Benimle konuş - Integration.li

Benimle konuş
ve beni dinle!
12 Öneri
0-Ya5‚
Çocuklarιmιza konuşmayι
öğrenirken onlara nasιl destek olabiliriz
Anne-babalara broşür
Sevgili anne-babalar,
Aralık 2010’da hükümet „Liechtenstein –
Çeşitlilikten gelen güç“ entegrasyon konseptini
ve buna ait önlem planını çıkardı. Erken teşvik
bu konsepte de ağırlıklı bir noktadır. Bu broşür
Liechtenstein‘da çocukların teşvik edilmesi
için düzenlenen bir dizi inisiyatifin önemli bir
parçasını oluşturmaktadır. Bunun ötesinde
ülke erken teşvikin değer kazanan anlamı için
hassasiyet oluşturmak istiyor. Erken teşvik,
özellikle göç geçmişi olan çocuklar için fırsat
eşitliğine doğru atılan önemli bir adımdır.
Belki, çocuğunuzun hayat yolunda nasıl ilerleyeceğini ve ona en iyi şekilde nasıl
eşlik edebileceğiniz arada sırada kendinize sormuşsunuzdur. Anne-baba olarak,
çocuğunuz için her şeyin en iyisini istiyorsunuz. Bazen, çocuğunuzun rahat etmesi
için kararlar vermeniz gerektiğinde, zorlandığınızı hissedersiniz. Birçok anne-baba
aynı şeyleri hisseder. Belki başka anne-babalar ile konuşurken sizde bunun farkına
varmışsınızdır.
Çocuğunuz ile ilgili önemli bir konuda bu broşür ile size yardımcı olmak istiyoruz. „Benimle konuş ve beni dinle“ anne-babalara bu konuda yardımcı olmak, sizi
çocuğunuzun ilk yaşlarında konuşmayı öğrenirken ona nasıl destek olabileceğiniz
hakkında bilgilendirmek istiyor. Bir insanın, dil bilgisinin gelişimi için ilk yaşlar
çok önemli ve anne-baba olarak siz çocuğunuza konuşmayı öğrenmesinde ve dili
öğrenmesinde destek olabilirsiniz. Bir dili veya bir kaç dili iyi bilmek, günümüzde
ve gelecekte hem toplumsal yaşamı, hem mesleki varoluşu belirleyecek önemli
değerlerden biridir.
Öncelikle küçük yaştan itibaren Almanca ile yetişmemiş veya Almanca’ yı geç
yaşta öğrendiği için, iyi konuşamayan anne-babaların, çocuklarına bu dili konuşmayı
iyi bir şekilde öğrenmeleri konusunda, nasıl destek olabileceklerine dair endişeler
taşıdıklarını biliyoruz. Anne-babalar bu broşürde çok faydalı bilgiler bulabileceklerdir. Hatta çocuklarının iki veya daha fazla dille büyüyebilmeleri için neler
yapabileceği hakkında pratik bilgilerde vermektedir.
Çocuklara konuşmayı öğrenirken yardımcı olmak, sihirbazlık gerektiren bir şey
değildir. Bunu, bu broşürü okuduğunuz zaman öǧreneceksiniz. Ama dikkatinizi vermeniz ve aktif olmanız gerekiyor. Onun için bu broşürü sadece bir sefer okumak ile
kalmayın. Kendinize eşlik ettirin. Her seferinde çocuğunuzun ilk yaşlarında yardımcı
olabilecek, işinize yarayacak bilgiler bulacaksınız.
„çok dillilik“ (“mehr Sprache”) ekibi, çocuğunuz ile iyi
vakit geçirmenizi ve her şeyin gönlünüzce olmasını diler!
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
Hamilelik döneminde bile çocuğunuzun
dil gelişimini destekliyebildiğinizi
biliyormuydunuz?
1.
Merhaba, siz beni
göremiyorsunuz,
fakat ben sizi
duyabiliyorum!
Hamilelik döneminde bebeğinize kendi dünyanızı
anlatın. Ona duygularınızdan bahsedin.
Evde çocuğunuz ile hangi dilde (veya dillerde)
konuşacağınıza karar vermenizde aşağıdaki
düşünceler size yardımcı olacaktır:
– Çocuğunuz ile, en iyi bildiğiniz ve kendinizi rahat
hissettiğiniz dilde konuşun. Ancak, o dilde çocuğunuza en geniş dil haznesini verebilirsiniz. Bu şekilde, gelecekte çocuğunuzun öğreneceği
bütün diğer diller için sağlam bir temel atmış olursunuz .
bir çok dili
Uzmanlar ne diyor?
amileliğin 4. ayından itibaren, anne karnındaki bebek, sesleri ve bilhassa
•Hannesinin
sesini algılamaya başlar.
melodisi, doğumdan önce bir çocuğu etkiler. Müzik ve gürültülerde
•Aanne
na dilinin
karnındaki bebeği etkiler.
ilk yaşlarda dil konusunda örnek aldığı en önemli
•Ainsanlardır.
nne-babalarBuçocuğun
nedenle, hamilelik dönemi dahil, anne-babaların çocuğu ile
hangi dilde veya dillerde konuşmak istediğini iyi düşünmeleri gerekir.
