Çalıştay Sonuç Raporu - Mobil Öğrenme Çalıştayı

BİLGİ TEKNOLOJİSİNDEN
BEYİN TEKNOLOJİSİNE
MOBİL ÖĞRENME ÇALIŞTAY RAPORU
17-18 EKİM 2014
BARTIN ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM FAKÜLTESİ
Bartın
2014
İçindekiler
Önsöz ........................................................................................................................................................1
Çalıştay Bilgileri.........................................................................................................................................2
Çalıştay Programı ................................................................................................................................... 25
Protokol Konuşmaları ........................................................................................................................ 28
Prof. Dr. Ramazan KAPLAN’ın Mesajı ...............................................................................................3
Prof. Dr. Firdevs GÜNEŞ’in Mesajı ....................................................................................................3
Açılış Konferansı ................................................................................................................................ 30
Prof. Dr. Hayati AKYOL’un Sunumu ............................................................................................... 30
Prof. Dr. Douglas K. HARTMAN’ın Sunumu ................................................................................... 31
Assist. Prof. Dr. Matthew A.WILLIAMS’ın Sunumu ....................................................................... 31
Panel Oturumu .................................................................................................................................. 32
Doç. Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK’ın Sunumu ....................................................................................... 32
Doç. Dr. Tolga GÜYER’in Sunumu .................................................................................................. 33
Doç. Dr. Fatma SUSAR KIRMIZI’nın Sunumu ................................................................................. 34
Doç. Dr. Sabri SİDEKLİ’nin Sunumu ............................................................................................... 34
Doç. Dr. Halil YURDUGÜL’ün Sunumu ........................................................................................... 35
Uygulamalı Gösteri ............................................................................................................................ 36
Doç. Dr. Serçin KARATAŞ ve Dr. Erinç KARATAŞ’ın Sunumu .......................................................... 36
Değerlendirme ................................................................................................................................... 37
EKLER ..................................................................................................................................................... 44
ÖNSÖZ
Değerli Meslektaşlarım,
Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi olarak 17-18 Ekim 2014 tarihlerinde Bartın’da
gerçekleştirilen “Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı”
na ev sahipliği yapmanın büyük gurur ve heyecanını yaşadık. Çalıştaya bildiri,
konferans gibi sunumlarla veya dinleyici olarak katılan ve bize destek veren tüm
katılımcılara, Fakültemiz adına teşekkür ederim.
Eğitim Fakültesi olarak öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği dil,
zihinsel ve sosyal becerileri geliştirmeleri, eğitim biliminin çağdaş yaklaşım, yöntem
ve tekniklerini özümsemeleri ve en önemlisi de 21. yüzyılın becerilerine sahip
olmaları üzerinde önemle durmaktayız. Bu anlayışla "Bilgi Teknolojisinden Beyin
Teknolojisine" projesini hazırladık. Proje, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından
2014 Yılı Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı çerçevesinde kabul edildi.
Projenin amacı, Eğitim Fakültesi'nde yürütülen eğitim programlarının mobil araçlarla
desteklenmesi, öğrencilerin istedikleri zaman ve yerde öğrenmelerini sürdürmeleri,
mobil araçlarla öğrenme becerilerini üst düzeyde geliştirmeleri ve öğretmen
olduklarında bu teknolojileri etkili biçimde kullanmalarını sağlamaktır. Bu amaçla
Türkçe, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Matematik ve Sınıf Öğretmenliği Lisans
Programındaki dersleri mobil araçlarla yürütme, mobil öğrenme için e-materyaller
üretme, tablet bilgisayarların etkili kullanımı sağlamak için öğrenci ve öğretim
elemanlarına seminerler verme çalışmalarına başlanmıştır.
Proje çerçevesinde mobil öğrenmeyle ilgili bilimsel çalışma, uygulama ve deneyimleri
paylaşmak, bu alanda çalışan akademisyen, öğretmen ve öğrencileri bir araya
getirerek işbirliği ve eşgüdüm sağlamak için “Bilgi Teknolojisinden Beyin
Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı” düzenlenmiştir. Bartın Üniversitesi Eğitim
Fakültesi ev sahipliğinde 17-18 Ekim 2014 tarihlerinde Bartın’da gerçekleştirilen bu
Çalıştayın bilimsel niteliğini arttırmak için yurt dışından ve yurt içinden alandaki en iyi
bilim insanlarının katılımı sağlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca mobil öğrenmenin güncel
durumunu ve geleceğini ayrıntılı olarak tartışmak ve değerlendirmek için gerekli
bilimsel ortamlar oluşturulmuştur. Çalıştayda alandaki güncel bilgiler paylaşılmış ve
mobil öğrenme konusunda Fakültemizde yürütülecek çalışmalara bir yön çizilmiştir.
Geleceğin öğretmenlerini yetiştirme açısından büyük önem taşıyan Mobil Öğrenme
Çalıştayı’na verdiğiniz destek ve katkılar için hepinize teşekkür eder, çalışmalarınızda
başarılar dilerim.
Prof. Dr. Firdevs GÜNEŞ
Dekan
1
ÇALIŞTAY BİLGİLERİ
Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı, mobil
öğrenmeyle ilgili bilimsel çalışma, uygulama ve deneyimleri paylaşmak, bu alanda
çalışan akademisyen, öğretmen ve öğrencileri bir araya getirerek işbirliği ve eşgüdüm
sağlamak amacıyla Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi tarafından 17 – 18 Ekim 2014
tarihinde Bartın’da gerçekleştirilmiştir. Çalıştay, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı
tarafından 2014 Yılı Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı çerçevesinde
desteklenen “Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine” başlıklı proje kapsamında
düzenlenmiştir. Uluslararası düzeydeki katılımlarla 3 oturum olarak düzenlenen
Çalıştayın bilimsel niteliğini arttırmak için yurt dışından ve yurt içinden alandaki en iyi
bilim insanlarının katılımı sağlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca mobil öğrenmenin güncel
durumunu ve geleceğini ayrıntılı olarak tartışmak ve değerlendirmek için gerekli
bilimsel ortamlar oluşturulmuştur. Oturumları, eğitimin bütün paydaşlarına ve basına
açık olarak gerçekleştirilen Çalıştay’a Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’nin
değişik üniversitelerinde görev yapan 12 akademisyen katılmıştır. Başta Bartın olmak
üzere farklı şehirlerden yaklaşık 300 öğretmen ve öğrenci de Çalıştay’ın değişik
oturumlarını takip etmiştir.
Çalıştayın Bilim Kurulu bu alanda çalışan 13 farklı üniversitede görevli 18
öğretim üyesinin katılımı ile oluşturulmuştur:
Bilim Kurulu


















Prof. Dr. Ramazan Kaplan (Bartın Üniversitesi Rektörü)
Prof. Dr. Firdevs Güneş (Bartın Üniversitesi Eğitim Fak. Dekanı)
Prof. Dr. Asuman Seda Saracaloğlu (Adnan Menderes Ün. Eğitim Fak.
Dekanı)
Prof. Dr. Hayati Akyol (Gazi Ün. Gazi Eğitim Fak. Dekanı)
Prof. Dr. Hafize Keser (Ankara Üniversitesi)
Prof. Dr. Şefik Yaşar (Anadolu Üniversitesi)
Doç. Dr. Ebru Kılıç Çakmak (Gazi Üniversitesi)
Doç. Dr. Emre Ünal (Niğde Üniversitesi)
Doç. Dr. Erol Duran (Uşak Üniversitesi)
Doç. Dr. Fatma Susar Kırmızı (Pamukkale Üniversitesi)
Doç. Dr. Halil Yurdugül (Hacettepe Üniversitesi)
Doç. Dr. Kasım Yıldırım (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi)
Doç. Dr. Mehmet Turan (Fırat Üniversitesi)
Doç. Dr. Necati Hırça (Bartın Üniversitesi)
Doç. Dr. Sabri Sidekli (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi)
Doç. Dr. Serçin Karataş (Gazi Üniversitesi)
Doç. Dr. Tolga Güyer (Gazi Üniversitesi)
Dr. Erinç Karataş (Ankara Üniversitesi)
2
Çalıştayın Düzenleme Kurulu Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim
elemanlarının katılımı ile oluşturulmuştur:
Düzenleme Kurulu




























Yrd. Doç. Dr. Ayşe Derya Işık (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Süleyman Erkam Sulak (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Sedat Balyemez (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Süreyya Genç (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Özge Gün (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. F. Gizem Karaoğlan Yılmaz (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Umut Saraç (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Gülsün Şahan (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Sevan Nart (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Yılmaz Kara (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Neslihan Usta (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Ayşe Eliüşük (Bartın Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Ramazan Yılmaz (Bartın Üniversitesi)
Öğr. Gör. Reha Sarıkaya (Bartın Üniversitesi)
Öğr. Gör. Hüseyin Uysal (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Dr. Seçil Eda Kartal (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Barış Çukurbaşı (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Ahmet Volkan Yüzüak (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Mustafa Kocaarslan (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Hasan Basri Kansızoğlu (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Bekir Güler (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Arzu Çevik (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Yasemin Büyükşahin (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Ömer Kemiksiz (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Fatih Taş (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Eda Çürükvelioğlu (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Davut Gürel (Bartın Üniversitesi)
Arş. Gör. Tuğba Uygun (Bartın Üniversitesi)
Çalıştayın Amacı
Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı’nın amacı,
disiplinler arası bir yaklaşımla bilgi ve iletişim teknolojilerindeki güncel gelişmeleri
izleme, alanla ilgili yeni kuram, araştırma, uygulamaları paylaşma, öğrencilerin mobil
araçlarla öğrenme becerilerini üst düzeyde geliştirmeleri ve öğretmen olduklarında bu
teknolojileri etkili biçimde kullanabilmeleri için gerekli işbirliğini sağlamaktır.” şeklinde
belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil
Öğrenme Çalıştayı’nın genel konu başlıkları şöyle sıralanmıştır.
3









Tablet bilgisayarların etkili ve verimli kullanımı,
Mobil araçlarla öğrenme, okuma ve anlama becerilerini geliştirme,
Tablet bilgisayarların Türkçe, hayat bilgisi, matematik, sosyal bilgiler, fen ve
teknoloji öğretimi, yabancı diller öğretiminde kullanımı,
Özel eğitim ve kaynaştırma eğitiminde kullanımı,
Ölçme ve değerlendirme etkinliklerinde kullanımı,
Mobil araçlarla kullanılabilecek yöntem ve teknikler,
Eğitim Fakültesi öğretmenlik lisans programlarının mobil araçlarla
desteklenmesi,
E- materyal ve doküman hazırlanması,
Diğer konular.
Önemli Tarihler
Çalıştaya katılım için son tarih 30 Eylül 2014 olarak yayınlanmış ve Çalıştay 17-18
Ekim 2014 tarihlerinde Bartın Üniversitesi konferans salonunda gerçekleştirilmiştir.
Çalıştay öncesinde projenin görünürlük hedefleri doğrultusunda aşağıdaki
materyaller hazırlanmıştır:






Çalıştaya katılacak ve Çalıştayın Bilim Kurulunda yer alan öğretim üyelerine
davet mektubu hazırlanarak gönderilmiştir.
Çalıştayın Bilim Kurulunda yer alan öğretim üyelerinin Ankara’dan araçla alınıp
Bartın’a getirilmesi sağlanmıştır.
Bartın Üniversitesi Kampüsünün, çalıştay salonunun ve Bilim Kurulunda yer
alan öğretim üyelerinin ulaşımını sağlayan aracın çeşitli yerlerine “Bilgi
Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı” isimli pankartlar
asılarak çalıştayın duyurulması sağlanmıştır.
Çalıştayın açılış konuşmalarının, panel oturumlarının ve uygulamalı gösteri
aşamasındaki etkinliklerin kamera kaydının alınması için çalıştay salonu
düzenlenmiş, ses sistemi kontrol edilmiş ve gerekli kayıtlar yapılmıştır.
Çalıştaya katılanların internetten faydalanabilmeleri için Bilgi İşlem Dairesi
Başkanlığından ücretsiz olarak çalıştaya özel kablosuz internet ağının erişime
açılması sağlanmıştır.
Düzenlenen çalıştay kapsamında katılımcılara dağıtılmak üzere "Bilgi
Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Projesine" adı ile projeyi yöneten
kurumun ve destekleyen kurumun amblemlerinin yer aldığı not defteri, kalem,
dosya, antetli kağıt, çanta ve katılım belgesi basılması sağlanmıştır.
Çalıştayın açılış konuşmaları ardından 4 öğretim üyesi tarafından mobil
öğrenme hakkında konferans verilmiştir. Çalıştaya Michigan State Üniversitesinde
görevli, öğretmen yetiştirme, eğitim psikolojisi, çoğunlukla teknoloji ve yazarlık
üzerine çalışmalar yapan Prof. Dr. Douglas K. HARTMAN ile Sandra SAWAYA,
video konferans yoluyla katılmıştır. Kent State Üniversitesi'nde Öğretim Teknolojileri
ve psikoloji alanında çalışan Assist. Prof. Dr. Matthew A.WILLIAMS ise Bartın
Üniversitesine gelerek Çalıştaya aktif olarak katılmıştır.
4
Prof. Dr. Firdevs GÜNEŞ başkanlığında Mobil Araçların Eğitimde Kullanımı
konulu bir panel oturumu gerçekleştirilmiştir. Panelin katılımcıları;





Doç. Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK, Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Tolga GÜYER, Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Fatma SUSAR KIRMIZI, Pamukkale Üniversitesi
Doç. Dr. Sabri SİDEKLİ, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Doç. Dr. Halil YURDUGÜL, Hacettepe Üniversitesi
olmak üzere beş öğretim üyesinden oluşmuştur.
Son oturumda ise Gazi Üniversitesinden Doç. Dr. Serçin KARATAŞ ile Ankara
Üniversitesinden Dr. Erinç KARATAŞ tarafından Mobil Araçların Öğretimde Kullanımı
ve Bir Uygulama Örneği başlıklı bir uygulamalı gösteri yapılmıştır.

Çalıştayın sonunda bir değerlendirme yapılmış, ikinci gün ise Sonuç Raporları
Hazırlanmış, Çalıştay Sonuç Bildirisi ve Kapanış gerçekleştirilmiştir. Çalıştay
sonuç bildirisinde mobil öğrenmenin çeşitli yönlerini içeren 25 maddeye yer
verilmiştir. Çalıştay Sonuç Bildirisi, konuşmacıların sunum ve videoları ile
resimleri Web sitesinde yayınlanmıştır. Çalıştaya katılanlara katılım belgesi
verilmiştir. Bu belgelerde Kalkınma Bakanlığı, BAKKA ve Bartın Üniversitesi
logolarına yer verilmiştir.

Mobil Öğrenme Çalıştayı sesli ve görsel olarak kayıt altına alınmış, kayıtların
elektronik olarak arşivlenmesi gerçekleştirilmiş, sesli ve görsel materyaller, ara
raporları, sonuç raporları ekinde (elektronik ortamda) gönderilecektir.

Çalıştayın açılış konuşmaları, panel oturumları ve uygulamalı gösteri
aşamasındaki etkinlikler ile sosyal etkinlik (Amasra Gezisi) aşamalarındaki tüm
etkinlikler fotoğraf çekilerek arşivlenmiştir.

