doc13. NAS SÛRESİ ÖĞRENELİM ANLAMI
download 
Şikayet Transkript
13. NAS SÛRESİ ÖĞRENELİM ANLAMI
SÛRELERİMİZİ tefekkürle ÖĞRENİYORUZ 13. NAS SÛRESİ ٰ ْ ﴾3﴿ َاس ِ ﴾ اِل ِه ال ّن2﴿ َاس ِ ﴾ َمل ِِك ال ّن1﴿ َاس ِ ُقل اَعُ و ُذ ِب َر ِّب ال ّن ْ ْ ﴾ اَ ّلَذ۪ ي ُي َو ْس ِو ُس ف۪ي ُص ُدو ِر4﴿ َاس ِ اس ال َخ ّن ِ م ِْن َش ِّر ال َو ْس َو ْ ﴾6﴿ َاس ِ ﴾ م َِن ال ِج ّنَ ِة َوال ّن5﴿ َاس ِ ال ّن ÖĞRENELİM anlamı Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla 1. De ki: Sığınırım insanların Rabbi’ne 2. İnsanların Meliki’ne, 3. İnsanların ilahına; 4-5. İnsanların kalplerine kötülük fısıldayan sinsi vesvesecinin (şeytanın) şerrinden 6. Gerek cinlerden, gerek insanlardan olan şeytanların şerrinden. 158 Benim ismim “Nas sûresi.” İsmimin anlamı “insanlar” demek. Felak sûresinin kardeşiyim. Onunla birlikte Mekke’de indirildim. Mushafın son sûresiyim. Altı âyetten oluşmaktayım. İlk üç âyette, “De ki: Ben insanların Rabbi’ne, insanların Meliki’ne ve insanların ilahına sığınırım.” buyruluyor. Âlimlerimiz her üç âyette de “insanlar” kelimesinin tekrar edilmesine dikkat çekmişlerdir. Yüce Allah, bu tekrarla insanların üstünlüğünü artırmıştır. NAS SÛRESİ - öğrenelİm Felak sûresi ile birlikte ikimize “Muavvizeteyn”, kendileri ile Allah’a sığınılan iki sûre adı verilir. Peygamber Efendimiz’in ailesinden biri hastalandığında Resulullah (s.a.v.) her ikimizi okuyup hastaya üflerdi. Allah Teâlâ’nın varlıklar içerisinden kendisi için seçtiği “insan”dır. Bundan dolayıdır ki, insanı değersiz bir varlık hâlinde iken her yönden “en güzel biçimde (Tîn sûresi, 4. âyet)” yaratmıştır. Yeryüzünde kendisine halife (temsilci, Allah adına iş yapan) olarak insanı seçmiştir. İnsan, Allah Teâlâ’nın isimlerinin tamamının tecellisi ile var edilmiştir. Onun bedenini ruhsuz ve karmaşık bir makineye benzetmek asla doğru değildir. İnsan, bütün kâinatın bir özeti, başka bir deyişle bir maketi olduğundan mükemmel özelliklerle donatılmıştır. Bütün bu özelliklerimizden dolayı Allah’a minnettarız. Yapılan araştırmalara göre insan bedeninin yüz milyon hücresinin her birinde insan DNA’sının aynısı bulunmaktadır(Cihan Taştan, Mikro Âlemdeki Kudret, Genç Dergisi, Şubat, 2011, sh. 42). Yine insan hücresinin her biri, insan gibi çalışmaktadır. Vücudumuzdaki yüz milyon hücre kendi dilince Allah’ı zikretmektedir. Yani her hücre, Allah’ın bir isminin tecellisi ile meydana gelmiştir. Bedenimiz de o ismin gereklerini yerine getirmekle görevlidir. Diğer varlıklar ise Allah’ın bazı isimlerinin tecellisidir. 