– Eğer anne-baba olarak
iyi konuşabiliyorsanız bu
çocuğunuz için çok değerli bir başlangıç olacaktır. Bu durumda anne
ve baba olarak, „iyi“ bildiğiniz dili çocuğunuz ile konuşun. Böylelikle
çocuğunuzun hayatında, iki dili iyi konuşan örnekleri olacaktır.
–
Aile içinde konuşmayı kararlaştırdığınız dil hangisi olursa ol-
sun, çocuğunuzun yaşadığı ülkenin dili olan Almanca’ yı da iyi
öğrenmesi oldukça önemli. Burada kendisini rahat hissedebilmesi, iyi
arkadaşlar edinebilmesi ve iyi bir eğitim alabilmesi için Almanca’yı iyi
bilmesi gerekir. Günlük hayatınızda evde başka bir dil konuşsanız bile,
çocuğunuz Almanca’yı öğrenebilir.
Çocuğunuz ile size en yakın olan dilde konuşmanızın,
çocuğunuza çok faydası olacağını
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
2.
Annemin dili
okeydir! –
Babamιn dili
okeydir!
Çocuğunuz ile en iyi bildiğiniz dil veya şive ile
konuşun.
Çocuğunuz ile mümkün olduğunca çok konuşun
ve ona konuşması için bol vakit ayırın.
Uzmanlar ne diyor?
enel ve dil gelişimi için duygusal bağ çok önemli bir temeldir. Çocuk, anne•Gbabasınιn
onunla konuştuğu dilde, kendilerini rahat ve güvende hissedip hissetmediklerinin farkına varır.
dili anne-babalar ne kadar iyi konuşurlar ise, bu
•Ççocuklarının
ocuklarına öğrettikleri
dil gelişimi için de o kadar yararlı olur.
dilini çok iyi konuşabilmek, diğer dilleri öğrenmek için en önemli
•Ktemeldir.
endi anaÇocuklarınıza
ilettiğiniz her dil dünya üzerine bilgi içermektedir.
hikayeler, şarkılar
Kendi vatanınıza ait
ve çocuk
oyunları sizi ve geçmişinizi çocuğunuza anlatacaktır. Bu önemlidir,
çünkü çocukların kökenlerini bilmeye ihtiyaçları vardır.
yolunu açın
Çocuğunuza diğer dillerinde
. Onlara iyi
örnek olun! Eğer siz diğer dillere, dil öğrenmeye, ana dilinizi iyi
muhafaza etmeye ve Almanca’ ya sıcak bakarsanız, bu durum
çocuğunuza da yansıyacaktır.
Özgüvenin, çocuğunuzun dil gelişimi
için en iyi temel olduğunu
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
3.
Ben olduğum
gibi sevimliyim!
Günlük hayatta, çocuğunuz ile konuşmak
ve onu sohbete dahil etmek için bir sürü imkanınız vardır.
Bunu, doğduğu ilk günden itibaren yapmaya başlayabilirsiniz.
anlatın
Uzmanlar ne diyor?
ocuğun gelişimi ve dil öğrenmesi için özellikle anne-babanın ilgi ve
•Çalakasına
ihtiyacı vardır. Onun özgüvenini geliştirebilmesi için sevildiğini
ve benimsendiğini yaşaması ve hissetmesi gerekir. Bu enerji gelişmesinin
anahtarıdır.
güvenede ihtiyacı vardır. Anne-babasının vakti olmadığında, neden
•Bonu
ir çocuğun
dinlemediklerini ve ne zaman tekrar onunla ilgilenilmeye başlanacağını
çocuğun bilmesi gerekir. Bir şeyin neden olması gerektiğini veya mümkün
olmadığını çocuk bilmek ister.
Ona o anda onunla ne yaptığınızı
.
Onun çıkardığı seslere karşılık verin ve o seslerin sizi ne kadar
mutlu ettiğini belli edin.
Çocuğunuza belirsiz zamanlara söz vermeyin,
bu onu tedirgin eder. Ona verdiğiniz sözleri tutun.
