İndirmek İçin Tıklayınız - Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Strateji

Transkript

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
AYLIK FAALİYET RAPORU
HAZİRAN 2013
STRATEJİK YÖNETİM DAİRESİ
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI
İÇINDEKILER
GÜMRÜK HİZMETLERİ ....................................................................................................................................... 1
GÜMRÜK MUHAFAZA HİZMETLERİ .................................................................................................................11
İÇ TİCARET HİZMETLERİ ..................................................................................................................................19
RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL HİZMETLERİ ...................................................................................................23
TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE PİYASA GÖZETİMİ HİZMETLERİ ..................................................................32
ESNAF VE SANATKAR HİZMETLERİ .................................................................................................................36
KOOPERATİFÇİLİK FAALİYETLERİ ..................................................................................................................41
AB VE DIŞ İLİŞKİLER .........................................................................................................................................48
TASFİYE HİZMETLERİ .......................................................................................................................................51
REHBERLİK VE DENETİM FAALİYETLERİ .......................................................................................................53
İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI ....................................................................................................................53
STRATEJİ GELİŞTİRME FAALİYETLERİ ...........................................................................................................54
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ FAALİYETLER ..............................................................................................................57
İNSAN KAYNAKLARI ..........................................................................................................................................57
EĞİTİM HİZMETLERİ .........................................................................................................................................59
DESTEK HİZMETLERİ ........................................................................................................................................61
BİLGİ VE TEKNOLOJİK KAYNAKLAR ................................................................................................................64
BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİ .................................................................................................69
GÜMRÜK HİZMETLERİ
2010 yılında 299,4 milyar $ olan dış ticaret hacmi 2011 yılında % 25 artışla yaklaşık 375,7 milyar $,
2012 yılında ise % 3,5 artış ile 389 milyar $’a ulaşmıştır. 2013 yılının Haziran ayı itibariyle 201
milyar $ olmuştur.
Tablo 1: Dış Ticaret Gelişimi (milyon $)
2010
2011
2012
Haziran/ 2013
İTHALAT
İHRACAT
DIŞ TİCARET HACMİ
185.493
240.842
236.545
125.836
113.930
134.907
152.478
75.230
299.423
375.749
389.023
201.067
Tablo 2: İhracatın İlk 10 Ülkeye Göre Dağılımı ($ )
Ülke
Nisan/2013
Almanya
Pay %
Ülke
2012
Pay %
1.054.178.925
17,7
İran
1.470.400.639
21,9
Irak
918.659.345
15,4
Almanya
1.100.218.093
16,4
İngiltere
630.442.736
10,6
Irak
802.885.594
12,0
İtalya
Rusya
Federasyonu
613.945.562
564.085.898
10,3
9,5
İngiltere
Rusya Federasyonu
651.105.911
535.215.398
9,7
8,0
Fransa
498.121.560
8,4
İtalya
511.865.731
7,6
ABD
492.125.440
8,3
Fransa
498.979.857
7,4
İran
479.670.606
8,1
ABD
451.065.380
6,7
BAE
370.091.304
6,2
BAE
357.794.454
5,3
İspanya
335.685.082
5,6
İspanya
326.992.287
4,9
Toplam
5.957.006.458
100,00
Toplam
Kaynak: RİP(GTB-TÜİK)
Not: *Veriler 2012 ve 2013 yılı Nisan ayına göre sıralanmış olup geçicidir.
**Veriler RYKGM İstatistik ve Değerlendirme Dairesi’nden alınmıştır.
6.706.523.344
100,00
Tablo 3: İthalatın İlk 10 Ülkeye Göre Dağılım
Ülke
Nisan/2013
Pay %
Ülke
Almanya
2.053.709.227
15,3 Rusya Federasyonu
Rusya
2.013.881.246
15,0 Almanya
Federasyonu
Çin
1.940.509.965
14,4 Çin
İsviçre
1.607.258.762
11,9 İran
ABD
1.344.782.993
10,0 ABD
Gizli Ülke
1.173.661.677
8,7 İtalya
İtalya
1.012.177.170
7,5 Fransa
İran
857.163.475
6,4 Gizli Ülke
BAE
743.278.279
5,5 İspanya
Fransa
717.662.105
5,3 Hindistan
Toplam
13.464.084.899
100
Toplam
Kaynak: RİP(GTB-TÜİK)
Not: *Veriler 2012 ve 2013 yılı Nisan ayına göre sıralanmış olup geçicidir.
**Veriler RYKGM İstatistik ve Değerlendirme Dairesi’nden alınmıştır.
Haziran 2013
2012
Pay %
1.983.059.054
1.607.869.304
17,3
14,0
1.583.151.066
1.467.297.288
1.258.447.468
1.095.190.790
752.113.850
725.429.748
523.378.098
497.493.514
11.493.430.180
13,8
12,8
10,9
9,5
6,5
6,3
4,6
4,3
100
Sayfa 1
Hızlı Kargo Taşımacılığı Kapsamındaki Yenilikler
Hızlı kargo taşımacılığı yapan 15 şirket ve PTT’ye basitleştirilmiş usulde beyan ve dolaylı temsil
yetkisi verilmiş ve uygulamaya başlanmıştır. Yeni uygulama sayesinde;
 1500 AVRO ya kadar olan gönderilerin kargo firmalarınca beyanı sağlanmış ve bu sayede
mevzuatla sınırları belirlenen eşyanın azaltılmış bürokratik işlem ve maliyetle getirtilmesi ve
gönderilmesi sağlanmıştır.
 İhracat rejimine konu eşya için ise 7500 AVRO ya kadar olan eşyanın beyan işlemlerinin
mevzuat çerçevesinde operatör tarafından yapılması imkanı tanınmıştır.
 Özellikle küçük üreticiler için ihracatın maliyeti azaltılmıştır.
 Bu yolla gelen giden gönderilerin daha etkin kontrolüne imkan sağlanmıştır.
Uygulamayı geliştiren 4 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı)
10.03.2013 tarihli ve 28583 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olup yayımlandığı tarihten altı ay
sonra yürürlüğe girecektir. Yeni Tebliğ kapsamında:





Beyan uçağın varışından önce yapılacak,
Uçak gelmeden önce risk analizi yapılarak muayeneye tabi tutulacak eşya belirlenecek,
X-ray ve yürüyen bant sistemi eşya tasnifini ve muayenesini daha hızlı ve daha güvenli yapacak
şekilde yeniden organize edilecek,
Tamamlayıcı beyan uygulaması beyannamelerin açık kalmasını önleyecek şekilde yeniden
tanımlanacak,
Geri gelen eşya ve mahrece iade edilen eşyanın da beyanına imkan verecek programlamanın
yapılması gibi sistemi daha etkin kılacak düzenlemeler yapılacaktır.
Tax-Free Eşya Gümrük İşlemlerindeki Yenilikler
Tax-free uygulamasına ilişkin iş akışlarının yeniden düzenlenmesi, uygulamadaki sorunların
ortadan kaldırılması amacıyla, tüm iş akışının elektronik ortamda yürütülmesi, havaalanlarında taxfree eşyanın gümrük işleminin check-in bankosunda gerçekleştirilmesi ve bu alanda
görevlendirilecek muhafaza memurları ile personel sayısına ilişkin sorunun çözümüne yönelik
çalışmalar başlatılmıştır. Bu kapsamda;



Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile yürütülen çalışmalar sonucu anılan Başkanlıkça
hali hazırda kullanılmaya başlanan e-fatura sistemine gümrük idareleri, mağazalar ve aracı
firmaların da entegre edilmesi ile tüm iş akışının elektronik ortama taşınmasına ilişkin yazılım
çalışmaları devam etmektedir.
Tax-free eşyanın gümrük işlemleri Bölge Müdürlüklerince düzenlenen eğitim sonucunda
muhafaza memurlarınca yapılmaya başlanmıştır.
Eşya kontrollerinin check-in bankosundan yapılarak yolcu valizinin buradan banda verilmesi
uygulamasına İstanbul AHL ve Ankara Esenboğa Havalimanında başlanmış olup, İzmir Adnan
Menderes, Milas ve Dalaman Havalimanlarında kontuar uygulaması işletmecilerce kabul
edilmiş uygulamaya geçiş için gerekli hazırlıklar yapılmaktadır. İstanbul Sabiha Gökçen
Havalimanı ve Antalya Havalimanı’nda da uygulamanın başlaması için girişimler devam
etmektedir.
Yolcu Bilgilerine Erişim
Bakanlığımız ile İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan veri değişimi protokolü çerçevesinde
Emniyet Genel Müdürlüğü’nden yolcu bilgileri alınmaktadır. Tüm gümrük idarelerinin, yolcunun
pasaport numarası veya TC kimlik numarasından (yabancıysa ID numarası) sorgu yaparak, o
Haziran 2013
Sayfa 2
yolcunun ülkemize giriş ve ülkemizden çıkışına ilişkin tarih, saat, geçiş yapılan gümrük kapısı gibi
bilgilere anlık olarak ulaşabilmelerini sağlayacak web servis Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca
hazırlanarak test aşaması ile sistemin düzeltilmesi ve geliştirilmesine yönelik olarak çalışmalar
tamamlanmıştır. 13/5/2013 tarihinde Programa ilişkin pilot uygulama Sarp Gümrük
Müdürlüğü’nde başlatılmıştır.
Tüm bölge müdürlüklerine ise 28/5/2013 tarihinde 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın
59 uncu maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen yolcuya tanınan muafiyetlerde kara sınır
kapılarında 3 gün (72 saat) şartının, yolcunun aracıyla geçici olarak ülkemize girişine ilişkin süre
şartlarının sağlanıp sağlanmadığı ile Türk vatandaşlarının tax-free eşya kapsamında KDV iade hakkı
olup olmadığının kontrolünün bundan böyle bu programın kullanılarak yapılması yönünde talimat
verilmiştir.
Gümrük Müşavirleri ve Gümrük Müşavir Yardımcıları
Müşavir Programına kayıtlı 2933 adet Gümrük Müşaviri, 6150 adet de Gümrük Müşavir Yardımcısı
sektörde faaliyet göstermektedir.
2013 yılı Gümrük Müşavirliği ve Müşavir Yardımcılığı sınavları için Bölge Müdürlükleri ve diğer
kurumlarla yazışmalara başlanmıştır.
Tablo 4: Bölge Müdürlüklerine Göre Gümrük Müşavir ve Yardımcısı Sayıları
BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ
GÜMRÜK MÜŞAVİRİ
ORTA ANADOLU
BATI AKDENİZ
ULUDAĞ
TRAKYA
DOĞU ANADOLU
GAP
İPEKYOLU
EGE
İSTANBUL
ORTA KARADENİZ
DOĞU KARADENİZ
ORTA AKDENİZ
FIRAT
BATI MARMARA
DOĞU AKDENİZ
DOĞU MARMARA
TOPLAM
209
28
139
15
20
5
346
1889
8
6
218
1
3
19
27
2933
GÜMRÜK MÜŞAVİR
YARDIMCISI
279
65
385
37
4
54
5
715
3965
8
11
516
2
13
34
57
6150
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri
5/5/2011 tarihli ve 27925 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği
(Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği) ile 2012/33 ve 2013/3 sayılı Genelgelerde belirtilen usul ve
esaslar çerçevesinde Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği sistemi yürütülmektedir. Haziran 2013
itibariyle 89 bağımsız, 271 tüzel kişilik altında faaliyet gösteren toplam 360 yetkilendirilmiş
gümrük müşaviri bulunmaktadır.
Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin çalışmalarını verimli bir şekilde yürütmeleri ve hizmet
kalitesinin sürdürülmesi amacıyla, Bakanlığımızca her yıl meslek mensuplarının hizmetleri karşılığı
alacakları ücretlere ilişkin asgari ücret tarifesi düzenlenmektedir. Söz konusu tarifenin hazırlanması
aşamasında gerek müşavir derneklerinin gerekse faaliyet alanlarındaki sektör temsilcilerinin görüş
Haziran 2013
Sayfa 3
ve önerileri dikkate alınmaktadır. 2013 yılında uygulanmak üzere hazırlanan asgari ücret tarifesi,
16 Ocak 2013 tarih 2013/2 ve 2013/3 sayılı Genelgeler ekinde yayımlanmıştır.
Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB)
Dış ticaret rejiminin standart uygulanması ve işlem maliyetlerinin azaltılmasını amaçlayan Bağlayıcı
Tarife Bilgisi düzenleme yetkisi, Gümrük Laboratuvarı bulunan Gümrük ve Ticaret Bölge
Müdürlüklerine (6 adet; Ankara, İstanbul, İzmir, İzmit, Bursa, Mersin) devredilmiştir. Bu suretle,
belge talebinde bulunan vatandaşlarımız açısından zaman maliyeti azaltılmıştır
Tablo 5: Bölge Müdürlükleri Bazında Düzenlenen BTB’ler
2010
ORTA ANADOLU (ANKARA)
ORTA AKDENİZ (MERSİN)
2011
2012
Haziran/2013
4
5
3
4
10
5
3
0
119
108
276
166
EGE (İZMİR)
67
39
23
25
DOĞU MARMARA (KOCAELİ)
12
10
5
0
3
3
7
14
210
167
326
208
İSTANBUL
ULUDAĞ (BURSA)
TOPLAM
Avrupa Topluluğu Entegre Tarifesine (TARIC) Uyum Çalışmaları
Şubat 2013 sonu itibariyle AB TARIC kodları ile uyumlu olarak oluşturulan Tarife Cetvelinin üzerine
İRK eki listelerde belirtilen gümrük vergisi ve toplu konut fonu, dampinge karşı vergi ve telafi edici
vergiler, ek mali yükümlülükler, ticaret politikası önlemleri, KDV, ÖTV, çevre katkı payı, tütün fonu
ve ithalat yasakları işlenmesi çalışmaları tamamlanmıştır.
Ayrıca, İthalat Rejimi Kararı eki listeler için 2013 yılı Kombine Nomanklatür değişikliklerine göre
ek kodlamalar tamamlanmıştır. Gümrük Vergisi ve TKF dışındaki diğer önlemler için ek kodlama
çalışması ham olarak tamamlanmış olmakla birlikte söz konusu değişiklikler diğer kamu kurum ve
kuruluşlarıyla birlikte bir kere daha gözden geçirilecektir. Diğer taraftan, Ekonomi Bakanlığı ise
Bakanlıklarınca henüz çözüme kavuşturulamayan teknik sıkıntılar nedeniyle 2013 yılında TARIC’e
geçiş yapılmasının olumsuz sonuçlar doğuracağını değerlendirmiştir.
Bununla birlikte; TARIC’e uyumlu Entegre Gümrük Tarife Cetvelinin hazırlanması ve uygulamaya
konulmasına ilişkin Gümrükler Genel Müdürlüğü, Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü ile
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığının ortak çalışmaları sonucunda “TARİC Çalışmalarına İlişkin Eylem
Planı” Kasım 2012’de oluşturulmuş olup; uygulamanın hayata geçirilmesi için hedeflenen
gerçekleşme tarihi 01/01/2014 olarak belirlenmiştir. Entegre Gümrük Tarife Sistemi Hakkında
Karar Taslağı ve ekleri 18/04/2013 tarihinde internete konulmuş ve 24/04/2013 tarihli, 8263
sayılı yazımızla ilgili kurumlara bilgi verilerek taslak hakkında görüşleri istenilmiştir.
Son olarak, Bakanlığımızın ilgili birimleriyle hali hazırda kullanılan muafiyet kodlarının analiz
edilip, kapsamları ile TARIC’e aktarılacak muafiyet kodlarının tespit edilmesine ilişkin çalışmalar
devam etmektedir.
Gümrük Laboratuvarları
6 adet gümrük laboratuvarımızda 2013 yılı Haziran ayında işlem gören beyanname sayısı 4.329,
analizi yapılan numune sayısı 9.116 olup bu analizler karşılığında 1.092.741 TL gelir elde edilmiştir.
Haziran 2013
Sayfa 4
Grafik 1: Gümrük Laboratuvarlarında İşlem Gören Beyannamelerin Laboratuvarlar Bazında Dağılımı
12,60%
2,88%
11,84%
32,67%
ANKARA
İSTANBUL
KOCAELİ
İZMİR
15,04%
BURSA
MERSİN
24,96%
Grafik 2: : Gümrük Laboratuvarlarında İşlem Gören Beyannamelerin Eşya Bazında Dağılımı
7,20%
45,52%
19,34%
TEMEL KİMYA
PETROL
GIDA
8,63%
TEKSTİL
METAL
19,31%
Özet Beyana İlişkin Düzenlemeler
Bakanlığımızın “en kolay ve en güvenli ticaret” politikası çerçevesinde 1 Ocak 2012 tarihinde
gümrük işlemlerinde yeni özet beyan uygulamasına geçilmiştir. Bu yeni uygulama ile, eşya ve taşıta
ilişkin bilgiler eşyanın ülkeye gelmesinden önce elektronik ortamda alınmaya başlanmıştır.
Yeni özet beyan uygulaması ile, bir yandan insan, çevre, hayvan ve bitki sağlığı ile ulusal güvenlik
güvence altına alınmakta, bir yandan da iş süreçlerinin hızının ve etkinliğinin artırılması ve yatırım
ortamının iyileştirilmesi sağlanmaktadır.
Özet beyana ilişkin olarak yapılan değişiklikler karşılaştırılmalı olarak aşağıdaki tabloda yer
almaktadır.
Tablo 6: Özet Beyana İlişkin Olarak Yapılan Değişiklikler
1 Ocak 2012 öncesi
Bilgiler ancak eşya geldikten sonra alınmaktaydı.
1 Ocak 2012 sonrası
Bilgiler eşya gelmeden alınmaktadır.
Bilgiler hem elektronik hem de kağıt
alınmaktaydı.
Bilgiler sadece elektronik ortamda alınmaktadır.
Sınırlı bilgi bulunmaktaydı.
Haziran 2013
ortamda
4’lü GTİP başta olmak üzere daha kapsamlı bilgiler yer
almaktadır.
Sayfa 5
Kontroller ancak eşya geldikten sonra yapılabiliyordu.
Kontroller eşya gelmeden dahi başlatılabilmektedir.
Özet beyan üzerinde sistematik ve planlı bir risk analizi
yapılmamaktaydı.
Yeni uygulama ile emniyet ve güvenlik yönlerinden risk
analizi yapılabilmektedir.
Hem sınır hem de iç gümrüklerde özet beyan
verilmekteydi.
Özet beyan sadece ülkeye giriş noktasında verilmektedir.
Bilginin önceden ve elektronik ortamda alınması, bu bilginin diğer kurumlarla paylaşılmasına
imkan verecek ve “Tek Pencere” ortamının oluşmasına yönelik önemli bir aşama kaydedilmiş
olacaktır. Bunun yanında, işlem süreçlerinin kısaltılması ve maliyetlerin azaltılması, ülkemizin,
Dünya Bankası’nın yayımladığı “Lojistik Performans Endeksi” dünya sıralamasında daha üst sırada
yer almasını sağlayacaktır.
Ortak Transit Sözleşmesine Taraf Olma Amacıyla Yürütülen Çalışma ve
Projeler
07/02/2013 tarihli ve 28552 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Ortak Transit Yönetmeliğinin
Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik” ile 240/8/2011 tarihli ve 28035 (Mükerrer) sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Ortak Transit Yönetmeliği ek ve değişiklikleri ile birlikte yürürlükten
kaldırılmıştır. Aynı gün ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile detransit rejimine ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlenmiştir.
17/3/2013 tarihli ve 28590 sayılı Resmi Gazetede 2013/ 4348 sayılı “Eşyanın Avrupa Ekonomik
Topluluğu ile EFTA Ülkeleri ve EFTA Ülkelerinin Kendileri Arasında Taşınması Amacıyla
Oluşturulan “Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşmenin Ekinde Değişiklik Yapılmasına Dair
3/2012 ve 4/2012 sayılı AB-EFTA Ortak Transit Ortak Komitesi Kararlarına Katılmamız Hakkında
Karar” yayımlanmıştır.
27 Mayıs 2013 tarihinde Eğitim Dairesi Başkanlığı’nda gerçekleştirilen “Ortak Transit Sektör
Konferansına 37 adet firma asıl sorumlu olarak davet edilmiş olup, Ortak Transite ilişkin konular
tartışılmıştır.
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları
Fikri Mülkiyet Haklarının Korunmasında Türk Gümrük İdaresi’nin Etkinliğinin Arttırılması
Projesi: AB Katılım Öncesi Mali Yardım Mekanizması (IPA) çerçevesinde AB Komisyonuna
Bakanlığımızca hazırlanarak sunulan "Türk Gümrük İdaresi'nin Modernizasyonu VIII Projesi"
Komisyon tarafından kabul edilmiş bulunmaktadır. Söz konusu projenin 4. bileşenini Fikri ve Sınai
Mülkiyet Haklarının Korunmasında Türk Gümrük İdaresi’nin Etkinliğinin Arttırılması konusu teşkil
etmekte olup, bu bileşen için ayrılan bütçe yaklaşık 4.1 milyon EURO dur.
Türk Gümrük İdaresinin Modernizasyonu VIII Projesi’nin de yer aldığı Türkiye ve Avrupa
Komisyonu arasında 2012 Yılı Finansman Anlaşması Bakanlar Kurulu’nun 2012/4025 sayılı Kararı
ile onaylanmış olup, 19.12.2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Proje
kapsamında fikri ve sınai mülkiyet haklarının etkin kontrolünün sağlanması hedefimiz çerçevesinde
planlanan başlıca faaliyetler;
 Konuya ilişkin mevzuatın gözden geçirilmesi,
 Gümrük idarelerine ekipman alınması (2000 adet 3G özelliğine sahip palmtop bilgisayar, 55
adet segway scooter alınması planlanmaktadır),
 Gümrük personeline eğitim gerçekleştirilmesi, dış ticaret erbabına yönelik çalıştay
düzenlenmesi Bakanlığımızın bu konudaki faaliyetlerine ilişkin bilgilendirici tanıtım filminin
kamu alanlarında gösterilmesi olarak belirlenmiştir.
Haziran 2013
Sayfa 6

