Teknik Şartnameler

İNŞAAT İŞLERİ
GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
İÇİNDEKİLER
01. GENEL AÇIKLAMA
02. KAPSAM
03. ZEMİN ETÜDÜ
04. APLİKASYON – ÖLÇÜ – HARİTALAMA VE KOTLAR
04.01. Aplikasyon:
04.02. Ölçülendirme:
04.03. Haritalama ve Kotlar:
05. PERSONEL ve ŞANTİYE KURALLARI
06. MALZEME ONAYLARI, DENEY ve TESTLER
07. KAZI ve DOLGU İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
07.01. Referanslar:
07.02. Tanımlar:
07.02.01. Uygun Malzemeler:
07.02.02. Kohezyonlu Malzemeler:
07.02.03. Kohezyonsuz Malzemeler:
07.03. Kazı İşleri:
07.03.01. Saha Temizliği ve Zemin Üst Tabakasının (Nebati Toprak) Sıyrılması:
07.03.02. Drenaj İşleri:
07.03.03. İksalar ve Destekler:
07.03.04. Kazı Malzemesinin Depolanması ve Korunması:
07.03.05. Alınacak Tadbirler:
07.04. Dolgu ve Sıkıştırma İşleri:
07.04.01. Uygun Malzemeler:
07.04.02. Doğal Zemin Yüzeyinin Hazırlanması:
07.04.03. Sıkıştırma:
07.04.04. Geri Dolgu:
08. KALIP ve İSKELE İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
08.01. Kalıp Malzemeleri:
08.02. Kalıp İskeleleri:
08.03. Kalıpların Yağlanması:
08.04. Kalıpların Kurulması ve Sökülmesi:
08.05. Eğri Yüzeyli Kalıplar:
08.06. Kalıp Bağları:
08.07. Kalıplara Donatı Yerleştirilmesi:
09. BETON İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
09.01. İlgili Referans Yayınlar:
09.02. İmalat Öncesi Onay:
09.03. Malzemeler:
09.03.01. Agregalar:
09.03.02. Hızlandırıcı Katkı:
09.03.03. Ankraj ve Gömülü Çelik Elemanları:
09.03.04. Çimento:
09.03.05. Kür Malzemeleri:
09.03.06. Su:
09.04. Beton Karışım Oranları:
Sayfa 2 / 85
09.04.01. Beton Karışımları:
09.04.02. Tespit Edilen Dizayn Karışım Oranları:
09.04.03. İlave Düzeltmeler:
09.05. Numune Alma, Malzeme ve Beton Mukavemeti Deneyleri:
09.05.01. Çimento:
09.05.02. Agregalar:
09.05.03. İşlerin Devamı Sırasında Dayanım Deneyleri:
09.05.04. Sertleşmiş Betonun Deneyi:
09.05.05. Beton Kalitesinin Şantiye Kontrol Denetimi:
09.05.06. Sertleşmiş Yapı Elemanlarının Kontrolü için Kullanılan Diğer Yöntemler:
09.06. Beton Dökülmeden Önce Yapılan Hazırlık:
09.07. Beton İmalatı:
09.08. Beton Nakli:
09.09. Beton Dökümü:
09.09.01. Soğuk Havada Beton Dökümü:
09.09.02. Sıcak Havada Beton Dökümü:
09.09.03. Alkali ve Sülfatlı Suların ve Zeminin Etkisinde Kalan Betonların Dökümü:
09.09.04. Temel Satıhlarında Beton Dökümü:
09.10. Betonun İşlenmesi ve Sıkıştırılması:
09.11. Betonun Korunması ve Kürlenmesi:
09.11.01. Koruma:
09.11.02. Rutubet:
09.12. Betonun Tamiri:
09.13. Arızalı veya Zedelenmiş Beton:
09.14. İnşaat Derzleri:
09.14.01. Hakiki Derz - Soğuk Derz:
09.14.02. Yalancı Derz-Rötre Derzleri:
09.14.03. Çevresel Ayrılma Derzi:
09.14.04. Genleşme Derzi:
09.14.05. Derz Dolgusu Yapımı:
09.15. Yol Alt Temeli, Plentmix Temel, Üst Beton Kaplaması:
09.15.01. Yol Alt Temeli:
09.15.02. Plentmiks Temel (Üst Temel):
09.15.03. Üst Beton Kaplama:
09.16. Betonarme Betonu ve Demirsiz Betonlar:
09.16.01. Döşeme, Saha ve Tretuvar Betonları:
09.16.02. Temel Altı Betonları:
09.16.03. Taşıyıcı Sistem Betonları:
10. BETONARME ÇUBUKLARI:
10.01. Hasır Çelik İmalatı ve Montajı:
10.02. Betonarme Çubuklarının Montajı:
11. ÇELİK KONSTRÜKSİYON İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
11.01. Çelik Yapılarla İlgili Standartlar:
11.02. Kaynak İşleri İle İlgili Spesifikasyonlar:
11.03. Sertifikalar:
11.04. Çeliklerin Teknik Özellikleri:
11.05. İmalat Öncesi Yapılacaklar:
11.06. Malzemelerin Nakli ve Stoklanması:
11.07. Doğrultma:
11.08. Tasarım Kriterleri:
11.08.01. Benzer Olmayan Malzemeler:
11.09. İmalat:
Sayfa 3 / 85
11.10. Kaynaklar:
11.10.01. Kabul Edilebilir Kaynak Metotları:
11.10.02. Elektrotta Aranan Şartlar:
11.10.03. Kaynaklarda Isı Tatbiki:
11.10.04. Kaynak Hatalarını Düzeltme Yöntemi:
11.10.05. Kaynak Tamirleri:
11.11. Bulonlar ve Delikleri:
11.12. Montaj Öncesi Yapılacaklar:
11.13. Çelik İmalatların Montajı :
12. BOYA İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
12.01. Metal Yüzeylerinin Hazırlanması ve Kumlama:
12.02. Zeminlerde Epoksi Boya Öncesi Hazırlık:
12.03. Zeminlerde Yüzey Tamiratları:
12.04. Beton, Sıva ve Kargir Yüzeylerde Boya Öncesi Hazırlık:
12.05. Astarlama:
12.05.01. Metal Yüzeylerde Epoksi Astar:
12.05.02. Beton Yüzeylerde Epoksi Astar:
12.05.03. Beton Yüzeylerde Epoksi Kaplama Laminasyonu ve Ara Kat Uygulaması:
12.06. Epoksi Boya Uygulamaları:
12.06.01. Çelik Konstrüksiyonlarda Epoksi Boya Uygulaması:
12.06.02. Beton Yüzeylerde Epoksi Kaplama Uygulaması:
12.06. Ahşap Yüzeylerin Hazırlığı ve Boya Uygulamaları:
12.07. Kargir Yüzeylerin Hazırlığı ve Boya Uygulamaları:
13. DUVAR ve BLOKAJ İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
14. ÇATI ve CEPHE KAPLAMA İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
15. TECRİT İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
16. ZEMİN ve DUVAR KAPLAMALARI GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
17. YAĞMUR SUYU İNDİRME SİSTEMİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
18. DOĞRAMACILIK İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
19. CAM İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
20. ALTYAPI İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
21. BİTKİSEL PEYZAJ İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
22. UYULACAK STANDARTLAR:
23. İŞİN HAZIRLIĞI VE YÜRÜTÜLMESİ
24. KAPSAM
Sayfa 4 / 85
01. GENEL AÇIKLAMA
İş bu Genel Teknik Şartname Yapı İşleri Genel Şartnamesi ile, diğer tüm Kurum ve Kuruluşların Teknik
Şartnamelerinde yer alan konuların tamamlayıcısıdır. Yapılacak imalatlarla ilgili uygulama esasları bu
teknik şartnamede belirtilmiştir. İdare tarafından uygun bulunan proje kapsamında kullanılacak tüm
malzemeler TSE veya ISO belgesine sahip olacaktır. İhale dokümanı şartnamelerinde yer almayan ancak
işin yapımı gereği yapılması zorunlu tüm imalatlar işin özelliğine göre ilgili resmi kurumlara ait
şartnamelere uygun olarak yüklenici tarafından yapılacaktır. Bu şartnamede öngörülmeyen ancak yapılması
hususu zorunlu imalatlar işin tekniğine uygun olarak ilgili şartnamelere göre yüklenici tarafından yapılmak
zorundadır. Uygulamalara yönelik detayların yetersiz kalması durumunda bu imalatlar yapılmadan önce
imalatçı firma tarafından detaylandırılacak ve İdarenin uygun görüşü alınacaktır.
Yapım işinde öncelik İnşaat Özel Teknik Şartnamesi olup, yeterli olmayan durumlarda Genel Teknik
Şartname ve diğer Kamu Kurum ve Kuruluşların tarifleri dikkate alınacaktır.
02. KAPSAM
Bu Teknik Şartname, Özel Teknik Şartnamesinde belirtilen işlerin tamamını, yapım kurallarını ve tariflerini
kapsamaktadır. Malzemeler, yapım yöntemleri ve testler ile ilgili konularda TS 500 ve Deprem
Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Esaslara uygun hareket edilecektir.
Özel Teknik Şartnamesinde ve imalat tariflerinde belirtilen imalatların açıklamalarında yeralan tarifler işin
yapım esas ve usullerini kapsamakta olup, kesinlikle ölçü ve ödemeye esas değildir. Yüklenici bu tariflere
atfederek teklif fiyatına ilave olarak ayrıca bir ödeme talebinde bulunmayacaktır.
03. ZEMİN ETÜDÜ
İdare tarafından verilen zemin etüdü raporu arazinin dolgu yapısı, tabi zemin topografyası ve genel zemin
şartlarının bilinmesine hakkında bilgileri içermektedir. Yüklenici yapacağı imalatlar için gerekli görürse her
türlü zemin etüdünü yapmak zorundadır. Zemin yapısının belirlenmesi için gerekli tüm sorumluluk
yükleniciye aittir. Bu nedenle yüklenici yapacağı ilave sondajları ve diğer zemin araştırmaları sonucu elde
ettiği veriler ışığında (gerekmesi halinde) zemin iyileştirmesi projesi oluşturacaktır. Zemin yapısından
kaynaklı hiçbir sebep nedeniyle yüklenici ilave bir bedel talebinde bulunamaz.
04. APLİKASYON – ÖLÇÜLENDİRME – HARİTALAMA VE KOTLAR:
04.01. Aplikasyon:
Söz konusu arazi üzerine yapılacak imalatlar ile ilgili tüm konumlandırma sorumluluğu tamamen
yükleniciye aittir.
Uygulamalara başlamadan önce yapılacak olan tüm üniteler arazi üzerine aplike edilerek İdare
tarafından uygun bulunmuş projelere uyumu kontrol edilecektir. Ayrıca projeler üzerindeki ölçü ve
kotlar kontrol edildikten sonra imalata geçilecektir.
Yüklenici işin süresi içinde işin bütün kısımlarının yeri, kotu, boyutları, hat ve ekseni bakımından
doğru olmasından ve bu hususlar için gerekli bütün mühendislik aletleri ve işçiliğin temininden
sorumlu olacaktır. İşin ilerlemesi sırasında işin herhangi bir kısmında mevki, kot, boyut, hat ve
eksen bakımından herhangi bir hata görülecek olursa, Yüklenici, İdarenin lüzum görmesi üzerine,
masrafı kendisine ait olmak şartıyla bu hatayı düzeltecektir. Herhangi bir aplikasyonun, kot veya
hattının İdare tarafından kontrol edilmiş olması bunların doğruluğu hususunda Müteahhidi
sorumluluktan kurtaramaz. İşin aplikasyonu için kullanılan bütün röper, eksen ve referans
kazıklarının ve diğer işaretlerin korunmasından Yüklenici sorumlu olacaktır.
Herhangi bir aplikasyonun, kot veya hattının İdare tarafından kontrol edilmiş olması bunların
doğruluğu hususunda Müteahhidi sorumluluktan kurtaramaz. İşin aplikasyonu için kullanılan bütün
röper, eksen ve referans kazıklarının ve diğer işaretlerin korunmasından Yüklenici sorumlu
olacaktır.
Sayfa 5 / 85
04.02. Ölçülendirme:
Yüklenici genel olarak sahadaki her türlü imalatın yapılabilmesi için mevcut projelere ilave olarak
gerekebilecek her türlü imalat çizimini hazırlayarak İdarenin onayı alınacaktır. Projelerdeki
uygulamalara yönelik detayların yetersiz kalması durumunda bu imalatlar yapılmadan önce imalatçı
firma tarafından detaylandırılacak ve İdarenin onayı alınacaktır.
04.03. Haritalama ve Kotlar:
Sözleşme kapsamında yapılacak imalatların yerleşim planı As-Built projelerinin İdare tarafından
uygun görülecek ebat, alan ve ölçekteki haritaları Harita Mühendisleri ve Topograflar tarafından
yapılacaktır.
Yapının alan haritası arazi alımı yapılarak sayısal olarak yeniden üretilecektir. Üretilecek olan bu
haritalar BÖHHBÜY çerçevesinde ITRF ve 6º haritalar şeklinde iki farklı sistemde yapılacaktır.
Oluşturulan her iki sistemdeki haritalar Kamuda kullanılan harita programlarından EGHAS veya
NETCAD kullanılarak EBD5 veya NCZ formatında CD’ye kayıt edilecektir.
Mevcut haritalara ait yer kontrol noktalarına bağlantı yapılmalıdır. Alınacak haritalarla ilgili tahdit
krokileri Mühendis tarafından hazırlanacak ve İdare'nin onayı alınacaktır. Bunlar için Mühendise
ayrıca ücret ödenmeyecektir.
Belirlenen proje sahasında “Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği’’
esaslarına uygun olarak GPS sistemiyle yeterince ana ve dizi nirengi tesis edilecek ve bunlara ait
ölçüm ve hesap işlemleri ile ilgili çalışmalar yapılacak ve gerek duyulduğunda bu çalışmalarda
İdare tarafından görevlendirilecek bir eleman hazır bulundurulacaktır. Ana ve dizi nirengilerden
daha sonra klasik aletler kullanılarak yararlanılacağından kendinden başka en az iki noktaya çıkış
vermesi sağlanacaktır.
Ülke nivelman sistemine dayalı “Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği”
esaslarına uygun olarak yeterince nivelman noktası atılacak ve nivelman ölçüleri geometrik
nivelmanla yapılacaktır.
Tüm ana nirengi, dizi nirengi ve poligon ölçüm işleri GPS ile yapılacak, İşletme tarafından daha
önce tesis edilen nirengi ve poligon noktaları öncelikle kullanılacak, hesap ve çıktılar Tapu ve
Kadastro Genel Müdürlüğünün yayınlanmakta olan teknik şartnamelerine uygun olacak, GPS
hesapları CD’ye proje olarak ve RINEX formatında kayıtlı olarak hazırlanacaktır.
Nirengi, poligon dengeleme bilgilerinin hazırlanması, etüd alımı, enkesit alımı ile yatay ve düşey
güzergâh ile tip kesitlerin hazırlanması sırasında “Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim
Yönetmeliği”nde belirtilen hususlara uyulacaktır.
Aplikasyona dayalı projeler yapılmadan önce aplikasyon defterleri ve sonuçları İdare onayına
sunulacaktır. Some noktaları en az üç sabit noktadan röperlenecek ve krokisi aplikasyon defterine
çizilecektir. Tüm aplikasyon çalışmaları memleket koordinat sistemine göre yapılacaktır.
İş sonunda aplikasyon çalışmalarına ait İdarenin istediği tüm dokümanlar (GPS ölçümleri, poligon
ölçümleri, nivelman ölçümleri, enkesit ölçümleri, kanavalar, koordinat listeleri, röper krokileri ve
talep edilecek diğer dokümanlar) ciltli bir şekilde ve sayısal ortamda CD’ye kayıt edilerek 3 nüsha
halinde İdareye teslim edilecektir.
Harita ve harita bilgilerinin üretiminin, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası’nca tescil edilmiş
serbest harita bürolarına yaptırılması gerekmektedir. Bu kapsamda; Yüklenici ile harita bürosu
Sayfa 6 / 85
arasında yapılacak sözleşmenin ve Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası tescil evraklarının, firma
onayı için İdare’ye verilmesi zorunludur.
Çalışmalarda kullanılacak D.N.R. (Devlet Nivelman Röperi)’ler, nirengi noktalarının değerleri ve
onaylı özet cetvelleri ile protokolleri; İdare’den herhangi bir bedel talep etmeksizin Yüklenici
tarafından bedeli karşılanarak ilgili kurumlardan temin edilecektir.
Harita alımında detay noktalarının ölçümleri veri kayıt üniteli elektronik takometre ile (Total
station) ölçülecektir.
Harita alımı için kullanılan tüm nirengi ve poligon noktalarına geometrik nivelman ile kot
verilecektir. Nivelman hesabında “Helmert Ortometrik Yükseklikler” kullanılacaktır.
Nivelman ölçümlerinde kayıt üniteli elektronik nivo kullanılacaktır.
05. PERSONEL ve ŞANTİYE KURALLARI
Yüklenici, İdare tarafından çalışması arzu edilmeyen veya İdarenin kanaatine göre işin yapılış ve bakımında
kötü çalışan ve ehliyetli olmayan veya kusur ve ihmali görülen Yüklenici hizmetindeki herhangi bir şahsı,
derhal işten uzaklaştıracak ve bu gibi şahıslar, İdarenin yazılı izni olmadan tekrar işe alınmayacaktır.
Yüklenici işten uzaklaştırılan her şahsın yerine en kısa zamanda ehliyetli başka birini getirecektir.
Yüklenici İşlere ait Kişisel Korunma Ekipmanı (KKE) ve şantiye şartları üzerinde bir inceleme ve ihtiyaç
analizi yapacak ve personeli için uygun bütün Kişisel Korunma Ekipmanını temin edecektir. Yüklenici
şantiyede bulunan herkesin KKE kullanılmasını gerektiren yerlerde daima KKE kullanmalarını temin
edecektir. Yüklenici kendisine ve taşeronlarına ait İnşaat aletlerinin ve İşlerin ifası için gerekli araç ve
gereçlerin güvenli şartlarda muhafaza edilmesini ve sadece eğitilmiş operatörler tarafından kullanılmasını
sağlayacaktır. Tüm ekipman, araç ve gereçler şantiyeye teslim edilmeden önce Yüklenici tarafından
muayene ve kontrol edilecektir. Yüklenici Sözleşmesi kapsamı işin her bölümü için geçici aydınlatma ve
elektrik şebekesini temin ve muhafaza edecektir. Bütün geçici elektrik tesisatı halen yürürlükte bulunan
yerel yönetmeliklere uygun olacaktır.
Şantiye, temiz, düzenli ve güvenli bir şekilde tutulacaktır. Kaynak ekipmanlarına ait gaz hortumları
ayakaltında bulundurulmayacaktır. Kabloların veya hortumların ulaşım yolları üzerinden geçmesi gereken
hallerde bunlar uygun şekilde kapatılacaktır. Yüklenici bütün çıkışları, işaret levhalarını ve ulaşım yollarını
ve özellikle yangın söndürme cihazları ile kaçış merdiven ve kapılarını açık ve engelsiz tutacaktır. Bütün
aparatlar, bağlantılar ve kablolar yangın tehlikesini ve yangının neden olabileceği zararların en aza
indirecek şekilde tasarlanacak ve düzenlenecektir. Kullanılacak malzemeler, ısıya maruz kaldığında
yangının gelişmesine yol açmayacak ve en az miktarda duman, korozif ya da zehirli gaz çıkaran türden
olacaktır. Başlangıç yerinden uzağa yayılan bir yangının etkilerini asgariye indirmek için gerekli tedbirler
alınacaktır.
06. MALZEME ONAYLARI, DENEY ve TESTLER
Yüklenici, işin belirli kalemlerinden tasarımından veya seçiminden sorumlu olduğu ölçüde güvenlik
şartlarını dikkate alacak ve işin tasarım ve performansının sözleşme kapsamında istenen yüksek güvenlik
standartlarına uygun olmasını sağlayacaktır.
Testlerin yapılması Müteahhit’in sorumluluğunda olacak ve onaylanmış ticari bir test laboratuvarı veya
onaya bağlı olarak Müteahhit tarafından yapılacaktır. Arazi yoğunluk testleri, spesifikasyonlarda belirtilen
yoğunluğun sağlandığını garanti edecek yeterli sayıda yapılacaktır. Arazi yoğunluk testleri TS 1900’e
uygun olacaktır.
Yüklenici, iş için kullanacağı sözleşme ve ekli şartnamelerde niteliği belirtilen her türlü malzemeyi satın
almadan önce çeşitli örnekleri ile birlikte teknik özelliklerini belirleyen dokümanı İdarenin onayına
sunacak; İdarenin yazılı onayı olmadan malzemeyi satın almayacaktır. Sözleşme kapsamındaki bütün
Sayfa 7 / 85
numunelerin temini, bilumum deney ve testler Yüklenici tarafından masrafı kendisine ait olmak üzere
yapılacaktır.
07. KAZI ve DOLGU İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Yüklenici proje ve detay resimlerini inceleyecek ve çalışmalarını bu bilgilere göre yapacaktır. Yüklenici
kazı işleminin herhangi bir aşamasında karşılaşacağı zemin farklılıkları nedeni ile herhangi bir fiyat farkı
talep edemez. Yapı temelleri, istinat duavrları, platformlara ait temeller, boru köprüsü temelleri, ulaşım
yolları, saha tesviyesi, ağaç sökümü, nebati toprak sıyrılması, kil dolgu yapılması ile çevre düzenleme
işlerini kapsamaktadır.
07.01. Referanslar:
Aşağıda verilen yayın listesi, ancak sonraki temel belirlemelere dayanılarak, referanslarda
gösterilen standart ölçüsünde bu şartnamenin bir kısmını oluışturacaktır.
TS 1500 İnşaat Mühendisliği için zemin sınıflandırma sistemi.
TS 1900 İnşaat Mühendisliği için zemin test etme yöntemleri.
07.02. Tanımlar:
TS 1500 içindeki CL ve CH sınıfı kazı toprağı temellerin, yapıların, yolların, yürüme yollarının ve
kanalların dolgusu ve geri dolgusu için uygun olmayan malzemelerdir. Bu malzemeler sadece çevre
düzenlemesi ve trafik olmayan yol altlarında gerekli istifsiz geri dolgu işlerinde kullanılabilecektir.
07.02.01. Uygun Malzemeler:
TS 1500 içinde GW, GP, SW, GM, SP ve SM sınıfı olaraksınıflandırılan malzemelerdir.
Uygun olmayan malzemeler TS 1500 içinde PT,OL ve OH sınıfı olarak sınıflandırılan
malzemelerdir. Kazı sırasında açığa çıkan bu malzemelerin uygun olan malzemeler ile
değiştirilmesine İdare karar vercektir.
07.02.02. Kohezyonlu Malzemeler:
TS 1500 birleştirilmiş toprak sınıflandırma sistemi içinde GC, SC, ML, CL, MH ve CH
sınıfı ve Kohezyonlu olarak sınıflandırılan malzemelerdir.
07.02.03. Kohezyonsuz Malzemeler:
TS 1500 birleştirilmiş toprak sınıflandırma sistemi içinde GW, GP, SW ve SP sınıfı ve
Kohezyonsuz olarak sınıflandırılan malzemelerdir. GM ve SM olarak sınıflandırılmış
olan malzemeler, ancak ihtiva ettikleri ince malzeme plastic değil ise Kohezyonsuz
malzeme olarak tanımlanacaktır.
07.03. Kazı İşleri:
Orjinal plankote, proje veya İdarenin talimatları doğrultusunda gerekli tüm hafriyatlar yapılacaktır.
Tesisin imalat kotları dikkate alınarak arazide gerekli tüm hafriyatlar (her cins ve klasta)
yapılacaktır. Yüklenici, hafriyatın yapılması esnasında şev kaymalarına karşı gerekli önlemleri
alacaktır. Kazıdan çıkan malzeme, taşıtlara yükletilip İdare tarafından gösterilen döküm sahasına
her türlü gider (boşaltma, serme vb.) yükleniciye ait olmak üzere taşınarak boşaltılacaktır. Hafriyat
yapılırken çıkması muhtemel taş veya kaya kırımı, sökümü iş kapsamında olup, ayrıca drenaj
yapılması, su ve müşkülât zammı da verilmeyecektir.
Hafriyat işleri bu şartnameye göre ve projelere uygun olarak veya İdare tarafından belirtildiği
şekilde inşaat alanının tümü için gerekli hafriyat işlerini, aksi belirtilmedikçe, çıkartılan tüm kazı
malzemesinin atılmasını ve kazı sonrası boş kalan çukur yerlerin doldurulmasını kapsamaktadır.
Temel zemini son tesviye işlemi yapılarak hazır hale getirilecektir. Gerekmesi halinde yumuşak
zemin kısımları sağlam zemine ulaşılana kadar kazılacak ve 300 doz grobeton ile doldurulacaktır.
Sayfa 8 / 85
Bina temellerinde çalışma payı olarak kalıp gören yüzeyden 50 cm mesafe çalışma payı olarak
alınır. Dar derin kazılarda çalışma payı olarak her iki taraftan 20’şer cm alınır, şev alınmaz. İksa
gerekmesi veya sulu zeminde çalışılması ile ilgili müşkülat zammı işin kapsamına dâhildir.
Kazılarda imalatı yapılacak kalıp ve betonarme işlerinin emniyetli şekilde imaline yetecek kadar
çalışma payı alınacaktır. Çalışma payının alınmasında kazı taban kotunda, kalıp gören en dış beton
yüzeyi esas alınacak, bu kotta alt yapıyla ilgili bir imalat (boru, büz, drenfleks v.b.) olması halinde
yapılacak olan bu imalatlar da çalışma payının içinde düşünülecektir. Kazı yanındaki ve altındaki
zemine zarar verilmeyecektir. Kazı, herhangi bir nedenle projelerde belirtilen kotlardan derine
inmiş ise, İdare tarafından belirlenecek uygun malzeme veya grobeton ile doldurulacak ve tüm
masrafları yükleniciye ait olacaktır. Kazıya başlanmadan önce doğal zemin kotları mutlaka alınacak
ve İdare tarafından onaylanacaktır.
Kazı, inşaat alanı ve inşaat alanını çevreleyen alandaki çalışmaları kötü yönde etkileyen suların
etkili şekilde drene edilmesini sağlayacak biçimde yapılacaktır. Çukurlar kazı tabanındaki toprağın
yumuşamasına ve inşaat metotlarının uygulanmasına engel olacağı için kazı içinde su birikmesine
izin verilmeyecektir. Temel tabanının yumuşadığı yerlerde, yumuşayan zemin çıkartılacak ve
buralara granül malzeme ile dolgu yapılacaktır. Yüklenici uygun şekilde drene edilmeyen veya
stoklanmayan malzemeyi, masrafları kendisine ait olmak üzere değiştirmekle yükümlüdür.
İksalar; işçileri, kazı kenarlarını, komşu yol, yapı ve servis alanlarını korumanın gerekli olduğu
durumlarda sağlanacak ve kurulacaktır. İksalar, destekler ve perdeler, çökmeyi önleyecek şekilde
geri dolgu yapılırken sökülecektir.
Altyapı servis sistemleri ve drenaj hatları için gerekli hendekler, istenen doğrultuda ve derinlikte
kazılacaktır. Kanalların tabanları, istenen eğimi sağlamak için tesviye edilecek ve gerekiyorsa
sıkıştırılacaktır.
Kazı esnasında, kazı tabanının örselenmemesine dikkat edilecek, reglajı yapılacak ve İdarenin
uygun göreceği ekipmanla mekanik sıkıştırma yapılacaktır. Son kazı reglajında bütün kazı tabanı,
ıslanma ve kurumadan korunacaktır.
Yüklenici hafriyat nakli ve boşaltması için tüm yerel kanun ve nizamnamelere uymakla
yükümlüdür.
Yüklenici, kazı esnasında mevcut yapı ve temellerin güvenliğini sağlamak ve şevlerin stabilitesini
korumak için tüm önlemleri almakla yükümlüdür.
07.03.01. Saha Temizliği ve Zemin Üst Tabakasının (Nebati Toprak) Sıyrılması:
Projede belirtilen veya İdarenin göstereceği yapı sınırlarından itibaren en az 1,50 mt.
mesafe içerisinde kalan bölgedeki ağaçlar, kütük, çalı ve köklerden ayrıca diğer
nebatilerden temizlenerek arındırılacaktır. Nebati toprak en az 25 cm. derinliğinde
kazılarak sıyrılmak suretiyle kaldırılacaktır.
Temizlenen ve sökülen malzemelerin atılması Yüklenici kapsamında olup, Yüklenici tüm
yerel kanun ve nizamnamelere uymakla yükümlüdür. Atık malzemeler istenilen ve
belirtilen yerlere veya döküm sahalarına nakledilecek, gerekli döküm sahası izni
Yüklenici tarafından alınacak ve bedeli Yüklenici tarafından ödenecektir.
07.03.02. Drenaj İşleri:
Kazı, inşaat alanı ve inşaat alanının çevreleyen alandaki çalışmaları kötü yönde etkileyen
suların etkili şekilde drene edilmesini sağlayacak biçimde yapılacaktır. Çukurlar kazı
tabanındaki toprağın yumuşamamasına ve inşaat metodlarının uygulanmasına engel
Sayfa 9 / 85
olacağı için kazı içinde su birikmesine izin verilmeyecektir. Temel tabanının yumuşadığı
yerlerde, yumuşayan zemin çıkartılacak ve buralara granül malzeme ile dolgu
yapılacaktır. Yüklenici uygun şekilde drene edilmeyen veya stoklanmayan malzemeyi,
masrafları kandisine ait olamk üzere değiştirmekle yükümlüdür.
07.03.03. İksalar ve Destekler:
İksalar; işçileri, kazı kenarlarını, yapılacak imalatları korumanın gerekli olduğu
durumlarda sağlanacak ve kurulacaktır. Iksalar, destekler ve perdeler, çökmeyi önleyecek
şekilde geri dolgu yapılırken dökülecektir.
07.03.04. Kazı Malzemesinin Depolanması ve Korunması:
Dolgu ve geri dolgu için gerekli olan uygun kazı malzemesi, istenilen işin uygun kısmına
yerleştirilecek yada o anda yetiştirilemiyor ise ayrı olarak depolanacaktır. Iş için gerekli
fazla miktarda olan kullanıma uygun olan kazı malzemesi ile kullanıma uygun olmayan
kazı malzemeleri İdarece önceden belirtilen yerlere ayrı olarak depolanacaktır.
Herhangibir malzeme yetki verilmedikçe atılmayacak veya kullanılmayacaktır.
Kazılmış killi malzeme yakın bir yerde depolanacak ve kurumaması için üzeri
örtülecektir. Bu malzeme temel kazısı ve yük taşımayan alanlardaki geri dolgularda
kullanılacaktır. Bu dolgu malzemesi yerleştirme anında optimum nem içeriğinin yaklaşık
%3 fazlası kadar nem içerecek şekilde ıslatılacak veya kurutulacak olup, TS 1900’e göre
saptanacak maksimum kuru yoğunluğun %90’ına kadar sıkıştırılacaktır.
07.03.05. Alınacak Tadbirler:
Kazı esnasında kazı tabanının örselenmemesine dikkat edilecektir. Son kazı reglajında
bütün kazı tabanı, ıslanma ve kurumadan korunacaktır. Bu nedenle beton dökülmesinden
veya membran serilmesinden hemen öncesine dek son reglaj kazısı yapılmayacaktır.
Sistli taban malzemeleri, göllenen ve akan suların olumsuz etkisiyle çözülüp erezyona
uğramaktan korunacaktır.
07.04. Dolgu ve Sıkıştırma İşleri:
Dolguda kullanılacak malzemeler Yapı Denetim Elamanlarının onayladığı yerden temin edilecek,
kesinlikle onaylanmamış yerden temin edilen malzemeler kullanılmayacaktır. Bu hususta
Yüklenicinin herhangi bir tasarrufu bulunmamaktadır.
Kullanılacak ariyet ocakları üzerinde bitkisel örtü, varsa bunun altında o malzemenin özelliklerine
uymayan kısım kaldırılacaktır. Dolguya gelen malzeme hiçbir şekilde ot, çalı kök gibi organik
artıkları ve buz kar gibi eriyebilen maddeleri ihtiva etmeyecektir. İş sahibi, yağmur veya soğuk
hava nedeniyle işi durdurabilir. İş yağmur nedeniyle durdurulmuşsa, iş sahası terk edilmeden
geçirimsiz zonlardan bir pas vibrasyonlu silindir geçirilecektir. Eğer iş soğuk hava nedeniyle
durdurulmuşsa, yeniden işe başlarken tüm dolgu yüzeyi en az 20 cm. derinliğine kadar
riperlenecek, donmuş kısımların çözüldüğü iyice anlaşılınca bu tabaka yeniden sıkılaştırılarak
dolguya devam edecektir. Yağmur nedeniyle duran dolgulara yeniden başlanırken, vibrasyonlu
silindirin geçirimsiz zon üzerinde bıraktığı kaygan yüzey tırmıklanarak bozulacak ve tekrar diğer
zonlarla birlikte dolgunun yükseltilmesine devam edilecektir.
Malzeme ocakları homojen yapıda olmakla beraber, yersel olarak değişik tabakalı yapılara
rastlanabilir. Bu gibi yerlerde, iş sahibi İdare kazı makinelerinin tüm tabakaları kesecek biçime
dönüştürülmesini; örneğin yükleyici veya shovel kepçeli ekskavatör kullanılmasını isteyebilir.
Temel altlarına, temel içine veya temel üstüne (zemin döşeme betonuna kadar) parçacık boyutu 0 2 inch olacak şekilde kırmataş dolgu (TCK Yollar Fenni Şartnamesinde tarifi yapılan ve
granülometrisi A, B, C, D olan malzeme) yapılacaktır. Dolgu malzemesi 30 cm’lik tabakalar
halinde serilip sıkıştırılacaktır.
07.04.01. Uygun Malzemeler:
Sayfa 10 / 85
Kök, süprüntü malzemeleri ve 7,5 cm.den büyük taş içermeyen uygun malzeme,
dolguları kot ve eğimine getirilerek ve uygun olmayan malzemenin yerine kullanılacaktır.
Dolgu yapılacak yüzeyler ve kazı yapılan alanlardaki uygun olmayan malzeme çıkartılıp
yerine uygun malzeme konacaktır.
07.04.02. Doğal Zemin Yüzeyinin Hazırlanması:
Dolguya başlamadan önce, yüzey 15 cm. derinliğe kadar kazılacaktır. Dikey/Yatay oranı
¼’den dik eğimli olan yüzeyler kürülecek, basamaklandırılacak, kademelendirilecek veya
kırılacaktır. Böylece dolgu malzemesi, mevcut malzeme ile kenetlenebilecektir. Taban,
kısmi dolgu, kısmi kazı veya doğal zemin malzemesi karışımı olduğunda, kazı yada doğal
zemin bölümü 30 cm. derinliğe kadar kazılacak ve komşu dolguya hazırlık için
belirtildiği şekilde sıkıştırılacaktır. Tabanın belirtilen yoğunluktan az olması durumunda,
zemin yüzeyi en az 15 cm. derinliğe kadar kırılacak, ufalanacak ve belirtilen yoğunluğa
kadar sıkıştırılacaktır.
07.04.03. Sıkıştırma:
Dolgu kademeli olacak ve dolgu yüksekliği maksimum 20 cm olacak şekilde yatay
tabakalar halinde yerleştirilecek ve her kademe silindirle sıkıştırılacaktır. (Yapım şartları
Birim Fiyat Tariflerindeki gibidir.) Çamurlu, donmuş veya don içeren hiçbir malzeme
dolgu işinde kullanılmayacaktır.
Dolgu malzemesi veya dolgunun üzerine konacağı zemin veya tabaka sathı fazla ıslak,
fazla kuru, çok sert, yeteri kadar sıkıştırılmamış veya donmuş olduğu yahut idarenin
kanaatince namüsait olduğu anlaşıldığı hallerde dolgu yapılmaz.
Söz konusu ariyet sahasında yapılan kazı bu malzeme için istenilen granülometri ve
karakteristikleri temin edecek şekilde yapılacaktır. Malzeme dolguya serilirken olanaklar
ölçüsünde iri taneli kısımların dışa gelmesi sağlanacaktır. Geçirimsiz zon içerisinde 12
cm. den büyük taş bulunmayacaktır. Yerine dökülen malzeme içinde bu ebattan büyük
taşlar görülürse, silindirleme ve sıkıştırma
işinden önce bunlar toplanarak zondan
çıkarılacaktır.
7 cm. ile 12 cm. arasındaki taneler, malzemenin %5’den fazla olmayacaktır. Geçirimsiz
çekirdek malzemesi dolgu sathına nakledilip, sıkışmış kalınlığı 15 cm. olan tabakalar
halinde serilecektir. Serilmiş olan tabakalar malzeme karakteri ve su muhtevası
bakımından üniform olacaktır. Bu gayenin temini için malzemenin kazılması, serilmesi
ve sulanmasında azami itina gösterilecektir. Yapı denetim görevlisinin lüzum gördüğü
yerlerde, Harrow diski (disk-Harrow) veya benzeri vasıtalarla karıştırılarak üniformluk
temin edilecektir.
Geçirimsiz malzeme optimum rutubetin %2 kadar altında ve üzerinde su muhtevası
bulundururken sıkıştırma işlerine elverişli kabul edilecek ve bundan daha düşük su
muhtevaları için malzemeye yerinde su katılacak, bu işlem için yağdırma veya tanker
sulaması yöntemlerinden biri yeğlenecektir. İstenirse malzemenin su muhtevası ocakta
yükseltilebilir.
Geçirimsiz malzeme serilirken uzun süre beklemeden dolayı su muhtevasının yukarıda
alınan değerlerin çok altına düşmesi olasılığı vardır. Bu gibi hallerde kuruyan veya
çatlayan yüzeylere hiçbir şekilde dışarıdan su katılmayacaktır. Çatlayan tabaka kalınlığı
sıyrılarak depoya atılacaktır. Elde edilen yüzey iyice tırmıklandıktan sonra yeniden dolgu
işlemine geçilecektir. Eğer su muhtevası optimum rutubetin % 2 den fazla üstüne geçerse
malzemenin tercihen ocakta tırmıklanarak havalandırılması sağlanacak, böylece istenen
limitlere düşürülmesine kadar beklenecektir.
Sayfa 11 / 85
Geçirimsiz dolgularda malzeme optimum rutubetle sıkışmış kalınlığı 15 cm. olacak
şekilde serilecek ve baraj tipi keçi ayağı silindirle sıkıştırılacaktır.
Keçi ayağı silindirler, çift üstü vaneli keçi ayağı silindirler biçiminde ve temizleyici
bıçaklarla mücehhes su veya kum safralı cinsten olacaktır. Üstü vaneler üzerinde ayaklar
muntazam aralıklara ve şaşırtmalı olarak yerleştirilmiş olacaktır. Bu şartlara uygun diğer
Tokmaklı silindirler kullanılabilir. Arzu edilen sıkışmayı elde etmek için silindirler su
veya kumla safralandıktan sonra her bir çift silindir takımı uygun takatlı bir paletli traktör
ile çekilir. Traktörün hızı takriben saatte 6 km. olmalıdır. Silindirlerin her birinin dış çapı
1.50 m. den aşağı olmayacaktır. Gene her birinin uzunlukları da 1,20 m den az 1,80 m
den fazla olmayacaktır. Ufki bir düzlemde durdurulduğu zaman sıkıştırılan ve bir
traktörle çekilen iki silindirin arasındaki mesafe 10 cm. den az ve 38 cm. den fazla
olamayacaktır.
Silindirleme anında silindir ayakları arasındaki boşluklar da daima temiz tutulacaktır.
Dolgu malzemesi, silindirlendikten sonra 15 cm. kalınlık teşkil edecek şekilde tabakalar
halinde serilip sıkıştırılacaktır, sıkışmış tabaka sathı, tecrübelere ve kanaate göre üzerine
serilecek malzeme ile iyice kaynamaya imkan vermeyecek kadar kuru ve düz ise,
müteakip dolgu malzemesi konulmadan evvel bu satıhlar, İdarenin göstereceği şekilde
kazılacak ve sulanacak veya fazla sulu olanlar kurumaya terk edilecektir. Kurumadan
mütevellit iş gecikmesini azaltmak için Yüklenici malzemeyi havalandırabilir. Ancak bu
gibi işlerden dolayı ayrıca bedel verilmeyeceği gibi Yüklenici bu gibi gecikmelerden
dolayı herhangi bir süre talebinde bulunamaz. Eğer malzemenin optimum rutubet
derecesi elde edilmemişse, bu defa kazı sırasında ihtiyaç nispetinde sulama yapılacaktır.
Malzeme sulanırken, suyun tazyiki ve akmaması ile dolgu malzemesinin ince danelerinin
sürüklenmemesine dikkat edilecek ve suyun dolgu üzerinde göllenmesine meydan
verilmeyecektir.
İstenilen sıkılığı elde etmek için her bir tabaka yukarıdaki paragrafta yazılı
rutubetlendirme ameliyesini müteakip tokmaklı silindirler azami 12 defa geçirilmek
suretiyle sıkıştırılacaktır. Silindirleme yanyana silindirlenmiş iki şeridin birbirine en az
30 cm. binmesini temin edecek bir şekilde olmalıdır. Rutubet derecesinin optimum
olmadığı yerlerde 15 cm. kalınlıktaki tabakalarda istenilen sıkılığı elde etmek için
silindirin geçiş adedi artırılarak, 12 defadan fazla ve İdarenin tayin edeceği adede
çıkarılır.
Geçirimsiz çekirdek imlasının silindirlerle kafi derecede sıkıştırılmadığı veya bu
silindirlerin kullanılmadığı kısımlarda mekanik tokmaklar kullanılarak istenilen sıkışıklık
elde edilir. Bu şekilde sıkıştırma ameliyesine tabi tutulan dolgunun sıkılığı, sulanarak ve
silindirlenerek sıkıştırılan mücavir dolgu kısımlarının aynı olmalıdır.
07.04.04. Geri Dolgu:
Tamamlanmış tesviye altındaki inşaat onaylanmadan, kalıplar çıkarılmadan ve kazı ve
döküntülerden temizlenmeden geri dolguya başlanmayacaktır.
Geri dolguyu seren ve sıkıştıran makineler, temel yakınındaki pabuçların üstündeki geri
dolgunun yüksekliğine eşit bir mesafe içinde çalışmayacaktır. Kalan alan, sıkıştırılmış
kalınlığı 10 cm’yi geçmeyen tabakalar halinde, sıkıştırılacak malzemeye uygun, motor
tahrikli el tokmakları ile sıkıştırılacaktır. Temel duvarların yakınında yapılacak geri
dolgu, duvarların tamamlanmasını takip eden ilk 7 (yedi) günden önce yapılmayacaktır.
Geri dolgu, duvarların her iki tarafında mümkün olduğunca eşit yapılacak ve duvarlardan
itibaren yeterli eğim verilecektir.
Sayfa 12 / 85
Kanal içerisinde kalan her türlü tesisat borusu, boru altı, yanı ve üstünden 10 cm
mesafeye kadar 0-7 kum ile doldurularak yastıklanacak, üzeri ise korozyona karşı koruma
sağlamak amacı ile boruların kaplandığı veya sarıldığı yerlerde, kanalizasyon hatlarının
0.60 metre ve diğer tesisat hatlarının 0.30 metre üzerinde kalan geri dolgu malzemesi 2.5
cm den büyük taş içermeyecek şekilde dolgu işlemi tamamlanacaktır. Boruların
çevresindeki geri dolgu, kaplama ve sarmalara zarar vermeyecek şekilde dikkatlice
yapılacaktır.
Yapılara bitişik geri dolgu işlemleri, yapıların üstünde kamalama etkisi ve eksantrik
yüklemeye sebep olmayacak şekilde düzgün olarak yerleştirilecek ve sıkıştırılacaktır.
Sınırlardaki veya geri doldurulacak alanlar içindeki eğimler, dolgunun kaymasını
önlemek amacı ile basamaklandırılacak veya dişlendirilecektir. Geri dolgu çalışmaları ve
imlaların yapılması sırasında, üzerinden geçerek mevcut yapıya fazla yük bindirecek
şekilde sıkıştırma yapan ekipmanlar kullanılmayacaktır.
Hafriyatı yapılan ve doldurulan kısımlar ve bitişik geçiş alanları dahil olmak üzere
projelerde yer alan bütün alanlar, homojen ve düzgün olarak tesviye edilecektir. Bitmiş
yüzeyler düzgün, sıkıştırılmış ve düzensiz yüzey değişikliklerinden arınmış olacaktır.
Binaya bitişik tesviye satıhlarına mevcut yapıdan itibaren drenajı en iyi şekilde
sağlayacak şekilde eğim verilecektir.
08. KALIP ve İSKELE İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Bu bölüm, beton ve betonarme elemanların imalatı için gerekli olan kalıplar ile kalıpları desteklemek için
gerekli olan taşıyıcı sistemleri kapsamaktadır. Kalıp ve takviye elemanları betonun dökümü ve
yerleştirilmesi esnasında ve sonrasında oluşacak sehim, burkulma ve kırılmaya karşı dayanıklı ve maruz
kaldıkları yükleri emniyetle taşıyabilecek sağlamlık ve ebatta olacaktır. Kullanılacak kalıp malzemeleri
İdare’nin onayına tabi olacak, İdare tarafından kullanılması uygun bulunmayan malzemeler uygun vasıftaki
malzemeler ile değiştirilecektir.
08.01. Kalıp Malzemeleri:
Her türlü beton ve betonarme imalatlarda yüzeylerde 21 mm. kalınlığında plywood film kaplı suni
tahtalarla veya eşdeğer yüzey kalitesini verecek çelik kalıpla, betonun suyunu sızdırmayacak
şekilde kalıp yüzeyi teşkil edilecektir. Tüm kalıplar, içerisine doldurulan betonun oluşturacağı
hidrostatik yükler neticesinde deforme olmayacak, proje ölçülerini kabul edilebilir sınırlar dahilinde
tutacak kadar mukavemetli olacaktır. Kalıp imalatı için gerekli iskele, takviye vs. bağlantı
elemanları iş kapsamındadır.
Kalıplar, tekrar söküldüklerinde kapladıkları beton satıhlarda, hiçbir dalgalanma, hiçbir iz bırakma
veya çıkıntı bırakmadan tasarlanan boyut, şekil, hiza, kot ve pozisyonda olacaklardır. Bozuk çıkan
yüzeyler Sika Monotop 610; 612; 620 / Veya Muadili kullanılarak tamir edilecektir. Burada tarifi
yapılan her şey TS 500’de paragraf 5’e veya eşdeğeri bir şartnameye uygun olacaktır. Beton
yüzeyle temas eden her kalıp kullanılmadan önce iyice temizlenecektir. Kolon ve perde
takviyelerinde tayrot demirleri (ve uygun aksesuarları) kullanılacaktır.
İdarece kullanımına izin verilen çelik kalıplar için, panolarda eğrilik olmayacak, pano yüzeylerinde
ve birleşim yerlerinde çimento şerbetinin akacağı delikler ve büyük aralıklar olmayacaktır.
08.02. Kalıp İskeleleri:
Kalıp ve üzerine gelecek yükleri taşıyan makas, kiriş, dikme, payanda, bağlantı, çapraz, dikme
tabanı ve yastıkları, indirme tertibatı ve benzeri parçalardan kurulan sistem kalıp iskelesi olarak
adlandırılmıştır.
Tüm kalıp ve iskeleler TS 500, ahşap kalıplar TS 647, çelik kalıplar ve iskeleler ise TS 648’e uygun
olarak hazırlanacaktır.
Sayfa 13 / 85
İskele dikmeleri için çelikten yapılma iskele dikmeleri tercih edilecektir. Dikmelerin tabana isnat
edeceği yerler sağlam olacak, dikme altında yastık olarak tuğla ya da taş parçası kullanılmayacaktır.
Subasman dolgusu üzerine konması gereken dikmeler için dolgu, iyice sıkıştırılmış ve çökmeyi
engelleyecek şekilde yapılmış olacaktır. Dikmeler mümkün olduğunca eksiz atılacaktır. Ek
yapılması zorunlu ise, birden fazla ek yapılamayacak ve ek yeri yatay bağlantılarla
desteklenecektir.
Burkulmayı önlemek için dikmelere yapılacak yatay bağlantılar eksiz olacak ve dikmenin ortadaki
üçte bir parçasına konulamayacaktır. Tüm kalıp ve iskeleler, beton dökümü sırasında çalıştırılacak
vibratörün titreşimine dayanacak sağlamlıkta yapılacaktır.
08.03. Kalıpların Yağlanması:
Kalıplar kalıp yağı ile veya kalıp çözücü bir malzeme ile kaplanacaktır. Bu işlem donatı
yerleştirilmeden yapılmış olacaktır. Bu kaplama malzemesinin onaylanmış, piyasada kullanılan,
tatmin edici bir işlev gören, beton yüzeyde leke veya beton yüzeye ters bir etki yapmayan, beton
yüzeyin kürünün yapılmasında kullanılan su veya kür malzemesinin sürülmesine engel olmayan,
ilave işlemlerin yapılmasına izin veren kalitede olması lazımdır. Kalıp yağı malzemesi imalatçının
yazılı veya matbu direktiflerince uygulanacaktır. Fazla kaplama malzemesi sürülmüş kalıplar
temizlenecektir.
Aynı şekilde donatıya bulaşmış kalıp kaplama malzemesi donatıdan veya inşaat derzlerinin
yapılacağı yerlerden silinip temizlenecektir. Her kullanımdan sonra kalıplar uygun malzemelerle
temizlenerek depolanacaktır
08.04. Kalıpların Kurulması ve Sökülmesi:
Taşıyıcı dikmeler uygun aralık ve sayıda yerleştirilecek kalıp yüzey elemanlarının taşıyıcılığı
sağlanacaktır. Kalıbın kurulması sırasında, kolon ve perdelerin dibinde, konsolların tabanında ve
derin kirişlerin altında küçük temizleme delikleri bırakılacak, temizlik yapıldıktan sonra bu delikler
çimento şerbeti akmayacak şekilde kapatılacaktır.
Beton dökülmeden önce elektrik boruları ve varsa tesisat boruları döşenmiş olacak, kalıp, borular,
donatı, İdare tarafından kontrol edilmeden beton dökülmeyecektir.
Kalıplar betona zarar vermeyecek ve taşıyıcı sistemin güvenliği temin edildikten sonra dikkatli bir
şekilde ve yüzey bozukluklarının tamirine ve beton küründe gecikmeyecek bir tarzda mümkün olan
en uygun süre içinde sökülecektir.
Kalıplar, beton yeteri kadar mukavemet kazanmadan ve sertleşmeden önce sökülmeyecektir.
Sökme işlemi, kalifiye bir ustanın denetiminde ve betona hasar vermeyecek şekilde, kurulması
sırasında uygulanan sistem gevşetilerek yapılacak, zor kullanarak veya kalıp elemanlarını devirerek
yapılmayacaktır.
Beton dökme işlemiyle kalıp sökme arasında geçecek süre çimentonun türüne, beton kalitesine,
betonarme yapının cinsi, boyut ve gerilmelerine ve hava durumuna bağlı olmakla birlikte, hava
sıcaklığının +5°C ve daha yüksek olduğu durumlarda ve çimento cinsine göre kalıp sökme süresi
aşağıdaki tabloda belirtilmektedir. Hava sıcaklığının +5°C’nin altına düştüğü günlerde ya da don
olması durumunda aşağıdaki tabloda belirtilen süreler, bu olumsuzlukların devam ettiği gün kadar
arttırılacaktır. Gün olarak verilen zaman 24 saatlik bir süredir. Aşağıda belirtilen süreler İdare’nin
lüzumlu görmesi halinde arttırılabilir.
Standart Kalıp Alınma Süreleri
Yapı Bölümü
Perdeler (*)
Kalıp Kalma Süresi
2 gün
Sayfa 14 / 85
Kolonlar (*)
2 gün
Normal ve uzun kirişlerin yan kalıpları
2 gün
Kirişlerin tabanı
Serbest açıklık 0-3 mt.
4 gün (7)
Serbest açıklık 3-6 mt.
7 gün (14)
Serbest açıklık>6
14 gün (21)
Kat döşeme betonu
Serbest açıklık 0-3 mt.
3 gün (4)
Serbest açıklık 3-6 mt.
4 gün (14)
Serbest açıklık>6
7 gün (10)
(*) Aynı kalıp döşemeyi de tutuyorsa, döşeme için verilen en kısa kalıp sökme süresi dikkate
alınmalıdır. Takviyelerin bozulmadığı durumlarda parantez içindeki sürelerin yarısı (3 günden az
olmamak şartıyla) kabul edilebilir. Bu tabloda verilen günler normal gün muadilidir:
+30ºC - +5ºC arası normal gün adedi (N)
+5ºC - +0ºC arası serin gün adedi (S)
+0ºC altındaki soğuk (don) gün adedi (D) olmak üzere;
Muadil gün adedi = 1.00 N + 0.50 S + 0.00 D olarak hesap yapılacaktır.
08.05. Eğri Yüzeyli Kalıplar:
Eğri yüzeyler ve geçiş kısımları için kullanılacak kalıplar istenen eğriliği tam olarak sağlayacak
şekilde imal edilecektir. Eğri yüzey veya geçiş kısımları boyunca çeşitli kesitlerde yatay ve düşey
eksenlerden mesafeler ölçülecektir. Kullanılan kalıp imalatı yöntemine göre gerekli olduğunda ara
kesitler için enterpolasyon yapılacaktır. Kalıpların imalatı ve yerleştirilmesi kesitler arasında
eğriliğin sürekliliği sağlanacak şekilde olacaktır. Gerekli olan yerlerde eğrilik şartlarını sağlamak
için tüm eğri kalıplarda montaj şablonu kullanılacaktır. Kalıp kaplaması, sıkı ve düzgün bir kalıp
yüzeyi elde edilecek şekilde kesilmiş laminantlı tabakalardan yapılacaktır. Kalıplar tamamlandıktan
sonra tüm yüzey bozuklukları düzeltilecek ve kalıp malzemelerinin çakıştığı yerlerdeki tüm yüzey
kırıklıkları ve pürüzleri gerekli eğriliğe göre tesviye edilecektir.
08.06. Kalıp Bağları:
Beton içinde gömülü bırakılacak demir çubuklar kalıp bağlantısı olarak kullanılabilir. Yalnız bu
demir bağlantıları yüzeyden en az 3 cm. içerde bırakılmalıdır. Bu şekilde bırakmak betona zarar
vermemelidir.
Beton içine gömülü olan bağlantı demirlerinin tamamıyla çıkartılmasına müsaade edilmeyecektir.
Bağlantı demirlerinin beton satıhlarındaki çıkıntılarının kesilmesinden meydana gelecek delik ve
oyuklar çimento harcı ile doldurulacaklardır. Tel bağlar ancak İdare’nin kabul ve tasdik ettiği
yerlerde kullanılacaktır. Daimi olarak görünen yüzeylerde tel bağlantılar kullanılmayacaktır. Eğer
yapı denetim görevlisinin izni ile tel bağlantılar kullanılmış ise, kalıplar kaldırıldıktan sonra uçları
yüzeyle bir olacak şekilde kesilecektir.
08.07. Kalıplara Donatı Yerleştirilmesi:
Tüm demirler imalat çizimlerine uygun olarak kesilecek ve bükülecektir. Bükme işlemi soğuk
olarak yapılacaktır. Demirin kalıp ile temas eden yüzeylerine pas payı oluşturacak şekilde plastik
takozlar konulacaktır. Plastik takozların yeterli olmadığı durumlarda temellerde demir sehpalar
kullanılacaktır.
Yüzeyi paslanmış, kirlenmiş demirler beton dökümünden önce sert fırça ile iyice temizlenecek ve
demirin üzerinde herhangi bir pas, beton ve çamur, kir vb kalmaması sağlanacaktır. Döşeme
donatılarının pilyeleri ve konsol döşemelerin üst donatı ve pilyelerinin üzerinde yürünülmemesine
dikkat edilecektir.
Sayfa 15 / 85
09. BETON İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
09.01. İlgili Referans Yayınlar:
Aşağıda listelenen Türk Standartları bu şartnamede ilgili bölümlerdeki tariflere referans olarak
verilmitir.
TS 19
Portland Çimentoları
TS 24
Çimentoların Fizksel Muayene Metodları
TS 46
Genel Amaçlar İçin Kontrplak (Plywood)
TS 110
Çatı Örtülerinde Kullanılan Asfalta Doyurulmuş Keçe
TS 499
Nervürlü Çelik Çubukların B.A. Yapılarda Kullanım Kuralları
TS 500
B.A. Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları
TS 687
Çimento Kimyasal Analiz Kuralları
TS 706
Beton Agregaları
TS 707
Beton Agregalarından Numune Alma ve Deney Numunesi Hazırlanması Yöntemi
TS 708
Beton Çelik Çubukları ve Çelik Hasırlar
TS 802
Beton Karışım Hesap Esasları
TS 1247 Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları (Normal Hava Koşullarında)
TS 1248 Betonun Karıştırılması, Yerleştirilmesi ve Kür Edilmesi (Anormal Hava Koşullarında)
TS 2901 Taze Betonda Hava Miktarının Basınç Metodu ile Tayini
TS 2940 Taze Betondan Numune Alma Metodları
TS 2941 Taze Betonda Birim Ağırlık, Verim ve Hava Miktarının Ağırlık Yöntemi ile Tayini
TS 2989 Asfaltlı Metal Folyo Yalıtım Pestili
TS 3068 Laboratuvarlarda Beton Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Bakımı
TS 3114 Beton Basınç Dayanımı Deney Metodu
TS 3285 Betonun Eğilmede Çekme Dayanımı Tayini Deneyi (Üçte Bir Notlarından Yüklenmiş
Basit Kiriş Metodu ile)
TS 3453 Beton Elemanlarında Büzülme Oranı (Rötre) Tayin Metodu
TS 3454 Basınç Altında Beton Sünme Tayin Metodu
TS 3455 Betonda Geçirgenlik Katsayısı Tayin Metodu
TS 3624 Sertleşmiş Betonda Özgül Ağırlık Su Emme ve Boşluk Oranı Tayini Metodu
TS 3655 Beton Agregalarında Dona Dayanıklılık Tayini
TS 3673 Beton Agregalarında Organik Kökenli Madde Tayini Deney Metodu
TS 3674 Beton Agregalarında Sülfat Miktarı Tayin Metodu
TS 3694 Beton Agregalarında Aşınmaya Dayanıklılık (Aşınma Oranı) Tayini Metodu
09.02. İmalat Öncesi Onay:
İmalatların Başlangıcından önce, Yüklenici maksimum kaba agrega ölçülerini veren ve
içindekilerin miktarını belirten yazıyı İdareye teslim edecektir. Agrega ağırlıkları doyurulmuş kuru
yüzey şartlarına göre ayarlanacaktır. Yüklenici seçilen oranların istenen kalitede beton
oluşturacağını belirtecektir. İş için kullanılan malzemelere, test edilmeden katkı malzemesi
konulmayacaktır.
09.03. Malzemeler:
Aşağıda tespit edilen malzemeler ilgili şartnamelere ve diğer ihtiyaçlara uyacaktır.
09.03.01. Agregalar:
TS 706’ya uygun olacaktır. Kaba agrega öngörülen limitler içerisinde inceden kabaya
doğru sınıflandırılacaktır. En büyük ebat 1 inç (25 mm.) olacaktır. Aşağıda belirtilen
sınıflandırma tablosu burada yalnız referans için verilmiştir.
İnce Agrega
Elek Ebadı
ELEKTEN GEÇEN AĞIRLIK YÜZDESİ
Geçen Yüzde
Sayfa 16 / 85
3/8 inç
No. 4
No. 8
No. 16
No. 30
No. 50
No. 100
(9.5 mm)
(4.75 mm)
(2.37 mm)
(1.18 mm)
(0.59 mm)
(0.29 mm)
(0.147 mm)
Kaba Agrega
Elek Ebadı
2 inç
1-1/2 inç
1 inch
3/4 inch
1/2 inch
3/8 inch
No. 4
No. 8
(50.8 mm)
(38.7 mm)
(25 mm)
(19 mm)
(12.5 mm)
(9.5 mm)
(4.75 mm)
(2.37 mm)
100
95 - 100
80 - 100
50 - 85
25 - 60
10 - 30
2 – 10
HER ELEKTEN GEÇEN AĞIRLIK YÜZDESİ
Kaba Agrega
Maksimum Ebadı
1 inç
3/4 inç
(25 mm)
(19 mm)
----100
--95 - 100
100
--90-100
25 – 60
----20 - 55
0 - 10
0 - 10
0-5
0-5
09.03.02. Hızlandırıcı Katkı:
TS 1248’e uygun ve İdarece onaylanmış malzemeler kullanılacaktır. Yüklenicinin talebi
ve Yapı Denetim Görevlilerince uygun görülmesi halinde, beton karışımında
işlenebilirliği arttırmak, soğuk veya aşırı sıcak havalarda daha iyi bir beton kalitesi elde
edebilmek amacı ile kimyasal katkı maddesi kullanılabilecektir. Kullanılacak katkı
maddesinde klor bulunmayacağı gibi demir donatıya zarar verebilecek maddeleri
içermeyecektir. Beton katkı malzemesi kullanılması halinde yükleniciye ayrıca bir bedel
ödenmeyecektir.
09.03.03. Ankraj ve Gömülü Çelik Elemanları:
Duvarların ve mekanik aksamın ankrajını sağlamak için bırakılacak yivler ve yuvalar
standart tip ve imalat olacaktır. Bunlara öngörülen ankrajlar ve gömülü çelik elemanları
tesis edilecektir.
09.03.04. Çimento:
Onaylanan karışımı elde etmek için çimento malzemesi olarak TS 19 veya onanmış
benzerine uygun olan çimento kullanılacaktır.
09.03.05. Kür Malzemeleri:
Su Geçirmez Tabaka Malzemeleri:
Polietilen malzeme 0,1 mm. kalınlığında (250 gr/m2) beyaz şeffaf olmayan tip olacak ve
uzama özelliklerini, neme mukavemetini gösteren deney raporlarını belgeleyen kopyalar
istenildiğinde İdareye verilecektir.
Teliz Bezi:
Normal ticari kalitede iki veya daha fazla katlı metrekare ağırlığı temiz ve kuru olduğu
vaziyette 475 gram/m² veya daha fazla olacaktır.
09.03.06. Su:
Su içilebilir kalitede olacaktır. Eğer 7-28 gün küp dayanımı, buna benzer numunelerin %
90 mukavemetini sağlıyor ise belediyenin içilmeyen suyu da kullanılabilir. Mukavemet
karşılaştırması harçlar üzerinde yapılacaktır. Su karışımı, hazırlanma ve TS 3068’e göre
test edilme dışında her işlem aynı olacaktır. Kür için olan su, betona zararlı bir madde
kapsamayacaktır.
Sayfa 17 / 85
09.04. Beton Karışım Oranları:
Deney dizayn ölçekleri ve betonun sınıfını belirlemek için yapılan deneylerin hepsi yüklenicinin
sorumluluğu altındadır. Dizayn karışımı beton işinde kullanılacak agregayı temsil eden ve
“ÇÖKME” paragrafında tarifi yapılan muhteviyatı bünyesinde bulunduracaktır.
09.04.01. Beton Karışımları:
Karışım oranları ağırlığa göre yapılacaktır. Yalnız su ve katkı malzemesi oranları hacim
veya ağırlığa göre yapılacaktır. Numunelerin yapılması ve kür edilmeleri, TS 708, TS
500’e göre, testlerin yapılması TS 707 ve TS 3114’e göre yürütülecektir. Su çimento
oranı ve 28 günlük ortalama basınç mukavemeti veya tam çalışma yükünü mümkün kılan
erken sertleşme değerlerini gösteren diyagramlar yüklenici tarafından hazırlanacaktır.
Diyagramlar en az üç noktada tespit edileceklerdir. Her nokta en az üç numunenin
ortalama değerlerini temsil edecektir. Bu diyagramlarda kabul edilebilir en yüksek suçimento oranı, istenen ortalama basınç veya eğilme mukavemetlerinin % 15’inden
fazlasını mümkün kılanıdır.
09.04.02. Tespit Edilen Dizayn Karışım Oranları:
Yüklenici işler başlamadan önce karışım oranlarını, maksimal nominal kaba agrega
ebatlarını, imalatı yapılacak beton sınıflarını gösterir bir çizelge hazırlayacak ve İdareye
sunacaktır. Orantılar kuru çimento ve agrega ağırlıklarını ihtiva edeceklerdir. Çizelgeler,
ticari deney laboratuarları tarafından gerçekleştirilen deney raporları ile karşılaştırılıp,
tarifi yapılan beton sınıflarının seçilen malzemeye göre yapılıp yapılmayacağını tespit
için kullanılacaktır. İstenen karışım oranlarında imalatı istenen betonun mümkün
kılınması için, ilave deneyler yapılmaksızın, değişiklik yapılmayacaktır.
09.04.03. İlave Düzeltmeler:
Agrega sınıflarında eksikliği gidermek için yapılacak ilave düzeltmeler ancak İdarenin
yazılı onayı ile gerçekleşebilir.
09.05. Numune Alma, Malzeme ve Beton Mukavemeti Deneyleri:
Aksi belirtilmedikçe deneyler onaylanmış bir kurum tarafından yapılacak ve bu işlerden dolayı
İdareye ilave bir mali külfet gelmeyecektir. İdare elemanları gerekli gördüğü takdirde testler
sırasında laboratuarda bulunabilecektir.
Beton dayanım sınıfı temeller, kolonlar, kirişler ve zemin döşemelerinde; C25 betonu için
karakteristik basınç dayanımı fck=25 Mpa (250 kg/cm²), 28 günlük küp mukavemeti 300
kg/cm²’dir.
Numuneler TS 2490, TS 3068, TS 3114 veya muadillerine göre muhafaza edilecektir. Test
numuneleri TS 2940’a göre alınıp kür edilip, nakliye için paketlenecektir. Küpler veya silindirler
TS 3114 veya muadiline göre, kirişler TS 3285’e veya muadiline göre deneye tabi tutulacaklardır.
Yüklenici yapılan deney sonuçlarının TS 500’e göre uygunluğunu ve tariflerini belirten yazılı bir
raporu İdareye sunacaktır.
09.05.01. Çimento:
Numuneler Yüklenici tarafından ya doğrudan fabrikadan veya şantiyede alınıp TS 19, TS
24 ve TS 687 standartlarındaki tariflere uygun olarak, bağımsız ticari laboratuvarlarda
deneye tabi tutulacaktır. Her çimento numunesi için deney raporları, deney donelerini,
neticelerini ve deney prosedürünün şartnameye uygunluğunu belgeleyeceklerdir. İdarenin
olurunu almadan hiçbir çimento kullanılmayacaktır. Üretim mahallindeki siloların
dışında deneyleri yapılmış olsada 4 aydan fazla bir süre depo edilmiş çimentolar
Sayfa 18 / 85
kullanılmadan önce tekrar deneye tabi tutulacaklardır. İnşaat alanına gönderilen çimento,
sonradan deney neticeleri olumsuz çıkarsa şantiyeden uzaklaştırılacaktır.
ÇİMENTO TİPİ
PÇ 32.5
PÇ 42.5
PÇ 52.5
Portland çimentoların basınç mukavemet değerleri
BASINÇ MUKAVEMETİ (EN AZ)
2 GÜN
7 GÜN
10
21
20
31.5
25
35.5
(N/mm²)
28 GÜN
32.5
42.5
52.5
09.05.02. Agregalar:
Agregalar TS 706 ve TS 707’ye uygun olarak deneye tabi tutulacaklardır.
09.05.03. İşlerin Devamı Sırasında Dayanım Deneyleri:
İşlerin devamı sırasında dökülen betonun dayanım deneyleri yapı denetim görevlisi
tarafından yapılacaktır. Yüklenici, yapı denetim görevlisi tarafından belirlenecek sayıda
deney numunelerinin alınmasında, yapı denetim görevlisine yardım edecektir.
Yüklenici yeterli miktarda 15 x 15 x 15 cm küp veya 15 cm çaplı 30 cm yükseklikte
standart silindirden, dökülen her beton sınıfı için deney programına uygun olarak üç
takım toplam dokuz adet deney numunesi almak zorundadır. 7 günlük ve 28 günlük
mukavemet değerlerine ait kayıtlarını tutmak, sonuçları Yapı denetim görevlilerine
vermek zorundadır. Yapı denetim görevlisi istediği anda, istediği miktarda ve zamanda,
numune almaya veya aldırtmaya yetkilidir.
TS 500’e uygun olarak alınacak numuneler İdarenin talebi doğrultusunda, şantiyede
dökülen betonun yaklaşık her 60 m³’ünden 1 grup numune alınacak, her bir grup 6
silindir veya 6 küpten oluşacaktır. İdare gerekli gördüğü takdirde numune sayısını
artırabilecektir.
Gün içerisinde 60 m³’den daha az miktarda beton dökülecekse veya beton karışımı
değiştirilecekse 1 grup numune alınacak ve alınan her grup betona slump testi
uygulanacaktır.
Betonun numune kalıplarına yerleştirilmesinden önce, belirlenen ölçülerden daha büyük
olan iri agrega taneleri elenerek (ıslak eleme) ayıklanacaktır.
Numunelerin bakımı arazi şartlarında yapılacaktır, eğer hava sıcaklığının 4°C nin altına
düşme ihtimali varsa numunelerin bakımı laboratuar şartlarında yapılacaktır. Kalite
Kontrol Yetkilisi tarafından basınç dayanım tayini deneyine tutulacaktır.
Deney için kalıplara dökülen beton iyice prizini tamamlamadan oynatılmayacak ve
dökümü izleyen 24 saat’lik zaman diliminde taşınmayacaktır.
Alınacak beton numunelerin minimum adeti aşağıda verilmiştir:
Bir Günde
Dökülen Her
Beton Sınıfı için
Her 50 m3
(veya daha azı)
Minimum Numune
Adeti
7 -Gün
9
Basınç Dayanım Deneyi
28 -Gün
Ekstra
3
3
3
Betondan alınacak numune miktarı beton sınıfı ve aynı anda dökülecek kalıbın hacmine
göre de yapı denetim görevlisi tarafından belirlenen miktarlarda olabilir.
Sayfa 19 / 85
Ekstra numuneler 72 saatlik dayanım tayini için, 7 veya 28 günlük test sonuçlarını
ispatlamak için kullanılabilir. Kütle betonları veya puzzolonik maddelerin kullanıldığı
betonlarda her hafta üç numuneden oluşan en az bir deney grubu 90 günlük deney için
hazırlanacaktır.
Dökülmüş olan betonu temsil eden beton basınç dayanım deneyleri burada belirtilen
şekilde 28 günlük dayanımını gösterecektir. Alınan toplam numune sayısının %7’sinden
daha fazla numunenin dayanım değeri karakteristik basınç dayanım değerinin altında
olamaz.
Alınan toplam numune sayısı: her bir harmandan alınan 3 adet numunenin dayanım
değerlerinin ortalaması bir deney sonucu (fci) olarak kabul edilecektir.
Hiçbir deney sonucu (bir harmana ait deney sonuçlarının ortalaması) karakteristik
dayanım değerinden 3 Mpa’dan fazla düşük olmayacaktır. Basınç dayanım kriterlerini
sağlayamayan beton, Şartname icaplarını yerine getirmemiş kabul edilecektir.
09.05.04. Sertleşmiş Betonun Deneyi:
Kontrol numunelerinin dayanım deneyleri sonuçları dökülen betonun istenen şartname
icaplarını yerine getirmediği veya kalitesinin düşük olduğunu gösteren deliller olması
durumunda, yapı denetim görevlisi karot numuneleri alınması için talimat verebilecektir.
Karotlar, 28-günlük basınç dayanım deneyinin sağlanmadığı alandan 100 mm nominal
çapta ve minimum üç adet alınacaktır. Beton dayanımının uygunluğunun basit ve hızlı bir
kontrolü, beton darbeli deney çekici (Sclerometer) kullanılarak yapılacaktır. Ancak bu
durumda darbeli beton çekici her özel karışım için karot numunelerle korele edilmelidir.
Karot numunelerinde boy/çap, yaş, donatı, beton döküm yönü düzeltmeleri yapılarak
deney sonuçları 15*30 silindir cinsinden verilmelidir. Bu sonuçlar; her bir yapı
bileşeninden alınan en az üç numuneden her birinin basınç dayanımı, karakteristik basınç
dayanımının %75 inden az olamaz ve üç numunenin ortalama basınç dayanımı
karakteristik basınç dayanımının %85 inden az olamaz, kriterlerine göre uygunluk
değerlendirilmesine tabi tutulmalıdır.
Karot alımı sebebiyle zarar gören yerler Yüklenici tarafından tamir edilecektir. Şayet
karot deneyi dökülen betonun şartnameye uygun olmadığını gösterir ise, beton imalatı
reddedilecektir.
Başlangıçta 1000m3 e kadar her 250 m³’te bir en az 3 adet karot numunesi alınarak
betonun yerindeki dayanımı belirlenecektir. Karot dayanım sonuçlarının yukarıda verilen
uygunluk kriterlerini sağlamaması durumunda, bu yapıdan alınan taze beton
numunelerine ait sertleşmiş beton deney sonuçları ile karşılaştırma yapılacak ve gerekli
tedbirler alınmalıdır.
09.05.05. Beton Kalitesinin Şantiye Kontrol Denetimi:
ŞLAMP (ÇÖKME) DENEYİ: Her 50 m³ beton için en az bir çökme (slamp) deneyi
yapılacaktır. Bir çökme deneyi kabul edilen sınırların dışında sonuç verdiğinde, beton
dökümü durdurulacak, geri kalan beton reddedilecek ve gelecek olan yeni beton
dökülmeden önce test edilecektir. Kabul edilebilir malzemenin sağlandığı deney sonucu
ile belirlenmedikçe, beton dökümüne izin verilmeyecektir. Birbirini takip eden iki beton
deney sonuçları kabul edilen limitleri sağladığında, daha sonraki beton test aralığı
belirlenen önceki sıklığa dönebilir. Bir döküm işinde, son iki beton her ikisi de kabul
edilebilen sınırların dışında olduğunda, test gerekliliği aynı sınıf betonun bir sonraki
Sayfa 20 / 85
planlanmış döküm işine kadar uzayacaktır. Eğer düzeltici bir işlem teklifi alınmış ve bu
onaylanmış ise Kalite Kontrol Yetkilisi arka arkaya test gerekliliğinden vazgeçebilir.
Çökme TS 24’e gore istenilen mukavemetleri elde edebilmek için aşağıda gösterilen
limitler için olacaktır.
Yapı Elemanı
Vibrasyonu Yapılmış Betonun Çökmesi
Minimum
Maksimum
--5 cm.
Zemin Döşemesi
Perdeler, Kolonlar ve Zemindeki
Kirişler, Maks.25cm.
Diğer Yapı Elemanları
7,5 cm.
5 cm.
10 cm.
7,5 cm.
Maksimum Kabul edilebilir en fazla tolereans çeşitli ölçeklerin ortalaması veya en son 10
ölçeğin deneyi neticesi maksimum değerin 2,5 cm. üstüdür. Minimum bir limit yoktur.
Çökme deneyleri, her ölçüm için veya İdarenin talimatına uygun olarak yapılacaktır.
Hava miktarı deneyi; her günün ilk üç karışımından herhangi birinden alınan betonda ve
beton basınç test numunelerinin döküldüğü, beton karışımlarının her birinden alınan
betonda yapılacaktır.
Beton basınç test numunelerinin alındığı, beton karışımlarının her birinden alınan,
betonda birim ağırlık deneyi yapılacaktır.
Beton basınç test numunelerinin döküldüğü beton karışımlarının her birinde, betonda
sıcaklık deneyi yapılacaktır.
09.05.06. Sertleşmiş Yapı Elemanlarının Kontrolü için Kullanılan Diğer Yöntemler:
Yapı denetim görevlisi tarafından gerekli görüldüğü takdirde, dökülen betonun yapı
elemanındaki durumunu değerlendirmede yardımcı olmak amacıyla, yapının çeşitli
kısımlarındaki bağıl dayanımın tayini veya karot alınacak yerlerin tespiti için darbe çekici
(Schmid Hammer), ultrasonik aletler veya diğer tahribatsız deney metodları kullanılabilir.
Bu tip deney metodları, karot sonuçları ile uygun bir şekilde korelasyonu ve kalibrasyonu
yapılmadıkça yapının kabul veya reddi için kullanılamazlar. Bundan dolayı, yerindeki
dayanım değerleri (tahribatsız deney yöntemleri ile belirlenen) ile alınan karot numune
dayanımları arasında korelasyon kurulması gereklidir.
28 Günlük Beton Basınç Dayanımları
kgf/cm2 (newton/mm2) Silindir (Φ=15 cm h=30mm)
Beto
n
Sınıf
ı
Karakteristik
Silindir Basınç
Dayanımı
Kgf/cm2
(N/mm2)
Karakter
istik
Küp
Basınç
Dayanım
ı
Kgf/cm2
(N/mm2
)
C 14
140 (14)
160 (16)
Şantiyede
Kabul
Edilen
Minimum
Tek
Değer
Silindir
Basınç
Dayanımı
(N/mm2)
Şantiyed
e Kabul
Edilen
Minimu
m
Ortalama
Silindir
Basınç
Dayanım
ı
(N/mm2)
Şantiyed
e Kabul
Edilen
Minimu
m Tek
Değer
Küp
Basınç
Dayanım
ı
(N/mm2)
)
11
15
13
Şantiye
de
Kabul
Edilen
Minimu
m
Ortalam
a Küp
Basınç
Dayanı
mı
(N/mm2
))
17
Sayfa 21 / 85
C 20
200 (20)
250 (25)
17
21
22
Not: Burada belirtilen tek değer, bir harmandan alınan numunelerin deney sonuçlarının ortalamasıdır.
Beton Sınıfı
Beton Mukavemet Değerleri
Küp Basınç dayanımı kg/cm²
Karakteristik
TS 500
Çekme dayanımı kg/cm²
26
Ec
(28 günlük) kg/cm²
BS 16
200
14
270 000
BS 20
250
16
285 000
BS 25
300
18
302 500
BS 30
350
19
318 000
09.06. Beton Dökülmeden Önce Yapılan Hazırlık:
Kazı mahallindeki ve kalıpların içerisindeki su, çamur, talaş, yonga, şekerli maddeler, inşaat
artıkları ve yabancı maddeler beton dökülmeden önce temizlenerek bertaraf edilecektir.
Yeni dökülmüş betonun üzerine akan sular, yanlara doğru, yıkanma ameliyesine başvurmadan
drene edileceklerdir. Kurumuş veya sertleşmiş beton artıkları veya yabancı malzemeler kalıp,
mikser veya taşıyıcıların iç yüzeylerinden temizlenip atılacaktır.
Donatıların pozisyonları kontrol edilip onaylandıktan sonra beton dökülecektir. İdare bütün gömülü
elemanları, genleşme derzlerini ankraj plakalarını, ve diğer elemanların yerleşip yerleşmediğini
kontrol edecektir.
Tüm hazırlıklar beton dökümünden önce tamamlanıp İdarenin onayına sunulacaktır.
09.07. Beton İmalatı:
Her türlü beton imalatı için beton santrallerinde üretilen hazır beton kullanılacaktır.
09.08. Beton Nakli:
Betonun karma makinesinden, işleneceği ve kullanılacağı yere taşınması için seçilen metot, ayrışma
meydana getirmeyecek, homojenliği bozmayacak ve malzeme kaybına sebep olmayacaktır.
Taşıma sonunda beton kıvamındaki değişiklik (çökme değeri) başlangıca göre 2.5 cm den fazla
olmayacaktır.
İmal edilmiş beton herhangi bir taşıtla taşınırken, karışıma su katıldığı veya kum, çakıl, çimento
ilave edildiği andan itibaren en çok bir saat içinde işyerine taşınmış ve kalıba dökülerek son
durumunu almış olacaktır.
Sahaya transmikserler aracılıyla getirilen betonun en geç 15 dakika içinde çökme testine tabi
tutularak, kıvam aralığı tekniş şartnamede belirtilen sınırlar içerisinde kalıyor ise dökümü
yapılacaktır. Eğer Slump testine tabi tutulan beton istenilen kıvam özelliklerine sahip değilse
kullanılmayacaktır.
Betonu imal eden, istenilen miktarda betonu kesintisiz temin edecek bir tesisata ve taşıma
kapasitesine sahip olacaktır. İmalatın hızı betonun uygun bir şekilde taşınmasına, yerine yerleştirilip
sıkıştırılmasına ve düzeltilebilmesine imkan verecek derecede olmalıdır. Bu hız, iki döküm arasında
20 dakikadan fazla zaman geçmeyecek şekilde olacaktır. Taşıma şekli betonun yeniden elden
geçirilmesini icap ettirmeyecek, betona veya imalatın diğer kısmına zarar vermeyecek şekilde
olacaktır.
Beton ıslak karışım olarak hazırlanıp transmikserle nakledilecek ise en fazla 45 dakika sonra beton
dökümüne başlanması gereklidir.
Sayfa 22 / 85
09.09. Beton Dökümü:
Beton dökülmeden once sahada kalıp ve iskele işlerinde tariflendiği şekilde uygun ve onaylanmış
kalıp işleri tamamlanmış olmalı, beton yerleşimi için gerekli personel ve ekipmanın döküm
bölgesinde kolaylıkla görevlerini yapmasını sağlayacak şekilde gerekli uygun rampa ve yürüyüş
yolları tamamlanmış olacaktır.
Betonun metreküpü doğru olarak hesaplanacak ve yarıda bırakılan betonun daha sonar yeniden
şipariş edilmesi ile geçen sürede yeni beton ile eski betonun soğuk derz oluşturması önlenecektir.
Betonun yüksek bir yerden aşağı dökülmesi gerekiyorsa, bir ucu işlenme yeri yakınında sonuçlanan
bir boru ile aktarılmalıdır. Beton ayrışmasına sebep olacak şekilde ve 1.5 m.den fazla yükseklikten
serbest olarak atılmamalıdır. Eğer bu yükseklikten atılmada ayrışma ihtimali mevcut ise gerekli
önlem alınmalıdır.
Betonun karıştırılması dökülmesi ve kürlenmesi işleri TS 1247 ve TS 1248’e aksi belirtilmedikçe,
uygun olarak yapılacaktır. Beton karışım yerinden döküm yerine kadar süratli ve kesintisiz olarak
getirilip dökülecektir. Bu işler sırasında betonun ayrışması önlenecek ve malzeme kaybı iş bitimine
kadar asgari gerçekleştirilecektir. Döküm işlemi yağmurda, yüksek ısıda, rüzgârda yapılmayacaktır.
Beton sıçramasından kirlenmiş kalıplar donatılar veya kalıp yağı bulaşmış donatılar bir sonraki
döküm safhasına geçilmeden önce temizlenecektir.
Betonun 1,0 metre yükseklikten daha fazla yerlerden serbestçe veya şutla dökülmesine eğer pompa
ile dökülecekse döşemelerde 50 cm., perde ve kolonlarda ise en fazla 1,5 metreden daha fazla
yükseklikten dökülmesine izin verilmeyecektir. Beton, şerbetin dışarıya akmaması için kalıbın
muayyen bir kotuna kadar dökülecektir.
09.09.01. Soğuk Havada Beton Dökümü:
TS 1248’de belirtildiği gibi ortalama hava sıcaklığı üç gün boyunca +5°C’nin altında
bulunduğu hava durumunu “soğuk hava” olarak tanımlamaktadır. Buna göre yukarıda
tanımlanan şartlara göre hazır betonun sıcaklığı 100°C’den az 250°C’den de fazla
olmayacaktır.
Don riski olan hava koşullarında beton dökümünden mümkün olduğunca kaçınılacaktır.
Hava sıcaklığı 0°C ila 10°C arasında olduğunda, beton “İdare”nin onayı olmadan
dökülmeyecektir. Bu tür hava koşullarında beton dökümü zaruri ise İdare tarafından
onaylanan ve İdarece izin verilen priz hızlandırıcı ve suyun donma noktasını düşürücü
katkı maddeleri kullanılacaktır. Beton dökülecek alanda varsa kar ve donmuş su kitleleri
temizlenecektir.
Hava sıcaklığı 0°C veya daha düşük olduğunda, beton dökülmeyecektir. Hava sıcaklığı
10°C’nin altında ise karışımın sıcaklığı 10°C’nin altında olmayacaktır. Karışımın
sıcaklığı İdarenin onayı ile suyu, agregayı veya her ikisini ısıtarak yükseltilebilir. Karışım
sıcaklığının ölçülebilmesi için yüklenici uygun termometre bulunduracaktır. Dökümden
sonra beton, uygun bir yöntemle dona karşı korunacaktır. Donma dolayısı ile zarar gören
beton İdarenin talimatı ile masrafları yükleniciye ait olmak üzere kırılacak ve yeniden
dökülecektir.
09.09.02. Sıcak Havada Beton Dökümü:
TS 1248’de belirtildiği gibi “sıcak hava” beton dökümü sırasında ortalama hava
sıcaklığının ardı ardına üç gün süre ile +30°C’nin üstünde bolunduğu süredeki hava
durumu olarak tanımlanmaktadır. Yukarıda tariflenen hava koşullarının sınır değerlerinin
üstünde mümkün olduğunca beton dökümünden kaçınılacaktır. Böyle zamanlarda
mümkün olduğunca gece çalışma saatlerinde beton dökümünün yapılması tercih
Sayfa 23 / 85
edilecektir.
Günlük hava sıcaklığının 35 °C’yi aşabileceği sıcak hava koşullarında, İdarenin onayına
bağlı olarak önlemler alınacaktır.
Beton, olabilecek en düşük sıcaklıkta dökülecek ve karışımın sıcaklığı hiçbir durumda
32°C’yi geçmeyecektir. Dökülen karışım sıcaklığı 30°C’yi aşarsa onaylanmış bir priz
geciktirici kullanılacaktır. İdarece izin verilen priz süresini geçiktiren, kıvam kayıplarını
azaltma yeteneğine sahip, su azaltan kimyasal katkı maddeleri kullanılacaktır. Kalıplara
ve beton dökülecek tabana, dökümden hemen önce soğuk su püskürtülecektir.
09.09.03. Alkali ve Sülfatlı Suların ve Zeminin Etkisinde Kalan Betonların Dökümü:
Dökme şartlarının uygulanmasında gerekli titizlik ve duyarlık gösterilecek, beton işin
başından sonuna kadar aralıksız dökülecektir. Buna imkan bulunamazsa, zeminden ya da
su seviyesinden en az 45 cm. daha yüksek bir seviyeye kadar aralıksız dökülecektir.
Alkali zemin ve suların beton dökümü bittikten 72 saat sonrasına kadar beton yüzeyine
değmemesi sağlanacaktır. Bundan başka bu gibi hallerde alkali ve sülfatlı suların ve
zeminin kimyasal etkisine dayanıklı çimento kullanılacaktır.
09.09.04. Temel Satıhlarında Beton Dökümü:
Üzerine beton konulacak veya beton dayanacak olan temel yüzeyleri, su birikintileri,
çamur ve enkazdan temizlenmiş olacaktır. Beton konmadan önce, betonun oturacağı veya
dayanacağı kaya satıhları sağlam olacak, gevşek parçalar kaldırılacak ve bu yerler
yağdan, çamurdan, zararlı maddelerden, enkazdan sağlam olmayan parçalardan
arındırılmış olacaktır.
Kaya satıhların temizlenmesi, yüksek tazyikli hava-su karışımı veya ıslak kum fışkırtan
aletlerle, çelik süpürgeler, kazmalar, yada İdare’nin uygun göreceği benzeri diğer
aletlerle yapılacaktır. Su emme kabiliyetinde olan temel satıhları, betonun suyunu emip
almaması için beton dökülmeden önce tamamıyla ıslatılacaktır.
Bu şartnamelerin gerekliliklerine göre kazılmış olan kaya yüzeyleri üzerlerine beton
dökümü yapılmadan önce tamamen ıslatılacaktır, fakat çamurlanmasına izin
verilmeyecektir. Kaya yüzeyleri, beton dökümü zamanına kadar, gerekli miktarda
yağmurlama yapılarak nemli tutulacaktır. Kaya üzerine döküm yapılacak yerlerde, kaya
yüzeyi güneşten korunacak ve beton dökümü öncesinde 24 saat boyunca ıslak
tutulacaktır.
Kaya yüzeylerinin hazırlanmasına ek olarak, minimum beton hattı içinde kalan tüm
kayalar temizlenecektir.
Üzerine beton dökülecek olan toprak temeller, temiz ve nemli olacak don, buz ve durgun
veya akan su bulundurmayacaktır.
09.10. Betonun İşlenmesi ve Sıkıştırılması:
Beton, karılmasından hemen sonra ve fasılasız olarak işlenmelidir. Yalnız özel durumlarda betonun
bir süre işlemeden bekletilmesine izin verilebilir. Bu süre kuru ve sıcak havada yarım saati, nemli
ve serin havada bir saati geçmemelidir. Bu gibi durumlarda betonun güneş, rüzgar, şiddetli yağmur
vb. gibi hava etkilerine karşı korunması ve kullanılacağı zaman yeniden karıştırılması gereklidir.
Beton mutlaka prize başlamadan önce yerine dökülmüş ve işlenmiş olacaktır.
Sayfa 24 / 85
Yüklenici, beton dökülür dökülmez bunu bekletmeden sıkıştırabilmek için yeterli sayıda vibratörü
şantiyede hazır bulunduracaktır. Her üç vibratör için bir yedek vibratör bulundurulacaktır. Beton
döküldükten hemen sonra, dökümü yapılan her tabaka beton, dahili vibratörlerle ve el ile
sıkıştırılacaktır.
Vibratörlere yardımcı olarak tokmaklama ve şişleme ameliyesi de aynı anda yapılacaktır. Kalıplara
tokmakla vurmak veya vibratör tutmak gibi işlemlere izin verilmeyecektir. Kalıp içinde betonun
akışını sağlamak amacı ile vibratör kullanılmayacaktır.
Vibratörle sıkıştırmada, betonun homojenliğinin bozulmamasına dikkat edilecek ve işin önemine
göre özel şartnamesinde vibratörün frekans adedi tespit edilecektir. Vibrasyon ekipmanı yeterli
sayıda ünitelerle desteklenip betonun iyi bir şekilde konsolide olması sağlanacaktır. Vibratör prizini
almaya başlamış olan alt tabakaların içine sokulmayacaktır. Yerleştirmeler arasındaki mesafe
vibratör hareketinin yarı çapının 1-1/2 katı kadar olacaktır. Vibrasyonlanan alan yandaki henüz
vibrasyonlanmış kısım ile bir kaç cm üst üste gelmelidir.
Betonun kalıba dökülmesi sırasında homojen bir durumda kalmasına dikkat edilmeli ve kütleden
ayrılan iri çakıl taneleri kütle içine karıştırılmalıdır. Beton tokmakla dövülerek sıkıştırılacaksa, az
su ile karılan nemli toprak kıvamındaki beton tabakasının kalınlığı 15 cm.yi aşmamalıdır.
Tabakalar, yapıdaki basınç yönüne dik ve tokmaklama ise basınç yönünde olmalıdır. Bunun
yapılamadığı durumlarda betonun kıvamı plastiğe yakın olarak ayarlanmalı ve basınç
doğrultusunda tokmaklama derzi meydana gelmeyecek şekilde işlenmelidir.
Mekanik tokmaklarla ve bunların sağlanamadığı durumlarda el tokmakları ile beton yüzü, görünüşü
plastik, sürekli ve homojen oluncaya kadar tokmaklanmalıdır. Köşelerde ve kalıp boyunca
sıkıştırmaya özellikle önem verilmelidir.Yeni bir tabaka dökülmeden önce, bir önceki tabakanın
üstü prizini yapmadan taranmış olmalıdır. Vibratörün ulaşamadığı köşe noktaları ve döküm
zorluğunun bulunduğu özel noktalarda yapılacak olan el ile sıkıştırmada ise tabaka kalınlığı 15
cm.den fazla olmayacaktır.
Az su ile karılan ve vibratörle sıkıştırılan betonun karışımı, vibratörün kapasitesine göre
ayarlanmalıdır. Bu karışım, sıkıştırma sırasında çok az miktarda çimento şerbeti yüze çıkacak ve iç
vibratör kendiliğinden batacak ve yavaşça geri çekildiğinde betonda delik bırakmayacak şekilde
olmalıdır.
Normal durumlarda 6500-8000 frekanslı ve 500 kgf merkezkaç gücü olan iç vibratörleri
kullanılmalıdır. Titreşimin şiddeti, minimum 45 cm. çapındaki bir çevrede betonun 2.5 cm çökerek
yerleşmesini temin edecek derecede olmalıdır. Her daldırmada, vibrasyon süresi, betonun
agregalarının ayrışmasına imkan vermeyecek fakat betonun tam konsolide olmasına imkan verecek
süre olacaktır ki bu da genellikle 5 ila 15 saniyedir.
Sıkıştırılacak tabaka kalınlığı 30 cm. den az, 70 cm. den fazla olmamalıdır. Saniyede 8 cm.’lik
daldırış veya dışa çekiş hızı, sıkıştırma için genel olarak yeterlidir. Vibratör iğnesi, ikinci tabaka
sıkıştırılırken bir önceki tabakaya, beton henüz sıkıştırılabilir durumda ise, bir önceki tabaka
yüzüne çıkan şerbetin ikinci tabakaya karışmasını ve iki tabakanın kenetlenmesini sağlamak üzere
10-15 cm. kadar girmelidir. Vibratörün kalıplar ile teması kesinlikle önlenecektir.
Vibre edilen ve prizi başlayan betonlar tekrar vibre edilmeyeceklerdir. Beton dökümünden 7 gün
sure ile her türlü titreşimden korunacaktır.
09.11. Betonun Korunması ve Kürlenmesi:
Sayfa 25 / 85
Betonun korunması ve bakımı için normal koşullarda TS 1247’ye, anormal koşullarda ise TS
1248’e uyulacaktır.
Betonun yerleşiminden hemen sonra, beton nem kaybına, ısı değişikliğine, mekanik hasara ve
yağmur veya akan suyun verdiği hasara karşı ıslak çuval, naylon örtü vb. örtülecek veya telis bezi
veya İdarenin onayladığı kimyasal kür malzemeleri ile korunacaktır.
Mastarlama ve küreme işlemi tamamlandıktan sonra ve en az 7 gün boyunca kürün bakımı
sürdürülecektir.
09.11.01. Koruma:
İyi bir bakım betonun hem mukavemetini arttırı, hem de ömrünü uzatır. Bunun için beton
döküldükten sonra ilk priz alma (sertleşme) günlerinde dondan, sıcaktan (güneş ışınları),
rüzgârdan (kuruma), su akıntısı, kimyasal etkiler ve sarsıntıdan korunacak, en az 7 gün
süre ile sabah ve akşam sulanmak suretiyle nemli tutulacaktır. Çabuk şertleşen portland
çimentosu ile dökülen betonlar daha uzun süre nemli tutulacaktır.
Yüklenici, bütün beton inşaatı kesin kabule kadar her türlü hasara karşı koruyacaktır.
Görünen beton yüzler en az ilk üç gün devamınca güneşe karşı korunacaktır. Bu gibi
koruma işleri kalıp yapılmayan yüzlerde beton dökülmesinin hemen ardından, kalıp
yapılan yüzeylerde ise kalıp sökülür sökülmez uygulanacaktır. Betonun donmaya maruz
olduğu zamanlarda, beton döküldükten sonra tamamen sertleşinceye kadar en az 72 saat
süreyle en az 10°C suhunetle muhafaza edilecektir. İnşaat mahallinde ıslak termo- metre
suhuneti 0°C da düştüğü zaman beton donmaya maruz kalıyor addedilir. Beton
döküldükten en az iki hafta süreyle İdare’nin uygun göreceği bir tarzda dona karşı
muhafaza edilecektir. Suni olarak elde edilen hararetin kullanıldığı yerlerde, betonun
kurumasına mani olmak için özel önlemler alınacaktır.
09.11.02. Rutubet:
Puzolan gibi atıl maddeleri içermeyen betonlar, yerine döküldükten en az iki hafta
süreyle daimi suretle ıslak tutulacaktır. Puzolanlı betonlar ise en az 21 gün süreyle ıslak
tutulacaktır. Bütün inşaat derzleri süreye bakılmaksızın bu yüzeyler üzerine beton
gelinceye kadar daimi surette ıslak tutulacaktır. Eğer inşaat derzine karşı veya bunların
üzerine beton dökülme işi gecikecek olursa, betonun prizini alma sırasındaki
rutubetlendirmeden sonra betonun ıslak tutulmasına ara verilir ve burada beton,
dökülmeye başlanmasından üç gün önce tekrar dökülmüş betonun sulanmasına başlanır.
Betonun, yukarıda sözü geçen sulanması tamamlanmadan önce, betondaki kusurlu
yerlerin tamiri için bu yerlerin oyulması işi yapılmamış ise, o takdirde bu boşlukların
doldurulmasından önce en az dört saat süreyle daimi olarak rutubetli tutulacaktır. Beton
yüzeyindeki çukurluklar, bu paragraf şartlarına uygun olarak harçla doldurulduktan sonra
tamir edilen yüzey ıslak çuval bezi ile örtülecek ve bu kısım sertleşir sertleşmez sulamaya
tekrar başlanacaktır. Betonun prizini alması sırasında betonun herhangi bir kısmının
kurumasına izin verilmeyeceğinden bu yüzeyler devamlı suretle su serpmek veya
püskürtmek suretiyle veya yapı denetim görevlisinin onaylayacağı bir metodla daimi
olarak rutubetli olarak tutulacaktır. Daimi olarak görülen yüzler olarak kalacak yüzeyler
üzerinde leke teşekkülüne meydan vermeyecek bir şekilde sulama işlemine tabi
tutulacaktır.
Kalıp yapılmayan yüzeylerde ve iki hafta süreyle Yüklenici’nin betonu kurumaktan
koruyacağına yapı denetim görevlisince kanaat hasıl olduğu takdirde betonun belli bir
kalınlık ve kalitedeki ıslak kum tabakasıyla örtülerek rutubetli tutulması kabul
edilebilecektir. Ancak işin kati kabulünden önce Yüklenici’nin bu gibi kumları yapı
denetim görevlisinin önereceği şekilde kaldırıp temizlenmesi şarttır. Yüklenici bu işler
Sayfa 26 / 85
için ayrıca bir bedel talep edemez. Betonun sulanmasında kullanılacak su beton
yapılırken karıştırılan su niteliğinde olması lazımdır. Yüklenici, priz süresince, yukarıda
bahsedilen betonu sulamak yerine, yapı denetim görevlisinin iznini almak sureti ile beton
yüzeylerini rutubeti muhafaza edici bir madde ile boyayabilir.
Beton, yüzü kaplanmadığı takdirde sürekli nemli tutulacak şekilde sulanarak kür
yapılacaktır. Normal portland çimentosu ile yapılan betonlarda kür, en az 7 gün devam
edecektir. Traslı çimentolarla yapılan betonlarda kür süresi 14 gün olacaktır.
Kanal kaplama betonlarında kür, yapı denetim görevlisince gerek görüldüğü takdirde
cidar tabakası oluşturan kür maddesi (curing-compound) ile yapılacaktır. Kür maddesinin
uygunluğu ve miktarı DSİ Teknik Araştırma ve Kalite Kontrol Dairesi Laboratuarı’nda
yapılacak deney sonucuna göre tespit edilecektir.
09.12. Betonun Tamiri:
Beton tamiri, kalifiye işçiler tarafından yapı denetim görevlisinin denetiminde yapılacaktır.
Yüklenici, dökülen beton yüzeylerindeki çeşitli bozuklukları aşağıda bu yüzeyler için verilen
şartlara uygun olarak düzeltecektir. Kalıp yapılan beton yüzeylerdeki kusurlar, kalıplar sökülür
sökülmez tamir edilecek, noksan kısımlar tamamlanacak ve bu işlem mümkün olduğunca kalıpların
alınmasından sonra 24 saat içerisinde tamamlanacaktır.
Herhangi bir sebeple hasar gören beton, petek halinde çıkan, parçalanan veya diğer çeşit kusurlar
gösteren veya kalıp çökmeleri ile bozuk çıkan yerler kazılıp çıkarılacak ve proje boyutuna göre
tekrar aşağıda şartları verilen harç veya betonla doldurulacaktır.
Betonun görünen yüzlerinde hasıl olacak kalıp şişme yerleri proje boyutuna uydurulmak için murç
ve keskilerle kazılacaktır. Derinliği görünen yüzünün bir boyutundan küçük olan deliklerde,
bağlantı çubukları uçlarının kesilmesinden dolayı oluşan deliklerde ve soğutma boruları
boşluklarında, kuru agrega yerleştirilip, çimento enjeksiyonu suretiyle yüzey tamiri yapılacaktır.
Kalıp bağı için kullanılan çubukların kesilmesi dolayısıyla meydana gelen deliklerin
doldurulmasına lüzum yoktur. Kuru agrega koyup çimento enjekte etmek usulü, teçhizat arkalarının
doldurulması, yahut beton kesiti boydan boya devam eden deliklerin doldurulmasında
kullanılmayacaktır. Çok sığ olan deliklerle, yüzeye yakın beton teçhizatın dış tarafına kadar olan
derinlikten az olan deliklerde, dolgu harç tabancası kullanılarak tazyikli harç dolgu tatbik
edilecektir. Boydan boya devam eden deliklerde, beton dolgu kullanılacaktır. Beton tamiri için
kullanılacak olan bütün malzemeler, tatbik olunacak usuller ve işlemler İdare’nin talimatına uygun
olacaktır. Yapılan bütün dolgular delik yüzeylerine sıkı surette kaynamış olacak ve prizini alıp
kuruduktan sonra büzülme çatlaklarından ve kabarıklardan arınmış sağlam olacaktır.
09.13. Arızalı veya Zedelenmiş Beton:
Herhangi bir sebeple hasara uğrayan veya hatalı çıkan betonlar, işin tamamlanmasından ve
kabulünden önce herhangi bir zamanda Yüklenici tarafından kaldırılarak yapı denetim görevlisinin
talimatına uygun olarak ve buradaki şartlar dahilinde yeniden yapılacaktır. Bozukluğu anlaşılan ve
şüpheli görülen betonlar, bozukluğun vaziyeti ve mertebesi tesbit edilmek üzere tamire
başlanmadan önce iyice muayene edilecektir. Çatlaklı kırık veya bozuk olan betonlarla, hatalı
betonlar, yontularak veya kesilerek yahut kazılarak kusurlu olan saha ve deliklerden çıkarılacaktır.
Kesilip çıkarılmış veya kazınmış olan kısımların kenarları keskin olarak bırakılacak ve yeniden
konacak beton ile iyice kaynaşması için girintili çıkıntılı olacak, iyice temizlenip üzerine tozlar
dökülmüş harçlar veya diğer yabancı maddelerden temizlenmiş bir hale getirilecek ve beton
dökülmeden önce en az 8 saat süreyle daimi olarak ıslak bir halde tutulacaktır.
09.14. İnşaat Derzleri:
İnşaat derzleri temel duvarlarında, zemin kirişlerinde ve diğer temel işlerinde münferit temeller
Sayfa 27 / 85
hariç 18 metreyi aşmayacaktır. Bu mesafe zemin döşemesinde ve çatı döşemesinde 26 metreyi
geçmeyecektir. Beton mütemadi olarak dökülecek ve yapımı süren ünite monolitik bir
konstrüksiyon oluşturacaktır.
Taze beton, dökümü yapılmış bir bölümün devamı olarak dökülecekse, dökümü bitmiş betonun
hasar görmemesi için muayyen bir sertliğe ulaşması beklenmelidir. İstenmeden oluşacak derzler
yapılırken konstrüksiyonun görünüm ve sertliğini en az düzeyde değiştirecek şekilde
gerçekleştirilmelidir.
09.14.01. Hakiki Derz - Soğuk Derz:
İnşaat derzi anolar dökülürken oluşan derzdir. Bunlar döşemenin bütün kalınlığı boyunca
uzanır. Daha sonra aynı yerden şantiyede karşılıklı görüşmeler sonucu derz derinliği ve
kalınlığına karar verilerek derz kesilir. Bunlara karar verilirken dikkat edilmesi gereken
hususlar: Derz derinliği beton kalınlığının 1/3’ünden fazla olamaz derz genişliği 4
mm’den az olamaz.
Yine bazı özel durumlarda komşu paneller arasında oturma farkını önlemek ve yük
aktarmasını temin için geçmeli inşaat derzleri yapılmaktadır.
Bazı özel durumlarda ağır araç trafiğine maruz yerlerde köşeler araç hareketlerinden
dolayı korunmalıdır. Buralarda köşe korumalı pimli inşaat derzleri yapılmaktadır.
Sayfa 28 / 85
09.14.02. Yalancı Derz-Rötre Derzleri:
Harekete imkan veren bir membranın varlığına rağmen betonun rötresinin yol açtığı
döşeme küçülmesi, yol tabanındaki pürüzlerle temas yolu ile engellenir. Bu temas
noktalarının sayısı döşeme kesitinin uzunluğuyla artacağından, yol açacakları rötre
gerilmesi de aynı şekilde artacaktır.
Bu gerilme çekme mukavemetini aşar aşmaz beton kırılır ve bir çatlağın görülmesine
sebep olur. Bu planlanmamış çatlamayı önlemek için döşeme daha küçük bölümlere
ayrılmalıdır. Ve bu derzler döşemeyi mümkün mertebe kare şeklinde bölümlere
ayırmalıdır.
Yalancı derz öngörülen noktalarda sonradan kesilen derzdir. Yalancı derz için gerekli
derinlik ve genişlik; İnşaat derzlerinde geçerli olan ölçülerle aynı şartlardadır.
09.14.03. Çevresel Ayrılma Derzi:
Dökülecek olan saha betonu, inşaatın sütun, duvar ve yan kiriş gibi sabit kısımlarından
ayrılmalıdır. Ayrılma derzleri tok ve sıkıştırılabilir malzemeden yapılır. Yapılma
nedenleri Döşeme içinde serbest büzülme ve oturma hareketlerine imkan tanırlar. Ayrıca
beton büzülmesinden daha büyük genleşmeleri saha betonu çevresine transfer eder.
Sayfa 29 / 85
Çevresel ayrılma derzlerinde kullanılacak en güzel malzeme polietilen köpüktür. Yalnız
bu malzemeyi kullanırken dikkat edilmesi gereken hususlar:
1- Beton dökülme işlemi yapılırken kesinlikle parçalanmamalı.
2- Döşemenin genleşmesini engelleyecek kadar sıkıştırılabilmeli
3-Döşemenin mastarlanması sırasında ufalanmamalı.
09.14.04. Genleşme Derzi:
Genleşme derzi yüzeyin şeklinde değişiklik olan yerlere; mesela bir yolda beton sahanın
sınırına yolda ki bir virajın başlangıç ve bitimine konur.
Genleşme Derzlerin de tıpkı çevresel ayrılma derzlerinde olduğu gibi 10 ile 20 mm
kalınlıkta sıkıştırılabilir dolgu malzemesi kullanılır. Bu derzin açılmasına müsaade etmek
üzere, yük aktarma çubukları 1kullanılmaktadır. Bağlantının metresi başına 16 mm
çapında üç çubuk kullanılabilir. Çelik çubukların boyu takribi 50 cm, olur.
1
Yük aktarma çubuğu: Dovel ( Derzin açılmasına müsaade etmek için iki ano arasına konur. Açılmanın rahat olabilmesi içinde
birinci anoda Dovel PVC boru içine konur. İçine beton girmemesi için PVC’nin bir ucuna kapak takılır.
Sayfa 30 / 85
Derz yukarıda belirtildiği gibi müteahhit ve işveren proje üzerinden inşaatın ve yapının
özelliklerine göre derzlerin boyut ve türlerini belirlerler. Burada dikkat edilmesi gereken
hususlar şunlardır: Ano boyutları en az 30 m2 olmalıdır. Örneğin derz genişliği 4 x 4 5 x
6 gibi. Derzler bağ kirişleri ve hatılların bulunduğu yerlerden kesilmelidir. Derz kesimi
ıslak olarak yapılmalıdır.
Yükleme rampalarında trafik oldukça yoğundur. O yüzden bu bölgelerde oluşan
problemleri önlemek için döşeme ile rampa arasında bağlantı teşkil edilmelidir.
Döşemenin büzülmesi ancak rampa doğrultusunda olduğundan ona paralel birinci derz
daha yakına getirilmelidir.
Sayfa 31 / 85
Yapı ile döşeme arasında bağlantı yapılması tavsiye edilmemekle beraber döşemenin
büzülmesinde neden oldukları rahatsızlık göz önüne alınarak gerekli oldukları yerlerde
bunlar için bazı projeler bulunmaktadır.
Bu bağlantılar devamlı (binanın bütün çevresel yan kirişlerine bağlanan ve döşeme
ortasına konan hasır çelik) veya belli noktalarda olur. Devamlı bağlantılarda, derz
yerleşim şeması, sadece 1,5’lik bir derz boyu/genişliği oranını geçmemeye daima dikkat
ederek, bağlantıların duvarlara yaklaştığı (mesela normalde kullanılan açıklığın
yarısında) döşemenin dış kenarlarında değiştirilir.
Eğer bağlantı sadece kolonlara dik açıda yapılırsa, mevcut derzlerin döşeme panellerinin
büzüleceği bu sabit noktalardan, açıklığın yarısına kadar kaydırılması gerekecektir.
Sayfa 32 / 85
Döşeme asla bir bağ kirişi olarak kullanılmamalıdır. Fakat gerekiyorsa taban gömme bir
bağ kirişi yapılmalıdır.
09.14.05. Derz Dolgusu Yapımı:
Derz kesme işleminden sonra sıra derz doldurma işlemine gelir. Derzler esnek bir
malzeme ile doldurulmalıdır. Ancak; Derzlerin kırılma ve çatlama riskinin azaltılması
gerekiyorsa, bunların yan kenarlarını destekleyecek daha sert bir elastik malzeme ile
doldurulması esastır.
Derz dolgusuna başlamadan önce rottestler yardımı ile derz içleri iyice yıkanır ve
temizlenir. Daha sonra sanayi tipi elektrikli süpürge ile derzler temizlenir. Derzlerin her
iki tarafına bant yapıştırılıp derzlerin içine polistren fitil ya da ip yerleştirilir. Derz dolgu
tabancası ile idarece tesbit edilmiş olan derz dolgu malzemesi derzlere doldurulur. En son
olarak yapıştırılmış olan bantların sökülmesi ile derz dolgu işlemi tamamlanmış olur.
Bileşimi ne olur ise olsun dolgu malzemesi aşağıda ki hallerde uygulanmalıdır.
I.Derz boşluklarında toz birikmesinin sakıncalı olduğu alanlarda
II.Mikrobik ortam oluşmasını önlemek için
III.Derz altında ki tabanda oturmaya yol açacak suyun girişini önlemek için
Sayfa 33 / 85
IV.Derzleri kimyevi madde etkilerine karşı korumak
V.Derzlerin oluşturduğu beton kenarlarını kırılmaya karşı korumak
Derz doldurma işleminden sonra uygulama işlemleri tamamlanmış olur.
09.15. Yol Alt Temeli, Plentmix Temel, Üst Beton Kaplaması:
09.15.01. Yol Alt Temeli:
Çevre ve bağlantı yolları imalatı TCK Yollar Fenni Şartnamesine uygun olacaktır.
Dolgu malzemesinin özellikleri TS 1900 AASHTO T-89, 90, 99 standartlarına uygun
olacaktır.
09.15.02. Plentmiks Temel (Üst Temel):
Karışım 20 cm tabaka halinde finişer ile serilecek ve statik çizgisel yükü 30 kg/cm den
daha büyük bandajlı vibrasyonlu silindirlerle sıkıştırılacaktır.
Sıkıştırma kriteri TS 1900 AASHTO T-180 ve TS 1900 BS 1377 standartlarına ve T.C.K.
Yollar Fenni Şartnamesine uygun olacaktır.
09.15.03. Üst Beton Kaplama:
Üst temel üzerine beton içindeki su ve ince malzemenin zemin tabakasına akmasını
önlemek amacıyla 150 mikron PE (naylon) örtü serilecektir. Naylon örtü birbirine 10-15
cm bindirilecek ve ek yerleri kesintisiz olarak bantlanacaktır. Yol betonu istenilen şekilde
anolar halinde olacak ve 20 cm kalınlıkta dökülecek, çelik telli C20 hazır betonu
kullanılacak ve üzerine yüzey sertleştirici malzeme uygulanacaktır. İdarenin istediği anda
beton numunesi alınacak ve uygun gördüğü laboratuarda testi yaptırılacaktır. Derzlerin
düzgün teşkiline özen gösterilecek ve döküm sonrası helikopterle perdah yapılacaktır.
Genleşme derzi dışındaki anoların derzleri beton prizini aldıktan sonra makine ile
kesilerek yalancı derz şeklinde teşkil edilecektir. Enine ve boyuna yönde 24 m.de bir ve
bina birleşimlerinde genleşme derzi detayı uygulanacaktır.
Çelik Tel;
 Beton içindeki dozajı 16 kh/m³,
 İki ucu kıvrılmış tutkallı, C1008 sınıf, düşük karbonlu çelikten imal edilmiş,
 Çekme dayanımı en az 100 N/mm²,
 Çelik tel boyu en az 60 mm., çapı ise 0,75 mm.,
 Çelik teller TSE veya ISO belgesine sahip olacaktır.
Yüzey Sertleştirici Malzeme;
 Basınç dayanımı 60-80 N/mm²,
 Aşınma dayanımı 5-6 gr/cm³,
 Sertlik 6-7,
 Sarfiyat 5-6 kg/m²,
 Kimyasal direnç, motor yağlarına, makine yağlarına, hafif asitlere, %10’luk tuz
eriyiklerine karşı dirençli olacaktır.
Yüzey sertleştirici malzemesinin uygulanması, projesindeki ano boyutlarında taze
dökülmüş beton tam olarak priz başlangıcındayken (şantiye şartlarında) sertleştirici
malzeme m²’ye 5-6 kg. gelecek şekilde yüzeye üniform olarak serpilecektir. Helikopter
tepsi yardımıyla sertleştirici zemine yedirilerek 2-3 mm. kaplama olacak şekilde
uygulanacaktır. Beton priz başlangıcında helikopter mala çekilerek yüzet düzeltme ve
yüzey pürüzlendirme işlemi yapılacaktır. Daha sonra yüzeyde beton derz kesme işlemi
yapılacaktır.
Sayfa 34 / 85
09.16. Betonarme Betonu ve Demirsiz Betonlar:
09.16.01. Döşeme, Saha ve Tretuvar Betonları:
Binaların zemin döşeme (betonarme olmayan) betonları, dış saha betonları, anolar
halinde dökülecek, genleşme derzi dışındaki 4,00 x 4,00 m anoların derzleri beton prizini
aldıktan sonra makine ile kesilerek yalancı derz olarak teşkil edilecek, projede veya
pursantaj listelerinde belirtilen beton sınıfı hazır beton kullanılacak ve üzerine varsa
yüzey sertleştiricili ve tutkallı çelik telli olarak malzeme uygulanacaktır.
09.16.02. Temel Altı Betonları:
Taahhüt konusu işin bünyesindeki tüm ünitelerin temel altına projesinde belirtilen
yükseklikte veya belirtilmemiş ise 10,00 cm kalınlığında uygulanacaktır. Projesinde veya
pursantaj listesinde belirtilen dozajda grobeton yapılacaktır. Bu betonlar hazır beton
olacak veya İdarenin izni ile yerinde betoniyer ile karılmış olacaktır. Tüm yapım
şartlarında BBF. Poz nolarındaki hususlar dikkate alınacaktır.
09.16.03. Taşıyıcı Sistem Betonları:
Taahhüt konusu işlerdeki tüm temel, kolon, perde, kanal ve kazık gibi taşıyıcı sistem
imalatlarında betonarme betonu olarak İdare tarafından uygun bulunmuş projenin
gerektirdiği beton sınıfı hazır beton kullanılacaktır (Yapım şartları örnek olarak; BBF.
poz no’larındaki ve pursantaj listelerinde belirtildiği gibidir). Betonun temel-kolon-perde
olarak tek seferde dökülmesi tercih edilmekle birlikte, kolonların öncelikle dökülmesi
perdelerin daha sonra dökülmesi durumunda betonda pürüzlendirme yapılacak, sonraki
beton dökümlerinde aderans artırıcı kimyasallar kullanılarak önlem alınacaktır. Elde
olmayan nedenlerle oluşacak kabul edilebilir nitelikteki yüzeysel bozulmalar Yapı
Denetim Görevlilerinin kabul edeceği yöntem ve malzemeler ile onarılacaktır.
a) C 25 ve C 30 HAZIR BETONARME BETONU YAPILMASI:
Taahhüt konusu işlerdeki tüm temel, kolon, kiriş, döşeme, perde ve kanallarda betonarme
betonu olarak projelerinde veya pursantaj listelerinde belirtilen C 25 veya C 30 hazır
betonarme betonu kullanılacaktır. (Temel yapım şartları BBF poz no'larındaki gibidir)
Beton, hazırlandığı yerden döküleceği son yere kadar kesintisiz olarak ve olabildiği kadar
çabuk taşınacak ve betonlama işi tamamlanıncaya kadar segregasyona veya malzeme
kaybına uğratılmayacaktır.
b) ENDÜSTRİYEL ZEMİN BETONU YAPILMASI:
Taban betonu altına beton içindeki su ve ince malzemenin zemin tabakasına akmasını
önlemek amacıyla 150 mikron PE (naylon) örtü serilecektir. Naylon örtü birbirine 10-15
cm bindirilecek ve ek yerleri kesintisiz olarak bantlanacaktır. Projesinde verilen ve
İdarenin tarifine uygun olarak, tutkallı çelik telli C 20 hazır betonu kullanılacak ve
üzerine yüzey sertleştirici malzeme uygulanacaktır. İdarenin istediği anda beton
numunesi alınacak ve uygun gördüğü laboratuarda testi yaptırılacaktır. Döküm
sonrasında yüzey helikopter perdah yapılacaktır. Genleşme derzi İdarenin tarifine göre
yapılacaktır.
Çelik Tel; Beton içindeki dozajı 16 kg/m3 İki ucu kıvrılmış tutkallı, C1008 sınıfı, düşük
karbonlu çelikten imal edilmiş, Çekme dayanımı en az 1000 N/mm2, Çelik tel boyu en az
60 mm, çapı ise 0,75 mm, Çelik teller TSE veya ISO belgesine sahip olacaktır.
Sayfa 35 / 85
Yüzey Sertleştirici; Basınç dayanımı 60-80 N/mm2 Aşınma dayanımı 5-6 gr/cm3 Sertlik
6-7 Sarfiyat 5-6 kg/m2 Kimyasal direnç; motor yağlarına, makine yağlarına, hafif asitlere,
%10 luk tuz eriyiklerine karşı dirençli olacaktır. Yüzey sertleştirici malzemesinin
uygulaması, projesindeki ano boyutlarında taze dökülmüş beton tam olarak priz
başlangıcındayken (şantiye şartlarında) sertleştirici malzeme m2’ye 5-6 kg. gelecek
şekilde yüzeye üniform olarak serpilir. Helikopter tepsi yardımıyla sertleştirici zemine
yedirilerek 2-3 mm kaplama olacak şekilde uygulanır. Beton priz başlangıcında
helikopter mala çekilerek yüzey düzeltme ve yüzey pürüzlendirme işlemi yapılır. Daha
sonra yüzeyde İdarenin tarifine göre beton derz kesme işlemi yapılır.( Yapım şartları
Birim Fiyat Tariflerindeki gibidir.)
10. BETONARME ÇUBUKLARI:
Betonarmede kullanılan çubuk donatılar nervürlü çubuklar olacaktır. Proje dahilinde aksi belirtilmedikçe
her türlü imalat için kullanılacak betonarme donatısı, TS 708’e uygun, minimum akma karakteristik
dayanımın fyk=4200 kg/cm² olan nervürlü çubuklardan olacaktır.
Donatı çeliğinin kaynaklı uygulamaları için TS 500’de tanımlandığı şekilde aşağıdaki gibi olacaktır.
Kaynak yapılacak doğal sertlikteki donatı çeliklerinde ise TS 708’de tanımlanan karbon eşdeğeri 0,40
değerini geçmeyecektir.
İdare isterse sahaya getirilen aynı çaptaki betonarme donatılarının her partisi, ya da her 10 tonu için bir
çekme, bir de kıvırma deneyi yapılacaktır. Eğer bir partide gelen donatıların çapları farklı ise, en kalın ve en
ince malzemeden örnekler alınarak, her ikisinde de birer çekme ve birer kıvırma deneyi yapılacaktır.
Örnekteki uzama miktarı yukarıda belirtilen minimum limitten az ise ya da çekme sırasında çubuk, ortadaki
1/3 noktalarının dışındaki bir noktadan kopmuş ise deney yeniden yapılacaktır.
Şantiye sahasına gelen demirler İdare isterse bağımsız bir denetçi firma tarafından test ettirilecektir,
bununla ilgili tüm masraflar yükleniciye ait olacaktır.
10.01. Hasır Çelik İmalatı ve Montajı:
Projesine ve şartnamesine göre ST IV.B evsafındaki çubuklardan nokta kaynağı ile hasır çeliğin
teşkili, yerine monte edilmesi, ek yerlerinde en az üç göz veya 45 cm bindirme suretiyle eklenmesi
ve taşıyıcı sehpa teşkili, beton veya plastik paspayı, gerekli her türlü malzeme ve zayiatı, her türlü
malzemenin fabrikadan veya satın alındığı yerden nakliyesi, yükleme ve boşaltmalar inşaat
yerindeki her türlü yatay ve düşey taşımalar, yükleme ve boşaltma, iş iskelesi, işçilik, alet edevat
giderleri dahil hasır çelik imalatıdır.
Donatı ölçü ve şekillerine göre imal edilip istendikleri yerlere yerleştirileceklerdir. Pul şeklindeki
paslar, çapaklar veya aderansı yok edecek bütün pislikler temizlenecektir. Kesiti yeterli olmayan
donatı kullanılmayacaktır. İşin herhangi bir şekilde inkitaya uğramasından sonra önceden
yerleştirilmiş olan donatı kontrol edilip temizlenecektir.
Donatılar betona ve donatının kendisine hasar verecek şekilde bükülüp veya düzeltilmeyeceklerdir.
Aksi belirtilmedikçe, bir bölümü gömülü olan donatıların açıkta kalan kısımları beton dökülmeden
önce boyanmayacaktır. Çizimlerde gösterilmemiş eğri veya bükülmüş donatılar kullanılmayacaktır.
Donatının bükülmesi için ısı kaynaklarından, eğer kullanılacak yöntem İdarenin onayını
görmemişse, kesinlikle yararlanılmayacaktır. Başka donatılar, boru kılıflarının yerleştirilmesi veya
gömülü elemanların montajı için yerleştirilmiş donatılar montaj kolaylığı için yerlerinden
kaydırılabilirler.
Eğer donatılar, bir çubuk çapından daha fazla kaydırılırlarsa meydana gelen donatı dağılımı,
hesaplar ve şartnameler gözden geçirilmeden ve mevcut durum İdare tarafından onaylanmadan
beton dökülmeyecektir. Plaklar, kirişler ve hatıllarda maksimal gerilmelerin oluştuğu yerlerde
donatılar, aksi belirtilmedikçe eklenmeyeceklerdir. Bindirmeler veya eklemeler TS 500 ve TS 708’e
Sayfa 36 / 85
göre yapılacaktır. Çizimlerde belirtilmeyen veya burada bahsedilmeyen donatı indirmeleri ve ekleri
“İdare”nin onayına sunulacaktır. Açıkta kalan donatılar, gömülü elemanlar veya ilave bölümler,
ileri bir inşaat safhasında kullanılmak üzere yerleştirilen bütün metal aksam korozyona karşı
korunacaktır.
10.02. Betonarme Çubuklarının Montajı:
Donatılar projede gösterildiği şekilde bükülecek ve bükme işi kesin olarak donatılar ısıtılmadan
yapılacaktır. Donatının bükülmesi donatı beton içindeyken veya beton dökümünden sonra
kesinlikle yapılmayacaktır.
Betonarme donatısı betonun donatı ile kenetlenmesini önleyici pas, yağ, leke, üstünde toprak vb.
kirle kaplı veya diğer çubuk kaplamasını aşındırıcı malzemeden temizlenmiş olacaktır. Donatı
çubukları aksi belirtilmedikçe beton içinde bırakılan paspaylarına göre projedeki şartlarına uygun
olarak imal edilecektir.
Donatının kalıba değmesini önlemek ve donatı sıralarını birbirinden ayırmak maksadıyla çakıl
tanesi, kımataş, tuğla parçası, madeni boru parçası, ahşap blok kesinlikle kullanılmayacaktır.
Paspayı olarak kullanılacak malzeme İdarenin onayına tabi olacaktır.
Donatı, yerine yerleştirildikten ve bağlandıktan sonra Yapı Denetim Görevlileri tarafından
muayenesi ve kabul işlemi yapılacaktır. Muayenesinde eksik ve kusur bulunan donatılara kesinlikle
beton dökülmeyecektir.
Zaruri haller dışında İdarenin onayı alınmak suretiyle projedekinden başka çapta donatı
kullanılması gerekirse yeni konulacak donatıların bir kesitteki toplam alanı projede bu kesitte
gösterilen donatı alanından kesinlikle az olmayacaktır.
11. ÇELİK KONSTRÜKSİYON İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
Hazır ve özel yapılacak profil demirlerden; taşıyıcı çelik konstrüksiyon ve çelik çatı makası (yapım şartları
BBF. Poz nolarındaki gibidir), imalatı ve montajı proje ve detaylarına uygun olarak yapılacaktır.
Kullanılacak profillerden imalata başlamadan önce gereği ve yeteri kadar numune alınarak laboratuar
deneyi yapılacaktır. İmalat ve montajlarda kullanılacak tüm malzemeler, projelerinde belirtilen kalite ve
özelliklerde yeni, düzgün, üretim hatalarından ari ve fabrikasyon hatalarına karşı en az bir yıl garantili
olacaktır.
Tüm malzemeler öncelikle TSE standartlarına uygun olarak temin edilecektir. TSE’li ürün mevcut
olmaması halinde TSEK belgeli veya Uluslararası kabul görmüş standartlarda olacaktır. Yüklenici,
projelerde gösterilen tüm çelik elemanlarının imalatını, montajını ilgili Türk Normlarına ve şartnamelerine
uygun olarak yapmaktan sorumludur.
Çelik konstrüksiyon sistemlerin imalat ve montajı projesine uygun olarak ehliyetli ekipler tarafından
yapılacaktır.
Yüklenici; projede öngörülen bütün çelik konstrüksiyon yapı elemanlarının ölçülerinin doğruluğundan, bu
elemanların aralarındaki bağlantıdan, montaj işleri teknolojisi ile tespit edilen taleplerin yerine
getirilmesinden sorumludur.
Yüklenici genel yerleşim planlarına, detay resimlerine ve çelik projelerinde gösterilen malzeme kalitelerine
göre tüm çelik imalatını yapacaktır. Yüklenici; projede öngörülmeyen bütün atölye ve montaj
bağlantılarından sorumludur.
Yüklenici oluşacak her türlü imalat ve montaj hatalarından sorumlu olacaktır. Çelik imalat ve montajına
başlamadan önce proje dikkatli bir şekilde incelenerek olması muhtemel hatalar önceden tespit edilecek,
Projelerde gösterilen elemanların hiçbirinde proje firmasının onayı olmaksızın değişlik yapılmayacaktır.
Sayfa 37 / 85
Projelerde gösterilen malzemenin temininde ortaya çıkabilecek sıkıntı durumunda proje tadilatı talebi proje
firmasına derhal bildirilecektir. Oluşacak değişik imalat ve uygulama zorluklarında Yüklenici gerekli tüm
hesap taklaşımlarını ve detay resimlerini İdarenin onayına sunacaktır. İdare gerekli gördüğü takdirde
projede gerekli revizyonu Yükleniciye yaptırarak imalata ondan sonra başlanacaktır. Yüklenici proje tadilatı
ile ilgili herhangi bir süre ve ek ödeme talebinde bulunamaz.
Yüklenici yapmış olduğu tüm imalatı atölye şartlarında hazırlayacaktır. İmalat sırasında bir süpervizör
imalat kalitesinin standardını korumakla görevlendirilecektir.
Projenin tamamında uzunluk toleransları DIN 7168 orta seriye göredir.
11.01. Çelik Yapılarla İlgili Standartlar:
TS 79
Pul ve Rondelalar
TS 80
Cıvata, somun ve dişli elemanlar için genel istekler
TS 563
Hafif ve düşük alaşımlı çelikler için elektrik ark kaynağı elektrodları
TS 648
Çelik binalar için bina kodları
TS 908
Sıcak çekme eşkenar kçşebentler
TS 909
Sıcak çekme eşkenar olmayan köşebentler
TS 910
Sıcak çekme “ l ” profiller
TS 1021 Metrik ölçülü, altıköşe başlı civatalar
TS 1026 Metrik ölçülü, altıköşe somunlar
TS 3357 Çelik yapılardakikaynaklı birleşimler
Yukarıda listelenmiş olan spesikikasyonlarla ön görülen işler, işin koordinasyonu için ön şarttır.
Ayrıca; TS 301, TS 911, TS 912, TS 913, TS 2162, DIN 1025, DIN 1026, DIN 1028, DIN 1029,
DIN 1050, DIN 1541, DIN 10542, DIN 1543, DIN 6914, DIN 6915, DIN 6916, DIN 6918, DIN
4100, DIN 4115, DIN 17100
11.02. Kaynak İşleri İle İlgili Spesifikasyonlar:
TS 280
Dolgu kaynaklarının gerilme deneyleri
TS 281
Düz birleşimlerdeki bükme deneyleri ve telleşmiş kaynakların serbest büküm deneyleri
TS 282
Düz birleşimlerdeki çentik bükme deneyleri
TS 283
Dolgu metallerinin sıcak çatlamalara dayanıklılık deneyleri
TS 563
Hafif ve düşük alaşımlı çelikler için elektrik ark kaynağı elektrodları
TS 3357 Çelik yapılardaki kaynaklı birleşimler
11.03. Sertifikalar:
Kullanılacak tüm çelik malzemelerin haddehane test raporlarının kopyaları imalatçı adını ve yerini
içeren bilgilerle birlikte İdareye sunulacaktır. Bu sertifikalar testlerin imalatçı veya başka bir
laboratuar tarafından gerçekleştirildiğini ve malzemenin kimyasal ve fiziksel yapısını belirtir
nitelikte olacaktır.
Tüm kaynak işleri vasıflı kaynakçılar tarafından yapılacak, yapılan iş konusunda herhangi bir şüphe
oluşması durumunda kaynakçı yeniden teste tabi tutulacaktır.
11.04. Çeliklerin Teknik Özellikleri:
Çelik Türü
Çekme Dayanımı Td
Kg/cm2 (N/mm2)
Akma sınırı Kg/cm2
N/mm2
Elast.Modülü E:
Kg/cm2 (N/mm2)
Isı Genleşme
Katsayısı
St 37
3700-4500
(363-491)
2400
(235)
2.100.000
(206.182)
0.000012
St 44
4400-5400
2800
Sayfa 38 / 85
(448-550)
(275)
5200-6200
3600
St 52
(510-608)
(353)
Yapı çeliği aksi belirtilmedikçe Türk Standartları TS 908, TS 909, TS 910 Grade St.37.2’ye uygun
olacaktır. Civatalar somunlar TS 80, TS 1021 ve TS 1026 Grade A veya eşdeğeri olacaktır.
Rondelalar TS 79’a göre imal edilecek ve uygulanacaktır.
Yüklenici; malzemelerin üretimine dönük fiziki tolerans esaslarını vermiş olduğumuz projelerde
detaylı olarak gösterildiği şekilde baz alacaktır. Üretimin kalite kontrolünü ISO 9001 kriterlerine
uyumlu olacak şekilde yapacaktır.
11.05. İmalat Öncesi Yapılacaklar:
Çelik Konstrüksiyon imalat ve montaj aşamasında Yüklenici tarafından aşağıdaki kontroller
yapılacak ve tespit edilen hususlar yine yüklenici tarafından giderilecektir.
a) Detayların imalatı,
b) Yapı elemanlarında ve konstrüksiyonda kaynaklama işlemleri,
c) Montajın detaylara uygunluğu,
d) Yüzeylerin astar öncesi hazırlığı, astarlama işlemleri,
Yüklenici, imalata başlamadan önce aşağıdakileri İdareye verecektir.
-
Kalite Kontrol Planı,
Malzeme alım siparişleri imalat ve test sertifikaları,
Kaynak Malzeme Sertifikaları,
Kaynak prosedürleri ve kaynakçı sertifikaları,
Günlük Kalite Kontrol Raporları,
Kaynak Tahribatsız Kontrol Raporları
Şantiye’ ye sevk edilen malzemelerin sevk irsaliyeleri,
İmalat ve sevkiyat programlarını,
11.06. Malzemelerin Nakli ve Stoklanması:
Nakliye esnasında malzemelere gelebilecek tüm zarardan Yüklenici sorumludur. Yüklenici bu tip
nedenlerden ötürü İdareden herhangi bir bedel talep edemez. Nakliye esnasındaki tüm sigorta
giderleri yüklenici tarafından hazırlanmış olan keşiflere dahildir, götürü fiyat içine dahil edilmiştir.
Çelik malzeme, kural olarak kapalı yerlerde stabil olarak istif edilecektir. İdarenin onayı ile toprakla
temas etmeyecek şekilde ve her türlü bozulma ve bulaşmaya mahal vermeyecek şekilde açık
alanlarda da stoklanabilecektir. Malzemelerin istif edileceği yer, stabilize edilmiş, düzgün ve drenaj
hendekleri açılmış olacaktır. Stok alanları İdarenin onaylayacağı yerlerde oluşturulacaktır. Montaj
öncesi saha istiflemesinde, parçaların deformasyona ve korozyona uğramasını engelleyecek tüm
tedbirler alınacaktır.
Nakliye işlemleri yapılırken, kalıcı deformasyonlar ve ezilmelerin oluşması engellenecektir.
Makasla kesim yapılmayıp daha küçük parçalarda ise makasla yapılan kesimlerde çapaklar taşlama
ile alınacaktır.
Çelik profiler, büyük gerilmeler ve hasar olmayacak şekilde özenle istiflenecektir. U, I profiller
dikine konulacaktır. Uzun boylu elemanların büyük sehimlere maruz kalmaması için, ahşap
takozların aralığı minimum ölçülerde olacaktır.
Kaynak malzemeleri ilgili teknik şartnamelere uygun olarak kapalı, retubetsiz depolarda
stoklanmalı ve elektrodların üretici spesifikasyonlarına uygun olarak fırınlaması yapılmalıdır.
Sayfa 39 / 85
Montaja başlamadan önce montaj ve buna bağlı sevkiyat programı İdarenin onayına sunulacaktır.
Nakliye esnasında çelik imalatların hasara karşı korunması için gerekli tüm tedbirler alınacaktır.
Parçalar sahaya, markalama planlarında gösterilen markaları üzerlerine işlenmiş olarak
nakledilecektir.
İmalatı bitmiş ve kontrolları yapılarak sevkiyata onay verilmiş malzemelerin montaj programına
göre markalanması Yüklenici’nin sorumluluğundadır.
Tüm imalatlara proje ve parça numaraları markalanacak, imalatların boyasından sonra markalar
çerçeve içine alınacak, ayrıca yağlı boya ile bina, proje ve parça numarası malzeme üzerine
yazılacaktır.
11.07. Doğrultma:
Tüm çelik malzeme, imalata verilmeden önce doğrultulacak, çapak, pas, yağ, kar, buz ve diğer
pislikleri giderildikten sonra Yüklenici tarafından imalata geçilecektir.
Çelik malzemenin doğrultulması esnasında yırtılmasını, yüzeyde ezilme ve benzeri kusurların
oluşmasını önleyici yöntemler Yüklenici tarafından uygulanacaktır.
Taşıma, depolama, delme, zımbalama veya kaynak yapımı sırasında eğilen veya hasarlanan çelik
malzemeler yeterli derecede düzeltilmeden imalata devam edilmeyecektir.
11.08. Tasarım Kriterleri:
 Atölyelerde gerçekleştirilen kaynaklı ya da civatalı bağlantıların bağlantı toleransları
aynı olmalıdır.


