Lütfen Tıklayınız - Doç. Dr. Şükrü Bayraktar

Normal Tansiyonlu ve Yüksek Tansiyonlu Glokomu
Bulunan Gözlerdeki Görme Alanı Defektlerinin
Karşılaştırılması
Şükrü BAYRAKTAR*, Yeşim TELLİOĞLU**, Ayşe Nur ESEN***, Zehra GÖKÇEN*
AMAÇ: Glokomu aynı evrede olan normal tansiyonlu glokom (NTG) ve yüksek tansiyonlu glokom
(YTG) hastalarındaki görme alanı defektlerini yerleşim ve derinlik açısından birbiriyle
karşılaştırmak.
YÖNTEM: NTG'li 15 hastanın 27 gözü ile YTG'li 21 hastanın 25 gözü (glokomu aynı evredeki
gözleri incelemek amacıyla) yaş ortalaması, cins dağılımı ,optik sinir başındaki çukurluk oranı ve
görme alanındaki ortalama kayıp ( M D ) açısından eşleştirilmiş ve bu iki grupta Octopus otomatik
perimetresi G1 programında bulunan 59 nokta ile bizim belirlediğimiz retina sinir lifi dağılımına
uyan 8 ayrı sektörün ortalama retina duyarlılık değerleri karşılaştırmıştır.
BULGULAR: Görme alanının santral 10 derecesi dışında hem NTG, hem de YTG'da üst
kadranlardaki retina duyarlılığı alta göre anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur.NTG
grubundaki retina duyarlılığının üst ve alt nazal bölgeler ile alt nazal bölgenin devamı olan alt
parasantral bölgede YTG'ya göre düşük olduğu (üst ve alt nazal basamak ile alt arkuat skotom
şeklinde) belirlenmiştir. Buna karşılık fiksasyonun hemen alt temporalinde retina duyarlılığının
YTG'da NTG'a göre daha düşük olduğu küçük bir bölge bulunduğu saptanmıştır.
SONUÇ: NTG ve HTG hastalarımızda retina duyarlılığının bölgesel farklılıklar gösterdiğinin
saptanması; bu iki hastalığın farklı mekanizmalarla sinir harabiyeti oluşturduğu yolundaki güncel
görüşleri desteklemektedir. NTG'dan şüphelenilen hastaların görme alanı tetkiklerinde özellikle
nazal ve alt parasantral bölgelerin değerlendirilmesine ayrı bir özen gösterilmesi gerektiğini
düşünmekteyiz.
Anahtar Kelimeler: Normal tansiyonlu glokom, Yüksek tansiyonlu glokom, Bilgisayarlı görme
alanı değişiklikleri.
believe that an extra effort should be made to investigate the nasal
and inferior paracentral regions of automated visual fields of those
patients suspected to have NTG.
Comparison of Visual Field Defects in Eyes with Normal Tension and
High Tension Glaucoma
PURPOSE: To compare the localization and depth of visual field
defects in normal tension glaucoma (NTG) patients with those found
in high tension glaucoma (HTG) patients who are in the same stage
of the glaucomatous process.
Key Words: Normal tension glaucoma, High tension glaucoma,
Alterations of automated visual fields
Giriş
METHODS: 27 eyes of 15 NTG patients were matched with 25 eyes of
21 HTG patients for mean age, sex, ratio of optic nerve head cupping
/ total disc area and mean defect (MD) of the automated visual field
examination in order to sample the patients in the same stage of
glaucoma. Calculated mean retinal sensitivity values in 59 points of
Octopus automated perimeter G1 program and in 8 sectors of visual
field and were compared in the two groups.
N o r m o t a n s i f g l o k o m ( N T G ) ile yüksek tansiyonlu g l o k o m u n
( Y T G ) o p t i k sinir başında hasar oluşturma mekanizmalarının
b i r b i r i n d e n farklı o l d u ğ u düşünülmektedir. 1 " 6 N o r m a l yada normale
yakın b i r göziçi basıncına rağmen o p t i k sinir başında glokomatöz
hasar oluşabilmesi i ç i n ; vasküler b o z u k l u k ve/veya lamina kribroza
d i r e n c i n i n düşük oluşu g i b i alternatif teoriler ileri s ü r ü l m ü ş t ü r . 1 0
Eğer bu i k i hastalığın f ı z y o p a t o l o j i l e r i gerçekten farklı ise; o p t i k
sinir başındaki m o r f o l o j i k d e ğ i ş i k l i k l e r i n ve oluşan fonksiyonel
kaybın
en ö n e m l i
göstergesi
olan g ö r m e alanlarındaki
skotomlarının yerleşimlerinin de birbirlerinden farklı olması
beklenen b i r d u r u m d u r .
RESULTS: İn both NTG and HTG groups, mean retinal sensitivities
were found to be lower in ali superior versus inferior sectors but
central 10 degrees. İn NTG patients, retinal sensitivity values in
superior and inferior nasal sectors and in inferior paracentral region
adjacent to inferior nasal sector (as superior and inferior nasal step
and inferior arcuate scotomas) were tended to be lower than those
found in HTG group. Hovvever, in HTG patients a small visual field
area just inferotemporal to fixation was found to have a lower mean
retinal sensitivity than NTG patients.
Yapılan çeşitli çalışmalar bu görüşü desteklerken, bazı
araştırmacılar da g ö r m e alanı d e ğ i ş i k l i k l e r i açısından N T G ve Y T G
arasında
fark
saptayamamışlardır.Aynı
soruyu
cevaplamayı
amaçladığımız çalışmamızda; yaş ? görme k e s k i n l i ğ i , optik sinir
başındaki ç u k u r l u k ve görme alanı t e t k i k i n d e k i ortalama
( M D = M e a n Defect) ve lokal ize ( C L V = c o r r e c t e d loss variance)
kayıp
değeri açısından eşleştirilmiş N T G ve Y T G grupları
CONCLUSION: Regional differences found in retinal sensitivity of our
NTG and HTG patients support the current concepts that different
mechanisms of nerve damage exist in these two diseases. We
MN O f t a l m o l o j i • Haziran 2 0 0 0 • C i l t 7 Sayı 2
146
oluşturulmuş ve aynı g l o k o m evresindeki bu gruplarda g l o k o m a t ö z
skotomların yerleşimi (dağılımı) ve d e r i n l i ğ i kıyaslanmıştır.
• S i k l o p l e j i k muayene ile r e f r a k s i y o n kusurları tespit edilerek
hastaların t ü m ü n e uzak düzeltmeye ek olarak Octopus 500 E Z ' n i n
ön g ö r d ü ğ ü yaşa u y g u n yakın düzeltme yapılmıştır.Bu amaçla :
Gereç ve Yöntem
40-44 yaş g r u b u için + 1 . 0 0 d i y o p t r i
Çalışmamıza alınan hastalar Haydarpaşa N u m u n e Hastanesi
Göz K l i n i ğ i G l o k o m M e r k e z i ' n d e t a k i p edilen bireylerden
seçilmiştir. Öncelikle N T G ' l u 15 hasta çalışmaya alınmıştır.
45-49 yaş g r u b u i ç i n +1.25 d i y o p t r i
50-55 yaş g r u b u için +1.75 d i y o p t r i
55 yaş ve üzeri için + 2 . 0 0 d i y o p t r i eklenmiştir.
Bunların 7'si kadın 8'i erkektir.Hastaların yaş ortalaması
64.8±10.3 tür.Hastalara N T G tanısı şu kriterlere göre konmuştur:
•Çalışma kapsamına alınan
hastaların görme alanları
çekilmeden en az 3 gün önce p u p i l l a çapına etkili t ü m ilaçlar
kesilmiştir.Yine de p u p i l l a çapı 3 m m ' n i n altında olan gözler
çalışma kapsamından çıkarılmıştır.
• O p t i k sinir başında g l o k o m a t ö z ç u k u r l u ğ u n olması
•Bilgisayarlı
görme
skotomların bulunması
alanı
muayenesinde
karakteristik
•Ayrıca g ü v e n i l i r l i k k r i t e r l e r i n i n
alanları çalışmaya alınmamıştır.
• G İ B ' n ı n t ü m ölçümlerde 2 2 m m H g ' n ı n altında olması
•Ayrıca hastalarda başka bir göz p a t o l o j i s i olmaması, ortam
kesiti iği bulunmaması, herhangi b i r göz i ç i ameliyat veya laser
tedavisi geçirmemiş olması g i b i ö z e l l i k l e r aranmıştır.
•Öncelikle N T G v e Y T G gruplarının kendi içinde birbirlerinin
simetriği olan üst ve alt yarım kadranlar, üst ve alt santral, üst ve
alt parasantral, üst ve alt nazal ile üst ve alt perifer bölgelerdeki
retina duyarlılıkları b i r b i r l e r i y l e kıyaslanarak her i k i g l o k o m tipi
için g l o k o m a t ö z defektlerin üst ve alt y a r ı m kadranlardan hangisini
daha ç o k etkilediği araştırılmıştır ( T a b l o 2 ) .
Tablo 1. Hastaların özellikleri
YTG
21
25
p değeri
8(15)
7(12)
64.8Ü0.3
19.5±2.9
0.73±0.15
10(10)
11 (11)
64.2±6.7
28.4±7.6
0.65±0.18
0.22
0.80
<0.001*
0.12
8.7±3.7
20.4±15.0
7.9±4.6
16.8±14.9
0.49
0.39
Tablo 2. NTG ve YTG hastalarında birbirinin simetriği olan üst ve
alt kadranlardan hangisinin daha çok etkilendiğinin araştırılması.
Yarım kadran
alan
Santral
Nazal
Parasantral
Perifer
() içindeki değerler göz sayısını göstermektedir.
*İstatistiksel olarak anlamlı fark
•Optik sinir başında g l o k o m a t ö z ç u k u r l u ğ u n olması
muayenesinde
NTG
Alt
17.39
19.08
22.45
13.54
16.97
14.13
22.48
15.85
18.36
17.29
P
değeri
0.01*
0.96
0.03*
0.08
o.ooı*
Ust
YTG
Alt
17.93
19.49
22.49
19.08
17.35
15.33
22.15
20.55
19.82
17.97
P
değeri
0.00*
0.43
0.15
o.ooı*
o.ooı*
bölgeler.
•Daha sonra üst ve alt y a r ı m kadranlar, üst ve alt santral, üst ve
alt parasantral,üst ve alt nazah üst ve alt perifer bölgelerde N T G ve
Y T G ' l i gözlere ait ortalama retinal d u y a r l ı l ı k değerleri birbirleriyle
karşılaştırılmış ve anlamlı fark bulunan bölgeler belirlenmiştir
(Tablo 3).
Y T G tanısı şu kriterlere göre k o n m u ş t u r :
alanı
Üst
*İstatistiksel olarak fark bulunan
bulunan parametreleri göstermektedir.
Y T G grubunda 21 hasta mevcuttur, bunların 11M kadın, 10'u
erkek olup yaş ortalaması 64.2±6.7'dir.
•Bilgisayarlı
görme
skotomların bulunması
görme
Çalışmadaki görme alanlarının analizi i ç i n ; görme alanı santral,
parasantral, nazal, perifer ve y a r ı m kadranlar olmak üzere
bölgelere ayrılmıştır. A n a l i z için şu sıra izlenmiştir:
Çalışmamızın amacı N T G v e Y T G olguîarındaki skotomların
yerleşimini ve d e r i n l i ğ i n i kıyaslamak o l d u ğ u i ç i n , N T G ' l u hastalar
ile aynı yaş grubundan,optik sinir başındaki ç u k u r l u ğ u (C/D oranı)
ve bilgisayarlı görme alanı muayenesinde saptanan MD ve
C L V ' l a r ı N T G grubundan istatiksel olarak farklı olmayan bir Y T G
grubu oluşturulmuştur (Tablo 1).
NTG
15
27
olduğu
Bu nedenle N T G g r u b u n d a k i 15 hastanın 30 gözünden 27'si
çalışmaya alınabilirken 3 göz çalışma dışı bırakılmıştır. Y T G
grubunda da aynı kriterlere u y m a m a nedeniyle 21 hastanın 42
gözünden 17'si çalışma dışı kalmış, 25 göz çalışmaya dahil
edilmiştir.
•Ön kamara açısının açık olması
Hasta sayısı
Göz sayısı
Cins
Erkek
Kadın
Yaş ortalaması (yıl)
GİB ortalaması (mmHg)
Optik sinir başı çukurluğu/disk oranı
Görme alanı indeksleri (desibel)
MD
CLV
yetersiz
Tablo 3. Görme alanında belirlenmiş bölgelerin desibel cinsinden
ortalama duyarlılıklarının
NTG
ve
YTG
hastalarında
karşılaştırılması.
karakteristik
•Göz içi basıncının t ü m ö l ç ü m l e r d e 2 2 m m H g ve üzerinde
bulunması
Üst santral
Alt santral
Üst parasantral
•Ön kamara açısının açık olması
NTG
22.45 ± 4.89
22.48 ± 4 . 8 6
YTG
22.49 ± 3.74
22.15 ± 3 . 7 9
16.97
17.35
±3.66
±5.28
p değeri*
0.98/0.71
0.79 /. 0.37
0.76/0.37
0.30/0.41
Alt parasantral
18.36 ± 5 . 5 2
19.82 ± 4 . 5 3
•YTG grubu olgularında ayrıca başka göz patolojisi olmaması,
Üst nazal
13.54 ± 7 . 1 3
19.08
±7.20
0.007/0.01**
ortam kesifliği bulunmaması ve herhangi b i r göz içi ameliyat veya
Alt nazal
15.85 ± 7 . 1 0
20.55 ± 5.02
0.009/0.02**
Üst perifer
Alt perifer
Üst yarım kadran
14.13 ± 3 . 9 3
17.29 ± 4 . 9 0
15.33 ± 5 . 6 1
17.97 ± 5 . 1 4
0.38/0.15
17.39 ± 4 . 0 2
19.08 ± 5 . 1 9
17.93
±4.45
0.63 / 0.60
0.65/0.55
19.49
±4.56
0.76/0.99
laser tedavisi geçirmemiş olması g i b i özellikler aranmıştır.
Hastaların çalışmamızda değerlendirilen
bilgisayarlı görme
Alt yarım kadran
alanı muayenelerinin şu kriterlere u y g u n olması istenmiştir:
*İlk p
değerleri
Mann-Whitney
U
testi
diskriminant analiz ile saptanmıştır.
•Hastalara öğrenme etkisini ortadan kaldırmak için önceden en
az iki adet görme alanı tetkiki yapılmıştır.
**İstatistiksel
olarak fark bulunan bölgeler.
MN O f t a l m o l o j i • Haziran 2000 • C i l t 7 Sayı 2
147
ile
.ikinci p
değerleri
ise
(Şekil
•Son olarak; Octopus Gl programındaki 59 noktanın her
birinde N T G ve Y T G ' l u gözlere ait ortalama retinal duyarlılıklar
karşılaştırılmış ve istatistiksel olarak anlamlı fark bulunan noktalar
saptanmıştır (Şekil 1).
1).
ortalama
Bunlardan
retina
11'inde
duyarlılığı
NTG,1'inde
daha
kötü
YTG
yani
grubundaki
defektler
daha
b e l i r g i n d i r . N T G grubunun daha kötü olduğu 11 noktanın l'i alt
!
perifer, 2'si üst perifer, 3 ü alt parasantral, 2'si alt nazal, 3'ü üst
nazal bölgede yer almaktadır. Y T G g r u b u n u n daha kötü olduğu tek
nokta ise alt santral bölgede bulunmaktadır.
T a b l o 3'de bölgelerdeki ortalama retina duyarlılıklarının N T G
ve
YTG
gruplarında
kıyaslanması
gösterilmiştir.
Sadece
alt
parasantral
bölgede N T G ' l u
gözler Y T G ' a göre daha u'ıksek
duyarlılığa
sahip o l u p diğer bütün bölgelerde N T G grubundaki
skotomlar daha derindir. A n c a k N T G ve Y T G arasındaki farkın
istatiksel olarak anlamlı olduğu sadece iki bölge bulunmaktadır:
bunlar da alt ve üst nazal bölgelerdir.
Tablo 4. Görme alanında belirlenen bölgelerin duyarlılık
ortalamalarına göre (yüksekten düşüğe doğru) NTG ve YTG'lu
gözlerde sıralanması.
Şekil 1.Octopus Gl programındaki 59 noktada NTG ve
saptanan
ortalama retina duyarlılıkları.
alttaki
değerler
ise
Çizgiler
santral,
parasantral,
YTG'lu
sınırlarını göstermektedir.
gözlere
nazal
İstatistiksel
ait
ve
ortalamaları
perifer
olmak
olarak çok koyu
alanda NTG lu,
orta koyulukta gösterilen alanlarda ise
retina duyarlılığı
daha yüksektir.
1
2
3
4
5
göstermektedir.
üzere
bölgelerin
renkte
gösterilen
YTG 'lu gözlerde
İstatistiksel karşılaştırmalarda aynı bireylere ait üst ve alt
kadranların ortalamalarının kıyaslanması için eşleştirilmiş t-testi;
belirlenen bölgeler ve noktalardaki ortalama retina duyarlılıklarının
N T G ve Y T G gruplarında karşılaştırılması için (gruplardaki olgu
sayısı 30"un altında o l d u ğ u için) non-parametrik M a n n - W h i t n e y U
testi kullanılmıştır. A y r ı c a bölge yada noktanın duyarlılık değerine
bakılarak N T G yada Y T G grubuna ait olduğunun öngörülüp
öngörülemeyeceğini saptamak i ç i n ; her bölge ve nokta için
D i s k r i m i n a n t analizi yapılmıştır. İstatistiksel hesaplamalar için
SPSS for Windo\vs release 5.0 kullanılmıştır. İstatistiksel
anlamlılık için p değerinin 0.05'ten k ü ç ü k olması istenmiştir.
YTG
Ust santral
Alt santral
Alt nazal
6
Ust parasantral
Alt nazal
Alt parasantral
Üst nazal
Alt perifer
7
8
Üst perifer
Ust nazal
Ust parasantral
Üst perifer
T a b l o 4 ! d e ise N T G ve Y T G
gruplarında oluşturulan
bölgelerin ortalama duyarlılıklara göre sıralanması gösterilmiştir.
N T G ve Y T G arasındaki en ö n e m l i fark N T G grubunda alt ve üst
nazal kadranların Y T G ' y e göre belirgin olarak alt sıralarda yer
almalarıdır.
Tartışma
N T G ' l u hastalarda saptanan görme alanı değişikliklerinin
Y T G ' a göre farklı o l d u ğ u çeşitli araştırmacılar tarafından öne
sürülmüştür. Levene N T G ' l u hastalardaki skotomların fiksasyon
noktasına daha yakın o l d u ğ u n u ileri sürmüştür. 7 Caprioli N T G M u
hastalardaki skotomların daha derin, fıksasyona daha yakın ve daha
d i k eğimleri o l d u ğ u n u belirtmiştir. 8 Greve.Geijsen ve Hitchings de
910
benzer bulgular saptamışlardır.
Bulgular
Oluşturulan N T G ve Y T G gruplarına ait hastalar, gözleri ve
özellikleri T a b l o l ' d e gösterilmiştir.
Y T G grubundaki gözlerin G İ B ortlaması 28.4±7.6 m m H g ,
A n c a k başka araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar bu
görüşleri desteklememiştir. K i n g . L e v e n e ' n i n aksine
NTG'lu
hastalardaki skotomların Y T G ' a göre fiksasyona daha uzak
o l d u ğ u n u b e l i r t m e k t e d i r . " M o t o l k o ,Drance ve Levvis N T G ve
H T G ' l u hastalarda görülen skotomların d e r i n l i k ve yerleşim
açısından b i r b i r i n d e n farklı olmadığını düşünmektedirler. 1 2 * 1 4
optik sinir başı ç u k u r l u ğ u ortalaması 0.65±0.18, görme alanındaki
ortalama kayıp 7.9±4.6 d B , C L V ortalaması 16.8±14.9 d B ' d i r .
N T G grubunda ise G İ B ortalama 19.5±2.9mmHg. optik sinir
başı ç u k u r l u ğ u ortalaması 0.73±0.15. MD ortalaması 8.7±3.7 dB ve
C L V ortalaması ise 20.4±15.0 d B ' d i r .
K o s e k i ve arkadaşları ileri evre ( M D > 1 5 d B ) N T G ve Y T G ' l u
hastaları kıyasladıkları çalışmalarında: N T G ' d a üst kadranda
fıksasyonun nazalinde orta hatta kadar inen derin arkuat skotomlar
saptamışlar, fıksasyonun hemen alt temporalinde ise retina
duyarlılığının N T G ' d a daha iyi o l d u ğ u n u ileri sürmüşlerdir. 1 5 I b B i r
başka çalışmada ise Zeiter ve arkadaşları N T G ' d a alt kadranın
Y T G ' a göre daha fazla e t k i l e n d i ğ i n i saptamışlardır. 1 7
İki gruptaki gözler çalışma p r o t o k o l ü gereği yaş,cins,optik sinir
başı ç u k u r l u ğ u oranı, M D v e C L V ortalamaları arasında istatiksel
olarak fark yoktur. G İ B ise
N T G ve Y T G tanımları gereği
istatiksel olarak farklıdır.
Y T G v e N T G g r u b u n d a k i g l o k o m a t ö z skotomların dağılımı
incelendiği zaman her iki grupta alt ve üst santral bölgeler dışında
kalan noktalarda üst kadranın alt kadrana göre daha fazla
etkilendiği g ö r ü l m e k t e d i r ( T a b l o 2 ) . Başka bir deyişle hem H T G ,
hem de N T G grubunda g l o k o m a bağlı defektler üst parasantralde
alt parasantrale, üst nazalde alt nazale, üst periferde alt perifere ve
üst yarım kadranda alt y a r ı m kadrana göre istatiksel olarak daha
fazla oranda saptanmıştır.
Gl
NTG
Alt santral
Ust santral
Alt parasantral
Alt perifer
YTG hastalarında
Üstte yeralan değerler NTG 'lu,
N T G ' l u hastalarda yerleşim yeri çalışmadan çalışmaya
değişmekle b i r l i k t e retinanın değişik bölgelerinde fokal görme
alanı d e ğ i ş i k l i k l e r i n i n b u l u n d u ğ u .buna karşılık Y T G ' l u hastalarda
genellikle d i f f u z kayıpların g ö r ü l d ü ğ ü günümüzde daha çok kabul
gören b i r görüştür.
Son yıllarda Chauhan, Samuelson. Gramer, Werner ve
Z e i t e r ' i n yaptıkları k o n t r o l l ü çalışmalarda N T G v e Y T G ayrımı
programındaki 5 9 noktanın N T G v e Y T G gruplarında
kıyaslanması sonucu t o p l a m 12 noktada istatiksel fark saptanmıştır
MN O f t a l m o l o j i • Haziran 2 0 0 0 • C i l t 7 Sayı 2
148
yapmaksızın: sadece göz içi basıncı değeri ile görme alanındaki
defektlerin yerleşimi (fokal yada d i f f ü z ) arasındaki ilişki
incelenmiş ve yüksek g ö z içi basıncının daha ç o k d i f t ü z , düşük ya
da normal göz içi basıncının
ise f o k a l görme alanı kayıpları
oluşturduğu öne sürülmüştür.' 7 " 2 0
Çalışmamıza ortalama kayıpları yaklaşık 8 dB olan erken
g l o k o m hastaları alındığı halde; bulgularımız K o s e k i
ve
arkadaşlarının çalışmaları ile u y u m l u d u r . Çalışmamızda hem N T G ,
hem Y T G hastalarında saptanan görme alanı kayıpları daha çok üst
kadrana lokalizedir. Santral 10 derece dışında kalan t ü m retina
bölgelerinde alt ve üst kıyaslaması yapıldığında; üst kadranlarda alt
kadranlara göre istatiksel olarak daha düşük retina duyarlılığı
saptanmıştır. N T G hastalarında Y T G M u hastalara kıyasla daha
belirgin olarak saptadığımız fokal defektler daha ç o k üst nazal
basamak alt nazal basamak ve alt arkuat defekl şeklindedir. B u n a
karşılık: fiksasyonun alt temporalinde N T G ' l u hastalarda retina
duyarlılığının daha iyi o l d u ğ u bir alan mevcuttur. A y r ı c a istatiksel
olarak anlamlı olmasa da N T G hastalarında alt kadranda ortalama
retina duyarlılığı Y T G T u l a r a göre daha iyidir.
Düşük veya n o r m a l sınırlar içindeki göz içi basıncına rağmen
o p t i k sinirde g l o k o m a t ö z
hasar o l u ş u m u n u n mekanizmasını
açıklamak güçtür.Bu d u r u m d a ; göz içi basıncından bağımsız başka
bir etkenin/etkenlerin (vasküler beslenme yetersizliği ve lamina
cribrosa direncinin d ü ş ü k l ü ğ ü g i b i ) varlığı gündeme gelmektedir. 2 " 4
T ü m araştırmacıların görüş b i r l i ğ i içinde olmamasına rağmen;
çalışmamızda Y T G hastalarından f a r k l ı olarak N T G hastalarında
saptadığımız ve başka çalışmalarla da desteklenen fokal görme
alanı değişiklikleri g l o k o m u n patogenezinde göz içi basıncına ek
diğer mekanizmaların varlığını desteklemektedir.
Sonuç olarak: patogeneze katkısı henüz spekülatif olsa da N T G
hastalarında özellikle üst ve alt nazal bölgelerde saptadığımız
görme alan defektleri. bize N T G ' l u hastalarda ya da N T G ' d a n
şüphelenilen
kişilere
uygulanan
bilgisayarlı
görme
alanı
tetkiklerinde bu bölgelerin daha d i k k a t l i bir b i ç i m d e incelenmesi
gerektiği n i düşündürmektedir.
Kaynaklar
1. Orgül S, Flammer J. Interocular visual-field and intra-ocular
pressure asymmetries in normal-tension glaucoma. Eur J
Ophthalmol 1994;4:199-201.
2. Hayreh SS, Z i m m e r m a n M B , Podhajsky P, Alvvard WL
Nocturnal arterial hypotension and its role in optic nerve head
and ocular isehemie disorders. Am J Ophthalmol 1994;117:60342.
3. Iwata K. Primary open angle glaucoma and low tension
glaucoma—pathogenesis and m e c h a n i s m of optic nerve
damage. Nippon Ganka Gakkai Zasshi 1992;96:1501-31.
4. Spaeth GL. A new elassification of glaucoma ineluding focal
glaucoma. Surv Ophthalmol 1994;38:9-17.
5. Nicolela MT, Drance S M . Various glaucomatous optic nerve
appearances:
Clinical
correlations.
Ophthalmology
1996;103:640-9.
6. Nicolela MT, VValman BE, Buckley AR, Drance SM. Various
glaucomatous optic nerve appearances. A color doppler imaging
study of retrobulbar circulation. Ophthalmology 1996; 103:16709.
7. Levene R2. Low tension glaucoma-a critical revievv and new
material. Surv Ophthalmol 1980;24:621-64.
8. Caprioli J, Sears M, Speath GL. Comparison of visual field
defects in normal-tension glaucoma and high-tension glaucoma.
Am J Ophthalmol 1986;102:402-4.
9. Greve EL, Geijssen HC. Comparison of visual fields in patients
with high and low intraocular pressures. Doc Ophthalmol Proc
Ser 1983;35:101-8.
10. Hitchings RA, Anderton SA. A comparative study of visual field
defects seen.in patients with low-tension glaucoma and
chronic simple'glaucoma. Br J Ophthalmol 1983;67:818-21.
1 1 . King D, Drance SM, Douglas G, Schulzer M, VVijsman K.
Comparison of visual field defects in normal-tension glaucoma
and high-tension glaucoma. Am J Ophthalmol 1986;101:204-7.
12. Drance S M , Douglas GR, Airaksinen PJ, Schulzer M, Hitchings
RA: Diffuse visual field loss in chronic open-angle and lowtension glaucoma. Am J Ophthalmol 1987;104:577-80.
13. Motolko M, Drance SM, Douglas GR. Visual field defects in lowtension glaucoma.Comparison of defects in low-tension
glaucoma and chronic open-angle glaucoma. Arch Ophthalmol
1982;100:1074-7.
14. Lewis RA, Hayreh SS, Phelps CD. Optic disk and visual field
correlations in primary open-angle and low-tension glaucoma.
Am J Ophthalmol 1983;96:148-52.
15. Koseki N, Araie M, Suzuki Y, Yamagami J.. Visual field damage
proximal to fixation in normal- and high-tension glaucoma eyes.
Jpn J Ophthalmol 1995;39:274-83.
16. Araie M, Yamagami J, Suzuki Y. Visual field defects in normaltension
and
high-tension
glaucoma.
Ophthalmology
1983;100:1808-14.
17. Zeiter JH, Shin DH, Juzych MS, Jarvi TS, Spoor TC, Zwas F.
Visual field defects in patients with normal-tension glaucoma and
patients with high-tension glaucoma. Am J Ophthalmol
1992;114:758-63.
18. Samgelson TW, Spaeth GL. Focal and diffuse visual field
defects: their relationship to intraocular pressure. Ophthalmic
Surg. 1993;24:519-25.
19. Gramer E, Althaus G: Significance of raised intraocular pressure
in glaucomatous visual field defects. A clinical study. Klin Mbl
Aug 1990;197:218-24.
20. Chauhan BC, Drance S M , Douglas GR, Johnson CA: Visual field
damage in normal-tension and high-tension glaucoma. Am J
Ophthalmol 1989;108:636-42.
Geliş:
08.06.
i
999
Kabul:
13.09.1999
*Uzm.Dr., istanbul Haydarpaşa Numune Hastanesi, istanbul
**Asist.Dr., istanbul Haydarpaşa Numune Hastanesi, istanbul
***Yard.Doç.Dr, istanbul Haydarpaşa Numune Hastanesi, istanbul