Kürdistan Özerk Bölgesi`nde Şirket Kuruluşu

KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ’NDE ŞİRKET KURULUŞU
DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES 03









ÖZET
Sponsorluk sistemi söz konusu olmadığından
% 100 yabancı ortaklık mümkün.
En yaygın görülen tür, limited şirket.
Anonim şirket kuruluş süreci karmaşık.
Limited şirkette minimum sermaye 1 milyon Irak
Dinarı (yaklaşık 850 USD).
İnşaat şirketlerinde minimum sermaye 200
milyon Irak Dinarı (yaklaşık 170.000 USD)
Limited şirket en az 1, en çok 25 ortakla
kurulabilir.
Her şirketin yerel bir avukatı, bir de
muhasebecisi bulunması zorunlu.
İnşaat şirketleri için ayrıca yerel bir mühendisle
sözleşme imzalanması şartı var.
Yaklaşık 15 günde limited şirket kurulabiliyor.
Ortadoğu’daki pekçok ülkenin aksine
Irak’ta sponsorluk (ya da kefalet) sistemi
bulunmadığından, yabancı uyruklu kişi ve
kuruluşlar, Irak vatandaşı kişi veya
işletmelerle ortaklık kurmak zorunda
olmadan, diğer bir deyişle % 100 yabancı
sermaye ile şirket kurabilirler.
Kürdistan
Özerk
Bölgesi’nde
ticari
faaliyette bulunmak isteyen kişi ve
kuruluşların önündeki seçeneklerden biri
Irak hukukuna tabi bir şirket kurmaktır.
Irak Şirketler Hukuku kapsamında çeşitli şirket türleri öngörülmüştür. Bununla beraber,
dünyanın her yerinde olduğu gibi Irak’ta da en yaygın şirket türü Limited Şirkettir.
Diğer taraftan, örneğin Anonim Şirket kuruluşu, şirket hisselerinin bir kısmının halka arz
edilmesi gibi zorunlulukların yerine getirilmesi sonrası tamamlanabildiğinden oldukça
karmaşık bir yapı arz etmektedir. Dolayısıyla bu makalemizde Kürdistan Özerk Bölgesi’nde
Limited Şirket kuruluşuna ilişkin açıklamalarda bulunacağız. (Diğer şirket türleri hakkında
daha detaylı bilgi için [email protected] adresinden iletişime geçiniz.)
Limited Şirket kurmak için gereken asgari sermaye 1.000.000 Irak Dinarı (IQD)’dır (2011 yaz
dönemindeki kur itibariyle yaklaşık 850 USD). İnşaat sektöründe faaliyet gösterecek Limited
Şirketler için ise bu rakam 200.000.000 IQD’dir (2011 yaz dönemindeki kur itibariyle yaklaşık
KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ’NDE ŞİRKET KURULUŞU/DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES/03
1
170.000 USD). Kuruluş aşamasında şirket sermayesi, Kürdistan Özerk Bölgesi’nde bulunan
bir bankaya yatırılmalıdır. Kuruluş süreci tamamlandıktan sonra söz konusu tutarı çekmek
mümkündür.
Irak hukuku uyarınca şirketin ticari faaliyette bulunabilmesi için bir ofise sahip olması
zorunludur. Dolayısıyla şirket müdürü bir kira sözleşmesi imzalayacak ve bu sözleşmenin
fotokopisi şirketin Sicil Müdürlüğü nezdinde bulunan dosyasına konulacaktır. Kuruluş
işlemleri devam ederken, Sicil Müdürlüğünde görev yapan bir yetkili şube adresine ziyarette
bulunmakta ve şirketin bu adreste gerçekten bulunup bulunmadığını kontrol etmektedir.
Limited Şirket en az bir ve en fazla 25 ortaklı olarak kurulabilir. Şirket kuruluş işlemlerini
başlatmak üzere şirket ortağı veya ortaklarının fiziki olarak Kürdistan’da bulunmaları
gerekmektedir. Birkaç gün kalmak suretiyle, kuruluş için yetkilendirilecek avukata vekâlet
verdikten ve kendileri için 3 aylık oturum izni alındıktan sonra Kürdistan Özerk Bölgesi’nden
ayrılabilirler.
Şirket ortağı ya da ortaklarının Kürdistan Özerk Bölgesi’ne giriş yaparken pasaport ya da
pasaportlarına vurulan 10 günlük vizeyle şirket kuruluş işlemleri başlatılabilse de, işlemlerin
devamı için bu kimseler için oturum izni alınması gerekmektedir. Çalışma izni mekanizması
mevcut bulunmamakta, oturum izni alınması Kürdistan’da çalışabilmek için yeterli
olmaktadır. Normal şartlar altında, bir yabancının 3 aylık oturum izni alabilmesi için ya yerli
birinin kefaletine ya da halihazırda kurulu olan bir şirketin teyidine ihtiyaç bulunmaktadır.