Söz konusu proje fişi AB Komisyonu yorumları çerçevesinde 26/6/2013 tarihinde
güncellenmiştir.
Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı: AB ile müzakereye açılan 7 numaralı Fikri Mülkiyet Hukuku Faslının
kapanış kriteri olarak belirlenen “fikri mülkiyet haklarına dair konularda diyalog sağlanması”
hususuna yönelik olarak AB ile ülkemiz arasında oluşturulan çalışma grubu faaliyetlerine etkin
katılım sağlanmaktadır.
AB Mevzuatı Değişiklik Çalışmaları-AB ile FSMH Alanında İşbirliği: Fikri mülkiyet haklarının
gümrüklerde korunmasına ilişkin AB’de hali hazırda yürürlükte bulunan 1383/2003 sayılı Konsey
Tüzüğü’nün değiştirilmesine yönelik olarak hazırlanan taslak mevzuat uyum çalışmalarında göz
önünde bulundurulmak üzere takip edilmektedir. Bu konudaki çalışmalar sonucunda; AB
Komisyonu Gümrükler ve Vergilendirme Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve 1383/2003/AT
sayılı Konsey Tüzüğü’nün yerine geçecek olan “Gümrüklerde Fikri Mülkiyet Haklarının (FMH)
Uygulanmasına İlişkin Tüzük” (Regulation of the European Parliament and of the Council
concerning Customs Enforcement of Intellectual Property Rights) 11 Haziran 2013 tarihinde
Avrupa Parlamentosunda oylanarak kabul edilmiş olup, 1 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girecektir.
11/04/2013 tarihinde gerçekleştirilen 45 inci GİK toplantısında AB raporlarında yer alan AB’de
yakalanan ve Türkiye’den gönderildiği tespit edilen sahte eşya istatistiklerine ilişkin
değerlendirmemiz Komisyona açıklanmıştır. Ayrıca, 24-26 Nisan 2013 tarihlerinde İstanbul’da
gerçekleştirilen 7. Global Sahtecilik ve Korsanla Mücadele Kongresi esnasında AB Komisyonu ve
Fransa Gümrük İdaresi ile geçekleştirilen toplantılarda FSMH alanında gerçekleştirilen faaliyetler
anlatılmıştır.
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu: Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları
Koordinasyon Kurulu 21/05/2008 tarihli, 26882 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2008/7 sayılı
Başbakanlık Genelgesi uyarınca kurulmuştur. Söz konusu Kurul Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın eş başkanlığında Adalet, İçişleri, Sağlık, Kalkınma, Gıda-Tarım ve
Hayvancılık, Ekonomi, Gümrük ve Ticaret Bakanlıkları, Telif Hakları Genel Müdürlüğü, Türk Patent
Enstitüsü Başkanlığı, TÜBİTAK ve TOBB temsilcilerinden oluşmaktadır. Kurulda Bakanlıklardan en
az Müsteşar Yardımcısı, kurum ve kuruluşlardan Başkan düzeyinde temsilciler bulunmaktadır.
Kurul yılda en az 2 kez toplanmakta olup, sekretarya hizmetleri Türk Patent Enstitüsü (TPE)
tarafından gerçekleştirilmektedir. Söz konusu Kurul toplantılarına etkin şekilde katılım
sağlanmaktadır.
2008/7 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile kurulan Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Koordinasyon
Kurulunda hazırlanmasına karar verilen “Ulusal Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Strateji Belgesi”
kapsamında koordinatör kurum olan Türk Patent Enstitüsünün (TPE) talebi doğrultusunda
FSMH’ye ilişkin sınır önlemlerine dair Bakanlığımız görüşleri anılan kuruma daha önce iletilmiştir.
Söz konusu strateji belgesi hazırlıkları kapsamında 17/04/2013 ve 09/05/2013 tarihlerinde Türk
Patent Enstitüsü’nde gerçekleştirilen toplantılara katılım sağlanmıştır. Adı geçen Belge üzerinde son
güncellemeler, Bakanlığımızın da yer aldığı paydaşların görüşleri doğrultusunda TPE tarafından
yapılmış olup 10 Haziran 2013 tarihi itibarıyla ilgili paydaşlara iletilmiştir.
Diğer taraftan; “Ulusal Fikri Mülkiyet Strateji Belgesi” (UFMSB) çalışmaları çerçevesinde 27 Haziran
2013 tarihinde telif hakları ve 28 Haziran 2013 tarihinde sınai mülkiyet hakları özelinde ilgili kamu
kurumları, sivil toplum kuruluşları ve akademisyenlerin katılımıyla Ankara’da düzenlenen
çalıştaylara Genel Müdürlüğümüzden katılım sağlanmıştır.
Rehber Hazırlanması: Yasal dayanağını 26/03/ 2013 tarihli ve 28599 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan ''Fikri ve Sınai Haklara ilişkin Gümrük Genel Tebliğinin oluşturduğu Fikri Mülkiyet
Haklarının Korunmasına İlişkin E-Başvuru Rehberi 1 Nisan 2013 tarihinden itibaren web sitemizde
yayımlanmaya başlamıştır.
Haziran 2013
Sayfa 7
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Programının Uygulamaya Geçirilmesi: Uygulamaya geçirilen
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Programı sayesinde başvuru konusu eşyaya ilişkin bilgilerin
merkezden girişi sağlanmıştır. Bu sayede tüm gümrük idarelerinde yetki verilen ilgili personelin söz
konusu program üzerinden bu kapsamdaki eşyayı takip etmesi mümkün hale gelmiştir. Diğer
taraftan, hak sahiplerine elektronik başvuru yapılmasına imkan verilmesini sağlayan elektronik
başvuru uygulamasına 01/04/2013 tarihinde geçilmiştir.
Fikri ve sınai hakların korunması için yapılan başvuruların değerlendirilmesi sonucunda; 2011
yılında 620 adet, 2012 yılında 906 adet, 1 Ocak ila 30 Haziran 2013 tarihleri arasında 435 adet
başvuru onaylanmıştır.
Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri İzinlerinin Elektronik Ortama
Aktarılması
Gümrük idareleri tarafından verilen ve işlemleri manuel takip edilen izinlerin elektronik ortama
taşınması projesi kapsamında Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü ve Bilgi İşlem Dairesi
Başkanlığı ile ortak bir çalışma yürütülmektedir. Söz konusu proje ile gümrük idarelerince verilen
izinlerin, bilgisayar ortamına taşınarak gümrük işlemlerinin daha hızlı gerçekleştirilmesi ve
istatistiki bilgilere (firma, eşya, kıymet vb.) ulaşılarak analiz yapılabilmesi, gümrük idareleri
tarafından manuel olarak tutulmakta olan defterlerin kaldırılması ve dolayısıyla kayıtların ve
işlemlerin daha düzenli gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.
Söz konusu proje kapsamında, izinlere ilişkin iş akışlarının tespiti amacıyla Ankara Gümrük
Müdürlüğünde incelemeler yapılmış, sistemde iş akışının oluşturulabilmesini teminen Risk
Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü ile çalışmalara başlanmıştır.
Uzlaşma Müessesesi
Uzlaşma, idare ile yükümlüler arasında ortaya çıkan ihtilafların yargı yoluna başvurulmadan,
görüşme yoluyla çözümlenmesini öngören bir müessesedir. Bu düzenleme ile yükümlüden istenilen
vergi ve cezaların bir kısmından vazgeçilmesi karşılığında, vergi alacağının hemen tahsil edilmesi
imkânı sağlamaktadır. Bu sayede yargı sürecinin uzaması nedeniyle doğacak sıkıntıların önlenmesi
ve çok sayıda davanın takip külfetinin ortadan kaldırılmaktadır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 6111 sayılı Kanunu ile değişik 244. Maddesiyle Uzlaşma
müessesesi getirilmiştir. Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği’nin yürürlüğe girdiği 31/8/2011 tarihinden
Haziran 2013 sonuna kadar Merkezi Uzlaşma Komisyonuna 84 adet uzlaşma talebinde
bulunulmuştur. Söz konusu taleplerden 23 adedinde uzlaşma sağlanmış, 15 adedinde ise uzlaşma
sağlanamamıştır. Merkezi Uzlaşma Komisyonuna yapılan 7 talep reddedilmiş olup kalan 39 adet
başvuru için incelemeler devam etmektedir.
Diğer taraftan, Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine Haziran 2013 sonu itibariyle 4883 uzlaşma
başvurusu yapılmıştır. Söz konusu taleplerden 4247 adedinde uzlaşma sağlanmış, 193 adedinde ise
uzlaşma sağlanamamıştır. Yapılan 220 başvuru reddedilmiş olup kalan 223 adet başvuru için
incelemeler devam etmektedir.
Antrepo Rejimi
Genel ve Özel antrepo olmak üzere ikiye ayrılan Gümrük Antrepoları gümrük gözetimi altında
bulunan eşyanın veya izin verildiği durumlarda serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç edilmek
kaydıyla konulduğu yerlerdir. 2013/4 sayılı Genelge ile taşıma depolama esnasında hasar gören
taşıtlar için elleçlemenin kapsamı belirlenmiştir.
Haziran 2013
Sayfa 8
2013/5 sayılı Genelge ile geçici depolama yerinde bulunan eşyanın aynı gümrük müdürlüğü
denetimindeki antrepoya alınması, eşyanın geçici depolama yerine konulmadan antrepoya alınması
ve aynı gümrük idaresi denetimindeki bir yerden başka bir yere eşya sevki ile ilgili olarak
düzenlemeler yapılmıştır.
15/05/2013 tarihli ve 28648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelikle, Gümrük Yönetmeliğinin antrepoda eşya devrini düzenleyen
333’üncü maddede ve antrepo ve serbest bölgelerden Avrupa Birliği’ne gönderilecek eşyaya ilişkin
olarak alınması gereken telafi edici verginin hesaplanması ile ilgili olarak da 335 ve 432’nci
maddede değişiklikler yapılmıştır. 12/6/2013 tarihli 28675 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
Yönetmelik ile 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Gümrük
Yönetmeliği’nin antrepoda eşya devrini düzenleyen 333 üncü maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü
fıkralarında değişiklik yapılmıştır.
Gümrüksüz Satış Mağazaları
Türkiye’de faaliyet gösteren gümrüksüz satış mağazalarından, Türkiye’ye gelen veya Türkiye’den
giden yolcular ile transit yolculara, diplomatik muafiyetten yararlananlara, yabancı basın yayın
organlarının yabancı uyruklu mensuplarına, İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı’ndan transit geçen
gemilere, yat limanlarına gelip giden veya kışlayan yat ve tekne sahiplerine ve Bakanlığımızca
belirlenecek diğer kişilere satış yapılmaktadır.
Tablo 7: 2013 Haziran Ayı İtibariyle Bölge Müdürlüklerine Göre Gümrüksüz Satış Mağazaları Sayıları
ORTA ANADOLU
İSTANBUL
EGE
BATI AKDENİZ
TRAKYA
GİRİŞ
ÇIKIŞ
1
6
3
10
0
2
17
6
33
0
ORTA AKDENİZ
1
1
DOĞU AKDENİZ
1
1
GAP
1
1
DOĞU
1
1
KARADENİZ
ORTA
1
2
KARADENİZ
BATI MARMARA
0
1
DOĞU ANADOLU
2
2
İPEKYOLU
1
1
DOĞU MARMARA
FIRAT
0
0
ULUDAĞ
0
0
TOPLAM
28
68
Mağaza sayısı (depo hariç): 149
ÇIKIŞ
(ALKOL
VE
TÜTÜN
HARİÇ)
2
10
3
6
0
GİRİŞ
ÇIKIŞ
DEPO
TAKRİR+GİR
İŞ /
TAKRİR+GİR
İŞ ÇIKIŞ
UÇAKTA
SATIŞ
GEMİ
KUMAN
YA
TOPLAM
0
0
3
6
9
1
9
2
2
1
1
0
0
0
0
1
2
1
3
0
0
1
0
0
0
8
45
18
60
10
0
0
0
0
1
1
0
1
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
3
3
3
4
0
0
1
0
0
0
4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
2
4
2
0
0
21
0
0
21
0
0
17
0
0
1
0
0
8
0
0
2
0
0
166
Tablo 8: :Yıllar İtibariyle Gümrüksüz Satış Mağazaları Sayıları
GİRİŞ
ÇIKIŞ
ÇIKIŞ
(ALKOL
VE TÜTÜN
HARİÇ)
GİRİŞ
ÇIKIŞ
DEPO
2010
23
58
23
23
2011
24
62
23
24
Haziran 2013
UÇAKTA
SATIŞ
GEMİ
KUMANYA
24
TAKRİR+
GİRİŞ /
TAKRİR+
GİRİŞ
ÇIKIŞ
2
TOPLAM
7
2
162
22
2
8
2
167
Sayfa 9
2012
Haziran/2013
26
28
63
68
20
21
23
21
18
17
2
1
8
8
2
2
162
166
BİLGE sisteminde GDS2 olarak tanımlı 2.000.000 EUR tutarındaki global götürü teminat
sisteminden 4, GDS1 olarak tanımlı 750.000 EUR tutarındaki global götürü teminat sisteminden 3,
GDS olarak tanımlı 150.000 EUR tutarındaki mağaza başı götürü teminat sisteminden ise 13 firma
yararlanmaktadır.
TIR Sistemi
TIR Sistemi, yalnızca belli koşulları taşıyan firmaların belirli kolaylıklardan yararlanmasına imkan
veren ve güven esasına dayanan bir sistemdir.
1975 TIR Sözleşmesi Çevirisi Çalışmaları: 1975 tarihli TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası
Eşya Taşınmasına dair Gümrük Sözleşmesinin (TIR Sözleşmesi mevcut metni ve eklerinin resmi
tercümesinde bazı hata ve eksikliklerin giderilmesi açısından, mülga Gümrükler Kontrol Genel
Müdürlüğü ve ulusal kefil kuruluş Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği temsilcilerinden oluşan çalışma
grubu tarafından; 1975 tarihli TIR Sözleşmesi, ekleri, açıklama notları ve yorum notlarının
İngilizceden Türkçeye gayri resmi çevirileri yeniden yapılmıştır. Tercüme metninin, TIR
Sözleşmesinde yapılan değişikliklerle birlikte, yeni bir Bakanlar Kurulu Kararı ile yayımlanması
planlanmaktadır.
TIR Elektronik Ön Bildirim (EPD) Sisteminin Hayata Geçirilmesi: TIR Sistemi’ni kullanan firmalara, ön
beyan sunma imkanı veren TIR-EPD sistemi IRU tarafından geliştirilmiş internet tabanlı bir
program olup, Mayıs 2013 itibariyle sistemdeki akit ülke sayısı 68, sistemi uygulayan ülke sayısı
57’dir. Ülkemizde sistemden yararlanan yerli firma sayısı 1.470’e ulaşmıştır. TIR Sistemi
kapsamında taşımacılık yapmak isteyen firmalar, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve
ulusal kefil kuruluş TOBB’dan alınan belgeler doğrultusunda Bakanlığımızca tezkiye edilmektedir.
Tamamen ücretsiz olan ve taşıyıcılara araç henüz gümrük idaresine gelmeden eşya, alıcı/gönderici
firma, taşıma aracı ve varış/çıkış gümrük idaresi gibi bilgileri Türkçeyi de içerecek şekilde farklı
dillerde beyan imkanı sağlayan TIR-EPD Sistemi’ne ilişkin olarak, Bakanlığımız, TOBB ve IRU
arasında, 05/06/2013 tarihinde TIR-EPD Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
02/04/2012 tarihi itibariyle Türkiye’ye ithalat amacı ile getirilen eşya ve Türkiye üzerinden transit
geçen eşya, 05/06/2013 tarihi itibariyle ihracat amacıyla taşınan eşya için sistem hayata
geçirilmiştir.
İşlem Gören TIR Karneleri: TIR Karnesi kapsamında yapılan taşımaların ülke içerisindeki seyri TIR
Transit Takip Programı üzerinden periyodik olarak sorgulama yapılmak suretiyle takip
edilmektedir. 2009 yılından 2013 Haziran sonu itibariyle 536014 adet TIR Karnesi işlem görmüş,
526349 adet TIR Karnesinin (Volet-1 ve Volet-2) çakıştırma işlemi yapılmıştır.
Tablo 9: : İşlem Gören, Çakıştırılan TIR Karneleri
YILLAR
2010
2011
İŞLEM GÖREN TIR
KARNESİ SAYISI
(VOLET-1)
931.531
1.128.596
2012
2013 Haziran
Haziran 2013
ÇAKIŞTIRILAN TOPLAM TIR
KARNESİ SAYISI(VOLET-1-2)
GERÇEKLEŞEN
TAHSİLAT(TL)
822.931
1.121.483
1.518.265
-
1.108.910
1.095.613
-
536.014
526.349
-
Sayfa 10
TIR Sisteminden İhraç Edilen Firmalar ve İhraç Nedenleri: Sistemin sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi
için Bakanlığımız tarafından çeşitli önlemler alınmaktadır. TIR Sözleşmesinin akit taraflara verdiği
yetkiye dayanılarak, usulsüzlüğün niteliğine göre uyarı, TIR sisteminden geçici/kesin ihraç, tezkiye
iptali gibi müeyyideler uygulanabilmektedir. Aşağıdaki tablo TIR sisteminden geçici olarak ihraç
edilen firmaları ve ihraç nedenleri göstermektedir.
Tablo 10: TIR Sisteminden Geçici Olarak İhraç Edilen Firma Sayısı ve İhraç Nedenleri
İHRAÇ TÜRÜ
2010
UYUŞTURUCU
SİGARA KAÇAKÇILIĞI
SİGARA KAĞIDI (MAKARON) KAÇAKÇILIĞI
TARİHİ ESER KAÇAKÇILIĞI
BEYAN HARİCİ EŞYA YAKALANMASI
EŞYANIN YURT İÇİNDE BIRAKILMASI
SİLAH KAÇAKÇILIĞI
TIR KARNESİNDE/EVRAKTA SAHTECİLİK
İNSAN KAÇAKÇILIĞI
BEYAN HARİCİ EŞYA YAKALANMASI VE SİGARA KAĞIDI KAÇAKÇILIĞI
EŞYANIN YURT İÇİNDE BIRAKILMASI VE SİGARA KAĞIDI KAÇAKÇILIĞI
DİĞER
TOPLAM
7
3
11
9
6
3
39
2011
2012
8
2
6
2
8
13
3
1
43
Haziran
2013
10
11
2
9
23
2
10
3
5
8
2
1
1
2
1
1
3
57
37
Soru Önergeleri
2012/105 sayılı Onay çerçevesinde, önergelerin cevaplandırılmasında, “Gümrükler Genel
Müdürlüğü”, “İç Ticaret Genel Müdürlüğü” ve “Strateji Geliştirme Başkanlığı” koordinatör Birim
olarak belirlenmiş olup, 01/11/2012 tarihinden itibaren Bakanlığımıza intikal eden soru önergeleri,
konusuna göre söz konusu 3 Birim koordinatörlüğünde cevaplandırılmaktadır.
Tablo 11: Yıllara Göre İntikal Eden Soru Önergeleri
YILLAR
İntikal Eden Soru Önergeleri
2010
27
2011
50
2012
319
2013 Haziran
296
Mevzuat Düzenlemeleri
2013 yılında Haziran ayı sonu itibariyle toplam 1 Kanun, 2 Bakanlar Kurulu Kararı, 4 Yönetmelik, 13
Tebliğ ve 21 Genelgede düzenleme yapılmıştır.
GÜMRÜK MUHAFAZA HİZMETLERİ
Uluslararası eşya, taşıt ve yolcu hareketlerini, ulusal ve uluslararası mevzuata göre yürütmek ve
ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak kaçakçılıkla etkili mücadele etmek Bakanlığımızın
öncelikli görevleri arasındadır.
Tablo 12 :İşlem Gören Araç, Konteyner, Yolcu Giriş-Çıkış Sayıları
2010
Haziran 2013
2011
2012
2013*
Sayfa 11
YOLCU
GELEN
37.956.840
43.785.502
46.017.852
21.914.878
GİDEN
37.913.518
43.851.746
45.793.904
20.753.705
GELEN
1.217.512
1.392.460
1.371.940
727.229
GİDEN
1.231.819
1.379.609
1.374.615
730.767
KAMYON
KAMYONET
GELEN
531.248
557.862
438.026
208.514
GİDEN
528.605
574.971
434.054
208.402
TANKER
GELEN
9.911
3.928
13.124
932
GİDEN
8.522
299
13.090
1.024
GELEN
131.240
148.914
116.584
60.832
GİDEN
132.893
151.518
120.130
62.541
GELEN
1.851.696
1.934.360
1.468.110
749.546
GİDEN
1.848.293
1.931.541
1.453.542
717.923
GELEN
45.303
46.993
47.396
20.811
GİDEN
44.677
45.841
47.448
20.297
RO-RO
GELEN
2.588
2.695
3.513
1.560
YAT
GİDEN
GELEN
2.544
8.762
2.642
10.933
3.448
10.274
1.544
2.994
GİDEN
6.959
8.054
8.456
2.537
GELEN
207.438
244.708
255.473
120.447
GİDEN
207.946
263.169
256.850
119.928
GELEN
1.852.148
1.889.687
2.210.398
1.267.794
GİDEN
1.770.822
1.842.606
2.150.438
1.231.027
GELEN
23.757
35.029
28.172
12.486
GİDEN
14.634
20.161
27.616
11.885
TIR
OTOBÜS
OTOMOBİL
GEMİ
UÇAK
KONTEYNER
DİĞER ARAÇ
TOPLAM ARAÇ
GELEN
5.881.603
6.267.569
5.963.010
3.175.017
GİDEN
5.797.714
6.220.411
5.889.687
3.109.049
Haziran 2013 İtibariyle Kaçakçılıkla Mücadelede Kullanılan Programlar
1.
2.
3.
4.
5.
Gümrük İhbar Programı,
Kara Kapıları Taşıt Takip Programı,
Kaçakçılık Bilgi Bankası (KBB) Programı,
Gemi Takip Programı (GTP),
Konteyner Takip Programı (KTP) (tasarım aşamasında), Mersin Liman işleticisi olan MIP Firması
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı arasında çalışmalar sürdürülmektedir. Son toplantıya Gümrükler
Muhafaza Genel Müdürlüğünden de katılım sağlanmıştır. Söz konusu firma tarafından muhafaza
idaresine ihtiyaç duyulan verilerin (konteyner yeri, numarası vb.) elektronik ortamda verileceği
belirtilmiştir. Liman Yönetimi Bilgi (LYBS) Sistemi,
6. Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri (TBGTH) Sistemi,
7. Otomatik Tanımlama Sistemi (AIS),
Haziran 2013
Sayfa 12
8. Silah Takip Programı,
9. Alo 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı,
10. Gümrük Güvenlik Sistemleri (GÜMSİS): Gümrük sahalarının denetim ve kontrolünü, araçların
kayıt ve takibini sağlamak üzere;
 Araç ve Konteyner Tarama (X-Ray),
 Plaka Okuma,
 Kapalı Devre Televizyon (CCTV),
 Araç Takip,
 Nükleer Madde Tespit ve Algılama,
Sistemleri sınır kapılarımızda kurulmuş olup yerel olarak takibi yapılmakla beraber Genel
Müdürlüğümüz Komuta Kontrol Merkezince de Kapalı devre Televizyon (CCTV) ve Araç Takip
Sisteminin (ATS) takibi 24 saat süreyle yapılmaktadır.
Kapalı Devre Televizyon Sistemleri (CCTV)
AB Projesi ve Yap-İşlet-Devret Projesi kapsamında gümrük sahalarında belirlenen yerlere güvenlik
ve kontrolü sağlamak amacıyla yerleştirilen hareketli ve sabit kameralar ile Kapalı Devre TV
Sistemi kurulmuştur. Kamera görüntüleri saha içerisindeki bir merkezden izlenebilmekte ve kayıt
edilebilmektedir. Sistemin istenilen görüntüyü büyütme, işleme ve depolama kabiliyeti
bulunmaktadır. Habur, Cilvegözü, Hamzabeyli, Dereköy, Dilucu, Esendere, Mersin, Samsun, Çeşme,
Öncüpınar, Haydarpaşa, Kapıkule, Sarp, Gürbulak ve İpsala’da CCTV sistemleri mevcuttur.
2013 yılı bütçe kaynakları çerçevesinde Akçakale, Öncüpınar, Yayladağı, Karkamış, Dereköy,
Pazarkule ve Türkgözü gümrük kapılarımıza güncel teknolojide IP güvenlik kamera sistemleri
kurulacaktır, Ayrıca YİD projeleri kapsamında 2013 yılı içinde yapılandırılması planlanan Esendere,
Dilucu, Kapıköy, Çıldır/Aktaş ve Muratbey gümrük idarelerine IP-CCTV sistemleri kurulacaktır.
Bakanlık yeni hizmet binasında Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü 2011 bütçe ödenekleri
kapsamında; Video-Wall ekran konsolu, video ve veri kontrol ünitesi, yazılımı ve 16 operatörün aynı
anda çalışabileceği PC donanımı ve mimari dekorasyonu tamamlanmış operatör istasyonlarıyla her
anlamda yeterli yeni bir Komuta Kontrol Merkezi (KKM) kurularak test çalışmaları yapılmıştır.
Hizmet binasının kullanıma açılmasıyla birlikte BİD Başkanlığı tarafından alt yapının sağlanması
halinde Komuta Merkezinde yürütülen çalışmalar daha operasyonel ve etkili bir mekanizmayla
sağlanmış olacaktır.
Tarama Cihazları
Bakanlığımızın kaçakçılıkla mücadelede kara, deniz ve hava gümrük kapılarında etkin bir gözetim
ve denetim hizmetlerinin sağlanabilmesi amacıyla kullanılan tarama sistemlerine ait detaylı bilgi
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 13: Tarama Sistemleri Detayları
X-Ray Bagaj Tarama Sistemleri (Kurulumları Tamamlanan)
1
CİNSİ
X-Ray (Bagaj)
KAYNAĞI
Bütçe
2
3
4
5
6
7
8
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Haziran 2013
YERİ
Karkamış (Öncüpınar’dan 2010 yılında
taşınan)
Kapıkule
İpsala
Hamzabeyli
Sarp
Gürbulak
Esendere
Cilvegözü
TEMİN YILI
2001
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2009
Sayfa 13
9
X-Ray (Bagaj)
İSG
İstanbul Sabiha GÖKÇEN H.L.
2009
10
11
12
13
14
15
16
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
X-Ray (Bagaj)
TCDD
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Bütçe
Alsancak Limanı
Habur
Akçakale
Dilucu
Yayladağı
Dereköy
Öncüpınar
2009
2010
2010
2010
2010
2010
2010
17
X-Ray (Bagaj)
Mardin Valiliği
Nusaybin
---
18
X-Ray (Bagaj)
İşletici Kuruluş
Seka Taşucu Limanı
2010
19
X-Ray (Bagaj)
İşletici Kuruluş
Taşucu Belediye Limanı
2010
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
X-Ray (Bagaj)
Hakkari Valiliği
Kapıköy
2010
X-Ray (Bagaj)
İşletici Kuruluş
Antalya Limanı
2011
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Bakanlık Binası
2011
X-Ray (Mobil Bagaj)
Hibe
Esenboğa
2011
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Kapıkule
2011
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Habur
2011
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
İpsala
2011
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Türkgözü
2011
X-Ray (Bagaj)
Samsunport
Samsun
2012
X-Ray (Bagaj)
İşl.Kuruluş GTİ
Sarp
2012
X-Ray (Bagaj)
İşl.Kuruluş GTİ
Sarp
2012
X-Ray (Bagaj)
İşl.Kuruluş UND
Gürbulak
2012 (Henüz faal değil)
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Kapıkule Yolcu Sal.
2012
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Kapıkule GAR
2012
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Pazarkule
2012
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
İstanbul AHL
2012
X-Ray (Bagaj)
Bütçe
Adnan Menderes H.L.
2013
NOT: Ayrıca, İşletici kuruluş Devlet Hava Meydanları tarafından kurulup Muhafaza İdaresinin kullanımına verilen
15 havalimanında bagaj x-ray tarama cihazları mevcuttur.
X-Ray Araç ve Konteyner Tarama Sistemleri (Kurulumları Tamamlanan)
X-Ray (mobil)
Bütçe
Ambarlı-Habur- Kapıkule
2003(2008)(2011)
Ekim/2011’de Öncüpınar’a kaydırıldı
X-Ray (yarı sabit)
Bütçe
Kapıkule
2003
X-Ray (yarı sabit)
Bütçe
İpsala
2003
Gamma-Ray
İşletici kuruluş
Pendik
2005
X-Ray (yarı sabit)
YİD
Habur-Giriş
22.05.2008
X-Ray (yarı sabit)
YİD
Habur-Çıkış
14.06.2008
X-Ray (yarı sabit)
YİD
Cilvegözü
19.05.2008
X-Ray (yarı sabit)
YİD
Hamzabeyli
23.05.2009
X-Ray (yarı sabit)
AB Projesi
Ambarlı Limanı
28.03.2008
X-Ray (yarı sabit)
AB Projesi
Alsancak Limanı
01.04.2008
X-Ray (yarı sabit)
AB Projesi
Mersin Limanı
28.03.2008
X-Ray (yarı sabit)
AB Projesi
Gürbulak
31.03.2008
X-Ray (yarı sabit)
AB Projesi
Samsun Limanı
31.03.2008
X-Ray (mobil)
İşletici kuruluş
Tekirdağ Akport Limanı
06.12.2010
Z Backscatter Van
Hibe
15 Eylül 2012’de Kapıkule’den
2008
İskenderun’a taşındı.
X-Ray (yarı sabit)
YİD
Kapıkule (TIR Giriş)
01/03/2011
X-Ray (yarı sabit)
YİD
Kapıkule (TIR Çıkış)
01/03/2011
X-Ray (yarı sabit)
YİD
Sarp
10/06/2011
X-Ray (yarı sabit)
YİD
Nusaybin
Aralık /2011
geç.kab.yapıldı.
Tren X-Ray
2008 AB Projesi
Kapıköy
Aralık /2012
Araç ve Konteyner Tarama Sistemleri (Kurulacaklar)
X-Ray (Mobil)
TCDD
Haydarpaşa Limanı
Haydarpaşa limanına
gelmiştir. Firma tarafından
Gümrükten çekilme
aşamasındadır.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
1
Haziran 2013
Sayfa 14
2
X-Ray (Mobil)
LİMAK A.Ş.
İskenderun Limanı
Sistem İskenderun
Sahasına getirilmiştir.
Sahada sistemin testi
yapılmıştır. Eğitim sürecine
geçilecektir.
Araç ve Konteyner Tarama Sistemleri (Alımı Planlananlar)
1
X-Ray (Mobil) (5 adet)
2009 AB Projesi
Kurulum yerleri için sahalara gidilerek
gerekli tespitler yapılmıştır.
2
X-Ray (Mobil) (5 adet)
Bütçe
İhtiyaç duyulan idareler tespit
edilmiştir
Haziran /2013 tarihinde ilk
sistemin
tesliminin
yapılabileceği
bilgisi
alınmıştır. Taşucunda da
yer
tespit
çalışmaları
tamamlanmıştır. Firma (3)
sistemi
Ankara’ya
Sincan’daki
fabrikasına
getirmiş olup, İlk sistem
Akçakale sınır kapısına
nakledilmiştir. Sistemlerin
kurulacağı
sahalarda
altyapı
çalışmalarının
tamamlanmasına müteakip
sistem belirlenen bölgeye
konuşlandırılacaktır.
Teknik şartname gereği 4
Grup halinde toplam 100
kişiye 2 haftalık Operatör
Eğitimi verilmekte olup,
Eğitim 19 Temmuz 2013
tarihinde tamamlanacaktır.
2013 yılı son çeyreğinde
kurulumları
planlanmaktadır.
Firma
üretimlerine başlamıştır.
Bagaj X-Ray Tarama Sistemleri ( Kurulumu Planlanan)
1
X-Ray (Mobil Bagaj)
(15 Adet)
2012
AB Projesi
2
X-Ray (Kargo)
(4 adet)
Bütçe
3
X-ray (Bagaj )
(9 adet)
Bütçe
4
X-Ray (Kargo)
(6 adet)
Bütçe
Haziran 2013
Gürbulak KİM, İstanbul AHL Kargo,
İstanbul Pendik, Kapıkule KİM
Proje aşamasında.
Proje onaylanmış olup,
teknik şartname üzerinde
çalışmalar devam
etmektedir.
Merkezi Finans Merkezince
ihale sürecinin başlaması
bekleniyor.
Pendik ve Kapıkulede kargo
x-ray
cihazlarının
kurulumları tamamlanmış
olup, kabul işlemleri 24-26
Nisan
2013
tarihleriarasında
yapılmıştır..
Gürbulakta
kargo
X-Ray
kurulmu
tamamlanmıştır. İst/AHL
Kargo’ya kurulacak sistem
için
yer
tahsisi
beklenmektedir.
2013 yılında kurulumu
planlanan
cihazın üretimi devam
etmektedir.
(1) adet cihazın Adnan
Menderes Havalimanında
kurulumu yapılarak eğitimi
verilmiştir.
2013 yılında kurulumu
planlanan cihaza ilişkin
Sayfa 15
Firmanın üretimi devam
etmektedir.
Motorbotlar: Deniz bağlantılı Bölge Müdürlüklerimizde 15 adet motorbot, 1 adet zodyak bot
kullanılmaktadır. Buna ilaveten 2009 yılı AB Projesi kapsamında 10 adet devriye botunun teminine
ilişkin çalışmalar devam etmekte olup, 2014 yılının sonunda botlarının tamamının Bakanlığımıza
tesliminin gerçekleşmesi planlanmaktadır.
Detektör Köpekler: Uyuşturucu madde kaçakçılığı ile mücadelede etkinliğin artırılması amacı ile
narkotik detektör köpekler 1998 yılından itibaren kullanılmaya başlamıştır. 01/07/2013 tarihi
itibari ile 40 adet Narkotik Detektör Köpeği, 6 adet Silah-Mühimmat/Patlayıcı Detektör Köpeği ile
14 adet Çay ve Tütün Detektör Köpeği aktif olarak kaçakçılıkla mücadele faaliyetlerinde
kullanılmakta olup, detektör köpek eğitimleri belirli dönemler halinde devam etmektedir.
Devriye Araçları: 2009 AB Projesi kapsamında alınan 25 adet devriye aracının Kaçak İstihbarat
Müdürlüklerine dağıtımı tamamlanmıştır.
Ulusal Marker Ölçüm Cihazları ve Denetim Aracı: EPDK ile imzalanan işbirliği protokolü
kapsamında 40 adet ulusal marker kontrol cihazı alınmış olup, kalibrasyon işlemleri altı ayda bir
TÜBİTAK tarafından yapılmaktadır. Söz konusu cihazların 18 Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürlüğüne dağıtımı yapılmıştır.
Nükleer Madde Tespit ve Algılama Sistemi: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından 2007
yılı içerisinde başlatılan çalışma kapsamında tüm sınır kapılarımız ile limanlarımıza kurulacak olan
nükleer madde detektör sistemlerinin tüm kara hudut kapılarımızda kurulumu tamamlanmıştır.
Limanlarımızda kurulumlar devam etmektedir. 5 Bölge Müdürlüğümüzün bağlantı idarelerinde
bulunan TAEK tarafından kurulmuş RESA/GATE marka tespit sistemlerinden 14 adedi yine TAEK
tarafından RİS adı verilen panel tip yeni sistemlerle değiştirilmesi gerçekleşmiştir.
Araç Takip Sistemi: 2003 yılında GÜMSİS Projesi kapsamında kurulan Araç Takip Sistemi, 2006 AB
Projesi kapsamında daha da geliştirilmiştir. Ülkemiz üzerinden geçiş yapan ve ilgili idarenin risk
değerlendirmesi sonucu, taşıdığı yük açısından yurt içinde boşaltılma riski taşıyan, transit TIR
araçlarının ülkemiz sınırları içinde kaldıkları sürece izlenmelerini sağlayan Araç Takip Sistemi
kapsamında 1250 adet mobil ünite, 1 adet yazılım ve AB projesi kapsamında alınan teknik cihaz
donanımlı 14 adet mobil ekip aracı ile Bakanlık Bütçesinden alınan 5 adet devriye aracı olmak üzere
toplam 19 adet araç ile 43 gümrük idaresinde hizmet verilmektedir. Kesin kabul belgeleri
Haziran/2012 tarihi itibariyle Merkezi Finans ve İhale Kurumuna iletilmiştir. 25 adet devriye aracı
(Araç Takip Sisteminde de) kullanılmak üzere alınmıştır. Ayrıca Gümrükler Muhafaza Genel
Müdürlüğü 2012 yılı bütçesinden 1000 adet mobil ünite cihazı alımı yapılmıştır.
Gemi
Takip
Programı
(GTP):
Gümrüklerin modernizasyonu projesi kapsamında
limanlarımızdaki denetimleri kuvvetlendirerek deniz yolu ile yapılan kaçakçılığı önlemek için
oluşturulan, Bakanlığımız merkez ve taşra idareleri arasında on-line çalışan Gemi Takip programı;
liman ve iskelelerin bağlı bulunduğu tüm Gümrük ve Gümrük Muhafaza İdareleri tarafından aktif
olarak kullanılmaktadır.
Tablo 14: Diğer Teknik Cihazlar
1
2
3
4
5
6
7
Haziran 2013
CİNSİ
Arama çantası (8 adet)
Kişisel Arama Seti (200 adet)
IONSCAN (masa tipi) (1 adet)
Nark.ve Patlayıcı İz dedektörü (5 adet)
XRF Metal Dedektörü (7 adet)
Yoğunluk Ölçüm Cihazı (15 adet)
KAYNAĞI
Hibe
TEMİN YILI
2008
2008
2009
2009
2009
2009
2010
Sayfa 16
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
Haziran 2013
Videoskop (5 adet)
9 set Sabre 4000 sarf malzemeleri
100 arama sondaj aparatı
200 kişisel arama seti
50 lazermetre
10 adet Araç sökme takımı
50 adet Radyasyon El Dedektörü
10 adet kaçak eşya arama çantası
5 adet fiberskop cihazı
XRF Metal Dedektörü (1 adet)
CT 30 Arama Çantası (2 adet)
Nark.ve Patlayıcı İz dedektörü (15 adet)
Videoskop (4 adet)
Mobil Ekip Aracı Panel tipi (5 adet)
Büyük (NDK aracı) (1 ad)
Küçük (NDK aracı) (9 adet)
Videoskop (12 adet)
Telefon Veri Alma Seti (4 adet)
Mini kamera seti (10 adet)
24 adet lazermetre
100 elektrikli jop
Kamera (25 adet)
Dijital fotoğraf makinesi (27 adet)
Araç Sökme Takımı (22 adet)
Pikap (3 adet)
NDK Aracı (büyük 1 adet)
NDK Aracı (küçük 5 adet)
Telefon veri alma seti (5 adet)
Elektrikli jop (80 adet)
Hassas terazi (18 adet)
Lazer Mesafe Ölçüm Cihazı (7)
Hassas terazi (10 adet)
Lastik Sökme Takma Makinesi (4)
Metal El dedektörü (16)
Metal Kapı Dedektörü (4)
Videoskop (10)
Yoğunluk (10)
Lastik Sökme Takma Cihazı (6)
1500 adet tabanca
2000 adet uyuşturucu test kiti
9 adet karbondioksit ölçüm cihazı
Gemi kontrol arama ekipleri için malzeme
1000 adet ats mobil ünitesi(BİD tarafından sim kartlar tedarik
edilmediği için sisteme dahil edilememiştir.)