Proje kapsamında düzenlene çalıştay sonunda destekleyen kuruluşun, destek
numarasının ve miktarının belirtildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ve Milli
Eğitim Bakanlığı başta olmak üzere üniversitelerin eğitim fakültelerine dağıtımı
yapılan sonuç raporunun basılması ve elektronik ortamda yayımlanması
sağlanacaktır.
Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayına hazırlık
olarak aşağıdaki materyaller hazırlanmış ve yayınlanmıştır.
a) Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı Web
Sitesinin Oluşturulması
Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı için
hazırlanan web sitesinde; Projenin Amacı ve İçeriği, Bilim Kurulu, Düzenleme Kurulu,
Amaç, Çalıştay Konuları, Önemli Tarihler, Çalıştay Programı, Çağrılı Konuşmacılar,
5
Destekleyen Kurumlar, Başvuru, Ulaşım ve Konaklama, Sosyal Etkinlikler, Bartın
Üniversitesi, İletişim ve Kayıt Formu sayfalarına yer verilmiştir. Ayrıca çalıştay
sonunda hazırlanan Çalıştay Sonuç Raporu, Katılımcıların Sunumları, Çalıştay
Fotoğrafları da web sitesinde yayınlanmıştır. Çalıştayın web sitesine ait ekran
görüntüleri aşağıda gösterilmektedir.
Şekil 1. Çalıştay Web Sitesinin Ana Sayfası
6
Şekil 2. Projenin Amacı ve İçeriği Sayfası
7
Şekil 2. Bilim Kurulu Sayfası
8
Şekil 3. Düzenleme Kurulu Sayfası
9
Şekil 4. Amaç Sayfası
10
Şekil 4. Çalıştay Konuları Sayfası
11
Şekil 5. Önemli Tarihler Sayfası
12
Şekil 6. Çalıştay Programı Sayfası
13
Şekil 7. Çağrılı Konuşmacılar Sayfası
14
Şekil 8. Destekleyen Kurumlar Sayfası
15
Şekil 9. Başvuru Sayfası
16
Şekil 10. Bartın Üniversitesi Tanıtım Sayfası
17
Şekil 11. İletişim Sayfası
18
Şekil 12. Kayıt Formu Sayfası
19
b) Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı Davet
Mektupları, Davetiye, Katılım Belgesi ve Afişleri
Şekil 12. Bilim Kurulu Üyesi Davet Mektubu
20
Şekil 13. Çalıştay Programı Kapak Sayfası
21
Şekil 14. Çalıştay Davetiyesi Dış Kapağı
Şekil 15. Çalıştay Davetiyesi İç Kapağı
22
Şekil 16. Katılım Belgesi Örneği (Türkçe)
Şekil 17. Katılım Belgesi Örneği (İngilizce)
23
Şekil 18. Konuşma Kartı Örneği
Şekil 19. Yaka Kartı Örneği
24
ÇALIŞTAY PROGRAMI
25
26
27
PROTOKOL KONUŞMALARI
 Prof. Dr. Ramazan KAPLAN’ın Mesajı
Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan KAPLAN Bilgi Teknolojisinden
Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayının açılış Konuşmasında teknolojik
gelişmelere paralel olarak teknolojinin her alanda kullanılmasının çağın bir gereği
olduğunu belirterek ''Şunu biliyoruz ki her teknolojik araç, insanlık adına doğru
düzgün kullanıldığı zaman yararlı olur ve bütün bu yenilikler, teknolojiler bizim
öğrenmemizi kolaylaştıran en önemli araçlardır." dedi.
28
 Prof. Dr. Firdevs GÜNEŞ’in Mesajı
Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Firdevs Güneş,
"Derslerde basılı araçların yerini artık teknolojik araçlar aldı. Tablet bilgisayarlar,
sınıflarımızda bir ders aracı olarak kullanılmaktadır. Bu gelişmeler Fakülte olarak bizi
de etkiledi. Bildiğiniz gibi Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi olarak dört yıl önce
Türkiye'nin en iyi öğretmenlerini yetiştirmek üzere yola çıktık. Bu süreçte
öğrencilerimizin bilgi teknolojilerinden geri kalmamalarını istemedik. Milli Eğitim
Bakanlığının Fatih projesi çerçevesinde okullara tablet bilgisayar dağıtılıyor ve mobil
öğrenme gerçekleştiriliyor. Bu sürece katılmak için biz de bir proje hazırladık.” dedi.
Fakülte öğrencilerine tablet bilgisayar verilerek e-materyaller üretileceğini ve mobil
öğrenme sürecine geçileceğini belirten Dekan Güneş "Mobil öğrenme, sınırsız
öğrenme demektir. Tabletlerle Türkçe, matematik, fen bilgisi derslerini nasıl
öğretebileceğimizi ve bunları derslerde nasıl kullanabileceğimizi, bu çalıştayla
öğreneceğiz.” diye konuştu.
29
AÇILIŞ KONFERANSI
 Prof. Dr. Hayati AKYOL’un Sunumu
Prof. Dr. Hayati Akyol: Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği
bölümünde öğretim üyesi olup, aynı zamanda Gazi Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dekanlığı görevini de yürütmektedir. Prof. Akyol, çalıştayın açılış
konferansı bölümünde eğitim-öğretimde mobil araçların yeri ve önemi ile ilgili
bir sunu yapmıştır. Araştırmacının çalıştayda sunduğu sunu EK-1’de
sunulmuştur.
 Prof. Dr. Douglas K. HARTMAN’ın Sunumu
Prof. Dr. Douglas K. HARTMAN ile Sandra SAWAYA,: Amerika Birleşik
Devletleri Michigan State Üniversitesinden çalıştaya mobil öğrenme ile ilgili 53
dakikalık bir video hazırlayarak katılmışlardır. Profesör HARTMAN, öğretmen
yetiştirme ve eğitim psikolojisi alanında çalışmaktadır ve çoğunlukla teknoloji
ve yazarlık üzerine çalışmalar gerçekleştirmektedir. Hartman aynı zamanda
Okuryazarlık Başarısı Araştırma Merkezi eş-direktörlüğü görevini de
yürütmektedir. Araştırmacının ilgi alanları; yeni okuryazarlık, yetişkin
okuryazarlığı ve okuryazarlık tarihidir. Profesör Hartman, Bilgi Teknolojisinden
Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayında; Mobil öğrenme nedir?, Mobil
öğrenme süreci nasıl tasarlanır?, Mobil öğrenmenin etkili olarak
yürütülebilmesi için neler yapılmalıdır? konularında sunum gerçekleştirmiştir.
Profesör Hartman, ile birlikte sunumun ardından gerçekleştirilen soru cevap
uygulaması şeklindeki video konferans etkinliğinde öğretim teknolojileri
alanında Michigan State Üniversitesinde doktora yapan, aynı zamanda
30
araştırma görevliliği de yapan Sandra Sawaya’da katılmıştır. Araştırmacıların
çalıştayda sundukları çalıştay için hazırladıkları raporun tam metni EK-2’de ve
çalıştay için hazırladıkları sunu EK-3’te sunulmuştur.
 Assist. Prof. Dr. Matthew A.WILLIAMS’ın Sunumu
Assist. Prof. Dr. Matthew Williams: Amerika Birleşik Devletleri Kent State
Üniversitesiden çalıştaya çağrılı konuşmacı olarak katılan Dr. Williams,
çalıştayın açılış konferansında “Mobil Teknolojiler İle Araştırma ve İşbirliği:
Epistemolojik Bir Değişim” başlıklı sunum gerçekleştirmiştir. Williams, lisans
eğitimini Eastern Michigan Üniversitesinde Teknoloji Eğitimi alanında, yüksek
lisans derecesini Wayne State Üniversitesi Mesleki ve Teknik Eğitim alanında,
doktorasını ise Kent State Üniversitesinde Öğretim Teknolojileri ve Psikoloji
alanında tamamlamıştır. Williams öğretim üyeliği görevinden önce k-12
okullarında 10 yıl boyunca teknoloji dersleri vermiştir. Williams üniversitede
halen çevrimiçi öğretim, eğitmenler için ağ temelleri, bilgisayar uygulamaları,
öğretim tasarımı ile teknoloji ve öğrenme derslerini vermektedir.
Araştırmacının ilgi alanları; çoklu ortam ve biliş, çevrimiçi/uzaktan eğitim,
simülasyon yoluyla öğrenme yaşantılarıdır. Araştırmacının çalıştayda sunduğu
sunu EK-4’te sunulmuştur.
31
PANEL OTURUMU: MOBİL ARAÇLARIN EĞİTİMDE KULLANIMI
Çalıştayın açılış konuşmaları ardından 4 öğretim üyesi tarafından mobil
öğrenme hakkında konferans verilmiştir. Çalıştaya Michigan State Üniversitesinde
görevli, öğretmen yetiştirme, eğitim psikolojisi, çoğunlukla teknoloji ve yazarlık
üzerine çalışmalar yapan Prof. Dr. Douglas K. HARTMAN ile Sandra SAWAYA,
video konferans yoluyla katılmıştır. Kent State Üniversitesi'nde Öğretim Teknolojileri
ve psikoloji alanında çalışan Assist. Prof. Dr. Matthew A.WILLIAMS ise Bartın
Üniversitesine gelerek Çalıştaya aktif olarak katılmıştır. Ardından Prof. Dr.
Firdevs GÜNEŞ başkanlığında Mobil Araçların Eğitimde Kullanımı konulu bir panel
oturumu gerçekleştirilmiştir. Panelin katılımcıları;





Doç. Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK, Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Tolga GÜYER, Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Fatma SUSAR KIRMIZI, Pamukkale Üniversitesi
Doç. Dr. Sabri SİDEKLİ, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Doç. Dr. Halil YURDUGÜL, Hacettepe Üniversitesi
 Doç. Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK’ın Sunumu
Doç. Dr. Ebru Kılıç Çakmak, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve
Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışan Doçent
Dr. Çakmak, çalıştayın “Mobil Araçların Eğitimde Kullanımı” başlıklı panelinde
Teknolojinin Eğitime Entegrasyonu konusunda sunum gerçekleştirmiştir.
Araştırmacının çalıştayda sunduğu sunu EK-5’te sunulmuştur.
32
 Doç. Dr. Tolga GÜYER’in Sunumu
Doç. Dr. Tolga Güyer, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim
Teknolojileri Eğitimi Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışan Doçent Dr.
Güyer, çalıştayın “Mobil Araçların Eğitimde Kullanımı” başlıklı panelinde
Bilgisayar Destekli Eğitim ve Mobil Öğrenme konusunda sunum
gerçekleştirmiştir. Araştırmacının çalıştayda sunduğu sunu EK-6’da
sunulmuştur.
33
 Doç. Dr. Fatma SUSAR KIRMIZI’nın Sunumu
Doç. Dr. Fatma Susar Kırmızı, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf
Öğretmenliği Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışan Doçent Dr. Susar
Kırmızı, çalıştayın “Mobil Araçların Eğitimde Kullanımı” başlıklı panelinde “Orta
Öğretim Öğrencilerinin E- Kitap Okumaya İlişkin Tutumları ve Görüşleri”
başlıklı sunum gerçekleştirmiştir. Araştırmacının çalıştayda sunduğu sunu EK7’de sunulmuştur.
 Doç. Dr. Sabri SİDEKLİ’nin Sunumu
Doç. Dr. Sabri Sidekli, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf
Öğretmenliği Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışan Doçent Dr. Sidekli,
çalıştayın “Mobil Araçların Eğitimde Kullanımı” başlıklı panelinde “Medya
Okuryazarlığı – Facebook – Mobil Öğrenme” başlıklı sunum gerçekleştirmiştir.
Araştırmacının çalıştayda sunduğu sunu EK-8’de sunulmuştur.
34
 Doç. Dr. Halil YURDUGÜL’ün Sunumu
Doç. Dr. Halil Yurdugül, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve
Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışan Doçent
Dr. Yurdugül, çalıştayın “Mobil Araçların Eğitimde Kullanımı” başlıklı panelinde
Elektronik Ölçme ve Değerlendirme Uygulamaları konusunda sunum
gerçekleştirmiştir. Araştırmacının çalıştayda sunduğu sunu EK-9’da
sunulmuştur.
35
UYGULAMALI GÖSTERİ: MOBİL ARAÇLARIN ÖĞRETİMDE KULLANIMI VE BİR
UYGULAMA ÖRNEĞİ
Çalıştayın son oturumda Gazi Üniversitesinden Doç. Dr. Serçin KARATAŞ ile
Ankara Üniversitesinden Dr. Erinç KARATAŞ tarafından Mobil Araçların Öğretimde
Kullanımı ve Bir Uygulama Örneği başlıklı bir uygulamalı gösteri yapılmıştır.
36
DEĞERLENDİRME

Çalıştayın sonunda bir değerlendirme yapılmış, ikinci gün ise Sonuç Raporları
Hazırlanmış, Çalıştay Sonuç Bildirisi ve Kapanış gerçekleştirilmiştir. Çalıştay
sonuç bildirisinde mobil öğrenmenin çeşitli yönlerini içeren 25 maddeye yer
verilmiştir. Çalıştay Sonuç Bildirisi, konuşmacıların sunum ve videoları ile
resimleri Web sitesinde yayınlanmıştır. Çalıştaya katılanlara katılım belgesi
verilmiştir. Bu belgelerde Kalkınma Bakanlığı, BAKKA ve Bartın Üniversitesi
logolarına yer verilmiştir.

Mobil Öğrenme Çalıştayı sesli ve görsel olarak kayıt altına alınmış, kayıtların
elektronik olarak arşivlenmesi gerçekleştirilmiştir.

Çalıştayın açılış konuşmaları, panel oturumları ve uygulamalı gösteri
aşamasındaki etkinlikler ile sosyal etkinlik (Amasra Gezisi) aşamalarındaki tüm
etkinlikler fotoğraf çekilerek arşivlenmiştir.

