yakın partneri tarafından istismar edilen arkadaşınız, yakınınız ya da

1 of 4
25/06/2015
YAKIN PARTNERİ TARAFINDAN İSTİSMAR EDİLEN
YAKININIZ, ARKADAŞINIZ, YA DA İŞ ARKADAŞINIZ İÇİN
GÜVENLİK PLANI* 1
Bu plan araştırma sonuçlarına bağlı olarak geliştirilmiştir. Kurbanların büyük
çoğunluğu kadın olduğundan bu güvenlik planını kurbanın kadın ve istismarcının
erkek olduğu varsayımı ile yazdık. Bununla birlikte, kurbanlar ve failler her iki
cinsten olabilir ve aile içi şiddet aynı cins ilişkilerde de olabilmektedir.
Unutmayın: Siz Onun (kurban) için Oradasınız
1) Kurbanı yargılamayın (onun konumunda değilsiniz).
2) Kurbana terk etmesi gerektiğini söylemekten kaçının (Halihazırda terk etmesi
gerektiğini biliyor fakat terk edebileceği hissiyatına sahip değil); bunun yerine
güvenli planı tartışın
3) Kurbana istismarcının, bir ‘ayı’ olduğu, onu asla sevmediğiniz gibi şeyler
söylemeyin (Bu tür sözler kurbanın sizden uzaklaşmasına veya onu istismarcıyı
savunmaya sevk edebilir).
4) Kurbanın sırdaş-ı olun. Size anlattığı her şeyi dinleyin (İlerde onun hikâyesini
destekleyebilecek iyi bir tanık olabilirsiniz).
5) Kurbanın size söylediği şeylerin gizli kalacağına dair ona güvence verin (Bu onun
size olan güvenini pekiştirecektir dolayısıyla çok ciddi bir durumda kaldığında
sizi aramayı deneyecektir, örneğin, kurtulmayı denediğinde)
6) Ona şartların onun için nasıl olduğunu sorun. (İstismarcısı belki onu fiziksel
olarak istismar ediyordur; asla değişmeyecek kurallar koyabilir; onu kurallara
uymadığı için cezalandırabilir; onu kusurlu görebilir; aşağılayabilir; aile ve
arkadaşlarıyla görüşmekten ya da okula, işe ya da ibadet ortamlarına gitmekten
menedebilir; yalan söylemekle veya aldatmakla suçlayabilir; yapmak istemediği
şeyleri yapmaya ya da onu huzursuz eden şeyleri yapmaya zorlayabilir; ne
yapıyor diye izleyebilir; ne kadar para harcadığını izleyebilir, para için
yalvarmasını ya da harcadığı her kuruşun fişini isteyebilir; onun önem verdiği
şeyleri tahrip edebilir; onu izleyebilir-gözleyebilir; kendi kötü davranışlarından
dolayı onu suçlayabilir; hor görebilir; lakapla çağırabilir ya da ona tükürebilir;
onun hakkında ailesine, arkadaşlarına ya da komşularına çirkin şeyler
söyleyebilir; onu, çocuklarını ya da sevdiklerini (ev hayvanları dahil) incitmekle
1
by Officer Randy White 8321* and Joan Zorza, Esq., Domestic Violence Report, October/November
2010
*Randy White is the Subject Matter Expert for the Oakland Police Department’s Domestic
Violence Unit. An officer for 10 years, he works with the Family Justice Center in Oakland, CA
and can be reached at [email protected] or (510) 587-2526.
www.psikososyalhizmet.com
2 of 4
25/06/2015
veya öldürmekle ya da kendi kendini öldürmekle tahdit edebilir; çocukları
kaçırmakla, çocukların velayetini almakla ve/veya asla çocuklarını bir daha
göremeyeceğiyle tehdit edebilir; onu akıl hastanesine koymakla; onun alkolik
olduğu ya da madde kullandığı şeklinde yalana başvurarak suçlayacağını ya da
onu yasal olmayan şeyleri yapmaya zorlayacağını söyleyebilir).
7) Şunları bilmesini sağlayın
a) Onun güvenliği için kaygılanıyorsunuz.
b) Onun çocuklarının güvenliği için kaygılanıyorsunuz.
c) Bu onun hatası değil, hiç kimse istismar edilmeyi hak etmez.
d) İstismarcısı özür dilese bile, bu onun istismarı sonlandıracağı anlamına
gelmez.
e) Alkol istismar etmeye sebep olmaz, birçok alkolik asla istismar etmez ve
istismarcı alkoliklerin çoğunluğu içkiyi tamamen bıraktıktan sonra da istismar
etmeye devam ederler.
f) En iyi koşullarda istismar sadece daha da kötüleşerek devam edecektir.
g) O yalnız değil. Siz ona yardım etmek için oradasınız, ya da ona yardım
edebilecek başkalarını bulabilmesine yardım etmek için. Polisi aramanız için
ya da çocukları okuldan almanız için onun kullanabileceği kod sözcük seçin.