2 adet Binek Araç
2 adet Narkotik Dedektör Köpek Nakil Aracı
Bagaj Kontrol Sistemi (X-Ray Cihazı) 9 adet
Kargo Kontrol Ssitemi (X-Ray Cihazı) 6 adet
Mobil Araç ve Kont.Tarama Sistemi (X-Ray Cihazı) 5 adet
Videoskop Cihazı 7 adet
Yoğunluk Ölçüm Cihazı 20 adet
8 adet Gümrük Kapısındaki CCTV Yenilenmesi
2000 adet silah
Bütçe
Bütçe
Bütçe
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2011
2011
2011
2012
2012
2008
2008
2008
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2011
2011
2011
2011
2011
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
Sayfa 17
Kaçak Yakalamaları
Kaçakçılığa karşı yürütülen etkin mücadele sonucu;
2010 yılında,
3.322 olayda 468,3 milyon TL değerinde,
2011yılında ,
2012 yılında,
2.693 olayda 743,7 milyon TL değerinde
Haziran 2013’de
Kaçakçılık olayı ortaya çıkarılmıştır.
Tablo 15: Kaçak Yakalamalar(milyon TL)
2010
43,8
86,7
58,9
29
20,4
0,2
229,3
468,3
Uyuşturucu
Araç
Akaryakıt
Elektronik
Tütün-Alkol
Silah
Çeşitli Ticari Eşya
TOPLAM
2011
60,9
64,7
53,8
74,0
31,2
1,0
332,3
617.9
2012
Haziran 2013
151,7
52,6
113
105,2
52,4
0,7
268,1
743,7
43,6
32,8
62,7
44,7
20,4
6,3
205
415,5
Yasadışı göçmenlerin yakalandığı gümrük muhafaza idareleri bazında dağılım aşağıdaki tabloda yer
almaktadır.
Tablo 16: Yasadışı Göçmenlerin Yakalandığı Gümrük Muhafaza İdareleri
2010
2011
2012
Haziran 2013
ALSANCAK
AMBARLI
7
17
3
ÇEŞME
3
12
1
DİLUCU
2
16
70
GÜRBULAK
HALKALI
İPSALA
KAPIKULE
MERSİN LİMANI
PAZARKULE
PENDİK
TAŞUCU LİMANI
SARP
DİĞER
TOPLAM
29
4
6
109
34
37
8
24
16
26
44
5
1
102
50
4
2
39
29
66
7
38
7
12
246
206
238
141
1
Uluslararası Operasyonlar
Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca, diğer ülkelerin gümrük idareleri ve uluslararası kuruluşlarla
işbirliği halinde müştereken yapılan operasyonlarda,
2012 yılında Genel Müdürlüğümüz Uluslararası Operasyonlar ve İstihbarat Ulusal İrtibat Noktamız
koordinasyonunda, uluslararası işbirliği temelinde; Rusya, KKTC, Almanya, Bulgaristan, İsviçre,
İspanya, Güneydoğu Avrupa Kolluk Merkezi (SELEC), INTERPOL ve Dünya Gümrük Örgütü ile
gerçekleştirilen 17 operasyonda 32.492 kg. eroin 6.668 kg kokain, 3,110 kg metamfetamin,
Haziran 2013
Sayfa 18
11.221.040 adet sahte sigara, 21.555.400 adet sigara kâğıdı (makaron), 916 adet lüks cep telefonu
ile 345 parça batarya ve kulaklık, 575 adet kol saati, 3134 sahte gözlük, 916 adet tekstil malzemesi
ile 16 kg bijuteri olmak üzere toplam 3 milyon 52 bin TL değerinde uyuşturucu madde ve kaçak
eşya yakalaması gerçekleştirilmiştir.
2013 Yılında,
 Alman Gümrük İdaresinden (ZKA) ile gerçekleştirilen istihbarat kapsamında, 17/01/2013
tarihinde Antalya Havalimanında 14 adet(375,41 gr) altından mamul ziynet eşyası yakalaması
gerçekleştirilmiş, şahıslar hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmuştur.
 Rusya Federasyonu Gümrük İdaresi ile Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü Uluslararası
İstihbarat ve Operasyon İrtibat Noktası arasında gerçekleştirilen istihbarat değişimi kapsamında
Moskova'dan ülkemize İstanbul Atatürk Havalimanından 30/01/2012 tarihinde giriş yapan Rus
vatandaşı yolcuda 31 adet altın ve mücevher takı cinsi eşya tespit edilmiş olup, gerekli araştırma
ve soruşturma devam etmektedir.
31/01/2013 tarihinde; Sabiha Gökçen Hava Limanından Rusya’nın Grozny Havaalanına giden bir
şahısta 100 adet Iphone5, İphone tablet ve aksesuarların ele geçirilmiştir.
07/03/2013 tarihinde; Sabiha Gökçen Havalimanından Rusya’nın Grozny Havaalanına giden bir
şahısta 770 adet Iphone5 ve aksesuarlarının ele geçirilmiştir.
 Azerbaycan Gümrük İdaresi ile Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü Uluslararası İstihbarat ve
Operasyon İrtibat Noktası arasında gerçekleştirilen istihbarat değişimi kapsamında, 07/03/2013
tarihinde; Bakü’de 350 adet cep telefonunun ele geçirilmesi sağlanmıştır.
21/03/2013 tarihinde Sabiha Gökçen Havalimanından Rusya’nın Mahaçkale Havaalanına giden
bir şahısta 13,5 altın ele geçirilmesi sağlanmıştır.
 Almanya’nın Frankfurt havalimanında görevli Gümrük Memurlarınca, 21/03/2013 günü
havalimanı uluslararası posta merkezinde, Uruguay’dan Türkiye’ye gönderilen bir pakette
yapılan kontrolde yaklaşık 500 gr. Kokain tespit edilmesi üzerine Alman Gümrük İdaresi’nden
(ZKA) alınan kontrollü teslimat teklifi, değerlendirilmek üzere ilgili birime (Narkotik Şube)
iletilmiş ve söz konusu birimce Ankara Cumhuriyet Başsavcılığından alınan karar kapsamında
kontrollü teslimat gerçekleştirilerek İstanbul’da uyuşturucunun alıcısı ve diğer suçluların
yakalanması sağlanmıştır. Alınan Kontrollü teslimat kararının ve buna bağlı olarak başarılı bir
şekilde yürütülen kontrollü teslimat işleminin bir ilk olması özellikle büyük önem taşımaktadır.
İÇ TİCARET HİZMETLERİ
TOBB, Oda ve Borsalara Yönelik Hizmetler
Ülkemizde; 181 adet ticaret ve sanayi odası, 57 adet ticaret odası, 12 adet sanayi odası, 2 adet deniz
ticaret odası ve 113 adet ticaret borsası olmak üzere toplam 365 adet oda ve borsa faaliyet
göstermektedir. Oda ve borsaların organ üyelerine ve delegelerine ilişkin 4982 sayılı Bilgi Edinme
Hakkı Kanunu çerçevesinde talep edilen bilgilerin karşılanmasında bazı tereddütlerin oluştuğu
anlaşıldığından konuya ilişkin 06/06/2013 tarihli ve 4525 sayılı Genelgemiz tüm borsalara
duyurulmak üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmiştir.
Kooperatifler ve Birlikler ile bunların ortaklarının işlemlerinde borsa kotasyonuna dahil olanların
tescile tabi en az miktar üzerinden olması şartıyla tescil edilmesi ile ilgili olarak hazırlanan
Haziran 2013
Sayfa 19
12/06/2013 tarihli ve 4681 sayılı Genelgemiz tüm borsalara duyurulmak üzere Türkiye Odalar ve
Borsalar Birliğine iletilmiştir.
Ticaret Sicili ve Şirketlere Yönelik Hizmetler
2013 Nisan sonu itibariyle 102.957anonim şirket, 775.470 limitet şirket bulunmaktadır. Diğer
şirket tipleri ve ticari işletmeler de dahil edildiğinde toplamda 1.541.646 işletme faaliyet
göstermektedir.
MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi )
Projede; Veri aktarım çalışmaları ve yaygınlaştırma çalışmaları kapsamında 237 Ticaret Sicil
Memurluğunda çalışmalar sürdürülmektedir. Bu kapsamda, olmak üzere toplam 46 İl Merkez ve 89
ilçe olmak üzere 135 TSM Mersis veri tabanına aktarılmış, toplam 130 TSM’de uygulama üzerinden
hizmet verilmeye başlanmıştır. Ülkemizde ticaret sicile kayıtlı toplam işletme verisi (2.995.144)
olup 2.138.286 İşletmenin kaydı (% 71.4) sisteme aktarılmıştır. Proje 2013 yılında üçüncü
çeyreğinde tüm ülkede kullanılabilecektir.
Sebze ve Meyve Ticaretine Yönelik Hizmetler
Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin
Yönetmelik 01/07/2013 tarihli ve 28694 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Tablo 17: 2013 Haziran Ayı İstatistiki Verileri
Mevcut Toptancı Hal Sayısı
191
Özel Toptancı Hal Sayısı
(Özel Toptancı Hallerden ikisi İstanbul’da diğerleri Diyarbakır’da ve Aydın Çine’de faaliyet göstermektedir.)
4
İşletim Yetkisi Devredilen Toptancı Hal Sayısı
Belediyesi Toptancı Hali, Denizli Belediyesi Toptancı Hali
2
Toptancı Hallerindeki Toplam İşyeri Sayısı
(Ordu
11306
Faaliyetteki İşyeri Adedi
9441
Boş Bulunan İşyeri Adedi
1872
Komisyoncu Sayısı
7522
Tüccar Sayısı
1862
Bakanlığımızca Verilen Üretici Örgütü Belgesi
Haziran 2013
556
Sayfa 20
Grafik 3:Üretilen sebze ve Meyvelerin Kullanım Yerlerine Göre Dağılımı
SEBZE MEYVE DAĞILIMI
5,0%
39,9%
12,5%
0,5%
25,0%
17,1%
İhrac edilen
Sınai üretimde
kullanılan
Üreticilerce doğrudan
satılan
Zayi olan
Hal Kayıt Sistemi
5957 sayılı Kanunla kurulan ve 15 Şubat 2012 tarihinde faaliyete geçen sistem üzerinden bildirim
işlemleri yapılmakta olup, iyileştirme ve güncelleme çalışmaları devam etmektedir.
Kamuoyuna tanıtım çalışmaları kapsamında;
 1 adet Tanıtım Filmi hazırlanmıştır.
 2 adet TV Reklam Filmi hazırlanmıştır.
 Basın Toplantısı düzenlenecektir.
 Gazete eki insert yayımlanacaktır.
 Pazar yerlerinde stantlar açılacaktır.
 Billboardlara ilanlar verilecektir.
Lisanslı Depoculuk ve Ürün İhtisas Borsacılığına Yönelik Hizmetler
Lisanslı Depoculuk ve Ürün İhtisas Borsacılığı Sisteminin Ülkemizde faaliyete geçmesine yönelik
çalışmalar 2011 yılından bu yana devam etmektedir. Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından gerekli
elektronik alt yapının kurulması akabinde elektronik ürün senedi uygulaması Bakanlığımızca
faaliyet izni verilen bir lisanslı depo işletmesi ve yetkilendirilen bir ticaret borsası nezdinde pamuk
ürününde 22/03/2013 tarihi itibarıyla başlatılmıştır.
İstatistiki Veriler
Kuruluş izni alan lisanslı depo işletmesi sayısı
Lisans alan lisanslı depo işletmesi sayısı
Kuruluş izni kapsamındaki depo kapasitesi
Lisans kapsamındaki depo kapasitesi
Lisans alan referans yetkili sınıflandırıcı sayısı
Lisans alan yetkili sınıflandırıcı sayısı
Yetkilendirilmiş ticaret borsası sayısı
: 14
:4
: 560.500 TON
: 225.000 TON
:3
:10
:8
Organize Perakende Ticarete Yönelik Hizmetler
Haziran 2013
Sayfa 21
Perakende ticaretin yasal altyapısının oluşturulmasına yönelik çalışmaların bir parçası olarak
yürütülen yabancı mevzuat inceleme çalışmaları, temas kurulan ülkelerden gelen bilgiler
doğrultusunda tamamlanmış ve çalışmalarda faydalanılmak üzere değerlendirilmeye başlanmıştır.
Öte yandan, yabancı mevzuat ve uygulamaların yerinde incelenmesi amacıyla AB’nin Teknik Destek
ve Bilgi Değişim (TAIEX) mekanizmasından faydalanılmasına yönelik çalışmalar devam etmekte
olup yakın zaman içerisinde TAIEX çerçevesinde bir “Çalışma Ziyareti” başvurusu yapılması
planlanmaktadır.
AB ile İlişkilere Yönelik Hizmetler
Ülkemizin küresel entegrasyonunun sağlanması ve AB normlarıyla uyumlu, rekabetçi, etkin ve
güvenli bir piyasanın oluşması amacıyla AB katılım sürecindeki mevzuat uyumuna, AB tarafından
müzakere gündemine alınan fasıllardaki görüşmelere katkıda bulunulması ve gerektiğinde diğer
birimlerle koordineli olarak yürütülmesi sağlanmaktadır.
Bu kapsamda;
Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları Projesi (BAKK):Avrupa Birliği ve Avrupa Yatırım Bankası
Grubu ile yapılan işbirliği sonucunda, Ülkemizin çoğunlukla az gelişmiş bölgelerinde faaliyet
gösteren mikro işletmeler ve KOBİ’lerin finansmana erişimini kolaylaştırmak amacıyla Büyüyen
Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları Projesi (BAKK) başlatılmıştır. Proje ile ekonominin lokomotifi
konumundaki KOBİ’lerin finansmana erişimine ve finansmanın kalitesine ilişkin sorunların
hafifletilmesi yanında ekonomik büyüme, istihdam ve gelişmenin artırılması, bölgesel farklılıkların
azaltılması ve mali sektörün derinleşmesi ve genişlemesi hedeflenmektedir.
Proje kapsamında 3 bileşen bulunmakta olup, 1. Bileşende 31/12/2012 itibariyle 266 mikro
işletmeye 5.298.498 Euro kredi sağlanmıştır. Öte yandan kullanılan kredi teminatı miktarı 635.816
Euro’dur. 2. Bileşende 31/12/2012 itibariyle 4182 KOBİ ye 331.298.468 Euro kredi olanağı
oluşturulmuş ve 14.690.382 Euro kredi teminatı kullanılmıştır. Üçüncü ve son bileşen ise, Avrupa
Yatırım Fonu katkısının 2 milyon Avro tutarındaki kısmı paydaş kurumların kapasite artırımları ve
projenin tanıtım faaliyetleri için ayrılmıştır. Bu kapsamda 500 kişiyi aşkın katılımcının bulunduğu 3
proje tanıtım toplantısı Gaziantep, Samsun ve Van illerinde gerçekleştirilmiştir.
Dış İlişkilere Yönelik Hizmetler
İç ticaretin rekabet gücünün artırılması, yenilikçilik ve Ar-Ge kapasitesinin geliştirilmesi ve
girişimciler, şirketler, tacir ve KOBİ’ler için uluslararası ve bölgeler arası gelişmişlik farklarının
giderilmesine katkı sağlamak üzere uluslar arası / bölgesel kuruluşların çalışmalarının yakından
takip edilmesi ve uluslararası kuruluşlar ve/veya alt komitelerince alınmış kararların duyurulması,
söz konusu kararlara ilişkin görüşlerimiz ve ülkemizdeki mevcut durum ve alınan kararların
ülkemizde uygulanabilirliği konularında gerekli çalışmaların yapılması, teknik işbirliğine yönelik
çalışmalara ilişkin proje oluşturulması ve değerlendirilmesi çalışmaları yürütülmüştür.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) Proje Çalışması: İslam
İşbirliği Teşkilatı (İİT) Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi’nin (İSEDAK) 2012 yılı Ekim
ayında gerçekleştirilen 28. Toplantısı’nda KOBİ’lerin rekabet gücünün geliştirilmesine yönelik
olarak Bakanlığımız, üye ülkelerin ticaret sicilleri arasında işbirliğini artıracak ve yatırım ile ticaret
hacmine olumlu etki edecek olan ticaret sicillerine yönelik bir proje teklifinde bulunmuş ve öneri
olumlu karşılanarak Sonuç Bildirgesi’ndeki yerini almıştır.
Ayrıca 14-15 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da gerçekleşen İSEDAK 29. İzleme Komitesi
Toplantısı’nda, söz konusu çalıştayın 11-12 Eylül 2013 tarihinde Ankara’da gerçekleştirileceği
deklare edilmiş ve toplantı raporunda yerini almıştır. Düzenlenecek çalıştaya ilişkin çalışmalar
devam etmektedir.
Haziran 2013
Sayfa 22
İşletme Sicilleri Forumuna Üyelik: Ticaret hayatının temel dinamiklerinden olan ticaret sicil
teşkilatlarının etkinliği, şeffaflığı ve ulaşılabilirliği arttıkça daha iyi işleyen bir piyasanın ortaya
çıkacağından hareketle, uluslararası ticaret sicil organizasyonlarından olan İşletme Sicilleri
Forumu’nun (Corporate Registers Forum-CRF) çalışmaları yakından takip edilmektedir. Bu
doğrultuda, 2013 yılı başında üyelik için başvuru yapılmış ve kabul edilmiştir. Son toplantıya
Ülkemiz adına katılan Bakanlığımız, bu yıl gerçekleştirilmesi planlanan İİT Ticaret Sicilleri Bilgi
Paylaşımı Projesine katkı sağlamasına yönelik CRF ve aynı zamanda İİT üyesi olan ülkelerle birebir
görüşme gerçekleştirmiştir.
Elektronik Ticarete Yönelik Hizmetler
Elektronik ticaretin güvenli bir şekilde yapılması ve yaygınlaştırılmasına, tüketici güveninin
artırılmasına yönelik hukuki ve teknik düzenlemelerin hayata geçirilmesi amacıyla düzenlenen
kanun tasarısı ile ticari iletişim, elektronik iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmeler ve elektronik
ticarete ilişkin bilgi verme yükümlülükleri ile uygulanacak yaptırımların düzenlenmesi
amaçlanmıştır. Bununla birlikte elektronik ticaretin yaygınlaştırılması, tüketiciler ile elektronik
ortamda işlem yapanların korunması ve özellikle internet üzerinden yapılan ticari faaliyetlerin daha
güvenli ve şeffaf bir şekilde yapılması hedeflenmiştir.
RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL HİZMETLERİ
Risk Analizi İşlemleri
Risk Yönetimi Eşleştirme Projesi: Türk Gümrük İdaresinin bilgi düzeyini değerlendirme ve risk
değerlendirme kapasitesinin artırılması amacıyla, AB üyesi Almanya ve İngiltere ile Risk Yönetimi
Eşleştirme Projesi gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında toplam 60 adet faaliyet
gerçekleştirilmiştir. Bu faaliyetlerin 12 adedi çalışma grubu, 38’i eğitim faaliyeti ve 10 tanesi
İngiltere ve Almanya’da gerçekleştirilen çalışma ziyaretleri ve staj programlarından oluşmaktadır.
Düzenlenen eğitim programlarına merkezi ve yerel düzeyde (gümrük ve ticaret uzmanı, muhafaza
memuru, muayene memuru) toplam 700’den fazla personel katılım sağlamıştır.
Proje sonunda; eksikler ve ihtiyaçlar analizi raporlarına dayanılarak risk yönetimine ilişkin 5 yıllık
Strateji Belgesi; Bakanlığımızın merkez ve taşra personeli için risk analizi çalışmalarında
yararlanılmak üzere Risk Analizi Rehberi ve risk analizi çalışmalarının gerçekleştirilmesine ilişkin
usul ve esasların yer aldığı Risk Analizleri Çalışma Yönergesi hazırlanmıştır.
Gümrük İşlem Süreleri
İthalat İşlemleri: Haziran ayında gümrük işlem sürecinin başladığı andan itibaren ithalatta işlem
gören gümrük beyannamelerinin; % 55’inin işlemleri ilk sekiz saatte, %73’ünün işlemleri ise ilk
24 saat içinde tamamlanarak eşyası teslim edilebilir hale gelmiştir. İlk 24 saat itibariyle bu oran
fiziki kontrole tabi tutulan beyannameler için %49, belge kontrolüne tabi tutulan beyannameler için
%72, basitleştirilmiş usulde işlem gören beyannameler için ise %91 olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 18:2013 Haziran Ayı İthalat İşlem Süreleri
Süre/Hat
Kırmızı
%
Mavi Hat
Hat
İlk yarım saat
370
0,83
27.369
İlk 8 saat
14.257
31,98
58.425
İlk 24 Saat
21.713
48,71
66.548
Haziran 2013
%
Sarı Hat
%
Toplam
%
37,29
79,60
90,67
4.840
75.398
107.834
3,25
50,61
72,38
32.579
148.080
196.095
12,20
55,47
73,46
Sayfa 23
24 -48 saat
48 -72 saat
72 -96 saat
96 -120 saat
120 -168 saat
168 -240 saat
240 saat üstü
Toplam
10.334
3.603
3.643
1.948
1.775
873
687
44.576
23,18
8,08
8,17
4,37
3,98
1,96
1,54
100
2.859
1.962
1.061
370
342
139
118
73.399
3,90
2,67
1,45
0,50
0,47
0,19
0,16
100
17.786
8.801
6.286
2.822
2.728
1.410
1.308
148.975
11,94
5,91
4,22
1,89
1,83
0,95
0,88
100
30.979
14.366
10.990
5.140
4.845
2.422
2.113
266.950
11,60
5,38
4,12
1,93
1,81
0,91
0,79
100
Grafik 4 :Yıllar İtibariyle İthalat Hat Oranları
55,50%
52%
60,00%
51%
50,00%
40,00%
30,00%
28%
20%
25%
24%
Mavi hat
27,50%
Sarı hat
17%
20,00%
Kırmızı hat
10,00%
0,00%
2011
2012
2013 Haziran
İhracat İşlemleri: Haziran ayında gümrük işlem sürecinin başladığı andan itibaren işlem gören
ihracat beyannamelerinin, %79’unun işlemleri ilk yarım saatte, %95’inin işlemleri ise ilk dört
saatte sonuçlandırılarak ülkeyi terk edebilir duruma gelmiştir. İlk 24 saat itibariyle bu oran fiziki
kontrole tabi tutulan beyannameler için %83, belge kontrolüne tabi tutulan beyannameler için %99,
basitleştirilmiş usulde işlem gören beyannameler için ise %100 olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 19:2013 Haziran Ayı İhracat İşlem Süreleri
Süre/Hat
Kırmızı Hat
%
Mavi Hat
%
Sarı Hat
%
Toplam
%
İlk yarım saat
1.653
10
75.293
97
125.933
76,83
202.879
78,81
İlk 4 saat
10.219
63
76.655
99
158.254
96,55
245.128
95,22
İlk 24 Saat
13.530
83
77.010
100
161.726
98,67
252.266
97,99
24 -48 saat
1.589
10
71
0
800
0,49
2.460
0,96
48 -72 saat
562
3
41
0
456
0,28
1.059
0,41
72 -96 saat
263
2
29
0
242
0,15
534
0,21
96 -120 saat
125
1
18
0
118
0,07
261
0,10
120 -168 saat
122
1
42
0
233
0,14
397
0,15
168 -240 saat
71
0
12
0
175
0,11
258
0,10
240 saat üstü
34
0
21
0
152
0,09
207
0,08
Toplam
16.296
100
77.244
100
163.902
100
257.442
100
Haziran 2013
Sayfa 24
Grafik 5: İhracat Hat Oranları
80%
80%
66%
64%
70%
60%
50%
mavi hat
30%
40%
sarı hat
26%
30%
kırmızı hat
11%
20%
9%
8%
6%
10%
0%
2011
2012
2013 Haziran
Sonradan Kontrol İşlemleri
Bakanlığımızca yürütülen projelerle gümrük işlemlerinin hızlandırılması ve gümrük idarelerinde
yapılan anlık kontrollerin azaltılmasına yönelik çalışmaların yanı sıra, gümrük kontrollerinin daha
etkin yapılabilmesi için eşyanın tesliminden sonra da kontrollerin devam ettiği “Sonradan Kontrol”
uygulamaları yaygınlaştırılmaktadır.
Tablo 20: Yıllar İtibariyle Sonradan Kontrole Alınan Firma Sayıları
Yılı
2010
2011
Sonradan Kontrol Programı
Kapsamı Firma Sayısı
277
350
Plan dışı Sonradan Kontrole Toplam
Alınan Firma sayısı
27
304
15
365
2012
400
53
453
27.10.2008 tarihli ve 27037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sonradan Kontrol ve Riskli
İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca 2013 yılı Sonradan Kontrol Programı Bakanlık
Makamından alınan 14/02/2013 tarih ve 2013/1 sayılı Onay ile yürürlüğe girmiş ve 350 firma
Sonradan Kontrol Programına dahil edilmiştir. 16 Bölge Müdürlüğü bünyesinde kurulan Kontrol
Şubeleri ile sonradan kontrol uygulamalarının sadece merkezden değil, bizatihi işlemlerin
gerçekleştiği yerel gümrük idarelerinden de yürütülmesine imkan sağlanmıştır.
Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi ve Kaldırılması
2013 yılı ilk altı aylık döneminde aşağıdaki tabloda yer alan gümrük vergileri ve cezaları geri
verilmiştir.
Tablo 21:2013 Tarihi İtibariyle Geri Verilen Gümrük Vergileri Ve Cezaları
VERGİ ADI
Gümrük Vergisi
Katma Değer Vergisi
Özel Tüketim Vergisi
Anti Damping Vergisi
Diğer
Ceza Kararı
Toplam
Haziran 2013
TUTAR (TL)
24.563.172
10.107.491
1.900.642
596.239
2.144.168
1.729.694
41.041.406
Sayfa 25
Ek Tahakkuk Takip Programı altında oluşturulan Geri Verme- Kaldırma Programı ile geri vermeye
ve kaldırmaya konu tüm vergi ve para cezalarının elektronik ortamda kayıt altına alınması ve takip
edilmesi ve bu suretle bu konuda sağlıklı istatistikler üretilmesi mümkün hale gelmiştir.
Vergi Tahsilat İşlemleri
Son üç yılın gerçekleşen bütçe rakamlarına baktığımızda, 2010 yılında toplam vergi gelirlerinin
yaklaşık olarak %19’u, 2011 yılında % 21’i, 2012 % 20’si Gümrük İdareleri aracılığıyla tahsil
edilmiştir. Diğer bir ifade ile 2012 yılında toplanan vergi gelirleri içerisinde, her 100 birim verginin
20 birimi dış ticaret işlemlerine bağlı olarak Gümrük İdarelerince Genel Bütçeye aktarılmıştır.
Grafik 6: Toplam Vergi Gelirleri İle Gümrük Vergileri
278.751
300.000
253.809
250.000
210.532
200.000
150.000
100.000
39.527
50.000
56.432
53.527
0
2010
Toplam Vergi Gelirleri
2011
2012
Gümrük İdarelerince Tahsil edilen Vergiler
2013 yılı ilk altı aylık döneminde ise 1 milyar 707 milyon TL Gümrük Vergisi, 26 milyar 108 milyon
TL Katma Değer Vergisi, 1 milyar 183 milyon TL Özel Tüketim Vergisi ve 841 milyon 808 bin TL
Diğer Vergiler olmak üzere toplam 29 milyar 840 milyon TL tahsilat yapılmıştır.
Tablo 22:2013 yılı (Ocak-Haziran) Gümrük İdarelerinde Toplanan Gelirler
Tahsil Edilen Gelir Türü
Gümrük Vergisi
Miktarı
1.707.896.939
Katma Değer Vergisi
26.108.022.624
Özel Tüketim Vergisi
1.183.048.375
Diğer Gelirler
TOPLAM
841.808.738
29.840.776.676
Elektronik Gümrük İşlemleri
Tek Pencere Sistemi: Kamu kurumlarından izin ve onay alma zorunluluğu bulunan yükümlülerin,
bu yükümlülüklerini bir noktadan başvuru yaparak, başvurularının yanıtlarını bir noktadan alarak
yerine getirmelerini sağlayan bir sistemdir. Sistemin kurulması amacıyla beyanname ekinde aranan
muhtelif belgelerin elektronik hale getirilerek Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca saklanabilmesi ve
gümrük işlemlerinde kullanılabilmesine yönelik analiz ve tasarım çalışmaları devam etmektedir.
Tek Pencere Sistemi kapsamında veri değişiminin sağlanması için Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Bilgi Teknolojileri Kurumu ve
Şeker Kurumu ile Bakanlığımız arasında protokol imzalanmıştır. Gıda Tarım ve Hayvancılık
Haziran 2013
Sayfa 26
Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı ile taslak protokoller üzerinde mutabakata
varılmış olup protokoller imza aşamasına gelmiştir. 7 kurumla (Türk Standartları Enstitüsü, Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve SGK) görüşmeler devam
etmektedir.
Bakanlığımız ve diğer kurumlarca düzenlenen toplam 41 adet belgenin mevcut uygulamasına ilişkin
süreç analizi tamamlanmıştır.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Çalışmaları: Yetkilendirilmiş Yükümlü Kayıt Sistemi, Onaylanmış
İhracatçı, Emniyet ve Güvenlik ve Yerinde Gümrüklemeye ilişkin veri seti ve iş akışları
hazırlanmıştır. Yetkilendirilmiş Yükümlü Kayıt Programına ilişkin testler devam etmektedir.
NCTS (Bilgisayarlaştırılmış Yeni Transit Sistemi): 26-28 Aralık 2011 tarihleri arasında 52
gümrük idaresinde hem yeni özet beyan sistemine geçilmiş ve özet beyan transit işlemlerine son
verilmiş ve NCTS uygulaması başlatılmıştır. 31.12.2011 tarihi itibarıyla ise NCTS uygulaması tüm
gümrük idarelerinde kullanılmakta olup, NCTS uygulamasının etkinliğini ve performansını
artırmaya yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bahsi geçen teknik düzenlemelerle ülkemizin ortak
transit sözleşmesine taraf olmasına ilişkin temel gerekliliklerden olan ulusal transit işlemlerinde
NCTS uygulamasının kullanılması şartı sağlanmıştır. 1 Aralık 2012 tarihi itibariyle mevcut durumda
ulusal uygulamada kullanılmakta olan NCTS uygulaması, uluslararası transit işlemlerinde de
kullanılmaya başlanmıştır.
Tek Durak: Söz konusu düzenlemeye göre NCTS veya Detaylı Beyan Modülünden verilen transit
beyannameleri ile TIR karnesi kapsamı eşyanın fiziki kontrolüne karar verildiği kırmızı hat işlemleri
dışında kalan sarı hatta, belge kontrolü yapılmasına karar verildiği durumlarda belge kontrolü,
muayene ile görevli memur olarak, TIR Transit Takip programında tescil işlemini yapan memur,
NCTS uygulaması kapsamında verilmiş transit beyannamelerinde "kabul et" seçeneği ile
beyannamenin kabul işlemini yapan memur, BİLGE Detaylı beyan modülünde tescil edilmiş TRIM ve
TREX rejim kodlu beyannamelerde "teslim al" seçeneği ile kabul işlemini yapan memur tarafından
yapılacak olup, Gümrük Yönetmeliği'nin 183’üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak
kaydıyla, muayene işlemi de aynı kişi tarafından sonlandırılacaktır.
Bu düzenlemeyle kara sınır kapılarında araçların sahada bekleme süreleri azaltılarak,
işlemlerin etkin ve hızlı bir şekilde tamamlanması hedeflenmiştir.
Markalı İhracat ve Lüks Otomobil İthalatında Vergi Kayıp Kaçağının Engellenmesi:
Ülkemiz ihracat profilinin belirlenmesini teminen markalı ihracatın takip edilebilmesi ve lüks
otomobil ithalatında vergi kayıp ve kaçaklarının engellenmesi için yapılan teknik çalışmalar
tamamlanmış olup konuya ilişkin olarak 02/04/2013 tarihli ve 2013/2 sayılı Genelge
yayınlanmıştır. Söz konusu uygulama ile BİLGE Sistemi Detaylı Beyan Modülünde eşya bilgilerini
içeren 31 no.lu alana "Marka Bilgisi" başlığı altında yeni bilgilerin girilmesi zorunlu hale
getirilmiştir.
EORİ Uygulaması: Ortak Transit Sisteminde T1, T, T2, T2F rejimlerinde asıl sorumlu ve
taşıyıcıların EORI numaralarını beyan edebilmelerini teminen; kendi vergi kimlik numaraları ile
ilişkilendireceği EORI numaralarını kaydedebilecekleri uygulama ile ilgili teknik düzenlemeler
tamamlanmış olup uygulama ile ilgili 12.03.2013 tarihli ve 2013/5 sayılı Genelge yayınlanmıştır.
Uygulama ekranına Bakanlığın resmi internet sitesinden ulaşılabilecektir.
İhracatta
Faks Fatura Kullanımı-Ertelenmiş Kapatma: İhracatçıların faks-fatura
uygulamasından sağlıklı şekilde faydalandırılması ve fatura aslının süresi dahilinde ibraz edilip
edilmediğinin takibi, Merkezi BİLGE ve NCTS’deki kontrollerin sağlıklı çalışması ve ihracat
Haziran 2013
Sayfa 27
beyannamelerinin kapanmasındaki gecikmelerin önlenmesi amacıyla "Ertelenmiş Kapatma"
mekanizması geliştirilmiş olup konuya ilişkin olarak 12/03/2013 tarih ve 2013/3 sayılı Genelge
yayınlanmıştır.
Dampinge Karşı Vergide Üretici Firma Kodu Beyanı: İthalat işlemlerinde dampinge karşı
verginin üretici firmaya uygulandığı durumlarda gümrük beyannamesi doldurulurken Bakanlığın
internet sitesinde yer alan anti-damping vergisi üretici firma kodlarının kalem ekranındaki “imalatçı
vergi no” kutusuna yazılmasını düzenleyen 2013/4 sayılı Genelge yayımlanmıştır. Üretici firma
bilgisinin beyannamenin kağıt nüshasında yer alması için beyan sahibi tarafından her kalemde
mevcut bulunan 44. nolu açıklamalar kutusuna üretici firma bilgisinin girilmesi zorunlu hale
getirilmiş olup, söz konusu düzenleme 22.05.2013 tarihinden itibaren uygulamaya alınmıştır.
TIR EPD İşlemleri: Halihazırda transit ve ithalat taşımaları için yürürlükte olan TIR EPD
Sisteminin ihracat işlemlerinde de kullanılmasına yönelik çalışmalar tamamlanmış olup 05.06.2013
tarihinden itibaren uygulamaya alınmıştır.
Güm-Kart (Gümrük Vergi ve Gelirlerinin Banka Kartı veya Ön Ödemeli Kart ile Tahsili):
GÜM-KART Projesinde Bakanlığımız, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ve Vakıfbank
arasında on-line bilgi alışverişi sağlanmaktadır. Gümrük beyannamelerinde tahakkuk eden
vergilerin saymanlık veznelerinden GÜM-KART ile tahsil edilmesini müteakip, beyannameler online olarak kapatılmaktadır.
Ticaretin Kolaylaştırılmasına Yönelik İşlemler
Onaylanmış Kişi Statü Belgesi: Onaylanmış Kişi Statü Belgesi genel ve özel şartlara göre A
sınıfı, B sınıfı ve C sınıfı olmak üzere üçe ayrılmakta olup, yıllar itibarıyla sayıları tabloda verilmiştir.
Tablo 23 :Onaylanmış Kişi Statü Belgesi
A SINIFI
B SINIFI
C SINIFI
TOPLAM
2010
2011
2012
2013
Ocak
2013
Şubat
2013
Mart
2013
Nisan
2013
Mayıs
2013
Haz.
188
464
117
769
249
539
160
948
343
742
332
1417
350
756
337
1443
360
757
359
1476
379
772
368
1519
392
801
393
1586
395
827
396
1618
403
856
421
1680
Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi firmalar, toplam ithalatın ve ihracatın %51,67’sini
gerçekleştirmektedir. Diğer taraftan, Onaylanmış Kişi Statü Belgesine ilişkin başvuruların elektronik
ortamda alınması ve söz konusu belgenin yine elektronik ortamda verilmesi için BİLGE ile entegre
bir programın hazırlanmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Yaygın Basitleştirilmiş Usul: Yaygın Basitleştirilmiş Usul Uygulaması, özelliği nedeniyle geçici
depolama yerleri ve antrepoya alınmayarak gümrüğün gözetimi altında sahibine teslim edilecek
eşyaya uygulanacak gümrük işlemlerine ilişkin usul ve esaslar ile gümrük rejimine tabi tutulacak
özellik arz eden bir kısım eşyanın eksik beyanla teslimine ilişkin usul ve esasları belirleyen bir
uygulamadır.
Ayrıca, 10/01/2013 tarih ve 28524 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16 Seri No.lu Gümrük Genel
Tebliğinde (Gümrük İşlemleri) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile yetkilendirilmiş yükümlülerin
de eşyanın özelliğine bakılmaksızın tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usulden faydalanmalarına
olanak sağlanmış, bir takvim yılı içinde 3 defa mahsup işlemlerini süresi içerisinde tamamlamayan/
Haziran 2013
Sayfa 28
eksik bilgi ve/veya belgesini süresi içerisinde ibraz etmeyen yükümlülerin yaygın basitleştirilmiş
usulden yararlanma haklarının bir yıl yerine üç ay süreyle askıya alınması sağlanmıştır.
Yetkilendirilmiş
Yükümlü Uygulaması (AEO): Yetkilendirilmiş yükümlü, gümrük
yükümlülüklerini yerine getiren, düzenli kayıt tutan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik
standartlarına sahip bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen güvenilir firmalara gümrük
işlemlerinde birtakım kolaylık ve imtiyazlar tanıyan uluslararası bir statüdür.
Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün hayata geçirilmesini müteakip uygulamanın bilinirliğini
artırmak, anlaşılmayan konuları ve soruları ortaya koymak, gerek özel sektörün gerekse gümrük
personelinin uygulamaya adaptasyonunu sağlamak üzere çeşitli çalışmalar yürütülmüştür.