Proje kapsamında düzenlene çalıştay sonunda destekleyen kuruluşun, destek
numarasının ve miktarının belirtildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ve Milli
Eğitim Bakanlığı başta olmak üzere üniversitelerin eğitim fakültelerine dağıtımı
yapılan sonuç raporunun basılması ve elektronik ortamda yayımlanması
sağlanacaktır.
Çalıştayın açılış konferanslarının ve panel oturumun ardından gerçekleştirilen
uygulamalı gösteri sonrası Çalıştayın Bilim ve Düzenleme Kurulunda yer alan üyeler
bir araya gelerek Çalıştay Sonuç Bildirgesi hazırlamıştır. Çalıştay Sonuç Bildirgesi
Ek-10’da sunulmaktadır.
Sonuç bildirgesinde yer alan sonuçlara genel olarak bakıldığında; 21. Yüzyıl
becerileri kapsamında öğrenci ve öğretmenlerin eğitim ve öğretim uygulamalarında
bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanması önemlidir. “Üretkenlik, eleştirel
düşünme, sorumluluk alma, bilgi okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, eleştirel
düşünme, işbirliği ve etkili iletişim” gibi 21. yy becerilerini mobil öğrenme ile
geliştirmek mümkündür. Ayrıca mobil öğrenme maddî imkânsızlık, zaman darlığı,
ulaşım zorluğu vb. nedenlerden doğan “okulu terk etme, devamsızlık” gibi sorunların
önüne geçmektedir. Mobil öğrenmenin en önemli avantajlarından biri “öğrenmenin
kişiselleşmesine” imkân tanımasıdır. Kişiselleştirerek gerçekleştirilen bir öğrenme,
daha kalıcı olacaktır. Mobil materyaller öğrenenlerin bilgiye sınıf ortamı dışında
ulaşabilmelerine, bir araya getirebilmelerine ve işlemelerine imkân sunmaktadır. Bu
avantajlarından dolayı eğitim-öğretim uygulamalarının mobil öğrenme ile
desteklenmesi Çalıştay Bilim ve Düzenleme kurulunca önemli bulunmuş, Bartın
Üniversitesi Eğitim Fakültesinin yürütmekte olduğu bu projenin ülkemiz
yükseköğretim kurumlarına örnek oluşturacağı ifade edilmiştir.
Hazırlanan sonuç bildirgesi Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Projesi
için hazırlanan http://mobilogrenme.bartin.edu.tr/ adresli web sitesine yüklenerek
sonuçlar bilim dünyası ile paylaşılmıştır. Ayrıca mobil öğrenme çalıştayı kapsamında
37
gerçekleştirilen etkinlikler ve Çalıştay Sonuç Bildirgesi Bartın Üniversitesinin web
sayfası, Eğitim Fakültesinin web sayfası, Bartın Üniversitesi facebook ve twittter
hesapları, Eğitim Fakültesi facebook ve twittter hesapları ile yerel ve ulusal basında
da duyurularak sonuçları kamu ile de paylaşılmıştır. Söz konusu paylaşımlara ilişkin
resimler aşağıda sunulmaktadır:
Şekil 20. Çalıştay Sonuçlarının Bartın Üniversitesi Web Sitesinde Duyurulması
38
Şekil 21. Çalıştay Sonuçlarının Bilgi Teknolojisinde Beyin Teknolojisine Projesi Web
Sitesinde Duyurulması
39
Şekil 22. Çalıştay Sonuçlarının Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Web Sitesinde
Duyurulması
40
Şekil 23. Çalıştay Sonuçlarının Bartın Üniversitesi Facebook Hesabında
Duyurulması
41
Şekil 24. Çalıştay Sonuçlarının Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Twitter
Hesabında Duyurulması
42
Şekil 25. Çalıştay Sonuçlarının Yerel ve Ulusal Basında Duyurulması
43
EKLER
EK-1. Prof. Dr. Hayati AKYOL’un Sunumu
EK-2. Prof. Dr. Douglas K. HARTMAN’ın Tam Metin Sunumu
EK-3. Prof. Dr. Douglas K. HARTMAN’ın Sunumu
EK-4. Assist. Prof. Dr. Matthew A.WILLIAMS’ın Sunumu
EK-5. Doç. Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK’ın Sunumu
EK-6. Doç. Dr. Tolga GÜYER’in Sunumu
EK-7. Doç. Dr. Fatma SUSAR KIRMIZI’nın Sunumu
EK-8. Doç. Dr. Sabri SİDEKLİ’nin Sunumu
EK-9. Doç. Dr. Halil YURDUGÜL’ün Sunumu
EK-10. Çalıştay Sonuç Raporu
44
Prof. Dr. Hayati Akyol
Gazi Eğitim Fakültesi
Dekanı
MOBİL ÖĞRENME
Mobil Öğrenme:
• Eğitsel içeriğin kişisel elektronik materyallerden (Cep
telefonları, MP3 araçları, tablet, mobil telefonlar vb.) elde
edilmesi veya kişisel materyaller vasıtasıyla başkalarına
aktarılması yeteneğidir.
• Eğitsel içerik kişisel elektronik araçlar yoluyla elde
edilebilen her türlü dijital öğrenme ürünlerini içermektedir.
• Elektronik materyalleri kullanarak çoklu ortamlarda
sosyal boyutlu bir şekilde ve içerik ilişkileri
yardımıyla gerçekleştirilen disiplinler arası
öğrenmedir.
• Mobil öğrenme, öncelikle taşınabilir teknoloji
ürünleri ve öğrenenin hareketliliği üzerinde
yoğunlaşmaktadır.
• Mobil materyallerin kullanımı informal öğrenme
süreçlerine katkı sağladığı için oldukça önemlidir.
• Pedagojik ve teknolojik boyut açısından mobil öğrenme hızlı
bir gelişim sürecindedir.
• Bundan dolayı mobil öğrenme sanayinde tanım konusunda
bazı anlaşmazlıklar vardır. Bunlar;
1. Mobil öğrenme terim ve araçları
2. Öğrenenlerin ve öğrenmenin hareketliliği ve
3. Öğrenenlerin mobil öğrenme materyalleriyle ilgili
birikimleri
başlıkları altında toplanabilir.
Terimde birliktelik mevcut değildir.
Kullanılan bazı terimler;
• Bir birim (bitesize)
• Pratik öğrenme
• Her yerde gerçekleştirilebilen öğrenme
• Seyyar öğrenme
• Cep öğrenme
• Hareket halinde öğrenme
• Kendi kendine öğrenme
• Bir merkeze bağlı olmayan öğrenme
• Fırsata dayalı öğrenme
• Anında öğrenme
• Aperatif öğrenme
• Pilli öğrenme
• Otobüs durağında öğrenme
• Öğrenme külçesi
• Yapılan çalışmalar mobil öğrenmenin sınav
başarısını artırdığını ve diğer taraftan da okulu
bırakma oranlarını azalttığını gösteriyor.
• Dünyada bugün 6 milyar insanın mobil öğrenme
materyallerine bağlantısı bulunmaktadır. İnternete
giren her iki kişiden birisi bağlantıyı mobil olarak
gerçekleştirmektedir.
E- öğrenme ile M- öğrenme arasında fark
var mıdır?
• E- öğrenme genellikle internet üzerinden yapılan
öğrenme veya her çeşit bilginin internet yoluyla
yayılması anlamında kullanılmaktadır
• E- öğrenme teknoloji temelli öğrenmenin bir alt
kümesidir.
• M- öğrenme kısaca E- öğrenmenin evrimleşmiş
halidir diyebiliriz. Bunu da kablosuz kullanım
imkanını getirerek sağlamıştır.
• E- öğrenme gerçek zamanlı veya kişisel
düzenlemeye bağlı olabilir. Ayrıca formal bir
ortamda, yapılandırılmış bir şekilde bir konuya veya
merkeze bağlı olarak gerçekleştirilebilir.
• Bunun aksine M- öğrenme genellikle kişisel
düzenlemeye uygun, bir merkeze ya da yapıya bağlı
olmadan devam eden informal bir sunuma sahiptir.
• e- öğrenme
•
•
•
•
Sınıf ortamlarında ve laboratuvarlarda öğretim
e-posta’dan, e-postaya haberleşme
Özel mekan gerektiriyor
İnternet ortamına ulaşmak için belirli bir zaman gerekiyor.
• m-öğrenme
•
•
•
•
Her yerde, her zaman öğrenme.
Anlık mesajlaşma
Coğrafik sınır yok
Kablosuz internet bağlantısından dolayı ulaşım zamanı yok.
M- Öğrenmede Olumlu Yönler
• Mobil materyaller öğrenenlerin bilgiye sınıf ortamı
dışında ulaşabilmelerine, bir araya getirebilmelerine
ve işlemelerine imkan sunmaktadır. (Ev Ödevi)
• Gerçek ortamlarda öğrenmeyi teşvik ederek, okul,
okul sonrası ve aile arasında bir köprü
oluşturmaktadır.
• Kolay ulaşılabilirlik ve düşük maliyetten dolayı
sosyo-ekonomik düzeyi düşük öğrenciler için iyi bir
imkandır.
• 21. yüzyıl açısından önemli beceriler arasında
görülen işbirliği ve etkili iletişimi beslediği ve
geliştirdiği düşünülmektedir.
• Mobil öğrenme materyallerinin kolay taşınabilir ve
çok az yer kaplaması hemen her alanda kullanıma
fırsat vermektedir.
• Bireyselleştirilmiş eğitime önemli katkılar
sağlamaktadır.
M- Öğrenmede Olumsuz Yönler
• Dikkat dağıtıcı olabilir
• Gayri ahlaki davranış veya içerik
• Sağlığı olumsuz yönde etkileme durumu
• Bilgi gizliliği veya özel durumlar
• Kontrol güçlüğü
• Mobil materyallerin öğrencilerin öğrenmelerini
geliştirdiği konusunda veriler olmasına rağmen
henüz aileler ve öğretmenler bu konuda ikna olmuş
değillerdir.
• Öğretmenler ve aileler bu araçları hâlâ dikkat
dağıtıcı buluyorlar.
• Henüz geniş bir katılımla kabul edilmiş bir mobil
öğrenme teorisi geliştirilebilmiş değildir.
• Bu durum değerlendirme, eğitim ve yeni
uygulamaların tasarlanmasını olumsuz yönde
etkilemektedir.
• Mobil öğrenme materyallerinin çeşitliliği hem
öğretmenler hem de öğrenciler için öğretim
sürecinde kullanılması açısından sorunlara yol
açmaktadır.
• Yetersiz ve uygunsuz (çok küçük ekran, kalitesiz pil
kullanımı, metinlere ulaşılabilirliğin kısıtlı oluşu vb.)
tasarlanan mobil öğrenme araçları öğrenmeyi
olumsuz etkilemektedir.
• Halihazırda evde, işte ve toplumda kullanılan önemli
okuryazarlık becerileri toplumumuzun çoğunca
kazanılmış değildir.
• Mobil öğrenme araçları vasıtasıyla çoklu okur
yazarlığa doğru gidiş tedbirler alınmaz ise daha da
kötü hale gelecektir.
• Mobil öğrenme araçları ve diğer elektronik
materyaller ne kadar gelişirse gelişsin, öğrenme
etkinlikleri planlanırken eğitim, teknolojiden önce
düşünülmelidir.
Kitaplar ve Mobil Öğrenme
Araçları
• Not alma durumları.
• On-line ulaşılabilirlik.
• Elektrik gücü
On-Line e-kitap kütüphaneleri
• Fiziksel olarak kütüphaneye gitmenize gerek yok.
• Bir kaynağı birden fazla kişinin aynı anda kullanması
• Alınan kaynakların rahatça kullanılması. Taşıma yok,
kopyalanabilir, kolay ulaşılabilir vb.
• Kitabın günü bitti veya bitiyor diye bir kaygı yok.
MOBİL ÖĞRENMENİN YARARLARI
1. En uygun zaman ve mekanda öğrenme ve
öğretmeye imkan sağlaması.
2. Kaynaklara ulaşılabilirlik ikna edici ve esnek bir
şekilde sağlanmaktadır. Farklı işler bir arada
yapılabilir.
3. Mobil okur yazarlık temel iş becerileri arasında
yer almaya başlamıştır. İşler çeşitlendikçe
teknoloji kullanımı da değişmektedir.
4. Pek çok işyeri ve meslek dalı günümüzde mobil
materyalleri standart bir şekilde kullanmaya
yönelmiştir.
5. Dijital mobil öğrenme araçları günümüzde daha
iyi, daha hızlı ve daha çok iş yapar hale gelmiştir.
6. Mobil öğrenme en ucuz öğrenme yolu olma
sürecinde hızla ilerlemektedir.
7. Mobil öğrenme daha iyi servis ve iletişim
sunabilir. SMS kullanımı gibi.
8. Mobil öğrenme içsel motivasyonu daha fazla
tetikleyebilir.
9. Mobil öğrenme, öğrenme alanını genişletmekte
ve çeşitlendirmektedir.
10. Mobil öğrenme araçları paylaşımı, işbirliğini ve
bilginin yapılandırılmasını daha fazla destekliyor ve
teşvik ediyor.
TEŞEKKÜRLER
Mobile Learning Keynote Script
Sandra Sawaya & Douglas K. Hartman
Michigan State University, USA
Introduction
Part 1: What is Mobile Learning?
What is “mobile”?
What is “mobile learning”?
Part 2: What are Design Considerations for Mobile Learning Activities?
Part 3: What are Best Practices for Implementing Mobile Learning?
Macro Issues to Consider
Micro Issues to Consider
Advantages of Incorporating Mobile Devices into Teaching and Learning
Conclusion
Introduction
Merhaba Arkadaslar Hepiniz Hosgeldiniz! Hello friends, welcome to all of you!
I’m Sandra Sawaya ... a scholar who studies mobile learning
And I’m Doug Hartman ... a scholar who studies technology integration
We both work here, at Michigan State University, in the U.S. …
… and because our busy schedules don’t permit us to travel this weekend to be with you, here,
at Bartin University …
… we sent this video instead …
… so we could share some of our ideas and experiences about mobile learning.
We know that today’s workshop is part of an important project called “From Knowledge
Technology to Brain Technology” …
… which is providing support for the use of mobile technologies in a number of education
programs …
… so we want to voice a BIG ‘thank you’--Tesekkurler!-- to those who support this project …
the …
● West Black Sea Development Agency
● Bartin University (especially Dean GUNES and her colleagues), and
● Turkish Republic of Ministry of Development.
Because we have just a few minutes to talk with you, we’ll focus our presentation today on three
key questions:
1.
2.
3.
What is mobile learning?
What are key considerations for designing effective mobile learning activities? and
What are the best practices for implementing mobile learning … at both school-wide and
classroom levels?
To answer these questions, we’ll draw upon current thinking and research in North America and
Europe …
… with the full realization that the practical use of these ideas will come from thoughtful
consideration of their relevance to your goals and situation.
Part 1: What is Mobile Learning?
Let’s begin with the first question, which seems like a simple & straightforward question: What
is mobile learning?
When most people think of mobile learning, they think about digital technologies like this
smartphone.
But mobile learning and mobile technologies have a long history … much longer than the
smartphone … and even longer than our lifetime.
In fact, the earliest known uses of mobile technology for learning occurred here in Turkey … and
other countries in the region.
About 4,000 years ago … cuneiform tablets (pictured on the left) were considered “high tech”
tools for teaching, learning, communicating, and carrying out the work of business, government,
and religion.
And as you know, Turkey was (and is) situated at the crossroads of the world for education,
communication, commerce, politics, and religion--so these mobile tablets have been found in
many Turkish archaeological sites (as pictured on the left).
These little handheld pancakes of clay--with symbols pressed into them by a stick or stylus-were the first mobile learning devices.
And the definition of mobile learning that was associated with these mobile tablets 4 centuries
years ago was a simple one:
portable information - portable facts - a single piece of information that can be easily carried
around
In many ways, the mobile technologies pictured here--over 4,000 years apart in time--both
made (and make) mobile learning possible … because they share similar features:
●
●
●
●
●
they are both hand held, so they are both portable
they are intuitive, so they’re easy to use
they’re ubiquitous, so nearly everyone has one
they are both tools used for communication, so they are great at helping people share
information with another
they are both personalized, so individuals can customize what appears on their mobile
device
But today’s mobile technologies (like those pictured here) have many more features and
affordances for mobile learning …
and therefore, require a definition of ‘mobile technology’ and ‘mobile learning’ that is more up-todate than the one at work when cuneiform tablets were used 4,000 years ago.
To understand what the label ‘mobile learning’ means today, we need to take a few minutes and
unpack the label ‘mobile learning.’ Let’s first take a look at the word mobile and what it means in
today’s context.
What is “mobile”?
Today’s digital devices have pushed us to think about mobility in ways that are more complex
and nuanced.
So let’s start with the common, everyday understanding of ‘mobility’ …
… which is the moving of a person and their digital device between two or more physical
locations, which is referred to as physical mobility.
In terms of mobile learning, ‘physical mobility’ means having your digital device with you as you
move from one place to another.
However, today’s meaning of “mobility” is more complex than mere physical mobility ...
It can also mean mobility in our thinking, where we shift our focus, attention, and thoughts
between different topics, activities, goals, apps, devices, and more.
This type of shifting is known as cognitive mobility.
Have you ever started reading an article on Wikipedia and found yourself clicking through the
hyperlinked words to other web pages, images, and articles? This happens to me all the time!
In terms of mobile learning, cognitive mobility means shifting your thinking as you move among
apps, devices, tasks, and information when moving from one place to another.
Today’s meaning of ‘mobility’ is even more complex than physical and cognitive mobility alone.
It can also mean mobility in our social circles, where we shift back & forth from social
interactions that are physically face-to-face in nature (in classrooms, for example) to those that
are virtually remote in nature (such as when followers track you on Twitter).
This type of shifting is known as social mobility. Digitally mobile devices can easily permit you
to socially interact with others around the world making this type of mobility very easy.
In terms of of mobile learning, social mobility means seamlessly shifting the social relations of
learning from F2F ... to virtual ... back to F2F … to virtual ... and so on …
… while at the same time moving from one place to another and shifting our focus, attention,
and thoughts between different topics, activities, goals, apps, and devices.
There are other ways in which today’s digital devices have pushed us to think about mobility in
ways that are more complex and nuanced … but these 3 serve to illustrate how physical,
cognitive, and social mobility provide an expanded lens for looking at what the word ‘mobile’ in
‘mobile learning’ means in the North American & European contexts.
What is “learning”?
Sandra has closely examined how the meaning of “mobility” is evolving, but what’s happened to
the meaning of “learning”? Is “learning” itself being transformed too by the introduction of
mobile devices?
The short answer is yes. Learning is being changed, and will continue to evolve as time passes.
Why?
Because learning is closely linked to the technologies that are embedded in teacher-student
activity.
How is this so? Imagine for a moment that a student has a pencil in her hand. As a
technological device, this pencil both permits and limits the learning that she can do.
It permits her to write in a way that a stick or her finger can not do; but the pencil also limits her
from writing in ways that other technologies can do (such as writing with a typewriter, a
computer, a smartphone, or a blog). Thus, to a large extent, the pencil--as a technology--defines
the boundaries or limits of learning she can do.
Similarly, the many technologies embedded in our lives today permit and limit the type of
learning that we can do. For instance, if a teacher uses approved textbooks, mandated
curriculum, scripted methods, paper handouts, desks fixed to the floor in rows, classrooms of a
certain size, during specific hours of the day, and assesses with formal tests, then he and his
students are bounded by the limits that these technologies place on the learning that can occur.
But if the teacher can choose any textbook; decide on any curriculum; select his methods; use
paper, slates, and whiteboards; move portable desks; teach in the school building and out in the
community; for a broader range of day and evening hours; and assess students with a broad
range of evidence----then the learning that his students can do is defined by other limits … by
limits that these particular technologies place on the learning that can occur.
So what if mobile technologies are inserted into teacher-student activity? What does this “new”
type of technology permit and limit? In other words, what do these devices do to learning?
Not surprisingly, it turns out that mobile digital devices do a number of things to learning. They
move learning in the direction that is more:
●
●
●
●
●
●
spontaneous → that is, more natural and unrehearsed
intimate → that is, more friendly and warm
situated → that is, more about now than then
connected → that is, more logical and related to experience
informal → that is, more relaxed and easygoing
personal → that is, more personalized and tailored
… as well as
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
opportunistic → that is, more strategic and astute
pervasive → that is, more widespread and permeating
private → that is, more personal and independent
context-aware → that is, mindful of place and situated learning
bite-size → that is, small units for learning and teaching
portable → that is, more convenient and handy
seamless → that is, more coherent and uninterrupted
social → that is, more collective and public minded
collaborative → that is, more shared and synergistic
authentic → that is, more genuine and legitimate
There’s a WHOLE lot more that can be said about what learning is, but for the purposes of this
presentation, we’ll stop here.
To summarize: When mobile learning technologies are embedded in teacher-student activity,
they shape learning in ways that other technologies can’t do at all ... or at least as well. In other
words, learning with mobile devices is less limited and more available.
What is “mobile learning”?
We’ve discussed what mobility means…
… and then what learning has come to mean …
Now, let’s take a step back and answer the question we posed a couple of minutes ago: What
is “mobile learning”?
Thanks to the portability of mobile devices, mobile learning can take place anywhere and at any
time.
When every student has a mobile device, then learning becomes personalized and private.
Students who own mobile devices can customize them by installing apps that are important,
interesting, and relevant to their purposes.
Mobile learning is also contextual. It can take place in several physical locations (museums,
parks) and social settings (with friends, with classmates).
Mobile learning can be formal, academic, planned if it occurs because of teacher-led activities.
AND mobile learning can be informal, recreational, SPONTANEOUS if it occurs because you
are interested or curious about something.
We’ve started to paint a picture of what mobile learning is. And honestly, we haven’t even
begun to scratch the surface! But if we had to give you the BIG picture of what mobile learning
is, then it simply is “learning across multiple contexts, through social and content interactions,
using personal electronic devices.”
For now, we think that this statement sufficiently answers the question of: What is “mobile
learning”?
Part 2: What are Design Considerations for Mobile Learning Activities?
For the most part, mobile learning isn’t as simple as asking students to open an app and then
interact with it for 20 minutes. To be sure, the mere opening and interacting with an app could
lead to limited types of learning ... like when a student opens and interacts with a math app
designed for practicing computational skills.
But mobile learning can and should be used for more than drill and practice … and much more
than reading e-books or viewing video clips.
The full potential of mobile learning is realized when a certain type of mindset, or habit of mind,
is at work in the planning and implementing of student learning. We’ll begin by briefly describing
the mindset that many think is the most effective habit of mind for fully realizing the potential of
mobile learning … and then … talk about each aspect of the mindset in more detail.
So first, the mindset is known by the acronym TPACK. It stands for Technological, Pedagogical,
Content Knowledge. We’ll call it TPACK for short.
As a mindset, TPACK prompts planners and implementers of mobile learning to consider three
things when designing activities:
1.
First, TPACK considers the content students are to learn - in other words, the content
learning goals of the activity. The question to consider when it comes to content
learning goals is: What will students learn?
2.
Next, TPACK prompts you to consider the pedagogical approach of the learning
activity itself. The question to consider when it comes to a pedagogical approach is:
Which approach will best help students learn?
3.
And finally, TPACK prompts you to consider the technological affordances of mobile
devices and apps so the possibilities for a device or app is the best fit for the design of
the learning activity. The question to consider when it comes to technological
affordances is: Which technology will best help students learn?
That’s our brief description of TPACK…. For learning activities to be successful, these three
domains need to be aligned with one another. More on that later… Now let’s look more closely
at each of the three considerations ...
Consider the Content Learning Goals
As you’ll recall, the first consideration focuses on content learning goals. When designing
learning activities, whether they use mobile devices or not --- the first thought should always be
about the content learning goals. What is it that students are to learn? In other words,
What are the learning goals for the activity?
There are two types of learning goals: One type is focused on subject matter knowledge …
and the other type of learning goal has to do with procedural knowledge.
Subject matter knowledge is concerned the concepts and facts learned in science, math, history
and other subject areas of the curriculum.
For example, if students are learning things like: the basic molecular steps in photosynthesis
from an interactive applet,
or the pythagorean theorem from an online video tutorial,
or the date that modern Turkey became a republic from an online encyclopedia … then they are