Çocuğunuzu dinleyin,
onunla konuşun ve onu övün! Bırakın size yaşadıklarını anlatsın.
Konuşmasını sakın bölmeyin, bitirmesini bekleyin.
Çocukların iki veya daha fazla dille yetişebildikilerini,
bunun altιndan kalkamıyacakları bir şey olmadιğını
biliyormuydunuz?
4.
Kafamda iki
veya daha fazla
dile bile yer var!
Uzmanlar ne diyor?
ocuklar, hiç sorun yaşamadan iki veya daha fazla dille yetişebilirler. Milyonlarca
•Ççocuk,
günlük yaşamda çeşitli dillerin kullanıldığı ülkelerde yaşıyorlar. Bu,
çocuğun gelişimine hiç bir şekilde zarar vermez.
dilli çocuklarda tek dilli çocuklar gibi gelişmekteler, yani hepsi birbirin•Çden
okfarklı.
Biri erken konuşmaya başlarken diğeri daha geç konuşur, kimi çok
konuşurken kimi az konuşur.
gelişimi dinamiktir. Sürekli ilgi halindedir, yeni şeyler öğrenir ve
•Çbunları
ocuğuneskidilöğrendikleri
ile bütünleştirir. Dilleri karıştırmak da bu gelişimin
bir parçasıdır.
bir doktor veya uzman ile görüşmek ancak çocuk uzun süre bir
•Dgelişim
ikkat etmek,
göstermez veya konuşmayı bırakırsa gereklidir.
birden fazla dille büyümekte iseler, her dilde bilinçli desteğe ihtiyaçları
•Çvardır.
ocuklar
Çocuklarının, bunu iyi başarabilmelerine anne-babalar farklı şekillerde
katkıda bulunabilirler.
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
Siz çocuğunuzu kendi ana dilinizde örneğin Türkçe,
Boşnakça, Hιrvatça, Sırpça, Kürtçe, Rusça, İspanyolca
vs. konuşarak yetiştiriyorsunuz ve çevrenizde
konuşulan dil Almanca.
Bu durumda siz çocuğunuz ile mümkün olduğunca kendi dilinizde çok konuşun.
Ama Almanca konuşan komşu ailelerle görüşmesini sağlayın. Çocuğunuzun Almanca konuşan arkadaşlar bulmasına yardımcı olun. Çocuğunuzu kreşe veya ana
okuluna yollayın. Bu onun gelişimini destekleyecektir. Almanca konuşan çocuklar
ile ne kadar erken bir araya gelir ise, ikinci bir dili o kadar erken ve kolay öğrenir.
Siz anne-baba
olarak çok iyi iki dil mi biliyorsunuz?
Bu durumda çocuğun “annesinin ana dilini” ve “babasının ana dilini”
öğrenme imkanı olacaktır. Kesin dil kuralları koyun. Her şeyden önce
küçük çocuklar için bu çok önemlidir. Anne kendi “ana dilinde”, baba ise
kendi “ana dilinde” konuşmalıdır. Böylelikle çocuk kişiler ile diller arasında
bağ kurar ve kiminle hangi dilde konuşacağını bilir. Bu, kendi kafasında
dilleri belli bir düzene sokmasına yardımcı olur.
durumlarda
(Dilleri belli
kullanma gibi bir düzen de kurulabilir:
Gün içerisinde belli bir dil konuşulurken, akşam yemeklerinde, ev ödevleri
yapılırken veya “yatakta masal okunurken” diğer dil kullanılabilinir.
Buna “dil adacıkları oluşturmak” denir.)
Çocuğunuz ister tek, ister iki hatta üç dilde dahi büyüse,
asıl önemli olan onunla çok konuşmanız, onu iyi ve sabırla
dinlemeniz ve onu övmenizdir.
Sadece iyi duyan çocukların konuşmayı daha iyi
öğrendiğini ve ayrıca bebeklerin yüksek ses tonu
ile söylenenlere daha çabuk tepki verdiklerini
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
5.
Benimle konuş
ve beni dinle!
6. ayından
Çocuğunuzu özellikle
itibaren izlemeye başlayın.
Seslere tepki veriyor mu? Çağırdığınızda kafasını çevirip size
bakıyor mu?
Bebeğin dikkatini çekmek için müzik kutuları
ve çıngıraklar çok uygundur.
sık sık
Bebeğiniz ile
ve bol miktarda konuşun,
ancak o zaman iyi duyup duymadığını anlayabilirsiniz.
Uzmanlar ne diyor?
yi duymak iyi konuşmanın ana kuralıdır. Sağlıklı bir bebek altıncı ayından
•İitibaren
sürekli daha fazla mırıldanmalıdır, duyduğu sesleri tekrarlamaya
çalışmalı ve kendi kendine “konuşmalıdır”, yoksa işitme duyusunun tekrar
kontrol ettirilmesi gerekir.