Bölge Müdürlüklerindeki ticaretin kolaylaştırılması personeline yönelik olarak düzenlenecek
eğitimin seminerinin organizasyonuna ilişkin çalışmalar yürütülmüştür.
Özel sektörün bilgilendirilmesine yönelik çalışmalara, firmalarla görüşme ve firmaların Genel
Müdürlüğümüze yönelttikleri soruların cevaplanması doğrultusunda devam edilmektedir.
Firmalarla gerçekleştirecekleri yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası başvurularıyla ilgili
bilgilendirme toplantıları yapılmıştır. Bunun yanında, hâlihazırda yetkilendirilmiş yükümlü
sertifikası sahibi olmak için başvuruda bulunan firmaların tamamladıkları ön inceleme formları
ile alakalı soruları yapılan toplantılar aracılığı ile yanıtlanmıştır.
Bölge Müdürlüklerince ön incelemesi tamamlanarak Genel Müdürlüğümüze intikal ettirilen
yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası başvurularının incelenmesi çalışmaları sürdürülmüştür.
Başvuruda bulunmuş ve ön incelemesi olumlu olarak neticelendirilmiş firmaların yerinde
inceleme sürecinin başlatılmasını teminen Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’na Bakanlık Onayları
iletilmiştir.
Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinin uluslararası tanınırlığını sağlamak
amacıyla Dünya Gümrük Örgütü'ne iletilen yazıya istinaden Türkiye'nin 10 Ocak 2013
tarihinden itibaren Yetkilendirilmiş Yükümlü Programını uygulamaya başladığı hususunda
DGÖ üyesi ülkelere bilgilendirme yapılmıştır.
Yerinde Gümrükleme: İhracat eşyasının ihracat gümrük idaresine sunulmaksızın işlemlerin
firma tesislerinden yapılmasına imkân tanıyan "ihracatta yerinde gümrükleme" uygulaması
yetkilendirilmiş yükümlü statüne bağlı olarak tanınan bir kolaylıktır. Yürürlükteki mevzuat
uyarınca, Türkiye’ye ithali öngörülen ve izin veya uygunluk belgesine tabi eşyaya ilişkin olarak
ülkeye girişte, tescil işlemi öncesinde veya gümrük yükümlülüğünün sona ermesinden sonra yetkili
kurumlarca yapılacak kontrollere tabi eşya listeleri ile uygulamanın kapsamı dışında tutulması
gerekecek diğer eşya gruplarının belirlenmesine ilişkin çalışmalara devam edilmektedir.
5-6 Haziran 2013 tarihlerinde Venedik İşbirliği Girişimi kapsamında İtalya’da gerçekleştirilen
yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün verilmesi ve yerinde gümrükleme uygulamasının işleyişinin
incelendiği çalışma ziyaretine katılım sağlanmıştır. İthalatta yerinde gümrükleme uygulamasını
hayata geçirmek için Dairemizin oluşturduğu proje kapsamı, hedef ve ilgili tarafların analizi,
uygulamadan beklenenler ve proje kapsamında yapılmış ve yapılması öngörülen çalışmalar
Müsteşarlık makamına yapılan bir sunumla anlatılmıştır.
İzinli Gönderici – İzinli Alıcı: Yurtdışına ihraç edilecek transit eşyasının hareket gümrük
idaresine sunulmaksızın gümrük işlemlerinin taşıyıcının tesislerinden yapılmasına imkan tanıyan
"izinli gönderici" uygulaması yetkilendirilmiş yükümlü statüne bağlı olarak tanınan bir kolaylıktır.
İzinli alıcı ve izinli gönderici uygulamalarındaki işlem süreçlerini yerinde incelemek amacı ile 05 ve
06 Haziran tarihlerinde Münih/ Almanya'da gerçekleştirilen 13. Uluslararası Lojistik, Mobilite, IT ve
Tedarik Zinciri Yönetimi İhtisas Fuarı’na katılım sağlanmıştır.
Haziran 2013
Sayfa 29
3-7 Haziran 2013 tarihleri arasında Varşova-Bialystok/ Polonya'da gerçekleştirilen İzinli Gönderici
Statüsü Çerçevesinde Ortak Transit ve TIR İşlemlerinin incelediği çalışma ziyaretine katılım
sağlanmıştır
İstatistik ve Değerlendirme İşlemleri
Dış Ticaret İstatistiklerine ilişkin ham veriler üzerinde veri doğrulama ve kontrol işlemleri
yapılmakta, mahkemelerden ve çeşitli kurum ve kuruluşlardan gelen istatistikî bilgi talepleri
karşılanmaktadır.
Her aybaşı itibarıyla, bir önceki aya ilişkin fasıl bazında dış ticaret istatistikleri Makama
sunulmaktadır. Resmi İstatistik Programı (2012-2016) kapsamında öngörülen kapasite artırımı
altyapısının oluşturulmasına ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Resmi İstatistik Programı
kapsamında yapılan analizlere “beyanname açıklama, kalem açıklama ve önceki beyanname
bilgileri” ile “tahakkuk eden vergilere ilişkin bilgiler” SAS programına aktarılmış olup, analiz işlem
süreleri özellikle “Tamir amaçlı gelen eşya ve işçilik” için kısaltılmıştır. Tahakkuk eden vergilere
ilişkin ise hatalı kayıtların düzeltme çalışmalarına başlanmıştır. Daha önce TÜİK’ den teorik eğitimi
alınan 8 analiz (Uçak, Gemi, Yol, Yardım Kuruluşları, Yakıt Kumanya, Canlı Hayvanlar, Askeri Mallar,
Kullanılmış Araç Analizleri), Haziran ayından itibaren yapılmaya başlanacaktır.
Bakanlığımız bünyesinde kullanılan programların, istatistik üretilebilirlikleri açısından gözden
geçirme çalışmaları devam etmektedir.
İstatistiki ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak GÜVAS sorguları oluşturulmuştur. GÜVAS detay
sorgular uygulamaya alınmış ve Intranet duyurularda ilan edilmiştir. Toplu istatistiklerden RİP
kapsamında olmayan GÜVAS verilerine ilişkin özet sorgular tamamlanmıştır. RİP kapsamındaki
GÜVAS verilerine ilişkin toplu özet sorgular ise test aşamasındadır.
29/04/2013 tarihinde Bilkent Üniversitesi ve Bakanlığımız arasında "Bilimsel Araştırmalar ve
Çalışmalar Yapılmasına Dair İşbirliği Protokolü" imzalanmıştır. Protokole ilişkin veri hazırlama
işlemleri Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca tamamlanmıştır.
En Fazla İhracat-İthalat Yapılan Fasıllar: Fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, 2013
yılının Haziran ayında “motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları” (1.395 milyon dolar)
olurken, bu faslı; “kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları”
(1.069 milyon dolar) izlemiştir.
Tablo 24: En Fazla İhracat Yapılan Fasıllar (Milyon $)
Fasıl No
87
84
72
61
85
Fasıl Açıklaması
Motorlu kara taşıtları
Kazan, makineler ve cihazlar
Demir ve çelik
Örme giyim eşyası ve aksesuarları
Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları
2012
1.299
1.079
1.048
728
769
Haziran 2013
1.395
1.069
859
754
709
Fasıllar düzeyinde en büyük ithalat kalemi, 2013 yılının Haziran ayında “mineral yakıtlar, mineral
yağlar ve müstahsallar” (4.158 milyon dolar) olurken, bu faslı; “kazanlar, makineler ve cihazlar”
(2.579 milyon dolar) izlemiştir.
Haziran 2013
Sayfa 30
Tablo 25: En Fazla İthalat Yapılan Fasıllar(Milyon $)
Fasıl No
27
84
71
72
87
Fasıl Açıklaması
2012
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsallar
Kazan, makineler ve cihazlar
İnciler, kıymetli taş ve metal mamulleri, madeni paralar
Demir ve çelik
Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet ve diğer
Haziran 2013
3.801
2.138
1.396
1.746
1.317
4.158
2.579
2.130
1.549
1.434
Kıymet Bazında En Fazla İhracat-İthalat Yapılan Gümrük Müdürlükleri: 2013 Haziran
ayında; kıymet bazında en fazla ihracat Halkalı Gümrük Müdürlüğü’nden (1.709 Milyon Dolar)
gerçekleşmiştir. Halkalı Gümrük Müdürlüğü’nü sırasıyla Ambarlı Gümrük Müdürlüğü (869 milyon
Dolar) ve Erenköy Gümrük Müdürlüğü (836 Milyon Dolar) takip etmiştir.
Tablo 26: Kıymet Bazında En Fazla İhracat yapılan Gümrük Müdürlükleri
Gümrük Kodu
341300
343100
341200
160400
350300
Gümrük Müdürlüğü Adı
Bey. Sayısı
Halkalı Gümrük Müdürlüğü
Ambarlı Gümrük Müdürlüğü
Erenköy Gümrük Müdürlüğü
Gemlik Gümrük Müdürlüğü
İzmir Gümrük Müdürlüğü
Milyon $
57.069
18.666
25.749
7.849
17.133
1.709
869
836
793
768
Kıymet bazında en fazla İthalat ise AHL Kargo Gümrük Müdürlüğü’nden (2.944 Milyon Dolar)
gerçekleşmiştir. AHL Kargo Gümrük Müdürlüğü’nü sırasıyla Ambarlı Gümrük Müdürlüğü (1.530
Milyon Dolar) ve Halkalı Gümrük Müdürlüğü (1.421 Milyon Dolar) takip etmiştir.
Tablo 27: Kıymet Bazında En Fazla İthalat Yapılan Gümrük Müdürlükleri
Gümrük Kodu
340300
343100
341300
61600
351900
Gümrük Müdürlüğü Adı
Bey. Sayısı
A.H.L. Kargo Gümrük Müdürlüğü
Ambarlı Gümrük Müdürlüğü
Halkalı Gümrük Müdürlüğü
Ankara Gümrük Müd.(Ankara Tır Gümrük Müd.)
Aliağa Gümrük Müdürlüğü
Milyon $
43.814
19.144
23.847
3.152
1.493
2.944
1.530
1.421
1.366
1.305
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı: İhracatın ithalatı karşılama oranı 2012 yılının Haziran
ayında % 64,74 iken, 2013 yılının Haziran ayında % 58,78 ‘e düşmüştür. Ocak-Haziran itibariyle
ihracatın ithalatı karşılama oranı % 59,8 olmuştur.
Tablo 28: İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Ve Dış Ticaret Dengesi (Milyon$)
Dönem
2009
2010
2011
2012
2012 (Ocak-Haz.)
2013 (Ocak-Haz.)
2012 (Haz.)
2013 (Haz.)
İhracat
102.143
113.883
134.907
152.464
74.298
75.102
13.231
12.236
İthalat
140.928
185.544
240.842
236.545
117.395
125.606
20.438
20.816
Dış Ticaret
Hacmi
243.071
299.428
375.749
389.014
191.692
200.708
33.669
33.053
Karşılama
Oranı (%)
72,5
61,4
56,0
64,5
63,3
59,8
64,74
58,78
Dış Ticaret
Dengesi
-38.786
-71.661
-105.935
-84.075
-43.097
-50.503
-7.207
-8.580
Dış ticaret açığı 2013 yılının Haziran ayında, geçen yılın aynı ayına göre % 19,06 artarak 7.207
milyon dolardan, 8.580 milyon dolara çıkmıştır.
Haziran 2013
Sayfa 31
Beyanname Sayıları: Beyanname sayılarına ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 29: Yıllara Göre Beyanname Sayıları
Yıl
İhracat
İthalat
Toplam
2010
2.503.654
1.994.203
4.497.857
2011
2.686.642
2.210.613
4.897.255
2012
2.921.600
2.239.695
5.161.295
2012 (Ocak-Haz.)
1.438.324
1.121.365
2.559.689
2013 (Ocak-Haz.)
1.533.234
1.168.891
2.702.125
254.871
255.729
189.929
190.686
444.800
446.415
2012 (Haz.)
2013 (Haz.)
TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE PİYASA GÖZETİMİ
HİZMETLERİ
Reklam Kurulu Faaliyetleri
Haziran 2013 tarihi itibariyle, Reklam Kurulu’na toplam 605 adet başvuru yapılmıştır. Söz konusu
başvuruların sektörel dağılımını gösteren grafiğe aşağıda yer verilmiştir.
Grafik 7: Yapılan Başvuruların Sektörel Dağılımı
250
200
150
100
50
0
201
78
44
61
4
13
16
22
5
22
39
53
47
Reklam Kurulunun 208-213 sayılı toplantılarında; 482 adet başvurunun incelemeye alınmamasına
karar verilmiştir. 456 adet dosya ise gündemde görüşülerek karara bağlanmıştır.
Tablo 30 :Reklam Kurulu’nun 213.Toplantısı
2012 YILI
Reklam Kurulu’nda Karara Bağlanan Dosya Sayısı
İncelemeye Alınmayan Dosya Sayısı
Tedbiren Durdurulan Dosya Sayısı
Gündemde Görüşülen Dosya Sayısı
Gündemde Görüşülüp Aykırı Bulunan Dosya Sayısı
Gündemde Görüşülüp Aykırı Bulunmayan Dosya Sayısı
Reklam Kurulunca Uygulanan Durdurma Cezası Sayısı
Reklam Kurulunca Uygulanan İdari Para ve Durdurma Cezası Sayısı
Reklam Kurulunca Uygulanan İdari Para Cezası Miktarı
Haziran 2013
2137
1094
8
1035
994
41
776
218
15.245.067-TL
Haziran- 2013
1.014
482
5
527
495
32
345
150
12.994.991-TL
Sayfa 32
1-Sağlık
2-Kozmetik/Temizlik Ürünleri
3-Gıda
4-İletişim Hizmetleri
5-Dayanıklı Tüketim Malları
6-Turizm
7-Bankacılık ve Sigorta Hizmetleri
8- Tütün ve Alkol
9- Teknoloji
10-Eğitim
11-Enerji
12-Örtülü Reklam
13-Diğer
1.388.267-TL
1.761.849-TL
2.661.672-TL
4.591.152-TL
192.160-TL
971.060-TL
734.804-TL
73.966-TL
348.451-TL
709.119-TL
1.708.825-TL
103.742-TL
1.106.610-TL
175.830-TL
3.620.233-TL
2.354.993-TL
839.291-TL
96.068-TL
1.716.541-TL
0-TL
0-TL
0-TL
342.522-TL
2.438.997-TL
303.906-TL
Tüketicinin Taraf Olduğu Sözleşmelerle İlgili Olarak Yürütülen
Faaliyetler
Bu çerçevede, 4077 sayılı Kanun’da düzenlenen tüketici sözleşmeleri ile ilgili olarak Haziran 2013
tarihi itibariyle Bakanlığımıza 867 adet başvuru yapılmıştır.
Ayıplı Mal ve Hizmetler Konusundaki Tüketici Şikayetlerine Yönelik
Yürütülen Faaliyetler
Haziran 2013 tarihi itibariyle Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğüne “Ayıplı
Mal ve Hizmetler ”konusunda toplam 337 adet tüketici şikayeti başvurusu yapılmıştır. Ticaret İl
Müdürlüklerine yapılan şikayetler ise Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinde görüldüğünden
Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri istatistikleri kısmında işlenmektedir.
Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri Koordinasyon Faaliyetleri
Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinden 30.06.2013 tarihi itibariyle alınan ilk sonuçlar aşağıdaki
tabloda yer aldığı şekildedir.
Tablo 31: 2013 Yılında Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine Ulaşan Tüketici Şikayetleri
ŞİKAYET KONUSU
Mesafeli Sözleşmeler ve Abonelik
Sözleşmeleri
Tüketici Kredileri, Kredi Kartı Konut
Finansmanı Sözleşmeleri
(Finansal Mal ve Hizmetler, Bankacılık
Sektörü)
Taksitli, Kampanyalı, Kapıdan Satışlar
Turistik, Devre Tatil, Paket Tur
Ayıplı Mal ve Hizmetler
TOPLAM
Haziran 2013
Tüketici
Lehine
Tüketici
Aleyhine
Bilirkişi
İncelemesi
Yaptırılan
Başvurular
İlgisi
Nedeniyle
Başka Kuruma
Sevk Edilenler
Genel
Toplam
3.782
1.079
150
130
5.141
61.530
6.440
2.102
1.420
71.492
2.931
345
19.922
88.510
258
94
6.849
14.720
36
6
6.690
8.984
11
11
1.103
2.675
3.236
456
34.564
114.889
Sayfa 33
Piyasa Gözetimi ve Denetimi Faaliyetleri
Tablo 32: Haziran 2013 Tarihi İtibariyle Gözetim ve Denetim Verileri
Ürün Grupları
Denetlenen
Firma Sayısı
Denetlenen
Ürün sayısı
Aykırı
Ürün
Sayısı
66
Uygulanan Yaptırım
491
Aykırı
Firma
Sayısı
8
Çocuk giysileri
51
Kırtasiye (İthalat)
110
133
-
-
Analizler devam ediyor.
Tekstil
19
25
-
-
Uygun
Merdiven
1
1
0
0
Bebek Ayakkabısı
(İzmir)
Çakmak
17
17
6
6
Verilen süre içerisinde aykırılık
giderilmiştir.
İdari işlem devam ediyor.
9
9
Takı
10
-
Tekerlekli Çocuk
Arabası (Bursa)
Yürüteç
(Bursa)
14
150
7
Çocuk Ekipman
(İzmir)
Yiyecek Taklidi Ürün
(İzmir)
62 adet aykırılık verilen süre
içerisinde giderildi.
4 adet güvensiz ürün için idari
işlem devam ediyor.
Uygun
-
-
Denetlenen firmalarda RAPEX
kapsamında bildirilen ürüne
rastlanmamıştır.
Uygun
62
1
1
Aykırılıkların giderilmesi için
süre verilmiştir. İdari işlem
devam ediyor.
7
20
-
-
Uygun
6
105
-
-
Uygun
Spor Ayakkabı (Çocuk)
8
39
-
-
Uygun
Bebek Tekstil Ürünleri
(İstanbul Kampanya)
5
1500
4
500
İdari işlem devam ediyor.
Bisiklet
(Bursa)
Terlik
(Yetişkin Adana)
26
313
-
-
Uygun
8
8
-
-
Uygun
Mayo, plaj havlusu
Yüzme yardımcıları
(İzmir)
6
5
7
14
_
2
_
2
_
İdari işlem devam ediyor
RAPEX Çocuk giysisi
1
4
1
3
Aykırılıkların giderilmesi için 30
gün süre verilmiştir.
10
0
0
0
_
1
0
0
0
_
RAPEX merdiven
1
1
0
0
_
Toplam
322
2899
22
578
Haziran 2013
Sayfa 34
Tablo 33: Ticaret İl Müdürlüklerince 2013 Haziran Ayı Sonu İtibariyle Yapılan Denetimler
Denetl. Firma
Sayısı (Adet)
Denetl. Ürün
Sayısı (Adet)
Aykırı Firma
Sayısı
(Adet)
Aykırı Ürün
Sayısı (Adet)
Uygul. İdari
Para Cezası
Miktarı (TL)
41
96
13
34
16.600,00
16.364
28.413
2
2
582,00
Garanti Belgesi
144
906
4
5
1.455,00
Tanıtma Ve Kullanma Kılavuzu
161
913
1
1
291,00
Diğer Denetimler
41
186
5
5
109.713,00
GENEL TOPLAM
16.751
30.514
25
47
128.641,00
Kapıdan Satış
Fiyat Etiketi
Belgelendirme İşlemleri
Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından, 4077 Sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanun’un 13 ve 14’üncü maddeleri çerçevesinde ilgili Yönetmelik ile
belirlenmiş sanayi mallarına yönelik olarak garanti ve satış sonrası hizmetleri belgelendirme
işlemleri yürütülmektedir. Haziran 2013 tarihi itibariyle belgelendirme faaliyetlerine yönelik
işlemler, Garanti Belgesi Toplam Başvuru Sayısı: 25.948 adet ve Satış Sonrası Hizmet Yeterlilik
Belgesi Toplam Başvuru Sayısı: 5.529 adet olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 34 :Garanti Belgesi İşlemleri
Garanti Belgesi Onayı
2012
Haziran 2013
11.323
6.338
Yeni Belge
Garanti Belgesi Yenileme
4.825
2.527
1.513
Model İlavesi Onayı
15.159
7.654
Eksiklik İşlemleri
11.173
5.618
Toplam
40.182
25.948
2012
Haziran 2013
4.588
1.927
Tablo 35: Satış Sonrası Hizmet Yeterlilik Belgesi İşlemleri
SSHYB Onayı
Yeni Belge
Servis Değişiklik Onayı
1.722
580
205
SSHYB Eksiklik İşlemleri
4.221
1.675
Toplam
9.389
5.529
Haziran 2013
Sayfa 35
ESNAF VE SANATKAR HİZMETLERİ
Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarının Genel Kurul Toplantıları
2013 yılında, toplam 10 adet Meslek Kuruluşunun Olağanüstü Genel Kurul toplantısı yapılmış olup,
Haziran ayı içerisinde 1 tane olağanüstü genel kurul toplantısı yapılmıştır.
Esnaf ve Sanatkarlara İlişkin Sayısal Bilgiler
Ülke genelinde 31.06.2013 tarihi itibariyle toplam 1.633.077adet esnaf ve sanatkâr meslek
mensubu bulunmaktadır. Esnaf ve sanatkarların meslek kuruluşları ve tescil/terkin sayılarına
ilişkin bilgiler aşağıda sunulmuştur.
Tablo 36 :Esnaf ve Sanatkar Meslek Kuruluşları Türkiye Geneli Sayısal Bilgiler
MESLEK KURULUŞU
ADET
Esnaf ve Sanatkâr Odası
Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği
3.098
82
Esnaf ve Sanatkârlar Federasyonu
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK)
13
1
Toplam Esnaf ve Sanatkâr Sayısı
1.633.077
Tablo 37: Yıllar İtibariyle Türkiye Geneli Açılan ve Kapanan Esnaf ve Sanatkar İşletme Sayıları
YILLAR
AÇILAN
KAPANAN
(%)
2010
177.022
93.733
52
2011
190.875
131.110
68
2012
191.808
96.204
50
2013
105952
57849
54
Not: 2011 yılındaki kapanan işletme sayısındaki artış, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Hakkındaki 6111
sayılı Kanun çerçevesinde sicil terkin işlemlerinden kaynaklanmıştır.
Tablo 38: Haziran 2013 itibariyle Açılan-Kapanan Farkı En Yüksek Meslekler
Meslek Kolu
Bakkallık, Bayilik, Büfecilik
Kahvecilik, Kıraathanecilik ve İnternet Kafe
İşletmeciliği
Pazarcılık
Kadın ve Erkek Kuaförlüğü
Servis Aracı İşletmeciliği
Minibüsçülük
Lokantacılık (Kebap, Köfte, Döner ve her türlü
yemek)
Taksicilik
Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu
Kır Kahvesi, Çay Bahçesi, Çay Ocağı, Piknik ve
Dinlenme Yeri İşletmeciliği
Konfeksiyon İmal ve Satıcılığı
Aperatif Yiyecek Maddeleri İmal ve Satıcılığı (Tantuni,
Ciğer, Kokoreç, Midye, Gözleme, Katmer, Dürüm,
Sıkma, Çiğköfte v.b.)
Emlak Komisyonculuğu ve Danışmanlığı
Kafe, Kafeterya, Kahvaltı Salonu İşletmeciliği
Haziran 2013
Açılan
Kapanan
Fark
Oran (%)
12104
5910
8959
4353
3145
1557
80
24
5607
4581
4010
3909
3758
1779
2052
1086
3041
1738
3828
2529
2924
868
2020
77
47
74
29
48
3117
2865
2043
2060
1831
1179
1057
1034
864
66
63
60
1905
1785
727
484
1178
1301
40
29
1616
1609
542
626
1074
983
41
35
Sayfa 36
Tuhafiyecilik
Otobüsçülük
Kamyonculuk, Kamyonetçilik
Telefon, Cep telefonu, Faks, Telsiz ve Diğer
Haberleşme Cihazları ve Aksesuarları Satış, Tesisat
Kuruculuğu, Bakım ve Tamirciliği
Fırıncılık
Pastanecilik (Pasta, Börek, Tatlı v.b. İmal ve Satıcılığı)
1397
1295
1271
1188
1124
883
1689
358
273
412
-418
830
68
86
-78
31
982
981
452
352
530
629
48
37
Esnaf ve Sanatkârlar Şurası
Esnaf ve Sanatkarlar Genel Müdürlüğünce, sosyo-ekonomik hayatın temel taşı olan esnaf ve
sanatkârlara en iyi hizmeti, en hızlı şekilde sunmak amacıyla Esnaf ve Sanatkârlar Şurası
Yönetmeliği hazırlanmakta; esnaf ve sanatkarların sorunlarına anında ve etkin çözümler
üretilmesini sağlayan bir sistem üzerinde çalışılmaktadır.
2013 yılı içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan Esnaf ve Sanatkarlar Şurasına ilişkin çalışmalar
devam etmekte olup, bu çalışmalar çerçevesinde 24-26 Mart 2013 tarihleri arasında AnkaraKızılcahamam’da Şuraya yönelik olarak 251 kişinin katılımıyla bir Çalıştay programı yapılmış ve
Çalıştayda alınan kararlar gereğince Nisan ayı içinde oluşturulan alt çalışma grupları toplantıları
gerçekleştirilmiştir. Gerek çalıştayda gerekse ilk toplantıda gündeme getirilen hususların
değerlendirilmesi ve geçen zaman sürecinde meydana gelen yeni gelişmeler ile görüşülmesinde
fayda görülen konuların da gündeme getirilerek, Şura öncesi hazırlık çalışmasının nihayete
kavuşturulması amacıyla 06 - 18 Haziran 2013 tarihleri arasında alt çalışma gruplarının 2.
toplantıları gerçekleştirilmiş ve gerekçeli raporları hazırlanmıştır. Şura çalışmaları devam
etmektedir.
Tablo 39:2013 İtibariyle En Fazla Üyesi Olan 20 Meslek
Meslek Kolu
İşyeri Sayısı
Bakkallık, Bayilik, Büfecilik
188186
Minibüsçülük
115883
Kahvecilik, Kıraathanecilik ve İnternet Kafe İşletmeciliği
87602
Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu
Kadın ve Erkek Kuaförlüğü
Taksicilik
86600
81610
76579
Kamyonculuk, Kamyonetçilik
65787
Pazarcılık
56500
Servis Aracı İşletmeciliği
Lokantacılık (Kebap, Köfte, Döner ve her türlü yemek)
47094
43086
Otobüsçülük
31563
Tuhafiyecilik
27675
Konfeksiyon İmal ve Satıcılığı
23196
Kır Kahvesi, Çay Bahçesi, Çay Ocağı, Piknik ve Dinlenme Yeri İşletmeciliği
21319
Oto Motor Tamirciliği
20388
Şoförlük
19787
Terzilik
18761
Fırıncılık
17180
Mobilya İmal ve Satıcılığı
16937
Marangozluk ve Dülgerlik
16700
Haziran 2013
Sayfa 37
Esnaf ve Sanatkâr Destek Sistemi (ESDES)
Bakanlık olarak esnaf ve sanatkârlarımıza yönelik teşvik ve destek mekanizması oluşturmak üzere
altyapı çalışmaları yürütülmektedir. Bu kapsamda, Çankaya Üniversitesi ile esnaf ve
sanatkârlarımıza yönelik teşvik ve desteklerle ilgili yurtiçi mevcut durumun analiz edilmesi için bir
sözleşme imzalanmıştır.
Çankaya üniversitesi tarafından mevcut durumun tespitine yönelik olarak esnaf ve sanatkârlara
destek verilmesi ile ilgili 10 kurum ziyaret edilmiştir. Temmuz ayı içerisinde odak grup
toplantılarının ilkinin yapılması planlanmaktadır.
ESDES’in kurulmasına yönelik projenin, yurtdışı mevcut durum analizi, mevzuat ve modelleme
faaliyetlerine başlanılması için çalışmalar devam etmektedir.
Esnaf ve Sanatkar Bilgi Sistemi Çalışmaları
5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunun 21.06.2005 tarihinde yürürlüğe
girmesiyle, Esnaf ve Sanatkar Bilgi Sistemi (ESBİS) yasal olarak kullanıma başlamıştır. Ayrıca,
ihtiyaçlar doğrultusunda bilgi sisteminin yenilenmesine yönelik olarak Bakanlığımızca başlatılan
çalışmalar tamamlanarak 11.06.2012 tarihi itibariyle ESBİS, http://esbis.gumrukticaret.gov.tr ve
http://esbis.gtb.gov.tr adresleri üzerinden yenilenmiş hali ile hizmet vermeye başlamış ve
Bakanımızın katılımları ile 29.06.2012 tarihinde bilgi sisteminin lansmanı gerçekleştirilmiştir.
ESBİS ile esnaf ve sanatkârlar ile esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarının iş ve işlemleri,
elektronik ortamda online olarak gerçekleştirilmektedir.
Meslek Kollarının Yeniden Düzenlenerek Uluslararası Standartlara
Kavuşturulması
Kurum ve kuruluşların uluslararası sınıflamalara geçişini sağlamak ve aynı zamanda kurumsal
ihtiyaçları karşılayabilmek için altı basamaklı ekonomik faaliyet sınıflaması, TÜİK ve Maliye
Bakanlığı tarafından oluşturulmuş ve ülke genelinde kullanıma sunulmuştur.
Bu kapsamda, NACE kodları ülkemizde, mükelleflerin ekonomik olarak sınıflandırılması için Maliye
Bakanlığı, istatistiki bilgi üretmek üzere TÜİK, mesleki risk gruplarına göre sigortalılık prim
miktarlarını belirlemek üzere SGK ve belirli bir alanda çalışanlara destek vermek üzere KOSGEB
gibi kurumlar tarafından kullanılmaktadır.
NACE standardına göre hizmetlerini yürüten bu kurumlardan esnaf ve sanatkarlarımızın daha
kolay hizmet alabilmesi için gerekli çalışmalar başlatılmış, sonuç olarak ESBİS üzerinden esnaf ve
sanatkârlarımıza verilen belgelerde (Mesleki Faaliyet Belgesi, Sicil Tasdiknamesi, odalar için İhale
Durum Belgesi, sicil için İhale Durum Belgesi) mesleki faaliyetlerinin yanında, Maliye Bakanlığı
verilerinin esas alındığı NACE ekonomik faaliyet kodlarının da gösterilmesi 15 Nisan 2013 tarihi
itibariyle gerçekleştirilmiştir.
Esnaf ve Sanatkar Değişim, Dönüşüm, Destek (3D) Strateji Belgesi ve
Eylem Planı Faaliyetleri
Kamu kurum ve kuruluşları ile birlikte esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının da katılımıyla
hazırlanan Esnaf ve Sanatkârlar Değişim, Dönüşüm, Destek Strateji Belgesi (3D) ve Eylem Planı
(ESDEP) Yüksek Planlama Kurulu'nun 9 Nisan 2010 tarihli kararı ile kabul edilmesini müteakip
yürürlüğe konulmuştur.
Haziran 2013
Sayfa 38
Esnaf ve Sanatkârlar Değişim, Dönüşüm, Destek (3D) Strateji Belgesi ve Eylem Planında (ESDEP),
esnaf ve sanatkârların değişim ve dönüşüm yönünün belirlenmesi amacıyla; "Büyümeyi, sürekli
gelişmeyi ve kalıcı olmayı hedefleyen, ahlaki değerlerden ödün vermeyen, ulusal ve uluslararası
gelişmeleri takip eden, teknolojiyi kullanmak ve müşteri ile birebir ilişki kurmak suretiyle
müşteriye özel mal ve hizmet üretebilen, işbirliği ve ortak çalışmaya açık olan bir esnaf ve sanatkâr"
vizyonu ortaya konmuştur.
Bu vizyon ve temel hedefi gerçekleştirmek için '7 Öncelik' ve '30 Tedbir' geliştirilmiştir Bu
çerçevede belirlenen öncelikler aşağıda gösterilmiştir.
1-Kredi ve Finansman Şartlarının İyileştirilmesi.
2-Vergi, İstihdam ve Diğer Yükümlülüklerin Azaltılması.
3-Eğitim ve Danışmanlık Hizmetlerinin Geliştirilmesi.
4-Yenilikçilik ve Girişimciliğin Geliştirilmesi.
5-Altyapı, Kümelenme ve Ortaklık Faaliyetlerinin Desteklenmesi.
6-Hukuki Düzenlemelerin Yapılması.
7-Esnaf ve Sanatkârların AB Programlarından Faydalanmasının Sağlanması.
Esnaf ve sanatkârımızın ihtiyacı olduğu kredilere ulaşması bakımından KOSGEB'in sorumluluğunda
yürütülen çalışmalar ile 2010-2011 yılları arasında kredi faiz destekleri hariç KOSGEB tarafından
verilen toplam 181.679.417 TL'lik destek miktarının 39.436.148 TL'lik kısmı Esnaf ve Sanatkârlar
tarafından kullanılmıştır. Yani toplam KOSGEB desteklerinin %21,7' lik bir kısmından Esnaf ve
Sanatkârlar faydalanmıştır.
Eylem planında bulunan “Vergi Mevzuatında Değişiklik Yapılması” önceliği altında yer alan tedbir
maddeleri ile ilgili düzenlemelere 15 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan “Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun”da yer verilmiştir. Yapılan düzenlemelerde esnaf ve sanatkârları doğrudan etkileyen Gelir
Vergisi Kanununda bazı değişiklikler yapılmıştır.
Hâlihazırda gerçek usulde vergilendirilen mükellef, hiç bir şeklide basit usulden yararlanamazken
kabul edilen bu Kanunun ilgili maddelerine göre gerekli şartlara haiz olunması durumunda gerçek
usulden basit usule geçiş imkânı getirilmiştir.
Adı geçen Kanun kapsamında, daha önce faaliyetini işyeri açarak gerçekleştirmeleri durumunda
esnaf muaflığından faydalanamayanlardan; el dokuma işleri, bakır işlemeciliği, çini ve çömlek
yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri, kaşıkçılık, bastonculuk, semercilik, yazmacılık,
yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık ve bunlar gibi
geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan bazı meslek kollarında faaliyette
bulunanlar vergiden muaf esnaf kapsamına alınmıştır. Kanun maddesinde sayılanlara benzediği
kabul edilen meslek kollarında faaliyette bulunanlar da Maliye Bakanlığınca esnaf muaflığı
kapsamında değerlendirilecektir. Ayrıca esnaf ve sanatkârlara talepleri halinde Maliye Bakanlığınca
Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi verileceği hüküm altına alınmış olup, bu belge için herhangi bir vergi,
resim veya harç alınması söz konusu değildir
Esnaf ve sanatkârlara yönelik yenilikçi projelerin desteklenmesi alanında da KOSGEB
sorumluluğunda etkin çalışmalar yürütülmüştür. Yurt genelinde yapılan çalışmalar sonunda
01.12.2013-30.04.2013 tarihleri arasında Ar-Ge ve İnovasyon Endüstriyel Uygulama Destek
Programından 3.072.255 TL'si esnaf ve sanatkârlara verilmiştir. Girişimcilik Destek Programı ile
sağlanan desteklerden 2.642 esnaf ve sanatkâr yararlanmış olup, esnaf ve sanatkarlara toplam
15.173.566 TL destek sağlanmıştır. Genel destek programı kapsamında ise 1.796 esnaf ve sanatkâra
6.722.059 TL destek verilmiştir. KOBİ proje destek programı kapsamında ise 249 esnaf ve sanatkara
3.319.899 TL destek verilmiştir.
Haziran 2013
Sayfa 39
Esnaf ve sanatkârların ürün ve hizmetlerinin yüksek kalite standartlarına uygun biçimde
sunulmasına yönelik olarak Türk Standartları Enstitüsü sorumluluğunda yapılan çalışmalar
sonucunda TSE tarafından 48 adet hizmet yeri standardı çıkarılmış olup; bu standartlardan 17
tanesi doğrudan esnaf ve sanatkârlarımızın faydalanabileceği niteliktedir.
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile "Esnaf ve Sanatkârlara Yönelik Küçük Sanayi Sitelerinin
Yapımında TOKİ Başkanlığı İmkanları Kullanılacaktır" tedbiri kapsamında yürütülen çalışmalar
sonucunda Kayseri'de mobilya imal eden ve satan KOBİ'lere yönelik olarak 698 üretim yeri, 346
sergi yeri ve diğer gerekli işyerlerinin yapılması ile ilgili olarak 25.11.2011 tarihinde protokol
imzalanmıştır. Kayseri ilimize ek olarak Bursa, Bolu ve Uşak illerinde de benzer çalışmalar
yürütülmektedir.
Elektrik ile ilgili fen adamlarının görev, yetki ve sorumluluk sınırlarının yeniden değerlendirilmesi,
bu suretle ustalık belgesine sahip elektrikçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla
Bakanlığımız girişimlerinde yürütülen çalışmalar sonucunda 9 Şubat 2012 tarihli ve 28199 sayılı
Resmi Gazete’de yayınlanan Elektrik ile İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları
Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasında Dair yönetmelik kapsamında yapılan değişiklikler
ile Elektrikle ilgili Fen Adamlarının elektrik yapım işlerinde 1. ve 2. Grup da bulunanların yetki
sınırları 10 katına çıkmıştır. 3. Grup için ise yetki sınırı yaklaşık 7 kat artmıştır.
Esnaf ve sanatkârların kamu ihalelerine katılması önündeki uygulamadan kaynaklanan sorunların
giderilmesi amacıyla Kamu İhale Kurumu sorumluluğunda yürütülen çalışmaların sonucu olarak
ilgili mevzuatta bir takım değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler ile artık esnaf ve sanatkârlar
kamu ihalelerine daha kolay katılım sağlama fırsatı yakalamıştır.
Esnaf ve sanatkârların AB programlarından faydalanmasının sağlanması amacıyla Bakanlığımızın
da girişimleri sonrasında 35 ilde 3586 meslek kuruluşları personelinin katılımıyla AB Programları
ve Kalkınma Ajansı Destekleri hakkında bilgilendirme toplantıları düzenlenmiştir. Esnaf ve
sanatkârlar ile meslek kuruluşlarının AB fonlarından yararlanmasına yönelik proje üretme
kapasitelerinin artırılması kapsamında ise 39 ilde toplam 1482 genel sekretere proje hazırlama
eğitimleri verilmiştir.
6.7 nolu “TESK’in Sosyal Güvenlik Kurumu yönetim kurulunda temsil edilmesi sağlanacaktır” tedbiri
de 19 Ocak 2013 Tarihli ve 28533 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal
Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
ile gerçekleştirilmiştir.
15.05.2012 tarihinde gerçekleştirilen Yönlendirme Komitesi Toplantısında ESDEP’ de bulunan
tedbirler revize edilmiş ve revizyon sonrası 4 öncelik altında toplam 10 tedbir maddesi ile ESDEP’in
uygulanmasına devam edilmektedir. 29.05.2013 tarihinde Yönlendirme Komitesi Toplantısı
yapılmıştır.
Mevzuat Çalışmaları
“Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
Tasarısı Taslağı” hazırlama çalışmaları sürdürülmektedir.
Diğer yandan, Ahilik Haftası Kutlamaları Yönetmeliğinde değişiklik öngören yönetmelik taslağı ile
ilgili olarak, ilgili kurumların görüşleri de alınmış olup, Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere
Başbakanlığa gönderilecektir.
Haziran 2013
Sayfa 40
KOOPERATİFÇİLİK FAALİYETLERİ
Sunulan Hizmetler
Ülkemizde 30 civarında farklı türde 84 binden fazla kooperatif ve bu kooperatiflerin sekiz
milyondan fazla ortağı bulunmaktadır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı hizmet alanı içinde 21 ayrı
türde yaklaşık 2 milyon ortağı olan 13.540 kooperatife doğrudan ve diğerlerine de dolaylı olarak
hizmet vermektedir.
Bu kooperatifler, tarımdan sanayiye, ulaşımdan eğitime, krediden sigortaya, üretimden tüketime
kadar birçok alanda faaliyet göstermektedirler.
Tablo 40:2013 İtibariyle Faaliyet Gösterilen Kooperatif ve Ortak Sayısı
KOOPERATİF
TÜRLERİ
Kooperatif
Sayısı (2011)
Ortak Sayısı
(2011)
Kooperatif
Sayısı (2012)
Ortak Sayısı
(2012)
Kooperatif Sayısı
(Haziran 2013)
Kooperatif
Ortak Sayısı
(Haziran 2013)
Tüketim
2.942
282.556
2.827
245.266
2962
255.946
Motorlu Taşıyıcı
6.787
199.580
6.740
197.928
6.804
197.065
Kredi Kefalet
1.006
679.869
1.009
675.011
996
658.441
Küçük Sanat
329
10.027
316
9.146
335
9.857
Temin Tevzi
343
24.256
337
25.257
345
24.794
Turizm
Geliştirme
Üretim
Pazarlama
Tedarik
394
17.133
389
17.346
392
17.413
478
21.516
462
20.114
466
20.970
7
599
7
599
7
599
30
10
712
547
28
10
656
547
28
10
631
547
İşletme
615
100.713
638
107.328
630
107.328
Sigorta
3
215
4
80.108
3
80.108
552.809
337
552.809
23
14.364
Yayıncılık
Hamal Taşıma
Tarım Satış
338
591.694
337
Yardımlaşma
24
16.054
23
Eğitim
30
2.507
34
2.554
34
2.554
Bağımsız Tarım
Satış
Tütün Tarım
Satış
Yaş Sebze Meyve
21
2.215
19
2.125
19
2.125
64
21.473
62
20.915
63
20.886
39
3.171
39
3.343
37
3.259
Basın Yayın
İletişim
------
-------
1
7
1
7
Gayrimenkul
İşletme
TOPLAM
------
------
------
------
1
7
13.460
1.974,837
13.273
1.986.169
13.504
1.975.178
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın hizmet alanı içinde 96 Birlik ve bu Birliklere bağlı 2.214
kooperatif, 1.279.303 ortağıyla faaliyet göstermektedir. Haziran2013 itibariyle faaliyet gösterilen
Kooperatif Merkez Birlikleri sayısı 3, Birlik sayısı 54’ tür.
Haziran 2013
Sayfa 41
Örnek Ana sözleşme Hazırlanması ve Ana sözleşme Değişikliği
Gerek 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununun 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmesi ve gerekse
muhtelif tarihlerde 1163 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler nedeniyle Örnek Ana Sözleşmelerde
yer alan bazı hükümlerin her iki Kanun hükümleri ile uyumlu hale getirilmesi ve değişen şartlara
paralel olarak ortaya çıkan güncel ihtiyaçlar ile kooperatifçilik mevzuatının uygulamalarında ortaya
çıkan bazı aksaklıkların giderilmesi amacıyla Ana Sözleşmelerin yeniden düzenlenmesi, ayrıca bazı
kooperatif türleri için yeni örnek ana sözleşme hazırlanması ihtiyacı doğmuştur.
Bu amaçla oluşturulan Çalışma Grubu faaliyetlerini tamamlanmış olup; karayolu yük taşıma,
karayolu yolcu taşıma, üretim ve pazarlama, kadın girişimi üretim ve işletme, tüketim, temin tevzi,
turizm geliştirme, küçük sanat, yaş sebze ve meyve, pazarlama, pazarcılar işletme, deniz yolu
taşıma, deniz yük taşıma kooperatifleri örnek ana sözleşmeleri, Bakanlık Makamının 04/03/2013
tarih ve 2013/6 sayılı onayı ile yürürlüğe girmiştir.
İzin İşlemleri
04.03.2013 tarihli 2013/6 sayılı Bakanlık Makamı onayı ile yürürlüğe konulan Örnek Ana
Sözleşmelerin aynen kabul edilmesi kaydıyla, kooperatif kuruluşu ile halen faaliyetini sürdüren
kooperatiflerin intibak için izin taleplerinin Valiliklerce karşılanabilmesi amacıyla 2013/2 sayılı
Genelgemiz hazırlanarak 81 İl Valiliğine (Ticaret İl Müdürlüğüne) gönderilmiştir. 2013 Haziran ayı
içinde 6 adet kooperatif kuruluşuna izin verilmiştir. Ayrıca 1 tüzük ve 1 madde değişikliğine izin
verilmiştir.
Kooperatifçilik Sektörüne Hukuki Görüş Verme Çalışmaları
2013 yılı Haziran ayı içerisinde, kooperatif ve muhtelif kuruluşlardan toplam 40 adet evrak intikal
etmiştir. Bunun 22 adedi görüş talebi olup 21 adedi cevaplanmış, 1 adedi ise değerlendirilmektedir.
Geriye kalan 18 adet bilgi ve belge talebinin tamamı karşılanmıştır.
Kooperatif Denetimleri
2013 yılı Haziran ayında, Ön İnceleme Şubesi olarak 19 adet inceleme raporu, Gümrük ve Ticaret
Müfettişleri tarafından 15 adet inceleme raporu, 4 adet soruşturma raporu sonuçlandırılmıştır.
Ayrıca 4 adet idari para cezası ihbarnamesi yapılmıştır.
Mevzuat Çalışmaları
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nda Değişiklik Çalışmaları: Türkiye Kooperatifçilik
Stratejisi ve Eylem Planında ortaya konulan hedefler çerçevesinde uygulamada karşılaşılan
sorunların çözümü, yeni Türk Ticaret Kanunu’nun getirdiği yenilikler, Avrupa Birliği düzenlemeleri,
Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Çalışma Örgütü kararları ile uluslararası kooperatifçilik ilke ve
uygulamalarına uyum sağlanması amaçlarıyla Bakanlık Makamının 03/04/2013 tarih ve 2013/15
sayılı Onayıyla "Kooperatifler Kanunu Taslağı Hazırlık Komisyonu” kurulmuştur.
Galatasaray Üniversitesinden bir öğretim üyesi Kanun çalışmalarında görevlendirilmiştir.
4572 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılacak İkincil Mevzuat Çalışmaları: 4572 sayılı Tarım
Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanunda önemli değişiklikler içeren 28.3.2013 tarihli ve
6455 sayılı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun 11.04.2013 tarihli ve 28615 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
Haziran 2013
Sayfa 42
Yapılan bu değişikliklere açıklık getirmek, kooperatif ve birliklere yol göstermek ve uygulamada
birlikteliği sağlamak amacıyla 3 Mayıs 2013 tarihli ve 2013/04 sayılı Genelge hazırlanarak,
uygulanması için Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerine gönderilmiştir.
Birliklerden, 4572 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler ve uygulamada ortaya çıkan ihtiyaçlar
gözetilerek yeni Örnek Ana Sözleşmelerde yer alması gereken hususlar için görüş ve önerileri
istenmiş ve bu Kuruluşlara 21 Haziran 2013 tarihine kadar süre verilmiştir.
Kredi Kefalet Kooperatifleri Aracılığıyla Verilen Kredi Hizmeti
Küçük işletmelere, esnaf ve sanatkârlara Kredi ve Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla veya doğrudan
Türkiye Halk Bankası kaynaklarından faiz indirimli kredi kullandırılmaktadır.
Tablo 41 :Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin Görünümü
2011
2012
Faal Olan Esnaf ve Kefalet
Koop. Sayısı
Faal Olmayan Esnaf ve Kefalet
Koop.Sayısı
Üst Birliğe Ortak Kredi Kefalet
Kooperatifi Sayısı
Bağımsız Kredi Kefalet
Kooperatif Sayısı
Toplam Kredi Kefalet
Kooperatif Sayısı
Bölge Birliği Sayısı
Haziran 2013
947
954
953
59
55
42
936
964
963
70
45
32
1.006
1.009
995
32
32
32
1
1
1
Merkez Birliği Sayısı
(TESKOMB)
Grafik 8: ESKKK’larının Kullanımı İçin Halkbank Bütçesine Tahsis Edilen Ödenek Ve Kullandırılan
Kredilerin Grafiksel Görünümü
392.000
368.200
327.000
282.393
248.915
202.481
2010
2011
Bütçeden Ayrılan Ödenek
2012
Kullanılan Miktar
Küçük İşletmelerin Finansmanı
Türkiye’nin 81 ilinde kurulan bine yakın Kredi ve Kefalet Kooperatifleri ile hizmet sunulmaktadır.
30 Haziran 2013 itibariyle söz konusu kooperatiflerden 830 kooperatif de kefalet verebilecek
durumdadır. Kredi ve kefalet kooperatifleri aracılığı ile 30 Haziran 2013 itibariyle kredi kullanan
ortak sayısı 270 bine yaklaşmış olup, Kooperatifler aracılığıyla 30 Haziran 2013 itibariyle
kullandırılan kredi hacmi 8,3 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Haziran 2013
Sayfa 43
Tablo 42:Halk Bankası’ndan Kullandırılan Kredilere İlişkin Güncel Veriler
2012
Kullandırılan Kredi Tutarı (Milyon TL)
6.926
8.345
258,1
10-12
50’si-35’i
269,4
8-10
50’si
a)%5-%6,5
b)%6–%7,8
a)%4
b)%5
125
125 (İşletme)
4
250 (Yatırım)
3
Kredi Kullanan Esnaf ve Sanatkar Sayısı (Bin Kişi)
Cari Faiz Oranı (%)
Cari Faiz Oranının Hazine’ce Karşılanan Kısmı (%)
Faiz Oranı (%)
a)1 yıldan kısa vadeli ise
b)1 yıldan uzun vadeli ise
Haziran 2013
Kooperatif Kredisi Şahıs Üst Limiti (Bin TL)
Krediden Kooperatifçe Yapılan Net Kesinti Oranı (%)
Banka Adına Yapılan Kesintiler
a)Komisyon
a)İstihbarat Ücr.
Kefalet Verebilen Kooperatif Sayısı
%1-%2,5
%0,3
826
%0,5-%1,25
830
Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri ile Ürünleri Hakkındaki Çalışmalar
Tarım Satış Kooperatif Birliklerinin (TSKB) alım, stok ve fiyat bilgileri düzenli olarak haftalık veya
15 günlük izlenmektedir. Yine TSKB’lerin alım konusuna giren ürünlerde sınır ticareti kapsamında
yapılan kota belirleme toplantılarına katılım sağlanarak, bu kuruluşların talepleri de gözetilerek
görüş bildirilmektedir.
Diğer taraftan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın koordinasyonunda yapılan ve
Bakanlığımızın da Müsteşar seviyesinde temsil edildiği “Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme
Kurulu” çalışmalarında TSKB’lerin alım konusuna giren ürünlerde aktif katkı sağlanmaktadır.
Ürün İzleme Faaliyetleri
2012 yılı zeytin ve zeytinyağı, pamuk, fındık, kuru üzüm, kuru incir, ayçiçeği, gül çiçeği,
ipekböcekçiliği, soya ürün raporları hazırlanarak Makama sunulmuştur. Birliklerin 2012/2013
sezonuna ait 31.12.2012 tarihi itibariyle alım miktarları aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
Tablo 43: Tarım Satış Kooperatifi ve Birliklerinin Ürün Alım Miktar
BİRLİK ADI
ÜRÜN
TRAKYABİRLİK
KARADENİZBİRLİK
ÇUKOBİRLİK
Yağlık Ayçiçeği
TARİŞ PAMUK BİRLİĞİ
ÇUKOBİRLİK
Haziran 2013
Kütlü Pamuk
2011-2012
SEZONU
BİRLİK ALIM
MİKTARI
(TON)
232.388
2012-2013 SEZONU
BİRLİK ALIM
MİKTARI
(TON)
205.896
37.322
36.591
190
123
43.867
11.556
35.941
17.700
Sayfa 44
ANTBİRLİK
TARİŞ ÜZÜM BİRLİĞİ
28.307
25.580
21.210
41.016
45.241
38.897
920
1.833
Kabuklu Fındık
43.3
-
Zeytinyağı
7.841
5.125
255
234
938
539
Ç.siz Kuru Üzüm
MARMARABİRLİK
TARİŞ ZEYTİN VE Z.YAĞI BİRL.
FİSKOBİRLİK
TARİŞ ZEYTİN VE Z.YAĞI BİRL.
Zeytin
ÇUKOBİRLİK
KARADENİZBİRLİK
SOYA
TARİŞ İNCİR BİRLİĞİ
Kuru İncir
2.192
2.225
GÜNEYDOĞUBİRLİK
Antepfıstığı
250
-
1.144
1.067
GÜLBİRLİK
Gülçiçeği
TİFTİKBİRLİK
Tiftik
140
150,2
KOZABİRLİK
Yaş Koza
150
133.71
Türkiye Kooperatifçilik Strateji ve Eylem Planı Çalışması
Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı 17.10.2012 tarih ve 28444 sayılı Mükerrer Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Strateji Belgesinin uygulama ve koordinasyon sistemi kapsamında 2013 Haziran ayında aşağıdaki
çalışmalar yürütülmüştür:

Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında tüm Kooperatif Merkez Birlikleri,
Türkiye Milli Kooperatifler Birliği, tüm Tarım Satış Kooperatif Birlikleri, Türk Kooperatifçilik
Kurumu, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Birleşik Kamu İş Görenleri Konfederasyonu
ve Milli Eğitim Bakanlığı sorumluluğunda yürütülen eylemlerde işbirliği yapılacak kurum,
kuruluş ve birlik bilgileri 21/06/2013 tarih ve 1969 sayılı yazıyla gönderilmiştir.

Türkiye Milli Kooperatifler Birliği, Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği, Türkiye Esnaf ve
Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliği sorumluluğunda yürütülen eylemlerde
işbirliği yapılacak kurum, kuruluş ve birlik bilgileri 25/06/2013 tarih ve 1982 sayılı yazıyla
gönderilmiştir.

24/06/2013 tarihinde kurum, kuruluş ve birliklerin sorumlu oldukları eylemler için çalışma
gruplarından 15/07/2013 tarihine kadar altı aylık gelişim raporlarının hazırlanması ve
Bakanlığımıza e-mail yoluyla iletilmesi talep edilmiştir.
Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planının 3.7. başlıklı “Kadınlarımızın girişimcilik kabiliyetlerinin
artırılması ve ekonomide bir aktör olarak yer almalarının sağlanması için kooperatifler çatısı
altında örgütlenmeleri yönünde çalışmalarda bulunulacaktır.” eylemi çerçevesinde “MEGEP”
tarafından hazırlanan “Kooperatifler” modülü revize edilmiş olup söz konusu modülün revize
edilmesi için ilgili kuruma gönderilmesi planlanmaktadır. Yine bu eylem kapsamında anılan
kurumca oluşturulan “Ticari Defter ve Belgeler” modülünün revize çalışmaları devam etmektedir.
Modüllerin revize işlemlerinden sonra söz konusu eylem kapsamında bir eğitim programının
hazırlanması ve “MEGEP” e gönderilmesi planlanmaktadır. Bu sayede Milli Eğitim Bakanlığınca
verilecek eğitimlerle kadın kooperatiflerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Ayrıca, Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı tarafından düzenlenen 24-25 Haziran 2013 tarihleri
arasında Mardin’de düzenlenen Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Doğu Karadeniz
Haziran 2013
Sayfa 45
Bölgesinden Kadın girişimcilerin ve Kadın Girişimi ve İşletme Kooperatiflerinin de katıldığı “Kadın
Kooperatifleri Konulu” toplantıya katılım sağlanarak kadın girişimcilerin kooperatifler çatısı altında
örgütlenmelerinin teşvik edilmesine yönelik olarak Bakanlığımızca bir sunum yapılmıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Turizm Sektöründe Kadın istihdamının Desteklenmesi Projesi için
kadın kooperatifleri ile ilgili veri temin edilmiş ve 28 Haziran 2013 tarihindeki tanıtım toplantısına
katılım sağlanmıştır.
Stratejinin Uygulanmasına Yönelik Çalışmalar: Yine 2.6 numaralı eylem kapsamında Bursa
Ticaret İl Müdürlüğü ve sektöre yönelik eğitim kapsamında 6-7 Haziran tarihlerinde İl Müdürlüğü
çalışanları ile sektöre yönelik eğitim ve bilgilendirme toplantıları gerçekleştirilmiştir.
3.4. numaralı faaliyet kapsamında Genel Müdürlüğümüzce bazı ana sözleşmeler güncellenerek çok
amaçlı ve büyük ölçekli kooperatiflerin kurulmasına olanak tanınmıştır. Sağlık, gayrimenkul işletme
ve yatırım alanlarında ilk defa kooperatif kuruluşuna izin verilmiştir. 3.2 numaralı eylem
kapsamında Yenilenebilir Enerji Kooperatifi Ana Sözleşme Taslağı hazırlanmış, ilgili Kurumların
görüşlerine sunulmuştur.
Kooperatif Bilgi ve Denetim Sistemi Projesi (KOOP-BİS)Çalışması
Mevcut bilgi sistemindeki eksikleri gidermeyi amaçlayan Kooperatif Bilgi ve Denetim Sistemi
Projesi ile kooperatif ve üst kuruluşları ile ilgili olarak politika üretilmesinde yararlanılacak olan
ekonomik, mali ve hukuki bilgilerin uygun bir veri tabanında ayrıntılı olarak takibi, denetimi
yapılacak, kooperatiflerle ilgili bazı hizmetlerin elektronik ortamda on-line olarak verilmesi
sağlanacak, burada toplanan veriler diğer kamu kuruluşlarıyla karşılıklı olarak paylaşılacaktır.
Bu projeyle, kooperatiflere yönelik kuruluş, işleyiş, denetim, yasal altyapı, bilgilendirme
faaliyetlerinde etkinlik ve verimlilik sağlanacaktır. Sistemin tam olarak işlemesi ile birlikte;






Kooperatiflerin genel kurul ortaklar listesinin elektronik ortamda hazırlanabilmesi,
Genel kurul başvurularının elektronik ortamda yapılabilmesi,
Kooperatif ve üst kuruluşlarının ortaklarının kimlerden oluştuğu,
Her vatandaşın ülke düzeyinde hangi kooperatiflerde ortak olduğu, kişilerin ortalık durumları
(faal, ortaklıktan ayrılmış, çıkarılmış, kesinleşmiş, ölmüş, devretmiş gibi),
Proje kapsamındaki kooperatifler aracılığıyla ne tür işlemler yapıldığının takip edilebilmesi,
Türleri itibariyle ülke çapındaki kooperatiflerin sektör büyüklüğünün ne olduğunun tespit
edilebilmesi,
gibi bilgiler yer alacaktır.
Yazılım geliştirme ve kodlama çalışmaları devam eden projenin, test prosedürleri ile eğitim
faaliyetlerinin tamamlanması ve kesin kabulü müteakip sektörün hizmetine sunulması
planlanmaktadır.
Kooperatifleri Desteklenmesi Programı Çalışması (KOOP-DES)
Bakanlığımız
faaliyet
alanındaki
kooperatiflerin
mali
imkansızlıklar
sebebiyle
gerçekleştiremedikleri, üretim ve istihdama katkısı olacak projelerinin Bakanlığımızca
desteklenmesi amacıyla “Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı (KOOP-DES)” ve buna ilişkin
yasal alt yapının tamamlanması çalışmalarına devam edilmektedir.
KOOP-DES Programının hedef kitlesi; Bakanlığımız faaliyet alanında bulunan tarım satış
kooperatifleri ve birlikleri ile genel hükümlere tabi kooperatif ve birliklerden (tüketim
kooperatifleri, temin tevzi kooperatifleri, turizm geliştirme kooperatifleri, yayıncılık kooperatifleri,
eğitim kooperatifleri, yaş meyve ve sebze pazarlama kooperatifleri, tarım satış kooperatifleri,
Haziran 2013
Sayfa 46
yardımlaşma kooperatifleri, üretim ve pazarlama kooperatifleri, kadın çevre kültür ve işletme
kooperatifleri v.b.) oluşmaktadır.
Bu kooperatifler vasıtasıyla küçük sermayelerin ve atıl işgücünün birleşmesi sağlanarak