8) İstismarcıların genellikle kurbanlarını sürekli takip ettikleri, ne yaptıklarını
kimlerden destek aldıklarını gizlice izlediklerine dair kurbanı bilgilendirin.
İstismarcı kurbanın arabasını kontrol ederek kaç km yol gittiğini, telefonunu ve
bilgisayarını kontrol ederek bağlantılarını ve mesajlarını görmeyi ve bilmeyi
deneyebilir. Bugünün elektronik güvenliği ile telefonunu, bilgisayarını
dinleyebilir, telefonunun yer bildirme özelliği ile veya arabasına GPS
yerleştirerek gittiği tüm yerleri izleyebilir.
9) Şunu bilmesini sağlayın ki istismarcı ona yardımcı olmak isteyen herkesten onu
izole etmeyi deneyecektir (çocukları ve hatta siz dahil) onu ve onun
destekçilerini birbirlerinden uzaklaşmaya zorlayarak yapacaktır. Yaygın taktikler
birbirlerine düşürmek, destekçilerini görmesini çok zorlaştırmak ve her şeye
rağmen başarılı olamazsa, kurbanı veya destekçilerini tehdit etmektir. Bu tür
şeyleri yaptığını biliyorsanız bunları kurbana söyleyin (İstismarcı sizin
arkadaşlarınızla ya da ailenizle konuşuyor olabilir hatta sizin kurbanı
desteklemek için neler yaptığınızı gizlice izleyebilir, dikkatli olun).
10) Onun şunu bilmesini sağlayın; kendi erkek partnerleri tarafından istismar edilen
kadınlara HIV bulaşma riski 3 kat daha fazladır ve eğer istismarcısı riskli
etkinliklere katılıyorsa ya da kurbanın riskli aktivitelere katılmasına sebep
oluyorsa bu risk çok daha fazladır. Kurban belki HIV için test yaptırmak
isteyebilir ve eğer test pozitif ise belki tedavi almak isteyebilir.
11) Eğer sizin için bunu yapmak güvenli ise (ve ailenizden hiç kimse onun
istismarcısına söylemeyecekse) hızlıca terk etmesini gerektiren durumlar için
acil eşyalarından bazılarını (ve ideal olarak çocuklarını) sizin evinize tutmasını
önerin. Bunlar istismarcının ehliyet numarasını, araba ruhsat ve plaka bilgileri
ve işyeri adresini de içermelidir (çoğunlukla yakalama ya da koruma emrine de
ihtiyaç olur) ve kredi kartları, banka kartları, sigorta poliçeleri, kurbanın acil ve
önemli telefon numaraları, reçete bilgileri ve hatta acil ilaçları ve çocuklarının
www.psikososyalhizmet.com
3 of 4
25/06/2015
aşı bilgileri dâhil. Ayrıca istismarcının sahip olduğu ateşli silahlar varsa bunlara
ait bilgiler.
12) Eğer kurbanın çocukları varsa:
a) Partnerini istismar eden ebeveynlerin büyük çoğunluğunun iyi ebeveyn
olmadıklarını bilmesine katkı sağlayın. Onların büyük çoğunluğu fiziksel
olarak ya da seksüel olarak çocukları istismar ederler ve şöyle ki, hiçbir şey
yapmasalar bile, çocuklar için kötü rol modelidirler ve çocuklar büyüdükçe
çoğunlukla çok daha kötü hale gelirler.
b) Bu durumda olmanın çocuklar için çok zor bir durum olduğunu bilmesini
sağlayın ve aile içi şiddet ortamında büyüyen çocukların boşanmış veya
parçalanmış ailelerde yaşamaktan çok daha fazla zarar görmekte olduklarını
anlatın.
c) Farklı bir eyalete taşınması hususunda mahkeme kararı olmadıkça, başka bir
eyalete taşınırsa çocukların velayetinin kendisinden alınabileceğini bilmesini
sağlayın. Kurban eğer taşınmayı planlıyorsa aile savunucusu veya avukatla
çalışması gerekmektedir.
d) Ona bildirin ki çocuklarından bir ya da birkaçını bırakarak ayrılmışsa ve
onların velayetini istiyorsa ya da onları koruma istiyorsa, koruma emri
çıkartmak veya velayet emri, avukatla veya aile savunucusu ile konuşması
gerekmektedir.
e) Kurban, siz ya da başka birisi çocuklara istismarın kötü bir şey olduğunu
söyleyin.
f) Kurban, siz veya başkası çocuklara ebeveynlerden biri diğerini istismar
ederken asla araya girmemelerini, güvenli bir yere gitmelerini ve eğer
güvenli bir şekilde yapabiliyorlarsa polisi aramalarını öğretin.
g) Kurban, siz ya da başka birisi çocuklara yardım için polisi nasıl
arayacaklarını, isimlerini nasıl vereceklerini, aradığı yerin adresini ve neden
yardıma ihtiyaçları olduğunu özet olarak açıklamasını öğretin (örn. Babam
annemi dövüyor). 911’i (Türkiye için 155) nasıl arayabileceklerini
bilmelidirler, cep telefonu ile doğrudan bölge polisine ulaşamayabilirler.
