Açmak için tıklayın.
Transkript
Açmak için tıklayın.
Uygulayıcı Kurum T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Proje Adı ÖFKE KONTROLÜ BİLİNÇLENDİRME KAMPANYASI: ÖFKENİ YOK ETME, KONTROL ET Projenin Amacı Öfkenin kontrol edilebilir bir duygu olduğu bilincini oluşturmak, öfke kontrolü konusunda farkındalık yaratmak Zaman Dilimi Ağustos 2015- Eylül 2016 Yatırım Ölçeği 652.000 TL Uygulanacak Bölge DENİZLİ (Pilot il) Hedef Kitle Paydaşlar İlköğretim, Lise ve Üniversite Öğrencileri Yetişkinler (25-45) Öğretmenler Ebeveynler Medya Medya Kuruluşları Kanaat Önderleri Akademisyenler Denizli Büyükşehir Belediyesi Sağlık Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Pamukkale Üniversitesi Burger King Türkiye Futbol Federasyonu Orman ve Su İşleri Bakanlığı Sponsor Abalıoğlu Holding A.Ş. – Anemon Otel Proje Pamukkale Üniversitesi İletişim Fakültesi PROJE ÖZETİ Projemizin konusunu “Öfke Kontrolü” olarak belirledik. Öfke; diğer duygular kadar normal, gerekli ve kontrol edilebilir bir duygudur. Ancak öfke ve öfkenin dışa vurumu noktasında ve öfke kontrol edilemediğinde ortaya çıkan şiddet, kendine ve başkasına psikolojik veya fiziksel zarar verme gibi son derece tehlikeli sonuçlar doğurmaktadır. Ayrıca öfkeyi kontrol edememe, bireylerin sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkilemekte, bireyin toplumdan dışlanması, yalnızlaşması gibi olumsuz durumlar ortaya çıkarmaktadır. Gün geçtikçe büyüyen şiddet oranları da bu konu üzerinde bir çalışma yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. “Öfke Kontrolü Bilinçlendirme Kampanyası: Öfkeni Yok Etme Kontrol Et” kampanyası 4 aşamadan oluşturulmuştur. İlk aşama olan Araştırma Aşamasında öncelikle konuya yönelik araştırma yapılmıştır. Öfke duygusunun tanımı, çeşitleri, oluşmasındaki nedenler, öfkenin dışavurumu olarak şiddet ve türleri, öfke ve şiddet ile en sık karşılaştığımız durum ve ortamlar ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. İkinci olarak uygulayıcı kurum hakkındaki bilgiler paylaşılmıştır. Araştırma aşamasında son olarak nicel ve nitel araştırmalar yürütülmüştür. Kampanya pilot bölgesi olarak seçilen Denizli ilinde anket uygulanarak toplumda bulunan öfke kontrolü bilinç düzeyi tespit edilmiştir. Alanında uzman bir akademisyen ile öfke kontrolü üzerine yarı yapılandırılmış görüşme çalışması yapılmıştır. Öğretmen ve ebeveynler ile çocuklarda öfke kontrolüne ilişkin yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Son olarak bir sokak röportajı yapılarak insanların öfkelendikleri durumlarda bunu nasıl dışa vurdukları hakkında bilgi edinilmiştir. Bu araştırmalar sonucunda SWOT analizi hazırlanmış ve genel durum değerlendirmesi yapılarak planlama aşamasına geçilmiştir. Planlama Aşamasında; projenin amaçları ve hedefleri belirlenmiştir. Bu doğrultuda hedef kitle ve paydaşlar nedenleri ile birlikte belirtilmiştir. Öfke kontrolü ile ilgili bilinçlendirme ve farkındalık oluşturmak amacıyla stratejilerimiz ortaya konmuş, bu doğrultuda projenin iletişim stratejisi “Şşşt! Sakin Ol” olarak belirlenmiş ve hazırladığımız logonun analizi yapılmıştır. Projemizin yaratıcı stratejisi de bu aşamada yer almış ve anket sonuçlarından elde ettiğimiz veriler sonucu medya kullanım tekniklerine karar verilerek kampanya stratejisi üç aşamalı (hazırlık, bilgilendirme ve harekete geçirme) olarak planlanmıştır. Uygulama Aşaması; hazırlık, bilgilendirme ve harekete geçirme olmak üzere üç aşamadan oluşmuştur. Gerçekleştirilen etkinliklerin oluşturulduğu ilk aşama olan hazırlık aşamasında, sponsorluk anlaşması, müfredata öfke ve kontrollü yaşam dersi eklenmesi, öfke kontrol merkezinin kurulması, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı portal oluşturma gibi etkinlikler gerçekleştirilmiştir. İkinci aşama olan bilgilendirme aşamasında; hedef kitlelerin öfke kontrolü ile ilgili bilinçlenmesini sağlamak ve bu konuda farkındalık yaratmak için etkinlikler düzenlenmiştir. İlgilerini sürekli kılacak çalışmalar yapılmıştır. Son aşama olan harekete geçirme aşamasında; hedef kitlenin öfke kontrolü konusuna hakim olarak, bilinçlenmesi, farkındalık ve bilinç düzeyleri arttırılarak, tutum değişikliği sağlanması amacıyla etkinlikler düzenlenmiştir. Bu doğrultuda projenin otuz dört uygulama ile genel amacına ulaşacağı öngörülmüştür. Ölçme ve Değerlendirme Aşamasında; projenin ölçümlenmesi için IPRA ölçümleme modelinden yararlanılmıştır. Belirlenen amaçlar doğrultusunda planlama ve uygulama faaliyetlerinin hedef kitleyi ne oranda etkilediği, sonuca ulaşıp ulaşmadığı yapılan anketler sonucu belirlenmiştir. Hedef kitle ile olan iletişim ve sonuçlarının değerlendirilmesi, tutumlarında değişim gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmiştir. ARAŞTIRMA AŞAMASI 1.ARAŞTIRMADA KULLANILAN YÖNTEMLER Projemizin araştırma aşamasında birincil ve ikincil verilerden yararlanılmıştır. Birincil veri kaynakları olarak Denizli’de iki farklı bölgede (Kınıklı, Çınar) anket çalışması yapılmıştır ve görüşlerini almak için Pamukkale Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Öğretim Üyesi aynı zamanda psikolog Doç. Dr. Kamil Orhan ile yarı yapılandırmalı görüşme yapılmıştır. Diğer taraftan Denizli’de yer alan bir ilköğretim okulundan iki öğretmen, bir rehberlik uzmanı ve iki veli yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiş ve son olarak sokak röportajları yapılmıştır. Birincil kaynaklardan toplanan veriler ve edinilen bulgular ilerleyen bölümlerde paylaşılmaktadır. İkincil veri kaynakları olarak gazete haberleri incelenmiş, makaleler ve köşe yazıları okunmuş, internet taraması yapılmıştır. 2.KONUYA YÖNELİK ARAŞTIRMA 2.1. Öfke Nedir? Öfke doyurulmamış isteklere istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere verilen, son derece doğal, evrensel ve insani bir duygusal tepkidir1. Öfke içten veya dıştan gelen gerçek veya gerçek dışı bir sebepten dolayı tetiklenebilir. Öfke son derece normal ve yaşamın sürdürülmesi için gerekli bir duygudur. Öfke sağlıklıdır, çünkü heyecan gibi, sevinç gibi insani yanımızın önemli bir parçasıdır. Öfkede ana sıkıntı öfkenin varlığı değil; kontrol edilmemesi ve iç dünyamızda öfkeyi işleyememekten kaynaklanan saldırganlığa, şiddete dönüşme halidir2. Öfke; normal, enerji verip güçlü hissettiren, herkes tarafından hissedilen, vazgeçilemeyen, dikkat ve konsantrasyon becerisini arttıran, güçlü ama kontrol edilebilmesi öğrenilebilen, kişinin kendisini daha yeterli ve aktif hissetmesini sağlayan, şiddet ve saldırganlıktan farklı, haksızlığa uğranınca ortaya çıkan, insana özgü yargılama içeren3, yeni öğrenmeler için bir motivasyon kaynağı olan, kişiyi tehditlere karşı uyaran ve kendisini korumasına olanak sağlayan, sınırlandırabildiğimiz sürece sağlıklı olan4 bir DUYGU iken, Saldırganlık ise; bireyin kendi düşünce ve davranışlarını dıştaki direnmelere karşı, zorla karşısındakine benimsetme çabası içeren5, başka kişilere ya nesnelere yönelmiş olan zararlı, yok edici bir DAVRANIŞ biçimidir6. Öfkenin sağlıklı ve işe yarar olabilmesi için inkâr edilmemesi, bastırılmaması ve öncelikle kabul edilmesi, tanınması ve kontrollü bir biçimde ifade edilmesi gerekir. Öfke ne değildir? Öfke; Bir problem çözme aracı değildir, Bir öç alma ve intikam yolu değildir. Başkalarını suçlama biçimi değildir, Şiddet göstermek veya suç işlemek için bir neden değildir, Başkalarını kontrol etme yolu değildir, Bir haklı olma yolu değildir7. İnsanlar Hangi Zamanlarda Öfkelenir? Bize karşı saldırıya geçildiğini düşündüğümüz zaman, Kışkırtıldığımız zaman Değer görmediğimizi düşündüğümüz zaman Tehdit altında olduğumuzu hissettiğimiz zaman Hayal kırıklığına uğradığımız zaman Ç. Soykan (2003). Öfke ve Öfke Yönetimi. Kriz Dergisi, 11 (2), 19-27, s.20 M. Kayaoğlu (2013). Sorularla ve Örnek Vakalarla Öfke Kontrolü, İstanbul: Nesil Yayınları 3 M. Şakiroğlu (212). Öfke: Öfkeyi Olumlu Kullanmak. İstanbul:Postiga Yayınları 4 Ç. Soykan (2003). Öfke ve Öfke Yönetimi. Kriz Dergisi, 11 (2), 19-27, s.21 5 Türk Dil Kurumu Sözlüğü, 1994 6 M. Şakiroğlu (212). Öfke: Öfkeyi Olumlu Kullanmak. İstanbul:Postiga Yayınları 7 Ç. Soykan (2003). Öfke ve Öfke Yönetimi. Kriz Dergisi, 11 (2), 19-27, s.22) 1 2 Stres altında olduğumuz zaman Haksızlığa uğradığımızı düşündüğümüz zaman Kendimizi ifade edemediğimiz zaman Yorgun, savunmasız olduğumuz zaman Fazla uykusuz kaldığımız zaman Üst üste olumsuz, can sıkıcı olaylar yaşadığımız zaman İnsanlar bizi anlamadığı zaman Engellenme duygusunu fazlaca yaşadığımız zaman Beklentilerimize karşılık bulamadığımız zaman Alaya alındığımızı düşündüğümüz zaman Öfke Oluşmasındaki Sebepler Kişinin yaratılış özelliği Değer ölçüleri Kişinin geçirdiği hastalıklar Yaş ve cinsiyet farklılığı Yerleşim farklılıkları Kişinin yetiştiriliş biçimi Fiziki özellikler Kişiye göre varlıkların önem dereceleri Fiziki çevre (trafik, kuyruklar, gürültü, kuraklık, kısıtlamalar, isteklerin geri çevrilmesi) Dil, din, ırk farklılıkları Öfkenin insana verdiği zararlar nelerdir? Öfke ile birlikte vücudumuza yüklediğimiz stres tüm iç organlara zarar verir. Öfke fizyolojik olarak vücudumuzda istenmeyen tepkilere yol açar. Vücudumuzun çeşitli organlarında ve fonksiyonlarında (kalp, tansiyon, damar, ekler gibi) ciddi sorunların gelişimine yol açar. Kişisel ve sosyal ilişkilerimize zarar verir. Öfke seviyemiz arttıkça, insanların bize tahammül seviyesi düşecektir. Kendilerini korumak için savunma sistemi geliştireceklerdir. Öfke insanların yalnız ve çaresiz kalmasında etkili rol oynar. Öfkeli insanlar negatif bir bakış açısına sahiptirler. Yapıcı değil bölücülerdir. Öfkeli davranışlar çeşitli sorunlara ve performans düşüklüğüne yol açabilir. Öfkeli davranışlar sonucunda etraftaki arkadaş, eş ve yakınların uzaklaşacağından daha izole bir hayat yaşanır ve kendini yalnız hissetmek daha kaçınılmaz hale gelir. Öfkeli insanların hayattan aldıkları zevk ve genel olarak yaşam kaliteleri düşüktür. Kişiler öfkeli davrandıktan sonra genelde saygınlıklarını kaybederler. Öfke insanlara zaman kaybettirir. Öfkeli insanlar çevrelerindeki diğer kişilerden duygusal ceza alırlar. Öfke kişide tıkanma, tıkanmışlık duygusunun oluşmasına neden olur. 2.2. Öfkenin Türleri8 Maskelenmiş Öfke o Pasif-Agresif Öfke: Genel itibariyle bu öfkeyi yaşayan kişiler sessiz olurlar, açıktan kızıp bağıramazlar. Hoşa gitmeyen bir durum yaşanıldığında surat asmak, küsmek, bozularak odadan dışarıya çıkmak şeklinde rastlanır. Dolaylı şekilde insanları öfkeleri yüzünden kıran kişiler; anlaşılmamaya ve yalnızlığa mahkûmdur. Sözel iletişim kuramazlar. o Kendine Yöneltilen Öfke: Bu tip öfkede insanlar, önce hayatlarında yanlış giden şeylerden dolayı kendilerini adil olmayan biçimde suçlamaya, kendilerini değersiz 8 M. Kayaoğlu (2013). Sorularla ve Örnek Vakalarla Öfke Kontrolü, İstanbul: Nesil Yayınları bulmaya, kendilerine karşı atakta bulunmaya ve en son olarak da kendilerine zarar vermeye ve yok etmeye yönelik eylemlere girişirler. Depresyon ve anksiyete ile ilgili bir sürü rahatsızlık bu tip bir öfkenin sonucunu ortaya çıkartır. Patlayıcı Öfke Çeşitleri o Ani Öfke: Bu tip öfke, kişilerin tamamen kontrolden çıkmasına yol açar. Hayatın zorluklarına ve hayatlarının her zaman istedikleri gibi gitmemesine tahammül ve sabır seviyeleri az insanlarda ortaya çıkan bir öfke biçimidir. Bu tip öfke halini yaşayan insanların genel hayattaki stres seviyeleri yüksektir. Çevresindeki insanları ani bir biçimde kırdıklarından dolayı yakınları bu kişilerin yanlarında kendilerini rahatta ve güvende hissedemezler. o Utanca Dayalı Öfke: Kişiye yaptığı hareketlerden dolayı utanç duyduğunda, bu utancı bastırabilmek için öfkesini abartılı bir şekilde çevresine yöneltebilir. Utanç insanı değersiz ve mutsuz hissettirebilir. Dolayısıyla bu tür öfkesiyle sağlıklı bir şekilde başa çıkamayan insanlar, etraflarına karşı saldırgan tavırlar içine girebilirler. o Planlanmış Öfke: Öfke, bir sürü insanı korkutan, sineye çeken bir olgu olduğu için, bazı kişiler planlı olarak istediklerini elde edebilmek adına öfkeli davranırlar. Bu tip bir öfke; planlı bir biçimde başlanmış olsa da fizyolojik etkileri kontrol dışı olup, insanın kendisine de zarar verecektir. Bu öfke çeşidi, her ne kadar planlanmış gibi görünse de aslında refleks olarak yaşanan bir durumdur. Kronik Öfke Çeşitleri o Alışkanlık Yapmış Olan Öfke: Çok uzun ve öfkeli geçirilmiş dönemler, insanlardaki bazı davranış biçimlerinin kronikleşmesine yol açar. Örneğin; çocuklukları öfke dolu geçmiş kişiler, şartlar değişse dahi daha eleştirel ve negatif bir bakış açısına sahip olup, alışkanlık olarak çok daha kolay öfkelenebilme davranışına sahip olabilirler. o Korku Bazlı Öfke: Geçerli bir sebebe dayanmayan korkuları olan kişilerde öfke dolu olabilirler. Bu kişiler sürekli korkacak bir sebep bulabildiklerinden yaşadıkları stresi sürekli öfke ile ifade edebilirler. 