE BULUNAN MEVCUT
IŞIKLARDAN AYIRT EDİLMELİDİR. ARAÇ VE DİĞER HAREKETLİ ENGELLER,
KIRMIZI VEYA TERCİHEN SARI RENKLİ FLAŞ YAPAN IŞIKLAR İLE
BELİRLENMELİDİR. SABİT MANİALAR SABİT KIRMIZ IŞIKLA BELİRLENİR. FLAŞ
IŞIKLARININ ÇAKMA SÜRESİ DAKİKADA 20-60 ARASINDA OLMALIDIR.
PİST AYDINLATMA SİSTEMLERİ
PİST AYDINLATMASINDA KULLANILAN ARMATÜRLER FİZİK YAPILARINA GÖRE
3’E AYRILIR:
1.GÖMÜLÜ TİP ARMATÜRLER, MAX.1/2 İNÇ ÇIKINTIYA İZİN VERİLİR.
2.YARI GÖMÜLÜ TİP ARMATÜRLER, MAX. 1 İNÇ ÇIKINTIYA İZİN VERİLİR.
3.YER ÜSTÜ TİP ARMATÜRLER, UÇAKLARIN HİÇBİR ŞEKİLDE ÜZERİNDEN
GEÇMEYECEĞİ YERLERDE KULLANILIR.
CAT I PİSTİNDE BULUNAN GÖRSEL YARDIMCILAR
PAPI IŞIKLARI
900 METRE CAT I YAKLAŞMA IŞIKLARI
EŞİK IŞIKLARI
PİST SONU IŞIKLARI
PİST KENAR IŞIKLARI
TAKSİ YOLU KENAR IŞIKLARI
CAT II PİSTİNDE BULUNAN GÖRSEL YARDIMCILAR
PAPI IŞIKLARI
900 METRE CAT II YAKLAŞMA IŞIKLARI
EŞİK IŞIKLARI
PİST SONU IŞIKLARI
PİST KENAR IŞIKLARI
TAKSİ YOLU KENAR IŞIKLARI
TEKERLEK TEMAS BÖLGESİ (TDZ) IŞIKLARI
PİST EKSEN IŞIKLARI
* STOP BAR IŞIKLARI
* HIZLI ÇIKIŞ TAKSİ YOLU EKSEN IŞIKLARI
* TAKSİ YOLU YÖNLENDİRME LEVHALARI
* BU IŞIKLARIN ARIZASI DURUMUNDA CAT II OLAN PİST KATEGORİSİ CAT I’E
DÜŞMEZ…
VASIS-GÖREREK YAKLAŞMA EĞİMİ GÖSTERGE SİSTEMİ
YAKLAŞMA HATTINDA YER ALAN UÇAĞIN PİLOTUNA YARDIMCI OLAN VE
TOUCH DOWN BÖLGESİNE KADAR PİLOTUN DOĞRU YAKLAŞMA YOLU
İZLEMESİNİ SAĞLAYAN SİTEMDİR.
İKİ BARALI VASIS SİTEMİNİ KULLANAN BİR PİLOT DOĞRU YAKLAŞMA
KORİDORUNU KULLANDIĞI ZAMAN VASIS IŞIKLARININ DAHA ÖNDEKİ 1.BARINI
BEYAZ, ARKADAKİ 2.BARINI KIRMIZI OLARAK GÖRÜR. ÇOK YÜKSEKTEN UÇAN
PİLOT HER İKİ BARAYI DA BEYAZ VE ÇOK ALÇAKTAN UÇAN PİLOT DA KIRMIZI
OLARAK GÖRÜR.
HASSAS YAKLAŞMA YOL GÖSTERGESİ (PAPI)
VASIS SİSTEMİNDEN FARKI; ARMATÜR BİRİMLERİNİN SAYISI VE
KONFİGÜRASYONUNDAKİ DEĞİŞİKLİK, GÖSTERİLEN BİLGİNİN YORUMU VE
RENK GEÇİŞİNDEKİ KESKİNLİK SAYILABİLİR. VASIS SİSTEMİNDE DOĞRU
YAKLAŞMA BİLGİSİ BİR KORİDOR İÇİNDE YER ALIRKEN; PAPI SİSTEMİNDE
KESİN BİR ÇİZGİ İLE VERİLMEKTEDİR.
PAPI, YAKLAŞMA IŞIK SİSTEMLERİ ARASINDA EN GÜÇLÜ GÖRSEL
YARDIMCIDIR. PAPI IŞIK HUZMESİ, GÜNDÜZ AÇIK HAVADA 6-15 KM.DEN,
GECE AÇIK HAVADA İSE 15-30 KM.DEN PİLOT TARAFINDAN GÖRÜLEN İLK
GÖRSEL İŞARETTİR.
