Suni Elyaflar
Transkript
Suni Elyaflar
Suni Elyaflar Suni Elyaflar Marzoli İçindekiler Suni Elyaflar s. 04 Teknik elyafların işlenmesi s. 07 MARZOLI 3 VOUK Suni Elyaflar Marzoli’nin suni ve teknik elyaflardaki teknolojisi Yapay elyaflar Sentetik elyaflar Suni elyaflar iki ana kategoriye bölünebilir: Yapay elyaflar ve Sentetik elyaflar. Yapay elyaflar, reaktif maddeler ile değişikliğe uğratılan doğal ürünlerden (çoğu kez selüloz) elde edilir. Selülozdan elde edilen en çok bilinen yapay elyaflar şunlardır: • • • • • • reyon veya viskoz; modal; liyosel; kumpramonyum; asetat; tri asetat. Sentetik elyaflar doğada mevcut olmayan maddelerden üretilir petro-kimya ürünlerinden kimyasal tepkimeler (sentez) yoluyla oluşturulurlar. Her iki elyaf türü de bir filament olarak üretilebilir veya önceden belirlenen uzunluklarda kesilebilir. Elyaf uzunluğu 30 mm ila 60 mm arasında oluğunda; elyaflar kısa veya yaygın bilinen adıyla “pamuk kesimi” olarak adlandırılır ve standart eğirme fabrikalarında işlenebilirler. Kimyasal petrol ürünlerinden elde edilen en çok bilinen Sentetik elyaflar şunlardır: • • • • • • • • • • akrilik; aramid (Kevlar ve Nomex); vinil klorür; modakrilik; polyamid (Naylon); polyester; polietilen; polipropilen; poliüretan; politetrafloroetilen (Goretex). Sentetik elyaflar uzun yıllardır tekstil sanayisinde hem konfeksiyon hem de döşemelik kumaş için yaygın şekilde kullanıla gelmiştir ve son yıllarda yeni teknik elyaflara dönüşmüşlerdir. MARZOLI 4 VOUK Suni Elyaflar Marzoli’nin suni ve teknik elyaflardaki teknolojisi Teknik elyaflar Son yıllarda çeşitli yüksek-teknoloji alanlarında teknik uygulamalar için tekstil ürünleri büyük ilerlemeler göstermiştir. Bu malzemeler doğal, yapay ve sentetik elyaflardan oluşmaktadır ve mekanik, termal, iletim, uzun ömürlülük ile yanma, ısı, duman ve kimyasallara direnç vb. özel karakteristik özellikler sunabilmektedirler. Özel ihtiyaçlar esas alınarak tasarlanmış ve üretilmiş olan bu ürünler geleneksel elyaflarla elde. Edilemeyen randıman seviyeleri elde edilebilir. Tekstil ürünler, kullanıcının ihtiyaçlarına üreticinin bildiklerinin uygulanması ile formüle edilirler. İkisi birlikte yeni ürünlerde arzı edilen karakteristik özellikleri, mevcut ham maddeleri ve kullanılacak en uygun teknolojileri tespit edebilir. Mimari alanında bir örnek yapısal çerçeve kanopilerinde kullanılan kumaşların veya hazır giyim ve döşemelik kumaş endüstrilerinde ateşe dayanıklı ya da toz akarlarına Teknik kumaşların başarılı şekilde geliştirilmesi için birbiriyle etkileşim ve bütünleşme içinde olması gereken dört temel öğe bulunmaktadır: Yenilikçilik teknik kumaşların başarısı için stratejik bir etmendir. Ancak kumaşın kullanıcısı ve elyaf üreticisi ile eğirme ve dokuma işlemlerinde görevli olan kimselerin arasında derinlemesine bir araştırma ve geliştirme işbirliği uluslar arası rekabetçi ve en ileri sonuçları doğurabilir. • Genel olarak teknik elyaflar iki grupta sınıflandırılabilir: • • • özel mekanik ve fiziksel karakteristik özelliklere sahip olan elyafları ve ürünleri üretmekte kullanılan ham maddeler; üretimsel süreçler, makinelerin üreticileri ve tesis mühendisleri tarafından etkilenmektedir; imal edilen ürünlerin üretimi ki burada makine