2.3. Öfke Teorileri9 Davranışçı Teori: Öfke ve saldırganlığı engelleme durumuna karşılık verilen tepkiler olarak ele alan bu teoriye göre öfke, uyarıcılara verilen öğrenilmemiş duygusal tepkilerden biridir. Korku ve sevgi gibi öfke de koşullanma tepkisidir. Davranışçı teori öfkeyi üç temel duygudan (öfke, sevgi, korku) biri olarak görür ve çocukluk yaşantıları sırasında öğrenilen koşullanma tepkilerinin saldırganlığı da aralarında sayabileceğimiz duygu temelli sorunları oluşturduğunu ifade eder. Yani öfkenin saldırganlıkla ifade edilmesi, çocukluk yaşantılarında öğrendiğimiz davranış kalıplarıdır. Bilişsel Teori: Averill’e göre, öfke tarzınıza göre şiddet ve saldırganlığa yol açan öfke yaşantıları olabileceği gibi, her öfke şiddete ya da saldırganlığa yol açmamaktadır ve işlevsel bir öfke söz konusu olabilmektedir. Bu teoriye göre yaşamda karşılaşılan çeşitli durumlar bireyden bireye farklı düşünce ve tepkilere yol açmaktadır. Bu durum bireylerin duygularını farklı biçimlerde ifade etmelerine neden olmaktadır. Herkeste eşit şekilde öfkelenmeye neden olacak tek bir uyaran yoktur. Öfke o uyaranın bizim özel bilişsel sistemimizde değerlendirilmesinin ve bu değerlendirmenin daha önceki yaşam deneyimlerimizin yarattığı öğrenmelerle kombinasyonu neticesinde ortaya çıkar. Varoluşsal Ekol: Sartre ve Heidegger’e göre insan, herhangi bir şekilde belirlenmeden önce var olmuştur. Yani insan önce var olur kendisiyle karşılaşır, dünyada kendisini bulur, bilincini deneyimler ve ancak ondan sonra kendisini tanımlar, özünü ortaya koyar. İnsan kendisini nasıl yaparsa öyle olacaktır, geleceğe dair plan kuran bilinçli bir varlıktır ve böylece tüm diğer canlılardan ve eşyalardan ayrılır. Bu manada öfke davranışları ve öfke tarzı da kişinin sorumluluğu ve kontrolünde olmalıdır. Varoluşçu filozoflar kişinin sorumluluklarının kendi omuzunda olduğunu belirtir. Engellenmişlik-Kızgınlık Teorisi: Dollard ve ekibi tarafından oluşturulup Berkowitz tarafından geliştirilmiş, engellenmişlik-kızgınlık hipotezi öfkenin, amaca yönelik bir 9 M. Şakiroğlu (212). Öfke: Öfkeyi Olumlu Kullanmak. İstanbul:Postiga Yayınları davranışın engellenmesi ya da doğru şekilde ortaya çıkmasının engellenmesi sonucu ortaya çıktığını söylemektedir. Bu hipotezin ilk haline göre: a) Ortaya çıkan her öfkenin altında engellenmişlik vardır. b) Engellenmişliğin ortaya çıkması her zaman bir tür öfkeye neden olacaktır. Daha sonra Berkowitz bu hipotezi yeniden formüle etmiş ve öfke duygusunu öfke davranışından ayırıp, öfkeyi engellenmişlik ve öfke davranışının arasına koymuştur. Novaco Modeli: Klinik çalışmalar yani patolojik öfke için ise en etkili model Novaco’nun modelidir. Bu modele göre, dış uyaranlar önce bilişsel olarak işlenir, üzerine düşünülür ve duygusal uyarım daha sonra ortaya çıkar. Novaco’nun genel bir fizyolojik tepki olarak ele aldığı bu duygulanımın ne olacağını olaya bağlı ipuçları, kişilik özelliklerimiz ve olayı yorumlama şekillerimiz belirler. Ortaya çıkan bu duygu öfke olduğunda dört ana davranışsal tepki ortaya çıkar. a) Fiziksel Saldırı, b) Sözel Saldırı, c) Pasif Agresyon, d) Engelleme-Geri Çekilme. Genel olarak bakıldığında bu modelin uyarıcının özelliklerini, kişinin bilişsel süreçlerini muhtemel davranış tepkilerini, uyaranın neden olduğu fizyolojik tepkilerin birbirleriyle olan ilişkilerini anlatmada başarılı olan geniş bir model olduğu düşünülmektedir. Modelin bu genel bakış becerisi nedeniyle öfke sorunları yaşayan kişilerin tedavisinde kullanılarak oldukça kapsamlı ve sistematik bir tedavi modülüne ulaşılmıştır ve bu tedavi yöntemi hala kullanılmaktadır. Tedavide öfkenin nedenine dair farkındalık, vücut tepkilerinin kontrol altına alınması ve öfke üzerinde bilişsel hakimiyet ana odak noktalarıdır. 2.4. Öfkenin Dışavurumu Olarak Şiddet Şiddet, temel dürtü ve varoluş gereği savunma veya karşı savunma harici daha çok insanlarda ve topluluk halinde yaşayan hayvanlarda grup içi otorite sağlamak için diğerinin varlığını tehdit unsuru görmek ve onu sindirmek için karşı tarafa uygulanılan zarar vermeye yönelik psikolojik ve fiziksel davranış türüdür10. Bir karşılıklı ilişkiler ortamında taraflardan biri ya da birkaçı doğrudan veya dolaylı, toplu ya da dağınık olarak diğerlerinin veya bir kaçının bedensel bütünlüğüne veya törel, ahlaki/moral/manevi bütünlüğüne veya mallarına veya simgesel ve sembolik kültürel değerlerine oran ne olursa olsun zarar verecek şekilde davranırsa orada şiddet vardır11. Öfke ile şiddeti birbirinden ayırmak gerekir. Öfke bir duygu şiddet ise bir davranıştır. Öfke insanı hayatta tutan, şiddet ise öfkenin en kötü ifade tarzıdır. Öfkenin fonksiyonu, kişiye amacına daha hızlı ulaşacağı gücü sağlamasıdır. Öfkelenmek bireyi daha çok çalışmaya sevk edebilecekken, saldırganlık bireyin bu elde etmeye çalıştığı başarıyı kaybetmesine yol açabilir12. Şiddet, öfkenin davranışsal ve kontrolsüz olarak ortaya çıkmasıdır. Öfkenin en tehlikeli sonucu olan şiddet içerikli davranışların, öfkenin yoğunluğu ile yakından ilgili olduğu açıktır13. Şiddet Türleri14 Fiziksel şiddet: Yumruklama, tokat atma, vurma, ısırma, çimdikleme, tekmeleme, saç çekme, itip kakma, yakma, boğazını sıkma, bir aletle vurma. Ekonomik şiddet: Ekonomik özgürlüğü kısıtlama, eve para bırakmama veya çok az bırakma, sürekli hesap sorma, parayı kullanarak aşağılamaya çalışma. Sözel şiddet: Yıkıcı eleştiri, bağırma, alay etme, suçlama, isim takma. Psikolojik şiddet: Küsmek, baskı uygulamak, intihar etmekle tehdit, çocukları uzaklaştırma, arkadaşlarınıza, ailenize sizinle ilgili yalanlar söyleme, onları görmenizi engelleme, güveninizi kırma, bilgi saklama, kıskançlık, gözdağı verme. Cinsel şiddet: İstenmeyen cinsel davranışları yapmaya zorlama, istemediğiniz halde cinsel ilişkiye zorlama, cinsel yöneliminize bağlı davranışlarınızı değersizleştirme, taciz etme, cinsel ilişki sırasında güç kullanma. https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eiddet N. Özerkmen (2012). Toplumsal Bir Olgu Olarak Şiddet. Akademik http://www.akademikbakis.org/eskisite/28/25.pdf 12 M. Şakiroğlu (212). Öfke: Öfkeyi Olumlu Kullanmak. İstanbul:Postiga Yayınları 13 Ç. Soykan (2003). Öfke ve Öfke Yönetimi. Kriz Dergisi, 11 (2), 19-27, s.21 14 https://www.morcati.org.tr/tr/ana-sayfa/8-mor-cati-kadin-siginagi-vakfi/1-siddet-nedir 10 11 Bakış Dergisi, 2.5. Öfke ile En Sık Karşılaştığımız Durum ve Ortamlar Öfkenin kontrolsüz bir biçimde ortaya çıkması şiddeti ortaya çıkarmaktadır. Toplumsal alanda şiddet ve bu doğrultuda öfke ile en sık karşılaşılan durum ve ortamlar, şiddete en sık maruz kalan özneler şu şekilde sıralanabilir: Kadına Şiddet: İnsan Hakları Derneği’nin derlediği verilere göre ise Türkiye’de her 4 saatte 1 kadın tecavüze uğruyor veya erkek şiddetine maruz kalıyor. 2014 ‘Kadına Yönelik Hak İhlalleri’ raporuna göre geçtiğimiz yıl 575 kadın, erkek şiddetine maruz kaldı. 282 kadın ise hem taciz hem tecavüze uğradı, 257 kadın ise erkek şiddetiyle öldürüldü. Kadınlar toplumsal alanda şiddet ile fiziksel, ekonomik, sözel, psikolojik ve ekonomik açılardan en sık karşılaşan gruplardan bir tanesidir. Doğaya ve Hayvana Şiddet: Çağımızın vebası olan şiddet sadece insanı değil dünyamızı oluşturan tüm unsurları tehdit ediyor. İnsanlar şiddete karşı seslerini çıkartabilirken, dünya ekosisteminin sessiz parçaları olan hayvanlar, ormanlar, bitkiler çaresizce kendilerine yönelen şiddetle baş başa kalıyor ve şiddet uygulayanların elinde can veriyor. Çocuğa Şiddet: Çocuklara yönelik öfke dışavurumları çocuğa doğrudan fiziksel şiddet uygulamak, çocuğun şiddete tanık olması ve cinsel istismar gibi biçimlerde ortaya çıkmaktadır. Futbolda Şiddet ve Fanatizm: Futbolun bir oyundan çok daha büyük öneme sahip olduğuna inanmakta olan futbol holiganları yeşil sahalarda futbol tarihi boyunca görülen bazı arzu edilmeyen durumlara sebep olmaktadırlar. Ülkemizde ise son yıllarda spor kaynaklı şiddet olaylarında bir artış görülmektedir. Süper ligden amatör liglere, sade bir futbol taraftarından kulüp yöneticisine kadar futbol holiganizmi saha içi ve dışındaki olumsuz etkisini giderek daha çok hissettirmektedir. Engellilere Yönelik Şiddet: Alınan tüm yasal ve idari önlemlere rağmen engelliler hâlâ “acınılan, dışlanan, kabul görmeyen, alay edilen, küçümsenen, güvenilmeyen insanlar” olarak görülmektedir. Bu tutum engellilere ilişkin olumsuz bir algının oluşmasına ve toplumdan dışlanmalarına neden olmaktadır. Engellinin kişisel gelişimini engellemek, ruhsal bütünlüğünü bozmak, ekonomik olarak gelişimini engellemek, sınırlamak, ona acı çektirmek için güç ve baskıya maruz kalması kadar, onun için yapılması gerekenleri yapmamak da şiddet uygulamaktır. Eğitimde Şiddet: Okulda şiddet tek yönlü bir anlam ifade etmemektedir. Çünkü bu söz söylendiğinde akla sadece öğretmenin öğrencisine dayak atması gelmektedir. Öğrencilerin okul içinde birbirlerine şiddet uygulaması ya da daha vahimi öğrencilerin öğretmenlerine karşı şiddet uygulamasıdır. Kimi zamanda velilerin öğretmenlere şiddet uyguladıkları görülmektedir. Bütün bu alt kategoriler okulda şiddet başlığının büyük bir sorun olduğunu göstermektedir. Psikolojik olarak öğrenci üzerinde baskı oluşturma ya da sözlü saldırı okulda şiddet başlığı altına girebilir. Trafikte Şiddet: Trafikte öfkenin kontrol edilememesi sonucu ortaya çıkan şiddet davranışı özellikle ülkemizde sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Medya ve Şiddet: Medyanın önemi yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelmesi ve medyanın etkileme gücüne ilişkin genel bir kabulden kaynaklanmaktadır. Medyada şiddet, reytingi yükselten seyirlik bir malzeme olarak pazarlanmakta ve ilgi çekici olması dolayısıyla ekranda, gerçek yaşamda karşılaşılandan çok daha fazla kavga, cinayet, taciz ve işkenceye rastlanmaktadır. 