Kentlerdeki işsizliğin önlenmesi,
Üretimin artırılması,
Ekonomik kalkınmaya katkı sağlanması,
hedeflenmektedir.
Kooperatifçilik Proje Destek Yönetmeliği Taslağı 24.06.2013 tarihinde yayımlanmak üzere
Başbakanlığa gönderilmiştir.
Uluslararası Zeytin Konseyi (UZK)Çalışmaları
21 Şubat 2010 tarihinde Konseye yeniden üye olmamızın ardından Uluslararası Zeytin Konseyi
üyeliği kapsamındaki gerekli çalışmalar ve UZK ile ülkemiz arasındaki koordinasyon görevi
Bakanlığımız/Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
Haziran ayı içerisinde;
 UZK işbirliği ile Jaén Üniversitesi’nde düzenlenecek zeytinyağı organoleptik değerlendirme
uzmanlık kursu için başvuruları değerlendirilmek üzere ilgili kurum ve kuruluşlar ve sektörden
aday göstermeleri talep edilmiş ve başvuruları iletilen adaylar değerlendirmeye alınmıştır.
 23-24 Eylül 2013 tarihlerinde UZK Genel Merkezinde düzenlenecek İstatistik ve Armonize
Sistem Çalışma Gruplarının toplantılarında ülkemizi temsil edecek katılımcı belirlenerek
Konseye iletilmiştir.
 Mayıs ayında düzenlenen 100. Oturum Kapanış Toplantısı ve 20. Olağanüstü Oturuma ilişkin
toplantı raporu hazırlanarak AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğüne iletilmiştir.
 Konsey tarafından talep edilen istatistiklere ilişkin olarak Risk Yönetimi ve Kontrol Genel
Müdürlüğünden sofralık zeytin ve zeytinyağına ithalat ve ihracat verileri hem ülke bazında hem
firma bazında GTİP’ler doğrultusunda talep edilmiştir.
 4-9 Kasım 2013 tarihleri arasında UZK ve Zaragoza Akdeniz Agronomi Enstitüsü işbirliği ile
düzenlenecek olan Zeytinyağı Pazarlama Stratejileri Seminerine katılım sağlaması amacıyla
Marmarabirlik temsilcisinin başvurusu Konseye iletilmiştir.
İİT Pamuk Eylem Planı Çalışmaları
26.İSEDAK Genel Kurul Toplantısında İİT 5 Yıllık Pamuk Eylem Planının (2007-2011) beş yıl daha
(2011-2016) uzatılması kararı alınmıştır. Eylem Planı’nın koordinasyonunu sağlamak üzere ilgili
ülkeler arasında bir Yürütme Komitesi oluşturulmuş ve başkanlığı Türkiye adına Bakanlığımıza
verilmiştir. Bu kapsamda 2016 yılına kadar sürdürülecek olan eylem planı koordinasyonu ve teknik
çalışmaları ile sekretarya hizmetleri Kooperatifçilik Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir.
Haziran ayı içerisinde;
Afgan Yetkililerin talebi üzerine Nazilli Pamuk Araştırma İstasyonu tarafından hazırlanan
Afganistan’daki Pamuk Üretim ve Teknolojilerinin Geliştirilmesi Projesi’nin İslam Kalkınma
Bankası’ndan gerekli finansmanı sağlanmaması üzerine ülkemizin Afganistan’la tarihi ve kültürel
ilişkilerinin geçmişi ile Afganistan’ın kalkınmasına aktif destek olunması yönündeki dış politikamız
dikkate alınarak TİKA ve SESRIC nezdinde girişimlerde bulunularak finansman desteği temin
edilmiştir.
Haziran 2013
Sayfa 47
Eğitim Çalışmaları
Dünyadaki başarılı örneklerinden edinilen bilgiler doğrultusunda, yenilenebilir enerji
kooperatifçiliğinin ülkemizde de gelişmesi amacıyla Karaman ve Antalya’da kooperatifçilere
yönelik bilgilendirme toplantıları düzenlenmiştir. Konuyla ilgili olarak inceleme ve tanıtım
çalışmaları devam etmektedir.
Ülkemiz kooperatifçilik vizyonuna katkı sağlaması amacıyla dünyadaki başarılı kooperatif
örneklerinin derlendiği “Gelişmiş Ülkelerde Kooperatifçilik Uygulamaları” başlıklı kitapçık
basılmıştır.
AB VE DIŞ İLİŞKİLER
İkili İlişkiler
Ukrayna, Körfez İşbirliği Ülkeleri, Faroe Adaları, Mercosur (Güney Amerika Ortak Pazarı: Brezilya,
Arjantin, Uruguay, Paraguay) Afrika, Karayip Pasifik Topluluğu (Morityus, Seyşeller, Fiji, Kamerun)
Güney Kore, Cezayir, Hindistan ve Kanada gibi ülkelerle ülkemiz arasında STA (Serbest Ticaret
Anlaşması) imzalanmasına yönelik çalışmalara başlanmıştır.
10-12 Haziran 2013 tarihleri arasında Türkiye-Bosna Hersek STA Ortak Komite 4. Toplantısı
gerçekleştirilmiştir.
Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH)
18 Eylül 2008 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Müsteşarlığı ile Rusya Federasyonu Federal
Gümrük Servisi Arasında Gümrük İşlemlerinin Basitleştirilmesine İlişkin Protokol” ile TürkiyeRusya Basitleştirilmiş Gümrük Hattı oluşturulmuştur. Pilot projenin birinci aşaması Atatürk
Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı (Türkiye) ile Vnokovo Havalimanı (Rusya) arasında
başlatılmıştır.
Pilot projenin ikinci aşamasının, Türk ihracatı açısından önemli kara ve deniz kapılarında
başlatılması ve zamanla tüm gümrük kapılarına yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.
Çok Taraflı İlişkiler
DTÖ Ticaretin Kolaylaştırılması müzakerelerinin 11-15 Mart 2013 tarihlerinde Cenevre'de
gerçekleştirilen toplantısına katılım sağlanmıştır.
27-29 Haziran 2013 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirilen DGÖ 121/122 Dönem Konsey
Toplantısı’na katılım sağlanmıştır.
Komşu Ülkelerle Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımı
Tablo 44: Komşu Ülkelerle Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımı
Ülke
Gerçekleşen Durum
Tarih
Gürcistan
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti Arasında Kara
Gümrük Geçiş Noktalarının Ortak Kullanımına İlişkin Mutabakat Zaptı
Haziran 2013
1 Haziran 2010
Sayfa 48
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Gürcistan Cumhuriyeti Hükümeti
Arasında İmzalanan 4 Nisan 1996 Tarihli Gümrük Geçiş Noktaları
Konusunda Anlaşma’da Değişiklik Yapan Anlaşma”
11 Haziran 2010
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti arasında “Sarp
– Sarpi”, “Çıldır/Aktaş – Kartsakhi” ve “Posof/Türkgözü – Akhaltsikhe”
Kara Gümrük Geçiş Noktalarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşma
8 Ekim 2010
Yolcuların, Taşıtların ve Eşyanın Uluslararası Dolaşımına İlişkin
Elektronik Veri Paylaşımının Detaylarına Dair Protokol”ün Genel
Hükümler başlıklı 1 inci maddesi çerçevesinde tesis edilen “Veri
Paylaşım Sistemine İlişkin Teknik Hükümler Belgesi”
11 Mayıs 2012
Suriye
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti
Arasında Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına İlişkin Mutabakat Zaptı
23 Aralık 2009
TBMM tarafından 10 Mart 2011 tarihli ve 6197 sayılı Kanun ile
onaylanmış ve 29/03/2011 tarihli ve 27889 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.
Anılan Anlaşmaya ilişkin 2011/1822 sayılı BKK 16/06/2011 tarihli ve
27966 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti
Arasında Nusaybin ve Kamışlı Kara Hudut Kapılarının Ortak
Kullanımına Dair Anlaşma
8 Mayıs 2010
Nusaybin ve Kamışlı Ortak Kara Hudut Kapılarındaki Araç ve Yolcu
Geçiş ve Mesai Saatlerinin Uyumlaştırılması ile İşbirliğine Dair Protokol
3 Ekim 2010
İran
Mutabakat zaptı
21 Şubat 2010
-Dilucu-Maku ve Kapıköy-Razi’de yeni kara hudut kapıları açılması,
-Kapıköy-Razi kara hudut kapısının açılışıyla eş zamanlı olarak
SalmasKuzerec-Gelincik sınır ticaret merkezinin açılması,
-Dilucu-Maku, Kapıköy-Razi ve mevcut Esendere-Sero kara hudut
kapılarında ortak kapı modelinin uygulanması,
-ortak hudut kapısı modelinin ilk olarak Esendere-Sero kara hudut
kapısında uygulanması, öngörülmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti
Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına
Dair Anlaşma
23 Mart 2010
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti
Arasında Türkiye – İran Hududunda Yeni Kara Hudut Kapılarının
Açılmasına Dair Mutabakat Zaptı
16 Eylül 2010
“Kapıköy – Razi Kara Hudut Kapısı’nın ortak kullanımına ilişkin
Mutabakat Zaptı”
14 Şubat 2011
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti
Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına
Dair Anlaşma”ya ilişkin uygun bulma kanunu TBMM’de kabul edilmiştir
24 Mayıs 2012
Irak
-Ovaköy mevkiinde, yeni bir kara hudut kapısı açılması yönünde ön
çalışmalar yapılmıştır.
-Söz
konusu
kapının
değerlendirilmektedir.
ortak
kullanıma
konu
olabileceği
Nahcivan (AZERBAYCAN)
Dilucu-Sederek Kara Hudut Kapıları’nın Ortak Kullanımına İlişkin
Haziran 2013
1 Temmuz 2010
Sayfa 49
Anlaşma
Yunanistan
-Eskiköy-Mikrohasi
planlanmaktadır.
kara
hudut
kapısının
yeniden
açılması
-Yunanistan ile kara hudut kapılarının ortak kullanımı karşı tarafa
önerilmiş
olup,
Avrupa
Komisyon
görüşü
çerçevesinde
değerlendirilecektir.
AB Projeleri Uygulamaları
Bakanlımız AB Katılım Öncesi Mali Yardım Mekanizması kapsamında çalışmalarını yoğun bir
şekilde sürdürmektedir. Bu çerçevede, 2003 programlama döneminden itibaren geniş kapsamlı
olarak projeler uygulanmaya başlanmıştır. Söz konusu projelerle ilgili yakın zamanda
gerçekleştirdiğimiz faaliyetler aşağıda özetlenmiştir. Tüm projelerin tamamlanması ile birlikte
toplam gerçekleşen değerin 53 Milyon Euro olacağı tahmin edilmektedir.
Tablo 45: AB Proje Dökümü
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu I (2003)
Proje Başlığı
Öngörülen Bütçe
1.GÜMSİS – Gümrük Kapıları Güvenlik
5.875.000 Euro
Sistemleri-(CCTV, POS)
2.İdari Kap. geliştirilmesi Twinning Projesi
1.000.000 Euro
TOPLAM
6.875.000 Euro
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu II (2004)
Proje Başlığı
1.Araç ve Konteyner Tarama Sistemi Alımı
ve Arama Hangarları İnşaatı, ve Ekipman
Alımı
istihbarat ve narkotik birimlerinin
güçlendirilmesi
2.Risk Esaslı Kontrol Mekanizması
Kurulması
3.Gümrük Arşiv ve Afet Merkezi İnşaatı
1.000.000 Euro
2.039.854 Euro
13.900.000Euro
Gerçekleşen Değer
9.250.000 Euro (X-Ray
tarama Sistemleri)
1.543.504 Euro (Arama
Hangarları)
200.000 Euro (mal alımı)
300.000 Euro (hizmet alımı
113.600 Euro (mal alımı)
260.000 Euro (hizmet
alımı)
2.438.299 Euro ( İnşaat)
220.154 Euro (Ekipm. ve
Araçlar)
200.000 Euro (Denetim)
1.600.000 Euro
3.100.000 Euro ( İnşaat)
800.000 Euro (Ekipman ve Araçlar)
200.000 Euro (Denetim)
4.AB Gümrük IT Sistemlerinin Kurulması,
1.600.000 Euro
Ortak Transit Hizmet Sözleşmesi (NCTS)ve
Entegre Tarife Yönetim Sistemi (ITMS)
Twinning Light
TOPLAM
20.100.000 Euro
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu III (2006)
Proje Başlığı
1. ITMS hizmet alımı
2.000.000 Euro
2. ITMS Twinning
1.000.000 Euro
3.NCTS hizmet alımı
2.400.000 Euro
4. NCTS Twinning
1.000.000 Euro
5. ITMS ve NCTS ekipman alımı
2.600.000 Euro
6.Muhafaza bileşeni
3.500.000 Euro
7. Sonradan Kontrol ve Eğitim
2.000.000 Euro
Kapasitesinin Geliştirilmesi Twinning
TOPLAM
14.500.000 Euro
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu IV (2007)
Proje Başlığı
1. İstanbul Bölgesel Gümrük Laboratuarı
4.700.000 Euro
Projesi
2. Twinning Light
250.000 Euro
Haziran 2013
1.039.854 Euro
15.625.557 Euro
1.570.000 Euro
1.000.000 Euro
1.550.000 Euro
1.000.000 Euro
1.422.775 Euro
1.594.700 Euro
2.000.000 Euro
10.137.475 Euro
3.857.152 Euro
250.000 Euro
Sayfa 50
TOPLAM
4.950.000 Euro
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu V (2008)
Proje Başlığı
Van-Kapıköy Gümrük Kapısına
3.877.139 Euro
Yerleştirilmek Üzere X-ray Alımı
TOPLAM
3.877.139 Euro
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu VI (2009)
Proje Başlığı
1.Muhafaza Bileşeni
15.600.000 Euro
2.Risk Bileşeni
1.000.000 Euro
TOPLAM
16.600.000 Euro
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu VII (2010)
Proje Başlığı
CCN/CSI Bağlantısının Kurulması
505.000 Euro
TOPLAM
505.000 Euro
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu VIII (2012)
Proje Başlığı
Gümrük Vergilerinin Kaldırılması ve Geri
198.800 Euro
Ödenmesi Kısa Dönemli Eşleştirme Projesi
Muhafaza Ekipman Alımı (15 adet Mobil
3.411.764 Euro
bagaj X-ray)
Türk Gümrük Laboratuvarlarının
1.500.000 Euro
Geliştirilmesi Eşleştirme Projesi
Fikri Mülkiyet Hakları Ekipman Alımı,
4.067.647Euro
Teknik Destek ve TW Light Projesi
Kurumsal Yeniden Yapılanma ve İnsan
2.681.822 Euro
Kaynakları Projesi
TOPLAM
11.860.033 Euro*
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu IX (2013)
Proje Başlığı
Muhafaza Ekipman Alımı ve TW Light (8
6.250.000 Euro
adet gümrük botu, 10 adet RHIB (dayanıklı
şişme bot) 15 adet küçük muhafaza aracı,
4.107.152 Euro
2.883.000 Euro
2.883.000 Euro
15.530.000 Euro
1.000.000 Euro
16.530.000 Euro
505.000 Euro
505.000 Euro
Proje uygulaması
başlamamıştır.
Proje uygulaması
başlamamıştır.
Proje uygulaması
başlamamıştır.
Proje uygulaması
başlamamıştır.
Proje uygulaması
başlamamıştır.
Proje uygulaması
başlamamıştır.
20 adet pick-up)
Proje Başlığı
Tüketicinin Korunması Teknik Destek
Projesi
Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları
Projesi (BAKK)
Ticaret Projeleri
2.000.000 Euro
GENEL TOPLAM
87.517.172 Euro
Proje uygulaması
başlamamıştır.
31/12/2012 tarihine
kadar gerçekleşen
değer
51.828.038 Euro
TASFİYE HİZMETLERİ
Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü genel bütçeli olup, 16 Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlükleri
bünyesinde yer alan toplam 23 Tasfiye İşletme Müdürlüğünden oluşan İşletmeler ise döner
sermayeli kuruluşlardır. Döner sermaye işletmeleri toplam 30.000.000 TL sermayeye sahiptir. Bu
sermayenin 2012 yılı sonu itibariyle 29.422.198 TL’si ödenmiş durumdadır.
Haziran 2013
Sayfa 51
Tasfiye İşletme Müdürlüklerinin Gelir ve Giderleri
Tasfiye İşletme Müdürlüklerinin gelirleri esas olarak satış gelirleri, hizmet gelirleri, laboratuvar
tahlil ücretleri ve diğer gelirlerden oluşmaktadır. Giderler ise personel giderleri, hizmet alımları,
tüketim malları ve malzeme alımları, demirbaş alımları, makine, teçhizat ve taşıt alım ve bakım
giderleri, yapı tesis ve büyük onarım giderleri, transferler, birikmiş amortismanlar ve diğer
ödemelerden oluşmaktadır.
Tablo 46 :Tasfiye İşletme Müdürlüklerinin Gelir ve Giderleri
Yıllar
2010
2011
2012
Mayıs 2013
Gelirler
50.675.321
57.053.508
68.346.174
Giderler
29.924.770
35.732.637
43.785.767
Farkı
20.750.551
21.320.871
24.560.406
34.093.087
17.862.959
16.230.128
Tasfiye İşletme Müdürlüklerinin Türlerine Göre Gelirleri: Aşağıdaki tabloda Tasfiye İşletme
Müdürlüklerinin son 3 yıldaki gelirleri türlerine göre gösterilmektedir.
Tablo 47 :Tasfiye İşletme Müdürlüklerinin Türlerine Göre Gelirleri (TL)
Gelir Türü
Satış Gelirleri
Hizmet Gelirleri
Tahlil Ücretleri
Basılı Evrak Satış Geliri
Diğer Gelirler
Satıştan İadeler (-)
Toplam Gelirler
2011
31.850.339
13.260.550
9.303.915
0
3.203.390
-564.686
57.053.509
2012
31.253.884
13.258.123
11.966.216
10.025.463
3.313.133
-1.470.646
68.346.174
Mayıs 2013
14.438.643
5.679.698
4.966.654
6.973,461
2.551.117
-516.488
34.093.087
Satış Gelirleri: Satış gelirleri, 4458 sayılı ve 5607 sayılı Kanunlara göre tasfiyelik hale gelen eşya
ve araçların ihale ile satış, perakende satış gelirleri ve diğer satış gelirlerinden oluşmaktadır.
Tablo 48: Türlerine Göre Satış Gelirleri
2011
Gümrüklü Eşyanın İhale İle Satışı
Eşya
Araç
5607 Sayılı Kanuna Göre Satış
Eşya
Araç
Perakende Satış Gelirleri
Diğer Satış Gelirleri
TOPLAM
Haziran 2013
2012
Mayıs 2013
20.839.074
11.044.13
9.794.936
942.896
20.152.872
11.368.940
8.783.932
2.036.173
9.648.485
5.596.006
4.052.479
953.269
520.909
421.987
6.158.317
3.910.051
1.207.666
829.007
5.385.174
3.679.664
622.233
331.036
2.346.561
1.490.325
31.850.339
31.253.884
14.438.643
Sayfa 52
Geçici Depolama Yeri ve Antrepo Açılmasına ve İşletilmesine İzin
Verilmesi
Tablo 49: Yıllar İtibariyle Antrepo Sayıları (Adet)
ANTREPO TİPİ
A TİPİ GENEL
ANTREPO
B TİPİ GENEL
ANTREPO
C TİPİ ÖZEL
ANTREPO
D TİPİ ÖZEL
ANTREPO
E TİPİ ÖZEL
ANTREPO
F TİPİ GENEL
ANTREPO
TOPLAM
2010
2011
2012
Mayıs 2013
544
562
576
587
9
7
7
7
805
780
735
*564
1
1
1
1
10
10
9
10
6
6
4
4
1374
1365
1331
*1172
*Gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarını içermemektedir.
REHBERLİK VE DENETİM FAALİYETLERİ
2013 yılı Teftiş Programı çerçevesinde 31 Gümrük Müdürlüğü 29 müfettiş tarafından teftişe
alınmıştır. Sonradan kontrol denetimleri 2013 yılı programı çerçevesinde; toplam 350 firmanın
işlemlerinin kontrolü için 132 müfettiş görevlendirilmiştir. Ayrıca değerlendirilen şikayetler
üzerine 15 Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifinde, 12 Ticaret ve Sanayi Odası ile 10 Ticaret Borsasında
denetim yapmak üzere görevlendirme yapılmıştır. Haziran 2013 itibariyle; önceki yıllardan
devreden işlerle birlikte 1157 teftiş, inceleme, soruşturma sürmektedir.
Tablo 50: Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri
2010
2011
2012
2013
Başmüfettiş Sayısı
42
190
209
215
Müfettiş Sayısı
57
110
104
107
Müfettiş Yrd. Sayısı
14
91
62
86
TOPLAM
113
392
375
408
Düzenlenen Rapor Sayısı
1287
1746
2324
689
6928
1.058.285
619.273
643.542
(*)
3.105.894
Önlenen Hazine Kaybı ve/veya
Mali Boyutu (Bin TL)
TOPLAM
(*)Yıl sonunda bildirilecektir.
İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI
İç Denetim Birimi Başkanlığı tarafından risk çalışmaları sonucunda oluşturulan ve Müsteşarlık
Makamınca onaylanan dönemsel İç Denetim Planı ve yıllık İç Denetim Programları çerçevesinde;
2013 Haziran ayı sonu itibariyle 6 denetim ve 1 inceleme raporu olmak üzere toplam 7 rapor
düzenlenmiş olup yıllar itibariyle düzenlenen rapor bilgileri aşağıda belirtilmiştir. Planlama
yapılırken, kurumsal faaliyetlere değer katacak ve geliştirecek alanlara öncelik verilmiş, İç Denetim
Koordinasyon Kurulu’nun tavsiyeleri dikkate alınarak ağırlıklı olarak sistem denetimi yapılmıştır.
Haziran 2013
Sayfa 53
Tablo 51: Yıllar İtibariyle Düzenlenen Rapor Bilgileri
2010
2011
2012
İç Denetçi Sayısı
9
10
11
11
Düzenlenen
Sayısı
8
5
16
7
Rapor
2013
TOPLAM
44
STRATEJİ GELİŞTİRME FAALİYETLERİ
Bütçe Büyüklükleri
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 2013 yılı bütçe büyüklükleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 52 :Bütçe Büyüklükleri
2013
KESİNTİLİ
ÖDENEĞİ
BAŞLANGIÇ
HAZİRAN-2013
GERÇEKLEŞMELERİ
CARİ
391.228.650
235.816.358
YATIRIM
120.000.000
4.540.108
DÖNER SERMAYE YATIRIM BÜTÇESİ
13.000.000 (*)
111.241
BÜTÇE TOPLAMI
511.228.650
240.356.466
(*)2013 yılı Döner Sermaye Yatırım Bütçesi toplama dahil değildir.
2013 mali yılı bütçesi toplam 511.228.650 TL olup bunun;
259.528 .000 TL si Personel Giderlerine,
56.305 .000 TL si Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderlerine,
71.231.000 TL si Mal ve Hizmet Alım Giderlerine,
4.164.650 TL si Cari Transferlere,
120.000.000 TL si Sermaye Giderlerine, tahsis edilmiştir.
2013 Yılı Haziran ayına ilişkin toplam harcama 240.356.466 TL olup, bunun;
158.792.808 TL si Personel Giderlerinden,
33.671.823 TL si Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderlerinden,
26.673.415 TL si Mal ve Hizmet Alım Giderlerinden
16.678.312 TL si Cari Transferlerden
4.540.108 TL ’si Sermaye Giderlerinden
gerçekleşmiştir.
Grafik 9: 2013 Yılı Bütçe Ödenek Dağılımı
11%
7%
2%
Personel Giderleri
14%
66%
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet
Primi Giderleri
Mal ve Hizmet Alım Giderleri
Cari Transferler
Sermaye Giderleri
Haziran 2013
Sayfa 54
Sosyal Güvenlik
Kurumlarına
Devlet Primi
Giderleri
Mal ve Hizmet
Alım Giderleri
Cari Transferler
4.540
16.678
120.000
Harcama
4.165
26.673
33.672
56.305
Personel
Giderleri
71.231
Kesintili Başlangıç Ödeneği
158.793
259.528
Grafik 10: Haziran 2013 İtibariyle Ödenek ve Harcamalar (Bin TL)
Sermaye
Giderleri
Taşınır İşlemleri
Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin taşınır ve kayıt işlemleri ile yönetim dönemi
hesabı işlemleri, 01.01.2013 tarihinden itibaren Harcama ve Muhasebe Bilişim Sisteminde (KBS)
yer alan “Taşınır Kayıt ve Yönetim Sistemi” kullanılarak tek bir sistem üzerinden yürütüleceğinden
Bakanlığımız taşınır kayıt ve işlemlerinin söz konusu sisteme geçişini sağlamak üzere gerekli her
türlü hazırlıklar yapılmaktadır.
640 sayılı KHK’nın geçici 4. Maddesi uyarınca Gümrük ve Ticaret İl Müdürlüğünün yetki ve
görevlerini de yürüten Bilim ve Sanayi İl Müdürlükleri, merkez harcama birimleri ve taşra gümrük
birimlerinden oluşan yaklaşık 400 civarında harcama biriminin taşınır kayıtlarının Kamu Hesapları
Bilgi Sistemi ile kontrolü, hatalarının düzelttirilmesi işlemleri devam etmektedir. Bunun yanında,
2012 yılı Parasal Sınırlarla ilgili tebliğ uyarınca üst yöneticinin yetkisinde bulunan hibe ve kayıttan
düşme işlemlerine ilişkin Makam Onayları alınarak ilgili birimlere gönderilmiştir.
Özellikli İşlemler
YOİKK (Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu) Faaliyetleri: Türkiye’de
yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik çalışmaların koordinasyonundan sorumlu bir platform
olan YOİKK, Doing Business Raporlarını kapsamlı bir şekilde gündemine almaktadır.
Her bir Teknik Komite ilgili alt başlıkta yer alan verileri değerlendirmekte, Türkiye’nin endeks
sıralamasındaki yerini iyileştirmek için uluslararası en iyi uygulamaları ve ülkenin kendi koşullarını
da dikkate alarak gerekli çalışmaları yürütmektedir.
YOİKK çalışmaları 10 Teknik Komite aracılığıyla sürdürülmekte olup söz konusu Teknik
Komitelerden Dış Ticaret ve Gümrükler Teknik Komitesi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ekonomi
Bakanlığı’nın eş başkanlığında yürütülmektedir. Müsteşarlığımız Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
şeklinde yapılandıktan sonra Şirket İşlemleri ve Kurumsal Yönetim Teknik Komitesi eş başkanlığı
da Bakanlığımızca ve Sermaye Piyasası Kurulunca yürütülmektedir.
Haziran 2013-Haziran 2014 dönemi için YOİKK Teknik Komitelerinin eylemleri 19-24 Haziran
2013 tarihlerinde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin organizasyonu ile gerçekleştirilen özel
sektör ve kamu temsilcilerinin geniş katılımıyla tespit edilmiştir.
Bakanlığımız eş başkanlığında yürütülen Dış Ticaret ve Gümrükler Teknik Komitesi’nin 2013-2014
döneminde toplam 6 adet eylemi bulunmaktadır. Bakanlığımız sorumluluğunda olan eylemler geniş
kapsamlı çalışmalar gerektirdiği için bir önceki yıl eylemleri içerisinde yer alıp bu sene de devam
kararı alınan eylemlerdir.
Haziran 2013
Sayfa 55
Tablo 53: Dış Ticaret ve Gümrükler Teknik Komitesi Haziran 2013-Haziran 2014 Eylemleri
Konu
Sorumlu
Kuruluş
Gümrük hizmetlerinde “Tek Pencere Sistemi”ne geçilmesine yönelik çalışmalara
devam edilmesi.
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı
İlgili kurumlar tarafından gerçekleştirilen ithalat ve ihracat denetim süreçlerinin
analiz edilerek yeniden tanımlanması.
Ekonomi Bakanlığı,
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı
Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığı
Türkiye Lojistik Master Planının hazırlanması, yurtiçinde lojistik merkezleri
kurulması ve mevzuatının oluşturulması.
Yurtdışında lojistik merkezler kurulması ve alternatif ihraç güzergahları
oluşturulması.
Ekonomi Bakanlığı
Mevcut Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri(BİLGE) sisteminin Avrupa Topluluğu
Entegre Tarife Sistemine (TARİC) uyumunun sağlanması amacıyla gerekli
düzenlemelerin yapılması.
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı
Şirket İşlemleri ve Kurumsal Yönetim Teknik Komitesinin Haziran 2013-Haziran 2014 dönemi
içerisinde 2 adet eylemi bulunmaktadır. Bu eylemlerden 1 tanesi Bakanlığımız, 1 tanesi de
Sermaye Piyasası Kurulu sorumluluğundadır.
Tablo 54: Şirket İşlemleri ve Kurumsal Yönetim Komitesi Haziran 2013-Haziran 2014 Eylemleri
Konu
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve ikincil düzenlemelerinin
uygulanmasının gözlemlenmesi ve uygulamada ortaya çıkabilecek
sorunların tespit edilmesi.
Sorumlu
Kuruluş
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı
TOBB
Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı: Ekonomik faaliyetlerin kayıt altına
alınarak vergi toplanması ve bu ekonomik büyüklüğün vergi, istihdam ve milli gelir boyutlarıyla
da kavranmasına yönelik olarak hazırlanan Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi 2014-2016
dönemi Eylem Planında Bakanlığımızın ilgili olduğu eylemleri oluşturmak üzere çalışmalara
başlanılmıştır.
Gümrük ve Ticaret Bülteni: Kurum imajını güçlendirmek amacıyla sadece istatistiki bilgilerin
değil, Bakanlığımız taşra ve merkez birimleri hizmetlerinin ve yöneticilerinin tanıtımının yapıldığı,
teşkilattan haberlerin yer aldığı, tüm personelin katkıları ile oluşan Gümrük ve Ticaret Bülteni
Ocak-Mart 2013 dönemini kapsayan 13.sayısı hazırlanmış, iç ve dış paydaşlarımıza dağıtımı
yapılmış ve www.gtb.gov.tr adresinde kamuoyu ile paylaşılmıştır.
Gümrük ve Ticaret Bülteninin Nisan-Haziran 2013 dönemini kapsayan 14. sayısı hazırlanmış, basım
aşamasındadır.
Soru Önergeleri: 2012/105 sayılı Onay çerçevesinde, önergelerin cevaplandırılmasında,
“Gümrükler Genel Müdürlüğü”, “İç Ticaret Genel Müdürlüğü” ve “Strateji Geliştirme Başkanlığı”
koordinatör Birim olarak belirlenmiş olup, 1/11/2012 tarihinden itibaren Bakanlığımıza intikal
eden soru önergeleri, konusuna göre söz konusu
3 Birim koordinatörlüğünde
cevaplandırılmaktadır.