focused on a subject matter learning goal.
These types of goals are outlined by educational agencies and ministries in most countries. In
the U.S., for instance, the subject matter learning goals are specified in standards documents
such as the Common Core State Standards for literacy and mathematics, the Next Generation
standards for science , and a handful of other standards documents for each of the remaining
subject matter areas. In Turkey, our understanding is that the Ministry of Education specifies the
subject matter learning goals for schools throughout the country.
The other type of learning goal, procedural knowledge, … refers to the approach one takes for
thinking about concepts and facts that are characteristic of science, math, history or other
subject areas of the curriculum.
If students learn to make, to recite, to use, to explore, to name, to criticize, to calculate, to find,
to interpret … in science or in mathematics or in literature ... then they are focused on a
procedural oriented learning goal.
The design of procedural learning goals often uses Bloom’s taxonomy to express the different
types of tasks or cognitive demands. We imagine that you’re familiar with Bloom’s taxonomy,
but for those who may be new to the framework ... the taxonomy is a scheme for organizing
procedural learning goals from least to most cognitively demanding - in other words, from
learning goals that require the least amount of cognitive effort to those that require more and
more cognitive effort.
As you can see in this slide, Bloom’s Taxonomy has 6 types of procedural learning goals:
remembering, understanding, applying, analyzing, evaluating, and creating.
The 6 task types are hierarchically organized into a pyramid, with the learning goals becoming
more complex as you move up the pyramid. Briefly, let’s take a look at each one….
1. The lowest-level learning goal is the cognitive task of remembering - or simply retrieving
information. For example, doing a quick search on a smartphone to remember that
Mount Ararat is the tallest mountain in Turkey ... is the simplest type of task in Bloom’s
Taxonomy.
2. The second-level learning goal is understanding - or determining the meaning of
content. For instance, describing the differences between the states of matter after
watching a Khan Academy video on your mobile device.
3. The third-level learning goal is the task of applying - or using a
procedure/formula/rule/heuristic to apply or transfer knowledge from one situation to
another. For example, using your smartphone’s camera to capture images of different
triangles you see in your daily commute then using the properties of triangles to
determine which triangles are right, equilateral, isosceles, and so on…
4. The fourth-level learning goal is analyzing - or taking content apart and understanding
how the parts relate to one another to form a coherent whole. For instance, using your
smartphone’s video camera in a chemistry lab to record different chemical reactions then
comparing their rates and forming conclusions about the reactivity of the different
chemical compounds.
5. The fifth-level learning goal is the task of evaluating - or making judgments based on
criteria and standards. For example, using a screencasting mobile device app (for
example, Educreations) to provide your peer oral feedback on their work.
6. The sixth-, and highest-, level learning goal is creating - or putting pieces of content
together to form a coherent, whole, and original product. For instance, using a drawing
app on your mobile device to create a diagram of the heart with its different chambers,
valves, veins, and arteries.
The list of procedural, or actionable, verbs for any subject area is quite long … with these verbs
representing different tasks or cognitive demands required by a learning activity. For
instance a learning goal that prompts students to name a specific character in a short story is
much less cognitively demanding than a learning goal that prompts students to interpret the
meaning of several short stories.
In sum, when designing mobile learning activities, the first consideration is the content of your
learning goals--whether that content be subject matter content or procedural content, or both.
Consider the Pedagogical Approach
The second consideration focuses on the pedagogical approach that shapes the learning
activity. In other words, how will the students go about accomplishing the learning goal? What
is the underlying strategy that fashions the learning activity?
There are many pedagogical approaches described in the professional literature on teaching.
Given our time frame today we’ll briefly outline six approaches used for mobile learning … along
with a brief example of each.
If the learning goal is for students to learn through the practice of a skill, then skill building is the
pedagogical approach to use. For example, if the learning goal is to become fluent in recalling
basic multiplication facts, there are many mobile device apps (similar to flashcards) that allow
students to practice their multiplication skills.
If the learning goal is for students to learn by reading an article or watching a video, then direct
instruction is the pedagogical approach to use. For example, if the learning goal is for students
to efficiently learn how to convert fractions to decimals (and vice versa) before coming to class
on Monday, then watching an online video of an expert teacher explain the procedures and then
work through a series of problems while thinking aloud would be a pedagogical approach that
aligns with the learning goal.
If the learning goal is for students to learn by investigating or solving problems situated in the
real world, then project-based learning is the pedagogical approach to use. For example, if the
learning goal is to determine whether a street intersection would benefit from a stop light,
students can take their mobile devices to that location and record either notes or videos of the
traffic in the area.
If the learning goal is for students to learn by working with a team, then collaborative learning is
the pedagogical approach to use. For example, if the learning goal is to practice their English
writing skills, students can use a collaborative word processing app (such as Google docs) to
synchronously or asynchronously work together and compose an English short story.
If the learning goal is for students to apply what they are learning in a real-word context, then
authentic learning is the pedagogical approach to use. For example, if the learning goal is for
students to practice their English skills, then they can use a translation app on their
smartphones to translate words in real time at a restaurant, while conversing with family
members, friends, and the waiter … while simultaneously watching big screen TV’s and so on...
If the learning goal is for students to experience and then reflect on their experience, then
experiential learning is the pedagogical approach to use. For example, if the learning goal is to
identify the properties of mammals, then going to the zoo and using a smartphone to write down
observations and take videos of the mammals’ behaviors (as opposed to reading about them in
a book) is an example of experiential learning.
You see where we’re heading with this …. after you’ve identified your learning goal, you need to
identify a pedagogical approach that best aligns with the learning goal.
Consider the Technological Affordances
The third, and final, consideration when designing effective mobile learning activities is the
affordances provided by the mobile device or app. What is it about this mobile device that
lends itself well to designing a robust learning activity? What does this mobile app make
possible for learning that wouldn’t be possible otherwise?
Mobile devices possess one or more characteristics that make possible a way of learning that is
unique, or sui generis, in some respect. These characteristics “afford,” or open up the
possibilities … to a range of learning interactions--between the student, the mobile device or
app, and the content--that are distinctive in some respect ... and promote a type of learning that
is uniquely targeted at a specific learning goal.
The affordances of a mobile device or app range from those that are more basic to those that
are more leading-edge.
At the most basic level, mobile devices are simple input/output devices. Each device has a
touch screen and an interface that allows users to enter information either through touch or by
using a keyboard. Each mobile device has speakers for sound, a microphone to capture audio,
and a camera to take still pictures and videos. As such, mobile devices afford students the
opportunity to consume, record, and capture educational content.
Students can consume information by reading an e-book, watching an animation, listening to
podcast.
They can record information by typing notes during an interview, audio record a lecture, or
video record a lab procedure - in other words recording content that shows some sort of
interaction.
They can capture information from their surrounding context by snapping a quick picture of a
type of leaf they learned about in science class or taking a video of themselves performing
specific exercise - in other words capturing content that does not necessarily show some sort of
interaction. The possibilities are nearly endless!
Mobile devices can also compute information and data. In addition to having a built-in
calculator that allows users to perform simple mathematical calculations, there are mobile apps
that: convert currency and measurements, solve trigonometric problems, calculate the velocity
of a projectile, and log the distance & time ran during a marathon. These are just a handful of
examples...
Consuming, recording, capturing, and computing are often predecessors to more
complicated learning with content - that is, they are often predecessors to creating products that
are representations of the students’ learning. There are several mobile apps that afford
students the opportunity to use the pictures they took, the videos they recorded, and the notes
they typed down …. to create content that showcases their learning.
In varying degrees, consuming, recording, capturing, computing, and creating are potential
affordances made possible by particular mobile devices and apps. However, at their core,
mobile devices are communication devices. Their capability of connecting a student’s device
to other devices sets mobile devices and apps apart from other portable devices ... such as a
point-and-shoot camera, calculator, notepad, or paper-bound book.
With their capability to connect to the World Wide Web, a student with a mobile device in their
hand becomes part of a much larger network of individuals and information. Consider social
networking sites like Twitter and Facebook. How many fellow learners could a student have?
How easy would it be for them to connect with subject-matter experts from around the world?
Think about looking for information using Google. How many millions of data points does a
student have at his or her fingertips? Being connected almost all the time affords unique
opportunities for students to collaborate, problem solve, and exchange information with students
in other classrooms, communities, and contexts.
Consuming, recording, capturing, computing, creating, and communication are general types of
affordances for mobile devices. From the few examples we’ve suggested, more specific types
of affordances can be seen for particular mobile learning devices and apps. For example, if
students in a classroom are communicating with peers collecting data in a forest many miles
away, it is worth taking time to consider in detail the affordances of several communication apps
… such as Skype, Google Hangouts, FaceTime, ooVoo, or VSee. Which video chat app works
best for the type of communicating students need to do to achieve the learning goals of the
activity. Which is more reliable? Which has better video and audio quality? Which has features
that work best in the settings students work in … that support them achieving the learning goal?
To summarize the three considerations for designing mobile learning activities ... after you’ve
identified your learning goal and the pedagogical strategy that underlies the learning activity ...
then think about which mobile device or app affords the best opportunity for students to achieve
the learning goal.
Next, let’s look at an example where the content, pedagogy, and technology align.
This example is a science project that’s familiar to a number of communities in our state,
integral to our state science curriculum, and central to U.S. science standards.
These annual projects study the water quality in rivers and lakes around the state of Michigan,
which is as you may know is surrounded by three large, fresh-water lakes: Lake Michigan, Lake
Huron, and Lake Superior.
The goals for these projects are both scientific and societal.
Scientifically, the goals are for students to: (a) understand core concepts about the water cycle
and conservation, (b) apply scientific methods for collecting and analyzing water resources data,
and (c) evaluate the impact of human activity on the local and regional water environment.
Societal goals are for the water quality data to be used to inform regional water management
policies and regulations.
The schools that participate in these projects share their data and results with governmental and
non-governmental organizations. Some schools have been sharing data for nearly 30 years. In
all, these water quality projects are very real-world scientific experiences for middle and high
school students and are examples of project-based learning.
As you can see from this chart, the three scientific goals align well with the the underlying
pedagogy of this learning activity.
During recent years, you can easily imagine that the use of mobile devices and apps have been
integrated into the learning, data collection, data analysis, and reporting that students do on
these projects.
Briefly, here’s how mobile devices and apps are fitting into student learning on these projects.
Our first learning goal is to understand core concepts about the water cycle and conservation.
Using mobile devices and apps, students can view video clips and study animated applets
that build background knowledge about the core concepts needed to understand the water
quality work they’ll be doing.
The second learning goal is to apply scientific methods for collecting and analyzing water
resource data. Using mobile devices, apps, and sensors, students can then collect and test
water samples at strategic points along rivers and lakes.
The third and final learning goal is to evaluate the impact of human activity on the local and
regional water environment. Using mobile devices and apps, students can collaborate to
interpret and report the results of their work to their teachers as well as policy and regulatory
organizations.
Going back to our alignment table, you can see how the affordances of mobile devices align
well with each of the learning goals. This alignment contributes to a successful learning activity.
This type of example, set in our home state of Michigan, can easily be imagined as a mobile
learning project where you are ... along the Bartin River in Turkey. By testing the water quality
from the river’s headwaters in the Ilgaz Mountains … then where the river passes through the
city of Bartin … and then again where the river flows into the Black Sea near Boğaz village in a
delta, students in Bartin, Kastamonu, Karabük and possibly other Provinces ...
…. could achieve several of the Turkish science learning goals for understanding core
environmental concepts, knowing how to engage in scientific inquiry, and communicating
findings to relevant audiences.
Imagine if you will, that students at the middle and high school levels--possibly teacher
education students at Bartin University--and maybe partners at the West Black Sea
Development Agency--learning to use mobile devices to collect and test water samples at five
places along the river and its tributaries.
Part 3: What are Best Practices for Implementing Mobile Learning?
Macro Issues to Consider
To start using mobile devices at a school-wide or college-wide level, there are a number of
macro issues to consider. While we don’t have the time to go over the entire process of
implementing a school- or college-wide 1-to-1 initiative, we do want to highlight some of the
more important considerations.
These macro considerations fall into three categories:
1. Technical considerations - these are issues that pertain to the technology itself.
2. Program considerations - these are issues that pertain to the plan for implementing the
1-to-1 initiative
3. Human considerations - these are considerations that need to be made with respect to
the individuals involved in implementing the 1-to-1 mobile program.
Let’s start with the technical considerations...
The first consideration is Choosing the Device
iPads or Chromebooks… that’s one of the first questions any school or college wanting to
implement a 1-to-1 program would ask itself. There are many issues to consider when it comes
to making that decision. Chromebooks are cheaper, but there’s more applications in the Apple
Apps store. Chromebooks have built-in keyboards, iPads are more durable… the list goes
on…. It is not an easy decision to make, so choose wisely!
The second technical consideration concerns Security and Privacy
Security and privacy when using mobile devices are issues that cannot be ignored --- especially
when students are connecting to the Web, using their emails to sign up for services, sharing
devices, taking pictures…. Since mobile devices can capture personal information about the
students, institutions would need to implement security and privacy policies in place. For
example, create password-protected accounts for students to use, set up a secure firewall. Not
to mention educating students on Internet safety!
To be sure, there are a number of other technical issues to consider. But those are the two
primary ones we have the time to address now.
The next type of macro consideration involves program-related issues …
The first of these considerations is to Pilot the Mobile Learning Initiative
This consideration is an extremely important step … and one that is often overlooked.
To effectively pilot a mobile learning initiative ... start small. Have a few teachers in the school
start using the mobile devices with a few students in their classroom, maybe one or two
teachers at every grade level. These teachers need to be granted time to regularly discuss
problematic issues and brainstorm solutions. Most importantly, they need time to experiment
and monitor your progress when making adjustments and taking unknown steps. Piloting the
use of mobile learning will help you identify problems ... and give you the luxury of time to
repeatedly solve your way out of them.
The next consideration is that of assessment and evaluation
They are integral components to the pilot consideration.
Assessing and evaluating the success of the pilot effort … and later ... the entire 1-to-1 program
will provide ongoing and summative feedback for keeping the initiative on track and
continuously improving. Are students learning better--and possibly more--as a result of the
mobile devices? Are students more engaged with content? Are teachers designing more
authentic learning activities? Not only is getting feedback from both students and teachers
important, equally important is acting on the feedback and providing students and teachers with
the resources to succeed. More on that in a bit.
The final program-related consideration is Cost
The overall cost includes: purchasing cost and maintenance cost and professional
development cost and unknown future costs. These costs can add up quickly! Our experience
is that programs often calculate the start up cost just fine, but don’t think through the follow-up
costs that are necessary to sustain the initiative long-term.
Of course, there are a number of other program issues to consider. But these three are key
ones to ponder given the time we have.
The final type of macro considerations are human in nature ...
One of these considerations is Earning the teachers’ support
It is important to enlist the teachers’ support for a mobile learning initiative. Including them all
the decision-making--from beginning to end--is key. Without their buy-in, the mobile learning
initiative will not get off the ground. They need to help make the decisions that will affect the
actual classroom use of these devices. They need to help decide which device to buy and to
what apps to purchase. Otherwise, the commitment and interest levels necessary to grow the
initiative aren’t there. Our experience is that when teachers help formulate a mobile learning
initiative, they are building an implicit agreement to support it.
The other consideration is Coaching
Teachers and students need coaches who can help them learn to operate the mobile devices
for specific teaching and learning goals. Put another way, coaches need to know how to
personalize and tailor the affordances of mobile devices to specific teaching and learning needs.
These coaches also need the pedagogical knowledge to provide both just-in-case mentoring
(that is pre-planned and pre-meditated in nature) as well as just-in-time mentoring (that is on the
fly and improvised at the moment help is needed).
There’s not time for mentioning the other human considerations today, but these two should
provide plenty to think about at the macro level of best practices.
Micro Issues to Consider
Let’s say, you wanted to start using mobile learning in your classroom or in the field NEXT
WEEK… Is it possible? Probably not, since there are many micro logistical matters to put in
place that take time … but there are several things to consider during the weeks you’ll spend
putting those matters in place … which we organize into three phases … and call those phases
the BEFORE, DURING, and AFTER mobile learning activity framework.
In the first micro phase, which is ...
BEFORE the activity - and is the phase we consider by far the most important part of
your preparation!
… be sure to …
Ask Yourself Why
Yes, the idea of using mobile devices in your teaching is cool, but these devices have the
potential to be transformative pedagogical tools. That’s why, before you start planning how you
want to use them, ask yourself why you want to use them. For mobile devices to have
maximum impact on your students’ learning, you need to use them to fulfil a specific
pedagogical learning goal.
Then, you can start planning your mobile learning activity…. and when you do so ...
Design with the End in Mind
Imagine what the outcome of this activity will be. Will this be a video students create? Will it be
a shared document? A storyboard? If you will have students use a specific app, go ahead and
play around with that app and create the artifact that you want your students to create. And
then consider how you want your students to share this artifact with you and with others in the
class. Is their work shared on the device? Will it be uploaded to the cloud? Figure out these
matters ahead of time.
Start Small and Familiar
As you plan your first mobile learning activity, be sure you start small and start with something
familiar. For some students, especially the younger ones, they might be encountering this
technology for the first time. For that reason, you will need to ease them into the mobile
learning activity. If they have used a camera before, incorporate the use of the mobile device
camera into your activity. If they are familiar with using a specific website for solving practice
multiplication problems, have them use the same website in the mobile device.
Scaffold the Activities
Think about strategic points and ways for you to step in and scaffold student learning during the
life of the activity. Some teachers or professors prefer to scaffold students by breaking down the
mobile learning activity into smaller, more manageable tasks ahead of time. Whereas others
prefer to improvise their scaffolding on the fly and step in only as they notice moments of need.