3.KURUMA YÖNELİK ARAŞTIRMA UYGULAYICI KURUM; AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI Neden Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı? Öfkenin kontrolü problemi toplumun tüm kesimini kapsamaktadır ve bu, tüm topluma büyük bir zarar vermektedir. Bu sorunun çözümünde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, ilgili yetki ve yönlendirme görevlerini üstlenecek pozisyondadır. Sahip olduğu donanım ile problemin çözümüne yönelik yönetmelik yapabilir ve politikalar geliştirebilir, yapılacak çalışmalara destek verebilir. Geçmiş tecrübelerinden yararlanarak bu konuyu az maliyetle çözüme kavuşturabilir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı daha önce yaptığı çalışmalarla toplumun güvenini kazanmış ve olumlu bir algı oluşturmuştur. Bakanlığın etki alanının geniş olması ve yaptırım gücü olması, hedef kitlelere kolay ulaşmamızı sağlayacaktır. Bakanlığın personel açısından zengin olması projenin sürekliliğini sağlamaktadır. TARİHÇE: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 2011 yılında kurulan ilk olarak 61. Türkiye Cumhuriyetinde kurulmuş bakanlıktır. Önceki hükümetlerde bulunan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nun yerine kurulmuştur. İlk bakan Fatma Şahin olmuştur15. VİZYON: Türkiye’nin 2023’e doğru tarihsel yürüyüşünde, mutlu birey ve güçlü ailelerden oluşan müreffeh bir toplum için zamanın ruhunu yakalayan, değişimi yönetebilen ve buna yönelik dönüşümü gerçekleştiren, sosyal riskleri önleyici sosyal politikalar geliştiren ve uygulayan bir bakanlık olmak. MİSYON: Birey, aile ve toplum refahını artırmak amacıyla dezavantajlı kesimler öncelikli olmak üzere tüm toplumu hedefleyen katılımcı anlayışla, adil ve arz odaklı bütüncül sosyal politikalar üretmek, uygulamak ve izlemek. GÖREVLER: Hedef kitlenin öfke konusundaki bakış açısını değiştirerek soruna pozitif açıdan bakmasını sağlamak Projeye yönelik yönetmelik hazırlamak Desteğini alacağımız bakanlık ve kurumlarla anlaşma sağlamak Öfke kontrolünde sorun yaşayan bireylerin desteğe yönlendirilmesi Şiddete dönüşmüş öfkenin zarar verdiği insanların güvenliğinin sağlanması Öfke kontrolüne ilişkin hedef politika ve ölçülerin belirlenmesi Proje yürürlükte iken gerekli bakanlıkların (Sağlık, Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı) görevlerinin belirlenmesi Hedef kitlenin büyük bir kısmına ulaşarak öfke probleminin en aza indirilmesi Strateji ve eylem planlarını hazırlamak yürütmek ve koordinasyonu sağlamak Öfke kontrolü yaşayan bireylerin çevre ile uyumunu sağlamak üzere gerekli destek araçlarını belirlemek LOGO ANALİZİ16: Amblemde, üst kısımda bulunan ve ev çatısını anımsatan çizgiler ile aile ve toplum algısı uyandırmak; alt kısımda biten ve ucu yumuşak kıvrımlardan oluşan çizgiler ile de, bireyleri kapsayıcı ve bütüncül bir algı oluşturmak amaçlanarak, Bakanlığın kapsadığı ana birim ve kurumlara vurgu yapılmıştır. Amblem rengi olarak, “kırmızı” kullanılmıştır. Milli bayrağımızın rengi olan kırmızı, canlılık, azim ve dinamizmin temsilcisidir. https://tr.wikipedia.org/wiki/t%c3%bcrkiye_cumhuriyeti_aile_ve_sosyal_politikalar_bakanl%c4%b1%c4%9f %c4%b1 16 http://bilgibirikimi.net/2012/03/22/bakanliklarin-logolari-turkiye-cumhuriyeti-bakanliklarinin-amblemleri/ 15 4. ÖFKE KONTROLÜNE YÖNELİK ARAŞTIRMA Öfke kontrolü ile ilgili birincil veri toplamak amacı ile bir grup araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar aşağıdaki gibidir: Öfke Kontrolü Anketi: Hedef kitlenin öfke ve öfke kontrolü ile ilgili tutumunu ölçmek amacıyla yürütülmüştür. Yarı Yapılandırılmış Görüşme Uygulamaları: Uzman kişilerin ve hedef kitlenin öfkeye ve öfke kontrolüne ilişkin düşüncelerini öğrenmek amacıyla yürütülmüştür. Sokak Röportajları: Öfkeye yönelik hedef kitlenin düşüncelerini öğrenmek amacıyla yürütülmüştür. 4.1. Öfke Kontrolü Anketi Hedef kitlenin öfke ve öfke kontrolü ile ilgili tutumunu ölçmek amacıyla yürütülen araştırmada aşağıdaki anket formu kullanılmıştır. 1. Bölüm: Kişisel Bilgiler Cinsiyetiniz? Kadın (95) Yaşınız? 14-18 (20) ÖFKE KONTROLÜ ANKETİ Erkek (79) 19-25 (96) 26-35 (29) 36-45 (29) 2. Bölüm: Öfke Kontrolüne İlişkin Sorular Kesinlikle Evet Evet Bazen Hayır Kesinlikle Hayır 10,3 35,6 23,6 27,6 2,9 5,2 40,8 36,8 15,5 1,7 3,4 40,2 14,4 38,5 3,4 4- Hiç sözlü ya da fiziksel tacize uğradığınız mı? 6,3 50,6 20,1 21,8 1,1 5- Salak, aptal vs. gibi hakaret içeren sözcükleri sıklıkla kullanır mısınız? 3,4 41,4 33,3 19,5 2,3 6- Bir hayvana fiziksel şiddet uyguladığınız oldu mu? 1- Sizce öfkeli biri misiniz? 2- Diyalog kurduğunuz insanlarla fikir ayrılığı yaşadığınızda sinirlenir misiniz? 3- Daha önce bir insana fiziksel şiddet uyguladınız mı? 0,6 17,9 9,8 58,4 13,3 7- Fiziksel şiddete maruz kaldınız mı? - 40,2 25,3 29,9 4,6 8- Aile içinde şiddete uğradınız mı? - 20,1 24,1 48,9 6,9 5,7 52,3 21,8 18,4 1,7 2,3 38,7 43,9 12,7 2,3 4,7 45,9 29,7 18,0 1,7 9,8 54,9 22,5 12,7 - 0,6 16,8 8,7 67,6 6,4 0,6 17,3 16,2 54,3 11,6 1,7 28,2 22,4 42,0 5,7 9- Çok basit ve önemsiz konularda çok çabuk sinirlenebilir misiniz? 10- Öfkelendikten sonra kendinizi suçlu hisseder misiniz? 11- Öfke kontrolü konusunda bir sorununuz varsa psikolojik yardım almayı düşünür müsünüz? 12- Öfkenin size ve çevrenizdekilere zarar verdiğini düşünüyor musunuz? 13- Daha önce öfke kontrolü ile ilgili bilinçlendirme etkinliklerine katılım gösterdiniz mi? 14- Öfke kontrolüyle ilgili yapılan çalışmaları yeterli buluyor musunuz? 15- Öfke kontrolü ile ilgili psikolojik destek alıyor olsanız bunu çevrenizden saklar mısınız? 3. Bölüm: Medya ve Kullanım Teknikleri Takip ettiğiniz ilk üç TV kanalı, gazete, dergi, web sitesi ve sosyal medya ortamını yazınız. TV1 Kanal D Fox TV Star TV Gazete 1 Hürriyet Posta Sözcü Dergi 1 Elele Bilim Çocuk ALL Web Sitesi 1 T24 Mynet Sosyal Medya 1 Facebook Twitter Instagram TV2 Fox TV Kanal D ATV Gazete 2 Hürriyet Sözcü Posta Dergi 2 Elele Uykusuz Alem Web Sitesi 2 Mynet TV3 Kanal D Fox TV Star TV Gazete 3 Hürriyet Posta Sözcü Dergi 3 Gırgır Sosyal Medya 2 Facebook Twitter Instagram Sosyal Medya 3 Instagram Twitter Facebook Günlük haberleri nasıl takip ediyorsunuz? Web Sitesi 3 Bianet 1. 2. 3. TV Kanal D Fox TV CNN Türk Gazete Hürriyet Sözcü Habertürk Web Sitesi Hürriyet-web+mobil Mynet Ensonhaber Sosyal Medya Twitter Facebook - Anket 174 kişiye uygulanmıştır. Anket uygulaması sonucunda edinilen sonuçlar aşağıdaki gibidir: Ankete katılan 174 kişinin 95’i kadın (%55,6), 79’u (%44,4) erkektir. Ankete katılan 174 kişinin 20’si (%9,9) 14-18 yaş aralığında, 96’sı (%56,1) 19-25 yaş aralığında, 29’u (%17,0) 26-35 yaş aralığında ve 29’u (%17,0) 36-45 yaş aralığındadır. Ankete katılanların %45,9’u öfkeli biri olduğunu, %23,6’sı ise bazen öfkeli biri olduğunu söylemektedir. Anket katılımcılarının kendilerini öfkeli olarak tanımlaması önemli bir bulgudur. Katılanların %46’sı bir fikir ayrılığı yaşadığında öfkelendiğini söylerken %36,8’i bunun bazen gerçekleştiğini ifade etmektedir. Ancak görülmektedir ki katılımcıların %70’e yakını bazen veya çoğu zaman fikir ayrılığı durumunda öfkelenmektedir. Bu ise öfkenin yaygınlığını göstermektedir. Ankete katılanların %58’i basit ve önemsi konularda çabuk sinirlendiğini, %21,8’i de bazen çabuk sinirlendiğini söylemektedir. Bu sonuç da katılanların çabuk öfkelendiğine ilişkin önemli bir bulgudur. Katılımcıların 44,8’i hakaret içerikli kelimeleri sıklıkla kullandıklarını %33,3’ü ise bazen kullandıklarını belirtmişlerdir. Bu doğrultuda bu tip kelimelerin kullanılması öfkenin sözlü şiddet olarak ortaya çıktığını göstermektedir. Ankete katılanların %43,6’sı daha önce bir insana fiziksel şiddet uygulamış iken %14,4’ü bazen yanıtını vermiştir. Bu sonuç ise anket katılımcılarının öfkelerini kontrol edemeyerek fiziksel şiddete başvurduğunu göstermektedir. Katılımcıların yaklaşık beşte biri (%18,5) daha önce hayvana şiddet uyguladığını söylemektedir. Daha önce fiziksel şiddete maruz kaldığını ifade eden katılımcıların oranı %40,2 iken bu soruya bazen yanıtı veren katılımcıların oranı %25,3’tür. Bu sonuç da katılımcıların fiziksel şiddete maruz kalmış bir grup olarak şiddet ile tanışık olduklarını açıkça göstermektedir. Ankete katılanların %53,9’u daha önce sözlü veya fiziksel tacize uğramıştır. %20,1’i aile içinde şiddete maruz kaldığını, %24,1’i bunun bazen gerçekleştiğini ifade etmiştir. Aile içi şiddet de bu bağlamda öfke kontrolü konusunda üzerinde çalışılması gerekli alanlardan biridir. Ankete katılanların %41’i öfkelendikten sonra kendini suçlu hissetmektedir. Bu soruya bazen yanıtını verenlerin oranı ise %43,9’dur. Yani katılımcıların önemli bir kısmı (%84,9) sıklıkla veya bazen öfkelendikten sonra kendini suçlu hissetmektedir. Bu bulgu öfke kontrolü konusunda yardım almaya istekli olmak bakımından önemli görülebilir. Katılımcıların %50,6’sı öfke kontrolü ile ilgili yardım alabileceğini söylerken, %29,7’si belki yardım alabileceğini ifade etmiştir. Diğer taraftan öfke kontrolü konusunda yardım alacak olsalar katılımcıların önemli bir kısmı (%47,7) bunu çevrelerinden saklamayacaklarını söylerken, bu soruya bazen yanıtı verenlerin oranı %22,4’tür. Bu sonuç öfke kontrolü ile ilgili kampanya uygulamalarına katılım konusunda baskı hissedilmeyeceğini gösterebilir. Ankete katılanların önemli bir kısmı (%64,7) öfkenin kendilerine ve çevrelerine zarar verdiğini ifade ederken, %22,5’, bu soruya bazen yanıtı vermiştir. Öfkenin kendisine ve çevresine zarar vermediğini söyleyen katılımcıların oranı %12,7’dir. Bu sonuç ise öfke konusunda belirgin bir rahatsızlığın ve öfke nedeniyle oluşan zararların olduğunun katılımcılar tarafından bilindiğini göstermektedir. Katılımcıların sadece %17,4’ü daha önce öfke kontrolü ile ilgili etkinliklere katılmıştır. Bu oran öfkeye ve zararlarına ilişkin bir farkındalık olduğunu ancak bunun pekiştirilmesi gerektiğini ve harekete geçme konusunda bir sorun yaşandığını göstermektedir. Ankete katılanların önemli bir kısmı (%65,9) öfke kontrolü ile ilgili çalışmaların yetersiz olduğunu söylemektedir. Bu orana, bazen yanıtını verenler de eklendiğinde katılımcıların %82,1’inin öfke ile ilgili çalışmaları yetersiz bulduğu ortaya çıkmaktadır. Bu sonuç ise bu konu ile ilgili bir kampanya yapılması gerekliliğini gösteren bir bulgudur. Ankete katılanlara medya kullanım tercihleri ile ilgili de sorular sorulmuştur. Yukarıdaki tablolarda da görülebileceği gibi Kanal D ve Fox TV öne çıkan TV kanalları iken, Hürriyet, Sözcü ve Posta gazeteleri tercih edilen ilk üç gazete arasında yer almaktadırlar. Dergi ve web sitelerine verilen yanıt oranları çok düşük olmuşsa da verilen yanıtlar arasında Elele dergisinin ve mynet web sitesinin daha çok yer aldığı söylenebilir. Diğer taraftan Facebook, Twitter ve Instagram da tercih edilen sosyal medya ortamlarıdır. Ankete katılanlar açısından haber takibinde Kanal D, Fox TV ve CNN Türk tercih edilirken, Hürriyet, Sözcü ve Habertürk öne çıkan gazetelerdir. Hürriyet’in web sitesi ve mobil uygulaması haber takibinde en çok tercih edilen kanaldır. Sosyal medya ortamlarında ise Twitter’ın haber takibi açısından Facebook’tan daha çok tercih edilen bir ortam olduğu söylenebilir. 4.2. Yarı Yapılandırılmış Görüşme Uygulamaları Uzman kişilerin ve hedef kitlenin öfkeye ve öfke kontrolüne ilişkin düşüncelerini öğrenmek amacıyla yürütülen yarı yapılandırılmış görüşme araştırmaları kapsamında aşağıdaki kişilerle görüşülmüştür: A. Uzman olarak görüşlerini almak amacıyla Pamukkale Üniversitesi, İİBF, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü öğretim üyesi psikolog Doç. Dr. Kamil Orhan B. Hedef kitle içerisinde yer alan ilköğretim öğrencileri açısından öfkenin konumunu araştırmak amacıyla Denizli’de yer alan bir ilköğretim okulunda görev yapan iki öğretmen ve bir rehberlik uzmanı (H.B. (59), Sınıf Öğretmeni - M.B. (40) Rehberlik Öğretmeni – Y. H.