Slayt 1

SİSTEMATİK BOTANİK II
1. LABORATUVAR
BİTKİ TOPLAMA
PİRESLEME
LOKALİTE YAZMA
KURUTMA
ETİKET YAZMA
• Bitki araziden toplanırken şekildeki gibi
katlanmış bir gazete kağıdını dolduracak
şekilde sayıca çok toplanır. Toplanırken ya
da pireslerken çiçek rengi, bitkinin çalı,
ağaç olduğu not edilmelidir.
• Bitki kök, gövde, yaprak, çiçek ve/veya
meyve organları ile birlikte toplanmalıdır.
Eğer örnek çalı ya da ağaç ise dal makası
ile yeterli miktarda alınır.
(İdeal olarak kurumuş bir bitki şekildeki gibi
kaldırıldığında eğilip bükülmeyen bitkidir.)
• İri bir bitki toplanmışsa şekildeki gibi “s, u, v, z”
şeklinde kıvrılır ve öyle pireslenir. Aksi takdirde
kuruduktan sonra bitkiye şekil vermek mümkün
değildir. Bitkinin hiçbir parçası şekildeki gibi
katlanmış gazete kağıdından taşmamalıdır.
İlerde
örnek
bir
herbaryum
kartonuna
yapışacağından önceden ona sığacak şekil
verilmelidir. Eğer bitki hiç sığmıyorsa parçalanır
ve farklı gazetelerde ama aynı numara ile
pireslenir.
• Lokalite yazımı
• Lokalite bitki toplanırken ya da pires yapılırken toplanan
bölgeyi en iyi tarif edecek şekilde yazılır.
• Genel olarak, “İl: İlçe, köy-dağ-ova-yol kenarı-dere kıyısı
vs., a-b arası - a’dan b’ye giderken vs., yükseklik, tarih,
koordinat ?.” şeklinde yazılmalıdır. Karesi sonra
haritadan bakılarak ilave edilir.
• Örnekler:
• A3 Düzce: Akçakoca, Deredibi köyü girişi, dere kenarı,
40-75 m, 10.5.2003.
• A4 Ankara: Güdül, Yeşilöz-Sorkun arası, Sorkun’a 10 km
kala, Abies bornmülleriana - P. sylvestris karışık ormanı,
1500 m, 14.04.2005, 43 71 61 E 44 62 388 N.
Davis’in kareleme sistemine göre Türkiye yatay olarak 3’e
(A, B, C), dikey olarak ise 10’a (1-10) bölünmüştür.
Lokalitelerin en başına, kare, bu haritaya göre yazılır.
• Bitki Presleme İşlemi
• Bir gazete kağıdına toplayıcı numarası ve
istenen notlar yazılır. İçine bitki uygun
şekilde koyulur. Bitkinin üzerine çabuk
kurutmak için bir gazete kağıdı daha
koyulur. Numaralı gazetelerin arasına yine
kurutma amaçlı gazete ya da kurutma
kartonu koyulur. Pires ve bağcık
yardımıyla iyice sıkıştırılarak bağlanır.
Bitki kurutma işlemi
Boş olan kurutma amaçlı gazete kağıdı ya da
kurutma kartonu aradan alınır.
• Numaralı olan gazete kağıdı çok zorda
kalmadıkça değiştirilmez. Kuru bir gazete kağıdı
diğer tarafa koyulur.
• Numaralı gazete kağıdı açılır ve içindeki
kurutma amaçlı gazete kağıdı da kuru olan
yeni bir tane ile değiştirilir.
• Numaralı gazete kağıdı kuru gazete kağıdı
üzerine koyulur.
• Üzerine kurutma amaçlı yeni bir gazete
kağıdı ya da karton koyulur.
• Pires ve bağcıklar yardımıyla bitki iyice
sıkıştırılır.
• Kurutma işlemi ilk hafta her gün eğer
bitkiler çok ıslaksa sabah akşam gazete
kağıtları değiştirilerek yapılır. Sonraki hafta
2 günde bir değiştirilir. Sonra ise bitkinin
durumuna
göre
değiştirme
işlemi
tekrarlanır. İlk haftaki piresten sonra bitki
artık pires aldığından eskisi kadar çok
sıkma yapılmaz. Aksi takdirde bitki hava
alamadığı
için
çürüme,
istenmeyen değişiklikler olabilir.
renginde
• Şekilde herbaryum kartonuna yapışmış bir
örnek ve etiketi görülmektedir.