özürlü bebekler dahi ilk aylarda kendi kendilerine sesler çıkartırlar
•Dama
uyma
gittikce bunlar azalır.
konuşmak bebeklerin ilgisini arttırır. Bu şekilde ilk
•Dgülücüklerini
aha yüksek sesle
saçar.
ilginç sesleri
Bebeğinizin çıkardığı
ve mırıldanmasını taklit edin.
Yeni doğmuş bir bebeğe dahi onunla ne yaptığınızı anlatın. Şarkı söylemek
ve tekerlemeler, her yaştaki çocuklar tarafından sevilir.
kulak iltihabı
Çocuğunuz veya bebeğiniz orta
geçirmiş ise mutlaka belediyenizde bulunan anne-baba danışmanlığına
yada doktora kontrol ettirmeye götürün.
Dilin tüm duyu organları kullanılarak yani sadece
duyarak değil, dokunarak, görerek,
öğrenerek, eline alarak vs. öğrenildiğini
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
6.
Ben bunu
kendim yaparιm!
Bebeğinizi sık sık kucağınıza
alın ve her dokunuşu keyife dönüştürün.
ellemesine, tutmasına
Uzmanlar ne diyor?
görmek, dokunmak, hareket etmek, anlamak. Hareketleri kavramak,
•Dyeruymak,
çekimini yaşamak ve daha bir çok şey bir bebeğin dünyayı tanımasına ve
anlamasına yardımcı olur. Bu şekilde duygusal, zihinsel ve sosyal yeteneklerini
ve tabii ki kendi dilini oluşturur.
bir şeylere dokunma imkanı var ise neyin “düz” neyin “tırtıllı”
•Bolduğunu
ebeğinizinöğrenir.
Yiyecekleri deneme imkanı var ise neyin “tatlı” neyin “ekşi”
olduğunu öğrenir. Ancak emekleyerek kenar ve köşenin farkına varabilir.
Bu şekilde beyninde kelimelere uygun zihinsel tasarımlar oluşturur.
Bebeğinizin bir şeyleri
ve bırakmasına izin verin! Isırması için eline bir şey verin!
Bırakın mümkün olduğunca çok şeyi kendisi deneyerek öğrensin!
Biraz daha büyüdüğünde, mümkün olduğunca çok şeyi
denemesine izin verin. Evde, oyun parklarında veya bahçede emeklesin,
yürüsün, kum ve su ile oynasın, çağırsın ve şarkı söylesin, size yemek
yaparken yardım etsin, sofrayı kursun, bahçede toprağı bellesin,
çiçek diksin. Bu şekilde çocuğunuz daha erken bağımsız olur ve ileride
okul hayatı kolaylaşır.
Hareket etmesi, oyun oynaması, sağlıklı beslenmesi
ve çürüksüz dişlerinin olması ile çocuğun konuşma
yeteneğini geliştirmesi arasında bağlantı olduğunu
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
7.
Sizin
düşündüğünüzden
daha fazla şeyler
yapabiliyorum!
Uzmanlar ne diyor?
yun ve hareket konusunda çocukların tecrübeye ihtiyaçları vardır. Dili
•Ogeliştirmek
demek, ona bol hareket imkanı sağlamak demektir. Bırakın atlasın,
zıplasın, yürüsün, koşsun, dans etsin vs. Dil ve hareket etmek ayrılmaz bir
bütündür.
oynarken yaptığı hareketler sayesinde bilhassa parmakları gelişir, el
•Çbecerisi
ocuğunartar,
aynı şekilde ağız ve dil hareketleride daha düzgün olmaya başlar.
düzgün konuşabilmesi için diş yapısının düzgün olması gerekir.
•Çİyi
ocuğun
anlaşılır telaffuz, iyi dil bilgisinin bir parçasıdır.
yürüsün,
Bırakın çocuğunuz alçak duvarların üzerinde
yemeğini elleri ile yesin, suyunu kamış ile içsin, pamuk üflesin vs. Sık sık
oyun parklarına gidin, tabiatda dolaşın. Onunla el işi yapın,
makas kullanmasına izin verin. Siz yanında iken korkmayın bir şey olmaz.
Bu şekilde hareketlerini kontrol etmeyi öğrenir ve hayal gücü gelişir.
Şekerli içecekler içirmeyin,
hatta buna onu hiç alıştırmayın bile!
Diş yapısına dikkat edin.
En fazla üç yaşına kadar emzik emmesine izin verin.