(56) Türkçe Öğretmeni) ayrıca iki veli (Y.B. (41) - Serbest Meslek – Z.H. (36) - Ev Hanımı ile görüşülmüştür. A- Pamukkale Üniversitesi İİBF, ÇEKO öğretim üyesi psikolog Doç. Dr. Kamil Orhan ile “öfke ve öfke kontrolü” hakkında yarı yapılandırılmış bir görüşme yapılmıştır. Soru: Öfkeyi tanımlayabilir misiniz? Öfke insanın göstereceği duygu durumlarından birisi. Aslında bu duygu durumlarıyla ilgili uzun yıllardır bilinen enteresan bir bilgi var pek çok duygu durumu insanın içindeki kimyasal tepkimeler açısından benzer. Yani öfkeyle sevinç sırasında vücudumuzda olan kimyasal tepkimeler çok benziyor. Öfkeyi farklı kılan şey davranışa dönüşme biçimidir. Dolayısıyla buradan hareket edersek öfke insanın kontrol edemediği sinirlilik hali ve onun sonucunda gösterdiği olumsuz reflekslerdir. Soru: Sizce öfke kontrolü yapamayan bir bireye psikolojik rahatsızlığı var diyebilir miyiz? Rahatsız kavramını biraz netleştirmek lazım. Yani bu ciddi bir problem midir? O aslında öfkenin ne kadar kontrol edilemediğine bağlı. Örneğin şiddete dönüşüyorsa. Belki oraya entelektüel ya da evrensel bir kriter konulabilir. Her insan öfkelenir, çünkü içerdeki kimyasal tepkimeler aynı. En sakin insan bile aslında öfkelenebilir ama ondan sonra öfkesini kontrol edip edemediği ile ilgili bir durum. Rahatsızlık mı sorusu aslında çok hoş olmayabilir. Normal dışılık mı diyelim. Öfkenin ne kadar dışa yansıdığı ne kadar normal dışılık olduğunu belirliyor. Her insan öfkelenir. Bazıları kendisi kontrol eder ve reflekslerini ona göre belirlemesi gerektiğini düşünür, bazıları ise öfkesini hiç kontrol edemez uyaran tamamlanmadan kalkıp karşısındakinin boğazına yapışır. Bu biraz da kişilikle alakalı. Bazı insanlar ikisinin arasındadır öfkelenir, öfkesini insana yöneltmemek için gider duvara yumruk atar, kendisine zarar verir. İntihar konusunu araştıran sosyologlar intiharlar içinde yüzyıllar önce bunu söylüyorlardı. Mesela öfke ortaya çıktığında, eğer kişi dışa dönük ve agresif bir tipse gidiyor birisine vuruyor. Ama kişi içe dönük daha pasif bir kişiyse duvarı yumruklar, mesela bazı insanlar kendisini tırnaklıyor öfkelerini kontrol edemedikleri için. Normal dışılığın kriteri öfkenin sonucunda hangi davranışları gösterdiğimizle alakalıdır. Soru: Öfkeli bireylerin çevresindeki insan ilişkilerini de olumsuz etkilediğini düşünüyor musunuz? Kesinlikle. Öfkeli bir insan öfkesini kontrol edemediği için öfkelidir diyoruz ya, kontrol edemediği şey sadece o an ki öfke durumu değil, o an ağzından çıkan sözcüklerden tutun da hareketlere kadar hiçbir şeyi kontrol edemediği için ikili ilişkilere kalıcı zarar verir. Söylemek istemediği bir şeyi söyleyebilir ya da ikili ilişkilerde hepimizin zaman zaman yaptığı gibi; bir şeyi düşünürüz ama karşımızdakini kırmamak için söylemeyiz çünkü kalıcı etkisi vardır. Bunu da belki id-ego-süper ego arasındaki dengeleme süreci gibi düşünebiliriz, dengeliyoruz toplumsal yapımız dolayısıyla ama öfkeli insan bu dengeyi kaçırır. Kaçırdığı içinde daha sonra pişman olacağı ya da insanlarda etkisiz kalacağı şeyler yapabilir. Mesela öfkeyi kontrol edememek birçok sosyal ilişkiyi etkileyen bir durumdur. Soru: Öfke kontrolü probleminin önüne geçilebilmesi için sizce neler yapılması gereklidir? Bireyin kendisini tanıması gerekiyor. Egosuyla uzlaşması lazım. Çünkü öfkeyi yaratan birçok şeyin egodan kaynaklandığını düşünüyorum. Ondan sonra da konsantrasyon, düşüncelerin davranış sonuçları üzerinde yönlendirilmesi lazım. Çok klasik bir durum olan 10’a kadar saymakta kasıt aslında rakam saymak değil zamanın geçmesi. İlk anda ilk düşündüğünü yapmak yerine zaman geçerse yapmak üzere olduğu şeyi belki erteleyebilirsin ya da yapmazsın. Soru: Öfke kontrolü sağlayamayan insanların kendilerine ve çevrelerine verdikleri zararlar hakkında neler söyleyebilirsiniz? Kendisine ve çevresine fiziksel zararlar verebilir, sosyal ilişkilerden kendini izole edebilir, toplumdan dışlanmasına yol açabilir öfkelenme süreci. Onun dışında mesela öfke ile stresin bağlantısını kurabiliriz. Stresle başa çıkamayan insanlar çabuk öfkeleniyorlar. Öfkelenme sürecinden sonra bunun strese bağlı olarak vücutta yarattığı tahribatı düşünebiliriz. Mesela kalp krizinden tutun kolesterole kadar... İnsan uzun süre strese maruz kaldığında bunun vücuttaki stok enerjiyi tüketmeye başladığı görülür. Kana şeker pompalıyor böylece kan şekeri çıkıyor. Dolayısıyla bir sürü risk yaratıyor. Kendi vücudunu tahrip ediyor. Bu arada öfkesini kontrol edemediği zaman karşısındakine fiziksel ve ruhsal zarar veriyor. Bu tür insanları insanlar çevrelerinde istemedikleri için kalabalıklar arasında yalnızlaşır istenmeyen sevilmeyen kişi olur. Soru: Öfke kontrolü sadece psikolojik destekle çözülebilecek bir sorun mudur? Bu soru biraz kritik bir soru. Sadece psikolojik destekle çözülebilir mi? Hayır. Kişinin kendisinin istemesi lazım. Ama bu çok genel bir şey, bütün psikolojik problemlerde insanlar istemezlerse problem çözülmez. Ama özellikle psikolojik destek gereklidir. Soru: Öfke kontrolü üzerine yapılmış olan çalışmaları yeterli buluyor musunuz? Türkiye’dekiler çok yetersiz, ama dünya genelinde birçok çalışma mevcut. Bunun da kültürle çok alakalı olduğunu düşünüyorum. Kültürle şöyle bir bağlantısı var; Türkiye’de insanlar kendilerini statü olarak yukarda hissettikleri her durumda kendinden altta olan kişilerin kendilerine itaat uygulamalarını istiyorlar. Böyle olduğu zamanda en ufak bir aykırı fikir öfke ve şiddete dönüşüyor. Batılı kültürlerde insanlar birbirine daha yakın hissettikleri için daha az öfkeleniyorlar. Örneğin hoca öğrencisine hiçbir itirazını kabul etmiyor ve hemen öfkeleniyor. Ailede evin reisi hisseden erkek kadının herhangi bir durumda başkaldırısını kabullenemiyor, bu hiyerarşiyi hemen öfkeye dönüştürüyor. Dolayısıyla bunları biraz da kültürel bağlamda düşünmek lazım. Türkiye’deki çalışmalar az Batı’daki çalışmalar çok olsa da bunun bize bir faydası yok. Görüşmeden Elde Edilen Bulgular ve Çıkarımlar Bütün duygularımız gibi öfke de bir duygu çeşididir, ancak öfkenin davranışa dönüşme biçimi onu diğer duygulardan ayırıyor. Öfke kontrolünü sağlayamayan bireye psikolojik rahatsızlığı var demek yerine normal dışı olduğu söylenebilir. Her insan öfkelidir, ancak bunu kontrol edebilmek insanın kişiliği ile alakalıdır. Bazı insanlar öfkesini içine atarken, bazıları ise fiziksel olarak dışarıya yansıtırlar. Öfkenin dışarıya yansıma şekli de normal dışılık kavramını açıklamaktadır. Öfkeli bireyler çevrelerindeki insanları olumsuz yönde etkilemektedirler. Öfke kontrolünün sağlanabilmesi için bireyin kendisini tanıması gerekiyor. Çünkü öfke, bireyin kendisinden kaynaklanıyor. Öfke kontrolünü sağlayamayan insanların kendilerine zarar verdikleri gibi çevrelerindeki insanlara da zarar vererek sosyal ilişkilerinde başarısız oldukları söylenebilir. Öfke kontrolünü yalnızca psikolojik destekle çözmek mümkün değildir. Kişinin de bu kontrolü sağlamak istemesi önemlidir. Ülkemizde öfke kontrolü konusunda yapılmış olan çalışmalar yeterli değildir. A. Öğretmenler ve Velilerle Yarı Yapılandırılmış Görüşme Hedef kitle içerisinde yer alan ilköğretim öğrencileri açısından öfkenin konumunu araştırmak amacıyla öğrenci velileri ve öğretmenleri ile görüştük. Öğretmenlerin konuya yönelik düşünceleri; Öğretmenler sınıflarında kavga ve tartışmaların sık sık yaşandığını ve bu tartışmaların temel sebebinin sınıf içindeki rekabet olduğunu düşünmektedirler. Öğretmenler yaşanan tartışmalar sonucunda her iki tarafla da ayrı ayrı görüşüp olayın çıkış noktasını bulup, problemi çözmeye çalışmaktalar. Öğretmenler öğrencilerine sözlü ve fiziksel şiddeti meslek hayatlarının ilk dönemlerinde uyguladıklarını ifade ediyorlar. Ancak edindikleri tecrübeler sonucu şiddetin bu problemi çözmediği kanısına varmışlar ve problem çözme yöntemlerini değiştirmeye çalışmışlar. Öğrenci velileri ile bir araya gelip öfke problemi yaşayan çocuklar için sorun üzerinde konuşmaya çalışmışlar, ancak bu da bir sonuç vermemiş. Çünkü veliler çocuklarının kusursuz olduklarını düşünüyor, problemi reddediyor. Bu yüzden öğretmenlerle işbirliği yapmayarak çözüme yanaşmadıklarını belirtiyorlar. Görüşülen öğretmenlere göre veliler şiddeti bir eğitim aracı olarak görmekte ve çocukların eğitiminde şiddetin olması gerektiğini düşünmekteler. Öğretmenlerin görüşlerine göre çocuklardaki şiddetin asıl nedeni aile. Aile içinde huzursuz, mutsuz, iletişimin sürekli şiddetle ya da öfkeyle kurulduğu, şiddet gören ya da şiddete şahit olan çocukların daha problemli oldukları gözlemlenmiş. Öğrencilerin ailenin aynası olduklarını, öfkenin öğrenilen bir davranış biçimi olduğunu ve öğrencinin bir sorun karşısında gösterdiği tepkiyi ailesinden öğrendiğini ve davranışlarını ona göre şekillendirdiklerini söylüyorlar. Öğretmenler televizyon başında fazla vakit geçiren öğrencilerin öfkelerini daha kolay şiddete dönüştürdüğünü gözlemlemişler. TV’de sürekli şiddet içerikli yayınlar gösterildiğini, öğrencilerin kendilerine uygun programlar izlemediklerini ve bu konuda velilerin de oldukça bilinçsiz olduklarını düşünüyorlar. Öğrencilerin televizyonda yayınlanan, film, dizi, çizgi film gibi yayınlardaki öfkeli karakterleri model aldıklarını ve öğrencide “bir problemim varsa şiddetle çözmem gerek” algısının oluştuğunu söylemekteler. Öğretmenlere göre çocuğa sevgi göstermek, ona kendini değerli hissettirmek çocuğun öfkesini doğru şekilde dışa vurmasını sağlamakta ve bu da öğrencinin motivasyonunu arttırmakta. Öğrencide “Ben bu sınıfın bir üyesiyim, ben değerliyim, kurallara uyarsam daha iyi olacak” imajını yaratmak ve çocuğun bunu özümsemesi öfkenin olumsuz şekilde dışavurumunu azaltmaktadır. Öğrenciye şiddet yerine sevgiyle yaklaşmak her sorunu çözecektir düşüncesindeler. Öğretmenler de zaman zaman öğrencilerin davranışları karşısında öfkelerini kontrol edemediklerini belirtmekteler. Böyle zamanlarda şiddete meyil etmekteler, bunun hiçbir sorunu çözmediğinin bilincindeler ancak yine de kontrollerini sağlayamadıklarını söylüyorlar. Meslek hayatları boyunca öğrenciler ya da öğretmenler için, öfke kontrolü ile ilgili hiçbir çalışma yapılmadığını belirttiler. Velilerin konuya yönelik düşünceleri; Görüştüğümüz veliler çocuklarının öfkeli olduklarını düşünüyor. Bunu bağırıp, çağırıp, ağlayarak dışa vurduklarını, ara sıra öğretmenlerinden şikayet geldiğini belirtiyorlar. Ancak problemin kendi çocuklarında olduğunu kabullenmiyor, hatta suçu diğer çocuklarda ve öğretmenlerinde buluyorlar. Çocuklarının TV başında fazla vakit geçirdiklerini belirtiyor, bu durumun çocuklarının şiddet eğilimde etkili olduğunu söylüyorlar. Ancak veliler bunun farkında olmalarına rağmen çocuklarının TV başında zaman geçirmesini engellememişler. Veliler çocuklarına şiddet uyguladıklarını ve bunun eğitimde gerekli olduğunu söylüyorlar. Çocuklarına söz dinletmenin ancak fiziksel şiddetle mümkün olabileceğini düşünüyorlar. Ancak çocuklarındaki şiddet eğilimini kendi davranışlarına bağlamıyor, evdeki şiddetin çocuğu etkilediğini düşünmüyorlar. Okullarda öfke kontrolü ile ilgili herhangi bir çalışma yapılmadığını belirtiyorlar. 4.3. Sokak Röportajları İnsanların öfke kontrollerini sağlayıp, sağlayamadıklarını öğrenmek amacıyla Denizli’de sokağa çıktık ve “Öfkelendiğinizde ne yaparsınız?” diye sorduk. Toplamda 19’u erkek, 23’ü kadın 42 ile görüştük. Görüştüğümüz kişiler öfkelendikleri zamanlarda verdikleri tepkileri şu şekilde sıralamaktalar; Kuaför/berbere gitmek, öfkelendiği kişinin vücudunda sigara söndürmek, alışverişe çıkmak, susup o ortamdan uzaklaşmak, içine atmak, surat asmak, ağlamak, bağırıp çağırmak, öfkelendiği kişiye şiddet uygulamak, eşyaları kırıp dökmek, kahkahalarla gülmek, saçlarını yolmak, tırnaklarını yemek, vücudunun herhangi bir bölümünü kesmek… Bireylerin öfkelerini kontrol etmek için farklı davranışlarda bulunmaları öfkenin kontrol edilmesi zor bir duygu olduğunun kanıtıdır. Yaptığımız röportajlarda da görüldüğü üzere öfkenin dışa vurumu kişinin karakteristik özelliğine göre değişmektedir. Araştırmamızda da yer verdiğimiz öfke çeşitlerini göz önüne aldığımızda, bireylerin büyük çoğunluğunun kronik ve patlayıcı öfke çeşitlerinin özelliklerini taşıdıklarını görmekteyiz. 