And still others combine pre-planned scaffolding with the improvised type. Whatever approach
is taken, you need to invest thought in how and when you will provide scaffolding help to
students.
Backup Plan
Finally, you definitely need to have a back-up plan in place in case the technology fails -- and
chances are, it might!. For that reason, we recommend that you have either a low- or no-tech
activity as an alternative ... or possibly have backup devices waiting in the wings.
During the second micro phase, which is ...
DURING the activity, actively encourage and develop at least two types of coaching support.
The first type is the traditional ...
Teacher-Student Coaching
Because learning with digital mobile devices will likely be a new experience for both you and
your students … be prepared to be available as a just-in-time coach when students struggle
with the technology, with the curricular content, with social interactions with peers, and other
aspects of the learning activity. Having done a dry run of the activity ahead of time, you’ll be
better able to quickly respond to student questions about a specific application or certain
function on the fly.
The second--and less commonly encouraged--type of support is Student-Student Coaching
Because there will be times when you won’t know how to fix an issue or snag that comes up
during the activity, or, time when there isn’t enough of you to respond to all the student needs at
the moment … encourage more experienced students to step up and help their classmates out
with a problem that arises. This approach is known as peer-to-peer coaching. By encouraging
or designating more experienced peers to coach when just-in-time support is needed by their
classmates, you distribute responsibility and know-how more efficiently throughout the
classroom learning community.
Just a side-note about both teacher-student and student-student coaching: We’ve emphasize
the need for just-in-time coaching that occurs during the activity, but clearly there’s an important
place for premeditated planning to be done. If you as the teacher anticipate possible problems
and think through how you could best coach others through them ... you’re more readily
equipped to address problems when they do occur.
In the third, and final, micro phase … which is …
AFTER the activity is completed, there are still a couple of things left to do.
One is to …
Have routines for managing the devices set in place … such routines will prove to be helpful
and extreme time-savers.
Devices will need to be charged, software will to be need to be updated, applications
purchased. Additionally, all devices need to be collected and accounted for at all times.
Students need to delete their work off of the device after saving it, logging out, and charging it…
Ensuring that all this is completed can become a daunting task. So we recommend setting up
routines and offloading these tasks to your students. By writing and posting these routines for
students to see and follow, much time will be saved and aggravation prevented.
The other thing to do AFTER the activity is completed is to ...
Assess and evaluate the outcomes of the learning activity. Did the activity result in what it
was supposed to accomplish? What was the quality of the result? Was there a good fit between
the technology used and the intended learning goal? And ask yourself questions like, what
worked? What did not work? What would do differently next time?
In conclusion, don’t be Afraid of Risks
As with using any new technology, the risk of malfunction or breakdown is ever present. By
accepting the fact that problems will arise in advance, you open the door for more inventive and
enjoyable learning opportunities to unfold throughout the life of a mobile learning activity. So
when the digital mobile technology crashes--and it will--your and your students mindset will
consider it an important part of the learning experience --- and at the very least, you will learn
what NOT to do next time.
Advantages of Incorporating Mobile Devices into Teaching and Learning
So… the question remains… why? Why incorporate digital mobile devices into teaching and
learning? What are the long-term benefits of this mobile movement? What does it
accomplish? Are there any positive long-lasting effects? Or is the use of mobile devices just a
passing fad? To our good fortune, there is empirical evidence to suggest that the use of mobile
devices does have its advantages. In the North American and European contexts, evidence
indicates that mobile learning can lead to:
Increased student independence when learning academic content - The data is pretty clear
... when digital learning devices are effectively used by the hands and minds of students,
teachers, and professors ... the students grow into more independent, autonomous learners
than would otherwise be expected. So if the long-term goal of an educational system and
society is to develop young people who can think independently and imaginatively with
academic and professional content, then the effective use of digital learning devices gets closer
to that goal than the status quo.
The data also indicate that the use of mobile devices can lead to increased student
engagement with academic content. There is something about the affordances of digital
mobile technology that increases student engagement with academic content in- and out-ofschool. We alluded to a number of these affordances earlier in the presentation … further study
is needed to tease out the relative role that things like spontenaity, intimacy, situatedness,
informality, opportunity, pervasiveness, privacy, context-awareness, portability, seamlessness,
collaborativeness and authenticity contribute to increased student engagement.
And finally, the data indicates that mobile learning contributes to increased student
communication about academic content with teachers and professors. The tools and
medium of mobile learning open up channels of communication among teachers and students
that permit more sustained and indepth interaction about academic content. They have also
connected device users to countless individuals through online social networks.
Conclusion
Sandra: We’re at the end of our time. At an upbeat tempo, we’ve moved through current ideas
and best practices for mobile learning from the North American & European contexts. We hope
these ideas and practices continue the conversation you’ve started about how to best envision
and enact mobile learning in the Turkish context.
Doug: Thank you for being engaged with us! We’re extremely thankful that video technology
allowed us to connect with you today.
If you’d like to include us further in your conversation about mobile learning, you can reach us
by email:
Sandra’s email [email protected]
Doug’s email [email protected]
From the campus of Michigan State University in East Lansing, Michigan …
I’m Sandra Sawaya …. and I’m Doug Hartman.
We both wish you a productive meeting in Bartin!
Good bye
Mobile Learning
What is it?
How do you design it?
How do you do it well?
Sandra Sawaya & Douglas K. Hartman
Michigan State University
Introduction
Merhaba Arkadaslar
Hepiniz Hosgeldiniz!
Introduction
We are here
Introduction
We are here
You are here
Introduction
We are here
You are here
Introduction
We are here
You are here
Bilgi Teknolojisinin Beyin
Teknolojisi
From Knowledge Technology to Brain Technology
Bilgi Teknolojisinin
Beyin Teknolojisi
From Knowledge
Technology to Brain
Technology
Tesekkurler!
Tesekkurler!
Agenda
1. What is mobile learning?
2. What are key design considerations?
3. What are best practices?
What is “mobile learning”?
When most people think of mobile learning:
Earliest mobile technology:
Hand Held Cuneiform
Tablet
Kultepe-Karum, Turkey
Mobile technologies then & now:
2,000 BCE
2,000 CE
Today’s mobile digital technologies include:
What does “mobility” mean?
● physical mobility
● cognitive mobility
● social mobility
What does “learning” mean?
How learning is transformed:
spontaneous/personalized, etc….
So, what is “mobile learning”?
Mobile learning is “learning across multiple
contexts, through social and content
interactions, using personal electronic devices”
Design Considerations for
Mobile Learning Activities
full potential of mobile learning is realized when
a certain type of mindset, or habit of mind, is at
work in the planning and implementing of
student learning
Intelligence designed by Cole Casper from the Noun Project
TPACK
Technological
Pedagogical
Content
Knowledge
CONTENT
LEARNING
GOALS
What will students learn?
PEDAGOGICAL
APPROACH
What approach will best help
students learn?
TECHNOLOGICAL
AFFORDANCES
What technology will best help
students learn?
TPACK
Reproduced by permission of the publisher, © 2012 by tpack.org
1. Content Learning Goals
• What is it that the students are to learn?
• What are the content learning goals of the
activity?
Content
Learning
Goals
Subject Matter
Knowledge
Procedural
Knowledge
Subject Matter Knowledge
• Concepts and facts learned in subject
areas in the curriculum
Common Core State
Standards
Next Generation Standards
for Science
Procedural Knowledge
• Approach one takes or thinking about
concepts and facts that are characteristic
of subject areas of the curriculum
Procedural Knowledge
• Learning to make, recite, use, explore,
name, criticize, calculate, find, interpret…
Bloom’s Taxonomy
• Scheme for organizing procedural learning
goals from least to most cognitively
demanding
Bloom’s Taxonomy
Bloom’s Taxonomy
More complex
Less complex
Remembering
Retrieving information
Searching for
information on a
smartphone
Understanding
Determining the
meaning of content
Describing the
differences between
states of matter after
watching a Khan
Academy video on
smartphone
Applying
Using a procedure to
transfer knowledge from
one situation to another
Using smartphone to
take pictures of
triangles and using
properties of triangles to
classify them
Analyzing
Taking content apart
and understanding how
the parts relate to one
another
Using smartphone to
take video of chemical
reactions then
comparing rates and
forming conclusions
about reactivity
Evaluating
Making judgments
based on criteria and
standards
Using screencasting
mobile device app to
provide your peer with
oral feedback on their
work
Creating
Putting pieces of
content together to form
a coherent, whole, and
original product
Using a drawing app on
your mobile device to
create a diagram of the
heart
Content Learning Goals
FIRST CONSIDERATION
2. Pedagogical Approach
• How will the students go about
accomplishing the learning goal?
• What is the underlying strategy that
fashions the learning activity?
Skill Building
Practicing skills
Direct Instruction
Reading or
watching
Project-Based Learning
Investigating or
solving problems
situated in the real
world
Collaborative Learning
Working with a
team
Authentic Learning
Applying what is
learned in a realworld context
Experiential Learning
Experiencing and
then reflecting
Learning goal ➔ Pedagogical approach
ALIGNMENT
3. Technological Affordances
• What is it about this mobile device that
lends itself well to designing a robust
learning activity?
• What does this mobile app make possible
for learning that wouldn’t be possible
otherwise?
• Make possible a way of learning that is
unique
• Characteristics open up possibilities to a
large range of interactions between the
student, mobile device/app, and the
content
Affordances of mobile device
Basic ➔ Leading-edge
Basic Affordances
• Mobile devices are
simple input/output
devices
• Consume
• Record
• Capture
Consume
• Readings an e-book,
watching an
animation, listening to
a podcast
Record
• Typing notes during
an interview, audio
record a lecture,
video record a lab
procedure – recording
content that shows
some sort of
interaction
Capture
• Snapping a quick
picture or taking a
quick video –
capturing content that
does not necessarily
show some sort of
interaction
Compute
• Built in calculator.
Apps that convert
currency and
measurements, solve
trigonometric
problems…
Create
• Using the pictures,
videos, notes… to
create content that
showcases their
learning
Communicate
• Connecting student’s
device to other
devices and to
Content Learning Goal ➔ Pedagogical
Approach ➔ Technological Affordances
ALIGNMENT
Example
Science project
Study the water quality in rivers
and lakes around the state of
Michigan
Lake Michigan
Lake Huron
Lake Superior
Goals
Scientific
Societal
Water Quality Project Goals
• Scientific Goals
– Understand core concepts about the water
cycle and conversation
– Apply scientific methods for collecting and
analyzing water resources data
– Evaluate the impact of human activity on the
local and regional water environment
Water Quality Project Goals
• Societal Goals
– Using the water quality data to inform regional
water management policies and regulations
Real-world
scientific
experiences
Problem-based
learning
Alignment Table
Activity/Project
Water quality
project
Science
Grades 7-12
Goal
Understand core
concepts about the
water cycle and
conversation
Pedagogy
Technology
Project-based Viewing video clips
learning
and studying
animations (e.g.,
Khan Academy)
Apply scientific
methods for
collecting and
analyzing water
resources data
Collecting and
testing water
samples (e.g.,
external sensors)
Evaluate the impact
of human activity on
the local and
regional water
environment
Collaborating to
interpret and report
results (e.g., Google
docs)
Mobile devices and
apps integrated into
learning, data
collection, and data
analysis
Understand core concepts about
the water cycle and conservation
View video clips
and study
animations
Apply scientific methods for collecting
and analyzing water resource data
Collect and
test water
samples
Evaluate the impact of human activity
on local & regional water environment
Collaborate to
interpret & report
results
Alignment Table
Activity/Project
Water quality
project
Science
Grades 7-12
Goal
Understand core
concepts about the
water cycle and
conversation
Pedagogy
Technology
Project-based Viewing video clips
learning
and studying
animations (e.g.,
Khan Academy)
Apply scientific
methods for
collecting and
analyzing water
resources data
Collecting and
testing water
samples (e.g.,
external sensors)
Evaluate the impact
of human activity on
the local and
regional water
environment
Collaborating to
interpret and report
results (e.g., Google
docs)
Turkish Science goals
• Understanding core environmental
concepts
• Knowing how to engage in scientific
inquiry
• Communicating findings to relevant
audiences
3. What are best practices? (8 mins)
Macroview
●
●
●
●
Cost
Management
Training
Security and Privacy
Microview
● Before class
● During class
● After class
Advantages of mobile devices
● increasing learner independence
● increasing learning engagement
● increasing communication
Conclusion (3 mins)
Before We Begin
1. Insert this URL into your mobile device web browser:
www.pollev.com/kentitec
or
2. Scan this QR Code
with a QR Scanner
Collaboration and
Research with Mobile
Technologies: An
Epistemological Shift
Matthew A. Williams, Ph.D.
Kent State University
Agenda
 Polling Explanation
 Personal Background (brief!)
 My Adventure to Bartin (brief!)
 Personal beliefs
 Shifting control from teacher to student
 Collaboration & research in your own classroom
Poll Question No. 1
What educational level do you work closest with?
Background
 10 years in K-12 Schools
 Teach at Kent State University
 Research interests include distance
education, instructional technology,
simulations, multimedia & cognition, and
more!
My Twins
(Just turned 2!)
A Stowaway for Bartin
My House
Bay Village
(home city)
Bay Village to Cleveland
(20 km)
Cleveland to Boston
(900 km)
Boston to Istanbul
(8000 km)
Luggage to Istanbul (0 km)
Istanbul to Bartin
(450 km)
My Guides to Bartin
View Poll #1 Results
followed by
Start Poll #2
Epistemology
A definition for teachers: Personal beliefs in
how students learn best. These beliefs include
characteristics such as:
 How students learn best
 How we design and deliver instruction
 How we assess our students knowledge
Where does Mobile Technology fit
into our Beliefs?
1.
Is technology a tool for us to teach with?
2.
A tool for students to practice & do homework?
3.
A tool for research & collaboration?
4.
A terrible invention that never works as intended?
5. All of the above!
(Start Poll Question #3)
We must change our beliefs from
teacher-centric to learner-centric
if we are to optimize the benefits of
mobile technologies in our classrooms
Why the change from teacher-centric
to student-centric instruction?
(common factors)
 Mobile learning occurs without the teacher
 Mobile learning requires self-discipline & motivation
 Mobile learning requires independence
 Teacher-centric is typically passive learning and
requires the presence of the teacher
 Passive learning often results in technology simply
becomes an expensive replacement of pencil & paper
View Poll #3 Results
Some guidelines to aid the
transition to student-centric
1.
Let learner share responsibility and participate in the learning
process
2.
Build upon learner’s past experiences, no matter how limited
3.
Promote metacognition, that is, the learner’s understanding of
their own learning processes
4.
Make tasks authentic in nature, that is, have real-world value
5.
Tell the learners why it matters. Make them believe
Tying it all together for
research and collaboration
Thank you!
For further correspondence,
please contact me at:
Matthew A. Williams, Ph.D.
Assistant Professor, Instructional Technology
Lifespan Development and Educational Sciences
150 Terrace Drive/300G White Hall
Kent State University, Ohio, 44242, U.S.A.
Cell: 508-369-2169
[email protected]
TEKNOLOJİ
ENTEGRASYONU
Doç.Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK
Gazi Üniversitesi
Gazi Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Rekabet dünyasında iki seçeneğiniz vardır.
Kaybedebilirsiniz.
Ya da kazanmak istiyorsanız, değişirsiniz.
Lester Thurow
Neden değişim?
Ekonominin yeni becerileri;
kolayca kazanabilecek
kendi kendine
öğrenebilecek
iş ortamlarında meydana
gelen değişliklere
kolayca uyum
sağlayacak kişilere
duyduğu gereksinim
Her alanda hızla büyüyen bilgi birikimini desteklemek
Yürütülen Projelerin Hedefleri
• BT temelli müfredatın niteliklerini ve
özelliklerini belirlemek
Müfredat • Tasarlamak ve geliştirmek
• Öğretmenlerin bireysel gelişimini sağlamak
ve onları daha profesyonel hale getirmek
Öğretmen
Öğrenci
• Öğrencilerin teknolojiyi kullanarak daha
yaratıcı ve yenilikçi hale gelmelerini
sağlamak
Değişimin öncüleri kimdir?
Öğretmenler
ve
yöneticiler
Öğretmen
adayları
Öğretim elemanı
Değişimin öncüleri: Öğretmenler
‘Teknoloji, sadece bir araç olup, insanlar bu araçları
etkili kullanabildiğinde anlam kazanır. Sınıfta, ortamın
doğasını ve orada neler olduğunu kontrol eden
öğretmendir. Sınıfta kullanılan araçlar, zengin bir
öğrenme ortamı oluşturması için, öğretmene yardımcı
olmaktadır. Eğer öğretmen araçla ne yapacağını
bilmiyorsa, ondan korkuyorsa ya da kullanımını yanlış
yorumladıysa, araçlar ya çok kötü kullanılacak ya da
hiç kullanılmayacaktır’ Callister ve Dune (1992).
BT Entegrasyon Sürecinde Yaşananlar
FATİH Projesi
TEP
Uzaktan
Eğitim
Uygulamaları
Nasıl projelendiriliyor?
Projeler pilot çalışmalar yapılarak
uygulanmaya başlanıyor.
Belli bölgelerdeki bazı okullarda uygulamalar
başlatılıyor.
Öğrenciler hem okuldan hem de okul
dışından BT araçlarına erişebilmeleri
sağlanıyor.
Algı Nasıl?
Teknolojiyi
kullanma
Teknolojinin
derslerde
kullanımı
Algı Nasıl Değişir?
Öğretmen ve yöneticilerin eğitimi için yeterli
sürenin ayrılması
Öğretmenleri zorlamadan gönüllü olarak projeye
dahil etmek
Öğretmenlerin teknolojinin yararlarını görmesini
sağlamak
Öğretmenlerin değişime ihtiyaç hissetmeleri
Zaman: Yeniliğe karar verme
Yeniliğin Algılanan Özellikleri
Karmaşıklık
Uygunluk
Göreli Fayda
Denenebilirlik
Yeniyi
algılama
Gözlemlenebilirlik
Projelerin başarısı için;
Eğitimin kalitesini arttırmak için gerekli olan etkili öğretmen
geliştirme ve eğitim programları devreye alınmalıdır.
• Verilen hizmetiçi eğitimlerin içeriği ve kalitesi önemlidir.
Sürdürülebilirlik için gerekli finansal kaynak sağlanmalıdır.
Öğretmenler için teknolojinin kullanılması için yapılacak
hazırlıklar ve idamesi iş yükü gereksiz artırmamalıdır.
• Teknik destek personeli bulunmalıdır.
• Uygun materyallerin hazırlanmasında destek sağlanmalıdır.
Projelerin başarısı için;
Projeyi tüm ülkeye yaymak yerine pilot bölgelerde uygulama
başlatılmalıdır. Pilot çalışmalardan elde edilecek veriler
ışığında uygulamanın yaygınlaştırılmasında yarar vardır.
Gerekli tüm alt yapıyı (fiziki, öğretmen eğitimi, yönetim ve
denetim, müfredat, mevzuat vb.) hazırladıktan sonra
donanım ve yazılım alımına geçilmelidir.
Öğrencilerin teknoloji ile etlkileşim süresine dikkat edilmelidir.
Projelerin başarısı için;
Sistem güvenliklerinde karşılaşılan sorunlar (İnternet
bağlantılarının kesilmesi gibi) engellenmelidir.
Projenin etkileri düzenli olarak yapılacak çalışmalarla
incelenmeli ve buna göre gerekli düzenlemeler
yapılmalıdır
Sistemlerin etkili bir şekilde kullanılması sağlanmalıdır.
Son Söz
Öğretmen
Öğrenme
Teknoloji
Öğrenci
http://www.youtube.com/watch?v=BYMd-7Ng9Y8
TEKNOLOJİ
ENTEGRASYONU
Doç.Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK
Gazi Üniversitesi
Gazi Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine
Mobil Öğrenme Çalıştayı
BARTIN ÜNİVERSİTESİ
17.10.2014
Tolga GÜYER
BDE?
• Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE),
öğrencilere bir konu ya da kavramı öğretmek ya da
önceden kazandırılan davranışları pekiştirmek
amacıyla kullanılmasıdır.
• Bu kullanım bilgisayarın doğrudan kendi yerel
kaynakları ile olabileceği gibi, İnternet üzerinde
çalışan uygulamalar ya da etkileşimli web sayfaları
aracılığı ile de olabilir.
BDE?
BDE Yazılımları
Alıştırma
Yazılımları
Bire-bir
Öğretim
Yazılımları
Benzetim
(Simülasyon
) Yazılımları
Sayısal/Sem
bolik
Hesaplama
Yazılımları
Eğitsel Oyun
Yazılımları
Ticari Oyun
Yazılımları
Podcast
Yayınları
Etkileşimli
Web Siteleri
(Blog, Viki
vb.)
Mobil Öğrenme?
• Taşınabilir bilgisayar türevlerini kullanarak öğrenme?
• Öğrenme sırasında hareket halinde olma?
Bilişim dünyasında güvenilir olarak kabul edilen en önemli
kaynaklardan birisi olan “Kleiner Perkins İnternet Trendleri 2014”
raporuna göre, dünya çapında internet kullanıcı sayısı artışında akıllı
telefonlarda %20 oranında, tabletlerde ise %52 bir büyüme oranı söz
konusudur.
Genel olarak mobil cihazlarla gerçekleştirilen veri trafiği ise son bir
yılda %81 oranında artmış gözükmektedir. Bu yüzdeler diz üstü ya da
masa üstü bilgisayarları çok geride bırakmıştır. Yani insanlar artık
İnternete girmek için tabletleri ve akıllı telefonları tercih etmektedir.
Dolayısıyla eğitimde faydalanılacak birincil bilişim teknolojisi olarak
tabletlerin seçilmesi uygun gözükmektedir.
Mobil Öğrenme-Gereksinimler
• Bir taşınabilir bilgisayar türevine sahip olma.
• YAZILIM VE İÇERİK
Biraz Nostalji…
• Lütfen Baba! Hem derslerime de yardımcı olur...
Mobil Öğrenme-Yeterlilikler
• Mobil cihazlar için uygulama geliştirme –
IOS/Android/Windows Mobile
• HTML 5 ile Web siteleri tasarlayabilme
• Web 2.0 Araçlarını kullanabilme – Blog
düzenleme, Podcast yayını yapabilme, vb.
• Geliştirilecek özel içerik ve uygulamaları
kullanabilme
En önemlisi…
Diğer yandan, nihai amacımız olan “çocuklarımıza daha iyi matematik/fen
bilgisi/tarih/sosyoloji/biyoloji/vs. öğretmek” için en az bilişimin eğitimin hizmetine
girmesi kadar önemli bir konu daha vardır. O da, alanını seven öğretmenler
yetiştirmek.
En önemlisi…
En iyi öğreten öğretmen, öğretme hevesini koruyan öğretmendir. Bunun
altın anahtarı ise, öğrettiğiniz konu her ne olursa olsun, ona tutkuyla bağlı
olmanızdır...
Orta Öğretim Öğrencilerinin E- Kitap
Okumaya İlişkin Tutumları ve Görüşleri
Prof. Dr. Firdevs GÜNEŞ
Doç. Dr. Fatma SUSAR KIRMIZI
BARTIN ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM FAKÜLTESİ
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ
ABD
Bu
PAMUKKALE
ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM FAKÜLTESİ
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ
ABD
çalışma Pamukkale Üniversitesi BAP birimi tarafından desteklenen “Öğrencilerin Tablet Kitap Okuma Yeterliklerinin
Değerlendirilmesi- 2012ARŞ07” başlıklı araştırma projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir.
Problem Durumu