159 SÛRELERİMİZİ tefekkürle ÖĞRENİYORUZ Allah Teâlâ; varlıkları insan için, insanı ise kendisi için yaratmıştır. İnsan, yüce bir varlık olarak yaratılmasının ardından aşağıların aşağısı olan bu dünyaya indirilmiştir (Tîn sûresi, 5. âyet). O hâlde insan özünde var olan mükemmelliği sezmeli ve onu elde etmek için yükselişe geçmelidir. Bir bedel ödemeden, Allah’ın koyduğu imtihanlardan geçmeden kendinin değerli olduğunu düşünenler aldanırlar. Allah Teâlâ nefsinin aşağılık isteklerine uyarak yaşayan kişileri hayvanlara benzetmiştir (Furkan sûresi, 43-44. âyetler.). İnsan, asla aşağıda kalmamalı, devamlı kendini geliştirmeli ve iyiliklere yükselmelidir. Potansiyel olarak sahip olduğumuz güzellikleri, aktif hâle getirmek ve gerçek insan olmak için Mevlânâ şöyle der: “Dünya ile ilgili his, bu cihanın merdivenidir. Bu merdivenden çıkarak maddî hayatımızı, geçimimizi sağlarız. Din ile, irfan ile ilgili his ise göklerin merdivenidir. Bu merdiven bizi manevi hayata, gerçek insanlığa yükseltir. Dünya ile ilgili hissin sağlığını hekimden, manevî hissin sağlığını da dosttan (Allah ve Resulü’nden, Allah’ın sevgili kullarından) isteyiniz.( Mevlânâ, Mesnevî, I, 32)” AÇIKLAMA Birinci âyet: De ki: Sığınırım insanların Rabbi’ne Cenab-ı Allah’ın “Her şeyin Rabbi” (En’âm sûresi, 164. âyet) olduğu hâlde, insanların Rabb’i olduğunu bildirmesi, insanların Allah katındaki şerefini gösterir. Bu âyette geçen Rab isminden; insanları yaratanın, beden ve ruhlarını terbiye ederek yetiştirenin, onları yönetenin, onlara nimet verenin, ihtiyaçlarını giderenin ve onların Efendisi’nin, sahibinin sadece Allah olduğunu anlıyoruz. İnsan, ibret gözüyle varlıklara baktığında onların “Rab” sıfatı gereği nasıl yetiştirildiğini, ihtiyaçlarının giderildiğini gördüğünde hayret içerisinde kalır. Her varlık, özel programı sayesinde mükemmel bir uyum içerisinde görevini sürdürmektedir. İkinci âyet; İnsanların Meliki’ne. Melik; hükümdar, kral, yönetici ve sahip demektir. Dünyadaki ve âhiretteki her şey O’nun mülkü olduğuna göre onların yönetimi de sadece Allah’a aittir. Bu âyete göre kimse insanları yönetemez. İnsanları yönettiğini zannedenleri, başkaları tarafından yönetildiğini zannedenleri de aslında Allah yönetmektedir. Allah’ın yönetimi birtakım kanunlarla olmaktadır. Allah kullarına buyruk ve yasaklarını bildirdiğinden insana düşen görev, gerçek hükümdarı, Melik’i olan Allah’a her konuda uymaktır. 160 İnsanların bu dünyadaki yönetime sahip olmaları, el-Melik olan Allah’ın iznine bağlıdır. Allah “dünyada mülkünden dilediğine verir (Bakara sûresi, 247. âyet). Bu geçici bir meliklik (yöneticilik)tir. İnsanın bedeni de bir ülkeye benzetilmiştir. Bu anlamda vücûdumuzu, beynimiz; iç dünyamızı ruhumuz yönetiyor. Ancak her ikisi de yine Allah’ın yönetimindedir. Bizi Allah Teâlâ’nın istediği şekilde ruhumuz değil de nefsimiz yönetirse o, kötülük isteyeceğinden yanlış işler yaparız. Yönetim ruhumuzun, yardımcımız da aklımızın emrinde olmalıdır. Burada da Allah Teâlâ, sadece insanların Rabbi ve Melik’i olanın İlah olabileceğini bildirmektedir. İlah; kendisine tapınılan, kulluk edilen, gönülden bağlanıp sığınılan, yüceliği karşısında hayrete düşülen zâttır. İnsanların bir kısmı başka varlıkları kendilerine ilah edindikleri için Yüce Allah tarafından peygamberler göndermiştir. Hepsi de insanları