5. SWOT ANALİZİ Güçlü Yönler Öfke kontrolü konusunun tüm toplumu ilgilendiren bir konu olması Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın yeterli tecrübe ve donanıma sahip olması. Projenin yürütülebilmesi için uygun personel ve yeterli bütçeye sahip olması Psikoloji alanında çalışan uzman kişilerin tüm yardım ve desteğe hazır olmaları Zayıf Yönler Konunun öneminin toplum ve ilgili kurumlar tarafından farkında olunmaması Bürokrasinin yavaş ilerlemesi İlgili kurumlarca öfke kontrolü konusunda yeterli bilgi verilmemiş olması Öfke kontrolü sağlamak için ayrı bir kurum olmaması Fırsatlar Toplumun öfke kontrolü konusunda yapılacak olan çalışmaya ihtiyacı olması Kitle iletişim araçlarının öfke kontrolü ile ilgili bilinçlendirme amacıyla kullanılabilir olması Sosyal medyanın gündem oluşturmak için kullanılabilecek olması Sosyal medya aracılığıyla kampanyanın daha fazla kişiye ulaşabilecek olması Tehditler Hedef kitlenin öfkesini kontrol edemediğini inkar etmesi Toplumun bu konuda bilinçsiz olması Toplumun büyük bir kısmının öfkesini kontrol edemediğini kabul etmemesi Kişinin psikolojisi Bireyin sosyo-ekonomik durumu Bireyin sosyal çevresi Toplumun öfke kontrolü ilgili olarak birbirleriyle iletişime geçmemeleri 6. GENEL DURUM DEĞERLENDİRMESİ Öfke kontrol problemi günden güne büyüyen, insan sağlığını ve psikolojisini tehdit eden bir sorun haline gelmiştir. Kişinin sosyal yaşantısını olumsuz yönde etkiler; aile, arkadaşlık, evlilik vb. ilişkilerde büyük sorunlara yol açar. Yaptığımız araştırmaya göre çocuklar da dâhil olmak üzere insanların öfke ve şiddetle her sorunu çözebileceklerini düşündüklerini; ancak uzman görüşlerine başvurduğumuzda insanların bu düşüncelerinin değiştirilebileceğini tespit ettik. Ayrıca öfkenin doğal, insani, gerekli ve kontrol edilebilir bir duygu olduğunu, ancak yeterli bilincin oluşmaması sebebiyle şiddet davranışı olarak toplumun her kesiminde kendine yer bulduğunu gördük. Bu sorunu çözmek adına oluşturduğumuz bilinçlendirme kampanyasında “Şşşt! Sakin ol ” sloganı ile hedef kitleye ulaşmayı amaçlamaktayız. Öncelikle hedef kitlemize yönelik pilot bölge olarak Denizli ilini seçtik ve çeşitli araştırma uygulamaları gerçekleştirdik. Ortaya çıkan bulgular ile birlikte konunun önem taşıdığını, çözüme yönelik uygulamalarla, projelerle ve kampanyalarla desteklenmesi gerektiği sonucuna vardık. Araştırma sonuçlarına göre konunun ciddiyetinin devam ediyor olması tüm toplumda sağlıksız iletişim sorununu beraberinde getirmektedir. Bu nedenle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ulaşabileceği etki alanının geniş olması nedeniyle projemizin uygulayıcı kurumu olarak seçilmiştir. Araştırmanın bize sunmuş olduğu bilgiler doğrultusunda da planlama aşaması düzenlenmiştir. PLANLAMA AŞAMASI 1- AMAÇLARIN BELİRLENMESİ Projemizin temel amacı öfkenin kontrol edilebilir olduğuna dair farkındalık yaratmaktır. Bu doğrultuda proje amaçları aşağıdaki gibidir: Öfkenin doğru kullanıldığında diğer duygular kadar normal olduğu bilincini oluşturmak Öfkenin kontrol edilememesi sonucunda ortaya çıkan olumsuz (şiddet, toplumsal dışlanma, kişinin kendini izole etmesi vb.) durumları en aza indirmek Sağlıklı sosyal ilişkilerin kurulması Bireysel ve toplumsal huzurun sağlanması Sorunların öfkelenmeden de çözülebileceği düşüncesini oluşturmak, öfkenin bir sorun çözme aracı olarak kullanılmasını engellemek Öfke kontrolü konusunda bireylerin duyarlı olmasını ve birbirleri ile iletişim kurarak harekete geçmelerini sağlamak Medyanın ilgisini çekmek ve desteğini sağlamak 2- HEDEFLERİN BELİRLENMESİ Öfke kontrolüyle ilgili toplum bilincinin %17,4’ten %30’a yükseltilmesi Hedef kitlenin öfke kontrolü ile ilgili harekete geçmesi Bilinçsiz öfkenin en aza indirilmesi Toplumdaki şiddet oranının düşmesi Öfke kontrolüne ilişkin uygulamaların ayda en az bir kez medyada yer alması Öfkenin kontrol edilememesi sonucu ortaya çıkan olumsuz durumların en aza indirgenmesi 3- HEDEF KİTLENİN BELİRLENMESİ a- Birincil Hedef Kitle İlköğretim Öğrencileri: Öfke kontrolünün küçük yaşlarda sağlanması, sorunu temelinden yok edecektir. Bu nedenle, projemizin gelecek nesillerde de işlevini devam ettirebilmesi açısından ilköğretim öğrencilerini birincil hedef kitlemiz olarak belirledik. Lise Öğrencileri: Çocukluktan yetişkinliğe geçiş aşamasında olan lise öğrencileri, bu dönemde kişilik arayışı içindedirler. Bu durum bireylerde çeşitli öfke patlamalarına neden olur. Bu yaş grubunda öfke kontrolü sağlanabilirse, yetişkinlik dönemlerinde daha sağlıklı ilişkiler kurabilirler. Bu nedenle lise öğrencileri birincil hedef kitlemiz arasında yer almaktadırlar. Üniversite Öğrencileri: Geleceğin anne-babaları, doktorları, öğretmenleri, politikacıları vb. olacak ve gelecek nesillerin öfke kontrolü bilinciyle yetişmesini sağlayacak olan üniversite öğrencilerini bu konu ile ilgili bilinçlendirmek kampanyamız açısından son derece önemlidir, bu yüzden üniversite öğrencileri birincil hedef kitlemiz arasındadır. Yetişkinler (25-45): Toplumda öfkesini şiddete dönüştüren bireylerin büyük çoğunluğu bu yaş grubundadır. Bu kişilerde öfke kontrolü bilincini oluşturmak toplumdaki şiddet oranını azaltacaktır. Bu nedenle birincil hedef kitlemiz arasında bulunmaktadır. b. İkincil Hedef Kitle Öğretmenler: Öğretmenlerde öfke kontrolü bilincini oluşturmak; hem öğretmenlerin öğrencilerine şiddet uygulamalarının önüne geçmek, hem de öğrenciler için şiddetin öğrenildiği bir ortam olan okullardaki eğitime bu bilinci yansıtmak açısından çok önemlidir. Bu nedenle öğretmenler ikincil hedef kitlemiz arasındadır. Ebeveynler: Bireyin duygu ve davranışlarının oluştuğu ilk ortam ailedir. Bu nedenle ebeveynlerin bilinçlendirilmesi çocukların öfke kontrolü sağlamasında büyük rol oynayacaktır. Ayrıca ebeveynlerin de kendilerini bu konuda kontrol edebilmeleri, sonrasında da çocuklarına uygun bir rol model olmaları açısından hedef kitlemiz arasında bulunmaktadırlar. Medya: Kendisi de şiddet üreten ve şiddeti körükleyen bir ortam olan medyanın bu konuda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Çünkü toplumun hemen hemen hepsine hitap edebilen yayın organlarında sürekli şiddet içerikli yayınların açık ve alenen yapılması toplumu şiddete özendirmekte ve şiddet davranışını sıradanlaştırmaktadır. Bu nedenle medya ikincil hedef kitlemiz arasındadır. Paydaşlar; Medya Kuruluşları: Kampanyamızın kamuoyuna duyurmak, öfkenin doğru kullanıldığında olumsuz bir durum olmadığını benimsetmek amacıyla medya kuruluşları paydaşlarımız arasındadır. Kanaat Önderleri: Ahmet Şerif İzgören, Doğan Cüceloğlu ve Üstün Dökmen gibi kanaat önderleri kamuoyunu bilinçlendirmede ve öfke kontrolü konusunda toplumda bulunan yanlış algıyı yok etmekte etkili rol oynarlar. Bu sebeple paydaşlarımız arasındadır. Akademisyenler: Yapılan çalışmalarda bilimsel kaynaklı verilere ihtiyaç duyulması akademisyenleri paydaşlarımız arasına sokmaktadır. Denizli Büyükşehir Belediyesi: Kampanyamız sürecinde yapılacak olan tüm etkinliklerde gerekli olan ihtiyaçlarımızı karşılayacağından dolayı paydaşlarımız arasındadır. Sağlık Bakanlığı: Kurulacak olan öfke kontrol merkezinde çalışmak üzere uzman psikologların Sağlık Bakanlığı tarafından sağlanacak olması nedeniyle paydaşlarımız arasındadır. Milli Eğitim Bakanlığı: Okullarda “Öfke ve Kontrollü Yaşam” dersi eklenerek öğrencilerde öfkenin kontrol edilebilir olduğu bilincini oluşturmak açısından paydaşlarımız arasındadır. Pamukkale Üniversitesi: Üniversite içerisinde vereceğimiz seminerlerde Kongre ve Kültür Merkezi’nin kullanılması, kurduğumuz ÖFKE’SİZ isimli öfke kontrol merkezimizde çalışacak gönüllü öğrencilerin sağlanması için paydaşlarımız arasındadır. Burger King: Hedef kitlenin büyük çoğunluğuna hitap etmesi nedeniyle Burger King ürünlerinde vereceğimiz reklamlarda destek sağlayacağından paydaşlarımız arasındadır. Türkiye Futbol Federasyonu: Futbolda şiddetin önüne geçebilmek adına yapılacak olan dostluk maçında vereceği desteklerden dolayı paydaşlarımız arasındadır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı: Yapılacak olan Hatıra Ormanı için vereceği desteklerden dolayı paydaşlarımız arasındadır. 4. MEDYA VE TEKNİKLERİN BELİRLENMESİ Hedef kitlemize ulaşmak için kullanılacak olan medya ve tekniklerin seçimi büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle pilot bölgemizde uyguladığımız anket sonuçlarına göre kullanacağımız medya araçlarını belirledik ve bunu hedef kitlemize ulaşma noktasında yüksek oranda kullandık. Yazılı Basın: Gazete (Ulusal ve Yerel Gazeteler), Dergi Görsel Basın: TV Kanalları, Broşür, Billboard, Afiş İnternet: Web Sitesi Sosyal Medya: İnstagram, Facebook, Twitter 5. TOPLUMDA YARATILMAK İSTENEN ALGI Öfke kontrol edilebilir bir duygudur. Öfke kontrol edilmesi gerekli bir duygudur. Kontrol edilebildiği sürece yararlıdır. Öfke kontrol edilemediğinde şiddete dönüşür. İnsanın kendisine ve çevresine zarar vermesine neden olur. Öfke kontrol edilemediğinde insan sağlığına zarar verir. Öfkelerini kontrol edemeyen insanların profesyonel bir yardım almaları gereklidir. 6. İLETİŞİM STRATEJİSİ Öfke kontrol problemi fiziksel ve psikolojik olarak insan sağlığını tehdit etmekte, aynı zamanda insan ilişkilerini olumsuz etkilemektedir. Ayrıca bireyin toplumdan dışlanması ya da kendisini izole etmesi gibi çeşitli sonuçlar doğurabilmektedir. Öfkenin bir sonucu olan şiddetin artık sıradanlaşması, şiddet olaylarının artması, bunun bir iletişim yöntemi, sorun çözme aracı olarak kullanılması, bu konuda bir önlem alınması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu kapsamda; proje dahilinde gerçekleştirilecek uygulamalarda her zaman “bilinçlenme” vurgusu yapılacaktır. Sorunun çözümüne yönelik, hedef kitlemize “Şşşt! Sakin ol!” sloganı ile seslenilecektir. Sertab Erener’in 1992 yılında yayınladığı albümde yer alan şarkı 90’larda popüler olup, o dönem gençlerine hitap etmiştir. 2014 yılında Tuğba Yurt ve Doğukan Manço’nun yeniden düzenleyerek seslendirdiği şarkı yeniden popüler olmuştur. Şarkının, bizim hedef kitlemiz olan 15-45 yaş arasına hitap edebilme özelliği olmasından ve akılda kalıcılığı kolay olmasından dolayı projenin bilinilirliğini de arttıracağı düşüncesiyle sloganımız için bu şarkıdan esinlendik. 7. KAMPANYA STRATEJİSİ Kampanyanın “Şşşt! Sakin Ol” sloganıyla öfkesini kontrol edemeyip şiddete dönüştüren bireylerde öfkenin kontrol edilebilir olduğu bilincini oluşturmak ana stratejisidir. Bu strateji, ilk olarak ilköğretim, lise ve üniversite öğrencilerinde daha sonrasında ise 25-45 yaş arası bireylerde bu bilincin oluşmasına yardımcı olacaktır. Hedef kitlemizin çoğunluğunun öğrencilerden oluşması gelecek nesillerin daha bilinçli olarak yetişmesini sağlayacak bu da kampanyamızın olumlu tutumunun nesilden nesile aktarılmasına olanak sağlayacaktır. Belli bir olgunluk seviyesine ulaşmış olan 25-45 yaş arası hedef kitlemiz ise kampanyamızın daha iyi anlaşılabilmesi, toplum tarafından benimsenebilmesi açısından önem arz etmektedir. Hazırlık Aşaması Sponsorluk Anlaşmalarının İmzalanması T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü İçinde Yer Alan Bir “Kontrollü Yaşam” Proje Biriminin Oluşturulması T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Web Sitesine Bağlı Portal Oluşturma Sosyal Medya Hesaplarının Oluşturulması “Öfke’sizsiniz” Öfke Kontrol Merkezinin Kurulması İlköğretim ve Liselere “Öfke ve Kontrollü Yaşam” İsimli Ders Eklenmesi Yerel ve Ulusal Gazetelerde “Öfke Yönetimi” İsimli Ek Çıkarılması Planlama Aşaması Kampanya Bilgilendirme Afiş Çalışması Gündem Yönetimi Kamu Spotu “ Şşşt! Sakin Ol” Tek Kırımlı Broşürleri Otobüs Giydirme, Durak Reklamları, Billboard Çalışmaları Burger King Ve Pamukkale Üniversitesi Ay Cafe Tepsilerine Reklam Yerleştirme “Öfke’sizsiniz” Öfke Yönetimi Konferansı “Öfke’sizsiniz” Workshop “Öfkecan İle Öfkenaz” Hikaye Kitabı Doğan Cüceloğlu İle Öfke Yönetimi Üstün Dökmen İle “Sakin Saatler” Slow Medya Lansmanı İlköğretim Ve Liselerde “Kontrollü Öfke” Eğitimi Harekete Geçirme Aşaması “Futbolda Öfkeye Yer Yok” Dostluk Maçı “Öfke’siz Günler” Festivali “Öfkenizi Yamaca Bırakın, Doğayla Baş Başa Kalın” Trekking Etkinliği “Pedalı Sakince Çevir” Bisiklet Turu Sakin Cafe “Öfke’sizsiniz” Müzikali Gerilla Uygulama Advergame İlköğretim Öğrencileri İçin “Öfkecan Puzzle” Çocuklar İçin “Öfkeye Dur De!” Resim Yarışması Hayvana Şiddet Konulu Tiyatro “Yaşamak İçin Bir Nefes” Hatıra Ormanı “Engellilere Şiddet” Konulu Forum Yoga Kursu 8. YARATICI STRATEJİ Ben öfkeyim… Kontrolümü sağlayamayan insanlarda güce, şiddete dönüşürüm. İnsanı insana kırdırabilecek, çeşitli suçlara, ölümlere sebebiyet verebilecek kadar tehlikeliyim. Kontrolümü sağlayamayan insanları ele geçirir, onları kendisine ve çevresine zarar vermeye iterim. Beni kontrol edemeyen insanları zayıf halka olarak görür, o insanda beni şiddete dönüştürdüğünde istediği her şeyi gerek korkutarak, gerekse zorla halledebileceği algısını yaratırım. Aslında doğru kullanıldığımda ve aşırıya kaçırılmadığımda insana “neşe” kadar gerekliyim. Çünkü ben de bir duyguyum. Psikolojik destekle köreltilsem, en aza indirgenmeye çalışılsam da beni kontrol edebilmek kişinin kendi isteğiyle mümkündür. O yüzden çok sevdiğiniz birine karşı sabrınızı yitirdiğinizde ya da hiç tanımadığınız birine öfkelendiğinizde önce biraz düşünün. Unutmayın o an ki öfkeniz geçicidir. Ama kırılan kemikler, incinen duygular onarılamaz, bakidir. İnsan hata yapar, fakat öfkeyle ve düşünmeden yapılan şeyler insanı sonsuza kadar rahatsız eder. Durun ve düşünün. Anlayış gösterin, sabredin ve sevin. “Şşşt! Sakin olun” hatta içinizden 10’a kadar sayın. 