Sağlıklı beslenmesi
ve dişlerinin arasında “ısırabileceği” bir şeylerin olması çok önemli.
Hergün birlikte oynamanιn ve konuşmanın
dil gelişimine muazzam ilerleme sağladığını
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
8.
Benimle
oynarmısιn?
oynarken ve konuşurken
Çocuğunuz ile
onun göz hizasına inin. Günlük en az 15 dakika çocuğunuzla
birebir ve ona hitab ederek konuşun!
Onun ile günlük işlerini yaparken dahi konuşun. Mesela,
ayakkabısını veya ceketini çıkartırken, terliklerini giyerken,
çayını verirken, yatmaya giderken vs. Sadece emirler vermek veya
yapması gerekenleri söylemek yeterli değildir!
Uzmanlar ne diyor?
ile ne kadar çok ilgilenirseniz, konuşur ve oynarsanız, onun beyninde
•Ço ocuğunuz
kadar çok yapılar ve ağlar oluşur. Bu yapılar ve ağlar, çocuğunuzun dil gelişimi
ve ilerleyen yaşlarda okulda öğrenme kabiliyetini belirler.
çok dili düzenli olarak dinlemek ve konuşmak, çocuğun o dilin
•Bkurallarını
ir veya biröğrenmesinde
yardımcı olur. Çocuk bu şekilde kelimeler öğrenir,
o dillerin dilbilgisini (gramerini) çözer ve öğrenir, başkaları ile düzgün bir
şekilde iletişim kurup konuşmayı öğrenir. Her dilin çok “gıdaya” ihtiyacı vardır
ve mümkün olduğunca kendisi çok konuşmalı ve duymalıdır.
Zengin bir dil kullanın, böylelikle çocuğunuzun
kelime hazinesi genişleyecektir. (Bunu mesela aynı anlamı taşıyan farklı
kelimeler kullanarak yapabilirsiniz. Örneğin iyi, güzel, hoş gibi.)
Şarkılar ve tekerlemeler, her yaşta çocuğun kelime
hazinesini geliştirebileceği müthiş bir kaynaktır. Kendi çocukluğunuzdaki
tekerleme ve şarkıları hatırlayamıyorsanız, kendi anne-babanıza veya ailenin
diğer yaşlı üyelerine sorun. Olmazsa kitaplardan araştırın, okuyun.
Yada kendi şarkı ve tekerlemelerinizi icad edin.
Çocuğu sürekli düzeltmemek ve söyleneni
tekrarlamaya zorlamamak gerektiğini
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
9.
Sade konuşmama
izin ver!
Çocuğunuz bir şeyi yanlış telaffuz ettiğinde, ona „laf arasında“
o kelimeyi veya cümleyi doğru şekliyle tekrarlayın.
Doğrusunu tekrarlamaya zorlamayın.
Uzmanlar ne diyor?
üzeltmek çocuğun konuşma hevesini kırar. Doğru teknik ise „düzelterek
•Dtekrarlamak“.
her zaman becerilerini göstermezler. Çoğunlukla bir çok şeyi anlarlar
•Çama
ocuklar
daha az konuşurlar. Çocuklar tohuma benzerler, çiçek açmak için zamana
Yeni bir kelimeyi anında
kullanmadığında sakin kalιn.
Sabιrlı olun! Çocuk size başka dilde cevap verse bile
siz onunla kendi dilinizde konuşun. İki dille büyüyen çocuklarda,
dillerden birini uzun bir süre aktif olarak kullanmak istemeyebilirler.
ihtiyaç duyarlar.
büyüyen çocuklarda, bir dilin diğer dilin önüne geçtiği olabilir. Ama bu
•İhayatı
ki dilleboyunca
sürekli değişebilir. O an yaşadığı olayları bağdaştırdığı dil hangisi
ise o öne çıkar. Mesela, ana dili Almanca olmayan çocuklarda, ana okuluna
başlayıp arkadaşlar edindiklerinde ve bu arkadaşlar onlar için önem kazanmaya
başladıklarında Almanca olmayan ana dili biraz arka plana geçebilir.
Çocuğunuz böyle bir dönem geçiriyor ise, sakın baskı
uygulamayın. Çocuğunuza her iki dilide aktif olarak
kullanabileceği imkanlar yaratın.
Böylece doğru olanı yapmış olursunuz.
Ona kitap okumanın ve okuduklarınız hakkında
konuşmanın dil gelişiminin en önemli şekli olduğunu ve
çocuğunuzu okula çok iyi hazırladığını
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
10.
Hikayenin
devamını bugün
bana okur musun?