üreticilerinin, eğirmecilerin ve dokumacıların ve son işlemleri yapan uzmanların bilgi, deneyim ve yaratıcılıklarının hepsi çeşitli ürünlerin mükemmel hale getirilmesine katkıda bulunur; kullanıcılar nihai ürünleri için daima yeni uygulamamlar ve yenilikçi süreçler bulmakta ve talep etmektedir. • • karşı özellikler sunan kumaşların üretilmesidir. Teknik tekstil ürünleri alanında doğal elyaflar mevzu dışı kalmaya başlamıştır bunun yerine sentetik elyaflar oldukça büyük bir büyüm potansiyeline sahiptir çünkü onları arzu edilen karakteristik özellikleri geliştirmek için moleküler seviyede modifiye etmek mümkündür. Teknik elyaflar belirlenmiş bir nihai kullanım göz önünde bulundurularak tasarlanmakta ve üretilmektedir. standart elyaflar üzerinde üretim süreçlerinin ya da polimerik kompozisyonun belirli teknik karakteristikleri kesin olarak geliştirmek amacıyla modifikasyonlar aracılığıyla üretilen elyaflar. Örneğin yüksek mukavemetli polyester veya ateşe dirençli FR (Ateş Geçirmez) olarak adlandırılan elyaflar; yüksek randıman ve sanayi kullanımı için özel olarak çalışılan ve üretilen elyaflar. MARZOLI 5 VOUK Man-made fibres Yapay ve teknik ipliklerde Marzoli teknolojisi Teknik kumaşların büyümesinin ve geniş dağılımının durdurulamaz olduğu görülmektedir ve geleneksel olarak daha çok pamuk işlemeye odaklanmış ülkelerde dahi artmaktadır. Teknik tekstillerin kullanım alanına göre son-kullanıcı tüketimi • • • • • iç döşemeler: kilimler, halılar, perdeler; ticari döşemeler: yangın geçirmez kumaşlar; coğrafi tekstiller: toprak filtreleme ve drenaj; nşaat mühendisliği ve yapı: basit uygulamaları olan hafif ve dirençli kumaşlar; tıp ve sağlık hizmetleri: hastane tefrişi, tıbbi Tarım İnşaat Paketleme Teknik kumaşların çeşitli alanlarda pek çok kullanımının olması günümüzde teknik tekstil üretimine yatırım yapmayı ve tesisler işletmeyi sadece geleneksel eğirmeye karşı geçerli bir alternatif olarak getirmemekle kalmamıştır aynı zamanda küresel tekstil pazarında döngüsel şekilde görülen ağır krizlere karşı çok hassas olmayan alanlara doğru genişlemek için de önemli bir. Teknik kumaşların sonsuz uygulama alanı bulunmaktadır: Spor Pro Giysi Coğrafya Mobil Ev Tıp Sanayi üniformalar, bandajlar vb; sanayi ürünleri: taşıyıcı bantlar, paketleme malzemeleri, gıda paketleme, temizlik vb; • filtreleme: toz filtreleri, gaz ayırma ve safsızlaştırma, sıvıların filtre edilmesi; • ulaşım: otomobil, kemerler, hava yastıkları, filtreler, ses izolasyonu; −− hazır giyim: spor ve koruyucu, konforlu, güvenli ve kaza engelleyici; • −− aleve dayanıklı; −− elektromanyetik dalgalara dayanıklı; −− mıknatıslanmaz; −− UVA radyasyonuna dayanıklı; −− kesme, yırtılma ve darbeye dayanıklı; −− kimyasallara, çözücülere dayanıklı; −− termal; −− yosun tutmaz, su tutmaz, akarlara dirençli; −− su geçirmez, nefes alır. Çeşitlilikleri ve karakteristik özellikleri sayesinde teknik elyaflar tüm üretim ve sanayi sektörlerinde bulunmaktadırlar ve yayılmaları önümüzdeki yıllarda da devam edecektir. MARZOLI 6 VOUK Man-made fibres Teknik iplikleri işleme Üretim teknolojileri Marzoli knowledge in technical fibres Elyafın ipliğe ve kumaşa dönüşüm süreci pamuk elyaflar için kullanılan geleneksel süreç ile mukayese edilebilir: açma, eğirme, dokuma, son