Şirket kuruluş sürecinin tamamlanmasını müteakip, şirket ortak ya da ortakları, kefile ihtiyaç
duymaksızın şube kuruluş evrakını sunmak ve bir kısım prosedürü takip etmek suretiyle 1
yıllık oturum izni alabilmektedir.
Kira sözleşmesi haricinde, kuruluş işlemlerini takip edecek yerel avukata herbir ortak
tarafından verilecek vekâletname ve pasaport fotokopilerinin (özellikle vizenin ya da oturum
izninin bulunduğu sayfa) verilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda şirket unvanının ne olacağı
hususu da avukata bildirilmelidir. Bu noktada şirket unvanı olarak istenen birden fazla
kelimeyi ve bunların anlamlarını da içeren bir listenin kuruluş işlemlerini takip edecek
avukata verilmesi ticaret odasından şirketin unvanı için alınacak onay sürecinde
KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ’NDE ŞİRKET KURULUŞU/DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES/03
2
yaşanabilecek aksaklıkları gidermek bakımından büyük önem taşımaktadır. Aksi halde her
kelimenin kontrol edilmesi birkaç gün aldığından gecikmeler söz konusu olabilmektedir.
Şirket unvanı hususunda onay alındıktan sonra, sadece birkaç gün içerisinde şirket kuruluş
işlemleri tamamlanabilmektedir.
Irak hukukuna göre her bir şirket, bölgede faaliyet gösteren yerel bir avukat ve mali müşavir
ile hizmet sözleşmesi imzalamak zorundadır. İnşaat şirketleri için bu iki sözleşmenin yanında
ayrıca yerel bir mühendis ile de sözleşme imzalama zorunluluğu vardır. Bu kişiler şube
nezdinde çalışmayacaktır. (hatta büyük ihtimalle şube müdürü bu kişilerle tanışmayacaktır
bile.) Ancak yasal zorunluluk gereği bu sözleşmeler Sicil Müdürlüğündeki şirket dosyasına
konulmaktadır. Diğer yandan bu durumun iş hukuku bakımından sorun olacağı
düşünülmemelidir, bu kişiler sadece yasal prosedürü yerine getirme çerçevesinde bir ücret
mukabilinde bir sözleşmenin altına imza atmaktadırlar ancak bunun haricinde karşılıklı
olarak bir hak ve borç doğması durumu söz konusu değildir. Yine belirtmek gerekir ki, bu
sözleşmeler her yil yenilenmeli ve bu kişilere yeni bir ödeme yapılmalıdır. Bunun haricinde
Sicil Müdürlüğü’ne de her yıl harç ödenmesi gerekmektedir.
Şube kuruluş işlemlerinin tamamlanması 15 günü geçmemektedir. (Normal şartlarda tüm
süreç yaklaşık on günde tamamlanmaktadır, ancak zaman zaman yavaş ilerleyen bürokratik
süreç, şirket ünvanı konusunda yaşanan aksaklıklar ve çok sayıda resmi tatil bulunması bu
sürenin uzamasına neden olabilmektedir.)
KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ’NDE ŞİRKET KURULUŞU/DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES/03
3
İletişim
Konu hakkında daha ayrıntılı bilgi için;
Haluk Gurulkan
Erbil
+964 750 347 4516
[email protected]
Yasin Çakır
İstanbul
+90 532 407 1645
[email protected]
Diğer makaleler için, www.gurulkan.com/publications.
Bu makalede verilen genel mahiyetteki bilgiler müvekkiller ve konuya ilgi duyan diğer
kimselerin bilgisine sunulmak üzere hazırlanmıştır. Verilen bilgiler, kanunlardan, mahkeme
kararlarından ve idari kararlardan yola çıkılarak derlenmiştir. Bunların belli durumlar hesaba
katılarak kaleme alınmış hukuki mütalaalar oldukları düşünülmemeli, öncesinde gerekli
hukuki yardım alınmadan burada verilen bilgilere dayanılarak hareket edilmemelidir.
Tüm hakları saklıdır. Burada verilen bilgiler telif hakları kurallarına uymak koşuluyla
çoğaltılabilir ya da başka dillere tercüme edilebilir.
© 2011 Gurulkan Law Firm
KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ’NDE ŞİRKET KURULUŞU/DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES/03
4
Gurulkan Law Firm
Italian City No. 404
Erbil - IRAQ
www.gurulkan.com