Kayıcı olan civatalı bağlantılar resimlerde belirtildiği gibi toleranssız yapılacaktır. Bu
tip bağlantılar vibrasyon, vinç destekleri, geniş açılmış delikler ve moment bağlantıları
doğrudan gerilimlere maruz kalacağından, aşağıdaki metodlar uygulanacaktır.
a) Kilitli somun kullanmak
b) Tork Anahtarı vb. ile sıkmak
Köşe plakaları ve bağlantı malzemeleri minimum 10 mm. kalınlığında olacaktır.

Ekli kiriş bağlantılarına İdarece onaylanmadıkça müsaade edilmeyecektir.

Kiriş eklerinde taşıma momenti istenilmişse küçük olan ek parçası için moment
kapasitesinde %100 artış tasarlanacaktır.

Yüksek mukavemetli civatalar ikinci kez kullanılmayacaktır.

İlişkili elemanların reaksiyon ve yükleri resimlerde gösterilmişse ekleme tasarımları
kullanılacaktır.

Sökülebilir çelik birleştirme parçaları tasarlanmışsa her bir markalanacak ve bağlantı
şekilleri detaylandırılacaktır.

Bütün birleştirmeler en az iki (2) civata ile yapılacaktır.
11.08.01. Benzer Olmayan Malzemeler:
Benzer olmayan malzemelerin birbiriyle temasında (alüminyum beton ile, harç, duvar,
ıslak veya basınçla-tahnit edilmiş ahşap, su emici malzemeler) malzemenin temas eden
yüzü bitümlü boya ile boyanacak ve TS 998 veya TS 999’da belirtilen talimatlara
uyularak malzemenin oksidasyonu önlenecektir.
Sayfa 40 / 85
11.09. İmalat:
Her çeşit çelik profilden projesine göre çelik konstrüksiyon imalat yapılması, parçaların birbirine
levhalarla eklenmesi ve bütün aksamın yerlerine konması ve tespiti, her türlü malzeme ve zayiat,
kaynak, perçin cıvata, ankraj, atölye giderleri, taşıyıcı iskele veya kaldırma tertibatı, boşaltma dahil,
çelik imalat yapılması ve yerine konulması, kumlanması ve uygun ekipman ile pas ve varsa yağ ve
kirlerden temizlenerek koruyucu boyaya hazır hale getirilmesi, koruyucu ve asıl boya ile boyanması
için her türlü malzeme ve zayiatı, İşyerine yapılan bütün nakliyeler, İşyerinde ve atölyedeki işçilik
ve yatay ve düşey taşımalar dahildir.
Tüm kesme işlemleri makasla, mümkün değilse makineli oksijenle yapılacaktır. Kesilen bütün
kenar ve profil başlıkları düzeltilecek ve çapaklardan temizlenecektir. Civatalar için açılacak
deliklerin çapı ve toleransları projeye uygun olacaktır.
Delinecek malzemenin kalınlığı, cıvata çapı +3 mm.den az ise delikler zımba ile delinebilir, aksi
halde delikler matkapla açılacaktır veya cıvata çapından 1,5 mm küçük çaplı zımba ile açılan
delikler, gerekli çapa kadar matkapla genişletilecektir. Matkap veya zımba ile açılan deliklerin
çevresi temizlenecektir.
Yüklenici montaj için gerekli tüm vinçleri, kaldırma ekipmanlarını, iskeleleri, destekleri
sağlayacaktır. Yüklenici inşaat sırasında tüm aşamalarda yapının stabilitesini sağlamaktan sorumlu
olup tüm desteklerini ve gerekli emniyet tedbirlerini sağlayacaktır. Çelik konstrüksiyon, yapının
herhangi bir kısmında şekil değişimine veya aşırı gerilmeye izin vermeyecek şekilde monte
edilecektir. Gömülü çeliklerin beton dökülmeden önce temel içine montajı, kot ve aks ölçülerinin
ayarlanarak beton döküm esnasında oynamayacak şekilde sabitlenmesi gereklidir.
Malzemeler proje ölçülerinde ve standartların öngördüğü toleranslar içinde kalınarak kesilecektir.
(Lazer, Plazma, Testere, Giyotin). Kesilen malzemelerin her 10 adette bir ölçü kontrolü
yapılacaktır. Taşlama işlemine geçilip, malzemelerin üzerindeki çapak ve atıklar taşlanarak
temizlenecektir. Birleştirme mahalline alınan parçalar 30-40 cm ara ile puntalanıp, kaynak
çekmesini önlemek için bir taraftan üçgen bayraklar ile sabitlenecektir. Ölçü kontrolü yapılan
parçalar kaynak yapılacaktır.
Kalınlığı 10 mm’ den büyük levhalarda Yüklenici tarafından makasla kesim yapılmayıp daha küçük
parçalarda ise makasla yapılan kesimlerde çapaklar taşlama ile alınacaktır.
Her türlü kaynakla yapılan kesimlerde, kesim yapılan kenar Yüklenici tarafından taşlanacaktır.
Kenarlarda yırtılma ve çatlaklar bulunmayacaktır.
İmalatın tamamı atölye şartlarında yapılacaktır. Atölye imalatındaki hemen hemen tüm imalatlar
kaynaklı olacaktır. Sahada montaj sırasında projede gösterilen yerlerin dışında kaynak
kullanılmayacaktır. Tüm imalat detaylarında malzeme listesi, ağırlıkları ve tipleri belirtilmiş
olacaktır. Bu listelerde bağlantı cıvataları boy çap ve adetleri de verilecektir.
Projelerde başka türlü bir bağlantı belirtilmedikçe, sahadaki tüm bağlantılar cıvatalı olacaktır.
Ek yerlerinde profillerin birbirleri ile tam temas edebilmesi için, alın levhalı kiriş bağlantılarında
levhaların tam temas edebilmesi için imalatın Uluslararası standartlara uygun olarak yapılması
gerekmektedir.
Yüklenici imalat sırasında elemanların burulmaması için gerekli tüm önlemleri alacaktır. Eğrilmiş
parçalar uygun mekanik yöntem yada lokal ısıtma metodu ile düzeltilecektir.
11.10. Kaynaklar:
Sayfa 41 / 85
Bu şartnamede belirtilen kaynak tarifleri inşaat imalatları için olup makine mühendisliği
kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Kaynak işleri, ısı ve nem şartlarının kontrollü olduğu ve yüklenici tarafından sürekli kontrol edilen
atölyelerde yapılacaktır. Bütün kaynak işleri gerekli gözetim altında kalifiye kaynakçılarla
yapılacaktır. Kaynak yapılacak yüzeyler tel fırça, keski, kum püskürtme ve oksijenle kaynak işleri
başlamadan önce iyice temizlenerek, yüzeyleri, boya, yağ, kir, pul, pas ve vb. gibi tüm zararlı
maddelerden temizlenecektir.
Kaynaklar devamlı ve homojen olacaklardır. Kaynakların tam işlemesi sağlanacaktır. Atölyede
yapılan ekler; kolon, kiriş ve müstakil makas elemanları gibi ana elemanların ekleri tam nüfuziyetli
kaynakla yapılacaktır. Tahribatsız muayene metotlarıyla kontrolü yapılan kaynaklar, istenilen
koşullara uygun olarak düzeltilerek tekrar muayene edilecektir.
11.10.01. Kabul Edilebilir Kaynak Metotları:
Tüm kaynaklar ilgili Türk standartlarına ve/veya AWS veya ASME bölüm IX veya ENV
1090-1 standartlarına uygun olacaktır. Aksi belirtilmedikçe tüm semboller TS 3357’ye
göredir.
Çelik konstrüksiyon İmalat kaynakları aşağıdaki metotlardan biri veya birkaçı
kullanılarak yapılacaktır. Başka bir metot kullanmak gerekirse, imalata başlamadan önce
İdarenin onayı alınacaktır.
KAYNAK METODU
Siperli metal ark kaynağı
Tozaltı ark kaynağı
Gazlı metal ark kaynağı
Eritgen (flux) esaslı ark kaynağı
Elektro-cüruf ark kaynağı
Elektro-gaz ark kaynağı
KISA ADI (ANSI / AWS)
SMAW
SAW
GMAW
FCAW
EW
EGW
11.10.02. Elektrotta Aranan Şartlar:
Tutturma (punta) kaynakları, gövde aralığında kullanılan elektrotla yapılacaktır. İmalatta
kullanılan kalifiye olmuş kaynak prosedürü kullanılarak yapılacaktır.
Kaynak eritgeni, elektrot gibi tüm kaynak malzemesi kuru ve temiz bir yerde
korunacaktır.
Kullanıma hazır hale getirilmek için, fırınlarda muhafaza edilen elektrotlar kullanım
sırasında termosta tutulacaktır.
Elektrotların temini, stoklanması ve bakımı, firmaların tavsiyesine göre ve “AWS
D1.1:2000– American Welding SoCİ yety” standardına uygun yapılacaktır.
Üretim tarihinden itibaren 3 yıl geçmiş elektrotlar kullanılamaz.
Firma kaynak sarf malzemelerini sahadaki kontrolünü belgelemeli ve sistemi
çalıştırmalıdır. AWS D1.1:2000 uygun olmayan stoklama, kurutma olan elektrotlar
kontrol amirliğince ret edilip, imha ettirilebilir. 2. kere kurutulan elektrodun tekrar
kurutulması AWS D1.1:2000 göre uygun değildir.
Kaynak elektrotları düşük hidrojenli ve 480 N/mm² (70 Ksi) çekme mukavemetine haiz
olacaktır.
Sayfa 42 / 85
11.10.03. Kaynaklarda Isı Tatbiki:
Ortam ısısı 10 ºC dereceden az olduğunda kaynaklar ön ısıtma uygulanarak yapılacaktır.
Isıtma ve pasolar arasında ısı kontrolü Karbon çelikleri, düşük alaşımlı yüksek
mukavemetli çelikler ve ısı tatbik edilen çelikler için ANSI / AWS şartlarına uygun
olarak yapılacaktır. Malzemenin uç kısmından her iki kısmından 75 mm, tüm malzeme
kalınlığı boyunca istenen sıcaklığın sağlandığından emin olunmalıdır. Uygulanan ön
ısıtma, ısı tebeşiri ile kontrol edilmelidir. Her ilgili kaynakçı için ısı tebeşiri olması
zorunludur.
Yüklenici TS 3357 Standartlı kurallarını özellikle göz önünde tutarak birleşimlerin
Kaynak boy ve kalınlıkları uygulama projelerinde gösterildiği şekilde kaynaklayacaktır.
Tüm kaynaklar ilgili Türk standardlarına ve/ veya AWS veya ASME bölüm IX veya
ENV 1090-1 standardına uygun olacaktır. Kullanılan kaynak malzemesi ve kaynak
işçiliğinin kontrolu için yeterli sayıda süpervizör kullanılacaktır.
Kaynaklama işleminden hemen önce pas, kir ve benzeri maddelerin temizliği Yüklenici
tarafından yapılacaktır. Elemanlar proje ölçülerine oksijenle veya giyotin ile kesilecektir.
Profillerin tamamı giyotin ile kesilecektir ( tezgâh kapasitesinde olanlar ). Oksijenle
kesim küçük parçalarda kullanılabilir. Oksijen ile yapılan kesimlerde parçalardaki tüm
çapaklar taş ile temizlenecek, doğrusal olmayan kesimler taş ile düzleştirilecektir. Dolgu
kaynak yüzeyleri taş ile hazırlanacaktır.
Atölyede yapılacak levha kaynaklarında toz altı, gaz altı veya örtülü elektrot ile
kaynaklama yapılacaktır. Tüm kaynak malzemeleri ( elektrotlar v.b ) imalatçının
şartlarına göre stoklanacak ve muhafaza edilecektir. Levhaları birleştiren kaynaklar TS
3357’ ye göre Yüklenici kaynak elemanlarınca kaynak ağzı açılmak ve derin nüfuziyetli
kaynak yapmak suretiyle taşıyıcı sistem olarak teşkil edilecektir.
Çok pasolu kaynak dikişlerinde, her yeni pasodan önce, bir öncekinin cürufu ve sıçrayan
kaynak döküntüleri temizlenecektir. Kaynak dikişinin gözenekli, çapaklı ve çatlak
bulunan bölümleri bir sonraki paso yapılmadan önce kesinlikle temizlenecektir.
Küt, T ve köşe kaynağın çift taraflı yapılması durumunda, iki taraflı yapılmadan önce
kaynak dikişi kökü kusursuz metal elde edilene kadar temizlenecektir.
Otomatik ve yarı otomatik kaynak yapılırken, kaynak işine zorunlu olarak ara verilirse
yeniden kaynağa eski dikişin ucundaki 50 mm.’lik kısım temizlendikten sonra Yüklenici
tarafından yapılacaktır.
Çelik konstrüksiyon montaj elemanlarının tespiti için yapılan kaynak dikişi, esas kaynak
dikiş kalitesinden daha düşük yapılmayacaktır. Yüklenici kaynak elemanları tarafından
yapılan kaynaklarda dış görünüş olarak, bir kaynak dikişi aşağıda sıralanan özellikleri
taşır. Kaynak dikişi yüzeyi düz veya eşit dalgalıdır.
Ergimiş kısmın esas metal yüzeyine taşınmasına, metalin yanmasına, kaynak dikişindeki
kesintilere, çöküntü ve deliklere izin verilmez. Kaynak ısınma çöküntüleri, çelik
kalınlıkları 4 - 10 mm arasında ise 0,50 mm, 10 mm den fazla ise 1mm’den çok olamaz.
Yüklenici atölyesinde yapılan tüm kaynak işleri Yüklenicinin kalite kontrol birimi
tarafından kontrol edilecektir. Kalite planında kaynak kontrol noktaları gösterilecektir.
Kaynaklar üzerinde tahribatsız muayene yapılmalıdır.
Çatı ve montajda kullanılan geçici kaynaklar Yüklenici tarafından sonradan sökülecek ve
kaynak yerleri temizlenecektir. Köşe kaynakları detaylara uygun olacaktır. Kaynak
Sayfa 43 / 85
kalitesini bozabilecek çekiçlemelerden kaçınılacaktır. Çekiçleme yanlız kaynak cürufunu
temizlemek için belirli ölçüde yapılacaktır.
Kaynak işlerinin homojen ve uygun olması için gerekli elektrik enerjisi akımının
karakteristik özellikleri: 0-60 V ve 60-600 Amperdir. Yüklenici, uygulamada bu akımı
sağlayacak kaynak makineleri kullanacaktır.
Kaynaklama işlemi sırasında, gerek bu işlemde çalışanların ve gerekse çevredeki diğer
kişilerin elektrik, ark ışını ve benzeri tehlikelerden korunmaları için her türlü önlem
Yüklenici tarafından alınacaktır. Tüm kaynak operatörleri sertifikalı olacaktır.
Yapılan tüm imalat öncesi işlemler ve imalatlar ilgili standartlara, normlara ve fenni
kurallara uygun olacaktır. Tüm nüfusiyetli kaynaklar şartnamelerdeki ilgili
metodolojisine göre test edilecektir. Metot kaynak kullanılmayacaktır.
Kullanılacak olan tüm Makine, ekipman, alet, sarf malzemesi ve yardımcı malzeme
imalat özelliklerine uygun olarak seçilerek kullanılacaktır. Kaynak sonrası tahribatsız
muayene işlemleri için test raporları düzenlenip İdarenin onayına sunulacaktır. Bütün
tahribatsız muayene işlemleri ekipman temini sarf malzeme temini, test ve raporlama
işçiliği dahil raporlama işçiliği dahil Yüklenici kapsamındadır.
11.10.04. Kaynak Hatalarını Düzeltme Yöntemi:
Kaynakta Hata Türü
Uygun Olmayan Örnek
1. Aşırı yığılma hat
C > 0.1 s +0.8 mm
safhada
r >3 mm
Bombelik
Düzeltme Metodu
Fazla yığılan kaynağın yok
edilmesi
Karbon elektrot veya taşlama ile
yapınız.
2. Dip oyma
1 ) Dip oyma yönü, kaynağa gelen
esas gerilmeye dik yönde ise
h>=0.25 mm
2 ) Dip oyma yönü, kaynağa gelen
esas gerilmeye paralel yönde ise
h >=0.8 mm
1 ) 0.25 mm < h < 0.5 mm
0.8 mm < h
Taşlama ile düzeltiniz
2 ) h>=o.5 mm< h
3. İyi açılmamış kaynak
ağzı
1 ) Açı
A > Belirtilen Açı ± 5°
2 ) Ölçü ± 2 mm
Kaynak derinliği, kök alnı
Tekrar kesilerek veya taşlanarak
düzeltilir.
4.
-Kaynakta Çökme
-Kaynağın Ölçüsünden
düşük olması
5.
-Kaynakta boşluk
-Kaynakta cüruf
-Kaynakta nüfuziyet
eksikliği
- Kaynakta çatlak
6.
-Kaynaktan ötürü
elemanın çarpılma ve
burulması
Kaynak temizlenip profiline
Uygun kaynak yeniden
yapılacaktır.
ANSI/AWS. tahribatsız muayene
metotlarından
- Ultrasonik
- Radyografik
- Magnetik Partikül
- Dye penetrant biriyle veya birkaçı
ile muayene edilecektir.
İmalat standardı bölümüne bakınız.
Hatalı kısım taşlama veya
Karbon elektrot ile açılarak
temizlenip yeniden
kaynak edilecek ve kontrol
edilecektir.
1) Mekanik olarak düzeltilebilir.
Pres kullanılabilir.
2) Isı yoluyla; dikkatlice ve fazla
ısı tatbik etmeden bölgesel olarak
Sayfa 44 / 85
7. Kaynak sıçraması
ve ısıtılan bölgenin 590 °C’yi
geçmeden yapılmasına müsaade
edilebilir.
Taş motoru ile temizlenecektir.
11.10.05. Kaynak Tamirleri:
Test sonrası belirlenen kaynak tamirleri bekletilmeden yapılacaktır. Test raporlarında bu
tamirler gösterilecektir.
Kaynak boşluğu olan kısımlar, tamir edilen kısmın şekline gore, çentme, delme, taşlama
veya uygun görülen başka bir yöntemle sağlam metale ulaşıncaya kadar tamamen
temizlenecektir. Bu kısımlar magnetik parka veya sıvı penetrasyon yöntemleri ile bozuk
kısımların çıkartılıp çıkartılmadığını görmek için test edilecektir.
Bozuk kısımların tamiri, orjinal kaynağın metodu veya daha once Kabul edilen kaynak
tamir metodu ile yapılacaktır.
Kaynağı bozuk olan bölgede en fazla iki (2) tamir yapılabilir.
11.11. Bulonlar ve Delikleri:
Somunlar, cıvatalar, pul ve rondelalar projede öngörülen kalitede ve DIN 6914-6915-6916
standartlarına uygun olacaktır.
Bulon delikleri Yüklenici tarafından, kontrolden yazılı izin gerektiren özel durumlar ve projede
oval öngörülmüş olanlar dışında, TS 648 standardı uyarınca bulon çapından 1 mm büyük olacak
şekilde açılacaktır veya karşılığı parçanın yerinde markalanıp delinecektir.
Kaba Bulonda Delik/Gövde Çapları (mm)
Bulon
M12
M16
M20
M25
M30
M36
Delik çapı D
13
17
21
26
32
38
(mm)
Gövde çapı d
12
16
20
25
30
36
(mm)
Bulonlu birleşimler için, atölyede proje değerinde açılan deliklerde, deneme montajında, delik
çapından 1,5 mm küçük mastar, gruptaki deliklerin en az %75’ inden zorlanmadan geçmelidir. Aksi
durumda, delik çapının genişletilmesi durumu ortaya çıkarsa, hesapta mukavemet kontrolü sağlama
yapılması zorunludur.
Bulonlama işleminden önce delikler Yüklenici tarafından; çamur, pas, yağ, buz ve diğer
pisliklerden temizlenecektir.
Projelerde ön yükleme verilmiş olan bağlantılarda, projelerde verilmiş değerlere göre ENV 1090 da
anlatılan methotlar kullanılarak civatalara ön yükleme yapılacaktır.
11.12. Montaj Öncesi Yapılacaklar:
Yüklenici, ankraj bulonlarının plandaki kaçıklığını 5 mm.den fazla aşırmayacaktır.
Yüklenici, ankraj bulonlarının dişlerini, montaj öncesi ve sırasında korozyon ve hasardan korumuş
olacaktır.
Çelik elemanların yüzey temizliği, montajdan hemen önce Yüklenici tarafından kontrol edilmiş
olacak, zedelenmiş koruyucu astar boya, zedelendiği yerlerde yenilenecektir.
Sayfa 45 / 85
11.13. Çelik İmalatların Montajı :
Çelik elemanlar projede gösterilen ölçü, malzeme kalitesi ve adette imal edilerek yerine monte
edilecektir. Bütün parçalar, doğru pozisyonlarında yerleştirilebilecekleri düzgünlükte imal edilecek
ve hiçbir aşırı kuvvet gerekmeksizin belirtilen tipte bir bağlantı ile bir araya monte edilebilecektir.
İmalatı biten malzeme devrilmeden kaynaklanabilecek deformasyonları önleyebilmek için gerekli
önlemler alınarak araçlara yüklenir ve şantiyeye nakledilir. Şantiyede gösterilen ve uygun olduğu
tespit edilen yere, malzemenin hasar görmesini engellemek için gerekli her türlü önlem alınarak
stoklanır. Ankraj plakaları proje ve ölçülerine uygun olarak yerleştirilir ve kontrol edilir, gerekli
bağlantılarının yapılır (ankraj bulonları betonarme demirlere kaynatılarak beton dökümü sırasında
deplasman yapması önlenir). Gerekiyorsa yardımcı malzemelerde kullanarak ilgili normlardaki
tolerans içinde sistem projesindeki akslara, ölçülere ve düzlemlere, açılara ve projedeki eğimlere
getirilir, kolon ve kirişler proje ve ölçülere uygun olarak yerleştirilir, kontrolü yapılır ve kaynak
veya bulonlara tespiti yapılır.
Montaj çalışmaları, bu işlemleri yapmaya yetkili Yüklenici montaj elemanları yetki ve
sorumluluğunda yapılacaktır.
Çelik konstrüksiyon yapının monte edilmiş kısımları, montajın her aşamasında stabil, mukavim ve
her bakımdan güvenli olacaktır.
Montaj aşamasında yapılacak kaynak işleri, yerleşimin doğruluğunun Yüklenici tarafından kontrol
edilmesinden sonra yapılacaktır.
Ankraj bulonları ve ana yapı elemanlarını birbirine bağlayan bulonlarda somunlar, kontra-somun
veya raylı rondela ile tespit edilecektir.
Sabit bulonlarda, bulonun sıkışıp sıkışmadığı çekiçle vurularak saptanabilir. Bu durumda bulon
oynamayacak veya yer değiştirmeyecek şekilde Yüklenici tarafından yapılacaktır.
12. BOYA İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
Boyalar yapım şartları Bayındırlık Bakanlığı ilgili pozlarına göre veya Yapı Denetim Görevlilerinin
talimatlarına göre uygulanacaktır. Boyalar TS belgeli olacaktır. Boya uygulaması, boya üreticisinin
tavsiyelerine göre, birinci sınıf işçilik anlayışı ile yapılacaktır. Boya, üreticilerinin tavsiyesinde özellikle
belirtilmemişse airless, sprey, fırça veya rulo ile uygulanabilir.
Tüm boyalar, yüzeye düzgün, kesiksiz, kabarma olmadan ve akma olmadan uygulanacaktır. Kenarlar ve
aralıkların boyanmasında işleme özen gösterip, yeterli miktarda boyanın bu alanları kapladığından emin
olunacaktır. Yağlı boya astarı 1. katta farklı renkte 2. katta farklı renkte olacaktır.
Yüzeyin yaş olması durumunda,
bağıl nem oranının, boya üreticisinin önerdiği değerden yüksek olması
durumunda, çevre veya boyanacak parça yüzeyinin, boya üreticisinin belirttiği sıcaklıklara göre düşük veya
fazla olması durumunda, rüzgar hızının saatte 24 km'den fazla olması durumunda, Aşırı tozlu ortamda,
boyanın kürlenme sıcaklığını etkileyeceğinden, sıcaklığın 5°C nin altına düşmesi beklenen durumlarda da
boyama işlemi yapılmayacaktır.
Airless sprey boyama uygulanamayan bölgeler, boya üreticisinin talimatlarına da uymak koşulu ile, fırça
veya rulo ile boyanabilir.
Tüm kaynaklar, çelik kolon ve kirişler, vb keskin kenarlı ekipmanlar sprey boya uygulaması öncesi, bant
şeklinde rulo ile boyanarak sprey boya sonrası homojen bir kalınlık elde edilmesi sağlanabilir.
Sayfa 46 / 85
Atölyede boyası yapılmış olan çelik konstrüksiyon boyaları korunacaktır. Yapılan boyaya nakliye anında
hasar gelmemesi için özel önlemler alınacaktır. Bu nedenle çelik halatlarla yükleme-boşaltma
yapılmayacak, kendir halat kullanımı yoluna gidilecektir. Bu tür imalatlar ahşap takozlar ve latalar üzerine
düzgünce istiflenecek, malzemeler üst üste bindirilmeyecektir.
Yüklenici, sprey boya konularında deneyimli ekip çalıştıracaktır. Kullanılacak ekipman, boya üreticisinin
talimatlarına uygun olacaktır. Uygun olmayan ekipman ve personel boya işlerinde kullanılamaz.
Boya üreticisinin, boya inceltilmesi, karıştırılması, taşınması ve uygulamaya yönelik talimat ve tavsiyeleri
bu şartnamenin bir parçası olarak kabul edilir. Bu konuda, boya üreticisinin en son tarihli talimatları esas
alınacaktır. Bu talimatlarda belirtilen, kuruma, kürlenme sürelerine uymak esastır.
Boyayı oluşturan maddeler, boya işlemine uygun bir şekilde karıştırılarak homojen bir boya yapısı
oluşturulacaktır. Karıştırma işlemine, boya kullanımı esnasında da önem verilerek, boyayı oluşturan
maddelerin ayrışmasına izin verilmeyecektir. Kuru boya pigmentleri, ayrı olarak paketlenecek ve boya içine
düzgün bir şekilde karıştırılacaktır.
Boya üreticisi firmanın talimatlarında belirtilen tip ve miktarın dışında, hiçbir şekilde boya içine tiner
katılmayacaktır.
Ardışık boya katlarında belirtilen boya tiplerinin aynı renk olması durumunda, boya imalatçısının
tavsiyelerine uygun olarak, boya katlarını ayırt edecek tonda renk farklandırıcı maddeler boyaya
eklenecektir.
Bir sonraki boya işlemine geçmeden önce, önceki boya katının tüm bozuklukları giderilecektir. Boyama
işlemleri, belirtilen boya sistemine göre uygulanacaktır.
Boyalar yeni olacak ve uygunsuz çökme veya koyulaşma belirtisi göstermeyecektir. Belirtilen boya film
kalınlıklarının kabul edilebilecek asgari kuru kalınlıklardır. Film kalınlıklarının belirlenenden az olması
halinde, Yükleniciden ilave kat boya uygulaması istenecektir.
Ortam sıcaklığının +4°C’ den az olması veya boya film tabakası henüz kurumadan bu sıcaklığın altına
düşme olasılığı bulunması halinde, boya tatbik edilmeyecektir.
Son kat boya tabakası, yarık, kabarcık, seyirme ve fırlaklıktan arınmış olacaktır. Köşe ve kenarlarda
incelme hali fark edilebilir olmayacaktır.
Yüklenici boyaları satın almadan önce satın alacağı boya markası, cinsi, rengi, RAL numarası vb. bilgileri
içeren listeyi hazırlayarak kontrollükten yazılı onay alacaktır. Yazılı onay alınmadan temin edilen boyanın
sorumluluğu yükleniciye aittir.
Yüklenici, kullanacağı boyanın ürün sertifikalarını ve ürün test sonuçlarını boyama öncesi İdareye onay için
sunacaktır.
Boyalar, yanıcılığı göz önünde tutularak, iyi havalandırılmış alanlarda depolanmalıdır. Bu depolama
alanında, çöp, üstüpü yağ artıkları bulunmamalı ve daima temiz tutulmalıdır.
Boyalar uzun müddet depolandığında, boyanın varil diplerinde çökelmesini önlemek için variller ters
çevrilmelidir.
Boya kutuları, yüzeyde kaymaklaşmayı önleyecek şekilde, sıkıca kapatılmış olacaktır. Eğer boya yüzeyinde
bir kaymaklaşma olmuş ise, bu tabaka atılarak boya karıştırılacaktır. Kısmen dolu boya kutularında, gerekli
olursa boya süzgeçten geçirilerek, içindeki yabancı maddeler uzaklaştırılacaktır.
Sayfa 47 / 85
Boya kontrol işleri Yüklenici’nin kalite birimi tarafından ilgili standartlara göre yapılacaktır. Boya kontrol
noktaları Kalite Planı’nda imalat akışına göre gösterilecektir.
Bu şartname, çelik yapıları ve diğer ekipmanların korozyona karşı korunması amacıyla çelik elemanların
boyanmasında gereken genel şartları kapsar. İDARE Kontrollü isterse bu şartnameye ilaveler yapabilir.
Boyama işlemi, yüzey hazırlama işlemlerini, atölyede veya sahada astar boya uygulamasını, ara ve son kat
boya uygulamalarını, boya kontrol ve testlerini, boya rötuşlarını ve temizlik işlemlerini içerir.
Boyanmaması gereken yüzeylerin korunması için, yüklenici, yeterli miktarda örtü bulunduracaktır. Her
günün sonunda, boş kaplar, boya artıkları vb. malzemeler, çalışma alanından uzaklaştırılarak çalışma alanı
temiz tutulacaktır.
Boya işlerinin tamamlanmasından sonra, yüklenici, çevredeki tüm artıkları ve çöpleri toplayacak, etrafta
kazaen boyanmış yüzeyleri temizleyecek ve çevreyi teslim alındığı gibi, düzgün bir şekilde İdareye teslim
edecektir.
Yapıda veya yapıyı oluşturan elemanlarda düzeltilemeyecek veya zarar yada hatalı imalat yapıldığı veya
aşırı oranda tamirat yapıldığı takdirde ve yapılan işlerde bu şartnamenin gereklerine uyulmadığı saptanan
kısımlar reddedilecektir. Yüklenicinin imalathanesinde daha önce imalat kusuru görülmeyip sevk müsaadesi
verilmiş olsa dahi reddetme işlemi yapılabilir.
12.01. Metal Yüzeylerinin Hazırlanması ve Kumlama:
Kumlama öncesi çelik alt malzeme TS EN ISO 8503-1, TS EN ISO 8503-3,TS EN ISO 8503-4
standartlarına uygun olarak hazırlanacaktır.
Tüm çelik konstrüksiyona boya öncesi, pas, kir ve yağlardan arındırmak için kumlama yapılacaktır.
Kumlama: İmalat öncesi, imalat esnasında ve özellikle de montaj sonrası çelik malzemeyi
korozyon, oksidasyon gibi dış etkilerden korumak amacıyla malzeme yüzeyine Sa 2 ½ seviyesinde
silisli kum atılacaktır.
Yerinde kumlama yapılacak ise, yağışlı ve yoğun nemli havalarda kumlama yapılmayacak, yağmur
veya kar yağışı süresince veya kumlamadan sonra yüzeyin ıslanabileceği durumlarda
yapılmayacaktır. Ayrıca kumlama işlemi esnasında yüzey sıcaklığının, "çiğlenme noktası"ndan en
az 3°C yüksek olması ve bağıl nem derecesinin %80' den fazla olmaması gerekmektedir.
Kumlamanın hemen akabinde (en geç 4 saate kadar) boya uygulamasına geçilmek suretiyle,
çevresel etkilere daha açık olan kumlanmış çelik imalatın oksitlenmesi önlenecektir. Yapım şartları,
BBF.25.014 poz no esasları dahilinde yapılacaktır.
Kumlama işleminde kullanılacak malzemenin aşındırıcı özelliği açısından tip ve ebadı, yüzeyde
maksimum 75 mikron mertebesinde pürüzsüzlük oluşturacak şekilde seçilecektir. Kum
temizliğinden sonra yüzeylere basınçlı hava tutarak yüzeye yapışması muhtemel olan artık, toz
vs.ler temizlenecektir. Bu özellik kumlanmış yüzeylerin tozdan arındırılması işleminde kullanılacak
basınçlı hava için de geçerlidir. Kumlama ile temizlenmiş metal yüzeylere solvent veya diğer
temizleyici eriyikleri uygulanmaz, asitleme yapılamaz, Pas önleyici eriyikler için de kısıtlama
geçerlidir.
Kumlama tamamlandıktan sonra boyanacak bütün yüzeyler temizlenecek ve boyanın yüzeye
yapışmasını önleyecek veya boyayı bozacak herhangi bir madde kalmaması sağlanacak ve dört saat
içerisinde seçilen astar boya ile kaplanacaktır. Astarlama yüzey hazırlama işlemlerinin
tamamlanmasından sonra kuru yüzeylere ortam sıcaklığının +5°C nin üzerinde olduğu koşullarda
yapılacaktır.
Sayfa 48 / 85
Hazırlanmış yüzeylerin boyanması hiçbir suretle ertesi güne bırakılmayacaktır. Uygulamanın
ertelenmesi zorunlu olduğunda astarlamadan önce yüzey yeniden kumlanacak veya temizlenecektir.
Kaynakla birleştirilen bölgelerde bir kat ilave astar boya uygulaması yapılacaktır. Astar boya
korozyona sebep olacak elektro-kimyasal tesirleri önleyici pasifleştirme pigmentlerini ihtiva
edecektir.
Astar uygulamasından sonra yapılan kaynak işlemi nedeni ile zarar gören alanlar tel fırça ile
temizlenecek ve ilgili boya sistemindeki astar ve son kat boyaları ile tamir edilecektir. Kaynak üzeri
tesviye edilmemiş ve kaynak artıkları temizlenmemiş yüzeylerde boya uygulaması yapılmayacaktır.
ÜRETİMLERDE ISO 9001:2000, TSE NORMLARI ESAS ALINACAKTIR.
Metal Yüzeyler Yüzey hazırlığında standartlar ve tanımlamaları
SSPC steel structures painting
council
Beyaz metal (SP5)
Beyaza yakın metal (SP10)
Ticari temizlik (SP6)
Fırça ile Temizlik (SP7)
BS 7079 British standards
& SIS 055900 Swedish
standard
Sa 3
Sa 2½
Sa 2
Sa 1
BS 4232
NACE National
Association of
Corrosion Engineers
1. kalite
2. kalite
3. kalite
derece 1
derece 2
derece 3
Atıf yapılan standartlarda tanımlanan yöntemler ile çelik yüzeylerin temizliğinde, yüzey kalitesi en
az Sa 2½ kalitesinde olacaktır. Sa 2½ kalitesinde yüzey hazırlanırken %50 shot bilye (çelik bilye)
ve %50 çelik grit karışımı kullanılacaktır. Bu işlem için başka malzeme (Kum vb.) kesinlikle
kullanılmayacaktır.
Kullanılacak grit malzemesi ISO 8504 – 2 ‘de belirtilen standartlarda metalik veya non – metalik,
önceden paketlenmiş, çözülebilen tuzlar içermeyecek ve uygun pH ve nem oranına sahip olacaktır.
Boyanacak olan yüzeylerin tamamında İsveç SIS 055900’ın yüzey hazırlama standartları referans
alınacaktır. İdare tarafından kumlama istenen yüzeyler için aşağıdaki hususlar yerine getirilirken,
İdarenin istemesi halinde, İdarenin kumlamayı yerinde kontrolü Yüklenici tarafından sağlanacaktır.
Gres ve yağ giderme işlemi İngiliz BS 245 standardında belirtilen kaliteden düşük olmayan
solventlerle yapılacaktır. Parafin ve benzeri likitler kullanılmayacaktır. Astar boya sürülmeden önce
solvent tamamen kurumuş olacaktır.
Basınçlı hava standartları ISO 8573–1: 2001 na uygun olmalıdır.
Kaynak üzeri tesviye edilmemiş ve kaynak artıkları temizlenmemiş yüzeylerde boya uygulaması
yapılmayacaktır.
12.02. Zeminlerde Epoksi Boya Öncesi Hazırlık:
Zemin şartları sağlanmış yüzeylerde; gevşek parçacıkların, zayıf serbest tabakasının, olası yağ ve
kir tabakasının alınması ve yüzeyin pürüzlendirilmesi amacıyla, yüzey hazırlığı yapılacaktır.
Aderansı azaltacak veya engelleyecek; her türlü toz, boya, yağ, gres benzeri kir yüzeyden
temizlenecektir. Yağın çok derinlere işlediği tabakalar var ise bu tabakaların kaldırılması
gerekebilir. Yağlı bir yüzeye epoksi uygulaması yapılmaz. Yüzeyler sağlam, temiz ve pürüzlü hale
getirilir.
Yüzeylerin hazırlığı, vakumlu bilyeleme makinesi (Shot Blasting - Blastrac) ile yapılacaktır.
Piyasada genellikle kullanılan, mermer silim makinesi, elmas uçlu el makineleri ve rotatiger
kullanılmaktadır. Mermer silim makinesi ve elmas uçlu el aletleri yüzeyde mikron mertebesinde
“silim” yaptığından kullanılmayacaktır. Gerçek bir pürüzlendirme yapamayan, sadece zeminde yer
Sayfa 49 / 85
yer noktacıklar bırakan Rotatiger de kullanılmayacaktır. Ancak vakumlu bilyeleme makinesinin
giremediği yerlerde diğer aletlerin kullanılmasına izin verilecektir.
Hazırlanmış yüzeylere bir sonraki aşamada epoksi astar uygulaması yapılacaktır. Epoksi astar
yüzey ile yapılacak boya arasındaki bağlayıcı katmandır.
12.03. Zeminlerde Yüzey Tamiratları:
Çukur, çatlak, kırık, segregasyon gibi hatalar epoksi astar ve epoksi harç ile yapılacak, 4-5 mm den
daha derin ve büyük alanlı tamiratlar ise epoksi kaplamaya uygun çimento esaslı tamir harçları ile
yapılacaktır.
Çatlakların derin olması ve zeminden su gelme tehlikesi var ise epoksi enjeksiyon yapılarak çatlak
kesitinin doldurulması gereklidir. Çatlakların zaman içinde hareket ederek kaplamaya yansıması
olasılığı var ise, cam elyaf ile güçlendirerek tamirat yapılması konusu degerlendirilecektir. Bazı
durumlarda epoksi enjeksiyon ile nem ve su transferi engellenememektedir. Bu durumlarda çatlak
kesitini ve altındaki boşlukları dolduracak reaktif poliüretan enjeksiyon uygulaması yapılmalıdır.
Bu durumda epoksi uygulama yapmadan önce uyulması gereken nem şartlarına ve bekleme
sürelerine dikkat edilecektir.
12.04. Beton, Sıva ve Kargir Yüzeylerde Boya Öncesi Hazırlık:
Uygulama yapılacak beton yüzey, kapsadığı nem miktarı %8’in altına düşene kadar kurutulacak,
gevşek çimento artıkları ve diğer yabancı maddeler, asitleme, fırçalama veya hafif surette kumlama
ile uzaklaştırılacaktır.
Boyanacak yüzeyler basınçlı kuru hava veya sanayi tipi vakumlu temizleyiciler kullanılarak tozdan
arındırılacaktır.
Yüzeyler boyadan önce en az 30 gün kurumaya bırakılacaktır. Tozlanmış kısımlar, çiçeklenme, kir,
gres, yağ, zift, serbest demir çökelekleri ve diğer yabancı maddeler boya tatbikinden önce yüzeyden
arındırılacaktır.
Emülsiyon dolgu tatbikinden hemen önce, boyanacak beton-kagir yüzeyler düzgün dağılımlı olarak
içilebilir nitelikte su püskürtülerek iyice ıslatılacak ve her püskürtme arasında yeterli süre
bırakılarak emilme sağlanacak, yüzeyde akar vaziyette aşırı su olmayacaktır. Kuru beton yüzeyler
ancak bundan sonra imalatçının tavsiye edeceği malzeme ile muamele edilecek ve sonra ilk kat
boya tatbik edilecektir.
12.05. Astarlama:
Astar boya uygulanacak yüzey, yüzey hazırlama standartlarına uygun şekilde temiz, passız ve boya
sistemlerinde belirtilen yüzey pürüzlülüğüne uygun olacaktır.
Bütün temizlenmiş yüzeyler astar boya çekilmeden önce İdareye gösterilecektir. Ancak İdarenin
kabul ettiği yüzeylere astar boya sürülecektir.
İdarenin onayı alınmadan boyanan yüzeyler boyanmış kabul edilmeyecektir. Tekrar tel fırça veya
gerekirse kumlama ile temizlettirilip yeniden boyatılacak ve bu ilave iş için herhangi bir ödeme
yapılmayacaktır.
Astarlama, yüzey hazırlama işlemlerinin tamamlanmasından sonra kuru yüzeylere ortam
sıcaklığının +10°C’ nin üzerinde olduğu koşullarda yapılacaktır.
12.05.01. Metal Yüzeylerde Epoksi Astar:
Astarlama boya imalatçısının verdiği önerilere uygun olarak havasız püskürtme (airless
spray) ve havasız püskürtme ekipmanının ulaşamadığı bölgeler fırça ile uygulanacaktır.
Sayfa 50 / 85
Kumlama veya mekanik yolla temizlenmiş yüzeyler, bu işlemi takip eden dört saat içinde
seçilen astar boya ile kaplanacaktır.
Hazırlanmış yüzeylerin boyanması hiçbir halde ertesi güne bırakılmayacaktır.
Uygulamanın ertelenmesi zorunlu olduğu hallerde astarlamadan önce yüzey yeniden
kumlanacak veya temizlenecektir.
Kaynakla birleştirme yapılan bölgelerde bir kat ilave astar boya uygulaması yapılacaktır.
Boya malzemeleri, boya üreticisinin; inceltme, film kalınlığı, karıştırma, depolama,
sarfiyat ve kuruma müddetleri hakkındaki talimatına uyularak uygulanacaktır. İki
bileşenli malzemelerin karıştırılması da üreticinin talimatına göre yapılacaktır.
Astar boya, korozyona sebep olacak elektro-kimyasal tesirleri önleyici pasifleştirme
pigmentlerini ihtiva etmelidir.
Epoksi astar boya iki kat olarak Özel Teknik Şartnamesinde belirtilen kalınlıkta
uygulanacaktır.
12.05.02. Beton Yüzeylerde Epoksi Astar:
Temizlenmiş, çatlak ve derz tamiratı yapılmış, nem ve su sorunları olmayan betonarme
yüzey, epoksi astar atılmaya uygun hale getirilmiştir. Solventsiz epoksi astar uygulanır.
Epoksi malzeme hazırlanırken önce A bileşeni (epoksi reçine) düşük devirli karıştırıcı ile
karıştırılır, karıştırma işlemi devam ederken yavaş yavaş B bileşeni (epoksi sertleştirici)
üzerine ilave edilir ve malzeme homojen hale gelinceye kadar karıştırma işlemi sürer.
Malzeme sarfiyatı yüzey koşullarına bağlı olarak 500 gr/m² olacaktır. Malzeme sarfiyatı
yüzey koşullarına göre değişiklik göstermektedir. Ekol CP115 solventsiz epoksi astar,
yüzeye rulo ile tek kat emprenye edilmelidir. Epoksi astar; boşlukları doldurur, yüzeyin
darbe ve kimyasal direncini arttırır, aynı zamanda kendisinden sonra gelen katların
yüzeye yapışmasını sağlar.
Epoksi astar boşlukları doldurur, yüzeyin darbe ve kimyasal direncini arttırır, aynı
zamanda kendisinden sonra gelen katların yüzeye yapışmasını sağlar.
12.05.03. Beton Yüzeylerde Epoksi Kaplama Laminasyonu ve Ara Kat Uygulaması:
Solventsiz epoksi astar uygulanan yüzeyler nem, toz ve hava akımından korunmalı,
herhangi bir şekilde yaya veya araç trafiğine açılmamalıdır. Hava ve ortam sıcaklığına
bağlı değişmekle birlikte astar uygulamasından 8 saat sonra, yüzeyler fleks zımpara ile
pürüzlendirilir.
Uygulama yapmadan önce üzerine dolgu serpilmiş yüzey üzerindeki gevşek malzemeler
endüstriyel süpürgeler yardımı ile süpürülerek alınır. Epoksi ara kat malzemesi
hazırlanırken önce A bileşeni (epoksi reçine) düşük devirli karıştırıcı ile karıştırılır,
karıştırma işlemi devam ederken yavaş yavaş B bileşeni (epoksi sertleştirici) üzerine
ilave edilir. Malzeme homojen hale geldikten sonra C bileşeni astar rulo ile uygulanır,
uygun gramajda cam elyaf yüzey üzerine serilir ve elyafa solventsiz epoksi astar metal
rulo ile emdirilir. Üzerine silis – kuvars dolgu serpilir. Yaklaşık 3 dk daha karıştırıldıktan
sonra üzerine kimyasal dayanımı yüksek solventsiz istenilen renkte epoksi kaplama
malzemesi mala ile uygulanarak ara kat uygulamasına geçilecektir..
12.06. Epoksi ve Yağlı Boya Uygulamaları:
12.06.01. Çelik Konstrüksiyonlarda Epoksi Boya Uygulaması:
Sayfa 51 / 85
Özel Teknik Şartnamesinde miktarı ve cinsi verilen epoksi çinko fosfat boya ile birinci
kat boyanın sürülmesi, yine Özel Teknik Şartnamesinde miktarı verilen epoksi boya ile
son kat boyanın sürülmesi, gerekmesi halinde epoksi boya miktarının %20’si kadar
epoksi tiner ile inceltilmesi şeklinde epoksi boya ile tamamen kaplanacaktır. Boyama
işleminin atölye ortamında yapılıp şantiyeye nakledilmesi durumunda; nakil anında,
şantiyedeki yatay ve düşey taşımalarda ve montaj sırasında, boyanın zarar görmemesine
azami özen gösterilecektir. Nakliye, montaj ve kaynak sonrası yapı çeliklerinin hasar
gören boyaları, cıvatalar ve somunlar hasar gören boyanın aynısı ile boyanarak rötuş
yapılacaktır.
12.06.02. Beton Yüzeylerde Epoksi Kaplama Uygulaması:
Kaplanacak alan boş ve temiz olacaktır. Zemin kaplaması işlemi sırasında diğer
çalışanların girmesine izin verilmeyecektir. Bütün pencere ve kapılar yerleştirilmiş ve
kapalı olacaktır. Hava dolaşımı ve yüzeyde su sızıntısı olmamalıdır.
Hava ve ortam sıcaklıgına baglı olarak, yüzey 48 saat içinde yaya trafigine açılabilir.
Epoksi Boya Genel Teknik Özellikleri:










Epoksi boyalar – antikorozif astarlar ve serteştirici sistemleri aşağıdaki tanımlanan
özelliklere sahip olmalıdırlar.
Kesilende çözülmüş katı epoksi reçine ile hazırlanmış, Poliaminoamid sertleştirici ile
sertleşen epoksi boyalar kullanılmalıdır.
Sertleştirici özellikleri :
Amin Değeri 168 - 182 mg KOH/g
Katı Madde % 69 - 71
Aktif H Ekivalent 340
Epoksi reçine özellikleri
Katı Madde % 74 - 76
Epoksi Ekivalent Ağırlığı 590 – 715
Boya özellikleri
Yoğunluk : 1,50±0.02 gr/cm³
Vizkozite : 85-95 KU
Solid : 70±2
Epoksi anti korozif astarlar
Antikorozif pigment içeriği:en az %10 çinko fosfat
Yoğunluk: 1,50-1,60 gr/cm³
Katı Madde % 66 – 68
Karışım kullanım ömrü: 6–8 saat ve 24 saat sonra üzerine yeni kat boya kabul
edebilmelidir.
Sa2,5 standartlarında hazırlanmış metal plakalar üzerine uygulanmış epoksi antikorozif
astarlar 1 hafta oda koşulları sonrasında 1 hafta uv tesi ve sonrasında 2 hafta 336 saat salt
sprey (tuzlu su testi) testinde astar filmi deforme olmamalı pas kusmaları yaşanmamalıdır.
Çinkoca zengin (zinc rich epoxy) epoksi astarlarda metalik çinko oranı %70-80
aralığında olmalıdır.
Solventsiz epoksi astarlar ve boyalar
Modifiye sikloalifatik poliamin sertleştirici ile sertleşen
Katı Madde % 100
Epoksi Ekivalent Ağırlığı 196 – 208
Sentetik yağlı boyalar high solid olmalıdır.
Yüksek örtücü UV direnci
Yoğunluk: 1,50-1,60 gr/cm³
Katı Madde: % 72 - 74
Sentetik tiner ile %15-20 oranında incelebilmeli
Dokunma kurumasına 2–3 saatte yeni kat uygulamasına 24 saat geçilmelidir.
Sayfa 52 / 85


Sentetik alkid esaslı antikorozif astarlar high solid
Antikorozif pigment içeriği:en az %7 çinko fosfat
Yoğunluk: 1,40-1,50 gr/cm³
Katı madde,%(ağırlıkça) : 74-78
Dokunma kurumasına 2–3 saatte yeni kat uygulamasına 24 saat geçilmelidir.
Klor kauçuk esaslı primer
Metalik alüminyum pigmentler içeren primer
Yoğunluk: 1,1-1,2 gr/cm³
Katı madde,%(ağırlıkça) : %56-58
Sert kurumasını 24 saatte tamamlamalı
TS 11590 / T1 / T2 / T3: Çelik Yapılarda Kullanılan Epoksi Reçine Esaslı- Boyalar:





DIN 55928 Teil 4 Vorbereitung und Prüfung der Oberflahen
DIN 55928 Teil 5 Beschictungsstoffe und Schutzsysteme
SIS 055900
Pictorial Surface Preparation Standards for
Painting Steel Surfaces (İsveç)
BS 5493
Code of Practice for protective Coating of Iron
and Steel Structures Against Corrosion (İngiltere)
BS 245
Specification for Mineral Solvents (White spirit
and related hydrocarbon solvents) for Paints and
other purposes (İngiltere)
Aşağıda belirtilen yüzeyler aksi belirtilmediği takdirde boyanmayacaktır.
- Paslanmaz çelik, alüminyum, bakır, pirinç gibi demir dışı metal yüzeyler
- Sıcak su, buhar ve kondens boruları
- Galvanizli yüzeyler ve cam yüzeyler,
- Betona gömülü yüzeyler
- Proses ekipmanın ve borularının tüm karbon çeliği iç yüzeyleri.
- Özellikle, tespit cıvatalarının görünen uçları, rondela ve somunlar kolonların yerine
yerleştirilmesinden ve cıvataların sıkılmasından sonra boyanacaktır.
12.07. Ahşap Yüzeylerin Hazırlığı ve Boya Uygulamaları:
Ahşap yüzeylerin hazırlığı ve boya işleri, Bayındırlık Bakanlığı Şartnamesine ve boya üreticisinin
önerilerine uygun olarak yapılacaktır.
Ahşap yüzeylerde boya sisteminin yüzeye sağlam ve kuvvetli yapışması esastır. Bu nedenle
özellikle yüzeydeki budak ve reçineli kısımları yüksek kalitede selülozik tiner ile çözülüp
silinecektir. Yakma işlemi uygulanacak ise ahşaba zarar verilmeyecektir.
Reçine – budakların tiner ile ve/veya yakma işleminden sonra kademeli zımpara yapılarak (150 grit
ten başlayıp 300 grit ile sonlanacak) yüzey tesviye işleri tamamlanacaktır. Zımpara ahşabın suyu
yönünde yapılacak ve ahşap liflendirilmeyecektir. Yüksek devirli zımpara makinesi veya dönen
ekipmanla yapılacak zımpara işlerinde ahşaba zarar verilmeyecektir.
Astar kat uygulamadan önce ahşabı bakteri, küf ve mantarın etkilerinden korumak için poliüretan
esaslı çift komponentli emprenye malzemesi ile veya termoplastik reçine esaslı, nano teknolojik
hammadde içeren, şeffaf emrenye malzemesi ile 6 saat ara ile 2 kat emprenye edilip, emprenye
malzemesi 24 saatlik kuruma süresini tamamladıktan sonra astarlama işlerine başlanacaktır.
Daldırma yöntemi ile emrenye yapılacaksa daldırma süresi yumuşak ahşapta 3, sert ahşapta 6
dakika olacaktır.
Sayfa 53 / 85
Macun ihtiyacı olan iç mekan ahşaplarda, alkid bağlayıcılı, sentetik macun, dış mekanlarda ise
solventsiz çift komponentli poliüretan esaslı veya solventsiz çift komponentli epoksi macunlar
kullanılacaktır. Macun uygulamasından sonra 24 saat sonra kademeli zımpara yapılarak (150 grit
ten başlayıp 300 grit ile sonlanacak) yüzey tesviye işleri tamamlanacaktır.
Macun tesviye işleri bitikten sonra alkid bağlayıcılı, kurşunsuz sentetik astar kat uygulaması
yapılacak 24 saat sonra iç mekanlarda Modifiye alkid reçine esaslı, high solid, kurşunsuz, sararma
direnci ve örtücülüğü yüksek, iyi yapışan son kat lüks parlak sentetik boya ile son kat boya
uygulamasına geçilecektir.
2. kat son kat boyası uygulanacak ise katlar arasında 24 saat beklenecektir. Atmosfere açık
ortamlarda son kat boya çift komponentli alifatik izosiyanat sistemli poliüretan son kat boyalar
kullanılacaktır.
Bezir ve benzeri ürünler ile hazırlanmış astarlar, macunlar ahşap yüzeylerde hiçbir şekilde
kullanılmayacaktır.
Boya ve malzemeler, boya üreticisinin önerilerine uygun olarak fazla sıcak olmayan, direkt güneş
yapılmayacaktır.
12.08. Kargir Yüzeylerin Hazırlığı ve Boya Uygulamaları:
Kagir yüzeylerde; dolgu tabakaları hariç, diğer boyalar fırça rulo veya püskürtme ile tatbik
edilecektir. Emülsiyon dolgu, sert kıllı fırça ile bastırılarak sürülecektir. Emülsiyon dolgu üzerine,
dış emülsiyon boya tatbikinden önce en az 24 saat geçmişler olacaktır. Çevre hava sıcaklığının 30
°C’den daha yüksek olduğu durumlarda dış emülsiyon boya tatbik edilmeden önce emülsiyon dolgu
yüzeyi içilebilir nitelikte su püskürtülerek hafifçe nemlendirilecektir.
Çözücü ile inceltilebilen tip dolgular, fırça ile sürülecek, 3 ila 5 dakika kurumaya bırakılacak veya
yapışkan bir kıvama gelene kadar beklenecek ve fazla dolgu, lastik mastar ile alınacaktır.
Yüzeydeki gözenekler doldurulacaktır. Yüzey pürüzlerinin tam olarak doldurulması şart değildir.
Malzeme kaba dolgu üzerine tatbik edilmeyecektir. Tavan ve duvarların kesiştiği ayrıtlar muntazam
teşkil edilecektir. Plastik boyalar, akrilik esaslı boyalar ve diğer özel karışımlı boyalar üreticisinin
kesin talimatlarına göre uygulanacaktır.
13. DUVAR ve BLOKAJ İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
Tuğla duvar, taş duvar, gazbeton duvar ve blokaj yapılması işleri şartnamelerin bu kısmı esaslarına göre tam
ve en iyi şekilde yapılacaktır.
13.01. Taş:
Taş temiz, sert, kuvvetli olup düz ve yumuşak zerrelerden arı olacaktır. Taş parçalanıp dökülme
özellikleri göstermeyecek ve TS-699 mukavemet deneyinde 5 defa muamele sonunda ağırlıkça
%12'den fazla zayiat vermeyecektir.
13.02. Tuğla:
Yapıda kullanılacak olan tuğlalar TS-705 standartlarına uygun fabrika tuğlası, iyi pişmiş,
muntazam, normunda kalıplanmış dipleri ve yüzeyleri düzgün olacaktır. Tuğlalar çatlak, yarık ve
boşluklardan arınmış, düzgün ve sık, ince taneli olacaktır. İçinde serbest kireç ve manyezit taneleri
hiç bir surette bulunmayacaktır. Kullanılacak tuğlalar dona dayanıklı olacaktır. İnşaatta başlamadan
önce kontrol mühendisi tarafından kullanılacak tuğlanın kontrol edilerek kabul edilmesi şarttır.
13.03. Gazbeton Prefabrik Eleman:
Yapıda kullanılacak olan taşıyıcı düşey duvar elemanları ve blok tipi elemanları TS-453 standardına
uygun prefabrik yapı elemanlarıdır. Şantiyede istiflenecek olan gazbeton malzemeler, inşaat yerine
Sayfa 54 / 85
yakın bir yerde ve ahşap takozlar üzerine oturtmalı ve zarar görmemesi için hiç bir şekilde
istiflemede manivela veya benzeri bir gereç kullanılmamalıdır.
13.04. Kum:
Tuğla duvar harcında kullanılacak kum temiz, yıkanmış, sert, sağlam ve dayanıklı parçalardan bir
araya gelmiş olacak ve zararlı, organik parçaları ve diğer maddelerden arınmış olacaktır. Kum
inceden kalına doğru aşağıdaki tabloda gösterilen granülometriye uygun olacaktır.
ELEK
BOYUTLARI
(KARE DELİK
mm)
ELEKLERDEN
GEÇEN
MİKTAR
(AĞIRLIKÇA
%)
4.760
100
2.380
80-100
1.190
50-85
0.590
25-60
0.297
10-30
0.149
2-10
Zararlı maddelerin toplamı %3'ü geçmeyecektir.
13.05. Çimento:
İşte kullanılacak çimento TS-19'a uygun portland çimentosu olacaktır.
13.06. Su:
Harçta kullanılacak su lağım, yağ, asit, kuvvetli alkaliler, nebati maddeler, kıl ve balçıktan arınmış
olacaktır.
13.07. Kireç:
Yapıda kullanılacak kireç yağlı, taze ve tam kıvamında pişmiş, yabancı ve fazla pişmiş parçalardan
arınmış olacaktır. Rengi genellikle yeknesak beyaz olacaktır. Kabul edilebilir kireç topakları yapı
yerinde bekletilmeyecek, derhal söndürülecek ve süzülüp çukurlara atılacaktır. Söndürülmüş kireçte
%3'ten fazla yabancı madde bulunmayacaktır. Söndürülmüş kireç kullanılmadan önce 10 gün, sıva
için kullanılacaksa en az bir ay çukurda dinlendirilecektir. Çukurdaki kireç çatlayıp kuru bir hal
almadıkça kullanılmayacaktır. Kireç kuyuları uygun bir örtü ile muhafaza edilecektir.
13.08. Techizat ve İnşaa:
Yüklenici’nin işte kullanmaya karar verdiği bütün alet ve teçhizat işin gerektirdiği ebatta ve iyi
sonuç verecek şekilde olacaktır ve kontrol mühendisi tarafından onaylanacaktır. Yüklenici işin iyi
bir işçilikle şartlara uygun olacak şekilde yapılması için her zaman gerekli miktarda ve tecrübeli işçi
kullanacaktır. Yüklenici binada gerekli olan bütün madeni kaplama, boşluk, ilave manşet ve
menfezleri monte edecektir. Burada söz edilen harç karışım oranları kontrol mühendisinin onayıyla
ilave bir ücret istemeksizin değiştirilebilir.
13.09. Tuğla Duvar:
Tuğla işlerinde kullanılacak harç aşağıdaki oranlarda karıştırılacaktır:
Çimento 225 kg, Sönmüş kireç 0.170 m³, Kum 1 m³
Harç kullanılmadan 1/2 saat evvel hazırlanacaktır. İlk prizini tamamen yapmadan harcın duvarda
kullanılmasını temin için gerekli önlem alınacak ve özen gösterilecektir.
İskeleler tuğla harç ve işçilerin müşterek yüklerini emniyetle taşıyacak şekilde olacak, rüzgar ve
diğer yüklere mukavemet edecek şekilde payandalanacaktır.
Sayfa 55 / 85
Tuğla duvar inşaatına, düşey fugalar tesbiti kapı ve pencere açıklarının tayinini ve iki duvarcının
yaptığı işin birleştiği yerde parça tuğla kullanmayı önleyici tedbirin tesbiti için evvela tuğlaları
harçsız olarak yerleştirmekle başlanacaktır. Yukardaki tesbitler yapıldıktan sonra, harçsız olarak
sıralanan tuğlalar kaldırılacak ve harçlı tuğla inşaatına başlanacaktır. En tecrübeli ustalar köşelerde
çalıştırılacak ve düz yüzeylerde çalışanların istikameti ipleriyle tesbit edebilmeleri için diğer
işçilerden bir kaç sıra tuğla ilerde bulunacaklardır.
Tuğla aralarındaki harç kalınlığı 10 mm olacaktır. Tuğlalar örülmeden evvel ıslatılacaktır. Tuğlalar
tam bir harç yüzeyine yerleştirileceklerdir. Uçlarına harç konacak ve yerlerine yerleştirilirken bir
evvel konan tuğlaya doğru itileceklerdir. Bütün derzler boyutunda düşey veya yatay olacaktır.
Köşeler, boşluklar, yüzeyler düz ve projelerinde gösterilen boyut, meyil ve yönde olacaktır.
Sıvanın duvara iyice kaynamasını temin için tuğla duvarların her iki yüzündeki derzler 10 mm
derinliğe kadar temizlenecektir.
13.10. Blokaj İşleri:
Blokaj Yüklenici’nin arzusuna göre makina veya elle döşenecektir. Blokaj malzemesi İdare’nin
istediği ocaktan yapılacaktır.
13.11. Makine ile Döşeme:
Taban döşeme malzemesi nakil vasıtalarından doğrudan doğruya yerine boşaltılacak ve
sıkıştırıldıktan sonra istenen kalınlığı alacak şekilde tırmıkla yayılacaktır. Serme işlemini takiben
taban 10 tonluk silindirlerle veya kontrol mühendisinin uygun göreceği diğer sıkıştırma teçhizatıyla
silindirin önündeki malzeme ondülasyon veya oynama yapmayıncaya kadar silindirlenecektir.
Tamamlanan taban iyice sıkıştırılacak ve 3 (üç) metrelik mastarlarla kontrol edildiği zaman 3
cm.den fazla sapma göstermeyecektir.
13.12. Elle Döşeme:
Düz yüzleri aşağıya gelmek üzere evvela en büyük taşlar döşenecektir. Yüzey büyük taşlarla
kaplandıktan sonra, aralarına kamalanarak küçük taşlar yerleştirilecek ve kontrol mühendisinin
uygun gördüğü şekilde ya uygun silindirlerle veya tokmaklarla iyice sıkıştırılacaktır. Tamamlanmış
taban yukarıda açıklanan hususlara uygun olacaktır.
13.13. Muhafaza ve Temizlik:
Her akşam ve yağmurlu havalarda icap eden yerlerde tuğla ve beton blok duvarların üst yüzeyi,
harcın akmaması için tahtalarla örtülecektir. Harç tamamen prizini yapıncaya kadar tuğla ve beton
blok duvarlar fazla sıcak ve soğuklardan tertiplerle korunacaktır.
Tuğla ve beton blok inşaatı bitince, duvar yüzlerinde kalan serbest harç parçaları tel fırça veya diğer
uygun bir vasıtayla temizlenecektir. İskele, artan malzeme, kum, harç ve diğer inşaat kalıntıları
kaldırılacak ve şantiye temiz bir şekilde bırakılacaktır.
13.14. Gazbeton Duvar uygulamalarında genel olarak dikkat edilmesi gereken hususlar:
 Zemin uygulamasına başlamadan önce zemin düzgün ve terazisinde olacak, bu durumun
sağlanması için temizlenip süpürülen zemin üzerine takviyeli çimento harcı ile tesviye tabakası
uygulanacaktır.
 Duvar örgüsü sırasında yatay ve düşey derzlerde kesinlikle boşluk bırakılmamalıdır.
 Tutkalla örülen duvarlarda; yatay ve düşey derzlere sürülen tutkal, yüzeyleri tamamen kapatacak
şekilde uygulanmalıdır.
 Harçla örülen duvarlarda; blok yüzeyleri fırça ile hafif su atılarak nemlendirildikten sonra harç
uygulanmalıdır.
 Blokların binme mesafeleri 15 cm’den az olmayacaktır.
 Uygun bindirme mesafesi blok uzunluğunun yarısı kadar olmalıdır.
Sayfa 56 / 85
 200 cm’ye kadar olan kapı, pencere vb. açıklıklarında gazbeton lento kullanılacak ve binme
mesafeleri 20 cm’den az olmayacaktır.
 200 cm üzeri kapı, pencere vb açıklıklarda betonarme lento kullanılacak ve binme mesafeleri
açıklığın %15 inden az olmayacaktır.
 Yüksek duvarlarda 300 cm'de bir hatıl düzenlenecektir, boyu 500 cm yi geçen yüksek duvarlar
ise kolonlarla desteklenecektir.
 Duvar örgü tutkalından daha iyi verim almak için, blok yüzeyindeki toz ve parçacıkların
süpürülmesi gereklidir. Tutkal, blok kalınlığına uygun Gazbeton Malası ile yatay ve düşey yüzeyleri
tamamen kapatacak şekilde sürülmelidir.
 Duvarlar ile kolonlar arasında yapı harcı veya poliüretan köpük kullanılmalıdır. Harç
uygulaması yapılıyorsa yapışmanın sağlanması için kolon yüzeyleri temizlenmeli ve gerekiyorsa
taraklanmalıdır.
 Duvarlar ile kirişler veya tavan döşemesi arasında 1-2 cm boşluk bırakılacak şekilde
ayarlanacak, bu boşluk yapı harcı veya poliüretan köpük ile doldurulacaktır. Harç uygulaması
yapılacaksa bu işlem örgü sırasında yapılmalı, sonradan dolgu işlemine gerek kalmamalıdır.
 Kiriş ile duvar arasında ahşap takoz (kama) kesinlikle kullanılmamalıdır.
14. ÇATI ve CEPHE KAPLAMA İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
14.01.01. Aşıkların Düzgünlüğü:
Aşıkların istenilen düzlemde ( eğimde ) olmasına dikkat edilmeslidir. Aşıklarda
dengesizlik var ise tespit edilip gerekli önlemler alınacaktır. Aşıklarda sehim var ise panel
montajında problem çıkacağından sehim düzeltme çitaları kullanılarak monte edilmelidir.
Dere üst kodununun aşıklarla aynı düzlemde olmaması durumunda dere üzerine eğimi
düzeltmek için gerekli ebatta ahşap monte edilip sonra döşeme yapılacaktır.
14.01.02. Rüzgârın Tespiti
Panel montaja başlanmadan önce hakim rüzgâr yönü tespit edilip, montaja rüzgar yönüne
ters yönde başlanmalıdır. Bini yerine rüzgârın gelmesi durumunda uzun vadede panellerin
zarar görmesi engellenecektir.
14.01.03. Saçağa ip çekilmesi:
Döşeme yapılmadan önce dernin her iki ucunun bir kısmı derenin içine girecek şekilde
çita sabitlnecektir. Çitaların ucuna saçak payı kadar en az 5–8 cm olacak şekilde ip
bağlanmalıdır. İp boyunca dernin eğrilikleri takip edilip en kısa mesafesi 5 cm olacak
şekilde her iki çitadaki ipler ayarlanmalıdır. İp çekilmeden montaj yapılır ise derenin
diğer ucundaki saçak dereya fazla yada az gelebilir. Bu deurumda paneller tekrar
sökülemeyeceğinden montaj yanlış olacaktır. Panel döşemeleri ipe göre yapılacaktır.
14.01.04. Montaj Malzemesi:
Altyapının durumuna göre montaj malzemesi tesbit edilecektir.
Çelik aşıklarda : Kanca veya çelik trifon vida.
Ahşap çatılarda : Ahşap çakma trifon veya trifon vida.
Uygun montaj malzemesi tespit edilip ona göre takım haline getirilecektir. Bir takım
semer, rondelâ ve epidiyen rondelâdan oluşmaktadır.
14.01.05. Panelin Sabitlenmesi:
Sabitleme için yerine konulan panel vidalanmadan önce koruyucu filim tabakası
sökülmelidir. Panelin altında kalacak aksesuarlar (saçak ucu, alt mahya) sabitlenecektir.
Kullanılacak montaj malzemesine göre panellere delik açılacaktır.
Açılan delik silikon ile doldurulduktan sonra montaj malzemesi sabitlenecektir. Sabitleme
yapılırken vidanan hatve üzerine ayakla basılarak panel son haraketi sağlanp gerektirğ
kadar sıkıştırılacaktır. Delinen yerler hemen silikonlanacaktır. Fazla sıkıştırma hatveyi
Sayfa 57 / 85
çukur hale getirir ve su birikmesine, az sıkıştırma boşluk oluşmasına neden olduğundan
fazla ya da az sıkıştırma yapılmayacaktır.
Panel bini yerlerindeki montaj malzemesi arasındaki kalan kısımlara 50-75 cm ara ile pop
perçin atılacaktır. Perçinler hatvenin yanından ve tepeye yakın yerden perçinlenecektir.
Perçinlerin üzerine silikon ile yalıtım yapılacaktır.
14.01.06. Son Kontroller:
Montaj sonrası kontroller yapılacak çatı aksesuarlar kanca ve yanlışlıkla delinen yerler
tespit edilip silikonlanacaktır. Aksesuardaki montaj elemanlarının sıklığı ve sabitliği
kontrol edilecektir. Artan sarf malzemeleri ve paneller çatı üzerinden temizlenecektir.
14.01.07. Panellerin montajında genel olarak dikkat edilmesi gereken hususlar:
1)
Çatı paneli döşenmeye başlamadan önce dereye ip çekilerek saçak mesafesi en
az 5 cm. olacak şekilde derenin eğriliklerine göre ayar yapılmalıdır.
2)
Montaj alt mahya aksesuarının mahya aşıklarına bağlanması ve saçak ucu
elemanlarının monte edilmesi ile başlatılacaktır.
3)
Kullanılacak montaj malzemesine göre panelde delikler açılmalı, açılan delik
silikonla doldurulduktan sonra montaj malzemesi sabitlenmelidir. Sıkıştırma işlemi
kararında yapılmalı, ne az ne de çok olmamalıdır.
4)
Vidalama her bini hadvesinden, ara aşıklarda ise şaşırtmalı olarak yapılmalıdır.
Mahya ve saçakta vidalama tüm hadvelerden yapılmalıdır. Mahyada ayrıca panel
hadvelerinin karşılıklı gelmesine dikkat edilmelidir.
5)
Mahyada her iki yöne monte edilen panellerin arasının max. 5 cm olması ve
aradaki boşluğa cam yünü taş yünü gibi izolasyon malzemesi konulması gerekir.
6)
Mahyadan oluk ucuna kadar yekpare şantiyede üretilen, üzeri koruyucu film
kaplı, trapez kenet sistem çatı üst örtüsü, tarifli klipsler vasıtasıyla aşıklara matkap uçlu
vidalar vasıtasıyla tespit edilecektir. Panellerin kenetlerinin arasına sızdırmazlık bandı
konulacak ve paneller özel kenetleme makinası ile çift kenet olarak kenetlenecek ve
koruyucu film tabakası sökülecektir.
7)
Üst metal kaplama %10’dan daha fazla eğimli çatılarda en az 15 cm
bindirilmelidir.
8)
Cephe panellerinin ek yerlerinin cephe kuşağı üzerine gelmesine dikkat
edilmelidir. Panellerin ek yerlerinde damlalık ve kuşak aksesuarı kullanılmalıdır.
9)
Damlalık, mahya, kenar kaplama v.b. aksesuarlar projelendirildiği şekilde imal
edilerek minimum 15cm boyuna yönde bindirilerek monte edilecektir.
14.02. Ahşap Çatı Sistemleri:
Ahşap oturtma çatılar BBF. 21.215 poz no esasları dahilinde yapılacaktır.
14.02.01. Aşık ve Mertekler:
Çatı aşık ve mertek keresteleri IInci sınıf kereste olacaktır. Aşık ve mertek kerestelerinde
gevşek budaklar bulunmayacaktır. Bütün kereste açıkta veya fırında kurutulmuş olup,
nem miktarı %15'i geçmeyecektir.
14.02.02. Kaplama:
Kaplama kerestesi yeni, çıralı çam olacaktır. Elyafı ince, kesif, sert olacak ve itiraza sebep
olmayacak sayıda budaklı gevşek, çürük kısımlardan arınmış olacaktır. Kereste açıkta
veya fırında kurutulmuş olup, nem miktarı %15'i geçmeyecektir.
14.02.03. Bulonlar, Somunlar, Birleştirme Elemanları ve Çiviler:
Bütün bulonlar, kereste birleştirme elemanları ve çiviler, bunların en üstün kalitede imal
eden fabrikaların standard imalatından olacaktır.
Sayfa 58 / 85
14.02.05. Çatının Kurulması:
Çatı inşa elemanları birbirine iyice alıştırılarak istenilen yön ve eğimde sıkıca yerlerine
tesbit edilecektir. Eleman bağlantılarının enstelasyonu standard yöntemlerle
kaplanacaktır. Kesilme sureti ile zarar görmüş çatı elemanları kaldırılacak veya kontrol
mühendisinin isteğine göre takviye edilecektir. Çatı elemanları bacalardan en aşağı 150
mm uzakta olmalıdır. Bütün çiviler gerekli büyüklükte olacaktır.
Kaplamanın çivilenmesinde desteğe ihtiyaç olursa, bunun için takozlar kullanılacaktır.
Çatıdaki açıklıklar çerçevelenecek ve pervazlanacaktır. Birden fazla mertek bağlanan
çerçeveler takviye edilecektir. Dikmelerin yastıklarının en az %50'si döşeme betonuna
ankre edilecektir.
14.03. Teras Çatı Sistemleri:
Teras çatı yapılması için betonarme inşaat bitiminden sonra binaların çatısı tamamen temizlenecek,
projede verilen eğimin sağlanması amacı ile istenilen doz betonu ile projede verilen şekilde çatı
tekrar inşaa edilecektir. Bina çatılarına gelen su projede verilen sayıda yağmur boruları ile aşağıya
indirilecektir. Mevcut taban betonuna zarar verilmemesi için gerekli önlemler alınacaktır.
Çatı üzerinde bulunan tüm havalandırma bacaları ve/veya egzost çıkışları kar toplanmasına karşı 2025 cm arasında yükseltilecek ve yeni yapılacak tecritler yükseltilen tesisler etrafına su girişini
engelleyecek şekilde yapılacaktır. Eğer bina çatılarında yıldırımdan korunma tesisi var ise, bina
çatılarında bulunan topraklama ve yıldırımdan korunma tesislerinin çatıya bağlantıları tecrit
işleminden önce yapılacak ve bu bağlantılar için tecritin delinmemesine dikkat edilecek ve bu
bölümlerden tecrit altlarına su girmemesi sağlanacaktır. Aynı şekilde yükseltilen egzost çıkışları ve
havalandırma bacaları v.s. mesnetleri de çatıya tecritten önce bağlanarak tecritin homojenliği
bozulmayacaktır.
Tecrit yapılacak bina etrafında topraklama ve yıldırımdan korunma tesisi planlanıyorsa topraklama
tesisi bakır telleri yeni yapılan konsol döşeme harpuşta üzerine yapılacaktır.
15. TECRİT İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
Yapıların tecrit, çatı kaplama ve tenekecilik işleri şartnamelerin bu kısmı esaslarına uygun olarak
yapılacaktır. İş için gerekli bütün malzeme, teçhizat, makina, işçilik vs. temin edilerek proje ve şartnamelere
uygun en iyi şekilde yapılacaktır.
a) Su tutucu bantlar projelerde gösterildiği şekilde 18.500/İB-10-11-12-13-14-15-16-17-18 Poz Noları
yapım şartlarına uygun olarak yapılacaktır.
b) Teras çatı ve ıslak hacim yalıtımları projelerde gösterildiği şekilde ve BBF. yapım şartlarına uygun
olarak yapılacaktır.
15.01. Malzemeler:
Malzemeler, tanınmış firmalara ait en üstün kalitedeki TSE standartlarına uygun malzeme olacaktır.
Temin edilen malzeme işyerine üzerinde tipi, miktarı, imalatçısı ve sipariş numarası yazılı kapalı
kaplar içinde getirilecektir.
15.02. Yapıların Tecriti:
Yapı tecritlerinde malzemenin tatbiki neticeye tesir ettiğinden, tatbikata büyük önem verilecektir.
Tecrit tatbik edilecek yüzey muhakkak kuru olacak, toz ve pislikten arınmış, temizlenmiş olacaktır.
Yüzeyler hiç bir şekilde pürüzlü olmayacak var ise, pürüzler yok edilecektir. Tecrit pestilleri ekleri
20 cm üst üste bindirilecek, bir tabakadan fazla pestil olması halinde tabakaların ek yerleri
şaşırtılacaktır. Yapıştırma için kullanılan asfalt tatbikat hareketlerine ve istenen miktarlara
uyulacaktır. Asfalt muntazam ve aynı kalınlıkta sürülerek yayılacaktır. Yatay yüzeyler için
koruyucu beton tabakası, dikey yüzeyler için koruyucu briket duvarlar tecrit ameliyesinin
Sayfa 59 / 85
tamamlanmasından sonra hemen yapılacaktır. Yapıların toprak dolgusu, özellikle dikey tecritin ve
koruyucu duvarın açmaması için gerekli yayılı tazyiki sağlayacak şekilde, derhal yapılacaktır.
15.03. Temellerde Membran Uygulaması:
Bina temellerinde su yalıtımı 3 mm kalınlıkta plastomer esaslı cam tülü taşıyıcılı ve 3 mm kalınlıkta
plastomer esaslı polyester keçe taşıyıcılı polimer bitümlü örtülerle iki katlı su yalıtımı şeklinde
yapılacaktır. (temellerde 2 m'ye kadar su basıncına karşı, yüzme havuzu, su depoları ve benzeri BBF
18.465 poz no’daki gibidir.), drenaj için (en az Ø 150 mm çapında spiral sarımlı PVC esaslı
borularının temini ve yerine döşenmesi (drenaj, yağmur suyu ve kanalizasyon için) Tip 4 BBF
18.460 poz no’daki gibidir) yapılacaktır.
15.04. Buhar Kesiciler:
Beton yüzey iyice temizlendikten sonra ve kuru iken astar olarak m²'ye en az 0.400 kg. gelecek
şekilde soğuk uygulamalı asfalt (TS-103) sürülecektir. Astar kuruduktan sonra 190 ºC kadar
ısıtılmış asfalt (TS-105 I) uygulama ısısı 160 dereceden aşağı düşmemek ve m²'ye en az 2.000 kg
kullanılmak üzere hem yüzeye hem de bitümlü cam tülüne (BTM C 1100 veya emsali) sürülecek, ek
yerleri en az 20 cm. bindirilecek asfalt sürülmüş yüzeye iyice yapıştırılacaktır. Hiç bir şekilde hava
kabarcığı kalmayacaktır.
15.05. Toprakla Temasta Olan Yatay Yüzeylerin Tecriti:
Beton yüzey iyice temizlenecek ve kuru durumda astar olarak m²'ye en az 0.400 kg gelecek şekilde
uygulamalı asfalt (TS-103) sürülecektir. Astar kuruduktan sonra 190 ºC kadar ısıtılmış asfalt (TS105 I) uygulama ısısı 160 dereceden aşağı düşmemek ve m²'ye an az 2.000 kg kullanılmak üzere
hem yüzeye hem de bitümlü cam tülü pestili ile (BTM C 1100 veya emsali) sürülecek, ek yerleri en
az 20 cm bindirilecek hava kabarcığı kalmayacak şekilde asfalt sürülmüş yüzeye iyice
yapıştırılacaktır. Bunun üzerine yukardaki tarife uygun ikinci bir cam tülü pestili tatbik edilecek ve
üzerine yukarıdaki koşullarda asfalt (TS-105 Tip I) m²'ye 2.000 kg gelecek şekilde dökülerek
bununda üzerine üçüncü bir cam tülü pestili (BTM C 1100 veya emsali) tatbik edilecek ve üzerine
yukarıdaki koşullarda asfalt (TS-105 TİP I) m²'ye 2.000 kg gelecek şekilde dökülerek yayılacaktır.
Tecridi, toprak dolgusu sırasındaki zararlardan korumak üzere üzerine 10 cm. kalınlığında B-160
kalitesindeki bir betonla koruyucu bir tabaka yapılacaktır.
15.06. Toprakla Temasta Olan Dik Yüzeylerin Tecriti:
Beton yüzey iyice temizlendikten sonra I-011.3.2 bölümünde tarif edilen tecrit tatbik edilecek ve
koruyucu tabaka olarak beton, briket duvar ile korunacaktır.
15.07. Toprakla Temasta Olan Yatay Yüzeylerin Isı Yalıtımı:
Beton yatay yüzey temizlenecek ve kuru durumda I-011.3.1 bölümünde tarif edilen buhar kesici
tabakaların teşkilinden sonra 190 ºC kadar ısıtılmış asfalt (TS-105 TİP I) uygulama ısısı 160 ºC
aşağı olmamak üzere m²'ye en az 2.000 kg kullanılarak kuru yüzeye hem de (tip 60 veya benzeri)
sert izocam yüzeyine sürülerek bindirmeli olarak yapıştırılacaktır. İzocam üzerine sıcak uygulamalı
asfalt sürüldükten sonra üzerine I-011.3.2 bölümünde tarif edilen su yalıtım ve koruyucu önlemleri
tatbik edilecektir.
15.08. Toprakla Temasta Olan Dik Yüzeylerin Isı Yalıtımı:
Sikalı sap yüzey iyice temizlendikten sonra I-011.3.4 bölümünde tarif edilen tecrit tatbik edilecek ve
koruyucu tabaka olarak briket duvar ile korunacaktır.
15.09. Asite Dayanıklı HDPE Esaslı Geomembran Serilmesi:
Genel teknik şartnamesi ile projelerine uygun olarak ve kontrollüğün talimatları doğrultusunda
yapılacaktır.
15.09.01. Malzeme Özellikleri:
Sayfa 60 / 85
Kil dolgu yapılacak taban alanında her iki yüzü düz HDPE geomembran kullanılacaktır.
HDPE geomembran malzemeler orijinal hammaddeden üretilmiş olup, geri kazanılmış
hammaddeden üretilmeyecektir. HDPE geomembran imalatçısı CE sertifikası ve ISO
9001 belgelerine sahip olacaktır. Malzemenin rulo eni minimum 7,50 metre olacaktır.
Her rulo üzerinde üretici firmanın adı, ürün adı, CE damgası ve numarası, rulo ebatları
hakkında bilgi içeren etiket bulunacaktır. Geomembran üreticisi minimum 10 yıldır
üretim yapabiliyor olacak ve son bir yıl içerisinde minimum 5000 Ton geomembran
üretim yapmış olacaktır. Taban uygulamaları için temin edilecek İki Yüzü Düz HDPE
Geomembran aşağıda belirtilen minimum teknik özelliklere sahip olacaktır.
TEST
Kalınlık
Yoğunluk
Akma erime indeksi
Çekme mukavemeti
özellikleri
Akmada gerilme
mukavemeti
Akmada uzama
Kopmada gerilme
mukavemeti
Kopmada uzama
Yırtılma mukavemeti
Zımbalama mukavemeti
Karbon siyahı muhtevası
Karbon siyahı dağılımı
OIT (oxidative induction
time)
UV dayanımı, HP –OIT
1600 saat yaşlandırma
sonrası
STANDART
ASTM D 5199
ASTM D 792
ASTM D 1238
(190°C / 5,00 kg)
(190°C / 2,16 kg)
ASTM D 638 /
ASTM D 6693 type IV
50 mm / dak.
lo= 33 mm
200 mm / dak.
Lo= 50 mm
ASTM D 1004
ASTM D 4833
ASTM D 1603
ASTM D 5596
ASTM D 3895 (200°C ; saf
O2; 1 atm)
GRI-GM 11
Astm d 5885
BİRİM
mm
g/cm³
DEĞER
2,50 ± %5
≥ 0,94
g/10 dak.
≤ 3,0
≤ 1,0
N/mm
%
N/mm
%
≥30
≥13
≥53
≥700
N
N
%
Kategori
≥330
≥640
2,0 - 3,0
1/2
Dak.
≥100
%
≥50
15.09.02. Malzeme Nakliyesi, Depolama ve Uygulama Yapacak Firma:
Geomembran rulolarının zarar görmemeleri için uygun şekilde ambalaj yapılmalı ve
yüklenmelidir. Geomembran delinmeden, kirden, yağdan, sudan, nemden, çamurdan,
mekanik aşınmadan, aşırı sıcaktan ve diğer zararlardan korunacak şekilde depolanacaktır.
Uygulama yapacak olan firma Geosentetik ürünlerle tasarım ve taahhüt işleri için ISO
9001:2008 kalite sistem belgesine sahip ve uygulama başlangıcına kadar 1.000.000 m²
geomembran uygulamasını tamamlamış olmalıdır.
15.09.03. Geomembran Uygulaması:
Uygulayıcı aşağıdaki hususlardan sorumlu olacaktır. Hiç bir ekipman yada alet, taşıma ve
kullanım sırasında, yada başka sebepler ile geomembrana zarar vermeyecektir. Hiç bir
personel geomembran üzerinde çalışırken sigara içemez, geomembrana zarar verecek
ayakkabı giyemez ve başka faaliyetlerde bulunamaz. Panelleri açmak için kullanılan
metot, geomembranda çiziklere ya da kıvrılmalara sebebiyet vermemeli, alttaki zemine
ya da alta serilmiş geotekstile zarar vermemelidir. Yeterli ağırlıklar (kum torbaları ya da
benzeri ağırlık malzemeleri, geomembrana zarar vermeyecek şekilde) yerleştirilerek
rüzgârın kaldırması önlenmelidir. (Kuvvetli rüzgâr hallerinde, panel kenarları boyunca
sürekli ağırlık konularak rüzgârın panellerin altına girmesi riski azaltılır).
Sayfa 61 / 85
Hava Koşulları: Geomembran yerleştirilmesi, çevre ısısının 0°C ve 40°C arasında olduğu
şartlarda yapılmalıdır. Yağış esnasında ve sabah erken saatlerdeki çiğ esnasında kaynak
işlemi yapılmamalıdır.
15.09.04. Saha Kaynakları:
Onaylanmış kaynak metodu otomatik makine ile füzyon kaynağı veya ekstrüzyon
kaynağıdır. . Kaynaklar mümkün olduğunca şeve paralel olarak düzenlenmelidir.
Köşelerde ve geometrik şekilli kısımlarda, saha kaynakları en aza indirgenmelidir.
Tabandaki T kaynakları şev topuğuna 1,5 metreden daha yakın olamaz. Kaynaklar en az
kırışıklığın ve "balık ağzının (fishmouth)" oluşacağı şekilde düzenlenmelidir. Eğer bir
balıkağzı ya da kırışık bulunursa düzeltilmeli veya kesilerek alınmalıdır.
Füzyon kaynağı: Füzyon kaynak aleti, HDPE geomembranı yeterli sıcaklığa kadar ısıtan
iki adet kamaya sahip olacaktır Alet kamanın sıcaklığını devamlı şekilde ölçecek bir
düzeneğe sahip olacaktır. Füzyon kaynak aleti, bu kamalar vasıtasıyla ısıtılmış olan
geomembranları belirli bir basınçla birbirine doğru bastıran iki çift ruloya sahip olacaktır.
Bu ruloların yapacağı basınçların ve ilerleme hızının ayarlanabilir olması gereklidir.
Ektrüzyon dolgu kaynağı: Sıcak hava ile ısıtılmış geomembran üzerine erimiş polimerin
eklenmesi, her tabakadaki malzemenin bir kısmının sıvılaşmasına yol açar ve erimiş
kaynak ile üst üste gelen tabakalar arasında bir bağ oluşmasını sağlar.
15.09.05. Kaynak Bindirmeleri:
Geomembran panelleri füzyon kaynak için minimum 10 cm, ekstrüzyon kaynak için
minimum 7,5 cm. bindirme ile yerleştirilmelidir. Üreticinin onayı olmadan, hiç bir
çözücü ya da yapıştırıcı kullanılamaz.
15.09.06. Kaynak Ekipmanı ve Aksesuarları:
Saha kaynakları için onaylanan ekipmanlar füzyon (hot shoe) ve ekstrüzyon kaynak
makinalarıdır ve uygulayıcı aşağıdaki ekipmanı sahada bulundurmak zorundadır.









Füzyon (Hot Shoe) Kaynak Makinesi
Ekstrüzyon Kaynak Makinesi
Yüksek hızlı grinder ( Taşlama aleti )
Sıcak Hava Bloveri
Hava basıncı testi için ekipman
Gerekli Elektrik Kabloları ve diğer aletler
Vakum Testi Ekipmanı
Kaynak kayma ve sıyrılma testleri için saha tensiometresi ve test numunesi kesme
ekipmanı
Rulo açma ekipmanı
15.09.07. Saha Kaynaklarının Testleri:
Hava Basıncı Testi (Sadece Çift Dikişli Füzyon Kaynaklar)
Aşağıdaki yöntem Çift Dikişli Füzyon Kaynaklarının test edilmesinde kullanılacaktır.
Çift Dikişli Füzyon Kaynakların testi için gerekli ekipmanlar şunlardır.

Geomembranı korumak amacıyla bir yastık üzerine monte edilmiş, 25–30 psi (1.75–
2.10 at) basınç oluşturacak ve tutabilecek basınç odası olan bir hava pompası.
 Üzerine bir manometre monte edilmiş keskin uçlu, kanallı iğne, ya da onaylı başka
bir basınç besleme aleti.
 Test için uygulayıcı aşağıdakileri yerine getirecektir.
1. Test edilecek kaynağın bir ucu kapatılır.
Sayfa 62 / 85
2. İğne ya da onaylanmış basınç besleme aleti, çift dikişli füzyon kaynağı ile oluşturulan
kanalın kapatılmış ucundan, sokulur.
3. Hava kanalının tamamen temiz olduğunun görülebilmesi için pompa ile hava basılır.
4. Kanalın diğer ucuda kapatılır.
5. Hava pompası ile 25–30 psi (1.75–2.10 at) lik bir basınç verilir, vana kapatılır ve
kanal içindeki basınç iki dakika içinde dengelendikten sonra, basınç yaklaşık 5
dakika tutulur.
6. Basınç kaybı 4 psi (0.28 at ) aşarsa ya da basınç sabitleşmez ise, hatalı yer bulunur,
onarılır ve tekrar test edilir.
7. İğne ya da onaylanmış basınç besleme aleti çıkarılır, kanalın uçları açılır.
Hava basıncının tutulamadığı durumlarda kaynağın tüm boyu boyunca vakum deneyi
yapılır. Eğer vakum deneyinde sızıntı bulunursa ekstrüzyon dolgu kaynağı ile
onarılacaktır. Onarılan kısım ayrıca vakum testi ile kontrol edilecektir.
Kaynak şartlarının ve kaynak ekipmanlarının uygunluğunu tahkik etmek amacıyla, saha
test kaynakları yapılacaktır. Test kaynakları, o gün kullanılan tüm kaynak ekipmanları
için, her kaynaklama döneminin başında ve en az her 4 saatte bir olarak, kontrol
mühendisinin gözetiminde yapılacaktır.
Tüm test kaynakları kaynak yapılacak alanda kontrol mühendisinin seçeceği bir yerde ve
zemin üzerinde yapılmalıdır. Test kaynağı uzunluğu; füzyon kaynak için 3 metre,
ekstrüzyon kaynak için 1 metre olmalıdır. 1 inç genişlikli test numuneleri, test kaynağının
her bir ucundan kontrol mühendisi tarafından kesilecektir. Kontrol bu test örneklerini
kayma ve sıyrılma testleri için tensiometreyi kullanarak test edecektir. Eğer test
kaynakları şartname değerlerini karşılamakta yetersiz kalırsa, kaynak aletleri ve/veya
kaynakçı kabul edilmeyecek ve bozukluklar düzeltilmeden ve artarda iki başarılı test
kaynağına ulaşılmadan kaynak işleminde kullanılamayacaktır.
1. Kaynak kayma testi numuneleri 1 inç genişliğinde, kavrama aralığı ise 4 inç artı
kaynak genişliği olacaktır. Kaynak kavramaların tam arasında bulunacaktır. Kavrama
ayırma hızı dakikada 2 inç olacaktır.
2. Hem Kaynak kayma testi hem de sıyrılma testleri 5 er benzer numune üzerinde
yapılacaktır. Beş numuneden en az dördünün test de başarılı olması zorunludur. Her
iki kaynak için kaynakta ya da kaynak membran birleşiminde meydana gelen kopma
Non-FTB (Geçmez) olarak nitelendirilir.
3. Onaylanan kaynak metotları füzyon (hot shoe) ve extrüzyon kaynaklarıdır.
4. Extrüzyon kaynak için kullanılan kaynak çubukları HDPE olmalı ve fiziksel
özellikleri HDPE geomembran üretiminde kullanılan reçineninkilerle aynı olmalıdır.
Vakum Testi
Bu deney ekstrüzyon dolgu kaynaklarında veya füzyon kaynağının geometrik yapısı
sebebi ile hava basıncı deneyinin imkansız ve zor olduğu durumlarda, veya hatalı kısmın
tam yerinin hava basıncı deneyinden sonra bulunmak istenildiği durumlarda kullanılır.
Tek dikişli füzyon kaynakları ve ekstrüzyon kaynaklarının testi için vakum testi ekipmanı
şunlardan oluşmaktadır.
1. Sağlam bir kabin, şeffaf bir izleme penceresi, alt kısmına monte edilmiş yumuşak bir
lastik conta ve vakum motorundan oluşan bir vakum kutusu.
2. Plastik bir kova ve geniş ebatlı fırça.
3. Köpüklü bir solüsyon.
Sayfa 63 / 85
Test için uygulayıcı aşağıdakileri yerine getirecektir.
 Bindirmenin fazlalık kısımları kesilecektir.
 Vakum kutusu izleme penceresi, conta yüzeyleri temizlenecek, kaçak olabilecek
yerler kontrol edilecektir.
 Geomembran üzeri yaklaşık 30cm x 120 cm ( kutu boyu kadar) bir şerit halinde
köpüklü solüsyon ile ıslatılır.
 Kutu ıslatılan kısmın üzerine yerleştirilir ve bastırılır.
 Vakum motoru çalıştırılır ve vakum kutusunun geomembranı emmesi sağlanır.
 Kaçağın olmadığı kontrol edilir.
 Yaklaşık 15 sn süre ile izleme penceresinden sabunlu solüsyonda kabarcıklarının
varlığı araştırılarak geomembran incelenir.
 Eğer 15 saniyelik sürede kabarcık görülmez ise vakum motoru kapatılır ve membran
serbest bırakılır. Kutu 15 cm test edilen kısma taşırılarak bitişik kısma getirilir ve işlem
tekrarlanır.
 Kabarcık görülen tüm alanlar işaretlenmeli, onarılmalı ve tekrar test edilmelidir.
Kaynakların bu yöntemle test edilemeyeceği yerlerde, Kontrol mühendisinin kararına
göre, aşağıdaki işlemler yapılır.
 Son uygulamadan önce test ekipmanın ulaşabildiği kısımlar, son uygulamadan önce
test edilir.
 Eğer kaynak son uygulamadan önce test edilemiyorsa, kaynak işlemi kontrol
mühendisinin gözetiminde yapılır.
15.09.08. Hatalar ve Onarımlar:
Yapı Denetim Görevlisi, hatalar, delikler, pürüz ve ham maddenin iyi dağılmamasından
dolayı oluşan bozukluklar ile herhangi bir yabancı maddeden dolayı kirlenme olması
halleri için geomembranın tüm kaynaklı ya da kaynaksız yerlerini kontrol edecektir.
Geomembran ışığı yansıtarak hataların bulunmasına yardım edeceğinden Geomembran
yüzeyi kontrol sırasında temiz olmalıdır. Geomembran yüzeyindeki toz veya çamur
miktarı kontrolü engelliyecek seviyede ise, kontrol mühendisi geomembran yüzeyini
temizletir. Kontrolün kolaylaştırılması için geomembranın temizlenmesi ihtiyacı olup
olmadığına Yapı Denetim Görevlisi karar verir.
15.09.09. Değerlendirme:
Kaynaklı ya da kaynaksız her şüpheli bölge kontrolün nezaretinde test edilecektir.
Testlerden geçemeyen kısımlar, kontrol mühendisi tarafından işaretlenecek ve uygun
şekilde onarılacaktır.
15.09.10. Onarım İşlemleri:
Bozuk ve hatalı kaynaklar bu spesifikasyonda belirtilen şekilde tekrar kaynaklanacaktır.
Küçük delikler, üzerleri ekstrüzyon kaynağı ile kapatılarak onarılabilir. Eğer delik 6 mm
den büyükse yamanmalıdır.
Yırtıklar yama yapılarak onarılacaktır. Yama eğer şev üzerinde ya da, bir gerilme
bölgesinde ise ve keskin bir ucu varsa burası yama yapılmadan önce yuvarlatılarak
ilerlemesi engellenmiş olacaktır.
Geniş delikler, pürüz ve ham maddenin iyi dağılmamasından dolayı oluşan bozukluklar
ile herhangi bir yabancı maddeden dolayı kirlenmiş yerler yamanacaktır.
Yamanacak HDPE geomembran yüzeyi, onarımdan en fazla 10 dakika önce temizlenmeli
ve taşlanmalıdır. Kalınlığın % 10 undan fazlası alınmamalıdır. Kaynaklama, taşlamanın
başladığı yerden itibaren başlatılmalıdır ve daha önceki kaynak yerine en az 5 cm
bindirme yapılmalıdır. Mevcut bir extürüzyon kaynağının üzerine tekrar ekstürüzyon
kaynağı yapılacak ise eski kaynak yüzeyi taşlanmalıdır.
Sayfa 64 / 85
Yamalar yuvarlak ya da oval biçimde olmalıdır ve hatalı kısmın kenarını en az 15 cm
aşmalıdır. Tüm yamalar kullanılan geomembran ile aynı kalınlıkta ve yapıda olmalıdır.
Tüm yamalar, geomembran üzerine yerleştirilmeden önce açılı grinder ile taşlanarak
kenarları eğimli hale getirilmelidir
15.09.11. Uygulamanın Kabulü:
Uygulayıcı, Yapı Denetim Görevlisi tarafından kabul edilene kadar geomembran
uygulamasının tüm sorumluluğunu taşır. Geomembran kabulü, aşağıdaki şartlar yerine
getirildiğinde yapılır.
1. Uygulama bitmiş olacak,
2. Tüm saha kaynaklarının ve onarımlarının ilgili testlerle beraber yeterli şekilde
yapıldığının tahkiki tamamlanacak.
Yukarıda teknik özellikleri ve uygulama tarifleri verilen geomembran imalatı işleri için
gerekli her türlü malzeme ve zayiatı, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma,
boşaltma, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhildir.
15.10. Örgüsüz Geotekstil Keçe Serilmesi:
Genel teknik şartnamesi ile projelerine uygun olarak ve kontrollüğün talimatları doğrultusunda
yapılacaktır.
15.10.01. Malzeme Özellikleri:
Kullanılacak örgüsüz geotekstil atık madde içermeyen orjinal polipropilen hammaddeden
üretilecek ve UV dayanımına sahip olacakatır. Geotekstil iğneleme yöntemiyle üretilmiş
olup çift taraflı ısıl işlemden geçirilmiş olacaktır. Malzemenin rulo eni minimum 5,00 mt.
olmalı ve her rulo üzerinde üretici firmanın adı, ürün adı, rulo ebatları hakkında bilgi
içeren etiket bulunmalıdır.
Temin edilecek ürün aşağıda belirtilen minimum teknik özelliklere sahip olacaktır.
STANDART
TS EN ISO 9864
TS EN ISO 9863-1
BİRİM
g/m²
mm
DEĞER
≥500
≥ 3,00
TS EN ISO 10319
kN/m
kN/m
≥24
≥21
Kopmada uzama
TS EN ISO 10319
%
50-80
Statik delinme
mukavemeti
Dinamik delinme
mukavemeti
Su geçirgenlik
TS EN ISO 12236
N
≥4000
mm
≤8
l/m²s
≥30
TEST
Ağırlık
Kalınlık
Çekme mukavemeti
özellikleri
İmalat yönünde
İmalat yönüne dik
TS EN ISO 13433
TS EN ISO 11058
15.10.02. Malzeme Nakliyesi, Depolama ve Uygulama Yapacak Firma:
Geotekstil rulolarının zarar görmemeleri için uygun şekilde ambalaj yapılmalı ve
yüklenmelidir. Geotekstil delinmeden, kirden, yağdan, sudan, nemden, çamurdan,
mekanik aşınmadan, aşırı sıcaktan ve diğer zararlardan korunacak şekilde depolanacaktır.
Uygulama yapacak olan firma Geosentetik ürünlerle tasarım ve taahhüt işleri için ISO
9001:2008 kalite sistem belgesine sahip ve uygulama başlangıcına kadar 1.000.000 m²
geotekstil uygulamasını tamamlamış olmalıdır.
15.10.03. Geotekstil Uygulaması:
Sayfa 65 / 85
Taban zemininin sıkıştırılması ve tesviye edilmesi işleminin tamamlanmasını takiben
geomembranı yüzeyden ayırmak, yüzeydeki muhtemel sivri cisimlerden korumak için
yapılır. Geomembran kaplaması yapılacak tüm yüzeye altına ve üzerine 2 kat olarak
geotekstil kaplaması ve minimum 15 cm bindirme olacak şekilde geotekstil uygulama
alanına serilir. İş programına göre gün içinde geomembran kaplaması yapılabilecek
kısmın geotekstil kaplaması yapılmalıdır.
15.10.04. Uygulamanın Kabulü:
Uygulayıcı, Yapı Denetim Görevlisi tarafından kabul edilene kadar geotekstil
uygulamasının tüm sorumluluğunu taşır.
Yukarıda teknik özellikleri ve uygulama tarifleri verilen geotekstil imalatı işleri için
gerekli her türlü malzeme ve zayiatı, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma,
boşaltma, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhildir.
15.11. Geçirimsiz Kil Dolgu Yapılması:
Projelere teknik şartnamelere ve idarenin talimatına uygun olarak idarece gösterilen ocak veya
malzeme ariyet sahalarından kaya ve batak zeminler hariç her cins ve klastaki zeminler Genel
Teknik Şartnamesinde belirtilen şartlar altında kazılacak ve ocak üstündeki bitkisel toprak alınarak
uygun bir yere istiflenecektir. Uygun kazı malzemesi seçilecek, ayıklanacak ve dolguya
konulmasına müsaade edilmeyen malzemeler depo sahalarına atılacaktır. Dolgu yapılmasına müsait
malzemeler (her cins röpriz malzemesi hariç) taşıtlara yüklenerek dolgu sahasına getirilecektir.
Teknik Şartnamenin ve İdarenin vereceği talimatlara uygun olarak tabakalar halinde, geomembrana
ve geotekstile zarar vermeden asit tankı havuzunun içerisine seddelerle beraber ve tank altları da
dahil olarak kil malzeme serilecektir. Kil malzemenin içindeki kesekler kırılacak, projelerine ve
İdarenin tarifine uygun tesviye ve tanzim edilecektir. Teknik Şartname esaslarına uygun keçiayağı
silindirlerle istenilen sıkılığı temin edecek şekilde sıkıştırılacaktır. Sıkıştırılan her cins dolgu
malzemesi içinde teknik şartları sağlayacak rutubet miktarının olmaması halinde malzemeye
Teknik Şartname ve İdarece verilen talimatlara uygun şekilde su ilavesi yapılarak tekrar sıkıştırılıp
tabaka yüzlerinin yeni konacak malzeme ile iyice kaynaşması temin edilecektir. Geçirimsiz
malzeme ocaklarından malzeme alımı tamamlanınca daha önce ayrı bir yere istif edilen bitkisel
toprak bölge topografyasına uygun şekilde eşit kalınlıklarda ocaklara serilecektir.
Yukarıda tarifi yapılan geçirimsiz kil dolgu yapılması işi için lüzumlu her türlü işçilik, malzeme,
teçhizat, ekipman, enerji vesair masraflarla Yüklenici karı, genel masraflar ve sigorta karşılığı ve
nakliye, yükleme ve boşaltma bedeli dahil ocak ve/veya malzeme ariyet sahalarında kazılan kaya ve
batak zeminler dahil her cins ve klastaki malzeme ile yapılan dolgu dahildir.
Notlar:
 Sıkıştırma ileri sürülerek, dolgu miktarlarında bir artış istenmeyecektir.
 Kazı işleminin yapılmasında hacim itibariyle büyük, kesit itibariyle uzun ve çok tipik olması
gibi hallerden dolayı, çalışma zorluğu, arazi şartları, çalışma şekillerine ve keza değişik cins ve
kapasiteli makinelerde tek veya kombine çalışma gereklerine istinaden fiyat farkı
istenmeyecektir.
 Ocak ve/veya ariyet sahalarındaki her cins ve çaptaki ağaçların kesilmesi ve köklerin sökülmesi
fiyata dâhildir.
 Her türlü zayiat fiyata dâhildir.
 Ocak ve/veya ariyet sahalarından elde edilen dolgu malzemeleri, herhangi bir sebeple
depolandıktan sonra kullanılsa bile hiçbir suretle ilave yükleme boşaltma bedeli
ödenmeyecektir.
 Müşkülat için ilave ücret istenmeyecektir.
 Kazı ve dolgu sahalarındaki geçici servis yollarının yapılması dahil olup ilave ücret
istenmeyecektir.
Sayfa 66 / 85