kelime-i tevhide davet etmişlerdir. “Lâ ilahe illallah” Allah’tan başka ilah yoktur, demektir. Peygamberimiz “Lâ ilahe illallah” diyenin kurtulacağını müjdelemiştir. İnsanların Rabb’i, Melik’i ve İlah’ı olan Allah Teâlâ’dan başkası kötülüklerden koruyamaz. Onların böyle bir gücü yoktur. İnsanların kendi kendilerini bile koruyamayacağı şeylerden, onları Rabbi korur. NAS SÛRESİ - öğrenelİm Üçüncü âyet: İnsanların İlâhına. Peygamberimiz şöyle buyurdu: “Akşama ve sabaha kavuştuğunda İhlâs ve Muavvizeteyn (Felak ve Nas) sûrelerini üçer kez okumak, her türlü kötülükten korunman için yeter. (Ebû Dâvud, Edeb, 101)” 161 SÛRELERİMİZİ tefekkürle ÖĞRENİYORUZ Dördüncü, beşinci ve altıncı âyetler: İnsanların kalplerine kötülük fısıldayan sinsi vesvesecinin (şeytanın) şerrinden. Gerek cinlerden, gerek insanlardan olan şeytanların şerrinden. Bu âyetlerde ise insanlardan ve cinlerden olan vesvesecilerden (vesvâs) bahsedilmektedir. Vesvese; kalpte şüphe uyanması, kuruntu, üzüntü, dıştan gelen etkilerle oluşan iç dünyamızın karışıklığıdır. Vesvesenin zıddı, kararlı ve güven içinde olmaktır. Âyette geçen “Hannâs” kelimesi; sinsice hareket eden, aldatmak ve günaha sürüklemek için sinsi sinsi çalışan demektir. Vesvecilerin başında cinlerden olan şeytanlar gelmektedir. Şeytan, ilk kez Hz. Âdem’e vesvese vererek yasak ağaçtan yemesine sebep olmuştur (A’raf sûresi, 20. âyet). (Not: Şeytan ile ilgili bilgiler için “Eûzü” kısmına bakınız) İnsan kendi kendine kuruntu yapabilir. Bu konuda Yüce Allah şöyle buyurur: “Andolsun, insanı Biz yarattık ve nefsinin ona ne vesvese verdiğini (fısıldadığını) biliriz. (Çünkü) Biz ona şah damarından daha yakınız. (Kaf sûresi, 16. âyet)” Peygamber Efendimiz Hz. Ali’ye bu tür kuruntulardan kurtulmanın yolunun şu âyeti okumak olduğunu haber vermiştir: َ وَإذَا َقرَأ ْ َت الْ ُقرآ َن َج َعلْنَا ب َ ْين ستُورا وَ َج َعلْنَا َعلَى َ َْك وَب َ ن ْ اآلخرَ ِة ِح َجابا َّم ِ ِ ي الَّ ِذي َن ال َ يُ ْؤ ِمنُو َن ب ِ َ َ آن وَ ْح َد ُه وَلَّ ْوا ْ َعلَى ِ ُْقلُوب ِ ِه ْم أ ِكنَّة أ ْن ي َ ْف َق ُهو ُه وَ ِفي آذَان ِ ِه ْم وَ ْقرا وَإِذَا ذَ َكرْ َت رَب َّ َك ِفي الْ ُقر أَدْبَار ِ ِه ْم نُ ُفورا “Biz, Kur’an okuduğun zaman, seninle ahirete inanmayanların arasına gizleyici bir örtü çekeriz. Ayrıca, onu anlamamaları için kalplerine bir kapalılık ve kulaklarına bir ağırlık veririz. Sen, Kur’an’da Rabbi’nin birliğini andığın zaman onlar, canları sıkılmış bir vaziyette gerisin geri dönüp giderler. (İsra sûresi, 45–46. âyetler)” Şeytan, insana sinsice vesveseler verir. Ona mantıklı gelebilecek şeyler söyler. Adım adım insanı Allah yolundan uzaklaştırmaya çalışır. Onun asıl amacı insanı imansız yaparak, Cehhenem’e düşmesine neden olmaktır. 