Bu PDF dosyasını indir - Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi

Bu PDF dosyasını indir - Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi

02 birey ve toplum.qxp
4/26/12
1:35 PM
Page 250
Sempozyum Notlar› / Conference Reports
Islamic Moderation and Its Role in Reform
and Development
18 July, Kuala Lumpur 2011
Uluslararas› ‹slami ‹tidal1 Forumu (The International Forum for
Islamic Moderation IFM) ve Uluslararas› Malezya ‹slam Üniversitesi (International ‹slamic University of Malaysia IIUM) taraf›ndan organize edilen ‹slami ‹tidal ve Reform ve Geliflime Etkileri (Islamic
Moderation and Its Role in Reform and Development) adl› sempozyum Malezya, Tunus, Yemen, Ürdün, Endonezya, Sudan ve Türkiye’den gelen kat›l›mc›lar ve dünyan›n çeflitli ülkelerinden gelerek
‹‹UM’de ö¤renim gören Master ve doktora ö¤rencilerinin genifl kat›l›m›yla 18 temmuz 2011’de K.L. Campus (ISTAC)’da gerçeklefltirildi. IIUM bünyesinde bulunan International Institute for Müslim
Unity (IIUM) ve International Institute for ‹slamic Thought and Civilization (ISTAC)’›n yürüttü¤ü ve Ürdün Vak›flar Bakan› ve Ürdün
Konsolosunun da aç›l›fl›nda bulundu¤u sempozyum Kur’an’› Kerim
tilaveti ile bafllad› ve ard›ndan International Islamic Unity of Muslim (IIUM) ile ilgili k›sa bir sunumla devam etti.
‹ngilizce ve Arapça simültane çeviri ile toplam dört oturumda
gün boyu süren sempozyumun aç›l›fl oturumunda ilk sözü alan II-
1 ‹slam’da Orta yolu benimseme (vasatiyye), ölçülülük ve ›l›ml› olma kavramlar› ifade
eden “Moderation” kavram› için metnin bundan sonraki geçen k›s›mlar›nda “‹tidal” kelimesi kullan›lacakt›r.
250
02 birey ve toplum.qxp
4/26/12
1:35 PM
Page 251
UM Rektör yard›mc›s› Prof. Dr. Nik Ahmad Kamal Nik Mahmud,
dünyan›n farkl› ülkelerinden gelen kat›l›mc›lar› selamlayarak bafllad›¤› konuflmas›nda bu sempozyumda farkl› zaviyelerden ‹slami
‹tidal konusunu ele alacaklar›n› ve k›ymetli akademisyenlerin verecekleri bilgilerden hep birlikte faydalanacaklar›n› ifade etti. ‹kinci
konuflmac› olarak söz alan The International Forum for Islamic Moderation genel sekreteri Marwan al- Faawri Müslüman bilim adamlar› ve düflünürlerin ‹slami ‹tidal konusunda bir platform oluflturmak için 2007 y›l›nda kurulan IFM ‘in zaman zaman yapt›¤› etkinliklerle 21. Yüzy›lda Müslüman ümmetin oluflmas› yolunda fikri
temellerin at›lmas›n› hedeflediklerini belirtti. Programa Sudan’dan
kat›lan ‹FM Baflkan› ‹mam al-Sad›q al- Mahdi ise aç›l›fl oturumunun
son konuflmas›na kapsaml› bir anlay›fl› ifade eden wasat›yye (orta
yol) kavram›ndan söz etmeden önce neden ‹slami birlik var olmal›
ve önemi nedir? Sorular›n›n yan›tlar›n› arayarak bafllad›. ‹slam’›n
özgün bir din oldu¤unu bu özgünlü¤ün ise tek bir yarat›c›ya olan
itaatin dünya ve ahret dengesi içerisinde de¤erlefltirildi¤ini ifade
eden al- Mahdi, bu de¤erlerden herhangi birinin ötelenmesinin ya
da di¤erine öncelenmesinin ‹slam’›n kurdu¤u sistemin ifllememesi
ile sonuçlanaca¤›na dikkat çekti. ‹slami terminolojide ifrat ve tefrit
olarak ifade etti¤imiz bu dengenin ‹slami ‹tidal ya da vasatiyye kavramlar›n›n üzerinde durmakla mümkün olaca¤›n› ifade eden AlMahdi ‹slam dünyas›n›n “ifllerinizde müflavere ile hareket ediniz”
buyru¤undan çok ötede bir çok farkl› f›rka ve anlay›flla orta bir ümmet (ümmeten vasata) olmaktan uzaklaflt›¤›n› sözlerine ekledi. Konuflmas›n› bu konuda genifl bir perspektiften bakan ve disiplinleraras› çal›flmalar› mümkün k›lan bir yaklafl›mla yap›lacak çal›flmalara ihtiyaç oldu¤unun vurgulayarak tamamlayan al- Mahdi’nin ard›ndan aç›l›fl oturumuna kat›lan konuflmac›lara Ürdün vak›flar Bakan› ve IFM ve ISTAC yetkilileri taraf›ndan plaket ve hediyeler verildi.