Uzmanlar ne diyor?
ilimsel araştırmalara göre, çocuklara erken yaştan itibaren kitap okumak,
•Bonların
konuşma yeteneğini geliştirmelerini olumlu yönde etkiler.
ve anlatmak, çocuğun kelime hazinesinin genişlemesini sağlar.
•OBu
kumak
çocuğun kendi okuma ve yazmasına iyi bir temel oluşturur. Çünkü, konuşulan
dille yazılan dil farklıdır. Ona kitap okuduğunuzda yazı dilinide öğrenir.
•M
asal dinleyen ve bunları tekrar anlatabilen çocuklar, ileride okulda ona faydalı
olacak bir sürü şey öğrenir. Mesela, dinlemeyi bilir, derse konsantre olabilir,
olayları hatırlar, yeni kelimeleri, yeni cümle kurulumlarını ve daha bir sürü şey
öğrenebilir.
Çocuğunuza evde konuştruğunuz
dil veya dillerde resimli
ve hikaye kitaplarından her gün bir şeyler okuyun.
çocuk kitaplarından
Liechtenstein’in birçok belediye veya şehir kütüphanelerinden
farklı dillerdeki resimli çocuk ve hikaye kitaplarını kiralayabilirsiniz.
Kaldığınız yerin kütüphanesine, sizin ana dilinizde kitapların
olup olmadığını sorun.
Çocuklar törenleri severler! Sizin çocuğunuzda sever.
Yatarken okunan bir hikaye törene dönüşebilir. Çocuklar aynı hikayeyi tekrar tekrar
dinlemeyi severler, kendileri tamamınι öğrenip anlatmaya başlayana dek. Örneğin,
onu motive edecek sorular sorarak onun hikayeyi öğrenip anlatmasına destek olun.
Almancanız belki çok iyi olmayabilir, yine de
dili Almanca olan resimli çocuk kitaplarından, çocuğunuza
bir şeyler okuyabilirsiniz.
güvenilir
Büyükanne-büyükbaba ve diğer
aile mensuplarıda çok iyi birer dinleyici ve hikaye anlatıcısıdırlar.
Çocukların oyun oynarken ve birlikte aktivite
yaparken öğrendiklerini ve televizyon veya
bilgisayarın bir şey öğretmediğini
biliyormuydunuz?
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
11.
Televizyon?
Hayır teşekkür ederim,
babamın ve annemin
benimle oynaması
çok daha güzel…!
Uzmanlar ne diyor?
ir dili öğrenmek için, çocukların sadece dilin seslerini duymaları yeterli değil,
•Baksine
söylenilenlerin anlamınιda bilmeleri ve gördüğünü kavramaları gerekir.
başka insanlar ile olan ilişkisi sayesinde konuşmayı öğrenir anne ve
•Çbabası
ocuk,ile,ancak
kardeşleri ile, diğer aile büyükleri ile ve daha sonra arkadaşları ile.
ile izleyebileceği iyi bir çocuk filmi tavsiye edilir. Saatlerce televizyon
•Ave
nne-babası
bilgisayar başında oturması zararlıdır. Bu süre içinde çocuklar az şey öğrenirler.
günlük yaşantıya
Çocuğunuzun,
katılmasına müsade edin.
Yeni kelimeleri ellerini kullanarak öğrenmesine imkan verin. Yemek pişiriken
ve hamur işi yaparken size yardım etsin, su ile oynasın, kum, taş veya plastilin
çocuğunuzun gelişimini desteklemek için televizyondan daha yararlıdır.
Çocuğunuz televizyon izliyor ise,
siz bir film seçin ve izledikleriniz
hakkında konuşun. Böylelikle çocuk daha iyi
anlar ve yeni kelimeler öğrenir.
güzel oyunlar
Kütüphanelerde kiralayabileceğiniz bir sürü
var.
Bunlar ile çocuğunuza uygun fiyata değişiklik yapabilir
ve yeni teşvikler verebilirsiniz.
Çocuklar Almanca’ yı, çok iyi öğrenebilirler eğer erkenden
bu dilde arkadaşları olur ise veya erken yaşta kreş yada ana
okuluna gittiklerinde daha çabuk Almanca öğrendiklerini
biliyormuydunuz?
12.
Ben başka
çocuklarlada
bir arada olmak
istiyorum!
Uzmanlar ne diyor?
Almanca bilmesi, çocuğunuzun Liechtenstein’de yaşamı, okulda rahat etmesi
•İveyiileride
iş dünyasında iyi şanslara sahip olabilmesi için önemlidir.