9. LOGO ANALİZİ Logomuz üç renkten oluşmaktadır. Logoda kullanılan mavi renk sakinliği, turuncu renk sıcaklığı ve iletişimi, yeşil renk doğayı ve huzuru çağrıştırmaktadır. Logomuzda bulunan “yıldırım” işareti öfkenin şiddetini vurgulamaktadır. Ancak sakinleştirici etkisi olan renkler kullanılarak bir çatışma yaratılmaya çalışılmıştır. Öfke kontrolü de anlam olarak bu çatışmayı içermektedir. Logoda bulunan daireler gözleri temsil ederken, kampanyamızın adının da yay şeklinde yazılması gülümseyen surat ifadesi içermekte olup, “yıldırım” işareti ile bir insan yüzü yansıtılmaya çalışılmıştır. EYLÜL AĞUSTOS TEMMUZ HAZİRAN MAYIS NİSAN MART ŞUBAT OCAK ARALIK KASIM EKİM EYLÜL AĞUTOS 10.FAALİYET TAKVİMİ HAZIRLIK AŞAMASI Sponsorluk Anlaşmasının İmzalanması T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü İçinde Yer Alan Bir “Kontrollü Yaşam” Proje Biriminin Oluşturulması T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Web Sitesine Bağlı Portal Oluşturma Sosyal Medya Hesaplarının Oluşturulması h M e t n i “Öfke’sizsiniz” Öfke Kontrol Merkezinin Kurulması İlköğretim ve Liselere “Öfke ve Kontrollü Yaşam” İsimli Ders Eklenmesi Yerel ve Ulusal Gazetelerde “Öfke Yönetimi” İsimli Ek Çıkarılması BİLGİLENDİRME AŞAMASI Kampanya Bilgilendirme Afiş Çalışması Gündem Yönetimi Kamu Spotu “Şşşt! Sakin Ol!” Tek Kırımlı Broşürleri Otobüs Giydirme, Durak Reklamları, Billboard Burger King ve Pamukkale Üniversitesi Ay Cafe Tepsilerine Reklam Yerleştirme “Öfke’sizsiniz” Öfke Yönetimi Konferansı “Öfke’Sizsiniz” Workshop “Öfkecan ile Öfkenaz” Hikaye Kitabı Doğan Cüceloğlu ile Öfke Yönetimi Üstün Dökmen ile “Sakin Saatler” Slow Medya Lansmanı İlköğretim ve Liselerde “Kontrollü Öfke” Eğitimi HAREKETE GEÇİRME AŞAMASI “Futbolda Öfkeye Yer Yok” Dostluk Maçı “Öfke’siz Günler” Festivali “Öfkenizi Yamaca Bırakın, Doğayla Baş Başa Kalın” Trekking Etkinliği “Pedalı Sakince Çevir” Bisiklet Turu Sakin Cafe “Öfke’sizsiniz” Müzikali Gerilla Uygulama Advergame İlköğretim Öğrencileri İçin “Öfkecan Puzzle” Çocuklar İçin “Öfkeye Dur De!” Resim Yarışması Hayvana Şiddet Konulu Tiyatro “Yaşamak İçin Bir Nefes” Hatıra Ormanı b u r a y a “Engellilere Şiddet” Konulu Forum Yoga Kursu y 11. BÜTÇELEME T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Aile Ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü İçinde Yer Alan Bir “Kontrollü Yaşam” Proje Biriminin Oluşturulması 4.500 TL “Öfke’sizsiniz” Öfke Kontrol Merkezinin Kurulması 38.000 TL Yerel ve Ulusal Gazetelerde “Öfke Yönetimi” İsimli Ek Çıkarılması 55.000 TL Kampanya Bilgilendirme Afiş Çalışması 7.000 TL Kamu Spotu 180.000 TL “ Şşşt! Sakin Ol” Tek Kırımlı Broşürleri 8.000 TL Otobüs Giydirme, Durak Reklamları, Billboard 35.000 TL Burger King ve Pamukkale Üniversitesi Ay Cafe Tepsilerine Reklam Yerleştirme 7.000 TL “Öfke’sizsiniz” Workshop 10.000 TL “Öfkecan İle Öfkenaz” Hikaye Kitabı 25.000 TL Doğan Cüceloğlu İle Öfke Yönetimi 37.000 TL Üstün Dökmen İle “Sakin Saatler” 30.000 TL Slow Medya Lansmanı 90.000 TL “Futbolda Öfkeye Yer Yok” Dostluk Maçı 100.000 TL “Öfke’siz Günler” Festivali 80.000 TL “Öfkenizi Yamaca Bırakın, Doğayla Baş Başa Kalın” Trekking Etkinliği 1.000 TL Sakin Cafe 5.000 TL Gerilla Uygulama 50.000 TL Advergame 1500 TL İlköğretim Öğrencileri İçin “Öfkecan Puzzle” 10.000 TL Çocuklar İçin “Öfkeye Dur De!” Resim Yarışması 15.000 TL “Yaşamak İçin Bir Nefes” Hatıra Ormanı 10.000 TL Yoga Kursu 5.000 TL Toplam 652.000 TL UYGULAMA AŞAMASI Hazırlık Aşaması 1-SPONSORLUK ANLAŞMALARININ İMZALANMASI Amaç: Kampanya sürecinde yapılacak olan çalışmalar için gerekli finansal desteğin sağlanması Hedef Kitle: Abalıoğlu Holding A.Ş, Anemon Otel Uygulama: Ağustos ayının ilk haftası sponsorluk konusunda destek verecek firmalarla iletişim haline geçerek proje hakkında bilgi ve taleplerimiz aktarılacaktır. 10-12 Ağustos 2015 tarihleri arasında sponsorluk anlaşması imzalanacaktır. Abalıoğlu Holding’in kampanyanın uygulanacağı pilot bölge olan Denizli ilinde bulunması ve sponsorluk stratejisine uygun olması nedeniyle Abalıoğlu Holding ile sponsorluk sözleşmesi imzalanacaktır. Şehir dışından gelecek olan konuklarımızı ağırlamak ve toplantılarımızda konferans salonlarını kullanacağımız için Anemon Otel ile sponsorluk anlaşması imzalanacaktır. Başarı Kriteri: Kampanyamız sürecinde sponsorluk hizmetlerinin sorunsuz bir şekilde devam ettirmek. Bkz. EK-1 2- T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI’NIN AİLE VE TOPLUM HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇİNDE YER ALAN BİR “KONTROLLÜ YAŞAM” PROJE BİRİMİNİN OLUŞTURULMASI Amaç: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü içinde yer alan bir “Kontrollü Yaşam” proje biriminin içerisinde öfke kontrolü konusunda uzman kişilerin yer almasını sağlamak. Hedef Kitle: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı çalışanları Uygulama: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı olarak kurulan “Kontrollü Yaşam” birimi 28 Eylül 2015 tarihinde faaliyete başlayacaktır. Bu birim projemizin yürütülmesini sağlayacaktır. Başarı Kriteri: Öfke kontrolü konusunda T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesindeki iletişimin sağlanması eksikliklerin giderilmesi. 3- T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI WEB SİTESİNE BAĞLI PORTAL OLUŞTURMA Amaç: Bu etkinlik ile yanlış kullanılan öfkenin bireye verdiği psikolojik, fiziksel ve sosyolojik zararlar hakkında bireyleri bilgilendirmek, öfkenin doğru kullanımını sağlamak. Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı www.kontrolluofke.gov.tr web portalı oluşturulacaktır. Portal Eylül 2015- Kasım 2015 tarihleri arasında hazırlanacak ve 9 Kasım 2015 tarihinde kullanıma açılacaktır. Hedef kitlemizin yapılmış ve yapılacak olan etkinliklerden haberdar olmasını, öfke ve öfke kontrolü hakkında merak ettikleri tüm bilgilere ulaşabilmelerini sağlanacaktır. Aynı zamanda Doğan Cüceloğlu, Üstün Dökmen ve çeşitli psikoloji uzmanlarının yazılarına yer verilecektir. Başarı Kriteri: Portalı ziyaret eden bireylerde, öfke kontrolü konusunda farkındalık yaratmak. 4- SOSYAL MEDYA HESAPLARININ OLUŞTURULMASI Amaç: Sosyal medyanın iletişim ağının geniş olması nedeniyle projemizin duyurulmasında etkili olacağı düşüncesiyle, sosyal medyayı etkin kullanarak gündem yaratmak. Hedef Kitle: Sosyal medya kullanıcıları Uygulama: Facebook, Twitter, İnstagram “kontrolluofke” sosyal medya hesapları Ekim 2015’te açılacaktır. Bu hesaplarda gündem yaratmak amaçlı çalışmalar yapılacak, kampanya etkinlikleri düzenli olarak yayınlanacaktır. Kampanya hakkında merak edilenler soru-cevap yayınlanacaktır. Başarı Kriteri: Sosyal medyanın projemizin yürütüldüğü süreçte aktif bir şekilde kullanılması 5- “ÖFKE’SİZSİNİZ” ÖFKE KONTROL MERKEZİNİN KURULMASI Amaç: Öfkesini kontrol edemeyen bireylerin bu sorunlarını aşabilmelerini sağlamak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: “ÖFKE’SİZSİNİZ” Öfke Kontrol Merkezi binası Denizli Büyük Şehir Belediyesi tarafından tahsis edilecektir. Ağustos ayında açılış için gerekli görüşmeler yapılacaktır. Eylül ve Ekim aylarında gerekli hazırlıklar yapıldıktan sonra 16 Kasım 2015 tarihinde, Denizli Valisi Şükrü Kocatepe, Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Zolan, Abalıoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Abalıoğlu’nun da katılım göstereceği törende açılış Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam tarafından yapılacaktır. Bu merkezde çalışacak olan uzmanlar Sağlık Bakanlığı tarafından görevlendirilecektir. Aynı zamanda Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencileri gönüllü olarak hizmet vereceklerdir. Öfke Kontrol Merkezi ücretsiz hizmet verecektir. Başarı Kriteri: Merkezde tedavi gören bireylerin öfkelerini doğru olarak kullanabilmeleri 6- İLKÖĞRETİM VE LİSELERE “ÖFKE VE KONTROLLÜ YAŞAM” İSİMLİ DERS EKLENMESİ Amaç: İlköğretim ve Lise öğrencilerinde “Öfkenin kontrol edilebilir” bir duygu olduğu bilincinin oluşmasını sağlamak Hedef Kitle: İlköğretim ve Lise öğrencileri Uygulama: “Öfke ve Kontrollü Yaşam” dersinin müfredata kapsamına alınması için MEB ile Ağustos 2015 içerisinde gerekli görüşmeler yapılacaktır. Ağustos ayının son haftası Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı ile basın toplantısı düzenlenecek, “Öfke ve Kontrollü Yaşam” dersinin müfredata ekleneceği basına ve kamuoyuna duyurulacaktır. Başarı Kriteri: Bu dersi alan öğrencilerin öfke kontrolü konusunda yeterli bilgiye sahip olmalarını sağlayarak, öfkelerini doğru şekilde kullanmaları 7- YEREL VE ULUSAL GAZETELERDE “ÖFKE YÖNETİMİ” İSİMLİ EK ÇIKARILMASI Amaç: Hedef kitlemizin öfke kontrolü hakkında bilgilenerek, öfkelerini doğru kullanmalarını sağlamak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Hürriyet ve Deha20 gazetelerinde 1 Kasım 2015 tarihi itibari ile her pazar haftalık olarak “Öfke Yönetimi” adıyla bir ek çıkarılmaya başlanacaktır. Bu ekte; uzman görüşlerine, makalelere, Ahmet Şerif İzgören ve Doğan Cüceloğlu’na ait köşe yazılarına yer verilerek hedef kitlenin bilinçlenmesi sağlanacaktır. Çocuklar ve yetişkinler için bulmacalar yer alacaktır. Yaptığımız ve yapacağımız tüm etkinlikler de bu ek ile hedef kitleye duyurulacaktır. Başarı Kriteri: Hedef Kitlenin öfke kontrolü hakkında bilinçlenerek, öfkelerini doğru ve yerinde kullanmalarını sağlamak, toplumdaki şiddet oranını düşürmek Bilgilendirme Aşaması 8- KAMPANYA BİLGİLENDİRME AFİŞ ÇALIŞMASI Amaç: Hedef kitlenin dikkatini çekmek ve farkındalığı arttırmak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Ekim 2015- Ocak 2016 tarihleri arasında seçilen pilot il olan Denizli’nin Merkez bölgesinde (Kınıklı, Delikliçınar) afişler açık hava ortamında uygulanacaktır. Hedef kitlenin bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Başarı Kriteri: Hedef farkındalık yaratılması kitlenin bilinçlenmesi, 9- GÜNDEM YÖNETİMİ Amaç: Sürekli büyüyen öfke sorunun önüne geçebilmek için konuya dikkat çekerek kamuoyunu bu konuda bilgilendirmek Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Hedef kitlenin güven duyduğu, reytingin yüksek olduğu programlarda “Öfke Kontrolü” hakkında konuşulup tartışılması sağlanacaktır. Konunun ciddiyetinin ne kadar yüksek olduğu, programlarda bulunan uzmanlara danışılarak kamuoyuna duyurulacak ve kamuoyu bilgilendirilecektir. Ana haber bültenlerinde; sosyal medyada, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı oluşturduğumuz portalda yer alan paylaşımlara ve soruna ilişkin haberlere yer verilecek bu şekilde kamuoyunun dikkatini çekerek, konunun öneminin farkına varılması sağlanacaktır. Başarı Kriteri: Hedef Kitlenin konuya ilgisinin çekilmesi, öfke kontrolü konusunda bilgi sahibi olması, kampanya kapsamında yapılan çalışmalarla ilgili bilgilenmesi 10- KAMU SPOTU Amaç: Kamu spotları ile öfkenin kontrol edilemediği zamanlarda ortaya çıkan zararlarını anlatmak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Üstün Dökmen TV reklamlarında yer alacaktır. Öfkenin doğru kullanımı, öfke kontrolü sağlanmasının gerekliliğinin anlatılacağı kamu spotu 1 Ekim 2015- 1 Eylül 2016 tarihleri arasında aralıklarla ve TV başında en çok vakit geçirilen akşam saatlerinde yayınlanacaktır. Başarı Kriteri: Hedef kitlenin verilecek mesajlar yolu ile öfke kontrolüne karşı bilinçlenmesi 11- “ ŞŞŞT! SAKİN OL” TEK KIRIMLI BROŞÜRLERİ Amaç: Öfke kontrolünün nasıl sağlanacağını anlatmak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitleler Uygulama: Hazırlanan broşürler hedef kitlenin ulaşabileceği noktalara bırakılacaktır. Belediye binaları, okullar, hastaneler, otogar, havaalanı, otobüs durakları aracılığıyla hedef kitleye ulaştırılacaktır. Broşürlerde öfkenin tanımı, nasıl kontrol edilmesi gerektiği, öfke kontrolü sağlayamamanın verdiği zararlar gibi bilgiler yer alacaktır. Ayrıca kampanyamız ile ilgili yazılı ve görsel bilgilendirme yer alacaktır. Aralık 2015Eylül 2016 tarihleri arasında güncellenerek kampanya süresince dağıtılmaya devam edilecektir. Başarı Kriteri: Hedef kitleye farklı yönlerden seslenilmesi, kampanyaya karşı duyarlılığı arttırılması 12- OTOBÜS GİYDİRME, DURAK REKLAMLARI, BİLLBOARD Amaç: Hedef kitlenin dikkatini çekmek Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitleler Uygulama: Uygulama alanı pilot bölge seçilen Denizli Merkez’de bulunan tüm durak ve billboardlara 21 Aralık 2015- 1 Eylül 2016 tarihleri arasında kampanya süresince hazırlanılan afişlerin yerleştirilmesi sağlanacaktır. Aynı tarihlerde Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin belirlediği otobüsler kampanya amaçlı giydirilecektir. Başarı Kriteri: Hedef kitlenin dikkatinin çekilerek bilinçlendirilmesi 13- BURGER KİNG VE PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ AY CAFE TEPSİLERİNE REKLAM YERLEŞTİRME Amaç: Hedef kitlenin dikkatini çekerek kampanya hakkında bilgilenmelerini sağlamak Hedef Kitle: Lise ve üniversite öğrencileri, 25-45 yaş arası bireyler Uygulama: Şubat 2016- Eylül 2016 tarihleri arasında Pamukkale Üniversitesi içerisinde Ay Cafe ve Denizli Merkez’deki Burger King’lerin yemek tepsilerinde yerleştirilecek olan afişler hedef kitlenin her alanda dikkatini çekerek, diğer uygulamalarla bağlantı kurması sağlanacaktır. Başarı Kriteri: Hedef kitlenin öfke kontrolü konusunda bilinçlenmesi 14- “ÖFKE’SİZSİNİZ” ÖFKE YÖNETİMİ KONFERANSI Amaç: Öfke kontrolüne ilişkin toplumsal farkındalık yaratmak Hedef Kitle: Üniversite öğrencileri Uygulama: Pamukkale Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi’nde üniversite öğrencileri ve akademisyenlerin katılacağı konferansta öfke kontrolü hakkında bilgiler verilecektir. Üstün Dökmen’in vereceği konferansta öfke kontrolünün nasıl sağlanacağı, öfkenin ne olduğu, hangi durumlarda öfkenin bireye ve çevresine zarar verdiği, kişinin öfkelendiğinde ne yapması gerektiği gibi konular üzerine konuşulacaktır. 14 Mart 2016 tarihinde gerçekleştirilecektir. Başarı Kriteri: Üniversite öğrencilerinin bilinçlenmesi 15- “ÖFKE’SİZSİNİZ” WORKSHOP Amaç: Öfke kontrolüne ilişkin farkındalık yaratmak Hedef Kitle: İlköğretim ve lise öğrencileri, öğretmenler, ebeveynler Uygulama: Denizli EGS Kongre ve Kültür Merkezi’nde MEB ile birlikte bir Workshop düzenlenecektir. Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’nın da katılım göstereceği Workshopta Ahmet Şerif İzgören “Öfke Kontrolü” ile ilgili bilgilerini, deneyimlerini paylaşacaktır. Bu etkinlik 30-31 Mart 2016’da gerçekleştirilecektir. Öğrenci, öğretmen ve ebeveynlerin bilgilenmeleri sağlanacaktır. Başarı Kriteri: Hedef kitlede kanaat önderleri kullanılarak bilinçlendirilmesi, konu ile ilgili farkındalık yaratılması 16- “ÖFKECAN İLE ÖFKENAZ” HİKAYE KİTABI Amaç: İlköğretim öğrencilerini öfke kontrolü ile ilgili bilgilendirmek Hedef Kitle: İlköğretim öğrencileri Uygulama: Öfke kontrolünü çocukluktan itibaren sağlamak, bu bilinci onlara aşılamak için bir hikaye kitabı serisi hazırlanacaktır. Bu seride çocuklara öfkenin nasıl bir duygu olduğu, diğer duygularla ilişkisi, kontrol edilemediğinde kötü sonuçlar doğurabileceği hikayelerle ve onların anlayabileceği bir dille Öfkecan ve Öfkenaz karakterleri kullanılarak anlatılacaktır. Milli Eğitim Bakanlığı ile Ağustos ayında görüşmeler yapılacaktır. Okulların açılması ile birlikte 15 adetten oluşan hikaye kitabı okullarda okutulmaya başlanacaktır. Başarı Kriteri: Çocuklara öfke kontrolü bilincinin aşılanması 17- DOĞAN CÜCELOĞLU İLE ÖFKE YÖNETİMİ Amaç: Hedef kitleyi bilinçlendirmek, konuyla ilgili farkındalık yaratmak Hedef Kitle: Lise ve üniversite öğrencileri, 25-45 yaş arası bireyler, öğretmenler ve ebeveynler Uygulama: Doğan Cüceloğlu’nun sunacağı TV programı her pazar günü Kanal D’de saat 14.00- 16.00 saatleri arasında yayınlanacaktır. Her bölümde farklı konular ele alınarak öfke yönetiminin nasıl sağlanacağı konusunda hedef kitle bilgilendirilecektir. Ayrıca her hafta programa farklı uzman psikologlar konuk olarak katılacaktır. Yayın süreci 21 Kasım 2015-20 Haziran 2016 tarihleri arasında olacaktır. Başarı Kriteri: Hedef kitlenin konu ile ilgili bilgi sahibi olması, toplumdaki şiddet oranının azalması 18- ÜSTÜN DÖKMEN İLE “SAKİN SAATLER” Amaç: Trafikte kontrolsüz öfkeyi en aza indirerek şiddetin önlenmesini sağlamak Hedef Kitle: 25-45 yaş arası sürücüler Uygulama: 21 Kasım 2015-20 Haziran 2016 tarihleri arasında Radyo D’de drive time’da yayınlanacak olan “Sakin Saatler” programı Üstün Dökmen tarafından sunulacaktır. Trafikteki sürücülerin öfke kontrollerini sağlamak amacıyla programda öfkenin kontrol edilemediğinde ortaya çıkan sonuçları, trafikte yaşanan şiddet olaylarının nasıl önlenebileceği gibi konulara değinilecektir. Başarı Kriteri: Trafikte şiddet oranının düşmesi, sürücülerin bilinçlenmesi 19- SLOW MEDYA LANSMANI Amaç: Medyayı şiddet dilinden arındırmak Hedef Kitle: Medya kuruluşları yöneticileri, çalışanlar, gazeteciler Uygulama: Slow medya’dan kast edilen medyanın yavaşlığı değil, şiddetten arınmış sakin bir dil kullanmasıdır. Tıpkı Slow City, Slow Food hareketlerinde olduğu gibi medyadaki şiddet diline bir tepki verilmesi amaçlanmaktadır. Böylece medyanın toplum üzerindeki şiddete özendirici güç olma durumu ortadan kalkacaktır. Şiddetten arınmış dil ve görsel kullanan medya kanallarının yayınlarında sağ üst köşede “Slow Medya” işareti yer alacaktır. Bu uygulamayı tanıtmak amacıyla 24 Mayıs 2016 medya mensuplarının katılacağı bir gece düzenlenecek ve bu sayede medyanın ve toplumun dikkatlerinin konu üzerine çekilmesi sağlanacaktır. Başarı Kriteri: Medya’nın şiddet dilinden arınması ve öfke kontrolü konusunun gündem olması 20- İLKÖĞRETİM VE LİSELERDE “KONTROLLÜ ÖFKE” EĞİTİMİ Amaç: Okullardaki öğretmen ve ebeveynleri öfke kontrolü konusunda bilinçlendirmek Hedef Kitle: İlköğretim ve lise öğretmenleri, ebeveynler Uygulama: Öncelikle okullarda rehberlik servisinde bulunan rehber öğretmenlere Anemon Otel Toplantı Salonunda bir eğitim verilecektir. Bu eğitimin ardından öğretmenler yılda iki kez Eylül ve Ocak aylarında olmak üzere okullarında bulunan öğretmenlere ve öğrenci velilerine öfke kontrolünün sağlanması, neler yapılması gerektiği, öfkeli çocukların bu problemi nasıl aşabilecekleri gibi konularda velileri ve öğretmenleri bilgilendirecektir. Böylece velilerin kendileri ve çocukları için bilinçlenmesi sağlanırken, öğretmenlerin tekrar tekrar böyle bir eğitim alması aldıkları diğer eğitimlerle bir bütünlük sağlayacaktır. Başarı Kriteri: Öğretmenlerin ve velilerin bilinçlenmesi, öğrencilerin bilinçlenmesine yardımcı olmaları Harekete Geçirme Aşaması 21- “FUTBOLDA ÖFKEYE YER YOK” DOSTLUK MAÇI Amaç: Futbolda şiddeti en aza indirmek Hedef Kitle: Futbola ilgisi olan tüm bireyler Uygulama: Türkiye 1. Ligde oynayan bütün takımlardan, takımlarını temsilen bir ya da iki futbolcunun katılacağı bir “Dostluk Maçı” düzenlenecektir. Bütün takımların renkleri bulunan bir forma ile sahaya çıkacaklardır. Böylece şiddetin en fazla yaşandığı ortamlardan biri olan futbolda dostluk vurgusu yapılarak şiddet en aza indirgenmeye çalışılacaktır. Bu maç 1 Nisan 2016 tarihinde gerçekleştirilecektir. Başarı Kriteri: Medyanın dikkatinin çekilmesi, futbol ilgisi olan bireylerde “şiddetsiz” futbol algısının yaratılması 22- “ÖFKE’SİZ GÜNLER” FESTİVALİ Amaç: İnsanların öfkelerinden arınıp eğlenceli vakit geçirmelerini sağlamak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Festival 16-18 Mayıs 2016 tarihleri arasında yapılacaktır. Bu festivalde insanların streslerini atmaları, öfkelerinden arınmaları sağlayacak aktiviteler yapılacaktır. Lunapark, oyun alanları, yarışmalar, “ÖFKE’SİZSİNİZ” Öfke Kontrol Merkezi’nin tanıtım standları kurulacaktır. Böylece hedef kitlenin eğlenceli vakit geçirirken bilgilenmesi de sağlanacaktır. Festivalin ilk günü Tuğba Yurt ve Doğukan Manço sahne alacak, “Şşşt! Sakin Ol!” sloganımıza ilham kaynağı olan Sertab Erener’e ait şarkıyı yeniden düzenleyen ikili açılışı bu şarkı ile yapacaktır. Festivalin ikinci günü Sertab Erener, üçüncü günü ise Tarkan sahne alacaktır. Başarı Kriteri: Kamuoyunda beklenti oluşması, ilgisinin çekilmesi 23“ÖFKENİZİ YAMACA BIRAKIN, DOĞAYLA BAŞ BAŞA KALIN” TREKKİNG ETKİNLİĞİ Amaç: Öfke ve şiddetten uzak, sakin bir gün geçirilmesi için etkinlik seçeneklerini attırmak Hedef Kitle: Lise, üniversite öğrencileri, 25-45 yaş arası doğa yürüyüşüne ilgi duyan bireyler öğretmenler, ebeveynler Uygulama: 7 Mart 2016 günü saat 06:30’da Denizli Çınar Meydan’ından kaldırılacak olan otobüs ile Honaz’a gidilecektir. Honaz Dağı’nın yüksekliği 2.571m’dir. Yürüyüş burada gerçekleştirilecektir. Akşam 21:00’de tekrar Çınar Meydan’da olunacaktır. İnsanların yaşadığı tüm problemlerden uzaklaştırarak doğayla baş başa bir gün geçirerek öfkelerinden arınmaları sağlanacaktır. Böylece öfke problemi yaşayan bireylerde, bu durumu aşabilmeleri için etkinlik seçenekleri arttırılmış olacaktır. Başarı Kriteri: İnsanların öfkelendiklerinde doğa yürüyüşleri yapması 24- “PEDALI SAKİNCE ÇEVİR” BİSİKLET TURU Amaç: Bireyleri spora teşvik ederek öfke ve şiddetten uzak vakit geçirmelerini sağlamak Hedef Kitle: Lise, üniversite öğrencileri, 25-45 yaş arası bisiklete ilgi duyan bireyler öğretmenler, ebeveynler Uygulama: Etkinlik 29 Mayıs 2016 saat 10:00’da yapılacak kahvaltı ile başlayacaktır. 1 saat sonra Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin tahsis ettiği bisikletlerle Çamlık Parkı’ndan başlayarak Pamukkale Travertenlerine doğru yola çıkılacaktır. Traverten gezisinden sonra Çamlık Parkı’na dönülecek ve etkinliğimiz sona erecektir. Bireylerde öfkelendiklerinde kendilerine ve çevrelerine zarar verecek davranışlardan kaçınarak bisiklet sürerek sakinleşebilecekleri düşüncesi oluşturulacaktır. Başarı Kriteri: Bireylerin kendilerini spora yöneltebilmeleri öfkelendiklerinde 25- SAKİN CAFE Amaç: Bireylerin burada sakinleşmelerini ve mutlu olmalarını sağlamak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Abalıoğlu Holding A.