Sempozyumun genel hedefi Müslüman araflt›rmac›lar ve bilim
adamlar› aras›nda ümmet birli¤i bilincini ve dayan›flmay› tesis edebilmek için diyalog ve iletiflim imkân›n›n sa¤lanmas› ve ‹slam ve
onun karfl›s›nda olanlarla entelektüel tart›flmalara ön ayak olmas›
251
02 birey ve toplum.qxp
4/26/12
1:35 PM
Page 252
Birey ve
Toplum
olarak ifade edilebilir. Bu anlamda ‹slam dünyas› ile Bat› aras›nda
uçuruma bir köprü ayr›ca ‹slam dünyas›ndaki entelektüellerin düflüncelerini aktarabilmeleri için onlar› cesaretlendiren bir faktör olmay› amaçlayan bu sempozyum gerek sunulan tebli¤lerde, gerek
tebli¤lerin akabinde kat›l›mc›lar›n yönelttikleri sorularda ve gerekse verilen aralarda sürdürülen konuflmalarda hedefine ulaflt›¤›n›
gösteren bir çok iflareti bar›nd›rmaktayd›.
Sempozyumun aç›l›fl oturumunun ard›ndan ikinci oturumuna
Prof. Dr. ‹brahim M. Zein baflkanl›k etti. Bu oturumda genel anlamda ‹slami ‹tidal kavram› ve bu kavram›n modernleflme, reform ve
geliflim kavramlar› ile teknik ba¤lant›lar› üzerinde duran bilim
adamlar›ndan ilki Reform, Genel Prensipler, Gereklilikler ve Beklentiler (Reform Its Principles, Necessity and Prospects) adl› sunumuyla Doç. Dr. Younes Soualhi oldu. Soualhi, reform kavram›na genel bir bak›fl aç›s› ile terminolojik ve linguistik aç›dan yaklafl›rken
bu oturumun ikinci tebli¤ini sunan Prof. Dr. Azizan Baharuddin, ‹slami ‹tidal, Medeniyetlerin Diyalogu Ve Bunlar›n Reform Ve Geliflme Üzerindeki Etkileri (Islamic Moderation and Dialogue of Civilizations and Their Role in Reform and Development) bafll›kl› sunumunda medeniyetler aras› diyalog anlay›fl›nda wasatiyye (orta yol)
kavram›n›n nas›l temellendirilmesi gerekti¤i ile ilgili düflüncelerini
aktard›. Son olarak söz alan Dr. Chandra Muzaffar, ‹slami ‹tidal ve
Uluslararas› Politikalar Üzerine Konuflmak: Meydan Okuma ve Yan›t Alma (Islamic Moderation and International Political Discourse:
Challenge and Response) ad›n› tafl›yan tebli¤inde ‹slami moderizasyon kavram›n›n uluslararas› politikalar söz konusu oldu¤unda nas›l
bir duruflu ifade etmesi gerekti¤i ile ilgili düflüncellerini aktard›.