• Şekildeki gibi katlanmış bir gazete kağıdı
yaklaşık olarak bir herbaryum kartonu
ebatlarındadır.
HUB: Herbarium Universitatis Hacettepeensis
Kuruluş Yılı: 1973
Uluslararası resmi olarak kabulü: 1977; Taxon 26(4): 483-491.
(1977).
Örnek Sayısı: 46 000
Tür Sayısı: 6.500 (Türkiye’de yaklaşık olarak 10130 doğal tür
vardır.)
Örnek ve tür sayısı bakımından Türkiye’deki 3. büyük
herbaryumdur.
İşleyişi,
dış
dünya
bağlantısı,
bitkilerin
korunması ve düzeni bakımından ise ülkemizde 1. sıradadır.
Yaklaşık 90 kadar tip örneğine sahiptir.
• Şekilde bir herbaryum cins kartonu
görülmektedir. İçinde tür kartonları vardır.
• Kırmızı işaretli herbaryum kartonları “tip
kartonları”dır. Tip yeni bir tür tanımlanırken
üzerinde çalışılan örneğe denir. Bir herbaryum
sahip olduğu tip örneği sayısı ile kıymetlenir.
• Davis’in editörlüğünde yazılmış olan ve 9
ciltten oluşan “Türkiye ve Doğu Ege
Adaları Florası” kitap serisi… Sonra 2 cilt
daha ek yapılmıştır.
• Bitki toplarken dal makası, zıpkın ve çapa
(resimde yok) kullanılabilir. Teşhiste ise
binoküler mikroskop, cetvel, pens, iğne
kullanılır. Bazen kuru bitkinin iç organlarını
görmek için, örneğin çiçeğin içindeki
stamen, ovaryum vs, petri vb bir kapta
sıcak su içinde bir süre tutularak
yumuşatılır ve pens-iğne yardımı ile
dissekte edilir. Sonra koparılan bu
dissekte edilmiş parça özellikle iyi
muhafaza edilir.
Ödevde;
• 20 tane örnek toplanması istenmektedir.
Hepsinin doğal olması tercih edilir. Ancak 5
tanesi kültür (yetiştirme) olabilir.
• Son teslim tarihi 10 Mayıs’ tır.
• Gazete kağıdı içinde, etiketi ile birlikte teslim
edilecektir.
• Tüm örneklere ait A4 kağıdına yazılı betimleri de
olacaktır.
• Tüm örneklerin teşhis edilebildiği bir anahtar
yapılacaktır.
FLORA TURCICA
Herbarium Universitatis Hacettepeensis
____________ANKARA____________
Fam: (Familya) Familya adı
Nom: (Nomen) Tür adı
Loc: (Location) Lokalitesi
Leg: (Legit) Toplayıcı adı , numarası
Det: (Determinative) Teşhis edenin adı, tarih,
No:(Herbarium
Number)
Ödevde
yeşille
doldurulacaktır.
yazılı
kısımlar
FLORA TURCICA
Herbarium Universitatis Hacettepeensis
____________ANKARA____________
Fam: (Familya) Familya adı
Nom: (Nomen)
Loc: (Location) Lokalitesi
Leg: (Legit) Toplayıcı adı , numarası
Det: (Determinative)
No:(Herbarium
Number)
FLORA TURCICA
Herbarium Universitatis Hacettepeensis
____________ANKARA____________
Fam: Caryophyllaceae
Nom: Myosoton aquaticum (L.) Moench
Loc: A3 Düzce: Akçakoca, Edilli köyü, kıyı kumul, 1-50 m,
29.9.2001.
Leg: A. Doğru Koca, 1508
Det: ADK, 14/5/2003
No:
Ödevde doldurulacak kısımlara örnek:
FLORA TURCICA
Herbarium Universitatis Hacettepeensis
____________ANKARA____________
Fam: Caryophyllaceae
Nom:
Loc: A3 Düzce: Akçakoca, Edilli köyü, kıyı kumul, 1-50 m,
29.9.2001.
Leg: A. Doğru Koca, 1508
Det:
No: