Megatsunami Dalgaları 270 metre

Megatsunami Dalgaları 270 metre
700 tonluk kayaları platoya fırlatmış...
Uluslararası bir yerbilimciler ekibi tarafından gerçekleştirilen bir çalışma, Atlas Okyanusu’nda
Afrika’nın batı kıyılarının açıklarında 73.000 yıl önce bir yer kaymasının tetiklediği tsunami
dalgalarının 270 metre yüksekliğe eriştiğini ve 700 ton ağırlığa varan kayaları 220 metre yükseğe
fırlattığını ortaya koydu.
Karşılaştırmak için, 2011 yılında Japonya’nın
kuzeydoğu kıyılarını vurarak büyük can kaybına ve
bir nükleer felakete neden olan tsunami en çok 40
metre yüksekliğe erişmişti.
Bristol Üniversitesi’nden (İngiltere) Ricardo Ramalho
yönetimindeki ekibin Science Advances dergisinin 2
Ekim sayısında yayımlanan bulgularına göre,
megatsunami, Cape Verde (Yeşil Burun)
Takımadaları’ndan bir volkanik ada olan Fogo’daki
yanardağ kraterinin bir yanının çökerek denize
kayması sonucu meydana gelmiş.
Deniz seviyesinden 2829 metre, deniz tabanındansa 7 km yükseklikte bulunan Fogo, deniz dibinden
yükselmiş olan ve faaliyetini hâlâ sürdüren bir yanardağ. 73.000 yıl önce meydana gelen olayda,
Jeoloji dilinde kaldera denen yanardağ ağzının yarıya yakın bölümü kararlılığını yitirerek denize
kaymış.
160 kilometre küp
hacmindeki kaya ve
toprağın aniden
denize batmasıyla
tetiklenen tsunami,
55 kilometre ötedeki
Santiago adasını
vurmuş. Kimisi bir
buzdolabı, kimisi bir
otobüs büyüklüğünde
olan, çapları 1 m ile 8
m, ağırlıkları da 1 ton
ile 700 ton arasında
değişen 49 dev kaya,
muazzam enerjideki
dalga tarafından 220
metre yüksekikte düz
bir platonun üzerine,
kıyıdan 650 metre
içeriye taşınmış.
Tsunami ayrıca adanın yamaçlarını da 100 metre yüksekliğe ve 4 metre kalınlığa kadar kum
tortullarıyla kaplamış.
Sahillerdeki metropollerin sayılarının ve nüfuslarının hızla artması nedeniyle, özellikle Pasifik’teki
binlerce volkanik adalarda meydana gelebilecek benzer çöküşlerin ya da deniz tabanındaki yer
kaymalarının yaratacağı mega tsunami tehdidinin hafife alınmamassı gereği, uzmanlarca
vurgulanıyor.
Örneğin, 1958 yılında Alaska’da meydana gelen bir depremin tetiklediği yer kaymasında Lituya
Körfezi’ne gömülen kya ve toprakların yolaçtığı tsunami, çevreleyen vadinin yamaçlarında 525
metreye tırmanıp en yüksek tsunami olarak tarihe geçmiş.
Raşit Gürdilek
KAYNAKLAR:
“Ancient tsunami heaved 700-ton boulders over island cliffs”, ScienceOnline, 2 Ekim 2015
“Hazard potential of volcanic flank collapses raised by new megatsunami evidence”, Science
Advances, 2 Ekim 2015
http://advances.sciencemag.org/content/1/9/e1500456.full