Genel çerçevenin çizilmesinin ard›ndan Malezya, Singapur ve
Endonezya örneklerinden yola ç›karak ‹slami ölçülülük konusunu
toplumsal alanda tart›flmay› hedefleyen sempozyumun üçüncü oturumuna baflkanl›k eden Dr. Haslina Hassan ilk sözü sosyal ve politikal reformlarda ‹slami perspektifi tart›flan bir tebli¤ sunan Hidayat
Nur Wahid’e verdi. Wahid’in Sosyal ve Politik Reformlarda Ölçülü
‹slami Yaklafl›m (Moderate Islamic Approach in Social and Political
Reform) bafll›kl› tebli¤inin ard›ndan sözü alan Prof. Dr. Mohd. Ka-
252
02 birey ve toplum.qxp
4/26/12
1:35 PM
Page 253
mal Hassan, Singapur Ulemas›, ‹slami ‹tidali Müslüman Olmayanlar›n Endifleleri Ifl›¤›nda Düflünmek (Singapore Ulama’ Understanding of Islamic Moderation in Light of Non-Muslim Anxiety) bafll›kl› tebli¤inde gayr› Müslimlerin ve idarecilerin bask›lar›na ra¤men ‹slam dünyas›na örnek olabilecek bir flekilde Singapur ulemas›n›n itidal kavram›na verdi¤i önemden bahsetti. Bu bölümün son
tebli¤ini sunan Prof. Dr. Zaleha Kamaruddin genel anlamda toplumsal statü aç›s›ndan kad›n erkek iliflkileri ve bu iliflkilerin gündelik hayata yans›malar›n› konu alarak bafllad›¤› tebli¤inde ölçülü ‹slami bir toplumsal yap› için kad›nlar›n ne denli önemli bir rol üstlendiklerinin üzerinde durdu. Tebli¤i için ‹slami itidali Malezya’da
Biçimlendirmek: Kad›nlar›n Rolü Neden Önemli (Shaping Islamic
Moderation in Maleysia: Why Women’s Role is Importent) bafll›¤›n› tercih eden Kamaruddin sempatik sunumu ile de kat›l›mc›lar›n
takdirini toplad›.
Konunun ‹slam dünyas›na yans›malar› ve ‹slam dünyas›ndaki
afl›r›l›l›klar›n itidal kavram› üzerindeki etkilerinin tart›fl›ld›¤› günün ve sempozyumun son oturumuna Sosyolog Prof. Dr. Malik Bedri baflkanl›k etti. Oturumda ilk sözü alan Dr. Daud el-Hadabi, Arap
dünyas›nda meydana gelen de¤iflimlerini ve bu de¤iflimlerin kültürel ve de¤erlere ba¤l› olarak global anlamdaki etkilerini konu alan
Arap Dünyas›ndaki De¤iflim ve Yeni Kültür ve De¤erlerin Oluflmas›na Katk›lar› (Changes in the Arab World and Their Contribution
to do Establishment of New Culture and Values ) isimli tebli¤ini
sundu. ‹kinci olarak sözü alan Muntasir al-Zayat ‹slami ‹tidalin Terörist Söylemlerin ve fiiddetin Azalmas›ndaki Rolü (The Role of Islamic Moderation in the Decline of Terrorist Discourse and of Means of Violence) bafll›kl› tebli¤inde, ‹slam dünyas›ndaki fliddet yanl›s› anlay›fllar›n itidal kavram› çerçevesinde bir de¤erlendirmesini
yapt›. Ard›ndan söz alan Marwan al-Faawri, ‹slami ‹tidalin Pratik
Rolü: Uluslararas› ‹slami Moderizasyon Forumu Deneyimi (Practical Role of Islamic Moderation: The Experience of International Forum for Moderation) adl› tebli¤i ile Uluslararas› ‹slami ‹tidal Forumu deneyiminin itidal kavram›n›n ‹slam dünyas›n›n birli¤i sa¤lamas›n için gerçeklefltirdi¤i çal›flmalardan verdi¤i örneklerle foru-
253
02 birey ve toplum.qxp
4/26/12
1:35 PM
Page 254
Birey ve
Toplum
mun ifllevselli¤i üzerinde durdu. Son olarak Prof. Dr. Abu Yarub alMarzuqi, medyan›n ‹slami reformlarda ve geliflimdeki rolüne de¤inen ‹slami Reform ve Geliflimde Medyan›n Rolü (The Role of Media in Islamic Reform and Development) isimli tebli¤i ile oturum
sona erdi.
Sempozyumun sonunda ‹slam dünyas› için son derece önemli
bir konunun gün boyu yap›lan oturumlarda farkl› aç›lardan ele al›nd›¤›n› ve gerçek anlamda istifade edilebilecek bir çok tebli¤in sunuldu¤unu ifade eden organizasyon heyeti, gerek tebli¤leri ile sempozyuma katk› sa¤layan akademisyenlere ve gerekse gün boyu oturumlar› takip eden kat›l›mc› bilim dünyas› insanlar›n› tebrik etti. Bu
benzeri sempozyumlar›n ‹slam dünyas›n›n farkl› co¤rafyalar›nda da
düzenlenmesi ve bu konunun ‹slami düflünceye hizmet eden bilim
adamlar›nca daha farkl› boyutlar›yla da tart›fl›lmas› temennileri ile
sempozyum sona erdi.
***
Yrd. Doç. Dr. Mehmet B‹REKUL
‹nönü Üniversitesi, E¤itim Fakültesi, DKAB
254