Bildiri PDF

Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil 200 I Sanhurfa
GAP BOLGESiNiN
Refik POLAT
MEKANiZASYON
DURUMU VE SORUNLARI
Ramazan SAGLAM2
1
OZET
Bu calisma, Guneydogu Anadolu Projesi (GAP) Bolgesi ilerindeki tanm alet ve makine
varhgmm belirlenmesi ve sulama oncesi ile sulama sonrasmda tanm makinalan kullammmdaki
degisimin saptanmasi amaciyla ele ahnrrustrr, Cahsmanm materyalini GAP bolgesindeki illerin 19902000 yillan arasmdaki istatistiksel verileri olusturmustur. Bu verilerden mekanizasyon diizeyinin
gostergesi olan; 1000 ha alana diisen traktor sayisi (adetllOOO ha), islenen alan basma diisen traktor
giicii (kW /ha) ve traktor basma diisen islenen alan (ha/traktor) ile tanrn alet ve makina varhgi ve
traktorlerin durumunu belirten veriler incelenmistir. Mevcut durum ve sorunlar ortaya konmustur.
The Level Mechanization And Its Problems In The GAP Region
ABSRACT
This study was conducted to determine present inventory of agricultural tools and machines
in the provinces of the GAP region. Besides, a comporsion was made to evaluate the agricultural
situation before and after irrigation. The material for the research was the agricultural statistical data
in the provinces of the GAP area for the periods of 1990 and 2000. The statistical data indicators for
the agricultural mechanisation were the number of tractor per 1 000 ha cultivated area (numberl I 000
ha), tractor power per cultivated area (kW/ha), the cultivated area per tractor (hal tractor) and and
number of agricultural tools and machines. Present agricultural mechanizatin the Southeastern
Anatolian Project, (GAP) and its problems were investigated.
GiRiS
Guneydogu Anadolu Projesi (GAP) Sanhurfa, Adiyaman, Batman, Diyarbakir, Gaziantep,
Kilis, Mardin, Siirt ve Sirnak illerini icine alan bir projedir. GAP proje alam yaklasik 75 000 km2 ve
Tiirkiye yuzolcumanttn % 9,7' sini olusturmaktadir. GAP alamnm % 43,6'sml tanma elverisli arazi,
% 29,4 'iinii cayir mera arazisi ve % 19,2 'sini orman ve fundahk arazi olusturmaktadm l ). Tanmsal
acidan degerlendirildiginde GAP projesi ile bolgede daha iyi tanrnsal isletme yonetimi, tanmsal
pratikler ve bitki desenleri uygulayarak arazi kullarurmrn gelistirmek ve tanmla iliskili ve yerel
kaynaklara dayah iiretime ozel agirhk vererek imalat sanayilerini tesvik etmek istenmektedir (2).
Guneydogu Anadolu Projesi (GAP) gerek iilke ve gerekse bolge ekonomisi acismdan son
derece onemlidir. GAP projesi kapsammda 210 bin ha alan sulamaya acilrrus ve insaati devam eden
proje alam da 150 bin ha'dmd). Sulamaya acilan 210 bin ha alanm 120 bin ha't Sanliurfa-Harran
ovasmda bulunmaktadir. ilk olarak Sanhurfa-Harran Ovasmda 1996 yihnda 30 000 ha alamn
sulanmasma baslanrrus ve 20001 yihnda ise sulanan alan 120000 ha'a ulasrmsnr. GAP projesi dismda
sulanan alanlar ise Sanhurfa Harran ovasmda yaklasik 30 bin ha'dir. GAP projesinin tamamlanmasi
ile 1 700000 ha alan sulamaya acilacaktir (3, 4).
Sulu tanrmn baslamasi ile birlikte simdiden sulanan bolgelerde iiriin cesidi artrms, iiriin
deseni degismis, sulu tanmm gerektirdigi teknik tanm uygulamalan on plana cikrrus ve bunun sonucu
olarak da bOlgede tanm makinalan kullamm oram onemli olyiide artm)~tlr. GAP kapsammda yer
alan illerde GAP master plamnda sulama sonraSl dii~iiniilen iimn deseni <;:izelge 1.' de verilmi~tir.
GAP bolgesinde tanmsal kalkmmanm en onemli darbogazlarmdan biri i~letmelerde tanmsal
mekanizasyon ve modern alet ekipman kullammmm yetersizligi, bu alanda bir bo~luk oldugunu
gostermektedir.
Bolgede sulama alanlan geni~ledikye ve iimn ye~idi arttIkya bu bo~luk daha da
biiyiimektedir.
GAP master plamnda sulama sonraSl dii~iiniilen iimn deseni <;:izelge I.' de verildigi gibi
olmasma kar~m, bu degerler sulamaya ayllm)~ alanlarda hedefe ula~amaml~t)r. Bu iiriin deseni iyinde
sulamaya ayllan alanlarda pamuk iiretimi % 90 oramnda yer ahrken, diger iiriinler ve ozellikle II. iiriin
iiretimi istenilen diizeylere Ylkanlamaml~tIr.
': Ar~.Giir.Or., Harran Oniversitesi Ziraat Fak. Tanm Makinalan Biil. -!)ANLIURFA
Oo<;:.Or.,Harran Oniversitesi Ziraat Fa k. Tanm Makinalan Biil. -!)ANLIURF A
2 :
617
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
Cizelge I. GAP Master plarnnda onerilen tanmsal iiriin deseni_io/~)
Uriinler
Toplam Alandaki Pay. (%)
Ana Uriinler
Hububat
40
Mercimek ve Kuru fasulye
8
Pamuk
25
Kishk Sebzeler
2
Cok vilhk bitkiler
20
Alt Tonlam
95
lklnct Uriinler
Soya
10
MISlrve yem bitkileri
8
Aycicetd
5
Susam
5
Sebzeler
6
Alt Toplam
39
TOPLAM ( iiriin yogunlugu)
134
GAP Projesi kapsammda sulamaya acilan 210 bin ha alanm % 60'1 Sanhurfa-Harran
Ovasmda bulunmaktadir, Bu bolgedeki gelismeler yakmdan incelenmekte ve diger alanlar icin de
yaklasik bir fikir vermektedir. Sulama oncesi ve sulama ile birlikte bolgedeki gayri safi iiretim
degerlerindeki ve katma degerlerdeki degisimler oldukca carpicidir. Bu durum Cizelge 2.'de
gorulmektedinz),
GAP Projesi kapsammda sulamaya acilan ilk alan olan Sanhurfa-Harran Ovasmda projenin
uygulanmasma baslamadan onceki yillarda toplam gayri safi iiretim degeri (GSUO) yilhk 31,5
milyon ABO dolan ve birim alandan elde edilen GSUO 1050 $lha
ABO dolan olarak
gerceklesmistir, Bu durum Cizelge 2. 'de gorulmektedirtz),
Cizelge 2. Sanhurfa-Harran Ovasmda Sulamadan Once ve Sonra GSUO Degeri ve Katma
Degerlerdeki Yillara Gore Oegi~im(2)
.
vu
Alan
(Ha)
Sulama Oncesi
1995
1996
1997
1998
30000
30000
40000
60000
90000
Katma Deger
GSUO
(Mil. $IYII) ($lha)
($lK.i~i)
(Mil. $IY II)
($lha)
($/Ki~i)
31,50
65,4
87,5
125,8
178,8
1044
2168
2229
1896
2388
18,0
49,8
67,4
100,6
148,8
600
1 661
1685
1667
1 653
596
1652
1 717
1 516
1987
..
1050
2180
2187
2097
1987
..
1998 yilma gelindiginde sulamaya acilan alan 90 000 hektara yuksehrken, elde edilen top lam
GSUO degeri yaklasik 6 kat artarak 178,8 milyon $/YII'a, birim alandan elde edilen GSUO degeri 2
kat artarak 1 987 $lha'a ve kisi basma GSUO degeri de 2,3 kat artarak 2 388 $/ki~i degerlerine
yiikselmistir. 1998 YIlt toplam katma degeri ise 8 kat artarak 148,8 milyon $'a, birim alanda yaratilan
katma deger 2,5 kat artarak 1.653 $lha'a ve kisi basma katma deger de yaklasik 3,5 kat artarak 1 987
$/ki~i degerlerine ulasrmstir.
Sulama oncesi, soz konusu alanm tanmsal gelirinin 31,5 milyon ABO dolan civannda
oldugu dusuntilurse, GAP kapsammda kiiyiik bir oram olusturan bu suurh alandaki gelismenin, proje
tamamlandigmda Bolgeden saglanacak ekonomik katkmm boyutlan hakkmda yeterli fikir verdigi
soylenebilir. Yaklasik sulamaya aytian alanlann artl~ma bagh olarak GSUO'de 6 kat bir artl~
meydana gelmi~tir.
Halkm ve yiftyinin gelir diizeyinde meydana gelen degi~imler, ~iiphesiz beraberinde bir yok
degi~ikligi de getirecektir. Kullamlan tanmsal girdilerden, giyecek ve yiyecek tercihlerine kadar pek
yok ~eyde ve ah~kanhklarda degi~im meydana gelecegi beklenmektedir. Bolgedeki bu biiyiik degi~im
beklentileri yabanci ve yerli tiim sanayi kollannda bolgeyi yiiksek potansiyele sahip gelecekteki
onemli ve biiyiik bir pazar durumuna getirmektedir. Yatmmlann geryekle~mesinde bu veriler onemli
rol oynamaktadlr. Ooymaml~ ve her tiirlii yenilige aylk bu pazar tanm makinalan aylsmdan da gozde
bir pazar durumundadlr.
618
Tanrnsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
Bolge tanmsal mekanizasyon diizeyi acismdan da su anda Tiirkiye ortalarnasmm altmda bir
diizeydedir, Planh bir uygulama ile bu diizeyin yiikseltilerek once Tiirkiye ortalamasi degerlerine
cikartilmasi ve sonra da Cukurova veya Ege bolgeleri diizeylerine cikanlmasi hedeflenmelidir.
Tiirkiye mekanizasyon diizeyi olarak diinya ortalamasmm iistiinde bir kW/ha traktor gii<;kullanumna
sahiptir. Ancak, mekanizasyonun tiim konulannda Tiirkiyenin iyi bir duzeyde oldugunu soylemek
miimkun degildir. Ozellikle traktor basma tanm makinasi sayisi ve aglrhgl, yilhk traktor cahsma saati
degerleri yoniinden oldukca diisuk degerlere sahiptir. Gelismis iilkelerde yilhk traktor cahsma saati
1000 h/yil, ve traktor basma tanm makinasi aglrhgl 10 ton I traktor degerindedir. Tiirkiye'de bu
degerler cok dusuk seviyededir. Aynca, Tiirkiye'de bolgeler arasmda tanmsal mekanizasyon diizeyi
bakimmdan farkhhklar ortaya cikmaktadir. Trakya, Akdeniz ve Ege bolgelerinde mekanizasyon
kullamrm 90k iist seviye1erde ve ozellikle mono kiiltiir tanmm agirhkh oldugu Dogu Anado1u ve
Giiney Dogu Anadolu bolgelerinde mekanizasyon diizeyi 90k dusuk diizeylerdedir ( 6).
MATERYALVE METOD
r,
Bu cahsma ile GAP projesi kapsammdaki iller bazmda tanmsal mekanizasyon diizeyi
belirlenerek, ozellikle su1anan bolgelerde sulama oncesi ve sonrasi mekanizasyon diizeyindeki
degisim incelenmistir.
Bu cahsmanm materyalini GAP projesi kapsammda yer alan Sanhurfa, Adiyaman, Batman,
Diyarbakir, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt ve Srrnak illerine ait 1994- 2001 yillan arasmdaki
istatistiki veriler olusturmaktadir. GAP bolgesinin mekanizasyon diizeyinin belir1enmesi amaciyla bu
illerin tanm arazisi varhgi, illerdeki traktor sayisi ve alet-ekipman varhgina iliskin degerler DiE, DSi,
Tanm Bakanhgi ve GAP Bolge idaresinden e1de edilmi~tir.
Tanmsa1 Mekanizasyon diizeyinin tespit edilmesinde birim alan ba~ma dii~en traktor giicii
(kW/ha), 1000 ha a1ana dii~en traktor saYlsl (traktorllOOO ha) ve traktor ba~ma dii~en tanm a1am
(haltraktor) ile bir traktore dii~en makine saytlan (makine/traktor) hesaplanml~tlr.
BULGULAR VE TARTI~MA
GAP projesi kapsammda yer alan ilIerdeki tanm a1am, traktor saYllan ve bir traktore dii~en
tanm alam degerleri <;:izelge3. 'de verilmi~tir.
Cizelge 3. GAP illerinde tanm alam ve traktor saytlan(6,7'
1998 Yilt
1994 Ylh
TanmA1am
iLLER
haltraktor
Traktor SaYlsl
haltraktor
(ha)
Traktor SaYlsl
(adet)
(adet)
91,8
12013
186,2
5926
1102971
Sanhurfa
29,1
8732
44,7
5687
254258
AdIYaman
35,7
7922
32,3
8747
282940
Gazianteo
87,5
7897
110,1
6279
691398
Diyarbaklr
76,1
880
87,6
764
66968
Siirt
74,2
1522
31,7
1284
112915
Batman
100,7
3827
108,6
3548
385478
Mardin
69,0
1092
81,0
930
75404
Simak
2,36
2020
4784
Ki1is
64,9
45875
88,1
33775
2977116
GAP
902513
30.6
39,3
704373
27654000
TORKiYE
..
<;:lze1ge 3.'de de gorii1diigii glbl GAP bOlgesmde blr tanm traktoriine dii~en tanm a1am
su1amadan once 88.1 haltraktor diizeyinden, sulamanm ba~lamasl ile % 26 oranmda azalarak 64,9
haltraktor degerine ula~ml~ttr. GAP illerinden Sanhurfa, Adlyaman ve Diyarbaklr'da
bir traktore
dii~en tanm alanlannda onemli dii~ii~ler sulama ile ba~laml~ttr. Bunlann i<;inde de en yiiksek dii~ii~
%51 oram ile Sanlturfa ilinde gergekle~mi~tir. Gostergeler baklmmdan en iyi durumda olan GAP
illeri Gaziantep ve Adlyaman illeridir. GAP genelini Tiirkiye ortalamasl ile kar~11a~ttrdlglmlzda ise
aralannda halen iki katmdan fazla bir fark oldugu a<;lk<;agoriilmektedir.
GAP projesi kapsammda yer alan illerin sulamadan once ve sulamadan sonra mekanizasyon
diizeyi gostergeleri <;:izelge 4.'de verilmi~tir. <;:izelge4.'de de goriildiigii gibi GAP bOlgesinde birim
alana dii~en traktor giicii(kW/ha) sulamadan once 0,42 kW/ha diizeyinden, sulamanm ba~lamasl He
% 52 oranmda artarak 0,64 kW/ha degerine 9Ikml~tlr. GAP illerinden Sanlturfa ve Adlyaman illerinde
birim alana dii~en traktor giiciinde sulama ile onemli artl~lar oldugu goriilmektedir. GAP gene Ii bugiin
-
619
Tanmsal Mekanizasyon
20. Ulusal Kongresi
13-15 Eyliil2001
Sanhurfa
0,64 kW/ha giiS; diizeyinde ve Tiirkiye ortalamasi olan 1,37 kW/ha degeri ile ile karsilasnrdrgrrmzda
ise aralannda halen iki katmdan fazla bir fark oldugu acikca gonilmektedir.
Bu durumda Bolgenin
mekanizasyon giiS; diizeyini
Tiirkiye ortalamasma cikartmak gerektigi acikca gonllmektedir. Bu
yonde cahsmalann planlanmasi yararh olacaktir.
Cizelge 4. Tiirkiye, GAP Bolgesi ve GAP illerinin mekanizasyon diizeyi gostergeleri(6,7)
Tanm Alarn
iller
(ha)
~anhurfa
~d_!Yaman
Q_azianlep
Qiyarbaklr
Siirt
~atman
Mardin
1~lmak
Kilis
~AP Bolgesi
rrORKiYE
t
..
1998
Traktor
Sayisi
(adet)
1 102971
12013
254258
8732
282940
7922
691 398
7897
66968
880
112915
1522
385478
3827
75404
1092
48784
2020
3021 116 45905
27654000
902513
1994
Tar.Mak. kW/ha [Tar.mak/
Sayisi
1000 ha
(adet)
80653
51007
45439
53482
7067
12616
30541
6563
10584
297952
5524828
0,20
0,82
1,14
0,33
0,42
0,42
0,34
0,45
25,0
71,9
97,3
39,8
35,7
43,1
40,3
33,3
1998
Trk.l
1000 ha
5,42
22,36
30,91
9,08
11,40
11,37
9,29
12,33
-
-
-
0,42
0,94
42,0
169,0
11,36
25,47
kW/ha [Tar.mak/
1000 ha
045
1,44
1,17
0,48
0,55
0,56
0,41
0,61
1,73
0,64
1,37
Trk.l
ha
1000
73,10
200,60
160,60
77,35
105,53
111,70
79,20
87,03
216,95
98,62
19978
10,89
34,34
27,99
11,42
13,14
13,48
9,92
14,48
41,40
15,19
32,6
Turkiye ve GAP illerindeki secilmis bazi tanm alet ve makinalanmn durumu da Cizelge
5.'de verilmistir.
illerinde lanm aIel ve makinalan varhgi (7)
iller
TanmMakinalan
Tiirkiye GAP S·Urfa G.Antep Adiyaman D.Baklr Mardin Batman Siirt
Genel
Karasaban
188505 34439 7223
8145
4806
2391
6496
1994 1868
H<I_Y_van
Pullugu
320425 13643 2944
634
1238
4902
2502
201
245
Cizelge 5.
Bicerdover
Tar.arabasi
Turkiveve GAP
12564
886972
868821
93718
548321
383488
30166
57201
Bolgesi
385
41245
KulakhPulluk
37937
DiskliPulluk
9101
Tirmik
7076
Kiiltiivattir
36509
Rotovator
594
Merdane
3903
~aMak.
127406
2387
Hub.mibz.
220434 15399
Piilverizattir
839279 21393
K. GiibreDag.M. 278240 10747
HarmanMakinasi
134778
2241
BalyaMakinasr
7884
71
<:aYlrBi9·Makinasl32515 1933
Selektor
3543
419
SapKeser
11712
926
SapDover
88772
5361
SlajMakinasi
1348
22
OrakMakinasi
66260
1036
154
9801
7595
3623
1632
8403
244
630
701
7631
5233
3423
628
10
640
103
730
1337
14
171
7
7469
5814
1939
461
9392
88
413
678
1836
3567
1510
186
I
478
34
28
482
4
7777
8262
47
212
7068
17
76
408
529
3951
1896
33
9
64
24
53
1247
I
-
240
104
64
7677
7698
919
2362
7032
183
1228
383
890
4579
1568
328
117
3510
2590
1670
362
2005
4
632
60
2528
1598
1833
496
35
1448
1252
405
1121
732
5
158
113
247
1141
201
204
861
854
42
589
296
73
29
132
988
78
166
Sirnak
Kilis
618
833
4
902
1872
5
132
616
3
643
5
56
41
38
100
50
898
144
1800
2000
451
205
965
50
50
10
1550
295
200
100
-
I
-
308
145
97
1364
4
253
-
306
91
8
546
III
-
7
6
5
-
20
10
-
10
265
20
2
2
-
100
1
-
-
65
51
150
-
-
Bolgede ozellikle diskli ve diger nrrmklar, rototiller, iiniversal ekim makinasi, pnomatik ekim
makinasi, pulverizator, balya makinasi, capa makinasi, harman makinasi, slaj makinasi, giibre dagitma
makinasi, ark pullugu, sap keser, amz parcalama makinasi, atomizer gibi tanm makinalan acismdan
diger bolgelere gore daha dilsuk seviyededir. Daha cok kuru tanm icin gerekli olan pulluk, kiiltuvator,
htibubat ekim makinasl, tanm arabaSl gibi tanm makinalanmn yeterli miktarda yer aldlgl
goriilmektedir.
1000 ha alana dii~en tanm makinalan saYlsl (tar.maklIOOO ha) ve 1000 ha alana dii~en traktor
sayllan yoniinden de bolge heniiz Tiirkiye ortalamalannm gerisinde ve yakla~lk yansl seviyesindedir.
GAP ve Giineydogu Bolgeleri Tiirkiye ortalamasmm yal1SI kadar bir degerde olmasma ka~m, diger
geli~mi~ bolgeler GAP Bolgesinin yakla~lk 6 katl daha biiY1i~degerlere sahiptir(6).
620
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
Traktor sayismm arttmlmasi ile tanm makinalan sayilannda da buna bagh olarak artislann
olacagmi soyleyebiliriz, <;iinkii, traktor alan bir ciftci traktoriine gerekli tanm makinalannm almum da
yapmaktadir.
GAP Bolgesinde sulama ile iiriin cesitliliginin ortaya cikrnasi ve sulu tanrnm geregi teknik
tanm uygulamalan icin tanrn makinalanna olan talep artarak siirecektir. Talebin karsrlanrnasi ve bir
problemle karsilasmamak icin mekanizasyon araclannm iiretim planlarnasmm, bolge ciftcisinin bu
makinalan en iyi sekilde kullanabilmesi icin egitim ve yayrm hizmetlerinin, tarnir-bakim servis
hizmetlerinin, pazarlama ve kredi imkanlanmn
uygun sekilde secilmesi ve planlanmasi
gerekmektedir.
Yukanda verilen rakamlardan da goriildiigii gibi son yillarda bolgenin mekanizasyon diizeyi
hizla degismektedir, Uretim deseninde de degisiklikler gorulmektedir. Bolge ciftcisi kuyu suyu ile
sulanan ve Haran Ovasmda ilk sulamaya acilan alanlarda cogunlukla pamuk tanmi yapmaktadir.
Bunun yamnda II. iiriin rmsir, susam ile cesitli sebze ve meyveleri yetistirmeye baslarrustir.
GAP bolgesinde en cok pamuk tanmmm yapildigi il Sanhurfa'dir. 1985'de 30 bin ha olan
pamuk ekim alanlan 1996'da yaklasik % 300 artarak 100 bin hektar alana ulasrmsnr, 2000'li yillarda
bu deger 200 bin ha'r asmisnr, Pamuk tanmmda ileride yetistirme ve hasat islerinde problemlerin
cikacagr beklenmektedir. Bunlann basmda da pamugun hasadi, bakimi ve ilaclamasi, toprak hazirhgi
ve ekimi gelmektedir, Bu nedenle pamugun hasadmda pamuk hasat makinalan, toprak hazirhgi ve
ekim i~leleri icin de toprak isleme alet kombinasyonlan ile ekim makinalan kombinasyonunun
kulIanllmasl ka~mIimaz olacaktJr. Toprak i~leme, ekim ve giibreleme makinalannm birlikte
kulIamldlgl kombine tanm makinalan devreye girecektir. Biiyiik alanlann sulu tanma a~llmasl ile
~e~itli hastahk, zararh bocekler ve yabanci otiarm iiriinde meydana getirecegi zaran ortadan kaldlrmak
i~in modem ila~lama makinalanmn ve ila~lama u~aklannm kullamlmasl da zorunlu hale gelecektir.
Bu ~ekilde klsa zamanda etkili bir ila~lama yapllabilecektir.
Sulamamn iyi bir ~ekilde yapllabilmesi ve tarim makinalan ile yapllacak i~lerin aksamamasl
i~in, arazi tesviyesinin de korunmasl gerekmektedir. Bu nedenle arazi tesviyesini bozmayacak ~ekilde
doner kulakh pulluklann kulIamlmasl gerekmektedir. Aynca, hasattan sonra tarlada kalan amzm, amz
par~alama makinalan ile par~alanmasl ve rototiller ve rotovator gibi donerek ~ah~an aletlerle de
topraga kan~tlfllmasl gerekmektedir.
GAP Bolgesinin mevcut durumda tanm i~giicii ihtiyacmm 53,2 milyon i~giinii oldugu
belirtilmektedir. Bu deger yakla~lk 887 bin tanm i~~isi anlamma gelmektedir. En ~ok i~giicii
gereksinimi Sanhurfa, Diyarbaklr ve Gaziantep illerinde goriilmektedir. Bu illerin 580 bin tanm i~~isi
kullandlgl ve projenin tamamlanmasl ile bolgede gereksinim duyulacak i~giiciiniin 2,8 milyona
~lkacagl tahmin edilmektedir. Bunun 1,3 milyonunun Sanhurfa'da ve 0,6 milyonunun da
Diyarbaklr'da istihkam irnkanl bulacagl beklenmektedir( 6).
Goriildiigii gibi bolge sadece tanmsal mekanizasyon yoniinden degil, diger yonlerden de
biiyiik potansiyele sahiptir. Ancak, onemli olan bu potansiyellerin bolge insamna ve iilke
kalklOmasma en iyi faydaYl getirmesinin saglanmasldlr.
Sanayi, ticaret ve hizmet sektoriinde de
bunlara paralel geli~melerin olacagl beklenmeli ve buna gore planlar yaplhp, hedefler se~ilmelidir.
Projenin yeni uygulamaya ge~mi~ olmasl ve heniiz 1I10'luk klsmmm i~letmeye a~llml~
olmasma ragmen bolge ve iilke ekonomisine yaptlgl katkllarm biiyiikliigii, projenin bitmesi
durumunda neler kazandlracagml a~lk~a gostermektedir.
I.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
KAYNAKLAR
ANONYMOUS, 1996.Dsi Harith istatistik Biilteni 1995. Dsi Genel Miidiirliigii,Ankara
Anonymous, 2001. GAP Bolge Kalkmma idaresi Ba~kanhglweb sayfasl.
http://www.gap.gov.trffurkishiFrameslfrI4.html
Anonymous, 2001. Dsi XV. Bolge Miidiirliigiiweb sayfasl. http://www.dsi.gov.trlb-tarim.htm
ANONYMOUS, 200I. GAP Bolge Kalkmma idaresi Ba~kanhglkaYltlan,$anhurfa.
KARLI, B., 1999.GAP Sulamalanmn EkonomikACldanDegerlendirilmesi.Tan mda Su Kullamml ve
Yonetimi Sempozyumu.Tiirk Ziraat yiiksek MiihendisleriBirligi ve Vakfl. Ankara.
SAGLAM,R., 1995.GAP BolgesindeTanrnsal MekanizasyonDurumu. Tanmsal Mekanizasyon 16. Ulusal
Kongresi. 5-7 Eyliil 1995. Uludag iiniversitesiZiraat Fakiiltesi Tanm Makinalan Bol.- Bursa. 55-65.
ANONYMOUS, 2001. Tanm Bakanhgl Web sitesi.
http://www.tarim.gov.tr/istatistikler/parcalilaletmakinal.htm
http://www.tarim.gov.tr/istatistikler/parcali/aletmakinal.htm
621