Günümüzde yeni teknolojilerin yeni okuyazarlık becerileri gerektirmesine bağlı olarak
sınıflardaki okuryazarlık eğitimi de büyük ölçüde değişim geçirmektedir.

E-kitaplar, yeni öğretme ve öğrenme olanaklarının ortaya çıkmasında, geleneksel ve yeni
okur yazarlık becerilerini birleştirmede önemli bir potansiyeldir.

International Reading Associaton da (IRA) iletişim teknolojilerinin ve
entegrasyonunun okuryazarlık programlarına girmesinin önemini vurgulamaktadır.

Eğitim sürecinin önemli bir desteği olarak görülen ve bazı sorunları çözeceği düşünülen ekitap okuma ve öğrenme geleneksel eğitim uygulamalarından farklıdır.

Eğitim alanında uzun yıllar okumanın anahtar öğesi kâğıt kitap olmuştur. Ancak
günümüzde hızla gelişen bilim ve teknoloji bu anlayışı değiştirmektedir.
bilgi
Problem Durumu

E-kitap basılı kitap ile karşılaştırıldığında bir takım artı ve eksilere sahiptir.

E-kitap, kolaylıkla internetten indirilebilme, elektronik posta ile başkaları ile paylaşılabilme özelliğine sahip
olduğu gibi ayrıca diskette ve cd-rom olarak da okuyucuya sunulabilmektedir.

Kolaylıkla güncellenmesi, taşınabilirliği, uzaysal bir ortamda yer kaplamaması, basıma ilişkin emek ve
ekonomik maliyetleri ortadan kaldırması, ses, video ve etkileşim olanaklarının bulunması gibi e-kitabın birçok
avantajı vardır.

En önemli denilebilecek eksi ise yönü, teknolojiye yatkın olmayan kişilerin ekran karşısında rahat olamamaları
ve kitaba odaklanamamalarıdır. Ancak hangi kitap türünde daha akıcı ve verimli okuma yapıldığı sorusuna yanıt
verebilecek yeterli çalışmalar bugün için yeterli değildir.

Son yıllarda tartışıla gelen konulardan birisi de insanın kağıttan nasıl vazgeçeceği yönündedir.
Araştırmanın Amacı
Bu araştırmanın amacı, 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin e-kitap okumaya ilişkin tutumlarını
bazı değişkenler açısından değerlendirmek ve e-kitap okuma sürecine ilişkin görüşlerini
belirlemektir.Araştırmanın amacına uygun olarak aşağıdaki alt problemler belirlenmiştir.
1. 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin “e-kitap okuma ve kullanmaya” ilişkin görüş ve
düşünceleri nasıldır?
2. 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin “basılı kitap okuma ve kullanmaya” ilişkin görüş ve
düşünceleri nasıldır?
3. 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin e-kitap okumaya ilişkin tutumları serbest okuma
zamanlarında e-kitap ya da basılı kitap tercih etme durumlarına göre anlamlı bir
farklılık göstermekte midir?
4. 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin e-kitap okumaya ilişkin tutumları sınıf düzeylerine göre
anlamlı bir farklılık göstermekte midir?
5. 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin e-kitap okumaya ilişkin tutumları “yaşadıkları illere” göre
anlamlı bir farklılık göstermekte midir?
Yöntem

Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma bir arada kullanılarak karma yöntem,
buna bağlı olarak da çeşitleme deseni (birleşik desen) benimsenmiştir.
Evren Örneklem
 Bu araştırmada 2011-2012 yılında Fatih Projesi kapsamında tablet bilgisayar
dağıtımı yapılan 17 il ve 52 okul evreni temsil etmektedir (Ankara, Balıkesir,
Bingöl, Diyarbakır, Erzincan, Erzurum, Hatay, İstanbul, İzmir, Karaman,
Kayseri, Kocaeli, Mersin, Rize, Samsun, Uşak ve Yozgat). Bu iller arasından 8
il seçkisiz bir şekilde belirlenerek her ilin 2 ya da 3 lisesinde ölçekler
uygulanmıştır. Örneklem kapsamında yer alan iller şunlardır:
Ankara, İzmir, Hatay, Samsun, Mersin, Kayseri, Rize, Diyarbakır.

2013-2014 eğitim öğretim yılının bahar döneminde uygulanan ölçekler için
e-kitap okumada belli bir olgunluğa ulaştığı düşünülen 10. ve 11. sınıf
öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir.

Çalışma 8 ilde, 24 lisede, 1191 öğrenci (Kız=623; Erkek=568) ile
gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın nicel kısmına katılan öğrencilere ilişkin
kişisel bilgiler Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1.
Araştırmaya Katılan Ortaöğretim Öğrencilerinin Profilleri
Sorular
Yanıtlarda yer alan seçenekler
Öğrenci sayıları
Toplam öğrenci sayısı
Öğrencilerin okul türlerine göre dağılımı
Anadolu Lisesi
287
1191
Anadolu Meslek Lisesi
122
Güzel Sanatlar Lisesi
198
Anadolu Öğretmen Lisesi
168
İmam Hatip Lisesi
212
Fen Lisesi
204
Evet
931
Hayır
239
Soruya yanıt vermeyenler
21
Ankara
189
İzmir
139
Hatay
134
Samsun
148
Mersin
151
Kayseri
142
Rize
146
Diyarbakır
142
Bakanlığın size vermiş olduğu aygıtın
dışında bilgisayarınız var mı?
Öğrencilerin illere göre dağılımı
1191
1191
Araştırmanın nitel boyutunu gerçekleştirmek üzere her sınıftan gönüllü
olanlardan 7-8 öğrenciye açık uçlu soru anketi uygulanmıştır (n=221). Bu
öğrencilerden 143’ü kız, 78’i ise erkektir.
Veri Toplama Araçları

E-Kitap Okumaya İlişkin Tutum Ölçeği (EKOT)

Ölçeğin ön deneme çalışması MEB tarafından tablet bilgisayar uygulamasının yapıldığı illerden
Ankara ve İzmir’de, 10. ve 11. sınıflarda, 536 öğrenci (kız= 297; erkek=239) ile
gerçekleştirilmiştir.

EKOT’un KMO değeri 0,89; Bartlett küresellik testi sonucuna göre Approx. Chi-Square değeri
ise 4080,167’dir. Bartlett küresellik testinin sonucu 0,05 düzeyinde anlamlı çıkmıştır (p=0,000).