işlem vb. Marzoli, kalitesi ve açma ve harmanlama makineleri, hazırlama ve eğirmedeki eşsizliği ile ideal bir ortaktır. Marzoli’nin araştırma merkezinde, elyaf üreticileri, araştırmacılar ve müşteriler eğirme kabiliyetlerini ve bunların muhtemel sonuçları incelemek için çeşitli teknik elyaf türlerini denemek üzere etkin şekilde iş birliği yapmıştır. Bazı elyaf üreticileri doğrudan kendi ürünleri üzerinde denemek için seçilmiş Marzoli makinelerini kendi üretim birimlerine kurmuşlardır. Eğirme İşlemi Büyük sentetik ve teknik üreticilerinden bazıları ile yapılan ortaklık sayesinde Marzoli bu elyafları güçlü fakat hassas şekilde işlemeyi başarabilen makineler tasarlamak için bilgi ve deneyim kazanmıştır. Teknologlarımız ve ARGE birimimiz her türde ham madde için doğru çözümü bulmak adına müşterilerimizle etkin şekilde iş birliği yapmıştır. Teknik ve sentetik elyaflar temizleme gerektirmiyor ve hepsi aynı uzunlukta olsalar da eğirme işlemi, bütün bütün kolay veya kesin değildir aksine ekipman ve teknoloji seçimi ve bunun yanı sıra üretim ve eğirme planlamasının dikkatle değerlendirilmesi gereklidir. Ancak kullanılacak elyafların en iyi şekilde bilinmesi ile doğru ekipman tercih edilebilir ve uluslar arası seviyede rekabet edebilecek üretim ve kalite elde edilebilir. Elyafın teknik özelliklerini daha iyi şekilde ön plana çıkartacak iplikleri üretmek için eğirme işlemi kullanılan ham maddelere göre uyarlanabilir olmalıdır. MARZOLI 7 VOUK Man-made fibres Teknik iplikleri işleme Açma Teknik elyaflar ile çalışmanın güçlüklerinden biri lifsi kütleyi aşındırmadan, kırmadan ve zayıflatmadan açmaktır. Bu nedenle üretim ve kaliteyi azami seviyeye çıkartacak doğru komposizyonda açma ve harmanlama ekipmanının seçilmesi büyük öneme sahiptir. Marzoli’nin ekipman hattı çeşitli türlerde farklı hızda çırpıcıları, değişik tiplerde tarama sektörleri, besleme silindirleri ve tutma noktaları olan çok sayıda açıcı tipi arasından Süper B12 harmanlayıcı B12 seçim yapma imkânı sunmaktadır. Elyaflar ile temasta olan kısımlarda aşınmayı azaltmak için özel son işlemler ve talep edilirse paslanmaz çelikten plakalar mevcuttur. Elyafların fanlar ancak cidden gerekli olduğu terlerde bunlar kullanılır yerine kondenser içinde taşınması açma hattında neps ve kıvrılma oluşumunu azaltır. Basınçlı havalı yüksek kapasiteye sahip harmanlayıcılar, homojen nihai ürünleri garanti eder. Katıştırıcı 4 cells B143L 4 4 hücreli İnce açıcı B134L B134L Tarak C701 C701 Harmanlama Tarak Makinesi Sentetik ve teknik elyafları işlerken genellikle aynı elyafın farklı renkleri ya da farklı kompozisyondaki elyaflar birlikte harman edilmektedir. Marzoli’nin hassas terazilere sahip yüksek üretim besleyicileri, beş farklı bileşene kadar harmanlayabilir ve harmanlama hatlarını %1’in altında tutarak bir örnek karışımları garanti eder. Tarihsel olarak, İtalya, üretken tasarımcıları ve araştırmacıların varlığı sayesinde tekstil ve modada yenilik ülkesi olagelmiştir ve teknik elyaflar sayesinde bir kez daha kendisini kanıtlamıştır. Son yıllarda pek çok büyük ve saygın İtalyan grubu, yeni elyafların kimyasal ve teknik potansiyelinden azami fayda sağlayan yeni ipliklerin durdurulamaz gelişimine katsıda bulunmuştur. Marzoli kendisini