PAPI SİSTEMİNDE YAKLAŞMA HATTINDA UÇAK;
•
•
•
•
•
ÇOK ALÇAKTA İSE 4 BİRİM DE KIRMIZI
HAFİF ALÇAKTA İSE 3 BİRİM KIRMIZI 1 BİRİM BEYAZ
DOĞRU YAKLAŞMA HATTINDA İSE 2 BİRİM BEYAZ 2 BİRİM KIRMIZI
HAFİF YÜKSEKTE İSE 1 BİRİM KIRMIZI 3 BİRİM BEYAZ
ÇOK YÜKSEKTE İSE 4 BİRİM DE BEYAZ OLARAK GÖRÜNECEKTİR
APPROACH LIGHTS (YAKLAŞMA IŞIKLARI)
SIMPLE APPROACH LIGHTS (BASİT YAKLAŞMA IŞIKLARI)
EŞİKTEN İTİBAREN 420m.DEN AZ OLMAYAN BİR IŞIK DİZİSİNDEN OLUŞUR.
EŞİKTEN İTİBAREN 300 m. MESAFEDE 18 VEYA 30 m. UZUNLUĞUNDA CROOS
BAR (ÇAPRAZ BAR) BULUNUR. MERKEZ HATTINI OLUŞTURAN IŞIKLAR
UZUNLAMASINA 30 VEYA 60 m. ARALIKLARLA YERLEŞTİRİLİR. EŞİKTEN
İTİBAREN İLK 60 m.LİK KISIMDA ARMATÜRLER GÖMÜLÜ TİPTEDİR.
PRECISION APPROAH LIGHTS (HASSAS YAKLAŞMA IŞIKLARI)
CAT I CALVERT SYSTEM APPROACH LIGHTS:
PİST MERKEZ HATTI ÜZERİNDE, EŞİKTEN İTİBAREN 900 m. MESAFEYE KADAR
UZANAN, HER 150m. DE BİR CROSS BAR BULUNAN BİR SİSTEMDİR. MESAFE
BİLGİSİ TEMİNİ AMACIYLA EŞİKTEN İTİBAREN İLK 300m. DE 1 ARMATÜR,
SONRAKİ 300m. DE 2 ARMATÜR VE SON 300m. LİK KISIMDA İSE 3 ARMATÜR
BULUNUR. ARMATÜRLER ARASI MESAFE BOYLAMASINA 30m. VE
ENLEMESİNE 1,5 m. DİR. SON 600 m. LİK KISIM FLASHING IŞIKLARI İLE
DESTEKLENMELİDİR.
CAT I BARET SYSTEM APPROACH LIGHTS:
PİST MERKEZ HATTI ÜZERİNDE 300m. DE 1 CROSS BAR BULUNAN 900m.LİK
SİSTEMDİR. IŞIK RENGİ BEYAZDIR. ARMATÜRLER 4’LÜ BARET ŞEKLİNDE
YERLEŞTİRİLİR. SON 600m.LİK KISIMDA FLASHING IŞIKLARI İLE
DESTEKLENMELİDİR.
CAT II CALVERT SYSTEM APPROACH LIGHTS:
EŞİKTEN İTİBAREN 900m. MESAFEYE KADAR UZANAN, İLK 300M.LİK KISIMDA
MERKEZ HATTININ HER İKİ YANINDA TDZ(TOUCH DOWN ZONE-TEKERLEK
TEMAS BÖLGESİ) IŞIKLARI İLE AYNI DOĞRULTUDA KIRMIZI RENKLİ SİDE ROW
(YAN SIRA) IŞIKLARI VE 4’LÜ BARET ŞEKLİNDE MERKEZ HATTI IŞIKLARI
BULUNUR. DİĞER 600 m. LİK KISIM CAT I İLE AYNIDIR.
CAT II BARET SYSTEM APPROACH LIGHTS:
EŞİKTEN İTİBAREN 150m.DE VE 300m. DE 2 ADET CROSS BAR BULUNUR. İLK
300m.DE TDZ IŞIKLARI İLE AYNI DOĞRULTUDA KIRMIZI RENKLİ BARET 4’LÜ
BARET ŞEKLİNDE IŞIKLAR BULUNUR. SON 600 m. LİK KISIM CAT I İLE
AYNIDIR.