Açıklayıcı faktör analizi (AFA) yapılan ölçek son hali ile 26 maddeden oluşmaktadır.

Faktör analizi sonrasında maddelerin iki alt boyutta toplandığı belirlenmiştir.

Bu araştırmada Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0,93 olarak tespit edilmiştir.
Açık uçlu soru anketi

Açık uçlu soru anketinin hazırlanmasında öncelikle ilgili alan
yazın taranarak on soruluk bir form ortaya çıkarılmıştır.

Forma yönelik olarak alanında uzman 4 öğretim elemanı ve
lisede görev yapan 4 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeninden
görüş alınmıştır.

Anket son haliyle 10 adet açık uçlu sorudan meydana
gelmektedir.

Bu araştırmada iki ayrı veri toplama yöntemi kullanılarak
“çeşitleme (triangulation)” yapılmış, böylece araştırma
sonuçlarının geçerlik ve güvenirliği arttırılmaya çalışılmıştır
Verilerin Toplanması ve Çözümlenmesi

Verilerin elde edilmesinde kullanılan EKOT’un öğrencilere uygulanması
anketörler aracılığı ile gerçekleştirilmiştir. Likert tipi anketten elde edilen
veriler SPSS 15. Paket programında değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde
t-testi ve ANOVA’dan yararlanılmıştır.

Nitel veriler ise büyük bir titizlik içerisinde bilgisayar ortamına aktarılmış,
verilerin analizinde ise içerik analizine ve açık kodlamaya başvurulmuştur.

Verilerin okunması sırasında belirlenen kodlar bir araya getirilerek temalara
(kategoriler) ulaşılmıştır.

Kodların güvenirlik katsayısı formülle belirlenerek araştırmanın güvenirliği
güçlendirilmeye çalışılmıştır. Her bir soru için ayrı ayrı yapılan hesaplamada
“Güvenirlik=Görüş Birliği/Görüş Ayrılığı+Görüş Birliği x 100” formülü
kullanılmış, bütün soruların görüş birliği yüzdesinin 75'in üzerinde olduğu
tespit edilmiştir.
Bulgular
1. Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum
10. ve 11. sınıf öğrencilerinin e-kitap okumaya ilişkin görüş ve düşünceleri incelenerek “ekitabın kolaylıkları, e-kitabın zorlukları ve e-kitabı sevme gerekçeleri” kodlarına ulaşılmıştır. Bu
kodların bir araya getirilmesiyle “e-kitap kullanma ve okumaya ilişkin görüşler” teması ortaya
çıkmıştır. E-kitabın kolaylıkları koduna ilişkin elde edilen öğrenci görüşleri Tablo 2’de
sunulmaktadır.
Öğrenci2.görüşleri
Tablo
“E- kitabın kolaylıkları” koduna ilişkin öğrenci görüşleri
E-kitapta aradığım bilgiyi kolaylıkla bulabiliyorum.
E- kitapta aradığım sayfayı daha kolay buluyorum.
E-kitapta sayfa çevirmek/kaydırmak daha kolay.
E-kitabın görselleri/resimleri daha net görünüyor.
E- kitabın ekranını istediğim gibi büyütebilirim. Böylece yazıları daha kolay/rahat okuyabiliyorum.
F
116
106
99
96
74
Taşıması kolay.
Daha az yer kaplıyor.
Anlamadığım noktaları hemen araştırabiliyorum.
Kelimeleri daha rahat görebiliyorum.
E-kitapta daha uzun süreli okuyabiliyorum.
E-kitap okurken daha fazla kelime öğreniyorum. -Çünkü internetten kelimenin anlamını araştırabiliyorum.-
67
65
62
61
61
59
Ekranın ışığından dolayı- karanlıkta da okuyabilirsiniz.
E-kitaptan okuduklarımı daha kolay hatırlıyorum.
Ekranın ışığını ayarlayabiliyorum. -Böylece ekranın ışığı rahatsız etmiyor.E-kitap okurken -okuduğumu- daha kolay anlıyorum.
E-kitabı daha hızlı okuyorum.
E- kitapta okuduklarım üzerinde daha fazla düşünüyorum.
İçerisinde taşıyamayacağımız kadar kitap var.
E- kitap okurken daha kolay odaklanıyorum.
E-kitabın hiçbir zorluğu yok.
E-kitap okumak ağaç kesimini engelleyebilir.
56
48
45
44
41
38
35
35
31
15
E- kitabın zorlukları koduna ilişkin olarak öğrencilerin ortaya koymuş olduğu görüş ve
düşünceler Tablo 3’te sunulmuştur.
Tablo 3. “E-Kitabın Zorlukları” Koduna İlişkin Olarak Öğrenci Görüşleri
Öğrenci görüşleri
E- kitap radyasyon yayıyor.
E-kitap gözü yoruyor.
Ekranın ışığı gözümü rahatsız ediyor.
Dokunmatik olduğu için sayfalar kayabiliyor. Yanlış yerlere girilebiliyor.
E- kitapta beklenmedik bir zamanda şarjınız bitebilir.
Bilgisayarda oyunlar ya da internet varken e-kitap okumak zor geliyor.
E-kitap sık sık bozuluyor.
Göz sağlığımıza zarar verebilir.
Her kitabı e-kitap olarak bulmak imkansız.
E-kitap okurken dikkatim daha sık dağılıyor.
E-kitap okurken odaklanamıyorum.
Bazen kendiliğinden değişip kapanabiliyor.
E-kitapta -zaman zaman- okuduğumu anlamakta güçlük çekiyorum.
Üstüne yazı yazıp not alamıyorum.
Beğendiğim yerlerin altını çizemiyorum
E-kitap okurken tabletleri yönetmesi zor oluyor.
E- kitabın sayfalarını çevirmek/kaydırmak zor.
E-kitaplar bir anda silinebilir.
Çalınma tehlikesi var.
Elden/yüksekten düşürme olasılığı var.
E- kitap sanal bir ortam samimi değil.
Parmaklarımı yoruyor.
F
81
61
59
59
58
42
40
36
35
30
33
27
25
16
14
13
9
8
4
3
1
1
Öğrencilerin “e- kitabı sevme gerekçeleri” koduna ilişkin olarak elde edilen görüşler
Tablo 4’te yer almaktadır.
Tablo 4. “E-kitabı sevme gerekçeleri” koduna ilişkin öğrenci görüşleri
Öğrenci görüşleri
F
E- kitaptan okumak çok zevkli.
49
E- kitap okumak daha eğlenceli.
37
E- kitap okumak çok marjinal/sıradışı.
21
Kitap okumaktan sıkılınca, bilgisayardan oyun da oynayabiliyorum.
13
E- kitap okuduğunuzda başkalarının dikkatini çekiyorsunuz.
8
E- kitap okumak daha teknolojik.
4
Teknoloji kullanmanın ayrıcalığını yaşıyorum.
4
2. Alt Probleme İlişkin Bulgular
ve Yorum
10. ve 11. Sınıf öğrencilerinin basılı kitap okuma ve kullanmaya ilişkin görüşleri incelenerek “basılı kitabın
kolaylıkları, basılı kitabın zorlukları ve basılı kitabı sevme gerekçeleri” kodlarına ulaşılmıştır. Bu kodlar bir
araya getirilerek “basılı kitap kullanma ve okumaya ilişkin görüşler” teması elde edilmiştir. Basılı kitabın
kolaylıkları koduna ilişkin olarak elde edilen öğrenci görüşleri Tablo 5’te sunulmaktadır.
Tablo 5. “Basılı kitabın kolaylıkları” koduna ilişkin öğrenci görüşleri
Öğrenci görüşleri
Basılı kitapta okuduklarımı daha fazla/kolay hatırlıyorum.
Basılı kitapta daha uzun süreli okuyorum.
Basılı kitapta okuduğumu daha iyi anlıyorum.
Aradığım bilgileri daha kolay buluyorum.
Basılı kitapta daha hızlı okuyorum.
Basılı kitabın sayfalarını çevirmek daha kolay.
Basılı kitap okurken daha fazla kelime öğreniyorum.
İstediğim sayfayı daha kolay buluyorum.
Basılı kitapta okuduklarım üzerinde daha fazla düşünebiliyorum.
Basılı kitap okurken daha kolay odaklanıyorum.
Basılı kitap gözü yormuyor.
Basılı kitaba not alabiliyorum.
Basılı kitabın altını çizebiliyorum.
Basılı kitabı okurken daha rahat bir şekilde zihnimde canlandırıyorum.
Basılı kitabı daha kolay kapatabiliyorum.
F
66
65
60
36
35
33
32
30
31
29
28
25
25
13
3
Tablo 6. “Basılı kitabın zorlukları” koduna ilişkin öğrenci görüşleri
Öğrenci görüşleri
f
Yazılar küçük olduğunda çok zor okuyorum.
12
Basılı kitapta yazıları büyütemiyorsunuz.
16
Basılı kitaptan okurken –e kitaba göre- daha fazla anlama sorunu yaşıyorum.
7
-Yazılar küçükse- gözlerim yoruluyor.
6
Gözlerim bir anda çok kelimeyi görünce ağrıyor.
1
Basılı kitap okurken uykum geliyor.
4
Basılı kitaplar çok ağır.
1
Tablo 7. “Basılı kitabı sevme” gerekçeleri koduna ilişkin öğrenci görüşleri
Öğrenci görüşleri
f
Basılı kitapta okumak daha zevkli.
49
Sayfalara dokunmak/kağıdı elimde hissetmek daha iyi geliyor.
47
Basılı kitapta okumak daha eğlenceli.
43
-Hiçbir gerekçe göstermeksizin- basılı kitap okumak daha rahat.
39
Kitap okurken okuduklarım gözümün önünde canlanıyor.
18
Kitabın sayfalarını çevirerek okumayı seviyorum.
17
Kitabın kokusunu duymak hoşuma gidiyor.
16
Kitapta okuduğum zaman olayları birebir yaşıyorum.
12
-Hiçbir gerekçe göstermeksizin- basılı kitapta daha iyi öğrenebiliyorum.
5
Özel/Süslü ayraçlar kullanmak hoşuma gidiyor.
5
Sanal değil./Gerçekçi.
4
Çocukluğumdan beri basılı kitap okumaya alışkınım.
2
Kitap okuduğumu hissedebiliyorum.
2
Kitap dediğin kağıttan olur.
2
Okuduğum kitaplardan kitaplık oluşturabiliyorum.
2
Kağıt kitap nostaljik geliyor.
1
x
3. Alt Probleme İlişkin Bulgular
ve Yorum
Bu bölümde belirlenen alt probleme ilişkin analizlerin sonuçları tablolar halinde sunulmuştur. Oluşturulan
tablolara yorumlar yapılmıştır.
Araştırmada 3. alt probleme yanıt vermek amacıyla öğrencilere serbest okuma zamanlarında e-kitap ya da basılı
kitaptan mı okumayı tercih ettikleri sorulmuş ve elde edilen verilere t-testi çözümlemesi uygulanmıştır.
Çözümleme sonucunda elde edilen bulgular Tablo 8’de sunulmaktadır.
Tablo 8. EKOT Puanlarının Tercih Değişkenine Göre T-Testi Sonuçları
Ölçekler
Ölçeğin Tümü (EKOT)
Tercih Durumu
N
S
Basılı Kitap Tercih
Edenler
612
70,96
sd
t
p
1189
4,48
0,000*
15,51
E-Kitap Tercih Edenler
p<0,05 Fark Anlamlı
579
75,19
17,02
x
4. Alt Probleme İlişkin Bulgular
ve Yorum
Araştırmanın 4. Alt problemine yanıt vermek amacıyla çalışamaya katılan öğrencilerin sınıf düzeyleri tespit
edilerek EKOT’tan aldıkları puanlara t-testi uygulanmıştır. Yapılan çözümlemeye ilişkin t-testi sonuçları Tablo
9’te sunulmaktadır.
Tablo 9. EKOT Puanlarının Sınıf Düzeyi Değişkenine Göre T-Testi Sonuçları
Ölçekler
Ölçeğin Tümü (EKOT)
Sınıf Düzeyi
N
S
10. Sınıf
633
72,10
sd
t
p
1189
2,05
0,04*
16,56
11. Sınıf
p<0,05 Fark Anlamlı
558
74,05
16,15
x
Tablo 10. EKOT Puanlarının İl Değişkenine Göre Betimsel
Puanları
İl
Hatay
Ankara
İzmir
Diyarbakır
Mersin
Kayseri
Samsun
Rize
Total
n
S
134
78,19
15,42
189
76,37
17,31
139
76,78
21,67
142
75,33
15,29
151
74,67
15,22
142
70,80
14,55
148
67,56
14,36
146
64,06
9,64
1191
73,02
16,39
Tablo 11. EKOT Puanlarının İl Değişkenine Göre ANOVA
Sonuçları
Varyansın Kaynağı
Kareler Toplamı
sd
Kareler
Ortalaması
F
p
25654,047
7
3664,864
14,731
,000
Gruplararası
Gruplariçi
294307,470
1183
319961,516
1190
Toplam
248,781
Anlamlı fark
Hatay-Samsun-Kayseri-Rize
Ankara-Samsun-Rize
Diyarbakır-Samsun-Rize
Mersin-Samsun-Rize
Sonuç ve Tartışma



Araştırmanın nitel verileri incelendiğinde, araştırmaya katılan 10. ve
11. sınıf öğrencilerinin büyük bir çoğunluğu e-kitap okumayı –basılı
kitaba oranla- daha kolay bulmaktadır.
Öğretmen adaylarının büyük bir çoğunluğu ekran okumanın olumlu
yönlerini belirtirken “ekran okuma sırasında bilgiye ulaşmanın ve
araştırmanın kolaylığını” ortaya koymuştur.
Araştırmaya göre e-kitabın öğrencileri rahatsız eden zorlukları da
bulunmaktadır. Ancak kolaylıklarına ilişkin öğrenci görüşlerinde
sayısal bir fazlalık söz konusudur. Diğer taraftan e-kitabın
zorluklarına ilişkin görüşlerin sayısı basılı kitabın zorluklarından
oldukça fazladır.
Araştırmaya katılan öğrenciler e-kitabı ve basılı kitabı eşit
düzeyde sevmektedir. “E- kitaptan okumak çok zevkli
(49). Basılı kitapta okumak daha zevkli (49).
 Araştırmaya katılan 10. ve 11. sınıf öğrencilerinden basılı
kitabı kolay bulan öğrencilerin sayısı daha azdır.
 Araştırma bulgularına öğrenciler basılı kitabı okuma ve
kullanmayı zor bulmamaktadır. Yalnızca basılı kitaplarda
yazıların küçük oluşu öğrencilerin okuma sürecini
zorlaştırmaktadır. E- kitabın karmaşıklığı ve işlevselliği
öğrencilere daha zor gelmektedir.

