Uçuk Bulaşıcı mıdır? Nasıl Bulaşır?

Uçuk
Uçuk Nedir?
Uçuk genellikle dudak, ağız ve burun delikleri çevresinde çıkan Herpes simplex
adı verilen virüsün sebep olduğu hastalıktır.
Uçuk Ciddiye Alınması Gereken Bir Sağlık Sorunu mudur?
Yapılan araştırmalar, dünya nüfusunun %80'inin yaşamları boyunca en az bir defa
uçuk geçirdiğini göstermektedir. Günümüzde Türkiye'de her yıl 8 milyon kişinin
uçuk nedeniyle sıkıntı ve acı çektiği tahmin edilmektedir.
Uçuğun Belirtileri ve Oluşum Evreleri Nelerdir?
- Uçuk çıkacak bölgede 0-24 saat önceden gıdıklanma,
karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama hissedilir.
- Bunu o bölgenin kızarması, şişmesi ve daha sonra da içi sıvı dolu
kabarcıkların ortaya çıkışı izler. Bu kabarcıklar konuşurken, gülerken,
yiyip içerken acı ve ızdırap verir.
- Kabarcıklar patlayarak ülserler oluşur ve bu dönemde uçuk cok
ağrılıdır.
- Zamanla kuruyup çatlar, sızıntı yapar ve açılarak görüntüyü bozan
çirkin bir yara haline gelir.
- Kabuklanma başladığında uçuk küçülmeye başlar.
- İyileşme döneminde uçuk üstünde oluşan kabuk düşer, yerine
kuru ve gergin bir doku oluşur.
Uçuk Bulaşıcı mıdır? Nasıl Bulaşır?
1/6
Uçuk
Uçuk, ön belirtileri ile açık yaranın kapanması süresi arasında
bulaşıcıdır. Uçuğu olan bir kişinin kullandığı havlu, bardak,
çatal, kaşık vb. eşyalarla ve uçuklu kişinin öpmesi sonucu
bulaşır. Eğer uçuğa dokunulursa yüzün diğer bölümlerine, göze
ve vücudun diğer bölgelerine (genital bölge gibi) de
bulaştırılabilir.
Dikkat ! Uçuk Bulaşıcıdır.
Uçuk virüsü (Herpes simplex) ile insan genellikle ilk defa
küçükken (0-5 yaş) tanışır. Uçuğu olan aile bireylerinden
birinin "Sevgi dolu" öpücüğü sonucunda uçuk virüsü
vücuda girer. Çoğunlukla farkedilmeyen küçük
kızarıklıklar şeklinde ortaya çıkar; ağız içi, diş etleri ve
dudaklar (gingivostomatit) enfekte olur. Ama kimi hassas
bünyelerde ciddi enfeksiyonlar şeklinde de görülebilir.
Tıbbi yayınlar arasında uçuklu bir kişiden bulaşan virüs
sonucu yeni doğan ölümlerine ait vakalar vardır.
Uçuğa dokunulmamalıdır. Dokunulursa eller çok iyi
yıkanmalıdır. Uçukluyken kesinlikle gözlere dokunmaktan
kaçınılmalıdır. Bayanlar makyajlarını temizlerken dikkat
etmelidir.
2/6
Uçuk
Özellikle bebekler, çocuklar ve diğer insanlar
öpülmemelidir, yakın temastan kaçınılmalıdır.
Uçuklu insanın kullandığı havlu, bardak, çatal, kaşık vb.
eşyalar ayrılmalı ve başkalarının kullanmasına izin
verilmemelidir.
Uçuk ve uçuk yarasının kabuğu ile oynanmamalıdır.
(Parmaklara uçuk virüsü bulaştırılır, aynı zamanda uçuk
yarasına da diğer mikroplar bulaştırılmış olur)
Uçuk Neden Nükseder / Tekrarlar?
Uçuğa neden olan Herpes simplex virüsü vücuda
girip ilk enfeksiyonunu yaptıktan sonra o bölgeye
yakın sinir düğümüne yerleşir ve uçuk oluşmasını
tetikleyen faktörler devreye girene, yani vücudun
zayıf düştüğü ana kadar orada kalır.
Uçuk Oluşumunu Tetikleyen Faktörler
Nelerdir?
- Stres
3/6
Uçuk
- Ateş, soğukalgınlığı, grip
- Aşırı güneş ışınları ve ultraviyole ışınlar
- Hormonal değişimler (hamilelik, adet
dönemi)
- Aşırı yorgunluk ve uykusuzluk
- Dişe yapılan müdahaleler (diş çekimi
dolgu vb.)
- Diğer enfeksiyonlar
- Aşırı alkol
Uçuktan Nasıl Korunulur?
- Öncelikle uçuğun nüks etmesine
sebep olan durumlardan sakınmak gerekir.
- Strese bağlı olarak gelişiyor ise;
stresimizi azaltacak gevşeme tekniklerini
öğrenmek.
- Yorgunluk ve uykusuzluk sebep ise;
dinlenmek ve iyi uyumak.
- Güneş sebep oluyor ise; dudaklar için
koruyucu krem ya da yüksek koruma
faktörlü güneş yağı kullanmak ve şapka ile
4/6
Uçuk
yüzü güneşten korumak gerekir.
Tüm alınan önlemlere rağmen uçuk yine de
nüksedebilir. Ön belirtiler (karıncalanma,
kaşınma, yanma, sızlama) hissedildiğinde o
noktaya kısa aralarla bir antiviral krem
uygulamak gerekir. Uçuk ya hiç
çıkmayacaktır ya da çıksa bile hafif
seyredecektir.
Eğer bağışıklık sisteminiz zayıfsa veya
sıklıkla uçuk geçiriyorsanız doktorunuzla
görüşerek antiviral tabletlerden koruyucu
olarak yararlanılabilinir.
5/6
Uçuk
Uçuktan uzak kalabilmek için sağlıklı
beslenmek de önemli. Yapılan araştırmalar
bazı yiyeceklerin uçuk oluşumunu
azaltırken, bazılarının da uçuğun
tekrarlanmasını kolaylaştırdığını
göstermektedir. Araştırmacılar diyet
yapanlarda uçuk virüsünün harekete
geçmemesi için Lisin içeren besinleri
almalarını, Arjinin içeren besin
maddelerinden de uzak durmalarını
önermektedirler. Bu amaçla diyetlerde Lisin
içeren tavuk, patates, süt, bira mayası,
fasulye ve balık besinleri alınmalı, Arjinin
içeren çikolata, yer fıstığı, bira, üzüm, mısır
gevreği gibi yiyeceklerden uzak kalınmalı.
6/6