Kazı malzemesinin nakliye yapacak makinelere doldurulması veya önüne itilmesi veya kazı
yapan makinenin diğer makinelerle itilmesi, malzemenin dolgu sahasına taşınması dahil olup
ilave ücret istenmeyecektir.
16. ZEMİN, DUVAR ve TAVAN KAPLAMALARI GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
a- Islak Mekanlar :
Tesviye işlemine geçilmeden önce tüm servis boruları (elektrik, mekanik) döşenmiş olacak ve üzerileri bol
çimento harcı ile kapatılmış olacaktır. Servis elemanları döşendikten ve su tesisatı gerekli basınç
uygulanarak test edildikten sonra tüm hacimler çimento bazlı izolasyon maddesi ile izole edilecektir.
Yapılacak olan izolasyon duvarlarda projesinde belirtilen seviyeye kadar çıkarılacaktır. Bu işlem
tamamlandıktan ve Kontrolun onayı alındıktan sonra, tesviye betonu dökme işlemine geçilecektir. Tesviye
betonu bir dolu, bir boş şeklinde dökülecektir. Alüminyum mastarlar terazisinde harç ile kurulduktan sonra
şap bir dolu, bir boş şekilde dökülürken yan yana gelecek olan parçaların biri en az 24 saat öncesinden
dökülmüş olacaktır. Tesviye betonu döküldükten sonra kurumazdan önce üzerine sarı kum, çimento
atılacak, alüminyum mastar veya mala ile düzgünce bitirilecektir. Terazisinde olmayan, yüzeyinde şekil
bozuklukları veya çatlaklar olan şaplar Kontrol tarafından söktürülüp yeniden yaptırılacaktır.
Döküm yapılırken kısa istikamette 1m’lik şeritler, bir boş bir dolu olacak şekilde birgün bir kısmı birgün
bir kısmı, dökülecek (bir dolu bir boş) ikinci günde de 1m’lik boş şeritlere şap dökülecektir. Kesinlikle şap
dökümü mekanlara bir kerede dökülmeyecektir. Şap 500 dz. olacak ve muhteviyatı kum, çimento ve ince
granürlü çakıl (kutrivi) olacaktır. Tesviye betonu dökülmeden önce katların kotları çıkarılacak ve
Kontrolün onayı alınarak kotlar kararlaştırılacaktır. Döşemesi bitirilmiş yerler en az 2 gün sabah ve akşam
olmak üzere sulanacaktır.
a. İç Cephe Sıva İşleri:
Sıva işlemine geçilmeden önce, sıvanacak yüzeyler her türlü kir ve atıkdan temizlenecek ve sıva atılacak
tüm yüzeyler en az bir defa sulanacaktır. Dilatasyon yerlerinde sıva ayrı olacaktır.
Birinci el atılmadan önce tüm duvar yüzeyleri sulanacaktır. Birinci el sıva 1:3 (çimento, kum) karışımında
olacak ve kalınlığı 0.5cm’yi geçmeyecektir. Tatbik edilecek olan birinci el sıva 3 gün süre ile sulanacaktır.
Birinci el sıva iyice sertleştikten sonra üzerine ikinci el sıva tatbik edilecektir. İkinci el sıva işlemine
başlanmadan önce projede belirtilen ahşap kapı kasaları sıva payları verilerek ankraj demiri ve poliüretan
köpük ile duvarlara tutturulacaktır. Ankraj demirleri kasalar üzerine her 50cm’e bir tane gelecek şekilde
monte edilecektir. Ankraj demirlernin boyu minimum 15 cm olacaktır. İkinci el sıva atılmadan önce tüm
beton ve duvar birleşim yerlerine sıva bandı tutturulacaktır. İkinci el sıvanın karışımı 1:2:8 (çimento, kireç,
kum) şeklinde olacaktır. İkinci el sıva yüzeyleri alüminyum mastarla tesviye edilecektir. Ortalama olarak 2
m. mesafelerle ano denilen düzeltme hatları yapıldıkdan sonra sıva işlerine başlanacaktır. Yapılacak olan
anolar dikey olarak hazırlanacak ve hepsi de şakülünde olacaktır. Şakülünde olmayan sıva Kontrol
tarafından söktürülecektir. Bunun için müteahhit herhangi bir ücret talep etmeyecektir. İkinci el sıva
yapılırken yatayda ve dikeyde köşeler düzgün olacaktır. Boş bırakılan mekanik ve elektrik tesisatları
çevrelerine sıva çatlamalarını önlemek için, sıva filesi konulacaktır. İkinci el sıva yapılırken ideal sıva
kalınlığı 2.5cm kalınlığında olacaktır.
İç kısımlara iki el çimento sıva üzerine alçı sıva uygulanacaktır. Alçı sıva duvarda düzgün ve terazide olan
bir yüzey elde edene kadar kaç el gerekirse uygulanacaktır. Alçı sıva yapıldıktan sonra tüm yüzeylere
birinci sınıf saten alçı sıva yapılacaktır. Saten alçı sıva tamamlandıktan sonra yüzeylere el sürüldüğü
zaman kesinlikle herhangi bir tozlanma olmayacaktır. Yüzeyler pürüzsüz cam gibi kaygan olacaktır. Islak
hacimlere ikinci el sıva tamamlandıktan sonra, fayans kaplanmayacak yüzeylere üçüncü el sıva
yapılacaktır. İç sıva asma tavan uygulaması olacak yerlerde, asma tavan seviyesinin 15 cm. üzerinde
bitirilecektir. Asma tavan yüzeylerin altında kalan kısımlarda 2 el sıva uygulanacaktır.
b. Dış Cephe Sıva İşleri:
Mimari projede belirtilen yerlere, 3 el dış cephe sıvası yapılacaktır. İlk önce sıva yapılacak yüzeyler her
türlü inşaat artığından temizlenecektir ve bu işlem tamamlandıktan sonra yüzeylere 1. el sıva yapılacaktır.
Sayfa 67 / 85
1.el Sıva 1:3 (çimento, kireç) karışımında olacak ve kalınlığı 0.5cm’yi geçmeyecektir. Yüzeylere sulu bir
şekilde tatbik edilecek olan 1. el sıva en az üç gün süreyle kürlenip sertleşmesi sağlanacaktır.
1.el sıva işlemi tamamlandıktan sonra 2. el sıva işlemine geçilecektir. 2. el sıva 1:2:8 (çimento, kireç,
kum)oranında olacaktır ve kalınlığı 2.5 cm’yi geçmemesine dikkat edilecektir. Dış cephede bulunan tüm
beton duvar birleşim yerlerine (düşeyde ve yatayda) sıva filesi çekilecektir. Kalınlığı 2.5 cm’yi geçen
yüzeyler olursa bu yüzeylere Kontrolun onayı ile iki katmanda sıva yapılacak ve gerekirse her katman
arasına tüm yüzeye gelecek şekilde sıva filesi konacaktır. 2. el sıva için yüzeylerde düşeyde ve yatayda
2m mesafelerle ano denilen düşey düzeltme hatları şakülünde yapıldıkdan sonra Kontrolun denetiminde
şartnamede belirtilen oranda harç ile sıvanacaktır. 2. el sıva yapılırken, malzeme yüzeyde kurumadan, 2.
el üzerine su, sarı kum ve çimentodan hazırlanılmış şerbet atılıp, yüzey düzgün oluncaya kadar usulünde
ovulacaktır. Bu ovma işlemi için Kontrolun onayı alınacak ve tüm cephelerde dış sıva bitimi için aynı
kalite ve standart aranacaktır. Tüm cepheler Kontrolun onaylaycağı şekilde şartnameye uygun olarak
sıvanacaktır. 2. el sıva yapılırken, cephelerin kusursuz ve düzgün olmasına dikkat edilecektir.
Dış cephe dilatasyon yerlerinde sıva yüzeyleri aynı seviyede olacaktır.
Çarpık, eğri, şakülünde ve gönyesinde yapılmayan sıvalar, Müteahhit tarafından sökülerek tekrar usulünde
yapılacaktır. Dış cephelerde ifade edilen sıva oyunu, fuga gibi mimari detaylara aynen uyulacaktır.
Tüm iç ve dış sıva uygulamalarında, her türlü kolon kiriş duvar vb köşe birleşimleri boyunca, 40x40 mm.
ebatlarında delikli galvanize özel saç köşebent; şakül ve terazisinde düzgün kenarlar elde etmek amacı ile
sıva içine yerleştirilerek monte edilecektir.
17. YAĞMUR SUYU İNDİRME SİSTEMİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
Yağmur suları, vaziyet planında ve mimari projede gösterilmiş yerlerden zemine akıtılacaktır. Çatıda
yağmur suyu borularının ağzına topak telli süzgeç takılacaktır. Zemine gelen yağmur suyu boruları
zemin kattaki tretuar kotlarına göre ayarlanacak ve 150 cm .ara ile şakülünde duvara orijinal malzemesi
ile klipslenecektir. Çatı izolasyonu ile bütünlüğü sağlayıcı özel adaptör kullanılacak, kesinlikle su kaçağı
olmayacaktır.
18. DOĞRAMACILIK İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
18.01. Metal Doğramacılık İşleri:
Korkuluk demirleri, korkuluk seviyesinde metrede 740 Newton yatak yüke dayanacak şekilde
hazırlanan korkuluklar ve standartlar gereklerini yerine getiren masif (paralel) yumuşak çelikten
olacaktır. Korkulukların sehimi, dikmeleri arasındaki açıklığın % 0.8’ini, dikmelerin sehimi de
kendi yüksekliklerinin %0.8’ini aşmayacaktır. Dikmelerin ve korkuluk demirlerinin çapı 32 mm’
den az olmayacaktır. Yatay korkuluk demirleri 1100 mm yüksekliğinde olacak ve 550 mm
yüksekliğinde bir ara demiri bulunacaktır. Korkuluk demirinin yüksekliği son zemin seviyesinden
demir merkez çizgisine doğru dikey olarak ölçülecektir.
Eğimli korkuluklar da yatay korkuluklar gibi olacak ancak üst korkuluk demiri merdiven meyil
çizgisine dikey 900 mm uzaklıkta paralel durumda bulunacak ve dikmelerin aralığı meyil çizgisine
paralel olarak en çok 1500 mm olacaktır. Yatay olarak monte edilen flanşlarda, ikisi korkuluk
demiri çizgisine paralel bir çizgide ve yürüme yolu tarafında olmak üzere en az üç cıvata
bulunacaktır. Dikine monte edilen flanşlar düşey durumdaki vida hattı doğrultusunda iki vidadan az
olmamak üzere delinecektir. Fitingler vidalanacak veya saplama vidalarla sağlamlaştırılacaktır.
Dikmeler 1.5. metreden uzağa yerleştirilmeyecektir. Korkuluk demirleri, profil halinde temin
edildiklerinde, vidalarla veya saplama vidalarla sağlamlaştırılmış hazır fittinglerle birlikte
sağlanacaktır. Somunlar, cıvatalar ve rondelalar galvaniz kaplı olacaktır.
Yüklenici, aksi belirtilmediği sürece bütün korkuluk demirlerinin görüntü ve imalatlarının aynı
olmasını sağlayacaktır. Korkuluk demirlerinin detaylı projeleri Yüklenici tarafından İdarenin
onayına sunulacaktır.
Sayfa 68 / 85
- Demir doğrama imalat ve montajında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır;
1) Demir doğrama kapılarda kapı ve kasalar çelik profil, bükme sac ve iki taraflı sac
kombinasyonundan oluşacaktır.
2) Tüm kapı ve doğramaların üzerindeki köşeler ve görünür yüzdeki kaynaklar taşlanarak
çıkıntıları düzeltilecektir.
3) Dış kapılarda kapı sac kaplamaları arasında uygun kalınlıkta cam yünü yalıtım malzemesi
kullanılacaktır.
4) Kapı kasa ve çerçeveleri madeni aksam montajı için güçlendirilecek ve kilit yuvaları
bırakılacaktır.
5) Kilit yuvaları kapının rahat açılıp kapanması için kasadan yeterli mesafede içeride olacaktır.
6) Kapı kasaları döşeme ve duvarlara ankraj ve dübellerle tesbit edilecektir.
7) Tüm metal kapılar ‘master key’ uyumlu olacaktır.
8) Kapıların duvara 90° ‘ den fazla açılmasını ve duvarlara zarar vermesini önlemek için duvara,
kapı üzerine yada yere tampon monte edilecektir.
9) Tespit malzemeleri vida, cıvata vb. elemanlar bitmiş yüzeyle uyum sağlayacak şekilde olacaktır.
18.02. Alüminyum Doğramacılık İşleri:
Sınıflandırma, kimyasal birleşim, mekanik özellikleri, tasarım ve ölçü kalınlık toleransları
bakımından mevcut standartlara ve genel teknik şartnamesine uygun, et kalınlığı statik hesaba göre
gerekli mukavemeti sağlaması şartı ile ekstrüzyonla biçimlendirilmiş, en az üç odacıklı, ısı köprülü
elektrostatik toz boyalı taşıyıcı alüminyum doğrama profilleriyle ( kasa, kayıt, kanat profilleri ) her
türlü bir veya çift eksenli, normal açılır veya sürme vb. pencere, camekan, kapı kanadı veya
kasasının ve benzerlerinin fabrikada imali, her türlü montaj malzemeleri (EPDM fitili, montajın
yapılacağı yerle doğrama arasında ısı, su, hava sızdırmazlığı, yalıtımı sağlamak için PVC pestili
vb.) ile yerine takılması doğramaların köşe birleşimlerinde alüminyum profilden mamul köşe
bağlama elemanı kullanılarak köşelerinin preslenmesi, TSE ve ISO belgeli pirinç veya paslanmaz
çelikten yapılmış pencere kolu, ispanyolet vb. gerekli tüm aksesuarların takılması, çalışır halde
teslimi, iş yerine nakli ve her türlü malzeme ve kaybı, işçilik, iş yerinde yatay ve düşey taşıma
giderleri, yüklenici karı ve genel giderler dahildir.
- Alüminyum doğrama imalatlar için kullanılacak malzemeler şunlardır;
a) Alüminyum Profiller; anodizasyona uygun ve AA 6063 (AlMgSi05) alaşımında olacaktır.
Mekanik özellikleri,
Çekme :215 N/mm²
Akma :160N/ mm²
Kopma :12 (A5) - 10 (A10)
Sertlik
:70 Brinell
Isı İletim
:2.0-2.1W/m²K
Özgül Ağırlık :2.7 gr/mm³
Isı bariyerlerinin özellikleri,
Isı Yalıtım katsayısı : 2.8 K.cal/m² h C
Genleşme Katsayısı : 20-30 x 10-³
Bir etüv içinde 220C de 15 dakika beklediğinde bir deformasyona uğramayacaktır.
Bir saat süreyle kaynatıldığında bir deformasyona uğramayacaktır.
85C lik sodyum hidroksit banyosunda 15 dakika beklediğinde bir deformasyona uğramayacaktır.
b) Toz Boya Kaplama; Alüminyum Malzemeler, Elektrostatik toz boya kaplamadan önce aşağıda
belirtilen ön işlemlerden geçirilecektir.
a) Yağlama
b) Yıkama
c) Kostikleme
d) Yıkama
e) Yıkama
f) Asitle Temizleme
g) Yıkama
h) Kromatlama
i) Yıkama
j) Kurutma
Sayfa 69 / 85
Kaplanacak malzemeler, askılara takılırken, temas noktalarının mümkün olan en az şekilde ve
malzemenin kullanım yerinde görünmeyen yüzeyinde olması sağlanacaktır.
Kaplamada kullanılacak elektrostatik boya sadece "Polyester PE-F Boya" olacaktır. Epoksi, Epoksi
Polyester, Poliüretan v.s. diğer boyalar iç mekanda ve idare’ nin özel izniyle kullanılabilecektir.
Boya renk ve kalitesi uluslar arası RAL normlarına uymalıdır.
Kaplamacı firma, işin teknik esaslarına uygun ve aşağıdaki standartları karşılayabilecek kalitede
kaplama yapacaktır.
Kalınlık : min 70 mikron
Parlaklık : 20 - 60ışık açıları altında glossmetre ile ölçüm yapıldığında parlaklık derecesi 30
Yüzey görünümü: Gözle yapılacak kontrolde, yüzey üzerinde, kaplanmamış alan, çizik, pürtük,
kabarık, leke, soyulma, vb. hatalar görülmemelidir.
c) Aksesuarlar; Tüm aksesuarlar ve bu aksesuarlarda kullanılacak yardımcı elemanlar alüminyum
ile bağdaşabilir bir malzemeden imal edilmeli, dış etkenlere karşı, paslanmaz (inox), solmaz,
çizilmez vb. özellikler taşımalıdır.
Köşe takozları ve "T" ler, BS 1331 standardında alüminyum alaşımından yapılmış olacaktır.
Kanat kasa arası izolasyon fitilleri, elastik deformasyona sahip ve deformasyondan önceki şeklini
süratle alabilen, "EPDM", PE ve Plastik malzemeden imal edilmiş olup, yangına dayanıklı, güneş
ışığına maruz kalanlar UV ışınlarına mukavim olacaktır.
Tüm kapılara kapı altı fırçası konulacaktır.
18.03. PVC Plastik Doğramacılık İşleri:
İç mekanda gereken yerlerde kapı ve pencere yapımında kullanılacak yapım şartları BBF. 23.241/A
Poz no’ da anlatıldığı gibidir.
- PVC doğrama imalatlar için kullanılacak malzemeler şunlardır;
a) Sert PVC kapı ve pencere doğramaları (en az 6 odacıklı) ve bu doğramalarla birlikte kullanılan
yardımcı profiller,
b) Destek sacları, metal profiller ve kör kasa profil ve saclar.
c) Her türlü doğrama takımı 1. sınıf yapım ve nitelikte olacaktır. Görünen parçalar ispanyolet kolu,
menteşe ve tutamak v.b. TSEK Belgeli ve doğrama ile aynı renkte olacaktır.
d) Doğramalardaki, her pencere kanat çerçevesi doğrama kasasına en az 2 (iki), kapı kanat
çerçevesine ise en az 3 (üç) menteşe ile tespit edilecektir,
e) İzolasyon contaları (EPDM lastik) ve dolgular (Poliüretan, silikon macun v.b.)
f) Metal takviye sacları, profilin kesit geometrisine bağlı olarak en az; orta kayıtlarda 2,00 mm et
kalınlığında kutu profil, kasalarda ve kanatlarda 1,50 mm et kalınlığında U profil kullanılacaktır.
g) Tüm kapılara kapı altı fırçası konulacaktır.
18.04. Ahşap Doğramacılık İşleri:
Sayfa 70 / 85
Kapı Kasası
Ahşap tozu, polimer ve polimer katkılarının belli oranlarda karıştırılması ve ekstrüzyon yöntemi ile
profil halinde çekilmesi ile elde edilmiş, yüzeyi sentetik reçine filmi ile suya ve neme dayanımı
yüksek tutkal kullanılarak kaplanmış olacaktır. Kasanın bir tarafı 36 mm bir tarafı 24 mm
kalınlığında üzerinde fitil kanalı, fitili mevcut ve geçme pervaz sistemine uygun olacaktır. Her türlü
malzeme ve zaiyat, işçilik, nakliye, yatay ve düşey taşımalar ve her türlü genel giderler ve
müteahhit karı dahildir.
Kapı pervazı
Ahşap tozu, polimer ve polimer katkılarının belli oranda karıştırılması ve ekstrüzyon yöntemi ile
elde edilmiş, yüzeyi sentetik reçine filmi ile suya ve neme dayanımı yüksek tutkal kullanılarak
kaplanmış olacaktır. Kasa kanalına giren kısımda tutkalsız ve vidasız monte imkanı sağlayan
tırnaklar olacaktır.
Kapı kanadı
Yüzey: Sentetik reçine filmi ile kaplanmış polimer kompozit levhadan oluşacaktır. Levha üretimi
ekstrüzyon yöntemi ile yapılmış kapı modeline göre düz veya formlanmış şekilde olacaktır.
Çatkı: Özel seçilmiş, reçinesiz, budaksız, boy ekli ve %8-12 arası rutubete kadar fırınlanmış
ahşaptan oluşacaktır.
Dolgu: Petek kraft dolgulu olacaktır.
Yüzey çatkı ve dolgunun preslenmesi esnasında suya ve neme dayanıklı tutkal kullanılarak kapı
kanadı teşkil edilecektir.
Aksesuar: En az iki adet içten çıkmalı yönsüz menteşe kullanılacaktır. Kilitler 18 mm ayna
genişliğinde ve oda kilitli olacaktır. 5 yıl garantili ve TSE belgeli olacaktır.
Ürünün tamamı için B1 sınıfı zor yanan malzeme test raporu bulunacaktır.
Kompakt Laminat Bölücü Panel ve Kapı Yapılması (CUBICLE):
Yapım şartları, MSB 922/A Poz no’ da anlatıldığı gibidir. Kullanılacak kompakt laminatın kalınlığı
12mm olup, aşağıdaki özellikleri taşıyacaktır:

Laminatın her iki yüzeyi overlaylı üretilmiş olmalı ve EUROPA 438 standartları ile
üretilmiş, kesiti kahverengi kraft (masif) olacaktır.

Tuvalet partisyonlarında kullanılacak elemanlar 304-316 kalite paslanmaz çelik
olacaktır.

Aluminyum, krom, eloksal vb ürünler kullanılmayacaktır.

Kapılarda 3’er adet, 316 L kalite kendi kendine kapanan yaylı menteşeler
kullanılacaktır.

Ayaklar 13-16 cm ayarlanabilir, 316 L kalite olacaktır.

Kilitler 316 L kalite,.dolu ve boş olduğunu gösteren kırmızı-yeşil işaretleri kapı
dışından görülecek şekilde olacaktır.

Bölücü panelleri ayakta tutabilecek statik sağlamlığı sağlayan duvar bağlantıları L
bağlantı elemanları ile yapılacak ve 316 L kalite olacaktır.

Üst başlıklar paslanmaz çelik 316 L kalite ve yuvarlak boru şeklinde olacaktır, üst
başlık boru profili çapı 21 mm ve et kalınlığı 1,5 mm den az olmayacaktır.

Üst başlıklar, kompakt laminatlara askı elemanları ile bağlanacaktır, duvar bağlantı
aparatları ve köşe dönüş elemanları olacaktır

Kapı üzerinde kapıyı elle ( içeriden ve dışarıdan ) açıp, kapatmayı sağlayan, 316 L
kalite çift taraflı kapı tutamağı kullanılacaktır.

Kapı arkalarında (kabin içerisine) elbise askısı ve kapı stopu görevi gören, 316 L
kalite askılık kullanılacaktır.

Kurulacak kabin sisteminde kompakt yükseklikleri en az; 190 cm kompakt laminat
+ 15 cm ayak yüksekliği = 205 cm de bitirilecek, bölücü pano, orta dikme, yan dikme ve kapı
yükseklikleri 190 cm den az olmayacaktır.
Sayfa 71 / 85
19. CAM İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
- Cam montajında dikkat edilmesi gereken hususlar;
- Sabit Bölmede Cam Montajı:
1) Cam montajına sabit bölmeden başlanacaktır. Isıcam montajı yapılırken doğrama cam lambaları iyice
temizlenecek, lastik conta köşe ve conta birleşim noktalarına silikon dolgu yapılacaktır.
2) Cam istiften alınacak önce alt tarafı, kasaya iki taraftan ortalanarak oturtulacak ve üstü yavaşça contaya
yaslanacaktır.
3) Kasa içine sağ ve sol köşelerden yaklaşık on cm. içeriye, ana cam takozu konacaktır.
4) Dış cam contasının iki üst ve iki alt köşe birleşme yerleri şeffaf silikon ile silikonlanacaktır. (Kasa ve
kanat içine su girmeyecektir.)
- Açılır Bölmede Cam Montajı:
1) Doğrama cam lambaları iyice temizlenecek, lastik conta köşe ve conta birleşim noktalarına silikon dolgu
yapılacaktır.
2) Kanatta altta; Menteşe köşesine alta ve yana önce cam ana takozu silikonlanarak konacaktır.
3) Kanatta üste; İspanyolet üst köşesine yatay ve düşey olarak cam ana takozu silikonlanarak konacaktır.
4) Cam istiften alınacak önce alt tarafı, kasaya iki taraftan ortalanarak oturtulacak ve üstü yavaşça contaya
yaslanacaktır.
5) Kanadın ispanyoletinin dili ile karşılık (zamak) irtibatı gözlenerek takoz adetleri ana cam takozunun
üzerine konarak silikonla düşmemesi ve kaymaması temin edilecektir. İstenen ayar oluşunca (ispanyolet
dilinin karşılığa sürtmeme hali)
6) Önce alt sonra üst ve en son yan çıtalar takılacaktır.
7) Cam ve çıta takımı bitmiş doğramaların iç ve dış cam contaları kontrol edilerek dönüklükler var ise
düzeltilecektir.
20. ALTYAPI İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
20.1. Kanalizasyon Hatları Yapım İşleri
20.1.1. Kapsam
Bu şartname, kanalizasyon hatlarının döşenmesi işlerini ve bunun için yapılması gereken
işlemleri düzenlemek amacı ile hazırlanmıştır. Sözleşme eklerinde birbiriyle çelişkili
durumun çıkması halinde 4734 ve 4735 Sayılı Kanun ve Kamu İhale Kurumu tarafından
yayımlanın Yönetmeliklere uygunluğu esas kaydı ile Özel Teknik Şartname hükümleri
geçerli olacaktır.
20.1.2. Genel
Sözleşme, Teknik Şartname ve Birim Fiyat Tariflerinde bulunmayaan veya açıkça
belirtilmeyen hususlarda, öncelikle TSE satandardlarına, yoksa Avrupa Birliği mevzuatı
(EN) geçerli olacaktır. Şayet bu mevzuatta bulunmayan veya ihtiyari bırakılan hususlarda
ise DSİ’ nin yazılı talimatına uyulacaktır.
20.2. Kanalizasyon Projelerinin Hazırlanması
Sözleşme ekinde bulunan projelerin bir ön proje ve kesin proje olması veya projenin
aplikasyonunun yapılması esnasında mevcut projenin yetersiz kalması halinde İdarenin taliması
ile Yüklenici firma uygulama projesini şartnamelere ve fenni kaidelere uygun olarak yapmak
mecburiyetindedir.
20.3. Uygulama Projelerinin Onayı Ve Bedelinin Ödenmesi
Yüklenici tarafından hazırlanacak olan uygulama projeleri İdare’ye 5 takım olarak sunulacak ve
İdare’ce onaylandıktan sonra uygulamaya geçilecektir. Proje bedeli teklif birim fiyat üzerinden
şayet teklif birim fiyat yok ise birim fiyat üzerinden ödenecektir.
Tadilat projeleri için Yüklenici firmaya eğer sözleşmesinde hüküm yoksa her hangi bir bedel
ödenmeyecektir. Yüklenici firma işin sonunda yapılan işin yapıldığı şekli yansıtan bir iş sonu
Sayfa 72 / 85
projesi hazırlayacak olup sayısal işletme planları ve diğer ilgili dökümanları 1 orijinal, 3 adedi
kopya olmak üzere 4 takım halinde İdare’ye sunacaktır.
20.4. Boru Ve Diğer İnşaat Malzemeleri
Yüklenici firma yer teslim tutanağının tasdikinin kendisine tebliğini müteakip iş için kullanılacak
olan boru ve diğer malzemeleri hazırlamaya başlayacaktır. İdare dilerse inşaatta kullanılacak
malzemeleri Yüklenici’ye kendisi verebilir. Bu takdirde malzemelerin verilmeye başlaması ile
Yüklenici işe başlayacaktır. Şayet İdarece malzeme verilmemesi halinde buhar kürlü (K) sınıfı B
tipi lastik contalı boruları Yüklenici firma şantiyesinde üretebileceği gibi bu boruları İdarece
kabul görmüş bir boru fabrikasından da temin edebilir.
20.5. Ön Çalışmalar
20.5.1. Engeller
Boru hatlarının döşeme işlerine başlamadan önce bu hattın döşenebilmesi için idari,
hukuki ve fiziki engeller bulunabilir. Böyle engellerin bulunması halinde öncelikle bu
engeller kaldırılacaktır. Bu engellerden İdare’ce kaldırılması gerekenler eğer mümkün ise
iş ihale edilmeden, bu mümkün olamamış ise yer teslimi yapılmadan kaldırılacaktır. Bu
engeller başka kurum veya şahıslardan izin alınması, boru hattı güzergahı için geçiş izni
alınması, irtifak hakkı tesisi veya istimlak edilmesi gerekmesi halinde bu işler işi
aksatmayacak bir proğram içinde yapılacaktır.
20.5.2. Yeraltı Tesisleri
Boru hatlarının döşenme işlerine başlamadan önce boru güzergahında yer altı tesislerinin
bulunup bulunmadığı araştırılacaktır. Bunun için yer altı tesisi bulunan kurumlardan
tesislerinin projeleri temin edilecektir. Bu projeler eğer koordinatlı olarak hazırlanmış ise
arazideki durumları tespit edilerek döşenecek boru için güzergahta yer seçilecektir. Şayet
bu tesislerin projeleri koordinatlı değil veya hiç proje temin edilememiş ise ilgili kurumun
sorumluları ile birlikte tesislerin yer altındaki yerleri ve pozisyonları araştırma kazıları
yapmak suretiyle tespit edilecektir. Gerek araştırma kazıları yaparken ve gerekse inşaat
aşamasında yer altı tesislerine verilecek zarar ve hasarlardan doğrudan Yüklenici sorumlu
olup verilen hasarı ve zararı eski haline getirmekle yükümlüdür.
20.5.3. Önlemler ve Zararların Karşılanması
Yüklenici firma kazı yaparken her türlü emniyet önlemini almakla sorumludur. Kazı
esnasında veya kazı sebebiyle can veya mala gelecek her türlü zarardan Yüklenici firma
sorumlu olup bunları karşılamakla sorumludur. Aynı şekilde işle ilgili olarak üçüncü
şahıslara vereceği her türlü zarardan da sorumlu olup bunları da karşılamakla
yükümlüdür.
20.5.4. İş Sırası
Yüklenici firma işe öncelikle kollektör ve toplayıcılardan başlayacak ve mansaptan
menbaya doğru yapılacaktır. Döşenen boruların daimi veya geçici deşarjları sağlanmak
suretiyle işe devam edecektir. Biten kısımların mümkün ise bağlantıları tamamlanarak
yürütülecektir. Döşenen atıksu mecraların mümkün olabilen en kısa sürede işletmeye
alınacaktır. Şebeke ve parsel pağlantıları bölgesel olarak tamamlanmadan başka
bölgelerde çalışma yapılmayacaktır. Zorunlu hallerde İdare’nin yazılı izni alınacaktır.
20.5.5. Dinamitle Kaya Patlatması
Kazıların yapımı esnasında zeminin kaya olması sebebiyle kazının yapılabilmesi için
dinamit ile patlatılması gerekir ise Yüklenici firma bunun için ihtiyaç duyacağı dinamit
ve fitil ve fünyeleri kendisi temin edecek, nakledecek, depolayacak ve muhafaza
Sayfa 73 / 85
edecektir. Bu konuda İdare’nin, gerekli izinlerin alınabilmesine imkan sağlayacak olan
resmi yazı hazırlama dışında herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Yerleşim
yerlerinde ve hassas bölgelerde patlatma yapılmayacaktır. Hali arazilerde patlatmalı kazı
yapılabilmesi için Yüklenici firma gerekli patlatma iznini ve her türlü güvenlik
önlemlerini almakla sorumludur.
Patlatmayı, bu işte ehil sertifikalı uzman kişilere yaptıracaktır. Patlatmadan husule
gelecek fazla kazıdan, mal ve cana gelebilecek her türlü zarar ve ziyandan Yüklenici
firma sorumludur.
20.5.6. Barikat ve Güvenlik Önlemler
Yüklenici firma boru hendeklerini kazarken ve boruları döşerken ve hendeği doldururken
her türlü emniyet önlemini alacaktır. Kazı sahasını bariyerlerle kapatacak geceleri ise
asgari 100 m mesafeden görülebilecek şekilde ışıklı işaretler koyacaktır. Kazı şayet
karayolunda ise asgari 500 m mesafeden gerekli uyarı levha ve ışıklı işaretleri koyacaktır.
Meskun mahal içinde yapılan kazılarda ise yayaların kazıdan zarar görmemesi için
gerekli önlemler alınacak, bariyerler konacak ve karşıdan karşıya geçişleri sağlayacak
emniyetli geçitler tesis edecektir.
20.5.7. Yolların Kapatılması
Boru döşenecek yolun trafik alternatifi mümkün ise, ilgili idarelerden gerekli iznin
alınması suretiyle bu yollar araç trafiğine kapatılabilir. Yolun kapalı olduğu uzaktan
rahatlıkla okunabilecek büyüklükteki yazı ile ikaz levhaları ve ışıklı işaretler asılacaktır.
Böyle durumlarda sokak sakinlerinin acil ihtiyaçları için gerekli önlemler alınacak ve
yayaların evlerine emniyetli bir şekilde ulaşabilmesi için gerekli yaya yolları, geçitleri
bırakılacak ve bunun için gerekli emniyet önlemleri alınacaktır.
20.5.8. Yol İşleri ve İşyerinin Düzenlenmesi
Küçük çaplı borularda, boruların hendek başına taşınabilmesi için platform düzenleme işi
Yüklenici firma tarafından bedelsiz olarak yapılacaktır. Büyük çaplı ve ağır tonajlı
boruların taşınabilmesi için öncelikle yolun yapımı için İdare’nin izni gerekli olup bu izin
temin edildikten sonra yol projesi hazırlanarak İdare’nin onayına sunulacaktır. Servis
yolu bu onaylı projeye göre yapılacaktır. İşyerinin düzenlenmesi işleri ise “DSİ Genel
Teknik Şartnamesinin” ‘Genel ve İdari İşler Bölümü’ndeki esaslara göre yapılackatır.
20.5.9. Sökülecek Yol ve Kaldırım Malzemeleri
Boru güzergahındaki yollardan sökülecek olan kaplama malzemelerinden ekonomik
değeri bulunan adi kaldırım taşı, kesme parke taşı, beton plakalar, mermer plakalar,
traverten v.b. kaplama malzemeleri itina ile zarar vermeden sökülecek yolun kenarında
istiflenecek, iş bittikten sonra tekrar eski haline getirilecek veya İdare’nin gösterdiği yere
taşınarak depolanacaktır.
20.5.10. Döşeme İle İlgili Diğer İşler
Boru döşeme işileri tamamlandıktan sonra yapılan işler eğer meskûn saha içinde ve yol
güzergâhında ise yol eski haline getirildikten sonra süpürülecektir. Eğer yapılan işler
meskûn saha dışında ise sahipli arazilerde güzergâh eski haline getirilerek teslim
edilecektir. Sahipsiz arazilerde ise boru hendeği üzeri ileride olabilecek olan oturmalara
karşı bir miktar bombeli olarka bırakılacaktır.
20.6. Boru Hattı Elemanlarının Taşınması ve Depolanması
20.6.1. Yükleme ve Boşaltma İşleri
Sayfa 74 / 85
Boru ve özel parçalarının araçlara yükletilmesinde ve boşaltılmasında özel önem
gösterilecektir. Yükleme ve boşaltma işlemi vinç veya makina ile yapılacak ve borular
sapanlarla tutularak kaldırılacaktırİndirme ve yüklemelerde zincir, çelik halat
kullanılmayacak, borular silkelenmeyecek, ani kaldırılmayacak ve ani indirilmeyecektir.
Boru ve parçaları hiç bir şekilde damp edilmek suretiyle indirilmeyecektir.
20.6.2. Depolama İşleri
Depo edilecek borular düzgün bir şekilde dizilecek Depodaki boruların yuvarlanmaması
için özel ahşap takozlarla desteklenecektir. Boru özel parçaları, cins ve çaplarına göre
ayrı ayrı gruplanarak dizilmek suretiyle depo edilecektir.
20.6.3. Şantiye İçi Taşıma İşleri
Şantiye içi taşımalarda da boruların fiziki yapısının bozulmamasına özellikle dikkat
edilecektir. Bunu sağlayabilmek için taşıtlara yükleme ve indirmede mutlaka vinç ve
sapan kullanılacaktır. Hendek kenarına indirilen boruların yuvarlanarak hasar görmemesi
için takozlarla desteklenecektir. Borular hiç bir şekilde kamyon üzerinden atılmayacak ve
yerde yuvarlanmayacaktır.
20.7. Boru Hendekleri
20.7.1. Hendek Dolgu ve Çalışma Mesafeleri
Hendek kazı ve dolgu işleri “DSİ Genel Teknik Şartnamesi” nin ‘Kazı ve Dolgu İşleri’
bölümünde açıklandığı şekilde ve şartlarda yapılacaktır. Çalışma mesafeleri ise, boru
çapı, çıkacak kazının nakliye durumu, çalışacak makinaların gabarisi göz önünde
bulundurularak asgari ölçülerde en ekonomik şekilde işin yapımına imkan verecek ölçüde
belirlenecektir.
20.7.2. Hendek Şev ve Eğimleri
Şevli hendek kazılarında şev eğimleri zeminin jeolojik yapısına, yer altı suyu durumuna,
iklim şartlarına göre arazide uygulama yapmak suretiyle İdare ve Yüklenici’nin teknik
yetkili elemanı ile birlikte tespit edilerek tutanağa bağlanarak İdare’nin onayına
sunulacaktır. Tespit tutanaklarının geçerliliği İdare’nin onayına bağlı olup, onaylanmadan
her hangi bir işlem yapılmayacaktır. Kazının şevli veya iksalı yapılması hususuna,
zeminin jeolojik yapısı, yapılabilirlilik durumu, ekonomik olma hususları göz önünde
bulundurularak bir hesaba dayanarak karar verilir. Mukayese yapılması mümkün
olmayacak işlerde, işin ne şekilde yapılması mümkün ise o şekle göre yapılacaktır. Açılan
hendeklere borunun güvenli bir şekilde döşenmesi ve bağlantılarının yapılarak hendek
dolgusunun da yapılmasını sağlayacak şekilde Yüklenici firma tarafından gerekli emniyet
ve güvenlik önlemleri alınacaktır. Hendekte akmalara, kaymalara, göçmelere müsade
edilmeyecektir. 1,5 m den daha derin hendeklerde can ve mal emniyeti için kazılar şevli
veya iksalı olarak yapılacaktır. Şev veya iksa yapılmasındaki karar ekonomik mukayese
ve işin yapılabilirliliğine bağlıdır. Ödemeleri ise İdare’nin onayı ile fiilen yapıldığı
şekilde yapılacaktır. Onay haricinde yapılmış olan kazılara bir bedel ödenmeyecektir.
Yağmur ya da başkal sebeplerle hendeğe su girmemesi için Yüklenici firma gerekli
önlemleri almakla sorumlu olup bu gibi istenmeyen durumlardan dolayı su boşaltmaları
için herhangi bir bedel ödenmeyecektir.
20.7.3. Hendekte Kalan Kereste
Can ve mal emniyeti için hendekte veya tünel iksalarından yerinde bırakılması gereken
keresteler İdare’nin kontrol elemanları ile birlikte tespit edilecek ve bedelleri ödenecektir.
20.7.4. Hendek Taban Genişlikleri ve Boruların Yataklanması
Hendek genişlikleri, boru dış çapı (d), hendek genişliği (b) olmak kaydı ile;
Sayfa 75 / 85
d ≤ 40 cm şevli hendeklerde b= 60 cm
iksalı hendeklerde b= 60 + 2*5 = 70 cm
40 cm d ≤ 70 cm ise şevli hendeklerde 600 den yatık hendeklerde b = d + 2*20 cm
şevli hendeklerde 600 den dik hendeklerde b= d+ 2*35 cm
iksalı hendeklerde b= d + 2*35+ 2*5 cm
70 cm ise şevli hendeklerde 600 den yatık hendeklerde b = d + 2*45 cm
şevli hendeklerde 600 den dik hendeklerde b= d+ 2*60 cm
iksalı hendeklerde b= d + 2*60+ 2*5 cm
olarak alınır.
Aynı hendeğe birden fazla boru döşenmesi halinde her boru arasına asgari 20 cm lik bir
boşluk bırakılacaktır.
Yerinde dökme mecralarda ve sanat yapıları kazılarında çalışma genişliği en fazla 60 cm
olacaktır. Kazılarda ahşap iksa kullanılması halinde gendek genişliği 2x5 cm, ponolu
iksalarda ise 2x 12,5 cam, palplaş türü iksalarda ise projesine bağlı olarak palplanş profil
derinliğinin iki katı kadar daha geniş kazılacaktır.
5 m den daha derin temel ve hendek kazılarında kazı ve iksa projesi hazırlanarak
İdare’nin onayına sunulacaktır. Borular hendeğe indirilmeden önce, hendek derinliği ve
genişliği kontrol edilecek, kum, silt, toprak ve yumuşak küskülük zeminlerde borunun
yerleştirileceği kesime boru için yatak hazırlanacaktır. Bu gibi zeminlerde yataklama için
yapılacak fazla kazılar kazı bedelinin içinde düşünülecektir. Bu suretle borunun, zemine
cizgisel olarak oturmasına engel olunacaktır.
Kayalık zeminlerde ise kazı, yataklama yapılabilmesi için daha derin olarak yapılacak ve
fazla yapılan bu kazı bedeli Yüklenici’ye ödenecektir. Yatak toprak veya kum gibi
yumuşak malzemeden teşkil edilecektir. Yataklama sonunda borunun alt kısmı tamamen
zemine tam yüzey olarak oturması sağlanacaktır. Kayalık zeminlerde yataklama kalınlığı
20+(D/10) cm olmalıdır. Yataklamalar borunun taşıma gücünü artırdığından yapımına
özel itina gösterilecektir.
20.7.5. Boru Başı Hendekleri
Büyük çaplı borularda, hendek içinde boru başlarının sıhhatli bir şekilde bağlanabilmesi
için baş yerlerinde hendek genişliğince boru bağlantısının rahat bir şekilde yapılabileceği
derinlik ve genişlikte boru başı hendekleri kazılacak olup bu işin bedeli kazı fiyatının
içinde düşünülecektir.
20.8. Boru Hattı Elemanlarının Montajı
20.8.1. Malzemenin Muayenesi
Döşeme yapılacak olan boru ve özel parça hendeğe indirilmeden önce göz ve elle
muayene edilecektir. Hasarlı, özürlü veya tereddüt uyandıracak bir durum tespit edilmesi
halinde söz konusu malzeme hendeğe indirilmeyecektir.
20.8.2. Malzemenin Hendeğe İndirilmesi
Boru ve ağır parçalar mutlak surette vinç veya makina ile hendeğe indirilecektir. Hendeğe
indirirken kumaş veya naylondan yapılmış sapanlar kullanılacak tel halat kesinlikle
kullanılmayacaktır. Borular ve parçalar kesinlikle hendeğe atılmayacak,
yuvarlanmayacaktır. Küçük parçalar ve hafif borular elle hendeğe itina ile indirilecektir.
20.8.3. Eğimli Arazideki Boru Hatları
Eğimli arazilerde boru döşemelerinde boruların kaymaması için arazinin eğimine bağlı
olarak belirli
Sayfa 76 / 85
aralıklarla tespit kitleleri yapılacaktır. Bu tespit kitleleri sayesinde boruların kayması
önlenecek ve baş bağlantılarının sökülmesi ve içsel gerilmelere sebebiyet verilmesi
engellenecektir. Ayrıca boru üzerindeki hendek dolguların kaymaması ve akmaması için
yine arazinin eğimine bağlı olarak toprak tutucu perdeler inşa edilecektir.
20.8.4. Yön Değiştirme
Boru hatlarındaki yön değiştirmeler mutlaka muayene bacalarında yapılacaktır. Hat
üzerinde hiçbir şekilde yön değiştirmeye izin verilmeyecektir.
20.8.5. Boru Hatlarının Kirlenmeye Karşı Korunması
Boru hatlarının döşeme esnasında içlerinin dolmaması için özel dikkat sarfedilecektir.
Boru başını bağlamadan önce bir önceki borunun içi kontrol edilecek içinde herhangi bir
madde var ise temizlenecek, silinerek diğer borunun bağlanmasına geçilecektir. Döşemea
ara verildiğinde veya gün sonunda döşenmekte olan boru hattının mutlaka ağızları geçici
kapaklar ile kapatılacaktır. Ayrıca yeraltı suyu, yağış ve sel sularının boruya dolmaması
için gerekli önlem alınacaktır.
20.9. Pissu Bağlantıları
Parselasyonu yapılmış sokaklarda her parsele veya her eve bir bağlantı yapılacak şekilde C
parçası konacak ve bağlantılar muflu borularla yapılacaktır. Zorunlu hallerde iki eve veya parsele
bir parsel bacası yapılabilir. Ev bağlantısı için C parçası bırakılan yerler hendek kenarlarına
röperlenecektir. Ev bağlantı boruları ana mecralara 450 açı yapacak şekilde bağlantı yapılacaktır.
20.10. Bacak Kapama Elemanları
Kanalizasyon baca kapakları üzerine gelecek trafik yüklerini taşıyabilecek özellikte ve TS 1478 e
uygun olarak imal edilecektir. Tesiste nerede ne tür kapak kullanılacağı projesinde belirtilmiş
olacaktır. Kapakların deneyleri TS 1478 e göre yapılacaktır.
20.11. Font Merdiven Basamakları
Muayene bacalarında veya tesisin ihtiyaç duyulduğu noktalarında İdare’nin istediği yerlerde
fonttan imal edilmiş merdivenler kullanılacaktır. Merdivenlerin yerine montajından önce beton
içinde kalacak kısımlar hariç sıcak usulle ziftlenecektir. Merdivenler DİN 121’e uygun olarak
imal edilecektir.
20.12. Yağmur Suyu Izgaraları ve Çamur Kovaları
Yağmur suyu ızgaraları font dökümden TS 1479’ a göre imal edilmiş olacaktır. Çamur tutma
kovaları ise TS 1489’e göre imal edilecektir. Kovalar korrozyona dayanıklı metalden veya
plastikten imal edilebilir.
20.13. Elastomer Contalar
Muflu boruların ek yerlerinde TS pr EN 681-1,2,3,4 normuna uygun esnek özelliği olan ve fazla
şekil değiştirmeye yatkın sentetik kauçuk ve plastikten imal edilmiş contalar kullanılacaktır.
Contalarda laboratuar deneyleri yapılarak uygunluğunun tespit ve tescil edilmiş olaması şart
aranacaktır.
21. BİTKİSEL PEYZAJ İŞLERİ GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ:
21.1. Bitkisel Peyzaj İşleri
Sayfa 77 / 85
21.1.1. Genel Standartlar
Yüklenici, bitkisel peyzaj uygulama işlerini; bitkisel peyzaj projesine ve özel teknik
şartnamesindeki ölçüt ve tanımlara uygun olarak yapacaktır.
21.1.2. Bitkilerin Temini
Bütün bitkiler bitkisel peyzaj projesinde ve özel teknik şartnamesinde belirtilen bilimsel
isimlerine ve istenilen özelliklere (form, renk, boy, yaş, kap tipi vb.) uygun olacak, bütün
bitkiler planlarda ve yazılı belge raporlarda belirtilen özelliklerde, doğrudan doğruya bir
Devlet Fidanlığından veya en az Devlet Fidanlığı standartlarında üretim yapan özel
fidanlıklardan sağlanacaktır.
İdare fidanların temin edileceği fidanlığı ve alınacak fidanları yerinde görme hakkına
sahiptir. Bunun için üç kişiyi geçmeyecek teknik heyetin masrafları yüklenici tarafından
karşılanacaktır. Değişiklik yapılması gerektiğinde yüklenici, denetim veya kontrol
görevlisinin yazılı oluru alındıktan sonra uygulama yapılacaktır. Nakliye ve işçilik
müteahhide aittir. Bitkiler hangi cins araçla taşınırsa taşınsın, yükleme, nakliye ve
indirmeye dayanacak nitelikte dikkat ve özenle ambalajlanacak, nakliye için her türlü
koruma önlemi alınacaktır. Alınan tüm önlemlere rağmen kökler, dallar veya sürgünler
kırılıp zarar görürse, bunlar keskin bir budama makasıyla, dikkatle budanarak
temizlenecektir. Şayet tahribat büyük olursa dikimde kullanılmayacaktır.
21.1.3. Sertifika
Kullanılacak bitkisel materyal (fidan, fide, çim tohumu) ile gübre ve kimyasal
maddelerin, bitkisel peyzaj projesinde ve özel teknik şartnamesinde belirtilen niteliklere
uygunluğunu kanıtlayacak ilgili kamu kuruluşlarınca (Orman ve Su İşleri Bakanlığı,
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, T.S.E...gibi) verilmiş olan belge ve sertifikalara
sahip olmaları aranacaktır.
21.1.4. Su
Yapısal ve bitkisel peyzaj hizmetlerinin her aşamasında kullanılacak su, içme suyu
standartlarında olacak, Yüklenici tarafından yerinde ya da bedeli ödenerek getirilmesi
sağlanacaktır. Özel kaynaktan alınacak suyun, fiziksel, kimyasal ve biyolojik analizleri
yapılarak, kullanılması için Peyzaj Kontrol Mühendisinin ya da Kontrol Amiri’nin onayı
alınacaktır. Su temini geçici kabul onayına kadar yüklenici tarafından, geçici kabul
onayından sonra idare tarafından sağlanacaktır.
21.1.5. Kimyasal Maddeler
Peyzaj işlerinde kullanılacak her türlü kimyasal maddeler (yabani ot öldürücü/ herbisit,
böcek öldürücü/insektisit, mantar öldürücü/fungisit ilaçlar ile bitki besin maddeleri,
büyümeyi ve toprağı düzenleyici maddeler vb.) canlıları ve çevreyi olumsuz yönde
etkilemeyeceği kanıtlanmış, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı onayından geçmiş
olacaktır.
21.2. Gübreler
21.2.1. Organik Gübre
Organik gübrenin içinde çürümeden kalmış hiçbir sap, saman, tohum, yaprak, kağıt vb.
organik maddeler ya da taş, kum, çakıl, toprak, metal ve plastik parçalar gibi yabancı
maddeler bulunmayacak, hiç bir fena koku yaymayacak, koyu kahverenginde, yeterince
nem içerecek, elenebilecek nitelikte olacak, tozacak kadar kuru ve kesekli olmayacaktır.
21.2.2. Kimyasal ve Sıvı Gübreler
İz elementler ve bitkide büyümeyi düzenleyen bileşikler de, bu kapsamda ele alınacaktır.
Peyzaj projesi ve özel teknikşartnamesi gereği, kontrol mühendisinin onayı ve
Sayfa 78 / 85
yüklenicinin sorumluluğunda kullanılacaktır. Kimyasal ve sıvı gübreler çevreyi olumsuz
yönde etkilemeyecek, ilgili Kamu Kuruluşu onayından geçmiş ve belgelenmiş olacaktır.
21.2.3. Toprak Düzenleyiciler
Peyzaj mimarı tarafından teknik özellikleri ve kullanma yöntemi tanımlanarak, kontrol
mühendisinin onayı ve yüklenicinin sorumluluğunda kullanılacaktır.
21.2.4. Bitkisel Çürüntü (Kompost)
Hiçbir zaman ibreli ağaç korulukları ve ormanlarından yada 'erica' fundalıklarından
alınacak bitkisel çürüntü, kompost olarak kullanılmayacaktır.
21.2.5. Torf
Peyzaj mimarının önerisi doğrultusunda, çiftlik gübresi ile karıştırılıp fermente olması
sağlanarak, tüf, pomza mıcırı ya da kum ve tarımsal perlitle karıştırılarak kullanılacaktır.
21.2.6. Perlit
Özel şartnamesinde belirtilen ya da Peyzaj Mimarının önerdiği miktarlarda kullanılarak;
toprak karakterinin iyileştirilmesi, çim ekimi, çiçek kasaları ve çatı bahçeleri için harç
hazırlanması, ısı yalıtımı ve hafif beton üretimi amacı ile kullanılacaktır.
21.2.7. Kum
Toprak karakterinin iyileştirilmesi ve üretim ortamı hazırlamak üzere kullanılacak dere
kumu, en fazla 1.5 mm boyutunda, dişli ve temiz olmalı, çok az silt içermeli, kireç ve tuz
bulundurmamalıdır. Drenaj kanalları içine ya da çiçek kasalarının altında kullanılacak
kum 3-7 mm çapında yıkanmış, eş boyutlu ve yuvarlak olması tercih edilmelidir.
21.3. Toprak
21.3.1. Üst Toprak
Üst toprağın içinde, bir boyutu 50 mm' yi geçen taş, çakıl ve kireç parçaları ile akaryakıt
sızıntısı, katran, yağlar ve yağlı maddeler ile moloz, plastik ve pis atıklar kesinlikle
bulunmayacak, bunlarla bulaşık olmayacaktır. Üst toprağın içinde, bir boyutlu 50 mm'
den az taş ve çakıllar, ağırlık olarak en çok % l5 oranında bulunabilir. Üst toprağın pH
değeri 6.0 ile 7.5 arasında olacaktır. Ekim ve dikim amacıyla gerekli minimum üst toprak
derinlikleri: Çim alanlarda en az 15 cm, çalı dikim alanlarında en az 40 cm olacaktır.
21.3.2. Alt Toprak
Alt toprak dolgusu için, kireç kongresyonlarının yoğunlaşmadığı B horizonu ile C
horizonunun üst kısmının kullanılması gerekmektedir.
21.3.3. İkincil Nitelikte Toprak
Yalnız alt toprakta yapılacak dolgu ve tesviye işlerinde, Peyzaj mimarının onayı ile
kullanılacaktır. Alt toprak dolgusu amacıyla çok killi ya da çok kumlu toprakların tek
başına dolgusundan kaçınılmalı, karıştırma işlemi yapılması halinde kullanımına izin
verilmeli, içinde inşaat atıkları ve istenmeyen kaya, organik atıklar bulundurmamalıdır.
21.4. Peyzaj İşleri ve İşçilik
Yüklenici herhangi bir çalışmaya başlamadan (planın araziye aplikasyonu, arazi biçimleme,
toprak hazırlığı, tesviye, dikim, çim ekimi işleri vb gibi) peyzaj kontrol mühendisine en az 48 saat
önceden yazılı olarak bildirecektir.
21.4.1. Bitkisel Uygulama Plan Aplikasyonu
Sayfa 79 / 85
Altyapı ve alan kullanım birimlerine ilişkin yapısal uygulama işleri tamamlanıp, üst
toprağın; çevresindeki yol, otopark, kaldırım, bordür, havuz vb. peyzaj yapılarının bitmiş
kotlarında serilmesi, kaba tesviyesi bitkisel uygulama teknik şartnamesine uygun olarak
arazinin ekim ve dikime hazırlık işlemleri yapılıp, ağaç, çalı ve çiçeklerin dikim yerleri
ile çim ekim alan sınırları çizilerek, bitkisel uygulama aplikasyon işlemleri
tamamlanacaktır. İşaretlemede kullanılacak kazıklar üzerine; bitki tür ve cinsleri ile boy
tanımları yazılarak fidanların dağıtımı sonrasında plan ve etiketlerle uygunlukları kontrol
edildikten sonra dikime geçilecektir.
21.4.2. Makina ve Elle Yapılacak İşler
Bu şartnamede tanımlanan tüm işler, peyzaj projesinde ve özel teknik şartnamesinde
belirtildiği biçimde ya da keşfe esas birim fiyat ve tarifleri dikkate alınarak, onaylanacak
uygun makineler kullanılarak ya da elle yapılacaktır. Mevcut ağaçların altında ve çok
yakın çevresinde, dar yerlerde ya da her hangi bir nedenle makineyle çalışmanın mümkün
olmadığı hallerde işler elle yapılacaktır. Uygulama sırasında, alanda makineli
çalışmaların yapılmasından sonra elle yapılacak işlerin yapımına geçilecek, zorunlu
olmadıkça elle küçük alanlara ve önceden elle çalışma yapılan alanlara makine
sokulmayacaktır. Çapalama, ot temizliği ve gübre karıştırma gibi işlerde tek akslı bahçe
kültivatörü kullanımı ile hizmetin hızlı ve sağlıklı yapılması sağlanacaktır.
21.5. Sahanın Temizlenmesi
21.5.1. Otsu ve Odunsu Bitkilerden Arındırma
İlk toprak işlemesinden hemen önce, alanda mevcut her türlü yabani ot ile kaldırılması
kesinleşmiş çalı ve ağaçlar, el ya da makineyle dipten kesilecek, artıklar alan dışına
atılacak ya da uzak bir köşede yakılarak külleri alana serpilecektir. Korunmasına karar
verilen ağaç ve çalılara zarar vermemek koşulu ile alanın yabani otlardan arındırılması
işlemi, peyzaj kontrol mühendisinin onayı ile bir ot öldürücü ilaç kullanılarak yapılabilir.
Yüzeysel temizlik sonrası bitkiler sürgün vermeden, toprak işlenerek kökler açığa
çıkarılarak, kuruması sağlanacaktır. Saz, kamış ve ayrık gibi kökleri derine giden bitkiler
teker teker yeniden sürgün vermeyecek şekilde sökülerek yakılacak ya da
uzaklaştırılacaktır.
21.5.2. Taş ve Molozdan Arındırma
Otsu ve odunsu bitkilerin temizlenmesinden sonra ya da bu işlemle birlikte, herhangi bir
toprak işlemesine başlamadan önce, proje sahasında mevcut bütün iri taş, çakıl, tuğla,
beton parçaları, metal, tahta, moloz ve çöpler toplanarak uzaklaştırılacaktır.
21.5.3. Sahanın İşlenmesi
Alt toprak tesviyesi yapılmış alanlara üst toprak serilmeden önce, alt toprak 15 cm.
derinliğinde, elle ya da uygun bir makineyle işlenip kabartılarak, üzerine, alanda
depolanmış ya da peyzaj kontrol mühendisinin uygun göreceği bir alandan getirilecek üst
toprak, aşağıdaki derinliklerde ve her tarafta eş dağılımlı serilecektir.
Üst toprağın mevcut, ancak; derinliğinin yetersiz olduğu durumlarda, peyzaj kontrol
mühendisinin onaylayacağı bir toprakkaynağından gerekli takviye yapılarak eski üst
toprakla kaynaştırılacaktır. Büyük kazı ve dolgu yapılacak alanlarda ya da geniş çim
alanların içine çalı grupları ya da ağaç dikilmesinin gerektiği durumlarda; alt toprak çim
ekim derinliğine göre, onaylanmış büyük bir makine ile tesviye edilecek, çalı ve ağaç
dikim çukurları içine getirilen üst topraktan doldurulacaktır. Dışarıdan getirilecek üst
toprağın kaynağı ve özellikleri hakkında peyzaj kontrol mühendisinin önceden onayı
alınacaktır. Üst toprağın serilmesinden sonra, kürek ya da uygun bir aletle toprağın,
tırmıkla tesviyesine uygun bir yapı ve doku kazandırılırken, çıkacak bir boyutu 5 cm den
Sayfa 80 / 85
büyük taş ve kesekler ile ot, kemik, plastik ve diğer atıklar, toplanarak alandan
uzaklaştırılacaktır.
Yüzeyi temizlenmiş, bellenmiş, gübrelenmiş, çapalanmış alanda; tırmık, kürek ya da
peyzaj kontrol mühendisinin onaylayacağı uygun makine ve aletlerle, belirtilen kodlara,
meyillere ve alanın doğal eğimine göre kaba tesviyesi yapılacak, kaba tesviye sırasında
çıkacak taş, ot ve her türlü istenmeyen maddeler toplanıp alandan uzaklaştırılacak, hiçbir
şekilde alan içinde çukur açılıp doldurularak gizlenmesine izin verilmeyecektir.
Çim ekilecek kısımlarında; kaba tesviyesi yapılmış üst toprağın, el tırmıkları ve mastarla,
peyzaj projesindeki kodlara ve çevresindeki yol, teras, otopark, tretuvar, refüj vb. yapısal
elemanların bitmiş kodlarıyla aynı ya da bu düzlemden en az 5 cm aşağıda bitirilecektir.
Eğimler, yağış ve diğer yüzey sularını sahanın drenaj ağına bağlanacak biçimde
düzenlenecek ya da peyzaj kontrol mühendisinin göstereceği yönde verilecektir. İnce
tesviye sırasında çıkabilecek ve bir boyutu 2,0 cm den fazla taş, bitki ve istenmeyen tüm
yabancı maddeler toplanarak alan dışına atılacaktır. İnce tesviyesi bitirilen alanda gözle
görülebilecek, su birikebilecek çukur ve tümsek gibi düşey farklılık bulunmayacaktır.
Tümseklerin giderilmesi için, ağır silindir ya da tokmak kullanılmayacak, tırmık ve kürek
kullanılarak tesviye hataları kendi içinde giderilecektir. İnce tesviye yapılırken, dışarıdan
üst toprak eklenmesi yerine, mevcut üst toprak kendi içinde ileri geri tırmık ya da mastar
kullanılarak istenen kodlarda ve meyillerde ince tesviye yapılacak, tırmık atıkları ile
çukurların ya da alçak kısımların doldurulması yoluna kesin olarak gidilmeyecek,
toprağın sıkışmasına izin verilmeyecektir. İnce tesviye toprak tavında, yeterince dökülgen
ve kolay ufalanır yapıda ve nemdeyken, uygun hava koşullarında ve toprak fazla
çiğnenmeden yapılacaktır.
21.5.4. Projede Farklılık Olması
Projedeki imalatların cins veya vasıfları arasında bir fark mevcut ise bunlardan hangisinin
uyulacağına idare karar verecektir. Yüklenici bundan dolayı her hangi bir itirazda
bulunmaz ve götürü bedel dışında bir hak iddia edemezler. Ancak projede
belirtilmemekle birlikte bu tesislerle ilgili bulunan ve fenni bakımdan yapılması gerekli
olan diğer işlerde götürü bedele dahil olarak yapılacaktır. Herhangi bir şekilde genel
teknik şartnamede sözleşme vb. evraklarda yapılacak işe dair teknik ve teknik dışı bilgi
eksik bulunduğu takdirde yüklenici bunu kendiliğinden yapmayarak idareye bildirecek ve
idareden alacağı talimatlara göre hareket edecektir. İdarece onanmış projesi ve detay
planı bulunmayan işler kabul edilmeyecektir.
21.5.5. Malzeme Onayı
Yüklenici projelerde detaylı olarak verilmiş olsa dahi herhangi bir imalata başlamadan
önce peyzaj kontrol mühendisinin OLURU’nu alacaktır. Tüm malzemeler en iyi kalite,
standart, proje ve teknik şartnamelere uygun olacaktır. Tüm malzemeler kontrollüğün
OLUR’u ve İdarenin ONAYI ile kesinlik kazanacaktır. Malzemeler, ilgili firmaların en
son teknolojisine göre üretilmiş malzemeler olacak, kesinlikle üretimden kalkmış
malzeme kullanılmayacaktır.
YÜKLENİCİ, İmalatçı firmanın yedek malzeme garantisi ve bakımı gerektiren
malzemeler için geçici kabulden sonra bir yıllık bakım şartlarını belirtir bakım ve onarım
taahhütnamesini de onay esnasında kontrollüğe verecek olup bu işlerle ilgili olarak
herhangi bir ücret talep etmeyecektir. Malzemelerin yeterli miktarda ve zamanında sipariş
edilmesi yüklenicinin sorumluluğundadır. İmal edilecek malzemelerin detay ve resimleri
idareye teslim edilecek ve onayına müteakip imalata başlanacaktır. Gecikmeden dolayı
Sayfa 81 / 85
doğacak sorumluluk yükleniciye ait olacaktır. Bu imalatın gecikmesinden dolayı
yüklenici hiçbir hak iddia edemez.
22. UYULACAK STANDARTLAR:
Projede belirtilen imalatların uygulamasında ve kullanılacak ekipmanda aşağıda belirtilen standart ve
yönetmenlikler yetersiz kalması durumunda uluslararası standartlara bilgi için başvurulacaktır.
Gerektiğinde ilgili şartnamelerin veya standardın yorumlanması idare ve peyzaj kontrol mühendisliği
tarafından yapılacaktır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı “Yapım İşleri Genel Teknik Şartnamesi”
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı “Birim Fiyat Tarifleri ve Analizleri”
Projelendirme ve İnşaat İşleri İle İlgili Türk Standartları (TSE)
Her imalatın veya malzemenin ilgilisi TSE, DIN, ISO standartları
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası “Peyzaj Mimarlığı Hizmetleri Açık ve Yeşil Alan Düzenlemeleri
Bitkisel Uygulama İşleri
Genel Teknik Şartnamesi”
Bankası Şartnameleri
)
i
EK OLARAK
a) Kanunlar
2) İmar Kanunu, değişiklikleri ve ilgili yönetmelikleri
3) Yapı Denetim Kanunu, değişiklikleri ve ilgili yönetmelikleri
4) Kamu İhale Kanunu, değişiklikleri ve ilgili yönetmelikleri
5) Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, değişiklikleri ve ilgili yönetmelikleri
6) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, değişiklikleri ve ilgili yönetmelikleri
7) Fikir ve San’at Eserleri Kanunu, değişiklikleri ve ilgili yönetmelikleri
8) Kıyı Kanunu, değişiklikleri ve ilgili yönetmelikleri
b) Yönetmelikler
1) Yapım İşleri Kontrol Yönetmeliği
2) Tip İmar Yönetmeliği
3) Yangın Yönetmeliği
4) Otopark Yönetmeliği
5) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği
10)Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve
Güzel Sanat
Eserleri Yarışma Yönetmeliği
11) Gürültü Yönetmeliği
12) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği
13) Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği
14) Heliport Yönetmeliği
15) Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik
Sayfa 82 / 85
16) Endüstri Bölgeleri Yönetmeliği
17) TSE 825
c) Şartnameler
1) Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Şartnamesi
2) Yapım İşleri Genel Teknik Şartnamesi
3) Yapılar İçin Sondaj ve Temel Sondajlama Şartnamesi
4) Taşıma Genel Teknik Şartnamesi
5) Kazı İşleri Genel Teknik Şartnamesi
13) Beton Genel Teknik Şartnamesi
16) Tuğla, Kiremit, Briket, Beton Blok, Beton Büz, Perlitli bölme blok’ u, perlitli pano, Büz Genel
Teknik Şartnamesi
17) Sıva Genel Teknik Şartnamesi
18) Sentetik Reçine esaslı Dış ve İç Kaplamalar ile Yalıtım Malzemeleri Genel Teknik Şartnamesi
19) Ahşap İşleri Genel Teknik Şartnamesi
21) Kaplama Malzemesi Genel Teknik Şartnamesi
22) Yıkma ve Sökme Genel Teknik Şartnamesi
24) Demir İşleri Genel Teknik Şartnamesi
26) Boya, Badana, Cila İşleri Genel Teknik Şartnamesi
30) Makine Teknik Şartnamesi
31) Elektrik Genel Teknik Şartnamesi
32) Yıkım, büyük onarım ve güçlendirme ile ilgili teknik şartname
33) Jeolojik, jeofizik ve jeoteknik raporlarla ilgili şartname
d) Standartlar
İlgili ulusal ve uluslararası standartlar.
Engellilere yönelik olarak yapılan düzenlemeler, mevzuat ve standartlar.
Konutlarda ve kamu yapılarında olması gerekli piyes standartları
Yapı Kanunu ile ilgili ve yürürlükte olan her türlü kanun yeni düzenleme ve her türlü Şartname,
Yönetmelik, Esaslar, Tebliğ ve Standartları
23. İŞİN HAZIRLIĞI ve YÜRÜTÜLMESİ:
İşbu Özel Teknik Şartname, Yapım İşleri Genel Şartnamesi ile ihtisas grubuna göre diğer Kurumların (Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı, İller Bankası, TCK, MSB. v.b.) Yapım İşleri Teknik Şartnamelerinde yer alan konuların
tamamlayıcısıdır. Projelerde gösterilen imalatlarla ilgili uygulama esasları bu Teknik Şartnamede belirtilmiştir.
Proje kapsamında kullanılacak tüm malzemeler TSE veya ISO belgesine sahip olacaktır. Özel veya Genel Teknik
Şartnamelerinde tarifi verilmemiş ancak projelerde gösterilen tüm imalatlar işin özelliğine göre ilgili resmi
kurumlara ait şartnamelere uygun olarak yüklenici tarafından yapılacaktır.
İdarece faal olan hatlardan (su, elektrik vb.); yer teslimi sırasında /veya daha sonra deplase edilmeleri istenen
herhangi bir hat için önce ön bir ataşman (ölçülendirilmiş plan, kroki) yapılacak, deplase işlemi için malzeme
idarece temin edilecek, kazı, tesviye, montaj + işçilik ve sahanın eski haline getirilmesi YÜKLENİCİ’ye ait
olacaktır. Ancak bir yapıya, çalışan bir şebekeye (su, elektrik, kanalizasyon v.b.) kazaen de olsa zarar verilmesi
durumunda bu hususta ki Sözleşmenin amir hükümleri uygulanır.
Yüklenici aksi belirtilmedikçe, Şantiye Tesislerini, geçici işleri, geçici ve daimi işlerde kullanılacak malzemeyi
bütün işçiliği, işle ilgili nakliyat ve işin inşası, tamamlanması ve bakım gözetimi için gerekli her şeyi kendi nam ve
hesabına temin edecektir. Bilumum malzemeler ve işçilik, sözleşmede belirtilen evsaf ve işin gereğine uygun
İdarenin talimatına göre olacak ve zaman zaman İdarenin isteyeceği denemelere tabi tutulacaklardır. Yüklenici
bütün işleri ve kullanılan malzemelerin evsaf, ağırlık veya miktarını muayene etmek, ölçmek ve denemeye tabi
Sayfa 83 / 85
tutmak için normal şartlarda gerekli alet, makine, işçilik malzemeleri ve yardımı temin edecek ve İdarenin seçip
istediği malzeme numunelerini işte kullanmadan önce denemek üzere verecektir.
Yüklenici işin süresi içinde işin bütün kısımlarının yeri, kotu, boyutları, hat ve ekseni bakımından doğru olmasından
ve bu hususlar için gerekli bütün Mühendislik aletleri ve işçiliğin temininden sorumlu olacaktır. İşin ilerlemesi
sırasında işin herhangi bir kısmında mevki, kot, boyut, hat ve eksen bakımından herhangi bir hata görülecek olursa,
Yüklenici, İdarenin lüzum görmesi üzerine, masrafı kendisine ait olmak şartıyla bu hatayı düzeltecektir.
24. KAPSAM
Aşağıdaki imalatların açıklamalarında yeralan tarifler işin yapım esas ve usullerini kapsamakta olup, kesinlikle ölçü
ve ödemeye esas değildir. Yüklenici bu tariflere atfederek teklif fiyatına ilave olarak ayrıca bir ödeme talebinde
bulunmayacaktır.
24.01. Proje Kapsamında Yapılacak Genel İnşaat İşleri:
24.01.01. Kazı, Temel ve Dolgu İşleri:
Arsa üzerinde herhangi bir işleme başlamadan once, binanın yerleşimi, kotlar ve röper noktası
hakkında Kontrol’dan bilgi alınacak bu doğrultuda işlemler başlayacaktır.
Kontrolun onayı alınmak koşulu ile inşaatın üzerine oturacağı arazi parçası ile inşaat için gerekli arazi
üzerindeki çöp, moloz, ağaç, ağaç kökü nebat. v.b. elemanlar sıyrılıp, sökülüp, kaldırılıp
temizlenecektir. Arazinin temizliğinden ve tesviyesinden çıkacak gereksiz artık malzemeler yasa ile
belirlenmiş çöplük arazilerine bekletilmeden taşınacaktır. Gerek tesviye, gerekse temel, kanal kuyu v.b.
amaçlar için yapılacak kazılardan önce ilgili daireler, ilgili Belediye, Su işleri Dairesi,
Telekominikasyon Dairesi, K.T Elektrik Kurumu ile istişare edilecek, kazılar esnasında ortaya çıkan
muhtemel boru, kablo, kanal v.b. elemanlar için müteahhitçe gerekli önlemler alınacaktır. Bu şartın
yerine getirilmemesi durumunda olabilecek zarar ziyanla yeniden yapım masraflarından müteahhit
sorumlu tutulacaktır.
Binanın arazi üzerine çizilmesi (aplikasyon) kontrol tarafından tutanakla müteahhide teslim edilen ve
hudutları kesin belirlenmiş arazi üzerine bina projesine uygun olarak ve kontrol denetiminde ip iskelesi
kurularak akslar işaretlenecek ve temeller yere kireç ile işaretlenecektir. Aks ipleri sökülmeden
kontrolun aplikasyon onayı alınacak ve bu onaydan sonra kazı işlemlerine geçilecektir. Kontrolun
onayı mutlaka yazılı alınacaktır. İp iskelesi bağlantı kirişleri, perde ve kolon aplikasyonuna kadar
muhafaza edilecektir. +/- 0.00 kotu kontrol tarafından bu aşamada müteahhide verilecek ve bu kot
inşaat süresince kaybolmayacak yer ve şekilde, gerekli hallerde yararlanmak veya kontrol amacı ile
kullanılmak üzere sabitlenecektir. Kontrolun onayı olmadan yapılan aplikasyon işlemlerinden
doğabilecek hataların telafisinden müteahhid sorumlu olacaktır. Dolayısı ile tüm aşamalarda kontrolun
onayı alınacaktır. Diğer tüm hususlarda İnşaat İşleri Genel Teknik Şartnamesi ve İlgili resmi
kurumların tarifleri esas alınacaktır.
24.01.02. Betonarme İmalatlara ait Tüm İnşaat İşleri:
Yapılacak olan tüm hazır beton imalatlar ilgili projesinde belirtilen sınıfta olacaktır. Beton imalatın
hazırlanması, taşınması, yerine dökülmesi, kalıplarının hazırlanması, sökülmesi, demir donatılarının
yapılması, kalıp iskeleleri, betonun korunması, test ve numuneler sözleşme eki İnşaat İşleri Genel
Şartnamesine uygun yapılacaktır. Beton imalatı sırasında İş Güvenliği mevzuat ve kanunlarına
uyulacaktır.
24.01.03. Zemin Kat ile Normal Katlara Kaba İnşaat İşleri:
Projesinde gösterilen mahallere aşağıda tarifi verilen duvar imalatları yapılacaktır. Kapı üstlerine yine
aynı malzeme evsafında özel lentoları yerleştirilecektir. Gerekli olan ön sıvalar ile boya öncesi son
sıvalar ve alçı imalatları tariflerine uygun yapılacaktır.
24.01.04. Zemin, Duvar ve Tavan Kaplama İşleri:
Sayfa 84 / 85
Zeminlerde gerekli izolasyonla yapılacak ve tesviye tabakası son imalat kotuna uygun serilecektir.
Asma tavan dübellemeleri iş güvenliği açısından ağırlık testine tabi tutulacak, gerekli olması
durumunda çelik dübeller kullanılacaktır.
24.01.05. Her Türlü Ahşap, PVC, Alüminyum ve Demir Doğrama vb. İşleri:
Tüm imalat numune ve katalogları İdareye verilecek, onayını müteakip sipariş edilecektir.
24.01.06. Her Türlü Kaplama ve Tamamlama İşleri:
Tüm imalat numune ve katalogları İdareye verilecek, onayını müteakip sipariş edilecektir.
24.01.07. Her Nevi Çatı Örtüsü ve İzolasyon İşleri:
Çatı izolasyonlarında imalatçı firmanın önerileri ve uygulama teknikleri dikkate alınmakla birlikte
genel teknik ve imalat tariflerine uygun yapılacaktır.
24.01.08. Dış Cephe İşleri:
Tüm malzeme numune ve katalogları İdareye teslim edilecek, uygun görülen firmaların ürünlerine ait
renk kartelasından seçilecek malzemeler kullanılacaktır.
24.01.09. Yer Altı Atık Suyu Sistemi İşleri:
Genel Teknik Şartnamede belirtilen esaslar dahilinde bina çıkışlarına uygun pis su hattı rögarları
yapılacaktır. Rögar derinlik, çap ve giriş-çıkış ağızları yerine uygun olacaktır. Kanalizasyon ile drenaj
yağmur suyu hatları ayrı ayrı olmak üzere en yakın ve uygun kottaki Belediye hattına bağlanacaktır.
24.01.10. Çevre Tanzimi, Yapısal ve Bitkisel Peyzaj İşleri:
Bina çevresinde bulunan tüm moloz ve inşaat atıkları temizlenecek ve Belediye moloz döküm sahasına
götürülerek atılacaktır. Sahanın tesviyesi uygun kota gelinceye kadar yapılacaktır. Projesinde belirtilen
zemin (andezit, asfalt vb.) ve merdiven kaplamaları, tretuvarlar ve bordürler Genel ve Özel Teknik
Şartnamelerine uygun yapılacaktır. Bitkisel peyzaj için İdarenin görüşü alınacak, gübreleme, nebati
toprak, çim ve istenilen bitkiler mevsim şartları da dikkate alınarak işin uzmanı kişilere yaptırılacaktır.
24.01.11. Sosyal Alanlara Ait İnşaat İşleri:
Bodrum katta yapılacak olan yüzme havuzu ve müştemilatı, fitness salonu, hamam, sauna, fin hamamı
vb. yerlerin tasarımları imalatçı firma tarafından detaylandırılacak ve İdarenin tasdikinden sonra
imalata başlanacaktır. Hamamda yapılacak tasarımda özgün Türk hamamı tasarımı dikkate alınacak, en
az 2 adet mermer kurna yapılacak, bataryaları pirinç olacaktır. Hamam göbek taşı etrafına 20 cm
genişlik 10 cm derinlikte oluk kanal yapılacak, üzeri delikli mermer ızgara ile kapatılacaktır.
Sayfa 85 / 85
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
ETİ MADEN İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
BANDIRMA BOR ve ASİT FABRİKASI İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ
İNŞAAT BAKIM ONARIM HİZMET VE BUHAR ENERJİ BAKIM
ATÖLYE BİNASI YAPIM VE İTFAİYE BÖLÜMÜ ONARIM İŞİ
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAME
Sayfa 1 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Tesis-Mühendislik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Bandırma
Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü İnşaat Bakım Onarım Hizmet ve Buhar Enerji Bakım
Atölye Binası Yapım ve İtfaiye Bölümü Onarım İşine Ait Teknik Şartnamedir.
1. İŞİN SAHİBİ
: Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü
2. İŞİN ADI
: Bandırma İnşaat Bakım Onarım Hizmet ve Buhar Enerji Bakım Atölye
Binası Yapım ve İtfaiye Bölümü Onarım İşi
3. TANIMLAR
:
Bu Teknik Şartnamede;
3.1. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü
: İdare
3.2. Üzerine ihale yapılan ve sözleşmeyi imzalayacak kişi : Yüklenici, olarak anılacaktır.
4. İŞİN YAPIM ŞEKLİ: Yapım İşi
5. KAPSAM
: İdari Bina Yapım İşine ait İnşaat, işlerini kapsamaktadır.
6. GENEL HUSUSLAR:

Teknik Şartnamede anlatılan ve projelerde gösterilen imalatların yapım şartları için “Yapı İşleri
Genel Şartnamesi” ile diğer tüm Kurum ve Kuruluşların Teknik Şartnameleri dikkate alınacaktır.

İdare tarafından uygun bulunan proje kapsamında kullanılacak tüm malzemeler TSE veya ISO
belgesine sahip olacaktır. Yapım yöntemleri ve testler ile ilgili konularda “TS 500 ve Deprem
Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Esaslara” ve İhale dokümanı şartnamelerinde yer
almayan ancak işin yapımı gereği yapılması zorunlu tüm imalatlar işin özelliğine göre ilgili resmi
kurumlara ait şartnamelere uygun olarak yüklenici tarafından yapılacaktır.

Bu şartnamede yazılmayan ancak projelerde gösterilen imalatlar, işin tekniğine uygun olarak ilgili
şartnamelerine göre yüklenici tarafından bilabedel yapılmak zorundadır. Uygulamalara yönelik
detayların yetersiz kalması durumunda bu imalatlar yapılmadan önce imalatçı firma tarafından
detaylandırılacak ve İdarenin uygun görüşü alınacaktır.

Projede ve Teknik dokümanlarda aksine bir ibare ya da çizim olsa dahi, yüklenici firma teklif
konusu işleri ilgili normlara göre yapmak zorundadır. Yüklenici firma yapacağı işin kusursuz
olmasından ve tüm mekanik ve elektrik tesisatın mükemmel işlev görür durumda çalışmasından
sorumludur. Bu nedenle yüklenici yapılacak işin ehli sıfatıyla kendisine teslim edilen projeyi ve
diğer ihale evrakını inceleyerek, yapıya ait diğer projeler ile (Mimari, elektrik, makina montaj
resimlerini) karşılaştırarak, gerekirse iş sahibi ve proje müellifleri ile görüşecek ve tesisatın
mükemmel bir şekilde çalışacağından emin olacaktır. Yüklenici, bu konuda herhangi bir itirazı
Sayfa 2 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
varsa, şartname, standart yönetmelik ve genel teknik kurallara aykırı veya eksik bir husus tespit
ettiği taktirde bu durumu kendisinin teklif edeceği çözüm yolu ile birlikte İdareye yazılı olarak
bildirecektir.

İmalatlar; onaylı projelere, proje detaylarına ve teknik şartnamede verilen hususlar ile mahal
listesine bağlı olarak yürütülecektir. İmalatlar yapılırken projede belirtilen notlara uyularak
gerekli imalatlar yapılacaktır.

İnşaat esnasında kazıdan çıkan malzemeler idarenin istediği yere serilecek veya belediyenin yazılı
izni ile göstereceği döküm yerine boşaltılacaktır. Döküm yerinin düzeltilmesi yapılacaktır.

İmalatlar için şantiyeye getirilen her cins malzeme olumsuz hava ve çevre koşullarından
korunacaktır.

İnşaatların yapımı esnasında kaldırılan, bozulan veya hasar gören yol, altyapı, kaplamalı alan,
yeşil alanlar vb. alanlar eski haline getirilecek şekilde onarılacaktır.

Kullanılacak bütün yerli ve ithal malzemenin menşei İdareye önceden bildirilecek ve idarenin
onayı alınacaktır.

İş kapsamında bulunan tüm işlerin yapımında kullanılacak malzemeler TSE belgeli olanlar
kullanılacak ve bunların belgeleri yüklenici tarafından idareye ibraz edilecektir.

İnşaatta yapılan özel cephe kaplamaları, alüminyum pencereler ve kapı sistemleri ve benzeri
imalatlar için garantisini içeren firmanın taahhüdü alınacaktır.

TS 825 standartlarına uygun olarak yapılacak ısı yalıtımlarında kullanılacak malzemenin kalınlığı
için tesisat raporu esastır.

Bu iş kapsamında Yüklenici tarafından yapılan tüm nakliyeler, yükleme ve boşaltmalar, yatay ve
düşey taşımalar teklif fiyatına dâhil olup herhangi bir ilave ücret ödenmeyecektir.

İdare binasında mevcut malzeme ve teçhizattan lüzumlu olanlar İdare tarafından yer teslim
tarihine kadar sökülüp alınacaktır. Yer teslim tarihinden sonra binada kalan her türlü mevcut
malzeme ve teçhizatlar (asansör, pencere doğramaları, ahşap kapılar, seramik ve fayanslar,
lavabolar, banyo tekneleri, tesisat boruları, radyatörler, ısı kazanı, çatı imalatları vb. malzemeler)
sökülerek binadan uzaklaştırılacaktır.