Almanca’yı iyi öğrenebilmesi için, bu dili duyması ve konuşması,
•Çhatta
ocuğunuzun
çok iyi motive edilmesi gibi çok farklı imkanlara ihtiyacı var. İyi Almanca
konuşabilen arkadaşlar, bu durumda çok iyi motivasyon kaynaklarıdır.
göre, çocuğun üç yaşından itibaren kreşe veya ana okuluna
•İgitmesi,
ncelemelere
çocuğun okula başlayana kadar Almancasını güçlendirir ve okulda olan
taleplere hazırlar.
Almanca olmasa bile, bu fırsat kullanılırsa, çocuğunuz bu dili
•Açok
ileiyidiliniz
öğrenir.
Günlük hayatınızda, çocuğunuz ile neler
yapabileceğiniz hakkında pratik bilgiler!
Çocuğunuz arkadaşlarına gitmek yada onları eve davet etmek istiyor ise,
ona destek olun. Çocuklar onlara günlük yaşamda önemli olan
dili normalde çok çabuk öğrenirler.
Çocuğunuzu
iki buçuk üç yaşından itibaren,
bir kreşe veya ana okuluna yazdırın. Bu yaştaki çocuklar,
gerekli olgunluğa erişmiş olurlar ve diğer çocuklar ile oyunlar oynayıp,
eğlenmeye, yeni arkadaşlar edinmekten mutlu olurlar.
Eğer, işiniz gereği ihtiyacınız var ise veya pedagojik açıdan faydalı olacağını
düşünüyorsanız çocuğunuzu, daha erken yaşta da bir
çocuk bakım kuruluşuna gönderebilirsiniz.
Çocuğunuz ile evde Almanca
dışında başka bir dil
konuşuyor iseniz, onu oyunlarla, kreş veya anaokulunda yeni tanışacağı dil
olan Almanca’ya hazırlayabilirsiniz. Onunla bu konuyu konuşun, merakını
uyandırın, ona bir kaç basit ama yeni çevresinde ihtiyaç duyacağı,
kullanabileceği kavramları öğretin.
Ona bir kaç dil konuşabilmenin ne kadar
muhteşem bir şey olduğunu anlatın.
Sizlere başka önemli tavsiyelerimiz…
ir dile yatırım yapmazsak kaybolur gider. Bizim, o dili unutmamamız için,
•Bkonuşmamız
ve özen göstermemiz gerekir.
ana okuluna ve daha sonra okula başladıktan sonra, Almanca onun
•Çiçinocuğunuz,
çok önemli bir dil haline gelecek. Bunun için sizin yardımınıza ve desteğinize
ihtiyacı var. Ama, çocuğunuzun içinde büyüdüğü, sizin evde kullandığınız ana
veya aile dilinize özen göstermeyi unutmayın.
kulda ana dil dersleri, ilk öğrenilen dili ilerletmek için çok iyi bir imkandır.
•OBilgi
edinin ve çocuğunuzu bu derslere kaydettirin.
endinizde, gazete veya kitap okuyun ve çocuğunuz ile yeni konular hakkında
•Kkonuşun!
Böylece siz de, çocuğunuzda dilinizi geliştireceksiniz.
•Çocuğunuzu, Almanca ve diğer dillerde okumaya motive edin.
iechtenstein’de yaşayan göçmenlerin ana dilleri olanTürkçe, Boşknakça,
•LHırvatça,
Sırpça, İspanyolca, İtalyanca, Rusça ve daha bir çok dil, gelişen
ekonomide gün geçtikçe önem kazanıyor. Almanca ve İngilizce’ nin yanı sıra
bu dillerden birini iyi bilmek, çocuğunuza mesleki kapılar açacaktır.
il bir hazinedir. Her dil bir hazinedir. Özen gösterilir ve geliştirilir ise değeri
•Dartar.
Günümüzde bir dile iyi hakim olmak, insanın toplumda ve mesleğindeki
mevkisini belirler.
Atalarımız ne demiş: Bir lisan, bir insandır!
Anne-babaların Liechtenstein’de bilgi edinebilecekleri ve destek alabilecekleri kuruluşlar:
Eltern-Kind-Forum (Ebeveyn çocuk forumu)
Pedagojik ve psikososyal alanlardan yetkili uzman kişiler aile ortamı hakkında
tüm sorularınızı yanıtlıyor;
Kurs ve toplantı programı
Eltern-Kind-Forum (Ebeveyn çocuk forumu), St. Markusgasse 16, 9490 Vaduz
Tel 233 24 38; [email protected]; www.elternkindforum.li
Heilpädagogisches Zentrum des Fürstentums Liechtenstein
(Liechtenstein Prensliği tedavi edici pedagoji merkezi)
Konuşma ve dil patolojisi bölümünde konuşma yeterliliği tüm engelleriyle birlikte,
tedavi edici görevlerin merkezinde yer almaktadır.