FLASHING LIGHTS:
HASSAS YAKLAŞMA IŞIKLANDIRMA SİSTEMLERİNDE, METEOROLOJİK
KOŞULLARIN OLUMSUZ OLDUĞU BÖLGELERDE, EŞİKTEN İTİBAREN 300
m.DEN SONRAKİ 600m.LİK KISIMDA YER ALAN PİST MERKEZ HATTI IŞIKLARI
FLASHING IŞIKLARI İLE TAKVİYE EDİLMELİDİR. FLASHING IŞIK SİSTEMİNDE
YER ALAN IŞIKLARDAN HER BİRİ, EN DIŞTAKİ IŞIKLARDAN BAŞLAYARAK,
EŞİK TARAFINDA BULUNAN EN İÇTEKİ IŞIĞA KADAR, SANİYEDE 2 DEFA
SIRALI OLARAK ZİNCİR ŞEKLİNDE YANIP SÖNERLER. IŞIKLARIN RENGİ
BEYAZDIR.
PİST EŞİĞİ TANITMA IŞIKLARI (RUNWAY THRESHOLD IDENTIFICATION
LIGHTS-RTIL)
PİST EŞİK IŞIKLARININ HİZASINDA, PİST KENAR IŞIKLARININ HİZASINDAN
10m. AÇIKTA TESİS EDİLEN VE DAKİKADA 60 VEYA 120 DEFA ÇAKAN BEYAZ
RENKLİ IŞIK SİSTEMİDİR.
EŞİK IŞIKLARI (THRESHOLD LIGHTS)
PİST EŞİĞİNİN YERİNİ BELİRLEMEK AMACIYLA KULLANILAN YEŞİL RENKLİ
IŞIK SİSTEMİDİR. EŞİK IŞIKLARI, PİSTİN BAŞLANGICINA YA DA PİST
BAŞLANGICINDAN 3m. DEN AZ OLMAYACAK ŞEKİLDE MONTE EDİLİRLER.
GÖÜLÜ TİPTE VEYA YER ÜSTÜ TİPTEDİRLER. ALETSİZ VE HASSAS
YAKLAŞMASIZ PİSTLERDE EN AZ 6 ADET EŞİK IŞIĞI BULUNUR. HASSAS
YAKLAŞMALI PİSTLERDE 3m. Yİ AŞMAYAN ARALIKLARLA PİST MERKEZ
HATTINA DİK OLARAK YERLEŞTRİLİRLER. EŞİK IŞIKLARI İNİŞ YÖNÜNE
TEVCİHLİDİR.
PİST SONU IŞIKLARI (RUNWAY EDGE LIGHTS)
PİSTİN SONUNU BELİRLEMEK AMACIYLA KULLANILAN KIRMIZI RENKLİ IŞIK
DİZİSİDİR. PİSTİN SONUNA VEYA PİST SONUNDAN 3m. DEN FAZLA DIŞARIDA
OLMAYACAK ŞEKİLDE MONTE EDİLİRLER. ALETSİZ VE HASSAS
YAKLAŞMASIZ PİSTLERDE EN AZ 6 ADET PİST SONU IŞIĞI BULUNUR. PİST
MERKEZ HATTINA DİK OLARAK YERLEŞTRİLİRLER. PİST SONU IŞIKLARI
YÖNÜNE TEVCİHLİDİR.
PİST KENAR IŞIKLARI (RUNWAY EDGE LIGHTS)
PİSTİN HER İKİ KENARINDA PİST BOYUNCA 60 m.DEN AZ OLMAYAN
ARALIKLARLA, PİSTİN KULLAILABİLİR BÖLÜMÜNÜN KENARINA 3m. Yİ
GEÇMEYECEK ŞEKİLDE YERLEŞTİRİLMİŞ IŞIKLARDIR. AŞAĞIDAKİ BÖLÜMLER
HARİÇ PİST KENAR IŞIKLARI BEYAZ RENKLİDİR:
KAYDIRILMIŞ EŞİK DURUMUNDA, YAKLAŞMA İSTİKAMETİNDEKİ PİST BAŞI İLE
KAYDIRILMIŞ EŞİK ARASINDA YER ALAN PİST KENAR IŞIKLARI KIRMIZI
RENKLİDİR.
HER İKİ PİST BAŞINDA 600 m. LİK KISIMDA YER ALAN ARMATÜRLERDEN İNİŞ
İSTİKAMETİNDE OLANLAR BEYAZ RENKLİ, KALKIŞ İSTİKAMETİNDE OLANLAR
İSE SARI RENKLİDİR.