Başkanlığımız koordinatörlüğünde 2013 Haziran ayında 4’ü sözlü, toplam 21 soru önergesine cevap
verilmiş olup, Ocak-Haziran 2013 döneminde ise 11’i sözlü toplam 121 soru önergesi
cevaplandırılmıştır.
Haziran 2013
Sayfa 56
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ FAALİYETLER
Tablo 55: Hukuk Müşavirliğince Yürütülen Faaliyetler
Toplantı Sayısı
İncelenerek görüş verilen taslak sayısı
Mütalaa verilen dosya sayısı
Girilen Duruşma sayısı
Gelen tebligat sayısı
İlgili mahkemelere gönderilen savunma,
temyiz, karar düzeltme vs. evrak sayısı
2010
97
77
206
127
5711
1715
2011
175
135
267
25
5439
1684
2012
292
184
350
103
6306
1890
Haziran-2013
27
22
14
6
652
120
İNSAN KAYNAKLARI
7 Mart 2013 tarihli 28580 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve
Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelikle; Gümrük Müdürü, Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve
İstihbarat Müdürü, Tasfiye İşletme Müdürü, Gümrük Müdür Yardımcısı ve Bölge Amiri kadroları
Genel Yönetmelik kapsamından çıkartılmış olup, söz konusu unvanda yapılacak atamalara ilişkin
usul ve esasların belirlenmesi amacıyla, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Bazı Yönetici Unvanlarına
İlişkin Sınav Yönetmeliği taslağı hazırlanmış olup, birimlerden alınan görüşler doğrultusunda
çalışmalar devam etmektedir.
Ayrıca 640 sayılı KHK'nın 37. ve 38. maddelerinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi
neticesinde, Bakanlığımızca ilgili Yönetmeliklerde söz konusu iptal maddeleri çerçevesinde
düzenleme yapılması çalışmaları devam etmektedir.
2013 yılı yer değiştirme döneminde 493’ü mazeretli, 571’i e-atama olmak üzere toplam 1064
personelin atamaları yapılarak 28.06.2013 tarihinde ilan edilmiştir.
2013 yılı (B) grubu kadrolarına 1791 personel alımına ilişkin müracaatlar 17-26 Ocak 2013
tarihleri arasında alınmış. Başarılı olan toplam 1664 adaydan, 1592 aday atamaya esas belgelerini
teslim etmiş, bunlardan 82 aday özür ve eş durumu nedeniyle kura dışında tutularak; merkez
kadrosuna ataması yapılacak 42 aday belge tesliminde bulunmuş, 1 aday da evrak tesliminden
sonra feragat etmiştir. Kalan 1467 adayın ise 03.06.2013 tarihinde yapılan kurada yerleri
belirlenmiş olup, 05.06.2013 tarihli onayla atamaları gerçekleştirilmiştir.
Gümrük ve Ticaret Uzman Yardımcısı sınavını kazanan 70 adaydan 67 adayın atama işlemleri
gerçekleştirilmiştir. 1 adayın atanma işlemi ve 1 adayın ise atama aşamasında feragat etmesine
ilişkin iptal işlemleri onay aşamasındadır.
131 Denetmen Yardımcısı adayın 12 tanesi belge tesliminde bulunmamış, kalan 119 kişiden 3
tanesi feragat etmiş, 3 kişinin de muvafakatı beklenmekte olup, geri kalan 113 personelin ise
ataması tamamlanmıştır.
Öte yandan; 6 AB Uzman Yardımcılığı kadrosu için yazılı ve sözlü sınavı sonucunda 6 asil 2 yedek
aday belirlenerek, Bakanlığımız Web sitesinde ilan edilmiştir. İlandan sonra evraklarını teslim eden
6 asil adayın AB Uzman Yardımcısı görevine atama işlemleri tamamlanmıştır.
Haziran 2013
Sayfa 57
10-14 Haziran 2013 tarihinde sözlüsü yapılacak olan 20 Sözleşmeli Bilişim Personeli pozisyonu için
27 Nisan 2013 tarihinde sınav ilanı yapılmıştır. Başvurular tamamlanmış sınav komisyonu
tarafından yapılan değerlendirme sonucunda sözlü sınavına katılmaya hak kazanan 136 aday
belirlenerek, 10-14 Haziran 2013 tarihinde yapılacak sözlü sınavına katılacaklar Bakanlığımız Web
sitesinde ilan edilmiştir.
Ayrıca, Bakanlığımızda unvanlı personel ihtiyacının karşılanması amacıyla 70 Kısım Amiri ile
merkez ve taşra teşkilatında ihtiyaç duyulan toplam 118 Şef kadrosu için 06.04.2013 tarihinde
Görevde Yükselme sınavı yapılmış olup, kazanan adayların yerlerinin belirlenmesine ilişkin
işlemler tamamlanmış atamaları yapılmıştır. Döner Sermaye Teşkilatına atanan Şeflerden 5 kişi
feragat etmiş olup, yerlerine başarı sırasına göre Şef ataması yapılacaktır.
2013 yılı Özürlü Memur Seçme Sınavı Sonucunda, Bakanlığımız taşra teşkilatında açık bulunan 11
Hizmetli ve 2 Kaloriferci kadrolarına Devlet Personel Başkanlığınca yapılan özürlü personel
yerleştirmesi, Bakanlığımızda oluşturulan değerlendirme komisyonunun 05.04.2013 tarihli
toplantısında uygun bulunmuş olup, 12 personelin atama işlemleri tamamlanmış, başka kurumda
görev yapıyor olması nedeniyle muvafakatı istenen 1 personelin de atama işlemleri yapılmıştır.
29.06.2012 ve 03.01.2013 tarihli makam onayları gereğince 19.04.2013 tarihinde yapılan Gümrük
ve Ticaret Uzmanlığı Yeterlilik sınavı sonucunda; 29 personel ile Sanayi ve Ticaret Uzmanı ve
Uzman Yardımcılarının Sınav, Atama, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 31. maddesi
gereği tezleri kabul edilen 5 personel olmak üzere toplam 34 uzman yardımcısı yeterlilik sınavına
tabi tutularak, atama işlemleri tamamlanmıştır. Tezleri kabul edilmeyen 3 uzman yardımcısına ise
tezlerindeki eksikliklerin giderilmesi için Gümrük ve Ticaret Uzmanlığı Yönetmeliği hükümleri
uyarınca ek süre verilmiştir. Bunun yanı sıra, 10/06/2013 tarihli atama onayı ile 5 Gümrük ve
Ticaret Uzmanı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü’nde, 6 Gümrük ve Ticaret Uzmanı İç Ticaret Genel
Müdürlüğü’nde yeterliklerini alarak uzman kadrolarına atanmışlardır.
Bakanlığımız Yurtdışı Teşkilatında boş bulunan 7 adet Gümrük Müşavirliği ile 3 adet Gümrük
Ataşeliği kadrosu için 19/03/2013 tarihinde seçme işlemi yapılabilmesini teminen, komisyon
toplantısı yapılmış olup, çalışmalar devam etmektedir.
Tablo 56: Kadro Bilgileri
KADRO DURUMU
BİRİM
2010
2011
2012
2013
DOLU
KADRO
(Kadrolu Personel)
MERKEZ
1442
2038
2037
2189
TAŞRA
7280
7983
8525
11160
565
816
TİCARET TAŞRA
DÖNER SERMAYE
471
553
517
628
7
7
6
6
9200
10581
11650
14799
MERKEZ
55
11
10
10
TAŞRA
18
14
13
13
YURTDIŞI
TOPLAM
DOLU
KADRO
(Sözleşmeli personel,
Sürekli işçi ve geçici
işçiler)
TİCARET TAŞRA
DÖNER SERMAYE
TOPLAM
GENEL TOPLAM DOLU KADRO
BOŞ KADRO (Kadrolu
Personel)
MERKEZ
TAŞRA
TİCARET TAŞRA
Haziran 2013
0
202
176
151
148
275
201
174
171
9475
10782
11824
14970
492
902
939
935
1096
6947
6055
3155
81
83
Sayfa 58
DÖNER SERMAYE
574
264
300
189
3
13
14
14
2165
8126
7389
4376
MERKEZ
16
15
16
35
TAŞRA
47
36
37
38
199
37
62
61
262
88
115
134
2427
8214
7504
4510
11902
18996
19328
19480
YURTDIŞI
TOPLAM
BOŞ
KADRO
(Sözleşmeli personel,
Sürekli işçi ve geçici
işçiler)
TİCARET TAŞRA
DÖNER SERMAYE
YURTDIŞI
TOPLAM
GENEL TOPLAM BOŞ KADRO
TOPLAM MEVCUT KADRO
EĞİTİM HİZMETLERİ
2013 yılı Haziran ayı itibariyle Eğitim Dairesi Başkanlığınca 4884 personelin eğitim faaliyetlerine
katılımı sağlanmıştır.
Tablo 57: Eğitim Faaliyetlerine Katılan Personel Sayısı
2010
EĞİTİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
DİĞER MERKEZ BİRİMLERİ
6253
1518
2632
2651
5574
2106
Haziran
2013
4884
0
MERKEZ TOPLAM
7770
5283
7680
0
7820
15591
8043
13326
7021
14701
0
4884
TAŞRA
GENEL TOPLAM
2011
2012
PROGRAM
SAYISI
Aday Gümrük Muayene
Memuru
4,5 Ay
4
246
Yolcu İşlemleri Eğitimi
Gümrük Muhafaza Memuru
2
160
3
Gümrük ve Ticaret Uzman Yardımcısı Eğitimi
1
51
4
NCTS Yerel Koordinatörleri Eğitimi
Aday Gümrük ve Tic. Uzman
Yrd.
Muayene Memuru, Memur
4
Hafta
3,5 Ay
2 Gün
1
88
5
Bilgisayar Kullanıcı (V.H.K.İ.) Eğitimi
Memur
5 Gün
2
27
6
Etkili Anne Baba Semineri
Değişik Unvanlar
1 Gün
1
205
7
8
İstihbarata Karşı Koyma
Aday Memur-Gümrük Muhafaza Memuru
Yetiştirme Eğitimi (Gümrük ve Ticaret Bölge
Müdürlükleri)
Üst Düzey Yöneticiler
Aday Memur
1 Gün
1,5 Ay
1
20
71
445
Aday Gümrük Muhafaza
Memuru
2 Ay
SIRA NO
PROGRAM
SÜRESİ
KATILIMCI
SAYISI
Tablo 58: Eğitim Dairesi Başkanlığınca Uygulanan ve Devam Eden Eğitim Faaliyetleri
PROGRAMIN ADI
1
Aday Gümrük Muayene Memuru Yetiştirme
Eğitimi
2
Haziran 2013
KATILIMCILARIN UNVANI
655
Sayfa 59
9
10
Kazakistan Gümrük Personeli Eğitim ve İnceleme
Programı
Görevde Yükselme Eğitimi
Kazakistan Gümrük Personeli
5 Gün
1
12
Memur, V.H.K.İ., Muhafaza
Memuru, Teknisyen
2
Hafta
6
525
Değişik Unvanlar
2 Gün
2
1198
Merkez Teşkilatı Üst Düzey
Yöneticileri-Ticaret İl
Müdürleri
Gümrük Muhafaza Kısım
Amiri, Gümrük Muhafaza
Memuru
Değişik Unvanlar
1 Gün
1
151
4 Gün
1
23
2 Gün
1
650
Kimyager
7
Hafta
1
8
11
İletişim, İnsan İlişkileri ile Sosyal Davranış
Semineri
12
Ruhsal Süreç, Motivasyon ve Duygu Kontrolleri
Semineri
13
Silah Bilgisi ve Atış Eğitimi
14
Yaratıcı Düşünce, İnsan Odaklı Yönetim Anlayışı,
Risk Analizi Seminerleri ve İstişare Programları
15
Kimyager Eğitim Programı
16
BİLGE-GÜVAS Eğitimi
Gümrük ve Ticaret Müf. Yard.
5 Gün
1
25
17
Kırgızistan Gümrük Personeli Eğitim Programı
Kırgızistan Gümrük Personeli
5 Gün
1
12
18
AB ve Uluslararası Kurumlar Döngüsü Yönetimi
Semineri
Üst Düzey Yöneticiler
1 Gün
1
30
19
Ulaştırma Mevzuatı Eğitimi
Memur, Muhafaza Memuru,
V.H.K.İ.
2 Gün
1
302
49
4884
TOPLAM
Grafik 11:Haziran 2013 İtibariyle Düzenlenen Eğitimlerin Dağılımı
ADAY GÜMRÜK MUAYENE
MEMURU YET. EĞT.
246 51
549
GÜMRÜK VE TİCARET UZMAN
YARDIMCISI
445
655
2204
734
ADAY MEMUR YETİŞTİRME
EĞİTİMİ
ADAY GÜMRÜK MHZ. MEMURU
YET. EĞT.
MESLEKİ GELİŞİM EĞİTİMLERİ
KİŞİSEL GELİŞİM
DİĞER
Haziran 2013
Sayfa 60
DESTEK HİZMETLERİ
Tablo 59: Gümrük İdarelerinin YİD Modeli İle Yeniden Yapılandırma Durumları
GÜMRÜK İDARESİ
DURUMU
İŞLETİCİ
KURULUŞ VE
FAALİYETE
GEÇME TARİHİ
1
Gürbulak Kara
Sınır Kapısı
Faal
UND Gürbulak
Gümrük
İşletmeleri Yatırım
A. Ş. 11.01.2002
2
İpsala Kara
Sınır Kapısı
Faal
TOBB/UMAT
Gümrük ve Turizm
İşletmeleri A. Ş.
19.10.2003
3
Cilvegözü Kara
Sınır Kapısı
Faal
TOBB/GTİ
(Gümrük ve
Turizm İşletmeleri
A.Ş)13.06.2007
4
Habur Kara
Sınır Kapısı
Faal
TOBB/GTİ
(Gümrük ve
A.Ş) 10.07.2006
5
Kapıkule Kara
Sınır Kapısı
Faal
TOBB/GTİ
(Gümrük ve
A.Ş) 21.11.2008
6
Hamzabeyli
Kara Sınır
Kapısı
Faal
TOBB/GTİ
(Gümrük ve
A.Ş) 04.04.2009
7
Sarp Kara Sınır
Kapısı
Faal
TOBB/GTİ
(Gümrük ve
A.Ş) 04.03.2009
8
Nusaybin Kara
Sınır Kapısı
YPK yetki kararı alınmış, Uygulama sözleşmesi 02/09/2010
tarihinde imzalanmıştır. 26 Şubat 2011 tarihinde temel atma
töreni yapılmıştır. Dışişleri Bakanlığından alınan 01/08/2012
tarihli ve 4757996 sayılı yazıda; Kamışlı Kapısıyla ilgili
olarak, Suriye’nin içinde bulunduğu durum nedeniyle
projenin hazırlanmasının beklenilmediği, karar verici merciin
Suriye Maliye Bakanlığı olduğu bildirilmiştir.
TOBB/GTİ
(Gümrük ve
A.Ş)
Geçici Kabul Tutanağı 16/10/2012 tarihinde onaylanmış ve
firmaya bildirimde bulunulmuştur. Ayrıca, işletme süresi
12/12/2012 tarihli ve 224 sayılı Bakanlık Onayı ile
16/10/2012 tarihinden itibaren askıya alınmıştır.
Kalkınma Bakanlığından alınan yazıda; Gümrük Kapısının,
işletme süresi başlayana kadar geçecek zaman zarfında "iç
gümrük" olarak kullanılmasına yönelik olarak Uygulama
Sözleşmesi değişikliğinin, 01/02/2013 tarihli ve 2013/T-3
sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararı ile onaylandığı
bildirilmiştir.
Kapının iç gümrük olarak kullanılmasına ilişkin Sözleşme
değişikliği 27/02/2013 tarihinde imzalanmış ve Bakanlığımız
birimleri ile işletici kuruluşa bildirimde bulunulmuştur.
Haziran 2013
Sayfa 61
Geçici Kabul safhasında göz önünde bulundurulmayan
mobilya ve tefrişata ilişkin ihtiyaç listesi İpekyolu Gümrük ve
Ticaret Bölge Müdürlüğünün 05/04/2013 tarihli yazısı
ekinde alınmış olup, konuyla ilgili GTİ A.Ş.’nin hazırlamış
olduğu mobilya ve tefrişat projesinin Bölge Müdürlüğü
tarafından ihtiyaç programına göre uygun görüldüğü
bildirilmiştir.
9
Dilucu Kara
Sınır Kapısı
Esendere, Kapıköy, Dilucu ve Çıldır-Aktaş gümrük kapıları ile
Halkalı Gümrük Tesislerinin Yap-İşlet-Devret modeli ile
yapılandırılmasına ilişkin uygulama sözleşmesi 05 Temmuz
2012 tarihinde TOBB ve GTİ A.Ş. ile imzalanmış ve yatırım
dönemi başlamıştır.
Doğu Anadolu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’nün
18/12/2012 tarihli yazısıyla ruhsatlar alınmış 11/02/2013
tarihinde yer teslim işlemleri tamamlanarak 20/02/2013
tarihli ve 803 sayılı yazı ile GTİ’ye bildirilmiştir.
10
Akçakale Kara
Sınır Kapısı
YPK yetki kararı alınmıştır. Valilik tarafından imar çalışmaları
bitirilmekle birlikte bazı parsellerin kamulaştırma işlemleri
tamamlandıktan sonra mayın temizliği yapılacaktır. Mayın
temizliğini müteakip yüklenici seçimi ile yatırıma
başlanılacaktır.
11
Türkgözü Kara
Sınır Kapısı
YPK yetki kararı alınmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
nezdinde yargıya intikal eden hizmet binası inşaatı ile ilgili
dava sonucuna göre Yap-İşlet-Devret modeli kapsamında
yapılandırma çalışmaları yürütülecektir. Yargı safhası devam
etmektedir.
12
Esendere Kara
Sınır Kapısı
Esendere, Kapıköy, Dilucu ve Çıldır-Aktaş Gümrük kapıları ile
dönemi başlamıştır.
Esendere Gümrük Kapısının yapılandırılmasına ilişkin
hazırlanan mimari avan projeler 05/10/2012 tarihinde
onaylanmıştır. İnşaat ruhsatları Doğu Anadolu Gümrük ve
Ticaret Bölge Müdürlüğünden alınan 03/01/2013 tarihli ve
64 sayılı yazı ekinde alınmış ve yer teslim işlemleri
22/02/2013 tarihinde tamamlanarak 27/02/2013 tarihli ve
992 sayılı yazı ile GTİ’ye gönderilmiştir.
13
Dereköy Kara
Sınır Kapısı
YPK yetki kararı alınmıştır. Ülkeler arası gelişmeler dikkate
alınarak çalışmalar sürdürülebilecektir. Karşı ülke yolunun
TIR trafiğine uygun hale getirilmesi beklenilmektedir. TIR
trafiğine
açılmaması halinde
durumu
yeniden
değerlendirilecektir.
Gümrük Kapısı ile Malko Tırnovo İlçe Merkezi arasındaki
yolun 2013 yılının sonuna kadar tamamlanacağı ve Malko
Tırnovo Sınır Kapısının modernizasyon çalışmalarına
başlanacağı bilgisi alınmıştır.
Trakya Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünden
12/02/2013 tarihli, 667 sayılı yazımız ile YİD modeli
kapsamında yapılacak sahanın proje uygulama alanının
tespiti için gerekli bilgi ve belgeler istenmiş ve cevaben alınan
25/02/2013 tarihli, 2605 sayılı yazı ile istenen belgeler
gönderilmiştir. Proje uygulama alanının tespiti için Bölge
Müdürlüğünden alınan bilgi ve belgeler YİD teknik
komisyonunca incelenmektedir.
Kapının YİD modeli ile yenilenebilmesi için Gümrükler Genel
Müdürlüğünün 09/05/2013 tarih ve 124 sayılı onay yazısı ile
bir heyet görevlendirilmiş ve yerinde incelemelerde
bulunulmuştur. Kırklareli Valiliğinden ihtiyaç duyulan
alanların edinimi ve karayolu bağlantısının temini 27.05.2013
Haziran 2013
Sayfa 62
tarihli ve 2651 sayılı yazımız ile istenilmiştir.
14
Karkamış Kara
Sınır Kapısı
YPK yetki kararı alınmıştır. Gaziantep Valiliğinden alınan
30/11/2011 tarihli ve 5754 sayılı yazı ile mayınlı arazinin
temizlendiği bilgisi alınmıştır.
15
Öncüpınar
Kara Sınır
Kapısı
YPK yetki kararı alınmıştır. Gümrük tesislerinin
konuşlanması planlanan arazilerin mayın temizliği için
gerekli işlemler yürütülmekte olup, mayın temizleme
faaliyetini müteakiben arazilerin devri Bakanlığımıza
yapılacaktır. Yatırım için gerekli arazinin kamulaştırma
işleminin çabuklaştırılması 11/10/2012 tarihli ve 4977 sayılı
yazımızla Kilis Valiliğinden istenilmiştir.
16
Yayladağı Kara
Sınır Kapısı
YPK yetki kararı alınmıştır. Karşı ülke yolunun TIR trafiğine
uygun hale getirilmesi beklenilmektedir. TIR trafiğine
açılmaması halinde durumu yeniden değerlendirilecektir.
Sahanın proje uygulama alanının tespiti için hali hazır
durumunu gösterir alan ile gümrük sahasının ve bitişiğinde ki
parsellerin kadastro paftalarının mülkiyet durumlarının bu
bölgenin imar durumunu gösteren belgelerin Bakanlığımıza
gönderilmesi 25/06/2013 tarihli 567 sayılı yazı ile Doğu
Akdeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünden
istenilmiştir.
17
Pazarkule Kara
Sınır Kapısı
YPK yetki kararı alınmıştır. Ülkeler arası gelişmelere göre
kapının yeniden yapılandırılması çalışmaları yürütülecektir.
Karşı ülke yolunun TIR trafiğine uygun hale getirilmesi
beklenilmektedir. TIR trafiğine açılmaması halinde durumu
yeniden değerlendirilecektir.
Kapının YİD modeli ile yenilenebilmesi için Gümrükler Genel
Müdürlüğünün 09/05/2013 tarih ve 124 sayılı onay yazısı ile
bir heyet görevlendirilmiş ve yerinde incelemelerde
bulunulmuştur.
Edirne Valiliğine yazılan 06/06/2013 tarihli 2929 sayılı
yazımız ile gümrük idaresinin yapılacağı parsellerin
Bakanlığımıza tahsisi istenilmiştir.
18
Ali Rıza Efendi
Kara Sınır
Kapısı
YPK yetki kararı alınmıştır. Irak ile aramızda kapının
açılmasına yönelik hususların netleştirilmesini müteakip,
modernizasyon çalışmaları sürdürülecektir.
19
Halkalı
Gümrük
Müdürlüğü
Esendere, Kapıköy, Dilucu ve Çıldır-Aktaş Gümrük Kapıları ile
dönemi
başlamıştır.
Halkalı
Gümrük
İdaresinin
yapılandırılmasına ilişkin hazırlanan uygulama projeleri
12/12/2012 tarihinde onaylanmıştır. Büyükçekmece
Belediye Başkanlığı’nın 03/04/2013 tarihli yazısı ekinde söz
konusu Gümrük İdaresi’nin yapılandırılacağı 142/1 nolu
parsele ait inşaat ruhsatları alınmıştır. Anılan gümrük
idaresine ait E.N.H. ile ilgili protokol imzalanmış ve
27/06/2013 tarihli 3379 sayılı yazımız ile TEİAŞ’a
gönderilmiştir.
20
Çıldır/Aktaş
Gümrük Kapısı
Esendere, Kapıköy, Dilucu ve Çıldır-Aktaş Gümrük Kapıları ile
yapılandırılmasına ilişkin uygulama sözleşmesi 05/07/2012
tarihinde TOBB ve GTİ A.Ş. ile imzalanmış ve yatırım dönemi
başlamıştır. Doğu Anadolu Gümrük ve Ticaret Bölge
Müdürlüğü’nün 06/12/2012 tarihli yazısıyla ruhsatlar
alınmış, 24/01/2013 tarihinde yer teslimi işlemi
gerçekleştirilmiştir.
Maliye Bakanlığından alınan 24/05/2013 tarihli yazıda
şirkete irtifak hakkının verildiği bilgisi alınmıştır.
Haziran 2013
Sayfa 63
21
Kapıköy
Gümrük Kapısı
Esendere, Kapıköy, Dilucu ve Çıldır-Aktaş gümrük kapıları ile
dönemi
başlamıştır.
Kapıköy
Gümrük
Kapısının
yapılandırılmasına ilişkin hazırlanan mimari avan projeler
12/10/2012 tarihinde onaylanmış, 3196 sayılı İmar Kanunu
gereğince ruhsat alınabilmesi amacıyla Doğu Anadolu
Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünce ilgili kuruma
başvuruda bulunulmuştur.
22
Erenköy
Gümrük ve
Tesisleri
YPK yetki kararı alınmıştır. Ataşehir ilçesi, Kayışdağı
mahallesinde bulunan idaremize tahsisli Erenköy ve TASİŞ
birimlerinin hizmet verdiği taşınmazın TOKİ’ye devri
karşılığında, TOKİ tarafından İstanbul ili Tuzla ilçesi, OrhanlıAydınlı mahalleri içerisinde yer önerilmiştir. Lojistik üs
olarak faaliyet yürütülmesi öngörülmektedir. TOKİ‘nin
kamulaştırma işlemleri devam etmektedir.
BİLGİ VE TEKNOLOJİK KAYNAKLAR
Bakanlığımızda, işlem ve karar alma süreçlerinin hızlandırılması, etkinlik ve verimliliğin artırılması,
işgücü ve zaman kaybının önlenmesi amacıyla, bilgi ve teknoloji kaynaklarının kullanılmasına
büyük önem verilmektedir. Bu doğrultuda, 133 Gümrük idaresinde otomasyona geçilmiş ve
işlemlerin %100’ü elektronik ortamda yapılmaya başlanmıştır.
Bilgisayar Sistemleri
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi kapsamında; 170 Yerel Alan Ağı optimize edilerek
Geniş Alan Ağı kapsamında Akyurt Felaket Kurtarma Merkezi kurulmuş ve konfigüre edilmiştir.
Akyurt Felaket Kurtarma Merkezinden, felaket durumlarında tüm veri servislerine erişilebilmek,
normal zamanlarda ise internete çıkış sağlanabilmesi için gerekli ayarlamalar yapılmıştır.
GİMOP (Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi)
Türkiye genelinde tüm gümrük idarelerinde operasyonel olarak girilen ithalat, ihracat, transit gibi
gümrük işlemlerinin, ihlaller ve kaçakçılık olaylarına ilişkin bilgilerin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
bünyesinde merkezde oluşturulan veri tabanında toplanarak, karar vericilere bilginin hızlı ve
sağlıklı iletilmesini sağlayan sistemdir.
BİLGE (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri)
BİLGE uygulaması ile yükümlülerin hem internet hem de Elektronik Veri Değişimi (EDI) adı verilen
yöntemle gümrüğe gelmeksizin kendi bürolarından beyanname tescil etmeleri sağlanmıştır. BİLGE
sisteminin alt modüllerini kullanmada, Bakanlığımızda her birim görev alanı itibarıyla
yetkilendirilmiş olup Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü çalışmalarında bu alanların büyük
bir çoğunluğuna erişim sağlamakta ve analizlerinde bu verilerden yararlanmaktadır. Diğer taraftan
dağınık ortamda çalışan BİLGE yazılımı merkezi hale getirilmiştir.
Haziran 2013
Sayfa 64
GÜVAS Projesi
GÜVAS Projesi ile Bakanlığımızın geniş ve karmaşık yapısı içerisinde idarenin sağlıklı kararlar
alabilmesi ve gümrükler üzerinden doğru bilgiye etkin erişim hedefleri çerçevesinde Veri Ambarı
oluşturularak bir Karar Destek Sistemi kurulmuştur. Türkiye genelinde tüm gümrük idarelerinde
operasyonel olarak girilen ithalat, ihracat, transit gibi gümrük işlemleri ile ihlaller ve kaçakçılık
olaylarına ilişkin bilgilerin Bakanlığımız bünyesinde merkezde oluşturulan Veri Tabanında
toplanarak, karar vericilere bilginin hızlı ve sağlıklı iletilmesini sağlayan bu sistemde özet beyan,
beyanname bilgileri ve elektronik ortamda veri girişi yapılan her türlü unsur Gümrük Veri Ambarı
Sisteminde yer almaktadır.
TIOP (Tasfiye İşleri Otomasyonu Projesi)
TIOP Projesi, Tespit Tahakkuk Giriş, Ambarlama, Tasfiye, Mağaza, Muhasebe, Maaş, Bütçe,
Gümrüklü Saha işlemlerini kapsayan modüllerden oluşmaktadır. Tespit Tahakkuk Modülü tüm
gümrük idarelerinde, Maaş ve Muhasebe Modülü bütün tasfiye hizmetleri birimlerinde
kullanılmaktadır. Diğer modüller Ankara Bölge Müdürlüğü ve bağlantılı birimlerde başlatılmış olup
güncelleme ve yaygınlaştırma çalışmaları devam etmektedir.
İthalat-İhracat-Transit Sonlandırma İşlemleri
Gümrük idarelerinin kontrolü altındaki antrepolarda gümrük işlemlerinin kesintisiz sürdürülmesi
amacıyla gümrük memurlarının gümrük idaresine gelmeden işlemleri antrepolarda
sonlandırabilme imkanı sağlanmıştır.
CKTP (Ceza Kararları Takip Programı)
4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerinin ihlallerine karışan yükümlüler hakkında düzenlenen ceza
kararlarına dair veriler bu programa girilmektedir. Bu çerçevede, idari ceza kararlarının
sorgulaması da bu program üzerinden yapılmaktadır.
Risk Analizi Programları
Riskli olarak değerlendirilen unsurların, ithalat ve ihracat işlemlerinin gerçekleştirildiği
Bakanlığımız BİLGE sistemi üzerinden takibine imkan sağlayan programdır.
Mesaj Programı
Bu programla, ithalat ve ihracat işlemleri esnasında gümrük muayene memuruna, kabul memuruna
veya her ikisine birden uyarı mesajı gönderilebilmektedir.
Kullanıcı Onay Programı
Kullanıcı Onay Programı, Bakanlığımızdaki yazılımlara tek bir kullanıcı kodu ile erişilebilmesi ve
yetkilendirilmesini sağlamaktadır.
Vergi Sorgu Programı
Maliye Bakanlığı verilerinin paylaşımı bu programla sağlanmaktadır.
Haziran 2013
Sayfa 65
e-Belge Projesi
Ekonomi Bakanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığı ve TOBB ile “Tek Pencere” uygulaması sürdürülmekle birlikte diğer kurumların altyapıları
henüz hazır olmadığından çalışmalar devam etmektedir. Aynı paralel de mevzuat düzenlemeleri ile
ithalatta aranan belgeleri de en aza indirmek için çalışmalar sürmektedir.
GÜM-KART Projesi
GÜM-KART Projesinde Bakanlığımız, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ve Vakıfbank
arasında on-line bilgi alışverişi sağlanmaktadır. Gümrük beyannamelerinde tahakkuk eden
vergilerin saymanlık veznelerinden GÜM-KART ile tahsil edilmesini müteakip, beyannameler online olarak kapatılmaktadır.
UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi)
UYAP, Adalet Bakanlığının Cumhuriyet Başsavcılığı, ceza mahkemeleri, idari yargı, ceza tevkif
evleri, adli tıp kurumu, icra daireleri, eğitim, personel, tedarik ve destek birimleri için, her türlü
süreci tamamen kağıtsız ofis mantığında yürütülebilmesini sağlamak için geliştirdiği bir projedir.
Söz konusu proje ile Bakanlığımızı ilgilendiren davaların safahat ve sonucundan elektronik ortamda
daha sağlıklı ve süratli bilgi alınması amaçlanmaktadır.
PERSON
Bakanlığımızda, merkez ve taşra teşkilatında görevli tüm personele ilişkin bilgilerin tutulduğu
“PERSON” programı kullanılmaktadır. Söz konusu program Bakanlığımız hizmetleri için oluşturulan
diğer programlarla da ilgilendirilerek çalışan personele ilişkin gerekli bilgilerin elektronik ortamda
paylaşımı sağlanmıştır.
Firma Dosyası Takip Programı
Firma Dosyası Takip Programı ile gümrükte işlem yapan firmaların dosyaları yalnızca elektronik
ortamda takip edilmekte; dosyada yer alan belgeler e-imza ile imzalandığından kâğıt ortamında
belge ibrazına gerek kalmamaktadır. Söz konusu firma dosyaları tek bir gümrük müdürlüğü
tarafından onaylanmakta, diğer gümrük müdürlükleri tarafından da görüntülenebilmekte ve
güncellemeler herhangi bir gümrük müdürlüğü tarafından onaylanabilmektedir. Böylece, işlem
yapılan her bir gümrük müdürlüğüne ayrı ayrı dosya ibraz etme zorunluluğu da ortadan kaldırılmış
bulunmaktadır.
Web Tabanlı Uygulamalar
Bakanlığımızda yukarıda belirtilenlerin dışında, ayrıca aşağıdaki programlar da kullanılmaktadır.