13) Eğer çocuğu yoksa şunları bilmesini sağlayın:
a)
Çocuğunuz olmadığında kötü ilişkiden kurtulmak daha kolaydır ve
istismarcılar kadınlarını çocukları üzerinden kontrol ederler;
b)
İstismarcı erkekler sıkça kadın partnerlerini doğum kontrolü kullanırlarken
sabote ederek hamile kalmalarını sağlarlar;
c)
Çocuk sahibi olmak hemen hemen her zaman istismarcıları daha kıskanç ve
istismarcı kılmaktadır.
14) Kurbanı olup biten her şeyi kayıt altına alması için cesaretlendirin, hatta tam
olarak nasıl yaralandığını dâhil etsin. Tıbbi tedavi almasını önerin.
15) Eğer kurban yaralanmışsa, onların (yaralanma-incinme) evinizde güvenli bir
yerde saklamak üzere fotoğraflarını alıp alamayacağınızı sorun. (Polise veya
mahkemeye gittiğinde bunların kanıt olacağına dair onu ikna edin. Resimlere
www.psikososyalhizmet.com
4 of 4
25/06/2015
tarihleriyle birlikte ne zaman, nerede ve nasıl yaralandığına dair notlar ekleyin.
Koruma alabilmesi için birkaç kopyasına ya da yeterli fotoğrafa ihtiyaç duyabilir,
eğer cezaya çarptırılacaksa ve boşanmada kullanılacaksa ve/veya velayet
olaylarında kullanılacaksa)
16) Kurbanda gördüğünüz yaralanmaların bütün tarihlerini, saatlerini belgeleyin,
hatta kurban istismarcısının bunlara sebep olduğunu inkâr etse bile. Kurban
hastaneye gitmiş olabilir fakat utandığından bunu size söylememiş olabilir.
17) Eğer istismarcı ev veya evdeki eşyalara zarar verirse, kurbanın onayı ile polis
çağırın, siz veya başka biri hasar gören eşyaların resimlerini çekin. Resimleri
tarih, zaman ve resimlerin neyi gösterdiğine dair notlarla birlikte güvenli bir
yerde saklayın böylece (kurban) isterse bu resimleri mahkemede kullanabilir.
18) Kurbana yerel aile içi şiddet mağdurları için programları anlatın ve bu
programların telefon numaralarını (örneğin, mor çatı gibi) verin veya güvenlik
planı geliştirmesi ve bilgi alması için acil kadın sığınma evleri gibi, bölgede veya
bölge
dışındaki
destek
programlarına
ulaşmasına
yardım
edin
[Domesticshelters.org] and the National Domestic Violence Hotline (1-800-7997233).
19) Ruhban sınıfları hakkında dikkatli olun çok çeşitlidirler ve birçoğu aile içi şiddet
konusunda çok yardımcı ve destekleyici iken birçoğu ise böyle değildir. Bu tür
örgüt ve kuruluşlara başvururken öncelikle aile içi şiddet mağdurları için
programlarının olup olmadığı veya ne tür destek olduklarına dair detay bilgi
almanızda fayda var.
20) Eğer kurban istismarcısını terk etmeye karar verdiyse, kurbana söyleyin asla
bunu istismarcısına veya ona söyleyebilecek hiç kimseye söylemesin.
21) Eğer bunun makul olduğunu düşünüyorsanız güvenli bir yer önerin veya
kendisinin bulması için ona yardım edin.
22) Eğer kurban ilişkiyi terk ederse, onun yerini açıklamayın, özellikle de istismarcı
ile ortak arkadaşlarınız ve onun ailesinden kişilere (kurbanın güvenliği her şeyin
üstündedir.)
23) Eğer kurban intihar eğilimli ise bu onun kendisini ne kadar çaresiz hissettiğini
gösterir; yardıma ihtiyacı vardır (ideal olanı istismarcısının bilmemesidir).
Çeviren: Imdat Artan Sosyal Hizmet Uzmanı
Konu ileilgili web sitemizde yayınlanan kaynaklardan bazıları:
Aile içi Şiddet nedir?
İstismar nedir?
Çifler arası ilişkide güç ve kontrol
İstismarcı kişiliğin belirtileri
Çözümlenmemiş Bağımlılık Durumlarının 25 Sonucu
Çocuk İhmal ve İstismarı
Çocuk İstismarı
Şiddet Suçluları ile Çalışma
www.psikososyalhizmet.com