 Araştırmanın
nicel bulguları nitel bulguları
destekler niteliktedir. 10. ve 11. sınıf öğrencileri
serbest okuma zamanlarında e-kitabı ya da basılı
kitabı
tercih
etme
durumuna
göre
değerlendirildiklerinde e-kitap okumayı tercih
edenler lehine anlamlı bir farklılık tespit
edilmiştir.
 Öğrencilerin serbest okuma zamanlarında ekitap tercih etme ya da basılı kitap tercih etme
durumları e-kitap okumaya yönelik tutumlarını
etkilemektedir
 Ölçeğin
tümü dikkate alındığında sınıf düzeyi
değişkenine göre 10. ve 11. sınıflar arasında ekitap okumaya yönelik tutumlarında anlamlı bir
farklılık olduğu tespit edilmiştir.
 Öğrencilerin yaşadıkları illere göre değerlendirme
yapıldığında il değişkenin e-kitap okumaya yönelik
tutumu etkilediği tespit edilmiştir. Hatay, Ankara,
İzmir, Diyarbakır ve Mersin illerinde yaşayan
öğrencilerin tutumları araştırmaya katılan diğer
illerde yaşayanlara oranla daha olumludur. Hatay
ile Samsun, Kayseri ve Rize illeri arasında farklılık
tespit edilmiştir.
Araştırma sonuçları doğrultusunda
şu öneriler geliştirilmiştir:
1.
2.
3.
4.
E-kitap uygulandığı eğitim kurumlarında büyük ölçüde
kabul
gördüğünden
bunun
kolaylıklarından
yararlanılmalıdır.
Öğrencilerin bilgisayarına daha işlevsel kullanımı olan ekitap programları yüklenmelidir (altını çizme, önemli
noktaları belirginleştirme vb.)
E- kitap uygulaması –kolaylıklarından dolayı- yalnızca
öğrenciler
arasında
değil
halk
arasında
da
yaygınlaştırılmalıdır.
E-kitap olarak okunabilecek kitapların sayısı arttırılmalıdır.
Bu yapılırken de telif hakkının korunmasına ilişkin
tedbirler alınmalıdır.
5. Kitap okuma alışkanlığının düşük olduğu ülkemizde bu
alışkanlığın gelişmesinde ve yayılmasındaki e-kitabın ne
kadar etkili olabileceği bilimsel bir bakış açısı ile
araştırılmalıdır.
6. E-kitap uygulamaları yaygınlaştırılırken basılı kitabın
kolaylıkları göz ardı edilmemeli, özellikle okuduğunu anlama
konusundaki artıları önemsenmelidir.
7. Okuduğunu anlamada e-kitapta mı basılı kitapta mı daha
başarılı olunduğu farklı yaş gruplarında yapılacak olan
çalışmalarla araştırılmalıdır.
8. Bu araştırma ortaöğretim kurumlarında tablet bilgisayar
kullanan öğrencilerle gerçekleştirilmiştir. Ancak e-kitap
okumanın etkileri daha farklı yaşlarda, bilgisayar kullanan ve
kullanmayan gruplarla gerçekleştirilmeli, farklı değişkenler
açısından değerlendirilmelidir.
Medya Okuryazarlığı – Facebook –
Mobil Öğrenme
Doç.Dr. Sabri SİDEKLİ
MEDYA OKURYAZARLIĞI
Medya okuryazarlığı, büyük çeşitlilik gösteren
formlardaki mesajlara ulaşma, bunları çözümleme,
değerlendirme
ve
iletme
yeteneği
olarak
tanımlanmaktadır.
Medya okuryazarlığına gerek duyulmasının nedeni,
çevremizde olup bitenler hakkındaki bilgiler sadece
bir kâğıt parçası üzerindeki sözcüklerle bize
ulaşmamakta ondan çok daha fazla bir şekilde çeşitli
medya araçları yardımıyla etkili resim ve sesler olarak
bize ulaştırılmaktadır.
Yapılan araştırmada çocukların henüz okul çağına
erişmeden 5000 saat televizyon karşısında kaldığını,
bunun da çocukların televizyondaki yüksek düzeyde
verilen duygusal ve sembolik dili çözmeye başlamasında
önemli bir etken olduğunu belirtilmiştir (Tyner, 2008).
Kitle iletişim araçlarının gelişimine paralel olarak iletişim
kanallarının çeşitliliğinin artması, bir yandan içerik
doldurma sorununu beraberinde getirirken, diğer
taraftan bu “bilgi” ve “enformasyon” bolluğunda “doğru
bilgi”ye nasıl ulaşılabileceğine ilişkin sorunsalı da ortaya
çıkarmıştır (MEB ve RTÜK, 2006).
Bu nedenle görsel, işitsel ve yazılı medya karşısında
savunmasız bir alıcı durumunda bulunan çocukların,
ilkokuldan
başlayarak
medya
karşısında
bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Öğrencilere mesajları
değerlendirmeye, bilgileri ile ilişkilendirmeye yönelik
medya okuryazarlığı ile ilgili bilgi ve beceriler
kazandırılmalıdır.
İlkokul
Öğrencilerin % 63.6’sının günde 3 saat ve daha fazla
televizyon izlediği görülmüştür. Öğrencilerin televizyonu
hangi saatler arasında izlediğini bulmak için sorulmuş
olan soruya öğrencilerin % 75’i, 17:00 – 23:00 saatleri
arasında televizyon izlediklerini belirtmiştir. Öğrencilerin
% 43’ünün dizi, % 25’inin animasyon ve çizgi film, %
8’inin belgesel, % 5’nin haber programları ve % 19’nun
spor programlarını izledikleri görülmüştür.
Ortaokul
Öğrencilerin % 75’inin günde 3 saat ve daha fazla
televizyon izlediği görülmüştür. Öğrencilerin televizyonu
hangi saatler arasında izlediğini bulmak için sorulmuş
olan soruya öğrencilerin % 82’si, 17:00 – 23:00 saatleri
arasında televizyon izledikleri cevabını vermiştir.
Öğrencilerin % 80’inin dizi, % 15’inin animasyon ve çizgi
film, % 5’inin belgesel, haber programları ve spor
programlarını izledikleri görülmüştür.
İlkokul
Öğrencilerin % 72’sinin günde 3 saat ve daha fazla süre
internet kullandıkları tespit edilmiştir. Öğrencilerin %
36’sı ödev yapmak, % 51’i oyun oynamak, % 8’inin
belgesel, % 2’sinin haber ve spor sayfalarını okumak için
internet kullandıkları görülmüştür. Öğrencilerin % 8’inin 6
yaşından önce, % 54’ünün 6 yaşında, % 38’sinin 8 yaşında
internet kullanmaya başladıkları gözlemlenmiştir.
Ortaokul
Öğrencilerin % 70’inin günde 3 saat ve daha fazla süre
internet kullandıkları tespit edilmiştir. Öğrencilerin %
54’ünün ödev yapmak, % 40’ının oyun oynamak, % 6’ının
belgesel, haber ve spor sayfalarını okumak için internet
kullandıkları görülmüştür. Öğrencilerin % 5’inin 6
yaşından önce, % 40’ının 6 yaşında, % 38’inin 8 yaşında,
% 17’sinin 8 yaşından sonra internet kullanmaya
başladıkları gözlemlenmiştir.
İlkokul
Tablo
Öğrencilerin Medya Okuryazarlık Düzeyleri
Cinsiyet
Kız
38.36
Ss
14.13
Erkek
33.41
11.04
%
35.79
Ortaokul
Tablo
Öğrencilerin Medya Okuryazarlık Düzeyleri
Cinsiyet
Kız
Erkek
36.71
29.04
Ss
10.80
11.08
%
32.92
Öğretmenim Facebook’tayım
Neden Mobil Öğrenme?
Günümüz teknolojik gelişim hızının “Teknoloji
Tusunamisi” olarak adlandırılması hiç şüphesiz
oldukça anlamlı. Zira teknoloji büyük bir hızla ve
dalga dalga hayatımıza her gün daha da derinlemesine
girmeye devam ediyor. Her geçen gün yeni mobil
cihazlar yeni özellikleriyle kullanıma sunuluyor.
Yapılan araştırmalarda (IDC World Wide Mobile
PhoneTracker) 2013 yılı 2. çeyreğinde 432 milyon mobil
telefon satıldığı görülmekte. Bu sayının %55’ini akıllı
telefonlar oluşturuyor. Geçtiğimiz yılın 3. çeyreğine göre
akıllı telefon kullanım oranlarının %52,3 büyüdüğü de
yine aynı araştırma sonuçları arasında yer alıyor.
Türkiye’ye baktığımızda ise, Türkiye’de yaklaşık 11
milyon kişinin akıllı telefon, 7 milyon kişinin de tablet
bilgisayar kullandığını görmekteyiz (Our Mobile
Planet). Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu da,
mobil araçlar ile internet erişiminin yılda ortalama %10
civarında bir büyüme gösterdiğini bildiriyor.
ASTD’nin (American Society for Training and
Development) 2012 yılı sektör araştırmasına göre, 2010
yılında % 0,4 olan mobil cihazlarla eğitim sunma oranı,
2012 yılında, 3 kattan fazla artarak %1,4’e
yükselmiştir. ASTD’nin aynı raporuna göre, mobil
cihazlarla erişilebilen eğitim miktarı ise %28. Bu da
kurumların, artan hızda mobil eğitimler sunduğunun ve
çalışanların da artan hızda tüketmeye başladığının
önemli bir göstergesidir.
Mobil Öğrenme Nedir?
Hiç şüphesiz mobil öğrenme dendiğinde ilk akla gelen
kurum çalışanlarının eğitim ve gelişimlerini
destekleyecek materyallere
mobil cihazlardan erişebilmesidir.
Böylece çalışanlar her zaman
her yerde ihtiyaç duyduğu bilgiye
erişebilmektedirler.
Mobil Öğrenme, Mevcut Eğitim ve Gelişim
Stratejilerinizle Ne Kadar Uyumlu?
o
Kurumunuzda yapılandırılmış bir öğrenme kültürü var mı?
o
Sistemleriniz mobil öğrenmeyi destekliyor mu?
o
o
Tüm eğitim ve gelişim faaliyetlerinde belirlenmiş
hedefleriniz nedir?
Çalışanlarınız yeni mobil teknolojilere ne kadar aşina?
BİLGİ TEKNOLOJİSİNDEN BEYİN TEKNOLOJİSİNE MOBİL ÖĞRENME ÇALIŞTAYI
SONUÇ BİLDİRGESİ
Bilgi Teknolojisinden Beyin Teknolojisine Mobil Öğrenme Çalıştayı, mobil öğrenmeyle ilgili
bilimsel çalışma, uygulama ve deneyimleri paylaşmak, bu alanda çalışan akademisyen, öğretmen ve
öğrencileri bir araya getirerek işbirliği ve eşgüdüm sağlamak amacıyla Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi
tarafından 17 – 18 Ekim 2014 tarihinde Bartın’da gerçekleştirilmiştir. Çalıştay, Batı Karadeniz Kalkınma
Ajansı tarafından 2014 Yılı Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı çerçevesinde desteklenen “Bilgi
Teknolojisinden Beyin Teknolojisine” başlıklı proje kapsamında düzenlenmiştir. Oturumları, eğitimin
bütün paydaşlarına ve basına açık olarak gerçekleştirilen Çalıştay’a Amerika Birleşik Devletleri ve
Türkiye’nin değişik üniversitelerinde görev yapan 12 akademisyen katılmıştır. Başta Bartın olmak üzere
farklı şehirlerden yaklaşık 300 öğretmen ve öğrenci de Çalıştay’ın değişik oturumlarını takip etmiştir.
Çalıştay’da yapılan konuşmalar, sunular, uygulamalar ve tartışmalar ışığında sonuç bildirgesi
hazırlanmış ve aşağıda maddeler hâlinde sunulmuştur:
 Bireyin öğrenme yolları, her geçen gün değişmekte, yeni öğrenme yolları ortaya çıkmaktadır.
 Bilim ve teknolojideki gelişmeler, elektronik ürünlerin toplumun bütün kesimleri içinde
yaygınlaşmasını sağlamıştır. Buna bağlı olarak basılı ders materyalleri, zaman içinde yerini elektronik ders
materyallerine bırakmış durumdadır.
 Mobil öğrenme, bireye zaman ve mekâna bağlı olmadan sınırsız öğrenme imkânı sağlamaktadır.
 “Üretkenlik, eleştirel düşünme, sorumluluk alma, bilgi okuryazarlığı, medya okuryazarlığı,
eleştirel düşünme, işbirliği ve etkili iletişim” gibi 21. yy becerilerini mobil öğrenme ile geliştirmek
mümkündür.
 Elektronik materyallerin içerik üretimi çalışmalarında Türk milletinin geçmişte ortaya koyduğu
kültür ve sanat birikiminden yararlanılmalıdır.
 Mobil öğrenme; maddî imkânsızlık, zaman darlığı, ulaşım zorluğu vb. nedenlerden doğan “okulu
terk etme, devamsızlık” gibi sorunların önüne geçmektedir.
 Mobil materyallerin kullanımı informal öğrenme süreçlerine katkı sağladığı için oldukça
önemlidir.
 Dünyada bugün 6 milyar insanın mobil öğrenme materyallerine bağlantısı bulunmaktadır.
İnternete giren her iki kişiden birisi bağlantıyı mobil olarak gerçekleştirmektedir.
 Günümüz şartlarında mobil öğrenmenin maliyeti yüksek olabilir ancak bu maliyet her geçen gün
düşmektedir.
 Mobil öğrenmenin en önemli avantajlarından biri “öğrenmenin kişiselleşmesine” imkân
tanımasıdır. Kişiselleştirerek gerçekleştirilen bir öğrenme, daha kalıcı olacaktır. Mobil materyaller
öğrenenlerin bilgiye sınıf ortamı dışında ulaşabilmelerine, bir araya getirebilmelerine ve işlemelerine imkân
sunmaktadır.
 Mobil öğrenme, gerçek ortamlarda öğrenmeyi teşvik ederek, okul, okul sonrası ve aile arasında
bir köprü oluşturmaktadır.
 Mobil öğrenmede, bireyin dikkatinin dağılması daha çabuk olmaktadır. Ayrıca mobil öğrenmede,
bireyin beden ve ruh sağlığını olumsuz yönde etkileyecek materyallere ulaşma riski daha yüksektir. Bu
nedenle, mobil öğrenmeyi doğru, etkili ve etik olarak kullanma konusunda bireylere gerekli eğitim
verilmelidir.
 Mobil materyallerin öğrencilerin öğrenmelerini geliştirdiği konusunda veriler olmasına rağmen
başta aileler olmak üzere eğitimin bazı paydaşları, bu konuda ikna olmuş değildir. Mobil materyallerin
etkililiği, eğitimin diğer paydaşlarına aktarılmalıdır.
 Elektronik ortam, yanlış bilgilerin de kolayca yayılmasına ve öğrenene ulaşmasına neden
olmaktadır. Bu nedenle doğru bilgilerin olduğu materyaller, elektronik ortamda daha kolay ulaşılacak bir
şekilde tasnif edilmelidir.
 Bilgi teknolojisi alanında genellikle eğlence yönü ön planda olan ürünler ortaya konulmaktadır.
Bu ürünler, eğitici ürünlere oranla daha cazibeli ve dikkat çekicidir. Bu nedenle bir yandan eğitici ürünleri
daha cazip hâle getirmeye çalışılırken bir yandan da ilgi çeken eğlenceli ürünlerin içine eğitsel özellikler
yerleştirilmelidir.
 Günümüzde yeni teknolojilerin yeni okuryazarlık becerileri gerektirmesine bağlı olarak
sınıflardaki okuryazarlık eğitimi de büyük ölçüde değişim geçirmektedir. E-kitaplar, yeni öğretme ve
öğrenme olanaklarının ortaya çıkmasında, geleneksel ve yeni okuryazarlık becerilerini birleştirmede önemli
bir potansiyeldir.
 Elektronik materyallerin kolaylıkla güncellenmesi, taşınabilirliği, uzaysal bir ortamda yer
kaplamaması, basıma ilişkin emek ve ekonomik maliyetleri ortadan kaldırması, ses, video ve etkileşim
olanaklarının bulunması gibi birçok avantajı vardır. Eğitimde de bu avantajlardan yararlanılmalıdır.
 Öğretmen, değişimin öncüsüdür. Öğretmen adaylarına lisans öğrenimi sırasında “elektronik
içerik hazırlama” eğitimi verilmelidir.
 Okulları, teknolojik aygıtlarla donatmak yeterli değildir, bu teknolojik aygıtların bakımı ve çalışır
durumda tutulması için de teknik destek sağlanmalıdır.
 Öğrenciler, boş zamanlarında basılı materyalleri değil elektronik materyalleri okumayı tercih
etmektedirler. Öğrencilerin bu eğilimi, eğitimin planlanmasında ve uygulamasında dikkate alınmalıdır.
 E-kitapların okunmasını kolaylaştıracak yazılımların geliştirilmesine devam edilmeli; bilimsel
araştırmalar yapılarak AR-GE çalışmalarına veri sağlanmalıdır. Elektronik versiyonu olmayan kitapların ekitap sürümleri üretilmelidir.
 Mobil öğrenme ortamlarında kullanılacak içeriğin seçiminde öğretmen çok dikkatli olmalı, yanlış
kavramsallaşmaya ya da kazanımlardan uzaklaşmaya yol açabilecek yazılımların seçilmemesine özen
göstermeli, bu konuda ailelerin ve öğrencilerin bilinçlendirilmesine de katkı sağlamalıdır.
 Öğretmenlere, yukarıdaki madde için bilinç düzeyinin arttırılmasını sağlayacak hizmet öncesi ve
içi eğitimler sağlanmalıdır.
 Sadece öğrencilerin değil, öğretmenlerin de hizmet öncesi ve içi eğitimlerinde ve de mesleki
dayanışmalarını artırmada sosyal ortamlar bağlamında mobil öğrenmeden yararlanılabilir.
 “Kleiner Perkins İnternet Trendleri 2014” raporuna göre, dünya çapında internet kullanıcı sayısı
artışında akıllı telefonlarda %20 oranında, tabletlerde ise %52 bir büyüme oranı söz konusudur. Genel olarak
mobil cihazlarla gerçekleştirilen veri trafiği ise son bir yılda %81 oranında artmış gözükmektedir. Bu
yüzdeler diz üstü ya da masa üstü bilgisayarları çok geride bırakmıştır. Yani insanlar artık İnternete girmek
için tabletleri ve akıllı telefonları tercih etmektedir. Dolayısıyla eğitimde faydalanılacak birincil bilişim
teknolojisi olarak tabletlerin seçilmesi uygun gözükmektedir.
Bilim dünyasına saygıyla duyurulur.
BİLİM KURULU