Ödeme emri belgesi düzenlemek için kullanılan (e-bütçe) programı,
Personelin emekli keseneklerini gösterir icmal girişleri için kullanılan(e-hizmetler) programı,
İşçilerin aylık bildirgelerini Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirmek için(e- bildirge) programı,
Web tabanlı TIR Muayene Onay Programı,
Detaylı Beyan Mükellef Masaüstü Uygulaması
Çeşitli amaçlı sorgulamalar
Turnike Sistemi için kullanılan (Puanter) Programı,
Evrak otomasyonu için kullanılan (e-evrak) Programı,
Doküman Yönetim Sistemi,
Haziran 2013
Sayfa 66

Merkezi Bilge Sistemi
Merkezi Kara Kapıları Programı
Sınır kapılarında cari giriş çıkış işlemlerinin doğru ve işlem akışına göre yapılması ve diğer işlemler
(X-Ray, İhbar, ATS, Uzaktan Teyit v.s. ) için kullanılmaktadır. Diğer birimlerde istatistik, sorgulama
ve analiz için modüllere sahiptir. 2002 yılından beri yerel olarak kullanılan Kara Kapıları Projesi
yerine 15.06.2010’dan itibaren Merkezi Kara Kapıları Projesi uygulamaya sokulmuştur. Sınır
kapılarında kullanılan 1 No’lu, 2 No’lu, Tır ve NCTS projeleri ile entegre çalışmaktadır.
Kaçakçılık Bilgi Bankası
Kaçakçılık Bilgi Bankası programı, Türkiye sınır kapılarında ve Türkiye sınırları içerisinde de ortaya
çıkarılan tüm kaçakçılık olaylarına ilişkin bilgileri sistematik bir şekilde toplamak, depolamak,
uluslararası standartlara uygun olarak analizini yapmak ve ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşmak
amacıyla tasarlanmıştır. Sonuçlanan kaçakçılık olaylarına ilişkin formlar 1993 yılından beri
kullanılan KBB programına girilerek, risk analizleri yapılmaktaydı. 2005 yılında geliştirilen KBB ile
bilgiler intranet ’ten elektronik ortamda sisteme girilmeye ve GÜVAS’a aktarılmaya başlanmıştır.
2011 yılı sonunda Merkezi BİLGE çatışı altında yeni sürümüyle uygulamaya sokulmuştur.
Merkezi İhbar Programı (Kara Taşıtları için)
Sınır kapılarından ülkemize giren veya çıkan kişi, araç veya firma vs. bilgilerini güvenlik
kontrolünden geçiren merkezi ihbar programıdır.1,2 Nolu Taşıt Takip, Tır Takip , Gemi Takip ve
Kara Kapıları Programlarıyla entegre çalışmaktadır.
1 Nolu Taşıt Takip Programı: Yabancı Uyruklu Özel Kullanıma Mahsus, MA ve Takrir
(Diplomatik vs.) işlemlerine tabi Kara Taşıtlarının takibi için kullanılır.
2 Nolu Taşıt Takip Programı: TIR ve 1 Nolu Taşıt Programına girilmeyen tüm araçların
takibinde kullanılmaktadır.
TIR Transit Takip Programı: TIR Karnesi kapsamında gerçekleştirilen işlemlerin takibinde
kullanılmaktadır.
ATS Web Servisleri: Araç Takip Sistemi ile Kara Kapıları Arasındaki veri transferi ve
entegrasyonu sağlayan servislerdir.
Gemi Takip Programı: Gümrüklerin modernizasyonu amacıyla başlatılan çalışma kapsamında
limanlardaki gümrük kapılarına yurtdışından gelecek ve buralardan yurtdışına gidecek tüm
gemilerin mevzuat çerçevesinde kontrol ve takibinin yapılmasını amaçlamaktadır.
Diğer Kurumlarla Yürütülen e-Devlet Projeleri





Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - DTM elektronik bağlantısı,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - Ulaştırma Bakanlığı (ULAŞ-NET) elektronik bağlantısı,
Emniyet Genel Müdürlüğü ile POLNET Projesi entegrasyonu,
İçişleri Bakanlığı ile MERNİS Projesi entegrasyonu (Başbakanlığın 2006/11 sayılı genelgesine
istinaden),
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - Gelir İdaresi Başkanlığı elektronik bağlantısı; İthalat
Beyannameleri, İhracat beyannameleri KDV iadeleri, Vergi numaraları bilgileri ve Ortaklara ait
bilgiler.
Haziran 2013
Sayfa 67











Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - Türkiye İstatistik Kurumu elektronik bağlantısı; Dış Ticaret
İstatistikleri,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - Muhasebat Genel Müdürlüğü elektronik bağlantısı; GÜM-KART
projesi gümrük vergilerinin banka kartı ile saymanlıklarca tahsili,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - Bankalar elektronik bağlantısı; Gümrük vergilerinin online
olarak bankalarca tahsili,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - TOBB –IRU elektronik bağlantısı; TIR karnesi bilgilerinin
aktarımı,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - İhracatçı Birlikleri elektronik bağlantısı; e-Birlik Projesi ile
entegrasyon,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı elektronik bağlantısı.
PDK, TÜİK, DPT, RODER, UND, Bankalar, doğrudan ve dolaylı temsilciler.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı (UYAP) bilgi sistemleri arasında e-Devlet
kapsamında veri iletişim bağlantısı kullanılarak, ilgili mevzuat çerçevesinde veri erişimi,
paylaşımı ve kullanılması,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı-İdareyi Geliştirme Başkanlığı; Devlet Teşkilatı Veri Tabanı
uygulaması (DTVT),(Bölge Müdürlükleri Şubeleri ve Bağlantı Müdürlüklerinin haberleşme
kodları belirlenmiştir.)
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı-İdareyi Geliştirme Başkanlığı; Hizmet envanteri Veri Tabanı
Uygulaması (HEVT), (Merkez Birimlerin Hizmet Envanterleri 640 Sayılı KHK ve güncel
mevzuat kapsamında gözden geçirilmeye başlanmıştır.)
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı-İdareyi Geliştirme Başkanlığı; Kamu Veri Envanteri Uygulaması
(KVE).
e-Gümrük
İnsan faktörünün olabildiğince azaltıldığı, kağıt kullanımının ve gereksiz bürokrasinin tamamıyla
ortadan kaldırılacağı, dış ticaret erbabının taleplerine anında cevap verebilen, daha esnek ve hızlı
çalışma metotlarını benimsemiş bir gümrük idaresi hedefine ulaşmak amacıyla e-gümrük, mgümrük ve e-imza uygulamaları başlatılmıştır. Ayrıca BİLGE sisteminin merkezi yeni versiyonu
Aralık 2010 tarihi itibariyle tüm gümrük idarelerinde uygulanmaya başlanmıştır. Aynı zamanda
Kara Kapıları Araç ve İhbar Takip Sistemi Yazılımı da yenilenerek, Merkezi Bilge uygulaması
başlatılan tüm gümrüklerde kullanılmaya başlanılmıştır.
Diğer taraftan, Mobil Gümrük Projesi kapsamında e-imzalı olarak gümrük idaresine gönderilen
gümrük beyannamelerinden ayrıca ıslak imzalı kağıt beyanname istenmeden kağıtsız gümrük
işlemlerinin gerçekleştirilmesi hedeflenmiş ve bu yöndeki çalışmalar tamamlanmıştır.
Doküman Yönetim Sistemi (DYS)
Merkezde Teftiş Birimi, Taşrada ise Batı Trakya Bölge Müdürlüğü hariç olmak üzere tüm birimlerce
kullanılmaktadır. 4 Bölgenin bağlantı gümrük birimlerinde de uygulamaya başlanılmış olup, diğer
bölgelere yaygınlaştırma çalışmalarına devam edilmektedir.
e-İmza
Merkez ve taşra teşkilatı personeli için Nitelikli Elektronik İmza Sertifikası satın alınmıştır.
Antrepolarda gümrüğe sunulmuş beyannameler elektronik imzalı olarak tamamlanabilmektedir.
Beyanlar elektronik veya mobil imzalı olarak sunulmaya başlanmıştır. AVEA, TURKCELL ve
VODAFONE ile 2008 yılında yapılan protokol çerçevesinde, yükümlülere beyanname işlemlerinin
durumlarına ilişkin SMS ile bilgi gönderilebilmektedir.
Haziran 2013
Sayfa 68
Hızlı Kargo
Başbakanlık tarafından başlatılan 11 öncelikli e-Devlet Projeleri arasında yer alan Yurtdışına
e-Ticaret Projesi kapsamında, hava yolları ile yapılan posta ve hızlı kargo taşımacılığında halen
gerçekleştirilen ithalatta olduğu gibi ihracatta da kolaylık sağlanması hedeflenmektedir. Bu
çerçevede, Gümrük Kanununda yapılan bir değişiklikle posta ve hızlı kargo taşıyıcılarına da dolaylı
temsilci yetkisi getirilerek, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen değerin altındaki yurtdışına eticaret işlemleri basitleştirilmiş usullerden yararlandırılmıştır. Bu kapsamda hazırlanan e-Ticaret
yazılımı, Mart 2011 başında İstanbul Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı Gümrük
Müdürlüklerinde uygulamaya alınmıştır. Uygulamaya alınan bu yazılımın Mayıs 2011 başında
iyileştirme çalışmalarına başlanmış, iyileştirme çalışmalarının tamamlanmasıyla Şubat 2012
sonunda yeni e-Ticaret yazılımı devreye alınmıştır. Daha sonra İstanbul Posta Gümrük
Müdürlüğünde de uygulamaya geçilecektir
TUBİS ve Tüketici Bilgilendirme Portalı Projesi
“Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planında yer alan “e-Tüketici Bilgi Ağı Projesi”, tüketicilerin
şikayetlerini doğru şekilde iletmek üzere çeşitli kanallar üzerinden teknik desteğin sağlanması ve
tüketici hakem heyetleri tarafından yürütülen işlemlerin etkinliğini artırmak üzere tüm tüketici
şikayetlerin toplandığı merkezi bir şikayet bilgi sistemi ile hizmet vermektedir. Çalışan uygulama edevlet kapısından hizmet verecek şekilde Başkanlığımızda devreye alınmıştır.
Aynı kapsamda www.tuketici.gov.tr adresinde hizmet veren bilgilendirme portalı ve tüketici
şikayetleri takip sistemi SanayiNet.Gumruk.gov.tr sistemi Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığında devreye
girmiştir.
Hal Kayıt Sistemi Projesi
Bu proje ile toptancı halinde ve dışında işlem gören sebze ve meyvelerin cinsine, miktarına, fiyatına,
alıcı ve satıcısına ilişkin bilgiler ile İdarece gerekli görülecek diğer hususların elektronik ortamda
tutulması, izlenmesi ve duyurulması, meslek mensuplarının kayıt altına alınması, bunlara yönelik
veri tabanının oluşturulması ve toptancı halleri arasında ortak bilgi paylaşımının ve iletişimin
sağlanması amaçlanmakta olup, Proje Şubat 2012 itibari ile uygulamaya alınmıştır.
BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİ
Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, Bakanlığın basın ve halkla ilişkilerle ilgili faaliyetleri ile 4982
sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre yapılacak bilgi edinme başvurularını
sonuçlandırmaktadır.
Tablo 60: Merkez Teşkilatı Bilgi Edinme Başvuruları
BAŞVURU ŞEKLİ
2011
BİMER
2012
Haziran 2013
1955
14564
94914
Bilgi edinme
654
3781
2100
Reddedilen bilgi edinmeler
185
1393
185
48
270
48
-
621
264
Diğer
kurumlara
edilen
AKİM başvuruları
Haziran 2013
sevk
Sayfa 69
Diğer e-postalar
1973
2119
309
11755
104
35
34503
3461
4802
69006
101385
Halkla İlişkiler (GTB)
Bakanımıza gelen mailler
GENEL TOPLAM
Haziran 2013
Sayfa 70

İndirmek İçin Tıklayınız - Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Strateji

Transkript

Benzer belgeler

Gümrükler Genel Müdürlüğü

TC GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Gümrükler Genel

Silah Bilgisi ve Atış E - Eğitim Dairesi Başkanlığı

Mayıstan itibaren gümrüklerde %100 tarama dönemi başlıyor

: : [email protected] T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Risk

aylık ab bülteni - Türkiye İhracatçılar Meclisi

Şenol Saglam İletişim Bilgileri E

Motorsuz treyler transmikser harç karıştırıcının ÖTV`ye tabi olup

YOLCU REHBERİ