Yüklenici, yapı denetim heyetinin kullanması için şantiye yerleşim sahasında alt yapısı
tamamlanmış, telefon tesisatı döşenmiş EK te ölçü ve tipleri verilmiş 2 adet yeni prefabrik
konteyner temini ve montajını yapacaktır. Odalarda; masa, koltuk, sehpa, sandalye, klima, perde,
dolap yüklenici tarafından temin edilecektir. Bina içindeki her türlü sarfiyat (elektrik, telefon, su,
internet vs.) geçici kabule kadar yüklenicinin sorumluluğundadır. Yapı denetim heyeti için tahsis
edilen bu bina yüklenicinin malı olup, iş bitiminde tüm tefrişatıyla birlikte yüklenici tarafından
demonte edilerek götürülecektir.
Sayfa 3 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
7. ÖZEL BİRİM FİYAT TARİFLERİ
19.101/MK-ANLZ: HARÇ İÇİNE KARIŞAN MADDELERLE YALITIM ŞAPI (5 CM)
YAPILMASI.
Tecrit yapılacak sathın temizlenmesi, derzlerin ayıklanıp yıkanması, 1 m³ harç’a (1 m³ kum, 400
kg­ çimento) 12 kg­ katkı maddesi kullanılarak elde edilen harçla ortalama 5 cm ka­lınlıkta ve iki
aşamada olmak üzere teknik şartnameye uygun yalıtım şapı yapılması, su­lanması, her türlü
malzeme ve zayiatı, işçilik, iş yerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, müteahhit genel
giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Tecrit yapılan bütün satıhlar projesinden ölçülür.
NOT :
1) İdarenin yazılı izni ile uygulanır.
2) Kullanılacak gereçlerin orijinal ambalajlı olması, laboratuvar raporu bulunması şarttır.
26.006/015A-ANLZ: 10 X 30 CM EBADINDA DÜZ YÜZEYLİ HER RENK VE
DESENDE SERAMİK DUVAR KAROSU İLE FUGALI DUVAR VE CEPHE KAPLAMASI
YAPILMASI (FAYANS VE SERAMİK YAPIŞTIRICISI İLE)
Mevcut ince sıva veya benzeri düz satıh üzerine fayans ve seramik yapıştırıcısının sürülmesi ve
özel tarak ile yivlendirilmesi 10 x 30 cm ebadında düz yüzeyli her renk ve desende seramik duvar
karolarının duvar yüzeyine projesine uygun olarak minimum 3 mm derz araları bırakılarak
kaplanması, derzlerin istenilen renkte derz dolgu malzemesi ile doldurulması, yüzeyin temizlenmesi,
her türlü malzeme ve zayiatı, işyerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, işçilik, müteahhit
genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ : Kaplama yapılan bütün alanlar ölçülür.
ÖZEL-101: 3+3 mm LAMİNE CAM TAKILMASI
3+3 mm kalınlıkta lamine camın takılacağı yerin ölçüsüne göre hazırlanması, cam yuvasına
takozların konulması ve camın yuvaya yerleştirilmesi, profil ve fitilinin yerine oturtulması, camlama
takozları ile ünitenin dengelenmesi, profillerin birleşim yerlerine puntalama şeklinde nötral (asitsiz)
silikon çekilmesi, inşaat yerinde yükleme, yatay düşey taşıma ve boşaltma, her türlü malzeme ve
zayiatı, işçilik araç ve gereç giderleri, yüklenici genel giderleri ve karı dahil 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ: Projedeki ölçülere göre cam takılan alanlar hesaplanır.
Sayfa 4 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
NOT: Profil ve fitil bedeli kendi doğrama pozundan ödenir.
ÖZEL-102: KAYAR DEMİR KAPI YAPILMASI
Proje ve detaylarına uygun olarak çeşitli profil demiri ve saçlar ile yana kayar kapının yapılması
(mekanik sistem) üzerinin iki kat anti pas iki kat sentetik boya ile boyanması gerekli tüm
aksesuarların montajının yapılması kapının yerine montajının yapılması alıştırılması için gerekli her
türlü malzeme ve zayiatı, işyerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, işçilik, müteahhit
genel giderleri ve kârı dâhil 1 adet fiyatıdır.
ÖLÇÜ: Montajı tamamlanan kapı adet olarak hesap edilir.
ÖZEL-103: ENDÜSTRİYEL KAPI YAPILMASI
Projesine uygun olarak aşağıda özellikleri verilmiş olan seksiyonel kapının temini ve montajının
yapılması için gerekli her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey
taşıma, boşaltma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 adet fiyatıdır.
ÖLÇÜ: Montajı tamamlanan kapı adedidir.
ÇALIŞMA ŞEKLİ




Seksiyonel kapı galvanize çelik sandviç panellerden oluşmalıdır.
Kapı, çatı yüksekliği ile kapı üst kotu arasındaki boşluğu en uygun şekilde kullanmak
suretiyle ray içinde kayarak çalışır sistemde olmalıdır.
Seksiyonel garaj kapıları 380 V-AC / 50 Hz elektrik motoru takılarak veya kapı
ağırlığını torsion yay (kurmalı yay) sistemi sayesinde manuel olarak kolaylıkla açılabilir
nitelikte olmalıdır
Yaylar standart olarak 15 000 kez harekete dayanımlı olarak imal edilmiş olmalıdır.
PANELLER









Sandviç Paneller, galvanize çelik saç levhalar arasına yüksek basınçlı poliüretan enjekte
edilerek imal edilmiş olmalıdır.
Kapı panellerinin ön ve arka yüzey saç levhaları birbirinden bağımsız olmalıdır.
Panel yüksekliği: 610 mm
Panel kalınlığı: 40 mm ( 0,50 mm saç + poliüretan dolgu + 0,50 mm saç )
Saç Levha kalınlığı: 0, 50 mm
İzolasyon katsayısı: 0, 50 Kcal / m.h.C
Poliüretan yoğunluğu: 40 Kg / m2
Panel ağırlığı: 11,1 Kg. / m2
Boyut stabilizasyonu : -30 C / +100 C
Sayfa 5 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ


Rüzgar dayanımı: 88 Kg / mt
Panel rengi ve boyutu: Standart panel yüksekliği 610 mm olup, panel rengi seçimi
idareye aittir.
SIZDIRMAZLIK VE İZOLASYON



Paneli oluşturan iç ve dış levhalar, iletkenliği önleyerek izolasyon sağlayacak birbirine
temas etmeyecektir.
Panel aralarında, kapının üstünde, yanlarında ve altında bulunan thermoplastik contalar
toz, hava, yağmur suyu geçişini engelleyerek yüksek ölçüde sızdırmazlık sağlayacak
nitelikte olacaktır.
Kapı altında bulunan özel boşluklu lastik fitil, kapının yere yumuşak basmasını, aynı
zamanda da motorlu kapılarda içine opsiyonel olarak yerleştirilen pnömatik sensör
sayesinde, sıkışma emniyetini de sağlamış nitelikte olacaktır.
KAPI DONANIMI







Paneller, rüzgâr dayanımını arttırmak için çelik levhalarla içten güçlendirilecektir.
Ayrıca menteşe noktalarında ve kapı kolunun bulunduğu yerde deformasyonu önlemek
için takviye saçları bulunacaktır.
Paneller birbirine, galvanize çelikten imal edilmiş menteşelerle bağlanacaktır.
Kapının raylardaki hareketini sağlayan rulmanlar, sessiz çalışmayı sağlamak amacıyla
sert plastikle kaplanacaktır.
Yan ray ve takviye profilleri 2 mm. galvanize saçtan imal edilecektir.
DIN 17223 standartlarına uygun olacaktır.
1” ( 25,4 mm ) çapta dolu yay mili kullanılacaktır.
ÖZEL-104: YANGIN KAPISI 120/260 YAPILMASI
REI 120 dakika yangına dayanıklı, dışarıdan kapalı olsa bile içerden kapıyı açan panik kollu,
75C üzerindeki sıcaklarda (yangın başlama sıcaklığı) genleşerek duman sızdırmayan özel contalı,
120*260 cm ölçülerinde yangın dayanımlı kapı kanadı ve kasasının yapılması ve yerine montajı
işidir. Kapının yerine montajı sertifikalı işçiler ile yapılacak ve ilgili her türlü sertifika ve garanti
idarenin onayına sunulacaktır.
ÖLÇÜ: Her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit kârı ve genel
giderler dahil, adet fiyatıdır.
ÖZEL-104-2: YANGIN KAPISI 110/220 YAPILMASI
REI 120 dakika yangına dayanıklı, dışarıdan kapalı olsa bile içerden kapıyı açan panik kollu,
75C üzerindeki sıcaklarda (yangın başlama sıcaklığı) genleşerek duman sızdırmayan özel contalı,
Sayfa 6 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
110*220 cm ölçülerinde yangın dayanımlı kapı kanadı ve kasasının yapılması ve yerine montajı
işidir. Kapının yerine montajı sertifikalı işçiler ile yapılacak ve ilgili her türlü sertifika ve garanti
idarenin onayına sunulacaktır.
ÖLÇÜ: Her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit kârı ve genel
giderler dahil, adet fiyatıdır.
ÖZEL-104-2: YANGIN KAPISI 110/228 YAPILMASI
REI 120 dakika yangına dayanıklı, dışarıdan kapalı olsa bile içerden kapıyı açan panik kollu,
75C üzerindeki sıcaklarda (yangın başlama sıcaklığı) genleşerek duman sızdırmayan özel contalı,
110*228 cm ölçülerinde yangın dayanımlı kapı kanadı ve kasasının yapılması ve yerine montajı
işidir. Kapının yerine montajı sertifikalı işçiler ile yapılacak ve ilgili her türlü sertifika ve garanti
idarenin onayına sunulacaktır.
ÖLÇÜ: Her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit kârı ve genel
giderler dahil, adet fiyatıdır
YANGIN KAPILARI GENEL ÖZELLİKLERİ
Kapıların yangın dayanım süreleri proje üzerinde belirtilmiş olup bu kapılara ait kanatlar 1,25
mm. Galvaniz çelik saçtan, kasalar ise 1,5 mm. galvaniz saçtan imal edilmiş olacaklardır. Kasa dış
çerçevesinde gerekirse pervaz kullanılacaktır. Gizli kasa kullanılmayacak, kasa üzerinde fabrikasyon
olarak imal edilmiş olan ayarlı ankraj ve vida delikleri kullanılacaktır. Kapı kasalarının boşluk
kısımları beton harcı veya yangına dayanımlı bir malzeme ile enjekte edilerek doldurulacaktır.
Kapıların tamamı sertifikalı olacaktır. Kapıların imalat seri numaralarına göre sertifika verilecektir.
Aynı seri numarası kapı kanadında okunacaktır. Yangın kapısının testlerde minimum 30 dakika
hiçbir deformasyona uğramadan dayanması şartı aranacaktır.
Kapılar diğer kapı doğramaları ile uyumlu olacaktır, müellif montaj öncesinde bu rengi/deseni
seçecektir). Menteşelerin içinde yer alan özel yay sayesinde, kapılar kendiliğinden kapanma sistemli
olacak, tek kanatlı kapılarda ayrıca hidrolik itici kullanılmayacaktır. Kanat içinde izolen madde
olarak silikat levhaları veya “Honeycomb” kullanılmış olacaktır. Kapı ağırlıkları tek kanatlılarda 90
kg., ÇİFT KANATLILARDA ise 140 kg. geçmeyecektir. Kanatlar üzerinde panik kapı kilidiyer
olacaktır. Kanat eteğinde giyotin sistem, kapının diğer 3 tarafında yer alan kendinden şişmeli
fitillerden yapıştırılmış olacaktır. Kanadın diğer tarafında ise kapı kolu yer alacaktır. Üzerinde
(barel) kilit göbeği olacaktır.
İlgili kapılar aşağıda belirtilen özelliklere uygun olmalıdır;
Kanatların metal levhaları, yalıtım malzemesinin çekirdeği ile yapıştırılmış olacaktır. Bütün kapı
bileşenleri tamamıyla galvanize edilmiş olacaktır. Yangın kapıları ile ilgili DIN, UNI 9723, BS EN
Sayfa 7 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
1634-1 normlarına uygun olacaktır. Toplam kanat kalınlığı min. 60 mm olacaktır. Galvanize çelik
profilden yapılmış köşebentler, duvar bağlantı kelepçeleri, yerinde kurulum için gerekli bağlantı
parçaları mevcut olacaktır. İkinci kanat olması durumunda üzerinde kendi kilitlenir sistem ve panik
bar bulunacaktır. İkinci kanat olması durumunda üzerinde, acil durum kolunun kilidi için de
kullanılabilir kilit deliği bulunacaktır. Dışta ana kanat için çelik özlü siyah güvenlik kapı koluyla
birlikte patentli anahtarları ve hazır kilit yuvalarıyla komple kilit sistemi bulunacaktır. İçte panik bar
bulunacaktır. Menteşelerden biri kendi kendine kapanma sağlayan yaylı menteşe, diğeri vida ile
dikey ayarlama sağlayan bilyeli menteşe olacaktır. Doğru kapanma sekansını sağlayan kapanma
düzenleyicisi olacaktır. Kapı kanatları içine güçlendirici plakalar yerleştirilmiş olmalıdır. Kanatların
alt kenarında kapı altı giyotini ve diğer çerçevede uygun yuvalara yerleştirilmiş sıcaklıkla genişleyen
contalar olacaktır. Ayrıca kapı kasasında soğuk duman fitili bulunacaktır. Kanatların kenarında kapı
sertifikasyonu tanıtım levhası bulunacaktır. İlgili kapı dış kısımdan anahtarla açılıp kilitlenebilme
özelliğinin yanında iç kısımdan acil durumlarda itilerek otomatik olarak açılabilen mekanizmalı
(panik kollu) olacaktır.
Testler ve Onaylar:
Akredite laboratuvarlarda yapılmış/yapılacak testler sonucunda alınan/alınacak yangın deney
raporu esastır. Deney raporu ekinde imalat detay çizimi bulunmalıdır. Doğru montaj yapılıp
yapılmadığı kontrol edilecektir. Yangına dayanım test belgeleri, kapıların yan taraflarına çerçeve
içinde monte edilerek belirtilecektir. Kapı ve Panik kapı kolları UNI 9723 BS EN 1634-1 DIN
standartlarından birine uygun olarak seçilebilir. Mimari projesinde panik barsız olarak belirtilen
kapılar aynı özelliklerde panik barsız olarak yapılacaktır. Bu kapıların kapı kolları yangına dayanıklı
ve yangın esnasında kullanılabilir özellikli olacaktır.
Montaj:
Kasa montajı sırasında uyumsuzlukları giderilecek ve pervaz montajı ile açık kısım
bırakılmayacaktır. Zemin kaplaması ile herhangi bir uyumsuzluk olmaması için sahada alınacak olan
kaplama yükseklilerine göre montaj yapılacak ve ölçülendirilecektir. Hatalı bir montaj yapılmayacak
ve montaj eğimi her iki eksende % 0 olacaktır. Yaylı menteşenin yaylı itimi ile kapılar kapanacaktır.
Manyetik Tutucular:
Manyetik kapı tutucular, duvara monte edilecektir. Kapının üst kotundan manyetik olarak
tutacak şekilde montaj noktası belirlenecektir. Enerji kesintisinde, Manyetik tutucular UPS’den
beslenecektir. Çift kanatlı kapılarda, yangın alarmının alınması ile beraber manyetik tutuculardan
serbest kalan kanatlar, eşgüdümlü olarak kapanmayı sağlayacak sertifikalı hidrolik kapı iticiler
kullanılacaktır.
Yedek Parça:
Tüm kapılar için 1/10 oranında yedek menteşe, panik kilidi, kapı kolu, yangına dayanımlı şerit
idareye teslim edilecektir.
Sayfa 8 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Garanti: Tüketici kanununun 13 maddesine göre sistemin imalat ve montaj hatalarına karşı
geçici kabul tarihinden itibaren 2 yıl garantili olduğu taahhüt edilecek ve garanti belgeleri idareye
teslim edilecektir. Yangına dayanıklı kapıların projede belirtilen yerlere montajının yapılması,
montaj için gerekli her türlü alet edevat, montaj malzemesi, kilit, menteşe, kol, sürgü, hidrolik kapı
iticiler, manyetik tutucular ve elektrik bağlantıları dahil her türlü malzeme ve aksesuarların temini,
performans testlerinin yapılması, her türlü sertifikaların temini, yedek malzemeler ve garanti
belgelerinin dahil kapının işler vaziyette tesliminin yapılması işidir. Mimari projesinde panik barsız
olarak belirtilen kapılar aynı özelliklerde panik barsız olarak yapılacaktır. Bu kapıların kapı kolları
yangına dayanıklı kapı olacaktır.
KAPI ALTI GİYOTİN CONTA
Yangın Geciktiricidir. Duman sızdırmazlık ve ses yalıtımı sağlar. Kapı altına monte edilir. Kapı
kapanınca otomatik aşağı inerek kanadın altındaki boşluğu kapatır. Kapı açılınca orijinal
pozisyonuna geri dönerek kolay açılım sağlar.
YANGINA DAYANIKLI CAM EI90
Yangın sırasında bütünlüğünü koruyan E sınıfı camlardır. 2 saate kadar alev ve duman geçişini
önleyen, ışık geçirgenliği yüksek şeffaf camlardır. İç mekanda ve dış mekanda kullanılabilir. Çelik
ve paslanmaz çelik çerçeve ile test edilmiştir. Yangın sırasında bütünlüğünü koruyabilen ve
yüzeyindeki radyan ısı dağılımı düşük olan camlar ise EW sınıfı yangın dayanımı sağlar
PANİK BAR
Panik barlar DIN EN 1125 normuna uygun olacaktır. Yangına Dayanımlı test ve sertifikalı olması
gereklidir. Yatay Görünümlü Uzunluk Projesinde verilen uzunlukları karşılayacak düzeyde
olmalıdır. Sac Kapılarda Naturel Eloksal Renkte ve Çelik Yangın Kapılarında Paslanmaz Çelik
olarak uygulanacaktır.
ÖZEL-105: HALI KAPLAMA YAPILMASI
Kalite ve garanti; İSO 9001, İSO4001 10 yıl garanti
Yapısı: Desenli seviyeli bukle
İplik cinsi: %100 Polyamide Solution dyed, BCF Tri-color
Hav ağırlığı: 700gr/m2
Hav yüksekliği: 5mm
Toplam ağırlık:4800gr/m2
Toplam hav kalınlığı:8,0mm
Taban: Cam yünü elyaf ile kuvvetlendirilmiş %100 pvc taban
Sayfa 9 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Karo boyutu:50x50cm
Antistatik özelliği maksimum 3.0kv olmalıdır.
Bukle halının boyutsal sabitliği, temizlenme sonrası deformasyonunun olmaması, kesilmesi
halinde liflerinin dağılmaması, çekme, uzama göstermeyecek olması ve bunlar için 10 yıl garanti
altına alınmış olması şarttır.
Boyama, ton veya renk seçiminin proje müellifinin kararına göre yapılabilirliği esastır.
Yukarıdaki özelliklere sahip bukle halı döşeme kaplaması yapılması için bütün malzeme ve
zayiatı, işçilik, işyerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, müteahhit kârı ve genel giderler
dahil, 1 m2 fiyatı:
ÖZEL-106: BS20 ÇELİK TELLİ ENDÜSTRİYEL ZEMİN BETONU YAPILMASI
Projesi ve detaylarına uygun olarak C20/25 betonu ile çelik takviyeli beton dökülmesi üzerine
yüzey sertleştirici kür uygulanması için, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, nakliye, yatay ve düşey
taşımalar, yükleme-boşaltma, alet edevat giderleri müteahhitlik karı ve genel giderler dahil 1 m2
fiyatıdır.
ÖLÇÜ: Projesi üzerinden kaplama yapılacak bütün alanlar hesap edilir.
Teknik özellikleri:
Y.23.014 ve Y.23.015 poz no'da ki gibidir. Kalıbın yağlanması esnasında yağın donatıya
bulaşmamasına
özen
gösterilecektir.
Döşeme
donatılarının
pilyeleri
ve
konsol
döşemelerin üst donatı ve pilyelerinin üzerinde yürünmemesine ve ezilmemesine dikkat
edilecektir.
BETON iŞLERi
Tüm saha betonları projelerde gösterilen istikamet, eğim ve kesitlerde serilecektir. Serme
ve sıkıştırma işlemi tamamlanmış olan alanlara beton içindeki su ve ince malzemenin
zemin tabakasına akmasını önlemek amacıyla 150 mikron PE (naylon) örtü serilecektir.
Naylon örtü birbirine 10-15 cm bindirilecek ve ek yerleri kesintisiz olarak bantlanacaktır.
Tüm saha betonları anolar halinde olacak, genleşme derzi dışındaki 4x4 manoların derzleri
beton prizini aldıktan sonra makine ile kesilerek yalancı derz olarak teşkil edilecek, tutkallı
çelik telli projede belirtildiği şekilde C 20/25 betonu kullanılacak ve üzerine yüzey sertleştirici
malzeme uygulanacaktır. İdarenin istediği anda beton numunesi alınacak ve uygun
gördüğü laboratuvarda testi yaptırılacaktır. Derzlerin düzgün teşkiline özen gösterilecek ve
döküm sonrası helikopterle perdah yapılacaktır. Dökülecek olan saha betonu, inşaatın
sütun, duvar ve yan kiriş gibi sabit kısımlarından çevresel ayrılma derzleri ile ayrılacaktır.
Sayfa 10 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Enine ve boyuna yönde 24 m.de bir ve bina birleşimlerinde genleşme derzi detayı
uygulanacaktır. Betonun priz alırken çatlamasını önlemek için 3-4 gün içinde yalancı
derzlerin kesilmesine başlanacaktır. Derz kesim sırasında oluşan çamurlu su beton
yüzeyinde iz bırakmaması için çekvaplar vasıtasıyla hemen temizlenecektir. Derz derinliği
beton kalınlığının 1/3'ünden fazla, derz genişliği 4 mm'den az olmayacaktır. Derzler,
altında ki tabanda oturmaya yol açacak suyun girişini önlemenin, derzleri kimyevi madde
etkilerine karşı korumanın, derzlerin oluşturduğu beton kenarlarını kırılmaya karşı
korumanın gerekli olduğu durumlarda idarenin seçmiş olduğu esnek bir malzeme ile
doldurulacaktır. Ancak derzlerin kırılma ve çatlama riskinin azaltılması gerekiyorsa, bunların
yan kenarlarını destekleyecek daha sert bir elastik malzeme ile doldurulacaktır.
Çelik tel;
Beton içindeki dozajı 15 kg/m3
iki ucu kıvrılmış tutkallı, C1008
Çekme dayanımı en az 1000 N/mm2.,
sınıfı,
Çelik
tel
boyu
en
az
60
Çelik teller TSE veya iSO belgesine sahip olacaktır.
düşük
mm,
karbonlu
çapı
çelikten
imal
edilmiş,
ise
0,75
mm.,
Yüzey sertleştirici malzeme;
Beton üzerine çıkıldığında, en çok 3 mm ayak izi kalacak kadar prizini aldığında, kuvars
agregalı yüzey sertleştirici 3,5 kg/m2 olarak homojen bir şekilde minimum iki aşamada (2/3
ve 1/3) oranında serpilecektir. Birinci aşamada serpilen malzeme, tahta mala ve helikopter
tepsi perdahı ile yerleştirildikten sonra ikinci aşama malzeme yüzeye serpilecek ve tepsi
perdahının ardından, beton yüzey üzerinde yürünecek kadar sertleştiğinde helikopter
mala perdahı yapılacaktır. Daha sonra kür malzemesi 0,200 kq/rn" olacak şekilde fırça,
rulo veya püskürtme ile yüzeye uygulanacaktır.
ÖZEL-107: CAM SAÇAK YAPILMASI
Projesine ve detayına uygun olarak kumlanmış ve epoksi boya uygulaması yapılmış IPE 160
profillerden taşıyıcı kirişlerin oluşturulması, taşıyıcı kirişlere 5+5 mm kalınlıkta temperli cam
kombinasyonlu camın paslanmaz çelik cam tutucularla (spider) tespiti ile cam saçak yapılması için
her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, nakliye, yatay ve düşey taşımalar, yükleme-boşaltma, alet
edevat giderleri müteahhitlik karı ve genel giderler dahil 1 AD fiyatıdır.
Ö L Ç Ü : Montajı tamamlanan saçak adedidir.
Sayfa 11 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Y.23.242/09-A: ALÜMİNYUM SU BASMAN PROFİLİNİN TEMİNİ VE YERİNE
TESPİT EDİLMESİ
Mantolamada kullanılacak ısı yalıtım levhaların duvar yüzeyine düzgün ve mastarına uygun
olarak döşenebilmesi için, alüminyum su basman (başlangıç) profilinin kenarlarda 5 cm ve birbiri
arası en fazla 40 cm olacak şekilde su basman tespit elemanları ile yüzeye monte edilmesi, her türlü
malzeme ve zayiatı, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma işçilik, araç ve gereç
giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m fiyatı:
ÖLÇÜ: Projesindeki boyutlar üzerinden ölçülür.
ÖZEL-108: METAL SOYUNMA DOLABI YAPILMASI
Projesi ve detaylarına uygun olarak imal edilmiş 200*80*40 cm ebatlarında 0,8 mm saçtan imal
edilmiş çift kapılı askılıklı, sacdan bükülmüş ayaklıklı tüm metal yüzeyleri elektrostatik toz boyalı,
kapakları menfezli, dolabın temini idarenin belirlediği noktalara taşınması için her türlü malzeme
sarf malzeme yatay düşey taşımalar yüklenici karı dahil 1 adet fiyatıdır.
Ölçü: Temin edilen dolap sayı hesap edilir.
ÖZEL-109: KUTU HARFLERLE TABELA YAPILMASI
Projesi ve detaylarına uygun olarak 20 cm yüksekliğinde istenilen renkte paslanmaz
malzemeden mamul yan derinliği 6 cm kutu harfler ile arkadan zemine vuran ışıklandırma sistemi ile
ışıklandırılmış projesinde belirtilen yazıların (57 harf) 1 takım olmak üzere, 40 cm yüksekliğinde
dairesel yan ve iç çevre kenarlı paslanmaz malzemeden mamul iç kısmı (amblemi) pleksi üzeri
dijital baskı olarak üretilmiş arkadan zemine vuran ışıklandırma sistemi ile ışıklandırılmış 4 adet
logonun temini ve montajının yapılması için her türlü işçilik, malzeme yatay ve düşey taşımalar
genel giderler ve yüklenici karı dahil 1 komple fiyatıdır.
Not: Amblem ve yazılar için ETİ MADEN İŞLETMELERİ kurumsal kataloğu referans
alınacaktır. Kurumsal katalog da belirtilen ölçüler esastır. İmalata başlanmadan önce yazıların
tasarımı yaptırılacak ve onaya sunulacaktır. Onay alınmadan imalata başlanmayacaktır.
ÖZEL-110: KAYDIRMAZ BANT YAPILMASI
Detay projesine uygun olarak min. 2,5cm. genişliğinde merdiven kaydırmazlık bandının
uygulanması için elemanının hazırlanması, yüzeylerinin, zımparalanarak yerine monte edilmesi için
Sayfa 12 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
işçilik her türlü malzeme ve zayiatı, alet ve edevat giderleri, iş yerindeki yükleme, yatay ve düşey
taşımalar, boşaltma, müteahhit karı ve genel giderler dahil, 1 mt fiyatıdır. Koruma bandının görünen
yüzeyleri, bedeli ilgili birim fiyatlarından ödenmek üzere cilalanacaktır.
ÖLÇÜ : Projesine göre uzunluğu hesaplanır.
2. BİRİM FİYAT TARİFLERİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
1
18.140/D1
12.5 MM TEK KAT SUYA VE YANGINA DAY.ALÇI DUVAR LEVH. İLE
ÇİFT İSK.ASKI SİST. ASMA TAVAN YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onaylanmış proje ve detaylarına göre; tavan U-profilinin (TU28) vida ve
plastik dubel kullanılarak 60 cm aralıklarla mevcut duvara sabitlenmesi, mevcut
duvardan 10 cm mesafede ilk ana taşıyıcı ekseninin tavan yüzeyine işaretlenmesi, en
fazla 110 cm arayla da ardışık eksenlerin sabitleneceği hatların işaretlenmesi,
işaretlenen hatlar üzerine en fazla 90 cm arayla çelik dubellerin sabitlenmesi, askı
çubuklarının çelik dubellere takılması, askı maşalarının askı çubuklarına takılması,
tavan C-profilinin (TC60) kesilmesi, TC60 profilleri askı maşalarına takılarak teraziye
alınması ve böylece ana taşıyıcının oluşturulması, ana taşıyıcı TC60 profillerine dik
doğrultuda tali taşıyıcı TC60 profillerinin klips ile sabitlenmesi, TC60 profillerin ek
yerlerinde ekleme parçası kullanılması, 12,5 mm´lik suya ve yangına dayanıklı alçı
duvar levhasının TU28 ve TC60 profillerine 25 mm’lik borazan vidalarla
sabitlenmesi, gerektiği durumlarda alçı duvar levhasının kesilerek ebatlanması, derz
dolgu alçısı ile 3 mm’den fazla boşluklara ön dolgu yapılması, vida başlarının derz
dolgu alçısıyla kapatılması, derz bandının alçı duvar levhası ek yerlerine
yapıştırılması; bant üzerine derz dolgu alçısı uygulanması suretiyle asma tavanın
oluşturulması her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, işyerinde yükleme, yatay ve düşey
taşıma, boşaltma ile müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı :
ÖLÇÜ : Projesindeki boyutlar üzerinden m² olarak hesaplanır.
NOT : 0,50 m² den küçük boşluklar düşülmez.
Sayfa 13 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
2
18.182
PATLAYICI MADDE KULANILMADAN KİREÇ VEYA MELEZ HARÇLI
KÅRGIR İNŞAATIN YIKILMASI
M3
Devlet Su İşleri (DSİ)
Kireç ve melez harçlı kargir inşaatın patlayıcı madde kullanmadan yıkılması, inşaat
yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, her türlü işçilik, araç ve gereç giderleri,
müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, kireç ve melez harçlı kargir inşaatın
yıkılmasının 1 m³ fiyatı:
ÖLÇÜ : Yıkılan yerin boyutlarına göre hacmi hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
3
18.185
PATLAYICI MADDE KULANILMADAN DEMİRLİ VEYA DEMİRSİZ
BETON İNŞAATIN YIKILMASI
M3
Devlet Su İşleri (DSİ)
Patlayıcı madde kullanmadan, demirli ve demirsiz beton inşaatın yıkılması, inşaat
yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü işçilik, araç ve gereç
giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, demirli ve demirsiz beton inşaatın
yıkılmasının 1 m³ fiyatı:
ÖLÇÜ : Yıkılan yerin boyutlarına göre hacmi hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
4
18.198/28
ALÜMİNYUM VE PVC DEN YAPILAN HER TÜRLÜ KAPI VE PENCERE
DOĞRAMASININ SÖKÜLMESİ
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
PVC ve alüminyum pencere doğramasını yeniden kullanılabilecek şekilde itinalı
olarak sökülmesi, çıkan malzemelerin istifi, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey
taşıma, her türlü işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil,
alüminyum ve PVC den yapılan her türlü kapı ve pencere doğraması sökülmesinin 1
m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Söküm yapılan kapı, pencere alanı ölçülür.
NOT : Sökümden çıkan malzemeler idareye aittir.
Sayfa 14 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
5
18.198/29
HER TÜRLÜ DEMİR (KAPI, PENCERE, CAMEKAN, KORKULUK,
PARMAKLIK, SAC KAPI KASASI VB.) İMALATIN SÖKÜLMESİ
KG
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Demir kapı, pencere, camekan, korkuluk, parmaklık, sac kapı kasası vb. imalatların
sökülmesi, çıkan malzemelerin istifi, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma,
her türlü işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, her
türlü demir imalat sökülmesinin 1 kg fiyatı:
ÖLÇÜ : Sökülen imalatın ağırlığı tartılarak tutanağa geçirilir.
NOT : Sökümden çıkan malzemeler idareye aittir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
6
22.081
TİP AHŞAP MUTFAK TEZGAH ALTI DOLABI (1.68x0.85)=1.43 M2
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
5781 nolu tip ahşap mutfak tezgâh altı dolabı, proje ve detaylarına uygun olarak 0,65
mm lamine levha kaplanmış 19 mm yonga levha ile yongalama levhadan ahşap
mutfak tezgah altı dolabı yapılması, iş yerine kadar nakledilmesi, yerine montajı,
madeni aksam yerlerinin hazırlanarak, madeni aksamlarının takılması, her türlü
malzeme, işçilik, yükleme ve boşaltma, yatay ve düşey taşıma ile müteahhit genel
giderleri ve kârı dâhil ,( madeni aksam bedelleri hariç) 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Dolabın ön cephesi projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
7
22.082
TİP AHŞAP MUTFAK TEZGAH ÜSTÜ DOLABI (3.04x0.80)=2.46 M2
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
5781 nolu tip ahşap mutfak tezgâh üstü dolabı, proje ve detaylarına uygun olarak 0,65
mm lamine levha kaplanmış 19 mm yonga levha ile yongalama levhadan ahşap
mutfak tezgah üstü dolabı yapılması, iş yerine kadar nakledilmesi, yerine montajı,
madeni aksam yerlerinin hazırlanarak, madeni aksamlarının takılması, her türlü
malzeme, işçilik, yükleme ve boşaltma, yatay ve düşey taşıma ile müteahhit genel
giderleri ve kârı dâhil,( madeni aksam bedelleri hariç) 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Dolabın ön cephesi projesi üzerinden hesaplanır.
Sayfa 15 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
8
23.243/20
60*60 CM EBADINDA 0.70 MM KALINLIĞINDA MİN.20 MİKRON
ELEKTROSTATİK TOZ BOYALI (POLYESTER ESASLI) DELİKLİ
ALİMÜNYUM PLAKADAN (EN AW 3000 SERİSİ) GİZLİ TAŞIYICILI
SİSTEM ASMA TAVAN YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onaylanmış proje ve detaylarına göre minimum 0,60 mm kalınlığında
galvanizli sacdan mamul gizli taşıyıcı profillerin 40 cm uzunluğunda 4 mm çapındaki
özel ayarlı galvanizli çelik askı takımları ile 60 cm aralıklı mesafede ve istenilen
kottaki düzeyde teraziye alınarak asılması, tavan kenarlarına min 1 mm kalınlığında
gizli taşıyıcılı sistemin alüminyum C profillerinin dönülmesi, gizli taşıyıcılı profillerin
altından istenilen renkte (60x60) cm ebadında (0,70 mm kalınlığında alüminyum
plakanın iki tarafı 20 mikron kalınlığında polyester esaslı elektrostatik toz boyalı
tırnaklı alüminyum plakaların (en aw 3000 serisi) yerleştirilmesi, elektrik armatürleri
veya tesisat özelliklerine göre yerlerinin açılması suretiyle asma tavan teşkili için her
türlü malzeme ve zayiatı, atölye masrafları, işyerinde yatay ve düşey taşıma, boşaltma,
işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ :
1) Asma tavan yapılan yüzeyler ölçülür.
2) 0,25 m2 den küçük havalandırma ve elektrik armatürleri boşlukları ile diğer
boşluklar düşülmez.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
9
23.243/23A
30*30 CM EBADINDA 0.70 MM KALINLIĞINDA MİN.20 MİKRON
ELEKTROSTATİK TOZ BOYALI (POLYESTER ESASLI) DELİKLİ
ALÜMÜNYUM PLAKADAN (EN AW 3000 SERİSİ) GİZLİ TAŞIYICILI
SİSTEM ASMA TAVAN YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onaylanmış proje ve detaylarına göre minimum 0,60 mm kalınlığında
galvanizli sacdan mamul gizli taşıyıcılı profillerin 40 cm uzunluğunda 4 mm
çapındaki özel ayarlı galvanizli çelik askı takımları ile (30x30) cm aralıklı mesafede
ve istenilen kottaki düzeyde teraziye alınarak asılması, tavan kenarlarına min 1 mm
kalınlığında gizli taşıyıcılı sistemin alüminyum C profillerinin dönülmesi, gizli
taşıyıcılı profillerin altından istenilen renkte (30x30) cm ebadında (0,70 mm
kalınlığında alüminyum plakanın iki tarafı 20 mikron kalınlığında polyester esaslı
elektrostatik toz boyalı) tırnaklı alüminyum plakaların (en aw 3000 serisi)
yerleştirilmesi, elektrik armatürleri veya tesisat özelliklerine göre yerlerinin açılması
suretiyle asma tavan teşkili için her türlü malzeme ve zayiatı, atölye masrafları,
işyerinde yatay ve düşey taşıma, boşaltma, işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı
dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ :
Sayfa 16 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
1) Asma tavan yapılan yüzeyler ölçülür.
2) 0,25 m2 den küçük havalandırma ve elektrik armatürleri boşlukları ile diğer
boşluklar düşülmez.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
10
27.525/A2
KİREÇLİ KABA SIVA VE ÜZERİNE ALÇI SIVA YAPILMASI (SÖNMÜŞ
KİREÇ TORBALI)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
1 m³ kuma 150 kg çimento ve 0,150 ton torbalı sönmüş kireç katılarak hazırlanan
harçla (Poz no:10.044/A1(Y)) ortalama 2 cm kalınlığında kaba sıva yapılması, üzerine
alçı harcı (Poz no:10.102) ile ortalama 0,6 cm kalınlığında ince sıvanın tahta mala ile
yapılması, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, çalışma sehpaları, inşaat yerindeki
yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1
m² fiyatı :
ÖLÇÜ :
1) Projedeki ölçülere göre, sıvanan bütün yüzler (boşluk yanları dâhil) hesaplanır.
2) Doğrama pervazları ve varsa ahşap süpürgelik altında kalan sıva yüzeyleri hesaba
katılır.
3) Bütün boşluklar ve diğer cins kaplama yüzeyleri düşülür.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
11
27.528/2
SIVA ÜZERİNE SATEN ALÇI KAPLAMA YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Kaplanacak yüzeylerin; temizlendikten sonra hazırlanan saten alçı harcının (Poz
no:10.061/2) çelik mala ile düzgün ve pürüzsüz bir yüzey elde edilinceye kadar
çekilmesi, gerektiğinde zımparalanması, tozlardan temizlenmesi için her türlü
malzeme ve zayiatı, işyerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, işçilik,
müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı.
ÖLÇÜ :
1) Projedeki ölçülere göre, sıvanan bütün yüzler (boşluk yanları dâhil) hesaplanır.
2) Doğrama pervazları ve varsa ahşap süpürgelik altında kalan sıva yüzeyleri hesaba
katılır.
3) Bütün boşluklar ve diğer cins kaplama yüzeyleri düşülür.
Sayfa 17 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Tarifi
12
27.528/3
ÇIPLAK BETON, İNCE SIVA, ALÇI SIVALI vb. YÜZEYLERE SATEN ALÇI
KAPLAMA YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Kaplanacak yüzeylerin; iyice yıkanıp temizlendikten sonra hazırlanan saten alçı
harcının (Poz no:10.061/2) çelik mala ile düzgün ve pürüzsüz bir yüzey elde
edilinceye kadar çekilmesi, zımparalanması, tozlardan temizlenmesi için her türlü
malzeme ve zayiatı, işyerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, işçilik,
müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı.
ÖLÇÜ :
1) Projedeki ölçülere göre, sıvanan bütün yüzler (boşluk yanları dâhil) hesaplanır.
2) Doğrama pervazları ve varsa ahşap süpürgelik altında kalan sıva yüzeyleri hesaba
katılır.
3) Bütün boşluklar ve diğer cins kaplama yüzeyleri düşülür.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
13
A.01
GÖMME İÇ KAPI KANADI KİLİDİNİN YERİNE TAKILMASI (GENİŞ TİP)
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
14
A.04
GÖMME SİLİNDİRLİ İÇ VE DIŞ KAPI KİLİDİNİN YERİNE TAKILMASI
(GENİŞ VE DAR TİP)
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
15
A.08
KAPI KOLU VE AYNALARININ YERİNE TAKILMASI (KROMAJLI)
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sayfa 18 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
16
A.10
MENTEŞENİN YERİNE TAKILMASI
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
17
B.01
İSPANYOLET TAKIMININ YERİNE TAKILMASI (KOL, DEMİR VE
TEFERRUATLI)
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
18
B.02
VASİSTAS TAKIMININ YERİNE TAKILMASI (BASİT MAKAS)
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
19
B.03
VASİSTAS TAKIMININ YERİNE TAKILMASI (ÇELİK MAKAS, KROMAJ
KOL TUTANAK)
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
20
B.16
MENTEŞENİN YERİNE TAKILMASI
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sayfa 19 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
21
C.04
VASİSTAS İSPANYOLET TAKIMININ
MAKAS DAHİL)
AD
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
YERİNE
TAKILMASI
(KOL,
22
MSB.305
GRANÜLOMETRİK ÇAKIL SERİLMESİ
M3
Milli Savunma Bakanlığı (MSB)
En az iki sınıf yıkanmış elenmiş 7-15 mm ila 15-30 mm çaplarında granülometrik
çakılın el ile serilmesi, serme işleminin yapılması için, her türlü malzeme ve zayiatı,
makine, işçilik, alet ve edevat giderleri, iş yerindeki yükleme, yatay ve düşey
taşımalar, boşaltma, müteahhit karı ve genel giderler dahil, 1 m3 fiyatıdır.
Ölçü: Serilen Çakılın M3 cinsinden hacmidir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
23
MSB.660/A1
3 CM RENKLİ MERMER PLAKLARLA TEZGAH ÜSTÜ KAPLAMASI
M2
Milli Savunma Bakanlığı (MSB)
Mutfak vb. Mahallerdeki tezgah üzerlerinin 3 cm. kalınlığında renkli mermer
plaklardan maksimum iki parça kullanılarak kaplanması, duvarla birleşim yerlerine
aynı mermerden süpürgelik konulması, eviye boşluğu açılması, damlalık yapılması,
mermer plak kenarlarının pahlanması için, işçilik her türlü malzeme ve zayiatı, alet ve
edevat giderleri, iş yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşımalar, boşaltma, müteahhit
karı ve genel giderler dahil, 1 m2 fiyatıdır.
Ölçü: Mermer kaplama yapılan tezgah üzeri alanı hesaplanır. Süpürgelikler hesaba
katılmaz.
Notlar :
K=tespit edilen katsayı, a=en (cm), b=boy (cm), h=kalınlık (cm)
K=(k1xk2)-1,
k1=log(axb)/log(180)-0,22
(ebat
artıs
k2=log(h)/log(6)+0,61 (kalınlık artıs katsayısı)
Tüm serbest boylar için ebat artış katsayısı k1=1 dir.
3x30xs.boy için,k1=1, k2=log(3)/log(6)+0,61=1,22
K=(1x1,22)-1= 0,22
2x30xs.boy için
K=1
04.416/C001.. 1,00x0,22+0,16x0,22= 0,260 m2
katsayısı)
,
Sayfa 20 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
24
MSB.661
3 CM KAL.MERMER PLAKA İLE OVAL HİLTON LAVABO VE TEZGAH
YAPILMASI
M2
Milli Savunma Bakanlığı (MSB)
Proje ölçülerinde temin edilen mermerin atölyede kesilmesi, kenar pahlarının
yapılmasından sonra, hilton tipi lavabonun üst ağız ölçüsüne uygun oval şekilde
musluk aralıklarına bağlı olarak elipsin açılması, pahlanması, kenarlarının
yuvarlatılması ve mevcut lavabonun mermer altına düzgünce açılan kanal içerisine
yapıştırılması ve elde edilen tezgahın ambalajlanarak şantiyeye nakledilmesi, yerine
montajı için lüzumlu her türlü malzeme, işçilik, müteahhit karı ve genel giderler dahi l
m2 tezgah fiyatıdır.
Ölçü: Süpürgelik ve alın mermeri hariç , tezgah eni ile boyu çarpılır.
Notlar :
K=tespit edilen katsayı, a=en (cm), b=boy (cm), h=kalınlık (cm)
K=(k1xk2)-1,
k1=log(axb)/log(180)-0,22
(ebat
artıs
k2=log(h)/log(6)+0,61 (kalınlık artıs katsayısı)
Tüm serbest boylar için ebat artış katsayısı k1=1 dir.
3x30xs.boy için,k1=1, k2=log(3)/log(6)+0,61=1,22
K=(1x1,22)-1= 0,22
2x30xs.boy için
K=1
04.416/A023…..1,00x0,22+0,29x0,22= 0,28 m2
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
25
MSB.805/A-Y
PASLANMAZ ÇELİK MERDİVEN
YAPILMASI
KG
Milli Savunma Bakanlığı (MSB)
KORKULUĞU
VE
katsayısı)
,
KÜPEŞTESİ
26
MSB.812/A
BİZUTELİ FÜME RENKLİ AYNA (5 mm Kalınlığında)
M2
Milli Savunma Bakanlığı (MSB)
5 mm kalınlığında füme renkli aynanın yerine göre ölçüleri alınarak kenarlarına 2 cm
bizute yapılması, işyerine nakli, montajının yapılması, her türlü malzeme ve zayiatın ,
işçilik , alet ve edevat giderleri, nakliye, müteahhit karı ve genel giderler dahil 1 m2
fiyatıdır.
Ölçü: Yerine monte edilen aynanın yüzey alanı alınır.
Sayfa 21 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
27
MSB.922/A
13 MM COMPACT LAMİNANT İLE BÖLME PANOSU VE KAPI
YAPILMASI
M2
Milli Savunma Bakanlığı (MSB)
Emprenye selülözik esaslı fiber levha tabakalarının imalatı esnasında tüm katmanları
ile birlikte ısı ve yüksek basınç altında preslenmesi ile elde edilen 13 mm. kalınlıktaki
masif levhaların atölyelerde proje ve detaylarına göre seçilen ölçü ve renklerde
hazırlanması, gerekli kenarların yuvarlatılması, birleşim yerlerinde silikon
kullanılması, hazır hale getirilen compact laminat levhaların montaja hazır hale
getirilmesi (aksesuar bedelleri hariç ), aksesuar montajının yapılması, yerine takılıp,
alıştırılması için gerekli her türlü malzeme, işçilik, yatay ve düşey taşımalar,
yükleme-boşaltma,alet edevat giderleri, nakliye, müteahhit karı ve genel giderler dahil
1m2 fiyatı:
Ölçü: Projedeki boyutlar üzerinden alanı hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
28
Y.15.001/2B
MAKİNE İLE HER DERİNLİK VE HER GENİŞLİKTE YUMUŞAK VE SERT
TOPRAK KAZILMASI (DERİN KAZI)
M3
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Yumuşak ve sert toprak zeminde; makina ile kazının yapılması, taşıtlara yüklenmesi,
25 metreye kadar taşınması, depo, imla veya sedde yerinde boşaltılması, serilmesi,
inşaat yapıldıktan sonra kazı yerinde kalan boşlukların doldurulması, kazılan yerin
taban ve yan cidarlarının, depo ve dolgunun tesviyesi ve düzeltilmesi için yapılan her
türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve
kârı dâhil, 1 m³ kazı fiyatı:
ÖLÇÜ:
Kazının hacmi kazı projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
NOT:
1)Bu birim fiyata su zammı, iksa, 25 metre dışındaki taşıma, dolgunun sulama ve
sıkıştırma bedelleri dâhil değildir.
2)Derinlik zammı ödenmez.
29
Y.15.140/08
32MM'YE KADAR KIRMATAŞ TEMİN EDİLEREK, MAKİNE İLE SERME,
SULAMA VE SIKIŞTIRMA YAPILMASI
M3
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
32mm'ye kadar kırmataş temin edilmesi, alana dökülmesi, motor greyderle serilmesi,
sulanması, titreşimli silindir ile tabaka tabaka sıkıştırılması için her türlü işçilik,
malzeme ve zayiatı, iş yerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, müteahhit
genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m3 fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesindeki ölçülere göre hacmi hesaplanır.
Sayfa 22 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
30
Y.16.050/03
BETON SANTRALİNDE ÜRETİLEN VEYA SATIN ALINAN VE BETON
POMPASIYLA BASILAN, C 16/20 BASINÇ DAYANIM SINIFINDA BETON
DÖKÜLMESİ (BETON NAKLİ DAHİL)
M3
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Beton üretimine uygun komple beton tesisinde (asgari 60m3/sa kapasiteli, dört gözlü
agrega bunkerli kompresörlü ve kumanda kabini ile birlikte bilgisayar kontrollü, min.
50 ton kapasiteli çimento silosu bulunan konveyör bant sistemli, geri kazanım ünitesi,
agrega ve beton deneylerini yapabilecek kapasitede laboratuar, jeneratör, yeteri kadar
transmikser ve mobil beton pompası ile en az bir adet yükleyici, katkı tankı ve katkı
tartı bunkeri, nem ölçer ve benzeri her türlü ekip ve ekipmana sahip periyodik
kalibrasyonu yapılmış beton üretim tesisi) standardına ve projesine uygun, yıkanmış,
elenmiş granülometrik kum-çakıl ve/veya kırmataş, çimento, su ve gerektiğinde katkı
malzemesi ile C 16/20 sınıfında üretilen veya bu niteliklere sahip beton tesisinden
satın alınan hazır beton harcının; beton kalite kontrollerinin yapılması, transmikserlere
yüklenmesi, işyerine kadar nakli, döküm yerine beton pompası ile basılması,
yerleştirilmesi, vibratör ile sıkıştırılması, sulanması, soğuktan, sıcaktan ve diğer dış
tesirlerden korunması ve bakımının yapılması, gerekli ve yeter sayıda deney için
numune alınması ve gerekli deneylerin yapılması, için gerekli her türlü işçilik,
malzeme ve zayiatı, makine araç, gereç ve laboratuar giderleri, işyerindeki her türlü
yatay ve düşey taşımalar, yükleme ve boşaltmalar, beton bünyesine giren
granülometrik kum çakıl veya kırmataşın ve çimentonun temin edildiği, üretildiği veya
satın alındığı yerden taşıtlara yüklenmesi, beton tesisine nakli, taşıtlardan boşaltılması,
istifi, beton tesisine konulması, beton bünyesinde ve sulama için kullanılan suyun
temini ve nakli, beton tesisi ve diğer tüm ekipmanların temini ve amortisman giderleri
ile her türlü diğer giderler ve müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, yerinde dökülmüş
ve basınç dayanımı C 16/20 betonun 1 m³fiyatı:
ÖLÇÜ:
Projedeki boyutlar üzerinden hesaplanır.
NOT:
1) Üretilen veya satın alınan betonun üretildiği tesisin, TSE ve mevzuatının
gerektirdiği diğer belgelere sahip olması ve bu belgeleri imalata başlamadan önce
idareye vermesi zorunludur. İbraz edilen belgelerin uygun olduğunun tespit ve
kullanılmasına müsaade edilmesi kaydıyla ancak, bu tesiste üretilen veya satın alınan
ve yürürlükteki mevzuatına göre piyasa arz koşullarını da taşıyan uygunluk belgeli
betonun imalatta kullanılması mümkün olacaktır.
2) Betonun satın alınarak temin edilmesi halinde, üzerinde işin adı da belirtilmiş olan
faturaların birer suretinin ödeme belgelerine eklenmesi zorunludur.
3) Beton bünyesine ilave olarak konulacak katkı malzemesinin bedeli ayrıca
ödenecektir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
31
Y.16.050/05
BETON SANTRALİNDE ÜRETİLEN VEYA SATIN ALINAN VE BETON
POMPASIYLA BASILAN, C 25/30 BASINÇ DAYANIM SINIFINDA BETON
DÖKÜLMESİ (BETON NAKLİ DAHİL)
M3
Sayfa 23 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Kitap
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Beton üretimine uygun komple beton tesisinde (asgari 60m3/sa kapasiteli, dört gözlü
agrega bunkerli kompresörlü ve kumanda kabini ile birlikte bilgisayar kontrollü, min.
50 ton kapasiteli çimento silosu bulunan konveyör bant sistemli, geri kazanım ünitesi,
agrega ve beton deneylerini yapabilecek kapasitede laboratuar, jeneratör, yeteri kadar
transmikser ve mobil beton pompası ile en az bir adet yükleyici, katkı tankı ve katkı
tartı bunkeri, nem ölçer ve benzeri her türlü ekip ve ekipmana sahip periyodik
kalibrasyonu yapılmış beton üretim tesisi) standardına ve projesine uygun, yıkanmış,
elenmiş granülometrik kum-çakıl ve/veya kırmataş, çimento, su ve gerektiğinde katkı
malzemesi ile C 25/30 sınıfında üretilen veya bu niteliklere sahip beton tesisinden
satın alınan hazır beton harcının; beton kalite kontrollerinin yapılması, transmikserlere
yüklenmesi, işyerine kadar nakli, döküm yerine beton pompası ile basılması,
yerleştirilmesi, vibratör ile sıkıştırılması, sulanması, soğuktan, sıcaktan ve diğer dış
tesirlerden korunması ve bakımının yapılması, gerekli ve yeter sayıda deney için
numune alınması ve gerekli deneylerin yapılması, için gerekli her türlü işçilik,
malzeme ve zayiatı, makine araç, gereç ve laboratuar giderleri, işyerindeki her türlü
yatay ve düşey taşımalar, yükleme ve boşaltmalar, beton bünyesine giren
granülometrik kum çakıl veya kırmataşın ve çimentonun temin edildiği, üretildiği veya
satın alındığı yerden taşıtlara yüklenmesi, beton tesisine nakli, taşıtlardan boşaltılması,
istifi, beton tesisine konulması, beton bünyesinde ve sulama için kullanılan suyun
temini ve nakli, beton tesisi ve diğer tüm ekipmanların temini ve amortisman giderleri
ile her türlü diğer giderler ve müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, yerinde dökülmüş
ve basınç dayanımı C 25/30 betonun 1 m³fiyatı:
ÖLÇÜ:
Projedeki boyutlar üzerinden hesaplanır.
NOT:
1) Üretilen veya satın alınan betonun üretildiği tesisin, TSE ve mevzuatının
gerektirdiği diğer belgelere sahip olması ve bu belgeleri imalata başlamadan önce
idareye vermesi zorunludur. İbraz edilen belgelerin uygun olduğunun tespit ve
kullanılmasına müsaade edilmesi kaydıyla ancak, bu tesiste üretilen veya satın alınan
ve yürürlükteki mevzuatına göre piyasa arz koşullarını da taşıyan uygunluk belgeli
betonun imalatta kullanılması mümkün olacaktır.
2) Betonun satın alınarak temin edilmesi halinde, üzerinde işin adı da belirtilmiş olan
faturaların birer suretinin ödeme belgelerine eklenmesi zorunludur.
3) Beton bünyesine ilave olarak konulacak katkı malzemesinin bedeli ayrıca
ödenecektir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
32
Y.18.110/01C04
10 CM KALINLIĞINDAKİ TECHİZATSIZ GAZBETON DUVAR BLOKLARI
İLE DUVAR YAPILMASI (GAZBETON TUTKALI İLE) (G2 SINIFI)(2,50
N/MM² VE 400 KG/M³)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Projesine göre teçhizatsız gazbeton duvar blokları ile gazbeton tutkalı kullanılarak
duvar yapılması için, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her
türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve
kârı dâhil, 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır. 0,10 m² den küçük boşluklar
düşülmez.
Sayfa 24 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
33
Y.18.110/01C13
30 CM KALINLIĞINDAKİ TECHİZATSIZ GAZBETON DUVAR BLOKLARI
İLE DUVAR YAPILMASI (GAZBETON TUTKALI İLE) (G2 SINIFI)(2,50
N/MM² VE 400 KG/M³)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Projesine göre teçhizatsız gazbeton duvar blokları ile gazbeton tutkalı kullanılarak
duvar yapılması için, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her
türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve
kârı dâhil, 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır. 0,10 m² den küçük boşluklar
düşülmez.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
34
Y.18.110/03D10
20 CM KALINLIĞINDAKİ TEÇHİZATLI GAZBETON LENTO TEMİNİ VE
YERİNE KONULMASI (G3 SINIFI) (3,50 N/MM² VE 500 KG/M³)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Projesine göre teçhizatlı gazbeton lentonun tutkal kullanılarak kapı üstü, pencere üstü
ve benzeri yerlere konulması için, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma,
boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel
giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
35
Y.18.110/03D13
30 CM KALINLIĞINDAKİ TEÇHİZATLI GAZBETON LENTO TEMİNİ VE
YERİNE KONULMASI (G3 SINIFI) (3,50 N/MM² VE 500 KG/M³)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Projesine göre teçhizatlı gazbeton lentonun tutkal kullanılarak kapı üstü, pencere üstü
ve benzeri yerlere konulması için, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma,
boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel
giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesindeki boyutlar üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
36
Y.18.460/24
Ø 200 MM ANMA ÇAPLI, PVC ESASLI KORUGE DRENAJ BORUSUNUN
TEMİNİ VE YERİNE DÖŞENMESİ
MT
Sayfa 25 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Kitap
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Ø 200 mm anma çaplı PVC esaslı Koruge drenaj borularının drenaj için hazırlanmış
olan hendeğe indirilip yerine döşenmesi, her türlü malzeme ve zaiyati, işçilik araç ve
gereç giderleri, iş yerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, mütehait genel
gideleri ve karı dahil 1 m fiyatı:
ÖLÇÜ:
Projesi üzerinden drenaj borusu döşenen alan m olarak hesaplanır.
NOT:
Drenaj borusunun döşeneceği hendeğin kazılması, drenaj temel tabanına konulacak
malzeme veya beton tabakası, drenajın yan ve üstünün uygun boyutta malzeme ile
doldurulması ve sıkıştırılması bedelleri kendi pozundan ödenir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
37
Y.18.461/042
250 GR/M² AĞIRLIKTA GEOTEKSTİL KEÇE SERİLMESİ
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onanmış proje ve detayına uygun olarak temelde veya terasta izolasyonu
korumak amacıyla 250 gr/m² ağırlığında geotekstil keçenin ek yerleri en az 10 cm
bindirilerek serilmesi, inşaat yerinde yükleme, yatay düşey taşıma ve boşaltma, her
türlü malzeme ve zaiyatı, işçilik araç ve gereç giderleri, gerektiğinde çalışma sehpaları
kurulması ve sökülmesi ile müteahhit genel giderleri ve karı dahil 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ:Projedeki ölçülere göre keçe serilen bütün yüzeyler hesaplanır.
NOT:Proje ve şartnamesinde ağırlık dışında test standartlarına göre ölçülebilir farklı
özellikler aranan hallerde bu tarif uygulanmaz.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
38
Y.19.055/003
5 CM KALINLIKTA YÜZEYİ PÜRÜZLÜ VEYA PÜRÜZLÜ KANALLI
EXTRÜDE POLİSTREN LEVHALAR
(XPS - 200 KPA BASINÇ
DAYANIMLI) İLE DIŞ DUVARLARDA DIŞTAN ISI YALITIMI VE
ÜZERİNE ISI YALITIM SIVASI YAPILMASI (MANTOLAMA)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onaylanmış proje ve detaylarına göre, mantolama yapmaya hazır hale
getirilmiş dış duvarlarda 5 cm kalınlıkta, extrüde polistren köpük ısı yalıtım
levhalarının m² ye 4 kg sarf olacak şekilde ısı yalıtım levha yapıştırıcısı ile duvara
yapıştırıldıktan sonra plastik çivili ısı yalıtım dübeli ile yüzeye tespiti, levha üzerine
m² ye 3 kg sarf olacak şekilde 1. kat ısı yalıtım sıvasının yapılması, üzerine ek yerleri
birbiri üzerine en az 10 cm bindirilecek şekilde sıva filesinin yerleştirilmesi ve üzerine
m² ye 2 kg sarf olacak şekilde 2. kat ısı yalıtım sıvasının yapılması, inşaat yerindeki
yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zaiyatı, işçilik araç ve
gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve karı dahil 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ:Projedeki ölçülere göre yalıtım yapılan bütün yüzeyler hesaplanır.
NOT:1) Extrüde polistren köpüğün kalınlığı yapılacak ısı hesabına göre tespit
edilecektir.
2) Mantolama yapılacak cephede yer alan malzeme özelliklerine göre
kullanılacak dubel tespit edilecektir.
Sayfa 26 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
39
Y.19.055/053
5 CM KALINLIKTA TAŞYÜNÜ LEVHALAR (MİN. 120 KG/M3
YOĞUNLUKTA) İLE DIŞ DUVARLARDA DIŞTAN ISI YALITIMI VE
ÜZERİNE ISI YALITIM SIVASI YAPILMASI (MANTOLAMA)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onaylanmış proje ve detaylarına göre, dış duvarlarda 5 cm kalınlıkta, taşyünü
levhaların m² ye 4 kg sarf olacak şekilde ısı yalıtım levha yapıştırıcısı ile duvara
yapıştırıldıktan sonra çelik çivili ısı yalıtım dübeli ile yüzeye tespiti, levha üzerine m²
3 kg sarf olacak şekilde 1. kat ısı yalıtım sıvasının yapılması, üzerine ek yerleri birbiri
üzerine en az 10 cm bindirilecek şekilde sıva filesinin yerleştirilmesi ve üzerine m² ye
2 kg sarf olacak şekilde 2. kat ısı yalıtım sıvasının yapılması, inşaat yerindeki
yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zaiyatı, işçilik araç ve
gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve karı dahil 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ:Projedeki ölçülere göre yalıtım yapılan bütün yüzeyler hesaplanır.
NOT:1) Taşyünü levhanın kalınlığı yapılacak ısı hesabına göre tespit edilecektir.
2) Mantolama yapılacak cephede yer alan malzeme özelliklerine göre
kullanılacak dubel tespit edilecektir.
40
Y.19.057/003
5 CM KALINLIKTA YÜZEYİ DÜZGÜN LEVHALAR (XPS - 300 KPA
BASINÇ DAYANIMLI) İLE YATAYDA (ZEMİNE OTURAN (TOPRAK
TEMASLI) DÖŞEMELERDE VEYA TERS TERAS ÇATILARDA) ISI
YALITIMI YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onaylanmış proje ve detaylarına göre, ısı yalıtım levhasının serileceği zemin
üzerine, 5 cm kalınlıktaki XPS levhaların aralarında boşluk kalmaksızın serilmesi,
inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve
zaiyatı, işçilik araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve karı dahil 1 m²
fiyatı:
ÖLÇÜ:Projedeki ölçülere göre yalıtım yapılan bütün yüzeyler hesaplanır.
NOT:1) Extrüde polistren köpüğün kalınlığı yapılacak ısı hesabına göre tespit
edilecektir.
2) Toprak temaslı döşemelerin veya ters teras çatıların yalıtımında;
a) Isı yalıtım levhalarının kenar profili binili (lambalı) olmalıdır.
b) Basma mukavemeti %10 şekil bozukluğunda en az >30 N/mm² (300 Kpa)
olmalıdır.
c) Difüzyon ile su emme oranı 50 C ile 1 C arasında %3 ten az olmalıdır.
41
Y.19.057/006
8 CM KALINLIKTA YÜZEYİ DÜZGÜN LEVHALAR (XPS - 300 KPA
BASINÇ DAYANIMLI) İLE YATAYDA (ZEMİNE OTURAN (TOPRAK
TEMASLI) DÖŞEMELERDE VEYA TERS TERAS ÇATILARDA) ISI
YALITIMI YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sayfa 27 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
İdarece onaylanmış proje ve detaylarına göre, ısı yalıtım levhasının serileceği zemin
üzerine, 8 cm kalınlıktaki XPS levhaların aralarında boşluk kalmaksızın serilmesi,
inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve
zaiyatı, işçilik araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve karı dahil 1 m²
fiyatı:
ÖLÇÜ:Projedeki ölçülere göre yalıtım yapılan bütün yüzeyler hesaplanır.
NOT:1) Extrüde polistren köpüğün kalınlığı yapılacak ısı hesabına göre tespit
edilecektir.
2) Toprak temaslı döşemelerin veya ters teras çatıların yalıtımında;
a) Isı yalıtım levhalarının kenar profili binili (lambalı) olmalıdır.
b) Basma mukavemeti %10 şekil bozukluğunda en az >30 N/mm² (300 Kpa)
olmalıdır.
c) Difüzyon ile su emme oranı 50 C ile 1 C arasında %3 ten az olmalıdır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
42
Y.19.085/023
ELASTOMERİK REÇİNE ESASLI SIVI PLASTİK KAPLAMA MALZEMESİ
İLE 3 KAT HALİNDE TOPLAM 1,5 MM KALINLIKTA SU YALITIMI
YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Tasdikli detay projesine göre hazırlanmış yüzeylerin oynak, kırık, çatlak parçalardan,
yağ, toz ve benzeri yapışmayı engelleyecek kalıntılardan arındırılması ve ürün teknik
uygulama şartlarına uygun şekilde yıkanması, yüzeyler kuruduktan sonra, birinci kat
olarak elastomerik reçine esaslı sıvı plastik yüzey kaplama malzemesinin su ile
maksimum 1/4 oranında inceltilerek fırça, rulo yada püskürtme yöntemi ile aynı
doğrultuda yüzeye uygulanması, ikinci ve üçüncü katlarda elastomerik reçine esaslı
sıvı plastik kaplama malzemesinin inceltilmeden, ürün teknik uygulama şartlarına
uygun süreler dikkate alınarak, bir önceki kat uygulamaya dik şekilde fırça, rulo yada
püskürtme yöntemi ile yüzeye uygulanması, her türlü malzeme ve zaiyatı, işçilik araç
ve gereç giderleri, iş yerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, gerektiğinde
çalışma sehpaları kurulması ve sökülmesi ile müteahhit genel giderleri ve karı dahil 1
m² fiyatı:
ÖLÇÜ:Projedeki ölçülere göre yalıtım yapılan bütün yüzeyler hesaplanır.
43
Y.21.001/03
PLYWOOD İLE DÜZ YÜZEYLİ BETONARME KALIBI YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Proje ve şartnamesine göre; iç yüzeyi yağlanmış 21 mm kalınlığında plywood (film
kaplı) suni tahtalardan düz yüzeyli beton ve betonarme kalıbı yapılması, gerekli
görülen vibrasyona dayanacak şekilde takviye edilmesi, kalıbın sökülmesi, bu işler
için gerekli gerekli her türlü malzeme ve zayiatı ile işçilik, iş yerinde yatay-düşey
taşıma, yükleme-boşaltma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ :
Sayfa 28 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Kalıp gören yüzler projesinden veya yerinde ölçülerek hesaplanır. Boşluk hacmi
çıkarılmayan imalât deliklerinin çevre kalıpları ölçüye dâhil edilmez. Deliğin kalıp
tarafındaki yüzünden delik boşluğu çıkarılmaz.
NOT :
1) Kalıp iskelesi ayrıca ödenir.
2) Kalıptan çıkan malzeme müteahhide aittir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
44
Y.21.050/C01
ÇELİK BORUDAN KALIP İSKELESİ YAPILMASI (0,00-4,00M ARASI)
M3
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Standardı ve iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine uygun olarak, idarece lüzum
görüldüğünde onaylanmış projesine göre yüksekliği bu poz kapsamına giren yapı ve
sınai imalâta çelik borudan taşıyıcı iskele yapılması, sökülmesi, bu işler için gerekli
her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik ve iş yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma,
boşaltma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m³ fiyatı:
ÖLÇÜ :
1)Bu ölçü kapsamına giren yapı ve sınaî imalâtın kalıp gören yüzü ile iskelenin isnat
ettiği zemin arasındaki boşluk hesaplanır. Tavan meyilli olduğu takdirde vasati irtifa
esas alınır.
2) Bu poz tünel veya galerilere uygulandığında galeri veya tünel kemerinin alt yüzeyi
ile iskelenin isnat ettiği zemin arasındaki boşluk hesaplanır.
3) Bu ölçü kapsamına giren su deposu inşaatı iskelelerinde bu poz uygulanır. Bu
takdirde beton su deposu tavanı ile iskelenin isnat ettiği zemin arasındaki boşluk
hesaplanır.
4) Döşeme ile birlikte inşa edilmeyen çerçeve, kiriş ve kolonlar için gerekli taşıyıcı
iskele genişliği idarece tespit edilir.
NOT :
1) İskele ve kalıpta kullanılan çelik boru ve kerestelerin hacimleri ile boşluk içindeki
inşaat elemanlarının (gusseler, kiriş, kolon, perde, su deposu ve benzeri inşaat
elemanlarının ..) hacimleri iskele boşluk hacminden düşülmez.
2) Tünel ve galeriler için verilecek uzunluk ve diğer tünel zamları belli oranda bu
pozlara da uygulanır.
3) Yapılarda betonarme saçak, balkon, beton, betonarme istinat duvarları, perdeler ve
benzeri imalâtın kalıplarını, tutan, taşıyan üçgen şeklindeki iskele boşluk hacimleri
hesaplanır. Üçgen yatay boyu kalıp yüksekliğinin yarısından fazla olamaz.
4) Bir metreden az yükseklikteki beton duvar ters kirişler genişliği 0,50 m den az olan
portafo ve saçaklar ve açıklığı 1,50 m den az olan kapı pencere lentoları için iskele
bedeli verilmez.
5) Betonarme tabliyeler için kalıp iskelesi kurulmuş olacağından bina içerisinde kalan
beton ve betonarme perdeler, müstakil kolonlar ve benzeri imalatlar için ayrıca kalıp
iskelesi bedeli verilmez.
6) Özel kayar kalıpla yapılacak inşaat veya imalatın kalıp iskelesi için bu fiyat
uygulanmaz.
7) İskeleden çıkan malzeme müteahhide aittir.
Sayfa 29 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
45
Y.21.050/C03
ÇELİK BORUDAN KALIP İSKELESİ YAPILMASI (6,01-8,00M ARASI)
M3
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Standardı ve iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine uygun olarak, idarece lüzum
görüldüğünde onaylanmış projesine göre yüksekliği bu poz kapsamına giren yapı ve
sınai imalâta çelik borudan taşıyıcı iskele yapılması, sökülmesi, bu işler için gerekli
her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik ve iş yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma,
boşaltma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m³ fiyatı:
ÖLÇÜ :
1)Bu ölçü kapsamına giren yapı ve sınaî imalâtın kalıp gören yüzü ile iskelenin isnat
ettiği zemin arasındaki boşluk hesaplanır. Tavan meyilli olduğu takdirde vasati irtifa
esas alınır.
2) Bu poz tünel veya galerilere uygulandığında galeri veya tünel kemerinin alt yüzeyi
ile iskelenin isnat ettiği zemin arasındaki boşluk hesaplanır.
3) Bu ölçü kapsamına giren su deposu inşaatı iskelelerinde bu poz uygulanır. Bu
takdirde beton su deposu tavanı ile iskelenin isnat ettiği zemin arasındaki boşluk
hesaplanır.
4) Döşeme ile birlikte inşa edilmeyen çerçeve, kiriş ve kolonlar için gerekli taşıyıcı
iskele genişliği idarece tespit edilir.
NOT :
1) İskele ve kalıpta kullanılan çelik boru ve kerestelerin hacimleri ile boşluk içindeki
inşaat elemanlarının (gusseler, kiriş, kolon, perde, su deposu ve benzeri inşaat
elemanlarının ..) hacimleri iskele boşluk hacminden düşülmez.
2) Tünel ve galeriler için verilecek uzunluk ve diğer tünel zamları belli oranda bu
pozlara da uygulanır.
3) Yapılarda betonarme saçak, balkon, beton, betonarme istinat duvarları, perdeler ve
benzeri imalâtın kalıplarını, tutan, taşıyan üçgen şeklindeki iskele boşluk hacimleri
hesaplanır. Üçgen yatay boyu kalıp yüksekliğinin yarısından fazla olamaz.
4) Bir metreden az yükseklikteki beton duvar ters kirişler genişliği 0,50 m den az olan
portafo ve saçaklar ve açıklığı 1,50 m den az olan kapı pencere lentoları için iskele
bedeli verilmez.
5) Betonarme tabliyeler için kalıp iskelesi kurulmuş olacağından bina içerisinde kalan
beton ve betonarme perdeler, müstakil kolonlar ve benzeri imalatlar için ayrıca kalıp
iskelesi bedeli verilmez.
6) Özel kayar kalıpla yapılacak inşaat veya imalatın kalıp iskelesi için bu fiyat
uygulanmaz.
7) İskeleden çıkan malzeme müteahhide aittir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
46
Y.21.051/C01
ÇELİK BORUDAN TAM GÜVENLİKLİ CEPHE İŞ İSKELESİ YAPILMASI
(0,00-51,50M ARASI)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Sayfa 30 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Standardı ve iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine uygun olarak, yapılarda duvar
yapımı ve kaplaması, dış sıvası, boyası ve benzeri işlerin yapımı için sabit olarak
kullanılmak üzere çelik borudan tam güvenlikli iş iskelesinin yapılması için, iskele
kurulacak alanın temizlenmesi, standardında belirtilen ölçülerde; düşeyliği
ayarlanabilen taban plakalarının aralıkları ayarlanarak yerleştirilmesi, düşey boru
elamanların taban plakalarına yerleştirilmesi, yatay ve diyagonal boru bağlantı
elemanlarının düşey elemanlarda bulunan flanşlara kama ile birleştirilmesi, duvar
bağlantı elemanları ile iskelenin duvara sabitlenmesi, çalışma platformlarının her kata
yerleştirilmesi, yatay düşey korkulukların monte edilmesi, gerekli tüm iş emniyet
tedbirlerinin alınması, güvenlikli sökülmesi için, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik,
iş yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, müteahhit genel giderleri ve
kârı dâhil, çelik borudan tam güvenlikli cephe iş iskelesi yapılmasının 1 m² fiyatı:
ÖLÇÜ :
1) İskele alanı, iskelenin yapıldığı yüzeyin üst kotu yükseklik olarak, iskele kurulan
yüzeyin tabandaki uzunluğu ise genişlik olarak alınır ve genişlik ile yüksekliğin
çarpımı sonucu iş iskelesi alanı olarak hesaplanır.
NOT :
1) Bir mahali çevreleyen alandaki tavanda iş iskelesini gerektirecek bir imalat
yapılması söz konusu ise; tavan için iskele bedeli verilir ayrıca, duvarlar için iş
iskelesi bedeli verilemez.
2) Bir mahalde kurulan iş iskelesi, o mahalde yapılacak olan ve iş iskelesi kurulmasını
gerektiren tüm imalatların yapımı için kurulduğu kabul edilir ve bu mahal için iskele
bedeli bir kere verilir.
3) Bu poz. 3,00 metreden yüksek duvar inşaatıyla, bu nitelikteki münferit inşaatlara
uygulanır.
4)Yüksekliği 3,00 metre ve 3,00 metreden aşağı olan inşaatlara iş iskelesi bedeli
verilmez.
5) İskelenin standardına ve iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine uygun olarak
yapıldığı hususu, yapı denetim görevlisi ve yüklenici ile birlikte tutanağa bağlanacak
ve bu tutanak idarenin onayına sunulacaktır. Ayrıca, iskele genel ve detay durumunu
gösterecek şekilde CD ye aktarılacak ve bu CD tutanak ekine konulacaktır. Bu tutanak
ve CD'nin ödeme evraklarına eklenmesi gerekmekte olup, bu hususlar yerine
getirilmeden iskele bedeli ödenemez.
6) İskeleden çıkan malzeme müteahhide aittir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
47
Y.21.051/C03
ÇELİK BORUDAN TAVANLAR İÇİN TAM GÜVENLİKLİ İŞ İSKELESİ
YAPILMASI (0,00-21,50M ARASI)
M3
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Standardı ve iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine uygun olarak, yapılarda tavan
inşaatı, sıvası, kaplaması, boyası ve benzeri işlerin yapımı için sabit olarak
kullanılmak üzere çelik borudan tam güvenlikli iş iskelesinin yapılması için, iskele
kurulacak alanın temizlenmesi, standardında belirtilen ölçülerde; düşeyliği
ayarlanabilen taban plakalarının aralıkları ayarlanarak yerleştirilmesi, düşey boru
elamanların taban plakalarına yerleştirilmesi, yatay ve diyagonal boru bağlantı
elemanlarının düşey elemanlarda bulunan flanşlara kama ile birleştirilmesi, çalışma
platformlarının yerleştirilmesi, yatay düşey korkulukların monte edilmesi, gerekli tüm
iş emniyet tedbirlerinin alınması, güvenlikli sökülmesi için, her türlü malzeme ve
zayiatı, işçilik, iş yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, müteahhit
Sayfa 31 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
genel giderleri ve kârı dâhil, çelik borudan tam güvenlikli tavanlar için iş iskelesi
yapılmasının 1 m3 fiyatı:
Ölçü :
1) İskelenin oturduğu yüzey ile tavan arasındaki yüksekliğin 1,50 m noksanı, iskele
yüksekliği olarak kabul edilir ve bulunan bu yükseklik ile iskelenin oturduğu yüzey
alanının çarpımı sonucu iş iskelesi hacmi olarak hesaplanır.
NOT :
1) Bir mahali çevreleyen alandaki tavanda iş iskelesini gerektirecek bir imalat
yapılması söz konusu ise; tavan için iskele bedeli verilir ayrıca, duvarlar için iş
iskelesi bedeli verilemez.
2) Bir mahalde kurulan iş iskelesi, o mahalde yapılacak olan ve iş iskelesi kurulmasını
gerektiren tüm imalatların yapımı için kurulduğu kabul edilir ve bu mahal için iskele
bedeli bir kere verilir.
3) Bu poz. 3,00 metreden yüksek duvar inşaatıyla, bu nitelikteki münferit inşaatlara
uygulanır.
4)Yüksekliği 3,00 metre ve 3,00 metreden aşağı olan inşaatlara iş iskelesi bedeli
verilmez.
5) İskelenin standardına ve iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine uygun olarak
yapıldığı hususu, yapı denetim görevlisi ve yüklenici ile birlikte tutanağa bağlanacak
ve bu tutanak idarenin onayına sunulacaktır. Ayrıca, iskele genel ve detay durumunu
gösterecek şekilde CD ye aktarılacak ve bu CD tutanak ekine konulacaktır. Bu tutanak
ve CD'nin ödeme evraklarına eklenmesi gerekmekte olup, bu hususlar yerine
getirilmeden iskele bedeli ödenemez.
6) İskeleden çıkan malzeme müteahhide aittir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
48
Y.22.009/03
LAMİNAT KAPLAMALI, İKİ YÜZÜ ODUN LİFİNDEN YAPILMIŞ
LEVHALARLA (MDF) PRESLİ, KRAFT DOLGULU İÇ KAPI KANADI
YAPILMASI, YERİNE TAKILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Projesine göre; beyaz çam kerestesinden temizi en az 42 mm kalınlıkta olacak şekilde,
temizi en az 32 mm kalınlıkta ve seren başlıklarından yapılan çatkı arasına 32 mm'lik
kraft dolgu ile meydana getirilen iskeletin iki yüzüne 4 mm odun lifi levha (MDF)
prese etmek suretiyle iç kapı kanadı yapılması, her iki yüzü laminat kaplanması ve
yerine takılması için çivi, vida, tutkal ve benzeri her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik,
işyerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma ve madeni aksamların yerine
takılması, kapı kanadının yerine takılıp alıştırılması, müteahhit genel giderleri ve kârı
dâhil, (madeni aksam bedeli hariç) 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ :
1) Kapı,kanadının dıştan dışa eni ve boyu çarpılarak alan hesaplanır. Bu ölçüye kapı
kasaları dâhil edilmez.
2) Boşluktaki kapı kanatlarının çoğaltılması halinde açılır veya sabit kanatların hepsi
kapalı şekilde ölçüye girecektir. (Sabit, kanatlar telaro kasa şeklinde biterse bunlarda
kanat ölçüsüne sokulur, ayrıca kasa bedeli ödenmez.)
Sayfa 32 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
NOT :
1) Genel olarak kapı doğramalarında kullanılacak madeni aksam, idarenin beğenmesi
şartı ile her cins kilit ve kilit kolları, aynaları, sürgü, stop lastikli tampon, menteşe ve
yaylı menteşeden ibarettir.
2) Madeni aksamın yerlerine takılması işçiliği doğrama fiyatlarına dâhildir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
49
Y.23.011
NERVÜRLÜ ÇELİK HASIRIN YERİNE KONULMASI 3,001-10,000 KG/M2
(10,000 KG/M2 DAHİL)
TON
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
4,00 mm ve daha büyük çaptaki St IVb evsafındaki çubuklardan nokta kaynağı ile
hasır şekline getirilmiş çelik hasırın projesine uygun olarak yerine monte edilmesi,
şartname ve detaylarına göre bindirme suretiyle eklenmesi, mesnet teşkili, inşaat
yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve zayiatı,
işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil 1 ton hasır
çeliğin fiyatı:
ÖLÇÜ:
1) Betonarme projesine göre çelik hasırın hesaplanan metre karesi aşağıdaki cetvelde
gösterilen ağırlıklarla çarpılarak ton olarak hesaplanır.
2) Projede gösterilmeyen çelik ve ekler hesaba katılmaz.
3) Bağlama teli, kg/m ağırlık farkları (cetvele nazaran) mesnet demiri analizdeki
zayiat içine dâhil edildiğinden hesaba katılmaz.
______________________________________________________
ÇELİK HASIR AĞIRLIK TABLOSU
ÇUBUK ARALARINA GÖRE Kg/m²
Çap Kg/m. 50mm 75mm 100mm 150mm 200mm 250mm 300mm
______________________________________________________
4.0 0.099 1.97 1.32 0.99 0.66 0.49 0.39 0.33
5.0 0.154 3.08 2.06 1.54 1.03 0.77 0.62 0.51
5.5 0.187 3.73 2.49 1.87 1.24 0.93 0.75 0.62
6.0 0.222 4.44 2.96 2.22 1.48 1.11 0.89 0.74
6.5 0.260 5.21 3.47 2.60 1.74 1.30 1.04 0.87
7.0 0.302 6.04 4.03 3.02 2.01 1.51 1.21 1.01
7.5 0.347 6.94 4.62 3.47 2.31 1.73 1.39 1.16
8.0 0.395 7.89 5.26 3.95 2.63 1.97 1.58 1.32
8.5 0.445 8.91 5.94 4.45 2.97 2.23 1.78 1.48
9.0 0.499 9.99 6.66 4.99 3.33 2.50 2.00 1.66
9.5 0.556 11.13 7.42 5.56 3.71 2.78 2.23 1.85
10.0 0.617 12.33 8.22 6.17 4.11 3.08 2.47 2.06
10.5 0.680 13.59 9.06 6.80 4.53 3.40 2.72 2.27
11.0 0.746 14.92 9.95 7.46 4.97 3.73 2.98 2.49
11.5 0.815 16.31 10.87 8.15 5.44 4.08 3.26 2.72
12.0 0.888 17.76 11.84 8.88 5.92 4.44 3.55 2.96
Sayfa 33 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
50
Y.23.014
Ø 8- Ø 12 MM NERVÜRLÜ BETON ÇELİK ÇUBUĞU, ÇUBUKLARIN
KESİLMESİ, BÜKÜLMESİ VE YERİNE KONULMASI
TON
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Nervürlü beton çelik çubuğunun detay projesine göre kesilip bükülerek hazırlanması
yerine konması, bağlanması için demir, bağlama teli ve gerekli her türlü malzeme ve
zayiatı, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, işçilik, müteahhit
genel giderleri ve kârı dâhil, 1 ton fiyatı:
ÖLÇÜ: 1) Betonarme detay resimlerine göre kroşeler ile birlikte demirin boyu ölçülür.
2) Çelik çubukların ağırlıkları aşağıdaki cetvelden alınır.
3) Projede gösterilmeyen çelik çubuklar ve ekler hesaba katılmaz.
4) Cetveldeki (m) ağırlıkları hesaba esastır. Bağlama teli, çelik çubuk sıraları arasında
kullanılacak çelikler ve zayiat analizde dikkate alındığından, ayrıca ödeme yapılmaz.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Çap (Ø)
Birim Ağırlığı
mm
Kg/m
8
0,395
10
0,617
12
0,888
51
Y.23.015
Ø 14- Ø 28 MM NERVÜRLÜ BETON ÇELİK ÇUBUĞU, ÇUBUKLARIN
KESİLMESİ, BÜKÜLMESİ VE YERİNE KONULMASI.
TON
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Nervürlü beton çelik çubuğunun detay projesine göre kesilip bükülerek hazırlanması
yerine konması, bağlanması için demir, bağlama teli ve gerekli her türlü malzeme ve
zayiatı, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, işçilik, müteahhit
genel giderleri ve kârı dâhil, 1 ton fiyatı:
ÖLÇÜ :1) Betonarme detay resimlerine göre kroşeler ile birlikte demirin boyu ölçülür.
2) Çelik çubukların ağırlıkları aşağıdaki cetvelden alınır.
3) Projede gösterilmeyen çelik çubuklar ve ekler hesaba katılmaz.
4) Cetveldeki (m) ağırlıkları hesaba esastır. Bağlama teli, çelik çubuk sıraları arasında
kullanılacak çelikler ve zayiat analizde dikkate alındığından, ayrıca ödeme yapılmaz.
Çap (Ø)
Birim Ağırlığı
mm
Kg/m
14
1,208
16
1,578
18
1,998
20
2,466
22
2,984
24
3,551
26
4,168
28
4,834
Sayfa 34 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
52
Y.23.101
HER ÇEŞİT PROFİL, ÇELİK ÇUBUK VE ÇELİK SAÇLARLA KARKAS,
(ÇERÇEVE) İNŞAAT YAPILMASI, YERİNE TESPİTİ (YAPI KARKASI,
KÖPRÜLERDE PROFİL DEMİRLERİNDEN KİRİŞLER, BAŞLIKLAR,
BAĞLANTILAR VE BENZERİ İMALATLAR)
TON
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Her çeşit profil, çelik çubuk, çelik, saçlarla projesine göre her yükseklik ve açıklıkta
karkas inşaat yapılması, parçaların perçin, bulon ve kaynakla eklenmesi, bütün
aksamın yerine monte edilmesi, her türlü malzeme ve zayiatı, inşaat yerindeki
yükleme, yatay ve düşey taşıma, taşıyıcı iskele veya kaldırma tertibatı, boşaltma,
işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, (boya bedeli hariç) yapılması ve yerine
konulması, 1 ton fiyatı:
ÖLÇÜ:
1)Ölçmede tartı esastır, kullanılan profil demiri perçin, cıvata,ek levhaları ve benzeri
tespit elemanları birlikte boyanmadan ve montajdan önce tartılır ve ataşmana geçirilir.
2)Ancak idareler lüzum gördüğü takdirde, proje boyutları üzerinden bütün profillerin
ve düğüm noktaları levhalarının cetveldeki ağırlıklarına nazaran tartı ağırlığını tahkik
edebilir. Bu tartı neticesinde; cetvellere nazaran % 7 ağırlık fazlasına kadar ödeme
yapılır. % 7 den fazla ağırlık dikkate alınmaz. Hesap tahkikinde perçin ve cıvata
delikleri dolu alınır. Bu tartı neticesinde bulunan ağırlığın cetveldekinden az olması
halinde yapılan imalâtın idarece kabul edilmesi şartıyla tartı esas alınır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
53
Y.23.152
KARE VE DİKDÖRTGEN PROFİLLERLE PENCERE VE KAPI YAPILMASI
VE YERİNE KONULMASI
KG
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Proje ve şartnamesine göre her çeşit profillerden icabında profil demir, sac ve lama
ilâvesiyle kare ve dikdörtgen profillerle pencere ve kapı yapılması, proje ve
şartnamesinde belirtilen kilit, sürme ve benzeri malzeme takılması, kenet demirleri ya
da diğer aksam ile yerlerine tespit için demir kaynak, perçin, civata, her çeşit malzeme
ve zayiatı, atölye masrafları, inşaat yerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma,
her türlü işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, (madeni aksam ve boya
bedeli hariç) yapılması ve yerine konulması, 1 kg fiyatı :
ÖLÇÜ:
İmalâtın esas aksamı, kilit, sürgü kolları, duvara konacak kenetlerle birlikte
boyanmadan önce tartılır, ataşmana kaydedilerek yerine takılır. Bütün imalât aynı
bedelle ödenir.
NOT:
1)Ancak demirden başka, metalden tezyinat konması, kilit, sürgü ya da kollardan bazı
aksama nikelaj yapılması halinde işçilik ve malzeme giderleri ayrıca ödenir.
2)Her türlü menteşe ve rulman bedelleri ile demirden gayri malzemeden mamul,
ispanyolet, kilit ve benzeri malzeme bedeli fiyat tutanağı tanzimi suretiyle ayrıca
ödenir.
Sayfa 35 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
3)Madeni aksamın (menteşe, rulman, kilit, ispanyolet vs.) takılması karşılığı fiyata
dâhildir.
4)Ancak idareler lüzum gördüğü takdirde proje boyutları üzerinden bütün profillerin
ve benzeri levhalarının cetveldeki ağırlıklarına nazaran tartı ağırlığını tahkik edebilir.
Bu tartı neticesinde; cetvellere nazaran % 7 ağırlık fazlası da ödeme yapılır, %7 den
fazla ağırlık dikkate alınmaz. Bu tartı neticesinde bulunan ağırlığın cetveldekinden az
olması halinde yapılan imalâtın idarece kabul edilmesi şartıyla tartı esas alınır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
54
Y.23.155
2,00 MM KALINLIĞINDA SICAK HADDELENMİŞ SACDAN BÜKME KAPI
KASASI YAPILMASI VE YERİNE KONULMASI
KG
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
2,00 mm lik sıcak haddelenmiş sacdan bükme kapı kasası yapılması, menteşeleri ile
birlikte yerine takılması için her türlü malzeme zayiatı, atölye masrafları, işçilik,
müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, (boya hariç) 1 kg fiyatı:
ÖLÇÜ:
İmalâtın esas aksamı duvara konacak kenetlerle birlikte boyanmadan önce tartılır,
ataşmana kaydedilerek yerine takılır. Bütün imalât aynı bedelle ödenir.
NOT:
Ancak idareler lüzum gördüğü takdirde proje boyutları üzerinden bütün profillerin ve
düğüm noktaları levhalarının cetveldeki ağırlıklarına nazaran tartı ağırlığını tahkik
edebilir. Bu tartı neticesinde; cetvellere nazaran % 7 ağırlık fazlası da ödeme yapılır,
%7 den fazla ağırlık dikkate alınmaz. Bu tartı neticesinde bulunan ağırlığın
cetveldekinden az olması halinde yapılan imalâtın idarece kabul edilmesi şartıyla tartı
esas alınır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
55
Y.23.167
ÇEŞİTLİ PROFİL DEMİRİ VE SAC LEVHALARDAN MÜNFERİT İMALAT
YAPILMASI VE YERİNE KONULMASI (SU DEPOLARI VE BENZERİ)
KG
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Her çeşit profil demirlerinden, projesine göre tek veya çift taraflı takviyeli sac
levhalarla yapılan; su depoları ve benzeri imalâtın yapılması için her türlü malzeme ve
zayiatı, kaynak ve atölye masrafları, işyerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma,
boşaltma, işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, (boya bedeli hariç) 1 kg
fiyatı:
ÖLÇÜ: İmalâtın esas aksamı, kilit, sürgü kolları, duvara konacak kenetlerle birlikte
boyanmadan önce tartılır, ataşmana kaydedilerek yerine takılır. Bütün imalât aynı
bedelle ödenir.
NOT: 1) Ancak demirden başka, metalden tezyinat konması, kilit, sürgü ya da
kollardan bazı aksama nikelaj yapılması halinde işçilik ve malzeme giderleri ayrıca
ödenir.
2) Her türlü menteşe ve rulman bedelleri ile demirden gayri malzemeden mamul,
ispanyolet, kilit ve benzeri malzeme bedeli fiyat tutanağı tanzimi suretiyle ayrıca
Sayfa 36 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
ödenir.
3) Madeni aksamın (menteşe, rulman, kilit, ispanyolet vs.) takılması karşılığı fiyata
dâhildir.
4)Ancak idareler lüzum gördüğü takdirde proje boyutları üzerinden bütün profillerin
ve düğüm noktaları levhalarının cetveldeki ağırlıklarına nazaran tartı ağırlığını tahkik
edebilir. Bu tartı neticesinde; cetvellere nazaran % 7 ağırlık fazlası da ödeme yapılır,
% 7 den fazla ağırlık dikkate alınmaz. Bu tartı neticesinde bulunan ağırlığın
cetveldekinden az olması halinde yapılan imalâtın idarece kabul edilmesi şartıyla tartı
esas alınır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
56
Y.23.176
LAMA VE PROFİL DEMİRLERDEN ÇEŞİTLİ DEMİR İŞLERİ YAPILMASI
VE YERİNE KONULMASI
KG
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Çeşitli çelik çubuk, lama ve profil demirlerden yapılan her çeşit merdiven, balkon,
köprü, korkuluklar, pencere ve bahçe parmaklıkları, çatıya çıkma, fosseptik ve benzeri
yerlere yapılan merdivenler, ızgara ve benzeri işlerin yapılması için demir perçin,
civata, kaynak ve her türlü malzeme ve zayiatı, işyerinde yükleme, yatay ve düşey
taşıma, boşaltma, işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, (boya bedeli hariç) 1
kg fiyatı :
ÖLÇÜ: İmalât ve varsa tespit malzemesi ile birlikte boyanmadan ve montajdan önce
tartılır.
NOT: Ancak idareler lüzum gördüğü takdirde proje boyutları üzerinden bütün
profillerin ve düğüm noktaları levhalarının cetveldeki ağırlıklarına nazaran tartı
ağırlığını tahkik edebilir. Bu tartı neticesinde; cetvellere nazaran % 7 ağırlık fazlası da
ödeme yapılır, % 7 den fazla ağırlık dikkate alınmaz. Bu tartı neticesinde bulunan
ağırlığın cetveldekinden az olması halinde yapılan imalâtın idarece kabul edilmesi
şartıyla tartı esas alınır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
57
Y.23.244/E
ELEKTROSTATİK TOZ BOYALI ISI YALITIMSIZ ALÜMİNYUM
DOĞRAMA İMALATI YAPILMASI VE YERİNE KONULMASI
KG
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onanmış proje, detay resimleri ve beğenilmiş numunesine göre; sınıflandırma,
kimyasal bileşim, mekanik özellikleri, tasarım, ölçü ve kalınlık toleransları
bakımından mevcut standartlara ve teknik şartnamesine uygun ekstrüzyonla
biçimlendirilmiş, taşıyıcı alüminyum doğrama profilleri (kasa, kayıt, kanat profilleri)
elektrostatik toz boyalı alüminyum profillerle; her türlü bir veya çift eksenli, normal
açılır veya sürme vs. pencere, camekan, kapı kanadı ve kasasının v.b. fabrikada imali,
her türlü montaj malzemeleri (epdm fitili , montajın yapılacağı yerle (kör kasa vs)
doğrama arasında ısı, su, hava sızdırmazlığı yalıtımını sağlamak için PVC pestili
(bitümlü folyo bant), montaj dübeli vs.) ile yerine takılması ve çalışır halde teslimi,
işyerine nakli, her türlü malzeme zayiatı, işçilik, iş yerinde yatay ve düşey taşıma
Sayfa 37 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil
1 kg fiyatı :
ÖLÇÜ: 1)Alüminyum imal edilen aksam ile birlikte tartılır (vida, perçin, koruma
ambalajı dâhil). Birlikte tartılması halinde; kilit ve ilaveleri, pencere kolları, kapı
kolları, menteşeler, vasistas makas ve çarpmaları, sürgüler, kapı altı fırçaları, hidrolik
mekanizmalar, pivot mekanizmaları, sürme ve çift eksen mekanizmaları v.b. gibi
ayrıca bedeli ödenen aksesuarlar varsa ağırlıkları düşülür. Aksesuar bedelleri varsa
kendi rayicinden yoksa yetkili makamlarca tasdikli fatura bedeline % 25 müteahhit
kârı ve genel gider ilave edilerek ödenir.
2)İdare lüzum gördüğü takdirde proje boyutları üzerinden, profillerin tablodaki
ağırlıklarına göre tartı ağırlığını tahkik edebilir. Bu tartı neticesinde tablolara nazaran
%7 ağırlık fazlasına kadar ödeme yapılır. Tablodaki ağırlıklara nazaran tartı neticesi
bulunan ağırlığın az olması halinde, yapılan imalatın idarece kabul edilmesi şartıyla
tartı esas alınır.
NOT: 1)Taşıyıcı alüminyum profilleri statik hesaba göre gerekli mukavemeti
sağlaması şartı ile 2 mm ( ± %10) et kalınlığında olacaktır. (Taşıyıcı özelliği olmayan
cam çıtaları, T bini profilleri, adaptör profilleri, köşebentler vs. gibi tamamlayıcı
profillerde bu şart aranmaz).
2)Doğramaların köşe birleşimlerinde alüminyum profilden mamul köşe bağlama
elemanı (ısı yalıtımlı olması halinde ısı yalıtımlı profilin her iki köşesine de)
kullanılacak ve köşeler preslenmiş olacaktır
3)Isı yalıtımlı alüminyum profiller en az üç odacıklı olacaktır.
4)İmalatçı firmalardan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden alınmış "Kapasite
Raporu" istenir ve Rapor'un ibrazından sonra ödeme yapılır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
58
Y.23.244/L
ELEKTROSTATİK TOZ BOYALI ISI YALITIMLI ALÜMİNYUM
DOĞRAMA İMALATI YAPILMASI VE YERİNE KONULMASI
KG
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
İdarece onanmış proje, detay resimleri ve beğenilmiş numunesine göre; sınıflandırma,
kimyasal bileşim, mekanik özellikleri, tasarım, ölçü ve kalınlık toleransları
bakımından mevcut standartlara ve teknik şartnamesine uygun ekstrüzyonla
biçimlendirilmiş, taşıyıcı alüminyum doğrama profilleri (kasa, kayıt, kanat profilleri)
elektrostatrik toz boyalı alüminyum profillerle; her türlü bir veya çift eksenli, normal
açılır veya sürme vs. pencere, camekan, kapı kanadı ve kasasının v.b. fabrikada imali,
her türlü montaj malzemeleri (epdm fitili, montajın yapılacağı yerle (kör kasa vs)
doğrama arasında ısı, su, hava sızdırmazlığı yalıtımını sağlamak için PVC pestili
(bitümlü folyo bant), montaj dübeli vs.)ile yerine takılması ve çalışır halde teslimi,
işyerine nakli, her türlü malzeme zayiatı, işçilik, iş yerinde yatay ve düşey taşıma
giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 kg fiyatı :
ÖLÇÜ: 1)Alüminyum imal edilen aksam ile birlikte tartılır (vida, perçin, koruma
ambalajı dâhil). Birlikte tartılması halinde; kilit ve ilaveleri, pencere kolları, kapı
Sayfa 38 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
kolları, menteşeler, vasistas makas ve çarpmaları, sürgüler, kapı altı fırçaları, hidrolik
mekanizmalar, pivot mekanizmaları, sürme ve çift eksen mekanizmaları v.b. gibi
ayrıca bedeli ödenen aksesuarlar varsa ağırlıkları düşülür. Aksesuar bedelleri varsa
kendi rayicinden yoksa yetkili makamlarca tasdikli fatura bedeline % 25 müteahhit
kârı ve genel gider ilave edilerek ödenir.
2)İdare lüzum gördüğü takdirde proje boyutları üzerinden, profillerin tablodaki
ağırlıklarına göre tartı ağırlığını tahkik edebilir. Bu tartı neticesinde tablolara nazaran
%7 ağırlık fazlasına kadar ödeme yapılır. Tablodaki ağırlıklara nazaran tartı neticesi
bulunan ağırlığın az olması halinde, yapılan imalatın idarece kabul edilmesi şartıyla
tartı esas alınır.
NOT: 1)Taşıyıcı alüminyum profilleri statik hesaba göre gerekli mukavemeti
sağlaması şartı ile 2 mm ( ± %10) et kalınlığında olacaktır. (Taşıyıcı özelliği olmayan
cam çıtaları, T bini profilleri, adaptör profilleri, köşebentler vs. gibi tamamlayıcı
profillerde bu şart aranmaz).
2)Doğramaların köşe birleşimlerinde alüminyum profilden mamul köşe bağlama
elemanı (ısı yalıtımlı olması halinde ısı yalıtımlı profilin her iki köşesine de)
kullanılacak ve köşeler preslenmiş olacaktır
3)Isı yalıtımlı alüminyum profiller en az üç odacıklı olacaktır.
4)İmalatçı firmalardan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden alınmış "Kapasite
Raporu" istenir ve Rapor'un ibrazından sonra ödeme yapılır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
59
Y.25.002/01
DEMİR YÜZEYLERE KOROZYONA KARŞI İKİ KAT BOYA YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Demir imalat yüzeylerinin zımpara ve tel fırça ile temizlenmesi, 0,100 kg 1.kat, 0,100
kg 2.kat (her kat farklı renkte) antipas sürülmesi, bu işlerin yapılması için her türlü
malzeme ve zayiatı, işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil 1 m2 fiyatı :
ÖLÇÜ :
a) Mobilyalarda boyanan yüzey ölçülür.
b) Kapı ve bölmelerde;
1) Telaro kasalı olanlarda; sıvadan sıvaya iki yüzü ölçülür.
2) Kasalı (pervazsız) olanlarda; kasadan kasaya düşey düzlemdeki iki yüzün ölçüsüne
kasa alanları dâhil edilir.
3) Kasa ve pervazlı olanlarda pervazdan pervaza iki yüzün ölçüsüne kasa dâhil edilir.
4) Bütün ölçülerde, girinti, çıkıntı ve cam boşlukları ölçüye katılmaz. Pencere
kenarında çıta varsa, ölçü buradan alınır.
Sayfa 39 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
c) Camekân ve pencerelerde;
1) Camekân ve pervazlı pencerelerde; pervaz dışına pervazsız pencerelerde, sıva
yüzünden sıva yüzüne olmak üzere düşey düzlemdeki alanı ölçülür. Yalnız bir satıh
hesaba alınır, iki satıh boyanır. Cam boşluğu çıkarılmaz, denizlik, kasa ve kenarları
mevcut ise ayrıca ölçülerek, alana ilâve edilir.
2) Çift pencerelerde aynen ölçülür, iki pencere arasındaki ahşap kasa ayrı ölçülür ve
alan ilâve edilir. Her iki pencerenin iki yüzü boyanır, birer yüzü hesap edilir. Cam
boşluğu çıkarılmaz.
d) Parmaklık ve korkuluklarda bir yüzün düşey düzlemdeki izdüşüm alanı
ölçülür.Boşluk düşülmez.
e) Kolon, çatı makası, kiriş, kuranglez ve benzeri demir imalâtta boyanan yüzler
ölçülür.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
60
Y.25.002/02
DEMİR YÜZEYLERE İKİ KAT ANTİPAS, İKİ KAT SENTETİK BOYA
YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Demir imalat yüzeylerinin zımpara ve tel fırça ile temizlenmesi, 0,100 kg 1.kat, 0,100
kg 2.kat (her kat farklı renkte) antipas sürülmesi, 0,100 kg 1.kat, 0,100 kg 2.kat
istenilen renkte sentetik boya ile boyanması, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik,
müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil 1 m2 fiyatı :
ÖLÇÜ :
a) Mobilyalarda boyanan yüzeyler ölçülür.
b) Kapı ve bölmelerde;
1) Telaro kasalı olanlarda; sıvadan sıvaya iki yüzü ölçülür.
2) Kasalı (pervazsız) olanlarda; kasadan kasaya düşey düzlemdeki iki yüzün ölçüsüne
kasa alanları dâhil edilir.
3) Kasa ve pervazlı olanlarda pervazdan pervaza iki yüzün ölçüsüne kasa dâhil edilir.
4) Bütün ölçülerde, girinti, çıkıntı ve cam boşlukları ölçüye katılmaz. Pencere
kenarında çıta varsa, ölçü buradan alınır.
c) Camekân ve pencerelerde;
1)Camekân ve pervazlı pencerelerde; pervaz dışına pervazsız pencerelerde, sıva
yüzünden sıva yüzüne olmak üzere düşey düzlemdeki alanı ölçülür. Yalnız bir satıh
hesaba alınır, iki satıh boyanır. Cam boşluğu çıkarılmaz, denizlik, kasa ve kenarları
Sayfa 40 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
mevcut ise ayrıca ölçülerek, alana ilâve edilir.
2) Çift pencerelerde aynen ölçülür, iki pencere arasındaki ahşap kasa ayrı ölçülür ve
alan ilâve edilir. Her iki pencerenin iki yüzü boyanır, birer yüzü hesap edilir. Cam
boşluğu çıkarılmaz.
d) Parmaklık ve korkuluklarda bir yüzün düşey düzlemdeki izdüşüm alanı ölçülür.
Boşluk düşülmez.
e) Kolon, çatı makası, kiriş, kuranglez ve benzeri demir imalâtta boyanan yüzler
ölçülür.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
61
Y.25.003/14
YENİ SIVA YÜZEYLERE MACUN VE ASTAR UYGULANARAK İKİ KAT
SU BAZLI MAT BOYA YAPILMASI (İÇ CEPHE)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Boyanacak yüzeyde; zımpara, taşlama ve temizlik yapıldıktan sonra, 0,075 kg su bazlı
astar uygulanır ve 0,350 kg macun işleminden sonra yüzey zımparalanır, 0,075 kg su
bazlı astar üzerine, istenilen renkte 0,100 kg 1.kat, 0,100 kg 2.kat su bazlı mat boya
yapılması için her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı
dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesi üzerinden boya yapılan yüzeyler ölçülür. Tüm boşluklar düşülür.
NOT : 3 m den yüksek duvar ve tavanlarda ayrıca iş iskelesi verilir. Sıva için iş
iskelesi varsa, ayrıca boyaya verilmez.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
62
Y.25.003/16
SATEN ALÇILI VE ALÇIPANEL YÜZEYLERE ASTAR UYGULANARAK
İKİ KAT SU BAZLI MAT BOYA YAPILMASI (İÇ CEPHE)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Boyanacak yüzeyde temizlik yapıldıktan sonra, 0,150 kg su bazlı astar uygulanır,
bunun üzerine istenilen renkte 0,100 kg 1.kat, 0,100 kg 2.kat su bazlı mat boya
yapılması için her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı
dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesi üzerinden boya yapılan yüzeyler ölçülür. Tüm boşluklar düşülür.
NOT : 3 m den yüksek duvar ve tavanlarda ayrıca iş iskelesi verilir. Sıva için iş
iskelesi varsa, ayrıca boyaya verilmez.
Sayfa 41 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
63
Y.25.003/22
SATEN ALÇILI VE ALÇIPANEL YÜZEYLERE ASTAR UYGULANARAK
İKİ KAT SU BAZLI YARIMAT BOYA YAPILMASI (İÇ CEPHE)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Boyanacak yüzeyde temizlik yapıldıktan sonra, 0,150 kg su bazlı astar uygulanır,
bunun üzerine istenilen renkte 0,100 kg 1.kat, 0,100 kg 2.kat su bazlı yarımat boya
yapılması için her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı
dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesi üzerinden boya yapılan yüzeyler ölçülür. Tüm boşluklar düşülür.
NOT : 3 m den yüksek duvar ve tavanlarda ayrıca iş iskelesi verilir. Sıva için iş
iskelesi varsa, ayrıca boyaya verilmez.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
64
Y.25.004/04
BRÜT BETON, SIVALI VEYA ESKİ BOYALI YÜZEYLERE, ASTAR
UYGULANARAK SİLİKON ESASLI SU BAZLI BOYA YAPILMASI (DIŞ
CEPHE)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Boyanacak yüzeylerin zımpara kağıdı veya mozayik silme taşı ile düzeltilmesi,
çapakların ve fazla grenli kısımların bertaraf edildikten sonra 0,150 kg astar sürülmesi,
üzerine 1.katına 0,180 kg, 2.katına 0,120 kg isabet etmek üzere istenilen renkte silikon
esaslı su bazlı boyanın fırça veya rulo ile yüzeye uygulanması için gerekli her türlü
malzeme ve zayiatı, işçilik, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Projesi üzerinden boya yapılan yüzeyler ölçülür. Tüm boşluklar düşülür.
NOT : 3 m den yüksek duvar ve tavanlarda ayrıca iş iskelesi verilir. Sıva için iş
iskelesi varsa, ayrıca boyaya verilmez.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
65
Y.26.005/402
(30 X 30 CM) VEYA (33 X 33 CM) ANMA EBATLARINDA, HER TÜRLÜ
DESEN VE YÜZEY ÖZELLİĞİNDE, I.KALİTE, RENKLİ SERAMİK YER
KAROLARI İLE 3 MM DERZ ARALIKLI DÖŞEME KAPLAMASI
YAPILMASI (KARO YAPIŞTIRICISI İLE)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Onaylanmış detay projesine uygun düzgün yüzeyin, yapışmayı engelleyici kir, toz,
çapak ve benzeri kalıntılardan arındırılması ve nemlendirilmesi, yüzey üzerine
çimento esaslı, standart performanslı, kayma özelliği azaltılmış karo yapıştırıcının
sürülmesi ve özel tarak ile yivlendirilmesi, (30 x 30 cm) veya (33 x 33 cm) anma
Sayfa 42 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
ebatlarında her türlü desen ve yüzey özelliğine sahip, I.kalite, renkli seramik yer
karosunun, mastar ve tesviyesine uygun olarak, 3 mm derz aralıkları bırakılarak
döşenmesi, derzlerin istenilen renkte çimento esaslı, standart performanslı derz dolgu
malzemesi ile doldurulması, kaplama yapılan yüzeyin temizlenmesi, her türlü
malzeme ve zaiyatı, işçilik araç ve gereç giderleri, iş yerinde yükleme, yatay ve düşey
taşıma, boşaltma, müteahhit genel giderleri ve karı dahil 1 m² fiyatı:
Ölçü:Kaplama yapılan yüzey ve varsa süpürgelik projesi üzerindeki ölçülere göre
hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
66
Y.26.008/408A
60 X 60 CM ANMA EBATLARINDA, REKTİFİYELİ, HER TÜRLÜ RENK,
DESEN VE YÜZEY ÖZELLİĞİNDE, I.KALİTE, PARLAK, SIRSIZ
PORSELEN KARO İLE 3 MM DERZ ARALIKLI DÖŞEME KAPLAMASI
YAPILMASI (KARO YAPIŞTIRICISI İLE)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Onaylanmış detay projesine uygun düzgün yüzeyin, yapışmayı engelleyici kir, toz,
çapak ve benzeri kalıntılardan arındırılması ve nemlendirilmesi, yüzey üzerine
çimento esaslı, yüksek performanslı, kayma özelliği azaltılmış, açık bekletme süresi
uzatılmış karo yapıştırıcının sürülmesi ve özel tarak ile yivlendirilmesi, 60 x 60 cm
anma ebatlarında, rektifiyeli, her türlü renk, desen ve yüzey özelliğine sahip, I.kalite,
parlak, sırsız porselen karonun, mastar ve tesviyesine uygun olarak, 3 mm derz
aralıkları bırakılarak döşenmesi, derzlerin istenilen renkte çimento esaslı, yüksek
performanslı, yüksek aşınma dayanımlı, su emilimi azaltılmış derz dolgu malzemesi
ile doldurulması, kaplama yapılan yüzeyin temizlenmesi, her türlü malzeme ve zaiyatı,
işçilik araç ve gereç giderleri, iş yerinde yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma,
müteahhit genel giderleri ve karı dahil 1 m² fiyatı:
Ölçü:Kaplama yapılan yüzey ve varsa süpürgelik projesi üzerindeki ölçülere göre
hesaplanır.
67
Y.26.015/071
GRANİT AGREGALI TERRAZO KARO İLE DIŞ MEKAN DÖŞEME
KAPLAMASI YAPILMASI (KIRILMA YÜKÜ ŞARTLARI (SINIF 1) EĞİLME
DAYANIMI MİNİMUM 2,8 MPA AŞINMA DİRENÇ SINIFI (2-G), YÜZEY
ALANI <= 1600 CM2, HER TÜRLÜ YÜZEY İŞLEMLİ)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Şartnamesine uygun yapılmış tesviye betonu yüzünün temizlenmesi, ıslatılması, 4 cm
kalınlığında 400 kg çimento dozlu harç ile bir altlık yapılması, bunun üzerine
aralıkları, 2 mm olmak üzere terrazo karo plakların projesindeki şekil ve taksimata
göre tesviyesinde döşenmesi, derzlerin ve bütün yüzeylerin, beyaz çimento,
renklendirici demir oksit pigment ve mermer tozu karışımından yapılmış çimento
esaslı derz macunu ile sıvanması, döşeme yüzündeki, macunun yarım saat sonra
temizlenmesi, silinmesi, arap sabunu ile temizlenmesi ve bu işlerin yapılmasında
gerekli her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, işyerindeki yükleme, yatay ve düşey
Sayfa 43 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
taşıma, boşaltma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, (tesviye betonu hariç) 1 m2
fiyatı:
ÖLÇÜ :Kaplama yapılan yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
68
Y.26.017/023
10 CM YÜKSEKLİĞİNDE BEYAZ ÇİMENTOLU BUHAR KÜRLÜ BETON
PARKE TAŞI İLE DÖŞEME KAPLAMASI YAPILMASI (HER EBAT, RENK
VE DESENDE)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Kaplama yapılacak tabanın düzenlenmesi ve 10 cm kalınlıkta kum serilmesi, 10cm
yüksekliğinde doğru kenarlı ve prizmatik beyaz çimentolu, her ebat, renk ve desende
buhar kürlü beton parke taşının kum tabakası üzerine istenen eğimde ve derz
aralığında döşenmesi, taşların tokmaklanması, derz aralarının kumla doldurulması,
yüzeyinin süpürülmesi, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltmalar,
her türlü malzeme ve zayiat, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri
ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Kaplama yapılan yüzey alanı proje üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
69
Y.26.017/061
50 X 20 X 10 CM BOYUTLARINDA BEYAZ ÇİMENTOLU BUHAR KÜRLÜ
BETON BORDÜR DÖŞENMESİ (PAHLI, HER RENK)
MT
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Proje ve tekniğine uygun olarak 50x20x10 cm boyutlarında beyaz çimentolu buhar
kürlü beton bordürlerin yerine montajı, iki bordür arasındaki birleşim yerlerinin 400
dozlu çimento harcı ile kapatılması her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik işyerindeki
yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel
giderleri ve kârı dâhil, 1 m fiyatı:
ÖLÇÜ : Bordür boyu projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
70
Y.26.020/012A
3 CM KALINLIĞINDA RENKLİ MERMER LEVHA İLE DÖŞEME
KAPLAMASI YAPILMASI (3CMX30-40-50CMXSERBEST BOY) (HONLU
VEYA CİLALI)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Şartnamesine uygun yapılmış tesviye betonu yüzünün temizlenmesi, ıslatılması, 4 cm
kalınlığında 400 kg çimento dozlu harç ile bir altlık yapılması, bunun üzerine aralıkları
2 mm olmak üzere honlu veya cilalı mermer levhaların projesindeki şekil ve taksimata
Sayfa 44 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
göre tesviyesinde döşenmesi, derzlerin ve bütün yüzeylerin çimento esaslı derz
macunu ile sıvanması, döşeme yüzündeki, macunun yarım saat sonra temizlenmesi,
silinmesi ve bu işlerin yapılmasında gerekli her türlü işçilik, malzeme ve zayiatı,
işyerinde yükleme-boşaltma, yatay-düşey taşıma, müteahhit genel giderleri ve kârı
dâhil, (tesviye betonu hariç) 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Kaplama yapılan yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
71
Y.26.020/032A
RENKLİ MERMER LEVHA İLE MERDİVEN BASAMAĞI KAPLAMASI
YAPILMASI (BASAMAK 3 CM, RIHT 2 CM KALINLIĞINDA) (HONLU
VEYA CİLALI)
MT
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Şartnamesine uygun yapılmış mevcut beton basamak yüzeylerinin temizlenmesi,
ıslatılması, 400 kg çimento dozlu harçla bir altlık yapılması, bunun üzerine 3 cm
kalınlığında honlu veya cilalı mermer levha ile basamak ve 2 cm kalınlığında honlu
veya cilalı mermer levha ile rıhtın ayrı ayrı yekpare şekilde hazırlanması ve
kaplanması, temizlenmesi, silinmesi ve bu işlerin yapılmasında gerekli her türlü
işçilik, malzeme ve zayiatı, işyerinde yükleme-boşaltma, yatay-düşey taşıma,
müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 metre fiyatı:
ÖLÇÜ : Süpürgelikten basamak ucuna kadar basamak dış kenarı boyları projesi
üzerinden hesaplanır.
NOT : Süpürgelik ve limonluk kaplamaları bu fiyata dâhil değildir.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
72
Y.26.020/041B
3 CM KALINLIĞINDA BEYAZ MERMER LEVHA İLE DIŞ DENİZLİK
YAPILMASI (3CMX30-40-50CMXSERBEST BOY) (HONLU VE CİLALI
HARİÇ HER TÜRLÜ YÜZEY İŞLEMLİ)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Şartnamesine uygun yapılmış mevcut yüzeylerinin temizlenmesi, ıslatılması, 400 kg
çimento dozlu harçla bir altlık yapılması, bunun üzerine meyil ve damlalıklı olarak
yekpare şekilde hazırlanmış 3 cm kalınlığında mermer levhadan (honlu ve cilalı hariç
her türlü yüzey işlemli) yapılmış dış denizliğin yerine kaplanması, temizlenmesi,
silinmesi ve bu işlerin yapılmasında gerekli her türlü işçilik, malzeme ve zayiatı,
işyerinde yükleme-boşaltma, yatay-düşey taşıma, müteahhit genel giderleri ve kârı
dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Kaplama yapılan yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sayfa 45 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
73
Y.26.020/042A
3 CM KALINLIĞINDA RENKLİ MERMER LEVHA İLE DIŞ DENİZLİK
YAPILMASI (3CMX30-40-50CMXSERBEST BOY) (HONLU VEYA CİLALI)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Şartnamesine uygun yapılmış mevcut yüzeylerinin temizlenmesi, ıslatılması, 400 kg
çimento dozlu harçla bir altlık yapılması, bunun üzerine meyil ve damlalıklı olarak
yekpare şekilde hazırlanmış 3 cm kalınlığında honlu veya cilalı mermer levhadan
yapılmış dış denizliğin yerine kaplanması, temizlenmesi, silinmesi ve bu işlerin
yapılmasında gerekli her türlü işçilik, malzeme ve zayiatı, işyerinde yüklemeboşaltma, yatay-düşey taşıma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Kaplama yapılan yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
74
Y.26.020/051B
3 CM KALINLIĞINDA BEYAZ MERMER LEVHA İLE PARAPET
YAPILMASI (3CMX30-40-50CMXSERBEST BOY) (HONLU VE CİLALI
HARİÇ HER TÜRLÜ YÜZEY İŞLEMLİ)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Şartnamesine uygun yapılmış mevcut yüzeylerinin temizlenmesi, ıslatılması, 400 kg
çimento dozlu harçla bir altlık yapılması, bunun üzerine meyil ve damlalıklı olarak
yekpare şekilde hazırlanmış 3 cm kalınlığında mermer levhadan (honlu ve cilalı hariç
her türlü yüzey işlemli) yapılmış parapetin yerine kaplanması, temizlenmesi, silinmesi
ve bu işlerin yapılmasında gerekli her türlü işçilik, malzeme ve zayiatı, işyerinde
yükleme-boşaltma, yatay-düşey taşıma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2
fiyatı:
ÖLÇÜ : Kaplama yapılan yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
75
Y.26.020/052A
3 CM KALINLIĞINDA RENKLİ MERMER LEVHA İLE PARAPET
YAPILMASI (3CMX30-40-50CMXSERBEST BOY) (HONLU VEYA CİLALI)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Şartnamesine uygun yapılmış mevcut yüzeylerinin temizlenmesi, ıslatılması, 400 kg
çimento dozlu harçla bir altlık yapılması, bunun üzerine meyil ve damlalıklı olarak
yekpare şekilde hazırlanmış 3 cm kalınlığında honlu veya cilalı mermer levhadan
yapılmış parapetin yerine kaplanması, temizlenmesi, silinmesi ve bu işlerin
yapılmasında gerekli her türlü işçilik, malzeme ve zayiatı, işyerinde yüklemeboşaltma, yatay-düşey taşıma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Kaplama yapılan yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sayfa 46 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
76
Y.26.020/062A
3 CM KALINLIĞINDA RENKLİ MERMER LEVHA İLE HARPUŞTA
YAPILMASI (3CMX30-40-50CMXSERBEST BOY) (HONLU VEYA CİLALI)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Şartnamesine uygun yapılmış mevcut yüzeylerinin temizlenmesi, ıslatılması, 400 kg
çimento dozlu harçla bir altlık yapılması, bunun üzerine meyil ve damlalıklı olarak
yekpare şekilde hazırlanmış 3 cm kalınlığında honlu veya cilalı mermer levhadan
yapılmış harpuştanın yerine kaplanması, derzlerin ve bütün yüzeylerin çimento esaslı
derz macunu ile sıvanması, döşeme yüzündeki, macunun yarım saat sonra
temizlenmesi, silinmesi ve bu işlerin yapılmasında gerekli her türlü işçilik, malzeme
ve zayiatı, işyerinde yükleme-boşaltma, yatay-düşey taşıma, müteahhit genel giderleri
ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Kaplama yapılan yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
77
Y.27.501/01
250/350 KG ÇİMENTO DOZLU KABA VE İNCE HARÇLA SIVA YAPILMASI
(DIŞ CEPHE SIVASI)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
1 m3 dişli kuma 250 kg çimento katılması ile hazırlanan harçla ortalama 2 cm
kalınlığında kaba sıva yapılması, üzerine 1 m3 mil kumuna 350 kg çimento ilavesiyle
hazırlanan harçla ortalama 0,8 cm kalınlığında ince sıva yapılması, duvar yüzeyinin
temizlenmesi, gerekli zamanlarda sulanması, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik,
çalışma sehpaları, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma,
müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Sıvanan bütün yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
78
Y.27.501/03
250/350 KG KİREÇ/ÇİMENTO KARIŞIMI KABA VE İNCE HARÇLA SIVA
YAPILMASI (TAVAN SIVASI)
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
1 m3 kuma 350 kg çimento katarak hazırlanan harçla beton veya betonarme yüzler
üzerine serpme atılması, üzerine 1 m3 mil kuma 250 kg çimento ve 0,076 ton torbalı
sönmüş kireç katılarak hazırlanan harçla bir defada ortalama 1,2 cm kalınlığında sıva
yapılması, gerekli zamanlarda sulanması, duvar yüzeyinin temizlenmesi, her türlü
malzeme ve zayiatı, işçilik, çalışma sehpaları inşaat yerindeki yükleme, yatay ve
düşey taşıma, boşaltma, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı:
ÖLÇÜ : Sıvanan bütün yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sayfa 47 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
79
Y.27.501/08
350 KG ÇİMENTO DOZLU HARÇLA TEK KAT KABA SIVA YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
1 m3 mil kumuna 350 kg çimento katılmasıyla hazırlanan harçla önce bir tabaka
serpme atılması ve üzerine aynı harçla bir defada beton veya betonarme yüzeyler
üzerine ortalama 1,2 cm kalınlığında sıva yapılması, duvar yüzeyinin temizlenmesi,
gerekli zamanlarda sulanması, her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, çalışma sehpaları,
inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, müteahhit genel giderleri
ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı :
ÖLÇÜ : Sıvanan bütün yüzeyler projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
80
Y.27.581
200 KG ÇİMENTO DOZLU TESVİYE TABAKASI YAPILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
Proje ve detay projesine göre, tesviye tabakası yapılacak yerin temizlenmesi,
yıkanması,1 m3 dişli kuma 200 kg çimento katılarak elde edilen harçla ortalama 3 cm
kalınlığında mastarında sıkıştırılarak tesviye tabakası yapılması, gerektiğinde
sulanması, harç ve benzeri artıklardan temizlenmesi için gerekli her türlü malzeme ve
zayiatı, işçilik, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, müteahhit
genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m2 fiyatı :
ÖLÇÜ : Tesviye yapılan yerin alanı projesi üzerinden hesaplanır.
Sıra No
Poz No
Tanım
Birim
Kitap
81
Y.28.645/C26
PVC VE ALÜMİNYUM DOĞRAMAYA PROFİL İLE 4+4 MM KALINLIKTA
16 MM ARA BOŞLUKLU İLK CAMI ISI KONTROL KAPLAMALI ÇİFT
CAMLI PENCERE ÜNİTESİ TAKILMASI
M2
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (BAY)
4+4 mm kalınlıkta, 16 mm ara boşluklu, ısı kontrol kaplamalı, çift camlı pencere
ünitesinin takılacağı yerin ölçüsüne göre hazırlanması, cam yuvasına takozların
konulması ve camın yuvaya yerleştirilmesi, profil ve fitilinin yerine oturtulması,
camlama takozları ile ünitenin dengelenmesi, profillerin birleşim yerlerine puntalama
şeklinde nötral (asitsiz) silikon çekilmesi, inşaat yerinde yükleme, yatay düşey taşıma
ve boşaltma, her türlü malzeme ve zaiyatı, işçilik araç ve gereç giderleri, yüklenici
genel giderleri ve karı dahil 1 m² fiyatı
ÖLÇÜ: Projedeki ölçülere göre cam takılan alanlar hesaplanır.
NOT: Profil ve fitil bedeli kendi doğrama pozundan ödenir.
Sayfa 48 / 49
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
İNŞAAT İŞLERİ ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ
EK
Sayfa 49 / 49
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
ETİ MADEN İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
BANDIRMA BOR ve ASİT FABRİKASI İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ
İNŞAAT BAKIM ONARIM HİZMET VE BUHAR ENERJİ BAKIM
ATÖLYE BİNASI YAPIM VE İTFAİYE BÖLÜMÜ ONARIM İŞİ
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sayfa 1 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
GENEL ESASLAR:
1.1 Kapsam
Bu şartname Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Bandırma Bor ve Asit
Fabrikaları İşletme Müdürlüğü İnşaat Bakım Onarım Hizmet ve Buhar Enerji Bakım Yeni
Atölye Binaları ve Mevcut İtfaiye Binasının Yeniden Düzenlenmesi İşlerinde kullanılacak
elektrik ve elektronik sistemlerinde ulusal ve uluslararası standartlara uyumlu, maksimum
verimde çalışma, en son teknolojik gelişmelere uygun cihazların istenilen kalitede teminini,
montajını, garanti ve servis esaslarını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
1.2 Projeler
Projeler umumiyetle tatbik edilecek çeşitli sistemlerin genel yerleştirmelerini ve tip
detaylarını ihtiva etmelidir. İdarenin yazılı onayı alınmadan bu projelerde hiçbir değişiklik
yapılmayacak, verilen tip detaylara tatbikatta uyulacaktır.
Projeler; kanun, tüzük, yönetmelik, şartnameler ve mahalli usul ve kaideler ile mecburi
veya ihtiyari standartlara uygun yapılmalı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel
Müdürlüğü Elektrik Mühendisliği Proje Düzenleme Esaslarına uyulmalıdır.
1.3 Standartlara Uygunluk
Projede belirtilen tesisatların uygulamasında ve kullanılacak ekipman da aşağıda
belirtilen standart ve yönetmelikler geçerlidir. Yetersiz kalması durumunda uluslararası
standartlara bilgi için başvurulacaktır. Gerektiğinde ilgili şartnamelerin veya standartın
yorumlanması idare ve kontrol mühendisliği tarafından yapılacaktır.
A- Standartlar:

Özel Teknik Şartname ve Birim Fiyat Tarifi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yönetmelikleri.

Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği.

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği.

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği.

TEDAŞ Elektrik Enerjisi Tesisleri Proje Yönetmeliği.

Anma akımı 1KV ‘un Üzerinde Olan Kuvvetli Akım Tesisleri

Elektrik Dağıtım Tesisleri Genel Teknik Şartnamesi.

Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği.

Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliği

EMO Ortak Anten TV/R ve Kablo TV/R Dağıtım İç Tesisat Yönetmeliği.

Türk Telekom A.Ş Bina İçi Telefon Tesisleri Teknik Şartnamesi ve Telefon
Şebeke Tesisi Yönetmenlikleri
B- IEC, VDE, DIN, BS, NEC Standartları
1.4 Kanun, Tüzük ve Yönetmeliklere Uygunluk
Yüklenici tesisin yapımı, denenmesi ve işletilmesiyle ilgili her türlü kanun, tüzük ve
yönetmeliklere, özellikle çevre kirlenmesinin önlenmesi ve genel sağlığın korunmasına uygun
Sayfa 2 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
iş yapacaktır. Herhangi bir şekilde nizama bağlanmamış hususlarda ise Yüklenici geçerli olan
usul ve kaidelere uygun iş yapacak veya hareket edecektir.
Yüklenici; projelerde, teknik şartnamelerde belirtilen hususların kanunlara, tüzüklere,
yönetmeliklere, mecburi olarak yürürlükte olan standartlara veya mahalli şartlara, usullere ve
kaidelere uygun olduğunu tahkik edecektir. Eğer uygun olmayan herhangi bir husus mevcut
ise idareye yazıyla bildirecektir.
1.5 İzin ve Ruhsatnameler
Yüklenici gerek belediyeler gerekse diğer kuruluşlardan alınacak izin veya
ruhsatnameler için gerekli çalışmaları ve işlemleri yaparak işi devam ettirmek zorundadır.
1.6 Tevzi tabloları
Tevzi tabloları binanın o kısmına ait bütün sigorta ve şalterleri ihtiva edecektir.
Her bir sigorta ve şalterin tablo numarası, etiket numarası, bulunduğu yer ve yaptığı
hizmet bu tabloda belirtilmiş olacaktır.
1.7 Tanıtma, işletme ve bakım el kitabı
Yüklenici el kitabı hazırlayacak ve idareye teslim edecektir. Bu el kitabı aşağıdaki
bilgileri ihtiva edecektir: Her bir sistemin basit tarifi, bakımı ve işletme esaslarının izahı,
Her bir sigorta veya şalterin yerini ve numarasını belirtir tabloları,
Her tip cihazın bakımıyla ilgili bilgileri,
Her tip cihazın muhtemel arızaları ve tamiriyle ilgili bilgileri,
Her cihaz için en yakın mahalli satın alma, bakım, tamir ve yedek parça servisinin
firma adı, adresi ve telefon numarası
Projelerde mevcut diğer cihazlara ait elektrik motorlarının yardımcı röle, uzaktan
kumanda, kilitleme, koruyucu röle gibi teçhizatını gösteren, monte edildiği şekliyle
hazırlanmış elektrik donatım şemalarını içermelidir.
1.8 Çalışan sistemlerin kapatılması, durdurulması ve bağlama izni
Kısmi bir sistemin montajı veya diğer çalışan bir sisteme bağlanması için, çalışan bir
(elektrik, buhar, pis su v.b.) sistemin durdurulması gerekiyorsa bu husus gerekli kapatılma
süresi de belirtilmek şartıyla en az beş gün evvelden idareye yazılı bildirilecek ve bağlantının
yapılabileceği hususunda idareden yazılı izin alınacaktır.
1.9 Temizleme ve ayarlar
Yüklenici geçici kabule kadar monte ettiği bütün tesisat malzeme ve cihazlarının
bakımını yapmakla mükelleftir. Bütün cihaz ve malzemeler nakledilme, depolama, montaj ve
işin bitimine kadar monte edilmiş olarak durdukları halde koruyucu bakımları yapılmış olarak
muhafaza edilerek, sistemler her türlü ayarları yapılmış, proje ve şartnamelerde belirtilmiş
olan fonksiyonlarını tam olarak yerine getirir vaziyette teslim edilecektir.
Sayfa 3 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
A- KUVVETLİ AKIM TESİSATI
TEVZI TABLOLARI VE PANOLAR
Sactan mamul panolar ve tablolar:
Tablolar 0,5 m²’ye kadar en az 1 mm, 0,5 m²’nin üzerinde en az 2 mm. kalınlıkta,
düzgün yüzeyli DKP sactan yapılacaktır. Sacların kenarları bükülecek ve cıvatalarla birbirine
bağlanacaktır. Panolar 40 veya 50’lik köşebentten mamul, kuvvetli bir çerçeve dahilinde
tespit edilecektir. Demir aksam bir kat sülyen, iki kat mat tabanca boyası veya fırın boyası ile
boyanacaktır.
İdarece ana tablonun arkadan geçitli yapılması istenmiş ise, ana tablo arkasındaki
bakım geçidi, ahşap ızgara üzerinde üstü PVC kaplama veya linolyumla örtülü ahşap döşeme
ile yapılacaktır. Ana tablo 10 cm yükseklikte sıvalı beton kaide üzerinde tespit edilecektir.
Tablo üstü, arka geçitle birlikte 2mm’lik sacla kapanacaktır. Bu kapatma sırasında tablo
içerisinin havalandırılması dikkate alınacaktır.
Ana panolarda gerilim taşıyan çıplak kısımlar rastgele dokunmaya karşı muhafaza
altına alınacaktır. 42 volttan yüksek nominal gerilimde; izolasyon maddesi ile örtülmüş
olmayan bütün kısımlar, yükseklikleri 180 cm.den az olduğu takdirde rastgele dokunmayı
engelleyecek sactan veya tel kafes v.b. malzeme ile yapılmış bölümler de emniyet altına
alınacaktır. Bu husus için tellerin lak ile boyanması veya emaye edilmesi, muhafaza tertibatı
olarak kabul edilmez. Pano arkasındaki bakım geçidi yetkisiz kimselerin girmesine veya
dokunmasına karşı kapatılmış ise, gerilim taşıyan çıplak iletkenlerin örtülmesine (bu geçidin
75 cm. olması halinde bile) gerek yoktur. Bu takdirde el ile erişilebilen saha dahilinde
ahşaptan yapılmış parmaklığa benzer muhafaza tertibatının, mevcut olması yeterli olacaktır.
Bu şartlar yerine getirilmediği takdirde gerilim taşıyan çıplak kısımlar ile oda hududu
arasında en az 1 metrelik bir açıklık bulundurulacaktır. Her iki tarafa gerilim taşıyan çıplak
kısımlar mevcut ise ara yerin genişliği en az 2 metreye çıkartılacaktır. Bu takdirde her iki
tarafta rastgele dokunmaya karşı muhafaza tertibatının alınmasına gerek yoktur. Tablonun
önünde en az 90cm’lik boş bir geçit yeri bırakılacaktır. Tablo altında panonun 40cm’lik kısmı
boş bırakılacaktır.
Tablonun arka tarafında bulunan ve akım geçirmeye mahsus olmayan bütün demir
aksamı ile tablonun demir iskeleti topraklanacaktır.
Toprağa karşı 250 volttan fazla bir gerilimin meydana gelmesinin mümkün olduğu
sistemlerde, iskelet ve çerçevenin bütün demir kısmının kendi aralarında ve toprak barası ile
ve kusursuz olarak bağlantısını ve bu bağlantının devamını temin için özel tertibat alınacaktır.
Bu hususta 21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Topraklama
Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Bütün pano ve tablolara ait “tip testler” yaptırılarak
buna ait sonuçlar idareye verilecektir
Bu hususun temini için montaj bittikten sonra nokta kaynağı veya köprüleme ile uygun
yerlerde bağlantı meydana getirmek yeterli olacaktır.
Sistem gerilimi 220 V tek fazlı ve 380 V üç fazlı alçak gerilim şebekelerinde kullanılan,
yıldırım ve şebeke aşırı gerilimlerinin zararlı etkilerini engellemeye yönelik Tesisat Tipi
Parafudurlar kullanılacaktır.
Sayfa 4 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Tablo içindeki topraklama tertibatı bakır bara ile yapılacak ve toprak iletkeni ile
bağlanacaktır. Bükme tel toprak içine konmayacaktır. Ayrıca tablodan izole edilerek bir nötr
barası tesis edilecektir.
Pano büyüklüğü ve sayısının tespitinde, kolon ve besleme hatlarının sayısı, ışık, kuvvet,
daha sonra yapılabilecek ilaveler için bırakılacak ve yedek uçlar da göz önünde tutulacaktır.
Her şalterin veya sigortanın altına beslenilen yeri gösteren etiketler konacaktır.
Ana tablolarda, genişlik en az 500 mm, toplam yükseklik 1800 mm., derinlik 350 mm.
olacaktır. Ana tablonun arkadan geçişli olması halinde genişlik 800-900 mm., yükseklik 2100
mm., derinlik 500 mm. olacaktır. Bu durumda panonun alttan 400 mm’si boş bırakılacaktır.
Eğer ana tablo kilitlenebilen bir yerde tesis edilmemiş ise bakım geçidi, giriş kafesli ve
kilitlenebilir bir kapı ile muhafaza edilecektir.
100 amperden büyük şalter ve sigorta bağlantıları, kesin olarak baralar ile yapılacaktır.
Tablo arkasında bulunan iletkenler özel kroşeler vasıtasıyla muntazam bir sıra haline
getirilecek, baralar norm renklerle işaretlenecektir.
Ana panoda kullanılacak baralarda fazlar siyah-kahverengi-gri, nötr açık mavi, toprak
yeşil bantlı sarı renkli olacaktır. Bağlantı şeması çizilip çerçevelenerek ana pano odasına veya
kontrol merkezine asılacaktır
Ölçü aletleriyle şalter, sinyal lambası v.s.’nin seçiminde bunların şekil birliğine ve saç
panolara uygun tipte olmalarına dikkat edilecektir.
Tali tablolar:
Tali tablolar gömme tip olarak monte edilecektir. Tali tabloların boyutları idarenin
tasdik edeceği projeye uygun olacaktır. Her sigorta veya şalterin altında beslenilen yeri
gösteren madeni veya plastik etiketler bulunacaktır.
60 A’e kadar akım çeken tablolar barasız yapılacak, 60 A.’den fazla akım çeken
tablolarda, bağlantılar kablolarla şalterden şaltere veya sigortadan sigortaya yapılmayıp bakır
baralar vasıtasıyla ayrı ayrı yapılacaktır. Baralar norm renklerle işaretlenecektir.
Tali tablolarda linye hatları, yanmayan malzemeden izolasyonlu, uygun nitelikte
klemensler vasıtasıyla tabloya tutturulacak ve nötr hatları da izole edilmiş bakır bir baraya
bağlanacaktır. Tabloya giriş kolonlarının faz iletkenleri sabit klemenslere ve nötr iletkenleri
bakır baraya bağlanacaktır. Tali tablolar üzerinde topraklama barası bulunacak, topraklama
bağlantısı, bulunduğu yerdeki tesisata uygun olarak yapılacaktır.
İç tesisat:
Sıva altındaki bütün tesisat TS veya uluslararası standartlara uygun PVC borularla
yapılacaktır.
Sıva altındaki iniş boruları dik veya yatay olarak döşenecektir. Buatların priz veya
anahtar hizasında bulunmasına dikkat edilecektir. Dilatasyon yerlerinde boru geçitleri,
boruların serbestçe oynayabilmesi için manşonlu olacak ve mekanik etkilere karşı dayanıklı
bir boru ile muhafaza altına alınacaktır.
Yangın tehlikesi gösteren yerlerde tesisat, antigron cinsi kablolar yerine galvanizli gaz
borusu içinde 27.11.2007 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Binaların Yangından
Korunması Hakkında Yönetmeliğe uygun iletkenlerle etanş olarak yapılabilecektir.
Sayfa 5 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Tali tevzi tablolarının merkezi zeminden, 169 cm. yükseklikte olacaktır. Bu mesafe
kontrol mühendisinin izniyle değiştirilebilecektir.
İletkenler, sıva altında yapılacak tesisatın boru döşenmesi ikmal edilip sıva işi
tamamlandıktan ve birinci badana tamamen kuruduktan sonra çekilecektir. Bir binada nötr
iletkeni açık mavi, koruma iletkeni (toprak) yeşil bantlı-sarı renk olacaktır.
Buatlar zeminden en az 220 cm. yükseklikte olacak ve aynı oda veya koridorda bulunan
buatların aynı seviyede olmalarına dikkat edilecektir. Tesisat tamamlandıktan sonra sıva
dışına taşmış veya çukurda kalmış yahut çarpık konmuş bir buat görülürse masraf
yüklenicisine ait olmak üzere düzelttirilecektir. Asma tavanlı mahallerde buatlar asma tavanın
altında bulunacaktır.
Lamba sortileri için en az 1,5 mm²’lik, priz sortileri, priz linyeleri ve lamba linyeleri
için en az 2,5 mm²’lik kesitte PVC izoleli iletkenler kullanılacaktır
Sorti anahtarları zeminden 110 cm., aplik armatürler zeminden 190 cm. yüksekliğe
konacak ve aynı odada birkaç anahtar, söndürme düğmesi bulunduğu takdirde hepsi aynı
seviyeye monte edilecektir. Prizler normal olarak yerden 40 cm. yüksekliğe konacaktır.
Telefon, TV ve çağırma düğmeleri prizlerle bir araya geldikleri takdirde aynı seviyede
yanyana monte edilecektir. Gerek anahtar ve gerekse priz yükseklikleri Kontrol Mühendisinin
izni ile değiştirilebilecektir.
Etanş sortilere konulacak anahtar, armatür, priz ve bu gibi tesisatta kullanılacak bütün
malzemeler rutubetli yerler için imal edilmiş cinsten etanş olacaktır. Prizler etanş kapaklı
cinsten olacaktır.
TSE standartlarına uygun PVC buatlar kullanılabilecek, bir buata en çok dört boru ile
bağlantı yapılabilecektir. Bu sayı aşıldığında kare buat veya ek kutusu konulacaktır. Buatların
içindeki kablo bağlantılarında yalıtkan klemensler kullanılacaktır. Buatların sactan olması
halinde sac kalınlığı en az 0,35 mm. olacaktır.
Güvenlik hatları:
a) Güvenlik hatları ait oldukları tevzi tablolarına kadar devam edecek ve tablonun
topraklama barasına bağlanacaktır.
b) Potansiyel dengeleme barası ile ana tablo arasındaki iletken, Elektrik Tesislerinde
Topraklamalar Yönetmeliği’ne göre seçilecektir.
Aydınlatma armatürleri:
Binanın onaylı tip projelerine uygun olarak; floresan ampulü, LED ve özel tip
armatürler çeşitli mahallerde kullanılmaktadır. LED ve özel tip armatürler için ilgili
projesinde tarifler bulunmaktadır. Armatürlerin elektrik hatları NHXMH tipi kablo olacaktır.
Bu tariflerdeki özellikleri sağlayacak armatürler İdare’nin onayı alındıktan sonra sipariş
verilecektir. Diğer armatürler aşağıda belirlenen teknik özellikleri sağlayacaktır.
Sayfa 6 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Fluoresan Ampuller:
Fluoresan armatürler de kullanılacak deşarjlı – tüp ampuller; armatür tipine göre 18-20
W veya 36-40 W güçlü olarak montajlı olacaktır. Elektronik balastlı olacaktır. Fluoresan
ampullerin güçlerine göre ışık akıları;
18-20 W Ampüller için, 1350 LÜMEN( en az)
36-40 W Ampüller için, 3250 LÜMEN (en az)
olarak armatürlerde montajlı olacaktır. Bu ampullerde cıva (Hg) oranında minimum 3
miligram / ampul olması gereklidir.
Fluoresan ampullerdeki aydınlatma renk kodu 840 olacaktır.
Armatürlerde kullanılacak tüm balastlar TS EN 61347-2-3/A2 elektronik balastlar
standartlarına uygun olacaktır.
Sayfa 7 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
A- UPS (Kesintisiz Güç Kaynağı):
Tesis edilecek kesintisiz güç kaynağı cihazı, 3 faz giriş-3 faz çıkış, 15 kVA olacaktır. Akü
grubu, UPS’in bağlı olduğu tüm yükü en az 20 dk besleyecek kapasitede olacaktır.
1.0 STANDARTLAR
1.1 Kesintisiz Güç Kaynağı Sistemi ISO 9001, CE, ISO 14001, EN 62040-1-1
(güvenlik), EN 62040-2 (EMC), EN 62040-3 (performans) standartlarına sahip olacaktır.
1.2 Kesintisiz güç kaynağının cihaz dolabı IP 20 koruma sınıfında olacaktır.
2.0 TEKNİK ÖZELLİKLER
2.1 Genel
2.1.1 Sistemde Double conversion ve IGBT teknolojisi kullanılacak, cihazlar DSP
kontrollü işlemciye sahip olacaktır.
2.1.2 Hot Stand-by ile Paralel Redundancy’yi sağlayacaktır. Her bir paralel UPS,
beslediği sistemi sorunsuz olarak tek başına kaldırabilecek, sistemde ileride oluşabilecek
makul genişlemelere de cevap verebilecek güçlerde seçilecektir. Buna ek olarak sistem
kolay genişleyebilir bir yapıda olacaktır. Bunu sağlamak için; çekmeceli (kartuşlu) yapı
kullanılacak olup fazladan bir çekmece (kartuş) yedek bırakılacaktır.
2.1.3 Hot swap özeliği olacak ve enerji altında sökülüp takılabilir yapıda olacaktır.
2.1.4 Bakım için statik ve manuel by-pass anahtarı olacaktır.
2.1.5 Şebekeden ikinci akım kaynağına geçiş, hiçbir yarım dalga atlanmayacak şekilde
kesintisiz gerçekleşecektir.
2.1.6
Kesintisiz güç kaynağı, beslediği yük ile şehir şebekesi veya dizel-jeneratör
grubu arasında bir tampon vazifesi görerek yükü teşkil eden cihazların, şehir şebekesinin
veya dizel jeneratör grubunun sağladığı elektrik enerjisindeki değişikliklerden ve
dalgalanmalardan etkilenmesini minimuma indirecek ve enerji kesintilerini mutlak suretle
önleyecektir. Güç kaynağının kontrolü, çeşitli göstergeleri ve ölçü aletlerini ihtiva eden
bir kontrol panosuyla sağlanacaktır.
2.1.7 Kesintisiz güç kaynağı sisteminin çalışma konumunun izlenmesini sağlayacak
mimik diyagram, sistemin bünyesinde yer alacaktır. UPS’ in devreye girme, by-pass ve
arıza bilgisini otomasyon sistemine iletecek terminaller cihaz üzerine yerleştirilecektir.
Sistemin çalışma durumunun bilgi işlem merkezlerinden izlenebilmesi için, uzaktan
izleme paneli verilecektir.
2.1.8 Üzerinde bulunan bir LCD gösterge ile detaylı bilgi izleme ve kullanıcı tanımlı
parametreler ayarlanabilmelidir.
Sayfa 8 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
2.1.9 Sistemin bünyesinde, arıza takibi ve tespitini kolaylaştıracak ışıklı ve sesli
alarmlar mevcut olacaktır.
2.1.10 Sistem bünyesinde, akıllı fan kontrolü ile cebri havalandırma imkânları
bulunacaktır.
2.1.11 Kesintisiz güç kaynağı ile ilgili, kitap, el kitabı, işletme, bakım ve onarım
talimatları, genel devre ve irtibat şemaları sistemle birlikte verilecektir.
2.1.12 Cihaz aküden başlatma (cold start) özelliğine sahip olacaktır.
2.1.13 Kısa devre, yıldırım ve aşırı gerilim korumasına sahip olacaktır.
2.1.14 Uzaktan acil kapatılabilmelidir.
2.1.15 Otomatik akü testi özelliğine sahip olmalıdır.
2.1.16 Akü kapasitesi ve yüklenme oranını göstermelidir.
2.1.17 SNMP ve RS485 üzerinden uzaktan izleme yapılabilmelidir.
2.1.18 Cihazlar %90 nemde yoğunlaşma olmaksızın çalışabilir özellikte olacaktır.
2.1.19 İnvertör çıkışında galvanik izolasyon trafosu bulunmalıdır.
2.1.20 %125 aşırı yüklenmede 10 dakika süresince düzenli voltaj verecek özellikte
olacaktır.
2.2 Sistemin Özellikleri
Tesis edilecek kesintisiz güç kaynağı cihazları, aşağıdaki ünitelerden oluşacaktır:
2.2.1 Statik Redresör / Şarj Edici
 Dizel jeneratör devresine bağlanacak 3 fazlı statik redresör / şarj edici, aldığı 3 fazlı
alternatif akımı, doğru akıma çevirerek, bir yandan statik invertörü, diğer yandan aküleri
besleyecektir.
 Yarı iletken devresi IGBT kontrollü olacak.
 Statik redresör, kapasite olarak aynı anda tamamen boşalmış olan aküleri şarj etmeye
ve tam yüklü invertörü beslemeye yeterli olacaktır.
 Statik redresörün giriş anahtarı olacaktır. Yükün çok artması ve harici kısa devre
halinde, girişi otomatik olarak kesme tertibatı olacaktır.
 Nominal değerden yüksek giriş akımlarına karşı, girişte koruma sağlayacak tertibat
bulunacaktır.
 Girişte fazlarda meydana gelecek kesilmelere karşı korunma sağlanmalıdır. Fazlardan
biri kesildiği zaman, kesintisiz güç kaynağını besleyen enerji otomatik olarak kesilmelidir.
Sayfa 9 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
2.2.2 Statik Invertör
 Statik invertör, sigortalar, akım sınırlama, gerilim sınırlama devreleri ile korunmalı
olacaktır.
 İnvertör, darbe genlik modülasyonu esasına göre çalışacak ve yükü sürekli üzerinde
bulunduracaktır.
 Giriş ve çıkış anahtarları bulunmalı ve yükün çok artması halinde çıkışın otomatik
olarak kesilme tertibatı olmalıdır.
 İnvertör çıkışında meydana gelebilecek kısa devre arızalarından korunmuş olmalıdır.
İnvertör çıkışında galvanik izolasyon trafosu bulunacak ve her hangi bir invertör hatasında
akü geriliminin yüke gitmesi engellenecektir.
2.2.3 Statik By-Pass
 Kesintisiz güç kaynağının arızalanması, aşırı yük ya da aşırı sıcaklık ile karşı karşıya
gelmesi halinde, yükü kesintisiz olarak şebekeye aktaracaktır.
 Statik by-pass, IGBT kontrollü olacak ve yükü en geç 2 mikrosaniye içinde şebekeye
aktaracaktır.
 Genelde otomatik çalışacak ancak manuel kontrol imkânı da sağlanacaktır. Bunun için
bir seçici anahtar bulunacaktır.
 Manuel çalışma durumunda, fasılasız olarak invertörü devreden çıkararak şehir
şebekesini veya diesel-generatör grubunu yüke irtibatlamalıdır. Yük değişmelerinin
doğurduğu voltaj değişmelerini önlemek için, invertöre gelen değişiklikler yumuşatılmalıdır.
 Şebekeye aktarma nedeni ortadan kalktıktan sonra geri dönüşte yükün invertöre tekrar
bağlanması da otomatik olarak gerçekleşecektir.
 Şebeke gerilimi kesildiğinde, dizel jeneratör grubunun devreye girme ve yükü üzerine
alma süresi içinde, akü grubu invertörü kesintisiz beslemelidir.
2.2.4 Akü Grubu
 Statik redresörden gelen akımın kesilmesi halinde, tam yüklü statik invertörü,
dolayısıyla yükü besleyecek olan bölümdür.
 Aküler bakımsız kuru tip akülerden olacaktır. Aküler heavy-duty endüstriyel tipte
tasarlanmış olmalıdır. Hücreler komple kapalı ve bakıma ihtiyaç göstermeyen tipte olmalıdır.
 Aküler, sistemin montaj tarihi itibariyle, 8-10 yıl ömürlü olacaklardır.
Sayfa 10 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
 Akü grubu, kompakt yapıda ve kendi orijinal kabini içerisinde (soğutma sistemi – fan)
bulunacaktır.
 Akü grubundan enerji alınan hat üzerine, gerektiğinde enerjiyi kesebilmek için, gerekli
amperajda bıçaklı sigorta tablosu konulacaktır.
2.3 Kesintisiz Güç Kaynağı Kontrol Panosu Ve Alarmları
2.3.1 Kesintisiz güç kaynağı kontrol panosu, aşağıda belirtilen ölçü ve kontrol
aletlerini ve devrelerini ihtiva etmelidir. Ayrıca cihazın ön paneli üzerinden geçmişe dönük
en az 500 olaya ait arıza kayıt hafızası bulunmalıdır.
2.3.2 Statik redresör girişindeki akımları kontrol etmek için, alternatif akım
ampermetresi veya ampermetreleri
2.3.3 Statik redresör çıkışı için doğru akım voltmetresi
2.3.4 Statik redresör girişi için alternatif akım voltmetresi
2.3.5 Statik invertör çıkışı için alternatif akım voltmetresi
2.3.6 Statik invertör çıkış akımlarını kontrol etmek için 3 adet alternatif akım
ampermetresi
2.3.7 Statik invertör çıkışında bir frekansmetre
2.3.8 Statik redresör ON-OFF kontrol anahtarı
2.3.9 Statik invertör ON-OFF kontrol anahtarı
2.3.10 Statik redresör ON-OFF işaret lambası
2.3.11 Statik invertör işaret lambası (İnvertör yüke irtibatlı ve invertör girişinde doğru
voltajın mevcut olduğunu göstermek için)
2.3.12 Statik anahtar işaret lambası (Yükün şehir şebekesine veya diesel-generatör
grubuna bağlı olduğunu göstermek için)
2.3.13 İşaret lambalarının muayenesi için bir "Lamba test" anahtarı
2.3.14 Ayrıca, aşağıda belirtilen alarm tertibatları bulunmalıdır;
 Şehir şebekesi kesik
 Şehir şebekesi kesik ve diesel-generatör grubu devreye girmemişse sesli alarm
 Statik redresör çıkış voltajı normalden yüksek
 Statik redresör girişindeki devre kesici çalışmıyor
 Statik redresör haddinden fazla yüklü ve hararet normal çalışma sıcaklığının üstünde
Sayfa 11 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
 Akü grubu voltajı limitlerin dışında
 Statik invertörde arıza var - invertör çıkış voltajı limitlerin dışında
 Statik by-pass'da arıza var
 Havalandırma sisteminde arıza var
 Senkronizasyon kayboldu alarmı
2.4 Teknik Karakteristikler
 Faz sayısı: 3F+N+PE
 Giriş gerilimi: 380 V trifaze ± % 25
 Giriş frekansı: 50 Hz ± % 10
 Giriş güç faktörü düzeltmesi (PFC): 0,99
 Çıkış gerilimi: 380 V trifaze ± % 1
 Çıkış frekansı : 50 Hz ± % 0,5
 Çıkış dalga şekli: Sinüzoidal
 Toplam harmonik bozunum : % 3'den az
 Sistem verimi: % 94'den yüksek (% 100 yükte)
 Sistemin yaydığı gürültü : 55 dBA' dan az
Sayfa 12 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
3.0 MALZEME OLURLARI VE KABULÜ
3.1 Kullanılacak tüm ekipmanlar en iyi kalite, standart, proje, keşif ve teknik
şartnamelere uygun olacaktır.
3.2 Yüklenici tarafından kullanılacak tüm malzemeler kontrollüğün oluru ve İdarenin
onayı ile kesinlik kazanacaktır.
3.3 İş kapsamında kullanılacak tüm ekipman ve malzemeler birinci sınıf kaliteyi haiz
olacaktır. Malzemeler, ilgili firmaların en son teknolojisine göre üretilmiş olacak, kesinlikle
üretimden kalkmış malzeme kullanılmayacaktır.
3.4 Malzemelerin yeterli miktarda ve zamanında sipariş edilmesi yüklenicinin
sorumluluğundadır.
3.5 İmal edilecek malzemelerin detay ve resimleri İdareye teslim edilecek ve onayını
müteakip imalata başlanacaktır. Gecikmeden doğacak sorumluluk yükleniciye ait olacaktır.
Bu imalatın gecikmesinden dolayı Yüklenici hiçbir hak iddia edemez.
3.6 Şantiyeye gelen bütün malzemelerin orijinal sevk irsaliyelerinden birer nüsha
öncelikle kontrollüğe verilecektir. Orijinal sevk irsaliyesi verilmeyen ve onayı alınmayan
hiçbir malzeme kesinlikle kullanılmayacaktır.
3.7 Kullanılacak bütün malzemelerin kalite, garanti ve standart belgeleri İdare’ye
teslim edilecektir.
4.0 MUAYENE, TEST
4.1 Bakım ve onarım kolaylığı için her bir kısım elektriksel olarak birbirinden
ayrılabilmeli ve metal muhafazaların birer toprak terminali olmalıdır.
4.2 Dokunulması personel için tehlikeli olabilecek kısımlar izole edilmelidir. Kontrol,
ölçü aletleri ve işaret lambalarına ait bağlantıları gösteren bir şema bulunmalıdır.
5.0 KULLANMA VE BAKIM TALİMATI
Yüklenici imalatını ve montajını yapacağı tüm sistemlere ait Türkçe kullanma, bakım
ve işletme talimatları ile bağlantı şemalarını bir nüsha hazırlayarak hem elden hem de
elektronik ortamda idareye verecektir
6.0 GARANTİ, DESTEK ve BAKIM ONARIM
6.1 Yüklenici işin kabulüne kadar malzeme ve tesisattan sorumludur. Yüklenici tüm
sistemleri eksiksiz çalışır durumda tesis etmekle, işin kabulünü müteakip kullanma hatası
dışındaki arızaları derhal ve bedelsiz olarak gidermekle sorumludur.
6.2 Yüklenici Kesintisiz Güç Kaynağı Sistemi ile ilgili 2 yıl garanti sağlamalıdır. 2
yıllık garanti süresi eğer UPS müstakil olarak satın alınmışsa kabul onay tarihinden, bir
Sayfa 13 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
başka sistemin parçası olarak temin edilmişse UPS’nin aktif olarak kullanılmaya başladığı
tarih baz alınarak başlatılacaktır.
6.3 Yüklenici ilgili kısım teknik şartnamelerinde ayrıca belirtilmemiş olsa bile bütün
sistemlere ait garanti belgelerini geçici kabul tarihinden itibaren garantisi başlamak kaydıyla
idareye sunacaktır.
7.0
YÜKLENİCİ SORUMLULUKLARI
7.1 İş kapsamında hazırlanacak bütün projeler ve malzemeler onay için idareye
sunulacak olup idarenin onayını müteakip sipariş ve imalat işlemlerine başlanacaktır.
7.2
Ekipman ve malzemeler birinci sınıf işçilikle monte edilecektir.
7.3 İdarece imalat ve montaj yönünden uygun görülmeyen kalem ve hususlar her hal ve
koşulda İdarece uygun görülen hale getirilecektir.
7.4 Tüm imalat ve montaj işleri tekniğine, kanunlara, yönetmeliklere ve fen kaidelerine
uygun yapılacaktır.
B- AG KABLO
Kullanılacak tüm kablolar projede belirtildiği üzere N2XH veya NHXMH tip olacaktır.
Kablo Üretici firmasının aşağıdaki belgelere sahip olması şartı aranacaktır.
• ISO 9001
• ISO 14000
Standartlar:
TS IEC 60227-7/A1
Kablolar-Polivinil Klorür Yalıtımlı-Beyan Gerilimi En Çok 450/750 V Olan Bölüm 7:
İki veya çok Damarlı bükülgen kablolar
TS IEC 60502-1
Kablolar - Beyan gerilimleri 1 kV’dan (Um = 1,2 kV) 30 kV’a (Um = 36 kV) kadar
olan yalıtımı ekstrüzyonla çekilmiş güç kabloları ve bunların yardımcı donanımları - Bölüm
1: Beyan gerilimleri 1 kV (Um = 1,2 kV) ve 3 kV (Um = 3,6 kV) olan kablolar
TS 9758 HD 21.3.S3
Kablolar-Polivinil Klorür Yalıtımlı-Beyan Gerilimi En Çok 450/750 V Olan- Bölüm
3: Sabit Tesisat İçin Tek damarlı Kılıfsız Kablolar
TS 9759 HD 21.4 S2/T1
Kablolar-Polivinil Klorür Yalıtımlı-Anma Gerilimi En Çok 450/750 V Olan-Bölüm 4Sabit Tesisat İçin Kılıflı Kablolar (HD 21.4 S2)
Sayfa 14 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
TS 9760 HD 21.5 S3/A2
Kablolar-Polivinil Klorür Yalıtımlı-Beyan Gerilimi En Çok 450/750 V Olan-Bölüm 5Bükülgen Kablolar (Kordonlar)Tadil 2
TS 9760 HD 21.5 S3/T3
Kablolar – Polivinil klorür yalıtımlı - Beyan gerilimi en çok 450/750 V olan - Bölüm 5
: Bükülgen kablolar (kordonlar)Tadil 3
TS HD 21.13 S1
Kablolar - Polivinil Klorür Yalıtımlı - Beyan Gerilimleri En Çok 450/750 V Olan Bölüm 13: İki veya Daha Fazla İletkeni Olan Yağa Dayanıklı PVC Kılıflı Kablolar
TS 2814
PVC Yalıtkanlı ve PVC Kılıflı Alçak Frekans Kabloları ve Telleri (İç Tesisatta
Kullanılan, İkili, Üçlü, Dörtlü ve Beşli Kablolar)
TS EN 60228
Kablolar - Yalıtılmış kabloların iletkenleri. Bu Standart geniş bir tip aralığındaki
elektrik güç kablolarında ve kordonlardaki iletkenler için 0,5 mm2’den 2500 mm2’ye kadar
olan anma kesit alanını kapsar.
TS 6429
Elektroteknikte Kullanılan Sistemlerde Renklerle veya Alfanümerik İşaretleme: Bu
Standard, elektrik sistemlerinde can ve mal emniyetinin arttırılması için, çeşitli iletken
bölümlerin, görevlerini sistem boyunca belirlemek üzere ayrı renklerle veya alfanümerik
olarak işaretlenmelerini kapsar.
TS HD 308 S2/T1
Kablolar Ve Bükülgen Kordonlarda Damarların Tanıtımı
Kablolar, standartlarında belirtilen esaslara uygun yapılacaktır. İletkenleri bakır
olacaktır. Bütün kabloların dış cepheleri PVC izolasyonlu ve AG kabloları siyah renkte
olacaktır. Kablolar standart makaralara eksiz olarak sarılacak mekanik darbelere karşı gerekli
önlemler alınmış olacaktır.
3. İMALAT ÖZELLİKLERİ
3.1. Güç ve Kumanda Kabloları
Kablolar Standartlarında belirtilen esaslara uygun yapılacaktır. İletkenler bakır
olacaktır. Bütün kabloların dış cepheleri PVC izolasyonlu ve A.G kabloları siyah renkte
olacaktır. Kablolar standart makaralara eksiksiz olarak sarılacak mekanik darbelere karşı
gerekli önlemler alınmış olacaktır.
İletken renkleri aşağıdaki gibi olacaktır:
Sayfa 15 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Enerji Kablolarında, kabloların damar renkleri çoğunlukla kullanılan sisteme göre
belirlenmektedir. Burada; sistemin 3 fazlı veya 1 fazlı olması, sistemde nötr ve/veya koruma
iletkeninin kullanılıp kullanılmadığı damar renklerinin belirlenmesi için gerekli kriterlerdir.
Bu konudaki referans kaynak Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ve Elektrik Kuvvetli Akım
Tesisleri Yönetmeliğidir.
Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde 57. Madde aşağıdaki şekildedir:
Madde 57. Yalıtılmış İletkenler ve Kablolar :
Elektrik İç Tesislerinde iletkenler için aşağıdaki renk kodları kullanılacaktır.
Koruma iletkenleri için Yeşil / Sarı
Orta iletkenler ve nötr iletkenler için açık mavi
4. MONTAJ METODLARI
• Kablolar döşendikleri güzergah boyunca mekanik darbelere ve dış hava koşullarına
karşı (direk güneş ışığı v.b.) korunmalıdır.
• Düşey döşenen kablolar, uygun desteklerle belirli aralıklarda tesbit edilmelidir.
Aksi halde terminallerde istenmeyen gerilimler ve kablonun PVC izolasyonunda düşey
gerilimlerden ötürü deformasyon olacaktır.
• Herhangi bir terminale üç iletkenden daha fazla bağlantı yapılamaz.
• Kablo döşeme esnasında renk kodlaması aynı kalmalıdır. Dış kaplaması renk kodlu
olmayan faz iletkenlerinde L1, L2, L3 gibi alfanumerik marka damgaları veya ısıyla büzüşen
renk kodlu rakorlar olmalıdır.
• Kesiti 25 mm2’yi geçen kabloların pabuçları, kablo ucuna preslenerek veya lehimle
tesbit edilecektir. 25 mm2’den küçük kablolar, uygun kablo pabuçları veya vidalı klemple
terminallere bağlanabilir.
• Tüm kabloların, çekilmesinden hemen sonra izolasyon testleri yapılmalıdır.
• Kablolar ana hatlarda düşey; motor ve pano inişlerinde yerin durumuna göre yatay,
dikey ve düşey olarak döşenecektir. Bunun dışında bir döşeme şekli (yatay veya bina hatlarına
paralel döşeme) gerekiyorsa onay alınmalıdır.
• Toprak seviyesinden dik çıkan kablolar, EMT boru ile 1 m yüksekliğe kadar
korunmalıdır.
• Kablolar, mecbur olamadıkça ve izin olmadıkça bina temelleri içinden
geçirilmemelidir.
• Bina katlarından geçen kablolar için geçiş borusu konmalıdır. Kablo döşendikten
sonra geçişlerdeki bu borular ısıya dayanıklı dolgu maddesi ile kapatılmalıdır.
• Kablolar belirli aralıklarla uygun kablo bağcıkları ile tesbit edilmelidir.
5. GARANTİ
Yüklenici, teslim ettiği kablolar ve kablolama ile ilgili her malzeme için tesisin
işletmeye alınmasını takip eden bir yılı kapsamak üzere imalat ve malzeme hatalarına karşı
garanti verecektir. Ayrıca montaj ve işçilik hatalarından dolayı meydana gelen kusurları
maliyeti kendine ait olmak üzere giderecektir.
Sayfa 16 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
C- TOPRAKLAMA TESİSATI
Bina ana panosuna projesine uygun olarak yapılan topraklama tesisatının; test direnci
azami 2 Ohm olarak ölçülüp Rapor halinde İdare’ye sunulacaktır. Topraklama test direnci 2
Ohm değerinin üzerinde ise gerekli diğer tedbirler (bahçe toprağı taşınması–topraklama
çubuğu paralellenmesi vs.) alınarak topraklama direncinin 2 Ohm olması sağlanacaktır.
Ana Pano Odasındaki ana potansiyel barasından sarı – yeşil izoleli N2XH Kablolar ile
ana pano topraklama bağlantılar Cadmium’lu cıvatalar ile ve iki adet 50 mm² kesitli kablo ile
yapılacaktır.
Kablo taşıma tavaları (Şaft içi ve dışı), Mekanik ekipman şase topraklamaları; en az 6
mm²’lik N2XH (Sarı – Yeşil izoleli) kablo ile yapılacaktır.
Kuvvet ve Kat tabloları topraklama iletkenleri; ana pano odası – şaftlar ve tablolar
arası müstakil olarak kolon hattı kabloları ile birlikte çekilecek ve topraklama iletkenleri
kesitleri (21.08.2001 tarih ve 24500 Sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan Topraklama Tesisi
Yönetmeliği) Topraklama Tesis Yönetmeliğine uygun olacak ve sarı – yeşil izoleli
iletkenlerle tesis edilecektir.
Toprak Çubuklar: toprak çubuklarını çakarken tek tek çubuklarla ilgili direnç
alanlarının üst üste gelmemesine dikkat edilecektir. Toprak çubuklarının bina temellerinden
600 mm mesafeden uzağa yerleştirilmesi gerekir. Kaya olması durumunda, barası
yerleştirmeden yeterli boyutta bir delik açılması gerekir.
Topraklama iletkenleri toprak çubuklarıyla ana topraklama baraları arasındaki en kısa
yolu geçmelidir ve bina yapısına onaylı desteklerle bağlı ve bu seviyeden 0.2 mm yukarıda
bulunan PVC boru (kanal) içinden geçmeli ve mekanik hasar ve paslanmaya karşı
korunmalıdır.
D- CCTV SİSTEMİ
1. GENEL HÜKÜMLER




Bütün teklif edilen kamera sistemleri PAL formatına uygun olacaktır.
IP tabanlı kamera temini, montajı, çalışır vaziyette teslimi ve mevcut kamera sistemine
adapte edilmesi için gerekli her türlü ekipman, malzeme, cihaz temini, altyapı tesisi ve
ayarlar Yüklenici tarafından gerçekleştirilecektir.
Kameralara uzaktan erişim (Genel Müdürlük) için gerekli switch, kablolama vb. işler
kapsam dâhilindedir.
Proje kapsamında yer alan bütün ekipman ve cihazlar için İdare onayı alınacaktır. İdare
onayı alınmadan sahaya kesinlikle herhangi bir malzeme gönderilmeyecektir.
Sayfa 17 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ





Proje kapsamında tesis edilecek olan tüm yeni kameralar IP yapıda olacaktır. Analog
kameraların ara çözümler ile IP’ye çevrilerek tasarlanan sistemler kabul edilmeyecektir.
Kurulacak yeni kamera sisteminin networku mevcut IP CCTV kamera sistemi networküne
dahil edilecektir.
Kamera sistemi ile ilgili tüm kablolama, sonlandırma, network bağlantı dolapları, fiber
optik çeviriciler, switchler, kayıt cihazları, Patch paneller, UPS ler, network’ ün
çalışabilmesi için gerekli tüm ekipmanların temini, montajı ve çalıştırılması Yüklenici
sorumluluğundadır.
Fabrika ortamı toz, partikül ve yüksek oranda nem içermekte olduğu için seçilecek
ekipmanlar minimum IP 66 koruma sınıfında, neme dayanıklı ve toz geçirmeyecek
özellikte olacaktır.
UTP Cat6 fiber optik aktarıcı cihazlar; switch ile sahadaki IP teknolojili kameralar
arasındaki haberleşmeyi sağlayacaktır.
 Teklif edilecek kayıt cihazlarının mevcut IP CCTV kamera sistemindeki
izleme yazılımıyla çalışabilmesi gerekmektedir. Bu nedenle teklif edilecek
kayıt cihazları IP CCTV kamera sistemindeki kayıt cihazlarıyla uyumlu
olmalıdır.
2. KISALTMALAR










IP CCTV: Kapalı Devre Televizyon Sistemi ( IP: Internet Protokol )
PAL: Phase Alternating Line ( Faz Çözünürlük Çizgileri )
CCD & CMOS: Charge Coupled Device & Complimentary Metal-Oxide Semiconductor
(Görüntüyü elektrik veya elektronik sinyallere çeviren algılayıcılar.)
FPS: Frame per Second
PoE: Power over Ethernet
PTZ: Pan, tilt, zoom
SNMP: Simple Network Management Protocol
VMD: Video Motion Dedection
NTP: Network Time Protocol
NVR: Network Video Recorder
3. SABİT KAMERA




Kameralar ONVIF özelliğine sahip olacaktır.
Kameralar gündüz-gece (day/night) görüşüne sahip olacaktır. Day/Night(D/N) kameralar
iki mod arasındaki geçişi mekanik olarak kızıl ötesi filtre ile gerçekleştirecektir.
Kameralar en az 2.1 mega piksel çözünürlüğe sahip olacaktır.
Kameralar IP tabanlı çalışacaktır.
Sayfa 18 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ

























Kameralar, 1280x720 çözünürlükte an az 25 fps gösterim hızına sahip olacaktır.
Kameralarda görüntüleme elemanı en az 1/3” boyutunda CCD veya CMOS olacaktır.
Kameraların aydınlık seviyesi hassasiyeti renkli modda 0,1 lüks, siyah-beyaz modda ise
0,05 lüks veya daha iyi olacaktır.
Kameralar tekli yayın (unicast) ve çoklu yayın (multicast) uygulamalarını
destekleyecektir.
Kamera üzerinde en az bir RJ-45 100BASE-Tx portu olacaktır.
Kameralar H.264 görüntü sıkıştırma formatının yanı sıra MPEG-4 ve M-JPEG
formatlarından en az birini destekleyecektir.
Kameralarda dual stream özelliği olacaktır.
Kameralara erişim, kullanıcı adı ve parola korumasına sahip olacaktır. Çoklu parola
koruması bulunacaktır.
Kameraların, 1280x720 çözünürlükte ve saniyede en az 25 kare resimde ağ ortamında
oluşturacağı band genişliği 5 Mbit/saniye seviyesini geçmeyecektir.
Tüm kameralar TCP/IP, UDP/IP, IPv4, UpnP, NTP, QoS, DNS, DHCP, SNMP, RTP,
RTSP, SSH, SSL, HTTP, HTTPs, FTP protokollerini destekleyecektir.
Kameralar ısı ve ışık değişimlerinde otomatik olarak veya operatör tarafından manuel
olarak kontrol edilebilen, auto back focus veya auto focus özelliğine sahip olacaktır.
Kameralar CE belgeli olacak ve EN 50130, EN 55022, FCC veya UL
sertifikasyonlarından en az birine sahip olacaktır.
Kameranın önünün kapatılması, boyanması veya perdelenmesi gibi sabotaj girişimlerini
tespit etmek için sabotaj analizi özelliği olacaktır.
Kameralar, otomatik beyaz ışık denge kontrolü özelliğine sahip olacaktır.
Kameralar, hareket algılama özelliğine sahip olacaktır.
Kameralar, parlak ışıktan etkilenmeyecek şekilde, ışık patlamalarını engelleyici özellikte
olacaktır.
Kameralar en az 100 dB değerinde otomatik beyaz denge kontrolü (WDR) özelliğine
sahip olacaktır.
Kameralar, elektronik shutter özelliğine sahip olacaktır.
Kameralar, C/CS lens montajına uygun yapıda olacaktır.
Kameralar, PoE özelliğine sahip olacaktır.
Kameralar, Türkçe menü özelliğine sahip olacaktır.
Lensler C/CS montaj yapısında olacaktır.
Lenslerin sürücü ve montaj tipleri, teklif edilen kameralara uygun oto-iris olacaktır.
Lensler en az 2,8-8mm değerinde Varifocal lens olacaktır.
Lensler teklif edilen kamera markası ile aynı marka olacaktır.
Sayfa 19 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ











Muhafaza, teklif edilen sabit kameranın ve oto-iris lenslerin montajına uygun olarak toz
ve su geçirmez yapıda olacaktır. Kabloların içinden geçmesine imkân veren montaj ayağı
ile birlikte temin edilecektir.
Kamera muhafazası minimum IP66/NEMA4 standardında korumalı olacaktır.
Muhafazanın arkasındaki kablo ve boru girişleri su girişine imkân vermeyecek şekilde
olacak ve montajı bu maksada uygun yapılacaktır.
Dış mekânda kullanılacak olan muhafazalar güneş siperliğine sahip olacaktır.
Muhafaza -20 °C ile 45°C derece arasında çalışabilecektir.
Muhafaza, soğuk havalarda buğulanmayı önleyen ısıtıcıya ve sıcak havalarda cihazı
soğutan fan sistemine sahip olacaktır.
Güvenlik riski olan mahallerde (raporda/projede belirtilmiştir) sabotajlara karşı koruma
sağlanacak ve kameraya müdahale imkânı vermeyecektir. (Vandal Proof özelliği
olacaktır.)
Muhafaza CE belgeli olacak ve EN, FCC veya UL sertifikalarından en az birine sahip
olacaktır.
Muhafaza, teklif edilen sabit kameralar ile aynı marka olacaktır.
Montaj ayağı, teklif edilen muhafazaya veya kameraya uygun olarak dizayn edilecektir.
Güçlü ve hafif yapıda seçilecek montaj ayakları, dış mekân kameraları için saatte 90 km
esen rüzgâra karşı kameranın hareket etmesini önleyecek yapıda olacaktır. Ayrıca
korozyona karşı dayanıklı olacak, plastik türevi ürünler kabul edilmeyecektir.
Montaj başı, 360 derece yatay, 90 derece yukarı aşağı ayarlanabilir olacaktır.
4. KAYIT CİHAZI (NVR)










Eklenecek her ip kamera onvif özelliğini desteklemelidir.
Network video kayıt cihazı, dijital kayıt cihazı ve multiplexer fonksiyonlarını entegre
edecektir.
Kayıt Cihazı kayıt edilecek kamera sayısı kadar lisans geçici kabulden önce İdareye
verilecektir.
Kayıt Cihazı; H.264, MJPEG ve MPEG4 kodlamayı destekleyecektir.
Kayıt cihazı, tüm kameraları videostream olarak kaydedecektir.
Kayıt programlama her kamera için ayrı piksel değerlerinde ve kare hızlarında
yapılabilecektir.
Kayıt cihazının kayıt performansı (throughput) en az 250 Mbps olacaktır.
Aynı anda standart ve megapixel çözünürlükte IP kamera kaydı yapabilecek, farklı marka
kameralarında kaydını yapabilmek için ONVIF standartını destekleyecektir.
Kayıt cihazı, endüstriyel tip sadece video kayıt için üretilmiş olacaktır.
Kayıt Cihazı, bağlı tüm HD kameraları 1280X720 piksel çözünürlükte saniyede en az 25
resim ve en az 30 gün olarak depolayacaktır.
Sayfa 20 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ













Kayıt Cihazında RAID5 veya RAID6 disk yönetim sistemi olacaktır.
Daha fazla kapasite gerektiği durumlarda NVR’a bağlanacak olan depolama sistemleri ile
kayıt kapasitesi artırılabilecektir.
Aynı anda en az 10 kullanıcı uzaktan erişim programını kullanarak NVR’a
bağlanabilecek, kayıt ve canlı görüntüleri izleyebilecektir.
Uzaktan erişim programı Türkçeyi desteklemeli ve arayüz Türkçe olmalıdır.
NVR üzerinde en az 2 adet DVI monitör çıkışı olacak ve NVR üzerinden de izleme
yapılmaya imkan sağlayacaktır.
NVR üzerinde en az 2 adet 1Gb ethernet portu olacaktır.
NVR’lar CE belgeli olacak ve EN, FCC veya UL sertifikalarından en az birine sahip
olacaktır.
Kayıt cihazı VMD (Video Motion Dedection) niteliği kullanılarak kayıta
başlayabilecektir. Bu durumda pre alarm niteliği tanımlanarak kullanılabilecektir.
Kayıt Cihazı, full duplex modda çalışacak; kayıt yapılmasını etkilemeyecek şekilde, canlı
ve kaydedilmiş görüntülerin izlenmesine imkân verecektir. Bir seçenek olarak, canlı ve
kaydedilmiş görüntüler uzak bir bilgisayarda görüntülenebilecektir. Kayıt Cihazı,
görüntülerin uzak terminallerden görüntülenebilmesi için network işlemlerini ve bu
fonksiyonu destekleyen yazılımları destekleyecektir.
Kayıt cihazı tarih ve zaman senkronizasyonu için NTP ( Network Time Protocol )
serverını destekleyecektir.
Kaydedilen görüntülerin orijinal, müdahale edilmemiş olmasını garanti etmek amacıyla
ünite kaydedilen tüm görüntüleri dijital imza (digitalwatermark) ile işaretleyecektir ve
yapılan müdahaleleri algılamayı sağlayacaktır.
Cihazın üreteceği alarmlar sesli uyarı ile desteklenecektir.
Kayıtlar sistem merkezindeki kaydedici ile hard disk üzerine yapılacak olup, harici Hard
disk ünitesine veya USB flash memory üzerine kayıt alınabilir özellikte olacaktır.
E- MÜZİK ANONS VE YAYIN SİSTEMLERİ
1.1 Kapsam
Seslendirme ve anons yapılması gerekli görülüp hoparlör konulan mekânlarda; acil
veya genel amaçlı anons iletimi, seminer veya konferans amaçlı toplantılarda seslendirme,
genel amaçlı fon müziği yayınlanması, sistemini kapsar.
1.2 Sistem
Hoparlör konulan yerlere seslendirme, müzik yayın ve anons yapılabilmesi için,
aşağıda belirtilen ünitelerden projesindeki verilere göre gerekli görülen üniteler, sayılarına
göre tespit edilerek sistem tesis edilecektir.
Kaynak cihazları ( radyo, CD,MPG3),
Sayfa 21 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Preamplifikatörler (anons ve müzik),
Kontrol modülü (yangın alarm, anons, zamanlama, dijital kayıt ile dinleme vb. gibi),
Mikrofon ünitesi veya mikrofon istasyonları ve konsolları (genel ve acil anons için),
Güç amplifikatörleri,
Ana ve ara dağıtım kutuları,
Hoparlörler ve hat trafoları,
Kanal seçici panel ve ses kontrolü,
Kablolar,
1.3 Genel özellikler
Projesinde gösterilen yerde ve özellikleri bu şartnamede belirtilen hoparlörler, ana
merkez ile bağlantılı tesis edilecek olup, projesine göre oluşturulmuş sistemin yine bu
şartnamede belirtilen her türlü fonksiyonu işler vaziyette teslim edilecektir.
Ana merkez, ses seviyesi yerinden veya merkezden ayarlanabilen müzik yayını
yapabilecektir.
Müzik yayını için, kaynak seçimi merkez üniteden yapılacaktır.
Sistemde kullanılan fonksiyonların tümüne yetecek kadar kaynak ve mikrofon girişi
bulunacaktır.
Projesinde belirtilen hoparlör tesisatına göre belirlenen amplifikatör veya diğer
cihazlar yeterli değil ise, bu yetersizliği ve olması gereken değerleri gerekçeleriyle birlikte
yüklenici, idareye dilekçe ile bildirmek zorundadır.
Devreye alınacak genel yayın ve anons sistemi 24 saat aralıksız olarak hizmet
verebilecek özellikte olacaktır.
Sistemi oluşturan merkezi ünitede bulunacak güç amplifikatörleri, kaynak cihazları ve
diğer cihazlar, projesinde belirtilmiş ve idarece uygun görülmüş ise, standart ve tekniğe uygun
olarak tasarımlanmış cihaz dolabı içinde muhafaza edilecektir.
Sistem ile ilgili seçim evrakında, sistem, cihaz ve üniteler hakkında Türkçe
tamamlayıcı bilgiler ve kataloglar yüklenici tarafından hazırlanıp idareye verilecek olup,
sistemin çalışma prensibi de açıklanacaktır. Eğer bu şartname haricinde farklı hususlar var ise,
gerekçe raporunda belirtilecektir.
Sistemin bir çıkışında yada var ise çıkışlarından herhangi birinde anons yapılırken,
diğer çıkışlarında müzik yayını devam edebilecektir. Müzik yayını sırasında, anons yapılması
halinde müzik yayını kesilecek ve anons bitiminde otomatik olarak devreye girecektir.
Anons anahtarı, personelin sistemdeki mikrofonları açık bırakmasını önlemek
amacıyla bas konuş tipinde olacaktır.
Sayfa 22 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Sistemin tamamında, entegre devrelerin baskılı devreler üzerine veya ünitelerin
birbirlerine bağlantıları soketler vasıtasıyla yapılacaktır.
Gerek anons ve gerek müzik yayınında yankılanma, çatlama ve uğultu olmaması için
yüklenici tarafından bütün teknik önlemler alınacaktır.
Tali mikrofon istasyonu bulunan sistemlerde acil durumlar için, seslendirme
merkezinde bulunan ana mikrofon istasyonunda, tali birimlerin yaptığı anonsu keserek, anons
yapmak üzere özel öncelik fonksiyonu bulunacaktır.
Sistem, mevcut yangın ihbar sistemine bağlanabilir olacaktır.
1.4 Mikrofon ve ünitesi
Merkezi santralde kullanılacak mikrofonlar, masa üstü ve yüksek kaliteli, dinamik
veya kondenser özellikli anons mikrofonları olacaktır.
Seyyar tip olarak kullanılacak olan el tipi anons mikrofonu, masa üstü kullanıma
uygun tipte olacak, projesinde gösterilen yerde kullanılacak, ankastre bağlantı paneli ve
önceden merkeze çekilmiş kablo yardımı ile merkez anons ünitesine giriş yapılacaktır.
Mikrofon ünitesi ile cihazlar arasında blendajlı mikrofon ve bununla kombine
kumanda hatlarını ihtiva eden özel kablosu, idarenin belirleyeceği uzunlukta, ünite ile beraber
verilecektir.
El tipi telsiz mikrofon sistemi, bir verici ve bir alıcı ünitesi ile adaptörden oluşacak, en
az 10 saat ömürlü pil ile UHF bandında çalışan minyatür bir yapıda olacaktır.
Anons için anons butonuna basıldıktan sonra müzik yayını kesilecek veya arka fona
alınacak ve ding dong sinyali devreye girecektir. Anons bittikten sonra müzik yayını devam
edecek, mikrofon ünitesi üzerinde bulunan led, anons esnasında sürekli bir şekilde yanacak ve
anonsun devrede olduğunu gösterecektir.
1.5 Güç amplifikatörü
Sistemdeki hoparlörleri besleyecek olan güç amplifikatörleri elektronik olarak koruma
devrelerine sahip ve üzerinde açık/kapalı anahtarı ile uyarı ışıkları olacaktır.
Sistemde kullanılacak amplifikatörler geniş frekans aralığına, yüksek oranda sinyal
gürültü oranına sahip, 220–230 VAC–50 Hz besleme gerilimi ile çalışır, sistemdeki
hoparlörleri besleyecek şekilde çıkış gücüne sahip ve cihaz dolabına bağlantısı uygun
özellikte olacaktır.
1.6 Preamplifikatörler(ELK-ÖZ-4.01)
Sistemin anons ve müzik yayınını gerçekleştirmek üzere, cihaz dolabına bağlantısı
uygun özellikte olması gereken preamplifikatörlerin müzik ve anons amaçlı olmalarına göre
ve projesi gereği ihtiyaç miktarı kadar girişi bulunacaktır.
Anons sisteminin preamplifikatör katında ses seviyeleri ve ayarları yapılabilecek, açıkkapalı anahtarı ile uyarı ışığı bulunacaktır.
Anons sisteminin preamplifikatör veya mikrofon kısmında farklı tonlarda ding dong
özelliği bulunacak ve besleme gerilimi 220–230 VAC–50 Hz olacaktır.
Sayfa 23 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
1.7 Kaynak cihazları
1.7.1 Stereo radyo: Seslendirme sisteminde bir kanalın kaynağı olarak kullanılacak
özellikte stereo radyo, 530–1600 KHz orta dalga (AM), 88–108 MHz FM frekans ayar sahalı
tuner, 220–230 VAC–50 Hz besleme gerilimi özelliklerine sahip olacak ve müzik
preamplifikatörüne soketler vasıtasıyla bağlanacaktır.
1.7.2 Stereo CD player: Yüksek performanslı filtreye, yüksek disk stabilasyonuna ve
her disk için program kontrolüne, idarece belirlenecek sayıda disk çalabilecek, disklerin
çalınması için programlanabilme, rast gele ya da sıralı çalma gibi özellikleri haiz stereo CD
player, müzik preamplifikatörlerine soketler vasıtasıyla bağlanacaktır.
1.7.3 Stereo MPG3 player: Cihaz üzerinde bulunan CD-ROM sürücü, LCD ekran,
ilgili kontrol butonları ile CD üzerindeki MPG3 dosyalarını okuyarak, istenilen MPG3
dosyasını sürekli veya dönüşümlü çalmaya uygun bir yapıda ve cihaz dolabına bağlantısı
uygun olacaktır.
1.8 Cihaz dolabı
- Cihaz dolabı, sistemi oluşturan merkezi ünite, güç amplifikatörleri, ses kaynaklarının
(radyo, teyp, CD, MPG3) ve diğer cihazların yerleştirilmesine uygun olarak tasarlanmış, 19”
standardında ve tekniğe uygun olacaktır.
Cihaz dolabının önünde camlı ve kilitlenebilir bir kapak bulunacak, modüler cihazlar,
cihaz dolabında bulunan yerlerine özel rayları ile itilerek irtibatlandırılacak ve sabitlenecektir.
- Modüllerin sisteme bağlanması, özel fonksiyonlarına göre uygun fiş ve prizler ile,
giriş-çıkış ve besleme irtibatları cihaz dolabının üzerinde bulunan konvektörler ile ve kapalı
kablo kanalları (tercihen metal kablo kanalı) içerisinde yapılacaktır.
Cihaz dolabı en az 1,5 mm DKP sacdan imal edilecek ve bir kat astar, iki kat fırın
boya ile boyanacaktır.
Dolap içerisinde yeterli seviyede havalandırmayı sağlamak üzere hava panjurları
bulunacak, gerekli görülmesi halinde sessiz ve ısı yükseldiğinde otomatik olarak çalışan fan
motorları konulacaktır.
Cihaz dolabının altında tekerlekler bulunacak ve rahatça hareket ettirilebilir olacaktır.
1.9 Ana ve ara dağıtım kutuları
Dağıtım kutuları, seslendirme tesisatı kablolarının eklenmeleri için kullanılacak olup,
1,5 mm sacdan imal edilecek ve bir kat astar, iki kat fırın boya ile boyanacaktır.
Dağıtım kutuları içinde klemens grupları bulunacak ve tüm klemensler
numaralanacaktır. Kullanılan tüm klemensler ray tipi ve tamamen bakır alaşımlı malzemeden
imal edilmiş olacaktır. Dağıtım kutusu üzerinde kablo girişleri için uygun ölçülerde ve sayıda
rakorlar bulunacaktır.
Ray tipi klemensler her bir kablo damarı için ayrı olacak ve eğer atlama yapılması
gerekiyor ise, bu atlamalar standartlara uygun özel aparatlar ile yapılacaktır.
Dağıtım kutusu kapağı içinde şema takmak üzere bir bölüm (cep) bulunacaktır.
1.10 Kanal seçme ve ses ayar potonsiyometreleri
Sayfa 24 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Hoparlörlerin kanal seçme ve ses seviyelerini ayarlamak için, projesine uygun olarak
gerekli kapasitede, hat ve hoparlör empedansına uygun, tek bir hoparlör veya grup
hoparlörlerine kumanda edebilecek, kablo irtibatları klemens vasıtasıyla yapılan, ankastre
veya sıva üstü olarak ve deforme olmayacak cinsten dayanıklı tipte malzemeden imal edilmiş
olacaktır.
1.11 Hoparlörler
Tüm hoparlörlerin kablo bağlantıları, kullanılan kablo kesitleri ve gelebilecek kablo
sayısı göz önünde bulundurularak uygun nitelikte klemensler ile yapılacaktır.
Hoparlör kabinleri, titreşimleri önleyecek şekilde, hoparlörler ise, kullanılacak
amplifikatör çıkışına uygun ve hat trafolu olarak dizayn edilecektir.
Hoparlörler harici-dahili, sıva altı-sıva üstü, tavan-duvar, sabit-seyyar, kolon, basınçlı
vb. gibi tiplerde ve projesine göre imal edilmiş olacaktır.
Hoparlörlerin arka hacmini içeren akustik bölüm, tek parça olarak imal edilerek, arka
hacmin ses sızdırmazlığı ve akustik gürültülerden etkilenmemesi sağlanmış olacaktır. Ayrıca,
bu bölümün içinde bulunacak hoparlör ve hat trafosunun montajını engellemeyecek şekilde
tecrit yapılacaktır.
Beton, alçı, ahşap tavan veya duvarlara konulacak hoparlörlerin montajında, hoparlör
sıkıştırma yaylarının bozulmasını önlemek üzere montaj çemberi oluşturulacaktır. Ayrıca,
ıslak hacimlerde kullanılacak idarenin seçeceği hoparlörlerin, alüminyum asma tavana uygun
aparatlar ile montajı yapılacaktır.
Hoparlörlerin görünen ön yüzü, idarenin beğenisine sunulacak, hoparlör aksamı PVC,
çelik veya alüminyum olacak ve tavan veya duvardaki aydınlatma armatürleri ile uyumlu
olmasına dikkat edilecektir. Tavan ya da duvardaki veya diğer tipteki hoparlörlerin gövdeleri
çarpmalara karşı dayanıklı olacaktır.
Projesinde istenilen güçlere uygun olarak, tek ve daha çok sayıda hoparlör ihtiva eden
metal bir kutudan oluşan kolon tipi hoparlörlerin yönünü sağa-sola ve aşağı-yukarı doğru
ayarlayabilecek şekilde bir düzenek bulunacaktır. Hoparlörlerin kaplama malzemesi metal,
PVC veya ahşaptan olacaktır.
Frekans cevap eğrisi, 100Hz – 13 K.Hz. arasında düz ve geniş olacaktır.
1.12 Hat trafosu
Hoparlörlere ses dağıtımı, projesine göre tespit edilmiş amplifikatörlerin çıkış
gerilimine uygun voltaj ile yapılacağından, hoparlörlerin uygulama gücüne bağlı olarak
kullanılacak hat trafolarının, istendiğinde gücünü değiştirebilmek için empedans uçları
bulunacaktır. Tüm hat trafoları hoparlör gövdesi içine, titreşim yapmayacak şekilde
yerleştirilecek ve kullanılacak hat trafolarının frekans bantları, hoparlörlerin frekans bantlarını
sağlayacak şekilde olacaktır.
1.13 Kablolar
Seslendirme sisteminde kullanılacak kabloların damar sayısı, kesiti, tipi ve gerilimi
projesinde belirtilen özellikleri ve standartları karşılayacak ve tüm hoparlör kabloları, tüm
çoklu kablolar ve tüm mikrofon kabloları amaçlarına uygun olarak tasarlanmış, projesinde
Sayfa 25 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
belirtilen mesafelerde bozulma olmadan ve istenen kalitede ses verecek tipte, esnek
kaplamaya sahip, manevra kabiliyeti bulunan, montaj kolaylığı sağlayacak şekilde olacaktır.
Kablolar Yangına dayanıklı Halojen Free kablo olacaktır.
ELK-ÖZ-4.02 DIJITAL TUNER
 Cihazın kolay kullanımlı istasyon ayar düğmesi olmalıdır.
 Cihazın en az 30 kanal AM/FM istasyon hafızası bulunmalıdır.
 Cihazın çok fonksiyonlu flouresant göstergesi ve dijital yayın sinyal güç göstergesi
bulunmalıdır.
 Cihazın otomatik taramalı istasyon arama ve otomatik hafızaya alma özellikleri
bulunmalıdır.
ELK-ÖZ-4.03 MESAJ KAYIT ÜNİTESİ
Kayıt ünitesi 100.000 devir sayısına sahip olmalıdır.
Cihaz mesaj uyarı sinyali siren olmalıdır.
Cihaz mesaj frekans band genişliği 20 Hz-3.8 KHz olmalıdır.
Cihaz örnekleme frekansı en az 8 KHz olmalıdır.
Cihaz mesaj kayıt mikrofonu elektret-unidirectional olmalıdır.
Cihaz giriş hassasiyeti MIC 2; 2.45 mV, MUSIC IN; 775 mV, TAPE IN; 775 mV
olmalıdır.
 Cihaz audio çıkış voltajı 775 mV olmalıdır.
 Cihaz her biri 30 saniyelik 4 mesaj veya 60 saniyelik 2 mesaj kapasitede olmalıdır.
 Cihaz rack montaj aparatları ile verilecektir.






ELK-ÖZ-4.04 2'Lİ ZONE SEÇİCİ
* Uzaktan kumanda panelindeki kumanda butonları ile istenilen amplifikatörün
seçilmesini sağlayacak kapasitede elektronik rölelerden oluşan bir anons modülü cihaz
dolabına yerleştirilecektir. Ayrıca bu panel üzerindeki anahtarlar ile anons yapılan zon ya da
zonlar, ilgili ışıklı indikatörler ile görülebilmelidir.
* Sistem ayrı bölümlere/katlara anonsun yapılmasını sağlamalıdır.
* Cihaz üzerinde bulunan tuşlar vasıtasıyla, istenilen bölgeler veya bütün bölgeler
anonsa sokulabildiği gibi bir butona basılarak tekrar eski çalışma haline döndürülebilmelidir.
* Cihaz tamamen elektronik aktif yapıya sahip olmalı, audio işaretler kesinlikle giriş ve
çıkışlarda bozulmaya uğramayacak şekilde tasarlanmalıdır. Ve min aşağıdaki teknik
özelliklere haiz olmalıdır:
abcdef-
Giriş / Çıkış sayısı: min. 2 adet
Giriş Seviyesi : 1.5 Vrms veya 100 Vrms (yapıya bağlı)
Çıkış Seviyesi: 1.5 Vrms veya 100 Vrms (yapıya bağlı)
Frekans Karakteristiği: 20 Hz-20 kHz. -+3 dB
İşaret Gürültü Oranı: 80 dB
Harmonik Bozulma: %0,1
Sayfa 26 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
g- Besleme gerilimi: 220 Vac ± %15, 50 Hz ±5 Hz
Modül cihaz dolabına uygun özellikte olacak ve bağlantısı özel konnektörler
vasıtasıyla yapılacaktır
ELK-ÖZ-4.05 Mikrofon Giriş Modülü
 Cihaz modüler yapıda olacaktır.
 Cihaz digital kontrollü olacak ve en az 10 çıkış kontrolü yapabilecektir.
 Cihaz üzerinde priority girişleri bulunacak ve girişler öncelik sırasına göre seçilebilir
olacaktır.
 Cihaz üzerinde anons ikaz sinyalleri olacak ve bu sinyaller seçilebilir olacaktır
 Besleme Voltajı
: 24 V DC ( 150 mA ) olacaktır.
Çıkış Kontrolü
: 10 adet bölge + Tüm bölgelerin kontrolü
olacaktır.
Giriş ve Çıkış sinyalleri
: 0 dBv 600 ohm dengeli olacaktır.
İkazlar
: Dahili 4 ayrı tonda ikaz
Cihaza 4 anons mikrofonu bağlanabilecektir.
ELK-ÖZ-4.06 2 ZONE'LU ANONS MİKROFON ÜNİTESİ
* Teklif edilecek sistem minimum 5 anons zonuna haiz olacak ve ilave preamplifikatör
gerektirmeden 3 adet mikrofon istasyonu bağlanabilecektir.
* Seslendirme sisteminde bölgesel olarak anons kumandasını sağlayan modüldür.
* Anons kontrol cihazındaki fonksiyonel görevleri yerine getirmeli ve ana modül cihazını
mesafeye bağımlı olmaksızın kumanda edebilmelidir.
* Üzerinde bölge sayısına uygun buton, hangi bölgenin yayına girdiğini gösteren pilot
lamba, bütün aboneleri bir anda anons yayınına sokan ALL butonu ve sistemi sükunet
haline sokan STOP butonu bulunmalıdır.
* Anons kontrol uzaktan kumanda panelinin üzerinde, ayrıca mikrofonu bulunmalı, bu
mikrofona ait on/off anahtarı, volüm potansiyometresi, çıkışın hat seviyesini gösteren
dijital VU-metre , ding dong butonu ve devresi bulunmalıdır. Panelin merkez cihazlardan
uzakta kullanılması durumunda ses sinyalinin zayıflamaya uğramadan taşınabilmesi için
gerekli ilaveler yapılmış olacaktır.
* Cihaz tamamen metalik ve masa üstü veya masaya gömülecek yapıya sahip olmalıdır.
 Üzerinde yeralan mikrofonun özellikleri şu şekilde olmalıdır:
 Dinamik tipte, kardioit karakteristikli ve yüksek kaliteli mikrofon bir spiral ile panele
bağlanmalıdır. Mikrofonun teknik özellikleri:
Tipi
Frekans Aralığı
Hassasiyet
:
:
:
Dinamik
50 - 15.000 Hz
-70 dB
Sayfa 27 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Karakteristiği
:
Empedansı
Kardioit
:
600 Ohm
F- UYDU ANTEN ORTAK TV SİSTEMİ
2.1 Kapsam
Karasal TV, kablolu TV, uydu, merkezi video veya FM Radyo yayınlarının, TVRadyo prizlerine istenilen kalitede ulaştırılması sistemini kapsar.
2.2 Sistem
TV-Radyo prizi konulan yerlere TV, radyo ve video yayını yapılabilmesi için, aşağıda
belirtilen ünitelerden projesindeki verilere göre gerekli görülen üniteler; sayılarına göre tespit
edilerek sistem tesis edilecektir.
Antenler (uydu),
Kablolar,
Prizler,
Konnektörler.
ELK-ÖZ-5.01 KASKAD MULTİSWİCTH(9x8)
Binada 9/8 multiswitch kullanılacaktır. Binada uygulanacak olan uydu sisteminde
prizlere sinyal gönderimi kaskat multiswitch uygulamayla yapılacaktır. Multiswitch
çıkışlarından her uca bağımsız kablo çekilecektir. Ve minimum aşağıdaki özellikleri
sağlayacaktır.
Giriş Adedi
9
Çıkış Adedi
8
Çıkış Seviyesi
Uydu: (IMA 3) 102 dbu V
Frekans Aralığı
Karasal: 47-862 Mhz / Uydu: 950-2250 Mhz
Bağlantı Kazancı
Karasal: +0dB / Uydu: -3dB
Dekuplaj uydu/ karasal
Karasal: >40dB Uydu: >40dB
Dekuplaj uydu/uydu
>40dB
LNB Besleme
Max. 1500 mA
Besleme Gücü
140-240V / 50-60 Hz
DiseqC Desteği
2.1
ELK-ÖZ-5.02 Uydu antenler
Sistemde tesis edilecek uydu antenler alüminyum sıvama tip ve tek parça parabol veya
pres ofset tip olacak, çok parçalı anten kullanılması durumunda yüksek verimli ve
oksitlenmeye karşı boyalı olacaktır.
Sayfa 28 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Antenlerde her anten için uygun olan LNB kullanılacak ve gerekli olan yerlerde conta
ile koruma bantları bulunacaktır.
- LNB’lerde çekilecek kablolar harici tip olacaktır.
Uydu antenler verim ve mekanik dayanıklılık bakımından yeterli olacaktır.
Prizler
Prizler geri dönüşü destekleyen interaktif yapıda olacaktır.
Prizlerin TV ve radyo için ayrı çıkış uçları bulunacaktır.
Prizler, radyo ucundan 88–108 MHz, TV ucundan 4–65 MHz ve 47–1000 MHz
frekansları geçirecek özellikte olacaktır.
Sistemde kullanılacak TV-radyo prizleri, profesyonel tip ve metal muhafazalı ve
standartlara uygun olacaktır.
Kablolar
Dahili ve harici kablolardaki iletkenler, saf bakır veya gümüş kaplı bakır olacaktır.
Dahili ve harici koaksiyel kablolar, düşük kayıplı ve yaşlanmaya karşı dayanıklı
olacaktır.
Dış hatlarda, harici şartlara uygun kablo kullanılacaktır.
Erişilebilir durumda olan kablolar, kemirici hayvanların verebileceği zararlara karşı
korumalı olacaktır.
- Tüm kabloların empedansı 75 ohm olacaktır.
Bina içi ve dışı dağıtımında kullanılacak kablolar, projesinde belirtilen tipe uygun
olacaktır.
ELK-ÖZ-5.03 QUADRO LNB 0.3 Db
Frekans:10.07 - 12.75 GHz
Gürültü Seviyesi:0.1 dB Lo:9.75 / 10.600 GHz
4 çıkışı alt band V/H ve üst band V/H tek polarite çalışır olacaktır.
ELK-ÖZ-5.04 Konnektörler
Ana hat bağlantılarında kullanılan cihazlara uygun nitelikte konnektör kullanılacaktır.
Konnektörler, dahili dağıtımlarda kullanılan kablolara uyumlu özellikte olacaktır.
Sayfa 29 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
G-YANGIN ALGILAMA VE İHBAR SİSTEMİ
1. GENEL
Intelligent adresli Yangın Alarm Sistemi,
-
Yangının başlangıç aşamasında duman, ısı, alev gibi belirtilerinin Intelligent olarak
algılanarak yangın başlangıç yerinin açıkça belirlenebilmesi;
-
Yangının kontrol altına alınabilmesi için, yangın kapılarının, havalandırma santrallerinin
otomatik olarak kapatılması, duman tahliye damperleri ve fanların otomatik olarak
harekete geçirilmesi gibi kontrol işlerinin yerine getirilmesi;
-
Can güvenliği sağlamak ve yangın mücadele birimlerini harekete geçirmek için bölgesel
ve sektörel sesli ve ışıklı alarm sinyallerinin otomatik olarak verilmesi;
Sistem,
-
Intelligent adreslenebilir Optik Duman, Sıcaklık ve Kombine detektörleri;
Adreslenebilir Manüel Yangın İhbar Butonları;
Saha kontrol ve izleme modülleri;
Sesli ve Işıklı Alarm Cihazları;
Bütün bunların bağlı olduğu merkezi RS232 ve RS485 bağlantısını destekleyen
adreslenebilir Yangın Alarm Kontrol Paneli ve İzleme Panellerinden meydana gelecektir.
2.
YANGIN KONTROL PANELİ
Yangın Alarm Kontrol Paneli modüler yapıda, yüzey veya sıva altı montaja uygun olacak
tipte olup, panelin ön yüzünde açılıp kapanabilen menteşeli bir kapak, kapak üzerinde
sisteme kumanda eden butonlar bulunacaktır. Sistemin durumu hakkında bilgi veren ışıklı
uyarılar ve LCD ekran, rutubet ve tozdan korumak amacıyla polikarbonat bir pencere
arkasında bulunacaktır.
2.1 Adreslenebilir Yangın Kontrol Panelinin her bir çevrimine en az 120 adet adres
bağlanabilmelidir. Detektör, buton ve saha kontrol modüllerine farklı bir adres
verilebilmelidir. Panel bağlantıları NFPA Class A (geri dönüşlü) olacaktır.
2.2 Adreslenebilir Yangın Kontrol Paneli mikroprosesör kontrollü programlanabilir yapıya
sahip olacaktır. Kontrol Paneli şantiyede kolayca programlanabilecek ve gerektiğinde sistem
konfigürasyonu panel üzerinden kolayca değiştirebilecektir. Kontrol panelinde bulunan
mikroprosesör bağımsız bir devre tarafından devamlı izlenecek ve bir arıza meydana
gelmesi halinde ayrı bir prosesör arıza göstergesi ile bu durum uyarılacaktır. Programlama
ile aşağıdaki fonksiyonlar yerine getirilebilecektir.
- Zonları test etmek
Sayfa 30 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
-
Zonları devreye almak – devre dışı bırakmak
Adresli Detektörleri devreye almak – devre dışı bırakmak
Sesli alarm çıkışlarının durumlarını kontrol etmek
Sınırlı kullanıcı ve farklı mühendislik şifreleri sayesinde ilgili personelin dışında santrale
gereksiz müdahalelerin yapılmasına engel olacaktır. Sınırlı kullanıcı şifresi ile kontrol
panelinde kullanıcı müdahaleleri (Alarm Susturma, Reset, Tahliye, Buzzer susturma,
Lamba test) yapılabilecektir. Mühendislik şifresi ile panele sofware girişleri ve
mühendislik kontrolleri yapılabilecektir.
2.3 Sistemin program yapısı ancak ikinci seviyede şifrenin girilmesi ile değiştirilebilecektir.
2.4 Kontrol Paneli’nden yangın alarm sisteminin çalışması detaylı olarak izlenebilecektir.
Kontrol Panelinde bulunan sıvı kristal göstergeden (LCD ) yangın ve arıza çalışma durumu,
algılama cihazının tipi (detektör, buton), zone numarası, çevirim/algılama cihaz numarası ve
arıza tipi okunabilecektir. Aynı zamanda LCD’li uyarıcılar ile sistem durumu, arıza
detayları ve her zone için yangın ve her zone için arıza durumları gösterilecektir. Tüm
bölgesel yangın lambalarının yanlarında hangi yangın bölgesine ait olduklarını gösteren
mahal numaraları bulunmalıdır. Ayrıca Kontrol Paneli’nde bulunan buzzer ile yangın ve
arıza durumları sesli olarak duyurulacaktır. İstenmesi halinde buzzer susturma butonuna
basılarak buzzer susturulabilecektir.
2.5 Intelligent Adresli Yangın Kontrol Paneli algılama çevrimi üzerindeki algılama
cihazlarını sıra ile tarayacaktır. Bu tarama esnasında algılama cihazlarının tipini (dedektör,
modül, buton) ve çalışma durumunu (algılama, alarm veya arıza) araştıracaktır.
2.6 Santral tamamen mikroişlemci kontrollü olmalı ve dahili veya harici donanımında
olabilecek her türlü yangın durumu ve arıza bilgisini LCD ekranında gösterebilmeli,
sistemin saati, verilmiş olan uyarıların zamanının tam olarak ne zaman verildiğini tespit
etmek açısından gerçek zamanlı olmalı ve sistemin akü dahil tüm enerjisi kesilse bile
silinmemelidir.
2.7 Kontrol Panelinden programlama ile alarm sisteminin gece/gündüz çalıma konumu
seçilebilecektir. Gündüz çalışma konumunda alarm cihazları 0-10 dakika arasında
ayarlanabilir bir gecikme süresi sonunda çalışacaktır. Gece çalışma konumunda ise alarm
cihazları derhal çalışmaya başlayacaktır. Sistem “Gündüz” konumunda iken yangın alarm
butonlarına basılması halinde alarm cihazları gecikme olmaksızın derhal çalışmaya
başlayacaktır.
2.8 Santralin loop hattı mesafesi 2x2x0.8+0.8mm2 kesitli yangına dayanıklı kablo ile 2000
m ye kadar çıkabilecek yapıya sahip olmalıdır.
2.9 Sistem yazılımı Türkçe veya İngilizce, windows tabanlı kolay kullanılabilir özellikte
olmalıdır. Grafik yazılıma veya basit PC üzerinden izleme ve kontrole izin veren opsiyonel
programlara sahip olmalıdır
Sayfa 31 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
2.10 Kontrol Paneli’nden adreslenebilir yangın alarm sisteminde oluşan bütün arızalar sesli,
ışıklı ve yazılı olarak izlenebilecektir.
2.11 Yangın alarm sisteminin tek bir kişi tarafından (yürüme testi) test edilmesini
sağlayacak şekilde kontrol panelinde bir test düzeni bulunacaktır. Test durumuna alınan
sistemde detektör veya butonlar uyarılarak test edildiklerinde panel ihbarı aldıktan kısa bir
süre sonra otomatik olarak reset edilerek başka bir detektör veya butonun test edilmesine
imkân verecektir. Böylece panelin başında bir kişinin bulunmasına ya da her detektör veya
buton testinden sonra panelin başına gidilerek reset edilmesine gerek kalmayacaktır.
2.12 Yangın alarm sistemi 24 Vdc gerilimle çalışacaktır. Bu gerilim sistemde bulunan
220Vac, 50 HZ girişli bir besleme ünitesinden sağlanacak, ünite aynı zamanda en az 2x12
Vdc/7.0Ah bakım gerektirmeyen sızdırmaz tip akü grubunu da şarj edecektir. Besleme
ünitesinde bulunan herhangi bir sigortanın atması sesli ve ışıklı olarak bildirecektir. Akü
bağlı olmadığı zaman panel akü arızası verecektir. 220 V AC gerilim kesildiğinde sistem
otomatik olarak aküden beslenecek ve panel Şebeke/Şarjör arızası verecektir. Akü gerilimi
belli bir seviyenin altına indiğinde panel akü arızası verecektir.
2.13 Adreslenebilir yangın alarm sisteminin algılama hatları kısa devre ve açık devre
arızalarına karşı korunmuş olacaktır. Algılama hatları bir çevrim (LOOP) halinde tesis
edilecektir. Bu nedenle algılama hatlarında bir açık devre olması halinde dahi iki yönlü bir
haberleşme ile sistem çalışmaya devam edecektir. Yönetmeliğe uygun olarak çevrim
izolasyon üniteleri yerleştirilecektir. Algılama hattında kısa devre olması halinde çevrim
izolasyon üniteleri devreye girerek kısa bir devre olan bölgeyi iptal edecek ve çevrimin geri
kalan bölümü çalışmaya devam edecektir.
2.14 Dedektörlerin grup olarak tek bir adres bildirmelerinin yeterli olduğu mahallerde
konvansiyonel tip detektörler zone (bölge denetim) adresleme üniteleri ile algılama
çevrimine bağlanacaklardır. Zonal adresleme üniteleri konvansiyonel detektörlerin bağlı
bulunduğu hattı, kopukluk ve kısa devrelere karşı denetleyerek bu arıza durumlarını da
kontrol paneline iletebilecektir. Zonal Adresleme üniteleri 24 V DC besleme gerilimlerini
algılama çevrimi (loop) üzerinden alacaklar veya 24 V DC ile beslenecektir.
2.15 Yangın alarm santrali kendi başına çalışabildiği gibi büyük dağıtılmış sistemlerde
RS485 haberleşme portu sayesinde en az 60 adet adresli yangın alarm santrali network
sistemi ile birbirine bağlanabilmelidir. Bu şekilde çalışan sistemde, herhangi bir arıza
oluştuğunda sistemin komple çökmesi engellenmiş olmalıdır. Ayrıca sistemin aynı anda
birden fazla yerden izlenmesi yapılabilmeli ve genel alarm, hata gibi olayların kontrolü
mümkün olabilmelidir.
2.16 Santral da gece ve gündüz saatlerinde farklı çalışma programları uygulanabilmelidir.
Çok düşük yoğunluktaki duman mevcudiyetinde durumun santralden erken müdahale
edilebilmesi ( sesli alarmlar çalmadan yangına müdahale edilmesi ) için ön-alarm
fonksiyonu olmalıdır.
Sayfa 32 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
2.17 Cihazların adreslerini, mahal isimlerini, sebep/sonuç programlarını ve son 500 olayı
EEPROM hafızasında tutulmalı ve bu veriler kesinlikle kaybolmamalıdır. Program önceden
yapılıp santrale bilgisayarın haberleşme portu üzerinden kolayca aktarılabilmeli veya kontrol
paneli üzerinden programlama yapılmasına izin vermelidir. Santralin programı, santralde
olabilecek muhtemel arızalar karşısında önlem olarak herhangi bir bilgisayar disketinde
yedek alınabilmelidir. Programda yapılmak istenen değişiklikler, tüm programı yeniden
yazmaya gerek kalmadan kolayca yapılabilmelidir.
2.18 Sistem TS EN 54-2, TS EN 54-4’e sertifikalarına ve ISO 9001 kalite güvence
belgesine sahip ve CE normlarına uyumlu olmalıdır.
2.19 Yangın Alarm Paneli, üretim hatalarına karşı 2 yıl garantili olacaktır.
2.20 Panel TS EN 54, UL, FM, LPCB, VDS, AFNOR, uluslararası onaylarından en az
birine sahip olacaktır.
3. YANGIN ALGILAMA CİHAZLARI
3.1 İNTELLİGENT ADRESLİ OPTİK DUMAN DEDEKTÖRÜ
Dedektör, dumanın ışığı kırma prensibine göre çalışmalıdır ve Mikroişlemcili kontrollü
olacaktır. Bu işlemci sayesinde detektör kendi kendine karar verme özelliğine sahip
olmalıdır. Dedektörler değişik alanlara göre farklı parametreler veya farklı algılama
seviyelerinde ayarlanabilmelidir. Dedektör, standart bir soket sayesinde montajı edilebilmeli
ve bu soketlerde hiçbir elektronik devre olmamalıdır. Intelligent adresli detektör soketleri
yaya basmalı olmamalı, temassızlığın önlenmesi için klips geçmeli olmalıdır. Dedektörlerin
adreslenebilir elektronik kodu olmalı ve adreslenebilmesi için, herhangi bir konum anahtarı
,el tipi dedektör programlama cihazı ile veya panel üzerinden yapılabilmelidir.Dedektörler,
ortam şartlarından etkilenmemesi için yazılımsal olarak adreslenmeli ve sistem devreye
alınması sırasında adresleme seçenekleri olmalı, fabrika çıkışlı adresli olmamalıdır.
Dedektörler nem, su ve tozlara karşı maksimum korumalı olacaktır.
Adresli dedektörler kendi kendilerini test edebilmelidirler. Ortam yüzünden oluşan bir
kirlenme söz konusu ise dedektörler kirlenme miktarına göre kendilerini ayarlamalılardır.
Bu sayede dedektörler, kendilerini ortama uydurmuş olurlar. Eğer kirlenme miktarı belli
sınırları aşar ise dedektör santrale bakım alarmı(servis gerekiyor) verdirmelidir. Eğer
zamanında bakım yapılmamışsa dedektör bu vaziyette algılama yapmanın riskli olduğunu
belirten bir kirlilik hatası alarmı verdirmelidir. Ayrıca dedektörler, ortamdaki ısı veya
dumanın tehlikeli sınıra yaklaştığını ama henüz yangın sınırını geçmediğini tespit ederlerse
santrale yangın öncesi “ön alarm” verdirmelidirler.
Dedektör -10 ºC ile +50 ºC sıcaklıkta ve %10-93 bağlı nemde çalışabilecektir.
Üretim hatalarına karşı 2 yıl garantili olacaktır.
Sayfa 33 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Dedektörler TS EN 54, LPCB, UL, FM, VDS, AFNOR, uluslararası onaylarından en az
birine sahip olacaktır.
Dedektörler TS EN 54-7 sertifikasına ve, ISO 9001 kalite güvence belgesine sahip ve CE
normlarına uyumlu olmalıdır.
3.2 INTELLİGENT ADRESLİ SICAKLIK DEDEKTÖRÜ
Mikroişlemcili kontrollü olacaktır. Çift sıcaklık sensörü bulunacak, biri çevre ısısından
direkt olarak etkilenirken, diğeri dolaylı olarak ve daha yavaş etki alacak şekilde
yerleştirilmiş olacaktır. Bu iki sensör arasındaki farklılığın değerlendirilmesiyle ani sıcaklık
yükselmelerinin çok hızlı bir şekilde hissedilmesi mümkün olacaktır.
Dedektörlerin üzerinde çalışma durumunun takip edilebileceği en az bir adet LED
bulunacaktır. Dedektörün kolayca sökülüp takılabilen ve diğer tip detektörlerin de
takılabildiği soketi bulunacaktır. Intelligent adresli dedektör soketleri yaya basmalı
olmamalı, temassızlığın önlenmesi için klips geçmeli olmalıdır. Soket herhangi bir
elektronik devre içermeyecektir. Dedektörlerin adreslenebilir elektronik kodu olmalı veya
adreslenebilmesi için, herhangi bir konum anahtarı ,el tipi dedektör programlama cihazı
veya panel üzerinden yapılabilmelidir. Dedektörler, ortam şartlarından etkilenmemesi için
yazılımsal olarak adreslenmelidir. İstenmesi halinde detektörün adresi kolayca
değiştirilecektir. Alarm durumunu üzerindeki bir lamba ile ışıklı olarak belirtecek, bu
sinyali bir remote indikatör ile tekrarlamayı sağlayacak çıkışı bulunacaktır. Adresli sıcaklık
dedektör kafesi, ortamdaki ısıya hızlı bir biçimde cevap verecek şekilde tasarlanmış
olmalıdır. Kesinlikle duman detektörü kafesi kullanılmamalıdır.
Dedektör -10 ºC ile +50 ºC sıcaklıkta ve %10-93 bağıl nemde çalışabilecektir.
Üretim hatalarına karşı 2 yıl garantili olacaktır.
Dedektörler TS EN 54,LPCB, UL, FM, VDS, AFNOR uluslar arası onaylarından en az
birine sahip olacaktır.
Dedektörler TS EN 54-5 veya TS EN 54-8 sertifikasına ve ISO 9001 Kalite güvence
belgesine sahip CE Normlarına uyumlu olmalıdır.
3.3 INTELLİGENT ADRESLİ KOMBİNE DEDEKTÖRÜ
Mikroislemci kontrollü akıllı detektör 0.5 mikron ile 10 mikron arasındaki büyüklüklerdeki
duman
partiküllerine duyarlı olmalıdır. Özellikle tüterek yavas gelisen dumana çok
hızlı cevap vermelidir. Dedektör ısık saçma prensibiyle çalısan bir fotoelektrik duman
hücresine sahip olmalıdır. Dedektör aynı zamanda sabit sıcaklık dedektörü yada sıcaklık
artıs hızı dedektörü olarak çalısacak sekilde programlanabilecek ve sabit sıcaklık aktivasyon
değeri en az 4 farklı sıcaklıktan birine ayarlanabilecektir. Dedektör ölçtüğü analog duman ve
sıcaklık seviyelerini analog bilgi olarak kontrol paneline yollarken, duyarlılık, kalibrasyon
ve elektronik devrenin çalısma performansı dedektör tarafından test edilerek, bu bilgilerde
Sayfa 34 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
çevrim kablosu üzerinden kontrol paneline gönderilmelidir. Dedektor üzerinde, uzaktan
gözle kontrolün sağlanabilmesi için en az bir adet Led ısığı olacaktır ve paralel ihbar
lambası bağlantısına uygun olmalıdır. Dedektör özel bir soket vasıtasıyla takılıp
sökülebilmelidir. Dedektörlerin adreslenmesi herhangi bir konum anahtarı veya el tipi
dedektör programlama cihazı ile yapılabilmelidir. Dedektör TS EN 54-5 ve TS EN 54-7
Kalite Uygunluk ve ISO 9001 Kalite Yönetim Sistem belgelerine sahip üreticİ firma
mamülü olacaktır.
3.4 24 V. DC AKILLI ANALOG ADRESLİ PATLAYICI GAZ DEDEKTÖRÜ
'Doğalgaz ve LPG gibi hidrokarbon esaslı tüm patlayıcı gazları algılayacak ve gaz seviyesi
% 20 LEL’e (patlama alt sınırı) ulastığında 85 dB ses siddetinde alarm verecektir. Akıllı
analog adresli patlayıcı gaz dedektörü mikroislemci kontrollü olacaktır. Dedektör üzerinde
uzaktan gözle kontrolün sağlanabilmesi için en az 3 adet Led ısığı olacaktır. Sistemin
devrede, alarm ve hata konumunda olduğunu gösterecektir. Dedektör üzerindeki test butonu
sayesinde Led’lerin ve dahili sirenin fonksiyon testi yapılacaktır. Dedektör, akıllı analog
adresli yangın alarm santralı ile data haberlesmesini çevrim kablosu üzerinden yapacaktır.
Akıllı analog adresli sistemin çevrim kablosuna herhangi bir modüle ihtiyaç duymadan
direkt bağlanacaktır. TS EN 50194 Kalite Uygunluk ve ISO 9001 Kalite Yönetim Sistem
belgelerine sahip dedektörün temini, isyerine nakli her türlü ufak malzeme dahil, test
edilerek çalısır halde teslimi.
3.5 INTELLIGENT ADRESLİ YANGIN ALARM BUTONU
Cam kır – bas türde, kullanım esnasında her hangi bir yaralanmaya meydan vermeyecek ve
üzerinde kullanma talimatı yer alan ince bir filmle kaplanmış cam mikroswitch ve
elektronik haberleşme kartından oluşmuş olacaktır. Cam kırılması ile mikroswitch kontak
sinyalini elektronik haberleşme kartına aktaracaktır. Butonlar, Mikroişlemci kontrollü
olmalıdır. Buton üzerinde, en az bir ışıklı gösterge ve “ FIRE” veya “YANGIN” ibaresi
bulunmalıdır. Buton, sıva-üstü veya sıva-altı monte edilebilecektir.
Adresleme için gerekli elektronik devreler butonun içerisine monte edilmiş olacak ve
adresleme bu devre üzerinden kolayca yapılabilecektir.
Üretim hatalarına karşı 2 yıl garantili olacaktır.
Butonlar TS EN 54, LPCB, UL, FM, VDS, AFNOR uluslararası onaylarından en az birine
sahip olacaktır.
Butonlar TS EN54-11’ e uygun ve ISO 9001 Kalite güvence belgesine sahip CE Normlarına
uyumlu olmalıdır.
3.6 INTELLİGENT ADRESLİ RÖLE (ÇIKIŞ) MODULÜ
Yangın alarm santrali çevrimine bağlanacak röle modülü bir yangın durumunda kontrol
edilmesi gereken cihazların aktivasyonu için kullanılmalıdır. Adreslenebilir çevrime diğer
adreslenebilir dedektörler gibi bağlanabilecek ve gerek normalde açık, gerekse normalde
kapalı kontaklarla çalışabilecektir. Çıkış bilgisi sistem içinde istendiği gibi
yönlendirilebilecektir.
Üretim hatalarına karşı 2 yıl garantili olacaktır.
Sayfa 35 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
Modüller TS EN 54,LPCB, UL, FM, VDS, AFNOR uluslar arası onaylarından en az birine
sahip olacaktır.
Modüller TS EN54’ e uygun ve ISO 9001 Kalite güvence belgesine sahip CE Normlarına
uyumlu olmalıdır.
3.7 INTELLİGENT ADRESLİ KISA DEVRE İZOLATOR MODÜLÜ
Gruplu cihazlar arasına yerleştirilerek haberleşme hattını kısa devre arızalarına karşı
koruyabilecektir. Kısa devre durumunda grup cihazlar etrafına yerleştirilen iki izolatör arıza
yerindeki gerilim düşüşünü algılayarak kendi kontaklarını açarak geri kalan cihazların kısa
devreden etkilenmesini engelleyerek normal çalışmalarını sağlayabilecektir. Haberleşme
hattındaki gerilim seviyesi nominal değerinden düşerse otomatikman kontaklarını
açabilecektir. Gerilim yükselmelerine karşı otomatik arıza durumuna geçerek izole ettiği
cihazlara tekrar nominal değerde gerilim verebilecektir. Her 20 adresli cihazda bir
bağlanarak bir kısa devre durumunda çevrimin tamamen devre dışı kalmasını önleyecektir.
Üretim hatalarına karşı 2 yıl garantili olacaktır.
Modül, -10 ºC ile +45 ºC sıcaklıkta ve %0-93 bağıl nemde çalışabilecektir.
Modüller TS EN 54, LPCB, UL, FM, VDS, AFNOR uluslar arası onaylarından en az birine
sahip olacaktır.
İzolatörler TS EN54’ e uygun ve ISO 9001 Kalite güvence belgesine sahip CE Normlarına
uyumlu olmalıdır.
3.8 ELEKTRONİK FLÂŞÖRLÜ SİRENLER
Elektronik flâşörlü sirenler 24V DC gerilimde en fazla 45mA akım harcayarak çalışacaktır.
0,5 watt çakar ışık ve 1 m’ de 87dBA – 100dBA arasında ses verebilecek ve ses şiddeti
ayarlanabilecektir.
Kırmızı renkte ABS malzemeden imal edilmiş olacak ve hem dahili hem de harici
kullanıma uygun olacaktır. (IP44 – IP55 – IP66)
Flâşörlü siren; –20 ºC ile +60 ºC sıcaklıkta ve %0-%93 bağıl nemde çalışabilecektir.
Üretim hatalarına karşı 2 yıl garantili olacaktır.
Flâşörlü Sirenler TS EN 54, LPCB, UL, FM, VDS, AFNOR uluslar arası onaylarından en az
birine sahip olacaktır.
Flaşörlü Sirenler, TS EN 54-3 sertifikasına ve ISO 9001 Kalite güvence belgesine sahip CE
Normlarına uyumlu olmalıdır.
3.9 YANGIN ALGILAMA
OTOMASYONU:
SİSTEMİ
;
YANGIN
SENARYOLARI
VE
1.Mutfak, çay ocağı gibi doğal gaz / lpg ile çalışan yerlerde izleme modülü ile doğal gaz /
lpg detektörü kullanılacaktır.
Sayfa 36 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
2.Yangın anında yangın kapı tutucularının röle modülü ile aktive edilmesi, izleme modülü
ile yangın ihbar santralinden izlenmesi.
3.Otopark bariyer ve otomatik geçiş kapılarının yangın anında röle modülü ile açılması ve
açık kalması,
4.Yangın anında olayın sesli olarak ikaz vermesi için sesli anons sisteminin röle modülü ile
devreye geçirilmesi.
5.Yangın algılama kablo hattının korunması için en az 20 ad dedektörde bir izolatör
modülünün kullanılması.
6.Mekanik otomasyon merkezine yangın anında bildirim yapılması.
Firma ve marka seçimleri kontrollük onayına sunulacaktır.
H- TELEFON SANTRALI ve TESİSATI
Bina santral odasına projedeki özelliklerde elektronik tip telefon santrali kurulacaktır.
Telefon santralinin montajı sırasında gerekli tüm alet ve avadanlık ile ölçü aletleri
Yüklenici tarafından karşılanacak, bunun için ek bedel talep edilmeyecektir. Santrale girilecek
abone ve sistem özellikleri ile ilgili programlar Yüklenici ve imalatçı firmanın teknik
personeli tarafından yapılacak ve santraller çalışır durumda teslim edilecektir. Montaj
esnasında mevcut tesislere zarar verilmeyecek, aksi halde tüm zarar tazmin ettirilecektir.
TESİSAT:
Telefon tesisatı projeleri, imalat ve montajı, Türk Telekom A.Ş. telefon tesisatı teknik
şartnamesine uygun olarak yapılacaktır.
Türk Telekom’a ait telefon giriş kablosu ve kablolu TV. Kablosu, binaya 2 adet Φ 50
PVC borusu içinden geçip, bina harici hat sayısının en az % 40 fazlasını ihtiva eden kroneli
Bina Telefon Dağıtım Kutusu’na (BTDK) girecektir. PVC borular içine kılavuz tel
bırakılacaktır
Telefon santralinin bulunduğu mahalde, BTDK‘ inden gelen ana hat ile santral ve bina
içi dağıtımını irtibatlayacak olan ikinci bir kapalı kutu içinde MDF tesis edilecektir.
MDF ile kat telefon dağıtım (KTD) kutuları arasına çekilecek olan ana hat ve kroneler,
o kattaki telefon sorti sayısından % 20 fazla kapasitede olacaktır.
İç tesisatta kullanılacak telefon tesisat kabloları UTP Cat6 olacaktır.
Tüm sistem ve cihazlar 2 yıl garantili olacaktır.
Sayfa 37 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ
ELK-ÖZ-2.01 25 PORTLU ISDN PATCH PANEL
25 Port 19" 1HU LSA ISDN - Telefon Patch Panel
Yuva 1.2mm çelikten imal edilmiş
Gri renkli, RAL 7035
Korumasız RJ 45 Soketleri, 8P4C
19" Kabinetler için uygundur, 1U
25 Portlu
ELK-ÖZ-2.03 HALOJENSİZ DAHİLİ TESİSAT TELEFON KABLOSU 50
ÇİFT(TS 2814)
Bina içerisinde 0,5 mm. çapında standartlara göre renklendirilmiş ve diyafoniyi
önleyecek şekilde yerleştirilmiş halojen free telefon kabloları ile anahat tesisat kablosu.
I- DATA SİSTEMİ
1 – GENEL
Bu kısım yapısal kablolama sistemini içerir.
Veri ağı, aşağıdakileri içerecek ancak bunlarla sınırlı olmayacak şekilde, çizimlerde
belirtilmiş ve burada tarif edilmiştir:
1- Omurga kablajı: Fiber Optik
2- Yatay kablaj : UTP CAT6
Binanın İşletme’nin mevcut data sistemine bağlantısı için single mode 12 damarlı MM
fiberoptik kablo kullanılacaktır. Kablonun her iki ucunda tüm damarlar sonlandırılacaktır. Bu
kablo, binanın data dağıtım merkezi olacak bir adet 19’’ rack panel yanına monte edilecek bir
panel (rack tipi terminasyon) içerisinde (fo kablonun her iki ucunda terminasyon paneli
olacaktır) sonlandırılacaktır. Veri iletimi için rack panel içerisindeki tüm portları en az 100
BASE-TX destekleyen switche bağlanacaktır. Binada projelendirilen data bağlantı noktasının
en az %30 fazlası kadar switchde yedek ethernet portu olacaktır.. Panel içerisinde patch
cordların toplanacağı bölüm ve data bağlantı noktasının en az %30 fazlası kadar yedek
ethernet portu olacaktır. Paneli ön kapağı cam olacaktır.
Sayısal ağ sistemi yıldız topolojisinde olacaktır. Data bağlantı prizlerine 100 BASE-TX
destekleyen Cat-6 kablolar çekilecektir. Kablolamanın yanında (RJ45 konnektör, patch panel,
patch kablo vb.) sistemin bütün bileşenleri aynı kategoride olacaktır.
ELK-ÖZ-2.02 24 PORT Gbit NETWORK SWITCH
 En az 24 adet 10/100/1000 ethernet portu olmalıdır. En az 4 adet genişleme yuvası
bulunmalı ve genişleme yuvalarına 1000BaseT, 1000BaseSX, 1000BaseLX, 1000BaseLH,
1000BaseBX 100BaseFX, 100BaseBX GBIC/SFP’ler takılabilmelidir. Aynı anda 28 port
aktif olarak çalışabilmelidir.
 GBIC/SFP’ler Hot-Swappable olmalı cihaz çalışırken sökülüp takılabilmeli, bu
işlem anahtarın çalışmasını etkilememelidir.
 GBIC/SFP’ler orijinal ve üretici garantisinde olmalıdır.
 10/100/1000BaseT portlar otomatik olarak MDIX ayarlamasını yapabilmelidir.
Sayfa 38 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ






















En az 16000 MAC adres desteği olmalıdır.
Data iletim kapasitesi en az 40 Mpps olmalıdır
Anahtarlama kapasitesi en az 56 Gbps olmalıdır.
Latency (gecikme) degeri 2.4 mikrosaniyenin altında olmalıdır.
IEEE 802.3ad link aggregation (LACP) özelliği ile 8 porta kadar destekleyen
bağlantı noktası (Trunk) oluşturulabilmelidir. Teklif edilen anahtar üzerinde en az 12
adet bağlantı noktası oluşturulabilmelidir.
IEEE 802.1s Multiple Spanning Tree ve IEEE 802.1w Rapid Reconfiguration of
Spanning Tree standartlarını desteklemelidir.
BPDU ataklarına karşın BPDU koruması bulunmalıdır. STP Root olarak seçilmiş
anahtarı ataklara ve yapılandırma hatalarına karşı koruma özelliği bulunmalıdır.
Cihaz sanal yığınlamayı desteklemeli, yığınlama durumunda tek bir IP adres ile
uzaktan yönetim sağlanabilmelidir. En az 16 adet anahtar yığınlanıp tek bir IP adresi
ile yönetilerek yönetim kolaylığı sağlamalıdır.
IEEE 802.1X port based network access control ve RADIUS desteği ile kullanıcı
kimlik kontrolü yapılabilmelidir. Aynı port üzerinden en az sekiz 802.1x
kullanıcısının kimlik kontrolü mümkün olmalıdır.
MAC bazlı ve WEB bazlı kimlik kontrolünü desteklemelidir.
Aynı port üzerinde aynı anda 802.1x ve MAC veya WEB bazlı kimlik kontrolü
desteği olmalıdır.
Cihazın yönetiminde bağlantı aşamasındaki güvenlik için SSL, SSHv2 ve SNMPv3
desteği olmalıdır. Anahtarın syslog desteği olmalıdır.
Cihazın yönetiminin güvenli ve şifreli yapılabilmesi için Radius ve TACACS+
desteği olmalıdır.
IPv4 ve IPv6 Erişim Kontrol Listeleri (Access Control List, ACL) desteği olacaktır.
Port ve VLAN tabanlı Erişim Kontrol Liste (Access Control List, ACL) desteği
olmalıdır.
Hız sınırlama (Rate Limiting) özelliği olmalıdır.
Cihaz IPv6 host özelliğini desteklemeli ve bu sayede IPv6 protokolüyle yönetilmesi
mümkün olmalıdır.
Teklif edilecek cihaz üzerinde olası IPv4 ve IPv6 geçiş işlemleri için Dual-stack
IPv4/IPv6 protocol desteği olmalıdır.
Seçilen bir fiziksel portun diğer portlardan izole edilerek sadece belli bir port ile
haberleşmesi sağlanabilmelidir. Kaynak port filtrelemesini desteklemelidir.
Port güvenliği özelliği ile kullanıcı listeleri oluşturularak sadece belli MAC
adreslerinin ilgili portlara bağlantı kurmasına izin verilebilmelidir. Bu sayede izinsiz
kullanıcı ve cihazların ağa girişleri engellenebilmelidir. Gerektiğinde tanımlanan
MAC adreslerin ağa girişi de engellenebilmelidir.
DoS (Denial-of-Service) ataklarını filtreleme özelliği olmalıdır.
IEEE 802.3x flow control desteği olmalıdır.
IEEE 802.1p trafik önceliklendirme desteği olmalıdır. 802.1p öceliklerndirmesini IP
adresi, IP ToS, Layer 3 protokol, TCP/UDP prt numarası, kaynak port ve Diffserv’e
göre yapabilmelidir. Her port en az 4 önceliklendirme kuyruğu destekleyebilmelidir.
SP (Strict priority) desteği olmalıdır.
Sayfa 39 / 40
ENERJİ VE OTOMASYON DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ELEKTRİK TESİSATI GENEL
TEKNİK ŞARTNAMESİ














IEEE 802.1AB Link Layer Discovery Protocol (LLDP) keşif protokolü veya benzeri
bir protokol desteği bulunmalıdır. Destekli IP Telefon gibi uç cihazların Vlan
ayarlarının otomatik olarak yapılabilmesi için LLDP-MED protokolü desteği
bulunmalıdır. Voice VLAN desteği olmalıdır.
Birden fazla portun tek port üzerinden izlenebilmesi için port monitoring (mirror)
özelliği olmalıdır.
IP Multicast trafiğin yönetimi için IGMPv3 desteği olmalıdır. IP multicast snooping
veya benzeri bir protokol desteği bulunmalıdır. IPv6 multicast trafiği yönetebilmek
için MLD snooping desteği bulunmalıdır.
Cihazın komut satırı, telnet ve WEB üzerinden yönetim desteği olmalıdır. Cihaz
SNMPv3 desteğine sahip olmalıdır.
Anahtar üzerinde birden fazla konfigürasyon dosyası tutabilmelidir. Ek olarak
anahtar’ın üzerinde koşan yazılımın yükseltiminde eski imaj da anahtar üzerinde
tutulabilmelidir.
Konfigürasyon dosyalarının kriptolanarak güvenli aktarımı için Secure FTP desteği
olmalıdır.
Cihazın uzaktan izlenebilmesi ve raporlarının alınabilmesi için en az 4 grup RMON
desteği olmalıdır.
sFlow veya NetFlow gibi veri akışı izleme protokollerinin en az birinin desteği
bulunmalıdır.
Cihazın üzerinde konsol portu bulunmalıdır.
9,216 byte büyüklüğüne kadar iletim birimi (Jumbo Frame) desteği bulunmalıdır.
Yaratılan VLAN’ların otomatik olarak öğrenilmesi ve dinamik olarak
tanımlanmasını sağlayabilmelidir. GVRP (GARP VLAN Registration Protocol)
desteği bulunmalıdır.
Cihazın üzerinde port durumlarını gösteren LED’ler olmalıdır.
19 inch rack üzerine monte edilebilmelidir.
Güç tüketimini azaltabilmek için cihazın fanı değişik hızlarda çalışabilme özelliğine
sahip olmalıdır. IEEE 802.3az standartını desteklemelidir.
NOT: Bu Şartnamede zaruri değişiklik yapılması gereken durumlarda (imalat
değişikliği yapılması, belirlenen teknik özellikleri birebir sağlayan malzemenin
bulunamaması, belirtilen özelliklerden daha yüksek özelliklerde malzemenin kullanılması vb
gibi) kontrol mühendisi idarenin onayını almak şartıyla mevcut yönetmelikler çerçevesinde
değişiklik yapılabilecektir.
Sayfa 40 / 40
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
ETİ MADEN İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
BANDIRMA BOR ve ASİT FABRİKASI İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ
İNŞAAT BAKIM ONARIM HİZMET VE BUHAR ENERJİ BAKIM
ATÖLYE BİNASI YAPIM VE İTFAİYE BÖLÜMÜ ONARIM İŞİ
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM ŞARTNAMESİ
Sayfa 1 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
1. KONU
Bu teknik şartname, Sözleşme eki ve mekanik tesisat projelerinin tamamlayıcısı olarak Madde
2.’de kapsamı belirtilen Eti Maden İşletmeleri Bandırma Bor ve Asit Fabrikası İşletme
Müdürlüğü İnşaat Bakım Onarım-Buhar ve Enerji Bakım Atölye Binası Yapım ve
İtfaiye Bölümü Onarım İşi’nin mekanik tesisat yapımına yönelik yapım (temin ve montaj)
esaslarını konu almaktadır.
2. KAPSAM ve SORUMLULUK
Aşağıda ana başlıkları belirtilmiş olan mekanik tesisat yapımına ait tüm imalatlar; proje,
pursantaj listeleri ve şartnamede belirtilen alanlarda, proje ve üretici firma detayları göz önüne
alınarak aşağıdaki tariflerine göre yapılacaktır. Özel birim tarifleri dışında, kullanılması
gereken bütün malzemelerin özellikleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İnşaat ve Tesisat Analiz
ve Birim Fiyatlarına (Kısaltma:BF); uygulama detayları bu şartnameye, bu şartnamede
belirtilmeyen kısımlar ise Yapı İşleri Makine Tesisatı Genel Teknik Şartnamesine
(21.02.2011 tarih 26568 sayılı RG) uygun olacaktır. Buna göre oluşturulacak fiyat, imalatın
her türlü malzeme ve zayiatını, işçilik, nakliye, “Yüklenici” kârı ve genel giderleri
kapsamaktadır. Yüklenici kapsamda belirtilen işlerin yerine getirilmesi için ilave bir ödeme
ya da ilave süre talebinde bulunamaz.
Bu teknik şartname kapsamındaki temin ve montaj işleri aşağıda belirtilen projelerde
gerçekleştirilecektir:
o Sıhhi Tesisat
o Kalorifer Tesisatı(Isıtma)
o Havalandırma ve Klima Tesisatı
o Yangın Söndürme Tesisatı
o Otomasyon
o Basınçlı Hava ve Vinç Tesisatı
Yüklenici, imalatı teknik şartnamedeki esaslar doğrultusunda yapacak, bu şartname ve
eklerinde belirtilmemiş olsa da imalat sırasında ortaya çıkabilecek teknik zorunluluktan dolayı
yapılması gereken eklemeleri eksiksiz yapacak, tüm sistemi tam ve çalışır halde teslim
edecektir. Tüm sistemin tam ve çalışır teslim edilmesindeki anlam; iş kapsamında yeni
montajı yapılan tüm donanımların işlevini yerine getireceğine dair testlerin olumlu
sonuçlandırılması, işletme konforunun tamamlayıcısı olarak sese, titreşime, boru
genleşmelerine, ısı kaybı ve kazancına karşı tüm önlemlerin eksiksiz alınması, işin estetiğinin
kabul edilebilir düzeyde olmasıdır.
Bu kapsamda yukarıda belirtilen işler yapılırken elektrik panoları, otomatik kontrol panelleri,
tesisat ve kablolamaları da dahil düşünülecek; bu şartname ve eklerinde belirtilmemiş olsa da
işin bütünü içinde fen ve sanat kaidelerine uygun şekilde tamamlanmasını gerektiren
malzeme teminleri, inşai destekler ya da imalat, Yüklenici tarafından ek bedel talep
edilmeden yerine getirilecektir. Boru taşıyan konsollarda ve demir işlerinin gerekli olduğu her
yerde L ve I çelik profiller kullanılarak kaynak yolu ile yapılacak her türlü imalatın işçilik
dahil yerine montajı, korozyona karşı boyanması teklif fiyata dahildir. Isıtma, soğutma, klima
ve havalandırma tesisinde bulunan teçhizatın işlemesi için gereken bütün el ile kumandalı
veya otomatik kontrol ve koruyucu cihazlar veya sinyal cihazları vb. elektrik çizimlerinde
Sayfa 2 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
verilmemiş dahi olsa gerekli olan her tür kablo tesisatı temin ve tesis edilecektir. Boru
devrelerinin yapımı sırasında teknik montajın uygunluğunun yanı sıra estetik uygunluğun
olması da aranacağından, boru devresi estetik açıdan arzu edilen düzeyde değil ise İdarenin
istekleri esas alınarak gerekli söküm işlemleri derhal yapılarak borular estetik “line” nına
taşınacaktır. Bu işlem için Yüklenici İdareden hiçbir şekilde ek ücret talep etmeyecektir.
Yüklenici, uygulama safhasında projeler arası veya projelerle şartnameler arasında açık ve
yeterli olmayan hususlar olduğunu öne sürerek ilave bedel talep etmeyecek, İdarenin
onaylayacağı malzeme ve uygulamalar, İdare’nin talimatlarına uygun yerine getirilecektir.
Projede gösterilmemiş malzemelerin kullanımı ve belirtilmemiş detayların uygulanması için
bu teknik şartname esas alınacaktır. Bununla birlikte, bu şartnamede belirtilen tarifler ile
projelerin üzerinde yer alan poz numaraları arasında bir farklılık olması durumunda
teknik şartnamedeki özellikler dikkate alınacaktır. Şartnamede belirtilen fakat çizimlerde
gösterilmemiş herhangi bir parça varsa ya da tersi bir durum söz konusu olduğunda, (o parça)
sanki her ikisinde de varmış gibi imalatı gerçekleştirilecektir.
Ne şartnamede ne de projede belirtilmemiş ancak mevzuatı veya firmaların kendi teknolojileri
gereği ya da işin tekniği ve sorunsuz bir işletmenin tesisi açısından sistemde bulunması
gereken herhangi bir cihaz ya da malzeme Yüklenici tarafından bedel talep edilmeden temin
ve monte edilecektir. Yüklenicinin teklif aşamasında projeler dahil ihale dokümanını tam
olarak incelediği, yaklaşık maliyetini buna göre belirlediği ve piyasa araştırmasında bunu göz
önünde bulundurduğu kabulüyle, söz konusu durumdaki imalatların anahtar teslimi götürü
bedeli içinde istisnasız olarak yapılması gerekmektedir.
Yüklenici, Projelerde gösterilen bileşenlerin proje üzerindeki metraj listelerine doğru
yansıtılmadığı gerekçesiyle ilave bir bedel talebinde bulunamaz. Yüklenici proje
üzerinden metraj çalışmasını kendisi yapacak ve özellik önceliği konusunda teknik
şartnamedeki hususları dikkate alacaktır.
Sistemlerin çalıştırılması safhasında oluşacak proje ve detay problemleri yüklenici tarafından
hiçbir nam altında hak talep edilmeden giderilecek ve İdare’nin onayından sonra
uygulanabilecektir.
İmalat esasları ile ilgili daha detaylı tanımlamalar aşağıda verilmiştir. Aksi sözleşmede
belirtilmedikçe herhangi bir imalat tanımındaki belirsizlik, o imalatı sözleşme kapsamı dışına
çıkarmaz.
3. GENEL ÖZELLİKLER
3.1. Sistemlerde Kullanılacak Ürünler
3.1.1. Malzemelerin temin edileceği üreticiler ISO 9001:2000 kalite güvence
sistemine sahip olmalıdır.
3.1.2. Tüm cihaz, donanım, bağlantı elemanları ve diğer malzemeler özel tariflerine
uygun şekilde, CE, TSE veya TSEK belgeli, ISO normlarına uygun olacaktır.
3.1.3. Tüm ekipman ve tesisat malzemeleri orijinal ve yeni olacaktır. Malzemeler,
üreticinin güncel modeli olacak ve istenen tüm özellikleri taşıyacaktır. Cihazlarda ve
Sayfa 3 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
sistemin hiçbir parçasında imalat ve malzeme hataları ile kırık, çatlak, çizik, boya
hatası, kabarma ve deformasyon olmamalıdır.
3.1.4. Tüm malzeme ve ekipman üzerinde (malzeme veya ekipmanın) imalat yılı,
imalatçısı, basınç sınıfı, kapasitesi gibi bilgileri içeren tanımlama etiketleri olacaktır.
3.1.5. Kullanılacak ekipmanlar, nakliye ve montaj esnasında dış etkenlerden zarar
görmeyecek şekilde ambalajlanmalıdır. Nakliye ya da imalat sırasında hasar gören
malzeme veya ekipman ilave bedel talep edilmeden yenisi ile değiştirilecektir.
3.2. Marka Onayları
Yüklenici malzeme tedariğinden önce şartnameye uygun olacak şekilde belirleyeceği (en
az 3 seçenekli) markaları onay klasörü olarak İdare’ye sunacak ve getirdiği malzemenin,
İdarenin onayladığı marka ve modele uygunluğu Yapı Denetim’in onayını aldıktan sonra
tesisatta kullanılabilecektir.
Yüklenicinin İdare’ye sunacağı marka onaylarında malzemelerin;
 İmalatçı adı, ticari unvanı, adresi ve telefonları, kalite belgeleri
 Cihaz tipi, modeli, parça/seri numarası, kapasite ve mühendise hitap eden teknik
spesifikasyonlarını (boyut, yerleşim ölçüleri vb.) içeren prospektüsü,
 Referansları
bulunacaktır. İki veya daha fazla sayıda aynı sınıftan malzeme ve ekipmanın gerekmesi
halinde, aynı üreticinin mamulü olmasına dikkat edilecektir.
Şartnamede herhangi bir özel tarif belirtildiğinde, kabul edilebilir minimum
standart/kaliteye sahip olduğu anlaşılmalıdır. Bu gibi malzemelerin alternatifleri
performans, mukavemet, görünüş ve kalitede her yönüyle belirtilen malzemeye uygunsa
İdare tarafından kabul edilmek için dikkate alınabilir. Yüklenici bu gibi alternatif
malzemelerin şartnamelere uygunluğunu doğrulamak için İdare’ye gerekli doğrulayıcı
teknik kanıtları sunacaktır. Yüklenici bu gibi malzemelerle ilgili, İdare’nin gerekli saydığı
tüm testlere razı olacaktır. Yüklenici bu gibi testlerden doğan zaman ve masraftan
sorumludur.
3.3. Montaj Aşaması
Bu şartnamede belirtilmemiş olsa dahi yürürlüğe girmiş Türk Standardına uygun
malzemeler ve imal usulleri ile güncel mevzuat dikkate alınarak montaj
gerçekleştirilecektir.
3.3.1. Kaynak işleri bu konuda eğitim almış sertifikalı personel tarafından
yapılacaktır.
3.3.2. Bu elemanların eğitim gördükleri sertifika ile belgelendirilecektir.
3.3.3. Yapılan imalat, montaj, ekipman ve aparat düzenli ve temiz tutulacak, kapı,
pencere, yapı elemanları, aydınlatma müştemilatı ve diğer mimari elemanlarla
çakışması engellenecektir.
3.3.4. Tüm tesisatın işletmesi, bakımı ve müdahale edilebilirliği sağlanacaktır.
Belirli yerlerde servis ve parça değişimi işlerini kolaylaştıracak şekilde, ekipman bakımı
için gereken müdahale kapakları, otomatik cihazlar vb. konacaktır. Montaj süresince
Sayfa 4 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
tüm ekipman düzenli yerleştirilmiş ve uygun bir şekilde sabitlenmiş destekler üzerinde
duracaktır.
3.3.5. Tüm imalatlar, müştemilat, malzeme ve ekipman her zaman korunacaktır.
Yüklenici tesisatın korunması kapsamındaki tüm işleri tam olarak gerçekleştirecektir.
Malzeme ve ekipmanın imalatı bittiğinde, tüm delikler kapatılacak ve çevre yüzeylerle
uyumlu şekilde tamamlanacaktır. Yüklenici çalışılan mahallerde çevreye zarar
vermeyecek önlemlerin alınmasından, kirli bırakılmamasından, hurdaların
kaldırılmasından ve mekanların temiz teslim edilmesinden sorumludur. Yeterince ve
uygun şartlarda korunmaması nedeni ile malzeme ya da cihazlarda meydana gelebilecek
her türlü deformasyonlar ve gerekirse malzeme ya da cihazın değiştirilmesinden
doğacak her türlü zararlar Yüklenici tarafından karşılanacaktır.
3.4. Koordinasyon
Koordinasyon ve inşa esaslarının tasarım bütünlüğü içinde kavranılması için bütün
şartnameler ortaklaşa okunmalıdır. Yüklenici mimari, mekanik ve elektrik projelerini
mevcut çizimlerden inceleyecektir. Yüklenici imalat detaylarını, ihale dokümanlarında
belirtilen esaslara ve/veya usullere uygun bir şekilde koordine edecektir. Koordinasyon ve
inşanın herhangi bir veçhesi veya elemanı, ihale dokümanlarında belirtilmemiş ise işin
yapımı için gerekli İlgili yerel standartları ve /veya tanınmış ve uluslararası kabul gören
uygulama kodlarını/standartları/kriterleri ve usulleri uyarlamak, bunları İdare’nin bilgisine
ve/veya onayına sunmak Yüklenici’nin sorumluluğundadır.
Beton dökülmeden önce kalıplarda tesisat için öngörülen rezervasyon deliklerinin, makine
kaideleri ile boruların çatı üstünde çatı izolasyonunu tahrip etmeden döşenmesine imkan
tanıyacak beton ayakların, dış hava panjurları ile makinaların mahallerine girebilmesi için
gerekli boşluk ya da kapıların bırakılmasından Yüklenici sorumludur. Bu işlemlerin
yapılmamasından ve/veya yanlış yapılmasından doğacak maliyetler Yüklenici tarafından
karşılanacaktır. Ayrıca montaj sırasında iç mimari (dekorasyon) ile sıkı sıkıya bağımlı
olan işlerin montajından önce malzemeler (VRF iç üniteleri, hava kanalları, menfezler,
anemostatlar vb. cihazlar) temin edilecek, cihazların ebatlarının projede gösterilen
cihazlardan farklı boyutta olabileceği de dikkate alınarak; dekorasyon ve elektrik proje
grupları ile koordinasyon yapılacaktır.
3.5. İş Güvenliği
Sistemlerin montajı yapılırken mevzuatın ve işin tekniğinin gerektirdiği iş güvenliği ile
ilgili bütün önlemler, ihale dokümanında yer verilen Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
hükümleri de dikkate alınarak Yüklenici tarafından yerine getirilecektir.
Kaynak ile kesim yapılması durumunda çıkabilecek her türlü yangına karşı yüklenici firma
önlemlerini alacaktır. İşe başlamadan önce bu iş için 2 adet 6 kg'lık yangın tüpü hazır
bulundurulacaktır. Yangın tüpü hazır bulundurulmadan asla işe başlanmayacaktır.
3.6. Garanti
Cihazların parça temini ve bakım servis hizmetleri erişilebilir ve süratli olmalıdır.
Cihazların en az iki yıllık garanti süreleri bulunmalı ve garanti belgeleri kesin kabul
işlemiyle birlikte İdare’ye teslim edilmelidir.
Sayfa 5 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
3.7. Sunum
Sunulan tüm belgeler her yönüyle tam olacaktır. Sunum; malzeme örnekleri, kataloglar,
kalite belgeleri, standartlar ve işin tümünün tanımlanması için gerekli diğer sunum
biçimlerini kapsar. Aşağıda belirtilen sunumların yerine getirilmesi için süre uzatımı ve
ayrıca bir ödeme verilmeyecektir.
3.7.1. Projede ana hatları ve kapasite verileriyle yer almakla birlikte detayı istenen
(klima santrali gibi farklı aksamların bir araya getirildiği) imalat çizimleri, imalatçı
verileri ve teçhizat, temin/imal edilmeden veya malzemelerin şantiyeye tesliminden
önce İdarenin onayına sunulacaktır.
3.7.2. Yüklenici, kalite güvence, kontrol ve izleme usullerinin detaylı tanımı ve
yönetimini anlatan Kontrol Planlarını hazırlayacak ve İdare'ye takdim edecektir. Bu
planda test, inceleme ve devreye alma usul ve yöntemleri ve gerekli ölçüm cihazlarının
detayları açıklanacaktır. Kontrol ve test amacıyla (varsa) ilgili ölçüm standartları
Türkçe birer nüsha olarak ve tespit edilen gerekli ölçüm cihazları, İdarenin denetim
ekibine teslim edilecektir. (Bu sunum malzeme temini ve montaj işlemlerine
başlanmadan yerine getirilecektir.)
3.7.3. Kullanılan malzeme ve sisteme ait tanıtıcı “Türkçe” broşürler ve kullanım
kılavuzları ve sistemlere ait gerekli elektrik ve tesisat devre şemalarını içeren işletme ve
bakım talimatnamesi ciltlenmiş komple iki (2) takım halinde İdareye teslim edilecektir.
Cilt kapağında "İşletme ve Bakım Kılavuzu" başlığı altında İşletmenin adı ve yeri,
işin adı, Yüklenici adı, adresi ve telefon numarası bulunacaktır. Kılavuzda malzemelerle
ilgili parça listelerinde temin edildiği kaynak, önerilen yedek parçalar ve proje sahasına
en uygun servis kuruluşları belirtilecektir. (Bu sunum geçici kabul öncesinde yerine
getirilmelidir.)
3.7.4. Yüklenici, ekipman ömrü süresince bakım ve işletmenin başarılı bir şekilde
yapılabilmesi için gerekli tüm maddeleri (parçaları) içeren tüm özel araç gereç ve test
ekipmanlarının tavsiye edilen listesinden İdare'ye iki (2) kopya sağlayacaktır.
Yüklenici kalibrasyon gerektiren özel araç ve gereçleri, kalibrasyon sıklığı ve usulünü
de içerecek şekilde belirtecektir. Kalibrasyon gerektiren her malzemeden hemen sonra,
zorunlu standartlar listelenecek ve bunlar Ulusal Standartlar Bürosundan (T.S.E.) veya
diğer referanslardan İdare'yi tatmin edecek şekilde izlenebilir olacaktır. Araç-gereç
listesi gerekli tüm araç-gereci içerecektir. Test ekipmanı listesi, kabul testleri ve
kalibrasyon için gerekli tüm ekipmanı içerecektir. Yüklenici sözleşme kapsamındaki
araç-gereç ve test ekipmanlarına ait işletme ve bakım talimatlarını ve satıcı
kataloglarının iki (2) kopyasını İdare'ye sağlayacaktır. (Bu sunum “İşletme ve Bakım
Kılavuzu” içine dahil edilecektir.)
3.7.5. Yüklenici gerçekleştirme yükümlülüğünde olduğu malzeme ve imalatın kalite
testlerini ve gerçekleştirilen her testi, sonuçlarıyla birlikte İdare'ye sunacaktır. Yüklenici
tüm test kayıtlarını saklayacak ve kesin test sonuçlarından iki (2) kopya İdare'ye
sunulacaktır. (Bu sunum geçici kabul öncesinde yerine getirilmelidir.)
3.7.6. Bitmiş İmalat Sunumları: Yüklenici bitmiş imalat çizimlerini, imalat
detaylarını yanlışsız kaydedecek, Yüklenicinin işe nezaret eden elemanı tarafından
imzalanacak ve İdare’nin denetim ekibi tarafından doğruluğu tasdik edilecektir. Bitmiş
imalat çizimleri (As-built) ile birlikte sistemde kullanılan Kesin Parça Listesi de iki
(2) kopya halinde sunulacaktır. (Bu sunum geçici kabul öncesinde yerine
getirilmelidir.)
Sayfa 6 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
3.8. İnceleme, Muayene ve Testler
3.8.1. Yüklenici gerektiğinde yapımda kullanılmadan önce malzeme örneklerini
teknik bilgileriyle (test sonuçları, katalog vb.) birlikte İdare'nin onayına sunacaktır.
Numuneler, İdare'nin kontrol edebilmesi ve sonradan yapımda kullanılan güncel
malzemeyle karşılaştırabilmesi için güvenli bir yerde açık ve sistemli bir şekilde
saklanacaktır.
3.8.2. İdare, Sözleşme'ye uygunluğu tespit için yapımın herhangi bir aşamasında
yapımın herhangi bir parçasını inceleyebilir, ölçme ve testler yapabilir. Yüklenici, İdare
gerekli gördüğünde her ne pahasına olursa olsun (bu test ve incelemelere) katılacaktır.
3.8.3. İdare herhangi bir malzeme veya eşya testini şantiyede ya da dışarıda
yaptırmaya ve testi geçemeyen malzeme veya eşyaları reddetmeye yetkilidir. Doğan
tüm masrafları Yüklenici karşılar. Yüklenici, üreticinin binası ve müştemilatı
kullanılarak yapılacak inceleme, muayene ve testlerden doğan maliyeti de tüm
masraflarıyla bedelsiz olarak sağlayacaktır.
3.8.4. İmalatın herhangi bir parçasının üstü kalıcı olarak kapatılmadan önce
(toprağa döşeli borularda çukurlar doldurulmadan, diğer yerlerde duvarlar, şaftlar ve
asma tavanlar kapatılmadan ve yalıtımlar yapılmadan), Yüklenici tarafından
hazırlanacak tüm ölçümler, kalite kontrol test sonuçları iki (2) kopya olarak Yapı
Denetim Ekibinin inceleme ve onayına sunulacak, ancak onaylandıktan sonra üstü
kapatılabilecektir. Aksi durumda; gerekli testlerin yapılabilmesi için boruların üstlerinin
açılmasının getireceği her türlü maliyet Yüklenici tarafından karşılanacaktır. Testler için
gerekli teçhizat, İdareye hiç bir ek masraf çıkartmadan Yüklenici tarafından
sağlanacaktır.
3.8.5. Çeşitli lokal testler yapıldıktan sonra tüm sistem, uygun çalışma koşullarını
sergilemek üzere çalışma testlerine tabi tutulmalıdır. Isıtma, soğutma, havalandırma ve
diğer tesisat sistemleri bir birini izleyen en az 3 gün boyunca mümkün olan tüm çalışma
çevrimlerinde çalıştırılmalıdır. Testlerde gerekli olacak su ve enerji gibi sarf unsurları,
maliyetiyle Yüklenici tarafından karşılanacaktır.
3.8.6. Yapı Denetim Ekibi imalatın kendileri tarafından incelendiğini ve Sözleşme
Dokümanlarında belirtildiği gibi bitirildiğini yazılı olarak tasdik edecektir. Kalite
kontrol test sonuçlarından iki (2) kopya İdare'ye takdim edilecektir.
3.8.7. İdare'nin bu gibi muayene, inceleme veya test işlemleri yaptırması, malzeme ve
işçiliği onaylamış veya kabul etmiş olması, Yüklenicinin gerekli malzeme kalitesi ve
işçilik standartları konusunda sözleşmede yer alan sorumluluklarını hafifletmez.
3.9.
Eğitim
Sistemlerin montajının tamamlanarak devreye alınmasından sonra, İdare’nin
görevlendirmiş olduğu işletim ve bakım sorumlularına teçhizat veya sistemin ilgili
güvenlik tedbirleri de dahil olmak üzere ayar, işletme ve bakımı konusunda eğitim
Yüklenici tarafından sağlanacaktır. Eğitim, tüm sistemler için toplam iki haftalık süreyi
geçmeyecek şekilde kullanıcı tarafından tam olarak uygulamanın öğrenilmesi
sağlanıncaya kadar sürecek ve tamamlandığına dair tutanak İdare tarafından
imzalandıktan sonra Geçici Kabul işlemi yapılabilecektir.
3.10.
Geçici Kabul Tutanağı onaylanıncaya kadar gerçekleştirilecek test ve işletmeye
alma (ilk çalışma) sırasında kullanılacak sarf malzemeleri, Yüklenici tarafından
sağlanacaktır.
Sayfa 7 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
3.11.
Yeni imalatlar kapsamında her cihaza özgü olmak üzere “İşletme ve Bakım
Talimatları” çerçeve içinde İdarenin gösterdiği yerlere asılacaktır.
4. TEKNİK ÖZELLİKLER
Projede yer verilmese bile yerleştirilecek armatürlerin kullanımı aşağıdaki şekilde olacaktır:
Vanalar
 Dağıtım hattından ve kolondan ayrılmalarda
 Islak hacimlerde girişlerde
 Donma tehlikesi olan boru hatlarından önce
 Sıcak su üreticilerinden önce
Çekvalfler
 Pompalardan sonra, su ısıtıcılarından önce
Hava Tüpleri
 Yukarı doğru %1-%2 eğim verilerek döşenecek olan yatay boruların en yüksek
noktasında, boruların aşağıya inip tekrar yükseldikleri yerlere
Havalıklar
 Kolonların ucuna
Pislik Tutucular
 Pompa, otomatik kontrol valfleri, sayaç ve kazanlardan önce
Kompansatörler
 Dirsek bağlantısız düz boru geçişlerinde ortam ve sistem sıcaklığı arasındaki
fark nedeniyle oluşabilecek genleşmeyi almak üzere 40 °C sıcaklığın üzerinde
akışkan taşıyan sıhhi tesisat, güneş enerjisi ve ısıtma tesisatlarında 30 m’de bir
olmak üzere en az 1’er adet uygun çapta ve PN16 boru kompansatör
kullanılacaktır.
4.1. SIHHİ TESİSAT İŞLERİ
4.1.1. Temiz Su Tesisatı
4.1.1.1. Borular
Projede belirtilen güzergah ve ölçüler dikkate alınarak Teknik Merkez kollektör
vana bağlantılarından itibaren sıcak-soğuk tüm hatlarda olmak üzere ıslak
hacimlerin girişindeki vana bağlantısına kadar bütün güzergahlarda (BF 201-200)
galvanizli borular kullanılacak; boru askı ve konsolları, diğer sarf malzemeleri ile
birlikte (BF 201-400) pozuna uygun vidalı döşenecektir.
Galvaniz borular, 2” (dâhil)’a kadar vidalı, daha büyük çaplarda ise flanşlı olarak
birleştirilecektir. Flanş kaynak yerleri zınga (galvaniz boyası) ile boyanacaktır.
Flexible veya rigid kaplinle bağlanacaktır. Eğer flanş bağlantısı gerekirse borunun
bir ucuna kaplin için yiv açılacak diğer tarafına flanş kaynatılacak ve hot tip
galvaniz yaptırılacaktır. Flanşlı rakorlarda kullanılacak contalar en iyi kalite elyaf,
Sayfa 8 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
plastik ya da deriden olacaktır. Rakorlar duvar, tavan veya bölmelerin içine
gömülmeyecektir. Borularda çap değişiklikleri redüksiyonlu ekleme parçaları ile
yapılacaktır. Uzun vidalar ve manşonlar kullanılmayacaktır.
Ekipman bağlantıları, rakor veya flanşlı olacaktır. Hiç bir zaman galvaniz
malzeme siyah veya diğer bir malzemeye direkt bağlanmayacaktır. Bağlantı
gerekir ise Dielectric flanş veya rakor kullanılacaktır. Temiz su tesisatında hiçbir
şekilde siyah boru eklentisi kullanılmayacak; soğuk ve sıcak su kolektörlerinde
siyah boru kullanılması durumunda kolektör imalinden sonra tamamı
galvanizlenecektir. Galvanizli borularda kesinlikle kaynak kullanılmayacaktır.
Temiz su kat vanalarından itibaren branşmanlarda (yatay hatlarda) Sağlık
Bakanlığı’ndan içme suyu borusu olarak kullanılmasında sakınca bulunmadığı
belgelendirilmiş polipropilen temiz su borusu
(BF 204-3100) kullanılacak; PPRC borular, askı ve konsolları diğer sarf
malzemeleri ile birlikte (BF 204-3300) pozuna uygun fizyoterm kaynakla ve vidalı
döşenecektir.
Borular, bina içerisinde alınmış ölçülere göre doğru kesilerek yerlerine
bükülmeden tespit edilecektir. Borular yerleştirilirken binanın yapısal kısımlarının
zayıflatılmamasına dikkat edilecektir. Çizimlerde özellikleri belirtilmedikçe veya
Kontrol tarafından yazılı olarak onaylanmadıkça hiçbir su borusu döşemelere
gömülmeyecektir. Borular döşenirken boru içlerindeki hava hareketini en yüksek
noktaya yönlendirmek için yatay borulara akış yönünde yukarı doğru %1-%2
kadar eğim verilecektir.
Kat dağıtım boruları en yüksekteki su kullanım seviyesinden 30 cm daha yukarıda
bulunmalıdır. Tesisatın en üst katında hava tahliyesi sağlanacak şekilde bağlantı
detayları oluşturulacak; sirkülasyon hattı en üst seviyedeki sıcak su girişi altından
bağlanacaktır. Açıktan döşenen borular boru açıklığı kelepçeleri ile tutturulacaktır.
Boru ekseninin duvardan açıklığı 4 cm olacaktır. Üst üste yatay boru demetlerinde
soğuk su borusu en alta gelecek şekilde yerleştirilmelidir. Yatay boru demetlerinin
profil bağlantısı kelepçeli yapılacaktır. Hiçbir şekilde kaynak bağlantısı
uygulanmayacaktır. Tavan altından geçen borular tavana gömülecek lama demiri
ve boru askısı ile askıya alınacaktır. Duvar veya döşemeyi delmek suretiyle
yerleştirilen galvanizli borular uygun boyuttaki (boru çapından 10 mm daha geniş
çapta, duvar ve döşeme yüzeylerini 25 mm aşacak uzunlukta) korozyona dayanıklı
boru gömlekleri (çelik kovan) içinden geçirilecektir. Gömlek içinde boru ek yeri
bulunmayacak, boru ve gömlek arasındaki boşluk camyünü ile doldurulacaktır.
Temiz su tesisatında kullanılacak boruların taşınması, saklanması ve montajında,
içine kum vs. gibi yabancı madde girmemesi için gereken önlemler alınacaktır.
Temiz su borularının montajına üst kotlardan başlanmalı; boru ucundan
girilebilecek harç, taş vb. parçalara önlem olarak branşmanlar aşağı doğru
bırakılmalıdır. Montajı yapılmış fakat musluk batarya vs. bağlanmamış boru uçları
kör tapa vs. ile mutlaka kapatılmalıdır.
Sayfa 9 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
Tesisatta kullanılacak vanalar, projesine uygun çap ve basınç aralığında küresel
tipte olacak ancak kollektör ekipmanlarının yerleştirilmesinde problem olması ve
Yapı Denetimin değişikliği yerinde bulması durumunda kelebek tip vana
kullanılabilir.
4.1.1.2. Kompansatörler
Projede yer verilmiş ya da verilmemiş olsun, boru uzamasını almak üzere
genleşme parçası kullanılması gereken noktalarda ihtiyaca ve işin estetiğine göre
uygun kompansatörler kullanılacaktır. Kompansatörler, PN 16 basınç ve en az 30/100°C sıcaklık aralığında çalışabilecek, 30 mm sönümlü, paslanmaz çelik metal
körüklü ve laynerli, eksenel boru tipi olacaktır. Montajlarında o andaki hava
sıcaklığı göz önüne alınarak ön gerilme verilecektir.
4.1.1.3. Muayene ve Testler
Testler İdarenin kontrolünde Yüklenici firma tarafından yapılacaktır. İşin
tamamlanmasından sonra tesisatın tümü iyice temizlenecektir.
Su sisteminin testi için, kaba işlerin bitimi üzerine ve armatürlerin montajından
önce tüm sıcak ve soğuk su sistemi öngörülen en yüksek basıncın 1,3 misli
basınçta (7 kg/cm² ≡ 100 PSI)’den az olmayan bir hidrostatik basınç altında 30
dakika süre ile sızdırmazlık testine tabi tutulacaktır. Bu süre içerisinde basınçta
düşme olmamalıdır. Tesisat devreye alınırken tesisattaki bütün vanalar kapalı
duruma getirildikten sonra ana vana çok az açılarak, boru hatlarının en uzak ve
yüksek kullanma yerinden tesisatın havası alınacaktır. Her zonun vanası açılarak
ayrı ayrı test yapılacaktır.
Üzeri kapatılacak kısımlarda ya da başka bir nedenle sistemin yalnızca bir
kısmının test edilmesi gereken yerlerde de test tüm sistem için anlatıldığı gibi
yapılacaktır. Ancak test edilmesi gereken en üst yatay hattın 3 cm üzerinde bir
düşey boru döşenebilir ve uygun basıncı sağlamak için su ile doldurulabilir veya
istenen basıncı sürdürmek için bir pompa kullanılabilir. Basınç, en az 30 dakika
süreyle muhafaza edilecektir. Bu tür kısımlarda hava ile test de uygulanabilecektir.
Kullanma suyu boruları, işletmeye alınmadan önce (sıcak, soğuk ve sirkülasyon),
tüm hidrofor hatları ile birlikte, sağlık nizamlarına uygun şekilde hijyenik şartları
sağlayacak klorlama işlemine tabi tutulacaktır.
4.1.1.4. Galvaniz Boruların Yalıtımı
Galvanizli boruların yalıtımları aşağıdaki gibi uygulanacaktır.
 Çapları ne olursa olsun sıva altına gömülen galvanizli boruların üzerlerine
10 mm polietilen esaslı yalıtım uygulanarak kireçli sıva ile teması
önlenecektir.
 Bina dışından (en az 80 cm.derinlikten/kanaldan) geçmesi gereken ya da
zemine gömülmesi zorunlu galvanizli boruların üzerine en az 20 mm olmak
üzere kauçuk esaslı yalıtım (BF 241-400) uygulanacaktır.
 Dış hava şartlarından etkilenecek boruların dışı en az 0,7 mm alüminyum
sac ile kaplanacaktır.
Sayfa 10 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
 Tüm mahallerden geçen sıcak su ve sirkülasyon hattı boruları:
- ½” – ¾” (dahil) : en az 25 mm
- 1” – 2” (dahil)
: en az 30 mm
- 2 ½” ve üstü
: en az 40 mm
alüminyum folyolu prefabrik cam yünü ile izole edilecektir. Yalıtılmış borular
4.3.1.3. bölümünde anlatılan esaslara göre etiketlenecektir.
4.1.2. Pissu Tesisatı
Projede belirtilen güzergâhta ve ölçülerde kullanılacak pissu boruları (BF 204-400)’e
uygun, boru askı ve konsolları ve diğer sarf malzemeleri ile birlikte (BF 204-501)
pozuna uygun döşenecektir. Borular döşenirken yatay borulara akış yönünde aşağı
doğru %1-%2 kadar eğim verilecektir. Pissu kolon boruları (BF 113-200)
havalandırma şapkası ve (BF 113-300)’e uygun otomatik hava alma şapkasıyla
sonlandırılacaktır.
Pissu tesisatında en alt kat döşemesinin 30-50 cm üzerinde veya yatay boruya geçişten
yaklaşık 1 m yukarıda düşey kolon boruları üzerine temizleme kapağı monte
edilecektir. Temizleme kapakları sızdırmaz olmalıdır.
Yer süzgeçleri
Islak hacimlerin tamamında, malzemesi polipropilen TS EN 1253’e uygun, tüm ana
parçaların üst kısımlarına conta monte edilmiş, izolasyon flanşlı, yüksekliği
ayarlanabilir, ızgarası paslanmaz çelikten Ø70 çıkışlı süzgeç kullanılacaktır.
Tüm duşlarda; (BF 097-503) TS 327/2’ye uygun Q70 mm. Çıkışlı kendinden koku
fermetürlü pirinç kromajlı ızgaralı ve temizleme tapalı banyo süzgeci kullanılacaktır.
4.1.3. Sıhhi Gereçler
Ayrıca belirtilmediyse, armatür ve donanımların tamamı ekstra sınıf; Batarya
seçimleri Grohe, ECA ve Artema markaları veya dengi üretimlerden İdarenin Onayına
sunularak yapılacaktır. Sıhhi gereçlerin ortalama yerleşim ölçüleri aşağıdaki şekilde
olacaktır. Ancak fayans yerleşimi ile uyum sağlanabilmesi için bu değerlerde ufak
sapmalar olabilir.
Genel lavabo hacimlerinde:
 Hilton tezgahlarda kullanılmak üzere (BF 071-108)’e uygun, mimari tercihlere göre
tezgah altı veya üstü lavabo
 Bu lavabolarda su çıkış ucu mesafesi lavabo deliği ile uyumlu (BF 072-600)’e uygun
batarya ve tesisatı
 Lavaboların her biri için gömme tip tezgâh üstünde görünecek gaga; paslanmaz çelikten
imal, tezgah altında kalacak hazne; plastik malzemeden ve en az 400 ml hacminde
olacaktır paslanmaz çelik gagalı, tezgâh altında kalan hazne en az 400 ml hacimli olan
tezgâh altı sıvı sabunluk.
Sayfa 11 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
 WC’ler (BF 079-700)’e uygun gömme rezervuarlı alaturka hela taşı, tesisatı ile birlikte
tam takım ((BF 089-100)’e uygun taharet musluğu monte edilecektir.)
 WC’ler için (BF 094-400)’e uygun çelik ya da kromajlı kapaklı kağıtlık
 Genel lavabo hacimleri için ABS gövde, ikinci kullanım süresi ayarlanabilir, havlu boyu
ayarlanabilir, ön kapak güvenlik kilidi olan, elektrikli ve pilli çalışabilir yapıda fotoselli
kağıt havlu makinesi.
 Lavaboların bulunduğu mahallerde lavabo sayısı kadar ve WC hacimleri içinde WC
sayısı kadar prinçten kromajlı çift askılık
 Projedeki yerlerine (BF 080-102)’e uygun pisuar ve (BF 089-932)’ye uygun fotoselli
sıva altı bataryası
 Pisuarların arasına yerleştirilmek üzere (BF 081-300)’e uygun pisuar bölmesi
Soyunma Odaları ıslak hacimlerinde:
 Hilton tezgahlarda kullanılmak üzere (BF 071-108)’a uygun, mimari tercihlere göre
tezgah altı veya üstü lavabo
 Bu lavabolarda su çıkış ucu mesafesi lavabo deliği ile uyumlu (BF 072-600)’e uygun
batarya ve tesisatı.
 Lavaboların her biri için gömme tip tezgâh üstünde görünecek gaga; paslanmaz çelikten
imal, tezgah altında kalacak hazne; plastik malzemeden ve en az 400 ml hacminde
olacaktır paslanmaz çelik gagalı, tezgâh altında kalan hazne en az 400 ml hacimli olan
tezgâh altı sıvı sabunluk.
 WC’ler (BF 079-700)’e uygun gömme rezervuarlı alaturka hela taşı, tesisatı ile birlikte
tam takım ((BF 089-100)’e uygun taharet musluğu monte edilecektir.)
 WC’ler için (BF 094-400)’e uygun çelik ya da kromajlı kapaklı kağıtlık
 Birer tane olmak üzere ABS gövde, ikinci kullanım süresi ayarlanabilir, havlu boyu
ayarlanabilir, ön kapak güvenlik kilidi olan, elektrikli ve pilli çalışabilir yapıda fotoselli
kağıt havlu makinesi,
 Projedeki yerlerine (BF 080-102)’e uygun pisuar ve (BF 089-932)’ye uygun fotoselli
sıva altı bataryası
 Pisuarların arasına yerleştirilmek üzere (BF 081-300)’e uygun pisuar bölmesi
 Duş kısımları için (BF 097-503) TS 327/2’ye uygun Q70 mm. Çıkışlı kendinden koku
fermetürlü pirinç kromajlı ızgaralı ve temizleme tapalı banyo süzgeci ve (BF 086301)’e uygun banyo tesisatı
 Yıkanma alanı için 2 katlı yaklaşık 18*18 cm ölçülerde tariflenen paslanmaz çelik raflı
köşe sabunluk,
 Lavaboların bulunduğu mahallerde lavabo sayısı kadar, soyunma mahaline duş sayısı
kadar ve WC hacimleri içinde WC sayısı kadar prinçten kromajlı çift askılık
 Mevcut itfaiye merkezinde projede belirtilen yere (BF 117-303)’e uygun 60 Lt 1800
Watt kapasitede elektrikli su ıstıcısı
Dinlenme ve Çay Odası Hacimlerinde;
 Eviyeler (BF 083-202)’e uygun bir gözlü damlalıklı paslanmaz çelik takriben 50x100
cm. boyutlarında ve (BF 084-102)’e uygun eviye tesisatı.
Sayfa 12 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
Mekanik Atölye;
 Atölye kısmında (BF 083-103)’e uygun iki adet bir gözlü damlalıksız, paslanmaz çelik
takriben 50x50x15 cm. boyutlarında ve (BF 084-102)’e uygun eviye tesisatı.
Abdesthane;
(BF 089-1402)’e uygun batarya;Tek kumandalı, enerji ve su tasarrufu sağlayan, ısı ve
debi limitörlü kartuşa sahip,döner çıkış uçlu ,kireç tutmayan perlatörlü , batarya sayısı
kadar prinçten kromajlı çift askılık ve fotoselli kağıt havlu makinesi,
Tesisat Odası:
Sistemde bulunan boyler; (BF 110-628) Bakır borulu çift serpantinli hızlı (800Lt)
boylerlerin soğuk su tesisat bağlantıları üzerinde; çekvalf, pislik tutucu, açma kapama
vanası, manometre bağlantı yeri ve emniyet ventili bulunmalıdır. Ventilden atılan su,
tahliye borusuyla akıtılmalıdır.
Sıcak su re-sirkülasyon pompası üç kademeli devir hızı ayarlı, ıslak rotorlu, en az IP 41
koruma ve F tipi yalıtımlı olacaktır.
2 inç ve üstündeki(2inç dahil) tüm vana,pislik tutucu,geri tepme ventilleri PN-10-16 basınç
grubunda ve flanşlı olacaktır.
Soğuk su tesisatta kullanılacak , en az PN 10 basınç sınıfında küresel vana(BF 210-620);
pislik tutucular (BF 221-300); geri tepme ventilleri (BF 227-200)’e uygun pirinç pres
döküm
malzemeden olacaktır.
Boylerlerin tesisat bağlantıları için kollektör
düzenlenecektir.
Galvanizli (BF 109-100) pozuna uygun kollektör borularına, (BF 109-200)’e uygun flanşlı
kollektör ağızları; termometre, manometre, boşaltma musluğu gibi gerekli tüm ölçüm
cihazları monte edilecektir. Bütün ölçüm cihazları sistemin çalışmasını kesmeden servis
yapmaya izin verecek şekilde kılıfları içerisine ayakta ve çıplak gözle okunabilecek şekilde
monte edilecektir.
4.2. GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMİ-BOYLER TESİSATI
Güneş enerjisi sistemi; kolektörler, boylerler, kolektörler-boylerler arası pompa düzeneği,
otomasyon ve güvenlik düzeneği ile paket olarak temin edilecek ve temin edilen yetkili
Firma tarafından monte ettirilecektir. Ancak temin edilecek boylerlerin çapının, kapı
genişliğinin üzerinde olması veya benzer (zorunlu) gerekçeler nedeniyle İdarenin onayı
alınmak ve (BF 110-628)’a uygun olmak koşuluyla farklı firma ürünü boyler de
kullanılabilecektir.
Güneş kolektörleri, orijinal projesinde gösterildiği gibi çatının güney cephesine
konumlandırılacaktır. Farklı yüzey alanına sahip kollektörlerin kullanılması ve
gölgelemeye maruz kalmayacak şekilde alanların değerlendirilmesi söz konusu olabilir.
Böyle bir durumda öncelikle İdarenin onayı alınacaktır.
Güneş Kollektörü
Sayfa 13 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
Kollektörlerin genel özellikleri (BF 110-710)’a uygun (toplam cam alan yüzeyi 25,08 m²
den az olmayacaktır.) bakır plaka üzerine temperleme işleminden geçmiş, düşük demir
oranlı seçici(selektif) yüzeyli olacaktır.
Güneş Kollektörü Sistem Aksesuarları
Sistem aksesuarlarının tamamı, kollektör üreticisi tarafından üretilmiş orijinal aksesuarlar
olmalıdır.
 Kollektör taşıyıcı ayakları (Kollektörün alt montaj konstrüksiyonu)
Sistemi taşıyan ve çatıya monte edilmesini sağlayan ayaklar korozyona mukavim
paslanmaz çelik veya alaşımlı alüminyum malzemeden üretilmiş paslanmaz
konstrüksiyon olacaktır. Kollektör gruplarında bulunan kollektör sayısına göre
önceden hazırlanmış olmalıdır. Taşıyıcı ayakların ayak dayanağı ve yerleştirme
desteklerinde bağlantı delikleri ve cıvataları hazır teslim edilmelidir. Sistem
ayaklarında su sızıntılarını önleyici detaylar uygulanacaktır. Kollektörler kaymaya
karşı emniyete alınmalıdır.
 Hızlı pürjör
Her bir kollektör grubunun en yüksek noktasına halkalı rakoru ile manuel purjör ve
kapama vanası ile hızlı purjör takılacaktır. Sistemi yıkamak, doldurmak ve boşaltmak
üzere takılacak doldurma armatürleri halkalı rakor ile monte edilecektir. Pürjör en az
180 °C dayanıklı olacaktır.
 Sensör kılıf seti
Sistemdeki sıcaklık sensörlerinin kollektör grubuna bağlantısı uygun sensör kılıfları ile
yapılacaktır.
 Isı taşıyıcı akışkan
Solar devrenin kışın donmasını engellemek için özel olarak üretilmiş (-28 °C
sıcaklıklara kadar donmayan) sentetik akışkanlar veya propilen glikol, BalıkesirBandırma’nın iklim şartlarına göre uygun oranda su ile karıştırılacaktır. Donmayı
önleyici akışkanın (propilen glikol’de olduğu gibi) kaynama noktası suyun kaynama
noktasının üstünde ise tahliye ve boşaltma hatları, kollektörlerin toplam hacminin
dolabileceği açık bir kaba verilecektir. Akışkan seçiminde, serpantinlerin delinmesi ya
da bağlantı sızıntısı nedeniyle kullanım suyuna karışacak donmayı önleyici akışkanın
zehirli ya da kansorejen etkisi olmaması dikkate alınacaktır.
 Güneş enerjisi kontrol paneli
Dijital elektronik fark sıcaklık kontrol paneli aşağıdaki fonksiyonları yerine
getirebilmelidir:
 Kullanma suyunu ısıtmak için solar devre pompasının çalıştırılması
 Boyler sıcaklıklarının elektronik olarak sınırlandırılması
 Kollektörlerin emniyet kapanması
 Isı bilançosu ile sıcaklık farkı ölçümü ve debi girişi
 Solar devre pompasının işletme saatleri göstergesi
 Bağlanmış olan boyler için pompa kumandası
Sayfa 14 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
 Termostat fonksiyonu
 Toplam arıza ikaz düzeneği
Boyler otomatik sistemi, tüm güvenlik önlemleriyle birlikte pompaların çalışmalarını
ve devreden çıkmalarını, su sıcaklığının sınırlandırılmasını sağlamalıdır. Güneş
kollektörü sıcaklık sensörü ile boyler sıcaklık sensörü arasında, kontrol panelinde
ayarlanmış olan değerden daha büyük bir sıcaklık farkı ölçüldüğünde, solar devrenin
sirkülasyon pompası çalışacak ve boyler ısınacaktır. Kurulacak otomatik devrede
öncelikle güneş enerjisi devredeyken boylerdeki su sıcaklığı ölçülecek, su sıcaklığının
ayar değerinden düşük olması durumunda eşanjör sisteminden yükseltilmesi ve boyler
primer devre pompalarının buna uygun çalıştırılması sağlanacaktır. Kurulacak
otomasyonun komut akışının, konfor işletimi sağlaması amaçlanmakla birlikte, aşırı
genleşme ve patlama riski gibi güvenliği tehdit edecek etkenlere dolaylı da olsa sebep
olmaması ön planda tutulacaktır.
Kollektör-Boyler Devresi Boruları ve İzolasyonu
Güneş kollektörleri-boyler primer devresinde çelik boru kullanılacak, galvanizli
borular, galvanizli fittings ve grafitli contalar kullanılmayacaktır. Tesisatta kullanılan
tüm borular korozyona karşı korunmuş/boyalı olacaktır. Çatı üzerindeki kollektör ve
primer devre boruları, prefabrik cam yünü yalıtım üzerine alüminyum sac kaplı
olacaktır. Yalıtım kalınlığı en az ½”-3/4” (dahil) 25 mm; 1”-2”(dahil) 30 mm ve
üzerindeki çaplarda 40 mm’dir. Primer devrenin bina şaftı içinden geçen düşey
hattında sac kaplama yerine alüminyum folyo kullanılacaktır.
Kollektör-Boyler Devresi Pompa ve Ekipmanları
Güneş enerjisi sistemi boyler primer devre hattında projesine uygun değerlerde
pompa, küresel vanalar ve çıkışına takılacak çekvalf ile birlikte monte edilecektir.
Pompa seçiminde ısıtıcı akışkanın bileşimi ve oranı mutlaka (su-ısı taşıyıcı akışkan
karışım yoğunluğu) dikkate alınmalıdır.
Boyler-kollektör devresinde pompa hattına takılmak üzere hat çapında seçilecek debi
ayar vanası olacaktır. Bu vana ile kollektör sisteminden geçmesi gereken debi
ölçülerek ayarlanacaktır. Boyler-kollektör devresinin gidiş ve dönüş hattında hava
birikmesi muhtemel yerlere takılmak üzere hava tüpleri ve pürjörleri takılacaktır.
Hattın üzerinde ayrıca boşaltma vanası bulunacaktır.
Boylerlerin soğuk su tesisat bağlantıları üzerinde; çekvalf, açma kapama vanası,
manometre bağlantı yeri-manometre ve yaylı emniyet ventili bulunmalıdır. Emniyet
ventili çıkışı aynı çapta boru ile yerden 10 cm. yukarıya kadar çevre kanalına
indirilecektir. Emniyet ventilleri PN 16 olacak ve ventiller fabrikada işletme basıncına
göre özel olarak ayarlanıp teslim edilecektir.
Güneş enerjisi sisteminin topraklanması/yıldırımdan korunması sağlanacaktır.
Sayfa 15 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
4.3. ISITMA TESİSATI
4.3.1. Borular
Projesine uygun güzergahta ve ölçülerde kat kollektörlerine giden ana kolon boruları TS
EN 10255’e (BF 201-100)’e uygun dikişli çelik çekme boru, kollektörden radyatör
bağlantılarına kadar oksijen bariyerli spiral koruyucu kılıflı PEXb kılıflı boru (BF 204960/1) kullanılacaktır (BF 204-975 boru kılıfı dahil). PEXb kılıflı borular (BF 204-970)’a
uygun flanşlı döşenecektir.
Çelik borular, boru askı ve konsolları, kaynak sarf malzemeleri ve diğer sarf malzemeleri
ile birlikte, 1” çaptan itibaren (BF 201-500)’e uygun kaynaklı imalatla döşenecektir.
Kaynaklı bağlantılar erime kaynaklı olacaktır. Boru yön değiştirmeleri yalnız kaynaklı
ekleme parçaları ile yapılacaktır. Dirsek, T vb. tip tesisatın yapılması için boruların açılı
kesilmesine veya yiv açılmasına izin verilmeyecektir. Diş açılan borularda diş açıldıktan
sonra keten sarılacak ve sülyen ile sıvanacaktır. Kıvırma işlemi borunun kaynak yapıldığı
yere gelmeyecek ve kaynak nötr eksende kalacaktır.
Dirsek, T ve benzeri tip tesisatın yapılması için boruların açılı kesilmesine veya yiv
açılmasına izin verilmeyecektir. Diş açılan borularda diş açıldıktan sonra keten sarılacak ve
sülyen ile sıvanacaktır. Kıvırma işlemi borunun kaynak yapıldığı yere gelmeyecek ve
kaynak nötr eksende kalacaktır.
Borular döşenirken boru içlerindeki hava hareketini en yüksek noktaya yönlendirmek için
yatay borulara akış yönünde yukarı doğru %1-%2 kadar eğim verilecektir. Tesisat boruları
sıva üstünde kelepçelerle sağlam bir şekilde tespitli ve kolay kontrol edilebilecek
yerleşimle döşenecektir. Kelepçeler bağlantı elemanlarının üzerine gelmemelidir. Yan yana
birlikte geçen borulara konulacak kelepçeler aynı seviyede olacak, kelepçeler boruyu tam
kavrayacak şekilde boru çapına uygun olacaktır. Kelepçe için açılan montaj delikleri
içeriye doğru genişleyen koni biçiminde delinecektir. Kelepçeyi tutan harç yeterli dozajda
yapılarak iyice sıkıştırılacaktır. Borular arasında ve boruların duvarla arasında bırakılacak
mesafenin doğru belirlenebilmesi için öncelikle büyük çaplı borular yerleştirilecek, ancak
boru içine yabancı madde girmemesi için önlem alınacaktır. Duvar veya döşemeyi delmek
suretiyle yerleştirilen borular uygun boyuttaki (çapı, boru çapından iki çap daha büyük ( 10
mm), duvar ve döşeme yüzeylerini 25 mm aşacak uzunlukta) korozyona dayanıklı boru
gömlekleri (çelik kovan) içinden geçirilecektir. Kovan alt ve üst kısımlarına (cam yünü
dolgu sonlarına) yangına dayanıklı mastik dolgu yapılacaktır. Gömlek içinde boru ek yeri
bulunmayacak, boru ve gömlek arasındaki boşluk camyünü ile doldurulacaktır. Tavan
altından geçen borular tavana gömülecek lama demiri ve boru askısı ile askıya alınacaktır.
Boruların aşağıya inip tekrar yükseldikleri yerlere hava tüpü yerleştirilecek, mevcut
hava tüpleri değiştirilecektir. Yatay ana borularda çap değişikliği, hava toplanmasını
önlemek amacıyla eksantrik redüksiyonla gerçekleşecektir. Üst üste monte edilen
borularda soğuk olanın alta gelmesine dikkat edilecektir.
Her boru devresinin en alt noktasında devrenin boşaltılmasını temin için devrenin
basıncına ve işletme sıcaklığına uygun şartta, ¾” küresel bir boşaltma vanası kesinlikle
tesis edilecektir. Bir boru devresinin boşaltılması diğer boru devrelerini etkilememelidir.
Sayfa 16 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
Drenaj vanaları yerden max. 160 cm. yüksekte olacak ve drenaj hatları en kısa yoldan yer
süzgecine irtibatlandırılacaktır.
PEX boruların montajında; zemindeki şapa giriş ve çıkışlardaki 90° bükmelerde köşe
düzeltici kullanılacak ve zeminden çıkan boruların radyatöre bağlanacağı ağızlar boruların
bükülmeyeceği şekilde aşağıya bakacaktır.
Sistemde (BF 204-980)’e uygun mini küresel vanalı kollektörler kullanılacak olup mini
küresel vanalı kollektörler komple, metal (kumanda) kutusuyla ve otomatik hava atma
cihazıyla temin edilecek ve kutular estetik açıdan duvara gömülecektir. Kollektör üzerinde
manometre, termometre takılı olacaktır.
Kılıflı boru kollektör dolabı boyutları yaklaşık 95x65x12 cm, ayaklı, kapağı kilitlenebilir,
DKP saçtan
imal, imalat sonrası yüzey temizliği yapılmış ve fırın boyalı yapıda olacaktır. Mimari
tercihler doğrultusunda dolap rengi İdare tarafından seçilecektir.
4.3.2.
Kazan Dairesi Cihazları
PLAKALI ISI DEĞİŞTİRGEÇLERİ (EŞANJÖRLERİ)
İki akışkan arasında hızlı ve yüksek verimli ısı transferini gerçekleştirmek için, ısı transfer
plakalarının yüzeyleri akışkanı yüksek türbülanslı bir akışa zorlayacak şekilde tasarlanmış ,
kolayca sökülebilir yapıda contalı tip ve plakaları içinde tutan, basıncı karşılayan gövde ve
bağlantı elemanlarından olan, plakalar AISI 316 kalitede paslanmaz malzemeden imal edilen
ve plaka kalınlığı 0,5 mm , contalar çalışma şartlarına uygun özelliklerde, sızdırmazlık
görevini sağlayabilen NBR veya EPDM malzemeden , contalar, plaka üzerinde açılan
deliklere oturtulan veya plaka üzerine geçmeli, sökülüp değiştirilebilir tip olup, ayrıca bir
yapıştırma işlemi olmayan, baskı Plakaları ön ve arka baskı plakalarının malzeme kalitesi St
37-2 kalite çelikten üretilmiş ve epoxy boya ile kaplanmış, kullanılacak gerdirme
saplamaların sınıfı ise en az 8,8 kalitesinde, galvanizlenmiş St. 37-2 olan plakalı ısı
değiştirgeçlerinin işletme basıncı 10 bar olmalıdır. Eşanjörler onaylı projede belirtilen
değerlere göre seçilecek, Seçim değerleri datalarını içeren rapolarlar idarece onaylanmasına
müteakip eşanjörün yerine montajı yapılacaktır.
(BF 160-1103)’a uygun Kullanım sıcak suyu plakalı eşanjörü. Primer devre giriş çıkış
sıcaklığı 90-70 °C sekonder devre giriş çıkış sıcaklığı 10-60 °C su olan plakalı eşanjörün
temini yerine montajı.
(BF 160-1203/1204)’a uygun Isıtma Hattı Plakalı Eşanjörü Primer devre giriş çıkış sıcaklığı
90-70 °C sekonder devre giriş çıkış sıcaklığı 60-80 °C su olan plakalı eşanjörün temini yerine
montajı.
Isıtma Kollektörü ve Su Bağlantıları
Dikişli çelik çekme borudan (BF 173-100)’e uygun ısıtma kollektör borusuna (BF
173-300)’e uygun flanşlı kollektör ağızları kaynatılarak projede yer verilmiş ya da
Sayfa 17 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
verilmemiş olsun termometre, manometre, boşaltma musluğu gibi gerekli tüm ölçüm
cihazları monte edilecektir. Bütün ölçüm cihazları, sistemin çalışmasını kesmeden
servis yapmaya izin verecek şekilde kılıfları içerisine ayakta ve çıplak gözle
okunabilecek şekilde monte edilecektir.
Tesisat gidiş kollektöründe pompaların çıkışlarına çekvalf ve çekvalfin üzerinde kalan
suyun boşaltılabilmesi için üstten (½”) boşaltma vanası takılacaktır. Ø 40 ölçüsünden
büyük çaplı çek valfler disco tipi olacaktır.
Ana dağıtım-toplama borularında ve projede gösterilmemiş bile olsa kol
ayrılmalarında genel özellikleri (BF 210-700) tarifine uygun flanşlı paslanmaz tam
geçişli çelik küresel vana monte edilecektir.
Pompaların titreşimlerinin boru şebekesine geçmemesi için pompalarla boru arasına
(BF 220-100)’e uygun kauçuk titreşim yutucu monte edilecektir.
Pislik tutucular (BF 221-300)’e; geri tepme ventilleri (BF 228-600)’e uygun olacaktır.
2 inç ve üstündeki(2” dahil) tüm vanalar flanşlı küresel ve PN-10-16 basınç sınıfında
olacaktır.
Tesisat dolumu, otomatik dolum sistemi ile sağlanacaktır.
Çelikten Atmosfere kapalı, değişebilir diyaframlı genleşme deposu:
(BF 174-500)’a uygun 8 Atmosfer İşletme Basıncında; TS. 11424'e uygun ölçü ve nitelikte
çelik malzemeden (En az TS EN 10025-1/2/3/4/5 Fe 37-2 malzemeden) üretilmiş,
atmosfere kapalı genleşme deposu gaz doldurma ventili, ventil muhafazası su doldurma
ağzı, membran değiştirme flanşı, en az 100 °C'ye dayanıklı diyaframı (Membranı)
(diyafram malzemesi; Etil propilen, butil, nitril, tabii ve stirol, butadien kauçuk veya
bunların karışımları) ile birlikte tank gövdesi, yüzey temizleme usulüne uygun temizleme
banyolarında temizlenecek tüm yüzeyler fosfatlanıp dış yüzeyler elektrostatik method ile
boyanıp fırınlanacaktır. Genleşme deposu çelik levha ve diyafram et kalınlığı en az 2 mm.
olacaktır. Gaz odası inert gazları ile doldurulmuş (Azot, Helyum v.b) . 97/23/EC Basınçlı
Ekipmanlar Yönetmeliği uygun olarak üretilmiş, CE uygunluk işaretiyle piyasa arz edilmiş
olacaktır.
Deponun sızdırmazlık deneyi minimum işletme basıncının 1.5 katı basınçta, basınçlı su ile
test edilecektir.
4.3.3. Muayene ve Testler
Tesisat döşendikten sonra sızdırmazlık testi, İdarenin kontrolünde Yüklenici firma
tarafından yapılacaktır. İşin tamamlanmasından sonra tesisatın tümü iyice temizlenecektir.
Boruların soğuk testi en az 10 Atü basınçla yarım saat süreyle gerçekleştirilecektir.
Bununla birlikte mobil sistemdeki PEX boruların üzeri kapatılmadan soğuk test yapılacak
ve sistemin havası alınacaktır. Tesisata basılan su basıncı, sistemin çalışma basıncının 1,5 2 katı olacaktır. İlk anda manometrede herhangi bir düşme olup olmadığı gözlenecek ve
tesisat 24 saat basınç altında bekletilecektir. Verilen sürenin sonunda basınçta düşme yok
Sayfa 18 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
ise basınç işletme basıncına düşürülecektir. Test olumsuz sonuçlanırsa kaçaklar
giderildikten sonra yeniden yapılacaktır.
4.3.4. Boya-Yalıtım-Etiketleme
Test işlemi biten çelik tesisat borularının tamamı iki kat sülyen ile boyanacaktır. Sülyen
boyaması tamamlanan borulardan;
 Döşeme içine veya döşeme boyunca tesis edileceklerin tüm dış yüzeyi bir (1) kat zift
esaslı aside dayanıklı boya/bitümlü vernik ile boyanacak ve T:105° C’ye kadar sıcaklık
dayanımlı, TS EN 14304 belgeli, λ20:0,038 olan 6 mm. kalınlıkta elastomerik kauçuk
köpükle yalıtılacaktır.
 Tüm hacimlerde, tavan-asma tavan ya da süpürgeliklerden geçen dağıtım-toplama
boruları 1 kat da yağlı boya ile boyandıktan sonra alüminyum folyolu prefabrike
camyünü (BF 230-1200)’e uygun yalıtılacaktır. Yalıtım kalınlıkları:




½" -¾" (dahil) : en az 25 mm
1"
: en az 30 mm
1¼"-1½" (dahil)
: en az 40 mm
2” ve üstü
: en az 50 mm
 Isı santralindeki tüm borular, çatıdan veya dış havaya açık ılık tesisat hatları (55-100°
C aralıktaki), bir kat da yağlı boya ile boyandıktan sonra bu maddede belirtilen
kalınlıklarda prefabrik cam yünü ile yalıtılarak üzeri 0,7 mm (Tip 3003 veya 3105 H14
veya H16 alaşım) alüminyum ile kaplanacaktır.
 Isıtılan hacimlerdeki ısıtma boruları duvar rengi ile aynı (uyumlu) renkte iki kat yağlı
boya ile boyanacaktır.
 Tesisatta kullanılan Ø25 mm ve yukarı çaptaki flanş bağlantılı vanalar, otomatik
kontrol vanaları, pislik tutucular (BF 241-600)’e uygun yanmaz, su geçirmez
kumaştan prefabrik ceket ile yalıtılacaktır. Vana ve armatür uygulamalarında flanşlar
tamamen yalıtılacak, vana ceketi, flanşlardan itibaren en az 50 mm bindirmeli olarak ve
vanaların boğaz kısmında boşluk bırakılmayarak uygulanacaktır.
Yalıtılmış borular, içeriğini belirten renkli yazı ve akış yönü ile işaretlenecektir. Gidiş
borularının üzerine kırmızı; dönüş borularının üzerine mavi etiketleme yapılacaktır. Boru
dış yüzey sıcaklıklarına dayanıklılığı uluslararası akredite edilmiş boru etiketleri, boruların
görülebilir taraflarına, yerine göre 5-8 metrede bir, her duvar geçişinde iki tarafa, boruların
yön değiştirdiği yerlerde, cihaz giriş-çıkışları, kollektörler ve vanalara yakın yerlerde,
standartlarda belirtilen tehlike işaretleriyle birlikte uygulanacaktır. Vanaların açık-kapalı
konumları, üzerlerinde yok ise işaretlenecektir.
4.3.5. Radyatörler ve Montajı
Radyatörler, (BF 165-700)’e uygun panel radyatör olmak üzere projesinde gösterilen
yerlerine monte edilecektir. Radyatörlerde (BF 170-400)’e uygun köşe tip termostatik
kumanda (vana) ile debi ayarı yapılabilecektir. Her radyatör üzerinde bir adet (BF 172102)’ye uygun hava alma musluğu (otomatik pürjör) ve bir adet (BF 170-200)’e uygun
köşe tip radyatör musluğu bulunacaktır. Radyatörler yerleştirilirken arka yüzleri ile duvar
arasında 4 cm, yerden 5-10 cm boşluk bırakılacaktır. Pencere önünde gösterilen radyatörler
Sayfa 19 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
yerleştirilirken pencere mesafeleri dikkate alınarak ortalanacaktır. 1,6 metreden uzun
radyatörler, çapraz yönlü bağlanacaktır.
Seçilen radyatörlere ait ısıl değerler projede yer alan ısıl değerden daha düşük
olmayacaktır.
4.3.6. Radyal Vantilatörlü Sıcak Hava Cihazı;
Kalite belgeli, iç veya karışım hava emişli 1500 d/min elektrik motoru ile direkt akuple,
statik ve dinamik bakımından dengelenmiş santrifüj vantilatörlü; galvaniz banyosundan
geçirilmiş ısıtıcılı en az 1,5 m. uzunlukta zincirli ayarlanabilen kanatlı üfleme menfezi,
galvaniz tel kafesli demir ağızlı sentetik tabanca boyalı kasası, sarsıntısız ve gürültüsüz,
sıcak su, kızgın su ve buhar ile çalışan duvara asılabilen tipte sıcak hava cihazı (BF 167500)
Proje üzerinde görülen pompalar, vanalar, çekvalfler, termometre, manometre, hava tüpü
ve otomatik pürjörler de dahil tüm tesisat tariflerine göre eksiksiz uygulanacaktır.
4.4. SOĞUTMA TESİSATI (Değişken Debili Çok İç Üniteli Klima Sistemi)
Uygulamada öncelikle marka seçimi yaptırılacak, daha sonra seçilen marka ürünle
uygulamacı firma tarafından hazırlanan teknik spesifikasyon ve uygulama projesi yüklenici
tarafından Kurumun onayına sunulacaktır. Uluslararası metrekaredeki gaz limit standartları
dikkate alınarak (bu sorumluluk uygulamacı firmaya aittir.) hazırlanacak bu projelerde
bakır boru güzergahı ve çapları, sistem drenajları, dış ve iç ünite arasındaki düşük akım
sinyal hattı ile cihaz ve joint kodu belirtilen yerleşime v.s. yer verilecektir. Mevcut proje ve
teknik şartnamede bulunmayan ancak sistemin çalışması için zorunlu olarak yapılması
gereken imalatlara da bu proje de yer verilecek ve tüm bu imalatların yapımı için gerekli
her türlü malzeme ve işçilik için her hangi bir ücret talep edilmeyecektir. Söz konusu bu
projeler İdarece onaylanmadan kesinlikle imalata geçilmeyecektir.
Tüm sistem aşağıdaki teknik özellikler doğrultusunda randımanlı çalışır halde imal
edilecek ve sistem imalatı bittikten sonra, tüm sistemin çalışma prensipleri, bakım ve
kullanımı ile ilgili olarak bina teknik personeline imalatçı firma tarafından eğitim
verilecektir.
VRF sistem elemanlarının (Dış ünite, iç ünite, kablosuz uzaktan kumanda cihazı ve
algılayıcısı, merkezi kumanda ve joint) temini ve montajı, iç ve dış üniteler arasındaki
bakır boru ve iletişim kablolarının çekilmesi, drenaj hatlarının yapımı, boruların izolesi,
açıktan geçen tüm tesisatın mimari dokuya uygun olacak şekilde gizlenmesi, cihazların
elektrik bağlantıları, iç ünite askısı, dış ünite kaidesi, dış ünite etrafının korumaya alınması,
gaz şarjı, devreye alma dahil, sistemin çalışır halde teslimi bu tanım kapsamında yer
almaktadır.
VRF-VRV sistem için önerilecek cihaz; projedeki toplam boru mesafesini, bir dış ünite
grubuna bağlı iç üniteler arasındaki kot farkını, dış ünite ile o üniteye bağlı en alttaki iç
ünite arasındaki kot farkını, ilk jointten sonra en uzak iç üniteye kadar olan boru
uzunluğunu ve bağlanacak iç ünite sayısını karşılayacaktır.
Sayfa 20 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
Cihazlar kadrosunda mekanik ve/veya elektrik elektronik mühendisi ve tekniker teknisyeni
bulunduran benzer işlere ilişkin referans verebilecek, işi yapabilecek araç ve makine
teçhizatı olan firmalardan temin edilecektir.
VRF/VRS sistemi, projede verilen değerlerde ve (BF 280-1100) tariflerine uygun
olacaktır. Ancak dış ünitelerin EER (Soğutma etkinlik katsayısı) değeri en az 3,2 ve COP
değeri 3,65’in üzerinde olacak ve sistem aşağıda belirtilen fonksiyonları yerine
getirebilecek şekilde bir bütün halinde temin edilecektir.



-5 °C ve + 43 °C dış sıcaklıklarda soğutma yapabilme
-20 °C ve + 15 °C dış sıcaklıklarda ısıtma yapabilme
Eş zamanlı çalışma
Sistem sadece soğutma, sadece ısıtma, ısıtma öncelikli, soğutma öncelikli, soğutma ya da
ısıtmaya çalışan iç ünite sayısına göre öncelikli (fazla olan öncelikli) ve seçilmiş iç
ünitenin seçimine göre öncelikli olarak ayarlanabilmelidir.
 Dış Üniteler
Dış ünitelerin 1 m uzağında ve yerden 1.5 m yüksekten yapılan ses ölçümünde dış
ünitelerde ses basınç seviyesi 60 db(A) altında olacaktır. Tüm dış üniteler ilk kalkışta
yüksek akım çekilmesini önlemek amacıyla yumuşak kalkış (soft start) özelliğine sahip
olmalıdır. Elektrik gidip gelmelerinde kompresör “dur- kalk”larını önlemek için standart
koruma olmalıdır.
Kışın kar yağışının dış ünite fanının bloke etmesini engellemek için kar koruması
olmalıdır.
 İç Üniteler
İç üniteler (BF 280-2200)’e uygun 4 yöne üflemeli kaset tipi olacaktır.
Her iç ünite otomatik arıza teşhis sistemine sahip olacaktır. Her mahal için mahalde
(projede yer alan mahal isimleri baz alınacaktır) birer adet (BF 281-302)’ye uygun
kablosuz uzaktan kumanda bağlanacaktır. 4 yöne üflemeli kaset tipi iç ünitelerde standart
olarak drenaj pompası bulunacaktır.
İç üniteler kademeli fana ve yıkanabilir filtreye sahip olacaktır. Ses seviyesi en yüksek
devirde 43 dBA’yı geçmeyecektir.
İç ünitelerin içinde fabrikada monte edilmiş elektronik genleşme vanası, dönüş havası
sıcaklık sensörü, ısı değiştirgeci gaz sıcaklık sensörü ve ısı değiştirgeci likit sıcaklık
sensörü olacaktır. Elektronik genleşme vanası sıcaklık ölçümlerinden aldığı bilgiyle
soğutmada aşırı ısıtma (super-heat), ısıtmada aşırı soğutmaya (sub-cooling) göre açılıp
kapanarak iç üniteye giren gaz miktarını dış ünite ile koordineli olarak sürekli
ayarlayacaktır.
İç ünitelerde donma koruması, aşırı ısınma koruması ve ısıtmada soğuk üflemeye karşı
koruma olacaktır.
Sayfa 21 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
 Sistem Kontrolü
Sistemde ± 0,5° C hassasiyetle ayar sıcaklığına ulaşmak ve minimum enerji tüketimi için
mikroprosesör kontrolü olacaktır.
Kontrol sistemi otomatik diagnostik özelliği ile sistemin her hangi bir noktasındaki
problemi algılayarak kullanıcıya bildirecektir. Kablolama ve borulama hataları aynı
sistemle görülebilmelidir.
Sistem problemleri dış ünitelerden ya da iç ünite kumanda LCD ekranlarından ilgili hata
kodları vasıtasıyla kullanıcıya bildirilebilmelidir.
Merkezi kumanda üzerinden kullanım alışkanlıklarına ilişkin teknik veri oluşturabilecek iç
ünite çalışma aralıkları ve arıza bildirimlerinin görülebilmesi amaçlanacaktır. Bu çerçevede
aşağıda belirtilen tanımlamalar verilmiş olsa da amaca uygun olmak ve İdare tarafından
onanmak üzere daha değişik kumanda fonksiyonları uygulanabilecektir.
 Lokal Kumandalar
Her bir iç ünite için bir adet kablosuz kumanda öngörülmüştür.

Kumanda üzerinden
İç ünitenin çalışıp çalışmadığı
Otomatik salınım kanadının devrede olup olmadığı
Ayarlanan sıcaklık değeri
Çalışma modu
Test operasyonu
Fan hızı
Filtre temizlik ikazı
Defrost veya ön ısıtma durumu
Otomatik arıza teşhisi veya arıza kodu göstergesi
okunabilmesi ve
Test operasyonu
Sıcaklık ayarı
Fan hızı ayarı
Çalışma modu
Hava üfleme yönü
ayarlanabilmesi özellikleri bulunacaktır. Uzaktan kumandalar duvara asma aparatı ile
temin edilecektir.
olacaktır. Timer özelliği olacaktır.Sistem arızaları merkezi kumandadan izlenebilmeli ve
alarm fonksiyonları olmalıdır.
 Merkezi Kumanda
Merkezi kumandadan tüm iç ünite kontrolleri gerçekleştirilebilmelidir. Merkezi kumanda
üzerinden tüm iç ünite ve sistem çalışma bilgilerine ulaşılabilecektir. Değişen soğutkan
debili çok iç üniteli klima sistemi merkezi kumanda cihazı (BF 281-400)’e uygun
olacaktır.
Sayfa 22 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
Merkezi kumanda üzerinde otomatik arıza teşhis ve otomatik test fonksiyonları olacaktır.
Timer özelliği olacaktır. Sistem arızaları merkezi kumandadan izlenebilmeli ve alarm
fonksiyonları olmalıdır.
Cihazların katalog ve prospektüsleri idare tarafından onandıktan sonra, montajları yetkili
servisi tarafından yapılacak ve sistem çalıştırıldıktan sonra idarenin görevlendirdiği
personele eğitimi verildikten sonra teslim edilecektir. Tarif edilen cihazların komple
muayene edilmiş ve çalışmaya hazır bir duruma getirilmesi için gerekli her türlü yardımcı
malzeme ve işçiliğin temini ile ilgili bütün gerekli işlemlerin yapılması (inşaat ve elektrik
işleri dahil) bu tarif kapsamındadır.
Diğer hususlar
Sistemde kesinlikle otomatik ve periyodik yağ geri toplama sistemi olacaktır.
İç-dış üniteler müdahale, servis ve bakım hizmetlerinin görülebilmesi için yeterli ve onaylı
pay bırakılarak yerleştirilecek asma tavanlı kısımlarda gerekli kapaklar bırakılacaktır.
Takılacak müdahale kapakları asma tavan ile uyumlu olacaktır.
VRF sistemi boruları; dış ve iç üniteler arası gaz akışını sağlayacak (BF 281-500)’e uygun
bakır borular ve gerekli branşmanların et kalınlığı basınçlı R410a gazına uygun seçilecek
ve tüm borulama yalıtımlı olacaktır. Borular duvar ve zemin içine gömülü döşenecek,
yüzeyler üzerinde estetik rahatsızlık verecek hiçbir çıkıntı bulunmayacaktır.
Bununla beraber VRF sisteminde polipropilen (BF 204-3100/3300) drenaj boruları
kullanılacaktır. Yatay drenaj boruları 1/50 meyilli olarak döşenecek ve drenaj hatlarının pis
su tesisatlarına bağlanması söz konusu olduğunda araya mutlaka yeterli su yüksekliğine
sahip sifon konulacaktır.
Teçhizat ve malzeme kapasiteleri belirtilmiş olan değerlerden daha düşük olmayacaktır
4.4.1. Ayar ve Test
Her havalandırma ve klima sistemi, tamamlanmasından sonra İdare ve Yüklenici
tarafından belirlenen bir tarihte sızıntı ve performans testine tabi tutulacaktır. Testler
kontrol ve otomasyon sisteminin işlerliği içinde geçerli olacaktır. Testler Yüklenicinin
makine mühendisi şantiye sorumlusu ve VRF gibi hazır ürünlerde montajı gerçekleştiren
Firmanın birlikte katılımı ile İdarenin yapı denetiminin huzurunda gerçekleştirilecek ve test
yöntemi ile test süresini içeren bilgiler testten önce yapı denetimine sunulacaktır. VRF
dışında, Isıtma-havalandırma testlerine en az 3 gün süre ile devam edilecektir. VRF
sisteminin testi BF tarifine uygun gerçekleştirilecektir.
Tüm besleme, dönüş ve dışarı atma kanalları, plenum odaları ve muhafazalar, asma tavan
ve tesisat şaftları yapılmadan önce test edilecek temizlenecek ve sistem için belirten statik
basınç altında sızdırmazlıkları kanıtlayacaktır. Bu testlere ait belgeler kabul aşamasında
Kabul Heyetine sunulacaktır.
Temizlenme, ayar ve test işlemlerinin tamamlanmasını müteakip her elemanın sistemin bir
entegre parçası gibi çalıştığını ve binanın her yerindeki sıcaklık kontrolünün başarıyla
yapılabildiğini kanıtlamak amacıyla tüm sistem bir bütün halinde test edilecek ve sistem
Sayfa 23 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
için belirtilmiş hususların sağlanabilmesi amacıyla gerekli düzeltmeler ve ayarlar
yapılacaktır.
Sistemin şartname esaslarına uygun olarak çalıştığı kanıtlanana kadar teste devam
edilecektir. Testler süresince; sistem hava akımı, projelerde verilen hava miktarına göre
dengelenecektir. Her sistem için statik basınç vantilatör hızı ve hava miktarı ölçülecek ve
kaydedilecektir. Bu ölçümlerdeki amaç, tesisin ve özellikle havalandırma sisteminin güç
ihtiyacını asgariye indirme amacıyla tesis çalışanlarına yeterli bilgiyi sağlamaktır.
Yukarıda izah edilen testler ile ölçüm raporları elde edilen performans verileri ilerde
kullanma amacıyla Kullanma ve Bakım Talimatnamesine yazılmış olarak ilave edilecektir.
Pano üzerindeki her bir cihaz panoya tespit edilmiş isim plakaları ve cihaz üzerindeki
minimum 0.4 mm derinlikte enamel veya laklı olarak farklı renklerde ya da lamine
malzeme kullanılarak yazılacaktır. Plaka üzerine direk boya ile yazı kabul edilmeyecektir.
Cihazların katalog ve prospektüsleri idare tarafından onandıktan sonra, montajları
görevlendirdiği personele eğitimi verildikten sonra teslim edilecektir. Tarif edilen gerekli
her türlü yardımcı malzeme ve işçiliğin temini ile ilgili bütün gerekli işlemlerin cihazların
komple muayene edilmiş ve çalışmaya hazır bir duruma getirilmesi için yapılması (inşaat
ve elektrik işleri dahil) bu tarif kapsamındadır. Sistemde kesinlikle otomatik ve periyodik
yağ geri toplama sistemi olacaktır.
4.5. HAVALANDIRMA TESİSATI
Bu bölüm, havalandırma ve egzoz sistemi uygulanan tüm birimlerin her türlü
havalandırma tesisatının yapılmasını kapsar. Teçhizat ve kanal sisteminin düzeni; bunlar
için ayrılan yerlere tam uyacak ve iç kısımlara müdahale ve bakım işlemlerinin etkili bir
biçimde gerçekleştirilebilmesi için ulaşıma yeterli açıklıklar bırakarak tesis edilecektir.
Aynı tip teçhizattan iki ya da daha fazlasına ihtiyaç duyulduğunda bunların hepsi aynı
imalatçının imalatı olacaktır.
Havalandırma tesisatının projede gösterildiği şekilde yapılması esas olmakla birlikte,
projede filtreleri, menfezler vb. olmazsa olmaz tüm unsurlar eksiksiz olarak yapılacaktır.
Fanlar için ortaya konulan debi ve basınç karakteristikleri sistemde olması gereken çıktı
değerlerini ifade ettiğinden fan ve motor verimi ne olursa olsun söz konusu değerler, fanın
çalışma veriminde sahip olacağı performans eğrisi içinde kalacaktır.
4.5.1. Hava Kanalları
Hava kanallarında kullanılacak malzemeye ilişkin temel prensip; ısıtılarak-soğutularak
enerji kazandırılmış havayı taşıyan üfleme kanalları ya da hava emiş kanalları
galvanizli çelik sacdan, aşağıda belirtilen kalınlıklarda imal edilecek ve üzeri tariflere
uygun olarak yalıtılacaktır. Emilen havanın ısıtma-soğutma çevrimine sokulmadığı
hava kanalları ile egzoz kanallarında ısı yalıtımı uygulanmayacak (gerekmesi halinde
yoğuşmaya karşı önlem alınacak) ve tamamı galvanizli çelik sac olacaktır.
Hava kanalları, darbeye mukavim ve hava sızdırmaz şekilde imal edilecektir.
Galvanizli kanal, dirsek, şekilli parçalar ve diğer tüm branşmanların malzemesi TS
Sayfa 24 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
EN 10346, imalatı TS-EN 1505-1506’ya, montajı ve testi TS-EN 1507, TS-EN
12237’ye ya da ASHRAE-SMACNA standartlarına uygun olacaktır. Askı detay ve
yerleşim uygulaması TS EN 12236’ya göre yapılacaktır.
Tüm hava kanallarının ve fittingslerin fabrikasyon olması yani bir atölyede veya
fabrikada otomatik makinelerle kesilip bükülmesi, kilit ve dikişlerinin yapılması
şarttır. Şantiyede caka kullanılarak el ile kanal ve fittings imalatı kabul edilmez.
Kanalların boyuna dikişleri de bu iş için özel geliştirilmiş makinalarla yapılacaktır.
Kanal ek yerleri “Pittsburgh keneti” yöntemi ile birleştirilecektir. Kanal cidarlarının
çarpılmasını ve titreşim yapmasını önlemek için diagonal olarak katlamak sureti ile
baklava formu verilecektir ya da başka yöntemlerde mukavemeti arttırılacaktır.
Tüm kanal parçaları, dirsek ve branşmanları, ses seviyesi ve aerodinamik açıdan en
uygun şekilde dizayn edilecek ve titizlikle monte edilecektir. Kanal parçaları
birbirlerine, ‘gövde sacından bükülmüş’ veya kanal kesitine göre seçilecek galvanizli
sacdan mamul ve yaslanma noktası mastikli özel profilden flanşlar ile birleştirilecektir.
Özel profilden imal edilen flanşlar, kanal parçalarına panç veya punta kaynağı ile
sabitlenecek, eğer punta kaynağı kullanılır ise punta yapılan noktalar galvaniz boya ile
boyanacaktır. Flanşlar arasında elastikiyetini kaybetmeyen conta kullanılacaktır. Özel
kanal flanşlı ile imalatta ve yardımcı malzemelerin (conta, mastik vb.) kullanımında
mutlaka imalatçı firma montaj talimatlarına uyulacaktır. Düşük hızlı ve basınçlı
konvansiyonel bağlantılı kanallarda, ek yerleri toz ve yağlardan temizlenerek
sertleşmeyen ve yangına dayanıklı tip mastik; yağlı ve nemli egzoz havası nakledilen
kanallarda yağa dayanıklı ve sertleşmeyen tip mastikler kullanılacaktır.
Projede belirtilen yerlere veya belirtilmese de teknik gereklilik içeren yerlere hava
ayar damperleri ve geri dönüşsüz damperler konulacak ve asma tavan yapılması
durumunda bu damperlere müdahale için kontrol kapağı öngörülecektir. Tüm ayrım
noktaları ile damperlerin yakınına konulacak denetim ve temizleme kapakları, ölçüm
elemanları yuvaları veya damper gibi hava ayar elemanları kolayca ulaşılabilir
bölgelerde ve hava sızdırmaz şekilde olacaktır. Kanal imalatında boyutuna, basınç
kademesine göre gerekli diagonal ve çevresel sağlamlaştırma elemanları
kullanılacaktır. Askı tertibatı ve tüm diğer montaj malzemesi aksi belirtilmedikçe
galvaniz kaplamalı olacaktır. Tüm askı ve tespit elemanları dübel ile bina beton
elemanlarına (ya da bağlantı elemanları ile cıvatalı olarak çelik konstrüksiyona) tespit
edilecektir. Askı ve tespit elemanlarından yapıya titreşim geçmemesi için araya
titreşim önleyici ara parçası konulacak (taşıyıcı profil ile kanal arasına NEOPREN
lastik levhalar konulması) veya uygun alternatif yöntemler kullanılacaktır. Gerekli
olması halinde deprem hasarlarını önleyici bağlantı elemanları kullanılacaktır.
Bağlantı ve tespit vidaları kadmiyum kaplı olacaktır.
Yeterli büyüklükteki yerlerde, dirsek yarıçapları standart olmalıdır. Kanal montajında
keskin dönüşlerden kaçınılacak ancak zorunluluk arz etmesi durumunda ve bir
yöndeki ölçüsü 300 mm’yi aşan dirseklere, çift cidarlı eğrisel kanatlar konacaktır.
Kanat yüzeyleri ve köşeleri pürüzsüz olmalıdır.
Hava kanallarının dilatasyon geçişlerinde flexible kanal uygulanacaktır. Duvar veya
döşeme içinden geçen kanallar yangın geçişini engelleyecek malzeme ile
Sayfa 25 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
kaplanacaktır. Yangın güvenlik hollerinde geçen hava kanalları yangına karşı 5 cm
alüminyum folyo kaplı taş yünü ile izole edilecek ve askı adetleri normalden 2 kat
fazla olacaktır.
Montajı tamamlanan hatlardaki tüm açıklıklar yabancı madde ve toz girmemesi için
uygun şekilde kapatılacaktır. İşin yapımında işletmeye alınmadan önce hava
kanallarının içinden görüntü alınarak, kanal içinde toz, inşaat artığı, istenmeyen
malzemeler olmadığının tespiti istenilebilir. Tespitin olumsuz olması durumunda kanal
içleri bu iş için geliştirilmiş özel ekipman ile temizletilecektir. Yüklenicinin Şantiye
Şefi, tüm hava kanalları için yatay ve düşey geçişlerdeki delik ölçüleri ve gerekli şaft
ölçülerini betonarme aşamasında önce şantiye ekibine yazılı olarak bildirilecektir.
Delik ölçüleri, kanal ölçülerinden en az 100 mm daha geniş olacak ve kanal montajı
sonrasında taş yünü yalıtımla doldurulacaktır. Kanalların birbirleri arasındaki
mesafeler ile tavan, taban ve duvarlar arasındaki mesafeleri, hesaplamaları yapılan
yalıtım kalınlıklarının uygulanmasına engel olmayacak şekilde oluşturulacaktır.
Aşağıdaki tabloda kanalın en geniş kenarına göre verilmiş minimum sac kalınlıkları
gösterilmiştir.
Anma ölçüsü (En geniş kenar) b Sac kalınlığı en az
(mm)
(mm)
Galvanizli çelik sac
b£
250
0,50
250 < b £
500
0,62
500 < b £
1000
0,75
1000 < b £
1400
0,88
1400 < b £
2000
1,00
2000 < b £
2500
1,13
2500
<b
1,25
Projede belirtilen yerlerde kullanılacak galvanizli sacdan hava kanalları (BF 261150)’e uygun olacaktır.
Kanal yalıtımları, kanallarda sızdırmazlık testi onay alındıktan sonra yapılacaktır. (BF
265-603)’e uygun kauçuk yalıtımın üzerine alüminyum folyo uygulanacaktır. Açıktan
geçen, dış etkilere maruz kalabilecek kanal yalıtımlarının üzerine kullanılacak metal
kaplamalar,
 Yalıtım çevre uzunluğu 300 mm.’den küçük olduğunda 0,7 mm.
 Yalıtım çevre uzunluğu 300 mm.’den büyük olduğunda 0,8 mm.
ASTM B 209, Tip 3003 veya 3105 H14 veya H16 alaşımında veya muadili düz
alüminyum levha ile yapılacaktır. Alüminyum kaplamaların montajındaki çevresel ve
boyuna olarak bindirmeler en az 50 mm olacaktır.
4.5.2. Anemostat ve Menfezler
Menfezler; ayarlı kanatlı tipte, çevresi aksi belirtilmedikçe çekme alüminyumdan, iki
kat istenilen renkte RAL boyalı olacaktır. Emiş menfezleri tek, üfleme menfezleri çift
Sayfa 26 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
sıralı ya da anemostat şeklinde olacaktır. Menfezler ayar damperleri, plenum box ile
birlikte tüm aksesuarlarıyla komple temin edilecektir.
Tüm anemostat ve menfezler, projelerde belirtilen hava miktarları dikkate alınarak,
imalatçı firma seçim abakları ve diyagramlarından, mahalde istenilen ses seviyesine,
hava hızına ve basınç kaybına göre seçilecektir. Menfez ve anemostat seçiminde hava
ayar damperinden kaynaklanabilecek ses de dikkate alınacaktır. Anemostatlar ve diğer
dağıtıcı menfezlerin hava cereyanına sebep olmayacak şekilde, üfleme havası ve
mahal havasını karıştırarak, odada müsaade edilen sıcaklık sınırlarında üfleme
yapabilmesine dikkat edilecektir (indüksiyon etkili). Mümkün olduğunca üflemelerin
duvardan yapılacağı şekilde menfez bağlantıları yapılacaktır.
Plenum box’lı menfez (akustik izoleli) ve anemostat kullanımında flexible kanal
ebadının kutu bağlantı ağzına uygun olacak şekilde sipariş edilmesine dikkat
edilecektir. Bağlantı ağzı üzerinde hava damperi bulunacaktır.
Tüm montajları takiben sistem devreye alınacak ve projede öngörülen hava
miktarlarının mümkün olan hassasiyette ayarlanabilmesi için tüm sistem gerekli ölçme
cihazları kullanılarak reglaj edilecektir.
4.5.3. Fanlar
(BF 252-100)’e uygun Çatı tipi radyal aspiratörler; Çatı üzerine monte edilebilecek
şekilde madeni kaidesi; BFT 251-000'e uygun vantilatör ve motoru dış tesirlerden
koruyacak şekilde estetiğe uygun hazırlanmış üstü kaportalı çatı tipi vantilatörün
işyerinde temini, montesi, elektrik motoru dahil çalışır halde teslimi.
4.5.4. Akrobat Egzoz Kolu; Uzunluk 4 mt ,çapı Q150mm ve 125 C
Akrobat Egzoz Kolları toplam 2 adet kullanılacak olup her pozisyonda durabilen, ilave
destek gerekmeyen, iç kısmında kendi kendisini taşıyabilen mekanizmadan oluşan
taşıyıcı karkas 360° dönebilir. Damperli egzoz davlumbazı ve duvar bağlantısından
oluşan. Akrobat Egzoz Kolları herhangi bir pozisyona getirilebilir ve bu konumda
ilave bir destek gerektirmeden kalabilmeli, taşıyıcı karkas 153 mm çapında aşınmaya
dayanımlı, antistatik ve alev yürütmez poliüretan hortum ile kaplanmış akrobat
egzoz kolları çelik duvar bağlantı konsolu ve davlumbazı ile birlikte tam takım olarak
sunulacak. Akrobat Egzoz Kolları çelik duvar konsolu bağlantısından 360° dönebilir.
Akrobat Egzoz Kolları davlumbazı 360° dönebilir. Volüm damperi ile hava ayarı
yapılabilir. 360° dönebilen davlumbaz kaynak dumanını bloke ederek nokta vakum
şartlarını tam olarak yerine getirecek şekilde dizayn edilmiş olmalıdır. Akrobat Egzoz
Kolları Tek bir vantilatöre veya merkezi havalandırma sistemine bağlanabilir. Fan
motorunu otomatik start – stop kontrol kutusuna sahip olmalıdır.
Fan Gövde ve Pervane;
 2 adet kullanılacaktır
 Soğuk çekme yüksek kalite DKP saçtan mamul radyal gövde,
 elektrostatik epoxy toz boya ile korozyona karşı yüksek dirençli.
Sayfa 27 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
 Standartlara uygun ISO 1940 dinamik testi yapılmış galvaniz ileriye dönük radyal
pervane
 EN60335-2-80 standartlarına uygun
 Emiş ağzı nozl uygulamasıyla yüksek basınç ve debi değerleri
 Hava girişi yabancı madde girişine karşı kafes korumalı,özel kenet gövde
birleştirmesiyle sağlam ve düzgün gövde yapısı
 Isı iletim kapasitesi yüksek aluminyum federli motor gövdesi
 Balansı ISO 1940 standartlarına göre alınmış rotor ile uzun rulman çalışma ömürlü
 Yalıtım sınıfı Class F ile bobinler için yüksek çalışma aralığ -40°ile +70°
 230V / 50 Hz Monofaze Fan motoru
 IP54 Koruma
Teknik Veriler
Volt(V)
230-50 Hz
rpm
2700
W
1000
m3/h
2500
Max
MmH2O
140
dB(A)
83
Akrobat kolların fanlara bağlantısı yapılıp çalışır vaziyette idareye teslim edilecektir.
4.5.5. Ayar ve Test
Her havalandırma ve klima sistemi, tamamlanmasından sonra İdare ve Yüklenici
tarafından belirlenen bir tarihte sızıntı ve performans testine tabi tutulacaktır. Testler
kontrol ve otomasyon sisteminin işlerliği içinde geçerli olacaktır. Testler Yüklenicinin
makine mühendisi şantiye sorumlusu ve VRF gibi hazır ürünlerde montajı
gerçekleştiren Firmanın birlikte katılımı ile İdarenin yapı denetiminin huzurunda
gerçekleştirilecek ve test yöntemi ile test süresini içeren bilgiler testten önce yapı
denetimine sunulacaktır. VRF dışında, Isıtma-havalandırma testlerine en az 3 gün süre
ile devam edilecektir. VRF sisteminin testi BF tarifine uygun gerçekleştirilecektir.
Tüm besleme, dönüş ve dışarı atma kanalları, plenum odaları ve muhafazalar, asma
tavan ve tesisat şaftları yapılmadan önce test edilecek temizlenecek ve sistem için
belirten statik basınç altında sızdırmazlıkları kanıtlayacaktır. Bu testlere ait belgeler
kabul aşamasında Kabul Heyetine sunulacaktır.
Temizlenme, ayar ve test işlemlerinin tamamlanmasını müteakip her elemanın
sistemin bir entegre parçası gibi çalıştığını ve binanın her yerindeki sıcaklık
kontrolünün başarıyla yapılabildiğini kanıtlamak amacıyla tüm sistem bir bütün
halinde test edilecek ve sistem için belirtilmiş hususların sağlanabilmesi amacıyla
gerekli düzeltmeler ve ayarlar yapılacaktır.
Sistemin şartname esaslarına uygun olarak çalıştığı kanıtlanana kadar teste devam
edilecektir. Testler süresince; sistem hava akımı, projelerde verilen hava miktarına
göre dengelenecektir. Her sistem için statik basınç vantilatör hızı ve hava miktarı
ölçülecek ve kaydedilecektir. Bu ölçümlerdeki amaç, tesisin ve özellikle havalandırma
sisteminin güç ihtiyacını asgariye indirme amacıyla tesis çalışanlarına yeterli bilgiyi
sağlamaktır.
Sayfa 28 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ
Yukarıda izah edilen testler ile ölçüm raporları elde edilen performans verileri ilerde
kullanma amacıyla Kullanma ve Bakım Talimatnamesine yazılmış olarak ilave
edilecektir.
4.6. YANGIN SÖNDÜRME TESİSATI
Yangın söndürme tesisatı; yangın dolapları ve basınçlandırma sisteminden oluşan sulu
sistem, kuru tozlu söndürme ve havalandırma sistemi olmak üzere üç ana başlık
içermektedir. Montaj ve imalatlar yürürlükteki Binaların Yangından Korunması
Hakkındaki yönetmeliğin ilgili maddelerine uygun olacaktır.
Sulu yangın sisteminde galvanizli çelik borular, (BF 1002-118)’e uygun tüplü model
yangın dolapları kullanılacaktır. Yangın dolaplarına giden ve açıktan geçen yangın
boruları estetik kaygı olmayan yerlerde kırmızı renkli, diğer yerlerde duvar rengiyle
uyumlu yağlı boya ile boyanacak ve etiketlemesi yapılacak ancak boruların gömülmesi
söz konusu olursa soğuk su boruları için belirtilen korozyon karşıtı yalıtım uygulanacaktır.
Yangın borularının dilatasyon geçişlerinde tedbir alınacaktır. Bütün vanalar kullanıldıkları
boru sisteminin özelliklerine uygun seçilecek ve anma basıncının 1,5 katında hidrolik teste
tabi tutulacaktır.
Kaba işlerin bitimi üzerine ve armatürlerin ayarlanmasından önce tüm sistem hidrostatik
basınç altında test edilecektir ve tüm bağlantıların muayenesine izin vermek için 60
dakikadan az olmamak üzere su sızdırmadığı kanıtlanacaktır. Hattın deney basıncı dikkate
alınarak gerekli boru destek ve tespitleri uygulanacaktır. Basınç deneyi için kullanılacak
manometre ayarlı ve hassas olmalıdır. Ayrıca yedek manometre bulundurulmalıdır.
Montajın tamamlanmasından önce boru sisteminin bir kısmının gömülmesi gereken
yerlerde bu kısım tüm sistem için belirtilen yöntemle ayrı olarak test edilecektir.
Yangından Koruma Tesisatı ile ilgili Belediyeden alınması gerekli her türlü ruhsat, izin,
kullanım belgesi vb. raporlar Yüklenici tarafından alınarak İdareye sunulacaktır. Sistemin
kabulü ancak bunun üzerine yapılacaktır.
4.7. OTOMASYON
Projede birbiriyle bağlantılı çalışan farklı tesisatlar olup kurulacak otomasyon sistemiyle
işletim kolaylığı, enerji verimliliği ve sistem güvenliği ile konfor değerlerine ulaşmak
hedeflenmektedir. Bu çerçevede özellikle birbirini etkileyen güneş enerjisi-kalorifer
tesisatı otomasyonundan beklenti nihai konfor değerlerine kullanım suyu sıcaklığı 50°C)
ulaşırken temel olarak:



Güneş enerjisi ısısından öncelikle yararlanmak
Gerekmesi halinde boylerlerin ve eşanjörün ihtiyaç olan kapasite oranında devreye
girmesi
Her bir kullanım biriminin (boylerler, klima vb.) ihtiyaç duyulan debi, basınç ve
sıcaklıkta çalıştırılması
Sayfa 29 / 30
TESİS-MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNE TESİSATI ÖZEL YAPIM
ŞARTNAMESİ

Boylerlerin su sıcaklığının haftada bir 60°C’ nin üzerine yükseltilerek hijyen
koruması
4.8. BASINÇLI HAVA VE VİNÇ TESİSATI
4.8.5. Basınçlı Hava Tesisatı
Projede belirtilen atölyelere İşletmede mevcut merkezi sistemden gelen havanın basılması
amacıyla tasarlanacaktır. Sistem; hava tabancaları, (Bf 164-400)’e uygun manometre, (Bf
204-800)’e uygun boru ve (Bf 210-600)’e uygun küresel vanalardan oluşmaktadır.
4.8.6. Vinç Tesisatı (Monoray Vinç)
Yüklerin indirilip kaldırılması ve ray üzerinde şaryo (araba) ile taşınması işlemini
gerçekleştirmek amacıyla kullanılacaktır. Vinç genel olarak, Kaldırma grubu, Araba
Yürütme Grubu, Vinç yolları ve Rayları, Elektrik Sistemi bölümlerinden oluşacaktır.
 2000 kg kaldırma kapasiteli
 Kılavuzlu çelik tanbur
 Pano ve kumandalı
 Kaldırma yüksekliği en az 6 metre
 Manyetik diskli fren sistemi
 Yük emniyet switchi
 380 volt sanayi elektriği ile çalışır
 Aşırı yük korumalı
 Kaldırma ve indirme limit anahtarına sahip
 Araba yürütme için limit anahtarlı
 Her motor için koruma
 Sesli ve ışıklı uyarı ikaz sistemi
Özelliklerine sahip, projede belirtilen atölyelerde vinç yürüyüş ray güzergâhında hareket
etme kabiliyetinde montajı yapıldıktan sonra dinamik ve statik testleri yapılıp çalışır
vaziyette teslim edilecektir. İşletmenin onayı alınmadan vinç tesisatı kurulamayacaktır.
İmalat ve montaj hatalarına karşı en az 2yıl garantili olacaktır.
5. TEKNİK ŞARTNAME MADDELERİ
Bu teknik şartname 30 sayfadan (5 madde) ibaret olup; Yüklenici, sistemi bu maddeler
doğrultusunda çalışır durumda İdareye teslim edecektir.
Sayfa 30 / 30