bu teknik elyaf öncülerinin doğal bir ortağı olarak bulmuştur ve yoğun adanmış iş ve çıkışta çok sayıda tarama sektörünün birleşimi yeni Marzoli tarağının aynı zamanda elyafa zarar vermeksizin lifli kütleyi verimli şekilde açarken, açma üretim oranlarını arttırmasına izin vermiştir. MARZOLI 8 VOUK Man-made fibres Teknik iplikleri işleme Eğirme Teknik elyafların sürtünmeye özel dikkat gösterilerek eğrilmesi gereklidir. Aşırı sürtünme ve ısı artışı iplikte ve kumaşlarda geri döndürülemez zarara neden olabilir. Fitil Makineleri ve Eğirme Makineleri bu etmenleri hesaba katmalıdır. Doğru eğirme geometrisi, anti-balon konum ve gerektiğinde kolayca çıkartma gereği çok önemli özelliklerdir ve Marzoli Eğirme Makineleri’nin tüm modellerinin karakteristik özellikleridir. Hem Marzoli fitil makineleri hem de eğirme makineleri yüksek esnekliği garanti eder ve değişik tipte elyafların üretimine hızla uyarlanabilirler. Tüm üretim parametreleri dokunmatik bir ekran kullanılarak kolayca belirlenebilir. Silindirler orta veya uzun bir kızakla donatılabilir; eğirme makinesi cağlığı olağanüstü esnektir ve çok sayıda özel iplik uygulamaları için kullanılabilir. Üretim Oranı Elyaflar Poli Phenil Sulfit Para-Aramid Meta ParaAramid Polyimidler Polyester FR Modakrilik Uzunluk mm 51 50 50 53 60 38 İncelik Dtex 2,2 1,7 1,4 2,2 3,3 2,2 İplik numarası Ne 20 30 36 24 24 24 Tarak C701 Kg/h 60 55 60 58 65 60 Cer makinesi mt/dak 450 500 500 450 450 500 Fitil makinesi dakikada devir sayısı 1.000 1.100 1.200 1.100 1.100 1.100 Ring makinesi dakikada devir sayısı 13.000 14.000 15.000 13.000 13.000 13.200 Makinelerin Üretimi MARZOLI 9 VOUK Man-made fibres Teknik iplikleri işleme Aşağıdaki tablolarda Marzoli üretim hatlarında başarı ile işlenmiş olan bazı elyaflar için bilgileri sunuyoruz. Elyaf türü İncelik dtex Uzunluk Elyaf türü İncelik dtex Uzunluk Polyester FR 3,3 60 mm Polyamid 2,2 53 mm İplik Numarası Ne 24 Kalite İplik Numarası Ne 24 Kalite U% nce %50 Kalın %50 Neps %200 RKM (cN/tex) Uzama% 12,2 38 15 25 23.5 23.00 U% İnce %50 Kalın %50 Neps %200 RKM (cN/tex) Uzama% 9,0 11 15 14 22.50 22.90 Elyaf türü İncelik dtex Uzunluk Elyaf türü İncelik dtex Uzunluk Modakrilik 1,9 51 mm PoliFenilSulfid 2,2 51 mm İplik Numarası Ne 20 Kalite İplik Numarası Ne 20 Kalite U% İnce %50 Kalın %50 Neps %200 RKM (cN/tex) Uzama% 9,9 2 4 4 18.00 21,00 U% İnce %50 Kalın %50 Neps %200 RKM (cN/tex) Uzama% 9,2 0 9 30 26,30 19,70 Elyaf türü İncelik dtex Uzunluk Elyaf türü İncelik dtex Para-Aramid 1,7 50 mm Meta Para-Aramid 1,4 İplik Numarası Ne 30 Kalite İplik Numarası Ne 20 Kalite U% İnce %50 Kalın %50 Neps %200 RKM (cN/tex) Uzama% 12,0 20 45 85 65 3,5 U% İnce %50 Kalın %50 Neps %200 RKM (cN/tex) Uzama% 11,5 13 270 690 19,5 18,5 MARZOLI 10 VOUK Uzunluk 50 mm Man-made fibres Notlar “Bu broşürün metin ve formatı ilkesel konularda değişiklik olması ile herhangi bir zamanda değiştirilebilir.” MARZOLI 11 VOUK Komple Eğirme Sistemi Kısa Stapel Elyaf - Karde Pamuk - Penye Pamuk - Yapay Elyaflar ve Harmanlar Eğirme Bölümü Cer Makineleri Penye Bölümü Tarama Bölümü Açma Bölümü Galileo Via S. Al ber t o, 10 - 2503 6 P a l a z z o l o s /O, B re s c i a - Ital ya Tel. +39 030 7309 1 - Faks +39 030 7309 365 - [email protected] www.marzoli.it