Logopädischer Dienst (Konuşma ve dil patolojisi bölümü)
Bildgass 1, 9494 Schaan; Tel 237 61 09; [email protected]; www.hpz.li
Kinder- und Jugenddienst beim Amt für Soziale Dienste
(Sosyal hizmetler çocuk ve gençlik bölümü)
Çocuk ve gençlik bölümü, aileleri çocukların ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri
için desteklemektedir.
Amt für Soziale Dienste (Sosyal hizmetler kurumu)
Postplatz 2, 9494 Schaan; Tel 236 72 72; [email protected]; www.asd.llv.li
Mütter- und Väterberatung des Roten Kreuzes
(Kızıl haç anne ve baba danışmanlığı)
Çocuklarınızın hayatlarının ilk yıllarındaki bakımlarında ücretsiz danışmanlık
ve destek.
Liechtensteinisches Rotes Kreuz (Liechtenstein Kızıl Haçı)
Heiligkreuz 25, 9490 Vaduz; Tel 232 22 94; [email protected] ; www.roteskreuz.li
Schulamt (Eğitim müdürlüğü)
Çocuk yuvası ve okul konusunda başvuru merkeziniz, eğitim müdürlüğüdür.
Schulamt (Eğitim müdürlüğü)
Austrasse 79, 9490 Vaduz; Tel 236 67 70; [email protected]; www.sa.llv.li
Spielgruppenverein (Kreş)
Çocuk yuvasına başlamadan önce küçük çocukların bakımı. Grup içerisinde diğer
çocuklarla birlikte sosyal öğrenme teşvik edilirken aynı zamanda Almanca dilinin
de öğrenilmesi.
Spielgruppenverein Liechtenstein (Liechtenstein Kreş), Postfach 736, 9494 Schaan
Tel 373 01 08; [email protected]; www.spielgruppenverein-fl.li
Verein Kindertagesstätten (Çocuk yuvaları derneği)
Liechtenstein’da ikamet eden aileler için çocuklarının günlük bakımı için çeşitli
imkânlar.
Verein Kindertagesstätten Liechtenstein (Liechtenstein çocuk yuvaları derneği)
Gässle 2 - FL 9495 Triesen; Tel 390 05 95; [email protected]; www.kita.li
Bibliotheken und Ludothek (Kütüphane ve oyuncak kütüphanesi)
Kütüphaneler ve oyuncak kütüphaneleri tüm ülkede bulunmaktadır.
Kütüphanenizde, ana ya da aile dilinizde çocuk kitaplarının bulunup bulunmadığını
sorun. Gittikçe daha çok kütüphane, birçok dilde kitaplar sunabiliyor.
Ludothek Fridolin (Fridolin oyuncak kütüphanesi)
Im Rietacker 2, 9494 Schaan; Tel 233 14 68; www.ludothek.li
Liechtensteinische Landesbibliothek (Liechtenstein devlet kütüphanesi)
Gerberweg 5, 9490 Vaduz
Tel 236 63 62; [email protected]; www.landesbibliothek.li
Liechtenstein kütüphanelerinin bir listesi internette bulunmaktadır,
bir de aynı şekilde tüm Liechtenstein kütüphanelerinin bir katalogu.
Künye
Yayıncı okay. zusammen leben / Göç ve ente­
grasyon proje dairesi (Aktion Mitarbeit Derneği)
Temel içerikler Elisabeth Allgäuer-Hackl,
Gerlinde Sammer, Elizabet Hintner
Metin Elisabeth Allgäuer-Hackl, Lidwina Boso
Yazι işleri Eva Grabherr
Liechtenstein için ürün kullanιm yetkisi
ve adaptasyonu Ausländer- und Passamt
Liechtenstein baskιsιnιn metin uyarlamasι
ve üretimi René Meier ve Alex Biedermann
Türkçe çevirisi Çiğdem Gökmen-Erden
Lektör Elizabet Hintner
Grafik atelier stecher, Götzis
Baskι BVD Druck + Verlag, Schaan
©okay. zusammen leben
Projektstelle für Zuwanderung und Integration
(Verein Aktion Mitarbeit)
Dornbirn, März 2009
Bu broşürün çekirdek içeriği “daha çok dil.
Erken dil eğitimi teşviki ve çok dillilik – Erken eğitim
dönemi kurumları ve aileler için bir meydan okuma”
programı çerçevesinde Vorarlberg eyaleti adına
geliştirilmiştir. Program hakkında bilgi için:
www.okay-line.at
Pedidos Ausländer- und Passamt, Städtle 38,
9490 Vaduz. E-Mail: [email protected];
T. +423 236 61 41
Download www.integration.li