Ş tarafından tahsis edilecek olan işletme, kafe olarak düzenlenip 20 Aralık 2015 tarihinde açılışı yapılacaktır. Bu kafede insanı sakinleştiren, mutlu hissettiren klasik müzikler çalınacaktır. Gelen müşterilerin okumaları için öfke kontrolü kitapları, çeşitli roman ve şiir kitapları bulundurulacaktır. Ayrıca bu kafe Slow Food hareketinin bir parçası olacaktır. Başarı Kriteri: sakinleşmesi Bireylerin öfkelerinden arınması, 26- “ÖFKE’SİZSİNİZ” MÜZİKALİ Amaç: Bireyleri eğlendirerek öfke kontrolü hakkında bilgilenmelerini sağlamak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: 23 Şubat 2016 tarihinde Denizli Devlet Tiyatrosu’nda gerçekleştirilecektir. Etkinlik ücretsiz olacaktır. Denizli Devlet Tiyatrosu oyuncularının hazırladığı müzikalde öfke kontrolü konusuna eğlenceli bir şekilde değinilecektir. İzleyenlerin eğlenirken öfke kontrolü konusunda bilgi sahibi olmaları sağlanacaktır. Başarı Kriteri: İzleyicilerin öfke kontrolü konusunda bilgilenmesi 27- GERİLLA UYGULAMA Amaç: Hedef kitlenin dikkatini konu üzerinde tutmak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Denizli Merkez’de kampanya maskotumuz Öfkecan elinde tuttuğu bir kağıtla “öfke” adına konuşarak, nasıl bir duygu olduğu, nasıl kullanılması gerektiği gibi bilgileri aktaracaktır. 16 Kasım 2015- 1 Eylül 2016 tarihleri arasında insanların en kalabalık olduğu birkaç noktada bulunacaktır. Başarı Kriteri: Hedef kitlenin öfke kontrolü konuna ilgisinin uyanması 28- ADVERGAME Amaç: Çocukları eğlendirerek bilgilendirmek Hedef Kitle: İlköğretim öğrencileri Uygulama: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı oluşturulan portalde yer alan oyunda Öfkecan karakteri kullanılacaktır. Oyunun başında çok kızgın, kırmızı renkte olan Öfkecan sol tarafta bulunan; başını okşa, öpücük gönder, içinden 10’a kadar say, derin nefes al, gıdıkla butonlarına tıklandığında sakinleşecek rengi maviye dönecektir. Alt tarafta oyuna başla butonu bulunacaktır. 8 Şubat 2016 tarihinde aktif hale gelecektir. Başarı Kriteri: Çocuklarda öfke kontrolü bilincinin oluşması 29- İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ İÇİN “ÖFKECAN PUZZLE” Amaç: İlköğretim öğrencilerinin dikkatlerini çekmek Hedef Kitle: İlköğretim öğrencileri Uygulama: 45 parçadan oluşan Öfkecan Puzzle’da, bir tarafta Öfkecan’ın sinirli hali, diğer tarafta, içinden 10’a kadar saydıktan sonraki sakin hali yer alacaktır. Böylece çocuklarda sinirlendiklerinde ne yapmaları gerektiği bilinci oyun içinde basitçe anlatılmış olacaktır. Aralık ayında hazırlanacak olan puzzle, Ocak ayında Sakin Cafe ve Öfke’Sizsiniz Öfke Kontrol Merkezi’nde yer alacaktır. Başarı Kriteri: İlköğretim öğrencilerinde öfke kontrolü bilincinin oluşması 30- ÇOCUKLAR İÇİN “ÖFKEYE DUR DE!” RESİM YARIŞMASI Amaç: Çocukların dikkatini çekerek tekrar öfke konusunu hatırlatmak Hedef Kitle: İlköğretim öğrencileri Uygulama: 10 Nisan 2016 tarihine kadar Denizli’de tüm okullardan ilköğretim öğrencilerinin katılabileceği yarışma düzenlenecektir. Çocuklar öfkeye bakış açılarını diledikleri gibi gösterebileceklerdir. Çocukların bolca resim yapacağı ve içlerindeki negatif enerjilerini resim yaparak atacakları bir dönem geçirmeleri sağlanmış olacaktır. Değerlendirme sonuçları Pamukkale Üniversitesi Resim Öğretmenliği Bölümü Akademisyenleri tarafından yapılacaktır. Sonuçlar 23 Nisan 2016 Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda açıklanacaktır. Dereceye giren öğrencilere “Öfkecan Maskotu”, resim araç gereçleri, boyalar verilecektir. Başarı Kriteri: Öfke kontrolünün çocukları eğlendirilerek aşılanması 31- “SİZE SESLENİYORUM, SİZİ SEVİYORUM” HAYVANA ŞİDDET KONULU TİYATRO Amaç: Hayvanlara uygulanan şiddete karşı duyarlılığı artırmak Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Denizli Devlet Tiyatrosunda yapılacak olan etkinliğe tüm kamuoyu davet edilecektir. Tiyatronun içeriğinde hayvanlarında insanlar gibi canlı varlıklar olduğunu ve hayvanlara karşı şiddet uygulanmaması gerektiği vurgulanacaktır. Tiyatro 3 Ocak 2016 tarihinde saat 19:00 da başlayacaktır. Başarı Kriteri: Hayvanlara yapılan şiddet konusunda hedef kitlenin bilinçlenmesi 32- “YAŞAMAK İÇİN BİR NEFES” ORMANI Amaç: Kadına yönelik şiddete dikkat çekmek HATIRA Hedef Kitle: Lise, üniversite öğrencileri, 25-45 yaş arası bireyler, öğretmenler, ebeveynler Uygulama: 11-13 Ocak 2016 tarihleri arasında Denizli Orman Bölge Müdürlüğü ile gerekli görüşmeler yapılacaktır. 1 Şubat 2016 tarihinde kadına şiddete dikkat çekmek için gönüllü kişiler tarafından Çamlık Mesire Alanına 2014-2015 yılında şiddet görerek öldürülen her bir kadın için bir fidan dikilecektir. Her fidana öldürülen kadınların isimleri verilecektir. 8 Mart 2016 Dünya Kadınlar Gününde açılış yapılacaktır. Açılışa Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Zolan, Denizli Orman Bölge Müdürü Mustafa Korucu, medya mensupları ve tüm kamuoyu davet edilecektir. Başarı Kriteri: Kadına şiddet kavramının medyada olumlu bir yankı bulması, bu konuda bir farkındalık yaratılması 33- “ENGELLİLERE ŞİDDET” KONULU FORUM Amaç: Engellilere şiddeti en aza indirmek Hedef Kitle: Lise, üniversite öğrencileri, 25-45 yaş arası bisiklete ilgi duyan bireyler öğretmenler, ebeveynler Uygulama: 3 Aralık 2015 Dünya Engelliler Gününde yapılacak olan forum Pamukkale Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezinde saat 20:00’da başlayacaktır. Forum’un katılımcıları Pamukkale Üniversitesi Psikoloji Bölümü Akademisyenlerinden oluşmaktadır. Akademisyenler engellilere uygulanan şiddeti konu alacaklar ve katılımcıların bilgilenmesini sağlayacaklardır. Başarı Kriteri: Engellilere yapılan şiddetin önüne geçilmesi 34- YOGA KURSU Amaç: Hedef kitlenin öfkesinden yoga yaparak arınmasını sağlamak Hedef Kitle: Kampanya hedef kitlesi Uygulama: Denizli Halk Eğitim Merkezlerinde 6 Şubat 2016’da yoga kursu açılacaktır. Kursta yoğun geçen haftanın sonunda stres ile oluşan öfkenin meditasyon ile atılması sağlanacaktır. Yoga doğru nefes alma tekniklerini öğreten bir meditasyon olduğu için insanın öfkesini kontrol edebilmesinde de yardımcı olacaktır. Kurs hafta sonları saat 10:00 12:00 arası verilecektir. Ücretsizdir. Başarı Kriteri: Hedef kitlenin öfkesinin vücuttan atılması ÖLÇME DEĞERLENDİRME AŞAMASI “KAMPANYAMIZDA BAŞARILI MIYIZ?” ANKETİ Amaç: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile yürüttüğümüz 1 yıllık kampanyanın ne derece etkili olduğunu ölçmek, amaçlarımıza ulaşıp ulaşamadığımızı görmek ve bundan sonraki stratejileri buna göre belirlemek amaçlanmıştır. Hedef Kitle: Birincil ve ikincil hedef kitle Uygulama: Amaçlarımıza ulaşıp ulaşamadığımızı ve kampanyanın ne derece etkili olduğunu ölçmek amacıyla sene başında uyguladığımız anket 20 Eylül 2016 tarihinde yeniden uygulanacaktır. Başarı Kriteri: Yapılan projenin etkinliğinin ölçülmesi 5 AŞAMALI IPRA MODELİ 1. Adım: Denetim; Neredeyiz? Durum analizinde belirttiğimiz girdilerden yola çıkarak hedef kitlenin öfke kontrolüne ilişkin çok fazla bilgi birikimine sahip olmadığı görülmüştür. Buradan yola çıkarak yapılan sponsorluk anlaşmaları ile uygulanan etkinlikler ile probleme ilişkin çözüm önerileri sunulmuştur. 2. Adım: Hedefler; Nerede Olmalıyız? Durum analizinde neredeyiz sorusuna verilen cevaplarla çalışma içeriği belirlenmiştir. Öfke kontrolü konusunda toplumda var olan bilinci %30 oranında arttırmak, öfke kontrolü konusunda toplumun bilinçlenmesini sağlamak, medyada öfke kontrolü konusunun daha sık yer almasını sağlamak, öfke kontrolü konusunda farkındalık yaratmak ve duyarlılık oluşturmak gibi amaçlar nerede olmalıyız sorusunun cevabını oluşturmaktadır. 3. Adım: Strateji-Plan; Hedeflerimize Nasıl Ulaşabiliriz? “Şşşt! Sakin Ol” mesajı ile öfke kontrolü konusunda problem yaşayan bireyleri kampanyamızın etkinlikleri altında toplayarak, hedef kitleyi öfke kontrolü konusunda teşvik etmek, hedef kitlenin bilinçlenmesi ile hedeflere ulaşmak amaçlanmıştır. 4. Adım: Ölçümleme ve Değerlendirme; Hedeflediğimiz Yere Ulaşabildik Mi? Bu aşamada etkinlikler ile basında ne sıklıkla yer aldığımız belirlenecektir. Etkinliklerin başarıya ulaşıp ulaşamadığı ve stratejilerimizin ne kadar başarılı olduğu, hedef kitlenin zihninde oluşan bilişsel değişimler, hedef kitlelere yönlendirilecek “Kampanyamızda Başarılı Mıyız?” anketi ile ölçümlenebilecektir. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı web sitesine bağlı portala tıklanma sayısı Gerçekleştirilen afiş, billboard, otobüs giydirme vb. açık hava reklamlarının hedef kitlenin dikkatini çekmesi Sosyal medya sayfalarındaki üye ve takipçi sayısı Yazılı ve görsel basında yer almak sıklığı Slow Medya lansmanına medyanın ilgisi “Öfke ve Kontrollü Yaşam” dersine öğrencilerin gösterdikleri ilgi ve başarı “ÖFKE’SİZSİNİZ” Öfke Kontrol Merkezine başvuran kişi sayısı Konferanslar ve workshop ile ulaşılan kişi sayısı “Öfkesiz Günler” Festivali’ne katılan kişi sayısı “Size Sesleniyorum, Sizi Seviyorum” tiyatrosuna katılım sayısı “Öfkeye Dur De!” resim yarışmasına çocukların katılım sayısı “Öfkenizi Yamaca Bırakın, Doğa ile Baş Başa Kalın” trekking etkinliğine katılım sayısı “Pedalı Sakince Çevir” bisiklet turuna katılım sayısı “Sakin Cafe”ye gelen müşteri sayısı Advergame tıklanma sayısı Yoga kursuna gelenlerin sayısı “Futbolda Öfkeye Yer Yok” Dostluk Maçına gösterilen ilgi ve katılım sayısı “Yaşamak İçin Bir Nefes” hatıra ormanı açılışına katılım sayısı Engellilere Şiddet için yapılan foruma katılım sayısı Üstün Dökmen ile “Sakin Saatler” radyo programını dinleyenlerin sayısı Doğan Cüceloğlu ile Öfke Yönetimi programının reyting düzeyi “Öfkecan ile Öfkenaz” hikaye kitaplarına serisine çocukların ilgisi, okunma sayısı 5. Adım; Sonuç; Hedefler Yerine Getirildi mi? Ne Öğrendik? Ölçümlemelerle gerçekleştirilen projeye ilişkin geri bildirimlerin ne derece etkili olduğunun belirlenip bir sonraki aşamada neler yapılması gerektiği, amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığı değerlendirilmiştir. Neler değiştirilmeli ve bunun gibi sorular bu aşamada cevaplanabilecektir. EKLER EK-1 SPONSORLUK SÖZLEŞMESİ Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın yürüttüğü “Öfke Kontrolü Bilinçlendirme” kampanyasının “Öfke’sizsiniz” Öfke Kontrol Merkezin kuruluşu ve bir kısım giderlerin karşılanması için Abalıoğlu Holding ile sponsorluk sözleşmesi imzalanmıştır. Abalıoğlu Holding “Öfke Kontrolü Bilinçlendirme” kampanyasının ana sponsoru olmayı kabul etmiştir. Sponsorluk sözleşmesi yürürlüğe girdikten sonra kampanya kapsamında kullanılacak tüm tanıtım materyallerinde Abalıoğlu Holding logosu bulunacaktır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının internet sitesinde Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal ağlarda Abalıoğlu Holding logosu bulunacaktır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İSLAM Abalıoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkan Mehmet Ali ABALIOĞLU EK- 2 ÖFKE KONTROL MERKEZİNİN AÇILIŞI Sayın Osman ZOLAN, Sayın Şükrü KOCATEPE, Sayın Mehmet Ali ABALIOĞLU Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İSLAM’ın katılımıyla düzenlenecek olan “Öfke’sizsiniz” Öfke Kontrol Merkezi’nin açılışını onurlandırmanızı dileriz. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Birimi Tarih: 16 Kasım 2015 Saat: 13:00 Yer: Delikliçınar Merkez/DENİZLİ EK-3 SLOW MEDYA LANSMANI BASIN BÜLTENİ Medya artık Slow Medya… “Slow Medya” şiddet içerikli dil ve görsel kullanımının en aza indirgenerek, sakin bir dil kullanımına yönelik bir harekettir. Medyanın toplum üzerindeki etkisi göz önüne alındığında, medyanın şiddetten arınması, toplum için özendirici güç olma durumunu ortadan kaldıracaktır. Bu doğrultuda Aile ve Sosyal Politika Bakanlığı tarafından yürütülen Öfke Kontrolü Bilinçlendirme Kampanyası çerçevesinde 24 Mayıs 2016 tarihinde Anemon Otel’de düzenlenecek olan lansman ile Slow Medya tüm medya mensuplarının katılımı ile gerçekleşecektir. Not: Ayrıntılı bilgi için www.kontrolluofke.com web sitemizi ziyaret edebilirsiniz. Adres: Bereketzade Mah. Büyükhendek cd. Kuledibi/ İstanbul Telefon: 0(212) 293 23 43 EK-4 EK-5 EK-6 EK-7 EK-8 EK- 9 EK- 10 EK- 11 EK-12