türkçe - ÇANKAYA - Gülen Muharrem Pakoğlu Ortaokulu

GÜLEN MUHARREM PAKOĞLU İLKÖĞRETİM OKULU
2010 – 2011 ÖĞRETİM YILI
5. SINIFLAR 1. DÖNEM
TÜRKÇE 2. ORTAK SINAV
CEVAP ANAHTARI
BAŞÖĞRETMEN ATATÜRK
Kurtuluş Savaşı zaferle sona ermiş, yurt ve ulus kurtulmuştu.Bazıları Atatürk’ün önderlik rolünün bittiğini sanıyordu.Oysa
onun kalbinde Türk ulusunun yüzyıllardan beri şifa bulamayan yaraları kanıyordu...Ana yurttan düşmanı kovmakla her şey
tamam olmuyordu. Düşman tekrar gelebilirdi.Atatürk, en büyük derdin halkın cahilliği olduğunu biliyordu. Halkın kafasını
aydınlatınca hızla yükseleceğini görüyor, buna yürekten inanıyordu.
Arkadaşlarından biri sordu:
--- Yurdu kurtardınız.Şimdi ne yapmak istiyorsunuz? Atatürk şu cevabı vermişti:
--- Milli Eğitim Bakanı olarak milli kültürü yükseltmek en büyük emelimdir.
Milli Eğitim Bakanı olmadı. Cumhurbaşkanı oldu. Fakat bütün devrimler gibi eğitim devrimi de onun eseridir. Halkın
öğrenmesi güç olduğu için Arap alfabesinden Latin alfabesine geçilmesi gerektiğine karar verdi.Tekke ve medreseler
kapatılarak yeni modern okullar açıldı.1 Kasım 1928’de Latin harflerine dayalı yeni Türk alfabesi kabul edildi.
Savaşa Başkomutanlık eden Atatürk’ün kara tahta başındaki resmi görülünce, ona “Başöğretmen” denmeye başlanmıştı.
A – Aşağıdaki soruları metne göre cevaplandırınız. ( Her soru 10 Puan )
1 – Atatürk’e göre Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra en büyük dert nedir?
Atatürk’e göre Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra en büyük dert halkın cahilliğiydi.
2 – Atatürk’ün yurdu kurtardıktan sonraki ilk amacı nedir?
Atatürk’ün yurdu kurtardıktan sonraki ilk amacı milli kültürü yükseltmektir.
3 – Atatürk eğitim alanında neler gerçekleştirmiştir?
Atatürk tekke ve medreseleri kapatarak yeni modern okullar açmış, halkın öğrenmesini kolaylaştırmak için Arap alfabesinden
Latin alfabesine geçilmesine karar vermiştir.
4 – Yeni Türk alfabesi ne zaman kabul edilmiştir?
Yeni Türk alfabesi 1 Kasım 1928’de kabul edilmiştir.
B – Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını verilen seçenekler arasından işaretleyiniz. ( Her soru 3 puan )
1 – Aşağıdaki metin hangi amaçla yazılmıştır?
“ Beş duyu dışında başka duyularımız da vardır; denge, açlık ve susuzluk gibi. Acı duyumuz da çok önemlidir,
vücudumuz tehlikede ise ya da canımız acıyorsa bize bunu haber verir.”
A – Beş duyumuz hakkında bilgi vermek.
B – Beş duyumuz dışındaki duyularımızı tanıtmak.
C – Acı duyusunun önemini vurgulamak.
D – Denge, açlık ve susuzluk duyularını tanıtmak.
2 – Aşağıdaki metinde anlatılmak istenen olay nedir?
“Sevgi olmadan hiçbir şey olmaz. Sevgi yoksa saygı da yoktur. Sevgi yoksa mutlu olunamaz. Sevgi varsa umut
vardır, yaşama isteği vardır.Sevginin olduğu yerde kin ve nefret barınamaz, düşmanlıklar yaşanmaz. Sevgi
dostlukların, arkadaşlıkların en iyi besinidir. Her şeyin yolu sevgiden geçer.
A – Sevgi yoksa saygı da yoktur.
B – Sevgi varsa umut vardır, yaşama isteği vardır.
C – Her iyi şeyin yolu sevgiden geçer.
D – Sevginin olduğu yerde kin ve nefret barınamaz.
3 – “ Romalıların ilginç bir uygulamaları vardı: Bir kemerin yapımını bitirdiklerinde köprüyü yapan mühendisin,
iskele kaldırıldığında kemerin altında durması beklenirdi. Eğer kemer dayanıklı değilse bunu ilk öğrenecek olan
mühendis olurdu.”
Bu parçadan çıkarılacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A – Yaptığımız işin tüm sorumluluğu bize aittir.
B – Köprünün altında durmamalıyız.
C – Mühendisler köprüleri sağlam yapar.
D – Romalılar birçok köprü yapmıştır.
4 – Aşağıdakilerden hangisi “ hüviyet, yitirmek, tanık, giysi” sözcüklerinden birinin eş anlamlısı değildir?
A – Kimlik
B – Şahit
C – Kaybetmek
D – İtina
5 – “Öfkeyle kalkan zararla oturur.” Atasözünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
A – Kişi, öfkelendiğinde sağlıklı düşünemediği için hata yapar.
B – En önemsiz görülen şeyler, zamanı gelince değer kazanır.
C – Kaçamayarak ele geçmk, yakalanmak.
D – Bir kişiye istemedeği bir işi zorla yaptırmak.
6 – Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, zıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmamıştır?
A – Evimizin markete uzaklığı aşağı yukarı on metredir.
B – Öğretmenimizin”Yüksek sesle konuşmayın, alçak sesle konuşun!” uyarısına dikkat ediyoruz.
C – Kalemimin ucu kırıldığı için yazamıyorum.
D – Arkadaşım dün gelmişti, bugün gitti.
7 – Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden – sonuç ilişkisi yoktur?
A – Hava soğuk olduğu için kalın giyindi.
B – Odamı güzelce temizledim.
C – Sporcu dereceye girince takıma alındı.
D – Ödevini yapmadığından annesi çok kızıyor.
8 – “Çok ders çalışmazdı; için dersi iyi dinlerdi.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere hangi sözcük gelemez?
A – ancak
B – fakat
C – için
D – lakin
C – Aşağıdaki soruları verilen yönergelere göre cevaplayınız.
9- Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına ( D ) yanlış olanların yanına ( Y ) yazınız ( 5 Puan ).
. “ Oyunun son perdesi çok güzeldi” Cümlesindeki altı çizili sözcük terim anlamlıdır. ( D )
. “ Her haliyle çok sıcak bir insandı.” Cümlesinde “ sıcak ” sözcüğü yan anlamda kullanılmıştır. ( Y )
. “ Babam gider gitmez ben de uyudum.” Cümlesinde karşıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır. ( Y )
. “ Her yıl bir yaş daha büyüyoruz.” Cümlesinde birden fazla sesteş sözcük vardır ( D )
. “ Atatürk, Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı başlatmıştır.” Cümlesi özneldir. ( Y )
10- Aşağıdaki cümleleri uygun olan sözcüklerle tamamlayınız. ( 4 Puan )
. “ Ulus “ sözcüğünün eş anlamlısı millet sözcüğüdür.
. “ Akla karayı seçmek “ sözü bir deyimdir.
. “ Mum dibine ışık vermez. “ sözü bir atasözüdür.
. “ Dost-düşman “ sözcükleri anlam ilişkisi yönünden zıt anlamlıdır.
11- Aşağıdaki cümleleri anlam ilişkisi yönünden ( neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul-sonuç ) inceleyerek çeşitlerini yanlarına
yazınız. ( 5 Puan )
. Annesi onu sinemaya götürmedi diye bütün gece ağladı.
Neden-sonuç
. Para kazanmaya Almanya’ya gidiyorum.
Amaç-sonuç
. KPPS’yi kazanmak için olanca gücüyle çalışıyor.
Amaç-sonuç
. Dışarı çıkabilirsin fakat erken dönmelisin.
Koşul-sonuç
. Yağmur yağdığından dışarı çıkamadık.
Neden-sonuç
12- KONU: “Atatürk eğitime ve bilime neden önem vermiştir? Atatürk’ün eğitimle ilgili inkılaplarını ’da göz önünde
bulundurarak düşüncelerinizi kompozisyon biçiminde açıklayınız. ( 30 Puan )
TÜRKÇE DERSİ ZÜMRE ÖĞRETMENLERİ
Çilem TURGAY
Nesibe YAVUZ
Nesibe TUNCEL
Nurcan GÖKDERE
Oya DURU
Seval YERSEL EREN