162 •B izi kökümüzden koparan endişeler, ümitsizlikler ömrümüzün orağıdır. Bu böyle oldu, şu şöyle oldu demeler, böyle düşünmeler, şeytanın gönlümüze düşürdüğü vesveseler, kuruntulardır. •B ilmiş ol ki her hastalık, ölümden bir parçadır. Eğer yolunu bulursan, ölümün bu parçasını kendinden sür, çıkar, at gitsin. maktır. •A llah’ın kelamı ile şeytanın verdiği vesvese, gam ve keder ateşini yatıştırmak, derde deva bulmaktır. •G önüldeki vesveselerin hepsinin de yok olup gittiğini bilsen, gönül de o zaman hakikat gülistanına yol bulur. (Mevlânâ Celâleddîn-i NAS SÛRESİ - öğrenelİm • Kur’an okumaktan maksat; kendini usançtan, elemden kurtar- Rûmî) 163 SÛRELERİMİZİ tefekkürle ÖĞRENİYORUZ İnsan şeytanları ise bozuk fikirlerini insanlara anlatan, yazan kişilerdir. İnsanlar onların sözlerine kulak verirse sonunda günaha dalarlar, din yolundan ayrılırlar. İnsan, birçok kötülüğü arkadaşı yüzünden işler. Bunun için kiminle oturup kalktığına dikkat etmeli, arkadaşını dinine bağlı, dürüst ve iyi huylu insanlardan seçmelidir. Suç işleyen birçok insan, “kötü arkadaş kurbanı”dır. Arkadaşının aldatmalarına kanarak olmadık işler yapan insan, sonunda pişman olur. Bir gün Ebu Zerr Peygamber Efendimiz’i mescitte otururken gördü. Yanına gidip oturunca Resulullah (s.a.v) sordu: - Ey Ebâ Zerr! Namaz kıldın mı? - Hayır - Öyleyse kalk, namaz kıl! Bunun üzerine Ebu Zerr namazını kıldı. Resulullah Efendimiz şöyle buyurdu: - Ey Ebâ Zerr! İnsanların ve cinlerin şeytanlarından Allah’a sığın. - Ya Resulullah! İnsanlardan da şeytan var mıdır? - Evet. (Buharî, Bedu’l-halk, 11, Edeb, 44 Nesâî, İstiâze, 49) 164 UYGULAYALIM a. Kendimize Uyarlayalım Soruları Nas sûresi ile ilgili yukarıda geçen bilgilerden yararlanarak cevaplayınız. 1. Rab, Melik ve İlah ne demektir? 2. “İnsanlar” kelimesi, Nas sûresinde niçin üç kez geçmiştir? Yazalım ............................................................................................................................ ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... NAS SÛRESİ - uygulayalım 3. Cin ve insan şeytanları, insanın kalbine fısıldayarak neler yapmaya çalışırlar? ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... b. Anlamının Zıddını Bulalım Sorular: 1. Gerçek Rabbi’ni, Melik’ini ve İlah’ını tanımayan insanlar nasıl davranırlar? 2. Vesvesenin zıddı nedir? 3. Görünmeyen varlıklardan bizim dostumuz kimlerdir? 4. Kötü arkadaşların karşıtı hangi arkadaşlardır? 165 Yazalım ............................................................................................................................ ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... SÛRELERİMİZİ ÖĞRENİYORUZ ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... c. Duaya Çevirelim 1. Duanızın birinci kısmını Kendimize Uyarlayalım bölümünde yazdıklarınızdan yararlanarak yapınız. 2. Duanızın ikinci kısmını Anlamının Zıddını Bulalım bölümünde yazdıklarınızdan yararlanarak yapınız. Yazalım ............................................................................................................................ ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... 166