PİST MERKEZ HATTI IŞIKLARI (RUNWAY CENTRE-LINE LIGHTS)
PİST EKSENİNİ İŞARETLEMEK MAKSADIYLA, PİST EŞİĞİNDEN İTİBAREN PİST
SONUNA KADAR 15 m. Yİ GEÇMEYEN ARALIKLARLA YERLEŞTİRİLMİŞ, KIRMIZI
VE BEYAZ RENKLİ IŞIK SİSTEMİDİR. KALKIŞ YÖNÜNDE, EŞİKTEN İTİBAREN,
PİST SONUNA 900 m. MESAFEYE KADAR OLAN OLANLAR BEYAZ RENKLİ,
SONRAKİ 600 m. LİK KISIMDAKİLER BİRER ATLAMALI KIRMIZI-BEYAZ VE PİST
SONUNA 300m. MESAFEDEKİLER KIRMIZI RENKTEDİR. GÖMÜLÜ TİPTE VE İKİ
YÖNLÜDÜR. CAT I VE CAT II DE BULUNMASI ZORUNLUDUR.
TEKERLEK TEMAS BÖLGESİ IŞIKLARI (TOUCH DOWN ZONE LIGHTS)
TEKERLEK KOYMA BÖLGESİNİ İŞARETLEMEK MAKSADIYLA, PİST EŞİĞİNDEN
İTİBAREN 900M. MESAFEYE KADAR, BOYLAMASINA 30/60 m. ARALIKLARLA,
PİST EKSENİNİN SİMETRİK OLARAK HER İKİ TARAFINA YERLEŞTİRİLMİŞ,
BARET ŞEKLİNDE 3-4 IŞIKTAN OLUŞAN, BEYAZ RENKLİ IŞIK SİSTEMİDİR.
BARET UZUNLUĞU 3 M. DEN AZ, 4.5 m. DEN FAZLA OLMAMALIDIR. GÖMÜLÜ
TİPTE İMAL EDİLİRLER. İNİŞ YÖNÜNE TEVCİHLİDİR. CAT II VE CAT III
IŞIKLANDIRMA SİSTEMLERİNDE TESİS EDİLMESİ ZORUNLUDUR.
TAKSİ YOLU KENAR IŞIKLARI (TAXIWAY EDGE LIGHTS)
KULLANILABİLİR YAKSİ YOLLARINI, APRON KENARLARINI VE BEKLEME
CEPLERİNİ BELİRLEMEK AMACIYLA, 60 m. Yİ GEÇMEYEN ARALIKLARLA
YERLEŞTİRİLMİŞ, MAVİ RENKLİ DÜŞÜK TAKATLI IŞIKLARDIR. TAKSİ YOLU
DÖNÜŞ KURB YERLŞİMLERİ İSE; KURB YARIÇAPI 400m’DEN AZ OLDUĞUNDA
7,5m, 401m - 899m 15m, 900m VE ÜZERİ YARIÇAPLARDA İSE 30m
ARALIKLARDA ARMATÜR YERLEŞTİRİLİR.YARI GÖMÜLÜ VEYA YER ÜSTÜ
TİPTEDİR.
TAKSİ YOLU MERKEZ HATTI IŞIKLARI (TAXIWAY CENTRE-LINE LIGHTS)
GÖRÜŞ MESAFESİ 400 m. DEN AZ OLAN ŞARTLARDA KULLANILMASI
DÜŞÜNÜLEN HIZLI ÇIKIŞ TAKSİ YOLLLARI VE APRONLAR İÇİN PİST MERKEZ
HATTINDAN UÇAĞIN PARKLAMA MANEVRASININ BAŞLAYACAĞI NOKTAYA
KADAR DEVAMLI YÖNLENDİRME SAĞLAYAN, YEŞİL VE SARI RENKLİ IŞIK
SİSTEMİDİR. ANCAK TRAFİĞİ AZ OLAN CAT II VE CAT III IŞIKLANDIRMA
SİSTEMİNDE TESİS EDİLMESİ ZORUNLUDUR.
DURMA BARLARI (STOPBAR LIGHTS)
TAKSİ YOLLARININ PİSTE GİRİŞ KISIMLARINDA TAKSİROOT KAVŞAKLARINDA
VE BEKLEME YERLERİNDE, UÇAĞI BEKLETMEK MAKSADIYLA TESİS EDİLEN 3
m. Yİ GEÇMEYEN ARALIKLARLA, TAKSİ YOLU MERKEZ HATTINA DİK OLARAK
YERLEŞTİRİLMİŞ TEK YÖNLÜ KIRMIZI RENKLİ IŞIK SİSTEMİDİR. GÖMÜLÜ
TİPTEDİR. BU IŞIKLAR SÜREKLİ YANIK VAZİYETTEDİR. TRAFİĞİN MÜSAİT
OLMASI DURUMUNDA, KULE TARAFINDAN SÖNDÜRÜLEN, UÇAĞIN GEÇİŞİNE
MÜSAADE VEREN, GEÇİŞİ MÜTEAKİP TEKRAR YANA IŞIK SİSTEMİDİR.